docYaylacılık Literatürü Üzerine Bir Değerlendirme
download 
Şikayet Transkript
Yaylacılık Literatürü Üzerine Bir Değerlendirme
YAYLA KÜLTÜRÜ VE YAYLACILIK SEMPOZYUMU (6-7 Kasım 2014 - BİLECİK) BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI Sempozyum ve Konferanslar Serisi: 8 YAYLA KÜLTÜRÜ VE YAYLACILIK SEMPOZYUMU (6-7 Kasım 2014 - BİLECİK) 2015 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları Bu kitabın her türlü basım, yayın ve telif hakları Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi'ne aittir. Bütün hakları saklıdır. Kitabın tümü ya da bölümü/bölümleri Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan elektronik, mekanik ya da diğer yollarla basılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Cophyright 2015 by Bilecik Şeyh Edebali University. All right reserved. No part of this book may be printed, reproduced or distributed by any electronic, optical, mechanical or other means without the written permission of Bilecik Şeyh Edebali University. Yayıncı Sertifika No: 19388 ISBN: 978-605-65470-0-3 Mart 2015 1000 adet basılmıştır. YAYINA HAZIRLIK: Mustafa SERİN KAPAK TASARIMI: BŞEÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı BASKI VE CİLT: SEÇİL OFSET (Sertifika No: 12068) 100. Yıl Matbaacılar Sitesi Bağcılar-İSTANBUL (0212) 629 06 15 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları YAYLA KÜLTÜRÜ VE YAYLACILIK SEMPOZYUMU (6-7 Kasım 2014 - BİLECİK) Editör Prof. Dr. Harun TUNÇEL BİLECİK - 2015 Bu eser Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi tarafından 6-7 Kasım 2014 tarihlerinde düzenlenen "Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu" kapsamında sunulan bildirilerden oluşturulmuştur. Eserdeki yazıların bilimsel sorumluluğu bildirileri sunan akademisyenlere aittir. SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU Prof. Dr. Harun TUNÇEL Prof. Dr. Erdal KARAKAŞ Yrd. Doç. Dr. Ali YİĞİT Yrd. Doç. Dr. Taner KILIÇ Arş. Gör. Ayşe OKUYUCU Arş. Gör. Seda AKKURT Arş. Gör. Öznur AKGİŞ Arş. Gör. Ergin GÖKKAYA Arş. Gör. Muhammet ÖKSÜZ Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ ..................................................................................................................3 Coğrafyanın Yaylacılık Literatürü Üzerine Bir Değerlendirme Harun TUNÇEL .....................................................................................................5 Ulla Johansen ve Mehmet Eröz’ün Gözünden Yörüklerde Yayla Hayatı Necat ÇETİN, Yakup YILMAZ ............................................................................27 Güvencesiz Yaşamlar: Göçebeler (Göçerler) Taner KILIÇ.........................................................................................................47 Türk Kültüründe Yaylak Kışlak Geleneği ve Bunun Doğu Karadeniz Bölgesindeki Yansımaları Ali ÇELİK............................................................................................................57 Doğu Karadeniz Bölgesi Yaylalarının İşlevlerinde Meydana Gelen Değişim ve Sonuçları Mehmet SOMUNCU, Nevin AKPINAR, Erdem KURUM, Nilay ÇABUK KAYA, Tanyel ÖZELÇİ ECERAL ....................................................................................77 Doğu Karadeniz Bölgesi Yaylalarında 1973-2004 Yılları Arasında Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimin Değerlendirilmesi Mehmet SOMUNCU, Nevin AKPINAR, Erdem KURUM, Nilay ÇABUK KAYA, Tanyel ÖZELÇİ ECERAL ..................................................................................105 Türkiye’de Yaylacılık Faaliyetlerinin Gerilemesi ile Karın Yerde Kalma Süresi Arasındaki İlişkiler Ali YİĞİT...........................................................................................................133 Yaylacılıkla İlgili Bir Kelime: Düşün Metin AKAR ......................................................................................................149 Giresun‘da Yayla Yerleşmelerini Etkileyen Coğrafi Faktörler Mustafa CİN, Fatma EMİROĞLU AYDIN .........................................................153 Giresun'da Yaylacılık Faaliyetlerinin İktisadi, Sosyal ve Kültürel Hayata Etkileri Nazım KURUCA, Hüseyin KARA, Fatma EMİROĞLU AYDIN ........................161 Burhaniye’de Yaylacılık Faaliyetlerinin Ekoturizm Açısından Önemi ve Değeri Recep EFE, Abdullah SOYKAN, İsa CÜREBAL, Süleyman SÖNMEZ ..............185 2 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Osmaniye ve Çevresinde Yaylacılık Cengiz GÖKŞEN................................................................................................215 Geçmişten Günümüze Osmaniye Yaylaları Nusret KOCA ..........................................................................................................237 Berit Dağlarında Yaylacılık (Göksun- Kahramanmaraş) Emin TOROĞLU, Nadire KARADEMİR, Ümit Barış BAYHAN........................253 Kızıldağ Yaylası (Karaisalı – Adana) Emin TOROĞLU, Fatih ADIGÜZEL, Ömer KAYA ...........................................273 Yaylacılık ve Halk Türkülerimize Etkileri Metin TUNCEL.......................................................................................................297 Artvin Yayla Eğlenceleri Musa ÖKSÜZ .....................................................................................................303 Yol Havaları Gökhan HAMZAÇEBİ .......................................................................................315 Tabiat Unsuru Olarak Şiirimizde Yayla ve Giresunlu Şairler Dursun ŞAHİN ...................................................................................................327 Kapanış ve Değerlendirme Konuşmaları .............................................................351 Katılımcı Araştırmacıların Özgeçmişleri .............................................................359 Sempozyumdan Görüntüler .................................................................................369 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 3 SUNUŞ Sadece fiziki kampus varlığı üniversite olmaya yetmemektedir. Buraların, amacına hizmet etmesi için, nitelikli akademik elemanlar tarafından kullanılması, dersler verilip öğrenci yetiştirilmesi, bilimsel araştırmalar yürütülmesi, bu araştırma sonuçlarının kongre, sempozyum gibi organizasyonlarda paylaşılması ve yayın haline dönüştürülerek bilim camiasına ilanı da gereklidir. Üniversitelerin varlık nedeni budur. O yüzden özellikle genç akademisyenlere eğitim ve öğretim faaliyetleri yanında asli görevler olarak bu tür araştırma, bilgi paylaşımı ve üretim faaliyetlerine de ağırlık vermelerinin önemini vurgulamak istiyorum. Esasen insanoğlu olarak bizim yeryüzünde varlık nedenimiz ya da kendimize yüklediğimiz misyonumuz, zamana ve mekâna hâkim olma çabamızdır. Bu ikisine ne kadar hâkim olursak kendimizi o kadar emin hissediyoruz, o yüzden "zaman tarih, mekân ise coğrafya" diyoruz. Bu sebeple hayat yolculuğumuzda tarih ve coğrafyanın önemini özellikle vurgulamak gerekmektedir. Halk kültürümüzün temel öğelerinden birisini de göçebe hayvancılık ve yaylacılık oluşturmaktadır. Bu sempozyumda, bizim tarihi yolculuğumuzun başat unsurlarından birisi olan yayla kültürü ele alınmıştır. Yaylacılık bir hayat tarzıdır şüphesiz. Bu tarihe yayılan uzun zaman dilimi içerisinde, konar-göçer diye ifade edilen, atalarımızın hayat tarzıdır. Yapıldığı bölgeye göre birkaç aydan 6-7 aya kadar süren bir zaman dilimine yayılan bir hayat tarzı. Bu yaşam biçimi aynı zamanda hayatın bütün unsurlarını da içine alan bir tecrübedir ve neredeyse tüm sosyal bilimlerin ilgi ve araştırma alanı içerisinde yer almaktadır. Diğer taraftan da, kültürel mirasımızın önemli bir parçası olan yaylacılık günümüzde ya tümüyle ortadan kalkmakta ya da değişime uğrayarak özgün niteliğini yitirmektedir. Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü'nün düzenlediği bu sempozyumun önemi büyüktür, çünkü yaylacılık konusunda sosyal bilimlerin çeşitli alanlarından seçkin araştırmacıların bilimsel bulguları, bilim dünyasıyla paylaşılmıştır. Bir başka ifade ile mekana dair bilgiler zamana not düşülmüştür. Bu konudaki akademik birikimlerini, bilgilerini bizimle paylaşan katılımcılara, sayın Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Harun Tunçel Bey ve şahsında tüm emeği geçen mensuplarımıza teşekkür ediyorum. Prof. Dr. Azmi ÖZCAN Rektör Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 5 COĞRAFYANIN YAYLACILIK LİTERATÜRÜ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Harun TUNÇEL* Giriş Göçebe hayvancılık ve yaylacılık konusu, özelliğinin doğal bir getirisi olarak, coğrafyanın dışında diğer pek çok bilim dalının da araştırma alanı içerisinde yer almaktadır. Örneğin tarih bilimcileri, geçmiş zamanlarda kayıtlara işlenmiş olan aşiretlerin listelenmesi, nüfus ve vergi miktarları, aşiretlerin yerleştirilmeleri, sürgünleri gibi konularla ilgilenirken, dilbilimciler göçebe hayvancılık ve yaylacılık yapanların kullandıkları dil ve ağız özellikleri, yaşam düzenlerine ilişkin kavramlar gibi konulara değinirler. Genel olarak düşünüldüğünde göçebe hayvancılık ve yaylacılığı araştırma konusu yapan bilim dallarının başlıcaları coğrafya, tarih, ekonomi, antropoloji, mimarlık, sanat tarihi, sosyoloji, edebiyat, halkbilim, etnolojidir. Bunların ele aldıkları konuların ise sistem analizi, sosyal yapı analizi, geçim kaynakları, üretim ve ticaret, beslenme şekilleri ve yemekler, hayvancılık ekonomisi, mesken nitelikleri, nüfus hareketliliği, kültür yapıları ve farklılıkları, aile kurumu, dokuma çeşitleri, doğum, ölüm, evlilik törenleri, dil ve ağız özellikleri, ad verme, inanışlar, dua-beddua gibi gelenekler, halk oyunları vb. olduğu görülür. Günümüzde göçebe hayvancılık ve yaylacılık konularında yayın yapan çeşitli bilim dallarına mensup pek çok bilim insanı bulunmaktadır ve bunların tümünün adını zikretmek çalışmanın maksadı dışındadır. Ancak ilk yayın yapanların bazıları için şu isimler örnek olarak verilebilir: İhsan Abidin * Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü 6 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu (veteriner), Ali Rıza Yalman (öğretmen, müzeci, halkbilimci), Kemal Özbayrı (öğretmen, halkbilimci), Musa Seyirci (öğretmen, halkbilimci), Hilmi Dulkadir (öğretmen, halkbilimci), Ziya Gökalp (sosyolog), Mehmet Eröz (sosyolog), Cengiz Orhonlu (tarihçi), Faruk Sümer (tarihçi), Bahattin Ögel (tarihçi), Kemal Güngör (antropolog), Daniel G. Bates (antropolog), J. Paul Roux (Türkolog), Ulla Johansen (etnolog). Herhangi bir bilim dalındaki bilgi birikimi, bilim insanlarına yeni ufuklar açması, yön belirlemesi bakımından önemlidir. Bu sebeple bibliyografyaların, bir başka ifade ile bilim dalının yazılı birikiminin bilinmesi ve incelenmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada coğrafyanın göçebe hayvancılık ve yaylacılığı ele alan yayınları, konuyu sorgulamak, öneriler getirmek amacıyla incelenmiş ve sonuna da konu bibliyografyası eklenmiştir. Bulgular Genel bir yayın taramasında konuya ilişkin yayınların, ilgilenen bilim dallarının çeşitliliği sebebiyle, fazla olduğu dikkati çeker. Bu çalışmada Türk ve yabancı coğrafyacıların ülkemizle ilgili, göçebe hayvancılık ve yaylacılığı ele alan yayınları, çeşitli nitelikleri göz önüne alınarak değerlendirilmiştir. Yapılan literatür araştırmasında 19’u kitap, 168’i ise makale olarak yayınlanmış 187 çalışma belirlenmiş ve bunlar incelenmiştir. Yayın derlemesinde üç nitelik esas alınmıştır: doğrudan alan araştırmasıyla bu konuları ele alan çalışmalar, genel çalışmalar içinde bu konulara özel bir yer vererek kapsamlı biçimde bilgi verenler ve son olarak da mevcut yayınların derleme ve değerlendirmesini yaparak, ilgililere genel bir bilgi vermeyi amaçlayan kitap ve makaleler. Belirlenen yayınlardan 33’ü yabancı araştırıcıların çalışma sonuçlarıdır, bunlardan sadece biri tümüyle Türkçeye tercüme edilmiştir. Türklerin yaptıkları 154 çalışmanın büyük bölümü Türkçedir, sadece 15’i bir başka dilde yayınlanmıştır. Yabancı yayınların tümü farklı çalışmaların sonucu değildir, genellikle aynı araştırıcının elde ettiği bulguların farklı yayınlarda kullanılmasıyla yapılmış çalışmalarıdır. Ele alınan yayınlardan 30 kadarında asıl konu yaylacılık değildir. Ancak çalışma alanında yer alan yaylalara da özel bir önem verilmiş ayrı başlıklarla ve ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bir kısmı ise ülkemizdeki kırsal yerleşmeleri ele alan genel değerlendirme yazılarıdır, bunlarda da doğal olarak yayla konusu Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 7 ayrı başlıklarla ele alınmıştır. Bunların dışında 10 kadar yayın ise doğrudan yaylaları yahut yaylacılığı incelememektedir, ama incelenen yerleşme yaylacılıkla ilişkilidir. Genel bir bakışla ifade edilecek olursa 1930 ile 1990 arası dönemde yıllık ortalama yayın sayısı sadece birdir. Ancak 1990 yılı sonrasında yayın sayısı büyük bir artışla yılda ortalama beşe yükselmiştir (Bkz. Şekil). 1990 yılına kadar olan dönemde yerli ve yabancı araştırıcıların yayın sayıları birbirine yakındır. Ancak bu yılın sonrasında yabancıların yayını yoktur denilebilir, sadece bir araştırıcının yaptığı üç makale vardır ki bunun da ikisi aynı çalışmanın Fransızca ve İngilizce olarak yayınlanmış halidir. Ülkemizde göçebe hayvancılık ve yaylacılık konusunda yapılan yayınlardaki çeşitlenmeyi, konu değişimlerini ve gelişimi değerlendirmek için en uygun yöntem tarihi süreç bakımından incelemektir. Çalışmalar bu kapsamda 1950 yılına kadar topluca, daha sonrasında ise onar yıllık dönemler halinde ele alınmıştır. Heinrich Handel-Mazzetti’nin 1907 yılında Trabzon çevresindeki dağlık alanlarda botanik amaçlı yaptığı gezilerle ilgili olarak “Bericht über die im Sommer 1907 durchgeführte botanische Reise in das pontische Randgebirge im Sandschak Trapezunt” ve “Ergebnisse einer botanischen Reise in das pontische Randgebirge im Sandschak Trapezunt” adlı yayınlarında, Raoul Blanchard’ın da 1926 yılında yayınlanan “Asie Occidentale” adlı kitabında yaylacılıkla ilgili birbirinden kopuk ve dağınık bilgiler vardır. Ancak konuya ilişkin ilk kapsamlı ve derli toplu bilgiler, John [Otto Henrik] Frödin tarafından, asıl amacı Anadolu’nun kuzeyinde bitki örtüsü olan bir yayında (1932) verilmiştir. Bunun ardından Gerhart Bartsch’ın, 8 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Kayseri şehri ve Erciyes Dağını konu edinen çalışması (1935), daha sonra da Hermann Wenzel’in, İç Anadolu, özellikle de Cihanbeyli Platosu ve yakın çevresindeki yaylacılıktan da söz ettiği kitabı yayınlanmıştır. Bunların ardından Cemal Arif Alagöz’ün doçentlik amacıyla yaptığı araştırmaların Ankara kuzeyini ele alan bölümü, uluslararası coğrafya kongresinde, Amsterdam’da sunulmuştur (1938). Alagöz, aynı yıl Ankara Halkevi’nde bir konferans olarak çalışmasının tümünü anlatmış, bu sunum bir kitapçık halinde aynı yıl yayınlanmıştır. Alagöz, bunun ardından 1941'de Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde toplanan Birinci Coğrafya Kongresi’nde yaylacılık kavramı hakkında kapsamlı bir rapor sunmuş bu, kongre kitabında yer almıştır (1941). Bu iki yayın, doğrudan yaylacılığı ele alan en kapsamlı ilk Türkçe yayın olması sebebiyle çok büyük önem taşımaktadır. Her ikisi de ülkemiz yaylacılığının, arazi çalışmalarının sonuçlarına dayanarak analiz edilmesi ve ayrıntılı bir tasnifinin yapılmasıyla dikkate değer çalışmalardır. Ayrıca, Alagöz kongrede sunduğu rapora, günün koşulları düşünüldüğünde ayrıntılı olarak nitelenebilecek bir de harita eklemiştir. Bu ilk çalışmaların ardından Frödin 1944 ve 1948 yılında iki makale daha yayınlamış, bunları 1950 yılında Xavier de Planhol’ün, Göller Yöresi’nde yaptığı çalışma sonuçlarının ilk ürünü olan, makalesi izlemiştir. Aynı yıl Selçuk Trak, İktisadi ve Ticari Türkiye adı altında yayınladığı üç ciltten oluşan seri kitabının birinci cildinde kendi doktora araştırma sahası da olan, Ordu ve Giresun çevresindeki yaylalar ve yaylacılıkla ilgili kapsamlı bilgiler vermiştir. Daha sonrasında Alagöz, Anadolu yaylacılığı hakkında, Lizbon’da yapılan uluslararası coğrafya kongresinde iki bildiri daha sunmuştur (1951), aynı yıl Mahmut Sarıbeyoğlu, yayınlanan ve doktora tezi olan Aşağı Murat Bölgesinin Beşeri Coğrafyası adlı çalışmasında konuya değinmiştir. 