Kırk Yaşından Sonra Görme Yeteneği

Görüşünüze göz kulak olur
Kırk Yaşından Sonra Görme Yeteneği
Presbiyopi ve yaşam üzerindeki etkisi hakkında çığır açan yeni çalışma
1
Önsöz
İnsanlar sağlık konusunda daha önce hiç olmadığı kadar bilinçli hale gelmektedir. Basın, diyabetten soğuk algınlığı
ve gribe kadar birçok alandaki rahatsızlıklara olan ilgi ve anlayışımızı beslemektedir. Spor salonuna giden, sağlıklı
beslenmenin faydalarından haberdar olan ve sağlıklı olma konusunda genel bir ilgi gösteren insan sayısı giderek
1
artıyor.
Ancak bugünün toplumunda, göz sağlığı hakkında nadiren söz ediliyor. Bu da, birçok insanın görme kabiliyetini
birincil duyu olarak gördüğü düşünülürse şaşırtıcı bir hal alıyor. Bu yeni araştırma bulguları, Avrupa’nın birçok
yerinde az kişinin, yaşlandıkça herkesi bir dereceye kadar etkileyen gözün yaşlanma süreci presbiyopi gibi yaygın
2
durumlardan haberdar olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu araştırma, daha uzun süre yaşayan insanların sayısında yükselen bir eğilim olduğunu göstermektedir. Bu da,
3
presbiyopi yaşayabilecek kırk yaş üzeri insanların sayısının arttığına işaret etmektedir.
Hafıza kaybı gibi, insanlar için büyük endişe oluşturan yaşla bağlantılı birçok durum vardır. Ancak, özellikle
yaşlanmanın görsel belirtileri üzerine odaklanıldığında, görme yeteneğine ilişkin endişeler ön sırada yer almaktadır.
Yapılan araştırmada, neredeyse iki kat daha fazla insanın kırışıklarla karşılaşmak veya saçların beyazlamasından
ziyade gözlüğe bağımlı olma konusunda endişeli olduğu görülmüştür. Hâlbuki birçok sağlık ve güzellik dergisinde
kırışıklar ve saçların beyazlaması çok daha kapsamlı şekilde yer almaktadır. Sonuç olarak, presbiyopi başlangıcı
etrafımızdaki dünyayı görme biçimimizi değiştirdiği için şaşırtıcı olabilir.
Bu raporda presbiyopinin insanların yaşantıları üzerindeki etkisi önemli ölçüde araştırılarak, yedi Avrupa ülkesinde
görülen etkiler belgelenmektedir.
Görüş düzeltme alanında çalışan birçok kişi presbiyopik hastalarının anekdotlarına aşina iken, bu geniş ölçekli
araştırmada Avrupa’nın birçok yerinde insanların presbiyopi ve günlük yaşam aktiviteleri üzerindeki etkileri
hakkında bilinçli olmadıklarına ilişkin tanımlayıcı bilgiler sunulmaktadır.
Raporda özellikle presbiyopinin çalışma saatleri ve boş vakit üzerindeki etkisine odaklanılırken; insanların kilit
tetikleyicileri ve yenilikçi görüş düzeltme seçeneklerini nasıl kavradığı araştırılmaktadır. Bu rapor, araştırma yapılan
ülkeler arasındaki çok ilginç farklılıklara da yer vermektedir. Bu istatistikleri gün ışığına çıkartarak, Avrupalıların
presbiyopi hakkında daha fazla bilinç sahibi olmasını ve yaşam tarzı ihtiyaçlarına uygun çözümlerin mevcut
olduğunu keşfetmelerini ümit ediyoruz.
Dr. Philip Morgan, Manchester Üniversitesi, Eurolens Araştırma Müdürü
2
3
İÇİNDEKİLER
Önsöz
2
İçindekiler
4
Presbiyopi Tanımı
5
Temel Araştırma Bulguları
6
Presbiyopinin Günlük Yaşam üzerindeki Etkisi
7
Göz Testlerinin Önemi
10
Presbiyopinin Anlaşılması
12
Presbiyopi ile Mücadele
13
Doğru Göz Bakım Ürününü Bulmak
14
Mevcut Ürünler
15
Sonuç
17
Metodoloji ve Ek Kaynaklar
18
4
Presbiyopi Tanımı
Kırk yaş civarlarında, neredeyse herkes yakına odaklanmada zorluk yaşayacaktır. Bu da, iğneden iplik geçirmek
veya telefon rehberini okumak gibi yakın görüş gerektiren işleri mücadele haline getirir.
Bazı insanlar kırklı yaşların başında bu değişiklikleri daha çok fark eder. Elli yaşına gelindiğinde, birçok insan yakını
görebilmek için gözlük veya kontakt lens kullanarak görüş düzeltmesine gereksinim duyacaktır. Bu ‘sinir bozucu
biçimde doğal’ olan rahatsızlığa ‘presbiyopi’, hastaya ise ‘presbiyop’ adı verilir. Bu göz rahatsızlığı, görme
kabiliyetinde ilerleyici değişiklik olacağı sinyalini verir.
