docNostradamusun möcüzəli aləmi
download 
Şikayet Transkript
Nostradamusun möcüzəli aləmi
ÃßÇßÍÔßÐ ÏÀØÀÉÅ NOSTRADAMUSUN MÞÚÖÇßËÈ ÀËßÌÈ «ÒßÙÑÈË» ÍßØÐÈÉÉÀÒÛ ÁÀÊÛ–2007 Р е д а к т о р : академик Бякир Нябийев Ряйчи: Айаз Вяфалы филолоэийа елмляри намизяди Ï 26 Ïàøàéåâ Ãÿçÿíôÿð. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè. Áàêû, «Òÿùñèë», 2007, 760 ñÿù. Ïðîôåññîð Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâèí öçÿðèíäÿ éåääè èëäÿí àðòûã èøëÿäèéè âÿ ìöùàêèìÿíèçÿ òÿãäèì åòäèéè êèòàáûíäà øöóðëó ùÿéàòûíûç áîéó úàâàáûíû òàïìàãäà àúèç îëäóüóíóç, öðÿéèíèçäÿ øöáùÿ âÿ òÿðÿääöäëÿðëÿ ýþòöð-ãîé åòäèéèíèç "òàëå", "ãèñìÿò", "ãÿçàâö-ãÿäÿð", "àëûí éàçûñû", "éàçûéà ïîçó éîõäóð" êèìè áÿøÿðèééÿòè äöíéà áèíà îëàíäàí áÿðè äöøöíäöðÿí, ÿçÿëè âÿ ÿáÿäè ïðîáëåìëÿð áàðÿäÿ ìàðàãëû ìÿñÿëÿëÿðëÿ òàíûø îëäóãúà áÿíçÿðñèç øÿõñèééÿò Ìèøåë Íîñòðàäàìóñó ìèííÿòäàðëûãëà éàä åäÿúÿêñèíèç. Ýþðöúöíöí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ éàçäûãëàðûíûí ìþúöçÿëè øÿêèëäÿ éåðèíÿ éåòìÿñè, þçöíäÿí ÷îõ-÷îõ ñîíðà äöíéàéà ýÿëÿí áèð ÷îõ òàðèõè øÿõñèééÿòëÿðèí íÿèíêè àäëàðûíû, òàëåëÿðèíè, ùÿòòà ùàêèìèééÿò ìöääÿòëÿðèíè äÿãèã ýþñòÿðìÿñè, áèçèì ùÿëÿëèê äÿðê åäÿ áèëìÿäèéèìèç ÷îõ ìÿòëÿáëÿðäÿí ñþç à÷ûð. "Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè" åëÿ áèð áèëèê âÿ ùÿçç ìÿíáÿéèäèð êè, îíó îõóäóãúà ãàéüû âÿ èçòèðàáëàðûíûçû áåëÿ óíóäàúàã, éåíè áÿøÿðè ùèññëÿð âÿ äöøöíúÿëÿðëÿ éàøàéàúàãñûíûç. Êèòàáûí áöòöí ùöãóãëàðû ìöÿëëèôÿ ìÿõñóñäóð. Ï 4702060204 053 2007 Ã.Ïàøàéåâ, 2007 Àüûð âÿ ýÿðýèí ÿìÿéèí íÿòèúÿñè îëàí áó ÿñÿðè ÿðñÿéÿ ýÿòèðìÿê ö÷öí ðóùè ðàùàòëûüûìû òÿìèí åäÿí, ôèêèð âÿ ãÿëáèìè ëöçóìñóç ãàéüû âÿ ùÿéÿúàíëàðäàí ãîðóéàí ùÿéàò éîëäàøûì Àðÿñòÿ Ìèêàéûë ãûçûíà èòùàô åäèðÿì. Þìöð êèòàáû Y ÞMÖR KÈTABÛ aradanûn iradÿsi vÿ ilahi vergi sayÿsindÿ þzöndÿn ÷ox÷ox sonralar yer özöndÿ baø verÿcÿk ÿlamÿtdar hadisÿlÿri tarixi ìÿðùÿëÿëÿð özrÿ gþrmöø Miøel Nostradamusun mþcözÿyÿ bÿnzÿr hÿqiqÿtlÿrdÿn, laböd olaraq baø verÿcÿk hadisÿlÿrdÿn bÿhs edÿn katrenlÿrini tÿdqiqat sözgÿcindÿn ke÷irtdikcÿ øöurlu hÿyatûm boyu cavabûnû tapmaüa aciz olduüum, örÿyimdÿ tÿrÿddöd vÿ øöbhÿlÿrlÿ gþtör-qoy etdiyim, “alûn yazûsû”, “tale”, “qismÿt”, “qÿzavö-qÿdÿr”, “yazûya pozu yoxdur” kimi bÿøÿri problemlÿrÿ bu ahûl ÷aüûmda cavab tapdûm. ßslindÿ bu cavabû Yaradanûn kÿramÿti ilÿ hÿlÿ 1999-cu ilin noyabr ayûnûn 26-da taparaq bu kitab özÿrindÿ iøÿ baølamûødûm. Adlû-sanlû kimya÷û dostum, prof. Dÿmir Qÿmbÿrovun 60 illik yubileyi idi. Ziyafÿtÿ mÿn dÿ dÿvÿt olunmuødum. Lakin bir gön ÿvvÿl anadan olduüum “Qûz börcö” ilÿ baülû oxumuødum: “Hÿtta kollektiv dÿvÿtlÿrdÿn dÿ imtina etmÿlisiniz. Nÿticÿsini þzönöz gþrÿcÿksiniz” (áax: “Yeni Mösavat”, 25.XÛ.1999, ¹270, s.16). Necÿ oldusa ziyafÿtÿ gedÿ bilmÿdim. Bÿlkÿ bu da tale ilÿ baülû idi, bilmirÿm. Bir onu bilirÿm ki, sÿhÿrisi gön xÿbÿr yayûldû ki, “×eyran÷þl restoranû”nda hÿmin ziyafÿtin iøtirak÷ûlarû arasûnda balûqdan zÿhÿrlÿnÿrÿk þlÿn vÿ aüûr vÿziyyÿtdÿ xÿstÿxanaya döøÿnlÿr vardûr. Þmrö boyu nöcum elminÿ maraq gþstÿrÿn, inanan, az-÷ox tÿdqiqat aparan bir adam kimi (áax: “Altû il Dÿclÿ-Fÿrat sahillÿrindÿ”, Yazû÷û, Bakû, 1985, s. 130-142) bunu mÿn Yaradanûn sadiq bÿndÿsinÿ mÿrhÿmÿti kimi qiymÿtlÿndirdim. Nostradamusun yazdûqlarû da mÿni qeyd-øÿrtsiz bu qÿnaÿtÿ gÿlmÿyÿ sþvq etdi. Onun ÿsrlÿrlÿ þncÿ yazdûqlarûnûn zÿmanÿmizdÿ mþcözÿli øÿkildÿ yerinÿ yetmÿsi, þzöndÿn ÿsrlÿrlÿ sonra dönyaya gÿlÿcÿk bir ÷ox tarixi øÿx5 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè siyyÿtlÿrin nÿinki adlarûnû, talelÿrini, hÿtta hakimiyyÿt möddÿtlÿrini dÿqiq gþstÿrmÿsi ÷ox mÿtlÿblÿrdÿn sþz a÷ûr. Söbuta ehtiyac olmayan aksiomaya ÷evrilir. Qÿti qÿnaÿtÿ gÿlmÿyÿ imkan verir. Demÿli, insan dönyaya gÿlmÿmiødÿn ÷ox-÷ox ÿvvÿl onun hÿyatû proqramlaødûrûlûrmûø. Daha qabaüa gedÿrÿk deyÿ bilÿrik ki, tÿkcÿ insanlar deyil, bötön Kainat sistemli øÿkildÿ proqramlaødûrûlûr, kompéóterlÿødirilir vÿ ÿgÿr belÿ demÿk mömkönsÿ kodlaødûrûlûrmûø. Bu baxûmdan Qafqaz Mösÿlmanlarû Èdarÿsinin sÿdri, tarix elmlÿri doktoru, professor Øeyxölislam Hacû Allahøökör Paøazadÿnin fikri dÿ diqqÿti ÷ÿkir: “Bþyök Rÿbbimiz hÿr bir insanûn taleyini doüuluøundan möÿyyÿnlÿødirir”1. Maraqlûdûr ki, Nostradamusu oxuyarkÿn insan he÷ nÿ ilÿ möqayisÿ olunmaz hisslÿr ke÷irir, mþcözÿli bir alÿmlÿ özlÿøir. Sanki tarixin bþyök bir dþvröndÿ bÿøÿr þvladûnûn keømÿkeøli hÿyatûnda gÿrdiøin hþkmö ilÿ baø verÿn hadisÿlÿrlÿ yenidÿn tanûø olur, tarixÿ ekskurs edir. Bÿlkÿ elÿ buna gþrÿdir ki, yeddi ilÿ yaxûn özÿrindÿ iølÿdiyim, “Þmör kitabû” hesab etdiyim bu ÿsÿrin möÿyyÿn hissÿlÿri “ßdÿbiyyat qÿzeti”ndÿ ÷ap olunanda (08.XÛÛ.2000, 29.XÛÛ.2000. 02.ÛÛ.2001, 02.ÛÛÛ.2001, 20.ÛV.2001, 21.ÛX.2001) adi oxuculardan baølamûø tanûnmûø ziyalûlara qÿdÿr bir ÷oxlarûnûn bþyök maraüûna sÿbÿb olmuødu. “Dir÷ÿliø. XXÛ ÿsr” jurnalûnûn qÿzetdÿn gþtörÿrÿk ÿsÿrin möÿyyÿn par÷alarûnû ÷ap etmÿsi (¹44, 2001, ¹46, 2001, ¹50, 2002, ¹ 54, 2002) dÿ deyilÿnlÿrÿ dayaq olur. Azÿrbaycanlû oxucularûn bu möstÿsna øÿxsiyyÿtin gþröcölöyö barÿdÿ tÿsÿvvörö, demÿk olar ki, ö÷-dþrd xûrda mÿqalÿ, Èmir Mÿmmÿdlinin 1995-ci ildÿ ÷ap etdirdiyi “Allahûn bÿlasû Nostradamus” kitab÷asû vÿ Valeh Mÿhÿrrÿmlinin nÿzmÿ ÷ÿkÿrÿk yeddi senturiyadan verdiyi nömunÿlÿrdÿn ibarÿt “Nostradamus. Peyüÿmbÿrlik” kitabû (Áàêû, 1995) ÿsasûnda bir qÿdÿr sÿthi formalaømûødûr. ------------1 Bax: Vasim Mÿmmÿdÿliyev zirvÿsi. Bakû, 2002, sÿù.15. 6 Þìöð êèòàáû Biz adû ÷ÿkilÿn mÿqalÿ vÿ kitab÷alarda nþqsan axtarmaq fikrindÿn uzaüûq. ßksinÿ, minnÿtdarlûqla demÿk istÿrdik ki, Nostradamusun gÿlÿcÿyi gþstÿrÿn katrenlÿri elÿ bir abidÿdir ki, onun daha mþhkÿm, daha davamlû, daha mþhtÿøÿm olmasûnda bir kÿrpic qoyanûn da, min kÿrpic qoyanûn da zÿhmÿti tÿqdirlÿ yad edilmÿlidir. Î êè ãàëäû áèçèì ÿñÿðèìèçÿ, îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, ìöõòÿëèô þëêÿëÿðäÿí, ìöõòÿëèô äèëëÿðäÿ ÿëäÿ åòäèéèìèç îíëàðúà ñàíáàëëû ÿñÿð ôèêèð ñöçýÿúèíäÿí êå÷èðèëäèêäÿí ñîíðà Íîñòðàäàìóñóí êöëëèééàòû èëê äÿôÿ îëàðàã áöòþâëöêäÿ Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ îõóúóëàðà òÿãäèì îëóíóð. Îíó äà äåéèì êè, Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö èëÿ áàüëû ýåð÷ÿêëÿøÿí ëàï ñîí ùàäèñÿëÿðè äÿ è÷èíÿ àëàí áó ÿñÿðäÿ èìêàíûìûç îëóá êè, áèçÿ ãÿäÿð àïàðûëìûø áàøëûúà òÿäãèãàò ÿñÿðëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿëÿð àïàðûá äöçýöí íÿòèúÿéÿ ýÿëÿê. Ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíè, áèð ÷îõ òÿäãèãàò÷ûëàð êèìè, òàðèõèëèê âÿ ìàðàãëû îëìàüû áàõûìûíäàí ñå÷ÿðÿê þëêÿëÿð, ìþâçóëàð öçðÿ ãðóïëàøäûðûá òÿãäèì åäÿ áèëÿðäèê. Êèòàá ìàðàãëà äà îõóíàðäû. Ëàêèí áåëÿ îëàí ùàëäà, áèð òÿðÿôäÿí Íîñòðàäàìóñ éàðûì÷ûã þéðÿíèëÿðäè, äèýÿð òÿðÿôäÿí äÿ èñòÿäèéèí êàòðåíè òàïìàã áþéöê ïðîáëåìÿ ÷åâðèëÿðäè. Ìÿùç áóíëàðû íÿçÿðÿ àëàðàã áöòöí ñåíòóðèéà âÿ êàòðåíëÿðè åëÿ àðäûúûëëûãëà âåðìèøèê êè, îõóúó èñòÿäèéè êàòðåíè ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìÿäÿí, âàõò èòèðìÿäÿí òàïà áèëñèí. Îõóúóëàðû ÿñàñ ìÿãñÿääÿí éàéûíäûðìàìàã íàìèíÿ, øÿðùëÿðäÿ êå÷ìèøëÿ áàüëû îëàí, î ãÿäÿð äÿ ìàðàã äîüóðìàéàí êàòðåíëÿðäÿí ýåíèø ñþç à÷ìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. Áóíóíëà áåëÿ, òàðèõäÿ õöñóñè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí ùàäèñÿ âÿ øÿõñèééÿòëÿðëÿ áàüëû êàòðåíëÿðè èñÿ øÿðù åäÿíäÿ “õÿñèñëèê” åòìÿäèê. Íÿçÿðÿ àëäûã êè, òàðèõ èáðÿò ìÿêòÿáèäèð. Ènsanlar ondan ôàéäàëàíà áèëÿðëÿð. Øöbhÿ yoxdur ki, oxucularû bþyök gþröcönön Azÿrbaycanla baülû katrenlÿrinin olub-olmamasû da ÷ox maraqlandûrûr. Qörur hissi ilÿ bÿyan edirÿm ki, gþröcönön Azÿrbaycanla baülû bir ne÷ÿ katreni vardûr. Bu katrenlÿrdÿ Nostradamusun dþvröndÿn tutmuø zÿmanÿmizÿ qÿdÿr baø verÿn hadisÿlÿrdÿn vÿ tarixi øÿxsiyyÿtlÿrdÿn sþz a÷ûlûr. (Kitabûn sonunda “Þlkÿlÿr, ibrÿtamiz hadisÿlÿr vÿ øÿxsiyyÿtlÿr” bþlmÿsindÿ “Azÿrbaycan” hissÿsinÿ bax.) 7 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ßsÿri yazarkÿn ingilis, rus, törk, ÿrÿb, fars dillÿrindÿ olan vÿ ya fransûz dilindÿn bu dillÿrÿ tÿrcömÿ edilmiø bir ÷ox kitablardan bÿhrÿlÿnmiøik. Onu da deyÿk ki, Nostradamusla baülû tÿdqiqatlarûn ÿksÿriyyÿti ingiliscÿdir vÿ bu mÿnbÿlÿrdÿn bol-bol istifadÿ etmiøik. Bir ÷ox ifadÿ vÿ sþzlÿrin dÿqiqlÿødirilmÿsindÿ pof. Oruc Musayevin rÿhbÿrliyi ilÿ yazûlmûø, dönya löüÿt÷iliyi tÿlÿblÿrinÿ tam cavab verÿn, fÿxr etmÿyÿ layiq, sanballû vÿ bþyök hÿcmli “ÈngiliscÿAzÿrbaycanca löüÿt” (Bakû, 2003, 1674 sÿhifÿ) kþmÿyimizÿ gÿldi. Êèòàáûí öçÿðèíäÿ èøëÿéÿðêÿí möÿllifÿ dÿyÿrli mÿslÿhÿtlÿr verÿn, ÿñÿðèí ÿëéàçìàñûíû Bþyök Ziyalû sÿliqÿ-sàhmanû ilÿ redaktÿ edÿn, inam vÿ iman sahibi, àêàäåìèê Bÿkir Nÿbiyevÿ, dostum Ayaz Vÿfalûya âÿ åëÿúÿ äÿ êatrenlÿrin Azÿrbaycan dilinÿ hÿrfi tÿrcömÿsi kimi aüûr iøin þhdÿsindÿn gÿlmiø tÿlÿbÿ yoldaøûm Øamil Zamana minnÿtdarlûüûmû bildirirÿm. Demÿliyÿm ki, gþröcö hÿr yöz katreni bir yerÿ yûüaraq “Senturiya” adû altûnda kodlaødûrdûüû, mÿhz buna gþrÿ dÿ ÷ÿtin anlaøûlan, oxucularû vÿ hÿtta tÿdqiqat÷ûlarû belÿ ÷aøbaø salan, poetik cÿhÿtdÿn zÿif olñà äà, bu katrenlÿr þzö bir alÿmdir. Onlar bizÿ bilmÿk istÿäèyimiz gÿlÿcÿk alÿmdÿn sþhbÿt a÷ûr. Mÿna vÿ dÿyÿrinÿ gþrÿ Nostradamusun katrenlÿri he÷ øeydÿn, he÷ kimdÿn asûlû olmayan, bötþv vÿ tamamilÿ sÿrbÿst bir alÿmdir. Bu alÿmin daxilènÿ vardûqca insan riqqÿtÿ gÿlir. Bu alÿm insanûn istÿyindÿn asûlû olmayaraq ger÷ÿklÿøir. Budur Nostradamusun mþcözÿli alÿminin sirri, sehri vÿ göcö. ßziz oxucu, Àëëàùûí iradÿsi ilÿ bizÿ iki ÿsrin vÿ iki minilliyin qovuøduüu zaman kÿsiyi qismÿt olmuødur. Elÿ bunun þzö bþyök mþcözÿ, alûn yazûsûdûr. Möhakimÿnizÿ tÿqdim olunan bu kitabûn þzö dÿ taledÿn gÿlÿn qismÿtdir. Øöbhÿ etmirik ki, ÿsÿr boyu “alûn yazûsû”, “tale”, “qismÿt”, “qÿzavö-qÿdÿr”, “yazûya pozu yoxdur” kimi bÿøÿriyyÿti dönya bina olandan bÿri döøöndörÿn, reallûüa sþykÿnÿn, ÿzÿli vÿ ÿbÿdi problemlÿr barÿdÿ maraqlû mÿsÿlÿlÿrlÿ tanûø olduqca bÿnzÿrsiz øÿxsiyyÿt Miøel Nostradamusu minnÿtdarlûqla yad edÿcÿksiniz. 8 Èëàùè âåðýè Óëäóçëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, Ìèøåëèí òàëåéè ýöíÿø øöàñûíà áÿíçÿéèð. Åëÿ áèð øöà êè, çöëìÿòëÿðè éàðûá êå÷ÿúÿê, éåð öçÿðèíäÿ éàøàéàíëàðûí ùàìûñûíûí éîëóíà èøûã ñà÷àúàãäûð. À Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ äöíéàéà ýÿëÿíäÿ àíà áàáàñû Æàí äå Ñåí-Ðåìèíèí þç êöðÿêÿíèíÿ éàçäûüû ìÿêòóáäàí ÈËÀÙÈ ÂÅÐÝÈ äû òàðèõäÿ ÿáÿäè ãàëàí, ñþíìÿç óëäóçà ÷åâðèëÿí àñòðîëîãëàð ÷îõ îëìóøëàð. Ëàêèí áó ìþúöçÿëè àëÿìèí ÿí ïàðëàã óëäóçó, áöòöí äþâðëÿðèí ÿí ãóäðÿòëè ýþðöúöñö áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ îëìóøäóð. Íå÷ÿ ÿñðëÿðäèð òÿäãèãàò÷ûëàð îíó “ýþðöúöëÿð ýþðöúöñö” àäûíà ëàéèã ýþðöðëÿð. Ìàðàãëûäûð êè, óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê áèð ÷îõ ñÿàäÿòëè âÿ ôàúèÿëè ùàäèñÿëÿðè ýþðäöéö êèìè, ýÿëÿúÿêäÿ îíó “ïåéüÿìáÿð” àäëàíäûðàúàãëàðûíû äà ýþðìöø âÿ áóíà þç åòèðàç ñÿñèíè óúàëòìûøäû. 1555-úè èëäÿ ÷àï åòäèðäèéè “Ìèøåë Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö” àäëû èëê êèòàáûíäà î âàõò 2 éàøû îëàí îüëó Ñåçàðà öíâàíëàäûüû âÿñèééÿòíàìÿäÿ áó ìÿñÿëÿéÿ òîõóíìóøäóð: “Îüëóì, îëà áèëñèí êè, èíñàíëàð ñÿíÿ äåéÿúÿêëÿð êè, ìÿí ïåéüÿìáÿð îëìóøàì. Ëàêèí áåëÿ éöêñÿê àä ùÿãèãÿòÿ óéüóí äåéèë. Èíäè Ïåéüÿìáÿð àäëàíäûðûëàíëàð ÿââÿëëÿð “ýþðöúö”, “ìöíÿúúèì”, “áèëèúè” êèìè òàíûíûðäûëàð. Îüóë áàëàì, î øÿõñ Ïåéüÿìáÿð àäëàíûð êè, àäè èíñàí ýþçö ýþðìÿéÿí ìÿñÿëÿëÿðè ýþðöð. Ïåéüÿìáÿðÿ, øöáùÿñèç, Éàðàäàíûí èðàäÿñè âÿ âÿùéèí íóðó èëÿ èëàùè âÿ äöíéÿâè ùÿãèãÿòëÿð ìÿëóì îëóð. Ëàêèí áó, Ïåéüÿìáÿðèí éàëíûç þç çÿìàíÿñèíÿ àèä îëäóüóíà ýþðÿ îíóí íèòãè áàüëàíûð”. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ ùÿì çÿìàíÿñèíäÿ, ùÿì äÿ ÷îõ-÷îõ ñîíðàëàð ëàáöä îëàðàã äöíéàäà áàø âåðÿ áèëÿúÿê ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðè ãàáàãúàäàí ýþðìöø âÿ ýþðäöéöíö áÿéàí åäÿðÿê ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ ÿìàíÿò ãîéìóøäóð. Áèç “ëàáöä îëàðàã” èôàäÿñèíè òÿñàäöôè èøëÿòìÿäèê. Íîñòðàäàìóñóí äàùèéàíÿëèêëÿ áÿéàí åòäèêëÿðè âàõòû ÷àòäûãúà ìþúöçÿëè øÿêèëäÿ éåðèíÿ éåòìèø âÿ ýåð÷ÿêëÿøìÿêäÿ äà9 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè âàì åäèð. Î, äèýÿð ýþðöúöëÿðäÿí ôÿðãëè îëàðàã, íÿèíêè áàø âåðÿúÿê ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðè, îíëàðûí âàõòûíû, ùÿòòà þçöíäÿí ÿñðëÿðëÿ ñîíðà äöíéàéà ýÿëÿúÿê áÿçè òàðèõè ñèìàëàðûí àäëàðûíû âÿ îíëàðûí ùàêèìèééÿò ìöääÿòèíè äÿ òàì äÿãèãëèêëÿ ýþñòÿðìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ 450 èë þíúÿ íÿçìÿ ÷ÿêäèéè êàòðåíëÿðäÿ (äþðäëöê — äþðä ñÿòèðäÿí èáàðÿò øåèð ïàð÷àñû) Íàïîëåîíóí äöç 14 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëàúàüûíû (áàõ:7 ê13)1, Ïàñòåðèí åäÿúÿéè áþéöê êÿøôè áÿéàí åäèð. Ýþñòÿðèð êè, ÿñðëÿðëÿ èíñàíëàðäàí ýèçëÿíÿí öçÿ ÷ûõàðûëàúàãäûð. Ùàìû Ïàñòåðÿ éàðûìàëëàù êèìè òÿçèì åäÿúÿêäèð (1 ê25). Ïàñòåðèí áó êÿøôè èëÿ áàüëû ñîíðàëàð Áðèòàíèéà Åíñèêëîïåäèéàñûíäà éàçàúàãëàð: “Éàðûìàëëàù Ïàñòåð èíäè þç ñàùÿñèíäÿ çàìàíûí ÿí áþéöê àëèìè êèìè ãÿáóë îëóíóá”. Ôðàíñàäà Äå Ãîëë àäëû áèðèñè ö÷ äÿôÿ ðÿùáÿð ñå÷èëÿúÿê (9 ê33). Àëìàíèéàäà Ùèñëåð (Ùèòëåð) àäëû áèðèñè 11 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëàúàã. ×îõ ãàíëàð òþêÿúÿê. Àõûðäà îðäóñó äà, þçö äÿ ìÿùâ îëàúàã (5 ê29). Îíóí áàøûíà íÿ ýÿëÿúÿéèíè ùå÷ êèì áèëìÿéÿúÿê (3 ê58). Íîñòðàäàìóñ Ùèòëåð áàðÿñèíäÿ ôèêèðëÿðèíè Ôðàíñà êðàëû ÛÛ Ùåíðèyÿ ýþíäÿðäèéè À÷ûãëàìàäà äàâàì åòäèðèð: “Áó, èðàäÿúÿ ýöúëö àäàìûí äèëè ÿëèíäÿ úèäà îëàí äÿëèäÿí äàùà ãîðõóëó îëàúàã. Çÿìàíÿñèíèí éåòèøäèðìÿñè îëàí áó àíòèõðèñòèí ùàêèìèééÿòè ÷îõ ñöðìÿéÿúÿêäèð” (À÷ûãëàìàíû êèòàáäà âåðäèéèìèçäÿí ìÿõÿç êèìè ýþñòÿðìÿéÿúÿéèê — Ã.Ï.). Ýþðöúö Ôðàíêîäàí äà äàíûøûð: “Èñïàíèéàäà Ðèâåðàäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ Ôðàíêî ýÿëÿúÿêäèð (9 ê16)” vÿ s. Íîñòðàäàìóñ Íåïòóí ïëàíåòèíäÿí ñþç à÷ûð (4 ê33). Ùàëáóêè, áó ïëàíåò îíóí þëöìöíäÿí 280 èë ñîíðà, 1864-úö èëäÿ ôðàíñûç âÿ àëìàí àñòðîëîãëàðû Æàí Æîçåô Ëåâåðéå âÿ Èîùàíí Ãîòôðåä Àëëå òÿðÿôèíäÿí êÿøô åäèëìèøäèð. Ýþðöúö Áþéöê Áðèòàíèéàäàí áÿùñ åäèð. Ùÿð÷ÿíä Áþéöê Áèç ãûñàëäûëìàëàðû öìóìè ãÿáóë îëóíìóø ôîðìàäà àïàðìûøûã. Ìÿñÿëÿí, Íàïîëåîíëà áàüëû ñåíòóðèéà 9, êàòðåí 13 áåëÿ âåðèëèá: 9 ê13. Ïàñòåðëÿ áàüëû ñåíòóðèéà âÿ êàòðåí 1 ê25 êèìè âåðèëèá âÿ ñ. 1 10 Èëàùè âåðýè Áðèòàíèéà îíóí þëöìöíäÿí 152 èë ñîíðà éàðàíìûøäû (3 ê70). Gþröcö Anqlikan sþzöndÿn bÿhs etmiødir (8 k5). Halbuki, ingilislÿr bu sþzö yalnûz 1635-ci èldÿn iølÿtmÿyÿ baølamûødûlar. O, elÿcÿ dÿ þzöndÿn 210 il sonra yaranmûø ABØ dþvëÿòindÿn (1 k50), þlömöndÿn 250 il sonra yaranmûø ABØ Demokratlar Partiyasû (1828-ci il) vÿ onun rÿmzindÿn — uzunqulaq vÿ qatûrdan sþz a÷mûødûr (2 k61). Kitabûn sonunda verdiyimiz “Katrenlÿrdÿ adû ÷ÿkilÿn tarixi øÿxsiyyÿtlÿrin gþstÿricisi” ÷ox mÿtlÿblÿrdÿn xÿbÿr verir. Øöáùÿñèç êè, áó ìþúöçÿ àäàìûí Ñîâåò Èòòèôàãû èëÿ áàüëû äåäèêëÿðè àçÿðáàéúàíëû îõóúóëàð ö÷öí äÿ ìàðàãëû îëàúàãäûð. Íîñòðàäàìóñ 27 èéóí 1557-úè èëäÿ Ôðàíñà êðàëû ÛÛ Ùåíðèyÿ, ÿñëèíäÿ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàäà éàçìûøäû: “Îêòéàáð àéûíäà áþéöê èíãèëàá îëàúàã. ×îõëàðû äåéÿúÿêëÿð êè, áó èíäèéÿ ãÿäÿð áàø âåðìèø èíãèëàáëàðûí ÿí äÿùøÿòëèñèäèð. Ñàíêè ùÿéàò ìÿùâÿðèíäÿí ÷ûõàúàã. Éåð öçöíö çöëìÿò áöðöéÿúÿê. Éàçäà âÿ áóíäàí ñîíðà áþéöê äÿéèøèêëèêëÿð áàø âåðÿúÿêäèð. Êðàëëûãëàð ìÿùâ îëàúàã, áöòöí áóíëàð Éåíè Áàáèëèñòàíûí ìåéäàíà ýÿëìÿñèíÿ, èéðÿíú ÿõëàãñûçëûüà, ÷îõ ïèñ ìÿíÿâè äöøêöíëöéÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàãäûð…. Ñàíêè áó øÿðã ñÿëòÿíÿòèíäÿ èíñàíëàðûí ÿõëàãûíûí ïîçóëìàñû óúáàòûíäàí Óëó Òàíðû Øåéòàíû çöëìÿòäÿí àçàä åòìèø âÿ áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ Ãöäðÿòëè êþïÿê (Ñòàëèí — Ã.Ï.) âÿ Äîõàí-Ãîã-Ìàãîã (ãîðõóëó âÿ äÿùøÿòëè àäàì) äöíéàéà ýÿëÿ áèëìèøëÿð. Êèëñÿëÿðäÿ, ìÿñúèäëÿðäÿ, èáàäÿòýàùëàðäà åëÿ îéóíëàð ÷ûõàðàúàãëàð êè, ýþçäÿí âÿ ÿëäÿí ìÿùðóì îëìóø ãûðìûçûëàð äà, àüëàð äà áóíóí äÿùøÿòëè íÿòèúÿëÿðèíè ýþðÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð… Îíëàð þëêÿíèí ö÷äÿ èêè ùèññÿñèíè ìÿùâ åäÿúÿêëÿð. Ö÷äÿ áèðè ãàëàúàã. Ëàêèí àðòûã ùå÷ êèì òàðëà âÿ åâëÿðèí ùÿãèãè ñàùèáëÿðèíäÿí íå÷ÿ íÿôÿðèí ñàü ãàëàúàüûíû ìöÿééÿí åäÿ áèëìÿéÿúÿêäèð. Îíëàð òþðÿòäèêëÿðè úèíàéÿòëÿðÿ ýþðÿ úÿçàäàí éàõà ãóðòàðà áèëìÿéÿúÿêëÿð. 73 èë 7 àé äàâàì åäÿí ùàêèìèééÿò ÿëëÿðèíäÿí àëûíàúàãäûð”. Áóðàäà áèçèì ö÷öí àíëàøûëìàéàí áèð øåé éîõäóð. “Êðàëëûãëàð äàüûëàúàã” ìÿôùóìó àëòûíäà “þëêÿëÿð ìöñòÿãèëëèéèíè èòèðÿúÿê âÿ ÑÑÐÈ 11 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êè÷èê Ìèøåë âÿ áàáàñû Æàí äå Ñåí-Ðåìè éàðàíàúàã”, “Éåíè Áàáèëèñòàí” — “×îõìèëëÿòëè ìàòåðèàëèñò Ñîâåò äþâëÿòè”, “Øÿðã ñÿëòÿíÿòè” — “Ñîâåòëÿð þëêÿñè” ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. Àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðÿí îäóð êè, ñàíêè Íîñòðàäàìóñ ìöàñèðèìèç îëóá. Áèçèìëÿ áÿðàáÿð áó àüðûëû-àúûëû îëàéëàðû éàøàéûá, ìöøàùèäÿ åäèá. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ Ñîâåò ùàêèìèééÿòèíèí 73 èë 7 àé ÷ÿêÿúÿéèíè äÿ ïåéüÿìáÿðúÿñèíÿ, òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþñòÿðìèøäèð. 26 îêòéàáð 1917-úè èë (êþùíÿ òÿãâèìëÿ) òàðèõäÿí 1991-úè èëèí àâãóñòóíà ãÿäÿð îëàí âàõòû íÿçÿðÿ àëñàã äöç 73 èë 7 àé åäÿð. ßñðëÿðëÿ àäû ÿôñàíÿéÿ ÷åâðèëÿí, äöíéàíûí ÿí ìþúöçÿëè øÿõñèééÿòëÿðèíäÿí áèðè îëàí Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ èíòèáàù äþâðöíäÿ, 1503úö èëäÿ Ôðàíñàäà êàòîëèê äèíèíè ãÿáóë åòìèø éÿùóäè àèëÿñèíäÿ àíàäàí îëìóø, äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1566-úû èëÿ ãÿäÿð ãåéðè-àäè ñåâèíú12 Èëàùè âåðýè ëè âÿ ìÿøÿããÿòëè ùÿéàò éîëó êå÷ìèøäèð. Ìèøåëèí ùÿð èêè áàáàñû Ïéåð Íîñòðàäàì âÿ Æàí äå Ñåí-Ðåìè ùÿêèì, àñòðîëîã âÿ ÿëêèìéàýÿð èäèëÿð. Îíëàð ñàðàé ÿéàíëàðûíû ìöàëèúÿ åäèð, íöúóì åëìi èëÿ ìÿøüóë îëóð, øàùçàäÿ ãûçëàð âÿ õàíûìëàð ö÷öí óëäóç úÿäâÿëè ùàçûðëàéûðäûëàð. Áèð ñþçëÿ, îíóí áàáàëàðû çÿìàíÿñèíèí ñàâàäëû àäàìëàðûíäàí îëìóøëàð. Ìèøåë àíàäàí îëàíäà áàáàñû Æàí äå Ñåí-Ðåìè êöðÿêÿíèíÿ éàçìûøäû: “Óëäóçëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, îíóí òàëåéè ýöíÿø øöàñûíà áÿíçÿéèð. Åëÿ áèð øöà êè, çöëìÿòëÿðè éàðûá êå÷ÿúÿê, éåð Ìîíïåëéå Óíèâåðñèòåòèíèí Òèáá ôàêöëòÿñè öçöíäÿ éàøàéàíëàðûí ùàìûñûíûí éîëóíà èøûã ñàëàúàãäûð”. Ìèøåë èëê òÿùñèëèíè áàáàëàðûíäàí àëìûøäû. Áàëàúà Ìèøåëèí ðèéàçèééàò, äèëëÿð, àñòðîëîýèéà âÿ àñòðîíîìèéà öçðÿ ãàáèëèééÿòè ùàìûíû ìàò ãîéìóøäó. Î, 1519-úó èëäÿ öìóìè òÿùñèëèíè áàøà âóðìàã ö÷öí Àâèíèîí øÿùÿðèíÿ ýåäèð. 1522-úè èëäÿ èñÿ ìÿøùóð Ìîíïålyå Óíèâåðñèòåòèíèí Òèáá ôàêöëòÿñèíèí òÿëÿáÿñè îëóð. Áöòöí âàõòûíû êèòàáëàðëà êå÷èðÿí 13 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñ î âàõò òöüéàí åäÿí òàóíà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ ýèðèøèð âÿ òÿëÿáÿëÿð àðàñûíäà ñå÷èëèð. Äöøìÿíÿ ãàëèá ýÿëìÿê ö÷öí îíó ýÿðÿê ùÿðòÿðÿôëè þéðÿíÿñÿí — äåéèðëÿð. Áó ìÿãñÿäëÿ Ìèøåë òàóí õÿñòÿëèéèíÿ äàèð íå÷ÿ-íå÷ÿ êèòàá âÿ ùåñàáàòëàðû íÿçÿðäÿí êå÷èðèð. 1525-úè èëäÿ òàóíà ãàðøû ÿí éàõøû ùÿêèì êèìè ìÿøùóðëàøûð. Ùÿòòà îíà Ìîíïåëyå Óíèâåðñèòåòèíäÿ åëìè àä âåðèá îðàäà ìöÿëëèì êèìè ñàõëàéûðëàð. Ö÷ èëäÿí ñîíðà Íîñòðàäàìóñ þëêÿíèí úÿíóáóíäà áàø àëûá ýåäÿí òàóíà ãàðøû ìöáàðèçÿ äÿñòÿñèíÿ ãîøóëóð. Áóðàäà ÿí ùþðìÿòëè ùÿêèì êèìè òàíûíûð. 1534-úö èëäÿ ìÿøùóð øàèð, ùÿêèì âÿ àëèì Æöë Ñåçàð Ñêàëèãåð îíó Àæåí øÿùÿðèíÿ èøÿ äÿâÿò åäèð. Ìèøåë áó äÿâÿòè ìÿìíóíèééÿòëÿ ãÿáóë åäèð. Îíà ýþðÿ êè, éóõóñóíäà òåç-òåç þçöíö Àæåíäÿ Íèêîë àäëû ýþçÿë, ñàðûøûí ãûçûí éàíûíäà ýþðöðäö. Àæåí øÿùÿðèíäÿ êå÷èðäèéè ö÷öíúö ýöí Ìèøåë 20 éàøëû ýþçÿë Íèêîëëà òàíûø îëóð âÿ äÿðê åäèð êè, áó òàëåäÿí ýÿëÿí ãèñìÿòäèð (áÿçè ìÿõÿçëÿðäÿ îíóí àäûíûí Àííà âÿ éà Àäðèåòà îëäóüó ýþñòÿðèëèð — Ã.Ï.). Ö÷ àéäàí ñîíðà åâëÿíèðëÿð. Äàëáàäàë èêè îüëàíëàðû îëóð. Õîøáÿõò ýöíëÿðèíè éàøàäûãëàðû áèð âàõòäà òàóí îíó úèëîâëàéàí Íîñòðàäàìóñäàí èíòèãàì àëûð. Íèêîë âÿ ùÿð èêè îüëó òàóíäàí ìÿùâ îëóðëàð. ×îõëàðûíû þëöìöí ïÿíúÿñèíäÿí ãóðòàðàí Íîñòðàäàìóñ áèð äàùà äÿðê åäèð êè, îëàúàüà ÷àðÿ éîõäóð. Áàø ýþòöðöá Àæåíäÿí ýåäèð. 1538-1545-úè èëëÿð àðàñû Ôðàíñàíû âÿ ãîíøó þëêÿëÿðè ýÿçèð. Îíóí þëêÿíè òÿðê åòìÿñèíÿ èêè ñÿáÿá âàðäû. Áèðèíúè ñÿáÿá î èäè êè, áèð ÷îõëàðûíû þëöìäÿí ãóðòàðàí Íîñòðàäàìóñóí àðâàäûíû âÿ îüóëëàðûíû õèëàñ åäÿ áèëìÿìÿñè ýóéà øåéòàíëà äîñòëóã åòìÿñèíèí íÿòèúÿñèäèð. Åëÿ áó êèôàéÿò èäè êè, äèí õàäèìëÿðè îíóí òîíãàëäà éàíäûðûëìàñûíà ùþêì âåðñèíëÿð. Èêèíúè ñÿáÿá èñÿ î èäè êè, áèð äÿôÿ íàøû ùåéêÿëòÿðàøûí ìöãÿääÿñ Ìàðèéàéà äöçÿëòäèéè ùåéêÿëÿ áàõàíäà åùòèéàòñûçëûã åäÿðÿê èñòåùçà èëÿ “áó àäàì øåéòàí äöçÿëäèð” — äåìèøäè. Áóíà ýþðÿ äÿ îíó èíêâèçàñèéà ìÿùêÿìÿñèíÿ ÷àüûðìûøäûëàð. Àæåíè òÿðê åòìÿñèíèí èêèíúè ñÿáÿáè áó èäè. Ëàêèí ñîíðàëàð þëêÿéÿ ãàéûäûð âÿ 1546-úû èëäÿ Åêñ øÿùÿðè âÿ Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíäÿ îíó òàóíà ãàðøû ìöáàðèçÿ ãðóïóíà ðÿùáÿð òÿéèí åäèðëÿð. Áóðàäà Íîñòðàäàìóñ áþéöê óüóð âÿ øþùðÿò 14 Èëàùè âåðýè Ñàëîí øÿùÿðèíäÿ. Íîñòðàäàìóñóí åâ ìóçåéè ãàçàíûð. Åïèäåìèéàíûí ãàðøûñûíû àëäûüûíà âÿ ïðîôèëàêòèêàíûí éîëëàðûíû äÿãèã ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ Åêñèí áÿëÿäèééÿñè îíó øÿùÿðèí ôÿõðè âÿòÿíäàøû àäûíà ëàéèã ýþðöð âÿ îíà þìöðëöê ïåíñèéà êÿñèð. Íîñòðàäàìóñ 1547-úè èëäÿí âÿôàò åòäèéè 1566-úû èëÿ ãÿäÿð Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíèí Ñàëîí øÿùÿðèíäÿ éàøàéûá âÿ áþéöê ùþðìÿò ãàçàíûá. Èíäè Ñàëîí øÿùÿðèíèí ýèðÿúÿéèíäÿ, ÿí ýþðêÿìëè éåðäÿ äèããÿòè ÷ÿêÿí ëþâùÿ öçÿðèíäÿ éàçûëûá: “Äàùè Íîñòðàäàìóñóí øÿùÿðè Ñàëîíó çèéàðÿò åäèí!”, “Peyüÿmbÿrin muzeyinÿ baø ÷ÿkmÿyi unutmayûn”. Íîñòðàäàìóñ ðóùè ðàùàòëûüûíû âÿ õîøáÿõòëèéèíè áó øÿùÿðäÿ òàïûá. Áåëÿ êè, 1547-úè èë íîéàáð àéûíûí 26-äà äóë ãàäûí Àííà Ïîíñàð Æåìåëéå èëÿ åâëÿíèá. Áó íèêàùäàí ö÷ îüëó: Ñåçàð (1553), Øàðë (1556), Àíäðå (1557) âÿ ö÷ ãûçû: Ìàäëåí (1551), Àííà (1558), Äèàíà (1561) îëóá. 15 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñ òÿáàáÿò öçðÿ áèð íå÷ÿ êèòàáûí ìöÿëëèôèäèð. Äåçèíôåêñèéàåäèúè òîç äÿðìàíëàðûíûí, äèøëÿðèí òÿìèçëÿíìÿñè ö÷öí äèø òîçóíóí, ìöõòÿëèô ïîìàäàëàðûí (êîñìåòèê éàü), ìöðÿááÿëÿðèí, ÿòèðëÿðèí, ñàáóíëàðûí, äèñòèëëÿ îëóíìàã ö÷öí ñóëàðûí, àðûãëàìàüûí ðåñåïòëÿðèíè Íîñòðàäàìóñ ùàçûðëàìûø âÿ êèòàá ùàëûíäà áóðàõìûøäûð. Éîëóõìóø éåðëÿðèí äåçèíôåêñèéàñû âÿ áàêòåðèéàëàðûí ìþâúóäëóüó áàðÿäÿ òÿáàáÿòäÿ áÿëêÿ äÿ èëê äÿôÿ ñþç à÷àí äà Íîñòðàäàìóñ îëìóøäóð. Ùÿðòÿðÿôëè ñàâàäà ìàëèê îëàí Íîñòðàäàìóñóí òÿêúÿ òÿáàáÿòÿ àèä éàçäûãëàðû îíóí òàðèõäÿ ãàëìàñû ö÷öí êèôàéÿò åäÿðäè. Ëàêèí îíóí áöòöí çàìàíëàðûí àäàìûíà ÷åâðèëìÿñèíäÿ ýþðöúöëöéöíöí ðîëó þë÷öéÿýÿëìÿçäèð. Äàíûëìàç ôàêòäûð êè, òÿáàáÿòäÿêè óüóðëàðû îíóí ýþðöúöëöê ãàáèëèééÿòè èëÿ äÿ áàüëû îëìóøäóð. Ìÿëóìäóð êè, áèð ÷îõ ýþðöúöëÿð, ìÿñÿëÿí Åäãàð Êåéñ, Âàíãà âÿ áàøãà èíñàíëàðûí ìöàëèúÿñè éîëëàðûíû ýþñòÿðìèø, îíëàð øÿôà òàïìûøëàð. ßñëèíäÿ, áàêòåðèéàëàðûí âàðëûüû áàðÿäÿ ìÿëóìàòû äà Íîñòðàäàìóñ ÿvvÿlcÿ trans vÿziyyÿtindÿ olanda (bax: 1 k25), sonra isÿ éóõóäà þçöíäÿí ö÷ éöç èë ñîíðà äöíéàéà ýÿëÿúÿê Ëóè Ïàñòåðëÿ ñþùáÿòè çàìàíû ÿëäÿ åòìèøäè1. Ùÿãèãÿò íàìèíÿ äåìÿëèéèê êè, áèð ÷îõ êÿøôëÿð éóõóäà åäèëìèøäèð. Áþéöê ôðàíñûç àëèìè, ìèñèðøöíàñëûã åëìèíèí áàíèñè Øàìïîëéîí Æàí Ôðàíñóà (1790-1832) ãÿäèì ìèñèðëèëÿðèí ùåðîãëèôëÿðèíèí îõóíìàñû (äåøèôðÿëÿíìÿñè) öçÿðèíäÿ ýåúÿ-ýöíäöç èøëÿìèø, éîðóëóá ÿëäÿí äöøÿðÿê èêè ýöí àðàìñûç éóõóéà ýåòìèø âÿ ùåðîãëèôëÿðèí êÿøôè éóõóäà èëàùè íóðëà îíà ÷àòäûðûëìûøäû. Áþéöê ðóñ àëèìè Ä.È.Ìåíäåëåéåâ äÿ êèìéÿâè åëåìåíòëÿðèí äþâðè ãàíóíóíó éóõóäà êÿøô åòìèøäè. Ìàðàãëû áóäóð êè, àëèìëÿðèí èõòèðà âÿ êÿøôëÿðè òÿáèÿòäÿ ìþâúóä îëàí ãàíóíëàðäûð. Áÿñ ãàíóíëàðûí éàðàäûúûñû êèì îëìóøäóð? — ñóàëûíû îðòàéà ãîéàíäà èñÿ áþéöê Ôöçóëèíèí ìÿøùóð ìèñralarû êå÷èëìÿç ñÿää êèìè ãàðøûäà äóðóð: Bax: Ã.Êðûëîâ. Òàê ïðåäñêàçàë Íîñòðàäàìóñ. Ñàíêò-Ïåòåðáóðã, 2000, ñòð. 51-52. 1 16 Èëàùè âåðýè ßíäèøåéè çàò ãûëìàã îëìàç. Áèëìÿê, áó éåòÿð êè, áèëìÿê îëìàç. Áó î äåìÿêäèð êè, ùå÷ íÿéèí êþêöíÿ èíñàí àüëû, èíñàí èäðàêû ýåäèá ÷ûõà áèëìÿç. Áó, Éàðàäàíëà áàüëû ìÿñÿëÿäèð. Íîñòðàäàìóñ ýþðöúöëöéöíö 47 éàøûíäà îëàíäà à÷ûãëàéûá. “Ìèñèð ìöÿììàëàðû” àäëû êèòàáëà áàüëû ýþðöúöëöéöíöí áÿçè ìÿãàìëàðûíäàí ñþç à÷àí àñòðîëîã, ñîíðàëàð ýÿëÿúÿêëÿ áàüëû ýþðöúöëöéöíö ïîåçèéà äèëè èëÿ ìöÿììàëû øÿêèëäÿ èçùàð åòìÿéÿ áàøëàéûá. Êàòðåíëÿðè éàçàðêÿí ÿñàñÿí äþðä äèëäÿí: êëàññèê ôðàíñûç, ëàòûí (î, ëàòûí äèëèíèí áàøãà äèëëÿðëÿ ãàðûøàúàüûíû âÿ þëö äèëëÿð ñûðàñûíà êå÷ÿúÿéèíè äÿ ÿââÿëúÿäÿí ýþðìöøäö — Ã.Ï.), éóíàí, èòàëéàí âÿ àç äà îëñà ãÿäèì éÿùóäè âÿ ÿðÿá äèëëÿðèíäÿí èñòèôàäÿ åòìèøäèð. Êàòðåíëÿðè éàçàðêÿí îíëàðû õðîíîëîæè àðäûúûëëûãëà äöçìÿìèøäèð. Gþröcönön oülu Seçaða önvanladûüû mÿktubundan gþröndöyö kimi, O, hÿr yöz katreni bir yerÿ yûüaraq “Senturiya” adû altûnda kodlaødûrmûødûr. Nostradamus katrenlÿrin sayûnûn 1000-ÿ qÿdÿr olacaüûnû gþstÿrmiødir. Maraqlûdûr ki, möxtÿlif mÿxÿzlÿrdÿ katrenlÿrin sayûnûn 942, 965, 970 olduüu iddia olunur. O da diqqÿti ÷ÿkir ki, VÛÛ Senturiyada cÿmi 48, XÛ Senturiyada 2, XÛÛ Senturiyada isÿ 11 katren vardûr. Onu da deyÿk ki, 1550-ci ildÿn baølayaraq gþröcö aylûq vÿ illik almanaxlar äà buraxmûødûr. Almanaxlarda yer alan katrenlÿrin sayûnûn 141 olduüu gþstÿrilir. Tÿÿsñöflÿ qeyd etmÿliyik ki, gþröcönön ÿsas katrenlÿri bÿzÿn onun aylûq vÿ illik almanaxlarûnda gedÿn katrenlÿrÿ qarûødûrûlmûødûr. Mÿhz buna gþrÿdir ki, katrenlÿrin sayû gah 942, gah 965, gah da 970 gþstÿrilir. Nostradamusøönaslar bu baüûølanûlmaz sÿhvi gþröcönön øagirdi Jan Savinyenin gönahû hesab edirlÿr. Mÿsÿlÿn, onun Ermÿnistan — Azÿrbaycan mönaqiøÿsinÿ — Qarabaü möharibÿsinÿ hÿsr edilÿn katreni 1560-cû ilin sentyabr ayû ö÷ön almanaxûna daxil edilÿrÿk 54 saylû katren adû altûnda verilmiødir. O dþvrÿ he÷ dÿxli olmayan katren belÿdir: 17 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Sa÷larû qûsa qûrxûlmûølarû (yumrubaølarû) silahdan mÿhrum edÿcÿklÿr. Bu, mönaqiøÿnin möddÿtini xeyli uzadacaq. È÷ki Atasû (È÷ki döøêönö) ildûrûm sörÿtli albanlarà ãàðøû êÿëÿê èøëÿäÿúÿê. Þzönönkölÿrdÿn ayrû döøÿnlÿr mÿhv olacaq. ßcnÿbi tÿdqiqat÷ûlar “Albaniya” deyÿndÿ möasir Azÿrbaycan vÿ àzÿrbaycanlûlarûn nÿzÿrdÿ tutulduüunu etiraf edirlÿr. Nostradamusøönas Bardo Kidoqo yazûr: “Albaniya deyÿndÿ nÿdÿnsÿ insanlar Balkanlarû gþz þnönÿ gÿtirirlÿr. Bu tÿsÿvvör döz deyildir. ßslindÿ, qÿdim tarix dÿ vÿ Nostradamus da buna iøarÿ edir êè, (mötlÿq bax: 5 k91), Albaniya Qafqaz vÿ Èran arasûnda indi Azÿrbaycan kimi tanûnan ÿrazidir”.1 Tÿdqiqat÷û Con Houq vÿ baøqalarû da eyni fikirdÿdirlÿr. Con Houq yazûr: “Qÿdim Albaniya Zaqafqaziya regionudur. Katren XX ÿsrin 90-cû illÿrindÿ baø verÿn Ermÿnistan — Azÿrbaycan mönaqiøÿsindÿn bÿhs edir. 1993-cö ilin aprel-iyun aylarûnda ermÿni ordu hissÿlÿri þzönön hÿlledici qÿlÿbÿsini ÿldÿ edÿrÿk Daülûq Qarabaüû Azÿrbaycandan ayûrdû. 90-cû illÿrin ortalarûnda Azÿrbaycan — Ermÿnistan mönaqiøÿsi sÿngidi.2 Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäÿê êè, Ïîìïåéèí Ãàôãàçà éöðöøöíöí èøòèðàê÷ûñû Ôåîôàí Ìèòèëèíñêèäÿí öçö áó éàíà Ïòîëåìåé, Ñòðàáîí, Ïëóòàðõ áàøäà îëìàãëà áöòöí ñÿééàùëàð âÿ òÿäãèãàò÷ûëàð Ãàôãàç Àëáàíèéàñû äåéÿíäÿ èíäèêè Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíè íÿçÿðäÿ òóòìóø âÿ àëáàíëàðûí àçÿðáàéúàíëûëàðûí ÿúäàäëàðû îëäóãëàðûíû ýþñòÿðìèøëÿð. Qarabaü mönaqiøÿsi hamûya tanûødûr. Mÿlumdur ki, mönaqiøÿ ÿrÿfÿsindÿ ruslar azÿrbaycanlûlarûn ÿlindÿn ov tufÿngini dÿ alûrdûlar. Lazûmi hÿrbi sursat vÿ möasir silahlarûn olmamasû ucbatûndan, katrendÿ gþstÿrildiyi kimi, mönaqiøÿyÿ son qoyulmadû. Lakin sonralar baøqa þlkÿlÿrdÿn silah ÿldÿ edÿn Azÿrbaycan ordusu ildûrûm 1 2 Bardo Kidoqo. Nostradamus. London, 1994, sÿh. 32. Con Houq. Nostradamusun kölliyéatû. Britaniya, 2001, sÿh. 399. 18 Èëàùè âåðýè sörÿti ilÿ Fözuli — Cÿbrayûl istiqamÿtindÿ höcuma ke÷ib ÷ox yerlÿri azad edÿndÿ, ermÿnilÿr vahimÿ i÷indÿ qa÷maüa baøladûlar. Rusiyanûn prezidenti Boris Yeltsin (È÷ki döøêönö) Azÿrbaycan rÿhbÿrliyinÿ möraciÿt etdi vÿ mÿsÿlÿni qan tþkmÿdÿn hÿll etmÿyÿ sþz verdi. Ñþçàðàñû Ðóñèéàíûí Åðìÿíèñòàíëà ùÿðáè ñàçèøèíèí îëäóüóíó äà éàäà ñàëäû. Atÿøkÿs ÿldÿ edilsÿ dÿ, mönaqiøÿ hÿll olunmadû. Katrenin 4-cö sÿtrindÿ sþhbÿt Qarabaüda tutularaq Ermÿnistana aparûlan azÿrbaycanlûlardan gedir. Katrenin 2-ci sÿtrindÿn gþröndöyö kimi, mönaqiøÿ bizim xeyrimizÿ hÿll olunacaq. Íîñòðàäàìóñ èø îòàüûíäà Íîñòðàäàìóñóí èø öñóëó áåëÿ îëìóøäóð. Àõøàìëàð êþìÿê÷èñè Æàí äå Øàâèíye èëÿ åâèí äàìûíäàêû õÿëâÿòè îòàüà ÷ÿêèëÿðäèëÿð. Ìèøåë ñó èëÿ äîëó òóíú ëÿéÿíè îòàüûí îðòàñûíäà ñÿìà ýþðöíÿí éåðäÿ ãîéàð, öñòöíÿ è÷èíäÿ ÿòèðëè ìàääÿëÿð îëàí áîøãàá éåðëÿøäèðÿðäè. Áó 19 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìàääÿëÿðÿ ãóðóäóëìóø ÷ÿòÿíÿ âÿ äÿôíÿ éàðïàãëàðû ãàðûøäûðàðäû. Ñîíðà îíó àëûøäûðàð âÿ îòóðàíäà ÷îõ ÷þêÿí, éóìøàã ãîëòóãëó êöðñöñöíÿ ÿéëÿøÿðäè. ×óáóãëà ñóéóí öçöíö äàëüàëàíäûðàðäû. Òåçëèêëÿ âÿúäÿ ýÿëÿðÿê òàíûíìàç ùàëà äöøÿð, ðåàë àëÿìäÿí óçàãëàøàð, ôþâãÿëáÿøÿðè õöñóñèééÿòëÿð êÿñá åäÿð, þçöíöí äåäèéè êèìè “èíäèêè çàìàíäàí êå÷ìèøÿ âÿ ýÿëÿúÿéÿ áàø âóðàð”1, ÿñðëÿðëÿ ñîíðàëàð áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøàðäû. Æàí èñÿ îíóí äåäèêëÿðèíè ñòåíîãðàì øÿêëèíäÿ éàçàðäû. Ñÿùÿðèñè ýöí Íîñòðàäàìóñ ùÿìèí ùàäèñÿëÿðèí âàõòûíû ùåñàáëàéàð âÿ îíëàðû íÿçìÿ ÷ÿêÿðäè. Îíóí íÿñèëëÿðÿ ÿìàíÿò ãîéóá ýåòäèéè, ùÿð áèðè áþéöê ìÿòëÿáëÿðäÿí ñþç à÷àí, òàðèõèí ìöÿééÿí çàìàí êÿñèéèíè ÿùàòÿ åäÿí, áèðýÿ ýþòöðöëäöêäÿ òàðèõè ñàëíàìÿ òÿñèðè áàüûøëàéàí ÿâÿçñèç êàòðåíëÿðè áåëÿúÿ éàðàíìûøäûð. Áóðàäà ìàðàã âÿ òÿðÿääöä äîüóðàí áèð ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷ìàã éåðèíÿ äöøÿðäè. Èíñàí èíäèêè çàìàíäàí êå÷ìèøÿ âÿ ýÿëÿúÿéÿ áàø âóðà áèëÿðìè? Èíñàí éàòàðêÿí áóíóí áàø âåðäèéè “Ãóðàíè-Êÿðèì”èí ßç-Çóìÿð (“Çöìðÿëÿð”) ñóðÿñèíäÿ áÿéàí åäèëìèøäèð. Ñÿêêèçèíúè àéÿäÿ ýþñòÿðèëèð êè, éóõó çàìàíû ðóùóí áÿäÿíëÿ ÿëàãÿñè êÿñèëèð. Äåìÿëè, èíñàíûí ðóùó êå÷ìèøÿ âÿ ýÿëÿúÿéÿ ñÿéàùÿò åäèð. Ýÿëÿúÿêëÿ áàüëû éóõóäà ýþðöíÿíëÿðèí ÷èí îëìàñû áóíóíëà áàüëûäûð. Àëèìëÿð äÿ øöóðóí êå÷ìèøÿ âÿ ýÿëÿúÿéÿ ñÿéàùÿòèíè èñòèñíà åòìèð, ÿêñèíÿ, òÿñäèãëÿéèðëÿð. Òÿáàáÿò öçðÿ Íîáåë ìöêàôàòû ëàóðåàòû (1912) Àëåêñèñ Êàððåë éàçûðäû êè, áÿçè àäàìëàð çàìàí ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ñÿéàùÿò åòìÿê ãàáèëèééÿòèíÿ ìàëèê îëóðëàð. Îíëàðûí øöóðó êå÷ìèø âÿ ýÿëÿúÿê ùàäèñÿëÿðè ýþðìÿê ö÷öí áÿäÿíëÿðèíäÿí àéðûëûð. Îíëàð èíúÿëèêëÿðèíÿ âàðìàäàí öìóìè ìÿíçÿðÿíè ýþðöðëÿð. Àëåêñèñ Êàððåëÿ ýþðÿ Íîñòðàäàìóñ “çàìàíäà ùÿðÿêÿò åòìÿê” ãàáèëèééÿòèíÿ ìàëèê îëóá2. Äîüðóäàí äà, Íîñòðàäàìóñóí çàìàíäà ùÿðÿêÿò åäÿðÿê ýÿëÿúÿêäÿ ëàáöä îëàðàã áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðèí âàõòûíû, éåðèíè, áþéöê Ìàêñèì Ãåíèí. Íîñòðàäàìóñ. Àâðîïà òàðèõèíèí Ïåéüÿìáÿðè (ðóñúà). Õàðêîâ, 1991, ñÿù. 151. 2 Ìàêñèì Ãåíèí. Ýþñòÿðèëÿí ÿñÿðè, ñÿù. 99-100. 1 20 Èëàùè âåðýè êÿøôëÿðè, ùÿòòà òàðèõè øÿõñèééÿòëÿðèí àäëàðûíû äÿãèã ýþñòÿðìÿñè àäàìû ùåéðÿòÿ ñàëûð. Ìèøåëèí ýþðöúöëöê ãàáèëèééÿòè ëàï óøàãëûãäàí þçöíö ýþñòÿðìèø, éàøàäîëäóãúà äàùà äà ýöúëÿíìèøäè. Î, ãåéðè-àäè óøàã èìèø. Ñààòëàðëà òÿíùà îòóðóá ýþçöíö áèð íþãòÿéÿ çèëëÿéÿðìèø. Áèð äÿ ýþðÿðëÿðìèø êè, ýþçöíäÿí éàø òþêöëöð. Àíàñû ñîðóøàíäà êè, íèéÿ àüëàéûðñàí? Ñÿáÿáèíè àéäûíëàøäûðà áèëìÿçìèø. Áèð ýöí ñòîëóí àëòûíà ýèðèá çàðçàð àüëàéûðìûø. Àíàñûíûí ñóàëûíà úàâàá îëàðàã, “Ìÿíèì Áóòîíà éàçûüûì ýÿëèð” — äåìèøäè. Àíàñû ïÿíúÿðÿäÿí ùÿéÿòäÿ ýÿçÿí èòè ýþñòÿðÿðÿê Ìèøåëè ñàêèòëÿøäèðìÿéÿ ÷àëûøìûøäû. Ëàêèí ýåúÿ Áóòîí áÿðê çèíýèëäÿéÿðÿê þëìöøäö. Áèð äÿôÿ äÿ àíàñû Ìèøåëè áàáàñûýèëäÿí ýÿòèðÿíäÿ åâäÿí àðàëàíìàìûø î, ýåðè ãà÷àðàã áàáàñûíû ãóúàãëàìûø âÿ ýþç éàøû òþêìöøäö. Ùÿìèí ýåúÿ áàáàñû Æàí Ñåí-Ðåìè éûõûëìûø âÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Áèð äÿôÿ òÿëÿáÿ éîëäàøëàðûíäàí áèðèíÿ äåìèøäè êè, äèããÿòëè îëñóí, îíó øàëëàãëàéàúàãëàð. Èêè ýöí ñîíðà ùÿìèí òÿëÿáÿíè îüóðëóüà ýþðÿ èúòèìàè éåðäÿ øàëëàãëàéàðàã Óíèâåðñèòåòäÿí ãîâìóøäóëàð. Áèð ýöí èñÿ éîëäà ýÿíú êåøèøëÿ ðàñòëàøûð. Ýþçëÿíèëìÿäÿí äèç ÷þêÿðÿê îíóí ïàëòàðûíûí ÿòÿéèíè þïöð. Ñÿí íÿ åäèðñÿí? — äåéÿ ñîðóøàíäà Íîñòðàäàìóñ èêèíúè äÿôÿ ùàìûíû òÿÿúúöáëÿíäèðèð: “Ýÿëÿúÿê Ïàïàíûí ïàëòàðûíû þïöðÿì” — äåéèð. Ùÿìèí ýÿíú — Ôåëè÷å Ïåðåòòè ùÿãèãÿòÿí äÿ Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí îí äîããóç èë ñîíðà Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëèð. Íîñòðàäàìóñ þëöì ýöíöíö äÿ äÿãèã áèëèá. 1566-úû èë èéóí àéûíûí àõûðëàðûíäà òÿãâèìäÿ éàçìûøäû: “Áóðàäà þëöì éàõûíëàøûð”. Íîñòðàäàìóñóí êþìÿê÷èñè âÿ òÿðúöìåéè-ùàëûíû éàçàí Æàí Øàâèíè áèð àõøàì “Ñàáàùà ãÿäÿð!” — äåéèá îíóíëà ñàëàìàòëàøàíäà: — “Ñàáàù ñöáù÷àüû ìÿí äöíéàìû äÿéèøÿúÿéÿì. Ìÿíè áèð äàùà ñàü ýþðìÿéÿúÿêñèíèç” — ñþçëÿðèíè åøèäèð âÿ äîüðóäàí äà ñÿùÿðèñè ýöí îíóí þëäöéöíö ãåéä åäèð. Íîñòðàäàìóñóí ïåéüÿìáÿðúÿñèíÿ ýÿëÿúÿéè ýþðìÿñè 1556-úû èëäÿ ÷ûõàí êè÷èê ùÿúìëè àëìàíàõûíà éàçäûüû þí ñþçäÿí äÿ ìÿëóì 21 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè îëóð: “Ìÿí èíäè ñàüàì. Äöíéàìû äÿéèøÿíäÿí ñîíðà äà ìÿíè ÿáÿäè þëöìñöçëöê ýþçëÿéèð. Ìÿíèì àäûì ôèçèêè þëöìäÿí ÷îõ÷îõ ñîíðàëàð äà äöíéàäà éàøàéàúàãäûð”. Îüëó Ñåçàðà éàçäûüû ìÿêòóáäà èñÿ ÷ÿêèíìÿäÿí ãåéä åäèðäè: “Ìÿí áèëèðÿì êè, éàçäûãëàðûìû ëàáöä îëàðàã øàí âÿ øþùðÿò ýþçëÿéèð”. Íîñòðàäàìóñóí ÿáÿäè óéóäóüó Ñåíò-Ëàóðåíò êèëñÿñè Þëöìöíÿ àç ãàëìûø êèëñÿäÿ äÿôí îëóíìàã ö÷öí éåð àëûð, þçö áàðÿñèíäÿ áèð íå÷ÿ êàòðåí éàçûð âÿ ýþñòÿðèð êè, þëöì îíó ÷àðïàéû èëÿ êöðñö àðàñûíäà ùàãëàéàúàãäûð. Äîüðóäàí äà, 17 èéóë 1566-cû ildÿ îíó ÷àðïàéû èëÿ êöðñö àðàñûíäà äöíéàñûíû äÿéèøìèø òàïûðëàð. Ùÿëÿ áó ùàðàñûäûð. Ýþðöíöð þëöìöíäÿí ÿââÿë Íîñòðàäàìóñ áÿçè ìÿñÿëÿëÿðè ùÿéàò éîëäàøû èëÿ ìÿñëÿùÿòëÿøèáìèø. Îíóí áàø äàøûíäà ëàòûíúà éàçûëìûøäûð: “Áóðàäà èëàùè âåðýè ñàéÿñèíäÿ óëäóçëàðûí òÿñèðè àëòûíäà ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè èíñàíëàðà à÷ûãëàéàí Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ óéóéóð. Î, áÿðÿêÿòëè 1566-úû èëèí èéóë àéûíûí 1722 Èëàùè âåðýè äÿ 63 èë, ö÷ àé 17 ýöí þìöð ñöðäöêäÿí ñîíðà Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíèí Ñàëîí øÿùÿðèíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäèð. Åé ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿð, íÿ áó íÿøÿ òîõóíóí, íÿ äÿ îíà ùÿñÿä àïàðûí”. Ëàêèí 1791-úè èëäÿ èíãèëàá âàõòû ö÷ ÿñýÿð áàøäàøû éàçûñûíà ÿùÿìèééÿò âåðìÿéÿðÿê ãÿáðè à÷ûáëàð. Òîïëàøàíëàð ñêåëåòèí áîéíóíà àñûëìûø ëþâùÿíè âÿ ëþâùÿäÿ 1791 ðÿãÿìèíè ýþðäöêäÿ ìàò ãàëûáëàð. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñ ãÿáðèíèí òÿùãèð åäèëÿúÿéè èëè äÿ äÿãèã ýþðìöøäö. Õàëã àðàñûíäà øàéèÿ ýÿçèðìèø êè, êèì Íîñòðàäàìóñóí êÿëëÿñèíäÿí øÿðàá è÷ñÿ ýþðöúö îëàúàãäûð. Îäóð êè, ÿñýÿðëÿðäÿí áèðè îíóí êÿëëÿñèíÿ øÿðàá òþêÿðÿê è÷èá. Ëàêèí òåçëèêëÿ ÿúÿë ýöëëÿñèíÿ òóø îëóá. Áÿëÿäèééÿ áàø÷ûñû èñÿ Íîñòðàäàìóñóí ãÿáðèíèí òîõóíóëìàçëûüûíû òÿìèí åäèá. Íîñòðàäàìóñóí èëê êèòàáû 1555-úè èëèí ìàé àéûíäà èøûã öçö ýþðöá. “Ìèøåë Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö” àäëàíàí áó êèòàá úÿìèñè 86 ñÿùèôÿäÿí èáàðÿò îëñà äà, êèòàáäà 353 êàòðåí âÿ Íîñòðàäàìóñóí îüëó Ñåçàðà éàçäûüû ìÿêòóá âåðèëìèøäèð. Bu kitabûn iki orijinal nösxÿsi mþvcuddur. Onlardan biri Vyànada ßsaslû kitabxanada, èêèíúèsi isÿ Fransada — Albi øÿhÿr kitabxanasûndadûr. Íîñòðàäàìóñóí áó êèòàáû èëê âàõòëàð, êðàë ñàðàéû äà äàõèë îëìàãëà, ùå÷ êèì òÿðÿôèíäÿí úèääè ãÿáóë îëóíìàìûøäû. Þìðöíö àñòðîëîýèéà åëìèíÿ ùÿñð åäÿí ýþðêÿìëè Àìåðèêà àëèìè Ä.Ôèøåð “Ýþðöúöëöê” àäëû ñàíáàëëû ìîíîãðàôèéàñûíäà äîüðó îëàðàã ãåéä åäèð êè, Íîñòðàäàìóñóí ýÿëÿúÿê ùàããûíäà éàçäûãëàðûíû éàëíûç ùàäèñÿ áàø âåðäèêäÿí ñîíðà àíëàìàã îëóð. Ùÿéàòäà éåðèíè àëàíà ãÿäÿð èñÿ àíëàøûëìàç, ìÿíàñûç ìèñðàëàð òÿñèðè áàüûøëàéûð. ßñëèíäÿ áóíà ýþðÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñóí áèðèíúè êèòàáû ëàãåéäëèêëÿ ãàðøûëàíûá. Îíóí “Ýþðöúöëöê” àäëàíàí èêèíúè êèòàáû 1557-úè èëäÿ ÷àï îëóíóá. Áó êèòàáäà 286 éåíè êàòðåí éåð àëìûøäû. Êèòàá áþéöê ìàðàüà ñÿáÿá îëìóøäó. Áó êèòàáûí ñóðÿòèíèí áèð íöñõÿñè Áóäàïåøòäÿ — Ìèëëè êèòàáõàíàäà, áèð íöñõÿñè èñÿ Ìîñêâàäà Ëåíèí àäûíà êèòàáõàíàäà éåð àëûð. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàðûí öìóìè ðÿéèíÿ ýþðÿ ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíè ÿùàòÿ åäÿí êàìèë íöñõÿ 1568-úè èëäÿ ÷àï îëóíìóø êèòàáäûð. 23 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè “Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö” êèòàáûíûí 1557-úè èë ÷àïû Ýþðöúöíöí 1568-úè èëäÿ ÷àï îëóíàí êèòàáûíûí öç ãàáûüû 1568-úè èë íÿøðèíèí ÿñëèíèí áèð íöñõÿñè Ôðàíñàäà, áèð íöñõÿñè èñÿ Äðåçäåíäÿ — Èúòèìàè êèòàáõàíàäà ñàõëàíûëûð. Áóíäàí ÿëàâÿ, àðòûã ãåéä åòäèéèìèç êèìè, ýþðöúö 1550-úè èëäÿí áàøëàéàðàã þìðöíöí ñîíóíà ãÿäÿð àéëûã âÿ èëëèê òÿãâèì — àëìàíàõëàð áóðàõìûøäûð. Àëìàíàõëàðäà éåð àëàí êàòðåíëÿðäÿí 141-è çÿìàíÿìèçÿ ãÿäÿð ýÿëèá ÷àòìûøäûð. “Ýþðöúöëöê” àäëàíàí àëìàíàõëàðäà Íîñòðàäàìóñ þç çàìàíûíäà, ÿñàñÿí Ôðàíñàäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûðäû. Ùàäèñÿëÿð ýåð÷ÿêëÿøäèêúÿ Íîñòðàäàìóñà èíàì ýåò-ýåäÿ àðòûð âÿ îíà ýþðöíìÿìèø øþùðÿò ýÿòèðèðäè. Íîñòðàäàìóñóí øþùðÿòè òåç áèð çàìàíäà þëêÿéÿ éàéûëìûøäû. Ùàìû îíà ìþúöçÿ êèìè áàõûðäû. Ýÿëÿúÿéè, ùÿëÿ óçàã ýÿëÿúÿéè äåìèðèê, áåëÿ äÿãèãëèêëÿ ýþðìÿê ùÿð àñòðîëîãà ãèñìÿò îëàí øåé äåéèëäè. Áÿëêÿ äÿ áó îíóí 24 Èëàùè âåðýè óëó áàáàëàðûíûí ôèðîíëàð äþâðöíäÿ Ìèñèðäÿí ÷ûõàðäûãëàðû ñåùð âÿ ýèçëè åëìëÿðÿ äàèð êèòàáëàðû, ãÿäèì ÿëéàçìàëàðû, “Ìèñèð ìöÿììàëàðû” êèòàáûíû, ôàðñ âÿ éóíàí ìöäðèêëèê êèòàáëàðûíû, åëÿúÿ äÿ ãÿäèì Ðîìà àñòðîëîãó Êëîäèîñ Ïòîëåìåéèí èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ àñòðîëîãëàðûí ñòîëöñòö êèòàáû ùåñàá îëóíàí “Òåòðàáèáëîñ”, Ñèáèëëàíûí “Ýþðöúöëöê”1 êèòàáûíû, ÿðÿá àñòðîëîãëàðûíûí ÿñÿðëÿðèíè, óëäóçëàðûí éåðäÿéèøìÿñèíè âÿ ñ. äÿðèíäÿí þéðÿíìÿñè èëÿ áàüëû èäè. Áóíóíëà áåëÿ, î äà âàð êè, ÛÛ Ùåíðèyÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàñûíäà ýþðöúö éàçìûøäû: “Áó áèð ùÿãèãÿòäèð êè, ìÿíèì ôèòðè èñòåäàäûì óëó áàáàëàðûìäàí èðñè êå÷ìÿäèð… Ñÿìà úèñèìëÿðèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ùå÷ íÿ íÿùàéÿòñèç âÿ ñîíñóç ýöúÿ ìàëèê Èëàùèíèí ãöäðÿòèíäÿí êÿíàð äåéèëäèð. Ïåéüÿìáÿðëèê îíóí êÿëàìûíäàí áàø âåðèð. Ýþðöúöëöê äÿ èëàùè âåðýèäèð. Ìÿí “Ùÿð øåé òàëå èëÿ áàüëûäûð. Ëàêèí áóíóí þçö äÿ Éàðàäàí âÿ Òÿáèÿò âàñèòÿñèëÿ îëóð” — äåéèëÿí èëàùè ùÿãèãÿòè ãÿáóë åäèð âÿ áóíó ùå÷ íÿ èëÿ ãàðûøäûðìûðàì”. Íîñòðàäàìóñóí áó ôèêèðëÿðè ìöãÿääÿñ êèòàáëàðäàí ýÿëìÿäèð. “Ãóðàíè-Êÿðèì”äÿ ùÿòòà ãèéàìÿòëÿ áàüëû ßë-ßðàô (“Ñÿää”) ñóðÿñèíäÿ áóíà èøàðÿ èëÿ ýþñòÿðèëèð êè, Ýþéëÿðäÿ âÿ Éåðëÿðäÿ (Àëëàùäàí ãåéðè) áèð êèìñÿíèí îíó áèëìÿñè ÷ÿòèíäèð. Î àíúàã Àëëàù äÿðýàùûíäà ìÿëóìäóð, ëàêèí èíñàíëàðûí ÿêñÿðèééÿòè áóíó áèëìÿç. Äåìÿëè, ãÿäèì Ðîìà àñòðîëîãó Êëîäèîñ Ïòîëåìåéèí ôèêèðëÿðèíäÿ áþéöê ùÿãèãÿò âàðäûð: “Ýÿëÿúÿéè Èëàùè âåðýèñè îëàíëàðäàí áàøãà ùå÷ êèì ýþðÿ áèëìÿç”. Ãÿðèáÿäèð êè, ñàüëûüûíäà Íîñòðàäàìóñóí ùÿéàòû, ÿýÿð áåëÿ äåìÿê ìöìêöíñÿ, ãàáàðìà âÿ ÷ÿêèëìÿëÿðÿ áÿíçÿéèá. Áèð éàíäàí øàí-øþùðÿò, áèð éàíäàí äà úàäóýÿðëèêäÿ òÿãñèðëÿíäèðèëÿðÿê ùÿéàòûíûí þëöì òÿùëöêÿñè àëòûíäà îëìàñû. Äàâèä Ìîíòåèã ùàãëû îëàðàã ãåéä åäèð êè, ýÿëÿúÿéè ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ îíó ùÿð àí òîíãàëäà éàí1 Èaí Âèëñîí. Íîñòðàäàìóñ. Äÿëèë-Ñöáóò (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2002, ñÿù.118, 234. 25 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äûðà áèëÿðäèëÿð. Ùÿòòà áÿçè ìÿõÿçëÿðäÿ ýþñòÿðèëèð êè, 1781-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû Íîñòðàäàìóñóí éàçäûãëàðûíû ëÿíÿòëÿìèø, éàéûëìàñûíû ãàäàüàí åäÿðÿê, úÿôÿíýèéàò àäëàíäûðìûøäû. Áàøãà ìÿõÿçëÿðäÿ èñÿ ýþñòÿðèëèð êè, ýþðöúöíöí êèòàáëàðû Âàòèêàíäà äåéèë, 1570-1790-úû èëëÿð àðàñû Èñïàíèéàäà ãàäàüàí îëóíìóøäó. Áóíóíëà áåëÿ, äåìÿëèéèê êè, ùÿëÿ ñàüëûüûíäà Íîñòðàäàìóñóí øþùðÿòè î éåðÿ ÷àòìûøäû êè, Ôðàíñàíûí êðàëû ÛÛ Ùåíðè âÿ êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è îíó Ïàðèñÿ äÿâÿò åòìèøäèëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð îíóí Ïàðèñäÿ ñîéóã ãàðøûëàíäûüûíû âÿ éàëíûç éîëïóëóíó þäÿéÿúÿê ÿíàìà ëàéèã ýþðöëäöéöíö ãåéä åäèðëÿð. Áàøãàëàðû èñÿ ýþñòÿðèðëÿð êè, î, ñàðàéäà áþéöê ùþðìÿò âÿ åùòèðàìëà ãàðøûëàíûá. Øàùçàäÿ èëÿ éàõøû ìöíàñèáÿòèíÿ, îíóíëà ñèðäàø îëäóüóíà, ùÿòòà êðàëè÷à èëÿ ìÿùðÿì ìöíàñèáÿòäÿ îëìàüûíà èøàðÿ åäÿíëÿð äÿ âàðäûð. Íåúÿ îëñà äà êðàë àèëÿñè èëÿ áåëÿ éàõûí ìöíàñèáÿòèíÿ áàõìàéàðàã, î, çîð èøëÿòìÿéÿ àëöäÿ îëàíëàðäàí, ñàðàé ÷ÿêèøìÿëÿðèíäÿí, ôèòíÿ-ôÿñàäëàðäàí êÿíàð ýÿçìèø, áóíà ýþðÿ äÿ áàøû ñàëàìàò îëìóø âÿ äöíéàñûíû òÿáèè þëöìëÿ äÿéèøìèøäèð. Nostradamus deyÿrdi: “Xoøbÿxt o adamdûr ki, yaramazlûqdan kÿnardûr”. Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ êðàë òÿðÿôèíäÿí éàõøû ãàðøûëàíìàñà, íÿ úöðÿò åäèá 1558-úè èëäÿ ÷ûõàí âÿ ö÷ éöç êàòðåíè è÷èíÿ àëàí êèòàáûíû îíà ùÿñð åäÿð, íÿ äÿ éàõûí âÿ óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿð áàðÿäÿ êðàëà ìÿêòóá éàçàðäû. Äîüðóäóð, Íîñòðàäàìóñ ëàï éàõûí âÿ óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿð áàðÿäÿ éàçûðäû: “Ìÿíèì ìÿðùÿìÿòëè ùþêìäàðûì, ÿðç åëÿìÿê èñòÿéèðÿì êè, ìÿíÿ ÿéàí îëàí âÿ óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ÿêñÿð ùàäèñÿëÿð ùàçûðêû äþâðäÿ èíñàíûí äÿðê åäÿ áèëìÿéÿúÿéè, èíñàí èäðàêûíà ñûüìàéàí ìÿñÿëÿëÿðäèð. Îíëàðû ùàë-ùàçûðäà àéäûíëàøäûðìàã âÿ øÿðù åòìÿê ö÷öí áèð éîë (âàñèòÿ) éîõäóð… Ëàêèí ýþðöúöëÿð ùå÷ âàõò àëäàòìàéàí äóéüóëàðûíà àðõàëàíàðàã èíäè âÿ ëàï éàõûíäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè äÿãèã ýþðìÿêëÿ, áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðèí ÿí äÿùøÿòëèñèíè ãàáàãúàäàí ùèññ åäèðëÿð. Åëÿ äÿùøÿòëè 1 Íîñòðàäàìóñ öñòöþðòöëö øÿêèëäÿ ÛÛ Ùåíðènèí ôàúèÿëè þëöìöíÿ èøàðÿ åäèð. 26 Èëàùè âåðýè ôàúèÿ êè, îíóí ùàããûíäà áóðàäà äàíûøìàìàã äàùà ìöíàñèáäèð”1. Áÿçèëÿðè áåëÿ ýöìàí åäèðëÿð êè, 27 èéóí 1557-úè èëäÿ ÛÛ Ùåíðèyÿ ýþíäÿðèëìèø À÷ûãëàìàíûí áó éåðèíÿ ôèêèð âåðèëñÿéäè, ùàäèñÿëÿð áàøãà ìÿúðàäà äàâàì åäÿðäè. Ëàêèí áåëÿëÿðè óíóäóðëàð êè, Íîñòðàäàìóñ þç êàòðåíëÿðèíäÿ ëàáöä áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1556-úû èë ôåâðàë àéûíûí 5-äÿ èòàëèéàëû àñòðîëîã Ëó÷à ×àóðè÷î êðàë ÛÛ Ùåíðènèí ëàòûíúà ùîðîñêîïóíó òÿðòèá åäÿðÿê êðàëà ýþíäÿðìèøäè. Ôðàíñàíûí Äþâëÿò êàòèáè Êëàóäå äå Ë'Àóáåñïèí ùîðîñêîïó ôðàíñûç äèëèíÿ ÷åâèðÿðÿê êðàëà òÿãäèì åòìèøäè: “Êðàë 41 éàøûíäà îëàíäà þðòöëö éåðëÿðäÿ úÿíýàâÿðëÿðèí òÿêáÿòÿê äþéöøëÿðèíäÿí èìòèíà åòìÿëèäèð. Áó éàøäà êðàëû áàøäàí éàðà àëàðàã êîð îëìàã âÿ éà þëöì òÿùëöêÿñè ýþçëÿéèð”. Êðàë ùîðîñêîïëà òàíûø îëäóãäàí ñîíðà ìöùàôèçÿ ðÿèñèíÿ äåìèøäè: “Äîñòóì, ýþð òàëå ìÿíÿ íåúÿ þëöì áÿõø åäèá”. Êðàë áó ñþçëÿðè äåéÿðÿê ùîðîñêîïó Êëàóäå äå Ë'Àóáåñïèíÿ âåðìèø âÿ òÿëÿá îëóíàíà ãÿäÿð ñàõëàìàñûíû áóéóðìóøäó1. Áóíà áàõìàéàðàã ùþêìäàð ýþñòÿðèø âåðìèøäè êè, áöòöí ïàðèñëèëÿðÿ åëàí îëóíñóí êè, 1 èéóí 1559-úó èë òàðèõäÿ êðàëûí ãûçû Éåëèçàâåòà âÿ Èñïàíèéà êðàëû ÛÛ Ôèëèïïèí, åëÿúÿ äÿ êðàëûí áàúûñû Ìàðãàðèòà âÿ ùåðñîã Ñàâîéñêèíèí áèðýÿ òîéëàðû ìöíàñèáÿòè èëÿ Áàñòèëèéà éàõûíëûüûíäà úÿíýàâÿðëÿðèí äþéöøö (éàðûøû) îëàúàã âÿ äþéöøäÿ êðàë ÛÛ Ùåíðè øÿõñÿí þçö äÿ èøòèðàê åäÿúÿêäèð. Áåëÿ äÿ îëóð. Êðàë ðÿãèáèíè þçö ñå÷èð âÿ ýÿíú ãðàô Ìîíòãîìåðèíè òÿêáÿòÿê äþéöøÿ äÿâÿò åäèð. Êðàë âÿ ãðàô øèðÿ áÿíçÿð ïàëòàðäà àòëàðûí öñòöíäÿ, ÿëëÿðèíäÿ íèçÿ ìöáàðèçÿ àïàðûðëàð. Àòëàðû ÷àïàðàã áèðáèðèíÿ çÿðáÿ åíäèðèðëÿð. Áèðäÿí ãðàôûí íèçÿñè ñûíûð, íèçÿíèí ñàïû äÿáèëãÿäÿí êå÷ÿðÿê êðàëûí ñàü ýþçöíÿ áàòûð. Êðàëûí áåéíèíÿ ãàí ñûçûð. Îí ýöíäÿí ñîíðà î, äöíéàñûíû äÿéèøèð. Íîñòðàäàìóñ èêè èë þíúÿ áó áàðÿäÿ éàçìûøäû: Äþéöø ìåéäàíûíäà ÿúàèá äþéöø áàø âåðÿúÿê. 1 Èaí Âèëñîí. Íîñòðàäàìóñ. Äÿëèë-Ñöáóò (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2002, ñÿù.126. 27 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Úàâàí øèð yaølû øèðè éåíÿúÿê. Ýÿíú øèðèí íèçÿñè yaølû øèðèí ýþçöíÿ ýèðÿúÿê. Àìàíñûç þëöì þç èøèíè ýþðÿúÿê (1 ê35). Òðîéàíûí Éåïèñêîïó äþéöø âàõòû Ïàðèñäÿ îëóá. Îíóí éàçäûüûíà ýþðÿ êðàë äà, ãðàô äà øèðÿáÿíçÿð ïàëòàð ýåéìèøäèëÿð. Êðàëûí ýþçöíöí âåíà äàìàðû ïàðòëàìûø âÿ áåéíèíÿ ãàí ñûçìûøäû. Áó ùàäèñÿ áöòöí Ôðàíñàäà ÷îõ ýöúëö áîìáà òÿñèðè áàüûøëàìûøäû. Ùåéðÿòÿ ýÿëÿí ôðàíñûçëàð èëê äÿôÿ îëàðàã áó ìþúöçÿ àäàìûí ãöäðÿòèíè äÿðê åòäèëÿð. Áóíóíëà áåëÿ, ÷îõëàðû Íîñòðàäàìóñó úàäóýÿð âÿ ñåùðáàç àäëàíäûðìàüà áàøëàäûëàð. Ãàðàýöðóù ãûçûøàðàã ùÿòòà Íîñòðàäàìóñóí ìöãÿââàñûíû éàíäûðìûøäû. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, öç âåðÿúÿê ôàúèÿ áàðÿäÿ Íîñòðàäàìóñ Ïàðèñäÿ êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è èëÿ ýþðöøÿðêÿí îíà õÿáÿð âåðìèøäè. Áàøãàëàðû èñÿ õöñóñè âóðüóëàéûðëàð êè, Íîñòðàäàìóñ àëûí éàçûñûíäàí ãà÷ìàüû ìöìêöíñöç ùåñàá åòäèéèíäÿí áó áàðÿäÿ äàíûøìàéûá. Áóðàäà áèð ìÿñÿëÿíè äÿ óíóòìàã îëìàç. Íîñòðàäàìóñóí þçö ãåéä åòäèéè êèìè, þçöíäÿí ÿââÿë éàçûëìûø êèòàáëàðû îõóìóø, ìöíÿúúèì âÿ àñòðîëîãëàðûí ùÿéàò âÿ éàðàäûúûëûãëàðûíû äÿðèíäÿí þéðÿíìèøäè. Áèð ÷îõ ùþêìäàðëàðûí ãÿääàðëûüûíäàí âÿ ëàãåéäëèéèíäÿí õÿáÿðè âàðäû. Éàõøû áèëèðäè êè, êè÷èê áèð äèããÿòñèçëèéÿ ýþðÿ äàøãàëàã åäèëÿ áèëÿð. Äîüìà éóðäóíäàí äèäÿðýèí ñàëûíàð, ÷àðìûõà ÷ÿêèëÿð, çèíäàíà àòûëàð âÿ ñ. Ãðèãîðè Ïå÷åðñêèíèí áàøûíà ýÿëÿí, îíóí äà áàøûíà ýÿëÿ áèëÿð. Ïå÷åðñêè êíéàçà ãûï÷àãëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ ýèðèøìÿìÿéè òþâñèéÿ åäèð. Äåéèð êè, ãûï÷àãëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿ åòñÿ ìÿüëóá îëàúàã. Ùèääÿòëÿíÿí êíéàç Ïå÷åðñêèíè ÷àéäà áàòûðìàüû ÿìð åäèð. Ëàêèí Ïå÷åðñêèíèí äåäèéè éåðèíè òóòóð. Íîñòðàäàìóñ îíó äà éàõøû áèëèðäè êè, ÕÛÛÛ Ëöäîâèêèí àñòðîëîãó êðàëûí òåçëèêëÿ þëÿúÿéèíè áèëäèðäèéèíÿ ýþðÿ ÷îõàâàðëû ýÿìèäÿ ãóë êèìè àâàð ÷ÿêìÿéÿ ýþíäÿðèëìèøäè. ×îõ âàõò, öìóìèééÿòëÿ, ùþêìäàðëàð ýþðöúöëÿðèí ñþçëÿðèíÿ ìÿùÿë ãîéìóðëàð. Àíòèê äþâðäÿ ãåéðè-àäè áèëèúè, ðîìàëû Ñïóðèííà Âåñòðèòñà Éóëè Ñåçàðû õÿáÿðäàð åäèð êè, Ìàðò áàéðàìû ýöíö (éåíè åðàäàí 28 Èëàùè âåðýè ÿââÿë 15 ìàðò 44-úö èë) ùÿéàòû ÷îõ áþéöê òÿùëöêÿäÿ îëàúàã. Ðîìà òàðèõ÷èñè Ñâåòîííàíûí éàçäûüûíà ýþðÿ òàëå åëÿ ýÿòèðèð êè, ùÿìèí ýöí Ñåçàð áèëèúèíè ýþðöð âÿ îíó ëàüà ãîéóð. Òÿêÿááöðëÿ äåéèð: “Áàéðàì áàøëàéûá. Ýþðöðñÿí êè, ìÿíÿ ùå÷ íÿ îëìàéûá. Þçöìö äÿ ÿëà ùèññ åäèðÿì”. Ñïóðèííà úàâàá âåðèð êè, áàéðàì ùÿëÿ ãóðòàðìàéûá. Àç ñîíðà þçöíÿ ÷îõ ýöâÿíÿí Ñåçàð êå÷ìèø äîñòëàðû Êàññèéå âÿ Áðóò òÿðÿôèíäÿí ïèëëÿêÿíäÿ þëäöðöëöð. Ñåçàðà ãÿäÿð áåëÿ áèð ùàäèñÿ Ìàêåäîíèéàëû Èñýÿíäÿðèí äÿ áàøûíà ýÿëìèøäè. Èñýÿíäÿð Èðàíäà Êèðèí ãÿáèðöñòö éàçûëàðûíû: “Åé èíñàí, ñÿí êèì îëñàí äà, ùàðäàí ýÿëñÿí äÿ, áèëèðÿì êè, áóðà ýÿëÿúÿêñÿí. Ìÿí Ïàðñ äþâëÿòèíèí éàðàäûúûñû Êèðÿì. Ýÿë ìÿíè íÿøèìè þðòÿí áèð îâóú òîðïàãäàí äà ìÿùðóì åòìÿ” — îõóéàðàã èíñàí òàëåéèíèí ãÿðèáÿëèéè, ùÿéàòûí ôàíèëèéè áàðÿäÿ àúû äöøöíúÿëÿðÿ ãÿðã îëìóøäó”1. Ðóù äöøêöíëöéöíÿ ìöáòÿëà îëàí Èñýÿíäÿðè áó âÿçèééÿòäÿí ÷ûõàðìàã íàìèíÿ þç þëêÿñèíèí ìöäðèêëÿðèíèí àäÿòèíúÿ ùèíäëè ôèëîñîô âÿ áèëèúè þçöíö àëëàùëàðà ãóðáàí âåðìÿéÿ ùàçûðëàøäû. Èñýÿíäÿðäÿí èúàçÿ àëûá òîíãàë ãàëàòäû. Òîíãàëà ýèðìÿìèøäÿí ÿââÿë øàù âÿ îðäó áàø÷ûëàðûíäàí õàùèø åòäè êè, ùÿìèí ýöíö øÿíëèêäÿ âÿ éåéèá-è÷ìÿêäÿ êå÷èðñèíëÿð. Èñýÿíäÿðëÿ âèäàëàøàíäà èñÿ — Áàáèëäÿ ýþðöøÿíÿäÿê — äåäè. Èñýÿíäÿð áó ñþçÿ ìÿùÿë ãîéìàäû. Äöøöíìÿäè êè, äöíéàñûíû äÿéèøìèø àäàì Áàáèëäÿ îíóíëà íåúÿ ýþðöøÿ áèëÿð. Áàáèëèñòàíäà ñÿôÿðäÿ èêÿí äîíàíìà ðÿèñè Íåàðõ Ôÿðàò ÷àéûíäà îíà ãîøóëäó âÿ Õàëäåé ýþðöúöñöíöí õÿáÿðäàðëûüûíû ùþêìäàðà ÷àòäûðäû. Èñýÿíäÿð Áàáèëÿ ãÿäÿì áàñìàñûí, ùÿéàòûíû áþéöê òÿùëöêÿ ýþçëÿéèð. Èñýÿíäÿð áóíà äà ÿùÿìèééÿò âåðìÿäè. Áàáèëèí 10 êì-äÿ çÿùÿðëè ùÿøÿðàòûí ñàíúìàñû íÿòèúÿñèíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøäè. Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäÿê êè, Èñàèàù âÿ Úåðåìèàù ïåéüÿìáÿðëÿð éåíè åðàäàí ÷îõ-÷îõ ÿââÿë Áàáèëèí äàüûëàúàüû áàðÿäÿ À÷ûãëàìà âåðìèøäèëÿð: “Êðàëëûãëàðûí ÿí ýþçÿëè, Õàëäåéëÿðèí ôÿõðè âÿ øþùðÿò éåðè Áàáèëèí ñàêèíëÿðè ÿõëàãñûçëûüà óüðàäûüûíà ýþðÿ Éàðàäàíûí ãÿçÿ1 Ïëóòàðõ. Èñýÿíäÿð Çöëãÿðíåéí. Àçÿðíÿøð, 1993, ñÿù.60. 29 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áèíÿ ýÿëÿúÿê. Íÿñèëëÿð äÿéèøÿúÿê, èëëÿð þòÿúÿê, ùå÷ âàõò, ùå÷ êèì îðàäà éàøàìàéàúàã. Áèð íÿôÿð äÿ ÿðÿá îðàäà ÷àäûð ãóðìàéàúàã. Íàõûð÷û âÿ ÷îáàíëàðûí ñöðöëÿðè îðàäà îòëàìàéàúàã. Îðàäà ñÿùðà úàíëûëàðû òîïëàøàúàã. Îðà áàéãóøëàð ìÿñêÿíèíÿ ÷åâðèëÿúÿê. Áèð çàìàí úàù-úàëàëû èëÿ ýÿë-ýÿë äåéÿí ñàðàéëàðäà ýîðåøÿí âÿ ÷àããàëëàð éóâà ãóðàúàãëàð. Áó, òåçëèêëÿ áàø âåðÿúÿê. Áàáèëèí ýöíëÿðè ñàéûëûá”1. Òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, áÿëêÿ äÿ Íîñòðàäàìóñóí éàçäûüû ìÿêòóáäà ýþñòÿðäèéè “áàø âåðÿúÿê äÿùøÿòëè ôàúèÿ”íèí êèìèí áàøûíà ýÿëÿúÿéèíÿ ÛÛ Ùåíðè ìöíàñèáÿòèíè áèëäèðñÿéäè, ýþðöúö ÷àðÿñèç ãàëûá êðàëû ìÿñÿëÿäÿí ùàëè åäÿðäè. Ëàêèí áóíóí äà êþìÿéè îëìàçäû. ×öíêè Íîñòðàäàìóñ ÛÛ Ùåíðèyÿ ýþíäÿðäèéè ìÿêòóáäà ãåéä åäèðäè êè, îíóí äóìàíëû øÿêèëäÿ ñþùáÿò à÷äûüû ùàäèñÿëÿð ëàáöä îëàðàã áàø âåðÿúÿêäèð. Ùåúÿ êè, ùÿëÿ 1558-úè èëäÿ êðàë ÛÛ Ùåíðènií ñàü îëäóüó âàõò Íîñòðàäàìóñ îíóí îüëó Ôðàíñèñêèí êðàë îëàúàüûíû, ëàêèí òåçëèêëÿ àòàñûíûí òàëåéèíè áþëöøÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøäè, åëÿ áåëÿ äÿ îëìóøäó. Àòàñûíäàí òÿãðèáÿí áèð èë ñîíðà ýÿíú êðàë Ôðàíñèñk äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Íîñòðàäàìóñ êðàë ÛÛ Ùåíðènèí þëöìöíÿ ñÿáÿá îëàí ãðàô Ìîíòãîìåðèíèí þëäöðöëÿúÿéèíè äÿ ÿââÿëúÿäÿí ýþðìöøäö (3 ê30). Ëàêèí áöòöí áó ùàäèñÿëÿðè ìöÿììàëû, öñòöþðòöëö øÿêèëäÿ âåðìèøäè. Ñÿáÿáèíè èñÿ êðàë ÛÛ Ùåíðèyÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàäà áåëÿ àéäûíëàøäûðûðäû: “ßýÿð ìÿí îíëàðûí áàøûíà íÿ ýÿëÿúÿéèíè à÷ûá ýþñòÿðñÿéäèì, áþéöê âÿ ãöäðÿòëè ùþêìäàðëàð, ìÿçùÿá âÿ äèí ðÿùáÿðëÿðè ýÿëÿúÿéèí îíëàðà ÷îõ úöçè îõøàðëûüûíû, äàâðàíûø, ÿõëàã âÿ ñàèðäÿ òàì äÿéèøèêëèêëÿð áàø âåðÿúÿéèíè ýþðÿðÿê ýÿëÿúÿêäÿ ëàáöä îëàðàã áàø âåðÿúÿê, ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðèí ýþðÿ âÿ àíëàéà áèëÿúÿéè ùàäèñÿëÿðè ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ëÿíÿòëÿéÿðäèëÿð… Áó èñÿ ýÿëÿúÿéÿ çÿðáÿ îëàðäû”2. Úåê Ìàíóåëèàí. Íîñòðàäàìóñ. ÛÛÛ Äöíéà ìöùàðèáÿñè áàðÿäÿ ãàáàãúàäàí õÿáÿð âåðìÿ (èíýèëèñúÿ). ÀÁØ, 1996, ñÿù. 111. 2 Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà. Ì. 1999, ñ.135-136, Ìàêñèì Ãåíèí. Íîñòðàäàìóñ. Õàðüêîâ, 1991, ñòð.124. 1 30 Èëàùè âåðýè Äåìÿëè, èíñàíûí þç ýÿëÿúÿéèíè áèëìÿñè àðçóîëóíìàçäûð. Ðóñ ÷àðû ÛÛ Íèêîëàé þç òàëåéèíè äÿãèã áèëäèéèíäÿí èçòèðàáëû àíëàð êå÷èðèá. Åëÿ èçòèðàáëû àíëàð êè, áóíó éàëíûç þëöìöíÿ ôèòâà âåðèëìèø øÿõñèí úÿëëàäûí ýÿëÿúÿéè àíà ãÿäÿð êå÷èðäèéè èçòèðàáëàðëà ìöãàéèñÿ åòìÿê îëàð. Áöòöí áóíëàðû éàõøû áèëÿí Íîñòðàäàìóñ éóõàðûäà ýþñòÿðäèéèìèç êèìè, ýþðäöêëÿðèíè äóìàíëû âÿ ìöÿììàëû øÿêèëäÿ, ïîåçèéà äèëè èëÿ òàïìàúàâàðè èçùàð åòìèøäèð. Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, ýþðöúö éàçìûøäûð: “Ìÿí áóíà ãàäèð îëäóüóì ùàëäà, ùÿð êàòðåíäÿ âåðèëÿíëÿðèí äÿãèã âàõòûíû ýþñòÿðñÿéäèì, ëàáöä áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðÿ àéäûíëûã ýÿòèðñÿéäèì, áó ùÿð àäàìûí öðÿéèíúÿ îëìàçäû”1. Ìàðàãëûäûð êè, Íàïîëåîí, ÛÛ Íèêîëàé âÿ áèð ÷îõ áàøãà òàðèõè øÿõñèééÿòëÿð òàëåéÿ, àëûí éàçûñûíà èíàíìûøëàð. Îíó äà äåéÿê êè, êðàë ÛÛ Ùåíðènèí âàõòûíäà âÿ êðàëûí þëöìöíäÿí áåø èë êå÷ÿíÿ ãÿäÿð èíñàíëàð Íîñòðàäàìóñà øöáùÿëè íÿçÿðëÿ áàõûð, áèð ÷îõëàðû îíó úàäóýÿð àäëàíäûðûð, ùþðìÿòèíè þçöíÿ ëàéèã ñàõëàìûð, îíóíëà êîáóä ðÿôòàð åäèðäèëÿð. Ýþðöúöíöí øþùðÿòè áÿäõàùëàðû ùàëäàíùàëà ñàëûðäû. Îäóð êè, îíà ãàðøû íå÷ÿ-íå÷ÿ òÿíãèäè ìÿãàëÿ, ùÿúâ âÿ áþùòàí äîëó êèòàá÷àëàð ÷àï îëóíìóøäó. Äîüðóäóð, ýþðöúöéÿ éöêñÿê ãèéìÿò âåðÿí ìöàñèðëÿðè äÿ âàðäû: “Ôðàíñûç øàèðëÿðèíèí øàùçàäÿñè” àäëàíäûðûëàí Ïéåð Ðîíñàð (15241584) ùÿëÿ Íîñòðàäàìóñóí ñàüëûüûíäà îíà ñàòàøàíëàðà, ýþðöúöíö òÿíãèä àòÿøèíÿ òóòàíëàðà (1560) ëàéèãëè úàâàá âåðìèøäè: Ñÿí ìÿùÿë ãîéìóðñàí ïåéüÿìáÿðëÿðÿ, Îíëàðû áÿòíèíäÿ ÿêäèðÿí Òàíðû, Äöíéàéà ýÿòèðèá, ðÿñóë åäèá êè, Áÿëàíû þíúÿäÿí ýþðÿ áèëñèíëÿð. Ùÿäÿô îëñàëàð äà ìÿñõÿðÿëÿðÿ. Íîñòðàäàìóñóí ôèòðè âåðýèñè, Ýþðöúöíöí îüëó Ñåçàðà ìÿêòóáóíó âÿ êðàë ÛÛ Ùåíðèyÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàíû êèòàáûìûçäà âåðäèéèìèçÿ ýþðÿ ùÿð äÿôÿ ìÿõÿç ýþñòÿðìÿéè ëàçûì áèëìÿäèê. 1 31 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Àëëàù òþùôÿñèìè, éà äÿëè øåéòàí Ôÿùìèíÿ, ôåëèíÿ îëóá ïàñèáàí? Éîõ, éîõ, î íåúÿ âàð, åëÿ äÿ âàðäûð. Áèð êÿñ êè, ìÿëÿê òÿê ñàéûð äöçöíÿ, Í å ú ÿ èíàíìàéûì îíóí 1 ñþçöíÿ . Ëàêèí áþéöê ýþðöúöíöí þëöìöíÿ èêè èë ãàëìûø ùÿð øåé äÿéèøäè. 1564-úö èëäÿ êðàë ÛÕ Êàðë Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíè âÿ Ñàëîíó çèéàðÿòÿ ýÿëäè. Ñàëîí øÿùÿðèíäÿ êðàëû áþéöê òÿíòÿíÿ èëÿ ãàðøûëàäûëàð. Êðàë ãûñàìöääÿòëè ýÿëèøèíèí ìÿãñÿäèíè à÷ûãëàäû: “Ìÿí Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíÿ éàëíûç Íîñòðàäàìóñó ýþðìÿéÿ ýÿëìèøÿì”2. Êðàë ÛÕ Êàðë Íîñòðàäàìóñó ëåéáîìåäèê — ñàðàé ùÿêèìè àäûíà ëàéèã ýþðäö. Ñàëîí øÿùÿðè. Úùàòåàí äå Ë'Åìïåðè. Êðàë ÛÕ Êàðë âÿ àíàñû êðàëè÷à Êàòåðèíà Ìåäè÷è Íîñòðàäàìóñëà Òÿáèè êè, áóíäàí áó ñàðàéäà ýþðöøìöøäöëÿð ñîíðà èíñàíëàð Íîñòðà1 2 Òÿðúöìÿ øàèð Ñÿéàâóø Ìÿììÿäçàäÿíèíäèð. Ìàêñèì Ãåíèí. Íîñòðàäàìóñ. Õàðüêîâ, 1991, ñòð.29. 32 Èëàùè âåðýè äàìóñà ìöíàñèáÿòèíè äÿéèøäèëÿð. Áÿçÿí îíóíëà äàíûøàíäà þíöíäÿ áàø ÿéèð, äèç ÷þêöðäöëÿð. Äóà âàõòû îíóí àäûíû éàäà ñàëûðäûëàð. Íîñòðàäàìóñ êèëñÿéÿ ýèðÿíäÿ àéàüà ãàëõûðäûëàð. Áåëÿúÿ, Íîñòðàäàìóñ öðÿê ðàùàòëûüû òàïûð âÿ ýåúÿ-ýöíäöç ÷àëûøûðäû. Ùå÷ øöáùÿñèç, áóíà ýþðÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñäàí ñîíðà éàëàí÷û ýþðöúöëÿð ìåéäàíà ýÿëìèøäè. Ôèëèïïå Íîñòðàäàìóñ, Àíòuan Íîñòðàäàìóñ, ýÿíú Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ âÿ áàøãàëàðû. Îíëàð þçëÿðèíè áþéöê ýþðöúöíöí éàõûí ãîùóìëàðû åëàí åäÿðÿê àëìàíàõëàð — ùîðîñêîïëàð áóðàõûðäûëàð. Íîñòðàäàìóñóí îüëó Ñåçàð âÿ ãàðäàøû Úåùàí áåëÿ ãîùóìëàðûíûí îëìàäûüûíû åëàí åòñÿëÿð äÿ ôûðûëäàã÷ûëàð þç ÷èðêèí ÿìÿëëÿðèíäÿí ÿë ÷ÿêìèðäèëÿð1. Ãåéä åòìÿéÿ äÿéÿð êè, êðàë ÛÕ Êàðëäàí ñîíðà, 1622-úè èëäÿ êðàë ÕÛÛÛ Ëöäîâèê âÿ 1660-úû èëäÿ êðàë ÕÛ Ëöäîâèê Íîñòðàäàìóñóí ãÿáðèíè çèéàðÿò åòäèëÿð âÿ áóíóíëà äà îíó ìèëëè ôðàíñûç “Ïåéüÿìáÿðè” ðöòáÿñèíÿ ëàéèã áèëäèëÿð2 (Peyüÿmbÿr sþzö burada “gÿlÿcÿkdÿn xÿbÿr verÿn” mÿnasûnda iølÿnib. Ëöüÿtlÿrdÿ bu sþzön birinci mÿnasû belÿdir3). ÕÛ Ëöäîâèê Íîñòðàäàìóñóí ãÿáðèíè èíýèëèñ êðàëûíûí åäàìûíûí îí áèðèíúè èëäþíöìö ýöíö çèéàðÿò åòìèøäè. Òÿÿúúöáëö îäóð êè, ùÿëÿ 90 èë ÿââÿë Íîñòðàäàìóñ ïåéüÿìáÿðúÿñèíÿ ýþñòÿðìèøäè: Ëîíäîí ñåíàòû þç êðàëûíû åäàì åäÿúÿêäèð (9 ê49). Äîüðóäàí äà 1649-úó èëèí ôåâðàëûíäà êðàë ×àðëz åäàì åäèëìèøäè. Ñåíòóðèéà 9, êàòðåí 49, 1649 ÷îõëàðûíûí äèããÿòèíè úÿëá åòìèøäè. Äåéèðëÿð êè, Íéóòîí Íîñòðàäàìóñóí èøëÿòäèéè êîäëàð öçÿðèíäÿ ÷îõ áàø ñûíäûðûá, ëàêèí îíóí ñèððèíèí à÷àðûíû òàïà áèëìÿéèá. Áóíóíëà áåëÿ, Íîñòðàäàìóñ Èíýèëòÿðÿäÿ î ãÿäÿð ìÿøùóðëàøûá êè, 1672-úè èëäÿ îíóí ñåíòóðèéàëàðûíû èíýèëèñ äèëèíÿ òÿðúöìÿ åäÿðÿê Èaí Âèëñîí. Íîñòðàäàìóñ. Äÿëèë-Ñöáóò (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2002, ñÿù. 235-236. Ìàêñèì Ãåíèí. Íîñòðàäàìóñ. Õàðüêîâ, 1991, ñ.33; Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà. Ì.1999, ñòð.69. 3 Èngiliscÿ — Azÿrbaycanca löüÿt. Bakû, 2003, sÿù.1141. 1 2 33 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè “Ýþðöúöëöê” àäû àëòûíäà áóðàõûáëàð. Áó, òÿñàäöôè äåéèëäè. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéè êèìè, Íîñòðàäàìóñóí Èíýèëòÿðÿ èëÿ áàüëû äåäèêëÿðè áöòþâëöêäÿ éåðèíÿ éåòèá. Îäóð êè, èíýèëèñëÿð îíóí ýþðöúöëöéöíÿ áèýàíÿ ãàëìàìûøëàð. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ áþéöê èíýèëèñ àëèìè Èñààê Íéóòîí þìðöíöí ñîíóíà éàõûí Ïåéüÿìáÿðëèéèí øÿðùèíÿ âÿ åëÿúÿ äÿ Äàíèåë Ïåéüÿìáÿðÿ ùÿñð åòäèéè êèòàáëàðû Íîñòðàäàìóñóí òÿñèðè àëòûíäà éàçìûøäûð. Öìóìèééÿòëÿ, Íéóòîíóí òÿáèÿòøöíàñëûüà äàèð ýþðöøëÿðè ÷îõ âàõò èëàùèééàòëà ãîâóøóð. Ìàðàãëûäûð êè, Ôàëåñ, Äåìîêðèò, ùÿòòà Èáí-Ñèíà âÿ áàøãàëàðû Êàèíàòûí Éàðàäàíëà áàüëû îëäóüóíó èíêàð åòäèêëÿðè ùàëäà, Ðåíå Äåêàðò âÿ “äàùèëÿð äàùèñè” àäûíà ëàéèã ýþðöëÿí Íéóòîí áóíó òÿñäèã åäèðäè. Î, “Òÿáèè ôÿëñÿôÿíèí ðèéàçè ÿñàñëàðû” êèòàáûíäà (1687) ýþñòÿðèðäè êè, ñÿìà úèñèìëÿðèíèí äöçöëöøö âÿ ùÿðÿêÿòè úèääè ñóðÿòäÿ öìóìè õàðàêòåð äàøûéàí Öìóìäöíéà úàçèáÿ ãàíóíóíà ÿñàñÿí áàø âåðèð. Î, Êàèíàòû áþéöê “ñààò ìåõàíèçìè”íÿ áÿíçÿäÿðÿê áåëÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëèð êè, ùÿìèí ìåõàíèçì Éàðàäàí òÿðÿôèíäÿí íÿ âàõòñà ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðèëìèø âÿ î âàõòäàí ñÿìà úèñèìëÿðè ÿáÿäè ùÿðÿêÿòäÿäèðëÿð1. Øöáùÿñèç, Íéóòîíóí áó èíàì âÿ åòèãàäûíà ýþðÿäèð êè, Ëîíäîíäà — Ìèëëè Ïàíòåîíäà (Ôÿõðè õèéàáàí) äÿôí îíóíàí àëèìèí áàøäàøûíäà éàçûëìûøäûð: “Áóðàäà êÿøôëÿðèíè, äåìÿê îëàð êè, àüëûíûí èëàùè ýöúö ùåñàáûíà åäÿí ñåð Íéóòîí óéóéóð. Ãîé èíñàíëàð ñåâèíñèíëÿð êè, îíëàðûí àðàñûíäà áÿøÿð þâëàäûíà çèíÿò âåðÿí áåëÿ áèð èíñàí éàøàìûøäûð”. Àëèìèí àíàäàí îëäóüó îòàüûí äèâàðûíäà èñÿ ìÿðìÿð ëþâùÿ öçÿðèíäÿ ùÿêê îëóíìóøäóð: “Òÿáèÿò âÿ îíóí ãàíóíëàðû ãàðàíëûã ïÿðäÿ èëÿ þðòöëìöøäö. Éàðàäàí äåäè: “Íéóòîí îëñóí! Íéóòîí îëäó âÿ àëÿì íóðà áîéàíäû”. Bu mÿqamda alimin fundamental kÿøflÿri, xösusÿn dÿ iøûq vÿ optika sahÿsindÿki kÿøflÿri nÿzÿrdÿ tutulur. Áóðàäà äèããÿòè ÷ÿêÿí áèð ìÿñÿëÿ äÿ âàðäûð. Òÿäãèãàòëàðäàí ýþðöíöð êè, Íéóòîí 45 éàøäàí ñîíðà, äåìÿê îëàð êè, úèääè àõòàðûøëàðëà ìÿøüóë îëìàéûá. Áèçÿ ãàëûðñà, áó äà Éàðàäàíëà áàüëû ìÿñÿëÿäèð. 1 Á.Ä.×èñòÿêîâ. Ðàññêàçû î ìàòåìàòèêàõ. Ìèíñê, 1966, ñòð.115-116. 