Vize Sakin Şehir - Kırklareli Yatırım Destek Ofisi

Trakya Kalkınma Ajansı
www.trakyaka.org.tr
Vize Sakin Şehir
KIRKLARELİ YATIRIM DESTEK OFİSİ
KIRKLARELİ İÇİN TURİZMDE YENİ BİR MARKA VE
KALKINMA MODELİ CİTTASLOW SAKİN ŞEHİR
VİZE
Semiha AHMET
2012
TRAKYA KALKINMA AJANSI
KIRKLARELİ YATIRIM DESTEK OFİSİ
Karakaş Mah. Zincirlikuyu Cd. Farah 1 Apt No:60
39100 Kırklareli Tel: 0288 214 25 25 Fax: 0288 214 60 70
1
CITTASLOW SAKİN ŞEHİR NEDİR?
CITTASLOW SAKİN ŞEHİR NE DEĞİLDİR?
DÜNYADA SAKİN ŞEHİRLER
NASIL CITTASLOW SAKİN ŞEHİR OLUNUR?
CITTASLOW SAKİN ŞEHİR KRİTERLERİ
TRAKYA İÇİN YENİ KONSEPT CITTASLOW SAKİN ŞEHİR VİZE
VİZE’NİN CITTASLOW SAKİN SEHİR YOLCULUĞU
2
Trakya Kalkınma Ajansı
İÇERİK:
CITTASLOW SAKİN ŞEHİR NEDİR?
Cittaslow - Sakin Şehir İtalyanca Citta (Şehir) ve İngilizce Slow (Sakin) kelimelerinden
oluşan Cittaslow Sakin Şehir anlamında kullanılmaktadır.
Cittaslow Kentler Birliği Cittaslow Ağı, küreselleşmenin şehirlerin dokusunu, sakinlerini ve
yaşam tarzını standartlaştırmasını ve yerel özelliklerini ortadan kaldırmasını engellemek için
Slow Food hareketinden ortaya çıkmış bir kentler birliğidir. İtalya’da 4 şehirle 1999 yılında
yola çıkan Birlik şimdi 150’den fazla şehirle dünya geneline yayılmayı sürdürmektedir.
Küreselleşmenin yarattığı homojen mekanlardan biri olmak istemeyen, yerel kimliğini ve
özelliklerini koruyarak dünya sahnesinde yer almak isteyen kasabaların ve kentlerin katıldığı
bir birliktir.
Bu birliğe üye olmak için Şehirlerin hangi alanlarda önemli ve özel olduklarını düşünmeleri ve
bu özelliklerini korumak için strateji geliştirmeleri gerekmektedir. Belki de en önemlisi bir
şehrin, dünyada binlerce birbirinin aynı şehirden kendini farklılaştırmasıdır, Küreselleşme ve
Kapitalizm’in getirdiği rekabeti aynılaşarak değil farklaşarak yaşamasıdır.
Bununla birlikte Cittaslow’un gelecek perspektiflerine baktığımızda Cittaslow’un (Sakin Şehir)
Kapitalizmin ve Küreselleşmenin karşı karşıya olduğu çevresel ve ekonomik krizlere en uygun
çözümün olduğu da görülmektedir.
Sakin Şehir Konsepti çevreye ve insana zararlı olmayan alternatif ve yenilenebilir enerji
kaynaklarının teşvik edilmesini de içermektedir. Çöp toplama saatlerinden ilaçlamaya kadar
birçok konuda önlem almak ve uygulamaktır.
Yerel üreticileri desteklemek ve
onların ürünlerini satabilecekleri satış merkezleri
oluşturmaktır. Kısaca İnsan için İnsani bir üretimi desteklemektedir.
Sakin şehirler (cittaslow) manifestosu; “Bunlar; eski zamanlara meraklı insanları, zengin
tiyatroları, meydanları, kafeleri, atölyeleri, restoranları ve ruhani yerleri, bozulmamış
manzaraları, sevimli zanaatkarları olan şehirler. İnsanların hâlâ mevsimlerin yavaş seyrini fark
edebileceği, hakiki ürünlerin tadına varabildiği ve kendine özgü gelenekleri olan yerler...”
