Basınçlı ekipmanlar Yönetmeliği ( 97/23/AT )

Sanayi ve Ticaret Bakanl
ndan:
Bas nçl ekipmanlar Yönetmeli i
( 97/23/AT )
B"R"NC" BÖLÜM
Amaç , Kapsam , Hukuki Dayanak , Tan mlar
Amaç ve Kapsam
Madde 1 – Bu Yönetmelik; maksimum izin verilebilen PS bas nc 0,5 bar’dan
daha büyük olan bas nçl ekipmanlar n ve donan mlar n tasar m, üretim ve uygunluk
de$erlendirmesi usul ve esaslar n kapsamaktad r.
A'a$ daki hususlar bu Yönetmelik kapsam d ' ndad r:
a) Herhangi bir ak 'kan veya maddeyi, bir tesise veya tesisten, k y veya aç k
denizde tesisin içinde bulunan son izolasyon cihaz da kapsayan ve özellikle boru hatt
için tasarlanm ' olan mü'temilat malzemelerinin hepsini kapsayarak, montajdan,
borulardan veya boru sistemlerinden olu'an boru hatt .Ancak, bas nç dü'ürme
istasyonlar veya kompresyon istasyonlar nda bulunabilen standard bas nç ekipmanlar
Yönetmelik kapsam ndad r.
b) Suyun tedariki, da$ t m ve bo'alt lmas için 'ebekeler ve ilgili ekipmanlar ve
bas nçl su ta' ma borular , bas nç tünelleri, hidroelektrik tesisler için bas nç 'aft ve ilgili
özel aksesuarlar.
c) Basit Bas nçl Kaplar Yönetmeli$inin ( 87/404/AT ) kapsad $ ekipmanlar,
d) Aerosol Kaplar Yönetmeli$inin ( 75/324/AT ) kapsad $ ekipmanlar,
e) A'a$ daki Avrupa Birli$i direktifleri veya e'de$er Türk Mevzuat ve onlar n
ekleri taraf ndan araçlar n fonksiyonlar için belirlenmi' olan ekipmanlar:
1) Motorlu Araçlar ve Römorklar Tip Onay Yönetmeli$i ( 70/156/AT )
2) Tekerlekli Tar m veya Orman Traktörleri Tip Onay Yönetmeli$i (
74/150/AT )
3) ;ki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçlar n Tip Onay Yönetmeli$i ( 92/61/
AT ),
f) Bu Yönetmelik, 9’uncu madde de bulunan ve Kategori 1’den yüksek
olmayacak 'ekilde s n fland r lm ' ve a'a$ daki Avrupa Birli$i Direktifleri veya E'de$er
Türk Mevzuat taraf ndan kapsanan malzemeler:
1) Makine Emniyeti Yönetmeli i ( 89/392/AT ),
2) Asansör Yönetmeli i ( 95/16/AT ),
3) Belirli Gerilim S n rlar Dahilinde Kullan lmak Üzere Tasarlanm :
Elektrikli Teçhizat ile "lgili Yönetmelik ( 72/23/AT ),
4) T bbi Cihaz Yönetmeli i ( 92/42/AT ),
5) Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik ( 90/396/AT ),
6) Muhtemel Patlay c Ortamlarda Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile
"lgili Yönetmelik ( 94/9/AT ),
g) Avrupa Birli$ini olu'turan Roma Antla'man n 223 ( 1 ) ( b ) maddesi
taraf ndan kapsanan askeri ekipmanlar,
h) Yanl ' kullan m sonucunda radyoaktif emisyona sebep olabilecek özellikle
nükleer amaçl kullan m için tasarlanan unsurlar,
i) Petrol gaz veya jeotermal ke'if ve sondaj endüstrisinde, kuyu bas nc n içermek
ve kontrol etmek için amaçlanan yer alt depolamas nda kullan lan kuyu kontrol ekipman
kuyu ba' , patlama önleyiciler, boru manifoldlar ve bunlar n tüm ekipmanlar ,
j) Bas nc n belirgin bir tasar m faktörü olmad $ statik ve dinamik i'levsel
etkileri veya di$er i'levsel etkileri kar' layabilecek yeterli dayan kl l k, rijitlik veya
stabiliteye sahip olan buna uygun olarak malzemesi seçilmi', boyutlar belirlenmi' ve
üretilmi' mahfazalar ve makinalar kapsayan ekipman,
1) Türbin ve içten yanmal motorlar dahil olmak üzere motorlar,
2) Buharl motorlar,gaz/buhar türbinleri, turbo jeneratörler, kompresörler,
pompalar ve i'letici cihazlar,
k) F r n so$utma sistemleri dahil s cak hava geri kazan c lar , toz emiciler ve
s cak f r n egzoz gaz temizleyicileri dahil olmak üzere s cak f r nlar ve f r n so$utma gaz
de$i'tiriciler, eritme, yeniden eritme ve gaz n alma, çelik ve demirsiz maden döküm
tepsileri dahil olmak üzere do$rudan tasviye döküm ocaklar ,
l) Aartel kontrol ünitesi, transformatör gibi yüksek gerilim ekipmanlar ve dönen
makinalar için mahfazalar,
m) Aktarma sistemleri ( örne$in: elektrik ve telefon kablolar ) mahfazas için
bas nçl borular,
n) Gemiler, roketler, uçaklar ve hareket edebilir deniz birimleri, ayr ca tekne
üzerinde kullan lmak veya bunlar n hareketini sa$lamak üzere tasarlanm ' ekipmanlar,
o) Esnek mahfazadan olu'an bas nçl ekipman.Örne$in; ta' t lastikleri, hava
yast klar , oynamak için kullan lan toplar, 'i'me bot ve di$er benzeri bas nçl ekipmanlar,
p) Egzos ve emme susturucular ,
r) Son t$ketim için karbonatl içecekler 'i'e veya teneke kutular,
s) PS.V de$eri 500 bar’dan fazla olmayan ve izin verilen maksimum bas nc 7
bar’ geçmeyen, içeceklerin da$ t m ve nakliyesi için tasarlanm ' kaplar,
t) ADR,RID,IMDG ve ICAO anla'malar taraf ndan kapsanan ekipmanlar,
u) S cak su s tma sistemindeki radyatör ve borular,
v) S v n n üzerindeki gaz bas nc 0,5 bar’dan fazla olmayan s v lar depolamak
için tasarlanm ' kaplar.
Hukuki Dayanak
Madde 2 – Bu Yönetmelik; 29/6/2001 tarihli ve 4703 say l Ürünlere
Teknik Mevzuat n Haz rlanmas ve Uygulanmas na Dair Kanun Haz rlanm 't r.
Tan mlar
Madde 3 – Bu Yönetmelikte geçen tan mlardan;
Bakanl k
: Sanayi ve Ticaret Bakanl $ n ,
Müste:arl k
: Ba'bakanl k D ' Ticaret Müste'arl $ n ,
Komisyon
: Avrupa Birli$i Komisyonunu;
Üretici : Bir bas nçl kap ve kap grubunu imal eden, slah eden veya bas nçl
kaba ad n , ticari markas n veya ay rt edici i'aretini koyarak kendini imalatç olarak
tan tan gerçek veya tüzel ki'iyi; üreticinin Türkiye d ' nda olmas halinde üretici
taraf ndan yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatç y ; ayr ca, bas nçl kab n tedarik
zincirinde yer alan ve faaliyetleri bas nçl kab n güvenli$ine ili'kin özelliklerini etkileyen
gerçek veya tüzel ki'iyi,
Uygunluk De erlendirmesi : Bas nçl kap veya bas nçl kap grubunun bu
Yönetmelik hükümlerine uygunlu$unun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya
belgelendirilmesine ili'kin her türlü faaliyeti,
Standard : Üzerinde mutabakat sa$lanm ' olan, kabul edilmi' bir kurulu'
taraf ndan onaylana, evcut 'artlar alt nda en uygun seviyede bir düzen kurulmas n
amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullan mlar için ürünün özellikleri, i'leme ve üretim
yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, i'aretleme, etiketleme ve
uygunluk de$erlendirmesi i'lemlerini,
Uyumla:t r lm : Avrupa Standard : Komisyonun talimat üzerine bir Avrupa
Standardinazasyon Kurulu'u taraf ndan haz rlanan ve Avrupa Birli$i Resmi Gazetesinde
yay mlanan standard ,
Uyumla:t r lm : Ulusal Standard: Bir uyumla't r lm ' Avrupa Standard n
uyumla't ran ve Türk Standardlar Enstitüsü taraf ndan Türk Standard olarak kabul
edilip yay mlanan standard ,
“CE” Uygunluk ":areti : Üreticinin bu Yönetmelik ile 2001/3570 say l CE
Uygunluk ;'aretinin Ürüne ;li'tirilmesine ve Kullan lmas na Dair Yönetmelikten
kaynaklanan bütün yükümlülüklerini yerine getirdi$ini ve ürünün ilgili tüm uygunluk
de$erlendirme i'lemlerine tabi tutuldu$unu gösteren i'areti,
Modül : Yönetmelik gere$ince, ürünün ta' d $ risklere göre hangi uygunluk
de$erlendirmesi i'lemine tabi tutulaca$ n gösteren yollardan her birini,
Tip : Üretilmesi planlanan ürünü temsil eden bas nçl ekipman ,
Teknik Dosya : Bas nçl ekipman n ilgili teknik düzenlemenin gereklerine
uygun olarak üretildi$ini gösteren rapor ve belgelerin bulundu$ ve bas nçl ekipman n
tasar m, üretim ve/veya çal 'ma ile ilgili bilgileri içeren dosyay ,
Bitmi: Ürün : Kullan labilmesi için ba'ka bir i'lemden geçmesi gerekmeyen ve
kullan ma haz r olan bas nçl ekipman ,
Son Ürün : ;lgili teknik düzenlemeye uygunlu$u gösteren ayn belgeler
kapsam ndaki bas nçl ekipmanlardan piyasaya en son arz edileni,
Uygunluk De erlendirme Kurulu:u : Bas nçl ekipman ve donan m n, bu
Yönetmelik ile ilgili teknik düzenlemeye uygunlu$unun test edilmesi, muayene edilmesi
ve/veya belgelendirilmesine ili'kin faaliyette bulunan; bu Yönetmelik ile 2001/3531
say l Uygunluk De$erlendirme Kurulu'lara Dair Yönetmelik ve bu Yönetmelikte
belirtilen esaslar çerçevesinde, uygunluk de$erlendirme faalitetinde bulunmak üzere
Bakanl k taraf ndan belirlenerek yetkilendirilen ve Bakanl $a kar' sorumlu olan özel ve
kamu kurulu'unu,
Bas nçl Ekipman : Kaplar, boru donan m n , emniyet ve bas nçl aksesuarlar ,
uygulamas varsa bas nçl ekipman;flan', nozul, kaplin, destekler, kald rma mapas vb.
bas nçl k s mlara ba$l elemanlar ,
Kap : Di$er ekipmana birle'tirilen ba$lant noktas na kadar olan do$rudan
ekleride dahil olmak üzere bas nç alt nda ak 'kanlar içermek için tasarlanm ' ve imal
edilmi' üzere hazne veya hazneleri,
Boru Donan m : Bas nç sistemi içerisinde entegrasyon için birbirine ba$land $
zaman, ak 'kanlar n ta' nmas için tasarlanm ' olan borular , ( Borular, özellikle bir boru
veya boru sistemini,ba$lant lar , geni'letme eklerini, hortumlar veya ba'ka uygun olan
bas nç alt nda bulunan parçalar içermektedir. Havay so$utmak veya s tmak amac yla
borulardan olu'an s de$i'tiricileri de boru donan m olarak dü'ünülecektir.)