1952 ve 1954 yıllarında Planhol, bu defa çalışmasıyla ilgili bir genel değerlendirme ile Sandras dağına ilişkin bölümünü yayınlamıştır. 1954 yılında Ali Tanoğlu mevcut verileri kullanarak yerleşme coğrafyası hakkında Türkçe ve İngilizce birer değerlendirme yazısı yayınlamıştır. Ardından gelen, 1960 yılına dek olan süreçte Planhol ve Wolf-Dieter Hütteroth birer kitap ve Planhol pek çok makale yayınlamıştır. Bunlardan Hütteroth’un çalışması Güneydoğu Torosları ve burada sürdürülen göçebe hayvancılığı ele almasıyla diğerlerinden ayrılır. Planhol’ün çalışmalarında ise dikkat çekici olan yayınlarının bir bölümünün Anadolu’nun kuzeydoğusuyla ilgili olmasıdır. Bunlardan Planhol’ün yayınları 1969, Hütteroth’un yayınları ise 1973 yılına dek sürmüştür. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 9 1960 yılı sonrasındaki on yıllık dönemde yukarıda adı geçenlerin dışında, Bedriye Denker, Sami Öngör, Necdet Tunçdilek, Hüseyin Saraçoğlu ve Alaettin Tandoğan dikkati çeker. Bunlardan Denker’in yazısı Hütteroth’un kitabının tanıtımı ve yer yer de eleştirisini içermektedir. Öngör genel bir derleme yazısı içinde ülkemizden de söz etmektedir. Tunçdilek ise, o güne değin oluşan bilgi birikiminin yanı sıra kendi gözlemlerini de ekleyerek genel değerlendirmeler yapan makaleler ve bir kitap yayınlamıştır. Bu dönem içinde Saraçoğlu ve Tandoğan’ın çalışmaları (1968) dikkat çeker. Zira Saraçoğlu, daha sonrasında 1989 yılında yeniden basılan, kitabında Akdeniz kuşağı içinde geniş bir alandaki yaylacılık ve göçebe hayvancılıktan, yaylacıların yaşam tarzlarından, geçim kaynaklarından, ticari ilişkilerinden vs. söz etmiş, verdiği bilgileri ayrıntılı haritalarla görsel hale de getirmiştir. Tandoğan'ın çalışması ise Doğu Karadeniz'de yaylacılık konusunu özellikle ele alan, ayrıntılı olarak inceleyen ilk çalışma olmasıyla diğerlerinden ayrılır. 1970 yılı ile başlayan dönemde en önemli özellik araştırma alanlarının Anadolu’nun kuzeyi olmasıdır. Ahmet Necdet Sözer, kabaca Erzurum, Kars, Ardahan çevresini (1972), Tevfik Tarkan, Çoruh havzasını (1973) ve Mecdi Emiroğlu, Bolu ilini (1977) konu edinen çalışmalarını yayınlamışlardır. Bu dönemde Emiroğlu’nun yine aynı yıl yayınlanan ve yaylacılıkla ilgili yerleşmelerden olan ‘güzle’ konusunu ele alan çalışması bu konudaki ilk bağımsız örnek olması yönüyle farklılık oluşturur. Bir sonraki dönemde yine Karadeniz dağlarındaki yaylalarla ilgili olarak, Günther Schweizer’in (1980, 1981 ve 1985) ve Erwin Grötzbach’ın (1982, 1984) çalışmaları dikkati çeker. Çünkü bunlarda konu sadece yaylacılık için nüfus hareketleri ve yayla yerleşimleri değildir, bunlara ek olarak kültür coğrafyası, rekreasyon, turizm gibi konular da ele alınmaya başlanmıştır, bu iki araştırıcının dışında Marcel Bazin, Sarıkeçili Yörüklerini (1988), Sözer (1982) Muğla Karabağlar yaylasını, Sevgi (1984) Adana ili kuzeydoğusundaki yaylacılığı ele alan makalesini yayınlamıştır. Bu dönemde ayrıca, Özey (1985), Güney (1987), Tandoğan (1988) ve Doğanay da (1989) yaylacılık konusunu içeren birer yazı yazmışlar, bunların dışında Talip Yücel, ülkemizdeki kır yerleşmelerini ele alan bir makale yayınlamıştır (1988). 1990 yılı ve sonrasında konuyla ilgili yayın sayısında önemli bir sayısal artış olmuştur. 1930 ile 1990 yılı arasındaki 60 yıllık dönemde sadece yaylacılığı ele alan yayın sayısı 30 civarındayken, 1990-2000 arasında bu sayı 42, 2000-2010 döneminde 51, 2010 ve sonrasındaki beş yılda ise 35 olmuştur. 10 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 1990 yılı ile başlayan on yıllık dönemde yayınların bir kısmı çeşitli dergilerde tekraren basılmışlardır. Bunlara örnek olarak Bazin (1990), Doğu vd. (1993, 1995), Somuncu (1994), Güner (1995 ve 1996) verilebilir. Bu dönemin bir diğer karakteristiği de çalışmaların ülke sathına yayılması ve konularda görülmeye başlanan çeşitlenmedir. Bu dönemde farklı bölgelerde yapılan çalışmalar için, Karadeniz Bölgesi’nde Doğu vd. (1995, 1996, 1997), Somuncu (1994, 1996), Ege Bölgesi’nde Sözer (1990), Soykan (1994), Köse (1997), İç Anadolu’da Gümüştepe (1994), Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Güney (1990 ve 1994), Akdeniz Bölgesi’nde Doğu vd. (1999), Koday (1995) ve Gürbüz (1999) verilebilir. Aynı dönemde yaylalarda turizm ve rekreasyon ile ilgili olarak Güney (1990), Somuncu (1994, 1996), Soykan (1994), Koca (1995), İbret (1999), yayla fonksiyonu konusunda Bakırcı (1999), göçerler konusunda ise Gürbüz (1997, 1998) yayın yapmıştır. 1990-2000 yılları arasındaki dönemde asıl konusu yaylacılık olmasa da özel bir önem veren ve ayrıntısıyla işleyen pek çok çalışma da dikkati çeker. Bunlara Yiğit (1990, 1995), Yazıcı (1991), Koday (1995), Özav (1995, 1996), Özey (1995) örnek oluşturur. Yaylacılıkla ilişkili yerleşmelerden, Emiroğlu’nun yukarıda sözü edilen güzle çalışmasının ardından, Köse (1995) ‘saya’, Zaman (1999) ise ‘mezra’ yerleşmelerini ele alan birer makale yayınlamışlardır. Bu dönemde Yücel, daha önce tanımlamalarını yaptığı kırsal yerleşmeleri bu defa tasnif eden yeni bir yayın yapmıştır (1995). Dönemin bir diğer önemli niteliği de Alagöz’ün “Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları” adlı çalışmasının yayınlanmasıdır (1993). Alagöz bu çalışmayı 1938 yılında doçentlik sunusu olarak hazırlamış ve 1939 yılında sunmuş ancak çalışma tümüyle her hangi bir yerde yayınlanmamış, araştırmacı 1972 yılında da emekli olmuştur. Bu satırların yazarı, o yılların coğrafya bölümü başkanı aracılığıyla, kendisinden çalışmanın yayınlanmasını talep etmiş, Alagöz de bunu, yazım dilinin sadeleştirilmesi koşuluyla kabul etmiştir. Tunçel, bölüm arkadaşları olan Necla Sırakaya (sonradan Türkoğlu) ve bazen de İhsan Çiçek’in katkılarıyla, metnin aslî yapı ve düzenini bozmaksızın, sadeleştirme işini gerçekleştirmiş ve metin baskıya hazır hale getirilmiştir. Ardından Alagöz, yeni metni kontrol ederek, sonuna ikinci bir önsöz ilave etmiş, ancak maalesef, metnin yayınlanmış halini göremeden vefat etmiştir. Çalışma kapsamı ve ayrıntıları, konuya yaklaşımı, sistematiği itibariyle ilk ve günümüze değin benzerinin yapılmamış olması sebebiyle bu makale çok önemlidir. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 11 Yaylacılık konusunda en fazla yayın yapılan dönem 2000 ile 2010 yılları arasıdır. Bu süreçte yabancı coğrafyacıların yayını yoktur, ülkemiz coğrafyacıları üçü kitap olmak üzere 51 yayın yapmışlardır. Kitaplardan ilki Somuncu tarafından hazırlanan Aladağ’larda yaylacılık ve dağ göçebeliğini (2005) konu edinen yayındır, Hütteroth’dan sonra göçebelik konusunda yazılan ilk kitaptır. Diğer kitaplar ise, M. Zaman tarafından hazırlanan Doğu Karadeniz kıyı dağlarında yaylaları ve yaylacılığı ele alan (2007) çalışma ile S. Zaman tarafından hazırlanan Antalya Beydağları’ndaki yaylaları inceleyen (2007) çalışmadır. Daha öncesinde olduğu gibi, bu yıllar arasında da ülkenin her bir tarafındaki yaylalar ve bunların farklı nitelikleriyle ilgili çalışmalar yapılmıştır. Karadeniz Bölgesi’nde Ertürk (2000), Akpınar (2001), Başıbüyük vd. (2001), Aydınözü (2003), Tunçel vd (2009), Akdeniz Bölgesi’nde Koca (2001), Tıraş (2001, 2009), Sandal (2003), Çetin (2006) Güner vd. (2005) ve Tapur (2008, 2009) çalışmışlardır. Ege, İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da yapılan çalışma sayısı daha azdır. Bunlara örnek olarak, Emekli (2002), Arıbaş (2006) ve Durmuş vd. (2009) verilebilir. Çalışmaların bir bölümünün başlığında içeriğe vurgu yapılmıştır. Örneğin Zaman (2001, 2006), Zaman vd. (2007), Bekdemir (2002), Yazıcı vd. (2000), Sandal (2003), Somuncu vd. (2006) turizm ve rekreasyon konusuna değinmişlerdir. Bunun dışında, Zaman vd., yaylaların kültürel niteliğine (2007), Zaman, yayla şenliklerine (2000, 2001, 2008), Sandal ile Toroğlu vd. (2008) sayfiye yaylacılığına ilişkin çalışmalar yapmış ve bunu başlıkta kullanmışlardır. Sözü edilen dönemde daha önce olduğu gibi, yaylacılıkla ilişkili diğer yerleşim birimlerini ele alan çalışmalar da yayınlanmıştır. Örneğin yayla alanlarındaki ‘oba’ nitelikli yerleşmeler, M. Zaman (2000) ile S. Zaman vd. (2004) tarafından, ‘mezra’ yerleşmeleri M. Zaman vd. (2001) ve ‘kışla’ yerleşmeleri ise Ceylan (2001) tarafından incelenmiştir. Yine bu dönemde Şahin ve Kılıçarslan da, kırsal yerleşmelere dair yayınlarında yaylalardan söz etmişlerdir (2000). Bu dönemin bir diğer niteliği de yazarların İngilizce yayınlar yapmaya başlamasıdır, Yürüdür (2005), Hayır (2007), M. Zaman ve S. Zaman (2008) bunlara örnektir. Bu dönemden günümüze geçen sürede üç tanesi kitap olmak üzere 38 yayın yapılmıştır. 2010 ve sonrasının daha öncekilerden olan farkı, bir başka ülke araştırıcısının yayınlar yapmaya başlamasıdır. 12 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Bu dönemde yayınlanan kitaplardan ilki M. Zaman tarafından hazırlanan Doğu Karadeniz dağlarında dağ ve yayla turizmini (2010), diğeri Koca’nın hazırladığı Osmaniye ili yaylalarını (2011) ve sonuncusu da Somuncu vd. tarafından hazırlanan Doğu Karadeniz yaylalarındaki çevresel değişimi konu edinen yayınlardır (2012). Bu dönemde bazı yayınlar başka dillerde yapılmışlardır, bunlara örnek olarak Somuncu (2010, 2011), Karagel (2011), Thevenin (2011, 2014) verilebilir. Yaylacılıkla ilgili diğer yerleşmeler konusunda ise sadece ‘Hırbe’ konusu, Güzel tarafından incelenmiştir (2012). 2010’dan bu yana, Ege Bölgesi’nde Efe vd. (2012), İç Anadolu’da Altın (2010), Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da ise Kılıç (2014) ve Thevenin’in (2011, 2014) çalışmaları vardır, bu konuda dikkat çeken özellik göçebe hayvancılıkla ilgili araştırmaların yeniden yapılmaya başlanmasıdır. Nitekim, Kılıç ve Thevenin’in dışında Hadimli vd.’nin (2010) ve Ekiz vd.’nin (2014) de konuyla ilgili yayını vardır. Diğer çalışmalar ise Akdeniz ve Karadeniz bölgelerindeki yaylacılığı ele almaktadır. Bu yayınların da her biri yaylacılığın farklı bir niteliğini incelemiştir. Örneğin turizm ve rekreasyon konusunu Çavuş (2010, 2012), Somuncu (2010), Ergün (2012), Bay vd. (2014), Özdemir (2014), kültürel niteliklerini Ertürk vd. (2010), Zaman vd. (2012), sayfiye yaylalarını ise Gürbüz vd. (2011) ele almıştır. Aynı dönem içinde Doğanay (2010), Somuncu (2010), Çetin (2012), Doğanay vd. (2013) ve Sarı (2013) ise işlevsel değişimi konu edinen yayınlar yapmışlardır. Sonuç Çalışmada belirlenen ilk yayından günümüze kadar olanlar topluca değerlendirilecek olursa ortak bazı nitelikler dikkati çeker. Yayınları bu yönüyle üç grupta toplamak mümkündür. İlk grup olan 1950 yılı öncesinde yapılan yayınlar sayıca azdır ancak önemlidir, çünkü bunlarda konunun tanımlanması yapılmış, sistem analizi gerçekleştirilmiştir. 1950 ile 1990 arasında kalan ikinci dönemde tanıtmalar yapılmaya başlanmıştır, buna ek olarak elde edilen bilgi birikimi ders malzemesi olabilecek değerlendirme yazıları içinde de ele alınmıştır. İlk iki dönemde çalışmaların konusu öncelikle hayvancılık ekonomisi, nüfus hareketleri, yerleşme nitelikleri ve işlev üzerinedir (Bkz. Tablo). Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 13 Yayınların Genel Sınıflaması (1932-2014) Dönem Yabancı Türk Nitelik 1950 öncesi 6 4 Tanımlama 1950-1960 8 5 1960-1970 5 7 1970-1980 1 6 1980-1990 6 8 1990-2000 4 38 2000-2010 - 51 2010-2014 3 35 Tanıtma Ders Malzemesi Tanıtma İçerik Hayvancılık Ekonomisi Nüfus Hareketleri Yerleşme İşlev Ticaret Turizm İşlev Değişimi Çevre Etkileşimi Üçüncü dönem 1990 yılı sonrasıdır. Bu dönemde yayın sayısında önemli bir artış görülür. Yayınların çoğu Türk araştırmacıların ürünüdür. Bu dönem tümüyle tanıtma devresi olarak adlandırılabilir. Önceki dönemlerin konularına ek olarak yaylalarda ve yaylacılıkta görülen işlev değişimleri, turizm, ticaret, çevre etkileşimi de incelenmeye başlamıştır. Bu dönemin bir diğer ortak özelliği de yayınların çoğunun farklı mekânlarda yapılmış olmalarına rağmen, sadece sayı ve yer adlarının değiştiği birbirinin tekrarı şeklinde oluşlarıdır. Büyük bölümü farklı bir nitelik, özellik, yapı-sistem analizi ortaya koymamaktadır. Bir problem ortaya koyup çözmek konusunda gayret göstermeyen, varsayımsız tanıtım yazıları niteliğindedir, bu tür çalışmaların coğrafya bilimine hiçbir faydası olmayacaktır, çünkü toplum bu tanıtım yazılarından, var olanı tanıtan çalışmalardan hareketle bir yarar elde edemez. Araştırıcıların bu açmazdan kendilerini kurtarmaları, problemleri çözmeye dönük az sayıdaki yayını artırmaya, coğrafyayı faydası görülen bir niteliğe dönüştürmeye çaba göstermeleri gereklidir, zorunludur. Ek: Göçebe Hayvancılık ve Yaylacılık Konusunda Coğrafya Yayınları Bibliyografyası (1932-2014) Akpınar, E., 2001, “Kelkit ve Çevresinde Yaylacılık”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 3, S: 1, s. 117-134, Erzincan. Alagöz, C. A., 1938, “Sur la Transhumance en Anatolie, Particulièrement au Nord d’Ankara”, Comptes Rendus du Congrès International de Géographie Amsterdam 1938, Section IIIa Géographie Humaine Tome 2. s. 5-10, Leiden. 14 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Alagöz, C. A., 1938, Anadolu'da Yaylacılık, CHP Yayını, Seri: 1, Kitap: 25, Ankara. Alagöz, C. A., 1941, “Yayla Tabiri Hakkında Rapor”, Birinci Coğrafya Kongresi, Raporlar, Müzakereler, Kararlar, Maarif Vekilliği Yayını, s. 150-157, Ankara. Alagöz, C. A., 1951, “Types de Migration Estivale en Turquie”, Comptes Rendus du Congrès International de Géographie Lisbonne 1949, Section IV, Tome III, s. 9-10, Lisbonne. Alagöz, C. A., 1951, “L'estivage en Anatolie Mèridionale”, Comptes Rendus du Congrès International de Géographie Lisbonne 1949, Section IV, Tome III, s. 11, Lisbonne. Alagöz, C. A., 1993, “Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 2, s. 1-51, Ankara. Altın, T. B., 2010, “Hasandağ ve Melendiz Dağı Çevresinde Topografik Faktörlere Göre Yayla ve Ağılların Dağılışı”, Ankara Üniversitesi, Coğrafi Bilimler Dergisi, C: 8, S: 2, s. 189-211. Ankara. Arıbaş, K., 2000, “Akpınar Yaylası”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, Y: 1, S: 1, s. 123-137, Burdur. Arıbaş, K., Duman, A., 2006, “Kurucuova Kasabasında (Konya) Yaylacılık Faaliyetleri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 12, s. 195-215, Burdur. Arıbaş, K., Koçak, İ., 2003, “Aksaray Ovası ve Yakın Çevresinde Yaylacılık Faaliyetleri”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 4, S: 5, s. 21-44, Burdur. Aydınözü, D., 2004, “Karadeniz Bölgesi’nin İlk Yayla Kent Projesi; Hıdırnebi”, Gazi Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 12, S: 1, s. 205-210, Kastamonu. Aydınözü, D., Solmaz, F., 2003, “Doğu Karadeniz Bölümü Yaylacılık Faaliyetlerine Bir Örnek: Giresun Kümbet Yaylası”, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 23, S: 3, s. 55-69, Ankara. Bakırcı, M., 1999, “Doğu Karadeniz Örneğinde Yaylaların ‘Pazar Yeri’ Fonksiyonu”, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Dergisi, S: 7, s. 375-385, İstanbul. Bartsch, G., 1935, “Das Gebiet des Erciyes Dağı und die Stadt Kayseri in Mittel-Anatolien”, Jahrbuch der Geographischen Gesellschaft zu Hannover für 1934-1935, s. 87-202, Hannover. