Untitled - The Global Library Of Women`s Medicine

I
II
III
YAZARLAR
A. Acosta, MD
President, FIGO
Eligio Ayala, 1263-7e Piso
Asunción Paraguay
e-mail: [email protected]
C. B-Lynch, MA(Oxon), MBBS, LRCP,
MRCS, FRCS, FRCOG, MAE, MCIArb
QDR, D.Univ
Consultant Obstetrician & Gynaecological
Surgeon Professor (visiting) Cranfield University
(Health Faculty) Bedfordshire and Milton Keynes
General Hospital NHS Foundation Trust (Oxford
Deanery) Standing Way Eaglestone Milton Keynes
Bucks MK6 5LD UK
e-mail: [email protected]
J. Bartosiewicz, MD, PhD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin
20-856 Lublin Poland
T. F. Baskett, MB, FRCS(C), FRCS (Ed),
FRCOG
Professor, Department of Obstetrics and
Gynaecology
Dalhousie University Halifax, Nova Scotia
B3H 6R8 Canada
e-mail: [email protected]
F. Breathnach, MRCOG, MRCPI, DipGUMed,
DCH
Clinical Lecturer and Research Fellow Royal
College of Surgeons of Ireland Rotunda Hospital,
Parnell Square Dublin 1 Ireland
e-mail: [email protected]
A. Beigi, MD
Associate Professor of Obstetrics & Gynecology
Arash Hospital
East 196 Street, 3rd Tehranpars Square
Tehran Iran
e-mail: [email protected]
G. H. Breborowicz, MD, PhD
Director of Perinatology and Gynecology
University of Medical Sciences Poznañ
ul. Polna 33 60-535 Poznañ Poland
e-mail: [email protected]
D. Cabrol, MD, PhD
Department of Obstetrics and Gynecology
Port Royal Maternity 123 Boulevard de Port-Royal
75014 Paris France
e-mail: [email protected]
M. B. Bellad, MD
Associate Professor of Obstetrics and
Gynecology & Data Coordinator
Global Network for Women’s and Children’s
Health Research J. N. Medical College, Belgaum
590 010 Karnataka India
e-mail: [email protected]
M. J. Cameron, BMSc, MB, ChB, MRCOG
Women’s Services, Leazes Wing Royal Victoria
Infirmary Newcastle upon Tyne UK
e-mail: [email protected]
D. H. Bevan, FRCP, FRCPath
Department of Haematology
St. George’s Hospital
Cranmer Terrace
London SW17 ORE UK
W. B. Campbell, MS, FRCP, FRCS
Consultant Vascular Surgeon Royal Devon and
Exeter Hospital and Peninsula Medical School
Exeter EX2 5DW UK
e-mail: [email protected]
S. Bewley, MD, MA, FRCOG
Guy’s & St. Thomas’ NHS Foundation
Trust Women’s Services 10th Floor North Wing
St. Thomas’ Hospital Lambeth Palace Road
London SE1 7EH UK
e-mail: [email protected]
S. Catling, BA(Cantab), FRCA
Department of Anaesthesia and Intensive Care
Morriston and Singleton Hospitals Swansea NHS
Trust, Swansea UK
IX
N. Chandhiok, DGO, FICMCH
Indian Council of Medical Research Ansari Nagar
New Delhi 110029 India
e-mail: [email protected]
D. Danso, MBBS, MRCOG
Milton Keynes General Hospital NHS
Foundation Trust (Oxford Deanery)
Standing Way, Eaglestone Milton Keynes
Bucks MK6 5LD UK
e-mail:[email protected]
K. Choji
Consultant in Interventional Radiology Milton
Keynes General Hospital NHS Foundation Trust
(Oxford Deanery) Standing Way Eaglestone
Milton Keynes Bucks MK6 5LD UK
e-mail: [email protected]
B. Das
Milton Keynes General Hospital NHS
Foundation Trust (Oxford Deanery)
Standing Way, Eaglestone Milton Keynes
Bucks MK5 6DD UK
S. Clark, MSc, MD, MRCP, MRCPath,
DTMH
Consultant Microbiologist Milton Keynes General
Hospital NHS Foundation Trust (Oxford Deanery)
Standing Way Eaglestone Milton Keynes
Bucks MK5 6LD UK
e-mail: [email protected]
A. E. Dastur, MD, FICOG, FCPS, DGO,
DFP, FICMU, ATMF(USA)
Honorary Professor Emeritus and Dean
Seth G S Medical College and Nowrosjee
Wadia Maternity Hospital Mumbai India
e-mail: [email protected]
J. G. L. Cockings, MBBS, FRCA, FANZCA,
FJFICM
Department of Intensive Care Medicine Royal
Berkshire Hospital London Road Reading
Berkshire RG1 5AN UK
e-mail: [email protected]
N. A. Dastur, MD, FICOG, DGO, DFP
Honorary Obstetrician and Gynecologist
Grant Medical College
Seth G S Medical College and Nowrosjee
Wadia Maternity Hospital Mumbai India
e-mail: [email protected]
A. Coker, MBBS, MRCOG
Consultant Obstetrician & Gynaecologist
Harold Wood Hospital
Romford Essex UK
e-mail: [email protected]
B.-A. Daviss, RM, BJ, MA
Project Manager for FIGO Safe Motherhood
and Newborn Health and FIGO/ICM Postpartum
Hemorrhage Initiative
36 Glen Avenue Ottawa ON K1S 2Z7 Canada
e-mail: [email protected]
M. J. Cowen
Consultant Anaesthetist
Milton Keynes General Hospital NHS
Foundation Trust (Oxford Deanery)
Standing Way Eaglestone Milton Keynes
Bucks MK5 6LD UK
e-mail: [email protected]
C. Dell’Aquila
Department of Obstetrics and Gynecology
Catholic University of Sacred Heart
Rome Italy
R. J. Derman, MD, MPH
Principal Investigator (USA)
JNMC–UMKC Women’s and Children’s
Research Unit Global Network for Women’s and
Children’s Health Research University of Missouri
at Kansas City, School of Medicine
2411, Holmes Street Kansas City
Missouri 64108-2792 USA
e-mail: [email protected]
K. J. Dalton, LLM, PhD, FRCOG, FCLM,
DFMS
Department of Obstetrics and Gynaecology
University of Cambridge
Addenbrooke’s Hospital (Box 223) Cambridge
CB2 2QQ UK
e-mail: [email protected]
X
G. A. Dildy III, MD
Department of Obstetrics & Gynecology
Louisiana State University School of Medicine
New Orleans, Louisiana and 2 Ashley Court, Park
City Utah 84060 USA
e-mail: [email protected]
H. El-Refaey, MD, MRCOG
Consultant and Senior Lecturer
Imperial College School of Medicine
Department of Academic Obstetrics and
Gynaecology
Chelsea and Westminster Hospital 369 Fulham
Road London SW11 9NH UK
e-mail: [email protected]
H. Divakar, MD, FICOG, DGO, FICMCH,
PGDMLE
Consultant Obstetrician & Gynecologist
Divakars Speciality Hospital 220, 9th cross 2nd
phase JP nagar Bangalore 560078 India
e-mail: [email protected]
D. G. Evans, MBE, MB.Bch(Wales), FRCS,
FRCOG
Consultant Emeritus St. Bartholemew’s Hospital,
University of London
London UK
e-mail: [email protected]
A. Duncan, MBBS, BSc, FRCS, FRCSE,
FRCOG
Consultant Gynaecological Surgeon
Northampton General Hospital Northampton NN1
5BD UK
e-mail: [email protected]
S. Ferrazzani
Department of Obstetrics and Gynecology
Catholic University of Sacred Heart
Rome Italy
S. J. Duthie, FRCOG
Consultant Obstetrician and Gynaecologist
