ARAfiTIRMA - Makine Sanayii Sektörü Platformu

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi
Temmuz 2010 >> SAYI: 26
Temmuz 2010 >> SAYI:
26
Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi
“ETK‹LEY‹C‹ MAK‹NELER
ÜRET‹YORUZ”
UN FABR‹KASI MAK‹NELER‹N‹N
ÜRET‹M ÜSSÜ: ÇORUM
H‹DROL‹K PRESLER
KÜNYE
ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI
‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ADINA SAH‹B‹
Özkan AYDIN
Çorum
makine sektörü
YAYIN KURULU BAfiKANI
Adnan DALGAKIRAN
YAYIN KURULU
Adnan DALGAKIRAN, Merih ESK‹N,
Kutlu KARAVEL‹O⁄LU
Sevda Kayhan YILMAZ, Serol ACARKAN,
Hasan BÜYÜKDEDE, Hüseyin DURMAZ, Ali
EREN, Tamer GÜVEN, Ferdi Murat GÜL Ali
R›za OKTAY, Özkan AYDIN, Dr. ‹smet YALÇIN
S. Tansel KÜNB‹, Esra ARPINAR, Sevgin
UTLUG‹L
ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL
ALANI ‹T‹BAR‹YLE ÇORUM, MAK‹NE ‹HRACATINDA ÖNEML‹ ‹LLER
SIRALAMASINDA 14. SIRADA YER ALIYOR. MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ;
42 M‹LYON DOLARA YAKIN B‹R DE⁄ERE SAH‹P OLMASI ‹LE ÇORUM
EKONOM‹S‹N‹N EN ÖNEML‹ SEKTÖRÜ SAYILIYOR.
YAYINA HAZIRLAYANLAR
Free Birds Yay›n Çözümleri
YAYIN D‹REKTÖRÜ
SORUMLU YAZI ‹fiLER‹ MÜDÜRÜ
Tugay SOYKAN ([email protected])
MUHAB‹R
Handan KAZANCI ([email protected])
Emel ALTAY ([email protected])
KATKIDA BULUNANLAR
Selçuk OKTAY
Yasemin DAfiAR
SANAT YÖNETMEN‹
Ersin KARATA⁄ ([email protected])
FOTO⁄RAF
Candan YAfiARTAfi
YAYIN ADRES‹
Sanayi Mahallesi Turan Caddesi No: 14 Kat.1
Daire.1 4.Levent / ‹STANBUL
Tel: 0212 269 25 23 – 24
Faks: 0212 269 25 27
YAYIN TÜRÜ
Süreli Yerel Dergi
REKLAM VE PAZARLAMA
OA‹B Genel Sekreterli¤i
ADRES
Sanayi Mahallesi Turan Caddesi No: 14 Kat.1
Daire.1 4.Levent / ‹STANBUL
Tel: 0212 269 25 23 – 24
Faks: 0212 269 25 27
BASKI VE C‹LT
D‹ASAN
Tel: 0212 858 21 41 (pbx)
www.diasan.com.tr
OA‹B GENEL SEKRETERL‹⁄‹
Mahatma Gandhi Cad. No:103 G.O.P 06700
Çankaya Ankara
Tel: 0312 447 27 40
Faks: 0312 446 96 05
OA‹B MOMENT EXPO Dergisi, Freebirds Yay›n
Çözümleri taraf›ndan T.C. yasalar›na uygun
olarak yay›nlanmaktad›r. “Moment Expo
Dergisi” ibaresi kullan›larak al›nt› yap›lmas›
izne ba¤l›d›r.
OA‹B Moment Expo Dergisi Orta Anadolu
Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin
7.500 adet bas›lan ücretsiz süreli yay›n›d›r.
Tugay SOYKAN
Can ERÇAKICA
‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na göre Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara ulafl›rken 2009 y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde
6 gerileyerek 102 milyon dolar
oldu. 2009 y›l›nda Türkiye ihracat›n›n yüzde 0,1’ini gerçeklefltiren Çorum ili ülkemiz sanayi ve ihracat› aç›s›ndan az
geliflen illerimiz aras›nda yer
al›yor. ‹lin ihracat›nda 2009 y›l›nda Irak yüzde 15 pay ile ilk
s›rada yer ald›. AzerbaycanNahc›van, ABD, Almanya,
‹ran, ‹spanya ise ihracatta önde gelen di¤er ülkeler aras›nda say›l›yor.
Çorum’un sektörel ihracat rakamlar›na bak›ld›¤›nda, 2009
y›l›nda “Sanayi” ihracat›n›n
79,7 milyon dolar ve yüzde
78’lik oran ile en büyük paya sahip oldu¤u görülüyor. “Sanayi Mamulleri” ihracat›ndan ald›¤› yüzde 53 pay ile “Makine ve Aksamlar› Sektörü” en önemli kalemi olufltururken, “Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi” ile “Elektrik-Elektronik, Makine
ve Biliflim” onu takip ediyor. ‹lin ihracat›nda en önemli sektör konumundaki
makine ve aksamlar› sektörü 42 milyon dolara yak›n bir de¤ere sahip.
TÜ‹K verilerine göre 84. fas›l olarak tan›mlanan makine ve aksamlar› sektöründe Çorum’un ihracat› 2008 y›l›nda bir önceki y›la göre yüzde 17,8 art›fl
gösterirken, 2009 y›l›nda ise yüzde 4 oran›nda azalma kaydedildi. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›nda yer alan GT‹P’ler
baz›nda ise ilin 2009 y›l› makine ihracat› yüzde 3,9 oran›nda geriledi. “Tak›m
Tezgahlar›” ile “Pompalar ve Kompresör” ihracat›nda ise büyük düflüfller
meydana geldi. “Hadde, Döküm Makineleri ve Kal›plar›” ihracat› büyük art›fl
göstererek 277 bin dolardan 7,5 milyon dolara yükseldi. Art›fl gösteren bir di¤er kalem olan “Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri” 1,1 milyon dolardan 2,9 milyon dolara ulaflt›. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle Çorum makine ihracat›nda önemli iller s›ralamas›nda 14. s›rada yer al›yor. Bu sektörde Çorum’dan ihracat yapan firma say›s› 47’dir.
“ ‹hracatç› Birlikleri kay›t
rakamlar›na göre Çorum’un genel
ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na
göre yüzde 22,3 büyüyerek 108
milyon dolara ulafl›rken 2009 y›l›nda
ise küresel kriz nedeniyle genel
ihracattaki düflüfle paralel olarak
yüzde 6 gerileyerek 102 milyon
dolar oldu.”
‹Ç‹NDEK‹LER
18
Baflkandan
8
K›sa k›sa
Ar-San Makina
14
“Teknoloji art›k s›r de¤il”
18
Kapak: Hidrolik presler
28
Güney Kore
36
‹hracatta Hangi Belge Nereden Al›n›r?
2
40
Türkiye’nin ilk özel borsas›: VOB
44
“OSB’lerdeki büyümenin göstergesi üretimdeki art›fl”
48
Türkiye’deki ilk özel serbest bölge: Ege Serbest Bölgesi
52
Mesleki e¤itimde yeni vizyon: OSEP
56
Un fabrikas› makinelerinin üretim üssü: Çorum
60
Çorum ilinde makine sanayi
64
“Etkileyici makineler de üretiyoruz “
71
Göstergeler
82
‹hracat rakamlar›
expo
10
moment
4
“ Hidrolik presler”
28
44
Ürünler
86
S›k kullan›lanlar
87
Bilgi hatt›
88
Yaflam› de¤ifltiren icatlar 2
92
Fuarlar
94
‹letiflim
96
expo
“ OSB’lerde üretim art›yor”
3
moment
“ Güney Kore”
BAfiKANDAN
>>ADNAN DALGAKIRAN
Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan›
expo
‹hracat yeniden
canlan›yor
moment
4
KR‹Z‹N ETK‹LER‹ B‹TT‹ B‹TECEK D‹YE BEKLERKEN 2010 YILININ ‹LK ALTI AYINI GER‹DE BIRAKTIK. GENEL ‹HRACATIMIZ
GEÇEN YIL AYNI DÖNEM‹NE GÖRE YÜZDE 21,5 ORANINDA ARTARAK 53 M‹LYAR DOLARA ULAfiTI. BU DÖNEMDEK‹
‹STAT‹ST‹KÎ VER‹LER ‹HRACATIMIZIN YEN‹DEN CANLANDI⁄ININ UMUT VER‹C‹ GÖSTERGELER‹.
Dünya piyasalar›n› derinden etkileyen global krizin etkileri
bitti bitecek diye beklerken 2010 y›l›n›n ilk alt› ay›n› geride b›rakt›k. Genel ihracat›m›z geçen y›l ayn› dönemine göre yüzde
21,5 oran›nda artarak 53 milyar dolara ulaflt›. Bu dönemdeki
istatistikî veriler ihracat›m›z›n yeniden canland›¤›n›n umut
verici göstergeleri. Makine sektörü, dinamikleri itibariyle
krizden en geç etkilenen ama ayn› zamanda bu yaray› en zor
saran sektörlerden biri. Bununla birlikte haziran ay›nda yüzde 12,8 oran›ndaki ihracat art›fl› önümüzdeki süreçte sektör
ihracat art›fl›n›n daha da ivme kazanaca¤›n› adeta ispatl›yor.
TÜ‹K taraf›ndan yap›lan aç›klamaya göre, Türkiye ekonomisi
2010 y›l›n›n ilk çeyre¤inde gerçeklefltirdi¤i yüzde 11,7'lik büyüme ile G-20 ülkeleri aras›nda Çin’den sonra en h›zl› büyüyen ikinci ekonomisi oldu. Ayn› dönemde Çin yüzde 11,9, AB
ekonomisi yüzde 0,3, Euro bölgesi ekonomisi yüzde 0,5 büyüme gerçeklefltirdi.
Kuflkusuz Türkiye ihracat› kriz sonras› dönemde tekrar büyümenin motor gücü oldu. Türkiye sanayisi bu krizde istihdam
kayb›na u¤rad› ama temel dinamiklerini yitirmedi. AB pazar›na alternatif yeni pazarlar yaratt›. Bugün Türk makine sanayicisi bir zamanlar yaln›zca Avrupa’da belli bafll› ülkeler taraf›ndan üretilen makineleri baflar›yla imal ediyor. Yüksek katma de¤er üreten, çok say›da sektöre girdi sa¤layan genifl bir
yan sanayi ile çal›flan sektörümüzün performans› kalk›nma
maratonunda çok önemlidir. ‹flte bu nedenle, baz› yap›sal
tedbirler al›nmas› kaç›n›lmaz görünmektedir. Eximbank kredilerinin ifllevlerinin çeflitlendirilmesi ve sektörün ihtiyaçlar›n› gözetecek flekilde formüle edilmesi için çal›flmalar›m›z devam etmektedir. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i olarak Nisan ay›nda bafllayan 4 y›ll›k yeni görev
döneminde daha önce bafllatt›¤›m›z projelerin süreklili¤inin
sa¤lanmas› temel misyonumuz olmakla birlikte yeni dönemde Türk makinelerini global ölçekte yerel de¤erler ile tan›tmak planlar›m›z aras›nda yer almaktad›r. Bir önceki kampanya döneminde ülkemiz içinde bafllatt›¤›m›z ‘Türkiye’de
kaliteli makine üretiliyor’un fark›nda l›¤›n› yaratma çabalar›m›z yeni dönemde küresel bir marka olma yolunda devam
edecek.
Ancak bunun için, makine sanayimiz için öncelikli gördü¤ümüz özgün tasar›m ve ileri teknoloji faktörlerini bir araya getirmek üzere gerekli mekanizmalar› harekete geçirmek ve
topyekun bir kalk›nma hamlesi bafllatmak zorunday›z. Kriz
sonras› dönem pek çok sanayi sektörü için oldu¤u gibi makine sektörümüz için de önemli f›rsatlar sunmaktad›r. Hedefimiz 2023 y›l›nda 500 milyar dolarl›k ihracattan en az 100 milyar dolar pay alabilmektir.
KISA KISA
KOSGEB'den
KOB‹’lere hibe
deste¤i
Dev projeler ifl makineleri
sektörüne yarayacak
expo
‹ZM‹T KÖRFEZ GEÇ‹fi‹, 3. BO⁄AZ VE
ÇANAKKALE BO⁄AZI KÖPRÜLER‹ ‹LE
SAMSUN-CEYHAN VE NABUCCO BORU
HATLARININ ‹fi MAK‹NELER‹ SEKTÖRÜNE
ÖNEML‹ HAREKET GET‹RMES‹ BEKLEN‹YOR.
moment
8
Krizden en fazla etkilenen sektörlerin bafl›nda yer alan ifl makineleri sektörü yeniden büyüme dönemine girdi. Sektör, bu y›l›n ilk
befl ay›nda yüzde 100 büyüyerek 2 bin 200 makine sat›flt› gerçeklefltirdi. Türkiye ‹fl Makinalar› Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i
(‹MDER) Baflkan› Cüneyt Divrifl, “2009'un son çeyre¤inden itibaren yukar› ç›k›fl› gördük. Son çeyrekte çift haneli büyüdük. Bu y›l›n ilk 5 ay›nda ise önceki döneme göre yüzde 100 büyüyerek
1100 olan sat›fl adedini 2 bin 200'e ç›kard›k” dedi. 2009'un toplam›nda 4 bin makine sat›ld›¤›n› ifade eden Divrifl, “Bu sene 5 bin
500 ile 6 bin aras›nda makine sat›lmas›n› bekliyoruz. Daha yukar›
olabilir ama bu sefer de kapasiteler yetiflmeyecek. Çünkü kriz nedeni ile firmalar küçülmüfltü” diye konufltu.
Divrifl, sat›fllar›n yüzde 85'ni hafriyat grubu dedikleri bekoloder
(kaz›c› yükleyici), paletli ekskavatörler, lastik tekerlekli yükleyicilerin oluflturdu¤unu kaydetti. Divrifl sektördeki esas hareketlili¤in
ise önümüzdeki birkaç y›l içerisinde bafllayaca¤›n› söyledi. “Çünkü ‹stanbul-‹zmit Otoyolu, ‹zmit Körfez Köprüsü, Çanakkale Bo¤az›'ndaki projeler, üçüncü köprü ve ba¤lant› yollar›, Samsun
Ceyhan Boru Hatt›, Nabucco gibi çok ciddi projeler var” diyen
Cüneyt Divrifl, “2007 y›l›nda 11 bin 500 gibi bir sat›fl rakam› yakalam›flt›k. Bu rakam› önümüzdeki 3-4 y›l içinde çok rahatl›kla geçece¤imizi ve 15 bin rakam›na gelece¤imizi düflünüyorum” de¤erlendirmesini yapt›. Öte taraftan Türkiye'de makineleflmeyi yeni
fark eden sektörler yer ald›¤›n› kaydeden Divrifl, “Tar›m ve hayvanc›l›k bunlar aras›nda. Bu sektörler Avrupa'da çok fazla ifl makinas› kullan›yor” dedi.
‹fl makineleri sektörünü 2009'da yurtd›fl› müteahhitleri ve kamu
al›mlar›n›n ayakta tuttu¤unu dile getiren Cüneyt Divrifl, "Çünkü
Türkiye'ye ikinci el makine ithalat› yasak. Böyle olunca yurtd›fl›nda ald›klar› bir makineyi daha sonra Türkiye'ye getiremiyorlar.
Ayr›ca bu makineleri sadece gittikleri ülkelerde alm›yorlar. Baflka
ülkeler için de kullan›yorlar. Ancak Türkiye'den ald›klar› zaman
bunu geri getirme olanaklar› var. Bu yüzden Türkiye'den almay›
tercih ediyorlar" diye konufltu.
KOSGEB ile Manisa Ticaret ve Sanayi Odas› ifl birli¤iyle düzenlenen KOSGEB Destek Programlar› Bilgilendirme Toplant›s› Anemon Oteli'nde gerçeklefltirildi. KOSGEB Baflkan› Mustafa Kaplan,
burada yapt›¤› konuflmada, KOSGEB olarak 20 y›ld›r belli bir
plan çerçevesinde KOB‹'lere destek olmaya çal›flt›klar›n› söyledi.
KOB‹’lerin kal›c› flekilde desteklenmesi gerekti¤ini belirten Kaplan, bu anlamda KOSGEB’in 1 seneden beri destekleri revize etmeye çal›flt›¤›n› kaydetti. Kaplan, “Art›k KOSGEB standart bir
destekleme modelinden ç›kt›. Mevzuat dahilinde belli destekleri
sunmaktan öte KOB‹’lere rehberlik etme misyonunu kazand›rma
modelini gelifltirmeye çal›flt›k. Bunun da ancak esnek bir modelle
yap›labilece¤ini kurgulad›k” diye konufltu. Kaplan, KOB‹'lerin de¤iflken ihtiyaçlar›n› göz önüne alarak KOSGEB Destek Programlar› Yönetmeli¤i ad› alt›nda çerçeve bir yönetmelik haz›rlad›klar›n› belirterek, bu yönetmelik ile KOSGEB'in günün flartlar›na ve
ihtiyaçlar›na göre esnek bir modelle istedi¤i kadar destek program› gelifltirebilece¤ini anlatt›. KOB‹'lere proje bazl› destekleme
modeli getirdiklerini dile getiren Kaplan, “KOB‹ Proje Destek
Program› ad› alt›nda KOB‹'lere ihtiyaç ve giriflim programlar›na
göre destek verece¤iz” dedi.
Proje bazl› destekleme program›n›n bir ilk oldu¤unu vurgulayan
Kaplan, KOB‹’lere ihtiyaçlar›na göre 150 bin liraya kadar hibe niteli¤inde destek vereceklerini bildirdi. Ar-Ge-innovasyon yapan
iflletmelere ayr›cal›kl› bir destekleme paketi sunacaklar›n› ifade
eden Kaplan, bu iflletmeleri 250-300 bin lira hibeyle destekleyeceklerini dile getirdi. Kaplan, ifl birli¤i, güç birli¤i, destek program›yla bir araya gelen 5 iflletmeye 250 bin liras› hibe, 500 bin liras›
0 faizli geri ödemeli destek vereceklerini de aç›klad›. Kaplan, “Bu
paketle KOB‹'lerin pasta büyüten bir rekabet anlay›fl›na geçmelerini, ortak ifl yapma kültürünü afl›lamay› amaçl›yoruz” dedi.
SEKTÖRDEN
Ar-San
expo
Makina
moment
10
expo
1973 YILINDA KURULAN
AR-SAN MAK‹NA, 15 B‹N
METREKARE KAPALI
ALANDA TU⁄LA VE
K‹REM‹T
FABR‹KALARINDA
KULLANILAN YEDEK
PARÇALARI ÜRET‹YOR.
TAM OTOMAT‹K VE YARI
OTOMAT‹K ANAHTAR
TESL‹M TES‹SLER KURAN
F‹RMA, ÜRET‹M‹N‹N
YÜZDE 80’‹N‹ ‹HRAÇ
ED‹YOR.
moment
11
A
r-San Makina ‹malat Ticaret
A.fi. 1973 y›l›nda tu¤la ve kiremit fabrikalar›nda kullan›lan yedek parçalar› üretmek
amac›yla kuruldu. Ar-San
Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Zafer
Kay›l›, firmalar›n›n üretim faaliyetleri
hakk›nda bilgi verdi. Kay›l›: “Ar-San
Makina 15 bin metrekare kapal› alanda
tu¤la ve kiremit sektörüne hitap eden
makine ve ekipmanlar› üretiyor. Firmam›z sadece makine de¤il, proje bazl›
anahtar teslim tam ve yar› otomatik tesisleri de kuruyor. Bunun yan› s›ra maden sektörüne yönelik, bentonit tesisi,
tuz k›rma-eleme tesisi, kömür k›rmaeleme tesisi ile çimento fabrikalar› için
baz› ekipmanlar gibi üretimlerimiz de
bulunuyor.”
Ar-San Makina’n›n faaliyet gösterdi¤i
Çorum ilini makine sektörü aç›s›ndan
de¤erlendiren Zafer Kay›l›; iç pazarla s›k›fl›p kalmayarak d›fla yönelen üretim
sayesinde ilin makine sektöründe ad›n›
duyurur hale geldi¤ini söyledi. Ar-San
Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Zafer
expo
SEKTÖRDEN
moment
12
Kay›l›: “20. yüzy›l›n son çeyre¤inde Çorum’da tu¤la ve kiremit sektöründe bir
ç›k›fl yaflanmas›, bu sektöre yönelik makine üretimini de beraberinde getirmifltir. Buna paralel olarak Çorum çimento
fabrikas› da makine üretiminin geliflmesini desteklemifltir. Ard›ndan de¤irmen
makineleri üzerine üretim yapan firmalar›n artmas› ve güçlenmesiyle, bu sektöre yönelik yan sanayi de geliflmifltir.”
Ar-San Makina olarak d›fl pazara oldukça önem verdiklerini söyleyen Zafer Kay›l›, Avrupa ülkelerinin yan› s›ra Arap
ülkelerine de ihracat yapt›klar›n› söyledi. Kay›l›: “A¤›rl›kl› olarak Kuzey Afrika
ve Orta Do¤u ülkeleri ile Türki Cumhuriyetlerle ihracat iliflkisi içindeyiz. Ayr›ca Avrupa ve Arap ülkelerine de ihracat
yapmaktay›z.”
ÜRET‹M‹N YÜZDE 80’‹
DIfi PAZARA
‹ç pazardaki makine sat›fllar›na de¤inen
Zafer Kay›l›, üretimlerinin en çok yüzde
20’lik oran›n› iç pazara sunduklar›n›
söyledi. Kay›l›: “Firmam›z üretiminin
Zafer Kay›l›
Ar-San Makina Yönetim Kurulu Baflkan›
“2011 y›l›nda Türkiye çap›nda tüm tu¤la
ve kiremit üreticilerinin güçlendirilmesi
için devletin gerekli e¤itim, kredi, hibe
gibi destekleri sa¤lamas›n› diliyoruz. Bu
konu dolayl› gibi görünse de tu¤la ve
kiremit makinecilerini direk olarak
ilgilendirmektedir.”
yüzde 10 ila 20’si iç pazara sürülmektedir. 2011 y›l›nda Türkiye çap›nda tüm
tu¤la ve kiremit üreticilerinin güçlendirilmesi için devletin gerekli e¤itim, kredi, hibe gibi destekleri sa¤lamas›n› dili-
“DAHA GERÇEKÇ‹
TEfiV‹KLER OLMALI”
yoruz. Bu konu dolayl› gibi görünse
de tu¤la ve kiremit makinecilerini direk olarak ilgilendirmektedir.”
Kay›l› firma olarak gelecek hedeflerini
saptarken kendi firmalar›n›n ve ülkenin ekonomik dinamiklerinin yan› s›ra
globalleflen dünyan›n geneline bakmak gerekti¤inin alt›n› çiziyor. Kay›l›:
“‹hracat yönünden bakacak olursak,
bizim d›fl›m›zda geliflen ve kontrol
edemedi¤imiz global parametrelerin
pozitif yönde geliflmesini ve küresel krizin olumsuz etkilerinin azalmas›n› umuyoruz. Yat›r›mc›s›na kriz nedeniyle kredi
sa¤layamayan ülkelere yapt›¤›m›z ihracat oran›m›z›n duraklama döneminden
tekrar yükselifle geçmesi en büyük beklentimiz.”
Zafer Kay›l›; Çorum ilinin lojistik sorununun firmalar› önünde büyük engel
oluflturdu¤unun alt›n› çiziyor ve yetkilileri bu soruna bir çözüm getirmeye da-
Ar-San Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Zafer Kay›l›, altyap› ve Ar-Ge çal›flmalar›n›n yan› s›ra pazarlama faaliyetlerinin önemine de¤indi ve firmalara sunulan teflvi¤in bilgilendirilme eksi¤i sebebiyle tam rand›manl› kullan›lmad›¤›n›n üzerinde durdu. Kay›l›:
“Altyap›n›n yan› s›ra pazarlama faaliyetlerinin sürekli iyilefltirilerek devam
ettirilmesi gerekir. Bu noktada devlet
tabanl› kurum ve kurulufllar›n firmalara verdi¤i pazarlama desteklerinin içeri¤i gelifltirilebilir ve firmalar›n bu
destekleri kullanmas› için daha gerçekçi teflvikler ortaya konulabilir. Firmalar›n kendisini gelifltirmesi ve ilerlemesi için sunulan olanaklar› yeterince kullan›lmad›¤›n›, bunun sebebinin
de bilgilendirme eksikli¤i ve uygulama
zorlu¤u oldu¤unu düflünüyoruz.”
expo
13
moment
vet ediyor. Kay›l›: “Co¤rafi konumumuz de¤ifltirilemeyece¤ine göre Çorum’da üretim yapmakta olan tüm firmalar›n bu lojistik sorununun çözülebilmesi için, yetkili mercilerin bu konuya bir çözüm getirmelerini tüm Çorum halk› istemektedir. Burada büyümekte olan üretim a¤›n›n önündeki bu
engelin kald›r›lmas› en büyük temennimiz.”
SEKTÖRDEN
“Teknoloji art›k s›r de¤il”
expo
ANKARA MERKEZL‹ H‹DROL‹K S‹L‹ND‹R F‹RMASI H‹DROL‹FT’‹N GENEL MÜDÜRÜ
VOLKAN ARSLAN TEKNOLOJ‹N‹N ARTIK SIR OLMADI⁄INI BEL‹RTEREK, ÜRET‹MDE
KULLANILAN TEZGÂHLARIN PEK ÇOK ÜLKEDEN SATIN ALINAB‹LECE⁄‹N‹ SÖYLÜYOR
VE EKL‹YOR: “H‹DROL‹FT OLARAK KAZANCIMIZI ÜRET‹M ARAÇLARINA YATIRDIK.
BU YÜZDEN DE ÜRET‹M YAPAB‹LME NOKTASINDA SIKINTIMIZ YOK, DÜNYA DEVLER‹
‹LE REKABET EDEB‹LECEK DURUMDAYIZ.”
moment
14
“‹Y‹ H‹ZMET VER‹YORUZ”
Arslan üretmifl olduklar› ürünlerdeki
teknolojik yenilikleri ise flöyle anlat›yor:
“Asl›na bakarsan›z, teknolojik yenilik
olarak adland›racak ilave çok fleyler de
sundu¤umuz da yok. Sadece daha iyi
hizmet vermeye çal›fl›yoruz. Müflteriden
hiçbir bilgiyi saklam›yoruz. Yapt›¤›m›z,
silindir tasar›mlar›n› müflterimize silindirle beraber teslim ediyoruz. ‹leride bu
silindire ya da parçalar›na ihtiyac›n
olursa; bunlar parça resimleridir, bunlara göre yapt›rabilirsin diyoruz. Bu yapt›¤›m›z hizmet de asl›nda bir meydan
okuma ya da benden daha iyisini bulursan ona yapt›r anlam›na da gelmiyor.
Bunu yapt›¤›m›z çal›flman›n bir parças›
olarak kabul ediyoruz. Sektörde bulunan baz› dostlar›m›z bunu yaparak kendi kendinize rakip yarat›yorsunuz dese
de, bu hizmetimizin bize avantaj sa¤lad›¤›n› düflünüyoruz. Bunun yan›nda,
herhangi bir teklife cevap verme, flikayete ya da probleme müdahale etmek
expo
m›z net bir karar var. Bu da 'Herkes bildi¤i ifli yaps›n'. fiu ana kadar da, bu karar›m›zdan hiç piflman olmad›k. Müflterilerimizin hidrolik silindir harici talepleri söz konusu oldu¤unda da aç›kça
söylüyoruz. Biz sadece hidrolik silindir
yapar›z diyoruz.”
15
moment
1
988 y›l›nda, Mehmet Arslan taraf›ndan kurulan Hidrolif, hidrolik silindir üreten bir flirket.
Volkan Arslan ise 2001 y›l›ndan
beri flirketin Genel Müdürlü¤ünü yürütüyor. Hidrolift’in kelimenin
tam anlam›yla bir aile flirketi oldu¤unu
söyleyen Genel Müdür Volkan Arslan,
“Gerek yönetici gerekse çal›flanlar olarak tam bir aile gibi çal›flmaktay›z” diyor. Arslan faaliyet alanlar›n› ise flöyle
aç›kl›yor: “Yaln›zca Hidrolik Silindir
üretmek ile s›n›rl›. Bu s›n›r› koyarak hata etti¤imizi düflünebilirsiniz, fakat gerek dikkatlerin da¤›lmas›, gerekse tecrübemizin kullan›lmas› aç›s›ndan ald›¤›-
SEKTÖRDEN
“ ‹hracat hedefimiz Avrupa, art›k s›n›rlar kalmad›¤›
için de, AB içerisinde yer alan hemen her ülkeye
ihracat›m›z var. A¤›rl›¤› ise genelde, Belçika, Hollanda,
Luxemburg bölgeleri oluflturmakta. Yaln›zca 2009
y›l›ndaki kriz s›ras›nda Amerika Birleflik Devletleri’nde
bulunan müflterilerimize a¤›rl›k verdik. Halen 3 önemli
müflterimiz var, özellikle bir tanesi de hidrolik silindir
konusunda dünya devleri aras›nda yer al›yor.”
konusunda h›zdan öte bir agresifli¤imiz
söz konusu.”
expo
“TEMELDE ÜRET‹M
MANTI⁄I AYNI”
moment
16
Temelde hidrolik silindir üretim mant›¤›n›n ayn› oldu¤unu söyleyen Arslan
sadece tiplerin, çal›flma flekillerinin ve
ölçülerin de¤iflmekte oldu¤unu söylüyor. En son ürünleri hakk›nda somut olmas›ndan öte, kendilerini çok sevindiren bir bilgi vermek istedi¤ini aktaran
Arslan flöyle devam ediyor: “Yaklafl›k 2
y›ldan beri bir Amerikal› müflteri ile çal›flmaktay›z. Çal›flmaya bafllad›¤›m›zda,
tasar›mlar›n› onlar gönderirlerdi. Onlar›n tasar›mlar›na göre üretirken, sürekli
Amerika'y› aray›p, flu çizim hatal›, flöyle
olmal›d›r, de¤ifltirebilir miyiz? fleklinde
onay istiyorduk, bu zamana kadar tüm
de¤ifliklik tekliflerimize de onay da verdiler.
Bu y›l gelen siparifllerinde ise; ‘Tasar›m
çal›flmas› Hidrolift taraf›ndan yap›lmal›d›r’ ibaresini yazm›fllard›, bu bize çok
büyük bir gurur verdi.”
Toplam bütçelerinin içinde yüzde 3’lere
karfl›l›k gelen bir oran› Ar-Ge çal›flmalar› için ay›rd›klar›na da de¤inen Arslan,
bu oran› art›rmaya çal›flt›klar›n› ancak
kriz koflullar›n›n pek çok konuda oldu¤u
gibi Ar-Ge bütçelerinde bile temkinli
ad›mlar at›lmas›n› gerektirdi¤ini belirtiyor.
“‹HRACAT HEDEF‹M‹Z AVRUPA”
Uzun y›llardan beri, ihracat hedeflerinin
Avrupa oldu¤unun alt›n› çizen Hidrolift
Volkan Arslan
Hidrolift Genel Müdürü
Faaliyet alan›m›z yaln›zca hidrolik
silindir üretmek ile s›n›rl›. Biz sadece
Hidrolik silindir yapar›z.
Genel Müdürü Volkan Arslan, art›k s›n›rlar kalmad›¤› için de, birlik içerisinde
yer alan hemen her ülkeye ihracat gerçeklefltirdiklerini söylüyor. “A¤›rl›¤› ise
genelde, Belçika, Hollanda, Luxemburg
bölgeleri oluflturmakta. Yaln›zca 2009
y›l›ndaki kriz s›ras›nda Amerika Birleflik
Devletleri’nde bulunan müflterilerimize
a¤›rl›k verdik. Halen 3 önemli müflterimiz var, özellikle bir tanesi de hidrolik
silindir konusunda dünya devleri aras›nda yer al›yor.”
Teknolojinin art›k s›r olmad›¤›n› söyleyen Arslan, üretimde kullan›lan tezgahlar›n pek çok ülkeden sat›n al›nabilece-
tim, baflka sektörlerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda üretim ifllemleri sonras›nda insan
sa¤l›¤›na zararl› olarak ortaya ç›kan
madde say›s› çok fazla de¤il. Buna karfl›l›k çevre konusu gelece¤in önemli konular›ndan birisi oldu¤u da aç›k. Bu nedenle konu ile bizzat ilgilenmesi aç›s›ndan 2 mühendisimizi görevlendirdik.
Burada Ankara Sanayi Odas›’n›n hakk›n› teslim etmek gerekir ki bize e¤itim
konusunda çok yard›mc› oldular. E¤itime gönderdi¤imiz arkadafllar tüm fabrikaya e¤itim verdiler. Belki 3-5 y›l önce
zordu fakat flimdi bu at›k yönetimi konusu art›k normal izlenmesi gereken
konular aras›na girdi.”
“KAL‹TE B‹R YAfiAM B‹Ç‹M‹”
Arslan ürün satt›klar› ve ortakl›k yürüttükleri dünya pazar›nda tan›nan firmalar› ise flöyle s›ral›yor: “Belli baz›
firmalar var, bunlar içerisinde en
önemlisi EATON Corporation USA.
Bu firma ile iliflkimiz sadece ürün satma yönünde. Amerika’da Teksas eyaletinde demir çelik fabrikas› sistemleri
üreten bir firma ile de yeni kurulacak
bir flirkette ortakl›k yap›lmas› için görüflme halindeyiz. Tabii bu ortakl›k görüflmeleri zaman al›yor. Bu firma için de
üretim yapmaktay›z, fabrikam›za yapt›klar› üçüncü ziyaretten sonra, bu isteklerini dile getirdiler. Prensip olarak da anlaflmaya vard›k.”
Kalitenin bir yaflam biçimi oldu¤una da
de¤inen Arslan, “Kalite üretilecek bir
konu, bunu hem mavi yakal› hem de
beyaz yakal› personelimizin gayretleri
ile baflard›k, fakat inan›n baz› konulara
kendimizi bile adapte etmekte zorland›k” diye konufluyor.
Hidrolift Genel Müdürü Arslan çevre ve
insan sa¤l›¤› hakk›ndaki hassasiyetleri
hakk›nda ise flöyle konufluyor: “Hidrolik
silindir üretimi, nihayetinde talafl› üre-
Henüz krizden ç›k›ld›¤› için Türkiye makine sektörünün ihracat rakamlar›n›n
yeterli olup olmad›¤›n› tart›flman›n çok
do¤ru olmad›¤›na da de¤inen Arslan
flöyle devam ediyor: “Sevincimiz, göstergelerin krizden ç›kt›¤›m›z›n iflaretini
veriyor olmas›. Geçen y›l ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda; otomotivin yüzde 53’lük art›fl,
makine ve teçhizat sektörünün yüzde
30’luk büyümesi karfl›dan bir ›fl›k geldi¤inin göstergesi, fakat, san›r›m, kriz etkisiyle, halen gelenin lokomotif olma ihtimali de olabilir diyerek temkinli davran›yoruz. Ad›mlar›m›z› dikkatli at›yoruz.”
Sektörün pek çok önemli sorunu oldu¤unu belirten Arslan, “Bunlar›n yerleri
de¤ifliyor.
Bazen finansman en önemli sorun olurken, zaman içinde yerini yetiflmifl personel problemine, bazen malzeme temini
problemine b›rak›yor, sonras›nda geçmiflte problem olmayan bir problem
aniden birinci derecede önemli oluyor.
Adeta bir sarmal fleklinde” diye konufluyor. Arslan flöyle devam ediyor: “Çözüm için ise umutluyuz. Tüm ülke olarak çal›flaca¤›z.
Bu problemler bu günden yar›na çözülecek problemler de¤il. Hidrolift olarak
inan›yoruz ki, Türkiye büyük bir ülke ve
biz bu problemlerin üstesinden geliriz.
Biz, Hidrolift olarak çal›flmakla Türkiye’nin önemli yerlere gelece¤ine inan›yoruz. Hep beraber çal›flaca¤›z, kazanc›m›z› yat›r›m ve Ar-Ge’ye yapaca¤›z. Bulundu¤umuz co¤rafya bizi zaten ileriye
tafl›yacakt›r.”
17
moment
¤ini belirtiyor ve flöyle devam ediyor:
“Hidrolift olarak da kazanc›m›z› üretim araçlar›na yat›rd›k. Bu yüzden de
üretim yapabilme noktas›nda s›k›nt›m›z yok, dünya devleri ile rekabet
edebilecek durumday›z. Onlar›n bize
göre avantajlar› malzeme kaynaklar›na
yak›n olmalar›, gerçekte de bu önemli
bir avantaj.”
expo
“GÖSTERGELER KR‹ZDEN ÇIKIfi
S‹NYAL‹ VER‹YOR”
moment
expo
KAPAK
18
expo
moment
19
Hidrolik presler
2008 YILINDA TÜRK‹YE’N‹N H‹DROL‹K PRES ‹HRACATI YÜZDE 21,6
ORANINDA ARTARAK 391 M‹LYON DOLARA, ‹THALATI ‹SE YÜZDE 39,9
ORANINDA ARTARAK 283 M‹LYON DOLARA YÜKSELD‹. 2009 YILINDA
‹SE TÜRK‹YE’N‹N H‹DROL‹K PRES ‹HRACATI YÜZDE 44,9, ‹THALATI ‹SE
YÜZDE 43,9 ORANINDA DÜfiÜfi GÖSTERD‹. GENEL OLARAK SEKTÖR DIfi
T‹CARET HACM‹ ELE ALINDI⁄INDA ‹HRACATIMIZIN ‹THALATIMIZDAN
FAZLA OLDU⁄U D‹KKAT ÇEK‹YOR.
KAPAK
expo
S
moment
20
ac iflleme teknolojileri ve hidrolik presler tüm üretim sektörlerinde etkin rol oynamaktad›r. Üretim sanayimizin d›fla
ba¤›ml›l›¤›n› mümkün oldu¤unca azaltarak daha güçlü bir Türkiye
hedefine ulaflma yolunda stratejik öneme sahip olan hidrolik pres sektörünün geliflmesi için ilgili kesimlerin bir
plan çerçevesinde gerekli deste¤i sa¤lamas› gerekmektedir. Uzun vadeli büyük yat›r›mlar ve ileri imalat tecrübesi
gerektiren tak›m tezgahlar› sektörümüz
için Gümrük Birli¤i’nin pazarda sa¤lad›¤› kolayl›klar ve AB kat›l›m süreci
geliflmifl ülkelerin Türkiye’de yat›r›m
yapma olanaklar›n› art›rmaktad›r. Ayr›ca, metal flekillendirmede uzmanlaflma
ve genç nüfus sektör için önemli avantajlar olarak de¤erlendirilmektedir.
Önümüzdeki dönemde, AB’nin tak›m
tezgâh› üretimini b›rakmas› ve Türkiye’nin üretim üssü olmas› en büyük f›rsat iken ucuz tezgâh ithali ile yurt içi ve
yurt d›fl› tak›m tezgâh› pazarlar›nda
Çin’in hâkim olmas› ise büyük tehdit
olarak görülmektedir. Hidrolik pres
sektörü ile ilgili olarak Moment Expo’nun sorular›n› Birim Makina sahibi
ve ayn› zamanda ‹malat müdürü olan
Aykut Karahan, Coflkunöz Makine Üretim ve Pazarlama Müdürü ‹brahim
Mart ve Disan Hidrolik ‹thalat ‹hracat
Müdürü Ahmet Y›lmaz yan›tlad›.
MODERN YAfiAM
MAK‹NELERE BA⁄LI
Modern yaflam›n gerekleri olarak ihtiyaç duydu¤umuz birçok ürünün üretimini yapan tekstil, g›da, kimya, otomotiv sanayilerinin yan›nda elektronik ve
haberleflme, savunma, havac›l›k sanayileri gibi kritik öneme sahip tüm ana
sanayi dallar›n›n faaliyetlerine devam
edebilmesi makine imalat sanayisinin
tasar›m ve üretimini gerçeklefltirdi¤i
makinelere ba¤l›d›r. Tüm sanayi mallar›n›n üretimi için gerekli olan makinelerin imalat›nda en temel unsur ise tak›m tezgâhlar›d›r. Kendi kendini üretebilen tek makine grubu olan tak›m tezgâhlar›n› üreten iflletmelerin, fabrika
kuran fabrikalar olmas› bu sektörü genel makine imalat sektörü içinde ayr›
bir noktaya yerlefltirmektedir.
Genel makine imalat sektöründe yaflanan küçük bir yenilik sanayi dallar›nda
nas›l bir geliflmeye yol aç›yor ise, tak›m tezgâhlar› sektöründe yaflanan bir
geliflme de benzer biçimde makine
imalat sektörünü güçlendirmektedir.
Malzeme biliminden, ileri elektronik
uygulamalar›na kadar, mühendislik
alan›nda birçok bilim dal› ile ilgili olan
tak›m tezgâhlar› sektörü yüksek katma
de¤erli ürün imalat› ve sahip oldu¤u
know-how ile bir ülkenin üretim kabiliyetleri ve teknoloji seviyesinin en temel
göstergelerinden biridir. Almanya, Japonya, ABD ve ‹talya gibi endüstri alan›nda dünyan›n en geliflmifl ülkelerinin
bafl›nda gelen devletlerin tamam› makine sektörünü özel bir kategoride de¤erlendirmekte ve makine sektörü içinde de tak›m tezgâhlar›na ayr› bir önem
EN FAZLA ‹HRACAT ALMANYA’DAN
SEKTÖRÜN
DÜNYADAK‹ DURUMU
vermektedir. Almanya ve Japonya
otomobil devi olmalar›n›, ABD ise savunma sanayisinde bu denli ilerlemesini, makine sektörünün temeli niteli¤indeki tak›m tezgâhlar› imalat yap›s›n›n çok sa¤lam olmas›na borçludur.
GEL‹fiM‹fi ÜLKELER‹N
OMURGASI TAKIM TEZGAHLARI
Geliflmifl ülkelerin sanayilerinin omurgas›n› teflkil eden Tak›m Tezgâhlar›
sektörü, teknoloji üretimindeki etkinli¤i
nedeniyle pek çok sektörün geliflmesini
direkt veya dolayl› olarak etkilemektedir. Tak›m Tezgâhlar› sektörü ifllevleri
bak›m›ndan ele al›nd›¤›nda en temel
olarak iki ana bölümde incelenebilir;
talafll› imalat ve sac iflleme teknolojileri.
Birleflmifl Milletler (BM) ‹statistik Bölümü verilerine göre, 2007 y›l›nda yaklafl›k 9,5 milyar Dolar olan sektör ihracat›
yüzde 10 oran›nda art›fl göstererek
2008 y›l›nda 10,5 milyar Dolar de¤erine
ulaflm›flt›r.
2007 y›l›nda tüm ülkelere yap›lan ihracat de¤eri baz›nda, Almanya’n›n 2008
y›l› ihracat› yüzde 7,6 artarak 1,9 milyar
21
moment
Bu bölümleri de kendi içlerinde incelendi¤inde talafll› imalat içinde tornalar, delik iflleme makinalar›, vargel tezgâhlar›, planya, brofllama, matkap, tafllama, frezeler yer almaktad›r. Sac iflleme teknolojileri dikkate al›nd›¤›nda
presler, profil iflleme makineleri ve
dövme makinelerini kapsamaktad›r.
Hidrolik presler ise geliflen üretim sanayinde tak›m tezgâhlar› aras›nda en
büyük paya sahiptir.
Gün geçtikçe tak›m tezgâh› içindeki
pay›n› art›rmaktad›r. Ülkemizdeki tak›m tezgâhlar› sektörü incelendi¤inde
yüzde 30’dan fazla bir k›sm›n›n sac iflleme teknolojileri aras›nda yer alan
hidrolik presler grubunun oluflturdu¤u
gözlenmektedir. Bununla birlikte, otomotiv ve beyaz eflya sektörlerinin de
etkisiyle geliflen sac iflleme tezgahlar›
üreticilerimizin Ar-Ge ve inovasyon
a¤›rl›kl› çal›flmalar› neticesinde ülkemiz
metal hidrolik pres ihtiyac›n› karfl›laman›n ötesinde bir üretim üssü haline
gelmifltir. Bu çal›flmada hidrolik pres
sektörü olarak tak›m tezgahlar› sektörünün bir alt kolu olarak 8462 GTIP ile
tan›mlanm›fl ve GTIP tan›mlar› afla¤›da
belirtilmifltir.
expo
2007 y›l›nda tüm ülkelere yap›lan ihracat de¤eri baz›nda,
Almanya’n›n 2008 y›l› ihracat› yüzde 7,6 artarak 1,9 milyar
Dolar seviyesine ulaflt›. Bu ülkeyi 1,8 milyar Dolar ile ‹talya
ve 1,4 milyar Dolar ile Japonya takip etti. Hidrolik presler
sektörün ihracat›nda ilk 20 ülke aras›nda en fazla ihracat
art›fl›n› yüzde 50 ile Çin gösterdi. Türkiye ise dünya ihracat›nda bir önceki y›la göre yüzde 21,6 art›fl ile 2008 y›l›nda
390 milyon Dolar ihracat ile 8. s›rada yer ald›. 2008 y›l›nda
sektörün ihracatç›s› ilk 20 firma aras›nda genel olarak art›fl
ivmesi görülse de, Malezya (yüzde 39) ve ‹ngiltere’nin ihracat›nda (yüzde 18,5) azalma dikkat çekmektedir.
KAPAK
yon Dolar seviyelerine ulaflm›flt›r. Dünya geneli ithalattan yüzde 2,4 pay alm›flt›r. 2008 y›ll›nda G.T.‹.P baz›nda
dünya ithalat›nda 8462.21 pozisyonunda tan›ml› ‘Say›sal Kontrollü Kavisleme, Katlama, Düzeltme/Yass›lafl.Tezgah’ grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülmektedir. 2007 y›l›nda ilk s›rada yer
alan ‘Dövme/Kalipta Dö¤me Tezgahlari-Çekiçleri’ ürün grubu çok düflük bir
oranda art›fl göstermifl (yüzde 0,8) ve
2008 y›l›nda ikinci s›raya gerilemifltir.
“ Makine sanayi için büyük önem tafl›yan sac
expo
iflleme teknolojileri ve hidrolik presler tüm üretim
sektörlerinde etkin rol oynamaktad›r. Üretim
sanayimizin d›fla ba¤›ml›l›¤›n› mümkün oldu¤unca
azaltarak daha güçlü bir Türkiye hedefine ulaflma
yolunda stratejik öneme sahip olan hidrolik pres
sektörünün geliflmesi için ilgili kesimlerin bir plan
çerçevesinde gerekli deste¤i sa¤lamas›
gerekmektedir.”
moment
22
Dolar seviyesine ulaflt›. Bu ülkeyi 1,8
milyar Dolar ile ‹talya ve 1,4 milyar Dolar ile Japonya takip etti. Hidrolik presler sektörün ihracat›nda ilk 20 ülke aras›nda en fazla ihracat art›fl›n› yüzde 50
ile Çin gösterdi. Türkiye ise dünya ihracat›nda bir önceki y›la göre yüzde
21,6 art›fl ile 2008 y›l›nda 390 milyon
Dolar ihracat ile 8. s›rada yer ald›. 2008
y›l›nda sektörün ihracatç›s› ilk 20 firma
aras›nda genel olarak art›fl ivmesi görülse de, Malezya (yüzde 39) ve ‹ngiltere’nin ihracat›nda (yüzde 18,5) azalma
dikkat çekmektedir. 2007 ve 2008 y›llar›nda, G.T.‹.P baz›nda dünya ihracat›nda, 8462.21 pozisyonunda tan›ml› ‘Say›sal Kontrollü Kavisleme, Katlama, Düzeltme/Yassilafl.Tezgah.’ grubunun ilk
s›rada yer ald›¤› görülür.
SEKTÖRÜN
TÜRK‹YE’DEK‹ DURUMU
2008 y›l› sektör ithalat›nda 11. s›rada
bulunan Türkiye, 2007 y›l›nda 202 milyon Dolar de¤erinde ithalat› yüzde 39,9
oran›nda artarak 2008 y›l›nda 283 mil-
Hidrolik pres sektörü tüm di¤er ana
sektörlerin içinde yer alan ve üretimin
bafllang›c› olarak belirtebilece¤imiz bir
sektördür.