Son yıllarda Sosyal Medya ve Uluslar Üstü kurumlar tarafından da Cittaslow (Sakin Şehir)
takip edilmeye başlanmıştır. Örneğin Twitter’da 1 400 kişi Cittaslow (Sakin Şehir)’i takip
etmektedir ve Facebook’ta da 4 836 konu ile ilgili beğeni mevcuttur.
3
2012 tarihinde Avrupa Birliği yetkilileri Sakin Şehir yetkilileri ile bir araya gelerek Avrupa Birliği
yasal düzenlemelerinde Sakin Şehir (Cittaslow) ve Geleneksel Yemek (Slow Food) ‘in ne
şekilde yer alması gerektiği üzerinde fikir alışverişinde bulunmuşlardır.
CITTASLOW SAKİN ŞEHİR NE DEĞİLDİR?
•
Geriye gitmek veya eskide yaşamak değildir. Şehrin, değerlerine, esnafına ve halkına
sahip çıkması ve bunu gelecek nesillerle paylaşmasıdır.
•
Dükkânların kapatılması değildir. Tam tersine şehrin sahip olduğu değerlerin
korunması, yenilenmesi ve iyileştirilmesidir.
•
Arabaya binmeyi yasaklamak değildir. Ancak arabaların girmeyeceği, şehrin ve
şehirde yaşayanların, ziyaret edenlerin rahat bir nefes almak için dinlenebilecekleri
alanlar yaratmaktır. Hava ve gürültü kirliliğini azaltmak için bisikleti, faytonları
özendirmek ve kullanılması için gerekli altyapıyı sağlamaktır.
•
Teknolojiye karşı çıkmak değildir. Tam tersine belediye hizmetlerinin internet
ortamına taşınması ve hemşerilerin bu hizmetlerden yararlanabilmeleri için
eğitilmeleridir (örneğin internet erişimi için şehirde fiber optik kablo ve kablosuz
bağlantı kullanmaktır).
•
Fast Food restoranlarını yasaklamak değildir. Ancak daha sağlıklı olan yerel besinlerin,
organik ürünlerin, yemeklerin özendirilmesidir.
•
Yerel ürünlerin satılabilmesi için sağlıklı bir ortam yaratmaktır.
•
Okullarda çocuklarımıza tat ve beslenme üzerine eğitim programları düzenlemektir.
•
Sadece masa başında çalışılarak gerçekleştirilebilecek bir süreç değildir. Halkın bu
süreci
benimsemesi
ve
her
aşamada
desteklemesi
gerekmektedir.
DÜNYADA SAKİN ŞEHİRLER
2012 Ekim itibarı ile dünyanın beş kıtasında 162 adet Cittaslow Belediyesi mevcuttur ve 15
adet yeni Belediye de Birliğe üyelik için başvurmuş durumdadır. An itibarı ile dünyanın 25
4
Trakya Kalkınma Ajansı
İlaveten Cittaslow (Sakin Şehir) Avrupa Birliği nezdinde de kaile alınmaya başlamıştır. 22 Mart
ülkesinde Sakin Şehirler bulunmaktadır ve Japonya ve Kolombiya’nın ardından Cittaslow
Sakin Şehir’e sahip ülke sayısı 27’ye ulaşacaktır.
Türkiye açısından önemli bir gelişme ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bulunan bazı
Belediyelerin Uluslararası Cittaslow Birliği’ne üye olmak için başvurmuş olmalarıdır. Hali
hazırda KKTC’nin Yeni Boğaziçi Belediyesi üyelik başvurusunu yapmış durumdadır ve olumlu
cevap beklemektedir. Söz konusu belediyeler için bu birliğe üyelik çok hayatı bir anlam
taşımaktadır, zira KKTC uluslararası
Belediyeleri Cittaslow Uluslararası
alanda tanınma sorunu yaşamaktadır.
Birliği’ne
KKTC
üye oldukları takdirde bu belediyeler
uluslararası bir birlik tarafından resmi olarak tanınmış olacaktır ve bu da ülke olarak KKTC’nin
uluslararası tanınırlığına yeni bir kapı açacaktır.