Blackpool Victoria Hospital Blackpool FY3 8NR
UK
e-mail: [email protected]
R. V. Ganchev, MB, ChB
Specialist Registrar in Haematology
Department of Clinical and Laboratory
Haematology
Royal Infirmary of Edinburgh 51 Little France
Crescent Edinburgh EH16 4SA UK
e-mail: [email protected]
G. S. Eglinton, MD
Associate Professor, Obstetrics and Gynecology
Weill Medical College of Cornell University
Chairman, Department of Obstetrics and
Gynecology
New York Hospital Medical Center of Queens
Flushing New York USA
M. Geary, MD, MRCOG, FRCPI, DCH
Rotunda Hospital, Parnell Square
Dublin 1 Ireland
e-mail: [email protected]
F. Goffinet, MD, PhD
Department of Obstetrics and Gynecology
Port Royal Maternity
123 Boulevard de Port-Royal 75014 Paris France
I. S. Ejeh, FRCOG
81 Division Hospital Nigerian Army
Ikoyi Lagos Nigeria
M. O. Elebute, MD, MRCP, FRCPath
Department of Haematology
St. George’s Hospital Cranmer Terrace
London SW17 ORE and National Blood Service
Tooting London UK
S. Goudar, MD, MHPE
Professor of Physiology & Research Coordinator
Global Network for Women’s and Children’s
Health Research J. N. Medical College, Belgaum
590010 Karnataka India
e-mail: [email protected]
K. M. Groom, MB, BS, BSc
Registrar in Obstetrics and Gynaecology
University of Auckland
New Zealand
XI
M. Grzechnik, MD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin, Jaczewskiego 8
20-856 Lublin Poland
T. Z. Jacobson, MA, MRCOG, FRANZCOG
Consultant and Senior Lecturer in Obstetrics
and Gynaecology
Middlemore Hospital Private Bag 93311
Auckland New Zealand
e-mail: [email protected]
L. Guariglia
Department of Obstetrics and Gynecology
Catholic University of Sacred Heart
Rome Italy
A. Jamal, MD
Associate Professor of Obstetrics & Gynecology
Shariati Hospital
North Kargar Avenue Tehran Iran
e-mail: [email protected]
J. Gumbs, MD
White Memorial Medical Center
Department of Obstetrics and Gynecology
1720 Cesar Chavez Avenue Los Angeles, CA
90033
USA
M. Karoshi, MBBS, MD
Specialist Registrar
Epsom and St. Helier University Hospitals
NHS Trust Epsom
Surrey KT18 7EG UK
e-mail: [email protected]
A. Hadar, MD
Department of Obstetrics & Gynecology
Soroka University Medical Center Faculty of
Health Science Ben Gurion University of the Negev Beer-Sheva Israel
G. Kayem, MD
Department of Obstetrics and Gynecology
Port Royal Maternity
123 Boulevard de Port-Royal 75014 Paris France
L. Haddock, MD, MACP, FACE
Professor Emeritus
Department of Medicine Section of Endocrinology
and Metabolism
University of Puerto Rico School of Medicine
GPO Box 5067 San Juan Puerto Rico 00936-5067
e-mail: [email protected]
L. G. Keith,MD, PhD, FACOG, FACS, FICS,
FICOG (hon)
Professor Emeritus of Obstetrics and
Gynecology
Former Head, Section of Undergraduate Education
and Medical Student Affairs The Feinberg School
of Medicine Northwestern University 680 Lake
Shore Drive, Suite 1015 Chicago Illinois 60611
USA
e-mail: [email protected]
A. Hemmerling, MD, MPH
Bixby Fellow of Population and International
Health
University of California, Berkeley School of Public
Health 513 Warren Hall Berkeley CA 94720-6390
USA
e-mail: [email protected]
P. Kelehan, FRCPath
Consultant Histopathologist
Department of Pathology & Laboratory
Medicine National Maternity Hospital, Holles St
Dublin 2 Ireland
e-mail: [email protected]
P. Hensleigh, MD, PhD
Professor Emeritus Stanford University
Department of Obstetrics and Gynecology
810 Allardice Way Stanford CA 94305 USA
e-mail: [email protected]
R.-U. Khan, MRCOG
Imperial College School of Medicine
Department of Academic Obstetrics and
Gynaecology
Chelsea and Westminster Hospital 369 Fulham
Road London SW11 9NH UK
K. Herschderfer, RM
Secretary General, International Confederation
of Midwives Eisenhowerlaan 138 2517 KN The
Hague The Netherlands
e-mail: [email protected]
XII
B. S. Kodkany, MD, DGO, FICS, FICOG
Senior Foreign Investigator (India)
JNMC–UMKC Women’s and Children’s
Research Unit Global Network for Women’s and
Children’s Health Research Chief Investigator,
Human Reproduction Research Collaborating Centre-215 Indian Council of Medical Research (New
Delhi) & Jawaharlal Nehru Medical College
Belgaum 590010 Karnataka India
e-mail: [email protected]
J. C. W. Marsh, MD, FRCP, FRCPath
Department of Haematology
St. George’s Hospital, Cranmer Terrace
London SW17 ORE UK
e-mail: [email protected]
J. C. Konje, MD, FMCOG(Nig), MRCOG
Professor of Obstetrics and Gynaecology
Reproductive Sciences Section Department of
Cancer Studies and Molecular Medicine
University of Leicester Robert Kilpatrick Clinical
Sciences Building Leicester Royal Infirmary
Leicester LE2 7LX UK
e-mail: [email protected]
M. K. Mehasseb, MSc, MRCOG,
MD(Egypt)
Clinical Research Fellow
Reproductive Sciences Section Department of
Cancer Studies and Molecular Medicine
University of Leicester Robert Kilpatrick Clinical
Sciences Building Leicester Royal Infirmary
Leicester LE2 7LX UK
A. B. Lalonde, MD, FRCSC, FRCOG,
FSOGC, FACS, MSc
Co-Chair, FIGO Save the Mother and Newborn
Health Committee Executive Vice-President,
SOGC 780 Echo Drive Ottawa ON K1S 5R7
Canada
e-mail: [email protected]
S. Miller, CNM, PhD
Director, Safe Motherhood Programs
Women’s Global Health Imperative Department of
Obstetrics, Gynecology, and Reproductive
Sciences University of California, San Francisco
402 San Francisco Blvd. San Anselmo, CA 94960
USA
e-mail: [email protected]
T. Meghal, MD, DNB, DGO
Junior Consultant
Divakars Speciality Hospital Bangalore
India
B. Leszczynska-Gorzelak, MD, PhD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin
Jaczewskiego 8 20-856 Lublin Poland
E. E. Mooney, FRCPath
Consultant Histopathologist Department of Pathology & Laboratory Medicine National Maternity
Hospital, Holles St Dublin 2 Ireland
e-mail: [email protected]
I. P. Lowenwirt, MD
Clinical Assistant Professor of
Anesthesiology
Weill Medical College of Cornell University
Associate Chairman and Director of Obstetric
Anesthesiology New York Hospital Medical Center
of Queens Flushing New York USA
S. A. Mujeeb, MBBS, MPhil
