Bilgisayar ders notları-5

Transkript

Elektronik Tablolama
4. ÜNİTE
ELEKTRONİK TABLOLAMA
Üniteye Hazırlık
1. Günlük yaşantıda hesaplamaları nerelerde, nasıl kullanıyoruz? Tartışınız.
2. Verilerin tablo biçiminde yazılması ne gibi kolaylıklar sağlar? Araştırınız.
3. Ders notlarınızı hesaplarken ne gibi işlemler yapıyorsunuz? Belirtiniz.
4. Tablodaki veriler üzerinde hangi işlemleri yapmaya ihtiyaç duyabiliriz? Araştırınız.
107
Bilgi ve İletişim Teknolojisi
A. BAŞLANGIÇ
Konuya Hazırlık
1. MS Excel programının diğer Office programlarıyla arasındaki benzerlikleri belirleyiniz.
2. MS Excel programına ait çalışma sayfalarının büyüklüğünü tahmin etmeye çalışınız.
MS Excel bir Hesap Tablosu programıdır. MS Excel programı, her türlü veriyi tablolar ya da listeler hâlinde tutar ve bu verilerle ilgili ihtiyaç duyacağınız tüm hesaplamaları ve analizleri yapma olanağı
sağlar. Tablolara girilen verilerle ilgili grafikler oluşturulabilir, raporlar ve özet listeler hazırlanabilir. İstediğiniz verilere ulaşabilir, sıralayabilir ve sorgulayabilirsiniz. MS Excel’de binlerce satırdan, on binlerce
veriden oluşan veriler kaydedilir. Bu veriler arasında formüller ve bağlantılar kurularak işlemler yapılabilir. Bu verilerden istenen veriye anında ulaşılır ve her türlü grafik oluşturulabilir. Ayrıca kolay veri girişi
ve güncelleme işlemlerini MS Excel’de kolayca yapmak mümkündür.
1. Elektronik Tablolama Uygulamasıyla İlk Adımlar
a. Elektronik Tablolama Uygulamasını Açma
Hesap tablosu programı MS Excel’i açmak için aşağıdaki adımları izleyelim:
1. Başlat menüsüne tıklayalım.
2. Açılan pencereden Tüm Programlar seçeneğini tıklayalım.
3. Açılan pencerede Microsoft Office seçeneği içinde yer alan Microsoft Office Excel komutuna
tıklayalım (Resim 4.1).
Resim 4.1: MS Excel programının açılması
108
MS Excel programı açılmış olacaktır (Resim 4.2). MS Excel’de oluşturulan belgeler Çalışma Kitabı adını taşır.
Menü
Çubuğu
Başlık
Çubuğu
Biçimlendirme
Araç Çubuğu
Ad
Kutusu
Formül
Çubuğu
Aktif
Hücre
Görev
Bölmesi
Sütun
Başlıkları
Satır
Başlıkları
Çalışma
Sayfaları
Durum
Çubuğu
Resim 4.2: MS Excel uygulama ekranı
MS Excel çalışma sayfası 65.536 satır ve 256 sütundan oluşur. Bir Çalışma Kitabı en fazla 256
çalışma sayfasından oluşabilir. MS Excel programı ekranında bulunan bölümleri şöyle özetleyebiliriz:
MS Excel Programı Ekranı Bölümleri
Başlık Çubuğu
Bu çubukta çalışma kitabının adı bulunur.
Formül Çubuğu
Hücreye girilen bilgiyi görmek veya bilgileri düzeltmek için kullanılır.
Menü Çubuğu
Bu çubuktaki menülerde tüm Excel komutları mevcuttur.
Araç Çubukları
Araç çubukları üzerinde bulunan düğmelerle sık kullanılan MS Excel komutlarına kolayca ulaşılır.
Aktif Hücre
Çalışma sayfasında o an seçili olan hücredir. Verileri bu aktif hücreye girebiliriz.
Sütun Başlıkları
Her sütunun bir ismi vardır. Alfabetik harflerle gösterilen sütun isimleridir.
Satır Başlıkları
Sayılarla ifade edilen çalışma sayfamızın satırlarına ait isimleridir.
Durum Çubuğu
Çalışma sayfamızda seçilen komutlar veya işlemler hakkındaki bilgileri gösterir.
Çalışma Sayfaları
MS Excel başlangıçta 3 adet çalışma sayfasından oluşur. Her sayfa, birinden diğerine
geçmek için tıklayabileceğiniz bir sekme içerir.
Çalışma sayfasını oluşturan her bir hücrenin bir adı vardır. Hücre adı sütun ve satır isim-
Ad Kutusu
lerinin birleşmesinden oluşur. Hücre adı bu kutuda gösterilir ve hücre adı bu hücreden
değiştirilebilir.
109
b. Kayıtlı Bir Dosyayı Açma
Daha önceden MS Excel hesap tablosu programında oluşturulup bilgisayara kaydedilmiş bir çalışma kitabını açabilmek için aşağıdaki adımları takip edelim:
1.Dosya menüsündeki Aç komutunu tıklayalım (Resim 4.3).
2. Önümüze gelen Aç penceresinde Bak bölümünden dosyamızın bulunduğu yeri belirtelim. Belgemizi bulup Aç düğmesine tıklayalım (Resim 4.4).
Resim 4.3: Dosya menüsü aç seçeneği
Resim 4.4: Aç penceresi
c. Birden Çok Elektronik Tablolama Dosyasını Aynı Anda Kullanma
MS Excel programında birden fazla Çalışma Kitabı açılabilir. Bunun için aşağıdaki adımları sırayla
izleyelim:
1.Dosya menüsündeki Aç komutunu tıklayalım (Resim 4.3).
2. Ekrana gelen Aç penceresinde Shift ve Ctrl tuşlarından herhangi birisi basılı iken birden fazla
belgeyi seçili hâle getirip Aç düğmesine tıklayalım.
Böylece birden çok belge açılmış olacaktır.
ç. Elektronik Tablolama Dosyasını Kaydetme
MS Excel programında hazırladığımız
bir belgeyi kaydetmek için aşağıdaki adımları izleyelim:
1.MS Excel programında oluşturacağımız veri tabanlarını kaydetmek
için Belgelerim klasörü içindeki
Resim 4.5: İlk Excel belgem
MS Office Uygulamalarım klasörünün içerisine MS Excel Uygulamalarım adlı bir klasör oluşturalım.
2. Resim 4.5’teki bilgileri sayfamıza girelim.
3.Dosya menüsü seçeneklerinden Kaydet seçeneğine tıklayalım.
110
4. Kayıt yeri olarak daha önce oluşturduğumuz MS Excel Uygulamalarım klasörünü açalım.
5. Dosya adı bölümüne İlk Excel Belgem metnini girelim.
6. Kaydet düğmesine tıklayalım.
Böylece Çalışma Kitabı klasörümüze kaydedilmiş olacaktır. Kaydettiğimiz dosyanın uzantısı xls
olacaktır.
Çalışma Etkinliği
Boş bir çalışma kitabı açınız ve bu kitabı “ÇALIŞMALARIM” ismiyle Masaüstüne kaydediniz.
d. Elektronik Tablolama Dosyasını Farklı Kaydetme
Kaydettiğimiz bir MS Excel Çalışma Kitabını açıp farklı bir kayıt ortamına farklı bir ad ile kaydetmek
için aşağıdaki adımları izleyelim:
1.Dosya menüsünden Aç düğmesine tıklayalım. Daha önce kaydettiğimiz İlk Excel Belgem çalışma kitabını bulalım ve Aç düğmesine tıklayalım.
2. Belgemiz açık iken Dosya menüsü seçeneklerinden Farklı Kaydet seçeneğine tıklayalım.
3. Açılan Farklı Kaydet penceresinden Kayıt yeri bölümüne Masaüstü olarak belirleyelim. Dosya
Adı bölümüne de İkinci Excel Belgem metnini yazıp Tamam düğmesine tıklayalım.
Böylece çalışma kitabını masaüstüne İkinci Excel Belgem adı ile kaydetmiş olduk.
e. Elektronik Tablolama Dosyasını Farklı Dosya Biçiminde Kaydetme
Daha önceden oluşturduğumuz MS Excel çalışma kitabını açarak farklı uzantılarda kaydedebiliriz.
Daha önce kaydettiğimiz İlk Excel Belgem çalışma kitabını Web Sayfası belgesi olarak kaydedelim.
Bunun için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. İlk olarak daha önce oluşturduğumuz
İlk Excel Belgem çalışma kitabını
açalım.
