dünya seyahat sayısı hız kes yor

DÜNYA SEYAHAT SAYISI HIZ KESİYOR
Derleyen: TÜRSAB Ar-Ge Departmanı / Kasım 2008
2008 yılına iyi bir çıkışla başlayan dünya seyahat sayısı, küresel bazda yaşanan ekonomik kriz
nedeniyle son aylarda hız kesmeye başladı. Krize bağlı olarak işsizlik oranında artma
beklentisi, tüketici güveninde azalma ve kredi olanaklarında meydana gelen daralma, uluslar
arası seyahat sayısındaki artış hızının 0’a kadar gerileyebileceğini gösteriyor. Bu karamsar
tabloya rağmen, Türkiye turizmi, kur avantajını ve “her şey dahil” sisteminin en
kurumsallaştığı ülke olma pozisyonu iyi değerlendirirse, bu krizden fazla hasar almadan
çıkabilir. Nitekim bazı önemli turizm pazarlarında, 2009 yılına ilişkin Türkiye lehine çıkan
haberler de bu öngörüyü destekler nitelikte.
UNWTO ( Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü) tarafından yayımlanan “World Tourism
Barometer-Dünya Turizm Barometresi” adlı çalışmada, 2008 yılının Ocak-Nisan dönemi
dünya seyahat sayısında, ortalama % 5.7 oranında çıkış yakalandığı, bu çıkışın Mayıs ayında
% 7’ye kadar ulaştığı, bununla birlikte, küresel bazda yaşanan ekonomik sorunlar nedeniyle
Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında artış hızının % 2’lere kadar gerilediği ifade ediliyor.
2008 yılının Ocak-Ağustos dönemi dünya seyahat sayısında yaşanan toplam artış oranı ise bir
önceki yılın aynı dönemine göre % 3.7 oranında gerçekleşmiş bulunuyor. Aynı kaynakta
öngörülerini açıklayan uzmanlara göre bu yılın son üç ayında düşüş eğilimi devam edecek ve
2008 yılı % 2-3 oranında artışla kapanacak. UNWTO’nun Haziran ayında yayımladığı
Barometer’de 2008 yılına ilişkin yapılan artış öngörüsü % 3-4 arası idi.
2009 yılında ise artış oranının % 0 ile % 2 arasında gerçekleşmesi bekleniyor.
Uluslararası Seyahat Sayısında Bölgelere Göre Gelişmeler %
Avrupa: 2008 yılının sekiz aylık
döneminde artış hızı bir önceki
yıla göre % 2 olarak gerçekleşti.
2007 yılında ise bir önceki yıla
göre % 5 oranında artış
yaşanmıştı. Düşüşteki gerileme
Avrupa’nın tüm bölgelerinde
görülüyor.
Asya-Pasifik:
Bu
bölgede
görülen artış oranı % 4. KuzeyDoğu Asya ile Okyanusya en
fazla etkilenen bölgeler oldular.
Amerika: İlk sekiz ayda, %
6’lık artışla, 2007 yılının aynı bölge oldu. Kesin veriler olmamakla birlikte bu bölgede
dönemine
göre
daha
iyi yaşanan artış oranının % 17.3 civarında olduğu
performans gösterdi. Bölgede söyleniyor. 2007 yılında aynı döneme göre % 14.5
yanlızca Temmuz ve Ağustos oranında artış yaşanmıştı.
aylarında artış hızında çok az bir Afrika: Sahra altı ülkelerde, artış hızında büyük bir
düşüş görüldü.
gerileme yaşansa da, Kuzey Afrika bölgesinde ciddi bir
Ortadoğu: Bu dönemin en iyi değişim yaşanmadı.