Associate Professor, Blood Bank
Jinnah Postgraduate Medical Center Karachi 75510
Pakistan
e-mail: [email protected]
C. A. Ludlam, PhD, FRCP, FRCPath
Professor of Haematology and Coagulation
Medicine Director of Haemophilia and Thrombosis
Centre Royal Infirmary of Edinburgh 51 Little
France Crescent Edinburgh EH16 4SA UK
e-mail: [email protected]
V. Nama, MD, MRCOG
Clinical Research Fellow and Jr Lecturer
St. George’s Medical School
London UK
e-mail: [email protected]
M. O’Connell
Senior Lecturer
University College Dublin
Coombe Hospital Dublin 8 Ireland
XIII
I. Ohel, MD
Department of Obstetrics & Gynecology
Soroka University Medical Center
Faculty of Health Science Ben Gurion University
of the Negev Beer-Sheva Israel
G. Pietras, MD, PhD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin
20-856 Lublin Poland
M. Potts, MB, BChir, PhD, FRCOG
Bixby Professor University of California, Berkeley
School of Public Health 518 Warren Hall
Berkeley CA 94720-7360 USA
e-mail: [email protected]
J. Oleszczuk, MD, PhD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin Jaczewskiego 8
20-856 Lublin Poland
e-mail: [email protected]
N. Prata, MD, MSC
Assistant Adjunct Professor
University of California, Berkeley School of Public
Health 314 Warren Hall Berkeley CA 94720-6390
USA
e-mail: [email protected]
J. J. Oleszczuk, MD, PhD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin Jaczewskiego 8
20-856 Lublin Poland and Center for Study of
Multiple Birth Chicago USA
R. Oliver, MBBS, MRCOG
Specialist Registrar
Whipps Cross Hospital Leytonstone UK
W. Prendiville, MAO, FRCOG
Associate Professor of Obstetrics & Gynaecology
Royal College of Surgeons in Ireland Coombe
Hospital Dublin 8 Ireland
e-mail: [email protected]
M. Paidas, MD
Center for Thrombosis and Hemostasis in
Women’s Health
Yale University, New Haven CT 06511-6110 USA
J. Quebral-Ivie, MD
White Memorial Medical Center Department of
Obstetrics and Gynecology
1720 Cesar Chavez Avenue Los Angeles CA 90033
USA
A. Patel, MD
Director of Reproductive Medicine
John H. Stroger Jr Hospital of Cook County
1900 W. Polk Street, 5th Floor Chicago Illinois
60612 USA
e-mail: [email protected]
P. W. Reginald, MD(London), FRCOG
Heatherwood & Wexham Park NHS Trust
Slough Berkshire UK
e-mail: [email protected]
D. Patel, MD
Pritzker School of Medicine
Chicago Illinois USA
P. Rezai, MD
3946 Lizette Lane Glenview IL 60025 USA
e-mail: [email protected]
S. Paterson Brown, FRCS, FRCOG
Consultant Obstetrician and Gynaecologist
Queen Charlotte’s and Chelsea Hospital London
W12 OHS UK e-mail: [email protected].
uk
S. Ricci, PhD
Researcher, University of Florence
Department of Electronics and Telecommunications Via Santa Marta 3 Florence Italy
e-mail: [email protected]
P. Patrizio, MD, MBE
Director Yale Fertility Center and Medical
Practice Director Reproductive Endocrinology and
Infertility Yale University, 150 Sargent Drive
New Haven CT 06511-6110 USA
e-mail: [email protected]
XIV
S. C. Robson, MD, MRCOG
School of Surgical & Reproductive Sciences
(Obstetrics & Gynaecology)
3rd Floor, Leech Building, Medical School University of Newcastle upon Tyne Newcastle upon Tyne
NE2 4HH UK
e-mail: [email protected]
J. Quebral-Ivie, MD
White Memorial Medical Center
Department of Obstetrics and Gynecology
1720 Cesar Chavez Avenue Los Angeles CA 90033
USA
P. W. Reginald, MD(London), FRCOG
Heatherwood & Wexham Park NHS Trust Slough
Berkshire UK
e-mail: [email protected]
L. G. Sambo, MD
Specialist in Public Health Regional Director
WHO Regional Office for Africa Cite du Djoue
PO Box 06 Brazzaville Congo
email: [email protected]
P. Rezai, MD
3946 Lizette Lane Glenview IL 60025 USA
e-mail: [email protected]
T. Schmitz, MD
Department of Obstetrics and Gynecology
Port Royal Maternity 123 Boulevard de Port-Royal
75014 Paris France
S. Ricci, PhD
Researcher, University of Florence Department
of Electronics and Telecommunications Via Santa
Marta 3 Florence Italy
e-mail: [email protected]
M. E. Setchell, CVO, MA, FRCSEng, FRCOG
Consultant Obstetrician & Gynaecologist
The Whittington Hospital London N19 UK
Surgeon-Gynaecologist to HM The Queen
e-mail: [email protected]
S. C. Robson, MD, MRCOG
School of Surgical & Reproductive Sciences
(Obstetrics & Gynaecology) 3rd Floor, Leech
Building, Medical School University of Newcastle
upon Tyne Newcastle upon Tyne NE2 4HH UK
e-mail: [email protected]
D. S. Shah, MD, FCPS, FICS, FICOG,
DGO, DFP, FICMCH
Program Director, Melbourne IVF, Mumbai Honorary Professor & Consultant Obstetrician & Gynecologist Breach Candy Hospital, Jaslok Hospital
and Research Centre Sir HN Hospital and Research
Centre Kwality House Above Chinese Room Restaurant Kemps Corner Mumbai 400026 India
e-mail: [email protected]
L. G. Sambo, MD
Specialist in Public Health Regional Director
WHO Regional Office for Africa Cite du Djoue
PO Box 06 Brazzaville Congo
email: [email protected]
T. Schmitz, MD
Department of Obstetrics and Gynecology
Port Royal Maternity 123 Boulevard de Port-Royal
75014 Paris France
N. Prata, MD, MSC
Assistant Adjunct Professor
University of California, Berkeley
School of Public Health 314 Warren Hall Berkeley
CA 94720-6390 USA
e-mail: [email protected]
M. E. Setchell, CVO, MA, FRCSEng, FRCOG
Consultant Obstetrician & Gynaecologist
The Whittington Hospital London N19 UK
Surgeon-Gynaecologist to HM The Queen
e-mail: [email protected]
W. Prendiville, MAO, FRCOG
Associate Professor of Obstetrics & Gynaecology
Royal College of Surgeons in Ireland Coombe
Hospital Dublin 8 Ireland
e-mail: [email protected]
XV
D. S. Shah, MD, FCPS, FICS, FICOG, DGO, DFP,
FICMCH
Program Director, Melbourne IVF, Mumbai Honorary Professor & Consultant Obstetrician & Gynecologist Breach Candy Hospital, Jaslok Hospital
and Research Centre Sir HN Hospital and Research
Centre Kwality House Above Chinese Room Restaurant Kemps Corner Mumbai 400026 India
e-mail: [email protected]
D. Thomas, MBChB, FRCA
Department of Anaesthesia and Intensive Care
Morriston and Singleton Hospitals
Swansea NHS Trust UK
e-mail: [email protected].
