Bu PDF dosyasını indir

TÜMPLASTİKCERRAHLARINÇIKMAZI:
FOTOĞRAFLARINSİSTEMLİBİRŞEKİLDE
DÜZENLENMESİ:NASILSINIFLAMALI,NASIL
BULMALI,NASILSAKLANMALI?
All plastic surgeons Stalemate: Editing photos
in a systematic way: How to classify, How to
find, How to hide?
SAYI
4
CILT
1
Mustafa Raşid Toksöz1, Fatih Demir2
1
Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Kliniği
2
Bilecik Toplum Sağlığı Merkezi
.
ToksozMR,DemirF.AllplasticsurgeonsStalemate:Editingphotosinasystematicway:Howtoclassify,Howto
find,Howtohide?ISJMS2015;1(4):70-84.
ABSTRACT
Introduction:Eachplasticsurgeonhastotakephotosofhis/herpatients.Itisessentialformedicolegalissuesandself-advancement.Mostofushavenophotographer/assistantnorphotographstudioforthatpurpose.Soeveryeachplasticsurgeonhastogetessentialknowledgeaboutclassifyingandarchivingphotographs.
MaterialsandMethods:FilesystemsarecreatedbothMacandWindowssystem.Firstfileisnamed“PHOTOGRAPHARCHIVE”.Thensubfileswerenamed“HEADNECK”,“INTEGUMENT”,“HANDSURGERY”and“AESTHETIC”.ClassifyinginWindowsisdonebycollectiverenaming,collectivetaggingandaddingtextdocument.In
MacOSXsystemcollectiverenaming,spotlightexplantionsandsmartfolderspecificswerebeneficial.Renaming,taggingandsearchinginbothsystemsweredescribed
indetails.Inthissection,performinganeasysearchistriedtobeinvestigated.
Results:BesidetheWindowsoriginalsearchoptions,threebasicmethodsweredescribedindetails.InMacOsXsystemspotlightsearch,smartfolderandIphoto
applicationswerebeneficial.Inthispartserachingandfactorsthateasiessearchoptionswereevaluated.
Discussion:UsingTurkishcharactermaybeaseriousproblemwhenclassifyingphotos.AnotherimportantpointiswhentransportingphotosfromMactoWindows
system,orviceversa.Namesortagsofphotoscouldnotbeprotectedcompletely.Whenaddingtextfiles,ifwechoose.rtf,.docor.docxextensionfiles,itcangive
smoothsearch.Additionallyprofessşonalprogramsshouldberememberedforthispurpose.
KeyWords:PhotographClassifying,PhotographTagging,PhotographSearch
ÖZET
Giriş:Herplastikcerrahhastalarınınfotoğrafınıçekmekister.Budurumgünümüzdehemmedikolegalaçıdanhemkişiselgelişimiçinbirgerekliliktir.Plastikcerrahların
çoğununfotoğraftasnifivearşivlemesiiçinfotoğrafçısı,fotoğrafstüdyosuveasistanıbulunmamaktadır.Dolayısıylabütünplastikcerrahlarbukonudatemelbilgi
sahibiolmakzorundadır.
Materyalmethod:FotoğrafsınıflamasıiçinWindowsveMacOSX’tedosyalamasistemioluşturuldu.İlkklasörünadı“FOTOĞRAFARŞİVİ”idi.Dahasonra“BAŞBOYUN”,
“DERİHASTALIKLARI”,“ELCERRAHİSİ”ve“ESTETİK”gibialtklasörlereklendi.Windowsiçintopluadlandırma,topluetiketlendirmevebelgeeklemeyollarıiletasnif
yapıldı.MacOSXiçintopluadlandırma,spotlightbilgisieklemeveakıllıklasöroluşturmaözelliklerindenfaydalanıldı.
Buikisitemdekiadlandırma,etiketlemevearamaseçenekleriayrıntılarıylaanlatıldı.Bukısımdaoluşturmavedüzenlemekonularıirdelendi.
Bulgular: Windows sisteminin kendi arama yöntemlerine ilave olarak sunduğumuz üç yöntemle nasıl arama yapılabildiği sunuldu. Mac OS X sisteminde spotlight
araması,akıllıklasöruygulamasıveiphotoprogramındanfaydalanıldı.Bukısımdaaramanınyapılmasıvearamayıkolaylaştıranetmenlerirdelendi.
Tartışma:FotoğrafsınıflamasıyapılırkenTürkçekarakterkullanımıbirsorunteşkiledebilir.BirdiğerdikkatedilmesigerekenhususdaMacsistemindenWindows
sistemineyadatamtersyöndeaktarılandosyalarınetiketveisimbilgilerinintamamenkorunamayacağınıunutmamaktır.Ayrıcaeklediğimizmetinbelgesiyerine
geçecekdosyanın.rtf,.doc,yada.docxolmasıdurumundaherikisistemindearamaseçeneklerindesorunsuzkullanımımümkünolacaktır.Ayrıcaprofosyonelprogramlarınkullanımıdabirseçenekolarakakıldatutulmalıdır.
