Teknik Resim 5 - Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ

Transkript

Teknik Resim 5 - Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
TEKNİK BİLİMLER
MESLEK YÜKSEKOKULU
Teknik Resim
İzometrik Perspektifler
Küpün iz düşüm düzlemi üzerindeki döndürülme açısı eşit ise kenar uzunluklarındaki
kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz düşüme, izometrik perspektif denir.
a) Küp yüzeyleri temel iz düşüm düzlemlerine paralel olacak şekilde yerleştirilip iz
düşümleri çizilir.
b) Küpün üstten görünüşü, yatay iz düşüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür.
c) Döndürülen küpün profil iz düşümde, Z noktası merkez olmak üzere tabanı 35˚ 16˚
yukarı kaldırılır. Bu pozisyon gelen küpün önden görünüşü izometrik iz düşüm veya
izometrik perspektiftir.
6. Perspektifler
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
Page 1
İzometrik Perspektif Çizimi
T cetveli ve 30˚ lik gönye ile yataya 30˚ açılar yapan eksenler çizilir. Eksenler üzerine
parçanın genişlik, yükseklik ve derinlik ölçüleri işaretlenir. Bu noktalardan eksenlere
paralel doğrular çizilerek dikdörtgen prizmanın perspektifi meydana getirir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 2
b) Görünüşlerdeki boşluklar prizma üzerinde sırasıyla oluşturulur. Fazla çizgiler silinir,
koyulaştırma yapılarak perspektif tamamlanır.
a) Paralel doğrular çizilerek perspektif
meydana getirilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 3
• İzometrik Eksen Konumları
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 4
• İzometrik Perspektifte Açılar
Çizilecek perspektifin göze hoş görünmesi ve üzerindeki işlemlerin daha anlaşılır
olması için perspektif eksenleri değişik konumlarda alınabilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
Page 5
İzometrik perspektifte açılar gerçek değerlerinden farklı değerlerde çizilirler.
Perspektifteki açıların çizilmesinde, açıyı meydana getiren köşe noktalarının yerleştirme
ölçüleri taşınır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 6
1
• Dairenin İzometrik Perspektifi
Eğik yüzeyli parçaların izometrik perspektif çiziminde ölçüler görünüşten perspektif
üzerine taşınmak suretiyle çizim tamamlanabilir.
a) Gerçek elips çizimi:
Gerçek elips çiziminde yerleştirme ölçülerinden faydalanılır. Üstten görünüşteki daire
üzerinde noktalar alınır.
Bu noktaların yatay ve düşey eksene olan ölçüleri işaretlenir. Perspektif üzerine
çizilen eksenler üzerine bu ölçüler taşınarak elipse ait noktalar bulunur. İşaretlenen
noktalar yay cetveli ile birleştirilerek dairenin izometrik perspektifi tamamlanır.
Parçanın tabanı üzerindeki elips için noktalardan düşey doğrular çizilir. Doğrular
üzerinde parçanın kalınlık ölçüsü işaretlenip tabana ait elips tamamlanır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
Page 7
b. İzometrik perspektifte dört merkezli elips çizimi:
•
Dairenin çapına eşit olan karenin izometrik perspektifi çizilir. Çizilen eşkenar dörtgenin
geniş açı köşelerinden, karsı kenarlara dikler çizilir.
•
•
•
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 8
Silindir ve delik, çap ölçülerine uygun bir prizmaymış gibi izometrik perspektifi
çizilir.
Prizma üzerinde elips çizilecek üst yüzeylerde dört merkezli elipsler ile perspektif çizilir.
Üst yüzeydeki elipslerin yay merkezleri parçanın yüksekliği kadar tabana taşınır.
Fazla ve kesik çizgiler silindikten sonra koyulaştırılarak izometrik perspektif tamamlanır.
• Aynı işlemin simetriği yapılır.
• Geniş açı köşeleri merkez olmak
üzere R yayları çizilir.
• Yaylara teğet birleşecek şekilde R
yayları çizilerek elips tamamlanır.
Şekilde deliği olan bir silindirin dört merkezli elips metoduyla izometrik perspektifinin çizilmesi
görülmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 9
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 10
Elipsin eksenleri ile dairenin kesiştiği noktaları ise küçük yayların merkezidir. R ve r
yarıçaplı yaylar çizilip dört merkezli elips tamamlanır.
