En Iyi 3G Agi Hangisidir?

 Değerlendirme: En iyi 3G ağı hangisidir? Tüm 3G kablosuz geniş bant hizmetleri eşit şekilde oluşturulmamıştır. En iyi üç tanesi olan AT&T, Sprint ve Verizon’u test ettik. Brian Nadel 13 Mayıs, 2008 (Computerworld) Bir iş seyahatine giderken hepimiz bavulumuza uygun kıyafetlerimizi koyarız, ancak mobil kullanıcıların çoğu, eğer kolay ve hızlı Internet erişimleri yoksa kendilerini çıplak hissetmektedirler. Elbette ki, bir Wi‐Fi noktasında durabilir ya da Internet’i gece otelde yakalayabilirsiniz ancak geri kalan zamanda ne yapacaksınız? Mobil hizmet sağlayıcılarının kendi ağları boyunca, geniş banda yakın hızlarda sunduğu 3G veri hizmetlerini kullanacaksınız. Üçüncü nesil kablosuz teknoloji ya da 3G, 2001 yılında piyasaya sunulmaya başlamıştır ve önceki standartlara göre daha geniş çaplı hizmetler (müzik indirmeden, mobil GPS'e kadar) ve daha büyük verimlilik sağlamaktadır. A.B.D.'de 3G hizmeti sunan üç sağlayıcı bulunmaktadır: AT&T, Verizon Wireless ve Sprint. Dördüncü ulusal telefon şirketi (carrier) olan T‐Mobile, bu yılın sonunda başlamak üzere 3G ağını piyasaya süreceğini açıklamıştır. 3G birçok cep telefonundan ulaşılabilse de, önemli işleri halletmesi gereken seyahat halindeki çalışanlar büyük ihtimalle dizüstü bilgisayarlarını da kullanmak isteyeceklerdir. Bu amaçla, daha fazla dizüstü bilgisayar üreticisi, isteğe bağlı dahili mobil veri ağı bağlantısı sunmaktadır. Bu özelliğe sahip bir bilgisayarı satın almaya hazır olmayanlarımız için, bağlantıyı sağlayan birçok takılabilir (plug‐in) telsiz modem bulunmaktadır. Bu yetenekleri test etmek için, AT&T, Sprint ve Verizon’un mobil ağ kartlarından edindim ve onları bir Lenovo ThinkPad X300 dizüstü bilgisayar ile kullandım. Banliyö trenlerinde videolar izledim, kafelerde e‐postalarla çalıştım, havaalanında Internet radyosu dinledim ve arabada büyük dosyalar indirdim. Nasıl test ettik? Bu üç kablosuz veri ağının hızını ve güvenilirliğini ölçmek adına, Manhattan şehir merkezinin 50 millik çapı içerisinde, New York, New Jersey ve Connecticut’ta sekiz farklı yerde 500’e yakın veri noktası toplamak için ThinkPad X300’mü kullandım. Hız testlerini takiben, her ağın ne kadar bir sürede bağlantı oluşturduğunu ölçtüm. Alken’in bant genişliği sayacını kullanarak, indirme ve yükle hızlarının yanında, sağlayıcının ana sayfasını yüklemek için ne kadar süre gerektiğini ölçme fırsatı da buldum. Son olarak, bir Internet radyosu çalıştırdım ve pili ne kadar sürede bitirdiğini ölçtüm. Daha sonra, dizüstü bilgisayarın Wi‐Fi radyosunun pili bitirme süresi ile kıyasladım. © 2008 Computerworld, Inc. 1 Tüm hız hesapları (bağlantı süresi, Alken hız testleri ve sayfa yükleme süreleri) beş kez tekrarlanmış ve ortalaması alınmıştır. AT&T LaptopConnect AT&T’nin LaptopConnect veri ağı, hayatı yolda geçenler için kesin bir çekiciliğe sahiptir. High‐Speed Packet Access (HSPA) ağı üzerinden en hızlı test hızlarını sağlamasının yanında, AT&T kartı size ücretsiz vermektedir (eğer iki yıllık bir sözleşmeyi kabul ederseniz). Telefon şirketi, dört farklı bağlantı kartı seçeneği sunmaktadır; ben Sierra Wireless USBConnect 881 USB kartı test ettim. 881 kartı eğilebilirdir (tiltable), bir 180 miliamp/saat dahili pili ve harici bir anten jakına sahiptir (AT&T’nin bunun için bir anten satmamasına rağmen). 