AnahtarKelimeler:FotoğrafTasnifi,FotoğrafEtiketleme,FotoğrafArama
Giriş
70
Ibni Sina Journal of Medical Sciences
2015; 1(4): 70-84
ARAŞTIRMA
Plastik cerrahinin doğasında fotoğraf çekmek vardır. Mesleki
biralışkanlıktanöteolanbudurumveritabanıoluşturma,kendi
gelişimisağlama,bilimselsunumlardakullanmavemedikolegal
yöndenuygulayıcıyıkorumagibibirçokyöndenelzemdir1.Ülkemizdehenüzgelişenbudurumaslındabirçokülkedekanıksanmıştır.Buyüzdenherplastikcerrahınfotoğrafkabini,fotoğrafçısıyadaarkafonperdesiolmasadameslekibirgereçolarak
fotoğrafmakinesivardır.Pekibukadarfotoğrafnasılsaklanır,
sınıflanırvekorunurvegerektiğindebulunur?Öncelerislayttu-
işleminebaşlandı.Ençokkullanılanbuikiişletimsistemiaraştırıldıvegeliştirilenyöntemsunuldu.
İlkoluşturulanklasörünadı“FOTOĞRAFARŞİVİ”idi(Resim-1).
Dosyalarınalfabetiksıralanmasıiçindosyaiçindefareileboşluğasağtıklanaraksıralamaölçüsüolarak“ad”seçildiveotomatiksıralandı.Buişlembütündosyalariçintektekgerçekleştirildi. Bu klasörün içindeki dosyalar öncelikle kitap bölümlerineuygunolaraksınıflandıveheranabaşlıkiçinbirdosyaoluş-
Resim2:PC’deDharddiskindeoluşturulanilkdosyanıngörünümü
tucularda,klasikalbümyapraklarındaveyakutulariçindesaklanan bilimsel fotoğraflar, şimdi ise dijital olarak sınıflanmak,
korunmakzorundadır2.Önceleriyervedolaprafıbirsorunken
şimdilerdedijitalbelleklerlekolaycasaklanabilenverilerinsistematiksınıflandırılmasıvefiltrelenmesiyenibirsorunolarak
karşımızaçıkmaktadır.Sürekliilerleyenteknolojiyeadapteolmakaslındafotoğrafileamatöryadaprofesyoneluğraşanher
kullanıcınınortaksorunudur.
turuldu.İhtiyaçoldukçabuklasörlereheraşamadayenibaşlıklareklenmesiplanlandı.Örneğin“BAŞ-BOYUN”klasörünesonradan“PROBLEMLİABSE”adıaltındabirbaşlıkeklenmiştir.
Anadosyadakullanılanbaşlıklar,“ALTEKSTREMİTEREKONSTRÜKSİYONU”,“BAŞBOYUN”,“DERİHASTALIKLARI”,“ELCERRAHİSİ”,“ESTETİK”,“GÖVDEREKONSTRÜKSİYONU”,“KRANİYOFASYAL CERRAHİ”, “PROBLEMLİ YARA”, “SINIFLANAMAYAN”ve“YANIKVEKOMPLİKASYONLARI”idi.(Resim-2).Henüz sınıflanmamış fotoğraflar bilgisayara atıldığı günün tarih
başlığıylayenibirdosyaiçinekaydedildi.Örn:“1OCAK2014”.
Bu makalede bu soruların cevabını ararken bulduğumuz
yöntemleri sunacağız. Hekimlerin ve/veya hastanelerin tercih
ettiği yöntemleri de tartışacak en basit çözümümüzü sizlerle
paylaşacağız.
Gereç ve Yöntemler
Resim1:PC’deDharddiskindeoluşturulanilkdosyanıngörünümü
Fotoğraf çekimleri kapalı ortamda mat siyah fotoğraf perdesi
önündeyapılmıştır.FotoğrafçekimiiçinCanonEOS600D(Canon Inc. 30-2 Shimomaruko 3-chome, Ohta-ku, Tokyo 1468501)gövdeveCanon18-55mmEF-S1:3,5-5,6ISlenskullanıldı.Lensinyaklaştırmaoranıfotoğrafıçekilecekbölgeyegöre
yapıldı.Çekimlermanuelmoddaenuygundiyafram/perdeayarındayadaotomatikayardayapıldı.Çekilenbütünfotoğraflar
dijital olarak oluşturuldu ve PC’ye (Acer Aspire 4820TG, Acer
Inc.Xizhi,NewTaipei,Taiwan)veIMac’e(IMac11,2MacOSX,
AppleInc,AppleCampus,1InfiniteLoop,Cupertino,California,
U.S.)kaydedildi.PC’deoluşturulanbiranaklasörilesınıflama
71
Resim2:FOTOĞRAFARŞİVİdosyasınıniçeriğiningörünümü
Herbirincilklasöreaitikincilklasörlerinadlarışuşekildeydi.
A.
B.
C.
D.
ALTEKSTREMİTEREKONSTRÜKSİYONU
AYAKVEAYAKBİLEĞİREKONSTRÜKSİYONU
KALÇAREKONSTRÜKSİYONU
PENİSREKONSTRÜKSİYONU
UYLUKVEBACAKREKONSTRÜKSİYONU
PERİNEALREKONSTRÜKSİYON
BAŞBOYUN
1.
ALPOESİ
2.
BAŞBOYUNREKONSTRÜKSİYONU
3.
BAŞBOYUNYUMUŞAKDOKUTRAVMALARI
4.
OKÜLOPLASTİKCERRAHİ
5.
PROBLEMLİABSE
6.
TORTİKOLLİS
7.
TÜMÖR
8.
VASKÜLERMALFORMASYONLAR
9.
YÜZKIRIKLARI
DERİHASTALIKLARI
1.
AÇIKYARALAR
2.
BAZALHÜCRELİKARSİNOM(BCC)
3.
BENİGNDERİLEZYONLARI
4.
HİDRADENİTİSSUPPURATİVA
5.
HİPERTROFİKSKARVEKELOİD
6.
KAPOSİSARKOMU
7.