2.Dosya menüsünden Farklı Kaydet
seçeneğine tıklayalım.
3. Gelen pencerede Kayıt Türü bölümündeki açılır kutuya ve açılan listeden Web Sayfası seçeneğine tıklayalım (Resim 4.6). Kaydet düğmesine
tıklayalım.
Resim 4.6: Farklı dosya biçiminde penceresi
Böylece belgemizi web ortamında açılacak hâle gelecektir.
Eğer belgemizin etkileşimli olmasını istersek Etkileşim Ekle seçeneğini işaretleriz.
111
f. Elektronik Tablolama Dosyasını Kapatma
MS Excel programını kapatmadan açık olan çalışma kitabını kapatmak için
Dosya menüsü seçeneklerinden Kapat komutunu seçelim.
g. Yardım Fonksiyonlarını Kullanma
MS Excel programında bir konuyla ilgili yardım almak için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Menü Araç Çubuğundan Yardım sekmesine tıklayalım.
2. Açılan menüden Microsoft Excel Yardımı sekmesini seçelim.
3. Ekranımızda görev bölmesine Yardım penceresi açılacaktır (Resim 4.7).
4. Ekranımıza açılan pencerede Ara kutucuğuna aramak istediğimiz bir veya
) simgesine
birden çok anahtar sözcüğü yazalım ve Aramayı Başlat (
tıklayalım. Arama sonucunda ilgili konular altta listelenecektir.
Resim 4.7: Excel yardım penceresi
MS Excel Yardım penceresini açınız. “Çalışma Kitabı” metnini aratınız ve arama sonuçlarını inceleyiniz.
h. Elektronik Tablolama Uygulamasını Kapatma
Açık olan uygulamayı kapatmak için Dosya menüsünden Çıkış komutunu tıklarız.
2. Temel Ayarları Yapma
a. Elektronik Tablolama Uygulamasının Sayfa Görünümünü Değiştirme
MS Excel programında sayfa görünümünü değiştirmek için
Görünüm menüsünü kullanırız. Eğer çalışma sayfamızda sadece
çalışma yaptığımız bölümlerin görünmesini istiyorsak Görünüm
menüsüne tıklayalım. Gelen menüden Sayfa Sonu Önizleme komutunu tıklayalım. Sayfamızı eski görünümüne geri döndürmek için
Görünüm menüsünden Normal komutunu tıklayalım (Resim 4.8).
Resim 4.8: Sayfa görünümünü
değiştirme
b. Sayfa Görüntüsünü Büyütme
Çalışma sayfamızın görünümünü büyütmek için aşağıdaki adımları sırayla
izleyelim:
1. Görünüm menüsüne tıklayalım.
2. Açılan menüden Yakınlaştır seçeneğine tıklayalım.
3. Gelen Yakınlaştır penceresinden (Resim 4.9) büyütme oranımızı seçip
Tamam düğmesine tıklayalım.
c. Araç Çubuğu Özelliklerini Değiştirme
Resim 4.9: Yakınlaştır penceresi
MS Excel programı ekranına Araç Çubuğu eklemek veya kaldırmak için
Görünüm menüsüne ve açılan menüden Araç Çubukları komutuna tıklayalım. Açılan listede yan ek112
randa görüntülenen araç çubuklarının önünde
işareti
vardır. Kaldırmak istediğimizin üzerine tıkladığımızda
işareti kalkmış olacaktır (Resim 4.10).
MS Excel programında menü ve araç çubukları, komutları kullanma sıklığına göre otomatik olarak özelleştirir. Bir MS Excel programını ilk başlattığınızda yalnızca
en temel komutlar belirir. Daha sonra siz çalıştıkça menü
ve araç çubukları, yalnızca en sık kullandığınız komut ve
araç çubuğu düğmeleri belirecek şekilde ayarlanır.
Resim 4.10: Araç çubuğu ekleme/kaldırma
Araç çubukları, aynı sırada yan yana konumlandırılabilir. MS Excel programını ilk çalıştırdığınızda
Standart araç çubuğu Biçimlendirme araç çubuğunun yanında yer alır. Aynı sıraya birden çok araç
çubuğu yerleştirirseniz tüm düğmeleri görüntülemek için yeterli yer kalmayabilir. Yeterli yer kalmazsa
en son kullandığınız düğmeler görüntülenir. Araç çubuklarını farklı yere taşımak için araç çubuğunun
başındaki (
) şeklinden tutarak istediğiniz yere taşıyabilirsiniz.
3. Belge Alışverişi
MS Excel’de hazırladığımız çalışma sayfasını İnternet üzerinden posta olarak atabilir, faks olarak gönderebiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1.Dosya menüsüne tıklayalım.
2. Açılan pencereden Gönder seçeneği üzerine gelelim.
3. Ekrana gelen menüde gönderme seçeneğimizi belirleyelim
(Resim 4.11).
Resim 4.11: Belge alışverişi
Değerlendirme Soruları
1. Aşağıdakilerden hangisi çalışma sayfasında seçilen komutlar veya işlemler hakkındaki
bilgileri gösterir?
A) Araç Çubukları
B) Formül Çubuğu C) Durum Çubuğu
D) Başlık Çubuğu E) Görev Bölmesi
2.Çalışma sayfasında o an seçili olan hücreye ne ad verilir?
A) Aktif Hücre B) Ad Kutusu D) Formül Hücresi E) Başlık Hücresi
C) Satır Başlıkları
3. Yeni bir çalışma kitabı açmak için Standart Araç çubuğundaki hangi simgeye tıklanır?
A)
B)
C)
D)
E)
4.Klavyeden hangi tuş takımını kullanarak çalışma kitabımızı kapatabiliriz?
A) Ctrl +K
B) Alt + F1
C) Ctrl + A D) Ctrl + F4
E) Alt + F4
5. MS Excel’de hazırladığımız çalışma sayfasını e-posta olarak görmek veya faks olarak
göndermek için Dosya menüsünden hangi komut kullanılır?
A) Alışveriş
B) Gönder
C) İletişim
D) Aç
E) İletişim
113
B. TEMEL İŞLEMLER
Konuya Hazırlık
1. MS Excel programı çalışma sayfalarında hücre ve sayfayla ilgi ne tür değişiklikler yapabiliriz?
Bu bölümde çalışma kitabı üzerinde veri girişi, girilen veriler üzerinde değişiklik, formül girme, hücreler üzerinde değişiklik, satır ve sütun işlemleri üzerinde duracağız.
1. Veri Yerleştirme
a. Hücreye Veri Girme
Bir hücreye girilmekte olan bilgiyi
onaylamak için Enter tuşu veya ok tuşları
kullanılabileceği gibi fareyi başka bir hücreye tıklatmak da yeterlidir. Eğer hücreye
satırlar hâlinde veri girilecek ise alt satıra
geçmek için Alt + Enter tuş kombinasyonu
Resim 4.12: Hücreye veri girme
kullanılır. Bu yöntemleri kullanarak boş bir
çalışma sayfasına yanda verilen tablodaki bilgileri girelim (Resim 4.12).
b. Hücreye Formül Girme
MS Excel uygulamalarının ana unsuru formüllerdir. MS Excel’de formüller kullanarak tablomuzdaki veriler üzerinde toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi matematiksel işlemler veya mantıksal karşılaştırmalar yapabiliriz. Formüller, bir çalışma sayfasındaki verileri kullanarak işlem yapan denklemlerdir.
Formül oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyelim:
1. Formülü girmek istediğimiz hücreyi tıklayalım.
2. Klavyeden “=” (eşit karakteri) işaretini yazalım.
3. Formülü girelim.
4.Enter tuşuna basalım.
Boş bir çalışma sayfasına aşağıdaki tablodaki bilgiResim 4.13: Hücreye formül girme
leri girelim ve kırmızı yazılmış olan formülleri gösterilen
hücreye yazalım (Resim 4.13).
Formülleri yazıp Enter tuşuna bastığımızda sonuç o hücreye yazılacaktır.
c. Geri Al Komutunu Kullanma
Çalışma sayfamızda yaptığımız son değişiklikleri iptal etmek için Düzen menüsünden Geri Al seçeneğine tıklayabiliriz.
Ek Bilgi
• Standart araç çubuğundan Geri Al (
tirebiliriz.
) simgesine tıklayarak Geri Al işlemini gerçekleş-
• Klavyeden Ctrl + Z tuş kombinasyonunu da kullanabiliriz.