ABD'deki sakin şehirler
*Sonoma Valley, California
* Fairfax, California
* Sebastopol, California
Almanya'daki sakin şehirler
*Hersbruck, Bavyera *Waldkirch, Baden-Württemberg * Wirsberg, Bavyera
*Schwarzenbruck, Bavyera *Überlingen, Baden-Württemberg *Nördlingen, Bavyera
*Lüdinghausen, Kuzey Ren-Vestfalya *Marihn, Mecklenburg-Vorpommern
*Deidesheim, Rheinland-Pfalz *Nördlingen, Bavyera *Bad Schussenried, Baden
Nördlingen-Almanya
Avustralya'daki sakin şehirler
5
*Goolwa
*Katoomba, City of Blue Mountains
*Yea, Victoria
*Enns
*Hartberg
Trakya Kalkınma Ajansı
Avusturya'daki sakin şehirler
*Horn
Horn-Avusturya
Belçika'daki sakin şehirler
*Chaudfontaine
*Enghien
*Lens
*Silly
Birleşik Krallık'daki sakin şehirler
*Aylsham, Norfolk, İngiltere *Berwick Upon Tweed, Northumberland, İngiltere
*Diss, Norfolk, İngiltere *Ludlow, Shropshire, İngiltere *Mold, Flintshire, Galler
*Perth, Perth and Kinross, İskoçya *Cockermouth, Cumbria, İngiltere *Sturminster
Newton, Dorset, İngiltere
Danimarka'daki sakin şehirler
*Svendborg
Finlandiya'daki sakin şehirler
*Kristinestad
Fransa'daki sakin şehirler
*Labastide-d'Armagnac
*Segonzac
Güney Afrika'daki sakin şehirler
6
*Sedgefield, Western Cape
Güney Kore'deki sakin şehirler
*Cheongsan Island, Wando, South Jeolla *Jeungdo, Sinan County, South Jeolla
*Damyang, South Jeolla *Akyang town of Hadong, South Gyungnam *Yesan
*Jangheung county, South Jeolla Province
Hollanda'daki sakin şehirler
*Midden-Delfland
*Alphen-Chaam
*Borger-Odoorn
İspanya'daki sakin şehirler
*Begur
*Bigastro *Lekeitio
*Mungia
*Pals
*Rubielos de Mora
İsveç'deki sakin şehirler

Falköping, Västra Götaland
İtalya'daki sakin şehirler
Orvieto (İlk Sakin Şehir) dahil olmak üzere 70 kadar Sakin Şehir bulunmaktadır.
Orvieto-İtalya (İlk Sakin Şehir)
7
Kanada'daki sakin şehirler
*Naramata
Norveç'deki sakin şehirler
*Eidskog, Hedmark
*Levanger, Nord-Trøndelag *Sokndal, Rogaland
Polonya'daki sakin şehirler
*Biskupiec, Warmia i Mazury *Reszel, Warmia i Mazury *Lidzbark Warmiński,
Warmia i Mazury *Bisztynek, Warmia i Mazury *Murowana Goślina, Wielkopolska
*Nowe Miasto Lubawskie, Warmia i Mazury
Portekiz'deki sakin şehirler
*São Brás de Alportel, Algarve *Silves, Algarve *Tavira, Algarve *Lagoa , Algarve
*Vizela, Minho
Yeni Zelanda'daki sakin şehirler
*Matakana
Türkiye'deki sakin şehirler
*Akyaka, Muğla
*Taraklı, Sakarya
*Gökçeada, Çanakkale
*Yenipazar, Aydın
*Seferihisar, İzmir
*Yalvaç, Isparta
Seferihisar -İzmir
NASIL CITTASLOW SAKİN ŞEHİR OLUNUR?
•
Sakin şehir olmanın sembolü olan salyangoz logosuna sahip olmak için 6 farklı
kategoride 60’a yakın kriterden en az %50’sini karşılamak gerekmektedir.
8
Trakya Kalkınma Ajansı
*Cowichan Bay
•
Ancak nüfusun 50.000’den fazla olmaması ve kentin il merkezi statüsünde olmaması
başvuru için ön koşuldur.
