Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin Görevi ve Bu Göreve Göre Eğitimi

Tıbbi Görüntüleme
Teknikerinin görevi ve bu
göreve göre eğitimi nasıl
olmalıdır?
Prof. Dr. Ercan Tuncel
U.Ü
U.Ü.T.F. Radyoloji AD
Emekli Öğretim Üyesi
(www.ercantuncel
.net)
(www.ercantuncel.net)
(SATED-TRD Görüntüleme Sempozyumu, 17 Kasım 2013)
1/39
Kuruluş
Kuruluşundan (1985) beri ders verdiğ
verdiği S.H.M.Y.Okulunun
ilk mezunları
mezunları ile
1987
2/39
1
Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin
görevi ve bu göreve göre eğitimi
nasıl olmalıdır?
1.
2.
3.
Mesleğin adı?
Görevi?
Eğitimi?
3/39
Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin
görevi ve bu göreve göre eğitimi
nasıl olmalıdır?
1.
2.
3.
Mesleğin adı?
Görevi?
Eğitimi?
4/39
2
AB ülkelerinde:
– Austria:
Austria: Radiologietechnologin
– Belgium:
Belgium: Technoloog in de Medische Beeldvorming
–
–
–
–
–
–
Technologue en imagerie medicale
Croatia:
Croatia: Medical Radiology Engineer
Czech Republic:
Republic: Radiologicky asistent
Denmark:
Denmark: Radiograf
France:
France: Manipulateur d’electroradiologie medicale
Germany:
Germany: MedizinischMedizinisch-technische Radiologieassistent(in)
Radiologieassistent(in)
Greece:
Greece: Technologos Aktinologos
Operator of Medical Imaging Devices (post secondary
education)
education)
5/39
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Hungary:R
öntgen asszisztens
Hungary:Rö
Italy:
Italy: Tecnico sanitario di radiologia medica
Ireland:
Ireland: Radiographer
Malta: Radiographer
Netherlands:
Netherlands: Radiodiagnostisch laborant
Norway:
Norway: Radiograf
Poland:
Poland: Elektroradiologó
Elektroradiologów
Portugal:
Portugal: Tecnico de radiologia
United Kingdom:
Kingdom: Radiographer
Diagnostic radiographer
Therapeutic radiographer
6/39
3
……EFRS genel kurulu tüm
dökümanlarda mesleğin adının tek
isim RADYOGRAFIR olarak geçmesine
karar vermiştir…..
…..the
..the EFRS General Assembly has decided to refer to the
profession in the EFRS documents with the single name
of RADIOGRAPHER……
RADIOGRAPHER……
7/39
ABD’
ABD’de
–
–
–
–
–
–
–
–
Radiologic Technologist
Medical Assistant - Limited X-Ray
X-Ray Technician
Ultrasound Technician
Cardiovascular Technologist
MRI Technician
Nuclear Medicine Technologist
Radiologist Assistant (RA)
8/39
4
“Röntgen Teknisyeni”
Teknisyeni” adı
adı 1960’
1960’ lardan kalan eski bir
terimdir, fakat gü
günümüzde kullanı
kullanılmaya devam
etmektedir. Ancak daha doğ
doğru isimlendirme olan
“Radyografı
Radyografır”, “Radyolojik Teknolojist”
Teknolojist” veya
“Röntgen Teknolojisti”
Teknolojisti” terimleri resmi
organizasyonlar tarafı
tarafından kullanı
kullanıma sokulmuş
sokulmuştur
The title "X"X-ray technician"
technician" is a legacy term that predates the 1960s,
but the term has persisted in common use.
use. More accurate titles such
as "radiographer
," "radiologic
"radiographer,"
"radiologic technologist"
technologist" or "X"X-ray technologist"
technologist"
have been introduced by credentialing and government agencies,
agencies,
(….)
9/39
Ülkemizde
– Tıbbî
bbî Görüntü
ntüleme Teknisyeni (*)
– Tıbbî
bbî Görüntü
ntüleme Teknikeri (*)
_____________________________
(*) TDK’
TDK’nın Güncel Tü
Türkç
rkçe sö
sözlü
zlüğüne gö
göre:
Teknisyen: (Fr. Technicien)
Technicien) Teknikci
Tekniker: (Alm. Techniker)
Techniker) Teknikci
10/39
10/39
5
Mesleğin adı ne olmalıdır?
Sağ
Sağlık lisesi mezunu
–
S.H.M.Y.O. Mezunu
–
RÖNTGEN TEKNİ
TEKNİSYENİ
SYENİ
RADYOLOJİ
RADYOLOJİ TEKNİ
TEKNİSYENİ
SYENİ / RADYOTEKNOLOG
Master yapı
yapılırsa
–
RADYOLOG YARDIMCISI
11/39
11/39
Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin
görevi ve bu göreve göre eğitimi
nasıl olmalıdır?