KERATOAKANATOM
8.
KONJENİTALNEVÜS
9.
LENFÖDEM
10. MALİGNMELANOM
11. NÖROFİBROM
12. SKÜAMÖZHÜCRELİKARSİNOM(SCC)
13. TATUAJ
ELCERRAHİSİ
1.
BAŞPARMAKREKONSTRÜKSİYONU
2.
BRAKİALPLEXUSYARALANMALARI
3.
DUPUYTRENHASTALIĞI
4.
EKSTENSÖRTENDONYARALANMALARI
5.
ELBİLEĞİKIRIKLARI
6.
ELENFEKSİYONLARI
7.
ELDEDOKUDEFEKT
1.
2.
3.
4.
5.
E.
F.
8.
ELDEKİTLELER
9.
FLEKSÖRTENDONYARALANMALARI
10. GANGLİONKİSTİ
11. KARPALTÜNELSENDROMU
12. KLİNODAKTİLİ
13. KOMPARTMANSENDROMU
14. KONJENİTALELANOMALİLERİ
15. KONTRAKTÜRAÇILMASI
16. PARMAKUCUYARALANMALARI
17. PARMAKVEMETAKARPKIRIKLARI
18. PARMAKTADOKUDEFEKTİ
19. POLİDAKTİLİ
20. REPLANTASYON
21. SİNİRYARALANMALARI
22. VASKÜLERMALFORMASYONLAR
ESTETİK
1.
ABDOMİNOPLASTİ
2.
AMELİYATSIZESTETİK
3.
BLEFAROPLASTİ
4.
BOTOKSUYGULAMALARI
5.
DERMABRAZYON
6.
DUDAKESTETİĞİ
7.
GENİOPLASTİ
8.
İZOLESEPTUMDEVİASYONU
9.
JİNEKOMASTİ
10. LİPOSUCTİON
11. MALARKÜÇÜLTME
12. MASTOPEKSİ
13. MEMEBÜYÜTME
14. MEMEKÜÇÜLTME
15. OTOPLASTİ
16. RİNOPLASTİ
17. SAÇRESTORASYONU
18. SKARREVİZYONU
19. YÜZGERME
GÖVDEREKONSTRÜKSİYONU
1.
ABDOMENREKONSTRÜKSİYONU
2.
BASINÇÜLSERİ
3.
GÖĞÜSARKADUVARREKONSTRÜKSİYONU
4.
GÖĞÜSÖNDUVARREKONSTRÜKSİYONU
5.
HİDRADENİTİSSUPPURATİVA
6.
HİPOSPADİAS
72
2015; 1(4): 70-84
G.
H.
I.
J.
ARAŞTIRMA
7.
SPİNALBÖLGEREKONSTRÜKSİYONU
8.
UYLUKDEFEKTLERİ
KRANİYOFASYALCERRAHİ
1.
DUDAKONARIMI
2.
HİPERTELORİZM
3.
KRANİUMAYAPIŞIKTÜMÖRLER
4.
KRANİYOFASYALMİKROZOMİ
5.
KRANİYOSİNOSTOZ
6.
MİKROTİA
7.
ORTOGNATİKCERRAHİ
8.
YARIKDAMAKDUDAK
PROBLEMLİYARA
1.
BASINÇÜLSERLERİ
2.
DİABETİKAYAKÜLSERLERİ
3.
HEMATOMSONRASICİLTDEFEKTLERİ
4.
İNTRAMÜSKÜLERENJEKSİYONSONRASINEKROZ
5.
RADYASYONASEKONDERGELİŞENYARALARVE
RADYONEKROZLAR
6.
VENÖZVEARTERYELSEBEPLİYARALAR
SINIFLANAMAYAN
YANIKVEKOMPLİKASYONLARI
Windows7kullanılarakyapılabilecekbirdiğerisimlendirmede
5
dosyayıetiketlemektir .Budatoplubiçimdeyapılabilir.Örneğin1’den8’ekadargiden“OYAAYTÜRK25YAŞKADINHASTA
SEPTORİNO 3. AY POSTOP YENİ TEKNİKLE YAPILAN HASTA
YAZIOLABİLİR”resimlerini(1’den8‘e)seçipüzerinesağtıklayarak“Özellikler”seçilir(Resim-4).Açılanpencerede“Ayrıntılar”seçilirveburadabulunanetiket,konuveaçıklamakısmına
bilgilersekizfotoğrafabirdeneklenebilir.Buörnekteetiketkısmına“SADDLENOSE”,konukısmına“KOSTALGREFT”açıklamakısmınaise“MÜKEMMELEYAKINSONUÇ”gibidahaözel
bilgileryazılabilir(Resim-5).“Ayrıntılar”seçeneğinikullanmadanfotoğrafa(yadafotoğraflara)birkeztıklandıktansonraresim bilgileri kısmından da etiket konu ve açıklama eklenebilir
(Resim-6).Hattaburadaaçıklamanınüstündekikısım5yıldızla
6
derecelendirilebilirvedereceyegöredearamayapılabilir .Burayakadarbahsedilenlerinhepsiopen-source(herhangibirücretiolmayan)resimgörüntülemearaçlarıilekolaycayapılabilir.