34 Èëàùè âåðýè Ìÿøùóð ôðàíñûç ðèéàçèééàò÷ûñû Áëåç Ïàñêàëûí (1623-1662) ùÿéàòû áó áàõûìäàí ìàðàã äîüóðóð. Áèð ýöí î, ôàéòîíëà ýåäÿðêÿí êþðïöäÿí àøûð âÿ þëöìäÿí òÿñàäöô íÿòèúÿñèíäÿ õèëàñ îëóð. Îíäàí ñîíðà åëìäÿí ÿë ÷ÿêèð âÿ þìðöíö èáàäÿòëÿ êå÷èðèð. “Äöíéà ôàíè âÿ ìÿíàñûç áèð øåé èìèø. Ñàáàù íÿ áàø âåðÿúÿéèíè áèëìÿäèéèì ùàëäà, ÿáÿäè ãàíóíëàð êÿøô åòìÿê õöëéàñû èëÿ éàøàéûðäûì” — äåéèð1. Ìÿòëÿáÿ ãàéûäàðàã äåìÿëèéèê êè, Íîñòðàäàìóñà ãÿäÿð äÿ äèããÿòè ÷ÿêÿí ýþðöúöëÿð îëìóø âÿ íöúóì åëìè (àñòðîëîýèéà) èíêèøàô åòìèøäè. Ëàï ãÿäèì çàìàíëàðäàí ìÿëóìäóð êè, éåðëÿ ýþé áèð-áèðè èëÿ ñûõ ÿëàãÿäàðäûð. Éåðäÿ áàø âåðÿíëÿðè äÿðê åäÿí, ñÿìàäà îëàíëàðû àíëàéàð, ñÿìàíû ìöøàùèäÿ åòìÿêëÿ ïëàíåòèìèçè þçö ö÷öí êÿøô åäÿð. Èíñàí ñÿìàéà ñÿïÿëÿíìèø óëäóçëàð âÿ áöðúëÿð àëòûíäà éàðàíûð, þìðö áîéó ïëàíåòëÿðèí âÿ áöðúëÿðèí ãàðøûñûàëûíìàç òÿñèðè àëòûíäà îëóð. Òàëåéè áó óëäóçëàð âÿ áöðúëÿðëÿ ìöÿééÿí îëóíóð. Î äà èíêàð îëóíìóð êè, éåð êöðÿñèíäÿêè ÿí êè÷èê çÿððÿúèêëÿð âÿ úàíëûëàð äà Êàèíàòëà ùÿìàùÿíýäèð. Åëÿ áó çÿðóðÿòäÿí äÿ íöúóì åëìè ÷îõ ãÿäèì çàìàíëàðäàí, äåìÿê îëàð êè, äþðä ìèí èë þíúÿ Øóìåðëÿð òÿðÿôèíäÿí éàðàíìûøäûð. Ñîíðàäàí Ìåñîïîòàìèéàäàí áàø àëàðàã Éóíàíûñòàí, Èòàëèéà, Ìèñèð âÿ áàøãà þëêÿëÿðÿ äÿ éàéûëìûøäûð. Íöúóì åëìè Ìåñîïîòàìèéà âÿ éóíàí ìÿäÿíèééÿòëÿðèíèí ãîâóøìàñû ñàéÿñèíäÿ ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòìèøäèð. Áó áàõûìäàí, áèëìÿê ìàðàãëû îëàð êè, Ìàêåäîíèéàëû Èñýÿíäÿð çÿôÿðëè éöðöøëÿðè çàìàíû áþéöê àëèìëÿðè Éóíàíûñòàíà ýÿòèðÿðìèø. Àñòðîëîã Áåðîñóí äà òàëåéè áåëÿ îëìóøäóð. Õàëäåéëÿðèí áó ãöäðÿòëè àëèìè Éóíàíûñòàíûí Êîñ àäàñûíäà àñòðîëîýèéà ìÿêòÿáè éàðàòìûøäû. Éóíàíëàð àðòûã î äþâðäÿ Ýöíÿø âÿ Àéûí ùÿðÿêÿòèíè âÿ ïëàíåòëÿðèí éåðëÿðèíè äÿãèã ìöÿééÿí åòìèøäèëÿð. Éåðèí Ýöíÿø ÿòðàôûíäà ôûðëàíìàñûíû ýóéà Êîïåðíèê êÿøô åòìèøäèð. ßñëèíäÿ áóíó Ìåñîïîòàìèéà âÿ Ìèñèð àëèìëÿðèíèí òÿäãèãàòëàðû ÿñàñûíäà éóíàí àëèìè Àðèñòàõ Ñàìîñêèé (éåíè åðàäàí ÿââÿë 310-230-úó èëëÿðäÿ éàøàìûøäûð) öçÿ ÷ûõàðìûøäûð. Êîïåðíèê èñÿ îíóí íÿçÿðè 1 Á.Ä.×èñòÿêîâ. Ðàññêàçû î ìàòåìàòèêàõ. Ìèíñê, 1966, ñòð.104. 35 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ÿñàñëàðûíû ùàçûðëàìûøäûð. Î äà ìàðàãëûäûð êè, Àìåðèêà ãèòÿñèíäÿ ìÿñêóíëàøàí ãÿäèì ùèíäó òàéôàëàðûíäàí Ìàééà, Êå÷éà, Ãóàðàòè, Àñòåê, Èíê, õöñóñÿí äÿ Õîïè òàéôàëàðûíäà Êàèíàòûí âÿ åëÿúÿ äÿ äöíéàíûí ÿìÿëÿ ýÿëìÿñè, áàø âåðÿúÿê äÿéèøèêëèêëÿð âÿ ñ. áàðÿäÿ ìàðàãëû ôèêèðëÿð âàðäûð. ßñðëÿðëÿ þíúÿ Õîïè áèëèúèëÿðèíèí ýþñòÿðäèéè âÿ ÿôñàíÿéÿ äþíìöø áèð ùàäèñÿ 1969-úó èëäÿ áàø âåðäè. Õîïèëÿðÿ ýþðÿ “Ãàðòàë Àéà åíÿíäÿ” äöíéàäà áþéöê äÿéèøèêëèêëÿð îëàúàã. Áåëÿ êè, 1969-úó èëäÿ Àìåðèêàíûí “Àïîëëîí” êîñìèê ýÿìèñè Àéûí ñÿòùèíÿ åíÿíäÿ ùå÷ êÿñèí ýþçëÿìÿäèéè ùàëäà àñòðîíàâò Íèë Àðìñòðîíã ñåâèíúëÿ ãûøãûðäû: “Ãàðòàë åíäè!”. Áó áèð òÿñàäöô äÿ îëà áèëÿð. Ëàêèí áèç áóíà ùÿð íåúÿ éàíàøñàã äà, áó ùàäèñÿéÿ ùåéðàíëûüûìûç àçàëìàéàúàã, ÿêñèíÿ, âàõò êå÷äèêúÿ àðòàúàãäûð. Äÿðèíäÿí äÿðê åäÿúÿéèê êè, áÿøÿðèééÿòèí ÿí áþéöê êÿøôëÿðè ôÿçà èëÿ áàüëûäûð. Ðàäèî, òåëåôîí, òåëåâèçîð, êîìïéóòåð, èíòåðíåò, êîñìèê ýÿìèëÿð âÿ ñ. âÿ è.à. Ìþúöçÿëè à÷ûãëàìàëàð ÷îõ îëìóøäóð. Áèç ÷îõ ãÿäèìëÿðÿ ýåòìÿäÿí éåíè åðàíûí Õ ÿñðèíäÿí ñîíðà ìåéäàíà ýÿëÿí ýþðöúöëÿðèí ÿí ýþðêÿìëèëÿðèíèí ùÿéàòûíà ãûñàúà íÿçÿð ñàëàúàã, ÕÕ ÿñðèí ýþðöúöëÿðèíäÿí èñÿ áèð àç ìöôÿññÿë äàíûøàúàã âÿ éåíèäÿí áöòöí äþâðëÿðèí ÿí ýþðêÿìëè ýþðöúöñö âÿ áèëèúèñè, “ýþðöúöëÿð ýþðöúöñö” àäûíû àëìûø Ìèøåë Íîñòðàäàìóñà äþíÿúÿéèê. Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà (1095 - 1148) Ìöãÿääÿñ èðëàíä áèëèúèñè Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà 1595-úè èëäÿ èøûã öçö ýþðìöø “Âàòèêàí áàðÿäÿ ýþðöúöëöê” àäëû êèòàáûíäà ýÿëÿúÿêäÿ Âàòèêàíûí êàòîëèê êèëñÿñèíÿ êèìëÿðèí ðÿùáÿðëèê åäÿúÿéèíè ðÿìçëÿðëÿ ýþñòÿðèá: Ìÿñ: “Óìáðèéàíûí ýöëö”: ÕÛÛÛ Êëèìåíò (1758-1769) Ïàïà ñå÷èëÿíÿ ãÿäÿð Óìáðèéàäà õèäìÿò åäèá. Óìáðèéàíûí åìáëåìè ãûçûëýöë îëóá. “Úÿëä àéû”: ÕÛ Êëèìåíò (1769-1774). Îíóí àèëÿ ýåðáèíäÿ àéû ùÿêê îëóíìóøäó. “×è÷ÿêëÿðèí ÷è÷ÿéè”: Û Ïàâåë (1963-1978). Ýåðáèíèí öñòöíäÿ çàìáàã øÿêëè âàðäû. 36 Èëàùè âåðýè “×àëûøãàí ýöíÿø”: Âàòèêàíûí Ïàïàñû Èîùàíí ÛÛ Ïàâåë (1978-2005). Éîðóëìàã áèëìÿéÿí, ÷îõ ÷àëûøãàí Ïàïàíûí Ýöí òóòóëàíäà àíàäàí îëäóüó äà äèããÿòè ÷ÿêèð. Ùåñàáëà Èîùàíí ÛÛ Ïàâåë Âàòèêàíäà 261-úè Ïàïàäûð. Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà ýÿëÿúÿêäÿ ñå÷èëÿúÿê äàùà èêè Ïàïàäàí ñþç à÷ûá: “Çåéòóíëàðà åøã îëñóí!”— äàùà äîüðóñó: Éàøàñûí ñöëù! âÿ “Ðîìàëû Ïéîòð”. “Yaøasûn sölh!” Papa XVÛ Benediktÿ aidäir. Íîñòðàäàìóñ äà äàõèë îëìàãëà áèð ÷îõ ýþðöúöëÿð “Ðîìàëû Ïéîòð”äàí ñîíðà ïàïàëàðû êàðäèíàëëàðûí ÿâÿç åäÿúÿéèíäÿí ñþç à÷ûðëàð. Bÿzilÿri isÿ gþstÿrirlÿð ki, ömumiyyÿtlÿ Roma su altûnda qalacaq vÿ Vatikan iqamÿtgahûnû baøqa yerÿ kþ÷örÿcÿk. Ðàíèî Íåðî Òÿãðèáÿí ÕÛÛÛ-ÕÛ ÿñðëÿðäÿ Ôëîðåíñèéàäà éàøàìûø ôðàíñûç ìîíàõû Ðàíèî Íåðîíóí À÷ûãëàìàëàðû àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðèð. Îíóí 1972-úè èëäÿ Áîëîíèéà ìîíàñòûðëàðûíäàí áèðèíäÿ òàïûëìûø ÿëéàçìàñû øÿêëèíäÿ îëàí “ßáÿäè êèòàá”ûíäà Íåðî êèëñÿäÿ ïàð÷àëàíìà áàø âåðÿúÿéèíè âÿ ñÿáÿáêàðëàðäàí áèðèíèí Ìàðòèí àäëû øÿõñ îëàúàüûíû ýþñòÿðìèøäèð. (Ùÿãèãÿòÿí äÿ 1519-úó èëäÿ Ìàðòèí Ëöòåð Ïàïàíûí ôÿðìàíûíû íöìàéèøêàðàíÿ îäà àòûá). Ðàíèî ÕÕ ÿñðäÿ íÿëÿð îëàúàüûíäàí äà äàíûøûð. Î, ýþñòÿðèð êè, ÕÕ ÿñðäÿ Àâðîïàäà ãàíëû âóðóøìàëàð îëàúàã. Àäû åøèäèëÿíäÿ èíñàíëàð äÿùøÿòÿ ýÿëÿí, “àüçûíäàí òöñòö ïöñêöðÿí” çàëûì ùþêìäàð ìåéäàíà ýÿëÿúÿê. Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäÿê êè, òÿäãèãàò÷ûëàð ñþùáÿòèí Ñòàëèíäÿí ýåòäèéèíè ñþéëÿéèðëÿð. Ìàðàãëû îäóð êè, Íåðîíóí âàõòûíäà Àâðîïàäà ùÿëÿ ïàïèðîñ ÷ÿêìèðäèëÿð. Òÿíáÿêè Àâðîïàéà ñîíðàëàð, 1497-úè èëäÿ Êîëóìá òÿðÿôèíäÿí ýÿòèðèëìèøäè. Íåðîíóí “ßáÿäè êèòàá”ûíäà ýþñòÿðèëèð êè, áÿøÿðèééÿòèí ö÷äÿ áèðèíè þç òÿñèðè àëòûíäà ñàõëàéàí áó ãÿääàð ùþêìäàðûí âàõòûíäà áèð ÷îõëàðû ïåéñÿðèíèí àðäûíäàí âóðóëìàãëà (ýöëëÿ èëÿ) ãÿòëÿ éåòèðèëÿúÿê. Íåðî ýþñòÿðìèøäèð êè, èêè àïîñòîëóí àäûíû äàøûéàí Ðîìà Ïàïàñûíà ñóè-ãÿñä åäèëÿúÿê (Ñþùáÿò Ïàïà Èîùàíí ÛÛ Ïàâåëäÿí ýåäèð). Áó, ìåéäàíäà áàø âåðÿúÿê. Ïàïàéà èêè ýöëëÿ àòûëàúàã. Ëàêèí Ïàïà 37 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ñàü ãàëàúàã. Ýþðöúöíöí äåäèêëÿðè äîüðóäàí äà áàø âåðìèøäè. Tÿdqiqat÷û Peter Lorie bu mönasibÿtlÿ yazûr: “13 may 1981-ci ildÿ Papa Èohann ÛÛ Pavel izdihamûn i÷indÿn atÿø a÷an ermÿni terror÷u Mehmet ßli Aüca tÿrÿfindÿn vuruldu. Papa bu iødÿ ruslarûn ÿli olduüuna inanûrdû”1. Onu da deyÿk ki, Papa ÛÛ Pavel sonralar ßli Aücanû baüûølamûødû. 2006-cû il yanvarûn 12-dÿ, 26 il zindan hÿyatûndan sonra Törkiyÿyÿ qayûdan ßli Aüca, ÿvvÿllÿr Törkiyÿdÿ adam þldöröb qa÷dûüûna gþrÿ yenidÿn zindana atûlûb. Íåðî ÕÕ ÿñðäÿ áàø âåðÿúÿê õÿñòÿëèêëÿðäÿí äÿ äàíûøûð âÿ ýþñòÿðèð êè, áóíëàðäàí ÿí àüûðû “ÿõëàãñûçëûüà ýþðÿ úÿçà” îëàúàã. Ñþùáÿò 1981-úè èëäÿ áàø âåðÿí ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéèíäÿí ýåäèð. Ôðàíñàëû Ìîíàõ åëÿúÿ äÿ èêè øÿùÿðèí öçÿðèíäÿ “Èêè çÿùÿðëè ýþáÿëÿê” ïåéäà îëàúàã — äåéèð âÿ ýÿëÿúÿêäÿ îíëàðûí éåääèéÿ ÷àòàúàüûíû ýþñòÿðèð (ùÿëÿëèê îíëàðäàí ö÷ö ùÿéàòà êå÷èá: Íàãàñàêè, Õèðîñèìà âÿ ×åðíîáûë — Ã.Ï.). Filip Ïàðàñåëñ Èíòèáàù äþâðöíäÿ Ôðàíñàäà äàùà áèð ýþðêÿìëè áèëèúè, èñâå÷ðÿëè Ïàðàñåëñ (1493-1541) ìåéäàíà ýÿëäè. Ïàðàñåëñ “Êàùèíëÿð” àäëû êèòàáûíäà ÕÕÛÛ ÿñðÿ ãÿäÿð áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. “Îêåàíûí î òÿðÿôèíäÿ äþâëÿò éàðàíàúàã” — äåéèð (ÀÁØ íÿçÿðäÿ òóòóëóð — Ã.Ï.). Ôðàíñàäà Âàëóà ñöëàëÿñèíèí ñöãóòóíó, Áóðáîíëàðûí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿéèíè âÿ äöç èêè éöç èëäÿí ñîíðà äåâðèëÿúÿéèíè (1589-1789) ýþñòÿðèð. Äîüðóäàí äà 1789-úó èëäÿ áàø âåðÿí èíãèëàá Áóðáîíëàðûí ùàêèìèééÿòèíÿ ñîí ãîéäó. Ïàðàñåëñèí ðóñëàð ùàããûíäà éàçäûãëàðû äà ìàðàã äîüóðóð: “Ùåðîäîòóí Ãèïåðáîðåé — øèìàëëûëàð àäëàíäûðäûüû áèð õàëã âàðäûð. Î õàëãûí èíäèêè àäû Ìîñêîâèéàäûð. Îíëàðûí óçóí ñöðÿí äÿùøÿòëè òÿíÿççöëöíÿ óéìàã îëìàç. Îíëàðà ýöúëö òÿíÿççöë äÿ, áþéöê ÷è÷ÿêëÿíìÿ äÿ ãèñìÿò îëàúàã. Ùå÷ êÿñè äÿðèíäÿí äöøöíäöðìÿéÿí, ùå÷ êÿñèí âÿ ùå÷ âàõò ÿìÿëëè-áàøëû áèð þëêÿ Påter Lorie. Nostradamus. 1992-dÿn 2001-ÿ kehanetleri (Fransûzcadan tÿrcömÿ). Èstanbul, 1999, sÿù.21. 1 38 Èëàùè âåðýè ùåñàá åòìÿäèéè áó øèìàë ìÿìëÿêÿòèíäÿ áþéöê äÿéèøèêëèêëÿð ýþçëÿíèëèð. Àë÷àëäûëìûø, ñÿôèë ùàëûíà ñàëûíìûø áó õàëãûí áÿõòè à÷ûëàúàã. Áó ìÿíèì þëöìöìäÿí 500 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê. Áóíäàí ñîíðà áó þëêÿäÿ ÿëëè èë ñöðÿúÿê “ãûçûë ÿñð” îëàúàã”. Íÿçÿðÿ àëñàã êè, Ïàðàñåëñ 1541-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøèá, äåìÿëè, îíóí áÿéàí åòäèéè áó ùàäèñÿ 2041-úè èëäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Ìàòàð Òàðàáè÷ ÕÛÕ ÿñð ýþðöúöëÿðèíäÿí ñåðáèéàëû Ìàòàð Òàðàáè÷ õöñóñèëÿ ôÿðãëÿíèð. Î, äåìèøäèð: “Èíñàíëàð äàùà ÷îõ áèëäèêúÿ, áàúàðûãëàðû àðòäûãúà áèð-áèðèíÿ ãàðøû äàùà ÷îõ ëàãåéä îëàúàãëàð. Áèð-áèðèíèí ãÿäðèíè áèëìÿéÿúÿêëÿð. Ìàøûíëàðà, àëÿòëÿðÿ þç éàõûí àäàìëàðûíäàí äàùà ÷îõ ìåéèë ýþñòÿðÿúÿêëÿð. Ðèéàçè ðÿãÿìëÿðëÿ èøëÿéÿðÿê ìöõòÿëèô êèòàáëàð éàçàíëàð äàùè ùåñàá îëóíàúàã. Áóíëàðûí àðàñûíäà õåéðÿ âÿ øÿðÿ ãóëëóã åäÿíëÿð îëàúàã. Øÿðÿ ãóëëóã åäÿíëÿð ùàâàíû, òîðïàüû âÿ ñóéó çÿùÿðëÿéÿúÿêëÿð. Èíñàíëàð ìöõòÿëèô õÿñòÿëèêëÿðÿ òóòóëàðàã ìÿùâ îëàúàãëàð. Õåéðÿ ãóëëóã åäÿí ìöäðèêëÿð èñÿ äÿðê åäÿúÿêëÿð êè, ýþðÿúÿêëÿðè èøëÿð ôÿëàêÿòÿ äîüðó àïàðûð, ÿëëÿðè èøäÿí ñîéóéàúàã, ôèêðÿ äàëàúàãëàð. Ëàêèí àðòûã ýåú îëàúàã. Øÿð ãöââÿëÿð éåð öçöíö áöðöéÿúÿê. Èíñàíëàð øÿùÿðëÿðäÿí êÿíäèñòàíà, äàüëàðà, ìåøÿëÿðÿ öç òóòàúàãëàð êè, òÿìèç ùàâà èëÿ íÿôÿñ àëñûíëàð, òÿìèç ñó è÷ñèíëÿð… Ùÿðá÷èëÿð åëÿ ñèëàùëàð èúàä åäÿúÿêëÿð êè, ïàðòëàéàíäà àäàìëàð þëìÿê ÿâÿçèíÿ ùóøëàðûíû èòèðÿúÿêëÿð. Äþéöøÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð. Ñîíðà ùóøëàðû þçëÿðèíÿ ãàéûäàúàã… Áèð õÿñòÿëèê ïåéäà îëàúàã. Áöòöí äöíéàíû áöðöéÿúÿê. Ùå÷ êèì îíóí ÿëàúûíû òàïà áèëìÿéÿúÿê. Áÿçèëÿðè ñèíÿëÿðèíÿ äþéÿðÿê ãöððÿëÿíÿúÿêëÿð êè, áöòöí åëìëÿðÿ âàãèô îëóáëàð, àëèìäèðëÿð. Ëàêèí áèð øåé åäÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð. Èíñàíëàð ÷ûðïûíàðàã àõòàðàúàã. ßëàú èñÿ Àëëàùûí èðàäÿñè èëÿ îíëàðûí þçëÿðèíäÿ îëàúàãäûð”. Ìîðãàí Ðîáåðòñîí (1861-1915) Íéó-Éîðêëó Ìîðãàí Ðîáåðòñîí èêè ðîìàí âÿ 200-äÿí àðòûã ùåêàéÿíèí ìöÿëëèôèäèð. Þçöíöí åòèðàôûíà ýþðÿ î òðàíñ âÿçèééÿòèíäÿ 39 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè îëàíäà îíà êèìñÿ äèãòÿ åòìèø, î èñÿ éàçìûøäûð. Ìîðãàí ùÿìèøÿ ùèññ åäèðìèø êè, êèìèíñÿ ðóùó îíó àðàìñûç îëàðàã èçëÿéèð âÿ îíà ðàùàòëûã âåðìèð. Éàëíûç è÷êèëè îëàðêÿí ðàùàòëûã òàïûð. Ìîðãàí áÿéàí åòìÿêäÿí ÷ÿêèíìèðäè êè, î, “ùÿãèãè” éàçû÷ûíûí ÿëèíäÿ áèð àëÿòäèð. Ãåéä åäèðäè êè, î, “ñÿìàâè éàçû÷ûíûí øÿêëèäèð”. Éàçû÷ûíûí “Ìÿíàñûçëûã” àäëû ùåêàéÿëÿð ìÿúìóÿñè 1898-úè èëäÿ èøûã öçö ýþðÿíäÿ ÷îõëàðû îíó è÷êèíèí òÿñèðè èëÿ ìåéäàíà ýÿëÿí áÿäáèíëèê ìÿùñóëó àäëàíäûðàðàã ìöÿëëèôè ãûíàäûëàð êè, òåõíèêàíûí èíêèøàô åòäèéè áèð äþâðäÿ èíñàíû áÿäáèíëèéÿ ñöðöêëÿéÿí ýÿìè ãÿçàëàðûíäàí, äÿíèç ôàúèÿëÿðèíäÿí éàçìàüûí íÿ ìÿíàñû âàð. Ëàêèí áó ÿñÿðëÿð è÷èíäÿ “Òèòàíûí ãÿçàéà óüðàìàñû” àäëû ùåêàéÿ 14 èë ñîíðà, 1912-úè èëäÿ îíà áþéöê øþùðÿò ýÿòèðäè. Áèð äÿôÿ Ðîáåðòñîí òðàíñ âÿçèééÿòèíäÿ îëàðêÿí ýþðìöøäö êè, Àòëàíòèê îêåàíûíäà ùÿéàòûíäà ðàñò ýÿëìÿäèéè, ýþçÿëëèéè âÿ ìþùòÿøÿìëèéè èëÿ ñå÷èëÿí íÿùÿíý áèð ýÿìè öçöð. Ýÿìèíè ö÷ ïðîïåëëåð ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðèðäè. Ýÿìèíèí ñààòäà 22 ìèëäÿí àðòûã (40 êì) ìÿñàôÿ ãÿò åòìÿñè îíó òÿÿúúöáëÿíäèðìèøäè. Àòëàíòèê îêåàíûíûí îðòàëàðûíäà áó ñöðÿò ÷îõ ãîðõóëó èäè. Áèðäÿí î, ýÿìèäÿ 2000 àäàì îëäóüóíó äà ýþðäö. Éåíèäÿí ýÿìèíèí íÿùÿíýëèéè îíó ìàò ãîéäó. Áèðäÿí îíóí ýþçëÿðè õèëàñåäèúè ãàéûãëàðà ñàòàøäû. Îíëàð úÿìèñè 24 ÿäÿä èäè. Ìîðãàí òÿÿúúöáëÿíäè. Áó ãàéûãëàð ýÿìèäÿ îëàíëàðûí éàëíûç äþðääÿ áèðèíÿ êèôàéÿò åäÿðäè. Î, áó áàðÿäÿ ôèêèðëÿøÿðêÿí ãóëàüûíà ñÿñëÿð ýÿëäè. “Áàòìàéàí”. Ñîíðà ýÿìèíèí þíöíäÿ äàü áîéäà áóç ïåéäà îëäó. Îíëàð òîããóøäóëàð. Ýþðöíòöëÿð éîõà ÷ûõàíäà ýÿìèíèí àäûíûí “Òèòàí” îëäóüóíó ýþðäö. Ðîáåðòñîí òðàíñ âÿçèééÿòèíäÿí ÷ûõàí êèìè ãÿëÿìÿ ñàðûëäû: “Áó ýÿìè èíñàí çåùíèíèí ÿí ãöäðÿòëè ìÿùñóëóäóð”. Éàçû÷û áó ýÿìèíè öçÿí ñàðàé àäëàíäûðäû. Çÿíýèí êàáèíÿëÿð øÿùÿð åâëÿðèíèí àïàðòàìåíòëÿðèíè, ýþéÿðòÿëÿð ýÿçèíòè éåðëÿðèíè àíäûðûðäû. Ñÿðíèøèíëÿð þçëÿðèíè ãóðóäà îëäóüó êèìè ùèññ åäèðäèëÿð. Ýÿìèäÿ 19 ñóêå÷èðìÿç øþáÿ âàðäû. Áèð øåé îëñà îíëàð àâòîìàòèê îëàðàã áàüëàíàðàã ñóéóí ãàðøûñûíû àëàúàãäû. Ùÿòòà áÿçè øþáÿëÿð ñó èëÿ äîëñà áåëÿ, ýÿìè öçÿ áèëÿðäè. Þçöíäÿí ðàçû ëàéèùÿ÷èëÿð ãöðóðëà äåéèðäèëÿð 40 Èëàùè âåðýè êè, “Òèòàí”û ùå÷ íÿ áàòûðà áèëìÿç. Ëàêèí Íéó-Éîðêäàí Èíýèëòÿðÿéÿ ö÷öíúö ñÿôÿðè çàìàíû, àïðåë àéûíäà áó íÿùÿíý ýÿìè áèð àéñáåðãëÿ òîããóøàðàã áàòìûøäû. Ãÿðèáÿäèð êè, Ðîáåðòñîíóí íå÷ÿ èë þíúÿ òðàíñ âÿçèééÿòèíäÿ ýþðöá ãÿëÿìÿ àëäûüû “Òèòàíûí ãÿçàéà óüðàìàñû” ùåêàéÿñèíäÿêè ùàäèñÿëÿð åéíèëÿ 1912-úè èë àïðåë àéûíûí 14-äÿ ðåàë ùÿéàòäà áàø âåðäè. Äöíéàäà òàéû-áÿðàáÿðè îëìàéàí “Òèòàíèê” ýÿìèñè Íéó-Éîðêäàí Èíýèëòÿðÿéÿ öçöðäö. Áó, îíóí áèðèíúè ñÿôÿðè èäè. Àòëàíòèê îêåàíûíäà — Íéóôîóíäëàíä éàõûíëûüûíäà “Òèòàíèê” ýÿìèñè àéñáåðãëÿ òîããóøàðàã áàòìûøäû. Ýÿìèäÿ éàëíûç 20 ÿäÿä õèëàñåäèúè ãàéûã âàðìûø. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ 2224 ñÿðíèøèíäÿí úÿìèñè 711 àäàìû õèëàñ åòìÿê ìöìêöí îëìóøäó. 1513 adam isÿ hÿlak olmuødu. ßtraflû mÿlumat ö÷ön bax: 10 k80. Ëàêèí ãåéä åòìÿìÿê îëìóð êè, ýþðöúöëöê ôåíîìåíäèð âÿ äöíéàäà èíñàíûí äÿðê åäÿ áèëìÿäèéè øåéëÿð ÷îõäóð. Áóðàäà îíó äà äåéÿê êè, “Òèòàíèê” ãÿçàéà óüðàéàíäà ýÿìèäÿ îëàí 3 éàøëû Ìèøåë âÿ 2 éàøëû ãàðäàøû àòàëàðûíûí êþìÿéè èëÿ õèëàñ åäèëñÿëÿð äÿ, àòàëàðû ùÿëàê îëìóøäó. Ìèøåë ñîíðàëàð ýþðêÿìëè àëèì êèìè øþùðÿò ãàçàíìûøäû. 2001-úè èëèí ÿââÿëèíäÿ ïðîôåññîð Ìèøåë Íàâðàòèë Ôðàíñàíûí úÿíóáóíäà 92 éàøûíäà äöíéàñûíû äÿéèøäè. Î, “Òèòàíèê”èí ñîí kiøi éàäèýàðû èäè. Åäãàð Êåéñ (1878-1945) Èéèðìèíúè ÿñðäÿ äÿ ýþðêÿìëè ýþðöúöëÿð, ãåéðè-àäè àäàìëàð îëìóøëàð. Îíëàðäàí áèðè Åäãàð Êåéñäèð. O, “Yatan gþröcö” kimi tanûnmûødûr. Åäãàð Êåéñ àìåðèêàëû ôåðìåð àèëÿñèíäÿ àíàäàí îëóá. Èéèðìè áèð éàøûíäà îëàíäà ãÿôëÿòÿí ñÿñè òóòóëóá. Ùèïíîç öçðÿ ìöàëèúÿ àïàðàðêÿí ñÿñè þçöíÿ ãàéûòìàã áèð éàíà, ýþðöúöëöê ãàáèëèééÿòè äÿ ìåéäàíà ýÿëèá. Î, ýÿëÿúÿéè ýþðìÿêëÿ áÿðàáÿð, õÿñòÿëèêëÿðÿ äèàãíîç ãîéìàãäà âÿ ìöàëèúÿíèí éîëëàðûíû ýþñòÿðìÿêäÿ ÿí ìÿøùóð ùÿêèìëÿðè áåëÿ ìàò ãîéóðäó. Ùÿòòà þç õÿñòÿëèéèíèí äèàãíîçóíó äà þçö ãîéìóø âÿ ùÿêèìëÿð ìöàëèúÿíè óüóðëà àïàðìûøëàð. 1909-úó èëäÿí 41 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áàøëàéàðàã 1945-úè èëèí éàíâàðûíäà äöíéàñûíû äÿéèøÿíÿ ãÿäÿð 14 256 äÿôÿ Íîñòðàäàìóñ êèìè þçö-þçöíö úóøà ýÿòèðìèø, ùóøäàí ýåäÿðÿê ýÿëÿúÿêäÿí äàíûøìûøäûð. Îíà àëòû ìèíäÿí àðòûã àäàì ãóëàã àñìûø, äåäèêëÿðè ñèñòåìëÿøäèðèëÿðÿê êîìïéóòåðÿ êþ÷öðöëìöøäöð. Îí ìèí ñÿùèôÿäÿí èáàðÿò îëàí áó ñþùáÿòëÿð ùÿéàòûí ùÿð ñàùÿñèíè ÿùàòÿ åäèð. Ãÿðèáÿäèð êè, Êåéñ àéûëàíäàí ñîíðà äåäèêëÿðèíèí ùå÷ áèðè éàääàøûíäà ãàëìûðäû. 1929-úó èëèí àïðåëèíäÿ î äåìèøäè êè, àëòû àéäàí ñîíðà äöíéàíû èãòèñàäè Åäãàð Êåéñ áþùðàí ñàðñûäàúàãäûð. Àç ñîíðà èñÿ ÛÛ Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíüûúûíû âÿ ñîíóíó äÿãèã ýþñòÿðìèøäè. Ìàðàãëûñû îäóð êè, Êåéñ ÛÛ Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ëàáöäëöéöíö Û Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ãàëèáëÿðèíèí Àëìàíèéà âÿ Àâñòðèéàéà ãàðøû äþçöëìÿç (àüûð) ñàíêñèéàëàðûíäà âÿ Ìèëëÿòëÿð Òÿøêèëàòûíûí ëàãåéäëèéèíäÿ ýþðöðäö. Åäãàð Êåéñ Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûíäà èêè ïðåçèäåíòèí âÿçèôÿ áàøûíäà þëÿúÿéèíè äÿ ÿââÿëúÿäÿí õÿáÿð âåðìèøäè. (1945-úè èëèí àïðåëèíäÿ Ðóçâåëò þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéèøäè. 1963-úö èëèí íîéàáðûíäà èñÿ Úîí Êåííåäè þëäöðöëäö — Ã.Ï.). Åäãàð Êåéñ ÕÕ ÿñðèí ñîíóíà éàõûí áàø âåðÿúÿê äÿùøÿòëè ôÿëàêÿòëÿð, ïàðòëàéûøëàð, ìöùàðèáÿëÿð (×åðíîáûë ôàúèÿñè, Òöðêèéÿ âÿ Åðìÿíèñòàíäà çÿëçÿëÿ, Ñîâåòëÿðèí äàüûëìàñû, ìöõòÿëèô ðåýèîíëàðäà ìöùàðèáÿëÿð) âÿ ñ. áàðÿäÿ äÿ õÿáÿð âåðìèøäè. 42 Èëàùè âåðýè Åäãàð Êåéñèí äåäèêëÿðè àðàñûíäà õöñóñè éåðè îíóí áÿøÿðèééÿòèí èíêèøàôû òàðèõèíäÿ 1958-1998-úè èëëÿðèí èêèíúè áþéöê èíêèøàô ìÿðùÿëÿñè îëàúàüûíû ýþñòÿðìÿñè òóòóð. Äîüðóäàí äà, áó ãûðõ èë ÿðçèíäÿ áÿøÿðèééÿò èðÿëèéÿ äîüðó áþéöê àääûì àòìûø, èíäèéÿ ãÿäÿð ýþðöíìÿìèø èíêèøàô ìÿðùÿëÿñè éàøàìûøäûð. Òÿÿññöôëÿ äåìÿê ëàçûìäûð êè, Êåéñ ýþñòÿðèð êè, áó ìÿðùÿëÿäÿí ñîíðà Éåð êöðÿñè âÿ îíóí ÿòðàôûíäà àüûð ýåîôèçèêè ïîçóíòóëàð âÿ äÿéèøèêëèêëÿð ÿìÿëÿ ýÿëÿúÿê êè, áó äà ãöòáëÿðèí âÿ èãëèìèí äÿéèøìÿñèíÿ ñÿáÿá îëàúàã. Éåð êöðÿñèíäÿ áàø âåðÿíëÿð áþéöê èãòèñàäè, ñèéàñè âÿ ðóùè äÿéèøèêëèéÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Îíà ýþðÿ êè, áÿøÿðèééÿò äÿðê åäèëìÿéÿí Éåíè äþâðÿ ãÿäÿì ãîéàúàã. Êåéñ 1934-úö èë éàíâàðûí 19-äà äåìèøäè êè, Àìåðèêàíûí ãÿðá ùèññÿñèíäÿ éåð éàðûëàúàã. Éàïîíèéàíûí ÷îõ ùèññÿñè ñóéóí àëòûíäà ãàëàúàã. Àâðîïàíûí éóõàðû ùèññÿñè áèð àíäà òîðïàãëà áÿðàáÿð îëàúàã. Éåð êöðÿñèíèí ãóðàãëûã ðåýèîíëàðûíäà âóëêàíëàð ïöñêöðÿúÿê. Ãöòáëÿð äÿéèøÿúÿê. Ñîéóã îëàí éåðëÿð ñóáòðîïèê çîíàéà ÷åâðèëÿúÿê. Èíäè ñóáòðîïèê îëàí éåðëÿðäÿ ãûæû âÿ ìàìûð áèòÿúÿê. Áó òÿäðèúÿí áàø âåðÿúÿêäèð. Éåíè åðà áàøëàéàúàãäûð. Ìàðàãëûäûð êè, Ôðàíñàíûí àäëû-ñàíëû Úîüðàôèéà Èíñòèòóòóíóí àëèìëÿðè áÿéàí åäèðëÿð êè, Éåíè åðàéà êå÷èä äþâðö 2012-úè èëäÿ áàøëàéàúàãäûð1. Áó, Àìåðèêàäà éàøàéàí Õîïè ùèíäó òàéôàñûíûí ôèêèðëÿðè èëÿ ñÿñëÿøèð. Õîïèëÿð äåéèðëÿð êè, éåðèí òÿêèíèí èíñàôñûçúàñûíà èñòèñìàðûíûí, ìöùàðèáÿëÿðèí âÿ êîñìîñà òÿúàâöçöí ãàðøûñû àëûíàðàã ìèíèìóìà åíäèðèëñÿ ãöòáëÿðèí äÿéèøìÿñè ëÿíýèéÿ áèëÿð. Ñíîó ×åò. Áóäóùåå. Âàøà æèçíü ïîñëå 2000 ãîäà. ñòð.91-92. 1 Ìîñêâà, 1998, 43 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Èãëèìèí âÿ ãöòáëÿðèí äÿéèøìÿñè âÿ áó äÿéèøìÿíèí âàõòû áàðÿñèíäÿ Êåéñèí ôèêèðëÿðè Ìèøåë Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ñþéëÿäèêëÿðè èëÿ öñò-öñòÿ äöøöð. Úèí Äèêñîí Ýþðêÿìëè áèëèúèëÿðäÿí áèðè äÿ Úèí Äèêñîíäóð. 1918-ci ildÿ anadan olan àìåðèêàëû áèëèúè Úèí 8 éàøûíäà îëàíäà òÿñàäöôÿí ãàðà÷û ôàë÷û îíóí ÿëèíèí úèçýèëÿðèíÿ áàõàðàã: “ßëäÿ áåëÿ úèçýèëÿðÿ éöç èëäÿ áèð äÿôÿ ðàñò ýÿëìÿê îëàð” äåéèð âÿ ÿëàâÿ åäèð êè, áó ãûç ýÿëÿúÿéèí áþéöê áèëèúèñè îëàúàã. Úèíÿ áöëëóð øàð áàüûøëàéûð âÿ õöñóñè âóðüóëàéûð êè, Úèí ýÿëÿúÿéè áó øàðäà Úèí Äèêñîí ýþðÿúÿê. Úèí Äèêñîí ñîíðàëàð ýÿëÿúÿéè äîüðóäàí äà áó øàðà áàõàðàã ýþðöá. Òåç áèð çàìàíäà øþùðÿò ãàçàíûá. Ùÿòòà ïðåçèäåíò Ðóçâåëò îíóíëà ìÿñëÿùÿòëÿøìÿêäÿí ÷ÿêèíìÿéèá. 1945-úè èëäÿ Ðóçâåëòèí þëöìöíäÿí þíúÿ Úèí îíà äåéèá êè, ×èí êîììóíèñò äþâëÿòè îëàúàã. 1949-úó èëäÿ îíóí äåäèéè ýåð÷ÿêëÿøäè. Î, Ðóçâåëòèí þëöìöíö âÿ îíóí éåðèíÿ Ùàððè Òðóìåíèí ïðåçèäåíò ñå÷èëÿúÿéèíè äÿ ñþéëÿìèøäè. Ìàðàãëûäûð êè, Âèíñòîí ×åð÷èëèí âàõòûíäàí ÿââÿë ñå÷êè òÿëÿá åäÿúÿéè òÿãäèðäÿ ìÿüëóá îëàúàüûíû, ëàêèí ñîíðàëàð ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿéèíè äÿ î, ÿââÿëúÿäÿí ñþéëÿìèøäè. Áó äà îíóí äåäèéè êèìè îëìóøäó. Î äà ôàêò îëàðàã ãàëûð êè, Úèí Ãàíäèéÿ ñóè-ãÿñä åäèëÿúÿéèíè âÿ ùÿòòà ùàäèñÿíèí ùàíñû èëäÿ âÿ àéäà îëàúàüûíû áåëÿ òàì äÿãèãëèêëÿ ýþñòÿðìèøäè. Ñòàëèíèí õÿëÿôè Ìàëåíêîâóí èêè èëäÿí ñîíðà êå÷èñàããàëëû áèðèñè èëÿ (Áóëãàíèí), îíóí äà àüûëëû áèð íÿôÿðëÿ ÿâÿç îëóíàúàüûíû ñþéëÿìèøäè. Ìàëåíêîâäàí ñîíðà äîüðóäàí äà Áóëãàíèí âÿ Õðóøøîâ ýþñòÿðèëÿí âàõòäà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèëÿð. Úèí Äèêñîí Õðóøøîâóí ùàêèìèééÿòè çàìàíû ðóñëàðûí ðàêåò áóðàõàúàüûíû äà 44 Èëàùè âåðýè ñþéëÿìèøäè. 1961-úè èëäÿ èñÿ ÁÌÒ-íèí áàø êàòèáè Äàã Ùàììàðøåëäèí òÿééàðÿ ãÿçàñûíäà, Ìåðëèí Ìîíðîíóí èíòèùàðëà äöíéàëàðûíû äÿéèøÿúÿêëÿðèíè ýþñòÿðìèøäè. Äèêñîíóí áþéöê ýþðöúöëöêëÿðèíäÿí áèðè äÿ ïðåçèäåíò Úîí Êåííåäè, ãàðäàøû Ðîáåðò Êåííåäè âÿ Ìàðòèí Ëöòåð Êèíãèí þëäöðöëÿúÿéè áàðÿäÿ à÷ûãëàìàñû èäè. Ïðåçèäåíò Êåííåäèéÿ õÿáÿðäàðëûã ìÿêòóáó äà ýþíäÿðìèøäè. Éà ìÿêòóáó áèëÿðÿêäÿí ýèçëÿòìèøäèëÿð, éà äà ïðåçèäåíòÿ ÷àòìàìûøäû. Îíóí ùàìûíû òÿÿúúöá ãîéàí À÷ûãëàìàëàðûíäàí áèðè äÿ ñîéóã ìöùàðèáÿ äþâðöíäÿí ìèðàñ ãàëàí âÿ Áåðëèí øÿùÿðèíè èêèéÿ áþëÿí äèâàðûí ñþêöëìÿñè áàðÿäÿ èäè. Áóíó ñîíðàëàð, 1988-úè èëäÿ Áåðëèí äèâàðûíûí ñþêöëÿúÿéèíÿ áèð èë ãàëìûø Îøî òÿõÿëëöñëö ùèíä ýþðöúöñö Áùàãâàí Øðè Ðàúðåø äÿ õÿáÿð âåðìèøäè. Î, åéíè çàìàíäà Ãîðáà÷îâóí ðåôîðìàëàðû èëÿ Àâðîïàäà êîììóíèçìèí ñîíà éåòÿúÿéèíè äÿ ýþñòÿðìèøäè. Úèí Äèêñîíóí áèëèúèëèéè Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíÿ éàõûí îëìóøäóð. Áó ìÿãàìäà ãåéä åòìÿê éåðèíÿ äöøÿðäè êè, ýþðöúöëöê èêè éåðÿ áþëöíöð: Èëàùè âåðýè íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðÿí ýþðöúöëöê âÿ èíñàíè ýþðöíòöëÿð. Áóíëàðäàí áèðèíúèñè äÿãèã âÿ äÿéèøìÿçäèð. Éÿíè ëàáöä îëàðàã ýåð÷ÿêëÿøÿí ýþðöúöëöêäöð. Áþéöê ÿêñÿðèééÿò òÿøêèë åäÿí èêèíúèëÿð èñÿ èíñàíëàðû ÷ÿêèíäèðìÿê, ëàçûìè òÿäáèðëÿð ýþðÿðÿê àðòûã ùÿðÿêÿòëÿðÿ éîë âåðìÿìÿê íàìèíÿ íÿëÿð îëà áèëÿúÿéèíè ÿââÿëúÿäÿí ýþñòÿðÿí ÿëàìÿòëÿðäèð (øÿêèëëÿðäèð). Áó ùàëäà ýþðöúöëöê õÿáÿðäàðåäèúè õöñóñèééÿò äàøûéûð âÿ ÿùÿìèééÿòè áþéöê îëóð. Úèí Äèêñîí ÿëàìÿòëÿðÿ ÿñàñÿí èêèíúè ùàëäà èíñàíûí áàøûíà ýÿëÿúÿê áÿëàëàðäàí ãà÷ìàüûí ìöìêöíëöéöíäÿí äàíûøûð. Ýþñòÿðèð êè, ÿýÿð èíñàíëàð þç ùÿðÿêÿòëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ íÿëÿð áàø âåðÿ áèëÿúÿéèíè ÿââÿëúÿäÿí àíëàñàéäûëàð, ÿí àçû áÿçè òÿäáèðëÿðÿ ÿë àòàðäûëàð. Þç ÿìÿëëÿðèíÿ ôèêèð âåðÿð, íÿôñëÿðèíè ãîðóéàð, àúýþçëöêäÿí ÿë ÷ÿêÿð, ÿäàâÿò ùèññèíè áîüàð, íþãñàíëàðûíû èñëàù åäÿðäèëÿð. Íîñòðàäàìóñó äöøöíäöðÿí ìÿãàìëàð äà áó ãÿáèëäÿíäèð. Ëàêèí Íîñòðàäàìóñ äàùà äÿðèíäÿí äöøöíÿðÿê áó ãÿíàÿòÿ ýÿëèð êè, íèêáèí èíñàíëàð ùÿéàòäà ùÿð øåéè äÿéèøäèðìÿéÿ ãàäèð îëäóãëàðû ùàëäà, þçëÿðèíèí èñëàùûíà èíàäêàðëûãëà ìöãàâèìÿò ýþñòÿðèðëÿð. Õÿáÿðäàðëûãëàðà ÿùÿìèééÿò âåðìÿéÿðÿê ÷ûõûëìàç âÿçèééÿòÿ äöøöðëÿð. Ñÿùâëÿðèíè äÿðê åäÿðÿê 45 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ïåøìàí÷ûëûã êå÷èðñÿëÿð äÿ, ÷àðÿ òàïìûðëàð. Áóíóíëà áåëÿ, ýåú äÿ îëñà óíóäóëìàç áèð äÿðñ àëûðëàð. Ìöäðèêëÿðèí ýþñòÿðäèéè êèìè, îäóí-àëîâóí íÿ îëäóüóíó ÿââÿëëÿð áàðìàüû éàíìûø áèëÿð. Âàíãà Äèìèòð Ãóøòåðîâà (1911-1996) ÕÕ ÿñðèí òàíûíìûø ýþðöúöëÿðèíäÿí áèðè äÿ áîëãàð áèëèúèñè Âàíãàäûð. Âàíãà éóíàí ñþçö îëóá, “õîø õÿáÿðëÿð úàð÷ûñû” ìÿíàñûíû âåðèð. Âàíãà 12 éàøûíäà îëàíäà áèáèñè ãûçëàðû èëÿ êÿíäèí êÿíàðûíäàêû Õàí áóëàüûíäàí ñó ýÿòèðìÿéÿ ýåäèáëÿð. Ýþçëÿíèëìÿäÿí òóôàí (ôûðòûíà) ãîïóð. Àüàúëàðû êþêöíäÿí ãîïàðûð. Äÿùøÿòëè áóðóëüàí Âàíãàíû ýþòöðöá õåéëè (áÿçè ìÿíáÿëÿðäÿ 2 êì) óçàüà àòûð. Îíó àüàú áóäàãëàðûíûí, òîç-òîðïàüûí, îò-ÿëÿôèí è÷èíäÿí çîðëà òàïûá ÷ûõàðûðëàð. Âàíãà ýþçëÿðèíè à÷à áèëìèð. Ùÿêèìëÿð îíà ÷àðÿ òàïà áèëìèðëÿð. Ùÿòòà úÿððàùèééÿ ÿìÿëèééàòû äà åäèðëÿð. Î âàõòäàí Âàíãà êîð îëóð. 1925-úè èëäÿ êîðëàð åâèíÿ ãÿáóë îëóíóð. 1929-úó èëäÿ àòàñû þëÿíäÿí ñîíðà éåòèì ãàëàí áàúû-ãàðäàøëàðûíà áþéöêëöê åòìÿê ö÷öí åâÿ äþíöð. Ùÿéàòëàðû ÷îõ ìÿøÿããÿòëè êå÷èð. 1923-úö èëäÿí äöíéà èøûüûíà ùÿñðÿò ãàëàí Âàíãà, 1940-úû èëäÿ éóõóñóíäà ýþðöð êè, ýþçÿë áèð ýÿíú àòëû îíëàðà ýÿëäè. Ïàëòàðû áÿðã âóðàí áó àòëû èøûã ñà÷ûðäû. Åâèí àñòàíàñûíäàí è÷ÿðè ýèðÿð-ýèðìÿç ãÿðèá äåäè: Éàõûíëàðäà áöòöí äöíéà òÿëàòöìÿ ýÿëÿúÿê. Ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàíëàð ãûðûëàúàã. Ñÿí èíñàíëàðûí òàëåéè âÿ þëöìöíö áèëÿúÿêñÿí. Ãîðõìà, ùÿð âàõò ñÿíèí éàíûíäà îëàúàì. Ñÿí èíñàíëàðà ìÿíèì ñþçëÿðèìè ÷àòäûðàúàãñàí. Äîüðóäàí äà ñîíðàëàð Âàíãà äöíéàíûí ÿí ìÿøùóð áèëèúèëÿðèíäÿí áèðè îëäó. 1941-úè èëäÿí, Âàíãàíûí äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1996-úû èëÿ ãÿäÿð éàðûì ìèëéîíäàí àðòûã àäàì Âàíãàéà ìöðàúèÿò åäÿðÿê äÿðäèíè áèëäèðèá. Âàíãà îíëàðûí õÿñòÿëèéèíèí ÿëàúûíû ýþñòÿðèá, èòÿí øåéëÿðèí òàïûëìàñûíà éàðäûì åäèá. Èíñàíëàðûí òàëåëÿðèíè äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìÿéèá. Äöíéà ìèãéàñëû ïðîáëåìëÿðäÿí äàíûøûá. Èíñàíëàðûí ÃÈ×Ñ (ÑÏÈÄ) ùàããûíäà òÿñÿââöðö îëìàäûüû áèð çàìàíäà äÿùøÿòëè åïèäåìèéàäàí ñþç à÷ûá: “Èíäèéÿ ãÿäÿð ìÿëóì îëìàéàí áèð ÷îõ õÿñòÿëèêëÿð ìåéäàíà 46 Èëàùè âåðýè ÷ûõàúàã. Èíñàíëàð ùÿòòà ÿââÿëëÿð ùå÷ íÿäÿí øèêàéÿò åòìÿäèêëÿðè ùàëäà, áèð äÿ ýþðäöí êö÷ÿäÿ éûõûëûá þëÿúÿêëÿð”. Àøàüûäàêûëàð äà Âàíãàéà ìÿõñóñäóð: “Àëè Èäðàêëà ìöãàéèñÿäÿ ïëàíåòèìèçäÿêè ñèâèëèçàñèéàíûí äöøöíúÿñè óøàãëûã äÿððàêÿñèíÿ áÿíçÿéèð. Àäè àäàìëàð áàøãà ïëàíåòëÿðÿ ó÷àúàãëàð. Èêè éöç èëäÿí ñîíðà èíñàíëàð áàøãà ïëàíåòëÿðäÿ éàøàéàíëàðëà ÿëàãÿéÿ ýèðÿúÿêëÿð. Êîñìîñäàí ýÿëÿí ñèãíàëëàðû èëê äÿôÿ ìàúàð úèùàçëàðû ãåéäÿ àëàúàãëàð”. Âàíãàäàí ñîðóøàíäà êè, áöòöí áóíëàðû íåúÿ ýþðöð? Úàâàá âåðèá: “Ýþðìöðÿì, åøèäèðÿì. Åëÿ áèë óçàã ãÿðèá ñÿñ áóíëàðû òåëåôîíëà äåéèð”. Íîñòðàäàìóñ áó ìöíàñèáÿòëÿ îüëó Ñåçàðà öíâàíëàäûüû mÿktubda éàçìûøäûð: “Éàëíûç éóõàðûäàí (ñÿìàäàí) ýþíäÿðèëÿí äàõèëè ñÿñ ýþðöúöíöí öðÿéèíÿ íóð ñà÷àðàã çàìàíûí ñèðëÿðèíè à÷ûð”. Éåðè ýÿëìèøêÿí àç àäàì áèëèð êè, ãÿðèá vÿ ya daxili ñÿñ Èëàùè âåðýèñè îëàí äàùè Ñÿìÿä Âóðüóíà äà âàõòñûç þëÿúÿéèíè õÿáÿð âåðìèøäè. Øàèð “Áèð ñÿñ” øåèðèíäÿ áóíó áåëÿ òÿñâèð åäèð: Ãÿðèá áèð ñÿñ ýÿëäè áó ýöí ãÿëáèìäÿí: Þìðöí áàùàðûíäà þëÿúÿéÿì ìÿí… Äèäèá ïàð÷àëàäû áàüðûìû áó ãÿì, Öçöìÿ áîéëàíäû ÿëèìäÿ ãÿëÿì… Ì. Ëåðìîíòîâ äà þç êÿì òàëåéèíè ÿââÿëúÿäÿí ýþðìöø âÿ “Âÿñèééÿò” àäëû øåèðèíäÿ (1840) þëöì ñÿùíÿñèíè îëäóüó êèìè òÿñâèð åòìèøäèð. ...Ñÿíèíëÿ, ãàðäàøûì, ìÿí áèð àðàäà, Öçáÿöç îòóðóá ñþùáÿòëÿøÿðäèì. Ìÿíÿ äåéèðëÿð êè, áó ýåí äöíéàäà, Àç ãàëûá âåðèëÿí þìöð ìþùëÿòèì. ßýÿð ñîðàí îëñà, êèì îëóð-îëñóí, Ìÿíèì òàëåéèìè ñþéëÿðñÿí îíà: Áàüðûíû éàðàðàã êå÷ÿí ãóðüóøóí, Áèð øàèð þìðöíö éåòèðäè ñîíà.1 1 Òÿðúöìÿ Ñÿéàâóø Ìÿììÿäçàäÿíèíäèð. 47 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìöàñèðèìèç îëàí øàèð Íÿðèìàí Ùÿñÿíçàäÿíèí ýÿíúëèêäÿ èëàùè íóðëà ãÿëáèíÿ éîë òàïàí: Ìÿùÿááÿò ... íÿ äåéèì î öëâè àäà, Ùàìûéà áèð ýþçëÿ áàõìàéûð î äà. Áèðèíÿ þìöð-ýöí éîëäàøû âåðèð, Áàøãà áèðèñèíÿ ýþç éàøû âåðèð! — ìèñðàëàðû øàèðèí þç òàëåéèíäÿí áÿùñ åòìèðìè?! Áó, áèð äàùà øàèðëÿðèí éåð öçöíäÿ ïåéüÿìáÿðëÿðèí íöìàéÿíäÿñè îëìàñû ôèêðèíè òÿñäèãëÿìèðìè? Ãÿì éöêöíö äàøûìàã èëàùè âåðýèëè øàèðëÿðèí àëûí éàçûñû, ãèñìÿò ïàéûäûð — ôèêðèíè òÿñäèãëÿìèðìè?! Áóíóíëà áåëÿ, äåìÿëèéèê êè, äöíéàíûí ìöÿììàëû, ñèðëè êåøìÿêåøëÿðèíè Èëàùè âåðýèñè îëìàéàíëàð äÿðê åäÿ áèëìèð, îíà ïÿíúÿðÿäÿí áàõàí êèìè áàõûá êå÷èðëÿð. Allah-òÿalanûn se÷ilmiølÿrindÿn etdiyi, ilahi vergisi ilÿ øÿrÿflÿndirdiyi Íîñòðàäàìóñ, Åäãàð, Âàíãà âÿ áàøãà gþröcölÿr èñÿ Éàðàäàíûí áÿõø åòäèéè òÿõÿééöëëÿ ýÿëÿúÿéè ýþðÿ áèëèð, îíóí áÿçè ñèðëÿðèíè à÷ìàüà ãàäèð îëóðëàð. Âÿ î äà ìàðàãëûäûð êè, ùÿð ýþðöúöíöí Èëàùèäÿí ýÿëÿí þçöíÿìÿõñóñ âåðýè äàèðÿñè âàðäûð. Âàíãàíûí ýþðöúöëöéö ùÿì êå÷ìèøÿ, ùÿì äÿ ýÿëÿúÿéÿ àèä îëäóüóíäàí î ÷îõ ìÿøùóð îëìóøäóð. Çÿìàíÿìèçäÿ ñå÷èëÿí ýþðöúöëÿðäÿí áèðè äÿ Æåðàð Êðóàçå îëìóøäóð. Ùîëëàíäèéàëû ýþðöúö Æåðàð Êðóàçå àõòàðûëàí àäàìûí ñàü âÿ éà þëö îëäóüóíó, éåðèíè äÿãèã ýþðöð âÿ ïîëèñëÿðÿ êþìÿêëèê åäèðäè. Æåðàðäà ýþðöúöëöê îüëó èëÿ áàüëû øÿõñè ôàúèÿñèíäÿí ñîíðà áàø âåðìèøäè. Ýåúÿ-ýöíäöç îüëó áàðÿäÿ äöøöíÿí Æåðàð ýþçëÿíèëìÿäÿí òðàíñ âÿçèééÿòèíÿ äöøìöø âÿ éîõà ÷ûõìûø îüëóíóí ìåéèòèíèí ùàðàäà îëäóüóíó äÿãèã ýþðìöøäö. Áó ùàäèñÿäÿí ñîíðà ïîëèñëÿð ùÿìèøÿ îíóí õèäìÿòèíäÿí èñòèôàäÿ åäèðäèëÿð. Î, ïîëèñëÿðäÿí áó âÿ éà äèýÿð áàøãà ùàäèñÿ áàðÿäÿ ìÿëóìàò àëàíäàí ñîíðà òðàíñ âÿçèééÿòèíÿ äöøöð âÿ äÿãèã ìÿëóìàò âåðèðäè. Êðóàçå î ãÿäÿð ìÿøùóðëàøìûøäû êè, äöéöíÿ äöøìöø úèíàéÿò èøëÿðèíèí à÷ûëìàñûíäà îíóí õèäìÿòèíäÿí ×èí âÿ ÀÁØ êèìè þëêÿëÿðäÿ äÿ èñòèôàäÿ åäèáëÿð. Ìÿñÿëÿí, 22 ôåâðàë 1961-úè èëäÿ Íéó-Éîðêäà 4 éàøëû Åäèí àäëû ãûç éîõà ÷ûõàíäàí ñîíðà, ÀÁØ ïîëèñëÿðè 25 ôåâðàëäà 48 Èëàùè âåðýè ÊËÌ ùàâà éîëëàðû øèðêÿòèíèí íöìàéÿíäÿñè âàñèòÿñèëÿ Êðóàçåíè ÍéóÉîðêà äÿâÿò åäèáëÿð. Æ.Êðóàçå äåéèá êè, ùå÷ âàõò Íéó-Éîðêäà îëìàäûüûíäàí òÿÿññöðàò áîëëóüó èøè à÷ìàüà îíà ìàíå îëà áèëÿð. Îäóð êè, Åäèí ùàããûíäà àëäûüû ìÿëóìàò ÿñàñûíäà îíóí þëäöðöëäöéöíö, ùàðàäà ñàõëàíäûüûíû âÿ ãàòèëèíèí êèì îëäóüóíó òÿñâèð åäèá. Ùÿòòà ãûç óøàüûíû ãÿòëÿ éåòèðÿíèí éàøûíû äà ýþñòÿðèá. Æåðàð Êðóàçåíèí øþùðÿòè î ãÿäÿð àðòìûøäû êè, Èòàëèéàäà òåððîðèñòëÿð Àëäî Ìîðîíó îüóðëàéàíäà èíòåðïîë îíó Èòàëèéàéà êþìÿéÿ ÷àüûðìûøäû. Ôàüûð Æåðàðûí ýþðöúöëöéö îíà áàùà áàøà ýÿëäè. Èòàëèéàéà ãÿäÿì ãîéàí êèìè, Àëäî Ìîðîíó îüóðëàéàíëàð ãîðõóéà äöøÿðÿê Æåðàðû ýöëëÿ èëÿ âóðäóëàð. Àëëàù àäàìû Äóìèòðó Äóäóìàí Äóìèòðó Äóäóìàí 25 èëäÿí àðòûã ñÿäàãÿòëÿ äîüìà Ðóìûíèéàäà ïàñòîðëóã åòìèøäè. 1980-úè èëäÿ îëèìïèàäà âàõòû Ìîñêâàäà õåéëè éåíè ÿùäè-úÿäèä ìÿñëÿùÿòè âåðäèéèíÿ ýþðÿ çèíäàíà ñàëûíìûø, èøýÿíúÿëÿðÿ ìÿðóç ãàëìûøäû. Îíóí ÿçàá-ÿçèééÿòè 1984-úö èëäÿ þëêÿäÿí ãîâóëäóãäàí, àèëÿñè èëÿ áèðýÿ ÀÁØ-à ýåòäèêäÿí ñîíðà áèòìèøäè. Äóìèòðóíóí À÷ûãëàìàëàðû ÷îõäóð. Î, 1984-úö èëäÿ Êàëèôîðíèéàäà ìÿñêóíëàøàí êèìè, ìÿëÿêëÿð îíà áèð ÷îõ ìÿëóìàòëàð âåðìèøäè. Îíëàðûí àðàñûíäà àøàüûäàêûëàð äà âàðäû: “Ýöí ýÿëÿúÿê, Ëîñ Àíæåëîñ, Ëàñ Âåãàñ, Íéó-Éîðê âÿ áàøãà øÿùÿðëÿðèí ñàêèíëÿðè ýöíàùëàðûíà ýþðÿ Éàðàäàí òÿðÿôèíäÿí úÿçàëàíäûðûëàúàãëàð. Îíëàðûí ýöíàùëàðû ýþéëÿðÿ ÷àòûá. Îíëàðû Áàáèëäÿêèëÿð êèìè úÿçà ýþçëÿéèð. Ìÿëÿê îíó äà ÿëàâÿ åòäè êè, ýöí ýÿëÿúÿê ÀÁØ ÿìèíàìàíëûüà èíàíàúàã. Áó âàõò ðóñëàð îíëàðûí íöâÿ ñèëàùëàðû ñàõëàäûãëàðû éåðÿ íöâÿ ñèëàùû èëÿ ùöúóì åäÿðÿê ÀÁØ-û éàíäûðàúàã, ÀÁØ-äà äþâëÿòÿ ãàðøû ÷ûõàúàãëàð. ÀÁØ-ûí áàøû þç äàõèëè ïðîáëåìëÿðèíÿ ãàðûøàúàã. Áó âàõò ×èí, Éàïîíèéà âÿ áàøãà äþâëÿòëÿð ðóñëàðà ãàðøû ÷ûõàúàãëàð. Ñîíðà ðóñëàðû áàø÷û ñå÷ÿúÿêëÿð. Áóíäàí ñîíðà îíëàð Èñðàèëÿ ãàðøû ÷ûõàúàãëàð”. 1991-úè èëäÿ Äóìèòðó éàçûðäû: “×îõëàðû ñîðóøóðëàð, áó íÿ âàõò áàø âåðÿúÿê? Àìåðèêà íÿ âàõò îä òóòóá éàíàúàã? Ìÿí Àëëàùà éàëâàðäûì êè, ìÿíÿ éàðäûì åò, ìÿíè èíñàíëàðûí ñîðüóëàðûíäàí àçàä åò. Ùÿìèí ýåúÿ ìÿëÿê ýÿëäè âÿ ìÿíè éóõóäàí îéàòäû. “Áèáëèéàíû îõó: Ùîñåà 4:649 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 9 âÿ 6:1-3… Àìåðèêàëûëàðà äå êè, Éàðàäàíûí áèð ýöíö ìèí èëÿ, ìèí èëè èñÿ áèð ýöíÿ áÿðàáÿðäèð. ßýÿð îíëàð ïåøìàí îëàðàã òþâáÿ åòñÿëÿð, Àëëàùà ïÿíàù ýÿòèðñÿëÿð, 2-úè ýöíäÿí (éåíè åðàíûí 2-úè ìèíèëëèéè) 3-úö ýöíÿ (åðàìûçûí ÛÛÛ ìèíèëëèéè) êå÷èðèëÿúÿê”. Áèð ÷îõ ýþðöúöëÿðèí áèëèúèëèéè ìöÿééÿí ùàäèñÿ èëÿ áàüëû éàðàíûá. Áèç îíëàðäàí Êåéñ, Âàíãà, Æåðàð êèìè ýþðêÿìëèëÿðè ùàããûíäà ãûñàúà äà îëñà ìÿëóìàò âåðäèê. Ìöàñèðèìèç îëàí ôðàíñàëû ýþðöúö Ìàðèî äå Ñàáàòî äà ýþðêÿìëè ýþðöúöëÿð ñûðàñûíäàäûð. Ìàðèî äå Ñàáàòî 1933-úö èëäÿ Áîðäîäà äöíéàéà ýÿëìèøäèð. Ýåð÷ÿêëÿøÿí À÷ûãëàìàëàðû ÷îõäóð. Îíëàðäàí àøàüûäàêûëàðû ýþñòÿðìÿê îëàð: Êóáà áþùðàíû (1962), ßðÿá-Èñðàèë ìöùàðèáÿñè (1967), Éóíàíûñòàí êðàëëûüûíûí äàüûëìàñû (1967), Íèêñîíóí ïðåçèäåíò ñå÷èëìÿñè, Æàêëèí Êåííåäèíèí èêèíúè äÿôÿ ÿðÿ ýåäÿúÿéè, ïðåçèäåíò äå Ãîëëóí 1969-úó èëäÿ èñòåôàéà ÷ûõàúàüû, Ú.Ïîìáèäóíóí îíóí éåðèíÿ ïðåçèäåíò ñå÷èëÿúÿéè, 1970-úè èëäÿ äå Ãîëë âÿ ß.Íàñåðèí äöíéàëàðûíû äÿéèøÿúÿêëÿðè, “Àïîëëîí-ÕÛÛÛ” êîñìèê ýÿìèñèíèí þëöìëÿ íÿòèúÿëÿíÿúÿê ó÷óøó, Áðèòàíèéàíûí Àâðîïà Áèðëèéèíÿ äàõèë îëàúàüû (1974), ßðÿá-Èñðàèë ÷ÿêèøìÿëÿðèíèí äàâàì åäÿúÿéè (1973), Âéåòíàì ìöùàðèáÿñèíèí ñîíà éåòÿúÿéè (1973), Èñïàíèéàäà ìîíàðõèéàíûí áÿðïàñû (1975), Âéåòíàìäà êîììóíèñòëÿðèí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿéè (1976), Èðàíäà øàùëûã ðåæèìèíèí äåâðèëìÿñè (1979), Ðóñèéàíûí êàïèòàëèçìÿ äþíöøö (1991), È.Á.Òèòîäàí ñîíðà ðóñëàðûí ìöäàõèëÿñè èëÿ Éóãîñëàâèéàäà áàø âåðÿúÿê ñàðñûíòûëàð âÿ ìöùàðèáÿ, ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéèíèí ìåéäàíà ýÿëÿúÿéè, Êþðôÿç ñàâàøû âÿ ñ. Ìàðàãëûäûð êè, Êþðôÿç ìöùàðèáÿñèíè Ñàáàòî ÷îõ äîüðó îëàðàã “Ïåòðîë ñàâàøû” àäëàíäûðìûøäûð. Øÿðã ùàäèñÿëÿðèíè èçëÿéÿíëÿð éàõøû áèëèðëÿð êè, áöòöí áó ìöñèáÿòëÿð Èðàãûí áàøûíà íåôòè ìèëëèëÿøäèðäèéèíÿ ýþðÿ ýÿëäè. Áóðàäà èñòÿð-èñòÿìÿç áèð ìÿñÿëÿíè ãåéä åòìÿìÿê îëìóð. Òÿäãèãàòëàð ýþñòÿðèð êè, ýþðöúöëÿðèí áþéöê ÿêñÿðèééÿòè Ôðàíñàäàí ÷ûõìûøäûð. Î äà ìàðàãëûäûð êè, bir ÷ox elmi-fantastik ÿsÿrlÿrin möÿllifi Æöë Âåðí äÿ ýþðöúöëÿð ñûðàñûíà äàõèë åäèëÿ áèëÿð. Îíóí áèð ÷îõ ôèêèðëÿðè ýåð÷ÿêëÿøÿðÿê ùÿéàòäà þç éåðèíè àëìûøäûð. “Éåðäÿí Àéà” 1 Æþëü Âåðí. Ñ çåìëè íà ëóíó. Ì., 1954, ñòð. 25, 61, 70, 325. 50 Èëàùè âåðýè (1865) ÿñÿðèíäÿ ö÷ íÿôÿð ãÿùðÿìàíûí “Êîëóìáèàä” àäëû ñèëèíäðèê ùàâà ýÿìèñèíäÿ Àéà ó÷ìàñûíû âÿ ó÷óøóí 97 ñààò 20 äÿãèãÿ äàâàì åòäèéèíè, óüóðëà íÿòèúÿëÿíäèéèíè, Àéûí ñÿòùèíÿ åíäèéè éåðè, ñàü-ñàëàìàò ãàéûäûá Ñàêèò îêåàíà åíäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð1. Æöë Âåðí astronavtlarûn èêè íÿôÿðèíèí àìåðèêàëû, áèð íÿôÿðèíèí èñÿ ôðàíñûç îëäóüóíó âÿ “Êîëóìáèàä”ûí Àìåðèêàäà ùàçûðëàíäûüûíû âÿ Àéà îðàäàí ó÷äóüóíó äà ýþñòÿðìèøäèð. Ìÿëóìäóð êè, èëê äÿôÿ Àéà ó÷àí ö÷ íÿôÿð àñòðîíàâòûí ùàìûñû (Í.Àðìñòðîíã, Å.Îëäðèí âÿ Æöë Âåðí (1828-1905) Ì.Êîëëèíç) Àìåðèêà âÿòÿíäàøû îëìóøäóð. Éàçû÷ûíûí áèð íÿôÿðè ôðàíñûç ýþñòÿðìÿñè éà îíóí âÿòÿíïÿðâÿðëèéèíäÿí, éà äà îíëàðäàí áèðèíèí äàìàðëàðûíäà ôðàíñûç ãàíûíûí àõìàñûíäàí õÿáÿð âåðèð. Ìàðàãëû úÿùÿòëÿðäÿí áèðè äÿ éàçû÷ûíûí ýÿìèíèí éåðäÿí ãàëõìàñûíû òÿñâèð åòìÿñèäèð. Æöë Âåðí ñàíêè ÕÕ ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà ùàâàéà ãàëõàí ýÿìèëÿðè áèçèìëÿ áÿðàáÿð ìöøàùèäÿ åòìèøäèð. Áó ùÿëÿ ùàðàñûäûð? 1969-úó èëäÿ ÀÁØ-ûí Àïîëëîí-ÕÛ “Êîëóìáèéà” êîñìèê ýÿìèñè (ôèêèð âåðèí: Êîëóìáèàä — Êîëóìáèéà!) ö÷ íÿôÿð àñòðîíàâòëà Àéà 97 ñààò 39 äÿãèãÿ 17 ñàíèéÿéÿ ó÷ìóøäó. Ñèëèíäðèê êîñìèê ýÿìè àñòðîíàâòëàðëà ãàéûäûá Ñàêèò îêåàíà åíìèøäè (Ìÿëóìàò ö÷öí äåéÿê êè, Àéûí ñÿòùèíÿ Í.Àðìñòðîíã âÿ Å.Îëäðèí åíìèøäèëÿð. Ì.Êîëëèíç èñÿ ýÿìèäÿ ãàëìûøäû — Ã.Ï.). Æöë Âåðí ùåñàáëàìàëàðûíäà úÿìèñè 20 äÿãèãÿ éàíûëìûøäû. Èíñàíû ùåéðÿòÿ ýÿòèðÿí ùàäèñÿäèð, äåéèëìè? 51 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1865-úè èëäÿ Æöë Âåðíèí “Éåðäÿí Àéà” ôàíòàñòèê ÿñÿðèíäÿ òÿñâèð åòäèêëÿðè 1969-úó èëäÿ áöñáöòöí éåðèíÿ éåòèá. Øöáùÿñèç, áóíà ýþðÿäèð êè, Àéûí àðõà ùèññÿñèíäÿêè êðàòåðëÿðäÿí áèðèíÿ Æöë Âåðíèí àäû âåðèëìèøäèð. Áöòöí éóõàðûäà äåéèëÿíëÿðè íÿçÿðÿ àëìàãëà áÿðàáÿð, ÷ÿêèíìÿäÿí ãåéä åäÿ áèëÿðèê êè, òÿêúÿ ôðàíñûç éîõ, åëÿúÿ äÿ äöíéà ýþðöúöëÿðè ñÿô-ñÿô äöçöëñÿëÿð, éåíÿ äÿ îíëàðûí áàøûíäà Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ ýÿëÿúÿêäèð. Íîñòðàäàìóñó áàøãà ýþðöúöëÿðäÿí ôÿðãëÿíäèðÿí, îíó “ýþðöúöëÿð ýþðöúöñö” ìÿðòÿáÿñèíÿ éöêñÿëäÿí îíóí ýÿëÿúÿéè, ùÿòòà óçàã ýÿëÿúÿéè äÿãèã ýþðìÿñè îëìóøäóð. Äîüðóäóð äèíè ìÿíáÿëÿðäÿ óçàã ýÿëÿúÿéè áÿøÿð þâëàäûíûí ýþðìÿñè èñòèñíà îëóíóð. Îíóí ãåéðè-ìöìêöíëöéöíäÿí äàíûøûëûð. Ãåéä åäèëèð êè, áó, Òàíðû èëÿ áàüëûäûð. ßñëèíäÿ Íîñòðàäàìóñ Éàðàäàíûí èðàäÿñè âÿ Èëàùè âåðýè ñàéÿñèíäÿ ýÿëÿúÿêäÿ Éåð öçöíäÿ áàø âåðÿúÿê ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðè òàðèõè ìÿðùÿëÿëÿð öçðÿ ýþðìöøäöð êè, áó äà äöíéà òàðèõèíäÿ àíàëîãó îëìàéàí, àíëàøûëìàñû ÷ÿòèí îëàí ìöñòÿñíà ùàëäûð. Èñòÿð-èñòÿìÿç àðàéà äöøöíäöðöúö ñóàëëàð ÷ûõûð. Íÿéÿ ýþðÿ äöíéà òàðèõèíäÿ áÿíçÿðè îëìàéàí áó ìöñòÿñíà ùàë þçöíö éàëíûç áèð øÿõñèééÿòäÿ òÿúÿññöì åòäèðìèøäèð? Íèéÿ áó Èëàùè âåðýè áàøãàëàðûíà äà âåðèëìÿéèá? Ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê áÿäáÿõò ùàäèñÿëÿðè, ôàúèÿëÿðè, ùþêìäàðëàðûí ÿäàëÿòñèçëèéèíè âÿ ñ. áèëìÿê èíñàíà íÿ âåðèð? Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, áó, íÿùàéÿòñèç âÿ ñîíñóç ýöúÿ ìàëèê Àëëàùûí ãöäðÿòè ñàéÿñèíäÿäèð. Ùå÷ íÿ îíóí ãöäðÿòèíäÿí êÿíàðäà äåéèëäèð. Áóíà ýþðÿ äÿ ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, Íîñòðàäàìóñ Èëàùè ìþúöçÿ îëìóø âÿ ìþúöçÿ îëàðàã ãàëûð. Ìÿñÿëÿéÿ ðåàëëûãëà éàíàøñàã, áàø ñûíäûðñàã ýþðÿðèê êè, Éàðàäàí Íîñòðàäàìóñ âàñèòÿñèëÿ þç ìþúöçÿñèíè, ãöäðÿò âÿ ÿçÿìÿòèíè ýþñòÿðèð êè, äÿðñ àëàã, íÿòèúÿ ÷ûõàðàã, Éàðàäàíûí âàðëûüûíû áöòöí âöúóäóìóçëà äÿðê åäÿê, áèçÿ àéðûëìûø þìðö âèúäàíëà, ùàëàëëûãëà, èíàì âÿ èìàíëà áàøà âóðàã. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö áó èíàìû àðòûðûð. Îíóí õÿáÿð âåðäèéè hadisÿëÿðèí áþéöê ÿêñÿðèééÿòèíäÿ Àëëàùûí ãÿçÿáè à÷ûã-àéäûí þçöíö áöðóçÿ âåðèð. Èñòÿð àéðû-àéðû õàëãëàð, äþâëÿòëÿð, ùþêìäàð52 Èëàùè âåðýè ëàð, òàðèõè øÿõñèééÿòëÿð, èñòÿðñÿ äÿ àäè èíñàíëàð îëñóí, ôÿðã ãîéóëìàäàí éîëóíó àçìûøëàðäàí èíòèãàì àëûíûð. Òÿêúÿ Íàïîëåîíó, Ùèòëåðè, Ìóññîëèíèíè, Ëåíèíè éàäà ñàëìàã êèôàéÿòäèð. Íîñòðàäàìóñ îüëó Ñåçàðà âÿ îõóúóëàðûíà ìöðàúèÿòèíäÿ áó úèääè ìÿñÿëÿéÿ àéäûíëûã ýÿòèðèð: “Ìÿí ÿââÿëúÿ ãàðäàø ãûðüûíûíà ñÿáÿá îëàí ìöùàðèáÿëÿð, äþâëÿòëÿðèí âÿ ïàðòèéàëàðûí ìÿùâè, õàëãëàðûí òÿðêèâÿòÿí îëìàñû, çàëûì ùþêìäàðëàðûí âÿùøèëèêëÿðè áàðÿäÿ éàçûëû èç ãîéìàã èñòÿìèðäèì. Àõû, áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿð áàðÿäÿ õÿáÿð îíëàðûí þçëÿðèíäÿí äàùà ãîðõóëó ýþðöíÿ áèëÿð. Áó éàíäàí äà ôèêèðëÿøäèì êè, òÿùëöêÿ áàðÿäÿ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ ìÿëóìàò âåðèëìÿñÿ, íÿòèúÿ äàùà àüûð îëàð. Óçóí ñöðÿí øöáùÿ âÿ òÿðÿääöääÿí ñîíðà ýþðöúöëöéöìö, îüëóì, ñÿíèí âÿ ýÿëÿúÿê îõóúóëàðûìûí áó êèòàáäà ðàñò ýÿëÿúÿéè òÿðçäÿ áÿéàí åòìÿéÿ ãÿðàð âåðäèì. Ãÿäèì ðîìàëûëàð äåéèáëÿð: “Àíëàéàíà èøàðÿ êèôàéÿò åäÿð”. Åëÿ ìÿí äÿ áó ôèêèðäÿéÿì. ßñðëÿðèí àðõàñûíäàí àíëàãëû âÿ ñàâàäëû àäàìëàðà ìöðàúèÿò åäèðÿì. Îíëàðûí àüëû-çÿêàñû èìêàí âåðÿúÿê êè, åéùàì âÿ àõûðà ãÿäÿð äåéèëìÿìèø ôèêèðëÿðèìè äóéñóíëàð âÿ ùÿãèãÿòè äÿðê åäÿ-åäÿ îõóñóíëàð”. Éàðàäàíûí èðàäÿñè èëÿ Íîñòðàäàìóñà èêè “Áþéöê çàìàí ñèêëè” ìöääÿòèíäÿ áàø âåðÿúÿê ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðè ýþðìÿê ãèñìÿò îëìóøäóð. Áóíóíëà ÿëàãÿäàð ãåéä åòìÿê éåðèíÿ äöøÿðäè êè, àñòðîëîãëàð áþéöê çàìàí êÿñèêëÿðèíè ùÿð áèðè 354 èë 4 àéäàí èáàðÿò îëàí âÿ ìöÿééÿí ïëàíåòèí òÿñèðèíÿ ìÿðóç ãàëàí “Áþéöê çàìàí ñèêëëÿðè”íÿ áþëìöøëÿð. Ìÿñÿëÿí, Àé çàìàí ñèêëè 1534-úö èëäÿ áàøëàìûø âÿ 354 èë 4 àé ñîíðà, éÿíè 1889-úó èëäÿ îíó Ýöíÿø çàìàí ñèêëè ÿâÿç åòìèøäèð. 354 èë 4 àé ñîíðà, éÿíè 2243-úö èëäÿ èñÿ îíó Ñàòóðí çàìàí ñèêëè ÿâÿç åäÿúÿêäèð. Àñòðîíîìèê ðÿãÿìëÿðäÿ Ñàòóðí “áþéöê áÿäáÿõòëèêëÿð ìÿíáÿéè” ùåñàá îëóíäóüóíà ýþðÿ ÷îõëàðû áóíó ãèéàìÿòèí áàøëàíüûúû êèìè ãÿáóë åäèðëÿð. Äîüðóäóð, Íîñòðàäàìóñ 1554-úö èëäÿ éàçäûüû êàòðåíäÿ “Áþéöê çàìàí ñèêëëÿðè”íÿ âÿ åëÿúÿ äÿ ýþðöúöëöéöíöí ìöùöì ìÿãàìëàðûíà òîõóíóð: Àéûí ùþêìðàíëûüûíäàí èéèðìè èë êå÷èð. 53 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áèð âàõò ýÿëÿúÿê, Àé éîðóëóá ÿëäÿí äöøÿúÿê. 7-úè ìèíèëëèéèí ÿââÿëèíäÿ îíó Ýöíÿø ÿâÿç åäÿúÿê. Âàõò ýÿëÿúÿê Ýöíÿøèí åíåðæèñè òöêÿíÿúÿê. Î, éîðüóí âÿ öçýöí ýöíëÿðèíè áàøà âóðàíäà, Ìÿíèì äÿ ýþðöúöëöéöì éåðèíÿ éåòÿðÿê áàøà ÷àòàúàã (1 ê48). Íîñòðàäàìóñ îüëó Ñåçàðà éàäèýàð ãîéóá ýåòäèéè ìÿêòóáäà äà áó ìÿñÿëÿéÿ òîõóíóðäó: “Áèç ãàäèð Àëëàùûí êÿðàìÿòè ñàéÿñèíäÿ Àéûí òÿñèðè àëòûíäàéûã. Àéûí ýöúö ñîíà éåòÿíäÿ îíó Ýöíÿø ÿâÿç åäÿúÿê. Ñîíðà èñÿ Ñàòóðí ýÿëÿúÿê”. Ïåòåð Ëåìåñóðèåð “Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö” àäëû êèòàáûíäà ùàãëû îëàðàã ãåéä åäèð êè, ýþðöúö äöíéàíûí ñîíó áàðÿäÿ ùå÷ íÿ äåìÿéèá1. Äåéèëÿíëÿðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, ýþðöúö Éåð öçöíäÿ ùÿéàòûí ñîíà éåòÿúÿéèíäÿí äåéèë, ýþðöúöëöéöíöí áàøà ÷àòàúàüûíäàí ñþç à÷ûð. Î, êðàë ÛÛ Ùåíðèyÿ éàçäûüû À÷ûãëàìàäà áó ìÿñÿëÿéÿ òàì àéäûíëûã ýÿòèðèð: “Ñîíðàëàð èñÿ èøýöçàðëûã, äèí-áÿðÿêÿò äþâðö, Ñàòóðíóí ùþêìðàíëûüû âÿ “ãûçûë ÿñð” äþâðö áàøëàéàúàã. Áèð ýöí Éåðè-Ýþéö éàðàäàí äåéÿúÿê: “Õÿëã åòäèéèì áÿíäÿëÿðÿ öç âåðÿí ìöñèáÿòëÿð, ÿçàá-ÿçèééÿò áÿñäèð”. Áåëÿëèêëÿ, Éåð öçöíäÿ Éàðàäàíëà áÿíäÿëÿðè àðàñûíäà èëòèôàòëû, áÿõòèéàð áèð äþâð áàøëàéàúàã”. Íîñòðàäàìóñ, êðàë ÛÛ Ùåíðèyÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàäà éåääèíúè ìèíèëëèéèí áàøëàíüûúûíû äà ýþñòÿðìèøäèð. Áóíóí ö÷öí î, ïåéüÿìáÿðëÿðèí äîüóì âÿ þëöì èëëÿðèíè ùåñàáëàéàðàã äöíéàäà áèçèì ñèâèëèçàñèéàíûí éàðàíäûüû ýöíäÿí éåíè åðàéà ãÿäÿð îëàí âàõò êÿñèéèíèí 4173 èëÿ áÿðàáÿð îëäóüóíó ýþñòÿðìèøäèð (áÿçè ìÿõÿçëÿðäÿ áó ðÿãÿì 4137 ýþñòÿðèëèð — Ã.Ï.). 1 Ïåòåð Ëåìåñóðèåð. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 1999, ñÿù.58. 54 Èëàùè âåðýè Áåëÿëèêëÿ, 4137-íèí öñòöíÿ 1889 ýÿëÿíäÿ 6026, 4173-öí öñòöíÿ 1889 ýÿëÿíäÿ 6052 åäèð âÿ ùÿð èêè ùàëäà ýþðöúöíöí ýÿëäèéè íÿòèúÿ þçöíö äîüðóëäóð. Äåéèëÿíëÿðäÿí íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëóð êè, Íîñòðàäàìóñ 2242-úè èëÿ ãÿäÿð áàø âåðÿúÿê ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðè ýþðÿ áèëìèøäèð. Âÿ ÿýÿð íÿçÿðÿ àëñàã êè, î, ýþðöúöëöéÿ ôÿàë ñóðÿòäÿ 1550-úè èëäÿí áàøëàéûá, ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, îíóí ýþðöúöëöéö àíúàã èêè “Áþéöê çàìàí ñèêëè”íè, òÿãðèáÿí 700 èëè ÿùàòÿ åòìèøäèð. Áóíó Íîñòðàäàìóñ ìÿøùóð êàòðåíèíäÿ (1 ê48) à÷ûãúà éàçìûøäûð. Áåëÿ îëàí ùàëäà îíóí þç äÿñò-õÿòòè èëÿ éàçäûüû: “Áó àðàìñûç ýþðöúöëöéöì 3797-úè èëÿ ãÿäÿð äàâàì åäèð” ãÿíàÿòè íåúÿ áàøà äöøöëìÿëèäèð? Áóíëàðû Íîñòðàäàìóñ 1555-úè èëèí ìàðò àéûíäà îüëó Ñåçàðà éàçäûüû ìÿêòóáäà à÷ûãëàìûøäû. Áåëÿëèêëÿ, 3797-äÿí 1555 ÷ûõàíäà 2242 åäèð. Íîñòðàäàìóñ áó àääûìû äèí õàäèìëÿðèíè ÷àøáàø ñàëìàã, ôèêèðëÿðèíè ïÿðäÿëÿìÿê íàìèíÿ áèëÿðÿêäÿí àòìûøäû. ×öíêè äèíè íþãòåéè-íÿçÿðäÿí àäëàðû âÿ ìöääÿòè áèëìÿê éàëíûç Éàðàäàíûí ÿëèíäÿäèð. Ëàêèí éóõàðûäà äåéèëÿíëÿðäÿí ùå÷ äÿ áåëÿ íÿòèúÿ ÷ûõàðìàã îëìàç êè, 2242-úè èëäÿ Éåð êöðÿñè âÿ áÿøÿðèééÿò ìÿùâ îëàúàãäûð, äöíéàíûí ñîíó ýÿëÿúÿêäèð. ßêñèíÿ, Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, áóíäàí ñîíðà ìèí èëëèê “ãûçûë äþâð” áàøëàéàúàãäûð. Îäóð êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí èðÿëè ñöðäöéö 2242-úè èëäÿ Ýöíÿø þç ùþêìðàíëûüûíû Ñàòóðíà âåðÿíäÿ ýóéà “Ýöíÿø ïàðòëàéàúàã âÿ Éåð öçöíäÿ ùÿéàò ìÿùâ îëàúàãäûð” ôèêðè éóõàðûäà ýþñòÿðäèéèìèç êèìè, úÿôÿíýèéàòäàí áàøãà áèð øåé äåéèëäèð. Ùÿãèãÿò îäóð êè, Éåð öçöíäÿ ùÿéàò ìÿëóì îëàíäàí, “Áþéöê çàìàí ñèêëëÿðè” áèð-áèðèíè ÿâÿç åòìèø, ïëàíåòëÿð äÿ þç ôóíêñèéàëàðûíû áàøãàëàðûíà âåðìèøëÿð. Áó, òÿáèè áèð ïðîñåñ êèìè ýåäèð âÿ äàâàì åäèð. Bþyök törk mötÿfÿkkiri Qazi Börhanÿddin bu mönasibÿtlÿ gþzÿl demiødir: Sþylÿyirlÿr, bir ÿvvÿl var, bir axûr. Yalan sþzdör, nÿ ÿvvÿl var, nÿ axûr. 55 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Deyilÿnlÿrdÿn belÿ nÿticÿ hasil etmÿk olar ki, Kainat da Ali idrak kimi ÿbÿdidir. Bÿzi tÿdqiqat÷ûlar Íostradamusun: 1999-cu ilin yeddinci ayûnda Sÿmadan bþyök vahimÿ hþkmdarû enÿcÿkdir — misralarû ilÿ áàøëàéàí êàòðåíèíè (10 ê72) ÿñàñ ýþòöðÿðÿê äöíéàíûí ñîíà éåòÿúÿéèíè, Éåð öçöíäÿ ùÿéàòûí ìÿùâ îëàúàüûíû âóðüóëàéàðàã èíñàíëàðû âàùèìÿéÿ ñàëìûøäûëàð. Áåëÿ ìÿñóëèééÿòñèç ÷ûõûøëàð òÿÿññöô êè, òåç-òåç îëóð. Ñåíñàñèéà õàòèðèíÿ èíñàíëàðûí ÿñÿáëÿðè èëÿ îéíàéàíëàð èíäè äÿ àç äåéèëäèð. ßñëèíäÿ, Íîñòðàäàìóñ 1999-úó èëèí èéóë (éåíè òÿãâèìëÿ àâãóñò) àéûíäà Ýöíÿøèí òóòóëàúàüûíäàí (ùÿãèãÿòÿí äÿ ùÿìèí òàðèõäÿ Ýöíÿø 2 äÿãèãÿ 23 ñàíèéÿ òóòóëìóøäó — Ã.Ï.) ñþùáÿò à÷ìûøäûð. Òÿäãèãàòëàðäàí ÷ûõûø åäÿðÿê äåìÿê îëàð êè, òà ãÿäèì çàìàíëàðäàí èíñàíëàð Ýöíÿøè “Âàùèìÿ ùþêìäàðû”, “Äÿùøÿò ùþêìäàðû” êèìè òàíûìûøëàð. Î äà âàð êè, èíäè áöòöí äöíéàíû ëÿðçÿéÿ ñàëàí ÀÁØ Ïðåçèäåíòè Ú.Áóø 1999-úó èëèí ùÿìèí âàõòûíäà þç íàìèçÿäëèéèíè èðÿëè ñöðìöø âÿ 1999-úó èëèí íîéàáð àéûíäà ÀÁØ Ïðåçèäåíòè ñå÷èëìèøäè. Áÿëêÿ ìÿñÿëÿíèí ìÿüçè áóðàäàäûð? Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ Èàí Âèëñîí ýþñòÿðèð êè, êàòðåíèí 2-úè ñÿòðè ýþðöúöíöí 1555-úè èëäÿ ÷àï åòäèðäèéè êèòàáûíäà áåëÿäèð: “Ñÿìàäàí áþéöê ñöëùïÿðâÿð êðàë ýÿëÿúÿêäèð”1 Ïåòåð Ëåìåñóðèåð èñÿ áó ñþçöí áîëëóã ýÿòèðÿí ùþêìäàð ìÿíàñûíäà èøëÿíäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð2. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ùåíðè Ðîáåðòñ èñÿ êàòðåíè áåëÿ øÿðù åòìèøäèð: “Äöíéàäà áþéöê äÿéèøèêëèê îëàúàãäûð. Ìþâúóä èúòèìàè ãóðóëóøëàð äöíéàíû áöðöéÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí ñîíðà òàìàìèëÿ äÿéèøÿúÿêäèð”3. Èàí Âèëñîí. Äÿëèë-Ñöáóò (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2002, ñÿù. 282 . Ïåòåð Ëåìåñóðèåð. Ñîí ùåñàáëàøìà (òöðêúÿ). Èñòàíáóë, 1997, ñÿù. 68. 3 Ùåíðè Ú.Ðîáåðòñ. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí êöëëèééàòû. Íéó-Éîðê, 1947, ñÿù. 336. 1 2 56 Èëàùè âåðýè ßñëèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè êèìè òàíûíàí, ýþðöúöíöí 1672-úè èëäÿ èíýèëèñúÿ ÷ûõàí êèòàáûíû 1947-úè èëäÿ Íéó Éîðêäà ÿëäÿ åäÿí âÿ îíóí ÿñÿðëÿðèíè 1947-úè èëäÿí áàøëàìûø þëÿíÿäÿê òÿäãèã åäÿðÿê ÀÁØ-äà äàëáàäàë íÿøð åòäèðÿí (1947, 1949, 1962, 1964, 1966, 1968, 1969, 1982) Ùåíðè Ðîáåðòñèí äåäèêëÿðè éåðèíè àëìàãäàäûð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ Íîñòðàäàìóñ ÕÕ ÿñðèí ñîíóíäà ôÿëàêÿòëÿðèí, çÿë-çÿëÿëÿðèí, äàüûäûúû ìöùàðèáÿëÿðèí, ôàúèÿëÿðèí áàø âåðÿúÿéèíäÿí ÷îõ äàíûøìûø âÿ äåäèêëÿðè ýåð÷ÿêëÿøìèøäèð. ×åðíîáë àòîì ðåàêòîðóíóí ïàðòëàìàñû, Èòàëèéà, Èíäîíåçèéà, ßôãàíûñòàí, Èðàí, Åðìÿíèñòàí, Òöðêèéÿ, Àçÿðáàéúàí, Òöðêìÿíèñòàí âÿ ñ. þëêÿëÿðäÿ çÿëçÿëÿëÿð, Ñîâåò-ßôãàíûñòàí ìöùàðèáÿñè, ÀÁØ-ûí ßôãàíûñòàíû òóòìàñû, Èñðàèë- ßðÿá, Èðàí-Èðàã, Èðàã-Êöâåéò, Ãàðàáàü, Áàëêàí, Êþðôÿç âÿ ×å÷åíèñòàí ìöùàðèáÿëÿðè, ÕÕ ÿñðèí ñîíóíäà ÍÀÒÎ þëêÿëÿðèíèí, ÕÕÛ ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ ÀÁØ-ûí Èðàãû tutmasû, Òàúèêèñòàí, Ýöðúöñòàí, Þçáÿêèñòàí, Ãûðüûçûñòàí ùàäèñÿëÿðè, ñàéñûçùåñàáñûç ãÿçàëàð, õÿð÷ÿíý, ÑÏÈÄ, Quø qripi âÿ ñ. åêîëîýèéà èëÿ áàüëû õÿñòÿëèêëÿð, îçîí äÿëèéèíèí ýåíèøëÿíìÿñè, íöâÿ ñèëàùëàðû, êîñìèê ýÿìèëÿðèí ó÷óøó, Èðàã âÿ Êöâåéòäÿ íåôò ãóðüóëàðûíûí éàíäûðûëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ åêîëîæè ôÿëàêÿòëÿð áó ãÿáèëäÿíäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, öìóìèééÿòëÿ, èêè ÿñðèí ãîâøàüûíäà èíñàíëàð ùÿìèøÿ èçòèðàáëû, íàðàùàò, ùÿéÿúàíëû àíëàð éàøàéûðëàð. Ùÿëÿ áèç èêè ìèíèëëèéèí ãîâøàüûíû äåìèðèê. Íîñòðàäàìóñóí ôþâãÿëáÿøÿð ýþðöúöëöéö, äåìÿê îëàð êè, áöòöí Àâðîïàíû, ãèñìÿí Àñèéà âÿ Àôðèêàíû, àç äà îëñà áàøãà ãèòÿëÿðè âÿ ùÿéàòûí áöòöí ñàùÿëÿðèíè ÿùàòÿ åòìèøäèð. Ëàêèí áàáàñûíûí äåäèéè êèìè, “Òàëåéè ýöíÿø øöàñûíà áÿíçÿéÿí, çöëìÿòëÿðè éàðûá êå÷ÿí, éåð öçöíäÿ éàøàéàíëàðûí éîëóíà èøûã ñà÷àí”, îíëàðû ñîí ìÿíçèëÿäÿê èçëÿéÿí, àãèáÿòèíè à÷ûãëàéàí áó ãåéðè-àäè èíñàíûí ýþðöúöëöéö éàëíûç áèçèì éàøàäûüûìûç, “áèð éàíäàí áîøàëûá, áèð éàíäàí äîëàí” ôàíè äöíéà èëÿ áàüëûäûð. Âÿ áó ôàíè äöíéàäà ÿñðëÿðëÿ þçöíäÿí ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè à÷ûãëàìàãëà Íîñòðàäàìóñ þç äþâðöíäÿ íÿ 57 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãàçàíûðäû êè, áöòöí ýöúöíö, àüëûíû-çÿêàñûíû, ýþçöíöí íóðóíó ñÿðô åäÿðÿê ýåúÿëÿð ñÿùÿðÿäÿê éóõóñóç ãàëûá áó èøëÿ ìÿøüóë îëóðäó? Ìÿýÿð îíóí ìöàñèðëÿðè áóíóíëà ìàðàãëàíûðäûëàð? Ìàðàãëàíñàéäûëàð íÿ àíëàéà áèëÿðäèëÿð? Ìÿýÿð Íîñòðàäàìóñ êðàë ÛÛ Ùåíðèyÿ ìÿêòóáäà à÷ûãúà éàçìûðäûìû: “Ìÿíÿ ÿéàí îëàí âÿ óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ÿêñÿð ùàäèñÿëÿð ùàçûðêû äþâðäÿ èíñàíûí äÿðê åäÿ áèëìÿéÿúÿéè, èíñàí èäðàêûíà ñûüìàéàí ìÿñÿëÿlÿrdir. Îíëàðû ùàëùàçûðäà àéäûíëàøäûðìàã, øÿðù åòìÿê ö÷öí áèð éîë, âàñèòÿ éîõäóð”. Éóõàðûäà äåéèëäèéè êèìè, áó äà Éàðàäàíûí èðàäÿñè èëÿ îëìóø âÿ Íîñòðàäàìóñ ýþðäöéö èøèí áþéöêëöéöíö þçö äÿðê åòìèøäè. ßêñ òÿäãèðäÿ éàçìàçäû: “Ìÿí èíäè ñàüàì. Äöíéàìû äÿéèøÿíäÿí ñîíðà äà ìÿíè ÿáÿäè þëöìñöçëöê ýþçëÿéèð”. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ Íîñòðàäàìóñ Éàðàäàíûí èðàäÿñè, èëàùè âåðýè âÿ ôèòðè èñòåäàäû ñàéÿñèíäÿ èíñàíëûüûí ýÿëÿúÿê òàðèõèíè éàçìàüà ãÿðàð âåðèáìèø. ×öíêè áó áþéöê èñòåäàäûí êàòðåíëÿðèíè íÿçÿðäÿí êå÷èðäèêúÿ ñàíêè áÿøÿðèééÿòèí ýÿëÿúÿê òàðèõ ñàëíàìÿñèíè îõóéóðñàí. Àäÿòÿí òàðèõ÷èëÿð áÿøÿðèééÿòèí òàðèõèíè éàçàíäà áÿçÿí ãÿðÿçëè, áÿçÿí çîðÿí, áÿçÿí äÿ áàøãà ñÿáÿáëÿð öçöíäÿí òÿùðèôëÿðÿ éîë âåðäèêëÿðè ùàëäà, Íîñòðàäàìóñäà áóíà ðàñò ýÿëìèðèê. Äîüðóäàí äà, îíóí ïåéüÿìáÿðúÿñèíÿ ñþéëÿäèêëÿðè áèð-áèð ýåð÷ÿêëÿøäèêúÿ íå÷ÿ ÿñðëÿðäèð èíñàíëàð ùåéðÿòÿ ýÿëèð, ùåéðàíëûãëà áó “ãÿðÿçñèç òàðèõ÷è”éÿ ìèí ðÿùìÿò îõóéóðëàð. Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, îíóí øàí âÿ øþùðÿòèíèí áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ òÿñäèãè ö÷öí ÕÛÕ ÿñðèí ñîíó âÿ ÕÕ ÿñðèí ñÿðàñÿð åëìè -òåõíèêè òÿðÿããèñè, êîñìèê åðà ýÿðÿêìèø. Áÿçÿí éàçûðëàð êè, Íîñòðàäàìóñ þç çàìàíûíû ãàáàãëàìûø âÿ òÿäãèãàò÷ûëàð îíóí ñÿâèééÿñèíÿ éàëíûç ÕÛÕ ÿñðèí ñîíóíäà éàõûíëàøà áèëìèøëÿð. Áèçúÿ, áó ôèêðè ìÿãáóë ñàéìàã äîüðó îëàðäû. Îíà ýþðÿ êè, áó äþâð åëì âÿ òåõíèêàíûí òÿðÿããèñè äþâðö îëäóüóíäàí ýþðöúöíöí áó çàìàí êÿñèéèíäÿí áÿùñ åäÿí êàòðåíëÿðè òÿáèè îëàðàã äàùà ÷îõäóð. Áóíëàð áèð-áèð éåðèíè àëäûãúà, îíóí äà øþùðÿòè àðòûð. Äîüðóäóð, Íîñòðàäàìóñóí øþùðÿòèíèí àðòìàñûíäà ìöàñèð èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíèí äÿ 58 Èëàùè âåðýè ðîëó èíêàðîëóíìàçäûð. Ðàäèî, òåëåâèçèéà, êèíî-ôèëìëÿð, ãÿçåò, æóðíàë, òÿãâèì, êèòàáëàð, èíòåðíåò âÿ ñ. äåéèëÿíëÿðÿ ÿéàíè ñöáóòäóð. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíäÿ åëì âÿ òåõíèêàíûí èíêèøàôûíà âÿ êÿøôëÿðÿ äàèð ÷îõ ìàðàãëû ôàêòëàð âàðäûð. Áóðàéà òàðèõè ùàäèñÿëÿð äÿ äàõèëäèð. Ìÿñÿëÿí, èëê äÿìèð éîëóíóí, òåëåãðàôûí, òåëåôîíóí êÿøôè, èëê hava øarûnûn äöçÿëäèëìÿñè, tÿyyarÿlÿr, sualtû qayûqlar, kosmik gÿmilÿr, êîñìîñóí ôÿòùè âÿ áèð ÷îõ áàøãà êÿøôëÿð. Òåëåôîí âÿ òåëåâèçèéà èëÿ áàüëû Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèðäè êè, èíñàíëàð óçàã ìÿñàôÿäÿí áèð-áèðèíè ýþðÿúÿê âÿ äàíûøàúàãëàð. Åëÿúÿ äÿ äÿìèð éîëó âÿ øîñå éîëëàðûíûí áöòöí äöíéàíû áöðöéÿúÿéèíè ãåéä åäèðäè. Îíó äà õöñóñè ýþñòÿðèðäè êè, èíñàí ôÿçàäà ùÿðÿêÿò åäÿúÿêäèð. (Bax: 1 k 64, 2 k 2, 3 k 13, 3 k 44, 4 k 15, 4 k 43, 5 k 85 vÿ s.). Áöòöí áóíëàð Íîñòðàäàìóñóí äþâðöíäÿ äÿðê åäèëìÿéÿí, øÿðùÿ ýÿëìÿéÿí ìÿñÿëÿëÿð èäè. Nostradamus ballûstik raketlÿri “U÷arkÿn adamû heyran edÿn, hÿm gþzÿl, hÿm dÿ heybÿtli gþrönöøö olan, bir anda döømÿni yaxalayan (1 k 29) kimi tÿsvir etmiødir. Kosmik gÿmilÿri “quyruüu alovdan olan quø” (2 k 46) adlandûrmûødûr”. Gþröcönön hÿrbi tÿyyarÿlÿr vÿ atom bombasû barÿdÿ dediklÿri dÿ maraq doüurur: “Ìÿí ùå÷ âàõò áåëÿ äÿìèð ãóøëàð ýþðìÿìèøÿì. Îíëàð øåéòàíäàí òþðÿéÿí ÿôñàíÿâè äèâëÿðÿ áÿíçÿéèðëÿð. Éàëíûç øåéòàí äöøöíöá áåëÿ áèð øåé éàðàäà áèëÿð. ×öíêè øåéòàíûí éàðàòäûüû ùÿð øåé êèìè, áó äà þëöì éàéûð. Ëàêèí áåëÿ áèð þëöìö çöëìÿòèí ùþêìäàðû Øåéòàí þçö äÿ èõòèðà åäÿ áèëìÿçäè. Áó ãóøëàð éóìóðòëàéàíäà öììàí áîéäà àëîâ ùÿð éàíû áöðöéöð. Áó àëîâ è÷èíäÿ áöòöí úàíëûëàð ìÿùâ îëóð. Áó ãóø ãóãó ãóøó êèìè éàä éóâàäà éóìóðòëàéûð. Ìÿùâåäèúè éóìóðòà ãàðíûíäà ùàâàäà óçóí éîë ãÿò åäÿðÿê íÿùàéÿò êè, äöøìÿí éóâàñûíà ÷àòûð. Éóìóðòëàéàí êèìè äöíéàíû àëîâ áöðöéöð. Î þçö èñÿ çîðëà úàíûíû ãóðòàðàðàã ó÷óá ýåäèð. Àëîâ øÿùÿðëÿðè, ìèíëÿðëÿ, îí ìèíëÿðëÿ àäàìû ìÿùâ åäèð. Éöçèëëèê ìöùàðèáÿ ìÿùâ åäÿ áèëìÿäèéèíè áó Ã.Êðûëîâ. Òàê ïðåäñêàçàë Íîñòðàäàìóñ. Ñàíêò-Ïåòåðáóðã, 2000, ñòð.165-167. 1 59 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè þëäöðöúö éóìóðòà áèð àíäà éîõ åäèð. Àëîâ ñÿíýèéÿíäÿí ñîíðà äà èíñàíëàð “ýþçÿýþðöíìÿç þëöì”öí ïÿíúÿñèíäÿí éàõà ãóðòàðà áèëìèðëÿð. Áÿäáÿõò àäà, áÿäáÿõò èíñàíëàð…”1. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, áó ôÿëàêÿò ñàðûäÿðiliëÿð þëêÿñèíäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Î, “ýþçÿýþðöíìÿç” þëöì äåäèêäÿ èñÿ ðàäèàñèéà èëÿ øöàëàíìàíû íÿçÿðäÿ òóòóðäó. Íîñòðàäàìóñ ÛÛ Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñÿáÿáêàðû Ùèòëåðèí 11 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëäóãäàí ñîíðà ìÿùâ îëàúàüûíû äÿãèã ýþñòÿðìèøäèð. Àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðÿí áèð ìÿñÿëÿäÿí äÿ éàí êå÷ìÿê îëìóð. Êþðôÿç ìöùàðèáÿñèíäÿí ñþç à÷àí Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ-û “ãàíëû ñöëù êåøèê÷èñè” àäëàíäûðûð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ äþâëÿòèíèí ìåéäàíà ýÿëìÿñèíè äÿ äÿãèã ýþñòÿðìèøäèð (4 ê96). Î, ãåéä åäèðäè êè, Èíýèëòÿðÿíèí áàúûñû îëàúàã, (Èngiltÿrÿ hÿmiøÿ þlkÿ kimi qadûn cinsindÿ gþtörölör. Demÿli, gþröcö Èngiltÿrÿnin bacûsû deyÿndÿ ABØ-û, qardaøû deyÿndÿ Fransanû nÿzÿrdÿ tutur), 15 èë ñîíðà èñÿ ãàðäàøû îëàúàã. Ìàðàãëûäûð êè, ÀÁØ 1776-úû èëäÿ èñòèãëàëèééÿò ãàçàíìûøäûð. 15 èë ñîíðà, 1791-úè èëèí ñîíóíäà èñÿ Ôðàíñàäà èíãèëàá íÿòèúÿñèíäÿ ìîíàðõèéàéà ñîí ãîéóëóá âÿ Ðåñïóáëèêà åëàí åäèëèá. Íîñòðàäàìóñ ÛÛÛ Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàø âåðÿúÿéèíäÿí äÿ ñþç à÷ûð. Ýþñòÿðèð êè, áó ìöùàðèáÿíè øÿðãëè ùþêìäàð áàøëàéàúàã. Î, áþéöê îðäó òîïëàéàðàã “Éåíè Äöíéà”éà — ÀÁØ-à ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿúÿê (Àìåðèêà âÿ îíóíëà áàüëû “Éåíè äöíéà” èôàäÿñèíè èëê îëàðàã Íîñòðàäàìóñ èøëÿòìèøäèð — Ã.Ï.). Éåääè èë 20 ýöí äàâàì åäÿúÿê ìöùàðèáÿ áöòöí äöíéàíû áöðöéÿúÿê. Ñîíäà øÿðãëè ùþêìäàð ìÿüëóá îëàúàã. Ëàêèí õðèñòèàí ìÿäÿíèééÿòèíÿ ýöúëö çÿðáÿ åíäèðèëÿúÿê. Ìàðàãëû âÿ åéíè çàìàíäà òÿÿññöô äîüóðàí ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äÿ ýþðöúöíöí êîñìèê ýÿìèëÿðäÿí äàíûøìàñûäûð. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, èíñàíû ôÿçàéà àïàðàí áþéöê ýÿìèëÿðèí àëîâäàí óçóí âÿ áþéöê ãóéðóüó îëàúàã. Áó çàìàí àíîìàë ùàâà äÿéèøèêëèêëÿðè âÿ 7 úöð õÿñòÿëèê áàø âåðÿúÿêäèð. “Éàðàäàíûí éåääè ãÿçÿáè” àäëàíàí áó õÿñòÿëèêëÿð áÿøÿðèééÿòèí ö÷äÿ áèðèíè ñöïöðöá àïàðàúàãäûð. Î, ÃÈ×Ñ (ÑÏÈÄ) õÿñòÿëèéèíè (1981) “ÿõëàãñûçëûã âÿ ïîçüóíëóüà ýþðÿ úÿçà” 60 Èëàùè âåðýè àäëàíäûðûá. Íîñòðàäàìóñ äàùà ñîíðà éàçûðäû: “Áþéöê õÿéàëëàð èíñàíëàðû àëäàäàúàã. Âÿ îíëàð øÿð ãöââÿëÿðÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿðÿê êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðû èúàä åäÿúÿê, àüëàñûüìàç áÿäáÿõòëèêëÿðèí òþðÿdilìÿñèíÿ ðÿâàú âåðÿúÿêëÿð”. Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ÕÕ ÿñðäÿ èúàä åäèëÿúÿê ìÿùâåäèúè ñèëàùëàð áàðÿäÿ äåäèêëÿðèíèí òàìàìèëÿ äîüðóëóüó àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðèð. Áÿøÿðèééÿòèí õîøáÿõòëèéèíèí èëêèí øÿðòè õåéðÿ õèäìÿò åäÿí åëìè èäðàêûí àðàìñûç èíêèøàôû îëäóüó ùàëäà, èíñàíëàðûí õÿéàëëàðà äàëàðàã äàüûäûúû òåõíîëîýèéàéà íàèë îëìàñû, îíóí õóäáèíëèéè âÿ çîðàêûëûüà ìåéèëëèëèéè, éåðàëòû âÿ éåðöñòö íöâÿ ñèëàùëàðûíûí ñûíàãëàðû, ðàêåòëÿðèí âÿ êîñìèê ýÿìèëÿðèí ó÷óøó âÿ ñ. àòìîñôåðèí ÷èðêëÿíìÿñèíÿ, îçîí äÿëèéèíèí áþéöìÿñèíÿ, ìàãíèò ñàùÿñèíèí ïîçóëìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðìûøäûð. Äþâëÿòëÿð îíñóç äà òöêÿíìÿêäÿ îëàí éåðàëòû ñÿðâÿòëÿðè ÿëÿ êå÷èðìÿê ö÷öí ìöùàðèáÿëÿðÿ ÿë àòûðëàð. Áöòöí áóíëàð þç íþâáÿñèíäÿ áÿøÿðèééÿòèí äàèìè çÿëçÿëÿëÿð, âóëêàí ïöñêöðìÿñè, èãëèì âÿ ùàâà øÿðàèòèíèí äÿéèøìÿñè èëÿ áàüëû äàøãûíëàð, ãóðàãëûã, àúëûã, õÿñòÿëèê âÿ ñ. êèìè áèð ÷îõ áÿëàëàðëà ÿëáÿéàõà îëàúàüûíäàí õÿáÿð âåðèð. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, èíñàíëàð àüûëëà, òÿäáèðëÿ ùÿðÿêÿò åòìÿñÿëÿð áÿøÿðèééÿòè òÿùëöêÿëè ñàðñûíòûëàð ýþçëÿéèð. Òÿêúÿ ñàäàëàíàíëàð êèôàéÿòäèð êè, áó ìþúöçÿ àäàìûí øÿõñèééÿòèíÿ ãèáòÿ åäÿñÿí. ßñðëÿð êå÷èð, îíóí øàí âÿ øþùðÿòè äàùà äà àðòûð. Þçöíöí äåäèéè: “Äöíéàìû äÿéèøÿíäÿí ñîíðà äà ìÿíè ÿáÿäè þëöìñöçëöê ýþçëÿéèð” éåðèíè àëûð. Àõû, Íîñòðàäàìóñà ãÿäÿð äÿ, îíäàí ñîíðà äà ýþðêÿìëè àñòðîëîãëàð, ýþðöúöëÿð îëìóøëàð. Ëàêèí áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ äåéÿ áèëÿðèê êè, ùå÷ êÿñ Íîñòðàäàìóñóí éöêñÿëäèéè àëè ìÿðòÿáÿéÿ ãàëõà áèëìÿìèøäèð. Áóíó àøàüûäàêûëàðëà èçàù åòìÿê îëàð. Áó ìþúöçÿ ýþðöúöëöê äàâàìëû îëàðàã òàðèõèí ÷îõ áþéöê çàìàí êÿñèéèíè, äàùà äîüðóñó, 2242-úi èëÿ ãÿäÿð áàø âåðÿúÿê ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðè ÿùàòÿ åäèð. Ýÿëÿúÿê äöíéà òàðèõèíÿ ùå÷ êÿñ îíóí ãÿäÿð äÿðèí íöôóç åäÿ áèëìÿìèøäèð. Êàòðåíëÿðäÿ ñàéñûç-ùåñàáñûç ùàäèñÿëÿðäÿí ñþùáÿò ýåäèð âÿ áó ùàäèñÿëÿð ëàáöä îëàðàã éåð àëäûãúà èñòÿð-èñòÿìÿç èíñàíëàðäà Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö èëÿ äàùà äÿðèíäÿí òàíûø îëìàã àðçóñó áàø 61 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãàëäûðûð êè, áó äà áó íàäèð èíñàíûí áöòöí çàìàíëàðäà ìÿøùóð îëìàñûíà, øàí âÿ øþùðÿòèíèí ýåò-ýåäÿ àðòìàñûíà òÿìèíàò âåðèð. Éóõàðûäà äåéèëäèéè êèìè, Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ñþéëÿäèêëÿðèíè éàëíûç ùàäèñÿ áàø âåðäèêäÿí ñîíðà àíëàìàã îëóð. Ìÿëóìäóð êè, 1999-úó èëäÿ Ðóñèéàíûí ïðåçèäåíòè Áîðèñ Éåëòñèí ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòèíèí Àçàäëûã úàð÷ûñû Õîðóç éåíè åðàíûí áèòìÿéèíÿ àëòû àé ãàëìûø ýÿëäèéèíè áèëäèðèð ìöÿììàëû øÿêèëäÿ, ñàíêè êþíöëëö îëàðàã ùàêèìèééÿòäÿí ÿë ÷ÿêäè. Áèç Á.Éåëòñèíèí ìöàñèðëÿðè îëñàã äà, áóíóí ñÿáÿáèíè, äàùà äîüðóñó, ñèððèíè áèëìÿäèê. Ëàêèí 450 èë áóíäàí þíúÿ Íîñòðàäàìóñ êþìÿê÷èñè Æàí Øàâèíyå èëÿ ñþùáÿòèíäÿ áó íþãòÿéÿ âÿ öìóìèééÿòëÿ, ùàêèìèééÿòëÿ áàüëû ìÿñÿëÿéÿ òîõóíóð: “Äîñòóì, ìÿí òåç-òåç ùàêèìèééÿò áàðÿäÿ äöøöíöðÿì. Îíà ýþðÿ éîõ êè, ùþêìðàí îëìàã èñòÿéèðÿì. Ëàêèí ùÿð øåéè áèëìÿê èñòÿéÿí áèð àäàì îëäóüóìäàí þçöì-þçöìäÿí ñîðóøóðàì êè, íÿéÿ ýþðÿ áÿçè àäàìëàð ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿê íàìèíÿ úèíàéÿòÿ áåëÿ ÿë àòìàüà ùàçûð îëóðëàð. Ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèêäÿ èñÿ îíäàí ÿë ÷ÿêìÿê èñòÿìèðëÿð. Êðàë ùÿòòà þëöì àéàüûíäà îëàíäà áåëÿ òàõò-òàúû îüëóíà âåðìÿéÿ òÿëÿñìèð. Îüóë èñÿ òàõò-òàúà ñàùèá îëìàã ö÷öí àòàñûíûí þëöìöíö òåçëÿøäèðèð. Àòà äà, îüëó äà áèð Àëëàùà ãóëëóã åäÿðÿê ìöãÿääÿñ åùêàìëàðû áèëäèêëÿðè ùàëäà íèéÿ áåëÿ ùÿðÿêÿò åäèðëÿð? 62 Èëàùè âåðýè Äîüðóäàíìû ùþêìðàíëûã øþâãö î ãÿäÿð ýöúëöäöð êè, ãàëàí ùÿð øåé áó åùòèðàñ ãàðøûñûíäà ñþíöê ýþðöíöð?! Áàøãàëàðûíû þçöíÿ òàáå åòìÿê îíëàðäàí äàùà àüûëëû, äàùà õîøáÿõò îëìàã demÿk äåéèëäèð. Ñàäÿúÿ îëàðàã îíëàðà ùþêìðàíëûã åòìÿê èìêàíû ÿëäÿ åòìÿêäèð. Áó íÿ ãÿäÿð äÿ ÿùÿìèééÿòñèç áèð øåéäèð. Ëàêèí áóíóí ùÿñðÿòèíäÿ îëàí áèð ÷îõëàðû ñîí ìÿãñÿäëÿðèíÿ ÷àòìàã ö÷öí ùå÷ íÿäÿí ÷ÿêèíìèð. Äîñòóì, áóíäàí 250 èë ñîíðà “Õîðóçëàð þëêÿñè”íäÿ (Ýåðáèíäÿ õîðóç ùÿêê îëóíäóüóíà ýþðÿ Ôðàíñà áåëÿ àäëàíìûøäûð. Ìàðàãëûäûð êè, áó ùàäèñÿ Íîñòðàäàìóñäàí ñîíðà, 1789-úó èë èíãèëàáû çàìàíû áàø âåðèá. Ðÿìçè ìÿíàñû — îéàíìûø õîðóç Ôðàíñàíû àçàäëûüà ñÿñëÿéèð — Ã.Ï.), 450 èë ñîíðà èñÿ “Àéûëàð þëêÿñè”íäÿ (Ðóñèéà — Ã.Ï.) ùàêèìèééÿòäÿêè áîøëóã, ùåéñèééÿòëÿðèíèí ñîíó ýþðöíìÿéÿíëÿðèí áàøûíû ýèúÿëëÿíäèðÿúÿêäèð. Îäóð áàõ, ýþðöðñÿí, îíëàðäàí áèðè ñàü-ñàëàìàò ãàëìàã ö÷öí ùàêèìèééÿòäÿí ÿë ÷ÿêÿðÿê îíó áàøãàñûíà âåðèð. Íåúÿ îëñà äà, äîñòóì, îíó áèëèðÿì êè, ÿñðëÿð áèð-áèðèíè ÿâÿç åäèð, ëàêèí áó äöíéàäà ùå÷ íÿ äÿéèøìèð. Èíñàí ùÿìèøÿ åéíè ùÿðèñëèê âÿ íþãñàíëàðà ìöáòÿëà îëóð”1. Äîüðóäàí äà, Ôðàíñà âÿ Ðóñèéàäà Íîñòðàäàìóñóí äåäèêëÿðè áàø âåðìèøäèð. 1793-úö èëäÿ Ôðàíñàíûí êðàëû ÕÂÛ Ëöäîâèê èíãèëàáûí ãóðáàíû îëäó. Îíó åäàì åòäèëÿð. 1802-úè èëäÿ èñÿ Íàïîëåîí ÕÂÛÛÛ Ëöäîâèêÿ ìÿêòóá ýþíäÿðäè êè, ýÿëÿúÿê èìïåðàòîðóí õåéðèíÿ àòà-áàáà êðàëëûã èìòèéàçëàðûíäàí ÿë ÷ÿêñèí. ßâÿçèíäÿ îíà Èòàëèéàäà êíéàçëûã âÿ ÷îõëó ýÿëèð âÿä îëóíäó. ÕÂÛÛÛ Ëöäîâèê òÿêëèôè ðÿää åòìèøäè: “Øÿðÿôäÿí áàøãà ùÿð øåé èòèðèëèá. Ìÿí áóíà ðàçû îëà áèëìÿðÿì”. Áåëÿëèêëÿ, ÕÂÛÛÛ Ëöäîâèê þëäöðöëöð âÿ Áóðáîíëàð ùàêèìèééÿòèíÿ — ìîíàðõèéàéà áèðäÿôÿëèê ñîí ãîéóëóð. Î êè ãàëäû “Àéûëàð þëêÿñè”íÿ, áóðàäà ùÿð øåé àéäûíäûð. Ñþùáÿòèí Áîðèñ Éåëòñèíäÿí ýåòäèéè øöáùÿ äîüóðìóð. Äîüðóäàí äà îíóí ïðåçèäåíòëèê äþâðöíöí ñîíóíà éàõûí ùàêèìèééÿòäÿ áèð áîøëóã ùèññ îëóíóðäó. Ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòèíèí áèòìÿñèíÿ àç ãàëìûø Á.Éåëòñèíèí ùàêèìèééÿòäÿí “êþíöëëö” ÿë ÷ÿê1 Ã.Êðûëîâ. Òàê ñòð.179-180. ïðåäñêàçàë Íîñòðàäàìóñ. Ñàíêò-Ïåòåðáóðã, 2000, 63 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìÿñè äÿ áèçèì çÿìàíÿìèçäÿ áàø âåðäèéèíÿ ýþðÿ áèçëÿðÿ éàõøû ìÿëóìäóð. Onun yerinÿ î âàõòàäÿê siyasÿt alÿmindÿ tanûnmayan V.Putin gÿldi (31.XÛÛ.1999). Ùþêìðàíëûã øþâãö âÿ åùòèðàñû áàðÿäÿ Íîñòðàäàìóñóí áèð íå÷ÿ êàòðåíè âàðäûð. Îíëàðûn àðàñûíäà 6 ê54 þðíÿê îëìàã áàõûìûíäàí õöñóñè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. Ä å é è ë ÿ í ë ÿ ð Í î ñ ò ð à ä à ì ó ñ éàðàäûúûëûüûíà èíàìû áèðÿ îí àðòûðûð. Ýþðöúö þçöíÿ àðõàéûí èäè. Þçöíÿ àðõàéûí àäàìà èñÿ, I.Ùþòåíèí äåäèéè êèìè, ùàìû èíàíûð. ÕÂÛ ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäàí áàøëàìûø áöòöí äþâðëÿðäÿ íîñòðàäàìóñøöíàñëàð îëìóøëàð. Îíóí èëê òÿäãèãàò÷ûñû òÿëÿáÿñè Øàâèíée îëóá. Î, 1556-1589-úó èëëÿð àðàñû ýþðöúöíöí àðòûã ùÿéàòäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäÿí êàòðåíëÿðèíè òîïëàìûø, øÿðùèíè âåðÿðÿê ÷àï åòäèðìèøäèð Ýþðöúöíöí ñþç à÷äûüû øÿõñèééÿòëÿð âÿ Íîñòðàäàìóñ. (1594). Áóíäàí ñîíðà Øÿêëè Òîðíå-Øàâèíéå ÷ÿêìèø âÿ 1878-úè èëäÿ ÷àï êå÷ÿí áöòöí åòäèðäèéè “Íîñòðàäàìóñóí òÿñèðè” êèòàáûíäà çàìàíëàðäà Íîñòðàâåðìèøäèð. Þí ïëàíäà Òîðíå-Øàâèíéå þçöäöð 64 Èëàùè âåðýè äàìóñóí êàòðåíëÿðèíèí øÿðù÷èëÿðè îíëàðû ùÿðÿ þç äþâðö èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿéÿ ÷àëûøìûøäûð. Áó öìóìè õÿñòÿëèêäÿí éàí êå÷ÿí, äåìÿê îëàð êè, îëìàìûøäûð. Ãîééà Íîñòðàäàìóñun 2-úè òÿäãèãàò÷ûsû îëìóøäóð (1693). Áàðåñò (1840), Ëå Ïåëëåòéå (1867), êåøèø Òîðíå-Øàâèíée äÿ (1878) îíóí èëê òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí ùåñàá îëóíóð (Mþtÿrizÿdÿ onlarûn Nostradamusa hÿsr etdiyi kitablarûn ÷ap tarixi verilib — Q.P.). 1938-úè èëäÿ ìÿøùóð ôðàíñûç òàðèõ÷èñè, Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè ùåñàá îëóíàí Äð. Ìàêñ Ôîíáðéóí áþéöê ýþðöúöíöí 1568-úè èëäÿ ÷ûõìûø êöëëèéàòûíû ÿëäÿ åäèð âÿ èêè ùèññÿäÿí èáàðÿò êèòàá éàçûð. Êèòàáûí 1-úè ùèññÿñèíäÿ Ôîíáðéóí àëìàíëàðûí Ôðàíñàíû òóòàúàüûíû, ùÿì äÿ ôðàíñûçëàðûí áþéöê õÿðúÿ òèêäèðäèêëÿðè Ìàíåæî áåòîí äèâàðëàðûíäàí éàí êå÷ÿðÿê, Áåë÷èêàäàí ùöúóìà êå÷ÿúÿêëÿðèíè ýþñòÿðìèøäè. Òÿäãèãàò÷û áó áþéöê ìöùàðèáÿäÿ Ùèòëåðèí ìÿüëóá îëàúàüûíû äà à÷ûãëàìûøäû. Êèòàá áîìáà êèìè ïàðòëàäû. Ýåñòàïî Ôîíáðéóíó òóòóá îíà àüûð èøýÿíúÿëÿð âåðäè. Êèòàáûí 2-úè ùèññÿñè ÷àïõàíàäàí éûüûëäû. Íîñòðàäàìóñ éåíèäÿí ìÿøùóðëàøäû. Æàí Øàðë äå Ôîíáðéóíun 1980-úè èëäÿ Ïàðèñäÿ ôðàíñûçúà ÷ûõàí êèòàáû ùÿì ùÿúìèíÿ ýþðÿ (600 ñ.), ùÿì äÿ ñàíáàëûíà ýþðÿ éàõøû ìÿíàäà éàëíûç Úîí Ùîóãóí “Íîñòðàäàìóñóí òàì êöëëèééàòû”, Áþéöê Áðèòàíèéà, 2001, 962 ñ. (èíýèëèñúÿ) âÿ Ïåòåð Ëåìåñóðèåðèí “Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí èçàùû”, Áþéöê Áðèòàíèéà, 2003, 422 ñ. (èíýèëèñúÿ) èëÿ ìöãàéèñÿ îëóíà áèëÿð. Èíýèëèñúÿ îëàí êèòàáëàðäà ìÿòí ùÿì îðèæèíàëäà îëäóüó êèìè, ùÿì äÿ èíýèëèñúÿ âåðèëìèøäèð. Ïåòåð Ëåìåñóðèåðèí êèòàáûíäà èñÿ ôðàíñûçúà ìÿòí ùÿì îðèæèíàëäà, ùÿì äÿ ìöàñèð ôðàíñûç äèëèíäÿ îëäóüó êèìè âåðèëìèøäèð. Áó, êàòðåíëÿðèí òÿðúöìÿñèíäÿ áþéöê ôàéäà âåðèð. Íîñòðàäàìóñóí ìÿòëÿáèíè àíëàìàüà ÷îõ êþìÿê åäèð. Mÿsÿlÿ burasûndadûr ki, gþröcönön vaxtûnda dialektlÿrdÿn istifadÿ olunurdu. Fransûz ÿdÿbi dili Nostradamusdan ÷ox sonra, XVÛÛ ÿsrdÿ tÿøÿkköl tapmûødû. Áöòöí ÿñðëÿðäÿ íîñòðàäàìóñøöíàñëàð îëìóøëàð. Ëàêèí ÕÕ âÿ ÕÕÛ ÿñðèí ãîâøàüûíäà îíëàðûí ñàéû äàùà äà ÷îõàëìûøäûð. Áó òÿñà65 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äöôi äåéèëäèð. Íîñòðàäàìóñóí “ßñðëÿðèí áþéöê òÿêàíâåðèúè ãöââÿñè òÿçÿëÿíÿúÿêäèð” êèìè ãèéìÿòëÿíäèðäèéè, åëì âÿ òåõíèêàíûí àüëàñûüìàç äÿðÿúÿäÿ èíêèøàô åòäèéè ÕÕ ÿñðÿ àèä ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðè äàùà ÷îõäóð. Éàðàäûúûëûüûíà ùÿñð îëóíìóø òÿäãèãàòëàðà ýþðÿ Íîñòðàäàìóñ äöíéàäà þí éåðëÿðäÿí áèðèíè òóòóð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, îíóí éàðàäûúûëûüûíäàí àìåðèêàëû òàðèõ÷è Åäãàð Ëåîíè äîêòîðëóã, ðóñ àëèìè âÿ íîñòðàäàìóñøöíàñû À.Ïåíçåíñêè âÿ á. íàìèçÿäëèê äèññåðòàñèéàñû ìöäàôèÿ åòìèøëÿð. Íîñòðàäàìóñ îíà ýþðÿ áöòöí äþâðëÿðäÿ ìÿøùóð îëàðàã ãàëûð êè, çàìàí êå÷äèêúÿ îíóí ñþçëÿðè éåðèíÿ éåòèð, èíñàíëàð èñòÿð-èñòÿìÿç áþéöê ýþðöúöíöí äåäèêëÿðè èëÿ ìàðàãëàíûð, éåíè òÿäãèãàò÷ûëàð ìåéäàíà ýÿëèð. Òÿäãèãàò ÿñÿðëÿðè îõóúóëàðûí ìöùàêèìÿñèíÿ âåðèëèð. Äèããÿòè ÷ÿêÿí áèð úÿùÿò äÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, ìöÿééÿí ãöââÿëÿð çàìàí-çàìàí Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíäÿí ìÿãñÿäéþíëö øÿêèëäÿ þz xeyirlÿrinÿ èñòèôàäÿ åòìèøëÿð. Ìÿñÿëÿí, ÛÛ Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Àëìàíèéà, Èíýèëòÿðÿ âÿ ÀÁØ-äà áóíà õöñóñèëÿ úèääè éàíàøûðäûëàð. Àëìàíèéàäà 1940-úû èëèí ìàðò àéûíäà Òÿáëèüàò íàçèðëèéèíäÿ Ùåááåëñèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ãÿðàð ãÿáóë îëóíìóøäó êè, Íîñòðàäàìóñäàí òÿáëèüàò âàñèòÿñè êèìè èñòèôàäÿ åäèëñèí. Áåëÿëèêëÿ, 1940-úû èëèí îðòàëàðûíà éàõûí àëìàíëàð, ôðàíñûç, èíýèëèñ, ùîëëàíä, èòàëéàí, ñåðá, õîðâàò, ðóìûí, èñâå÷ äèëëÿðèíäÿ 83 ìèí íöñõÿ êèòàá áóðàõìûøäûëàð. Óéäóðìà êèòàáëàðäà ýóéà Íîñòðàäàìóñóí àëìàíëàðûí ãàëèá ýÿëÿúÿéè áàðÿäÿ ôèêèðëÿðè âåðèëìèøäè1. ÀÁØ-äà èñÿ åêðàíëàðà áó äåéèëÿíëÿðèí òàì ÿêñèíÿ éþíÿëìèø “Íîñòðàäàìóñ áåëÿ äåìèøäèð” àäëû ôèëì ÷ûõìûøäû. Ôèëìäÿ Ùèòëåðèí ìÿüëóá îëàúàüûíäàí, ìöòòÿôèãëÿðèí ìöòëÿã ãàëèá ýÿëÿúÿéèíäÿí äàíûøûëûðäû. Îíó ùÿòòà úÿáùÿäÿ ýþñòÿðèðäèëÿð êè, ÿñýÿðëÿðèí ÿùâàëè-ðóùèééÿñè éöêñÿëñèí. ßìèí îëñóíëàð êè, ÷ÿêäèêëÿðè çÿùìÿò, ÿçàá-ÿçèééÿò, âåðèëÿúÿê ãóðáàíëàð ÿáÿñ ýåòìÿéÿúÿêäèð. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ-äà ýþðêÿìëè 1 Èàí Âèëñîí. Äÿëèë-Ñöáóò (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2000, ñÿù. 275-276. 66 Èëàùè âåðýè øÿõñèééÿòëÿðäÿí áèðè êèìè ãÿáóë îëóíäó. Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, èíäè ÀÁØ-äà “Àìåðèêà Íîñòðàäàìóñ úÿìèééÿòè” âàðäûð. Îíó äà õöñóñè ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, çÿìàíÿìèçäÿ Íîñòðàäàìóñäàí ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ ãàðøû èñòèôàäÿ åäèðëÿð. Ûnsanlarû mösÿlman xofu ilÿ vahimÿyÿ salûrlar. Áèç ÿñÿð áîéó ñöáóò-äÿëèëëÿðëÿ áó òÿáëèüàòûí ÿñàññûç îëäóüóíó ýþñòÿðìèøèê. Áóðàäà úèääè áèð ìÿñÿëÿíè äÿ ãåéä åòìÿëèéèê. Àçÿðáàéúàíëû îõóúóëàð èíäèéÿ ãÿäÿð Íîñòðàäàìóñóí éàðàäûúûëûüû èëÿ ÿñàñÿí ðóñ äèëèíäÿ ÷ûõàí êèòàáëàð âàñèòÿñè èëÿ òàíûø îëóáëàð. Òÿÿññöôëÿ äåìÿëèéÿì êè, Ñîâåò èìïåðèéàñû ÷þêäöêäÿí ñîíðà, Íîñòðàäàìóñà îëàí ùÿäñèç ìàðàüà øèðíèêÿí, ýþðöúöíöí éàðàäûúûëûüûíäàí áèçíåñ mÿqsÿdilÿ èñòèôàäÿ åäÿí ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû òÿëÿì-òÿëÿñèê éàçûëìûø ÷îõëó ñàéäà êèòàáëàð áóðàõìûøëàð. Ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíèí øÿðùè àüûð âÿ ÷îõ âàõò àïàðàí, äÿðèí òÿäãèãàò òÿëÿá åäÿí áèð èø îëäóüóíäàí, ÿêñÿð ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû àñàí éîëëà ýåäÿðÿê ìÿñÿëÿéÿ ñÿòùè éàíàøìûø, êàòðåíëÿðè èñòÿäèêëÿðè êèìè éîçìóøëàð. Îäóð êè, áèç êàòðåíëÿðèí øÿðùèíäÿ Ðóñèéàäà ÷ûõàí àéðû-àéðû ìöÿëëèôëÿðèí, õöñóñÿí äÿ À.Ìîðîê âÿ Ê.Ðàçóìîâñêàéàíûí, Äìèòðè âÿ Íàäåæäà Çèìàëàðûí, Í.Áåëîâóí, Å.Áåðçèíèí, À.Ïåíçåíñêè, Ò.Óêðàèíñêàéà âÿ áàøãàëàðûíûí êèòàáëàðûíäà ýåäÿí, èíñàíëàðû âàùèìÿéÿ ñàëàí, úÿôÿíýèéàò õàðàêòåðëè áèð ÷îõ ôèêèð âÿ ìöùàêèìÿëÿðÿ ùÿðòÿðÿôëè ìöíàñèáÿò áèëäèðìÿêäÿí âàç êå÷äèê. Ëàêèí îíó äåìÿéè âàúèá áèëäèê êè, çàìàí-çàìàí ñåíñàñèéà õàòèðèíÿ Íîñòðàäàìóñóí àäûíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê èíñàíëàðû âàùèìÿéÿ ñàëàíëàðû ýþðöúö þçö ëÿíÿòëÿìèøäèð: 6 ê100 Áó áÿíäè îõóéàí, ãîé äÿðèíäÿí äöøöíñöí. Ðÿää îëñóí ãàíìàçëàð âÿ íàäàí èíñàí éûüûíû. Áöòöí àñòðîëîãëàð, êöòëÿð, âàðâàðëàð êÿíàðà äóðñóí. Äåäèéèìè òÿðñèíÿ éîçàíëàð ìöãÿääÿñ àéèíÿ òàïøûðûëñûí. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ þç ýþðöúöëöéö èëÿ áàüëû ÿñàñ ìÿãàìû à÷ûá îðòàéà ãîéóð. Ýþðöúö äóéìóøäó êè, ýÿëÿúÿêäÿ îíóí äåäèêëÿ67 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ðèíè íåúÿ ýÿëäè éîçàúàã, ïóë âÿ ñåíñàñèéà õàòèðèíÿ òÿëÿì-òÿëÿñèê éàçûëìûø, “òåìàòèê” êèòàáëàð áóðàõàúàãëàð. Î äà âàð êè, Ðóñèéàäà ÷ûõàí êèòàáëàðà áÿíçÿð ÿñÿðëÿðÿ áàøãà äèëëÿðäÿ ÷àï îëóíàí òÿäãèãàòëàð àðàñûíäà äà ãÿäÿðèíúÿ ðàñò ýÿëèíèð. Ýþðöúöéÿ ìöðàúèÿò åäÿí òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíëÿðè þç äþâðëÿðèíÿ, áèëèê ñÿâèééÿëÿðèíÿ, áèð ÷îõ ùàëëàðäà þç õàëãëàðûíà âÿ éàøàäûãëàðû ìöùèòÿ ìöíàñèá øÿêèëäÿ éîçìàãëà, áþéöê ýþðöúöíö òÿùðèô åòìèø âÿ íÿòèúÿäÿ îíëàðûí êîáóä ñÿùâëÿðè Íîñòðàäàìóñóí àéàüûíà éàçûëìûøäûð. Íîñòðàäàìóñëà áàüëû ñþç-ñþùáÿòèí, ìöõòÿëèô ôèêèðëÿðèí àéàã àëûá éåðèìÿñè áó àúû ùÿãèãÿòëÿ áàüëûäûð. Futbol özrÿ Dönya ÷empionatûnda (2006-cû il) góya Nostradamus Èspaniyanûn yûüma komandasûnûn qalib gÿlÿcÿyini gþstÿribmiø. Aü yalandûr. Nostradamus yalnûz vÿ yalnûz 2004-cö ildÿ Yunanûstanda ke÷irilmiø Olimpiya oyunlarûndan sþz a÷ûb. Èki ÿsrin vÿ iki minilliyin kÿsiyindÿ, hÿm dÿ Olimpiadalarûn vÿtÿni Yunanûstanda olduüuna vÿ bu zaman möÿyyÿn mþcözÿli hadisÿlÿr baø verdiyinÿ gþrÿ bu mÿsÿlÿyÿ toxunub (bax:10 k 74). Äàâèä Îâàñîí éàçìûøäûð: “Íîñòðàäàìóñóí òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí ÿí çÿèô úÿùÿòè îíëàðûí áþéöê úàíôÿøàíëûãëà þç íÿçÿðèééÿëÿðèíèí äîüðóëóüóíó ñöáóòà éåòèðìÿéÿ úàí àòìàëàðûäûð”1. Ùÿãèãÿò íàìèíÿ õöñóñè âóðüóëàìàëûéûã êè, Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè øÿðù åòìÿê ìöãÿääÿñ êèòàáëàðû òÿôñèð åòìÿê ãÿäÿð ÷ÿòèíäèð. Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, ïðîôåññîð Âàñèì Ìÿììÿäÿëèéåâ éàçìûøäûð: “Ãóðàí òÿôñèðè Èñëàì àëÿìèíäÿ ÿí ÷ÿòèí åëì ùåñàá îëóíóð. Òÿôñèðÿ éàëíûç åëìäÿ ìöúòÿùèäëèê ìÿðòÿáÿñèíÿ éåòèøÿí àëèì úöðÿò åäÿ áèëÿð. Ãóðàíè-Êÿðèìè òÿôñèð åòìÿéÿ ýèðèøÿí ìöúòÿùèä èéèðìè àíà (ÿñàñ) åëìè âÿ îíäàí àéðûëàí àëòìûø ãîëó ìöêÿììÿë áèëìÿëèäèð êè, áóíëàðûí äà ìÿúìóó ñÿêñÿí åëì òÿøêèë åäèð. Ùÿìèí åëìëÿðÿ äÿðèíäÿí éèéÿëÿíìÿéÿí øÿõñèí åòäèéè Ãóðàí òÿôñèðè éàðûì÷ûã, íàãèñäèð 1 Äàâèä Îâàñîí. Íîñòðàäàìóñóí êîäó (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 1998, ñÿù.546. 68 Èëàùè âåðýè êè, áó äà áþéöê ýöíàù ñàéûëûð” (áàõ “Ãóðàíè-Êÿðèì”. Àçÿðíÿøð, 1992, ñ. ÕÕÛ). Òÿñÿââöð åäèí, “Ãóðàíè-Êÿðèì”è Àçÿðáàéúàí äèëèíÿ óüóðëà òÿðúöìÿ åäÿí ýþðêÿìëè øÿðãøöíàñ âÿ èëàùèééàò÷û àëèì, ìöñÿëìàí äöíéàñûíäà áþéöê íöôóç ãàçàíìûø, áèð ÷îõ ìöñÿëìàí þëêÿëÿðèíäÿ èñòÿð èëàùèééàò, èñòÿðñÿ äÿ äöíéÿâè åëìëÿð öçðÿ àêàäåìèéàëàðûí öçâö Â.Ìÿììÿäÿëèéåâ Ãóðàíû òÿôñèð åòìÿéÿ þçöíö éàëíûç àùûë ÷àüûíäà — 2006-úû èëäÿ ùàçûð ñàéäû. Ìöãÿääÿñ êèòàáëàðû òÿôñèð åòìÿê ö÷öí èéèðìèäÿí àðòûã åëì ñàùÿñèíè ìöêÿììÿë áèëìÿê òÿëÿá îëóíäóüó êèìè, Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè äÿ äöçýöí àíëàìàã âÿ øÿðù åòìÿê ö÷öí äöíéà òàðèõèíè, úîüðàôèéà, àñòðîëîýèéà, àñòðîíîìèéà, äÿãèã åëìëÿð, èëàùèééàò, ÿäÿáèééàò, ìèôîëîýèéà, õöñóñÿí äÿ ãÿäèì Ðîìà, éóíàí âÿ øÿðã ìèôîëîýèéàñûíû âÿ äèëëÿðè áèëìÿê âàúèáäèð. Ôðàíñà, Èòàëèéà, Èñïàíèéà, Áðèòàíèéà òàðèõèíè âÿ úîüðàôèéàñûíû úèääè áèëìÿê äÿ çÿðóðèäèð. Ìöãÿääÿñ êèòàáëàð, Àëëàù êÿëàìû êèìè äþâðÿ, çàìàíà ýþðÿ à÷ûãëàíäûüû, ùÿìèí äþâðäÿ éàøàéàí èíñàíëàðûí ÿãëè, åëìè ñÿâèééÿñèíÿ ìöâàôèã øÿêèëäÿ òÿôñèð åäèëäèéè êèìè, Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðè äÿ áåëÿúÿ øÿðù åäèëèð. Ëàêèí áþéöê ýþðöúöíöí ùåéðÿòàìèç øÿêèëäÿ áÿéàí åòäèéè áèð ÷îõ ùàäèñÿëÿð, åëìè êÿøôëÿð áàðÿäÿ äîüðó-äöçýöí ìÿëóìàò âåðìÿê î ãÿäÿð äÿ àñàí ìÿñÿëÿ äåéèëäèð. Nostradamusøönas Bardo Kidoqo katrenlÿrin øÿrhini obrazlû øÿkildÿ ayaqqabûya baülanmûø qaytana bÿnzÿdir. A÷maq istÿyÿndÿ qaytanû tÿrsinÿ ÷ÿksÿn döyön döøÿcÿk, a÷ûlmasû möøköl olacaq. Belÿcÿ dÿ katrenlÿr. Maraqlûdûr ki, íîñòðàäàìóñøöíàñëàðûí ùÿð áèðè þç ÿñÿðèíèí ÿí ëàéèãëè òÿäãèãàò èøè îëäóüóíó èñðàðëà âóðüóëàéûð. Áóíà ùàðäàñà ùàãã ãàçàíäûðìàã îëàð. Áó, éàðàäûúû àäàìà õàñ îëàí õöñóñèééÿòäèð. Éàðàäûúûëûã ÿçÿìÿòëè àëäàíûøäûð. ßçÿìÿòëè àëäàíûøà äö÷àð îëìàäàí éàçûá-éàðàòìàã îëìóð. Ëàêèí àñòðîëîýèéàäàí äÿðñ äåéÿí âÿ þçöíö ãûðõ èëäÿí àðòûã Íîñòðàäàìóñóí òÿëÿáÿñè ñàéàí Äàâèä Îâàñîí áó áàõûìäàí ÷îõëàðûíû êþëýÿäÿ ãîéìóøäóð. Îíóí 1998-úè èëäÿ Èíýèëòÿðÿäÿ èíýèëèñúÿ 69 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ÷àï åòäèðäèéè “Íîñòðàäàìóñóí êîäëàðû” àäëû áþéöê ùÿúìëè êèòàáûíûí öç ãàáûüûíäà îõóéóðóã: “Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö èëÿ ìàðàãëàíàíëàð èíäèéÿ ãÿäÿð îõóäóãëàðûíû áèð éàíà ãîéàðàã îíëàðû éàääàí ÷ûõàðìàëû âÿ ùÿð øåéÿ éåíèäÿí áó êèòàáäàí áàøëàìàëûäûðëàð”. Ýöìàí åòìÿê îëàð êè, áó, íàøèðèí ÿñÿðèí ñàòûëìàñû naminÿ àòäûüû àääûìäûð. Ùÿð ùàëäà ôàêò ôàêò îëàðàã ãàëûð. ÕÕ ÿñðèí ñîíóíà éàõûí áó áÿíçÿðñèç ýþðöúöíöí ÿñÿðëÿðèíÿ ùÿäñèç ìàðàã äöíéà íîñòðàäàìóñøöíàñëûã ìÿêòÿáèíèí éàðàíìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûá. Èêè ÿñðèí âÿ èêè ìèíèëëèéèí ãîâøàüûíäà áó èñòèãàìÿòäÿ áèð ÷îõ êèòàáëàð âÿ ñàíáàëëû òÿäãèãàòëàð ìåéäàíà ýÿëèá. Öìóìèééÿòëÿ äåñÿê, Ìèøåë Íîñòðàäàìóñóí katrenlÿri È.Íéóòîí, Á.Ïàñêàë, È.Êåïëåð, Ä.Ìåíäåëåéåâ, Ê.Ñèîëêîâñêè, Í.Æóêîâñêè êèìè äöíéà øþùðÿòëè àëèìëÿðèí, È.Ùþòå, Â.Ùöãî, Æöë Âåðí, Ë.Òîëñòîé, Í.Îñòðîâñêè, Ïàñòåðíàê âÿ äèýÿð áèð ÷îõ éàçû÷ûëàðûí äèããÿòèíè úÿëá åòìèøäèð. Áóíäàí áåëÿ íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëóð êè, Íîñòðàäàìóñóí ÿñÿðëÿðè áÿäèè äöøöíúÿéÿ òÿñèðè áàõûìûíäàí äà ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. Ýþðêÿìëè ôðàíñûç øàèðè Ïéåð Æàí Áåðàíæå (1780-1857) Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí òÿãðèáÿí 300 èë ñîíðà îíóí þëìÿç èðñèíÿ ìöðàúèÿò åòìèø, Ôðàíñàäà ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê áÿçè ùàäèñÿëÿðè øàèð ôÿùìè èëÿ äîüðó òÿñâèð åòìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí 2000-úè èëÿ ýþðöúöëöéö Äþðäöíúö Ùåíðènèí äîüóì øàùèäè Ìþâëàíà ìöíÿúúèì Íîñòðàäàìóñ äåìèø: Åëÿ êè, èêè ìèí èë ñàéà ýÿëäè, Áþéöê ÷åâðèëèøëÿð ãûëàúàã ýÿðäèø. 70 Ïàðèñäÿ Ëóâð áàòàð èíñàí ñåëèíÿ, Áèð áÿíäÿ äèëÿíÿð ýþðêÿìè ìèñêèí: “Ñèç åé ôðàíñûçëàð, Òàíðû õÿòðèíÿ, Êðàë íÿâÿñèíÿ ñÿäÿãÿ âåðèí!” Áèðè ÷ûìõûðàúàã: “À ùåéáÿëè êÿñ! Éîë÷óëóã éàñàãäûð ìÿìëÿêÿòèìäÿ!” “Ðÿùì åëÿ úÿíàáûì! — äåéÿúÿê î êÿñ. Ìÿí þëñÿì, þëÿúÿê êðàë íÿñëèì äÿ!”. Èëàùè âåðýè Àòàì áîðú è÷èíäÿ, çèíäàíäà þëäö. Áèð èø áàúàðìûðäûì, äöøäöì áó êþêÿ. Àúûí ìÿøÿããÿòè ìÿíÿ éàð îëäó. Âàðëûíûí çîïàñû, çîðóéëà áèðýÿ. Ãàéûòäûì éåíÿ äÿ ñÿíèí ãîéíóíà, Åé àòà-áàáàìû ìÿùâ åäÿí þëêÿì. Ðÿùì åäèí ñÿôèëÿ, àëëàù àäûíà Êðàë íÿâÿñèéÿì, ïàé äèëÿéèðÿì! Ñîéäàøû éóìøàëûá: “Ýåäÿê” - äåéÿúÿê. Ýåäÿê îúàüûìà, áè÷àðÿ ôÿãèð. Êðàëëàðà ãàðøû êèí áÿñëÿìÿéÿê Îíëàðûí ñîéó êè, àéàã àëòûäûð. “Ñÿíèí ãÿðàðûíû ñåíàò âåðÿñè — …Áåëÿúÿ âÿòÿíäàø äàíûøäû, äèíäè — Êðàë ãàòèëèíèí íÿâÿñè èíäè Ãîé ñÿíÿ ïàé âåðñèí, êðàë âàðèñè!” Ñîíðà äà ñþéëÿìèø óëó ýþðöúö: “Ðåñïóáëèêà êðàëà éöç àëòóí ïàðà Òÿãàöä êÿñÿúÿê âÿ äàùà ñîíðà Ïàðëàìàí îëìàüà âåðÿúÿê ýöúö”. Êðàë òèôàãûíûí ñîí âàðèñèíÿ Ïàðèñèí ñÿäÿãÿ, ïàé âåðìÿñèíäÿí 1 Àçÿðáàéúàí äèëèíÿ òÿðúöìÿ øàèð Ñÿéàâóø Ìÿììÿäçàäÿíèíäèð. 71 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Èêèìèíèíúèäÿ åëì àëÿìèíÿ Ãÿäÿì ãîéàí äöíéà áèëÿúÿê ùÿìÿí1. Ìÿøùóð ôðàíñûç éàçû÷ûñû Ìèøåë Çåâàêî (1860-1918) èñÿ “Íîñòðàäàìóñóí ùÿéàòû âÿ ñåâýèñè” àäëû òÿêðàð-òÿêðàð ÷àï îëóíàí âÿ áàøãà äèëëÿðÿ òÿðúöìÿ åäèëÿí áþéöê ùÿúìëè ðîìàí éàçìûøäûð. Åëÿúÿ äÿ àñòðîëîã âÿ éàçû÷û Ëèç Ãðèí Íîñòðàäàìóñëà áàüëû “ßëè ÷óáóãëó õÿéàëïÿðÿñò”, àëìàí éàçû÷ûñû Ìàíôðåä Áéþðí èñÿ “Íîñòðàäàìóñ. Ùÿéàòû âÿ ýþðöúöëöéö” àäëû ðîìàíëàð éàçìûøëàð. “Ùå÷ êÿñ òàëåéèíè äÿéèøäèðÿ âÿ òàëåéèíäÿí ãà÷à áèëìÿç” — äåéÿí Ùþòå äÿ ìÿøùóð “Ôàóñò” ÿñÿðèíi Íîñòðàäàìóñà ìöðàúèÿòlÿ baølayûr, îíóí ýþðöúöëöéöíÿ éöêñÿê ãèéìÿò âåðèðäè: Ãà÷! Ãà÷ òÿáèÿòèí àçàä ãîéíóíà! Ìèøåë Íîñòðàäàìûí éàçäûüû ÿñÿð, Ãîé îëñóí áó éîëäà ñÿíÿ èëê ðÿùáÿð1. Øöáùÿ åòìèðèê êè, Íîñòðàäàìóñäàí ÿìàíÿò ãàëàí âÿ áÿøÿð þâëàäûíû íå÷ÿ ÿñðäÿí áÿðè äöøöíäöðÿí áó ãèéìÿòëè ÿñÿð, áÿøÿð ìÿäÿíèééÿòèíèí àéðûëìàç ùèññÿñè êèìè áó ýÿëèìëè-ýåäèìëè äöíéà äóðäóãúà äóðàúàãäûð. Îíó äà äåéÿê êè, Íîñòðàäàìóñäàí îüëó Ñåçàðà âÿñèééÿòíàìÿéÿ áÿíçÿð ìÿêòóáó, Ôðàíñà êðàëû ÛÛ Ùåíðèyÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàñû, Îðàíæà øÿùÿð ìöãÿääÿñëÿðèíèí îüðóëàðûí òàïûëìàñûíà êþìÿê åòìÿê áàðÿäÿ ñîðüóëàðûíà úàâàá ìÿêòóáó âÿ 1000 áÿíäÿ éàõûí êàòðåíëÿðè ãàëìûøäûð. Áþéöê ýþðöúöíöí îüëó Ñåçàðà ìÿêòóáó âÿ êðàë ÛÛ Ùåíðèyÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàñû õöñóñè ìàðàã äîüóðóð. ×öíêè áóðàäà Íîñòðàäàìóñ ùÿì áÿøÿðèééÿòèí áþéöê áèð çàìàí êÿñèéèíäÿ 1 È.Â.Ùþòå. Ôàóñò. Áàêû, 1986, ñÿù. 29 (Òÿðúöìÿ ßùìÿä Úÿìèëèíäèð). 72 Èëàùè âåðýè êå÷ÿúÿéè òàðèõÿ íÿçÿð ñàëûð, ùÿì ýþðöúöëöéöíöí éîëëàðûíû òÿñâèð åäèð, ùÿì äÿ öìóìèééÿòëÿ, ýþðöúöëöê, áÿøÿðèééÿò âÿ ùÿéàò áàðÿäÿ äöøöíäöðöúö ôèêèðëÿðèíè øÿðù åäèð. Îíëàðû äþíÿ-äþíÿ îõóìàäàí Íîñòðàäàìóñóí áó ìþúöçÿëè àëÿìèíè äÿðê åòìÿê ÷ÿòèíäèð. Ùþðìÿòëè îõóúóëàð, ýöìàí åäèðèê êè, îíëàð íÿèíêè ìàðàüûíûçà ñÿáÿá îëàúàã, åéíè çàìàíäà ñèçè äÿðèíäÿí äöøöíäöðÿúÿêäèð. Áóíà ÿìèí îëäóüóìóçäàí, êèòàáûí ñîíóíäà, “ßëàâÿëÿð” áþëìÿñèíäÿ îíëàðû äà íÿçÿðèíèçÿ ÷àòäûðìàüû ëàçûì áèëäèê. Nostradamusu daha yaxøû anlamaqda yardûm÷û olacaüûnû nÿzÿrÿ alaraq “Gþröcönön gþröcö barÿdÿ döøöncÿlÿri”, “Vanqa ilÿ mösahibÿ” vÿ “Dþvlÿt baø÷ûlarû vÿ astroloqlar” adlû ÷ox maraqlû yazûlarû da áó áþëìÿäÿ verdik. Kitabûn sonunda, åëÿúÿ äÿ katrenlÿrdÿ adû ÷ÿkilÿn tarixi øÿxsiyyÿtlÿr, dÿqiq tarix vÿ möddÿt, þlkÿlÿr, ibrÿtamiz hadisÿlÿr vÿ øÿxsiyyÿtlÿrlÿ baülû katrenlÿrin gþstÿricisi, möqayisÿlÿr aparûlan kitablarûn siyahûsû vÿ möndÿricat äà verilmiødir. ßziz oxucuëàð, ãÿdim ×in mötÿfÿkkiri Konfusinin maraqlû kÿlamû vardûr: “Elm, bilik elÿ bir hÿzz mÿnbÿyidir ki, o insana hÿr øeyi, hÿtta fiziki iztirabû, necÿ qocaldûüûnû belÿ unutdura bilir”. Bþyök Yaradandan tÿmÿnna edirÿm ki, qÿm, qössÿ, kÿdÿrdÿn uzaq olasûíûç. Bu kitab isÿ elm, bilik, hÿzz mÿnbÿyi kimi Sèçÿ yardûm÷û olsun! 73 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè I ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( I ÉÖÇËÖÊ) Éàõûí âÿ óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè àíëàøûëìàç âÿ ìöÿììàëû èôàäÿëÿðëÿ âåðìÿëè îëäóì. Èíñàí ãÿëáè çÿèô âÿ êþìÿêñèç îëäóüóíäàí äåéèëÿíëÿð éåðèíè àëäûãäà áþéöê ñàðñûíòû êå÷èðèð... 1 ê1 N Àõøàìäàí áÿðè õÿëâÿòè èø îòàüûìà ÷ÿêèëèá È÷ÿðèñè ñó èëÿ äîëó ö÷àéàã öñòöíäÿ ìèñ càìûí ãàðøûñûíäà òÿê-òÿíùà ôèêðÿ äàëìûøàì. Áèðäÿí ýþçöìöí þíöíäÿ àëîâóí íàçèê ùàëÿñè úàíëàíûð. Çÿùìÿòèìèí ùÿäÿð ýåòìÿäèéèíÿ ñåâèíèðÿì. îñòðàäàìóñóí 1-úè âÿ 2-úè êàòðåíëÿðè ýþðöúöëöêäÿí äåéèë, îíà ùàçûðëûãäàí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñ àäÿòÿí ýåúÿëÿð õÿëâÿòè èø îòàüûíà ÷ÿêèëèá èøëÿðìèø. Áó êàòðåí áþéöê ýþðöúöíö åêñòàçà ýÿòèðÿí ôþâãÿëòÿáèè ìÿðàñèìäÿí ñþç à÷ûð. Íîñòðàäàìóñ àüçûíà ãÿäÿð èñòè ñó èëÿ äîëäóðóëìóø âÿ ö÷àéàã öñòöíäÿ éåðëÿøäèðèëìèø ëÿéÿíèí éàíûíäà ÿéëÿøÿð, ñóéà àäàìû áèùóø åäÿí ÿòèðëè ìàääÿëÿð, ÷è÷ÿêëÿð, îòëàð òþêÿðìèø. Äÿðèíäÿí íÿôÿñ àëàðàã áóüó ñèíÿñèíÿ ÷ÿêÿð, ñåùðëè äóàëàð îõóéàðìûø. ×óáóüó âÿ äÿôíÿ áóäàüûíû ñóéà ñàëàð, àéàüûíû âÿ ïàëòàðûíûí ÿòÿéèíè ñó èëÿ áîëëóúà èñëàäàðìûø. Áèðäÿí ãÿëáèíÿ èëàùè íóðóí âÿ èñòèëèéèí äîëäóüóíó âÿ ãåéðè-àäè åíåðæèíèí îíó ÷óëüàäûüûíû ùèññ åäÿðìèø. ßââÿëúÿ äèêñèíÿðÿê ãîðõñà äà, àç ñîíðà âÿúäÿ ýÿëÿð âÿ ùóøñóç ùàëäà ýÿëÿúÿéÿ ñÿéàùÿò åäÿðìèø. Èëàùè âåðýè ñàéÿñèíäÿ ýþðäöêëÿðèíè, êîñìîñäàí ýÿëÿí âÿ ýÿëÿúÿéÿ àèä îëàí ìÿëóìàòû éà þçö, éà äà êþìÿê÷èñè Øàâèíéå êàüûçà êþ÷öðÿðìèø. Áåëÿëèêëÿ, Íîñòðàäàìóñóí 16 èëëèê ýþðöúöëöéö äþâðöíäÿ ìèðàñ ãîéóá ýåòäèéè ìèíÿ éàõûí êàòðåí ìåéäàíà ýÿëìèøäèð. Îíóí ðóùó áÿäÿíèíäÿí àéðûëûá ùÿð äÿôÿ ýÿëÿúÿéÿ ñÿéàùÿò åòäèéè âàõò íå÷ÿ ùàäèñÿ èëÿ öçëÿøäèéèíè âÿ íÿòèúÿäÿ íå÷ÿ êàòðåíèí ìåéäàíà ýÿëäèéèíè äåéÿ áèëìÿðèê. 74 Û Ñåíòóðèéà Ëàêèí áèçÿ ýÿëèá ÷àòàí, ìÿëóì îëàí êàòðåíëÿðè 16 èëÿ áþëÿíäÿ ùÿð èëÿ îðòà ùåñàáëà 62-63 êàòðåí äöøöð. 1 ê2 Ñåùðëè äÿìèð ÷óáóüó úàìà ñàëûá ôûðëàéûðàì. Ñó ÿòðàôà ñû÷ðàäûãúà ÿáàìûí ÿòÿéè âÿ àéàüû èñëàíûð. Ãîðõóäàí ÷ûõàðäûüûì ñÿñäÿí ÿáàìûí åíëè ãîëëàðû òèòðÿéèð. Èëàùè ÿçÿìÿòè úàíûìà âÿëâÿëÿ ñàëûð. Äåìÿëè, Èëàùè éàõûíäàäûð, äàéàüûìäûð. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí âÿúäÿ ýÿëÿðÿê, ùÿéÿúàíûí øèääÿòèíäÿí þçöíö èòèðÿíÿ êèìè êå÷èðäèéè ñàðñûíòûäàí ñþç à÷ûëûð. 1 ê3 Ùÿéàòûí ôûðòûíàëû, ãàñûðüàëû ùàäèñÿëÿðè òàõò-òàúû ÷åâèðÿíäÿ, ×îõëàðû áó ìÿíçÿðÿíè ýþðìÿìÿê ö÷öí öç-ýþçëÿðèíè ïàëòàðëàðû èëÿ þðòÿúÿêëÿð. Éåíè ôèêèðëè àäàìëàð Ðåñïóáëèêàíûí äàéàãëàðûíû ñèëêÿëÿéèá ëàõëàäàíäà àüëàð äà, ãûðìûçûëàð äà äöçýöí ãÿðàðà ýÿëÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíäÿí áèð õåéëèñè Ôðàíñà èí ãè ëàáû äþâðöíÿ àèääèð. Èíãèëàá ãàñûðüàñû áöòöí þëêÿíè áöðöéÿíäÿ (1789) àðèñòîêðàòëàð öç-ýþçëÿðèíè ýèçëÿäÿðÿê, þçëÿðèíè òàíûíìàç ùàëà ñàëûð âÿ þëêÿíè òÿðê åäèðäèëÿð. Âàõòûíäà ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðà áèëìÿéÿí ëÿðè èñÿ ìÿùâ åäèðäèëÿð. Íîñòðàäàìóñ “àüëàð” äåéÿíäÿ þëêÿíè ÿñðëÿð áîéó äèëÿí÷è êþêöíÿ ñàëìûø Áóðáîíëàðû, “ãûðìûçûëàð” äåéÿíäÿ èñÿ èíãèëàá÷ûëàðû íÿçÿðäÿ òóòìóøäóð. Áó êàòðåíè ÷ÿêèíìÿäÿí 1917-úè èë Áþéöê Îêòéàáð ñîñèàëèñò èíãèëàáûíà äà àèä åòìÿê îëàð. Àüëàðëà ãûðìûçûëàðûí ãàðøûäóðìàñûíû Íîñòðà äàìóñóí äÿãèã ýþðìÿñè àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðèð. 1 ê4 Áöòöí àëÿìäÿ òÿêúÿ áèð ùþêìäàð (ùàêèìè-ìöòëÿã) îëàúàã. Îíóí ùÿéàòû âÿ ðàùàòëûüû ÷îõ ñöðìÿéÿúÿê. Ñîíðà ìöãÿääÿñ Ïéîòðóí áàëûã÷û ãàéûüû éîõà ÷ûõàúàã. Èäàðÿ öñóëóíà ÷àðÿñè îëìàéàí çèéàí âóðóëàúàã. 75 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè “Ùàêèìè-ìöòëÿã” — äåäèêäÿ Ðîìà Ïàïàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Îíà ýþðÿ êè, áèçèì çÿìàíÿìèçäÿ ùþêìäàðëàð îëóá âÿ îëàúàãëàð. Ëàêèí Ðîìà Ïàïàñû ñîíóíúó îëà áèëÿð. Áàëûã÷û ãàéûüû Ïàïàíûí âÿ Âàòèêà íûí ðÿìçèäèð. Áèðèíúè Ïàïà, ãàëèëåéàëû áàëûã÷û — ìöãÿääÿñ Ïéîòð îëóá. Ìàðàãëûäûð êè, ùÿëÿ 1139-úó èëäÿ Ðîìàéà ýÿëÿí èðëàíäèéàëû ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà äà Ðîìà ïàïàëàðûíäàí äàíûøûá âÿ ýþñòÿðèá êè, 111 Ðîìà Ïàïàñû îëàúàã. Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà ùÿð Ïàïàíûí ðÿìçèíè äÿ ýþñòÿðèá. Ìÿñÿëÿí, Âàòèêàíûí ïàïàñû II Èîùàíí Ïàâåëè “éî ðóëìàã áèëìÿéÿí áàë àðûñû” àäëàíäûðìûø âÿ II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ñîíðà úÿìèñè èêè Ïàïà îëàúàüûíû âÿ ñîíóíúó Ïàïà — ðîìàëû Ïéîòðóí âàõòûíäà Ïàïàëûüà ñîí ãîéóëàúàüûíû ýþñòÿðìèøäèð. Ìàðàãëûäûð êè, ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàäàí 415 èë ñîíðà Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ äà åéíè âÿçèééÿòè ýþðìöøäöð. Äåìÿê îëìàç êè, Íîñòðàäàìóñ ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàíûí ÿëéàçìàñû èëÿ òàíûø èìèø. Áåëÿ êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðà ýþðÿ ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàíûí ÿëéàçìàñû Âàòèêàíûí êèòàáõàíàñûíäà Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí 24 èë ñîíðà, 1590-úû èëäÿ, áàøãàëàðûíà ýþðÿ èñÿ 40 èë ñîíðà, 1606-úû èëäÿ öçÿ ÷ûõàðûëûá. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Íàïîëåîí âÿ Ðîìà Ïàïàñû VII Ïèéëÿ áàüëàéûðëàð. VII Ïèé Ôðàíñàéà èêè äÿôÿ ýÿëèá. Áèðèíúè äÿôÿ 18 ìàé 1804-úö èëäÿ Íàïîëåîí þçöíö êðàë âÿ èìïåðàòîð åëàí åäÿíäÿ òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åäèá. Èêèíúè äÿôÿ èñÿ 1809-úó èëäÿ ôðàíñûç îðäóñó Ðîìàíû òóòàíäà ÿñèð åäèëèá âÿ 1814-úö èëÿ ãÿäÿð ùÿáñäÿ îëóá. 1 ê5 Îíëàð óçóíìöääÿòëè äþéöøÿ òàá ýÿòèðìÿéÿðÿê äàüûëàúàã. Êÿíäëÿðäÿ îíëàðà öñòöí ýÿëÿúÿêëÿð. Àüûð äþéöøëÿð êÿíäëÿðäÿ äÿ, øÿùÿðëÿðäÿ äÿ îëàúàã. ßñàñ àüûðëûã Êàðêàñîí âÿ Íàðáîí øÿùÿðëÿðèíèí öçÿðèíÿ äöøÿúÿê. 76 Û Ñåíòóðèéà Íîñòðàäàìóñ ùÿëÿ þçöíöí ñàüëûüûíäà áàøëàéàí ñÿêêèç âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí (1562-1598) áèðèíúèñè áàðÿäÿ ñþç à÷ûð. “Äèí óüðóíäà” àäû èëÿ ìÿøùóð îëàí áó ìöùàðèáÿëÿð êàòîëèêëÿð âÿ ïðîòåñòàíòëàð (ùóýåíîòëàð) àðàñûíäà ýåäèá âÿ ÿùàëèíèí ÷îõ áþéöê áèð ùèññÿñè áó ìöùàðèáÿëÿð çàìàíû òÿëÿô îëóá. Áó ìöùàðèáÿëÿðÿ IV Ùåíðè ñîí ãîéóá âÿ òàðèõ÷èëÿð áóíó, îíóí ÿí áþéöê õèäìÿòè êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèðëÿð. 1 ê6 Àéàãëàðû çÿèôëÿéèá ñþçÿ áàõìàéàíäà, Ðàâåííàíûí ýþçëÿðè èøûãäàí ãàëàúàã. Èêè Áðåññÿëè Òóðèí âÿ Äåðñåë (Âåð÷åëè) íàìèíÿ ãàíóí ùàçûðëàéàúàã. Ëàêèí ôðàíñûçëàð îíëàðû òàïäàëàéàúàãëàð. Ìàðàãëûäûð, ñàíêè Íîñòðàäàìóñ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ òàðèõ äÿðñè äåéèð. Äîüðóäóð, Ðàâåííà Ðîìà ïàïàñûíûí òàáåëèéèíäÿ øÿùÿð îëóá. Ëàêèí òÿäãèãàò÷û Åäãàð Ëåîíè “Ðàâåííàíûí ýþçëÿðè” äåäèêäÿ Ðîìà Ïàïàñûíûí íÿçÿðäÿ òóòóëäóüóíó ãåéä åäèð. Áðåññÿ øÿùÿðèíè ôðàíñûçëàð 1535-úè èëäÿ çÿáò åòñÿëÿð äÿ, 1559-úó èëäÿ ÿëäÿí âåðìèø, 1595-úè èëäÿ éåíèäÿí òóòìóøëàð âÿ 1601-úè èëäÿ øÿùÿð áèðäÿôÿëèê Ôðàíñàíûí òàáåëèéèíÿ êå÷èá. Òóðèí 1505-1562, 1640-úû èëëÿðäÿ âÿ ñîíðàëàð 1798-1814-úö èëëÿð àðàñû, Äåðñåë (Âåð÷åëè) 1553-1556-úû, 1704-úö âÿ 1798-1814-úö èëëÿðäÿ Ôðàíñàíûí èøüàëû àëòûíäà îëóá. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèêëÿðèíèí äÿãèã éåðèíÿ éåòäèéè àäàìû ùåéðÿòëÿíäèðèð. 1 ê7 ×îõ ýåú ÷àòûá. ßìÿë éåðèíÿ éåòèá. Ãàðøûäàí êöëÿê ÿñÿíäÿ ìÿêòóáëàð éîëäà ÿëÿ êå÷ÿúÿê. Cèíàéÿò èøèíäÿ îí äþðä íÿôÿð äèëáèð îëàúàã. Ðóññî áÿä íèééÿòëè èø ãóðàúàã. 1890-úû èëäÿ Ôðàíñà îðäóñóíóí çàáèòè Àëôðåä Äðåéôóñ Àëìàíèéàéà úàñóñëóãäà òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê äþâëÿòÿ ãàðøû úèíàéÿòäÿ èòòèùàì îëóíìóøäó. Èòòèùàìûí ùå÷ áèð ÿñàñû éîõ èäè. Íîñòðàäàìóñ áóíó 340 77 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èë ÿââÿë àéäûíúà ýþðìöøäöð. Î, Äðåéôóñóí òÿãñèðñèç îëäóüóíó ýþñòÿðìèøäèð. Ëàêèí éÿùóäèëÿðè ñåâìÿäèéèíÿ ýþðÿ àä ÷ûõàðàí Âîëäåê Ðóññî àäëû ùàêèì ãÿðÿçêàðëûãëà Äðåéôóñà èø êÿñèð. Ìÿøùóð éàçû÷û Åìèë Çîëéà âÿ áàøãàëàðû ôàêòëàð òîïëàéàðàã ìÿùêÿìÿéÿ òÿãäèì åäèðëÿð. Àíúàã Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíèí áèðèíúè ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðäèéè “×îõ ýåú ÷àòûá. ßìÿë éåðèíÿ éåòèá” ãÿíàÿòè ìÿùêÿìÿäÿ þç ÿêñèíè òàïûð. Èøÿ éåíèäÿí áàõûëñà äà, ìÿùêÿìÿ Ðóññîíóí òÿãñèðè îëäóüó áàðÿäÿ ãÿðàðûíû äÿéèøìèð. ßýÿð Åìèë Çîëéà äà Âèêòîð Ùöãî êèìè Íîñòðàäàìóñóí ïÿðÿñòèøêàðû îëñàéäû âÿ éóõàðûäàêû êàòðåíè îõóñàéäû, ìÿñÿëÿäÿí âàõòûíäà ùàëè îëàðäû. Àíúàã Åìèë Çîëéà âÿ áàøãàëàðû Äðåé ôó ñóí ìöäà ôèÿ ñèí äÿí ÷ÿêèí ìÿäèëÿð. Òÿêðàð òÿäãèãàò âÿ èñòèíòàã ýþñòÿðäè êè, úèíàéÿòêàð áàøãàñûäûð. Äðåéôóñóí àäûíäàí éàçûëàí ìÿêòóáëàð èñÿ ñàõòàäûð. 1 ê8 Åé Ýöíÿø øÿùÿðè, ñÿí òåç-òåç ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷ÿúÿêñÿí. Ëîâüàëûã âÿ àìàíñûçúàñûíà ãÿáóë îëóíìóø ãàíóíëàð áèð-áèðèíè ÿâÿç åäÿúÿê. Àüðûëû-àúûëû ýöíëÿðèí áàøëàéàúàã. Áþéöê Ùåíðè íÿùàéÿò êè, ñÿíè éåíèäÿí äèð÷ÿëäÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò à÷ûëàí ãàíëû ùàäèñÿëÿðäÿí äöç éöç èë ñîíðà Ïàðèñ “Ýöíÿø øÿùÿðè” àäëàíäûðûëìûø âÿ Íîñòðàäàìóñ áóíó ýþðìöø äöð. “Ýöíÿø øÿùÿðè” Òîììàçî Êàìïàíåëëàíûí óòîïèéàéà ùÿñð îëóíìóø ÿñÿðèíÿ âåðäèéè àääûð. Î, Èòàëèéàäàí ãà÷àðàã Ïàðèñäÿ éàøà éûðäû. Øÿùÿð äÿôÿëÿðëÿ ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷ìèø, àúëûãäàí ìèíëÿðëÿ àäàì þëìöøäö. 1580-úè èëäÿ àìàíñûç ãàíóíëàð ãÿáóë îëóíìóø, Ôðàíñà Ðåñïóáëèêà — Êîììóíà åëàí åäèëìèøäè. Þëêÿ àüûð âÿçèééÿòäÿ èäè. 1590-úû èëäÿ ìàé àéûíäàí àâãóñòà ãÿäÿð IV Ùåíðèíèí áàø÷ûëûüû èëÿ ìîíàðõèéà òÿðÿôäàðëàðû Ïàðèñè ìöùàñèðÿéÿ àëàíäà, òàðèõ÷èëÿðèí éàç äûüûíà ýþðÿ, áèð ùÿôòÿ ÿðçèíäÿ øÿùÿðäÿ ÿðçàã åùòèéàòû ãóðòàðìûøäû. Èíñàíëàð àúëûãäàí ÿëëÿðèíÿ íÿ êå÷èðäè éåéèðäèëÿð. Éûðòûúû êèìè èíñàí ëàðà ùöúóì åòìÿê ùàëëàðûíà (êàííèáàëèçì) äà òÿñàäöô åäèëèðäè. Áö 78 Û Ñåíòóðèéà òöí áóíëàðû Íîñòðàäàìóñ èëëÿðúÿ þíúÿ ýþðìöøäö. IV Ùåíðè øÿùÿð ÿùàëèñèíè ÿðçàãëà òÿìèí åòäè. Âÿ áåëÿëèêëÿ, ùàìû òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëÿí êðàë IV Ùåíðè Ïàðèñè âÿ áöòöí Ôðàíñàíû äèð÷ÿëòäè. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí áÿçèëÿðè ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí ñþùáÿòèí Ìîñêâàäàí ýåòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ãÿðèáÿäèð êè, îíëàð éåðè ýÿëäèýÿëìÿäè, áèð ÷îõ êàòðåíëÿðè Ðóñèéà èëÿ áàüëàìàüà ÷àëûøûðëàð. 1 ê9 Øÿðãäÿ äþíöêëöê áàø âåðÿúÿê. Ùàäðè âÿ Ðîìóëóí äàâàì÷ûëàðû òÿøâèøÿ äöøÿúÿê. Ëèâèéà äîíàíìàñûíûí êþìÿéè èëÿ Ìàëòàíûí ìÿáÿäëÿðè ÿñèì-ÿñèì ÿñÿúÿê, àäàëàðû õàðàáàçàðà ÷åâðèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí çÿðáÿëÿðè àëòûíäà Êèïðèí î âàõòêè ïàéòàõòû Ôàìàãóñòàíûí áÿä ÿëàìÿò êèìè ñöãóòóíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Áó ùàäèñÿ 1573-úö èëäÿ áàø âåðèá. Ùÿìèí âàõò Àäðèàòèê äÿíèçèíäÿ (Ùàäðè — áóðàäà Àäðèàòèê äÿíèçèíèí øÿðòè èøàðÿñèäèð) Èòàëèéàíûí áöòöí êðàëëûãëàðûíûí ýÿìèëÿðè òöðêëÿð òÿðÿôèíäÿí áàòûðûëìûøäû. Êàòðåíèí ñîí ìèñðàñû èñÿ áèçè 1565-úè èëÿ àïàðûð. Ùÿìèí èëäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñû Ìàëòàíû çÿáò åäÿíäÿ Îñìàíëû äîíàíìàñûíûí áþéöê áèð ùèññÿñèíè ìöòòÿôèãè Ëèâèéàíûí ÷îõéàðóñëó àâàðëàðû îëàí ùÿðá ýÿìèëÿðè òÿøêèë åäèá. 1 ê10 Èëàí äÿìèð ãÿôÿñÿ ñàëûíûá. Îðàäà Êðàë íÿñëèíèí éåääè óøàüû ñàõëàíûëûð. Îíëàðûí ÿúäàäëàðû úÿùÿííÿìèí äèáèíäÿí ãàëõàúàã, Íÿñèëëÿðèíèí áàøûíà ýÿëÿíëÿðè ñåéð åäÿðÿê ãÿìýèí îëàúàãëàð. Áó êàòðåíäÿ “èëàí” — “ñarpos” ëàòûí äèëèíäÿí éàðàíìà ñþç îëóá “ãÿáèð”, “ýîð” ìÿíàñûíû âåðèð. Èëàí êðàë II Ùåíðèíèí àðâàäû êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí ðÿìçèäèð. 1559-úó èëäÿ êðàë II Ùåíðè þëäöê äÿí ñîíðà Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è ýåðáèíè äÿéèøäè. Ýåðáèí öñòöíäÿ þç 79 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãóéðóüóíó äèøëÿéÿí èëàí ùÿêê îëóíäó. Îêêóëòèçìäÿí áàøû ïèñ ÷ûõìàéàí Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è éàõøû áèëèðäè êè, ùàëãàâàðè èëàí ùþêìðàíëûã ðÿìçèäèð. Âÿ ÿýÿð áèð ÿëäÿ òîïëàíìûø ùþêìðàíëûã åùòèéàòëûëûã âÿ ìöäðèêëèêëÿ áèðëÿøèðñÿ, èëàí ãóéðóüó äèê ãàëõìûø øÿêèëäÿ ùÿêê îëóíìàëûäûð. ßýÿð áó ìöâàçèíÿò ïîçóëàðñà èëàí þçöíö ìÿùâ åäÿð. Éóõàðûäà ýþñòÿðèëÿí ýåðáè ñå÷ìÿêëÿ 7 þâëàäûí àíàñû êèìè, Ìåäè÷è îíó íÿëÿð ýþçëÿäèéèíè îëà áèëñèí êè, äÿðê åäèðäè. Áÿëêÿ äÿ áóíà ùàçûð èäè. ×öíêè ùÿëÿ êðàë II Ùåíðèíèí ñàüëûüûíäà Íîñòðàäàìóñ êðàëûí äÿâÿòè èëÿ Ïàðèñÿ ýÿëÿíäÿ êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èéÿ þâëàäëàðûíûí òàëåéè áàðÿäÿ äàíûøìûøäû. Èíäè èñÿ ýÿëèí ýþðÿê Íîñòðàäàìóñóí äåäèêëÿðè (áàõ: 1 ê78, 1 ê85, 4 ê47) ðåàë ùÿéàòäà éåðèíè íåúÿ àëìûøäûð. Áþéöê ýþðöúöíöí ñþç à÷äûüû éåääè þâëàäûí òàëåéè íåúÿ îëìóøäóð: II Ôðàíñèñê (1543-1560). 18 éàøû òàìàì îëìàìûø äöíéàñûíû äÿéèøèá. Éåëèçàâåòà (1545-1568). Èñïàí êðàëû II Ôèëèïïÿ ÿðÿ ýåòìèø, äîüóø âàõòû 22 éàøûíäà äöíéàñûíû äÿéèøìèøäèð. Êëàâäèéà (1547-1575). Áó øàùçàäÿ õàíûì äà 28 éàøûíäà äîüóø âàõòû äöíéàñûíû äÿéèøèá. IX Êàðë (1550-1574). Ìàùèð îâ÷ó êèìè òàíûíàí IX Êàðë áèð çÿðáÿ èëÿ âÿùøè äîíóçóí âÿ éà ãàòûðûí áàøûíû áÿäÿíèíäÿí àéûðàðìûø. Þëöìöíÿ èêè èë ãàëìûø ãÿääàðúàñûíà ïðîòåñòàíòëàðûí êöòëÿâè ãûðüûíû íà ôèòâà âåðèáìèø. Çþêÿìäÿí þëöá. III Ùåíðè (1551-1589). Ôðàíñàíûí âÿ Ïîëøàíûí êðàëû, áèñåêñóàë III Ùåíðè ùàìûíûí íèôðÿòèíÿ ñÿáÿá îëóá. Õÿíúÿðëÿ þëäöðöëöá. Éåðè ýÿëìèøêÿí, ýþðöúö 1561-úè èë àëìàíàõûíäà êðàë III Ùåíðè íèí Æàê Êëåìàí òÿðÿôèíäÿí ãÿìÿ èëÿ þëäöðöëÿúÿéèíè áÿéàí åòìèøäè. Ùÿãèãÿòÿí äÿ êðàëû Íàâàððàëû Ùåíðèíèí ýþñòÿðèøè èëÿ Êëåìàí þëäöð ìöøäö. Áóíäàí ñîíðà Íàâàððàëû Ùåíðè IV Ùåíðè àäû èëÿ Ôðàíñàíûí êðàëû îëìóøäó (Áàõ: 1 ê97, 2 ê55, 2 ê88, 3 ê50, 10 ê44 âÿ ñ.). Ìàðãàðèòà (1553-1615). Ìÿøùóð Íàâàððàëû Ùåíðèíèí àðâàäû îëóá. Íèìôîìàíèéàéà (ãàäûíëàðäà õÿñòÿëèê äÿðÿúÿñèíÿ ÷àòàí åù 80 Û Ñåíòóðèéà òèðàñ) ýþðÿ ÿðè áîøàéûá. Óøàüû îëìàéûá. Áó ñÿáÿáäÿí äÿ Ìàðãàðèòà þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéèøäèêäÿí ñîíðà Âàëóà êðàë íÿñëèíÿ ñîí ãîéóëóá. Ùåðêóëåñ (1554-1584). Àëàíñîíëó ãàíëû ùåðñîã ùÿòòà þç ãàðäàøû Ùåíðèíè þëäöðìÿê ö÷öí ñóè-ãÿñä ùàçûðëàéûáìûø. Ãÿôèë õÿñòÿëèêäÿí þëöá. 1 ê11 Ùèññëÿðèí, öðÿêëÿðèí, àéàãëàðûí âÿ ÿëëÿðèí òþðÿòäèêëÿðè ÿìÿë Íåàïîëäà, Ëåîíäà âÿ Ñèúèëèéàäàêû èëÿ òÿí ýÿëÿúÿêäèð. Ãûëûíúëàð ÷àðïûøàúàã, éàíüûíëàð áàø âåðÿúÿê, ñóéà ãÿðã îëàúàãëàð. Äàùà ñîíðà àüûëñûçëûãëàðû óúáàòûíäàí, õåéèðõàù ðîìàëûëàð ìÿùâ îëàúàã, ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêÿúÿêëÿð. Ìÿëóìäóð êè, âàõòèëÿ Íåàïîë, Ëåîí âÿ Ñèúèëèéà Èñïàí Èìïåðèéàñûíûí òÿðêèáèíäÿ îëóá. Èñïàíèéà âÿ Ñèúèëèéà ãîøóíëàðû Ðîìà Ïàïàñûíûí çÿèôëèéèíäÿí èñòè ôàäÿ åäÿðÿê Ðîìàéà ùöúóì åäèáëÿð. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí ñîíðà áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþñòÿðìèøäèð. 1 ê12 Âÿ òåçëèêëÿ àøàüûäàí éóõàðûéà ãàëõàí Éàëàí÷û, õÿñòÿ âÿ ãÿääàð áèð àäàì ùþêìðàíëûã åäÿúÿê. Âåðîíàäà ùàêèìèééÿòäÿ îëàí àäàìûí Õàèíëèéè âÿ ñàòãûíëûüû áèð àíäàúà íÿçÿðÿ ÷àðïàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ùàíñû âàõòà àèä îëäóüó âÿ êèìëÿðäÿí áÿùñ åòäèéè áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåéÿ áèëìèðëÿð. Ìÿëóì îëàí áèðúÿ øåé âàð. Ùÿëÿ Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà Âåðîíàäà Càêàïî Ñàí-Ñåáàñ òéàí àäëû áèðèñè ùàêèìèééÿòäÿ (1539-1562) îëóá. Î äà âàð êè, êèìèíñÿ ùàêèìèééÿòäÿ îëìàñû ùÿëÿ îíóí õàèíëèéèíè ñöáóò åäÿí àìèë äåéèë. 81 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1 ê13 ßäàâÿò, ãÿðÿç âÿ äàõèëè äöøìÿí÷èëèéÿ ýþðÿ Êðàëà ãàðøû áþéöê ñóè-ãÿñä ùàçûðëàéàúàãëàð. Õÿáÿð òóòóá òÿùëöêÿëè äöøìÿíëÿðè ýèçëè îëàðàã ìöÿééÿí åäÿúÿêëÿð. Ýöú ñòðóêòóðëàðû êðàëûí äöøìÿíëÿðèíÿ ãàðøû äóðàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñóí áÿçè êàòðåíëÿðèíäÿ, î úöìëÿäÿí äÿ áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýþðöúöíöí ñàüëûüûíäà éåðèíÿ éåòìèøäèð. Êàòðåíäÿ 1560-úû èëäÿ Àìáóàç øÿùÿðèíäÿ ùàçûðëàíìûø ñóè-ãÿñääÿí áÿùñ îëóíóð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ôðàíñàäà Áóðáîíëàð, Ìîíìîðàíñè âÿ Ýèç ñöëàëÿëÿðè àðàñûíäà ùàêèìèééÿò óüðóíäà, òàõò-òàúà äàùà éàõûí îëìàã óüðóíäà äàèìè ìöáàðèçÿ ýåòìèøäèð. Î äà ùÿãèãÿòäèð êè, îíëàð àä-ñàíûíà âÿ ñöëàëÿñèíèí ãÿäèìëèéèíÿ ýþðÿ ùå÷ äÿ Âàëóàëàðäàí ýåðè ãàëìûðäûëàð. Îíëàð äà òàõò-òàúà ñàùèá îëìàüà ëàéèã èäèëÿð. Êðàë II Ùåíðèíèí ýþçëÿíèëìÿç þëöìö âÿ ùÿëÿ 16 éàøû òàìàì îëìàìûø çÿèô âÿ õÿñòÿùàë II Ôðàíñèñêîíóí òàõòà ÿéëÿøäèðèëìÿñè Áóðáîíëàðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿê ö÷öí ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàòìûøäû. Àç ìÿøùóð îëàí Ìîíìîðàíñè ñöëàëÿñè èñÿ Áóðáîíëàðëà áèðëÿøèá òàõòòàúà éàõûí îëàí Ýèçëÿð ñöëàëÿñèíÿ âÿ êðàëëûüà ãàðøû ôÿàëèééÿò ýþñòÿ ðèðäèëÿð. Îíëàð òÿäáèðëè îëàí Ýèçëÿðè ôèçèêè úÿùÿòäÿí ìÿùâ åòìÿê ö÷öí ñóè-ãÿñä ùàçûðëàìûøäûëàð. Ìîíìîðàíñè âÿ Áóðáîíëàð Àìáóàç ãàëàñûíà áèð íå÷ÿ éöç ñå÷ìÿ ÿñýÿð ýþíäÿðèá êðàë Ôðàíñèñêîíó îüóðëàìàã âÿ “Ôðàíñàíûí ãóðòóëóøó íàìèíÿ” àäû àëòûíäà Ýèçëÿðè ìÿùâ åòìÿê ïëàíû ùàçûðëàìûøäûëàð. Ëàêèí Ýèçëÿð ñóè-ãÿñääÿí õÿáÿð òóòìóøäóëàð. Ôðàíñàíûí ýåíåðàë-ëåéòåíàíòû Ôðàíñóà äå Ýèç úèääè ùàçûðëûã ýþðäö. Ñóè-ãÿñä÷èëÿðèí áèð ÷îõó ÿëÿ êå÷èðèëÿðÿê ãÿò ëÿ éåòèðèëäè âÿ ãàëà äèâàðëàðûíäàí àñûëäû. Ëàêèí Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è Ýèçëÿðèí ýåò-ýåäÿ àðòàí òÿñèðèíäÿí ãîðõàðàã ñóè-ãÿñä÷èëÿðäÿí Àíòóàí äå Áóðáîí, Íàâàððàëû Ùåíðè, øàùçàäÿ Êîíäå âÿ áèð ÷îõ áàøãàëàðûíû áàüûøëàéàðàã îíëàðû þçöíÿ ìöòòÿôèã åòäè. Áåëÿëèêëÿ, ùàêèìèééÿòÿ úàí àòàí Ýèçëÿðèí àðçóñóíó öðÿéèíäÿ ãîéäó. 82 Û Ñåíòóðèéà 1 ê14 Êþëÿ ùàëûíà ñàëûíìûø õàëãäàí ìàùíûëàð, ìÿäùëÿð òÿëÿá åäèðëÿð. Øàùçàäÿëÿð âÿ çàäÿýàíëàð çèíäàíà àòûëûáëàð. Ýÿëÿúÿêäÿ áàøñûç áàøëàð áöòöí áóíëàðû — Áó òÿëÿáëÿðè èëàùè ñÿäà êèìè ãÿáóë åäÿúÿêëÿð. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ Áþéöê Ôðàíñà (1789) âÿ Áþéöê Îêòéàáð èíãèëàáëàðûíäàí (1917) áÿùñ åäèëäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ìÿëóìäóð êè, Ôðàíñàäà êö÷ÿëÿðäÿ “Ìàðñåëéåçà”, Ðóñèéàäà “Èíòåðíà ñèîíàë” îõóíìóø, “áàøñûç áàøëàð” çàäÿýàíëàðû âÿ çèéàëûëàðû ìÿùâ åòìèø, çèíäàíëàðäà ÷öðöòìöøäöëÿð. Ìîíàðõèéàéà ñîí ãîéóëìóøäó. Ôðàíñàäà âÿ Ðóñèéàäà êðàëûí âÿ ÷àðûí àèëÿëÿðè âÿ þçëÿðè ìÿùâ åäèëìèøäè. Íàïîëåîí, Ðîáåñïéåð, Ëåíèí, Ñòàëèí êèìè ãàíè÷ÿí ëèäåðëÿð ìåéäàíà ýÿëìèøäè. Îíëàð ùÿð èêè þëêÿäÿ òåððîð ùþêìðàíëûüûíû áÿðãÿðàð åòìèøäèëÿð. Ìàðàãëûäûð êè, 1792-úè èëäÿ Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Ðóæå äå Ëèë òÿðÿôèíäÿí éàçûëìûø “Ìàðñåëéåçà” äþâëÿò ùèìíèíÿ ÷åâðèëìèø âÿ áó ýöí äÿ Ôðàíñàíûí äþâëÿò ùèìíè îëàðàã ãàëûð. 1 ê15 Ìàðñ, ñÿí ìöùàðèáÿ èëÿ ùÿäÿëÿéèðñÿí. Ñÿí éåòìèø äÿôÿ ãàí òþêÿúÿêñÿí. Ðóùàíèëèéèí éöêñÿëèøè âÿ ñöãóòó. Îíó åøèòìÿê áåëÿ èñòÿìÿéÿíëÿð òÿðÿôèíäÿí òþðÿäèëÿúÿê. 1995-úè èëèí ÿââÿëèíäÿ Äöíéà Ïðîáëåìëÿðè Èíñòèòóòó õÿáÿð âåðìèøäè êè, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Éåð êöðÿñèíäÿ 148 ùÿðáè ìöíàãèøÿ áàø âåðèá. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, äöíéàäà 70 ìöùàðè áÿ åéíè âàõòäà àïàðûëàíäà, äàùà äîüðóñó, 70 äþâëÿò ìöùàðèáÿéÿ ýè ðèøÿíäÿ III Äöíéà ìöùàðèáÿñè áàøëàéà áèëÿð. Ìàðñ Ãî÷ âÿ Øèð áöðúëÿðèíÿ éàõûí îëàíäà (èéóí-èéóë 2006, 2020-2030, àâãóñò 2034 — îêòéàáð 2036) III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíìà åùòèìàëû îëàúàãäûð. Òÿáèè êè, áöòöí áóíëàð åùòèìàëäûð. 83 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Àíúàã óíóòìàã îëìàç êè, 2001-úè èëèí îêòéàáðûíäà áàøëàéàí ÀÁØ—ßôãàíûñòàí ùàäèñÿëÿðè âÿ åëÿúÿ äÿ 2003-úö èëèí ìàðòûíäà ÀÁØ-ûí Èðàãà ìöäàõèëÿñè III Äöíéà ìöùàðèáÿñè ö÷öí òÿùëöêÿëè çÿìèí éàðàòìûøäûð. ÀÁØ — ßôãàíûñòàí ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû 1 ê87, 5 ê96, 6 ê97, 9 ê48, 10 ê49 âÿ ñ. êàòðåíëÿðÿ áàõäûãäà ìàðàãëû ìÿñÿëÿëÿð ìåéäàíà ÷ûõûð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ äèíÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ âÿ åëÿúÿ äÿ îíóí äèð÷ÿëèøèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. 1 ê16 Ñàòóðí Îõàòàí áöðúöíÿ òÿðÿô èñòèãàìÿò ýþòöðÿúÿê. ßí éöêñÿê ùÿääÿ (çèðâÿéÿ) ÷àòàíäà Õÿð÷ÿíý áöðúö èëÿ áèðëÿøÿúÿê. Ùÿðá÷èëÿðèí ÿëèëÿ ãûðüûí, âÿáà, àúëûã áàø âåðÿúÿêäèð. ßñð, åëÿúÿ äÿ çàìàí (äþâð) éåíèëÿøìÿéÿ éàõûíëàøàúàã. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, Ñàòóðí ùÿð ùàíñû áèð áöðúäÿí 29,5 èëäÿ áèð äÿôÿ êå÷èð. Ìàðñ èñÿ èêè èëäÿ áèð äÿôÿ êå÷èð. Áåëÿëèêëÿ, ñîí âàõòû ýþòöðñÿê ýþðÿðèê êè, Ñàòóðí Îõàòàí áöðúöíäÿí 1985-úè èëèí íîéàáð àéûíûí 17-äÿ êå÷èá. Ìàðñ èñÿ Ñàòóðí âÿ Îõàòàí áöðúö èëÿ 2 ôåâðàë 29 ìàðò 1986-úû èëäÿ áèðëÿøèá. Áó âàõò Ãàëèëåé êîìåòàñû äà òàì ïàðëàãëûüû èëÿ ýþðöíöá. Ñàòóðí Õÿð÷ÿíý áöðúö èëÿ éåíèäÿí 24 äå êàáð 2014-úö èëäÿ, ñîíðà 22 ôåâðàë 2044-úö èëäÿ áèðëÿøÿúÿêäèð. Íÿ ëÿð áàø âåðÿúÿéèíè çàìàí ýþñòÿðÿúÿêäèð. 1985-úè èëèí ñîíëàðûíäàí 1986-úû èëèí áàùàðûíà ãÿäÿð, òàðèõ ö÷öí áèð àí îëàí áó çàìàí êÿñèéè èëÿ áàüëû îíó äåìÿê îëàð êè, Àôðèêàäà âÿ Àñèéàäà ãóðàãëûã âÿ àúëûã òöüéàí åäèðäè. Äöíéàíûí 50 íþãòÿñèíäÿ éåðëè ìöùàðèáÿëÿð ýåäèðäè. Îíëàðäàí ÿí àüûðû Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñè èäè. Åëÿ ùÿìèí èë áÿøÿðèééÿò ö÷öí ÷îõ ãîðõóëó áÿëà îëàí ÃÈ×Ñ—ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéè áàðÿäÿ ðÿñ ìè ìÿëóìàò âåðèëäè. Áó èëëÿðäÿ òåððîðèçì ýåíèø éàéûëìàüà áàøëàäû. ÀÁØ Ëèâèéàéà ãàðøû òÿäáèðÿ ÿë àòäû. Èêè äÿôÿ þëêÿíèí ùÿðáè ÿùÿìèé éÿòëè ÿðàçèëÿðèíÿ ðàêåò çÿðáÿëÿðè åíäèðèëäè. 30 àïðåë 1986-úû èëäÿ èñÿ ×åðíîáë ôÿëàêÿòè áàø âåðèá. 84 Û Ñåíòóðèéà 4-úö ñÿòèðäÿ ÿñðèí âÿ äþâðöí éåíèëÿøìÿéèíäÿí ñþç à÷ûëûð âÿ áóíóíëà äà áþéöê ýþðöúö ùàäèñÿëÿðèí ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí áàø âåðÿúÿéèíè òÿñäèãëÿéèð. Ìàééà ùèíäó ãÿáèëÿñèíèí ÷îõ ãÿäèì òÿãâèìè âàðäûð. 2012-úè èëäÿ áèòÿúÿê òÿãâèìäÿ ýþñòÿðèëèð êè, ùÿìèí èëäÿ äöíéàäà ýþðöíìÿìèø äÿéèøèêëèêëÿð áàø âåðÿúÿêäèð. 1 ê17 Ãûðõ èë ìöääÿòèíäÿ ýþé ãóðøàüû ýþðöíìÿéÿúÿê. Ñîíðàêû ãûðõ èë ìöääÿòèíäÿ ùÿð ýöí ýþðöíÿúÿê. Þëìöø òîðïàã ñóñóçëóãäàí úàäàð-úàäàð îëàúàã. Áóíäàí ñîíðà äÿùøÿòëè äàøãûíëàð áàø âåðÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàíëàð ÕÕI ÿñðäÿ áöòöí äöíéàäà êÿñêèí èñòèëÿðèí äöøìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ èãëèì øÿðàèòèíèí äÿéèøìÿñè èëÿ áàüëû îëà áèëÿð. 1 ê18 Ôðàíñûçëàðûí àðàëàðûíäàêû çèääèééÿò âÿ åùòèéàòñûçëûã óúáàòûíäàí Áó þëêÿäÿ Ìÿùÿììÿäÿ (Èñëàì àëÿìèíÿ) éîë à÷ûëàúàã. Òîðïàüà òþêöëÿí ãàí Ñéåí äÿíèçèíÿ àõàúàã. Ìàðñåë ëèìàíû ýÿìèëÿðèí éåëêÿíëÿðè àðõàñûíäà ýþðöíìÿç îëàúàã. Øöáùÿ éîõäóð êè, ùàäèñÿ êå÷ìèøäÿ áàø âåðèá. Ñîí ñÿòèð áèð äàùà áóíó ñöáóò åäèð: “Ìàðñåë ëèìàíû ýÿìèëÿðèí éåëêÿíëÿðè àðõàñûíäà ýþðöíìÿç îëàúàãäûð”. Ned Halley ýþñòÿðèð êè, áó ùàäèñÿ Íîñòðàäà ìóñóí âàõòûíäà áàø âåðìèøäèð. Äàùà äîüðóñó, 1555-1556-úû èëëÿð Èòàëèéà-Ôðàíñà ìöùàðèáÿëÿðè çàìàíû êðàë II Ùåíðè ÿââÿëëÿð ìöòòÿôè ãè îëìóø Ñóëòàí Ñöëåéìàíû òÿùðèê åäèð êè, Åëáàíû òóòñóí. Ôàòåù áó íóí ÿâÿçèíÿ Ñéåíà éàõûíëûüûíäàêû Ïèîìáèíîéà ùöúóì åäèð âÿ îðà íû çÿáò åäèð. Ñöëåéìàí Ãàíóíèíèí áó ùÿðÿêÿòè II Ùåíðèäÿ ãÿçÿá âÿ íèôðÿò îéàäûð. ×öíêè áó éåðëÿð Ôðàíñà èëÿ ìöòòÿôèã èäè. 85 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1 ê19 Èëàíëàð ìåùðàáû äþâðÿéÿ àëìàã ö÷öí éóâàëàðûíäàí ÷ûõàíäà Èñïàíëàð òðîéàëûëàðûí ãàíûíû ãàðàëäàúàã (îíëàðû òÿøâèøÿ ñàëàúàã). Îíëàðûí óúáàòûíäàí ÷îõëàðû ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêìÿéÿ ìÿúáóð îëàúàã. Áàø÷û ãà÷àúàã, áàòàãëûãäà êîëëóãëàð àðàñûíäà ýèçëÿíÿúÿê. Ùàäèñÿ Íîñòðàäàìóñóí ñàüëûüûíäà áàø âåðäèéèíäÿí ýþðöúö ùàäèñÿëÿðè ÷îõ öñòöþðòöëö øÿêèëäÿ âåðìèøäèð. ßôñàíÿéÿ ýþðÿ, ýóéà ôðàíñûç êðàëëàðû Òðîéà ùþêìäàðëàðûíûí íÿñèëëÿðèíäÿí èìèøëÿð. Íîñòðàäàìóñ áóíó íÿçÿðäÿ òóòóð. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ êðàëè÷à Ìåäè÷èíèí êðàëëûüûí ðÿìçèíè äÿéèøÿðÿê, ãûâðûëûá ãóéðóüóíó éåéÿí èëàí ýþòöðìÿñèíÿ èøàðÿ åäèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí ùàäèñÿëÿð 27 àâãóñò 1557-úè èëäÿ ÑåíÊàíòåí (Saint—Quentin) øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà áàø âåðèá. Èñïàíëàð 64 ìèí íÿôÿðëèê îðäó èëÿ ôðàíñûçëàðà ùöúóì åäÿðÿê îíëàðû äàðìàäàüûí åäèáëÿð. Àçñàéëû ôðàíñûç ãàðíèçîíóíóí áàø÷ûñû àäìèðàë Êîëèíè âÿ ÿòðàôûíäàêûëàð áàòàãëûãëàðäà ýèçëÿíèá âÿ ñîíðà Ñåí-Êàíòåí øÿùÿðèíÿ ÷ÿêèëÿðÿê ìöäàôèÿéÿ ùàçûðëàøûáëàð. Áåëÿ îëàí ùàëäà èñïàíëàð øÿ ùÿðÿ ùöúóì åäèáëÿð. ×îõëó èíñàí òÿëÿôàòû îëóá. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè: “Îíëàðûí óúáàòûíäàí ÷îõëàðû ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêìÿéÿ ìÿúáóð îëàúàã” áóíóíëà áàüëûäûð. Ëàêèí áó äÿôÿ Êîëèíè ÿñèð äöøöð, êþìÿê÷èñè îëàí ãàðäàøû Àíäåëîò âÿ áàøãàëàðû þëöìäÿí âÿ ÿñèðëèê äÿí úàíëàðûíû ãóðòàðìàã ö÷öí ãà÷ûá áàòàãëûãäà ýèçëÿíèðëÿð. 1 ê20 Òóð, Îðëåàí, Áëóà, Àíæóà, Ðåéìñ âÿ Íàíò øÿùÿðëÿðè Ãÿôëÿòÿí áàø âåðÿí äÿéèøèêëèêëÿðäÿí ñàðñûëàúàã. Áàøãà õàëãëàðà ìÿõñóñ äöøÿðýÿëÿð ñàëûíàúàã. ×àéëàð, Ðåíèí íèçÿëÿðè, òîðïàã âÿ äÿíèç òèòðÿéÿúÿê. 86 Û Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñàíûí Ëóàð âèëàéÿòèíäÿ îëàí øÿùÿðëÿðèí äöøìÿí òàïäàüû àëòûíäà îëàúàüûíäàí äàíûøûëûð. Èëê äÿôÿ 1815-úè èëäÿ Íàïî ëåîíóí ñöãóòóíäàí ñîíðà âÿ èêèíúè äÿôÿ 1871-úè èëäÿ Ïðóññèéà îðäóñó áó øÿùÿðëÿðè òóòäó. 1917-úè èëäÿ áó éåðëÿðÿ Ôðàíñàíû õèëàñ åòìÿê ö÷öí Àìåðèêà îðäóñó ýÿëèð. Ëàêèí Ëóàðå âÿ Ðåéìñ 19401944-úö èëëÿð àðàñû éåíèäÿí ïðóññèéàëûëàðûí âÿ àëìàíëàðûí ÿëèíäÿ îëóð. Òàëåéÿ áàõ êè, 1944-úö èëäÿ áó éåðëÿðè éåíèäÿí Àìåðèêà îðäóñó àçàä åäèð. Êàòðåíäÿ áöòöí áó ùàäèñÿëÿðÿ èøàðÿ îëóíóá. 1 ê21 Àü ðÿíýëè ýèë äÿðèí ãàòëû ãàéàíû ãèäàëàíäûðûð. Ùàíñû êè, éåðèí òÿêèíäÿí àüàïïàã ñöä ðÿíýèíäÿ ÷ûõûð. ×ÿòèí âÿçèééÿòäÿ ãàëàðàã îíà òîõóíìàüà úöðÿò åòìÿéÿúÿêëÿð. Éåðèí òÿêèíäÿêèíèí éàëíûç ýèë îëäóüóíó àíëàìàéàúàãëàð. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Àíäðå Ëàìîíòóí äîüðó îëàðàã ýþñòÿðäèéè êèìè, ôàðôîðóí Àâðîïàäà êÿøôèíäÿí ýåäèð. 1704-úö èëäÿ ñàêñîíèéàëû êèìéàýÿð Áåòòèãåð ôàðôîðóí àëûíìà öñóëóíó òàïûá âÿ î âàõòäàí Àâðîïà ×èíäÿ èñòåùñàë îëóíàí ÷èíè ãàáëàðûí (ôàðôîð èëê äÿôÿ ×èíäÿ êÿøô îëóíäóüóíà ýþðÿ, ñàõñû ãàáëàð áöòöí äöíéàäà ×èíèí àäû èëÿ “÷èíè ãàá” àäëàíûð) èäõàëû àñûëûëûüûíäàí àçàä îëäó. Áåòòèãåðèí êÿøôè èëÿ ùàçûðëàíàí ÷èíè ãàáëàðà èñÿ “Ñàêñîíèéà ôàðôîðó” àäû âåðèëäè. Òÿäãèãàò÷ûëàð àðàñûíäà áó êàòðåí áàðÿäÿ ôèêèð àéðûëûüû ñîí âàõò ëàðà ãÿäÿð äàâàì åòìèøäèð. Áÿçèëÿðè äåéèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò óðàíûí êÿøôèíäÿí ýåäèð. Áàøãàëàðû èñÿ ùàãëû îëàðàã ñþùáÿòèí ñàõñû íûí (ôàðôîðóí) êÿøôèíäÿí ýåòäèéèíè âóðüóëàéûðëàð. Ùàëáóêè, áþéöê ýþðöúö ñîí ñÿòèðäÿ ùÿð øåéè à÷ûã-àøêàð ýþñòÿðèá: “Éåðèí òÿêèíäÿêèíèí éàëíûç ýèë îëäóüóíó àíëàìàéàúàãëàð”. 1 ê22 Éåð öçöíäÿ éàøàéàúàã, ëàêèí ùå÷ áèð ùèññèééàòû îëìàéàúàã. Ýÿëÿúÿê âÿ áèð áèúëèêëÿ þçö-þçöíö ìÿùâ åäÿúÿê. Îòîí, Øàëîí, Ëàíãð âÿ èêè Ñåíàéà. Äîëó âÿ áóç áþéöê áÿäáÿõòëèê ýÿòèðÿúÿê. 87 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè “Ùèññèééàòû îëìàéàí” ãèòÿëÿðàðàñû áàëëèñòèê ðàêåò, ìàøûí, áàøãà êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðû îëà áèëÿð. Îíëàðäà éåðëÿøäèðèëìèø ìåõà íèçìëÿðÿ ÿñàñÿí ðàêåòëÿð âÿ ñ. èñòÿíèëÿí éåðÿ ó÷àðàã ìöÿééÿí íþãòÿäÿ ïàðòëàéà áèëÿðëÿð. Ned Halley ãåéä åäèð êè, 1944-úö èëäÿ àëìàíëàð þçö èäàðÿ îëóíàí áîìáàëàðû Èíýèëòÿðÿéÿ èñòèãàìÿòëÿíäèðèðäè. Äåìÿëè, èíäèêè ðàêåòëÿð Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíûí êÿøô åòäèéè þçö èäàðÿ îëóíàí ðàêåòëÿðèí “íÿâÿ-íÿòèúÿëÿðè!”äèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Êö ðèëÿðèí êÿøô åòäèêëÿðè ðàäèóì åëåìåíòèíäÿí ýåäèð. Íÿùàéÿòñèç ýöúÿ ìàëèê ðàäèóì, ÿýÿð èíñàí ãóðüóøóíëà ãîðóíìàñà, îíà éàõûíëàøàðêÿí áÿäÿíèíäÿ ñàüàëìàç éàðàëàð ÿìÿëÿ ýÿòèðèð. 1 ê23 Ö÷öíúö àéäà Ýöíÿø äîüóð. Ãàáàí âÿ Áÿáèð äþéöø ìåéäàíûíäà ãàðøûëàøûðëàð. Òàãÿòäÿí äöøìöø Áÿáèð ñÿìàéà áàõûð âÿ Ãàðòàëûí Ýöíÿøèí ÿòðàôûíäà ôûðëàíäûüûíû (îéíàäûüûíû) ýþðöð. Êàòðåí Ôðàíñà-Èíýèëòÿðÿ ìöùàðèáÿëÿðèíèí áèðèíäÿí áÿùñ åäèð. Èíýèëèñëÿðè “Áÿáèð” àäëàíäûðàí Íàïîëåîí 1815-úè èëèí 18 èéóíóíäà, ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòäûüû ãûñà ìöääÿòèí 3-úö àéûíäà, î çàìàí Íàïîëåîíóí þçö êèìè ìÿøùóð îëàí Èíýèëèñ ýåíåðàëû ùåðñîã Âåëëèíãòîíà ãàðøû äþéöøÿ ùàçûðëàøûðäû. Èêèúÿ ýöí þíúÿ Íàïîëåîí ôåëäìàðøàë Áëéóõåðèí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà âóðóøàí Ïðóññèéà îðäóñóíó ìÿü ëóá åòìèøäè. Íàïîëåîí þç îðäóñóíóí ö÷äÿ áèðèíè — 30 ìèí ÿñýÿðè ìàðêèç äå-Ãðî÷èíèí êîìàíäàíëûüû èëÿ ïðóññèéàëûëàðûí äàëûíúà ýþí äÿðÿðÿê îíëàðû èçëÿìÿéè âÿ ýþçëÿíèëìÿç çÿðáÿëÿðëÿ ýöúäÿí ñàëìàüû ÿìð åòìèøäè. Èíýèëèñ îðäóñóíóí êîìàíäàíû, ýåíåðàë Âåëëèíãòîí Íàïîëåîí îð äóñóíà òàá ýÿòèðÿ áèëìÿéÿúÿéèíäÿí ãîðõàðàã Áëéóõåðäÿí êþìÿê èñòÿìèøäè. Áëéóõåð Íàïîëåîí îðäóñóíóí îíó èçëÿìÿñèíäÿí éàéûíà ðàã Âåëëèíãòîíà êþìÿéÿ òÿëÿñìèøäè. Áó, ôåëäìàðøàë Áëéóõåð ö÷öí 88 Û Ñåíòóðèéà òàëåäÿí ýÿëÿí áèð øàíñ èäè. Èíýèëèñëÿðëÿ áèðëÿøèá Íàïîëåîí îðäóñóíó ìÿüëóá åòñÿ, èìèúè áÿðïà îëóíàúàãäû. Äþéöø ýöíäöç ñààò 12 ðàäÿëÿðèíäÿ áàøëàäû. Ùÿð èêè òÿðÿôäÿí áþéöê èòêèëÿð îëäó. Íàïîëåîíóí îðäóñó öñòöí ýÿëìÿéÿ áàøëàìûøäû. Åëÿ áó âàõò Ïðóññèéà îðäóñóíóí éàõûíëàøäûüûíû ýþðäöëÿð. Áó ùàäèñÿíèí äàâàìû Ñåíòóðèéà 1 ê38-äÿ ýþðöúö òÿðÿôèíäÿí ýþçÿë òÿñâèð åäèëìèøäèð. 1 ê24 Ùþêì âåðìÿê íèééÿòèíäÿ îëàí éåíè øÿùÿð, Éûðòûúû öçöíö ýþéëÿðÿ òóòàðàã äåéèð: Ãÿëÿáÿäÿí ñîíðà ÿñèðëÿðè áàüûøëàìàëû. Êðåìîíà âÿ Ìàíòóà áþéöê áÿëàéà äö÷àð îëàúàãëàð. “Éûðòûúû” äåéÿíäÿ Íàïîëåîí Áîíàïàðòûí èìïåðàòîð ðÿìçè — “ãàð òàë” íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Èìïåðàòîð òàúûíû ÿëäÿ åòìÿê Íàïîëåîíóí ÿí áþéöê àðçóñó èäè. Áó éîëäà óüóðëó àääûìëàðäàí áèðè 1797-úè èëäÿ àòûëäû. Áèð äÿôÿ çÿôÿðëè éöðöøëÿðè çàìàíû Íàïîëåîíóí îðäóñó Êðåìîíàäà äàéàíäû. Ìàíòóàäà éåðëÿøÿí 16 ìèí íÿôÿðäÿí èáàðÿò Àâñòðèéà ãàðíèçîíóíó ìöùàñèðÿéÿ àëäû. 14 éàíâàð 1797-úè èëäÿ ýåíåðàë Âéóðìñòåð áàøäà îëìàãëà Àâñòðèéà îðäóñó òÿñëèì îëäó. Íîñòðàäàìóñóí òÿãðèáÿí 250 èë þíúÿ äåäèêëÿðè éåðèíè àëäû. Íàïî ëåîí ÿñèðëÿðè áàüûøëàäû. Íîñòðàäàìóñ Êðåìîíà âÿ Ìàíòóàíûí áþéöê áÿëàéà äö÷àð îëàúàüûíäàí äà ñþç à÷ûð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí éàçäûüûíà ýþðÿ èíäè Êðåìîíàäà íöâÿ ìàòåðèàëëàðû èñòåùñàë åäÿí çàâîä âàðäûð. Îëà áèëñèí êè, ãÿçà âÿ éà òÿõðèáàò íÿòèúÿñèíäÿ áóðàäà áþéöê ôÿëàêÿò îëàúàã. Áóíó áèð Éàðàäàí áèëèð âÿ áèð äÿ îíóí ñàäèã áÿíäÿñè Íîñòðàäàìóñ áèëèðäè. 1 ê25 Óçóí ÿñðëÿðäÿí áÿðè ýèçëÿäèëìèø øåé òàïûëäû. Ïàñòåðÿ ùàìû éàðûìàëëàù êèìè òÿçèì åäÿúÿê. Áó, Àé áþéöê çàìàí ñèêëèíè áàøà âóðàíäà îëàúàã. Øàéèÿëÿð éàéûëàúàã, î, ÿõëàãñûç, ôûðûëäàã÷û êèìè áÿäíàì åäèëÿúÿê. 89 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìöàñèð èììóíîëîýèéà âÿ ìèêðîáèîëîýèéà åëìëÿ ðè íèí ÿñàñûíû ãî éàí Ëóè Ïàñòåð òèáá åëìèíèí èíêè øàôûíà áþéöê òÿêàí âåðìèøäèð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, áèð ÷îõ ãîðóéóúó ïåéâÿíäëÿðè, ÿñàñÿí äÿ ãàðàéàðà (1881) âÿ ãóäóçëóã õÿñòÿëèéèíÿ ãàðøû ãîðóéóúó ïåé âÿí äè (1885) Ïàñòåð êÿøô åòìèøäèð. Íîñòðàäàìóñóí éàçäûüû éåðèíè òóò ìóøäóð: “Ïàñòåðÿ ùàìû éàðûìàëëàù êèìè òÿçèì åäÿúÿêäèð”. Áðè òà íèéà Åíñèêëîïå äèéà ñûíäà éàçûë ìûø äûð: “Éà ðûìàëëàù Ïàñòåð” èíäè þç ñàùÿñèíäÿ çàìà íû íûí ÿí áþéöê àëèìè êèìè ãÿ áóë Ëóè Ïàñòåð (1822 - 1895) îëóíóá”. Ëàêèí Ïàñ òå ðèí íÿçÿðèééÿëÿðè òÿúðöáÿäÿ òÿñäèã îëóíàíà ãÿäÿð, îíó êÿñêèí òÿíãèä åäèð, ëàüà ãîéóð, ÿëÿ ñàëûðäûëàð. Ùÿòòà áþéöê àëèìèí þëöìöíäÿí òÿãðèáÿí éöç èë ñîíðà 1985-úè èëäÿ Cåðàëä Ãåéñîí àäëû ïðèñòîíëó òàðèõ÷è àëèì “Ëóè Ïàñòåðèí ôÿðäè åëìè” àäëû ÿñÿð éàçàðàã àëèìÿ ãàðà éàõìàüà ñÿé ýþñòÿðìèøäèð. Êàòðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðà äàìóñ ùÿòòà Ïàñòåðèí ìöàñèðëÿðèíèí äÿðê åäÿ áèëìÿäèêëÿðèíè ÿñðëÿð ëÿ þíúÿ áÿéàí åòìèøäèð. Î, íÿèíêè áþéöê àëèìèí àäûíû, åëì ñàùÿñè íè, ùÿòòà àñòðîíîìèê ùåñàáëàìàëàðà ÿñàñëàíàðàã Ïàñòåð àäûíà Èíñòè òóòóí à÷ûëìà âàõòûíû äà êàòðåíèí ö÷öíúö ñÿòðèíäÿ äÿãèã ýþñòÿðìèø äèð: “Áó, Àé áþéöê çàìàí ñèêëèíè áàøà âóðàíäà îëàúàãäûð”. 90 Û Ñåíòóðèéà Ìÿëóìäóð êè, ïëàíåòëÿðèí áþéöê çàìàí ñèêëè 354 èë 4 àéà áÿðàáÿðäèð. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè (1 ê48) Àé ùþêìðàíëûüà 1534-úö èëäÿ áàøëàìûø âÿ áþéöê çàìàí ñèêëèíè 1889-úó èëäÿ áàøà âóðìóøäóð. Ïàñòåð àäûíà Èíñòèòóò äà 1889-úó èë íîéàáð àéûíûí 14-äÿ à÷ûëìûøäûð. 1 ê26 Ìÿøùóð àäàìû ýöíäöç èëäûðûì âóðàúàã. Òÿÿññöô êå÷èðÿí, úèíàéÿòè ÿââÿëúÿäÿí õÿáÿð âåðÿí îëàúàã. Áóíóíëà ÿëàãÿäàð îëàðàã áàøãà áèð ãÿòë ýåúÿ áàø âåðÿúÿê. Ðåéìñäÿ (Ôðàíñà) âÿ Ëîíäîíäà èüòèøàøëàð, Òîñêàíàäà áÿäáÿõòëèêëÿð îëàúàã. Áþéöê äàùèéàíÿëèêëÿ ýÿëÿúÿêäÿí õÿáÿð âåðÿí Íîñòðàäàìóñ îëà áèëìÿçäè êè, Cîí âÿ Ðîáåðò Êåííåäè ãàðäàøëàðûíûí þëöìöíäÿí õÿáÿð âåðìÿñèí. Ïðåçèäåíò Êåííåäè, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, ýöíîðòà âàõòû, 1963-úö èë íîéàáð àéûíûí 22-äÿ, ãàðäàøû ñåíàòîð Ðîáåðò Êåííåäè èñÿ 1968-úè èë èéóí àéûíûí 5-äÿ Ëîñ-Àíúåëåñ øÿùÿðèíäÿ, Êàëèôîðíèéà øòàòûíäà ïðåçèäåíòëèéÿ íàìèçÿäëèéè èëÿ áàüëû àëîâëó íèòãèíäÿí 5 äÿãèãÿ ñîíðà — ýåúÿéàðûñû, ÿñëÿí èðàíëû îëàí ìóçäëó ãàòèë Øèðõàí Øèðõàí òÿðÿôèíäÿí ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ, ùÿòòà áó úèíàéÿò ùàããûíäà ÿââÿëúÿäÿí õÿáÿð âåðÿí ýþðöúö äÿí äÿ ñþç à÷ûð: “Òÿÿññöô êå÷èðÿí, úèíàéÿòè ÿââÿëúÿäÿí õÿáÿð âå ðÿí îëàúàãäûð”. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ýèðèøäÿ ñþç à÷äûüûìûç, çÿ ìàíÿìèçèí ìÿøùóð þíýþðöúöñö Cèí Äèêñîí ùÿëÿ 1956-úû èëäÿ “Ïå ðåéä” æóðíàëûíäà õÿáÿð âåðìèøäè êè, Cîí Êåííåäè 1960-úû èëäÿ ïðåçèäåíò ñå÷èëÿúÿê âÿ ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòè áèòìÿìèø ìóçäëó ãàòèë òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëÿúÿêäèð. Ùÿòòà Cîí Êåííåäèíèí þëöìöíäÿí àç ÿââÿë î, ïðåçèäåíòÿ ìÿêòóá äà ýþíäÿðèáìèø. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèê ðèíúÿ, éà ìÿêòóá ïðåçèäåíòÿ ÷àòìàéûá, éà äà ìÿêðëè íèééÿòëÿ îíó Êåííåäèéÿ ÷àòäûðìàéûáëàð. Îíó äà éàçûðëàð êè, ïðåçèäåíòèí ãÿòëè ýöíö Cèí Äèêñîí Âàøèíãòîíäà “Ìåéôëàóåð” ìåùìàíõàíàñûíäà ñà÷ûíû éîëóð, äûðíàãëàðûíû äèøëÿéèðìèø. Áèð àé ÿðçèíäÿ, ðÿôèãÿëÿðèíèí 91 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äåäèéèíÿ ýþðÿ î, ÷îõ ôèêèðëè îëóá. Ïðåçèäåíò âóðóëàí àíäà ãûøãûðàðàã: “Îíó þëäöðäöëÿð” äåéÿðÿê þçöíäÿí ýåäèáìèø. Ùÿìèí àíäà ìåùìàíõàíàäà îðêåñòð ÷àëìàüûíû äàéàíäûðûð âÿ äèðèæîð åëàí åäèð êè, êèìñÿ ïðåçèäåíòÿ ýöëëÿ àòûá. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, Ôðàíñàäà âÿ Ëîíäîíäà 19681969-úó èëëÿðäÿ òÿëÿáÿ èüòèøàøëàðû, 1966-úû èëäÿ èñÿ Ôëîðåíñèéàäà áàø âåðÿí ýöúëö äàøãûíëàð Òîñêàíàéà òÿðÿô öç òóòìóøäó. Äþâëÿò ÷îõ áþéöê ÷ÿòèíëèêëÿðëÿ øÿùÿðè ñó àëòäà ãàëìàãäàí õèëàñ åäÿ áèëìèøäè. C.Êåí íåäèéÿ áàøãà êàòðåíëÿð äÿ ùÿñð îëóíìóøäóð (2 ê57, 6 ê37 âÿ ñ.). Òÿÿññöô êè, òÿäãèãàò÷ûëàðäàí áó ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòëÿðè ýþðÿ áèëìÿéÿí, úÿôÿíýèéàòëà ìÿøüóë îëàíëàð äà âàðäûð1. 1 ê27 Ãéåí äàü ñèëñèëÿñèíèí àëòûíäà ñÿìàäàí çÿðáëÿ äöøÿíèí èçè âàð. Îíóí éàõûíëûüûíäà õÿçèíÿ ýèçëÿäèëìèøäèð. Óçóí ÿñðëÿð áîéó éûüûëûá ãàëàí íÿ âàðñà Òàïûëàíäà éîõà ÷ûõàúàã, þðò-áàñäûð åäèëÿúÿêäèð. Áó êàòðåíäÿ àéäûí îëàí Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿ éåðëÿøÿí Ãéåí ðàéîíó áàðÿäÿ ìÿëóìàòäûð. Ãàëàíëàðû áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñóí áó ýþðöúöëöéö ùÿëÿ éåð àëìàéûá. 1 ê28 Óçóí ìöääÿò, Ãÿðá äîíàíìàñûíäàí õåéëè ÿââÿë Áàðáàðëàðà ìÿõñóñ äÿðèíÿ åíÿ áèëÿí ñóàëòû ãàéûãëàð Òîáðóêó òÿøâèøÿ ñàëàúàã. Ìàë-ãàðà, èíñàíëàð, ùÿð èêè äîíàíìà (Ãÿðá âÿ äöøìÿí äîíàíìàñû) áþéöê èòêèéÿ ìÿðóç ãàëàúàã. Ýöíÿø çàùèðÿí Áóüà âÿ Òÿðÿçè áöðúëÿðèíÿ êå÷ÿíäÿ þëöì-äèðèì ìöùàðèáÿñè îëàúàã. À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàÿ. Íîâàÿ ðàñøèôðîâêà ïðåäñêàçàíèé Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 57. 1 92 Û Ñåíòóðèéà Ëèâèéàíûí Òîáðóê ëèìàíû, äåìÿê îëàð êè, Øèìàëè Àôðèêàíûí ÿí ýþçÿë ëèìàíûäûð. II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Òîáðóê ëèìàíû ñòðàòåæè úÿùÿòäÿí ÿí ìöùöì íþãòÿëÿðäÿí áèðè èäè. Ãÿðá ìöòòÿôèãëÿðè äÿ, Àëìàíèéà âÿ Èòàëèéà äà, ÿðçàã, ñèëàù âÿ îðäóñóíó áóðàäàí êå÷èðèðäè. 1941-úè èëèí éàíâàð àéûíäà Øèìàëè Àôðèêà óüðóíäà ìöáàðèçÿäÿ Áðèòàíèéà îðäóñó ùàâàäàí, äÿíèçäÿí âÿ ãóðóäàí þëäöðöúö çÿðáÿëÿðëÿ èòàëéàí îðäóñóíó Òîáðóê ëèìàíûíäàí ÷ûõàðñàëàð äà, Òîáðóê ëèìàíûíäà îëàí Áðèòàíèéà íÿãëèééàò ýÿìèëÿðè Àëìàíèéàíûí äÿðèíÿ åíÿ áèëÿí ñóàëòû “Ñóáìàðèí” äåéèëÿí ãàéûãëàðûíäàí ãîðõóðäóëàð. Äåìÿê îëàð êè, áöòöí ìöùàðèáÿ ÿðçèíäÿ áó ãàéûãëàð Òîáðóê ëèìàíû ÿòðàôûíäà ôûðëàíûð âÿ ìöòòÿôèãëÿðèí ëèìàíà ýÿëÿí âÿ ëèìàíäàí ÷ûõàí ýÿìèëÿðèíè áàòûðûðäûëàð. Êàòðåíèí ñîí ñÿòðèíäÿ èñÿ Òîáðóê ÿòðàôûíäà áàø âåðÿí èêè þëöìäèðèì äþéöøöíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áèðèíúè äþéöø 1942-úè èë àïðåëèí 30-äà áàø âåðèá. Òîáðóêäà éåðëÿøÿí âÿ ýåíåðàë Ìîðøåäèí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà îëàí Àâñòðèéà ãàðíèçîíó ôåëäìàðøàë Åðâèí Ðîììåëèí çÿðáÿ ãöââÿëÿðè èëÿ áèðëÿøäè. Ðîììåë èíýèëèñëÿðèí Ëèâèéàäà îëàí áöòöí îðäóñóíà ãàðøû ùöúóìà êå÷äè. Áèð àé äàâàì åäÿí äþéöø èíýèëèñëÿðèí ìÿüëóáèééÿòè èëÿ íÿòèúÿëÿíäè. Áó âàõò, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, Ýöíÿø Áóüà áöðúöíäÿ èäè. Ðîììåë 33 ìèí ÿñèð, ÷îõëó ãÿíèìÿò âÿ ñèëàù ÿëäÿ åòäè. Ëàêèí ñîíðàëàð Ðîììåëèí ýöúö òöêÿíìÿéÿ áàøëàäû. Àðòûã ìöòòÿôèãëÿð àëìàíëàðûí ñóàëòû ãàéûãëàðûíû âÿ Òîáðóê ëèìàíûíà éàí àëìàüà ÷àëûøàí ñóðñàò ýÿìèëÿðèíè áàòûðûðäûëàð. Ðîììåë ÿðçàã âÿ ùÿðáè ñóðñàò ñàðûäàí ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèðäè. Âÿ íÿùàéÿò 1942-úè èë îêòéàáð àéû íûí 23-äÿ Ýöíÿø Òÿðÿçè áöðúöíäÿ îëàíäà èíýè ëèñ ëÿð ùö úó ìà êå÷äèëÿð. Áó ùÿëëåäèúè äþéöøäÿ îíëàð ãàëèá ýÿëäèëÿð. Òîáðóê áèð äÿôÿëèê ìöòòÿôèãëÿðèí ÿëèíÿ êå÷äè. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ìöùöì òàðèõè ùàäèñÿëÿðèí âàõòûíû äÿãèã ùåñàáëàéà áèëèðìèø. Ëàêèí îüëó Ñåçàðà âÿ Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèéÿ éàçäûüû ìÿêòóáäà ýþñòÿðäèéè êèìè, ôàêòû äÿãèã îíà ýþðÿ âåðìÿéèá êè, áóíóíëà áÿøÿðèééÿòÿ çÿðáÿ âóð93 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìóø îëàðäû. Áþéöê ýþðöúö áó ìÿãàìëà ÿëàãÿäàð õöñóñè ãåéä åäèð êè, èíñàíëàð áàøëàðûíà íÿëÿð ýÿëÿúÿéèíè âÿ îíóí âàõòûíû áèëñÿëÿð, îíëàðûí ùÿéàòû áèð ìÿøÿããÿòÿ áÿíçÿéÿð. 1 ê29 Ãóðóäà âÿ äÿíèçäÿ ùÿðÿêÿò åäÿ áèëÿí áàëûã, ×îõ ýöúëö äàëüà íÿòèúÿñèíäÿ ñàùèëÿ àòûëàíäà. Ãÿðèáÿ ôîðìàñû, ùÿì ýþçÿë, ùÿì äÿ ùåéáÿòëè ýþðöíöøö èëÿ Äÿíèçäÿí ÷ûõàðàã áèð àíäà äöøìÿíè éàõàëàéûð. Ùå÷ øöáùÿñèç, áþéöê ýþðöúö êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðûíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Áó êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùû, íÿ ñóäà âÿ ãóðóäà ùÿðÿêÿò åäÿí àìôèáèéàäûð, íÿ äÿ áóíà áÿíçÿð ñèëàù. Áèçÿ ãàëûðñà, Íîñòðàäàìóñ, ó÷àðêÿí àäàìû ùåéðÿòäÿ ãîéàí, ùåéáÿòëè áàëëèñòèê ðàêåòëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Áóíó áèç Èðàã, Éóãîñëàâèéà âÿ ßôãàíûñòàíà ãàðøû ÀÁØ-ûí àïàðäûüû ìöùàðèáÿëÿð âàõòû äþíÿ-äþíÿ ìöøàùèäÿ åòìèøèê. 1 ê30 Ãÿðèáÿ áèð ýÿìè ãàñûðüàëû äÿíèçëÿðäÿí ìèí áèð ÿçàáëà Íàìÿëóì áèð ñàùèëÿ éàí àëàúàã. ßëëÿ (ðàäàð), ïàëìà áóäàüû èëÿ âåðèëÿí èøàðÿëÿðÿ ìÿùÿë ãîéìàéàúàã. Ñîíðà þëöì âÿ òàëàí îëàúàã. Õåéèðõàù ìÿñëÿùÿòëÿð ýåú ýÿëèá ÷àòàúàã. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Îëà áèëñèí êè, Íîñòðàäàìóñ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðèí ïëàíåòëÿðà ðàñû ýÿìèëÿðëÿ Äîë÷à âÿ Õÿð÷ÿíý áöðúëÿðèíÿ ó÷àúàãëàðûíà èøàðÿ åäèð. Ýþðöúö II Ùåíðèéÿ éàçäûüû ìÿêòóáäà èíñàíëàðûí ýÿëÿúÿêäÿ áàøãà ïëàíåòëÿðÿ ó÷àúàüûíäàí âÿ îðàäà ìÿñêÿí ñàëàúàüûíäàí áÿùñ åäèð. 94 Û Ñåíòóðèéà 1 ê31 Óçóí èëëÿð Ãàëëèéàäà (Ôðàíñà) ìöùàðèáÿëÿð äàâàì åäÿúÿê. Áó, Êàñòóëîí ùþêìäàðûíûí ýöúö êÿíàðûíäà îëàúàã. Ýöíÿø çàùèðÿí Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà ö÷ áþéöê äþâëÿò — Ãàðòàë, Õîðóç, Àé ìöâÿããÿòè ãÿëÿáÿíè ãåéä åäÿúÿê. 