Demir Çelik, otomotiv, beyaz eflya ve
makine gibi sektörlerde hidrolik presler daha yo¤un olarak kullan›lmakla
birlikte tüm di¤er sektörlerde de yer
H‹DROL‹K PRES SEKTÖRÜ ‹HRACATINDA BAfiLICA ÜLKELER
SIRA
ÜLKE
2007
2008
Almanya
1.784.202.000
1.920.611.000
De¤iflim
07-08
7,6
1
2
‹talya
1.601.500.302
1.763.135.993
10,1
3
Japonya
1.183.920.663
1.374.952.994
16,1
4
A.B.D
578.868.624
681.926.560
17,8
5
Çin
368.963.478
553.707.087
50,1
6
Güney Kore
402.537.905
446.830.986
11,0
7
Avusturya
330.524.377
405.005.719
22,5
8
Türkiye
321.338.650
390.787.704
21,6
9
Fransa
341.180.815
333.115.175
-2,4
Ç‹N’‹N SEKTÖR ‹THALATI
1,7 M‹LYAR
10
‹sviçre
334.835.145
328.702.012
-1,8
11
Belçika
243.742.916
299.359.094
22,8
2008 y›l›nda sektör ithalat› yüzde 10,4
artarak 11,4 milyar Dolara yükseldi.
Çin 1,7 milyar Dolara yaklaflarak dünya
s›ralamas›nda lider konumunu korudu.
Çin’i 905 milyon Dolarla ABD, 623 milyon Dolar ile Hindistan ve 618 milyon
Dolar ile Rusya izledi.
2008 y›l›nda, hidrolik pres ithalat›nda
ilk 20 ülkenin verileri incelendi¤inde;
yüzde 85,4 art›fl ile Brezilya en fazla art›fl kaydeden ülkeler aras›nda ilk s›rada
yer alm›fl ve bu ülkeyi Vietnam (yüzde
60) ile Hindistan (yüzde 53,9) takip etmifltir. Bu ülkeler aras›nda ithalat›nda
düflüfl kaydedilen olmad›.
12
‹spanya
294.069.246
269.251.721
-8,4
13
‹ngiltere
224.359.880
182.851.914
-18,5
14
Finladiya
188.247.702
178.487.132
-5,2
15
Kanada
139.858.620
166.356.639
18,9
16
Hong Kong
118.264.370
133.310.016
12,7
17
Hollanda
125.691.741
126.185.600
0,4
18
‹sveç
95.213.891
97.933.887
2,9
19
Malezya
122.332.098
74.675.745
-39,0
20
Çek Cumhuriyeti
Di¤er
TOPLAM
55.890.953
68.603.755
22,7
707.927.552
725.817.459
2,5
9.563.470.928
10.521.608.192
10,0
Kaynak: BM ‹statistik Bölümü
*2009 y›l› için tüm ülkelerin verileri yer almamaktad›r.(Ülkelerin %74 ü veri girifli yapm›flt›r.)
expo
moment
23
almaktad›r. 2008 y›l›nda 390 milyon
Dolar ihracat gerçeklefltiren sektör ihracat›, 2009 y›l›nda yüzde 44,9 oran›nda geriledi ve 215 milyon Dolar seviyesine indi. Türkiye’nin 2009 y›l›ndaki
sektör ihracat› ürün baz›nda incelendi¤inde, 66,2 milyon Dolar ile birinci
s›rada ‘Di¤er Rulo Haline Getirme,
Kavislendirme, Katlama, Makineleri’
kaleminin yer ald›¤› görülür.
2008-2009 y›llar›nda ihracat art›fl oran›
aç›s›ndan incelendi¤inde genel makine sektörü ve hidrolik presler sektörü
ihracat›nda gerileme yaflanmas›na
ra¤men Metal Karbürleri, Metalleri
‹fllemeye Mahsus Di¤er Pres, Makine
(yüzde 5,7) Ve Dövme/Kalipta Dö¤me
Tezgahlari-Çekiçleri (yüzde 112) ürün
gruplar›nda art›fllar göze çarpmaktad›r. Ayn› dönemde ihracat›nda en çok
düflüfl kaydedilen kalem ise “Nümerik
Kontrollü Makasla Kesme Tezgâh Ve
Presler” (yüzde 54,8) olmufltur. Hidrolik Pres sektörü 2009 y›l› ihracat›m›zda Almanya’n›n 16 milyon Dolar ile
birinci konumda yer ald›¤›, bu ülkeyi
11,6 milyon Dolar ile Irak ve 10,5 milyon Dolar ile ‹ran’›n takip etti¤i görülmektedir. 2009’da ihracatta düflüfl
yaflayan sektör, 2009 y›l›nda (serbest
bölgeler dahil olmak üzere) 147 ülkeye ihracat gerçeklefltirmifltir.
2008 SEKTÖR ‹THALATI
283 M‹LYON DOLAR
2008 y›l›nda 283 milyon Dolar seviyelerinde olan hidrolik pres sektörü ithalat›, 2009 y›l›nda genel makine ve aksamlar› ithalat›nda kaydedilen yüzde 24,3
oran›ndaki daralmadan daha büyük bir
oranda azalarak (yüzde 43,2) 159 milyon Dolar olarak gerçekleflmifltir. Türkiye’nin 2009 y›l›nda ithal etti¤i hidrolik pres sektörü, G.T.‹.P. baz›nda incelendi¤inde; 33 milyon Dolar ile birinci
s›rada ‘Dövme/Kal›pta Dö¤me Tezgahlar›-Çekiçleri’ kaleminin yer ald›¤›, bu
ürünü 31 milyon Dolar ile ‘Di¤er Rulo
Haline Getirme, Kavislendirme, Katla-
expo
KAPAK
moment
24
ma, Makineleri’ ve 18 milyon Dolar ile
‘Metal Karbürleri, Metalleri ‹fllemeye
Mahsus Di¤er Pres’ grubunun izledi¤i
görülmektedir.
2009 y›l›nda sektör ithalat›nda 6’l›
G.T.‹.P. baz›nda ço¤u kalemlerde gerileme kaydedilmifltir. En büyük düflüfller s›ras›yla yüzde 78 ile ‘Say›sal Kontrollü Kavisleme, Katlama, Düzeltme/Yass›lafl.Tezgah.’ kaleminde, yüzde 55,6 ile ‘Makas Tipi Kesme Makineleri (Presler Dahil)-Di¤er’ kaydedilmifltir. Bunun yan› s›ra ‘Di¤er Rulo
Haline Getirme, Kavislendirme, Katlama, Makineleri’ G.T.‹.P.’inde yüzde 10
ve ‘Nümerik Kontrollü Makasla Kesme Tezgah Ve Presler’ G.T.‹.P.’inde
yüzde 19,6 oran›nda bir art›fl kaydedilmifltir.
2009 y›l›nda hidrolik pres sektörü ithalat›m›zda önemli yer tutan ülkeler
aras›nda ilk üç s›ray› Almanya (34,4
milyon Dolar), ‹talya (28,5 milyon Dolar) ve Fransa (19,5 milyon Dolar) alm›flt›r. 2009 y›l› ithalat›m›zda ilk 20 ülkenin de¤iflim oranlar› esas al›nd›¤›nda; genel olarak ithalat oranlar›nda
azal›fl yafland›¤› kaydedilmesine ra¤men yüzde 540,9 ile Kanada ve yüzde
412,3 ile Hindistan’dan ithalat art›fl›
dikkat çekmektedir. En büyük düflüfl
ise yüzde 95,8 ile Japonya’dan ithalat›m›zda kaydedilmifltir. Japonya’dan
son 3 y›l içinde ithalat›m›z incelendi¤inde 2008 y›l›nda 22 milyon Dolar
seviyesine ulaflan ithalat›m›z 2009 y›l›nda 1 milyon Dolar alt›nda gerçekleflmifltir.
‹HRACATIMIZ
‹THALATIMIZDAN FAZLA
2008 y›l›nda Türkiye’nin hidrolik pres
sektör ihracat› yüzde 21,6 oran›nda
artarak 391 milyon Dolara, ithalat› ise
yüzde 39,9 oran›nda artarak 283 milyon dolara yükselmifltir. 2009 y›l›nda
Türkiye’nin hidrolik pres sektörü ihracat› yüzde 44,9, ithalat› ise yüzde 43,9
oran›nda düflüfl göstermifltir. Genel
olarak sektör d›fl ticaret hacmi ele
al›nd›¤›nda ihracat›m›z›n ithalat›m›zdan fazla oldu¤u dikkat çekmektedir.
Ülkemizde tak›m tezgâhlar› sektörünün genel durumuna bakt›¤›m›zda,
2008 y›l›nda 1,2 milyar Dolarl›k, 2009
y›l›nda ise küresel kriz neticesinde 645
H‹DROL‹K PRES ‹THALATINDA BAfiLICA ÜLKELER
SIRA
ÜLKE
2007
1
Çin
1.635.443.167
1.688.421.978
De¤iflim
07-08
3,2
2
A.B.D
810.220.935
905.582.333
11,8
3
Hindistan
404.969.082
623.193.898
53,9
4
Rusya
447.449.328
618.220.735
38,2
5
Almanya
543.644.000
578.866.000
6,5
6
Meksika
545.826.967
454.611.325
-16,7
7
Tayland
321.126.139
354.112.639
10,3
8
Brezilya
190.869.056
353.919.252
85,4
9
Fransa
282.683.920
301.095.914
6,5
10
‹talya
305.727.170
291.686.680
-4,6
11
Türkiye
202.581.967
283.488.198
39,9
12
Vietnam
167.013.682
267.147.283
60,0
13
‹spanya
291.795.687
261.043.879
-10,5
14
Polonya
207.167.802
253.008.801
22,1
15
Kanada
248.657.715
223.565.322
-10,1
16
‹ngiltere
368.079.831
218.823.713
-40,5
17
Güney Kore
261.375.174
205.059.819
-21,5
18
Çek Cumhuriyeti
175.833.331
190.610.247
8,4
19
Belçika
139.358.427
187.394.118
34,5
20
Malezya
144.300.532
169.383.813
17,4
2.672.613.949
3.019.515.634
13,0
10.366.737.861
11.448.751.581
10,4
Di¤er
TOPLAM
2008
Kaynak: BM ‹statistik Bölümü
milyon’luk bir iç tüketim / kullan›m
söz konusudur. Bu rakam ülkemizin
sanayileflmesi ad›na önemli bir göstergedir. Çünkü tak›m tezgâhlar› tamam›yla üretime yönelik en önemli
girdiyi teflkil etmektedir.
Ülkemizde ithalat›n tüketimi karfl›lama
oran› yüzde 75’lerden yüzde 85 seviyesine ç›km›fl bulunmaktad›r. Önümüzdeki dönemlerde bu oran›n h›zl›
bir flekilde düflürülmesi gerekmektedir.
Ülkemizin üretim, ihracat ve istihdam
kapasitesine sa¤lad›¤› önemli katk›lardan dolay› gündemde yeterince yer
alan otomotiv ve tekstil sanayimizin
ba¤›ms›z bir flekilde geliflmesinin temeli olan makine sanayi için büyük
önem tafl›yan sac iflleme teknolojileri
ve hidrolik presler tüm üretim sektörlerinde etkin rol oynamaktad›r. Üretim sanayimizin d›fla ba¤›ml›l›¤›n›
mümkün oldu¤unca azaltarak daha
güçlü bir Türkiye hedefine ulaflma yolunda stratejik öneme sahip olan hidrolik pres sektörünün geliflmesi için ilgili kesimlerin bir plan çerçevesinde
gerekli deste¤i sa¤lamas› gerekmektedir.
Uzun vadeli büyük yat›r›mlar ve ileri
imalat tecrübesi gerektiren tak›m tezgahlar› sektörümüz için Gümrük Birli¤i’nin pazarda sa¤lad›¤› kolayl›klar ve
AB kat›l›m süreci geliflmifl ülkelerin
Türkiye’de yat›r›m yapma olanaklar›n›
art›rmaktad›r. Ayr›ca, metal flekillendirmede uzmanlaflma ve genç nüfus
sektör için önemli avantajlar olarak de¤erlendirilmektedir. Önümüzdeki dönemde, AB’nin tak›m tezgâh› üretimini
b›rakmas› ve Türkiye’nin üretim üssü
olmas› en büyük f›rsat iken ucuz tezgâh ithali ile yurt içi ve yurt d›fl› tak›m
tezgâh› pazarlar›nda Çin’in hâkim olmas› ise büyük tehdit olarak görülmektedir.
Sektörün klasik olarak normlar›n d›fl›ndaki üretim, kalifiye personel yetersizli¤i, rakip ülkelerin finansal araçlar›na
sahip olmama gibi s›k›nt›larla karfl›
karfl›ya oldu¤una da de¤inen Karahan
flöyle devam ediyor: “Katma de¤er üreten ve stratejik bir sektör olan makine
imalat›n›n tamamen devlet taraf›ndan
desteklenmesi gereklidir. Fakat malumunuz ülkemizde böyle bir uygulama
olmad›¤› ve olmas› da çok zor olaca¤›
için her firma kendi yarat›c› fikirlerini
uygulamaya koyarak ve Ar-Ge’ye azami önem vererek ilerleyebilir.”
“TERC‹H‹M‹Z YÜKSEK TONAJLI
OTOMASYON S‹STEMLER‹”
Coflkunöz Makine Üretim ve Pazarlama
Müdürü ‹brahim Mart ise sektörün durumunu flöyle de¤erlendiriyor: “Hidrolik pres sektörü çok hareketli bir sektör
de¤il. Otomotivde kullan›m› zamanla
EN FAZLA ‹THALAT ARTIfiI
BREZ‹LYA’DAN
2008 y›l›nda, hidrolik pres ithalat›nda ilk 20 ülkenin verileri
incelendi¤inde; yüzde 85,4 art›fl ile Brezilya en fazla art›fl
kaydeden ülkeler aras›nda ilk s›rada yer alm›fl ve bu ülkeyi
Vietnam (yüzde 60) ile Hindistan (yüzde 53,9) takip etmifltir. Bu ülkeler aras›nda ithalat›nda düflüfl kaydedilen olmad›.
2008 y›l› sektör ithalat›nda 11. s›rada bulunan Türkiye,
2007 y›l›nda 202 milyon Dolar de¤erinde ithalat› yüzde
39,9 oran›nda artarak 2008 y›l›nda 283 milyon Dolar seviyelerine ulaflm›flt›r. Dünya geneli ithalattan yüzde 2,4 pay
alm›flt›r.
azald›. Daha çok beyaz eflya sektöründe kullan›m› oldu¤unu söyleyebilirim.
Otomotivde de presler daha çok egzantrik preslere kayd›. Genel olarak
sektörde bir daralma söz konusu.
Onun d›fl›nda kriz nedeniyle de yat›r›mlar durgun geçiyor. ‹ç pazar anlaexpo
Birim Makina sahibi ve ayn› zamanda
‹malat Müdürü olan Aykut Karahan ise
hidrolik pres sektörünün durumunu
flöyle de¤erlendiriyor: “Hidrolik pres
sektörü ülkemizde hayli geliflmifltir ve
geliflmeye de devam etmektedir. Bugün sanayileflmifl ülkelerin ürünleriyle
Türk ürünleri aras›ndaki kalite fark›
çok azalm›flt›r. Fiyat olarak ise Türk
ürünlerinin çok ciddi bir rekabet avantaj› vard›r. Dolay›s›yla sektörümüzün
önü çok aç›kt›r. ‹hracat olarak daha
parlak olan sektörün iç pazardaki durumu ise di¤er makine sektörlerinde
oldu¤u gibi orta flekerli gitmeye devam
etmektedir. Zaten y›lard›r ihracatla
ayakta al›flmaya durdu¤umuz için bu
durum da bizi Avrupa ve Ortado¤u pazar›nda önemli yerlere getirmifltir. ‹nan›yorum ki sektör ihracatla hacmini
daha da artt›racak ve geliflecektir.”
25
moment
“SEKTÖRÜMÜZÜN ÖNÜ AÇIK”
expo
KAPAK
moment
26
m›nda bakt›¤›m›zda da talep daralmas›
var. Orta Do¤u, Kuzey Afrika ve özellikle M›s›r gibi ülkelerden talepler geliyor. Ancak bu ülkelerde de bizimle çal›flma anlam›nda s›k›nt›lar var. Bize çok
s›cak bakt›klar›n› söyleyemem. Bize
pek talepleri oldu¤unu söyleyemem.
Geçti¤imiz dönemde bu ülkelerden birinin hidrolik pres talepleri oldu¤unu
ö¤rendim. Konuyla ilgili firmaya bir
“ Hidrolik pres sektörü ülkemizde hayli geliflmifltir ve
geliflmeye de devam etmektedir. Bugün sanayileflmifl
ülkelerin ürünleriyle Türk ürünleri aras›ndaki kalite fark›
çok azalm›flt›r. Fiyat olarak ise Türk ürünlerinin çok
ciddi bir rekabet avantaj› vard›r. Dolay›s›yla
sektörümüzün önü çok aç›kt›r. ‹hracat olarak daha
parlak olan sektörün iç pazardaki durumu ise di¤er
makine sektörlerinde oldu¤u gibi orta flekerli gitmeye
devam etmektedir.”
yaz› yazd›m ancak olumlu bir cevap
alamad›m. fiu anda orada bulunan bir
sat›fl firmas›ndan nedenini ö¤renmek
için çal›flmalar›m›z› sürdürüyoruz.”
Hidrolik pres sektöründe en önemli
girdinin hidrolik ünite oldu¤unun alt›n›
çizen Coflkunöz Makine Üretim ve Pazarlama Müdürü ‹brahim Mart flöyle
devam ediyor: “Hidrolik üniteler yurt
d›fl›ndan sa¤lan›yor. Bu üniteler yabanc› menfleli olunca da en önemli girdi buradan oluyor. Hem teminde hem
de fiyatta s›k›nt›lar yafl›yoruz. Enerji
Türkiye’de pahal›, vergiler yüksek. Teknolojik olarak ise Türkiye önemli bir
aflama kaydetti. Hidrolik pres daralan
bir sektör bu nedenle yüksek tonajl›
otomasyon sistemleri üretilmesi bizim
tercihimiz.”
“SEKTÖRÜN GELECE⁄‹ PARLAK”
1992 y›l›ndan itibaren hidrolik makina
sektöründe hizmet veren Disan Hidrolik ‹thalat ‹hracat Müdürü Ahmet Y›l-
ÜLKELERE GÖRE SEKTÖR ‹HRACATI $
(2009 YILINA GÖRE DE⁄ER SIRALI)
SIRA
ÜLKE
2007
2008
2009
19.660.725
31.003.916
16.383.039
De¤iflim % De¤iflim %
07-08
08-09
-47,2
57,7
1
ALMANYA
2
IRAK
1.254.809
3.098.459
11.597.652
146,9
274,3
3
‹RAN
7.477.764
5.618.458
10.537.929
-24,9
87,6
4
SUUD‹ ARAB‹STAN
6.283.752
8.880.530
10.495.902
41,3
18,2
5
A.B.D.
10.496.178
11.281.829
9.045.152
7,5
-19,8
6
POLONYA
10.492.390
17.791.304
8.097.524
69,6
-54,5
7
BREZ‹LYA
9.712.982
21.557.946
8.035.029
121,9
-62,7
8
‹TALYA
8.202.011
12.272.802
7.623.342
49,6
-37,9
9
RUSYA FEDER.
14.297.008
14.310.917
7.576.246
0,1
-47,1
10
FRANSA
11
BURSA SER. BÖL.
12
13
4.404.783
5.734.526
6.381.987
30,2
11,3
57.789.860
46.514.573
5.991.246
-19,5
-87,1
AZERBAYCAN-NAHÇ.
1.016.212
6.886.576
4.952.895
577,7
-28,1
AVUSTRALYA
5.425.101
4.809.202
4.846.759
-11,4
0,8
14
MISIR
3.369.925
5.537.084
4.793.697
64,3
-13,4
15
B‹R.ARAP EM‹RL‹K.
6.518.204
6.532.054
4.686.678
0,2
-28,3
16
‹SPANYA
19.369.139
17.321.831
4.271.642
-10,6
-75,3
17
HOLLANDA
4.265.718
7.985.818
3.999.604
87,2
-49,9
18
SUR‹YE
2.883.992
2.708.158
3.679.673
-6,1
35,9
19
BULGAR‹STAN
8.235.305
10.589.586
3.661.356
28,6
-65,4
20
KANADA
3.654.494
4.624.633
3.215.212
26,5
-30,5
D‹⁄ER
116.528.298
145.727.502
75.411.137
25,1
-48,3
TOPLAM
321.338.650
390.787.704
215.283.701
21,6
-44,9
Kaynak: TÜ‹K
TÜRK‹YE’N‹N SEKTÖR ‹HRACATI
Türkiye’nin 2009 y›l›ndaki sektör ihracat› ürün baz›nda incelendi¤inde, 66,2 milyon Dolar ile birinci s›rada ‘Di¤er Rulo
Haline Getirme, Kavislendirme, Katlama, Makineleri’ kaleminin yer ald›¤› görülür. 2008-2009 y›llar›nda ihracat art›fl
oran› aç›s›ndan incelendi¤inde genel makine sektörü ve hidrolik presler sektörü ihracat›nda gerileme yaflanmas›na ra¤men Metal Karbürleri, Metalleri ‹fllemeye Mahsus Di¤er
Pres, Makine (yüzde 5,7) Ve Dövme/Kalipta Dö¤me Tezgahlari-Çekiçleri (yüzde 112) ürün gruplar›nda art›fllar göze
çarpmaktad›r.
Ayn› dönemde ihracat›nda en çok düflüfl kaydedilen kalem
ise “Nümerik Kontrollü Makasla Kesme Tezgâh Ve Presler”
(yüzde 54,8) olmufltur.
ürünler üretmektir. Bu yöndeki çal›flmalar›m›z› sadece bugün de¤il gelecekte de devam ettirmenin görevimiz
oldu¤una inan›yoruz. Dönüflüm teknolojisinin geliflmelerine paralel olarak
ürünlerimizin yenilenmesiyle birlikte
daha temiz bir do¤a için çevre kirlili¤inin önlenmesine yönelik katk›da bulunmaktan onur duyuyoruz.”
Disan Hidrolik ‹thalat ‹hracat Müdürü
Ahmet Y›lmaz sektörün durumunu ise
flöyle de¤erlendiriyor: “Geri dönüflüm
sektöründe özellikle ka¤›t dönüflümünde Türkiye’nin lider firmalar›ndan biriyiz. Kalitemiz Avrupa Birli¤i (AB) standartlar›nda ancak fiyatlar›m›z çok da
düflük. Geri dönüflüm sektörü Türkiye’de yeni yeni oluflmakta olan bir sektör. Biz hem ka¤›t balyalama hem de
ayr›flt›rmada komple üniteler yap›yoruz. Türkiye’de hem metal geri dönüflümünde hem de ka¤›t geri dönüflümde çal›flan önemli birkaç firma var. Kriz
di¤er sektörleri oldu¤u gibi biz de etkiledi. Herkes ucuz imalata yöneliyor.
Türkiye hidrolik pres sektörünün gelece¤i için firmalar›n kendilerini iyi tan›tmalar› gerekiyor. Biz daha çok Avrupa
ülkeleri dahil, Orta Do¤u’ya Cezayir,
Fas ve Libya, Suriye, Dubai gibi ülkelere ihracat gerçeklefltiriyoruz. Türkiye’de geri dönüflüm sektörüne yavafl
yavafl büyük yat›r›mlar yap›lmaya baflland›. Sektörün gelece¤inin parlak oldu¤unu düflünüyorum.”
Kaynaklar:
- Türkiye ‹statistik Kurumu
- Birleflmifl Milletler ‹stastik Veri Taban› (COMTRADE)
expo
rak daha modüler, kurulumu, bak›m›
kolay ifllevse konveyörler gelifltirerek,
tesis maliyetlerini düflürmek için
önemli çal›flmalar yapm›fl bulunmaktay›z ve nihayet bu çal›flmalar›m›z›n sonuçlar›n› imalatlar›m›zda görmekteyiz.”
Uzman kadrosu ve teknik ekibiyle birlikte yap›lan verimlilik analizleriyle
yüksek kalitede düflük maliyetli balyalama presleri üretilerek dünya pazar›na
girme f›rsat› yakalad›klar›n›n da alt›n›
çizen Y›lmaz, “Bu ba¤lamda Do¤u Avrupa (Bulgaristan, Yunanistan, Romanya vs...) ve Ortado¤u ülkelerine ihracat
yapmaya bafllanm›fl ve di¤er ülkelere
yönelik çal›flmalar da h›zla yap›lmaktad›r” diyor. Ürünlerin sat›fl sonras› hizmetlerinin müflterilerin istekleri do¤rultusunda gelifltirilmifl ve her türlü
teknik deste¤in ürün sat›fl garantisi
kapsam›nda sunuldu¤unun alt›n› çizen
Y›lmaz flöyle devam ediyor: “Bizce bu
sektördeki en önemli unsur güvenli,
kaliteli, dayan›kl› ve kolay kullan›labilir
27
moment
maz ise flöyle konufluyor: “‹lk çal›flmalar›n› vinç imalat›nda yo¤unlaflt›ran kuruluflumuz balyalama presleri ve di¤er
hidrolik makinalar›n da üretimiyle
ürün yelpazesini geniflletmifltir. Ürün
yelpazemiz ka¤›t balya presi, metal balya presi, hurda demir kesme makas› ve
presi, shredder, evrak imha, statik
kompaktör, konveyör, çöp ayr›flt›rma
tesisleri, kanca vinci, mobil hurda vinci, sabit hurda vinci, süpürgelik sistemi, tromel, üçlü elek gibi geri dönüflüm sektöründe çöpün ay›klanmas›,
balyalanmas› ve nakliyesinde ihtiyaç
duyulan hemen her makinay› içermektedir. Üretti¤imiz makinelerde yüksek
kalite ve güvenli¤e verdi¤imiz önem
bize müflteri memnuniyeti ve sektörde
‘marka’ olmam›z› sa¤lam›flt›r. Özellikle
balyalama presleri üzerinde yap›lan
uzun Ar-Ge çal›flmalar› neticesinde
hem var olan pazar pay›m›z sa¤lamlaflm›fl hem de artm›flt›r. Son y›llarda çöp
ayr›flt›rma tesisleri üzerine yo¤unlafla-
expo
ÜLKELERDEN
moment
28
Güney Kore
GÜNEY KORE’N‹N ‹THALATI YÜZDE 22 ARTARAK 2008 YILINDA 435 M‹LYAR
DOLARA ULAfiTI. AYNI YILDA ÜLKEN‹N GENEL ‹THALATINDA EN ÇOK PAYI ALAN
‹LK ÜÇ ÜLKE SIRASIYLA Ç‹N, JAPONYA VE ABD OLDU. TÜRK‹YE 2008 YILI
VER‹LER‹NE GÖRE GÜNEY KORE’N‹N ‹THALATINDA B‹R ÖNCEK‹ YILA GÖRE YÜZDE
28,5 ARTIfiLA 54. SIRADA YER ALDI.
moment
29
expo
ÜLKELERDEN
expo
G
moment
30
üney Kore; ekonomisini,
1950’lerde k›s›tl› bir alanda
sürdürebilen tar›ma ve bal›kç›l›¤a dayal› geleneksel bir
yap›dan, sanayi ve hizmetler
sektörünün egemen oldu¤u bir yap›ya
kavuflturmay› baflard›. Bu haliyle ülke;
bölgenin en önemli ekonomik aktörleri
aras›nda say›l›yor. Son 30 y›lda dünyan›n en h›zl› büyüyen ekonomilerinden
birine sahip olan Güney Kore; 1962 y›l›nda endüstrileflmede bafllatt›¤› ilerleme ile ihracata dayal› bir büyüme politikas› izledi.
1997-2001 y›llar› imalat sanayi büyüme
oranlar› aç›s›ndan geçmiflin büyük art›fllar›na ulaflamamas›na karfl›n, ekonomi y›lda ortalama yüzde 4,1 oran›nda
büyüme gösterdi. Kriz sonras›nda en
h›zl› kendini toparlayan sektör ise imalat sanayi olarak kay›tlara geçti. Bu art›fl özellikle artan d›fl talep, iç tüketim
talebinde meydana gelen canlanma ve
yerel yat›r›mlardaki art›fltan kaynaklan›yor. ‹malat sanayinin geliflmesinde
en etkili sektörler ise “bilgi teknolojileri” ve “ileri teknoloji” oldu.
Günümüze Güney Kore, gemi yap›m›nda dünyada birinci, yar› iletkenlerde
üçüncü, otomobil ve Petro kimyada beflinci ve demir çelikte 6. büyük kapasiteye sahiptir.
Güney Kore’ye mal ithalat› serbestken,
liberalize edilecek olan 8 kalem et ve et
mamulü d›fl›nda ithali izne tabi madde
bulunmuyor. 1999 y›l› itibariyle ithalatta liberalizasyon oran› yüzde 99’a ulaflt›. Çevre, sa¤l›k ve teknoloji gibi nedenlerle birçok madde ithalden önce
ve sonra kontrole tabi tutuluyor.
Yüzde 70’i da¤larla kapl› olan Kore,
dünyan›n co¤rafi olarak en da¤l›k bölgeleri aras›nda yer al›yor. Yar›madan›n
yüzölçümü 222.154 kilometrekare iken
Güney Kore’nin yüzölçümü ise 99.154
kilometrekaredir. Mo¤ol ›rk›ndan geldikleri iddia edilen Koreliler, homojen
etnik yap›lar› ile özgün dil, kültür ve
geleneklere sahiptir. 1995 y›l› itibar›yla
44,6 milyon nüfusa sahip olup, nüfus
art›fl h›z› yüzde 0,9, nüfus yo¤unlu¤u
kilometrekare bafl›na 451,3 kifli ve ortalama aile büyüklü¤ü 3,8 kiflidir.
Nüfus art›fl oran› da 1950'lerde yüzde
3'den daha fazla iken bu oran 2005 y›l›nda yüzde 0.38'lere kadar geriledi.
1
Çin
38.648.136
48.556.596
63.025.152
2007/08
De¤iflim %
76.926.968
22,1
2
Japonya
48.403.128
51.926.276
56.250.096
60.956.292
8,4
3
Amerika Birleflik Devletleri
30.787.576
33.796.576
37.392.948
38.555.952
3,1
4
Suudi Arabistan
16.105.792
20.552.110
21.163.160
33.781.940
59,6
5
B. A. E.
10.018.317
12.930.857
12.655.906
19.248.520
52,1
6
Avustralya
9.858.938
11.309.104
13.232.242
18.000.176
36,0
7
Almanya
9.772.493
11.362.539
13.534.214
14.769.087
9,1
8
Katar
5.599.252
6.985.170
8.453.894
14.374.568
70,0
9
Kuveyt
5.976.995
8.133.477
8.746.780
12.129.175
38,7
10 Endonezya
8.184.433
8.848.554
9.113.843
11.320.291
24,2
11 Tayvan
8.049.551
9.287.534
9.966.531
10.642.868
6,8
12 Malezya
6.011.639
7.242.466
8.442.221
9.909.105
17,4
13 Singapur
5.317.585
5.886.659
6.859.610
8.361.728
21,9
GÜNEY KORE SERMAYEL‹
fi‹RKETLER TÜRK‹YE’DE
YATIRIM YAPIYOR
14 Rusya
3.936.616
4.572.967
6.977.473
8.340.055
19,5
15 ‹ran
3.534.857
5.049.156
6.481.826
8.223.057
26,9
16 Hindistan
2.112.076
3.640.789
4.624.421
6.581.241
42,3
‹ki ülke aras›ndaki ticari ve ekonomik
iliflkilerin en önemli aya¤›n› Türkiye’de
yat›r›m yapan Güney Kore sermayeli
flirketler oluflturuyor. Bu ülke merkezli
51 firman›n 88 yerli orta¤›yla Türkiye`deki yat›r›m tutar› toplamda 105
milyon TL`yi buluyor. fiirketler, a¤›rl›kl›
olarak otomotiv, biliflim ve elektronik,
madencilik, turizm ve imalat alanlar›nda faaliyet gösteriyor. Güney Kore'nin
ekonomisini gelifltirmesi ve politik istikrara ulaflmas› ise 1990 y›llar›n›n ortalar›n› buldu.
Güney Kore'de yaklafl›k olarak 378 bin
yabanc› iflçi bulundu¤u ve bunun yüzde 52'sinin yasal olmayan yollardan çal›flmakta oldu¤u ifade ediliyor. Güney
17 Umman
3.705.112
5.128.708
3.813.862
5.694.692
49,3
18 Fransa
2.767.558
3.244.608
4.051.488
4.885.112
20,6
expo
GÜNEY KORE’N‹N ÜLKELER BAZINDA ‹THALATI (B‹N $)
19 Kanada
2.603.685
3.091.214
3.254.302
4.403.413
35,3
31
20 Brezilya
2.500.785
2.706.904
2.793.711
4.380.460
56,8
54 Türkiye
127.401
194.333
281.570
361.913
28,5
moment
Bunun sebebi de insanlar›n daha az
çocuk sahibi olma isteklerinden kaynaklan›yor.1960 y›l›ndan itibaren h›zl›
bir kentleflme ve k›rsal alanlardan flehirlere do¤ru bir göç dalgas› bafllad›.
Nüfus 2006 y›l› rakamlar›na göre
49.024.737’dur. Nüfus yo¤unlu¤u kilometre bafl›na 480 kiflidir. H›zl› nüfus art›fl› bir zamanlar ciddi bir sosyal problem olmas›na ra¤men, baflar›l› aile
planlamas› kampanyalar› ile do¤um
oran› düflürüldü.
fiu anda nüfusun yüzde 85'i flehirlerde
yafl›yor. II. Dünya Savafl›’ndan sonra 4
milyondan fazla bir nüfus Kuzey taraftan güneye geçifl yapt›. Bu aniden
meydana gelen nüfus art›fl› Güney Kore'den gerçekleflen göçlerle birlikte
dengeledi.
SIRA ÜLKE
Di¤er
Toplam
2005
2006
2007
2008
37.213.659
44.932.891
55.725.774
63.424.779
13,8
261.235.584
309.379.488
356.841.024
435.271.392
22,0
Kaynak: www.trademap.org (BM istatistik bölümü verileri)
Kore’nin mali sisteminde Merkez Bankas› bankac›l›k sisteminde baflat rol oynayarak para politikas›n› yürütüyor ve
di¤er banka ve finans kurumlar› aras›nda gözetim görevi yap›yor. Güney
Kore’de bankalar; mevduat bankalar›
Güney Kore’nin 84. fas›l baz›nda makine ithalat› 2008
y›l›nda bir önceki seneye göre yüzde 4,2 oran›nda
art›fl göstererek 40,5 milyar dolara ulaflt›.
BM verilerine göre 2008 y›l›nda Güney Kore’nin
makine ihraç etti¤i ülkeler aras›nda 21. s›rada yer
alan Türkiye, Güney Kore’nin makine ithal etti¤i ülkeler
aras›nda ise 36. s›rada bulunuyor.
ve uzman bankalar olarak s›n›fland›r›l›yor. Uzman bankalar ekonomik politikaya destek sa¤lamak ve baz› sektörlerin ihtiyaçlar›n› gidermek üzere kurulmufl bir yap›ya sahipler. Bu bankalar
aras›nda Kore Sanayi Bankas›, ‹thalat
‹hracat Bankas›, Konut Bankas› say›labilir. Güney Kore’de di¤er bir banka
türü olan yat›r›m bankalar›, aktiflerinden daha fazla borçlanmalar› nedeni
ile krizin sorumlular› aras›nda görülmüfl ve 14 adedi kapat›lm›flt›r. Kriz nedeniyle baz› bankalar›n birlefltirilmeleri
baz›lar›n›n da yabanc›lara sat›fl› ile sermaye yap›lar›n›n güçlendirilmesine çal›fl›l›yor.
DÜNYANIN EN GÜÇLÜ ‹LK
Y‹RM‹ EKONOM‹S‹ ARASINDA
1960 bafllar›nda savafltan ç›km›fl bir tar›m ülkesi olan Güney Kore, 1962’de
bafllat›lan ihracat amaçl› kalk›nma pla-
expo
ÜLKELERDEN
moment
32
n› çerçevesinde bugün dünyada ve
Uzak Do¤u’da sosyal ve ekonomik aç›dan sa¤lad›¤› geliflme ile örnek gösterilecek bir ülkedir. Güney Kore; çeflitli
dalgalanmalar yaflamakla birlikte
GSY‹H 1963–1990 y›llar› aral›¤›nda ortalama y›ll›k yüzde 9 büyüme kaydetti.
‹hracat alan›nda eriflti¤i büyük baflar›,
Güney Kore’nin gelifliminin en önemli
göstergesi olarak say›l›yor. 1998 y›l›nda
Uzak Do¤u’da yaflanan krizden sonra
ekonomisini genel olarak toparlam›fl ve
kriz öncesinden daha yüksek bir büyüme h›z› yakalanm›flt›r. Güney Kore’nin
reel GSY‹H; 1999 y›l›nda yüzde 9,4 ve
2000 y›l›nda da yüzde 8,5 oran›nda büyüyerek, uygulanan mali ve para politikalar›n›n da deste¤iyle 1988 y›l›ndan
sonra görülen en yüksek de¤ere ulaflt›.
1960’lardan bu yana düzenli bir büyüme gösteren Güney Kore, bugün dünyan›n önemli sanayileflmifl ülkeleri aras›nda yer al›yor. 40 y›l önce GSY‹H’si
oldukça düflük olan G. Kore, bugün
dünyan›n en güçlü ilk yirmi ekonomisine sahip ülkeleri aras›nda say›l›yor.
Ekonomisinin yüzde 52’si ihracata dayal› Kore Cumhuriyeti küresel ekonomik krizin yaralar›n› 2009 y›l›n›n ortalar›ndan itibaren sarmaya bafllad›. Bunda, hükümetin ald›¤› faiz indirimi, piyasaya likidite arz›, vergi indirimleri gibi tedbirlerin pay› büyüktür. G. Kore
hükümeti; artan bütçe harcamalar› ve
d›fl borçlanmaya ra¤men tedbirleri uygulamak ve yeni önlemler almak konusundaki kararl›l›¤›n› 2009 y›l› içerisinde
birçok kere ortaya koydu. Sanayi üreti-
mi, ihracat, ithalat, sermaye yat›r›mlar›
ve iç talepte h›z kesen düflüfl oranlar›
ve piyasalarda esen olumlu hava sonras›nda 2009 y›l› hedefleri hükümet taraf›ndan y›l içerisinde birkaç kez revize
edildi. Güney Kore “Küreselleflme” politikas› çerçevesinde tüm uluslararas›
örgütlerde ve forumlarda etkin rol al›yor. WTO, OECD, APEC, ASEAN ve
ASEM üyesi olan ülke, AG‹T’te de kat›l›mc› ülke konumunda bulunuyor. 1996
y›l›nda OECD’ye üye olan Güney Kore’nin bu konumu, geliflmifl ülkeler
aras›nda yer almas›n›n do¤al sonucu
olarak de¤erlendirilebilir.
MAK‹NE VE AKSAMLARI
‹HRACATININ PAYI YÜZDE 10
Birleflmifl Milletler verilerine göre; bir
GÜNEY KORE’N‹N BAfiLICA FASILLAR BAZINDA ‹THALATI (B‹N $)
G.T.‹.P.
G.T.‹.P. TANIMI
2005
2006
2007
2008
1
27 M‹NERAL YAKITLAR,M‹NERAL YA⁄LAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR
67.556.472
86.716.568
96.503.368
142.516.528
2
85 ELEKTR‹KL‹ MAK‹NA VE C‹HAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI
48.733.960
52.622.496
58.791.180
62.848.196
3
84 NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAK‹NA VE C‹HAZLAR,ALETLER,PARÇALARI
27.978.412
32.259.168
38.958.936
40.591.036
4
72 DEM‹R VE ÇEL‹K
16.360.502
16.892.400
23.132.496
35.785.016
5
90 OPT‹K,FOTO⁄RAF,S‹NEMA,ÖLÇÜ,KONTROL,AYAR C‹HAZLARI,TIBB‹ ALET.
12.878.695
13.990.991
11.959.112
12.582.948
6
26 METAL CEVHERLER‹,CÜRUF VE KÜL
5.193.683
8.168.079
9.295.496
11.164.230
7
29 ORGAN‹K K‹MYASAL MÜSTAHSALLAR
8.477.068
8.809.760
9.868.081
11.031.561
8
39 PLAST‹K VE PLAST‹KTEN MAMUL EfiYA
5.400.582
6.088.854
6.935.319
7.469.419
9
87 MOTORLU KARA TAfiITLARI,TRAKTÖR,B‹S‹KLET,MOTOS‹KLET VE D‹⁄ER
4.193.174
5.242.003
6.658.601
7.180.813
10
73 DEM‹R VEYA ÇEL‹KTEN EfiYA
Di¤er
TOPLAM
2.553.221
3.290.423
4.873.724
6.324.883
61.909.819
75.298.738
89.864.722
97.776.747
261.235.584
309.379.488
356.841.024
435.271.392
re’nin toplam ihracat›ndan yüzde 10,7
pay al›yor.
MAK‹NE VE AKSAMLARI
‹THALATI G.KORE’N‹N GENEL
‹THALATINDAN YÜZDE 9,3 PAY
ALIYOR
Güney Kore’nin ithalat› yüzde 22 artarak 2008 y›l›nda 435 milyar dolara ulaflt›. Ayn› y›lda ülkenin genel ithalat›nda
en çok pay› alan ilk üç ülke s›ras›yla
Çin, Japonya ve ABD oldu.
Güney Kore’nin ithalat›nda en büyük
pay› alan ilk 20 ülke aras›nda en çok
art›fl kaydedilen ülkeler ise s›ras›yla;
Katar, Suudi Arabistan ve Brezilya’d›r.
Türkiye 2008 y›l› verilerine göre ithalat›nda bir önceki y›la göre yüzde 28,5
art›flla 54. s›rada yer ald›.
Önemli ithal kalemleri ise “mineral yak›tlar ve ya¤lar” ,“elektrikli makine ve
cihazlar, aksam ve parçalar›”, “makine
ve aksamlar›” d›r. 2008 y›l›nda 40,5 milyar dolar olan makine ve aksamlar› ithalat› G.Kore’nin genel ithalat›ndan
yüzde 9,3 pay ald›.
Güney Kore’nin ithalat›nda en büyük
pay yüzde 32 pay “mineral yak›tlar ve
ya¤lar” olarak kay›tlara geçti.
2009 y›l› verileri bir önceki y›l ile k›yasland›¤›nda Güney Kore’ye ihracat›m›zda yüzde 13,4 oran›nda, ithalat›m›zda
ise yüzde 23,8 seviyesinde bir azal›fl
gerçekleflti¤i görülüyor.
Ülkemiz ile G. Kore aras›ndaki ticaret
hacmi 2009 y›l›nda yüzde 23,1 gerileyerek 3,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleflti.
TÜRK‹YE – GÜNEY KORE MAK‹NE VE AKSAMLARI DIfi T‹CARET‹ ($ - 84. FASIL)
‹hracat
‹thalat
Hacim
Fark
De¤er
2005
2006
2007
2008
2009
2010 (Ocak-Nisan)
17.688.404
24.281.290
27.290.596
24.675.959
16.951.714
5.226.325
37,3
12,4
-9,6
-31,3
824.570.349
774.697.600
677.201.447
520.955.049
13,2
-6,0
-12,6
-23,1
848.851.639
801.988.196
701.877.406
537.906.763
13,7
-5,5
-12,5
-23,4
800.289.059
747.407.004
652.525.488
504.003.335
12,6
-6,6
-12,7
-22,8
De¤iflim %
De¤er
728.563.441
De¤iflim %
De¤er
746.251.845
De¤iflim %
De¤er
De¤iflim %
Kaynak: TÜ‹K verileri
710.875.037
241.127.048
246.353.373
235.900.723
33
moment
önceki y›la k›yasla Güney Kore’nin ihracat› yüzde 13,6 artarak 2008 y›l›nda
422 milyar dolara yükseldi. Ülkenin genel ihracat›nda en çok pay› alan ilk üç
ülke s›ras›yla Çin, A.B.D. ve Japonya
oldu.
Güney Kore’nin ihracat›nda en büyük
pay› alan ilk 20 ülke aras›nda en çok
art›fl kaydedilen ülkeler ise s›ras›yla;
Panama, Brezilya ve B.A.E’dir. Türkiye
ise Güney Kore’nin ihracat›nda 3,7 milyar dolar ile 27. s›rada yer al›yor.
2008 y›l›nda G.Kore’nin önemli ihraç
ürünleri incelendi¤inde ilk üç s›ray›
“elektrikli makine ve cihazlar”, “motorlu kara tafl›tlar›, traktör, bisiklet, motosiklet ve di¤er” ve “makine ve aksamlar›” kalemlerinin ald›¤› görülüyor. Makine ve aksamlar› ihracat› Güney Ko-
expo
Kaynak: www.trademap.org (BM istatistik bölümü verileri)
expo
ÜLKELERDEN
moment
34
Güney Kore’ye yönelik ihracat›m›z
2009 y›l›nda yüzde 13,4 azalarak 234
milyon dolar olarak belirlendi. En çok
art›fl gösteren sektörlerimiz s›ras›yla
yüzde 21.413 ile “demir ve çelik” sektörü, yüzde 1.000 ile “motorlu kara tafl›tlar›, traktör, bisiklet, motosiklet ve di¤er” ve yüzde 322,3 ile “de¤irmencilik
ürünleri, malt, niflasta, inülin, bu¤day
gluteni” olarak say›labilir.
Güney Kore ithalat›m›z 2009 y›l›nda
yüzde 23,8 y›l›nda gerileyerek 3,1 milyar dolar seviyesinde kay›tlara geçti.
En büyük ithal kalemlerimiz incelendi¤inizde “elektrikli makine ve cihazlar,
aksam ve parçalar›” ve “makine ve ak-
samlar›” sektörleri göze çarp›yor. Güney Kore ithalat›m›z incelendi¤inde
“gemiler, suda yüzen tafl›t ve araçlar”
yüzde 1639,2 art›fl oran› ile dikkat çekiyor.
GÜNEY KORE
TEKNOLOJ‹ ‹HRAÇ ED‹YOR
“2008 y›l›nda “makine ve aksamlar›”
ürün grubunun Güney Kore’nin toplam ihracat›ndan yüzde 10,8 pay ald›¤›
görülüyor.
Güney Kore’nin 2008 y›l›nda makine
ihracat› yüzde 4,8 artarak 45,5 milyar
dolar seviyesinde gerçekleflti. Güney
Kore’nin makine ihracat›nda ilk s›rada
yer alan ülkeler Çin, ABD, Japonya ve
Almanya’d›r.
De¤er baz›nda ilk 20 içinde yer alan ülkeler aras›nda ihracat art›fl›na göre s›ralama yap›ld›¤›nda, Brezilya, Rusya ve
Birleflik Arap Emirlikleri’nin ilk üçte
yer ald›¤› görülüyor.
2008 y›l›nda Güney Kore’nin makine ve
aksamlar› ihracat›nda ilk s›ray› 6,1 milyar dolar ile “yaz›, hesap, muhasebe,
bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve
cihazlar›n aksam›” ald›. Bu kalemi 3,4
milyar dolar ile “kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar” takip ediyor.