Belge ekleme
Birdiğeryöntemdedosyaiçinebasitbirmetinbelgesioluşturmakvefotoğrafıisimlendirmekyerinetümbilgileriburayayazmakdaolabilir.Bizbuörnekledevamettikveorijinalfotoğraflarınolduğuklasöre“OYAAYTÜRK2”diyerekbusınıflamayıda
buradagösterdik.Buraya“fotoinfo”adındabirmetinbelgesi
ekledik.Ayrıcabudosyalarıniçineameliyatnotlarını.txt,.doc,
.rtf ya da.pdf formatında kayıt edebilir, böylece hastane sistemiyadaameliyatnotunakaydettiğimizyeregiriparamazorluğundankurtulmuşoluruz(Resim-7).Ancakunutulmamalıdır
ki.pdfdosyasınıniçeriğiaranamamaktadır.Aramaiçindiğerüç
uzantılı dosyadan biri tercih edilmelidir. Ama içeriğin bulunmasıiçineniyi,engarantiseçenek“UnicodeText”dosyasıdır.
Ameliyat notlarına kolayca ulaşmanın bir yolu, her ne kadar
mahremiyetkaygılarıdaolsa,e-postaadresineisimtarihvediğerayrıntılarilekaydetmektir.
Windows İşletim Sisteminde Adlandırma ve
Etiketleme ve Belge ekleme
Adlandırma
Sınıflama yaparken en son gidilecek klasöre gidildikten sonra
fotoğraflarburayayapıştırılıpisimlendirmeyegeçildi.Tümisimlendirmek istediğimiz fotoğrafları toplu olarak isimlendirmek
içinhepsibirdenseçilipPC’desolüsttebulunanve“yeniden
adlandırma”kısayoluolan“F2”tuşundanfaydalandık.Toplu
olarakisimlendirmeyapılırkenhastanınadısoyadı,gerekliise
cinsiyetiveyaşı,olduğu/olacağıameliyatyadahastalığınınismi
vetarihieklendi.
Burayaistenirsebulmayıkolaylaştıracakkelime/kelimelereklenebileceğiöngörüldü.Örneğindahasonrabilimselveriolarak
kullanmak istediğimiz bir fotoğraf grubuna “YAZI OLABİLİR”
gibi bir ifade ekledik. Bir örnekle açıklayalım. FOTOĞRAF ARŞİVİèESTETİKèRİNOPLASTİèOYAAYTÜRKklasörünüaçtığımızdaResim-3’tekidosyamızıgörebiliriz.Dosyadakifotoğraflarınsekizersekizerisimlendirmeyapıldığıveyenidenadlandırırken1’den8’ekadarotomatiknumaralandığıgörülmektedir.
BuradaWindows7içinbizisınırlayanşeybirdosyaismindeen
3
çok255karakterkullanılabilmesidir .Busayımyapılırkendosya
yolu (her ne kadar görünmese de) hesaba katılır. Örneğin:
D:\FOTOĞRAFARŞİVİ\ESTETİK\RİNOPLASTİ\OYA
AYTÜRK
dosyayolunda48karakterkullanılmışvegeriyekullanabileceğimiz(boşluklardahil)207karakterkalmıştır.
OYA AYTÜRK dosyasında toplam 24 adet fotoğraf konuldu.
Bunlardan8tanesininadı“OYAAYTÜRK25YAŞKADINHASTA
SEPTORİNOPREOP10HAZİRAN2013”(1’den8’e),8tanesinin
adı“OYAAYTÜRK25YAŞKADINHASTASEPTORİNOPOSTOP
2.HAFTAALÇIDANSONRA”(1’den8’e),8tanesininadı“OYA
AYTÜRK25YAŞKADINHASTASEPTORİNO3.AYPOSTOPYENİ
TEKNİKLEYAPILANHASTAYAZIOLABİLİR”(1’den8’e)idi(Resim-3).
BuisimlendirmeyiyapmakiçinWindowsXP/7/8içinüretilmiş
olan“AdvancedRenamer”isimliprogramdandafaydalanmak
4
mümkündür .
Etiketleme
73
Resim3:“OYAAYTÜRK”isimlihastayaaitresimlerigösterenklasör
Resim4:WindowssistemindeEtiket,KonuveAçıklamakısmınabilgieklenmesigösteriliyor
74
2015; 1(4): 70-84
ARAŞTIRMA
Resim5:WindowssistemindeEtiket,KonuveAçıklamakısmınabilgieklenmesigösteriliyor
Resim6:WindowssistemindeEtiket,KonuveAçıklamakısmınabilgieklemeninkısayolugösteriliyor
Mac’te Adlandırma, Etiketleme ve Belge Ekleme
MacOSXsistemindebirgrupfotoğrafıseçipyenidenadlandırmaişleminitekseferdeyapılamaz.Windows’takigibitoplu
etiketleme ya da toplu konu, açıklama yazma işlemi Mac Os
X’teyapılmasımümkündeğildir.Bunlariçinprogramkullanmak
gereklidir.
75
Resim7:Bilginotuiçerenmetinbelgesinineklenmesigösteriliyor
yapıştırabiliriz.Böylecehastanesistemiyadaameliyatnotuna
kaydettiğimizyeregiriparamazorluğundankurtulmuşoluruz.
Ancakdahaöncebelirttiğimizgibipdfdosyasınıniçeriğiaranamamaktadır.Aramaiçindiğerüçuzantılıdosyadanbiritercih
edilmelidir.Kullanılabilecektümişletimsistemlerinindesteklemesi ve içerisinden rahatça veri okuyabilmesi dolayısı ile .txt
uzantılıdosyayıseçmenizitavsiyeederiz.