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 15 Başıbüyük, A., Yazıcı, H., Ertürk, M., 2001, “Eğriçimen Yaylasında (Koyulhisar-Sivas) Rekreatif Yaylacılık”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 36, s. 31-48, İstanbul. Bay, A., Çalışkan, V., 2014, “Uludağ Yöresinde (Bursa) Alternatif Bir Turizm Türü Olarak Yayla Turizmi” Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi (4-6 Haziran 2014) Bildiriler Kitabı, s. 839-848. Coğrafyacılar Derneği Yayını, No: 4, ISBN: 978-605-86453-3-2. e-kitap. Bazin, M., 1988, “Le nomadisme Yörük aujourd´hui: les sarıkeçili du Taurus central”, Production Pastorale et Sociéte: 20, s. 11-29. Bazin, M., 1990, “Land-und Raumnutzungskonflikte in Kilikien (Türkei)”, Geographische Rundschau, C: 42, N: 11, s. 584-590. Bazin, M., 1990, “Les nomades Sarıkeçili du Taurus central / Orta Toros Yörüklerinden Sarıkeçili Aşireti”, Oluşum / Genèse, N: 8, s. 20-28, Nancy. Bazin, M., 1990, “Les nomades Sarıkeçili du Taurus central / Orta Toros Yörüklerinden Sarıkeçili Aşireti”, Oluşum / Genèse, N: 9, s. 15-28. Nancy. Bazin, M., 1994, “Orta Toros Yörüklerinden Sarıkeçili Aşireti”, (Çev: H. Kara), Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 3, s. 323-350, Ankara. Bekdemir, Ü., Koca, H., 2003, “Giresun İlinde Gelişmekte Olan Yayla Turizminin Çevresel Etkileri”, Coğrafi Çevre ve Koruma Turizmi Sempozyumu, Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü Sempozyumları 2, s. 185-194, İzmir. Bekdemir, Ü., Özdemir, Ü., 2002, “Doğu Karadeniz Bölümünde Gelişmekte Olan Yayla Turizm Merkezlerine Bir Örnek: Bektaş Yaylası”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 7, s. 7-35, Konya. Ceylan, S., 2001, “Burdur Gölü Kıyılarında Kışla Yerleşmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 6, s. 7-27, Konya. Çavuş, A., Altaş, N. T., 2010, “Trabzon’da Gelişmekte Olan Bir Turizm Merkezi: Kayabaşı Yaylası”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 23, s. 203-222, Erzurum. Çavuş, A., 2012, “İnanç Turizmi İşleviyle Gelişmekte Olan Haçka Yaylası”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 28, s. 215-230, Erzurum. Çetin, B., 2006, “Kefe Yaylasında (Serinhisar-Denizli) Fonksiyon Değişikliğiyle Ortaya Çıkan Rekreasyonel Faaliyetler”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 15, s. 175-198, Konya. Çetin, B., 2012, “Alan Yaylasında (Kırıkhan – Hatay) Fonksiyonel Değişimin Coğrafi Özellikleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 27, s. 129-150, Erzurum. Denker, B., 1960, “Güneydoğu Toroslarda Göçebelik, Dr. Wolf-Dieter Hütteroth’a Göre”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 20, s. 136-142, İstanbul. 16 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Doğanay, H., 1989, “Ordu'da Bazı Oba-Yayla Yerleşmeleri ve Yaylacılık”, Coğrafya Makaleleri, Atatürk Üniversitesi Fen-Edbiyat Fakültesi Yayın No: 55, Coğrafya Bölümü Yayın No: 3, s. 304-325, Erzurum. Doğanay, H., Coşkun, O., 2013, “Türkiye Yaylacılığındaki Değişme Eğilimleri ve Başlıca Sonuçları”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 30, s. 1-28, Erzurum. Doğanay, H., Zaman, S., 2004, “Oba-Yayla Yerleşmelerine Tipik İki Örnek: Çambaşı ve Turnalık Obaları (Ordu İli)”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 43, s. 1-29, İstanbul. Doğanay, S., 2009, “Koruma Kullanma Dengesi Açısından Cami Boğazı Yaylası ve Çakırgöl Çevresinin Turistik Potansiyeline Coğrafi Bir Yaklaşım”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 22, s. 165-186, Erzurum. Doğanay, S., 2010, “Çakırgöl ve Camiboğazı Çevresinde Doğal Ortam-İnsan Etkileşimi”, Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, Y: 2, S: 3. s. 1-17, Giresun. Doğanay, S., 2010, “İşlevsel Değişim Sürecinde Çakırgöl Çevresinde Yaylalar ve Yaylacılık”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, C:7, S: 2, s. 611-639. Doğanay, S., 2011, “Doğu Karadeniz’de Yayla Merkezlerine Yeni Bir Örnek: Taşköprü Yaylası”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 26, s. 223-240, Erzurum. Doğu, A. F., Çiçek, İ., Gürgen, G., Tuncel, H., Somuncu, M., 1994, “Göller Dağında Buzul Şekilleri , Yaylalar ve Turizm”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 3, s. 193-218, Ankara. Doğu, A. F., Çiçek, İ., Gürgen, G., Tuncel, H., 1996, “Üç Doruk (Verçenik) Dağında Buzul Şekilleri Yaylalar ve Turizm”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 5, s. 29-51, Ankara. Doğu, A. F., Çiçek, İ., Tunçel, H., Gürgen, G., 1997, “Bulut-Altıparmak Dağlarında Buzul Şekilleri, Yaylalar ve Turizm”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 6, s. 63-91, Ankara. Doğu, A. F., Somuncu, M., Çiçek, İ., Tunçel, H., Gürgen, G., 1993, “Kaçkar Dağında Buzul Şekilleri, Yaylalar ve Turizm”, Ankara Üniversitesi, Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Dergisi, C: XXXVI, S: 1-2, s. 53-78, Ankara. Doğu, A. F., Somuncu, M., Çiçek, İ., Tunçel, H., Gürgen, G., 1993, “Kaçkar Dağında Buzul Şekilleri, Yaylalar ve Turizm”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 2, s. 157-184, Ankara. Doğu, A. F., Somuncu, M., Çiçek, İ., Tunçel, H., Gürgen, G., 1995, “Kaçkar Dağında Buzul Şekilleri, Yaylalar ve Turizm”, ODTU Dağcılık ve Kış Sporları Kolu 30. Kuruluş Yılı Sempozyumu Bildirileri s. 27-35, Ankara. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 17 Doğu, A., F., Çiçek, İ., Tunçel, H., Gürgen, G., 1999, “Akdağ’ın Jeomorfolojisi ve Bunun Beşeri Faaliyetler Üzerindeki Etkisi”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 7, s. 95-120, Ankara. Durmuş, E., Çağlıyan, A., 2009, “Tunceli İli’nde Yaylacılık”, Fırat Üniversitesi, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, C:8, S:1, s. 84-102. Elazığ. Efe, R., Soykan, A., Cürebal, İ., Sönmez, S., 2012, “Madra Dağı’nın Kuzeybatısında Yaylacılık Faaliyetleri”, Madra Dağı Ulusal Çalıştayı Bildiriler Kitabı, s. 107-124, Ayvalık. Ekiz, E., Yazıcı, H., 2014, “Kültürel Coğrafya Açısından Burdur'un Bucak İlçesi ve Köylerindeki Yörük Göçleri”, Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi (4-6 Haziran 2014 Bildiriler Kitabı, s. 175-184. Coğrafyacılar Derneği Yayını, No: 4, ISBN: 978-605-86453-3-2, e-kitap. Emekli, G., 2002, “Doğal ve Yerel Kültürün Eşsiz Uyumu: Kozak Yaylası (Bergama-İzmir) ve Turistik Potansiyeli”, Türkiye Dağları 1. Ulusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 241-247, Kastamonu. Emiroğlu, M., 1977, “Bolu'da Geçici Bir Yerleşme Tipi "Güzle”, Ankara Üniversitesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S: 8, s. 97-120, Ankara. Emiroğlu, M., 1977, Bolu'da Yaylalar ve Yaylacılık. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayın No: 272, Ankara. Emiroğlu, M., 1979, “Çevre Sorunları Açısından Yaylacılık-Vejetasyon İlişkileri”, Çevre Sorunları-Vejetasyon Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Tübitak Yay. No: 423, s. 75-82, İstanbul. Ergün, A., 2012, “Eğriçimen (Sivas-Koyulhisar) Yaylasının Turizm Potansiyeli”, 1. