Türkiye`de Mahpusluk = Ölüme Mahkum Olmak

(http://dagmedya.net)
Türkiye’de Mahpusluk = Ölüme Mahkum Olmak
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneğ (CİSST)i ve Türkiye Hapishane Çalışmaları Merkezi(TCPS) tarafından 27 – 28 Şubat tarihlerinde “Türkiye’de Mahpus Olmak” konulu
bir çalıştay düzenlendi.
(http://dagmedya.net/wp-content/uploads/2016/02/2016-02-18-22-15-42-Ekran-g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BCs%C3%BC.png)
İstanbul
Haber&Grafikler&interaktif harita: Sadettin Demirel*
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Bomonti kampüsünde 8 oturum olarak düzenlenen çalıştayın odağında hapishanelerdeki erkekler kadınlar, çocuklar, LGBT’liler, yaşlılar,
gençler, yabancıların sorunları yer aldı.
27 Şubattaki ilk 4 oturumda hapishanede çocuk, kadın ve lgbt olmak konularına değinen konferans ikinci günde ise özellikle ceza ve tevkif evlerinde yaşam koşulları, hasta
tutsakların sağlık hakları, ağırlaşmış müebbet mahpusların durumu, mahpusların psikolojik sağlığı, hapishanede öğrenci olmak konularına yoğunlaştı.
(http://dagmedya.net/wp-content/uploads/2016/02/2016-02-29-15-57-27-Ekran-görüntüsü.png)
“Hapishanelerdeki sağlık hizmetleri önleyici tedbirler yetersiz”
Çalıştayın ikinci gününün ilk oturumunda hasta mahkumların her insan gibi eşit sağlık haklarına sahip olması gerektiği vurgulandı. Öncesinde konferanstaki konuşmacılardan
Sosyolog Berivan Korkut, hasta mahkumların sağlık hakkından önce buna sebep olan özellikle sıcaklık, barınma gibi hükümlünün sağlığını etkileyen mapushane koşullarının da
tartışılması, değerlendirilmesi gerektiğini dile getirdi, yetersiz yaşam sıcaklık ve barınma koşullarına karşı da önleyici tedbirler alınabileceğini de ekledi.
(http://dagmedya.net/wp-content/uploads/2016/02/2016-02-29-15-58-18-Ekran-görüntüsü.png)
Ayrıca acil durumlarda hastaneye ulaşımda kullanılan araçların ihtiyaçları karşılayamadığı da dile getirildi. 2014 yılı rakamlarına göre 360 hapishane ve 160 bin mahpusun
bulunduğu ülkemizde sadece 1250 ring ve 35 hapishane ambulansının bulunması bu yargıyı kanıtlar nitelikte.
Mahpusları hastaneye ulaştırmada ring araçlarının hem hijyen hem de hastanın mevcut durumunu olumsuz etkileyeceği belirtilirken, tutukluların doktor değiştirme haklarının
olmamasına da vurgu yapıldı. Özellikle muayene esnasında doktor-hasta mahremiyetine saygı gösterilmemesi de ilk oturumda bahsedilen konulardan biriydi.
“Hasta mahpusun kaderi yargıcın vicdanına bırakılıyor”
Yargı sisteminde tutuklunun sağlık durumuna dair kararların sadece yargıcın vicdanın bırakıldığını belirten İnsan Hakları Derneği adına konferansta bulunan Av. Hüseyin
Boğatekin mevcut yasal sistemdeki bu boşluğun tutuklunun sağlık durumu göze alınarak belirli bir kritere bağlanması gerektiğini dile getirdi.
Ayrıca hapishanedeki hasta mahkumlar hakkında araştırma ve inceleme yapmak isteyen sivil toplum kuruluşlarının istisnalar dışında mahpushane yöntemleri tarafından muhatap
alınmadığı ve bu konuda şeffaf ve güncel veriye ulaşmanın zor olduğu vurgulandı.
