Ders slaytı-3

1.Geometrik Nivelman
Ülke nivelman ağlarının oluşturulmasında,
Yüksek doğruluk gerektiren her türlü
mühendislik hizmetlerinde,
Baraj, köprü vb. büyük yapıların
deformasyon ölçmelerinde uygulanmaktadır.
Geometrik nivelmanın temel prensibi, ölçü
konusu üzerinde oluşturulacak bir yatay
düzlemden olan düşey uzunlukların
ölçülmesidir
1.Geometrik Nivelman
Geometrik nivelmanın temel prensibi, ölçü
yüzeyi üzerinde oluşturulan bir yatay
düzlemden olan düşey uzunlukların
ölçülmesidir.
HA ( A noktasının kotu biliniyor ise;
B noktasının kotu :
C noktasının kotu :
D noktasının kotu :
H b = H a + (a − b )
H c = H a + (a − c )
H d = H a + (a − d )
Burada a, b, c,ve d mira okumalarıdır.
Geometrik Nivelman
Mira
Mira
gA
Nivo
iB
B
∆h
A
∆hAB = gA -iB
Örnek:
HA=100.000m
gA=2743
iB=1382
∆h=1361
HB=101.361m
H B=HA+ ∆hAB
Geometrik Nivelman Donanımları
1.Nivolar: geometrik nivelmanda yatay
gözleme doğrultusunu sağlayan ve mira
okumalarını yapmaya yarayan optik aletlerdir.
dürbün
Oküler
Görüntü netleştirme vidası
Objektif
Üç ayak vidaları
Alet sehpası
1.Nivolar
Düzeçler
Düzeçler:
Jeodezik
ölçü
aletlerinin
eksenlerini
çekül
doğrultusunda veya çekül doğrultusuna dik olmasını sağlayan
düzeneklerdir.
Düzeçler
Küresel Düzeç
(Kaba düzeçleme)
Silindirik Düzeç
(Hassas düzeçleme)
Küresel düzeç: İç yüzü küresel olarak
tıraşlanmış dairesel bir cam tüp olup, içi bir
kabarcık
kalacak
şekilde
sıvı
ile
doldurulmuştur. Küresel düzeç sehpa
ayaklarını
yukarı-aşağı
hareketi
ile
ayarlanır.
Düzeçler
Silindirik düzeç’in duyarlığı: Düzeç kabarcığının bir bölüm kadar
yer değiştirmesi için gereken eğim değişikliğine düzeç duyarlığı
denilir.
Jeodezik aletlerde kullanılan
l1
küresel düzeç duyarlığı 3’-5’ dır.
α
Basit silindirik düzeçlerde 20’’30’’, hassas silindirik düzeçlerde
l2
5’’-10’’ dir.
s
n pars =
l1 − l 2
ρ′′
s
yada 1 pars = l 1 − l 2
ρ′′
ns
Örnek: n=20 s=18.80m l1=1.397m l2=1.361m olarak ölçülen aletin
düzeç duyarlığı ne kadardır?
206265 x 0.036
1 pars =
= 20′′
20 x 18.80
Düzeçler
Silindirik düzeç: İki ucu kapalı üst iç yüzeyi boyuna kesitte bir
daire yayı meydana getiren silindir borudur. Düzecin üst yüzünde
2mm aralıklı taksimatlı bölümler bulunur, bu taksimatlı bölümlere
pars adı verilir.
3
2
1
1 ve 2 aynı yönde döndürülür
(Her ikisi de içe veya dışa)
3
2
1
Sadece 3 döndürülür
Dürbünler
Ölçü Dürbünleri
İlk olarak 1611 yılında KEPLER tarafından yapılan dürbün objektif
ve oküler olmak üzere iki yakınsak mercekten meydana
gelmektedir.
Objektif
Oküler
Objektiflerde odak uzaklığı dışındaki bir cismin görüntüsü ters ve
küçüktür. Cisim mercekten uzaklaştıkça görüntü odak noktasına
yaklaşır.
Dürbünler
Dürbünlerde oküler olarak büyüteç görevi yapan yakınsak
mercek kullanılır.
Dürbün boyu= fobjektif + foküler
Yakın mesafelerde cismin görüntüsü okülerin odağına
düşmemektedir. Eski aletlerde bu problem oküleri dışa doğru
çekmek suretiyle çözülüyordu. Modern aletlerde ise objektif ile
oküler arasına kalın kenarlı bir mercek konularak görüntünün
okülerin odağına düşmesi sağlanmıştır.