Emniyet Aksesuarlar : Bas nçl ekipmanlar , izin verilen limitlerin a' lmas na
kar' korumak için tasar mlanm ' cihazlar , bu tür cihazlar a'a$ daki hususlar
kapsamaktad r :
1) Do$rudan bas nç s n rland rma aletleri. ( Örnek:Emniyet vanas , patlama diskli
emniyet aletleri, bel verme çubuklar , kontrollü bas nç dü'ürme emniyet sistemleri),
2) Ya bas nç düzenleme imkanlar n çal 't ran yada kapama ve tamamen durma
sa$layan s n rlay c cihazlar.(Örnek:bas nç ve s cakl k 'artelleri, ak 'kanlar seviyesi
sviçleri ve emniyetle ilgili her türlü ölçme ve düzenleme cihazlar .)
Bas nçl Aksesuarlar : ;'levsel fonksiyona ve bas nç ta' y c hazneye sahip
cihazlar ,
Donan mlar : Bir üretici taraf ndan, entegre ve fonksiyonel bir bütün
olu'turmas için birle'tirilen bas nçl ekipman n çe'itli parçalar n ,
Bas nç : Atmosfer bas nc na göre bas nç ölçe$ine ba$l bas nc ,( vakum bir
negatif de$er olarak belirtilir.)
"zin Verilen Maksimum Bas nç ( PS ) : Üretici taraf ndan belirlenen ve bas nçl
ekipman n maruz kalaca$ tasar mlanan maksimum bas nc ,
( Bu husus, üretici taraf ndan belirlenmi' olan bir yerde tan mlan r. Bu yer
koruyucu ve/veya s n rlama cihaz n n ba$lant s , ekipman n en üstünde veya uygn de$ilse
belirlenen herhangi bir noktada olmal d r.)
"zin Verilen Maksimum/Minimum TS S cakl k Derecesi : Üretici taraf ndan
belirlenen ekipman n tasarlanm ' oldu$u maksimum/minimum s cakl k derecesi TS’yi,
Hacim ( V ) : Bir haznenin iç hacmini, ilk ba$lant veya kaynak noktas na kadar
olan nozullar n hacmi dahil olup, daimi iç parçalar n hacmi hariç tutulur.
Nominal Ölçü ( DN ) : D ' çaplar veya belirtilen parçalar n d ' nda, boru
sisteminde bulunan bütün parçalara ortak olarak verilen say sal büyüklü$ü, ( Bu, referans
amaçl uygun yuvarlat lm ' de$er olup üetim boyutlar yla ilgisi azd r. Nominal ölçü; DN
ve bunu takip eden bir say ile gösterilir.)
Ak :kanlar : Hem saf halde gazlar , s v lar ve buharlar , hem de bunlar n
kar ' mlar n , ( Bu ak 'kan, süspansiyon halinde kat ihtiva edebilir.)
Sabit Ba lant lar : Tahribatl metodlar haricinde ayr lmayan ba$lant lar ,
Malzemeler "çin Avrupa Onay : Bas nçl ekipmanlar n imalat nda süekli
kullan m amaçlanan, uyumla't r lm ' standardlar taraf ndan kapsanmayan malzemelerin
özelliklerini tan mlayan teknik belgeyi,
ifade eder.
"K"NC" BÖLÜM
Piyasaya Arz, Teknik Gerekler, Serbest Dola: m, Uygunluk Kabulü,
Koruma Tedbirleri, Bas nçl Ekipmanlar n S n fland r lmas , Uygunluk
De erlendirmesi.
Piyasaya Arz
Madde 4 – Bakanl k, 3’üncü maddede belirtilen bas nçl ekipman ve donan mlar,
düzgün olarak kurulmu', bak m yap lm ' ve tasar mlanan amaç için kullan lm '
ise,ki'ilerin ve gerekti$inde evcil hayvanlar n ve mal emniyetini ve güvenli$ini tehlikeye
atm yorsa, piyasaya sürülmesini, hizmete sunulmas n temin etmek için uygun tedbirleri
almal d r.
3’üncü madde de tan mlanan bas nçl ekipman veya donan mlar n, bu
Yönetmelik hükümlerine uygunluk sa$lamayanlar ; üretici taraf ndan uygunsuz oldu$unu
ve sat 'a sunulamayaca$ n belirtir bir 'ekilde i'aretlemek kayd ile fuar veya sergilerde
gösterilebilir. Gösteriler s ras nda ki'ilerin güvenli$ini temin etmek için, her türlü
'artlarda, üretici taraf ndan uygun emniyet tedbirleri al n r.
Teknik Gerekler
Madde 5 – A'a$ da (a), (b), (c) ve (d) bendlerinde ifade edilen bas nçl
ekipmanlar Ek-1’deki temel gerekleri yerine getirmelidir.
a) Bu maddenin (b) bendi haricindeki a'a$ daki ekipmanlar.
( 1 ) Gaz, s v la't r lm ' gaz, bas nç alt nda çözünmü' gazlar, buharlar ve
maksimum izin verilen s cakl kta buhar bas nc normal atmosfer bas nc n n ( 1013 mbar )
0,5 bar’dan daha fazla üzerinde olan a'a$ daki s n rlamalar dahilindeki s v lar.
- 1 litre’dan daha büyük hacim ve PS ile V çarp m 25 bar’dan daha büyük veya
200 bar’dan daha büyük PS bas nc olan Grup 1’deki ak 'kanlar için ( Ek-JJ, tablo 1);
- 1 litre’den daha büyük hacim ve PS ile V çarp m 50 bar’dan daha büyük veya
1000 bar’dan daha büyük PS bas nc olan Grup 2’deki ak 'kanlar için ve tüm ta' nabilir
yang n söndürücüler ve solunum tüpleri.( Ek-JJ, tablo 2 )
( 2 ) Maksimum izin verilen s cakl kta buhar bas nc normal atmosfer
bas nc ndan ( 1013 m bar ) 0,5 bar’dan fazla olmayan a'a$ daki s n rlamalar dahilindeki
s v lar.
- 1 litre’den daha büyük hacim ve PS ile V çarp m 200 bar’dan daha büyük, veya
500 bar’dan daha büyük PS bas nc olan Grup 1’deki ak 'kanlar için ( Ek-JJ, tablo 3 );
- 10 bar’dan daha büyük PS bas nc ve PS ile V çarp m 10 000 bar’dan büyük,
veya 1000 bar’dan daha büyük PS bas nc olan Grup 2’deki ak 'kanlar için ( Ek-JJ, tablo
4 ).
b) 2 litre’den daha büyük bir hacmi olan, 100°C’den fazla s cakl kta k zg n su
veya buhar üretimi amaçlanan a' r s cakl k riski olan, ate'le veya ba'ka türlü s t lm '
bas nç ekipmanlar ve bütün bas nçl pi'iriciler ( Ek-JJ, tablo 5 ).
c) A:a daki hususlar için tasar mlanm : borular:
( 1 ) Gaz, s v la't r lm ' gaz, bas nç alt nda çzünmü' gazlar, buharlar ve
maksimum izin verilen s cakl kta buhar bas nc , normal atmosfer bas nc ndan ( 1013
mbar ) 0,5 bar’dan daha fazla olan a'a$ daki s n rlamalar dahilindeki s v lar.
- 25 DN’den daha büyük, Grup 1’deki ak 'kanlar ( Ek-JJ, tablo 6 ),
- 32 DN’den daha büyük ve PS ile DN çarp m 1000 bar’dan büyük olan Grup
2’deki ak 'kanlar. ( Ek-JJ, tablo 7 );
( 2 ) Maksimum izin verilen s cakl kta buhar bas nc normal atmosfer
bas nc ndan
( 1013 m bar ) 0,5 bar’dan fazla olmayan a'a$ daki s n rlamalar dahilindeki s v lar.
- 25 DN’den daha büyük ve PS ile DN çarp m 2000 bar’dan büyük olan Grup
1’deki ak 'kanlar ( Ek-JJ, tablo 8 );
- PS’si 10 bar’dan büyük, 200 DN’den büyük ve PS ile DN çarp m 5000 bar’dan
büyük olan Grup 2’deki ak 'kankanlar ( Ek-JJ, tablo 9 );
d) Bu maddeninbirinci f kras n n (a), (b), (c) bentleri taraf ndan kapsanan
ekipmanlar için amaçlanm ', böyle bir ekipman n bir donan ma dahil edilmesi de dahil,
emniyet ve bas nç aksesuarlar .
Bu Yönetmeli$in 3’üncü maddesinde “donan mlar” olarak tan mlanan, her biri
bu Yönetmelik taraf ndan kapsanan en az bir bas nç ekipman içeren ve a'a$ da
listelenmi' olan donan mlar, Ek-J2de bildirilen temel gereklere uygun olmal d r.
a) A' r s nma riski arz eden, ate'lenerek veya ba'ka bir 'ekilde s t lan en az bir
bas nçl ekipmandan olu'an 100°C üzerinde bir s cakl kta buhar veya k zg n su üretmesi
amaçlanan donan mlar.
b) Bu f kran n (a) bendinde anlat lan dan daha ba'ka donan mlar, e$er üretici
bunlar donan mlar olarak pazara ve hizmete sunmay amaçl yorsa,
c) Bu bölümün giri' paragraf ndan ayr larak el ile kat yak tla beslenen ve 50
bar’dan daha büyük PS.V de$eri olan, 110°C’den daha fazla olmayan s cakl kta s cak su
üretmesi planlanan donan mlar, Ek-J madde 2.10, madde 2.11, madde 3.4, madde 5 (a) ve
madde 5 (d)’nin temel gereklerine uymal d r.
Bu maddenin ikinci f kras n n (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen limitlerin alt nda
veya e'it olan bas nç ekipmanlar ve/veya donan mlar emniyetli kullan m sa$lamak için
Geçerli Mühendislik uygulamas na uygun olarak tasar mlanmal ve imal edilmelidir.
Bas nçl ekipmanlar n ve/veya donan mlar n beraberinde yeterli kullan m talimatlar
olmal ve üreticiyi veya yetkili temsilcisini tan mlayacak bir etiketi bulunmal d r.Bu tür
ekipmanlar ve/veya donan mlar 15’inci madde de belirtilen CE uygunluk i'aretini
ta' mamal d r.
