ÜNİTE

HEDEFLER
İÇİNDEKİLER
İSİM İ‘RÂBI-II
• Cemi Müennes İsimler
• Cemi Mükesser İsimler
• Beş İsim
• Bu üniteyi çalıştıktan sonra öğrenci ;
• Arap dilindeki cemi müennes isimlerin cümle
içerisinde konumuna göre irab değişiklikleri ve irab
alametleri hakkında bilgi sahibi olabilecek.
• Arap dilindeki cemi mükesser isimlerin cümle
içerisinde konumuna göre irab değişiklikleri ve irab
alametlerinin neler olduğunu kavrayabilecek.
• Arap dilinde “beş isim” denen isimlerin hangi
isimler olduğunu, irab durumlarını ve irab
alametlerini öğrenip kullanabilecek.
ARAPÇA II
ÜNİTE
3
İsim İrabı - II
GİRİŞ
Ünitenin Arapça
açıklamasını
dinleyebilirsiniz.
Arapça, bugün yaşayan dünya dilleri arasında en çok konuşulan ve yazılan
fiillerden biridir. Her dilin doğal olarak kendine mahsus birtakım özellikleri vardır.
Bu dilin kendine mahsus en önemli özelliklerinden biri de irab konusudur. Bu
ünitede irab bölümlerinden cemi müennes, cemi mükesser ve beş isim olarak
adlandırılan isim gruplarını ele alıp işleyeceğiz.
1. Cemi Müennes İsimler
CEMİ MÜENNES = DİŞİL-ÇOĞUL
Çoğul
Tekil
Kâtibâtun
Cemi müennes (
Kâtibetun
) = dişil-çoğul: Gerçekte dişil (müennes) veya
yapı bakımından( ‫ ة‬/t ile müennes olan) dişil (müennes) bir ismin sonuna ‫ات‬
eklenerek yapılmış olan çoğullara cemi müennes (dişil-çoğul) denir. Bu konuda
daha geniş bilgi için (bk.: birinci kitab, unite II. )
Bayan yazarlar (üç ve daha çok bayan için)
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
Bir bayan yazar
2
İsim İrabı - II
ْ (İ‘râb) : Bir kelimenin başına gelen âmil nedeniyle, sonunda hareke,
‫أإلع َراب‬
harf ve hazif yönünden meydana gelen değişikliğe denir.
Cemi Müennes olan isimlerin irabı hareke ile olmaktadır. Yani ref durumunda
zamme, nasb ve cer durumunda kesre almaktadırlar.
CEMİ MÜENNES olan
isimler üç durumda iki
ayrı hareke ile i’râb
yapılmaktadır.
Ref durumu:
Hanım efendiler evlerine girdiler.
Yukarıdaki cümlede (
) kelimesi (
) kelimesinin cemi müennesidir
ve cümlede fail konumundadır. Failin i’rabı ise merfudur. Cemi müenneste merfu’
alameti açık zammedir. Bu cümlede de (
) kelimesi açık zammeli (ötreli) dir.
İ’rab:
Cemi müennesin ref durumuna
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
3
İsim İrabı - II
Örnek
CEMİ MÜENNES isimler
I. tekil zamiri
Kızlar fakirlere karşı şefkatlidirler
(mütekellim( ) yası)ne
muzaf olursa ref‘
alameti takdiri damme
olur.
Not: Cemi müennes isimler mütekellim yası ( ) alırsa ref‘ alameti takdiri
zamme olur.
Kız öğrencilerim ödevlerini yaptılar.
Yukarıdaki cümlede (
) kelimesi ( )
kelimesinin cemi müennesidir ve
cümlede fail konumundadır. Görüldüğü gibi burada merfu’ alameti açık zamme
olarak ortaya çıkmamaktadır. Çünkü cemi müennes isim mütekellim ya’sı ( )
almıştır onun için zamme takdir edilmiştir.
İ’rab:
Nasb hali:
Kız çocuklar mektuplarını annelerine
gönderdiler.