Küpün görünen üç yüzeyindeki
elips çizimi Şekilde
görülmektedir.
Dört merkezli elips çiziminin
başka bir metodu da daire
yardımıdır. Çizilecek perspektif
üzerindeki elips için, aynı çapta ve
merkezde daire çizilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 11
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 12
2
• Eğrilerin İzometrik Perspektifi
Şekilde görünüşleri verilen parçanın eğri çizgisi üzerinde çok sayıda nokta alınıp
perspektif üzerinde işaretlenir.
c) Dikdörtgenin prizmasının yüksekliği
değişmediği için işaretlenen noktalardan
düşey çizgiler çizilip yükseklik ölçüleri
işaretlenir.
a) Parçanın ilk durumu dikdörtgenler
prizması özelliğindedir.
• Ana ölçülere göre prizmanın izometrik
perspektifi çizilir.
• Eğri üzerinde işaretlenen noktaların
yerleştirme ölçüleri prizmanın perspektif
üzerine taşınır.
d) Eğriye ait noktalar prizmanın tabanında
bulunduktan sonra eğri cetveli ile birleştirilir.
• Fazla çizgiler silinip koyulaştırma
yapılarak perspektif tamamlanır.
b) Aynı şekilde diğer noktalar da perspektife
taşınır.
• Prizmanın üst yüzeyinde işaretlenen
noktalar eğri cetveliyle birleştirilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 13
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 14
• İzometrik Perspektifte Kesitlerin Çizilmesi
•
Parçaların iç kısımlarındaki görünmeyen kısımları açıklamak için perspektif
kesitleri çizilir.
• İç kısımlardaki boşluklar ve dolu kısımlar tüm açıklığıyla ortaya çıkmış olur.
• İzometrik perspektifte kenarlar 30° çizildikleri için tarama çizgileri 45° yerine 60°
olarak çizilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 15
• Parçaların iç kısımlarındaki görünmeyen kısımları açıklamak için perspektif kesitleri
çizilir.
• İç kısımlardaki boşluklar ve dolu kısımlar tüm açıklığıyla ortaya çıkmış olur.
• İzometrik perspektifte kenarlar 30° çizildikleri için tarama çizgileri 45° yerine 60°
olarak çizilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 16
Dimetrik Perspektif
Bir cismin ana boyut kenarlarından iki tanesini aynı boyda ve açıda görülecek şekilde
ve üçüncü kenarı ise 1:2 ölçüsünde ve farklı açıda çizilen perspektife dimetrik
perspektif denir.
Dimetrik Perspektifin Meydana Gelmesi
Şekilde
bir
küpün
dimetrik
perspektifinin
oluşması
için
döndürülmesi görülmektedir.
Küpün yüzeyleri temel iz düşüm
düzlemlerine paralel tutulup iz
düşümleri çizilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
Yatay iz düşüm düzleminde üstten
görünüş 20˚ 40‘ döndürülür.
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 17
Buna göre önden ve yandan görünüşü
tamamlanır. Bu durumdayken yandan
görünüşte B köşesi ( sağ alt köşe )
merkez olmak üzere 19˚ 26‘ yukarıya
kaldırılır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 18
3
Çizimlerde kolaylık için 7˚ 10‘ lik açı 7˚
41‘ 25‘ lik açıda 42˚ olarak alınır.
Dimetrik perspektif çiziminde 7˚ ve 42˚
lik açıların işaretlenmesi için Şekil 17c’de
görüldüğü gibi dik üçgen bağıntılarından
da faydalanılır.
• Önden görünüşte prizmanın taban kenarları
yatayla 7˚ 10‘ ve 41˚ 25‘ lik acı meydana getirirler.
• Kübün 7˚ 10‘ kenarında 0,9428 ve 41˚ 25‘ lik
kenarında 0,4714 katı kadar kısalmalar meydana
gelir.
