yen‹ kasa tasarımı

Transkript

yen‹ kasa tasarımı

>>>
TEMEL B‹LG‹LER
YEN‹ KASA TASARIMI
Evlerimizdeki kiflisel bilgisayarlar›n d›fl tasar›mlar›nda, neredeyse
ilk IBM ürünü PC’den bu yana hiçbir de¤ifliklik olmam›flt›r.
Görünümleri ço¤unlukla soluk renkli bir
kasa, klavye ve bir de monitörden
oluflan bu cihazlar, geçen zamanla
birlikte farkl› k›ysafetler giymeye
bafllad›lar. ‹çindeki parçalar hemen hergün yenilenirken ve ifllemci gücünden tutun da veri
depolama kapasitesine kadar
her özellikleri geliflirken, d›fl
görünümlerindeki bu dura¤anl›¤› anlamak pek mümkün de¤ildir.
Ancak son zamanlarda pek çok
firma sadece içi de¤il, ayn› zamanda
görünümü de oldukça farkl› olan
bilgisayar tasar›mlar› ortaya koymaya bafllam›flt›r. ‹nsanlar›n bu tür
farkl›tasar›mlar› ilgi göstermelerinin sebebi çok basittir. Ço¤umuzun evde bir bilgisayara
ihtiyac› vard›r, ama öte yandan evimizin dekoruyla çeliflmeyecek bir yap›da olmas› da gerekir. Günümüzde yayg›n olarak kullan›lan kasalar büyük,
köfleli hatlara sahip ve renk olarak etraftaki eflyalarla genelde pek uyum sa¤lamayan tasar›mlard›r.
Ayr›ca bilgisayar›n et-
raf›nda oluflan kablo karmaflas› da
pek hofl bir fley de¤ildir.
Baz›lar› evdeki bilgisayarlar›n› ço¤unlukla yaln›zca Internet ba¤lant›s›
sa¤lamak için kullan›rlar. Bu
gibi ifllerde kullan›lan sistemlerin çok yüksek bir performansa ihtiyac› yoktur. Böyle
genel amaçl› bilgisayarlar›
farkl› tasar›mlarda üretmek
mümkündür, bu sayede bilgisayar›n göz zevkine de hitap
etmesi sa¤lanm›fl olacakt›r.
Örnek olarak düz LCD monitörlere entegre edilmifl
farkl› tasar›mlar› oldukça
INFO
hofl görünümlü olabilmektedir. Ayr›ca bunlar fazla yer de kaplamaÖzellikle az yer kaplayan LCD monitörlü
d›klar›ndan odan›zda çok genifl bir
küçük ve hafif bilgisayar tasar›mlar› çok
yere de ihtiyac›n›z olmayacakt›r.
kullan›fll›d›r, ancak bunlar›n yayg›nlaflmas›
Bir baflka olas›l›k ise bilgisayar
bugün için kolay de¤ildir. Bunun en önemli
sebebi de LCD ve benzeri teknolojiye sahip
kasas›n›n fleklini tamamen de¤iflmonitörlerin maliyetlerinin normal katot
tirmektir, ne de olsa bu kasalar›n
tüplü olanlardan çok daha yüksek olmas›ille de kutu fleklinde olmas› gerekd›r. Ne var ki geliflen teknoloji önümüzdeki
ti¤i gibi bir kanun yoktur. Zaman
y›llarda bu sorunu halledecek ve bu tür mozaman çeflitli firmalar bilgisayar
nitörlerin fiyatlar› makul seviyelere inebilefuarlar›nda bu tarz oldukça de¤icektir.
flik ve hatta bazen tuhaf say›labilecek bilgisayar tasar›mlar›na al›c›lar›n be¤enisine sunmaktad›r. Büyük olas›l›kla yak›n bir gelecekte bilgisayar sat›n al›rken içindekilerden
çok d›fl görünüme
bakarak al›flverifl edilmesi ola¤an hale gelecektir.
I
<
>
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
93
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
Klasik Tasar›m›n Avantajlar›
!
<
>
>>>
94
●
TEMEL B‹LG‹LER
Bunun d›fl›nda en önemli sorunlardan biri de
özellikle LCD ve benzeri teknoloji ile üretilmifl
monitörlerin fiyatlar›ndan dolay›, bu tür özel tasar›m kasalar›n fiyatlar›n›n yüksek olmas›d›r. Ço¤u LCD ekran tüm geliflmelere ra¤men katot tüplüler kadar iyi görüntü sa¤layamamaktad›r. Plasma gibi çok iyi görüntü verebilen
ekranlar›n maliyetleri ise normal
bir kullan›c›n›n al›m gücünü çok
aflabilmektedir.
Tüm parçalar›n›n özel olarak tasarlanmas› gereken ve buna ra¤men herkesin zevkine hitap etmedi¤i için ancak k›s›tl› miktarlarda
sat›labilecek olan bilgisayarlar›
üretmek zor ve pahal› bir ifltir. Al›fl›lagelmifl tasar›mlar›n sa¤lad›¤› avantajlar›
terk etmeyi ço¤u firma kolayca göze alamaz.
Yine de Apple gibi baz› firmalar ürünlerinin çizgilerine al›fl›lm›fl›n d›fl›nda say›labilecek bir flekilde de¤ifltirmifller, üstelik müflterilerinden de oldukça olumlu tepkiler alm›fllard›r. Bu da radikal
hatlara sahip bilgisayarlar›n yak›nda daha fazla
miktarlarda üretilece¤ini ve böylece tüketicinin
göz zevkine de hitap edebilece¤ini
göstermektedir.
>>>
Her ne kadar göze pek hofl görünmeseler de, klasik bilgisayar kasas›
tasar›m›n›n baz› avantajlar› da mevcuttur. Öncelikle bu kasalar oldukça genifl bir iç kullan›m alan› sunarlar, böylelikle yeni bir parçan›n eklenmesi pek sorun olmaz.
Ayr›ca ço¤u kasa aç›lmas› ve
üzerinde çal›fl›lmas› kolay bir
yap›dad›r.
Ço¤u s›rad›fl› kasa tasar›m›nda ise yeni bir donan›m eklemek genellikle pek mümkün de¤ildir, çünkü kasan›n yap›s› en
baflta belirli bir iç hacime sahip
olacak flekilde tasarlanm›flt›r.
Bu da uzun vadede kullan›fll›l›¤›
çok düflürmektedir. Ancak gittikçe yay›lan USB
ba¤lant› standard›n› kullanarak bu kasalar›n s›n›rlar›n› zorlamak mümkün olabilir.
USB portu üzerinden ba¤lanacak flekilde tasarlanm›fl pek çok
de¤iflik aksesuar kasan›n d›fl›na
yerlefltirilerek kullan›labilir.
Farkl› ve al›fl›lm›fl›n d›fl›nda
bir bilgisayar tasar›m›n›n sat›fla
ç›kt›¤›nda karfl›laflaca¤› birkaç
zorluk vard›r. Öncelikle bu sistemlerin sadece d›fl› de¤il, iç k›s›mlar› da özel olarak tasarlan›rlar.
Az yer kaplamas› için grafik ve ses ifllemcileri ayr› kartlar halinde monte edilmeyip,
do¤rudan anakart üzerine entegre edilirler. Bunun
getirece¤i en büyük sorun, ileride mesela daha
güçlü bir ekran kart›na ihtiyaç duydu¤unuzda,
klasik kasalarda oldu¤u gibi eski kart›n yerine yenisini takma imkan›n›n bulunmayacak olmas›d›r.
Ayn› flekilde CD-ROM sürücü, sabit disk ve benzeri donan›mlar›n da kasaya uygun olarak
tasarlanmas› gerekir. Bu durumda
D‹KKAT
bir parçan›n de¤iflmesi ya da yenilenmesi gerekti¤inde, herhangi
E¤er s›k s›k bilgisayar›n›z›n içini kurcabaflka bir donan›m›n onun yerine
l›yor ve yeni parçalar ekleyip ç›kar›yorsatak›lmas› pek mümkün olmayan›z, o zaman klasik kasalar› kullanmaya
cakt›r. Sadece ayn› tip kasa için
devam etmenizi öneririz. Çünkü ço¤u hofl
üretilmifl yedek parçalar›n butasar›ml› bilgisayar›n iç kapasitesi pek fazlunmas› bugün için hem kola de¤ildir ve bunlar tasar›m olarak genellay, hem de ucuz bir u¤rafl
likle yeni parçalar›n eklenmesine olanak tade¤ildir.
n›mazlar.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
SES KARTLARI VE ÖZELL‹KLER‹
SES KARTLARI
VE ÖZELL‹KLER‹
Ses kart› bilgisayar›n›z›n en temel parçalar›ndan biridir. Burada kart türleri ve yeni
bir kart al›rken neler dikkat etmeniz gerekti¤i üzerinde duraca¤›z.