“Adli Tıp Kurumu tarafsız değil, bağımsız denetleyici STK’lara ihtiyaç var”
Türk Tabipler Birliğini temsilen konferansta konuşmacı olarak yer alan adli tıp uzmanı Lale Tırtıl özellikle hapishanelerdeki sağlık koşullarına hitaben “ Hapishane zaten sağlıklı bir
yer değildir, biz ancak sağlıksızlık düzeyini belirleyebilir ve ölçebiliriz” dedi. Özellikle siyasi vak’alarda adli tıp kurumunun tarafsızlığı eleştirilirken, mahpuslar hakkında alınan
kararlarda daha fazla inisiyatife sahip, bağımsız sağlık kuruluşlarının eksikliği de dile getirildi.
(http://dagmedya.net/wp-content/uploads/2016/02/2016-02-29-16-00-37-Ekran-görüntüsü.png)
Soru cevap kısmında özellikle doktor- hasta arasındaki mahremiyetin kolluk kuvvetlerince hiçe sayılması ana tartışma konusu oldu. Gümüşhane cezaevinden gelen konuklar ile
konuşmacılar arasında geçen karşılıklı görüş alış verişi, doktorların ve yahut mahkumların sorumluluğunu almış yetkililerin, önyargılarını bir yana koyarak mahpusların da insan
olduğunu hatırlaması gerektiği vurgulandı. Özellikle mahkumların topluma geri kazandırılması için mahkumun yaşama ve sağlık hakkının elinden alınmaması.
“Ağırlaştırılmış müebbet ölüme mahkumluk”
İkinci oturumda 2002 yılından sonra kaldırılan idam cezasından sonra uygulamaya konulan ağırlaştırılmış müebbet cezası da konferansın bir diğer konusuydu. Ağırlaştırılmış
müebbet cezalarının eleştirildiği oturumda ağırlaştırılmış müebbetin ölüme mahkum olmaktan farkı olmadığı vurgulandı.
Müebbet ceza alan mahkumların ikinci ve üçüncü derece akrabalarıyla haftada bir yüz yüze ve telefonla görüşebilirken, ağırlaştırılmış müebbet cezası alan hükümlüler 15 günde
bir bu hakka sahip olabiliyor. Tutukluluk süresince ise tecritte kalan bu mahpuslar sadece 1. dereceden kan bağı olan yakınlarıyla görüşebiliyor.
Müebbet cezasının 30 ile 36 yıllar arası değişmesinden dolayı ve bu tutukluluk süresi sonunda mahkumların tahliye sonrası dışarıdaki yaşama uyum sağlamada güçlük çektiğini
belirten Psikolog Pervin Bıkmaz ayrıca mahpushane ortamının getirdiği olumsuzlukların, mahkumlarda içe kapanıklığa, sese ve ışığa aşırı tepki vermeye, sesler duymaya hatta
intihara yönelmeye kadar gittiğini dile getirdi.
Genel olarak Türkiye’de mahpusluk kavramının A’dan Z’ye analiz edildiği konferansta mahpusların sorunlarına sıkıntılarına katılımcılardan konuşmacılara karşılıklı görüş
alışverişleriyle ortak bir çözüm bulunmaya ve ortak paydada buluşmaya çalışıldı.
“Mahkum sayısı ve hapishanede ölümler artıyor”
Türkiye’deki artan mahkum sayısı ve mapushanelerde artan ölümlerde çalıştayın gündemindeydi.
Türkiye'de Erkek Mahpus Sayısı (2000 - 2015)
200,000
Erkek
150,000
100,000
50,000
15
20
14
20
13
20
12
20
11
20
10
20
09
20
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
01
20
20
00
0
Yıllar
Ceza ve Tevkif Evleri verilerine göre mahkum sayısı 1970 ile 2005 yılları arası inişli çıkışlı bir grafik sergilerken son 10 yılda 55 bin’den 176 bine sıçradı. Son 10 yılda mahpus
sayısı % 300’den fazla artış gösterdi.
Yaş Dağılımına Göre Maphusların Yüzdesi (CTE,
Aralık 2015)
21 ve 39 Yaş (
Genç-Orta Yetişkin)
5%
40 ve 64 Yaş (İleri
Yetişkin)
18 ve 20 Yaş (
Genç)
28.5%
65 ve 79 Yaş (Yaşlı)
12 ve 17 Yaş Arası
(18 Yaşından Gün
Almamış Çocuk)
63.6%
Other
Aynı veride Kadın mahpus sayısı 2005 yılından beri gittikçe artarken, 2007 yılında çocuk mahpus sayısı sabit kalmış. Sonraki yıllarda ise çocuk mahpus sayısı bir artıp bir
azalırken 2015 yılına gelindiğinde bir önceki yıla göre neredeyse % 100’lük bir artış gerçekleşmiş.
