fiziksel yaş

Yahya Laleli , İlhan Yetkin
y
,
Ajlan Tukün, Diler Arslan
Diyabet Ekonomisi
Figure 1‐2. Comparison of individuals living at various ages and periods of time with the “ideal” maximum life span (A) ideal, (B) 1980, (C) 1920, (D) 1900, (E) 3000 BC.
Free Radicals, Antioxidants, Aging&Disease Ed.by Joseph A.Knight, MD
Diyabet Ekonomisi
Figure 1‐2. Comparison of individuals living at various ages and periods of time with the “ideal” maximum life span (A) ideal, (B) 1980, (C) 1920, (D) 1900, (E) 3000 BC.
Free Radicals, Antioxidants, Aging&Disease Ed.by Joseph A.Knight, MD
Hadise zedeleyicidir, kısıtlayıcıdır, ilerleyicidir,
hepimizin içinden gelir ve üniversaldır.
Yaşlanma hiçbir hastalığa sebep olmaz
olmaz.
Meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeniyle bazı
hastalıkların ihtimali artar
artar.
FİZYOLOJİK YAŞLANMA ≠ FİZİKSEL YAŞ
Yaşlanma hiçbir hastalığa sebep olmaz.
Meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeniyle bazı
hastalıkların ihtimali artar.
FİZYOLOJİK YAŞLANMA ≠ FİZİKSEL YAŞ
YAŞLANMA ≠ KOCAMA
Hadise zedeleyicidir, kısıtlayıcıdır, ilerleyicidir,
hepimizin içinden gelir ve üniversaldır.
Yaşlanma hiçbir hastalığa sebep olmaz.
Meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeniyle bazı
hastalıkların ihtimali artar.
FİZYOLOJİK YAŞLANMA ≠ FİZİKSEL YAŞ
YAŞLANMA ≠ KOCAMA
Hadise zedeleyicidir, kısıtlayıcıdır, ilerleyicidir,
hepimizin içinden gelir ve üniversaldır.
Yaşlanma hiçbir hastalığa sebep olmaz.
Meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeniyle bazı
hastalıkların ihtimali artar.
FİZYOLOJİK YAŞLANMA ≠ FİZİKSEL YAŞ
YAŞLANMA ≠ KOCAMA
Hastalık Nedenlerine Göre Ölüm Sayıları ve 40‐
Hastalık Nedenlerine Göre Ölüm Sayıları ve 40‐60 ve 60
60 ve 60‐‐74 Yaş G l
Gruplarına Göre Dağılım
Gö D ğ l
40-60 Yaş
Toplam
Sayı
> 60 Yaş
Gruba ve
Kendi
içinde
ç
((%))
Sayı
Gruba
Göre (%)
187 086
32 563
17.4
60 625
32.4
Kalp hastalığının diğer şekilleri
62 141
9 375
28.8
21 546
35.5
Solunum sisteminin diğer hastalıkları
16 885
2 161
6.6
5 985
9.8
Serebro - vasküler hastalık
14 519
2 154
6.6
5 445
9.0
Kan yetersizliğine bağlı
9 637
2 966
9.1
3 811
6.2
Şekerli diyabet
2 551
399
1.2
1 130
1.8
Hi t i
Hipertansiyon
2 482
274
08
0.8
942
1
1.5
27 605
4 030
12.4
9 534
15.7
2 536
521
16
1.6
357
05
0.5
ÖLÜM NEDENİ
Bütün diğer hastalıklar
Bütün diğer kazalar
Sayı
Kardiyovasküler risk faktörleri kümesi
Kardiyovasküler risk faktörleri kümesi
İnsülin
direnci
•
•
•
•
•
•
•
•
Hipertansiyon
Obesite
Hiperinsulinemi
Diabet
Hipertrigliseridemi
Küçük yoğun LDL
Küçük,
Düşük HDL-C
Hiperkoagulabilite
Deedwania PC. Am J Med 1998:105(1A):1S‐3S
Aterosklerozis
Endothelial
disfonksiyon
Şişmanlığın Tıbbi Komplikasyonu
Akciğer hastalıkları
abnormal function
obstructive
b
i sleep
l
apnea
hypoventilation syndrome
Karaciğerde yağlanma
steatosis
steatohepatitis
cirrhosis
Beyin için basıncın
artması
İnme
Katarakt
K
Koroner
k
kalp
l h
hastalığı
t lğ
Şeker
Yüksek lipid
Yüksek
ü
tansiyon
Pankreatit
Safra kesesi
Jinekolojik bozukluklar
Anormal adet
Kısırlık
P.O.S.