Philip Morgan “Kırk beş yaşını geçmiş herkesi etkilemesine karşın, presbiyopi toplum tarafından yaşlanma
sürecinin diğer etkilerine kıyasla daha az bilinmektedir. Bu sürecin birincil duyumuz olan görme kabiliyetini etkilediği
düşünüldüğünde, bu gözlem daha da önemli hale gelir” açıklamasını yapmıştır.
Presbiyopiye neden olan anatomik değişiklikler iyi bilinmektedir. Çocuklukta, gözün odaklanma yeteneğini, bir dizi
çevreleyen kaslar ile kontrol edilen göz içerisindeki esnek bir lens (mercek) sağlar.
Kişi bir şeyi yakından görmek istediğinde, gözün genel odaklanma gücü artma gereksinimi duyar. Bu da gözün iç
kaslarının merceğin şeklinin yakın görüşe olanak verecek şekilde değişmesine neden olan bükülmesi ile başarılır.
Merceğin kendisi doğuştan çok esnektir; bu da, çok geniş bir odaklanma becerisine sahip olduğu anlamına gelir. Bu
da, çocukların rahatsızlık duymadan televizyona çok yakın oturabilme ve burunları neredeyse kâğıda değecek
şekilde boya kalemi ile boya yapabilme nedenlerinden biridir.
Bir insan uzaktaki bir nesneyi görmek istediğinde kas gevşer, mercek ilk şekline geri döner ve hedef görüş alanına
girer. Bu değişimlerin tümü ani ve tam olarak gerçekleşir.
YAŞLANAN MERCEK
BULANIK GÖRÜNTÜ
Yaşlandıkça mercek kalınlaşır ve artan hacmi esnekliğini kaybettiği anlamına gelir. Bu durumda, yakına
odaklanabilme yeteneği doğrudan etkilenir. Yirmili ve otuzlu yaşlardaki insanlar genellikle bu değişikliklerin farkında
değildir. Çünkü merceğin artan sertliği yalnızca yüze çok yakın veya 10-20 cm uzakta olan nesneleri etkiler.
Bununla birlikte, insanlar kırklı yaşlara yaklaştıkça, mercek şeklini daha makul bir dereceye kadar değiştirebilir. Bu
da, kol uzaklığında olan eşyaların belirgin şekilde görülebilir olduğu ancak loş ışıkta küçük harfleri okumak ve
iğneden iplik geçirmek gibi yakın görüş ustalığı isteyen işlerin zorlaştığı anlamına gelir. Bir restoranda menüyü kol
uzaklığında tutan bir kişinin presbiyop olduğunu teşhis edebilirsiniz!
Elli yaş üzerinde, gözün merceğinde temel olarak esneklik kalmaz ve birçok kişi için genellikle gözlük veya kontakt
lens gibi 'refraktif düzeltme’ yardımı olmadan yakın görüş isteyen işlerin yapılması mümkün değildir.
Bu değişiklikler herkeste meydana gelirken, kesin etkileri kişinin miyop veya hipermetrop olmasına bağlı olarak
değişebilir. Örneğin, uzağı gören kişiler genellikle yaşamın erken döneminde etkilenir.
Miyop olanlar ise normal şartlar altında uzak görüş ile mücadele eder, ancak yakın görüş için doğal bir avantaja
sahiptir. Göz merceği kullanımına daha az gereksinim duyarlar ve miyop veya presbiyop olmayan arkadaşlarından
çok daha uzun yıllar boyunca yakın okuma yapabilirler.
5
Temel Araştırma Bulguları
Bausch & Lomb göz sağlığı uzmanlarınca tayin edilen presbiyopi araştırması, 2005 yılında yedi Avrupa
ülkesinde kırk yaş üzeri 1400 kişi ile yürütülmüştür (metodoloji hakkında daha fazla bilgi için sayfa 18’e
bakınız). Elde edilen bulgular, insanların normal yaşam tarzını sürdürmesine yardımcı olmak için,
presbiyopi ve mevcut çözümler hakkında daha fazla eğitimin gerekli olduğunu ortaya koymuştur.
Araştırmada özellikle şunlar açığa çıkartılmıştır:
Presbiyopi, günlük yaşam üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir:



Araştırmaya katılanların %80’i ilaç ve yiyecek etiketleri üzerindeki önemli metinleri okumada
güçlük çekmiştir (bakınız sayfa 7).
%60’ı cep telefonu kullanmakta zorlanmıştır.
Araştırmaya katılan presbiyop hastaların %20’si, faturaları okuyamadan imzalamaktadır.
Gözlük takmak, saçların beyazlaması veya kırışıkların ortaya çıkmasından daha büyük bir endişe olarak
kabul edilmektedir.

