Renaliz 1-16 - anadolubv.org.tr

Transkript

4
8
9
Yıl 14, Sayı:48-49, 1 Mayıs 2013 – 1 Ekim 2013
8. ULUSLARARASI NEFROLOJİ TARİHİ DERNEĞİ (IAHN) KONGRESİ
Anadolu Böbrek Vakfı Bu Yıl Büyük Bir Atılım içine Girdi
11-14 Eylül 2014 tarihleri arasında Antik Olmpia-Patra'da düzenlenen 8. Uluslararası Nefroloji Tarihi Derneği Kongresi'ne Prof. Dr. Ayla San "18. Yüzyıldan 20. Yüzyılın Başına
Kadar Türkiye'de Nefrolojik Bilgi" konulu bir konuşma ile davetli olarak katıldı, Journal of Nephrology'nin bu toplantıya özel çıkacak olan sayısında 'Nephrological Knowledge in
Turkey During the 18th, 19th and Early 20th Centuries' başlığı altında yayınlanacaktır.
Devamı 16. sayfada
VI. Diyalizde Kalite Sempozyumu ve
II. Nefrolojide Yenilikler Konulu
Eğitim Kursları’ndan Özetler
20-21 Eylül 2013,
Hilton Otel -Ankara
"Gelişen Dünyada Böbrek Vakıflarının Rolü" Konulu 14. Uluslararası
Böbrek Vakıfları Federasyonu Yıllık Toplantısı (6-9 Ekim 2013)
Devamı 3. sayfada
Yoğun Bir Temponun Ardından..
2013 yılı her seneye nazaran su gibi akıp giderken yoğun çalışmalar da bir biri ardından geliyordu. 11-14 Eylül 2013 tarihleri arasında Antik
Olympia-Patra'da düzenlenen 8. Uluslararası Nefroloji Tarihi Derneği Kongresi'nde 18. yüzyıla kadar Nefroloji'nin detayına inmemiz istenmişti. Bu
nedenle de bu konuda yoğun araştırmalar yapmak
hiç de kolay olmadı. Çünkü veri bulmak çok zordu.
Şükür ki araştırdıkça da elimize yeni bilgiler gelmeye başladı. Harcamış olduğum çabalar boşa çıkmadı.
Sunumun etkileyici olduğu söylendi.
Bunu takiben Ankara’da yaptığımız VI. Diyalizde Kalite Kongresi daha da başarılı geçmesi, herkesin beğenisini kazanması, Sağlık Bakanlığı’ndan
katılımcıların olması bizleri memnun etmiştir.
Diğer kalite kongrelerimizden farkı; ilk kez online
olarak diyaliz merkezlerinin kalite çalışmalarını
ve görüşlerini önlemek için anket çalışması yaptık.
Bu çalışmamız da amacına ulaşmıştır. Bu sonuçlara
göre yetkililerce değerlendirmeler yapılmıştır. www.
Devamı 16. sayfada
anadolubv.org.tr adresimizde, hazırlamış olduğumuz anket ve sonuçları yayınlanmaktadır.
Meksika’da düzenlenen 14. Uluslararası Böbrek
Vakıfları Federasyonu Yıllık Toplantısı’nda böbrek
vakıflarının bölgesel ve dünya çapındaki çalışmaları
dile getirilmiştir. Bu toplantıya yedi poster
ile katılmış olmamız dikkati çekmiştir.
Her sene daha büyük başarılara
ulaşmak dileğimizdir.
Renaliz 48-49
Yeni Çıkan Yayınlar
Nefroloji ve Hipertansiyonun Esasları: Current Essentials,
Yazarlar: Edgar V. Lerma ve ark. Prof. Dr. Kenan Ateş çeviri
editörlüğünü yapmıştır. 308 sayfalık eser klinisyenlere ve
araştırma görevlilerine böbrek hastalıklı, hipertansiyonlu
ve böbrek transplantasyonlu hastalara en iyi bakımı
sağlamalarında yardımcı el kitabı niteliğindedir.
Schrier: Nefroloji El Kitabı -2013, Prof. Dr. Gültekin
Süleymanlar ve Doç. Dr. Hüseyin Koçak’ın çeviri
editörlüğünde yayınlanmıştır.
Türk Nefroloji Derneği Terim Kolu Bülteni'nin 9. sayısı
Eylül ayında yayınlanmıştır.
Bu güzel çalışmalarından dolayı emeği geçen bütün arkadaşlarımıza teşekkür ederiz.
Renaliz
Nefroloji Yeterlilik Sınavı
Çocuk Nefroloji Derneği
Yönetim Kurulu Üyeleri Seçildi
Çocuk
Nefroloji
Derneği’nin
23.06.2013 tarihinde yapılan Olağan
Genel Kurulu sonrasında yeni Yönetim
Kurulu oluşturulmuştur. Başkan:
Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, Başkan
Yardımcısı: Prof. Dr. Rezan Topaloğlu,
Genel Sekreter: Sevcan Bakkaloğlu,
Sayman: Prof. Dr. Ayşe Balat, Üyeler:
Fatoş Yalçınkaya, Prof. Dr. Oğuz Söylemezoğlu, Prof. Dr. Ali Düzova.
Çocuk Nefroloji Derneği’nin yeni yönetim kurulu üyelerine
başarı dileklerimizi sunuyoruz.
Renaliz
6. Nefroloji Yeterlilik
Sınavı 14 Kasım 2013
tarihinde Antalya’da
yapılacaktır. Nefroloji
uzmanları ile uzmanlık
eğitim süresinin 2.5
yılını tamamlamış olan
Nefroloji yan dal araştırma görevlilerinin
katılabileceği sınav çoktan seçmeli test
şeklinde uygulanacaktır. Başvurular 11 Kasım
2013 tarihine kadar yapılabilir. Ayrıntılar için
http://www.tsn.org.tr adresini ziyaret edilebilir.
Nefrololji Yeterlilik Sınavı'na Türk Nefroloji
Derneği'nin gösterdiği devamlılıktan dolayı teşekkürlerimizi sunarız. Renaliz
Prof. Dr. Ayşe Balat’ın Başarısı
"Çocuk
Nefroloji
Derneği'nin Yönetim
Kurulu Üyelerinden
Prof. Dr. Ayşe Balat,
Mediterranean Kidney Society (MKS)'nin
2013-2015 dönem başkanlığına ve International Association for the History of Nephrology
Derneği (IAHN)'nin yönetim kurulu üyeliğine
seçilmiştir.
Prof. Dr. Ayşe Balat’a yeni görevinde ve
düzenleyeceği kongrede başarılar dileriz.
Renaliz
Sevindirici Bir Olay “Fare Hücresinden Böbrek Üretildi”
ABD’deki Massacuhusetts Hastanesi’nden bilim insanları ürettikleri yapay bir böbreği
farelere nakletmeyi başardı. Uzmanlar bu başarının insanlar için yapay böbrek
üretiminde ilk adım olduğunu düşünüyor.
Bilim insanları, laboratuvar ortamında gerçeğinden farksız olarak çalışan böbrek
geliştirmeyi başardı. Fare hücrelerinden geliştirilen böbrek, canlı bir hayvana başarıyla
nakledildi. Elde edilen başarı, uzun dönemde böbrek yetmezliği çeken insanlara kendi
dokularına uyumlu organ geliştirilmesini sağlayabilir.
Yapay fare böbreğinin üretiminde suni kalp ve akciğer parçaları üretilmesinde
kullanılan bir yöntemi uygulayan bilim insanları, ilk olarak bir fare böbreğinden aldıkları
canlı hücreleri bir tür deterjan solüsyonu kullanarak ayrıştırdı. Daha sonra ortaya çıkan
kolajen doku iskelesine yeni doğmuş farelerden alınan böbrek hücreleri eklendi.
Yapay böbreğin hayvanın bedeni içinde de görevini sürdürmeyi başardığını gördü.
Araştırma lideri Dr Harald Ott, "Bu teknolojiyle ilgili özel olan şey, bağışçı organın
özünün korunuyor oluşu. Bu sayede üretilen yapay organ vücuda uyum sağlayabiliyor
ve hastanın dolaşım ve boşaltım sistemlerine bağlanabiliyor" dedi.
KAYNAK: http://www.aktuel.com.tr/Saglik/2013/04/15/fare-hucresinden-bobrek-yapildi
ANADOLU BÖBREK VAKFI Adına Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Ayla SAN
Yayının Adı
Yayının Türü
Yayın Şekli
: Renaliz Gazetesi
: Yerel, Süreli Yayın
: 3 Aylık, Türkçe Baskı Tarihi: 31 Aralık 2013
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
: Mutlu GÜRLER
Düzeltmen
: Sibel ÖZKAN
Yayın İdare Merkezimiz
: Emek 29. Sok. (Eski 57. Sok.) Köşe Apt. 9/1 06510 - ANKARA
Telefon
: 0312 213 98 80 - 212 52 09
Faks
: 0312 213 79 02
e-mail
: [email protected], [email protected]
www.anadolubv.org.tr
Web Sitesi Güncelleştirme
: Adnan ŞENEL
Tasarım : Hangar Marka İletişim Reklam Hizmetleri Yay. Ltd. Şti.
Konur 2 Sokak 57/4 Kızılay - Çankaya / ANKARA
Telefon: 0 312 425 07 34
Faks: 0 312 425 07 36
www.hangarreklam.com
Baskı : Öncü Basımevi Basım Yayım Tanıtım Ltd. Şti.
Kazım Karabekir Cad. Ali Kabakçı İşhanı
No: 85/2 İskitler / ANKARA
Telefon: 0 312 384 31 20 (pbx)
Faks: 0 312 384 31 19
www.oncubasimevi.com
Sağlıklı Beslenme Sağlıklı Yaşamın Bir Parçasıdır.
Renaliz 48-49
VI. Diyalizde Kalite Sempozyumu ve II. Nefrolojide Yenilikler Konulu Eğitim Kursları
D
iyalizde kalite kelimesini ilk
kez gündeme getiren vakfımız VI. Diyalizde Kalite
Sempozyumu’nu ve II. Nefrolojide Yenilikler Konulu Eğitim Kursları’nı 20-21 Eylül 2013 tarihleri arasında Ankara Hilton
Otel'de gerçekleştirmiştir. 100 kişilik bir
katılımla çok başarılı bir şekilde geçmiştir. Anket çalışması kongrelerimizde
ilk kez sunulmuş olup, çok büyük ilgi ile
karşılanmıştır. Bunun yanında Uzm. Hem.
Ayten Karakoç’un sunmuş olduğu “Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Hemşirelerinin Stres Düzeylerinin Karşılaştırılması” konulu çalışması ayrı bir ilgi çekici olaydı. Prof. Dr. Gökhan Nergizoğlu’nun
sunmuş olduğu “Diyaliz Hastalarında Egzersizin Yeri, Neler Yapılmalı? Faydaları, Kalite Kriterleri Üzerine Etkileri” konulu çalışması ise üzerinde durulması gereken etkileyici bir konuydu. 25-27
Kasım 2004 tarihleri arasında düzenlediğimiz Türkiye’de Böbrek
Hastalıkları, Beslenme ve Metabolizma II. Kongresi’nde de Prof.
Dr. Ergün Ertuğ tarafından da ilk kez “Böbrek Yetmezliği ve Egzersiz” konusu dile getirilmişti. Ayrıca Prof. Dr. Ergün Ertuğ Hocamıza Nefroloji’ye yaptığı hizmetlerinden dolayı Anadolu Böbrek
Vakfı tarafından ödül verilmesi güzel bir olaydı. Yuvarlak Masa
oturumumuz Sağlık Bakanlığı tarafından destek görmüştür. Dr.
Abdullah Öztürk (Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanı)
ve Dr. Murat Öztürk’ün (Sağlık Bakanlığı Organ Doku Nakli ve Diyaliz Eğitim Daire Başkanı) toplantımıza katılmaları, görüşmelerini
bildirmeleri, diyalizde kalite için yaptığımız çalışmalara önem verdiklerinin göstergesiydi.
Bilimsel toplantı şu konulardan oluşuyordu: Diyalizde Zamanlama, Değişen Görüşler ve Türkiye’deki Diyaliz Kayıtları, Kalitede
Gelinen Nokta: Dr. Kenan Ateş, Kemik Mineral Hastalıklarında
Yeni Görüşler (Olgu Sunumu): Dr. Alaattin Yıldız, Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalıklarında Kemik Mineral Bozuklukları (Olgu
Sunumu): Sevcan Bakkaloğlu, Kardiyak, Vasküler, Yumuşak
Doku Kalsifikasyonları ve Çözümleri (Magnezyum ve K Vitamininin Yeri- Yeni Görüşler): Dr. M. İlker Yılmaz, Renal Denervasyonun Dirençli Hipertansiyon Tedavisindeki Yeri, Alınan İlk Neticeler ve Teknik Görüşler (Video): Dr. Mehmet Bilge, Barorefleks
Stimülasyonun Günümüz Uygulamalarındaki Yeri: Dr. Ülver Derici, Türkiye’de Ev Hemodiyalizinde Son Durum ve Yaşananlar,
Mortalite Oranları, Kalite Yönünden Değerlendirilmesi ve Diyalizde Kalitede Gelinen Nokta: Dr. Ercan Ok, Vasküler Giriş (Kateter, Greft, Fistül, Demonstratif
Gösterim): Dr. Müjdat Yenicesu, Diyaliz Hastalarında Egzersizin Yeri, Neler Yapılmalı?
Faydaları, Kalite Kriterleri
Üzerine Etkileri: Dr. Gökhan
Nergizoğlu, Diyaliz Hastalarında Psikolojik Sorunlar: Dr.
Kültigin Türkmen, Diyalizde
Etik ve Hukuksal Problemler:
Dr. Birol Demirel, Pediyatrik
Hastalarda
Hemodiyalizin
Kalite Yönünden Değerlendirilmesi: Dr. Aysun Karabay
Beyazıt, Yaşlı Hastalarda Hemodiyalizde Kalite Yönünden
Değerlendirilmesi: Dr. Zerrin
Bicik, Diyaliz Hastalarında
Beslenmede Kalite Kriterleri,
Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi: Dr. İbrahim
Karayaylalı, Diyaliz Hastalarında Kan Basıncı Kontrolü ve
Kuru Ağırlık Kavramı ve Kalite
Kriterleri: Dr. Siren Sezer, Hemodiyaliz Merkezlerinde Kalite
Kriterleri Üzerine Yapılan Anket Çalışması: Dr. Zeki Tonbul,
Demir Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Kalite Kriterleri:
Dr. İhsan Ergün, Güncel Anemi Tedavisinde Epo Kullanımı ve Kalite
Kriterleri, Yuvarlak Masa: Diyalizde
kalite Kriterleri ve İndikatör Yönetimi: Dr. Abdullah Öztürk (Sağlıkta
Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanı), Günümüzde Diyaliz ile İlgili
Genel Sağlık Sigortalarına Bakış:
Dr. Tonguç Sugüneş (SGK Genel
Sağlık Sigortası Genel Müdürü),
Kaliteli Diyaliz Hakkında Görüşler:
Dr. Murat Öztürk (Sağlık Bakanlığı
Organ Doku Nakli ve Diyaliz Eğitim
Daire Başkanı), Yönetici Gözüyle
Kaliteli Diyaliz İçin Beklentiler: Dr.
Canbulat Onuş (Özel Diyaliz Mr.
Medikal Koordinatörü).
Sağlıklı Yaşam Eğitimden Geçer.
3
Renaliz 48-49
4
Diyalizde Zamanlama, Değişen Görüşler
Küçük gözlemsel çalışmalarda diyalize erken başlayanlarda (GFH >10 ml/dk) morbidite ve mortalitenin geç başlayanlara göre daha az olduğu gösteriliyor. Bonomini V, et al. Kidney Int 1985; 28(Suppl 17): S59-‐9 Bonomini V, et al. Nephron 1986; 44: 267-‐71 Taversall J, et al. Am J Nephrol 1995; 15: 283-‐9 Türkiye’de Diyaliz Kayıtları Kalitede Gelinen Nokta Dr. Kenan ATEŞ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Yaşlı ve diyabeRk hasta sayılarının giderek artması. Nefrologların GFH’na klinik durumdan daha fazla güvenmeleri. Volüm yüklenmesi, anemi, elektrolit bozuklukları gibi ileri evre böbrek yetmezliği ile ilişkili sorunların ayaktan hastalarda yöneRminin zor olması. Yeterli diyaliz öncesi bakım programlarının bulunmaması. Finansal faktörler. 