1596-úû èëäÿ Èñïàíèéà èãòèñàäè ÷ÿòèíëèêëÿðÿ ýþðÿ Ôðàíñà èëÿ ìöùàðèáÿíè äàéàíäûðìàã ãÿðàðûíà ýÿëäè. Èêè èë ÿðçèíäÿ èêè þëêÿ àðàñûíäà ñöëù áàüëàíäû. Ãàðòàë — II Ôèëèïï âÿ Èñïàí ùàáñáóðãëàðûíûí ðÿìçèäèð. Îíëàðûí ýåðáèíäÿ ãàðòàë ùÿêê îëóíóá. Õîðóç — ôðàíñûçëàðûí ðÿìçèäèð. Àé — Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí ðÿìçèäèð. Íîñòðàäàìóñ “Ýöíÿø çàùèðÿí Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà” äåìÿêëÿ, åéíè çàìàíäà II Ôèëèïïèí þëöì òàðèõèíè (1598) ýþñòÿðìèøäèð. 1 ê32 Òåçëèêëÿ áþéöê Èìïåðèéà ÷îõ êè÷èê áèð éåðÿ äþíÿúÿê. Ëàêèí òåçëèêëÿ äÿ òàíûíàúàã. Ñîí äÿðÿúÿ êàñûá îëàí áó éåðèí ìÿðêÿçèíäÿ Î, ýÿëèá þç ùàêèìèééÿòèíè ãóðàúàã. Íàïîëåîí 18 èéóí 1815-úè èëäÿ Âàòåðëîî éàõûíëûüûíäà èíýèëèñ ýåíå ðàëû Âåëëèíãòîíëà äþéöø äÿ ìÿüëóáèééÿòäÿí ñîíðà Àòëàíòèê îêåàíûíäà ÷îõ êè÷èê áèð éåðÿ — Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöí åäèëäè. Áöòöí Ãÿðáè Àâðîïàíûí èìïåðàòîðó áóðàäà ãàëìàëû îëäó. Îíóí èíäèêè “äþâëÿò”èíèí ñàùÿñè áèð íå÷ÿ êâàäðàò ìèëäÿí, äàùà äîüðóñó, 16 êâàäðàò êèëîìåòðäÿí àðòûã äåéèëäè. Îíóí äà ÷îõ ùèññÿñèíè ãàéàëûãëàð òÿøêèë åäèðäè. Òðîïèê èãëèì âÿ áåêàð÷ûëûã òåçëèêëÿ þç èøèíè ýþðäö. Íàïîëåîí þëöìöí éàõûíëàøäûüûíû äóéìóøäó. Äÿðìàí ãÿáóë åòìèðäè. Òÿáèáè Îìèðà òÿÿúúöáëÿ îíäàí ñîðóøìóø äó: “Ñèç ãÿçàâö-ãÿäÿðÿ èíàíûðñûíûç? — ßëáÿòòÿ. Ëàï òöðêëÿð êèìè. 95 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìÿí ùÿìèøÿ èíàíìûøàì êè, îëàúàüà ÷àðÿ éîõäóð. Òàëåéÿ èíàíìàã ëàçûìäûð. Ìÿí àëûí éàçûñûíà èíàíûðàì. Ìÿíèì âàõòûì áèòèá” — äåìèøäè. 1821-úè èëäÿ Íàïîëåîí äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. ßââÿëëÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè êðàë V Êàðëëà áàüëàéûðäûëàð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, êðàë V Êàðë 55 éàøûíäà îëàíäà ìÿëóì îëìàéàí ñÿáÿáÿ ýþðÿ ùàêèìèééÿòè ãàðäàøû Ôåðäèíàíäà âåðÿðÿê Èñïàíèéàäà Éóñò äåéèëÿí éåðäÿ ìîíàñòûðà ýåäèá. Ö÷ èëäÿí ñîíðà, åëÿ îðàäà äà âÿôàò åäèá. 1 ê33 Áþéöê êþðïöíöí éàõûíëûüûíäà óúñóç-áóúàãñûç äöçÿíëèêäÿ, Ùþêìäàð îðäóñóíóí ãöäðÿòëè øèðè, Êèí-êöäóðÿòëè øÿùÿðèí äèâàðëàðû éàíûíäà ãóðüóëàð ãóðäóðàúàã. Ãîðõó øÿùÿð äàðâàçàëàðûíû à÷ìàüà ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåéèëìÿìèøäèð. Îëà áèëñèí êè, áó, Øÿðãëÿ âÿ éà êå÷ìèøëÿ áàüëûäûð. Î äà áèð ùÿãèãÿòäèð êè, ùàíñûñà áèð øÿùÿðè äöøìÿíëÿð ìöùàñèðÿéÿ àëûáìûø. Àúëûã-ñóñóçëóã âÿ Íîñòðàäàìóñóí äþðäöíúö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè, ãîðõó ùèññè øÿùÿð äàðâàçàëàðûíûí à÷ûëìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. 1 ê34 Éûðòûúû ãóø àëòû àé ìöääÿòèíÿ ñîëà ó÷àúàã. Ôðàíñûçëàð ÿââÿëúÿäÿí äþéöøÿ ùàçûðëàøàúàãëàð. Êèìèñè áóíó éàõøû èø êèìè, êèìèñè èñÿ óüóðñóç áèð øåé êèìè ãÿáóë åäÿúÿê. Çÿèô þëêÿ áóíó éàõøû ÿëàìÿò êèìè ãÿáóë åäÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ “éûðòûúû ãóø” — äåéÿíäÿ Àëìàí Èìïåðèéàñûíûí ðÿìçè — ãàðòàë íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Ìöùàðèáÿäÿí ÿââÿë Ùèòëåðèí “Äîðíéåð” àäëû êÿøôèééàò òÿééàðÿëÿðè àëòû àé ìöääÿòèíäÿ Ïàðèñèí öçÿðèíäÿ ÷îõ éöêñÿêäÿí ó÷àðàã 96 Û Ñåíòóðèéà ìÿëóìàò òîïëàéûðäû. “Ñîë” èñÿ ìÿúàçè ìÿíàäà èøëÿíèá. Ïàðèñ Àëìàíèéàíûí ñîë òÿðÿôèíäÿäèð. Áóíäàí áàøãà, ÿñëèíäÿ Àëìàíèéà ôðàíñûçëàðà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ 1940-úû èëèí ìàé àéûíäà ñîë úèíàùäàí — Ùîëëàíäèéà âÿ Áåë÷èêà òÿðÿôäÿí áàøëàäû. Ôðàíñûçëàð ìöùàðèáÿéÿ äîüðóäàí äà ÿââÿëúÿäÿí ùàçûðëàøûðäûëàð. Áóíóí ö÷öí ãåéðè-àäè áåòîí äèâàðëàð òèêèëìèøäè êè, áóíà “Ìàæèíî õÿòòè” äåéèðäèëÿð. Áó ùàñàð òèêèëÿíäÿí ñîíðà ôðàíñûçëàð ëîâüàëàíûðäûëàð êè, àëìàíëàð áó ùàñàðû éàðà áèëìÿçëÿð. Éöç êèëîìåòðëÿðëÿ óçàíûá ýåäÿí áó áåòîí ùàñàðûí àðõàñûíäà ÷îõñàéëû îðäó éåðëÿøäèðèëìèøäè. Áÿçèëÿðè èñÿ áåòîí ùàñà ðûí ìÿíàñûçëûüûíäàí äà íûøûðäûëàð. Ùÿòòà òÿäãèãàò÷û Ìàêñ äå Ôîíáðéóí Íîñòðàäàìóñóí éàçäûüû “óüóðñóç áèð øåé” èôàäÿñèíÿ ÿñàñëàíàðàã Ìàæèíî õÿòòèíèí ùå÷ áèð õåéðè îëìàéàúàüûíû, ìÿíàñûç éåðÿ êöëëè ìèãäàðäà õÿðú ÷ÿêèëäèéèíè áÿéàí åäÿíäÿ þëêÿäÿ ÷àõíàøìà äöøäö. Ôîíáðéóíó àõìàã àäëàíäûðûðäûëàð. Ëàêèí àëìàí îðäó ùèññÿëÿðèíèí Ïàðèñè ôÿòù åòìÿñè, Ùèòëåðèí Ïàðèñÿ ýÿëèøè èëÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèêëÿðè âÿ Ôîíáðéóíóí ýÿëäèéè íÿòèúÿ éåðèíè àëäû. Éåðè ýÿëìèøêÿí, îíó äà äåéÿê êè, Ôîíáðéóí Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíäÿí ÷ûõûø åäÿðÿê Ùèòëåðèí àãèáÿòèíè äÿ äÿãèã ýþñòÿðìèøäè. 1 ê35 Äþéöø ìåéäàíûíäà ÿúàèá äþéöø áàø âåðÿúÿê. Càâàí øèð ãîúà øèðè éåíÿúÿê. Ýÿíú øèðèí íèçÿñè ãîúà øèðèí ãûçûë äÿáèëãÿñèíè äÿëèá êå÷ÿðÿê îíóí ýþçöíÿ ýèðÿúÿê. Ãàíñûçìà íÿòèúÿñèíäÿ àìàíñûç þëöì þç èøèíè ýþðÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèíèí Cÿíýàâÿðëÿðèí äþ éö øö (éàðûøû) çàìàíû ôàúèÿëè þëöìöíäÿí ýåäèð. Áó êàòðåí óçàãýþðÿíëèê òàðèõèíäÿ ÿí óüóðëóñó ùåñàá îëóíóð. Áóíó éàëíûç ÕÕ ÿñðèí 50-60-úû èëëÿðèíäÿ Cèí Äèêñîíóí, Cîí Êåííåäèíèí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿéè âÿ ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòè áèòìÿìèø ìóçäëó 97 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãàòèë òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëÿúÿéè áàðÿäÿ þíýþðöúöëöéö èëÿ ìöãàéèñÿ åòìÿê îëàð. Ùÿð èêè þíýþðöúöëöê êàùèíëÿðèí ñàüëûüûíäà áàø âåðèá. Íîñòðàäàìóñóí ñàüëûüûíäà áàø âåðÿí ôàúèÿ áåëÿ îëóá. Áöòöí ïàðèñëèëÿðÿ åëàí îëóíìóøäó êè, 1 èéóí 1559-úó èë òàðèõäÿ êðàë II Ùåíðèíèí ãûçû Éåëèçàâåòà âÿ Èñïàíèéà êðàëû II Ôèëèïïèí âÿ åëÿúÿ äÿ êðàëûí áàúûñû Ìàðãàðèòà èëÿ Ñàâîéàíûí ùåðñîãó Åìàíóåë Ôëèáåðòèí ãîøà òîéó ìöíàñèáÿòè èëÿ Áàñòèëèéà éàõûíëûüûíäà Cÿíýàâÿðëÿðèí äþéöøö (éàðûøû) îëàúàã âÿ äþéöøäÿ êðàë þçö äÿ øÿõñÿí èøòèðàê åäÿúÿêäèð. Áåëÿ äÿ îëóð. Êðàë ðÿãèáèíè þçö ñå÷èð âÿ êðàëûí øîòëàíäèéàëû ìöùà ôèçÿ äÿñòÿñèíèí êàïèòàíû ýÿíú ãðàô Ãàáðèéåë Ìîíòãîìåðèíè òÿêáÿòÿê äþéöøÿ äÿâÿò åäèð. Êðàë âÿ ãðàô øèðÿáÿíçÿð ïàëòàðëàðäà àòëàðûí öñòöíäÿ, ÿëëÿðèíäÿ íèçÿ ÷àðïûøûðëàð. Àòëàðû ÷àïàðàã ãàðøûëàøàíäà áèð-áèðèíÿ çÿðáÿëÿð åíäèðèðëÿð. Áèðäÿí ãðàôûí íèçÿñè ñûíûð, íèçÿíèí ãûðûã ùèññÿñè äÿáèëãÿäÿí êå÷ÿðÿê êðàëûí ñàü ýþçöíÿ áàòûð. Êðàëûí áåéíèíÿ ãàí ñûçûð. Îí ýöíäÿí ñîíðà êðàë äöíéàñûíû äÿéèøèð. Áó ùàäèñÿ Ôðàíñàäà ÷îõ ýöúëö ïàðòëàéûø òÿñèðè áàüûøëàìûøäû. Ùåéðÿòÿ ýÿëÿí ôðàíñûçëàð èëê äÿôÿ îëàðàã áó ìþúöçÿ àäàìûí ãöäðÿòèíè äÿðê åòäèëÿð. Áóíóíëà áåëÿ, ÷îõëàðû Íîñòðàäàìóñó úàäóýÿð âÿ ñåùðáàç àäëàíäûðìàüà áàøëàäû. Ãàðàýöðóù÷óëàð ùÿòòà ãûçûøàðàã Íîñòðàäàìóñóí ìöãÿââàñûíû éàíäûðìûøäûëàð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, êðàë II Ùåíðèíèí äÿâÿòè èëÿ Ïàðèñÿ ýÿëÿðêÿí Íîñòðàäàìóñ áàø âåðÿúÿê ôàúèÿ áàðÿäÿ êðàëè÷à Éåêà òåðèíà Ìåäè÷èéÿ õÿáÿð âåðèáìèø. Áàøãàëàðû èñÿ õöñóñè âóðüóëàéûðëàð êè, Íîñòðàäàìóñ àëûí éàçûñûíäàí ãà÷ìàüû ìöìêöíñöç ùåñàá åò ìèøäèð. Ñîíðàëàð ãðàô Ìîíòãîìåðè äåìèøäè: “Ùÿð øåéè áåëÿ äÿãèãëèêëÿ âÿ àìàíñûçúàñûíà õÿáÿð âåðÿí ýþðöúö, ñÿíè ëÿíÿòÿ ýÿëÿñÿí!” Îíó äà ãåéä åäÿê êè, Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèíèí þëöìöíÿ ñÿ áÿá îëàí ãðàô Ìîíòãîìåðèíèí þëäöðöëÿúÿéèíè äÿ ÿââÿëúÿäÿí ýþðìöøäö (áàõ: 3 ê30). Ùÿãèãÿò íàìèíÿ îíó äà äåéÿê êè, ñàðàé àñòðî98 Û Ñåíòóðèéà ëîãó Ëéóê Ãîðèê äÿ êðàë 41 éàøûíäà îëàíäà îíó áþéöê òÿùëöêÿ ýþçëÿäèéèíè õÿáÿð âåðìèøäè. 1 ê36 Ùþêìäàð ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøèíè ýåú áàøà äöøÿúÿê. Ðÿãèáèíè þëäöðìÿäèéèíÿ ýþðÿ ïåøìàí îëàúàã. Ëàêèí ÿëäÿ îëóíàí áþéöê ðàçûëûã, Îíóí ãàíû òþêöëÿðÿê þëìÿéèíäÿí äàùà öñòöí îëàúàã. Ôðàíñûç êðàëû III Ùåíðèíèí éàëíûç áèðúÿ ýöúëö ðÿãèáè ãàëìûøäû. Î, ÷îõ ýöúëö íÿñèëäÿí îëàí Ùåíðè äå Ýèç èäè. 1588-úè èë 25 äåêàáðäà Ýèç êðàëûí ýþñòÿðèøè èëÿ ãÿòëÿ éåòèðèëèð. Êðàë III Ùåíðè Ùåíðè äå Ýèçè âÿ îíóí ãàðäàøû êàðäèíàë äå Ýèçè þëäöðñÿ äÿ, îíëàðûí ãàðäàøû ùåðñîã äå Ìàéåííàíû ñàü áóðàõìàãëà, Ìàéåííàíûí òÿðÿôäàðëàðû îëàí êàòîëèêëÿð àðàñûíäà ÷îõëó äöøìÿí ãàçàíäû. Íÿòèúÿäÿ III Ùåíðè êàòîëèê ìîíàõ òÿðÿôèíäÿí ãÿòëÿ éåòèðèëäè. Ùåðñîã äå Ìàéåííà êàòîëèêëÿðäÿí áþéöê îðäó òîïëàéûá äèí ïÿðäÿñè àëòûíäà Ôðàíñàíûí éåíè ñå÷èëìèø êðàëû IV Ùåíðèéÿ ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøäè. Ëàêèí IV Ùåíðè ïðîòåñòàíòëûãäàí êàòîëèê ìÿçùÿáèíÿ êå÷äèéèíÿ ýþðÿ ùåðñîã äå Ìàéåííàíûí êÿëÿéè áàø òóòìóð. Áåëÿëèêëÿ, Ôðàíñàäà ùÿðú-ìÿðúëèéÿ, ãàðøûäóðìàéà ñîí ãîéóëóð. ßëëè èëÿ éàõûí äàâàì åäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿð äàéàíäûðûëûð. Íîñòðàäàìóñóí ñþç à÷äûüû: “Ëàêèí ÿëäÿ îëóíàí áþéöê ðàçûëûã, îíóí ãàíû òþêöëÿðÿê þëìÿéèí äÿí äàùà öñòöí îëàúàãäûð” — éåðèíÿ éåòèð. 1 ê37 Ýöíÿø áàòìàìûøäàí áèð àç ÿââÿë Äþéöø áàøëàéàúàã, áþéöê õàëã ÷àõíàøìàéà äöøÿúÿê. Ñûõûøäûðûëìûø äÿíèç ëèìàíû úàâàá âåðìÿéÿúÿê. Ìÿãáÿðÿ âÿ êþðïö èêè ãÿðèáÿ éåðÿ õèäìÿò åäÿúÿê. 99 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íàïîëåîíóí Èìïåðàòîðëóüóíóí ñîíó éàõûíëàøûð Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåí 18 èéóí 1815-úè èëäÿ Ýöíÿø áàòìàçäàí áèð àç ÿââÿë ôðàíñûç âÿ èíýèëèñ îðäóëàðû àðàñûíäà Âàòåðëîîäà áàø âåðÿí ñîí äþéöøäÿí áÿùñ åäèð. Íàïîëåîí ñîí ùöúóìà êå÷èð. Ëàêèí èíýèëèñ àðòèëëåðèéàñûíûí ýöëëÿáàðàíû àëòûíäà éåðÿ ñèíÿ ðÿê ýåðè ÷ÿêèëèð. Àç ñîíðà Íàïîëåîí Cÿíóáè Àòëàíòèêàäà, äåìÿê îëàð êè, ùÿéàò îëìàéàí, ãàéàëûã âÿ ñîéóã Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñû íà ñöðýöí åäèëèð. Ôÿàëèééÿòñèçëèê âÿ õÿð÷ÿíý õÿñòÿëèéè ýåò-ýåäÿ îíó öçöð. Íàïîëåîí þëöìöí éàõûíëàøäûüûíû äóéóð âÿ 1821-úè èë àïðåëèí 13-äÿ þç äèêòÿñè èëÿ ãðàô Ìîíòîëîíà âÿñèééÿòíàìÿ éàçäûðûð. Àï ðåëèí 15-äÿ âÿñèééÿòíàìÿñèíèí öçöíö êþ÷öðöá èìçàëàéûð. Îðàäà, éåðè ýÿëìèøêÿí, ùàçûðäà èìïåðàòîðóí úÿíàçÿñèíèí ãàëûãëàðûíûí áàñäûðûëäûüû, 1840-úû èëäÿí ñÿðäàáÿíèí éåðëÿøäèéè Ïàðèñäÿêè ßëèëëÿð ñàðàéû êèëñÿñèíèí ìÿðìÿð ëþâùÿñèíäÿ ùÿêê îëóíìóø áó ñÿòèðëÿð 100 ýþçÿ ÷àðïûð: “Àðçóì áó äóð êè, ìÿíèì úÿíàçÿì Ñåíà ñàùèëëÿðèíäÿ, ñîí äÿðÿúÿ ñåâäèéèì ôðàíñûç õàëãûíûí àðàñûíäà áàñäûðûëñûí” (áàõ: É.Â.Òàðëå. Íàïî ëåîí. 1993, ñ.461). Íàïîëåîí 1821-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøèð âÿ 1840-úû èëäÿ Ïàðèñÿ ýÿòèðèëÿðÿê åêçîòèê ßëèëëÿð ñàðàé êèëñÿñèíäÿ ìþùòÿøÿì ìÿãáÿðÿäÿ ãîéóëàíàäÿê Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíäà óéóéóðäó (áàõ: 5 ê7). 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöí äöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ Íàïîëåîíóí þëö ìöí äÿí ñîíðà îíóíëà áàüëû áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè äÿ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðöá. Û Ñåíòóðèéà Ñåíà ÷àéû Ïàðèñè èêè éåðÿ áþëöð 1 ê38 Ýöíÿø âÿ Ãàðòàë ãàëèá îëàúàãëàð. Ìÿüëóá áîø õÿáÿðëÿ ðóùëàíäûðûëàúàã. Íÿ øåéïóð ñÿñëÿðè, íÿ äÿ ãûøãûðûã, ãà÷àí äþéöø÷öëÿðè äàéàíäûðà áèëÿúÿê. Âàõò ýÿëÿíäÿ þëöì ùåñàáûíà ñöëù áÿðãÿðàð îëàúàã. Áó êàòðåí äÿ 1815-úè èëäÿ Íàïîëåîíóí òàëåéè ùÿëë îëóíàí Âàòåðëîî äþéöøöíäÿí áÿùñ åäèð. Èíýèëèñëÿðèí êîìàíäàíû ùåðñîã Âåëëèíãòîí ýöíÿø áàòàí âàõò Íàïîëåîíóí ãûçûëû ãàðòàëëû áàéðàãëàðû èëÿ éàõûíëàøàí 101 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãâàðäèéàñûíû éàõûíà áóðàõûð âÿ àðòèëëåðèéà àòÿøèíÿ òóòóð. Ëàêèí áóíäàí áèð àç ÿââÿë Íàïîëåîí äþéöø÷öëÿðè ðóùëàíäûðìàã ö÷öí ñîë òÿðÿôäÿí éàõûíëàøàí îðäóíóí èêè ýöí ÿââÿë ïðóññèéàëûëàðû òÿãèá åäÿí 30 ìèí íÿôÿðëèê ôðàíñûç îðäóñó îëäóüóíó õÿáÿð âåðìèøäè. ßñëèíäÿ îíëàð èíýèëèñëÿðÿ êþìÿéÿ ýÿëÿí Ïðóññèéà îðäóñó èäè. Àç ñîíðà ôðàíñûçëàð àëäàíäûãëàðûíû àíëàéàðàã ãà÷ìàüà öç ãîéäóëàð. Íàïîëåîíó ÿñèð äöøìÿêäÿí õèëàñ åòñÿëÿð äÿ, áó äþéöøëÿð çàìàíû 47 ìèí þëÿí âÿ éàðàëàíàí îëäó. Íàïîëåîíóí þëöìöíäÿí ñîíðà (1821) Àâðîïàäà ñöëù áÿðãÿðàð îëäó. 1 ê39 Ýåúÿ âàõòû ùþêìäàðû éàòàüûíäà áîüóá þëäöðÿúÿêëÿð. Ñàðûøûí ñà÷ëû èøè éóáàíäûðàðàã ìÿãàì ýþçëÿéèðäè. Ö÷ íÿôÿð âàðèñèí ÿëè èëÿ Èìïåðèéà êþëÿ ùàëûíà ñàëûíäû. Î, ìÿùâÿ ìÿùêóì åäèëäè âÿ ñÿíÿäëÿð îõóíìàìûø ãàëäû. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí ÷îõ-÷îõ ñîíðàëàð áàø âåðÿúÿê ôàúèÿäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Áåëÿ êè, 1830-úó èëäÿ Áóðáîíëàð ñöëàëÿñèíèí ñîíóíúóñó, ìîíàðõèéà òÿðÿôäàðëàðûíûí öìèäýàùû êðàë Êîíäå éàòàüûíäà áîüóëóá þëäöðöëöð. Èçè èòèðìÿê ö÷öí îíó ñîíðàäàí àñûðëàð. Ö÷ íÿôÿð âàðèñ äàëáàäàë ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèðëÿð: êðàëûí îüëó Ëóè Ôèëèïï (1830-1848), Èêèíúè Ðåñïóáëèêà÷ûëàð (1848-1851), Ëóè Áîíàïàðò (III Íàïîëåîí). 1851-úè èëäÿ Íàïîëåîí äþâëÿò ÷åâðèëèøè åäÿðÿê ìîíàðõèéà éàðàòäû âÿ þëêÿäÿ ìîíàðõèéà öñóëè-èäàðÿñèíÿ êå÷èëäè (1852-1870). Þëêÿ êþëÿ âÿçèééÿòèíÿ äöøäö. Êðàë Êîíäåéÿ ãàðøû ñóè-ãÿñäè àðàøäûðàí, íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëå Ïåëëåòéå éóõàðûäà êû êàòðåíèí Êîíäå èëÿ áàüëû îëäóüóíó áåëÿ ÿñàñëàíäûðûð: Êîíäå ñàðûøûíñà÷ îëóá. Âÿñèééÿòíàìÿ éàçûá ãîéóá êè, þçöíäÿí ñîíðà ùà êèìèééÿòÿ åéø-èøðÿò äöøêöíö îëàí îüëó Ëóè Ôèëèïï äåéèë, ùåðñîã äå Áîðäî ýÿëñèí. Ëàêèí Êîíäå éàòàüûíäà áîüóëóá þëäöðöëÿí êèìè, ñàõòà âÿñèééÿòíàìÿ äöçÿëäèðëÿð êè, ýóéà êðàë þç îüëóíó âàðèñ òÿéèí åäèá. Íîñòðàäàìóñóí 4-úö ñÿòèðäÿ éàçäûüû êèìè äÿ îëóð: “Ñÿíÿäëÿð 102 Û Ñåíòóðèéà îõóíìàìûø ãàëäû”, éÿíè êðàëûí ÿñë âÿñèééÿòíàìÿñè öçÿ ÷ûõàðûëìàäû. 1 ê40 Ýèçëè ãàñûðüà (èíãèëàá) àüûëñûç ùÿðÿêÿòèíè ýèçëÿäÿðÿê. Áèçàíñû ãàíóíóíäà äÿéèøèêëèê åòìÿéÿ ìÿúáóð åäÿúÿê. Ìèñèðäÿí áèð øÿõñ ÷ûõàúàã âÿ ãûçûëûí äÿéÿðè áàðÿäÿ Ôÿðìàíû ëÿüâ åäÿðÿê ïóëó âÿ ÿëâàí ìåòàëëàðû ìÿçÿííÿäÿí ñàëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýÿëäèéè ãÿíàÿò áåëÿäèð êè, áó êàòðåíäÿ ÕÕ ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí äàüûëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ Òöðêèéÿ Ìèñèðè èòèðèð âÿ 1920-úè èë Èíãèëàáûíäàí ñîíðà Ðåñïóáëèêàéà ÷åâðèëèð. Ýöìàí êè, ñîí ñÿòèðëÿðäÿ Ìèñèð Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíäàí ÷ûõäûãäàí ñîíðà þëêÿäÿ áàø âåðÿí ÷àõíàøìàëàðäàí, ÿùàëèíèí äö÷àð îëäóüó àüûð âÿçèééÿòäÿí áÿùñ åäèëèð. Áÿçèëÿðè èñÿ áó êàòðåíè Ìèñèðèí ñàáèã ïðåçèäåíòè ßíâÿð Ñàäàò, áàøãàëàðû èñÿ Àéÿòóëëà Õîìåéíè èëÿ áàüëàéûðëàð. 1 ê41 Øÿùÿð ýåúÿ âàõòû ìöùàñèðÿéÿ ìÿðóç ãàëàúàã. Àç àäàì ãà÷ûá ãóðòàðàúàã. Äþéöø äÿíèçèí éàõûíëûüûíäà îëàúàã. Îüëóíóí ãàéûòäûüûíû ýþðÿí ïîçüóí ãàäûí ñåâèíúäÿí ãÿøø åäÿúÿê. Çÿùÿð âÿ ìÿêòóáëàð áöêöêëÿðäÿ ýèçëÿäèëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí ùàããûíäà àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿ éèáëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ êàòðåíäÿ Ôðàíñàíûí Äéóíêåð øÿùÿðèíèí (1940) àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìàñûíà èøàðÿ åäèëèð. “Ïîçüóí ãàäûí” äåéÿíäÿ — Ôðàíñàäà Ö÷öíúö Ðåñïóáëèêà íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Ýóéà “çÿùÿð âÿ ìÿêòóáëàð” ôàøèñòëÿðèí ôðàíñûç ÿñèðëÿðèíèí ôèêèðëÿðèíè èäåîëîæè úÿùÿòäÿí áàøãà ñÿìòÿ éþíÿëòìÿëÿðè äåìÿêäèð. Òÿáèè êè, áöòöí áóíëàð î ãÿäÿð äÿ èíàíäûðûúû ýþðöíìöð. 103 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1 ê42 Ãîòèê ùåñàáëàìàëàðà ýþðÿ àïðåëèí îíóíúó ýöíö Áÿäÿìÿëëÿð òÿðÿôèíäÿí éåíèäÿí áÿðïà îëóíäó. Øåéòàí Ïñåëëàíûí ñöìöêëÿðèíè òàïìàüà ùÿñð îëóíìóø. Øåéòàí éûüûíúàüûíäà èøûã (äàõèëäÿ) ñþíäöðöëäö. Íîñòðàäàìóñ þëöìöíäÿí 26 èë ñîíðà, 1592-úè èëäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. Ùÿìèí âàõò êàòîëèêëÿð, áàøäà Ïàïà Ãðèãîðè îëìàãëà Éóëèàí òÿãâèìèíäÿí èìòèíà åäÿðÿê äÿéèøèêëèê åäèëìèø Ãðèãîðè òÿãâèìèíè ãÿáóë åòäèëÿð. Éóëèàí òÿãâèìè èëÿ áèð èë 365 ýöí, 6 ñààòäàí èáàðÿò èäè. 1582-úè èëäÿ èëê áàùàð òàðàçëûüû 21 ìàðòäàí 11 ìàðòà êå÷èðèëìèøäè. Ïàïà Ãðèãîðè “ñÿùâè” ñàäÿúÿ îëàðàã 10 ýöíö àòìàãëà äöçÿëòäè. Þç èðàäÿñè èëÿ Ïàïà 1582-úè èëèí 5 îêòéàáðûíû 15 îêòéàáðà êå÷èðäè. Áó äÿéè øèêëèê ùå÷ êèìèí öðÿéèíäÿí îëìàäû. Àâðîïà þëêÿëÿðèíèí ÷îõó èòèðèëìèø îí ýöíö ýåðè òÿëÿá åòäè. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Êàëåíäà Ðîìà òÿãâèìèíäÿ àïðåë àéûíûí 1-úè ýöíö äåìÿêäèð. Êàëåíäàðûí (òÿãâèì) îíóíúó ýöíö — “Àïðåëèí îíó” äåìÿêäèð. Éåíè Ãðèãîðè òÿãâèìèíäÿ ãîòèê ùåñàáëàìàëàðûíäàí îí ýöí ÷ûõûëûð âÿ íÿòèúÿäÿ 10 àïðåë 1 àïðåë ùåñàá îëóíóð. Áó ýöíÿ “Åùòèðàñëû Cöìÿ” — äåéèðäèëÿð. Ìàýèéà èëÿ ìÿøüóë îëìàã ö÷öí ÿí óüóðëó ýöí ùåñàá îëóíóðäó. Êàòðåíèí ñîí èêè ñÿòðèíäÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, Íîñòðàäàìóñóí èëê äÿôÿ ýþðöúöëöéÿ áàøëàäûüû ñåàíñûí ñîí àíû òÿñâèð îëóíóð. Ýóéà ýþðöúöëöê èñòåäàäûíû îíà øÿð ãöââÿëÿð ýÿòèðèáëÿð. Ëàêèí âÿú äÿ ýÿëÿðêÿí íàçèê ùàëÿ ýþðöíöð, øåéòàí éûüûíúàüû éîõà ÷ûõûð. Èëê àéäûíëûã ýÿòèðÿí øöàëàðûí éàõûíëàøìàñû èëÿ ãàðàíëûã (çöëìÿò) äöø ýöíëÿðè Äåìîí Ïñåëëèí íÿøè ñàõëàíàí éåðè àõòàðìàüà ýåäèðëÿð. Äåìîí Ïñåëë äåäèêäÿ Íîñòðàäàìóñ XI ÿñðäÿ éàøàìûø Ìèõàèë Ïñåëëè (1018-1078) íÿçÿðäÿ òóòóð. Ùÿìèí Ïñåëë êè, ìÿøùóð íåîïëàòîíèê (íåîïëàòîíèçì — åðàìûçäàí ÿââÿë III ÿñðäÿ ìåéäàíà ýÿëìèø ìèñòèê 104 Û Ñåíòóðèéà ôÿëñÿôè úÿðÿéàí) îëìóø, úèíëÿð âÿ åëëèí (ãÿäèì éóíàíëàðûí àäû) ñåùðè áàðÿäÿ êèòàá éàçìûøäûð. Ôðàíñà èíãèëàáûíäàí ñîíðà êþùíÿ Éóëè òÿãâèìèíÿ êå÷èëäè (22 ñåíòéàáð 1792-úè èë). Áóðàäà ùÿð àé 30 ýöíäÿí ùåñàá îëóíäó. Éåðäÿ ãàëàí áåø ýöíö èñÿ èø÷è âÿ ôÿùëÿëÿðÿ èñòèðàùÿò ýöíö åëàí åòäèëÿð. Èíãèëàáè òÿãâèìÿ ýþðÿ 21 ìàðò áàùàðûí èëê ýöíö ùåñàá îëóíäó. Áó, “îéàíûø ýöíö” àäëàíûðäû. Ëàêèí Íàïîëåîí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèêäÿí ñîíðà, 1805-úè èë äåêàáðûí 31-äÿ èíãèëàáè òÿãâèìè ëÿüâ åòäè âÿ Ãðèãîðè òÿãâèìèíÿ êå÷èëäè. 1 ê43 Èìïåðèéà äÿéèøìÿìèøäÿí ÿââÿë Òàðèõè ùàäèñÿ áàø âåðäè. Òàðëàëàð, ÷ÿìÿíëÿð äÿéèøèëäè, ïîðôèð ñöòóíëàð ßë÷àòìàç, ãàéàëû äàüëàðûí áàøûíäà ãîéóëäó. Ýèðèø ìÿãàëÿñèíäÿ ýþñòÿðäèéèìèç êèìè, Íîñòðàäàìóñ þçöíöòÿñäèã ö÷öí ñàüëûüûíäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðÿ äÿ àç äà îëñà éåð àéûðûðäû. Î, àéëûã âÿ èëëèê ùîðîñêîïëàð òÿðòèá åòìÿêëÿ áÿðàáÿð, òàðèõè ùàäèñÿëÿðè äÿ êàòðåíëÿðèíÿ äàõèë åäèðäè. Áó êàòðåíäÿ òÿñâèð åäèëÿíëÿð éàçûëäûüû òàðèõäÿí úÿìè àëòû àé ñîíðà áàø âåðìèøäè. “Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñû”íäà áàø âåðÿíëÿð Íîñòðàäàìóñà èíàìû áèðÿîí àðòûðäû. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, èìïåðàòîð V Êàðë ýþçëÿíèëìÿ äÿí èìïåðàòîðëóãäàí ÿë ÷ÿêäè âÿ ùàêèìèééÿòè ãàðäàøû Ôåðäèíàíäà âåðäè. Ëàêèí áóíà ãÿäÿð Ùîëëàíäèéà âÿ Èñïàíèéàíû îüëó II Ôèëèïïÿ âåðìèøäè. Ùàêèìèééÿòèí Ôåðäèíàíäà âåðèëìÿñè ìÿðàñèìè òÿìòÿðàãëû øÿêèëäÿ Áðöññåëäÿ êå÷èðèëäè. Î áèðèñè èë êðàë Ùîëëàíäèéàíûí òàðëà âÿ ÷ÿ ìÿíëÿðèíè òÿðê åäÿðÿê Èñïàíèéàéà ýÿëäè. Îðàäà ìîíàñòûðëàðäàí áè ðèíèí ãîíàüû êèìè þìðöíö áàøà âóðäó. “Ïîðôèð ñöòóíëàð” èôàäÿñè êðàëûí ìÿãáÿðÿñèíÿ èøàðÿäèð. Î êè ãàëäû “ÿë÷àòìàç, ãàéàëû äàüëàð” èôàäÿ ñèíÿ, äåìÿê ëàçûìäûð êè, õðèñòèàí àëÿ ìèí äÿ ìîíàñòûðëàðû äàüëàðäà, óúà éåðëÿðäÿ òèêìÿê äÿáäÿ îëóá. 105 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåíäÿ âåðäèéèìèç øÿðùëÿ óçëàøìàéàí áèð ìÿñÿëÿ âàðäûð. Î äà îíäàí èáàðÿòäèð êè, èìïåðèéà Ôðàíñàäà 1789-úó èëäÿí ñîíðà ìåéäàíà ýÿëèáäèð. 1 ê44 Òåçëèêëÿ éåíèäÿí ãóðáàíëàð âåðèëÿúÿê. Èòàÿòñèçëèê ýþñòÿðÿíëÿðÿ çöëì åäèëÿúÿê. Ãàéäà-ãàíóíó ïîçàíëàð úÿçàéà ìÿðóç ãàëàúàãëàð. Äàùà íÿ àááàòëàð îëàúàã, íÿ êàùèíëÿð, íÿ äÿ êàùèíëèéÿ ùàçûðëàøàíëàð. Áàë éåíèäÿí ìóìäàí äàùà áàùà îëàúàã. Áó êàòðåíäÿ Áþéöê Ôðàíñûç âÿ Áþéöê Îêòéàáð èíãèëàáëàðûíäàí ñîíðà Ôðàíñàäà âÿ êå÷ìèø Ñîâåòëÿð ìÿêàíûíäà ìîíàñòûð, êèëñÿ âÿ ìÿñúèäëÿðèí áàüëàíìàñûíäàí, äèí õàäèìëÿðèíèí áàøûíà ýÿëÿúÿê áÿëàëàðäàí, åòèðàç ñÿñèíè óúàëäàíëàðûí ìÿùâ åäèëÿúÿéèíäÿí äàíûøûëûð. Êèëñÿëÿðäÿ, èáàäÿòýàùëàðäà âÿ ñ. øàì éàíäûðìàã ãàäàüàí îëóíäóüóíäàí ìóìóí ãèéìÿòäÿí äöøÿúÿéèíäÿí ñþç à÷ûëûð. Èêèíúè ñÿòèðäÿêè “Èòàÿòñèçëèê ýþñòÿðÿíëÿðÿ çöëì åäèëÿúÿêäèð” ãÿíàÿòè èñÿ 1793-úö èëäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. Èíãèëàáäàí ñîíðà áöòöí äèí õàäèìëÿðèíÿ ÿìð îëóíìóøäó êè, Ïàðèñèí Ìöãÿääÿñ Ìÿðéÿì êàòîëèê êèëñÿñèíäÿ Ðåñïóáëèêàéà ñÿäàãÿòÿ äàèð àíä è÷ñèí ëÿð. Èòàÿòñèçëèê ýþñòÿðÿíëÿðè åäàì åäèðäèëÿð. 1 ê45 Ìÿçùÿáëÿðè áîüàí — ÷óüóë ö÷öí áþéöê úÿçàäûð. Òàìàøà ñàëîíóíäà âÿùøè ùåéâàí ñÿùíÿíè ãûçûøäûðàúàã. Ãÿäèì ôàêò (ñöáóò) çèðÿê àäàìûí òÿðèôèíè ýþéëÿðÿ ãàëäûðàúàã. Ìÿçùÿáëÿðÿ ýþðÿ àëÿì áèð-áèðèíÿ äÿéÿúÿê, òÿôðèãÿëÿð áàøëàéàúàã. Êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäàí áÿùñ åäèð. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Æàí Êàëâèíèí (ïðîòåñòàíò ìÿçùÿáèíèí èäåîëîãó) ñàü ÿëè Òåîäîð äå Áåçàäàí ýåäèð. 1561-úè èëäÿ îíóí ö÷öí òåàòðà áÿíçÿð áèð áèíà òèêèëìèøäè. Îðàäà Áåçà Ôðàíñàíûí Ìèëëè Ìÿúëèñèíÿ 106 Û Ñåíòóðèéà êàëâèíèçìèí ìàùèééÿòèíè à÷ûãëàéûðäû. Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è Áåçàíû êþìÿéÿ ÷àüûðìûøäû êè, êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàðû (ïðîòåñòàíòëàð) áà ðûøäûðìàã ìöìêöí îëìàñà äà, þëêÿäÿ ÿìèí-àìàíëûã éàðàíñûí. Áåçàíûí èøòèðàêû èëÿ êàòîëèêëÿðëÿ ïðîòåñòàíòëàðûí àðàñûíäà äèàëîã áàøëàäû âÿ óüóðëà äàâàì åòäè. Ëàêèí ñþùáÿò ãÿäèì ôàêò — ìöãÿääÿñ éåâõàðèñòèéàéà ýÿëÿíäÿ àðà ãàðûøäû. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, õðèñòèàí òÿëèìèíÿ ýþðÿ îíëàðûí ÿñàñ èáàäÿò àéèíè ìöãÿääÿñ ëèòóðýèéà âàõòû Èñà ïåéüÿìáÿðèí áÿäÿíè âÿ ãàíûíûí ðÿìçè îëàí ÷þðÿê âÿ øÿðàá äàäìàã ïåéüÿìáÿðëÿ òÿìàñäà îëìàã äåìÿêäèð. Beast (Besze) — âÿùøè ùåéâàí (Áåçà) åëàí åòäè êè, áó àêòûí ìöãÿääÿñëèéÿ äÿõëè éîõäóð. Ãûçüûí ìöáàùèñÿëÿð áàøëàäû. Âÿçèééÿòèí àüûðëûüûíû ýþðöá èñëàùàò÷û Òåîäîð äå Áåçà àðàäàí ÷ûõäû. Àç ñîíðà Àâðîïàäà, õöñóñÿí äÿ Ôðàíñàäà äèíè ìöùàðèáÿëÿð áàø àëûá ýåòäè. Áöòöí áóíëàðû Íîñòðàäàìóñ ãàáàãúàäàí õÿáÿð âåðìèøäè. 1 ê46 Åêñ, Ëåñòîð âÿ Ìèðàíä øÿùÿðëÿðèíèí éàõûíëûüûíäà. Ö÷ ýöí ÿðçèíäÿ ýþéäÿí îä éàüàúàã. Ùÿääÿí àðòûã áþéöê ùàäèñÿëÿð áàø âåðÿúÿê. Âÿ àç ñîíðà éåð òèòðÿéÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí äÿ ùàíñû ùàäèñÿäÿí áÿùñ åòäèéèíè, íÿ âàõò áàø âåðäèéèíè àéûðä åäÿ áèëìèðëÿð. Äÿãèã ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåí Ôðàíñà èëÿ áàüëûäûð. Áÿçèëÿðè èñÿ äåéèðëÿð êè, áÿëêÿ äÿ áó 1843-úö èëäÿ àäè ýþçëÿ ìöøàùèäÿ åäèëÿ áèëÿí Áþéöê ãóéðóãëó óëäóçóí øöòöéöá êå÷ìÿñè èëÿ áàüëûäûð. 1 ê47 Ëåìàí ýþëöíöí éàíûíäà è÷èëÿí àíäëàð, âåðèëÿí âÿäëÿð óíóäóëàúàã. Ýöíëÿð ùÿôòÿëÿðÿ, ùÿôòÿëÿð àéëàðà, àéëàð èëÿ ÷åâðèëÿúÿê. Ñîíðà ùÿð øåé ïîçóëàúàã. Âÿçèôÿ ñàùèáëÿðèíèí ìÿíàñûç úÿùäëÿðèíÿ ëÿíÿò îõóéàúàãëàð. 107 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, Ëåìàí ýþëö Cåíåâðÿ ÿòðàôûíäàäûð. I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà éàðàíàí Ìèëëÿòëÿð úÿìèééÿòè (1919-1946) áóðàäà éåðëÿøèðäè. Î äà ìÿëóìäóð êè, îí èëëÿð áîéó Cåíåâðÿ êå÷ìèø Ñîâåò âÿ ÀÁØ äèïëîìàòëàðûíûí äàíûøûã àïàðäûüû áèòÿðÿô þëêÿ — Èñâå÷ðÿäÿ øÿùÿðäèð. Áóðàäà äèïëîìàòëàð òÿêúÿ òÿðê-ñèëàù áàðÿäÿ äåéèë, äöíéàíû íàðàùàò åäÿí áöòöí ìÿñÿëÿëÿð ùàããûíäà äàíûøûãëàð àïàðûðäûëàð. Ëàêèí ÿí ÷îõ ìöáàùèñÿéÿ ñÿáÿá îëàí âÿ 1988-úè èëäÿí ýöíäÿëèêäÿ îëàí ñòðàòåæè ñèëàùëàðûí àçàëäûëìàñû âÿ ìÿùâ åäèëìÿñè ìÿñÿëÿñè èäè. Öìóìè ðàçûëûüà ÿñàñÿí ÀÁØ âÿ Ðóñèéà íöâÿ ñèëàùûíûí 75%-è ìÿùâ åäèëìÿëè èäè. Äöíéà Ïðîáëåìëÿðè Èíñòèòóòóíóí âåðäèéè ìÿëóìàòà ýþðÿ 1996-úû èëèí ÿââÿëèíäÿ ìÿùâ îëóíìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëàí 40600 ÿäÿä íöâÿ (áîéåãîëîâîê) áîìáàñûíäàí áèðè äÿ ìÿùâ îëóíìàéûá. ÑÍÂ-1 âÿ ÑÍÂ-2 öçðÿ, éÿíè êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðûíûí èõòèñàðû öçðÿ ùå÷ áèð þùäÿëèê éåðèíÿ éåòèðèëìÿéèá. ßêñèíÿ, 14 äåêàáð 2001-úè èëäÿ ÀÁØ áöòöí þùäÿëèêëÿðäÿí èìòèíà åòäèéèíè áÿéàí åòäè. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ ÀÁØ èõòèñàðû íÿçÿðäÿ òóòóëàí êþùíÿ ñèëàùëàðû Áàëêàíëàðà, Èðàãà, ßôãàíûñòàíà âÿ ñ. òþêìÿêëÿ þùäÿëèêäÿí úàíûíû áåëÿúÿ ãóðòàðûð. Íöâÿ ñèëàùûíûí éàéûëìàìàñû áàðÿäÿ þùäÿëèêëÿð äÿ éåðèíÿ éåòèðèëìèð. Ùÿì ÀÁØ, ùÿì äÿ Ðóñèéà ÿëàëòûíäàí íöâÿ âÿ áàøãà ñòðàòåæè ùöúóì ñèëàùûíû äèýÿð þëêÿëÿðÿ âåðèð. Ðóñèéà Èðàíà èêè ðàêåòàòàí ñóàëòû ãàéûã ñàòìûøäûð. Áÿçè äèýÿð þë êÿëÿð äÿ àòîì áîìáàëàðû èñòåùñàë åòìÿéÿ áàøëàìûøäû. Íîñòðàäàìóñ áöòöí áóíëàðû äàùèéàíÿëèêëÿ ýþðìöøäö. 1 ê48 Àéûí ùþêìðàíëûüûíäàí èéèðìè èë êå÷èð. Áèð âàõò ýÿëÿúÿê, Àé éîðóëóá ÿëäÿí äöøÿúÿê. 7-úè ìèíèëëèéèí ÿââÿëèíäÿ îíó Ýöíÿø ÿâÿç åäÿúÿê. Âàõò ýÿëÿúÿê, Ýöíÿøèí åíåðæèñè òöêÿíÿúÿê. Î, éîðüóí âÿ öçýöí ýöíëÿðèíè áàøà âóðàíäà Ìÿíèì äÿ ïåéüÿìáÿðëèéèì (ýþðöúöëöéöì) éåðèíÿ éåòÿðÿê áàøà ÷àòàúàã. 108 Û Ñåíòóðèéà Ìèøåë Íîñòðàäàìóñóí 1554-úö èëäÿ éàçäûüû áó êàòðåíäÿ “Áþéöê çàìàí ñèêëëÿðè”íÿ âÿ åëÿúÿ äÿ ýþðöúöëöéöí ìöùöì ìÿãàìûíà òîõóíóëóð. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, àñòðîëîãëàð Áþéöê çàìàí êÿñèêëÿðèíè ùÿð áèðè 354 èë 4 àéäàí èáàðÿò îëàí âÿ ìöÿééÿí áèð ïëàíåòèí òÿñèðèíÿ ìÿðóç ãàëàí “Áþéöê çàìàí ñèêëëÿðè”íÿ áþëìöøëÿð. Ìÿñÿëÿí, Àé çàìàí ñèêëè 1534-úö èëäÿ áàøëàìûø âÿ 354 èë 4 àé ñîíðà, éÿíè 1888-úè èëäÿ îíó Ýöíÿø çàìàí ñèêëè ÿâÿç åòìèøäèð. 354 èë 4 àé ñîíðà, éÿíè 2242-úè èëäÿ èñÿ îíó Ñàòóðí “Áþéöê çàìàí ñèêëè” ÿâÿç åäÿúÿêäèð. Ýöíÿø ùþêìðàíëûüûíû Ñàòóðíà âåðÿí èë, éÿíè 2242-úè èëäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö áàøà ÷àòàúàãäûð. Áåëÿëèêëÿ, äåéÿ áèëÿðèê êè, áó ãåéðè-àäè, ìþúöçÿ àäàì áÿøÿð òàðèõèíèí 700 èëëèê ýåäèøàòûíû ÿââÿëúÿäÿí ýþðìöø, ëàáöä îëàðàã áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè ãÿëÿìÿ àëàðàã þçöíäÿí ñîíðàêû íÿñèëëÿðÿ òþùôÿ åòìèøäèð. Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà ìþâúóä îëàí ïëàíåòëÿðèí äöçöëöøö áåëÿ èìèø: Ñàòóðí, Âåíåðà, Éóïèòåð, Ìåðêóðè, Ìàðñ, Àé, Ýöíÿø. Ýþðöíäöéö êèìè, ùÿð 354 èë 4 àéäàí ñîíðà ùàêèì ïëàíåò ùþêìðàíëûüûíû þçöíäÿí ñîíðàêûíà âåðèð. Ùÿéàò áåëÿúÿ äàâàì åäèð. Ìàðàãëû ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äÿ 3-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “7-úè ìèíèëëèéèí ÿââÿëèíäÿ îíó Ýöíÿø ÿâÿç åäÿúÿêäèð” ôèêðèäèð. Íîñòðàäàìóñ ïëàíåòèìèçäÿ ùÿéàòûí éàðàíäûüû ýöíäÿí éåíè åðàéà ãÿäÿð îëàí âàõòû 4137 (âÿ éà 4173) èë ùåñàáëàìûøäûð. Áóíóí öñòöíÿ Àéûí ùþêìðàíëûüûíûí áàøà ÷àòäûüû 1888-úè “èëè” ýÿëÿíäÿ 6025 (6051) èë åäèð êè, áó äà 7-úè ìèíèëëèéèí áàøëàíüûúûäûð. Ýèðèøäÿ ãåéä åòäèéèìèç êèìè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ñÿùâÿí áó âàõò äöíéàíûí àõûðû îëàúàüû ãÿíàÿòèíÿ ýÿëèáëÿð. ßñëèíäÿ, Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ éàçäûüû ìÿêòóáäà ýþñòÿðèð êè, Ñàòóðí áþéöê çàìàí ñèêëè äþâðö âÿ ñîíðàëàð ìèíèëëèê ãûçûë äþâð — ÿìèí-àìàíëûã äþâðö îëàúàã. Éåðè ýÿëìèøêÿí, õöñóñè âóðüóëàìàã èñòÿðäèê êè, Íîñòðàäàìóñ éàðàäûúûëûüûíà 640 ñÿùèôÿäÿí èáàðÿò ÷îõ ñàíáàëëû ÿñÿð ùÿñð åäÿí David Ovason áó ìÿñÿëÿéÿ õöñóñè äèããÿò éåòèðìèøäèð: “Íÿçÿðÿ àë109 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìàã ëàçûìäûð êè, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ éàëíûç ýþðöúöëöéöíäÿí áÿùñ åäèð. Áóðàäà î, äöíéàíûí ñîíó ìÿñÿëÿñèíÿ òîõóíìóð. Áÿçè øÿðù÷èëÿðèí ìÿñÿëÿíèí ìÿüçèíè äÿðê åòìÿäèêëÿðèíäÿí ñÿùâÿ éîë âåðäèêëÿðèíè ýþñòÿðìÿéè áîðú áèëäèê” (David Ovason. Íîñòðàäàìóñóí êîäó (èíýèëèñúÿ), Ëîíäîí, Arrow Bîoks Ltd., 1998, ñÿù. 177). 1 ê49 Áåëÿ ôèòíÿ-ôÿñàä òþðÿäèëÿíäÿí ÷îõ-÷îõ ÿââÿë, Àéïàðàíûí (Îñìàíëû Èìïåðèéàñû) ýöúöíÿ àðõàëàíàúàãëàð. Áó, 1700-úö èëäÿ Áþéöéöí ùÿðÿêÿòèíÿ ñÿáÿá îëàúàã. Çîðëà Øèìàë òîðïàãëàðûíûí áþéöê áèð ùèññÿñèíè þçöíÿ òàáå åäÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíèíäÿ Øèìàë äþâëÿòëÿðèíäÿí äàíûøûëûð. 1697-úè èëäÿ êðàë XII Êàðë Èñâå÷äÿ ùàêèìèééÿòÿ áàøëàéàíäà ö÷ áþéöê äþâëÿòäÿí: Äàíèìàðêà, Ïîëøà âÿ Ðóñèéàäàí òÿùëöêÿ ýþçëÿíèëèðäè. Î âàõò Ðóñèéàíûí ÷àðû Áþéöê Ïéîòð èäè. Áþéöê Ïéîòð 8 àâãóñò 1700-úö èëäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñû èëÿ ñöëù ìöãàâèëÿñè áàüëàäûüûíäàí ÿë-ãîëó à÷ûëìûøäû. Äèïëîìàòèê ôèòíÿ-ôÿñàäëàð òåçëèêëÿ ñèëàùëû ãàðøûäóðìàéà ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Áþéöê Øèìàë ìöùàðèáÿñè 1700-úö èë äÿ áàøëàäû âÿ 21 èë äàâàì åòäè. XII Êàðë òåç áèð çàìàíäà ðóñëàðà ãàðøû Îñìàíëû Èìïåðèéàñû èëÿ ìöòòÿôèãëèê áàðÿäÿ ñàçèøÿ ýÿëäè. Ëà êèí 1718-úè èëäÿ Íîðâå÷ øÿùÿðè Ôðåäðèêñõàëû ìöùàñèðÿéÿ àëàí çà ìàí êðàë XII Êàðë ýþçöíÿ äÿéÿí ýöëëÿäÿí þëäö âÿ ùÿðáè ÿìÿëèé éàòëàð ñÿíýèìÿéÿ áàøëàäû. 1719-1720-úè èëëÿðäÿ Ñòîêùîëì ñöëù ìö ãàâèëÿñè èìçàëàíäû. Áó ìöùàðèáÿäÿ ÿí ÷îõ ãàçàíàí Ðóñèéà îëäó. Ðóñèéà Ëèâîíèéàíû, Èíãåðìàíëàíäèéàíû (áóýöíêö Ëåíèíãðàä âèëà éÿòèíèí áèð ùèññÿñè), Êàðåëèéàíûí áèð ùèññÿñèíè, Áàëòèêàäà áèð íå÷ÿ àäàíû, Ôèíëàíäèéàíû þç òîðïàãëàðûíà ãàòäû. Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ äåäèéè: “Çîðëà Øèìàë òîðïàãëàðûíûí áþéöê áèð ùèññÿñèíè þçöíÿ òàáå åäÿúÿê” êÿëàìû éåðèíè àëäû. 110 Û Ñåíòóðèéà 1 ê50 Ñó èëÿ áàüëû ö÷ëöéöí âÿùäÿòèíäÿí Cöìÿ àõøàìûíû þçöíÿ áàéðàì åäÿí ìåéäàíà ýÿëÿúÿê. Îíóí øþùðÿòè, àä-ñàíû, ãöäðÿòè ýöíáÿýöí àðòàúàã. Ãóðóäàí âÿ äÿíèçäÿí Øÿðãè âÿëâÿëÿéÿ (÷àõíàøìàéà) ñàëàúàã. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ÀÁØ-äàí ñþùáÿò à÷ûð. Ìàðàãëûäûð êè, áþéöê ýþðöúöíöí çàìàíûíäà íÿèíêè ÀÁØ äþâëÿòè, ùå÷ “àìåðèêà” ñþçö äÿ éîõ èäè. Î âàõò áó éåðëÿðÿ “Âåñò Èíäèéà” äåéèðäèëÿð. “Àìåðèêà” âÿ “Éåíè äöíéà” èôàäÿëÿðèíè Àìåðèêà èëÿ áàüëû èëê èøëÿäÿí äÿ ýöìàí êè, Íîñòðàäàìóñ îëóá. “Ñó èëÿ áàüëû ö÷ëöéöí âÿùäÿòèíäÿí” äåéÿíäÿ ýþç þíöíÿ Èíýèëòÿðÿ, Øîòëàíäèéà, Èðëàíäèéà ýÿëèð. Îíëàðûí âÿùäÿòèíäÿí ÀÁØ ìåéäàíà ýÿëìèøäèð. Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí, ÀÁØ èêè îêåàí âÿ áèð êþðôÿçëÿ ÿùàòÿ îëóíäóüóíà ýþðÿ “ñó èëÿ áàüëû ö÷ëöéöí âÿùäÿòè” äÿ áó ìÿíàäà èøëÿíèá. Íåúÿ îëñà äà Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè: “Cöìÿ àõøàìûíû þçöíÿ áàéðàì åäÿí ìåéäàíà ýÿëÿúÿêäèð” äÿ àìåðèêàëûëàðà àèääèð. Îíëàð ùÿð èë íîéàáð àéû íûí 4-úö úöìÿ àõøàìûíû, “Thankñgiving” (“Ìèííÿòäàðëûã”) ìöãÿääÿñ ìèëëè áàéðàì ýöíöíö áöòöí þëêÿäÿ ãåéä åäèðëÿð. Ìÿí, 1983-úö èëèí èéóí-àâãóñò àéëàðûíäà ÀÁØ-ûí Àðèçîíà Óíèâåðñèòåòèíäÿ èíýèëèñ äèëè öçðÿ èõòèñà ñàðòûðìà êóðñëàðûíäà îëñàì äà, áó áàéðàì ùàããûíäà ìÿëóìàòûì àç èäè. Ëàêèí óçóí ìöääÿò ÀÁØ-äà òÿäãèãàò àïàðàí òÿëÿáÿì, ùÿìêàðûì âÿ äîñòóì, ïðîôåññîð Çåéäóëëà Àüàéåâ êþìÿéèìÿ ÷àòäû. ÀÁØ-ûí “Ìèííÿòäàðëûã ýöíö” ìèëëè áàéðàìû áàðÿäÿ Çåéäóëëà ìöÿëëèìèí ìÿëóìàòûíû áóðàäà ìèííÿòäàðëûã äóéüóñó èëÿ âåðèðÿì: “Áó äèíè áàéðàì ÀÁØ-ûí ÿí ÿñàñ ìèëëè áàéðàìû ùåñàá îëóíóð. Áèçèì Ãóðáàí áàéðàìûíû àíäûðûð. Ñÿáèðñèçëèêëÿ ýþçëÿíèëÿí áó áàéðàìà õöñóñè ùàçûðëûã ýþðöëöð. Áàéðàì ýöíö áöòöí åâëÿðäÿ ùèíä òîéóüó êÿñèëèð. Î ýöí ùàìû þç åâèíäÿ îëóð. Ñöôðÿ áàøûíà éûüûøûá Éàðàäàíà äóà îõóéóð, ìèííÿòäàðëûãëàðûíû áèëäèðèð, ñîíðà èñÿ áàéðàì éåìÿéèíÿ áàøëàéûðëàð”. 111 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñóí ñîí èêè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèêëÿðè äÿ éåðèíè àëìûøäûð. Èëê àòîì áîìáàñû, Àéà ó÷àí èëê àäàì, ãèòÿëÿðàðàñû ðàêåòëÿð, ÕÕ ÿñðèí ÿí áþéöê ìþúöçÿñè êîìïéóòåðëÿð âÿ ñ. ÀÁØ-ûí àäû èëÿ áàüëûäûð. Îíóí øàí-øþùðÿòèíäÿí, ãöäðÿòèíäÿí õÿáÿð âåðèð. ÀÁØ-ûí ýöúö-ãöäðÿòè àðòäûãúà î, äöíéàíûí ùåýåìîí äþâëÿòèíÿ ÷åâðèëèð. Áóíà ýþðÿ äÿ áöòöí äöíéàäà ãàéäà-ãàíóí éàðàòìàã ìèññèéàñûíû þç öçÿðèíÿ ýþòöðöð. Äöíéà õàëãëàðûíà íåúÿ éàøàìàüû, íåúÿ ùÿðÿêÿò åòìÿéè çîð ýöúöíÿ ãÿáóë åòäèðìÿê ìåéëè ýöúëÿíèð. Èðàãà, Éóãîñëàâèéàéà, ßôãàíûñòàíà ãàðøû äÿíèçäÿí, ùàâàäàí âÿ ãóðóäàí âóðóëàí ðàêåò âÿ áîìáà çÿðáÿëÿðè, ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàí òÿëÿôàòû íÿèíêè Øÿðãè, ùÿòòà Ãÿðáè äÿ ãîðõóéà ñàëûá. Áöòöí áóíëàðû Íîñòðàäàìóñ 450 èë áóíäàí ÿââÿë ýþðöá âÿ áèçÿ ÷àòäûðûá. Òÿÿññöô êè, áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó ùÿãèãÿòëÿðè ýþðìÿìÿçëèéÿ âóðàðàã êàòðåíè Àéÿòóëëà Õîìåéíè âÿ á. èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿéÿ ÷àëû øûð ëàð. Ëàêèí îíëàðûí äÿëèë âÿ ñöáóòëàðû ñàáóí êþ ïö éö íÿ áÿíçÿéèð. 1 ê51 Éóïèòåð âÿ Ñàòóðí çàùèðÿí Ãî÷ áöðúöíäÿ îëàíäà Óëó Òàíðû, íåúÿ äÿéèøèêëèêëÿð îëàúàã! Øþùðÿòëè âÿ ýþçÿë ýöíëÿðäÿí áèð ÿñð ñîíðà éàìàí ýöíëÿð ýÿëÿúÿê. Ôðàíñàäà âÿ Èòàëèéàäà ÷àõíàøìà îëàúàã. Àñòðîëîãëàð ýþñòÿðìèøëÿð êè, Éóïèòåð âÿ Ñàòóðí Ãî÷ áöðúöíäÿ 13 äåêàáð 1702-úè èëäÿ, 19 îêòéàáð 1883-úö èëäÿ, 2 ñåíòéàáð 1995-úè èëäÿ îëìóøäóð. Òÿäãèãàò÷û Ëåîíè âÿ áàøãàëàðûíà ýþðÿ áó êàòðåí 1702-úè èëÿ àèääèð. ×öíêè ùÿìèí âàõò Èòàëèéà âÿ Ôðàíñà Èñïàíèéàäà ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëìàã ö÷öí ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøìèøäè. 1 ê52 Èêè óüóðñóç (íÿùñ), ßãðÿá áöðúö èëÿ áèðëÿøÿúÿê. Áþéöê ùþêìäàð çàëäà þëäöðöëÿúÿê. Êèëñÿéÿ áÿëà éåíè ùþêìäàðäàí ýÿëÿúÿê. Àâðîïà, åëÿúÿ äÿ Øèìàë áþéöê çÿðáÿ àëàúàã. 112 Û Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, óüóðñóç (íÿùñ) àäû àëòûíäà ýþðöúö Ñàòóðí âÿ Ìàðñ ïëàíåòëÿðèíè íÿçÿðäÿ òóòóð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áèð ÷îõ áÿëàëàð, ÷àõíàøìàëàð, ìöùàðèáÿëÿð âÿ ìöùàðèáÿ èëÿ áàüëû çèëëÿòëÿð áó ïëàíåòëÿðëÿ áàüëûäûð. Áåëÿëèêëÿ, Ñàòóðí âÿ Ìàðñ ßãðÿá áöðúö èëÿ 1807-úè èëäÿ áèðëÿøèá. Ùÿìèí èë Îñìàíëû èìïåðàòîðó ñóëòàí III Ñÿëèì ùàêèìèééÿòäÿí ñàëûíûá âÿ àç ñîíðà çàëäà áîüóëàðàã þëäöðöëöá: “Áþéöê ùþêìäàð çàëäà þëäöðöëÿúÿê”” éåðèíè àëûá. Åëÿ ùÿìèí èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû VII Ïèé Íàïîëåîíà ÿñèð äöøöá. (“Êèëñÿéÿ áÿëà éåíè ùþêìäàðäàí ýÿëÿúÿê”.) Àâðîïàíûí ÷îõ áþéöê áèð ùèññÿñè Ôðàíñàäàí àñûëû âÿçèééÿòÿ äöøöá. Ðóñ ÷àðû I Àëåêñàíäð Íàïîëåîíóí ãîðõóñóíäàí òÿëÿñèê Áðèòàíèéà èëÿ ìöãàâèëÿ áàüëàéûá. Ýþðöíöð, Íàïîëåîí áó ìöãàâèëÿéÿ ÿùÿìèééÿò âåðìÿéèá. ßêñ òÿãäèðäÿ 1812-úè èëäÿ Ðóñèéàéà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿðÿê, Ìîñêâàíû éàíäûðìàçäû. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñóí ñþéëÿäèêëÿðè þçöíäÿí, äåìÿê îëàð êè, 250 èë ñîíðà ñþçáÿñþç éåðèíÿ éåòèá. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, Àìåðèêàíûí ïðåçèäåíòè Ëèíêîëí äà çàëäà (òàìà øà çàëûíäà), òåàòðäà òàìàøà÷ûëàðûí ýþçö þíöíäÿ þëäöðöëöá (1863). Îíóí âàõòûíäà þëêÿíèí úÿíóá ÿðàçèëÿðè øèìàëëà áèðëÿøäèðèëèá. Ëàêèí Ëèíêîëíó ýöëëÿ èëÿ âóðóá þëäöðäöêëÿðèíäÿí áó êàòðåíè îíà àèä åòìÿê îëìàç. 1 ê53 Òÿÿññöô! Áþéöê õàëã óçóí ìöääÿò ÿçàá-ÿçèééÿò ýþðÿúÿê. Âÿ ìöãÿääÿñ ãàíóíëàð àëò-öñò îëàúàã. Ãûçûë âÿ ýöìöø áàøãà éîëëà ÿëäÿ åäèëÿíäÿ (÷ûõàðûëàíäà) Áöòöí õðèñòèàí àëÿìè áàøãà ãàíóíëàðëà éàøàéàúàã. Íîñòðàäàìóñ âÿòÿíïÿðâÿðëèê íàìèíÿ ôðàíñûç õàëãûíû “Áþéöê õàëã” àäëàíäûðûð. Î, ãûçûë âÿ ýöìöøöí éåðèíÿ àäèúÿ êàüûç èøëÿíäèéè íè âÿ ãûçûë âÿ ýöìöøöí ÿëäÿ îëóíìàñûíûí éåíè ìÿíáÿéèíè — ãàðà 113 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íåôòè ýþðöð. Èíñàíëàðûí äöíéàýþðöøöíöí äÿéèøäèéèíè, õðèñòèàí àëÿìèíèí áàøãà ãàíóíëàðëà éàøàéàúàüûíû ýþñòÿðèð. Áöòöí áóíëàð çÿìàíÿìèçäÿ ùÿãèãÿòÿí äÿ áàø âåðèá. Õðèñòèàí àëÿìèíèí íåôòÿ ýþðÿ Øÿðãäÿ ÷ûõàðäûüû îéóíëàð áÿøÿðè ãàíóíëàðäàí ÷îõ óçàãäûð. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Áóíóíëà áåëÿ, áó êàòðåíè øÿðù åòìÿê àñàí, ùÿãèãÿòè òàïûá îðòàéà ãîéìàã ÷ÿòèíäèð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áó êàòðåíèí Ðóñèéà èëÿ áàüëû îëäóüóíó, ýóéà Ìÿðêÿçè Ðóñèéàäà ãûçûë âÿ àëìàç éàòàãëàðûíûí òàïûëäûüûíû, ëàêèí äþâëÿòèí áóíó õàëãäàí ýèçëÿòäèéèíè ýþñòÿðÿíëÿð äÿ âàðäûð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåíè 1789-úó èë Ôðàíñà èíãèëàáû èëÿ áàüëàìàüà úÿùä ýþñòÿðèáëÿð. 1 ê54 Êèíëè áè÷èí÷èíèí ñàéÿñèíäÿ èêè èíãèëàá îëàúàã. Ùþêìðàíëûã âÿ ÿñð òàìàì äÿéèøÿúÿê. Äÿéèøêÿí çîäèàê Òÿðÿçè áöðúö þç éåðèíäÿ öðÿêëÿ Ùÿð èêè òÿðÿôÿ áÿðàáÿð òÿðçäÿ ìåéèë ýþñòÿðÿúÿê. Öìóìè ãÿáóë îëóíìóø ôèêðÿ ýþðÿ, “êèíëè áè÷èí÷è” — êÿñèá òþêÿí, ìÿùâ åäÿí — Ñàòóðí ïëàíåòèäèð. Äöíéàäà ÿí ÷îõ ãûðüûíà ñÿáÿá îëàí Áþéöê Ôðàíñà âÿ Áþéöê Îêòéàáð ñîñèàëèñò èíãèëàáëàðû Ñàòóðíóí ùþêìðàíëûüû — ìÿíôè òÿñèðè çàìàíû áàø âåðìèøäèð. Ìàðàãëû îäóð êè, 1917-úè èë Áþéöê Îêòéàáð ñîñèàëèñò èíãèëàáû äà, 1991-úè èëèí àâãóñ òóíäà îíóí íÿòèúÿñèíèí, éÿíè ÑÑÐÈ-íèí ìÿùâè äÿ Ñàòóðíóí Éåð êö ðÿñèíÿ òÿñèðè çàìàíû îëìóøäóð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû ùÿð âàõò Ñà òóðíó áÿäáÿõòëèêëÿð ìÿíáÿéè àäëàíäûðäûãëàðû ùàëäà, áó äÿôÿ îíóí õåéèð ýÿòèðÿí, ÿñàñëû äÿéèøèêëèêëÿðÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðà áèëÿí ýöúöíäÿí äÿ ñþùáÿò à÷ûðëàð. Êàòðåíèí íþìðÿñè (54) Ñòàëèíèí þëöìöíäÿí ñîíðà (1953) éåíè åðàíûí áàøëàíäûüûíû ýþñòÿðèð. 114 Û Ñåíòóðèéà Ìàðàãëû úÿùÿòëÿð ÷îõäóð. Äÿéèøêÿí Òÿðÿçè áöðúö Íîñòðàäàìóñóí áàøãà êàòðåíëÿðèíäÿ ÿäàëÿò âÿ òàðàçëûã ÿëàìÿòè îëàðàã äåìîêðàòèéàíûí ðÿìçè êèìè ãÿáóë îëóíóð. Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ îðàã âÿ êàòðåíèí áèðèíúè ñÿòðèíäÿêè “áè÷èí ÷è” ñþçöíÿ ôèêèð âåðèí. Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà òàðëà îðàãëà, ÷èíëÿ áè÷èëÿðäè. Ýþðöúö ðóñ âÿ ÷èí êîììóíèñò èíãèëàáëàðûíûí òàëåéèíèí ÕÕ ÿñðèí ñîíóíäà áàøà ÷àòäûüûíäàí, éåíè ÿñðèí áàøëàíäûüûíäàí õÿáÿð âåðèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, “äÿéèøêÿí çîäèàê” äåäèêäÿ Àìåðè êà âÿ éà äåìîêðàòèéà íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Áþùðàíà ýÿòèðèá ÷ûõàðìàìàã ö÷öí éåýàíÿ éîë äþâëÿòëÿðÿ òàðàçëû ìöíàñèáÿò áÿñëÿìÿêäèð. ßêñ òÿãäèðäÿ ÷àõíàøìàëàðûí, ìöùàðèáÿëÿðèí îëàúàüû åùòèìàëû ÷îõàëûð. Òÿÿññöô êè, áþéöê äþâëÿòëÿðèí èêèëè ìöíàñèáÿòèíèí íÿòèúÿñèíäÿ òàðàçëûã ïîçóëóð âÿ ùÿð éàíäà ÷àõíàøìàëàð, ìöùàðèáÿëÿð áàø âåðèð. 1 ê55 Áàáèëèñòàíà ìöõàëèô èãëèìäÿ Áþéöê ãûðüûí îëàúàã, ãàí ñó éåðèíÿ àõàúàã. Ýþéëÿð òîðïàüà âÿ äÿíèçÿ ãÿíèì êÿñèëÿúÿê. Ìÿçùÿáëÿð, àúëûã, úÿùàëÿò, âÿáà áèðè-áèðèíÿ ãàðûøàúàã. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíëÿðèíäÿ òåç-òåç Ôðàíñàíû, äàùà ÷îõ äà îíóí ïàé òàõòû Ïàðèñè “Àâðîïàíûí Áàáèëè” àäëàí äûð ìûøäûð. Ëàêèí áó êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö, Cîí Ùîóãóí äà õöñóñè âóðüóëàäûüû êèìè, ÿñë Áàáèëäÿí, Ìåñîïîòàìèéàäàí äàíûøûð. Ïàðèñ èêè ÷àé àðàñûíäà, Ñåíà âÿ Ìàðíà ÷àéëàðûíûí àðàñûíäà îëäóüó êèìè, Áàáèë äÿ Äÿúëÿ âÿ Ôÿðàòûí ÿùàòÿñèíäÿäèð. Äîüðóäóð, ùÿð èêè þëêÿ âÿ øÿùÿðäÿ ôÿëàêÿòëè, ôàúèÿëè àíëàð ÷îõ îëìóøäóð âÿ áó áàõûìäàí, ùÿð èêè þëêÿíèí òàëå éèíäÿ áèð îõøàðëûã âàðäûð. Áóíóíëà áåëÿ, áó êàòðåíè ÕÕ ÿñðèí ñîíóíà éàõûí Èðàã-Êöâåéò ìöíàãèøÿñèíÿ âÿ Ãÿðá äþâëÿòëÿðèíèí “Ñÿùðàäà òóôàí” àäëàíäûðäûãëàðû 34 ÍÀÒÎ þëêÿñèíèí, î úöìëÿäÿí äÿ Ôðàíñàíûí Èðàãà ãàðøû àïàðäûüû “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè”íÿ àèä åòìÿê 115 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè (1990-1991) äàùà äîüðó îëàðäû. “Ñÿùðàäà òóôàí” Íîñòðàäàìóñóí äåäèêëÿðèíè òÿñäèã åòäè: “Ýþéëÿð òîðïàüà âÿ äÿíèçÿ ãÿíèì êÿñèëÿúÿêäèð”. Áåëÿ êè, Èðàãûí êþðôÿçäÿ îëàí áöòöí ýÿìèëÿðè ìÿùâ åäèëäè. Ìöòòÿôèãëÿðèí ùàâàäàí, äÿíèçäÿí âÿ ãóðóäàí åíäèðäèêëÿðè àðàìñûç áîìáà âÿ ðàêåò çÿðáÿëÿðè íÿèíêè ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàí òÿëÿôàòûíà, åëÿúÿ äÿ Êöâåéò âÿ Èðàã ÿðàçèñèíäÿ íåôò ãóéóëàðû âÿ íåôò àíáàðëàðûíûí éàíìàñû íÿòèúÿñèíäÿ Éàõûí Øÿðãäÿ ÿòðàô ìöùèòèí êîðëàíìàñûíà, Èðàãäà ñöíè éàðàäûëàí ñöííè-øèÿ ãàðøûäóðìàñûíà, àúëûã, úÿùàëÿò âÿ ùÿðú-ìÿðúëèéÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áÿçèëÿðè áó êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ñîâåòëÿð ÿðàçèñèíäÿ ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíäóüóíó èääèà åäèðëÿð. Áÿçèëÿðè èñÿ êàòðåíèí Áþéöê îêòéàáð ñîñèàëèñò èíãèëàáûíäàí ñþç à÷äûüûíû âóðüóëàéûðëàð. 1 ê56 Ýåú-òåç áþéöê äÿéèøèêëèêëÿðèí øàùèäè îëàúàãñûíûç. Àäàìûí òöêöíö öðïÿøäèðÿí âàùèìÿ âÿ ãèñàñ! ßýÿð Àéïàðàíû (Èñëàìû) îíóí ìÿëÿéè Cÿáðàéûë èäàðÿ åäèðñÿ, Äåìÿëè, ýþéëÿð îíà áàø ÿéÿúÿê. Èñëàì àëÿìèíäÿ äÿ, Õðèñòèàí àëÿìèíäÿ äÿ Éàðàäàíäàí ýÿëÿíè âÿùé øÿêëèíäÿ ïåéüÿìáÿðëÿðÿ ÷àòäûðàí ìÿëÿê Cÿáðàéûëäûð. Áþéöê äÿéèøèêëèêëÿð Øÿðãäÿ — ìöñÿëìàí àëÿìèíäÿ áàø âåðäè. 1956-úû èëäÿ Ìèñèðèí ïðåçèäåíòè Càìàë ßáäöë Íàñèð Ñöâåéø êàíàëûíû ìèëëèëÿøäè ðÿðÿê Ãÿðá àëÿìèíÿ áþéöê çÿðáÿ âóðäó. Ìöíàãèøÿ áàø âåðäè. Áþù ðàí îíóíëà íÿòèúÿëÿíäè êè, ôðàíñûç âÿ èíýèëèñ îðäó áèðëÿøìÿëÿðè Ìè ñèðè òÿðê åòäèëÿð. Êàòðåíèí íþìðÿñè (1 ê56) ùàäèñÿëÿðèí 1956-úû èëäÿ îëàúàüûíà èøàðÿäèð. Ãÿðá àëÿìè Càìàë ßáäöë Íàñèðèí áó ùÿðÿêÿòèíè îíà áàüûøëàìàäû. Òåçëèêëÿ Èñðàèë îðäóñóíó Ìèñèðÿ ñàëûøäûðäûëàð. Cà ìàë ßáäöë Íàñèðèí ýóéà öðÿéè ïàðòëàéûá þëäö. Ëàêèí ÷îõëàðû îíóí çÿùÿðëÿíèá þëäöðöëäöéöíö äåéèðäèëÿð. 116 Û Ñåíòóðèéà 1973-úö èëäÿ Èðàãûí ïðåçèäåíòè Ñÿääàì Ùöñåéí Càìàë ßáäöë Íàñèðèí éîëó èëÿ ýåäÿðÿê íåôòè ìèëëèëÿøäèðäè. Áàøäà ÀÁØ îëìàãëà Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí ÕÕ ÿñðèí ñîíóíäàí Èðàãûí áàøûíà ýÿòèðäèêëÿðè ìöñèáÿòëÿð áöòöí àëÿìÿ ìÿëóìäóð. Þëêÿ òàð-ìàð åäèëÿðÿê äèëÿí÷è êþêöíÿ ñàëûíûá. Òÿñÿëëè áèð îíà ãàëûá êè, ãàðà ýöíëÿð êå÷èá ýåäÿð, áåëÿ ãàëìàç. Äöíéà ÷îõ ìÿíÿì-ìÿíÿì äåéÿí èìïåðèéàëàð ýþðöá. Îíëàðäàí áèðè äÿ ãîé îëñóí ÀÁØ èìïåðèéàñû. Ned Halley èñÿ áó êàòðåíè Ñàðàéåâîäà ùåðñîã Ôåðäèíàíäûí þëäöðöëìÿñè âÿ íÿòèúÿäÿ I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíìàñû èëÿ áàüëàéûð. 1 ê57 Áþéöê ÷ÿêèøìÿäÿí ãàí úîøäó, ãàñûðüà ãîïäó. Ñàçèø ïîçóëäóüóíäàí áàø ýþéÿ ãàëäûðûëûá, Ãàíëû àüûç ãàí è÷èíäÿ öçÿúÿê. Âàõòèëÿ ñöä âÿ áàë ñöðòöëìöø ñèôÿò òîðïàüà äöøÿúÿê. Êðàë ÕÂÛ Ëöäîâèêèí åäàì ñÿùíÿñè (éàíâàð 1793), Ñàíñîí àäëû úÿëëàä êðàëûí áàøûíû èçäèùàìà ýþñòÿðèð Áó ìÿøùóð êàòðåíè Íîñòðàäàìóñ ùàäèñÿ áàø âåðÿíäÿí 240 èë ÿââÿë éàçûá. Êàòðåíäÿ Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû 1793-úö èëäÿ êðàë XVI Ëö 117 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äîâèêèí ôàúèÿëè âÿ èøýÿíúÿëè þëöìö òÿñâèð îëóíóð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, êðàë ñþç âåðìèøäè êè, Ïàðèñäÿí êÿíàðà ÷ûõìàéàúàã. Ëàêèí èíãèëàáûí ãàëèá ýÿëìÿê öçðÿ îëäóüóíó ýþðÿíäÿ õÿëâÿòè ãà÷ìàã ãÿðàðûíà ýÿëèð. Ýåúÿ âàõòû øÿùÿðè òÿðê åäÿí êðàëû òóòóá Ïàðèñÿ ýÿòèðèðëÿð. Êðàëûí áàøûíû âóðóðëàð (ñàçèø ïîçóëäóüóíäàí). Ñàíñîí àäëû úÿëëàä êðàëûí áàøûíû éóõàðû ãàëäûðûá úàìààòà ýþñòÿðèð. Ñòéóàðä Ðîáá “Íîñòðàäàìóñóí äöíéà ùàäèñÿëÿðèíÿ äàèð ýþðöúöëöéö” êèòàáûíäà êàòðåíèí àõûðûíúû ñÿòðè — “Âàõòèëÿ ñöä âÿ áàë ñöðòöë ìöø ñèôÿò ïàë÷ûüà äöøöá” — áàðÿäÿ éàçûð êè, Ëöäîâèêèí òàúãîéìà ìÿðàñèìè Ìöãÿääÿñ Àãíåññàíûí õàòèðÿ áàéðàìû ýöíö — 21 éàíâàðäà îëìóøäó. Áàéðàì ìöíàñèáÿòè èëÿ êðàëûí öçöíÿ ñöä âÿ áàë ñöðòìöøäöëÿð. Òàëåéÿ áàõ êè, êðàë XVI Ëöäîâèê 21 éàíâàð 1793-úö èëäÿ Ìöãÿääÿñ Àãíåññàíûí õàòèðÿ áàéðàìû ýöíö åäàì îëóíóá (áàõ: 4 ê85). 1 ê58 Éàðûëìûø ãàðûíäàí èêèáàøëû ìÿõëóã äöíéàéà ýÿëÿúÿê. Îíóí äþðä ÿëè îëàúàã. Áèð íå÷ÿ èë áþëöíìÿç (áöòþâ) éàøàéàúàã. Àëêâèëéà þç áàéðàìûíû òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åòäèéè ýöí, Ôîññàíî, Òóðèí âÿ Ôåððàðûí áàø÷ûëàðû äà îíóí (Àëêâèëéà) êèìè ùÿðÿêÿò åäÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí áó êàòðåí ÷îõ ÷ÿòèí òÿñâèðÿ ýÿëÿí ìÿñÿëÿëÿð äÿí ñþùáÿò à÷ûð. Ùÿð ùàëäà öìóìè ãÿíàÿò áåëÿäèð êè, áóðàäà ùÿð øåéäÿí ÿââÿë ñþùáÿò èìïåðèéàíû èêè éåðÿ áþëÿí êðàë V Êàðëäàí ýåäèð. ßââÿëëÿð ñþç à÷äûüûìûç êèìè, V Êàðë èìïåðèéàíû ãàðäàøû Ôåðäèíàíä âÿ îüëó Ôèëèïïèí àðàñûíäà áþëÿðÿê ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàø ìûøäû (áàõ: 1 ê43). Àëêâèëéà ãÿäèì Ðîìà èìïåðèéàñûíäà ÿùÿìèé éÿòëè øÿùÿðëÿðäÿí áèðè îëóá. Êàòðåíèí ñîí ñÿòðèíäÿ ñàäàëàíàí øÿùÿð âÿ þëêÿëÿð Àðàëûã äÿíèçè ñàùèëèíäÿ îëóáëàð. V Êàðë ùàêèìèééÿòäÿí ýåäÿíäÿí ñîíðà àäû ÷ÿêè ëÿí øÿùÿð âÿ þëêÿëÿð éåíè èäàðÿ öñóëóíà êå÷ìèøäèëÿð. 118 Û Ñåíòóðèéà 1 ê59 Ñöðýöíÿ ýþíäÿðèëÿíëÿð àäàëàðà éàòàá îëóíóáëàð. Äàùà ãÿääàð ùþêìäàðûí ýÿëèøèëÿ îíëàð ìÿùâ åäèëÿúÿêëÿð. Äèëèíè ñàõëàéà áèëìÿéÿí Èêè íÿôÿð èñÿ ýöëëÿéÿ ãóðáàí ýåäÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò, áèçúÿ, êå÷ìèø Ñîâåò ìÿêàíûíäà Ëåíèí âÿ õöñóñÿí äÿ Ñòàëèíèí òþðÿòäèêëÿðè àüëàñûüìàç ãÿääàðëûãëàðäàí, ãàíëû ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèð. Î äþâðäÿ ìèëéîíëàðëà àäàìûí, áöòþâ êÿíäëÿðèí, îáàëàðûí, êè÷èê õàëãëàðûí, áöòþâëöêäÿ çèéàëûëàðûí ùÿáñ äöøÿðýÿëÿðèíÿ ýþíäÿðèëìÿñè, ñöðýöí åäèëìÿñè âÿ îðàäà ìÿùâ åäèëìÿñè éàçûëìàìûø ãàíóí ùàëûíû àëìûøäû. Áÿñ äèëèíè ñàõëàéà áèëìÿéÿí î èêè íÿôÿð êèìäèð êè, îíëàðäàí Íîñòðàäàìóñ ñþç à÷ûð? Áèçúÿ, áó èêè íÿôÿð áîëøåâèê ðÿùáÿðëÿðè àðàñûíäà þç íàòèãëèéè èëÿ àä ÷ûõàðìûø Ñ.Ì.Êèðîâ âÿ Ë.Ä.Òðîòñêèäèð. Ñ.Êèðîâ Ëåíèíãðàääà, Ë.Òðîòñêè óçàã Ìåêñèêàäà ýöëëÿ èëÿ ãÿòëÿ éåòèðèëèáëÿð. Ýþðöí âÿçèééÿò íÿ éåðÿ ÷àòìûøäû êè, Ñòàëèíèí âàõòûíäà, ùÿòòà ÑÑÐÈ Àëè Ñîâåòè Ðÿéàñÿò Ùåéÿòèíèí ñÿäðè Ì.È.Êàëèíèí (1938-1946), 1941-1949, 1953-1957-úè èëëÿð àðàñû ÑÑÐÈ Õàðèúè Èøëÿð íàçèðè êèìè ÷îõ éöêñÿê âÿçèôÿ òóòàí Â.Ì.Ìîëîòîâ (ÿñë ôàìèëèéàñû Ñêðéàáèí) êèìè äþâëÿò õàäèìëÿðèíèí àðâàäëàðû áåëÿ, ùÿð ùàíñû àäè áèð ñþçÿ ýþðÿñÿ ùÿáñõàíàëàðäà ÷öðöéöðäöëÿð. 1 ê60 Èìïåðàòîð Èìïåðèéàíûí éàõûíëûüûíäà äîüóëàúàã. Î, þç Èìïåðèéàñûíà áàùà áàøà ýÿëÿúÿê. Îíó ÿùàòÿ åäÿíëÿð, îíóí äåäèéèíè äåéÿúÿêëÿð. Î, øàùçàäÿäÿí äàùà ÷îõ ãÿññàáà îõøàéàúàã. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Èòàëèéà éàõûíëûüûíäà, Êîðñèêà àäàëàðûíäà äöíéàéà ýÿëÿí (1769-úè èëäÿ) Íàïîëåîíäàí äàíûøûð. Î, äîü ðóäàí äà þç èìïåðèéàñûíà áàùà áàøà ýÿëäè. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ 1768-úè èëäÿ Ôðàíñà áó àäàëàðû Èòàëèéà êðàëëûüû Ýåíóéàäàí ñàòûí àëìàñàéäû, áó áÿëàëàð îíóí áàøûíà ýÿëìÿçäè. Íàïîëåîíóí ùàêèìèé éÿòäÿ îëäóüó 14 èë ÿðçèíäÿ îíóí òÿãñèðè öçöíäÿí èêè ìèëéîíäàí ÷îõ 119 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè àäàì òÿëÿô îëìóøäó. ßýÿð íÿçÿðÿ àëñàã êè, î äþâðäÿ äöíéà ÿùàëèñè úÿìèñè 500 ìèëéîíà éàõûí îëóá, î âàõò ö÷öí áó ÷îõ áþéöê ðÿãÿì èäè (áàõ: Ned Halley. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí êöëëèééàòû (èíýèëèñúÿ). Áþéöê Áðèòàíèéà, 1999, ñÿù. 209). 1812-úè èë ÔðàíñàÐóñèéà ìöùàðèáÿñèíäÿ ìÿüëóá îëóá, áþéöê èòêèëÿðëÿ ãàéûäàðêÿí Îðãîíäà ãàäûíëàð Íàïîëåîíóí ãàáàüûíû êÿñèá Ðóñèéà òîðïàãëàðûíäà ÿáÿäè óéóéàí îüëàíëàðûíû òÿëÿá åäèðäèëÿð. Ýþç éàøû è÷èíäÿ: “Ñÿí úÿëëàäñàí, ñÿí ãÿññàáñàí” — äåéÿ îíà ãàðüûéûðäûëàð (áàõ: Ìàêñèì Ãåíèí. Íîñòðàäàìóñ. Öåíòóðèè. Õàðüêîâ, 1991, ñÿù. 59). Î äþâðäÿ èíýèëèñ ãÿçåòëÿðè äÿ îíó “Ôðàíñûç ãÿññàáû” àäëàíäûðûðäûëàð (áàõ: Ned Halley, sÿù.77). Áó ìöíàñèáÿò òÿñàäöôè äåéèëäè. Íàïîëåîíóí àïàðäûüû ìöùàðèáÿëÿð íÿòèúÿñèíäÿ òÿêúÿ Ôðàíñà 1,5 ìèëéîí ÿñýÿð èòèðìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí áÿëêÿ äÿ àúû èñòåùçà èëÿ äåäèéè: “Îíó ÿùàòÿ åäÿíëÿð, îíóí äåäèéèíè äåéÿúÿêëÿð” — ãÿíàÿòè Íàïîëåîíóí ýåíå ðàë, àäìèðàë ðöòáÿñèíÿ ÷àòäûðäûüû êå÷ìèø ìåùòÿðëÿð (àòàáàõàíëàð), ìåéõàíà, àøõàíà ñàùèáëÿðè èäèëÿð. Íàïîëåîíëà áàüëû áèð ìÿñÿëÿíè äÿ à÷ûãëàìàã éåðèíÿ äöøÿðäè. Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ âÿ îüëó Ñåçàðà éàçäûüû À÷ûãëàìàëàðäà äöíéàéà ö÷ ãàíè÷ÿí ùþêìäàðûí — àíòèõðèñòèí ýÿëÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøäèð. Ìàðàãëûäûð êè, îíëàðäàí èêèñèíèí Íàïîëåîí Áîíàïàðò âÿ Àäîëô Ùèòëåð îëàúàüûíû î, þç êàòðåíëÿðèíäÿ ýþñòÿðìèøäèð. Ìÿíÿ áåëÿ ýÿëèð êè, Ñòàëèíèí ýþðäöéö áÿçè éàõøû èøëÿðè íÿçÿðÿ àëàðàã áþéöê ýþðöúö îíäàí âàç êå÷ìèøäèð. Ö÷öíúö Àíòèõðèñòèí êèì îëàúàüûíû çàìàí ýþñòÿðÿúÿê. Ùÿð ùàëäà îíóí áþéöê ñÿëàùèééÿòëÿðÿ ìàëèê, ãöä ðÿòëè áèð äþâëÿòäÿí îëàúàüû ýþçëÿíèëèð. 1 ê61 Ìèñêèí, òàëåñèç Ðåñïóáëèêà Éåíè áàø÷ûíûí óúáàòûíäàí äàüûëàúàã. Ñöðýöí îëóíàíëàðûí ÷îõ áþéöê ùèññÿñè (àìàñëàð) Èñâå÷ðÿíèí áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí ìöãàâèëÿëÿðè Éåðèíÿ éåòèðìÿñèíäÿ ÿíýÿë îëàúàã. 120 Û Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ èøëÿíÿí “àìàñ” ñþçö èëê îëàðàã ýþç þíöíÿ “Ùÿìàñ” òÿøêèëàòûíû ýÿòèðèð. Äåìÿëè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôÿëÿñòèí äþâëÿòèíäÿí ýåäèð. Äþâëÿòèí áàø÷ûñû Éàñèð ßðÿôàòûí áèð ñèéàñÿò÷è êèìè úûëûçëûüû äà íå÷ÿ èëëÿðäèð äèããÿòè ÷ÿêìèøäèð. “Ùÿìàñ” òÿøêèëàòû èñÿ äîüðóäàí äà, Èñðàèë-Ôÿëÿñòèí ñöëù ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ ùÿìèøÿ ÿíýÿë òþðÿäèá âÿ èíäè äÿ òþðÿòìÿêäÿäèð. Èñâå÷ðÿäÿ áàøëàéàí ñöëù äàíûøûãëàðû ðåàëëàøìàüà äîüðó ýåäÿíäÿ 2001-úè èëèí îêòéàáð àéûíäà ùÿìàñ÷ûëàð Èñðàèë íàçèðèíè ãÿòëÿ éåòèðäèëÿð. Èêè þëêÿ àðàñûíäà ÀÁØ-ûí êþìÿéè èëÿ ìöíàñèáÿòëÿð äöçÿëìÿê öçðÿ îëàíäà ùÿìàñ÷ûëàð Èñðàèëäÿ 2001-úè èëèí äåêàáðûíäà äàëáàäàë òåððîð àêòëàðû ùÿéàòà êå÷èðäèëÿð. Èñðàèë òÿïÿäÿí-äûðíàüà ñèëàùëàíìûø îðäóñóíó Ôÿëÿñòèíÿ éåðèäÿðÿê, äåìÿê îëàð êè, þëêÿíè çÿáò åòäè. Åéíè ùàäèñÿ 2006-úû èëäÿ òÿêðàð îëóíäó. Áó äÿôÿ Ëèâàí äà äàðìàäàüûí îëóíäó. Áóðàäà èíñàíû òÿÿúúöáëÿíäèðÿí áèð úÿùÿò äÿ äèããÿòè úÿëá åäèð. Äöíéàíûí áþéöê äþâëÿòëÿðè áó ùàäèñÿíè ñöêóòëà ãàðøûëàäûëàð. Áåëÿ îëàí ùàëäà, èñòÿð-èñòÿìÿç äöøöíìÿëè îëóðñàí êè, áÿëêÿ äÿ ùÿìèí òåððîð àêòëàðûíû Èñðàèëèí íèééÿòèíè éåðèíÿ éåòèðìÿê ö÷öí ùÿéàòà êå ÷èðÿí áàøãà ãöââÿëÿðäèð. 1 ê62 Òÿÿññöô, èòêèëÿð áþéöêäöð, áó áèð äÿðñ îëàúàã, Àé áþéöê çàìàí ñèêëèíè ùÿëÿ áàøà âóðìàìûø. Íàäàí ùþêìäàðëàð äöíéàíû îäà éàõàúàãëàð, äàøãûíëàð îëàúàã. Àé óçóí ìöääÿò þç ÿââÿëêè âÿçèééÿòèíè áÿðïà åäÿ áèëìÿéÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí ùàããûíäà òóòàðëû, àüëàáàòàí áèð ñþç äåìÿéèáëÿð. Ùàëáóêè, áóðàäà ùÿð øåé ýöí êèìè àéäûíäûð. ßââÿëêè êàòðåíëÿðèí òÿùëèëèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè (1 ê25, 1 ê48), Áþéöê Àé çàìàí ñèêëè 354 èë 4 àéäàí èáàðÿòäèð. Áþéöê Àé çàìàí ñèêëè 1534-úö èëäÿ áàøëàéûá âÿ 1889-úó èëäÿ ñîíà éåòèá. Áþéöê Àé çàìàí ñèêëè ÿðçèíäÿ âèðàíåäèúè ìöùàðèáÿëÿð ÷îõ îëìóøäóð. Òÿêúÿ Íàïîëåîí Áîíàïàðòûí äöíéàíû îäà éàõäûüûíû, îíóí àïàðäûüû ãàíëû ìöùàðèáÿëÿð âàõòû èêè ìèë éîíäàí ÷îõ àäàìûí þëäöéöíö éàäà ñàëìàã êèôàéÿòäèð. Áèð ÷îõ 121 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äþâëÿòëÿð àðàñûíäà ìöùàðèáÿëÿð àðà âåðìÿäÿí ýåäèðäè. Áóíëàðûí àðàñûíäà Èíýèëòÿðÿ, Èòàëèéà, Èñïàíèéà, Ðóñèéà, Ôðàíñà, Àëìàíèéà, Òöðêèéÿ õöñóñèëÿ ôÿðãëÿíèðäè. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíäàí, îíóí çÿèôëÿéÿúÿéèíäÿí áÿùñ îëóíóð. ßñëèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí äåäèéè êèìè äÿ îëóá, XIX ÿñðäÿ çÿèôëÿìÿéÿ áàøëàéàí áó ãöäðÿòëè èìïåðèéà XX ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ ñöãóòà óüðàéûá. Ìàðàãëûäûð êè, áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Àéëà áàüëû ñþç îéíàäàðàã, èêè áþéöê ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèá. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ñþùáÿò Òöðêèéÿäÿí ýåäèð. 1 ê63 Éîëõóúó õÿñòÿëèêëÿð êå÷èá ýåòäè. Äöíéà èíñàíà äàð ýÿëèð. Óçóí ìöääÿò èíñàí éàøàéàí òîðïàãëàðäà ñöëù îëàúàã. Ùàâàäà, ãóðóäà, äÿíèçäÿ äàëüàëàð ãîéíóíäà ãîðõóñóç äîëàøìàã ìöìêöí îëàúàã. Äàùà ñîíðà èñÿ ìöùàðèáÿëÿð éåíèäÿí ãûçûøàúàã. II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà òèááèí âÿ òåõíèêàíûí ñû÷ðàéûøëû èíêèøàôû íÿòèúÿñèíäÿ áèð ÷îõ õÿñòÿëèêëÿð éîõà ÷ûõäû (“Éîëóõóúó õÿñòÿëèêëÿð êå÷èá ýåòäè”). Éåíè äþâð áàøëàäû. Çàìàí äÿéèøäè. Ñÿñäÿí èòè ñöðÿò åðàñû áàøëàäû. Äöíéà èíñàíà äàð ýÿëäè. Èíñàíûí íÿçÿðëÿðè ñÿìàéà äèêèëäè. Ãèòÿëÿðàðàñû ðàêåòëÿð ìåéäàíà ýÿëäè. Èíñàí Àéà ó÷äó. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, ùàâàäà, ãóðóäà, äÿíèçäÿ äàëüàëàð ãîéíóíäà ãîðõóñóç äîëàøìàã ìöìêöí îëäó. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, 1995-úè èëäÿ òÿééàðÿëÿðëÿ 1 ìèë éàðä 300 ìèëéîí ñÿðíèøèí äöíéàíûí ìöõòÿëèô ýóøÿëÿðèíÿ ó÷ìóøäóð. Äöíéàíûí ÿí áþéöê ìþúöçÿëÿðèíäÿí áèðè — êîìïéóòåð èëäûðûì ñöðÿòè èëÿ õàëãëàðûí ìÿèøÿòèíÿ äàõèë îëìóø, òåõíèêàíûí èíêèøàôûíà àüëàñûüìàç òÿêàí âåðìèøäèð. Íöâÿ ñèëàùû ìåéäàíà ýÿëäèêäÿí ñîíðà ãöäðÿòëè äþâëÿòëÿð áèðè-áèðèíäÿí ÷ÿêèíìÿéÿ áàøëàìûøëàð. Áó, III Äöíéà ìöùàðèáÿñè òÿùëöêÿñèíè õåéëè àçàëòìûøäûð. Ëàêèí Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè: “Äàùà ñîíðà èñÿ ìöùàðèáÿëÿð éåíèäÿí ãûçûøàúàã” ôèêðè éåðèíè àëìàüà áàøëàéûá. Ñîí âàõòëàð ãöäðÿòëè äþâëÿòëÿð àðàñûíäàêû ÷ÿêèøìÿëÿð äþéöø ìåéäàíûíäàí îíëàðûí ÿëè èëÿ “Äöíéàíûí 3-úö 122 Û Ñåíòóðèéà þëêÿëÿðè” àäëàíäûðûëàí äþâëÿòëÿðèí ÿðàçèëÿðèíÿ êå÷èðèëìèøäèð. Âéåò íàì ìöùàðèáÿñè, Èñðàèë-ßðÿá, Èðàí-Èðàã, Èðàã-Êöâåéò ìöùàðèáÿëÿðè, ÀÁØ áàøäà îëìàãëà, Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí “Ñÿùðàäà òóôàí” àäû àëòûíäà Èðàãà ãàðøû àïàðäûüû ìöùàðèáÿ. ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿíèí Èðàãà ãàðøû 2003-úö èëèí ìàðò àéûíäà éåíèäÿí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàìàñû âÿ îðàíû çÿáò åòìÿñè, ×å÷åíèñòàí, Àáõàçèéà, Ãàðàáàü, Áàëêàí ìöùàðèáÿëÿðè. 2001-úè èëèí îêòéàáð àéûíäà ÀÁØ âÿ ìöòòÿôèãëÿðèíèí ßôãàíûñòàíäà áàøëàäûüû ìöùàðèáÿ ìöëêè èíñàíëàðûí ãûðüûíûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Ìöùàðèáÿ äàâàì åäèð âÿ îíóí áàøãà þëêÿëÿðÿ êå÷ìÿê òÿùëöêÿñè áþéöêäöð. Áöòöí áóíëàðû 450 èë áóíäàí þíúÿ Íîñòðàäàìóñ òàì äÿãèãëèéè èëÿ áÿéàí åòìèøäè. 1 ê64 Càìààò éàðû èíñàí, éàðû äîíóçà áÿíçÿð ìÿõëóãó ýþðÿíäÿ, Äöøöíÿúÿêëÿð êè, ýåúÿ âàõòû Ýöíÿøè ýþðöáëÿð. Ñÿñ-êöé, ìàùíû ñÿäàëàðû, ñÿìàäà äþéöø. Ãàíà ùÿðèñ ùåéâàíëàðûí äà ñÿñè åøèäèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ äÿ áèçèì çÿìàíÿìèçäÿí áÿùñ åäèëèð. Øöáùÿ éîõäóð êè, Íîñòðàäàìóñ îêñèýåí ìàñêàñû ýåéìèø òÿééàðÿ÷èëÿðèí äþéöøöíö þíúÿäÿí ýþðìöø, äàíûøûãëàðûíû, ìàùíû ñÿäàëàðûíû åøèòìèøäèð. Êèì áèëèð, áÿëêÿ áþéöê ýþðöúö áóíó II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ, Âéåòíàì âÿ éà Êîðåéà ñÿìàëàðûíäà, ãÿäèì Èðàã òîðïàüûíäà, Ñèíàé éàðûì àäàñûíäà, Áàëêàí ýþéëÿðèíäÿ, ßôãàíûñòàíäà, ×å÷åíèñòàíäà, Ãàðàáàüäà, Àáõàçèéàäà âÿ ñ. éåðëÿðäÿ ýþðìöøäöð. Ùÿãèãÿò îäóð êè, áó êàòðåíëÿ áàüëû XVI ÿñð èíñàíëàðûíûí òÿñÿââöðö áåëÿ îëìàäûüû ùàäèñÿëÿð çÿìàíÿìèçäÿ áàø âåðèð. 1 ê65 ßëèíäÿ ùàêèìèééÿò îëìàéàí óøàãëàð áåëÿ ýöúëö ãÿçÿáè ùå÷ âàõò ýþðìÿìèøëÿð. Êðàëûí îüëó (âÿëèÿùä) èíòèãàì îéóíóíäà éàðàëàíäû. ×àò-÷àò îëìóø çèðâÿäÿ èëäûðûìûí ÷àõìàñû çÿðáÿéÿ ÷åâðèëäè. Çÿíúèðëÿíìèø ö÷ íÿôÿð îðòàäàäûð (ýþç ãàáàüûíäàäûð). 123 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Cîí Ùîóã ýþñòÿðèð êè, áó êàòðåíäÿ Ôðàíñà áóðæóà èíãèëàáû çàìàíû (1789) Áóðáîíëàð ùàêèìèééÿòèíÿ ñîí ãîéìàã ö÷öí òþðÿäèëÿí úèíàéÿòäÿí ñþùáÿò à÷ûëûð. Êðàë ÕVI Ëöäîâèê âÿ êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà âÿëèÿùä XVII Ëöäîâèêëÿ Ïàðèñäÿí ãà÷àðêÿí òóòóëóðëàð. Òàìïë ùÿáñõàíàñûíäà âÿëèÿùä XVII Ëöäîâèêè âàëèäåéíëÿðèíäÿí àéûðûð, ãÿééóìëóüóíó ÿçàçèë âÿ àë÷àã àäàì êèìè òàíûíàí Ñèìîí “Áàøìàã÷ûéà” (ïèíÿ÷è) ùÿâàëÿ åäèðëÿð. Êðàë XVI Ëöäîâèê âÿ êðàëè ÷à åäàì åäèëäèêäÿí ñîíðà Ñèìîíà ýþñòÿðèø âåðèðëÿð êè, âÿëèÿùäÿ èøýÿíúÿ âåðÿðÿê àõûðûíà ÷ûõñûí. Óçóí ÷ÿêÿí èøýÿíúÿëÿðäÿí ñîíðà ýöíàùñûç óøàã 1795-úè èëäÿ þëöð. Êàòðåíèí ñîí ìèñðàñû êðàë, êðàëè÷à âÿ âÿëèÿùäèí òóòóëìàñûíäàí áÿùñ åäèð. Áó, Cîí Ùîóãóí ôèêðèäèð. Áàøãà òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñà àðõàëàíàðàã ãåéä åäèðëÿð êè, ïàðëàìåíòèí öçâö îëñà äà, ïèíÿ÷è îëàí Ñèìîí ÷îõ ðÿùìëè àäàì îëóá âÿ àðâàäû âàñèòÿñèëÿ âÿëèÿùäèí ãà÷ûðûëìàñûíà øÿðàèò éàðàäûá (áàõ: 2 ê52, 2 ê58, 6 ê52, 9 ê24). Áó êàòðåíëÿðäÿí ýþðöíöð êè, øàùçàäÿ þëäöðöëìÿéèá. Ùÿìèí êàòðåíëÿðÿ âåðäèéèìèç øÿðùëÿðäÿ òàðèõ÷è, àñòðîëîã âÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí äåäèêëÿðè äÿ áèçèì äåäèêëÿðèìèçè òÿñäèãëÿéèð. Miøel Cordan èñÿ êàòðåíè çÿìàíÿìèçëÿ áàüëàéûð. “Çÿíúèðëÿíìèø ö÷ íÿôÿð îðòàäàäûð” ãÿíàÿòè òÿäãèãàò÷ûíûí ôèêðèíúÿ Êåííåäè ãàðäàø ëàðûíà àèääèð. Ìÿëóìäóð êè, Úîçåô II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ, Cîí âÿ Ðîáåðò Êåííåäè èñÿ âÿçèôÿ áàøûíäà þëäöðöëöáëÿð. Áó, èëäûðûì ÷àõìàüû èëÿ ìöãàéèñÿ åäèëÿí îäëó ñèëàùëà éåðèíÿ éåòèðèëèá. 4-úö ñÿòèð äåéèëÿíëÿðè òÿñäèã åäèð. Êè÷èê ãàðäàø Åäâàðä Êåííåäè ïðåçè äåíò îëìàã ôèêðèíäÿí äàøûíäûüûíà ýþðÿ ñàëàìàò ãàëäû. ßýÿð Åäâàðä ïðåçèäåíò îëñàéäû, ñÿëàùèééÿòëÿðèíäÿí èñòèôàäÿ åäèá ãàðäàøëàðûíûí ãàòèëëÿðèíè öçÿ ÷ûõàðàúàãäû. Òÿäãèãàò÷ûíûí Êåííåäè ãàðäàøëàðû èëÿ áàüëû äåäèêëÿðè èëÿ ìöáàùèñÿ åòìÿê îëàðäû. Ëàêèí áàøãà ñÿòèðëÿðäÿ äåéèëÿíëÿð âàõò åòèáàðû èëÿ óéüóí ýÿëäèéèíÿ ýþðÿ àüëàáàòàíäûð. Ìÿ ñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1960-úû èëäÿ “William S.Merrel” ÿúçà÷ûëûã øèðêÿòè — Kavadon ÿìòÿÿ íèøàíû èëÿ áóðàõäûüû äÿðìàíû ãåéäèééàò 124 Û Ñåíòóðèéà äàí êå÷èðìÿê ö÷öí Àìåðèêàíûí “ßðçàã âÿ äÿðìàí” èäàðÿñèíÿ ìöðàúèÿò åòìèøäè. Áó äÿðìàí 1959-úó èëäÿí Àâðîïàíûí 48 þëêÿñèíäÿ àðòûã ñàòûøäà èäè. Ëàêèí åëÿ ùÿìèí èë (1960) Ãÿðáè Àëìàíèéàäà ùàìèëÿëèê äþâðöíäÿ äÿðìàí ãÿáóë åòìèø 12 àíàíûí ÿëñèç âÿ éà áàøãà áÿäÿí öçâö îëìàéàí óøàãëàðû äîüóëäó. “Thalidomide” àäûíû àëàí áó äÿðìàí ñàòûøäàí ýþòöðöëäöéö 1962-úè èëÿ ãÿäÿð 10-12 ìèí ÿëñèç-àéàãñûç óøàã äîüóëìóøäó. Cîðäàí àäûíûí ÷ÿêèëìÿñè ìöíàñèá áèëèíìÿéÿí ÷îõ íöôóçëó áèð àèëÿäÿ äÿ áåëÿ áèð óøàüûí äîüóëäóüóíó ãåéä åäèð. Áÿëêÿ åëÿ 2-úè ñÿòèðäÿ áó ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèëèð. XVI ÿñðäÿ éàøàéàí áèð çèéàëûíûí áåëÿ áèð äÿùøÿòè ýþðìÿñè èëäûðûì çÿðáÿñèíÿ áÿíçÿð áèð øåéäèð. 1 ê66 Áó õÿáÿðè ñîíðàëàð ýÿòèðÿí àäàìûí Òåçëèêëÿ íÿôÿñè êÿñèëÿúÿêäèð. Âèâéå, Òóðíîí, Ìîíôåðàí âÿ Ïðàäåëèíè Äîëó âÿ òóôàí éàìàí ýöíÿ ãîéàúàã. Àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿðèí ùàìûñû Ôðàíñàäàäûð. Îäóð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò à÷ûëàí ùàäèñÿëÿðèí Ôðàíñàäà úÿðÿéàí åòäèéè øöáùÿ äîüóð ìóð. Èíäèéÿ êèìè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè à÷à áèëìÿéèáëÿð. Äîüðó äóð, áÿçèëÿðè áó êàòðåíèí Ôðàíñà èíãèëàáûíäàí (1789) áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. 1 ê67 Áþéöê àúëûüûí éàõûíëàøäûüûíû ìÿí ùèññ åäèðÿì. ßââÿëúÿ îðäà-áóðäà áàø âåðÿúÿê, ñîíðà áöòöí äöíéàíû áöðöéÿúÿê. Áó àúëûã áþéöê ÿðàçèëÿðäÿ îëàúàã âÿ ÷îõ óçóí ñöðÿúÿê. Íÿòèúÿäÿ èíñàíëàð àüàúëàðûí êþêöíö éåéÿúÿê, êþðïÿëÿðè àíà ñöäöíäÿí (äþøäÿí) àéûðàúàãëàð. 125 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñóí öðÿê àüðûñû èëÿ ñþç à÷äûüû “áöòöí äöíéàíû áöðöéÿúÿê” àúëûã éÿãèí êè, ÕÕI ÿñðäÿ îëàúàãäûð. Ùåñàáëàìàéà ýþðÿ 2020-úè èëäÿ Éåð êöðÿñèíèí ÿùàëèñè 8, 2050-úè èëäÿ èñÿ 14 ìèëéàðäû êå÷ÿúÿêäèð. Èíäè ùÿð ýöí 250-300 ìèí óøàã äîüóëóð. Ëàêèí ÿêèí ö÷öí éàðàðëû òîðïàãëàð ìÿùâ îëóð. Àðäû-àðàñû êÿñèëìÿéÿí ìöùàðèáÿëÿð íÿòèúÿñèíäÿ åêîëîýèéà ïîçóëóð. Áöòöí áóíëàð Íîñòðàäàìóñóí äåäèêëÿðèíèí ùÿãèãÿòÿ ÷åâðèëÿúÿéèíäÿí õÿáÿð âåðèð. Èíäèíèí þçöíäÿ Àôðèêàäà àúëûã òöüéàí åäèð. ßýÿð àðòûì áåëÿ ýåòñÿ, 2020-2030-úó èëëÿðäÿí ñîíðà äöíéàíûí òàõûë èñòåùñàëû òÿêúÿ ×èíèí ÿùàëèñèíÿ áÿñ åäÿúÿê ìèãäàðäà îëàúàãäûð. 1 ê68 Îù, íåúÿ äÿùøÿòëè ÿçàá-ÿçèééÿò! Ö÷ íÿôÿð ýöíàùñûçû àçàä åòìÿéÿ (ãóðòàðìàüà) ýÿëÿúÿêëÿð. Çÿùÿð âåðèëìÿñè øöáùÿ äîüóðóð, èéðÿíú õÿéàíÿò ãöââÿäÿ ãàëûð. Ñÿðõîø úÿëëàäëàðû äÿùøÿò ÷óëüàëàéûá. 