3,1 milyar dolar ile “dozerler, greyder,
skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyi-
GÜNEY KORE’YE MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATIMIZDA BAfiLICA KALEMLER (84.FASIL-$)
GT‹P
GTIP ADI
1
8409
‹ÇTEN YANMALI, P‹STONLU MOTORLARIN AKSAM-PARÇALARI
2
8450
ÇAMAfiIR YIKAMA MAK‹NELER‹
3
8411
TURBOJETLER, TURBO-PROPELLER, D‹⁄ER GAZ TÜRB‹NLER‹
4
8471
OTOMAT‹K B‹LG‹ ‹fiLEM MAK‹NELER‹, ÜN‹TELER‹
5
8448
YARDIMCI TEKST‹L MAK‹NE, C‹HAZLARI VE AKSAM-PARÇALAR
6
8481
MUSLUKÇU, BORUCU EfiYASI-BASINÇ DÜfiÜRÜCÜ, TERMOSTAT‹K VALF DAH‹L
7
8474
TOPRAK, TAfi, METAL CEVHER‹ VB. AYIKLAMA, ELEME VB. ‹Ç‹N MAK‹NELER
8
8417
SANAY‹ VE LABORATUVAR ‹Ç‹N FIRINLAR; ELEKTR‹KS‹Z
9
8421
SANTR‹FÜJLE ÇALIfiAN KURUTMA, F‹LTRE, ARITMA C‹HAZLARI
10 8418
BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR, SO⁄UTUCULAR, ISI POMPALARI
D‹⁄ER
TOPLAM
2007
2008
2009
08/09
De¤iflim %
-41,4
13.648.975
10.746.040
6.293.433
3.137.596
3.121.460
4.371.841
40,1
816.114
958.149
899.513
-6,1
2.639.738
2.869.385
729.862
-74,6
826
28.399
654.384
2.204,3
1.372.596
2.799.449
485.649
-82,7
0
0
467.578
-
0
2.568
440.000
17.034,0
126.700
118.306
393.140
232,3
216.083
250.229
334.742
33,8
5.331.968
3.781.974
1.881.572
-50,2
27.290.596
24.675.959
16.951.714
-31,3
yonlu makine ve cihazlar” takip ediyor.
Güney Kore’nin 2008 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i makine ve aksamlar› ithalat›nda
en çok pay alan ilk 10 pozisyon aras›nda; ithalat› en çok artan alt gruplara
bak›ld›¤›nda birinci s›rada yüzde 253
ile matbaac›l›¤a mahsus bask› makineleri ve yard›mc› makineler yer al›yor.
Yar› iletken disk, elektronik entegre
devresi, düz panel göstergesinin imalat› ikinci s›rada bulunurken s›v›lar için
pompalar, s›v› elevatörleri yüzde 34,1
ile üçüncü s›rada kay›tlara geçiyor.
ithalat›nda en çok düflüfl görülenler ise
s›ras›yla; yüzde eksi 55,1 ile kendine
özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar,
yüzde eksi 22,1 ile otomatik bilgi ifllem
makineleri, üniteleri
olarak kay›tlara geçti.
TÜRK‹YE, GÜNEY KORE’N‹N
MAK‹NE ‹THAL ETT‹⁄‹ ÜLKELER
ARASINDA 36. SIRADA
BM verilerine göre 2008 y›l›nda Güney
Kore’nin makine ihraç etti¤i ülkeler
aras›nda 21. s›rada yer alan Türkiye,
Güney Kore’nin makine ithal etti¤i ülkeler aras›nda ise 36. s›rada bulunuyor.
TÜ‹K verilerine göre; 2009 y›l›nda ülkemizin 84. fas›l itibariyle makine ve aksamlar› sektörü ihracat›nda 68. s›rada
bulunan Güney Kore, sektör ihracat›m›zdan yüzde 0,2 oran›nda pay ald›.
An›lan y›lda Güney Kore makine ve aksamlar› ihracat›m›z yüzde 31,3 azalarak
17 milyon dolara gerilerken Güney Kore’den ithalat›m›z da yüzde 23,1 oran›nda azalarak 520 milyon dolara düfltü.
Güney Kore ile Türkiye aras›ndaki makine ve aksamlar› d›fl ticaret hacmi
2009 y›l›nda yüzde 23,4 gerilerken d›fl
ticaret fark› da ise 22,8 azalma gösterdi. 84. fas›l itibariyle sektör ihracat›nda
önemli yer tutan kalemler pozisyon baz›nda incelendi¤inde 2009 y›l›nda; ilk
s›rada “içten yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam ve parçalar›”, ikinci s›rada
“çamafl›r y›kama makineleri”, üçüncü
s›rada ise “turbojetler, turbo-propeller,
di¤er gaz türbinleri”nin yer ald›¤› görülüyor.
2009 y›l›nda pozisyon baz›nda Türkiye’nin Güney Kore’den 84. fas›l itibariyle en fazla ithal etti¤i ürün gruplar›
s›ras›yla, “buhar jeneratörleri, k›zg›n su
üreten kazanlar”, “hava bas›nc› ile atefllenen, pistonlu dizel, yar› dizel motorlar”, “dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb.” ve
“metal dökümü için kasalar, plakalar,
kal›p modelleri” olarak kay›tlara geçti.
KAYNAKLAR:
• BM ‹statistik Bölümü Verileri
• TÜ‹K Verileri
• DTM Verileri
• Müflavirlik Raporlar›
• EIU Economist Intelligence Unit South Korea Country
Report February 2010
35
moment
ci vb” ise Güney Kore’nin ihracat›nda
3. s›rada yer al›yor.
Güney Kore’nin 2008 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i makine ve aksamlar› ihracat›nda
en çok pay alan ilk 10 pozisyon aras›nda; ihracat› en çok artan alt gruplar›n
bafl›nda yüzde 94 oran›yla hava bas›nc›
ile atefllenen, pistonlu dizel, yar› dizel
motorlar geliyor. A¤›r ifl makine ve cihazlar›n›n aksam› ve parçalar›; yüzde
26,7 ile 2. s›rada yer al›yor.
Is› de¤iflikli¤i yöntemi ile maddeleri ifllemek için cihazlar ise yüzde 21,1’lik
payla 3. s›rada kay›tlara geçti.
2008 y›l›nda Güney Kore’nin genel ithalat›nda makine ve aksamlar›n›n pay›
yüzde 9,3 seviyesinde kaydedildi.
Güney Kore’nin 84. fas›l baz›nda makine ithalat› 2008 y›l›nda bir önceki seneye göre yüzde 4,2 oran›nda art›fl göstererek 40,5 milyar dolara ulaflt›. Japonya, Çin, ABD, Almanya ve Hollanda,
Güney Kore’nin makine ithal etti¤i
bafll›ca ülkeler aras›nda say›l›yor.
Güney Kore’nin makine ithal etti¤i
bafll›ca ülkeler aras›nda de¤er baz›nda
art›fla göre yap›lan s›ralamada Japonya, Çin ve ABD ilk üçte yer al›yor.
2008 y›l›nda, Güney Kore’nin makine
ve aksamlar› ithalat›ndaki bafll›ca kalemler aras›nda ilk s›ray› “yar› iletken
disk, elektronik entegre devresi, düz
panel göstergesinin imalat›” al›yor. Bu
kalemi; “otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri” ile “kendine özgü fonksi-
expo
Kaynak: TÜ‹K Verileri
BELGELER
‹HRACATTA HANG‹ BELGE
NEREDEN ALINIR?
Uluslararas› Ticaret; Dünya Ticaret
Örgütünün belirledi¤i kurallar, ikili ve
çok tarafl› anlaflmalar, ülkelerin kendi
ulusal mevzuat›, uluslararas› ticari
teamüller ve geleneklere göre yap›lmaktad›r. Yap›lan ticari ifllemlerle ilgili belgelerin düzenli, birbiri ile irtibatl›
ve kurallara uygun olarak düzenlenmesi gereklidir.
Yabanc›lara (veya yabanc› ülkede
ikamet etti¤ini belgeleyen T.C. uyruklu vatandafllara) yap›lan sat›fllarda KDV istisnas›n›n uygulanabilmesi
için düzenlenen belgedir. Sat›c›,
ba¤l› bulundu¤u vergi dairesine
baflvurarak “Türkiye’de ‹kamet Etmeyenlere Döviz Karfl›l›¤› Sat›fllarda
KDV ‹hracat ‹stisnas› ‹zin Belgesi”
almaktad›r.
‹MALATÇININ ANAL‹Z
BELGES‹ (MANUFACTURER’S
ANALYSIS CERTIFICATE)
KOM‹SYONCU ALIfi VE SATIfi
FATURALARI
GÖZET‹M BELGES‹
(INSPECTION CERTIFICATE)
Komisyoncu arac›l›¤› ile yap›lan mal
al›m ve sat›mlar›nda; komisyoncu taraf›ndan düzenlenen faturalard›r.
Gönderilen mal›n ithalatç›n›n siparifline uygun olup olmad›¤›n› (miktar,
kalite, ambalajlama, etiketleme, yükleme, tafl›ma, teslim zaman› vb.)
araflt›ran bir gözetim flirketinin haz›rlam›fl oldu¤u bir belgedir.
expo
FATURALAR
moment
36
Resmi (yerli) Fatura (Domestic Invoice, Internal Invoice), Proforma Fatura
(Proforma Invoice) ve Orijinal (Ticari)
Fatura (Original Invoice, Commercial
Invoice, Sales Invoice) ihracatç› taraf›ndan, Navlun Faturas› ise nakliyeci
firma taraf›ndan düzenlenen faturalard›r.
KONSOLOSLUK FATURASI
(CONSULAR INVOICE)
Baz› ülkelerin d›fl ticaret rejimleri uyar›nca düzenlenen bu faturalar, mal›n
gidece¤i ülkenin konsoloslu¤undan
al›n›r. Konsolosluk taraf›ndan mal
menflei, birim fiyat› ve mal de¤eri
onaylanmaktad›r.
TASD‹KL‹ FATURA
(LEGALIZED/CERTIFIED
INVOICE)
‹hracatç› firma taraf›ndan yabanc› al›c›ya kesilmifl olan ticari faturan›n ithalatç› ülkelerin konsoloslu¤una
onaylat›lmas› neticesinde tasdikli fatura elde edilmifl olur.
ÖZEL FATURA (‹ST‹SNA
BELGES‹)
ÇEK‹ L‹STES‹ (WEIGHT NOTE)
‹hracatç›n›n düzenledi¤i, ihraç mallar›n›n net ve brüt a¤›rl›klar› ile hacimlerine iliflkin bilgileri gösteren
belgedir.
Kimyevi maddeler gibi analiz gerektiren mallar›n formüllerindeki bileflenlerin isim ve oranlar›n› gösteren
listelerdir. ‹malatç› firma taraf›ndan
bir beyan fleklinde ya da ba¤›ms›z laboratuarlar taraf›ndan düzenlenebilmektedir.
EKSPERT‹Z RAPORU (EXPERTISE REPORT)
Paketler içindeki mallar›n cinsini ve
adedini belirtmek için sat›c› taraf›ndan düzenlenmektedir. Di¤er bir ifade ile kolinin içinde bulunan ambalaj
ve mal muhteviyat›n› belirten listelerdir.
‹hraç veya ithal mallar›n›n fiyat, miktar, kalite, bileflim katk› oran›, ticari
teamül gibi hususlar›nda gümrük
idarelerince tereddüde düflülen durumlarda, analiz belgesi haz›rlanmas› gerekmektedir. Ekspertiz raporlar›; ticaret ve sanayi odalar›, üniversiteler ve ilgili kamu kurumlar› taraf›ndan verilmektedir.
SPES‹F‹KASYON BELGES‹
(CERTIFICATE OF
SPECIFICATION)
GÜMRÜK BEYANNAMES‹
(CUSTOMS DECLARATION
FORM)
Mallar›n uluslararas› standartlar›n›n
ay›r›m›n› yapan ve imalatç› firman›n
TS veya ISO Belgesine ba¤l› olarak
düzenledi¤i belgedir.
‹hracatta gümrük mevzuat› uyar›nca
doldurularak ilgili ihracatç› birli¤i taraf›ndan onaylanmas›ndan sonra
gümrük idaresine sunulan belgedir.
Tek Tip Gümrük Beyannamesi form-
KOL‹ L‹STES‹ (PACKING LIST)
ren Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›, Tar›m ‹l Müdürlükleri Bitki Koruma
fiubeleri’nden temin edilen belgedir.
TEDAR‹KÇ‹ BEYANI (SUPPLIER’S
DECLARATION)
HAYVAN ‹HRACINA ‹L‹fiK‹N
SA⁄LIK RAPORU (HEALTH
CERTIFICATE FOR ANIMAL
EXPORT)
ATA KARNES‹ (ATA CARNET)
ATA karneleri uluslararas› ATA Sözleflmesi ve eflyan›n yurtd›fl›na ç›kar›lma
amac›na göre farkl›l›k gösteren Ek Sözleflmeler kapsam›nda, taraf ülkeler aras›nda, baflka herhangi bir belgeye gerek
duyulmaks›z›n, eflyan›n geçici olarak ithalat ve ihracat›n› sa¤layan gümrük belgeleridir. Yetkili Ticaret ve Sanayi odalar›nca düzenlenmektedir.
MENfiE fiAHADETNAMES‹
(CERTIFICATE OF ORIGIN)
‹hracata konu olan mallar›n üretim yerini gösteren belgedir. ‹hracatç› veya
onun temsilcisi taraf›ndan, ba¤l› bulunulan ticaret ve/veya sanayi odas›ndan
bofl formu al›narak doldurulduktan sonra yine bu oda taraf›ndan onaylanmas›
gerekmektedir. Baz› ülkeler, menfle flahadetnamelerinin, kendi mahalli konsolosluklar› taraf›ndan tasdik edilmesini isteyebilmektedir.
DOLAfiIM BELGELER‹
(MOVEMENT CERTIFICATES A.TR, EUR.1,
EUR-MED) VE FORM A (ÖZEL
MENfiE fiAHADETNAMES‹)
Ürünün gidece¤i ülkeye göre al›c›n›n
gümrük muafiyetinden yararlanmas›
için düzenlenen belgelerdir. ‹hracatç›
veya onun temsilcisi taraf›ndan, ba¤l›
bulunulan ticaret ve/veya sanayi odas›n-
A.TR dolafl›m belgesi ile birlikte kullan›lan ve Türkiye ile Avrupa Birli¤i aras›nda ticarete konu Pan-Avrupa Menfle Kümülâsyonu kapsam› eflyan›n menfleini
gösteren belgedir. ‹hracatç› taraf›ndan
düzenlenerek al›c›ya gönderilmektedir.
KONTROL BELGES‹
(CONFORMITY CERTIFICATE)
D›fl Ticarette Teknik Düzenlemeler ve
Standardizasyon Yönetmeli¤i ekinde yer
alan tar›m ürünlerinin ihracat›nda, D›fl
Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlüklerine ba¤l› D›fl Ticarette Standardizasyon
Denetmenleri Grup Baflkanl›¤›ndan al›n›r.
T‹CAR‹ KAL‹TE DENET‹M
YETERL‹K BELGES‹
Firman›n üretim tesisinin bulundu¤u
ilin ba¤l› oldu¤u D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlü¤ünden al›nmaktad›r.
Bu belgeye sahip imalatç›-ihracatç›lar›n
veya bu imalatç›-ihracatç›lardan ihraç
kayd›yla mal temin eden ihracatç›lar›n
yapacaklar› ihracatta Kontrol Belgesi
aranmamaktad›r.
ULUSLARARASI OR‹J‹N VE B‹TK‹
SA⁄LIK SERT‹F‹KASI
(PHYTOSANITARY CERTIFICATE)
Bitki ve bitkisel ürün ihracatç›s›n›n ihraç
edece¤i ürünlerin, hastal›k ve zararl›
maddelerden ar›nm›fl oldu¤unu göste-
Canl› hayvan, hayvansal maddeler
ve deniz ürünleri ihracat›nda, bu
ürünlerin insan ve hayvanlara geçebilen hastal›klardan temiz oldu¤unu
gösteren, Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤› Tar›m ‹l Müdürlüklerinden al›nan
belgedir.
SÜT VE ET ÜRÜNLER‹ ‹Ç‹N
SA⁄LIK SERT‹F‹KALARI DÜZENLENMES‹ (AB HAR‹C‹ ÜLKELER)
Sa¤l›k sertifikas› onay ifllemleri; Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü¤ü,
Tar›m ‹l Müdürlükleri ile yetkilendirilmifl ‹lçe Tar›m Müdürlükleri taraf›ndan yap›lmaktad›r.
AB KOM‹SYONUNUN
2002/80/EC SAYILI KARARI
‹LE ÜLKEM‹Z ÇIKIfiLI ‹NC‹R,
YERFISTI⁄I, FINDIK,
ANTEPFISTI⁄I G‹B‹
ÜRÜNLERE HAZIRLANAN
SA⁄LIK SERT‹F‹KASI
Yetkilendirilmifl Tar›m ‹l Müdürlüklerince düzenlenmektedir.
ET SÜT VE KURU MEYVELER
DIfiINDA GIDA VE GIDA
AMBALAJ MADDELER‹N‹N
‹HRACATINDA GIDA
expo
dan bofl formu al›narak doldurulduktan
sonra yine bu oda taraf›ndan tasdik edilmesi gerekmektedir.
37
moment
lar› Gümrük Vakf›ndan al›nabilmektedir.
Gümrük Vakf› Adres: Sa¤l›k Mahallesi
Aksu Sokak No:9/13 S›hh›ye/ANKARA
Tel: 312 433 83 01 - 02 www.gumvak.org.tr
BELGELER
GÜVENL‹⁄‹/ SA⁄LIK SERT‹F‹KASI
(FOOD
SAFETY/HEALTH CERTIFICATE)
FSC (FOREST STEWARDSHIP
COUNCIL - ORMAN KORUMA
KONSEY‹) SERT‹F‹KASI
Tar›m ‹l Müdürlükleri taraf›ndan düzenlenmektedir.
Yok olmaya yüz tutmufl orman alanlar›n›n korunmas›na yönelik olarak,
“Forest Stewardship Council (FSC)”
taraf›ndan düzenlenen sertifikad›r.
expo
DO⁄A MANTARI ‹HRACATINDA HAZIRLANAN ANNEX II
SERT‹F‹KASI
moment
38
CITES BELGES‹
Avrupa Birli¤i ülkelerince, ihracatç› firmalar›m›zdan özellikle yafl do¤a mantar› için radyasyon belgesi istenmektedir. Söz konusu
belgenin ithalatç› ülkelerce talep edilmesi
halinde, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun,
Ankara Nükleer Araflt›rma ve E¤itim Merkezi veya Çekmece Nükleer Araflt›rma ve E¤itim Merkezi’nden temin edilmektedir.
Nesli tehlike alt›nda olan Yabani hayvan ve Bitki türlerinin ihracat›nda CITES belgesinin gümrük beyannamelerinin tescili aflamas›nda beyannamelere eklenmesi gerekir. Bu belge
Çevre ve Orman Bakanl›¤› (‹l Çevre
ve Orman Müdürlükleri) ile Tar›m ve
Köyiflleri Bakanl›¤› taraf›ndan verilir.
DO⁄AL ARI BALI ANAL‹Z BELGES‹
BORSA TESC‹L BEYANNAMES‹
Do¤al Ar› Bal› Analiz Belgesi, bal ihracat ve
ithalat aflamalar›nda gümrüklerde aran›lan
zorunlu belgeler aras›ndad›r. Numune al›nmas› ifllemleri D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge
Müdürlüklerine ba¤l› D›fl Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Baflkanl›klar›nca yap›lmaktad›r.
Tar›m ürünleri ihracat›nda gümrü¤e
sunulmas› gereken belgelerden biri
de Borsa Tescil Beyannamesi’dir. Ticaret Borsalar›ndan al›n›r.
ÇEK‹RDEKS‹Z KURU ÜZÜM
ANAL‹Z BELGES‹
Kanada, ABD ve Avustralya’ya çekirdeksiz
kuru üzüm ihraç edecek firmalar›n ‹zmir H›fz›ss›hha Enstitüsü, ‹zmir Tar›m ‹l Müdürlü¤ü
ya da Ege Üniversitesi ‹laç Gelifltirme ve
Farmakokinetik Araflt›rma ve Uygulama
Merkezi Laboratuar›’ndan (ARGEFAR) birinden kurflun kal›nt›s› ve pestisite yönelik
analiz raporu alma zorunlulu¤u bulunmaktad›r. Numune al›nmas› ifllemleri D›fl Ticaret
Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlüklerine ba¤l› D›fl
Ticarette Standardizasyon Grup Baflkanl›klar›nca yap›lmaktad›r.
ORMAN NAKL‹YE TEZKERES‹
Orman ürünlerinin ihrac› için Orman ‹flletme Müdürlükleri taraf›ndan tanzim olunarak
verilen belgelerdir.
RADYASYON ANAL‹Z BELGES‹
/ SARI BELGES‹ (RADIATION
CERTIFICATE)
‹hracat yap›lan ülkenin mevzuat› nedeniyle (talep etmesi halinde) Radyasyondan Ari Belgesi (Sar› Belgesi)
ve/veya Radyasyon Analiz Belgesi ihracatç› firmalar›m›zca Türkiye Atom
Enerjisi Kurumu’nun ilgili birimlerinden ithalatç› ülke makamlar›na sunulmak üzere temin edilmektedir.
HELAL BELGES‹
(HELAL CERTIFICATE)
‹slam ülkelerinin et ithalat›nda talep
ettikleri, hayvan kesimlerin ‹slami kurallara uygun oldu¤unu ispatlayan
belgedir. G›da ve ‹htiyaç Maddeleri
Denetleme ve Sertifikaland›rma Araflt›rmalar› Derne¤i (G‹MDES) taraf›ndan düzenlenmektedir.
KOfiER SERT‹F‹KASI
(KOSHER CERTIFICATE)
Ürünlerinin Musevi kurallar›na göre haz›rland›¤›n› gösteren, ‹srail’e ihraç edilecek g›da ürünlerinde aranan belgedir.
Türkiye Hahambafl›l›¤› taraf›ndan düzenlenmektedir.
NÜKLEER VE NÜKLEER Ç‹FT
KULLANIMLI EfiYALARIN
‹HRACATINDA ‹ZNE ESAS
OLACAK BELGE
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu taraf›ndan
verilir.
BOYKOT/KARA L‹STE
SERT‹F‹KASI (BOYCOT/BLACK
LIST CERTIFICATE)
Bu belgeler, mal›n belirli bir ülke menfleli
olmad›¤›n›, ticari taraflar›n kara liste/boykot kapsam›nda olmad›klar›n›, ihracatç›n›n boykot kapsam› bir ülke ile ticari iliflkisi bulunmad›¤›n› ispat etmektedir. Sanayi ve Ticaret Odalar› taraf›ndan Menfle
fiahadetnamesi ve fatura üzerine onay yap›lmakta ya da ayr› bir belge olarak düzenlenmektedir.
HALI EKSPERT‹Z RAPORU
Eski Eserler Mevzuat› uyar›nca, eski eser
niteli¤i tafl›yan mallar›n ihrac› yasakt›r.
Ülkemizden ihraç edilen el hal›lar›n›n eski
eser niteli¤inde olup olmad›¤›n› belirlemek için ilgili mal, ihracatç›n›n ba¤l› bulundu¤u oda taraf›ndan ekspertiz ifllemine tabi tutulmaktad›r. Oda taraf›ndan
ekspertize tabi tutulan hal›lar›n eski oldu¤unun saptanmas› halinde, Türk ‹slam
Eserleri Müzesi'nce ikinci bir ekspertiz iflleminden geçirilir.
HED‹YEL‹K EfiYA
‹HRACATINDA EKSPERT‹Z
RAPORU
Bak›rdan ve pirinçten mamul hediyelik
Ham lületafl›n›n yurtd›fl›na gönderilmesini önlemek amac›yla, ihraç edilecek lületafl› mamulleri ekspertize tabi
tutulmaktad›r. Ekspertiz ifllemi için ihracatç›, ba¤l› bulundu¤u odaya baflvurmaktad›r.
SON KULLANICI BELGES‹
(N‹HA‹ KULLANIM
SERT‹F‹KASI)
Mevzuata göre, denetime tabi mal ve
fikrî ürünlerin ihracat›nda sat›c›n›n
onay› al›nmadan üçüncü kiflilere veya
ülkelere verilmeyece¤inin al›c› taraf›ndan taahhüt edildi¤ini gösteren, ürünle ilgili resmî kurum (Milli Savunma
Bakanl›¤›, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Sa¤l›k Bakanl›¤› vd.) taraf›ndan onaylanan belgedir.
KONfi‹MENTO, TAfiIMA
BELGELER‹ (BILL OF LADING,
TRANSPORT DOCUMENTS)
Konflimento, emtiay› temsil eden k›ymetli evrakt›r. Mallar›n sevkini yapan nakliyat firmas› taraf›ndan düzenlenir.
TAfiIMA BELGELER‹
1. Deniz Konflimentosu (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading)
2. Havayolu Konflimentosu (Airwaybill)
3. Demiryolu Hamule Senedi (Railway
Consignment Note)
4. Karayolu Tafl›ma Belgesi (Road Waybill/CMR Consignment Note)
5. Nakliyeci Makbuzu (Forwarder's Receipt)
6. F‹ATA Tesellüm Belgeleri
(FCR/FCT/FBL)
7. Paket Postas› Makbuzu (Parcel Post
Receipt)
8. TIR Karnesi
POL‹ÇE
S‹GORTA BELGELER‹
(INSURANCE DOCUMENTS)
Sigortay› yapan sigorta flirketi veya sigorta komisyoncusu taraf›ndan düzenlenip sigortay› yapt›ran kifliye (ihracatç›ya veya ithalatç›ya) verilen belgelerdir.
S‹GORTA POL‹ÇES‹
(INSURANCE POLICY)
Sigorta poliçesi, sigorta akdinin belgesidir ve sigortac› taraf›ndan imzalan›p, sigorta ettirene verilen ve her iki
taraf›n hak ve borçlar›n› gösteren bir
vesikad›r.
S‹GORTA SERT‹F‹KASI
(INSURANCE CERTIFICATE)
Bir defadan fazla yüklemesi olan ihra-
Sat›c› taraf›ndan düzenlenen al›c›n›n veya bir bankan›n kabulünü, bazen de al›c›n›n bankas›n›n avalini içeren ve al›c›ya
verilen ödeme emrine iliflkin belgedir.
DÖV‹Z ALIM BELGES‹
Kambiyo mevzuat›na göre ihracat bedelleri üzerinde ihracatç›n›n tasarrufu, 8 fiubat 2008 tarihinden itibaren serbest b›rak›lm›flt›r. Ancak vergi ve muhasebe mevzuat›na göre, ihracat bedellerinin getirilmesi ve getirilen dövizlerin Döviz Al›m
Belgesine (DAB) ba¤lanmas› gerekebilmektedir. Ayr›ca ihracat kredi hesaplar›n›n ve Dahilde ‹flleme ‹zin Belgesi Taahhüt Hesab›n›n kapat›lmas› s›ras›nda
DAB aranabilmektedir. Bu belge, döviz
transferinin yap›ld›¤› banka flubesinden
ya da özel finans kurumlar›ndan al›nmaktad›r.
DAH‹LDE ‹fiLEME
‹Z‹N BELGES‹
‹hraç ürünleri üretmek için gerekli olan
ve ithal edilen, ithali gümrük vergisine
tabi ara mallara ya da girdilere gümrük
muafiyeti getiren Dahilde ‹flleme Rejiminden yararlanmak üzere kullan›lan
belgedir. ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterlikleri ve D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›na
baflvurularak al›n›r.
HAR‹ÇTE ‹fiLEME ‹Z‹N BELGES‹
Serbest dolafl›mdaki eflyan›n, ifllenmek
veya yenilenmek üzere, Türkiye Gümrük
Bölgesi d›fl›na veya serbest bölgelere
geçici olarak ihraç edilmesi ve ifllem
görmüfl ürünün tam veya k›smi muafiyetten yararlanarak serbest dolafl›ma
girmesi imkân› sa¤layan belgedir. ‹flleme faaliyetine göre D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› veya Maden ‹hracatç› Birliklerinin ba¤l› oldu¤u ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterliklerine baflvurularak al›n›r.
ONAYLANMIfi K‹fi‹ STATÜ
BELGES‹
Gümrük ifllemlerinde ihracatç›ya; eksik
beyan, ertelenmifl kontrol, k›smi teminat, götürü teminat uygulamalar› gibi
avantaj ve kolayl›klar sa¤layan belgedir.
‹lgili Gümrük ve Muhafaza Baflmüdürlü¤ünden al›n›r.
PERFORMANS VE GÜVEN‹L‹RL‹K
FORMU
Onaylanm›fl Kifli Statü Belgesi baflvurusunda aranan belgelerden biri olan, baflvuru sahibi firman›n performans ve güvenilirli¤inin onayland›¤›n› gösterir belgedir. Üyesi olunan ‹hracatç› Birli¤i Genel Sekreterli¤ince düzenlenir.
- Konuyla ilgili ayr›nt›l› bilgi için Orta
Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel
Sekreterli¤i Genel Mevzuat ve Bilgi
Dan›flma Servisi ile irtibata geçebilirsiniz.
www.oaib.gov.tr
expo
LÜLETAfiI ‹HRACATINDA
EKSPERT‹Z RAPORU
catç› veya ithalatç›lar›n kesin sigorta öncesi haz›rlad›klar› belgedir.
39
moment
eflyalar›n ihrac›, ilgili müze eksperlerince ekspertize tabi tutulmakta ve bunun sonucuna göre düzenlenen rapora göre gümrük idarelerince ihrac›na
izin verilmektedir.
40
expo
Türkiye’nin ilk özel borsas›:
moment
RÖPORTAJ
VOB
2001 YILINDA ‹ZM‹R’DE KURULAN VADEL‹ ‹fiLEMLER
VE OBS‹YON BORSASI; TÜRK‹YE’N‹N ‹LK ÖZEL BORSASI
OLMASININ YANI SIRA ‹LK VE TEK TÜREV BORSASI
OLMA ÖZELL‹⁄‹N‹ KORUYOR. ‹LK 5 YILDA VOB’UN
‹fiLEM HACM‹, 3 M‹LYAR TL’DEN 334 M‹LYAR TL’YE
ÇIKTI. BUGÜN VOB’DA 92 ARACI KURUM VE BANKA
‹fiLEM YAPIYOR. HESAP AÇTIRANLARIN SAYISI ‹SE 80
B‹N‹ BULDU.
V
adeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› Afi; ülkemizde kurulan
ilk özel borsa kuruluflu olarak 2001 y›l›nda ‹zmir’de faaliyete bafllad›.
Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas›’n›n
ortaklar› aras›nda; bir milyon üyesi,
350’nin üzerinde oda ve borsan›n ba¤l›
oldu¤u yap›s›yla ifl dünyas›n›n en büyük temsilcisi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i, yüzy›l› aflan bilgi ve tecrübesi ile ‹zmir Ticaret Borsas›, ‹stanbul
Menkul K›ymetler Borsas›, finans kurumlar› aras›nda seçkin yere sahip bu-
‹fiLEM HACM‹ 5 YILDA
3 M‹LYARDAN 334 M‹LYARA
ÇIKTI
K›saca VOB olarak bilinen Vadeli ‹fllem
ve Obsiyon Borsas›’n›n yönetim ve denetim kurulu üyeleri gerek finansal piyasalarda gerekse reel sektörde tecrübeli ve kendi konular›nda uzman kiflilerden olufluyor.
VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Ifl›nsu
Kestelli; Vadeli ‹fllem ve Obsiyon Borsas›’n›n kurulufl amac› ve iflleyifli hakk›nda bilgi verdi. Küreselleflmeyle birlikte ekonomide de yeni bir sürece girildi¤ini ve her ülkenin birbiriyle do¤rudan ilintili oldu¤unu söyleyen Kestelli; VOB’un, bu yeni dünya düzeni
için gereken iflleyifle hizmet verdi¤ini
ifade etti. Kestelli: “Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas›; 2001 y›l›nda kuruldu.
Borsam›zda haz›rl›k aflamalar›ndan
sonra ilk gong, 4 fiubat 2005 tarihinde
Baflbakan Erdo¤an taraf›ndan çal›nd›.
1990’lar, duvarlar›n y›k›ld›¤›, dünya
ekonomisinin tek bir vücut gibi çal›flmaya bafllad›¤› bir sürecin bafllang›c›
oldu. Bugün art›k herkesin kan›ksad›¤›
küreselleflme, herkese yeni bir rol tan›m› yapt›. Art›k ifllerimizi yürütürken
dünyada ne olup bitti¤ini çok s›k› takip
etmek zorunday›z. Dünya para birimlerindeki dalgalanmalar, ülkelerin açt›¤›
expo
Söz konusu risk yönetim ihtiyac›n› daha etkin bir flekilde karfl›lamak amac›yla Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› gerek borsan›n tasar›m› gerekse yeni
ürünlerin gelifltirilmesi konusundaki
çal›flmalar›n› sürdürüyor.
41
moment
lunan ‹fl Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi,
Yap› ve Kredi Bankas› A.fi., Vak›f Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi., Türkiye Garanti Bankas› A.fi, Akbank T.A.fi, Türkiye S›nai ve Kalk›nma Bankas› A.fi, takas ifllemlerinde uzmanlaflm›fl olan
‹MKB Takasbank A.fi ve Türkiye Sermaye Piyasas› Arac› Kurulufllar Birli¤i
yer al›yor.
Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsalar›; liberal ekonomik sistemlerin vazgeçilmez kurumlar› aras›nda say›l›yor. 2007
y›l› rakamlar›na göre dünya genelinde
vadeli ifllem borsalar›n›n ifllem hacmi
2,2 katrilyon dolar›n üzerinde olurken,
ifllem gören sözleflme adedi 15 milyar
civar›nda bir rakama ulaflt›.
Serbest pazar ekonomisine sahip ülkelerde fiyatlar piyasada gerçekleflen arz
ve talebe göre belirleniyor. Türkiye'de
özellefltirme giderek h›z kazan›rken hükümetler de serbest pazar ekonomisinin koflullar›n› sa¤lamaya yönelik politikalar uygulama yoluna gidiyor. Bu olgunun paralelinde ülkeler aras›nda
sermayenin serbest dolafl›m› teflvik
edilerek bu alandaki k›s›tlamalar uygulamaya konulan yeni düzenlemelerle
bu alandaki k›s›tlamalar kald›r›l›yor.
Serbest pazar ekonomisi ba¤lam›nda
oluflan bu geliflmeler sonucunda Türkiye'de faaliyet gösteren tüm firmalar
global ekonomik dalgalanmalara karfl›
daha hassas hale geliyor. Bu nedenle
risk yönetimi araçlar›na duyulacak ihtiyaç belirginlefliyor. Vadeli ‹fllem ve
Opsiyon Borsas› bu riskleri yönetmek
isteyenlere önemli f›rsatlar ve enstrümanlar sunuyor.
RÖPORTAJ
expo
ekonomik önlem paketleri, borsalardaki inifl-ç›k›fllar, hepimizi do¤rudan ilgilendirir durumda.”
Ifl›nsu Kestelli, VOB’un amac›n›n Türk
ifl dünyas›n› ekonomik dalgalanmalara
karfl› korumak oldu¤unu söyledi. Kestelli: “VOB’un ekonomide iç ya da d›fl
kaynakl› dalgalanmalara karfl› Türk ifl
dünyas›na, tar›m kesimine koruma
sa¤lamak, yat›r›mc›lara yeni enstrümanlar sunarak finans piyasalar›n›n
derinleflmesine katk› yapmak için kuruldu. TOBB, ‹TB ve ‹MKB büyük ortaklar›m›z. Ayr›ca Yap› Kredi Bankas›,
Akbank, Vak›f Yat›r›m, Garanti Bankas›, ‹fl Yat›r›m, TSKB, Takasbank ve
TSPAKB de ortaklar›m›z aras›nda. ‹lk 5
y›lda VOB’un ifllem hacmi, 3 milyar
TL’den 334 milyar TL’ye ç›kt›. Bugün
VOB’da 92 arac› kurum ve banka ifllem
yap›yor. Hesap açt›ranlar›n say›s› 80
bini buldu. H›zl› büyümemiz 2010’da
da devam ediyor.”
moment
42
TÜRK‹YE’N‹N ‹LK VE
TEK TÜREV BORSASI
VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Ifl›nsu
Kestelli; VOB’un iflleyifli ile ilgili flunlar›
söyledi: “fiu anda borsam›zda toplam
10 kontrat iflleme aç›k. Bunlar ‹MKB
30, ‹MKB 100 endeks vadeli kontratlar›,
dolar, euro döviz vadeli kontratlar›, fiziki teslimatl› euro ve dolar vadeli kontratlar›, alt›n, faiz, pamuk ve bu¤day
vadeli ifllem kontratlar›. Bu kontratlar›
kullanarak d›fl ticaretle u¤raflan giriflimcilerimin döviz piyasalar›ndaki dalgalanmalardan, yat›r›mc›lar›n ‹MKB,
alt›n ve faizdeki dalgalanmalardan korunmas› mümkün. Kurulufl aflamas›nda
olan lisansl› depoculuk flirketinden
sonra VOB Türk tar›m› için de güvenli
bir liman haline gelecek.”
VOB’un Türkiye’ye getirdi¤i yeniliklere
Ifl›nsu Kestelli
VOB Yönetim Kurulu Baflkan›
Türk ifl dünyas› art›k sadece Türkiye
flartlar›n› de¤il, küresel flartlar› da
de¤erlendirmek zorunda. VOB bu
anlamda y›llarca krizlerle bo¤uflmufl, kur
ve faiz riski nedeniyle çok say›da
flirketini kaybetmifl Türkiye için gerçek
bir ihtiyaç.
de¤inen Ifl›nsu Kestelli; kurulufl olarak
müflterilerine sa¤lad›klar› faydalardan
bahsetti. Kestelli: “VOB; Türkiye’nin ilk
ve tek türev borsas›. Ayn› zamanda ilk
özel borsas›. VOB, elektronik sistemle
çal›flan bir borsa. Bu borsada spot de¤il, vadeli ifllemler yap›l›yor. Örne¤in
dolar›n ya da alt›n›n birkaç ay sonraki
fiyat›n› bugünden belirleyip al›m sat›m
yapmak mümkün. Bu anlamda TOBB
çat›s› alt›ndaki emtia borsalar› ile bir
benzerli¤imiz yok. Keza ‹MKB ve Alt›n
Borsas› da spot borsalar. Bu yönümüzle farkl› ve tekiz. Bizi çok farkl› k›lan bir
baflka özelli¤imiz, kald›raçl› ifllem yapabilme imkan›. VOB’da 1 birim teminat-
“ Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsalar›; liberal
ekonomik sistemlerin vazgeçilmez kurumlar› aras›nda
say›l›yor. 2007 y›l› rakamlar›na göre dünya genelinde
vadeli ifllem borsalar›n›n ifllem hacmi 2,2 katrilyon
dolar›n üzerinde olurken, ifllem gören sözleflme adedi
15 milyar civar›nda bir rakama ulaflt›.”
la 10 birimlik ifllem yapabilme imkan›
var. Bu da VOB’u, dikkatli ifllem yap›lmas› gereken heyecanl› bir piyasa haline getiriyor.”
“MAK‹NE SEKTÖRÜNDE
R‹SKLER M‹N‹M‹ZE ED‹LMEL‹”
Yönetim Kurulu Baflkan› Kestelli;
VOB’un sundu¤u hizmetlerin en çok
ihracatç›lara fayda sa¤layaca¤›n› söylüyor. Kestelli: “VOB’dan belki de en çok
fayda sa¤lamas› gereken kesim, ihracatç›lar. Bugün, d›fl ticaretimizin yar›s›na yak›n›n› gerçeklefltirdi¤imiz Euro
bölgesinde çok ciddi dalgalanmalar yaflan›yor. Euro’nun de¤er kayb›, TL ya
da dolar harcay›p Euro kazanan kesimleri ciddi kar kayb›na u¤rat›yor. ‹flte
VOB, tam da bunun için var. Ne demek istedi¤imi bir örnekle açay›m. Diyelim ki AB ülkelerinin birinden mal› 3
ayda teslim edip paras›n› almak üzere
1 milyon Euro’luk bir siparifl geldi. O
günkü kura bakt›n›z, Euro=2.21 TL. Yani kur ayn› kal›rsa 3 ay sonra elinize
2.21 milyon TL geçecek. Yapaca¤›n›z
harcamalar›n›z› toplad›n›z ve rakam
1.99 milyon TL ç›kt›. Bu iflten yüzde 10
kar edece¤inizi hesaplad›n›z ve ifli ald›n›z. Ama mal› teslim edip paray› tahsil
etti¤inizde Euro-TL kurunun 1.90’a
düfltü¤ünü gördünüz. Yüzde 10 kar
edece¤inize yüzde 5’e yak›n zarar yazd›n›z. ‹flte siparifli ald›¤›n›z gün, 3 ay
sonras› için VOB’da pozisyon alsayd›n›z, yüzde 10 kar›n›z› garantilemifl olur-
expo
dunuz. Bu tür örnekleri ço¤altmak
mümkün.”
Ifl›nsu Kestelli; VOB’u, sektör ayr›m›
gözetmeksizin herkesin kullanabilece¤ini ancak kur riski tafl›yan flirketlerin
borsaya daha çok dikkat etmesi gerekti¤ini söyledi.
Makine sektörüne de de¤inen Kestelli,
böylesi büyük ihracat rakamlar›na ulafl›lan bir sektörde al›nacak riskleri en
minimal seviyede tutman›n gereklili¤i
vurgulad›: “Türkiye’nin ihracat›n›n yüzde 8’ini makine sektörü yap›yor. Makine sektörü ihracat› 10 milyar dolar›, ithalat› ise 23 milyar dolar› buluyor. Bu
kadar büyük rakamlar›, riskleri minimize etmeden gerçeklefltirmek gerçekten
ak›ll›ca de¤il.
EN BÜYÜK 24’ÜNCÜ
VADEL‹ ‹fiLEM BORSASI
Ifl›nsu Kestelli; Türkiye’nin ekonomik
flartlar› göz önüne al›nd›¤›nda, VOB’un
çal›flma sisteminin ülkedeki firmalara
uyumu hakk›nda flunlar› söyledi: “Türk
ifl dünyas› art›k sadece Türkiye flartlar›n› de¤il, küresel flartlar› da de¤erlendirmek zorunda. Sa¤lam bir finansal
yap›m›z, nispeten güçlü bir kamu mali-
yemiz oldu¤u halde küresel krizde en
çok küçülen ekonomilerden biri Türkiye oldu. Çünkü dünyaya a盤›z ve New
York, Berlin ya da Pekin’de olup bitenler, bizi birinci derecede etkiliyor. VOB
bu anlamda y›llarca krizlerle bo¤uflmufl, kur ve faiz riski nedeniyle çok say›da flirketini kaybetmifl Türkiye için
gerçek bir ihtiyaç. Biz, Türk ifl dünyas›
VOB’u tan›d›kça ve VOB da enstrüman
say›s›n› art›rd›kça bu piyasan›n daha
h›zl› büyüyece¤ini düflünüyoruz.
Kestelli; VOB’un iflleyifl ve talep yönünden dünyadaki di¤er türev borsalar›yla k›yasland›¤›nda dünyadaki yerini
h›zl› bir flekilde ald›¤›n› ifade etti. Kestelli: “Dünya türev piyasalar›, dev bir
piyasa. Dünya türev borsalar›nda günlük ifllem hacmi 11 trilyon dolar› buluyor. Dünya ekonomisi her y›l ortalama
yüzde 3 büyürken türev piyasalar yüzde 20 büyüyor. Dünyan›n tüm geliflmifl
ülkelerinde türev borsalar› önemli bir
ekonomik aktör olarak sahnede. VOB
da dünyadaki yerini h›zl› bir flekilde al›yor. FIA verilerine göre 2009 y›l›nda
dünyan›n en büyük 24’üncü vadeli ifllem borsas› olduk. Dünyada Turkdex
olarak biliniyor ve ilgiyle izleniyoruz.”
E⁄‹T‹MLERE
1675 K‹fi‹ KATILDI
Vadeli ‹fllemler ve Obsiyon Borsas›;
Türkiye için yeni say›lacak ve ço¤u
kimsenin yeterince bilgi sahibi olmad›¤› bir alanda faaliyet gösterdi¤i
için e¤itim çal›flmalar›na büyük
önem veriyor. Kurulufl; bu çal›flmalar kapsam›nda ‹zmir ve ‹stanbul'da
TSPAKB iflbirli¤iyle sürekli e¤itim
programlar› düzenliyor. 2004 y›l›n›n
Haziran ay›ndan bu yana devam edilen e¤itimlere 1.675 kiflilik kat›l›m
sa¤land›.
VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Ifl›nsu
Kestelli; e¤itim program› hakk›nda
bilgi verdi: “VOB’un daha çok kesim
taraf›ndan tan›nmas› ve kullan›lmas›
için sistematik bir program yürütüyoruz. ‹hracatç› birlikleri, oda-borsalar, üniversiteler ve çeflitli STK’lar
arac›l›¤›yla toplant›lar yap›p VOB’u
daha genifl kesimlere anlat›yoruz.
Profesyonel kadromuz yurt içi ve
yurt d›fl› organizasyonlarda VOB’daki f›rsatlar› anlat›yor.
Yeni projelerle birlikte çok yak›nda
daha büyük bir kesimin VOB’da pozisyon alaca¤›na inan›yoruz.”
moment
43
ARAfiTIRMA
“OSB’lerde üretim
expo
art›yor
moment
44
TÜRK‹YE GENEL‹NDE 262 OSB (ORGAN‹ZE SANAY‹ BÖLGES‹) FAAL‹YET
GÖSTER‹YOR. SANAY‹ VE T‹CARET BAKANLI⁄I KÜÇÜK SANATLAR VE
SANAY‹ BÖLGELER‹ VE S‹TELER‹ GENEL MÜDÜRÜ RAMAZAN YILDIRIM, BU
OSB’LERDEN 131’‹N‹N SANAY‹ VE T‹CARET BAKANLI⁄I’NIN KRED‹ DESTE⁄‹
‹LE TAMAMLANDI⁄INI BEL‹RTEREK, YAKLAfiIK 998 B‹N K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM
‹MKÂNI SA⁄LANDI⁄INI SÖYLÜYOR.
expo
T
45
moment
ürkiye’nin kalk›nmas›nda ve
ekonomik geliflmesinde öncü
rol üstlenen OSB’lerde (Organize Sanayi Bölgesi) üretimde olan tesis say›s› 2010
Nisan ay› itibariyle 40 bin 400’e, istihdam ise 998 bin kifliye ulaflt›. Moment
Expo’nun sorular›n› yan›tlayan Sanayi
ve Ticaret Bakanl›¤› Küçük Sanatlar ve
Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürü Ramazan Y›ld›r›m, “Bu verilerden
de anlafl›laca¤› üzere ekonomideki bu
iyi gidifl, OSB’lerde de üretim ve istihdama yans›maktad›r” diyor.
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri
Genel Müdürü Ramazan Y›ld›r›m, ekonomik geliflmenin en önemli faktörlerinden yat›r›m, üretim ve istihdam›n en
uygun ortamda sa¤land›¤› Organize
Sanayi Bölegeleri’nin (OSB), flehrin
planl› geliflmesine katk›da bulundu¤unu söyleyerek OSB’lerin kurulum
amaçlar›n› flöyle s›ral›yor: “Birbirini tamamlay›c› ve birbirinin yan ürününü
teflvik eden sanayicilerin bir arada ve
bir program dahilinde üretim yapmalar›yla, üretimde verimlili¤in ve kar art›fl›n›n sa¤lanmas›n› sa¤lar. Sanayinin az
geliflmifl bölgelerde yayg›nlaflt›r›lmas›,
tar›m alanlar›n›n sanayide kullan›lmas›n›n önlenmesi, müflterek ar›tma tesisleri ile çevre kirlili¤inin önlenmesi, bölgelerin devlet gözetiminde, kendi organlar›nca yönetiminin sa¤lanmas›, istihdama ve ülke ekonomisine katk›
sa¤lanmas›.”
Bu çerçevede; birbirini tamamlayan,
birbirinin yan ürününü teflvik eden sanayicilerin bir arada üretim yapmalar›yla üretimde verimlilik ve kar art›fl›n›n sa¤land›¤›n› belirten Y›ld›r›m,
“OSB’ler ülkemizin kalk›nmas›nda ve
ekonomik geliflmesinde öncü rol üstlenmekte, yat›r›mc›lara sa¤lanan uluslararas› standartlarda altyap› olanaklar›
ile teflvik ve desteklerle de planl› sanayinin Anadolu’ya yay›lmas›n› gerçeklefltirmektedir” diye konufluyor.