Neredeyse iki kat daha fazla insan saçlarının beyazlaması veya kırışıklıkların ortaya çıkmasından
ziyade, gözlük kullanımına bağlılık konusunda daha endişelidir (bakınız sayfa 8).
Avrupalılar yeterli sıklıkta göz testi yaptırmamaktadır. Bu durum sağlığı etkileyebilir:
 Avrupalıların %35’i düzenli olarak göz muayenesi yaptırmamaktadır (bakınız sayfa 10).
 %8’i hiç göz muayenesi yaptırmamıştır. Bu da uzun süreli komplikasyonlara yol açabilir (bakınız
sayfa 10).
Çok az kişi presbiyopiyi gerçekten anlar:


Prevalansına karşın, insanların %40’ından fazlası gözün yaşlanma sürecinden haberdar değildir.
Bu yüzden birçok kişi görme kabiliyetinin bozulmaya başlayacağını bilmemektedir (daha fazla
ayrıntı için bakınız sayfa 12).
İnsanların yalnızca üçte biri “presbiyopi" terimini duymuştur (daha fazla ayrıntı için bakınız sayfa
12).
Görüş düzeltme seçeneklerinin varlığından az kişi haberdardır:

Araştırmaya katılanların çoğu, presbiyopi için mevcut olan görüş düzeltme ürün çeşitlerinin
farkında değildir (daha fazla ayrıntı için bakınız sayfa 12).
6
Presbiyopinin Günlük Yaşam üzerindeki Etkisi
Boş zaman
En önemlisi, araştırmada presbiyopinin okuma gibi günlük aktiviteleri olumsuz şekilde etkilediği görülmüştür.
Araştırmaya katılanlar bazıları bu zorlukların üstesinde gelmek için onlara yardımcı olacak mevcut çözümlerden
habersizdir.
Presbiyop insanların neredeyse %80’i ilaç ve yiyeceklerin üzerindeki etiketleri okumak için mücadele etmektedir.
Şüphesiz ki, yanlış bir ilaç veya doz alan bir kişinin karşılaşabileceği sonuçlar çok ciddi olabilir. Benzer şekilde, bazı
yiyeceklere alerjisi olan kişiler gıda etiketlerini net olarak göremiyorsa yanlışlıkla uygun olmayan yiyecekleri
tüketebilir.
Presbiyop hastaların neredeyse yarısı (%49) çek yazarken veya hesap öderken zorluk çekmektedir ve beşte
birinden fazlası içeriğini okuyamadan senet veya kredi kardı slipi imzalayacak kadar ileri gidip, kendilerini hata veya
sahtekârlıktan doğan tehlikeye atmıştır.
Presbiyop hastaların yaklaşık %60’ı cep telefonu kullanmak gibi günlük işlerle mücadele ettiklerini itiraf etmiştir; bu
da sinir bozucu olmaktadır. Bu esnada, presbiyop hastaların %40’ı kendi kol saatlerini görmede güçlük çekmektedir.
Yakındaki nesnelere odaklanırken yaşadığınız sorunların aşağıda verilen
hangi aktiviteleri etkilediğini düşünüyorsunuz?
İlaç etiketlerini okuma
Yiyecek etiketlerini okuma
Gazete/kitap/dergi okuma
El işi/dikiş
Cep telefonunun ekranını
okuma
Bilgisayar kullanma
Çek yazma/fatura ödeme
Kol saatine bakma
Araba kullanma
Seyahat
Makyaj yapma
Spor/egzersiz
Tıraş olma
Presbiyopinin hayatı zorlaştırabileceği bir başka vakit sabah rutinidir. Tüm kadınların neredeyse çeyreği (%21)
makyaj yapmada güçlük çekerler. Beş erkekten hemen hemen biri (%15) tıraş olurken zorluklar yaşar.
Boş zamanlarda bile, yaklaşık %70 oranında hasta gazete, kitap ve dergi okumada sıkıntı yaşarken, %65’i hobiler ve
dikiş gibi el işleriyle mücadele etmektedir. On katılımcı içinde birden fazlası, bir dizi görüş düzeltme çözümlerinin
mevcut olmasına karşın, yapmaktan hoşlandıkları boş zaman uğraşılarından düpedüz vazgeçmiştir. Presbiyop bir
kişi şunu belirtmiştir;
“Eskisi gibi okuyamıyorum, bulmaca çözemiyorum ya da briç oynayamıyorum.”
Bir başkası ise şöyle demiştir;
“Eskiden nakış yapabiliyordum, ancak artık yapamıyorum.”
7
Presbiyopi uzmanı Sarah Morgan, “Presbiyopi başlangıcı, iğneden iplik geçirmek veya telefon rehberini
okumak gibi yakın görüş gerektiren işleri mücadele haline getirir. Bir haritaya odaklanmak veya bir
tabaktaki yiyecekleri net olarak görebilmek yakın görüşün iyi olmasını gerektirir. Bu yüzden, doğal görüş
değişiklikleri birçok kişi için şok edici olabilir” ifadesini kullanmıştır.