Objektif
Kalın kenarlı Oküler
mercek
Dürbünler
Gözlem Çizgileri
Ölçü aletlerini istenen hedefe yönlendirmek için dürbünün
içerisine gözlem çizgileri adı verilen bir kıl ağı yerleştirilmiştir. Kıl
ağının okülerden bakıldığında net görülebilmesi için okülerin
odak noktasında bulunması gerekir.
Dürbün Büyütmesi
Bir cisim çıplak göz ile w1 dürbünle w2 açısı altında görünüyorsa
dürbün büyütmesi
y′
w1 = ;
f1
y′
w2 =
f2
Dürbün büyütmesi:
w 2 f1
v=
=
w 1 f2
Jeodezik ölçü aletlerinde dürbün büyütmesi 15-30 arasındadır.
Dürbünler
Görüş Alanı
Dürbün sabit konumda iken dürbünden görülebilen alan görüş
alanı olarak tanımlanabilir.
a
k
s
a
k= ρ
s
Dürbün Aydınlığı
Bir cisimden çıplak gözle bakıldığında göze gelen ışık miktarı H
ve dürbünle bakıldığında göze gelen ışık miktarı H’ ise dürbün
aydınlığı
d: Objektif merceği yarıçapı
2
 d 
H
p: Gözbebeği yarıçapı

= c 
h=
c: Dürbünün ışık geçirgenliği
HO
 p 
Ölçme İnceliklerine göre Nivoların
sınıflandırılması
1) Düşük duyarlıklı nivolar :
2) Genellikle inşaat alanlarına kot verilmesinde, kısa bağlantı
nivelmanında ve enkesit-boy kesit Çıkarma işlerinde kullanılır. İnceliği
±10–20 mm, dürbün büyütmeleri 15–20 ve düzeç duyarlıkları 30”-60”
dir. Yüzey nivelmanında kullanılabilmeleri için yatay açı bölüm
daireleri vardır.
2) Orta İncelikli Nivolar :
Bu tür nivelman aletleri de genel olarak inşaat işleri ve yakın yerler
arasında yeni nivelman noktalarının tesisi işlerinde kullanılır. Dürbün
büyütmeleri 20-25, düzeç duyarlıkları 20”-30”, düzecin yataylama
hatası 1”-3”, inceliği 5-10 mm arasındadır.
3) Yüksek İncelikli Nivolar:
Bu tür nivolar, III. Derece nivelman ölçümlerinde, yüzey nivelmanında,
hacim hesapları için yapılan enine ve boyuna kesitlerin çıkarılmasında
kullanılır. İnceliği ±1–2 mm, dürbün büyütmeleri 25-30 ve düzeç
duyarlıkları 10”-30” arasındadır. Düzeçleri genellikle çakıştırma prizma
sistemlidir. Kompensatörlü nivolarda küresel düzeç duyarlığı 10’
civarındadır. Kompensatörün ortalama yataylama hatası ±0,5”
kadardır. Bu gruptaki nivolar, eğim vidalı, kompensatörlü veya
elektronik (sayısal) olabilir. Uygulamada, genellikle kompensatörlü ve
elektronik nivolar kullanılır. Eğim vidalı nivoların kullanımı ise oldukça
azalmıştır.
4. Çok Yüksek incelikli Nivolar
Bu aletler I.ve II. derece nivelman ağlarının
ölçümünde, köprü, baraj, vb. yapılardaki
deformasyon ölçmelerinde kullanılır. İnceliği ≤0.5
mm, dürbün büyütmeleri 35–50 ve düzeç
duyarlıkları 5”-10” arasındadır. Düzeçleri,
çakıştırma prizma sistemli olup görüntüleri,
genellikle okülere yansıtılır. Bu tip aletlerde
yatay açı bölüm dairesi yoktur. Ölçmelerde çift
bölümlü ve payandalı invar miralar kullanılır.
Gözlem çizgileri kama şeklindedir. Düzlem
paralel camlı mikrometre düzenleri vardır.
Kompensatörlü olanlarda Kompensatörün
hassasiyeti 0.2” dir.
Yapılarına göre Nivo Çeşitleri
Sabit dürbünlü Nivolar (fenklajsız)
Fenklajlı Nivo
Tersinir Nivo Mira
Kompansatörlü (otomatik) Nivo
Elektronik (dijital) Nivolar
Lazer nivolar
1. Sabit Dürbünlü (Basit) Nivolar:
Bu tip nivolarda dürbün dürbün taşıyıcısına sabit olarak
bağlanmıştır. Düzeç kabarcığı tesviye vidaları ile ortalanır.