1980-‐90’LI YILLAR 1960 1997 K/DOQI KILAVUZU Nefrologlara ve özel bakım ekiplerine erken başvurunun ve diyaliz öncesi bakımın önemi Kt/Vüre morbidite ve mortalitenin habercisidir KANADA VERİLERİ 20 0 Daha iyi beslenme durumu Daha iyi volüm kontrolü Yaşlı hastalar 17 Önemli avantajı yok PD adayları 4 0 20 40 60 8 Yaşlı Malnütrisyonlu Ko-‐morbiditeli HASTA 7.9 7,1 6 1999 KreaRnin ortaya çıkışı fazla eGFH daha yüksek 2003 eGFH daha düşük Çalışmaların tamamı retrospekRf ve gözlemsel şekilde tasarlanmışZr. Hastaların çoğu belirli bir eGFH değerine ulaşZkları için değil, klinik endikasyon nedeniyle diyalize başlaZlmışZr. Potansiyel olarak mortalite riski yüksek ciddi ko-‐morbiditeli ve yaşlı hastalar klinik durumlarının gerekRrmesi nedeniyle diyalize daha erken başlaZlmış olabilir. ANLAMLI SAĞKALIM YARARI YOK ANLAMLI YAŞAM KALİTESİ YARARI YOK 38 Ledebo I, et al. Nephrol Dial Transplant 2001;161132-‐8 KreaRnin ortaya çıkışı az Genç Beslenmesi iyi Daha sağlıklı HASTA Serum kreaRnin düzeyi düşük Serum kreaRnin düzeyi yüksek 2 Diyaliz tedavisine başlayan 258 hasta / 3 yıl izlem % 63’ü K/DOQI kılavuzuna göre uygun zamanda % 37’si daha geç başlamış Çalışmaların çoğunda ko-‐morbid faktörler için düzeltme yapıldıktan sonra diyalize erken başlamanın sağkalım üzerine olumsuz etkisi hafiflemişRr. Erken başlamanın sağladığı sağkalım yararı 2.5 ay Diyalize geç başlamanın kazandırdığı zaman en az 4.1 ay 38 Kas kitlesi fazla Stel VS, et al. Nephrol Dial Transplant 2010;25:3315-‐25 72 0 20 40 60 80 100 Kas kitlesi az 4 0 Clark WF, et al. CMAJ 2011;183:47-‐53 90 Malnütrisyonlu hastalar 32 Çalışmaların büyük kısmında böbrek fonksiyonu 4 değişkenli MDRD formülü ile değerlendirilmişRr. İleri böbrek yetmezliğinde bu formülün güvenirliği azalır. NECOSAD DiyabeRk hastalar 39 2007 10 1999 yılında ERA-‐EDTA ve ASN Kongrelerinde 4264 kişinin kaZldığı Anket çalışması (% 91’i doktor) Daha iyi yaşam kalitesi Ortanca eGFH (ml/dk) % 28 (%) 30 % 36 2006 PERİTONEAL KLİRENS 40 2005 > ERA-‐EDTA VERİLERİ 10 2004 RENAL KLİRENS NKF-‐DOQI. Am J Kidney Dis 1997;30:S67-‐136 50 Davies SJ, et al. Nephrol Dial Transplant 1998;13:962-‐8 Diaz-‐Buxo JA, et al. Am J Kidney Dis 1999;33:523-‐34 Szeto CC, et al. Kidney Int 2000;58:400-‐7 Rocco M, et al. Kidney Int 2000;58:446-‐57 Shemin D, et al. Perit Dial Int 2000;20:439-‐44 Bargman JM, et al. J Am Soc Nephrol 2001;12:2158-‐62 Paniagua R, et al. J Am Soc Nephrol 2002;13:1307-‐20 Termorshuizen F, et al. Am J Kidney Dis 2003;41:1293-‐302 Termorshuizen F, et al. J Am Soc Nephrol 2004;15:1061-‐70 Wang AY, et al. Nephrol Dial Transplant 2005;20:396-‐403 Lam MF, et al. Perit Dial Int 2006;26:466-‐74 Vilar E, et al. Nephrol Dial Transplant 2009;24:2502-‐10 DİYALİTİK KLİRENS 2001 K/DOQI KILAVUZU US Renal Data System: USRDS 2009 Annual Data Report DİYALİZ HASTALARINDA SAĞKALIMI ASIL BELİRLEYEN DİYALİTİK KLİRENS DEĞİL KALAN BÖBREK İŞLEVİDİR > Benzer öneriler. Benzer öneriler. 2002 1981 NDCS 2001 Diyaliz merkezlerinin sayısı ve diyaliz olanağı sınırlı Sadece ciddi semptomaRk üremiklere diyaliz uygulanıyor Morbidite ve mortalite oranları yüksek Amaç; transplantasyona kadar yaşamı uzatmak 1997 KANADA KILAVUZU % 16 % 25 KLİNİK SONUÇLARI İYİLEŞTİRMEK İÇİN NE YAPABİLİRİZ? 2003 1960-‐70’Lİ YILLAR Hayalık rezidüel renal Kt/V 2.0’nin alZna düştüğünde diyalize başlanmalıdır. Beslenme durumu iyi olanlarda (nPNA >0.8) diyaliz ertelenebilir. % 48 % 55 Diyaliz merkezleri ve olanağı giderek arZyor Diyaliz teknolojisi gelişiyor Amaç; sağkalım ve yaşam kalitesi bakımından en iyi sonuçları elde etmek Ko-‐morbiditesi fazla ve yaşlı hastalar tedaviye daha çok kaZlıyor İyi klinik sonuçları elde etmek güçleşiyor KRONİK DİYALİZ RENAL KLİRENS Diyalize yeni başlayan 63 hasta – 6 ay izlem Diyaliz başlangıcında renal Kt/V’si düşük olanlarda Mortalite ve hospitalizasyon daha yüksek Ancak, demografik faktörler ve ko-‐morbid durumlar için düzeltme yapıldıktan sonra da, diyalize başlama sırasındaki eGFH ile sağkalım arasındaki negaRf ilişki devam etmektedir. KILAVUZUN GÜNLÜK PRATİĞE UYGUNLUĞU TARTIŞILMALIDIR Korevaar JC, at al. Lancet 2001;358:1046-‐50 Serum albümin düzeyi mortalitenin en güçlü belirleyicilerinden birisidir. Serum albümin düzeyi beslenme durumundan ziyade, bir morbidite göstergesidir. Diyalize erken başlanması beslenme durumunu düzelterek, klinik sonuçları iyileşRrebilir. Hakim RM, Lazarus JM. J Am Soc Nephrol 1995;6:1319-‐28 Diyaliz ile iştah artabilir. Hastalara daha yüksek protein içerikli diyet sunulur. Metabolik asidozun düzelmesi sonucu kas protein katabolizması azalır. 235 hasta Ortanca eGFH = 8.3 ml/dk Erken Diyaliz Grubu Geç Diyaliz Grubu 119 hasta eGFH 10.4 ml/dk 116 hasta eGFH 6.7 ml/dk Amino asit ve protein kayıpları artar. İnflamasyon artar. HEMO çalışmasında diyaliz dozunu arZrmanın beslenme parametrelerine olumlu bir etkisi gözlenmemişRr. HR Diyaliz başlangıcındaki eGFH % 95 CI P 1.11 1.01-‐1.21 0.024 Traynor JP, et al. J Am Soc Nephrol 2002;13:2125-‐32 Cooper BA, et al. N Engl J Med 2010;363:609-‐19 Renal ve diyaliRk klirensler eş değerdir. Düşük molekül ağırlıklı solütlerin diyaliRk klirens düzeyi morbidite ve mortalite ile ilişkilidir. 2000-‐2005 arasında diyalize başlayan 7299 hasta eGFH, MDRD formülü ile belirlenmiş Evre V KBH’lı 828 Hasta (eGFH 10-‐15 ml/dk) Erken Diyaliz Grubu (eGFH 10-‐14 ml/dk) 404 Hasta Albümin düzeyi ve beslenme durumu aynı anlama gelir. 383 Hasta Diyalize Başlamış 195 PD / 188 HD Düşük molekül ağırlıklı solütlerin diyaliRk klirensinin arZrılması beslenme durumunu düzeltebilir. PRİMER AMAÇ
SEKONDER AMAÇ
Geç Diyaliz Grubu (eGFH 5-‐7 ml/dk) 424 Hasta İzlem süresi 3.5 yıl 386 Hasta Diyalize Başlamış 171 PD / 215 HD Diyalize başlama zamanının tüm nedenlere bağlı mortaliteye etkisi Diyaliz başlama zamanının kardiyovasküler ve infeksiyöz olaylar ile diyaliz komplikasyonlarına etkisini değerlendirmek DiyabeRk hastalarda diyalize daha erken başlanması gerekir. Diyalize başlamak için GFH’nın 6 ml/dk’nın alZna inmesini beklemek tehlikelidir. Diyalize erken başlanmasının klinik sonuçlar üzerine etkisi yok. Sawhney S, et al. Nephrol Dial Transplant 2009;24:3186-‐92 Dikkatli bir klinik izlemle GFH 7 ml/dk’nın alZna düşünceye veya önemli klinik endikasyonlar gelişinceye kadar diyaliz ertelenebilir. Böbreklerinizi Korumak İçin Yeterli Özeni Gösteriyor musunuz?
Renaliz 48-49
5
Türkiye'de Diyaliz Kayıtları, Kalitede Gelinen Nokta
Merkezlerin Zbbi deneRminde değerlendirilecek parametreler 2012 KDIGO KILAVUZU Yıllık mortalite oranı Aşağıdakilerden bir veya daha fazlasının varlığında diyalize başlanmalıdır: Ø  Böbrek yetmezliğine bağlanan belirR ve bulgular (kaşınZ, serozit, asit-‐baz veya elektrolit bozuklukları) Ø  Volüm durumunun veya kan basıncının kontrolsüzlüğü Ø  Beslenme durumunda diyet müdahalelerine dirençli ilerleyici bozulma Ø  Bilişsel bozukluklar Yeni hepaRt B ve C bulaş oranları Kt/V değeri veya üre azalma oranı Serum albümin düzeyi ESA KULLANAN HASTALARDA HEDEF HB DÜZEYİ Hemoglobin değeri <11.5 gr/dl (2C) >13 gr/dl’den kaçınılmalı (1A) Bu sorunlar sıklıkla GFH 5-‐10 ml/dk arasında iken ortaya çıkar, fakat değişmez değildir. Serum fosfor düzeyi 18 Haziran 2010 Tarih ve 27615 Sayılı Resmi Gazete 60000 70 50000 60 40000 50 (%) 30000 20000 56.8 40 30 24.7 20 10000 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 HD 9658 11399 12196 14086 18815 20600 23387 25321 28507 33950 39267 46659 48433 49505 49404 52388 PD 1194 1111 1787 1903 1927 2556 2728 3320 3381 4103 5307 6109 5702 5591 4899 4733 Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri T.C. Sağlık Bakanlığı DYOB Verileri İlaç Yok İlaç Var İlaç Yok İlaç Var KB >140/90 KB <140/90 KB <140/90 KB >140/90 Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri 2012 1990 25 60000 49505 50000 52388 49404 19.3 20 2004 2005 15.6 40000 15 30000 2006 13.6 13.2 12.7 9.8 9.4 10 20000 4 5 2007 8.4 7.6 4.9 4.3 4.5 4.9 4.5 4.4 4.8 4.8 4.5 2008 2009 2010 10000 2011 2012 0 0 2010 2011 HBsAg (+) 2012 AnR-‐HCV (+) Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri T.C. Sağlık Bakanlığı DYOB Verileri T. C. Sağlık Bakanlığı Verileri KILAVUZ 4: MİNİMAL YETERLİ HEMODİYALİZ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE DİYALİZ BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ Hayada 3 kez HD uygulanan ve Kr <2 ml/dk/1.73 m2 MİNİMAL DOZ HEDEF DOZ spKt/V 1.2 URR % 65 spKt/V 1.4 URR % 70 80 70 MİNİMAL DOZ 2/7 → Önerilmez 4/7 → 0.8 6/7 → 0.5 68.8 60 (%) 50 Kr <2 ml/dk/1.73 m2 40 24.6 30 HEDEF DOZ Minimal dozun en az % 15 fazlası 20 6.6 10 0 Özel 10 Ekim 2012 ÇARŞAMBA 100% 44.1 47.9 48 49.2 59.8 Sayı : 28437 1.2-‐1.4 41.3 39.4 40.8 40.6 2006 2007 2008 2009 <1.2 30.7 29.5 2010 2011 100 Sağlık Bakanlığından: DİYALİZ MERKEZLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK 62.1 >1.4 20% 0% Resmî Gazete YÖNETMELİK 60% 40% MERKEZ ESASLI KAYIT SİSTEMİNDEN → HASTA ESASLI KAYIT SİSTEMİNE Sağlık Bakanlığı Üniversite Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 37 nci maddesinin birinci ikrası aşağıdaki şekilde değişjrilmişjr. “(1) Diyaliz merkezi personelinin eğijmi; uzman tabip, tabip ve tabip dışı sağlık personeli için ayrı ayrı olmak üzere, Ek-‐10’da düzenlenmişjr. Müfredat çerçevesinde eğijm süreleri uzman tabipler için bir ay teorik ve prajk eğijm, takip eden bir ay boyunca esas görev yapoğı il içinde bir diyaliz merkezinde bir ay süre ile prajk eğijm olmak üzere toplam iki ay, tabipler için üç ay teorik ve prajk eğijm, takip eden bir ay boyunca esas görev yapoğı il içinde bir diyaliz merkezinde bir ay süre ile prajk eğijm olmak üzere toplam dört ay, tabip dışı personel için iki ay teorik ve prajk eğijm, takip eden bir ay boyunca esas görev yapoğı il içinde bir diyaliz merkezinde bir ay süre ile prajk eğijm olmak üzere toplam üç aydır.» 96.6 99.4 99.4 99.5 99.5 80 83 83.3 2011 2012 60 (%) 80% GÜNÜMÜZE 2003 21.3 (%) Prevalan hasta sayısı 10.5 8 10 0 40 20 0 2006 2007 2008 2009 2010 Küçük molekül ağırlıklı solüt klirensi Kt/V üre Hemodiyaliz hastalarının % 10-‐70’inde malnütrisyon bulguları vardır. 160 Volüm dengesi Ca-‐P dengesi Anemi Beslenme durumu Vasküler giriş 140 l  Vücut ağırlığının sürekli azalması l  Vücut ağırlığının idealin % 80’ inin alZna inmesi l  Antropometrik ölçümlerde azalma l  Gelişme geriliği l  İnfeksiyonlara eğilimin artması gr/kg/gün’ün alZna inmesi l  Albümin <3.5 gr/dl l  Kolesterol <150 mg/dl l  Transferrin <150 mg/dl l  Prealbümin <30 mg/dl l  IGF-‐1 <300 μg/L l  C ve Ig düzeylerinde azalma l  Gecikmiş hipersensiRvite reaksiyonunda azalma Seans ücreR (TL) l  İştahsızlık l  Diyetle protein alımının 0.8 120 100 DİYALİZDE KALİTE Yaşam kalitesi Hasta memnuniyeR Hastaneye yaZş sıklığı Transplantasyon oranı Ölüm oranı 80 60 SÜREKLİ KALİTE İYİLEŞTİRME PROGRAMI 40 20 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Gelişigüzel İlaç Kullanmayın, Böbrek Hastası Olmayın!
Nefrolog
Hemşire İdari personel
PraRsyen DiyeRsyen Diğer Renaliz 48-49
6
Kronik Böbrek Hastalıklarında
KBH-MKH Tedavisi: Ne zaman Kalsiyum tuzundan kaçınalım
Olgularla Mineral Metabolizması Yönetimi
Prof. Dr. Alaattin Yıldız
Istanbul Tıp Fakültesi,
İç Hastalıkları ABD, Nefroloji BD
•  KBY evre 3-5D ve hiperfosfatemisi
olan hastalarda öneria :
–  Aşağıdaki durumlarda kalsiyum
içeren fosfor bağlayıcılar
kısıtlanmalıdır :
•  Arteryel kalsifikasyon
•  Adinamik kemik hastalığı
(AKH)
•  Sürekli düşük serum PTH
düzeyleri
n 
CKD-‐MBD (KBH-‐MKH),-‐ KBH’na bağlı biyokimyasal ve kemik metabolizması bozuklukları ile kemik dışı kalsifikasyonlarla karakterize sistemik bir sendrom n 
ROD -‐ CKD-‐MBD’nin bir bileşeni, kemikte KBH ile ilgili değişiklikleri tanımlar. *Moe S, et al. Kidney Int 2006;69:1945-53
Hiperfosfatemi
Bozulmuş kemik
remodelingi
Heterotopik
mineralizasyon
Kardiyovasküler
morbidite
–  Kalsiyum içeren fosfor
bağlayıcılar ve/veya kalsitriol
veya VDR analoglarının dozunun
kısıtlanmasıb,
•  Sürekli veya tekrarlayan
a. 4.1.5
(1B); b. 4.1.5 (2C)
hiperkalsemi
Mortalite
KDIGO. Kid Int. 2009; 76 (Suppl 113):S1-S130
KBY’de Mineral metabolizmasına
etkili aktörler
KDOQI Önerilerine Göre Fosfor kontrolü al\ normal Fosfor
ve
FGF-23
100% Kalsiyum
6 90% 80% 16 30 45 70% 64 60% 81 60 50% 40% 20% Kalsimimetikler
Hiperfosfateminin tedavisi
•  Fosfat kısıtlaması
•  Fosfat bağlayıcı ajanlar
–  Kalsiyum içeren fosfat bağlayıcıları
•  Kalsiyum asetat
•  Kalsiyum karbonat
–  Kalsiyum içermeyen fosfat bağlayıcıları
•  Sevelamer
•  Lantanum
•  Alüminyum hidroksid
•  Magnezyum içerenler
•  Diyaliz
30 10% Ekokardiyografi
ÖZETLE …
> 12 Y 200-300
KDIGO
1.  Fosforu olabildiğince normale düşür
2-9X
European peds
2-3X
IPPN
2.  Kalsiyumdan hipokalsemi olmayacak kadar
10-300
GOSH
uzak tut
<2X
KDOQI CKD-‐MBD Kılavuzuna Uyum Oranları (890 hasta) 3. Selektif VDR aktivatörleri mineral
iPTH
metabolizma açısından yararlı
100%
80%
4.  Kalsimimetik ile PTH kontrolü, mineral
Tetani
•
Hipokalsemi
37
44
70%
60%
19
16
40%
40
51
16
15
30%
40
44
Tüm has.
<1
10%
34
43
40
6 to 11
12+
Normal
Total vucut kalsiyum = 1000 g
*K-DOQI hedef düzeyleri = 8.4-9.5 mg/dl
<200
0%
1 to 5
Üremi vaskülopatik bir süreçtir
Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığında Kemik Mineral Bozuklukları Ca ( Intrasellüler)
Total vucut
kalsiyumunun %0.9’u
(9 g)
Ca (Interstisyel)
Total vucut kalsıyumunun
% 0.075’i (0.75 g)
Normal 8.5-10.5 mg/dl*
200-300
17
44
KBH’da vasküler değişiklikler
İskelet
Total vucut
kalsiyumunun % 99’u
(990 g)
Ölüm
>300
90%
Kalsiyum: Dağılımı
Kan düzeyleri
5-‐12 Y KDOQI - peds
hedef düzeylere ulaşımını kolaylaştırır
Hiperkalsemi
1-‐5 Y KBH Evre 5D – PTH düzeyleri
Mineral metabolizması bozukluğunun tedavisi
20%
10.5
<1 Y KBH evre 5D – Önerilen hedef PTH düzeyleri
50%
8.5
19 8 Tüm has. BT bazlı
CAC skoru
metabolizmasını olumlu etkiler,
6.0
24 10 0% Lateral abdominal
radiografi
mg/dL
63 45 30% D vitamini ve
PTH
4.0
üstü 2009
Ca Plazma
Total vucut kalsiyumun
% 0.025 ‘i (0.25 g)
% 40 proteinlere bağlı (albumin)
% 10 PO4, sitrat, bikarbonata bağlı
%50 serbest kalsiyum
Medial kalsifikasyon
Dr. Sevcan Bakkaloğlu Ezgü Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatrik Nefroloji Bilim Dalı CKD-MBD tedavi hedefleri
Kalsiyum alımının artması koroner kalsifikasyon
skorunu artırmaktadır
p 
ROD
p 
p 
p 
p 
p 
Normal kemik döngüsü
HiperPTH kontrolü
Vasküler ve yumuşak doku kalsifikasyonlarının
önlenmesi
Normal büyüme
İskelet deformitelerinin önlenmesi
Hiperfosfatemi kontrolü
n  Diyette P kısıtlaması
p  Aktif D vitamini
n  P bağlayıcılar
p  Sinakalset ?
n  İntensif diyaliz
p  Paratiroidektomi
p  25 (OH) vitamin D ilavesi
Guerin AP, NDT 2000;15:1014-1021
Karotis aterosklerozu ve koroner kalsifikasyon ilişkisi