57 gram (2 ons) ağırlındadır ve bir dizüstü bilgisayar çantası cebine kolaylıkla sığmaktadır. Ancak test için dizüstü bilgisayarıma taktığımda, yakınında bulunan bir USB girişini engellemiştir. Kart, dizüstü bilgisayarınıza ilk defa bağladığında, gereken yazılımı otomatik olarak yüklemektedir. AT&T’nin Connection Manager (ACM) yazımlı online bir zamanlayıcıya sahiptir ve ağın sinyal gücünü ve bilgisayarınıza ne kadar verinin giriş‐çıkış yaptığını göstermektedir. Ara yüz, VZ Access Manager’ın gösterdiği, bağlantı hızını belirten gerçek zamanlı “hararet” (fever) grafiklerden yoksun olsa da, kartı, dizüstü bilgisayarın Wi‐Fi bağlantısını kontrol etmek için de kullanabilirsiniz. Kart, aynı zamanda Sprint sisteminin GPS özelliğinden de yoksundur. Testlerde, AT&T’nin ağı, ortalama 755Kbit/saniye indirme ve ortalama 484Kbit/saniye yükleme hızıyla rakiplerini geride bırakmıştır. En yüksek indirme hızı 1,6Mbit/saniye olmuştur. Sadece 3,0 saniyede bağlanmış ve test web sitesini 0,228 saniyede yüklemiştir. Olumsuz taraf olarak, mobil modem, Sprint’in bir saatlik ve Verizon’un 20 dakikalık pil süresi tüketiminin ortasında kalarak, pil süresini 40 dakika tüketmiştir. AT&T LaptopConnect • Kart: Sierra Wireless USBConnect 881 • Kartın fiyatı: Geri ödenen kısımdan sonra ücretsiz • En yüksek mobil veri hizmeti planı: 60 dolar karşılığı ayda 5GB • Kapsama Alanı Haritası AT&T, 20 dolar karşılığı ayda 5MB yükleme ve indirme verisini kapsayan (ilave her megabyte için 8 dolar) giriş seviyesi planından başlayarak, beş farklı DataConnect planına sahiptir. En üst seviyedeki plan, 60 dolar ücreti olan 5GB’lık plandır. Bu sınırı iki ay üst üste aşarsanız, şirket bunun için bir ücret talep etmemekte ancak bir müşteri temsilcisi, kullanımınızı azaltmanın yolları hakkında sizinle temasa geçmektedir. Şirket temsilcisine göre bunun aksi bir durumda, , AT&T “sözleşmeyi iptal edecektir”. Ancak, şirket temsilcisi bu sonucun nadiren gerçekleştiğini de belirtmiştir. İki yıllık sözleşme olmaksızın 5GB’lık planın maliyeti 80 dolardır. AT&T, ülkenin en yüksek 270 pazarındaki veri ağına odaklanmakta ve yıl sonuna kadar 80 adet daha eklemeyi planlamaktadır, ancak bazı bölgelerde eski veri ağıyla geriye düşmektedir. Şirkete göre, kapsama alanı içindeki pazarların çoğu en son HSPA teknolojisini kullanmaktadır. © 2008 Computerworld, Inc. 2 AT&T en iyi dizüstü bilgisayar ara yüzünü ya da GPS sunmayabilir ancak AT&T’nin LaptopConnect’i sizi mevcut olan en hızlı bağlantıyla online duruma getirmektedir. Sprint Mobile Broadband
Evolution‐Data Optimized (EV‐DO) protokolünün Revision A’yini baz alarak, Sprint’in Mobile Broadband ağı A.B.D.’nin çoğu şehrinde mevcuttur. Ağ, makul ancak çarpıcı olmayan bağlantı hızları sağlamaktadır. Sprint beş farklı veri kartı sunsa da, ben 100 dolar değerindeki Novatel Wireless Ovation U727’yi tercih ettim. Kart, 31 gramlık (1,1 ons) ağırlıyla, sadece diğer kartların yarısını boyutunda olmayıp, aynı zamanda verileri kaydetmek için bir micro‐SD flash girişine de sahiptir. Kart, uzatılmış katlanabilir anteniyle dizüstü bilgisayardan 7,6 cm’lik (3 inç) bir çıkıntı yapmaktadır ancak benim dizüstü bilgisayarımdaki bitişik USB girişlerini engellememiştir. Sprint’in Mobile Broadband bağlantı ara yüzü, AT&T’nin ACM’i ile aynı işlevselliğe sahiptir ancak, Verizon VZ Access Manager’ın sahip olduğu bağlantı hızı hararet grafiklerinden yoksundur. Ağın sinyal gücünün yanında, gönderilen ve alınan verileri de göstermektedir. Sol üst köşede yer alan Menü butonuna tıkladığınızda, kullanışlı bir Bağlantı geçmişine ve diğer detaylara ulaşabilirsiniz. Eğer Sprint yazılımının Wi‐Fi bağlantılarınızı kontrol etmesini isterseniz, Sprint SmartView programını indirmeniz gerekecektir. Üç mobil veri ağından en yavaşı olan Sprint ağı, dizüstü bilgisayarıma ortalama 494Kbit/saniye indirme hızı sağlamıştır. Bu hız, AT&T ağından yaklaşık olarak üçte bir daha yavaştır. Ortalama yükleme hızı 294Kbit/saniye ve ağın en yüksek hızı 1,2Mbit/saniye olmuştur. 