performansını gösteren
Seyahat Hareketlerinde Olası Değişimler
• Uzun destinasyonlar yerine, yakın destinasyonlar ya da ülke içi seyahatler tercih
edilecek
• Arkadaş-akraba ziyaretleri, sık ziyaretler, özel ilgi turlarında gerileme olacak
• İş seyahatlerinde, tatil dinlence seyahatlerine nazaran daha fazla gerileme yaşanması
Öngörüler
•Ekonomik kriz nedeniyle, dünya
seyahat
sayısında
yaşanan
gerilemenin önümüzdeki kısa ve orta
dönemde de devam etmesi bekleniyor
• 2008 yılının bir önceki yıla göre %
2-3 artışla kapanması bekleniyor
•2009 yılında ise artış oranının % 0
ila 2 arasında gerçekleşeceği tahmin
ediliyor
•
•
•
•
bekleniyor
Geceleme sayısında ve harcama miktarında gerileme olacak
Destinasyon seçiminde döviz kurlarının oldukça etkili olması bekleniyor
Firmalar, artan rekabet koşulları nedeniyle harcamalarında kısıtlamalara gidecekler
Bu dönemde, turizm sektörü içinde yeralan tüm zincirlerin birlikte hareket etmeleri
çok önemli
Bölgelere Göre Öngörüler
World Tourism Barometer’a göre dünya
seyahat sayısında, 2009 yılında da en
fazla artışı Orta Doğu bölgesi % 3-8
artışla yakalayacak. Avrupa ile Asya &
Pasifik bölgesindeki artış oranı Dünya
ortalamasına paralel bir seyir izleyecek:
% 0 ile 2 arası bir gelişim. Amerika ve
Afrika’nın, Avrupa’dan daha iyi bir çıkış
yakalaması bekleniyor.
Dünya Seyahat Sayısında Bölgelere Göre Artış
Oranları ve Öngörüler%
2007
2008
2008
2009
OcakOcakOcakAğustos
Aralık
Aralık
Dünya
6,6
3,7
2-3
0-2
Avrupa
4,9
1,7
1-2
0-2
Asya10.4
4.3
2-3
0-2
Pasifik
Amerika
5.0
5.6
4-5
1-3
Afrika
7.0
3.2
3-5
2-6
Ortadoğu 14.5
17.3
9-15
3-8
“SARS’tan bu yana böyle düşüş
görülmedi”
Kaynak: UNWTO
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği
IATA tarafından yapılan açıklamada, 2008 yılının Eylül ayında, yolcu trafiğinde bir önceki
yılın aynı ayına göre %-2.9 oranında ciddi bir düşüş yaşandığı belirtiliyor. Düşüşten Latin
Amerika dışında bütün bölgelerin etkilendiği, bununla birlikte Asya-Pasifik ve Afrika’nın en
fazla etkilenen bölgeler olduğu belirtiliyor. IATA Genel Direktörü Giovanni Bisignani “2003
yılında yaşanan SARS olayından bu yana böyle düşüş görmedik. Petrol fiyatlarındaki ciddi
düşüş, talepte meydana gelen gerilemeye engel olamadı” diyor. Bisignani’ye göre
havayollarında yaşanacak zarar, 2008 yılı için tahmin edilen 5.2 milyar dolardan çok daha
fazla olabilir. IATA 2009 yılı için ise 4.1 milyar dolarlık bir kayıp öngörüyor.
IATA tarafından verilen bilgiye göre 2008 yılının dokuz aylık döneminde % 4.8 oranında
kapasite artırımına gidilmesine karşın, artış ancak % 3.3 oranında gerçekleşti. Bölgelere göre
bakıldığında Afrika % -2.8 ile tek düşen ülke olurken, Latin Amerika % 12.2 ile en iyi
performans gösteren ülke oldu. Avrupa bölgesi ise ortalamanın altında bir çıkış yakaladı
(%2.5). Çin, Hindistan ve Japonya ekonomisinde görülen sorunlar Eylül ayında bu ülkelerin
yolcu trafiğinde % -6.8 oranında ciddi bir düşüşe neden oldu.
Uluslar arası Havayolları Konseyi (ACI) de IATA tarafından açıklanan verilere yakın bilgiler
veriyor. 9 aylık dönemde, yolcu trafiğinde 3.6 oranında artış görülürken, Eylül ayında % 2.7
oranında gerileme meydana geldiği söyleniyor.