Ses Kartlar›n›
Ay›ran Temel
Özellikler
Ses kartlar› bugün üç farkl›
kritere
göre s›n›fland›r›l›rlar.
Bunlar s›ras›yla flöyledir:
A) Ses kartlar› üretebildikleri sesin kalitesine
göre 8 ve 16 bitlik olarak tan›mlanabilirler.
Ses kartlar› göründükleri kadar
Bazen 32, 64 ve hatta
basit
de¤ildir.
128 bitlik kartlardan da
bahsedildi¤ini duyabilirsiniz, ancak bunlar ya yanl›fl tan›t›m, ya da bilerek yap›lan abart›l› reklamlar›n sonucunda böyle
bilinirler. Ço¤u zaman verilen 32 ya da 64 de¤erleri ilgili kart›n farkl› özelliklerini tan›mlamak
için kullan›l›r. Bugün art›k piyasada 8
bitlik ses kart› bulunmamaktad›r,
‹PUCU
sat›lan en temel kartlar 16 bitlik
yap›ya sahiptir.
B) ‹kinci olarak ses kartlar› "ses"
Özellikle en son gelifltirilen ses kartlar›üretmekte kulland›klar› yönteme
n›n çok marifetli oldu¤unu söyleyebiliriz.
göre ikiye ayr›l›rlar, bunlar FM ya
Bunlar üzerlerinde çoklu hoparlör ba¤lant›da Dalga Tablosu (Wave Table)
s› ve benzeri ayg›t fiflleri tafl›rlar. Ayr›ca
olarak bilinir. Özellikle Sound
Dolby ve Surround ses üretebilme kapasiteBlaster 16 gibi eski tasar›ml›
sine de sahip olanlar› vard›r. Bunlara en iyi
kartlarda, sesler elektronik sentezörnek olarak Sound Blaster Live Platinum
modeli gösterilebilir.
leme yöntemiyle üretilirler. FM s›n›f› olarak bilinen bu kartlar›n
üretti¤i sesler yeterli ancak do¤al
olmaktan uzakt›r. Öte yandan
INFO
özellikle Creative taraf›ndan üretilen AWE serisi ses kartlar›nda
Ses kart› al›rken en çok dikkat etmeniz
Dalga Tablosu (Wave Table) yöntegereken yaz›l›msal deste¤in olmas›d›r. Baz›
mi kullan›l›r. Bu yöntemde öncekartlar hemen hiçbir yaz›l›m taraf›ndan
den kart haf›zas›na kaydedilmifl
desteklenmezler ve bunlar› düzgün çal›flt›rgerçek ses örnekleri temel al›namak genellikle mümkün olmaz. Bu aç›dan
rak yeni sesler üretilir ve ses kalien sorunsuz olan kartlar Creative yap›m›
tesi çok daha yüksektir. E¤er ses
Sound Blaster serileridir.
ve müzik kalitesinin yüksek olma<
<
<
Neden Bir Ses Kart›?
Ses kartlar› bilgisayar›n›z›n ses üretebilmesi
için gereken en temel parçad›r. Ses kart› olmayan
bir bilgisayar› kullanmak demek, sunulan pek çok
özellikten faydalanamamak anlam›na gelir. Bunun haricinde modern bir sistemi ses kart› olmadan çal›flt›rmak da baz› sorunlara ve hata mesajlar›yla karfl›laflman›za sebep olabilir. Çünkü hemen tüm yaz›l›mlar ses kartlar› için destek sa¤lamaktad›r. Haliyle yeni kurulan bir yaz›l›m ses
kart›n› bulamay›nca çal›flmakta çeflitli güçlüklerle
karfl›laflabilir. E¤er sisteminize bir ses kart› tak›l›
de¤ilse, bunu kendiniz ayr›ca sat›n al›p kolayl›kla
yerlefltirebilirsiniz.
E¤er bilgisayar›n›za parçalar tak›p ç›karmak
al›fl›k olmad›¤›n›z bir ifllem ise, o zaman bunu bir
bilene yapt›rmay› tercih edebilirsiniz. Asl›nda son
derece kolay bir ifllem olmakla beraber, dikkat
edilmesi gereken donan›msal ve yaz›l›msal detaylar› gözden kaç›rmak iyi sonuçlar vermeyebilir.
Peki hangi ses kart›n› tercih etmeniz gerekti¤ine
nas›l karar vereceksiniz? Ço¤u üretici genellikle
birçok ak›l kar›flt›r›c› özellikten bahsederek, kendi
ses kartlar›n›n ne denli üstün oldu¤unu göstermeye çal›fl›rlar, bu en eski pazarlama tekniklerinden
biridir. Biz burada birkaç basit öneriyle iflinizi kolaylaflt›rmaya çal›flaca¤›z.
*<
>
>>>
I
<
>
>>>
●
TEMEL B‹LG‹LER
95
<<<
SES KARTLARI VE ÖZELL‹KLER‹
s›n› istiyorsan›z, o zaman bu tür yeni tasar›m bir
kart alman›z gerekecektir.
INFO
C) Son olarak ses kartlar› kulland›klar› veri yoluna göre ISA ya da
‹ki 16 bitlik ses kart›ndan ISA ve PCI
PCI olarak ikiye ayr›l›rlar. Günüolanlar›n aras›nda hemen hiç ses kalitesi
müzde ISA veriyolunu kullanan
fark› bulunmaz. Ses kalitesini öncelikle etpek fazla ses kart› kalmam›flt›r,
kileyen unsur, kullan›lan ses üretim yönteçünkü PCI veriyolu ses kartlar›n›n
midir. Her zaman için FM ses sentezleme
çok daha h›zl› çal›flabilmesine
yöntemi kullanan kartlar›n verdi¤i sesin kaimkan tan›makta, bu yüzden
litesi çok daha düflüktür.
tüm üreticiler taraf›ndan tercih
edilmektedirler. Ayr›ca PCI veriyolu sayesinde bir ses kart› çal›flma s›ras›nda ana
ifllemciye çok daha az yük bindirir.
‹flte ses kartlar› bu üç temel özelli¤e göre s›n›fland›r›l›rlar, seçim yaparken bunlara bakman›z
gerekir.
Çncelikle e¤er ses kart›n›
basit oyunlar, ses dosyalar›
ve CD müzikleri dinlemek
için kullanacaksan›z, o zaman 16
bitlik bir kart rahatl›kla iflinizi görecek
ve fazla da pahal›ya malolmayacakt›r.
Bu tür bir kart›n üzerinde ben az iki
girifl ve iki de ç›k›fl ba¤lant›s›, ayr›ca
bir de joystick portu bulunur. Bu ç›k›fllardan "Line-out" iflaretlisi kart›n›z› müzik seti ya
da kendinden amfili di¤er hoparlör setlerine ba¤laman›z› sa¤lar. "Speaker" iflaretli ç›k›fl ise kendi
amfi sistemi bulunmayan hoparlör ve kulakl›klara ba¤lant› içindir. "Line-in" girifli kart›n›za bir
d›flsal ayg›ttan ses girifli yapabilmenizi sa¤lar, bu müzik seti ya da walkman
olabilir. "Mic-in" ise mikrofonun ba¤lanaca¤› özel
ba¤lant› noktas›d›r.
E¤er oyunlar ya da di¤er
sesle ilgili uygulamalarda
yüksek kalite istiyorsan›z, o
zaman geliflmifl bir ses kart›
alman›z gerekir. Bu
kartlarda
daha fazla
hoparlör için
ba¤lant›lar›n
yan›s›ra, yüksek
kapasiteli özel
dijital ç›k›fllar
da bulunur.
I
<
>
>>>
96
●
TEMEL B‹LG‹LER
Ancak tabii ki böyle bir karttan
performans alabilmek için hoparlör setinizin de uygun
olmas› gerekir.