1.
2.
3.
Mesleğin adı?
Görevi?
Eğitimi?
12/39
12/39
6
Radyolojik iş
işlem yapı
yapılan hastaları
hastaların fiziksel ve
psikososyal bakı
bakımdan iyi olmaları
olmalarını sağ
sağlamak
İşlemin
İşlemin kararlaş
kararlaştırılması
lmasında ve optimizasyonunda
aktif gö
görev almak
– Görüntüleme ve post-prosesing işlemlerini sofistike X-ışını
ekipmanları kullanarak doğru ve emniyetli bir şekilde
yapar. (Bir çok avrupa ülkesinde bu işlemlere NM, MR ve
US dahildir.)
Hastanı
Hastanın ve 3. şahı
ahısları
sların radyasyon emniyetini
sağ
sağlamak (ALARA prensibine gö
göre)
13/39
13/39
Radyografırın görev alanı genişliyor ve
içeriği dramatik olarak değişiyor
Niçin?
– Radyolojik teknolojide ilerleme ve
çeşitlenme ile birlikte talepte artma
– Sağ
Sağlık sisteminde radyolog sayı
sayında
yetersizlik
– Hastaya verilen sağ
sağlık hizmetinin kalitesini
artı
artırmak istemek
14/39
14/39
7
2030 da OECD ülkelerindeki nü
nüfusun %22’
%22’si >65Y
ABD’
ABD’de yetiş
yetişkin nü
nüfusun yarı
yarısı diyabet ve hipertansiyon gibi kronik
hastalı
hastalıklardan muzdarip
The Future of Medicine: Squeezing out The Doctor, The Economist Jun 2nd 2012
15/39
15/39
Radyografırın görev alanı genişliyor ve
içeriği dramatik olarak değişiyor
Nasıl?
– “skillskill-mixing”
mixing”: Radyografı
Radyografırın bilgi ve
deneyimini radyoloğ
radyoloğunkine eklemesi
– “role extension”
extension”: Radyografı
Radyografırın
radyoloğ
radyoloğun bazı
bazı görevlerini yü
yüklenmesi
16/39
16/39
8
“SkillSkill-mixing”
mixing”:
– “redred-dot”
dot” (kı
(kırmı
rmızı nokta)/RADS sistemi
– KasKas-iskelet sistemi travması
travmasında dü
düz film okuma
(SE: %92.6, SP: %97.7)
– Raporlama: US, MM’
MM’de 2. okuyucu, sı
sınırlı
rlı sayı
sayıda BT ve MR
“Role extension”
extension”:
–
–
–
–
İğne
İğne yerleş
yerleştirme ve İV enjeksiyon
Baryumlu incelemeler
Amniyosentez,
Amniyosentez, Anjiografi,
Anjiografi, Meme ve Prostat biyopsisi
Sistografi,
Sistografi, HSG, Sialografi,
Sialografi, Venografi
17/39
17/39
ABD’
ABD’ de Radyolog Yardı
Yardımcı
mcısının
(“radiologist assistant”
assistant”) gö
görevleri
– Hastayı
Hastayı değ
değerlendirmek, hastayı
hastayı yönetmek
– Floroskopi ve diğ
diğer bazı
bazı radyolojik iş
işlemleri
yapmak
– Tanı
Tanısal gö
görüntü
ntülerin ilk değ
değerlendirmesini
yapmak
18/39
18/39
9
Ülkemizde
Radyolojik iş
işlem yapı
yapılan hastaları
hastaların fiziksel ve
psikososyal bakı
bakımdan iyi olmaları
olmalarını sağ
sağlamak
İşlemin
İşlemin kararlaş
kararlaştırılması
lmasında ve optimizasyonunda
aktif gö
görev almak
– Görüntüleme ve post-prosesing işlemlerini sofistike X-ışını
ekipmanları kullanarak doğru ve emniyetli bir şekilde
yapar. (Bir çok avrupa ülkesinde bu işlemlere NM, MR ve
US dahildir.)
Hastanı
Hastanın ve 3. şahı
ahısları
sların radyasyon emniyetini
sağ
sağlamak (ALARA prensibine gö
göre)
19/39
19/39
Görev ne olmalıdır?
Radyolojik iş
işlem yapı
yapılan hastaları
hastaların fiziksel ve
psikososyal bakı
bakımdan iyi olmaları
olmalarını sağ
sağlamak
İşlemin
İşlemin kararlaş
kararlaştırılması
lmasında ve optimizasyonunda
aktif gö
görev almak
– Görüntüleme ve post-prosesing işlemlerini sofistike X-ışını
ekipmanları kullanarak doğru ve emniyetli bir şekilde
yapar. (Bir çok avrupa ülkesinde bu işlemlere NM, MR ve
US dahildir.)