Adlandırma
Topluadlandırmayapabilmekiçinbasitbirprogramyazıldıve
adınaisim-plastdenildi.Kullanımkolaylığıaçısındansoltarafta
hızlıkulanımsütununaeklendi.Tümaşamalarınrahatlıklaanlaşılmasıiçinörneküzerindenanlatalım.ÖnceOYAAYTÜRKklasörününiçinegirelimveisimlendirmekistediğimizilk8adetfotoğrafıseçelim(Resim-8).Dahasonrasolkolonaattığımızisimplast isimli programa bir kez tıklayalım. Açılan sekmede kayıt
yerisorulacaktır(Resim-9).“FOTOĞRAFARŞİVİ”klasörünüseçip“continue”seçeneğiiledevamedelim(Buradadikkatedilecek husus aynı klasöre kaydetmemektir). Burada yeniden adlandırmayapacağımızpencereaçılınca“newname”tıklanarak
boşluğa“OYAAYTÜRK25YAŞKADINHASTAPREOP10HAZİRAN 2013” yazalım (Resim-10).Tekrar “continue” tuşuna basıncaistediğimizdosyalaranaklasörolan“FOTOĞRAFARŞİVİ”
klasöründegörünecektir(Resim-11).Buradanresimlerkesilerekalınıpyeniyerineyapıştırılabilir.
Etiketleme
Macsistemindeetiketlemeyapmakmümkündürancaktektek
7
herfotoğrafaetiketverilebilir .Bununiçinfareyesağtıklayıp
“bilgi ver” kısmı açılır (Resim-12). Açılan dikey karttaki spotlight açıklamaları kısmına arayınca bulabileceğimiz “SADDLE
NOSE,KOSTALGREFT,MÜKEMMELEYAKINSONUÇ”gibiifadeleryazılabilir(Resim-13).Ancakbuişlembirzamanalıcıdır.
Ayrıcaspotlightaçıklaması dosyalarüzerineyazmamakta,uygulamanınbilgisayardabulunankendiveritabanıbulunmaktadır.Dosyalarıbaşkabilgisayarlardabulmaksorunyaratacaktır
(ÖrneğinPC’de).
Belge ekleme
Macsistemindedosyaiçinebasitbirmetinbelgesioluşturmak
vefotoğrafıisimlendirmekyerinetümbilgileriburayayazmak
birseçenektir.MetinbelgesiyerineWorddosyasıdakullanılabilir.Bizburada“fotoinfo”adındabirdosyaoluşturdukvegereklibilgileriburayanotettik.Ayrıcabudosyayıodt,.doc,.rtf
yada.pdfformatındakayıtedebilir,içineameliyatnotlarınıda
76
2015; 1(4): 70-84
ARAŞTIRMA
Resim8:Macsisteminde8adetdosyanınçekilmesi
Resim-9:Macsistemindeisim-plastileisimlendirilenfotoğraflarınkaydedilmesi
Resim-10:Macsistemindeisim-plastileisimlendirilenfotoğraflarınkaydedilmesi
77
Resim11:Macsistemindeisim-plastileisimlendirilenfotoğraflarınkaydedilmesi
Resim12:Macsistemindespotlightaçıklamalarıkısmınaetiketekleme
Resim13:Macsistemindespotlightaçıklamalarıkısmınaetiketekleme
78
2015; 1(4): 70-84
ARAŞTIRMA
Bulgular
Etiketleme yaptıktan sonra arama
Windows sisteminde fotoğraf arama:
Şimdidebuetiketkonuveaçıklamalardannasılaramayapılabileceğinebakalım.Resim-19‘dagörüldüğüüzere,“Bilgisayarım”,“D”yada“FOTOĞRAFARŞİVİ”isminiverdiğimizdosyayı
açıpsağüstsekmeyeresminetiketiolan“SADDLENOSE”yazdığımızda bu fotoğrafı hızlıca bulabiliriz. Konu başlığı olan
“KOSTALGREFT”ve“MÜKEMMELEYAKINSONUÇ”kısımlarını
yineaynısağüstaramasekmesineyazarakbulabiliriz.Üçayrı
yerebilgigirilebilir(etiket,konu,açıklama).İlkhangisinikullanalımdiyedüşündüğümüzdeEtiketlerkısmınınPChafızasında
yeralmasıveörneğin“SA”diyeyazmayabaşladığınızdahemen
“SADDLENOSE”etiketinihızlıcaçağırdığındankullanımıenkolayolandemekmümkün.Kelimeleriyenidenvebaştansona
yazmayı gerektirmediği için etiket kısmın kullanmak zaman
7,8
açısındanfaydalıolabilir .Çünküetiketlemebirkategorisistemidir.
Windows 7 Home Edition işletim sistemini kullandığımızda
“OYAAYTÜRK”klasörünegiripboşluğafareilesağtıklayıpè
SıralamaölçütüèDiğeryolağınıtakipettik.Diğersekmesine
tıkladığındaçıkanpencereden“Ad”,“Tarih”,“Tür”,“Boyut”,
“Değiştirilme Tarihi” ölçütlerinin yanında “Çekildiği Tarih”,
“ISO hızı”, “Öge Türü”, “Poz Süresi” ölçütleri gibi diğer sıralamaölçütlerideeklenebilirvebuölçütleregöredesıralama
yapılabildiğini gördük. Ölçütlerin hepsi burada sayılamayacak
kadarçoktur(296adetölçütvardır)(Resim-14).