Serbest Dola: m
Madde 6 – Bakanl k, bas nc n olu'turdu$u tehlikeleri neden göstererek, bu
Yönetmeli$e uygunluk sa$layan ve 10’uncu madde uyar nca uygunluk de$erlendirmesine
tabi tutulduklar n belirleyen CE uygunluk i'areti ta' yan, 3’üncü madde de ad geçen
bas nçl ekipman veya donan mlar n imalatç taraf ndan belirlenen 'artlarda pazara
sürülmesini veya hizmete sokulmas n yasaklayamaz, s n rlayamaz veya mani olamaz.
Bakanl k, bas nçl ekipman ve donan mlar n do$ru ve güvenli kullan lmas için
gerekti$i kadar, Ek-J madde 3.3 ve madde 3.4’deki bilgileri ister.
Uygunluk Kabulü
Madde 7 – Bakanl k 10’uncu maddededi uygunluk de$erlendirilmesine tabi
tutularak 15’inci madde gere$i CE uygunlk i'aretini ve Ek-VJJ’de belirtilen Uygunluk
Beyannamesini ta' yan bas nçl ekipman ve donan mlar , bu Yönetmeli$in tüm
hükümlerine uygun telakki eder.
Uyumla't r lm ' ulusal standardlara uygunluk sa$layan ve referans numaralar
Avrupa Toplulu$u Resmi Gazetesinde yay mlanan standardlara uygun üretilen bas nçl
ekipman ve donan mlar n 5’inci maddede ad geçen temel gereklere uygnluk gösterdi$i
kabul edilir.
Bakanl k çok ciddi güvenlik gerekçeleri ile;
a) 5’inci maddenin son f kras nda ad geçen bir parça veya bir grup bas nçl
ekipman n 5’inci maddenin birinci f kras 'artlar na tabi olmas ,
b) 5’inci maddenin son f kras nda ad geçen bir donan m veya donan m grubunun
5’inci maddenin ikinci f kras 'artlar na tabi olmas ,
c) Bir parça veya ekipman veya grubun Ek-JJ’nin 'artlar ndan ayr larak ba'ka bir
kategoride s n fland r lmas yönünde de$erlendirmede bulundu$u taktirde gerekçeleriyle
birlikte bu durumu Müste'arl k arac l $ yla Komisyona bildirerek gerekli tedbirlerin
al mas n ister.
Koruma Tedbirleri
Madde 8 – CE uygunluk i'aretini ta' yan ve amac na uygun olarak
kullan lan,3’üncü maddede ad geçen bas nçl ekipman, ki'ilerin ve uygun oldu$u
hallerde ev hayvanlar n n veya mülkün emniyetini tehdit etti$i zaman, Bakanl k, bu tür
ekipman ve donan mlar n pazardan geri çekilmesini sa$lar, pazara sürülmesini servise
konulmas n ve kullan m n yasaklar.Hizmete sunulmas n n ve serbest dola' m n n
k s tlanmas n sa$layacak tüm önlemleri al r. Bakanl k, bu tür önlemler hakk nda derhal
Müste'arl k arac l $ yla Komisyonu haberdar etmeli, bu karar n nedenlerini birdirmeli ve
uygunsuzlu$un nedeninin a'a$ dakilerden hangisi yüzünden meydana geldi$ini
belirtmelidir.
a)
5’inci madde de bildirilen temel gereklerin yerine getirilmesindeki
eksiklik,
b)
7’inci maddesinin ikinci f kras nda bildirilen standardlar n yanl '
uygulanmas ,
c)
7’inci maddesinin ikinci f kras nda bildirilen standardlardaki eksiklik,
d)
11’inci maddeye göre, bas nçl ekipman malzemelerinin Avrupa
onay ndaki eksiklikler.
Uygun olmayan bir bas nçl ekipman veya donan m CE uygunluk i'areti ta' rsa,
Bakanl k CE uygunluk i'aretini uygulayan ki'iler hakk nda gerekli i'lemleri ba'latmal ,
bu husus komisyon ve di$er Üye Ülkelere iletilmek üzere Müste'arl $a bildirilmelidir.
Bas nçl Ekipmanlar n S n fland r lmas
Madde 9 – 5’inci maddenin birinci f kras nda bahsedilen bas nçl ekipmanlar,
Ek-JJ’ye uygun olarak, artan tehlike seviyesine göre s n fland r lmal d r. Bu tür
s n fland rman n amaçlar nedeniyle,ak 'kanlar, a'a$ daki 'ekilde iki gruba ayr lmal d r.
a) Birinci Grubu tehlikeli ak 'kanlar olu'turan, tehlikeli ak 'kan; tehlikeli
madde/müstahzarlar n s n fland r lmas , paketlenmesi ve etiketlenmesi ile ilgili olarak
20/4/2001 tarihli ve 24379 say l Resmi Gazete’de yay mlanan tehlikeli Kimyasallar
Yönetmeli$i taraf ndan kapsanan madde/müstahzarlard r.
Grup 1 a'a$ daki 'ekilde tan mlanan madde/müstahzarlar kapsar.
- Patlat c ,
- Kolay alevlenir,
- Çok kolay alevlenir,
- Alevlenir(maksimum izin verilen s cakl k de eri parlama noktas n n
üstünde),
- Çok toksik,
- Toksik
- Oksitleyici.
b) ;kinci grup ise bu maddenin birinci f kras n n a bendinin söz etmedi$i bütün
di$er ak 'kanlar kapsar.
Bir kab n birden çok haznesi varsa, her bir hazne için uygulanabilir
kategorilerden en yüksek olan ile s n fland r l r. Bir haznede birden çok ak 'kan varsa en
yüksek kategorideki ak 'kan esas al narak s n fland rma yap l r.
Uygunluk De erlendirmesi
Madde 10 – Üretici, bas nçl ekipman piyasaya sürmeden önce, ekipman n her
bir eleman n , bu maddede belirtilen 'artlara göre Ek JJJ’de tan mlanan uygunluk
de$erlendirmesi i'lemlerinden birine tabi tutar.
Bas nçl ekipman n herhangi bir eleman na, CE uygunluk i'areti ili'tirilmek
amac yla, uygulanacak uygunluk de$erlendirme i'lemleri, ekipman n s n fland r ld $
9’uncu maddede tan mlanan kategori ile belirlenir.
Çe'itli kategoriler için uygulanacak,uygunluk de$erlendirme i'lemleri a'a$ daki
gibidir :
Kategori J
Kategori JJ
Kategori JJJ
Kategori VJ
Modül A
Modül A J
Modül D J
Modül E J
Modül BJ + D
Modül BJ + F
Modül B + E
Modül B + C J
Modül H
Modül B + D
Modül B + F
Modül G
Modül HJ
Bas nçl ekipman , s n fland r ld klar kategori için listelenen uygunluk
de$erlendirme i'lemleri aras ndan, üretici aras ndan, üretici taraf ndan seçilen birisine,
tabi tutulur.Üretici e$er mümkünse bir üst sseviyedeki kategoriye uygulanan i'lemlerden
birini seçebilir.
Bu Yönetmeli$in 5’inci maddesinin birinci f kras a bendinde ifade edilen, kategori
JJJ ve kategori VJ’te yer alan ekipman için olan uygunluk de$erlendirme i'lemleri
çerçevesinde, onaylanm ' kurulu' beklenmedik ziyaretleri s ras nda Ek- J madde 3.2.2’de
bahsedilen son de$erlendirmeleri yapmak veya yapt rmak amac yla üretim veya
depolama yerlerinden ekipman numune al r.Bu ba$lamda üretici onaylanm ' kurulu'a
tahmini üretim plan hakk nda bilgi vermelidir. Onaylanm ' kurulu' üretimin ilk y l nda
en az iki ziyaret gerçekle'tirmelidir.Sonraki ziyaretlerin s kl $ ilgili modüllerin madde
4.4’lerinde belirlenen kriterler esas al narak onaylanm ' kurulu' taraf ndan tayin edilir.
Modül H i'lemi alt nda 5’inci maddenin b bendinde bahsi geçen, kategori JJJ’teki
ekipman ve kaplar n tek seferde üretimi halinde, onaylanm ' kurulu' her bir birim içi EkJ madde 3.2.2’de bahsi geçen son de$erlendirmeleri yapar veya yapt r r. Bu ba$lamda
üretici tahmini üretim plan hakk nda onaylanm ' kurulu'a bilgi verir.
Bu Yönetmeli$in 5’inci maddesinin ikinci f kras nda bahsedilen donan mlar,
a'a$ daki hususlar kapsayan bir global uygunluk de$erlendirmesine tabi tutulacakt r.
a) Donan m olu'turan 5’inci maddenin birinci f kras n n a bendinde bahsedilen ve
daha önce uygunluk de$erlendirme i'lemine ve CE uygunluk i'aretine tabi olmam '
bas nçl ekipmanlar n uygunluk de$erlendirme i'lemi, her bir ekipman n kategorisine
göre belirlenir.
b) Ek-1 madde 2.3, madde 2.8 ve madde 2.9’da belirtilen donan m n, çe'itli
elemanlar n birle'iminin uygunluk de$erlendirmesi; emniyet aksesuarlar na
uygulanabilen hariç, ilgili ekipmana uygulanabilir en yüksek kategoriye göre
de$erlendirilir.
c) Ek-1 madde 2.10 ve madde 3.2.3’de belirtilen izin verilen çal 'ma s n rlar n
a'maya kar' , bir donan m n korunmas n n sa$lanmas , korunacak ekipmana
uygulanabilir en yüksek kategorinin ' $ nda yürütülür.
Bu maddenin yukar daki f kralar ndan ayr olarak bu f kralarda bahsi geçen i'lemler
uygulanmad $ ve kullan m deneysel amaçlarla oldu$u taktirde; Bakanl k uygun
görürse,3’üncü maddede tan mlanan her bir bas nçl ekipman n ve donan m n piyasaya
arz na ve hizmete suulmas na müsaad edebilir.
Uygunluk de$erlendirmesi ile ilgili kay tlar ve yaz 'malar Türkçe olarak yap l r.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Malzemeler "çin Avrupa Onay , Onaylanm : Kurulu:lar,Onaylanm : Üçüncü Taraf
Uygunluk De erlendirme Kurulu:u, Kullan c Denetmenleri, CE Uygunluk
":areti,":birli i "mkanlar ,Reddetme ve K s tlama "le "lgili Kararlar
Malzemeler "çin Avrupa Onay
Madde 11 : Malzemeler için Avrupa Onay , 3’üncü maddede tan mland $ üzere
malzeme veya ekipman n bir veya daha fazla üreticisinin talebi üzerine bu i' için tayin
edilen onaylanm ' veya bildirilmi' kurulu'lardan biri taraf ndan
yay nlanmal d r.Onaylanm ' veya bildirilmi' kurulu' malzeme tiplerinin bu Yönetmeli$in
gereklerine uygunlu$unu belgelendirmek için gerekli olan test ve muayeneleri belirlemeli
ve gerçekle'tirmelidir.