Yukarıdaki cümlede (
) kelimesi (
) kelimesinin cemi müennesidir ve
cümlede mef’ul konumundadır, mef’ulun i’rabı ise mansup olmaktır. Cemi
müenneste mansup alameti açık kesredir. Bu cümlede ise (
) kelimesi açık
kesreli (esreli)’ dir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
4
İsim İrabı - II
İ’rab:
Cer hali:
Kız çocuklar annelerini özlediler.
Yukarıdaki cümlede (
) kelimesi (
) kelimesinin cemi müennesidir ve
cümlede mecrur isim konumundadır. Cemi müenneslerde mecrur alameti açık
kesredir. Bu cümlede ise (
) kelimesi açık kesreli (esreli)’ dir.
Bireysel Etkinlik
İ’rab:
Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi müennes isimleri i’rab
bakımından inceleyiniz:
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
5
İsim İrabı - II
•Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi müennes isimleri tespit ederek, i’rabları ile eşleştiriniz:
•Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi müennes isimleri tespit ederek, i’rabları ile eşleştiriniz:
•Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi müennes isimleri tespit ederek, i’rabları ile eşleştiriniz:
I’rablar
Cümleler
I’rablar
I’rablar
Cümleler
Cümleler
1
1
1



Okuma Anlama
Okuma Anlama
Okuma Anlama
İsim İrabı - II
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
6
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
6
6
k
Alıştırmalar
Alıştırmalar
Alıştırmalar
İsim İrabı - II
İsim İrabı - II
•Yukarıdaki parçayı dinleyiniz, okuyunuz ve renkli yazılmış olan
cemi müennes kelimeleri irab yönünden inceleyiniz ve ünitenin
sonunda verilen sözlükten de yaralanarak anlamaya çalışınız.
Alıştırmalar
Bireysel Etkinlik
İsim İrabı - II
•Aşağıdaki cemi müennes isimleri (ref’, nasb ve cer halleriyle) cümle
içinde kullanınız.
•
•
•
•
•
•
•
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
7
Alıştırmalar
İsim İrabı - II
•Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi müennes isimlerin i’rablarını
yazınız.
2. Cemi Mükesser İsimler
CEMİ MÜKESSER = DÜZENSİZ ÇOĞUL
Çoğul
Tekil
Müdünun
Medînetun
Cemi mükesser
CEMİ MÜKESSER
Müfredin (tekil halin)
şekli bozularak yapılan
çoğullardır.
(
) = DÜZENSİZ-ÇOĞUL: Arapçada bazı
isimlerin çoğulu, daha önce belirtilen diğer çoğul şekillerinde olduğu gibi, ismin
sonuna bir düzen veya kurala bağlı olarak getirilen birtakım eklerle değil,
kelimenin bütününde meydana gelen yapısal değişikliklerle yapılır. Bundan dolayı
bu çoğul şekline, yapısı kırılmış/bozulmuş anlamında “cemi mükesser” denir.
Örneğin
kelimesinin çoğulu
şeklindedir. Görüldüğü gibi bu kelimenin
müfred/tekilinde yapı cemi/çoğul şeklinde farklılaşmıştır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
8
İsim İrabı - II
Cemi Mükesser olan isimlerin de irabı hareke ile yapılmaktadır. Üç ayrı
konumda, üç ayrı hareke almaktadırlar. Yani ref durumunda zamme, nasb
durumunda fetha ve cer durumunda da kesre almaktadır.
Ref‘ hali:
Çocuklar annelerini özlediler.
Yukarıdaki cümlede (
) kelimesi (
) sözcüğünün çoğuludur ve cümlede
merfu konumundadır. Cemi mükesserlerde ref‘ alameti zammedir. Bu cümlede ise
(
) kelimesi açık zammeli (ötre)’ dir.
İ’rab:
Nasb hali:
Hanım efendiler evlerine girdiler.
