JEO 302 KAYA MEKANİĞİ

20.04.2016
JEO 302
KAYA MEKANİĞİ
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM
AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
AMAÇ
Düzenli bir geometriye sahip karot veya prizmatik örneklerin kütlesel
(gözenekler de dahil) yoğunluğunun ve birim hacim ağırlığının belirlenmesi amacıyla
yapılır.
Bu yöntemle yoğunluğu ve birim hacim ağırlığı belirlenecek örnekler,
şişebilen ve ıslanma-kuruma sonucu kolaylıkla dağılabilecek özellikte olmamalıdır.
20.04.2016
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
ARAÇ - GEREÇ
a. Etüv
(105 ∓ 3°C kapasiteli)
b. Desikatör
c. Hassas Terazi
(0,01 g duyarlılıkta)
d. Kompas
(0,1 mm duyarlılıkta)
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
YÖNTEM
1)
Düzgün bir geometrik şekle sahip biçimde hazırlanmış (silindirik) en az 3
deney örneğinin çapı (D) ve boyu (L), kompas ile birbirine dik iki ayrı yönde,
0,1 mm duyarlılıkta ölçülür. Her bir örnek için değerlerin ortalaması alınır.
Prizmatik örneklerin kullanılması durumunda, kısa ve uzun kenarları ile
kalınlıkları birbirine dik yönde ikişer kez ölçülür. Her bir örnek için değerlerin
ortalaması alınır.
20.04.2016
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
YÖNTEM
2)
Silindirik karot örnekleri için boy ve çap değerleri kullanılarak HACİM
hesaplanır. (V)
Prizmatik örnekler için de üç ayrı yönde ölçülmüş değerler kullanılarak HACİM
hesaplanır.
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
YÖNTEM
3)
Örneklerin kütleleri hassas terazide tartılarak belirlenir (en az 50 g). (M)
Kuru yoğunluk ve kuru birim hacim ağırlık değerleri belirlenecekse, örnekler
105°C’a ayarlanmış etüvde en az 24 saat kurutulduktan sonra soğumaları
için 30 dakika süreyle desikatörde bekletilir. Daha sonra hassas terazi ile
tartılarak kuru kütle belirlenir.
20.04.2016
YOĞUNLUK-BİRİM HACİM AĞIRLIK TAYİNİ (KOMPAS)
HESAPLAMALAR
Belirlenen M ve V değerleri ile yoğunluk (ρ) ve birim hacim ağırlık (γ) değerleri
aşağıdaki bağıntılar ile hesaplanır.
(g/cm3)
:
=
Birim Hacim Ağırlık (kN/m3)
:
= 9,81( ) ×
Yoğunluk
Jeoloji Mühendisliği Bölümü
JEO302 KAYA MEKANİĞİ
dersi kapsamında hazırlanmıştır.
Bu sunumda yer alan bilgiler,
KAYA MEKANİĞİ LABORATUVAR DENEYLERİ*
kitabından edinilmiştir.
* TMMOB
Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları NO:58
Reşat ULUSAY, Candan GÖKÇEOĞLU, Adil BİNAL
Ankara, 2005