Türkiye'de Cezaevinde Ölen Kişi Sayısı (2002 2014)
400
287
300
307
316 380
211
200
163
157
178
100
54
59
2005
89
2004
Cezaevinde Ölen Kişi Sayısı
345
321
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2003
2002
0
Yıl
Erkek Mahpusların sayısı ise 2005 yılından bu yana giderek artıyor. 2000 yılında 49 bin olan toplam erkek mahkum sayısı 2015 yılında % 400’lük bir artışla 167 bine çıkmış
durumda.
Türkiye'deki Toplam Mahkum Sayısı (CTE - TÜİK,
2000 -2013)
Toplam
TÜİK
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
Toplam
CTE
-200
-100
0
100
200
Cezaevi Tevkifevleri kurumu istatistiklerine göre mahpusların % 63’ünü 21 – 39 yaş aralığındaki genç ve orta yaşlılar oluştururken % 28’inde ise 40-64 yaş aralığındaki yetişkin
mahpuslar yer alıyor. Dikkat çeken diğer veri ise %5’lik büyük bir kısmını 18 ve 0 yaşları arası genç mahpusların oluşturması. Aynı zamanda yaşlı ve çocuk mahpus sayısı da
azımsanacak gibi değil.
Türkiye'de Cezaevinde Ölen Kişi Sayısı (2002 2014)
400
287
300
307
316 380
211
200
163
157
178
100
54
59
2005
89
2004
Cezaevinde Ölen Kişi Sayısı
345
321
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2003
2002
0
Yıl
Adalet bakanlığının CHP’li milletvekili Ali Haydar Hakverdi’nin soru önergesine verdiği rakamlara göre, Türkiye’de cezaevinde ölen mahkum sayısı 2005 yılından 2013 yılına kadar
artmış. 2002 yılında 89 olan ölüm rakamlarının 2014’te 4 katı bir artışla 380’ne çıkması yıllar geçtikçe Türkiye’deki cezaevi sisteminin yetersizliğini ve eksikliklerini gösteren diğer
bir bulgu. Her ne olursa olsun mahkumdan veya dış etkenlerden kaynaklanan ölümler, mevcut sistemin mahkumun can güvenliğini garanti altına almadığını gösteriyor.
:
Türkiye'deki Toplam Mahkum Sayısı (CTE - TÜİK,
2000 -2013)
Toplam
TÜİK
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
Toplam
CTE
-200
-100
0
100
200
“Devlet Kurumlarının verileri birbiriyle uyuşmuyor”
Bir diğer dikkat çeken nokta ise 2000 ile 2013 yılları arası mahkum sayısına baktığımızda devlet kurumlarının açıkladıkları rakamlarda uyuşma olmaması. Ceza ve Tevkifevleri
Müdürlüğü’nün verileri ve Tüik’in açıkladığı adalet istatistiklerinin uyuşmaması, devlet kurumları tarafından işlenen verinin doğruluğunu zedeleyen bir durum. Özellikle iki devlet
kurumunun aynı konuda ayrı bulgular açıklaması böyle önemli bir konuda devlet kurumları arasındaki iletişimin yetersizliğini gösteriyor. “Türkiye’de Mahpus Olmak” konulu
konferanstada da vurgulanan bu konuda devlet kurumlarının şeffaf olmadığına vurgu yapıldı
“Türkiye mahkum sayısında dünya’da dokuzuncu sırada”
Dünya ülkeleri ile karşılaştırdığımızda Ceza Politikaları Araştırma Enstitüsü (ICPR ve Cezaevi Araştırmaları Uluslararası Merkezi (ICPS) bünyesindeki Dünya Cezaevi veritabanı
istatistiklerine göre Türkiye toplam mahkum sayısı ile Dünya’da 9. sırada yer alıyor. Listenin başında ise ABD, Rusya, Hindistan, Brezilya ve Çin gibi ülkeler var.