Yukarıdaki cümlede (
) kelimesi (
) sözcüğünün çoğuludur ve cümlede
mef’ul konumundadır, mef’ulun i’rabı ise mansuptur. Cemi mükesser yapıda olan
bu kelime de mansuptur. Nasb alameti kelimenin son harfi ( ) üzerindeki açık
fethadır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
9
İsim İrabı - II
İ’rab:
Cer hali:
Arkadaşlarımıza selam verdim.
Görüldüğü gibi yukarıdaki cümlede “
” kelimesi “
” kelimesinin
düzensiz “mükesser” çoğuludur. Yukarıda belirtildiği gibi cemi mükesserin cer
alameti de kesredir. Bu cümlede “
” kelimesi “
” harfi ceri ile cer
edilmiştir. Görüldüğü üzere cer alameti adı geçen kelimenin sonundaki kesredir.
İ’rab:
CEMİ MÜKESSER
Akılsız kelimelerin
çoğulu i‘rab yönüyle
müfred müennes
hükmündedir.
Akılsız (gayr-i âkıl) çoğullar, mübteda olduklarında haberleri, mevsûf
olduklarında sıfatları, fail veya naib-i fail fiilleri müfret müennes olur.
Görüldüğü gibi yukarıdaki cümlelerin birincisinde cemi mükesser olan
akılsız çoğul olduğu için, haberi olan
İkinci cümlede ise
olan
kelimesi müfred müennes olmuştur.
kelimesi yine akılsız cemi mükesser olduğu için, amili
fiili müfred müennes sigası ile gelmiştir. Üçüncü cümlede ise
kelimesi akılsız cemi mükesser olduğu için, sıfatı (niteleyen) olan
kelimesi de
müfrettir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
10
İsim İrabı - II
Okuma Anlama
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
11
Alıştırmalar
Bireysel Etkinlik
İsim İrabı - II
•Yukarıdaki parçayı dinleyiniz, okuyunuz ve ünitenin sonunda
verilen sözlükten de yaralanarak anlamaya çalışınız. Parçada
renkli yazılmış olan kırık çoğul kelimeleri i‘rab yönünden
inceleyiniz.
•Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi mükesser isimleri tespit ederek, i’rabları ile
eşleştiriniz:
I’rablar
Cümleler
-1

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
12
Bireysel Etkinlik
İsim İrabı - II
Aşağıdaki cümlelerde bulunan cemi mükesser isimleri i’rab
bakımından inceleyiniz:
3. Beş İsim
BEŞ İSİM
)
Arapçada kendilerine
el-Esmâü’l-Hamse
denen beş ismin (
) irabı
diğerlerinden farklıdır.
Bir takım şartlara bağlı
olarak harf ile olur.
Sahip
Ağız
Kayınpeder
Yukarıda görülen isimlere
Kardeş
Baba
(Beş İsim) denir. Bunların irabı
hareke ve harf ile olabilir. Bu isimlerin irabları harf ile olması durumunda, merfû
konumlarında ref‘ alameti ( ), mensûb konumlarında nasb alameti ( ) ve mecrûr
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
13
İsim İrabı - II
konumlarında da cer alameti ( ) harfleridir. Ancak el-Esmâu’l-Hamse’nin irab
durumunun bu şekilde olabilmesi için birtakım şartlar vardır:
1- el-Esmâu’l-Hamse’nin ref‘ alametinin ( ), nasb alametinin ( ) ve cer
alametinin de ( ) harfi olması için, adı geçen isimlerin aşağıdaki şartlara uygun
olması gerekir.
a- Bu isimler müfred (tekil) olmalıdırlar. Tesniye (ikil) veya cem‘ (çoğul)
olmamalıdırlar.
b- Mütekellim ya’sına (I. şahıs tekil zamir) muzaf olmamalıdır.
c- Bir isme veya bir zamire (Mütekellim ya’sı ‫ ي‬hariç) muzaf olmalıdır.
Ancak bu beş isimden
cins isme muzaf olmalıdır.