2.1.2.2. Prizmatik Parçaların Dimetrik
Perspektif Çizimi
• Çizim kolaylığı bakımından 0,9425
ölçüsü 1 ve 0,4714 ölçüsü 0,5 olarak
alınır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
Uygulamalarda ,gönyelerle çizim
yapabilmek için 7˚yerine 7˚30‘ ve 42˚
yerine 45˚alınarak dimetrik perspektif
çizilebilir.
( Şekil 17d).
Şekil 18 ‘de iki görünüşü verilen
parçanın kutu kontrüksiyonu metoduyla
dimetrik perspektif çizimi
görülmektedir.
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 19
2.1.2.3. Daire ve Yayların Dinamik
Perspektifi
Dimetrik perspektif üzerindeki dairesel kısımlar elips olarak görünür. Bu
elipslerin yerleştirme ölçüleri yardımıyla çizilebildiği gibi yaklaşık hesaplamalar
ile pergel yardımıyla da çizmek mümkündür.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 20
a) Kübün A yüzeyindeki elips dört merkezli elips metoduyla çizilir.
• Yüzey üzerinde 7˚ ile 42˚ lik eksenlere dik A, B, C, D noktalarından
yardımcı
doğrular çizilir.
•
Bu doğruların Kesiştiği 1 ve birleştiği 2 numaralı noktalar küçük ve
büyük
yayların dört merkezidir. Bu merkezlerden R3 ve r3 yayları ile elips çizilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 21
c) Kübün B yüzeyleri, küp kenarının 1:1
ve 1:2 oranında 7˚ ile 42˚ açılarında
paralel kenarıdır. İki yüzeydeki elipslerin
çizim
yönetimi aynıdır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 22
Silindirik parçanın yerleştirme ölçüleri metoduyla çizilmesindeki işlem sırası Şekil
20’de görülmektedir. Yandan görünüşteki daire kare içine alındıktan sonra 30˚ lik
bölüntü çizgileri çizilir.
• B yüzeylerindeki elipsleri çizmek için
O merkezinden ve dar açılı bölgeden
geçen yatay konumlu ve 7˚lik elips
eksenleri çizilir.
• Yatay eksen üzerinde hesaplanan D1
(D2) ve O merkezine göre dikey olarak
d1 (d2) ölçüleri işaretlenerek elipsin
büyük ve küçük eksen ölçüleri bulunur.
• Yatay eksene dik s ekseni çizilir. Aynı
yay simetrik olarak da çizilir. Yatay
eksen üzerinde de D1 ölçüsüne teğet r1
yayları çizilir.
Çizilen yayların birleşmeyen kısımları
eğri cetveli ile birleştirilip elips
tamamlanır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Silindirik parçanın yerleştirme ölçüleri metoduyla çizilmesindeki işlem sırası
Şekil 20’de görülmektedir. Yandan görünüşteki daire kare içine alındıktan sonra
30˚ lik bölüntü çizgileri çizilir.
Şekil :19
Page 23
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 24
4
2.1.2.4. Yerleştirme Ölçüleriyle Dimetrik Perspektif
Çizimi
Şekil 21’ de üç görünüşü verilen bir cismin, yerleştirme ölçüleri metoduyla
dimetrik perspektifinin çizimindeki işlem sıraları görülmektedir.
Cismin genişlik ölçüsü 7˚ lik eksen üzerine 1:1 oranında derinlik ölçüsü 42˚ lik
eksen üzerine 1:2 oranında işaretlenerek cismin taban yüzeyinin dimetrik
perspektifi çizilir. (Şekil 21a).
Görünen kenarlar
koyulaştırılır.( Şekil 21d
).
Üstten görünüşteki bütün çizgiler. Bu
yüzey üzerine dimetrik olarak çizilir. (Şekil
21b).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Taban yüzeyindeki köşe
noktalarından dikey çizgiler
çizilerek görünüşteki
yükseklik ölçüleri işaretlenir.
Noktalar uygun şekilde
birleştirilerek perspektif
taslak olarak ortaya çıkar.
(Şekil 21c).
Page 25
Görünmeyen kenarlar, yardımcı çizgiler ve yüksekliğe ait çizgiler silinerek cismin
dimetrik perspektifi tamamlanır. (Şekil 2e).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 26
Şekil 22’de küp, iz düşüm düzlemi önünde ön ve arka yüzeyleri ile paralel
konumda tutulmaktadır.