3,7 saniyede bağlanmıştır. Dahili bir pile sahip olmadığından, radyo, sistemimdeki pil süresinin bir saat kısaltmıştır. Sprint Mobile Broadband • Kart: Novatel Wireless Ovation U727 • Kartın fiyatı: Geri ödenen kısımdan sonra 100 dolar • En yüksek mobil veri hizmeti planı: Yüksek kullanım (sınırlar dahilinde) için ayda 60 dolar • Kapsama Alanı Haritası Telsiz, dahili GPS alıcısı ve online haritalar sayesinde, isteğe bağlı olarak, nerede olduğunuzu ve gitmeniz gereken yeri belirleme özelliği sağlamaktadır. Sprint’in iki hizmet planı mevcuttur. Giriş seviyesi olan 40 dolarlık plan, ayda 4MB’lik veriyi içermektedir. Her ilave megabyte ise, ayda en fazla 100 dolarlık limitle, 1 dolara mal olmaktadır. Ben, istediğiniz içeriği indirmenize olanak sağlayan 60 dolarlık planı kullandım, iki yıllık sözleşme olmaksızın planın maliyeti 80 dolardır. Sprint yoğun kullanımı kısıtlayabilmekte ve ağı etkileyen kullanıcıların sözleşmelerini iptal edebilmektedir. Sprint, EV‐DO veri ağının A.B.D.’deki 242 milyon insana ulaştığını belirtmiştir. Sprint en hızlı hizmeti sunmayabilir, ancak Sprint’in ağı ve Novatel Wireless’ın küçük telsizi GPS özelliği sağlamakta ve online olmayı kolaylaştırmaktadır. © 2008 Computerworld, Inc. 3 Verizon BroadBandAccess Sprint gibi, Verizon’un BroadBandAccess ağı, EV‐DO Revision A’yi kullanmakta, ancak teknolojiyi daha iyi kullanarak daha yüksek hızlar ve daha düşük pil tüketimi sağlamaktadır. Maalesef, en pahalı modeme sahiptir. Verizon 10 farklı bağlantı kartı sunmaktadır; ben 62 gram (2,2 ons) ağırlığa, 380 miliamp/saat pile ve eğilebilen harici bir anten jakına sahip olan Sierra Wireless USB AirCard 595U’yu kullandım. Kart aynı zamanda, X300 ThinkPad’im üzerindeki bitişik bir USB cihazını sıkıştırmıştır. AT&T’nin ücretsiz kartının aksine, Verizon kullanışlı bir şarj yuvası ve USB kablosu içermekte ancak iki yıllık sözleşmeyle birlikte kartı 130 dolara satmaktadır. Kurulum sorunsuzdur ve yazılım CD’sini çalıştırmak dahil, tamamı iki dakika sürmektedir. Bundan sonra kurulum otomatik olarak gerçekleşmektedir. VZ Access Manager ara yüzü, online bir zamanlayıcı, sinyal gücü çizgileri ve uygulamaların başlatılması becerileri ile, diğerlerinin arasında en kusursuz olanıdır. Online kullanım geçmişinize sahiptir ve var olan Bağlantı hızlarını belirten mükemmel bir grup hararet grafiğini göstermektedir. Kartı aynı zamanda, dizüstü bilgisayarınızın Wi‐Fi bağlantılarını kontrol etmek için de kullanabilirsiniz. Orta seviyede bir performans gösteren Verizon’un BroadBand Connect ağı indirmeler için ortalama 592Kbit/saniye, yüklemeler içinse ortalama 232Kbit/saniye hız göstermiştir. En yüksek hızı 1.3Mbit/saniye olmuştur. Olumsuz bir taraf olarak, bağlanması nispeten daha yavaştır ve 5,6 saniye sürmüştür. Verizon BroadBandAccess • Kart: Sierra Wireless AC595U • Kartın fiyatı: 130 dolar • En yüksek mobil veri hizmeti planı: 60 dolar karşılığı ayda 5GB • Kapsama Alanı Haritası Oldukça olumlu yönlerinde biri de modemin dizüstü bilgisayarımın pil süresinden sadece 20 dakika tüketmesidir. Bu özellik kartı, daha uzun süre online olmayı en önemli özellik olarak görenler için tercih edilecek tek kart haline getirmektedir. Verizon daha önceden sınırsız bir veri planına sahipti ancak bu teklifi Nisan ayında durdurdu. Şirketin 40 dolarlık aylık planı, 50MB’lik veriyi