Yinebaşkabiraramayöntemidesağüstaramasekmesineayrıntıyazmaktır.Örneğinhastanınfotoğrafının20.12.2013’teçekildiğinihatırlıyorsunuzvebutarihteçektiğinizfotoğraflarıgör8
mekistiyorsunuz .Sağüstsekmeye“çekildiğitarih:”yazıporadan da 20.12.2013 seçtiğinizde tüm fotoğraflar çağrılacaktır
(Resim-15). Aynı şekilde fotoğraf sıralamasında kullandığımız
tümölçütleriharfleriküçükvekelimeleribirleşikyazarakkullanabiliriz.Örneğin“isohızı:400”,“odakuzunluğu:50”,“oluşturmatarihi:”,“değiştirmetarihi:”,“flaşmodu:,”“boyut:<2,5mb”
gibiörneklerçoğaltılabilir.
Resim-20’deisetariharalığınınyanınabirvirgülvebirboşluktansonradiğeraramabaşlıklarıolan“SEPTORİNO”,“SADDLE
NOSE”,“MÜKEMMELEYAKINSONUÇ”filtrelerideeklenerek
aramayapılabilir.Resim-20’tekiörnekteetiketlemeişlemiadlandırma işleminden sonra yapılmıştır. Hiç adlandırma yapılmadan fotoğrafların orijinal isimleriyle etiketlenebileceği
unutulmamalıdır.
Sistematikbirşekildesınıfladığımızdanilgiliklasöregiripbulabileceğimizgibiaramayaptırarakdabulabiliriz.Bunuşöyleizah
edebiliriz.Şimdibu3sistemdenasılaramayapabileceğimizianlatalım.
Belge eklendikten sonra arama
Buradadayinesağüstaramasekmesine"KOSTALGREFTİLE
DÜZELTİLEN”ibaresiniyazdığımızdave“fotoinfo”adınıverdiğimizdosyanınenüstteçıktığınıgörülecektir(Resim7,21).Bu
dosyanınResim-21’defokunungösterdiğigibibize“D:\FOTOĞRAFARŞİVİ\ESTETİK\RİNOPLASTİ\OYAAYTÜRK2”yolunugösterdi.Dahakısaolarakbumetinbelgesinesağtıklayıp“Dosya
konumunuaç”dediğimizzamandahızlıcabudosyayaulaşabiliriz.
Adlandırma yaptıktan sonra arama
Bilgisayarınherhangibiryerinde,“Bilgisayarım”“D”yada“FOTOĞRAFARŞİVİ”isminverdiğimizklasörüaçıp(Windows7)sağ
üsttekiaramasekmesine“OYAAYTÜRK”yada“25YAŞ”yada
“YAZI OLABİLİR” yazdığımızda bu hastanın resimlerine kolaylıklaerişebildiğimizigördük(Resim16-18).
Resim14:Windowssistemindesıralamaölçütlerininpratikkullanımı
79
Resim15:Fotoğrafınçekildiğitarihilearamanınnasılyapılacağıgösteriliyor
Resim16:Windowssistemindesağüstsekmeyeyazılanlarvearamasonuçlarıgösteriliyor
80
2015; 1(4): 70-84
ARAŞTIRMA
Resim17:Windowssistemindesağüstsekmeyeyazılanlarvearamasonuçlarıgösteriliyor
Resim18:Windowssistemindesağüstsekmeyeyazılanlarvearamasonuçlarıgösteriliyor
81
Resim19:Windowssistemindefotoğrafetiketiüzerindenaramanınyapılması
Resim20:Windowssistemindealanadaraltıcıfiltrelerikullanarakaramayapma
Resim21:Metinbelgesinibulduktansonraiçerikklasörünün
kısayoldanaçılması
82
2015; 1(4): 70-84
ARAŞTIRMA
Mac sisteminde fotoğraf arama
Tartışma
Macsistemindemasaüstündesağüsttebulunanbüyüteçsim9
gesinetıklanarak(spotlightaraması)aramayapılabilir .“OYA
AYTÜRK” dosyasına girip boşluğa fare ile sağ tıklayıpè Şuna
göredüzenledenildiktensonra“Ad,Değişikliktarihi,Yaratılış
tarihi,Büyüklük,Tür,Etiket”seçeneklerineulaşılabilirvebunlaragöredüzenlenebilir.
Derecelendirme ve Filtreleme
Windows sisteminde olduğu gibi bir derecelendirme Mac OS
X’te bulunamadı. Windows sisteminde olduğu gibi dosyanın
sağüstündebulunanaramasekmesinebirdenfazlafiltrekonup
aramayapılabilirkenMac’inkendisistemindefiltrelemeyapılamazkenbubelliprogramlarlamümkündü.
Sistematikbirşekildesınıfladığımızdanilgiliklasöregiripbulabileceğimizgibiaramayaptırarakdabulabiliriz.Bunuşöyleizah
edebiliriz.Şimdibu3sistemdenasılaramayapabileceğimizianlatalım.
Türkçe karakter kullanımının zorlukları
Bilindiğigibikullandığımızbütünsistemleriverikodlarıvekullanıcıalfabesiöncelikleİngilizcealfabeyegöreyapılmış,sonra
diğerdillereadapteedilmiştir.Buyüzdenbufotoğraflarıkopyalarken,arşivlerken,sıkıştırırkenveyenidençağırırkenverinin
kaybolmamasıadınaTürkçekarakterkullanmamakdahagüvenlivedahadoğrubiryoldur.Buanlamdafotoğraflarınadlarınıdeğiştirmeyerinedosyaiçinemetinbelgesieklemekdaha
akıllıcaolabilir.
Adlandırma yaptıktan sonra arama
Macsistemindemasaüstündesağüsttebulunanbüyüteçsimgesine tıklanarak aramak istediğimiz şeyi örneğin “OYA AYTÜRK”yada“25YAŞ”yada“YAZIOLABİLİR”yazalımvearayalım.Hepsinive“fotoinfo”dosyasınıbulduğumuzugöreceksi9
niz .