Hastanı
Hastanın ve 3. şahı
ahısları
sların radyasyon emniyetini
sağ
sağlamak (ALARA prensibine gö
göre)
20/39
20/39
10
Radyolog denetiminde olmak koş
koşuluyla
– Rutin baryumlu tetkikleri ve İVP de olduğ
olduğu gibi VSÜ
VSÜ, HSG
ve benzeri rutin kontrastlı
kontrastlı incelemeleri yapmalı
yapmalıdır
– Özellik arz etmeyen rutin BT ve MR isteklerinde,
incelemeyi ve kontrast uygulaması
uygulamasını planlayı
planlayıp yapmalı
yapmalıdır
– Ölçüme
çüme dayanan ve standart bir şekilde raporlanan
Doppler US ve obstetrik US gibi US incelemelerini (ö
(örneğ
rneğin
ekokardiografi)
ekokardiografi) yapmalı
yapmalıdır.
21/39
21/39
Gerekçe
Yeni sağ
sağlık dü
düzeninde hasta sayı
sayısında ve dolayı
dolayısıyla
radyolojik tetkik talebinde aşı
aşırrı artış
artış
– US klinisyenler tarafı
tarafından yapı
yapılıyor
– Özellikle üniversitelerde iş
iş yükünün artışı
artışı yüzünden eğ
eğitim
ve araş
araştırma ile ilgilenilemiyor
Tanı
Tanımlanan iş
işlerin iyi eğ
eğitilmiş
itilmiş bir tekniker
tarafı
ı
ndan
sorunsuz
yapı
ı
taraf
yap labilecek olması
olması
Tıptaki geliş
gelişmeler sonucu, radyologları
radyologların ilgili
klinikler iç
içerisinde, daha fazla zaman geç
geçirme
zorunluluğ
zorunluluğu
22/39
22/39
11
ÖĞRENME HEDEFLERİ
HEDEFLERİ: Öğrenci:
– USG cihazı
cihazının parametrelerini belirleyebilecektir
– USG cihazı
cihazı ile gö
görüntü
ntü elde edebilecektir
ÖĞRENME HEDEFLERİ
HEDEFLERİ:Öğrenci:
– Karaciğ
Karaciğer USG elde edebilecektir
– Dalak USG elde edebilecektir
– Böbrek ve Üriner Sistem USG elde edebilecektir
– Pankreas USG elde edebilecektir
– Safra kesesi ve kanalları
kanalları USG elde edebilecektir
– Akut Batı
Batın USG elde edebilecektir
23/39
23/39
?
Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin
görevi ve bu göreve göre eğitimi
nasıl olmalıdır?
Mesleğin adı?
Görevi?
Eğitimi?
24/39
24/39
12
Avrupanın çeşitli eğitim kurumlarında
radyografır eğitiminin süreleri ve ECTS
karşılıkları:
– 15 merkezde 3 yıl (180 ECTS)
ECTS)
– 4 merkezde 3.5 yıl (210 ECTS)
ECTS)
– 9 merkezde 4 yıl (240 ECTS)
ECTS)
Çoğu ülkede Master hakkı
25/39
25/39
ABD’de radyografır eğitimİ
– Hastane temelli programlar: Sertifika
– Kolej temelli programlar:
2
yı
yıllı
llık: Assosiated Degree
4 yı
yıllı
llık: Bachelor Degree
– Master programları
programları
26/39
26/39
13
By Kathy McQuillen Martense
MA,RT(R), Director of Radiologic Technology
Education,
Education, Department of Radiology,
Radiology, The
University of Iowa Hospitals and Clinics,
Clinics, Iowa
Dennis Marchiori DC MS DACBR
Palmer College of Chiropractic,
Chiropractic,
Davenport,
Davenport, IA, USA
By Christi Carter, MSRS, RT(R), Faculty Director,
Radiologic Science, Brookhaven College, TX and
Beth Veale, BSRS, MEd, RT(R)(QM), Associate Professor,
Radiologic Sciences, Midwestern State University, TX
27/39
27/39
Ülkemizde
– Sağ
Sağlık lisesi : Tı
Tıbbi Gö
Görüntü
ntüleme
Teknisyeni
– S.H.M.Y.O. (2 yı
yıl, 120 ECTS): Tı
Tıbbi
Görüntü
ntüleme Teknikeri
– Master olanağı
olanağı:: YOK
28/39
28/39
14
25 yıldır
uygulanan
eski ders
programı
29/39
29/39
TIBBĐ
TIBBĐ VE RADYOLOJĐ
RADYOLOJĐK TERMĐ
TERMĐNOLOJĐ
NOLOJĐ
T.C.