Dikkat
etmeniz
gereken en
önemli
nokta ise
alaca¤›n›z ses
kart›n›n yaz›l›msal
deste¤e sahip olmas›d›r. Baz›
az bilinen kartlar bu konuda oldukça sorun ç›karabilmektedir. Bugün piyasaya hakim olan Creative yap›m› Sound Blaster serileri en sorunsuz ve
yüksek kapasiteli kartlard›r denebilir. Eskiden beri en yayg›n kullan›lan marka oldu¤u için, hemen
hiçbir yaz›l›m Sound Blaster kartlar› tan›mak ve
kullanmakta zorluk çekmez.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
Gameport: Joystick vb.
için ba¤lant› noktas›
Speaker: Hoparlör
Mic-in:
Mikrofon
ba¤lant›s›
ba¤lant› noktas›
Line-out: Hi-fi
sistemler vb. için
ba¤lant› noktas›
Line-in: D›flar›dan
bilgisayara ses girifli
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
BEDAVA YAZILIM NED‹R?
Bilgisayardan faydalanmak için ihtiyaç duyaca¤›n›z yaz›l›mlar›n
fiyatlar› bazen bilgisayar›n fiyat›n› geride b›rakabilir. Burada
tasarruf edebilmeniz için birkaç küçük ipucu verece¤iz.
imkanlardan faydalanmak isterse, o zaman bir bedel ödeyerek
program›n kay›tl› kullan›c›s› haline
gelir. Genellikle talep edilen ücret
pek fazla de¤ildir ve kay›t ifllemi için
de Internet’ten faydalan›l›r.
Shareware Nedir?
Bir programc› herhangi bir amaca yönelik bir
uygulama gelifltirdi¤inde, bunu pazarlayabilmek
için genellikle büyük flirketlerin yard›m›na ihtiyaç
duyar. fiirketler program› al›r, ço¤alt›r, dükkanlar
vas›tas›yla müflterilere sunar. Ne var ki bu zincirin boyu uzad›kça programc›n›n kâr› oldukça düflecektir. Özellikle söz konusu olan yaz›l›m faydal›
fakat nispeten küçük çapl› bir uygulama ise, o zaman ilgilenen bir
flirket bulabilmesi bile mümkün
olmayabilir.
Internet gibi h›zl› bir iletiflim
metodunun yay›lmas›yla birlikte,
ço¤u programc› ve küçük çapl›
yaz›l›m flirketi uygun bir
pazarlama yöntemi gelifltirdi. Bu yöntemde
küçük
çapl›
ama faydal› yaz›l›mlar k›s›tl› bir
kullan›m
süresine sahip
olacak flekilde ayarlan›r
ve ücretsiz olarak da¤›t›l›r. E¤er kullan›c› uygulamadan memnun kal›r ve
hem devaml› kullanmak,
hem de sunulan çeflitli ek
Freeware Nedir?
"Freeware" tabir edilen
yaz›l›mlar kullan›c›lara
tamamen ücretsiz olarak
sunulurlar. Basit bir ses
çal›c›s›ndan tutun da tam
bir iflletim sistemine dek
her türden Freeware yaz›l›m bulmak mümkündür.
Bu yaz›l›mlar› programlayanlar genellikle kendi ihtiyaçlar› için yazd›klar›
uygulamalar›n baflkalar›Tucows.Com size bulundu¤unuz yere göre h›zna da faydas› olaca¤›n›
l› yükleme seçenekleri sunar.
görüp paylaflmaya karar
vermifl kiflilerdir. Aralar›nda ö¤rencilerden profesyonel programc›lara her çeflit insan bulunur ve
genellikle en büyük kazançlar› da yapt›klar› iflin
insanlara fayda getirdi¤ini görmekten duyduklar›
k›vançt›r. Bu tür yaz›l›mlar› Internet üzerinde
bolca bulabilmek mümkündür.
<
<
<
Bilgisayarla birfleyler yapabilmek için her zaman öncelikle uygun yaz›l›mlara ihtiyac›n›z olacakt›r. Ne var ki her laz›m olan programa para
yetifltirmek mümkün de¤ildir. Neyse ki Freeware
ve Shareware denen yaz›l›m türleri sizi bir hayli
masraftan kurtaracakt›r.
Avantaj Ve Dezavantajlar
Shareware ve Freeware yaz›l›mlar aras›nda her zaman iflinize yarayacak kaliteli programlar bulabilirsiniz. Freeware olanlar için
hiç ödeme yapman›z gerekmezken,
Shareware olanlar›n da fiyatlar›
pek yüksek de¤ildir ve üstelik almadan önce uzun bir süre deneme
f›rsat›n›z olacakt›r. Ço¤unlukla
*<
‹PUCU >
Korsan ya da çal›nt› yaz›l›m kullanmak
sadece kanuna ayk›r› de¤il, ayn› zamanda
tehlikelidir de. Bu tür yaz›l›mlarda çeflitli
program hatalar› ya da virüslere s›k s›k
rastlanmas› son derece do¤ald›r, ve bunlar›n bedeli a¤›r olabilir.
●
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
97
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
<
<
<
kurmak ve çal›flt›rmak güvenlidir. Bu yaz›l›mlar
önemli olmayaca¤›n› sand›¤›n›z size ulaflana dek de¤erlendirme ve virüs testlerinküçük uygulama- den geçirilirler. Ancak tabii ki bir CD üzerindeki
yer k›s›tl› oldu¤undan burada her tür yaz›l›m› bular›n hayat›n›z›
labilmek mümkün olmaz, bunun için Internet’e
ne denli kolaybaflvurman›z gerekecektir.
laflt›rabilece¤ini
Internet üzerinde bu tür verileri depolayan pek
görmek flafl›rt›c›
çok sunucu mevcuttur. Bu sunucular genellikle beolabilir.
lirli kriterlere göre hizmet verirler, mesela bir suFakat burada
nucu da sadece Windows ile ilgili belirli uygulabaz› dezavantajmalar bulunabilir. Baz› sitelerde ise yaz›l›mlar
lar da vard›r.
Bunlardan
en önemlisi
www.winfiles.com adresinde Windows 95, 98 ve
genellikle
2000 iflletim sistemleri için pek çok uygulama bulunur.
bu tür yaz›l›mlarda
çoklu dil deste¤inin bulunmamas›d›r. Büyük
firmalar yaz›l›mlar›n› satacaklar› ülkenin diline çevirmek için gereken zaman ve paray›
harcayabilirler, ama bunu herkes
yapamaz. Bu yüzden bu türden
‹PUCU
hemen tüm yaz›l›mlar
‹ngilizce olarak bulunurlar ve bu kimi kullaShareware yaz›l›mlar almadan önce
n›c›lar için büyük bir
denemenize imkan tan›rlar, istenen ücretler
sorun olabilir.
www.shareware.com adresinde hemen her tür uygulaise genellikle pek semboliktir. Freeware yaBir di¤er sorun da bu may› bulmak mümkündür.
z›l›mlar ise ücretsizdir ve içlerinden baz›latürden yaz›l›mlar›n say›s›r› pahal› programlardan daha fazla iflinize
yarayabilir.
de¤il, onlar› nerede bulabilece¤inize yer verilir.
n›n hiç de küçümsenmeyeEn iyi siteler uygulamalar› s›n›fland›ran ve yan›ncek kadar az olmas›d›r. Gerda küçük birer aç›klamayla kullan›c›ya sunanlarçekte belli bir konuyla ilgili yaz›l›m ararken yüzlerce farkl› Shareware bulabilir- d›r, bu yapt›klar› ifli ciddiye ald›klar›n› gösterir.
siniz, ama gerçekten iflinize yarayacak ve
kullan›m› güvenli olan›n› diINFO
¤erlerinin aras›ndan bulup
ç›karmak o kadar kolay
Birkaç önemli kaynak site ad› vermek
olmayacakt›r. Dikkatli
gerekirse:
olunmazsa yaz›l›msal hawww.tucows.com: Burada hangi k›rada
talar ya da daha da köbulundu¤unuza göre yükleme yapabilirsiniz.
Programlar "inek" verilerek de¤erlendiriltüsü kötü niyetli kiflilerce
mektedir, "inek" ne kadar çoksa yaz›l›m o
kurulmufl tuzaklar can›denli iyi demektir.
n›z› çok s›kabilir.
*<
>
<
<
<
>>>
<
>>>
I
>
www.winfiles.com: Oldukça faydal› yaz›l›m ve uygulamalar›n bulundu¤u bu site
hem düzenli, hem de bilgilendiricidir. Özellikle yan›nda "TRY IT!" etiketi olan yaz›l›mlar önerilir.
www.shareware.com: Hemen her kategoriden en popüler yaz›l›mlara yer veren bu si-
>>>
98
●
TEMEL B‹LG‹LER
<
<
<
tede iflinize yarayacak pek çok uygulama
bulabilirsiniz.
Nereden Bulmal›?