Sabit dürbünlü basit nivolar
2. Fenklajlı Nivolar:
Bu tip nivolarda üst kısım bir eklem ve ince dişli bir vida ile alt
kısma bağlıdır. Bu vidaya Fenklaj vidası denir. Bu vida ile
dürbünün bir ucu düşey doğrultuda belirli bir miktarda hareket
ettirilebilmekte ve düzeç kabarcığının ince olarak ortalanma
sağlanabilmektedir.
Fenklajlı nivo
3. Tersinir Nivolar
Bu tip nivolarda silindirik düzeç dürbünü tespit edilmiştir.
Dürbün, ekseni etrafında düzeç ile birlikte dönebilmektedir.
Düzeç, bir fenklaj vidası ile ortalanmaktadır.
Tersinir nivo
4. Kompansatörlü(otomatik) Nivolar
Bu tip nivolarda küresel düzeç ayarlandıktan sonra optik
eksen kompansatör denilen bir düzenek ile kendi kendine
presizyonlu(hassas) bir biçimde yatay duruma gelmektedir.
Kompensatörlü (Otomatik) Nivolar
Otomatik nivolar da gözlem eksenini otomatik olarak yatay
duruma getiren tertibatlar bulunmaktadır. Nivo küresel düzeç
yardımıyla düzeçlendikten sonra gözlem eksenin yataylığı
kompensatör yardımı ile gerçekleşmektedir. Küresel düzeç alet
tipine bağlı olarak 8’-15’ arasında bir yataylama sağladıktan
sonra kompensatör sistemi otomatik olarak devreye girer. Nivo
küresel düzeç yardımı ile düzeçlendikten sonra cisimden gelen
ışın yatayla bir α açısı yapıyorsa kompensatörün görevi ışını α
açısı kadar kırarak yatay düzleme getirmektir.
Kompensatörlü (Otomatik) Nivolar
6. Sayısal Nivolar
Mira kodu
Fotodiyod
20
Resim Değerlendirme
%30 açık olmalı
Nivo ile mira arası100 m ise bar kodlu miranın 3.5 m’lik kısmı okunur.
Mikrometreli Nivolar
Yüksel duyarlık gerektiren ölçü işerinde otomatik nivoların
duyarlılığı yetmemektedir. Bunun için üzerinde silindirik
düzecinde bulunduğu mikrometreli nivolar kullanılmaktadır.
Bu nivolarda objektifin önünde bir paralel yüzlü bir cam
plaka bulunmaktadır. Bu plakanın hareketi ile gözlem
noktasından gelen ışınlar 1cm kendisine paralel
kaydırılmaktadır. Bu kaydırma işlemi mikrometre vidası
yardımıyla yapılmaktadır. Bu vidanın dönme miktarı cam bir
skala üzerine iletilmekte ve skala üzerinde milimetre ile
milimetrenin onda biri doğrudan skala üzerinden
ölçülmekte, milimetrenin yüzde biride tahmin edilmektedir.
Lazerli Nivolar
Lazer süzmesinin yayılma mesafesi 300-500m
Doğruluk 5-10mm/100m
Nivonun Kurulması ve ölçüye hazır hale
getirilmesi
1. Nivo okuma yapılacak 2 noktaya yaklaşık eşit uzaklıkta bir noktaya
2.
3.
4.
5.
6.
7.
konur. Sehpa başlığı, yaklaşık olarak yatay olacak bir biçimde sehpa
ayakları açılır.
Tesviye vidaları döndürülerek veya küresel düzeç kabarcığının kaymış
olduğu yöndeki sehpa bacağının boyu kısaltılarak (sehpa küresel başlıklı
ise bağlama vidası gevşetilerek nivo uygun yönde hareket ettirilerek)
küresel düzeç kabarcığı ortalanır.
Dürbünün üstündeki gez ve arpacıktan miraya yöneltilir.
Gözleme çizgileri oküler vidası uygun yönde döndürülerek ölçüyü
yapacak olan kişinin gözüne göre netleştirilir.
Az hareket vidası yardımıyla gözleme çizgileri mirayı ortalayacak biçimde
ince yöneltme yapılır.
Silindirik düzeç kabarcığı tam ortada değilse(ki genellikle böyledir)
dürbün doğrultusuna en yakın tesviye vidası döndürülerek kabarcık tam
ortaya alınır. (Bu madde sabit dürbünlü nivolar için kullanılır.)