İz düşüm düzlemine dik olarak bakıldığında kare şeklinde iz düşüm meydana
gelir. Bu defa küp aynı konumdayken iz düşüm düzlemine eğik olarak A
doğrultusunda bakılır.
A bakış yönüne paralel, iz düşüm düzlemine eğik ışınların kübün köşelerinden
geçmesiyle eğik paralel iz düşüm elde edilir.
Şekil 21: Yerleştirme ölçüleriyle dimetrik perspektif çiziminde işlem
sırası
2.1.3. Eğik Perspektif
2.1.3.1. Genel Bilgi
Eğik perspektif, aksonometrik perspektifte olduğu gibi perspektif kenarlarının
paralel çizildiği perspektiftir. Eğik perspektifin özelliği, uzaydaki cisme olan bakış
doğrultusunun resim düzlemine eğik olmasıdır.
Cismin köşelerinden geçen ışınlar iz düşüm düzlemine eğiktir. Bu şekilde elde
edilen iz düşüme; eğik iz düşüm veya eğik perspektif denir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 27
Şekil 23’te Bir silindirin dik ve eğik iz düşümünün meydana gelişi
görülmektedir. Silindir ve deliğin daire olan şekilleri, eğik perspektifte de daire
olarak çizildiği için büyük kolaylık sağlanmış olur.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 29
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 28
2.1.3.2. Geri Eksen Açıları
Eğik perspektiflerin gönyeler yardımıyla çizilebilmesi için, geri eksen açıları
30˚, 45˚ ve 60˚ açılarından birisi tercih edilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 30
5
2.1.3.4. Kavaliyer ve Kabinet Perspektif Konumları
Eğik perspektifler çizilirken üzerinde daire bulunan kısımlar ön yüzeye
gelecek şekilde yerleştirilir.
Eğik perspektiflerin en büyük özelliği, ön yüzeylerinin gerçek ölçülerde
çizilmesidir.
Cisim üzerindeki dairesel kısımlar ön yüzeylere getirildiği zaman elips çizimi
ortadan kalkar ve perspektif çizimi kolaylaşır.
Şekil 27’de silindirik bir parçanın doğru yerleştirilmesiyle dairesel çizilmesi
görülmektedir.
2.1.3.3. Eğik Perspektif Çeşitleri
Geri eksen ölçülerinin kısalma değerlerine, seçilen esas yüzeye bakış
doğrultusuna göre:
eğik perspektifler; kavaliyer, kabinet ve kuş bakışı perspektif olarak
sınıflandırılabilir.
Geri eksen açısının 45˚ ve
derinlik ölçüsünün 1:1 oranında
alındığı perspektife kavaliyer
perspektif denir. (Şekil 25).
Geri eksen açısının 45˚ derinlik
ölçüsünün 1:2, 3:4 vb. oranında
alındığı perspektife kabinet
perspektif denir. (Şekil 26).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 31
2.1.3.5. Eğik (Kabinet) Perspektif Çizimi
Şekil 28’de kabinet perspektifin çizim sırası görülmektedir. Bu perspektife
pratik olarak eğik perspektif denir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 32
2.1.3.6. Eğik Kavaliyer Perspektifte Dört Merkezli Elips Çizimi
Eğik perspektiflerin üst ve yan yüzeylerinde bulunan dairesel kısımları elips
olarak çizmek gerekir.
Şekil 29’ da cismin ön yüzeyindeki dairelerin eğik perspektifteki çizimi
görülmektedir. Buradaki elips çizimi, izometrik perspektifteki dört merkezli elips
çiziminin benzeridir.
Bu metotta dairelerin bulunduğu yüzeye daire çapında eşkenar dörtgen çizilir.
Eşkenar dörtgen kenarlarının orta dikmelerinin birleştiği ve kesiştiği noktalar
büyük ve küçük yayların merkezleri olarak işaretlenir. Bu merkezlerden R ve r
yayları çizilerek elips tamamlanır.
Cisimlerim görünüşlerindeki ön
yüzeyi, genişlik ve yükseklik ölçüleriyle
eğik perspektifin ön yüzeyine aynen
çizilir. 1:2 oranında işaretlenir. ( Şekil
28a ).