Shareware ve Freeware
yaz›l›mlar› bulabilece¤iniz birkaç kaynak vard›r.
Biri bilgisayar dergileriyle beraber verilen yaz›l›m
Tucows sitesi yaz›l›mlar› "y›ld›z" yerine "inek" kullaCD’leri olup, genellikle
narak
de¤erlendirmektedir,
befl "inek" en iyisidir.
buaradan gelen yaz›l›mlar›
>>>
GÖREV ÇUBU⁄U NASIL AYARLANIR?
WINDOWS
GÖREV ÇUBU⁄U
NASIL AYARLANIR?
Windows görev çubu¤u yap›lan tüm çal›flmalar›n odak noktas›ndad›r.
Bu çubu¤u istedi¤iniz gibi ayarlayabilirsiniz.
Konum
Windows iflletim sisteminde görev çubu¤unun
bafllang›ç yeri ekran›n en alt k›sm›d›r. Ancak e¤er
isterseniz ekran›n dört taraf›ndan herhangi birinde yer almas›n› sa¤layabilirsiniz.
fare tufluna bas›l› tutarak imleci ekran›n sa¤ taraf›na sürükleyin.
Sürükleme esnas›nda görev çubu¤unun gölgesinin ekran›n sa¤›nda belirdi¤ini göreceksiniz. Buraya ya da dört taraftan herhangi birine
tafl›mak için tüm yapman›z gereken bu
gölge belirdi¤inde sol fare tuflunu b›rakmakt›r. Böylece çubu¤u görüflünüzü en az
k›s›tlayan yere nakledebilirsiniz.
Nas›l Yapacaks›n›z?
Öncelikle fare imlecini ekranda görev çubu¤unun üzerinde bofl bir noktaya getirin, sonra da sol
I
<INFO >
Bazen baflka bir uygulaman›n da kontrol
çubu¤u ekran›n belirli bir yan›nda yer al›yor olabilir. Bu gibi durumlarda görev çubu¤uyla bunlar› kar›flt›rmamak için yerini
de¤ifltirmemenizi tavsiye ederiz. Ayr›ca görev çubu¤u dikey konumdayken çal›flan
programlar›n tam isimlerini yer darl›¤› nedeniyle görmek mümkün olmayacakt›r, bu
da kafan›z› kar›flt›rabilir.
>>>
●
WINDOWS
53
<<<
WINDOWS
Boyut
E¤er çal›flma esnas›nda birden fazla aç›k
pencere ve uygulama
mevcutsa, o zaman görev çubu¤u bunlar›n tümünü göstermekte yetersiz kalabilir. Bu durumda pencereler aras›nda dolaflmak zorlaflacakt›r, ancak e¤er isterseniz görev çubu¤unun boyutlar›n› büyüterek bu sorunu çözebilirsiniz.
Nas›l Yapacaks›n›z?
Fare imlecini görev çubu¤unun tam kenar›na
do¤ru yaklaflt›r›n. Çift tarafl› bir ok simgesine
dönüfltü¤ünde gereken yerdesiniz demektir.
Buradayken sol fare
tufluna bas›n ve bas›l›
tutarak fareyi yukar›ya
do¤ru hareket ettirin.
Görev çubu¤unun boyutu istedi¤iniz hale geldi¤inde tuflu b›rakman›z yeterlidir.
Bunun d›fl›nda görev çubu¤unun bir parças›n›
oluflturan ve uygulamalar› h›zl› çal›flt›rman›z›
sa¤layan "Quick Launch" araç çubu¤unu da ay›rarak farkl› bir yere yerlefltirebilirsiniz. Bunu yapabilmek için fare imlecini ekranda "Quick Launch"
panelinin en bafl›ndaki k›sma getirin. ‹mleç çift
yönlü ok iflaretine dönüflünce sol tufla bas›l› tutun
ve fareyi sürükleyerek paneli ay›r›n, art›k bunu
ekranda herhangi bir yere tafl›yabilirsiniz.
Ayr›ca e¤er isterseniz görev çubu¤u üzerindeki
panellerden baz›lar›n› kapatabilir ya da açabilirsiniz. Bunu yapabilmek için görev çubu¤u üzerine
sa¤ fare tufluyla t›klay›n ve aç›lan menüden "Araç
çubuklar›" seçene¤ine girin. Buradan iflaretleyerek
yeni k›s›mlar› açabilir ya da kapatabilirsiniz.
*<
‹PUCU >
Araç çubu¤unun boyutunu büyütmek
birden fazla pencere aç›k iken çal›flman›z›
kolaylaflt›racakt›r. Ne var ki e¤er monitörünüz küçük ise o zaman ekran›n önemli bir
k›sm›n› görmenize de engel olabilir.
>>>
54
●
WINDOWS
>>>
WINDOWS
Aç›lan sa¤ tufl menüsünden "Özellikler" seçene¤ine t›klarsan›z, araç çubu¤u ile ilgili baz› ayarlar›
yapabilme imkan› bulursunuz. Bu diyalog penceresine ayn› zamanda "Bafllat" tuflundaki "Ayarlar"
seçene¤inin alt›nda bulunan "Görev Çubu¤u ve
Bafllat Menüsü" fl›kk›ndan da ulaflabilirsiniz.
>>>
Otomatik gizle: Bu seçenek
iflaretliyken, fare imlecinin
üzerinde bulunmad›¤› zamanlarda görev çubu¤u ekran›n alt
k›sm›nda geçici olarak gizlenir.
Her zaman üstte: Görev
çubu¤unun her zaman tüm
pencerelerin üzerinde
görüntülenmesini sa¤lar.
Bafllat menüsünde küçük
simgeler göster: Bu seçenek
Bafllat menüsündeki simgelerin
küçültülmesini sa¤layarak ekran
Saati göster: Görev
alan›ndan tasarruf eder.
çubu¤unun sa¤ taraf›nda
saatin görünmesini sa¤lar.
Tamam: Tüm de¤ifliklikleri
‹ptal: Yap›lan de¤iflikliklerin
Uygula: Yap›lan de¤ifliklik-
onaylay›p diyalog penceresini
kapat›r.
uygulanmamas›n› sa¤lar.
leri an›nda yürürlü¤e koyar.
●
WINDOWS
55
<<<
WINDOWS
<<< Bu seçenek tüm pencereleri
ekranda üstüste basamaklayarak
gösterir
Ekrandaki tüm pencereleri görev
çubu¤u üzerinde simgeler haline
dönüfltürür.
<
<
<
Bu seçenek tüm pencereleri ekranda yukar›dan
afla¤›ya s›ralayarak gösterir. Ancak resimdeki gibi baz›
pencerelerin boyutlar› de¤iflmeyebilir.
Görev çubu¤u üzerinde simgeler
haline dönüfltürülmüfl tüm
pencereleri ekrandaki eski
boyutlar›na geri döndürür.
<<< Bu seçenek ise pencerelerin ekranda
soldan sa¤a do¤ru s›ralanarak gösterilmesini
sa¤lar.
56
●
WINDOWS
>>>
WORD: "GER‹ AL" FONKS‹YONU
PROJELER
WORD: "GER‹ AL"
FONKS‹YONU
Word ile çal›fl›rken bazen en son yazd›klar›n›z› silmek ya da
yapt›¤›n›z ifllemleri iptal etmek isteyebilirsiniz.
Bunun en kolay yolu "Geri Al" fonksiyonundan faydalanmakt›r.
1. Ad›m
Üstteki araç panelinde bulunan sola e¤ik ok fleklindeki "Geri Al" tuflunun yan›ndaki küçük afla¤›
ok simgesine t›klay›n. Geri al›nabilecek hareketlerin bir listesi aç›lacakt›r.
2. Ad›m
Kayd›rma çubu¤u yard›m›yla menü içinde iptal
etmek istedi¤iniz ifllemi seçin, birden fazla ad›m
seçebilirsiniz.
3. Ad›m
Seçimi yapt›ktan sonra tüm yapman›z gereken sol
fare tufluna t›klamakt›r. Yanl›fl yeri silmekten çekinmeyin, Word bu yapt›klar›n›z› da akl›nda tutacakt›r.
Ad›m ad›m yap›lm›fl
olan eylemlerin listesi.
Geri almak istedi¤iniz eylemlerin
toplam say›s›.
Listeyi kayd›rman›z›
sa¤layan çubuk.
●
PROJELER
49
<<<
WORD: "GER‹ AL" FONKS‹YONU
E¤er sadece en son ifllemi iptal etmek istiyorsan›z o zaman menüyü açman›za gerek yoktur. Sadece e¤ik ok iflaretine t›klaman›z yeterlidir, son
aflama iptal edilir.