Malzemeler için Avrupa Onay yay nlanmadan önce onaylanm ' veya bildirilmi'
kurulu' gerekli belgeleri göndererek Müste'arl k arac l $ ile Üye Ülkeleri ve Komisyonu
bilgilendirmelidir.Onaylanm ' veya Bildirilmi' Kurulu' malzemeler için Avrupa Onay n
gerekli oldu$unda Komitenin görü'ünü ve sunulan yorumlar da dikkate alarak
yay nlanmal d r.
Bas nçl ekipman malzemeleri için Avrupa onay n n birer kopyas Müste'arl k
arac l $ yla ÜyeÜlkelere, Onaylanm ' veya Bildirilmi' kurulu'lara veya Komisyona
gönderilir.Komisyon, Malzemeler için Avrupa Onaylar n n listesini Avrupa Birli$i Resmi
Gazetesinde yay mlar ve güncelle'tirir.
Referanslar Avrupa Birli$i Resmi Gazetesinde yay mlanm ' Avrupa onay na uygun
olan bas nçl ekipman n imalinde kullan lan malzemelerin Ek-1’in ilgili temel gereklerine
uygun oldu$u kabul edilir.
Bas nçl ekipman malzemelerinin Avrupa onay n gerçekle'tiren Onaylanm ' kurulu',
malzeme türünün uyumla't r lm ' standard taraf ndan kapsand $ n tespit ederse, bunun
için daha önce yay mla'm ' oldu$u onay geri çeker ve bu onay n geri
çekilmesinden,Müste'arl k arac l $ yla Üye Ülkeleri, Onaylanm ' Kurulu'lar ve
Komisyonu derhal haberdar edecektir.
Onaylanm : Kurulu:lar
Madde 12 – Bakanl k, 10’uncu ve 11’inci maddelerde bahsi geçen i'lemleri
gerçekle'tirmek üzere tayin edilen onaylanm ' kurulu'lar, gerçekle'tirecekleri görevler
ve Komisyonca onlara önceden verilmi' kimlik kay t numaralar ile birlikte Mühse'arl k
arac l $ ile Komisyona ve di$er Üye Ülkelere bildirir.
Bakanl k,Onaylanm ' Kurulu'lar n tayini için Ek-JV’te bildirilen kriterleri
uygulayacakt r.;lgili uyumla't r lm ' standardlarda bildirilen kriterlere uyan Onaylanm '
Kurulu'lar,Ek- JV’te bildirilen ayn kriterleri yerine getirmi' farz edilir.
Bir kurulu'u onaylam ' olan Bakanl k,bu Onaylanm ' Kurulu'un ikinci f krada
bildirilen kriterlere uymad $ n tespit ederse,onay geri çekecektir.Bu tür bir onay n geri
çekilmesi halinde, Bakanl k Müste'arl k arac l $ ile di$er Üye Ülkeleri ve Komisyonu
bilgilendirir.
Bildirilmi: Üçüncü Taraf Uygunluk De erlendirme Kurulu:u
Madde 13 – Ek-1, madde 3.1.2 ve madde 3.1.3’de bildirilen görevleri yerine
getirmek amac ile Bildirilmi' Üçüncü taraf Uygunluk De$erlendirme Kurulu'u ve
tan nm ' olduklar görevleri konusunda Müste'arl k arac l $ yla Komisyona ve di$er Üye
Ülkelere bildirir. Komisyon, Avrupa Birli$i Resmi Gazetesinde, Bildirilmi' Üçüncü
Taraf Uygunluk De$erlendirme Kurulu'lar n n bir listesini yay mlar. Komisyon bu
listenin güncel olmas n temin eder.
Bakanl k, bu kurulu'lar n bildirimi için, Ek- JV’de belirtilen kriterleri uygular.Konu
ile ilgili uyumla't r lm ' standardlarda bildirilen kriterlere uyan bu kurulu'lar,Ek- JV’de
bildirilen ayn kriterlere uymu' farz edilir.
Bir kurulu'u bildirmi' olan Bakanl k 'ayet bu kurulu'un bu maddenin ikinci
f kras nda belirtilen kriterlere uymad $ n tespit ederse, bu bildirimi geri çeker. Bu tür bir
bildirimin geri çekilmesi halinde, Bakanl k Müste'arl k arac l $ yla derhal Üye Ülkeleri
haberdar eder.
Kullan c Denetmenleri
Madde 14 – Kullan c denetmenleri ile ilgili hususlar a'a$ da belirtilmi'tir.
a) Onaylanm ' kurulu'lar taraf ndan gerçekle'tirilecek olan görevlerle ilgili
'artlardan ayr olarak Bakanl k kendi s n rlar içinde, temel gereklere uygunlu$u bu
maddenin (h) bendinde belirtilen kriterlere uygun olarak belirlenen kullan c taraf ndan
bas nçl ekipman n veya donan mlar n, piyasaya sürülmesine, ve kullan c lar taraf ndan
hizmete sunulmas na izin verebilirler.
b) E$er Bakanl k bu maddede belirtilen kriterlere uygun olarak bir kullan c
denetmeni belirlemi' ise Bakanl k uygunlu$u bu maddelerde belirtilen kriterlere uygun
olarak di$er üye devlet taraf ndan belirlenen bir kullan c denetmeni taraf ndan
de$erlendirilen bas nçl ekipman ve/veya donan mlar n bu maddede belirtilen 'artlar
alt nda pazara sürülmesini veya hizmete konulmas n bas nç nedenli tehlikeler sebebiyle
yasaklayamaz, s n rlayamaz veya engelleyemez.
c) Bir kullan c denetmeni taraf ndan uygunlu$u de$erlendirilmi' olan bas nçl
ekipman veya donan mlar CE etiketi ta' yamazlar.
d) Söz konusu bas nçl ekipman ve donan mlar, sadece kullan c denetmeninin ait
oldu$u grup taraf ndan çal 't r lan tesislerde kullan labilir.Bu grup bas nçl ekipman n ve
donan mlar n tasar m , üretimi, denetimi, bak m ve kullan m n n teknik özellikleri
konusunda ortak güvenlik politikas uygulayacakt r.
e) Kullan c denetmenleri özellikle ait olduklar gruba göre hareket edeceklerdir.
f) Kullan c denetmenleri taraf ndan uygulanabilir uygunluk de$erlendirmesi
prosedürleri Ek-JJJ’de tan mlanan A1,C1,F,G modülleri olacakt r.
g) Bakanl k, hangi kullan c denetmenlerine yetki verdi$ini, hangi görevler için tayin
etti$ini ve her denetmen için bu maddenin d bendinin 'artlar n sa$layan tesislerin
listesini, Müste'arl k arac l $ yla di$er Üye Ülkelere ve Komisyona bildirir.
h) Kullan c denetmenlerinin tayin edilmesinde, Bakanl k, Ek-V’te listelenmi' olan
kriterleri uygular ve denetmenin ba$l oldu$u grubun bu maddenin d bendinde belirtilen
kriterleri uygulamas n temin eder.
i) Bakanl k, tayin etti$i kullan c denetmenlerinin bu maddenin (h) bendinde
bildirilen kriterlere uymad $ n tespit ederse, verdi$i yetkiyi geri çeker. Bu durumuda
Müste'arl k arac l $ yla di$er Üye Ülkelere ve Komisyona bildirir.
j) Bu maddenin etkileri Komisyon taraf ndan izlenecektir ve 19’uncu maddenin (c)
bendinde belirlenen tarihten üç y l sonra de$erlendirilecektir.Bu neticeye göre, Bakanl k
bu maddenin uygulanmas ile ilgili her türlü faydal bilgiyi Müste'arl k arac l $ yla
Komisyona iletir.E$er gerekirse,Yönetmeli$in düzeltme önerisi bu de$erlendirmeye e'lik
eder.
CE Uygunluk ":areti
Madde 15 – CE uygunluk i'areti, Ek-JV’deki modele göre “CE” harflerinden
olu'maktad r.CE uygunluk i'areti üretim kontrol a'amas nda devreye giren Onaylanm '
Kurulu'un 12’inci maddenin birinci f kras nda bahsi geçen kimlik numaras ile birlikte
verilir.
CE uygunluk i'areti, Ek-J madde 3.2’de tan mlanan son de$erlendirmeye olanak
sa$layan veya bitmi' durumda olan ve 5’inci madde de belirtilen her bir bas nçl
ekipmana veya donan m na görülebilir,kolay okunur ve silinmez 'ekilde ili'tirilir.
Bu Yönetmeli$in 5’inci maddesinin (b) bendinde belirtilen donan m olu'turan her
bir bas nçl ekipmana CE uygunluk i'aretinin ili'trilmesi gerekmez. Bas nç ekipman n
parçalar ndan halihaz rda CE uygunluk i'areti ta' yanlar, donan ma dahil edilirken i'areti
ta' maya devam eder.
Bas nç ekipman n veya donan m n n, CE uygunluk i'aretinin ili'tirilmesini
gerektiren, di$er Yönetmeliklere de tabi olmas halinde, söz konusu bas nç ekipman n
veya donan m n n ayn zamanda bu di$er Yönetmeli$in ko'ullar na da uygun oldu$unu
gösterir.Bununla birlikte, bir veya daha fazla Yönetmeli$in üreticiye, geçi' dönemi
sürecinde, istedi$i düzenlemeyi seçmesine izin vermesi halinde, CE uygunluk i'areti
sadece üretici taraf ndan uygulanan Yönetmeli$e uygunluk gösterir.Bu durumda,
bahsedilen Yönetmeliklerin ayr nt lar , Avrupa Birli$i Resmi Gazetesinde yay mland $
gibi, Yönetmeli$in gerektirdi$i bas nç ekipman n n veya donan m n n beraberinde belge,
not veya talimatlar verir.
CE uygunluk i'aretinin formu veya anlam ile ilgili üçüncü taraflar n yanl '
anlamas na yol açabilecek 'ekilde bas nçl ekipman veya donan m na, i'aretlerin
ili'tirilmesi yasaklanmal d r.CE uygunluk i'aretinin görünürlü$ünü ve okunurlu$unu
azaltmayacaksa di$er herhangi i'aretlemeler bas nçl ekipman veya donan ma
ili'tirilebilir.
