Lomber Ponksiyon Talimatı - SDÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi

T.C.
Süleyman Demirel Üniversitesi
Araştırma ve Uygulama Hastanesi
Doküman Adı
Lomber Ponksiyon Talimatı
Doküman Numarası
TBH/000/ÇTL/67
ISO 9001: 2008 KYS Kriter No
6.3./7.5.1.
Yayın Tarihi
Revizyon Numarası
Revizyon Tarihi
Sayfa Sayısı
01.02.2005
03
03.06.2010
2
Güncellemelerinin Takibi
Revizyon No
Revizyon Tarihi
Açıklamalar
01
01.03.2006
KYS’nin Yeniden Planlanması
02
15.01.2009
KYS’nin Yeniden Planlanması
03
03.06.2010
ISO 9001:2008 Versiyonu
Hazırlayan
Kontrol Eden
Onaylayan
Doküman Durumu
Birim Sorumlusu
Kalite Yönetim Temsilcisi
Başhekim
KONTROLLÜ KOPYA
BĐLGĐ AMAÇLI
ĐPTAL
......./......./.........
-- 1 / 3 --
1.
UYGULAMA
ĐŞLEME HAZIRLIK
•
Hasta yada hasta ailesinden yazılı izin kağıdı alınır.
•
Hastaya yapılacak işlem anlatılır, ponksiyon sırasında verilen pozisyonda kıpırdamadan yatması
gerektiği söylenerek işbirliği sağlanır.
•
Gerekiyorsa doktor istemine göre uygulamadan yarım saat önce oral yolla hastaya sedatif grubu
bir ilaç verilerek sakinleşmesi sağlanır.
•
Uygulama bölgesi kontrol edilerek eğer çok kıllıysa traş edilir.
•
Đşlemden önce hastaya mesane ve barsaklarını boşaltması söylenir.
POZĐSYON
•
Hasta mümkün olduğu kadar yatak kenarına çekilmeli, sırtı doktora dönük olarak yatak kenarına
paralel duruma getirilmelidir.
•
Başının altına ufak bir yastık konularak vertebral kolonun yatay durumu sağlanır.
•
Dizleri karına doğru çekilir, başı göğüse eğilir (fetal pozisyon).
•
Hemşire bir eliyle hastanın dizlerini yukarı doğru çeker, diğer elini de hastanın sırtının eğik
olmasını sağlamak üzere ensesine koyar.
•
Pozisyon verme ve hastayı tutmada dikkat edilmesi gereken nokta, hastanın dizlerinin karın
boşluğuna dayanmaması, başının da göğüse doğru aşırı bastırılmamasıdır. Bu yanlış pozisyon
serebrospinal sıvının basıncını arttırarak, elde edilecek sonuçların değerlendirilmesini bozabilir.
ĐŞLEM BASAMAKLARI
•
Hastaya pozisyon verildikten sonra altına tedavi bezi ve muşambası serilir, üzerine böbrek küvet
yerleştirilir. Hastanın sırtı açılır. Sakrolomber bölgede cild geniş bir şekilde antiseptik solüsyonla
temizlenir.
•
Doktor steril gömlek ve eldiven giyer, hemşire steril lomber ponksiyon setini tekniğe uygun olarak
açar.
•
Doktor tarafından delikli kompres hastanın üzerine örtülür. Kaymaması için çamaşır pensleri ile
tutturulur.
•
Lokal anestezi deri ve derialtı dokusuna uygulanır ve 3 dk. etkisini göstermesi için beklenir.
•
Hastanın 3-4 lomber vertebra aralığına ponksiyon iğnesi mandreni ile birlikte sokulur.
•
Spinal kanala girildiğinden emin olunduktan sonra mandren çekilerek sıvının gelip gelmediği
kontrol edilir.
•
Basınç az ise sıvı saniyede 1-2 damla; fazla ise fışkırarak akar.
•
Serebro spinal sıvının basıncını ölçmek için spinal manometrenin lastiği iğneye bağlanır. Bu
manometre, üzerinde ölçekler bulunan cam bir tüptür.
•
Basıncın doğru değerlendirilebilmesi için hastanın sakin durumda olması gerekir. Bu amaçla
gerekiyorsa biraz beklenir, sıvı basıncı öksürme ve ıkınma ile artabilir.
•
Jugular vene basınç yapılarak basıncın artıp artmadığı kontrol edilir. Basınç artmazsa subaraknoid
aralıkta veya spinal kanalda bir tıkanıklık vardır.
Serebrospinal sıvı 3 ayrı tüpe alınır
•
Birinci steril tüpteki örnek biyokimyasal inceleme, ikinci steril tüpteki örnek serolojik inceleme,
üçüncü steril tüpteki örnek bakteriyolojik inceleme içindir.
•
Ayrıca bir saat camı içine yaklaşık 2 cc pandy reaktifi konarak üzerine 1-2 damla serebrospinal sıvı
-- 2 / 3 --
damlatılır. Siyah kağıt üzerine tutularak gözlenen saat camında bulanıklık pandy testinin pozitif
olduğunu gösterir. Normalde BOS kaya suyu berraklığındadır. Dansitesi 1003-1008; pH 7,4 – 7,6
alkali reaksiyondadır.
•
Đşlem tamamlanınca doktor iğneyi çıkartır, yara üzerine 1 dk. steril gaz bezi ile basınç yapılır. Daha
sonra steril spanç konularak flasterle kapatılır.
Đşlem sonrası hemşirelik bakımı
•
Hasta yatağına getirilerek, üstü örtülür ve 12- 24 saat yastıksız yatması sağlanır.
•
Hastaya içecek bir şeyler verilir. Baş ağrısı, kusma ve nabız atışı yönünden kontrol edilir.
•
Alınan örnekler etiketlenerek laboratuvara gönderilir, saklanacaksa etüve konur.
•
Hemşire gözlem kağıdına, işlem ve hastanın işleme tepkisi kaydedilir.
-- 3 / 3 --