"Geri Al" tuflunun hemen yan›nda bulunan bu
tufl, ona benzer bir flekilde çal›fl›r, ancak geri al›nan ad›mlar› tekrar uygulamaya yarar. T›pk› di¤eri gibi birden fazla ad›m seçmenizi sa¤layan bir
alt menüsü bulunur.
E¤er yanl›fll›kla fazladan baz› ad›mlar› iptal ettiyseniz, o zaman "Yeniden" tuflunu kullanarak
bunlar› tekrar yapabilirsiniz.
"Geri Al" tufluna basmak yerine klavyeden CTRL
+ Z tufl kombinasyonunu da kullanabilirsiniz. Ayr›ca bu tufllar›n bir kopyas› menü seçenekleri çubu¤undaki "Düzen" fl›kk›n›n alt›nda da yer almaktad›r.
*<
E¤er geri almaya ya da yeniden yapmaya uygun
herhangi bir ifllem gerçeklefltirmediyseniz, o zaman ilgili tufllar silik olarak görüntülenecektir.
>>>
PROJELER
‹PUCU >
"Geri Al" ve "Yeniden" fonksiyonlar› Word
ile çal›flmay› çok kolaylaflt›r›rlar. Ne var ki
yap›lan hatalar› hemen düzeltmeniz gerekir,
çünkü bu fonksiyonlar›n haf›zas› k›s›tl›d›r
ve uzun bir metin boyunca tüm yap›lanlar›
ak›lda tutmalar› mümkün de¤ildir.
>>>
50
●
PROJELER
>>>
INTERNET EXPLORER: SIK KULLANILANLAR
INTERNET
INTERNET EXPLORER:
SIK KULLANILANLAR
Internet üzerinde dolafl›rken Internet Explorer uygulamas›n›n "S›k Kullan›lanlar"
fonksiyonu ile daha önce ziyaret edilen sitelere çabucak ulaflabilirsiniz.
Diyelim ki hergün ziyaret etti¤iniz bir tak›m haber ya da e¤lence siteleri var. Bunlara Internet
Explorer ile eriflmek için iki farkl› seçenek mevcut. Öncelikle her defas›nda arad›¤›n›z sayfan›n
olabilir, bunun için yeni bir klasör oluflturarak adresin orada tutulmas›n› sa¤layabilirsiniz. Girilen
adresler ait olduklar› sayfalar›n adlar›yla görüntülenir, bu da belirli bir adresi bulman›z› kolaylaflt›rmak içindir.
tam ve oldukça uzun olabilen adresini yazars›n›,
bu da size bir hayli zaman kaybettirir. Ya da do¤rudan "S›k Kullan›lanlar" k›sm›ndan sayfan›n kaydedilmifl adresine t›klayarak h›zla arad›¤›n›za
ulafl›rs›n›z. Tabii ki ikinci seçenek çok daha h›zl›
olacak, üstelik kazand›¤›n›z zaman uzun vadede
telefon faturan›za da yans›yacakt›r.
Yeni Adresler Eklemek
Internet Explorer adres defterine yeni bir Web
sitesi adresi eklemek son derece kolayd›r. Tüm
yapman›z gereken öncelikle ekran›n üst k›sm›ndaki araç çubu¤unda bulunan "S›k Kullan›lanlar" tufluna basarak ilgili pencerenin sol tarafta aç›lmas›n› sa¤lamakt›r. Buradan "Ekle" tufluna basarak
ilgili diyalog penceresini açars›n›z. Bu penceredeki adres sat›r› içinde o an bulundu¤unuz sitenin
adresi girilecektir, e¤er isterseniz kendiniz farkl›
bir adres girebilirsiniz. Adresin yaz›lmas›ndan
sonra "Tamam" tufluna t›klamak adresin kaydedilmesini sa¤lamaya yetecektir. Farkl› türden siteleri
de¤iflik bafll›klar alt›nda toplamak iyi bir fikir
Seçili klasör
Klasörün ad›n› de¤ifltirir
Seçili klasörü siler
Ba¤lant› ismi
Yeni klasör oluflturur
Pencereyi kapat›r
Seçili klasöre girer
●
INTERNET
97
<<<
INTERNET EXPLORER: SIK KULLANILANLAR
Adresleri Düzenlemek
Zaman içinde girilen pek çok
‹PUCU
farkl› adres yüzünden
listeniz karmafl›k bir
hal alabilir. Bu duruWeb sitelerinin adreslerini "S›k Kullan›lanlar" listesine eklerken göreceksiniz ki simun önüne geçmek için
te adresleri gizlenmekte ve tan›m k›sm›na
listenizi düzenleyebiliradlar› girilmektedir. Ne var ki bu adlar her
siniz. Bunu yine "S›k
zaman için yeterince aç›klay›c› olmayabilirKullan›lanlar" k›sm›nler. Bu yüzden adresleri kaydederken ayn›
dan yapacaks›n›z, anzamanda site adlar›n› da arad›¤›n›z› kolaycak bu defa "Düzenle"
ca bulman›za yard›mc› olacak bir flekilde
seçene¤i yard›m›yla ilde¤ifltirmeniz önerilir.
gili diyalog penceresini
ekrana getirmelisiniz. Bu
diyalog penceresindeki seçenekler farkl› klasörler
oluflturabilmenize ve olanlar›n üzerinde de¤ifliklik yapabilmenize imkan tan›rlar. Bu
seçeneklerin açt›¤› diyalog
pencereleri içinde çal›flmak
temel prensipler aç›s›ndan
Windows Gezgini’ne çok
benzer, bu yüzden bir zorluk
çekmeyeceksiniz.
*<
>
>>>
Adreslere Tekrar Ulaflmak
Internet ba¤lant›s› yap›ld›ktan sonra adreslerini
kaydetti¤iniz sitelere eriflebilmek için iki farkl›
yerden yola ç›kabilirsiniz. Öncelikle Internet Explorer yaz›l›m›n› çal›flt›rp, buradaki "S›k Kullan›-
lanlar" penceresinden istedi¤iniz herhangi bir adrese t›klayabilirsiniz. Bu durumda adrese eriflim
ifllemi bafllayacak ve e¤er s›rad›fl› bir durum söz
konusu de¤ilse sayfa içeri¤i
görüntülenecektir.
Bunun d›fl›nda ikinci bir yöntem daha vard›r, bu yöntemde
Internet Explorer yaz›l›m›n›
ayr›ca çal›flt›rman›za gerek
olmayacakt›r. "Bafllat" tuflu
menüsüne girdi¤inizde "S›k
Kullan›lanlar" adl› bir seçenek
bulacaks›n›z. Bu seçene¤in
içinde önceden kaydetti¤iniz
adreslerin bir kopyas› bulunur. Buradan herhangi
bir adrese t›klad›¤›n›zda Internet Explorer uygulamas› otomatik olarak çal›flt›r›lacak ve do¤rudan
sayfan›n yüklenmesine geçilecektir.
>>>
INTERNET
Yap›lanlar› onaylar
Bu seçenek sayfay› Internet’e ba¤l›
de¤ilken de görebilmenizi sa¤lar
Yap›lanlar› iptal eder
Yeni klasörün nerede
oluflturulaca¤›n› belirler
Ba¤lant›lar›n depoland›¤›
farkl› klasörler
Ba¤lant› ad› buradan girilir
98
●
INTERNET
Yeni klasör oluflturur
>>>
WEB SAYFASI TASARIMI
INTERNET
Internet üzerindeki tüm bilgiler Web sayfalar› fleklinde saklan›r ve görüntülenirler.
fiimdi bu sayfalar›n nas›l haz›rland›¤›na bakaca¤›z.
Web sayfalar› Internet üzerinde depolanan verilerin bilgisayar›n›zdaki browser yaz›l›mlar›yla uygun bir biçimde görüntülenebilmesini sa¤larlar.
Bu sayfalar üç farkl› yöntemle haz›rlanabilir:
1- HTML programlama dilini kullanarak nispeten basit web sayfalar› tasarlamak mümkündür.
Bu dil daha ziyade metin a¤›rl›kl› sayfalar›n düzenlenmesinde kullan›l›r ve kendi bafl›na yetenekleri nispeten k›s›tl›d›r.
2- HTML ile beraber ya da tamamen kendi bafl›na kullan›labilen baz› programlama dillerini
kullanarak da sayfa tasarlanabilir. Bu daha karmafl›k bir yöntem olup ö¤renilmesi biraz daha
fazla zaman ister, ancak yap›labilecekler daha
fazlad›r.