KBH evre 5-‐5D olan çocuk hastalarda ROD histolojik ;plerinin sıklığı 10
10
6
41
16
17
Osteitis fibrosa
Normal
Adynamic
Mixed
Mild
Osteomalacia
Çocuklarda CKD-‐MBD – Farmakolojik Tedavi < 1 y 1-‐5 y 6-‐11 y > 12 y 67 184 291 348 890 Fosfat bağlayıcı Kalsiyum karbonat/asetat Sevelamer CC / CA + sevelamer Lanthanum karbonat 61.2% 53.7% 4.5% 3% 0% 82.7% 71.7% 2.7% 8.2% 0% 89.7% 71.5% 7.2% 11% 0% 95.7% 67.8% 10.6% 16.4% 0.8% 88.3% 68.8% 7.4% 11.8% 0.3% Ak;f vitamin D analoğu Calcitriol 1α-‐calcidiol Paricalcitol Doxercalciferol 58.2% 26.9% 31.3% 0% 0% 81.4% 48.9% 31.9% 0.6% 0% 71.5% 47.1% 22.7% 1% 0.7% 76.4% 51.9% 22.8% 1.7% 0% 74.5% 47.8% 25.3% 1.1% 0.2% N Cinacalcet 25-‐OH-‐Vit D3 Yıldız A ve ark, Nephrol Dial Transplant, 2004;19;885-891
Diyaliz Sanıldığı Kadar Korkunç Bir Tedavi Yöntemi Değildir.
Total 0% 0% 1.4% 6.1% 2.8% 29.8% 30.2% 22.3% 23.3% 24.9% Renaliz 48-49
7
Kemik Mineral Bozuklukları ve Tedavisi
1500
1000
500
0
•  Düşük serum Mg düzeylerinin vasküler kalsifikasyonla ilişkisi hem insan hem
hayvan çalışmalarında gösterilmiştir.
•  Hayvan çalışmalarının bir kısmı göstermiştir ki, diyetteki Mg düzeyleri
vasküler kalsifikasyona neden olmakta ya da engel olmaktadır.
50
40
30
20
10
0
• 
• 
80
• 
60
• 
40
20
0
• 
SDHD
HD
25 Hidroksi vitamin D eksikliği
p 
• 
Magnezyum – Nöromuskuler aktivite
Ayus JC, et al. Kidney Int. 2007 Feb;71(4):336-42
p 
Vaka çalışmalarında yüksek diyalizat Mg
içeriği ile yapılan tedavi sonrası yumuşak
doku kalsifikasyonunda çözülme tarif
edilmiştir.
Yumuşak doku kalsifikasyonuna bağlı
eklemde şişlik ve ağrı gibi klinik semptomlar
diyalizat Mg içeriği azalınca tekrarlamış,
Mg düzeyi tekrar artırılınca tekrar iyileşme
sağlanmıştır.
• 
Ishimura E, et al. Clin Nephrol 2007; 68: 222–227
Use of P binder at follow-up (%)
2000
Meeting CKD-MBD goals (%)
Weekly P removal (mg)
2500
Vasküler kalsifikasyon, ateroskleroz ve Magnezyum;
Girişimsel çalışma
VASKÜLER KALSİFİKASYON MAGNEZYUM DÜZEYLERİ
Günlük HD - P dengesi ve mineral metabolizması
Mg: doğal kalsiyum antagonisti
Major fonksiyonlarından biride kalsiyum
iyonlarının nöromusküler aktivitesini
hafifletmektir.
Bu yüzden tüm kas tiplerinde
kontraksiyon bu iki değerli katyonun
etkisine ve birbiriyle olan etkileşimine
bağlıdır.
Mg iyonları kalsiyumun VSMC
membranına karşı hareketini bloke
eder, periferal ve serebral vasküler
direnci düşürür.
Mg eksikliği kalsiyumun vücuttaki
etkisini artırır, fazlalığı ise bloke eder
böylelikle Mg kardiyovasküler
fonksiyonların kontrolüne yardımcı olur.
Izawa H, et al. Calcif Tissue Res 1974; 15: 162
•  110271 HD hastası
•  Serum Mg değerindeki yükseklik mortalitede azalmayla beraber seyretti.
•  Cox modeline göre sonuçlar serum albumin, fosfor, kt/v ve vasküler
giriş yoluna göre ayarlandığında da serum Mg düzeyindeki yükseklik
azalmış mortalite ile beraber bulunmuştur.
Passlick-Deetjen J, et al. European Renal Association (ERA) and European Dialysis
and Transplant Association (EDTA), XLVII Congress, 25–28 June, Munich,
Germany. Oral presentation
Lacson E, et al. American Society of Nephrology, 42nd Annual Meeting & Scientific
Exposition (Renal Week), 27 October–1 November, San Diego, CA, USA. 2009
Poster F-PO1488
Marzell B, et al. ERA-EDTA Congress, Prague, 26 June 2011. Abstract SuO008
Iseri LT,et al. Am Heart J 1984; 108: 188–193
Kronik Böbrek Hastalığında
Magnezyum Kullanımının
Yararları ve Endişeler
Magnezyum ve Ateroskleroz
KBH’lı çocuklarda sıklığı %39-83
Vitamin D2 ve vitamin D3 verilmesi 25(OH)D düzeylerinin
sürdürülmesinde etkili
•  Fosfor bağlayıcı olarak magnezyum kullanımı beklendiği
kadar yaygın değildir.
•  Öncelikli olarak ilaç firmalarının desteklerinin olmaması
ve gastrointestinal yan etkiler bunun bir nedenidir.
•  Mg temel olarak intraselüler bir katyondur, ekstraselüler
ortamda bulunan kısmı, total vücut Mg’unun ancak %1’i
kadardır. Bu nedenle serum total Mg ölçümü, intraselüler
Mg miktarını yansıtmayabilir, ancak yine de Mg
durumunu tanımlamada en sıklıkla kullanılan testtir.
•  Bunlara bağlı olarak bu konuda literatür bilgisi azdır.
•  İlk olarak 1987 yılında magnezyum kullanımının diyaliz
hastalarında vasküler kalsifikasyonu azalttığı bildirilmiştir
CKD stage 2-4’te 25 (OH) vit D eksikliği/yetersizliğinde önerilen dozlar
•  Hipomegnezeminin inflamasyonu ve hiperlipidemiyi
arttırarak aterosklerozu tetiklediği gösterilmiştir.
•  Mg eksikliği insülin reseptörlerindeki trozin kinaz
aktivitesini bozarak post-reseptör insülin direncinin
oluşmasını sağlar.
İnsülin
Direnci
Tirozin
Kinaz
Mg
ROD de paradigma değişimi
K vitamini
courtesy of Sharon Moe
• 
ÖNCE
ŞİMDİ
PTH yı olabildiğince düşür! O kadar değil
Verebildiğin kadar vitamin
D ver!
• 
• 
• 
O kadar değil
• 
Bol Ca verip düzeyi yüksek Çok fazla Ca verme!
tut!!
P:7 mg/dl, CaxP: 70 kabul Damara toksik ve ölüm
edilebilir
nedeni
25(OH)D önemli değil
Mg
K vitamini düşüklüğünün KBH hastalarında kardiyovasküler
mortalite ve morbidite için bir risk faktörü olduğu ifade
edilmektedir.
Phylloquinone (vitamin K1): Diyette bulunan primer
formudur. Yeşil sebzelerde bulunur.
Vitamin K2: menaquinones ailesinin bir üyesidir.
Özellikle, menaquinone-4 (MK- 4) bir K2 vitaminidir. Diyette çok
az bulunur. Majör formu ekstra hepatik dokularda (damar,
beyin ve reproduktif organlarda) bulunur. Beyaz peynir ve lor
peynirinde bulunur.
Her iki vitamin gamma-carboxylated glutamate (Gla) (MGP)
modifiye eden ko faktörlerdir.
Düşük Mg
Yüksek Mg
Eksiklik sık
Kardiyak, Vasküler, Yumuşak Doku Kalsifikasyonları
ve Çözümleri
(Magnezyum ve K Vitamininin Yeri - Yeni Görüşler)
MGP
DÜŞÜK MAGNEZYUM VE
ENDOTEL
•  Endotel hücresinde de oksidatif stresi
arttırır.
•  Serbest radikaller, süperoksit anyonlar,
ROS (reactive oxygen species) ve NO
iki ucu keskin bıçak gibi davranırlar.
•  Endotel permeabilitesini
arttırmaktadır.
•  Endotel tabakasından LDL
transportunu arttırmaktadır.
•  ox-LDL’ler doğal LDL’lere göre daha
aterojeniktir ve endotel disfonksiyonunu
daha fazla tetikler
•  Endotel hücrelerinde NF-κB’un
aktivasyonuna neden olduğu
gösterilmiştir. NF-κB aterosklerotik
süreçteki hassas dengeyi korumada
önemli rol oynadığı bilinmektedir.
Doç. Dr. M. İlker Yılmaz
20 Eylül 2013
Ankara
Permeabilite
NF-κB
OS
LDL
transportu
•  MGP (vasküler düz kas hücresi
tarafından sentez edilir): Vasküler
kalsifikasyonun önemli bir
inhibitörüdür.
•  K vitaminin düşük olma durumu;
Yetersiz alım veya vitamin K
antagonistleri yüksek düzeyde
uncarboxylated MGP(ucMGP) ile
sonuçlanır.
•  Bu da böbrek hastalığı olan ve
olmayan hastalarda vasküler
kalsifikasyon ile ilişkilidir.
•  Plasma desphospho-ucMGP (dpucMGP) vasküler K vitamin
durumunu yansıtır.
(Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study)
MEDİAL KALSİFİKASYON
•  Artmış kardiyovasküler
mortalitenin bir
nedenide aorta gibi
büyük arterlerdeki
artmış medial
kalsifikasyondur.
•  Artmış arteryel duvar
sertliği ve nabız
basıncı ile diyastol
süresince azalmış
miyokard perfüzyonu
ile ilişkilidir.
• 
ÖZET
Orta yaş erişkinlerde yapılan gözlemsel birkaç çalışmada da (Atherosclerosis Risk in
Communities (ARIC) Study) Mg eksikliği aterosklerozun progresyonu ile
ilişkilendirilmiştir.
Liao F,et al. Am Heart J 1998; 136: 480–490
Blacher J, et al. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1998; 18: 535–541
•  Kronik böbrek hastalarında serum Mg’undaki artış mı, sitoplazmik
Mg artışı mı önemli, alınması gereken Mg miktarı ne olmalı ya da
Mg içeren fosfor bağlayıcılar bu hasta grubunda etkili olabilecek mi
gibi daha birçok soruya cevap verecek prospektif randomize
çalışmalara ihtiyaç vardır.
•  İn vitro çalışmalardan, hayvan modellerinden ve gözlemsel
çalışmalardan elde edilen artan sayıda kanıtlar göstermiştir ki,
düşük Mg düzeyleri vasküler kalsifikasyonla ilişkilidir.
•  Birkaç gözlemsel çalışma göstermiştir ki, artmış serum Mg düzeyi
uzun süredir diyaliz tedavisi alan hastalarda daha iyi sağkalım
oranları ile beraberdir.
•  Bazı kontrolsüz çalışmaların ilk sonuçları değerlendirildiğinde diyaliz
hastalarına Mg verilmesinin arteryel kalsifikasyonu
geriletebileceği gösterilmiştir. Fakat birçok soruda hala cevap
bulamamıştır.
•  KBH olanlara uzun dönem oral Mg verilmesinin bir zararının
olmadığını ve olası yararlarını göstermek için hala randomize
kontrollü çalışmaların sonuçları beklenmektedir.
Speer MY,et al. Cardiovasc Pathol 2004; 13: 63–70
İNTİMAL KALSİFİKASYON
•  İntimal kalsifikasyon daha sık görülür ve ateroskleroz ile ilişkilidir
•  Evre 3-5 KBH’da diyaliz tedavisi başlamadan çoğunlukla gelişmiş
olur.
•  Hem intimal hem medial kalsifikasyon KBH ‘da artmış
kardiyovasküler mortalitenin direkt nedeni ya da katkıda bulunan bir
nedeni olarak rol almaktadır.
Gözlemsel çalışmalara dayanan kanıtlar:
ü SDBY hastalarında periferal arteryel kalsifikasyonu olanlar,
kalsifikasyonu olmayan ya da gerileyen hastalara göre daha düşük
serum Mg değerine sahiptir
ü Mitral anuler kalsifikasyonu olan kronik hemodiyaliz hastalarında düşük
serum Mg düzeyi beklenir.
ü Bu etkisi serum fosfor, kalsiyum, kalsiyum x fosfor ve PTH
düzeylerinden bağımsızdır
ü Uzun dönem hemodiyalize giren hastalarda düşük serum Mg düzeyi
artmış karotis intima-media kalınlığı ile beraberdir
ü Benzer sonuçlar genel popülasyonda da görülmüştür
Nakamura S, et al. Clin J Am Soc Nephrol 2009; 4: 1892–1900
Noordzij M, et al. Nephrol Dial Transplant 2011; 26: 1662–1669
Hipertansiyondan Göz, Kalp ve Böbreklerinizin Etkilendiğini Biliyor musunuz?
M K vit
g
ÖZET
•  Düşük K vitamin düzeyi vasküler kalsifikasyonla ilişkilidir.
•  MGP (ucMGP) Vasküler kalsifikasyon ile ilşkilidir.
•  desphospho-ucMGP (dp-ucMGP) vasküler K vitamini
durumunu belirlemede bir belirteçtir.
•  Diyaliz hastalarında K vitamini replasmanı dp-ucMGP
düzeyini düşürür.
•  KBH ve özelliklede HD yada PD hastalarında sodyum ve
potasyum alımlarında kısıtlamalara gidildiğinden dolayı K
vitamininden zengin yeşil sebze ve peynir gibi gıdalardan
uzak durulmaktadır. Buda düşük K vitamin düzeylerine
neden olmaktadır.
•  K vitamin antagonisti Warfarin kullanımı da özellikle
diyaliz hastalarında sıktır.
Renaliz 48-49
8
Yuvarlak Masa
Diyaliz Kalite Standartları Diyalizde Kalite Standartları ve İndikatör Yöne5mi Dr. Abdullah ÖZTÜRK VI. Diyalizde Kalite Sempozyumu 20-‐21 Eylül 2013/Ankara •  Diyaliz hastalarının tedavilerinin düzenlenmesi; •  Her hasta için ayrı takip/gözlem formu hazırlanmalı •  Hastaların ayda en az bir defa Obbî muayeneleri Hemodiyaliz Sorumlu Uzman Hekimi taradndan yapılmalı •  Her ayın başında diyaliz hastalarının kt/v veya URR değerleri hesaplanması o Değerlerin düşük olması durumunda, neden-‐sonuç analizleri yapılarak iyileş5rmeye yönelik faaliyetler planlanması, uygulanması ve kayıt alOna alınması 7
Diyaliz Kalite Standartları Sağlıkta Kalite Alanında Yapılan Faaliyetler •  Diyaliz hastalarının aşılarının düzenli olarak yapılması, –  Diyaliz hastalarına HepaLt B aşısı yapılması, •  Kurumsal Yapılanma –  AnL-‐Hbs Ltresi takip edilmesi, •  Standart Geliş5rme –  GerekLğinde rapel aşı uygulanması. •  Rehber Geliş5rme •  Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri •  e-‐SKS Akademi 8
Sağlıkta Akreditasyon Standartlarının Boyutlandırılması YöneLm ve Organizasyon Sağlık Hizmetleri Hasta Deneyimi Diyaliz Kalite Standartları Destek Hizmetleri Organizasyon Yapısı Enfeksiyonların Kontrolü ve Önlenmesi Temel Hasta Hakları Otelcilik Hizmetleri Temel Poli5ka ve Değerler Sterilizasyon Yöne5mi Hasta Güvenliği Tesis Yöne5mi Kalite Yöne5m Yapısı İlaç Yöne5mi Hasta Geri Bildirimleri AOk Yöne5mi Doküman Yöne5mi Transfüzyon Yöne5mi Hizmete Erişim Bilgi Yöne5mi Güvenlik Raporlama Hasta Bakımı Yaşam Sonu Hizmetleri Risk Yöne5mi Radyasyon Güvenliği Dış Kaynak Kullanımı Eği5m Yöne5mi Laboratuvar Hizmetleri Güvenli Cerrahi Kurumsal İle5şim Acil Sağlık Hizmetleri Performans Ölçümü ve Sağlıklı Çalışma Yaşamı Kalite İyileşLrme •  Diyaliz ünitesine yönelik fiziki düzenleme yapılması •  Diyaliz ünitesinde enfeksiyonların kontrolü ve Malzeme ve Cihaz Yöne5mi Sosyal Sorumluluklar Acil Durum YöneLmi •  Diyaliz hastaları için ulaşım hizmeL verilmesi önlenmesine yönelik düzenleme yapılması •  Cihaz Bakım ve Kalibrasyonları •  İlaçların güvenli uygulanmasına yönelik düzenleme Kurumsal Göstergeler İnsan Kaynakları Yöne5mi Acil Durum Yöne5mi SAS Göstergeleri Çalışan Sağlığı ve Güvenliği yapılması 9
SAS Kalite İndikatörleri Diyaliz Kalite Değerlendirmeleri 2013/
10
4
Diyalizde Kalite İndikatörleri Diyaliz Kalite Standartları •  Diyaliz ünitesinde üreLlen saf suyun kontrolüne yönelik düzenleme Kt/V – URR •  Ferri5n Düzeyleri yapılması Hb Düzeyleri CaxP Oranları Albümin Düzeyleri iPTH Düzeyleri TA Değerleri Diyaliz Süreleri Kvs Kontrol Oranları Enfeksiyon Hızları Mikroalbiminürili Hasta Takibi Mortalite Oranları Diyabetli Hasta Takibi Alkalen Fosfataz •  ÜreLlen saf su için günlük olarak; –  SaflaşOrılmış su iletkenliği, –  Su sertliği, –  Klor miktarı, –  Asitlik-‐alkalilik (saf su-‐ham su) özelliğinin kontrol edilmesi 11
5