Yukarıdaki şartları taşıyan yani müfred olup, mütekellim ya’sı dışında
zamir veya isme muzaf olan beş ismin cümlede fail, naib-i fail, mübteda, haber ve
bunların sıfatı olması gibi durumlarda ref‘ alameti zamme yerine geçen
(zammeden bedel) vav ( ) harfidir. Adı geçen beş ismin cümlede meful ve sıfatı
olması gibi durumlarda nasb alameti fetha yerine (fetheden bedel) elif ( ) harfidir.
Yine bu beş ismin cümlede muzafun ileyh olması veya başında bir harf-i cer
bulunması durumunda veya bunlara sıfat olması gibi durumlarda cer alameti
Örnek
kesre yerine (kesreden bedel) ye ( ) harfi olur.
Kızın kardeşi fabrikada çalışıyor.
Hayfâ’nın kayın babası emeklidir.
Bu babandır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
14
İsim İrabı - II
Yukarıdaki cümlelerde
ve
kelimeleri adı geçen beş isimdendir.
Müfrettirler, isme veya zamire muzaf olmuşlardır. Ancak mütekellim yasına
muzaf değildirler. Dolayısıyla yukarıda geçen şartları bulundurmaktadırlar.
Birinci cümledeki
zamanda
fiilinin faili olarak merfudur. Aynı
kelimesinin de muzafıdır. Ref‘ alameti (vav) harfidir.
İkinci cümlede
kelime
kelimesi
kelimesi mübteda olduğundan merfudur. Yine aynı
kelimesinin muzafı dır. Ref‘ alameti
Üçüncü cümlede
kelimesi haber olduğu için merfudur. Ve
tekil eril) zamirinin muzafı’ dır. Ref‘ alameti
Örnek
(vav) harfidir.
(II. şahıs
(vav) harfidir.
Önemli işlerde baban ile istişare et.
Özlem çeken ihtiyaçlıya yardım et.
Muhtemelen kardeşin durumu biliyor.
kelimeleri adı
Görüldüğü gibi yukarıdaki cümlelerde bulunan
geçen beş isimden olup, harf ile irab olma şartlarını taşımaktadırlar.
Birinci cümledeki
kelimesi
fiilinin mefulu bihi olup mansuptur ve
(II. şahıs tekil eril) zamirinin muzafı’ dır. Nasb alameti
İkinci cümlede
kelime
kelimesi
(elif) harfidir.
fiilinin mefulu bihi olup mansuptur. Aynı
kelimesinin muzafı’dır. Nasb alameti
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
(elif) harfidir.
15
İsim İrabı - II
Üçüncü cümlede
kelimesi
kelimesinin ismidir. Mansuptur ve
Örnek
şahıs tekil eril) zamirinin muzafı’dır. Nasb alameti
(II.
(elif) harfidir.
Ahmet kayınbabasından bir mektup aldı.
Kardeşine elektronik bir posta gönderdim.
Mal (ın) sahibine selam verdim.
ve
Yukarıdaki cümlelerde bulunan
kelimeleri adı geçen beş
isimden olup, harf ile irab olma şartlarını bulundurmaktadırlar.
Birinci cümledeki
şahıs tekil eril) muzafıdır. Cer alameti
İkinci cümlede
kelimesi,
eril) zamirinin muzafıdır. Cer alameti
Üçüncü cümlede
muzafıdır. Cer alameti
harfi ceri ile mecrur ve ( ) zamirinin (III.
kelimesi,
(ye) harfidir.
harfi ceri ile mecrur ve
(II. şahıs tekil
(ye) harfidir.
kelimesi,
harfi ceri ile mecrur ve
kelimesinin
(ye) harfidir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
16
İsim İrabı - II
Okuma Anlama
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
17
Bireysel Etkinlik
İsim İrabı - II
•Yukarıdaki parçayı dinleyiniz, okuyunuz ve ünitenin
sonunda verilen sözlükten de yaralanarak anlamaya
çalışınız. Parçada renkli yazılmış olan ve kendilerine elEsmâu’l-Hamse denen isimlerin farklı durumlarını
inceleyiniz.
Aşağıdaki cümlelerde bulunan ve el-Esmâu’l-Hamse’den olan isimleri tespit ederek,
i’rabları ile eşleştiriniz.