Ana boyutlarda prizmanın perspektifi
meydana getirilir. Parça üzerinde bulunan
dairelerin eksenleri çizilir ve daireler pergel
veya şablonla tamamlanır. (Şekil 28b).
Fazla çizgiler silinerek perspektif
tamamlanır ve koyulaştırılır. ( Şekil 28c ).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 33
Şekil 30'da geri eksen açısı 45°olan parça üzerinde dört merkezli elips çizimi
görülmektedir.
Yüzey üzerine, dairenin merkezini belirleyen eksenler çizilir. Dairenin çapı
ölçüsünde eşkenar dörtgen çizildikten sonra eksenlerle kesiştiği noktalardan
eksenlere dikler çıkılır.
Bu çizgilerin kesiştiği uç noktalan büyük yayların ve kesiştiği ara noktalar
küçük yayların merkezidir.
Daire ile eksenlerin kesiştiği noktalar teğet birleşecek şekilde yaylar çizilerek
daire içine dört merkezli elips çizimi tamamlanır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 35
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 34
2.1.3.7. Eğik Perspektifte Açıların
Çizilmesi
Şekil 31'de, görünüşleri verilen cismin, eğik yüzeyinin açısı eğik perspektif üzerine
yerleştirme ölçüleri yardımıyla taşınır.
Geri eksen kenarının üzerindeki Y ölçüsü 1:1 veya 1:2 oranında perspektif
üzerine aktarılır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 36
6
2.1.3.8. Eğik Perspektifte Yerleştirme Ölçüleriyle Elipsin Çizilmesi
2.1.3.9. Kuşbakışı (Planometrik) Perspektif
Şekil 32‘de kavaliyer ve kabinet perspektifle daire ve yayların elips çizimi
görülmektedir. Görünüşler üzerinde işaretlenmiş noktalar, yerleştirme ölçüleri
yardımıyla perspektif üzerine taşınarak elips çizilir. Geri eksen ölçüsü 1:1
alındığında, görünüşlerdeki ölçüler de eğik perspektife 1:1 taşınır. (Şekil 32a).
Geri eksen ölçüsü 1:2 oranında kısaltılmışsa yerleştirme ölçüleri de 1:2 oranda
perspektife taşınır. (Şekil 32b).
Geri eksen ölçüleri 1:2 oranında kısaltılmış bir kübün ön ve yan yüzeylerinde
bulunan dairelerin eğik perspektifi Şekil 32c'de görülmektedir. Ön yüzeyde daire
üzerinde eşit aralıklarla elemanlar çizilmiştir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 37
Kuşbakışı perspektif çiziminde T cetveli ve gönyeler ile Z ekseni düşey konumda
X ve Y eksenleri arasındaki açı 30°ve 60°olarak çizilir. Bu eksenler üzerinde cismin
kenar uzunlukları 1:1 orannda işaretlenip kübün kusbaısı perspektifi çizilir. ( Şekil
34a ).
Kısaltılmış kuşbakışı perspektifte yükseklik ölçüleri 1:1 yerine 2:3 oranında
alınabilir.
Şekil 34b'de kuşbakışı perspektifi görülen bir kübün üst yüzeyindeki dairenin
perspektifi de daire olarak görünür. Diğer yüzeylerindeki daireler elips olarak çizilir.
Elips çizimlerinde daha önce öğrenilen dört merkezli elips çizim metotlarından
faydalanılır.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 39
2.2. Konik
2.2.1. Genel Bilgi ve
Perspektif
Tanımları
Konik perspektif, cisimleri gördüğümüz şekle yakın görünüşü veren perspektif
çeşididir.
Şekil 36’da elektrik direklerine bakan kimsenin yandan görünüşü görülmektedir.
Cisme bakan şahısla direkler arasına yerleştirilen bir resim düzlemine yakın direk
boylarının, uzaktaki direk boylarından daha büyük olduğu görülmektedir.
Burada direklerin görünüşlerinin çizildiği düzleme resim düzlemi denir ve RD ile
gösterilir.