Sonuç Diyaliz Kalite Standartları •  Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi •  Arıtma sonrası su örneği analizlerinin yapılması; •  Türkiye Sağlıkta Akreditasyon Sistemi –  Bakteriyolojik yönden üç ayda bir, –  Endotoksin ve kimyasal yönden alO ayda bir değerlendirilmelidir. •  Mikrobiyal kontaminasyon, saf su için 100 CFU/ml alOnda, ultra saf diyaliz sıvısı için 0,1 CFU/ml alOnda olmalıdır. •  Bakteriyel endotoksinler, saf su için 0.25 IU/ml alOnda, ultra saf diyaliz sıvısı için 0,03 IU/ml alOnda olmalıdır. 6
12
Fazla Tuz Tüketmenin Getirdiği Zararları Biliyor musunuz?
Renaliz 48-49
9
Yuvarlak Masa
SGK ‘NIN KALİTEYE YAKLAŞIMI
BU YAKLAŞIMIN ANA SIKINTILARI:
q  Bu kalite beklentisinde pozitif motivasyon yok
q  Bu kalite beklentisinde korku ve kaygı var.
Kalite uygulayıcısı bu ticari kayıp korku ve
kaygısıyla, güvenilirliği sorgulanabilir rakamlarla
dijital denetime tabi tutulduğunda, hasta güvenliği
aleyhine gerçekte yaptığı iş denetlenemez hale
gelir.
q  Kalitede ölçülebilirlik gereklidir. Bu ölçümlerde
kullanılan parametrelerin, rakamların
güvenilirliğinin sorgulanabilir olması
gerekmektedir.
q  Bu kalite uygulamasında denetleyecek
prosesler yok.
q  Bu uygulama bizi gerçek kalite standartlarından
uzaklaştırır.
q  Kısa vadede hasta güvenliği riske atılmış olur
ve hasta zarar görebilir.
q  Orta vadede SGK komplikasyon ve
hospitalizasyon ödemelerindeki artışlarla zarara
uğrar.
Dr. Canbulat ONUŞ
Medikal Koordinatör
ve
C A N Diyaliz Hizmetleri Grubu
DİYALİZ
SAĞ LI KTA
KALİTE
8-9 sylat birleşecek küçük harf olacak
S TAN DAR T LAR I
KLİNİK PERFORMANSTA KALİTE STANDARTLARINA
ULAŞMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
GÜNÜMÜZDE DİYALİZ MERKEZLERİNDE; KALİTEYİ
YAKALAMAK İÇİN HANGİ ÇALIŞMALAR YAPILIYOR ?
Ø 
•  Doğru , güncel ve uygulanabilir klinik bilgilerin edinilmesi ve uygulanması ,
•  Deneyimli, sürdürülebilir eğitimli ve etkin personel ile çalışılması ,
•  Hasta bazlı doğru seçilmiş kaliteli sarf malzemelerin kullanılması ,
•  Hasta bazlı doğru seçilmiş, doğru dozlanmış, klinik performansı yüksek ilaçların
kullanılması ,
•  Tüm klinik uygulamaların planlanması , uygulanması, kayıt altına alınması ve
değerlendirilmesinin SKS çatısı altında yapılması esas koşuldur.
İSO 9001-2000 çalışmaları
Kaliteli diyaliz ( tıbbi hizmet
kalitesi/klinik performans)
etkinliği çalışmaları
* Kongreler
Ø 
* Kış Okulları
* Bölgesel TND Toplantıları
* Seminerler
* Nefrolog Danışmanlığı
Hizmet Alımı
* Ulusal / Uluslararası
Kılavuzlardan Yararlanma
Dr.Canbulat ONUŞ
DİYALİZDE
DİYALİZ MERKEZLERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
SB Yönetmelikleri
SGK
Hasta Beklentileri
• Diyaliz merkezlerinin kaliteye göre
sınıflandırılması gerekliliği tüm paydaşların(Sağlık
Bakanlığı-SGK-Hizmet Sunucu) hemfikridir.
• Ancak Klinik Performans Kalitesini geliştirmek
için öncelikle diyaliz merkezlerinde (SKS)Sağlıkta
Kalite Standartlarını uygulamak gerekmektedir.
• SKS bilgisayarlardaki database gibidir.Database
olmadan bilgisayarda hiçbir programı
çalıştıramazsınız.SKS olmadan tıbbi kaliteyi ya da
klinik performans kalitesini yakalayamazsınız.
• SKS de tüm süreçler takip
edilebildiği,ölçülebildiği ve değerlendirilebildiği
için tüm rakamlar güvenilirdir.
• SGK nın değerlendirmede talep ettiği istatistiksel
rakamlar SKS deki İndikatör Yönetimi dikey
boyutunda oluşturulacak alt kartlarla
sağlanabilir.Ama buradaki yorumlar daha farklıdır;
Örneğin ;
Kataterli hasta sayısı oranı değil, kataterli
hastalarda katater enfeksiyon gün sayısı ya da bu
tanı ile hospitalize olmuş hastanın hastane gün
sayısı önem kazanır.
Kaliteli Tıbbi Hizmet
Bina
Fiziki şartlar
Sözleşme /
Faturalandırma
Hasta
Hakları
Etkin
Diyaliz
Personel
Ve idari şartlar
İş yasası /
Çalışan hakları
Malpraktis
Diyaliz
Kılavuzlarına
uyum
DenetlemeYaptırımlar
DenetlemeYaptırımlar
Hukuki
Süreçler
Ölçülebilir ve
hesap verebilir
SKS
MALİYET YÜKSEKLİĞİ VE SGK SUT/TİG ÖDEMELERİ YETERSİZLİĞİ
Dr.Canbulat ONUŞ
BEKLENTİLERİMİZ
SGK ; DYOB veya Sağlık Net 1 -2 ye giden veriler üzerinden bazı
parametreleri alarak, diyaliz merkezlerinde tıbbi hizmet kalite
sınıflandırması
yapmak ve buna göre ücretlendirmek
istemektedir.
Peki bu yaklaşımın yanlış ya da eksik tarafları var mıdır?
§  Diyaliz Merkezlerinin sınıflandırılması, yerinde denetimde
SKS puanlamasına göre yapılmalıdır.
§ Bu puanlamaya güvenirliliği sorgulanmayacak şekilde alt
yapısı oluşturulmuş Klinik performans değerlendirilmeleri
mutlaka katılmalıdır.
§ SGK ivedilikle baz seans ücretlerinde iyileştirme
yapmalıdır.
§ Kalite sınıflandırılmasındaki fark, fiyatlara ayrıca
yansıtılmalıdır.Ama bu sınıflandırılma SKS formatında
bilimsel ve adil olmalıdır.
§ SGK TİG uygulamasında Diyalizi ,FTR ve ESWL gibi
frekansa esas görmemelidir. Diyalize giren hastanın
komorbidliğine ve diğer parametrelere dayalı ortalama bağıl
değerlerine göre ayrıca değerlendirmeli ve ücretlendirmelidir.
DİYALİZDE DEĞİŞİM VE GELİŞİM BİTMİŞ MİDİR?
SAKINCALAR:
Nefroloji ve diyalizde son tıbbi gelişmelerin,bilimsel sunumların, uygulamaların, kılavuz
bilgilerinin aktarıldığı geleneksel kongrelere farklı bir bakış açısı getirerek, sağlık hizmeti
sunumunda hem tıbbi içerik ve uygulamalara, hem diyaliz merkezleri işletmeciliğine kalite
standartlarını belirlemek adına bu yıl 6.incisi düzenlenen Diyalizde Kalite Kongresi'ni
önemsiyoruz.
o  ESA kullanımında sadece kullanım yüzdesine bakarak puan kırar iseniz;
1. Hastadan kan alma günleri haftanın başından haftanın orta ya da son günlerine kayar (Hafta
başında hasta daha hipervolemik olduğu için)
2. Hastanın değişik nedenlerle hospitalize edilerek kan transfüzyonu yoluyla Hb seviyesini
yükseltme çabalarına yol açarsınız.
3. Farklı hasta kanları farklı hasta barkodları ile laboratuvara yollanabilir, bunu kontrol
edemezsiniz!
4. Laboratuvar sonuçları ile oynanabilir, bunu kontrol edemezsiniz.Çünkü akredite olmamış
laboratuvarı denetleyemezsiniz.
5. Akredite olmamış laboratuvarların verilerini böylesine önemli bir hizmet kalite
sınıflandırmasında ve ücretlendirilmesinde standart ve güvenilir kabul edemezsiniz.
o  Merkezdeki kataterli hasta yüzdesine bakarak puan kırar iken;
1. Söz konusu hastanın prediyaliz sürecinin iyi yönetildiğinin ve zamanında fistül operasyonu
yapılarak, fistül olgunlaşma süresinin yeterli olduğunun güvencesi diyaliz merkezine nasıl verilir?
2. Söz konusu hastaya efektif teknik kullanılarak fistül operasyonunun uygulandığının güvencesi
diyaliz merkezine nasıl verilir?
3. Söz konusu hastanın uzun süre kolesterol yüksekliği, diabeti, hipertansiyonu veya
aterosklerotik vasküler yapısından dolayı fistül kullanım süresinin etkilenmediği güvencesi diyaliz
merkezine nasıl verilir?
4. Söz konusu hastanın tüm eğitimlere rağmen fistül koruma prosedürünü uygulamaması ve
günlük hayatında zorlama ya da kötü kullanımı nedeniyle fistülünü kaybetmesi diyaliz merkezine
nasıl yansıtılır?
DİYALİZDE SKS
Sağlık işletmelerinde kaliteyi geliştirebilmek için kaliteyi benimsemiş ve
onu hayat felsefesi haline getirmiş yöneticilere ihtiyaç vardır.
SAKINCALAR:
o  Üre ve kreatinin sonuçlarına bakarak puan
kırar iseniz;
1. Farklı hasta kanları farklı hasta barkodları ile
laboratuvara yollanabilir, bunu kontrol
edemezsiniz!
2. Laboratuvar sonuçları ile oynanabilir, bunu
kontrol edemezsiniz.Çünkü akredite olmamış
laboratuvarı denetleyemezsiniz.
3. Akredite olmamış laboratuvarların verilerini
böylesine önemli bir hizmet kalite
sınıflandırmasında ve ücretlendirilmesinde
standart ve güvenilir kabul edemezsiniz.
Yönetim Kurulu
Mesul Müdür
Kalite Koordinatörü
Komiteler
Bölüm Kalite Sorumluları
Hasta Güvenliği Kom.
Çalışan Güvenliği Kom.
Tesis Güvenliği Kom.
l Eğitim Komitesi
l 
l 
l 
Diyabet, Şişmanlık ve Sigaranın Böbrek Hastalığı İçin Risk Faktörü Olduğunu Biliyor musunuz?
Kurum Çalışanları
Renaliz 48-49
10
Hemodiyaliz Merkezlerinde Kalite
HEMODİYALİZDE KALİTE ANKETİ
Sizce En Önemli Kalite Kriteri Hangisidir?
Kriter belirleme ve mevcut durum
(Tek seçenek, n= 60)
§  Kt/V ölçümü için kan örneğinin alınma şekli önemlidir
1-Yeterli solüt klirensi (Kt/V üre) = 21 (%35)
§  Anlamlı resirkülasyon varsa, çıkış kanında :
2- Sıvı dengesi ve KB kontrolü = 14 (%23)
3- Damar yolu (AVF oranı)
= 13 (%21.6)
4- İyi beslenme (Alb> 4 g/dl)
= 10 (%16.6)
- Üre konsantrasyonu düşük,
- Kt/V değeri olduğundan yüksek bulunacaktır.
§  Akımı durdurduktan sonra kan almak sorunu çözmez.
2 (%3.3)
5- Anemi kontrolü (Hb hedefte) =
Prof. Dr. H. Zeki TONBUL
N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi
§  Kan akımını 10-20 sn süre ile 50-100 ml/dk’ya azaltılıp
örneğin alınması gerekir.
6- Mineral kontrolü (Ca, P)= 0
7- İnflamasyonun kontrolü= 0
Prof. Dr. Ayla SAN
Anadolu Böbrek Vakfı Başkanı
8- Asidoz kontrolü = 0
AMAÇ
Sizce En Önemli Kalite Kriteri Hangisidir?
(Tek seçenek, n= 60)
Toplam
§  Nefrolog ve diyaliz hekimlerine göre en önemli kalite kriteri hangisidir?
§  Mevcut tıbbi denetim kriterlerine göre hemodiyaliz merkezlerinin durumu?
§  Merkezlerdeki su sistemlerinin durumu?
§  Hasta artış ve mortalite oranları?
§  Çalışan ve bakıma muhtaç hasta oranları ?
§  Damar yolu ?
§  Özel ve kamuya ait merkezlerin karşılaştırması?
n=10
n=60
Kt/V üre
21 (%35)
17 (%34)
4 (%40)
KB kontrolü
14 (%23)
11 (%22)
3 (%30)
AVF oranı
13 (%21.6)
10 (%20)
3 (%30)
Alb> 4 g/dl
10 (%16.6)
10 (%20)
0
2 (%3.3)
2 (%4)
0
p= 0.541 (Pearson Chi-square)
Anketle ilgili bilgiler
Kullanılan Kt/V, % Resirk ve nPCR Ölçümü
§  Anketin yapıldığı tarih= 15 Temmuz-15 Eylül 2013
§  Anket formu gönderilen merkez sayısı= 800
•  spKt/V =
•  e/Kt/V =
§  Ankete katılan merkez sayısı = 74 (%9.2)
§  Özel merkez: 56 (%75.6)
Toplam (n=74)
Özel (n=56)
Kamu (n=18)
45 (%61)
29 (%39)
33 (%59)
23 (%41)
12 (%67)
6 (%33)
p= 0.594 (Fisher’s Exact)
§  Kamu…… : 18 (%24.4)
§  Ankete katılan hasta sayısı = 7204 (tüm hastaların %15‘i) §  Özel merkez: 6305 hasta (%87.5)
§  Kamu … .. . : 898 hasta (%12.5)
•  Resirkülasyon
ölçen =
•  nPCR öçümü
yapan =
§  Anketi cevaplayan hekim:
§  Diyaliz hekimi: 61 (%82.4)
§  Uzman hekim: 13 (%17.6) (Nefrolog 7, İç Hast Uz. 6)
Toplam (n=74)
17 (30)
24 (%32)
7 (%39)
14 (%25)
18 (%24)
4 (%22)
Online:
Özel (n=56)
42 (%57)
Kamu (n=18)
35 (%63)
7 (%39)
P= 0.103 (Fisher’s exact)
Saf su
Deposu olan:
57 (%77)
Endotelin
Filtresi olan:
62 (%84)
40 (%73)
17 (%95)
45 (%82)
17 (%95)
Kimyasal Dez. 66 (%89)
yapan:
49 (%93)
17 (%95)
(Arada fark yok)
Son 1 yıldaki hasta artışı ve mortalite:
§  Hasta sayısındaki net artış = 786 (%12)
- Özel merkezlerdeki artış
= 640 (%11)
- Kamudaki artış
= 146 (%19)
§  Son 1 yılda ex olan hasta sayısı: 517 (%7.1)
- Özel merkezlerde = 458 (%8)
- Kamuya ait merk. = 59 (%6)
Özel ve kamu merkezleri arasında her 3 parametre açısından da fark yok
Kanların alınma zamanı, kan pompası?
Anketle ilgili bilgiler
§  Merkezlerin ortalama hasta sayıları: 97.45 ± 49
Kanların alınması Toplam (n=74)
- Hafta başı =
- Hafta ortası =
p= 0.001
§  Ankete katılan hekimlerin diyaliz tecrübesi:
- 5 yıldan az: 9 (%12)
- 5 yıldan fazla: 65 (%88)
33 (%45)
41 (%55)
Özel (n=56)
27(%48)
29 (%52)
Kamu (n=18)
6 (%33)
12 (%67)
Hastaların Çalışabilme Durumu
§  Düzenli exersiz yapan hasta sayısı :
373 (%5)
§  Bakıma muhtaç hasta sayısı:
984 (%13.6)
§  Çalışan, mesleğine devam eden hasta :
672 (%9.3)
Kan pompası
Durduruluyor =
Yavaşlatılıyor =
22 (%30)
52 (%70)
12 (%22)
44 (%78)
(Çıkış kanı alınırken)
§  Verilerin ait olduğu dönem:
10 (%56)
8 (%44)
§  Merkeze kendi aracı ile gelen hasta sayısı: 600 (%8.1)
r=- 0.30 (Spearman Korelas)
- 01.07.2012 - 30.06.2013 (1 yıl)
Anlamlı
HD’in En Önemli Bileşeni Hangisi?
(Tek seçenek, n=74)
Seçenek
Su Sistemi (Özel ve Kamu):
Diyaliz Hekimi Uzman
n=50
Anemi kontrolü
- Özel merkezlerin: 112.6 ± 43
- Kamudaki merkezlerin: 49.9 ± 33
Çıkış kanı alınma yöntemi ve d. etkinliği
Toplam sonuç Diyaliz Hekimi Uzman Hek
n (%)
n (%)
n (%)
1. Diyaliz süresi
31 (42)
26 (%42.6)
5 (%38.5)
2. Damar yolu
30 (40)
26 (%42.6)
4 (%30.8)
3. Diyalizer
7 (%9.5)
4 (%6.6)
3 (%23)
4. Su sistemi
6 (%8.1)
5 (%8.2)
1 (%7.7)
5. Diyalizat bileşim
0 (%0)
0 (%0)
0 (%0)
Kan örneklerinin hafta başında alınması ile;
(3 günlük aradan sonra)
§ 
Kt/Vüre değeri daha yüksek çıkacaktır
§ 
Kt/Vüre değeri dışındaki hedefleri tutturmak zorlaşacaktır.
§ 
Hb, Albumin ve Na değerleri daha düşük çıkacaktır
§ 
K ve P değerleri daha yüksek çıkacaktır
§ 
Bikarbonat daha düşük çıkacaktır.
(en uzun arada K’un en fazla kaça çıktığı önemli !)
Kalıcı Kateter, Greft, Kanser, Sigara
Toplam (n=74) Özel (n=56) Kamu (n=18)
•  Kalıcı kateteri olan:
682 (%9.5)
563 (%9)
•  Grefti olan:
158 (%2.2)
146 (%2.3) 12 (%1.3)
119 (%13)
•  Kanser tanısı olan:
218 (%2.9)
196 (%3.1) 22 (%2.4)
•  Sigara içen hasta:
1659 (%23) 1400 (%22) 259 (%28)
Kamu ile özel arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık yok
p= 0.319 (Pearson Chi-square)
Diyaliz Merkezleri Kakkında Yönetmelik
Merkezlerin tıbbi denetiminde değerlendirilecek parametreler
52
(%70)
31
30
(%42)
(%40)
Yeni hepatit B ve C bulaş oranları
22
(%30)
7
Yıllık mortalite oranı
6
Kt/V değeri veya üre azalma oranı
Serum albümin düzeyi
Hemoglobin değeri
Serum fosfor düzeyi
18 Haziran 2010 Tarih ve 27615 Sayılı Resmi Gazete
Kaliteli Eğitim Kaliteli Personeli, Kaliteli Personel de Kaliteli Tedaviyi Getirir.
Laboratuvar
Renaliz 48-49
11
Kriterleri Üzerinde Yapılan Anket
Sağlık Bakanlığı Önerileri
Mevcut Tıbbi Denetim Kriterlerine Göre;
(Kt/V üre)
<1.2
Kateterli Hasta Oranı
(68 merkez, hasta= 6467)
1.2-1.4