Dürbünden bakılarak okuma yapılır. Ters görüntü veren nivo ve mirası
kullanılıyorsa mira bölümlerinin yukarıdan aşağı doğru arttığına dikkat
edilmelidir.
7. Lazerli Nivolar
Kullanım Alanları:
• Yüzey nivelmanı
• İnşaat aplikasyonu
• İnşaatlarda geometrik kalite kontrolü
• İnşaat makinelerinin yönlendirilmesi
Lazer nivosu kurulup düzeçlendikten sonra kendi başına
çalışabilen bir alettir. Lazer nivosu ile yeni nokta yüksekliklerinin
belirlenmesi için bir yüzey oluşturulur. Lazer nivosu ile hem yatay
hem de düşey bir yüzey oluşturulabilir. Noktaların yatay yüzeyden
olan mesafeleri bir mira yardımıyla belirlenebilir. Lazer
süzmesinin mirayı kestiği yer ya gözle ya da otomatik olarak bir
detektör tarafından kaydedilir.
2. Miralar
Noktaların nivelman düzleminden olan düşey
uzaklığı ölçmek için kullanılır. Miralar genellikle 3-4
m uzunluğunda 8-10 cm genişliğinde cm bölümlü
latalardır. Fırınlanmış ağaçtan veya genleşme
katsayısı düşük metallerden yapılırlar.
mira
1932
Gözleme
çizgisi
3. Sehpalar
Sehpa,
• aletin bağlanacağı sehpa başlığı,
• başlığa bağlı üç ayaktan meydana gelir.
Sehpa ayakları hassas ölçülerde kullanılan tek parçalı ayaklar
ve taşımayı kolaylaştıran sürgülü ayaklı olarak iki şekildedir.
Sehpa başlığı
Sürgü ayaklı sehpa
Madeni çarık
9.2.3.Nivoların Kontrolü ve
Düzeltilmesi
Nivolarla ölçmelere başlamadan önce nivoların,
kontrol edilmeleri gerekir. Hatalı bir aletle
yapılan ölçmelerin hiçbir işe yaramayacağı
açıktır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için
nivoların belli aralıklarla kontrol edilmeleri
gerekir. Aynı şekilde ilk defa kullanılacak
aletlerin eski veya yeni olmasına bakılmaksızın
kontrol edilmeleri gerekir. Eksen koşullarına
geçmeden önce nivoların yatay gözlem
çizgisinin yatay olup olmadığının kontrolünü ele
alalım.
Nivoların Yatay Gözlem Çizgisinin Yataylığının
Kontrolü
Alet ayarlanarak düşey eksen tam düşey duruma getirildikten sonra
yatay gözlem çizgisinin bir ucu, arazide net ve keskin görünen bir
noktaya yöneltilir. Sonra dürbün yatay yönde yavaş yavaş
döndürülerek yatay gözlem çizgisi üzerindeki noktanın, çizginin öteki
ucuna kayması sağlanır. Eğer nokta, yatay çizgi üzerinden
ayrılmadan hareket ediyorsa, yatay gözlem çizgisinin yatay olduğu
anlaşılır. Eğer nokta, yatay gözlem çizgisinin diğer ucuna
alındığında çizgiden ayrılmış ise ayrılma miktarı hatanın iki katıdır.
Hata, gözlem çizgileri ayar vidası yardımıyla giderilir. Yatay gözlem
çizgisinin yatay duruma getirilmesi genellikle yandaki ayar vidasının
(3 numaralı) gevşetilerek gözlem çizgilerinin, kayma miktarının yarısı
kadar döndürülmesiyle sağlanır. 1 ve 2 numaralı vidalar, gözlem
çizgilerinin aşağı–yukarı kaydırılması içindir. Mira okumaları, gözlem
çizgilerinin kesiştiği yerden yapılırsa bu hata etkisiz kalır.
Nivolarda Eksen Koşullarının Kontrolü ve
Düzeltilmesi
Nivolarda başlıca 4 eksen bulunur
Bu eksenler şunlardır:
1-Asal Eksen (AA)
2-Optik Eksen (OO)
3-Silindirik Düzeç Ekseni(DD)
4-Küresel Düzeç Ekseni (KK)
Sabit dürbünlü basit ve fenklajlı nivolarda bu eksenler arasında
bulunması gereken bazı şartlar vardır.
1-Silindirik düzeç ekseni asal eksene dik olmalıdır (AA ⊥ DD).