Cisme bakan kişinin gözünün yüksekliği hizasında alınan ve yatayla paralel olan
bu çizgiye ufuk çizgisi denir ve UÇ ile gösterilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 41
Yatay iz düşüm düzleminde meydana gelen kuşbakışı perspektif eksenlerinin
perspektif görünüşleri ve iz düşümlerinin çizilmesi.
Şekil 33a’da görülmektedir. X ve Y perspektif eksenleri arasındaki açı 90˚dir. Z
ekseni düşey konumda bulunur. Cisim, X ve Y eksenlerinden yatayla 30˚, 45˚ ve
60˚ açı yapacak şekilde taşınır.
Yatay iz düşüm düzleminde paralel tutulan bir kübe 45˚ lik bir açı altında
bakılmak suretiyle elde edilen iz düşüşüm kuşbakışı perspektiftir. (Şekil 33b).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 38
Şekil 35 ‘de üst yüzeylerinde daireler ve değişik geometrik şekillerin
bulunduğu iki parçanın kuşbakışı perspektifi görülmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 40
Şekil 37’de bir oyun, iki tarafındaki direklere karşıdan bakılarak çizilmiş resmi
görülmektedir.
Bakılan cisimler ufuk çizgisi üzerinde bir noktaya doğru küçülür ve sonunda bu
noktada birleşiyormuş gibi görünür.
Bu noktaya kaçış noktası veya kayboluş noktası denir ve KN ile gösterilir. İki ve
üç kaçış noktalı perspektiflerde kaçış noktaları ufuk çizgisi üzerinde bulunur.
İki ve üç kaçış noktalı perspektiflerde kaçış noktaları ufuk çizgisine göre değişik
yerlerde bulunur.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 42
7
Şekil 38c'de yan görünüşten çıkan ve bakış noktasıyla birleştirilen ışınların resim
düzlemini kestiği noktaların işaretlenmesi verilmektedir.
Resim düzlemi üzerindeki bu noktalardan paralel çizgiler çizilerek cismin
yükseklik boyutlan bu çizgiler üzerinde işaretlenir.
Şekil 38d'de, BN' sinin alt tarafa getirilmiş durumunda cismin üst görünüşünün
yeniden çizilmiş sekli görülmektedir. Burada bakış noktasından cismin köşelerine
çizilen ışınların resim düzlemini kestiği noktaların işaretlenmesi verilmektedir. Resim
düzlemi üzerindeki bu noktalardan paralel çizgiler çizilerek cismin yükseklik
boyutları işaretlenir.
Şekil 38e 'deyse yan ve üst görünüşlerin birlikte ele alındığı ve perspektifin nasıl
elde edildiği görülmektedir.
2.2.2. Görünüşlerden Konik Perspektifin Çizilmesi
Şekil 38'de, bir dikdörtgen prizmanın konik
perspektifinin çizilmesi için işlem sıraları
görülmektedir.
Şekil 38a'da, çizilecek perspektif için cisim,
resim düzlemi, bakış noktası, iz düşürücü
ışınlar ve elde edilen konik perspektifin
durumu ve gerçek ölçülere göre boyutların
küçülmesi görülmektedir.
Perspektif olarak açıklanan bu
durumun profil ve yatay iz düşüm
düzlemleri üzerinde nasıl gösterildiği
ise Şekil 39b'de verilmiştir.
Burada BN, UQ, RD ile cisim
arasındaki duruş şekilleri açıklanmıştır.
Böylece cismin yükseklik ölçüleri ve
genişlik ölçülerinin resim düzlemi
üzerinde ne kadar küçüldüğü
bulunabilmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 43
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 44
2.2.5. Ufuk Çizgisinin Durumu
Ufuk çizgisi, perspektifi çizilecek parçanın, gösterilmek istenen yüzeylerine göre
yerleştirilir.
2.2.3. Bakış Noktasının Yeri
Perspektifi çizilecek cisme göre
alınan bakış noktası (BN) 30°veya
daha küçük bir açıda olmalıdır. (Şekil
39).
Şekil 41'de, dikdörtgen prizmanın perspektifi, ufuk çizgisinin üç ayrı
konumuna göre çizilerek gösterilmiştir.