uk
M. Tipples, FRCSEd, MRCOG
Senior Registrar Queen Charlotte’s and Chelsea
Hospital Du Cane Road London W12 OHS
UK
E. Sheiner, MD
Department of Obstetrics and Gynecology
Soroka University Medical Center
PO Box 151 Beer-Sheva Israel
e-mail: [email protected]
P. Tortoli, PhD
Department of Electronics and
Telecommunications Via Santa Marta 3
Florence Italy
T. Shimizu
Department of Radiology
Hokkaido University Hospital N14 W5 Kita-ku
Sapporo Japan
e-mail: [email protected]
V. Tsatsaris, MD, PhD
Department of Obstetrics and Gynecology
Port Royal Maternity 123 Boulevard de Port-Royal
75014 Paris France
D. W. Skupski, MD
Associate Professor, Obstetrics and Gynecology
Weill Medical College of Cornell University
Associate Chairman and Director of Maternal Fetal
Medicine Department of Obstetrics and
Gynecology New York Hospital Medical Center of
Queens 56–45 Main Street Room M-372 Flushing
NY 11355 USA
e-mail:[email protected]
I. A. O. Ujah, FMCOG, FICS, MNI
Department of Obstetrics & Gynecology
University of Jos Nigeria
e-mail: [email protected]
G. Urban, MD
Post-Doctoral Fellow, Yale University School
of Medicine Department of Obstetrics &
Gynecology 333 Cedar St. LCI Building, Room
808A New Haven CT 06512 USA
e-mail: [email protected]
S. Sobieszczyk, MD, PhD
Internal Medicine Consultant Consultant in Anesthesiology and Intensive Care Laboratory Director
of Cardiovascular and Hemostasis Disorders
Department of Perinatology and Gynecology
University of Medical Science ul. Polna 33
60-535 Poznañ Poland
A. Vais, MB, BS, BSc
Guy’s & St. Thomas’ NHS Foundation Trust
Women’s Services, 10th Floor North Wing
St. Thomas’ Hospital Lambeth Palace Road
London SE1 7EH UK
D. Szymula, MD PhD
Department of Obstetrics and Perinatology
Medical University in Lublin
Jaczewskiego 8 20-856 Lublin Poland
P. Vergani
Department of Obstetrics and Gynecology
University of Milan Monza Italy
A. Virkud, MD, DGO, FCPS, FICOG
37B, Shalan Building Gamdevi Road Mumbai
400007 India
e-mail: [email protected]
P. D. Tank, MD, DNBE, FCPS, DGO, DFP,
MNAMS, MRCOG(UK)
Honorary Clinical Associate Seth G S Medical
College and Nowrosjee Wadia Maternity Hospital
Mumbai India
e-mail: [email protected]
XVI
C. von Widekind, MD MRCOG
Consultant Obstetrician & Gynaecologist
Northampton General Hospital Northampton NN1
5BD UK
e-mail: [email protected]
M. Wac, MD
Resident Physician
St. Joseph Hospital Chicago Illinois USA
R. Walia
John H. Stroger Jr. Hospital of Cook County
1900 W. Polk Street, 5th Floor Chicago Illinois
60612 USA
C. S. Waldmann, MA, MB, BChir, FRCA, EDIC
Department of Intensive Care Medicine Royal
Berkshire Hospital, London Road Reading
Berkshire RG1 5AN UK
e-mail: [email protected]
V. Walvekar, MD, DGO, FCPS, FICOG
62, Suraiya Apartments Pochkhanwala Road, Worli
Mumbai 400025 India
e-mail: [email protected]
A. M. Ward, RM, RN
Master of Midwifery 32 Moorcroft Dewsbury
West Yorkshire WF13 4ER UK
e-mail: [email protected]
F. I. Weinbaum, MD
Senior Vice President for Medical Affairs and
Quality Improvement New York Hospital Medical
Center of Queens Flushing New York USA
C. T. Wohlmuth, MD
White Memorial Medical Center
Department of Obstetrics and Gynecology
1720 Cesar Chavez Avenue Los Angeles CA 90033
USA
e-mail: [email protected]
Bu kitaptaki renkli cerrahi çizimler Tıbbi ve Bilimsel Ressam Philip Wilson tarafından hazırlanmıştır.
(Old Coulsdon, Birleşik Krallık).
XVII
ÇEVİRMENLER
Fuat Akercan
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğ.
ABD
İnci Davas
Şişli Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hast. ve
Doğ. Kliniği
İbrahim Alanbay
GATA Kadın Hast. ve Doğ. ABD
Namık Demir
9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Aytekin Altıntaş
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Süleyman Cansun Demir
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Evren Aslaner Durmaz
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Elif Demirci
Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hast. Eğitim ve
Araştırma Hastanesi
Kıvılcım Ateş
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD
Fuat Demirci
Özel Hisar Intercontinental Hospital
Ali Baloğlu
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın
Hast. ve Doğ. Kliniği
Mutlu Ercan
GATA Kadın Hast. ve Doğ. ABD
Evrim Erdemoğlu
Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kadın Hast. ve Doğ. ABD
Hatice Bebiş
GATA Hemşirelik Yüksekokulu
Selim Büyükkurt
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Esra Eser
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Mehmet Tunç Canda
Özel Kent Hastanesi
İsmail Cüneyt Evrüke
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Mehmet Turan Çetin
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Burcu Çetinkaya
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın
Hast. ve Doğ. Kliniği
Şerife Esra Çetinkaya
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Teksin Çırpan
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğ.
ABD
Orhan Gelişen
Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hast. Eğitim ve Araşt.
Hastanesi
Aslı Göker Tamay
Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Burak Gültekin
Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hast. Eğitim ve Araşt.
Hastanesi
Funda Güngör
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın
Hast. ve Doğ. ABD
XVIII
Selim Mısırlıoğlu
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Sadettin Güngör
GATA Kadın Hast. ve Doğ. ABD
Ahmet Barış Güzel
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Tamer Mungan
Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kadın Hast. ve Doğ. ABD
Recep Has
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın
Hast. ve Doğ. ABD
İptisam İpek Müderris
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Metin İngeç
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Semra Oruç Kotlan
Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
İsmail Mete İtil
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğ.
ABD
Gökalp Öner
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Oktay Kadayıfçı
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Burcu Özbakır Dülger
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Babür Kaleli
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Selçuk Özden
Özel Hisar Intercontinental Hospital
İbrahim Halil Kalelioğlu
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın
Hast. ve Doğ. ABD
Fatma Tuncay Özgünen
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Ümit Kara
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD
Özer Öztekin
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Kazım Emre Karaşahin
GATA Kadın Hast. ve Doğ. ABD
Sermet Sağol
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğ.