3- Flash teknolojisi kullan›larak multimedya
a¤›rl›kl› Web sayfalar› haz›rlamak mümkündür.
Bu sayfalar görsel aç›dan genellikle daha zengindirler ve farkl› türden içerikleri bar›nd›rabilirler.
Burada serinin ilk k›sm›n› en basit ve s›k kullan›lan yönteme ay›raca¤›z. Tabii ki sayfa tasar›m›
için farkl› programlar kullan›labilir, ve bunlardan
baz›lar› oldukça yeteneklidir. Ancak hiçbir yaz›l›m tek bafl›na her tasar›m ihtiyac›na cevap veremez ve üstelik ço¤unu kullanmay› ö¤renebilmek
için fazladan zaman ay›rman›z gereklidir.
çal›flmas›.
<
<
<
<
<
<
Notepad üzerinde bir www sayfas›
Web sayfas› haz›rlamakta kullan›lan
basit bir yaz›l›mla yap›lan çal›flma.
WWW SAYFALARINI TASARLAYARAK
PARA KAZANMAK
Internet’in geliflmesi ve yayg›nlaflmas›yla birlikte Web sayfalar›
tasar›m› da daha ciddi bir konu haline gelmektedir. Ço¤u zaman bu sayfalar› haz›rlayacak yeterlilikte personel bulabilmek
pek kolay de¤ildir. Siz uygun yaz›l›mlarla yüklenmifl bir bilgisayar, Internet ba¤lant›s› ve biraz da çal›flmayla bu iflten para kazan›r hale gelebilirsiniz. Gerek Flash teknolojisi ve gerek uygun
programlama dillerini kullanabilen biri zaman içinde yeterli paray› kazanarak kendi flirketini kurabilir ve çal›flma grubunu geniflletebilir. Özellikle flirketlerin her geçen gün Internet’e gösterdikleri ilginin artt›¤› düflünülürse bu iflin gelece¤inin parlak oldu¤u görülebilir.
●
INTERNET
99
<<<
INTERNET
yaz›l›mdan faydalanmakt›r. Bu tür yaz›l›mlar hiçbir programlama dili bilmeyenler için idealdir, sizi kodlama ile u¤raflt›rmaz, yapt›¤›n›z düzenlemeleri otomatik olarak kod haline dönüfltürürler.
Kullan›mlar› kolay olmas›na ra¤men iki dezavantajlar› vard›r, ilk olarak bu tür bir yaz›l›m›n fiyat›
oldukça yüksek olabilmektedir. ‹kincisi ise bu tür
bir yaz›l›mla tasarlanan sayfalar› farkl› bir yöntemle aç›p düzenleyemezsiniz, her zaman için ayn› yaz›l›m› kullanman›z gerekecektir.
<
<
<
HTML ile çal›flmak için NoteTab Pro iyi
bir yard›mc› yaz›l›md›r.
Nas›l Ö¤renilir?
Web sayfalar›n› nas›l tasarlayaca¤›n›z› ilerleyen
bölümlerde detayl› olarak görece¤iz. Ancak bunun yan› s›ra Internet üzerinde bu konuyla iliflkin
siteleri de dolaflabilir ve bilgi toplayabilirsiniz. Tabii ço¤unlukla
buldu¤unuz bilgiler ‹ngilizce olaca¤›ndan bunun faydas› sizin yabanc› dilbilginize kalm›flt›r. Ayr›ca
Web sayfas› tasar›m› ile ilgili çeflitli kitaplar edinmeyi de deneyebilirsiniz ve bunlar bir miktar yard›mc› olabilirler. Fakat sorun flu ki
bu tür kitaplar genellikle hep zaman›n gerisinden gelirler ve konulara fazla derinlemesine inmezler.
<
<
<
Tasar›m Yöntemleri
HTML dilini kullanarak metin a¤›rl›kl›
sayfalar tasarlamak
için Notepad gibi basit bir metin editörü
kullanabilirsiniz. Bu
ifl için Word uygunde¤ildir, çünkü burada yaz›lan metinler
kaydedilirken pek
çok ek veri kullan›l›r,
bu da çal›flmay› imBurada FrontPage ile yap›lan bir tasar›m
kans›z k›lar.
çal›flmas› görülüyor.
‹kinci yöntem
HTML dilini kullan›rken çal›flman›za kolayl›k sa¤layacak yap›da
olan bir yard›mc› yaz›l›m kullanmakt›r. Bu yaz›l›mlar pek çok standart HTML komutunu tek bir
tufla basarak yerlefltirmenize imkan tan›rlar. Ayr›ca siz sayfay› haz›rlarken ayn› anda kaynak kodunu da derlerler. Ne var ki bunlar› kullanmaya
al›flmak bafll› bafl›na bir problem olabilir, çünkü
arabirimleri nispeten karmafl›kt›r.
Burada da ayn› çal›flman›n Internet
Son yöntem ise MS FrontPage ya da benzeri bir
>>>
<
<
<
üzerinde nas›l duraca¤› görülüyor.
I
<INFO >
Web sayfalar›n› içeren dosyalar› bilgisayar›n›zda Explorer damgal› simgelerinden tan›yabilirsiniz. Bunun haricinde dosya
ekleri de kendine hs olacakt›r. HTML diliyle yaz›lm›fl sayfalar htm ya da html ekli
olurlar. Farkl› dillerde haz›rlanm›fl olanlar
ise cgi ya da asp ekli olabilirler.
>>>
100
●
INTERNET
>>>
INTERNET’TE ‹fi DÜNYASI
INTERNET
Para her yerde parad›r, Internet üzerinde de durum de¤iflmez.
‹flte para üzerine birkaç site.
Ekonomiyle yak›ndan ilgileniyorsan›z
http://economics.about.com/ adresini gezintinizin bafllang›ç adresi yap›n. Burada
sadece büyük miktarda teorik bilgi bulmakla kalmayacak, ayn› zamanda önemli
kaynaklara ba¤lant›lar oldu¤unu da göreceksiniz.
Ekonomi deyince ço¤unun akl›na hisse
senedi gelir. http://www.bondsonline.com/
adresinde hisse senetleriyle ilgili grafiklerden dökümlere herfleyi bulabilirsiniz.
Ayr›ca ekonomi dünyas›ndan önemli haberleri de burada görebilirsiniz, ne de olsa hemen her fley hisse senetlerini etkileyebilir.
Hisse senetleriyle ilgili genel bilgilere
pek çok siteden ulaflabilirsiniz. Ne var ki
http://www.barrons.com/ adresinde sizi
sadece genel bilgiler ve dökümler de¤il,
ayn› zamanda genifl yorumlar ve tavsiyelerde beklemektedir. Yat›r›mlar›n›z›n gelece¤iyle ilgili flüphelerinizi burada giderebilirsiniz.
Sadece hisse senetleri de¤il de, çok farkl›
yat›r›m araçlar› üzerine bilgi ve tavsiye
ar›yorsan›z, o zaman size http://www.fool.com/ adresini tavsiye ediyoruz. Burada
sadece haberler ve tavsiyeler bulmakla
da kalmayacak, ayr›ca forum köflesinde
baflka yat›r›mc›larla da tart›flmalar yapma imkan›na kavuflacaks›n›z.
E¤er her zaman için dünya piyasalar›nda
neler olup bitti¤ini takip ediyor, haberlerin s›cak ve yorumsuz olmas›na önem veriyorsan›z, o zaman
http://cnnfn.cnn.com/news/economy/ adresine u¤ramadan geçmeyin. Ekonomi
konusunda en s›cak ve tarafs›z haberler
CNN damgas› alt›nda toplanm›fl .
Diyelim ki flirketinizin flu anki de¤erinin
ne oldu¤unu bulmaya çal›fl›yorsunuz. Ya
da gelecek dönem yap›lacak harcamalar
ve vergileri hesaplamak istiyorsunuz.
http://www.kiplinger.com/tools/index/ adresini ziyaret ederek burada ihtiyaç duyaca¤›n›z tüm hesap araçlar›n› bulabilirsiniz.
●
INTERNET
101
<<<
INTERNET
En renkli borsa analiz siteleri aras›nda
yer alan www.borsanaliz.com içerik olarak da bir o kadar zengin. "IMKB’de Bugün" ve "Teknik Analiz" ana bafll›klar› alt›nda s›ras› ile günün yorumu, seans istatisti¤i, kapan›fl fiyatlar›, IMKB100 senetlerin analizleri, al›m sat›m sistemi,
teknik analiz yöntemleri, Elliot dalga teorisi, özel formüller bölümleri yer al›yor.