114
2. Veri Seçimi
a. Bir ya da Daha Fazla Hücreyi Seçme
Çalışma sayfamızda bir ya da daha fazla hücreyi seçmek isteyebiliriz. Tek bir hücrenin seçimi için üzerine bir defa tıklamamız yeterlidir. Birden çok hücreyi seçmek için aşağıdaki yöntemleri uygulayabiliriz:
Bitişik Hücrelerin Seçimi
1. Seçime başlayacağımız hücreden itibaren farenin sol tuşuna basılı tutarak son hücresine kadar
sürükler, bırakırız.
2.Shift tuşuna basılıyken önce ilk hücreye sonra son hücreye tıklarız.
3. Seçeceğimiz ilk hücreye tıklarız, Shift tuşuna basarız ve klavyeden yön tuşlarını kullanarak
son hücremize kadar seçime devam ederiz.
Bitişik Olmayan Hücrelerin Seçimi
1. Klavyeden CTRL tuşuna basılıyken seçmek istediğimiz hücrelerin üzerine tek tek tıklarız.
2. Yine klavyeden CTRL tuşuna basılıyken sürükle-bırak işlemini tekrarlayarak ayrı ayrı bitişik hücreleri seçebiliriz.
Ek Bilgi
Birden çok hücreye aynı veriyi girmek için hücreler seçili iken veri klavyeden girilir ve CTRL + Enter tuş kombinasyonu ile onaylanır.
b. Satır ya da Sütun Seçme
Çalışma sayfamızdaki bir sütunu veya satırı seçmek istediğimizde sütun veya satırın başlığına
tıklamamız yeterlidir. Ayrı sütun veya satırları seçmek için CTRL tuşuna basılıyken teker teker sütun
veya satırın başlıklarına tıklarız. Resim 4.14’te renkli gösterilen satır ve sütunları seçmek için aşağıdaki
adımları sırayla izleyelim:
Resim 4.14: Satır/sütun seçimi
1. Sarı sütunu seçmek için sütun başlığı olan C harfine tıklayalım.
2. Mavi olan sütun ve satırları seçmek için CTRL tuşuna basılıyken sütun başlıkları B ve D’ye ve
satır başlıkları 6 ve 8’e tıklayalım.
115
c. Bitişik ya da Ayrı Satır ve Sütun Seçme
Bitişik ya da ayrı satır ve sütun seçme işlemini bir örnek üzerinde uygulamak için aşağıdaki adımları
sırayla uygulayalım:
Resim 4.15: Bitişik satır/sütun seçimi
1.Ctrl tuşuna basılı tutalım.
2. Sütun başlığı C’ye tıklayalım E’ye kadar sürükleyelim.
3. Satır başlığı 3’e tıklayalım ve 6’ya kadar sürükleyelim.
Böylece sütun ve satırlarımız seçilmiş olacaktır.
3. Kopyalama, Taşıma ve Silme
a. Kopyala ve Yapıştır Araçlarını Kullanma
Kopyala ve yapıştır işlemi için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Öncelikle boş bir çalışma sayfası açmak için Dosya menüsünden Yeni seçeneğine tıklayalım.
Penceremizin sağ tarafına gelen Yeni Çalışma Kitabı bölmesinden Boş Çalışma Kitabı seçeneğini seçelim.
2. Resim 4.16’daki gibi verileri açılan çalışma sayfamızdaki hücrelere girelim.
3.B1 hücresini seçelim, Düzen menüsüne tıklayalım ve gelen menüden Kopyala seçeneğini seçelim.
Resim 4.16: Kopyala ve yapıştır işlemi
4.A3 hücresini seçtikten sonra, Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğine tıklayalım. Böylece B1
hücresinin içeriğini A3 hücresine yapıştırmış oluruz.
5. Aynı işlem basamaklarını kullanarak A1 hücresini kopyalayıp B3 hücresine yapıştıralım ve C1
hücresinin içeriğini de C3 hücresine yapıştıralım.
b. Kes ve Yapıştır Araçlarını Kullanma
Kes ve yapıştır işlemi için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Resim 4.16’daki verileri boş bir çalışma sayfasına girelim.
2. Taşınacak hücre veya hücreleri seçelim. Düzen menüsünden Kes komutunu tıklayalım.
3. Yapıştırılacak hücreyi seçelim ve Düzen menüsünden Yapıştır komutunu tıklayalım.
116
c. Hücre İçeriklerini Aktif Çalışma Sayfaları Arasında Taşıma
Hücre içeriğini mevcut çalışma sayfaları arasında taşımak için taşınacak hücre veya hücreler seçilir. Hücre ya da hücreler istenilen bir yöntemle Kesilir veya Kopyalanır. Mevcut çalışma sayfalarından
hangisine yapıştırılacaksa o çalışma kitabı aktif edilir ve yapıştırılacak hücreye tıklanır. Herhangi bir
yapıştırma yöntemi kullanılarak hücre içeriği taşınır.
ç. Hücre İçeriklerini Aktif Hesap Çizelgeleri Arasında Taşıma
Taşıma işlemi yapılacak hücre ya da hücreler seçilir. Kes ya da kopyala komutundan bir tanesi
uygulanır. Görev Çubuğu üzerinden taşınacak Çalışma Kitabına tıklanır ve istenilen yere Yapıştır
komutu uygulanarak taşıma işlemi tamamlanır.
d. Hücre İçeriğini Silme
Hücre ya da hücrelerin içeriğini silmek için
aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Resim 4.17’deki verileri boş bir çalışma
sayfasına girelim.
2.Ctrl tuşuna basılıyken “ANKARA” metni
bulunan hücrelere tıklayalım.
Resim 4.17: Hücre içeriği silme
3. Klavyeden Delete tuşuna basalım.
4. Arama ve Değiştirme
a. Hücre İçeriği Arama
Çalışma kitabımızda istenilen bir içeriği aramak için
aşağıdaki adımları izleyelim:
1.Düzen menüsünden Bul seçeneğine tıklayalım.
Ekrana Bul ve Değiştir penceresi gelecektir.
2.Aranacak bölümüne bulunmak istenen metni yazalım.
Resim 4.18: Bul penceresi
3. Pencerenin altındaki Sonrakini Bul düğmesine tıklayalım (Resim 4.18).
b. Hücre İçeriğini Değiştirme
Çalışma kitabımızda istenilen bir içeriği değiştirmek için aşağıdaki adımları izleyelim:
1.Düzen menüsünden Bul seçeneğine tıklayalım.
Ekrana Bul ve Değiştir penceresi gelecektir.
2.Aranan bölümüne değiştirilmek istenen metni yazalım.
3. Yeni Değer bölümüne yeni içeriği yazalım.
4. Tüm içeriklerin değiştirilmesi için Tümünü Değiştir düğmesine tıklayalım. Sırayla değiştirmek istiyorsak Değiştir düğmesine tıklayalım (Resim 4.19).
Resim 4.19: Değiştir penceresi
117
5. Satır ve Sütunlar
a. Araya Satır ve Sütun Ekleme
Araya satır veya sütun eklemek için aşağıdaki işlemleri sırayla uygulayalım:
1. Resim 4.20’deki verileri boş bir çalışma sayfasına girelim.
2. C sütun başlığına tıklayalım. Ekle menüsünden Sütun seçeneğine tıklayalım. Sütunumuz
eklenmiş olacaktır.
3. 3 satır başlığına tıklayalım. Ekle menüsünden
Satır seçeneğine tıklayalım.
Resim 4.20: Satır - sütun ekleme
b. Sütun Genişliği ve Satır Yüksekliğini Değiştirme
MS Excel’de hazırlayacağımız çalışma sayfasında hücrelere sığmayan bazı metinleri sığdırmak
için satır ve sütun genişliklerini değiştirmek gerekebilir. Bir hücreye girdiğimiz sayılar hücreye sığmaz
ise “#” karakterlerine dönüşür. Bunun için sütunu genişletmeliyiz.
Sütun ve satır yüksekliğini değiştirmek için en son oluşturduğumuz çalışma sayfası üzerinde (Resim 4.21) aşağıdaki işlemleri sırayla uygulayalım:
1. B sütununu genişletmek için fare işaretini B ve C sütun başlıklarının arasına götürelim ve fare
çift yönlü ok şeklini aldığında tıklayıp bırakmadan sağa doğru çekelim.
2. D sütununu daraltmak için fare işaretini D ve E sütun başlıklarının arasına götürelim ve fare çift
yönlü ok şeklini aldığında tıklayıp bırakmadan sola doğru çekelim.