126 Ãûø ñàðàéûíûí àëûíìàñû (1917) Êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1918-úè èëèí 17 èéóëóíäà, ýåúÿäÿí õåéëè êå÷ìèø Ñèáèðèí Éåêàòåðèíáóðã øÿùÿðèíäÿ Ãûðìûçû ãâàðäèéà÷ûëàðûí ÷àð Íèêîëàé Ðîìàíîâóí âÿ àèëÿñèíèí áàøûíà ýÿòèðäèêëÿðè ìöñèáÿòäÿí ýåäèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ ýþñòÿðèëÿí äÿùøÿòëè ùàäèñÿ ÷àðûí ö÷ ãûçûíûí áàøûíà ýÿëèá (áàõ: 4 ê71). Ýåúÿéàðûñû ÷àðû âÿ àèëÿñèíè çèðçÿìèäÿ ýöëëÿëÿ- Û Ñåíòóðèéà éÿíäÿ ùàìû þëñÿ äÿ, ÷àðûí ö÷ ãûçû þëöìúöë îëñàëàð äà, ñàü ãàëìûøäûëàð. Ãûðìûçû ãâàðäèéà÷ûëàð îíëàðû úèäàëàìàéà áàøëàéàíäà úèäàëàð îíëàðûí áÿäÿíèíÿ éàõøû ýèðìèðìèø. Ìÿëóì îëóð êè, îíëàðûí àëò ïàëòàðû áîéó áðèëéàíò, èíúè âÿ åëÿúÿ äÿ ÷àð Íèêîëàéûí òÿñâèðè ùÿêê îëóíìóø, èíäè äÿ áöòöí äöíéàäà ìÿøùóð îëàí ãûçûë ïóëëàð òèêèëèáìèø âÿ áó, çèðåùëè æèëåò ðîëóíó îéíàéûá. Ýþðöúöíöí èøàðÿ åòäèéè ÿçàá-ÿçèééÿòëè, äÿùøÿòëè þëöì áóíóíëà áàüëû èìèø. Áó áèð ôàêòäûð êè, ÷àð âÿ àèëÿñè ãÿòëÿ éåòèðèëÿí àíà ãÿäÿð ýöëëÿëÿíÿúÿêëÿðèíäÿí õÿáÿðëÿðè îëìàéûá. ×àðû âÿ àèëÿñèíè ãÿòëÿ éåòèðÿúÿê ÿñýÿðëÿð èñÿ ãîðõìàìàã âÿ úÿñàðÿòÿ ýÿëìÿê ö÷öí è÷êè è÷èá ñÿðõîø îëóáëàðìûø. Îíó äà ãåéä åäÿê êè, àüëàð áþéöê ãöââÿ èëÿ Éåêàòåðèíáóðãà, ÷àð àèëÿñèíè õèëàñ åòìÿéÿ ýÿëèðëÿðìèø. Ãûðìûçûëàð áóíäàí õÿáÿð òóòàðàã þç ÷èðêèí ÿìÿëëÿðèíè õÿëâÿòè âÿ òÿëÿñèê éåðèíÿ éåòèðèáëÿð. 1 ê69 Éåääè ñòàäè äàèðÿñè îëàí áþéöê äàü Ñöëù, ìöùàðèáÿ, àúëûã âÿ äàøãûíäàí ñîíðà ó÷àúàã. Çÿðáÿ óçàãëàðà äà òÿñèð åäÿúÿê. Áþéöê ÿðàçèëÿðè äàüûäàúàã. Ìþùêÿì ÿñàñ öçÿðèíäÿ ãóðóëìóø ãÿäèì àáèäÿëÿðè áåëÿ. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ éåð àëàí “ñòàäè” þë÷ö âàùèäèäèð. Áèð ñòàäè 150-190 ìåòðÿ áÿðàáÿð óçóíëóã þë÷öñö âàùèäèäèð. Äå ìÿëè, áó ñÿòèðäÿ ñþùáÿò òÿãðèáÿí 1050-1190 ìåòð äàèðÿñè îëàí áþéöê áèð êöòëÿäÿí ýåäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áóíóí Ýöíÿø ÿòðàôûíäà Ìàðñëà Éóïèòåð îðáèòëÿðè àðàñûíäà äþâð åäÿí àñòåðîèä îëäóüóíó ýþñ òÿðèðëÿð. Èëäÿí-èëÿ àñòåðîèäèí îðáèòè Éåð êöðÿñèíÿ éàõûíëàøûð âÿ 30 èë ÿðçèíäÿ ùÿð 13 àéäàí áèð éåðÿ äöøìÿ åùòèìàëû âàðäûð. ßýÿð ùÿìèí àñòåðîèä ïëàíåòèìèçÿ äöøñÿ, ýöúëö çÿðáÿ âÿ ïàðòëàéûøäàí ñîíðà 75 êì äàèðÿäÿ àëîâ ùÿð éàíû áöðöéÿúÿê âÿ ÿùàòÿñèíäÿ íÿ âàðñà ùÿð øåéè áèð àíäà ìÿùâ åäÿúÿêäèð. Áó ñÿòèðëÿðèí ìöÿëëèôèíèí 1983-úö èëäÿ èêè àé ìöääÿòèíäÿ äèë÷èëèê âÿ ÿäÿáèééàòëà ìÿøüóë îëäóüó Àðèçîíà øòàòûíûí Òéóñîí øÿùÿðèíäÿ éåðëÿøÿí “Ïëàíåòëÿð Åëìè-Òÿä ãèãàò Èíñòèòóòó”íóí íöìàéÿíäÿñè Êëàðê ×åïìÿí ìöøàùèäÿëÿð íÿ127 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè òèúÿñèíäÿ áó ãÿíàÿòÿ ýÿëìèøäèð êè, ùå÷ âàõò, ùå÷ áèð êîìåòà âÿ éà àñòåðîèä Éåð êöðÿñèíÿ áåëÿ éàõûí ìÿñàôÿäÿí ó÷ìàìûøäûð. Îíó äà äåéÿê êè, àñòåðîèä ïëàíåòèìèçäÿí 450.000 ìèë (575.000 êì) àðàëû ó÷ìóøäóð êè, áó äà êîñìèê þë÷ö áàõûìûíäàí ñîí äÿðÿúÿ êè÷èê (ìèêðîñêîïèê) áèð ìÿñàôÿ ùåñàá îëóíóð. Íåä Ùàëëåé ãåéä åäèð êè, ðèéàçè ùåñàáëàìàëàð ýþñòÿðèð êè, Éåð êöðÿñèíèí áåëÿ áèð àñòåðîèäëÿ òîããóøìàñû åùòèìàëû âàðäûð. Áó íÿ âàõòñà áàø âåðÿ áèëÿð. 1 ê70 Èðàíäà éàüûø, àúëûã, ìöùàðèáÿ àðà âåðìÿéÿúÿê. Ùþêìäàðûí áþéöê èíàìû îíà ãàðøû õÿéàíÿòëÿ íÿòèúÿëÿíÿúÿê. Øàùûí òàëåéè Ôðàíñàäà úûçûëàí ïëàíëà ùÿëë îëóíóá. Ýèçëè áèð èøàðÿ ùÿð øåéè éóìøàãëûãëà ùÿëë åäÿúÿê. 128 Èðàí øàùû Ìÿùÿììÿä Ðçà Ïÿùëÿâè (1979) Û Ñåíòóðèéà Àéÿòóëëà Õîìåéíè (1979) Íîñòðàäàìóñóí áèð íå÷ÿ ÿñð þíúÿ ýþðäöéö âÿ Èðàíëà áàüëû îëàí ùàäèñÿëÿð äÿ éöçäÿ éöç éåðèíÿ éåòèá. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ äåéèëÿíëÿð àéäûíäûð. Èêèíúè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí âÿ øàùûí ùÿääÿí àðòûã áþéöê èíàì ýþñòÿðäèéè þëêÿ ÀÁØ èäè. Ìÿñÿëÿ íèí ìÿüçèíè äÿðê åòìÿê ö÷öí òàðèõÿ åêñêóðñ åòìÿê ëàçûìäûð. 1963úö èë ùàäèñÿëÿðèíè ýþç ãàáàüûíà ýÿòèðÿê. Ùÿìèí èë Àéÿòóëëà Õîìåéíè øàùà ãàðøû ýöúëö èüòèøàøëàð òÿøêèë åòäè. Áóíà ýþðÿ äÿ þëêÿäÿí ãî âóëäó. 15 èë Èðàãäà ãàëàí Õîìåéíè 1978-úè èëäÿ Èðàãäàí ÷ûõàðûëäûã äàí ñîíðà Ïàðèñÿ ýåòäè. Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí, ÿñàñÿí äÿ Ôðàíñàíûí õöñóñè õèäìÿò îðãàíëàðûíûí êþìÿéè èëÿ Èðàíäà áàø âåðÿí èíãèëàá õà ðàêòåðëè èüòèøàøëàðà ðÿùáÿðëèê åòäè1. Èðàí øàùû Ðçà Ïÿùëÿâè þçöíäÿí äÿ ÷îõ èíàíäûüû ÀÁØ-à ìöðàúèÿò åòäè. Ëàêèí ïðåçèäåíò C.Êàðòåð âÿ 1 Màéêë Úordan. Íîñòðàäàìóñ âÿ éåíè ìèíèëëèê (èíýèëèñúÿ). Äóáàé, 1988, ñÿù. 85. 129 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìèëëè Òÿùëöêÿñèçëèê îðãàíëàðû øàùûí õàùèøèíÿ ìÿùÿë ãîéìàäûëàð. Øàù ãàí òþêìÿê èñòÿìÿéÿðÿê 16 éàíâàð 1979-úó èëäÿ êþíöëëö îëàðàã Èðàíû òÿðê åòäè âÿ Ìèñèðÿ ýåòäè. 27 èéóí 1980-úè èëäÿ îðàäà äöíéàñûíû äÿéèøäè. Èðàíäà äèíè äþâëÿò ãóðóëäó. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû éàçûðëàð êè, 1979-úó èëäÿí áó éàíà Èðàíäà òåõíèêè òÿðÿããè âÿ ÿùàëèíèí ìÿäÿíè ñÿâèééÿñè ýåò-ýåäÿ àøàüû äöøöð. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ áó, Ãÿðá äþâëÿòëÿðèíèí ÷îõäàíêû àðçóñó èìèø. Ãÿðèáÿäèð êè, áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áÿçÿí ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòëÿðè äÿ ýþðìöðëÿð. Ñþùáÿòèí Èðàíäàí ýåòäèéè, áèðèíúè ñÿòèðäÿ “Ïåðñèéà” (Èðàí) ñþçö éàçûëäûüû ùàëäà, Ned Halley áó êàòðåíè 1789-úó èëäÿ áàø âåðìèø Ôðàíñà èíãèëàáûíà àèä åäèð (ÿòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 10 ê21). 1 ê71 Äÿíèç ãàëàñû (áöðú) ö÷ äÿôÿ èñïàíëàð, áàðáàðëàð âÿ ëèãöðëÿð òÿðÿôèíäÿí òóòóëàúàã âÿ ö÷ äÿôÿ äÿ ýåðè àëûíàúàã. Ìàðñåë, Åêñ âÿ Àðë-Ïèçäÿí îëàíëàð, Àâèíîí èñÿ Òóðèíëèëÿð òÿðÿôèíäÿí ýöëëÿáàðàí, äàðìàäàüûí âÿ òàëàí åäèëÿúÿê. Êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíäÿ èñïàíëàðûí ùàíñûñà äÿíèç ãàëàñûíû àëìàñûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ëàêèí ñîíðàêû ñÿòèðëÿðäÿ Ôðàíñàíûí àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿðèíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû èòàëéàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìàñûíäàí äàíûøûëûð. 1942-úè èëèí íîéàáðûíäà Àâèíîí, Åêñ âÿ Àðë øÿùÿðëÿðè òóòóëìóø äó. 1944-úö èëèí àâãóñòóíäà Åêñ, Àðë, õöñóñÿí äÿ Ìàðñåë êö÷ÿ äþ éöøëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ éåíèäÿí äàðìàäàüûí åäèëäè, ëàêèí àëìàíëàð áó éåðëÿðäÿí áèðäÿôÿëèê ÷ûõàðûëäûëàð. 1 ê72 Ìàðñåëèí ñàêèíëÿðè òàìàìèëÿ äÿéèøèëìèøëÿð. Ãà÷àíëàð Ëèîíóí ëàï êÿíàðûíà ãÿäÿð òÿãèáÿ ìÿðóç ãàëàúàãëàð. Íàðáîí âÿ Òóëóçà Áîðäî òÿðÿôèíäÿí òÿùãèð îëóíàúàã. Áèð ìèëéîíà ãÿäÿð þëÿí âÿ ÿñèð äöøÿí îëàúàã. 130 Û Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 1940-úû èëäÿ Ôðàíñà ùþêóìÿòè þëêÿíèí ïàéòàõòû Ïàðèñè àëìàí òàíêëàðûíûí òàïäàüû àëòûíäà ãîéàðàã Áîðäî øÿùÿðèíÿ ãà÷ìûøäû. “Òÿùãèð îëóíìóø øÿùÿðëÿð” ñîíðàëàð õàëãûí íèôðÿò åòäèéè îéóíúàã “Âèøè” ùþêóìÿòèíÿ òàáå åäèëäè. Íîñòðàäàìóñ äîüìà Ïðîâàíñ øÿùÿðëÿðèíèí (î, Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíèí Ñåí-Ðåìè øÿùÿðèíäÿ äîüóëóá) äöøìÿí òàïäàüûíäà îëàúàüûíäàí öðÿê àüðûñû èëÿ éàçûð. Ëàêèí ýþñòÿðèð êè, àüûð ýöíöí þìðö àç îëàð. 1944-úö èëäÿ Ïðîâàíñäà “Àçàä Ôðàíñà” äÿñòÿëÿðè “Äðàãóí” ÿìÿëèééàòûíà áàøëàäûëàð âÿ àëìàíëàðû 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, íÿèíêè Ìàðñåëäÿí ÷ûõàðòäûëàð, ùÿòòà îíëàðû Ëèîí øÿùÿðèíÿ ãÿäÿð òÿãèá åòäèëÿð. Ñîí ñÿòðÿ äèããÿò éåòèðèí: “Áèð ìèëéîíà ãÿäÿð þëÿí âÿ ÿñèð äöøÿí îëàúàã”. Ðÿñìè ñòàòèñòèêàéà ýþðÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ Ôðàíñàíûí èòêèñè 863 ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõ îëìóøäóð. 1 ê73 Åòèíàñûçëûüûíà ýþðÿ Ôðàíñàéà áåø òÿðÿôäÿí ùÿìëÿ åäèëÿúÿê. Ôàðñëàð Òóíèñ âÿ ßëúÿçàèðè ãèéàìà, ôèòíÿéÿ òÿùðèê åäÿúÿê. Ëåîí, Ñåâèëéà, Áàðñåëîíà òÿñëèì îëàúàãëàð. Âåíåñèéàëûëàð îíëàðà ùÿðáè-äÿíèç ãöââÿëÿðè ýþíäÿðìÿéÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèðëÿð. Äîüðóäóð, 1557-úè èëäÿ II Ùåíðè Ñåí-Êàíòåí éàõûíëûüûíäà àüûð ìÿüëóáèé éÿòÿ äö÷àð îëàíäàí ñîíðà Ôðàíñàéà áåø òÿðÿôäÿí ùÿìëÿ îëóá. Áèð òÿðÿôäÿí Ñàâîéà, Èñïàíèéà Íèäåðëàíäèéàñû âÿ Ïèðåíåé äàüëàðû èñòè ãàìÿòèíäÿí, áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ Èñïàíèéà äÿíèç äîíàíìàñû Ôðàíñàíû ãÿðá ñàùèëëÿðèíäÿí ñûõûøäûðìûøäû. Îíëàðû Êàëå éàõûíëûüûí äà Èñïàíèéàíûí ìöòòÿôèãè èíýèëèñëÿð ýþçëÿéèðäèëÿð. Áàøãà áèð òÿðÿô äÿí äÿ èòàëéàíëàð ùöúóìà êå÷ìèøäèëÿð. 1 ê74 Îíëàð Åïèðÿ äîüðó èðÿëèëÿéÿúÿêëÿð. Àíòèîõàéà êþìÿê ö÷öí áþéöê ãöââÿ ýþíäÿðèëÿúÿê. Ãàðà, ãûâðûìñà÷ Èìïåðèéà (ÿñëèíäÿ Àâðîïà) ö÷öí ÿíýÿë îëàúàã. Ùÿéàñûç êîñàñàããàë Áàðá ìàíãàëäà áèøèðèëÿúÿê. 131 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè äþâðöíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1940-1941-úè èëëÿðäÿ Èòàëèéà îðäó ùèññÿëÿðè Àäðèàòèê äÿíèçèíè êå÷ÿðÿê Àëáàíèéàíû òóòìàã ãÿðàðûíà ýÿëäèëÿð. Ñîíðà èñÿ Ãÿðáè Éóíàíûñòàíà — Åïèðÿ çÿðáÿ åíäèðäèëÿð. “Àçàä Ôðàíñà” îðäó ùèññÿëÿðè Áðèòàíèéà ñèëàùëû ãöââÿëÿðè èëÿ áèðýÿ óüóðëó ùöúóì ÿìÿëèééàòû êå÷èðÿðÿê î âàõò “Âèøè” ùþêóìÿòèíÿ òàáå îëàí Ñóðèéàíû òóòäóëàð. Àíòèîõàéà Ñóðèéàíûí øèìàë-ãÿðáèíäÿ, Òöðêèéÿ ñÿðùÿäèíÿ éàõûí áèð éåðäÿäèð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðè, áèçèì ôèêðèìèçúÿ, Ñòàëèíÿ àèääèð. Ñòàëèí äîüðóäàí äà, Àâðîïà ö÷öí àüûð éöêÿ — ÿíýÿëÿ ÷åâðèëìèøäè. Äþðäöíúö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ùèòëåðäÿí ýåäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ùèòëåðèí ïÿðÿñòèø åòäèéè àäàì îðòà ÿñð ùþêìäàðû I Ôðèäðèõ Áàðáàðîññà îëóá. Íîñòðàäàìóñ “Ùÿéàñûç êîñàñàããàë Áàðá” èôàäÿñèíè áó ìöíàñèáÿòëÿ èøëÿòìèøäèð. Î êè ãàëäû “Ùÿéàñûç êîñàñàããàë Áàðá ìàíãàëäà áèøèðèëÿúÿêäèð” ñÿòðèíÿ, äåìÿê ëàçûìäûð êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ Ùèòëåð þçöíö þëäöðäöêäÿí ñîíðà îíóí ìåéèòèíè áóíêåðèí éàíûíäà — ÷àëàäà éàíäûðûáëàð. ßýÿð áó äîüðóäàí äà áåëÿäèðñÿ, Íîñòðàäàìóñà “àôÿðèí!” äåìÿêäÿí áàøãà áèð ñþç ãàëìûð. Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ ÊÃÁ-íèí ìÿõôè àðõèâèíäÿ ñàõëàíàí I-G23 ñàéëû ãîâëóãäàêû ìàòåðèàëëàðà ÿñàñÿí äåìÿê îëàð êè, Ùèòëåðèí ìåéèòè êðåìàòîðèäÿ éàíäûðûëàðàã 1970-úè èëÿ ãÿäÿð ýèçëè ãÿáèðèñòàí äà ñàõëàíûëûðìûø. Áó ùàëäà äà Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðè éåðè íè àëìûøäûð (áàõ: 3 ê58). 1 ê75 Ñèéåíà Òèðàíû Ñàâîíó òóòàúàã. Òóòóëìóø ãàëà äÿíèç ãöââÿëÿðèíèí ãàðøûñûíû àëàúàã. Ùÿð èêè îðäó Àíêîíóí áàéðàüû àëòûíäà îëàúàã. Ãîðõóäàí áàø÷û þçöíö èòèðÿúÿê. 132 Û Ñåíòóðèéà Éóõàðûäà äåäèéèìèç êèìè, Íîñòðàäàìóñ þçöíöí ñàüëûüûíäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí äÿ ñþç à÷ìûøäûð. Êàòðåíäÿ 1550-úè èëäÿ Ôðàíñà-Èòàëèéà ãàðøûäóðìàñûíäàí äàíûøûëûð. Î âàõò Ñèéåíà øÿùÿðè ñÿðáÿñò èäè. ßëàëòûíäàí ôëîðåíñèéàëûëàðà ãàðøû Ôðàíñà èëÿ ìöòòÿôèãëèê åäèðäè. II Ùåíðè áóíäàí èñòèôàäÿ åäèá Ñèéåíà ìöñòÿáèäè èëÿ áèðýÿ Ñàâîíó òóòìóøäó. Ëàêèí Àíêîíëó ôëîðåíñèéàëûëàð Ðîìà Ïàïàñûíûí áàéðàüû àëòûíäà, Ïàïàíûí ãîøóí ùèññÿëÿðè èëÿ áèðýÿ Ñèéåíàíû ìöùàñèðÿ åòäèëÿð (1555). Ôðàíñà ãàðíèçîíóíóí êîìàíäàíû ãîðõóäàí þçöíö èòèðäè âÿ òÿñëèì îëäó. 1 ê76 Êèìñÿ, ÷îõ ãîðõóíú áèð àäëà åëàí îëóíàúàã. Âÿ ùÿð ö÷ áàúûñû òàëåäÿí ýÿëÿí ãèñìÿò êèìè îíóí àäûíû äàøûéàúàã. Ñîíðà î, áþéöê õàëãëà äèë òàïàúàã. Îíóí ãÿäÿð ùå÷ êèìèí àä-ñàíû, øàí-øþùðÿòè îëìàéàúàã. Áó êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíèí ìÿùøóð øÿðù÷èëÿðèíäÿí áèðè Ëå Ïåëëåòéå 1860-úû èëäÿ Âàíäîì Ñàðàéûíäà ýÿçÿðêÿí áèðäÿí ýþçö Íàïîëåîíóí øÿðÿôèíÿ óúàëäûëìûø ñöòóíóí öñòöíäÿêè éàçûéà ñàòàøûð: “Neapolio i mp. Ang.” Åâðèêà! Íîñòðàäàìóñóí ñþç à÷äûüû àäàìûí øÿõñèééÿòèíè èëê îëàðàã Ëå Ïåëëåòéå òÿéèí åòäè. Áó Íàïîëåîí èäè. “Íàïîëåîí” éóíàí äèëèíäÿ “neapolleun” — “äàüûäûúû”, “ìÿùâåäèúè êèìñÿ” ìÿíàñûíû âåðèð. Íàïîëåîíóí ùÿð ö÷ áàúûñû — Êàðîëèíà, Ïàóëèíà âÿ Åëèçà áÿõò, ãèñ ìÿò êèìè ùÿãèãÿòÿí äÿ îíóí àäûíû äàøûéûáëàð. 1 ê77 Èêè äÿíèç àðàñûíäà ùöíäöð áèð áóðóí (÷ûõûíòû) âàð. Áèð íÿôÿð àò éöéÿíè èëÿ áîüóëóá þëäöðöëÿúÿê. Þç àäàìû õàòèðèíÿ Íåïòóí (äÿíèç Àëëàùû) ãàðà éåëêÿíè ãàëäûðàúàã. Cÿáÿëöòòàðèãäÿí êå÷ÿðÿê Ðîøâàëûí éàõûíëûüûíäà ëþâáÿð ñàëàúàã. 133 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåíäÿ 1-úè ñÿòèðäÿí áàøãà éåðäÿ ãàëàí áöòöí ñÿòèðëÿðèí éåðè ãàðûøûã äöøöá. Àðäûúûëëûã ïîçóëóá. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Àòëàíòèê îêåàíû âÿ Àðàëûã äÿíèçè àðàñûíäà éåðëÿøÿí Cÿáÿëöòòàðèã äàüûíäàí ýåäèð. Áàøãà ñÿòèðëÿðäÿ éåð àëàí ùàäèñÿëÿðè àðäûúûëëûãëà äàíûøàíäà ùÿð øåé ìÿëóì îëóð. Þçöíäÿí 250 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè, ùÿòòà þëäöðöëÿúÿê øÿõñèí àò éöéÿíè èëÿ áîüóëàúàüûíû Íîñòðàäàìóñóí äÿãèã ýþðìÿñè àäàìû ñþçöí éàõøû ìÿíàñûíäà äÿùøÿòÿ ýÿòèðèð. Ùàäèñÿëÿð 1805-úè èëäÿ úÿðÿéàí åòìèøäèð. Áðèòàíèéà äîíàíìàñû ÿôñàíÿâè ëîðä Íåëñîíóí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà Ðîøâàë áóðíó èëÿ Cÿáÿëöòòàðèã àðàñûíäà éåðëÿøÿí Òðàôàëãàð áóðíó éàíûíäà ãàíëû äþéöøäÿ Ôðàíñà âÿ Èñïàíèéàíûí áèðëÿøìèø ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíû äàðìàäàüûí åòäè. Ôðàíñûç àäìèðàëû Âèëëåíåâ ÿñèð åäèëäè. Áó ìÿüëóáèééÿòäÿí ñîíðà Íàïîëåîí äÿíèçäÿ áöòöí ýöúöíö èòèðäè. ßñëèíäÿ áó äþéöø Íàïîëåîíóí ýÿëÿúÿê òàëåéèíè ùÿëë åò äè. Ëàêèí ãÿëÿáÿ èíýèëèñëÿðÿ äÿ àñàí áàøà ýÿëìÿäè. Áó ãÿëÿáÿ óüðóíäà äþéöøëÿðäÿ Íåëñîí ùÿëàê îëäó. Íåïòóíóí (âàõòèëÿ Èíýèëòÿðÿ âÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàëàðû ãöäðÿòëè äÿíèç äîíàíìàëàðûíà ýþðÿ “äÿíèç Àëëàùû” àäûíû àëìûøäûëàð) “Ãÿëÿáÿ” — “Viñtory” ôëàãìàí ýÿìèñè þëêÿéÿ ãàðà éåëêÿíëÿ äþíäö. Ôðàíñà áÿõòè ýÿòèðìÿéÿí àäìèðàë Âèëëåíåâè áàøãà áèð ÿñèðëÿ äÿéèøäè. Íàïîëåîí óüóðñóçëóüóí ýöíàùûíû îíäà ýþðöá âÿ úàíýöäÿí ëÿðèíäÿí áèðèíÿ õÿëâÿòè ýþñòÿðèø âåðèá êè, àäìèðàëû àðàäàí ýþòöðñöí. Áÿõòñèç Âèëëåíåâ àò éöéÿíè (ãàíòàðüà) èëÿ áîüóëóá þëäöðöëöá. Ned Halley áåëÿ áèð ôèêèð èðÿëè ñöðöð êè, î, Íàïîëåîíëà ãàðøûëàøìàãäàí ÷ÿêèíÿðÿê àòûíûí éöéÿíè èëÿ þçöíö àñûá (áàõ: Ned Halley. ñÿù.105). Ãÿðèáÿäèð êè, ùÿð èêè ùàëäà Íîñòðàäàìóñóí äåäèéè òÿñäèã ëÿíèð. Þëöì àò éöéÿíè âàñèòÿñèëÿ éåðèíÿ éåòèðèëèá. 1 ê78 Ãîúà áàø÷ûíûí êöò, êîðàçåùèí, ëàêèí ãîëóçîðëó, Åëìäÿí âÿ ùÿðáè ìÿñÿëÿëÿðäÿí áàøû ÷ûõìàéàí óøàüû äîüóëàúàã. Ôðàíñàíûí ùþêìäàðû þç áàúûñûíäàí ãîðõàúàã, ×þëëÿð àòëû ÿñýÿðëÿðèí èõòèéàðûíà âåðèëÿúÿê. 134 Û Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ XVII ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí Ôðàíñàäà êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð (ïðàâîñëàâëàð) àðàñûíäà ýåäÿí ìöáàðèçÿäÿí áÿùñ îëóíóð. 1úè, 2-úè âÿ 3-úö ñÿòèðëÿð êðàë II Ùåíðèíèí îüëó IX Êàðëäàí áÿùñ åäèð. IX Êàðë êðàë îëàíäàí ñîíðà áåëÿ, áàúûñû Ìàðãàðèòàäàí ãîðõóðäó. Ìàðãàðèòà ôèçèîëîæè úÿùÿòëÿðèíÿ ýþðÿ ðóñ ÷àðè÷àñû II Éåêàòåðèíàéà áÿíçÿéèðäè (áàõ: 1 ê10). Êðàë IX Êàðë 1572-úè èëèí àâãóñòóíäà Ìàðãàðèòà èëÿ ùóýåíîò Íàâàððàëû Ùåíðèíèí òîéóíà áöòöí þëêÿäÿí ùóýåíîòëàðûí áàø÷ûëàðûíû äÿâÿò åäèëÿðÿê ãÿòëÿ éåòèðèëìÿëÿðèíÿ èúàçÿ âåðìÿêëÿ þëêÿäàõèëè ÷ÿêèøìÿëÿðèí äàùà äà àðòìàñûíà çÿìèí éàðàòäû. Ñîíóíúó ñÿòèð ñàéû äîããóçà ÷àòàí äèíè ìöùàðèáÿëÿðè òÿñâèð åäèð. ßðàçèëÿð ýàù êàòîëèêëÿðèí, ýàù äà ïðàâîñëàâëàðûí ÿëèíÿ êå÷èðäè. Áó ìöùàðèáÿëÿðäÿ àòëû ñöâàðèëÿð ÿñàñ ðîë îéíàéûðäûëàð. 1 ê79 Áàçàç, Ëåñòîð, Êîíäîí, Îø, Àæèí Ãàíóí âÿ ìîíîïîëèéà óúáàòûíäàí ùöãóãäàí ìÿùðóì åäèëìèøëÿð. Cþíýÿíè ãóðáàí êÿñìÿê àäÿòèíè áÿðïà åòìÿê àðçóñó èëÿ Áîðäî, Òóëóçà âÿ Áàéû áÿðáàä åäÿúÿê. Áöòöí àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿð, Áàé èñòèñíà îëìàãëà Ôðàíñàíûí úÿ íóá-ãÿðáèíäÿ Ãàðîíà ÷àéû öçÿðèíäÿäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí ùàãäà äà ãÿòè ñþç äåéÿ áèëìèðëÿð. Ëàêèí àõûðûíúû ñÿòèðëÿ áàüëû áåëÿ áèð ôèêèð ñþéëÿìÿê îëàð êè, ÕÕ ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ Àâðîïà Áèðëèéèíÿ äàõèë îëàí þëêÿëÿðäÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû èëÿ áàüëû ãÿðèáÿ ùàëëàð áàø âåðèðäè. Áó ñÿòèðëÿðèí ìöÿëëèôè äÿôÿëÿðëÿ ìöøàùèäÿ åäèá êè, éöçëÿðëÿ òîí ìàíäàðèí, ïîðòàüàë âÿ áàøãà êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû õöñóñè ùàçûðëàíìûø õÿíäÿêëÿðÿ òþêöëöð âÿ áóëäîçåðëÿðëÿ ìÿùâ åäèëèðäè. Áó ñÿáÿáäÿí Ôðàíñàäà Àâðîïà þëêÿëÿðè áèðëèéèíäÿí ÷ûõìàã âÿ êþùíÿ ãàéäà-ãàíóíà ãàéûò ìàã ìÿãñÿäè ýöäÿí úèääè èüòèøàøëàð îëóðäó. Ýöíëÿðëÿ ôåðìåðëÿð ìàýèñòðàë éîëëàðû êÿñèðäèëÿð. Îëà áèëñèí êè, ö÷öíúö ñÿòèð: “Cþíýÿíè 135 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãóðáàí êÿñìÿê àäÿòèíè áÿðïà åòìÿê àðçóñó èëÿ” — áó ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèð. Ìÿíÿ ãàëûðñà, åëÿ 2-úè ñÿòèð äÿ áóíóíëà áàüëûäûð. Ãàíóí âÿ ìîíîïîëèéà ìÿñÿëÿñè ôåðìåðëÿðè èñòÿäèêëÿðè êèìè ùÿðÿêÿò åò ìÿêäÿí âÿ ìàëû èñòÿäèêëÿðè øèðêÿòëÿðÿ, èñòÿäèêëÿðè ãèéìÿòÿ ñàòìàãäàí ìÿùðóì åòìèøäè. 1 ê80 Àëòû ñÿìà ïàðûëòûñûíäàí ñîíðà Áóðãóíäèéàäà ýöúëö èëäûðûì ÷àõàúàã. Ñîíðà ùåéáÿòëè áèð ùåéâàíûí òþðÿéÿúÿéèíèí ÿëàìÿòè ýþðöíÿúÿê. Ìàðò, àïðåë, ìàé, èéóí àéëàðûíäà áþéöê éàðàëàð ñàðûíàúàã, áàøëàð êÿñèëÿúÿê. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Áóðãóíäèéàäà ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. “Ýöúëö èëäûðûì ÷àõàúàã” èôàäÿñè ìöòÿõÿññèñëÿðèí ôèêðèíúÿ “ýöúëö òîï àòûøìàñû îëàúàã” äåìÿêäèð. 1944-úö èëèí ñåíòéàáðûíäà 19-úó àëìàí îðäóñó ýåðè ÷ÿêèëÿðêÿí äþéöø âàõòû Áóðãóíäèéà áþéöê ìèãéàñëû òîï àòÿøëÿðèíäÿí õàðàáàçàðà ÷åâðèëìèøäè. Ñîí ñÿòèð ÷îõ ýöìàí êè, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíà éåòìÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ ñþùáÿò, øöáùÿ éîõäóð êè, àòîì áîìáàñûíäàí ýåäèð. 1 ê81 Äîããóç íÿôÿðäÿí èáàðÿò äÿñòÿ èíñàíëàðäàí àéðû äöøÿúÿê. Ìöùàêèìÿ âÿ ìÿñëÿùÿòëÿð ãóëàãàðäûíà âóðóëäóüóíäàí Îíëàðûí òàëåéè èðÿëèúÿäÿí, éîëà ñàëûíàíäàí þíúÿ ùÿëë îëóíóá. Êàððà, Thita, Lambda êÿíàðëàøäûðûëàúàã. Îíëàð ãîâóëàúàã, ïÿðÿí-ïÿðÿí ñàëûíàúàãëàð. 1961-úè èëäÿ Àìåðèêà àëèìè, Íîñòðàäàìóñóí ýþðêÿìëè òÿäãèãàò ÷ûëàðûíäàí áèðè — Åäãàð Ëåîíè áó êàòðåíèí êîñìîñëà áàüëû îëäóüó 136 Û Ñåíòóðèéà ôèêðèíè èðÿëè ñöðäö. Ñîíðàëàð Ñîâåò êîñìîíàâòëàðû Äîáðîâîëñêè, Ïàòñàéåâ âÿ Âîëêîâ “Ñîéóç” êîñìèê ýÿìèñèíäÿ ùÿëàê îëàíäà áàøãà áèð òÿäãèãàò÷û, ÿñëÿí ïîëøàëû îëàí Åðèêà ×èòÿì ëàòûí ùÿðôëÿðè Êàððà, Thita âÿ Lambdaíûí êîñìîíàâòëàðûí àäû, ôàìèëéàñû âÿ àòàñûíûí àäûíûí áàø ùÿðôëÿðèíÿ óéüóí ýÿëäèéèíè åùòèìàë åäÿðÿê êàòðåíèí Ñîâåò êîñ ìî íàâòëàðû èëÿ áàüëû îëäóüóíó ñþéëÿäè. Âàõò êå÷äè. 1986-úû èëèí 28 éàíâàðûíäà ÀÁØ-äà “×åëèí úåð” êîñìèê ýÿìèñè ùàâàéà ãàëõàíäàí áèð äÿãèãÿ 11 ñàíèéÿ ñîíðà ïàðòëàäû. Éåääè êîñìîíàâòûí ùàìûñû ìÿùâ îëäó. Éåíèäÿí Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè éàäà äöøäö. Ãåéä åòìÿéÿ äÿéÿð êè, êå÷ìèø Ñîâåò ìÿêàíûíäàí áàøãà, äöíéàíûí ùÿð ùàíñû áèð éåðèíäÿ ÿëàìÿòäàð, äèããÿò ÷ÿêÿí áèð ùàäèñÿ áàø âåðÿí êèìè, òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí ùÿìèí ùàäèñÿ áàðÿäÿ íÿ äåäèéèíè àðàøäûðûðëàð. ÍÀÑÀ-íûí èøè óçóí ìöääÿò éîõëàíûëäûãäàí ñîíðà ìÿ ëóì îëäó êè, èðÿëèúÿäÿí äöçýöí ãÿðàð ãÿáóë îëóíìàéûáìûø. Ìöùà êèìÿ âÿ ìÿñëÿùÿòëÿð ãóëàãàðäûíà âóðóëóáìóø. Íÿ ÍÀÑÀ, íÿ äÿ ðà êåòèí áÿðê éàíàúàüûíûí ñöðÿòëÿíäè ðèúèñèíè ùàçûðëàéàí âÿ èñòåùñàë åäÿí “×åëèíúåð”èí ùàâàéà ãàëõìàñû (1986) 137 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè “×åëèíúåð”èí ïàðòëàìàñû 138 “Thiokol” øèðêÿòèíèí íöìàéÿí äÿ ëÿðè ôèðìà íûí êè ÷èê ìöùÿíäèñ ëÿðèíèí øöáùÿëÿðèíÿ ìÿùÿë ãîéìà éûáëàð. Ðàêå òèí ñîë áÿðê éàíàúàã ñöðÿòëÿíäè ðè úèñèíäÿ ãà çûí ñûç ìàñû íÿòèúÿñèíäÿ êîñ ìèê ýÿìè ïàðòëàìûøäûð. Cîí Ùîóã áåëÿ áèð èäåéà èðÿëè ñöðöð êè, Êàððà, Thita âÿ Lamáda ðà êåòèí áÿðê éàíàúàã ñöðÿòëÿíäèðèúèñèíè ùàçûðëàéàí âÿ èñòåùñàë åäÿí “Thiokol” ôèðìàñûíûí — àíàãðàììàñûäûð (Ê., Th., L). “×åëèíúåð”äÿ ùÿëàê îëàí àñòðîíàâòëàð Û Ñåíòóðèéà Êàòðåíèí ñîí ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, “Thiokol” êîñìèê ïðîãðàìëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿí êÿíàðëàøäûðûëäû. ×îõëàðû èøäÿí ãîâóëäó, ïÿðÿí-ïÿðÿí ñàëûíäû. Íîñòðàäàìóñ “×åëèíúåð”äÿ äîããóç íÿôÿðèí îëäóüóíó ýþñòÿðìèøäèð. Îëà áèëñèí êè, ÍÀÑÀ ÿââÿëúÿ äîããóç íÿôÿðèí ó÷àúàüûíû ïëàíëàøäûðûáìûø. Îëà äà áèëñèí êè, áþéöê ýþðöúö ñÿùâÿ éîë âåðèá. Îíó äà äåéÿê êè, 2003-úö èë ôåâðàëûí 1-äÿ éåíè ôàúèÿ áàø âåðìèøäè. È÷èíäÿ 7 êîñìîíàâò îëàí “Êîëóìáèà” êîñìèê ýÿìèñè äÿ ïàðòëàìûø âÿ êîñìîíàâòëàð ìÿùâ îëìóøäóëàð (áàõ: 9 ê65). 1 ê82 Àüàú ñöòóíëàð ìþùêÿì òèòðÿéÿíäÿ Cÿíóá êöëÿéè îíëàðû ãûðìûçû ðÿíýÿ áîéàéàúàã. ×îõëàðû ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðàúàã. Âéàíà âÿ Àâñòðèéà òèð-òèð ÿñÿúÿê. Áó êàòðåí äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ñþéëÿéèðëÿð. Ëàêèí èíàíìàã îëìóð êè, ãûðìûçû ðÿíýÿ áîéàíàí àüàú ñöòóíëàðà XXI ÿñðäÿ — þçö äÿ Âéàíàäà ðàñò ýÿëìÿê ìöìêöí îëàúàã. ×îõ ýöìàí êè, ñþùáÿò Àâñòðèéàíûí úÿíóá-øÿðãèíäÿ îëàí Òöðêè éÿäÿí ýåäèð. Îñìàíëû Èìïåðèéàñû èêè äÿôÿ Àâñòðèéàíû àëìàüà úÿùä åòìèøäèð. Èêèíúè äÿôÿ áó, 1683-úö èëäÿ îëìóøäóð. Êàòðåíèí 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðèíäÿ ñþùáÿò ÷îõéàðóñëó òöðê ùÿðáè ýÿìèëÿðèíèí ñÿñ ñàëàí, ÿòðàôäàêûëàðû ëÿðçÿéÿ ýÿòèðÿí àâàðëàðûíäàí ýåäÿ áèëÿð. Íîñòðàäàìóñóí éàðàäûúûëûüûíà ãûðõ èëäÿí àðòûã þìöð ùÿñð åäÿí, ìèëëèéÿòúÿ èòàëèéàëû îëóá ôðàíñûç òÿáÿÿëèéèíè ãÿáóë åòìèø, èíýèëèñ ãàäûíû èëÿ àèëÿ ùÿéàòû ãóðàí David Ovason èñÿ ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí êàòðåíèí Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Dr.Gèléotinin (Ýóèëëîòèí) 1789-úó èëäÿ èúàä åòäèéè âÿ Ôðàíñà ìÿúëèñèíÿ (Àññàìáëåéàñûíà) òÿãäèì åòäèéè âÿ 15 àïðåë 1792-úè èëäÿ áèð úèíàéÿòêàð öçÿðèíäÿ òÿúðöáÿäÿí êå÷èðèëÿí áàøêÿñÿí ìàøûíäàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèð. Òÿäãèãàò÷û 139 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ýþñòÿðèð êè, 1792-úè èëèí àâãóñòóíäàí 1793-úó èëèí ìàéûíà ãÿäÿð ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàíëàðûí áàøûíû áÿäÿíèíäÿí àéûðàí ýèëéîòèí ìàøûíû áþéöê âàùèìÿéÿ ñÿáÿá îëìóøäó. Íÿèíêè ôðàíñûçëàð, ùÿòòà 1792úè èëäÿ Ôðàíñàíû èøüàë åòìèø ïðóññèéàëûëàð âÿ àâñòðèéàëûëàð äà “ýèëéî òèí” ñþçöíö åøèäÿíäÿ ãîðõóéà, âàùèìÿéÿ äöøöðëÿðìèø. Åðèêà ×èòÿì èñÿ ýþñòÿðèð êè, êàòðåí Àâñòðèéà âÿ îðàäà 1918-úè èëèí ïàéûçûíäà áàø âåðÿí èíãèëàáè ùÿðÿêàòëà áàüëûäûð. Èíãèëàáè äÿéèøèêëèêëÿð íÿòèúÿñèíäÿ èñòèáäàä öñóëè-èäàðÿñèíÿ ñîí ãîéóëäó. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, Òöðêèéÿ âÿ Áàëêàí äþâëÿòëÿðè áó âàõò Àâñòðèéàíû ÷îõ íàðàùàò åäèðäè. 1 ê83 Éàáàí÷ûëàð ÿëÿ êå÷ÿí ãÿíèìÿòè þç àðàëàðûíäà áþëÿúÿêëÿð. Ñàòóðí Ìàðñäà ãÿçÿáëè ýþðöíÿúÿê. Òîñêàíëàðäà âÿ Ëàòûíëàðäà äÿùøÿòëè ãûðüûí áàø âåðÿúÿê. Éóíàíëàð åùòèéàòëû çÿðáÿëÿðëÿ áó èøÿ ãàðûøàúàãëàð. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. 1942-úè èë äåêàáðûí 16-äà ö÷ Ñîâåò îðäó áèðëÿøìÿñè Äîí ÷àéûíû êå÷ÿðÿê úÿáùÿ õÿòòè áîéóíúà 60 êì óçóíëóüóíäà áèð ñàùÿíè òóòìóø âÿ ñÿêêèçèíúè èòàëéàí îðäóñóíà ñàðñûäûúû çÿðáÿ åíäèðìèøäè. 225 ìèí íÿôÿðëèê Òîñêàí âÿ Ðîìà îðäóñóíäàí ÷îõó þëäöðöëìöø, ãàëàí 60.000 íÿôÿð èñÿ ÿñèð äöøìöøäö. Êàòðåíèí ñîí ñÿòðèíäÿ éóíàí êîììóíèñò ïàðòèçàíëàðûíûí ÿëàãÿ ëÿíäèðèëìèø ùÿðáè ÿìÿëèééàòëàðûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Éóíàíëàðûí ýþð äöéö ôàéäàëû èø íÿòèúÿñèíäÿ 1942-úè èë íîéàáðûí 25-äÿ ÷îõ âàúèá Ãîðãîïîòàìîñ äÿìèðéîë êþðïöñö ìÿùâ åäèëìèøäè. 1 ê84 Êþëýÿëèêëÿðèí ôîíóíäà Àé çÿèô èøûã ñà÷àúàã. Îíóí ãàðäàøûíûí ñèôÿòè ïàñëàíìûø äÿìèð ðÿíýèíÿ ÷àëàúàã. Óçóí ìöääÿò öçÿ ÷ûõìàéàí áàø÷û Òèéÿíè ãàíëû éàðàäà ñàõëàéàúàã. 140 Û Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð áó ãÿíàÿòÿ ýÿëèáëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà êðàëëàðûíûí âÿ îíëàðûí ãîùóìëàðûíûí ãÿòëèíè éöçäÿ éöç äöç ýþñòÿðìèøäèð. Ùÿìèí ñóè-ãÿñäÿ ö÷ êàòðåí ùÿñð îëóíìóøäóð. Áó êàòðåíäÿ ýþðöúö ùåðñîã äå Áåððèíèí Ïàðèñèí Îïåðà Òåàòðû áèíàñûíûí éàíûíäà þëäöðöëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. Òÿÿúúöá äîüóðàí îäóð êè, Íîñòðàäàìóñ ùÿòòà îíóí þëöì òàðèõèíè äÿ äÿãèã ýþñòÿðìèøäèð — 13 ôåâðàë 1820-úè èë (áàõ: 3 ê96). Èêèíúè ñÿòèðäÿ ùåðñîã äå Áåððèíèí ãàðäàøû êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí äàíûøûëûð. Áèëèíäèéè êèìè, Êðàë XVI Ëöäîâèê 1793-úö èëäÿ åäàì åäèëèá (“Îíóí ãàðäàøûíûí ñèôÿòè ïàñëàíìûø äÿìèð ðÿíýèíÿ ÷àëàúàã”). Ùåðñîã äå Áåððè Ñàðäèíèéàíûí Ôîñàíî øÿùÿðèíèí áàø÷ûñû (áÿëÿäèééÿ áàøãàíû) èäè. Î, âàõòûíûí ÷îõóíó Ôîñàíîäà íÿíÿñèíÿ ìÿõñóñ ñàðàéäà êå÷èðÿðäè, ãàðäàøû êðàë XVI Ëöäîâèê åäàì åäèëÿíäÿí ñîíðà åùòèéàò åòäèéèíäÿí Ïàðèñÿ àç ýÿëÿðäè. Ö÷öíúö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð (“Óçóí ìöääÿò öçÿ ÷ûõìàéàí áàø÷û”). Êþëýÿäÿ ïóñãóäà äóðàí Ëóâåë “øèêàðûíà” ùöúóì åòìÿê ö÷öí ìöíàñèá âàõò ýþçëÿéèðäè. Ùåðñîã àðâàäûíà êþìÿê åäÿðÿê îíó ôàéòîíà ìèíäèðÿíäÿ Ëóâåë ãÿôëÿòÿí úóìàðàã õÿíúÿðè äå Áåððèíèí ãàð íûíà ñîõóð. Ùåðñîãóí õèäìÿò÷èëÿðè Ëóâåëè òóòóá êÿíàðà ÷ÿêÿðêÿí äå Áåððè çÿèô ñÿñëÿ: “Ìÿí þëöðÿì. Õÿíúÿðèí òèéÿñè ÿëèìäÿäèð” — äåéèð. Ãÿðèáÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñ òÿñâèð åòäèéè ùàäèñÿëÿðè õûðäà äåòàëëà ðà ãÿäÿð ýþðöá: “Òèéÿíè ãàíëû éàðàäà ñàõëàéàúàãäûð” âÿ ñ. 1 ê85 Êðàë êðàëè÷àíûí úàâàáûíäàí íàðàùàòäûð. Åë÷èëÿð (íöìàéÿíäÿëÿð) îíëàðûí ùÿéàòûíà ìÿùÿë ãîéìàéàúàãëàð. Ãàðäàøëàðäàí éàøúà áþéöéö èêè ðöòáÿ éöêñÿëÿúÿê. ßäàâÿò, êèí-êöäóðÿò, ïàõûëëûã óúáàòûíäàí îíëàðäàí èêèñè þëÿúÿê. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí àç ñîíðà Ôðàíñà êðàë ñàðàéûíäà áàø âåðÿ úÿê ÷ÿêèøìÿëÿðäÿí, ÿäàâÿò, ùÿñÿä, ñóè-ãÿñä, òþêöëÿí ãàíëàð âÿ ñ. 141 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ñþç à÷ûð. Áåëÿ êè, 22 äåêàáð 1588-úè èëäÿ êðàë III Ùåíðèíèí ÿìðè èëÿ úàíýöäÿíëÿðè ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Ùåíðè äå Ýèçè þëäöðöðëÿð. Êðàë III Ùåíðè áó ùÿðÿêÿòèíèí íÿ èëÿ íÿòèúÿëÿíÿúÿéèíè ýþðÿ áèëìèð. Áó áàðÿäÿ àíàñû Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èéÿ õÿáÿð âåðÿíäÿ, êðàëè÷à ÷îõ ïÿðèøàí îëóð. Îüëóíóí ùàêèìèééÿò ùÿðèñëèéè îíó ùèääÿòëÿíäèðèð: “Îü ëóì, ùÿð øåéè þë÷öá-áè÷èáñÿíìè? Äå Ýèçëÿð ýöúëö íÿñèëäèð. Òÿðÿôäàðëàðû âÿ äîñòëàðû ÷îõäóð” — äåéÿ ìöÿììàëû øÿêèëäÿ îíäàí ñóàë åäèð. III Ùåíðè úàâàá âåðèð êè, ëàçûì îëàí òÿäáèðëÿð ýþðöëöá. Êðàëè÷à Àëëàùà äóà îõóéóð êè, ùÿð øåé éàõøû íÿòèúÿëÿíñèí. Êðàë àíàñûíûí éà íûíäàí ÷ûõäûãäàí ñîíðà ôèêèð äÿðéàñûíà ãÿðã îëóð. Êðàëè÷àíûí ìöÿììàëû ñóàëû îíó ùÿãèãÿòÿí äÿ íàðàùàò åäèð. Âÿ åëÿ ùÿìèí ýöí ÿìð åäèð êè, Ùåíðè äå Ýèçèí ãàðäàøû êàðäèíàë Ëóè äå Ýèç äÿ þëäöðöëñöí. Êàðäèíàë Ëóè äå Ýèçèí þëäöðöëìÿñè þëêÿäÿ êàòîëèêëÿðè áàøñûç ãîéìàã, ïðàâîñëàâëàðà ìåéäàí âåðìÿê, Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíÿ ìåéäàí îõóìàã äåìÿê èäè. Îüëóíóí àüûëñûç ùÿðÿêÿòèíÿ äþçìÿéÿí êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è ãÿçÿáäÿí àüûð ñàðñûíòû êå÷èðèð âÿ äöíéàñûíû äÿéèøèð. Êðàë III Ùåíðèíèí áó à÷ûã-àøêàð àë÷àã ùÿðÿêÿòè îíà ýÿòèðèá ÷ûõàðäû êè, áöòöí þëêÿäÿ êàòîëèêëÿð äÿ ïðàâîñëàâëàð êèìè êðàëà äöøìÿí êÿñèëäèëÿð. Þëêÿäÿ èüòèøàøëàð áàø àëûá ýåäèðäè. Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñè äÿ þç íàðàçûëûüûíû ýèçëÿòìèðäè. Êàòðåíèí ñîí ö÷ ñÿòðè êðàë III Ùåíðèíèí áóðàõäûüû ìÿøóì ñÿùâè íèí ôàúèÿëè íÿòèúÿëÿðèíäÿí áÿùñ åäèð. Áåëÿ êè, þëêÿíèí èíçèáàòè-ÿðàçè áþëýöñö öçðÿ áàø íöìàéÿíäÿëÿðè êðàë III Ùåíðèíèí ïèñ ÿìÿëèíÿ ýþðÿ îíó ñó÷ëàäûëàð âÿ ñàü ãàëàí Øàðë äå Ýèçÿ — ùåðñîã äå Ìàéåíÿ òÿðÿô ÷ûõäûëàð. Ùåðñîã äå Ìàéåíÿ ãàðäàøëàðûíûí ìàëèê îëäóüó ùÿð èêè ðöòáÿ âåðèëäè. Áåëÿëèêëÿ, Ôðàíñàíûí ýåíåðàë-ëåéòåíàíòû âÿ êàòîëèê úÿìèééÿòèíèí áàø÷ûñû êàðäèíàë Øàðë äå Ýèç îëäó. Êðàë III Ùåíðè èñÿ î áèðè èëäÿ (1589) þëäöðöëäö. ßäàâÿò, êèí-êöäóðÿò, ïàõûëëûã, ùÿñÿä áåëÿúÿ íÿòèúÿëÿíäè. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèêëÿðè òàìàìèëÿ éåðèíÿ éåòäè. 142 Û Ñåíòóðèéà 1 ê86 Áþéöê êðàëè÷à þçöíöí ìÿüëóá åäèëäèéèíè ýþðÿíäÿ Cÿñàðÿòäÿ êèøèëÿðè þòöá-êå÷ÿúÿê. Ëöò-öðéàí àò áåëèíäÿ ÷àéû êå÷ÿúÿê. Ñèëàùëûëàð òÿðÿôèíäÿí òÿãèá îëóíàíäà ìÿçùÿáèíÿ àñè îëàúàã. Áó êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäàí, Øîòëàíäèéàäà Ñòöàðòëàð ñöëàëÿñèíÿ ìÿíñóá êðàëè÷à Ìàðèéà Ñòöàðòäàí áÿùñ åäèð. Ìàðèéà 1558-úè èëäÿ êðàë II Ùåíðèíèí îüëó II Ôðàíñèñêÿ ÿðÿ ýåäèð. 1559-úó èëèí èéóë àéûíäà êðàë II Ùåíðè ôàúèÿëè øÿêèëäÿ þëÿíäÿí ñîíðà (1 ê35) II Ôðàíñèñê Ôðàíñàíûí êðàëû åëàí îëóíóð. Ëàêèí çÿèô âÿ õÿñòÿùàë Ôðàíñèñê 5 äåêàáð 1560-úû èëäÿ âÿôàò åäèð. Äÿôí ìÿðàñèìèíäÿí ñîíðà þâëàäû îëìàäûüûíà ýþðÿ Ìàðèéà Ñòöàðò êðàëè÷à êèìè Åäèíáóðãà éîëà ñàëûíûð. Î, àíàäàí îëäóüó 1542-úè èëäÿí êðàëè÷à åëàí îëóíìóøäó. Àíúàã Øîòëàíäèéàäà îíó áÿäáÿõòëèêëÿð ýþçëÿéèðäè. 15601567-úè èëëÿð àðàñû êðàëè÷à êèìè þëêÿéÿ áàø÷ûëûã åäÿí Ìàðèéà Ñòöàðò Øîòëàíäèéàäà êàòîëèê ìÿçùÿáèíè éàéìàãäà ñó÷ëàíäûðûëûð. Þëêÿíè öñéàí áöðöéöð. Ìöùàðèáÿäÿ ìÿüëóá îëàí Ìàðèéà Ñòöàðòû òàõòòàúäàí êÿíàðëàøäûðûðëàð. Òàõòà èñÿ îíóí áèð éàøëû îüëóíó ÿéëÿøäèðèðëÿð. VI Cåéìñ ñîíðàëàð I Cåéìñ àäû èëÿ Èíýèëòÿðÿíèí êðàëû îëóð. Ùÿëÿ áó àç èìèø êèìè, Ìàðèéàíû èêèíúè ÿðèíè þëäöðìÿêäÿ òÿãñèðëè áèëèð ëÿð. Ìàðèéà Ñòöàðò þëöìäÿí úàíûíû ãóðòàðàðàã ëöò-öðéàí àò áåëèíäÿ Ñîëâåé Ôèðò ÷àéûíû êå÷ÿðÿê éàõûí ãîùóìó — Èíýèëòÿðÿíèí êðàëè÷àñû Éåëèçàâåòàéà ïÿíàù àïàðûð. Ýöìàí êè, Íîñòðàäàìóñ “ëöò-öðéàí” èôàäÿñè èëÿ Ìàðèéàíûí ùÿð øåéè èòèðäèéèíÿ èøàðÿ åäèð. Ñòöàðò èíýèëèñ êðàëè÷àñûíûí ìÿùáóñó êèìè ñàðàéäà ãàëûð. Êàòîëèê ìÿçùÿáèíäÿí îëàí Ìàðèéà Ñòöàðòûí ïðàâîñëàâ ìÿç ùÿáèíÿ õèäìÿò åäÿí êðàëè÷à Éåëèçàâåòàéà ïÿíàù ýÿòèðìÿñè ÿñëèíäÿ òÿðèãÿòèíÿ òÿùãèð ùåñàá îëóíóðäó. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ Ìàðèéà Ñòöàðò ùÿëÿ êðàëè÷à îëàíäà ÿðèíÿ õÿéàíÿò åäÿðÿê áèð ÷îõëàðû èëÿ èíòèì ÿëàãÿëÿðäÿ îëóá âÿ áó ÿëàãÿëÿðäÿí þç õåéðèíÿ áàúàðûãëà èñòèôàäÿ åäèá. Î, Èíýèëòÿðÿäÿ êðàëè÷à Éåëèçàâå143 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè òàíûí ìÿùáóñó îëà-îëà äà þç áÿäíàì ÿìÿëëÿðèíäÿí ÿë ÷ÿêìÿéèá. Éàõûí ÿëàãÿäÿ îëäóüó ãðàô Ïåðñè âàñèòÿñè èëÿ êðàëè÷à Éåëèçàâåòàéà ãàðøû ñóè-ãÿñä ùàçûðëàéûá. Ñóè-ãÿñäèí öñòö à÷ûëûá âÿ Ñòöàðò 1587-úè èëäÿ Ôîòåðèíãåé ãÿñðèíèí áþéöê çàëûíäà åäàì åäèëèá. Êðàëè÷àíûí åäàìû Àâðîïàäà áþéöê íàðàçûëûüà ñÿáÿá îëóá. Êðàëè÷à Éåëèçàâåòà áó ùÿðÿêÿòè èëÿ áþéöê ìÿíñÿá ñàùèáèíè — áþéöê ñöëàëÿíèí íöìàéÿíäÿñèíè àäè àäàìëàð ñÿâèééÿñèíÿ åíäèðìÿñè èëÿ ÷îõëàðûíû ùèääÿòëÿíäèðìèøäè. Áóíà ÿñàñ âàðäû. Ùÿãèãÿòÿí äÿ êðàëè÷à Éåëèçàâåòà áóíóíëà ýÿëÿúÿêäÿ êðàë âÿ êðàëè÷àëàðûí èúòèìàèééÿò ãàðøûñûíäà åäàì åäèëìÿñèíèí ÿñàñûíû ãîéìóø îëäó. 1 ê87 Éåðèí ìÿðêÿçèíäÿí îä ïöñêöðÿúÿê. Éåíè øÿùÿðèí ãàëàëàðûíû ñèëêÿëÿéÿúÿê. Èêè áþéöê ãàéà óçóíìöääÿòëè ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿúÿê. Ñîíðà Àðåòóçà àõàð ÷àéû ãûðìûçû ðÿíýÿ áîéàéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó áàøñûíäûðûúû êàòðåí ùàãäà ÷îõ éàçìûø, îíó ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí áàø âåðÿí äÿùøÿòëè çÿëçÿëÿëÿðëÿ áàüëàìàüà úÿùä åòìèøëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåíè Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñè èëÿ áàüëàéûðëàð. Îëà áèëñèí êè, Íîñòðàäàìóñóí äîüðóäàí äà Èðàí âÿ Èðàãû èêè áþéöê äþâëÿò àäëàíäûðìàñû XVII ÿñð èëÿ ìöãàéèñÿäÿ ìÿãáóë ñàéûëà áèëÿð. Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñèíäÿ 1,5 ìèëéîíäàí àðòûã àäàì èøòèðàê åäèá. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, ùÿìèí ìöùàðèáÿ 1979-úó èëäÿ áàøëàéûá, 1989-úó èëäÿ ãóðòàðûá. Íÿ Èðàã, íÿ äÿ Èðàí áó ìÿíàñûç ìöùàðèáÿ äÿí ùå÷ áèð øåé ãàçàíìàéûá. Èòêèëÿð èñÿ áþéöê îëóá. Èãòèñàäè èòêèëÿðè âÿ ñ. íÿçÿðÿ àëìàñàã, òÿêúÿ þëÿíëÿðèí âÿ øèêÿñò îëàíëàðûí ñàéû áèð ìèëéîíäàí àðòûãäûð. Éóíàí ÿôñàíÿñèíÿ ýþðÿ Àðòåóçà — Íèìôàäûð. Íèìôà èñÿ òÿáèÿòèí ìöõòÿëèô ãöââÿëÿðèíäÿí áèðèíè òÿìñèë åäÿí èëàùÿäèð. ßñàòèðÿ ýþðÿ î, 144 Û Ñåíòóðèéà àõûíà, ñåëÿ ÷åâðèëìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ Àðòåóçàéà óéàðëû îëàðàã ìöùàðèáÿ âàõòû ãàíûí ñåë êèìè àõäûüûíà èøàðÿ åòìèøäèð. Íÿäÿíñÿ òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíäÿ éåð àëàí “Éåíè øÿùÿð” áàðÿäÿ ñþç äåìÿéè óíóäóðëàð. Ùÿãèãÿò íàìèíÿ äåéÿê êè, îíëàð Íéó-Éîðêóí àäûíû ÷ÿêèáëÿð. Ëàêèí íÿ îëàúàüûíû áèëìÿéèáëÿð. Áèçÿ åëÿ ýÿëèð êè, áó êàòðåí 2001-úè èë ñåíòéàáðûí 11-äÿ Íéó-Éîðêäà — “Äöíéà Òèúàðÿò Ìÿðêÿçè”íäÿ áàø âåðìèø âÿ äöíéàíû ëÿðçÿéÿ ñàëàí ïàðòëàéûøëà ÿëàãÿäàðäûð. ÀÁØ ùÿìèí ïàðòëàéûøû Öñàìÿ Áèí Ëàäåíèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ òåððîð÷óëàðûí ùÿéàòà êå÷èðäèéèíè âÿ ÿñëÿí Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíûíäàí îëàí, ÿðÿá ìÿíøÿëè Áèí Ëàäåíèí ßôãàíûñòàíäà ýèçëÿíäèéèíè áÿùàíÿ åäÿðÿê áó þëêÿéÿ ìöùàðèáÿ åëàí åäèá. Òÿäãèãàò÷ûëàð “ãàéà” ñþçöíöí ùÿì ýöúëö äþâëÿò, ùÿì äÿ äàüëàðëà, ãàéàëàðëà þð òöëìöø þëêÿ ðÿìçè îëäóüóíó ãåéä åäèáëÿð. Äåìÿëè, êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ éåð àëàí “Èêè áþéöê ãàéà óçóí ìöääÿòëè ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿúÿê” — ÀÁØ âÿ ßôãàíûñòàíà àèä åäèëÿ áèëÿð. Áóíó ÀÁØ-ûí ïðåçèäåíòè Cîðú Áóøóí ìöùàðèáÿ áàøëàéàíäà âåðäèéè ðÿñìè áÿéàíàòûíäàí äà ýþðìÿê îëóð. Cîðú Áóø áÿéàí åòäè êè, áó ìöùàðèáÿ óçóí ñöðÿúÿê. Ìàðàãëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 10 ê49. 1 ê88 Áþéöê øàùçàäÿ Èëàùèíèí ãÿçÿáèíÿ äö÷àð îëàúàã. Áóíäàí áèð àç ÿââÿë î, áèð ãàäûíëà åâëÿíÿúÿêäèð. Ìöäàôèÿ âÿ ìàëèééÿ úÿùÿòäÿí ãöäðÿòè áèð àíäà ñàðñûëàúàã. Ãûðõûãáàøëàðûí òÿêèäè èëÿ þëäöðöëÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåí èíýèëèñ êðàëû I ×àðëçäàí áÿùñ åäèð. Êðàë I ×àðëç êàòîëèê øàùçàäÿ èëÿ åâëÿíäèéè ýöí åëàí åò ìèøäè êè, êàòîëèêëÿðè ìÿçùÿáèíÿ ýþðÿ òÿãèá åòìÿéÿ ñîí ãîéìàã ëà çûìäûð. Áóíäàí ñîíðà ïóðèòàíëàð ýèçëè âÿ à÷ûã øÿêèëäÿ êðàëà ãàðøû ÷ûõìàüà áàøëàìûøäûëàð. Áåëÿëèêëÿ, Ñàðàé Øóðàñû Èñïàíèéà èëÿ ìöùà ðèáÿëÿðè äàâàì åòäèðìÿéÿ éàðäûìäàí èìòèíà åòäè. Äàõèëè ÷ÿêèøìÿ ëÿð àðòäû. 1649-úó èëäÿ ãûðõûãáàøëàðûí (Èíýèëòÿðÿäÿ áóðæóà èíãèëàáû145 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íûí òÿøêèëàò÷ûëàðû) òÿêèäè èëÿ êðàë þëöìÿ ìÿùêóì åäèëäè. Èüòèøàøëàðûí ÿñàñ ñÿáÿáëÿðèíäÿí áèðè äÿ âåðýèëÿðèí, õöñóñÿí äóç âÿ øÿðàáà ãîéóëàí âåðýèëÿðèí (áàõ: 9 ê49) äþçöëìÿç îëìàñû èäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåíè Íàïîëåîíëà ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Äåéèðëÿð êè, èìïåðàòîðóí ñåâèìëè àðâàäû Æîçåôèíàäàí þâëàäû îëìàäûüûíà ýþðÿ îíóíëà 14 èë õîøáÿõò ùÿéàò ñöðäöêäÿí ñîíðà îíó áîøàìàã (1809) ãÿðàðûíà ýÿëèð. Òàëåéÿ áàõ êè, Æîçåôèíàäàí ñîíðà ùÿð àääûìäà óüóðñóçëóãëàðëà ãàðøûëàøàí èìïåðàòîðóí ùàêèìèééÿòè äÿ 14 èë ÷ÿêèá. Ùÿéàòû ãÿäÿð èñòÿäèéè Æîçåôèíàäàí àéðûëàíäàí 4 àé ñîíðà, 1810-úó èëäÿ 47 éàøû òàìàì îëàíäà î, Ëöäîâèêëÿð íÿñëèíäÿí îëàí 19 éàøëû Ìàðèéà Ëóèçà èëÿ åâëÿíèð. Äîüðóäàí äà, Íîñòðàäàìóñóí òÿãðèáÿí 260 èë þíúÿ äåäèêëÿðè éåðèíè òóòìàüà áàøëàäû. 1812-úè èë Ôðàíñà—Ðóñèéà ìöùàðèáÿñèíäÿ ìÿüëóáèééÿò, Åëáà àäàñûíà ñöðýöí îëóíìàñû, ö÷ àé ñîíðà àäàäàí ãà÷ìàñû, 1815-úè èëäÿ èíýèëèñëÿðëÿ ìöùàðèáÿäÿ ìÿüëóá îëìàñû, Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöí åäèëìÿñè âÿ ñ. òàëåéèí îíäàí öç ÷åâèðìÿñèíäÿí õÿáÿð âåðèðäè (áàõ: 1 ê32). Ëàêèí ñîí ñÿòèðäÿ äåéèëÿíëÿð Íàïîëåîíóí òàëåéè èëÿ ñÿñëÿøìèð. ×öíêè Íàïîëåîí 1821-úè èëäÿ Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíäà þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéèøèá. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ áó êàòðåíè êðàë I ×àðëçëà áàüëàéàíëàðûí ôèêðè äàùà åòèáàðëûäûð. 1 ê89 Èëëåðèéàëûëàðûí (Ëåðèäà — Èñïàíèéàäà øÿùÿð) ùàìûñû Ìîçåëäÿ îëàúàã. Ëóàðàäàí âÿ Ñåíàäàí îëàíëàðû ìÿùâ åäÿúÿêëÿð. Äÿíèç ñóéóíóí ñÿâèééÿñè äèâàðëàðûí éóõàðûñûíà ãÿäÿð ãàëõàúàã. Îíäà èñïàíëàð òàì ãåéðÿòÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð èíäèéÿ ãÿäÿð áó êàòðåí áàðÿäÿ òóòàðëû áèð ñþç äåìÿéèáëÿð. Îäóð êè, àçÿðáàéúàíëû îõóúóëàð ö÷öí áó êàòðåíèí áþéöê ìÿíà êÿñá åòìÿäèéèíè íÿçÿðÿ àëûá òÿäãèãàò÷ûëàðûí àüëàáàòìàéàí øÿðùëÿðè èëÿ îíëàðû éîðìàãäàí âàç êå÷äèê. Áèð îíó äåìÿê îëàð êè, 146 Û Ñåíòóðèéà êàòðåíäÿ àâñòðèéàëûëàðûí, ïðóññèéàëûëàðûí, èñïàíëàðûí, èíýèëèñëÿðèí àðàñûíäà ýåäÿí ìöíàãèøÿ âÿ ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèëèð. 1 ê90 Áîðäî, Ïóàòéå àòûøìà ñÿñè åøèäÿí êèìè Áþéöê äîíàíìà âÿ ãöââÿ èëÿ Ëàíæîíà ãÿäÿð ýåäÿúÿê. Îðæî éàõûíëûüûíäà èëàùè ÿëàìÿò þçöíö ýþñòÿðÿíäÿ (âÿ éà ãîðõóíú áèð øåé ïåéäà îëàíäà) Øèìàë êöëÿéè ãàëëèéàëûëàðà (ôðàíñûçëàðà) ãàðøû ÿñÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Íàïîëåîíóí âàõòûíäà ôðàíñûçëàðëà èíýèëèñëÿðèí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàëàðû àðàñûíäà ýåäÿí äþéöøäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Ned Halley òÿäãèãàò÷ûëàðûí äèããÿòèíè áàøãà, äàùà ãîðõóëó áèð ìÿñÿëÿéÿ úÿëá åäèð. Î, ýþñòÿðèð êè, èíäèéÿ ãÿäÿð òÿäãèãàò÷ûëàð íÿäÿíñÿ Áîðäîíóí 20 ìèë éóõàðûñûíäà Ãèðîíäà ÷àéûíûí àüçûíäà âÿ Áîðäîäàí 30 ìèë àøàüûäà, Ëàíæîíäà íöâÿ çàâîäëàðûíûí îëäóüóíó, Áîðäîäàí 100 ìèë øèìàë-ãÿðáäÿ, Ïóàòéåäÿ èñÿ Íöâÿ Ìÿðêÿçèíèí îëäóüóíó óíóäóáëàð. Áåëÿëèêëÿ, áàø âåðÿúÿê áÿäáÿõòëèêëÿðèí çàâîäëàðëà áàüëû îëàúàüû ýþçëÿíèëèð. 1 ê91 Àëëàùëàð ýåð÷ÿêëèéè à÷ûá èíñàíëàðà ýþñòÿðÿúÿêëÿð. Ãîé áþéöê ìöíàãèøÿëÿðèí ñÿáÿáêàðû þçëÿðè îëäóãëàðûíû áàøà äöøñöíëÿð. Áóëóäëàð ÷ÿêèëÿíÿ ãÿäÿð ãûëûíúëàð âÿ úèäàëàð èøÿ äöøÿúÿê. Áåëÿ êè, áþéöê áÿëà ñîë òÿðÿôäÿí ýÿëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ äÿ Íîñòðàäàìóñ òÿäãèãàò÷ûëàð ãàðøûñûíäà à÷ûãëàíìàñû ìöøêöë îëàí ìöÿììàëû áèð ìÿñÿëÿ ãîéìóøäóð. Ìÿíòèãÿ ýþðÿ ÿýÿð Íîñòðàäàìóñóí òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíäÿ íÿäÿí áÿùñ îëóíäóüó áàðÿäÿ áèð ñþç äåéÿ áèëìèðñÿ, äåìÿëè, êàòðåí 147 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Äîüðóäóð, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ×èíëÿ Ãÿðá þëêÿëÿðè, õöñóñÿí äÿ ÀÁØ àðàñûíäà ìöùàðèáÿ îëàúàüûíû ýþñòÿðèðëÿð. Ôèêèðëÿðèíè áåëÿ èçàù åäèðëÿð êè, ÀÁØ ×èíèí ñîë òÿðÿôèíäÿäèð. ÀÁØ öìóìèééÿòëÿ, äöíéà õÿðèòÿñèíäÿ ñîë òÿðÿôäÿäèð. Áèð âàõòëàð à÷ûã îëàí ñÿìà èíäè ãîðõóëó ñèëàùëàðëà äîëóäóð. Áÿäáÿõòëèêëÿðÿ áó ñèëàùëàð ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. 1 ê92 Áèð íÿôÿðèí ùþêìö èëÿ ùÿð éàíäà ñöëù åëàí îëóíàúàã. Àç ñîíðà ñîéüóí÷óëóã âÿ ãèéàì áàøëàéàúàã. Áîéóí ãà÷ûðûëäûüûíà ýþðÿ øÿùÿðëÿð, òîðïàã âÿ äÿíèç ëÿðçÿéÿ ýÿëÿúÿê. Ìèëéîíóí ö÷äÿ áèðè ãÿäÿð þëÿíëÿð âÿ ÿñèð äöøÿíëÿð îëàúàã. Ìàðàãëûäûð êè, ùÿð äþâðöí òÿäãèãàò÷ûëàðû êàòðåíëÿðè þç çàìàíû èëÿ áàüëû øÿðù åòìÿéÿ ÷àëûøûðëàð. ×îõ âàõò äà ÿëäÿ ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí, ôÿðçèééÿ âÿ ýöìàíëàðëà ôèêèð ñþéëÿéèðëÿð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ ìöõòÿëèô ôèêèðëÿð âàðäûð. Òÿáèè êè, áèç îõóúóëàðà úÿôÿíýèéàò õàðàêòåðëè ôÿðçèééÿëÿðè äåéèë, èíäèéÿ ãÿäÿð äåéèëìèø ôèêèðëÿðèí ÿí óüóðëóñóíó, ôàêòëàðëà òÿñäèãëÿíÿíèíè ÷àòäûðàúàüûã. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò III Íàïîëåîíóí âàõòûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèð. III Íàïîëåîí Èêèíúè Èìïåðèéàíû “ÿìèí-àìàíëûã, ñöëù èìïåðèéàñû” àäëàíäûðûðäû. Ùÿð éàíäà ñöëù åëàí îëóíäó. Èêèíúè ñÿòèðäÿ 1871-úè èëäÿ Ïàðèñ Êîììóíàñû äþâðöíäÿ áàø âåðÿí ãèéàì âÿ ñîéüóí÷óëóãäàí äàíûøûëûð. Ö÷öíúö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè “áîéóí ãà÷ûðûëäûüûíà ýþðÿ” èôàäÿñè Ëóè Áîíàïàðòûí Ïðóññèéàíûí êàéçåðè I Âèëùåëìÿ åòäè éè àë÷àëäûúû òÿêëèôëÿ áàüëûäûð. III Íàïîëåîí òÿêèäëÿ òÿêëèô åäèðäè êè, Èñïàí òàõòûíà Ùîùåíçîëëåðí ÿéëÿøäèðèëñèí. Ðÿää úàâàáû àëàí Ôðàíñà èñòÿð-èñòÿìÿç ìöùàðèáÿéÿ úÿëá îëóíäó. Ëàêèí ìöùàðèáÿ àïàðìàã èãòèäàðûíäà äåéèëäè. Ïðóññèéàëûëàð ìöòòÿôèãëÿðè àëìàíëàðëà áèð íå÷ÿ äÿôÿ Ôðàíñà øÿùÿðëÿðèíÿ ãóðóäàí âÿ äÿíèçäÿí ùöúóì åòäèëÿð. Ùå ñàáëàìàëàðà ýþðÿ áó äþéöøäÿ 300 ìèíäÿí àðòûã òÿêúÿ ùÿðá÷è þëäö âÿ éà ÿñèð äöøäö. Ùÿëÿ áèç ìöëêè âÿòÿíäàøëàðû íÿçÿðÿ àëìûðûã. 148 Û Ñåíòóðèéà 1 ê93 Äàüëàðûí éàõûíëûüûíäà Èòàëèéà òîðïàãëàðû òèòðÿéÿúÿê. Øèð âÿ Õîðóçóí èòòèôàãû äàâàìñûç îëàúàã. Òÿùëöêÿ éàõûíëàøàíäà áèðè î áèðèíÿ êþìÿê åäÿúÿê. Éàëíûç Êàñòóëîí (àçàäëûã èëàùÿñè) âÿ êåëòëÿð (ôðàíñûçëàð) ðàì åäèëìÿéÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí 1797-úè èëäÿ Àëï äàüëàðû éàíûíäà ö÷ýöíëöê äþéöøäÿ âÿ ñîíðàëàð, 1800-úö èëäÿ Èòàëéàí îðäóñóíó äàðìàäàüûí åòìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ Èíýèëòÿðÿ (Øèð) èëÿ Ôðàí ñàíûí (Õîðóç) ìöíàñèáÿòëÿðè î âàõò ÷îõ ñîéóã èìèø. Äåìÿê îëàð êè, ìöùàðèáÿ âÿçèééÿòèíäÿ èäèëÿð. “Êàñòóëîí” — äåéÿíäÿ Ôðàíñà Ðåñïóáëèêà èíãèëàáûíûí ðÿìçè Ìàðèàííà íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Î âàõòëàð Ìàðèàííàíû àü àëò ïàëòàðäà, ñèíÿñè ãàáàðìûø øÿêèëäÿ ùÿðáè áàéðàãëàðûí öçÿðèíäÿ ÷ÿêÿðëÿðìèø. 1 ê94 Ïîðò Ñåëèíäÿ (Èñòàíáóë) ìöñòÿáèä (òèðàí) þëöìÿ ìÿùêóì åäèëèá. Áóíóíëà áåëÿ, àçàäëûã ùÿëÿ ùÿð éåðäÿ áÿðãÿðàð îëìàéûá. Éåíè Ìàðñ (Ìöùàðèáÿ Àëëàùû) èíòèãàì àëàúàã, ùàìû ÿñÿúÿê. Ãîðõó ùèññèíè äÿô åäÿðÿê Õàíûìà òÿçèì åòìÿéÿúÿêëÿð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí áÿçèëÿðè ùåñàá åäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò 4 èéóí 1876-úû èëäÿ òöðê ñóëòàíû ßáäöë ßçèçèí ãÿòëÿ éåòèðèëìÿñèíäÿí ýåäèð. Áÿçèëÿðè èñÿ Ýåíóéàíûí äà äþâëÿò ðÿìçèíèí àéïàðà îëäóüóíó ÿë äÿ ÿñàñ òóòàðàã äåéèðëÿð êè, ñþùáÿò Ýåíóéàíûí ìöñòÿáèäè àäìèðàë Àíäðåà Äîðíàéà ãàðøû áàø òóòìàéàí ñóè-ãÿñääÿí ýåäèð. Àç áèð ãè ñèì òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ ãåéä åäèðëÿð êè, áó êàòðåí Ìóñòàôà Êàìàë Àòàòöðêëÿ áàüëûäûð. Âÿ ñþùáÿò Àòàòöðêöí ñóëòàí II ßáäöë Ùÿìèäè äåâèðìÿñèíäÿí ýåäèð. Äîüðóäóð, Àòàòöðê ìöñÿëìàí ðóùàíè ðÿùáÿð 149 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ëÿðèíèí äÿ ðàçûëûüû èëÿ ñóëòàí II ßáäöë Ùÿìèäè äåâèðñÿ äÿ, îíó þëäöðìÿéèá. Áèçÿ ãàëûðñà, ñþùáÿò òÿêúÿ II ßáäöë Ùÿìèäëÿ áàüëû äåéèëäèð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí áÿëêÿ äÿ äåìÿê èñòÿìÿäèéè âÿ êàòðåíäÿ áà ðèç øÿêèëäÿ þçöíö ýþñòÿðÿí áèð ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëûäûð. Ìÿëóìäóð êè, 1920-úè èëäÿ Port Selèíè (éóíàíúà “Selene” — Àéïàðà, ùèëàë— Òöðêè éÿíèí áàéðàüû äåìÿêäèð) — Èñòàíáóë Àíòàíòà îðäóëàðû òÿðÿôèíäÿí èøüàë îëóíóá. Áþéöê Áðèòàíèéà, Ôðàíñà âÿ Ðóñèéà “Ìÿú ëèñè ìÿáóñàí”û (Äåïóòàòëàð ïàëàòàñû) äàüûäàíäàí ñîíðà Ìóñòàôà Êàìàë Àòàòöðê Àíêàðàäà Òöðêèéÿ Áþéöê Ìèëëÿò Ìÿúëèñèíè éàðàäûá (ìàðàãëûäûð êè, Ìóñòàôà Êàìàëà “Àòàòöðê” àäûíû ñîíðàëàð, 1934-úö èëäÿ ùÿìèí ìÿúëèñ âåðèá) âÿ áöòöí ýöúöíö ñÿôÿðáÿð åäÿðÿê ìöäàõèëÿ÷èëÿðÿ ãàðøû þëöì-äèðèì ìöáàðèçÿñèíÿ áàøëàéûá. 1922-úè èëäÿ ìöäàõèëÿ÷èëÿðè äàðìàäàüûí åäèá. Ñîíðà èñÿ Éóíàíûñòàíà àüûð çÿðáÿëÿð åíäèðèá. “Ïîðò Ñåëèíäÿ ìöñòÿáèä þëöìÿ ìÿùêóì åäèëäè”. Íîñòðàäàìóñóí äåäèéè éåðèíè àëäû. Ëàêèí àçàäëûã ùÿëÿ ùÿð éåðäÿ áÿðãÿðàð îëìàäû. Éåíè Ìàðñ (éÿíè ìöùàðèáÿ Àëëàùû) ãàíëû äþéöøëÿðè äàâàì åòäèðäè. Èíòèãàì àëäû. Äöøìÿíëÿð ãîðõóäàí ÿñìÿéÿ áàøëàäûëàð. Òöðêèéÿ ãîðõó ùèññèíè äÿô åäÿðÿê Õàíûìà (Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñàíûí êðàëû II Ùåíðèéÿ éàçäûüû À÷ûãëàìàäà Èíýèëòÿðÿíè “Õà íûì” àäëàíäûðìûøäûð. Èíýèëèñ äèëèíäÿ èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ þëêÿ ãàäûí úèíñèíäÿ ýþòöðöëöð) òÿçèì åòìÿäè. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí äà ýþñòÿðäèéè êèìè, Òöðêèéÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí áàíèñè âÿ èëê ïðåçèäåíòè (1923-1938) Àòàòöðê òöðê äöíéàñû ãàðøûñûíäà þë÷öéÿýÿëìÿç õèäìÿòëÿðè îëàí áèð øÿõñèééÿò îëìóøäóð êè, áöòöí áþéöê øÿõñèé éÿòëÿðäÿí ñþç à÷àí Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ áóíó ýþðìÿéÿ áèëìÿçäè. 1 ê95 Ìîíàñòûðûí ãàðøûñûíäà òàïûëàí îüëàí óøàüû Àçàä ôèêèðëè âÿ ãÿäèì ðàùèá ãàíûíäàíäûð. Îíóí øþùðÿòè, äèëèíèí ýöúö, èëùàìëû íèòãè Ùàìûäà áåëÿ ôèêèð éàðàäûð êè, î, âàõòûíäàí ÿââÿë äîüóëìóø ÿêèçëÿðäÿí ñàü ãàëàíûäûð. 150 Û Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ðÿéèíúÿ áó êàòðåí èêè åéíè àäû äàøûéàí Ðîìà Ïàïàñûíà ùÿñð îëóíóá. Áó, Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíèí òàðèõèíäÿ éåýàíÿ ùàëäûð. Ñþùáÿò Ïàïà I Èîùàíí Ïàâåë (1912-1978) âÿ II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ýåäèð. I Èîùàíí Ïàâåë Âàòèêàíäà åòäèéè ÷îõ ýöúëö âÿ ÿñàñëû èñëàùàòëàðû èëÿ êèëñÿíè ñèëêÿëÿäè âÿ ýþçëÿíèëìÿäÿí, Ïàïà ñå÷êèëÿðèíäÿí úÿìèñè áèð àé ñîíðà ìöÿììàëû þëöìÿ äö÷àð îëäó. Àäàøëàðäàí — (ÿêèçëÿðäÿí) èêèíúèñè èñÿ Ïîëøàäàí îëàí II Èîùàíí Ïàâåëäèð êè, 1978úè èëäÿí 2005-úè èëÿ êèìè Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíÿ ðÿùáÿðëèê åäèá. II Èîùàíí Ïàâåë äîüðóäàí äà Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþñòÿðäèéè êèìè, áÿëàüÿòëè äàíûøûüû, ìÿíòèãëè âÿ èëùàìëû ÷ûõûøëàðû èëÿ ñå÷èëèá. Èëê âàõòëàð ñþçäÿ èñëàùàòëàðû äàâàì åòäèðÿúÿéèíè ÿðç åòñÿ äÿ, ñîíðàëàð ùÿì ñþçäÿ, ùÿì äÿ ÿìÿëäÿ ìöùàôèçÿêàð ýþðöøëÿðè âÿ äöøöíúÿ òÿðçè èëÿ êàòîëèê êèëñÿíèí ñåâèìëèñèíÿ ÷åâðèëìèøäè. Êàòðåíèí ñîí ñÿòðèíäÿ äåéèëäèéè êèìè, êàòîëèê êèëñÿäÿ ùàìû I Èîùàíí Ïàâåëëÿ ìöãàéèñÿäÿ II Èîùàíí Ïàâåëÿ öñòöíëöê âåðÿðÿê îíóí òÿðÿôèíè ñàõëàäû. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ÿñàñ îëìàäàí êàòðåíè XIV Ëöäîâèêÿ àèä åäèðëÿð. 1 ê96 Ìÿáÿäëÿðè âÿ òÿðèãÿòëÿðè äàüûòìàãäà òÿãñèðëè áèëèíÿí øÿõñ Îíëàðû õÿéàëÿí äàüûäàúàã. Î, èíñàíëàðäàí ÷îõ, äàøëàðà-ãàéàëàðà õÿòÿð ýÿòèðÿúÿê. Éàüëû äèë èëÿ ãóëàãëàð äþéÿíÿê îëàúàã. Áó êàòðåíèí éåíè òÿëèì âÿ òÿðèãÿòäÿí áÿùñ åòäèéè øöáùÿ äîüóðìóð. Ëàêèí áó òÿðèãÿò âÿ îíóí éàðàäûúûñû áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåéÿí òÿäãèãàò÷û éîõäóð. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò éåíè òÿëèìëÿðÿ úàí àòàí Àá äóë Áàõà (1844-1921), C.Êðèøíà ìóð òè (1891-1986), Ñùàìè Ñàòéà Ñàí Áàáà (1925), Ñóí Ìéóí Ìóí (1920), Îøî (1931-1990), Àäè Äà Ñàèòàí (1932) âÿ ñ. êèìè éåíè äèíè òÿëèìëÿðè éàéàí õàäèì ëÿðäÿí ýåäèð. Îëà äà áèëñèí êè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿ úÿêäèð. 151 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1 ê97 Íÿ ãûëûíú, íÿ äÿ ãàëõàíëà éåðèíÿ éåòèðèëìÿéÿí Øóðàäà áÿëàüÿòëè äèëëÿ éåðèíÿ éåòÿúÿê. Êðàëû ýþðöëìöø éóõó áàðÿäÿ äöøöíìÿéÿ ìÿúáóð åäÿúÿêëÿð. Ùÿòòà äöøìÿí îíóí þç òîðïàüûíäà ãàí òþêÿúÿêäèð. III Ùåíðè úèääè ñÿùâÿ éîë âåðÿðÿê ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Ùåíðè äå Ýèçè âÿ ãàðäàøû êàðäèíàë Ëóè äå Ýèçè þëäöðòäöêäÿí (áàõ: 1 ê85) ñîíðà àíàñû êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è ùèääÿò âÿ ãÿçÿáèíäÿí ñàðñûíòû êå÷èðèð âÿ þëöð. Áóíäàí ñîíðà áöòöí þëêÿäÿ âÿ Ïàðèñäÿ êðàëà ãàðøû ÷îõ úèääè èüòèøàøëàð áàøëàéûð (áàõ: 1 ê85). Êðàë III Ùåíðè ãîðõàðàã Ïàðèñè òÿðê åäèð âÿ êðàëëàðà ìÿõñóñ ñàðàéà ÷ÿêèëèð. Æàê Êëåìàí êðàë ÛÛÛ Ùåíðèíè ãÿòëÿ éåòèðèð. Î, Áóðáîíëàð ñöëàëÿñèí1 àâãóñò 1589-úó èë äÿí îëàí Íàâàððàëû Ùåíðèéÿ ïÿíàù àïàðûð. Òÿãäèì îëóíàí áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþðöíòöëÿðè éåðèíÿ éåòèð. Ùåíðè ñèëàù ýöúöíÿ ÿââÿëëÿð êðàëà áèð øåé åäÿ áèëìèðäè. Î, áèð ÿéàëÿòèí, III Ùåíðè èñÿ áöòöí Ôðàíñàíûí áàø÷ûñû èäè. 1-úè ñÿòèð ùÿìèí ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèð. Íàâàððàëû Ùåíðè þç Ñîâåòèíäÿí êðàë III Ùåíðèíèí þëäöðöëìÿñèíÿ èúàçÿ àëûð. Þëöìöíÿ ö÷ ýöí ãàëìûø êðàë éóõóäà ýþðöð êè, îíó þëäöðöðëÿð. Ôðàíñàíûí áàé ðàüûíû âÿ òàúûíû áèð ðàùèáèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè èçäèùàì àéàãëàéûð. Íàâàððàëû Ùåíðè Ôðàíñàíûí êðàëû îëìàã ö÷öí ìöíàñèá àíûí éåòèø äèéèíè ýþðöð âÿ âàõò èòèðìÿäÿí áöòöí Ôðàíñà õàëãûíûí íàðàçû îëäó üó êðàëû àðàäàí ýþòöðìÿê ö÷öí òÿäáèð ãûëûð. Áó èøÿ Äîìèíèêàí Cÿ 152 Û Ñåíòóðèéà ìèééÿòèíèí (òÿðèãÿò) ðàùèáè Êëåìàí ñå÷èëèð. Êëåìàí áèð ìÿêòóáëà êðàëûí Ñåí-Êëóäà ðÿñìè ãÿáóëóíà ýåäèð. Êëåìàíûí øèðèí äèëè, íÿçàêÿòëè ùÿðÿêÿòè âÿ ñ. êðàëûí ñàããûçûíû îüóðëàéûð. Êðàë ìÿêòóáó îõóéóá úàâàáûíû Êëåìàíûí ãóëàüûíà äåìÿê ö÷öí éàíûíà ÷àüûðàíäà ðàùèá ýþçëÿíèëìÿäÿí õÿíúÿðè ÷ûõàðûá êðàëûí ãàðíûíà ñîõóð. 38 éàøëû êðàë III Ùåíðè 1589-úó èë 2 àâãóñòäà þëöð. Íàâàððàëû Ùåíðè êðàë îëóð. Î, äà ìàðàãëûäûð êè, IV Ùåíðèíè áöòöí Ôðàíñà êðàë êèìè 1593-úö èëäÿ êàòîëèê ìÿçùÿáèíÿ êå÷äèêäÿí ñîíðà ãÿáóë åòìèøäè. IV Ùåíðèíèí “Ïàðèñ èáàäÿòÿ äÿéÿð” êÿëàìû áóíóíëà ÿëàãÿäàð éàðàíìûøäûð. Áóíà ãÿäÿð Íàâàððàëû Ùåíðè ùóýåíîòëàðûí (ïðàâîñëàâëàð) áàø÷ûñû èäè. Êðàë IV Ùåíðèíèí ÿí áþéöê õèäìÿòè îíèëëÿðëÿ äàâàì åäÿí (1559-1598) äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ ñîí ãîéìàñû îëóá. 1 ê98 Þëìÿç õàëãà (ôðàíñûçëàð) áàø÷ûëûã åäÿí ðÿùáÿð Õàëãûí áèð ùèññÿñèíè éàä àäÿò-ÿíÿíÿñè âÿ äèëëÿðè îëàí óçàã éåðëÿðÿ àïàðàúàã. Áåø ìèí Êðèò âÿ Òåññàëèéàäà ìÿùâ îëàúàã. Áàø÷û èñÿ ãà÷ûá äÿíèç ñàðàéûíäà úàíûíû ãóðòàðàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿêè ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Îëà áèëñèí êè, áó, Øÿðãè éàõøû áèëìÿìÿêäÿí èðÿëè ýÿëèð. Ned Hallåíèí ýþñòÿðäèéè êèìè, ÿñëèíäÿ, áó êàòðåí Íàïî ëåîíóí áþéöê îðäó èëÿ Ìèñèðÿ ñÿôÿðèíäÿí (1798) ñþç à÷ûð. Èêè èëëèê Ìèñèð ñÿôÿðè äÿ Íàïîëåîí ö÷öí óüóðñóç îëóá. Î, èíýèëèñëÿðäÿí úà íûíû àüàú ýÿìèäÿ ãà÷ûá ãóðòàðûá. Î âàõò Êðèò âÿ Òåññàëèéà òöðêëÿðèí ÿëèíäÿ èìèø. Íàïîëåîí îðäóñóíäàí áó éåðëÿðäÿ ãàëàí 5.000 íÿôÿðè èñÿ òöðêëÿð ãûðûáëàð. 1 ê99 Áþéöê ùþêìäàð ùÿìðÿéëèê âÿ äîñòëóã ÿëàãÿëÿðèíäÿ îëàí Èêè êðàëëà öíñèééÿòäÿ (éàõøû ìöíàñèáÿòäÿ) îëàúàã. Îù, áþéöê àèëÿ íåúÿ ùåéèôñèëÿíÿúÿê. Òÿÿññöô êè, óøàãëàð Íàðáîííàíûí ÿòðàôûíäà îëàúàãëàð. 153 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ Ðóñèéà-Àìåðèêà äîñòëóüóíäàí ñþùáÿò à÷ûðëàð. Áèçÿ ãàëûðñà, áóðàäà ñþùáÿò ÀÁØ-Èíýèëòÿðÿ ìöòòÿôèãëèéèíäÿí âÿ õöñóñè äîñòëóã ÿëàãÿëÿðèíäÿí ýåäèð. Ôðàíñà èñÿ îíëàðëà éàõøû ìöíàñèáÿòäÿ îëóá. “Áþéöê àèëÿ” — Àâðîïà Áèðëèéè (Åâðîïåéñêèé äîì) äåìÿêäèð. ßñëèíäÿ 3-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí ãÿäèì ôðàíñûç ñþçö “mesnie”— “àèëÿ”, “åâ” ìÿíàñûíû âåðèð. 3-úö ñÿòèðäÿ “Îù, áþéöê àèëÿ íåúÿ ùåéèô ñèëÿíÿúÿê” ãÿíàÿòèíäÿ áþéöê ìÿòëÿáëÿðäÿí, Àâðîïà Áèðëèéèíÿ âóðóëàí çÿðáÿäÿí, Ôðàíñàíûí Íàðáîííà ÿéàëÿòèíäÿ áàø âåðÿúÿê äÿùøÿòëè ùàäèñÿäÿí äàíûøûëûð. Îëà áèëñèí êè, íöâÿ ñèëàùûíûí âÿ éà ìàòåðèàëûíûí ñàõëàíäûüû îáéåêòäÿ (áåëÿ áèð ùàäèñÿ 2001-úè èëèí ñîí ðöáöíäÿ áàø âåðäè. Þëÿíëÿð âÿ õÿñàðÿò àëàíëàð ÷îõ èäè) âÿ éà äà Ðîíàíûí àøàüû ùèññÿñèíäÿ íöâÿ ñèëàùû èñòåùñàë åéëÿéÿí ðåàêòîð çàâîäóíäà òåððîð íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðÿ áèëÿúÿê ìöäùèø ùàäèñÿéÿ èøàðÿ îëóíóð. Íåä Ùàëëåé èñÿ ýþñòÿðèð êè, Àâðîïà Áèðëèéè Ëöêñåìáóðã âÿ Ìîíàêî êðàëëûãëàðûíû éàõûíëàøäûðûð. Ùÿð èêè þëêÿéÿ Ôðàíñà þç àòîì åëåêòðèê ñòàíñèéàëàðûíäàí åëåêòðèê úÿðÿéàíû âåðèð. Ùÿìèí íöâÿ ðåàêòîðó Àðàëûã äÿíèçè ñàùèëèíäÿ éåðëÿøÿí Íàðáîííàéà éàõûí, Ðîíà ÷àéûíûí àüçûíäàäûð. 1 ê100 Äîëéà âÿ Òîñêàíà òîðïàüû éàõûíëûüûíäà Ñÿìàäà óçóí ìöääÿò áîç ãóø ýþðöíÿúÿê. Ãóø äèìäèéèíäÿ éàøûë áóäàã òóòàúàã. Òåçëèêëÿ ãöäðÿòëè (áþéöê) àäàì þëÿúÿê, ìöùàðèáÿ áèòÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí øÿðù÷èëÿðèíèí ÿêñÿðèééÿòè ùåñàá åäèð êè, “áîç ãóø” áóðàäà “ñöëù ýþéÿð÷èíè” ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. Éÿíè Íîñòðàäàìóñ áóíóíëà ýþñòÿðèð êè, òåçëèêëÿ äàâà áèòÿúÿê, ñöëù áÿðãÿðàð îëàúàã. Ñþùáÿò Ôðàíñà òîðïàãëàðûíäàêû ìöùàðèáÿäÿí ýåäèð. Áÿñ ìöùàðèáÿ âàõòû þëÿí áþéöê øÿõñ êèì èäè? Òÿäãèãàòëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí âÿ ìöùàðèáÿíèí ãóðòàðìàñûíà àç ãàëìûø äöíéàñûíû äÿéèøìèø ÀÁØ ïðåçèäåíòè Ðóçâåëòäÿí áÿùñ îëóíóð. Áó êàòðåíè àëìàí òÿééàðÿëÿðè, Ùèòëåð âÿ îíóí þëöìö èëÿ áàü ëàéàí òÿäãèãàò÷ûëàð äà âàðäûð. 154 ÛÛ Ñåíòóðèéà II ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( II ÉÖÇËÖÊ) Óçóí èëëÿð áîéó ìÿíè ìÿíÿâèééàòúà ÿçìÿê èñòÿéÿíëÿðèí àðçóñóíà õèëàô ÷ûõàðàã èøèìè äàâàì åòäèðìèøÿì. ßìèíÿì êè, ñàüëûüûìäàí ôÿðãëè îëàðàã äöíéàìû äÿéèøÿíäÿí ñîíðà ÿñÿðëÿðèìÿ äàùà ÷îõ åùòèðàì âÿ èíàìëà éàíàøàúàãëàð. 2 ê1 Áðèòàíèéàëûëàð âÿ àêâèòàíèéàëûëàð (Ôðàíñà) ùÿäÿ-ãîðõó ýÿëÿúÿêëÿð. Åéíè çàìàíäà îíëàð ýöúëö ùöúóìà êå÷ÿúÿêëÿð. Éàüûø âÿ øàõòà òîðïàüû ïèñ êþêÿ ñàëàúàã. Ñåëèí ëèìàíûíà ýöúëö ùÿìëÿëÿð îëàúàã. G þðöíäöéö êèìè, áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ìÿëóì äþâëÿòëÿð âÿ îíëàðûí àðàñûíäà ýåäÿí ÷ÿêèøìÿ âÿ ìöùà ðèáÿëÿðÿ àèääèð. Ïîðò Ñåëèí Èñòàíáóë ëèìàíûäûð. “Ñåëèí” éóíàíúà “àé”, “ùèëàë”, “àéïàðà” äåìÿêäèð. Î äà ìÿëóìäóð êè, àéïàðà Òöðêèéÿíèí äþâëÿò ðÿìçèäèð. Êàòðåíëÿ áàüëû Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû þòÿðè ôèêèðëÿð ñþéëÿìèøëÿð. Ùÿãèãÿòè èñÿ Åðèêà ×èòÿì à÷ûãëàìûøäûð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, 1915-úè èëäÿ Ôðàíñà âÿ Áðèòàíèéà îðäóñó Ãÿðá úÿáùÿñèíäÿ úÿìëÿ øèá äóðäóüó âàõò Âèíñòîí ×þð÷èë ìöòòÿôèãëÿðè èíàíäûðäû êè, éåíè úÿáùÿ à÷àðàã Ïîðò Ñåëèíè âÿ öìóìèééÿòëÿ, Òöðêèéÿíè òóòìàã ëà çûìäûð. Áóíóí ö÷öí Àíòàíòà þëêÿëÿðè ïëàíëàøäûðäûëàð êè, ÿââÿëúÿ Äàðäàíåë áîüàçûíû òóòñóíëàð, ñîíðà èñÿ Êîíñòàíòèíîïîëà (Èñòàíáóë) ùöúóì åòñèíëÿð. Ëàêèí ùàâà øÿðàèòèíèí ïèñëÿøìÿñè âÿ òöðêëÿðèí úèääè ìöãàâèìÿòè áóíà èìêàí âåðìÿäè. Áóíóíëà áåëÿ, ÿââÿëëÿð ýþñòÿð äèéèìèç êèìè (1 ê94), 1920-úè èëäÿ Èíýèëòÿðÿ áàøäà îëìàãëà Àíòàí òà þëêÿëÿðè Ïîðò Ñåëèíè òóòìóøäóëàð. Ëàêèí 1922-úè èëäÿ òöðê îðäóñó Ìóñòàôà Êàìàëûí (ñîíðàëàð Àòàòöðê) êîìàíäàíëûüû èëÿ èøüàë÷ûëàðû íÿèíêè Èñòàíáóëäàí, ùÿòòà áöòöí Òöðêèéÿäÿí ãîâóá ÷ûõàðòìûøäû. 155 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áàñìàãÿëèá êèòàá éàçàí áÿçè ðóñ ìöÿëëèôëÿðè áó ùàäèñÿíèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéè áàðÿäÿ úÿôÿíýèéàò à÷ûðëàð1. 2 ê2 Éàøûë ÷àëìàëû, àü ÷àëìàëûéà ïèñëèê åäÿúÿê. Áó áþéöê ïèñëèê (áÿëà) Ôðàíñàíûí îíà åòäèéè éàõøûëûã ìöãàáèëèíäÿ îëàúàã. Áóäàãäàí àñûëìûø áþéöê àíòåíà þëöì ùþêìöíö éàéàíäà Ùþêìäàð þç àäàìëàðûíäàí íå÷ÿ íÿôÿðèí ÿñèð äöøäöéöíö ñîðóøàúàã. Ãÿðá íîñòðàäàìóñøöíàñëàðû áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ìöùàêèìÿ éöðöäÿ áèëìÿéèáëÿð. Áÿçèëÿðè áó êàòðåíè ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí 1789-1793-úö èëëÿð Ôðàíñà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè èëÿ áàüëàéûðëàð. ßñëèíäÿ êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ øèÿ âÿ ñöííè ìÿçùÿáëÿðèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áèð ãàéäà îëàðàã øèÿëÿð áàøëàðûíà éàøûë ÷àëìà, ñöííèëÿð èñÿ àü ÷àëìà áàüëàéûðëàð (ãàðà ÷àëìà ãîéàíëàð èñÿ Ñåéèäëÿð Íÿñëèíÿ ìÿíñóá îëàíëàðäûð). Ìÿíúÿ, áóðàäà ñþùáÿò Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñèíäÿí ýåäèð. Èðàãûí ïðåçèäåíòè Ñÿääàì Ùöñåéí ñöííè, Õîìåéíè èñÿ øèÿ èäè. Àéÿòîëëà Õîìåéíè 1963-úö èëäÿ Èðàíäàí ãîâóëàíäàí ñîíðà 15 èë Èðàãäà éàøàìûøäû. 1978-úè èëäÿ Èðàãäàí ÷ûõàðûëäûãäàí ñîíðà Ïàðèñÿ ýåäÿðÿê (áàõ: 1 ê70) îðàäàí øàùà ãàðøû Èðàíäà áàø âåðÿí èüòèøàøëàðà ðÿùáÿðëèê åòìèøäè. Ôðàíñàäà îíà ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûëìûø âÿ øàùà ãàðøû ìöáàðèçÿäÿ ëàçûì îëàí êþìÿêëèêëÿð ýþñòÿðèëìèøäè. Õîìåéíè ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿíäÿí ñîíðà Èðàãëà ìöíàñèáÿòëÿð ïèñëÿøäè âÿ èêè þëêÿ àðàñûíäà 10 èëÿ ãÿäÿð äàâàì åäÿí ãàíëû ìöùàðèáÿ áàøëàäû. Þëÿíëÿðèí âÿ ÿñèð äöøÿíëÿðèí ñàéû-ùåñàáû éîõ èäè. Ñîí èêè ñÿòèð äÿ ðåàë ùÿéàòè ôàêòëàðäàí õÿáÿð âåðèð. Ìàðàãëûäûð êè, áó ýöíöí þçöíäÿ áåëÿ, òåëåâèçèéà ñòàíñèéàëàðûíûí áèð ÷îõó Ôðàíñà âÿ åëÿúÿ äÿ Éóíàíûñòàíäà “Àíòåíà” àäëàíûð. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñóí òåëåâèçèéàíû “àíòåíà” àäëàíäûðìàñû òÿñàäöôè äåéèëäèð. Òåëåâèçèéà èëÿ úÿáùÿäÿ À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàÿ. Íîâàÿ ðàñøèôðîâêà ïðåäñêàçàíèé Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 212-213. 1 156 ÛÛ Ñåíòóðèéà þëÿíëÿð âÿ éàðàëàíàíëàð áàðÿäÿ õÿáÿðëÿð âåðÿíäÿ, äþâëÿò áàø÷ûñûíûí ÿñèð äöøÿíëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò èñòÿìÿñè äÿ òÿáèèäèð. 2 ê3 Ýöíÿøèí ãàéíàð èñòèñèíÿ áÿíçÿð èñòèäÿí Íåãðåïîíò ÿòðàôûíäà áàëûãëàð éàðûáèøìèø ùàëà äöøÿúÿêëÿð. Ðîäîñ âÿ Æåíäÿ ÿðçàã òöêÿíÿíäÿ ßùàëè ýÿëèá îíëàðû éûüàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Íåãðåïîíò” — Éóíàíûñòàíûí Åâáåé àäàñûäûð. Ðîäîñ âÿ Æåí äÿ Àðàëûã äÿíèçè ÿðàçèñèíäÿäèð. Î êè ãàëäû êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí íÿéÿ åéùàì âóðìàñû ìÿñÿëÿñè, ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, èíäèéÿ ãÿäÿð áó êàòðåí áàðÿäÿ àüûë êÿñÿí ôèêèð ñþéëÿéÿí øÿðù÷è îëìàìûøäûð. Éåýàíÿ ôÿðçèééÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, ñþùáÿò íöâÿ ïàðòëàéûøûíäàí âÿ éà ñÿìàäàí äöøÿúÿéè ýöìàí åäèëÿí ÷îõ áþéöê âÿ ãàéíàð àñòåðîèääÿí ýåäÿ áèëÿð. 2-úè ñÿòèðëÿ áàüëû Åðèêà ×èòÿì áåëÿ áèð ôèêèð èðÿëè ñöðöð êè, àòîì áîìáàñûíûí ïàðòëàìàñû íÿòèúÿñèíäÿ áàëûãëàð éàðû áèøÿúÿê âÿ èíñàíëàð îíëàðû éûüûá éåéÿúÿêëÿð. Òÿáèè êè, òÿäãèãàò÷ûíûí áó ôèêðè èëÿ ðàçûëàøìàã îëìàç. Ìÿëóì ìÿñÿëÿäèð êè, àòîì áîìáàñû ïàðòëàéàíäà áöòöí úàíëûëàð øöàëàíìàäàí ìÿùâ îëóð. 2 ê4 Ìîíàêîäàí Ñèúèëèéàíûí éàõûíëûüûíà ãÿäÿð Áöòöí ñàùèëëÿð êèìñÿñèç ãàëàúàã. Åëÿ áèð ãÿñÿáÿ, êÿíä, øÿùÿð ãàëìàéàúàã êè, Áàðáàðëàð — éàäåëëèëÿð òÿðÿôèíäÿí òàëàí åäèëìÿñèí. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñàíûí úÿíóáóíäà âÿ Èòàëèéà ñàùèëëÿðèíäÿ úÿðÿéàí åäÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð àüà ãàðà äåìÿêäÿí éîðóëìóðëàð. Éàçûðëàð êè, áÿëêÿ äÿ áó êàòðåí ýÿëÿúÿêäÿ ÿëúÿçàèðëèëÿðèí âÿ éà ëèâèéàëûëàðûí íöâÿ ñèëàùû èëÿ òþðÿäÿúÿêëÿðè òåððîð ùàäèñÿñè èëÿ áàüëûäûð. Áóíóíëà öðÿéè ñîéóìàéàí øÿðù÷èëÿð äàùà ãàáàüà ýåäÿðÿê êàòðåíäÿ èøëÿíÿí “Barbares” — áÿðáÿð “âÿùøè” ñþçöíäÿí èëê ùÿðôè ýþòöðÿðÿê, áó ñþçöí “Arabe” — “ÿðÿá” ìÿíàñûíû âåðäèéèíè âÿ áóðàäà ñþùáÿòèí Ëè âèéàíûí ðÿùáÿðè Ìóàììàð Êàääàôè âÿ éà áàøãà áèð ÿðÿá ëèäåðèíäÿí 157 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ýåòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Åðèêà ×èòÿì, ùÿòòà áó ñûðàéà ðóñëàðû, çÿíúèëÿðè âÿ ÷èíëèëÿðè ÿëàâÿ åòìÿêäÿí äÿ ÷ÿêèíìèð. 2 ê5 Áàëûüà áÿíçÿð ýÿìèäÿ ñèëàù âÿ ïëàíëàð (ýÿëÿúÿê ïëàíëàð) ùàããûíäà ñàçèø èìçàëàíàíäà Áèð íÿôÿð öçÿ ÷ûõàúàã âÿ ìöùàðèáÿíè áàøëàéàúàã. Îíóí ùÿðáè — äÿíèç ãöââÿëÿðè óçóí ìöääÿò äÿíèçäÿ öçÿúÿê. Íÿùàéÿò Ëàòûí òîðïàãëàðûíûí (Èòàëèéà) éàõûíëûüûíäà ýþðöíÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí ñóàëòû ùÿðáè ãàéûãëàðû òàì äÿãèãëèêëÿ ýþðìÿñè âÿ òÿñâèð åòìÿñè àäàìû ùåéðÿòëÿíäèðèð. Áóíäàí ÿââÿëêè êàòðåíäÿ (2 ê4) îëäóüó êèìè, Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí áÿçèëÿðè áóðàäà ýþñòÿðèëÿíëÿðè äÿ Ìóàììàð Êàääàôè, Àáó Íèäàë âÿ áàøãàëàðû èëÿ áàüëàéûð âÿ ýóéà ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê òåððîð ÿìÿëëÿðèíäÿ, ùÿòòà Ìóàììàð Êàääàôèíèí êå÷ìèø Ñîâåò ìÿêàíûíäà èñòåùñàë îëóíìóø 5 “Ôîêñòðîò” òèïëè ñóàëòû ãàéûüûíûí èøòèðàê åäÿúÿéèíäÿí ñþùáÿò à÷ûðëàð. Ùå÷ îëìàñà êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíÿ ôèêèð âåðñÿéäèëÿð, àüûëëàðûíà ýÿëÿíè éîõ, ùÿãèãÿòè éàçàðäûëàð. “Îíóí ùÿðáè-äÿíèç ãöââÿëÿðè óçóí ìöääÿò äÿíèçäÿ öçÿúÿêäèð”. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò èëê âÿ ñîí Ñîâåò ïðåçèäåíòè Ìèõàèë Ãîðáà÷îâëà Àìåðèêàíûí ïðåçèäåíòè Ðîíàëä Ðåéãàíûí Àôðè êà âÿ Àâðîïàíûí ñÿðùÿäè Ìàëòà éàõûíëûüûíäà, Àðàëûã äÿíèçèíäÿ, ñóàëòû ãàéûãäà òÿêáÿòÿê ýþðöøöíäÿí âÿ ùÿìèí ùÿëëåäèúè ýþðöøäÿí ñîíðà Ñîâåòëÿðèí äàüûëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ Ðóñèéàíûí Øèìàë Áóçëó îêåàíûíà ÷ûõàí äÿíèçëÿðäÿí áàøãà áöòöí äöíéàäà ñó ùþâçÿëÿðèíè ÿëäÿí âåðìÿñè, ùÿìèí ñó ùþâçÿëÿðèíäÿ ÀÁØ-ûí ùÿðáè äÿíèç ãöââÿëÿðèíèí ùåýåìîíëóüó, áóíäàí ñîíðà ÀÁØ-ûí Èðàãà, Éóãîñëàâèéàéà, ßôãàíûñòàíà âÿ ñ. ãàðøû ìöùàðèáÿëÿðèíäÿí ýåäèð. Áàëêàí ùàäèñÿëÿ ðèíäÿ ÀÁØ ýÿìèëÿðè Èòàëèéà ñàùèëëÿðèíÿ, Àðàëûã äÿíèçè âÿ Àäðèàòèê äÿíèçè ñóëàðûíà ýÿëèá ÷ûõäûëàð. 158 ÛÛ Ñåíòóðèéà Ì.Ãîðáà÷îâ âÿ Ð.Ðåéãàíûí Àðàëûã äÿíèçèíäÿ ñóàëòû ãàéûãäà òÿêáÿòÿê ýþðöøö âÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí äàüûëìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðàí ìöãàâèëÿíèí èìçàëàíìàñû Ìàðàãëûäûð êè, Åðèêà ×èòÿì 1973-úö èëäÿ ÷àï åòäèðäèéè êèòàáûíûí äöçÿëäèëìèø 1991-úè èë ÷àïûíäà áó êàòðåíèí III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèð. Õàíûì Åðèêà éàçûð êè, áó àäû ÷ÿêèëìÿéÿí àäàìûí ýÿìèëÿðè óçàã áèð ìÿñàôÿ êå÷ÿðÿê Àðàëûã âÿ Àäðèàòèê äÿíèçëÿðèíÿ ÷ûõàúàãäûð. Òÿäãèãàò÷ûíûí ýÿëäèéè íÿòèúÿ áóäóð êè, Íîñòðàäàìóñ III Àíòèõðèñò àäû àëòûíäà áó àäàìû íÿçÿðäÿ òóòóð âÿ ùÿìèí àäàì III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ áàøëàéàúàãäûð.1 Äåìÿê ëàçûìäûð êè, õàíûì Åðèêà ñþùáÿòèí ùàíñû äþâëÿòäÿí ýåò äèéè áàðÿäÿ î âàõò ñþç à÷à áèëìÿçäè. Âÿ îíó äà äåéÿ áèëìÿçäè êè, èíäè Àäðèàòèê âÿ Àðàëûã äÿíèçëÿðèíäÿ ÀÁØ-ûí ñóàëòû ãàéûãëàðû êåøèê ÷ÿêèðëÿð. Îíäà áó ùàäèñÿëÿð áàø âåðìÿìèøäè. Áó áàõûìäàí äà îíó ãûíàìàã îëìàç. 1 Åðèêà ×èòÿì. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 1991, ñÿù. 80. 159 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áÿçèëÿðè èñÿ áàøãà áèð ìöñÿëìàí þëêÿñèíèí — Àëáàíèéàíûí àäûíû ùàëëàíäûðûðëàð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, àëáàíëàð Àäðèàòèê äÿíèçèíäÿí Èòàëèéàéà ùöúóì åäÿúÿêëÿð. Ìàðàãëûäûð êè, þçëÿðè äÿ þç éàëàíëàðûíà úàâàá âåðèðëÿð: “Áåëÿëèêëÿ, íèéÿ Àëáàíèéà? — Îíà ýþðÿ êè, îíëàð Èòàëèéà òîðïàãëàðû ùåñàáûíà þç ÿðàçèëÿðèíè ýåíèøëÿíäèðìÿê ôèêðèíÿ äöøÿúÿêëÿð”.1 ßëáÿòòÿ, áó öçäÿíèðàã òÿäãèãàò÷ûëàð éàõøû áèëèðëÿð êè, ÿùàëèñèíèí äþðääÿ ö÷ö ìöñÿëìàí âÿ úÿìè íöôóñó 3 ìèëéîí íÿôÿð îëàí Àëáàíèéà Èòàëèéàéà ùå÷ íÿ åäÿ áèëìÿç. Áóíóíëà áåëÿ, àøàüû ñÿâèééÿëè õðèñòèàí îõóúóëàðû àðàñûíäà ìöñÿëìàí àëÿìè áàðÿäÿ ìÿíôè ôèêèð éàðàòìàüà ÷àëûøûðëàð. 2 ê6 Ëèìàíëàðûí éàíûíäà, èêè øÿùÿðäÿ Ùå÷ êèìèí ÿââÿëëÿð ýþðìÿäèéè áÿëà áàø âåðÿúÿê. Àúëûã, âÿáà âÿ ñèëàùäàí èíñàíëàð ìÿùâ îëàúàãëàð. Ùàìû ãûøãûðàðàã áþéöê âÿ þëöìñöç òàíðûäàí êþìÿê èñòÿéÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ, øöáùÿ éîõäóð êè, 1945-úè èë àâãóñò àéûíûí 6-äà (êàòðåíèí íþìðÿñè äÿ 6-äûð) Õèðîñèìàéà âÿ àâãóñòóí 9äà Íàãàñàêèéÿ ÀÁØ-ûí àòäûüû àòîì áîìáàëàðûíäàí âÿ îíóí äÿùøÿòëè íÿòèúÿëÿðèíäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Áþéöê ýþðöúö ãåéä åäèð êè, áÿøÿðèééÿò ùÿëÿ áåëÿ áèð áÿëà ýþðìÿéèá. Áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíäÿ äÿ ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿ òèí öñòöíäÿí êå÷ìÿéÿ ÷àëûøûðëàð. Áó ýþðöíìÿìèø áÿëàíûí ÀÁØ-ûí ÿìÿëè îëäóüóíóí öñòöíäÿí ñöêóòëà êå÷ìÿê áèð éàíà, ÷àëûøûðëàð êè, îõóúóëàðû ÷àøáàø ñàëñûíëàð. Cîí Ùîóã éàçûð êè, áóíó éàëíûç Íàãàñàêè âÿ Õèðîñèìà øÿùÿðëÿðè èëÿ áàüëàìàã äöç îëìàçäû. Áÿëêÿ äÿ áó, òåððîð àêòû èëÿ áàüëû îëàí áèð ìÿñÿëÿäèð: “Òåððîð÷óëàð, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, ñóàëòû ãàéûãëàðëà, Øèìàëè Àôðèêàäàí öçöá ýÿëÿúÿêëÿð”. Êàòðåíèí íÿ îðèæèíàëûíäà, íÿ äÿ òÿðúöìÿëÿðèíäÿ, Cîí 1 À.Ìîðîê. Ê.Ðàçóìîâñêàÿ. Íîâàÿ ðàñøèôðîâêà ïðåäñêàçàíèé Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 208-209. 160 ÛÛ Ñåíòóðèéà Ùîóãóí òÿðúöìÿñè äÿ äàõèë îëìàãëà, áåëÿ áèð øåé éîõäóð. Áåëÿëèêëÿ, òÿäãèãàò÷ûíûí ñÿùâÿ éîë âåðäèéè ýþç ãàáàüûíäàäûð. Ïåòåð Ëîðè èñÿ áó êàòðåíèí ýóéà ÑÏÈÄ-ëÿ áàüëû îëäóüóíó ýþñòÿðèð. 2 ê7 Àäàëàðà ñöðýöí åäèëÿíëÿðèí àðàñûíäà Àüçûíäà èêè äèøëÿ äîüóëìóø áèð íÿôÿð îëàúàã. Àúûíäàí þëÿí áó àäàìëàð, àüàúëàðûí ãàáûüûíû âÿ êþêöíö éåéÿúÿêëÿð. Éåíè ùþêìäàð îíëàð ö÷öí éåíè ôÿðìàí ùàçûðëàéûð. Êàòðåíäÿ Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèëèð. ßñðëÿð áîéó úèíàéÿòêàðëàð, ñèéàñè ìÿùáóñëàð âÿ ñ. þëêÿíèí úÿíóáóíäàêû àäàëàðäà — ùÿáñõàíàëàðäà ñàõëàíûðäûëàð. Òàðèõ÷èëÿðèí éàçäûãëàðûíà ýþðÿ XIV Ëöäîâèê àíàäàí îëàíäà àüçûíäà èêè äèøè âàðìûø. Åëÿúÿ äÿ îíóí ÿêèç äîüóë äóüó ìÿëóìäóð. Äåéèðëÿð êè, îíóí ÿêèç ãàðäàøûíûí äà àíàäàí îëàíäà àüçûíäà èêè äèøè îëóá. Íîñòðàäàìóñ áó ãàðäàøà èøàðÿ åäèð. Âîëòåð XIV Ëöäîâèêÿ ùÿñð åòäèéè ÿñÿðèíäÿ ýþñòÿðèð êè, Ëöäîâèê 1661-úè èëäÿ ùàêèìè-ìöòëÿã îëàíäà îðòàáîéëó, ñèôÿòèíäÿí ýþçÿëëèê âÿ êöáàðëûã éàüàí áèð íÿôÿðè Ìöãÿääÿñ Ìàðãàðèòà àäàñûíà àïàðûá, îðàäà ãÿñðäÿ ñàõëàìàüû ÿìð åäèð. Ùÿìèí àäàìû î âàõòäàí äÿìèð ìàñêà äà ñàõëàéûðëàð. Î, Ìöãÿääÿñ Ìàðãàðèòà àäàñûíäà 29 èë þìöð ñöðöð. 1690-úû èëäÿ îíó Ïàðèñÿ — Áàñòèëèéà ùÿáñõàíàñûíà ýÿòèðèðëÿð. Äåéè ëÿíÿ ýþðÿ áó ìöÿììàëû ìÿùáóñ 1703-úö èëäÿ þëöá. Àëåêñàíäð Äö ìàíûí “Âèêîíò äå Áðàæåëîí” ðîìàíûíäà áÿùñ åòäèéè “Äÿìèð ìàñêàëû àäàì” äà XIV Ëöäîâèêèí ãàðäàøû êèìè òÿñâèð îëóíóð. Íîñòðàäàìóñëà À.Äöìàíûí ôèêèðëÿðèíèí öñò-öñòÿ äöøìÿñè äÿ “Äÿìèð ìàñêàëû àäàì”ûí XIV Ëöäîâèêèí ÿêèç ãàðäàøû îëäóüó åùòèìàëûíû àðòûðûð. Ñîí èêè ñÿòèðäÿ 1685-úè èëäÿ XIV Ëöäîâèêèí Íàíò ôÿðìàíûíû ëÿüâ åòäèéèíäÿí äàíûøûëûð. Íàíò ôÿðìàíûíû 1598-úè èëäÿ IV Ùåíðè èìçàëà ìûøäû. Áó ôÿðìàíà ýþðÿ êàòîëèê äèíè Ôðàíñàäà ùàêèì äèí îëàðàã ãàëìûøäû. Ëàêèí ùóýåíîòëàðà åòèãàä àçàäëûüû âåðìèøäèëÿð. 161 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê8 Ìÿáÿäëÿð ãÿäèì Ðîìà ÿíÿíÿëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã ÿçèç òóòóëàúàã. Íàäàíëûüûí êþêöíö êÿñÿúÿêëÿð. Èëê âÿ áÿøÿðè ãàíóíëàðû ãÿáóë åäÿúÿêëÿð. Áöòöí ìöãÿääÿñ àéèíëÿðè, àäÿòëÿðè ýþçëÿéÿúÿêëÿð. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Ôðàíñàäà äèíè ìöùàðèáÿëÿðèí òöüéàí åòäèéè äþâðÿ àèä åäèðëÿð. Îíëàðäàí áèðèíúèñè Íîñòðàäàìóñóí ñàüëûüûíäà áàø âåðìèøäè. Ùóýåíîòëàð (ïðîòåñòàíòëàð) ùÿðÿêàòû êèëñÿíè ñèéàñè òÿñèð âÿ çÿíýèíëèêäÿí ìÿùðóì åòìÿê, ìöãÿääÿñëÿðÿ ïÿðÿñòèø êèìè ùàëëàðà ãàðøû éþíÿëòìèøäè. Îíëàð êèëñÿíè ãÿäèì Ðîìà êèëñÿëÿðèíäÿ ùþêì ñöðÿí ñàäÿëèéÿ, õåéèðõàùëûüà ãàéòàðìàüà úÿùä åäèðäèëÿð. Èêèíúè ìöùàðèáÿ 1790-úû èëäÿ Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû áàø âåðìèøäè. Ðîáåñïéåðèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ êàòîëèê êèëñÿñèíÿ ùöúóì áàøëàíìûøäû. Êèëñÿíè òîðïàã ìöëêèééÿòèíäÿí ìÿùðóì åòìèøäèëÿð. Èáàäÿòýàùëàðû, ìîíàñòûðëàðû äàüûòìûøäûëàð. Êèëñÿ õàäèìëÿðè èáàäÿòýàùëàðäàí ãîâóëìóøäóëàð. Àëè Èäðàêà èíàì òþâñèéÿ îëóíóðäó. Ìöãÿääÿñëÿðÿ èáàäÿò âÿ äèíè áàéðàìëàðû ãåéä åòìÿê ãàäàüàí îëóíìóøäó. Áîøëóüó äîëäóðìàã ö÷öí Àëè Âàðëûã áàéðàìû òÿñèñ îëóíìóøäó. Ö÷öíúö ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíàí “Èëê âÿ áÿøÿðè ãàíóíëàðû ãÿáóë åäÿúÿêëÿð” — Èòàëèéàäà éàøàìûø ãÿäèì åòðóñêëàðûí äèíèíÿ èøàðÿäèð. Åòðóñêëàð ùÿéàòûí òÿíòÿíÿñèíÿ ñèòàéèø åäèðäèëÿð. Îíëàðû þëÿíäÿí ñîíðà êèìëÿðèí ñîðüó-ñóàëà òóòìàñû, ùàíñû ýöíàùëàðûíà ýþðÿñÿ úÿçà ýþçëÿìÿñè àç ìàðàãëàíäûðûðìûø. Áó êàòðåíè ðóñ èíãèëàáûíà àèä åäÿí ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû äà âàðäûð. 2 ê9 Àðûã ùþêìäàðûí ùàêèìèééÿòè äîããóç èë ÿìèí-àìàíëûãëà êå÷ÿúÿê. Ñîíðà îíäà ãàí òþêìÿéÿ øèääÿòëè ùÿðèñëèê áàø ãàëäûðàúàã. Ãàíóíñóçëóã âÿ èíàìñûçëûã óúáàòûíäàí áþéöê õàëã ìÿùâ îëàúàã. Î, þçöíäÿí äàùà ÷îõ òàíûíìûø øÿõñ òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëÿúÿê. 162 ÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö èëÿ áàüëû áþéöê áèð ùÿãèãÿòè áèð äàùà òÿñäèã åäèð. Áèç ýèðèøäÿ äåìèøäèê êè, Íîñòðàäàìóñ êàòðåíëÿðè åëÿ ìöÿììàëû éàçìûøäûð êè, ùàäèñÿ áàø âåðÿíÿ ãÿäÿð íÿäÿí áÿùñ îëóíäóüóíó áèëìÿê îëìóð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áÿçèëÿðè áó êàòðåíè Ùèòëåðëÿ áàüëàéûðëàð. Ôàêòëàð áóíó òÿñäèã åòìèð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí áèçèì çÿìàíÿìèçäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåíè åéíèëÿ Ðóñèéàíûí ïðåçèäåíòè Â.Ïóòèíÿ âÿ åëÿúÿ äÿ ÀÁØ-ûí ïðåçè äåíòè C.Áóøà àèä åòìÿê îëàð. Îíëàðûí ùÿð èêèñè àðûãäûð. Ùÿð èêèñè äÿ ãöäðÿòëè äþâëÿòèí, áþéöê õàëãûí áàø÷ûñûäûð. Áóíà áàõìàéàðàã, áó êàòðåíè Â.Ïóòèíÿ àèä åòìÿê îëàð. Áó áàõûìäàí XV ÿñð ðóñ ýþðöúöñö Íåì÷èíèí ôèêèðëÿðè ìàðàã äîüóðóð. Íåì÷èí ýþñòÿðèð êè, Ðóñèéàäà èüòèøàø äþâðö îëàúàã. Áó âàõò þëêÿéÿ Òèòàí (íÿùÿíý) âÿ éà Àéû ðÿùáÿðëèê åäÿúÿêäèð. Ùóøñóçëóã (óíóòãàíëûã, éàääàøñûçëûã) îíóí éîë éîëäàøû îëàúàã. Åëÿ ùåé ñÿùâëÿð áóðàõàúàã. Òèòàíäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ áÿñòÿáîéëó, úûëûç âÿ “ãàðà öçëö” àäàì ýÿëÿúÿêäèð. “Íÿùÿíý” âÿ éà “Àéû” äåéÿíäÿ Áîðèñ Éåëòñèí ýþç þíöíÿ ýÿëèð. Áÿñòÿáîéëó úûëûç âÿ “ãàðà öçëö” àäàì Á.Éåëòñèíèí ïðåçèäåíòëèê äþâðöíöí ñîíà éåòìÿñèíÿ 6 àé ãàëìûø ìöÿììàëû øÿêèëäÿ ùàêèìèééÿòäÿí ýåäÿíäÿí ñîíðà îíó ÿâÿç åäÿí âÿ ïðåçèäåíò ñå÷èëÿí Â.Ïóòèíäèð. Ïóòèíèí áÿñòÿáîéëó, àðûã îëìàñû ýþç ãàáàüûíäàäûð. Î êè ãàëäû “ãàðà öçëö” ìÿñÿëÿñèíÿ, áó, êå÷ìèøäÿ êÿøôèééàò÷û âÿ úàñóñëàðûí “ãàðà öçëö àäàì” àäëàíäûðûëìàëàðû èëÿ áàüëûäûð. Ìÿëóìäóð êè, Â.Ïóòèí õåéëè ìöääÿò Àëìàíèéàäà Ñîâåò ñÿôèðëèéèíèí èø÷èñè àäû àë òûíäà êÿøôèééàò÷û êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìèøäèð. Î äà ìàðàãëûäûð êè, òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíÿ àð õàëàíàðàã (10 ê72) ãåéä åäèðëÿð êè, 1933-úö èëäÿ Ùèòëåð äåìîêðàòèê ñå÷êè éîëó èëÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèéè êèìè, 1999-úó èëäÿ éåíè áèð ãöäðÿòëè ùþêìäàð Àíòèõðèñò ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿê1. Áèçÿ ãàëûðñà, 1999-úó èëäÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí âÿ ùàããûíäà ñþùáÿò à÷äû üûìûç àäàì Âëàäèìèð Ïóòèíäèð. Òÿáèè êè, áó áèçèì àçàä âÿ øÿõñè ãÿ1 Äìèòðèé è Íàäåæäà Çèìà. Ðàñøèôðîâàííûé Íîñòðàäàìóñ. Ì., 1998, ñòð. 185. 163 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íàÿòè ìèç äèð. Áÿëêÿ äÿ éàíûëûðûã. Ùÿð øåéè çàìàí þç éåðèíÿ ãîéàúàãäûð. 2 ê10 Äöíéàäà ùÿð øåé ãàéäàéà äöøÿíÿ ãÿäÿð Áèç ÷îõ íÿùñ áèð ÿñðè ýþçëÿéèðèê. Ìàñêàëàíàíëàð (è÷ öçöíö ýèçëÿäÿíëÿð) âÿ ãûíûíà ÷ÿêèëÿíëÿð äàõèëÿí ÷îõ äÿéèøÿúÿêëÿð. Þçëÿðèíèí îíëàðûí éåðèíäÿ îëìàñûíà ðàçû îëàíëàð áàðìàãëà ñàéûëàúàã. Íîñòðàäàìóñóí þçöíö ýþðöúöäÿí ÷îõ ôèëîñîô êèìè ýþñòÿðäèéè áó êàòðåíäÿ, òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áèçèì çÿìàíÿìèçäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Òàðèõ÷èëÿðèí ýÿëäèéè ãÿíàÿòÿ ýþðÿ ÕÕ ÿñðäÿ ìÿäÿíèééÿò î ãÿäÿð äÿéèøèá êè, áÿëêÿ äÿ êå÷ÿí îí äîããóç ÿñð ÿðçèíäÿ èíñàíëàð ìÿäÿíèééÿòèí áó ãÿäÿð äÿéèøìÿñèíÿ íàèë îëà áèëìÿìèøëÿð. Èíñàíà äàð ýÿëÿí ïëàíåòèìèçäÿ (1 ê63) òàðèõèí èñòÿð éàõøûëûüà, èñòÿðñÿ äÿ ïèñëèéÿ òÿðÿô àòäûüû ùÿð àääûì áèçèì ùÿð áèðèìèçÿ êå÷ìèøäÿí ôÿðãëè îëàðàã äàùà ÷îõ òÿñèð ýþñòÿðèð âÿ áó òÿñèð ýåò-ýåäÿ àðòûð. Áèç ðóùñóç, úàíñûç òåõíîëîýèéàíûí ÿñèðè îëìóøóã. Áèçèì ùÿéàòûìûç äà, õîøáÿõòëèéèìèç äÿ “äàø öðÿêëè” òåõíèêà èëÿ áàüëûäûð. 2 ê11 Ùàêèìèééÿòè áþéöê îüóëäàí ñîíðàêû îüóë ãÿáóë åäÿúÿê. Î, êðàë ñÿâèééÿñèíÿ ãÿäÿð éöêñÿëÿúÿê. Îíóí àìàíñûçëûãëà ãàçàíûëìûø øþùðÿòè ùàìûíû ãîðõóéà ñàëàúàã. Ëàêèí þâëàäëàðû ùàêèìèééÿòäÿí êÿíàðëàøäûðûëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí Ôðàíñà èëÿ áàüëû îëäóüóíó âóðüóëàñàëàð äà, òóòàðëû ôàêòëàðëà ôèêèðëÿðèíè òÿñäèãëÿéÿ áèëìèðëÿð. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ áó êàòðåí áèçèì çÿìàíÿìèçëÿ áàüëûäûð. Ìîíàðõèéàíûí ùþêì ñöðäöéö çÿìàíÿìèçäÿ Øÿðã þëêÿëÿðèíèí ùÿð áèðèíäÿ áó áàø âåðÿ áèëÿð. Ìÿñÿëÿí, èíäè Èîðäàíèéàäà 1-úè îüóë, Ñóðèéàäà ùàêèìèé 164 ÛÛ Ñåíòóðèéà éÿòÿ ùàçûðëàøàí 1-úè îüóë àâòîìîáèë ãÿçàñûíà óüðàäûüûíäàí 2-úè îüóë ùàêèìèééÿòäÿäèð. Áÿëêÿ äÿ ñþùáÿò ÀÁØ-äàí ýåäèð. Ú.Áóøóí éåðèíÿ ãàðäàøû ÀÁØ ïðåçèäåíòè îëìàüà ùàçûðëàøûð. 2 ê12 Ãÿäèì õöëéàëàðà ýþçëÿð à÷ûëàúàã, ùÿãèãÿòÿ ãàïàíàúàã. Òÿíùàëàðûí (ìîíàõ) àäÿòëÿðè ùå÷ÿ åíäèðèëÿúÿê. Áþéöê ùþêìäàð îíëàðû àüûëñûçëûãëàðûíà ýþðÿ úÿçàëàíäûðàúàã. Ìÿáÿäëÿðèí ãàðøûñûíäà õÿçèíÿëÿð îüóðëàíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåí áèðáàøà äèíëÿðëÿ âÿ äèíè úÿðÿéàíëàðëà áàüëûäûð. Éåíè äèíè úÿðÿéàíëàðûí íöìàéÿíäÿëÿðè ãÿäèì äèíè ÿíÿíÿëÿðäÿí ÿë ÷ÿêìÿéÿ ÷àüûðûðëàð. Îøî, Êðèøíàìóðòè, Ãóðúèéåâ êèìè ìöáàðèç ìèñòèêëÿð ýþñòÿðìèøëÿð êè, ÕÕ ÿñðèí ñîí ðöáöíäÿí áàøëàéàðàã 100 èë ÿðçèíäÿ äèíëÿð êþêëö øÿêèëäÿ äÿéèøÿúÿê. Ýóéà èíñàí äàùà èñëàì, õðèñòèàí, áóääèçì âÿ ñ. äèíëÿðèí åùêàìëàðûíûí àüûðëûüû àëòûíäà áàø ÿéÿí ôÿðä éîõ, ñàäÿúÿ èíñàí îëàúàã äûð. Ìàééà ùèíäóëàðûíûí òÿãâèìèíÿ ýþðÿ 2012-úè èëäÿ âàõò þë÷öñö éîõà ÷ûõàúàã. Éåíè äèíè èíãèëàáûí ïðèíñèïëÿðèíäÿí áèðè ùÿéàòûí èíäèêè çàìàíäà íÿùàéÿòñèçëèéèäèð. Ýóéà áåëÿ îëàí ùàëäà èíñàí êå÷ìèø áàðÿäÿ òÿÿññöô, ýÿëÿúÿê áàðÿäÿ àðçóëàð êèìè ÿñàðÿò çÿíúèðèíäÿí õèëàñ îëàúàã, áèð äÿôÿ âåðèëìèø ùÿéàòûíû êå÷ìèø âÿ ýÿëÿúÿê áàðÿäÿ äöøöíìÿäÿí ãàéüûñûç éàøàéàúàãäûð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû ö÷öíúö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “áþéöê ùþêìäàð” ñþçöíöí Øÿðã àëÿìèíäÿ “ìÿíÿâè ðÿùáÿð”, “ìöÿëëèì” ìÿíàñûíäà èøëÿíäèéèíè âÿ 4-úö ñÿòèðäÿêèëÿðèí ýÿíúëÿðÿ àèä îëäóüóíó âÿ ýÿíú ëÿðèí ùÿìèí ìÿíÿâè ðÿùáÿðëÿðÿ, ìöÿëëèìëÿðÿ öç ÷åâèðÿúÿêëÿðèíäÿí ñþç à÷äûüûíû ãåéä åäèðëÿð. Åðèêà ×èòÿì áó êàòðåíè 1789-úó èë Ôðàíñà èíãèëàáûíà àèä åäèð. Ýþñòÿðèð êè, èíñàíëàðûí ýþçëÿðè õðèñòèàíëûüà ãàïàíìûø, Àëè Èäðàê äåéèëÿí òÿëèìÿ éþíÿëäèëìèøäèð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðè äÿ éåðèíè àëìûøäûð. 1789-úó èë Ôðàíñà èíãèëàáûíäàí ñîíðà êðàë XVI Ëöäîâèêè ìÿúáóð åäèáëÿð êè, êèëñÿ áàðÿäÿ ãàíóí (êîíñòèòóñèéà) èìçàëàñûí. 165 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 22 èéóë 1790-úû èëäÿ êèëñÿ ùàããûíäà ìöëêè ãàíóí èìçàëàíûð. Ùÿìèí ãàíóíà ýþðÿ êèëñÿíèí áöòöí âàðèäàòû, î úöìëÿäÿí äÿ òîðïàãëàðû äþâëÿòèí èõòèéàðûíà êå÷äè. Êåøèøëÿð èñÿ äþâëÿò ãóëëóã÷óëàðû ùåñàá îëóíäó. Èéåðàðõèéàëàðûí (äèíè-èíçèáàòè âàùèä) ñàéû äà 139-äàí àçàëäûëàðàã 83-ÿ åíäèðèëäè. Ôðàíñà êàòîëèê êèëñÿñèíèí Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñè ãàðøûñûíäà úàâàáäåùëèéè äÿ ìèíèìóìà åíäèðèëäè. 2 ê13 Ðóùñóç úàí áèð äàùà ãóðáàí âåðèëìÿéÿúÿê. Þëöì ýöíö, äîüóì ýöíöíÿ ÷åâðèëÿúÿê. Þëÿíèí ÿáÿäèëèéèíÿ äàèð ãèéìÿòëè ñþçëÿðëÿ Èëàùè ðóù îíóí ðóùóíó ìÿñóä åäÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí Íîñòðàäàìóñóí þçöíÿ âÿ þëöìöíäÿí ñîíðàêû ýþðöíòöëÿðèíÿ àèä îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Íîñòðàäàìóñ þëöìöíöí ñîí èëëÿðèíè õÿñòÿëèêëÿ âÿ îíà ãàðà éàõàíëàðëà ìöáàðèçÿäÿ êå÷èðèá. Ñÿáðè òöêÿíìèøäè. Íöúóì òÿãâèìèíäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè, þëöìöíöí éàõûíëàøäûüûíû áèëèðäè. Èëàùèäÿí îíà ùå÷ êèìÿ ãèñìÿò îëìàéàí, íåúÿ áþéöê ïàé âåðèëäèéèíè äÿ éàõøû áèëèðäè. Áóíäàí èëùàìà ýÿëÿðÿê áó êàòðåíè éàçìûøäûð. Áó êàòðåíäÿ àíëàøûëìàñû ìöøêöë îëàí 2-úè ñÿòèðäèð: “Þëöì ýöíö, äîüóì ýöíöíÿ ÷åâðèëÿúÿêäèð”. Ýþðöúö áóðàäà ðóùóíóí úàíëàíìà üûíäàí, äèð÷ÿëèøèíäÿí ñþç à÷ûð. Þçöíöí úèñìàíè úÿùÿòäÿí þëÿúÿéè íè ýþñòÿðìÿêëÿ, ÿñÿðëÿðè èëÿ ÿáÿäè éàøàéàúàüûíà èøàðÿ åäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè þëöìñöçëöêëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Ýóéà êàòðåíäÿ ýÿëÿúÿêäÿ þëöìñöçëöê ïðîáëåìèíèí ùÿëë îëóíà úàüûíäàí äàíûøûëûð. 2 ê14 Òóð âÿ Æéåíè èòè ýþçëÿ ãîðóéàúàãëàð. Îíëàð áþéöê âÿ ñàêèò (òÿìêèíëè) õàíûìû óçàãäàí ýþðÿúÿêëÿð. Õàíûì âÿ ìöøàéèÿò åäÿíëÿð ëèìàíà ýÿëÿúÿêëÿð. Äþéöø, ùÿìëÿ, þç òÿñèðèíè ýþñòÿðÿúÿê. 166 ÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåí ùàäèñÿ áàø âåðÿíäÿí îí èë ÿââÿë éàçûëûá. Òóð âÿ Æéåí Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíäÿäèð. Áèð ýöí Ñàëîí øÿùÿðèíèí ýþçÿò÷è äèâàðëàðûíäàí ýþçÿò÷èëÿð áþéöê áèð äÿñòÿíèí øÿùÿðÿ éàõûíëàøäûüûíû ýþðöðëÿð. Áó, êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è âÿ îíó ìöøàéèÿò åäÿí 800 íÿôÿðäÿí èáàðÿò äÿñòÿ èäè. Êðàëè÷àíûí ñÿôÿðäÿí ìÿãñÿäè êàòîëèêëÿð âÿ ùóýåíîòëàð (ïðîòåñòàíòëàð) àðàñûíäà áàø âåðÿí èüòèøàøëàðû éàòûðòìàã èäè. Êàòðåíäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, êðàëè÷à áóíà íàèë îëà áèëìÿéèá. Äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí þëöìöíäÿí (1589) ñîíðà, 1598-úè èëäÿ êðàë IV Ùåíðèíèí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ ñîí ãîéóëóá. Ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí, Ned Hallåé áó êàòðåíè 1982-úè èëäÿ Èíýèëòÿðÿ âÿ Àðýåíòèíà àðàñûíäà Folkland àäàëàðû óüðóíäà áàø âåðÿí ìöíàãèøÿ èëÿ áàüëàìàüà úÿùä åäèð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ñþùáÿò Ôðàíñàäàí ýåäèð. 2 ê15 Ìîíàðõ (áàø÷û) þëäöðöëÿíäÿí áèð àç ÿââÿë, Êàñòîð âÿ Ïîëëóêñ ïàïàëûãäà (Âàòèêàí) óëäóç ýþðÿúÿêëÿð. Õàëãûí âàð-äþâëÿòè ãóðó âÿ äÿíèçëÿ äàøûíûá òàëàí îëóíàúàã. Ïèçà, Àñòè, Ôåððàðà âÿ Òóðèíäÿ òîðïàãëàð øÿõñè ìöëêèééÿòäÿí ÷ûõàðûëàúàã. Èêèíúè ñÿòèðäÿí ýþðöíöð êè, áó êàòðåíäÿ Âàòèêàíäà áàø âåðìèø ýþðöíìÿìèø áèàáûð÷û ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Ìÿñÿëÿíèí ìÿüçèíè äÿðê åòìÿê ö÷öí ãÿäèì éóíàí ÿñàòèðèíäÿ éåð àëàí âÿ äÿíèç ùàìèñè îëàí ÿêèçëÿð — Êàñòîð âÿ Ïîëëóêñ ãàðäàøëàðûíûí êàòðåíäÿ ùàíñû ìÿã ñÿäëÿ èøëÿäèëäèéèíè áèëìÿê ëàçûìäûð. Áóíóí ö÷öí ÕÕ ÿñðèí ñîí ðöáöíäÿ Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðè íÿçÿðäÿí êå÷èðìÿê êèôàéÿòäèð. Áåëÿ êè, 1978-úè èëäÿ I Èîùàíí Ïàâåë Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíÿ ïàïà ñå÷èëÿí êèìè ðåôîðìàëàð àïàðìàüà áàøëàéûð. Âÿ åëÿúÿ äÿ Âàòèêàí áàø áàíêûíäà áþéöê ôûðûëäàãëàðûí áàø àëûá ýåòäèéèíè âÿ áó èøäÿ êàðäèíàëëàðûí ÿëè îëäóüóíó äÿãèã þéðÿíèð. Î äà ìÿëóì îëóð êè, Âàòèêàí áàíêû ìàôèéà èëÿ, ÿí ïèñè èñÿ íàðêîáèçíåñëÿ (5 ê49) ñûõ ÿëàãÿäÿäèð. Ïàïà I Èîùàíí Ïàâåë ãÿðàðà ýÿëèð êè, áàíêûí 167 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ôÿàëèééÿòèíè úèääè øÿêèëäÿ éîõëàòäûðñûí âÿ ýöíàùêàðëàðû úÿçàëàíäûðñûí. Ïàïà ìàôèîçëàðû àéûã ñàëìûøäû. I Èîùàíí Ïàâåëèí Ïàïà ñå÷èëäèéè ýöíäÿí äöç áèð àé êå÷ìèø Ïàïàíû éàòàüûíäà þëìöø òàïìûøäûëàð. Íîñòðàäàìóñ îíó çÿùÿðëÿäèêëÿðèíè ãåéä åäèð (3 ê65). Îíóí éåðèíÿ ïîëøàëû II Èîùàíí Ïàâåë ñå÷èëèá (1978) âÿ 2005-úè èëÿ êèìè Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíÿ ðÿùáÿðëèê åäèá. Íîñòðàäàìóñóí “ÿêèç ãàðäàøëàð” àäëàíäûðäûüû áó åéíè àäëû èêè ïàïà ùàããûíäà áèð íå÷ÿ êàòðåíè âàðäûð (1 ê95, 3 ê17, 3 ê65, 4 ê11, 5 ê49, 6 ê9 âÿ ñ.). I Èîùàíí Ïàâåë âÿ II Èîùàíí Ïàâåë èëÿ áàüëû Íîñòðàäàìóñ Êàñòîð âÿ Ïîëëóêñ ÿêèç ãàðäàøëàðûíà êàòðåíäÿ ÷îõ ìÿùàðÿòëÿ èøàðÿ åäÿúÿê ùÿð èêè Ïàïàíûí ñÿúèééÿâè õöñóñèééÿòëÿðèíè à÷ûá ýþñòÿðìèøäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, áó ãàðäàøëàðäàí áèðè, éöêñÿê èëàùè êåéôèééÿòëÿðÿ ìàëèê îëóá. Äèýÿðè èñÿ ùÿääÿí àðòûã äöíéÿâè îëóá âÿ ùÿòòà ñàôëûãäàí, òÿìèçëèêäÿí íèñáÿòÿí êÿíàð îëóá. Êàòðåíëÿðäÿí I Èîùàíí Ïàâåëèí þëöìöíäÿ II Èîùàíí Ïàâåëèí ýöíàùû îëäóüó àéäûíúà ýþðöíöð. I Èîùàíí Ïàâåëèí þëöìöíäÿí ñîíðà Âàòèêàí áàíêûíäà éîõëàìàëàð áàøëàíñà äà, áèð íå÷ÿ èêèíúè äÿðÿúÿëè úèíàéÿòêàð âÿ úèíàéÿòèí èçèíÿ äöøÿí ìöñòÿíòèã àðàäàí ýþòöðöëäöêäÿí (þëäöðöëäöêäÿí) ñîíðà úèíàéÿòèí èçèíè èòèðìÿéÿ íàèë îëäóëàð. Íîñòðàäàìóñóí ÿí ýþðêÿìëè òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè Cîí Ùîóã II Èîùàíí Ïàâåëèí ôèòíÿ-ôÿñàäëà, ñèéàñè èíòðèãà èëÿ, íàðêîáèçíåñëÿ áàüëû îëäóüóíó, ìàôèéàíûí ÷èðêëè ïóëëàðûíûí öçÿ ÷ûõàðûëìàñûíäà, èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ Âàòèêàí áàíêûíûí ÿëè îëäóüóíó ýþñòÿðèð.1 Îëà áèëñèí êè, Cîí Ùîóã ÿñðëÿð áîéó Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñè èëÿ ìöáàðèçÿ àïàðàí èíýèëèñ ïðîòåñòàíòëàðûíäàí îëäóüóíäàí áó ãÿäÿð òÿíãèäÿ éîë âåðèð. Áèëìèðÿì. Ëàêèí ôàêò ôàêò îëàðàã ãàëûð. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí óëäóç äà Ðîìà êàòîëèê êèë ñÿñè âÿ îíóí áàíêû èëÿ ÿëàãÿäàðäûð. Êàòðåíäÿ I Èîùàíí Ïàâåëèí þëö ìöíäÿí àç ñîíðà Âàòèêàí áàíêûíäàêû ôûðûëäàãëàðëà áàüëû ðöñâàé÷û ëûãëàðûí ãûçüûí ÷àüûíäà (1986-úû èë) Ùàëëåé êîìåòàñûíûí (ãóéðóãëó Cîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñ. ßñÿðëÿðèíèí êöëëèééàòû (ðóñúà), Ìîñêâà, 1999, ñÿù. 158, 288, 372, 389, 411. 1 168 ÛÛ Ñåíòóðèéà óëäóç) Èòàëèéà ñÿìàñûíäàí êå÷ìÿñè âÿ ÿùàëèíèí òÿøâèøÿ äöøìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. ßñëèíäÿ Ðîìà Ïàïàñûíûí þëäöðöëìÿñè äÿ Âàòèêàíäà âÿ åëÿúÿ äÿ, áöòöí õðèñòèàí àëÿìèíäÿ òÿøâèø äîüóðìóøäó. Ùàìû ìàò ãàëìûøäû. Íåúÿ îëà áèëÿð êè, Àëëàùûí åâè ñàéûëàí ìöãÿääÿñ éåðäÿ ñàéûëûá-ñå÷èëÿí, ÿí éöêñÿê ðóùàíè ðöòáÿíè òóòàí, Ðîìà êàòîëèê êèë ñÿñèíèí áàø÷ûñûíà — Ïàïàéà ÿë ãàëäûðìàüà úÿñàðÿò åòñèíëÿð? Áöòöí áóíëàð äèíäàðëàðû ÷àøáàø ñàëûð, îíëàðûí èíàìëàðûíû àëò-öñò åäèðäè. 2 ê16 Íåàïîë, Ïàëåðìà, Ñèúèëèéà âÿ Ñèðàêóçàä, Éåíè çöëìêàðëàð âÿ ùàâàäà îä-àëîâ ýþðöíÿúÿê. Ëîíäîí, Ãåíò, Áðöññåë âÿ Ñóçäàí ýÿëÿí îðäóëàð, Áþéöê ãûðüûí òþðÿäÿúÿê, ãÿëÿáÿ áàéðàì øÿíëèéè äöçÿëäèëÿúÿê. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðÿ èøàðÿ îëóíóð. “Éåíè çöëìêàðëàð” (òèðàíëàð) Ùèòëåð âÿ Ìóññîëèíèäèð. Àëìàíëàðûí 88 ìì-ëèê òîïëàðäàí àòäûüû ìÿðìèëÿð âÿ åëÿúÿ äÿ, ðóñëàðûí “êàòéóøà”ëàðû ùàâàíû éàðàðàã âûéûëòû èëÿ àëîâ ñà÷à-ñà÷à ó÷àðìûø. Ìöòòÿôèã îðäóëàðû, åëÿúÿ äÿ, “Àçàä Ôðàíñà” îðäó ùèññÿëÿðè, Èòàëèéà àíòèôàøèñòëÿðè (Ñóçëàð) òÿðÿôèíäÿí 1-úè ñÿòèðäÿ àäû ÷ÿêèëÿí âÿ áÿçè äèýÿð éåðëÿðäÿ ôàøèñò îðäóëàðûíûí äàðìàäàüûí åäèëìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ ãÿëÿáÿ áàéðàìû øÿíëèêëÿðèíèí îëàúàüûíû äà ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöøäöð. Èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ, ùÿð èë Àâðîïàäà ãÿëÿáÿ ýöíö ãåéä îëóíóð âÿ ìöùàðèáÿäÿ ùÿéàòëàðûíû ãóðáàí âåðìèø 50 ìèëéîí àäàì éàä åäèëèð. Ãÿëÿáÿ ýöíö — 9 ìàé êå÷ìèø Ñîâåòëÿð Áèðëèéèíäÿ äÿ áþéöê òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åäèëèðäè. Î ýöí ðÿñìè áàéðàì åëàí îëóíìóøäó. Èø ýöíö äåéèëäè. Ýþðêÿìëè Àçÿðáàéúàí øàèðè Ñÿìÿä Âóðüóí áó ìöíàñè áÿòëÿ éàçìûøäûð: Éàçûëñûí òàðèõÿ áèð ãûçûë õÿòëÿ Ãûðõ áåøèíúè èëèí äîããóç ìàé ýöíö. 169 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê17 “Áàêèðÿ êàùèíÿ ìÿáÿäè”íèí ÿðàçèñèíäÿ, Ïèðåíåé äàüëàðû âÿ Åòåíèí éàõûíëûüûíäà, Áþéöê êå÷èä òÿùëöêÿéÿ ýþðÿ áàüëàíûá. Øèìàë êöëÿéè ÷àééóõàðû ÿñèð, öçöìëöêëÿð ãàí àüëàéûð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèáëÿð. Íåä Ùàëëåéèí éàçäûüûíà ýþðÿ ùàäèñÿ 1826-úû èëäÿ áàø âåðèá. Ýóéà Àðíî ÷àéûíûí äàøìàñû íÿòèúÿñèíäÿ óúñóç-áóúàãñûç öçöì ñàùÿëÿðè ìÿùâ îëìóø, áèíàëàð ó÷ìóø, ùÿòòà XVI ÿñðäÿ (1549) ìåìàð Ïèððîíóí êàðäèíàë Èïïîëèòèí õàòèðÿñèíÿ óúàëòäûüû, äöíéàíûí ÿí ýþçÿë òàðèõè àáèäÿëÿðèíäÿí áèðè ùåñàá åäèëÿí Òèâîëè êèëñÿñè ìÿùâ îëìàã òÿùëöêÿñè èëÿ öçëÿøìèøäè. Íîñòðàäàìóñøöíàñ àëèì Ned Halley ýþñòÿðèð êè, ýþðöúöíöí áó êàòðåíè ùÿìèí ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. 2 ê18 Éåíè, ýþçëÿíèëìÿç, øèääÿòëè éàüûø êèìè ñÿïÿëÿíÿí, Ùÿð èêè îðäóíó áèðäÿí äàéàíäûðäû. Ñÿìàäàí ñåë êèìè òþêöëÿí ìÿðìèëÿð, àëîâ äÿíèçäÿí òöüéàí åäÿúÿê. Ãóðóäà âÿ äÿíèçäÿ Éåääèëÿðèí ìÿùâè ãÿôèëäÿí îëàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, áó êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ÷îõ ìÿõôè ñàõëàäûüû âÿ èëê äÿôÿ 1941-úè èëäÿ àëìàíëàðûí ùöúóì åòäèéè âÿ Ñîâåò îðäóñóíóí ïÿðÿí-ïÿðÿí îëóá ýåðè ÷ÿêèëäèéè âàõò èøëÿòäèéè “êàòéóøà”äàí áÿùñ îëóíóð. Ùÿð èêè îðäó àðàñû êÿñèëìÿéÿí, éàüûø êèìè éàüàí ìÿðìèëÿðèí àëîâ ñà÷àí ó÷óøóíó ýþðÿíäÿ ãîðõóäàí äîíóá ãàëûáëàðìûø. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Éåääèëÿð” — Ùèòëåð Àëìàíèéàñû, Èòàëèéà, Éàïîíèéà, Ôèíëàí äèéà, Ìàúàðûñòàí, Ðóìûíèéà âÿ Ñëîâàêèéàéà àèä îëóá, îíëàðûí ýþçëÿíèëìÿäÿí ìÿüëóá îëàúàüûíà èøàðÿäèð. Åðèêà ×èòÿì áó êàòðåíè II Ùåíðèíèí þâëàäëàðûíà àèä åäèð. Êàòðåí äÿ áÿùñ îëóíàíëàð, õöñóñÿí äÿ 2-úè âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð òÿäãèãàò÷ûíûí ñÿùâÿ éîë âåðäèéèíè èñáàò åäèð. 170 ÛÛ Ñåíòóðèéà 2 ê19 Éåíè ýÿëÿíëÿð ìöäàôèÿñèç éåðäÿ ìÿñêóíëàøàúàãëàð. Îíëàð ÿââÿëëÿð éàøàíìûø éåðëÿðäÿ îëàúàãëàð. ×ÿìÿíëèêëÿð, åâëÿð, òàðëàëàð, øÿùÿðëÿð îíëàðûí õîøóíà ýÿëÿúÿê. Àúëûã, âÿáà, ìöùàðèáÿ ãîðõóñó óçóí ìöääÿò îíëàðûí úàíëàðûíäàí ÷ûõìàéàúàã. Øÿðù÷èëÿð áó êàòðåíè êöòëÿâè ãûðüûíäàí úàí ãóðòàðûá Ôÿëÿñòèí òîðïàãëàðûíäà ìÿñêóíëàøìûø âÿ ñîíðàëàð þç äþâëÿòèíè éàðàòìûø éÿùóäèëÿðÿ àèä åäèðëÿð. Éÿùóäèëÿð Ôÿëÿñòèí òîðïàãëàðûíû òóòóð, èúìàëàð éàðàäûðäûëàð. Ëàêèí ôÿëÿñòèíëèëÿðèí ùÿð àí ùöúóì åäÿ áèëÿúÿéèíäÿí ÷ÿêèíèð âÿ ãîðõó è÷ÿðèñèíäÿ éàøàéûðäûëàð. 1-úè ñÿòèð áó ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðè äÿ éåðèíè àëìûøäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1948-úè èëäÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí êþìÿéè èëÿ Èñðàèë äþâëÿòè éàðàäûëäûãäàí ñîíðà éÿùóäèëÿð èøüàë÷ûëûã ñèéàñÿòè éåðèòäèêëÿðèíäÿí, Èîðäàí ÷àéûíûí ôÿëÿñòèíëèëÿðÿ àèä Ãÿðá ñàùèëèíè, Ãÿçà áþëìÿñèíè, Cÿíóáè Ëèâàíû, Ñóðèéàíûí Ùîëàí éöêñÿêëèêëÿðèíè âÿ áèð ÷îõ áàøãà éåðëÿðè òóòäóãëàðûíäàí, Èñðàèëßðÿá ìöùàðèáÿëÿðè (1948, 1956, 1967, 1973, 1982) âÿ àðàñû êÿñèëìÿéÿí èüòèøàøëàð áàø âåðèð. Áèçèì áó ñÿòèðëÿðè éàçäûüûìûç XXI ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ áó èüòèøàøëàð äàùà äà àðòìûøäûð. Êàòðåíèí ñîíóíúó ñÿòðèíäÿ áèð âàõòëàð òÿãèáÿ ìÿðóç ãàëàí éÿùóäèëÿðèí èøüàë÷ûëûã ñèéà ñÿòèíÿ èøàðÿ èëÿ Íîñòðàäàìóñ õÿáÿðäàðëûã åäèð. Åëÿ áèë äåéèð: “Äþé ìÿ ãîíøó ãàïûñûíû, áèð ýöí ñÿíèí äÿ ãàïûíû äþéÿðëÿð”. Îíäà ñîí ïåøìàí÷ûëûã ôàéäà âåðìÿç. Ìàðàãëûäûð êè, ïîëøàëû òÿäãèãàò÷û, ÷îõ ýöìàí êè, ìèëëèééÿòúÿ éÿùóäè îëàí Åðèêà ×èòÿì, áèëÿðÿêäÿí áó êàòðåíè øÿðù åòìÿìèø, îíóí öçÿ ðèíäÿí ñöêóòëà êå÷ìèøäèð.1 Ëàêèí ìèëëèééÿòúÿ éÿùóäè îëàí Äìèòðè âÿ Íàäåæäà Çèìàëàð Èñðàèë äþâëÿòèíèí áóýöíêö ñèéàñÿòèíè ïèñëÿéèð âÿ Íîñòðàäàìóñóí öðÿê àüðûñû èëÿ éàçäûãëàðûíà ðÿüìÿí éÿùóäèëÿðè ãîíøó 1 Åðèêà ×èòÿì. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 1991. 171 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äþâëÿòëÿðëÿ éàõøû ìöíàñèáÿòÿ ÷àüûðûðëàð. Áèð äàùà Éàðàäàíûí ãÿçÿáèíÿ ýÿëÿ áèëÿúÿêëÿðèíè îíëàðûí éàäûíà ñàëûðëàð.1 2 ê20 Ìöõòÿëèô éåðëÿðäÿ ÿñèð ñàõëàíûëàí ãàðäàø âÿ áàúûëàð, Ùþêìäàðûí ãàðøûñûíäàí êå÷èðèëÿúÿêëÿð. Ùþêìäàðûí âÿðÿñÿëÿðè îíëàðà äèããÿòëÿ òàìàøà åäÿúÿêëÿð. Îíëàðûí áóðóí, ÷ÿíÿ âÿ àëûíëàðûíäàêû èøýÿíúÿ èçëÿðèíÿ íàðàçûëûãëà áàõàúàãëàð. Êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí ñàüëûüûíäà áàø âåðìèø ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. 1557-úè èëèí ñåíòéàáðûíäà Ïàðèñäÿ ùóýåíîòëàðäàí áþéöê áèð äÿñòÿ òóòóëóáìóø. Êðàë II Ùåíðè ÿìð åäèð êè, ùóýåíîòëàðûí óøàãëàðûíû îíóí þâëàäëàðûíà ýþñòÿðñèíëÿð. Êðàëûí þâëàäëàðû áó ýÿíú îüëàí âÿ ãûçëàðà âåðèëÿí èøýÿíúÿäÿí íàðàçû ãàëûáëàð. Îõóúóëàð ôèêèðëÿøÿ áèëÿðëÿð êè, áó íÿ áþéöê òàðèõè ùàäèñÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñóí äèããÿòèíè ÷ÿêÿ? Áóðàäà äèããÿòè ÷ÿêÿí èêè ìÿñÿëÿ âàðäûð. Áèðèíúèñè, Íîñòðàäàìóñ éåðè ýÿëäèêúÿ þç çàìàíûíäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí äÿ ñþç à÷ûá êè, îíà èíàíñûíëàð. Èêèíúèñè èñÿ êàòðåí Ôðàíñàíûí ãöäðÿòëè êðàëëàðûíäàí áèðè II Ùåíðè èëÿ áàüëûäûð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, êðàë II Ùåíðè âÿ êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí ýþðöúöíöí ìÿøùóðëàøìàñûíäà, áÿëêÿ äÿ þëöìäÿí õèëàñ îëìà ñûíäà áþéöê õèäìÿòëÿðè îëóá. Éÿãèí áóíà ýþðÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðè, êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è âÿ þâëàäëàðûíûí ùÿéàò éî ëóíó ñîíà ãÿäÿð èçëÿìèø âÿ êàòðåíëÿðèíäÿ ýþñòÿðìèøäèð. 2 ê21 Èêèéàðóñëó àâàðëàðû îëàí ùÿðá ýÿìèñèëÿ ýþíäÿðèëÿí ñÿôèð, Íàìÿëóì àäàìëàð òÿðÿôèíäÿí éàðû éîëäàí ýåðè ãàéòàðûëàúàã. Ìöäàôèÿíè ýöúëÿíäèðìÿê ö÷öí äþðä ö÷éàðóñëó àâàðëàðû îëàí ùÿðá ýÿìèñè ýþíäÿðèëÿúÿê. Êÿíäèðëÿð âÿ çÿíúèðëÿð Ãàðà äÿíèçÿ àòûëàúàã (ëþâáÿð ñàëûíàúàã). 1 Ä. âÿ Í. Çèìà. “Øèôðÿëÿíìèø Íîñòðàäàìóñ” (ðóñúà). Ì., 1998, ñÿù.124. 172 ÛÛ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ éåð àëàí ùàäèñÿëÿðèí Åýåé äÿíèçèíäÿ, Åâáåé àäàñû éàõûíëûüûíäà (1480-úè èëäÿ îñìàíëûëàð áó àäàíû Âåíåñè éàäàí ãîïàðäûãäàí ñîíðà “Íåãðîïîíò” àäëàíäûðäûëàð. Ëàêèí 1831-úè èëäÿí àäà Éóíàíûñòàíûí òÿðêèáèíäÿäèð), éà äà âàõòèëÿ “Neqroponte” àäëàíäûðûëàí Ãàðà äÿíèçäÿ áàø âåðäèéèíè ãåéä åòñÿëÿð äÿ, ùàäèñÿíèí ìÿüçèíè à÷ûá ýþñòÿðÿ áèëìÿìèøëÿð. Ýöìàí åäèëèð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò éà òöðêëÿðèí Áîñôîð áîüàçûíû õðèñòèàí äÿíèç÷èëÿðèíèí êå÷ìÿñè ö÷öí à÷ìàñûíäàí, éà äà Ãàðà äÿíèç ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñûíûí êèìÿ ìÿõñóñ îëàúàüû áàðÿäÿ Ðóñèéà èëÿ Óêðàéíà àðàñûíäàêû ìöáàùèñÿäÿí ýåäèð. 2 ê22 Àâðîïàíûí ÿùÿìèééÿòñèç îðäóñó éîõ îëàúàã. Áàòûðûëìûø àäàíûí éàõûíëûüûíäà òîïëàøàúàãëàð. Àðòîí äîíàíìàñûíûí ñûðàëàðû ñûõëàøàúàã. Äöíéàíûí ìÿðêÿçè äàùà áþéöéö èëÿ ÿâÿç îëóíàúàã. Øÿðù÷èëÿðèí ôèêðèíúÿ, 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Âàðøàâà ìöãàâèëÿñè þëêÿëÿðèíèí áèðëÿøìèø îðäóñóíóí ñîéóã ìöùàðèáÿ ñîíà éåòäèêäÿí ñîíðà ÿùÿìèééÿòèíè èòèðÿðÿê ëÿüâ åäèëìÿñèíäÿí ýåäèð. “×þêìöø àäà” — Íéó-Éîðêäà, Ìÿíùÿòòÿí àäàñûäûð êè, áóðàäà ÁÌÒ éåðëÿøèð. Áèð ÷îõëàðû áó àäàíûí 2020-úè èëäÿ áàòàúàüûíäàí äàíûøûðëàð. Áèçÿ ãàëûðñà, áÿëêÿ äÿ 2020-úè èëäÿ ÁÌÒ ôÿàëèééÿòèíè äàéàíäûðàúàãäûð. 3-úö ñÿòèðäÿêè Àðòîí àíîãðàììàäûð. ×îõ ýöìàí êè, áóðàäà ñþùáÿò ÍÀÒÎ îðäóñóíäàí ýåäèð. Äöíéàíûí ìÿðêÿçè ñîí âàõòëàðà ãÿäÿð Àâðîïà ùåñàá îëóíóðäó. Èíäè èñÿ ÀÁØ-ûí Éóãîñëàâèéàäà, Èðàãäà, ßôãàíûñòàíäà âÿ áèð ÷îõ áàøãà éåðëÿðäÿ òþðÿòäèêëÿðè à÷ûãúà ýþñòÿðèð êè, ùåýåìîíëóüó ÀÁØ ÿëÿ àëûá. Äöíéàíûí ÿí ìþòÿáÿð òÿøêèëàòû ÁÌÒ äÿ ÀÁØ-äà éåðëÿøèð âÿ áèð ÷îõ ùàëëàðäà îíóí ìÿñëÿùÿòè èëÿ îòóðóá-äóðóð. Áèçÿ ãàëûðñà, Ñîâåò ñèñòåìèíèí âÿ Âàðøàâà ìöãàâèëÿ ñè òÿøêèëàòûíûí äàüûëìàñû òàðèõäÿ èçñèç êå÷ìÿéÿúÿê, áÿøÿðèééÿòè ñàð ñûäà áèëÿúÿê áèð ÷îõ ùàäèñÿëÿð áàø âåðÿúÿêäèð. Éóõàðûäà ñàéäûãëàðûìûç äåéèëÿíëÿðèí áàøëàíüûúû îëàúàãäûð. 173 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê23 Ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí áàìáûëû øàùçàäÿäÿí àç ñîíðà, Ñàðàé âÿ ãóøëàð ãîâóëìóø ãóø òÿðÿôèíäÿí ìöùàñèðÿéÿ àëûíàúàã. Äöøìÿí ÷àéûí î áèðè òàéûíà îòóðäóëñà äà, Êÿíàðäà ãóøóí ùàâàäàðëàðû òóòóëàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè ëàï ñîí âàõòëàðà ãÿäÿð òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûðäû. Íåä Ùàëëåé íå÷ÿ ÿñðäÿí áÿðè òÿäãèãàò÷ûëàðû äöøöíäöðÿí áó êàòðåíèí äÿëèë-ñöáóòëà Èíýèëòÿðÿäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð: Èíýèëòÿðÿíèí êðàëû I ×àðëç (1600-1649) áàøäà îëìàãëà ìîíàðõèéà òÿðÿôäàðëàðû (îíëàð ïàïàãëàðûíà ãóø ëÿëÿéè òàõàðäûëàð) ïóðèòàíëàðà ãàðøû àüðûëû-àúûëû âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿ ìÿüëóá îëóðëàð. Ïóðèòàíëàðûí áàøûíäà Îëèâåð Êðîìâåë (1599-1658) äóðóðäó. Êðîìâåëèí ôàìèëèéàñû òàíûíìàéàí Âèëéàìñ èäè. Îëèâåð Êðîìâåë ôàìèëèéàñûíû ÿñëèíäÿ îíó ñàðàé ÿéàíû åäÿí, ñàðàé íàçèðè Òîìàñ Êðîìâåëèí øÿðÿôèíÿ ýþòöðìöøäö. Òÿáèè êè, áöòöí ñàðàé ÿéàíëàðû êèìè, Îëèâåð äÿ ïàïàüûíà ãóø ëÿëÿéè òàõàðäû. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ ñàðàé ÿéàíëàðû “ãóøëàð” àäëàíûðäûëàð. Ýÿíú Îëèâåðèí äöíéàýþðöøöíöí ôîðìàëàøìàñûíäà áþéöê ðîë îéíàéàí ìöÿëëèìè Òîìàñ Áþþäöí äÿ ôàìèëèéàñû “ãóø” ìÿíàñûíû âåðèðäè. Êðîìâåë âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿ ãàëèá ýÿëäèêäÿí ñîíðà, 1649úó èëäÿ êðàë I ×àðëç åäàì åäèëäè. Áóíäàí ñîíðà 19 àïðåë 1653-úö èëäÿ Êðîìâåë ïàðëàìåíòè áóðàõàíäà êèìñÿ äåäè: “Ãóøëàð ó÷óá ýåòäèëÿð”. Áó î äåìÿê èäè êè, ïàïàãëàðûíà ãóø ëÿëÿéè ãîéàíëàð ùàêèìèééÿòäÿí ãîâóëäóëàð. ×îõó ãà÷ûá Ôðàíñàéà ýåòäè. Î úöìëÿ äÿí äÿ I ×àðëçûí îüëó ýÿíú Ïðèíñ ×àðëç. Ëàêèí 1660-úû èëäÿ, Êðîì âåëèí þëöìöíäÿí èêè èë ñîíðà Ïðèíñ ×àðëç (1630-1685) êðàë II ×àðëç àäû èëÿ Èíýèëòÿðÿéÿ ãàéûòäû âÿ ìîíàðõèéà öñóëè-èäàðÿñèíè áÿðïà åòäè. “Ãóø” — Îëèâåð Êðîìâåë âàõòèëÿ ñàðàéà äþíöê ÷ûõäûüûíà âÿ õÿéà íÿòÿ ýþðÿ ãÿáèðäÿí ÷ûõàðûëäû âÿ åäàì åäèëäè. Îíóí áÿäÿíè äàð àüà úûíûí äèáèíäÿ áàñäûðûëäû. Áàøû èñÿ Âestìinster àbbàòëûüûíäà ðöñâàé ÷ûëûã ñöòóíóíóí öñòöíÿ ãîéóëàðàã íöìàéèø åòäèðèëäè. Áöòöí áóíëàðû 174 ÛÛ Ñåíòóðèéà ùàäèñÿëÿðäÿí áèð ÿñð þíúÿ Íîñòðàäàìóñ öðÿê àüðûñû èëÿ ìöøàùèäÿ åòìèø, êðàë I ×àðëçà ðÿüáÿòëÿ éàçûá áèçÿ ìèðàñ ãîéìóøäóð. 2 ê24 Àúëûãäàí âÿùøèëÿøìèø ùåéâàíëàð êèìè ÷àéëàðû êå÷ÿúÿêëÿð. Äþéöø ìåéäàíûíäà áþéöê ÿêñÿðèééÿò Ùèñòåðÿ ãàðøû îëàúàã. Ùþêìäàð äÿìèð ãÿôÿñäÿ íöìàéèø åòäèðèëÿúÿê. Áó âàõò àëìàí þâëàäëàðûíû ùå÷ íÿ èëÿ õèëàñ åäÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð. Áó êàòðåíäÿ íîñòðàäàìóñøöíàñëàðû èëê íþâáÿäÿ ìàðàãëàíäûðàí “Hister” ñþçöäöð. ×öíêè áó ñþç ùÿì Ùèòëåðè, ùÿì äÿ îíóí óøàãëûüûíû ñàùèëëÿðèíäÿ êå÷èðäèéè Äóíàé (ëàòûíúà — “Hister”) ÷àéûíû ýþñòÿðèð. Ëàêèí êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí Ùèòëåðäÿí ýåòäèéè ùå÷ áèð òÿäãèãàò÷ûäà øöáùÿ äîüóðìàìûøäûð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, “Les Propheties”èí îðèæèíàë ÿëéàçìàñûíäà “Hister” ñþçöíäÿ “S” ùÿðôèíèí ãîòèê øðèôòëÿ éàçûëìàñû äà äåéèëÿíëÿðè òÿñäèã åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúö äþéöø÷öëÿðèí ÷àéëàðû êå÷ÿðÿê ýþçëÿíèëìÿç ùÿìëÿëÿð åíäèðÿúÿêëÿðèíè äÿãèã ýþðöá. II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áó òàêòèêà áþéöê ðîë îéíàéûá. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éöç ôàèç éåðèíè àëûá. Àëìàíèéà, Èòàëèéà, Éàïîíèéà ö÷ëöéöíÿ ãàðøû 100 ìèëéîíäàí àðòûã àäàì äþéöøöðäö. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðè áÿçÿí Ìóññîëèíèéÿ àèä åäèðëÿð. Î, ìÿüëóá îëäóüóíó ýþðöá ìÿøóãÿñè Êëàðà Ïåòòà÷è èëÿ þëêÿäÿí ãà÷àð êÿí Ìèëàí øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà ÿëÿ êå÷èð. Îíëàðû îðäà-áóðäà äÿìèð àðìàòóðëàðû, øâåëëåðëÿðè ýþðöíÿí âÿ äÿìèð ãÿôÿñÿ áÿíçÿéÿí áîì áàëàíìûø áåíçèíõàíà áèíàñûíäà àéàãëàðûíäàí àñûð, ÿëÿ ñàëûðëàð. Ñîí ðà èñÿ äÿìèð ãÿôÿñÿ áÿíçÿéÿí þðòöëö ìàøûíäà Ìèëàíà ýÿòèðèð âÿ íö ìàéèø åòäèðèðëÿð. Äîüðóäóð, áåëÿ øàéèÿ ýÿçèð êè, Ùèòëåð áó êàòðåíè îõóìóø, ÿñèð êèìè âÿùøè ùåéâàíëàðñàéàüû, îíó þëêÿ-þëêÿ ýÿçäèðèá íöìàéèø åòäèðÿúÿêëÿðèíäÿí ÷îõ ãîðõóðìóø. Îäóð êè, èíòèùàð åòìèøäèð. ßñëèíäÿ Ùèòëåðèí ýèçëÿíäèéè áóíêåð äÿìèð ãÿôÿñäÿí ùå÷ íÿ èëÿ ôÿðãëÿíìèðäè. 175 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òàëåéÿ áàõ, îõøàð òÿáèÿòëè, îõøàð òàëåëè, åéíè ÿãèäÿëè Ùèòëåð âÿ Ìóñ ñîëèíèíèí þëöì àíû äà îõøàð îëóá. Ùÿð èêèñè ñîí àíäà — þëöìëÿ öçöçÿ äàéàíàíäà, ìÿøóãÿëÿðè èëÿ áèðýÿ îëóá âÿ áèð éåðäÿ ìÿùâ îëóáëàð. Íåä Ùàëëåé ãàíûí éåðäÿ ãàëìàéàúàüû, ãèñàñ àëûíàúàüû áàðÿäÿ ãÿðèáÿ ìöëàùèçÿ èðÿëè ñöðöð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, Ñòàëèíãðàäûí ìöùàñèðÿñè çàìàíû 500.000 øÿùÿð ÿùàëèñèíäÿí éàëíûç 1515 íÿôÿð ñàü ãàëìûøäû. Ãàëàíëàðû õÿñòÿëèê, àúëûã âÿ àòûøìà çàìàíû ìÿùâ îëìóøäó. Òÿäãèãàò÷û ãåéä åäèð êè, êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè ðóñ ÿñýÿðëÿðèíÿ àèääèð. Îíëàð Åëáà ÷àéûíû êå÷ÿíäÿí ñîíðà 50.000 àëìàí ãàäûíûíû çîðëàéàðàã ãèñàñ àëìûøäûëàð.1 2 ê25 Þçýÿ çöìðÿäÿí îëàí ìöùàôèçÿ äÿñòÿñè ãàëàíû òÿñëèì åäÿúÿê. Ùèìàéÿ âÿ öìèä àëè èçäèâàúäàí îëàíà. Ýþçÿò÷èíè àëäàäàúàãëàð (äîüðàéàúàãëàð), ãàëà äÿðùàë òóòóëàúàã. Ëóàðà, Ñåíà, Ðîíà, Ãàð ÷àéëàðû êöêðÿéèá ñàùèëëÿðèíè àøàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí íÿäÿí ñþç à÷äûüû áàðÿäÿ èíàíäûðûúû ôèêèð ñþéëÿéÿ áèëèáëÿð. Cîí Ùîóã áó êàòðåíäÿ ýåíåðàë Áàçåíäÿí ñþùáÿò ýåòäèéèíè õöñóñè âóðüóëàéûð âÿ ýþñòÿðèð êè, Áàçåí 1870-úè èëäÿ ïðóññèéàëûëàðà ãàðøû ùöúóìà êå÷ìÿê ÿâÿçèíÿ Ìåòñäÿ, ãàëà äèâàðëàðû àðõàñûíäà 170 ìèíëèê îðäóíó ýþçëÿìÿ ìþâ ãåéèíäÿ ñàõëàéûá. Ýåíåðàë Áàçåíèí ãÿòèééÿòñèçëèéè óúáàòûíäàí àëìàíëàð âÿ ìöòòÿôèãëÿðèíèí îðäóñó Ôðàíñàíûí è÷ÿðèëÿðèíÿ ýèðÿðÿê Ôðàíñà—Ïðóññèéà ìöùàðèáÿñèíè ãÿëÿáÿ èëÿ áàøà âóðäó. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ éåð àëàí “Þçýÿ çöìðÿäÿí îëàí” èôàäÿñè Àøèë Ôðàíñóà Áàçåíèí êè÷èê àëâåð÷è àèëÿñèíäÿí îëäóüóíà èøàðÿäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò III Íàïîëåîíäàí ýåäèð. Ëàêèí Áàçåíèí àúèçëèéè Ôðàíñàéà áàùà áàøà ýÿëäè. Õàëã Íàïîëåîíà öìèä áÿñëÿñÿ äÿ, Ñå äàí éàõûíëûüûíäà ìöùàñèðÿéÿ àëûíàí III Íàïîëåîíóí îðäóñó òÿñëèì îëäó. Ned Halley. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíèí êöëëèééàòû (èíýèëèñúÿ). Áðèòàíèéà, 1999, ñÿù.175. 1 176 ÛÛ Ñåíòóðèéà 1872-úè èëäÿ ýåíåðàë Áàçåí ùÿðáè-ñÿùðà ìÿùêÿìÿñè ãàðøûñûíäà úàâàá âåðìÿëè îëóá. Ýåíåðàë Áàçåíè äöøìÿíëÿðäÿí ðöøâÿò àëìàãäà, þëêÿéÿ õÿéàíÿò åòìÿêäÿ ýöíàùëàíäûðäûëàð. Ëàêèí îíóí ðöøâÿò àëìàñû ñöáóòà éåòìÿäè. Áóíóíëà áåëÿ, îíó Ôðàíñàéà õÿéàíÿòäÿ òÿãñèðëè áèëÿðÿê þìöðëöê ùÿáñ úÿçàñûíà ìÿùêóì åòäèëÿð. 2 ê26 Äþéöø ìåéäàíûíäà òåç áèð çàìàíäà ìÿüëóá îëàúàã áþéöê êèìñÿíè, Øÿùÿð õåéèðõàùëûã ýþñòÿðÿðÿê ãÿáóë åäÿúÿê. Î, Ïî âÿ Òè÷èíî ÷àéëàðû ñàùèëëÿðèíäÿ äþéöø ìþâãåëÿðèíè ãîéóá ãà÷àúàã. Þëÿíëÿðèí úÿñÿäëÿðè îäóí-àëîâóí, ãàíûí è÷èíäÿ èòèá-áàòàúàã. Öìóìè ôèêèð áåëÿäèð êè, áþéöê ýþðöúö áó êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíóíà éàõûí áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñ ñàíêè ùàäèñÿëÿðèí èøòèðàê÷ûñû êèìè, Áåíèòî Ìóññîëèíèíèí áàøûíà ýÿëÿíëÿðè íÿãë åäèð. Ýþñòÿðäèéèìèç êèìè, Ìóññîëèíè âÿ ìÿøóãÿñè Êëàðà Ïåòòà÷è þëêÿíèí øèìàëûíäà, Ìèëàí éàõûíëûüûíäà òóòóëàðàã (áàõ: 2 ê24) øÿùÿðÿ ýÿòèðèëèðëÿð. Ìè ëàíäà ùÿð èêèñè àéàüûíäàí àñûëûð âÿ íöìàéèø åòäèðèëèðëÿð.1 Áóðàäà Íîñòðàäàìóñóí îáðàçëû øÿêèëäÿ èøëÿòäèéè ñþç âÿ èôàäÿëÿð áèð éàíäàí àäàìû ùåéðàí åäèð, äèýÿð òÿðÿôäÿí äÿ ìàò ãîéóð: “Äþéöø ìåéäàíûíäà òåç áèð çàìàíäà ìÿüëóá îëàúàã áþéöê êèìñÿ íè, (“áþéöê øÿõñè” äåéèë, “êèìñÿíè”!) Øÿùÿð õåéèðõàùëûã ýþñòÿðÿ ðÿê ãÿáóë åäÿúÿêäèð”! Èíàíìûðàì êè, Éàðàäàíûí ãÿçÿáèíÿ òóø îëìàüà ëàéèã Ìóññîëèíèí àãèáÿòèíè áóíäàí éàõøû êèìñÿ òÿñâèð åäÿ áèëÿéäè. Ned Halley. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí êöëëèééàòû (èíýèëèñúÿ). Áðèòàíèéà, 1999, ñÿù.173; Ä.Ì.Ñìèò. Ìóññîëèíè (ðóñúà). Ìîñêâà, 1995, ñÿù. 372. 1 177 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ñîí èêè ñÿòèðäÿ Ïî âÿ Òè÷èíî ñàùèëëÿðèíäÿ ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí, ìöòòÿôèã îðäóëàðûíûí þëäöðöúö ùÿìëÿëÿðèíäÿí âÿ äöøìÿíèí þç ìþâãåëÿðèíè ãîéóá áþéöê èòêèëÿðëÿ ãà÷ìàñûíäàí äàíûøûëûð. 2 ê27 Î øÿõñ èøèíè àðòûã äàâàì åòäèðÿ áèëìÿéÿúÿê, Èëàùè êÿëàì ýþéäÿí èëäûðûì êèìè ÷àõàúàã. Ýèçëè ñàõëàíûëàíëàð ôàø åäèëÿúÿê. Îíëàð éóõàðûäà âÿ þíäÿ ýÿçÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó âÿ äàùà èêè êàòðåíäÿ (2 ê28, 2 ê29) ñþùáÿò ÕÕ ÿñðèí ÿí áþéöê äèíè ðÿùáÿðè, ùèíäèñòàíëû ïðîôåññîð Îøîäàí (Ðàäæíèø ×àíäðà Ìîõàí) ýåäèð. Àëè èäðàêû þí ïëàíà ÷ÿêÿí Îøîíóí òÿðÿôäàðëàðû ýåò-ýåäÿ àðòûðäû. Ùèíäèñòàíäà âÿ ÀÁØ-äà êîììóíàëàð éàðàòìûøäû. Îøîíóí øþùðÿòè àðòäûãúà áÿäõàùëàðûíûí äà ñàéû ýåò-ýåäÿ àðòûðäû. Äèí âÿ äþâëÿò ðÿùáÿðëÿðè îíà ãàðøû ÷ûõûðäûëàð. Îøîíó ùå÷ éåðÿ ó÷ìàüà ãîéìóðäóëàð. 1985-úè èëèí íîéàáðûíäà îíó ÀÁØ-ûí Îêëàõîìà øòàòûíäà çèíäàíà àòûðëàð. Êàòðåíèí ñîí èêè ñÿòðèíäÿ ÿñëèíäÿ áó ìÿñÿëÿéÿ èøàðÿ îëóíóð. Îøîíóí à÷ûãëàìàëàðû âÿ þçö ýèçëÿäèëèð. Çèðçÿìèíèí öñòöíäÿ ìöùàôèçÿ÷èëÿðèí, þíöíäÿ èñÿ Îøîíóí øàýèðäëÿðèíèí âàð-ýÿë åòäèêëÿðèíäÿí áÿùñ îëóíóð. 2 ê28 Àäû Ïåéüÿìáÿðëÿðèí àäëàðûíäàí àõûðûíúûäàí ÿââÿëèíúè îëàí àäàì, Äèàíà ýöíöíö þçöíÿ èñòèðàùÿò ýöíö êèìè ãÿáóë åäÿúÿê. Î, áþéöê õàëãû ÿñàðÿòäÿí ãóðòàðàúàã. Óçàãëàðäà ýÿçèá-äîëàøàúàã, úîøüóíëóüó èëÿ ãÿçÿáëè áàøëàðûí ãåéçèíÿ ñÿáÿá îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí äÿ Îøî ëÿãÿáëè Ðàäæíèø ×àíäðà Ìîõà íà (1931-1990) àèä îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. “Ðàäæíèø” — ìàùòàáûí, 14 ýåúÿëèê àéûí — “áÿäðèí ùþêìäàðû” äåìÿêäèð. Îøîíóí àäûíäà ñîíäàí èêèíúè ýÿëÿí “×àíäðà”äà “ùèëàë”, “àéïàðà” ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. 178 ÛÛ Ñåíòóðèéà Äèàíà äà Àé èëàùÿñèäèð. Áóääà÷ûëàðûí èíàìûíà ýþðÿ ùÿð 25 ÿñðäÿí áèð äöíéàíûí ìöÿëëèìè Äõàðìà òÿêÿðèíè (èíñàíûí ìÿíÿâè òÿêàìöëöíö ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðÿí ãöââÿíè) ôûðëàéàðàã áÿøÿðèééÿòèí èäðàêûíû (øöóðóíó) éåíè ïèëëÿéÿ èñòèãàìÿòëÿíäèðèð. Áóíóí ÕÕ ÿñðèí ñîíó, ÕÕI ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ áàø âåðäèéè ýöìàí åäèëèð. Áó áàõûìäàí, áöòöí äöíéàíû ýÿçÿí âÿ Àëè èäðàêäàí ñþç à÷àí, ñàéñûç-ùåñàáñûç òÿðÿôäàðëàð òîïëàéàí Îøîíóí õèäìÿòè õöñóñè ãåéä åäèëèð. Òÿêúÿ 1985-úè èëèí ìàéûíäàí 1986-úû èëèí íîéàáðûíà ãÿäÿð Îøî àøàüûäàêû þëêÿëÿðäÿ îëìóø âÿ òÿðÿôäàðëàð òîïëàìûøäûð: ÀÁØ, Êèïð, Ùèíäèñòàí, Íåïàë, Éóíàíûñòàí, Ôðàíñà, Èñâå÷ðÿ, Èíýèëòÿðÿ, Èðëàíäèéà, Êàíàäà, Ñåíåãàë, Óðóãâàé, Éàìàéêà âÿ Ïîðòóãàëèéà. Îøî úÿìèééÿò âÿ äèíëÿð áàðÿäÿ, äþâëÿòëÿð áàðÿäÿ òÿêðàðñûç ìöùàçèðÿëÿð îõóéóð, óíóäóëìàç ÷ûõûøëàð åäèðäè. Îøîíóí øÿõñèééÿòèíè äÿðê åòìÿê ö÷öí ìàðàãëû îëàúàüûíû íÿçÿðÿ àëûá, îíóí 1990-úû èëäÿ åòäèéè áèð ÷ûõûøûíäàí àøàüûäàêû ñÿòèðëÿðè îõóúóëàðà òÿãäèì åòìÿéè ìöíàñèá áèëäèê: “Éàðàäàí ñåùðäèð. Ùÿãèãÿò äÿ, ýþçÿëëèê äÿ, ìÿùÿááÿò äÿ åëÿúÿ. Ëàêèí “ãîðõàã àüûë” ùÿð âàõò ãîðõó àõòàðûð, îíó òàïûð âÿ îíäàí ÿë ÷ÿêìèð. Î, ÿëäÿ îëóíìóøäàí éöêñÿéÿ — àëè ìÿðòÿáÿéÿ ãàëõà áèëìèð. Î ÷îõäàí ìÿëóì îëàí àñàí âÿ àäè éîëëà ýåäèð. Ùÿìèøÿ íÿäÿíñÿ ÷ÿêèíÿí, ãîðõàí èíñàí àëÿòÿ ÷åâðèëèð. Î, ãàðà ôÿùëÿ âÿ êþëÿäÿí ùå÷ íÿ èëÿ ôÿðãëÿíìèð. Äèíëÿð áèçè õîôà, ãîðõóéà òÿùðèê åäèð. Cÿùÿííÿìäÿí, ýöíàùäàí, úÿçàäàí ãîðõóéà þéðÿäèð. Cÿìèééÿò äÿ åëÿúÿ. Cÿìèééÿò äÿ áèçè ãîðõóéà þéðÿäèð. Ðöñâàé÷ûëûãäàí, áèàáûð÷ûëûãäàí, øÿðÿôñèçëèêäÿí, ùÿãàðÿòäÿí ãîðõìàüû òÿëãèí åäèð. Òÿùñèë äÿ îíëàðäàí ýåðè ãàëìûð. Î áèçè óüóðñóçëóã âÿ ìÿüëó áèééÿòëÿ ãîðõóäóð. Ãîðõó èëÿ åéíè âàõòäà èíñàíäà ùÿñÿä âÿ åùòèðàñ ìåéäàíà ýÿëèð: úÿííÿò åùòèðàñû, ìöâÿôôÿãèééÿò åùòèðàñû, òàíûíìàã, ìÿøùóðëàøìàã åùòèðàñû, åùòèðàì, ùþðìÿò ýþðìÿê àðçóñó, úÿìèééÿòäÿ éöêñÿê ìþâãå òóòìàã àðçóñó, ìöêàôàò àðçóñó âÿ ñ. Ùÿñÿä íÿéèñÿ äàùà ÷îõ ÿëäÿ åòìÿê ö÷öí ñîíó ýþðöíìÿéÿí àðçóäóð. Áó, ãîðõóíóí ÿêñ òÿðÿôèäèð. Áåëÿëèêëÿ, èíñàíûí øöóðóíó åùòèðàñ, ùÿðèñëèê âÿ ùÿñÿä 179 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ÷óëüàëàéûð. Ùÿñÿä äÿ þçëöéöíäÿ òàìàùêàðëûã (àúýþçëöê) âÿ ùÿäñèç ëîâüàëûã, õóäïÿñÿíäëèê òþðÿäèð. Âÿ èíñàíûí ùÿéàòû áó ãöñóðëó âÿ éàíëûø ÷ÿð÷èâÿäÿ, ÷ûõûëìàç âÿçèééÿòäÿ êå÷èð. Áåëÿ òÿùñèë ãîðõóëóäóð. Áåëÿ äèíëÿð ãîðõóëóäóð. Òÿùñèë èíñàíà ãîðõìàìàüû òÿëãèí åòìÿëèäèð. Îíó ùÿðèñëèê âÿ ùÿñÿääÿí ÷ÿêèíäèðìÿëèäèð. Ìöãàâèìÿò ýþñòÿðìÿéè òÿëãèí åòìÿëèäèð. Ìÿðä, úÿñàðÿòëè âÿ ãåéðÿòëè îëìàüû þéðÿòìÿëèäèð êè, ìöÿììàëû, ñèðëè, ýèçëè ìÿñÿëÿëÿðÿ úÿñàðÿòëÿ ñèíÿ ýÿðñèí. Òÿùñèë èíñàíà ùÿñÿä âÿ áàøãàëàðû èëÿ áÿùñ åòìÿéè äåéèë, ìÿùÿááÿò òÿëãèí åòìÿëèäèð. Òÿùñèë èíñàíäà øþùðÿòïÿðÿñòëèê ùèññèíè úîøäóðìàìàëûäûð. ßêñèíÿ îíà èìêàí âåðìÿëèäèð êè, òÿáèè éîëëà àëÿìè äÿðê åòñèí. Ëàêèí áó î âàõò áàø âåðÿúÿê êè, áèç ùÿð áèð øÿõñèí áÿíçÿðñèç ôÿðä îëäóüóíó åòèðàô åäÿê”. 2 ê29 Øÿðãëè àäàì òàõò-òàúûíäàí ãàëõàðàã Ãàëëèéàíû (Ôðàíñà) ýþðìÿê ö÷öí Àïåííèí äàüëàðûíû àøàúàã. Î, ãàðëû äàüëàðû, ñóëó ÷àéëàðû, ñÿìàíû éàðûá êå÷ÿúÿê. Ìöäðèêëèê ÿñàñû èëÿ ùÿð êÿñè éåðèíäÿ îòóçäóðàúàã. Éóõàðûäà äåéèëäèéè êèìè, áó êàòðåíäÿ äÿ Øÿðã ôèëîñîôó Îøîäàí äàíûøûëûð. 1986-úû èëäÿ Îøî Éóíàíûñòàíäà îëàðêÿí îðòîäîêñàë êèëñÿ âÿ Àìåðèêà ñÿôèðëèéèíèí òÿçéèãè èëÿ þëêÿäÿí ÷ûõàðûëûá. Ìàðàãëûäûð êè, Îøîíóí éîëó äþðä ÿñð ÿââÿë Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè ìàðøðóòëà òàì óéüóí ýÿëèá. Îøî òÿééàðÿ èëÿ Àïåííèí äàüëàðûíäàí êå÷ÿðÿê Ôðàíñàíû ýþðöá. Íèòñ øÿùÿðèíÿ åíÿðÿê áåíçèí ýþòöðÿí êè ìè, îíó ìÿúáóð åäèðëÿð êè, ãàðëû-äóìàíëû Àëï äàüëàðûíûí çèðâÿñèíäÿí êå÷ÿðÿê Èñâå÷ðÿéÿ ó÷ñóí. Áÿçè ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíè Èðàíëà áàüëàéûðëàð. Éàçûðëàð êè, èðàíëûëàð ùàâà èëÿ ó÷óá Ôðàíñàéà áþéöê çÿðáÿ åíäèðÿúÿêëÿð. Áóí äàí ôðàíñûç õàëãû ìÿøÿããÿò ÷ÿêÿúÿêäèð.1 Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàÿ. Íîâàÿ ðàñøèôðîâêà ïðåäñêàçàíèé Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 82. 1 180 ÛÛ Ñåíòóðèéà ÿñÿðëÿðèíäÿ áóíà áÿíçÿð àüëàñûüìàç ôèêèðëÿð ÷îõäóð. Ùàìûñûíû äà Øÿðãëÿ—Èñëàì àëÿìè èëÿ áàüëàéûðëàð. 2 ê30 Ùàííèáàëûí úÿùÿííÿì àëëàùëàðûíäàí áèðèíè îéàíìàüà ìÿúáóð åäÿí êÿñ, Èíñàíëàðû âàùèìÿéÿ ñàëàí òåððîðóí úàíëû ìöúÿññÿìÿñè îëàúàã. Áåëÿ äÿùøÿò áèð äàùà îëìàéàúàã âÿ áóíà áÿíçÿð áèð øåé îëìàéûá. Ñàëíàìÿëÿðÿ äöøìÿéèá. Ñîíðà Áàáèëäÿí êå÷èá èòàëéàíëàðà öç òóòàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð áèð îíó äåéÿ áèëèáëÿð êè, êàòðåí òåððîðëà áàüëûäûð. Øÿðù÷èëÿð áó êàòðåíäÿí éàí êå÷èáëÿð. Áó òÿáèèäèð. Ùàäèñÿ áàø âåðìÿìèø øÿðù÷èëÿð íÿ äåéÿ áèëÿðäèëÿð. Ëàêèí 2001-úè èëèí ñåíòéàáð àéûíûí 11-äÿ Íéó-Éîðêäà “Äöíéà Òèúàðÿò Ìÿðêÿçèíäÿ” âÿ åëÿúÿ äÿ Âàøèíãòîíäà Ïåíòàãîíóí (ÀÁØ Ìöäàôèÿ íàçèðëèéè) áèíàñûíäà áàø âåðÿí äÿùøÿòëè ïàðòëàéûøëàð, òàðèõäÿ ýþðöíìÿìèø òåððîð àêòëàðû áèçÿ èìêàí âåðèð êè, ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿê êè, áþéöê ýþðöúö êàòðåíäÿ áó ìöäùèø ùàäèñÿíè èøûãëàíäûðûá. Áó òåððîð àêòû Íîñòðàäàìóñóí ýþðöíòöëÿðèíäÿ ýåíèø èøûãëàíäûðûëûá (áàõ: 1 ê87, 5 ê96, 6 ê97, 9 ê48, 10 ê49). Ýþðöíöð ýþðöúö áó òåððîð àêòû èëÿ áàüëû äöíéàäà áþéöê ùàäèñÿëÿðèí áàø âåðÿúÿéèíè ãàáàãúàäàí ýþðöá âÿ áó ùàäèñÿ îíóí äèããÿòèíè ýöúëö øÿêèëäÿ ÷ÿêèá. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí ýöìàí êè, àäè áèð øåé äåéèë. ÀÁØ Èðàãà ãàðøû éåíÿ äÿ çîð èøëÿòäè (2003, ìàðò). Ýÿëÿúÿêäÿ Èòàëèéàäà áþéöê òåððîð àêòëàðûíûí âÿ éà äþâëÿò ÷åâðèëèøèíèí îëàúàüû ýþçëÿíèëÿ áèëÿð. Ëàêèí 3-úö ñÿòèð áó åùòèìàëû øöáùÿ àëòûíà àëûð. 2 ê31 Êîìïàíè ÿéàëÿòèíäÿ Âîëòóðíî÷àé î ãÿäÿð äàøàúàã êè, ×þëëÿðäÿ ñóäàí áàøãà ùå÷ íÿ ýþðöíìÿéÿúÿê. Óçóí ìöääÿò éàüàí éàüûøäàí ÿââÿë âÿ ñîíðà, Àüàúëàðäàí áàøãà ùå÷ áèð éàøûëëûã ýþçÿ äÿéìÿéÿúÿê. 181 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåíäÿ ãóðàãëûãäàí ñîíðà áàø âåðÿúÿê äàâàìëû éàüûøëàðäàí âÿ òÿùëöêÿëè äàøãûíëàðäàí ñþùáÿò ýåäèð. Áó êàòðåíëÿ Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí ñîíðàêû íÿñèëëÿðèí äèããÿòèíè åêîëîýèéà áàðÿäÿ äöøöíìÿéÿ ÷ÿêèð. ßêñ òÿãäèðäÿ, èãëèì øÿðàèòèíèí äÿéèøìÿñè âÿ XXI ÿñðäÿ Éåð öçöíö Íóù Ïåéüÿìáÿðèí âàõòûíäà îëäóüó êèìè, äàøãûíëàðûí áàñìà ñû åùòèìàëû àðòûð. 2 ê32 Ñöä âÿ Äàëìàñèéàäà ùàçûðëàíàí ãóðáàüà ãàíû Òîããóøìàéà ñÿáÿá îëàúàã, Òðåáóëà éàõûíëûüûíäà âÿáà áàø âåðÿúÿê. Áöòöí Ñëîâåíèéàíû àù-íàëÿ áöðöéÿúÿê. Ðàâåííà âÿ éàõûíëûüûíäà ÿúàèá (ãÿääàð) àäàì ïåéäà îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó ùàäèñÿëÿðèí Äàëìàñèéàäà (Áàëêàíëàð) áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðÿðÿê ãåéä åäèáëÿð êè, áóðàäà éà êèìéÿâè âÿ éà áèîëîæè ãûðüûí ñèëàùû ùàçûðëàíàúàã, éà äà ìöùàðèáÿ îëàúàã. Áöòöí áóíëàð ôÿðçèééÿ èäè. Éóãîñëàâèéà ùàäèñÿëÿðè (ÕÕ ÿñðèí ñîíó) Íîñòðàäàìóñóí óçàãýþðÿíëèêëÿ äåäèêëÿðèíè òÿñäèãëÿäè. Áàëêàíëàðäà ìöùàðèáÿ áàø âåðìÿñè 3-úö ñÿòèðäÿ þç ÿêñèíè òàïûá. “Áöòöí Ñëîâåíèéàíû àùíàëÿ áöðöéÿúÿêäèð” äåìÿêëÿ áÿëêÿ äÿ Íîñòðàäàìóñ 1986-úû èëäÿ ×åðíîáûë Àòîì Åëåêòðèê Ñòàíñèéàñûíäà áàø âåðÿí äÿùøÿòëè ïàðòëàéûøäàí ñþç à÷ûð. 4-úö ñÿòèðäÿ Èòàëèéàíûí Ðàâåííà øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà àíàäàí îëàí Ïàïà XIV Êëåìåíò âÿ éà Ìóññîëèíèäÿí ñþùáÿò ýåäÿ áèëÿð. Î êè ãàëäû “ñöä”, “ãàí”, “ãóðáàüà” ñþçëÿðèíÿ, Íîñòðàäàìóñóí øÿðù÷èëÿðè áó ñþçëÿðè áèîëîæè âÿ êèìéÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðû èëÿ áàüëà éûðëàð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó áàøãà áèð ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëûäûð. Áèç îíà àðõà ëàíûðûã êè, âàõòèëÿ ùÿêèìëÿð âÿ åëÿúÿ äÿ àðà ùÿêèìëÿðè ëèìôà ìàéåñè âÿ ñïåðìàíû ñöä âÿ ãàí àäëàíäûðûðäûëàð. Áó ìàääÿëÿð, ìÿëóìäóð êè, èììóí ñèñòåìèíè éàøàäûð. Áÿñ Íîñòðàäàìóñ “ãóðáàüà” ñþçöíö íÿéÿ ýþðÿ èøëÿäèð? Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà êÿìñàâàä êÿíä ùÿêèìëÿðè ãóðáàüàíû ùÿð úöð éîëóõóúó õÿñòÿëèéèí ìÿíáÿéè ñàéûðäûëàð. Áóíó íÿçÿðÿ àëñàã “ñöä”, “ãàí” âÿ “ãóðáàüà”íûí ñèððèíè à÷ìûø 182 ÛÛ Ñåíòóðèéà îëóðóã. Áó ìöàñèð ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéèíèí ìÿíáÿéèäèð. Ìÿëóìäóð êè, áó éîëóõóúó õÿñòÿëèê éàëíûç úèíñè ÿëàãÿ âÿ ãàí âàñèòÿñè èëÿ êå÷èð. Íîñòðàäàìóñ áó õÿñòÿëèéèí ÿëàúûíûí ÷îõ óçàãäà îëäóüóíó ýþñòÿðìèøäèð (áàõ: 3 ê75). Äåìÿëè, ÑÏÈÄ-èí ÿëàúû ôÿçà èëÿ áàüëûäûð. 2 ê33 Âåðîíàäàí åíèá ýÿëÿí äàøãûí, àõûá Ïî ÷àéûíà òþêöëÿíäÿ Èòàëèéàäà äÿùøÿòëè ýÿìè ãÿçàñû áàø âåðÿúÿê. Áåëÿ áèð ãÿçà Ãàðîííà ÷àéûíäà äà îëàúàã. Áó âàõò ýåíóéàëûëàð îíëàðûí þëêÿñèíÿ ãàðøû éöðöø åäÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ Ôðàíñà âÿ Èòàëèéàäà Ïî ÷àéûíûí äàøìàñû íÿòèúÿñèíäÿ áþéöê áÿäáÿõòëèêëÿðèí îëìàñûíäàí äàíûøûëûð. Øÿðù÷èëÿð áó êàòðåíëÿ áàüëû ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíèáëÿð. Áåëÿ ýöìàí åäèëèð êè, èãëèìèí äÿéèøìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð XXI ÿñðäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. 2 ê34 Àìàíñûç äþéöøäÿ ÷îõ ýöúëö ãÿçÿá, Ãàðäàøëàðû ãûëûíúëàðû ñòîëóí öñòöíÿ ãîéìàüà ìÿúáóð åäÿúÿê. Îíëàð éàðàëàíûáëàð, àéðûëûáëàð, ùÿð øåéè áèëìÿê èñòÿéèðëÿð. Îíëàðûí ìÿüðóðëóãëà äþéöøìÿëÿðè Ôðàíñàéà ìÿíôè òÿñèð ýþñòÿðÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, ñîí äþðä-áåø ÿñðäÿ ôðàíñûç øàùçàäÿëÿðè àðàñûíäà áàø âåðÿí ôèòíÿ-ôÿñàäëàð ñàéìàãëà ãóðòàðàí äåéèë. Áèð øåé âàð êè, ñàðàé ÿéàíëàðûíäàí äàíûøàíäà Íîñòðàäàìóñ áèð èøàðÿ âÿ éà ñþçëÿ ùàäèñÿíèí ùàíñû ùþêìäàðûí âàõòûíäà âÿ éà êèìëÿð àðàñûíäà áàø âåðäèéèíè ýþñòÿðèð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö Ôðàíñà âÿ ìöòòÿôèãëÿðè (ìÿñ., ÀÁØ, Èíýèëòÿðÿ âÿ áàøãàëàðû) àðàñûíäà ýåäÿí ÷ÿêèøìÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. ÕÕ ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà, Äå Ãîëë âÿ Ô.Ìèòòåðàíûí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ áèç áóíóí øàùèäè îëìóøóã. 183 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ned Halley èñÿ áó êàòðåíè Àâðîïà Áèðëèéè èëÿ áàüëàéûð. Òöðêèéÿ íèí Àâðîïà Áèðëèéèíÿ òàìùöãóãëó öçâ îëìàñûíà Éóíàíûñòàí Èòàëèéàíûí ìöäàôèÿñè èëÿ Àâðîïà Øóðàñûíäàí ÷ûõìàãëà ùÿäÿëÿéÿðÿê ìàíå îëóð. Áó, òÿáèè êè, èãòèñàäè ìöùàðèáÿäèð. 2003-úö èëèí ÿââÿëèíäÿ Àâðîïà Áèðëèéèíèí 22 òàìùöãóãëó öçâö âàðäû. 17 äþâëÿò, î úöìëÿäÿí äÿ Òöðêèéÿ áó Áèðëèéÿ öçâ îëìàüà úÿùä åäèð. 2 ê35 Èêè áèíàäà ýåúÿ âàõòû àëîâ ãàëõàúàã È÷ÿðèäÿêèëÿðèí áèð ÷îõó áîüóëàúàã âÿ éàíàúàã Áó, èêè áþéöê ÷àéûí àðàñûíäà ìöòëÿã áàø âåðÿúÿê. Ýöíÿø Îõàòàí âÿ Îüëàã áöðúöíäÿ îëàíäà îíëàð ùàìûñû ìÿùâ îëàúàãëàð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð Ïàðèñèí Ìàðíà âÿ Ñåíà ÷àéëàðû àðàñûíäà îëäóüóíó íÿçÿðÿ àëàðàã ùàäèñÿíèí ùàíñû èëäÿñÿ äåêàáð àéûíûí ñîíóíäà Ýöíÿø Îõàòàí âÿ Îüëàã áöðúëÿðèíè êå÷ÿíäÿ Ïàðèñäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Áÿçèëÿðè èñÿ ãåéä åäèðëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ 1994-úö èëèí îêòéàáð àéûíäà õðèñòèàí äèíèíèí ñåêòàñûíûí Èñâå÷ðÿ âÿ Êàíàäàäà áàø âåðÿí ãûðüûíûíäàí (53 íÿôÿð) áÿùñ åäèð. Áèçúÿ, áó êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö, áàøäà ÀÁØ îëìàãëà 34 þëêÿíèí ùÿðáè ãöââÿëÿðèíèí Èðàãà ãàðøû àïàðäûüû ÿäàëÿòñèç ìöùàðèáÿäÿí ñþç à÷ûð (15 éàíâàð 1991-úè èë). Ìÿëóìäóð êè, ÀÁØ ùÿðáè îáéåêòëÿðè ýåúÿ âàõòû ðàêåò àòÿøèíÿ òóòìàã òÿúðöáÿñèíÿ èëê îëàðàã Èðàãäàí áàøëàéûá. “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè” (âÿ éà Àìåðèêà ùÿðá÷èëÿðèíèí äåäèéè “Ñÿùðàäà òóôàí”) ýåäèøèíäÿ Áÿñðÿ éàõûíëûüûíäà Èðàãûí éåðèí àëòûíäà äöçÿëäèëìèø êàçàðìàëàðû âÿ Áàüäàääà “Àìáàñàäîð” ìåùìàíõàíàñûíûí çèðçÿìèñèíäÿ éåðëÿøÿí Áàø ùÿðáè ãÿðàðýàùû, Ðÿøèä êö÷ÿñèíäÿ éåðëÿøÿí âÿ êîìïéóòåðëÿðëÿ èäàðÿ îëóíàí ùÿðáè ðàáèòÿ ñèñòåìè ãóðóëìóø áèíàíû ñÿððàñò ðàêåò àòÿøèíÿ òóòàðàã ÷îõëó ìèãäàðäà ùÿðá÷èíèí þëöìöíÿ âÿ áèíàëàðûí äàüûëìàñûíà ñÿáÿá îëìóøäóð. Áþéöê ýþðöúö, äåìÿê îëàð êè, ùàäèñÿíèí áàø âåðÿúÿéè âàõòû äà äöç ýþñòÿðìèøäèð. 184 ÛÛ Ñåíòóðèéà Îëñà-îëñà èêè ùÿôòÿ ôÿðã âàðäûð êè, áó äà ùåñàáëàìàëàðûí ìöõòÿëèô òÿãâèìëÿðëÿ àïàðûëìàñû èëÿ áàüëû îëà áèëÿð (áàõ: 6 ê33, 10 ê68,10 ê86). 2 ê36 Áþéöê Ïåéüÿìáÿðèí éàçûëàðûíû ãàïûá ýþòöðÿúÿêëÿð. Âÿ îíëàð Òèðàíûí ÿëèíÿ äöøÿúÿê. Îíóí èøè ùþêìäàðû àëäàòìàã îëàúàã. Ëàêèí îüóðëóüó òåçëèêëÿ îíà áÿäáÿõòëèê ýÿòèðÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð (ìÿñ., Cåéìñ Ðåíäè, 1990-úû èëäÿ) ýþñòÿðèðëÿð êè, ýóéà áó êàòðåí áþéöê ýþðöúöíöí îüëó Ñåçàðëà áàüëûäûð. Ñåçàð ãîúà âàõòûíäà, 1629-úó èëäÿ Íîñòðàäàìóñóí ïðîòåñòàíòëàðà ðÿüáÿòëÿ ëàòûíúà éàçäûüû ìÿêòóáëàðûíû éûüìûø, ôðàíñûç äèëèíÿ òÿðúöìÿ åòìèø, Æàí Äöïåá òÿðÿôèíäÿí “Íîñòðàäàìóñóí ÷àï îëóíìàìûø ìÿêòóáëàðû” àäû èëÿ íÿøð îëóíìóøäóð. Ýóéà 4-úö ñÿòèðäÿ Ñåçàðûí ãàðäàøû îüëó Âèñåíòà Ñåâàíûí 58 áÿíä 6 ñÿòèðëèê êàòðåí óéäóðìàñûíäàí, áóíó Íîñòðàäàìóñóí éàçäûüûíû áÿéàí åäÿðÿê 1605-úè èëäÿ êðàë IV Ùåíðèéÿ âåðäèéèíäÿí äàíûøûëûð. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, Ñåçàð àäëû-ñàíëû òàðèõ÷è êèìè áþéöê ùþðìÿò âÿ åùòèðàìà ìàëèê îëìóø, áàøûíà ùå÷ áèð áÿäáÿõòëèê ýÿëìÿìèøäèð. Ñåçàð Ñàëîí øÿùÿðèíèí 1-úè êîíñóëó (ÿí éöêñÿê âÿçèôÿ ñàùèáè) îëóá. Òàíûíìûø ÿäÿáèééàò÷û âÿ òàðèõ÷è êèìè, çàìàíûíäà ìÿøùóð îëàí “Ïðîâàíñûí òàðèõ âÿ ñàëíàìÿñè”, “Ìöãÿääÿñ Ìàãäàëèíàíûí èçëÿðè” âÿ øåèðëÿð òîïëóëàðû: “Êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí þç øÿùÿðèíÿ ýÿëèøè”, “Íàðñèñèí òÿñâèðè” (Íàðñèñ þçö-þçöíÿ âóðóëìóø àäàì) âÿ ñ. ÿñÿðëÿðè éàçìûøäûð. Áÿäèè âÿ èúòèìàè ôÿàëèééÿòèíÿ ýþðÿ êðàë XIII Êàðë Ñåçàðû “çàäÿýàí ðöòáÿñè”íÿ ëàéèã ýþðöá. ×îõ óçóí ùÿéàò ñöðÿí áó ìöäðèê (Íîñòðàäàìóñ áöòöí áóíëàðû ýþðìöø âÿ ìèðàñ ãîéóá ýåòäèéè èêè À÷ûãëàìàäàí — ìÿêòóáäàí áèðèíè êðàë II Ùåíðèéÿ, áèðèíè èñÿ îüëó Ñåçàðà öíâàíëàìûøäûð) 1630-úó èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøèá. ßýÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Íîñòðàäàìóñóí îüëó Ìèøåëëÿ áàüëàñàéäûëàð, éåíÿ äÿðä éàðû èäè. Áèð äÿôÿ êðàë îðäóñó Ðóçåí àäëû êè÷èê áèð øÿùÿðè ìöùàñèðÿéÿ àëûáìûø. Ìèøåë áÿéàí åäèð êè, ÿñýÿðëÿð 185 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè øÿùÿðè éàíäûðàúàãëàð. Ñþçöíöí äöç ÷ûõìàñû ö÷öí þçö áèð íå÷ÿ åâè éàíäûðûð. Ëàêèí úèíàéÿò áàøûíäà òóòóëóð âÿ ãÿçÿáëÿíìèø åâ ñàùèáëÿðè òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëöð. Ìèøåëèí îíäà úÿìè 24 éàøû âàðäû. Îíóí “Àñòðîëîýèéàäàí òðàêòàò” àäëû áþéöê ùÿúìëè ÿñÿðè ãàëûá. Àíúàã êàòðåí Ìèøåëäÿí äÿ áÿùñ åòìèð. Åëÿúÿ äÿ Âèñåíòà Ñåâàéëàäàí. Íîñòðàäàìóñ ìöòëÿã áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷äûüûíà ýþðÿ áèç áó êàòðåíëÿ áàüëû ùàäèñÿëÿðè áàøãà çàìàíëà áàüëàìàüû öñòöí òóòóðóã. Éÿãèíëèêëÿ äåìÿê îëàð êè, áþéöê ýþðöúöíöí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðèá. Àëìàíèéàíûí òÿáëèüàò íàçèðè Ãåááåëñ Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè àñòðîëîã Êàðë Åðíåñò Êðàôò âàñèòÿñèëÿ ÿëäÿ åäèð. Êðàôò Ãåááåëñèí òÿñèðè èëÿ Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè áèëÿðÿêäÿí ôàøèñò Àëìàíèéàñûíûí õåéðèíÿ øÿðù åäèð. Ýóéà Íîñòðàäàìóñ Àëìàíèéàíûí ãÿëÿáÿñèíè ýþñòÿðìèøäèð. Ãåááåëñ êàòðåíëÿðè ìèëéîí òèðàæëà ÷àï åòäèðìèøäè. Ùÿãèãÿò íàìèíÿ ãåéä åäÿê êè, Êðàôò Àëìàíèéàíûí Ôðàíñà öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿñèíè äöç øÿðù åòìèøäè. Àëìàíëàð Ôðàíñàíûí ïàéòàõòû Ïàðèñè äÿ òóòìóøäóëàð. Ãåááåëñ Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðè âÿ Êðàôòûí øÿðùëÿðè áàðÿäÿ Ùèòëåðÿ òÿôñèëàòû èëÿ ìÿëóìàò âåðìèøäè. Âàõò êå÷äèêúÿ “èøè-ýöúö ùþêìäàðû àëäàòìàã îëàí” Êðàôòûí éàëàíûíûí (îüóðëóã) öñòö à÷ûëûá âÿ Êðàôò ùÿáñ åäèëèá. Î, 1945-úè èëèí éàíâàðûíäà Áóõåíâàëä äöøÿðýÿñèíÿ àïàðûëàðêÿí éîëäà þëöá. 2 ê37 Ýþíäÿðèëÿí ÷îõñàéëû äÿñòÿäÿí, Ìöùàñèðÿäÿ îëàíëàðà êþìÿê ýÿëÿúÿê. Õÿñòÿëèê âÿ àúëûã îíëàðûí ùàìûñûíûí àõûðûíà ÷ûõàúàã. Äÿñòÿäÿí àéðûëìûø éåòìèø íÿôÿð äÿ ìÿùâ îëàúàã. Íîñòðàäàìóñóí òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåí áàðÿäÿ áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Îëà áèëñèí êè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà Ôðàíñàäà áàø âåðèá. Ìÿëóìäóð êè, î, áÿçÿí ýöúöíö ýþñ 186 ÛÛ Ñåíòóðèéà òÿðìÿê ö÷öí éàøàäûüû äþâðäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí äÿ ñþç à÷ûðäû êè, îíà áèð ýþðöúö êèìè èíàíñûíëàð, îíà ôûðûëäàã÷û, éàëàí÷û ýþçö èëÿ áàõìàñûíëàð. Ëàêèí îíó äà äåìÿê ëàçûìäûð êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ìÿñÿëÿíèí ìÿüçèíè à÷à áèëìÿéÿíäÿ áÿíçÿð ùàäèñÿëÿðè òàïûá öçÿ ÷ûõàðûð âÿ Íîñòðàäàìóñóí ùÿìèí ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷äûüûíû òÿñäèãÿ ÷àëûøûðëàð. Ìÿñÿëÿí, Ned Halley áó êàòðåíè 1836-úû èëäÿ Òåõàñ éàõûíëûüûíäà Àëàìî ùÿðáè èñòåùêàìû óüðóíäà ýåäÿí âóðóøëà ÿëàãÿëÿíäèðèð. Àëà ìî ãàðíèçîíó 183 íÿôÿðäÿí èáàðÿò îëóá. Ùÿðáè èñòåùêàìû ÿëÿ êå÷èðìÿê èñòÿéÿí ìåêñèêàëûëàðûí ñàéû èñÿ 5.000 íÿôÿðäÿí àðòûã èìèø. Äþéöø âàõòû ìåêñèêàëûëàð 1000-äÿí àðòûã äþéöø÷ö èòèðñÿëÿð äÿ, ìöùàôèçÿ÷èëÿðè ãûðàðàã èñòåùêàìû ÿëÿ êå÷èðèðëÿð. Ëàêèí òåçëèêëÿ Òåõàñäàí ýÿëÿí ùÿðáè ùèññÿëÿð ìåêñèêàëûëàðû ìÿùâ åäèðëÿð. Þëöìäÿí úàíûíû ãóðòàðàíëàðûí èñÿ õÿñòÿëèê âÿ ñÿùðàäà àúëûüûí óúáàòûíäàí ìÿùâ îëàúàãëàðû åùòèìàë åäèëèðäè. Áÿëêÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûíûí éàçäûãëàðûíäà áèð ùÿãèãÿò âàðäûð. 2 ê38 Äþâëÿò áàø÷ûëàðû áàðûøàí âàõò Ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàí þëöìÿ ìÿùêóì îëàúàã. Îíëàðäàí áèðè ìàò ãàëàðàã ÷îõ ñûõûíòû êå÷èðÿúÿê. Îíëàð ÷ÿòèí êè, ìöòòÿôèã îëàðàã ãàëñûíëàð. ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðûíäà éàøàéàíëàð, õöñóñÿí äÿ êå÷ìèø Ñîâåòëÿð ìÿêàíûíûí ñàêèíëÿðè ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò 24 àâãóñò 1939-úó èëäÿ Àëìàíèéà èëÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí áèð-áèðèíÿ ùöúóì åòìÿìÿê ùàããûíäà áàüëàäûãëàðû ìöãàâèëÿäÿí (Ìîëîòîâ âÿ Ðèááåíòðîï èìçàëàéûáëàð) âÿ áóíäàí ñîíðà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèð. Ùÿìèí ìöãàâèëÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, ìèëéîíëàðëà èí ñàíûí þëöìöíÿ ñÿáÿá îëäó. Ìöãàâèëÿ Ïîëøàíûí ïàð÷àëàíìàñûíà ýÿ òèðèá ÷ûõàðäû. Þëêÿíèí ãÿðá ùèññÿñèíè Àëìàíèéà, øÿðã ùèññÿñèíè Ñî âåò Èòòèôàãû èøüàë åòäè. Áó ìöãàâèëÿ, åéíè çàìàíäà Ùèòëåðèí ïëàíëàðûíû ùÿéàòà êå÷èðìÿéÿ ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàòäû. Ùèòëåð Ôðàíñàíû çÿáò 187 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè åäÿðÿê Áðèòàíèéàíû òÿêëÿäè. Ìöãàâèëÿ áàüëàíàíäàí èêè èë ñîíðà Ùèòëåð 3800 òàíê âÿ ö÷ ìèëéîíëóã îðäó èëÿ Ñîâåò ñÿðùÿäëÿðèíÿ éàõûíëàøäû. Äåéèðëÿð êè, þç ñÿùâèíè ìÿéóñëóãëà äÿðê åäÿí Ñòàëèí áó èøÿ ìàò ãàëàðàã ÷îõ ñûõûíòû êå÷èðèá. Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàäà äà áó ìöãàâèëÿäÿí áÿùñ åòìèøäèð. Ìöùàðèáÿíèí èëê èëè Ñîâåòëÿð 20.000 òàíê, 15.000 òÿééàðÿ âÿ 6 ìèëéîí ùÿðá÷è èòèðäè. Ìöùàðèáÿíèí ö÷ èëè ÿðçèíäÿ Øÿðã úÿáùÿñèíäÿ 2,5 ìèëéîí àëìàí, 21-27 ìèëéîí àðàñûíäà Ñîâåò ÿñýÿðè ìÿùâ åäèëèá. Íîñòðàäàìóñóí äþðä ÿñð ÿââÿë ýþñòÿðäèêëÿðè äþðä ÿñð ñîíðà òàìàìèëÿ éåðèíè àëûá. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûñû Í.Â.Áåëîâ áó êàòðåíè Íîñòðàäàìóñóí çàìà íûíà, þëêÿ äàõèëèíäÿ äèíè ìöùàðèáÿëÿðèí áàøëàíäûüû 1556-úû èëÿ àèä åäèð. Î, ýþñòÿðèð êè, Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà ñöëù áàüëàíäûüûíà ýþðÿ Ôðàíñàäà äèíè ìöùàðèáÿëÿð áàøëàíäû. Áóðàäà ìÿíòèãñèçëèê ýþç ãàáàüûíäàäûð. Èêèíúè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, “Ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàí þëöìÿ ìÿùêóì îëàúàã” ñÿòðè áèçèì ìöääÿàìûçûí äîüðóëóüóíà øöáùÿ éåðè ãîéìóð. 2 ê39 Èòàëèéà ìöíàãèøÿñèíäÿí áèð èë ÿââÿë, Àëìàíëàð, ôðàíñûçëàð âÿ èñïàíëàð ãàëà óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðàúàãëàð. Ðåñïóáëèêàíûí åéíè äîêòðèíà òÿðÿôäàðëàðûíûí áèðëèéè ñöãóò åäÿúÿê. Îíëàðäàí àç áèð ãèñìè àñûëìàãäàí õèëàñ îëàúàã. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð éöçäÿ éöç éåðèíÿ éåòìèøäèð. “Èòàëèéà ìö íàãèøÿñè” — Èòàëèéàíûí 1940-úû èëäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ãîøóë ìàñûäûð. Áèð èë ÿââÿë, 26 éàíâàð 1939-úó èëäÿ Ôðàíêîíóí ðÿùáÿðëèéè âÿ Èòàëèéà îðäóñóíóí êþìÿéè èëÿ ôàëàíýèñòëÿð (Èñïàíèéà ôàøèñò ïàðòèéà ñûíûí öçâëÿðè) ùÿðáè èñòåùêàìà ÷åâðèëìèø Áàðñåëîíà øÿùÿðèíè òóò 188 ÛÛ Ñåíòóðèéà ìóøäóëàð. Èñïàíèéà ðåñïóáëèêà÷ûëàðûíûí âÿ áåéíÿëìèëÿë ãöââÿëÿðèí òÿðÿôèíäÿ ìèíëÿðëÿ ôðàíñûç ÿñýÿðëÿðè äÿ äþéöøöðäö. Áóíà áàõìàéàðàã, êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ øàèðàíÿ øÿêèëäÿ äåéèëäèéè êèìè, 28 ìàðò 1939-úó èëäÿ Ðåñïóáëèêà÷ûëàð ùþêóìÿòè ÷þêäö. Áðèòàíèéà âÿ Ôðàíñàíûí ìöðàúèÿòèíÿ ìÿùÿë ãîéìàéàí Ôðàíêî âÿ òÿðÿôäàðëàðû áèð ÷îõ ðåñïóáëèêà÷ûëàðûí ýöëëÿëÿíìÿñèíÿ âÿ éà àñûëìàñûíà ðÿâàú âåðäèëÿð. Êàòðåíèí íþìðÿñè: ê39—1939 — Èñïàíèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíèí ñîíà éåòäèéè âÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíäûüû òàðèõ èëÿ óéüóí ýÿëèð. 2 ê40 Áàðûøûã ÷îõ ÷ÿêìÿéÿúÿê, áèð àç ñîíðà Äÿíèçäÿ âÿ ãóðóäà äþéöøëÿð áàøëàéàúàã. Äÿíèçäÿ èíäèéÿ ãÿäÿð ýþðöíìÿìèø äþéöøëÿð îëàúàã. Îä-àëîâ, éàíüûí, ìöäùèø ñèëàùëàð äàùà áþéöê ÷àøãûíëûã éàðàäàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí àç ñîíðà äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿðèí îëàúàüûíäàí õÿáÿð âåðèëèð. Áÿëêÿ äÿ Ôðàíñàíûí ýþðêÿìëè ùÿðáè õàäèìëÿðèíäÿí îëàí ìàðøàë Ôîøóí þçöíäÿí äþðä ÿñð þíúÿ éàøàìûø ùÿìâÿòÿíè Íîñòðàäàìóñóí éàçäûüû áó êàòðåíäÿí õÿáÿðè îëóá. ×öíêè 1919-úó èëäÿ I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí éåêóíó èëÿ áàüëû Âåðñàë ñöëù ìöãàâèëÿñèíÿ äàèð ôèêðèíè ñîðóøàíäà ìàðøàë Ôîø äåéèá: “Áó ñöëù äåéèë, áó èéèðìè èëëèê ìöâÿããÿòè áàðûøûãäûð”. Áèð ÷îõ àíàëèòèêëÿð, òàðèõ÷èëÿð, àäëû-ñàíëû ñèéàñÿò÷èëÿð áó ôèêèðäÿ îëóáëàð êè, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ùàçûðëûã ÿäàëÿòñèç, àë÷àëäûúû Âåðñàë ñöëù ìöãàâèëÿñèíèí çÿìèíèíäÿ ýåäèá. Ùèòëåð õàëãûí èíòèãàì ùèññè èëÿ îéíàéàðàã ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèá âÿ ñöðÿòëÿ ìöùàðèáÿéÿ ùà çûðëàøûá. Èêèíúè Äöíéà ìöùàðèáÿñè Âåðñàë ñöëù ìöãàâèëÿñèíäÿí äöç 20 èë ñîíðà áàøëàéûá. Ìöâÿããÿòè áàðûøûã (1919-1939) íÿòèúÿ âåðìÿ éèá. Êàòðåíèí éåðäÿ ãàëàí ö÷ ñÿòðèíäÿ ãàíëû äþéöøëÿð, òàíêëàðûí, òÿééàðÿëÿðèí, ùÿðáè ýÿìèëÿðèí óüóëòóñó, ïàðòëàéûøëàð âÿ ñ. òÿñâèð îëóíóð. 189 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê41 Áþéöê óëäóç éåääè ýöí ïàðûëäàéàúàã. Áóëóä èêè ýöíÿøèí ýþðöíìÿéèíÿ ñÿáÿá îëàúàã. Ïîíòèô ìÿêàíûíû äÿéèøÿíäÿ Áöòöí ýåúÿíè ýþé ýóðóëäàéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ àç éàçûáëàð. Áåëÿ áèð ùàäèñÿ 1812-úè èëäÿ Íàïîëåîíóí Ðóñèéàéà ãàðøû ùÿðáè ÿìÿëèééàòû çàìàíû áàø âåðèá. Ëàêèí ñîí çàìàíëàð øÿðù÷èëÿð êàòðåíè 1994-úö èëäÿ Øóìàõåð—Ëåâè êîìåòàñûíäàí ãîïàðàã Éóïèòåðÿ äöøÿí 21 ÿäÿä ãÿëïÿ (ïàð÷à) èëÿ áàüëàéûðëàð. Áó ùàäèñÿ äöç éåääè ýöí äàâàì åäèá. 2-úè ñÿòèðäÿ ýöìàí åäèëèð êè, íöâÿ ïàðòëàéûøûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ 3-úö ñÿòèðäÿ âÿ ùÿòòà îíäàí ÷îõ-÷îõ ÿââÿë ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà ýþñòÿðìèøëÿð êè, Âàòèêàíûí ñîí Ïàïàñû Ðîìàëû Ïéîòð îëàúàãäûð. Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàíûí 1595-úè èëäÿ Âàòèêàíûí êèòàáõàíàñûíäà öçÿ ÷ûõàðûëàí ÿëéàçìàñûíäà ýþñòÿðèëèá êè, Âàòèêàíäà 1-úè Ïàïàäàí áàøëàìûø úÿìè 111 Ïàïà îëàúàã. II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ñîíðà (1978-2005) èñÿ Âàòèêàíäà éàëíûç èêè Ïàïà îëàúàãäûð (áàõ:1 ê4). Áó ÿëéàçìà Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí òÿãðèáÿí 40 èë ñîíðà öçÿ ÷ûõàðûëäûüûíäàí ãÿòè øÿêèëäÿ äåìÿê îëàð êè, Íîñòðàäàìóñóí îíäàí õÿáÿðè éîõ èäè. Áåëÿ îëàí ùàëäà, ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà âÿ Íîñòðàäà ìóñóí ùÿð èêèñèíèí Ðîìàëû Ïéîòðóí Âàòèêàíäà ñîí Ïàïà îëàúàüû ôèêèðëÿðè ìàðàã äîüóðóð. Êàòðåíèí ñîí èêè ñÿòðèíäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Âàòèêàíäà åëÿ ùàäèñÿëÿð áàø âåðÿúÿê êè, Ïàïà Ðîìàëû Ïéîòð þëêÿíè òÿðê åòìÿëè îëàúàãäûð. Áó êàòðåíè áàø âåðÿúÿéè åùòèìàë îëóíàí III Äöíéà ìöùàðèáÿñè èëÿ (Åðèêà ×èòÿì), Èíýèëòÿðÿíèí áàø íàçèðè èøëÿìèø Âinston ×þð÷èëëÿ (Dr.Fonbréun) äÿ áàüëàéàíëàð îëìóøäóð. David Ovason èñÿ áó êàòðåíè 1572-úè èëèí àâãóñò àéûíäà ñÿìàäà ýþðöíÿí âÿ “Nova” àäûíû àëàí óëäóçëà áàüëàéûð. Áó óëäóç ùàìûíûí äèããÿòèíè î ãÿäÿð ÷ÿêìèøäè êè, òÿäãèãàò÷ûëàðûí êîñìîñ áàðÿäÿ äöíéà ýþðöøöíöí äÿéèøìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Áó óëäóçëà áÿðàáÿð ñÿìàäà Sirius óëäóçóíóí äà ýþðöíäöéöíö ãåéä åäèðëÿð. Ãÿäèì åðàíûí ñîíóíà 190 ÛÛ Ñåíòóðèéà éàõûí Ðîìà øàèð âÿ àñòðîëîãó Manilius “Astranomica” àäëû ïîåìà ñûíäà éàçìûøäû êè, Sirius áàøãà óëäóçëàð àëÿìèíèí ýöíÿøèäèð. Sirius óëäóçóíóí 1572-úè èëäÿ ýþðöíìÿñè âàõòû êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿêè “Ïîíòèô (Ïàïà — íöôóçëó øÿõñ) ìÿêàíûíû äÿéèøÿíäÿ” ñþçëÿðè ùÿìèí èë Ïàïà V Ïèéèí þëìÿñèíÿ èøàðÿäèð. Îíóí þëöìöíäÿí ñîíðà Èäî Âîèíñàí XIII Ãðèãîðè àäû èëÿ Ïàïà ñå÷èëäè. XIII Ãðèãîðè Ïàïà ñå÷èëÿíäÿí ñîíðà áèð ÷îõ èñëàùàòëàð ùÿéàòà êå÷èðäè. Îíëàðäàí áèðè äÿ òÿãâèìèí äÿéèøäèðèëìÿñè èäè. Ùÿìèí òÿãâèì “Ãðèãîðè òÿãâèìè” àäû àëòûíäà, äåìÿê îëàð êè, áöòöí äöíéàäà ãÿáóë îëóíóá âÿ èíäè äÿ èøëÿíèð. Áèð ÷îõ êàòðåíëÿðäÿ îëäóüó êèìè, áó êàòðåíäÿ äÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðè î ãÿäÿð äÿðèíëèêëÿðÿ ýåäèá ÷ûõûð êè, èíñàí îíëàðû äÿðê åëÿéÿíäÿ ýþðöúöíöí äàùèëèéèíÿ ìàò âÿ ùåéðàí ãàëûð. Màéêl Úordan áó êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ Ïàïà VII Ïèé âÿ Íàïîëåîíäàí áÿùñ îëóíäóüóíó ýþñòÿðèð. Î, ãåéä åäèð êè, 1804-úö èëäÿ èìïåðàòîð VII Ïèéè þçöíöí òàúãîéìà ìÿðàñèìèíÿ äÿâÿò åäèð. Ïàïà Ïàðèñÿ ýÿëèð. Òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ Íàïîëåîí þçöíö èìïåðàòîð åëàí åäèð âÿ òàúû Ïàïàíûí ÿâÿçèíÿ þçö þç áàøûíà ãîéóð. Ñÿí äåìÿ, Íàïîëåîí Ïàïàíû àëäàäàðàã Ïàðèñÿ ýÿòèðèáìèø êè, äöíéà èúòèìàèééÿòè ýþðñöí êè, î, ïàïà VII Ïèéèí õåéèð-äóàñû èëÿ èìïåðàòîð îëóá âÿ òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ Ïàïà øÿõñÿí èøòèðàê åäèá. Áóíäàí ñîíðà Íàïîëåîíëà Ïàïà VII Ïèéèí àðàñû äÿéèð âÿ Íàïîëåîí 1809-úó èëäÿ Ðîìàíû òóòàíäà Ïàïà VII Ïèéè ùÿáñ åòäèðèð. Î, áåø èëÿ ãÿäÿð ùÿáñäÿ îëóð. 1814-úö èëäÿ Íàïîëåîí 1-úè äÿôÿ ùàêè ìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëäûãäàí ñîíðà Ïàïà ùÿáñäÿí àçàä îëóíóá. 2 ê42 Õîðóç, èò âÿ ïèøèêëÿð ãàíëà éåìëÿíäèðèëÿúÿêëÿð. Çöëìêàð àëäûüû éàðàäàí þëöìúöë âÿçèééÿòäÿ òàïûëàúàã. Áàøãà áèðèñèíèí ÷àðïàéûñûíäà ÿëëÿðè âÿ àéàãëàðû ñûíìûø ùàëäà îëàúàã. Þìðöíäÿ þëöìäÿí ãîðõìàéàíà àìàíñûç þëöì ãèñìÿò îëàúàã. Ôðàíñàëû òÿäãèãàò÷û Ëåîíè áó êàòðåíèí 1792-úè èë Ôðàíñà Áóðæóà èíãèëàáû çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèð. Õîðóç 191 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 29 èéóí 1794-úö èëäÿ åäàì åäèëÿí Ðîáåñïéåðèí ñîí àíëàðû Ôðàíñàíûí ðÿìçèäèð. “Èò âÿ ïèøèêëÿð” èñÿ “ãàðàýöðóù” ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. Èíãèëàá âàõòû Ðîáåñïéåðèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ äÿùøÿòëè òåððîð àêòëàðû îëóá. 1794-úö èë èéóëóí 12-äÿí 28-ÿ ãÿäÿð èêè èë þíúÿ äîêòîð Ýèëéîòèí òÿðÿôèíäÿí èõòèðà åäèëìèø áàøêÿñÿí ìàøûíäà — ýèëéîòèíäÿ 1285 íÿôÿðèí áàøû áÿäÿíèíäÿí àéðûëûá. Áöòöí áóíëàð òèðàí Ðîáåñïéåðèí óúáàòûíäàí áàø âåðèá. Àç ñîíðà ìèëëè ãâàðäèéà÷ûëàð Ðîáåñïéåðè ÿëÿ êå÷èðèðëÿð. Àòûøìà çàìàíû î, ÷ÿíÿñèíäÿí àüûð éàðàëàíûð. Áöòöí ýåúÿíè ãûçäûðìà è÷èíäÿ ñàéûãëàéàðàã úàí âåðÿí Ðîáåñïéåð ñÿùÿðèñè ýöí, 29 èéóí 1794-úö èëäÿ ìÿùêÿìÿñèç-ôèëàíñûç Ïàðèñèí èíäèêè Ùÿìðÿéëèê ìåéäàíûíäà (î âàõòêû Èíãèëàá ìåéäàíû) åäàì åäèëèá. 2 ê43 Ãóéðóãëó óëäóç ýþðöíÿí âàõò, Ö÷ áþéöê øàùçàäÿ áèð-áèðèíÿ äöøìÿí êÿñèëÿúÿê. Ñÿáàòñûç ñöëù ñÿìàäàí (ôÿçàäàí) çÿðáÿ àëàúàã. Ïî âÿ ãûâðûëûá àõàí Òèáð èëàíû ñàùèëÿ àòàúàã. 192 ÛÛ Ñåíòóðèéà Íîñòðàäàìóñóí ÿí ìöÿììàëû, äÿðê îëóíìàñû ìöøêöë îëàí êàòðåíëÿðèíäÿ áåëÿ, áèð ÷îõ ùàëëàðäà òÿäãèãàò÷ûëàð ìöÿééÿí èøàðÿëÿðÿ àðõàëàíàðàã ìÿñÿëÿíèí êþêöíÿ ýåäèá ÷ûõà áèëèðëÿð. Åëÿúÿ äÿ áó êàòðåíäÿ. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà áàø âåðèá. Ãóéðóãëó óëäóç (êîìåòà) Ôðàíñà ñÿìàëàðûíäà 1 ìàðò 1556-úû èëäÿ 3 àé ìöääÿòèíäÿ ýþðöíöá. Èéóë àéûíäà èñÿ Èñïàíèéà êðàëû áèð éàíäàí, Ïàïà IV Ïàâåë (Èòàëèéà) âÿ II Ùåíðè (Ôðàíñà) èêèíúè òÿðÿôäÿí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéûáëàð. 14 ñåíòéàáð 1557-úè èëäÿ Ïàïà IV Ïàâåë âÿ II Ôèëèïï ñöëù áàüëàéûáëàð. Ìöòÿõÿññèñëÿðèí éàçäûãëàðûíà ýþ ðÿ, ñÿùÿðèñè ýöí Òèáð ÷àéûíäà áþéöê äàøãûíëàð áàø âåðèá. ×èòÿì èñÿ áàøãà ôÿðçèééÿ èðÿëè ñöðöð. Î,1881-úè èëäÿ Àëìàíèéà, Àâñòðèéà âÿ Èòàëèéà ö÷ëöéöíöí Ôðàíñàéà ãàðøû îëìàñûíäàí äàíûøûð. Íÿäÿíñÿ 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèêëÿðèíè òÿðñèíÿ éîçóð. 2 ê44 ×àäûðäàí êÿíàðà ãîâóëìóø ãàðòàëû Áàøãà ãóøëàð òÿãèá åòìÿéÿ áàøëàéàúàãëàð. Ñèìáàë, øåéïóð âÿ ãîøãó çûíãûðîâëàðûíûí ñÿñëÿðè Äóéüóñóç õàíûìûí ùèññèééàòûíû áÿðïà åäÿúÿê. Íîñòðàäàìóñ äÿôÿëÿðëÿ Íàïîëåîíóí ùÿðáè áàéðàãëàðûíäà ãûçûëû ãàðòàëûí ùÿêê îëóíäóüóíó ýþñòÿðìèøäèð. Áó êàòðåíäÿ äÿ ýþðöúö ãóøëàðäàí ìÿùàðÿòëÿ èñòèôàäÿ åäÿðÿê, ïîåòèê áèð ìÿíçÿðÿ éàðàòìûøäûð. Ìÿëóìäóð êè, Àâñòðèéà âÿ Ðóñèéà, åëÿúÿ äÿ Ïðóññèéà äþâëÿòëÿðèíèí ýåð áèíäÿ èêèáàøëû ãàðòàë ùÿêê îëóíìóøäó. Íàïîëåîí Àëìàí âÿ Ïðóññèéà îðäóëàðûíà ãàðøû äþéöøäÿ ìÿüëóá îëäóãäàí ñîíðà 1814-úö èëèí àïðåëèíäÿ ùàêèìèééÿòäÿí êÿíàðëàøìàüà ìÿúáóð îëìóøäó. Áöòöí Àâðîïà ôðàíñûçëàðûí ìÿüëóáèééÿòèíè, ÿñëèíäÿ èñÿ ãÿëÿáÿíè áàéðàì åäèðäè. 3-úö ñÿòèð ãàëèáëÿð ö÷öí ÿëàìÿòäàð îëàí áó ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. “Äóéüóñóç õàíûì” Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñûíûí ðÿìçè Ìàðèàííàäûð. Îíóí ùèññèééàòà ýÿòèðèëìÿñè èñÿ Áóðáîíëàð ùàêèìèééÿòèíèí áÿðïà ñûíà èøàðÿäèð. 193 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê45 Ýþéëÿð Àíäðîýèíÿ ýþðÿ íÿ ãÿäÿð àüëàéàúàã. Ýþéëÿðäÿ èíñàí ãàíû àõûäûëìûø. Âåðäèéè èòêèëÿðÿ ýþðÿ áþéöê õàëã ÷îõ ýåú þçöíÿ ýÿëÿúÿê. Ýþçëÿíèëÿí êþìÿê ýåú-òåç ýÿëèá ÷àòàúàã. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ÿôñàíÿâè Àíäðîýèíäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Àíäðîýèí Êðèò àäàñûíäàí îëàí Ìèíîñóí îüëóäóð. Àíäðîýèí Àôèíàäà éàðûø âàõòû Ïàíòåîíóí (áöòöí Àëëàùëàðûí) ìöêàôàòûíû ãàçàíàí ãÿùðÿìàíäûð. Ìöáàðèçÿäÿ âÿ ýöúäÿ ùå÷ êèì îíó éåíÿ áèëìèðìèø. Áóíà ýþðÿ äÿ àôèíàëû ýÿíúëÿð îíà ïàõûëëûã åäèð âÿ îíó ùèéëÿ èëÿ þëäöðöðëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéè âÿ ïëàíåòëÿðàðàñû ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíäóüó åùòèìàë îëóíóð. Òÿäãèãàò íÿòèúÿñèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí ö÷äÿ èêèñèíèí àðòûã éåðèíÿ éåòäèéèíèí âÿ ö÷äÿ áèðèíèí 2242-úè èëÿ ãÿäÿð áàø âåðÿúÿéèíè íÿçÿðÿ àëñàã, áó èíàíäûðûúûäûð. Äîüðóäóð, Àíäðîýèí Àðèñòîòåë ôÿëñÿôÿñèíäÿ ùÿð èêè úèíñè åéíè äÿðÿúÿäÿ òÿìñèë åäÿ áèëÿúÿê ÿí èäåàë àäàì ìÿíàñûíû äà âåðèð. Áåëÿ îëäóüó ùàëäà, äåéÿ áèëÿðèê êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò ñöíè ñóðÿòäÿ, ëàáîðàòîðèéà øÿðàèòèíäÿ èíñàíûí éàðàäûëìàñûíäàí ýåäèð. Ñèðð äåéèëäèð êè, áÿ çè þëêÿëÿðäÿ àëèìëÿð áó ïðîáëåì öçÿðèíäÿ èøëÿéèðëÿð. Ýöìàí êè, “Ýþçëÿíèëÿí êþìÿê ýåú-òåç ýÿëèá ÷àòàúàãäûð” — äåìÿêëÿ Íîñòðàäàìóñ àëèìëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ ñöíè éîëëà óøàã éàðàäàúàãëàðûíà èøàðÿ åäèð. 2 ê46 Áþéöê ÿçàá-ÿçèééÿòäÿí ñîíðà, áÿøÿðèééÿò äàùà àüûð èçòèðàáëàðà äö÷àð îëàúàã. ßñðëÿðèí áþéöê òÿêàíâåðèúè ãöââÿñè òÿçÿëÿíÿúÿê. Î, þçö èëÿ ãàíëû éàüûø, ñöä, àúëûã, îäëó ñèëàùëàð ýÿòèðÿúÿê. Ñÿìàäà ãóéðóüó óçóí àëîâäàí îëàí (ãóøëàð) ýþðöíÿúÿê. 194 ÛÛ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð äîüðó îëàðàã áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, áÿøÿðèééÿòÿ ÿí áþéöê ìèãéàñëû èëê áÿäáÿõòëèéè, ÿçàá-ÿçèééÿòè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ýÿòèðìèøäèð. Ëàêèí åëÿ áóðàäàúà êàòðåíèí ãàëàí ñÿòèðëÿðèíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ ëàáöä îëàðàã áàø âåðÿúÿéèíè âóðüóëàäûãëàðû III Äöíéà ìöùàðèáÿñè èëÿ áàüëàéûðëàð. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíè èñÿ ùàíñûñà êîìåòà èëÿ âÿ éà ýóéà III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíüûúûíäà àòûëàúàã ðàêåò èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. ßñëèíäÿ, êàòðåíäÿ ñþùáÿò II Äöíéà ìöùàðèáÿñè íÿòèúÿñèíäÿ áþéöê òåõíèêè ïðîãðåñèí áàø âåðäèéèíäÿí, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, ÿñðëÿðèí áþéöê òÿêàíâåðèúè ãöââÿ ñèíèí òÿçÿëÿíìÿñèíäÿí, 2-úè ìèíèëëèéèí 3-úö ìèíèëëèêëÿ ÿâÿç îëóíìàñûíäàí ýåäèð. Áÿñ áó òÿçÿëèê íÿäèð? Òàðèõèí òÿêÿðè ôûðëàíàíäà, èíñàíûí ìÿíÿâè òÿêàìöëöíö ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðÿí ãöââÿ áÿøÿðèééÿòè éåíè ïèëëÿéÿ èñòèãàìÿòëÿíäèðÿíäÿ íÿëÿð áàø âåðèð? 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí “ãàíëû éàüûø” (éÿíè ãàíòþêÿí, ìÿùâ åäÿí éàüûø) ùå÷ øöáùÿñèç êè, ðàäèîàêòèâ ÷þêöíòöëÿðÿ èøàðÿäèð. Íöâÿ ïàðòëàéûøëàðû, êèìéÿâè âÿ áàêòåðèîëîæè ñèëàùëàðûí ñûíàüû çàìàíû áàø âåðÿíëÿð èñÿ, äåéèëäèéèíÿ ýþðÿ, ãàíëû ñöäÿ áÿíçÿéèð. “Ãàíëû ñöä” ãàíûí õÿð÷ÿíýè äåìÿêäèð. Áöòöí áóíëàðû Íîñòðàäàìóñ äÿãèãëèêëÿ ýþðìöøäöð. Ëàêèí èíñàíû òÿÿúúöáëÿíäèðÿí, ìàò ãîéàí 4-úö ñÿòèðëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿðäèð. XVI ÿñðäÿ éàøàìûø Íîñòðàäàìóñóí ÕÕ ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà êÿøô îëóíàí ïëàíåòëÿðàðàñû ðàêåòëÿðè ñþç òàïûá ìÿùàðÿòëÿ òÿñâèð åòìÿñè àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðèð. Áó ìþúöçÿ àäàìà Èëàùèíèí âåðäèéè ãöäðÿò ãàðøûñûíäà áàø ÿéìÿëè îëóðñàí. 2 ê47 Ãÿì, ãöññÿ, êÿäÿðäÿí öçöëÿí ãàðû äöøìÿí, çÿùÿðäÿí þëÿúÿê, Ùþêìäàðëàð ÿáÿäè ìÿüëóá îëìóøëàð. Áóëóäëàð àðõàñûíäàí ýþðöíìÿéÿí äàøëàð éàüûø êèìè éàüàíäà Þëöì àéàüûíäà ùå÷ íÿ éöíýöëëöê ýÿòèðìèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí ùàããûíäà äà ãÿòè áèð ñþç äåéÿ áèëìÿìèøëÿð. Îíëàð ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè âóðüóëàéûðëàð. Êàòðåíèí ùàíñû äþâðäÿí, êèìäÿí áÿùñ åòäèéèíè äÿãèã áèëìÿñÿê äÿ, ýöí êèìè àéäûí áèð ùÿãèãÿòèí — Íîñòðàäàìóñóí äÿðèí ôÿëñÿôè 195 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ôèêèðëÿðèíèí áó êàòðåíäÿ ãûðìûçû õÿòò êèìè êå÷äèéèíè ýþðìÿìÿê ìöìêöí äåéèë. Ãèéàìÿò ýöíö áóëóäëàð àðõàñûíäàí ýþðöíìÿéÿí ãûçìàð ìåòàë âÿ äàø êöòëÿñèíèí éàüàúàüû âÿ áó çàìàí âàð-äþâëÿòèí ùå÷ êèìèí âÿçèééÿòèíè éöíýöëëÿøäèðÿ áèëìÿéÿúÿéè äÿ Ãóðàí âÿ áàøãà ìöãÿääÿñ êèòàáëàðäàí ìÿëóì îëñà äà, áþéöê ýþðöúö áó ùÿãèãÿòè, éàääàøû äà þìðö êèìè ýþäÿê îëàí áèç èíñàíëàðûí éàäûíà ñàëìàüû þçöíÿ áîðú áèëèð. 2 ê48 Áþéöê îðäó (ãöââÿ) äàüëàðû àøàíäà, Ñàòóðí Îõàòàí áöðúöíäÿí Ìàðñ âÿ Áàëûãëàð áöðúöíÿ òÿðÿô äþíÿúÿê. Çÿùÿð ãûçûëáàëûüûí áàøûíûí àëòûíäà ýèçëÿäèëìèøäèð. Îíëàðûí áàø÷ûñû èêèãàò èïëÿ àñûëàúàã. Êàòðåíäÿ òÿñâèð îëóíàíëàð ÕÕ ÿñðèí ñîíóíà éàõûí áàø âåðìèøäèð. Ñîâåò îðäóñó áþéöê áèàáûð÷ûëûãëà äàüëûã ßôãàíûñòàíû èòêè âåðÿ-âåðÿ òÿðê åäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí àñòðîíîìèê âàõò áèð äàùà Íîñòðàäàìóñóí áþéöê ýþðöúö îëäóüóíà äÿëàëÿò åäèð. Áó ùàäèñÿëÿð 1988-úè èëèí ìàé-èéóë âÿ îêòéàáð àéëàðûíäà áàø âåðèá. 3-úö ñÿòèðäÿ Ñîâåò îðäóñóíóí áèîëîæè ñèëàùäàí èñòèôàäÿ åòäèéèíäÿí õÿáÿð âåðèð. 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ ßôãàíûñòàíûí êå÷ìèø ëèäåðè Íÿúèáóëëàíûí ÕÕ ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíèí ñîíóíà éàõûí òàëèáàí÷ûëàð òÿðÿôèíäÿí àñûëäûüûíäàí áÿùñ åäèëèð. Áóðàéà îíó äà ÿëàâÿ åäÿ áèëÿðèê êè, 2001-úè èëèí îêòéàáð àéûíûí 7-äÿí — ÀÁØ ßôãàíûñòàíû áîìáàðäìàí åòìÿéÿ áàøëàéàíäàí ñîíðà Øèìàë àëéàíñûíûí áàø÷ûñû ýåíåðàë ßùìÿä øàù Ìÿñóäóí ðÿùáÿðëèê åòäèéè îðäó Òàëèáàí ùþêóìÿòèíÿ ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàäû. Áó âàõò ßôãàíûñòàíûí ýþðêÿìëè ëèäåðëÿðèíäÿí îëàí ßùìÿä øàù Ìÿñóä þëäöðöëäö. Îíóí þëöìö ãÿðèáÿ îëóá. Âèäåîêàìåðà èëÿ ìöñàùèáÿ ýþòöðÿíäÿ êàìåðà ïàðòëàéûá. Äåìÿëè, ïàðòëàéûúû úèùàç êàìåðàíûí è÷èíäÿ éåðëÿøäèðèëèáìèø. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð âÿ ßùìÿä øàùûí òàëåéè öñò-öñòÿ äöøñÿ äÿ, þëöìö 4-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíàíëàðëà óéüóí ýÿëìèð. 196 ÛÛ Ñåíòóðèéà Äîüðóäóð, ýåíåðàë ßáäöëùàã Êàáèëäÿ Çàùèð øàùûí þëêÿéÿ ãàéòàðûëìàñû áàðÿäÿ äàíûøûãëàð àïàðàðêÿí òàëèáëÿð òÿðÿôèíäÿí, ýóéà Àìåðèêàéà úàñóñëóãäà òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê 2001-úè èëèí îêòéàáð àéûíäà àñûëûá âÿ áó, òàëèáëÿðèí Öëÿìàëàð øóðàñûíûí ÿúàèá-ãÿðàèá ãÿðàðûíà ÿñàñÿí åäèëèá. Ùÿìèí ãÿðàðà ýþðÿ, Àìåðèêàéà úàñóñëóãäà èòòèùàì îëóíàí ùÿð áèð øÿõñ ãåéä-øÿðòñèç åäàì îëóíìàëûäûð. Áåëÿëèêëÿ, òàëèáëÿðèí õîøóíà ýÿëìÿéÿí âÿ éà îíëàðû äÿñòÿêëÿìÿéÿíëÿð áó äàìüà èëÿ ìÿù êÿ ìÿñèç-ôèëàíñûç àðàäàí ýþòöðöëöðäöëÿð. Õàëã àðàñûíäà áþéöê ùþðìÿòè îëàí âÿ òàëèáëÿðè äÿñòÿêëÿìÿéÿí ýåíåðàë ßáäöëùàãûí åäàìûíà äà áåëÿúÿ ôèòâà âåðèëìèøäè. Ýåíåðàë ßáäöëùàã ùå÷ áèð âÿçèôÿäÿ îëìàäûüûíäàí, îíóí àñûëìàñûíû äà áó êàòðåíëÿ ÿëàãÿ ëÿí äèðìÿê äîüðó îë ìàç äû. Êàòðåíäÿ áàø÷ûäàí äàíû øûëûð: “Îíëàðûí áàø÷ûñû èêèãàò èïëÿ àñûëàúàãäûð”. Äåìÿëè, ñþùáÿò Íÿúèáóëëàíûí åäàìûíäàí ýåäèð. Áóíóíëà áåëÿ, Màéêë Úordàn áó êàòðåíè 1839-úó èëäÿ èíýèëèñëÿðèí ßôãàíûñòàíû òóòìàñû èëÿ áàüëàìàüà úÿùä åäèð. Îíó äà äåéÿê êè, ÿêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè, öìóìèééÿòëÿ øÿðù åäÿ áèëìÿìèøëÿð. 2 ê49 Èëê ìîíîïîëèéàíûí (èíùèñàðûí) ìöøàâèðëÿðè, Ìàëòà ÿùàëèñèíèí øèðíèêëÿíäèðäèéè èñòèëà÷ûëàð. Ðîäîñ, Áèçàíñ îíëàðûí òÿñèðèíÿ äöøöá òÿùëöêÿéÿ ìÿðóç ãàëàúàã. Îíëàðûí âàðèñëÿðè òîðïàüà ìþùòàú îëàúàãëàð. Ýöìàí åòìÿê îëàð êè, áó êàòðåíäÿ Ðîäîñ àäàñûíûí èòèðèëìÿñèí äÿí, áèð àç äà äÿãèã äåñÿê, Îñìàíëû Èìïåðèéàñû òÿðÿôèíäÿí òóòóëìàñûíäàí âÿ Îñìàíëû òöðêëÿðè èëÿ õðèñòèàíëàð àðàñûíäà íöôóç äàèðÿñè óüðóíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ îëóíóð. 2 ê50 Ùåíîäàí, Ãàíääàí âÿ Áðöññåëäÿí îëàíëàð Ëàíãðàäà èñòåùêàìûí ìöùàñèðÿéÿ àëûíäûüûíû ýþðÿúÿêëÿð. Îíëàðûí úèíàùûíûí àðõàñûíäà äÿùøÿòëè äþéöøëÿð ýåäÿúÿê. 197 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êþùíÿ éàðà äöøìÿíäÿí áåòÿð îëàúàã. Êàòðåíäÿ Èñïàíèéàíûí òÿðêèáèíäÿ îëàí éóõàðûäàêû øÿùÿðëÿðèí îðäó ùèññÿëÿðèíèí Ôðàíñàíûí ñÿðùÿä øÿùÿðè Ëàíãðàíû ìöùàñèðÿéÿ àëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí úÿìèñè èêè èë ñîíðà (1568) ùÿìèí îðäó ùèññÿëÿðè èñïàíëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ ãàëõäûëàð âÿ Èñïàíèéàíûí ùèìàéÿñèíäÿ îëàí ùÿìèí òîðïàãëàðûí àçàä îëóíìàñû óüðóíäà ìöùàðèáÿ 80 èë ÷ÿêäè. “Êþùíÿ éàðà äöøìÿíäÿí áåòÿð îëàúàãäûð” áóíóíëà áàüëûäûð. 2 ê51 Ëîíäîíäà òþêöëÿí íàùàã ãàíà ýþðÿ úÿçà âåðèëÿúÿê. Àëîâ èëäûðûì êèìè áèð àíäà ùÿð éàíû, ö÷ èéèðìè, àëòûäà (666) áöðöéÿúÿê. Óëó õàíûì éöêñÿê éåðäÿí ó÷óá éåðÿ äöøÿúÿê. Åéíè òÿðèãÿòäÿí îëàí ÷îõëó àäàì ìÿùâ îëàúàã. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåìÿê ëàçûìäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí Èíýèëòÿðÿ èëÿ áàüëû ýþðöúöëöéö äÿãèãëèéè èëÿ òÿäãèãàò÷ûëàðû ìàò ãîéóá. Åëÿ áó êàòðåíèí þçö äÿ î ãÿáèëäÿíäèð. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Ëîíäîíäà òþêöëÿí íàùàã ãàíà âÿ ÿäàëÿòñèçëèéÿ ýþðÿ èëàùè úÿçà âåðèëÿúÿéèíäÿí äàíûøûð. Áó, 1649-úó èë éàíâàðûí 30-äà êðàë I ×àðëçûí åäàì åäèëìÿñè, äþâëÿòèí ñàëäûüû íèôàã íÿòèúÿñèíäÿ êàòîëèêëÿðÿ òóòó ëàí äèâàí âÿ òþêöëÿí íàùàã ãàíëà áàüëûäûð. Íîñòðàäàìóñ áó ùàäèñÿëÿðÿ ýþðÿ Áðèòàíèéàíû 7 áÿëà ýþçëÿäèéèíè ýþñòÿðèá (áàõ: 3 ê57). “Áþéöê Ëîíäîí éàíüûíû” îíëàðäàí èêèíúèñèäèð. Áèðèíúèñè èñÿ áàøãà êàòðåíäÿ ýþðÿúÿéèìèç êèìè (2 ê53), Ëîíäîíäà 1665-úè èëäÿ áàø âåðÿí âÿáà èëÿ áàüëûäûð. Èêèíúè ñÿòèðäÿ áþéöê ýþðöúö ïîåòèê äèëëÿ Áþéöê Ëîíäîí éàíüû íûíûí áàø âåðìÿ òàðèõèíè — 1666-úû èëè ýþñòÿðìèøäèð. Íîñòðàäàìóñóí õÿáÿð âåðäèéè êèìè, 1666-úû èëèí ñåíòéàáð àéûíûí 1-äÿ ÷þðÿêõàíàäà áàøëàéàí éàíüûí, î âàõò áöòöí åâëÿð àüàúäàí îëäóüóíäàí òåç áèð çàìàíäà áöòöí Ëîíäîíó áöðöéöð. 198 ÛÛ Ñåíòóðèéà Ö÷öíúö ñÿòèðäÿ, èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ ÷îõ ìÿøùóð îëàí ìöãÿääÿñ Ïéîòð Áàø êèëñÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. Áóðàäà “Óëó õàíûì” èôàäÿñè ìàðàã äîüóðóð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Èíýèëòÿðÿäÿ “Ãîúà ãàðû” ëÿãÿáè 1734-úö èëäÿ òèêèëìèø “Èíýèëèñ Áàíêû”íà âåðèëèá. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ áèç ìöãÿääÿñ Ïéîòð êèëñÿñè èëÿ áàüëû “Óëó õàíûì” èôàäÿñèíè èøëÿòäèê. Òÿäãèãàò÷ûëàð, Ôðàíñàäà õàëã àðàñûíäà áöòöí êàòîëèê áàø êèëñÿëÿðèíèí “Óëó õàíûì” àäëàíäûðûëäûüûíû ÿñàñ òóòàðàã, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí Ïéîòð êèëñÿñèíäÿí ýåòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áóíà åòèðàç åäÿí éîõäóð. Ëàêèí êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíÿ íÿçÿð ñàëäûãäà “Óëó õàíûì éöêñÿê éåðäÿí ó÷óá Éåðÿ äöøÿúÿê” ôèêðè áèçè áó ìÿãàìäà áàøãà ãÿíàÿòäÿ îëìàüà òÿùðèê åäèð. Ùÿãèãÿò áåëÿäèð êè, éàíüûí çàìàíû êèëñÿíèí äàìû ó÷ìóø, Ìÿðéÿì àíàíûí ìöãÿääÿñ Ïéîòð êèëñÿñèíäÿ àëè ìÿðòÿáÿäÿ óúàëäûëìûø ùåéêÿëè ïéåäåñòàëäàí éåðÿ äöøìöøäö. Áóíäàí ÿëàâÿ, êèëñÿäÿ óúàëäûëìûø àëòû ìöãÿääÿñèí äÿ ùåéêÿëëÿðèíèí ùàìûñû ìÿùâ îëìóøäó. Îäóð êè, “Óëó õàíûì” äåéÿíäÿ, áó ìÿãàìäà ýþðöúöíöí Ìÿðéÿì àíàíû íÿçÿðäÿ òóòäóüó øöáùÿ äîüóðìóð. 4-úö ñÿòèðäÿ êèëñÿíèí äàìû ó÷àðêÿí îðàäà ñûüûíàúàã òàïìûø áèð ÷îõ àäàìûí ìÿùâ îëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, èíñàíëàð îä òóòìóø åâëÿðèíäÿí ãà÷àðàã, áó âÿ éà áàøãà êèëñÿëÿðÿ ïÿíàù àïàðìûøäûëàð. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, éàíüûí çàìàíû 13.000 åâ, 44 áþéöê øèðêÿò áèíàñû, Ëîíäîíäà îëàí 109 êèëñÿäÿí 97-ñè éàíûá. “Áþéöê Ëîíäîí éàíüûíû” áèð òÿðÿôäÿí áþéöê ìàääè çèéàí âóðñà äà, áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ ìåìàð Êðèñòîôîð Ðåíèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ øÿ ùÿð éåíèäÿí òèêèëäè. Ãàðûøûã âÿ êþùíÿ àüàú åâëÿðèí éåðèíÿ ñÿëèãÿñàùìàíëà éåíè äàø áèíàëàð òèêèëìÿéÿ áàøëàäû. Íÿäÿíñÿ Êðèñòîôîð Ðåí äÿí äàíûøàíäà ýþç þíöíÿ ýþðêÿìëè Àçÿðáàéúàí ìåìàðû Ìèêàéûë Ùöñåéíîâ ýÿëèð. Îíëàðäàí áèðèíèí Ëîíäîíóí òèêèëìÿñèíäÿ, î áèðèíèí èñÿ Áàêûíûí òèêèëìÿñèíäÿ áþéöê õèäìÿòëÿðè îëóá. 2 ê52 Áèð íå÷ÿ ýöí ýåúÿ âàõòû éåð òèòðÿéÿúÿê. Áàùàðäà èêè áþéöê ãöââÿ áèð-áèðèíè ùÿäÿëÿéÿúÿê. Êîðèíô âÿ Åôåñ ìÿñÿëÿñè ùÿð èêè äÿíèçäÿ áàø ãàëäûðàúàã. 199 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìöùàðèáÿéÿ äàâàäà àä ãàçàíìûø èêè òÿðÿô áàøëàéàúàã. Èëäÿí-èëÿ Åýåé äÿíèçè ñàùèëèíäÿ çÿëçÿëÿëÿðèí ñàéû àðòûð. Òÿêúÿ 1998-úè èëäÿ áóðàäà ýöúö 6,5 áàë âÿ äàùà àðòûã îëàí 15 éåðàëòû òÿêàí ãåéäÿ àëûíìûøäûð. Çÿëçÿëÿ ìöùàðèáÿ ÿëàìÿòèäèð. 1995-úè èëäÿ àç ãàëìûøäû Éóíàíûñòàí (Êîðèíô) âÿ Òöðêèéÿ (Åôåñ) àðàñûíäà ìöùàðèáÿ áàøëàéà. Åýåé äÿíèçèíäÿ, Åôåñ éàõûíëûüûíäàêû àäàëàðà ýþðÿ áó ýöí äÿ, áó èêè äþâëÿò àðàñûíäà ìöíàãèøÿ äàâàì åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ìÿúàçè ìÿíàäà âåðèëÿí “Êîðèíô âÿ Åôåñ ìÿñÿëÿñè ùÿð èêè äÿíèçäÿ áàø ãàëäûðàúàãäûð” èôàäÿñèíäÿ îëà áèëñèí êè, Åôåñäÿ ìöñÿëìàí âÿ õðèñòèàí äèíëÿðèíèí åéíè äÿðÿúÿäÿ ùþêì ñöðÿúÿéèíäÿí áÿùñ åäèëèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí áó êàòðåíè 1665-1667úè èëëÿðäÿ Èíýèëòÿðÿ âÿ Ùîëëàíäèéà àðàñûíäà áàø âåðÿí ìöíàãèøÿéÿ àèä åäèðëÿð. 2 ê53 Áþéöê âÿáà äÿíèç ñàùèëèíäÿêè øÿùÿðè áöðöéÿúÿê. Èíòèãàì àëûíìàéûíúà þëöìöí àðäû-àðàñû êÿñèëìÿéÿúÿê. Cèíàéÿò òþðÿòìÿäèéè ùàëäà òÿìèç ãàíëû ìöùàêèìÿ îëóíàúàã. Òÿùãèð îëóíäóüóíà ýþðÿ “Óëó õàíûì” ãÿçÿáëÿíÿúÿê. Êàòðåíäÿ 1665-úè èëäÿ Ëîíäîíäà áàø âåðÿí âÿ áöòöí øÿùÿðè áöðöéÿí âÿáà õÿñòÿëèéèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áó õÿñòÿëèê 68.596 íÿôÿð àäàìûí (Ned Halley áó ðÿãÿìèí 100.000 îëäóüóíó ýþñòÿðèð) þëöìö èëÿ íÿòèúÿëÿíìèøäè. Õàëã áó ùàäèñÿíè 1649-úó èëäÿ êðàë I ×àðëçûí åäàìû, êàòîëèê ìÿçùÿáèíÿ õèäìÿò åäÿí áèð ÷îõ èíñàíûí òîíãàëäà éàíäûðûëìàñû âÿ åäàìû èëÿ áàüëàéûð âÿ èíàíûðäû êè, îíëàð Àëëàùûí ãÿçÿáèíÿ äö÷àð îëóáëàð. Áóíó áèç Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíëÿðè èëÿ áÿðàáÿð, áàøãà êàòðåíëÿðèíäÿ äÿ ýþðöðöê (áàõ: 2 ê51, 9 ê49). Ìàðàãëû úÿùÿò îäóð êè, I ×àðëç åäàì åäèëÿíäÿí ñîíðà õàëã ïðîòåñòàíò ìÿçùÿáèíäÿí öç äþíäÿðÿðÿê êàòîëèê òÿðèãÿòèíÿ öç ÷åâèð ìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿ áó ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ îëóíóð. Õàëã àðàñûíäà “Óëó õàíûì” êèìè òàíûíàí áàø êèëñÿ — Ìöãÿääÿñ Ïéîòð êèëñÿñè áóíó ðèéàêàðëûã àäëàíäûðûð âÿ ãÿçÿáäÿí þçöíÿ éåð òàïìûðäû. 200 ÛÛ Ñåíòóðèéà 2 ê54 Ðîìàëûëàðûí óçàãäà îëìàüûíäàí âÿ ÿúíÿáèëÿðèí óúáàòûíäàí, Îíëàðûí ÿçÿìÿòëè øÿùÿðè ñó ÷àòûøìàçëûüûíäàí ÷îõ áÿäáÿõòëèêëÿðÿ äö÷àð îëàúàã. Ãûçûí ÿëèíäÿí áöòöí âàð-äþâëÿò ÷ûõàúàã. Áàø÷û òóòóëàúàã, ãÿñð èñÿ òàëàí îëóíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðèíèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Õöñóñè âóðüóëàíûð êè, ýÿëÿúÿê ÿñðëÿðäÿ ìöùàðèáÿëÿð ñó âÿ ÿðçàã ÷àòûøìàçëûüû óúáàòûíäàí áàø âåðÿúÿê. Ìàíèëàäà éåðëÿøÿí “Àñèéàíûí Èíêèøàô Áàíêû”íûí ùåñàáëàìàëàðûíà ýþðÿ, ýÿëÿúÿêäÿ äöíéà ÿùàëèñèíèí ÿí àçû ö÷äÿ èêè ùèññÿñè Àñèéà øÿùÿðëÿðèíäÿ úÿìëÿøÿúÿêäèð. Òÿêúÿ ×èí âÿ Ùèíäèñòàíäà éàõûí 25 èë ÿðçèíäÿ 800 ìèëéîíäàí ÷îõ ÿùàëè øÿùÿðëÿðÿ àõûøàúàãäûð. Øÿùÿðëÿðäÿ ÿùàëèíèí ùÿääÿí àðòûã úÿìëÿøìÿñè òÿáèè îëàðàã ñó âÿ ÿðçàã ÷àòûøìàçëûüûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Êàòðåíäÿ êèìäÿí, íÿäÿí, ùàíñû äþâëÿòäÿí áÿùñ îëóíäóüóíó äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Íîñòðàäàìóñóí ñèððè äÿ åëÿ áóíäàäûð. Ùàäèñÿ áàø âåðÿíÿ ãÿäÿð áþéöê ýþðöúöíöí êîäëàøäûðûëìûø êàòðåíëÿðèíè à÷ìàã, ùÿãèãÿòè öçÿ ÷ûõàðìàã ãàðàíëûãäà èéíÿ àõòàðìàã êèìè áèð øåéäèð. 2 ê55 Ìöíàãèøÿäÿ âåúñèç áþéöê àäàì, Þìðöíöí ñîíóíäà ùåéðÿòëÿíäèðèúè èøëÿð ýþðÿúÿêäèð. Ùàäðè íÿéèí ëàçûì îëäóüóíó ýþðÿíäÿ, Çèéàôÿòäÿ þçöíö ìÿüðóð àïàðàíà çÿðáÿ åíäèðÿúÿêäèð. 1888-úè èëäÿ êðàë III Ùåíðè Ôðàíñà òàõòûíà ýþç äèêÿí îðäóíóí áàø êîìàíäàíû Ùåíðè äå Ýèçè âÿ ñÿùÿðèñè ýöí îíóí ãàðäàøû, êàòîëèê êèë ñÿíèí áàø÷ûñû, êàðäèíàë Ëóè äå Ýèçè þëäöðäöêäÿí ñîíðà Ïàðèñäÿ âÿ áàøãà éåðëÿðäÿ õàëã àéàüà ãàëõäû (áàõ: 1 ê85; 3 ê51). Ïàðèñèí 16 ðà éîíóíóí äèíè ðÿùáÿðëÿðè III Ùåíðèéÿ ãàðøû ÷ûõäûëàð. Ïàðèñäÿ õàëã ùÿðÿêàòûíà áàø÷ûëûã åòäèëÿð. III Ùåíðè Ïàðèñäÿí ãà÷àðàã, ùåðñîã Íà âàððàëû Ùåíðèéÿ ïÿíàù àïàðäû. Ëàêèí Ùàäðè — Íàâàððàëû ùåðñîã Ùåí201 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ðè “íÿéèí ëàçûì îëäóüóíó ýþðäö” âÿ õÿéàíÿòëÿðÿ ÿë ãàòìûø III Ùåíðèíèí þëöìöíÿ ôèòâà âåðäè. III Ùåíðè 22 éàøëû Êëåìàí àäëû áèð êàòîëèê òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëäö (1889-úó èëäÿ). Ôðàíñà òàúûíûí ãàíóíè âÿëèÿùäèíÿ éîë à÷ûëäû (áàõ: 2 ê88). Ëàêèí ãàðäàøëàðû þëäöðöëÿíäÿí ñîíðà ýåíåðàë-ëåéòåíàíò âÿ êàòîëèê êèëñÿñèíèí áàø÷ûñû ðöòáÿëÿðèíÿ ëàéèã ýþðöëÿí ùåðñîã äå Ìàéåíí Øàðë äå Ýèç Ôðàíñàíûí êðàëû îëìàã àðçóñóíà äöøäö. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí åëÿ áó ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû îëäóüóíó ýþñòÿðèðëÿð. Øàðë äå Ýèç Íàâàððàëû Ùåíðèíèí ïðîòåñòàíò ìÿçùÿáèíäÿí îëäóüóíó áÿùàíÿ åäÿðÿê ìöùàðèáÿéÿ áàøëàäû. Ëàêèí ïàðëàìåíòàðèëÿð, õöñóñÿí äÿ Ïàðèñèí 16 ðàéîíóíóí äèíè ðÿùáÿðëÿðè (16-ëàð) Øàðë äå Ýèçèí òÿðÿôèíè ñàõëàìàäûëàð. Îíàëòûëàð ùÿòòà ìöòëÿãèééÿò öñóë-èäàðÿñèíèí äåâðèëìÿñè òÿðÿôäàðû èäèëÿð. Øàðë äå Ýèç ïàðëàìåíò öçâëÿðèíè ñàêèòëÿøäèðìÿê ö÷öí çèéàôÿò òÿøêèë åòäè. Ñÿùÿðèñè ýöí ýåúÿ îíëàðûí ùàìûñûíû þëäöðòäö. Ïàðèñäÿ éåíè ÷àõíàøìàëàð áàøëàäû. Ùåðñîã Íàâàððàëû Ùåíðè òàõò-òàúà ñàùèá îëìàã ö÷öí ÿëâåðèøëè âàõòûí ÷àòäûüûíû ùèññ åäÿðÿê Ïàðèñè ìöùàñèðÿéÿ àëäû. “Ïàðèñ èáàäÿòÿ äÿéÿð” — äåéÿðÿê, êàòîëèê ìÿçùÿáèíè ãÿáóë åòäè âÿ òåç áèð çàìàíäà Ôðàíñàíûí êðàëû îëäó. Êðàë IV Ùåíðèíèí ÿí áþéöê õèäìÿòè äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ ñîí ãîéìàã îëäó. 2 ê56 Íÿ âÿáà, íÿ äÿ ãûëûíú èøèí àõûðûíà ÷ûõà áèëìÿäè. Þëöì Ñîìå éöêñÿêëèéèíäÿ ýþéäÿí çÿðáÿ åíäèðäè. Àááàò (ðàùèá) áó ìÿíçÿðÿíè ýþðÿíäÿ öðÿéè ïàðòëàéàúàã. Ôÿëàêÿòÿ äö÷àð îëàíëàð ñàìàí ÷þïöíäÿí éàïûøàúàãëàð. Êàòðåí I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðè ÿêñ åòäèðèð. 1918-úè èë èéóë àéûíûí 1-äÿ èíýèëèñ âÿ ôðàíñûç ùÿðáè áèðëÿøìÿ ëÿðè áþéöê ñòðàòåæè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí Òéåïâàë äàü ñèëñèëÿñèíè òóòìàã ö÷öí ýöúëö òîï çÿðáÿëÿðèíäÿí ñîíðà ùöúóìà êå÷äèëÿð. Éöç ìèí íÿôÿðëèê îðäó éöêñÿêëèéÿ éàõûíëàøàíäà àëìàíëàð îíëàðû àðàñû êÿñèëìÿç ïóëåìéîò àòÿøèíÿ òóòäóëàð. Áèðèíúè ýöí èíýèëèñëÿð 19 ìèí ÿñýÿð èòèðäèëÿð. Öìóìèééÿòëÿ, “Áþéöê çÿðáÿ” àäû àëòûíäà êå÷èðèëÿí 202 ÛÛ Ñåíòóðèéà áó äþéöøäÿ èíýèëèñëÿð 60 ìèí íÿôÿð èòèðèáëÿð. Éàëíûç äåêàáð àéûíäà àëìàíëàðû áó äàü ñèëñèëÿñèíäÿí ãîâà áèëäèëÿð. Áó äþ éöø äÿ áðèòàíèéàëûëàð 420 ìèí, ôðàíñûçëàð 195 ìèí, àëìàíëàð èñÿ 650 ìèí èòêè âåðäèëÿð. Áöòöí áó ùàäèñÿëÿðè Íîñòðàäàìóñ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöøäö. 2 ê57 Ìöíàãèøÿäÿí ÿââÿë áþéöê àäàì éûõûëàúàã. Áþéöê àäàìûí þëöìöíÿ ãÿðàð âåðèëèá. Þëöì ãÿôèë âÿ àúûíàúàãëû îëàúàã. Àíàäàí ãöñóðëó äîüóëàí î øÿõñ éîëóí ÷îõ ùèññÿñèíè öçöá êå÷ÿúÿê. Ãàí ÷àéûíûí (Ãûðìûçû ÷àé) éàíûíäà òîðïàã ëÿêÿëÿíèá. Úîí Êåííåäèíèí ùÿéàòûíûí ñîí àíëàðû. Äàëëàñ, 22.ÕÛ.1963 203 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåí 1963-úö èë íîéàáðûí 22-äÿ ÀÁØ ïðåçèäåíòè Cîí Êåííåäèíèí þëäöðöëìÿñèíè ÿêñ åòäèðèð. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíÿ ôèêèð âåðèí. Íîñòðàäàìóñ ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðöá. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, Cîí Êåííåäè ôèçèêè úÿùÿòäÿí ùÿãèãÿòÿí äÿ ãöñóðëó îëóá. Ùÿëÿ óøàãëûãäàí áþéðÿêëÿðè îíó íàðàùàò åäèðäè. 4-úö ñÿòèðäÿ “Ãàí ÷àéû” ìÿúàçè ìÿíàäà âåðèëìèøäèð. Áó, Ãûðìûçû ÷àéà èøàðÿäèð. Ãûðìûçû ÷àé (Ðåä Ðèâåð) Äàëëàñûí éàõûíëûüûíäàí àõûá êå÷èð (áàõ: 1 ê26, 8 ê77). Ïðåçèäåíò Cîí Êåííåäè Äàëëàñäà þëäöðöëäöéöíäÿí Íîñòðàäàìóñ òîðïàüûí áóðàäà — Ãàí ÷àéûíûí éàíûíäà ëÿêÿëÿíÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøäèð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû Ä.Çèìà âÿ Í.Çèìà ÿñàñû îëàí áèð ôèêèð èðÿëè ñöðöðëÿð. Äåéèðëÿð êè, ùÿð áèð òÿäãèãàò÷û Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè þç õàëãûíà àèä åòìÿéÿ ÷àëûøûð. Ëàêèí áó éàëàí÷û âÿòÿíïÿðâÿðëèéÿ éîë âåðÿí ÿí ÷îõ åëÿ ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûäûð. Áèð ÷îõ êàòðåíëÿð êèìè, îíëàð áó êàòðåíè äÿ Ðóñèéà èëÿ, äàùà äîüðóñó, II Àëåêñàíäðëà áàüëàéûðëàð. Áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû èñÿ êàòðåíè Áåðëèí äèâàðûíûí àðàäàí ýþòöðöëìÿñè âÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí äàüûëìàñû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. 2 ê58 ßëñèç-àéàãñûç, èòè äèøñèç âÿ ýöúñöç áèð øåé ùàñèë îëìàéàúàã. Êöòëÿ Ëèìàíäàêû ãàëàéà ýÿëÿúÿê âÿ áþéöê òàïûëàúàã. Îíó, ùèéëÿ èøëÿäÿðÿê, äàðâàçàíûí éàíûíà ýÿòèðÿúÿêëÿð. Àé èøûã ñà÷àíäà áþéöêëö-êè÷èêëè àïàðàúàãëàð. Áó êàòðåí Ôðàíñà Áóðæóà èíãèëàáû çàìàíû áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Êðàë XVI Ëöäîâèê âÿ àèëÿñè 13 àâãóñò 1792-úè èëäÿ Òàìïë ùÿáñõàíàñûíà ñàëûíìûøäûëàð. 21 éàíâàð 1793-úö èëäÿ êðàë XVI Ëöäîâèê åäàì åäèëäè âÿ áó âàõò âÿëèÿùä Ëóè Øàðëûí 8 éàøû âàðäû. Ïàðëàìåíòèí öçâö, ÷ÿêìÿ÷è Ñèìîí îíà ãÿééóì òÿéèí îëó íóð. Ñàäÿ èíñàí îëàí Ñèìîíóí óøàüà ðÿùìè ýÿëèð. Àðâàäûíûí êþìÿ éè èëÿ î, 19 éàíâàð 1794-úö èëäÿ îíóí ãà÷ìàñûíà øÿðàèò éàðàäûð. Øàùçàäÿíèí ãà÷äûüûíû òÿêúÿ áèáèñè Åëèçàáåò áèëèðäè. Óøàüûí ãà÷äûüûíû áèëÿíäÿ, ñèðð à÷ûëìàñûí äåéÿ, îíó åäàì åäèð âÿ åëàí åäèðëÿð êè, 8 èéóë 1795-úè èëäÿ Ëóè Øàðë õÿñòÿëèêäÿí þëöá. 204 ÛÛ Ñåíòóðèéà Áóíóí áèçèì çÿìàíÿìèçÿ ãÿäÿð áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëìàñûíà áàõìàéàðàã, Ìèøåë Íîñòðàäàìóñ êàòðåíëÿðèíäÿ (áàõ: 1 ê65, 6 ê52, 9 ê24) ùàäèñÿ áàø âåðìÿìèøäÿí 240 èë ÿââÿë ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ áÿéàí åòìèøäè. Äîüðóäóð, Cîí Ùîóã XVII Ëöäîâèêèí ãÿééóìó Ñèìîíóí Ñåíòóðèéà 1, êàòðåí 65-ÿ ÿñàñÿí, ÷îõ ãÿääàð âÿ ðÿùìñèç àäàì îëäóüóíó, øàùçàäÿéÿ èøýÿíúÿ âåðäèéèíè âÿ íÿòèúÿäÿ îíóí þëäöéöíö ýþñòÿðèð. Ëàêèí òàðèõ÷è Ìèøåë Âàðòåëèí “XVII Ëöäîâèê âÿ éà êðàëûí ñèððè” àäëû êèòàáûíäàí áÿùðÿëÿíÿðÿê, íîñòðàäàìóñøöíàñ Ìèøåë Ìîðåí áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíè éåíèäÿí íÿçÿðäÿí êå÷èðÿðÿê, Òàìïë ìÿùáÿñèíèí ñèðëÿðèíèí à÷àðûíû òàïûá. Ìÿëóì îëóá êè, ÷ÿêìÿ÷è Ñèìîíóí ãÿééóìëóã åòäèéè êðàë XVI Ëöäîâèêèí êè÷èê îüëó èìèø. Áó êàòðåíäÿ êðàëûí áþéöê îüëó øàùçàäÿ Ëóè Æîçåôäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Îíó ýåúÿ âàõòû Òàìïëäàí êðàëûí òÿðÿôäàðëàðû îüóðëàéûðëàð: “Àé èøûã ñà÷àíäà áþéöêëö-êè÷èêëè àïàðàúàãëàð”. Îíó øàëà áöêÿðÿê òàáóòà ãîéóðëàð. Êè÷èê øàùçàäÿ Ëóè Øàðëûí ÿâÿçèíÿ ñÿùâÿí áþéöê ãàðäàø Ëóè Æîçåôè ãà÷ûðûðëàð. Èðÿëèäÿ ýþðÿúÿéèìèç êèìè, êè÷èê ãàðäàøû äà ãà÷ûðûðëàð (áàõ: 9 ê24). Äåéèëÿíëÿðè î äà òÿñäèã åäèð êè, Ñèìîíóí ãÿééóìëóã åòäèéè Ëóè Øàðëûí 8, áþéöê ãàðäàøû Ëóè Æîçåôèí 11 éàøû âàðäû. 2 ê59 Áþéöê äÿñòÿéÿ êþìÿê åòìÿê íàìèíÿ Ôðàíñà ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû, áþéöê êåøèê÷èíèí ñóàëòû ãàéûãëàðû èëÿ Áþéöê Íåïòóí úÿìëÿøìèø, Áþéöê þëêÿéÿ êþìÿê ìÿãñÿäèëÿ Ïðîâàíñû äàüûäàúàã. Íàðáîíäà íèçÿëÿð âÿ îõëàðëà ìöùàðèáÿ äàùà äà ãûçûøàúàã. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñà ÿðàçèñèíäÿ ýåäÿí äþéöøëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Èêèíúè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “áþéöê êåøèê÷è” èôàäÿñè ÀÁØ äþâëÿòèíÿ àèääèð. Áàøãà êàòðåíëÿðäÿ ýþðÿúÿéèê êè, Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ-û “ãàíëû ñöëù êåøèê÷èñè” äÿ àäëàíäûðûá. Êàòðåíäÿ éåð àëàí “Áþéöê Íåïòóí” äà ÀÁØ-à àèääèð. ßââÿëëÿð Íåïòóí èíýè ëèñ âÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí ãöäðÿòëè ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû ìÿ 205 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íàñûíäà èøëÿíèðäè. Áóðàäà, “Áþéöê Íåïòóí” ìöùàðèáÿäÿ èøòèðàê åäÿí 1000-äÿí àðòûã àìåðèêàí âÿ ôðàíñûç íÿãëèééàò âÿ ùÿðáè ýÿìèëÿðè ìÿíàñûíäà äà èøëÿíèð. 1944-úö èëäÿ àëìàíëàðà ãàðøû áèð ìèëéîíäàí àðòûã ùÿðá÷èíèí èøòèðàê åòäèéè äþéöøëÿðäÿ ãÿëÿáÿíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà Áþéöê Íåïòóíóí ðîëó áþéöê îëóá. 4-úö ñÿòèðäÿ îõ âÿ íèçÿëÿðäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áóðàäà Íîñòðàäàìóñ, ùå÷ øöáùÿñèç êè, “Ôàó” òèïëè àëìàí, “êàòéóøà” òèïëè ðóñ âÿ ñ. ðàêåòëÿðÿ èøàðÿ åäèð. 2 ê60 Ïóíèê (Ëèâèéà) èíàìû Øÿðãäÿ ãûðûëäû. Áþéöê Èîðäàí ÷àéû âÿ Ðîíà, Ëóàðà, Òàã äÿéèøèëÿúÿê. Ãàòûð äîéàíäà äÿíèç äîíàíìàñû ñÿïÿëÿíÿúÿê. Ñóéóí öçöíäÿ ãàí àõàúàã. Èíñàí úÿñÿäëÿðè ñóéóí öçÿðèíäÿ öçÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ èçùàð åòäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäûð. Ëàêèí áóðàäà àéäûíëàøäûðûëìàñû ëàçûì îëàí ìÿñÿëÿëÿð âàðäûð. Ãÿäèì ôðàíñûç äèëèíäÿ “Ïóíèê èíàìû” äåäèêäÿ — Øèìàëè Àôðèêà õÿéàíÿòè àíëàìûíû âåðèðìèø. 2-úè ñÿòèðäÿêè ÷àé àäëàðû Èîðäàíèéà, Èñðàèë, Ôðàíñà âÿ Èñïàíèéà þëêÿëÿðèíèí ðÿìçèäèð. Ãàòûð âÿ éà óçóíãóëàã ÀÁØ-ûí Äåìîêðàò Ïàðòèéàñûíûí ðÿìçèäèð. Áóðàäà ïðåçèäåíò Êëèíòîí íÿçÿð äÿ òóòóëóð. 1995-úè èëäÿ ïðåçèäåíò Êëèíòîí, Éàñèð ßðÿôàò, Èñùàã Ðà áèí âÿ êðàë Ùöñåéí Èîðäàí ÷àéû ñàùèëëÿðèíäÿ ñöëù ìöãàâèëÿñè èìçàëàìûøäûëàð. 3-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíóð êè, Ãàòûð — Äåìîêðàò ïàðòèéàñûíäàí îëàí ïðåçèäåíò Êëèíòîí äîéàí çàìàí, éÿíè ýöâÿíäèéè ãÿäÿð ýöú òîïëàéàíäàí ñîíðà, ÀÁØ-ûí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû äöí éàíûí áöòöí ñó ùþâçÿëÿðèíÿ ñÿïÿëÿíÿðÿê ãàí òþêÿúÿê. Ùÿëÿëèê Íîñòðàäàìóñóí äåäèêëÿðè éåðèíè òóòóð (áàõ: 6 ê44). Èðàãà ãàðøû Êþð ôÿç ìöùàðèáÿñèíäÿ âÿ ñîíðàäàí ÀÁØ ùÿðáè ýÿìèëÿðè ßðÿáèñòàí äÿ íèçè âÿ Èðàí êþðôÿçèíÿ (1991-úè âÿ 2003-úö èë), Éóãîñëàâèéàéà ãàðøû ìöùàðèáÿäÿ Àðàëûã äÿíèçèíÿ, 2001-úè èëèí îêòéàáð àéûíûí 7-äÿí ßôãàíûñòàíà ãàðøû ìöùàðèáÿäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Ùèíä îêåàíû âÿ 206 ÛÛ Ñåíòóðèéà ßðÿáèñòàí äÿíèçèíÿ ýÿëèá ÷ûõûá. Áèð ñþçëÿ, èíäè ÀÁØ ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû äöíéàíûí áöòöí ñó ùþâçÿëÿðèíäÿ ùåýåìîíëóã åäèð. Áó êàòðåíäÿ ìàðàã äîüóðàí áèð úÿùÿò äÿ âàðäûð. ÀÁØ-ûí Äåìîêðàòëàð ïàðòèéàñûíûí ýþðöúöíöí þëöìöíäÿí òÿãðèáÿí 300 èë ñîíðà, 1828-úè èëäÿ éàðàíìàñûíà áàõìàéàðàã, Íîñòðàäàìóñ ùÿìèí ïàðòèéàíûí ðÿìçèíèí ãàòûð — óçóíãóëàã îëàúàüûíû äà ýþðìöøäö. 2 ê61 Òåìçà, Æèðîíäà âÿ Ëÿ-Ðîøåëäÿí îëàíëàðà ÿùñÿí! Åé Òðîéà ãàíûíäàí îëàí, ëèìàíäà îõà òóø ýÿëÿúÿêñÿí. ×àéûí î áèðè òàéûíäàêû ãàëàéà íÿðäèâàí ãîéóëìóøäóð. Ýöúëö àòÿøèí çÿðáÿñèíäÿí áþéöê èòêèëÿð îëàúàã. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí äþðä ÿñð ñîíðà áàø âåðÿúÿê II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ áèð íå÷ÿ êàòðåí ùÿñð åòìèøäèð. Îíëàðäàí áèðè äÿ îõóúóëàðûí ìöùàêèìÿñèíÿ âåðèëÿí áó êàòðåíäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ Òåìçà äå äèêäÿ èíýèëèñëÿð íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Áó ÷àé Èíýèëòÿðÿíèí ïàéòàõòû Ëîíäîíó èêè éåðÿ áþëöá êå÷èð. Òðîéà ãàíûíäàí îëàíëàð — äåäèêäÿ èñÿ ýþðöúö ôðàíñûçëàðû íÿçÿðäÿ òóòóð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, XVI ÿñðäÿ áåëÿ áèð ÿôñàíÿ ýÿçèðäè êè, ýóéà ôðàíñûç êðàëëàðûíûí äàìàðëàðûíäà Òðîéà ùþêìäàðëàðûíûí ãàíû àõûð. Áó ñÿòèðäÿ, åëÿúÿ äÿ îõäàí ñþùáÿò ýåäèð. Øöáùÿ éîõäóð êè, áóíóíëà áþéöê ýþðöúö Ôàó-1 âÿ Ôàó-2 òèï ëè àëìàí ðàêåòëÿðèíè íÿçÿðäÿ òóòóð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð õöñó ñè áèð äåòàë êèìè, ñþçöí ùÿãèãè ìÿíàñûíäà òÿäãèãàò÷ûëàðû ìàò ãîé ìóøäóð. Ùÿðáè èñòåùêàìëàðà íÿðäèâàí ãîéàðàã äöøìÿíÿ ãÿôèë çÿð áÿ åíäèðìÿê II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ õàñ îëàí õöñóñèééÿòäèð. Áèçè ìàò ãîéàí èñÿ áó ìÿíçÿðÿíè 400 èë þíúÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþðìÿñè âÿ òÿñâèð åòìÿñèäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1944-úö èëèí éàçûíäà ÀÁØ îðäó ùèññÿëÿðè Îðí ÷àéûíû ïîíòîí êþðïöëÿð âàñèòÿñè èëÿ êå÷ÿ ðÿê èíýèëèñëÿðëÿ áèðëÿøèá âÿ Ôðàíñàíûí Àðæàèòàí âèëàéÿòè éàõûíëûüûí äà 60 ìèíëèê àëìàí îðäó ùèññÿëÿðèíè ìöùàñèðÿéÿ àëûáìûø. Áó äþéöø çàìàíû 220 àëìàí òàíêû, 860 ÿäÿä òîï, 130 ÿäÿä çåíèò ãóðüóñó, 207 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 7130 ÿäÿä íÿãëèééàò âàñèòÿñè, 2000 àò, 10 ìèí àëìàí ÿñýÿðè ìÿùâ åäèëèá, ÷îõëó ÿñèð ýþòöðöëöáìöø. 2 ê62 Ìàáóñ òåçëèêëÿ þëÿúÿê, ñîíðà èñÿ èíñàíëàð âÿ Ùåéâàíëàð àðàñûíäà äÿùøÿòëè ãûðüûí áàø âåðÿúÿê. Áèðäÿí èíòèãàì àëûíäûüûíû ùàìû ýþðÿúÿê. Êîìåòà (ãóéðóãëó óëäóç) ýþðöíÿíäÿ çîð, åùòèðàñ, àúëûã áàø âåðÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí ùàíñû äþâðäÿí, êèìäÿí, íÿäÿí áÿùñ åòäèéè òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. Áÿçè òÿä ãèãàò÷ûëàð, õöñóñÿí äÿ Áàðäî Êèäîãî (1994) áó ùàäèñÿëÿðèí Éàõûí Øÿðãäÿ, Èðàãäà âÿ éà Èðàíäà áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Cîí Ùîóã èñÿ Ìàáóñ ñþçöíöí Ñÿääàì Ùöñåéíëÿ áàüëû îëäóüóíó ãåéä åäèð. Ôèêðèíè îíóíëà ÿñàñëàíäûðûð êè, Ñÿääàì ñþçöíö ýöçýöéÿ òóòóá îõóñàã, áÿçè ùÿðèôëÿðè äÿéèøñÿê Ìàáóñ îõóíóð. Ýþðöíäöéö êèìè, áó ìöëàùèçÿ àüëàáàòàí äåéèëäèð. Áàðäî Êèäîãîíóí ãÿíàÿòèíÿ ýþðÿ Íîñòðàäàìóñ ãÿäèì éóíàí ôèëîñîôó Ùåðîäîòóí ñþùáÿò à÷äûüû Megáézus àäëû òåððîð÷óéà àèä åäÿðÿê Mabus ñþçöíö èøëÿòìèøäèð. Mabus — Megbyzus àäûíûí êðèïòîãðàììàñûäûð (øÿðòè ýèçëè éàçû). Äàðàíû ùàêèìèééÿòÿ ýÿòèðÿí äÿ î îëìóøäóð. Îíóí ñåâèìëè ìåòîäó — modus operandi — Èðàíûí äöøìÿ íè îëàí þëêÿëÿðè äàõèëäÿí çÿèôëÿòìÿê — ìÿùâ åòìÿê îëóá. Áóðàäà áèðúÿ ìèñàëëà êèôàéÿòëÿíÿúÿéèê. Megbyzus Áàáèëèí Äàðàíûí ÿëèíÿ êå÷ìÿñèíäÿ áþéöê ðîë îéíàéàí Çîôèðîñóí ìöÿëëèìè îëóá. Çîôèðîñ áàáèëëèëÿðèí åòèìàäûíû ãàçàíìàã ö÷öí ãóëàüûíûí âÿ áóðíóíóí êÿñèëìÿñèíÿ ðàçû îëóð. Áàáèëÿ ýÿëèð, þçö èëÿ ÷îõëó âàð-äþâëÿò ýÿòèðèð. Îíó Èðàíûí äöøìÿíè êèìè ãÿáóë åäèðëÿð. Áèð ÷îõ íöôóçëó àäàìëàðëà äîñòëóã ÿëàãÿñèíÿ ýèðèð âÿ Áàáèëèí Äàðàíûí ÿëèíÿ êå÷ìÿñèíÿ ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûð (áàõ: 9 ê44). Megbyzusóí Øÿðãäÿí îëäóüóíó íÿçÿðÿ àëàí Áàðäî Êèäîãî Ìà áóñóí äà øÿðãëè îëäóüóíó åùòèìàë åäèð. Íîñòðàäàìóñóí áèçÿ 208 ÛÛ Ñåíòóðèéà ÿìàíÿò ãîéóá ýåòäèéè êàòðåíëÿðèíè òÿäãèã åëÿéÿí, äåìÿê îëàð êè, ÿêñÿð ìöÿëëèôëÿðèí ÿñÿðëÿðèíè ìöõòÿëèô äèëëÿðäÿ ñàô-÷öðöê åòäèêäÿí ñîíðà áó ãÿíàÿòÿ ýÿëäèê êè, áþéöê ýþðöúöíöí ìöÿììàëû êàòðåíëÿðè áàðÿäÿ ôÿðçèééÿëÿðëÿ ñþç äåéÿíëÿð 90-95% ñÿùâÿ éîë âåðèð, ïèñ âÿçèééÿòÿ äöøöðëÿð, äàùà äîüðóñó, áàøãàëàðûíûí ëàü éåðèíÿ ÷åâðèëèðëÿð. Ëàêèí áó ñèðëè àëÿì î ãÿäÿð úÿçáåäèúèäèð êè, áóíäàí ñîéóã áàøëà, øèðíèêìÿäÿí éàí êå÷ÿí òÿäãèãàò÷û, äåìÿê îëàð êè, îëìàéûá. Áèç äÿ èñòèñíà òÿøêèë åòìèðèê. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò ìèëëèééÿòúÿ ÿðÿá, Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíûíäàí îëàí âÿ ßôãàíûñòàíäà ýèçëÿíÿí ìÿøùóð òåððîð÷ó Öñàìÿ Áèí Ëàäåíäÿí ýåäèð. Ìÿøùóð Àìåðèêà ýþðöúöñö Cèí Äèêñîí âàõòèëÿ ýþñòÿðèá êè, Øÿðãäÿ 1962-úè èëäÿ äöíéàíû ëÿðçÿéÿ ñàëàí áèð èíñàí — àíòèõðèñò äîüóëàúàãäûð. Öñàìÿ Áèí Ëàäåí 1957-úè èëäÿ àíàäàí îëóá. Àòàñû éÿìÿíëè, àíàñû ñóðèéàëûäûð. Îëà áèëñèí êè, Cèí Äèêñîí 5 èë ñÿùâÿ éîë âåðèá. Ùÿð ùàëäà, 11 ñåíòéàáð 2001-úè èëäÿ Íéó-Éîðê âÿ Âàøèíãòîíäà áàø âåðÿí äÿùøÿòëè òåððîð àêòëàðû âÿ áóíóíëà áàüëû Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðè äÿ (áàõ: 1 ê87, 5 ê96, 6 ê97, 9 ê48, 10 ê49) áèçèì áó ãÿíàÿòÿ ýÿëìÿéèìèçÿ ÿñàñ âåðèð. Áÿëêÿ äÿ III Àíòèõðèñò èíòèãàì ùèññè èëÿ úîøàí, ìÿãñÿäèíÿ ÷àòìàã ö÷öí þëöìÿ áåëÿ ùàçûð îëàí òåððîð÷óíóí öìóìèëÿøäèðèëìèø îáðàçûäûð. Áóíäàí ÿëàâÿ, áàøãà áèð éåðäÿ îõóéóðóã êè, ÿñðëÿðëÿ éûüûëìûø èíòèãàì ùèññè úîøàúàã, êè÷èê III Äöíéà ìöùàðèáÿ ñè áàøëàéàúàã âÿ áó ðåýèîíäà áöòöí úàíëûëàð ìÿùâ îëàúàãëàð.1 Áöòöí úàíëûëàð éàëíûç ðàäèàñèéàäàí çÿùÿðëÿíìÿ íÿòèúÿñèíäÿ ãàðûøûã þëÿ áèëÿðëÿð. Êàòðåíÿ íÿçÿð ñàëäûãäà ýþðöúöíöí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ áÿ éàí åòäèêëÿðèíèí ßôãàíûñòàí ùàäèñÿëÿðè èëÿ îõøàðëûüûíû ýþðöðöê. Èí äè ßôãàíûñòàíäà ìöùàðèáÿ áèòèá. Ùÿð ùàëäà ëàï éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ áóíóí íÿ èëÿ íÿòèúÿëÿíÿúÿéèíè ýþðÿúÿéèê. Èêèíúè ôèêðèìèç èñÿ Èðàã ëà áàüëûäûð. ÀÁØ-ûí ïðåçèäåíòè Cîðú Áóø äÿôÿëÿðëÿ ãåéä åäèá êè, ßôãàíûñòàíäàí ñîíðà Ñÿääàì Ùöñåéíëÿ — Èðàãëà ùàãã-ùåñàá àïàðà úàã. Èíäè Èðàã ÀÁØ òÿðÿôèíäÿí çÿáò åäèëèá. Áÿçè àñòðîëîãëàð ÀÁØ-ûí 1 Cîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñ. Ýþðöúöëöéöíöí êöëëèééàòû. Ìîñêâà, 1999, ñÿù. 193. 209 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íÿèíêè Èðàãëà, Èðàí âÿ Ïàêèñòàíëà äà ìöíàãèøÿëÿðèíèí ýþçëÿíèëäèéèíè ÿââÿëëÿð ñþéëÿìèøëÿð. Áÿëêÿ äÿ êè÷èê Äöíéà ìöùàðèáÿñè áóðàäà äàâàì åòäèðèëÿúÿê. Áóðàäà áèð øåéè äÿ ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, “äöíéà ìöùàðèáÿñè” äåéÿíäÿ äöíéà äþâëÿòëÿðèíèí ìöùàðèáÿäÿ êÿìèééÿòúÿ èøòèðàêû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Êþðôÿç ìöùàðèáÿñèíäÿ Èðàãà ãàðøû 34 äþâëÿòèí éàðûì ìèëéîíäàí àðòûã ÿñýÿð âÿ çàáèòè ÿùàòÿ åäÿí ùÿðáè ùèññÿëÿðè èøòèðàê åäèðäè. ßôãàíûñòàíà ãàðøû ìöùàðèáÿäÿ äÿ ÷îõ äþâëÿòëÿð ÀÁØ-à éàðäûì åòäèëÿð. Áóíëàð êè÷èê Äöíéà ìöùàðèáÿñè äåéèëñÿ áÿñ íÿäèð? Ãÿ ðèáÿäèð êè, àäû ÷ÿêèëÿíäÿ òöê öðïÿøÿí Ìàáóñ êåëòëÿðèí (ôðàíñûçëàðûí) ñåâèìëè àëëàùëàðûíäàí áèðè èìèø. Î, ìöäðèêëèéè âÿ ùÿãèãÿò òÿðÿôäàðû îëìàñû èëÿ ôÿðãëÿíèðìèø. Ìàéêë Cîðäàí áó êàòðåíëÿ áàüëû òÿäãèãàòûíäà ìàðàãëû áèð íÿòèúÿéÿ ýÿëèá. Î, ýþñòÿðèð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Ìàáóñ” ñþçöíäÿ ùÿðô ñÿùâè âàð. Áó ñþç “Malus” êèìè îõóí ìàëûäûð. Áåëÿ îëàíäà îíóí ìÿíàñû äà àéäûíëàøûð. Malus — ôÿëàêÿòëè, ôÿëàêÿò ýÿòèðÿí ìÿíàñûíû âåðèð. Òÿäãèãàò÷û ãÿòè ÿìèíäèð êè, áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîí ýöíëÿðèíäÿí âÿ Ùèòëåðäÿí áÿùñ åäèð. Î ýþñòÿðèð êè, Ùèòëåð þëÿíäÿí ñîíðà, 1948úè èëäÿ ùÿãèãÿòÿí äÿ “Eêlips” êîìåòàñû ñÿìàäà ýþðöíìÿéÿ áàøëàäû.1 Ùÿãèãÿò íàìèíÿ äåìÿê ëàçûìäûð êè, áó âàõò áèð ÷îõ þëêÿëÿðäÿ, õöñóñÿí äÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíäà àúëûã òöüéàí åäèðäè. Ñîéóã ìöùàðèáÿ, ùÿäÿ-ãîðõó, çîðàêûëûã äà åëÿ áó âàõò áàøëàìûøäû. 2 ê63 Ãàëëèéà (Ôðàíñà) âÿ Îñîí (Ñèúèëèéà) áèð ìöääÿò ôÿòù îëóíàúàã. Ïî, Ìàðíà âÿ Ñåíà ÷àéëàðû Ïàðì ìîíàñòûðûíû áàòûðàúàã. Áþéöê äèâàðû îíëàðà ãàðøû óúàëäàíûí þçö, Äèâàðëàðûí éàíûíäà ùÿéàòûíû èòèðÿúÿê. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåíäÿ àëìàí ùöúóìëàðûíûí ãàðøûñûíû àëìàã 1 Ìàéêë Cîðäàí. Íîñòðàäàìóñ âÿ éåíè ìèíèëëèê (èíýèëèñúÿ). Äóáàé, 1998, ñÿù.70-71. 210 ÛÛ Ñåíòóðèéà ö÷öí áåòîíäàí òèêèëìèø Ìàæèíî ñÿääèíäÿí, îíóí êàðà ýÿëìÿäèéèíäÿí, ôðàíñûçëàðûí ðóùäàí äöøìÿéèíäÿí âÿ 1940-úû èëäÿ àëìàíëàðûí Ôðàíñàíû òóòäóüó çàìàí Ö÷öíúö Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñûíûí ÷þêìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Îíó äà áèëìÿê ìàðàãëûäûð êè, Ìàæèíî ñÿääè 19291934-úö èëëÿð àðàñû àëìàíëàðûí ùöúóìóíóí ãàðøûñûíû àëìàã ìÿãñÿ äè èëÿ òèêèëìèøäè. Áàøãà êàòðåíäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, àëìàíëàð øèìàëäàí — Áåë÷èêà òÿðÿôäÿí ùöúóìà êå÷ÿðÿê, Ôðàíñàíû çÿáò åòìèøäèëÿð. 2 ê64 Cåíåâðÿíèí ÿùàëèñè àúëûãäàí âÿ ñóñóçëóãäàí ÿçèééÿò ÷ÿêÿúÿê. Àðçóîëóíàí êþìÿê éàõûíäà îëñà äà éóáàíàúàã. Ñåâåí ãàíóíó ÷ÿòèíëèêëÿ ñàõëàíàúàã. Äîíàíìà áþéöê ëèìàíäà ãÿáóë îëóíà áèëìÿéÿúÿê. Êàòðåíäÿ î âàõò Èñâå÷ðÿíèí ïàéòàõòû îëàí Cåíåâðÿäÿí, Ñåâåííàäà äîüóëìóø Æàí Êàëâèíèí îíó áèð íþâ ïðîòåñòàíòëàðûí Âàòèêàíûíà ÷åâèðìÿê úÿùäèíäÿí (Ðîìàäà Âàòèêàí êèëñÿñè êàòîëèêëÿðÿ ìÿõñóñäóð — Ã.Ï.) âÿ êàëâèíèçìèí âÿòÿíè Ñåâåííàäà (XIV Ëöäîâèê Íàíò ôÿðìàíûíû ëÿüâ åòäèéèíÿ ýþðÿ) 1685-úè èëäÿ áàø âåðÿí êöòëÿâè èüòèøàøëàðäàí ñþùáÿò ýåäèð. 2 ê65 Ïàðê ÷þêÿúÿê, Ùåñïåðèäÿ áþéöê ôÿëàêÿò îëàúàã. Áó áÿëà Ãÿðáè Ëîìáàðäèéàäàí äà éàí êå÷ìÿéÿúÿê. ßñèðëÿðèí îëäóüó ýÿìèäÿ âÿáà âÿ éàíüûí áàø âåðÿúÿê. Ìåðêóðè Îõàòàí áöðúöíäÿ îëàíäà Ñàòóðí êÿñèá êå÷ÿúÿê. Êàòðåíäÿ “Ùåñïåðè” Àìåðèêà — Ãÿðá ìÿíàñûíäà èøëÿíèá (áàõ: 1 ê28). ÀÁØ-ûí Ëîñ-Àíúåëåñ øÿùÿðèíäÿ ýöúëö çÿëçÿëÿ áàø âåðäèêäÿí ñîíðà ñåéñìîëîãëàð àéûðä åäèáëÿð êè, Ëîñ-Àíúåëåñèí àëòûíäà áèð íå÷ÿ ÷àò ÿìÿëÿ ýÿëèá. Îíëàðäàí áèðè Éåëèñåé ïàðêûíäàí áàøëàéàðàã áåéñáîë ñòàäèîíóíóí àëòûíäàí êå÷èð. Áó êàòðåíè òÿäãèã åäÿíäÿ ýþç þíöíÿ èëê îëàðàã ñåíòóðèéà 6, êàòðåí 88 ýÿëèð. Îðàäà äåéèëèð êè, Éåíè øÿùÿð 211 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äÿ çÿëçÿëÿ îëàúàã. Òàìàøà÷ûëàðëà äîëó òåàòð âÿ éà ñòàäèîí ÷þêÿúÿêäèð. 2-úè ñÿòèð èñÿ Àâðîïàäà, äàùà äîüðóñó, Èòàëèéàäà áàø âåðÿúÿê çÿëçÿëÿäÿí áÿùñ åäèð. Áóíà áèç áàøãà áèð êàòðåíäÿ äÿ (áàõ: 9 ê31) òÿñàäöô åäèðèê. 3-úö ñÿòèðäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëóð êè, Âàòèêàíûí ñîíóíúó Ïàïàñû Ðîìàëû Ïéîòðóí âàõòûíäà (áèç àðòûã éóõàðûäà ìÿëóìàò âåðìèøèê êè, ùàçûðêû Ðîìà Ïàïàñû XVI Áåíåäèêòäÿí ñîíðà éàëíûç áèð Ïàïà îëàúàã) Âàòèêàí îä òóòóá éàíàúàã âÿ ñó àëòûíäà ãàëàúàãäûð. 4-úö ñÿòèð áó ùàäèñÿíèí òÿãðèáÿí íÿ âàõò îëàúàüûíû äà ýþñòÿðèð. Ìåðêóðè Îõàòàí áöðúöíäÿ ñîí äÿôÿ 1987-úè èëäÿ îëóá.Îíó äà äåéÿê êè, “Ìåðêóðè Îõàòàí áöðúöíäÿ îëàíäà Ñàòóðí êÿñèá êå÷ÿúÿê” ùþêìö î ìÿíàäà èøëÿíèð êè, Ñàòóðí áóíëàðà éàõûí áèð ìÿñàôÿäÿí ÿéðè õÿòëÿ êå÷ÿúÿêäèð. Àñòðîíîìëàð ùåñàáëàéûáëàð êè, Ìåðêóðè Îõàòàí áöðúöíäÿ Ñàòóðí îíëàðà ÷îõ éàõûí ìÿñàôÿäÿ 2015-úè âÿ 2017úè èëèí íîéàáð àéûíûí ñîíó âÿ éà äåêàáð àéûíûí ÿââÿëèíäÿ, 2044-úö èëèí íîéàáð àéûíûí ÿââÿëèíäÿ îëàúàãäûð. Ñîí áèðëÿøìÿíèí õöñóñèëÿ ýöúëö îëàúàüû ýþçëÿíèëèð. Îíà ýþðÿ êè, Ñàòóðí âÿ Ìåðêóðè Îõàòàí áöðúöíÿ åéíè âàõòäà ýèðÿúÿêëÿð. 2 ê66 Áþéöê òÿùëöêÿéÿ áàõìàéàðàã, ÿñèð ãà÷àúàã. Àç áèð âàõòäà òàëå áþéöê àäàìûí öçöíÿ ýöëÿúÿê. Ñàðàéäà îëàíëàð òóòóëàúàã. Õîø ÿëàìÿò êèìè, øÿùÿð ìöùàñèðÿéÿ àëûíàúàã. Áó êàòðåíëÿ Íîñòðàäàìóñ Íàïîëåîíóí 1815-úè èëäÿ Åëáà àäàñûíäàí ãà÷ìàñûíû òàìàìëàéûð (åëÿúÿ äÿ áàõ: 10 ê24). Íàïîëåîíóí ðÿùáÿðëèéè èëÿ áèð íå÷ÿ éöç äÿíèç÷è âÿ 1000 íÿôÿð ãðåíàäåð (ñå÷ìÿ ÿñýÿð) Ýåíóà áîüàçûíäàí êå÷ÿðÿê Êàííà ýÿëäèëÿð âÿ îðàäàí äà Ãðåíîáëà öç òóòäóëàð. Éîëäà îíëàðûí ãàðøûñûíû Ôðàíñàíûí 5-úè ïèéà äà ïîëêó êÿñäè. Íàïîëåîí ãàáàüà ÷ûõàðàã äåäè: “Áåøèíúè ïîëêóí ÿñýÿðëÿðè! ßýÿð ñèç áóðà þç èìïåðàòîðóíóçó ýöëëÿëÿìÿê ÿìðè èëÿ ýÿëèáñèíèçñÿ, áóéóðóí, áó ìÿíÿì”. Èêè äÿôÿ çàáèòëÿð ÿìð åòñÿ äÿ, ùå÷ áèð ÿñýÿð àòÿø à÷ìàäû. ßêñèíÿ, ùàìûñû ãà÷ûá Íàïîëåîíóí 212 ÛÛ Ñåíòóðèéà äÿñòÿñèíÿ ãîøóëäóëàð. Íîñòðàäàìóñóí áþéöê óçàãýþðÿíëèêëÿ áÿéàí åòäèéè éåðèíè àëäû: “Áþéöê òÿùëöêÿéÿ áàõìàéàðàã, ÿñèð ãà÷àúàã”. Íàïîëåîí áþéöê áèð îðäó èëÿ Ïàðèñÿ ýèðÿíäÿ êðàë XVII Ëöäîâèê âÿ òÿðÿôäàðëàðû ãà÷ûá úàíëàðûíû ãóðòàðìûøäûëàð. Íàïîëåîíó ÿë öñòöíäÿ Òéóëåðè ñàðàéûíà ýÿòèðäèëÿð. Ñàðàéûí ùÿéÿòèíäÿ àäàì ÿëèíäÿí èéíÿ àòñàí, éåðÿ äöøìÿçäè. Æàíäàðìëàð îíëàðû áþéöê ÷ÿòèíëèêëÿ ùÿéÿòäÿí ÷ûõàðà áèëäèëÿð. 3-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð. Ëàêèí òåçëèêëÿ òàëå Áþéöê èìïåðàòîðäàí öç äþíäÿðäè: 4-úö ñÿòèðäÿ áóíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ùàêèìèééÿòè éåíèäÿí ÿëÿ êå÷èðäèêäÿí äöç éöç ýöí ñîíðà Âàòåðëîî éàõûíëûüûíäà Íàïîëåîí èíýèëèñëÿðÿ ìÿüëóá îëäó. Áó, Íàïîëåîíóí ÿí áþéöê ìÿüëóáèééÿòè âÿ ùàêèìèééÿòèíèí ñîíó èäè. Áèð èë ÿðçèíäÿ Ïàðèñ èêè äÿôÿ ÿúíÿáèëÿðèí òàïäàüûíà ÷åâðèëìèøäè. “Õîø ÿëàìÿò êèìè, øÿùÿð (Ïàðèñ) ìöùàñèðÿéÿ àëûíàúàã” äåìÿêëÿ Íîñòðàäàìóñ Íàïîëåîí ùàêèìèééÿ òèíÿ ñîí ãîéóëàúàüûíà, áóíóíëà äà ãàí òþêöëìÿñèíèí ãàðøûñûíûí àëûíàúàüûíà èøàðÿ åäèð. Ýþðöúö îíà ÿñàñëàíûð êè, Íàïîëåîíóí âàõòûíäà áèð ìèëéîí éàðûìäàí ÷îõ ôðàíñûç ÿñýÿðè þëäöðöëìöøäö. 2 ê67 Ñàðûøûí àäàì ùà÷àáóðóíà ãàðøû îëàúàã. Ìöáàðèçÿ âÿ òÿãèáëÿ îíó ãîâàúàã. Ñöðýöí îëóíàíëàð þç éåðëÿðèíÿ âÿ òóòäóãëàðû ìþâãåéÿ ãàéûäàúàãëàð. Äÿíèç ìþâãåëÿðèíè ÿí ýöúëöéÿ åòèáàð åäÿúÿêëÿð. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó ãÿíàÿòäÿäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ XVII ÿñðèí ñîíóíà éàõûí áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ùà÷àáóðóí II Éàêîâëà ñàðûøûí ùîëëàíäèéàëû øàùçàäÿ Îðàíæëû Âèëùåëì àðàñûíäà Áðèòàíèéà òàúûíà ñàùèá îëìàã óüðóíäà ìöáàðèçÿäÿí ýåäèð. Àðèñòîêðàòëàðäàí áþéöê áèð ãðóï êàòîëèê òÿðèãÿòèíÿ ìÿíñóá II Éàêîâóí ùàêèìèééÿòèíÿ íàðàçûëûã ÿëàìÿòè îëàðàã Âèëùåëìÿ ìÿêòóá éàçûð âÿ îíà èíýèëèñ òàúûíà ñàùèá îëìàüû òÿêëèô åäèðëÿð. Îíó ÿìèí åäèðëÿð êè, þëêÿäÿ II Éàêîâóí òÿðÿôèíè ñàõëàéàí îëìàéàúàãäûð. 1688-úè èëèí íîéàáðûíäà Âèëùåëì äîüðóäàí äà ùå÷ 213 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áèð ìöãàâèìÿò ýþðìÿäÿí îðäóñóíó Èíýèëòÿðÿíèí úÿíóá-ãÿðáèíÿ ÷ûõàðûð. II Éàêîâ îíó äþéöøëÿ ùÿäÿëÿéèð. Ëàêèí II Éàêîâà èíàì î ãÿäÿð çÿèôëÿìèøäè êè, îíóí òÿðÿôèíè ùå÷ êèì ñàõëàìàäû. Âèëùåëì îíó ñûõûøäûðà-ñûõûøäûðà þëêÿäÿí ÷ûõàðäû. II Éàêîâ Ôðàíñàéà ïÿíàù àïàðäû. Âèëùåëì àðâàäû Ìàðèéà èëÿ áèðýÿ èíýèëèñ òàõò-òàúûíà ñàùèá îëäó. Màéêë Úordan ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí áó êàòðåíè 1967-úè èë ÌèñèðÈñðàèë ìöùàðèáÿñèíÿ àèä åäèð. 2 ê68 Øèìàëäà úÿùäëÿð äàùà áþéöê îëàúàã. Îêåàíà ãàïûëàð à÷ûëàúàã. Àäàëàðäà ùàêèìèééÿò éåíèäÿí áÿðïà îëóíàúàã. Ëîíäîí ãàëäûðûëìûø éåëêÿíäÿí ãîðõóéà äöøÿúÿê. Êàòðåíèí 1-úè, 2-úè, 3-úö ñÿòèðëÿðèíäÿ I Ïéîòðóí Èñâå÷ êðàëû XII Êàðëëà àïàðäûüû óçóíìöääÿòëè ìöùàðèáÿäÿ (1700-1721) ãàëèá ýÿëìÿñèíäÿí, Áàëòèê äÿíèçè ñàùèëèíäÿ Ñàíêò-Ïåòåðáóðã øÿùÿðè âÿ ëèìàíûí ñàëûíìàñûíäàí, áó ùàäèñÿíèí Èíýèëòÿðÿíè ãîðõóéà ñàëìàñûíäàí äàíûøûëûð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Èíýèëòÿðÿäÿ Âèëùåëìèí êðàë òàúûíà ÿéëÿøäèðèëìÿñèíäÿí (áàõ: 2 ê67) ñþùáÿò ýåäèð. Áó ãÿëÿáÿäÿí ñîíðà Ìîñêâà äþâëÿòè Ðóñèéà Èìïåðèéàñûíà ÷åâðèëäè. I Ïéîòð èñÿ Áþéöê Ïéîòð àäûíà ëàéèã ýþðöëäö. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ Ïéîòðóí áó àäà ëàéèã ýþðöëÿúÿéèíè äÿ ýþðöá âÿ áÿéàí åäèá (áàõ: 1 ê49). 2 ê69 Ãàëëèéàëûëàðûí êðàëû êåëòëÿðèí ÿëèëÿ, Áþéöê ìîíàðõèéàäà èõòèëàô ýþðÿíäÿ, Þç ùàêèìèééÿòèíè ö÷òÿðÿôëè ýöúëÿíäèðÿúÿê. Áþéöê èåðàðõèéàäà Êàïà ãàðøû ýèçëè ãöââÿëÿð áàø ãàëäûðàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà, Èñâå÷ âÿ Ùîëëàíäèéàíûí ÿëáèð îëàðàã Èñ ïàíèéà âÿ “Ìöãÿääÿñ Ðîìà èìïåðèéàñû”íà ãàðøû àïàðäûüû ìöùàðèáÿäÿí ýåäèð. Ôðàíñàíûí ìöùàðèáÿäÿêè óüóðëàðû îíà Åëçàñ âÿ Ëîòà ðèíýèéàíûí ÿñàñ ùèññÿñèíè ÿëäÿ åòìÿê èìêàíû âåðäè. 214 ÛÛ Ñåíòóðèéà 2 ê70 Îõ ýþéäÿí ýÿëèá þç èøèíè ýþðÿúÿê. Ñþùáÿò èúðà âÿ þëöìäÿí ýåäÿúÿê. Äÿìèð àüàúà éåðèäèëÿúÿê, ãåéðÿòëè õàëã áàñûëàúàã. Èíñàí ãûøãûðûãëàðû áþéöê ìÿíÿâè òÿìèçëèê, ýöíàùëàðûí áàüûøëàíìàñû èëÿ íÿòèúÿëÿíÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð àíëàøûëìàñû ÷ÿòèí, òÿðúöìÿñè ãÿëèç îëàí áó êàòðåí áàðÿäÿ ÷îõ àç, ùÿì äÿ åùòèéàòëà äàíûøûáëàð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ áèçúÿ, ÿí àüëàáàòàí ôèêðè Ned Ùalley ñþéëÿìèøäèð. Îíóí ãÿíàÿòèíÿ ýþðÿ áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ-ûí 1945-úè èë àâãóñò àéûíûí 6-äà Õèðîñèìàéà âÿ àâãóñòóí 9-äà Íàãàñàêèéÿ àòäûüû àòîì áîìáàëàðûíäàí ýåäèð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, Õèðîñèìàéà àòûëàí àòîì áîìáàñû 129.558 àäàìûí þëöìöíÿ, 68% áèíàëàðûí äàüûëìàñûíà âÿ 24% áèíàëàðûí èñÿ çÿäÿëÿíìÿñèíÿ ñÿáÿá îëóá. Ùÿëÿ áèç Íàãàñàêèíè äåìèðèê. Êàòðåíèí ñîí ñÿòðè ñàíêè “Ãóðàíè-Êÿðèì”äÿí ýþòöðöëöá. Ýöíàùñûç þëöì ìÿíÿâè òÿìèçëÿíìÿ âÿ ýöíàùëàðûí áàüûøëàíìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. ×îõ ýöìàí êè, áóíóíëà Íîñòðàäàìóñ ìöùàðèáÿ âàõòû éàïîíëàðûí þçëÿðèíèí ÷îõ ãàí òþêäöêëÿðèíÿ èøàðÿ åäèð. Màéêë Úordan ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí áó êàòðåíè Ðóìèíèéàíûí ñàáèã ïðåçèäåíòè Íèêîëàéå ×àóøåñêó âÿ àðâàäû Åëåíàíûí þëäöðöë ìÿñè èëÿ áàüëàéûð. 2 ê71 Ñöðýöí åäèëÿíëÿð Ñèúèëèéàéà ýÿòèðèëÿúÿêëÿð. Áó, îíëàðû éàä àäàìûí åùòèðàñûíäàí àçàä åòìÿê íàìèíÿ åäèëÿúÿê. Ñöáù ÷àüû êåëòëÿð îíà (éàä àäàìà) ëàçûì îëàúàãëàð. Ùÿéàò àüûëëà éàøàíûëûð. Êðàë ùÿð øåéè éîëóíà ãîéóð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ãÿòè ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ýöìàí åäèðëÿð êè, ñþùáÿò ÀÁØ-äàí ÷ûõàðûëìûø Èòàëèéà ìàôèîç ãðóïóíäàí âÿ îíëàðûí Ôðàíñà ìàôèéàñû èëÿ ÿëàãÿ éàðàòìàã úÿùäèíäÿí ýåäèð. 215 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàðûí áó ãÿíàÿòÿ ýÿëìÿêäÿ áÿëêÿ äÿ ùàããû âàðäûð. Áóíó îíóíëà ÿñàñëàíäûðûðëàð êè, Èòàëèéà ìàôèîçëàðûíûí ÿí ýöúëöëÿðèí äÿí áèðè Làêè Lu÷iano ÀÁØ-à úàñóñëóã åäèðìèø. 1946-úû èëäÿ îíó Àìåðèêàäàí Èòàëèéàéà ýþíäÿðèáëÿðìèø êè, êîììóíèñòëÿðÿ ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ ãîøóëñóí. Îëà áèëñèí êè, åëÿ áó âàõò Èòàëèéà ìàôèîç ãðóïó Ôðàíñà ìàôèéàñû èëÿ ÿëàãÿ éàðàòìàã èñòÿéèá. 2 ê72 Êåëò (Ôðàíñà) îðäóñó Èòàëèéàäà ñûõûøäûðûëàúàã. Ùÿð éàíäà ìöíàãèøÿ âÿ áþéöê èòêè îëàúàã. Ðîìàëûëàð ãà÷àúàãëàð. Îù, Ãàëëèéà ýåðè îòóçäóðóëàúàã. Òè÷èíî âÿ Ðóáèêî éàõûíëûüûíäà ìöÿììàëû äþéöø êå÷ÿúÿê. Êàòðåíäÿ Èòàëèéà âÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ îëóíóð. Áöòöí ñÿòèðëÿðäÿ íÿäÿí ñþùáÿò ýåòäèéè àéäûí îëäóüóíà ýþðÿ, áèç 4-úö ñÿòèðäÿ ýåäÿí “ìöÿììàëû äþéöø” èôàäÿñèíè à÷ìàãëà êèôàéÿòëÿíÿúÿéèê. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, áó ÷àéëàðûí éàõûíëûüûíäà ùÿð ùàíñû áèð äþéöøöí áàø âåðäèéè áàðÿäÿ éàçûëû ìÿëóìàò ãàëìàéûá. Áåëÿ ÷ûõûð êè, Íîñòðàäàìóñ òàðèõ÷èëÿðèí áó ùàäèñÿéÿ ëàãåéä îëàúàãëàðûíû äà ýþðöá. 2 ê73 Ãàðäà ýþëöíöí ñàùèëèíäÿí Ôó÷èíî ýþëöíÿ, Úåíåâðÿ ýþëöíäÿí òóòóëóá Îðãèîí ëèìàíûíà àïàðûëàúàã. Ö÷ÿëëè äîüóëàí àäàì ãàáàãúàäàí õÿáÿð âåðèëÿí äþéöøêÿíëèê ÿëàìÿòèäèð. Ö÷ òàú èñÿ áþéöê Åíäèìîíäà èøàðÿäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè 1559-úó èëäÿ úÿíýàâÿðëÿðèí òÿêáÿòÿê éàðûøûíäà ôàúèÿëè øÿêèëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøÿí êðàë II Ùåíðèéÿ àèä åäèðëÿð. Àçÿðáàéúàí îõóúóëàðû ö÷öí áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿ äèéèíäÿí áó âÿ áóíà áÿíçÿð êàòðåíëÿðèí öçÿðèíäÿ ýåíèø äàéàíìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 216 ÛÛ Ñåíòóðèéà 2 ê74 Ïèðåíåé äàüëàðûíûí î áèðè òÿðÿôèíÿ êå÷ìÿê ö÷öí Ñåíñäÿí, Îòÿíäÿí êå÷èá Ðîìàéà ãÿäÿð ýÿëÿúÿêëÿð. Càìààò Àíêîí áàòàãëûüûíäàí éîëà äöøÿúÿê. Ãóðó âÿ äÿíèçëÿ ÷îõ áþéöê ìÿñàôÿíè ãÿò åäÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíè éàçàíäàí íå÷ÿ ÿñð ñîíðà éàçäûãëàðû ÷èí îëäó. Ïàðîâîçëàð âÿ äÿìèð éîëó èúàä îëóíäó. Äÿìèð éîëëàðû Ïàðèñäÿí áàøëàéûá þëêÿíèí ùÿð òÿðÿôèíÿ, î úöìëÿäÿí äÿ úÿíóá-øÿðãÿ — Ñåíñÿ, Îòÿíÿ, Ðîíàéà ãÿäÿð óçàíûá ýåòäè. Ñîí ñÿòèðäÿ ùÿì äÿìèð éîëëàðûíäàí, ùÿì äÿ äÿíèç éîëëàðûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. 2 ê75 Áóõàðûíûí òöñòö÷ÿêÿíèíäÿ ßúàèá áèð ãóøóí ñÿñè åøèäèëèð. Áèð áóàñî òàõûëûí ãèéìÿòè î ãÿäÿð áàùà îëàúàã êè, Àäàì àäàì ÿòè éåéÿúÿê. Áóàñî — Èíýèëòÿðÿäÿ 36,3, ÀÁØ-äà 35,2 ëèòðÿ áÿðàáÿð þë÷ö âàùèäèäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð, åëì âÿ òåõíèêàíûí ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòìÿñèíÿ áàõìàéàðàã, éåð öçöíäÿ ÿùàëèíèí ùÿäñèç àðòìàñû íÿòèúÿñèíäÿ ÿðçàã ãûòëûüûíûí áàø âåðÿúÿéèíè, àúëûüûí êöòëÿâè ùàë àëàúàüûíû áÿéàí åòìÿêäÿí ÷ÿêèíìèðëÿð. 