•
Başvurular önce kentin bulunduğu ülkedeki salyangoz logosunu almaya ilk hak
kazanan kente (ülkemizde İzmir’in Seferihisar ilçesi) yapılmaktadır. Sonrasında
merkezi İtalya’nin Orvieto kentinde bulunan uluslararası yavaş şehirler birliğine
başvuru iletilir ve eğer aday kent gerekli kriterleri karşılar ve karşılayacağına dair
somut adımlar ve planlar sunabilirse salyangoz logosunu almaya hak kazanır.
CITTASLOW SAKİN ŞEHİR KRİTERLERİ
1. Cevre Politikaları
 Bu başlık altında 11 kriter mevcuttur.
2. Altyapı Politikaları
 Bu başlık altında 13 kriter mevcuttur.
3. Kentsel Kalite için Teknolojiler ve Tesisler
 Bu başlık altında 9 kriter mevcuttur.
4. Yerel Üretimi Korumak
 Bu başlık altında 11 kriter mevcuttur.
5. Misafirperverlik
 Bu başlık altında 5 kriter mevcuttur.
6. Farkındalık
 Bu başlık altında 3 kriter mevcuttur.
TRAKYA İÇİN YENİ KONSEPT CITTASLOW SAKİN ŞEHİR VİZE
VİZE
27 derece 46 dakika
doğu boylamı
41 derece 34 dakika
kuzey enlemi
Vize’nin merkez nüfusu 11.908
9
Vize; birisi UNESCO mirasına girmiş ve biri de girmeye hazırlanan iki eski başkentin İstanbul
ve Edirne’nin arasında, Türkiye’nin önemli sanayi bölgelerinden Çorlu-Çerkezköy’e yakın ama
kendine has yapısını koruyabilmiş yapısıyla bulunduğu bölgeye önemli bir katkı potansiyeli
mevcuttur.
Kırklareli’nde Sakin Şehir olan bir kente sahip olma noktasında kamu, özel, üniversite, sivil
toplum ve kalkınma ajansını bir araya gelebilmiş ve desteklerini sunmuş durumdadır.
Dünya çapında bir birliğe katılmak Vize’nin ve Kırklareli’nin tanınmışlığına önemli katkı
sunacaktır, zira böylesine az nüfuslu bir kentin adını dünyada duyurması bile başlı başına bir
başarıdır.
Sakin Şehir olmak nüfusça küçük ve önemli turizm veya ticaret bölgeleri içinde yer almayan
kentler için kendilerini ulusal ve evrensel ölçekte tanıtmak ve ekonomik rekabet
edebilirliklerini sağlamak açısından
oldukça önemli bir fırsattır. Bu fırsatı Kırklareli
Turizm’de Vize Cittaslow Sakin Şehir Marka’sını yaratarak kullanmaktadır ve kullanacaktır.
Kaynak: Vize Belediyesi
Aynı zamanda Cittaslow Sakin Şehir Vize ve Istrancalar Bölgesi için bir Kalkınma Modeli
durumundadır. Model yerel ve kırsal üretimin kitlesel ve global üretimle rekabetini
sağlamaktadır.
10
Trakya Kalkınma Ajansı
Vize’nin toplam nüfusu 30.348
VİZE’NİN CITTASLOW SAKİN SEHİR YOLCULUĞU
Aralık 2010 yılında Trakya Kalkınma Ajansı Kırklareli Yatırım Destek Ofisi’nin inisiyatifinde ve
koordinatörlüğünde başlayan Kırklareli’nin Vize İlçesi’nin Uluslararası Sakin Şehirler
(Cittaslow) Birliği’ne üyelik yolculuğu Haziran 2012 itibarı ile sonuna yaklaşmaktadır.