>1.4
TOPLAM
OCAK-HAZİRAN
TEMMUZ-ARALIK
Özel Merkez (n=51)
Kamu (n=17)
(Hasta: 5659)
(Hasta: 808)
§  Kalıcı kateterli hasta oranımız düşük (%9.5) olup,
P değeri
K/DOQI hedeflerine (<%10) uygundur.
§  Kt/V <1.2 :
%6.7
%7.6
p=0.94
Diyaliz süresi 3 aydan kısa olan hastalar dikkate alınmaz.
§  Hb <11 g/dl :
%26
%33
p=0.42
yüksektir, ancak kateter çoğu vakada tıbbi zorunluluk
Diyaliz sonrası kan örneği, kan akım hızı 100 ml/dk’ya azaltıldıktan
15 saniye sonra alınır.
§  Hb < 10 g/dl :
%12
%15
p=0.64
diabetik, yaşlı ve eski hastaların artması, KKY, kanser gibi).
§  Fosfor >5.5 mg/dl
%26
%15.8
p=0.002
§  Fosfor > 6.5 mg/dl:
%8.5
%8
p=0.37
§  Albumin <3.5 g/dl :
%9.5
%16
p=0.034
Kt/Vüre, Daugirdas 2 formülü ile hesaplanır.
6 aylık dönemdeki tüm ölçümlerin ortalaması alınır.
Kt/Vüre değeri 1.2’nin altında olan hasta oranı % 30’un altında
olmalıdır.
§  Kalıcı kateter maliyeti ve komplikasyonları AVF’e göre
nedeniyle takılmaktadır (diğer damar yollarının bitmiş olması,
§  Bu nedenle merkezin kalitesini yansıtan bir kriter
olarak değerlendirilmemelidir.
§  Aksi taktirde bu tip hastalara kimse sahip çıkmayacaktır.
Özel merkezlerde hiperfosfatemi, kamuda ise hipoalbuminemi daha fazla
(Hemoglobin)
<10
10-11
11-12
Sonuçlar:
Tıbbi Denetim Parametreleri İçin
Yaptırımlar
>12
OCAK-HAZİRAN
TEMMUZ-ARALIK
Uyarılır
Kan örneği diyaliz öncesi alınır.
2 ÖLÇÜT HEDEFİN DIŞINDA
Yeni hasta alımı 3 ay
süreyle durdurulur
≥3 ÖLÇÜT HEDEFİN DIŞINDA
Yeni hasta alımı 6 ay
süreyle durdurulur
(Fosfor kontrolü)
>6.5
YILLIK MORTALİTE > % 20
TOPLAM
OCAK-HAZİRAN
UYARI
TEMMUZ- ARALIK
- Yeni hasta alımı durdurulur
- İnceleme yapılır
- Gerekirse faaliyetine son verilir
Fosfor düzeyi 5.5 mg/dl’nin üzerinde olan hasta oranı % 40’ın,
6.5 mg/dl’nin üzerinde olan hasta oranı % 20’nin altında olmalıdır.
(Albumin)
3.5-4.0
§ 
Merkezlerin sadece üçte birinde resirkülasyon ölçümü yapılmaktadır.
§ 
Aylık kanların alınma zamanı ve kan alma yönteminde standart yok.
§ 
Merkezlerin yaklaşık yarısı hafta ortası, yarısı da hafta başında kan alıyor.
§ 
Diyaliz çıkış kanı; yanlış olarak, genelde merkezlerin %30’unda, kamudakilerin
§ 
Merkezlerin hala çoğunda (%77) saf su deposu var. (%57 online?)
§ 
Merkezlerin %84’ünde endotoksin filtresi mevcut ve su hatlarına kimyasal
>4.5
TOPLAM
Sonuçlar:
§ 
Hasta sayısında yıllık ortalama %12’lik artış mevcut.
§ 
Yıllık mortalite oranları düşük (%7).
§ 
Bakıma muhtaç hasta oranı %13, çalışan ise %9.3
§ 
Kalıcı kateterli hasta oranımız batı ülkelerine göre hala daha iyi düzeydedir (%9.5)
§ 
Kanserli hasta oranı %3.
§ 
Hastaların yaklaşık dörtte biri sigara kullanıyor.
§ 
Diyaliz yeterliliği çok iyi olup, merkezlerin %93’ünde Kt/V değeri hedef düzeydedir.
§ 
Merkezlerin tamamı mevcut denetim kriterlerini sağlıyor.
§ 
Hb’ni 10 g/dl’nin altında olan hasta oranı %12.
§ 
Hastaların dörtte birinde fosfor 5.5 mg/dl’nin üzerinde.
§ 
Özel merkezlerde hiperfosfatemi, kamuda ise hipoalbuminemi daha fazla (özel
merkezlerde yemek!)
FAALİYETİNE SON VERİLİR
Damar Erişim Yolu Tipinin Prognoza Etkisi
3.0-3.5
Merkezlerin çoğu (%61) spKt/V’yi kullanmaktadır.
dezenfeksiyon yapılıyor (%89).
Sağlık Bakanlığı Önerisi ve Yaptırımlar
<3.0
§ 
ise çoğunda (%56) kan pompası durdurularak alınıyor
(Kt/V olduğundan yüksek!)
Diyaliz öncesi hemoglobin düzeyi 10 gr/dl’den düşük hasta oranı
% 25’in, 11 gr/dl’den düşük hasta oranı % 40’ın altında olmalıdır.
5.5-6.5
En önemli kalite kriterleri olarak; solüt klirensi (Kt/Vüre) KB kontrolü ve AVF
oranı görülmektedir.
6 ay
3.5-5.5
Diyaliz süresi ve damar yolu hemodiyalizin en önemli bileşeni olarak
§ 
görülmektedir.
BİRDEN FAZLA ÖLÇÜT HEDEFİN DIŞINDA
<3.5
§ 
TOPLAM
TÜM NEDENLERE BAĞLI MORTALİTE
İNFEKSİYONA BAĞLI MORTALİTE
§  Sağlık Bakanlığının denetim kriterleri klavuzlara ve ülkemiz
gerçeklerine uygun hale getirilmelidir.
*
OCAK-HAZİRAN
Öneriler:
§  Denetimlerde öncelikli olarak, anketimizde de en önemli kalite kriteri
TEMMUZ-ARALIK
*
olarak gösterilen, solüt klirensi (Kt/V) dikkate alınmalıdır.
§  Bunun için, kan alma ve laboratuvar ölçüm standartları sağlanmalıdır.
§  Kt/V dışındaki diğer parametreler (Hb, Alb, P vs) beslenme alışkanlığı
§  Merkezler arasında sağlıklı karşılaştırma yapabilmek için; mortalite
ve komorbid durumlardan etkilenir.
oranı, damar yolu gereksinimi ve Epo kullanım oranını etkileyecek
komorbid durumlar (diabet, kanser vs) yaş ortalamaları ve diyaliz
süreleri (yıl) gibi faktörler mutlaka dikkate alınmalıdır.
Diyaliz öncesi serum albümin düzeyi 3.5 gr/dl’den düşük
hasta oranı % 25’in altında olmalıdır.
Astor BC, et al. JASN 2005:16:1449-55
Polkinghorne KR et al. JASN 2004;15 477-86
Öneriler:
(Hepatit serolojisi)
K/DOQI 2006 KILAVUZU
Altı aylık dönemde, yeni hastalar hariç HBsAg (+) ve
anti-HCV (+) hasta oranındaki artış % 5’in altında olmalıdır.
§  Bunlar dikkate alınmadan belirlenen kriterler ve bu
kriterleri esas alan SGK ödemesi tıbben ve hukuken
Kalıcı vasküler giriş yolu olarak tünelli/kaflı kateter
kullanım oranı % 10’dan az olmalıdır.
uygun olmayacaktır.
§  KB ve volüm kontrolü ankette 2. önemli kalite kriteri
olarak gösterilmektedir. Diyaliz süresi ise diyalizin en
önemli bileşeni olarak belirlenmiştir.
DOPPS II VERİLERİ
§  Bu yüzden uzun diyaliz özendirilmeli ve seans ücreti
saat üzerinden belirlenmelidir (denetim zorluğu!).
§  Son söz olarak; ülkemizde diyalizin kalitesi Batı ülkeleri
düzeyinde olup, özel ve kamu arasında da farklılık
bulunmamaktadır.
Port FK, et al. Clin J Am Soc Nephrol 2006;1:246-55
Mevcut Tıbbi Denetim Kriterlerine Göre;
(68 merkez, n= 6467)
H.oranı (%)
§  Kt/V’si 1.2’ nin altında olan :
%6.8
< %30
§  Hb düzeyi 11 g/dl’nin altında olan:
%27
<%40
§  Hb düzeyi 10 g/dl’nin altında olan :
%12.5
< %25
§  Fosforu 5.5 mg/dl’nin üzerinde olan:
%25
<%40
§  Fosforu 6.5 mg/dl’nin üzerinde olan:
%8.5
<%20
§  Albumini 3.5 g/dl’nin altında olan :
%10
<%25
§  Yıllık mortalite
%7.1
<%20
:
HD Hastalarında Damar Erişim Yolu
(Prevalan hastalar: TR vs DOPPS)
SB Hedefi (%)
SB Diyaliz Bilim Kurulu Önerileri
•  Üç kriter belirlenmiş ve her birine 10 puan verilmiş<r. 100
1) Kt/V değeri %65’in alDnda olan hasta oranı: 84
%15’den azsa 10 puan, %20’den fazla ise 0 puan 70,7
75
TR
DOPPS
% 50
25
%10’dan azsa 10 puan, %15’den fazla ise 0 puan 3) Yaşı >65 olan hasta oranı ve/veya 18,2
9,3
2,7
0
Tünelli
kateter
2) Kateterli hasta oranı: AV fistül
10,5
AV graft
4 0,6
Diğer
Türk Nefroloji Derneği 2009 Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Böbrek Hastalarında Diyet ve Sıvı Takibi Tedavinin İlk Basamağını Oluşturur.
diyaliz süresi >10 yıl olan hasta oranı (komorbidite): %35’den fazla ise 10 puan, %35’den düşükse 0 puan •  Kt/V ve komorbiditenin etkisi %40, kateterin etkisi %20 Renaliz 48-49
12
Dirençli Hipertansiyonda Renal Denervasyon ve Baroreseptör
Stimülasyonu Ev Hemoduyalizi/Vasküler Giriş
Diyalizde Kalite Kriterleri
Ev Hemodiyalizi ile Merkez
Hemodiyalizinin Karşılaştırılması
Karotis baroreseptör stimulasyonu
Beyin
Otonom Sinir sistemi
Sempatik aktivite inhibisyonu
Parasempatik aktivite artışı
Doç. Dr. Ayşe SAATÇİ YAŞAR
Atatürk Eğitim ve Araştırma
Hastanesi
Kardiyoloji Kliniği
Kalp
Damarlar
Kalp hızı
Azalır
vazodilatasyon
Ev HD (n=136) Merkez HD (n=199) 77.0±25.9 66.6±27.7 0.001 Fiziksel 73.6±35.6 58.5±46.4 0.001 Emosyonel 0.01 SF-36 (Yaşam kalitesi) Fiziksel fonksiyon Böbrekler
diürez-natriürez
renin azalır
Artmış kan basıncı düşer
Afterload azalır, myokardiyal iş yükü ve oksijen
tüketimi azalır,
nörohumoral uyarı azalır, venöz kapasite artar
2 Rol kısıtlamaları p değeri 74.1±36.7 62.5±45.8 Sosyal fonksiyon 80.7±23.2 74.8±27.0 0.03 Mental sağlık 71.8±20.9 65.0±24.8 0.008 Vitalite 71.4±21.6 65.7±24.5 0.03 Ağrı 77.7±24.4 68.1±30.1 0.003 Genel sağlık algısı 64.2±22.8 52.1±25.9 0.0002 Ng, Maria; et al. Cardiology in Review. 19(2):52-‐57, March/April 2011. Baroreseptör aktivasyonun kullanılabileceği klinik durumlar
} 
} 
DM’si olmayan hastalarda SKB ≥160 mmHg
Tip II DM’li hastalarda SKB ≥150 mmHg
olanlarda uygulanabilen güvenilir bir yöntemdir.
} 
} 
}  
}  
}  
}  
}  
Kalp yetmezliği
Aritmi
Kronik böbrek hastalığında
progresyonu yavaşlatma
Renal arterlerde sertliğin
azaltılması
• 
• 
• 
Sekonder hipertansiyonu olmayan
Biri diüretik olmak üzere 3 veya daha fazla antihipertansif
ajan alan hastalardan;
• 
29 hasta
Ortalama yaş: 51.7±8.3
İşlem öncesi ortalama sistolik kan basıncı: 177.3 ±16.8
mmHg
İşlem öncesi ortalama diastolik kan basıncı: 97.5 ±12
mmHg
Prosedür süresi: 40-45 dakika
İşlem sırasında; 5 hastada renal arter spazmı
( 1 hastada nitrogliserine dirençli
ve kan akımını bozan)
1 hastada semptomatik hipotansiyon
12 ayda; sistolik kan basıncında 24 ±5 mmHg
diastolik kan basıncında 13 ±4 mmHg düşme
Uygun anatomi
}  
}  
}  
Renal arterde önemli hastalığın
veya akımı sınırlayan tıkanıklıkların
olmaması
Hedeflenen bölgede çapın ≥ 4 mm
ve uzunluğun ≥ 20 mm olması
Daha öncesinde renal anjiyoplasti,
renal stent veya aortik greft
uygulanmamış olması
CVRx yerleştirme için kontrendikasyonlar
•  
•  
•  
•  
Karotid arterlerde >%50 darlık
Ortostatik hipotansiyon
Atrial fibrilasyon
Kalp kapak hastalıkları
•  
•  
•  
•  
Sekonder hipertansiyon varlığı
Diyaliz
Gebelik
Daha önce yerleştirilmiş elektronik
alet varlığı
Vasküler Giriş Hilton Otel, Ankara 20 Eylül 2013 Dr. Müjdat YENİCESU Ulusal Damar Yolu Kullanımı Kılavuzları Ercan Ok
Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Nefroloji B.D.
İzmir
•  Clinical pracCce guidelines for vascular access. AJKD, 48 (1): S176-‐
S247, 2006. •  Fistula first naConal vascular access improvements iniCaCve. 2007 . (www.fistulafirst.org) •  Hemodialysis clinical pracCce guidelines for the Canadian Society of Nephrology. JASN 17: S1-‐S27, 2006. •  Clinical pracCce guidelines vascular access for hemodialysis. UK Renal AssociaCon Final Version 5.01.11, 2011 EV HEMODİYALİZİ
Jeneratör
DAMAR YOLU 20 Eylül 2013
• Kronik böbrek hastaları için yaşam yoludur, • Cerrahlar için fistül yapmak_r, • Katater desteği veren disiplinler için kateter takmak_r, • Nefrologlar için bir kültürdür. Ülkemizdeki ilk ev hemodiyalizi hastaları (n=185)
Sol kol AVF girişimleri başarısız olan bir olguda sağ SCV tünelli hemodiyaliz kateteri uygulaması. §   >%90’ında makine yatak odasında; su sistemleri genellikle banyoda
§   Aylık laboratuar sonuçlarla nefrolog değerlendirmesi
§   Üç ayda bir ev ziyareti
§   Düzenli su analizleri
§   %55’i aktif olarak çalışıyor
§   Biri 16, diğeri 30 haftalık iki gebe hasta
Bir yılı tamamlayan ev hemodiyalizi hastaları (n=93)
Fosfor (mg/dl)
}  
İşlem sonrası hastanın
tüm antihipertansif
ilaçlarına devam edilir.
Bazal
12.ay
p
5.3 ± 1.5
4.4 ± 1.1
<0.001
0.003
Fosfor bağlayıcı kullanımı (%)
Hemoglobin (g/dl)
89.7
10.7
11.3 ± 1.4
11.2 ± 1.3
0.82
49.4
19.5
0.03
Eritropoetin kullanımı (%)
HİPERTANSİYON
TEDAVİSİNDE
Bir yılı tamamlayan ev hemodiyalizi hastaları
(n=93)
Barorefleks Stimulasyon
Bazal
12.ay
p
114.9 ± 15.2
<0.001
eKt/V
1.4 ± 0.3
2.1 ± 0.7
<0.001
Giriş kreatinin (mg/dl)
9.1 ± 2.1
7.7 ± 1.6
<0.001
70.9 ±12.9
72.3 ± 13.4
0.003
nPCR
1.0 ± 0.1
1.2 ± 0.1
<0.001
Sistolik KB (mmHg)
129 ± 18
128 ± 18
0.81
77 ± 11
77 ± 11
0.66
44.2
14.1
0.01
Antihipertansif kullanımı
(%)
Karotis sinüslerdeki baroreseptörler;
•  
•  
•  
•  
•  
Mekanik sensörlerdir
Damar duvarı gerginliğini algılar; algılanan gerim glossofarengeal sinir ile dorsal
medulladaki nukleus traktus solitariusa-algı merkezi- iletilir
Sinyaller kaudal ventrolateral medullaya-cevirici merkez- iletilir ve inhibitör sinyaller
olarak rostral ventrolateral medullaya-koordine edici merkez- ulaştırılır
Hipotalamik inhibitör sinyaller ile birlikte perifere sempatik aktiviteyi inhibe edici
uyarılar gider
Kalp, böbrekler, damarlar, surrenal bezlere inhibitör uyarılar ulaşır.
Papademetriou V, et al. Int J Hypertens 2011
TND 2011 verileri 86.3 ± 9.0
Diyastolik KB (mmHg)
Dr Ülver Boztepe Derici
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD
Kronik hemodiyaliz olgularımızın DY dağılımı İşlenen kan hacmi (L)
Kuru ağırlık (kg)
Ev Hemodiyalizi ile Merkez Hemodiyalizinin
Karşılaştırılması
Yaş (yıl) Cinsiyet (%) HD süresi (ay) Diyabet (%) Hemodiyaliz amaçlı sürekli bir damar yolu oluşturulmasında başarı hemodiyalizci nefrolog ile damar yolunu oluşturacak hekim arasında diyaloğu gerekLrir. Ev HD (n=136) Merkez HD (n=199) p değeri 43.4±12.1 44.0±11.8 0.69 33.1 34.2 0.83 57±48 59±40 0.56 13.2 14.6 0.73 Mini mental test 26.3±4.1 24.1±4.2 <0.001 Anksiyete 4.5±3.8 6.1±4.6 0.005 Depresyon 4.3±3.9 5.8±5.0 0.002 Kateter kullanımında düz ve ters bağlama sırasında resirkülasyon Normal/Düz bağlanS Ters bağlanS Yüksek Riskli Hastalara Kontrastlı Tetkikler Yaptırırken Dikkatli Olmalıyız.
Renaliz 48-49
Diyaliz ve Egzersiz/Psikolojik Sorunlar/Etik ve Hukuksal Sorunları
Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Hemşirelerinin Stres Düzeylerinin Karşılaştırılması
Hasta Onamı Delirium: Tedavi
DİYALİZ VE EGZERSİZ Hasta Hakları Yönetmeliği (Resmi Gazete: 01.08.1998 tarih ve 23420 sayı) Tedavinin belirleyicileri
   Davranış bozukluğu var mı?
   Güvenli diyaliz sorunu?
Altta yatan nedene yönelik
Haloperidol
   Hafif
0.5-2 mg po veya im
   Orta
2-5 mg
   Ciddi
5-10 mg
Midazolam, klordiazepoksid
   Doz %50 azalt, solunum depresyonu !
  