ABD
Faik Mümtaz Koyuncu
Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Feride Söylemez
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Ümran Küçükgöz Güleç
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Ahmet Tayyar
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Rauf Melekoğlu
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Ahter Tayyar
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
XIX
Mehmet Tayyar
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Bülent Tıraş
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Levent Toksöz
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Hakkı Ünlügenç
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji
ve Reanimasyon ABD
İbrahim Ferhat Ürünsak
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Mehmet Ali Vardar
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Füsun Varol
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve
Doğ. ABD
Cenk Yaşa
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın
Hast. ve Doğ. ABD
Yasemin Yıldırım
Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast.
ve Doğ. ABD
Handan Zeren
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD
XX
KISALTMALAR
•
Amerika Birleşik Devletleri: ABD
•
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (Food and
Drug Administration [FDA])
•
Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum
Koleji (American College of Obstetricians
and Gynecologists [ACOG])
•
Anne Ölümleri İncelemesi (Confidential
Enquiries into Maternal Deaths [CEMD])
•
Anne Ölümü ve Ciddi Hastalık Araştırması
(Mothers’ Mortality and Severe Morbidity
Survey [MOMS])
•
Askeri anti-şok giysisi (military anti-shock
trousers [MAST])
•
Binyılın gelişim amacı (Millennium
Development Goal [MDG])
•
Bkz: Bakınız
•
Ciddi hastalık: Morbidite
•
Çizgisel regresyon: Linear regression
•
Çoklu değişken: Multivariate)
•
Çoklu değişkenli ikili regresyon:
Multivariate binary logistic regression)
•
Çoklu değişkenli lojistik regresyon:
Multivariate logistic regression)
•
Çoklu regresyonu: Multiple regression
•
Çoklu çizgisel regresyon: Multiple linear
regression
•
Doğumun üçüncü evresinin aktif yönetimini
(Active Management of the Third Stage of
Labor [AMTSL])
•
Doğum sonu: Postpartum
•
Doğum Sonu Kanamayı Önleme Girişimi
(Prevention of Postpartum Haemorrhage
Initiative [POPPHI])
•
Gebelik ile İlgili Mortalite Sistemini
Denetleme Sistemi (Pregnancy-related
Mortality Surveillance System [PMSS])
•
Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi
(Center for Disease Control and Prevention
[CDC])
•
Hastalıkların ve İlişkili Sağlık
Sorunlarının Uluslararası İstatistiksel
Sınıflandırılması’nın gözden geçirilmiş
10. baskısının Avustralya tarafından
üzerinde ufak değişiklikler yapılmış hali
(International Statistical Classification of
Diseases and Related Health Problems,
Tenth Revision, Australian Modification
[ICD–10-AM])
•
Hindistan Kadın Hastalıkları ve Doğum
Uzmanları Federasyonu (The Federation of
Obstetricians and Gynecologists of India
[FOGSI])
•
İskoçya Üreme Sağlığı Klinik Etkinlik
Programı (The Scottish Programme for
Clinical Effectiveness in Reproductive
Health [SPCERH])
•
Kaliteli kapsamlı acil obstetrik bakım
(quality comprehensive emergency obstetric
care [CEOC])
•
Kanada Kızılhaçı (Canadian Red Cross
[CRC])
•
Kas içine: intramuscular
•
Kraliyet Akademisi Kadın Hastalıkları
ve Doğum Koleji (Royal College of
Obstetricians and Gynaecologists [RCOG])
•
Magnetik rezonans görüntüleme (MRG)
•
Merkezi ven basıncı (central venous
pressure [CVP])
•
Ölüm: Mortalite
•
Doku faktörü yolağı inhibitörü (tissue factor
pathway inhibitor [TFPI])
•
Pnömatik anti şok giysilerin (pneumatic
anti-shock garment [PASG])
•
Dünya Sağlık Örgütü (World Health
Organization [WHO])
•
Pnömatik anti şok pantolonları (pneumatic
anti-shock trousers [PAST])
XXI
•
Pnömatik olmayan anti şok giysileri (nonpneumatic anti-shock garment [NASG])
•
Rastgele gruplanmış: Randomized
•
Steroid olmayan inflamasyon giderici
ilaç (non-steroidal anti-inflamatory drug
[NSAID])
•
Tıbbi anti şok pantolonlarının (medical antishock trousers [MAST])
•
Trombini etkinleştirebilen fibrinolitik
inhibitörün (thrombin activatable
fibrinolytic inhibitor [TAFI])
•
Ulusal Çocuk Sağlığı ve İnsan Gelişimi
Enstitüsü (National Institute of Child Health
and Human Development [NICHD])
•
Ulusal Klinik Uygulamaları Geliştirme
Enstitüsü (National Institute for Clinical
Excellence [NICE])
•
Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes
of Health [NIH])
•
Ulusal Sağlık Servisi (National Health
Service [NHS])
•
Ulusal Yaşam İstatistik Sistemine (National
Vital Statistics System [NVSS])
•
Uluslararası Ebelik Konfederasyonu
(International Confederation of Midwives
[ICM])
•
Uluslararası Kadın Hastalıkları ve Doğum
Federasyonu (International Federation of
Gynecology and Obstetrics [FIGO])
•
Üçay: Trimester
•
Ven içine: intravenous
•
Yoğun bakım ünitesine (intensive care unit
[ICU])
•
Yüksek bağımlılık ünitesine (high
dependency unit [HDU])
XXII
ÖNSÖZ
Bu kitap 2006 yılında Kuala Lumpur, Malezya’da yapılan Uluslararası Kadın Hastalıkları ve Doğum
Federasyonu’nun (FIGO) XVIII. Dünya Kongresi sırasında okuyucuya sunulmuştur. Bu tarih doğum sonu
kanamayla yapılan savaşta tedavi seçeneklerinin geliştirilmesi açısından önemli bir gündür. FIGO, Ekim
2003’te Santiago, Şili’de yapılan Dünya Kongresi’nde diğer katılımcılar ve ortaklarıyla birlikte uluslararası
bir görevi başlatmıştır. Bu görev doğum sonu kanamanın önlenmesi, nerede ve nasıl meydana gelirse gelsin
uygun tıbbi ve cerrahi tedavinin belirlenmesi konularında yeni stratejiler geliştirmektir.
Doğum sonu kanamanın önlenmesi ve tedavisi herkesin kabul ettiği bir gerekliliktir. Dünya Sağlık
Örgütü’nün (WHO) yakın geçmişte ortaya koyduğu kanıtlar, doğum sonu kanamaya bağlı ölümlerin
olduğundan daha az gösterildiği yönündedir. Özellikle Güney Afrika gibi bazı Afrika ülkeleri, Güneydoğu
Asya ve Latin Amerika ülkelerinde bu oranın % 40’a kadar çıkabilmektedir. Gerçektende de Guatemala ve
Afganistan gibi ülkelerde anne ölümlerinin % 50’si doğum sonu kanamaya bağlıdır.