3. 3 satırını genişletmek için fare işaretini 3 ve 4 satır başlıklarının arasına götürelim ve fare çift
yönlü ok şeklini aldığında tıklayıp bırakmadan aşağı doğru çekelim.
Resim 4.21: Sütun genişliği - satır yüksekliği
c. Sütun ve Satır Silme
Satır veya sütun silmek için silinecek satır veya sütunları seçip Düzen menüsünden Sil seçeneğine
tıklanır.
Ek Bilgi
Satır veya sütun seçiliyken üzerinde farenin sağ tuşuna tıklanıp açılan menüden Sil komutu tıklanarak da silme işlemi yapılabilir.
118
6. Veri Sıralama
Veri sıralamak için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
2. Girdiğimiz tüm verileri seçelim.
3.Veri menüsünden Sırala komutunu seçelim. Sırala penceresi açılacaktır (Resim 4.23).
4. Bu pencerede Sıralama ölçütü olarak YAŞI özelliğini ve yandaki kutucuklardan Artan seçeneği
işaretleyelim. Böylece verilerimiz büyükten küçüğe doğru sıralanacaktır (Resim 4.24).
Resim 4.22: Veri sıralama
Resim 4.24: Veri sıralama
Resim 4.23: Sıralama penceresi
1.Hücreye satırlar hâlinde veri girebilmek için aşağıdaki tuş kombinasyonlarından hangisi kullanılır?
A) ALT + CTRL
D) ALT + ENTER
B) ALT + SPACE
C) ALT + SHIFT
E) ALT + ALT GR
2. MS Excel de formül yazmaya aşağıdaki karakterlerden hangisi kullanılarak başlanır?
A) ?
B) =
C) +D) !E) /
3. Çalışma sayfamızda yaptığımız son değişiklikleri iptal etmek istediğimizde Ctrl tuşuyla
birlikte hangi tuşa basılır?
A) Z
B) G
C) İD) AE) P
4. Bitişik olmayan hücreleri seçerken klavyedeki hangi tuş kullanılır?
A) ALT
B) TAB
C) SHIFT
D) CTRL
E) ALT GR
5. Silinecek satır veya sütunlar seçildikten sonra hangi menüdeki Sil komutu tıklanır?
A) Dosya
B) Ekle
D) Görünüm E) Düzen
C) Biçim
119
C. FORMÜLLER VE FONKSİYONLAR
Konuya Hazırlık
1. Formül nedir? Ne için kullanılır?
2. Excel çalışma sayfalarında formül kullanmanın ne gibi avantajları olabilir?
Formüller, çalışma sayfamızdaki hücrelere girdiğimiz veriler üzerinden hesaplama yapan denklemlerdir. Fonksiyonlar, girdiğimiz veriler üzerinde hesaplamalar yapmak amacıyla daha önceden tanımlanmış formüllerdir.
1. Aritmetik ve Mantık Formülleri
a. Temel Aritmetik ve Mantık Formüllerini Kullanma
Hücrelere girdiğimiz veriler üzerinde aritmetiksel işlemler yaparken kullanabileceğimiz operatörler
ve anlamları şöyledir:
ARİTMETİKSEL OPERATÖR
OPERATÖRÜN ANLAMI
ÖRNEK FORMÜL
+
Toplama
=A1+B2
-
Çıkarma
/
Bölme
*
Çarpma
%
Yüzde
^
Üst Alma
=C3-A1
=C4/F1
=B3*L6
=D2%C1
=C6^N1
Resim 4.25’deki verileri boş bir çalışma sayfasına girelim. Formüller yazıldıktan sonra sonuçları
yazım yapılan hücrede yazılacaktır.
Resim 4.25: Aritmetiksel operatör kullanarak formül görme
Hücrelere girdiğimiz veriler üzerinde karşılaştırma işlemi yapılabilir. Karşılaştırma işlemleri için kullanılan operatörler ve anlamları şöyledir:
MANTIKSAL OPERATÖR
120
OPERATÖRÜN ANLAMI
=
Eşit
>
Büyük
<
Küçük
>=
Büyük Eşit
<=
Küçük Eşit
<>
Eşit Değil
Örnek uygulama için Resim 4.26’daki verileri boş bir çalışma sayfasına girelim. Formüller yazıldığında sonuçları ilgili hücrede görüntülenecektir.
Resim 4.26: Mantıksal operatör kullanarak formül girme
b. Standart Hata İletileri
Çalışma sayfamızda bir hücreye yazılan formül, işlemi uygun biçimde sonuçlandıramıyorsa formül
girilen hücrede bir hata değeri görülür. Hücrede görülen hata türleri nedenleri ve çözümleri kısaca şöyledir:
Hata Değeri
Olası Sebepleri
#####
Sütun yeterince geniş olmadığında, eksik tarih veya saat değeri kullanıldığında
ortaya çıkar.
#DEĞER!
Formülünüzde bir metin aritmetiksel işlemde kullanıldığında veya yanlış tür değişken kullanmak istendiğinde bu ileti ortaya çıkar.
#SAYI/0!
Bir sayı sıfıra (0) bölündüğünde ortaya çıkar.
#AD?
Bir formülde tanımlanmamış bir grup veya hücre adı kullanıldığında bu ileti
ortaya çıkar.
#YOK
Formülde kullanılacak değer kullanılamaz durumdaysa ortaya çıkar.
#BAŞV!
Bir hücre başvurusu geçerli olmadığı zaman ortaya çıkar.
#SAYI!
Bu hata bir formüldeki veya fonksiyondaki sayı geçerli değilse veya formülde
kullanacağı sayıyı henüz hesaplamışsa ortaya çıkar.
#BOŞ!
Birbirine bitişik hücreleri bir grup olarak belirtiyorsak veya grup adreslerinden
birinin önünde boşluk varsa bu ileti ortaya çıkar.
c. Otomatik Doldur-Kopyala Araçlarını Kullanma
Çalışma sayfamızda hücrelerimize ardışık olarak sıra numarası, tarih, gün gibi veriler girmemiz gerektiğinde bu verileri tek tek elle yazmak yerine otomatik doldurma yöntemiyle hücrelerimize girilebiliriz.
Bir hücredeki veriyi ardışık olarak diğer hücrelere çoğaltmak için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Boş bir çalışma sayfasına Resim 4.27’deki verileri girelim.
Resim 4.27: Otomatik doldur
2.A1 ve A2 hücrelerini seçelim ve seçimin sağ alt köşesindeki doldurma tutmacından (■) tutarak
A10 hücresine kadar sürükleyelim.
121
3. Sırayla her sütunun 1 ve 2. satırındaki verileri seçelim, 10. satıra kadar sürükleyelim. Böylece
verilerimiz hücrelere aşağıdaki gibi ardışık olarak doldurulacaktır (Resim 4.28).
Resim 4.28: Otomatik doldurma işlemi
ç. Hücre Referanslı Formülleri ve Fonksiyonları Kullanma
Çalışma sayfasında formül bulunan bir hücreyi taşıdığınızda, formül içindeki hücre referansı değişmez. Bir formülü başka bir hücreye kopyaladığınızda kullanılan referans türüne bağlı olarak hücre
referansı değişebilir. Bu işlem için aşağıdaki adımları sıra ile izleyelim:
1. Aşağıdaki verileri boş bir çalışma sayfasına girelim. Bu veriler üzerinde iki ayrı uygulama gerçekleştireceğiz.
2.A2 ile B2 hücresinin farkının hesaplandığı formülü içeren C2 hücresini seçelim.
Resim 4.29: Hücre referans formülleri
3.Düzen menüsündeki Kopyala komutunu tıklayalım.
4.F2 hücresini seçelim.
5. Formülü ve biçimlendirmeleri kopyalamak için Düzen menüsünden Yapıştır komutunu tıklayalım.
6. Böylece kopyalanan C2 hücredeki “=A2-B2” referans formülü F2 hücresine yapıştırıldığında F2
hücre referansımız “=D2-E2” şeklinde değişecektir.
7. Aynı işlemi E4 hücresini F7 hücresine yapıştırarak yapalım.
Ek Bilgi
Yalnızca formülü kopyalamak için Düzen menüsünden Özel Yapıştır komutunu seçtikten
sonra Formüller seçeneğini kullanabilirsiniz.
122
d. Mutlak Hücre Referanslarını Kullanma
Bir hücrenin içindeki formülün referansının bazı bölümlerini sabitleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki
adımları sıra ile gerçekleştirelim:
1. Resim 4.30’daki verileri boş bir çalışma sayfasına girerek F1 hücresine yazılı formülü yazalım.
Resim 4.30: Mutlak hücre referansı kullanma
2.F1 hücresini seçip formül çubuğunda “=TOPLA(A1:E1)” formülündeki A1 hücre isminin üzerine tıklayalım.