Osteoartrit
Kanser
Meme, rahim, serviks,
Kolon, yemek borusu,
pankreas,
k
böb k prostat
böbrek,
t t
Filebit
Deri
Gut
BMI= ağırlık (kg) / boy (m2)
Obezite
Obezite Genetik Yük
Genetik Yük
Cognetif fonksiyon ve hafıza kaybı
Küçük dens LDL kd
↑
Hi t i
Hipertansiyon
PAI‐1 ↑
Hi t i li id i
Hipertrigliseridemi
İnsülin Rezistansı
HDL↓
Ürikasit ↑
Hiperinsülinemi
NIDDM
İskemik Kalp Hastalığı
1763 Boissier
i i de Sauvage diabetin yedi formunu açıklayan bir tablo
yayınlamıştır. Bu tabloda gösterilen organ/sistem etkilenmeleri bugünki
modern g
görüşş ve bulgularımıza
g
uymaktadır.
y
•
•
•
•
•
•
•
•
Diabetes legitimus Aretaei – the severe, relentless, fatal disorder with
chronic cachexia
Diabetes anglicus – “sweet” urine
Diabetes hystericus
Diabetes arteficialis
Diabetes a vino
Diabetes arthriticus
Diabetes febricosus
Diabetes decipiens – deceptive because the urine was sweet but there
was no significant polyuria
Historical View of the Clas. Of Diabetes, Clin Chem. 32/10(B), B4-B6 (1986)
Etkilenen Organlar Etkilenen
Organlar
Kronolojik
j
Gastroentestinal Sistem
Aretheus (MS 1 .Asır)
Böbrekler
Galen (MS 3.Asır)
Karaciğer
Richard Mead (1740)
Si i sistemi/Beyin/Davranış
Sinir
i t i/B i /D
(Neroz)
(N
)
C ll
Cullen
(18.Asır)
(18 A )
İlk Test – İdrar şekeri
Thomas Willis (1670)
Kantitatif
K
tit tif İdrar
İd
Şekeri
Ş k i
Artmış tatlı (Ksaudra) veya bal gibi (Medha)
İdrar çıkışı
Matthew
M
tth
(1760)
Papyrus Ebers (M.O.1500)
Hint tıbbından alıntı
Historical View of the Clas. Of Diabetes, Clin Chem. 32/10(B), B4-B6 (1986)
Kan Glukoz Kontrolü
Journal of Physiology and Pharmacologoy 2006, Vol 57, Supp 5
The brain image above shows the hippocampus (outlined in red), which is
involved in learning and memory. new research suggesTs That repeated
episodes
of high
g
or low blood sugar
g
in p
people
p
with diabeTes mayy lead To cogni
g tive
impairments associated with this sTrucTure.
Brain Briefings, Feb.2008, Society for Neuroscience
Beyin Kan Şekeri Regülasyon Bozukluğu
Beyin Kan Şekeri Regülasyon Bozukluğu
• New
New research is helping to uncover the link between diabetes research is helping to uncover the link between diabetes
and Alzheimer’s disease.
• When diabetes strikes and insulin
When diabetes strikes and insulin’ss signal is ignored by cells, signal is ignored by cells
the brain may not get the large amount of glucose energy it , p
y
y
needs, especially for memory.
• Loss of brain cells and memory function may result, especially in the hippocampus a brain region involved in learning and memory.
• Increased insulin concentrations also appear to boost levels of beta‐amyloid a protein involved in the formation of senile plaques that can lead to Alzheimer’s.
Diyabet Komplikasyonları
Diyabet Komplikasyonları
• Mikrovasküler
Mikrovasküler Komplikasyonlar:
Komplikasyonlar:
Retinopati/yaşlıda katarak, Nefropati, Noropati‐(60 yaş üstü diyabetlilerin %50’sinde g
y
ş
denge bozuklukları nedeniyle düşme nedeni!).
• Makrovasküler Komplikasyonlar:
K di
Kardiyovasküler, Serebrovasküler, Perifer kül S b
kül P if
Damar Hastalıkları.
• Hafıza ve Kognetif Fonksiyon Bozuklukları.
Hastaneye yatma sıklıkları “2” kere daha fazladır
Hastaneye yatma sıklıkları “2” kere daha fazladır. YAŞ
2006
2010
2015
2020
2025
2030
0- 4
6875
6560
6445
6485
6624
6681
15-19
6554
6263
6593
6883
6509
6397
20-24
6804
6608
6235
6565
6856
6483
40-44
4581
4996
5413
6163
6602
6428
45-49
3946
4393
4914
5327
6071
6503
50-54
3274
3726
4275
4787
5197
5922
55-59
2616
3023
3567
4098
4600
4994
60 64
60-64
1993
2345
2822
3335
3848
4319
70-74
1316
1334
1453
1785
2171
2581
75+
1308
1561
1782
2009
2404
2904
TOPLAM
71114
74559
78552
82330
85974
89206
40 ↑
%29.03
%30.99
%33.52
%36.50
%39.45
%41.63
60 ↑
%5.95
%6.2 *
%6.80
%7.70
%8.84
%10.06
Gl b l E klilik K i i
Global Emeklilik Krizi
Yaşlanma,
Y
l
yaşlanan
l
toplumun
t l
oranın artması
t
global
l b l bir
bi
konudur.