Hiçadlandırmayapılmadanfotoğraflarınorijinalisimleriyleetiketlenebileceği unutulmamalıdır. Bunun sakıncası da aynı
isimle alınan örneğin farklı zamanlarda aynı ismi almış
“IMG_1525” gibi iki fotoğrafın karışma ihtimalidir. Bu en çok
farklı makineler ile çekilen fotoğraflar tek bir sisteme atıldığındaolur.ÇünküşahsiSLRprofesyonelmakinanız(ayaratercihlerinebağlıolarak)hepyenibirnumaravererekfotoğrafçekecektir.
Etiketleme yaptıktan sonra arama
Macsistemindespotlightaçıklamalarınadahaöncedengirdiğimizbilgileriaynışekildemasaüstündekisağüstaramasekme10
sindenarayabiliriz .
Şimdidebuetiketkonuveaçıklamalardannasılaramayapılabileceğinebakalım.WindowssitemindenfarklıolarakMacsistemindeherhangibiryerdeadyadaetiketdosyanınsağüstündekiaramasekmesindenyapılabilir.Yani“FOTOĞRAFARŞİVİ”
isminiverdiğimizbölümüaçmamızgerekmez.
Mac-Windows uyumu
Windows7’deoluşturulanetiketlikonuluveaçıklamalıfotoğraflarınınMacOSXsistemindeokunmasındazamanzamansorunlarlakarşılaşılmıştır.Buuyumuneniyisağlanacağıyöntem
Türkçekarakterlerinkullanılmadığı.rtfyada.docyada.docx
formatındabelgeleriklasöreeklemektir.Çünküherikisistem
dehertürlüdijitalfotoğrafmakinesivetarayıcıyauyumludur.
Belge eklendikten sonra arama
Macsistemindebelgeeklediktensonraaramayapmakiçinsağ
üstaramasekmesine"KOSTALGREFTİLEDÜZELTİLEN”ibaresiniyazıldığında“fotoinfo”adınıverdiğimizdosyanınenüstte
çıktığını görülür. Buraya sağ tıklayıp “İçeren klasörü aç” komutuverildiğindehızlıcabudosyayaulaşılabilinir.
Iphoto ve Spotlight
Macsistemindeözelliklebusistemealışıkkullanıcılarınrahatça
kullandıkları “spotlight” araması ve “Iphoto” programı mevcuttur. Spotlight kullanışlı ve basit aramalara izin verirken IphotoMackullanıcılarıiçinvazgeçilmezbiryardımcıprogramıdır.
Mac İşletim sisteminde Akıllı Klasör Sistemi
Mac sisteminin bize sağladığı kolaylıklardan birisi akıllı klasör
11
sistemidir . Akıllı klasörler aslında sanal klasörlerdir. İstediğimizkriterlersahipdosyalarıbilgisayariçindeararvekısayollarınıbuklasöriçindeotomatikolaraktoplar.Birbaşkaifadeyle
içinde dosyaların kendisini değil yansımalarını gösterir. Bu
aramaaçısındanbüyükkolaylıksağlamaktadır.Örneğinyukarıdan“finder”yazısınınyanındakidosyasekmesindenyeniakıllı
klasöretıklayarakyenibirakıllıklasöroluşturalım.Aramasekmesineörneğin“25YAŞ”yazıp“kaydet”komutuverelim.Buradankaydetmekistediğimizyeriseçipklasörünismini25YAŞ
olarakbelirleyelimvekaydedelim.Bundansonraartıkbuklasöregirdiğimizzamaniçinde25YAŞibaresigeçentümfotoğraflarvemetindosyalarıbuklasörüniçindetoplanacakbuibareyi içeren yeni bir ekleme olduğunda da otomatik olarak bu
klasöraltınaekleyecektir.Dahaayrıntılıbilgihttp://www.sihirlielma.com/2011/07/14/smart-folder-akilli-klasor/ bağlantısındaneldeedilebilir.
Profesyonel yazılımlar
Profesyonelyazılımlardahaçokprofesyonelkullanıcılariçindir
veçoğuzamankullanıcıdostudeğildir.Amaunutulmamalıdırki
busistemlerdahaayrıntılıvesistemlikategorizasyonlaryapabilmekteaynızamandaetkiliaramaseçeneklerisunmaktadır.
Windowsiçinbunlardanbazıları:BulkRenameUtility,FileRe13-16
namerBasic,renamer,FreeFileRenamer .
Mac sisteminde Adlandırma için “Rename”, “Batch File Rename”,“QuickFileRenamerLite”,“ABetterFinderRename”,
“FreeFileRenamer”vearamaiçin“TotalFinder”isimliücretli
16-19
programlardakullanılabilir. Hastane Sistemlerinde Fotoğraf Tasnifi
Mac sisteminde Iphoto programı
Sınıflandırmavetasnifiçinfarklımerkezlerdeçeşitliyazılımlar
dakullanılmaktadır.ÖrneğinMayoClinic’te(RochesterMN,
21
USA)QREADSismindeyazılımkullanılmaktadır .Bukliniğeait
ikibüyükbinada9fotoğrafçıhizmetetmektedir.Sınıflamaiçin
sisteme“Hastaismi”,“DosyaNo”,“Bölüm”,“DoktorAdı”,
“Tarih”vebunlarınyanındaFotoğrafformundayazangirdiler
girilmektedir.Formadoktorunyazdıklarıdaişlenmektedir.Ay-
Iphoto Mac sisteminde yer alan fotoğraf düzenleme ve arşiv
12
programıdır .Buprogramilefotoğraflarımızıgruplandırabilir,
düzenleyebilir ve saklayabiliriz. Daha ayrıntılı bilgi
http://www.apple.com/mac/iphoto/ bağlantısından elde
edilebilir.