Ekonomik Kriz Konaklama Sektörünü de Vurdu
Bölgelere Göre Otellerin Performası
Doluluk Oranı (%)
12 Aylık Değişim
Avrupa
Avrupa
(Avro
ülkeleri)
Orta Doğu
Asya & Pasifik
Ortalama Oda Fiyatı (ABD $)
12 Aylık Değişim
(Ekim 2007Eylül 2008)
67.9
(Ekim 2006Eylül 2007)
69.2
Değişim
%
-1.9
(Ekim 2007Eylül 2008)
172
(Ekim 2006Eylül 2007)
152
Değişim
%
13.0
67.9
69.2
-1.9
112
112
0.4
73.4
67.8
70.0
70.6
4.8
-4.0
169
147
147
128
15.3
15.3
104
99
4.1
19.1
Kuzey Amerika
63.1
64.9
-2.9
109
Orta ve Güney 66.6
64.5
3.3
118
Amerika
Kaynak: UNWTO / World Tourism Barometer -STR Global’den elde edilen veriler
Bazı Önemli Avrupa Şehirlerinde Doluluk
Oranlarında Değişimler %
12 Aylık Değişim
Ekim 2007- Ekim 2006- Değişi
Eylül 2008
Eylül 2007
m%
Londra
81.4
81.6
-0.3
Paris
78.7
77.3
1.7
Amsterdam 77.5
81.3
-4.7
Zürih
74.8
77.8
-3.9
İstanbul
73.6
73.6
0.0
Viyena
71.0
74.0
-4.2
Brüksel
70.8
68.5
3.3
Berlin
70.0
71.5
-2.1
Atina
67.8
69.7
-2.7
Prag
66.4
70.9
-6.3
Roma
66.1
71.3
-7.3
Budepeşte
65.0
67.5
-3.7
Madrid
65.0
67.8
-4.2
UNWTO / World Tourism Barometer-STR Global’den
elde edilen veriler
Birçok ülkede ekonominin kötüye gitmesi,
enflasyon oranlarındaki artış, tüketicinin güvenini sarstı ve bu nedenle de yapacakları
harcamalarda kısıtlamaya gittiler. Tatil harcamalarıdaki kısıtlama da bunlardan biri oldu.
Barometer’de verilen bilgiye göre 2008 yılının ikinci yarısından sonra birçok bölgede
konaklama sektöründe gerilemeler başgösterdi. Hotel fiyatlarında genel olarak artış olmasına
karşın, doluluk oranlarında 2007 yılına göre gerileme yaşandı. En büyük gerileme Asya&
Pasifik bölgesi ile Kuzey Amerika’da görülüyor. Orta Doğu ise bölgeler arasında tek çıkış
yakalayan bölge olarak dikkat çekiyor: % 4.8 oranında artış.
STR Global tarafından yapılan ve Barometer’da yayımlanan bir araştırmaya göre, Avrupa’nın
önemli şehirlerinde bulunan otel doluluk oranlarının 12 aylık değişimleri, bir önceki döneme
göre kıyaslandığında, Brüksel ve Paris haricinde bir gerileme sözkonusu. En büyük gerileme
Roma ve Prag şehirlerinde yaşanmış. Madris, Amsterdam ve Viyana da gerileme gösteren
şehirler olmuşlar. Aynı kaynakta, İstanbul’un otel doluluk oranlarında bir önceki yılın aynı
dönemine göre bir değişim olmadığı belirtiliyor.
Dünya Ekonomisinde Öngörüler
Dünya Turizm Örgütü’nün IMF verilerine dayanarak verdiği bilgiye göre Dünya GSMH’sinin
2008 yılında % 3.9 oranında artış göstermesi bekleniyor, 2009 için yapılan tahmin ise % 3.
IMF’e göre bu artış oranı 2002 yılında bu yana görülen en düşük artış oranı. Aynı kaynakta
1995-2007 yılları arasında ortalama GSMH artışının yıllık % 3.9 oranında olduğu söyleniyor.