Sitenin haberler bölümünden ise Dünya
bas›n›nda Türkiye ile ç›kan haberlere,
flirket haberlerine, 2000 y›l›nda yap›lan
veya yap›lmas› kararlaflt›r›lan sermaye
art›r›m› bilgilerine ulaflabiliyorsunuz.
Grafiklerin ve yorumlar›n Platodataya
ait Euroline program› kullan›larak haz›rland›¤› www.hisse.net sitesinde istenirse
bu program› bilgisayar›n›za indirmek de
mümkün oluyor. Arac› kurumlar›n raporlar›, seans içi fiyat bilgileri, bültenler,
borsa bültenleri, en güncel haberler,
IMKB bültenleri ve daha birçok bilginin
bulundu¤u sitede ayr›ca borsan›n alt›n
kurallar›, finansal formüller, hisse al›m
sat›m k›lavuzu, finansal sözlük, piyasa
etkileflimlerinin anlat›ld›¤› ve borsa kitaplar›n›n tan›t›ld›¤› bir bölüm de yer
al›yor.
‹stanbul Alt›n borsan›n internet sitesine
ulaflmak için ise www.iab.gov.tr adresini
yazman›z yeterli olacakt›r. Bu sitede yer
alan çeflitli bafll›klar alt›nda bulunan piyasalar, K›ymetli Madenler Piyasas›na
üyelik, özellikler, ifllem yöntemleri, takas, k›ymetli madenin borsaya ulaflmas›,
k›ymetli madenler ödünç piyasas› hakk›nda ö¤renmek istedikleriniz ile kurulufl
amac›, vadeli ifllem nedir?, üyelik flartlar›, pozisyonlar, limitler, sözleflme özellikleri, ifllemlerin gerçeklefltirilmesi, takas
üyeli¤i ve teslimat gibi bilgileri size sunacakt›r.
E¤er hisse senetleri üzerine seçim yaparken hep problem yafl›yorsan›z paran›n
doktoru size www.drpara.com adresi üzerinden yard›mc› olacakt›r. Her gün düzenli olarak yenilenen sitede hisse senedi
önerilerinin yan› s›ra haftal›k piyasa beklentisi üzerine de yaz›lar bulunuyor. Ana
sayfada sitenin geçen haftaki portföyünün getirisi de yüzde cinsinden belirtiliyor.
Borsa haberlerini daha güncel ve daha
farkl› bir yoldan ulaflmak istiyorsan›z
www.datascope.com adresini deneyebilirsiniz. Bu site içinde yer alan ücretsiz da¤›t›lan özel bir program ile web sayfalar›n› kullanmadan do¤rudan borsaya ba¤lan›p en güncel de¤erleri alman›z da
mümkün olacakt›r. Ayr›ca sitede haberler
Türkçe’nin yan› s›ra ‹ngilizce olarak da
yer al›yor.
Yat›r›m araflt›rmalar› flirketinin web
sayfas› olan www.analiz.com görünüm
olarak sade olmas›na ra¤men kullan›c›n›n her istedi¤ini verebiliyor. Temel ve
teknik analizler bafll›klar› alt›ndan mali
tablolar, dikey, yatay, trend analizleri,
grafikler ve fiyat bilgilerine ulafl›labiliyor. Bunun yan›nda sitede bir endeks tahmin yar›flmas› da yap›l›yor.
102
●
INTERNET
>>>
WINDOWS MEDIA PLAYER NED‹R?
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
WINDOWS MEDIA
PLAYER NED‹R?
Günümüzde bilgisayar ve multimedya kelimeleri hemen her yerde yanyana
kullan›l›yor. Windows size ne gibi multimedya imkanlar› sunuyor, birlikte görece¤iz.
"Multimedya" kelimesinin önünüze ç›kmayaca¤›
bir tek saha bile kalmad›. Art›k monitörlerden Internet’e her alanda ilk an›lan kelime neredeyse
budur.
Peki nedir multimedya? Basitçe söylemek gerekirse, bu ses ve video demektir. Önceden bilgisayarda bir ses kayd›n› çalmak ya da video görüntüleri izlemek sadece özel donan›m› olan profesyonellerin kalk›flaca¤› bir fleydi. Kaynaklar›n k›s›tl›
olmas› bir yana, piyasadaki hemen her firman›n
bu ifl için tasarlad›¤› farkl› bir uygulama mevcuttu. E¤er belirli bir firman›n video görüntülerini
izlemek isterseniz, o zaman onlar›n gelifltirdi¤i
uygulamay› bulup çal›flt›rman›z gerekiyordu. Üstelik her program farkl› bir biçimde çal›flt›¤›ndan,
bunlar› ayr› ayr› kullanmay› da ö¤renmeniz flartt›.
Günümüzde bu durum bir hayli de¤iflmifltir. Internet’in yay›lmas› ve bilgisayarlar›n daha yetenekli bir hal almas›, çok farkl› yaz›l›mlar›n yavafl
yavafl belirli bir çat› alt›nda toplanmas›n› mecbur
k›lm›flt›r. Windows iflletim sistemi içinde bulunan
Media Player uygulamas› bu türden bir yaz›l›md›r, piyasada kullan›lan belli bafll› tüm ses ve video formatlar›n› okuyabilme kapasitesine sahiptir.
‹ster Internet üzerinden kaydedilmifl, ister CD
üzerine bas›lm›fl olsun, Media Player ile çal›flt›r›lamayacak pek az
dosya türü vard›r, bunlar da genelde pek yayg›n
de¤ildir.
I
<INFO >
Media Player taraf›ndan okunabilen osya
türleri:
Audio:
-wav, snd, au, aiff
Midi:
Mp3:
Stream:
-mid, rmi
-mp3, m3u
-asf, asx
Movie:
-mpg, mpe, mp2, mp1
Quicktime movie: -mov, qt
Real Player sound: -ra, rm, ram, rmm
Video:
-avi
>>>
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
33
<<<
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
WINDOWS MEDIA PLAYER NED‹R?
Media Player ‹le Dosya Açmak
‹lk ad›mda Media Player uygulamas›n› çal›flt›r›n, bunu genellikle Bafllat menüsü içindeki Programlar seçene¤inin Donat›lar fl›kk›nda bulabilirsiniz.
2- Windows Gezgini benzeri bir pencere aç›lacakt›r, burada farkl› sürücü ve klasörler aras›nda dolaflarak arad›¤›n›z dosyay› bulun. Sol tuflla üzerine t›klay›p seçtikten sonra afla¤›dan Aç (Open) tufluna bas›n.
1- Program›n çal›flma penceresi ekrana geldi¤inde
Dosya (File) seçene¤inden Aç (Open) fl›kk›n› seçin.
Klavyeden CTRL + O k›sayolunu da kullanabilirsiniz.
4- Son olarak tamam (OK) tufluna basarak tüm
seçimleri onaylay›n, film otomatik olarak açl›flt›r›lacakt›r.
>>>
3- Aç›lan diyalog penceresinden uygun dosyay›
seçip “Aç” tufluna t›klay›n.
Video dosyas›n›n ad›
Araç paleti
Video görüntüsü
Durdurma tuflu
Oynatma ve dondurma tuflu
Video süresi
Ses kontrolü
34
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
>>>
T HARF‹
SÖZLÜK
T:
TAB:
Bu tufl klavyenin sol taraf›nda yer al›r ve iki farkl› kullan›ma sahiptir. Metin editörü
yaz›l›mlar›nda paragraf açma
ifline yarar. Windows iflletim
sistemi içinde ise, bir diyalog
penceresi içindeki çeflitli seçenekler aras›nda dolafl›labilmesine imkan tan›r. Bu ifl esnas›nda Shift ile beraber bas›l›rsa ileri do¤ru de¤il, geri do¤ru hareket sa¤lan›r.
TABLET:
Kullan›mda t›pk› fare gibi
çal›flan bir kumanda ayg›t›d›r.
‹ki temel parçadan oluflur, bir
fare pedine benzeyen alt taban ve kaleme benzeyen iflaret ayg›t›. Alt taban bas›nca
duyarl› bir yüzeye sahiptir,
yüzeyinde özel kalem ile yap›lan tüm hareketler özel bir
yaz›l›mla de¤erlendirilerek
bilgisayara iletilir. Bu tür ayg›tlar genellikle çizim programlar› ile birlikte kullan›lmak üzere tasarlanm›fllard›r.
