MADENCİLİK

 MADENCİLİK
2014-01-28 14:09:33
2
Madencilik Sanayi
Polonya, toplam 10.3 milyar ton kömür eşdeğerinde (tce) kömür rezervine sahiptir. Başlıca taş kömürü yatakları
Yukarı Silesia ve Lublin havzasında bulunmaktadır. Şuan maden alanlarındaki linyit rezervleri miktarı ise 573
milyon tcedir.
Taş kömürü ve linyit, Polonya’nın başlıca enerji ihtiyacının (118 milyon tce) %68’ini karşılamaktadır.
Doğal kaynaklardan katı yakıt temelinde detaylandırıldığında kömür ve linyit Polonya elektrik üretimi için
stratejik yakıtlardır. Kömür ve linyitin güç üretimi sanayisindeki payı günümüzde en etkililerden birisidir ve uzun
vadede de böyle kalacağı beklenmektedir. Hemen hemen %25’i 30 yıldır hizmette olan elektrik santrallerinin
%50’si faaliyete başlayalı 25 sene olmuştur. Linyit yakıtlı santraller, Polonya'da henüz çok yenidir, Avrupa çevre
standartlarını karşılamak için yenilenmektedir. Polonya’da şuan nükleer santral bulunmamaktadır, fakat 2015
yılından sonra nükleer santral inşaa etme planları vardır.
Vattenfall-Europe, RWE, EdF ve Tractebel’in de dahil olduğu birçok Avrupalı enerji grubu, Polonya enerji
pazarında aktiflerdir. Bu durumun enerji üretimi ve dağıtımında belirli bir etkisi vardır ve özelleştirme konusunda
bir etki oluşturmaktadır. Polonya Hükümeti’nin izlediği enerji politikası, geliştirilmiş maliyet yapıları, minimum
çevresel etki ve artan enerji verimliliği ile enerji arzının güvenliği üzerine odaklanmaktadır.
Taş Kömürü
Polonya, sadece Avrupa’nın geleneksel taş kömürü üreticilerinden biri değil, aynı zamanda dünyanın lider
tedarikçilerinden de biridir. Taş kömürü ihraç eden ülke rolünde 1980'lerden bu yana düşüş olmasına
rağmen, üretimi diğer Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında önemli bir düzeyde bulunmaktadır. 1989 yılındaki
siyasi ve ekonomik dönüşüm sonrası, ekonomik yapılanma sonucunda iç talepte bir düşüş olmuştur. Bununla
birlikte, kömür ülkenin birincil enerji ihtiyacının % 52’sini karşılayarak, önemli bir rol oynamaya devam
etmektedir.
Ticari uygulanabilir taşkömürü rezervleri, Yukarı Silesia ve Polonya'nın doğusunda Lublin havzaları
(Bogdanka madeni)’nda bulunmaktadır. Yukarı Silesia kömür havzası toplamın %93’ünü oluşturmaktadır.
Uygulanabilir kömür rezervlerinin, % 56’sını buhar kömürü, kalan %44’ünü kok kömürü oluşturmaktadır. Kömür
de dahil olmak üzere ülkenin doğal kaynaklarının çoğu kamu elinde ve kömür madenciliği hala devlet
faaliyetindedir.
Taşkömürü yaklaşık 600 m derinlikten çıkarılmaktadır. Çıkarma işlemi tamamen mekanizedir ve kömürün
%90’ından fazlası uzun ayak yöntemi (long walling) ile üretilmektedir. Yeraltı faaliyetlerinde işlenmemiş kömürü
atmayı içermekte ve hazırlık gerektirmektedir. Son yıllarda mevcut hazır tesislerin kapsamı ve yeni tesislerin
işletmeye alınması, Polonya buhar kömürünün kalitesinin, dünya pazarındaki gereksinimleri karşılamasına etki
etmiştir.
3
Linyit
Polonya'nın linyit yatakları özellikle açık ocak yöntemleriyle çıkartılmaktadır. Faaliyetlerin ikisi merkez
Polonya’da, üçüncüsü ülkenin güney-batı bölgesinde gerçekleştirilmektedir. Linyit yakıtlı elektrik santralleri,
elektriğin 51.3 TWh’ni üretmektedir. Bu da Polonya’nın toplam elektrik üretiminin %32.1’ine karşılık gelmektedir.