Alıştırmalar
I’rablar
Cümleler

2. el-Esmâu’l-Hamse (beş isim) müfred olur fakat muzaf olmazlar ise irabları,
diğer müfred isimlerde olduğu gibi hareke ile olur. Bu durumda adı geçen
isimlerin merfû konumlarında ref‘ alameti (
nasb alameti (
) zamme, mansûb konumlarında
) fetha ve mecrûr konumlarında da cer alameti(
harekeleridir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
) kesre
18
İsim İrabı - II
Bu mücadeleci bir kardeştir.
Örnek
İdeal bir kayınbaba gördüm.
Cömert bir babaya uğradım.
ve
Yukarıdaki cümlelerde bulunan
kelimeleri adı geçen beş
isimden olup, hareke ile irab olma durumundadırlar. Çünkü harf ile irab olma
koşullarını taşımamaktadırlar.
Birinci cümledeki
‫ أخ‬kelimesi, haber olup merfûdur. Ref‘ alameti
(
)
zammedir.
İkinci cümlede
alameti (
kelimesi,
fiilinin mefulu bihi olup mansuptur. Nasb
) fethadır.
Üçüncü cümlede
kelimesi,
harfi ceri ile mecrûrdur. Cer alameti (
)
kesredir.
Daha önce tekil şekilleri verilen el-Esmâu’l-Hamse’nin, tekil, ikil ve
çoğullarını aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz:
)
Müfred (tekil)
Tesniye (ikil)
Cem‘ (çoğul)
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
19
İsim İrabı - II
Örnek
3- el-Esmâu’l-Hamse (beş isim) tesniye (ikil) veya cem‘ (çoğul) olduklarında,
tesniye veya cem‘ gibi irab yapılırlar.
Onun iki kardeşi yolculuktan döndüler.
Annen baban seni büyütenlerdir.
İrade sahibi öğrencilere saygı göster.
Babaların çocukları üzerinde hakkı vardır.
Onlar sizin kayınbabalarınızdır.
Yukarıdaki cümlelerde bulunan
kelimeleri adı
geçen beş ismin ikil ve çoğullarıdır.
Birinci cümledeki
kelimesi,
fiilinin faili olup merfudur. Ref‘ alameti‫ا‬
(elif)’ tir.
İkinci cümlede
kelimesi, mübteda olmak üzere merfudur. Ref‘ alameti
(elif)’ tir.
Görüldüğü gibi yukarıdaki cümlelerde geçen iki isim de tesniyedir ve irabları
harf ile olmuştur.
Üçüncü cümlede
kelimesi sıfattır. Mevsûfu gibi mansuptur. Nasb alameti
(ye)’ dir.
Dördüncü cümlede
kelimesi
harfi ceri ile mecrurdur. Cer alameti ( ‫) ـ‬
kesre’ dir.
Beşinci cümledeki
kelimesi, haber olup merfûdur. Ref‘ alameti (
)
zamme’ dir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
20
İsim İrabı - II
Yukarıdaki 3, 4 ve 5. cümlelerde geçen üç isim de çoğuldur. Görüldüğü üzere
bunlardan biri olan
kelimesi harf ile diğer
ve
kelimeleri ise hareke
ile irab olmuştur.
4- el-Esmâu’l-Hamse (beş isim) mütekellim ya’sına (I. şahıs tekil zamir) muzaf
olduklarında, irabları, ismin son ve mütekellim ya’sından önceki ilk harf üzerinde
cümledeki konumuna göre var olduğu düşünülen (takdir edilen), bir hareke ile
olur.
Örnek
Kardeşim beni ikna etmeye çalışıyor.
Babamı gördüm.
Kayınbabama yazdım.
Yukarıdaki cümlelerde renkli olan kelimeler mütekellim ya’sı (I. şahıs tekil
zamir) olup, beş isimden olan
ve
kelimelerine muzafun ileyh (tamlayan)
olmuşlardır. Başka bir ifade ile adı geçen isimler, beş isimden olup, mütekellim
ya’sına (I. şahıs tekil zamir) muzaf olmuşlardır. Dolayısıyla takdirî hareke ile irab
olmaktadırlar.