Ayrıca, “ütü yapmak, bulaşık yıkamak, yemek pişirmek, tıraş olmak, makyaj yapmak, cep telefonundan
mesajlaşmak, bankomat kullanmak gibi yakın odak gerektiren ve cepte görülen birçok günlük işler vardır.
Bu nedenle, presbiyop kişiler kitap veya gazete okumaktan daha fazla durumda yakın görüş düzeltmesine
gereksinim duyar” diye belirtmiştir.
Görünüşler
Hafıza kaybı gibi, insanlar için büyük endişe oluşturan yaşla bağlantılı birçok durum vardır. Ancak, özellikle
yaşlanmanın görsel belirtileri üzerine odaklanıldığında, görme yeteneğine ilişkin endişeler insanların aklında ön
sırada yer almaktadır. Neredeyse iki kat daha fazla insan saçlarının beyazlaması veya kırışıklıkların ortaya
çıkmasından ziyade, gözlük kullanımına bağlılık konusunda daha endişelidir.
Çalışma
Presbiyopiden doğan günlük zorluklar yalnızca ev için geçerli değildir; şaşırtıcı biçimde presbiyop hastaların yarısı
bilgisayar kullanmada zorluk çektiklerini kabul etmiştir. Bu da iş yerinde sorun teşkil edebilir. Bu durum, neredeyse
her ofis masasında bir bilgisayarın mevcut olması ve küçük ekran ve tuşları bulunan cep telefonlarına artan
güvenimiz ile işyerindeki görsel taleplerin son 20 yılda artış gösterdiği bir dünyada zorlayıcı olabilir.
Araştırmada, kırklı yaşlarında olan kişilerin okuma gözlüğü kullanmanın işleri ve görüntüleri üzerinde
oluşturabileceği etki konusunda elli yaş üzerindeki insanlardan daha endişeli olduğu ortaya çıkartılmıştır. Bir ofis
çalışanı şöyle demiştir;
“Bilgisayarın karşısında birkaç saat geçirdikten sonra, mutlaka ara vermeli ve
mümkün olabildiğince kullanmaktan kaçınmalıyım.”
Bir başkası ise şöyle demiştir;
“Eskiden fotoğrafçılık yapıyordum, ancak şimdi resim çekmede güçlük
yaşıyorum.”
Bazı çalışanlar okuma gözlükleriyle bile çalışma hayatlarının görme zorluklarıyla bozulduğunu belirtmiştir.
Bunların %16’sı okuma gözlüklerinin onları iş yaşamında yavaşlattığını ve %13 oranında hasta ise gözlük takmanın
işlerini daha da stresli hale getirdiğini öne sürmüştür.
8
Araştırmaya katılan
kişilerin %35’i düzenli olarak
göz muayenesi
yaptırmadıklarını belirtmiştir
9
Göz Testlerinin Önemi
Kırklı yaşlara yaklaştıkça, görme kabiliyetimiz değişmeye başlar. Görme kalitesinin bozulması, her insanın yaşamın
bu aşamasında karşılaştığı bir sorundur. Bu zaman, göz sağlığının hiç olmadığı kadar önem taşıdığı bir dönemdir.
Buna karşın, araştırmaya katılan kişilerin %35’i düzenli olarak göz muayenesi yaptırmadıklarını belirtmiştir.
Bu olasılıkla düzenli göz muayenesinin önemine ilişkin bilgilerin yokluğundan kaynaklanmaktadır.
Avrupalıların bir başka %8'lik oranı hiç göz muayenesi yaptırmadıklarını dile getirmiştir. Halbuki, göz testleri
göz hastalıklarının teşhis edilmesine ve gelecekte görüş kabiliyetinin korunmasına yardımcıdır.
İsveç’te, katılımcıların üçte ikisi düzenli göz testi yaptırmadıklarını itiraf etmiştir. Hollanda’da, şaşırtıcı şekilde %22
oranında insan daha önce hiç göz muayenesinden geçmediklerini belirtmiştir.
İngiltere’deki insanlar Avrupa'nın herhangi bir yerinden çok daha düzenli olarak göz muayenesi olmaktadır. Her üç
katılımcıdan ikisi iki yılda en az bir kez göz muayenesi yaptırmaktadır.
İsveç
Hollanda
Fransa
Almanya
İtalya
İspanya
İngiltere
GENEL
Düzenli & Nadir göz muayenesi
Düzenli Göz Muayenesi (Her 0 - 2 yılda)
Nadir Göz Muayenesi (hiçbir zaman da dahil olmak üzere her 3
veya daha fazla yılda)
Hiçbir zaman göz muayenesi yaptırmamış
Philip Morgan’ın açıklaması şu şekildedir; “Düzensiz göz muayenesi birtakım nedenlerden ötürü potansiyel
olarak sorun oluşturabilir. Birçok ülkede göz muayenesi yalnızca gözlük veya kontakt lens kullanmak için bir
reçeteden ibaret değildir. Konsültasyon aynı zamanda göz merceğinin kontrolü (göz merceğinin bulanık hale geldiği
erken katarakt belirtileri için), retinanın yüksek kan basıncı veya diyabet belirtileri yönünden muayene edilmesi, göz
içi basıncının glokom için tarama değerlendirmesi olarak ölçülmesi ve ayrıca göz kapakları, gözyaşı filmi ve gözün
ön tarafının muayene edilmesi de dahil olmak üzere göz sağlığının kapsamlı bir incelemesini içermektedir.