YÜKSEKÖĞRETİM KURULU
……….. ÜNİVERSİTESİ
RADYOLOJĐ
RADYOLOJĐK ANATOMĐ
ANATOMĐ
TIBBĐ
TIBBĐ GÖRÜNTÜ
NTÜLEME I
TIBBĐ
TIBBĐ GÖRÜNTÜ
NTÜLEME II
TIBBĐ
TIBBĐ GÖRÜNTÜ
NTÜLEME III
TIBBĐ
TIBBĐ GÖRÜNTÜ
NTÜLEME IV
TEMEL SAĞ
SAĞLIK
SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK
YÜKSEKOKULU
TIBBİ HİZMETLER VE TEKNİKLER
BÖLÜMÜ
NÜKLEER TIP
RADYOTERAPĐ
RADYOTERAPĐ
SAĞ
SAĞLIK YÖ
YÖNETĐ
NETĐMĐ
MESLEKĐ
MESLEKĐ YABANCI DĐ
DĐL I
MESLEKĐ
MESLEKĐ YABANCI DĐ
DĐL II
RADYASYON GÜ
GÜVENLĐĞĐ
VENLĐĞĐ VE RADYASYONDAN
KORUNMA
TIBBİ GÖRÜNTÜLEME
TEKNİKLERİ PROGRAMI
ĐLK YARDIM
BĐLGĐ
M TEKNOLOJĐ
LGĐ VE ĐLETĐŞĐ
LETĐŞĐM
TEKNOLOJĐSĐ
ĐLETĐŞĐ
M
LETĐŞĐM
MESLEK ETĐĞĐ
ETĐĞĐ
………….., 2010
ĐŞLETME
ĐŞLETME YÖ
YÖNETĐ
NETĐMĐ I
ĐŞLETME
ĐŞLETME YÖ
YÖNETĐ
NETĐMĐ II
ARAŞ
ARAŞTIRMA YÖ
YÖNTEM VE TEKNĐ
TEKNĐKLERĐ
KLERĐ
ÇEVRE KORUMA
KALĐ
KALĐTE YÖ
YÖNETĐ
NETĐM SĐ
SĐSTEMLERĐ
STEMLERĐ
30/39
30/39
15
1.Yarı
1.Yarıyıl
2.Yarı
2.Yarıyıl
3.Yarı
3.Yarıyıl
4. Yarı
Yarıyıl
TOPLAM
KREDİ
KREDİ
Eski
Program
2/6: 5k 4/4: 6k
4/8: 8k
2/6: 5k
24k
Yeni
Program
2/4: 4k 4/4: 6k
3/2: 4k
4/4: 6k
4/4: 6k
26k
31/39
31/39
Eğitimimizin kalitesi?
Eğitimimiz, adaylara yapacakları işin
kalitesini yükseltecek yeterli bilgi ve
beceriyi aktaramıyor
Yapılan iş açısından teknisyen,
tekniker ve hatta hiç eğitim almamış
“alaylı” personel arasında fark yok
32/39
32/39
16
Neden?
Eğitimin 2 temel şartı vardır:
1. Öğrenmek isteyen öğrenci
Öğrencilerin eğ
eğitim seviyesi çok dü
düşük ve
öğrenme isteğ
isteği sı
sıfır!
2. Öğretmek isteyen öğretmen
Bu iş
iş öğreticilerin esas gö
görevi değ
değil
Öğreticilerin teknoloji bilgisi teorik planda
33/39
33/39
34/39
34/39
17
Eğitim nasıl olmalıdır?
Müfredat ilgili patoloji, fizyoloji ve klinik
bilgileri iç
içermeli
–
–
–
–
–
–
Radyolojik patoloji
Dolaşı
m fizyolojisi, kontrast maddeler ve
Dolaşım
uygulamaları
uygulamaları
AsepsiAsepsi-antisepsi
Allerji,
Allerji, anaflaksi şok ve tedavisi
ilk yardı
yardım
………….
………….
35/39
35/39
36/39
36/39
18
Süre ve şekli
– S.H.M.Y.O. en az 3 yı
yıla, tercihan 4 yı
yıla
çıkarı
karılmalı
lmalı
– 4 yı
yıl olursa son yı
yıl BT, MR, US ve GR gibi
belirli bir dala konsantre olarak geç
geçmeli
Master hakkı verilmeli ve mesleğin
içerisinden öğretim üyeleri yetiştirilmeli
37/39
37/39
38/39
38/39
19
Sonuç
“I have a dream!”
Martin Luther King
Bilgili ve deneyimli, yetkin radyolog
yardımcıları tarafından yönetilen
radyoloji departmanları
Kliniklerin içlerine gömülü (“embedded”
embedded”)
olarak çalışan klinisyen-radyologlar
39/39
39/39
20