Avrupa ülkelerinde 2008 ve 2009 GSMH öngörülerinde genel olarak bir düşüş beklenirken,
Rusya, Çin, Hindistan gibi hızla büyüyen ekonomilerin öngörülerinde de özellikle 2008 yılı
için dikkat çekici artışlar sözkonusu. Suudi, Arabistan ve Mısır’ın artış oranları da 1995-2007
yıllarını kapsayan dönemlerin üstünde bir seyir izliyor. IMF’ye göre Türkiye ekonomisi de
2008 ve 2009 yıllarında gerileme gösterecek ülkelerden.
IMF’in bazı ülkelere göre GSMH artış öngörüsü
Ülke
2008 2009 Ortalama Artış
(1995-2007)
Almanya
1.3
Fransa
1.9
İtalya
-0.1
İspanya
1.4
Yunanistan 3.2
İngiltere
1.0
Rusya
7.0
Türkiye
3.5
ABD
1.6
Kanada
0.7
Japonya
0.7
Çin
9.7
Hindistan
7.9
S.Arabistan 5.9
BAE
7.0
Mısır
7.2
0.2
0.0
-0.2
-0.2
2.0
-0.1
5.5
3.0
0.1
1.2
0.5
9.3
6.9
4.3
6.0
6.0
2.2
2.2
1.4
3.7
3.9
2.9
4.5
4.6
3.1
3.3
1.3
9.5
6.8
3.2
6.6
5.2
Kaynak: UNWTO tarafından IMF verilerine dayanılarak derlenmiş
Petrol Fiyatları
UNWTO’nun Uluslar arası Enerji Ajansı (IEA)’ya dayanarak verdiği bilgiye göre, 2008
yılının ilk aylarında tepe noktasına gelen petrol fiyatları, talebin azalması üzerine gerilemeye
başladı. Temmuz ayında 150 dolarlara ulaşan fiyatlar Ekim ayı başında 90 dolarlara kadar
geriledi. IEA’ya göre petrol talebi 2008’in son çeyreğinde ve 2009 yılında da gerilemeye
devam edecek. Bu durumun petrol fiyatlarında bir denge yaratması bekleniyor. Bununla
birlikte, OPEC’in üretimi azaltması ve hızla büyüyen ekonomilerin petrol fiyatlarını
artırmasının da muhtemel olduğu söyleniyor.
Türkiye Turizm Pazarına Yönelik Öngörüler
Dünya krizinin Türkiye’ye yansımasına gelince; krize bağlı olarak artan işsizlik ve kredi
olanaklarının azalmasıyla birlikte küresel çapta seyahat edenlerin sayısında genel bir
gerileme olacaktır. Seyahat eğilimlerinde birkaç yıldır yaşanan değişimin, önümüzdeki
süreçte de devam edeceği tahmin ediliyor. Kendi ülkesinde kalmayı, ya da yakın komşu
ülkelere gitmeyi tercih eden insanların sayısında ciddi artışlar olacaktır. Dolayısıyla dünya
seyahat eğilimindeki değişim -ki yüksek petrol fiyatları bu eğilimi uzun zamandır başlatmıştıTürkiye’ye de doğrudan yansıyacaktır. 2008 yılında uzak destinasyonlardan gelen ziyaretçi
sayısında meydana gelen düşüş eğiliminin önümüzdeki yıl da devam edecektir. Yukarıda IMF
verilerine dayanılarak verilen bilgilerde, 2008 ve 2009 yıllarında Avrupa’nın Türkiye
açısından önemli turizm pazarlarının GSMH’sinde düşüşler olduğu görülüyor. Dolayısıyla bu
ülke vatandaşlarının seyahat ederken daha temkinli davranacakları tahmin ediliyor. Bununla
birlikte gerek Eurozone’da olmaması, gerekse kur avantajı nedeniyle Türkiye hala cazibesini
koruyor. Ayrıca, çeşitli kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre 2009 yılında tur
oparatörlerinin genel eğilimi “her şey dahil” paket turlardan yana olacak Her şey dahil
sisteminin en çok kurumsallaştığı ülkelerin başında da Türkiye geliyor. Bu nedenle yabancı
tur operatörlerinin destinasyon seçiminde Türkiye’nin bu avantajını da gözönüne alacaklarını
düşünülüyor. Yakın destinasyonlar ve komşuları için de Türkiye, hala en cazip ülkelerden
birisi. Dolar ve Avro’nun birçok ülkenin para birimi karşısında değer kazanması, tüketicinin
kur değişiminden en az zarar görecekleri ülkeleri tercih etmelerine neden olacaktır. Tüm bu
veriler gözönünde bulundurulduğunda Türkiye’nin, küresel krizin daha da derinleşmemesi ve
olağanüstü bir durum yaşanmaması durumunda, 2009 turizm yılını negatif bir tabloyla
kapatmayacağı tahmin ediliyor.