Dünya son 25 yılda kaynakları kısıtlı ülkelerde doğum sonu kanamaya bağlı anne ölümü ve
ciddi hastalığının insidansının azaltılması için çok az yol alabilmiştir. Bu yeni kitap doğum sonu
kanamanın önlenmesi ve tedavide yeni tıbbi ve cerrahi bakış açıları sunma adına dünya çapında yapılan
çalışmaların bir parçasıdır. İlk ve en önemli problem doğum sonu kanama tanımının olmaması ve
kaybedilen kan miktarının tahmin edilmesinde yaşanan güçlüklerdir. Kulağa tuhaf da gelse, kan kaybı çoğu
kez sanılandan daha fazladır. Üstelik klinik değerlendirme de doğru değildir. Kitabın ikinci bölümünde
temel fizyolojik doğum travmasına kadar nedenler ele alınmıştır. Üçüncü bölümdeyse korunma tüm
yönleriyle ele alınmıştır. Bu bölümde doğumun aktif yönetimi Uluslararası Ebelik Konfederasyonu (ICM),
FIGO ve Doğum Sonu Kanamayı Önleme Girişimi’nin (POPPHI) de aralarında olduğu katılımcıların
katkılarıyla mükemmel bir şekilde incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde doğumun aktif yönetiminin ülkeler
arasında nasıl bir farklılık yarattığı da görülmektedir. Mizoprostol hem korunma, hem de tedavi içinde
değerlendirilmiştir. Tartışmada da bu ucuz ilacın neden daha yaygın olarak kullanılmadığı konusu ele
alınmıştır.
Yapışık plasenta ve alet yardımlı doğum sonrası gelişen yaralanma ve yırtıkların yönetimi de
kitap içinde kendine yer bulmuştur. Pıhtılaşma bozuklukları ve yaygın damar içi pıhtılaşma konuları da
tamamen gözden geçirilmiştir. Faktör VIIa’nın tedavideki yeri bir bölümde geniş şekilde yazılmıştır. Uterus
atonisinin tedavisi de bu kitabın iyice incelediği başlıklardan biridir. Üstelik ebeler ve doktorların bu acil
durum karşısında deneyim kazanmasını sağlayacak bir model de tarif edilmiştir. Ayrıca B-Lynch sıkıştırıcı
dikişiyle ilgili bölüm onu ilk tarif eden cerrah tarafından yazılmıştır. Uterus içine tampon yerleştirilmesi,
koruyucu cerrahi tedavi gibi yeni yaklaşımlar da detaylı olarak irdelenmiş ve önerilmiştir. Kitabın yazarları
ayrıca bilim dünyasını bu olası maliyet-etkin tedaviler hakkında daha fazla klinik çalışma yapmaya da
cesaretlendirmektedir.
Polonya, İran, Hindistan ve Afrika’daki deneyimler doğrultusunda doğum sonu kanamanın anne ölümü ve
ciddi hastalığı açısından sonuçları da sunulmuştur.
XXIII
FIGO Yönetim Kurulu Aralık 2005’te yaptığı toplantıda üye ülkelere bir çağrıda bulunarak hemşire ve
ebelere doktorun talebi olmadan da oksitosin kullanımını uygun bulduğunu duyurmuştur. FIGO ayrıca üye
ülkelerden diğer sağlık çalışanları ve sağlık sistemi yöneticileriyle birlikte çalışarak mizoprostolün temel
ilaçlardan biri olarak kabul görmesini sağlamalarını istemektedir. Daha sonra FIGO bir anket hazırlayıp
doğumun üçüncü evresinde oksitosin ve mizoprostol kullanımını değerlendirmiştir.
Doğum sonu kanama hala yüksek ve düşük kaynaklara sahip ülkelerdeki kadınların yaşamlarını tehdit
etmektedir ve hala düşük sağlık olanakları olan ülkelerdeki en önemli anne ölüm nedenidir. Doğum sonu
kanamaların çoğu uterus atonisine bağlı gelişmektedir. Ne yazık ki ucuz teknolojiler kullanılarak basitçe
önüne geçilebilecek ve tedavi edilebilecek tedbirler uygulanmamaktadır.
ICM ve FIGO, sağlık çalışanlarının doğumun üçüncü evresinin aktif yönetimi konusunda eğitimi ve
bunları uygulanması için başta Birleşik Devletler Uluslararası Gelişim Ajansı (USAID) olmak üzere birçok kuruluşu bir araya getirmiş ve ucuz teknolojilerin kullanımını önermiştir. FIGO ve ICM, Birleşmiş
Milletler ajansları ve zengin ülkelerdeki kaynak sağlayıcılarını doğum sonu kanamaya bağlı anne
ölümlerinin azaltılması yönünde harcanan uğraşı desteklemeye davet etmektedir. Bu uğraşın bir ürünü
olarak bu kitabı yürekten destekliyoruz. Bu kitap dünyanın her tarafındaki sağlık çalışanları için yaşamsal
öneme sahip bir konu hakkındaki tüm bilgileri bir araya getiren ilk eserdir.
Dr. Arnaldo Acosta
FIGO Başkanı
Dr. André B. Lalonde
FIGO Ana-Çocuk Sağlığı Koruma Komitesi Eş Başkanı
Kanada Obstetri ve Jinekoloji Derneği Yönetici Başkan Yardımcısı
XXIV
Değerli meslektaşlarım,
Maternal mortalitenin en önemli nedenlerinden birisi hiç kuşku yok ki doğum sonu kanamalardır. Bazen
açıklayacak hiçbir neden yokken gelişen bu kanamalar, yaşamı tehdit etmekte, yalnız anne ölümlerine değil,
böbrek yetmezliği ve endokrin anormallikler gibi bir çok kronik rahatsızlığa da zemin hazırlamaktadır.
Zaten zor şartlarda ve yoğun olarak çalışan kadın-doğum hekimleri, ani gelişen bu durum karşısında yeterli
çabayı gösterse de, anemik bir zeminde komplikasyonlar ağırlaşmaktadır.
Doğum sonu kanamalar, sonuçta bir komplikasyon olsa da, gerekli ve özenli bir müdahale yapılmadığında
tıbbi hata olarak değerlendirilmekte ve hekimi ağır maddi ve manevi sorumlulukla karşı karşıya
bırakmaktadır. Bu tip bir acilde, bu durumu yaratan nedenleri kavramak, bu nedenlerin tedavisinde
izlenecek olan yolu hızlı ve uygun bir şekilde tamamlamak, hem hastanın yaşamını kurtaracak hem de
hekimi malpraktisden uzaklaştıracaktır.
Elinizdeki bu kitap, kadın-doğum hekimine, bu zor durumda yardımcı olacak bir kılavuz niteliğindedir.
Dünyada da FIGO’nun proje olarak tüm bölgelerde uygulamaya çalıştığı yönetim rehberleri geliştirilmekte
ve doğum sonu kanama oranları ve dolayısıyla maternal mortalite düşürülmeye çalışılmaktadır. Ben,
bu konuda ülkemizde gereken kaynağı oluşturan başta TJOD Genel Sekreteri Prof. Dr. Cansun Demir
olmak üzere, emeği geçen tüm arkadaşlarıma teşekkür eder, bu kitabın kadın-doğum uzmanlarımıza yararlı
olmasını dilerim.
Saygılarımla,
Prof. Dr. İsmail Mete İtil
TJOD Başkanı
Nisan 2010, İZMİR
XXV
Degerli meslektaşlarım;
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneğinin 2012 FIGO kongresini almak için yoğun kulis yaptığımız
Kuala Lumpur’ da o dönemki saymanımız Prof. Dr. Cansun Demir elinizde okuduğunuz kitabı buldu
ve tüm meslektaşlarına hizmet amacı ile çevirisini yapmak istedi. Ne mutludur ki bugün sizler bu kitabı
okuyorsunuz. Ülkemiz kadınlarına ve jinekoloji camiasına hizmet amacıyla yanıp tutuşan meslektaşlarımız
olduğu sürece Türk kadın hastalıkları ve doğum camiası her zaman ileriye gidecektir.