Birinci cümledeki
kelimesi
fiilinin fail olup takdiren merfudur. Ref‘
alameti mütekellim ya’sından (I. şahıs tekil zamir) önceki harf, yani ( ) harfinin
üzerinde var olduğu düşünülmüş (takdir edilmiş/mukadder) olan (
)
zammedir.
İkinci cümlede
kelimesi
fiilinin mefulu bihi olup takdiren
mansuptur. Nasb alameti mütekellim ya’sından (I. şahıs tekil zamir) önceki harf,
yani ( ) harfinin üzerinde var olduğu düşünülmüş (takdir edilmiş/mukadder) olan
(
) fethadır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
21
İsim İrabı - II
Üçüncü cümlede
kelimesi
harfi ceri ile mecrûr mecrûrdur. Cer
alameti mütekellim ya’sından (I. şahıs tekil zamir) önceki harf, yani ( ) harfinin
üzerinde var olduğu düşünülmüş (takdir edilmiş/mukadder) olan (
)
kesre’
dir.
Alıştırmalar
I’rablar
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
Cümleler

22
İsim İrabı - II
Özet
(İ‘râb) : Bir kelimenin başına gelen âmil nedeniyle, sonunda
hareke, harf ve hazif yönünden meydana gelen değişikliğe denir.
olan isimlerin irabı hareke ile olmaktadır. Bu
isimler üç durumda iki ayrı hareke ile i’râb yapılmaktadırlar. Yani ref
durumunda zamme, nasb ve cer durumunda kesre almaktadırlar.
(Bayan öğretmenler, bayan
öğrencileri üniversitelere götürdüler).
Görüldüğü gibi yukarıdaki cümlede bulunan
cemi müennestir. Cümlede faildir ve ref‘ alameti (
cümlede yer alan
) zammedir. Yine
kelimesi cemi müennes olup mefulu bihtir ve
cer alameti, fetha yerine (
)
kesredir. Aynı cümlede bulunan
kelimesi de cemi müennes olup,
alameti ise (
kelimesi
harfi ceri ile mecrurdur. Cer
) kesredir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
23
İsim İrabı - II
Özet
(
) = DÜZENSİZ-ÇOĞUL: Arapçada bazı
isimlerin çoğulu, kelimenin bütünü yapısal değişikliğe uğrayarak yapılır.
Bundan dolayı bu çoğul şekline, yapısı kırılmış/bozulmuş anlamında
“cemi mükesser” denir. Örneğin
kelimesinin çoğulu
şeklindedir.
olan isimlerin de irabı hareke ile olup üç ayrı
konumunda, üç ayrı hareke almaktadırlar. Yani ref durumunda zamme,
nasb durumunda fetha ve cer durumunda da kesre almaktadır.
yukarıdaki cümlede renkli olan kelimeler kırık çoğuldurlar. Görüldüğü
gibi irabları üç durumda da hareke iledir.
Arapçada kendilerine
denen beş (
) ismin irabı birtakım şartlara bağlı olarak harf ile olur.
Yukarıdaki cümlede renkli yazılmış olan kelimeler beş
isimdendir. Üç ayrı konumda üç ayrı harf ile irab olmuşlardır. Cer
konumunda
(ye) mecrur, ref durumunda
(vav) ile merfu ve
nasb durumunda da (elif) ile mansub olmuşlardır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
24
İsim İrabı - II
Değerlendirme Soruları
1. “
” cümlesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kayınbabana verdim.
Kayınbaban bana haber verdi.
Kayınbabana haber verdim.
Kayınbaban haber verdi.
Haberi kayınbabandan öğrendim.
2. “
” cümlesinde altı çizili olan kelimenin i‘rabı
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
3.
“
.
” cümlesinde altı çizili olan kelimenin i‘rabı
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
4.
.