Sorun: Fertilitenin
l
azalıp
l uzun yaşam şansının artması, vergi
ödeyen, kazanan nüfusa karşı, hizmet alan, üretmeyen “yaşlı”
nın nüfusa oranının artması.
artması
Beklenti: Sağlık hizmetleri için servis alınma maliyet ve kalite
sorunları çıkacak;
Olasılık I : Bir çok ülkede kapatılamayan mali açıklara sebep
olacak,
l
k
Olasılık II: Sunulan hizmetlerin kısıtlanması, vergilerin
artmasına yönelik
ö lik baskılar
b k l artacak.
k
Yeni Stratejiler
Yeni Stratejiler
• Ekonomik fonların, sağlık sigortalarının güçlendirilmesi
• Üretici olarak,
olarak yaşam süresinin uzaması,
uzaması
• Genç nüfusun daha fazla çalışması,
• Çocukların/gençlerin daha üretici olarak yetiştirilmesi,
• İhtiyaca yönelik hedefli beklentiye yatırım,
yatırım
• Çalışma, üretim döneminde daha fazla birikim.
Yeni Stratejiler
Yeni Stratejiler
• Ekonomik fonların, sağlık sigortalarının güçlendirilmesi
• Üretici olarak,
olarak yaşam süresinin uzaması,
uzaması
• Genç nüfusun daha fazla çalışması,
• Çocukların/gençlerin daha üretici olarak yetiştirilmesi,
• İhtiyaca yönelik hedefli beklentiye yatırım,
yatırım
• Çalışma, üretim döneminde daha fazla birikim.
• ÖNERİLERİNİZ !
1st World Congres on Int. Therapies Type 2 Diabetes , Eylül 2008 Newyork
Roux‐en‐Y Gastric Bypass (RYGB)
Neal Interposition (IT)
Üretici olarak yaşam süresinin uzaması
Üretici olarak,
yaşam süresinin uzaması,
• Vücut kitlesinin (BMI) hedef değerlerde kalması.
Vü t kitl i i (BMI) h d f d ğ l d k l
a. Egzersiz,
g
,
b. Sağlıklı dengeli beslenme,
c Sağlıklı çevre
c. Sağlıklı çevre,
• Risk belirleyici (predictive) ferde yönelik sağlık hizmeti.
• Hastalıkların veriye dayalı Hastalıkların veriye dayalı “ETKiN”
ETKiN tedavisi.
tedavisi
Üretici olarak yaşam süresinin uzaması
Üretici olarak,
yaşam süresinin uzaması,
• Vücut kitlesinin (BMI) hedef değerlerde kalması.
Vü t kitl i i (BMI) h d f d ğ l d k l
a. Egzersiz,
g
,
b. Sağlıklı dengeli beslenme,
c Sağlıklı çevre
c. Sağlıklı çevre,
• Risk belirleyici (predictive) ferde yönelik sağlık hizmeti.
• Hastalıkların veriye dayalı Hastalıkların veriye dayalı “ETKiN”
ETKiN tedavisi.
tedavisi
• ÖNERİLERİNİZ ! Kli ik Biyokimyacıya
Klinik
Bi ki
Dü
Düşen Görev!
Gö !
• Tanı ve takip testlerine “TEa” hudutlarında cevap vermek, ,
• Belirleyici/Öngören, Tanı ve Takip Testlerimizin belirleyici karakterleri (PPR&NPR) hakkında
belirleyici karakterleri (PPR&NPR) hakkında müşterilerimizi bilgilendirmek,
• Geleceğe yönelik doğru, veriye dayalı
Geleceğe yönelik doğru veriye dayalı
prosedürlerin hazırlanmasına katılmak,
• Kronik hastalıklar hakkında toplumu ik h
l kl h kk d
l
bilinçlendirmek.
Yaşlının Diyabet Tanısında !!
Yaşlının Diyabet Tanısında !!
• Tipik
Tipik semptomlar (poliuri, polidipsi, polifaji) maskelenir, semptomlar (poliuri polidipsi polifaji) maskelenir
(Meneilly&Tessier, 2001)
• Böbrek eşiği yüksektir, glukozuri görülmeyebilir.
Böb k iği ük kti l k
i ö ül
bili
(Meneilly, 2000)
• Diyabetin regülasyonundaki hormonların (glukogon, epinefrin, GH, Ghrelin, ) salınımı azalır (Meneilly 1994,) • Polidipsi olmayabileceğinden dehidrasyonla gecikmiş mayi tedavisi ihtiyacıyla karşımıza çıkabilir.
• Kognetif fonksiyon kaybı yanında depresyonda olabilirler, hipotermi‐hipoglisemi
hipotermi
hipoglisemi riskleri olabilir.
riskleri olabilir.
Yaşlanma hiçbir hastalığa sebep olmaz
olmaz.
Meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeniyle bazı
hastalıkların ihtimali artar
artar.
YAŞLANMA ≠ KOCAMA
AGING IS STYLISH,
ALL THE BEST PEOPLE
ARE DOING IT !
Yaşlanmayı
Y l
kontrol
k t l etmek
t k için
i i
gençlik pınarı veya bir iksir
aramayalım.
Mümkün
ü
ü o
olan
a mutlu
ut u ve
e sağlıklı
sağ
olarak ileri yaşlara ulaşmaktır.
Bu bir şanstır.