Almanya Pazarından Türkiye İçin Olumlu Sinyaller
Almanya’nın önde gelen turizm portallarından FVW’de yayımlanan habere göre Alman tur
operatörleri, devam eden ekonomik durgunluğa rağmen, 2009 yılında Almanya’dan
Türkiye’ye olan seyahat talebinde sorunlar yaşanmayacağına dair sinyaller veriyorlar.
FVW’de Almanya’nın önde gelen tur operatörlerinden TUI tarafından yapılan açıklamada ,
dünya ekonomisinde yaşanan ekonomik sıkıntıların turizm sektörüne yansımasının bir
otomotiv sektörüne yansıması kadar ağır olmayacağı hatta 2009 yılı fiyatlarında yüzde %
4’lere ulaşan artışlar yaşanacağı belirtiliyor. TUI Almanya Genel Direktörü Volker Böttcher,
2009 yazı için fiyat savaşlarına girmeyeceklerini, kapasitelerini yeterli düzeyde tutup, kaliteli
ve bol ürünlü broşürlere ağırlık vereceklerini belirtiyor. Böttcher, 2009 yılında Türkiye, Girit
ve Rodos’ta olmak üzere yeni açılan Sensimar adlı yeni bir otel markasıyla hizmet
vereceklerini, Akdeniz’in toplam turlar içindeki payını % 47’den, % 55’lere çıkaracaklarını
söylüyor. Böttcher, herşey dahilin 2009 yılının da yıldızı olacağını belirtiyor.
Almanya’nın önde gelen Türk kökenli tur operatörlerinden Öger Tour tarafından yapılan
açıklamada da 2009 yılı Türkiye satışlarının 2008 yılına göre % 12 oranında bir artış
yaşanacağı belirtiliyor. Öger de tur fiyatlarına yükselen maliyetler nedeniyle yüzde 3-4
oranında artış uygulayacağını belirtiyor.
Almanya’nın bir diğer tur operatörlerinden Schauinsland Reisen tarafından yapılan
açıklamada da Almanya için 2009 yılında Akdeniz’in oldukça revaçta olacağı söyleniyor.
Firmanın ilk kez 2009 yaz sezonu için ayrı bir Türkiye kataloğu çıkardığı belirtiliyor.
Kaynak: www.fvw.com
İngiltere Pazarından da Olumlu Sinyaller Geliyor
10-13 Kasım tarihleri arasında Londra’da gerçekleştirilen dünyanın en önemli turizm
furlarından WTM London Fuarı’na Türkiye’den katılan uzmanlar, ekonomik krizin tüm
dünyada olduğu gibi İngiltere turizm pazarında da bir daralma yaratacağını, bununla birlikte
seyahat edenlerin gidecekleri ülkelerin başında Türkiye’nin geldiğini belirtiyorlar. Nitekim
Travelmole seyahat portalında çıkan bir haberde İngiliz Wings Abroad adlı tur operatörünün
2009 yılı yaz sezonu için Türkiye kapasitesini artırdığı belirtiliyor. Haberde, firmanın 2008
yılında Türkiye’ye 10 bin kişilik kapasite ayırırken, önümüzdeki yıl bu rakamı 15 bine
çıkaracağı belirtiliyor. Firma tarafından yapılan açıklamada 2009 yılı yaz sezonu için
Türkiye’ye yoğun talep olduğu belirtiliyor. >>