2.2.4. Resim Düzleminin Yerleştirilmesi
Resim düzleminin yeri,
çizilecek perspektifin
büyüklüğüyle orantıdır. Genellikle
cisim resim düzleminin arkasına
yerleştirilir. (Şekil 40).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 45
2.2.6. Konik Perspektif Çeşitleri
Çizilecek parçanın, resim düzlemine, duruş konumuna ve kaçış
noktalarının sayısına göre üç çeşit konik perspektif olur.
Bunlar bir noktalı, iki noktalı ve üç noktalı konik perspektiflerdir (Şekil 42).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 47
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 46
2.2.6.1. Bir Noktalı Konik Perspektif
Bir noktalı konik perspektiflerde cismin ön yüzü, resim düzlemine paralel alınır. Bu
şekilde, cismin iki boyutunu veren kenarlar (genişlik ve yükseklik) resim düzlemine
paralel olur. Ancak derinlik kenarı geriye doğru konik çizilir. Koniklik, kaçış noktasıyla
ve buna bağlı olarak meydana gelir. Bir kaçış noktasıyla çizilen bu perspektiflere bir
noktalı konik perspektif denir.
Perspektif çiziminin kolay yapılabilmesi için, resmin ön yüzü resim düzlemine
yapışık alınır.Böylece yandan görünüş çizmeye gerek kalmaz. (Şekil 43).
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 48
8
Eğer kaçış noktası cismin simetri ekseni üzerinde alınırsa perspektifin çizimi
Şekil 44’ te görüldüğü gibi oluşur.
2.2.6.2. iki Noktalı Konik Perspektif
Çizilen konik perspektifin göze daha gür görünmesini sağlamak için iki
noktalı konik perspektifler tercih edilir. Bu perspektifte, cismin ön yan yüzeyleri
resim düzlemine (RD) eğik olacak şekilde döndürülür. Düşey kenarlar RD' ne
paralel olur. Diğer kenarlar RD' ne eğik olduklarından iki tarafta konikler
meydana gelir. Bunun için, iki kaçış noktasıyla çizilen bu perspektiflere iki
nokta u konik perspektif denir.
Şekil 45 ‘de bir dikdörtgenin
prizmanın iki noktalı konik
perspektifinin çizimi için işlem
sıraları görülmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 49
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 50
Şekil 46’ daysa değişik bir parçanın iki noktalı konik perspektifinin nasıl
çizildiği görülmektedir.
Ancak uygulamalarda bu
işlemlerin tamamı bir şekil
üzerinde pratik olarak meydana
getirilecektir. Bu ise Şekil 45e’ de
görülmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 51
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 52
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 54
2.2.6.3. Üç Noktalı Konik Perspektif
Şekil 48’de ilk görünüşü verilen bir parçanın üç kaçış noktalı perspektifin
çizimi için KN’ ları (K1, K2, K3) ve ufuk çizgisinin işaretlenmesi gerekir.
Uç üzerindeki O noktasından çizilen düşey çizgi üzerinde K3 noktası ile
O noktasına göre sağ ve sol tarafta K1 ile K2 noktaları alınır.
Görünüşler üzerindeki 0,1,2 ve 0,3,4 noktaları uygun büyüklükte fakat
aynı oranda ufuk çizgisi (UÇ) üzerine işaretlenir. Bu noktalar K1 ve K2 yi
birleştiren doğru üzerinde belirli oranlarla alınan Öx ve Öy ayrı ayrı
birleştirilir.
Diğer taraftan K2 ile K3 doğrusuna paralel Oz doğrusu çizilir. Oz
doğrultusu üzerinde 0,5,6 ve 7 noktaları aynı oranda olmak üzere işaretlenir
ve K2 ile K doğrusu üzerindeki Öz ile birleştirilir.
Birbiriyle kesişen ilgili çizgilerle cismin üç noktalı konik perspektifi çizilir.
Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Page 53
9

Benzer belgeler

Teknik Resim 2 - Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ

Teknik Resim 2 - Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ Pergelin ilk açıklığı ile, B ve C noktalarından birbirini kesen çapraz yaylar çizilir ve OD arası birleştirilir. Daire çevresi üzerinde elde edilen E ile F nokta arası daireyi dokuz eşit parçaya

Detaylı