“Göz, vücudun kan damarlarının doğrudan incelenmesine olanak veren tek bölgesi olduğundan, göz muayenesi
diyabet ve yüksek kan basıncı gibi çeşitli hastalıklar için birtakım belirtileri ortaya koyabilir.”
“Ayrıca, göz testleri olmadan, insanlar görüşlerini nasıl en uygun hale getireceklerine dair en yeni bilgileri
öğrenemezler. Son yıllarda gözlük çerçevesi, gözlük merceği ve kontakt lens alanlarında muazzam gelişmeler
yaşanmıştır. Hiç göz muayenesi yaptırmamış veya yanlızca nadiren yaptırmış olan kişiler, bu bilgiden
faydalanmamaktadır.”
10
…katılımcıların yalnızca %59’u
presbiyopi semptomlarından haberdar.
11
Presbiyopinin Anlaşılması
Philip Morgan’a göre, kırk beş yaşındaki insanların çok büyük bir çoğunluğu presbiyopiden muzdarip olacaktır.
Ancak, presbiyopinin önümüzdeki beş yıl içerisinde tüm katılımcıları etkileme olasılığının bulunmasına karşın,
katılımcıların yalnızca %59’u semptomlardan haberdardır.
Bu teşhis katılımcıların konumuna dayanarak yapılmıştır. Fransa’da yaşayan neredeyse tüm insanlar (%94) bu
rahatsızlığı anlama yetisine sahip olduğunu ileri sürerken, bu oran Hollanda için yalnızca %20’dir.
Hollanda
Almanya
İngiltere
İspanya
İtalya
İsveç
Fransa
Presbiyopiden haberdar katılımcı oranı
Rahatsızlıktan haberdar
Terimden haberdar
Avrupa’nın ankete katılan farklı yerlerinde ‘presbiyopi’ terimi veya eşdeğer tıbbi terimin farkındalığı konusunda
anlamlı bir farklılık vardır.
Fransa’da yaşayanların %86’sı, Hollanda’da yaşayanların yalnızca %7’si, Almanya’da yaşayanların %8’i ve
İsveç’tekilerin %10’u bu tıbbi terim hakkında bilgi sahibidir.
Ankete katılanlar presbiyopi hakkında bilgi sahibi olduklarını söylerken, katılımcıların çoğu rahatsızlık hakkında çok
az şey bildiklerini göstermiştir.
%30 gibi fazla oranda hasta, insanların semptomlardan etkileneceği yaş aralığı konusunda fikir sahibi
olmadıklarını kabul ederken, katılımcıların çoğu ileriki beş yıl içerisinde presbiyopi geliştirme
olasılıklarını %50’den az olarak değerlendirmiştir.
Presbiyopi uzmanı Sarah Morgan şöyle demiştir; “Presbiyoplar presbiyopiyi tam olarak anlamadığından, kaslarının
iyi çalışmadığı ve gözlerini dinlendirmeleri veya gözlük takmamaları durumunda sorunun ortadan kalkacağı
yönünde yanlış bir varsayımda bulunmaktadır.”
“Gerçek çok farklıdır. Zamanla, semptomları kötüleşerek gözlüksüz gazete okuyamayacak hale gelirler.”
“Presbiyop kişilere itinalı bir açıklama yapılmalıdır. Aksi takdirde, şayet zamanla ilerleyici biçimde değişen görme
kabiliyetlerini anlamazlarsa, gözlük takmanın gözlerini daha kötü hale getireceği veya getirdiği korkusuyla
yaşayacaktır!
“Presbiyop kişiler göz içerisindeki, önlenemeyen ancak gözlük veya kontakt lens yardımıyla üstesinden
gelinebilecek fiziksel değişiklikleri anlamalıdır.”
12
Presbiyopi ile Mücadele
Bu çalışma insidansı ölçmek için yapılmamış olmakla birlikte, presbiyop kişilerin sorunla mücadele etme yöntemleri
hakkında ilginç bulgular elde edilmiştir.
Yakın mesafeden okuyabilmek için görüş düzeltmesine gereksinim duyan kırklı yaşlarındaki insanların
yaklaşık olarak dörtte biri (%22) bunu yapmamaktadır.