3.F4 tuşuna basarak hücre adını “$A$1” şekline çevirelim ve Enter tuşuna basalım.
4.F1 hücresini kopyalayalım ve F2 hücresine yapıştıralım. Hücre referansımız “=TOPLA($A$1:E2)”
hâlini alacaktır.
5. F1 hücresine tekrar tıklayalım, “$A$1” referansı üzerine tıklayarak F4 tuşuna basalım. “$A1” şekline dönüştürelim ve E1 referansına tıklayalım, F4 tuşuna basarak E$1 şekline çevirelim.
6.F1 hücresini kopyalayalım, F3 hücresine yapıştıralım.
7.F1 referansımızı “=TOPLA(A$1:$E$1)” şeklinde değiştirelim ve bu hücreyi kopyalayıp F4 hücresine yapıştıralım.
2. Fonksiyonlarla Çalışma
Bu bölümde MS Excel programında sıkça kullanılan formüller ve bunların uygulama biçimleri anlatılacaktır.
TOPLA fonksiyonu
Belirtilen hücrelerdeki sayıların toplamını bulur. Kullanılış şekilleri şöyledir:
= TOPLA (Toplanacak hücreler belirtilir.)
Topla fonksiyonunu ve hücre belirtme işlemini daha iyi anlamak için aşağıdaki adımları sıra ile
izleyelim:
1. Resim 4.31’deki verileri renklendirme işlemini uygulamadan boş bir çalışma sayfasına girelim.
Resim 4.31: Topla fonksiyonu
123
2.A8 hücresini seçelim. Resim 4.31’de yeşil gösterilen hücrelerin toplamını bulan formülü bu
hücreye yazacağımız şu adımları izleyelim:
3. Bu hücreye “=TOPLA(A1;B3;B5;A6)” yazalım ve Enter tuşuna basalım. Böylece yeşil renkli
hücrelerdeki verilerin sonuçları A8 hücresinde belirir. Bitişik olmayan hücreler birbirinden “;”
karakteri ile ayrılır.
4.Turuncu hücrelerin toplamını almak için C8 hücresini seçelim.
5. Bu hücreye “=TOPLA(A2:A5;B6;C3:E4)” yazalım. Bu formülde kullanılan “:” karakteri bir bölgedeki hücre adları belirtilirken kullanılır. Yani bu formülde şu söylenmektedir: A2’den A5’e
kadar olan hücreleri, B6 hücresini ve C3’ten E4’e kadar olan hücreleri topla.
6. Gri hücrelerin toplamını almak için E8 hücresini seçelim ve şu formülü yazalım:
“=TOPLA(B1:E2;C5:E6)”. Bu formülde B1’den B2’ye kadar olan hücrelerle C5’ten E6’ya kadar
olan iki ayrı grup hücre toplanmıştır ve “;” karakteri ile ayrılmıştır.
Boş bir çalışma sayfasına sınıftaki 10 arkadaşınızın kilolarını alt alta hücrelere yazınız ve
toplamını hesaplatınız.
MIN ve MAK fonksiyonu
MS Excel hesap tablosu programında MIN fonksiyonu belirtilen hücrelerdeki sayıların en küçüğünü,
MAK fonksiyonu ise belirtilen hücrelerdeki sayıların en büyüğünü bulur ve o hücreye yazar. Bu fonksiyonların kullanım şekli şöyledir:
=MIN (İşlem yapılacak hücreler belirtilir.)
=MAK (İşlem yapılacak hücreler belirtilir.)
Örneğin, Formüllerimizi “=MAK(A1:A6;E3;E6)” , “=MIN(A1:C3;C5:E6)” şeklinde oluşturabiliriz.
ORTALAMA fonksiyonu
Belirtilen hücrelerdeki sayısal verilerin ortalamasını hesaplar. Kullanım şekli şöyledir:
=ORTALAMA (Ortalaması alınacak hücreler belirtilir.)
Örneğin, formüllerimizi aşağıdaki şekillerde oluşturabiliriz:
=ORTALAMA(F11;I7;I13;G7;D9)
=ORTALAMA(D2:E7)
=ORTALAMA(A2;C2:D5)
Boş bir çalışma sayfasına tüm derslerinizin 1. yazılı notlarını alt alta hücrelere yazınız ve
notlarınızın ortalamasını hesaplatınız.
124
EĞER fonksiyonu
Veriler ve formüller üzerinde koşula bağlı değerlendirmeler yapmak için “Eğer” fonksiyonunu kullanırız. Belirlediğimiz koşulun sonucu “Doğru” ise bir değeri, “Yanlış” ise başka bir değeri verir. Kullanım
şekli şöyledir:
Aşağıda verilen Resim 4.32’deki verileri ve formülleri boş çalışma sayfasına girelim. D2’ye formülü girdikten sonra kopyalayalım. D3 ve D4 hücrelerine yapıştıralım. Bu şekilde işlemin sonucu gözlemleyelim.
Resim 4.32: EĞER fonksiyonu
Boş bir çalışma sayfasına sınıfınızdaki 10 öğrencinin kilolarını alt alta yazınız ve bu verilerin altına kaç kişinin 50 kilodan fazla olduğunu hesaplayan formülü oluşturunuz.
1. Çalışma sayfasındaki hücrelere girdiğimiz veriler üzerinden hesaplama yapan denklemlere ne denir?
A) Denklem
B) Hesaplama
D) Çalışma
E) Formül
C) Veri Hesap 2. Aritmetiksel operatör kullanırken üst almak için hangi karakter kullanılır?
A) “
B) ^
C) *
D) #E) **
3. Aşağıdakilerden hangisi mantıksal operatör değildir?
A) =
B) >
C) <=
D) =>
E) <>
4. Bir sayı sıfıra (0) bölündüğünde hücrede hangi hata mesajı çıkar?
A) #YOK
B) #BOŞ!
D) #SAYI/0!
E) #####
C) #DEĞER!
5. Aşağıdaki formüllerden hangisi yanlıştır?
A) TOPLA(A1;B2) B) =TOPLA(A8;C1:H2)
C) =TOPLA(B2:K2) D) =TOPLA(AB1;BG2)
E) =TOPLA(A1:B2:H2)
125
Ç. BİÇİMLEME
Konuya Hazırlık
1. Hücreleri biçimlendirmek ne gibi avantajlar sağlar? Tartışınız.
2. MS Word programında tablo biçimlendirmeyle MS Excel programında tablo biçimlendirilmesi arasında ne gibi benzerlikler olabilir?
Bu bölümde hazırladığımız çalışma sayfalarına uygulayabileceğimiz biçimsel değişiklikler üzerinde
duracağız.
1. Hücredeki Sayıları Biçimleme
Çalışma sayfamızda bir hücrede oluşturulan veri, MS Hücreleri tarafından standart bir biçimle
görüntülenir. Girdiğimiz verinin farklı biçimlerde görünmesini istersek önceden tanımlanmış biçimleri
istediğimiz hücrelere uygulayabiliriz.
Bir hücrenin veri biçimini değiştirmek için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Boş bir çalışma sayfasında hücre ya da hücreler seçelim.
2.Biçim menüsünden Hücreler komutunu tıklayalım. Ekrana Hücreleri Biçimlendir penceresi
açılacaktır (Resim 4.33).
Resim 4.33: Hücre biçimlendirme penceresi
Bu pencereden istenilen değişiklikler yapılır.
Sayı biçimlendirmesi seçeneklerini 127. sayfada verilen tablodaki gibi özetleyebiliriz:
126
Biçim Türü
Biçimin Açıklaması
Örnek Biçimler
Sayı
Bu biçimde istediğiniz kadar ondalık basamak verebiliriz. 21.541,23
Binler basamaklarını ayıran noktaları ekleyebiliriz. Negatif
-5.624,98
sayıları kırmızı olarak gösterebiliriz.
Para Birimi
1.500,00 TL
Hücremize gireceğimiz sayısal veride istediğiniz kadar ondalık basamak belirleyebilir, sayısal veriden sonra bir para -2.550,00 TL
birimi simgesi ekleyebiliriz.
Finansal
Bu biçimde sayısal verimize istediğimiz kadar ondalık ba5.624,98 TL
samak belirleyebiliriz. İstersek sayısal verimizden sonra bir
para birimi simgesi ekleyebiliriz.
Tarih
Girilen tarih verilerini, farklı görünümlerde görüntüleyebiliriz.