Ülkemizde son yıllarda anne ölümleri giderek azalmaktadır. Ancak hala alınması gereken yol vardır ve
bu amaç için de hepimizin çaba sarf etmesi gereklidir. Ülkemizde kadın hastalıkları ve doğum sahasında
tıbbi hizmet kalitesi çok yükselmiştir. Uzmanlarımız her yıl düzenlenen kongre, sempozyum ve kurslara
yoğun olarak katılmakta ve kendilerini yenilemek için çok gayret sarf etmektedirler. Yine ana dernek olarak
TJOD ve yan dal dernekleri üzerlerine düşen vazifeleri yapmak için üstün çaba göstermektedirler. Ancak
ülkemizde bir an önce ulusal sağlık politikalarının geliştirilmesi gereklidir. Örneğin “ikili test her gebeye
yapılmalı mıdır, ya da ayrıntılı obstetrik sonografi kimler tarafından nasıl yapılmalıdır, gebelikte kaç kez
ultrasonografi yapılmalıdır, Sağlık Bakanlığı’mızın referans gösterdiği % 15 sezaryen oranı ülkemiz
şartlarına uygun mudur, sezaryen ve doğum ücretlerinin SUT’ta bu kadar düşük olması nasıl açıklanmaktadır
?” gibi pek çok sorunun yanıtı maalesef bugün yetkili otoriteler tarafından verilememekte ve “Ben yaptım
oldu” politikaları ile sorunlar ertelenmekte hatta daha da büyütülmektedir.
Ben üstün gayretleri için Genel Sekreterimiz Prof. Dr. Cansun Demiri kutluyor, bu kitabın ülkemize ve
meslektaşlarımıza yararlı olmasını diliyorum.
Prof. Dr. M. Bülent Tıraş
TJOD 2. Başkanı
Mayıs 2010, ANKARA
XXVI
EDİTÖRLERİN ÖNSÖZÜ
Bu kitabın doğuşu hiçbir Enstitü, Organizasyon ya da Tıp Koleji tarafından üretilmediği için alışılmadıktır.
Kitap farklı merkezlerde çalışan üç hekimin (LK, MK, CBL) böyle bir gereksinimi fark etmeleri üzerine
ortaya çıkmıştır. Dördüncü editör (AL) ise projeden haberdar olunca, onlara daha sonra katılmıştır.
Her yazara bu işi gönülden yapıp, yapamayacağı soruldu. Kitabın Kasım 2006 başında Kuala Lumpur,
Malezya’da yapılacak olan FIGO’nun XVIII. Dünya Kongresi’ne yetiştirilmesi hedeflendi. Dahası her
yazarlara bu kitaba destek olmanın hiçbir maddi getirisi ya da ödülü olmayacağı söylendi. Bu doğrultuda
kitabı internette yayınlamaya ve çeviri hakkını makul bir bedel karşılığında FIGO’nun ulusal üyelerine
vermeye de karar verildi.
Editörler benzer düşüncelere sahip bir yayıncıyla, Sapiens Publishing Birleşik Krallık’tan David Bloomer,
çalışmaktan dolayı kendilerini çok şanslı görmektedirler. Bu kitabı kadınların başına dert olan bir başka
hastalık olan meme kanseri yüzünden kaybettiği kızı Abigail’in anısına bir proje olarak ele almıştır.
Dikkatli okuyucular bazı tekrarlamaları mutlaka fark edecektir. Eğer bu kitap ilk sayfadan sona kadar
düzenli okunacak bir kitap olsaydı bu tekrarlamalar ayıklanırdı. Ancak editörler okuyucuların özel bir
başlığa ya da bir seri başlığa odaklanacağını düşündüğünden bu tür tekrarlamalara dokunmamışlardır.
Tekrarlamalara bağlı okuyucuların çekeceği rahatsızlıklardan ötürü editörler olarak özür dileriz.
Tüm dinamik konularda olduğu gibi son dakika değişiklikleri de yaşanmıştır. Özellikle de Hindistan’ın
Goa kentinde 12–16 Temmuz 2006’da yapılan Uluslararası Doğum Sonu Kanamayı Önleme
Kongresi ışığında günceli yakalamak için bu tür değişiklikler de yapılmak zorunda kalınmıştır. Bölümler
belirlenirken henüz bilinmeyen bir konu hakkında yazılar tamamlandıktan sonra, özel koruyucu tedbirler
adıyla başlık eklenmiştir. Tamamlanmış bir kitap üzerine bu tür değişiklikleri yapma konusunda David
Bloomer ile uzun bir zamandan beri çalışan deneyimli ve kıdemli editör Bayan Jean Wright’ın gösterdiği
uyumlu çalışmaya şükranlarımızı sunuyoruz. Ayrıca Bay B-Lynch’in özel sekreteri Bayan Nora Horner’a
da editörler ve diğer yazarlar arasındaki e-posta trafiğini yönetip, tüm yazıları elektronik hale getirdiği için
teşekkür etmek istiyoruz.
Son olarak editörler ve David Bloomer, Majesteleri Prenses Anne’a kitabın bu baskısı için yazdığı özel
mesaj ve Kraliyet Tıp Birliği, Chandos House’da 11 Ekim 2006’daki tanıtım toplantısı sırasında yaptığı
konuşmadan ötürü şükranlarını sunmaktadırlar.
Her seviyedeki sağlık çalışanının doğum sonu kanamayla karşılaştığında daha etkili bir şekilde çalışmasında
bu emeklerimizin yardımcı olmasını yürekten diliyoruz. Bu bir kere bile gerçekleşse, bu ortak emek boşa
gitmemiş olacaktır.
Christoper B-Lynch | Şef Editör
Milton Keynes (Oxford Deanery), Birleşik Krallık
Louis G. Keith | Kıdemli Editör
Chicago, ABD
André B. Lalonde | Editör
Ottawa, Kanada
Mahantesh Karoshi | Yardımcı Editör
Epsom, Birleşik Krallık
XXVII
Değerli Meslektaşlarım,
2006 yılında Malezya’da Kuala Lumpur’da düzenlenen FIGO kongresinde “Doğum Sonu Kanama” isimli
bu kitabın İngilizce baskısının dağıtıldığını gördüm. Ücretsiz dağıtılan Kanada Jinekoloji Derneği’nin bir
yayını idi. Kitabı inceledikten sonra bu kitabın çevirisini yapmamız gerektiğini düşündüm.
Türkiye’de ne yazık ki maternal mortalite oranları hala çok yüksek ve bununda en önemli nedenlerinin başında doğum sonu kanamalar yer almaktadır. İşin üzücü yanı doğum sonu kanamalar önlenebilir
nedenler ya da öyle olmalı. Bizim toplumumuz geri kalmış veya bırakılmış bir toplum. Artık 21. yüzyılda
Türkiye’deki annelerin de doğuma bağlı nedenlerle kaybedilmemesi gerekiyor. Annesiz büyüyen bebekler
artık olmamalı.
Tüm olumsuz şartlara rağmen hekimlerimiz çok iyi yetişiyor. Ama ne yazık ki hekimin iyi yetişmesi ile iş
bitmiyor. Yardımcı sağlık personelinin de iyi olması gerekli, aletlerin ve ekipmanların yeterli olması şart.