22 Şubat 2011 tarihinde Seferihisar Belediyesi’ni ziyaret eden Vize Cittaslow Komisyonu bu
ziyaret sırasında Vize Belediyesi ve Trakya Kalkınma Ajansı Kırklareli YDO tarafından
hazırlanan Vize’nin Uluslar arası Sakin Şehirler Birliği’ne üyelik başvurusu dosyasını
Seferihisar Cittaslow yetkililerine teslim etmiştir. Başvuruyu değerlendiren Seferihisar
Cittaslow yetkilileri 11 Temmuz 2011 tarihinde Trakya Kalkınma Ajansı Kırklareli Yatırım
Destek Ofisi desteğinde gerçekleşen Sakin Şehir Vize Çalıştayı sırasında Vize’nin Uluslararası
Sakin Şehirler (Cittaslow) Birliği’ne üyelik başvurusunu öncelikli olarak kabul ettiklerini ve
başvuru dosyasının daha detaylı ve İngilizce halinin hazırlanarak İtalya’daki Uluslar arası Sakin
Şehirler Birliği’ne iletilmesi gerektiği belirtildi. Eylül 2012 sonunda Trakya Kalkınma Ajansı
Kırklareli Yatırım Destek Ofisi tarafından hazırlanan detaylı İngilizce başvuru dosyası Aralık
2012’de İtalya’daki yetkililere teslim edilmiştir. Başvuru dosyasının Aralık 2011 ayında
birliğin İtalya’daki merkezine ulaşmasının ardından Haziran 2012 ayında yapılan son
değerlendirmenin ardından Ordu-Perşembe ve Isparta-Yalvaç ile birlikte Vize’nin de birliğe
katılması ve ülkemizdeki sakin kentlerin sayısının sekize çıkması sağlanmıştır. An itibariyle
yeni üye üç belediye ile birlikte Muğla-Akyaka Beldesi, Çanakkale-Gökçeada, AydınYenipazar, Sakarya-Taraklı ve İzmir-Seferihisar İlçeleri birliğin üyesi durumundadır.
11
Trakya Kalkınma Ajansı
Kaynak: Vize Belediyesi
SAKİN ŞEHİR VİZE İÇİN HIZLI VE ETKİLİ ADIMLAR…
1. Vize’yi ulusal ve uluslararası boyuta taşıyacak
belirlenmesi (Aralık 2010’da tamamlandı)
Yeni Konsept Sakin
Şehir’in
2. Yeni Konsept Sakin Şehir ile ilgili Kırklareli – Merkez ve Vize’deki paydaşlarla
görüşülmesi (Aralık 2010 – Ocak 2011’de tamamlandı)
3. Paydaşlarla birlikte Sakin
Şehir’le ilgili olarak Vize’nin mevcut durumunun
belirlenmesi (Ocak 2011’de tamamlandı)
4. Paydaşlarla birlikte Vize’nin Sakin Şehir uygunluk kriterlerinin araştırılması (Ocak
2011’de tamamlandı)
5. Türkiye’de tek örnek Sakin Şehir Seferihisar’la iletişime geçilmesi ve İlçe yetkililerin
Vize’ye davet edilmesi (Şubat – Hazıran 2011’de tamamlandı)
6. Geniş katılımlı Vize Sakin Şehir Çalıştayı’nın gerçekleştirilmesi (Temmuz 2011’de
tamamlandı)
7. Vize Sakin Şehre Uyum sürecine geçilmesi ( Ocak –Ağustos 2011’de tamamlandı)
8. Vize Sakin Şehre Uyum sürecinde Sakin Şehir kriterlerini yerine getirecek projelerin
gerçekleştirilmesi (Ocak – Ağustos 2011’de tamamlandı)
12
Şehir olarak onaylanası (Haziran 2012’de
9. Uluslararası boyutta Vize’nin Sakin
tamamlandı)
10. Ulusal ve Uluslar arası boyutta geniş katılımlı Vize Sakin Şehir Açılış Konferansının
(Haziran 2012’de tamamlandı)
2009 yılında 60 tane Belediye Seferihisar Belediyesi’ne Sakin Şehir olmak için
başvurmuştur, Vize Belediyesi ise Trakya Kalkınma Ajansı Kırklareli Yatırım Destek
Ofisi ile Aralık 2010 yılında başladığı adaylık sürecini Haziran 2012’de tamamlayarak
büyük başarı elde etmiştir.
13
Trakya Kalkınma Ajansı