İki linyit alanı içeren Belchatów havzası, Polonya’nın merkezinde yer almaktadır. Bełchatów açık maden ocağı
1977’de faaliyete başlamıştır. Bełchatów’daki maden faaliyetlerinin derinliği 260m’dir ve yakıtın ortalama ısıl
değeri 7,960 kJ/kg’dır. Bełchatów madeninin 2038 yılına kadar faaliyete devam edeceği ön görülmektedir. Linyit
çıkışı tamamen maden ağzı güç santrallerine verilmektedir.
Konin-Adamów havzası merkez Polonya’da, Varşova ve Poznan arasında yer almaktadır, 50 yılı aşkın süredir
linyit üretimi yapmaktadır. İki adet birleşik maden vardır: Konin ve Adamów. Konin madeninin yıllık üretim
kapasitesi 12 milyon tondur. 4 açık maden ocağında linyit üretilmektedir: Lubstów, Józwin IIB, Kazimierz North ve
Drzewce. Çıkarılan yakıtın ortalama ısıl değeri 9,220 kJ/kg’dır. Konin madeni, üç adet maden ağzı güç santraline
linyit sağlamaktadır: 1.200 MW kapasite ile Patnów I, 583 MW kapasite ile Konin ve 464 MW kapasite ile Pątnów
II.
Adamów madeninde 3 adet açık ocak kuyu faaliyet göstermektedir (Adamów, Wladyslawów ve Kozmin), yıllık
linyit üretim kapasitesi ise 5 milyon tondur. Maden derinliği 40 ile 70 m. arasındadır.
Turoszów Linyit havzası Polonya’nın güney-batısında yer almaktadır. 403 milyon ton rezerv bulunduğu tahmin
edilmektedir. Üretilen linyitin %98’inden fazlası Turów maden ağzı güç santraline verilmektedir. Bu işletme 2,100
MW kapasiteye yükseltilmiştir ve Polonya’nın en modern elektrik santrali haline getirilmiştir. Bu madenin 2040
yılına kadar faaliyetine devam edeceği ön görülmektedir.
Polonya linyit madeninin yıllık üretim kapasitesini 65-70 milyon ton civarinda koruyacağı düşünülmekte, linyitin
2035 yılına kadar önemli bir rol oynayacağı beklenmektedir.
Linyitin önemi, 1800-2200 kcal gibi düşük ısıl değeri ile bağlantılı olarak özellikle artmaktadır, geniş mesafelerde
linyit taşımacılığı ekonomik açıdan uygulanabilir değildir. Sonuç olarak linyit kullanan güç santralleri, linyit
madeninin bulunduğu yerlere yerleştirilmiştir. Bugün küresel ortalama %30’lardayken, Polonya’daki elektrik
enerjisinin %44’ü yakıt olarak linyiti kullanmaktadır. Günümüzde Polonya’da linyit 3 havzadan temin
edilmektedir: Turoszów, Bełchatów ve Konin-Adamów. 4 açık maden ocağından ise 5 elektrik santrali
kullanmaktadır (Bełchatów, Turów, Pątnów, Adamów, Konin). Yani büyük linyit yatakları yakınına PątnówAdamów-Konin Termik Santral Kompleksi kurulmuştur. Polonya’nın toplam elektrik ihtiyacının %8.5 burdan
sağlanmaktadır. Belchatów (4320 MW güç kapasiteli) yanında Rogowiec’de bulunan en büyük elektrik santrali de
dahil, linyit yakıtı kullanan güç santrallerinin tümü, Polonya'da üretilen toplam elektrik gücünün % 40'ını
oluşturmaktadır. Polonya’da hala kullanılmamış birçok linyit rezevi bulunmaktadır ( örn. Legnica, Złoczew and
Gubin-Mosty).
4
Polonya’daki taş kömürüne dayalı termik santraller, yüksek güç kapasitesini karşılamamaktadır. Konumları
genellikle yüksek elektrik talepleri ve uygun su koşullarına göre belirlenmektedir. Taş kömürü yakan enerji
santrallerinin en büyükleri: Kozienice (2600 MW), Opole (2160 MW), Rybnik, Połaniec ve Dolna Odra(1600
MW).
Daha fazla bilgi için iletişim:
MADENCİLİK TİCARET VE SANAYİ ODASI
Kosciuszki 30,
40-048 Katowice
POLONYA
tel: 32-757-32-39
fax: 32-757-30-81
e-mail: [email protected]
www.giph.com.pl
POLSKA TECHNIKA GÓRNICZA S.A.
BIURO ORGANIZACJI TARGÓW
al. Korfantego 35 (Spodek); 40-005 Katowice
tel.: 32 353 70 23
fax: 32 353 55 60
Agata Borkowska-Zielińska - [email protected]
Zdzisław Wróblewski - [email protected]
www.ptg.info.pl
5