  
  
  
• 
• 
• 
• 
• 
Dr. Gökhan Nergizoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD • 
Egzersiz Nerede ve Nasıl? Diyaliz günü gözlem alCnda F
İ
T
T Diyalizin ilk saatlerinde   
Sıklık İntensity Yoğunluk Time Zaman Tıbbi müdahalelerde hastanın rızası gerekir. Hasta küçük veya mahcur ise velisinden veya vasisinden izin alınır. Hasta, sağlık durumunu, kendisine uygulanacak Ubbi işlemleri, bunların faydaları ve muhtemel sakıncaları, alternaTf Ubbi müdahale usulleri, tedavinin kabul edilmemesi halinde ortaya çıkabilecek muhtemel sonuçları ve hastalığın seyri ve neTceleri konusunda sözlü veya yazılı olarak bilgi istemek hakkına sahipTr. Kanunen zorunlu olan haller dışında ve doğabilecek olumsuz sonuçların sorumluluğu hastaya ait olmak üzere; hasta kendisine uygulanması planlanan veya uygulanmakta olan tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını istemek hakkına sahipTr. Bu halde, tedavinin uygulanmamasından doğacak sonuçların hastaya veya kanuni temsilcilerine veyahut yakınlarına anlaUlması ve bunu gösteren yazılı belge alınması gerekir. Bu hakkın kullanılması, hastanın sağlık kuruluşuna tekrar müracaaUnda hasta aleyhine kullanılamaz. Bilgi ve Belgeleri Kayda Geçirme ve Saklama Yükümlülüğü Psikiyatriste Hangi Hastaları
Yönlendirelim?
İnterdiyaliFk günde, evde Frequency 13
Diyalizde Kalite Kriterleri
•  Hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasıtası ile inceleyebilir ve bir sureTni alabilir. SDBY + depresyon veya
demans
dışındaki hastalıklar
   Alkolizm, ilaç bağımlılığı
   Şizofreni ve diğer psikozlar
   Anksiyete ve kişilik
bozuklukları varlığında
Type Tip HEMODİYALİZ VE PERİTON
DİYALİZİ HEMŞİRELERİNİN
STRES DÜZEYLERİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI
SONUÇLAR
Diyaliz hastalarında psikiyatrik hastalık sıklığı oldukça fazla
Bazıları kötü yaşam kalitesi ile ilişkili
Mortalite riski artışı söz konusu
Morbidite ve özellikle hospitalizasyonla ilişki
  