83
rıcahastanıntanısınınyanınagirilebilecek681adetkelimebulundurmaktadır.Fotoğrafbilgisinibirkezgirdiktensonraoraya
çoksayıdakadarfotoğrafatılabilmektedir.Aramayaparken:
“AnatomikBölge”,“Tanı”,“Bölüm”,“Tedavi”,“Doktorİsmi”,
“Tarih”gibigirdilerkullanılmaktadır.Fotoğrafbinlerceanahtarsözcüktenfaydalanaraketiketlenmektedir.Pekçokülkede
Radyolojikresimlerindekaydedildiği“TouchChart”programı
21-22
kullanılmaktadır .
9.
http://support.apple.com/kb/ht2350
10. http://support.apple.com/kb/ht2531
11. http://support.apple.com/kb/PH4158
12. http://support.apple.com/kb/TS1528
13. http://www.bulkrenameutility.co.uk/Main_Intro.php
14. http://www.techsupportalert.com/best-free-renameutility.htm
Depolama ve Veri Güvenliği:
Tümbufotoğraflarıngüvenlibiryerdesaklanmasıveyedeklenmesideönemlibirkonudur.Birçoke-postasağlayıcıyadadiğer
ticarişirketlerbuluthizmetiverselerdebunukullanmakhasta
mahremiyetivegüvenlikgerekçeleriilesakıncalıdır.Burunsorunuçözmekiçinenaz2TBbüyüklüğündeveotomatikgüncellemeyapan(mümkünsefarklıbinayadaodalardabulunan)iki
ayrıharddisktesaklanmalıdır.EngüvenliveuzunömürlüsaklamayöntemiküçükdisksizUSBbelleklerekopyalanarakçelik
kasadasaklamakolabilir.
15. http://renamer.en.softonic.com/
16. http://sourceforge.net/projects/freefilerenamer/
17. http://download.cnet.com/Batch-File-Rename/30002248_4-10904661.html
18. https://itunes.apple.com/us/app/quick-file-renamerlite/id420116929?mt=12
19. http://www.publicspace.net/ABetterFinderRename/
Özetleanlatılanbasityöntemleriherkullanıcıkendisineuygun
birşekildeuygulayabilirvekolaybulabileceğişekildesınıflama
yapabilir.Buyönteminenavantajlıtarafıözgürveözgünolmasıdır.Örneğingeneldosyayabirdosyadahaeklenebileceğigibi
istenirseaynıdosyanıniçindeikidosyatutulabilir.Örneğin“ESTETİK” klasöründeki “MASTOPEKSİ” klasörünün yanına “ÖGMENTASYONMASTOPEKSİ”diyeikincibirdosyaeklenebilirya
da“MASTOPEKSİ”dosyasınıniçinegirilipizole“MASTOPEKSİ”
ve“ÖGMENTASYONMASTOPEKSİ”isimliikiayrıdosyaoluşturulabilir.Sunulanyönteminözellikleyenibirsistemegeçmekisteyenhekimlereveyenimezunhekimlerekolaylıksağlayacağınıdüşünüyoruz.SadecePlastikcerrahlariçindeğilçokçafotoğrafkullanan,Histoloji-Embryoloji,PatolojiveOrtopedigibi
diğerbranşlarvefarklımeslekgruplarıiçindefaydalıolabileceğiniumuyoruz.
20. http://www.health.state.mn.us/e-health/summit/mohr07.pdf
21. http://www.linkedin.com/company/aquarius-imagingllc/touchchart-digital-charting-system-135290/product
22. http://www.aquariusimaging.net/products/touchchart.htm
Ek Dosyalar
Ek-1:isim-plastisimliprogram
Not
Kaynakça ve Notlar
Kişiisimleriveameliyatlarıuydurmadır.Gerçekkişiizmlerikullanılmamaıştır.Resimlerdeküçükolarakgörülenhastadanyayınlanmasıiçinfotoğrafonambelgesialınmıştır.
1.
Lesavoy,MAGeffen,D.Fan,KLDigitalPhotographyin
theModernPlasticSurgeryPractice:35YearsofPhotographyManagementUsingtheLesavoyEnumerationSystemPlastRecSurg(2012)923e-924e
2.
KeskinM,UysalA.DijitalGörüntülemeninPlastikCerrahideKullanımı,TürkPlastCerDerg(2000)3:8Sf.180-185
3.
http://windows.microsoft.com/en-us/windows/file-names-extensions-faq#1TC=windows-7
4.
http://www.advancedrenamer.com
5.
http://windows.microsoft.com/en-us/windowsvista/add-tags-or-other-properties-to-a-file
6.
http://windows.microsoft.com/en-gb/windows/tag-pictures-easier-find#1TC=windows-7
7.
http://support.apple.com/kb/HT5839
8.
http://windows.microsoft.com/en-us/windows7/advanced-tips-for-searching-in-windows
SorumluYazar:
MustafaRaşidToksöz
KonyaEğitimveAraştırmaHastanesi
PlastikRekonstruktifveEstetikCerrahiKliniği
email:[email protected]
GelişTarihi:7Eylul2015
KabulEdildiğiTarih:31Ekim2015
Çıkar Çatışması
Hiçbiryazarınaçıklayacağıfinansalilişkisiveyabeyanıyoktur.
84