Ülke genelinde OSB’lerin say›s›n›n bugün itibar› ile 262’ye ulaflt›¤›n›n da alt›n› çizen Y›ld›r›m, bu OSB’lerden, 131
adedinin ise Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’n›n (yol, içme suyu, kanalizasyon,
ya¤mur suyu, elektrik vs iflleri) kredi
ARAfiTIRMA
deste¤i ile tamamland›¤›n› ve yaklafl›k
822 bin kifliye istihdam imkân› sa¤lad›¤›n› söylüyor. Bu OSB’lerde tam kapasiteye ulafl›lmas› halinde istihdam›n
328 bin kifli daha artarak yaklafl›k 1
milyon 150 bin kifliye ulafl›lmas›n›n hedeflendi¤ini de sözlerine ekleyen Y›ld›r›m, “2010 Y›l› Yat›r›m Program›’nda
ise 83 adet OSB projesinden, y›l içerisinde 14 adedinin tamamlanarak sanayicinin hizmetine sunulmas› planlanmaktad›r” diyor.
expo
UKRAYNA VE MISIR TÜRK
OSB’LER‹N‹ ÖRNEK ALIYOR
moment
46
OSB’lerle ilgili dünyadaki di¤er uygulamalar incelendi¤inde, her ülkenin
ekonomik ve siyasi politikalar› ve co¤rafik yap›s›na paralel olarak farkl› yap›laflmalar ve teflvik uygulamalar›n›n oldu¤unun gözlendi¤ini aktaran Y›ld›r›m
flöyle devam ediyor: “Bakanl›¤›m›zca
yaklafl›k 50 y›ld›r baflar› ile yürütülen,
özellikle sanayileflme ve istihdam sa¤lama gibi nitelikleriyle ülkemiz kalk›nmas›na büyük katk› sa¤layan ve kendine ait mevzuat› ile kurumsal bir nitelik
kazanm›fl olan OSB’ler bir model olarak ortaya konulabilecek unsurlar› bar›nd›rmaktad›r.
Bu çerçevede; baz› ülkeler ( Mo¤olistan, Kazakistan, Ukrayna, Filistin, M›s›r, Azerbaycan ) taraf›ndan OSB uygulamalar› izlenmekte ve örnek al›nmaktad›r. Özellikle son dönemlerde
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’na bilgi ve
tecrübe paylafl›m› ya da e¤itim anlam›nda gelen taleplerde art›fl gözlenmektedir.”
Sanayi sektörleri içinde makine imalat
sanayinin, yat›r›m mal› üreten temel
sektör oldu¤unu vurgulayan Y›ld›r›m,
makinenin imalat sanayi içinde önemli
bir yere sahip oldu¤unu belirtiyor.
“Tüm geliflmifl ülkelerde büyük önem
verilen ve öncelikli sektör olarak tan›mlanan bu sektör grubu, imalat sanayinin hemen bütün sektörlerine girdi sa¤lamas›, sektörlerin itici gücü olmas› nedeni ile de lider sektör grubu
say›labilir. Sosyal donat› alanlar›n› içeren OSB uygulamalar› içerisinde yer
alan sanayicilerimize sunulan altyap›
ve sanayi destek hizmetleri ile üretim
girdi maliyetlerinin önemli ölçüde düflmesi sa¤lanm›flt›r. Ayn› zamanda rekabet avantajlar›n› ve ekonomik yap›lar›n› daha verimli ve güçlü k›lacak ortam
sa¤lanmaktad›r. Ayn› ifl kolunda faaliyette bulunan firmalar›n yer alan Kocaeli Gebze IV ‹stanbul Makine ve ‹malat Sanayicileri OSB bunun bir örne¤idir.”
SANAY‹N‹N LOKOMOT‹F‹
OSB’LER
Türkiye sanayinin lokomotifi olan
OSB’lerin, 2008’de yürürlü¤e giren kanun de¤iflikli¤i ile sanayimizin dünya
ile entegrasyonuna ve rekabet gücüne
katk› sa¤layacak yeni bir vizyona kavufltu¤unu vurgulayan Y›ld›r›m flöyle
Ramazan Y›ld›r›m
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› Küçük Sanatlar ve Sanayi
Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürü
Türk sanayinin lokomotifi olan OSB’ler,
2008’de yürürlü¤e giren kanun
de¤iflikli¤i ile sanayimizin dünya ile
entegrasyonuna ve rekabet gücüne katk›
sa¤layacak yeni bir vizyona kavufltu.
devam ediyor: “Ayr›ca, Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’nca OSB’lerin her türlü
sorunlar› de¤erlendirilmekte ve bu
bölgelerin tam kapasiteyle faaliyete geçebilmeleri için sürdürülebilir tedbirler
al›nmas› yolunda çaba sarf edilmektedir. Bu çerçevede; OSB’lerin yat›r›mc›lar için cazibe merkezi haline getirilmesi karfl›laflt›klar› sorunlar›n çözümünün
bir platformda tart›fl›lmas› ve kal›c› çözümler getirilmesi amac›yla OSB stratejik plan çal›fltay› yap›lm›flt›r. Bu çal›fltay öncesi; tüm ‘OSB’lerde kat›l›mc›
memnuniyetini art›rarak, yeni ve
OSB'ler d›fl›ndaki sanayi tesislerinin
OSB'lerde yer almalar›n›n sa¤lanmas›.’
genel amaç olarak belirlenmifltir.”
Genel amaç belirlendikten sonra bu
amaca ulafl›lmas›n›n önündeki engellerin neler oldu¤u ve neler yap›lmas› gerekti¤i hususunda haz›rlanan anket
formlar›n›n; kamu kurum ve kurulufllar›, üniversiteler, belediyeler, STK’lar,
OSB’ler ve müteflebbislerden oluflan
toplam 684 adet kurum ve kurulufla
gönderildi¤ini söyleyen Y›ld›r›m, “330
OSB’LER‹N SA⁄LADI⁄I
MUAF‹YETLER
Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve
Siteleri Genel Müdürü Ramazan Y›ld›r›m, OSB’lerin arazi kullan›m›, vergi
muafiyeti gibi konulardaki avantajlar›n›
ise flöyle s›ral›yor: “OSB’ler, gerekli alt
yap› hizmetleriyle ve ihtiyaca göre tayin edilecek sosyal tesisler ve teknoparklar ile donat›l›p planl› bir flekilde
ve belirli sistemler dâhilinde sanayi
için tahsis edilmektedir. Bu anlam›yla
OSB’ler bir yandan kendi içindeki arazi
“ Küresel krizin etkisinin hissedildi¤i dönemlerde
do¤al olarak, üretimde ve istihdamda da azal›fl
kendini göstermifltir. Son dönemlerde görülen sanayi
üretimindeki art›fl OSB’lerde istihdam ve üretimdeki
tesis say›lar›na da yans›m›flt›r.”
998 B‹N K‹fi‹YE
‹ST‹HDAM SA⁄LIYOR
Y›ld›r›m OSB’lerdeki büyümenin öncü
göstergesinin, sanayi üretimindeki art›fl oldu¤unu söylüyor. “Küresel krizin
etkisinin hissedildi¤i dönemlerde do¤al olarak, üretimde ve istihdamda da
azal›fl kendini göstermifltir. Son dönemlerde görülen sanayi üretimindeki
art›fl OSB’lerde istihdam ve üretimdeki
tesis say›lar›na da yans›m›flt›r. Bu kapsamda OSB’lerde; 2009 y›l› sonu verilerine göre, 39 bin 930 adet tesiste üretim faaliyetleri mevcut olup, bu tesislerde istihdam ise 954 bin kiflidir. 2010
y›l› Nisan ay› itibariyle üretimde 40 bin
400 adet tesis olup, istihdam ise 998
bin kifliye ulaflm›flt›r. Bu verilerden de
anlafl›laca¤› üzere ekonomideki bu iyi
gidifl, OSB’lerde de üretim ve istihdama yans›maktad›r.”
expo
kullan›m›n› yat›r›mc›lar için rantabl hale getirirken di¤er yandan da kentleflmeyi yönlendirmek ve çevre sorunlar›n› önlemek gibi üst ölçek plan bütünlü¤ünde yararlar sa¤lamaktad›r.”
OSB’lere uygulanan teflvik ve muafiyetleri ise flöyle s›ral›yor Y›ld›r›m:
“OSB Tüzel Kiflili¤i’ne, A-4562 Say›l›
Kanun kapsam›nda, 4562 Say›l› Kanunun OSB Kanununun 4. maddesinin 6
f›kras›na göre; “Yer seçiminin Hazine
veya kamu kurum ve kurulufllar›na ait
arazilerden yap›lmas› halinde, bu araziler, talep edilmesi ve baflkaca bir sak›ncas› bulunmamas› durumunda, 29
Ocak 2004 tarihli ve 5084 say›l› Kanunun 2’nci maddesinin (b) bendi kapsam›ndaki illerde bedelsiz devredilebilir.
Vergi Muafiyetleri ise; ‹nflaat bitim tarihini takip eden Bütçe y›l›ndan itibaren 5 y›l süre ile emlak vergisinden, tüketece¤i elektrik için elektrik ve havagaz› tüketim vergisinden, arsa ve iflyeri
teslimlerinde KDV'den, bina inflaat ve
yap› kullanma izni harc›ndan, kurumlar
47
moment
kurumdan al›nan 550 adet anket de¤erlendirilmifl ve netice olarak, OSB’lerin
zay›f yönleri ile bu konulardaki çözüm
önerileri mevzuat, teflvik-muafiyet, yer
seçimi-planlama, enerji-ulafl›m-altyap›,
yönetim olmak üzere 5 ana bafll›k alt›nda toplanm›flt›r. Çal›fltay s›ras›nda bu 5
ana bafll›k alt›nda oluflturulan gruplar
taraf›ndan hedef ve faaliyetler belirlenmifl olup, çal›flmalar devam etmektedir” diyor.
vergisinden, tevhid ve ifraz ifllem harc›ndan, merkezi at›k su artma tesisi iflleten OSB tüzel kiflilikleri ilgili idarelere ödenecek at›k su bedelinden muaft›r.” Y›ld›r›m OSB'lerde yer alan iflletmelere uygulanan muafiyetleri ise flöyle s›ral›yor: “A- 5084 say›l› Kanun Kapsam›nda, 06 fiubat 2004 tarih ve 25365
say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanan
5084 Say›l› Kanun 2’nci maddesinin (a)
bendi kapsam›nda bulunan illerdeki
(49 ‹l) Organize Sanayi Bölgelerinde
yat›r›m yapan iflletmelerle ilgili olarak;
31 Aral›k 2009 tarihi ve öncesinde bu
Kanun kapsam›nda tamamlanan yat›r›mlar için en fazla 5 y›l olmak üzere 31
Aral›k 2012 tarihine kadar, çal›flt›r›lan
iflçilere ödenen ücretler üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinin tamam› terkin edilir. 31 Aral›k 2012 tarihine kadar,
çal›flt›r›lan iflçilere ödenen ücretler üzerinden hesaplanan SSK primi iflveren
hissesinin tamam› Hazinece karfl›lan›r.
31 Aral›k 2009 tarihi ve öncesinde bu
Kanun kapsam›nda tamamlanan yat›r›mlar için en fazla 5 y›l olmak üzere 31
Aral›k 2012 tarihine kadar, enerji giderlerinin en fazla yüzde 50’lik k›sm›
Hazinece karfl›lan›r. Ayr›ca OSB Stratejik Plan Çal›fltay›’nda 5 ana bafll›ktan
biri olarak gündeme al›nan OSB’lere
uygulanan teflvik ve muafiyetleri konusundaki öneriler de de¤erlendirilmeye
al›nacakt›r.”
expo
ARAfiTIRMA
moment
48
Türkiye’deki ilk özel serbest bölge
Ege Serbest Bölgesi
EGE SERBEST BÖLGES‹; 1990 YILINDAN ‹T‹BAREN "YAP-‹fiLET-DEVRET" MODEL‹YLE
B‹R ÖZEL SEKTÖR KURULUfiU OLAN ESBAfi TARAFINDAN ‹fiLET‹L‹YOR. BÖLGEDE 71'‹
YABANCI OLMAK ÜZERE TOPLAM 248 F‹RMA FAAL‹YET GÖSTER‹YOR. 2009 YILINDA
GERÇEKLEfiEN T‹CARET HACM‹ 2,65 M‹LYAR DOLAR OLARAK KAYITLARA GEÇERKEN
BÖLGEN‹N H‹ZMETE G‹R‹fi‹NDEN BUGÜNE KADAR GERÇEKLEfiEN TOPLAM T‹CARET
HACM‹ ‹SE 36 M‹LYAR DOLARA ULAfiMIfi BULUNUYOR.
‹
ESBAfi; 4 KAL‹TE BELGES‹NE
SAH‹P ‹LK TÜRK SERBEST
BÖLGE KURUCU VE ‹fiLET‹C‹S‹
350 kiflilik uzman kadrosuyla 240 firma
ve 14500 çal›flana ev sahipli¤i yapan
Ege Serbest Bölgesi’nin kurulup iflletilmesinden sorumlu olan ESBAfi’›n temel çal›flma misyonunu,
Ege Serbest Bölgesi'ndeki firmalarla
iflbirli¤i yapmak, firmalar›n temel ihtiyaçlar›n› verimli bir flekilde karfl›lamak
ve bütün bölge firmalar›n›n kendi ifl
hedeflerini baflar›yla sürdürebildikleri
uygun maliyetli, sorunsuz bir ifl ortam›
sa¤lamak olarak özetleyebiliriz.
Tuncer, 2004 y›l›nda baflkan› oldu¤u
"Uzay Bilimleri Arac›l›¤›yla Küresel
Dostluk Vakf›" ile dünya bar›fl›na yapt›¤› katk›lardan dolay› Ellis Adas› Onur
Madalyas›n› ald›. Daha sonra ‹ngiliz Financial Times Grubu dergilerinden
FDI-Foreign Direct Investment, Kaya
Tuncer’i, do¤rudan yabanc› sermaye
yat›r›mlar›n› ülkemize çekmek için yapt›¤› çal›flmalardan ötürü 2005 Y›l› Bölgesel Onur Ödülü'ne lay›k gördü. Kaya
Tuncer 2009 y›l›nda Amerikan Türk
Cemiyetinin (ATS-The American Turkish Society) Yönetim Kurulu üyeli¤ine
seçildi.
Kaya Tuncer
ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan›
“ESBAfi ve Ege Serbest Bölgesi; geliflmekte olan ülkelerce örnek ifl modelleri
olarak kabul edilmektedir. Tarihindeki
20 baflar›l› y›l ve devletin, çal›flanlar›n ve
yat›r›mc›lar›n eflit olarak yararlar›n› gördü¤ü çok büyük bir potansiyele sahip
olarak Ege Serbest Bölgesi, ilham verici
bir iflletmedir.”
ESBAfi, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim
Sistemi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi ve HACCP G›da Güvenli¤i Yönetim Sistemi- ile 4 kalite belgesine sahip ilk Türk serbest
bölge kurucu ve iflleticisi olmas› ile de
önem tafl›yor.
ESBAfi; California' da Berkeley ve
USC' de e¤itim görmüfl, büyük uluslararas› projelere imza atan bir giriflimci
olan Kaya Tuncer taraf›ndan 1990 y›l›nda kuruldu. 2001 y›l›nda Türkiye’deki
en iyi 10 ifladam›ndan biri seçilen Kaya
ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› Kaya
Tuncer; ESBAfi ve Ege Serbest Bölgesi’nin bölge ve Türkiye ekonomisi için
önemini flu sözlerle ifade etti: “ ESBAfi
ve Ege Serbest Bölgesi; geliflmekte
olan ülkelerce örnek ifl modelleri olarak kabul edilmektedir. Tarihindeki 20
baflar›l› y›l ve devletin, çal›flanlar›n ve
yat›r›mc›lar›n eflit olarak yararlar›n›
gördü¤ü çok büyük bir potansiyele sahip olarak Ege Serbest Bölgesi, ilham
verici bir iflletmedir.
ESB’nin s›n›rlar› içinde bulundu¤u ‹zmir’in Gaziemir Belediyesi, ESBAfi’›n
geliflimine paralel büyük bir geliflme
süreci yaflam›flt›r. Burada flu anda üç
büyük al›flverifl merkezi ve çok say›da
araba galerisi bulunmaktad›r. Tek katl›
evler, yerlerini 8 katl› apartmanlara b›rakm›flt›r. Yeni okullar, sa¤l›k tesisleri,
parklar kurulmufltur. Gaziemir, Ege
Serbest Bölgesi’nin yaratt›¤› ekonomik
geliflim sayesinde Türkiye’nin en h›zl›
“ Bir üretim bölgesi olan Ege Serbest Bölgesi’nde
a¤›rl›kl› olarak elektronik, otomotiv yan sanayi, makine
imalat ve montaj›, savunma sanayi, hassas ölçü
aletleri, metal ba¤lant› elemanlar› ve mutfak möbleleri
üretimi, tekstil ve g›da iflleme ve paketleme gibi
sektörler yer al›yor. ”
expo
“GAZ‹EM‹R, EGE SERBEST
BÖLGES‹’N‹N YARATTI⁄I
EKONOM‹K GEL‹fi‹M SAYES‹NDE
TÜRK‹YE’N‹N EN HIZLI BÜYÜYEN
‹LÇES‹ HAL‹NE GELD‹”
49
moment
zmir'in Gaziemir ilçesinde 2.2 milyon metrekarelik bir alan üzerinde kurulu olan Ege Serbest Bölgesi, Uluslararas› Adnan Menderes Havaliman›na 4, ‹zmir Liman›na 12, otoyol a¤lar›na ise 1 km. mesafede yer al›yor. Bölgenin altyap› çal›flmalar› tamamlanan 1.500.000 metrekarelik bölümünde 71'i yabanc› olmak
üzere toplam 248 firma faaliyet gösteriyor. 2009 y›l›nda gerçekleflen ticaret
hacmi 2,65 milyar dolar olarak kay›tlara geçerken bölgenin hizmete giriflinden bugüne kadar gerçekleflen toplam
ticaret hacmi ise 36 milyar dolara ulaflm›fl bulunuyor. Ege Serbest Bölgesi’nde yarat›lan istihdam ise 14 bin kifliye ulaflt›. Türkiye' deki 20 serbest bölgede yarat›lan toplam istihdam›n ve
yat›r›m›n 3’te 1’i Ege Serbest Bölgesi’nde bulunuyor.
Bir üretim bölgesi olan Ege Serbest
Bölgesi’nde a¤›rl›kl› olarak elektronik,
otomotiv yan sanayi, makine imalat ve
montaj›, savunma sanayi, hassas ölçü
aletleri, metal ba¤lant› elemanlar› ve
mutfak möbleleri üretimi, tekstil ve g›da iflleme ve paketleme gibi sektörler
yer al›yor. En fazla ticareti yap›lan mallar ise, tekstil ürünleri, konfeksiyon,
a¤›r ifl makineleri, kimyasal ürünler ve
dayan›kl› tüketim mallar›d›r.
Ege Serbest Bölgesi’nin üyesi oldu¤u
kurulufllar aras›nda HUKD (Havac›l›k
ve Uzay Kümelenmesi Derne¤i) , DE‹K
(D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu) , EBSO
(Ege Bölgesi Sanayi Odas›) , ‹ZTO (‹zmir Ticaret Odas›), ES‹AD (Ege Sanayici ve ‹fl Adamlar› Derne¤i) gibi dernek ve kurullar say›labilir.
expo
ARAfiTIRMA
moment
50
büyüyen ilçesi haline gelmifltir.” Ege
Serbest Bölgesi’nin çal›flanlar›n›n yar›s›na yak›n›n›n Gaziemir’de yaflad›¤›n›
söyleyen Kaya Tuncer, bunun bölgeye
katk›s›n›n oldukça büyük oldu¤unu
söyledi. Kaya Tuncer: “Bugünkü flartlarda çal›flanlar›n y›lda 75 milyon ABD
dolar› kazand›¤› düflünülürse, bu gelirin çevre bölgeye etkisi çok önemlidir.
Serbest Bölge’nin ihtiyac› olan mal ve
hizmetlerin de çevre bölgeden karfl›land›¤› göz önünde bulundurursan›z,
Ege Serbest Bölgesi’nin, yer ald›¤› bölgeni ve Türkiye’nin ekonomik geliflimindeki önemini görebilirsiniz.”
Kaya Tuncer; serbest bölgelerin ülkelerin gelifliminde kilit bir rol oynad›¤›n›n
alt›n› çiziyor. Tuncer: “Çeflitli ileri teknoloji flirketlerinin getirdi¤i deneyim,
bir ülkenin geliflimine çok önemli bir
girdi sa¤lamaktad›r. Umuyoruz ki, 3035 bin kiflilik istihdama, yak›n zamanda
ulaflaca¤›z. Böylece, çal›flan gelirleri,
mal ve hizmet al›mlar› ile yarat›lan etki
yüz milyonlarca dolar› bulacak ve böl-
gede yaflayan nüfus için önemli bir rol
oynayacak.
Ege Serbest Bölgesi ve ESBAfi göstermifltir ki, özel sektör, endüstriyel bölgelerin kurulmas›nda ve iflletmesinde
çok etkin olabilmektedir. Türkiye, serbest bölgelerin ve endüstriyel gayrimenkullerin özel sektör taraf›ndan kurulmas›na ve gelifltirilmesine olanak
veren yasalar› yürürlü¤e sokmufltur.”
“EGE SERBEST BÖLGES‹; ORTA
DO⁄U, ORTA ASYA VE AVRUPA’YA AÇILAN B‹R GEÇ‹fi KAPISIDIR”
ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› Kaya
Tuncer, Ege Serbest Bölgesi’nin ana
sektörlerini flöyle s›ral›yor: “Elektronik,
havac›l›k, sa¤l›k, otomotiv aksam›, makine endüstrisi, tekstil/giyim, g›da ambalajlama, Biliflim Teknolojileri ana hedef sektörlerimizdir. fiu ana de¤in
uluslararas› alanda tan›nan birçok flirketi cezbedebildik. Bunlardan baz›lar›:
Eldor Electronics (‹talya) , Delphi Pac-
kard, Delphi Diesel, Gates (ABD) ,
McCormick (‹ngiltere) , Stork Fokker
Elmo (Hollanda) , Mahle, Hugo Boss,
Aero, PFW (Almanya) olarak say›labilir.”
Tuncer, Ege Serbest Bölgesinin Ege
Serbest Bölgesi’nin, Orta Do¤u, Orta
Asya ve Avrupa’ya aç›lan bir geçifl kap›s› oldu¤unu söylüyor ve flöyle devam
ediyor: “Bu yüzden dünyadaki flirketler, Amerikal› flirketler dahil bu bölgelerde ifl yapmay› planlayan flirketler
için, Ege Serbest Bölgesi ideal bir üretim ve ticaret merkezidir.
“TÜRK‹YE’DE SERBEST
BÖLGELER‹N SAH‹P OLDU⁄U
VERG‹ AVANTAJLARI
KISITLANDI”
Türkiye’deki yat›r›mla ilgili kanunlar›n
de¤iflmesinin, serbest bölgeleri olumsuz etkiledi¤ini ifade eden Kaya Tuncer; bu durumun düzeltilmesi için çabalar›n›n sürdü¤ünü söylüyor. Tuncer:
“Yasalarda s›kça yap›lan de¤ifliklikler
expo
51
ESBAfi ‹LE 240 fi‹RKET, 15 B‹N
K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM
Kaya Tuncer ESBAfi’›n Ege Serbest
Bölgesi için sundu¤u olanaklar› anlatt›: “Öncelikle Ege Serbest Bölgesi, bizim yüksek kalitede altyap› sa¤lad›¤›m›z modern bir endüstriyel parkt›r.
Buna ek olarak, flirketlere di¤er baz›
hizmetler de sunuyoruz, günde 17 bin
kifliye yetecek yemek ve catering hizmeti gibi. Ço¤u büyük firmam›z günde 3 vardiya çal›flt›¤› için, bu hizmetler 24 saat boyunca sa¤lanmaktad›r.
150 çocuk kapasiteli, bölge çal›flanlar›n›n çocuklar›n› sabah b›rak›p mesai
sonunda alabildikleri bir çocuk bak›m
merkezimiz de var. Yine bölge çal›flanlar›na, kapal› ve aç›k alanlarda
spor yapmalar›na imkan sa¤layan tesisler kurduk. Ve dört doktor, bir intern, bir acil müdahale uzman› doktor
ile 4 hemflirenin bulundu¤u sa¤l›k
merkezi hizmet vermektedir.”
ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› Kaya
Tuncer; rakipleriyle k›yasland›¤›nda,
yat›r›mlar› cezbetmek için ESBAfi’›n
sahip oldu¤u avantajlar hakk›nda
flunlar› söylüyor: “Daha önce bahsedildi¤i üzere Ege Serbest Bölgesi,
ABD ve Avrupa’dakilere benzeyen
modern bir endüstriyel parkt›r. Bu
yüzden Ege Serbest Bölgesi, Avrupal›
ve Amerikan standartlar›nda altyap›ya sahip bir endüstri park› oldu¤undan firmalar›n rahatl›kla ticaret ve
üretim yapabilecekleri bir cazibe merkezidir. Ege Serbest Bölgesi, kurulmaya baflland›¤› 1990 y›l›ndan bu yana ihracata dayal› üretim yapmak üzere Türkiye’ye gelen yabanc› sermaye
yat›r›mlar›n›n yüzde 50’ye yak›n›n›
cezb etmeyi baflarm›flt›r.
ESBAfi’ta flu an 240 flirketin faaliyet
gösterdi¤ini söyleyen Tuncer; 15 bin
kifliye de istihdam sa¤land›¤›n›n alt›n›
çiziyor. Tuncer: “fiu anda, 240 firma
bölgede faaliyet göstermektedir ve 15
bin kiflilik istihdam sa¤lanm›flt›r. Hedefimiz bölge tamamen doldu¤unda,
30 bin çal›flan ve y›ll›k 5 milyar dolarl›k ticaret hacmine ulaflmakt›r. Ege
Serbest Bölgesi’nde toplam ticaret
hacmi kuruldu¤u günden bugüne 36
milyar dolar› aflm›fl bulunmaktad›r.”
moment
nedeniyle Türkiye’de serbest bölgelerin sahip oldu¤u vergi avantajlar› k›s›tland›. Bu, serbest bölgelerdeki ve ülkenin geri kalan›ndaki do¤rudan yabanc›
yat›r›mlarda hat›r› say›l›r bir düflüfl yaratarak, ters tepkiye neden oldu ve yabanc› yat›r›mc›lar›n Türkiye’ye olan
güvenini zedeledi. Türkiye’nin, bu giriflimi düzelterek, yükümlülüklerine sad›k bir devlete sahip olan ve yat›r›m
için istikrarl› bir ülke oldu¤unu gösterebilmesi için, hükümetle birlikte her
türlü çabay› gösteriyoruz.”
Tuncer; ESBAfi’›n önümüzdeki y›llarda
çok daha iyi bir noktaya ulaflaca¤›n›
söylüyor: “5-10 y›l içinde Avrupa Birli¤i’ne kat›lacak, geliflmekte olan bir ülke olarak Türkiye’nin, do¤rudan yabanc› yat›r›m› birçok farkl› sebepten
ötürü cezbetmeye ihtiyac› vard›r. Bunlardan en baflta geleni istihdam yaratmakt›r. Bundan dolay› serbest bölgeler
teflvik edilmeli, serbest bölgelere yabanc› sermaye yat›r›mlar› özendirilmelidir. AB ülkelerinin ekonomik geliflmelerinde, örne¤in Portekiz’de, ‹spanya’n›n Madera Adalar›’nda, Malta’da,
ve yine Polonya’da, Macaristan’da ve
Romanya’da benzer teflviklerin uyguland›¤›n› gözlemledik.
Dahas›, ilginçtir ki iflsizlik oranlar›n›n
yükseldi¤i Fransa gibi ülkeler son y›llarda, “rekabet alanlar›” ad› alt›nda baz› bölgeler kurmaktad›rlar. Bu bölgeler
yat›r›m› cezbetmek ve muhafaza etmek
için, vergi avantaj›na ve/veya belirli
sübvansiyonlara sahip olmaktad›r. Bu
yüzden, Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için, yat›r›m teflviklerine devam
etmesi ve do¤rudan yabanc› yat›r›mlara karfl› taahhütlerine uymas› gerekmektedir.
Netice olarak Türkiye’nin ve ESBAfi’›n,
geliflmekte olan ve geliflmifl ülkelerde
birçok rakibi oldu¤u görülmektedir.
Almanya’da, Alman firmalar›n›n Türkiye’ye gelmeleri ve yat›r›m yapmalar›
için roadshow’lar düzenliyoruz; Almanlar da Türk yat›r›mc›lar› cezbetmek
için, ayn› fleyi Türkiye’de yap›yor. Görüyoruz ki dünya h›zla de¤ifliyor. Ayr›ca, do¤rudan yabanc› yat›r›m için düflük iflçilik ve di¤er teflvikler sa¤layan
Çin faktörü de var. Bildi¤iniz gibi Çin,
do¤rudan yabanc› yat›r›m› en çok cezbeden ülke.”
expo
ARAfiTIRMA
moment
52
Mesleki e¤itimde yeni vizyon:
OSEP
2006 YILINDA ANKARA SANAY‹ ODASI VE M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I ARASINDA
‹MZALANAN PROTOKOL ‹LE HAYATA GEÇ‹R‹LEN OKUL SANAY‹ E⁄‹T‹M
PROGRAMLARI (OSEP) ‹K‹L‹ E⁄‹T‹M S‹STEM‹’N‹N UYGULANDI⁄I ERKUNT E⁄‹T‹M
MERKEZ‹’NDE, 170 OSEP Ö⁄RENC‹S‹ E⁄‹T‹M GÖRÜYOR. KURS PROGRAMLARI,
ANKARA SANAY‹ ODASI, ‹fiLETME TEMS‹LC‹LER‹ VE M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I
YETK‹L‹LER‹NCE HAZIRLANIP UYGULAMAYA KOYULUYOR.
E
“OSEP; TÜRK‹YE’DE MESLEK‹
E⁄‹T‹M PROGRAMLARINA YEN‹
B‹R V‹ZYON GET‹RD‹.”
OSEP’in alanlar›nda en üst düzeyde nitelik kazanm›fl bireyler yetifltirmeyi hedefleyen e¤itim sistemine dikkat çeken
Ayd›n Türko¤lu, Erkunt E¤itim Merkezi ve OSEP iflbirli¤i hakk›nda flunlar›
söyledi: “K›saca OSEP olarak bilinen
Okul Sanayi E¤itim Programlar›, ülkemizde uygulanmakta olan ikili mesleki
e¤itim yönergelerine göre sürdürülmektedir. Mevcut sistemin iflleyifli;
Milli E¤itim Bakanl›¤› ile Ankara Sanayi Odas› aras›nda 2006 y›l›nda imzalanan bir protokol gere¤i mevcut müfredatlar›n yan›nda iflletmelerin ihtiyaçlar›
da göz önüne al›n›p farkl› kurs programlar› ile zenginlefltirilerek, daha aktif
e¤itim programlar ve kiflisel geliflim
dersleri ile desteklenmektedir. Befl y›l
içerisinde kurumsal bir yap›ya kavuflturulan OSEP’de e¤itime al›nan ö¤renciler Almanya’da benzer uygulamalar›n yap›ld›¤› flekilde mesleki beceri
testlerine tabi olarak seçilmekte ve
kaynaklar, do¤ru kiflilere do¤ru mesleklerde en verimli biçimde sunulmaktad›r. OSEP; Türkiye’de mesleki e¤itim
olmayan kiflilere meslek edindirme
kurs programlar› yürütülmektedir. Ayr›ca iflletmelerde çal›flanlar›n mesleki
geliflimlerine yönelik e¤itimler ile belge ve sertifika programlar› uygulanmaktad›r. Bunu yan› s›ra ifl makineleri
operatör e¤itimleri de verilmekte olup
Ankara’n›n önde gelen inflaat firmalar›n›n bu konudaki talepleri karfl›lanmaktad›r. “
Ayd›n Türko¤lu
Erkunt E¤itim Merkezi Müdürü
E¤itimli ifl gücü; üründe kalite, üretimde
h›z, rekabette üstünlük demektir.
programlar›na yeni bir vizyon getirmifltir. Ankara Sanayi Odas›'n›n giriflim ve destekleriyle sürdürülmekte
olan programa dahil olan orta ö¤retim
ça¤›ndaki gençlerimiz; e¤itimlerini tamamlad›klar›nda, kiflisel geliflimlerini
tamamlam›fl, sosyal yönden güçlü,
kendine güvenen, ülkesini ve mesle¤ini
seven, alanlar›nda en üst düzeyde nitelik kazanm›fl bireyler olarak hayatlar›na
devam edecekler.”
PROJE KAPSAMINDA 170 OSEP
Ö⁄RENC‹S‹ E⁄‹T‹M GÖRÜYOR
Erkunt E¤itim Merkezi Müdürü Ayd›n
Türko¤lu, 520 ç›rak ö¤rencinin e¤itimleri ile Ankara Sanayi Odas› ile uygulamakta oldu¤umuz proje kapsam›nda
170 OSEP ö¤rencisinin sene boyu beceri e¤itimlerinin devam etti¤ini söyledi. Türko¤lu: “3308 say›l› kanunla öngörülen ve iflletmelerde çal›flmakta
olan 520 ç›rak ö¤rencinin e¤itimleri ile
Ankara Sanayi Odas› ile uygulamakta
oldu¤umuz proje kapsam›nda 170
OSEP ö¤rencisinin sene boyu beceri
e¤itimleri devam etmektedir. Proje
kapsam›nda Ankara Sanayi Odas›’n›n
üye iflletmelerinde ihtiyaç duyulan nitelikli elemanlar›n yetifltirilmesi konusunda farkl› kaynak aray›fllar› ile iflsiz
ve istihdam için yeterli niteli¤e sahip
Ayd›n Türko¤lu; OSEP e¤itiminin mevcut ikili e¤itime göre en büyük fark›n›n
ö¤rencilerin okul müfredat›n›n d›fl›nda
kalan alanlarda da e¤itime tabi tutulmalar› oldu¤unu söylüyor. Türko¤lu:
“OSEP e¤itiminin mevcut ikili mesleki
e¤itim program›na göre en önemli farkl›l›klar› okulda yap›lan e¤itimler kadar
beceri e¤itimlerinin de en yüksek kalitede kurs programlar› ile desteklenmesidir. Bu kurs programlar› Ankara Sanayi
Odas›, iflletme temsilcileri ve Milli E¤itim Bakanl›¤›ndan yetkililerin birlikte
haz›rlad›¤› müfredatlar›n ihtiyaca göre
belirlenerek haz›rlan›p uygulamaya koyuluyor. Programlar›m›z, ifl ve yaflam
bilgisi e¤itimleri, yabanc› dil e¤itimi, seminerler, tiyatro, sinema gösterileri, izcilik kulübü faaliyetleri, satranç kulübü,
halk danslar› kulübü ve futbol, voleybol, bilardo, tekvando, boks gibi spor
müsabakalar›na ö¤rencilerin resmi kat›l›m› sa¤lan›yor. Güçlü sosyal aktivitelerle desteklenen bu faaliyetlerin finansman›n› Ankara Sanayi Odas› do¤rudan
üstleniyor. Bu anlamda, program›m›z›n
sosyal yönü en iyi mesleki e¤itim program› oldu¤unu söyleyebiliriz.”
“ASIL OLAN; DO⁄RU ‹NSANIN
DO⁄RU ALANDA
YET‹fiT‹R‹LMES‹D‹R”
OSEP’in sektörlere kataca¤› art›lara da
de¤inen Türko¤lu, bu e¤itim sisteminin kaliteli ve sosyal yönden de geliflmifl iflgücü oluflturmadaki katk›lar›ndan bahsetti.
Türko¤lu: “OSEP Mesleki E¤itim Sisteminin amac› kurulufllar›n ihtiyac› olan
nitelikli ifl gücünü e¤itim kurumlar› ile
iflbirli¤inde ve kendi kurumsal yap›s›nda kendi ihtiyaçlar›na uygun olarak ye-
expo
SOSYAL AKT‹V‹TELER‹N
F‹NANSÖRÜ ANKARA SANAY‹
ODASI
53
moment
rkunt Anonim fiirketi taraf›ndan kurulan Erkunt E¤itim
Merkezi, 1996 y›l›nda Milli E¤itim Bakanl›¤› Ç›rakl›k ve Yayg›n E¤itim Genel Müdürlü¤ü’ne ba¤l› olarak faaliyetlerine bafllad›. Merkez; Ankara Sanayi Odas›’n›n 1.
Organize Sanayi Bölgesi’nde tahsis etmifl oldu¤u arsa üzerine yapt›r›lan yap›da hizmet veriyor. Erkunt E¤itim
Merkezi’nin modern makine ve teçhizatlara sahip otomasyon laboratuarlar›nda 690 devaml› ö¤renci ve y›lda ortalama 6000 kursiyere makine teknolojisi, metal teknolojisi, elektrik-elektronik teknolojisi, ahflap teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi alanlar›nda
mesleki e¤itim kursu ve seminerler veriliyor. 2006 y›l›nda bafllanan OSEP ‹kili E¤itim Sisteminin uyguland›¤› Erkunt E¤itim Merkezi’nde 520 ç›rak ö¤rencinin e¤itimleri ile Ankara Sanayi
Odas› ile uygulamakta oldu¤u proje
kapsam›nda 170 OSEP ö¤rencisinin sene boyu beceri e¤itimleri devam ediyor.
expo
ARAfiTIRMA
moment
54
tifltirilmesi sa¤lamas›d›r. Burada as›l
olan do¤ru insan›n do¤ru alanda yetifltirilmesidir.
OSEP’in amac›; genç iflgücümüzün, verilen e¤itim sisteminin sonunda, yeteneklerine en uygun alanlarda ve teknolojinin istedi¤i verimlilikte, dahas› sosyal yönden de yetiflmifl bir birey olarak
iflletmelerimizin hizmetine sunulmas›d›r.”
Türko¤lu; Erkunt E¤itim Merkezi olarak Avrupa ülkelerindeki e¤itim yap›s›n› yerinde incelediklerini söylüyor.
“Merkezimiz; AB proje ve ASO’nun finansman destekleri ile baflta güçlü bir
mesleki e¤itim yap›s›na sahip Almanya
olmak üzere tüm Avrupa ülkelerindeki
uygulamalar› yerinde inceliyor. Yerinde görülen uygulamalar ve sistemlerin
merkezimize uyarlanmas› konusunda
bu ülkelerin sektörel kurulufllar› ve e¤itim uzmanlar› ile karfl›l›kl› inceleme ziyaretleri yap›larak bilgi al›flveriflinde
bulunulmakta ve geliflim sa¤lanmaktad›r.”
fedakârl›ktan kaç›nm›yoruz. Sektörel
kurulufllar›m›za özellikle iflletmeler
bünyesinde kendi e¤itim birimlerini
kurmalar› konusunda her türlü destek
veriliyor. Özellikle a¤›r ifl kollar›nda çal›flanlara, iflletmelerin kendi bünyelerindeki e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤ine
girilip sertifika programlar›n›n uygu-
TANITIM ÇALIfiMALARI ÜLKE
GENEL‹NDE SÜRDÜRÜLÜYOR
UAGEM ULUSAL AKIfiKAN
GÜCÜ E⁄‹T‹M
LABORATUARI’NDA 160 SANAY‹
KURULUfiU E⁄‹T‹M GÖRDÜ
Ayd›n Türko¤lu, e¤itim merkezinde yap›lan her türlü faaliyetler ile ilgili olarak Türkiye’nin di¤er bölgelerinde de
tan›t›m çal›flmalar› yapt›klar›ndan bahsetti. Türko¤lu: “ Gerek ASO, gerekse
iflbirli¤i yapmakta oldu¤umuz AKDER,
‹MMB ve benzeri dernekler ile yap›lan
çal›flmalar ile faaliyetlerimiz farkl› bölgelerde de uygulan›yor. Bu çal›flmalar›m›z› uygulamak isteyen her türlü kurum ve kurulufla desteklerimizde hiçbir
sanayimizin önde gelen kurum ve kurulufllar›nda çal›flan 2500 mühendis ve
teknisyenlere e¤itimler verildi. Ekipmanlar ve e¤itim programlar› baflta
ASO ve Hidromek olmak üzere Akder
üyeleri taraf›ndan da sürekli günümüz
teknolojisine göre yenileniyor. Temel
ve ileri seviyede Hidrolik, Pinomatik
e¤itimleri ile PLC (Siemens S7 200 –
300) PIC (Mikrodenetleyiciler) e¤itimleri veriliyor. Bu e¤itimlere bu güne kadar Ankara içi ve d›fl›ndan ülkemizin
önde gelen 160 de¤iflik sanayi kurumu
ve kuruluflu kat›ld›. Bu kurum ve kurulufllara örnek olarak Hidromek, Erkunt,
Coca Cola, Çesan, Ere¤li Demirçelik,
MKE, Aselsan TAI, BOTAfi, EÜAfi, Gürifl, L‹MAK gibi firmalar› sayabiliriz”
ÖNCEL‹KL‹ E⁄‹T‹M TALEPLER‹
N‹TEL‹KL‹ ‹fi GÜCÜ VE
ORYANTASYONA YÖNEL‹K
Erkunt E¤itim Merkezi’ndeki makine
sektörüne yönelik e¤itime talebin daha
çok kurumsallaflm›fl firmalardan geldi-
“ OSEP Mesleki E¤itim Sisteminin amac›
kurulufllar›n ihtiyac› olan nitelikli ifl gücünü e¤itim
kurumlar› ile iflbirli¤inde ve kendi kurumsal yap›s›nda
kendi ihtiyaçlar›na uygun olarak yetifltirilmesinin
sa¤lanmas›d›r. Burada as›l olan do¤ru insan›n do¤ru
alanda yetifltirilmesidir.”
lanmas› konusunda her türlü bilgilendirme yap›l›yor. ASO üyesi iflletmeler
ile yürütülen bu çal›flmalar yo¤un bir
flekilde devam ediyor.”
Erkunt E¤itim Merkezi Müdürü Ayd›n
Türko¤lu; ASO’nun deste¤i ve Hidromek A.fi.’nin giriflimleri ile kurulan
UAGEM Ulusal Ak›flkan Gücü E¤itim
Laboratuar› hakk›nda bilgi verdi. Türko¤lu: “Bu laboratuar, ülkemizin en
modern ve kapsaml› e¤itim materyallerine sahiptir. 2002 y›l›nda kurulmufl
olan laboratuar›m›zda bu güne kadar
¤ini söyleyen Türko¤lu sektörel kurulufllar›n›n misyonunun önemine de¤iniyor. Türko¤lu: “Sektörde e¤itim talepleri daha çok kurumsallaflm›fl firmalardan geliyor. Bu konuda sektörel kurulufllara büyük görevler düflmekte ve
bu tür e¤itimlerin öneminin kurulufllara iyi aktar›lmas› gerekmektedir. Özellikle ihtiyaçlar› olan nitelikli iflgücünün
yetifltirilmesi ve istihdam edilecek kiflilerin iflletme uyumlar›na yönelik oryantasyon konular›nda e¤itimlere talepler bulunmaktad›r. Mesleki e¤itimler baz›nda da kaynak teknolojileri,
otomasyon sistemleri, PLC, CNC,
CAD-CAM e¤itimleri ile imalat ve
montaj mekani¤i konusunda yo¤un talep görülüyor. Bu taleplerin karfl›lan-
mas› konusunda kendi e¤itim personelimiz, üniversitelerden ö¤retim görevlileri ile Hidromek, Nurifl Kaynak Makineleri ve ‹MMB gibi farkl› kurulufllar›n
mühendis ve uzmanlar›ndan faydalan›yoruz.
“SEKTÖRLER MESLEK
L‹SELER‹ VE MESLEK E⁄‹T‹M
MERKEZLER‹YLE ‹fiB‹RL‹⁄‹
‹Ç‹NDE OLMALI”
Sektörel kurulufllar›n ve iflletmelerin,
çevrelerinde bulunan Endüstri Meslek
Liseleri ve Mesleki E¤itim Merkezleri
ile iflbirli¤i yaparak buralardaki e¤itimci ve yöneticilerle güçlü diyaloglar kur-
mas› gerekiyor. ‹flletme sahiplerinin
çal›flt›rd›klar› elemanlar›n bu e¤itim
yuvalar›nda yetiflti¤ini unutmamalar›
gerekiyor. Firmalar ihtiyaçlar›n› ne
kadar iyi anlatabilirse e¤itim kurumlar›n›n yetifltirecekleri ö¤renciler de ihtiyaçlar› o kadar karfl›layacakt›r. Unutulmamal›d›r ki bu gün iflletmelere
gelen stajyer ve ç›rak ö¤renciler yar›n
sektörlerin ihtiyaç duydu¤u nitelikli ifl
gücünü oluflturacakt›r. Onlar›n en iyi
flekilde yetifltirilmesi okul kadar iflletme sahiplerinin de deste¤iyle belirlenecektir. Bunun yan› s›ra makine sa-
nayinde faaliyette bulunan ço¤u firma
kobi niteli¤inde olmakla birlikte, kendi
e¤itim birimlerini oluflturmakta birtak›m güçlükler çekiyor. Bölgesel olarak
e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤ine gidilerek ortak beceri e¤itim kurumlar› oluflturulma projeleri gerçeklefltirilmelidir.
Bu faaliyetler ayn› zamanda Ar-Ge çal›flmalar›n› da arkas›ndan getirecektir.
Bu çal›flmalar makine imalatç›lar›n›n
uluslararas› pazarlarda rekabet flans›n›
artt›ran unsurlar› oluflturacakt›r. E¤itimli ifl gücü; üründe kalite, üretimde
h›z, rekabette üstünlüktür.
55
moment
Makine sektörünün bu günü ve gelece¤i hakk›nda yorumlarda bulunan Türko¤lu, özellikle mevcut genç nüfusun
nitelikli ifl gücüne dönüfltürülmesinin
önemi üzerinde durdu. Türko¤lu: “Sahip oldu¤umuz genç nüfusumuz ile bulundu¤umuz co¤rafi konum ve kaynaklarla tüm dünyan›n ilgi oda¤› durumunday›z. Bu genç nüfusun nitelikli ifl gücüne dönüfltürülmesi ile daha nitelikli
ürünlerin üretilebilece¤i kaç›n›lmaz bir
gerçektir. Bu haliyle bile ekonomiye çok
büyük katk›s› bulanan makine sektörüne sa¤lanacak daha nitelikli ifl gücü ile
inan›yorum ki kalite ve teknoloji olarak
da makine sektöründe ilgi oda¤› olabilece¤iz. Sektördeki her iflletmenin kendi
boyutunda sürdürebilece¤i e¤itim faaliyetleri ile iflgücü niteli¤ini yükseltilebilir. Her firma bulundu¤u bölgedeki e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤inde çal›flmalar
sürdürebilir. ASO’nun Ankara’da Erkunt Döküm, Hidromek gibi iflletmeler
ile sa¤lad›¤› e¤itime destek projeleri
farkl› illerde, farkl› sektörel kurulufllarla
da sa¤lanabilirse san›r›m daha çok Erkunt benzeri mesleki e¤itim merkezleri
oluflturulabilir. Bu tür projeler tamamland›¤›nda nitelikli istihdam, kaliteli
üretim gibi faktörler artacak, dünya
üzerinde kullan›lan makinelerde daha
fazla “Made in Turkey” ürünlerini görebilece¤iz. Bu tür beklentilerin ancak nitelikli e¤itim ve nitelikli ifl gücü ile gerçe¤e dönüflebilir.”
expo
“E⁄‹T‹ME DESTEK PROJELER‹
FARKLI ‹LLERDE, FARKLI
SEKTÖREL KURULUfiLARLA DA
SA⁄LANMALI”
SANAY‹ fiEH‹RLER‹
Un fabrikas› makinelerinin üretim üssü:
expo
Çorum
moment
56
ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI
‹T‹BAR‹YLE ÇORUM, MAK‹NE ‹HRACATINDA ÖNEML‹ ‹LLER SIRALAMASINDA 14.