Yukarıdaki cümlede altı çizili olan kelimenin i‘rabı aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
25
İsim İrabı - II
5.
“Hacılar Suudi Arabistan’a nasıl vardılar?” cümlesinin Arapçası
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
6.
Cemi mükesser konusunda aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?
A)
B)
C)
D)
E)
7.
Yukarıdaki cümlede renkli yazılmış olan kelimenin i‘rabı aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
8.
“Babamın kardeşi amcamdır.” cümlesinin Arapçası aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
26
İsim İrabı - II
9.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A)
B)
C)
D)
E)
10. Yukarıdaki cümlede altı çizili olan kelimenin i‘rabı aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cevaplar: 1-E, 2-B, 3-D, 4-D, 5-B, 6-E, 7-C, 8-D, 9-B, 10-A
Kelimeler
pamuk
lise
korumak
konu; mevzu
yön;
yan
arkadaş;
(bayan)
sık;
yoğun
taraf;
gür;
dost
birini çok sevmek
renkli;
rengârenk
çocukluk; bebeklik
meyve;
netice;
süre; devre
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
27
İsim İrabı - II
sonuç
görmek;
şahit olmak
önceki;
(bayan )
benzerlik;
şekil
sofra; masa
çeşit;
tür
anlaşmak;
uyuşmak
cins;
önde
hayvan
orman
böcek;
haşere
çanta; valiz
kuş
hazırlamak
sincap
yemek; öğün
tilki
alet; cihaz; araç
yılan
kapak;
tepsi
tabak;
maymun
sayfa;
gazete
yaprak;
fare; sıçan
bardak; kupa
büyük
eşekarısı
kutu; teneke kutu
erkek arı
sandalye;
kürsü
kurt; kurtçuk
oturak; sandalye;
sıra
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
taht;
28
İsim İrabı - II
papuçtartan
böceği
vakit; zaman; süre
kartal;
akbaba
ayakkabı;
sandalet
şahin
orman; ağaçlık
kartal
akika kurbanı
baykuş
vermek;
bağışlamak
serçe; küçük
kuş
beraber olmak
kabul etmek
koyun
misafir;
ziyaretçi
koç
korumak
(yeni
çocuk
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
doğmuş)
29
İsim İrabı - II
YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK KAYNAKLAR
‘Abbâs Hasan, en-Nahvu’l-Vâfî, I-IV, Mısır, tsz.
Ahmet Yüksel, Ben de Arapça Öğreniyorum ( Sarf-Nahiv), İstanbul, 2011.
Antuvân ed-Dahdâh, Mu‘cemu Kavâ‘idi’l-Lugati’l-‘Arabiyye fî Cedâvili ve Levhât,
Beyrut, 1981.
Mehmet Maksudoğlu, Arapça Dilbilgisi, İstanbul, 1998.
Muhammed İsma‘îl Sînî (vd.-Komisyon), el-Kavâ‘idu’l-‘Arabiyyetu’l-Muyessere,
II.cilt, Riyad, 1403/1983.
Muhammed Salah Ferec (vd.-Komisyon), (2011), el-Edvâu’l-Luğat’îl-‘Arabiyye
Hayatî, Mısır, es-Saffu’l-Hamis el-İbtidâiyye, Nahdatu Mısr.
Mustafa el-Ğalâyînî, Câmi‘u’d-Durûsi’l-‘Arabiyye, Beyrut, 1402/1982.
Musa Yıldız; Erkan Avşar, Arapça Yazma ve Okumaya Giriş, İstanbul 2006.
Mustafa Kelebek (vd.-Komisyon), İmam Hatip Liseleri için Arapça 12, Ankara,
2009.
Neclâ Yasdıman, Adım Adım Kur’an Dili, İzmir, 2008.
Selami Bakırcı, Arapça’ya Giriş, Erzurum, 2011.
es-Seyyid Ahmed el-Hâsimî, el-Kavâ‘idu’l-Esâsiyye li Lugati’l-‘Arabiyye, Mısır,
1354.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
30