CE Uygunluk ":aretinin Uygunsuz "li:tirilmesi
Madde 16 – Bu Yönetmeli$in 8’inci maddesine sad k kalarak CE uygunluk
i'aretinin uygunsuz kullan m nda a'a$ daki hususlar uygulan r.
a) Aayet Bakanl k, CE uygunluk i'aretinin uygunsuz ili'tirildi$ini tespit ederse,
üretici, veya yetkili temsilcisi, ürünü, CE uygunluk i'areti ile ilgili ko'ullara uygun hale
getirmeye ve Üye Ülkelere uygulad $ 'artlar n ihlalini ortadan kald rmaya yükümlü
olacakt r.
b) Uygunsuzluk devam edecek olursa,Bakanl k, söz konusu ürünün piyasaya
arz n n yasaklanmas veya k s tlanmas için her türlü tedbiri al r veya 8’inci maddede
bildirilen prosedürlere uygun olarak piyasadan toplat lmas n temin için bütün tedbirleri
al r.
c) CE i'areti uygunsuz olarak taktirde 4703 say l Kanunda belirtilen idari para
cezalar uygulan r.
":birli i "mkanlar
Madde 17 – Bakanl k, bu Yönetmeli$in uygulanmas ndan sorumlu otoriteleri,
birbirleri ile i'birli$i yapmalar , birbirlerine ve Müste'arl k arac l $ yla Komisyona bilgi
vermelerini te'vik etmek için gerekli önlemleri al r.
Reddetme ve K s tlama "le "lgili Kararlar
Madde 18 – Bu Yönetmelik gere$i, bas nçl ekipman veya donan mlar n piyasaya
arz n ve hizmete sunulmas n yasaklayan veya piyasadan toplat lmas n gerektiren tüm
kararlar n geçerli gerekçesi olmal d r.Bu kararlar, ilgili tarafa sahip olunan yasal haklar
ile bu haklar n tabi oldu$u süre k s tlamas n içerecek 'ekilde bildirilir.
Madde 19 – Geçi' ko'ullar a'a$ daki gibi olacakt r.
a) Bakanl k, bu Yönetmeli$e uygun olmas gereken mevzuat ve idari düzenlemeleri
yay mlarken Yönetmeli$e at f yapar ve bu hususa Müste'arl k arac l $ ile Üye Ülkelere
ve Komisyona bildirir.
b) Bakanl k, bu Yönetmeli$in uygulamaya kondu$u tarihte, kendi s n rlar dahilinde
yürürlükte olan bas nçl ekipman ve donan mlar n piyasaya arz na izin verir ve bu
tarihten sonrada bu teçhizat ve donan mlar n hizmete konmas na izin verir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ayk r Davran :lara Uygulanacak Hükümler Son Hükümler, Yürürlük ve Yürütme
Ayk r Davran :lara Uygulanacak Hükümler
Madde 20 – Bu Yönetmelik hükümlerine ayk r davranan ve faaliyet gösterenler
hakk nda, 200/3529 say l Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik
hükümleri uygulan r.
Son Hükümler
Madde 21 – Bakanl k, bu Yönetmelikte yapaca$ de$i'iklikler ile yay mland ktan
sonra, bu Yönetmelik metnini, Komisyona bildirmek üzere Müste'arl $a iletir.
Madde 22 – Bu Yönetmelik, Avrupa Birli$inin 97/23/EC say l Bas nçl
Ekipmanlara ;li'kin Direktifine uygun olarak haz rlanm 't r.
Yürürlük
Madde 23 – Bu Yönetmelik, 1/7/2003 tarihinde yürürlü$e girer.
Yürütme
Madde 24 – Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakan yürütür.
EK- J
TEMEL EMN"YET GEREKLER"
ÖN "NCELEMELER
1. Bas nçl ekipman hakk nda bu EK’te listelenmi' olan temel gereklerden ortaya
ç kan yükümlülükler ayn zamanda, ayn tehlikenin bulundu$u donan mlar da
içarmelidir.
2. Yönetmelikte bildirilen temel gerekler zorunludur. Bu temel gereklerde
ortaya konulan zorunluluklar sadece, söz konusu olan bas nçl ekipman üreticisi
taraf ndan belirlene makul i'letme 'artlar na ve öngörülen risklere uygun olarak
kullan lmas halinde geçerlidir.
3. Üretici, kendi ekipman ndaki bas nçtan dolay , ortaya ç kabilecek tehlikeleri
saptamak için, analiz etme yükümlülü$ü alt ndad r.Sonra imalatç analiz sonuçlar n
dikkate alarak tasar mlamak ve imal etmek zorundad r.
4.
Temel gerekler, yüksek seviyede sa$l k ve emniyetle ilgili teknik ve ekonomik
nedenleri oldu$u kadar tasar m ve üretim a'amas ndaki uygulamalar ve teknolojinin son
halini dikkate alacak 'ekilde yorumlanmal ve uygulanmal d r.
1.
GENEL
1.1 Bas nçl ekipman, mant kl öngörülebilir 'artlarda veya üreticinin kullan m
talimatlar na uygun bir 'ekilde hizmete sokuldu$unda emniyetini sa$layacak 'ekilde
tasar mlanmal , imal edilmeli, kontrol edilmeli ve uygun oldu$u yerlerde kurulmal d r.
1.2 Üretici, en uygun çözümü seçerken, a'a$ da bildirilen prensipleri 'u 'ekilde
uygulamal ;
- Uygulanabildi$i oranda tehlikeleri yok etmeli veya azaltmal d r.
- Giderilemeyen tehliklere kar' uygun koruma önlemleri al nmal d r.
- Gerekti$inde, kullan c lar tehlikelere kar' birgilendirilmeli ve kurma
ve/veya kullan m s ras nda bu riskleri azaltmak için özel önlemleri al nmas konusu
bildirmelidir.
1.3 Yanl ' kullan m potansiyeli olas l $ varsa veya aç kça bu durum
öngörülebiliyorsa, bas nçl ekipman bu yanl ' kullan mdan do$acak tehlikeyi önleyecek
'ekilde tasar mlamak zorundad r veya bu mümkün olam yorsa, bas nçl ekipman n bu
'ekilde kullan lamayaca$ na ili'kin uygun uyar lar verilmelidir.
2.
TASARIM
2.1 Genel
Bas nçl ekipman n ömrü süresince emniyetli olmas n n garantilenmesi için,
bütün faktörleri göz önünde bulundurularak, bas nçl ekipman uygun bir 'ekilde
tasar mlanmal d r.Tasar m kapsaml metodlar kullan larak, bütün ilgili hatalara kar'
tutarl bir 'ekilde yeterli emniyet pay içerdi$i bilinen, uygun emniyet pay içerdi$i
bilinen, uygun emniyet katsay s içermelidir.
2.2
Yeterli Dayan m "çin Tasar m
2.2.1 Bas nçl ekipman amaçlanan kullan m na ve di$er öngörülebilen çal 'ma
ko'ullar na ve yüklemlere uygun olarak tasar mlanmal .Özellikle, a'a$ daki etkenler
hesaba kat lmal d r:
- ;ç/d ' bas nç
- Çevre ve i'letme s cakl $
- ;'letme ve test ko'ullar nda statik bas nç ve içeri$in kütlesi,
- Trafik, rüzgar ve deprem yükü,
- Ta' ma, ba$lant lar,boru donan m vs.gibi durumlardan kaynaklanabilen
kar' kuvvetler ve momentleri,
- Korozyon ve a' nma, yorulma vs,
- Karars z olan ak 'kanlar n terkibinin bozulmas ,
Ayn zamanda olu'abilecek çe'itli yükler, e' zamanl olu'ma ihtimalleri göz önünde
bulundurularak, dikkate al nmal d r.
2.2.2
Yeterli dayan m için tasar m 'unlara dayanmal d r:
-Genel bir kural olarak, hesaplama modeli, madde 2.2.3’de tan mland $
gibi ve gerekti$inde madde 2.2.4’de tan mland $ gibi deneysel tasar m metodu
ilavesiyle veya
-Hesaplama olmadan deneysel tasar m metodu, aynen madde 2.2.4’de
tan mland $ gibi ürünün izin verilebilir maksimum bas nc PS ve hacminin V çarp m ,
6000 bar.’den daha az veya ürün PS.7DN çarp m 3000 bar’dan daha az ise.
2.2.3
a)
Hesaplama metodu
Ürünün içeri i ve di er yükleme durumlar
Bas nçl ekipman için izin verilebilen gerilim, çal 'ma ko'ullar nda
öngörülebilen makul ar za 'ekli dikkate al narak, s n rland r lmal d r.Bu noktada,emniyet
katsay s üretimde gerçek i'letme 'artlar , gerilmeler, hesaplama modelleri vemalzemenin
özellikleri ile ortaya ç kan her belirsizli$i tamamen yok etmek için uygulanmal .
Bu hesaplama metodlar , madde 7’deki gerekleri ile birlikte, gereken her
yerde, yeterli emniyet pay temin etmelidir.
Yukar da belirtilen gerekler, uygun olan yerlerde, di$erlerine ek olarak
yada di$er metodlarla birlikte, a'a$ daki metodlardan biri uygulanarak sa$lanabilir.
- Formüle göre tasar m
- Analize göre tasar m,
- K r lma mekaniklerine göre tasar m,
b)
Dayan m
;lgili bas nçl ekipman n dayan m gücünü olu'turmak için uygun tasar m
hesaplar kullan lmal d r.
Özellikle:
-Hesaplama bas nçlar izin verilebilen maksimum çal 'ma bas nc ndan daha
az olmamal ve statik buhar bas nc ile dinamik s v bas nc ve karars z ak 'kanlar n
bozulmalar hesaba kat lmal , bir kab n ayr bas nçl haznelere ayr ld $ durumlarda
parçalar n ayr 'ma duvarlar , biti'ik parçan n mümkün olan en dü'ük bas nc na ba$l
olarak azami mümkün olan parça bas nc na göre tasarlanmal d r.
- Hesaplanan s cakl klar uygun emniyet pay n içermelidir.
-Tasar m, ekipman n öngörülen i'letme ko'ullar alt nda meydana
gelebilecek bütün muhtemel s ve bas nç birle'imlerini göz önünde bulundurmal d r.
-Maksimum gerilmeler ve en yüksek gerilme y $ lmas emniyet s n rlar
içerisinde kalmal d r.
-Bas nçl k s m hesaplamas nda, madde 4’de belirtilen uygun emniyet
faktörleri ile birlikte verilen ko'ullar dikkate al narak, dokümante edilmi' bilgilere
dayan larak, malzemenin özelliklerine uygun de$erden faydalan lmal d r.Göz önünde
al nacak malzeme karekteristikleri a'a$ dakileri içermelidir.
-Akma mukavemeti % 0,2, veya hesaplanan s cakl kta ki yakla' k % 1,0
uzama s n r gerilmesi,
-Çekme mukavemeti,
-Zamana ba$l mukavemet, örne$in;sürünme mukavemeti,
-Yorulma
-Elastiklik modülü,(Young modülü )
-Uygun miktarda plastik gerilme özelli$,i,
-Çantik darbe mukavemeti,
-Kopma dayan kl l $ ,
- Malzeme özelli$ine ba$l olarak uygun kaynak faktörü
seçilmeli.Örne$in:Tahribats z test türü, malzemenin kayna$ ve çal 'ma 'artlar göz
önünde bulundurulmal d r.