SIRADA YER ALIYOR. MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ; 42 M‹LYON DOLARA
YAKIN B‹R DE⁄ERE SAH‹P OLMASI ‹LE ÇORUM EKONOM‹S‹N‹N EN ÖNEML‹
SEKTÖRÜ SAYILIYOR.
samlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›
itibariyle Çorum makine ihracat›nda
önemli iller s›ralamas›nda 14. s›rada
yer al›yor. Bu sektörde Çorum’dan ihracat yapan firma say›s› 47’dir.
319 ÜRET‹M TES‹S‹NDE
11 B‹N K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM
Kiremit ve tu¤la sektörü; Çorum sanayisinin belkemi¤ini oluflturuyor. Sektörün bafllang›ç y›llar› 1950 y›llar›na dayan›yor. Çorum’un toprak yap›s› ve iklimsel flartlar›n›n olumlu etkisiyle geliflen kiremit ve tu¤la sektörü, tamamen
yerel kaynaklarla geliflimini sürdürüyor. 1980’li y›llar›n ortalar›nda Toplu
Konut ‹daresi taraf›ndan bafllat›lan konut yap›mlar› sektörün h›zla büyümesine, yeni yat›r›mlar›n yap›lmas›na ve ka-
alanlar›n› oluflturdular. Kaynaklar›n
kullan›m› amac› ile bafllayan sanayileflme süreci, makine üretimi ve yeni sektörlerin geliflimi ile bir tepe noktas› yakalad›. Bu geliflme sürecinde artan say›da birçok müteflebbis sermayelerini
ve deneyimlerini kullanarak önceki y›llar›n üretim aflamalar›nda kazand›klar›
deneyimlerle ikinci, üçüncü fabrikalar›
kurabildiler.
Yaflanan içsel ve d›flsal ekonomik
olumsuzluklar yeni yat›r›mlar›n yap›lmas›na ve sanayinin geliflmesinde negatif bir rol oynamakla birlikte, 1998
y›l›nda yürürlü¤e giren OHAL yasas›
olarak da bilinen 4325 say›l› Yat›rmlar›
ve ‹stihdam› Teflvik Yasas› sanayinin
ve yap›lacak yat›r›mlar›n önünde
uzun bir süre engel oluflturdu. Bu yasa
Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na
göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara
ulaflt›. 2009 y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel
ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde 6
gerileyerek 102 milyon dolar oldu.”
pasitelerin en üst düzeyde kullan›lmas›na yol açt›. Bu iki üretim dal›n›n yerel
kaynak temeline dayanan geliflimine
müteakip, yeni bir sektörün geliflmesine neden oldu. 1980’li y›llarda un ve kiremit-tu¤la sektörü baflta olmak üzere,
makine ve ekipmanlar›n›n karfl›lanmas›
için yerel taleplerin ön plana ç›kmas›
Çorum’da makine sektörünün geliflmesine yol açt›. Bugün Çorum’da makine
üreticileri, birçok ülkeye ihracat yap›yor.
Bu üretim alanlar›n›n yan›nda, Çorum
ilinin özellikle Çorumlu müteflebbislerce üretim merkezi olarak seçilmesi, di¤er müteflebbisler üzerinde olumlu etki
oluflturdu. Yeni üretim alanlar›nda yat›r›m yapmak isteyen yerel sermaye sahipleri Çorum’da kalmay› tercih ettiler.
Ka¤›t, ambalaj, t›bbi malzeme, tekstil,
radyatör, viyol, yumurta üretimi yapan
kümes hayvanc›l›¤› gibi yeni üretim
ile devlet, baz› sektörlerde muayyen bir
kapasite gözetmeyerek, teflvik karar› ile
desteklenen baz› sektörler ile bölgeler
aras› haks›z rekabetin oluflmas›na sebep oldu. 1998 y›l›nda ç›kart›lan 4325
say›l› OHAL yasas› ile ortaya ç›kan teflvik adaletsizli¤i 2005 Y›l› itibari ile teflvik kapsam›na giren il say›s› art›r›larak
Çorum aç›s›ndan giderilmifltir
Kendisine sunulan olanaklar› rasyonel flekilde de¤erlendiren ve kendi ölçe¤inde KOB‹ kenti olan Çorum ilinin
sanayileflme sürecinde bu gün geldi¤i noktada, Ticaret ve Sanayi Odas›na
kay›tl› 319 üretim tesisi ile 11320 kifliyi
istidam sa¤l›yor.
“KALKINMADA
ÇORUM MODEL‹”
Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Çetin Baflaranh›ncal; bir as›ra dayanan tarihi ve 4 bine
expo
“ ‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na göre
57
moment
3
50 bin kiflilik ile nüfusu ile
Çorum ilimiz, ülkemiz nüfusunun yaklafl›k yüzde 0,5’ini
bar›nd›r›yor. Çorum’un
GSY‹H’ya olan katk›s› TÜ‹K
taraf›ndan en son aç›klanan verilere
göre 2001 y›l›nda yüzde 0,7 olarak kay›tlara geçti.
‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na
göre Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara ulafl›rken 2009
y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel
ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde
6 gerileyerek 102 milyon dolar oldu.
2009 y›l›nda Türkiye ihracat›n›n yüzde
0,1’ini gerçeklefltiren Çorum ili ihracat›nda 2009 y›l›nda Irak yüzde 15 pay ile
ilk s›rada yer ald›. Azerbaycan-Nahc›van, ABD, Almanya, ‹ran, ‹spanya ise
ihracatta önde gelen di¤er ülkeler aras›nda say›l›yor.
Çorum’un sektörel ihracat rakamlar›na
bak›ld›¤›nda, 2009 y›l›nda “Sanayi” ihracat›n›n 79,7 milyon dolar ve yüzde
78’lik oran ile en büyük paya sahip oldu¤u görülüyor. “Sanayi Mamulleri”
ihracat›ndan ald›¤› yüzde 53 pay ile
“Makine ve Aksamlar› Sektörü” en
önemli kalemi olufltururken, “Tafl›t
Araçlar› ve Yan Sanayi” ile “ElektrikElektronik, ve Biliflim” onu takip ediyor. ‹lin ihracat›nda en önemli sektör
konumundaki makine ve aksamlar›
sektörü 42 milyon dolara yak›n bir de¤ere sahip.
TÜ‹K verilerine göre 84. fas›l olarak tan›mlanan makine ve aksamlar› sektöründe Çorum’un ihracat› 2008 y›l›nda
bir önceki y›la göre yüzde 17,8 art›fl
gösterirken, 2009 y›l›nda ise yüzde 4
oran›nda azalma kaydedildi. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar›
Birli¤i ifltigal alan›nda yer alan
GT‹P’ler baz›nda ise ilin 2009 y›l› makine ihracat› yüzde 3,9 oran›nda geriledi.
“Tak›m Tezgahlar›” ile “Pompa ve
Kompresör” ihracat›nda ise küçük düflüfller meydana geldi. “Hadde, Döküm
Makineleri ve Kal›plar›” ihracat› büyük
art›fl göstererek 277 bin dolardan 7,5
milyon dolara yükseldi. Art›fl gösteren
bir di¤er kalem olan “Yük Kald›rma,
Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri” 1,1
milyon dolardan 2,9 milyon dolara
ulaflt›. Orta Anadolu Makine ve Ak-
SANAY‹ fiEH‹RLER‹
yak›n üyesiyle, odalar›n›n; Çorum ili
için tafl›d›¤› önemden bahsetti. “Bundan tam bir as›r önce, 1910 y›l›nda kurulan Çorum Ticaret ve Sanayi Odas›,
100 y›ll›k tarihi ile Çorum ekonomisinin
geliflmesi ve kalk›nmas›na 4000’e yak›n
üyesi ile katk›da bulunmufltur. Çal›flkan
ve kazand›¤›n› Çorum’a yat›ran üyelerimizin gayretleri flehrimizi Anadolu’nun cazibe merkezlerinden biri haline getirmifltir. Anadolu’da sanayi denilince genellikle büyük sanayi firmalar›na ara mallar üreten firmalar akla gelirdi. Ama bugün Çorum Anadolu’da
bunun d›fl›na ç›kabilmifl ve farkl› sektörlerde üretim yapabilen kabiliyete
ulaflm›flt›r. Çorumlular, her fleyi devletten beklemeyen giriflimci yap›s› ile
“Kalk›nmada Çorum Modeli” diye nitelendirilen bir kalk›nma modeli oluflturmufl ve Türkiye’ye örnek olmufltur.”
Bir ilin ekonomisinin; kendi üretimi ne
kadar güçlüyse o kadar geliflebilece¤ine de¤inen Baflkan Çetin Baflaranh›ncal, il genelinde yer alan 380 adet üretim tesisinin Çorum ekonomisinin yap›tafllar›n› oluflturdu¤unu söyledi. Baflkan Baflaranh›ncal: “Kiremit-tu¤la ile
bafllay›p, un ve bunun da ötesinde makine sanayi, demir-çelik döküm, bak›rçinko ve magnezyum al›fl›mlar›, otomotiv yan sanayi, oto-radyatör ve oto kaloriferi, vitrifiye ve seramik ürünleri,
iplik, tekstil, ayakkab›, dokuma, fl›r›nga,
cerrahi eldiven, medikal cihaz ve ekipmanlar, k⤛t, ambalaj, mukavva karton kutu ve viol, yem, kümes hayvanc›l›¤› ve yumurtac›l›k, makarna, fleker,
süt ve süt ürünleri, lavafl ekme¤i, g›da
paketleme ve ambalaj, kereste-mobilya, palet, kilitli parke tafl›, bordür ve
büz, blok mermer, haz›r beton tesisleri,
Çetin Baflaranh›ncal
expo
Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan›
moment
58
“Çorum ilinden yap›lan toplam 100
milyon dolarl›k ihracat›n yüzde 42’sini
makine sanayi gerçeklefltirmifltir.
Günümüzde un, yem ve tu¤la kiremit
fabrikalar›n› anahtar teslimi kuran firmalar›m›z bu konuda bütün dünya da söz
sahibi olmufllard›r.”
derz dolgu (beyaz kalsit) seramik ve fayans yap›flt›r›c›, kireç, çimento, paketleme tesisleri, kimyasal cam dübel,
temperli (flekilli) cam gibi çok de¤iflik
sektörlerde güçlü bir üretim flehri olmufltur. ‹l genelinde kurulu bulunan
380 adet üretim tesisi Çorum ekonomisinin yap›tafllar›d›r.”
‹HRACATIN YÜZDE 42’S‹
MAK‹NE SEKTÖRÜNDEN
Baflkan Baflaranh›ncal; makine sektörünün Çorum ili ekonomisine sa¤lad›¤›
katk›lar› flu sözlerle ifade etti.“Makine
sektörünün Çorum ili ekonomisinde
ayr› bir yeri var. Çeflitli makine imalat
sektöründe faal olarak üretimlerini devam ettiren yaklafl›k 80 adet firma 70’e
aflk›n ülkeye makine ihracat› yaparak
ön s›ralarda yer al›yor. Genellikle
komple un ve yem fabrika makineleri
imalat›n› içermekte olup, imalat› yap›lan ürünlerin yüzde 60’› ihraç edilmektedir. Sektör 1500 kifliye istihdam sa¤lamakla birlikte 2009 y›l› verilerine göre ihracat rakam› 42 milyon dolard›r.
Çorum ilinden yap›lan toplam 100 mil-
expo
moment
59
yon dolarl›k ihracat›n yüzde 42’sini makine sanayi gerçeklefltirmifltir. Un, tu¤la, kiremit fabrika makinelerinin bak›m
ve onar›m› ile u¤raflan firmalar zamanla imalata yönelmifltir. Günümüzde un,
yem ve tu¤la kiremit fabrikalar›n›
anahtar teslimi kuran firmalar›m›z bu
konuda bütün dünya da söz sahibi olmufllard›r.”
Baflaranh›ncal; Çorum’da a¤›rl›kta olan
un ve yem fabrikalar›n›n yan›nda çimento sanayi, çelik dökümhaneleri gibi
çeflitli tesislerinde ekonomiye katk›
sa¤lad›¤›n› söyledi. Baflkan Baflaranh›ncal: “Bununla beraber ayn› sektörde
faaliyet gösteren çelik ve pik dökümhaneleri, toprak sanayi makineleri, çimento sanayine yönelik makineler, zirai aletler, çelik konstrüksiyon bina
imalat›, su buhar, k›zg›n su, çelik ve
bas›nçl› kap imalat›, vitrifiye makineleri, hidrolik pompa, diflli imalat›, g›da
makineleri yine ihracat potansiyeli
yüksek olan ve ayn› zamanda da iç ve
d›fl piyasa taleplerini karfl›layabilecek
yol süpürme makineleri imalat› yapan
tesis bulunmaktad›r.”
“SANAY‹M‹Z‹N EN BÜYÜK
EKS‹⁄‹, DEM‹RYOLU”
Makine sanayi sektörünün Çorum ekonomisi için hayati bir öneme sahip
oldu¤unun alt›n› çizen Çorum Ticaret
ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Çetin Baflaranh›ncal; makine sektörünün geliflmesinin, Çorum’un kalk›nmas› demek oldu¤unu söyledi.
Baflaranh›ncal: “Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› olarak makine sanayi sektörünün önemini bilmekte ve bu sektörün daha da geliflmesi için çeflitli çal›flmalar yapmaktay›z. Belirli periyotlarda
yerli ve yabanc› yat›r›mc›lar› flehrimize
davet edip, yeni yat›r›m ve iflbirlikleri
yap›lmas› amac›yla sanayi bölgelerimizdeki üretim tesislerimizi gezdirmekteyiz.
Bu sektörün daha da geliflmesi, flüphesiz ki firmalar›m›z›n geliflmesine ba¤l›d›r. Sürekli kendini yenileyen, teknolojiyi yak›ndan takip eden firmalar›m›z›n
karfl›laflt›¤› sorunlar›n çözülmesi için ilgili makamlarla sürekli diyalog halinde
oldu¤umuz belirtmek istiyorum.”
Çorum’da makine sektörünün geliflmesi için neler yap›lmas› gerekti¤i hakk›nda görüfllerini belirten Baflkan Baflaranh›ncal; sanayilerinin en büyük eksi¤inin flu an varolan demiryolu ulafl›m›n
yetersizli¤i oldu¤unu söyledi. Baflaranh›ncal: “Dünyan›n dört bir yan›na ürün
gönderen firmalar›m›z›n daha rahat
üretim yapabilmeleri ve ürettiklerini
daha kolay bir flekilde müflterilerine
gönderebilmeleri büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle ilimizin teflvik
expo
SANAY‹ fiEH‹RLER‹
moment
60
teslimi fabrikalar kuran firmalar›m›z›n
ürünlerini demiryolu ile limanlara ulaflt›rabilmeleri çok büyük bir avantaj olacakt›r. Ticaret ve Sanayi Odas› olarak
Çorum’a demiryolunun getirilmesi için
Cumhurbaflkan› ve Baflbakan ve ilgili
bakanl›klar baflta olmak üzere birçok
giriflimde bulunarak, demiryolunun
Çorum için ne kadar önemli oldu¤unu
dile getirdik. Demiryolu, flu an Çorum’un en s›cak gündem maddelerinin
bafl›nda yer almaktad›r. Çorum’un demiryoluna kavuflmas› Baflkent’in Samsun Liman›na ba¤lanmas› aç›s›ndan
çok önemlidir.”
45 YILLIK TECRÜBE:
U⁄UR MAK‹NA
desteklerinden yararlanmas› kadar demiryolu konusu da bir o kadar önemlidir. fiu an sanayimizin en önemli eksi-
¤i, demiryoludur. Karayolu ulafl›m maliyetlerinin her geçen gün artt›¤› günümüz koflullar›nda, yurt d›fl›na anahtar
Sektöründe 45 y›ll›k tecrübeye sahip
olan U¤ur Makina Sanayi, un, irmik,
yem, m›s›r, çeltik, pirinç, makarna, fleker, bisküvi ve çikolata fabrikalar› için
makine yap›yor. U¤ur Makina Genel
Müdürü Uygun Barl›k, makine sektörünün Çorum’daki geliflimi hakk›nda
Erkan Makine Yönetim Kurulu Baflkan›
“Sanayicilerimiz devletten hiçbir katk›
beklemeden kendi sermayesiyle kurduklar› flirketlerden kazand›klar›n› tekrar
flirketlerine harcayarak flirketlerini büyütmelidir. Biz Erkan Makina olarak kendi
üzerimize düflen sorumluluklar› yerine
getiriyoruz.”
“PAZARDA HAREKETL‹L‹K
SÜRÜYOR”
U¤ur Makina Genel Müdürü Uygun
Barl›k, üretimlerinin yüzde 90’›n› ihraç
ettiklerini söyledi. Barl›k: “Üretimimi-
ERKAN MAK‹NA TANZANYA’YA
MAK‹NE SATIYOR
1996 y›l›nda kare elek ve kare elek ahflap k›s›mlar›n›n üretilmesi amac›yla
150 metrekarelik bir alanda kurulan
Erkan Makina bugün 4 bin metrekaresi
expo
Halil Erkan
zin yüzde 90’›n› ihraç ediyoruz. ‹ç pazarda da sat›fllar›m›z iyi. Devletin uygulad›¤› teflvik, AB proje hibe destekleri ve tar›msal kalk›nma projeleri ile çok
say›da firma revizyona gitmifl veya yeni fabrikalar kurmaya bafllam›flt›r. Bu
nedenle pazarda hareketlilik devam etmektedir. “
Genel Müdür Barl›k, Çorum’un makine
üretim yapan firmalar›n art› ve eksilerini de¤erlendirdi. Barl›k Çorum’da üretim yapan firmalar için en büyük sorunun yetiflmifl personel bulamama ve
ulafl›m imkanlar›n›n yetersizli¤i oldu¤unun alt›n› çizdi. Barl›k: “Limanlara
ve tren yoluna uzakl›k ve hammadde
imkanlar›na uzakl›k say›labilir. Çorum’un art›lar› olarak bilgi birikimi, giriflimcilik ve Çorumluluk ruhu say›labilir.” Üretim ve ihracat› art›rmak için
proje sonras› verilen hizmete azami
özen gösterilmesi gerekti¤ini ifade
eden Barl›k, tan›t›m faaliyetleri ve ArGe’nin de önem verilmesi gerekti¤ini
söyledi. Barl›k: “Üretimimizle ilgili
dünyada say›l› birkaç firmadan bir tanesi biziz. Sürekli kendimizi gelifltiriyoruz. Kalitemizi, standartlar›m›z› yükseltiyoruz. Üretimimizin kalitesinin yan›nda, sat›fl sonras› hizmetlerimizle, proje
sonras› verdi¤imiz teknik hizmetle
müflteri memnuniyeti bizim için ilk
planda yer al›yor.
‹hracat›n art›r›lmas› için öncelikle kaliteden ödün vermeden, farkl› pazarlara
aç›lmal›y›z, fuarlara kat›lmal›y›z, d›fl bas›nda tan›t›m faaliyetlerinde bulunmal›y›z. En önemlisi Ar-Ge’ye önem vermeliyiz.”
2010 y›l›n›n geçen y›lla ayn› olmas›n›
beklediklerini söyleyen Barl›k, 2011 y›l›nda çal›flmalar›n›n neticelerini alacaklar›na inand›klar›n› belirtti. Barl›k: “Çal›flmalar›m›z ve giriflimlerimiz göstermektedir ki 2010 y›l› yaklafl›k 2009 y›l›yla ayn› olacak gibi görünmektedir. Ancak 2010 y›l›ndaki giriflim ve görüflmelerimizin netice vermesi durumunda
2011 y›l›nda çok fley beklemekteyiz.“
61
moment
bilgi verdi. Barl›k, Çorum’un kendi
yat›r›mc›lar›yla, ortaklafla giriflimler
ve yard›mlaflmayla bu noktaya geldi¤ini söyledi. Genel Müdür Barl›k:
“Bu geliflimin hikayesi Çorumlunun
giriflimcilik ruhunda yatmaktad›r.
Devletimizin imkanlar›n›n s›n›rl› olmas›ndan dolay› bir çok bölgemize
oldu¤u gibi Çorum’umuza da gereken yat›r›m imkanlar› sa¤lanamam›flt›r. Buna ra¤men bizler s›zlanmak
yerine gücümüz varsa tek bafl›m›za
gücümüz yetmiyorsa ortaklafla giriflimler yaparak elimizden geldi¤ince
yat›r›mlar yapt›k ve halende yapmaktay›z. Allaha flükür baflar›l› da olduk.
Biz Çorumlular olarak gözümüzü
komflunun kümesine dikmeyip nas›l
yard›mlaflabiliriz, nas›l el ele verip
imkanlar yaratabiliriz düflüncesiyle
ifllerimize sar›ld›¤›m›z için Çorum bu
noktalara gelmifltir ve iyi yerlere lay›kt›r ve muhakkak lay›k oldu¤u noktaya ulaflacakt›r.”
U¤ur Makina, üretti¤i makineleri
dünyan›n dört bir yan›na ihraç ediyor. Firman›n ihracat iliflkisi içerisinde oldu¤u ülkeler aras›nda, ‹talya,
Fransa, Portekiz, ‹ngiltere, Almanya
ve Yunanistan gibi Avrupa ülkelerinin yan› s›ra ‹ran, Irak, Suriye, ‹srail,
Endonezya, Malezya, Pakistan, Hindistan, Dominik Cumhuriyeti gibi ülkelerde bulunuyor.
expo
SANAY‹ fiEH‹RLER‹
moment
62
kapal› olmak üzere 7 bin metrekarelik
bir alanda faaliyet gösteriyor. Erkan
Makine; imal etti¤i un, irmik ve yem
fabrikalar›nda kullan›lan muhtelif makineleri yurt içi ve yurt d›fl›na sat›fl›n›
yap›yor. Erkan Makina Yönetim Kurulu
Baflkan› Halil Erkan, firmalar› hakk›nda
bilgi verdi. Baflkan Erkan: “Makine
sektöründe üretti¤imiz makineler; un,
irmik, yem tesislerinde kullan›lan makinelerdir. Erkan Makina olarak yurt
içi ve yurt d›fl›nda günlük 30 tondan
500 tona kadar anahtar teslimi olmak
üzere un fabrikalar›, irmik tesisleri ve
yem tesisleri yapmaktad›r.”
Halil Erkan; firmalar›n›n ihracat› hakk›nda flunlar› söyledi: “Sanayicilerimiz
devletten hiçbir katk› beklemeden kendi sermayesiyle kurduklar› flirketlerden
kazand›klar›n› tekrar flirketlerine harcayarak flirketlerini büyütmektedirler.
Biz Erkan Makina olarak kendi üzerimize düflen sorumluluklar› yerine getiriyoruz. Üretmifl oldu¤umuz makineleri yurt d›fl›na pazarl›yoruz. ‹liflki içinde
oldu¤umuz ülkelerin bafl›nda Kazakistan, ‹ran, Gürcistan, Tacikistan, Özbekistan, Makedonya, Cezayir, K›rg›siztan, Rusya, Endonezya ve Tanzanya
geliyor.”
“SATIfiLARIMIZIN YÜZDE 85’‹
‹HRACATA YÖNEL‹K”
Erkan Makine Yönetim Kurulu Baflkan›
Halil Erkan; sat›fllar›n›n daha çok d›fl
pazara yönelik oldu¤unu söyledi. Erkan: “‹ç pazardaki makine sat›fllar›m›z
toplam sat›fllar›m›z›n yüzde 15’i kadard›r. Sat›fllar›m›z›n yüzde 85’i ihracata
dayal›d›r. Önümüzdeki y›l sektördeki
beklentimizi iç pazarda yüzde 10 olarak
belirledik. Pazar pay›m›z› daha da art›rmay› hedeflemekteyiz.”
Çorum’da makine üretimi yapan firmalar›n art›lar›na de¤inen Halil Erkan;
gümrük müdürlü¤ünün Çorum’da yer
almas›n›n ilin ihracat›na önemli katk›lar sa¤lad›¤›n› söyledi. Erkan: “‹hracat
aç›s›ndan gümrük müdürlü¤ünün Çorum’da olmas› üreticilerimiz için
önemli bir avantajd›r. Makine sektörümüzün en büyük dezavantaj› ise kalifiye eleman bulmakta yaflad›¤› s›k›nt›d›r.
Kalifiye ve alt eleman Çorum makine
sektörünün yaflad›¤› en büyük sorundur. Maalesef sanayicimiz her gün gazete ilanlar› ile eleman aramaktad›r. Ne
yaz›k ki baflvurular›n çok az› bu sorunu
çözebilecek donan›ma sahip oluyor.”
Halil Erkan; makine üretiminin ve ihracat›n artt›r›lmas› için neler yap›lmas›
gerekti¤ini ve firma olarak bu y›ldan
beklentilerini flu sözlerle ifade etti:
“Üretim ve ihracat› artt›rmak için vergi
ve SSK primlerinin afla¤› düzeylere çekilmesi gerekmektedir.
2010 y›l›nda flirket olarak geçen y›lki
hedefim olan ihracat rakam›na ulaflmakt›r. Döviz kurlar›n›n çok düflük seviyelerde seyretmemesi bir ihracatç›
olarak beklentimizdir.”
MAK‹NE VE ENERJ‹ A.fi. UN VE
YEM FABR‹KALARI KURUYOR
Makine ve Enerji A.fi.; un, irmik ve
¤›m›z ülkelere bakt›¤›m›zda ise s›ras›yla Almanya, Rusya, Ukrayna, Özbekistan, ‹srail, Gürcistan ve Kazakistan’› sayabiliriz.
Bu alanda Makina ve Enerji A.fi., iç ve
d›fl pazarlarda yönlendirici firma olma
çabas›n› devam ettiriyor. Kalite ve teknolojide geliflen her yeni standard›n takibi ürünlere ve ürün anlay›fl›na ilave
edilmektedir. ISO 9001:2000 kalite sistemine sahip olan bir flirket olarak;
standart uygulamalar›n› ve müflteri
memnuniyetini düzenli bir flekilde muhafaza etmektedir.”
Uygun Barl›k
Erkan Makine Yönetim Kurulu Baflkan›
“Devletin uygulad›¤› teflvikler, AB proje
hibe destekleri ve tar›msal kalk›nma projeleri ile çok say›da firma revizyona gitti
veya yeni fabrikalar kurmaya bafllad›. Bu
nedenle pazarda hareketlilik devam ediyor.”
çok ülkede temsilcileri vard›r. Azerbaycan, Özbekistan, Rusya, Ukrayna, Almanya, Gürcistan, ‹ran, M›s›r, ‹srail,
Cezayir bu ülkelerdendir. ‹hracat yapt›-
Makine sektörü aç›s›ndan Çorum’un
önemine de¤inen Ali Dost; ilin un fabrikas› makinelerinde bir üretim üssü
olma yolunda ilerledi¤ini söyledi. Dost:
“Çorum, Türkiye’de un fabrikas› makinelerinde üretim üssü olma yolunda
ilerliyor. ‹ç Anadolu’da yo¤un olarak
üretilen bu¤day, un fabrikalar›n›n Çorum’da kurulmas›na yol açt›. Daha
sonra un fabrikalar›n›n kurulum ve yedek parça ihtiyaçlar› makine sektörünün geliflmesine yard›mc› oldu.”
Makine ve Enerji A.fi. Yönetim Kurulu
Baflkan› Ali Dost; firmalar›n›n daha çok
d›fl pazara yönelik sat›fl yapt›¤›n› söyledi. Dost: “Sat›fllar›m›z›n yüzde 75’i yurt
d›fl›na yüzde 25’de iç pazara yap›lmaktad›r. Bu dönem k›rsal kalk›nma destekleri ile iç pazar sat›fllar›m›z artm›flt›r.”
Çorum ili sanayisinin önündeki en büyük engelin ulafl›m sorunu oldu¤unu
söyleyen Dost; demiryolu a¤›n›n istenen seviyeye getirilmesinin çok büyük
faydalar sa¤layaca¤›n›n alt›n› çizdi.
Dost: Çorum ili ekonomisi için ulafl›m
eksi yönde etkendir. Özellikle demiryolu a¤›n›n yeterli seviyede olmamas› sanayiyi olumsuz etkileyen faktörlerin
bafl›nda geliyor.
Bu sorun halledilirse üretim ve ihracat
artar. Bunun yan› s›ra uluslar aras› fuarlara kat›l›m yeni pazarlar bulma aç›s›ndan önemli bir etkendir. Yeni pazarlar da üretim ve ihracat› artt›r›r. Biz
Makine ve Enerji A.fi. olarak 2010 y›l›ndan umutluyuz. Bu y›l beklentimiz ciromuzun yüzde 40 oran›nda artaca¤› yönündedir.”
expo
“SATIfiLARIMIZIN YÜZDE 75’‹
DIfi PAZARA”
63
moment
yem sanayinde silolama silo doldurma
paketleme tesislerinde faaliyet gösteriyor. Un ve yem fabrikalar› makineleri
ve anahtar teslim fabrika kurulumu yapan firma 2000 y›l›nda Karadeniz Bölgesi’nin iç k›sm›nda yer alan Hitit imparatorlu¤unun baflkenti Hattufla topraklar›ndaki Çorum’da kuruldu.
Firma, faaliyetlerini Makina ve Enerji
A.fi. ismi ile ve ayn› zamanda patentli
marka olan “makenas” ad› alt›nda da
yürütüyor.
Makine ve Enerji A.fi. Yönetim Kurulu
Baflkan› Ali Dost; Makine ve Enerji
A.fi. hakk›nda bilgi verdi: “ Firmam›z
2000 y›l›ndan bu yana un ve yem fabrikalar› makineleri ve anahtar teslim fabrika kurulumu konusunda hizmet veriyor. Yeni say›labilecek bir firma olmam›za ra¤men kadromuz 1985 y›l›ndan
beri bu sektörde çal›flan tecrübeli kiflilerden olufluyor. Makine ve Enerji A.fi.
; makineleri, yedek parçalar› ve tüketim malzemelerini zaman›nda teslim etmesiyle ve buna ilaveten kalite ve fiyat
prensipleriyle hakl› olarak müflterilerinin güvenini kazand›.”
Ali Dost; firmalar›n›n yurt d›fl›nda da
tesis kurma hizmeti verdi¤ini söyledi.
Dost: “Dünyan›n bir çok ülkesinde
komple tesisler kuran firmam›z›n bir
expo
ÜN‹VERS‹TELERDEN
moment
64
Prof. Dr. Mehmet A. Akgün:
“Etkileyici makineler üretiyoruz.”
YED‹TEPE ÜN‹VERS‹TES‹ MÜHEND‹SL‹K VE M‹MARLIK FAKÜLTES‹ MAK‹NE
MÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜM BAfiKANI PROF. DR. MEHMET A. AKGÜN, TÜRK‹YE’N‹N
ETK‹LEY‹C‹ MAK‹NELER ‹MAL ETT‹⁄‹N‹ ANCAK OLMASI GEREKEN YERDE OLMADI⁄INI
SÖYLÜYOR. PROF. DR. AKGÜN “BULUNDU⁄UMUZ YER‹ ANLAMAK ‹Ç‹N KEND‹M‹Z‹
D‹⁄ER ÜLKELERLE KIYASLAMAMIZ GEREK” D‹YOR VE ABD, AB, Ç‹N VE GÜNEY KORE
MAK‹NE SEKTÖRLER‹NDEK‹ UYGULAMALARI AKTARIYOR.
Prof. Dr. Mehmet A. Akgün
Yeditepe Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl›k Fakültesi
Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan›
Sektördeki iflletmeler yenilikçi ürün
gelifltirme kültürünü benimsemeli.
Bu arada makine sektörü ithalat›na da
bak›lmas› gerekti¤ine de¤inen Prof. Dr.
Akgün, flöyle devam ediyor: “2008 y›l›
d›flal›m›m›z 15.3 milyar Dolar, dolay›s›yla d›flsat›m›n d›flal›m› karfl›lama oran›
yüzde 42’yidi. En çok al›m yapt›¤›m›z 10
ülkeye bakarsak, toplam›n yar›ya yak›n›
(yüzde 7.4 milyar), ço¤unlu¤u Almanya
ve ‹talya’dan olmak üzere alt› AB ülkesinden, dokuzda biri (1.7 milyar Dolar)
ÇHC’den, ondörtte biri (1.1 milyar Dolar) Japonya’dan, yaklafl›k yirmide biri
(800 milyon Dolar) ABD’den ve otuzüçte
biri (460 milyon Dolar) Güney Kore’den
yap›lan al›mlardan oluflmaktayd›. Dikkat
çeken husus 2008 y›l›nda en çok d›flsat›m yapt›¤›m›z ilk 10 ülke aras›nda ÇHC,
“ Genel ve özel amaçlara yönelik makine tasar›m ve
imalinde baflar›l› ABD ve AB ülkelerinin makine sektörü,
ürünlerinin özelli¤inin bilgi-yo¤un ve yenili¤e
(inovasyona) dayal› olmalar› ve yüksek katma de¤er
içermeleridir. Dünyada en çok ürün kopyalayan ülke
oldu¤u kabul edilen Çin, bu yolla ancak belirtti¤im
noktaya gelebilmifltir. Yenili¤e dayal› ürün/süreç
gelifltirme konusunda devlete ve sektöre düflen ad›mlar
farkl› ama birbirini tamamlay›c›d›r”
‹HRACAT YILLAR
‹Ç‹NDE ARTIYOR
Prof. Dr. Akgün bütün bu say›lar›n ortaya koydu¤u belirgin hususlar› ise flöyle
s›ral›yor: “Türkiye’nin dünya çap›nda
toplam makine sektörü d›flsat›m›ndan
ald›¤› pay küçük de olsa y›llar içinde art›fl göstermifltir. Ancak ne yaz›k ki dünya
nüfusunun yüzde 1’ini bar›nd›ran Türkiye’nin bu ticaretten ald›¤› pay ayn› orana henüz ulaflamam›flt›r. 2005 y›l› toplam
d›fl ticaret fazlas› gayr› safi milli has›las›n›n yüzde 7,2’sine ulaflm›fl olan, ancak
makine sektöründe aç›k veren ÇHC’ye
(ayr›ca Japonya ve G. Kore’ye) kayda
de¤er makine ürünü satamayan bir Türkiye resmi görüyoruz. Üstelik 2008 krizinden sonra 2009 y›l›n›n ilk dört ay›nda
d›flsat›m›m›z önceki y›l›n ayn› dönemine
göre yüzde 30, d›flal›m›m›z ise yüzde 34
gerilemiflken, ÇHC’nin bize sat›fl› yaln›zca yüzde 2,3 gerilemifltir. Türkiye AB ülkeleriyle ticarette, yapt›¤› sat›fl›n
(2008’de d›flsat›m listesinde ilk ona giren
dört ülkeye 1,5 milyar Dolar) befl kat› kadar makine sektörü ürünü almaktad›r.”
Prof. Dr. Akgün, “AB’nin makine sektörü ürünlerinin daha pahal› olmas›na karfl›n ÇHC’ye karfl› ticaret fazlas›na sahip
olmas›n›n nedenleri, ürünlerin yüksek
teknoloji içermesi, kalitesi, marka de¤eri, enerji verimlili¤i, çevre dostu olmas›
ve sat›fl sonras› hizmetin geliflmiflli¤idir”
diyor. “Türkiye makine sektörünün bu
hususlar›n bir k›sm›nda ya eksi¤i vard›r
ya da alg› o yöndedir. Gerçek olan, ma-
expo
Y
Japonya ve Güney Kore’nin bulunmamas›d›r. Listede 10. s›rada bulunan M›s›r’a 119 milyon Dolar de¤erinde makine ve aksam› satt›¤›m›z› gözönüne al›rsak sözkonusu üç ülkeyle ticaretimizde
ciddi aç›k verdi¤imiz anlafl›l›r. Bir kaç
say›sal de¤er daha vermek gerekirse:
2005 y›l›nda ÇHC’nin AB’ye toplam d›flsat›m› d›flal›m›n›n üç kat› iken, bu oran
ÇHC ve AB aras›ndaki makine sektörü
ticaretinde tam tersiydi. 2004 y›l›nda
AB’ye 7 milyar Dolar de¤erinde makine
ve aksam› satan ÇHC, AB’den 23 milyar
Dolarl›k benzer mal alm›flt›. AB’ye karfl›
16 milyar Dolar aç›k veren ÇHC’nin tüm
dünyayla makine sektörü ticaretindeki
toplam a盤› 2004 y›l› için 38 milyar Dolard›.”
65
moment
editepe Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl›k Fakültesi
Makine Mühendisli¤i Bölüm
Baflkan› Prof. Dr. Mehmet A.
Akgün Moment Expo’nun
sorular›n› yan›tlad›. Türkiye’nin sanayileflmekte çeflitli nedenlerle geç kald›¤›n›
söyleyen Prof. Dr. Akgün, havac›l›k sanayii gibi kimi sektörlerde at›lm›fl ad›mlar›n durdurulup gecikmeli olarak tekrar
baflland›¤›n› aktar›yor. “Oysa bugün ülke olarak baflka bir sanayi liginde olabilirdik. Ülkemizde makine sektörü son
y›llarda ciddi at›l›mlar yapt›. 2004 y›l›nda
2,1 milyar dolar olan makine ve aksamlar› ihracat›m›z, dört y›lda üç kat›na ç›karak 2008 y›l›nda 6,4 milyar Dolara ulaflt›.
Bu kendi içinde etkileyici bir baflar›m.
Çok etkileyici makineler de imal ediyoruz ama olmam›z gereken yerde de¤iliz.
Bulundu¤umuz yeri anlamak için kendimizi di¤er ülkelerle k›yaslamam›z gerek.
2005 y›l›na iliflkin tahmini say›lara göre
AB-15 ülkelerinin (2004 öncesindeki AB
üyesi 15 ülke) makine mühendisli¤i ile ilgili dünya ticaretindeki pay›, birbirlerine
yapt›klar› sat›fllar›n d›fl›nda yüzde 37,
Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) pay›
ise yüzde 6,6 idi. Bunlar ihracat rakamlar›d›r. 2005 y›l› için makine sektörünün
toplam pazar hacmi 750 milyar dolar kadard›, dolay›s›yla ÇHC’ye düflen pay 50
milyar Dolar olarak tahmin edilmiflti.
Ayn› y›lda Türkiye’nin makine d›flsat›m›
2,8 milyar dolard›; bu mebla¤ dünya
toplam›n›n binde dördüne karfl›l›k gelmekteydi.”
expo
ÜN‹VERS‹TELERDEN
moment
66
kine sektörünün haketti¤i yerin daha
yukar›da oldu¤udur.”
Genel ve özel amaçlara yönelik makine
tasar›m ve imalinde baflar›l› ABD ve AB
ülkelerinin makine sektörü ürünlerinin
özelli¤inin bilgi-yo¤un ve yenili¤e (inovasyona) dayal› olmalar› ve yüksek katma de¤er içermeleri oldu¤unu söyleyen
Prof. Dr. Akgün, “Dünyada en çok ürün
kopyalayan ülke oldu¤u kabul edilen
ÇHC, bu yolla ancak belirtti¤im noktaya
gelebilmifltir. Yenili¤e dayal› ürün/süreç
gelifltirme konusunda devlete ve sektöre
düflen ad›mlar farkl› ama birbirini tamamlay›c›d›r” diyor.
ABD’N‹N AR-GE
DESTEK UYGULAMALARI
Prof. Dr. Akgün, 1980’lerde Almanya ve
Japonya’n›n ticari baflar›s› karfl›s›nda zay›f kald›¤›n› düflünen ABD’nin, 1982 y›l›nda bir yasayla Küçük ‹flletmeler Yenilik Araflt›rma (Small Business Innovation Research) program›n› kurdu¤unu
söylüyor. “Yasayla Savunma Bakanl›¤›,
Ulusal Sa¤l›k Enstitüleri (NIH), NASA,
Enerji Bakanl›¤›, Ulusal Bilim Vakf›
(NSF), Ticaret Bakanl›¤› gibi federal
devlet ve hükümet birimlerinin her y›l
kendileri d›fl›ndaki kurulufllara parayla
yapt›rd›klar› Ar-Ge’nin yüzde 0,2’sini,
çal›flan say›s›(n) 500’ün alt›nda olan iflletmelere ay›rmalar› zorunlu k›l›nd›. Oran
10 y›l içinde yüzde 2,5’e yükseltildi. Üniversitelerle iflbirli¤i yapan iflletmelere
expo
moment
67
ayr›ca ek parasal destek verilmesi öngörüldü. Yasay› savunanlar›n gerekçesi,
her y›l yeni istihdam›n yar›s›n› küçük iflletmelerin yaratt›¤› ancak federal Ar-Ge
fonlar›n›n yaln›zca yüzde 3’ünü ald›klar›yd›. Yasa gere¤i federal iflletmelerin
düzenli olarak ilan etti¤i Ar-Ge istenen
konularda, yenili¤e ve bilgiye dayal›
önerilerini sunan iflletmeler rekabetçi ve
fleffaf bir süreç sonunda destek alabilmekteydi. Yeniliklerin önemli k›sm›n›
üreten küçük ve orta boylu iflletmeler
böylece önemli deste¤e kavufltu. Örne¤in Savunma Bakanl›¤›’ndan destek
alan firmalar›n yüzde 70’i 25’in alt›nda
çal›flana sahipti. Desteklerin önemli bir
özelli¤i ortaya ç›kan patent haklar›n›n iflletmede kalmas›, devletin ürünün kullan›m› için k›s›tl› bir hakka sahip olmas›yd›. Toplam destek miktar› y›ll›k 2 milyar
Dolar dolay›ndayd›. Destek, yerine göre
risk sermayesi ifllevi görüyordu. Bu
programla baflar›l› olup daha sonra baflka Ar-Ge fonlar›na baflvurarak ve/veya
gelifltirdi¤i ürünü/süreci pazarlayarak
büyüyen en baflar›l› üç flirketin 2006 y›l›
itibariyle piyasa de¤eri s›ras›yla 93, 78 ve
18 milyar dolar, çal›flan say›lar› ise 14
Bin, 9 Bin ve 8 Bin’di. 1992 y›l›na kadar
Ulusal Bilim Vakf› taraf›ndan SBIR
program› kapsam›nda desteklenen ve
daha sonra sat›fllar›nda SBIR deste¤i nedeniyle her biri en az 2 milyon Dolarl›k
art›fl sa¤layan 50 firma üzerine yap›lan
bir incelemede, bu firmalar›n SBIR projelerinde gelifltirilen teknolojilerin do¤rudan etkisiyle toplam 2 milyar dolarl›k
ek sat›fl elde ettikleri, istihdam kapasitelerinin 527’den 11 bin 500’e ç›kt›¤›, gelirlerinin yüzde 34’ünü ihracattan kazand›klar› ve 377 ABD ve732 yabanc› patent
sahibi olduklar› anlafl›ld›. Bu 50 firma
aç›s›ndan en önemli husus, baflka türlü
mali destek bulamad›klar› yeni bir fikrin
desteklenmifl olmas›yd›. Program üniversite-sanayi iflbirli¤ini art›rd›, hatta
bizzat üniversite ö¤retim elemanlar›n›n
sahip olduklar› fikirleri ürüne dönüfltür-
mek üzere flirket kurmalar› yolunu açt›.
SBIR yasas› iki kez uzat›ld› ve 2008 y›l›nda geçerlili¤i sona erdi. 2009 sonu itibariyle yerine ne getirilece¤i tart›fl›lmaktayd›. Küçük ve orta ölçekli iflletmelere
baflka desteklerin de verildi¤i ABD’de
özel sektör istihdam kapasitesinin yar›s›
bu iflletmelerin bünyesinde olup, tar›m
d›fl› özel sektör gayr› safi milli has›las›n›n yar›dan fazlas›n› yaratmaktad›rlar.
ABD’nin Ar-Ge ve yenilikçi fikirlere verdi¤i baflka kamusal destekler de var;
çarp›c› niteli¤inden ötürü SBIR program›n› örnek verdim.”
ABD’de 2004-2006 y›llar› aras›nda yürütülen bir çal›flmada 500’ün alt›nda çal›flan› olan 637 firman›n incelendi¤ini söyleyen Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Çeflitli sektörlerde Ar-Ge harcamalar›n›n toplam net sat›fla oran›ndaki yüzde 1’lik bir art›fl›n firman›n piyasa de¤erini ne kadar art›rd›¤›na bak›lm›flt›r. Çal›flmada makine sektörünün bu aç›dan
en yüksek de¤ere (yüzde 0,3) sahip oldu-
ÜN‹VERS‹TELERDEN
¤u görülmüfltür. Burada sözkonusu olan
Ar-Ge harcamalar› firma özkaynaklar›na
veya d›fl desteklere ba¤l› olabilmektedir.
ABD’de özel flirketler sahip olduklar› yenilikçilik kültürü nedeniyle özkaynaklar›ndan da bu harcamalara bütçe ay›rmaktad›rlar.”
expo
“YEN‹ F‹K‹R VE
TEKNOLOJ‹LER ÖNCEL‹KL‹”
moment
68
AB ülkelerinin de yeni fikir ve teknolojilere öncelikli olarak destek verdiklerinin
alt›n› çizen Prof. Dr. Akgün, “Destek
yaklafl›m› her ülkenin kültürü, koflullar›
ve politik tercihlerine göre farkl›laflmaktad›r. Dünyan›n en büyük Ar-Ge bütçesine sahip ülkelerinden Almanya’da ArGe faaliyetlerinin yüzde 80’i 10 Bin’den
fazla çal›flana sahip flirketler taraf›ndan
yürütülmektedir” diye konufluyor. “Federal devlet küçük ve orta iflletmelerin
yenilikçi ürün gelifltirebilmek için gereken fonlara eriflim s›k›nt›s›n› gidermek
üzere 1000’in alt›nda çal›flan› olan flirketlere yenilikçi ürün deste¤i için 2009 ve
2010 y›llar›n›n her birinde 550 milyon
Dolarl›k kaynak ay›rd›. Bir di¤er programla, sanayi ve kamusal Ar-Ge birimleri aras›nda kilit teknolojilerde stratejik
iflbirli¤ini sa¤lamak üzere ‹novasyon ‹ttifaklar› kurulmas›na öncülük etti. fiu ana
kadar toplam bütçesi 3,7 milyar dolar
olan 9 ittifak kurulmufl durumda.”
Çerçeve programlar›n›n da AB’nin bir
bütün olarak Ar-Ge faaliyetlerine kaynak sa¤lad›¤› programlar oldu¤unun alt›n› çizen Prof. Dr. Akgün, “Ciddi bir seçim sürecinden geçilen bu programlarda küçük ve orta ölçekli iflletmeler özellikle kollan›yor” diyor.
Prof. Dr. Akgün, devlet teflvikine iliflkin
baflka bir örnek olarak da Güney Kore’deki bir uygulamadan bahsediyor:
“Kore Tasar›m Teflvik Enstitüsü, Bilgi
Ekonomisi Bakanl›¤›’n›n finansman›yla
1985 y›l›ndan beri periyodik olarak ‘‹yi
Tasar›m Seçimi’ ad›yla bir yar›flma düzenliyor. ‹malatç›lar, tasar›mc›lar, perakendeciler, vb, ürün, çevre, paketleme,
iletiflim, malzeme ifllenmesi, mimarl›k ve
moda gibi kategorilerde tasar›mlar›yla
yar›flmaya kat›labilmekte. Yar›flman›n
amac›, genel olarak tasar›m olgusunu
daha üst düzeye tafl›yarak yaflam kalitesini art›rmak ve halk›n bu alana ilgisini
çekerek tasar›m anlay›fl›n› gelifltirmek
olarak ifade edilmekteyse de, yar›flma 25
y›l içinde geldi¤i noktada devletin yenilikçili¤i teflvik stratejisinin ötesine geçerek kamu ihalelerinde sat›n alma politikas›n›n bir parças› haline geldi. Her yar›flmaya Bin 200 dolay›nda tasar›m kat›lmakta, ödül alan 60 kadar› ürünün ve
ambalaj›n›n üstüne ‘‹yi Tasar›m’ iflareti
koyma hakk›n› elde ediyor. Bu iflaret kalite tescili olarak kabul edilmifl olup, hükümet ihalelerinde öncelik almakta.”
TÜRK‹YE’N‹N ‹ZLEMES‹
GEREKEN YOL HAR‹TASI
bulunmak, vb olabilir.” “Sektör temsilci
kurulufllar›n›n üstlenebilece¤i bir kaç ifllev daha akl›ma geliyor” diyen Prof. Dr.