  
  
  
  
  
  
UZM.AYTEN KARAKOÇ
Hastaların mümkünse önleyici tedavi, değilse
uygun şekilde tedavisi ile morbidite ve mortaliteyi
azaltacaktır.
Gerekli hastalarda ilgili uzmandan destek
ESAS HEDEF KALİTELİ DİYALİZ
Kas güçlendirme egzersizleri DİYALİZDE ETİK VE HUKUKSAL SORUNLAR BAĞCILAR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DİYALİZ ÜNİTESİ EĞİTİM HEMŞ.
TNDTHDERNEĞİ YÖNEYİM KURULU ÜYESİ
Mayıs –Temmuz 2012 tarihlerinde gerekli izinler alınarak yapılan bu çalışmanın amacı: •  
•  
•  
HD ve PD hemşirelerin stres düzeylerini belirlemek,
Bireysel ve örgütsel değişkenlerle stresi incelemek,
HD ve PD hemşirelerini stres belirtileri açısından karşılaştırılmaktır.
MATERYEL VE METOD
DOÇ.DR.BİROL DEMİREL GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ADLİ TIP ANABİLİM DALI Hem oturur, hem yatar pozis •  
Hemodiyaliz hemşiresi 150
•  
Periton diyaliz hemşiresi 84
•  
Toplam hemşire 234
•  
•  
Sosyo-Demografik Bilgi Formu
Stres Belirtileri Ölçeği kullanılmıştır.
•  
Verilerin analizinde Student-t testi, Mann-Whitney U
testi, Kruskal Waillis Testi uygulanmıştır
Depolamak için yer Taşıma için personel Sürdürülebilir programlar Comb Chart Egzersiz profesyoneli İntradiyaliPk egzersiz Yeterli fiziksel koşullar ETİK Egzersiz programları Diyaliz tedavi ekibinin desteği Bireysel reçete Ekonomik destek •  Çeşitli meslek kolları arasında, tarafların uyması veya kaçınması gereken davranışlar bütünü. Hasta yaşı HUKUK Hekim ne yapabilir? Hastanın fiziksel akFvitesi sorgulanmalı, olası engeller gözden geçirilmeli Eğer düşük ise yürüyüş vb akFviteleri arNrması yönünde cesaretlendirmeli •  Toplumu düzenleyen ve devleTn yapUrım gücünü belirleyen yasaların bütünü. EğiFm materyalleri sağlamalı Uzman bir profesyonele ulaşmasını kolaylaşCrmalı SONUÇ
Diyaliz Uygulamalarının ETk ve Hukuka Uygunluğunu Sağlayan Koşullar Doç. Dr. Kültigin Türkmen
Erzincan Üniversitesi Nefroloji B.D.
• 
• 
• 
Uygulamayı yapan sağlık personelinin yetkili olması, Hasta onamı, Bilgi ve belgeleri kayda geçirme ve saklama yükümlülüğü, •  Adalet ve eşitlik ilkesi, •  Yararlılık ilkesi, Uygulamayı Yapan Sağlık Personelinin Yetkili Olması Hakkında Yönetmelik Diyaliz Merkezleri (Resmi Gazete: 18.06.2010 tarih ve 27615 sayı 14.02.2012 tarih ve 28204 sayı) Uygulamayı Yapan Sağlık Personelinin Yetkili Olması • 
• 
• 
SerTfikalı Uzman Tabip SerTfikalı Tabip SerTfikalı Hemşire Bağışlayacağınız Her Organ Bir Hayatı Yeniden Filizlendirecektir.
•   Sonuç olarak, HD ünitelerinde çalışan hemşirelerin stres düzeyleri PD
hemşirelerine göre daha yüksektir
•   Çalışmamızda HD grubunda orta yaşta ve evli olanlarda
•   PD grubunda genç yaşta ve bekar olanlarda daha yüksek stres düzeyi
bulunmuştur
•   Her iki grubun da büyük çoğunluğu kadınlardan oluşmaktadır.
•   Mesleki eğitimlere katılım ise PD hemşirelerinde daha fazladır
•   Mesleki eğitimlere katılım, PD hemşirelerinin stresi algılama ve baş etme
becerilerini olumlu etkiliyor olabilir. Dolayısıyla bu durum, PD hemşirelerinin stres
düzeylerinin daha az olmasını açıklayabilir.
•   PD hemşireleri ile karşılaştırıldığında,HD hemşirelerinin hastalarla daha sık yüz
yüze olmalarının,
•   Hastada görülebilecek akut sağlık problemleri ile baş etme zorluklarının
•   Fiziksel enerji gerektiren hasta bakım ve takibi yapmalarının etkili olduğu
düşünülmektedir. •   İki grubunda çoğunluğunun deneyimli ve lisans- lisans üstü eğitimli kişilerden
oluşmasının alana özgü bilgi ve beceri gerektiren, yoğun iş yükü ve ağır çalışma
koşulları olan diyaliz hemşireliği açısından avantajlı bir durum oluşturduğu
düşünülmektedir
Renaliz 48-49
14
Pediyatrik Hastalarda, Yaşlılarda Hemodiyalizin Kalite Yönünden Değerlendirilmesi / Hemodiyalizde Beslenme
Diyalizde Hipertansiyon ve Kuru Ağırlık Kavramı/ Yoğun Bakımda Diyaliz
Diyaliz tedavisi ve ilişkili sorunlar
Pediyatrik Hastalarda
Hemodiyalizin Kalite Yönünden
Değerlendirilmesi
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Kardiyovasküler hastalık
Damar giriş yolu problemleri
Malnutrisyon
Nörolojik problemler ve bilinç değişiklikleri
Yaşam kalitesi
Fiziksel yetersizlik
GIS problemleri
Damar giriş yolu problemleri
• 
• 
• 
Yaşlı hastaların damarları kırılgan ve
aterosklerotiktir
Fistül olgunlaşması yavaştır
Kan akımı yetersizdir
• 
• 
• 
Hedefler
Yeterli büyüme
KB kontrolu,
KVH’tan
Korunma
Hedeflenen kuru
ağırlık
Okula devam
edebilmesi
• 
• 
• 
Ekstrasellüler sıvı hacmi artışı
RAAS aktivasyonu
Sempatik aktivite artışı
Endotel Disfonsiyon
Arteriyel kompliansta azalma
Arteriyel kalsifikasyon
Hücreden içi kalsiyum artışı
Önceden olan primer hipertansiyon
Diyalizde hipertansiyon sıklığı
• 
• 
• 
Diyalize yeni başlandığında %80-90
Hemodiyaliz %50-82
Periton diyalizi %30
Diyalizde hipertansiyon tedavisi Tuz kısıtlaması Agarwal.Am J Med 2003:115:291
Zucchelli,Semin Nephrol
1988:8:163
Mitsnefes M. Am J Kidney Dis
2005:45:309
Ultrafiltrasyon ve kuru ağırlığa indirme Diyalizat sodyum değişikliği Diyaliz sıklık An<hipertansif tedavi Kuru Ağırlık 1967-Thomson
Ultrafiltrasyon sırasında kan basıncı hipotansif seviyelere düşmektedir Kuru ağırlığında olan hasta
1980Heenderson
Hastanın semptoma<k olmayacağı diyaliz seansı tanımı Prediyaliz normotensiftir
1996-Charra
Diyaliz bi<minden diğer seansa kadar normotansif kalma durumu 2009-Agrawal
Diyaliz sonrası tolere edilen en düşük kilo ve hipovolemi ve hipervolemi bulgularının olmaması İdeal hidrasyon durumu Sıvı yükü bulguları yoktur
• 
• 
DİYALİZ HASTALARINDA BESLENME
Shroff R.
Ateroskleroz, KVH riskinde artma İntradiyalitik hipotansiyonu olmaz
Sonuç
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nefroloji Bilim Dalı
Çocuklarda on-line HDF
Antihipertansif tedavi almamaktadır
Prof.Dr. İbrahim KARAYAYLALI
Klinik değerlendirme
Biokimyasal belirteçler: BNP ve ANP’de
artış
İnferior Vena Cava çapı <11.5 mm/m2
Bioelektrik impedans analizi
Orta ve büyük çaplı
üremik toksinler
temizlenemez
Diyalizde hipertansiyon mekanizmaları
DİYALİZ HASTALARINDA
BESLENMEDE KALİTE
ve
BESLENME DURUMUNUN
DEĞERLENDİRİLMESİ
Vasküler yol
Geleneksel haftada 3 kez, 4’er saat
yapılan HD tedavileri çocuklarda yeterli
büyüme ve gelişmeyi sağlamamakta,
kardiyovasküler hastalık gelişimi
açısından riskler taşımaktadır.
Fischbach M, 2001, 2004
• 
• 
- Ağız bakımı ve vucut temizliği
- Pozisyon verme, sırt masajı
- Oksijen tedavisi
- Hidrasyon ve yeterli beslenme
- Ağrı tedavisi
- Deliryum tedavisi
Pediatr Nephrol, 2011
• 
• 
Prof. Dr. Siren Sezer
Başkent Üniversitesi Nefroloji BD
Multivitamin desteği
Serum HCO3<22 mEq/L à antiasidoz
tedavi
Gerekirse enteral beslenme desteği
İntradiyalitik parenteral beslenme
desteği
• 
• 
Diyaliz tedavisine başlamama kararı
Diyaliz tedavisini sonlandırma kararı
Tedavi reddi
Karar verme yeteneği olmayan yaşlı hastanın tedavisinde ailenin istemleri
Çok yaşlı hastada yaşam kalitesi korunuyor ise diyaliz önerilmelidir
Ancak hasta için ölüm sürecini uzatıyorsa ısrar edilmemelidir
Prognozu iyi olmayan yaşlı hastaların diyalizden yarar sağlayıp sağlamayacağını
değerlendirmek amacıyla belli bir süre tedavinin uygulanmasını önermek etik ve en
akılcı yoldur
Diyalize alma ve durdurma kararında;
- Hasta prognozu hakkında bilgilendirme yapılmalı
- Hasta ve ailesi ile ortak karar verilmeli
- Bilgilendirilmiş onay veya red formu imzalatılmalı
Diyalizi durdurma kararı verilen hastada palyatif tedavi uygulanmalıdır
• 
Hedeflenen kuru
ağırlığa ulaşılması
Hastanın yaşam kalitesini yüksek tutmak için
damar yolu iyi korunmalı
Hipotansiyon ve hipovolemiden kaçınılmalı
Kuru ağırlıkları yakın izlenmeli,
dehidratasyondan sakınılmalı
Diyaliz tedavisi-Etik sorunlar • 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Malnutrisyon laboratuvar parametreleri
- serum albümin
- prealbümin
- transferrin
1,2 gr/kg/gün proteinli
30-35 kcal/kg/gün enerji içeren diet
Çocuk hemodiyaliz hastalarında hedeflenen değerler
Başarılı bir HD için esastır.
AV fistül
Tünelli santral venöz kateter
Sentetik AV graft
• 
Malnutrisyon Dr. Aysun Karabay Bayazıt
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı, Adana
• 
• 
• 
• 
DİYALİZDE HİPERTANSİYON, KAN
BASINCI KONTROLÜ, KURU AĞIRLIK
KAVRAMI VE KALİTE KRİTERLERİ
KOL ÇEVRESİ ÖLÇÜMLERİ
Yoğun Bakımda Diyaliz
Uygulamaları ve Kalite
Kriterleri
Deri kıvrım kalınlığı
Orta-üst kol ve kas çevresi
OKKÇ: OKÇ (cm) – 3.14 DK(cm)
LBM göstergesidir.
OKKÇ <185 mm orta
<160 mm ciddi malnutrisyon
Malnütrisyonu önlemeli veya düzeltmeli
Üremik komplikasyonları azaltmalı veya önlemeli
Kardiyovasküler komplikasyonları engellemeli
Elektrolit dengesini korumalı
Metabolik asidozu engellemeli
Normovolemiyi sağlamalı
Yeni hedefler tanımlanana kadar
130-160/80-100 mm/Hg güvenilir bir
aralıktır.
Hedef ne olursa olsun strateji tuz ve
su dengesini korumak olmalıdır
KBY PEW Klinik Tanı Kriterleri
n 
Pediatrik K-DOQI Kılavuzu
Malnutrisyonu değerlendirmede
n 
Serum albumin
Boy uzunluğu
Kuru ağırlık
Orta kol çevresi
Cilt altı yağ dokusu kalınlığı
Süt çocuğunda baş çevresi gelişimi
Yükseklik Z-skoru
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
n 
Serum Biyokimya
–  Albumin < 3.8 g/dl (Bromcresol Yeşili)
–  Prealbumin (Trans thyretin) < 30 mg/dl
(kronik diyaliz hastalarında)
–  Serum kolesterol < 100 mg/dl
Vücut kitlesi
–  VKI < 23
–  3 ayda %5, 6 ayda % 10’dan fazla
istenmeyen kilo kaybı
–  Total vücut yağı < % 10
• 
• 
• 
• 
• 
n 
Konservatif tedavi
Yaşam süresi kısıtlı, eşlik eden hastalıkları fazla olan hastalarda tercih edilebilir
Anemi tedavisi
Ca-P dengesinin sağlanması
Nutrisyon dengesinin sağlanması
• 
• 
• 
• 
• 
1 yıllık yaşam süresi
Diyalizde %85
Konservatif tedavide %70
• 
Murtagh et al, ndt, 2007
Tedavi
Antisitokin
tedavi
Antiinflamatuar
ve antioksidatif tedavi
Asidoz ve aneminin düzeltilmesi,
vitamin desteği
Uygun enerji ve protein alımı
Stenvinkel et al. Semin Dial Nov 2004
• 
• 
Yaşlı hastada HD, diğer diyaliz
yöntemlerinden daha çok tercih
edilmekte
Her 2 yöntemde de hasta survisi
benzer
Periton diyalizinde (PD) tecrübeli olan
merkezlerde PD başarısı yüksek
• 
• 
• 
• 
• 
Bazı yayınlarda ise PD de mortalite daha
yüksek
Damar giriş yolu sorunları olan, kardiyak
kapasitesi düşük hastalarda PD ön planda
Kendi başına diyaliz yapamayan, zihinsel
fonksiyonları bozuk hastalarda HD ön
planda
– 
– 
n 
n 
n 
n 
Cosentino ve ark.(Nephrol Dial Transplant 1994,9(4):179) 363 kritik hastayı incelemiş; yoğun
bakıma alınma ve RRT arasındaki zaman aralığı mortalite riskini getirmiş
BEST çalışma gurubu üre ve kreatinindeki değişimleri ve diyalize başlama zamanına göre
hastaları sınıflamış ve BUN değişikliği ölüm oranını belirleyici bulunmamış zaman aralığı iki
katı artarak etkili bulunmuş (erken; %59,geç; %62.3, daha geç->5gün; %72.8)
Diyalize başlama kriteri: Sıvı dengesi
• 
Cr, ↓ PO4, K+, Üre ↓
Serum insülin like growth faktör 1
<300 ng/ml
Diyet değerlendirmesi
–  Düşük protein alımı(UNA)
–  PCR
IDPN = IntraDialytic Parenteral
Nutrition
= diyaliz sırasında parenteral
nütrisyon verilmesidir.
Diyalizin sıklığı ve süresi: haftada 3 kez 4 saat
IDPN’nin yüksek osmolaritesi damlama
bölmesinde yüksek miktarda kanla dilue
edilmesinden dolayı tolere edilmektedir.
IDPN hemodiyaliz alanlarda uygulanır.
IDPN sıklıkla amino asitler, glukoz, ve lipidleri
içerir.
Vitamin, eser element, ve karnitin ilavesi faydalı
olablir.
Sonuç
n 
Diyaliz modalitesi seçimi
• 
4 kategoride değerlendirilmeli:
İştah , yiyecek alımı , enerji tüketimi (EE)
Vucut kitlesi ve kompozisyonu
Laboratuar tetkikleri
Nutrisyonel skorlama
•  SGA
•  DMS
•  MIS
Biyokimyasal Analiz
–  Albumin <4.0 g/dl ?
–  Serum bikarbonat < 22 mM
–  Serum kolesterol < 150 mg/dl
–  Transferrin < 200 mg/dl
–  Prealbumin < 30 mg/dl
Yaşlı hastada son dönem böbrek hastalığı oranları
Son dönem böbrek hastalığı riski yaş ilerledikçe artıyor
Türk Nefroloji Derneği verilerine göre renal replasman tedavisi alan hastaların
%35 i > 65 yaş
Yoğun Bakıma Yatış ve RRT Alınma Zamanını Esas Alan Çalışmalar
• 
Beslenme Durumunun Değerlendirilmesinde Laboratuar
Doç. Dr. Elif Arı Bakır
Dr. Lütfi Kırdar Kartal E.A.H.
Nefroloji Kliniği
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
BESLENME DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yaşlı Hastada Diyaliz
• 
• 
n 
Dr Itır Yeğenağa
Kas kitlesi
–  3 ayda %5 veya 6 ayda % 10 kas
kitlesinde azalma
–  Orta kol çevresi kas ölçümünde
azalma
–  Kreatinin apprearance
Diyet alımı
–  Diyaliz hastalarında 2 ay süreyle
DPI < 0.80 g/kg/gün
–  KBY Evre 2-5 hastalarda DPI <
0.6 g/kg/gün
–  DEI < 25 kcal/kg/gün (2 ay
süreyle)
Diyaliz hastalarında malnütrisyon ve PEW sıktır.
Obez hastalarda da PEW görülebilir.
Beslenmenin değerlendirilmesinde tek bir kriter
yetersizdir.
Klinik , anamnez ,laboratuar ve gerektiğinde tarama ve
değerlendirme formları kullanılmalıdır.
• 
Sıvı tedavisi AKI oluşunu engellemek için etkili(?)fakat AKI gelişmiş ise sıvı tedavisi artık etkili
değil hatta zararlı
Septik şoktaki bir hasta 3 gün içinde negativ sıvı dengesine ulaşamaz ise olüm riski artar (Alsou
ve ark, Chest 2000; 117(6)1749)
1 lt sıvı yükü AKI gelişme riskini 1.5 kat arttırıyor (Yeğenağa ve ark, Nephron Clin Pract.
28;115(4) :c276-c282,2010)
YB hastalarında diyalizde dikkat edilecek özellikler
• 
ABY’de damar direnci değişikliğe uğradığından ve böbrek
kan akımının düzenlenmesi bozulduğundan, böbrek yeni
kansızlık hasarlarına karşı aşırı duyarlı hale gelir.
Bir kere kansız kalmış böbrekde diyaliz ile ortaya çıkabilen az
da olsa kan basıncı düşmeleri ile yeni hasarlar oluşabilir.
•  İdrar miktarı azalır, gerikalan böbrek işlevleri de kaybolabilir.
Conger, Kidney Int,1994
• 
Major Renal Replacement
Techniques
Intermittent
IHD
Intermittent
haemodialysis
IUF
Isolated
Ultrafiltration
Hybrid
SLEDD
Sustained (or slow)
low efficiency daily
dialysis
SLEDD-F
Sustained (or slow)
low efficiency daily
dialysis with filtration
Continuous
CVVH
Continuous venovenous haemofiltration
CVVHD