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 949-959, Erzurum. Ertürk, M., Atasoy, E., 2010, “Kültürel Coğrafya Bakımından Muğla ve Çevre Polyelerde Yaylacılık”, Turkish Studies, C: 5, S:3, s. 1264-1296. Ertürk, M., Doğanay, H., Güner, İ., 2000, “İskilip'te Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 4, s. 55-73, Erzurum. Frödin, J., 1932, “Quelques traits de la végétation et l'habitat pastoral de la Turquie du Nord”, Geografiska Annaler, C: 14 S: 3-4, s. 207-243, Stockholm. Frödin, J., 1944, “Les formes de la vie pastorale en Turquie”, Geografiska Annaler, C: 26, S: 3-4, s. 221-272, Stockholm. Frödin, J., 1948, “Turkiska Armenien och Kurdistan”, Meddelanden Fran Uppsala Universitets Geografiska Institution S: A, N: 59, s. 33-96, Uppsala. 18 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Grötzbach, E., 1982, “Yayla-Erholungsverkehr im östlichen Pontischen Gebirge (Nordost Türkei)”, Mitteilungen der Geographischen Gesellschaft in München, Band: 67, s. 91-124, München. Grötzbach, E., 1984, “Spatial Structure and Development Prospects of Tourism in the Black Sea Region of Turkey”, Ege Coğrafya Dergisi N: 2, s. 198209, İzmir. Gümüştepe, F. K., 1994, “Konya Ovası'nda Geçici Kır Yerleşmeleri ve Yayla Yaşamı”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 29, s. 243-256, İstanbul. Güner, İ., 1995, “Iğdır Ovası ve Çevresinde Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 1, s. 229-245, Erzurum. Güner, İ., 1996, “Iğdır Ovası ve Çevresinde Yaylacılık”, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S: 4, s. 111-129, Ankara. Güner, İ., Ertürk, M., 2005, “Fethiye'de Yaylalar ve Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 14, s. 141-178, Konya. Güney, E., 1987, “Namrun Yaylası”, Tabiat ve İnsan, Y: 21, S: 3, s. 24-29, Ankara. Güney, E., 1990, “Bingöl Yaylalarının Turizm Potansiyeli ve Değerlendirilmesi”, Fırat Havzası Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 8793, Elazığ. Güney, E., 1993, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Göçer-Konar Aşiretlerin Kışlak ve Yaylakları. Dicle Üniversitesi GAP Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No: 2, Diyarbakır. Gürbüz, M., 1999, “Dibek Dağlarında (Göksun) Kar Suyuna Bağlı Olarak Yapılan Yaylacılık”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 34, s. 661-677, İstanbul. Gürbüz, M., Karabulut, M., Zengin, M., 2011, “Andırın Çevresindeki Sayfiye Yerleşmelerinin Çevresel Etkileri”, I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu Bildiri Kitabı, s. 111-121, Kahramanmaraş. Gürbüz, M., Karabulut, M., Zengin, M., 2011, “Andırın Çevresindeki Sayfiye Yerleşmelerin Çevresel Etkileri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Doğa Bilimleri Dergisi Özel Sayısı, s. 16-24, Kahramanmaraş. Gürbüz, O., 1997, “A Nomadic Way Of Housing in Turkey: The Tent”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Bölümü, Review, N: 4, s. 1-10, İstanbul. Gürbüz, O., 1997, “Türkiye'de Göçebe Mesken Örneği: Çadır”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 32, s. 185-195, İstanbul. Gürbüz, O., 1998, “Van Gölü Çevresinde Kır Yerleşmesi”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Dergisi, S: 6, s.93-135, İstanbul. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 19 Gürbüz, O., 1998, “Van Gölü Çevresinde Göçerler”, Dünyada Van, Van Valiliği Kültür ve Sanat Dergisi, S: 11, s. ?, İstanbul. Güzel, A., 2012, “Şanlıurfa İlinde Hırbe Yerleşmeleri”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C: 22, S: 1, s. 1-17, Elazığ. Hadimli, H., Karakuzulu, Z., Birinci, S., 2010, “Akseki İlçesindeki Göçebe Hareketler”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 10, s. 348-359. Hayır, M., Tonguç, Ç. D., 2007, “The Problems that are Faced in the Turkish Plateaus during the Transition Period from Cattle Breeding to Tourism”, University of Craiova Series Geography, V: 10, s. 161-175. Hütteroth, W. D., 1959, Bergnomaden und Yaylabauern im mittleren kurdischen Taurus. Marburger Geographische Schriften H. 11, Marburg. Hütteroth, W. D., 1961, “Beobachtungen zur Sozialstruktur kurdischer Stämme im östlichen Taurus”, Zeitschrift für Ethnologie, B: 86, s. 23-42. Hütteroth, W. D., 1973, “Zum Kenntnisstand über Verbreitung und Typen von Bergnomadismus und Halbnomadismus in den Gebirgsund Plateaulandschaften Südwest Asiens”, in: Vergleichende Kultur Geographie der Hochgebirge des südlichen Asien, (Hrsg. o. C. Troll, H. Uglig) Erdwissenschaftliche Forschung 5, s. 146-155, Wiesbaden. İbret, B. Ü., 1999, “Türkiye'de Rekreasyonel Amaçlı Kullanılan Yayla Yerleşmelerine Osmaniye'den İki Örnek: Zorkun ve Almanpınarı Yaylaları”, Gazi Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 7, S: 1, s. 49-66, Kastamonu. Karagel, D. Ü., Karagel, H., 2010, “Kadirli İlçesi’nde Yaylacılık Faaliyetleri”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C: 20, S: 1, s. 29-54, Elazığ. Karagel, H., Karagel, D. Ü., 2011, "Transhumance Activities in Sumbas (Osmaniye-Southern Turkey)" in: Natural Encironment and Culture in the Mediterranean Region II (Eds: Efe vd.). s. 287-304. Kaya, F., 2008, “Aladağ’da Yaylalar ve Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 19, s. 123-148, Konya. Kılıç, T., 2014, “Karacadağ'da Göçebe Hayvancılık ve Göçebeler”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C: 24, S: 2, s. 1-12, Elazığ. Kılıçaslan, A., 2000, “Karadeniz Kıyıları ile Kalkanlı Dağları Arasında Hayvancılık Faaliyetleri”, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 20, S: 3, s. 33-46, Ankara. Koca, H., 1995, “Gözne'de Yayla Turizmi”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 1, s. 281-301, Erzurum. 20 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Koca, N., 2001, “Türkiye'nin En Büyük Geçici Yerleşmesi: Zorkun Yaylası”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 6, s. 75-101, Konya. Koca, N., 2011, Doğal ve Sosyo-Ekonomik Özellikleri Açısından Osmaniye Yaylaları. Ankara. Koday, S., 1995, “Olur'da (Erzurum) Geçici Yerleşme Şekilleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 1, s. 302-313, Erzurum Koday, Z., 1995, “Akarca Yaylası”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 34, s. 489-503, İstanbul. Köse, A., 1995, “İvrindi Çevresinde Saya Yerleşmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 1, s. 314-335, Erzurum. Köse, A., 1997, “Madra Dağı Kuzey Yamaçlarında Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 2, s. 227-250, Erzurum. Orhan, F., 2014, “Kırsal Turizm Çekicilikleri Yönünden Maden Köyü ve Yaylası (Şavşat)”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 32, s. 101-121, Erzurum. Öngör, S., 1964, “Ortadoğu Ülkelerinde Göçebe Hayatın Bugünkü Şartları ve Göçebe Nüfusun Sedantarizasyonu”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C: XIX, S: 1, s. 145-160, Ankara. Özav, L., 1995, “Turizm Açısından Murat Dağının Önemi”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S: 3, s. 57-78, Erzurum. Özav, L., 1996, “Simav Depresyonu ve Çevresinde Geçici Yerleşme Şekilleri”, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi N: 23, s.99114, Erzurum. Özdemir, Ü., Çelikoğlu, Ş., 2014, “Batı Karadeniz'de Rekreasyonel Açıdan Giderek Önemi Artan Bir Yaylacılık Sahası: Uluyayla”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 32, s. 79-99, Erzurum. Özey, R., 1985, “Güzelyayla Köyü Yaylası”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S: 34, s. 204-215, İstanbul. Özey, R., 1995, “Serçeme Çayı Havzasında Yerleşmenin Coğrafi Özellikleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 1, s. 314-335, Erzurum. Planhol, X., de, 1950, “Estivage et exploitation des montagnesen Pisidie”, Bulletin de l'Association de Geographes Français, No: 208-209, s. 81-88, Paris. Planhol, X., de, 1952, “Les Migration de travail en Turquie”, Revue de Géographie Alpine, C: 40, N: 4, s. 583-600. Planhol, X., de, 1954, “La vie de montagne dans le Sandras Dag (Carie méridionale-Turquie)”, Revue de Géographie Alpine, C: 42, N: 4, s. 665-673. Planhol, X., de, 1956, “Vie pastorale caucasienne et vie pastorale anatolienne d'apres un livre recent”, Revue de Géographie Alpine, C: 44, N: 2, s. 371-379. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 21 Planhol, X., de, 1958, De la plaine pamphylienne aux lacs Pisidiens Nomadisme el vie Paysanne. Paris. Planhol, X., de, 1959, “Geography, politics and nomadism in Anatolia”, International Social Science Journal, C: XI, S: 4, s. 525-531. Paris. Planhol, X., de, 1959, “Geographie, Politique et nomadisme en Anatolie”, Revue Internationale des Sciences Sociales, C: XI, S: 4, s. 547-553. Paris. Planhol, X., de, 1963, “A travers les chaines pontiques plantations cotieres et vie montagnarde”, Bulletin de l’Associates de Geographies Francais, N: 311312, s. 2-12, Paris. Planhol, X., de, 1965, “Les Nomades la Steppe et la Foret en Anatolie”, Geographische Zeitschrift, C: 53, S: 2-3, s. 101-116. Planhol, X., de, 1969, “L'evolution du nomadisme en Anatolie et en İran. Etude comparee”, in: Viehwirtschaft und Hirtenkultur: Ethnographische Studien (ed. L. Földes), s. 69-93, Budapest. Planhol, X., de, 1969, “Nomades et pasteurs IX”, Revue Geographique de l'est, S: 3-4, s. 413-433. Planhol, X., de., İnandık, H., 1959, “Etudes sur la vie de montagne dans le Sud-Ouest de l'Anatolie. Le Yesil gol dag et le Boz dag”, Revue de Géographie Alpine, C: 47, N: 3, s. 375-389. Rızvanoğlu, T., 2012, “Yalnızçam Dağları’nın Merkezi Yaylası, Bilbilan (Bülbülhanları)”, 1. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 1055-1071, Erzurum. Sandal, E. K., 2003, “Mersin'in Kuzeyindeki Yerleşim Birimlerinde Rekreasyonel Yaylacılık”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 40, s. 121-137, İstanbul. Sandal, E. K., 2008, “Çukurova’nın Kuzeyinde Sayfiye Yaylacılığı: Analitik Bir Yaklaşım”, Doğu Akdeniz Orman Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, S: 14, s. 89-118, Tarsus. Sandal, E. K., Toroğlu, E., 2007, “Döngel Yaylaları’nda (Kahramanmaraş) Keçi Yetiştiriciliğine Bağlı Yaylacılık”, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, S: 13, s. 113-140, Tarsus. Saraçoğlu, H., 1968, Türkiye Coğrafyası Üzerine Etüdler, Cilt: III, Akdeniz Bölgesi 1. Kısım. İstanbul. Saraçoğlu, H., 1989, Akdeniz Bölgesi. MEB Öğretmen Kitapları: 175, İstanbul. Sarı, C., 2013, “Batı Toroslar’da Yaylaların Fonksiyonel Değişim Süreci ve Yayla Şenlikleri”, Marmara Coğrafya Dergisi, S: 27, s. 242-261, İstanbul. 22 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Sarıbeyoğlu, M., 1951, Aşağı Murat Bölgesinin Beşeri Coğrafyası. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Doğu Anadolu Araştırma İstasyonu Araştırmaları No: 1, İstanbul. Schweizer, G. 1980, “Kulturgeographische Höhenstufen im nordostanatolischen Randgebirge (Östliches Schwarzmeer-Gebiet, Türkei)”, Arbeiten aus dem Geogr. Ins. der Univ. des Saarlandes, Bd. 29, s. 327-349. Saarbrucken. Schweizer, G., 1981, “Die bergbauerliche Wirtschaft des nordostanatolischen Rangebirges (Türkei) im Strukturwandel”, Frankfurter Wirtschafts und Sozialgeographische Schriften, 36, s. 85-109, Frankfurt. Schweizer, G., 1985, “The changing structure of mountain farming in the Pontus Mountain (Eastern Black Sea Region, Turkey)”, in: Integrated Mountain Development (eds: Singh, T. V., J. Kaur) s. 156-174, New Delhi. Sevgi, C., 1984, “Adana İlinin Kuzeydoğu Kesiminde Yaylacılık: Kozan, Feke, Saimbeyli, Kadirli, Ceyhan ve Osmaniye”, Ege Coğrafya Dergisi S: 2, s. 177-197, İzmir. Somuncu, M., 1994, “Rize Ayder Yaylasında Turizm”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 3, s. 255-273, Ankara. Somuncu, M., 1994, “Rize Ayder Yaylasında Turizm”, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S: 4, s. 163-177, Ankara. Somuncu, M., 1996, “Doğu Karadeniz Dağlarında Yayla-Dağ Turizminin Yapısı, Sorunları ve Geleceği”, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Dergisi, S: 6, s. 273-315, Ankara. Somuncu, M., 2005, Aladağlar Yaylacılık ve Dağ Göçebeliği Konusunda Bir Araştırma. Ankara. Somuncu, M., 2010, “From Mountain Pastures to Mountain Resorts”, Newsletter of the Mountain Research Initiative, S: 5, s. 9-12, Bern. Somuncu, M., 2010, “The Dilemma in Turkish Highlands: Preservation of Natural and Cultural Heritage and Tourism Development: A Case Study of the Eastern Black Sea Region”, Proceedings of the 2. International Conference on Heritage and Sustainable Development, V: 1, s. 431-440, Barcelos. Somuncu, M., 2011, “Kırsal ve Kentsel Alanlardaki Sosyo-Ekonomik Değişime Bağlı Olarak Türkiye Yaylalarının Fonksiyonlarındaki Farklılaşma”, 38. ICANAS Kongresi Bildiriler Kitabı, II. Cilt, s. 811-830, Ankara. Somuncu, M., 2011, “Sustainable Development in the Eastern Black Sea Mountains: Present State and Perspectives”, in: Sustainable Development in Mountain Regions: Southeastern Europe (ed. Zhelezov G.) s. 215-226, Londra. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 23 Somuncu, M., Akpınar, N., Kaya, Ç. K., Kurum, E., Eceral, T. Ö., 2011, “Land Use Change in Yaylas of the Eastern Black Sea Mountains, Turkey”, in: Managing Alpine Future II, Proceedings of the Innsbruck Conference November 21-23, 2011, Innsbruck (eds. Borsdorf A., Stötfer, J., Veulliet, E.), s. 71-84, Innsbruck. Somuncu, M., Akpınar, N., Kurum, E., Kaya, Ç. K., Eceral, T. Ö., 2010, “Gümüşhane İli Yaylalarındaki Arazi Kullanımı ve İşlev Değişiminin Değerlendirilmesi: Kazıkbeli ve Alistire Yaylaları Örneği”, Ankara Üniversitesi, Çevre Bilimleri Dergisi, C: 2, S: 2, s. 107-127, Ankara. Somuncu, M., Kaya, N. Ç., Akpınar, N., Kurum, E., Eceral, T. Ö., 2012, Doğu Karadeniz Bölgesi Yaylalarında Çevresel Değişim. Ankara. Somuncu, M., Yılmaz, M., 2006, “Rize İlinde Yayla ve Dağ Turizminin Gelişimi ve Yöredeki Ekonomik, Kültürel Ekolojik Etkileri”, I. Rize Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 208-216, Rize. Soykan, F., 1994, “Bozdağlar'da (Ege Bölgesi) Rekreatif Yaylacılık”, Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı 1994, s. 292-306, Ankara. Sönmez, M. E., Başkaya, Z., 2012, “Huzur Yaylasında (Gaziantep) Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişmeler ve Olumsuz Etkileri”, 1. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 459-470, Erzurum. Sözer, A. N., 1972, Kuzeydoğu Anadolu'da Yaylacılık. Ankara. Sözer, A. N., 1982, “Güneybatı Anadolu'da Eşsiz Bir Rekreasyon Alanı: Muğla Karabağlar Yaylası”, Bilim Birlik Başarı Dergisi, Y: 9, S: 33, s. 21-24, İzmir. Sözer, A. N., 1990, “Kozak Yaylacılığı Üzerine Bazı Gözlemler ve Notlar (Batı Anadolu)”, Ege Coğrafya Dergisi, S: 5, s. 1-9, İzmir. Şahin, İ. F., 2000, “Refahiye ve Çevresi'nde Geçici Kır Yerleşme Şekilleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 4, s. 173-191, Erzurum. Tandoğan, A., 1968, “Fırtına Deresi Yukarı Çığırının Üç Köyünde Coğrafi Müşahedeler”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi C: XXIV, S: 3-4, s. 285-307, Ankara. Tandoğan, A., 1988, “İncesu Vadisinde (Çayeli) Coğrafya Gözlemleri”, Ankara Üniversitesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S. 11, s.91-110, Ankara. Tanoğlu, A., 1954, “İskân Coğrafyası; Esas Fikirler, Problemler ve Metod”, İstanbul Üniversitesi, Türkiyat Mecmuası: 11, s. 1-32, İstanbul. Tanoğlu, A., 1954, “The Geography of Settlement”, İstanbul Üniversitesi, Review, S: 1, s. 1-27, İstanbul. 