Görüş düzeltme yöntemlerini kullanmayı reddetmek presbiyopi gelişimini yavaşlatıp hızlandırmasa da; yakın görüş
sorunlarını düzeltmek için birçok seçenek mevcutken böyle bir şeyden kaçınılması, presbiyopinin etkilediği kişiler
için hiç uygun değildir. Presbiyop kişiler zamanla ilerleyici biçimde değişen görme kabiliyetlerini tam olarak anlamaz
ise, gözlük takmanın gözlerini daha kötü hale getireceği veya getirdiği konusunda endişe duyarlar.
Araştırmanın bulgularına göre, elli yaş üzerinde 10 Avrupalının birden fazlası hiçbir görüş düzeltme yöntemini hiçbir
suretle kullanmamaktadır. Bu istatistik ileriki zamanlarda, insanların yaşadıkları görme sorunlarıyla yüzleşme
muhalifliğini yansıtmaktadır.
Katılımcıların %77’si görme sorunlarını düzeltmek için gözlük takarken, yalnızca %7’si kontakt lens
kullanmaktadır.
Avrupalılar yakın mesafede ufak yazıları okumak için çok çeşitli ürünler kullanmaktadır. İnsanların %59 kadar
yüksek bir oranı ufak yazıları çözmek için okuma gözlüklerine bel bağlamışken, %22’i kadarı varifokal gözlük
kullanmaktadır.
Yakın mesafede ufak yazıları okumak için hangi görüş düzeltme ürünlerinin kullanıldığı özellikle
sorulduğunda ‘eski moda’ büyüteç ve kontakt lens kullanan kişilerin kabaca aynı oranda
olması ilginçtir. Ek %8’lik bir oran ise yakın okuma yaparken hiçbir şekilde görüş düzeltme ürünü
kullanmadan mücadele etmektedir.
Göz Bakım Maliyeti
Avrupa genelinde, gözlüğe para harcayan ortalama kişi miktarı ülkeye göre değişkenlik göstermektedir. Anket
bulgularında, Fransa’da yaşayan kişilerin gözlüklere diğer Avrupa bölgelerinden daha fazla para harcadıkları, her
çift için yaklaşık 426 Avro harcandığı görülmüştür. Bunu gözlük için ortalama 364.90 Avro harcayan İngiltere’deki
kişiler izlerken, İtalya’dakiler 219.90 Avro harcamaktadır.
Fransa
İngiltere
İsveç
Hollanda
Almanya
İspanya
İtalya
Avrupa’daki masraf
Satın alınan son yakın gözlüğü çifti için harcanan ortalama fiyat
Satın alındığı zaman ilk anda düşünülmesi gereken tek şey gözlüğe harcanan para değil, kaybolan veya kırılan
gözlüklerin de maliyetidir. Bu çalışmada, sıradan bir insanın hayatı boyunca kırılan, kaybolan veya hasar gören
gözlükler için 289 Avro'ya eşdeğer miktarda kayba uğradığı ortaya çıkmıştır.
13
Doğru Göz Bakım Ürününü Bulmak
Araştırma bulguları, hastalar için doğru göz bakım ürününün hayat tarzı gereksinimlerine aşırı derecede bağlı
olduğuna işaret etmektedir. İnsanlar kırklı, ellili ve daha ileri yaşlara geldikçe, görüş düzeltmesinin değiştirilmesi
gerekir.
Genel olarak, katılımcıların %22’si tercih edecekleri ilk göz bakım çözümünün kontakt lensler olduğunu belirtmiştir.
Daha belirgin şekilde ise, kırklı yaşlarındaki kadınların %50’den fazlası kontakt lenslerin yaşam kaliteleri üzerinde
olumlu bir etkisi olduğu kanısındadır.
Kırklı yaşlarındaki katılımcıların %53’ü göz doktorları tarafından tavsiye edilmesi halinde çok odaklı kontakt lensleri
denemek isteyeceklerini belirtmiştir.
Katılımcıların dörtte üçü okuma gözlüğü
alternatiflerinden söz etmemiştir. Bu da mevcut görüş
düzeltme seçenekleri hakkında daha fazla eğitim
fırsatını akla getirmektedir.
Kırk ve üzeri yaşlarda kontakt lens kullanan kişilerin oranı en yüksek olarak Hollanda’da görülmektedir.
Özellikle, kırklı yaşlardaki katılımcılar okuma gözlüğü kullanmanın işleri ve görüntüleri üzerinde oluşturabileceği etki
konusunda elli yaş üzerindeki insanlardan daha endişelidir. Araştırma bulguları on kişiden birinin arkadaşları
tarafından gözlük takarken görülmek istemediklerini göstermiştir.
Philip Morgan şöyle demiştir; “Bu, kontakt lenslerin veya alternatif olarak ilgi çekici gözlük çerçeveleri veya
merceklerinin, bu yaş grubu için özellikle uygun olabileceğini akla getirir (estetik olarak en memnun edici görünüşü
sağlamak için).”