- Tasar mda ekipman n öngörülen kullan m nda tüm ilgili zay flat c etkiler
Örne$in: ( korozyon,esneme, yorulma) ve madde 3.4’te anlat lan malzemenin ömrü ile
ilgili olarak, tasar m n belirli düzenlemeler al nmal d r.Ekipman n tasarlanan kullan m
ile orant l olarak, uygun kay tlar n tutmal , madde 3.4’te anlat lan malzemenin ömrü ile
ilgili tasar m n belirli düzenlemeleri dikkate al nmal d r.Örne$in:
-Sürünme için :Belirli s cakl kta i'letme süresi tasarlanmal ,
-Yorulma için :Belirli gerilme seviyesinde yük tekrar say s tasarlanmal ,
-Korozyon için : Korozyon ilavesi tasarlanmal ,
c)
Kararl l k Durumu
Hesaplanan kal nl $ n uygun yap sal kararl l $ izin vermedi$i, nakliye
ve i'letme tarz riskleri dikkate al narak durum düzeltmesi için gerekli
önlemler al nmal d r.
2.2.4
Deneysel tasar m metodu
Ekipman n tasar m , bütün olarak veya k smi olarak bir örne$i veya bir
kategorisi üzerinde yap lan ,uygun bir test program ile geçerlili$i
onaylanabilir.
Testten önce test program aç kça tan mlanmal ve e$er varsa uygunluk
de$erlendirmesi modülünden sorumlu onaylanm ' kurulu'ça kabul
edilmelidir.
Bu program test 'artlar n ve kabul edilme veya red kriterlerini
tan mlamal d r.Testten önce, test edilmesi gereken ekipman olu'turan
malzemelerin temel özellikleri ve boyutlar n n gerçek de$erleri
ölçülmelidir.
Test s ras nda, gerekti$i yerde,bas nçl ekipman n kritik bölgelerinin,
uzama ve gerilimlerinin yeterli hassasl kta ölçülüp kaydedebilen aletler
ile gözlenebilmesi mümkün olmal d r.
Test program a'a$ dakileri içermelidir:
a) Bas nç dayan m testinin amac , belirlenen bir emniyet pay ile izin
verilebilir maksimum bas nçta, malzemenin kayda de$er bir s zd rma veya belirlenen bir
aral $ a'an deformasyon olmad $ n tespit etmektir.
Test bas nc , tasar m amaçl kullan lan de$erlerle, test ko'ullar alt nda
ölçülen malzeme karakteristi$i de$erleri ile geometrik de$erler aras ndaki farkl l klar
esas na göre belirlenecektir;test ve tasar m s cakl $ aras ndaki farkl l klar hesaba
kat lmal d r.
b) Sürünme veya yorulma riskinin oldu$u yerde, ekipman için çal 'ma
ko'ullar esas na göre belirlenmi' uygun testler tan mlanacakt r.Örne$in;belirtilen
s cakl klarda tutmak,belirlenen gerilme seviyesindeki yük tekrar vs;
c) Gerekti$inde, madde 2.2.1’de bildirilen, örne$in;korozyon,d ' hasar
vs.gibi di$er faktörlerle ilgili testler.
2.3
Emniyetli kullan m ve çal 'ma sa$lamak için 'artlar;
Bas nç ekipman için belirlenmi' olan çal 'ma metodu, ekipman n
çal 'mas nda öngörülebilen makul riskleri engellemeye uygun olmal d r.A'a$ dakiler
özel olarak dikkate al nmal d r.
2.4
Kapaklar ve delikler,
Bas nç emniyet valfinin tehlikeli bas nc bo'alt m ,
Bir bas nç veya vakum mevcutken fiziksel giri'leri önleme cihazlar ,
Tasarlanan kullan m göz önünde bulunduran yüzey s cakl $ ,
Karas z ak 'kanlar n ayr 'mas
Muayene araçlar
a) Bas nçl ekipmanlar, emniyeti sa$layan bütün gerekli incelemelerin tatbik
edilebilece$i gibi tasarlanmal ve yap lamal d r.
b) Bas nçl ekipman n güvenli$ini ve bu güvenli$in sürekli oldu$unu
inceleyebilmek için fiziksel olarak içine giri' yap labilmeli ve bu giri' güvenli ve
ergonomik olmal d r.
c)
Bas nçl ekipman n emniyet ko'ullar n temin etmek için a'a$ daki
durumlarda ba'ka araçlar da uygulanabilir.
- Fiziksel olarak içeri giri'leri engelleyecek kadar küçük olma
durumlar , veya
- Bas nçl ekipman n aç lmas n n iç k sm kötü etkiledi$inde,veya
- ;çerik maddesinin, bas nçl ekipman n yap ld $ malzemeye ve bas nç
dü'ürücü mekanizmaya zararl olmad $ belirlendi$inde ve herhangi
bir zay flat c iç etkinin söz konusu olmad $ nda,
2.5
Bo:altma ve hava/gaz alma araçlar yollar
Gerekti$inde, bas nçl ekipman n havas n n al nmas ve bo'alt lmas için
a'a$ daki 'ekilde yeterli düzenle donat lmal d r:
- Su vuruntusu, vakum çökmesi, korozyon ve kontrolsüz kimyasal
reaksiyonlar gibi zararl etkilerden kaç nmal etkileri önlemek için bütün i'leme ve test
kademeleri, özellikle bas nç testi,dikkate al nmal ,
-Temizlik, muayene ve bak m n güvenli bir 'ekilde yap lmas na izin
verilmelidir.
2.6 Korozyon ve di er kimyasal zararlar;
Gerekti$inde, tasarlanan ve önceden görülebilen makul ölçülerde,
korozyon veya di$er kimyasal zararlara kar' dikkat veya koruma temin edilmeli.
2.7 A: nma
Korozyon veya a' nd rman n fazla oldu$u durumlarda a'a$ daki hususlar
dikkate alan yeterli önlemler al nmal d r.
Uygun tasar mla o etkiyi mümkün oldu$u kadar azalt n, örne$in;ilave
malzeme kal nl $ yada kaplama maddesi veya astar kullanmak
-
En çok etkilenmi' olan parçalar n de$i'tirilmesine izin verilmesi,
-Sürekli emniyetli kullan m için gerekli ölçümlere, madde 3.4’de belirtilen
önlemlere dikkat çekilmeli,
2.8
Donan mlar
Donan mlar,a'a$ daki 'artlar ta' yacak 'ekilde tasarlanmal d r;
Donan m olu'turan parçalar i'levlerini emniyetli olarak yapacak tarzda
uygun 'ekilde bir araya getirecek 'ekilde olmal d r.
-Bütün parçalar uygun bir 'ekilde birle'tirilmi' ve uygun tarzda monte edilmi'
olmal d r.
2.9
Doldurma ve bo:altmaya ili:kin hükümler
Uygun oldu$u yerlerde, bas nçl ekipman a'a$ da belirtilenler gibi
tehlikeleri dikkate alarak güvenli bir 'ekilde doldurma ve bo'altma yapabilcek
aksesuarlarla veya söz konusu ba$lant lar n yap labilece$i 'ekilde donat lm ' olarak
tasar mlanmal d r.
a) Doldururken;
- A' r doldurma veya a' r bas nç için, özellikle doldurma oran ve referans
s cakl $ ndaki buhar bas nc dikkate al nacakt r.
- Bas nçl ekipman n karars zl $ ;
b) Bo:alt rken: Bas nç alt nda tutulan ak 'kan n kontrolsüz bo'alt lmas ,
c) Doldururken veya bo:alt l rken:Emniyetsiz ba$lant ve ba$lant n n
kesilmesi.
2.10 Bas nçl ekipman n müsaade edilebilen de erleri geçmesine kar:
korunmas :
Öngörülebilen makul ko'ullar alt nda, izin verilen de$erlerin a' lmas
durumunda, bas nçl ekipman n montajl ayr bir koruyucu cihazla korunmas
tasarlanmam 'sa uygun korunma donan mlar ile korunma sa$lanmal d r veya buna
müsaade edilmelidir.
Uygun ekipman veya donan m a'a$ dakileri kapsamaktad r:
a) Yönetmeli$in 3’üncü maddesinde tan mland $ gibi emniyet aksesuarlar ;
b) Uygun olan yere,gösterge ve/veya bas nç aletini izin verilebilen limitte
tutmak için elle veya otomatik olarak gerekli önlemin al nmas n sa$layacak alarm gibi
izleme veya gözlem sisteminin yerle'tirilmesi.
2.11
Emniyet cihazlar
2.11.1
Emniyet cihazlar :öyle olmal ;
-Gerekti$i yerde cihazlar n bak m ve test gereklerini dikkate alarak,
amaçlanan görevlerine uygun ve tasarlanm ' ve yap lm ' olmal d r.
-Aayet emniyet fonksiyonu bir ba'ka fonksiyondan etkilenmiyorsa,di$er
fonksiyonlardan ba$ ms z olmal d r.
-Uygun ve sa$lam bir koruma elde etmek için uygun tasar m prensiplerine
uymal .Bu ilkeler,özellikle, tedbirli tarz yöntemi, a' r l k, farkl l k ve otomotik tan y
kapsamal d r.
2.11.2
Bas nc s n rland ran cihazlar
Bu cihazlar, bas nc n sürekli olarak izin verilebilen bas nc (PS) a'mayacak
'ekilde tasar mlanmal ;ancak,gerekti$inde madde 7.3’de belirtilen özelliklere uygun
olarak k sa süreli bas nç dalgalanmas na izin verilebilir olmal d r.
2.11.3
S cakl k "zleme Cihazlar
Bu cihazlar, emniyet aç s ndan ölçme fonksiyonlar ile uyumlu ve yeterli
sürede cevap al nabilecek özellikle olmal d r.
2.12
Harici yang n
Gerekli yerlerde bas nçl ekipman öyle tasar mlanmal ve uygun oldu$u
yerlerde uygun aksesuarlar ile donat lmal veya ona uygun ba$lant lar ile
donat lmal d rki; bir d ' yang n durumunda zarar s n rlama gereklerini, özellikle
amaçlanan kullan m süreside gözününe alarak kar' lamal d r.
3.
Üretim
3.1
Üretim prosedürleri
Üretici, tasar m a'amas ndaki hükümlerin yeterli uygulamas n sa$lamak
için özellikle a'a$ da belirtilen uygun teknik ve ilgili prosedürleri uygulamal d r.
3.1.1 Bile:im parçalar n n haz rlanmas
Bile'im parçalar n n haz rlanmas (Örne$in: Aekil verme ve pah k rma),
bas nçl ekipman n emniyetinde noksanl klara veya çatlaklara veya muhtemel zararl
mekanik özellik de$i'imlerine yol açmamal d r.)
3.1.2
Sabit ba lant
Sabit ba$lant lar ve biti'ik bölgeler, ekipman n güvenli$i için her türlü
yüzey ve iç hatalardan ar nd r lm ' olmal d r.