Hekim zorunlu hizmet için gittiği yerde doğum sonu kanamalı hastaya nasıl yaklaşacağını biliyor olabilir
ama bulunduğu yerde kan bankası yoksa ne yapacak ?
Sağlıkta dönüşüm politikası sonucunda sezaryen oranları arttı. Sezaryen oranlarındaki artış nedeniyle
yalnızca hekimi suçlayıp, doğum yaptırmayı bilmiyorlar, onları eğitime göndereceğiz diye cezalandırmakla
sezaryen oranları azalmayacaktır. Özel hastanelerin, devlet hastanesine çevrilmesi ve bunun sonucunda
muayene ücreti kadar düşük rakamlara hekimlerin doğum yaptırması istenirse, ne yazık ki emek yoğun
bir iş olan normal doğum oranları daha da azalacaktır. Artan sezaryen oranlarıyla birlikte previa, akreata,
perkreata gibi sorunlar nedeniyle ciddi doğum öncesi ve sonrası kanama riskleri de artacaktır.
Biz her şeye rağmen iğneyi kendimize batıralım ve eğer eksikliklerimiz varsa bunları tamamlayalım istedik. Doğum sonu kanama konusunda mevcut son yenilikleri Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları ile
bu kitabı çevirerek paylaşmak istedik.
TJOD yönetim kurulunun görevlendirmesi sonucu bu eseri Türkçe’ye çevirdik. Bu konuda emeği geçen
tüm meslektaşlarıma teşekkür ediyorum. Bu kitabın çevirisi için TJOD Yönetim Kurulu’na, basım kararının
alındığı geçen dönem TJOD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Bülent Tıraş’a ve kitabın basımının
gerçekleştiği bu dönem TJOD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İsmail Mete İtil’e çok teşekkür ediyorum.
Yoğun emeği ve yardımları için çeviride yardımcı olan Yrd. Doç. Dr. Selim Büyükkurt’a çok teşekkür
ediyorum. Kitabın çevirisine katkıda bulunan tüm meslektaşlarıma ve kitabın basımında emekleri için
Flap Tur yetkililerine teşekkür ediyorum. Dizgi aşamasında bizlerle birlikte günlerce çalışan, Flap Tur’un
çalışanlarından Burçak Çınar’ın değerli emeğini burada bir kez daha şükranla hatırlatmak isterim.
Bu kitabı başta rahmetli annem H. Beyhan Demir ve eşim Demet Demir olmak üzere tüm annelere ithaf
ediyorum.
Saygılarımla
Prof. Dr. S. Cansun Demir
Nisan 2010, ADANA
XXVIII
Bu kitabı 29.Ekim.1943’te ilk doğumunu yaparken doğum sonu kanama nedeniyle hayatını kaybeden
büyük teyzem Semiha UÇKUNKAYA’ya ve bizleri dünyaya getirme uğruna hayatlarını kaybeden ya da
tehlikeye atan tüm annelere adıyorum.
Yard Doç Dr Selim BÜYÜKKURT
Adana, 2010
XXIX
EKİM, 2006
Gelişmekte olan dünyada anne ölümü ve Afrika’ya özel bir bakış
Bu kitabın yayınlanması anne ölüm hızını % 75 azaltmayı hedefleyen Binyılın Gelişim Amaçları’ndan
beşincisi için oldukça önemli bir kilometre taşıdır. Bu aslında pek çok gelişmekte olan ülke için göz
korkutucu bir hedeftir. Afrika Bölgesi’nde özellikle Batı ve Doğu Afrika’da gebelik ve doğum yapmaya
bağlı olarak çok sayıda kadın ölmektedir. Bu konuda tahmin edilen ortalama 100.000 canlı doğuma 1000
anne ölümüdür. Afrika tüm dünya nüfusunun % 12’sini ve doğumlarının da % 20’sini sağlasa da, anne
ölümlerinin % 50’si burada meydana gelmektedir. Yüksek sağlık imkanlarına sahip ülkelerde yaşam
boyunca gebelik ve doğuma bağlı ölüm riski 1/3000’dir ve düşük bir risk oranı olarak kabul edilir. Ancak 1/100
yüksek bir oran olarak kabul edilir. Sahra’nın güneyindeki Afrika’da her 16 kadından biri gebelik ve
doğumla ilişkili durumlar nedeniyle ölmektedir. Yaşam boyu riskin 1/16 olması korkunç bir orandır.
Bu kadının sosyal, kültürel ve ekonomik durumunun zayıflığının yanı sıra mevcut sağlık sisteminin
yetersizliğinin doğrudan bir sonucudur. Eldeki bilgiler anne ölümünün nedenlerini doğum distosisi (% 8),
hipertansif bozukluklar (% 12), düşük (% 13), sepsis (% 15), sıtma, anemi ve HIV/AIDS gibi dolaylı nedenler
(% 20) ve diğer doğrudan nedenler (dış gebelik, emboli, anesteziye bağlı sorunlar. % 7) olarak sıralamaktadır.
Afrika’daki doğumlara kaliteli sağlık çalışanının katılma oranı % 46 olarak tahmin edilmektedir.
Yukarıda sunulan durumdan ötürü WHO’nun Afrika Bölge Ofisi’nin önceliklerinden biri anne ölümlerinin
azaltılmasıdır. Bu nedenle anne sağlığının geliştirilmesi ve anne ölümlerinin azaltılması konusunda gayretli
bir çalışma içindeyiz.
Bu kitap sağlık çalışanlarının hastane içinde ya da dışında karşılaştıkları doğum sonu kanamayı
yönetmedeki becerilerini artırmak ve onları eğitmek için kanıta dayalı pratik bilgiler içermektedir. Gelişmekte
olan ülkeler yetişmiş sağlık çalışanı ve onlara gerekli donanımı sağlama konusunda atağa kalkmışlardır.
Yeterince becerikli ve güvenli anne bakım hizmeti sunacak olan çalışanların yetiştirilmesinde bu kitabın
kılavuz alınması bizleri daha da fazla teşvik edecektir.
Doğum sonu kanamaya bağlı anne ölüm oranlarında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında
belirgin fark bulunmaktadır. Bu fark gebelik ve doğumla ilişkili komplikasyonların giderilmesinde sağlık
sistemlerinin etkinliği ve zamanlamasının gerekliliğinin altını çizmektedir. Ayrıca zayıf maddi kaynağa
sahip ülkelerde kullanılmak üzere ucuz ve etkili yöntemlere de ihtiyaç vardır. Bu kitap da bu tür seçenekleri
sunmaktadır. Bu kitabı uygulayıcılara, eğiticilere ve öğrencilere zamanında ve uygun tedaviyi yapmaları
konusunda yol göstermesi için öneriyorum.
Son olarak okuyuculara WHO’nun dünyada kadın sağlığını geliştirme yönünde kanıta dayalı girişimlerin
uygulamaya konmasını desteklemek için araştırma toplulukları ve akademik topluluklar gibi diğer
ortaklarıyla el ele çalışmaya devam edeceği konusunda güvence vermek isterim.
Dr Luis Gomes Sambo
WHO Afrika Bölge Ofisi
Bölge Yöneticisi
XXX