24 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Tapur, T., 2008, “Barcın Yaylası (Karaman/Sarıveliler)”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 51, s. 33-52, İstanbul. Tapur, T., 2009, “Abanoz Yaylası (Mersin)”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi N: 21, s. 473-487, Konya. Tarkan, T., 1973, Orta ve Aşağı Çoruh Havzası, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bakımından Bir Bölge Araştırması. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 166, Edebiyat Fakültesi Yayın No: 37, Araştırma Serisi: 29, Ankara. Thevenin, M., 2011, “Kurdish Transhumance: Pastoral Practices in SouthEast Turkey”, Pastoralism, C:1, S:1, s. 1-24. Thevenin, M., 2014, “Pastoralite in Eastern Turkey Chronicles of the Kurdish Shepherds Between Tribal Logic, Nationalisms and Heritage”, Journal of Alpine Research, N: 102-2, s. 1-14, URL : http://rga.revues.org/2433 ; DOI : 10.4000/rga.2433 Thevenin, M., 2014, “De la pastoralité dans l’Est de la Turquie: Chronique des bergers kurdes, entre logiques tribales, nationalismes et patrimoine”, Revue de géographie alpine, N:, 102-2, s. 1-13, URL : http://rga.revues.org/2429 ; DOI : 10.4000/rga.2429 Tıraş, M., 2001, “Zorkun Yaylası”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 36, s. 161-170, İstanbul. Tıraş, M., 2009, “Yarpuz Çayı Havzasında Yayla Yerleşmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 22, s. 17-28, Erzurum. Toroğlu, E., Gürbüz, M., 2008, “Andırın İlçesinde Sayfiye Yaylaları”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 19, s. 281-300, Konya. Toroğlu, E., Kılınç, N., 2008, “Binboğa Dağlarında Yaylacılık”, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, S: 14, s. 33-60, Tarsus. Trak, S. T., 1950, İktisadi ve Ticari Türkiye, Birinci Cilt. TC Milli Eğitim Bakanlığı İzmir Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu Yayınları S: 30. İzmir. Tunçdilek, N., 1964, “Türkiye'de Yaylalar ve Yaylacılık”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, S: 14, s. 15-28, İstanbul. Tunçdilek, N., 1964, “Yayla Settlements and Related Activities in Turkey”, İstanbul Üniversitesi, Review, S: 9-10, s. 58-71, İstanbul. Tunçdilek, N., 1967, Türkiye İskan Coğrafyası, Kır İskanı: Köy-Altı İskan Şekilleri. İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Yayın No: 49, İstanbul. Tunçdilek, N., 1971, “Kır Yerleşmeleri: Köy-Altı Şekilleri”, İçinde: Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar (ed. E. Tümertekin, F. Mansur, P. Benedict), s. 17-54, İstanbul. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 25 Tunçel, H., Gürgen, G., Çiçek, İ., Doğu, A., 2004, “Doğu Karadeniz Dağlarında Yaylacılık”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C: 14, S: 2, s. 49-66, Elazığ. Wenzel, H., 1937, Forschungen in Inneranatolien II. Die Steppe als Lebensraum. Kiel. Yazıcı, H., 1991, “Laçin Köyü'nde (Eskişehir-Sarıcakaya) Geçici Yerleşme Şekilleri”, Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 1, s. 186-212, Erzurum. Yazıcı, H., Doğanay, S., 2000, “Alternatif Turizm Merkezlerine Tipik Bir Örnek: Zigana Yayla Tatil Köyü”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 35, s. 69-84, İstanbul. Yiğit, A., 1990, “Hazar Gölü Havzasında Yerleşme Tipleri”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C: 4, S: 2, s. 271-291, Elazığ. Yiğit, A., Hayli, S., 1995, “Hazar Gölü ve Behrimaz Havzasında Kır Yerleşmelerinin Coğrafi Özellikleri”, Birinci Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildirileri, s. 203-218, Elazığ. Yücel, T., 1988, “Türkiye'de Kır Yerleşme Tipleri”, Türk Kültürü Araştırmaları, C: XXVI, S: 1, s. 61-69, Ankara. Yücel, T., 1995, “Türkiye'de Kır Yerleşmeleri ve Tipleri Üzerine Yeni Görüşler”, Türk Kültürü Araştırmaları, C: XXXI, S: 1-2, s. 447-469, Ankara. Yürüdür, E., 2005, “Transhumance Activities in the Yaylacık Mountain, Tokat, Turkey”, in: Proceeding of the third Turkish-Romanian Geographical Academic Seminar: Natural Environment and Civilization, s. 203-210, İstanbul. Yürüdür, E., 2007, “Yakın Mesafeli Yaylacılık Faaliyetlerine Bir Örnek: Yaylacık Dağı (Tokat)’nda Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 16, s. 247-272, Erzurum. Zaman, M., 1999, “Güzle Yerleşmelerine Tipik Bir Örnek: Alataşı Güzlesi (Şalpazarı-Trabzon)”, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, S: 25, s. 169-189, Erzurum. Zaman, M., 2000, “Doğu Karadeniz Bölümü Yayla Şenliklerine Tipik Bir Örnek: Kadırga-Otçular Şenlikleri”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 35, s. 277-297, İstanbul. Zaman, M., 2000, “Tonya İlçesinde Oba-Yayla Yerleşmeleri ve Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 3, s. 221-244, Erzurum. Zaman, M., 2001, “Geleneksel Yayla Şenliklerinin Doğu Karadeniz Bölümü Yayla Turizminin Geliştirilmesindeki Rolü”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 6, s. 187214, Konya. Zaman, M., 2001, “Yayla Turizm Merkezlerine Bir Örnek: Hıdırnebi Yayla Kent 1”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 6, s. 187-214, Konya. 26 Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu Zaman, M., 2007, Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Yaylalar ve Yaylacılık. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 960, Fen-Edebiyat Fakültesi Yayın No: 105, Araştırmalar Serisi: 75, Erzurum. Zaman, M., 2010, Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Dağ ve Yayla Turizmi ve Yaylacılık. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 977, Edebiyat Fakültesi Yayınları 134, Araştırmalar Serisi: 110, Erzurum. Zaman, M., Birinci, S., 2012, “Orta Asya’dan Anadolu’ya Yaylacılık Kültürü”, 1. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 753-767, Erzurum. Zaman, M., Sevindi, C., 2001, “Tonya İlçesinde Mezra Yerleşmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 5, s. 428-445, Konya. Zaman, M., Şahin, İ. F., Bayram, N., 2007, “Doğu Karadeniz’de Alternatif Bir Turizm Merkezi: Kümbet Yaylası”, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 17, s. 33-63, Konya. Zaman, M., 2006, “Zigana Dağları’nda Yaylacılık ve Yayla Turizmi”, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C: 6, S: 36, s. 181-195, Erzurum. Zaman, M., 2008, “An Example to the Cultural Activities in the Eastern Black Sea Coastal Mountains: Yayla (Mountain Pastures-Transhumans) Festivals”, Internet Journal for Cultural Sciences. No. 17/2008. http://www.inst.at/trans/17Nr/1-6/1-6_zaman17.htm. Zaman, M., 2008, “Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’ndaki Yayla ve Geleneksel Yaylacılıkta Türk Kültürünün İzleri”, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C: 8, S: 40, s. 169-184, Erzurum. Zaman, M., 2008, “Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Tarihsel Gelişim Sürecinde Yaylacılık Faaliyetleri”, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C: 8, S: 41, s. 249-270, Erzurum. Zaman, S., 2007, Fonksiyonel Değişim Sürecinde Antalya Beydağları Yaylaları. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 967, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Yayın No: 125, Araştırmalar Serisi: 50, Erzurum. Zaman, S., 2008, “Functional Changes and Their Reasons: In Yayla (High Plateau) Settlements in Antalya Bey Mountains”, in: Natural Environment and Culture in the Mediterranean Region (eds. Recep Efe vd.) s. 393-413, Cambridge. Zaman, S., Coşkun, O., 2007, “Türk Kültüründe Yaylacılık Faaliyetlerinin Yeri ve Önemi”, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 7, S: 38, s. 161-178, Erzurum.