TONER:
Fotokopi makineleri, Laser
ve LED yaz›c›lar›nda kullan›lan özel bas›m malzemesine
verilen add›r. Toner kapal›
plastik kutular içinde bulunur,
çünkü son derece ince bir toz
formundad›r ve kolayca da¤›labilir. Çeflitli renklerde olabilen toner maddesi elektrostatik yöntemlerle bask› makinesinin tanburu üzerine çekilir
ve buradan da ka¤›da
aktar›l›r. Daha sonra
ka¤›t ›s›t›larak tonerin
kal›c› olarak yerleflmesi
sa¤lan›r.
TRUETYPE:
Macintosh ve PC türü
bilgisayarlarda kullan›lmak üzere haz›rlanm›fl
özel font türüne verilen
add›r. TrueType fontlar
bitmap yerine vektör tabanl› olarak tasarland›klar›ndan, fontun boyutu de¤ifltirildi¤inde
deforme olmaz, böylece özellikle matbaac›l›k ifllerinde mükemmel sonuçlar verirler.
TV TUNER
KARTI
Bilgisayar monitörünü bir televizyon gibi
kullanabilmemize imkan tan›mak için tasarlanm›fl bir donan›md›r. Bilgisayara tak›larak gelen yay›n
sinyallerini al›r, ifller ve görüntüye dönüfltürür. Sonuç
olarak bu tür bir kart sayesinde bilgisayar› ayn› zamanda TV olarak da kullanmak
mümkün olur.
TAK VE KULLAN
Di¤er ad› Plug and Play
(PnP) olan bu özelli¤e sahip
bilgisayarlar yeni donan›m
ö¤eleri bilgisayara tak›ld›¤›
zaman kullan›c›n›n herhangi
bir kurulum prosedürünü izlemesine gerek kalmadan
otomatik olarak tan›y›p
ayarlarlar.
Tak ve kullan’›n kullan›lmas› ile yeni bir ayg›t›n bilgisayara tak›l›r tak›lmaz kullan›lmas› mümkün olmaktad›r. Bu
özellik Macintosh bilgisayarlarda en bafltan beri olmas›-
na ra¤men PC kullan›c›lar› bu
özelli¤e ancak Windows 95
iflletim sisteminden sonra ulaflabilmifllerdir.
Bu özellikten yararlan›labilmesi için bir bilgisayarda ayn›
zamanda bir Plug and Play
BIOS’un donan›m olarak bulunmas› ve bunu tan›yacak bir
iflletim sisteminin de yüklü olmas› gerekir. Eski sistemler
için gelifltirilmifl anakartlar›n
üzerine tak›lmak için gelifltirilmifl ek kartlar›n kullan›lmas› ile de bu özellik bilgisayarlara kazand›r›labilir.
TARAYICI
Bilgisayara bilgi girifli için
kullan›labilecek bir baflka
araç olan ve ‹ngilizce’de
Scanner anlam›na gelen bu
cihazlar resimleri ve metinleri
okuyarak bunlar› bilgisayara
aktar›rlar. Özel
yaz›l›mlar›n kullan›lmas›
ile
●
SÖZLÜK
32
<<<
SÖZLÜK
T HARF‹
taranacak olan belgeler resim
format›nda bilgisayara aktar›labildi¤i gibi özel optik karakter tan›ma teknolojilerinin
kullan›lmas› ile metin olarak
da bilgisayara aktar›labilir.
Böylelikle aktar›lan metin
üzerinde sonradan gerekli de¤ifliklikler de kolayl›kla yap›labilmektedir. Ma¤azalarda
kullan›lan barkod taray›c›lar›n görevi ise
ürünler üzerindeki kodlar› ürün bilgisine çevirmeye yarar. Masaüstü taray›c›lar›n yan›nda el tipi taray›c›lar da
bulunmaktad›r.
TELNET
(TN). Bir çeflit terminal
emülatör protokolu olan Telnet’te kullan›c›lar internet
üzerindeki bir bilgisayara
ba¤lanarak komut sat›r› benzeri bir arabirim ile ona komut gönderebilirler. Bu flekilde her tür veri transferi yapmak mümkündür. Orijinal olarak ilk defa ARPAnet üzerin-
TCP/IP
Aç›lm›fl hali "Transmission
Control Protocol on top of the
Internet Protocol" anlam›na
gelen bu iletiflim protokolü ilk
olarak DARPA taraf›ndan
de¤iflik tipteki bilgisayarlar
ve bilgisayar a¤lar›n›n kendi aralar›nda rahatl›kla
iletiflim kurabilmeleri
için gelifltirilmifltir.
de kullan›lan Telnet TCP/IP
protokolü üzerinde çal›flmaktad›r.
TOKEN RING
Bilgisayarlar›n daire
fleklinde birbirine ba¤land›¤› bir yerel a¤ biçimidir. Burada Token olarak adland›r›lan mesaj bir bilgisayardan di¤erine geçerek dolafl›r. Token bilgisayarlar aras›
iletiflimde çak›flmay› önlemek
için kullan›l›r. Böylelikle bir
bilgisayar ancak Token kendisinde iken veri iletebilir. En
yayg›n Token ring tipi IEEE
802.5 standard› içinde tan›mlanm›flt›r.
33
●
TEMP KLASÖRÜ
Bilgisayar›n›zda
çeflitli yaz›l›mlar ile çal›fl›rken sonradan
gerekmeyecek
ama o an
için gerekli
baz› geçici
dosyalar
oluflturulur.
SÖZLÜK
Bu dosyalar›n farkl›
yerlere da¤›lmas›n› önlemek için ise iflletim sisteminin belirledi¤i bir adet
de geçici klasör anlam›na
gelen Temp klasörü kullan›l›r.
E¤er bu klasörde çeflitli
nedenlerden art›k dosyalar kalm›fl ise gönül rahatl›¤› ile temizleyip sabit diskinizden yer kazanabilirsiniz.
TROJAN
Truva anlam›na da gelen bu küçük program
parçac›klar› zarars›z olabilecekleri gibi çok zararl› amaçlar için de kullan›labilirler. Bir virüs olarak tan›mlansalar da virüsler gibi kendi kopyalar›n› ç›kar›p sisteme yay›lmazlar. Ancak yine de
sisteme ve verilere çok
büyük zarar verebilirler.
Bu tür dosyalar›n sisteme
girdi¤ini anlamak da oldukça zordur. Zaten bu
yüzden de Truva ad›n› almaktad›r.
TOOLBAR
Yatay ya
da dikey
olarak çeflitli programlar›n
içinde yer
alan bu
çubuklar
üzerlerinde
yer
alan
simgeler
ile program
içinde yer
alan komutlara ulaflma-
y› daha da h›zland›r›p çal›flmay› kolaylaflt›r›rlar.
Ço¤u programda
toolbar’lar serbestçe etrafta hareket
ettirilip ya da tamamen ekrandan
kald›r›l›p çal›flma
alan›nda ferahl›k
da sa¤layabilirler.
TASKBAR
Windows 95 iflletim sisteminden itibaren kullan›lmaya
bafllanan bu özellik
ekran›n en alt›nda
yatay olarak yer
al›r ve üzerinde yer
alan Bafllat tuflu ve
di¤er yard›mc›
araçlar ile programlara verilmifl
k›sayollar çal›flmay› h›zland›rmay›
sa¤larlar.
Ayr›ca aç›lan her
program için Taskbar’da da aç›lan
belirteçlerin kullan›lmas› ile
programlar aras›nda kolayl›kla geçifl de yap›labilir. Bu çubuk ekran›n herhangi bir yerine tafl›nabildi¤i gibi istedi¤iniz gibi de boyutland›r›labilir.
TSR
"Terminate and Stay Resident" kelimelerin k›sa halinden oluflan bu terim eski bir
DOS arac›d›r. Bir kete yüklendi¤i zaman haf›zaya yerleflen bu programlar daha önceden ayarlanm›fl bir tufla t›klanmas› ya da fare hareketi
gibi herhangi bir hareket karfl›s›nda aktif duruma geçebilirler. Bunlara örnek olarak
hesap makineleri ve takvimler
verilebilir.

yen‹ kasa tasarımı

Transkript

Benzer belgeler

PE Körkasa Bandı

kapak

kapak.fh11

kapak.fh11

28 haber.ok (Page 1)

B‹LG‹SAYAR DENET‹ML‹ KONTROL KAPAS‹TEM‹Z

40 SENEDE NELER DE⁄‹fiECEK?