Saat
Saat olarak girilen veriyi 8 ayrı görünümde görüntüleyebili12:26:00
riz.
Yüzde Oranı
Yüzde görünümünde ne kadar ondalık basamak olacağını
belirleyebiliriz.
Metin
Metin sayılan rakamların özel bir görünümü yoktur. Bu sayısal veriyi diğer metinleri biçimlendirdiğimiz gibi biçimlen- 153465
direbiliriz.
Özel
Bu biçim, posta kodu, telefon numarası, sosyal sigortalar
numarası gibi verileri girmede kullanılan, ondalık bölümü
olmayan, yüzde ve ondalık bölümü olan, yüzde görünümü
şeklinde beş özel türe sahiptir.
14 Aralık 1999 Salı
14.12.99 0:00
65,26%
(626) 681- 54 68
2. Hücredeki Metinleri Biçimleme
MS Excel hesap tablosu programında bir hücreye girdiğimiz metinsel verilerin biçimlendirilmesi
diğer Office programlarıyla hemen hemen aynıdır. Aşağıdaki adımları sırayla uygulayarak metin biçimlendirmeyi pekiştirelim:
1. Resim 4.34’teki verileri boş bir çalışma sayfasına yazalım.
Resim 4.34: Metin biçimlendirme
127
2.A1 hücresini seçelim Biçim menüsünden
Hücreler seçeneğine tıklayalım.
3. Açılan Hücreleri Biçimlendir penceresinden Yazı Tipi sekmesine tıklayalım.
4. Bu pencereden Yazı Tipi olarak Verdana, Yazı Stili Kalın, Yazı boyutu 11, Renk
Yeşil ve Efektler bölmesinden de “Üstü
çizili” komutunu seçelim ve Tamam düğmesine tıklayalım.
5.B1 hücresini seçip Yazı Tipi olarak Bodoni MT, Yazı Stili Kalın, Yazı Boyutu 14,
Renk Kırmızı ve Efektler bölmesinden de
Üstü Simgeyi seçelim.
6.C1 hücresini seçip Yazı tipi olarak Bangle,
Yazı Stili Kalın, Yazı boyutu 16, Alt Çizgi
olarak Tek ve Renk Mavi seçelim.
Resim 4.35: Yaz tipi penceresi
Hücrelerdeki veriler Resim 4.36’daki görünümünü alacaktır.
Resim 4.36: Metin biçimlendirme
3. Hücreleri Biçimleme
a. İçeriklerin Hizalanması
Bir hücre içerisine girilen veri, farklı biçimlerde hizalanmak istenebilir. Bunun için hücre
seçildikten sonra Biçim menüsünden Hücreler
seçeneğine tıklanmalıdır. Açılan Hücreleri Biçimlendirme penceresinde Hizalama sekmesine tıklanır. Bu penceredeki seçenekleri şöyle
özetleyebiliriz:
Metin Hizalama bölümünde içeriğin hücrenin neresinde yer alacağı belirtilir. Yatay seçeneklerinden içeriğin sola, ortaya veya sağa hizalanmasını sağlayabiliriz. Dikey seçeneklerinden
içeriğin hücrenin üstünde, ortasında veya altına
konumlanmasını sağlayabiliriz.
Örnek bir uygulama için aşağıdaki adımları
sırayla izleyelim:
1.Resim 4.38’deki verileri aynı şekilde boş
bir çalışma sayfasına girelim.
128
Resim 4.37: Hizalama penceresi
Resim 4.38: Hizalama uygulaması veri girişi
2.A1 hücresini seçelim, Biçim menüsünden Hücreler seçeneğine tıklayalım.
3. Açılan Hücre Biçimlendir penceresinden Hizalama sekmesine tıklayalım.
4. Açılan pencerede Metin Denetim bölümünden Metin Kaydır seçeneğini seçelim ve Tamam
düğmesine tıklayalım.
5.A2 hücresini seçelim ve Hücreleri Biçimlendir penceresini açalım.
6.Hizalama ekranından Metin Denetim bölümünden Uyacak şekilde daralt seçeneğini seçelim.
Tamam düğmesine tıklayalım.
7.A3 hücresinden C3 hücresine kadar seçelim. Hizalama penceresini açalım ve bu sefer Hücreleri Birleştir seçeneğini işaretleyelim.
8.D1 hücresini seçelim Hücre Biçimlendir penceresinden hizalama ekranını açalım.
9. Açık olan pencerede Metin Hizalama bölümünden Yatay olarak Orta, Dikey olarak da Ortayı
belirleyelim.
10.E1 hücresi için Metin Hizalama bölümünden Yatay olarak Sağ, Dikey olarak Alt’ı belirleyelim.
11.F1 hücresini seçelim Hizalama ekranında Yönlendirme bölümüne Derece olarak 45 belirleyelim ve Tamam düğmesini tıklayalım.
M
12.G1 hücresini seçelim Yönlendirme bölümünde “Yukarıdan Aşağı”
İşlem sonucunda görüntü Resim 4.39’daki gibi olacaktır.
e
t
i
n
yazısına tıklayalım.
Resim 4.39: Hizalama uygulaması sonucu
b. Kenar Efektleri Ekleme
Kenar efektleri, hücreleri diğer hücrelerden ayırt ederek içindeki bilgilerin daha kolay görülmesini
sağlar. MS Excel çalışma sayfasını açtığımızda ekranımızdaki hücreleri ayıran kenarlıklar sadece hücre sınırlarını gösteren sanal çizgilerdir. Seçtiğimiz bir hücre ya da hücrelere farklı çerçeveler verebiliriz.
Kenarlık efekti vermek için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
129
1. Çalışma sayfasında kenarlık efekti
verilecek hücreleri seçelim.
2.Biçim menüsünden Hücreler seçeneğine tıklayalım.
3. Açılan Hücreleri Biçimlendir penceresinden Kenarlık sekmesine tıklayalım. Böylelikle Kenarlık sekmesi aktif
olacaktır (Resim 4.40). Açılan pencereden kenarlığımızın stilini ve rengini
belirleyelim.
Ek Bilgi
Seçtiğimiz hücrelere kenarlık
vermek için Biçimlendirme Araç Çubuğunda bulunan
kenarlık simgesi de kullanılabilir.
Resim 4.40: Hücre kenarlığı sekmesi penceresi
Boş bir çalışma sayfasında haftalık ders programınızı oluşturunuz. Tablonuza ait kenarlıkların, verilerin ve hücrelerin biçimlerini değiştiriniz.
4. Yazım Kontrolü
Çalışma sayfamızda kullandığımız metinlerde yazım yanlışlarımızı düzeltmek için yazım kontrolü
yaparız. Yazım kontrolü yapmak için sırasıyla aşağıdaki adımları izleyelim:
1. Araçlar menüsünden Yazım Kılavuzu seçeneğine tıklanır.
2. Açılan Yazım Denetimi penceresinde istenilen düzeltmeler yapılabilir.
Ek Bilgi
Yazım kontrolünü klavyeden F7 tuşuna basarak da başlatabiliriz.
5. Belge Yapısı
a. Sayfa Yapısının Düzenlenmesi
MS Excel’de hazırladığımız çalışma sayfalarının
yapısını değiştirmek için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1.Dosya menüsünden Sayfa Yapısı seçeneğine
tıklayalım. Sayfa Yapısı penceresi açılacaktır
(Resim 4.41).
2. Sayfamızı Dikey veya Yatay yazdırmak için
yönlendirme bölümünden gerekli seçimi yapalım.
130
Resim 4.41: Sayfa yapısı penceresi
3. Sayfa kenar boşluklarını değiştirmek için
Kenar Boşlukları sekmesinden yararlanılabilir (Resim 4.42).
b. Sayfa Başlığı ve Altlığı Ekleme
Çalışma sayfamıza Altbilgi ve Üstbilgi eklemek için Dosya menüsünden Sayfa Yapısı komutunu tıklayalım. Açılan pencereden Üstbilgi/Altbilgi
sekmesine tıklayıp sayfamıza gerekli altbilgiyi ve
üstbilgiyi ekleyelim.
6. Yazdırma
Resim 4.42: Kenar boşlukları sekmesi penceresi
a. Temel Yazdırma Seçenekleri
Hazırladığımız çalışma sayfalarımızı yazdırmak
için Dosya menüsünden Yazdır komutunu tıklarız.
Ekranımıza Resim 4.43’teki pencere gelir.
Ad bölümüne bilgisayarımıza yüklü yazıcılardan hangisinden çıktı almak istediğimizi seçeriz.