2- Küresel düzeç ekseni asal eksene paralel olmalıdır (AA ⁄⁄ KK).
3-Optik eksen silindirik düzeç eksenine paralel olmalıdır (00 ⁄⁄ DD).
4-Optik eksen asal eksene dik olmalıdır (AA ⊥ OO).
Küresel düzeç ekseni, Asal eksene paralel
olmalıdır ( KK // AA ).
Nivo sağlam zeminli bir yerde sehpa üzerine kurulur ve küresel düzeç
kabarcığı üçayak vidası ile ortalanır. Daha sonra nivo asal eksen
etrafında yaklaşık 200g döndürülerek kabarcığın durumuna bakılır.
Eğer kabarcık ortada ise küresel düzeç ekseninin düşey eksene
paralel olduğu anlaşılır. Kabarcık kaymışsa, kayma miktarı hatanın
iki katıdır. Hatanın yarısı üçayak vidaları yardımıyla, diğer yarısı da
küresel düzecin ayar vidaları yardımıyla giderilir.
I.durum
II.durum
Nivonun Gözlem Ekseni Şartının Kontrolü
Bu koşul, Fenklajlı nivolarda; gözlem ekseni,
düzeç eksenine paralel olmalıdır (OO // DD)
biçiminde ifade edilirken otomatik
(kompensatörlü) nivolarda; gözlem ekseni,
kompensatörün çalışma alanı içinde yatay
olmalıdır biçiminde ifade edilir. Bu koşulun
kontrolü ve sağlanması 3 şekilde yapılabilir:
I.yöntem (ortadan ve yandan gözleme yöntemi):
Kontrol edilecek alet, oldukça düz bir arazide aralarındaki uzaklık 60m ̴
100m olan A ve B noktalarının ortasına kurulur. Alet ayarlandıktan
sonra A ve B noktalarındaki miralara bakılarak a1′ , b1′ okumaları
yapılır. Alet hatasız olsaydı a1 ve b1 değerlerinin okunması gerekirdi.
A ve B noktalarındaki mira okumalarında yapılan hata miktarları
birbirine eşittir. İki nokta arasındaki yükseklik farkı,
Alette hata olup olmadığını anlamak için B noktasının 2-5 m uzağına
alet kurulur. A ve B noktalarındaki miralara bakılarak b2 ′ ve a2′
okumaları yapılır. B noktası alete çok yakın olduğundan B
noktasındaki hatasız kabul edilebilir yani b2 = b2′ alınır. Alet hatasız
olsaydı,
okumasının yapılması gerekirdi. Hatanın giderilmesi için gözlem
çizgileri, A noktasında a2 değeri okununcaya kadar kaydırılır.
Gözlem çizgilerinin kaydırılması, eğim vidalı nivolarda eğim vidası
döndürülerek yapılır. Bu durumda silindirsel düzeç kabarcığı
kayacaktır; kayan düzeç kabarcığı da düzeç ayar vidaları yardımıyla
ortalanır. Kompensatörlü nivolarda gözlem çizgilerinin kaydırılması
gözlem çizgileri kaydırılmak suretiyle sağlanır.
Örnek 1
a1′ = 2365mm
b1′ = 1727 mm
a2′ = 2403mm
b2′ = 1760mm
∆h 2 = a ′2 − b′2 = 2403 − 1760 = 643mm
∆h1 = a1′ − b1′ = 2365 − 1727 = 638mm
∆h1 = ∆h 2 ⇒
∆h1 ≠ ∆h 2 ⇒
Hatasız
Hatalıdır. Düzeltilmesi gerekir.
Örnek1-devam
II.durumda yapılan ölçmelerde yakındaki noktada (B) yapılan mira
okuma değeri hatasız kabul edilir ve uzaktaki noktada (A) yapılan
okunması gereken mira değeri hesaplanır.
∆h1 = ∆h 2
∆h1 = a ′2 − b′2
a 2 = ∆h1 + b′2 = 2398mm
A noktasındaki mirada 2398mm okununcaya kadar silindirik düzeçli
nivolarda fenklaj vidası çevrilir, daha sonra, fenklaj silindirik düzeç
ayar vidaları ile tekrar ortalanır. Kompansatörlü nivolarda ise
gözleme çizgileri ayar vidaları ile istenen okuma gerçekleştirilir.
II.Yöntem (karşılıklı gözleme yöntemi)
Aralarındaki uzaklık eşit ve 15m den küçük dört nokta işaretlenir. A ve
B noktalarına mira tutulur. N1 ve N2 noktalarına da nivo kurulur.