Sabit birle'imlerin özellikleri, tasar m hesaplamas nda ilgili ba'ka özel
de$erler özellikle dikkate al nmam 'sa, birle'tirilecek malzemeler için belirlenmi' olan
münimum özellikleri kar' lamal d r.
Bas nçl ekipman için, ekipman bas nç direncine yard mc olan parçalar n
sabit ba$lant lar ve onlara do$rudan tak lm ' olan parçalar n birle'tirilmeleri, uygun
i'lem prosedürlerine göre vas fl bir personel taraf ndan yap lmal d r.
JJ.JJJ. ve JV. Kategorideki bas nçl ekipman için i'lem prosedürleri ve
personel, üreticilerin seçece$i, yetkili onaylanm ' üçüncü taraf kurulu'u taraf ndan
onaylanmal , bu:
-Bir Onaylanm ' Kurulu' veya,
-13’üncü madde de bildirildi$i gibi, bildirilmi' üçüncü taraf uygunluk
de$erlendirme kurulu'u olabilir.
Bu onaylar n gerçekle'tirilebilmesi için üçüncü taraf, uygun harmonize
standardta belirtilen incelemeler ve testler veya benzer e'de$er incelemeler ve testler
uygulamal yada uygulatmal d r.
3.1.3
Tahribats z testler
Bas nçl ekipman ve donan mlar için sabit birle'tirmelerin tahribats z
testleri uygun nitelikteki personel taraf ndan yap lmal d r.Kategori JJJ ve JV s n f
bas nçl ekipman için personel 13’üncü madde de belirtildi$i gibi bildirilmi' üçüncü taraf
uygunluk de$erlendirme kurulu'unca onaylanmal d r.
3.1.4
Is l i:lem
Malzeme özelli$inin, üretim i'lemleri s ras nda, bas nçl ekipman n
emniyetini zay flatacak bir ölçüde, de$i'me riski varsa, üretimin uygun a'amas nda
uygun bir s l i'lem uygulanmal d r
3.1.5
"zlenebilirlik
Ekipman n bas nca maruz kalan parçalar n n üretildi$i malzemeyi
tan mlamak için, uygun usullerle, sat n al nan malzemenin geli'inden ba'layarak, üretim
esnas nda ve son deneye kadar izlemeyi sa$layacak uygun prosedürler kurulmal ve
devam ettirilmelidir.
3.2
Nihai de erlendirme
Bas nçl ekipman a'a$ da tan mland $ gibi bir nihai de$erlendirmeye tabi
tutulmal d r
3.2.1
Nihai muayene;
Bas nçl ekipman görsel olarak ve Yönetmelikteki gereklere
uygunlu$unun incelenmesi yoluyla bir nihai muayeneye tabi tutulur.;malat s ras nda
uygulanan testler dikkate al n r.Emniyet anlam nda gerekli oldu$u sürece nihai muayene
imalat s ras nda uygun olan yerde (nihai muayene s ras nda uzun inceleme mümkün
olmad $ yerlerde) ekipman n her parças için içeriden ve d 'ar dan yap lmal d r.
3.2.2
Dayan kl l k testi
Bas nç ekipman n nihai de$erlendirmesi, bas nç yönünden de bir test
içermelidir.Bu uygun oldu$u yerde hidrolik bas nç testi 'eklinde olur, gerekti$inde
madde 7.4’de bildirilen de$erde veya en az ndan e'it de$erde olmal d r.
J. Kategori seri üretimi bas nçl ekipman için bu test istatistiksel olarak
yap labilir.
Hidrostatik bas nç testinin zararl veya elveri'siz oldu$u durumlarda,
belirlenen de$erlerde ba'ka testler uygulanabilir.Hidrostatik testten ba'ka testler
uygulanabilir.Hidrostatik testten ba'ka testler için, ilave önlemler, örne$in;Tahribats z
muayene veya e'de$er ba'ka geçerli yöntemler, bu testler yap lmadan önce uygulanmal .
3.2.3
Emniyet cihazlar n n muayenesi
Montajlar için son de$erlendirme, madde 2.10 belirtilen gereklere tam
uyumlu olarak kontrol edilmesi tasarlanan emniyet cihazlar n n kontrolünüde kapsamal .
3.3
":aretleme ve etiketleme
15’inci madde de bildirilen CE i'aretine ilaveten, a'a$ daki bilgilerde
verilmelidir.
a) Tüm bas nçl ekipmanlar için:
- Üreticinin veya topluluk içerisindeki yetkili temsilcinin ad ,adresi ve
di$er kimlik bilgileri,
- Üretim y l ,
- Bas nç ekipman n n tipi, seri veya parti tan mlamas ve seri numaras
gibi,
-Gerekli, izin verilebilen maksimum/minimun s n rlar ;
b) Bas nçl ekipman n türüne ba$l olarak, emniyetli kurulum, i'letme veya
kullan m, bak m ve periyodik muayenesi için gerekli bilgiler a'a$ daki gibidir.
-
Bas nçl ekipman n Litre cinsinden hacmi V,
Boru donan m için normal büyüklükler, DN,
Bar cinsinden uygulanan test bas nc PT ve tarihi,
Emniyet aletinin ayar bas nc , bar olarak,
Bas nçl ekipman n ç k ' gücü kW,
Verece$i gerilim V( volt )
Amaçlanan kullan m ,
-
Dolum oran kg/t,
Kg olarak maksimum doldurma kütlesi,
Dara a$ rl $ kg,
Ürün grubu,
c) Gerekti$i yerlerde tecrübelere göre olu'abilecek yanl ' kullan ma dikkat
çekmek için bas nçl ekipmana ili'tirilmi' uyar lar.
CE uygunluk i'aretlemesi ve gerekli bilgiler bas nçl ekipman n üzerinde
a'a$ daki istisnalarla birlikte s k bir 'ekilde tutturulan bir bilgi plakas ile verilmelidir.
- Gerekti$inde, ayn montaj için tasar mlanm ' olan, boru parçalar gibi
ayr parçalara tekrar i'aretleme yap lmas n önlemek için, uygulanabilen yere, uygun
belgelendirme sistemi kullan labilir.Bu CE uygunluk i'aretlemesi ve bu Ek’de bildirilen
di$er i'aretleme ve etiketleri de kapsamaktad r.
Bas nçl ekipman n çok küçük olmas halinde, örne$in; Aksesuarlar,
madde 3.3(b)’de bahsedilen bilgiler, bas nçl ekipmana bir etiket ile tutturulabilir;
Doldurulacak miktar ve c bendinde bahsedilen uyar lar için uygun süre,
okunabilir kalmalar n sa$lamak amac yla etiketleme veya di$er yeterli araçlar
kullan labilir.
3.4
":aretleme talimatlar
a)
Bas nçl ekipman kullan c için, mümkün oldu$u kadar, a'a$ dakilerle
ilgili,bütün gerekli güvenlik bilgilerinin bulundu$u talimatlar ile birlikte
piyasaya sunulmal d r.
- Çe'itli parçalar n n montaj n içeren bas nçl ekipman n kurulmas ,
- Hizmete sunulmas ,
- Kullan m ,
- Kullan c kontrollerini içeren bak m;
b)
Bas nçl ekipmana madde 3.3 gere$i tesbit edilen kullan m talimatlar ;
seri no yaz lmadan, uygun teknik dokümanlar çizimleri ve diyagramlar ve bu talimatlar
anla' l r k lacak tüm esaslar kapsamal d r.
c)
Uygun olursa, bu talimatlar madde 1.3’e göre yanl ' kullan m nedeniyle
olabilecek riskleri belirtmeli ve tasar m n madde 2.2.3’e uygun olarak belirli özellikleri
hakk nda bilgi vermelidir.
4.
Malzemeler
Bas nçl ekipman n üretimi için kullan lacak malzemeler de$i'tirilmesi
öngörülmedikçe programlanan ömrü süresince bu tür uygulma için uygun olmal d r.
Kaynak malzemeleri ve di$er ba$lant malzemeleri yaln zca madde 4.1,
madde 4.2(a) ve madde 4.3( ilk paragraf )’teki ilgili gerekleri ve birbirinden farkl iki
yap y birle'tirmeye uygun olmal d r.
4.1
Bas nçl parçalar n malzemeleri:
a) Öngörülen, bütün i'letme ko'ullar na uygun özellikle olmal , ve özellikle
yeterli dayan m ve 'ekil vermeye uygun olmal d r.Gerekti$i yerde, malzemenin
karekteristi$i madde 7.5’in gerekleriyle uyumlu olmal d r.Ayr ca, gereken yerde gevrek
tip k r lmalar önlemek için özellikle malzeme seçiminde gerekli özen gösterilmeli;özel
nedenlerden dolay k r lgan malzeme kullan lmas gerekiyorsa uygun önlemler al nmal ,
b) Bas nçl ekipman n içerdi$i s v ya kar' yeterli kimyasal direnci olmal ;
i'letme emniyeti için gerekli kimyasal ve fiziksel özellikler, ekipman n programlanan
ömründen dolay önemli bir 'ekilde etkilenmemeli,
c) Ya'lanmadan kayda de$er ölçüde etkilenmemeli,
d) Tasarlanan i'lem prosedürleri için uygun olmal ,
e) Bir araya getirilen, çe'itli malzemelerin seçiminde kayda de$er
istenilmeyen etkilerden kaç n lmal d r.
4.2
a) Bas nçl ekipman n imalatç s madde 2.2.3’teki tasar m hesaplar için
gereken de$erleri ve madde 4.1’de geçen malzemelerin temel özellikleri ve i'lemlerini
uygun bir 'ekilde tan mlamal d r.
b)
Üretici uygunlu$a ili'kin di$er teknik belgelendirme sisteminde a'a$ daki
'ekillerden birinde Yönetmeli$in malzemelere ili'kin spesifikasyonlar n sa$lamal d r.
-
Hormonize standardlara uygun malzemelerin kullan m yla,
11’inci madde’ye göre Avrupa Onayl bas nçl ekipman malzemelerin
kullan m yla,
Özel malzeme de$erlendirmesiyle,
c)
Kategori JJJ. ve JV’deki bas nçl ekipman için (b)’nin üçüncü alt giri'inde
belirtilen özel de$erlendirme bas nçl ekipman n uygunluk de$erlendirme prosedürleri ile
görevlendirilmi' bir onaylanm ' kurulu'ça yap lmal d r.
4.3 Ekipman üreticileri, kullan lan malzemenin istenen özelliklere uymas n
temin etmek için uygun tedbirleri almal lar. Özellikle, ekipman üreticisi tüm malzemeler
için malzeme özelliklerine uygun olarak malzeme üreticisi taraf ndan haz rlanan belgeleri
temin edecektir.
JJ .JJJ. ve JV kategorideki ekipman n bas nç etkisi alt ndaki ana bölümleri
için, özel ürün kontrol sertifikas olmal d r.