içermektedir ve ilave her megabyte 99 sente mal olmaktadır. Bana göre 60 dolarlık 5GB’ye kadar veri sağlayan aylık plan daha makuldür, ancak limit aşımı durumunda ilave her megabyte 49 sente mal olmaktadır. Sonuçlar Tüm mobil veri ağları makul derecede hızlıdır (her ne kadar AT&T rakiplerini geride bıraksa da). Testlerim sırasında, ortalama 4 saniyede tıklayabildim, bağlanabildim ve online olabildim. Verileri ortalama 614Kbit/saniye indirip, 337Kbit/saniye hızla yükleyebildim. Bu değerler, e‐posta, çoğu Web sitesine bağlanma, hatta online film seyretme gibi temel ticari mobil uygulamaların çoğu için yeterli seviyeden oldukça fazladır. Ancak, mobil veriye yatırım yapmadan önce bilmeniz gereken başka şeyler de bulunmaktadır. İlk olarak bu teknolojiyi kullanmak, hız trenine (roller coaster) binmeye benzemektedir. 1,2Mbit/saniye hızlarda çığlık atarken bir anda 20Kbit/saniye hızlarda emekleyebilirsiniz. Bunun sebebi, tüm mobil hizmetlerde olduğu gibi, hızın ve güvenilirliğin, baz istasyonundan ne kadar uzakta © 2008 Computerworld, Inc. 4 olduğunuz, yakınınızda sizden başka bağlı olan kullanıcıların sayısı ve ne kadar veri hareketi sağladığınız gibi çeşitli koşullara bağlıdır. Buna ek olarak, 3G hizmeti inkar edilemeyecek bir şekilde kullanışlı ve hızlı olsa da, bu faydaların bir bedeli vardır. Mobil veri modeminin dizüstü bilgisayarın pilini tüketeceğine hazır olmanız gerekmektedir. Testlerimde, modemler, pilin süresini şarj başına ortalama 40 dakika azaltmıştır. Buna ilave olarak, 3G hizmeti ucuz değildir. Ayda 5GB sağlayan (ya da Sprint’te olduğu gibi bir noktaya kadar “sınırsız”) planlar için yaklaşık 60 dolarlık bir maliyeti bulunmaktadır. Hizmet sağlayıcıları her ne kadar en son teknolojiyi kullandıklarını söylese de, kapsama alanlarının eski ve yeni teknolojilerin birleşiminden oluştuğunun farkında olmalısınız. Örneğin, Sprint ve Verizon’u test ederken birçok durumda, var olan nesil olan EV‐DO 3G teknolojisi aracılığıyla bağlanmak yerine, kullanıcı ara yüzünde, daha eski ve daha yavaş bir teknoloji olan 1xRTT aracılığıyla bağlandığımı gördüm. Üç ağın tümü şu an, en yeni nesil ağlarını oluşturmaktadır, yani bu devam etmekte olan bir çalışmadır. 3G hizmetini değerlendirirken, farkında olmanız gereken son konu kapsama alanıdır. Çoğu orta ve daha büyük ölçekteki şehirlerde bir çeşit mobil veri kapsama alanı bulunsa da, en son teknolojiyle donatılmış kapsama alanı o kadar da yaygın olmayabilir. Great Plains gibi ülkenin belirli alanları, 3G hizmeti açısından, üç telefon şirketi tarafından da sanal olarak göz ardı edilmiştir. Sonuç olarak, belirli bölgeleriniz için hangi teknolojinin mevcut olduğunu öğrenmek için, her telefon şirketini Web sitesini gözden geçirmeniz gerekmektedir. 3G Ağları – Test Sonuçları En yüksek indirme hızı* Ortalama indirme hızı* Ortalama yükleme hızı* Bağlanma süresi** Web sayfasını yükleme süresi** AT&T LaptopConnect Sprint Mobile Broadband Verizon BroadBandAccess 1.6Mbit/sn. 1.2Mbit/sn. 1.3Mbit/sn. 755Kbit/sn. 494Kbit/sn. 592Kbit/sn. 484Kbit/sn. 294Kbit/sn. 232Kbit/sn. 3,0 saniye 3,7 saniye 5,6 saniye 0,228 saniye 0,224 saniye 0,230 saniye Düşürülen pil süresi** 40 dakika 1 saat 20 dakika *Yüksek olan daha iyi. **Düşük olan daha iyi. ©2008 Computerworld Inc. Tüm hakları saklıdır. İzinle tekrar basılmıştır. İçerik telifli materyaldir ve çoğaltılamaz, dağıtılamaz, aktarılamaz, yayınlanamaz, kopyalanamaz, değiştirilemez, satılamaz, ikincil çalışmalar oluşturmak için kullanılmaz, aksi takdirde kötü amaçla kullanılmış sayılır. © 2008 Computerworld, Inc. 5