Akgün, “Üyesi olan iflletmelerin rekabet
öncesi iflbirli¤i yapmalar›na ve Ar-Ge ittifaklar› kurmalar›na önayak olmak, giderek CNC mezarl›¤›na dönüflme riski
tafl›d›¤›n› düflündü¤üm ülkemizde, bir
anlamda kooperatif gibi çal›flacak, ileri
tezgâhlara sahip merkezi atölyeler kurmak ve kriz zamanlar›nda iflletmelere
destek verecek yard›m sand›¤› benzeri
bir fon oluflturmak gibi. Bu son öneri bir
yasa gerektirebilir.”
Sektördeki iflletmelerin yenilikçi ürün
gelifltirme kültürünü benimsemeleri gerekti¤inin alt›n› çizen Prof. Dr. Akgün,
‘Yurtd›fl›ndan bir fleyler getirip satmak,
bir kaç markan›n temsilcisi olmak’ bu
kültürün d›fl›ndad›r diyor. “Yenilikçilik
nitelikli mühendis(ler) istihdam edilmesini, iflbirlikleri yap›lmas›n› gerektirir.
KOB‹’lerin ürün gelifltirmesinin önündeexpo
d›yla KOB‹’lere ihalelerde art› puan verilmesi sistemine geçilebilir. Bu aflamadan önce KOB‹’lerin bilgi temelli yenilikçi ürünlere kaymas› teflvik edilmeli,
büyük flirketler Ar-Ge’ye daha fazla özkaynak ay›rmal› ve daha fazla kaynak
proje temelinde KOB‹’lere yönlendirilmelidir.”
KOB‹’lere yenilikçilik konusunda yol açmada sektör firmalar›n› bir araya getiren dernek ve örgütlere de görev düfltü¤ünü aktaran Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Bu kurulufllar merkezi bir
‘Ar-Ge ve yenilikçilik için yol gösterme
bürosu’ kurabilirler. (Hali haz›rda böyle
bir bürolar› varsa, bilmedi¤im için kusur
bendedir.) Bu bürolar›n amac› KOB‹’lere bilgiye dayal› yenilikçilik kültürü afl›lama çal›flmalar› yapmak, yurtiçi ve yurtd›fl› teflvik ve mali destek programlar›n›
izlemek ve bunlarla ilgili dan›flmanl›k
hizmeti vermek, üniversitelerle ve ilgili
hükümet kurulufllar› ile temas halinde
69
moment
Bütün bu örneklerin Türkiye’de izlenmesi yararl› olacak yol haritas›na iliflkin
ipuçlar› içerdi¤ini aktaran Prof. Dr. Akgün, Türkiye’de de 10 y›l› aflk›n bir süredir, yeni bir bak›fl aç›s›yla Ar-Ge teflvikleri verildi¤ini belirtiyor. Teknokent yasas›, TÜB‹TAK, TEYDEP ve Sanayi Bakanl›¤› (SAN-TEZ) desteklerinin bu alanda önemli ad›mlar oldu¤unu vurgulayan
Prof. Dr. Akgün, flöyle devam ediyor:
“Ancak baflka ad›mlar da gereklidir. Kamu al›mlar›nda ÇHC’nin kendi firmalar›n› kay›rd›¤› gibi, keza Güney Kore’nin
ki gibi yaklafl›mlar benimsenmelidir.
‹halelerde yenilikçi KOB‹’lere art› puan
verilebilmelidir. Bizde KOB‹’lerin kat›lma f›rsat› buldu¤u çeflitli ihalelerde yabanc› kaynakl› ürünlerin tercih edilmesi
spekülatif ifadelerle elefltirilebilmektedir.
Siyasi bir tercihle, ama koflullar›n çok
net biçimde ortaya konmas› ve uygulamada öznel (sübjektif) yaklafl›mlara yer
verilmemesi, nüfuz kullan›lmamas› kay-
expo
ÜN‹VERS‹TELERDEN
moment
70
ki en önemli engel nitelikli personeldir;
finansman ancak ikinci s›radad›r. Fuarlarda gördü¤ü bir makineyi hemen
taklit edebilen becerikli alayl› ustalar elbette vard›r ama ülke çap›nda geliflme
onlardan beklenemez. Di¤er taraftan
bir kaç nitelikli mühendisle yeni bir
ürün gelifltirmek de ço¤u zaman mümkün olmaz. KOB‹’lerin üniversitelerle
iflbirli¤i yap›p proje temelinde destek
alabilece¤i TEYDEP, SAN-TEZ gibi olanaklar bulunmaktaysa da kimi flirketlerimiz, bütçenin belli bir yüzdesini özkaynaklar›ndan karfl›lama koflulundan
hazzetmemektedir. San›r›m bunun bir
nedeni, yenilikçi bir ürün gelifltirip pazarlam›fl olman›n meyvelerini toplamam›fl olmakt›r ama baflka nedenler de
olabilir. fiunu içimize sindirmemiz gerekiyor: yenilikçi ürün gelifltirme ilk bak›flta verimli bir süreç olmayabilir ama
sabredildi¤i takdirde ikinci veya üçüncü denemede bütün çabalar›m›z› fazlas›yla geriye ödeyebilecek bir ürün ç›kabilir; Ar-Ge’nin geri dönüflü zaman alabilir. Yat›r›m›n›n karfl›l›¤›n› hemen almay› tercih eden ya da dar bir bütçeye
sahip firmalar›n itirazlar›n› duyar gibiyim. Ancak flöyle de bir gerçek var:
Hayat›n herhangi bir alan›nda, bir fleye
karfl› ç›kmak için gerekçe buldu¤umuzda, sonras›ndaki benzer gibi görünen
durumlarda yerli yersiz, hiç düflünmeden kolaya kaçarak ayn› haz›r gerekçemizle reddetme e¤ilimine sahibiz. Oysa
kafam›zdaki önyarg›lar› at›p “Acaba bu
kez farkl› davransam daha m› iyi olur”
sorusunu sorabilmeliyiz. Sektör bu zihinsel dönüflümü yapabilmelidir; sektör temsilcisi derneklere bu hususta
görev düflmektedir.”
bu süreç içinde AR-GE ve yenilikçilik
kültürünün firmalarda yerleflik hale gelmesine katk› yapmakt›r.”
Prof. Dr. Akgün somut olarak Türk makine sektörü firmalar›na sunduklar› hizmetlerden de bahsediyor: “Ö¤retim üyelerimizin baz›lar› dan›flmanl›k yap›yorlar,
firmalarla birlikte Sanayi Bakanl›¤› destekli SAN-TEZ projeleri yürütüyoruz, bir
ö¤retim üyemiz sanayi temsilcisi bir kurulufla destek veriyor. Bu faaliyetlerimizi
art›rmaya haz›r›z.”
Üç adet e¤itim/araflt›rma laboratuarlar›
oldu¤unu söyleyen Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Bir mekanik atölyemiz
var, yak›nda iki yeni araflt›rma laboratuvar›m›z daha olacak. Sektörden beklentimiz, lisans ö¤rencilerimizin uygulamal›
e¤itimine katk›da bulunmas›. Lisans ö¤rencilerimizin bitirme projelerinde sanayiden daha fazla konu seçmelerini teflvik
‘‹yi yetiflmifl üniversite mezunu eleman’
s›k›nt›s›na da de¤inen Prof. Dr. Akgün,
“iyi mühendise talebin fazla olmas›, firmalar›n yeni mezunlardan gerçekçi olmayan bilgi ve beceri beklemesi (oysa
üniversitelerin genel makine mühendisi
yetifltirme ve fazla alt uzmanlaflmaya gitmeme zorunlulu¤u içinde olmalar›), firmalar›n yeterli maafl vermemesi. Bu son
hususu biraz açay›m. Ülkede az›msanmayacak say›da iflyerinde asgari ücretin
neredeyse ancak iki kat› düzeyinde ücret
verilen bir mesle¤e nitelikli gençleri çekmek kolay olmayabilir. Nedenler içinde
kendimize de i¤neyi bat›rmam gerek.
Üniversitelerin, sektörün gereklerine
k›smen uzak kalmalar› da iyi yetiflmifl
eleman a盤›nda bir etken olabilir. Ancak bilinmesi gereken fludur ki üniversite e¤itimi meslek yüksek okulu e¤itiminden çok farkl›d›r.”
edip, firmalar›n destek vermesini bekliyoruz. Ayr›ca lisansüstü (yüksek lisans
ve doktora) program›m›zda da makine
sektörüyle iflbirli¤imiz var ve gelifltirmek
istiyoruz. Firmalar›n mevcut mühendislerinin ya da yeni alacaklar› mühendislerin bir taraftan Bölümümüzde lisansüstü
çal›flma yaparken ve tezinde flirketin bir
teknik problemini çözerken bir taraftan
da firman›n çal›flan› olmas›na dayal› bir
model bu.”
Prof. Dr. Akgün üniversite-sanayi iflbirli¤inde do¤ru iflleyen ve eksik olan noktalar› ise flöyle aç›kl›yor: “Do¤ru iflleyen
husus daha çok sanayicinin ‘inovasyon’
sözcü¤ünü telaffuz etmesi ve üniversitelere yönelmesidir. Ancak bu yeterli say›da de¤il. Eksik olan husus, karfl›l›kl› birbirimizi tam anlamamam›z ve beklentilerimizin farkl› olmas› gibi görünüyor.
Bunlar› gidermek için daha çok bir araya gelinmesi gerekiyor.”
“ÜN‹VERS‹TELER‹
3 ANA GÖREV‹ VAR”
“Üniversitelere gelince: Üniversitelerin
e¤itim/ö¤retim, bilimsel araflt›rma ve
topluma hizmet olarak üç görevi oldu¤u kabul edilir” diyen Prof. Dr. Akgün
flöyle devam ediyor: “Özel olarak sordu¤unuz alanda üniversitelere düflen,
sektör firmalar›na belirli bir ürün gelifltirebilmek için gerek duyduklar› alanda
e¤itim vermek, onlarla iflbirli¤i halinde
AR-GE projeleri yürütmek, yenilikçi
ürün gelifltirmek için temel olan bilimsel bilgiyi proje temelinde sa¤lamak ve
göstergeler
göstergeler
göstergeler göstergeler
GÖSTERGELER
expo
Y›l›n ilk yar›s›nda
5 milyar dolar
makine ihracat›
MAK‹NE SEKTÖRÜ TOPLAMI 84. FASLIN TAMAMI
VE 84. FASIL DIfiI ORTA ANADOLU MAK‹NE VE
AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL
ALANI TOPLAMINDAN OLUfiAN MAK‹NE
SEKTÖRÜNÜN TAMAMININ ‹HRACATI 2009 YILI
OCAK-HAZ‹RAN DÖNEM‹NDE 4 M‹LYAR 190
M‹LYON DOLAR ‹KEN, BU RAKAM 2010 YILI AYNI
DÖNEM‹NDE YÜZDE 17,3 ORANINDA ARTARAK 4
M‹LYAR 822 M‹LYON DOLARA YÜKSELD‹.
moment
72
rta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i
ifltigal alan›na giren
GT‹P’ler kapsam›nda belirlenen Türkiye geneli ihracat kay›tlar›na göre; 2009 y›l› OcakHaziran dönemi ihracat kay›t rakam› 2
milyar 701 milyon dolar iken, bu rakam 2010 y›l›n›n efl zaman diliminde
yüzde 12,2 oran›nda artarak 3 milyar
31 milyon dolar olarak gerçekleflti.
Makine sektörü toplam›, 84. fasl›n tamam› ve 84. fas›l d›fl› Orta Anadolu
Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle 2010 y›l›n›n
ilk 6 ay›nda önceki y›l›n ayn› dönemine k›yasla yüzde 17,3 artarak 4 milyar
822 milyon dolar olarak kaydedildi.
Mal gruplar› baz›nda incelendi¤inde
ise; 2009 y›l› Ocak-Haziran döneminde, ihracat›nda en yüksek art›fl gerçekleflen kalemler ise yüzde 145 ile
Motorlar, Aksam ve Parçalar›, yüzde
99,9 ile Di¤er Endüstriyel Y›kama ve
Kurutma Makineleri ve yüzde 81,6 ile
Deri ‹flleme ve ‹malat Makineleri olmufl. 2009 y›l› Ocak-Haziran dönemi
ihracat›nda en fazla gerileme görülen
O
mal gruplar› ise; Hadde ve Döküm
Makineleri ve Kal›plar, Yük Kald›rma,
Tafl›ma ve ‹stifleme ile Savunma Sanayi için Silah ve Mühimmat olarak
s›ralan›yor.
‹RAN PAZARI BÜYÜMEYE
DEVAM ED‹YOR
Ülkeler itibariyle ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde; 2010 y›l› Ocak-
Haziran döneminde en fazla ihracat yap›lan ilk üç ülke Almanya, ABD ve ‹ran
olarak s›ralan›yor. Söz konusu dönemde
ilk on ülke aras›nda en büyük ihracat art›fl›n›n yüzde 36,1 ile ‹ran’a yönelik oldu¤u görülüyor. An›lan ülkeye ihracat›m›z
184 milyon 13 bin dolar olarak gerçekleflmifl.
Ülkeler baz›nda makine ihracat›m›zda
Rusya ile gerileme yaflan›rken genel ola-
ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE
‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹LEN ‹LK ON ÜLKE (2009-2010 YILLARI OCAK-HAZ‹RAN DÖNEM‹)
ÜLKE
ALMANYA
ABD
‹RAN
IRAK
‹NG‹LTERE
‹TALYA
FRANSA
RUSYA FED.
AZERBAYCAN
L‹BYA
D‹⁄ER
TOPLAM
Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›
2009 YILI
Miktar
34,660,447
14,736,509
21,128,043
27,213,036
24,486,142
18,173,577
15,392,062
13,893,885
10,923,286
13,151,413
196,421,144
435,960,507
De¤er
229,420,101
174,092,753
135,249,140
130,246,543
104,866,076
97,858,760
87,741,874
98,527,323
66,090,387
68,482,383
1,233,937,298
2,701,166,917
2010 YILI
Miktar
37,606,983
17,726,081
33,693,298
31,598,915
30,908,452
20,481,259
17,676,482
14,521,497
12,625,430
15,552,288
217,110,285
502,744,248
De¤er
251,161,122
186,056,265
184,013,822
174,349,982
131,041,978
111,527,185
100,517,599
97,544,139
86,686,240
83,806,128
1,331,056,712
3,031,382,408
(%) DE⁄‹fi‹M
Miktar
8.5
20.3
59.5
16.1
26.2
12.7
14.8
4.5
15.6
18.3
10.5
15.3
De¤er
9.5
6.9
36.1
33.9
25.0
14.0
14.6
-1.0
31.2
22.4
7.9
12.2
MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA ‹L‹fiK‹N ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI
‹HRACAT ARTIfiI
DEVAM ED‹YOR
Türkiye makine ihracat›n›n ilk on ülke
(%) De¤iflim
Miktar Kg
16,696,532
6,839,872
De¤er ($)
116,384,243
115,378,757
Miktar kg
-12.1
11.5
De¤er ($)
4.1
5.8
208,707,324
35,133,963
282,504,469
28.4
35.4
117,226,059
784,897,550
17,201,151
200,200,025
148,433,540
920,431,708
19.4
16.5
26.6
17.3
107,323,911
15,436,375
116,193,146
9.4
8.3
149,227,309
173,358,710
18,232,374
26,873,695
117,182,282
169,056,948
-13.4
1.3
-21.5
-2.5
155,966,572
44,791,995
200,333,359
21.7
28.4
90,270,271
14,085,023
73,126,486
-12.7
-19.0
303,166,940
93,207,125
343,974,685
19.5
13.5
21,212,067
4,116,656
27,198,463
65.7
28.2
400,418,739
145,070,631
472,986,668
18.4
18.1
73
107,972,179
25,875,600
123,658,969
17.6
14.5
2,436,128
879,567
4,424,336
42.0
81.6
33,386,798
3,526,155
35,105,042
0.4
5.1
230,084,850
239,754,071
39,651,613
44,780,041
246,687,979
278,260,110
7.7
32.4
7.2
16.1
480,971,878
40,660,114
715,233,884
49.7
48.7
41,395,729
26,565,909
182,474,064
1,455,924
4,042,081
6,379,842
62,834,662
41,418,316
156,530,366
-7.0
30.5
-8.9
51.8
55.9
-14.2
31,896,399
2,077,237
54,718,665
31.5
71.6
4,109,576,173
807,213,590
4,822,057,084
16.4
17.3
Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›
Not: 12'li GT‹P baz›nda ihracat kay›t rakamlar›na "www.makinebirlik.com" web sitesinin "‹statistik" bölümünden ulaflabilirsiniz.
aras›nda gerileme kaydetti¤i tek Pazar
ise Rusya Federasyonu. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 98 milyon 527 bin dolarl›k makine
ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 1
oran›nda azalarak 97 milyon 554 bin do-
lar olmufl. ‹talya’da Avrupa pazar›nda ihracat›m›z›n yükseldi¤i ülkeler aras›nda
yer al›yor. ‹talya’ya yönelik makine ihracat›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 97 milyon 858 bin dolar iken 2010
y›l›na gelindi¤inde yüzde 14 de¤er art›fl›
yaflanarak ihracat›m›z 111 milyon 527 bin
moment
rak ihracat›m›z yükselifller göstermifl.
Örne¤in ‹ran’a yönelik olan makine ihracat›m›z geçti¤imiz y›l›n ilk alt› ayl›k
döneminde 135 milyon 249 bin dolar
iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 36,1 art›fl göstererek 184
milyon 13 bin dolar olmufl. Makine ihracat›m›z›n art›fl gösterdi¤i bir di¤er
ülke ise Irak olmufl. Söz konusu ülkeye
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde
130 milyon 246 bin dolarl›k makine ihracat› gerçeklefltiren firmalar›m›z 2010
y›l›n›n Ocak-Haziran aylar›nda ise bu
de¤eri yüzde 33,9 oran›nda yükselterek 174 milyon 349 bin dolar seviyesine ç›karm›fllar.
‹ngiltere pazar› da makine ihracat›m›z›n yükseldi¤i ülkelerden biri olmufl.
‹ngiltere’ye yönelik makine ihracat›m›z
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde
104 milyon 866 bin dolar iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise
yüzde 25 art›flla 131 milyon 41 bin dolar olmufl.
OCAK-HAZ‹RAN 2010
De¤er ($)
111,842,314
109,020,403
expo
OCAK-HAZ‹RAN 2009
Miktar Kg
REAKTÖRLER VE KAZANLAR 18,995,779
TÜRB‹N, TURBOJET,
6,133,854
H‹DR.S‹L‹ND‹R AKS. PRÇ.
POMPALAR VE
27,361,233
KOMPRESÖRLER
VANALAR
14,404,389
KL‹MALAR, SO⁄UTUCU
171,821,830
VE DONDURUCULAR
ISITICILAR VE FIRINLAR
14,115,192
HADDE VE DÖKÜM MAK.,
KALIPLAR,AKS. VE PRÇ.
21,045,238
GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, 26,536,313
AKS. VE PARÇ.
TARIM VE ORMANCILIK
36,792,777
MAK‹NELER‹
YÜK KALDIRMA, TAfiIMA
16,125,971
VE ‹ST‹FLEME MAK.
‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K
78,025,335
MAK‹NELER‹
KA⁄IT ‹MAL‹NE VE
2,483,897
MATBAACILI⁄A MAHSUS MAK.
D‹⁄ER YIKAMA, KURUTMA 122,544,908
MAK‹NELER‹
TEKST‹L VE KONFEKS‹YON 22,003,344
MAK‹NELER‹
DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT
619,446
MAK‹NELER‹
KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K
3,511,880
‹fiLEME MAK‹NELER‹
TAKIM TEZGAHLARI
36,810,570
D‹⁄ER MAK‹NELER , AKSAM 33,816,519
VE PARÇALAR
MOTORLAR, AKSAM VE
27,160,900
PARÇALARI
BÜRO MAK‹NELER‹
1,565,117
RULMANLAR
3,098,378
SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH
7,003,480
VE MÜH‹MMAT
AMBALAJ MAK‹NELER‹,
1,579,880
AKSAM VE PARÇALARI
TOPLAM
693,556,230
GÖSTERGELER
ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT
KAYIT RAKAMLARI
expo
OCAK - HAZ‹RAN 2009
moment
74
OCAK - HAZ‹RAN 2010
(%) De¤iflim
MAL GRUBU ADI
Miktar (Kg)
De¤er ($)
$/KG
Miktar (Kg)
De¤er ($)
REAKTÖRLER VE KAZANLAR
TÜRB‹N, TURBOJET, H‹DR.S‹L‹ND‹R
AKS. PRÇ.
POMPALAR VE KOMPRESÖRLER
VANALAR
ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA
MAK.
ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR
HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS.
VE PRÇ.
GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, AKS. VE
PARÇ.
TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹
YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME
MAK.
‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹
KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A
MAHSUS MAK.
D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA,
KURUTMA MAK.
TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹
DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT MAK‹NELER‹
KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME
MAK‹NELER‹
TAKIM TEZGAHLARI
D‹⁄ER MAK‹NELER , AKSAM VE
PARÇALAR
MOTORLAR, AKSAM VE PARÇALARI
BÜRO MAK‹NELER‹
RULMANLAR
SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE
MÜH‹MMAT
AMBALAJ MAK‹NELER‹, AKSAM VE
PARÇALARI
TOPLAM
18,995,779
6,133,854
111,842,314
109,020,403
5.9
17.8
16,696,532
6,839,872
116,384,243
115,378,757
7.0
16.9
-12.1
11.5
4.1
5.8
27,361,233
14,404,389
71,796,620
208,707,324
117,226,059
339,677,940
7.6
8.1
4.7
35,133,963
17,201,151
91,524,473
282,504,469
148,433,540
429,828,533
8.0
8.6
4.7
28.4
19.4
27.5
35.4
26.6
26.5
11,757,858
21,045,238
94,491,625
149,227,309
8.0
7.1
12,740,380
18,232,374
102,542,417
117,182,282
8.0
6.4
8.4 8.5
-13.4 -21.5
26,536,313
173,358,710
6.5
26,873,695
169,056,948
6.3
36,792,777
16,125,971
155,966,572
90,270,271
4.2
5.6
44,791,995
14,085,023
200,333,359
73,126,486
4.5
5.2
21.7 28.4
-12.7 -19.0
78,025,335
2,483,897
303,166,940
21,212,067
3.9
8.5
93,207,125
4,116,656
343,974,685
27,198,463
3.7
6.6
19.5
65.7
13.5
28.2
324,525
4,301,090
13.3
337,569
8,598,972
25.5
4.0
99.9
22,003,344
107,972,179
4.9
25,875,600
123,658,969
4.8
17.6
14.5
619,446
3,511,880
36,810,570
29,287,993
2,436,128
33,386,798
230,084,850
205,666,791
3.9
9.5
6.3
7.0
879,567
3,526,155
39,651,613
38,211,330
4,424,336
35,105,042
246,687,979
231,917,357
5.0
10.0
6.2
6.1
42.0
0.4
7.7
30.5
81.6
5.1
7.2
12.8
90,781
170,966
3,098,378
7,003,480
203,938
2,011,239
26,565,909
182,474,064
2.2
11.8
8.6
26.1
150,559
169,457
4,042,081
6,379,842
500,281
1,877,942
41,418,316
156,530,366
3.3
11.1
10.2
24.5
65.8 145.3
-0.9 -6.6
30.5 55.9
-8.9 -14.2
1,579,880
31,896,399
20.2
2,077,237
54,718,665
26.3
31.5
71.6
435,960,507
2,701,166,917
6.2
502,744,248
3,031,382,408
6.0
15.3
12.2
Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›
$/KG Miktar
1.3
De¤er
-2.5
dolara ç›km›fl. Fransa’da ‹talya gibi
de¤er art›fl› yaflanan ülkeler aras›nda
yer al›yor. Fransa’ya 2009 y›l›n›n ilk 6
ay›nda 87 milyon 741 bin dolarl›k makine ihracat›m›z söz konusu iken 2010
y›l›n›n ilk 6 ay›na gelindi¤inde ise
yüzde 14.6 oran›nda art›fl ile 100 milyon 517 bin dolarl›k ihracat kaydedilmifl. ‹hracat›m›zda önemli de¤er art›fl›
yaflanan ülkelerden biri de Azerbaycan. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n ilk 6 ay›nda 66 milyon 90 bin dolar makine ihracat›m›z varken 2010 y›l›n›n OcakHaziran dönemiyle karfl›laflt›r›ld›¤›nda
yüzde 31,2 oran›nda art›fl ile ihracat
rakam› 86 milyon 686 bin dolara yükselmifl. Libya da ihracat art›fl› yaflanan
ülkelerden biri. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n
ilk 6 ay›nda 68 milyon 482 bin dolar
makine ihracat›m›z varken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran dönemiyle karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 22,4 oran›nda art›fl
ile ihracat rakam› 83 milyon 806 bin
dolara yükselmifl.
MAL GRUPLARINA GÖRE
EN FAZLA ‹HRACAT YAPILAN
ÜLKELER
2010 y›l› Ocak-Haziran döneminde
mal gruplar› baz›nda en fazla ihracat
yap›lan ülkeler ise, ‹nflaat ve Madencilik Makinelerinde; Almanya, Libya ve
Ege Serbest Bölgesi; Endüstriyel Klimalar ve So¤utucularda; ‹ngiltere,
Irak ve Fransa, Tak›m Tezgâhlar›nda;
Irak, ‹ran ve Almanya, Pompa ve
Kompresörlerde; Almanya, ABD ve
‹talya, G›da ‹flleme Makinelerinde; Almanya, ‹ran ve Kazakistan, Tekstil ve
Konfeksiyon Makinelerinde; ‹ran,
Hindistan ve Özbekistan, Ambalaj
Makinelerinde ise; Irak, ‹talya ve M›s›r, Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme Makinelerinde; Rusya Fed., ‹ran ve Almanya, Hadde ve Döküm Makinelerinde; ‹ran, ‹talya ve Rusya Fed., Tar›m ve Ormanc›l›k Makinelerinde;
ABD, Fas ve Irak, Vanalarda; Almanya, Irak ve ‹ran, Reaktör ve Kazanlarda; ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi, ‹ngiltere ve ‹spanya, Türbin, Turbojet ve
Hidrolik Silindirlerde; ABD, Japonya
ve Belçika, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve
‹stifleme Makinelerinde; Türkmenistan, Irak ve Azerbaycan, Rulmanlarda;
Almanya, Fransa ve ‹talya olmufl.
75
cat›m›z söz konusu iken 2010
y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 1,1
oran›nda art›fl kaydederek 35
milyon 110 bin dolar ihracat
düzeyi yakaland›. Endüstriyel
ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
‹NG‹LTERE 11.895.385
IRAK
8.766.585
FRANSA
5.915.453
‹RAN
2.501.826
ALMANYA
2.200.250
RUSYA FED. 1.732.670
ROMANYA
2.881.756
L‹BYA
2.889.499
‹TALYA
1.509.511
YUNAN‹STAN 1.956.608
De¤er ($)
45.866.404
34.725.338
25.612.345
12.681.913
14.540.627
8.616.796
13.438.724
10.514.615
7.856.658
9.157.970
2010 YILI
$/kg
3,9
4,0
4,3
5,1
6,6
5,0
4,7
3,6
5,2
4,7
Miktar (Kg)
12.293.523
8.328.958
7.241.121
4.834.876
3.192.409
3.079.734
2.939.054
3.476.276
2.390.811
2.017.624
De¤er ($)
49.679.124
35.110.281
29.864.389
23.385.512
20.082.982
14.909.226
12.697.447
12.647.282
10.898.861
9.835.267
(%) DE⁄‹fi‹M
$/kg
4,0
4,2
4,1
4,8
6,3
4,8
4,3
3,6
4,6
4,9
Miktar De¤er
3,3 8,3
-5,0 1,1
22,4 16,6
93,3 84,4
45,1 38,1
77,7 73,0
2,0 -5,5
20,3 20,3
58,4 38,7
3,1 7,4
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA ‹HRACATI
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-MAYIS 2009 YILI
M‹KTAR (kg)
71.796.620
DE⁄ER (dolar)
339.677.940
OCAK-MAYIS 2010 YILI
M‹KTAR (kg)
91.524.473
DE⁄ER (dolar)
429.828.533
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
27,5
DE⁄ER (dolar)
26,5
klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z›n üçüncü en
büyük ihracat pazar› ise Fransa oldu. Fransa’ya 2010 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 29
milyon 864 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma
makineleri ihracat› yap›ld›.
Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda
Fransa’y› 84,4’lük önemli bir
art›flla ‹ran takip ediyor. ‹ran’a
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 12 milyon 681 bin
dolarl›k endüstriyel klimalar
ve so¤utma makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010
y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 84,4
oran›nda art›fl kaydederek 23
milyon 385 bin dolar ihracat
düzeyi yakaland›. Endüstriyel
klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda bir di¤er
önemli de¤er art›fl› da Rusya
Federasyonu ile yafland›. Söz
konusu ülkeye 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 8
milyon 616 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 73 oran›nda art›fl
kaydederek 14 milyon 909 bin
dolar ihracat düzeyi yakaland›.
Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z›n
2010 y›l› Ocak-Haziran döneminde en fazla art›fl gösterdi¤i
ülkenin ise ‹ran oldu¤u görülüyor. Endüstriyel klimalar ve
so¤utma makineleri ihracat›m›zda ilk on ülke aras›nda tek
düflüfl yaflanan ülke ise Romanya oldu. Romanya’ya 2009
y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 13 milyon 438 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve
so¤utma makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 5,5 oran›nda düflüfl kaydederek 12
milyon 687 bin dolar ihracat
düzeyine geriledi.
moment
Makine ve aksamlar› ihracat›m›z›n en önemli kalemlerinden
biri olan endüstriyel klimalar
ve so¤utma makineleri ihracat›m›z 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran
döneminde geçti¤imiz y›l›n ayn› zaman dilimine göre yüzde
26,5 oran›nda yükselerek 339
milyon 677 bin dolardan 429
milyon 828 bin dolara ulaflt›.
Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z, miktar baz›nda ise yüzde 27,5 oran›nda yükselme gösterdi.
Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z›n en
fazla oldu¤u ülke ise ‹ngiltere.
Söz konusu ülkeye 2010 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 49
milyon 679 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat› gerçeklefltirildi.
Bu mal grubu içerisindeki en
büyük ikinci ihracat pazar›m›z›n ise Irak oldu¤u görülüyor.
Irak’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 34 milyon 725
bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihra-
expo
ENDÜSTR‹YEL
KL‹MALAR VE
SO⁄UTMA MAK‹NELER‹
GÖSTERGELER
expo
GIDA SANAY‹‹
MAK‹NELER‹
moment
76
G›da sanayii makineleri ihracat› Ocak-Haziran 2010 ihracat döneminde bir önceki y›la göre de¤er baz›nda yüzde
2,5 oran›nda gerileme göstererek 173 milyon 358 bin dolar seviyesinden 169 milyon
56 bin dolar düzeyine geriledi.
G›da Sanayii makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 10 milyon
341 bin dolarl›k g›da sanayii
makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n
ayn› dönemine gelindi¤inde
ise bu de¤er yüzde 57,1 oran›nda yükselifl kaydederek
16 milyon 250 bin dolar düzeyini yakalad›. G›da sanayii
makineleri ihracat›m›z›n en
fazla oldu¤u ikinci ülke ise
‹ran. Bu ülkeye 2009’un
Ocak-Haziran döneminde
yap›lan g›da sanayii makine-
leri ihracat› geçti¤imiz y›l›n
Ocak-Haziran dönemine göre
yüzde 79,8 oran›nda art›fl göstererek 7 milyon 881 bin do-
GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
ALMANYA
710.275
‹RAN
1.581.701
KAZAK‹STAN 2.446.075
IRAK
2.595.275
AZERBAYCAN
608.518
SURIYE
1.523.566
L‹BYA
848.481
MISIR
1.367.221
ROMANYA
443.440
CEZAY‹R
1.119.099
De¤er ($)
10.341.823
7.881.576
11.635.720
11.502.251
6.237.479
11.757.510
4.500.872
8.875.512
3.438.131
6.252.576
2010 YILI
$/kg
14,6
5,0
4,8
4,4
10,3
7,7
5,3
6,5
7,8
5,6
Miktar (Kg)
1.075.811
3.271.176
2.187.632
2.052.252
1.519.403
1.285.045
1.513.625
1.556.647
539.756
499.157
De¤er ($)
16.250.332
14.174.066
12.176.884
11.603.080
11.071.625
9.403.346
8.315.281
5.712.525
3.937.755
3.722.665
(%) DE⁄‹fi‹M
$/kg
15,1
4,3
5,6
5,7
7,3
7,3
5,5
3,7
7,3
7,5
Miktar
51,5
106,8
-10,6
-20,9
149,7
-15,7
78,4
13,9
21,7
-55,4
De¤er
57,1
79,8
4,7
0,9
77,5
-20,0
84,7
-35,6
14,5
-40,5
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ ‹HRACATI
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-HAZ‹RAN 2009
M‹KTAR (kg)
26.536.313
DE⁄ER (dolar)
173.358.710
OCAK-HAZ‹RAN 2010
M‹KTAR (kg)
26.873.695
DE⁄ER (dolar)
169.056.948
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
1,3
DE⁄ER (dolar)
-2,5
lardan 14 milyon 174 bin dolar seviyesine ulaflt›. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n
üçüncü en büyük pazar›n›n
ise Kazakistan oldu¤u görülüyor. Kazakistan’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde
11 milyon 635 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat›m›z söz konusu iken
2010’un Ocak-Haziran döneminde ise yüzde 4,7 oran›nda
art›flla 12 milyon 176 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirildi.
G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n en fazla art›fl gösterdi¤i ülke ise Libya. Bu ülkeye ihracat›m›z yüzde 84.7
oran›nda art›fl gösterdi. Libya’ya 2009’un Ocak-Haziran
döneminde yap›lan g›da sanayii makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran
dönemine göre 4 milyon 500
bin dolarken 2010’un Ocak-
Haziran döneminde ise bu rakam 8 milyon 315 bin dolarl›k
ihracat de¤erine ulaflt›. Cezayir ise en fazla ihracat düflüflü
yaflanan ülke oldu. Söz konusu
ülkeye 2009’un Ocak-Haziran
döneminde yap›lan g›da sanayii makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran dönemine göre yüzde 40,5 oran›nda düflüfl göstererek 6 milyon
252 bin dolardan 3 milyon 722
bin dolar seviyesine ulaflt›. Cezayir’den sonra di¤er önemli
ihracat düflüflü yaflanan ülke
ise M›s›r oldu.
Söz konusu ülkeye 2009’un
Ocak-Haziran döneminde yap›lan g›da sanayii makineleri
ihracat› geçti¤imiz y›l›n OcakHaziran dönemine göre yüzde
35,6 oran›nda düflüfl göstererek 8 milyon 875 bin dolardan
5 milyon 712 bin dolar seviyesine ulaflt›.
22 milyon 613 bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri
ihracat› söz konusu iken 2010
y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 12,4 oran›nda de¤er art›fl› yakalanarak 25 milyon 423 bin dolarl›k ihracat
yap›lm›fl. Ege Serbest Bölgesi
ise inflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z›n en fazla
oldu¤u üçüncü pazar konu-
‹NfiAAT VE MADENC‹L‹KTE KULLANILAN MAK‹NELER‹TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
ALMANYA
10.253.179
L‹BYA
5.288.046
EGE SER. BÖL. 838.575
‹RAN
3.248.795
CEZAY‹R
6.643.861
‹NG‹LTERE
4.587.384
IRAK
3.922.861
‹TALYA
4.099.114
AZERBAYCAN 2.412.920
RUSYA FED. 2.337.361
De¤er ($)
41.977.720
22.613.382
2.981.249
13.063.086
31.834.945
8.436.960
11.480.842
12.199.691
10.717.925
10.389.895
2010 YILI
$/kg
4,1
4,3
3,6
4,0
4,8
1,8
2,9
3,0
4,4
4,4
Miktar (Kg)
10.012.765
5.714.615
5.304.095
4.730.752
4.150.006
9.379.323
4.378.060
4.697.148
2.019.201
2.880.753
De¤er ($)
37.979.441
25.423.203
21.199.901
21.187.197
18.970.191
16.029.668
14.107.746
12.414.036
12.256.649
12.070.881
(%) DE⁄‹fi‹M
$/kg
3,8
4,4
4,0
4,5
4,6
1,7
3,2
2,6
6,1
4,2
Miktar De¤er
-2,3 -9,5
8,1 12,4
532,5 611,1
45,6 62,2
-37,5 -40,4
104,5 90,0
11,6 22,9
14,6 1,8
-16,3 14,4
23,2 16,2
Erdal Bucak
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹ ‹HRACATI
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-HAZ‹RAN 2009
M‹KTAR (kg)
78.025.335
DE⁄ER (dolar)
303.166.940
OCAK-HAZ‹RAN 2010
M‹KTAR (kg)
93.207.125
DE⁄ER (dolar)
343.974.685
Gürmak Makine Firma Sahibi
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
19,5
munda. Ege Serbest Bölgesi’ne geçti¤imiz y›l›n ilk 6 ayl›k döneminde 2 milyon 291
bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n
ayn› dönemine gelindi¤inde
ise yüzde 611,1 oran›nda de¤er art›fl› ile 21 milyon 199 bin
dolarl›k ihracat kaydedilmifl.
‹nflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z, ülkeler baz›nda, ihracat art›fl h›z› oranlar›na göre de¤erlendirildi¤inde
ise Ege Serbest Bölgesi’nin
yüzde 611,1 oran›nda art›fl ile
ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor.
Di¤er önemli art›fl›n ise ‹ngiltere ile yafland›¤› görülüyor.
Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde
8 milyon 436 bin dolar olan
ihracat, 2010’un ayn› döneminde ise yüzde 90 oran›nda
art›fl göstererek 16 milyon 29
bin dolar ihracat rakam›na
ulaflt›.
DE⁄ER (dolar)
13,5
“En büyük sorun
kalifiye eleman”
Aç›kças› firma olarak çok fazla
ihracat gerçeklefltirdi¤imizi söyleyemem.
Y›lda en fazla bir veya iki ihracat gerçeklefltiriyoruz. Sektörün
en önemli sorunlar›n›n bafl›nda
kalifiye eleman s›k›nt›s› geliyor.
Firma olarak büyümek isteyen
iflletmelerin en büyük s›k›nt›lar›ndan bir di¤eri ise arazi problemi.
Yat›r›m ve sermaye de di¤er
problemler aras›nda. Sektörde
gerçekten büyük çapl› ifller yapan çok az firma var. Daha çok
küçük küçük iflletmelerden olufluyor.
Bu firmalar kendi ya¤›yla kavruluyorlar. Haliyle de herhangi
bir Ar-Ge çal›flmas›na bütçe ay›ram›yorlar.
Genel olarak sektörümüze bak›ld›¤›nda ise Ocak- Haziran döneminde 343 milyon 974 bin
dolar civar›nda bir ihracat gerçeklefltirilmifl.
Geçti¤imiz y›l›nda ayn› döneminde ise bu rakam 303 milyon
116 bin dolar dolaylar›ndaym›fl.
Bu da sektörün yaklafl›k yüzde
13,5’lik bir yükselifl yaflad›¤›n›
gösteriyor.
77
moment
Türkiye inflaat ve madencilik
makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran dönemine göre 2010 y›l›n›n ayn› zaman dilimi ile k›yasland›¤›nda yüzde 13,5 oran›nda
de¤er kazanm›fl durumda.
2009 y›l›n›n ilk 6 ay›nda 303
milyon 166 bin dolar olan
inflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z 2010 y›l›n›n ilk 6 ay›nda ise 343 milyon 974 bin dolar olmufl.
‹nflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z ülkeler
baz›nda incelendi¤inde ise
Almanya’n›n en fazla ihracat
gerçeklefltirdi¤imiz ülke oldu¤u görülüyor. Söz konusu
ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-haziran aylar› aras›nda 37 milyon 979 bin dolarl›k inflaat
ve madencilik makineleri ihracat› yap›lm›fl. Almanya’n›n
ard›ndan en fazla inflaat ve
madencilik makineleri ihracat›m›z olan ikinci ülke ise
Libya. Bu ülkeye geçti¤imiz
y›l›n ilk alt› ayl›k döneminde
expo
‹NfiAAT VE
MADENC‹L‹K
MAK‹NELER‹
GÖSTERGELER
expo
REAKTÖR VE
KAZANLAR
moment
78
Ülkemiz türbinler, reaktör
ve kazanlar ihracat› 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde geçti¤imiz y›l›n efl zaman›na göre yüzde 5,8 oran›nda
art›fl göstermifl durumda. Bu
art›fl neticesinde 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde
109 milyon 20 bin dolar olan
reaktör ve kazanlar ihracat›m›z 2010 y›l›n›n ayn› zaman
dilimine gelindi¤inde yüzde
5,8 art›fl ile 115 milyon 378
bin dolar olarak gerçekleflti.
Türkiye’nin en fazla reaktör
ve kazanlar ihracat› yapt›¤›
ülkenin ise ABD oldu¤u görülüyor. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 65 milyon 433 bin dolarl›k
reaktör ve kazanlar ihracat›
söz konusu iken 2010 y›l›n›n
ayn› dönemine gelindi¤inde
bu de¤er yüzde 12,2 oran›nda gerileyerek 57 milyon 434
bin dolar oldu. reaktör ve
kazanlar mal grubu ihracat›m›zdaki ikinci en büyük pazar ise Japonya oldu. Japon-
ya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 1 milyon 690
bin dolar reaktör ve kazanlar
ihracat›m›z varken 2010 y›l›n›n efl dönemine gelindi¤inde 12 milyon 864 bin dolarl›k
ihracat gerçekleflti.
Japonya’n›n ard›ndan en
fazla türbinler, reaktör ve
REAKTÖR VE KAZANLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
ABD
90.516
JAPONYA
116.712
BELÇ‹KA
13.590
‹RAN
1.105.379
FRANSA
71.767
AVUSTURYA 1.229.584
EGE SER. BÖL.
4.546
BAE
50.184
IRAK
243.226
SLOVAKYA
54.005
De¤er ($) $/kg
65.433.567 722,9
1.690.108 14,5
920.450 67,7
4.021.878
3,6
4.893.452 68,2
6.675.712
5,4
2.898.679 637,7
346.454
6,9
795.777
3,3
310.542
5,8
Miktar (Kg)
91.930
182.196
1.208.171
1.221.135
65.157
962.572
2.311
42.605
606.408
283.718
2010 YILI
(%) DE⁄‹fi‹M
De¤er ($) $/kg
57.434.166 624,8
12.864.725 70,6
6.616.667
5,5
5.065.544
4,1
4.522.044 69,4
4.016.853
4,2
3.899.091 1.687,3
2.963.621 69,6
1.881.054
3,1
1.628.184
5,7
Miktar
1,6
56,1
10,5
-9,2
-21,7
-49,2
-15,1
149,3
425,4
De¤er
-12,2
25,9
-7,6
-39,8
34,5
136,4
424,3
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE REAKTÖR VE KAZANLAR
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-HAZ‹RAN 2009 YILI
M‹KTAR (kg)
6.133.854
DE⁄ER (dolar)
109.020.403
OCAK-HAZ‹RAN 2010 YILI
M‹KTAR (kg)
6.839.872
DE⁄ER (dolar)
115.378.757
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
11,5
DE⁄ER (dolar)
5,8
kazanlar ihracat› yapt›¤›m›z
üçüncü ülke ise Belçika oldu.
Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 920 bin dolarl›k
reaktör ve kazanlar ihracat›
gerçeklefltirilmiflken 2010
y›l›n›n Ocak-Haziran efl zaman›na gelindi¤inde ise
önemli bir art›fl ile 6 milyon
616 bin dolar ihracat gerçeklefltirildi.
Reaktör ve kazanlar ihracat›m›zda en fazla yükselifl ise
Slovakya’da yaflanm›fl. Slovakya’dan 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde
310 bin dolarl›k reaktör ve
kazanlar ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde 1 milyon
328 bin dolarl›k ihracat de¤erine ulafl›larak yüzde
424,3’lük yükselifl yaflanm›fl.
Reaktör ve kazanlar ihracat›ndaki en fazla ihracat art›fl›n›n yafland›¤› di¤er ülkeler ise, Irak ve ‹ran olarak
s›ralan›yor.
Selim Perek
Sanica Is› D›fl Ticaret Müdürü
“‹hracat›m›z 3 kat artt›”
Geçti¤imiz y›l›n ayn› dönemiyle k›yasland›¤›nda yaklafl›k 3 kat› büyüklü¤ünde bir ihracat gerçeklefltirdi¤imizi söyleyebilirim. Toplamda ise 2 kat›n›n üzerinde. Haziran ay› 2010 y›l›n›n en iyi
ikinci ay› olarak geçti ihracatta. Göstergelerin bu kadar iyi olmas›n›n en
önemli sebeplerinden biri yeni ürün girifllerimizin olmas›. 57 ülkeye ihracat
gerçeklefltiriyoruz. Sektör olarak yaflad›¤›m›z sorunlara gelince ise en büyük
sorunu hammadde fiyatlar›nda yafl›yoruz. Aç›kças› onun d›fl›nda da baflka
bir s›k›nt›m›z olmad›¤›n› söyleyebilirim.
Ana üretici firma olan Ere¤li Demir Çelik, dünyadaki oynakl›¤a göre fiyat de¤ifltiriyor. Tüm dünyada hareket çok
fazla oldu¤u için bize de bunun yans›malar› oluyor elbette. Genel olarak sektörümüze bak›ld›¤›nda ise Ocak- Haziran döneminde 116 milyon 384 bin
dolar civar›nda bir ihracat gerçeklefltirilmifl. Geçti¤imiz y›l›nda ayn› döneminde ise bu rakam 111 milyon 842
bin dolar dolaylar›ndaym›fl. Bu da sektörün yaklafl›k yüzde 4,1’lik bir yükselifl
yaflad›¤›n› gösteriyor.
79
milyon 937 bin dolarl›k tak›m
tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n OcakHaziran döneminde ise bu de¤er yüzde 19,6 oran›nda artarak 19 milyon 54 bin dolara
ulaflt›. Almanya ise tak›m tez-
TAKIM TEZGAHLARI TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
De¤er ($)
IRAK
1.945.505 19.873.880
‹RAN
1.920.948 15.937.252
ALMANYA
2.755.439 19.651.185
RUSYA FED. 1.171.145 7.411.750
AZERBAYCAN 1.018.077 6.940.754
BREZILYA
918.940 3.918.258
POLONYA
998.262 4.886.215
L‹BYA
744.041 5.799.676
SUUDI ARABISTAN1.981.171 8.296.694
MEKS‹KA
146.211
795.312
2010 YILI
$/kg
10,2
8,3
7,1
6,3
6,8
4,3
4,9
7,8
4,2
5,4
Miktar (Kg)
2.453.569
2.447.306
1.958.365
1.874.783
1.804.883
1.961.396
1.419.044
963.746
1.201.315
1.657.289
De¤er ($)
20.018.020
19.054.822
14.324.864
12.600.682
12.297.083
8.005.069
7.740.893
7.177.064
7.083.079
7.064.957
(%) DE⁄‹fi‹M
$/kg
8,2
7,8
7,3
6,7
6,8
4,1
5,5
7,4
5,9
4,3
Miktar
26,1
27,4
-28,9
60,1
77,3
113,4
42,2
29,5
-39,4
-
De¤er
0,7
19,6
-27,1
70,0
77,2
104,3
58,4
23,7
-14,6
-
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TAKIM TEZGÂHLARI ‹HRACATI
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-HAZ‹RAN 2009
M‹KTAR (kg)
36.810.570
DE⁄ER (dolar)
230.084.850
OCAK-HAZ‹RAN 2010
M‹KTAR (kg)
39.651.613
DE⁄ER (dolar)
246.687.979
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
7,7
DE⁄ER (dolar)
7,2
gâhlar› ihracat›m›z›n en büyük üçüncü pazar› konumunda. Almanya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 19 milyon 651 bin dolarl›k
tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n OcakHaziran döneminde ise bu
de¤er yüzde 27,1 oran›nda
gerileyerek 14 milyon 324
bin dolar oldu. Almanya’n›n
ard›ndan tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en fazla yap›ld›¤›
dördüncü pazar›n ise Rusya
Federasyonu oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009
y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 7 milyon 441 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde ise
bu de¤er yüzde 70 oran›nda
art›fl göstererek 12 milyon
600 bin dolar oldu. Azerbaycan ise tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en büyük beflinci
pazar› konumunda. Azerbaycan’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 6 milyon 940
bin dolarl›k tak›m tezgâhlar›
ihracat› gerçeklefltiren 2010 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 77,2
oran›nda artarak 12 milyon
297 bin dolar oldu. Azerbaycan’› ise yüzde 104,3 oran›ndaki art›flla Brezilya takip ediyor.
Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 3
milyon 918 bin dolar tak›m
tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltirilirken, 2010 y›l›n›n ayn› döneminde bu rakam 8 milyon 5
bin dolar seviyesine ç›kt›. Brezilya ilk on ülke aras›nda, yüzde 104,3’lük oranla ülke baz›nda en fazla ihracat art›fl›n›n
yafland›¤› ülke oldu. En fazla
ihracat›n yafland›¤› ülkeler s›ralamas›nda Brezilya’y› takip
eden ülke ise Polonya. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n OcakHaziran döneminde 4 milyon
886 bin dolar tak›m tezgâhlar›
ihracat› gerçeklefltirilirken,
2010 y›l›n›n ayn› döneminde
bu rakam 7 milyon 740 bin dolar seviyesine ç›kt›.
moment
Makine üreten makineler
olarak da bilinen tak›m tezgâhlar› sektörü 2010 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde
de¤er baz›nda yüzde 7,2 oran›nda art›fl göstererek bir
önceki y›l›n ayn› döneminde
230 milyon 84 bin dolar olan
sektör ihracat›m›z 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 246 milyon 687 bin dolar
seviyesine yükseldi.
Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u ülkeler
incelendi¤inde ise Irak’›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran
döneminde 19 milyon 873
bin dolarl›k tak›m tezgâhlar›
ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran zaman diliminde ise yüzde 0,7 art›fl ile
20 milyon 18 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en büyük ikinci pazar› ise ‹ran olmufl. ‹ran’a 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 15
expo
TAKIM
TEZGÂHLARI
GÖSTERGELER
expo
TARIM VE
ORMANCILIK
MAK‹NELER‹
moment
80
28,4 oran›nda yükselme göstererek, bu mal grubunda
geçti¤imiz y›l 155 milyon 966
bin dolar olan ihracat düzeyi
200 milyon 333 bin dolara
ç›kt›.
Tar›m ve ormanc›l›k makinelerinde en çok ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülkenin ise
ABD oldu¤u görülüyor. Söz
konusu ülkeye 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 46
milyon 624 bin dolarl›k tar›m
ve ormanc›l›k makineleri ihracat› söz konusu iken 2010
y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 16,6
oran›nda art›fl kaydederek 54
milyon 363 bin dolar olmufl.
2010 Ocak-Haziran döneminde tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›zda ikinci en
büyük pazar›n›n ise Fas oldu¤u görülüyor. Fas’a gerçeklefltirdi¤imiz tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran
döneminde 17 milyon 733 bin
dolar iken yüzde 17 oran›nda
art›flla bu de¤er 20 milyon 740
bin dolara yükseldi. Tar›m ve
ormanc›l›k makineleri ihracat›m›zdaki üçüncü en büyük
pazar›n›n ise Irak oldu¤u gö-
TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
ABD
8.706.268
FAS
5.741.407
IRAK
2.359.251
‹TALYA
1.169.384
‹RAN
973.745
AVUSTRALYA
538.899
FRANSA
1.097.683
SUDAN
1.142.115
K.KIBRIS TÜRK CUM.335.005
POLONYA
352.177
De¤er ($)
46.624.774
17.733.496
9.495.946
3.557.861
4.628.497
2.515.336
3.685.959
3.803.117
1.434.416
1.943.692
2010 YILI
$/kg
5,4
3,1
4,0
3,0
4,8
4,7
3,4
3,3
4,3
5,5
Miktar (Kg)
9.612.751
6.617.809
3.508.880
2.555.269
2.303.479
1.180.320
1.183.345
1.194.852
695.512
586.484
De¤er ($)
54.363.279
20.740.941
16.044.493
10.024.660
8.324.613
5.803.073
4.144.508
4.055.328
3.948.005
3.751.660
(%) DE⁄‹fi‹M
$/kg
5,7
3,1
4,6
3,9
3,6
4,9
3,5
3,4
5,7
6,4
Miktar
10,4
15,3
48,7
118,5
136,6
119,0
7,8
4,6
107,6
66,5
De¤er
16,6
17,0
69,0
181,8
79,9
130,7
12,4
6,6
175,2
93,0
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ ‹HRACATI
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-HAZ‹RAN 2009
M‹KTAR (kg)
36.792.777
DE⁄ER (dolar)
155.966.572
OCAK-HAZ‹RAN 2010
M‹KTAR (kg)
44.791.995
DE⁄ER (dolar)
200.333.359
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
21,7
DE⁄ER (dolar)
28,4
rülüyor. Söz konusu ülkeye
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran
döneminde 9 milyon 495 bin
dolar tar›m ve ormanc›l›k
makineleri ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› döneminde yüzde 69’luk yükseliflle 16 milyon 44 bin dolarl›k
tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›ld›. Tar›m ve
ormanc›l›k makineleri ihracat›m›zda gerileme gösteren
ülke olmad›. ‹talya ise tar›m
ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u
dördüncü ülke konumunda.
‹talya’ya 2009 y›l›n›n OcakHaziran döneminde 3 milyon 557 bin dolarl›k tar›m ve
ormanc›l›k makineleri ihracat› yapan firmalar›m›z 2010
y›l›n›n ayn› zaman dilimine
gelindi¤inde 10 milyon 24
bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yapmay› baflard›lar. ‹ran ise ta-
r›m ve ormanc›l›k makineleri
ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u
beflinci ülke konumunda.
‹ran’a 2009 y›l›n›n OcakHaziran döneminde 4 milyon
628 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›
yapan firmalar›m›z 2010 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde 8 milyon 324 bin
dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k
makineleri ihracat› yapmay›
baflard›lar. Yüzde 175,2’lük
art›flla Kuzey K›br›s Türk
Cumhuriyeti en fazla ihracat
art›fl› yaflanan ülke oldu. Söz
konusu ülkeye 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 1
milyon 434 bin dolar tar›m
ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› döneminde yüzde
175,2’lik yükseliflle 3 milyon
948 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›
yap›ld›.
VANALAR
expo
Ülkemiz vana ihracat› 2010
y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 26,6 oran›nda yükselifl göstermifl durumda. Söz
konusu mal grubunda 2009
y›l›n›n Ocak-Haziran dönemindeki ihracat›m›z 117 milyon 226 bin dolar iken yüzde 26,6 oran›nda art›fl yaflanarak 143 milyon 433 bin
dolar seviyesine ç›kt›.
2010 y›l› Ocak-Haziran döneminde en fazla vana ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz ülke
ise Almanya oldu. Almanya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 13 milyon
655 bin dolarl›k vana ihracat›m›z söz konusu iken 2010
y›l›n›n ayn› döneminde ise
yüzde 23,3 yükselme ile söz
konusu mal grubundaki ihracat›m›z 16 milyon 832 bin
dolar olarak gerçekleflti. Vana ihracat›m›z›n en büyük
ikinci pazar›n›n ise Irak oldu¤u görülüyor. Bu ülkeye
2009 y›l›n›n Ocak-Haziran
döneminde 7 milyon 478 bin
dolarl›k vana ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde ise yüzde
28,5 oran›nda ilerleme kaydedilerek 9 milyon 612 bin dolar
seviyesine ulafl›ld›. Irak’›n ard›ndan bu mal grubu içerisinde en fazla ihracat gerçeklefl-
VANALAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi)
ÜLKE
2009 YILI
Miktar (Kg)
ALMANYA
1.804.080
IRAK
813.902
‹RAN
747.307
L‹BYA
472.391
RUSYA FED.
586.885
MISIR
645.543
‹TALYA
784.992
FRANSA
379.346
AZERBAYCAN
401.316
TÜRKMEN‹STAN 463.043
De¤er ($)
13.655.846
7.478.016
5.713.836
6.370.653
5.843.152
5.539.274
4.820.073
2.781.883
3.395.502
3.482.137
2010 YILI
$/kg
7,6
9,2
7,6
13,5
10,0
8,6
6,1
7,3
8,5
7,5
Miktar (Kg)
1.802.544
1.022.726
1.163.951
826.075
681.996
614.867
988.369
669.042
567.349
691.537
De¤er ($)
16.832.241
9.612.551
9.382.624
9.073.356
7.118.326
6.795.770
6.082.099
5.466.497
5.319.480
4.787.075
(%) DE⁄‹fi‹M
$/kg
9,3
9,4
8,1
11,0
10,4
11,1
6,2
8,2
9,4
6,9
Miktar De¤er
-0,1 23,3
25,7 28,5
55,8 64,2
74,9 42,4
16,2 21,8
-4,8 22,7
25,9 26,2
76,4 96,5
41,4 56,7
49,3 37,5
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE VANALAR‹HRACATI
(2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi)
OCAK-HAZ‹RAN 2009
M‹KTAR (kg)
14.404.389
DE⁄ER (dolar)
117.226.059
OCAK-HAZ‹RAN 2010
M‹KTAR (kg)
17.201.151
DE⁄ER (dolar)
148.433.540
DE⁄‹fi‹M (%)
M‹KTAR (kg)
19,4
DE⁄ER (dolar)
26,6
tirdi¤imiz üçüncü pazar ‹ran
oldu. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n
Ocak-Haziran döneminde 5
milyon 713 bin dolarl›k vana
ihracat› gerçeklefltirilmiflken
yüzde 64,2 art›flla 9 milyon
382 bin dolar düzeyine ulafl›ld›.
Vana ihracat›m›z›n en h›zl›
flekilde art›fl gösterdi¤i ülke
Fransa olmufl. Fransa’ya 2009
y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 2 milyon 781 bin dolarl›k vana ihracat› yap›lm›flken, 2010 y›l›n›n ayn› döneminde bu de¤er yüzde 96,5
oran›nda artarak 5 milyon
466 bin dolar oldu.
Nuri Aytepe
FAF Vana ‹hracat Bölge Sorumlusu
“En önemli sorun finansal
dalgalanma”
2010 y›l› Haziran ay› ihracat›m›z
beklentilerimizin alt›nda gerçekleflti. 2009 y›l› Haziran ay› ihracat›m›za göre yüzde 2,5’lik bir art›fl
var. Çok ufak bir fark. Haziran
ay› için 2009 ve 2010 y›l› ihracat
rakamlar›m›z ayn› diyebiliriz. Sektörün en önemli sorunlar›ndan birisi global finansal piyasalardaki
dalgalanmadan kaynakland›. Bizim gibi maliyetinin büyük bir bölümü USD olan ihracatç›lar,
USD’nin Euro karfl›s›ndan fazlaca
de¤erlenmesinden dolay› fiyat
avantaj›n› kaybetti. Bu durumda
Avrupal› yerel üreticiler fiyat konusunda avantajl› bir noktaya geldiler ve talep Avrupa’ya kayd›. Bu
da bizim ihracat›m›z› negatif yönde etkiledi.
Sektörün di¤er bir sorunu da yerel
yar› mamul üreticilerinin yüksek
kar odakl› çal›flmas› neticesinde
bitmifl mamule yans›yan yüksek fiyat. Baflkaca iflçili¤in genel maliyette yüksek bir oran teflkil etmesi
ve iflçi çal›flt›rman›n a¤›rl›¤› dünya
piyasas›nda rekabetçi olmam›z›n
önünde bir engel.
Bunlar›n haricinde elektrik, petrol
vb. kalemlerdeki vergi yükünün
fazlaca olmas› da dolayl› olarak
ihracat›n artmas›nda engel teflkil
ediyor.
moment
81
‹HRACAT RAKAMLARI
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANINA G‹REN MAK‹NE ‹HR. BRL. ÜLKE DA⁄ILIMI
expo
ÜLKE ADI
moment
82
ALMANYA
B‹R.DEVLETLER(ABD)
‹RAN (‹SLAM CUM.)
IRAK
BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE
‹TALYA
FRANSA
RUSYA FEDERASYONU
AZERBAYCAN-NAHCIVAN
L‹BYA
MISIR
SUUDI ARABISTAN
‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE
TÜRKMEN‹STAN
CEZAY‹R
ROMANYA
BIRLESIK ARAP EMIRLI
SURIYE ARAP CUM.(SUR
‹SPANYA
BELÇ‹KA
KAZAK‹STAN
K.KIBRIS TÜRK CUMH.
BULGAR‹STAN
POLONYA
EGE SERBEST BÖLGE
FAS
HOLLANDA
UKRAYNA
GÜRC‹STAN
YUNAN‹STAN
ÖZBEK‹STAN
MALEZYA
HINDISTAN
ISRAIL
PAKISTAN
Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹
TUNUS
URDUN
AVUSTURYA
BREZILYA
SUDAN
LÜBNAN
MEKS‹KA
‹SVEÇ
AFGAN‹STAN
GUNEY AFRIKA CUMHUR‹
JAPONYA
MACAR‹STAN
AVUSTRALYA
ET‹YOPYA
D‹⁄ER
TOPLAM
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009
De¤er ($)
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010
De¤er ($)
De¤iflim %
229,420,100.93
174,092,753.25
135,249,140.26
130,246,543.24
104,866,076.41
97,858,759.57
87,741,873.66
98,527,322.61
66,090,387.38
68,482,383.20
73,497,118.56
78,778,666.95
46,502,349.62
39,399,044.37
72,340,076.82
54,807,545.39
29,393,680.32
55,546,867.30
40,680,172.44
33,550,559.53
35,915,363.11
15,181,144.59
42,597,097.21
25,587,122.94
20,258,848.29
43,467,187.27
35,117,468.85
21,718,255.14
102,639,034.94
30,427,918.03
27,567,182.60
15,592,824.48
24,439,532.21
20,560,495.73
12,224,136.31
13,493,049.03
15,324,197.30
17,227,235.51
26,989,482.26
11,609,305.36
24,422,107.65
10,538,509.55
10,473,485.71
12,532,763.30
8,858,701.90
10,387,028.21
3,143,005.20
14,727,627.75
10,519,651.32
12,915,186.50
307,640,547.07
2,701,166,917.12
251,161,122.36
186,056,265.15
184,013,821.85
174,349,981.91
131,041,977.52
111,527,185.44
100,517,599.18
97,544,138.53
86,686,239.79
83,806,128.04
75,960,687.55
65,220,918.54
60,231,444.04
55,389,896.62
55,040,472.09
53,297,369.29
52,848,850.12
49,550,802.81
46,836,476.75
46,483,378.77
43,652,283.52
40,727,073.95
39,848,758.43
38,180,662.35
37,469,372.69
36,859,369.32
31,654,131.49
30,750,416.25
29,857,345.40
29,543,390.64
28,512,014.48
28,209,574.12
25,634,481.63
24,918,815.54
24,627,574.11
24,476,728.31
21,086,631.49
20,193,495.39
20,186,691.79
19,855,926.38
18,728,621.40
18,496,401.04
17,590,482.89
14,376,817.78
14,219,387.86
14,208,136.70
14,097,147.83
14,050,492.83
13,965,723.61
13,455,837.11
314,383,864.88
3,031,382,407.56
9.48
6.87
36.06
33.86
24.96
13.97
14.56
-1.00
31.16
22.38
3.35
-17.21
29.52
40.59
-23.91
-2.76
79.80
-10.79
15.13
38.55
21.54
168.27
-6.45
49.22
84.95
-15.20
-9.86
41.59
-70.91
-2.91
3.43
80.91
4.89
21.20
101.47
81.40
37.60
17.22
-25.21
71.03
-23.31
75.51
67.95
14.71
60.51
36.79
348.52
-4.60
32.76
4.19
2.19
12.22
ALMANYA
B‹R.DEVLETLER(ABD)
‹RAN (‹SLAM CUM.)
IRAK
BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE
‹TALYA
FRANSA
RUSYA FEDERASYONU
AZERBAYCAN-NAHCIVAN
L‹BYA
MISIR
SUUDI ARABISTAN
‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE
TÜRKMEN‹STAN
CEZAY‹R
ROMANYA
BIRLESIK ARAP EMIRLI
SURIYE ARAP CUM.(SUR
‹SPANYA
BELÇ‹KA
KAZAK‹STAN
K.KIBRIS TÜRK CUMH.
BULGAR‹STAN
POLONYA
EGE SERBEST BÖLGE
FAS
HOLLANDA
UKRAYNA
GÜRC‹STAN
YUNAN‹STAN
ÖZBEK‹STAN
MALEZYA
HINDISTAN
ISRAIL
PAKISTAN
Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹
TUNUS
URDUN
AVUSTURYA
BREZILYA
SUDAN
LÜBNAN
MEKS‹KA
‹SVEÇ
AFGAN‹STAN
GUNEY AFRIKA CUMHUR‹
JAPONYA
MACAR‹STAN
AVUSTRALYA
ET‹YOPYA
PORTEK‹Z
ÇEK CUMHUR‹YET‹
TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009
4,450,985,342.16
1,409,286,965.43
959,631,572.01
2,538,253,249.00
2,379,831,390.52
2,644,400,498.93
2,789,786,917.92
1,486,806,302.58
628,631,053.99
830,752,497.22
1,569,022,825.47
845,371,077.29
117,978,063.22
399,211,552.78
999,528,380.24
1,003,335,409.04
1,023,190,153.74
599,066,325.56
1,200,216,655.73
827,558,624.88
307,007,130.39
335,482,732.74
656,065,961.14
558,285,486.61
129,611,758.24
284,079,084.74
979,483,776.54
410,475,973.28
369,449,738.38
803,573,632.81
119,110,424.77
39,835,702.56
191,131,341.92
696,066,254.88
71,405,680.65
538,800,099.90
237,500,817.62
179,330,769.52
360,475,406.82
138,055,417.84
138,884,107.71
329,734,821.29
36,166,601.74
313,319,452.56
116,847,176.79
103,215,816.02
100,817,966.09
188,840,094.13
134,824,621.10
105,214,173.82
158,753,030.70
208,135,694.91
TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010
5,190,179,045.68
1,724,749,319.66
1,306,324,244.63
2,670,029,981.95
3,123,209,046.86
3,328,139,942.07
3,175,538,768.40
2,046,653,880.21
729,066,837.15
1,057,197,542.43
1,316,701,431.72
1,233,199,234.82
128,254,094.80
570,330,120.34
817,876,789.52
1,253,603,746.64
1,207,840,726.97
837,452,610.35
1,769,416,469.39
983,699,453.14
372,081,972.23
475,351,603.64
716,463,895.83
707,054,568.85
231,773,451.71
347,595,561.69
1,188,005,669.92
530,299,368.94
334,547,641.74
742,015,520.68
120,189,411.72
105,808,118.57
243,495,894.27
989,972,976.62
120,007,592.22
1,086,929,828.22
394,727,723.26
277,119,441.85
385,425,767.83
290,546,896.94
116,103,508.63
301,701,925.91
60,652,359.61
426,573,395.91
140,771,392.23
123,959,469.38
135,036,407.06
216,668,030.16
157,469,258.80
85,586,330.57
254,781,374.68
313,489,213.65
TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK.
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010
229,420,100.93
174,092,753.25
135,249,140.26
130,246,543.24
104,866,076.41
97,858,759.57
87,741,873.66
98,527,322.61
66,090,387.38
68,482,383.20
73,497,118.56
78,778,666.95
46,502,349.62
39,399,044.37
72,340,076.82
54,807,545.39
29,393,680.32
55,546,867.30
40,680,172.44
33,550,559.53
35,915,363.11
15,181,144.59
42,597,097.21
25,587,122.94
20,258,848.29
43,467,187.27
35,117,468.85
21,718,255.14
102,639,034.94
30,427,918.03
27,567,182.60
15,592,824.48
24,439,532.21
20,560,495.73
12,224,136.31
13,493,049.03
15,324,197.30
17,227,235.51
26,989,482.26
11,609,305.36
24,422,107.65
10,538,509.55
10,473,485.71
12,532,763.30
8,858,701.90
10,387,028.21
3,143,005.20
14,727,627.75
10,519,651.32
12,915,186.50
8,339,630.67
9,550,988.77
251,161,122.36
186,056,265.15
184,013,821.85
174,349,981.91
131,041,977.52
111,527,185.44
100,517,599.18
97,544,138.53
86,686,239.79
83,806,128.04
75,960,687.55
65,220,918.54
60,231,444.04
55,389,896.62
55,040,472.09
53,297,369.29
52,848,850.12
49,550,802.81
46,836,476.75
46,483,378.77
43,652,283.52
40,727,073.95
39,848,758.43
38,180,662.35
37,469,372.69
36,859,369.32
31,654,131.49
30,750,416.25
29,857,345.40
29,543,390.64
28,512,014.48
28,209,574.12
25,634,481.63
24,918,815.54
24,627,574.11
24,476,728.31
21,086,631.49
20,193,495.39
20,186,691.79
19,855,926.38
18,728,621.40
18,496,401.04
17,590,482.89
14,376,817.78
14,219,387.86
14,208,136.70
14,097,147.83
14,050,492.83
13,965,723.61
13,455,837.11
13,102,299.88
12,535,538.28
TÜRK‹YE
DE⁄.%
MAK‹NE
DE⁄. %
16.61
22.38
36.13
5.19
31.24
25.86
13.83
37.65
15.98
27.26
-16.08
45.88
8.71
42.86
-18.17
24.94
18.05
39.79
47.42
18.87
21.20
41.69
9.21
26.65
78.82
22.36
21.29
29.19
-9.45
-7.66
0.91
165.61
27.40
42.22
68.06
101.73
66.20
54.53
6.92
110.46
-16.40
-8.50
67.70
36.15
20.47
20.10
33.94
14.74
16.80
-18.66
60.49
50.62
9.48
6.87
36.06
33.86
24.96
13.97
14.56
-1.00
31.16
22.38
3.35
-17.21
29.52
40.59
-23.91
-2.76
79.80
-10.79
15.13
38.55
21.54
168.27
-6.45
49.22
84.95
-15.20
-9.86
41.59
-70.91
-2.91
3.43
80.91
4.89
21.20
101.47
81.40
37.60
17.22
-25.21
71.03
-23.31
75.51
67.95
14.71
60.51
36.79
348.52
-4.60
32.76
4.19
57.11
31.25
83
moment
ÜLKE ADI
expo
TÜRK‹YE GENEL‹ KARfiILAfiTIRMALI ÜLKE RAPORU (01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 / 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010)
‹HRACAT RAKAMLARI
SEKTÖREL BAZDA ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI - 1000 $
HAZ‹RAN
expo
SEKTÖRLER
moment
84
I. TARIM
A. B‹TK‹SEL ÜRÜNLER
Hububat,Bakliyat,Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri
Yafl Meyve ve Sebze
Meyve Sebze Mamulleri
Kuru Meyve ve Mamulleri
F›nd›k ve Mamulleri
Zeytin ve Zeytinya¤›
Tütün
Kesme Çiçek
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER
Canl› Hayvan,Su Ürünleri ve Mamulleri
C. A⁄AÇ VE ORMAN ÜRÜNLER‹
A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri
II. SANAY‹
A. TARIMA DAYALI ‹fiLENM‹fi ÜRÜNLER
Tekstil ve Hammaddeleri
Deri ve Deri Mamulleri
Hal›
B. K‹MYEV‹ MADDELER VE MAMULLER‹
Kimyevi maddeler ve Mamulleri
C. SANAY‹ MAMULLER‹
Haz›r giyim ve Konfeksiyon
Otomotiv Endüstrisi
Gemi ve Yat
Elektrik-Elektronik
Makine ve Aksamlar›
Demir ve Demir D›fl› Metaller
Demir Çelik Ürünleri
Çimento ve Toprak Ürünleri
De¤erli Maden ve Mücevherat
Di¤er Sanayi Ürünleri
III. MADENC‹L‹K
Madencilik Ürünleri
TOPLAM
2009
935,035
675,741
263,426
137,198
82,949
74,787
70,710
12,436
31,875
2,360
64,369
64,369
194,926
194,926
6,949,247
619,705
446,706
85,852
87,147
855,709
855,709
5,473,833
1,105,653
1,375,663
186,945
684,800
484,713
379,129
888,699
292,127
72,763
3,340
223,576
223,576
8,107,859
2010 De¤iflim ('10/'09)
1,074,932
772,333
320,806
165,440
81,546
74,559
84,563
12,510
30,359
2,550
63,445
63,445
239,154
239,154
7,754,200
728,802
531,574
100,174
97,053
1,052,705
1,052,705
5,972,693
1,174,890
1,369,153
187,045
796,644
546,978
474,910
1,065,172
266,187
86,147
5,566
344,569
344,569
9,173,700
14.96
14.29
21.78
20.58
-1.69
-0.30
19.59
0.60
-4.76
8.05
-1.44
-1.44
22.69
22.69
11.58
17.60
19.00
16.68
11.37
23.02
23.02
9.11
6.26
-0.47
0.05
16.33
12.85
25.26
19.86
-8.88
18.39
66.65
54.12
54.12
13.15
Pay(10) (%)
11.72
8.42
3.50
1.80
0.89
0.81
0.92
0.14
0.33
0.03
0.69
0.69
2.61
2.61
84.53
7.94
5.79
1.09
1.06
11.48
11.48
65.11
12.81
14.92
2.04
8.68
5.96
5.18
11.61
2.90
0.94
0.06
3.76
3.76
100
2009
5,931,014
4,424,555
1,723,324
949,826
452,050
468,699
391,134
99,327
312,704
27,493
401,952
401,952
1,104,508
1,104,508
36,956,451
3,422,190
2,510,048
449,862
462,279
4,098,063
4,098,063
29,436,197
6,160,996
6,629,845
862,096
3,609,887
2,701,168
1,963,862
5,580,152
1,449,730
455,303
23,156
996,253
996,253
43,883,717
OCAK-HAZ‹RAN
2010 De¤iflim ('10/'09)
6,867,754
5,063,324
1,989,685
1,104,570
490,876
470,817
585,966
108,914
279,465
33,031
439,484
439,484
1,364,946
1,364,946
44,738,013
4,196,789
3,111,076
532,182
553,531
5,868,217
5,868,217
34,673,007
6,980,593
8,710,542
650,137
4,529,775
3,031,382
2,730,760
5,852,310
1,601,443
551,560
34,505
1,739,944
1,739,944
53,345,711
(*) ‹hracatç› Birliklerince 1.1.2009 - 31.12.2009 tarihleri aras›nda kayda al›nan ihracat toplam›n› gösterir.
(**) ‹hracatç› Birliklerince kayda al›nmas› zorunlu olmayan, ancak ihracat say›lan ifllenmemifl de¤erli maden, uçak ve gemilere teslim edilen akaryak›t ve kumanya ile di¤er kalemlerin geçici toplam ihracat tutarlar›d›r.
15.79
14.44
15.46
16.29
8.59
0.45
49.81
9.65
-10.63
20.14
9.34
9.34
23.58
23.58
21.06
22.63
23.94
18.30
19.74
43.19
43.19
17.79
13.30
31.38
-24.59
25.48
12.22
39.05
4.88
10.46
21.14
49.01
74.65
74.65
21.56
Pay(09) (%)
12.87
9.49
3.73
2.07
0.92
0.88
1.10
0.20
0.52
0.06
0.82
0.82
2.56
2.56
83.86
7.87
5.83
1.00
1.04
11.00
11.00
65.00
13.09
16.33
1.22
8.49
5.68
5.12
10.97
3.00
1.03
0.06
3.26
3.26
100
TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE RAPORU
4,450,985,342.16
1,409,286,965.43
959,631,572.01
2,538,253,249.00
2,379,831,390.52
2,644,400,498.93
2,789,786,917.92
1,486,806,302.58
628,631,053.99
830,752,497.22
1,569,022,825.47
845,371,077.29
117,978,063.22
399,211,552.78
999,528,380.24
1,003,335,409.04
1,023,190,153.74
599,066,325.56
1,200,216,655.73
827,558,624.88
307,007,130.39
335,482,732.74
656,065,961.14
558,285,486.61
129,611,758.24
284,079,084.74
979,483,776.54
410,475,973.28
369,449,738.38
803,573,632.81
119,110,424.77
39,835,702.56
191,131,341.92
696,066,254.88
71,405,680.65
538,800,099.90
237,500,817.62
179,330,769.52
360,475,406.82
138,055,417.84
138,884,107.71
329,734,821.29
36,166,601.74
313,319,452.56
116,847,176.79
103,215,816.02
100,817,966.09
188,840,094.13
134,824,621.10
105,214,173.82
6,207,780,369.52
43,883,717,249.83
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010
2010 DE⁄ER (USD
5,190,179,045.68
1,724,749,319.66
1,306,324,244.63
2,670,029,981.95
3,123,209,046.86
3,328,139,942.07
3,175,538,768.40
2,046,653,880.21
729,066,837.15
1,057,197,542.43
1,316,701,431.72
1,233,199,234.82
128,254,094.80
570,330,120.34
817,876,789.52
1,253,603,746.64
1,207,840,726.97
837,452,610.35
1,769,416,469.39
983,699,453.14
372,081,972.23
475,351,603.64
716,463,895.83
707,054,568.85
231,773,451.71
347,595,561.69
1,188,005,669.92
530,299,368.94
334,547,641.74
742,015,520.68
120,189,411.72
105,808,118.57
243,495,894.27
989,972,976.62
120,007,592.22
1,086,929,828.22
394,727,723.26
277,119,441.85
385,425,767.83
290,546,896.94
116,103,508.63
301,701,925.91
60,652,359.61
426,573,395.91
140,771,392.23
123,959,469.38
135,036,407.06
216,668,030.16
157,469,258.80
85,586,330.57
7,452,312,921.90
53,345,711,193.59
De¤iflim %
16.61
22.38
36.13
5.19
31.24
25.86
13.83
37.65
15.98
27.26
-16.08
45.88
8.71
42.86
-18.17
24.94
18.05
39.79
47.42
18.87
21.20
41.69
9.21
26.65
78.82
22.36
21.29
29.19
-9.45
-7.66
0.91
165.61
27.40
42.22
68.06
101.73
66.20
54.53
6.92
110.46
-16.40
-8.50
67.70
36.15
20.47
20.10
33.94
14.74
16.80
-18.66
20.05
21.56
expo
ALMANYA
B‹R.DEVLETLER(ABD)
‹RAN (‹SLAM CUM.)
IRAK
BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE
‹TALYA
FRANSA
RUSYA FEDERASYONU
AZERBAYCAN-NAHCIVAN
L‹BYA
MISIR
SUUDI ARABISTAN
‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE
TÜRKMEN‹STAN
CEZAY‹R
ROMANYA
BIRLESIK ARAP EMIRLI
SURIYE ARAP CUM.(SUR
‹SPANYA
BELÇ‹KA
KAZAK‹STAN
K.KIBRIS TÜRK CUMH.
BULGAR‹STAN
POLONYA
EGE SERBEST BÖLGE
FAS
HOLLANDA
UKRAYNA
GÜRC‹STAN
YUNAN‹STAN
ÖZBEK‹STAN
MALEZYA
HINDISTAN
ISRAIL
PAKISTAN
Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹
TUNUS
URDUN
AVUSTURYA
BREZILYA
SUDAN
LÜBNAN
MEKS‹KA
‹SVEÇ
AFGAN‹STAN
GUNEY AFRIKA CUMHUR‹
JAPONYA
MACAR‹STAN
AVUSTRALYA
ET‹YOPYA
D‹⁄ER
TOPLAM
01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009
2009 DE⁄ER (USD)
85
moment
ÜLKE ADI
ÜRÜNLER
expo
Özarar Bayrak Vinç
Özarar Bayrak Vinçleri, yap›s›
sayesinde minimum alanda en
üst performansa ulaflan, kendi
hakimiyet alan›nda isteklerinize
en hassas biçimde cevap verebilme yetene¤ine sahip ifller
için tasarlanm›fl vinçlerdir. Genellikle dar alanlarda veya bir
makinenin etraf›nda kullan›lan
özel görev vinçleridir. Özarar
Duvar Tipi Bayrak vinçleri duvara monte ya da duvar boyu
hareket edebilecek flekilde üretilmektedir. Üründe, zincirli ya
da halatl› araba seçme olana¤›,
duvara monte ya da ayakl› tip
seçme olana¤›n›n yan› s›ra tüm
hareketlerde motor ya da el tahri¤i seçme olana¤› mevcut.
moment
86
CNC Aç›l› Kesme Plazma Makinesi
Kesintisiz güç kaynaklar› ve elektro-erozyon, freze ve
torna makinalar› üreterek, yurtiçi ve yurtd›fl›nda 24
ülkeye ihracat gerçeklefltiren Ajan CNC, sektörde
kendi teknolojisiyle ihracat yapabilen ve dünyada söz
sahibi bir firma olma yolunda ilerliyor. Ajan CNC’nin
ürünlerinden biri olan CNC Aç›l› Kesme Plazma Makinesi’nin özellikleri ise flöyle: Yayg›n ve H›zl› Servis
A¤›, Kolay kulan›m, Türkçe yaz›l›m. Kompak dizayn
aç›l› kesme sistemi. 0 - 45 derece Pah k›rma özelli¤i.
0 - 540 derece Rotasyonel dönme kabiliyeti. V Kaynak, Y Kaynak, X Kaynak a¤za açabilme özelli¤i. 2
Boyutlu her türlü geometriyi tek tuflla otomatik Pah
k›rabilme. DXF ve NC tak›m yolu ç›kt› dosyalar› ile
çal›flabilme imkan›. Çok bafll›kl› oxy fuel kesme imkân› Otomatik oxy fuel ateflleme. Oxy - Plazma geçiflleri
klavyeden kolayca yapabilme. Kald›¤› yerden devam
etme özelli¤i.Tüm program parametrelerini ifllem s›ras›nda de¤ifltirme olana¤›. 15 m/dk. kesme h›z›.
Keskin köfleleri aramak için ilerideki program sat›rlar›na bakar. Hassas plazma 130/260 Amper Jeneratörü. Markalama. Otomatik Mikrojoint verebilme. Otomatik Torch Yükseklik Kontrolü. Otomatik Gaz Kontrolü. Çevre dostu AJAN Jet Filtre.
SIK KULLANILANLAR
CBI Market
Information Database
www.investmentmap.org
www.cbi.eu
ÜLKE/SEKTÖR BAZLI YATIRIM
B‹LG‹ KAYNA⁄I
SEKTÖR BAZLI PAZAR B‹LG‹LER‹ VE
T‹CAR‹ DÜZENLEMELER HAKKINDA
T‹CAR‹ B‹LG‹ KAYNA⁄I
expo
ITC Market Analysis
Tools Investment Map
•
Yat›r›m Destek Ajanslar›n›n (IPA-Investment
Promotion Agencies) yabanc› yat›r›m için öncelikli
sektörleri, rakip ülkeleri ve yat›r›m yapma potansiyeli
olan yabanc› ülkeleri belirlemesine yard›mc›
olmaktad›r.
•
Do¤rudan yabanc› yat›r›m, uluslar aras› ticaret,
gümrük tarife bilgileri ve çok uluslu firmalar›n
etkinlikleri hakk›ndaki istatistikleri bir araya
getirmektedir.
•
Gümrük tarife bilgileri içinde çokuluslu, bölgesel ve
karfl›l›kl› tercihler, belirli tarifelerin advolorem
eflde¤erleri, tarife kotalar› ve anti damping vergileri
yer almaktad›r.
•
Geliflmekte olan ülkelerde bulunan yaklafl›k 60 bin
yabanc› ortakl› flirketin yeri, sat›fllar›, istihdam› ve ana
flirketi hakk›nda bilgi vermektedir.
•
Investment Map’in en güçlü yönü, çeflitli verileri
(uluslar aras› ticaret, do¤rudan yabanc› yat›r›m,
tarifeler ve yabanc› ba¤l› firmalar hakk›nda) toplayan
interaktif ve kullan›m› kolay bir internet arac›
olmas›d›r. Bu araç, ülke, ticari partner ve sektör
baz›nda analiz yapmaya da imkan verir.
•
Hizmet sunulan diller: ‹ngilizce, Frans›zca ve
‹spanyolcad›r.
•
Siteye eriflim ücretsizdir.
moment
87
•
Sektör bazl› Pazar bilgileri için tüketici e¤ilimleri, ticaret
yap›s›, paketleme. Fiyatland›rma, ticaret koflullar› ve
mevzuat› konular›n› içeren, 35 sektör için haz›rlanm›fl
pratik ihracat bilgilerine eriflim imkan› sa¤lanmaktad›r.
•
Sundu¤u çeflitli modüllerden biri olan Market
‹nformation Database, geliflmekte olan ülkelerde bulunan
ihracatç›lar› ve ‹fl Gelifltirme Örgütlerini AB pazar›ndaki
son geliflmelerle efl zamanl› bilgilendirmeyi amaçlam›flt›rç
•
35 sektör alt›nda 3 bin doküman ve 5 bin ba¤lant›
bulunmaktad›r.
•
Hizmet sunulan dil; ‹ngilizcedir.
•
Siteye eriflim ücretsizdir.
B‹LG‹ HATTI
‹HRACATLA ‹LG‹L‹
KURUM VE KURULUfiLAR
DIfi T‹CARET MÜSTEfiARLI⁄I
4059 Say›l› Hazine Müsteflarl›¤› ile D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Teflkilat
ve Görevleri Hakk›nda Kanun’la kurulan D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›; d›fl
ticaret politikalar›n›n tespitine yard›mc› olmak, tespit olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracat› teflvik (ihracatta yönelik devlet
yard›mlar› ve Dahilde ve Hariçte ‹flleme Belgeleri), Serbest Bölgeler,
S›n›r Ticaret Merkezleri, ithalat, yurtd›fl› müteahhitlik hizmetleri ile
ikili ve çok tarafl› ticari ve ekonomik iliflkileri düzenlemek, uygulamak, uygulamalar› izlemek ve gelifltirmek görevlerini üstlenmifltir. ‹hracatta standart kontrollerin yap›lmas›, yurtd›fl› teflkilat arac›l›¤› ile ifl
çevrelerine hizmet verilmesi de DTM taraf›ndan yerine getirilmektedir.
4059 Say›l› Kanun’a göre ‹hracatç› Birlikleri, Birliklerin üst kuruluflu
(Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi) ile ‹hracat› Gelifltirme ve Etüd Merkezi
D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›n›n ba¤l› kurulufllar›d›r.
expo
DIfi T‹CARET MÜSTEfiARLI⁄I YURT DIfiI
TEMS‹LC‹L‹KLER‹
moment
88
D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Yurtd›fl› Temsilciliklerinden, temsilcili¤in bulundu¤u ülkenin d›fl ticaret mevzuat›, pazar bilgileri, ithalatç› adresleri, ülke ve firma baz›nda yaflanan problemlerin çözümü, firma güvenilirli¤inin tetkiki, ülke ve sektör raporlar›, d›fl talepler, firma efllefltirmeleri gibi konularda destek al›nabilir.
yodik olarak ulaflt›r›lan bilgiler ve topluca al›nan ithalatç› adresleri düzenli olarak ihracatç› birliklerinin üyelerine ve ilgili
kurulufllara ulaflt›r›lmaktad›r.
- Ülkemize yap›lacak ticari geziler
‹hracatç› Birlikleri yabanc› heyetlerin Türk firmalar›n› ziyaret
etmelerini sa¤lamakta ve potansiyel al›c› ülke temsilcileri ülkemize davet edilmektedir.
- Yurt D›fl›nda Yap›lan Araflt›rmalar
Türk ürünlerinin hedef pazarlardaki ihracat potansiyellerinin
de¤erlendirilebilmesi için sözkonusu ülkelerde pazar araflt›rmas› incelemeleri yap›lmakta ve sonuçlar› üyelerine duyurulmaktad›r.
- E¤itim ve Bilgi Al›flverifli
Birliklerin ifltigal konular›na giren maddelerle ilgili olarak kongre sempozyum ve toplant› gibi etkinlikler düzenlenerek sektörün bir araya gelmesi sa¤lanmaktad›r.
- Karfl›lafl›lan Sorunlar›n›n Yetkililere Ulaflt›r›lmas›
Birlikler, ihracat mevzuat›n›n haz›rlanmas› ve ülkemizin uluslararas› düzeydeki iliflkilerinin düzenlenmesi hakk›ndaki çal›flmalara kat›lmakta ve bu konudaki sektör görüfl ve önerilerini Tim
ile D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›’na ve gerekiyorsa ilgili di¤er kurum
ve kurulufllara arz etmektedir.
- Fuar Organizasyonlar›
‹hracatç› Birlikleri, ihracatç›lar›n yurt d›fl› pazar paylar›n›n artt›r›lmas›, yeni pazarlar›n bulunmas› ve ihracat olanaklar› yarat›lmas› için hedef ülkelerde düzenlenen fuarlara do¤rudan ulusal kat›l›m organizasyonu gerçeklefltirmektedir.
- Performans ve Güvenilirlik Formu
TÜRK‹YE ‹HRACATÇILAR MECL‹S‹
Türkiye ihracat›n›n özel sektör cephesinin en üst örgütü olan T‹M;
özel sektör ad›na bütün ihracatç›lar›, bugün faaliyette bulunan 61 ‹hracatç› Birli¤ini, ‹hracatç› Birliklerine hizmet veren 13 Genel Sekreterli¤i, ‹cra Komitesi, madde baz›nda dengeli bir a¤›rl›¤a sahip oldu¤undan bütün ihracat kalemlerini, temsil etmektedir.
Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi; ihracatç›lar›n ortak sorunlar›na çözüm
aramay›, ihracatç›lar›n sorunlar›n›n tart›fl›ld›¤› bir platform olmay›,
kamu ve kurulufllar› ile ihracatç›lar aras›nda koordinasyonu sa¤lamay›, ihracat›n gelifltirilmesi ve sorunlar›n›n çözülmesi yolunda politikalar oluflturmay›, ihracatç›lar› yurtiçinde ve yurtd›fl›nda üst düzeyde
temsil etmeyi görev edinmifltir.
‹HRACATÇI B‹RL‹KLER‹ VE VERD‹⁄‹ H‹ZMETLER
- Bilgi temini
Birliklerin ifltigal alan›na giren konular çerçevesinde üretim, ihracat,
ithalat, fiyat durumu, d›fl piyasadaki rakiplerimiz ve mevzuat çerçevesinde oluflturulan bilgiler güncel olarak izlenmekte olup, talep edenlere verilmektedir. Hedef ülkelerle ilgili olarak ihracatç›lar›m›z›n gereksinim duyaca¤› her türlü bilgi, ithalatç›, distributor adresleri derlenmekte, ürün, ülke raporlar› ve ürün-ülke Pazar araflt›rmalar› ihracatç›lar›m›z›n kullan›m›na sunulmaktad›r.
- Ekonomi ve Ticaret Müflavirliklerinden al›nan bilgiler
Yurt d›fl›ndaki Ekonomi ve Ticaret Müflavirliklerimiz taraf›ndan peri-
Onaylanm›fl Kifli Statü Belgesi baflvurusunda aranan belgelerden biri olan, baflvuru sahibi firman›n performans ve güvenilirli¤inin onayland›¤›n› gösterir belgedir. Üyesi olunan ‹hracatç› Birli¤i Genel Sekreterli¤ince düzenlenir.
‹GEME – ‹HRACATI GEL‹fiT‹RME ETÜD
MERKEZ‹ VE VERD‹⁄‹ H‹ZMETLER
- Araflt›rma - Gelifltirme
‹GEME, ihracatç› firmalar›m›z›n d›fl pazar paylar›n›n art›r›lmas›, yeni pazarlar›n bulunmas›, ihraç ürünlerinin çeflitlendirilmesi, ülkemizdeki ve dünyadaki ekonomik geliflmeler ve ticari
prosedürler konusunda ihracatç›lar›m›z›n bilgilendirilmesi, ihracata yeni bafllayacak firmalara gerekli bilgilerin sa¤lanmas›na yönelik araflt›rma ve gelifltirme çal›flmalar› yapmakta ve ihracat›n gelifltirilmesine yönelik yeni projeler uygulamaktad›r.
Ar-Ge çal›flmalar›n›n sonuçlar›n›n yer ald›¤› ülke/sektör/ürün
"Araflt›rma Raporlar›", ihracatç›lara yönelik pratik bilgilerin yer
ald›¤› "Pratik Bilgiler Serisi" ve mevzuata iliflkin yay›nlar bas›l›
ve web tabanl› olarak kullan›c›lar›n hizmetine sunulmaktad›r.
- E¤itim
D›fl ticaret ile ilgili firma ve kurulufl çal›flanlar›n›n elemanlar›n
bu alandaki bilgi ve becerilerini gelifltirmek, d›fl ticaretin hedeflenen düzeye ulaflt›r›lmas›nda ve sa¤l›kl› bir yap›ya kavuflturul-
‹GEME’DEN NASIL YARARLANAB‹L‹RS‹N‹Z?
- Ürün/Sektör Hedef Pazar Araflt›rmalar›, Yerinde Pazar Araflt›rmalar›, ihracat uygulamalar›na yönelik ‹hracatta Pratik Bilgiler,
D›fl Ticaret Mevzuat› gibi çeflitli yay›nlar kanal›yla bilgiye ulaflabilirsiniz.
- ‹GEME’nin yürütmekte oldu¤u “‹hracata Yönelik Devlet Yard›mlar”›ndan “Pazar Araflt›rmas› ve Pazarlama Deste¤i” ile Koordinator Kurum oldu¤u “E¤itim ve Dan›flmanl›k” desteklerinden yararlanabilir ve ürünlerinizin yurtd›fl›nda pazarlanmas›na yönelik olarak yerinde pazar araflt›rmas› yapabilir, haz›r pazar araflt›rmas›
raporu ve istatistik sat›n alabilir ve ürünlerinizin elektronik ortamda pazarlanabilmesine imkan tan›yan e-ticaret sitelerine üyelik
için destek alabilirsiniz.
- ‹hracat sürecinde karfl›laflaca¤›n›z birçok konuda ayr›nt›l› bilgi
sahibi olmak için ülke çap›nda yayg›n olarak gerçeklefltirilen E¤itim Programlar›na kat›labilirsiniz.
- Ürünlerinizi tan›tmak için ‹GEME’nin milli kat›l›m organizasyonlar› düzenledi¤i yurtd›fl› fuarlara devlet destekleri kapsam›nda
kat›labilirsiniz.
- ‹GEME’nin yurtd›fl›na yönelik olarak ücretsiz haz›rlad›¤› Ürün/Sektör
ve Firma Tan›t›m Broflürlerinde yer alabilir ve ayr›ca “Trading Highlights From Turkey” adl› dergide çok uygun fiyatlarla tan›t›m›n›z› yapabilirsiniz.
- ‹GEME’nin öncülü¤ünde BCTP (Balkan Bölgesel Ticareti Gelifltirme
Merkezi) ad› alt›nda 1999 y›l›nda faaliyete geçen ve sekiz Balkan ülkesinin (Türkiye, Arnavutluk, Bulgaristan,Yunanistan, Makedonya, Romanya, S›rbistan ve Karada¤) üyesi oldu¤u Merkez vas›tas›yla bu ülkeler ile
iflbirli¤i imkanlar›n› araflt›rabilirsiniz.
- Hollanda / Rotterdam ve KKTC/ Lefkofle Ofisleri ile do¤rudan temasa
geçerek Bat› Avrupa ve KKTC’ye ihracat hakk›nda güncel bilgileri ve ithalatç› adreslerini temin edebilirsiniz.
- Ankara Merkez ve Marmara - Ege Bölge Müdürlüklerindeki kütüphaneleri kanal›yla gerek tüm ‹GEME yay›nlar›na gerekse referans kitap,
rehber, süreli yay›n gibi bas›l› ve elektronik kaynaklara ulaflabilirsiniz.
- KOB‹ Dan›flma Hatt› (312 418 09 17) kanal›yla ihracat mevzuat› konusunda do¤rudan konunun uzman›ndan bilgi alabilirsiniz.