Bir malzeme üreticisinin , Topluluk içindeki bir yetkin kurulu'ça belgeli ve
malzemelerin özel bir de$erlendirmeden geçti$i kalite güvenli$i sisteminin oldu$u
yerlerde, üretici taraf ndan yay nlanan belgelerde bu bölümün ilgili gereklerine
uygunlu$u sa$lad $ varsay l r.
Özel Bas nçl Ekipman Gerekleri
Madde 1’den Madde 4’e kadar uygulanabilir gereklere ilaveten a'a$ daki
Madde 5 ve Madde 6 taraf ndan kapsanan bas nçl ekipman gerekleri de uygulan r.
5.
Bu Yönetmeli$in 5’inci maddesinin birinci f kras nda belirtildi$i gibi fazla
s nma riski olan, alev veya ba'ka türlü s t lm ' bas nç ekipman
Bu bas nçl ekipman a'a$ dakileri içerir:
- Bu Yönetmeli$in 5’inci maddesinin birinci f kras n n b bendinde
bildirildi$i gibi buhar ve s cak su jeneratörleri, buhar ve s cak su kazanlar ,k zd r c lar ve
tekrar k zd r c lar, at k yakma kazanlar , elektrot veya dald rma türü elektrikle s t lan
kazanlar, bas nçl pi'iriciler,Örne$in: Aksesuarlar ile birlikte ve uygulanabildi$i yere
besleme suyu haz rlama ve yak t temin sistemleri gibi.
Bu yönetmeli$in 5’inci maddesinin birinci f kras n n (a) bendinde buhar ve
s cak su üreticilerden ba'ka bir sistem s tma ekipman , örne$in; Kimyasal veya ba'ka
benzer i'lemler ve bas nçl g da i'letme ekipman gibi s t c lar.
Bu bas nçl ekipman, a' r s nma sonucu önemli bir içerik kaybetme riskini
en dü'ük seviyede tutacak 'ekilde hesaplamal , tasarlamal ve yap lmal d r.Özellikle
uygun oldu$u yerlerde a'a$ dakiler güvenceye al nmal d r.
a)
Is giri', ç k ' ve uygulanabilir oldu$u yerlerde ak 'kan seviyesinin k smi
ve genel s nma riskinden korunmas için kullan m parametrelerini kesin belirleyecek
uygun koruma araçlar temin edilmelidir.
b)
Tortu ve/veya a' nma ile ilgili riskleri önlemek için s v n n özelliklerinin
de$erlendirilmesine izin vermek için, gerekli yerlere, numune noktalar temin edilmelidir.
c)
Tortulardan dolay olan riskleri gidermek için yeterli önlemler al nmal d r.
d)
Kapatt ktan sonra artakalan s n n güvenli bir 'ekilde giderilmesi için
araçlar temin edilmelidir.
e)
Yan c maddelerin hava, veya alev geri tepmesi gibi, tutu'abilen
kar ' mlar n tehlikeli birikimini önlemek için önlemler al nmal d r.
6
Bu Yönetmeli$in 5’inci Maddesinin Birinci F kras n n ( c ) Bendinde
Belirtilen Borulama
Tasar m ve yap m a'a$ dakileri sa$lamal d r.
a)
Kabul edilemeyen serbest hareketlerden veya a' r güçlerin üretilmesinin,
Örne$in;Flan'larda, ba$lant larda, körük veya hortumlar üzerindeki gerilim riskinin,
destekleme, s n rlama, s k ca tutturma, s raya koyma ve ön gerilim alma arac l $ yla,
yeterli olarak kontrol alt na al nmal d r.
b)
Gazl ak 'kanlar için borular içinde yo$unla'ma olu'mas olas l $ n n
oldu$u yerlerde su vuruntusu veya korozyondan dolay olu'acak zarardan kaç nmak için
en alçak seviyedeki alanlardan tortular n çekilmesi sa$lanmal d r.
c)
Türbülans ve girdab n verece$i potansiyel hasara kar' dikkat edilmeli,
madde 2.7’nin ilgili bölümleri uygulanabilir.
d)
Borulardaki titre'im nedeniyle a' r metal yorgunluk riskine yeterli önem
verilmelidir.
e)
Boru sisteminde Grup J ak 'kanlar varsa; yeterince araç, büyüklü$ü önemli
bir risk gösteren doldurma-bo'altma borular n izole etmek için sa$lanmal d r.
f)
Elde olmayan bo'altma riski en aza indirilmelidir.Sabit taraf na, içerideki
s v n n miktar n gösteren dolu-bo' noktalar bir 'ekilde i'aretlenmi' olmal d r.
g)
Yer alt borular n n pozisyonu ve rotas n n, güvenli bak m n , incelemesini
veya tamirini kolayla't rmak için, en az ndan teknik belgelerde kay tl olmas gerekir.
7.
Belirli Bas nçl Ekipmanlar "çin Özel Nicel Gerekler
A'a$ daki ko'ullar genel kural olarak uygulanmaktad r.Bununla
birlikte,malzemelerin özelliklerin kesin olmad $ durumlar dahil ve uyumlu standard
uygulanmayan durumlarda, üretici ba'tan ba'a genel emniyet seviyesinin elde edilmesi
için uygun tedbirlerin al nd $ n kan tlamak zorundad r.
Bu bölüm Ek- J’in önemli bir parças d r.Bu bölümde belirtilen hükümler
bas nçl ekipman için uygulanan ve madde 1’den madde 6’ya kadar olan yerlerdeki temel
gereklere ek niteli$indedir.
7.1
"zin Verilebilir Gerilimler
7.1.1 Semboller
Re/t Akma s n r .A'a$ dakilerin (t) hesaplama s cakl $ ndaki de$eri
göstermektedir.
-
Malzemenin üst ve alt akma s n r n temsil eden üst akma s n r ,
Östenit çeli$in ve ala' ms z alüminyum minimum % 1,0 uzama s n r
Di$er durumlardaki % 0,2 uzama s n r .
Rm/20, 20°C’deki minimum çekme mukavemeti de$erini göstermektedir.
Rm/t, hesaplama s cakl ktaki çekme mukavemetini belirtmektedir.
7.1.2 "zin verilen genel statik gerilme ve s cakl a ba l sürünmede, kullan lan
malzemeye göre a:a daki de erlerden en küçü ü al nacakt r.
- Ferritik çelik halinde normalize dahil (normalize haddelemesi ) ince taneli
çelik hariç ve özellikle s l i'lemi yap lm ' çelik halinde Ret’nin 2/3 R m20’nin 5/12’si
- Paslanmaz çelik durumunda.
- Kopma sonras uzama % 30 geçerse, Re/t’nin 2/3’ü
- Veya alternatif olarak, ve kopma sonras uzama % 35 geçerse, Re/t’nin
5/6’s ve Rm/t’nin 1/3’ü;
- Ala' ms z veya dü'ük ala' ml dökme çelik durumunda, Re/t’nin 10/19’u
ve Rm/20’nin 1/3’ü
- Alüminyum durumunda, Re/t’nin 2/3’ü;
Çöktürülerek yap lm ' sertle'tirilmi'ler hariç alüminyum ala' mlar
durumunda Re/t’nin 2/3’ü ve Rm/20’nin 5/12’si
7.2
Kaynak Faktörü ( Ba lant Katsay lar )
Kaynakl ba$lant larda, ba$lant l katsay lar a'a$ daki de$erleri a'mamal d r.
- Bütün diki' yerlerinin özel bir hasar göstermedi$ini teyit eden, tahribatl ve
tahribats z muayeneye tabi tutulan ekipman için:1,
- Geli'igüzel tahribats z muayeneye tabi tutulan ekipman için:0,85
- Görsel muayene d ' nda tahribats z muayeneye tabi tutulan ekipman için:0,7
Gerekti$inde, gerilme tipleri ve ba$lant n n mekanik ve teknolojik özellikleri
de hesaba kat lmal d r.
7.3
Özellikle bas nçl kaplar için bas nç s n rlayan aletler madde 2.11.2’de anlat lan
anl k bas nç dalgalanmas , maksimum izin verilebilir bas nc n % 10’unda tutulmal d r.
7.4
Hidrostatik test bas nc
Bas nçl kaplar için, madde 3.2.2’de bildirilen hidrostatik test
bas nc ,a'a$ dakilerden daha az olmamal d r.
- Azami izin verilebilen bas nç ve azami verilebilen s cakl $ dikkate al narak
hizmetteki bas nçl ekipman n maruz kald $ azami bas nc n 1.25 katsay s ile
çarp lmas na denk gelen de$er,veya
- Daha yüksek de$erler için azami izin verilebilir bas nc n 1,43 ile çarp lmas na
denk gelen de$er.
7.5
Malzeme Özellikleri
Dikkat edilecek di$er kriterlere uygunluk için ba'ka de$erler istenmedi$i sürece
bir çelik madde 4.1(a)’y kar' layan bir çelik ise yeterli olarak de$erlendirilir.Aayet
standard bir i'lemde gerçekle'tirilen çekme deneyinde kopma sonras uzama % 14’den az
de$il ise ve ISO V parça testinde ölçülen darbe enerjisi 20°C’de veya belirlenen i'letme
s cakl $ n n en dü'ü$ünden yüksek olmayan s cakl kta 27 J’den az de$ildir.
EK- JJ
UYGUNLUK DENERLEND"RME TABLOLARI
1.
Modül kategorilerinin tablodaki referanslar 'unlard r:
J = Modül A
JJ = Modül AJ, DJ, EJ
JJJ = Modül BJ + D, BJ, + F.B + E, B + CJ, H
JV = Modül B + D, B + F, G, HJ
2. Bu Yönetmeli$in 3’üncü maddesinde ve 5’inci maddenin birinci f kras n n (d)
bendinde tan mlanan emniyet aksesuarlar , Kategori JV’de s n fland r lm 'lard r.Fakat,
istisna olarak özel teçhizat için üretilmi' olan emniyet aksesuarlar koruduklar teçhizat
ile ayn kategoride s n fland r labilirler.
3. Bu Yönetmeli$in 3’üncü maddesinde ve 5’inci maddenin birinci f kras n n (d)
bendinde tan mlanan bas nç aksesuarlar , a'a$ daki esaslar dahilinde s n fland r l rlar.
-
;zin verilen maksimum bas nç PS,ve
Hacimleri V veya nominal ölçü DN,(hangisi Kullan l yorsa ) ve
Kullan m için amaçlanan ak 'kan grubu,
Uygunluk de$erlendirme kategorilerini saptamak için kaplar ve boru sistemleri
için uygun tablolar kullan lmal d r.
Yukar da ikinci alt giri'teki hacim ve nominal ölçüden her ikisi de dü'ünüldü$ü
taktirde bas nç aksesuar azami kategoride s n fland r lmal d r.
4. A'a$ daki uygunluk de$erlendirme tablolar ndaki sn r çizgileri, her bir kategori
için en üst s n r göstermektedir.