Dağ Medya
3.153 beğenme
Sayfayı Beğen
Paylaş
2 arkadaşın bunu beğendi
*Sadettin Demirel , Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölümü Son Sınıf Öğrencisi, Dağ Medya (Şubat 19- Mayıs 30 2016 ) stajyeri /[email protected]
(mailto:[email protected])
Fotograflar: https://www.facebook.com/events/1713888952189808/1716069018638468/ (https://www.facebook.com/events/1713888952189808/1716069018638468/)
Veri Seti: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1J9S3c7nTXKFWSwKn1nn8RKaZms1RLMpLkvLzRK8FT2U/edit?usp=sharing
(https://docs.google.com/spreadsheets/d/1J9S3c7nTXKFWSwKn1nn8RKaZms1RLMpLkvLzRK8FT2U/edit?usp=sharing)
Harita: https://public.tableau.com/views/lkelereGreHapishaneNfusuveHapishaneNfusOran/Dashboard1?:embed=y&:display_count=yes&:showTabs=y
(https://public.tableau.com/views/lkelereGreHapishaneNfusuveHapishaneNfusOran/Dashboard1?:embed=y&:display_count=yes&:showTabs=y)
Tüik ve CTE verileri
http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=1070 (http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=1070)
http://www.cte.adalet.gov.tr/ (http://www.cte.adalet.gov.tr/)
Yararlanılan Kaynaklar:
http://thea.org.tr/?q=node/110 (http://thea.org.tr/?q=node/110)
http://thea.org.tr/?q=node/107 (http://thea.org.tr/?q=node/107)
http://thea.org.tr/?q=node/109 (http://thea.org.tr/?q=node/109)
http://www.verigazeteciligi.com/hapishaneler-insan-deposuna-donusuyor-hasta-tutsaklar-can-cekisiyor/ (http://www.verigazeteciligi.com/hapishaneler-insan-deposuna-donusuyorhasta-tutsaklar-can-cekisiyor/)
http://dagmedya.net/2015/08/24/ilk-6-ayda-212-kisi-cezaevinde-oldu/ (http://dagmedya.net/2015/08/24/ilk-6-ayda-212-kisi-cezaevinde-oldu/)
http://www.prisonstudies.org/highest-to-lowest/prison-population-total?field_region_taxonomy_tid=All (http://www.prisonstudies.org/highest-to-lowest/prison-population-total?
field_region_taxonomy_tid=All)
http://www.prisonstudies.org/world-prison-brief (http://www.prisonstudies.org/world-prison-brief)
http://www.prisonstudies.org/ (http://www.prisonstudies.org/)
http://bianet.org/bianet/insan-haklari/172463-ozel-ihtiyaci-olan-mahpuslar-konusulacak?bia_source=mailchimp&utm_source=Bianet+B%C3%BClten&utm_campaign=85123d844dRSS_EMAIL_CAMPAIGN+-+Bianet+T%C3%BCrk%C3%A7e+G%C3%BCnl%C3%BCk&utm_medium=email&utm_term=0_741c894880-85123d844d%5BLIST_EMAIL_ID%5D&ct=t%28RSS_EMAIL_CAMPAIGN+-+Bianet+T%C3%BCrk%C3%A7e+G%C3%BCnl%C3%BCk%29&mc_cid=85123d844d&mc_eid=%5BUNIQID%5D
(http://bianet.org/bianet/insan-haklari/172463-ozel-ihtiyaci-olan-mahpuslar-konusulacak?
bia_source=mailchimp&utm_source=Bianet+B%C3%BClten&utm_campaign=85123d844d-RSS_EMAIL_CAMPAIGN++Bianet+T%C3%BCrk%C3%A7e+G%C3%BCnl%C3%BCk&utm_medium=email&utm_term=0_741c894880-85123d844d%5BLIST_EMAIL_ID%5D&ct=t%28RSS_EMAIL_CAMPAIGN+-+Bianet+T%C3%BCrk%C3%A7e+G%C3%BCnl%C3%BCk%29&mc_cid=85123d844d&mc_eid=%5BUNIQID%5D)
Yorumlar
1 yorumlar
Copyright © 2014 by Dağ Medya.