Nivo N1 noktasında iken a’1, b’1, Nivo N2 noktasında iken a’2, b’2
okumaları yapılır.
Yapılan mira okumalarından,
∆h A,B
∆h A,B
∆h A,B
c
c
= a1 − b1 = a1′ + − (b1′ + c) = (a1′ − b1′ ) −
2
2
c
c
′
′
′
′
= a 2 − b 2 = a 2 + c − ( b 2 + ) = (a 2 − b 2 ) +
2
2
= ∆h A,B
c
c
= (a ′2 − b′2 ) +
2
2
c = (a1′ − b1′ ) − (a ′2 − b′2 )
(a1′ − b1′ ) −
Örnek 2
a1′ = 1945mm
b1′ = 0812mm
a ′2 = 2203mm
b′2 = 1080mm
∆h 2 = a ′2 − b′2 = 1945 − 812 = 1133mm
∆h1 = a ′2 − b′2 = 2203 − 1080 = 1123mm
∆h1 = ∆h 2 ⇒
∆h1 ≠ ∆h 2 ⇒
Hatasız
Hatalıdır. Düzeltilmesi gerekir.
Örnek 2:
c = (a1′ − b1′ ) − (a ′2 − b′2 ) = 10mm
a 2 = a ′2 + c = 2213mm
c
b 2 = b′2 + = 1085mm
2
A mirasında 2213mm, B mirasında da 1085 mm okunacak şekilde nivo
düzenlenmelidir.
∆h1 = (g1 − c) − (i1 − c)
∆h1 = g1 − i1
3. Yöntem (Kukkamäki Yöntemi)
∆h 2 = (g 2 − 4c) − (i 2 − 2c)
∆h 2 = g 2 − i 2 − 2c
g
∆h1 = ∆h 2
i
c=
4c
V
2c
c
c
s
1
s
(g 2 − i 2 ) − (g1 − i1 )
2
2
2s
D
N
V
D
D
N
N
V
g
i
4c
∆h1 = (g1 − c) − (i1 − c)
∆h1 = g1 − i1
2c
∆h 2 = (g 2 − 4c) − (i 2 − 2c)
c
c
s
1
s
2
2s
∆h 2 = g 2 − i 2 − 2c
∆h1 = ∆h 2
c=
(g 2 − i 2 ) − (g1 − i1 )
2
Nivolar’ın Kontrolü
Nivolar’ın Laboratuvarda Kontrolü
Nivoların laboratuvarda kontrolü için gözlem ekseni bir düzeç
yardımı ile hassas olarak çekül doğrultusuna getirilmiş
kolimatörler kullanılır. Kontrol edilecek nivo kolimatör ile
dürbünleri birbirini görecek şekilde kolimatörün karşısına
konur ve düzeçlenir. Nivo sonsuza ayarlanır ve gözlem
çizgilerinin kolimatör gözlem çizgileri ile çakıştırılır.
Kolimatördeki skaladan nivo’nun optik eksenindeki açısal
sapmalar belirlenebilir.
Hidrostatik Nivelman
Avantaj:
Ölçü noktalarının direk birbirini görmesi gerekmez.
Dezavantaj:
Ölçü noktaları arasındaki yükseklik farkı büyük olduğunda
bu yöntem kullanılamaz.
Kullanım Alanları:
•İnşaatlarda beton çalışmalarında
•Mühendislik yapılarında yükseklik ölçmelerinde
•Uzun mesafelere yükseklik taşınmasında (Anakara-Adalar arası)
Doğruluk:
Basit hidrostatik nivelman :1mm-1cm
Hassas hidrostatik nivelman :0.5mm-0.01mm
Hidrostatik Nivelman
Prensip: Bileşik kaplar
Hortum (Hava)
30
20
20
lB 10
lA
0
10
0
A
Ölçü Düzeneği:
• Su hortumu
• Hava hortumu
• Taksimatlı cam silindir
30
∆h
Hortum (Su)
B
∆h=lA-lB
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
•Hortum içinde hava kabarcığı olmamalıdır.
•Su hortumunda oluşabilecek yoğunluk değişimine dikkat edilmelidir.
• Hava basıncı değişimini engellemek için düzenek boş bir hortum ile birbirine
bağlanmalıdır.
•Ölçü esnasında taksimatlı silindir içindeki su yüzeyi durgun olmalıdır
• Sistematik hatalardan kaçınmak için silindirler yer değiştirilerek ölçü yinelenir.