Araştırma bulgularına göre, kırklı yaşlarındaki insanlar gözlük takmanın işleri üzerinde etkili olduğunu düşünmeye
eğilimlidir. Birçoğu gözlük takmanın onların yavaşlattığını belirtirken (%16), bir kısmı çalışma hayatını daha stresli
hale getirdiğini öne sürer (%13). Bu da, göz doktorlarının mümkün olabildiğince 'doğal gözüken' çözümler sunması
gerektiğine işaret eder.
Ellili yaşlardaki katılımcılar okuma gözlüklerinin zahmetli olduğunu öne sürerek, %42’lik bir oran gözlük takmayı
rahatsız bulduklarını belirtmiştir.
Altmış yaş üzerindekiler, gözün kendi merceğinde çok az esneklik kaldığında okuma gözlüklerine bağlı
olduklarını hissetme eğilimindedir.
Philip Morgan; “Göz doktorları, en kaliteli seçenekleri sunarak ve araba sürmek için uzak gözlüğü,
günlük işler için değişken odaklı gözlükler, spesifik bir hobi veya el işi için yakın gözlükler ve
sosyalleşmek için kontakt lensler gibi farklı durumlar için farklı görüş düzeltme şekilleri hakkında
önerilerde bulunarak bu bağımlılığın illa ki negatif bir etmen olarak görülmemesi gerektiğini
sağlamalıdır.”
“Çok sayıda seçeneğe sahip olmak, kaybolması külfetli olabilecek tek bir çift gözlüğe mutlak bağlılığı da
ortadan kaldırmaktadır.”
14
Mevcut Ürünler
Kontakt lens üretimi, tasarımı ve malzemelerinde yapılan gelişmeler presbiyop
hastalar için çeşitli ürün seçenekleri olduğu anlamına gelir. Titanyumdan yapılan
modern gözlük çerçeveleri o kadar hafiftir ki, gözünüzde olduğunu fark etmek
neredeyse imkansızdır.
Artılar



Modern titanyum çerçeveler çok hafiftir ve çoğu kez görsel olarak cazibelidir.
Son teknoloji yüksek numaralar için bile daha ilgili çekici merceklerin yapılmasına
olanak vermektedir.
Gözlük belirli bir görüntü oluşturulmasına yardımcı olarak, modaya uygun bir
aksesuar haline gelebilir.
Eksiler


Bazıları gözlük takmayı rahatsız bulur.
Örneğin spor veya makyaj yaparken ve UV koruması gerekli olduğunda kısıtlayıcı
olabilir.
15
Çok Odaklı Kontakt Lensler
Çok odaklı ve iki odaklı kontakt lensler retina üzerinde net bir uzak odak ve net bir yakın odak oluşturarak
işlev görmektedir. Neyse ki, beyin muhteşem bir görme işlemcisidir ve bu tür lenslerin sağladığı görüşe
hızla adapte olabilir.
Artılar




Çevresel (periferal) görme etkilenmez ve gözlük çerçevesinin oluşturduğu kısıtlamaya
kıyasla kontakt lenslerin sağladığı panoramik görüntü sayesinde çoğu kez gelişme gösterir.
İlk kez görüş düzeltme ürünü kullanan, gözlük takmaya alışkın olmayan kişiler için idealdir.
Spor yapma, saati söyleyebilme, cep telefonu kullanma veya sabahları makyaj yapma gibi
günlük yaşam aktivitelerini mümkün kılar.
Gözlük takmadan okuyabilme fikri, sosyal durumlar için idealdir.
Eksiler


Genel reçete uygunluğu geçerlidir. Astigmatizm için lens tipinin değerlendirilmesi gerekir.
Uzak görüş için daha sofistike kontakt lenslere gereksinim duyan hastalar için yumuşak
çok odaklı lensler yaygın olarak mevcut değildir.
Lens takmaya adapte olmak birkaç gün sürebilir.
Monovizyon Kontakt Lensler
Monovizyon, lens gücünün okuduğunu görmek için artırıldığı kontakt lens takma sistemidir. Bu da, bir
gözün uzak görüş diğerinin ise yakın görüş için düzeltilmesi şeklinde yapılır.
Artılar


Eksiler



Çevresel görme etkilenmez ve gözlük çerçevesinin oluşturduğu kısıtlamaya kıyasla
kontakt lenslerin sağladığı panoramik görüntü sayesinde çoğu kez gelişme gösterir.
Monovizyon, görsel sonuçları edinen lensin gücünün artırılması olduğundan,
astigmatizmi düzelten lensler de dâhil olmak üzere tüm kontakt lens tipleriyle
kullanılabilir.
Gözler monovizyon ile neredeyse tek başına çalışır. Bu da kullanıcının görmek için kafa
pozisyonunu ayarlaması gerekebileceği anlamına gelir. Kullanıcı derinlik algısını bir
miktar kaybedebilir.
Gözler yeni lens güçlerine adapte olduğundan, lenslere alışmak için belirli bir süre
geçmesi gerekli olabilir.