Continuous venovenous haemodialysis
CVVHDF
Continuous venovenous
haemodiafiltration
SCUF
Slow continuous
ultrafiltration
Yaşamanın Güzel Yaşatabilmenin İse Ondan Daha Güzel Olduğuna İnanıyoruz.
Renaliz 48-49
15
Demir Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Kalite Kriterleri / Anemi Tedavisinde Eritropoietin Kullanımı Kalite Kriterleri
Hemodiyaliz Hastaları
Mutlak Demir Eksikliği
Demir endeksleri sınırda
olan hastalar
TS % ≤ 20
Ferritin ≤ 200 ng/ml
Demir Tedavisinde Dikkat
Edilmesi Gerekenler ve Kalite
Kriterleri
TS% ≤ 20
Ferritin 100-500 ng/ml
} 
} 
ESA tedavisi öncesi 1000
mg demir ile IV yükleme
tedavisi
Enfeksiyon yok
İnflamatuar olaya yol açan
bir neden yok
KDIGO (2012)
TS % ≤ 30
Ferritin ≤ 500 ng/ml
Dr. İhsan ERGÜN
Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi
} 
} 
Ø 
Ø 
Ø 
Öneriler
Enfeksiyon tanısı almış
hastalar
} 
IV demir tedavisinin dikkatli
kullanılması önerilmekte
Ciddi bakteriyel enfeksiyonu
olanlarda
} 
} 
Normositik, normokromik anemi
Renal eritropoietin sentezinde azalma
Eritrosit ömründe azalma
Genellikle GFH <30 mL/dk altında gelişmektedir.
Kardiyak fonksiyonlarda bozulma
Mental değişiklikler
Yorgunluk,letarji,anoreksi
Ø 
Ø 
Hastaneye yatış ve kalış
süresinde artış,
Kardiyovasküler morbidite ve
mortalite (MI ve inme) de artış
Kan transfüzyonu,
Androjenler
Eritropoietin artırıcı ajanlar (ESA)
IV demir tedavisinin
ertelenmesi önerilmekte
Kovesdy et al., Journal of Renal Care, 2009
Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların büyük çoğunluğunda
demir eksikliği mevcuttur
Sonuçlar
} 
Üremiye bağlı anoreksi
Hayvansal proteinden kısıtlı diyet
• 
Nutrisyonel yetersizlik
• 
Gastrointestinal demir emilim
bozukluğu
• 
• 
• 
• 
Kan kaybı
–  Gastrointestinal sistemden
–  Menstural kayıp
–  Laboratuar tetkiki için tekrarlayan kan
alımı
• 
• 
Kronik inflamasyona bağlı artmış
hepsidin demir emilimini inhibe
eder
–  Hepsidin
–  Fonksiyonel aklorhidri
–  Demir emilimi ile etkileşen ilaçlar
(fosfor bağlayıcılar)
–  Kronik atrofik gastrik
• 
• 
• 
Renal yetmezlikte trombosit
disfonksiyonuna bağlı kanamaya
eğilim artmıştır
Aspirin ve diğer antikoagulanların
eş zamanlı kullanımı
• 
• 
Fishbane S, Am J Kidney Dis, 2007
Artmış demir kullanımı
Eritropoezin devamı için EPO ve Demir yeterli miktarda ve birarada
bulunmalıdır → Önce demir eksikliği giderilmelidir
Her bireyde demir absorbsiyon ve kaybı oldukça değişkendir →
Demir tedavisi bireyselleştirilmelidir
Ferritin ve TSAT düzeyleri hedefte olan hasta halen demir tedavisi
için aday olabilir
Hastayı değerlendiriken Hb düzeyi, EPO dozu ve klinik durum göz
önüne alınmalıdır
Fazla demir doku ve organ hasarına yol açarken, az demir hücresel
disfonksiyon ve anemiye yol açar
Hastalar demir endeksleri açısından iyi değerlendirilip yakın takip
edilmelidir
IV demir uygulaması EPO ya ihtiyaç olmadan Hb değerini
yükseltebilir
İdame demir tedavisi EPO ihtiyacını azaltır
İyi demir tedavisi ile;
–  Hb değişkenliği azaltılabilir ve düşük doz EPO kullanımı ile
hedeflere ulaşılabilir
–  Hastalarda Hb değişkenliği ve yüksek EPO kullanımının
getirdiği mortalite riski azaltılabilir
} 
} 
} 
Bazı hastalarda EPO direnci nedeni ile yüksek doz EPO
ihtiyacı gelişmektedir.
K/DOQI: 450 U/kg/hafta intravenous EPO or 300 U/kg/hafta
subkutan EPO.
European Guidelines: 300 U/kg/hafta EPO (yaklaşık 20,000 U/hafta)
ve 1.5 mcg/kg/hafta darbepoetin alfa (yaklaşık 100 mcg/hafta).
KDIGO bir ay sonunda uygun dozda EPO ve 2 kez %50 artışa rağmen
Hgb değerinde artış olmaması şeklinde direnci tarif etmektedir.
–  Eritropoietin tedavisi
Demir Tedavisinde
Hedefler
TSAT (%)
Ferritin
HD e girmeyen
hastalarda ve PD
hastalarında
Ferritin
Hemodiyaliz
hastalarında
K/DOQI
2006/2007
EBPG 2004
ERBP 2008
NICE
≥ 20
≥ 20
Hedef %30-40
> 20
> 100 ng/ml
> 100 ng/ml
} 
} 
} 
} 
} 
200-500 ng/ml
800’ ü geçmemeli
} 
} 
} 
> 200 ng/ml
Rutin olarak 500 ü
geçmemeli
>200 ng/ml
Rutin olarak 500 ü
geçmemeli
-
< %10
Hedef < %2.5
} 
200-500 ng/ml
800’ ü geçmemeli
} 
} 
Hipokromik kırmızı
küre oranı
Paraf restoran indirimi 25x17,5.pdf
Retikülosit
hemoglobin içeriği
> 29 pg/hücre
> 29 pg/hücre
Hedef 35 pg/hücre
Demir eksikliği
Şiddetli hiperparatiroidizm
Hematolojik bozukluklar
Malignansiler
Myelom, MDS
Kronik inflamasyon
RAS blokörleri
Antieritropoietin antikorları
Yetersiz diyaliz
Parfrey PS, Foley RN, Wittreich BH, et al. Double-blind comparison of full and partial anemia correction in
incident hemodialysis patients without symptomatic heart disease. J Am Soc Nephrol 2005; 16:2180.
Ritz E, Laville M, Bilous RW, et al. Target level for hemoglobin correction in patients with diabetes and CKD:
primary results of the Anemia Correction in Diabetes (ACORD) Study. Am J Kidney Dis 2007; 49:194.
< %6
1
09.05.2013
Ferritin > 800 ng/ml, TSAT > %50 → Demir tedavisine ara ver
13:45
} 
Dr Rahmi Yılmaz
Hacettepe Üniversitesi
Nefroloji Bilim Dalı
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Kan Şekerinizi ve Kan Basıncınızı Normal Seviyede Tutunuz, Böbrek Hastası Olmayınız.
EPO direnci olan hemodiyaliz hastalarında yüksek mortalite
saptanmıştır.
8. ULUSLARARASI NEFROLOJİ TARİHİ DERNEĞİ
(IAHN) KONGRESİ
Baş tarafı 1. sayfada
(11-14 Eylül 2013, Antik Olympia-Patra/ Yunanistan)
Y
apılan bu toplantının ilk gününde kongre binasından Antik
Olympia’ya gezi düzenlendi. Antik Olympia’da bulunan tarihi açıkhava eserleri ve yeni yapılan arkeolojik müze gezildi. Öğleden
sonra da Nefroloji’nin 2000 yıllık tarihi 10 büyük merkezden elde edilen
bilgilerle anlatılmıştır. Strauss ve Welt’in “Böbrek Hastalıkları” kitabından
bilgiler aktarılmıştır. 18. Yüzyılın başlarında Avrupa’da Jedrzej
Sniadecki ve Jons J. Berzelius’un çalışmalarına dayanan
böbrek bilimi benzerlikleri ve farklılıklarıyla anlatılmıştır.
İdrar çubuk testlerini bulan iki kişi “Oliver ve Feigl”
üzerine bir konuşma yapılmıştır. Yuvarlak masa
oturumunda böbrek hastalıklarında tedavi edici ajanlar olarak bitkiler üzerinde durulmuştur.
Hipokrat’ın Kos’ta bulunan botanik bahçesinden nefroloji alanında kullandığı farmakolojik
bitkilerden bahsedilmiştir. Ayrıca Türkiye’nin
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetişen ve
Nefroloji alanında kullanılan bitkilerden Prof.
Dr. Ayşe Balat tarafından bahsedilmiştir. Renal tedavide kullanılan reçete edilmiş önemli
bitkiler üzerinde durulmuştur. Toplantının 2.
gününde üroskopi ve tarihi hakkında bilgiler verilmiştir. Ürolithiasis üzerine geleneksel
Ayurvedik tıpla ilgili bilgiler verilmiştir. 19. Yüzyılda diüretikler ile ilgili bilgilerin yanında hipertansiyon ve böbrek ile ilgili evrimsel konulara da yer
verilmiştir.
Santorio Santorio’nun Böbrek Aforizmaları (1561-1636):
Prof. Dr. Natale G. De Santo tarafından anlatılmıştır. Yuvarlak
Masa: 18., 19. ve 20. Yüzyılın Başlarında Doğu Avrupa’ya Nefrolojik
Bilgilerin Yayılması, Transplantasyon Tarihinden Dersler, Nefrolojinin Devleri
Sempozyumu (Karl Julius Ullrich Anısına (1925-2010), Yuvarlak Masa: 18.,
19. ve 20. Yüzyılın Başında Amerika, Balkanlar ve Orta Doğu’ya
Nefrolojik Bilginin Yayılması konuları üzerinde durulmuştur.
18. yüzyıldan 20. yüzyılın başına kadar Türk Nefrolojisinin
gelişimi hakkında bu toplantıda bilgi vermem istenmişti.
Ben de büyük uğraşlar sonucu, kütüphanelerden, internet
sitelerinden, Vural Solok’un “Türk Üroloji ve Nefroloji Bibliyografyası (1849-1968)”ndan, Türk Tıp
Tarihi hocalarımızın bilgilerinden, ilkini 19982002 yılları arasında yazmış olduğum Türk
Nefrolojisinin gelişimine dair kitaplardan
faydalanarak 18., 19., 20. yüzyılları kapsayan Türkiye’de Nefrolojik Bilgi konulu
bir konuşma hazırladım. 18. Yüzyıldan
daha gerilere giderek Hipokrat’tan günümüze Türk Nefroloji Tarihi hakkında
bilgiler vermeye çalıştım.
14 IFKF Uluslararası Böbrek Vakıfları
Federasyonu Toplantısı
6-9 Ekim 2013, Guadalajara / Meksika
Tarihi
rta
ı Batı / O
c
a
m
a
ın
Toplantın
froloji
rinde Ne
le
e
lk
ü
kti.
Avrupa
nişletme
e
g
i
r
e
il
a bilg
hakkınd
"Gelişen Dünyada Böbrek Vakıflarının Rolü" Konulu
14. Uluslararası Böbrek Vakıfları Federasyonu Yıllık Toplantısı
Uluslararası Böbrek Vakıfları Federasyonu'nun
(IFKF) 14. Yıllık Toplantısı "Gelişen Dünyada Böbrek
Vakıflarının Rolü" ana temasıyla Guadalajara, JaliscoMeksika'da 6-9 Ekim 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Toplantıda; Meksika’daki böbrek vakıflarının kronik böbrek hastalıkları raporları sunulmuştur.
Meksika’daki böbrek hastalarının sağlık sistemi ile ilgili karşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır. Kronik böbrek
2002 yılında Türk Nefroloji Tarihi’ni yazdığımız zaman
telefonlar, mektuplar, fakslarla elimizden geldiğince
bütün kuruluşların verilerini bir araya getirerek bir
kitap haline getirmeye çalıştım. Günümüzde yaygın
olarak kullanılan e- postalarınızla da ulaşmak isterseniz Türk Nefroloji Tarihi’ni yenilemek gayesi içindeyim. Bu konuda bir an evvel yardımlarınızı bekliyorum.
hastalığının tedavisinde hemşirelerin rolü, diyetler, egzersizler, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde böbrek
vakıflarının rolü üzerinde durulmuş ve bu sene yapılan
8. Dünya Böbrek Günü ile ilgili çalışma özetleri sunulmuştur. Kongre dilinin İspanyolca olmasının yanında
İngilizce olarak da yapılması, Meksikalı hasta yakınları, hastalar ve doktorların yoğun bir şekilde bulunması
dikkati çekmiştir.
YAŞA ve YAŞAT
IFKF Uluslararası Böbrek Vakıfları Federasyonu’nun her sene düzenlenen
yıllık toplantılarının 14.’sü, 26 ülkeden 75’i yabancı yüzü aşkın üyenin ve
vakıf temsilcisinin katılımıyla 6-9 Ekim tarihleri arasında Meksika’nın Jalisco
eyaletine bağlı Guadalahara kentinde gerçekleştirildi.
“Gelişen Dünyada Böbrek Vakıflarının Rolü” başlıklı toplantıya, Türkiye,
Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere, İrlanda, Mısır, Malezya, Brezilya ve Arjantin’in
yanı sıra Kolombiya, Honduras ve Guatemala gibi IFKF’nin yeni üyeleri de katıldı.
Toplantının açılışına Jalisco Eyaleti’nin yerel yöneticileri de katılarak IFKF
toplantısının Guadalahara’da düzenlenmesinden duydukları memnuniyeti dile
getirdiler.
Toplantıda sunumların yanı sıra yapılan grup çalışmaları, farklı ülkelerden
katılımcıların tanışması, deneyimlerini paylaşması ve en iyi uygulamaların
tartışılarak fikir alışverişinde bulunulmasına imkan sağladı. Bu oturumlarda,
örgütlerin gelişmişlik düzeylerine göre tanıtım, kaynak sağlama, savunmacılık
gibi sivil toplum kuruluşlarının ana faaliyet alanını yakından ilgilendiren
konular ele alındı. IFKF’nin gerek üyeler, gerekse üye örgütler için anlamının
ve gelecekte IFKF’nin rolünün de masaya yatırıldığı oturumlarda, yeniden
yapılanma konusunda da çalışmalar başlatıldı.
Toplantının ikinci günü öğleden sonra geleneksel poster yarışması sunumları
yapıldı. “Dünya Böbrek Günü” ve “Vakıf Faaliyetleri” kategorilerinde hazırlanan
ve toplantı boyunca fuayede sergilenen posterler, aynı akşam yarışma sonuçları
açıklanmak üzere jüri üyeleri ve katılımcılara sözlü olarak sunuldu ve yöneltilen
sorular cevaplandı.
14. Yıllık toplantının bir diğer önemli özelliği de başkanlık devir teslimi
yapılmasıydı. 2009 İstanbul toplantısında yapılan seçimle başkanlığı kazanan
ve 2011 yılının Nisan ayında Vancouver/ Kanada’da yapılan törenle başkanlık
görevini teslim alan Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, Guadalajara Belediye
binasında verilen gala yemeğinde görevi Meksikalı nefroloji Uzmanı Prof. Dr.
Guillermo Garcia-Garcia’ya devretti. Düzenlenen törende bir konuşma yapan
IFKF’nin fikir babası Prof. Dr. Joel Kopple, TBV Başkanı Timur Erk’e yaptığı
başarılı başkanlık için teşekkür ederek şükran belgesini ve ödülünü takdim etti.
Gala yemeğinin bir diğer önemli anı, poster yarışmasının sonuçlarının açıklanma
aşamasıydı. Ödülleri vermek üzere söz alan Prof. Dr. Joel Kopple, tüm vakıf
temsilcilerine Dünya Böbrek Günü etkinlikleri kapsamında ortaya koydukları
gayret ve hizmet sundukları toplum için yaptıkları çalışmalardan dolayı teşekkür
etti. Yapılan anonsla Dünya Böbrek Günü Etkinlikleri kategorisinde birincilik
ödülünün Türk Böbrek Vakfı’na verildiği gecede, iki sene üst üste Dünya böbrek
Günü etkinliklerimizle birincilik ödülünü almanın haklı gururunu yaşadık.
Genel Kurul toplantısında yapılan oylamada, boşalan iki Yönetim Kurulu üyeliği
için Yönetim Kurulu’na nefroloji alanındaki çalışmaları ile tanınan Dr. Kamyar
Kalantar-zadeh ve Dr. Christoph Wanner seçilirken, gelecek dönem başkanlığı
için ise Kanada Böbrek Vakfı Başkanı Paul Shay seçildi.
Toplantının sosyal etkinlikler bölümünde ise tarihi belediye binasındaki gala
gecesinin ardından, Guadalajara’ya yaklaşık bir saat uzaklıkta bulunan ve
“Hacienda” adı verilen özel bir mimariye sahip, tarımsal işletme olarak
kullanılan “Casa Herradura” adlı büyük bir çiftliğe gidilerek Meksika’nın milli
içkisi tekilanın yapım evrelerini incelendi. Kılıç yapraklı kaktüs benzeri “agave”
bitkisinin 30-40 kilogramlık dev ananasa benzeyen ve nişasta içeriği yüksek
kök kısmının birtakım işlemlerden geçirilmesi ile elde edilen tekilanın üretim
aşamalarının anlatılmasının ardından, aynı “hacienda”da bir akşam yemeği
düzenlendi.
IFKF’nin gelecek toplantısının 2014 sonbaharında Fransa’nın Lyon şehrinde
yapılması planlanıyor.

Renaliz 1-16 - anadolubv.org.tr

Transkript

Benzer belgeler

HEMODIYALIZ PRENSIPLERI

17.sayı - Fresenius Medical Care

Acil Diyaliz Endikasyonları

Türkiye`de Kaliteli Renalreplasman Tedavisi Sunumunun Önündeki

Böbrekler

1.1 Kalitenin Öncüleri - Endüstri Mühendisliği Bölümü

PDF - 252 KB - İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Kalite`de büyük ödül Bilim İlaç`ın

Üremik Toksiklerin Temizlenmesinde Diyaliz ve Online

PDF , 4.4 MB - Fresenius Medical Care

- NephroCare

18.sayı - Fresenius Medical Care

Renaliz 1-16 - ANADOLU BöBREK VAKFI

ağlık - anadolubv.org.tr

kalite yönetimi

Türkiye`de diyaliz hizmetleri sunumu için yenilikçi geri ödeme

işlemler yönetimi

Doğumsal böbrek hastalıkları