D›fl ticaret mevzuat› hükümleri uyar›nca, ç›k›fl ve girifl ifllemlerini düzenleyen gümrük mevzuat›n›n uygulanmas›n› sa¤lamaktad›r. Gümrük ifllemlerinde ihracatç›ya; eksik beyan, ertelenmifl kontrol, k›smi teminat,
götürü teminat uygulamalar› gibi avantaj ve kolayl›klar sa¤layan Onaylanm›fl Kifli Statü Belgesi Gümrük Müsteflarl›¤›na ba¤l› ilgili Gümrük ve
Muhafaza Baflmüdürlü¤ünden al›n›r.
KOSGEB VE VERD‹⁄‹ H‹ZMETLER
KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli ‹flletmeleri Gelifltirme ve Destekleme
‹daresi Baflkanl›¤›); küçük ve orta ölçekli sanayi iflletmelerinin teknolojik
yeniliklere süratle uyumlar›n› sa¤lamak, rekabet güçlerini yükseltmek ve
ekonomiye katk›lar›n› ve etkinliklerini art›rmak amac›yla 3624 say›l› Kanunla 20 Nisan 1990 tarihinde kurulmufltur.KOSGEB, Sanayi ve Ticaret
Bakanl›¤› ile ilgili bir Kamu Kuruluflu olup, tüzel kiflili¤e haiz ve bütün
ifllemlerinde özel hukuk hükümlerine tabidir.
KOSGEB taraf›ndan verilen destekler ise flunlard›r: Banka kredi faiz
destekleri, biliflim destekleri, bölgesel kalk›nma destekleri, dan›flmanl›k
ve e¤itim destekleri, giriflimcili¤i gelifltirme destekleri, kalite gelifltirme
destekleri, pazar araflt›rma ve ihracat› gelifltirme destekleri, teknoloji gelifltirme ve yenilik destekleri, uluslararas› iflbirli¤i gelifltirme destekleri
TÜRK EX‹MBANK
(TÜRK‹YE ‹HRACAT KRED‹ BANKASI)
Türkiye ‹hracat Kredi Bankas› A.fi./Türk Eximbank, 31 Mart 1987 tarihli
Resmi Gazete’de yay›nlanan 3332 say›l› Kanun’un verdi¤i yetkiye istinaden 21 A¤ustos 1987 tarihli Resmi Gazete’de yay›nlanan 87/11914 say›l›
Bakanlar Kurulu Karar› ile kurulmufltur.
Türk Eximbank'›n temel amac›; ihracat›n gelifltirilmesi, ihraç edilen mal
ve hizmetlerin çeflitlendirilmesi, ihraç mallar›na yeni pazarlar kazand›r›lmas›, ihracatç›lar›n uluslararas› ticarette paylar›n›n art›r›lmas› ve giriflimlerinde gerekli deste¤in sa¤lanmas›, ihracatç›lar ile yurt d›fl›nda faaliyet gösteren müteahhitler ve yat›r›mc›lara uluslararas› piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazand›r›lmas›, yurt d›fl›nda yap›lacak yat›r›mlar
expo
GÜMRÜK MÜSTEfiARLI⁄I
89
moment
mas›nda gereksinim duyulan nitelikli ifl gücünün yetifltirilmesine
katk›da bulunmak amac› ile kurs, seminer ve birçok e¤itim program› düzenlenmektedir.Ayr›ca ihracat›m›z için önem arz eden belirli ürünler/pazarlar hakk›nda ayr›nt›l› bilgilerin aktar›ld›¤› güncel konu ve geliflmelere a¤›rl›k veren seminerler/paneller de düzenlemektedir. E¤itimde kazan›lm›fl olan bu tecrübe yurtd›fl›ndaki
benzer kurulufllar›n personelinin e¤itiminde de kullan›lmaktad›r.
- Tan›t›m
Türk ihraç ürünleri ve firmalar›m›z›n yurtd›fl›nda tan›t›m›n›n yap›lmas› konusunda önemli hizmetler vermekte olup; bugüne kadar birçok uluslararas› ticaret fuar›na milli kat›l›m organizasyonlar›n›n yan› s›ra özellikle yurtd›fl› tan›t›ma yönelik genel veya sektörel bazda broflür, katalog ve rehberler ile tan›t›m CD’leri gibi
farkl› bas›l› ve görsel tan›t›m materyali haz›rlamakta ve yurtd›fl›nda etkin bir flekilde da¤›tmaktad›r.
- Ticari Bilgi
Biliflim teknolojilerinin uluslararas› rekabette avantaj sa¤lay›c› bir
unsur haline geldi¤i günümüzde, d›fl ticareti gelifltirme kuruluflu
olarak ‹GEME'ye düflen görevlerden biri de Türk ihracatç›s›n›n
ihtiyaç duydu¤u güvenilir ve güncel ticari bilginin en k›sa zamanda sa¤lanmas›d›r. Bu kapsamda ‹GEME, ticari bilgi hizmetlerini
mümkün oldu¤unca elektronik ortama tafl›maya çal›flmakta, abone oldu¤u yurtd›fl› elektronik veri tabanlar›ndan temin edilen bilgileri ücretsiz olarak Türk ihracatç›s›n›n hizmetine sunmakta ve
özellikle ihracat konusunda zengin ticari koleksiyona sahip kütüphane dökümantasyonunu web sitesi üzerinden de eriflilebilir k›lmaktad›r.
Tüm kamu hizmetlerine tek bir noktadan eriflimi amaçlayan ve
www.türkiye.gov.tr adresinde hizmet veren e-devlet ana kap›s›n›n “‹fl” bafll›¤› alt›nda yer alan D›fl Ticaret, Elektronik Ticaret ve
Sektörler bölümlerinde de Merkezimiz faaliyetlerine ulaflabilirsiniz.
B‹LG‹ HATTI
ile ihracat maksad›na yönelik yat›r›m mallar› üretim ve sat›fl›n›n
desteklenerek teflvik edilmesidir.
Türk Eximbank, ihracatç›lar›, ihracata yönelik üretim yapan imalatç›lar› ve yurt d›fl›nda faaliyet gösteren müteahhit ve giriflimcileri k›sa, orta ve uzun vadeli nakdi ve gayrinakdi kredi, sigorta
ve garanti programlar› ile desteklemektir. Türk Eximbank’›n, geliflmifl birçok ülkenin resmi destekli ihracat kredi kurulufllar›ndan farkl› olarak kredi, garanti ve sigorta ifllemlerini ayn› çat› alt›nda toplam›fl olmas›, ihracatç› firmalara verilen hizmetlerde bir
bütünlük oluflturulmas›na imkan tan›maktad›r.
Türk Eximbank 2008 y›l›nda 4,3 milyar ABD Dolar› tutar›nda
nakdi kredi deste¤i ve 5,1 milyar ABD Dolar› tutar›nda sigorta/garanti imkan› sa¤layarak ihracata toplam 9,4 milyar ABD
Dolar› seviyesinde bir destek vermifltir. Böylece, Banka nakdi ve
gayrinakdi destekleri ile ihracat›n yaklafl›k yüzde 7’sine finansman deste¤i sa¤lam›flt›r.
Türk Eximbank’›n ‹stanbul ve ‹zmir’de birer flubesi, Denizli,
Kayseri, Gaziantep, Bursa, Adana ve Trabzon'da ise irtibat bürosu bulunmaktad›r.
expo
TOBB VE T‹CARET VE/VEYA SANAY‹ ODALARI
VE VERD‹KLER‹ H‹ZMETLER
moment
90
Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i temel görev hizmetlerinin yan› s›ra özel sektör üyelerine yönelik afla¤›da belirtilen faaliyetleri
yürütmektedir.
TOBB; TIR Karnesi ile geçifl belgesi taleplerini karfl›lamakta;
ATA Karnesi düzenlenmekte; EAN barkod sistemini yürütmektedir. Ayr›ca Menfle fiahadetnamesi ile Dolafl›m Belgesinin bas›m›n› gerçeklefltirmekte, Kapasite Raporu düzenlemekte, Ticaret
Sicili Gazetesi’ni yay›nlamakta, Türk ve yabanc› firmalar aras›nda ç›kan ihtilaflarda yard›mc› olmakta, ekspertiz raporlar› düzenlenmekte, Boykot/Kara Liste Sertifikas› düzenlenmekte,
TOBB Tahkimi çal›flmalar›n› yürütmektedir.
- Bilgi Hizmetleri
‹flletmelerin uluslararas› rekabet ortam›nda daha bilinçli ve bilgili olarak yat›r›m, üretim, ticaret ve/veya iflbirli¤i yapabilme
olanaklar›na kavuflabilmeleri, bunun yan›nda Türkiye’nin yurt
d›fl›nda daha etkin tan›t›m›na katk›da bulunmak ve yabanc› yat›r›mc›lar› da ülkemize çekmek amac›yla internet servisleri kurulmufltur.
- ‹fl ‹mkanlar› ve ‹flbirli¤i Bilgi A¤lar›
TOBB; KOB‹’lerin dünya ekonomisi ile entegrasyonunu sa¤lamak amac›yla, Avrupa Birli¤i Komisyonu XXIII. Genel Müdürlü¤ü’nün KOB‹’lerin ticari, teknik ve mali konularda s›n›rötesi iflbirli¤i yapmalar›na yard›mc› olmak için kurdu¤u iflbirli¤i a¤lar›ndan BC-NET(AB ‹flletmeleraras› ‹flbirli¤i A¤›) ve BRE (AB ‹flletmeleraras› ‹flbirli¤i Merkezi) adl› iflbirli¤i a¤lar›na üyedir. Sözkonusu müdürlük, bu iflbirli¤i a¤lar› ile s›n›rötesi iflbirli¤i yapmak isteyen iflletmelerin iflbirli¤i tekliflerini bu iflbirli¤i a¤lar›na
iletmektedir. Ayr›ca, her ay ç›kar›lan “Ekonomik Forum” adl›
derginin ekinde “‹flbirli¤i Teklifleri ve D›fl Ticaret Talepleri Bültenlerini” haz›rlamaktad›r. Ayr›ca BC-NET’in öngördü¤ü tarzda
bir yerel dan›flmanlar a¤› oluflturulmufltur. ICC/IBCC-NET (Mil-
letleraras› Ticaret Odas› / Odalar Aras› Bilgi De¤iflim Sistemi) ve
ABCINFOS (Balkan Odalar› Birli¤i Bilgi De¤iflim A¤›) alt›nda çeflitli iflbirli¤i olanaklar› oluflturulmufltur.
- Veritabanlar› ve Bilgi Eriflim
Talep üzerine; imalatç› firmalar, Türkiye’deki yabanc› sermayeli
flirketler, Türkiye’deki
Ihracatç› firmalar ile ilgili bilgiler verilmektedir.
- Kütüphane ve Belge
Avrupa Birli¤i ile ilgili yay›nlara a¤›rl›k vererek, kamu ve özel
sektörden gelen araflt›rmac›lar›n ve ifladamlar›n›n bilgi ve kaynak ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r.
- Uluslararas› ‹liflkilerle ‹lgili Faaliyetleri
Türk özel sektörünün, uluslararas› düzeyde iliflkilerini gelifltirmek ve yeni iliflkiler tesis edilmesini sa¤lamak amac›yla; yurtd›fl›ndan heyet ziyaretlerini düzenlemekte ve yabanc› ifl adamlar›n›n ilgili Türk ifladamlar› ve kurulufllarla temaslar›n› temin etmekte, ayr›ca yurtd›fl›na heyet ziyaretleri düzenlemekte ve yabanc› ülkelerde ilgi sektör temsilcileri ile temaslar› düzenlemekte, yabanc› ülkelerde muadil kurulufllarla müflterek Odalar ve
Ekonomik ‹flbirli¤i Komitelerini kurmakta ve yürütmekte, Türk
özel sektörünü temsilen, uluslararas› Ticaret Odas› ICC, Avrupa
Odalar Birli¤i ASCAME, ECO ve ‹slam Ticaret ve Sanayi Odalar›, Balkan Odalar› Birli¤i ABC, Karadeniz Odalar Birli¤i, OECD
‹fl ve Sanayi Dan›flma Komitesi B‹AC gibi kurulufllar›n çal›flma
ve faaliyetlerine aktif olarak ifltirak etmektedir.
DE‹K (DIfi EKONOM‹K ‹L‹fiK‹LER KURULU-‹fi
KONSEYLER‹)
Türk ekonomisinin dünya ekonomisine entegrasyonuna katk›da
bulunabilmek için, sanayi iflbirli¤i baflta olmak üzere, d›fl ticaretin ve ekonomik iliflkiler a¤›n›n geniflletilmesi, hizmet sektörlerinin yurtd›fl›na aç›lmas› konular›nda yeni pazar olanaklar›n› de¤erlendirmektedir. DE‹K iki tarafl› ‹fl Konseyleri arac›l›¤› ile faaliyet göstermektedir. ‹fl Konseyleri’nin görevi, Konsey kurulan
ülke ile ekonomik ve ticari iliflkileri gelifltirmektir. Bu amaçla DE‹K, söz konusu ülkede ifl dünyas›n› temsil niteli¤ini haiz bir muhatap kurulufl ile iflbirli¤i yapmaktad›r. DE‹K taraf›ndan periyodik olarak yay›mlanan Türkçe ve ‹ngilizce bültenlerle Türk ve yabanc› ifl çevrelerine bilgi sa¤lanmaktad›r.
T‹KA (BAfiBAKANLIK -TÜRK ‹fiB‹RL‹⁄‹ VE
KALKINMA AJANSI) VE VER‹LEN H‹ZMETLER
- Yay›nlar
Ülkelerin ekonomik yap›lar›n›n incelenmesi ve sektörel önceliklerin belirlenmesi amac›yla her ülkenin profilleri haz›rlanmakta
ve sektör araflt›rmalar› yap›lmaktad›r.
- E¤itim Kültür ve Sosyal ‹flbirli¤i
Türk dilinin konufluldu¤u Cumhuriyetler ve Türkiye’ye komflu
ülkeler olmak üzere geliflme yolundaki ülkelerle e¤itim, kültür ve
di¤er sosyal konulardaki alanlarda iflbirli¤i kurulmas› ve gelifltirilmesi çal›flmalar›nda faaliyetleri bulunmaktad›r.
- Ekonomik Ticari ve Teknik ‹flbirli¤i
Geliflme yolundaki ülkelerin serbest piyasa ekonomisine geçifl
Türk D›fl Ticaret Vakf›'n›n amaç ve görevleri flunlard›r:
1- D›fl ticarete hizmet veren meslek kurulufllar› ile kamu kurum ve
kurulufllar› ve özel sektörün faaliyetlerini desteklemek ve onlara her
türlü yard›mda bulunmak.
2- ‹hraç mallar›m›z›n, baflta Avrupa Birli¤i olmak üzere uluslararas›
standartlara uyumu yönünde çal›flmalar yapmak, kaliteyi sa¤lamak
üzere kalite sembolü verilmesi yönünde çal›flma yaparak ihraç mallar›m›z›n rekabet flans›n›n art›r›lmas› için faaliyet göstermek.
3- ‹thalat›n en uygun flartlarda gerçekleflmesini sa¤layacak her türlü
araflt›rmay› yapmak ve bu konudaki çal›flmalara destek olmak.
4- Amaçlar›yla ilgili olarak yurtiçi ve yurtd›fl› bilimsel seminerler,
toplant›lar ve konferanslar düzenlemek, yay›n faaliyetlerinde bulunmak, d›fl pazarlamay› gelifltirecek çal›flmalara destek sa¤lamak, yurtiçi ve yurtd›fl› kurulufllar ile temsilcilik iliflkilerini de içerecek münasebetler kurmak.
5- Gümrük Birli¤i konusunda yap›lacak çal›flmalara iliflkin olarak d›fl
ticaret sektörüne uygulama ve mevzuatla ilgili olarak her türlü deste¤i vermek.
6- D›fl ticaret ve özellikle ihracat sektöründe dinamik geliflmeler gösteren kurum ve kurulufllar ile baflar›l› ihracatç›lar› özendirmek maksad›yla takdirname ve ödüller vermek.
7- ‹hracat ve ithalatla ifltigal eden yurtiçi ve baflta Orta Asya Türk
Cumhuriyetleri olmak üzere yurtd›fl› kamu ve özel sektör kurum ve
kurulufllar›n›n personelini yetifltirmek amac› ile konusu ile ilgili ö¤retim ve e¤itim faaliyetlerinde bulunmak, kurs, seminer ve toplant›lar
düzenlemek, burs vermek, bu amaçla ilgili ülkelerden burs imkanlar›
araflt›rmak.
8- Araflt›rma, gelifltirme, pazarlama ve e¤itime yönelik enstitü, merkezler, bilgi bankas› ve laboratuarlar açmak, bunlar› iflletmek veya
ifllettirmek.
TÜRK‹YE B‹L‹MSEL VE TEKNOLOJ‹K
ARAfiTIRMA KURUMU (TÜB‹TAK)
Araflt›rma-Gelifltirme (Ar-Ge) Yard›m›na ‹liflkin Tebli¤ (Tebli¤ No:
98/10) kapsam›nda ilgili kurulufl olan TÜB‹TAK, bu yard›m›n uygulanmas›nda ve ihracatç›lar›m›za teknojik geliflim aç›s›ndan di¤er
devlet yard›mlar› ve her türlü di¤er teknik destekler baz›nda destek
olmakatd›r.
‹HRAÇ KONUSU ÜRÜNE GÖRE ‹LG‹L‹
KURUM VE KURULUfiLAR
‹hraç konusu ürüne göre ifllemler farkl›l›k göstermekte olup, baz›
ürünlerin ihracat›nda izlenilmesi gereken prosedür özet olarak afla¤›da yer almaktad›r. Bu prosedürün temelinde ‹hrac› Yasak ve Ön
DIfi‹fiLER‹ BAKANLI⁄I
D›fliflleri Bakanl›¤›, yurt d›fl› vize ifllemleri, ticaret müflavirlikleriyle koordineli olarak veya ticaret müflavirlerimizin bulunmad›¤› ihraç ülkelerinde ihracatç›lar›m›z›n karfl›laflt›¤› sorunlar›n
çözümü konular›nda ihracatç›lar›m›za yard›mc› olmaktad›r.
HAZ‹NE MÜSTEfiARLI⁄I
‹hracat›m›z›n art›fl›na katk› sa¤layacak ve gümrük muafiyetli ithalata olanak sa¤layan yat›r›m teflvik belgesi uygulamalar›,
kambiyo düzenlemeleri Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan gerçeklefltirilmektedir.
TÜRK‹YE CUMHUR‹YET MERKEZ BANKASI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas›, para ve döviz politikalar›
çerçevesinde kambiyo, ihracat, transit ticaret uygulamalar›yla
ilgili genelgeler düzenleyerek ihracatç›lar›m›za yard›mc› olmaktad›r.
TÜRK‹YE ‹STAT‹ST‹K KURUMU (TÜ‹K)
D›fl Ticaret verilerinin derlenmesi ve yay›mlanmas› çal›flmalar›n› yapar.
expo
TÜRK DIfi T‹CARET VAKFI
‹zne Ba¤l› Mallara ‹liflkin Tebli¤ (‹hracat 96/31) en önemli unsurdur. Konuyla ilgili kurulufllar genelde kamu kurulufludur.
‹hraç konusu mallar›n, yürürlükte olan denetim tüzükleri ile
uygulamada bulunan zorunlu standartlara uygun bulundu¤unu ve ihraç edilebilecek nitelikte olduklar›n› göstermek bak›m›ndan D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› D›fl Ticarette Standardizasyon Denetmenliklerinden “Kontrol Belgesi”nin temini gerekmektedir.
“Uluslararas› Orijin ve Bitki sa¤l›k Sertifikas›” ile hayvan ihracat›na iliflkin sa¤l›k raporu adl› belgeleri bitki, bitkisel ürün
canl› hayvan, hayvansal maddeler ve deniz ürünleri ihracatç›s›n›n Zirai Karantina Teflkilat› / Veteriner Müdürlükleri veya
Tar›m ‹l Müdürlükleri’nden temin etmesi gerekmektedir. Bitki, bitkisel ürün, canl› hayvan, hayvansal maddeler, ve deniz
ürünleri ihracat›nda hastal›k zararl› maddeler, ilaç kal›nt›lar›
veya insan ve hayvanlara geçebilen hastal›klardan temiz oldu¤unu söz konusu belge göstermektedir.
El hal›lar› ihracat›nda, hediyelik eflya ihracat›nda (bak›rdan ve
piriçten), lületafl›, pipo ihracat›nda ba¤l› bulunan odalardan
veya ilgili müze eksperlerinden Ekspertiz Raporu al›nmas› zorunludur.
“‹hrac› Ön ‹zne Ba¤l› Mallar Listesi”nde yer alan mallar›n ihracat›nda Milli Savunma Bakanl›¤›, Sa¤l›k Bakanl›¤›, Çevre
Bakanl›¤›, Orman Bakanl›¤› veya Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›’ndan izin al›nmas› gerekmektedir.
Ayr›ca ihracat ifllemleri ihracat flekline (konsinye ihracat, ticari
kiralama yoluyla ihracat, transit ticaret, bedelsiz ihracat ve
benzeri) göre ve ihracat yap›lacak ülkeye (Amerika Birleflik
Devletleri, Avrupa Birli¤i ülkeleri, Birleflmifl Milletler Güvenlik
Konseyi kararlar›nca Ambargo uygulanan ülkeler ve benzeri)
göre farkl›laflmaktad›r.
91
moment
süreci içinde ihtiyaç duyacaklar› programlar›n haz›rlanmas› bankac›l›k, finansman faaliyetleri, sigorta, d›fl ticaret, istatistik, bütçe ve vergi sistemi konular›nda yard›mc› olunmas›, ekonomik, ticari ve teknik
alanlarda bu ülkelerin kalk›nma hedef ve ihtiyaçlar›na uygun iflbirli¤i
program ve projelerinin haz›rlanmas› veya uygulamas›n›n koordinasyonunun sa¤lanmas›d›r.
NOSTALJ‹
Yaflam› de¤ifltiren
icatlar 2
EKONOM‹K VE SOSYAL YAfiAMDA EN KÖKLÜ DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹ YAPAN ‹CATLARIN BAfiINDA
fiÜPHES‹Z K‹ BUHAR MAK‹NES‹ GEL‹YOR. SANAY‹ DEVR‹M‹N‹N BAfiLANGICI KABUL ED‹LEN
BUHAR MAK‹NES‹ MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN GEL‹fi‹M‹ AÇISINDAN DA EN ÖNEML‹ K‹LOMETRE
TAfiI OLDU.
expo
BUHAR MAK‹NES‹
moment
92
Bilinen ilk buhar makinesi diyebilece¤imiz örnek M›s›rl› mühendis Heron’nun
birinci yüzy›lda 50 y›llar›na do¤ru M›s›r
‹skenderiye'de uçlar› birbirlerine göre
z›t yönleri gösteren iki e¤ik tüpün yerlefltirildi¤i oyuk bir küreden yapt›¤› türbin’dir. Kürede su kaynat›ld›¤›nda buhar borulardan d›flar› ç›kmakta günümüzde etki tepki kanunu dedi¤imiz fleyin sonucunda kürenin dönmesine yol
açmakta idi. Hero buharl› bir türbin ya
da motor icat etmesine ra¤men toplumda bir etki yaratmad›¤›ndan bunu
motor ayg›t›n›n icad› olarak görülmemektedir
1698 y›l›nda, ‹ngiliz mühendis Thomas
Savery (1650-1715), ilk ticari olarak sat›lan buhar makinesini yapm›flt›r. Bu
makine maden oca¤›ndan suyu d›flar›
atmak amac›yla kullan›lm›flt›r. 1712 ‘de
‹ngiliz mühendis Thomas Newcomen
(1663-1729) yeni bir tür buhar makinesi gelifltirdi. Bu makinenin Savery Makinesinden en büyük avantaj› pistonun
bir zincir yard›m›yla tahterevalli benzeri bir tür kald›raca tutturulmufl olmas›yd›.
1764 y›l›nda bozulan Newcomen makinalar›ndan biri onar›lmas› için ‹skoçyal›
mühendis James Watt'a verildi. [3] Makinay› onaran Watt ayn› zamanda rand›man› düflük bu makineyi gelifltirmek
de istedi. Arkadafl› ‹skoç kimyac› Joseph Black'tan gizli ›s›y› [4] ö¤renmifl
olan Watt ayn› oday› sürekli ›s›t›p so¤utman›n ne kadar israfl› bir fley oldu¤unu anlad› ve akl›na iki oda yapmak
fikri geldi. Biri sürekli s›cak, di¤eri de
sürekli so¤uk tutulacakt›. Buhar iflini
yaparken s›cak odada bulunacakt› ve su
haline getirilmesi gerekti¤inde supaplar sistemiyle so¤uk odaya al›nacakt›.
Watt 1781 y›l›na gelindi¤inde makinesi-
ni iyice gelifltirmifl ve pistonun ileri geri
hareketini ustal›kla bir tekerle¤in dönme hareketine çeviren mekanik aletleri
de icat etmiflti. Watt'›n makine tarihi ve
makine mühendisli¤ine katk›lar› çok
büyük önem tafl›r.
1884 y›l›nda ‹ngiliz mühendis Charles
Algernon Parsons (1854-1931) ilk baflar›l› buhar türbinini yapm›flt›r. Bu saye-
de yüksek h›zl› gemi yap›m› kolaylaflm›fl. Jeneratörlerin de kullan›lmas› kolaylaflm›flt›r.
DOKUMA MAK‹NELER‹
‹lk dokuma makineleri, özelikle ‹ngiltere gibi bir tar›m ülkesini h›zla sanayi
toplumu yap›verdi. Köylerde oturan
yüz binlerce insan, kentlere koflmufltu.
Yeni fabrikalar güvenli bir gündelik ve
yeni yeni yaflam koflullar› sa¤l›yordu.
Kuzeyin so¤uk ‹klimi için pek önemli
say›lan yün bükmek ve dokumac›l›k dal›nda o y›llara kadar köylerde ç›kr›klar
ve el dokuma tezgâhlar› kullan›l›yordu.
Bu yoldan elde edilen kumafllar gerçi
pahal› sat›l›yordu ama çal›flan kad›n ve
erkeklerin kazanc› yine de pek az olu-
yordu. Yaflamlar› sonuna dek büyük bir
yoksulluk içinde geçiyordu. Üretimin
önemli art›fl›yla bu gibilerin yaflam ko-
expo
93
moment
flullar›nda bir düzelme olabilirdi.
Yeni kullan›lmaya bafllanan dokuma
makineleriyle bütün bu s›n›rland›rmalar ve engeller ortadan kalkacak ve eski
tür “eve ifl alma”, yerini y›¤›nla yap›ma
dayanan modern sanayi alacakt›. Lancashire’li yoksul bir saatçi John Kay,
1733’te buldu¤u “savak kutular›ndaki
mekikler, o güne dek elle çal›flt›r›lan
mekiklerin yerini al›yordu. Bu mekikler
mekanik olarak bir o yana, bir bu yana
gidip gelmekle el gücünden çok daha
h›zl› çal›fl›yordu. Dokumac›lar bu yeni
ayg›t sayesinde daha h›zl› ifl ç›karmakla
kalm›yor, flimdiye kadar dokuduklar›n›n bir kat› daha genifllikte kumafl dokuyabiliyorlard›.
XIX. yüzy›lda genç bir Amerikal›n›n Yale Üniversitesini bitirir bitirmez buldu¤u makine ise Amerikan pamuklu dokumac›l›¤›nda ve pamuk iflletmekle bir
dönüm noktas› oldu. Whitney adl› genç
Amerikal›n›n pamuk iflleme makinesi
liflerin çekirde¤ini ay›kl›yordu. O günlerde bu ifl Amerika’n›n güneyinde zenci kölelerce ve elle yap›l›yordu. Bu makine o tarihlerde Amerikan ekonomisine büyük olanaklar getirdi ve pamuk
ürünü, ülke zenginli¤ini sa¤lad›.
FUARLARDAN
MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI FUARLAR
(2010 YILI TEMMUZ - EYLÜL VE EK‹M AYLARI)
AYLAR
TEMMUZ
expo
EYLÜL
moment
94
EK‹M
FUAR ADI
TAR‹H‹
YER‹
KONUSU
WEB
ORGAN‹ZATÖR
AGRICULTURAL MACHINERY EXHIBITION
9-12 Temmuz 2010
Tarmstedt, Almanya
TARIM MAK‹NELER‹ VE EK‹PMANLARI
www.tarmstedterausstellung.de
Ausstellungs-GmbH Tarmstedt
PROCESS EXPO International Exposition for Food
Processors
18-20 Temmuz 2010
fiikago, ABD
GIDA ‹fiLEME VE PAKETLEME MAK‹NELER‹
www.fpsa.org
FPSA - Food Processing Suppliers
Association
IMTS - International Manufacturing Technology Show
13-18 Eylül 2010
fiikago, ABD
TAKIM TEZGAHLARI VE AKSAMLARI, CAM
S‹STEMLER‹, B‹LG‹SAYARLI ‹fiLET‹M
S‹STEMLER‹, YAZILIM, VS
www.imtsnet.org
AMT - The Association for Manufacturing
Technology
LABELEXPO AMERICAS International Exhibition for Labels, 14-16 Eylül 2010
Labels Printing and
Production Technology
fiikago, ABD
KA⁄IT, ET‹KETLEME VE ÜRET‹M
TEKNOLOJ‹LER‹
www.labelexpo-usa.com
Tarsus USA Inc.
WATERTECH CENTRAL ASIA- Central Asian International
Water Technology Exhibition and Conference
15-17 Eylül 2010
Almat›, Kazakistan
SU S‹STEMLER‹
www.iteca.kz
ITECA LLP
EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition
14-17 Eylül 2010
Paris, Fransa
TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹
www.expofil.com
PVE S.A. / EXPOFIL
World Food Moscow
14-17 Eylül 2010
Moskova, Rusya
GIDA SANAY‹‹
www.world-food.ru/eng
GiMA International Exhibition Group GmbH
& Co. KG ITE Moscow
‹STANBUL AMBALAJ FUARI-Uluslar aras› Ambalaj
Endüstrisi Fuar›
16-19 Eylül 2010
‹stanbul, Türkiye
GIDA ‹fiLEME TEKN., AMBALAJ, PLAST‹K VE
KAUCUK TEKN.
www.tuyap.com.tr
TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.
IPACK Uluslar aras› Ambalaj, Paketleme ve G›da ‹flleme
Sistemleri Fuar›
23-26 Eylül 2010
‹stanbul, Türkiye
GIDA ‹fiLEME TEKN., GIDA, Y‹YECEK ‹ÇECEK,
AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN
www.itf-ipack.com
www.itf-gida.com
ITF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.
SAHARA International Agricultural Exhibition for Africa and 25-28 Eylül 2010
Middle East
Kahire, M›s›r
TARIM, TARIM MAK‹NELER‹ VS.
www.saharaexpo.com
ANCOM GROUP / EXPO
AQUATECH International Exhibition for Water Management 27 Eylül-02 Ekim 2010
and Technologies
Plovdiv, Bulgaristan
SU TEKNOLOJ‹S‹ VE SU YÖNET‹M‹
www.fair.bg
International Fair Plovdiv
ITM INTERNATIONAL TECHNICAL FAIR
27 Eylül-02 Ekim 2010
Plovdiv, Bulgaristan
MAK‹NE VE AKSAMLARI
www.fair.bg
International Fair Plovdiv
W10
International Woodworking, Machinery and Component
Exhibition
3-6 Ekim 2010
Birmingham, ‹ngiltere
A⁄AÇ KESME VE ‹fiLEME MAK‹NELER‹
[email protected]
W10 LTD.
BI-MU Machine Tools, Robots, Automation
05-09 Ekim 2010
Milano, ‹talya
TAKIM TEZGAHLARI, TAKIM TEZGAHLARI ‹Ç‹N www.bimu-sfortec.com
[email protected]
ELEKTR‹KL‹ VE ELEKTRON‹K YEDEK
PARÇALAR, OTOMASYON
T.I.I.E. Tehran International Industry Exhibition
6-9 Ekim 2010
Tahran, ‹ran
SANAY‹ ÜRÜNLER‹ VE MAK‹NE
www.forumfuar.com
Iran International Exhibitions Co. (I.I.E.C.),
Orient Exhibitions, IDRO International
Trading Co. FORUM FUARCILIK
IRAN HVAC
6-9 Ekim 2010
Tahran, ‹ran
ISITMA, SO⁄UTMA, HAVALANDIRMA
[email protected]
www.forumfuar.com
Nama Negar
Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi
VIENNA-TEC The International Industrial Trade Fair
12-15 Ekim 2010
Viyana, Avusturya
0TOMASYON, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹LER‹,
H‹DROL‹K & PNÖMAT‹K
www.messe.at
Reed Exhibitions Messe Wien
TATEF International Metalworking Technologies Fair
12-17 Ekim 2010
‹stanbul, Türkiye
METAL ‹fiLEME VE TEKNOLOJ‹LER‹ (TAKIM
TEZGAHLARI, SAÇ ‹fiLEME MAK, PRESLER,
YÜZEY ‹fiLEME MAK., KES‹C‹ VE TUTUCU
TAKIM VS.)
www.itf-exhibitions.com
[email protected]
‹TF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.
CANTON FAIR Çin Uluslar aras› ‹thal ve ‹hraç Ürünleri
Fuar›
Oct-10
Guangzhou, Çin
GENEL T‹CARET,‹HT‹SAS FUARI
www.forumfuar.com
www.icecf.com
FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.
A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NES‹ FUARI-Uluslararas› A¤aç iflleme
Makineleri, Kesici Tak›mlar, El Aletleri Fuar›
16-20 Ekim 2010
‹stanbul, Türkiye
A⁄AÇ ‹fiLEME TEKN., ORMAN ÜRÜNLER‹
www.tuyap.com.tr
TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.
SAIE International Building Exhibition
21-24 Ekim 2010
Bologna, ‹talya
YAPI ELEMANLARI ÜRETEN MAK‹NE VE
EK‹PMANLAR, ÖZEL ‹NfiAAT MAK‹NELER‹,
KONTROL VE ÖLÇÜM C‹HAZLARI, KL‹MALAR,
ISITMA S‹STEMLER‹, SO⁄UTUCLAR, SU
ARTITMA EK‹PMANLARI
www.bolognafiere.it
BolognaFiere
EURO-BLECH International Sheet Metal Working
Technology Exhibition
26-30 Ekim 2010
Hannover, Almanya
TAKIM TEZGAHLARI
www.euroblech.de/
Mack Brooks Exhibitions Ltd.
IGATEX Pakistan International Garment and Textile
Machinery and Accessories Exhibition
20-23 Ekim 2010
Karaçi, Pakistan
TEKST‹L MAK‹NELER‹
www.cems.com.sg
CEMS Conference & Exhibition
Management Services Pte. Ltd.,
MACTECH International Exhibition for Machine Tools,
Industrial Tools, Welding and Cutting Equipment
25-28 EK‹M 2010
Kahire, M›s›r
MONTAJ,OTOMOT‹V,YAPI, TES‹SAT
CAD/CAM, CIM VS.
[email protected]
www.forumfuar.com
International Fairs Group
Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi
BIG 4 SHOW
28-31 Ekim 2010
fiam, SUR‹YE
ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹, PLAST‹K, KAUÇUK,
ENERJ‹ VE MATBAA TEKNOLOJ‹LER‹
[email protected]
www.forumfuar.com
Arabian Group for Exhibitions &
Conferences FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme
A.fi.
K International Trade Fair Plastics + Rubber
27 Ekim-3 Kas›m 2010
Dusseldorf, Almanya
PLAST‹K VE KAUÇUK TEKN. ‹fiLEME
www.mdna.com/shows/k.html
MESSE DUSSELDORF G m b H
PACK EXPO International
The World of Packaging Technology
31 Ekim-3 Kas›m 2010
fiikago, ABD
PAKETLEME MAK‹NELER‹, MALZEMELER‹ VS. www.pmmi.org
CEU - CENTRO ESPOSIZIONI UCIMU S.p.A.
Packaging Machinery Manufacturers
Institute (PMMI)
MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI FUARLAR
(2010 YILI KASIM - ARALIK - OCAK VE fiUBAT AYLARI)
ARALIK
fiUBAT
YER‹
KONUSU
WEB
www.midest.com
ORGAN‹ZATÖR
Reed Expositions France
MIDEST International Industrial Subcontracting Exhibition
2-5 Kas›m 2010
Paris, Fransa
METAL ‹fiLEME, PLAST‹K VE KAUÇUK,
ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K
Bursa Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›
3-7 Kas›m 2010
Bursa, Türkiye
FABR‹K AOTOM., KAL‹TE KONT. VE TEST ENS., www.tuyap.com.tr
YÜZEY ‹fiLEME, METALÜRJ‹, DÖKÜMCÜLÜK,
DEM‹R DIfiI MADENLER, METAL ‹fiLEME, KAYNAK, ÜRET‹M TEKN.,
EIMA & EIMA GARDEN
International Agricultural Machinery Exhibition
10-14 Kas›m 2010
Bologna, ‹talya
TARIM VE BAHÇE MAK‹NE-EK‹PMANLARI
www.eima.it
UNACOMA Service s.r.l.
EXPO CENTRAL ASIA MACHINERY
17-19 Kas›m 2010
Almat›, Kazakistan
METAL ‹fiL., KAYNAK, ÜRET‹M TEKNOLOJ‹S‹,
TAKIM TEZGAHLARI
www.expocentralasia.com
www.ipekyolu.info
CENTRAL ASIA INTERN. EXB. LTD.-‹PEKYOLU ULUSLAR ARASI FUARCILIK A.fi.
AGRO+FOOD+DRINK+TECH Uluslararas› Ambalaj, G›da,
‹çecek, G›da ‹flleme Fuar›
18-21 Kas›m 2010
Tiflis, Gürcistan
AMBALAJ, GIDA, ‹ÇECEK, GIDA ‹fiLEME VE
EK‹PMANLARI
www.tuyap.com.tr
TÜYAP Tüm Fuarc›l›k A.fi.
The BIG "5" Show-Trade Fair for the Construction Industry 21-24 Kas›m 2010
in the Middle East
Dubai, BAE
‹NfiAAT SANAY‹ VE MAK‹NE-EK‹PMANLARI
www.dmgdubai.com
dmg world media Dubai Ltd.
Bauma CHINA -International Trade Fair for Construction
Machinery, Building Material Machines, Construction
Vehicles and Equipment
23-26 Kas›m 2010
fiangay, Çin
‹NfiAAT MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT MALZEMELER‹ www.messe-muenchen.de
VE EK‹PMANLARI
WOODTECH ULUSLARARASI MOB‹LYA YAN SANAY‹,
AKSESUARLARI VE MAK‹NELER‹ FUARI
2-5 Aral›k 2010
fiam, Suriye
MOB‹LYA YAN SANAY‹, AKSESUARLARI VE
MAK‹NELER‹
Bursa 9.Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›
2-5 Aral›k 2010
Bursa, Türkiye
www.tuyap.com.tr
METAL ‹fiLEME MAK‹NELER‹, KAYNAK,
KESME, DELME TEKNOLOJ‹LER‹, EL ALETLER‹,
PNÖMAT‹K, H‹DROL‹K
Tüyap Bursa Fuarc›l›k A.fi.
Mechanical Engineering, Metal Working, Kazan
8-10 Aral›k 2010
Kazan, Rusya
MAK‹NE MÜHEND‹SL‹⁄‹ VE METAL ‹fiLEME
ALANINDA TEKNOLOJ‹, ARAÇ VE GEREÇLER,
METAL ‹MAL‹, TAM‹R, TEfiH‹S VE YEN‹LEME
EK‹PMANLARI
www.expokazan.ru
OAO Kazanskaya Yarmarka
95
INT. FURNITURE EXHIBITION- 2. ULUS. MOB‹LYA, YAN
SANAY‹ VE EV TEKST‹L‹ FUARI
8-11 Aral›k 2010
Tiflis, Gürcistan
www.tuyap.com.tr
MOB‹LYA, MOB‹LYA YAN SANAY‹,
AKSESUARLARI, ORMAN ÜRÜNLER‹, AHfiAP
TEKNOLOJ‹S‹, A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NELER‹, EV
TEKST‹L‹
TÜYAP
Vending Expo 2010 (4.)
9-12 Aral›k 2010
‹stanbul, Türkiye
OTOMAT MAK‹NELER‹ VE OTOMAT ÜRÜNLER‹ www.medyafors.com/
TEDAR‹KÇ‹LER‹ BAY‹L‹K GEL‹fiT‹RME
Medya Fors Fuarc›l›k Ltd.fiti
AfiKABAT AUTOSALON
17-19 Aral›k 2010
Aflkabat, Türkmenistan
OTOMOT‹V&OTOMOT‹V YAN SANAY‹, YEDEK
PARÇA, PETROL,DO⁄ALGAZ, ARAÇ ÜSTÜ
EK‹PMANLAR, ‹fi MAK‹NELER‹ VE YEDEK
PARÇALARI
8-11 Ocak 2011
Tekno/Tube Arabia
International Trade for Industrial Machines, Metalworking,
Machine Tools, Tubes and Pipes
Dubai, BAE
www.messe-duesseldorf.de
METAL ‹fiLEME MAK‹NELER‹, KAYNAK
www.alfajer.net
MAK‹NELER‹, A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NELER‹,
DÖKÜM MAK‹NES‹, PAKETLEME MAK‹NELER‹,
‹NfiAAT VE YAPI MALZEMELER‹
Messe Düsseldorf GmbH
Al Fajer Information & Services
8-11 Ocak 2011
Dubai, BAE
PLAST‹K, KAUÇUK HAMMADDELER‹ VE
MAK‹NELER‹
www.messe-duesseldorf.de
www.alfajer.net
Messe Düsseldorf GmbH
Al Fajer Information & Services
Frankfurt/Main, Almanya
TEKST‹L, HALI VB. VE MAK‹NELER‹
www.heimtextil.de
www.expotim.com
Messe Frankfurt Exhibition GmbH
Expotim
ARABPLAST, Arab International Plastics and Rubber Trade
Show
OCAK
TAR‹H‹
expo
KASIM
FUAR ADI
HEIMTEXTIL International Trade Fair for Home Textiles and 12-15 Ocak 2011
Commercially Used Textiles
www.expotim.com
www.meridyenfair.com
TÜYAP BURSA Fuarc›l›k A.fi.
Messe München GmbH, Munich Trade
Fairs (Shanghai) Co. Ltd.
EXPOT‹M
MER‹DYEN
Ima 2011
18-21 Ocak 2011
Nuremberg, Almanya
ULUSLARARASI E⁄LENCE VE MAK‹NELER
www.reedexpo.de/
Reed Exhibitions Deutschland GmbH
IMTEX Indian Metal-Cutting Machine Tool Exhibition with
International Participation
20 - 26 Ocak 2011
Bengaluru, Hindistan
TAKIM TEZGAHLARI, METAL ‹fiLEME
TEKNOLOJ‹LER‹
[email protected]
IMTMA
Enertec
25 - 27 Ocak 2011
Leipzig, Almanya
ENERJ‹ VE GÜÇ S‹STEMLER‹
www.feustelfairs.com.tr
Feustel Fairs & Travel
INTERPLASTICA International Trade Fair Plastics and
Rubber
25 - 28 Ocak 2011
Moskova, Rusya
KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME
www.interplastica.de
Messe Düsseldorf GmbH
PRODEXPO-Int. Exh. Of Food Beverages & Food Raw
Materials (her y›l)
7-11 fiubat 2011
Moskova, Rusya
GIDA VE AMBALAJ MAK‹NELER‹
www.prod-expo.ru
Expocentre
STROYTECH Exhibition for Construction Technologies,
Equipment, Road-Building Machinery and Materials
(her y›l)
14-17 fiubat 2011
Moskova, Rusya
TAfiIMA, ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹N.
www.stroytekh.ru
Mvk International Exhibition Company
SIMA/Simagena/Simavip Int. Agribusiness Show
20-24 fiubat, 2011
(‹ki y›lda bir)
Paris, Fransa
TARIM MAK‹NELER‹ VS.
www.simaonline.com
EXPOSIMA S.A.
Detayl› fuar aramas› için www.expodatabase.com ve www.fuarplus.com web siteleri ziyaret edilebilir.
moment
AYLAR
‹LET‹fi‹M
expo
Orta Anadolu Makine ve Aksamlar›
‹hracatç›lar› Birli¤i
0312 447 27 40
www.makinebirlik.com
moment
96
Türkiye ‹statistik Kurumu
0312 410 04 10
www.tuik.gov.tr
Makine ‹malatç›lar› Birli¤i
0312 468 37 49
www.mib.org.tr
Makine Sanayii Sektör Platformu
www.makinesektorplatformu.org
Hazine Müsteflarl›¤›
0312 204 60 00
www.hazine.gov.tr
Ostim Organize Sanayi Bölgesi
0312 385 50 90
www.ostim.org.tr
TURQUM
312 447 27 40
www.turqum.com
TÜB‹TAK
0312 468 53 00
www.tubitak.gov.tr
Öncü Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i
0312 395 73 90
www.kilavuz.biz
RESM‹ KURUMLAR
DERNEKLER
Maliye Bakanl›¤›
0312 425 78 16
www.maliye.gov.tr
Ak›flkan Gücü Derne¤i
0212 222 19 71
www.akder.org.tr
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›
0312 231 95 46
www.sanayi.gov.tr
Ambalaj Makinecileri Derne¤i
0216 545 49 48
www.amd.org.tr
D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›
0312 204 75 00
www.dtm.gov.tr
Anadolu Un Sanayicileri Derne¤i
0312 281 04 68-69
www.ausd.org.tr
Anadolu Asansörcüler Derne¤i
0312 232 06 40
www.anasder.org.tr
Baflbakanl›k Gümrük Müsteflarl›¤›
0312 306 80 00
www.gumruk.gov.tr
Devlet Planlama Teflkilat›
Müsteflarl›¤›
0312 294 50 00
www.dpt.gov.tr
Araç Üstü Ekipman ‹malatç›lar›
Derne¤i
0212-771 44 88
www.arusder.org.tr
‹hracat› Gelifltirme Etüd Merkezi
0312 417 22 23
www.igeme.org.tr
Ba¤lant› Elemanlar› Sanayici ve
‹fladamlar› Derne¤i
0212 613 79 00
www.besiadturkey.com
Makina Mühendisleri Odas›
(TMMOB)
0312 231 31 59
www.mmo.org.tr
Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri
Derne¤i
0216 469 46 96
www.enosad.org.tr
Makine Sektör Meclisi Baflkanl›¤›
(TOBB)
0312 413 83 81
www.tobb.org.tr
‹klimlendirme, So¤utma, Klima
‹malatç›lar› Derne¤i
0216 469 44 96
www.iskid.org.tr
D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu
0212 339 50 00
www.deik.org.tr
‹fl Makineleri Mühendisleri Birli¤i
0312 385 78 94
www.ismakinalari.org
Türk ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Dairesi
Baflkanl›¤›
0312 508 10 00
www.tika.gov.tr
Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri
Birli¤i
0212 222 81 93
www.kbsb.org
Plastik Sanayicileri Derne¤i
0212 425 13 13
www.pagev.org.tr/pagder/main.asp
Sa¤l›k Gereçleri Üreticileri ve
Temsilcileri Derne¤i
0 312 433 77 88
www.sader.org.tr
Tekstil Makine ve Aksesuarlar›
Sanayicileri Derne¤i
0212 552 76 60
www.temsad.com
Tüm Asansör Sanayici ve ‹fladamlar›
Derne¤i
0216 383 09 22
www.tasiad.org.tr
Türk Tar›m Alet ve Makineleri
‹malatç›lar› Birli¤i
0312 419 37 94
www.tarmakbir.org
Türkiye Mermer Do¤altafl ve
Makinalar› Üreticileri Birli¤i
0312 440 83 63
www.tummer.org.tr
Türkiye ‹fl Makineleri Distribütörleri
ve ‹malatç›lar› Birli¤i
0216 477 70 77
www.imder.org.tr
Türk Pompa ve Vana Sanayicileri
Derne¤i
0312 255 10 73
www.pomsad.org.tr
Tüm T›bbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi
Dernekleri Federasyonu
0312 468 69 84
www.tumdef.org