Yazdırma Aralığı bölümünde ise hangi sayfaların
yazdırılacağı belirlenir. Kopya sayısı bölümüne kaç
adet kopya alınacağı belirtilir.
b. Önizleme
Resim 4.43: Yazdır penceresi
Hazırladığımız dosyayı yazdırmadan önce önizleme yapmamız gerekebilir. Bunun için Dosya menüsünden Baskı Önizleme komutunu tıklayalım. Açılan Baskı Önizleme penceresinde yazdırmadan
önce çalışma sayfalarımızı görmek ve ayarlamalar yapmak için araç çubuğundaki düğmeler kullanılabilir.
c. Elektronik Tablolama Sayfasını Yazdırma
MS Excel’de hazırladığımız çalışma sayfalarını yazdırmak için Dosya menüsünden Yazdır seçeneğine tıklarız. Açılan pencerede gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra çalışma sayfası yazıcıya gönderilir.
ç. Yazdırma Alanını Belirleme
Yazdırma alanını belirlemek için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim:
1. Görünüm menüsünden Sayfa Sonu Önizleme komutunu tıklayalım.
2. Yazdırmak istediğimiz alanı seçelim.
3.Dosya menüsü seçeneklerinden Yazdırma Alanı komutunun altındaki Yazdırma Alanını Belirle seçeneğine tıklayalım.
131
1. Seçilen bir hücrenin biçimini değiştirmek için kullandığımız Hücreler seçeneği hangi
menü altında bulunur?
A) Dosya
B) Ekle
D) Görünüm
E) Düzen
C) Biçim
2. Hangi sayı biçiminde sayısal verimize istediğimiz kadar ondalık basamak belirleyebiliriz?
A) Finansal
B) Kesir
D) Bilimsel
E) Para Birimi
C) Sayı
3. Bir hücre içerisine girilen veriyi 45 derecelik bir açıyla yazmak istersek Hücre Biçimlendir penceresinden aşağıdaki sekmelerden hangisi seçilir?
A) Kenarlık
B) Sayı
D) Hizalama
E) Yazı Tipi
C) Desen
4. Yazım kontrolü klavyeden hangi tuşa basarak çalıştırılabilir?
A) F6
B) F7
D) F9
E) F10
C) F8
5. MS Excel’de hazırladığımız çalışma sayfalarının yapısını değiştirmek için aşağıdaki
menülerden hangisi kullanılır?
132
A) Dosya
B) Ekle
D) Biçim
E) Görünüm
C) Düzen
D. İLERİ ÖZELLİKLER
Konuya Hazırlık
1. Çalışma sayfalarımızda resimler veya çizimler hangi durumlarda kullanılabilir?
2. Tablolarımızdaki verileri grafiklerle ifade etmek bize ne tür kolaylıklar sağlayabilir?
İleri Özellikler bölümünde Nesne, Grafik eklemeyi ve üzerlerinde değişiklikler yapmayı göreceğiz.
1. Nesne Aktarma
a. Nesne Ekleme
MS Excel’de hazırladığımız çalışma sayfalarımızı görsel olarak daha etkili ve daha dikkat çekici
kılmak için çeşitli nesneler ekleyebiliriz. Aşağıdaki adımları izleyerek çalışma sayfamıza Küçük Resim
ve WordArt ekleyelim:
1. Boş bir çalışma sayfası açalım.
2.Ekle menüsünden Resim seçeneğine tıklayalım. Açılan menüden Küçük Resim seçeneğine
tıklayalım.
3. Gelen Küçük Resim penceresinden Git düğmesine tıklayalım. Tüm resimler listelenecektir (Resim 4.44).
4. Listedeki resimlerden herhangi birine tıklayalım. Resim çalışma sayfamıza eklenmiş olacaktır.
5. Wordt Art eklemek için Ekle menüsünden Resim seçeneğine tıklayalım. Açılan menüden WordArt seçeneğine tıklayalım.
6. WordArt Galerisi penceresi gelecektir (Resim 4.45). Bu pencereden istediğimiz stili seçip Tamam düğmesine tıklayalım.
7. Gelen WordArt Metnini Düzenle penceresine EXCEL metnini yazalım ve Tamam düğmesine
tıklayalım. Çalışma sayfamız Resim 4.46’daki gibi olacaktır.
Resim 4.46: Nesne ekleme uygulaması
Resim 4.45: WordArt penceresi
Resim 4.44: Küçük resim
penceresi
133
b. Nesneleri Taşıma
Bir nesneyi taşımak için öncelikle taşımak istediğiniz nesneyi veya nesneleri seçeriz ve şu yöntemlerden birini uygularız:
1. Fareyle seçim yapılan nesneleri yeni konumuna sürükleriz. 2. Klavyeden ok tuşları yardımıyla nesneleri istediğimiz yere taşıyabiliriz.
c. Nesneleri Yeniden Boyutlandırma
Çalışma sayfamızda bulunan bir nesneyi boyutlandırmak için şu adımları izleriz:
1. Boyutlandırılacak nesne seçilir.
2. Fare işaretçisi nesne tutamaçlarından birinin üzerinde konumlandırılır.
3. Fare ile boyutlandırma işlemi yapılır.
Boş bir çalışma sayfasına WordArt galerisini kullanarak adınızı ekleyiniz ve boyutunu
değiştiriniz.
2. Grafikler
a. Grafik Oluşturma
MS Excel’de çalışma sayfamızda sayısal verilerden oluşan bir tablonun sayısal verilerin değerlerinin artış ve azalışını görmek için grafik oluşturulabilir. Oluşturulacak bu grafikler görsel açıdan daha ilgi
çekici olacak aynı zamanda kullanıcının verideki değişimi görmesini ve algılamasını kolaylaştıracaktır.
Aşağıdaki adımları sırayla izleyerek bir grafik oluşturalım:
2.A1 hücresinden D3 hücresine kadar verilerimizi seçelim.
3.Ekle menüsünden Grafik seçeneğine tıklayalım.
4. Ekranımıza Grafik Ekleme Sihirbazı 1.
adım gelecektir. Bu adımda Grafik Türü
seçilecektir. Sütun grafiği seçip İleri düğmesine tıklayalım (Resim 4.48).
Resim 4.47: Grafik eklemek için ön hazırlık
5. 2. Adım Grafik Kaynağı verisini seçmemizi isteyecektir. Hiçbir şeyi değiştirmeden
İleri düğmesine tıklayalım (Resim 4.49).
6. 3. Adımda Grafik Seçenekleri gelecektir.
Başlıklar sekmesine tıklayalım ve Resim
4.50’deki gibi dolduralım. Veri Etiketleri
sekmesine tıkkayıp Etiket içeriği bölümünden Değer’i işaretleyelim. İleri düğmesine
tıklayalım.
7. 4. Adımda Grafik Konumu penceresi gelecektir. Buradan grafik yerleştirme biçimini seçelim.
134
Resim 4.48: Grafik türü penceresi
Resim 4.49: Grafik kaynak verisi penceresi
Resim 4.50: Grafik seçenekleri penceresi
Eğer grafiğimizin yeni bir sayfada yer alması isteniyorsa Yeni Sayfa seçeneği işaretlenmelidir (Resim 4.51). Böylece grafiğimiz çalışma sayfasına eklenmiş olacaktır (Resim 4.52).
Resim 4.51: Grafik konumu penceresi
b. Grafik Üzerinde Değişiklik Yapma
Resim 4.52: 2008 Yılı şirket bilançosu
Hazırladığımız bir grafiğin verilerini değiştirmek için
şu adımları takip edelim:
1. Grafik için kullanılan verileri içeren çalışma sayfasını açalım.
3. Verilerimizi yandaki tablodaki gibi değiştirelim.
4. Grafiğimiz Resim 4.53 gibi olacaktır.
c. Grafik Tipini Değiştirme
En son oluşturduğumuz grafiğin tipini değiştirmek
için aşağıdaki adımları sıra ile uygulayalım:
Resim 4.53: Grafik değişiklik
1. Grafiğimiz üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayalım.
2. Açılan menüden Grafik Türü seçeneğine tıklayalım.
135
3. Açılan pencereden Özel Türler seçeneğine
tıklayalım. Grafik türü olarak Parlak Çubuk
türünü seçelim. Tamam düğmesine tıklayalım.
Grafiğimiz Resim 4.54’teki gibi olacaktır.