Düzelme yalnızca okuma ve uzak mesafe görüşü için yapıldığından, orta görüş (yaklaşık
1 metre uzaklıkta) çok odaklı lenslerle olduğu kadar net olmayabilir.
16
Sonuç
Araştırma bulgularında genel olarak, birçok Avrupa ülkesinde yaşayan insanların gözün yaşlanma
prosesi olan presbiyopi hakkında çok bilgi sahibi olmadığı ve birçoğunun görme kabiliyeti kırk yaşından
sonra bozulmaya başladığında yardımcı olabilecek çeşitli göz bakım çözümlerinden haberdar
olmadığına işaret edilmiştir.
Sonuç olarak, birçoğu günlük işlerini yapmakla mücadele eden insanlar yaşam biçimlerinde büyük değişiklikler
yaşamaktadır. Bu araştırmada, insanların imzalamadan önce makbuzları, satın almadan önce yiyecek etiketlerini
okuyamadıkları ve cep telefonu veya bilgisayar kullanırken karşılaştıkları zorluklar vurgulanmıştır.
En nihayetinde, insanlar bu durum ortaya çıktığında göz doktorunu ziyaret etmelidir. Ancak presbiyopiye çözüm
üreten üreticilerin daha ne kadar destek sağlayabileceği konusu akla gelmektedir.
Kırk yaşından önce hayatı boyunca normal görme kabiliyetine sahip kişilerde presbiyopi başlangıcı endişe verici
bir dönem olabilir. Göz doktorlarını ziyaret etmeyi tetikleyenler ufak yazıları okuma veya otoyol işaretlerini görme
güçlüğünden, hastalık nedeniyle görme kaybına ilişkin kaygılara kadar değişkenlik gösterir. Bu da insanların bir
süredir ilk kez göz doktorunu ziyaret etmesiyle sonuçlanabilir.
Bu tür bir görme bozukluğunun göz hastalığı olmadığı görüldüğünde büyük bir rahatlama yaşanır, ancak bu
gözlerde "yaşlanmaya” bağlı oluşacak kaçınılmaz bir değişimdir.
Presbiyopi ve mevcut çözümler daha iyi anlaşıldığında, insanlar günlük yaşantılarını etkilemeden doğal bir
süreçten geçtikleri konusunda rahatlayabilir.
Büyüteç ve kontakt lens kullanmayı tercih edenlerin oranının aynı olması, bir zamanlar sahip oldukları görüşe
tekrar kavuşmalarına yardımcı olacak yeni ürünlere kucak açmada insanlar için gerçek bir engelin varlığı
görülmektedir.
Doğru bilgilerle donatılan presbitli kişiler yaşam tarzı gereksinimlerine en uygun çözümü bulmak için göz
doktoruyla birlikte çalışabilir.
Dr. Philip Morgan, Manchester Üniversitesi, Eurolens Araştırma Müdürü
17
Metodoloji
Bu çalışma, göz sağlığı şirketi Bausch & Lomb talimatı üzerine bağımsız global pazar araştırma uzmanı Kadence
tarafından yürütülmüştür. 1-17 Haziran 2005 tarihleri arasında, kırk yaş üzerindeki yetişkinler ile 1410 görüşme
yapılmıştır. Araştırma, her ülkeden 200 mülakatı içermiştir. Kırk ila 59 yaş aralığı için 150 görüşme; 60 yaş üzeri için
50 görüşme yapılmıştır.
Araştırma kantitatif telefon anketi aracılığıyla Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç ve İngiltere’de
yürütülmüştür (CATI üzerinden uygulanan yapılandırılmış anket).
Kaynaklar ve ek bilgiler
Presbiyopinin üstesinden gelmek ve mevcut göz bakım çözümleri hakkında daha fazla öneri isteyen tüketiciler göz
doktorlarını ziyaret etmelidir.
Göz doktorunu ziyaret etmek göz sorunlarının düzenli olarak kontrol edilmesine yardımcıdır. Doktorlar hastaların
yalnızca görme performansı ve gerekliliklerini ölçmekle kalmayacak, aynı zamanda tüketicilere hayatın tadını
çıkarmalarına yardımcı olmak için göz hastalığı veya diğer tıbbi durumların erken belirtileri için yakın olarak
muayene yapacaktır.
Hastalar için
Presbiyopi ve kontakt lensler hakkında daha fazla bilgi edinmek için www.bausch.com adresini ziyaret
ediniz.
Daha yaygın sağlık konuları için www.who/in/en adresinden Dünya Sağlık Örgütünü ziyaret ediniz.
İşyeri güvenliği ve sağlığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumunu (IOSH)
www.iosh.co.uk adresinden ziyaret ediniz.
Meslek Mensupları için
KONTAKT LENSLER HAKKINDA DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:
Kontakt Lens Üreticileri Birliği - www.aclm.org.uk
İngiltere Kontakt Lens Derneği - www.bcla.org.uk
18
Bu rapor, Bausch & Lomb tarafından verilen bir eğitim bursuyla desteklenmiştir.
19