ç. Grafikleri Taşıma ya da Silme
Grafikleri taşımak ya da silmek için aşağıdaki işlemleri uygulayabilirsiniz:
1. Hazırladığımız grafiği seçelim.
2. Çalışma sayfasında taşımak istiyorsak fareyle
istediğimiz yere sürükleyip bırakalım.
Resim 4.54: Grafik türünü değiştirme
3. Başka bir sayfaya taşımak istiyorsak Kes ve Yapıştır komutlarını kullanalım.
4. Silme işlemi için grafik seçili iken klavyeden Delete tuşuna basalım.
1. Çalışma sayfasına nesne eklemek için aşağıdaki menülerin hangisinden yararlanırız?
A) Dosya
B) Ekle
C) Düzen
D) Biçim
E) Görünüm
2. Bir tabloya grafik eklemek için Ekle menüsünden hangi seçenek seçilir?
A) Grafik Oluştur B) Grafik Ekle
D) Grafik
E) Grafik Düzen
C) Grafik Biçim
3. Oluşturduğumuz bir grafiğin başlığını değiştirmek için grafiğin üzerinde farenin sağ tuşuna tıkladıktan sonra hangi seçeneğe tıklarız?
A) Grafik Sihirbazı
B) Grafik Başlığı
C) Grafik Düzeni
D) Grafik Türü
E) Grafik Seçenekleri
4. Grafiğimizi silmek istiyorsak klavyeden hangi tuşa basarız?
A) Space
B) Delete
C) Enter
D) Esc
E) Ctrl
5. Oluşturduğumuz bir grafiğin türünü değiştirmek için grafiğin üzerinde farenin sağ tuşuna
tıkladıktan sonra hangi seçeneğe tıklarız?
136
A) Grafik Biçimi
B) Grafik Başlığı C) Grafik Düzeni
D) Grafik Türü
E) Türünü Değiştir
ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME SORULARI
A. Aşağıda verilen cümleleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
1. MS Excel bir ………………………… programıdır.
2. Bir çalışma kitabı en fazla ………………………… çalışma sayfasından oluşabilir.
3. Kaydettiğimiz MS Excel dosyasının uzantısı ………………………… olur.
4. Çalışma sayfamızda yaptığımız son değişiklikleri iptal etmek istersek ………………………… menüsünden ………………………… seçeneğine tıklarız.
5. MS Excel’de çalışma sayfasında sayısal verilerden oluşan bir tablonun sayısal verilerin değerlerinin
artış ve azalışını görmek için ………………………… oluşturulabilir.
6. Hazırlanan dosyayı yazdırmadan önce önizleme yapmak için Dosya menüsünden ………………
seçeneği seçilir.
7. Hazırlanan çalışma sayfalarını yazdırmak için klavyeden Ctrl + ………………………… tuşları kullanılabilir.
8. Hücre Biçimlendirme penceresini açmak için ………………………… menüsü kullanılır.
9. Hücre adı “R58” olan hücrenin sütun ismi ………………………… dir.
10. Hücre adı “E123” olan hücrenin satır numarası …………………………. dir.
11. Ardışık hücreleri seçmek için klavyeden ………………………… tuşu kullanılır.
12. Hücre içindeki metni hücrenin yüksekliğini artırarak satırlar hâlinde hücreye sığdırmak için Hücre
Biçimlendir penceresindeki Hizalama bölümünden ………………………… seçeneği seçilir.
13. “EĞER” fonksiyonunun kullanım şekli şöyledir; =EĞER(………; koşul doğruysa; koşul yanlışsa)
B. Aşağıdaki sorularda doğru yanıtı işaretleyiniz.
1. Belli bir koşula göre değerlendirme yapan fonksiyon hangisidir?
A) TOPLA
B) ORTALAMA C) EĞER D) MİN
E)MAK
D) /
E) –
2. Aşağıdakilerden hangisi aritmetiksel operatör değildir?
A) *
B) + C) & 3. Araya boş bir sütun eklemek için hangi komut takımı kullanılır?
A) Ekle – Satır
D) Ekle – Yeni Sütun
B) Ekle – Sil
C) Ekle-Temizle
E) Ekle – Sütun
137
4. Bir hücrenin içinde ######## gibi karakterler oluşması ne anlama gelir?
A) Hücrelere veri girilmemiştir.
B) Formül yazımında hata vardır.
C) Hücre içerisine veri sığmamıştır.
D) Tarihsel veride yanlışlık vardır.
E) Hücre adı yanlış yazılmıştır.
5. Çalışma sayfamızda yer alan bir veriyi değiştirmek için aşağıdaki komut takımlarından hangisi kullanılır?
A) Düzen – Değiştir
B) Düzen – Bul
D) Düzen – Tümünü Değiştir
E) Düzen – Ara
C) Düzen – Git
6. Aşağıdaki bilgilerden hangisi Excel programını ifade edebilir?
A) Bir kelime işlem programıdır.
B) Sadece grafik programıdır.
C) Çizim programıdır.
D) Elektronik tablo programıdır.
E) Veri tabanı programıdır.
7. A1= 17 ise; “=EĞER( A1 > 100 ; “BÜYÜK” ; A1*2 )” ifadesinin sonucu nedir?
A) BÜYÜK B) 17
C) 34 D) A1
E)100
8. Excel’de matematiksel işlemler yapılırken formülün başına hangi simge gelmelidir?
A) (
B) &
C) ?
D) *
E) =
9. MS Excel’de çalışma sayfasını açma, kaydetme vb. işlemler için hangi menü kullanılır?
138
A) Dosya
B) Biçim
C) Görünüm
D) Araçlar
E)Yardım
10. MS Excel programı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Sütunlar harflerle ifade edilir.
B) Satır ve sütunların kesişimine hücre denir.
C) Excel sayfasında satır ve sütun sayıları eşittir.
D) Elektronik tablolama programıdır.
E) Satırlar sayılarla ifade edilir.
11. B2=15 B6=14 ise “=EĞER (B2 < B6 ; B6+B2 ; B2-B6)” formülü hangi sonucu verir?
A) 1 yazar
B) 29 yazar
D) -1 yazar E) 14
C) 15 yazar
12. Dosya menüsündeki “Yeni” seçeneğinin görevi nedir ?
A) Yeni bir tablo açar.
B) Yeni bir satır açar.
C) Yeni bir sayfa açar.
D) Yeni bir kitap açar.
E) Yeni bir sütun açar.
13. MS Excel’de çalışma kitabı hangi komut takımı ile kaydedilir?
A) Dosya-Gönder
B) Dosya-Aç
D) Düzen-Yapıştır E) Dosya-Kaydet
C) Dosya-Yazdır
14. “=TOPLA(T1 T12)” formülünde sadece belirtilen hücrelerdeki değerlerin toplanması için formülde
iki hücre adı arasına hangi karakter yazılmalıdır?
A) +
B) ;
C) -
D) :
E) /
15. Bir hücreye yazılan formülde değer kullanılamaz durumdaysa ortaya çıkan hata iletisi hangisidir?
A) #YOK
B) #BOŞ!
D) #SAYI/0!
E) #AD?
C) #DEĞER!
139
BULMACA
Tanımlara uygun kelimeleri bulmacada bularak işaretleyiniz.
1. Hücreye girilen bilgiyi görmek veya bilgileri düzeltmek için kullanılan çubuk.
2. Çalışma sayfamızın görünümünü büyütmekte kullanılan menü.
3. Girdiğimiz veriler üzerinde hesaplamalar yapmak amacıyla daha önceden tanımlanmış formüllerin
adı.
4. Bitişik olmayan hücreleri seçmek için kullanılan klavye tuşu.
5. Belirtilen hücrelerde koşula uyanları sayan fonksiyon.
140
Y
U
A
T
Y
U
I
H
F
J
P
S
K
C
X
S
D
G
L
E
A
Z
Ş
V
L
S
H
K
L
Ğ
F
O
N
K
S
İ
Y
O
N
E
Y
J
D
A
X
V
G
P
İ
R
H
C
C
İ
A
R
Ö
Z
A
S
J
T
Z
L
H
L
R
A
L
A
K
R
S
R
İ
A
Ü
H
E
Y
D
L
G
A
S
Z
N
R
S
L
X
Ü
Ö
Z
L
P
Ü
A
H
A
U
Ğ
Ç
F
O
R
M
Ü
L
R

Bilgisayar ders notları-5

Transkript

Benzer belgeler

Symantec Endpoint Protection Kurulum Kılavuzu

“Sheet Metal” (Sac Metal)

maidis program açıklamaları

Οδηγίες αναβάθμισης χαρτών

TiR125