1994-úö èëäÿ Worldwatch åëìè òÿäãèãàò èíñòèòóòóíäà èøëÿéÿí Ëåñòåð Å.Áðàóí áåëÿ íÿòèúÿéÿ ýÿëèá êè, ÿùàëèíèí àðòûìû èíäèêè êèìè ýåòñÿ, 2030-úó èëäÿ áöòöí äöíéàíûí áóüäà èñòåùñàëû òÿêúÿ ×èíèí ÿùàëèñèíÿ áÿñ åäÿúÿêäèð. Àúëûã, àäÿòÿí, ìöùàðèáÿëÿðÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí àñòðîíîìèê ùåñàáëàìà ëàðûíà ñþéêÿíÿðÿê, 2020-2030-úó èëëÿð àðàñûíäà III Äöíéà ìöùà ðèáÿñèíèí áàøëàíàúàüûíû ñþéëÿéèðëÿð. 2-úè ñÿòèð áþéöê ùèíä ôèëîñîôó, ïðîôåññîð Îøîéà èøàðÿäèð. Îíóí ìöùàçèðÿëÿðè ùÿìèøÿ ÷îõ ãÿðèáÿ, ÿúàèá-ãÿðàèá ñÿñëÿíèá. Îøî äåéèðäè êè, 20 èë ìöääÿòèíÿ äîüóøóí ãàðøûñûíû òàì àëìàã ëàçûìäûð (1980-1990-úû èëëÿðäÿ). Éîõñà áèð ýöí ýÿëÿúÿê èíñàíëàð àúûíäàí ãûðûëàúàã. ßñëèíäÿ áó ãûðüûí áÿçè Àôðèêà 217 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè þëêÿëÿðèíäÿ àðòûã áàøëàéûá. Áÿçè ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû 1929-1930-úó èëëÿðäÿ Óêðàéíàäà áàø âåðÿí ýþðöíìÿìèø àúëûãëà áó êàò ðåí àðàñûíäà áþéöê îõøàðëûã ýþðöðëÿð. Î âàõò àäàìûí èíñàí ÿòè éåäèéè ãåéäÿ àëûíìûøäû.1 2 ê76 Áóðãóíäèéàäà èëäûðûì åëÿ âÿçèééÿò éàðàäàúàã êè, Áóíó íÿ àüûë, íÿ äÿ êÿëÿêëÿ åòìÿê îëàðäû. Îíëàðûí ýèçëè øóðàñûíäà (ñåíàòäà) àõñàã êèøè äàíûøàúàã. Áó, äöøìÿíÿ èøèí íÿ éåðäÿ îëäóüóíó àíëàòìàã ö÷öí åäèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñàíûí ýþðêÿìëè äþâëÿò õàäèìè Òàëåéðàíäàí (1754-1838) áÿùñ åäèëèð. Àéàüûíûí öñòöíÿ ïàëòàð øêàôû äöøìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ óøàãëûãäàí òîïàë îëàí Øàðë Òàëåéðàí äèíëÿ ìÿøüóë îëàðàã, 1788-úè èëäÿ éåïèñêîï ðöòáÿñèíÿ ãÿäÿð éöêñÿëèá. Ëàêèí áèð èë ñîíðà, Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Òàëåéðàí áó éöêñÿê äèíè ðöòáÿäÿí èìòèíà åäÿðÿê, ñîíðàëàð áöòöí äöíéàäà òàíûíàí ìöàñèð ðóùëó, ìöàñèð ôèêèðëè äþâëÿò õàäèìèíÿ ÷åâðèëèð. 1807-úè èëäÿ î, Íàïîëåîíóí þëêÿíè èäàðÿ åòìÿñè èëÿ ðàçûëàøìàéàðàã ñèéàñÿòëÿ ýèçëè øÿêèëäÿ ìÿøüóë îëóð, Áóðáîíëàðûí ùàêèìèééÿòÿ ãàéòàðûëìàñû éîëóíäà ÷àëûøûðäû. Ðóñ ÷àðû I Àëåêñàíäðà ìÿñëÿùÿò ýþðöðäö êè, Àâñòðèéàíû ñûõûøäûðìàñûí. 1814-úö èëäÿ Íàïîëåîíóí ìÿüëóáèééÿòèíäÿí ñîíðà, Òàëåéðàí Ïàðèñÿ ýÿëÿí ðóñ ÷àðû I Àëåêñàíäðà èñðàðëà áàøà ñàëûðäû êè, þëêÿäÿ ñàáèòëèéÿ íàèë îëìàã ö÷öí éåýàíÿ ÷ûõûø éîëó Áóðáîíëàðûí ùàêèìèééÿòèíè áÿðïà åòìÿêäèð. Áåëÿ äÿ îëäó. 1814-úö èë àïðåëèí 1-äÿ Ñåíàòûí éûüûíúàüûíû êå÷èðÿí Òàëåéðàí Íàïîëåîíóí òàõò-òàúäàí ìÿùðóì åäèëäèéèíè áÿéàí åòäè. 2 ê77 Àðêäà ãàéíàð ãàòðàíûí, àòÿøèí êþìÿéè èëÿ áÿëà äÿô åäèëÿúÿêäèð. Ýåúÿ ãûøãûðûã, èíèëòè ñÿñëÿðè åøèäèëÿúÿêäèð. È÷ÿðèäÿ îëàíëàð ñûíûã òàõòàëàðûí öñòöíÿ ãîéóëàúàãëàð. Ñàòãûíëàð éåðàëòû éîëëà, èòè ñöðÿòëÿ ÷ûõûá ýåäÿúÿêëÿð. 1 Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 1999, ñòð. 207. 218 ÛÛ Ñåíòóðèéà Cîí Ùîóã ýþñòÿðèð êè, êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàí ùàäèñÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Íîñòðàäàìóñóí àíàäàí îëäóüó Ñàëîíà éàõûí Àðê øÿùÿðèíäÿ áàø âåðèá. Àðê øÿùÿðèíè àëìàíëàðäàí àçàä åòìÿê ö÷öí ýþíäÿðèëÿí ÀÁØ-ûí 517-úè ïàðàøöò÷ö äåñàíò äÿñòÿñè 15 àâãóñò 1944-úö èëäÿ àëìàíëàðûí ìöùàñèðÿñèíÿ äöøöá. Ñÿùÿðÿ éàõûí àëìàíëàð ïàðàøöò÷öëÿðè ùÿð òÿðÿôäÿí ïóëåìéîò àòÿøèíÿ òóòóáëàð. Àìåðèêàëûëàð äþéöøÿ-äþéöøÿ éàðàëû éîëäàøëàðûíû äà ýþòöðÿðÿê, éåðàëòû éîëëà òÿùëöêÿñèç éåðÿ ÷ÿêèëÿ áèëèáëÿð. Éåðàëòû éîë äàð âÿ àë÷àã îëäóüóíäàí, îíëàð éàðàëûëàðû ñûíûã òàõòàëàðûí öñòöíÿ ãîéàðàã ýöìàí êè, ÿéèëÿ-ÿéèëÿ ýåäèáëÿð. Ùå÷ øöáùÿñèç áþéöê ýþðöúö 3-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð: “È÷ÿðèäÿ îëàíëàð ñûíûã òàõòàëàðûí öñòöíÿ ãîéóëàúàãëàð”. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ ãàéíàð ãàòðàíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Ýþðöúö Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèéÿ éàçäûüû ìÿêòóáóíäà åòèðàô åäèð êè, ÿñðëÿðëÿ ñîíðà èúàä îëóíàúàã ñèëàùëàðû èíäèêè äþâðäÿ äÿðê åòìÿê, èçàù åòìÿê èìêàí õàðèúèíäÿäèð. Äîüðóäàí äà, XVI ÿñðäÿ éàøàìûø ýþðöúö ÕÕ ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà ìåéäàíà ýÿëÿí ïëàíåòëÿðàðàñû ðàêåòëÿðè “Óçóí ãóéðóüó àëîâäàí îëàí ãóø” — àäëàíäûðìàãäàí áàøãà íÿ äåéÿ áèëÿðäè?! Áó êàòðåíäÿ éåð àëàí ôîñôîð áîìáàñûíû Íîñòðàäàìóñ “ãûçìàð ãàòðàí” àäëàíäûðìûøäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ôîñôîð áîìáàñû ïàðòëàéàðêÿí ôîñôîð ùèññÿúèêëÿðè ãàòðàíà îõøàéûð. Ôîñôîðëó øàðëàð (êöðÿúèêëÿð) ùàâàäà îêñèýåíëÿ êèìéÿâè ðåàêñèéàéà ýèðèð âÿ ó÷àí àëîâà ÷åâðèëèð. Íÿéèí öñòöíÿ, î úöìëÿäÿí äÿ èíñàíûí ïàëòàðûíà âÿ áÿäÿíèíÿ äöøñÿ éàíäûðûð. Îíó ñó èëÿ ñþíäöðìÿê ìöìêöí äåéèë. Àëîâ äàùà äà ýöúëÿíèð. Îíó éàëíûç äóðó ïàë÷ûãëà ñþíäöðìÿê ìöì êöíäöð. Î êè ãàëäû Àðê øÿùÿðèíäÿ áàø âåðÿíëÿðÿ, î áàðÿäÿ ãåéä åòìÿê îëàð êè, àìåðèêàëûëàð 700 ôîñôîðëó ìÿðìè èëÿ àëìàíëàðûí áöòöí úàíëû ùÿðáè ãöââÿñèíè ìÿùâ åòìèøäèëÿð. Ñàü ãàëàíëàð èñÿ èêè ýöí ÿðçèíäÿ Àðê ÿòðàôûíà åíÿí éöçëÿðúÿ àìåðèêàëû ïàðàøöò÷ö òÿðÿôèíäÿí ìÿùâ åäèëìèøäè. 219 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê78 Äÿðèí äÿíèçëÿðèí áþéöê Íåïòóíó, Ïóíèê (Êàðôàýåí) èðãèíäÿí âÿ ôðàíñûç ãàíûíûí ãàðûøûüûíäàí. Êþìÿéèí ýåúèêìÿñè óúáàòûíäàí àäàëàðäà ãàí òþêöëÿúÿê. Ñèðð ïèñ ñàõëàíûëäûüûíäàí äàùà àðòûã çèéàí äÿéÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ùåñàá åäèðëÿð êè, áó êàòðåí XVII ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà Îñìàíëû Èìïåðèéàñû èëÿ îëàí ìöíàãèøÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ýóéà òöðêëÿð Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèéÿ âÿä åäèáëÿðìèø êè, Èòàëèéàéà ãàðøû ìöíàãèøÿäÿ îíëàðà êþìÿê åäÿúÿêëÿð. Òöðêëÿð âÿäëÿðèíÿ õèëàô ÷ûõàðàã, ùÿòòà Èñïàíèéà ñàùèëëÿðèíäÿ Ìèíîðêàéà ùöúóì åäèáëÿð. Îíëàð Ñèóäàäåëàíû òóòàðàã ãûðäûãëàðûíû ãûðìûø, ãàëàíëàðû èñÿ ÿñèð ýþòöðìöøäöëÿð. Æîáåðÿ ýþðÿ, ýÿìèëÿðèí ýåúèêìÿñè ïóëëà, ðöøâÿòëÿ ðÿãèá íöìàéÿíäÿëÿðèíè þç òÿðÿôèíÿ ÷ÿêìÿéèí íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðìèøäè. Èòàëéàíëàð ÷îõëó ãûçûë âåðÿðÿê, ýÿìèëÿðèí ëÿíýèìÿñèíè òÿøêèë åòìèø, áóíóíëà äà ôðàíñûçëàð àðàñûíäà ìÿíÿâè ïîçüóíëóüà íàèë îëìóøäóëàð. Áàøãà òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ òöðêëÿðèí ýåúèêìÿéèíèí ñÿáÿáèíè éàëíûç äÿíèçäÿ ôûðòûíàíûí îëìàñû èëÿ áàüëàéûðëàð. “Áþéöê Íåïòóí” î âàõò, äåìÿê îëàð êè, ÿí ýöúëö äîíàíìà êèìè ãÿáóë îëóíàí Òöðêèéÿ ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíû ÿêñ åòäèðèðäè. 2 ê79 Ñûõ, ãàðàñàããàëëû àäàì áèúëèêëÿ, Ãÿääàð âÿ ìÿüðóð õàëãû ðàì åäÿúÿê. Áþéöê Õèðåí óçàãäàí èø ýþðÿðÿê, Òöðêëÿð òÿðÿôèíäÿí ÿñèð åäèëìèøëÿðè àëàúàã. Íîñòðàäàìóñ ÿí àçû äîããóç êàòðåíäÿ õðèñòèàíëàðûí Ëåïàíòî éàõûíëûüûíäàêû äÿíèç äþéöøëÿðèíäÿ îñìàíëû òöðêëÿðèíÿ ìÿüëóá îëàúà üûíû ýþñòÿðìèøäèð. Áó êàòðåíäÿ èñÿ ÿêñèíè ýþðöðöê. 1571-úè èëäÿ Õðèñòèàí àðìàäàñûíûí êîìàíäàíû àâñòðèéàëû äîí Õóàí, Ëåïàíòî éà õûíëûüûíäà Îñìàíëû äîíàíìàñûíà öñòöí ýÿëäè. 15.000 õðèñòèàí êþëÿ 220 ÛÛ Ñåíòóðèéà ñèíè ÿñèðëèêäÿí àçàä åòäè (Cîí Ùîóã). Åðèêà ×èòÿì, Ned Halley âÿ áàøãàëàðû ãóëëàðûí 1500 îëäóüóíó ýþñòÿðèðëÿð. Áèçúÿ áó ðÿãÿì äàùà àüëàáàòàíäûð. Îíëàðûí òöðê àâàðëû ýÿìèëÿðèíäÿ éàëíûç àâàð ÷ÿêìÿêëÿ ìÿøüóë îëìàëàðû äà ìÿíòèãè úÿùÿòäÿí ãóëëàðûí ñàéûíûí 1500 îëìàñûíû äàùà èíàíäûðûúû åäèð. 2 ê80 Áÿëàüÿòëè íèòãè èëÿ ñå÷èëÿíëÿ òîããóøìà âÿ î, éàðàëàíàíäàí ñîíðà, Àçàúûã ôàñèëÿ íÿôÿñ äÿðìÿéÿ èìêàí âåðÿúÿê. Áþéöêëÿðäÿí ùå÷ áèðèíè àçàä åòìÿéÿúÿêëÿð. Âàõò ÷àòàíäà îíëàðû äöøìÿíÿ òÿùâèë âåðÿúÿêëÿð. Áó êàòðåí Èñïàíèéàíûí êðàëû II Ôèëèïïèí Ôðàíñàéà ùöúóìóíäàí áÿùñ åäèð. Êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúöíöí çàìàíûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. II Ôèëèïïèí ÷îõñàéëû âÿ ýöúëö îðäóñó Ñåí-Êàíòåí ãàëàñûíû ìöùàñèðÿéÿ àëûð. Ôðàíñûçëàð àäìèðàë Êîëèíèíèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ìöãàâèìÿò ýþñòÿðèðëÿð. Ëàêèí ãöââÿëÿð íèñáÿòè ìöãàéèñÿåäèëìÿç äÿðÿúÿäÿ èñïàíëàðûí òÿðÿôèíäÿ èäè. Îäóð êè, êîííåòàáë Àííà äå Ìîíìîðàíñèíèí áàø÷ûëûüû èëÿ êþìÿê ýþíäÿðèëèð. 10 àâãóñò 1557-úè èëäÿ ùÿëëåäèúè äþéöø îëóð. Ôðàíñûçëàð 9 ìèíÿ ãÿäÿð èòêè âå ðèðëÿð. 7 ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõ ÿñýÿð èñÿ ÿñèð äöøöð (áàõ: 4 ê8). ßñèðëÿð àðàñûíäà ìàðøàë Ñåí-Àíäå, ùåðñîã Ìîíïàíñéå, ùåðñîã äå Ëîíãâèë, ìàðêèç Ãîíçàãà âÿ áèð ÷îõ áàøãà àäëû-ñàíëû àäàìëàð âàðäû. Àäìèðàë Êîëèíè 27 àâãóñòà ãÿäÿð ìöãàâèìÿò ýþñòÿðñÿ äÿ, úÿìèñè 800 íÿôÿð äþéöø÷öñö ãàëäûüûíà ýþðÿ, ãàëàíû òÿùâèë âåðèð. Ñåí-Êàíòåíäÿ áóäóíäàí éàðàëàíàðàã ÿñèð äöøÿíëÿð àðàñûíäà àäìèðàë Êîëèíè èëÿ áÿðàáÿð Àííà äå Ìîíìîðàíñè äÿ âàðäû. Ìîíìîðàíñèíèí äàíûøûüû, þçöíö àïàðìàñû II Ôèëèïïèí î ãÿäÿð õîøóíà ýÿëèð êè, ñöëù äàíûøûãëàðûíäà âàñèòÿ÷è îëìàã øÿðòè èëÿ îíó àçàä åäèð. Éåð äÿ ãàëàí áöòöí ÿñèðëÿðè 1559-úó èëèí 2-3 àïðåëèíäÿ ñöëù ìöãàâèëÿñè áàüëàíäûãäàí ñîíðà Ôðàíñàéà òÿùâèë âåðèáëÿð. 221 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 2 ê81 Ýþéäÿí ýÿëÿí îäëà øÿùÿð, äåìÿê îëàð êè, êöëÿ äþíìöø. Äöíéà ñó áàñìàãëà éåíèäÿí ùÿäÿëÿíèð. Ïóíèéàíûí (Ëèâèéà) ñóàëòû ãàéûüû Ñàðäèíèéàíû ùèääÿòëÿíäèðÿúÿê. Áóíäàí ñîíðà Ôàåòîí (Ýöíÿø) Òÿðÿçè áöðúöíö òÿðê åäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ Íéó-Éîðêäà, Âàòèêàíäà âÿ éà áàøãà áèð øÿùÿðäÿ òåððîð÷ó òÿðÿôèíäÿí îüóðëàíûá òÿééàðÿäÿ ýèçëÿäèëÿí àòîì áîìáàñûíûí âÿ éà íöâÿ áàøëûãëû ðàêåòèí ïàðòëàäûëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. 2-úè ñÿòèðäÿ äöíéàíû ñó áàñìàã òÿùëöêÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Áåëÿ äåéèðëÿð êè, ýóéà 2050-úè èëÿ éàõûí äöíéàäà ãëîáàë èñòèëÿøìÿ íÿòèúÿñèíäÿ ñóëàðûí ñÿâèééÿñè ãàëõàúàã, äÿíèç âÿ îêåàí ñàùèëëÿðèíäÿêè ÿðàçèëÿð ñó àëòûíäà ãàëàúàãäûð. (Áó áàðÿäÿ Íîñòðàäàìóñ îüëó Ñåçàðà éàçäûüû ìÿêòóáäà ÿòðàôëû ñþùáÿò à÷ìûøäûð). 3-úö ñÿòèðäÿ äåéèëÿíëÿð àéäûíäûð. Íîñòðàäàìóñóí áÿçè êàòðåíëÿðèíäÿí ýþðöíöð êè, Ëèâèéà âÿ éà áàøãà Øèìàëè Àôðèêà þëêÿñèíèí ÿðàçèñèíäÿí òåððîð÷óëàð ñóàëòû ãàéûãëàðäàí Cÿíóáè Àôðèêà ñàùèëëÿðèíÿ çÿðáÿëÿð åíäèðÿúÿêëÿð. Áó êàòðåíäÿ äÿ ýþðöúö áó ìÿñÿëÿéÿ èøàðÿ åäèð. Áåëÿ îëàí ùàëäà, 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, Òÿðÿçè áöðúö òàðàçëûã éàðàäàúàãäûð, äàùà äîüðóñó, Ãÿðá àòîì âÿ éà ùèäðîýåí áîìáàñû èëÿ úàâàá çÿðáÿñè åíäèðÿúÿêäèð. Áó, Ýöíÿø Òÿðÿçè áöðúöíÿ êå÷ÿíäÿ áàø âåðÿ áèëÿð. Ùàäèñÿ ãàðøûäàí ýÿëÿí 800 èëèí ùÿð ùàíñû áèðèíèí 22 îêòéàáðûíäà îëà áèëÿð. ×öíêè Ýöíÿø Òÿðÿçè áöðúöíÿ 22 îêòéàáðäà êå÷èð. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, Íîñòðàäàìóñ ýþðöúöëöéöíäÿ ãÿäèì éóíàí ìèôîëîýèéàñûíäàí áîë-áîë áÿùðÿëÿíìèøäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí Ôàåòîí äà ãÿäèì éóíàí ìèôîëîýèéàñûíäàí ýþòöðöëìöøäöð. Áèð ýöí ýÿíú Ôàåòîí ÷îõ ðÿùìäèëëè îëàí àòàñû Ýåëèîñäàí õàùèø åäèð êè, îíóí Ýöíÿø àðàáàñûíû ñöðìÿéÿ áèðúÿ äÿôÿ èúàçÿ âåðñèí. ×îõ òÿðÿääöä äÿí ñîíðà àòàñû îüëóíóí õàùèøèíè éåðèíÿ éåòèðèð. Ôàåòîí íàøûëûãäàí Ýöíÿø àðàáàñûíû úèëîâëàéà áèëìèð âÿ îäëó êöðÿ Éåð êöðÿñèíÿ äöøöð. Ùÿð éàí éàíûá êöëÿ äþíöð. Íîñòðàäàìóñóí ìöãàéèñÿñè áóíóíëà ÿëàãÿäàðäûð. 222 ÛÛ Ñåíòóðèéà 2 ê82 Càíàâàð àúëûüûí ãóðáàíû îëóð. Ðÿãèá äÿùøÿòëè áÿäáÿõòëèéÿ äö÷àð îëàúàã. ßí úàâàíëàðû Íåé ãàáàüà äöçäöéöíäÿí Áþéöê, äÿñòÿíèí îðòàñûíäà òåç íÿçÿðÿ ÷àðïàúàã. Êàòðåí Íàïîëåîíóí èíýèëèñëÿðÿ ãàðøû Âàòåðëîî äþéöøöíäÿí áÿùñ åäèð. Íàïîëåîí õÿñòÿ îëäóüóíäàí, äþéöøÿ ðÿùáÿðëèéè ìàðøàë Ìèøåë Íåéÿ åòèáàð åäèð. Íåé úÿñàðÿòëè, ëàêèí àüûëñûç àääûì àòàðàã, þç ñöâàðè ïîëêóíó ÿñàñ îðäóíóí þíöíäÿ äöçöá. Áóíà ýþðÿ äÿ äþéöøöí äöçýöí ìÿíçÿðÿñèíè ýþðÿ áèëìÿéèá. Áöòöí ýöíö ôðàíñûç îðäóñó áèðè-áèðèíèí àðäûíúà Ìîíò-Ñåí-Æàí äàüûíäà èñòåùêàìëàð ãóðìóø èíýèëèñ îðäóñóíà ùöúóì åäèá. Àú úàíàâàð êèìè, Íåé îðäó ùèññÿëÿðèíè ùöúóìà âàäàð åäèá âÿ ÷îõëó èòêè âåðèá. Íàïîëåîí òÿøÿááöñö ÿëÿ àëûá âÿ þç îðäóñóíóí ñå÷ìÿ èìïåðàòîð ãâàðäèéàñûíû ùöúóìà àòûá. Ëàêèí ýåú èäè. ×îõ èòêè âåðÿí îðäó, åëÿ áó âàõò ïðóññèéàëûëàðûí èíýèëèñëÿðÿ êþìÿéÿ ýÿëäèéèíè ýþðöá (áàõ: 1 ê23, 1 ê38), òÿëàøà äöøöá âÿ ýåðè ÷ÿêèëìÿéÿ, ãà÷ìàüà áàøëàéûá. Òàðèõ÷èëÿð éàçûðëàð êè, äþéöø çàìàíû éåääè àò èòèðÿí, éîðüóíëóãäàí ñÿíäÿëÿéÿí ìàðøàë Íåé ÿëèíäÿêè ãûðûã ãûëûíúëà äþéöø÷öëÿðèí ãàáàüûíû êÿñìÿéÿ ÷àëûøñà äà, ñþ éöø ñþéÿ-ñþéÿ îíëàðû þçëÿðèíè ÿëÿ àëìàüà ñÿñëÿñÿ äÿ, êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí 260 èë ÿââÿë ýþñòÿðäèêëÿðè éöçäÿ éöç éå ðèíè àëûá. Èìïåðàòîð þçö äÿ ýåðè ÷ÿêèëìÿëè îëóá. Éîõñà òÿëàøëà ãà ÷àí äþéöø÷öëÿðèí àéàüû àëòûíäà ãàëàðäû. Áó, Íàïîëåîíóí ñîí äþéö øö (1815-úè èë) âÿ èìïåðàòîðëóüóíóí ñîíó èäè. 2 ê83 Áþéöê Ëèîíóí ýåíèø òèúàðÿòè äÿéèøèëèá. Ñàíêè õàðàáàçàðëûüà ÷åâðèëÿí øÿùÿðèí ÿêñÿð ùèññÿñèíäÿ ãûðüûí îëàúàã. ßñýÿðëÿðÿ äóà îõóíóð, òàëàí÷ûëûã ÷è÷ÿêëÿíèð. Æóðà äàüûíûí âÿ Èñâå÷ðÿíèí äóìàíëû-÷èñêèíëè, éàüûøëû âàõòû. 223 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ôðàíñà èíãèëàáû âàõòû (1789-1793) èíãèëàáà ãàðøû ÷ûõûøëàðà ýþðÿ úÿíóáè Ôðàíñàíûí áþéöê òèúàðÿò ìÿðêÿçè Ëèîí øÿùÿðèíèí ãÿäèì ùèññÿñè éåðëÿ éåêñàí åäèëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ “bruine” — äóìàíëû, éàüûøëû, ÷èñêèíëè âàõò ñþçöíö èøëÿäèð. Ýþñòÿðèëÿí éåðëÿðäÿ ùÿãèãÿòÿí äÿ îêòéàáð àéûíûí îðòàëàðûíäàí íîéàáð àéûíûí îðòàëàðûíà ãÿäÿð ùàâàëàð äóìàíëû, éàüûøëû-÷èñêèíëè îëóð. Ëèîí øÿùÿðèíäÿ ãûðüûí 1793-úö èëèí îêòéàáðûíäà îëìóøäóð. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ ùÿìèí ùàäèñÿíèí âàõòûíû, ÿýÿð áåëÿ äåìÿê ìöìêöíñÿ, çÿðýÿð äÿãèãëèéè èëÿ ýþñòÿðìèøäèð. Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäèì êè, áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû Íîñòðàäàìóñóí êðàë II Ùåíðèéÿ éàçäûüû À÷ûãëàìàäà ýþñòÿðäèéè: “Îêòéàáð àéûíäà áþéöê èíãèëàá îëàúàã. ×îõëàðû äåéÿúÿêëÿð êè, áó, èíäèéÿ ãÿäÿð áàø âåðìèø èíãèëàáëàðûí ÿí äÿùøÿòëèñèäèð. Ñàíêè ùÿéàò ìÿùâÿðèíäÿí ÷ûõàúàã... Îíëàð òþðÿòäèêëÿðè úèíàéÿòëÿðÿ ýþðÿ úÿçàäàí éàõà ãóðòàðà áèëìÿéÿúÿêëÿð. 73 èë 7 àé äàâàì åäÿí ùàêèìèééÿò ÿëëÿðèíäÿí àëûíàúàãäûð” êèìè ôèêèðëÿðè ñÿùâÿí áó êàòðåíëÿ áàüëàéûáëàð. Ëàêèí îíëàð ôÿðçèééÿëÿðèíè þìðö äöç 73 èë 7 àé ÷ÿêÿí Ñîâåò ñèñòå ìèíèí äàüûëìàñûíäàí ÷îõ-÷îõ ÿââÿë èðÿëè ñöðäöêëÿðèíäÿí, îíëàðû ãûíàìûðûã. Äîüðóäóð, áó êàòðåíèí Ëèîí òèêèø ôàáðèêèíèí ôÿùëÿëÿðèíèí ãàëäûðäûüû èüòèøàøëàðäàí (1831-1834) áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðÿíëÿð äÿ âàðäûð. Ëàêèí àüëàáàòàí îëìàäûüûíäàí îíäàí äàíûøìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 2 ê84 Êàìïàí, Ñéåí, Ôëîðåíñèéà, Òöñòè (Òîñêàíî) àðàñûíäà Àëòû àé, äîããóç ýöí áèð äàìúû äà éàüûø äöøìÿéÿúÿê. Äàëìàñèéà òîðïàüûíäà ÿúíÿáè äèë ïåéäà îëàúàã. Î, äöíéàíûí áþéöê áèð ùèññÿñèíè õàðàáàçàðëûüà ÷åâèðÿúÿê. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíè äîüðó îëàðàã Áàëêàíëàðëà áàüëàéûðëàð. Éóãîñëàâèéà ùàäèñÿëÿðèíäÿí ñîíðà, áîìáàðäìàíëàðûí òÿñèðè èëÿ èãëèì øÿðàèòèíèí äÿéèøÿúÿéèíè, ýöúëö ãóðàãëûã áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Èòàëèéàäàí áàøëàéàí ãóðàãëûüûí Äàëìàñèéà — Áîñíèéà 224 ÛÛ Ñåíòóðèéà âÿ Õîðâàòèéàéà ãÿäÿð ýåäèá ÷ûõàúàüûíû ãåéä åäèðëÿð. 3-úö ñÿòèðäÿ âåðèëÿíëÿð, êå÷ìèø Éóãîñëàâèéà òîðïàüûíäà ÿúíÿáè äèëäÿ äàíûøàíëàðûí — àìåðèêàëûëàðûí âÿ õîøìÿðàìëû ñöëù ãöââÿëÿðèíèí éåðëÿøäèéèíÿ èøàðÿäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè òóòóð. ÀÁØ-ûí Èðàã âÿ ßôãàíûñòàíäà òþðÿòäèêëÿðè (ùÿëÿ áèç íþâáÿäÿ ùàíñû þëêÿëÿðèí îëäóüóíó áèëìèðèê) äåéèëÿíëÿðÿ ñöáóòäóð. 2 ê85 Ëèîíäà êåëò ãàðòàëûíûí öñòöíäÿ óúàëäûëìûø Ãÿçÿáëè ùåéêÿëèí àéàüûíäà òîïñàããàë ãîúà äàéàíìûø. Áþéöê (âÿçèôÿúÿ) âÿ ãûñàáîé àäàì ÷îõäàíäûð êè, òÿêèä åäèð. Ùàâàäà ýöëëÿ ñÿñëÿðè åøèäèëèð: Ëèãóðèéà (Ýåíóéà) êþðôÿçè ãàí è÷èíäÿ. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “òîïñàããàë ãîúà” òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèí úÿ “Âèøè” ùþêóìÿòèíèí áàø÷ûñû ìàðøàë Ïåòåíäèð. 1940-úû èëäÿ Àëìàíèéà Ôðàíñàíû çÿáò åòäèêäÿí ñîíðà áàüëàíàí ñàçèøÿ ýþðÿ, Ïåòåí Ùèò ëåðèí ÿìðèíè éåðèíÿ éåòèðÿí ñÿëàùèééÿòñèç áèð àäàìà ÷åâðèëèð. Íîñòðàäàìóñ ôðàíñûç ãàðòàëûíû “êåëò ãàðòàëû” àäëàíäûðìàãäà Ïå òåíèí ýèçëè àðçóñóíäàí õÿáÿð âåðèð. Ïåòåí Ôðàíñàíû èíãèëàáäàí ÿââÿëêè äþâðÿ ãàéòàðìàã èñòÿéèðäè. Î, ùåñàá åäèðäè êè, èíãèëàá Ôðàí ñàéà ÷îõ áþéöê çèéàí âóðóá. Îäóð êè, I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ãÿù ðÿìàíû, èíäè èñÿ ãîúàëûá ÿëäÿí äöøìöø Ïåòåí õàëãû þç àðäûíúà êå÷ ìèøÿ — ìöòëÿãèééÿò àäÿò-ÿíÿíÿñèíÿ, äÿéÿðëÿðèíÿ äîüðó ñöðöêëÿ ìÿéÿ ñÿé ýþñòÿðèðäè. 4-úö ñÿòèðäÿ ìöòòÿôèã îðäóëàðûíûí 1944-1945úè èëëÿðäÿ Ýåíóéà âÿ Cÿíóáè Ôðàíñàíû áîìáàðäìàí åòìÿëÿðèíäÿí áÿùñ îëóíóð. 2 ê86 Ùÿðá ýÿìèñèíèí ãûðûãëàðû Àäðèàòèê äÿíèçèíèí ñóëàðûíäà öçöð. Òîðïàã òèòðÿéèð, ýÿìè ãàëûãëàðû ùàâàéà ãàëõûð âÿ ãóðóéà äöøöð. Ìèñèð òèòðÿéèð, Ìÿùÿììÿäèí äèíè ýöúëÿíèð. Càð÷û ãûøãûðàðàã èìàíà ãàéûòìàüà ñÿñëÿéèð. 225 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíëÿ áàüëû àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ëàêèí Àäðèàòèê äÿíèçè Áàëêàíëàðûí ñàùèëëÿðèíäÿ îëäóüóíà ýþðÿ, Áàëêàíëàðäà áàø âåðÿí ñîí ùàäèñÿëÿð — ÀÁØ-ûí Éóãîñëàâèéàéà òÿúàâöçö ýþñòÿðèð êè, áóðàäà ãîðõóëó ùàäèñÿëÿð áàø âåðÿ áèëÿð. Áó áàðÿäÿ Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ éàçäûüû ìÿêòóáäà ýåíèø äàíûøìûøäûð. Îäóð êè, áèç áóðàäà áèðúÿ îíó íÿçÿðÿ ÷àòäûðìàã èñòÿéèðèê êè, áó êàòðåíè Íàïîëåîíóí Ìèñèðÿ éöðöøëÿðè (1799-úó èë) èëÿ áàü ëàéàí òÿäãèãàò÷ûëàð äà âàðäûð. 2 ê87 Äàùà ñîíðàëàð àëìàí øàùçàäÿñè óçàã þëêÿëÿðäÿí ýÿëèá Ãûçûë òàõò-òàúà ñàùèá îëàúàãäûð. Èòàÿò (ÿñàðÿò) âÿ ñóëàð ýþðöøöð. Õàíûì êþëÿëèêäÿäèð. Çàìàí äàùà îíà òÿçèì åòìèð. Áó êàòðåí 1714-úö èëäÿ èíýèëèñëÿðèí àðçóñó âÿ èòàÿòêàðëûüû èëÿ Áðèòàíèéà òàõòûíà ÿéëÿøäèðèëÿí âÿ I Ýåîðã àäûíû àëàí Ùàííîâåðëè Ýåîðãäàí áÿùñ åäèð (1714-1729). I Ýåîðã Áðèòàíèéàäà Ùàííîâåðëÿð ñöëàëÿñèíèí ÿñàñûíû ãîéäó. Î, êðàëè÷à Àííàíûí éàõûí ãîùóìó èäè. Íîñòðàäàìóñóí ïîåòèê áèð òÿðçäÿ éàçäûüû “Õàíûì êþëÿëèêäÿäèð. Çàìàí äàùà îíà òÿçèì åòìèð” ñÿòðè Áðèòàíèéàäà Ñòöàðòëàð ñöëàëÿñè íÿ ñîí ãîéóëäóüóíà èøàðÿäèð. Áó, Àííà äöíéàñûíû äÿéèøäèêäÿí ñîíðà áàø âåðìèøäèð. Î âàõòäàí áó ýöíÿ êèìè Èíýèëòÿðÿäÿ Ùàííî âåðëÿð ùàêèì ñöëàëÿ îëàðàã ãàëûð. Ìàðàãëûäûð êè, 3-úö ñÿòèð èíýèëèñëÿðäÿ èäèîìàòèê èôàäÿ êèìè, “Ñó ýÿëÿí àðõäàí áèð äÿ ýÿëÿð” ìÿíàñûíû äà âåðèð. Ïåòåð Ëîðè áó êàòðå íèí 1980-1990-úû èëëÿð Àëìàíèéàñûíäàí, áÿäíàì Áåðëèí äèâàðûíûí ñþêöëìÿñèíäÿí âÿ ñ. áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð. 2 ê88 Áþéöê âÿ ìÿùâÿ äîüðó àïàðàí ÿìÿë ñîíà éåòèð. Ö÷ëÿðèí àäû éåääèëÿðèí áåøèíúèñè êèìè îëàúàã. Ö÷ëÿðäÿí ÿí ãöäðÿòëèñè éàäåëëèäèð, ìöùàðèáÿ ãûçûøäûðàí. Ïàðèñ âÿ Åêñ Ãî÷ áöðúöíöí òÿñèðèíÿ ÷îõ ìÿðóç ãàëìàéàúàã. 226 ÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñàíû áöðöìöø äèíè ìöùàðèáÿëÿðèí ñîíóíúóñóíäàí âÿ ö÷ Ùåíðè (êðàë III Ùåíðè, Ôðàíñàíûí áàø êîìàíäàíû Ùåíðè äå Ýèç âÿ Íàâàððàëû Ùåíðè) àðàñûíäà ýåäÿí ìöáàðèçÿäÿí áÿùñ îëóíóð. Ìÿëóìäóð êè, êðàë II Ùåíðè âÿ êðàëè÷à Åêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí 7 óøàüû îëóá (áàõ: 1 ê10, 1 ê27). Êðàë III Ùåíðè îíëàðûí 5-úè óøàüû èäè. 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ö÷ëÿðäÿí ÿí ãöäðÿòëèñèíèí éàäåëëè îëäóüó ýþñòÿðèëèð. Áó îíóíëà áàüëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà Ùåíðèíèí øàùçàäÿ îëäóüó Íàâàððà ùÿëÿ Ôðàíñàéà äàõèë äåéèëäè. Êðàë III Ùåíðè áþéöê ìÿíñÿá ñàùèáëÿðè îëàí Ýèç ãàðäàøëàðûíû þë äöðòäöêäÿí ñîíðà þëêÿäÿ èüòèøàøëàð áàø âåðèð. Êðàë III Ùåíðè ãà÷ûá Íàâàððàëû Ùåíðèéÿ ïÿíàù àïàðûð âÿ áóðàäà ñóè-ãÿñä íÿòèúÿñèíäÿ 22 éàøëû Êëåìàí òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëöð (áàõ: 10 ê27). Íàâàððàëû Ùåíðè ÿëâåðèøëè øÿðàèòäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê, Ïàðèñè ìöùàñèðÿéÿ àëûð. Áó, Ýöíÿøèí Ãî÷ áöðúöíÿ êå÷äèéè âàõòà (ìàðò-àïðåë 1590-úû èë) òÿñàäöô åäèð. Ëàêèí ïðàâîñëàâ ìÿçùÿáèíÿ ìÿíñóá îëäóüóíà ýþðÿ îíà áþéöê ìöãàâèìÿò ýþñòÿðèðäèëÿð. Íàâàððàëû Ùåíðè àüûëëû áèð òÿäáèð ýþðöð. Õàëã àðàñûíäà ìÿøùóð êÿëàìà ÷åâðèëÿí “Ïàðèñ èáàäÿòÿ äÿéÿð” êÿëàìûíû äåéèð âÿ êàòîëèê òÿðèãÿòèíè ãÿáóë åäèð. Áóíäàí ñîíðà Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, òåçëèêëÿ Ïàðèñè àëûð âÿ IV Ùåíðè àäû èëÿ Ôðàíñàíûí êðàëû åëàí îëóíóð. Ñîíðàëàð ãöäðÿòëè îðäó éàðàäàí IV Ùåíðè äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ ñîí ãîéóð. ×îõ ìöäðèêëèêëÿ éàðàäûëìûø òàïìàúàéà áÿíçÿð áó êàòðåíè îõóäóãúà, Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðè íåúÿ ìÿùàðÿòëÿ êîäëàøäûðäûüûíà ùåéðÿò åòìÿìÿê îëìóð. 2 ê89 Áèð âàõò ýÿëÿúÿê èêè áþéöê ùþêìäàð äîñò îëàúàã. Îíëàð ýþðÿúÿêëÿð êè, ãöäðÿòëÿðè íåúÿ äÿ àðòûð. Éåíè äöíéà (Àìåðèêà) ùàêèìèééÿòèí çèðâÿñèíäÿ äóðàúàã. Ãàíëûéà (ãàí õàëû îëàíà) îíëàðûí ñàéû áàðÿäÿ õÿáÿð âåðèëèá. Áó êàòðåí áèçèì çÿìàíÿìèçäÿ, ÕÕ ÿñðèí ñîíó — XXI ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ðóñèéàíûí ÀÁØ èëÿ äîñò 227 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ëóã ìöíàñèáÿòè áöòöí àëÿìäÿ òàðàçëûüû ïîçìóøäóð. Öìóìèééÿòëÿ, Ñîâåò Èòòèôàãûíûí áèðèíúè âÿ ñîíóíúó ïðåçèäåíòè Ìèõàèë Ãîðáà÷îâóí Ãÿðá äþâëÿòëÿðèíèí ðÿùáÿðëÿðè Ðîíàëä Ðåéãàí, Ìàðãàðåò Òåò÷åð, Ôðàíñóà Ìèòòåðàí âÿ ñ. èëÿ ýþðöøëÿðèíäÿí ñîíðà Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûë ìàüà, Ãÿðáÿ ìåéèë ãàëõàí õÿòëÿ èíêèøàô åòìÿéÿ áàøëàäû. Ì.Ãîðáà÷îâóí Ìàëòà éàõûíëûüûíäà (Àâðîïà èëÿ Àôðèêàíû àéûðàí áó íþãòÿäÿ ýþðöøìÿéèí þçö äÿ ÷îõ ìÿòëÿáëÿðäÿí ñþùáÿò à÷ûðäû) âÿ áàøãà éåðëÿðäÿ òÿêáÿòÿê ýþðöøëÿðèíäÿí ñîíðà áèð ÷îõ ìÿñÿëÿëÿð àéäûí îëäó. Ñîâåò Èòòèôàãûíûí Èðàãëà ãàðøûëûãëû ìöäàôèÿéÿ äàèð ñàçèøè îëìàñûíà áàõìàéàðàã, ÀÁØ Èðàãà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéàíäà Ñîâåò ðÿùáÿðëèéè ñÿñèíè ÷ûõàðìàäû. Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûëäûãäàí ñîíðà ÀÁØ Éóãîñëàâèéàíû äàðìàäàüûí åäÿíäÿ äÿ, Ðóñèéà ñóñäó. 7 îêòéàáð 2001-úè èëäÿ ÀÁØ ßôãàíûñòàíà âÿ 20 ìàðò 2003-úö èëäÿ Èðàãà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéàíäà Ðóñèéà þçöíö ÀÁØ-ûí ìöòòÿôèãè êèìè àïàðäû. Áöòöí áóíëàð áèð éàíà, ÿí òÿÿúúöáëöñö îäóð êè, Âàðøàâà ùÿðáè áëîêóíó äàüûäàí Ðóñèéà èíäè ÍÀÒÎ-éà öçâ îëìàã èñòÿéèð. Íîñòðàäàìóñ 450 èë áóíäàí þíúÿ áóíëàðû ýþðöáìöø. Áó êàòðåíèí ÿââÿëèíúè ö÷ ñÿòðè áàðÿäÿ áèð ñþç äåìÿéÿ, øÿðùÿ ëöçóì éîõäóð. Áóíëàð àðòûã ùàìûíûí äÿðê åäÿ áèëÿúÿéè, ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòÿ ÷åâðèëìèøäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ìèõàèë Ãîðáà÷îâäàí ýåäèð. Ãîðáà÷îâóí àëíûíäà ãàí õàëû âàðäûð (áàõ: 2 ê98). Ôðàíñûç äèëèíäÿ áó ñþç ùÿì “ãàí õàëû” (ðîäèìîå ïÿòíî), ùÿì äÿ “ãàíëû” ìÿíàëàðûíäà èøëÿíèð. Èêèíúè ìÿíàäà äà áó ñþç Ãîðáà÷îâà óéüóí ýÿëèð. 20 éàíâàð 1990-úû èëäÿ îíóí ÿìðè èëÿ Ñîâåò ãîøóíëàðûíûí Áàêûéà äàõèë îëàðàã òþêäöéö ãàí, Ãàðàáàüäà, Òèôëèñäÿ, ×å÷åíèñòàíäà, Ìîëäîâàäà, Ïðèáàëòèêàäà, Îðòà Àñèéàäà òþêöëÿí ãàíëàð ùàìûñû î ãàíëûíûí — Ãîðáà÷îâóí àäû èëÿ áàüëûäûð. Áóðàäà áèð ìÿñÿëÿíè äÿ ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “demis” ñþçö “d`amis” — “äîñòëàð” ìÿíàñûíäà èøëÿíäèéè êèìè, “demis” — “òÿôðèãÿ ñàëìàã”, “èêèòèðÿëèê ñàëìàã” ìÿíàñûíäà äà èøëÿíèð. Ùàäèñÿëÿð ýþñòÿðèð êè, áó “äîñòëóã” õàëãëàð àðàñûíà òÿôðèãÿ ñàëìàã íèééÿòèíè äÿ ýöäöð. 228 ÛÛ Ñåíòóðèéà Áó èêè þëêÿíèí äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñè, äöíéàäà ñöëù èøèíÿ, õàëãëàð äîñòëóüóíà, ÿìèí-àìàíëûüà, ôèðàâàíëûüà õèäìÿò åòñÿéäè, áöòöí õàëãëàð ðàùàò íÿôÿñ àëàðäû. Ýþðöíöð, áó “äîñòëóã”äà áàøãà íèééÿòëÿð âàðäûð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû À.Ìîðîê âÿ Ê.Ðàçóìîâñêàéà ñåâèíú ùèññëÿðèíè úèëîâëàéà áèëìÿéÿðÿê, éàçûðëàð: “Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí èêè áþéöê ùþêìäàð Ðóñèéà âÿ Àìåðèêàíûí ïðåçèäåíòëÿðèäèð. Áó þëêÿëÿðèí äöíéà ñèéàñÿòèíäÿ éåðèíè íÿçÿðÿ àëñàã, éàëíûç áó èêè äþâëÿòè “Áþéöê” àäëàíäûðìàã îëàð. ×îõ ìöìêöíäöð êè, XXI ÿñðèí îðòàëàðûíà éàõûí îíëàð áöòöí ýöúëÿðèíè áèðëÿøäèðÿúÿêëÿð êè, äàùà ýöúëö îëñóíëàð. Áöòöí äöíéàíû þçëÿðèíÿ òàáå åòñèíëÿð”.1 Áó òÿäãèãàò÷ûëàð ñîíðà öðÿêàüðûñû èëÿ éàçûðëàð êè, áó äîñòëóã óçóí ñöðìÿéÿúÿê. ÀÁØ âÿ Ðóñèéà àðàñûíäà äöíéàíû áþëìÿê óúáàòûíäàí íèôàã äöøÿúÿê (áàõ: Ýþñòÿðèëÿí ÿñÿð, ñÿù. 61). ÀÁØ âÿ Ðóñèéàíûí äîñòëóüó 13 èë ÷ÿêÿúÿêäèð. Äîüðóäóð, ÀÁØ-ûí éåðëè ìöíàãèøÿëÿðè éàòûðìàã áÿùàíÿñè èëÿ äöíéà õàëãëàðûíûí èøèíÿ ãàðûøìàñû ìöÿëëèôëÿðè ÷îõ íàðàùàò åäèð. Ùàãëû îëàðàã ßôãàíûñòàí, Èðàã âÿ Éóãîñëàâèéà õàëãëàðûíà àìàíñûç äèâàí òóòóëìàñûíäàí áÿùñ åäèðëÿð. Îíëàð êèòàáû éàçàíäà íÿ áèëÿéäè ëÿð êè, ßôãàíûñòàíûí áàøûíà íÿ îéóí à÷ûëàúàã, ßôãàí âÿ Èðàã õàëãû íåúÿ áþéöê áÿëàéà äö÷àð îëàúàã. Áöòöí áóíëàðäàí ÿëàâÿ, Åðèêà ×èòÿì ýþñòÿðèð êè, Àìåðèêà ùÿìèí ýöúëö äþâëÿòëÿ äèëáèð îëäóãäàí ñîíðà Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè ãàíëû Àíòèõðèñò þç âÿçèééÿòèíè ãèéìÿòëÿíäèðìÿéÿ áàøëàéàúàã. Òÿäãèãàò÷û áó ìÿñÿëÿíè åëÿ åùòè éàòëà, åëÿ ìöÿììàëû éàçûá êè, Àíòèõðèñòèí áó èêè ãöäðÿòëè äþâëÿòèí áàø÷ûëàðûíäàí áèðè âÿ éà áàøãà áèð ùþêìäàðûí îëäóüóíó áèëìÿê îë ìóð. Ëàêèí Ïåòåð Ëîðèíèí ñþçëÿðèíäÿí íÿòèúÿ ÷ûõàðìàã îëàð êè, ñþù áÿò ÀÁØ äþâëÿòèíèí áàø÷ûñûíäàí ýåäèð. Òÿäãèãàò÷û éàçûð êè, áó “ìèññèéà”íû éåðèíÿ éåòèðìÿéÿ ÀÁØ ÿí ÿñàñ íàìèçÿääèð. ×öíêè àðà ãàðûøäûðìàãäà ÀÁØ-à ÷àòàí îëìàç. Áèð òÿðÿôäÿí îíà ýþðÿ êè, ýöúÀ.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàÿ. Íîâàÿ ðàñøèôðîâêà ïðåäñêàçàíèé Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 58-59. 1 229 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ëöäöð, èñòÿäèéèíè åäÿ áèëèð, áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ ñèðð ñàõëàìàüû âÿ ùÿãèãÿòèí öñòöíö ïÿðäÿëÿìÿéè áàúàðûð. Ëàêèí ùÿãèãÿò ýåú-òåç ìÿëóì îëóð.1 Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Ãàíëûéà âÿ éà àëíûíäà ãàí õàëû îëàíà îíëàðûí ñàéû áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèëèá” ñÿòðè èñÿ Ïåòåð Ëîðèíèí ýþñòÿðäèéè êèìè, Àìåðèêà êÿøôèééàòûíûí Êðåìëèí ïàðòèéà ôÿàëëàðûíûí îíà ãàðøû ãèéàì ãàëäûðàúàã âÿ ùÿòòà îíó îüóðëàìàüà úÿùä ýþñòÿðÿúÿê ÃÊ×Ï öçâëÿðè âÿ îíëàðûí ñàéû áàðÿäÿ Ì.Ãîðáà÷îâà âåðèëÿí ìÿëóìàòäàí áÿùñ åäèð.1 Ì.Ìîðåí èñÿ ýþñòÿðèð êè, áóíäàí ñîíðà “Ãàíëû”íûí ùàêèìèééÿòèíèí ñîíóíà àç ãàëàúàãäûð. Áó äà þç éåðèíè òóòäó. 1991-úè èë äåêàáð àéûíûí 25-äÿ Ìèõàèë Ãîðáà÷îâ òåëåâèçèéà èëÿ ÷ûõûø åäÿðÿê, èñòåôàéà ÷ûõäûüûíû åëàí åòäè. Àíúàã î, ýþðÿúÿéè èøè ýþðìöøäö. Ñîâåò Èòòèôàãûíû äàüûòìûøäû. Áóíóíëà áåëÿ, Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ìÿùâèíè òÿêúÿ “ßëè ãàíëû” Ãîðáà÷îâóí àéàüûíà éàçìàã èíñàôäàí êÿíàð îëàðäû. Áó ñèñòåìèí àõûðûíà “Ðóñèéàíûí þçöíö þçöíäÿí ìöñòÿãèë” åëàí åäÿí, Ì.Ãîðáà÷îâóí ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûüûíûí 10 èëëèéè èëÿ áàüëû ÁÁÚ àýåíòëèéèíÿ âåðäèéè ìöñàùèáÿäÿ “Àüëàñûüìàç, èíàíìàã ìöìêöí îëìàéàí éàëàí÷û” àäëàíäûðäûüû2 Áîðèñ Éåëòñèí ÷ûõäû. 2 ê90 Ùÿéàò âÿ þëöìëÿ Ìàúàðûñòàíäà èäàðÿ öñóëó äÿéèøÿúÿê. Ãàíóíëàð êþëÿëèê ãàíóíëàðûíäàí äà àìàíñûç îëàúàã. Îíëàðûí áþéöê øÿùÿðèíè èíèëòè, éàëâàðûø ñÿñëÿðè áöðöúÿéÿê. Êàñòîð âÿ Ïîëëóêñ ìåéäàíäà äöøìÿí êèìè öç-öçÿ äàéàíàúàãëàð. Êàòðåíäÿ 1956-úû èë íîéàáð àéûíûí 1-äÿ Ìàúàðûñòàíäà áàø âåð ìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Áàø íàçèð Èìðå Íàä âÿ òÿðÿôäàðëàðû Âàðøàâà ìöãàâèëÿñèíäÿí ÷ûõìàã áàðÿäÿ áÿéàíàò âåðèðëÿð. Êö÷ÿ Peter Lorie. Ýþñòÿðèëÿí ÿñÿðè, ñÿù. 83 âÿ ÿñÿðèí òöðêúÿ ÷àïû, Èñòàíáóë, 1999, ñÿù. 84. 2 “”””Éåíè Ìöñàâàò””” ãÿç., 26 äåêàáð 2001, ñÿù. 16””. 1 230 ÛÛ Ñåíòóðèéà ëÿðäÿ áöòöí õàëã áàéðàì åäèðäè. Î âàõò Ñîâåò Èòòèôàãûíûí Ìàúàðûñòàíäàêû ñÿôèðè É.Àíäðîïîâ Áóäàïåøòÿ îðäó éåðèòìÿéè òÿêèäëÿ òÿêëèô åäèð. Ðóñ òàíêëàðû Áóäàïåøòÿ ýèðÿíäÿ, ãàí ñó éåðèíÿ àõûðäû. Êö÷ÿëÿðäÿ ÿñë ìöùàðèáÿ ýåäèðäè. ßùàëèíèí áèð ùèññÿñè òàíêëàðûí øÿùÿðÿ ýèðìÿñèíè àëãûøëàéûð, áèð ùèññÿñè èñÿ îíà ãàðøû ÷ûõûðäû. Íîñòðàäàìóñóí “Êàñòîð âÿ Ïîëëóêñ ìåéäàíäà äöøìÿí êèìè öç-öçÿ äàéàíàúàãëàð” ñþçëÿðè áóíóíëà áàüëûäûð. Êàñòîð âÿ Ïîëëóêñ ãÿäèì éóíàí ÿñàòèðèíÿ ýþðÿ ÿêèç ãàðäàø îëóáëàð (áàõ: 2 ê15). Áóðàäà áèð îíó äåìÿê éåðèíäÿ îëàðäû êè, Áóäàïåøòäÿ ãàðäàø ãàðäàøà ãàðøû ÷ûõìûøäû. Ãàð äàø ãàíû òþêöëöðäö. Íîñòðàäàìóñóí ãÿäèì Éóíàí ÿñàòèðèíäÿí îáðàçëû øÿêèëäÿ, ìÿùàðÿòëÿ èñòèôàäÿ åòìÿñè àäàìû, ñþçöí ùÿãèãè ìÿ íàñûíäà, ìàò ãîéóð. Èñòÿð-èñòÿìÿç áó íàäèð øÿõñèééÿòèí ùÿðòÿðÿôëè áèëèéèíÿ èíñàí ùåéðàíëûãëà ùÿñÿä àïàðûð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí ÿêñÿðèééÿòèíèí êàòðåí áàðÿäÿ áèëÿðÿêäÿí ùå÷ áèð ñþç äåìÿäÿí, “ýÿëÿúÿêäÿ Ìàúàðûñòàíäà íÿñÿ áàø âåðÿúÿê” äåìÿêëÿ êàòðåíèí ìàùèééÿòèíäÿí éàí êå÷ìÿñè äÿ àäàìû ìàò ãîéóð. Áó, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí âèúäàíû áàðÿäÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëìÿéÿ èìêàí âåðèð. 2 ê91 Øÿðãäÿ áþéöê àëîâ ýþðÿúÿêëÿð. Ñÿñ-êöé âÿ èøûã Àêâèëîíà éàéûëàúàã. Àëîâóí ãàëõäûüû ðàäèóñäà ãûðüûí îëàúàã, ãûøãûðûã ñÿñëÿðè åøèäèëÿúÿê. Îíëàð àëîâ, àúëûã âÿ ñèëàùûí ãóðáàíû îëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèáëÿð. Åùòèìàë âÿ ôÿðçèééÿëÿðëÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿ áèëÿúÿê III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí äàíûøûáëàð. À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàéà êèìè ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû éàïîíëàðûí Êóðèë àäàëàðûíà àòîì áîìáàñû àòàúàãëàðûíäàí äÿì âóðóðëàð (ßêñèíÿ äåñÿéäèëÿð, áÿëêÿ äÿ îíëàðûí áó óéäóðìàëàðûíà èíàíàí îëàðäû — Ã.Ï.). Áÿçè ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû èñÿ 1571-úè èëäÿ Ìîñêâàíû éàíäûðìûø Êðûì õàíû Ìåíè-Ýÿðàéäàí ñþç à÷ûðëàð. 231 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ßñëèíäÿ, ñþùáÿò ×åðíîáûë Àòîì Åëåêòðèê Ñòàíñèéàñûíäà áàø âåðìèø ïàðòëàéûøäàí âÿ áþéöê ôàúèÿäÿí ýåäèð. Áÿëëèäèð êè, î çàìàí ðàäèàñèéàíûí ÿùàòÿ äàèðÿñèíäÿ ùàìû ìÿùâ îëìóø, éàõóä ÷îõ áþéöê õÿñàðÿò àëìûøäû. Ñîí ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûá. Àëîâóí éàéûëäûüû ðàäèóñäà ãûðüûí îëóá. “Ñèëàù” äåéÿíäÿ ðàäèàñèéà íÿçÿðäÿ òóòóëìàëûäûð. “Àúëûã” ñþçö äÿ êàòðåíäÿ òÿñàäöôè éåð àëìàéûáìûø. Ôàúèÿäÿí ñîíðà úèääè õÿñàðÿò àëñàëàð äà, ñàü ãàëàíëàðà Ñîâåò äþâëÿòè óçóí ìöääÿò ìàääè éàðäûì åòìÿêäÿí èìòèíà åòìèøäè. 2 ê92 Éàéëûì àòÿøèíèí ãûçûëû ðÿíýè éåðäÿí ýþðöíöð. Éóõàðûäàí ýÿëÿí çÿðáÿ èíñàíû ìàò ãîéàúàã. Áþéöê èíñàí ãûðüûíû áàøëàéàúàã, Áþéöê àäàìûí ãàðäàøû îüëó òóòóëàúàã. Ùàìûíû áè÷èá-òþêÿí þëöì òÿêÿááöðëöäÿí éàí êå÷ÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ III Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòè çàìàíû Ôðàíñà ö÷öí àüûð íÿòèúÿëÿð âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. Íÿòèúÿñèíè äöøöíìÿäÿí III Íàïîëåîí Ïðóññèéàíûí áàø÷ûñû Êàéçåð Âèëùåëìäÿí òÿùãè ðàíÿ òÿðçäÿ òÿëÿá åäèð êè, Èñïàí òàõòûíà Ãîãåíòñîëëåð ÿéëÿøäèðèëñèí. Âèëùåëìäÿí ðÿää úàâàáû àëàí III Íàïîëåîí èñòÿð-èñòÿìÿç ìöùàðè áÿéÿ úÿëá îëóíäó. 1870-úè èë ñåíòéàáðûí èëê ýöíëÿðèíäÿ Ñåäàí éà õûíëûüûíäà äþéöø áàøëàäû. Ïðóññèéàëûëàðûí ìöòòÿôèãëÿðè àëìàíëàðûí òîïëàðûíûí ìÿðìèëÿðè îä ñà÷à-ñà÷à ôðàíñûç îðäóñóíóí áàøûíà éàüûð âÿ ÿñýÿðëÿðè ýþç à÷ìàüà ãîéìóðäó. Òåç áèð çàìàíäà 300 ìèíäÿí àðòûã ôðàíñûç äþéöø÷öñö þëäöðöëäö (áàõ: 1 ê92). 4-úö ñÿòèðäÿ àòûí öñòöíäÿ úèíàùäàí-úèíàùà ÷àïàí, þëöìäÿí ãîðõìàéàí III Íàïîëåîíäàí ñþùáÿò ýåäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ “Áþéöê àäàì” äåéÿíäÿ Íàïîëåîí Áîíàïàðòà èøàðÿ åäèëèð. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, Ïðóññèéà-àëìàí ãîøóí ùèññÿëÿðè áèð àé ìöääÿòèíÿ ôðàíñûçëàðäàí ãûðäûãëàðûíû ãûðûá, ãàëàíëàðûíû èñÿ III Íàïîëåîí áàøäà îëìàãëà ÿñèð ýþòöðöáëÿðìèø. 232 ÛÛ Ñåíòóðèéà 2 ê93 Òèáðèí éàõûíëûüûíäà þëöì èëàùÿñè ùÿäÿëÿéÿúÿê. Áèð àç ñîíðà ùàìû áþéöê äàøãûíëà öçëÿøÿúÿê. Êèëñÿíèí áàø÷ûñû (ïàïà) òóòóëàúàã âÿ êàíàëèçàñèéàäà éåðëÿøäèðèëÿúÿê. Ñàíò-Àíæåëî ñàðàéû âÿ ïàïàíûí èãàìÿòýàùû éàíäûðûëàúàã. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿùñ åòäèêëÿðè 1138-úè èëäÿ Ðîìàéà ýÿëÿí èðëàíäèéàëû äèí õàäèìè ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàíûí äåäèêëÿðè èëÿ öñò-öñòÿ äöøöð. Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà 111 Ðîìà Ïàïàñûíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Ìàëàõèéàíûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ, II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ñîíðà (Ìàëàõèéà II Èîùàíí Ïàâåëè “Ýöíÿø êèìè èøëÿéÿí” àäëàíäûðìûøäûð. Ìàðàãëûäûð êè, II Èîùàíí Ïàâåë Ýöíÿø òóòóëàí ýöí àíàäàí îëóá) úÿìè èêèúÿ Ðîìà Ïàïàñû îëàúàã. Î äà ìàðàã äîüóðóð êè, Ìàëàõèéà Ðîìàéà ýÿëÿíäÿ Ïàïà Ðîìàëû Òñåëåñòðèí èäè. Ìàëàõèéàäà äà, Íîñòðàäàìóñäà äà ýþñòÿðèëèð êè, Âàòèêàíûí ñîíóíúó Ïàïàñû äà Ðîìàëû îëàúàã — Ðîìàëû Ïàïà Ïéîòð. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàíûí ÿëéàçìàñû Âàòèêàíûí àðõèâèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí 24 èë ñîíðà, 1590úû èëäÿ öçÿ ÷ûõàðûëûá. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ ÿëéàçìàíûí 1525-úè èëäÿ òàïûëäûüûíû ýþñòÿðèðëÿð. Áó ÿëéàçìàñûíäàí Íîñòðàäàìóñóí õÿáÿðè îëìàñû ãåéðè-ðåàëäûð. Ëàêèí ùÿð èêè ýþðöúöíöí ôèêèðëÿðèíèí öñò-öñòÿ äöøìÿñè, áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, áó ùàäèñÿíèí ëàáöä îëà ðàã áàø âåðÿúÿéèíäÿí õÿáÿð âåðèð. Âàòèêàíûí éàíìàñû, éàíüûíûí òþ ðÿìÿ ñÿáÿáè, øÿùÿðèí ñó àëòûíäà ãàëìàñû âÿ Ïàïàíûí òóòóëàðàã êà íàëèçàñèéàéà ñàëûíìàñû áèçÿ ìÿëóì äåéèë. Áÿëêÿ äÿ áó, Íîñòðàäà ìóñóí áàøãà êàòðåíëÿðäÿ ñþùáÿò à÷äûüû âÿ Åýåé äÿíèçèíÿ äöøÿúÿê ÷îõ áþéöê ìåòåîðèòèí ñóéóí ñÿâèééÿñèíè 6-7 ìåòð ãàëäûðìàñû íÿòè úÿñèíäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. 2 ê94 Áþéöê Ïî ãàëëèéàëûëàðà áþéöê áÿäáÿõòëèê ýÿòèðÿúÿê. Äÿíèç Øèðèíÿ ùÿäÿ-ãîðõó ýÿëìÿê ÿáÿñäèð. Ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàí àõûíû äÿíèç âàñèòÿñèëÿ ýåäÿúÿê. Ìèëéîíóí äþðääÿ áèðè ãÿäÿð èòêèéÿ ìÿðóç ãàëàúàã. 233 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ “Áþéöê Ïî” “Íàïîëåîí” ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. Äîüðóäàí äà, Íàïîëåîí ìèëéîíëàðëà ôðàíñûç âÿ áàøãà õàëãëàðûí ÿñýÿðëÿðèíèí ìÿùâèíÿ áàèñ îëìóøäóð. 3-úö ñÿòèðäÿ 1799-úó èëäÿ Íàïîëåîíóí Ìèñèðÿ òÿúàâöçöíäÿí áÿùñ åäèëèð. Íàïîëåîí ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñûíà ñàéñûç-ùåñàáñûç îðäó òîïëàéûá, àíàäàí îëäóüó Êîðñèêà àäàëàðûíäàí êå÷ÿðÿê Àðàëûã äÿíèçè âàñèòÿñèëÿ Ìèñèðè çÿáò åòìÿê ö÷öí áó ãÿäèì þëêÿéÿ éîëà äöøöð. Îíóí áó ñÿôÿðè äöç èêè èë ÷ÿêèð. Íèë ÷àéû öçÿðèíäÿ èíýèëèñ âÿ èñïàí ùÿðáè—äÿíèç äîíàíìàëàðû èëÿ ãàðøûëàøûð. Ôðàíñûçëàð ìÿüëóá îëóðëàð. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëÿí “Äÿíèç Øèðèíÿ ùÿäÿ-ãîðõó ýÿëìÿê ÿáÿñäèð” ôèêðè Èíýèëòÿðÿ èëÿ áàüëûäûð. Èíýèëòÿðÿ 300 èëäÿí àðòûã äÿíèçäÿ ùþêìðàí îëäóüóíà ýþðÿ, îíà áÿçÿí “Äÿíèç Øèðè” äÿ äåéèðäèëÿð. Íîñòðàäàìóñ íÿèíêè ïîåòèê äèëëÿ “Äÿíèç Øèðè”íäÿí, ùÿòòà îíà ùÿäÿ-ãîðõó ýÿëìÿéèí ÿáÿñ îëäóüóíäàí äà ÷îõ éûüúàì øÿêèëäÿ ñþç à÷ûð. Áó íÿ èëÿ áàüëû îëà áèëÿðäè? Ìàðàãëû áóðàñûäûð êè, Íàïîëåîí áöòöí Àâðîïà þëêÿëÿðè ãàðøûñûíäà òÿëÿá ãîéìóøäó êè, äÿíèç ëèìàíëàðûíû Èíýèëòÿðÿíèí öçöíÿ áàüëàñûíëàð. ßêñ òÿãäèðäÿ, ùÿìèí þëêÿëÿðÿ ãóðóäàí âÿ äÿíèçäÿí ùÿìëÿ åíäèðÿúÿéè èëÿ ùÿäÿëÿéèðäè. Ëàêèí Èíýèëòÿðÿíèí äÿíèçäÿêè ãöäðÿòèíäÿí ÷ÿêèíÿí ùÿìèí þëêÿëÿð à÷ûã âÿ ýèçëè øÿêèëäÿ Íàïîëåîíóí ùÿäÿñèíÿ ìÿùÿë ãîéìàäûëàð. Äîüðóäàí äà, èíýèëèñëÿðèí ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñû ÷îõ ýöúëö èäè.1 Îíó äà áèëìÿê ìàðàãëû îëàð êè, Íàïîëåîí éóíàí ñþçö “íeapolluon”à óéüóí ýÿëèð. Éóíàíúà áó ñþç “ãûðàí”, “äàüûäàí” ìÿíàëàðûíäà èøëÿíèð âÿ ÿýÿð áåëÿ äåìÿê ìöìêöíñÿ, Íàïîëåîí àäûíû äîüðóë äóð. 14 èëëèê ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ Íàïîëåîí äàéàíìàäàí ãûðûáäàüûòìàãëà ìÿøüóë îëìóøäó. 2 ê95 ßùàëèíèí ìÿñêóíëàøäûüû éåðëÿð éàøàéûø ö÷öí éàðàðñûç îëàúàã. Òîðïàãäàí þòðö áþéöê ôèêèð àéðûëûüû, èõòèëàôëàð áàø âåðÿúÿê. Äþâëÿòëÿð àüûëëà ùÿðÿêÿò åòìÿéÿ ãàäèð îëìàéàíëàðà òàïøûðûëàúàã. Îíà ýþðÿ äÿ áþéöê ãàðäàøëàð àðàñûíäà êèí-êöäóðÿò âÿ þëöì îëàúàã. 1 David Ovasîn, Íîñòðàäàìóñóí êîäó (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, ñÿù. 372. 234 ÛÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ Èñðàèë—ÿðÿá ìöíàãèøÿñèíäÿí, åëÿúÿ äÿ äöíéàíûí èêè ãöäðÿòëè þëêÿñèíäÿí — Ðóñèéà âÿ ÀÁØ-äàí áÿùñ îëóíóð. ßðÿá— Èñðàèë ìöíàñèáÿòëÿðè áàðÿäÿ éóõàðûäà ýåíèø ñþùáÿò à÷äûüûìûçà ýþðÿ (áàõ: 2 ê60) áóðàäà ìöôÿññÿë äàíûøìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. Ñîíóíúó ñÿòèðäÿ èñÿ Ðóñèéà âÿ Àìåðèêàäàí ñþùáÿò ýåòäèéè øöáùÿ äîüóðìóð. Äîñòëàøìûø áó èêè íÿùÿíý äþâëÿò àðàñûíäà (áàõ: 2 ê89) ýÿëÿúÿêäÿ ìöíàñèáÿòëÿð ïîçóëà äà áèëÿð. Êàòðåíèí þçöíäÿí äÿ áóíó ýþðìÿê îëóð. Äöíéàíû áþëöøäöðìÿê ñàùÿñèíäÿ áó èêè äþâëÿò àðàñûíäà èõòèëàôëàð ìöíàãèøÿéÿ — ìöùàðèáÿéÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðà áèëÿð. Äîüðóäóð, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èêè áþéöê ãàðäàø äåéÿíäÿ Cîí âÿ Ðîáåðò Êåííåäè ãàðäàøëàðûíûí íÿçÿðäÿ òóòóëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Ùÿòòà áÿçè øÿðù÷èëÿð éàçûðëàð êè, ñþùáÿò 1588-úè èëäÿ êðàë III Ùåíðè òÿðÿôèíäÿí ãÿòëèíÿ ôèòâà âåðèëÿí Ùåíðè âÿ Øàðë äå Ýèç ãàðäàøëàðûíäàí ýåäèð. Ùÿòòà êàòðåíè Èíýèëòÿðÿäÿ èíãèëàáëà âÿ 1649-úó èëäÿ êðàë I ×àðëçûí åäàì îëóíìàñû èëÿ áàüëàéàíëàð äà âàðäûð. Áó ôèêèðëÿð òàìàìèëÿ ÿñàññûçäûð. Íîñòðàäàìóñ “Áþéöê” êÿëìÿñèíè êàòðåíëÿðèíäÿ “äþâëÿò áàø÷ûëàðû”, “øàùçàäÿ”, “êðàëè÷à”, “êðàë”, “ùþêìäàð”, “øàù ñþçëÿðè” ìÿíàñûíäà èøëÿòìèøäèð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áÿçèëÿðè ö÷ ãàðäàøäàí ñþùáÿò à÷ûð âÿ éàçûðëàð êè, êàòðåíäÿ Èðàí—Èðàã—ßôãàíûñòàíäàí áÿùñ îëóíóð. Áó, òÿáèè êè, äîüðó äåéèëäèð. 2 ê96 Ïàðëàã ìÿøÿë ýåúÿ âàõòû ýþéäÿ ýþðöíÿúÿê. Ðîíà ÷àéûíûí ìÿíñÿáèíÿ (àüçûíà) âÿ ìÿíáÿéèíÿ éàõûí éåðäÿ. Àúëûã, ñèëàù þç ùþêìöíö ýþñòÿðÿúÿê, ýþíäÿðèëìèø êþìÿê éóáàíàúàã. Èðàí Ìàêåäîíèéàíû çÿáò åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ýåðè äþíÿúÿê. Áó êàòðåí ùàããûíäà òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Èðàíûí Ìàêåäîíèéàíû çÿáò åòìÿê úÿùäè ãÿäèìäÿ îëóá. Ëà êèí Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäàí ñîíðàêû òàðèõäÿí áåëÿ áèð øåé ìÿ 235 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ëóì äåéèë. Áÿëêÿ äÿ ýþðöúöíöí áó êàòðåíè ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 2 ê97 Ðîìà Ïàïàñû, ñÿíÿ éàõûíëàøàíëàðäàí þçöíö ýþçëÿ. Èêè ÷àéûí ÿùàòÿ åòäèéè øÿùÿðäÿí óçàãëàø. Òöïöðÿíäÿ áÿëüÿìëÿ ãàðûøûã ãàí ýÿëÿúÿê. Ãûçûëýöëëÿð à÷àíäà ñÿíèí âÿ äîñòëàðûíûí ãàíû òþêöëÿúÿê. Êàòðåíäÿ Ðîìà Ïàïàñû VI Ïèéèí þëöìöíäÿí áÿùñ îëóíóð. Ïàïà VI Ïèé Ôðàíñà äèðåêòîðèéàñûíûí (Ôðàíñà ùþêóìÿòè 1795-1799-úó èëëÿðäÿ äèðåêòîðèéà àäëàíûá) ÿñèðè îëóá. Îõóúóëàðà òÿÿúúöáëö ýÿëÿ áèëÿð êè, Ôðàíñà äþâëÿòè Ðîìà Ïàïàñûíû íÿ ö÷öí ÿñèð åòìèøäè? Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, î âàõòëàð Èòàëèéàäà äþâëÿòèí èøèíè Ïàïà àïàðûðäû. ßñèðëèéÿ äÿ Ôðàíñà èëÿ ìöùàðèáÿ âàõòû äöøìöøäö (áàõ: 2 ê99). Ïàïà VI Ïèé âÿ äîñòëàðû — 32 íÿôÿðäÿí èáàðÿò êåøèøëÿð äÿñòÿñè Ðîíà âÿ Èçåð ÷àéëàðûíû ÿùàòÿ åäÿí Âàëàíñ øÿùÿðèíèí ãÿñðèíäÿ åâ äóñòàüû èäèëÿð. 1799-úó èëèí éàéûíäà ãàñòðîåíòåðèòäÿí ÿçèééÿò ÷ÿêÿí (ìÿäÿ âÿ íàçèê áàüûðñàãëàðûí ñåëèêëè ãèøàñûíûí èëòèùàáû) Ïàïà VI Ïèé êÿñêèí àüðûëàð âÿ ãàíàõìà íÿòèúÿñèíäÿ þëöá. 2 ê98 Öçöíÿ (àëíûíà) ãàí ÷èëÿíÿí (ãàí õàëû îëàí) àäàì, Àç ãàëàúàãäû êè, ãóðáàí ýåòñèí. Èëäûðûì ñà÷àí Éóïèòåð Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà, Ïåéüÿìáÿðëèê ÿëàìÿòè ýþðöíÿúÿê. Î, ùÿð øåéè ìÿùâ åäÿúÿê, ñîíðà ìÿùÿááÿòäÿí äÿì âóðàúàã. Ñîâåò äþâëÿòèíèí ñîí èëëÿðèíèí øàùèäè îëàí ùÿð êÿñ áó êàòðåíè îõóéàí êèìè, ñþùáÿòèí Ñîâåòëÿð Èòòèôàãûíûí èëê âÿ ñîí ïðåçèäåíòè Ìèõàèë Ãîðáà÷îâäàí ýåòäèéèíè éÿãèí åäÿúÿêäèð. Öçöíÿ ãàí ÷èëÿ íÿí, àëíûíäà ãàí õàëû îëàí Ì.Ãîðáà÷îâ (áàõ: 2 ê89) 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, Éóïèòåð Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà (19 àâãóñò 1991, 11 ñåíòéàáð 1991) àç ãàëìûøäû êè, ãóðáàí ýåòñèí. Ìîñêâàäà ÃÊ×Ï àä 236 ÛÛ Ñåíòóðèéà ëàíàí ãðóï äþâëÿò ÷åâðèëèøè åäèð (12-19 àâãóñò 1991). Êðûìäà èñòèðàùÿòäÿ îëàí Ì.Ãîðáà÷îâ Áîðèñ Éåëòñèíèí ñÿéè íÿòèúÿñèíäÿ àèëÿñè èëÿ Ìîñêâàéà ãàéûäà áèëèð. Ãèéàì÷ûëàðû ùÿáñ åäèðëÿð. 1991-úè èë ñåíòéàáðûí 5-äÿ Ãîðáà÷îâ Õàëã Äåïóòàòëàðû Ñîâåòèíèí Ãóðóëòàéû íûí èøèíÿ õèòàì âåðèð. Áóíà ãÿäÿð àðòûã Á.Éåëòñèí Êîììóíèñò Ïàðòèéàñûíûí ôÿàëèééÿòèíè ãàäàüàí åòìèøäè (24 àâãóñò). ßââÿëëÿð Ãÿðáè âÿ Øÿðãè Àëìàíèéàíûí áèðëÿøìÿñèíÿ õåéèð-äóà âåðÿí Ì.Ãîðáà÷îâ Éóïèòåðèí Øèð áöðúöíÿ êå÷ìÿñèíÿ áåø ýöí ãàëìûø (11 ñåíòéàáð Ñîâåò Èòòèôàãûíû äàüûäàí Ìèõàèë 1991-úè èëÿ ãÿäÿð) Ïðèáàëòèêà Ãîðáà÷îâ ñåâèíú âÿ ùÿéÿúàí è÷èíäÿ Ðåñïóá ëèêàëàðûíûí ìöñòÿãèëëèéèíè åëàí åäèá. Î, 1991-úè èë äåêàáðûí 5-äÿ þçö èñòåôàéà ýåòäè. Ëàêèí áóíà ãÿäÿð Ñîâåò Èòòèôàãûíû äàüûòìàã ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè åòäè âÿ áóíó õàëãà ìÿùÿááÿòäÿí åòäèéèíè õöñóñè âóðüóëàäû. Ìàðàãëûäûð êè, 2001-úè èëèí äåêàáðûíäà èñòåôàñûíûí 10 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ ÁÁÚ àýåíòëèéèíÿ âåðäèéè ìöñàùèáÿñèíäÿ î, áó ìÿñÿëÿäÿí ãöðóð ùèññè èëÿ äàíûøûðäû. Ãîðáà÷îâ äàíûøäûãúà òàðèõäÿí ìÿëóì îëàí áèð ìÿñÿëÿ ìÿíèì ýþçëÿðèì þíöíäÿí êå÷èðäè. Òàðèõäÿ ãàëìàã íàìèíÿ áÿçè àäè àäàìëàð áþéöê àäàìëàðû ãÿòëÿ éåòèðèðëÿð. Ãîðáà÷îâ ìÿíÿ íÿñÿ áåëÿ áèð àäàì òÿñèðè áàüûøëàäû. Î, ÁÁÚ àýåíòëèéèíÿ âåðäèéè ìöñà ùèáÿñèíäÿ Á.Éåëòñèíäÿí äàíûøàðêÿí îíó “àüëàñûüìàç, èíàíìàã ìöìêöí îëìàéàí éàëàí÷û” àäëàíäûðäû (áàõ: Éåíè Möñàâàò, 26 äåêàáð, 2001, ñÿù.16). Á.Éåëòñèí ùàããûíäà Ãîðáà÷îâóí äåäèêëÿðèíè òÿðÿääöä åòìÿäÿí îíóí þçöíÿ äÿ àèä åòìÿê îëàð. Áóíó áþéöê ýþðöúö Íîñòðàäàìóñ 450 èë þíúÿ ýþðìöø âÿ ïîåòèê äèëëÿ áÿéàí 237 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè åòìèøäèð: “Î, ùÿð øåéè ìÿùâ åäÿúÿê, ñîíðà ìÿùÿááÿòäÿí äÿì âóðàúàã”. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ êàòðåíëÿðèíäÿ áó âÿ éà äèýÿð òàðèõè øÿõñèééÿòëÿðÿ ðÿüáÿò âÿ éà íèôðÿòèíè áèëäèðèð. Áþéöê ýþðöúöíöí Ãîðáà÷îâà ðÿüáÿòè ùèññ îëóíìóð. 2 ê99 Ïåéüÿìáÿðèí äåäèéè êèìè, Ðîìà òîðïàüû Ãàëëèéàëûëàð (ôðàíñûçëàð) òÿðÿôèíäÿí áÿðê ñûõûøäûðûëàúàã. Îðäóëàðûíû ÷îõ óçàüà, Áîðåé äèéàðûíà àïàðàíäà, Ãàëëèéàëûëàð ÷îõ ãîðõóéà äöøÿúÿêëÿð. Áó êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíäÿ Íàïîëåîíóí Èòàëèéàéà ùöúóìëàðû, ñîí èêè ñÿòðèíäÿ èñÿ Ðóñèéàéà óüóðñóç éöðöøö òÿñâèð åäèëèð. 17941798-úè èëëÿðäÿ Íàïîëåîí Èòàëèéàéà ùÿðáè éöðöøëÿð åäÿðÿê, þëêÿíè òàëàí åòìèø, ÿëè ñèëàù òóòàíëàðûí ùàìûñûíû ãûðìûøäû. 1796-úû èëäÿ Íàïîëåîí Ðîìà Ïàïàñû VI Ïèéè Òîëåíòèéà ìöãàâèëÿñèíè áàüëàìàüà ìÿúáóð åäèð. Ìöãàâèëÿéÿ ÿñàñÿí Áîëîíèéà, Ôåððàðà âÿ Ðîìàíèéà òîðïàãëàðû Ôðàíñàéà âåðèëäè. Áóíäàí ÿëàâÿ, 30 ìèëéîí ôðàíê ìÿáëÿüèíäÿ òÿçìèíàò äà íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäó. Áó, ÷îõ áþéöê ìÿáëÿü èäè. Áó, Èòàëèéàíû êþëÿ ùàëûíà ñàëìàã äåìÿê èäè. Èêè èë ñîíðà, 1798-úè èëäÿ ôðàíñûçëàð Ïàïàëûüà àèä òîðïàãëàðû äà òóòàðàã, Ðîìà Ðåñïóáëè êàñû åëàí åòäèëÿð. Ïàïà VI Ïèé ùÿáñ åäèëäè âÿ ÿñèð îëàðàã Âàëàíñ øÿ ùÿðèíäÿ ãÿñðäÿ ñàõëàíûëäû. Ïàïà åëÿ áóðàäàúà ãàíàõìàäàí âÿôàò åòäè (áàõ:2 ê97). Íàïîëåîí Ïàïà VII Ïèéè äÿ ÿñèð åòìèøäè. 1800-úö èëäÿ î, ÑåíÁåðíàð àøûðûìûíû êå÷ÿðÿê Ìàðåíãî éàõûíëûüûíäà ïðóññèéàëûëàðû ìÿüëóá åòäè. Ãàí òþêìÿéè þçöíÿ ïåøÿ åòìèø Íàïîëåîíó èëàùè úÿçà ýþçëÿéèðäè. Î, 1812-úè èë èéóíóí àõûðûíäà 450 ìèíëèê îðäó èëÿ Íåìàí ÷àéûíû êå÷ÿðÿê Ìîñêâà öçÿðèíÿ éåðèäè. 6 àé ñîíðà Ðóñèéàíû òÿðê åòìÿéÿ ìÿúáóð îëäó. 250 ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõ èòêè âåðäè. Éöç ìèíäÿí àðòûã ôðàíñûç ÿñèð äöøäö. Ñàü ãàëàí ÿñýÿðëÿðèí ÷îõó Ôðàíñàéà äþíÿðêÿí 238 ÛÛ Ñåíòóðèéà Ðóñèéà ÷þëëÿðèíäÿ øàõòàäàí ùÿëàê îëäó. Ðóñèéàéà øàí-øþùðÿò, ãÿíèìÿò äàëûíúà ýåäÿí Íàïîëåîí ùÿð øåéè èòèðäè. Áó ìÿüëóáèééÿò îíóí òÿíÿççöëöíöí áàøëàíüûúû èäè. Ñîí ñÿòèðäÿ Áîðåéà äèéàðûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. “Áîðåéà” ùÿì Ðóñèéà, ùÿì äÿ “øèìàë êöëÿéè þëêÿñè” ìÿíàëàðûíû âåðèð âÿ ùÿð èêè ùàëäà Íîñòàðäàìóñóí ôèêðèíè äöçýöí èôàäÿ åäèð. 2 ê100 Àäàëàðäà äÿùøÿòëè ÷àõíàøìà áàø âåðÿúÿê. Ùÿãèãÿòè éàëíûç ùÿðá÷èëÿð áèëÿúÿêëÿð (åøèäÿúÿêëÿð). Ãàðÿò÷èëÿðèí ùöúóìó âÿ ùÿãàðÿòè ÷îõ áþéöê îëàúàã. Îíëàðûí ùàìûñû áþéöê èòòèôàãäà áèðëÿøÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè “Les Propheties”èí ÷àïûíäàí úÿìè îí èë ñîíðà Ìàëòàíûí òöðê ùÿðáè äÿíèç ãöââÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí ìöùàñèðÿéÿ àëûíìàñû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Ôðàíñûçëàð áåø àé ÷ÿêÿí ìöùàñèðÿäÿ 40 ìèíëèê òöðê ùÿðáè äÿíèç ãöââÿëÿðèíÿ ìöãàâèìÿò ýþñòÿðÿðÿê èñïàíëàðûí êþìÿéè èëÿ ìöùàñèðÿäÿí àçàä îëóáëàð. Áóðàäà êèìëÿðèí èòòèôàã éàðàòäûüû ìÿëóì äåéèë. Î âàõòëàð Ôðàíñà ùÿòòà Èñïàíèéà èëÿ, äåìÿê îëàð êè, ìöùàðèáÿ âÿçèééÿòèíäÿ èäè. Áóíà ýþðÿ äÿ áàøãà ãèñèì òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðè äàùà àüëàáàòàíäûð. Îíëàð áó êàòðåíè Èíýèëòÿðÿ èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Ùèòëåð Àëìàíèéàñû II Äöíéà ìö ùàðèáÿñèíèí áàøëàíüûúûíäà Ôðàíñàíû èëäûðûì ñöðÿòè èëÿ ôÿòù åäÿðÿê Èíýèëòÿðÿíè òÿêëÿäè. Þëêÿíèí äåìÿê îëàð êè, áöòöí áþéöê øÿùÿð ëÿðèíè áîìáàðäìàí åòäè. Àëìàí òÿééàðÿëÿðè ýöíöí ýöíîðòà ÷àüû Èíýèëòÿðÿ ñÿìàëàðûíäà ó÷óð, õàëãû òÿøâèøÿ ñàëûðäû. Àëìàíëàðà ãàðøû éåýàíÿ ÷ûõûø éîëó, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, áèðëÿøÿðÿê áþéöê èòòèôàã éàðàòìàã èäè. Ìöòòÿôèãëÿð Àìåðèêà, Èíýèëòÿðÿ âÿ Ôðàíñà èäè. Îíëàð ùÿð âàñèòÿ èëÿ ÷àëûøûðäûëàð êè, Àëìàíèéà âÿ Ðóñèéà ìöùàðèáÿíèí ýåäèøèíäÿ çÿèôëÿñèí, ãàëèá òÿðÿô îëìàñûí. 239 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè III ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( III ÉÖÇËÖÊ) Ìÿí “Ùÿð øåé òàëå èëÿ áàüëûäûð. Ëàêèí áóíóí þçö äÿ Éàðàäàí âÿ Òÿáèÿò âàñèòÿñèëÿ îëóð” äåéèëÿí èëàùè ùÿãèãÿòè ãÿáóë åäèð âÿ áóíó ùå÷ íÿ èëÿ ãàðûøäûðìûðàì. 3 ê1 K Äàâàäàí âÿ äÿíèç äþéöøöíäÿí ñîíðà, Áþéöê Íåïòóí çèðâÿäÿ äóðàúàã. Íÿùÿíý îêåàíû äÿùøÿòÿ ýÿòèðÿúÿê. Ãûðìûçû ðÿãèá ãîðõóäàí ñàðàëàúàã. àòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö þçöíäÿí 250 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. 1805-úè èëäÿ Òðàôàëãàð áóðíó éàõûíëûüûíäà èíýèëèñ ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñû àäìèðàë Íåëñîíóí êîìàíäàíëûüû èëÿ áèðëÿøìèø ôðàíñûç-èñïàí äîíàíìàñûíû äàðìàäàüûí åòäè. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí ãàíëû äþéöø áàðÿäÿ ÿòðàôëû äàíûøäûüûìûçäàí (1 ê77) áóðàäà òÿêðàðà éîë âåðìÿéÿ ëöçóì éîõäóð. Áèð îíó äåìÿê ëàçûìäûð êè, 4-úö ñÿòèðäÿ “Ãûðìûçû ðÿãèá ãîðõóäàí ñàðàëàúàã” èôàäÿñèíè Íîñòðàäàìóñ ôðàíñûç èíãèëàá÷ûëàðûíûí ðÿìçè îëàí ãûðìûçû ðÿíýëÿ áàüëû èøëÿòìèøäèð. Áóðàäà Èñïàíèéàíûí ðîëó î ãÿäÿð äÿ ãàáàðäûëìûð. ×öíêè ìöùàðèáÿíè, ÿñàñÿí, Íàïîëåîí àïàðûðäû. Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, áó äþéöøäÿ ôðàíñûç-èñïàí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíà ôðàíñûç àäìèðàëû Âèëëåíåâ êîìàíäàíëûã åäèðäè. Äÿíèçäÿ ùþêìðàíëûã áàõûìûíäàí áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí áó ùÿëëåäèúè äþéöøäÿ òàëå ùÿð èêè àäìèðàëäàí öç äþíäÿðìèøäè. Àäìèðàë Âèëëåíåâ ÿñèð äöøìöøäö. Àäìèðàë Íåëñîí èñÿ ãÿëÿáÿíè ùÿéàòû áàùàñûíà ÿëäÿ åòìèøäè. Êàòðåíèí 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðè àäìèðàë Íåëñîíëà áàüëûäûð. “Áþéöê Íåïòóí” — Äÿíèç Øèðè îíóíëà áàüëû èøëÿíìèøäèð. 1849-úó èëäÿ Íåëñîíóí õàòèðÿñèíè ÿáÿäèëÿøäèðìÿê ö÷öí Ëîíäîíóí ìÿðêÿçèíäÿ, Òðàôàëãàð ìåéäàíûíäà (ôèêèð âåðèí, Òðàôàëãàð äþéöøö äÿ ÿáÿäè ëÿøäèðèëèá) 51 ìåòð ùöíäöðëöéöíäÿ îíóí ìþùòÿøÿì àáèäÿñè óúàëäûë 240 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ìûøäûð. Íîñòðàäàìóñ “Áþéöê Íåïòóí çèðâÿäÿ äóðàúàã” äåìÿêëÿ èíýèëèñëÿð ö÷öí ÿëàìÿòäàð îëàí áó ùàäèñÿéÿ èøàðÿ åäèð. 3 ê2 Èëàùè ñþç þç èôàäÿñèíè ìàääè âàðëûãäà òàïàúàã. Éåðè âÿ ýþéö åùòèâà åäÿúÿê. Ýèçëÿäèëìèø ãûçûë ñèðëè ÿìÿëäèð. Áöòöí ýöúÿ ìàëèê áÿäÿí, ãÿëá âÿ ðóù Ùàìûñû ýþéäÿ îëäóüó êèìè, îíóí àéàãëàðû àëòûíäàäûð. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ ýþíäÿðäèéè À÷ûãëàìàäà ýþñòÿðäèéè áÿçè ìÿãàìëàðà òîõóíóð. Ýþðöúö “èëàùè ñþç” äåéÿíäÿ âÿúäÿ ýÿëìÿê ö÷öí ïû÷ûëòû èëÿ îõóäóüó ýèçëè âÿ ñåùðëè äóàëàðû íÿçÿðäÿ òóòóð. Î, ýþñòÿðèð êè, èíñàí âÿúäÿ ýÿëÿðêÿí îíóí ãÿëáè èëàùè íóðëà äîëóð. Èëàùè íóð îíó øÿõñè ìöëàùèçÿ âÿ ÿãëè ìÿùäóäëóãäàí ìÿùðóì åäèð. Áó âàõò èíñàí ýÿëÿúÿéÿ ñÿéàùÿò åäÿ áèëèð. Áó, äöíéÿâè âÿ èëàùè áèðëèéèí ùÿääèäèð. Ìèñòèêëÿð ñèêëîí ìàùèééÿòèíäÿ îëàí áó ùÿääè àðàñû êÿñèëìÿéÿí ôèêèð, ùèññ âÿ ùÿéÿúàíûí ìÿðêÿçè àäëàíäûðûðëàð. Áó èñÿ èíñàí âàðëûüûíûí ö÷ ÿñàñ ìÿðêÿçèíèí ùàðìîíèéàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûð: áÿäÿí, øöóð (èäðàê) âÿ ãÿëá. Áó ö÷ ìÿðêÿç áèðýÿ äþéöíÿíäÿ ìèñòèêëÿðèí òÿñâèð åòäèêëÿðè àüûëñûçëûã äÿðÿúÿñèíÿ ÷àòà áèëÿð. Ìöòÿõÿññèñëÿðèí ôèêðèíúÿ ýþðöúöëöéöí ìÿíáÿéè ýþéëÿðëÿ ÿëàãÿ çàìàíû ÿëäÿ åäèëèð êè, áó äà ÿñëèíäÿ èëàùè âàðëûüà èíàìëà áàüëûäûð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåí äÿ 1 ê1 âÿ 1 ê2 êèìè Íîñòðàäàìóñóí þçö âÿ ýþðöúöëöéö çàìàíû äöøäöéö ùàëëà áàüëûäûð.1 3 ê3 Ìàðñ, Ìåðêóðè âÿ ýöìöøö Àé áèðëÿøÿúÿê. Cÿíóáà òÿðÿô ñîí äÿðÿúÿ ãóðàãëûã îëàúàãäûð. Àñèéàíûí ìÿðêÿçèíäÿ éåð òèòðÿéÿúÿê. Áó âàõò Êîðèíôäÿ (Éóíàíûñòàí) âÿ Åôåñäÿ (Êè÷èê Àñèéà) ÷àõíàøìà áàø âåðÿúÿêäèð. Ýþñòÿðèëÿí ïëàíåòëÿðèí çàùèðè áèðëÿøìÿñè òåç-òåç îëìóø âÿ áó âàõò ìöùàðèáÿëÿð, çÿëçÿëÿëÿð, òàðèõè ùàäèñÿëÿð áàø âåðìèøäèð. Ìÿñÿëÿí, 1 Åðèêà ×èòÿì. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö (èíýèëèñúÿ). Áðèòàíèéà, 1991, ñÿù.134-135. 241 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñóí äþâðöíäÿ, 24 éàíâàð 1556-úû èëäÿ ×èíèí øèìàëûíäàí Åýåé äÿíèçèíÿ ãÿäÿð ÿðàçèíè ÿùàòÿ åäÿí äÿùøÿòëè çÿëçÿëÿ íÿòèúÿñèíäÿ 830 ìèí àäàì ùÿëàê îëìóøäó. Èíñàíû ùåéðÿòÿ ýÿòèðÿí îäóð êè, òåõíèêàíûí àüëàñûüìàç äÿðÿúÿäÿ èíêèøàô åòäèéè çÿìàíÿìèçäÿ çÿëçÿëÿíèí áàøâåðÿúÿéè âàõòû ùå÷ êèì äÿãèã ýþñòÿðÿ áèëìÿäèéè ùàëäà, 450 èë áóíäàí ÿââÿë, 1-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, Íîñòðàäàìóñ îíóí áàøâåðìÿ âàõòûíû äÿãèã ýþðìöøäö. Âÿ áó, éåýàíÿ ùàë äåéèëäèð. Íîñòðàäàìóñ çÿëçÿëÿëÿðèí âàõòûíû äÿôÿëÿðëÿ ýþñòÿðìèøäè.1 ÕÕ ÿñðèí ñîí ðöáöíö ýþòöðñÿê, äåéÿ áèëÿðèê êè, 1-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí áöðúëÿðèí áèðëÿøäèéè 1977-úè èëäÿ Êîðèíôäÿ (Éóíàíûñòàí) êðàë Êîíñòàíòèí äåâðèëèá. Áó âàõò Êîðèíô âÿ Åôåñäÿ èíãèëàáè ùÿðÿêàò áàø àëûá ýåäèðäè. Ëàï ñîí äþâðëÿðäÿ áó ùàäèñÿ 1993-úö èëèí ïàéûçûíäà, 1998-úè èëèí ìàðòûíäà, 2000-úè èëèí èéóë-àâãóñò àéëàðûíäà éåð àëìûøäû. Áó âàõò Éóíàíûñòàíäà âÿ õöñóñÿí äÿ Òöðêèéÿäÿ äÿùøÿòëè çÿëçÿëÿëÿðèí áàø âåðäèéè ìÿëóìäóð. 1993-úö èëäÿ Ùèíäèñòàí, Èðàí âÿ áàøãà éåðëÿðäÿêè çÿëçÿëÿëÿð 10 ìèíëÿðëÿ àäàìûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëäó. Àôðèêà þëêÿëÿðèíäÿ âÿ Êè÷èê Àñèéàäà ãóðàãëûã âÿ àúëûã òöüéàí åòìÿéÿ áàøëàäû. 3 ê4 Àé âÿ Ýöíÿø òóòóëìàëàðû áàø âåðÿíäÿ Îíëàð áèðè-áèðëÿðèíäÿí ÷îõ äà óçàã îëìàéàúàãëàð. Ùÿòòà ýþðöúö ôÿàëèééÿòÿ áàøëàäûüû éåðëÿðäÿ Ñîéóã, ãóðàãëûã âÿ òÿùëöêÿ ñÿðùÿäëÿðÿ éàõûíëàøàúàãäûð Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 1556-úû èëäÿ, Íîñòðàäàìóñóí äþâðöíäÿ Ýöíÿø âÿ Àéûí òóòóëìàñû ÷îõ éàõûí âàõòà äöøöá. Ýöíÿø ùÿìèí èë íîéàáð àéûíûí 1-äÿ, Àé èñÿ íîéàáðûí 16-äà òóòóëóá. Òàðèõ÷èëÿð ãåéä åäèðëÿð êè, ùÿìèí èëèí àïðåëèíäÿí àâãóñòóí àõûðûíà ãÿäÿð éàüûø éàüìàéûá. Äåêàáð àéûíäà èñÿ Ôðàíñàäà ñÿðò ñîéóãëàð îëóá. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö òÿùëöêÿëè àíëàð éàøàéàúàãëàðûíû áÿéàí åäèá. 1 Màéêë Úordan. Íîñòðàäàìóñ âÿ éåíè ìèíèëëèê (èíýèëèñúÿ). Äóáàé, 1998, ñÿù. 55. 242 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Ùÿìèí èëäÿ Èñïàíèéà Ôðàíñàíûí øèìàë-øÿðã ñÿðùÿäëÿðèíè êå÷ÿðÿê þëêÿíèí ìöñòÿãèëëèéèíÿ áþéöê òÿùëöêÿ éàðàäûá. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ þç çàìàíûíäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí äÿ äÿãèãëèêëÿ áÿùñ åäèá âÿ áþéöê øþùðÿò ãàçàíûá. Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, ýþðöúöíöí ìöàñèðè, çàìàíûíäà “ôðàíñûç øàèðëÿðèíèí øàùçàäÿñè” ùåñàá îëóíàí Ïéåð Ðîíñàð (1524-1584), Íîñòðàäàìóñó “Àëëàùûí ñå÷èëìèø ïåéüÿìáÿðè” àäëàíäûðìûø, îíà íå÷ÿ-íå÷ÿ øåèðëÿð ùÿñð åòìèøäèð. Ñîíðàëàð èñÿ Ïéåð Æàí Áåðàíæå, È.Ùþòå, Á.Ïàñòåðíàê âÿ áàøãàëàðû þëìÿç ÿñÿðëÿðè èëÿ Íîñòðàäàìóñó ýþéëÿðÿ ãàëäûðìûøëàð. 3 ê5 Éàõûíäà, óçàãäà èêè ýþé úèñìèíèí òóòóëìàñû Àïðåë âÿ ìàðò àéëàðûíà òÿñàäöô åäÿúÿêäèð. Îù! Íÿ ãÿäÿð áþéöê èòêè! Àíúàã ùÿð èêè áþéöê õåéèðõàù Éåðäÿí, äÿíèçäÿí ùÿð òÿðÿôÿ êþìÿê åäÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíèí ùàíñû âàõòäàí âÿ êèìëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè àéûðä åäÿ áèëìÿéèáëÿð. Ýöìàí âÿ ôÿðçèééÿëÿðëÿ áÿçèëÿðè êàòðåíäÿ Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñèíäÿí (1980-1988) äàíûøûëäûüûíû ãåéä åäèðëÿð.1 Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí þçëÿðèíè ýöëìÿëè âÿçèééÿòÿ ãîéàðàã êàòðåíèí Ðóñèéàäàí áÿùñ åòäèéèíè, àïðåë âÿ ìàðò àéëàðûíäà ÀÁØ-äàí êðåäèò àëàúàãëàðûíû èääèà åäÿíëÿð äÿ âàðäûð. 3 ê6 Áàüëû ìÿáÿäÿ èëäûðûì äöøÿúÿê. È÷ÿðèñèíäÿêè ñàêèíëÿð ìÿùâ îëàúàãëàð. Àòëàðû, èíñàíëàðû ïàð÷àëàíìûø ÿò êèìè Èëäûðûìûí äàëüàñû äèâàðëàðà ÷ûðïàúàã. Áóíà áèýàíÿ áàõàíëàð àúëûã âÿ ãóðàãëûãëà öçëÿøÿúÿêëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè ñóàëòû ãàéûãëàðäàí, ãóðóäàí âÿ òÿééàðÿäÿí àòûëàí âÿ ùÿäÿôÿ äÿãèã äÿéÿí ðàêåòëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. ßí ÷îõ 1 Allan Hàëë. Nostradamus (òöðêúÿ). Èñòàíáóë, 1998, ñÿù.125. 243 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äà îíó Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èðàãäà ìöÿééÿí îáéåêòëÿðÿ àòûëàí ðàêåòëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. Áÿñðÿ éàõûíëûüûíäà áóíêåðëÿðäÿ éåðëÿøäèðèëìèø Èðàã ÿñýÿðëÿðèíèí áîìáàðäìàí íÿòèúÿñèíäÿ ãûðõ ýöí ÿðçèíäÿ ÷þëÿ ÷ûõà áèëìÿìÿñè âÿ ÷îõóíóí ìÿùâ îëìàñû ìèñàë êèìè ýþñòÿðèëèð. Áóðàäà îíó äà õöñóñè ãåéä åòìÿê îëàð êè, Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè âàõòû Èðàã îðäóñóíóí áàø ãÿðàðýàùû Áàüäàääà “Àìáàñîäîð” ìåùìàíõàíàñûíûí çèðçÿìèíñèíäÿ éåðëÿøäèðèëèáìèø. ÀÁØ òÿééàðÿñèíäÿí àòûëàí ðàêåò îíóí ìþùêÿìëÿíäèðèëìèø ãàïûñûíû éàðàðàã, è÷ÿðèäÿ ïàðòëàìûø âÿ îðàäà îëàí îíëàðëà éöêñÿê âÿçèôÿëè ùÿðá÷èíè ìÿùâ åòìèøäè. Ëàêèí áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, 2-úè ãðóï òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðè äàùà àüëàáàòàíäûð. 1944-úö èë èéóí àéûíûí 10-äà, ìöòòÿôèã îðäóëàðû ìöâÿôôÿãèééÿòëÿ Íîðìàíäèéàíû òóòàíäàí ñîíðà Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿ éåðëÿøÿí êè÷èê Îðàäîð êÿíäèíäÿ àëìàíëàð ýþðöíìÿìèø úèíàéÿò èøëÿòìèøëÿð. Îíëàð éåðëè ñàêèíëÿðè úàñóñëóãäà ñó÷ëàéàðàã, áöòöí êÿíä úàìààòûíûí ýþçö ãàðøûñûíäà 192 êèøèíè ýöëëÿëÿìèø, 450 íÿôÿð ãàäûí, ãîúà âÿ óøàãëàðû èñÿ àòëàðëà áèðýÿ êÿíä êèëñÿñèíÿ éûüàðàã ãàïûëàðû áàüëàìûø âÿ êèëñÿéÿ îä âóðìóøäóëàð. Ïÿíúÿðÿëÿðÿ ÿë ãóìáàðàëàðû àòàðàã ïàðòëàäûðäûëàð. ×ûõûá ãà÷ìàã èñòÿéÿíè èñÿ ïóëåìéîò àòÿøèíÿ òóòóðäóëàð. Êèëñÿäÿí úÿìèñè áèð ãàäûí ãà÷à áèëìèøäè. Ãûðüûíäàí èñÿ ÿëÿ êå÷ìÿéÿí 4 êèøè éàõà ãóðòàðìûøäû. Áöòöí áó äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿðè Íîñòðàäàìóñ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöø âÿ äÿãèãëèéè èëÿ òÿñâèð åòìèøäèð. Îíó äà ãåéä åäèì êè, Îðàäîð êÿíäè áó ýöí äÿ ãûðüûí áàø âåðÿí ýöíäÿêè êèìè ñàõëàíûëûð.1 Íîñòðàäàìóñóí áàøãà áèð êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèéè “Ôðàíñà, àëìàíëàðà ÷îõ äà áåë áàüëàìà” òþâñèéÿñè (áàõ: 3 ê57) áó êàòðåíäÿ äÿ éåðèíè àëûá. Ñîí âàõòëàðà ãÿäÿð àëìàíëàðûí òþðÿòäèéè ùåñàá åäèëÿí, ëàêèí Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûëäûãäàí ñîíðà ðóñëàðûí þçëÿðèíèí òþðÿòäèêëÿðè åòèðàô îëóíàí Áåëîðóñèéàíûí Õàòûí êÿíäèíäÿêè ýåíîñèä (êöòëÿâè ãûðüûí), äåìÿëè éåýàíÿ ùàäèñÿ äåéèëìèø. 1 Íåä Ùàëëåé. Íîñòðàäàìóñóí êöëëèééàòû (èíýèëèñúÿ). Êåíò, 1999, ñÿù. 168. 244 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê7 Äàüëàðûí áàøûíäà ãà÷ãûíëàð âÿ ñÿìàäà àòÿø àëîâëàðû ýþðöíÿúÿê. Áóíäàí ñîíðàêû ìöíàãèøÿ èêè úÿëä ãàðàòîéóüóí þç àðàëàðûíäà äèäèøìÿñèíÿ áÿíçÿéÿúÿê. Âóðóøìàëàð ñÿðùÿäëÿðèí éàõûíëûüûíäà îëàíäà Éåðäÿí ãûøãûðàðàã êþìÿê èñòÿéÿúÿêëÿð. Àíúàã êþìÿê ýþéäÿí ýÿëÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Áàëêàíëàðäàí ýåäèð. ßââÿëëÿðäÿ äÿ äåäèéèìèç êèìè, Íîñòðàäàìóñ ÿêñÿð êàòðåíëÿðèíäÿ ìöÿééÿí èøàðÿëÿðëÿ ùàäèñÿíèí áÿçÿí ùàðàäà, êèìëÿð àðàñûíäà, íÿ âàõò âÿ ñ. îëàúàüûíû ýþñòÿðèð. Áó êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ éåð àëàí “ãàðàòîéóã” (ãàðüà) Êîñî âîäàí áÿùñ åäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1389-úó èëäÿ îñìàíëûëàð áóðàíû òóòàíäàí ñîíðà Êîñîâî “ãàðàòîéóãëóëàð” äöçö àäëàíûá. Ñþù áÿò à÷äûüûìûç ñÿòèðäÿ ñåðáëÿðëÿ àëáàíëàð àðàñûíäà ýåäÿí ìöáàðèçÿ þç ÿêñèíè òàïûá. 1-úè ñÿòèðäÿ èñÿ ñþùáÿò äàüëàðû àøàí Áîñíèéà ãà÷ãûíëàðûíäàí âÿ ÍÀÒÎ àâèàñèéàñûíûí ðàêåò çÿðáÿëÿðèíäÿí ýåäèð. Ñîí èêè ñÿòèðäÿ Áîñíèéàäàêû àüûð âÿçèééÿòäÿí âÿ Àìåðèêà òÿééàðÿëÿðèíäÿí àòûëàí ÿðçàã âÿ ïàë-ïàëòàðäàí áÿùñ îëóíóð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðè áÿñèíèí ëàï ÿââÿëèíäÿ Ôðàíñàäà úÿðÿéàí åäÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. Áàðäî Êèäîãî áó êàòðåíè “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè” èëÿ áàüëàéûð. 3 ê8 Êèìâèðëÿð þç ãîíøóëàðû èëÿ ñûõ èòòèôàãäà îëàúàãëàð. Îíëàð äåìÿê îëàð êè, áöòöí Èñïàíèéàíû àëò-öñò åäÿúÿêëÿð. Øèéåí âÿ Ëèìîçèíÿ úÿìëÿøÿí õàëã Áèð àðàéà ýÿëÿðÿê ùÿðáè éöðöøÿ áàøëàéàúàã. Êèìâèðëÿð ãÿäèì ýåðìàí òàéôàñû (ãÿáèëÿñè) îëóá. Ùèòëåð âÿ Ìóñ ñîëèíè ùÿðáè èòòèôàãà ýèðÿðÿê, èñïàí õàëãûíûí áàøûíà îëìàçûí îéóíëàð à÷ûð, éåíè éàðàòäûãëàðû ñèëàùëàðû Èñïàíèéàäà ñûíàãäàí êå÷èðèðäèëÿð. 1936-1939-úó èëëÿð àðàñû 600 ìèíäÿí àðòûã èñïàí ìÿùâ åäèëìèøäè. Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿ áåéíÿëìèëÿë áðèãàäàëàð éàðàäûëìûøäû. 245 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Îíëàð Ôðàíêîíóí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà ðåñïóáëèêà÷ûëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿ àïàðàðàã ãàëèá ýÿëäèëÿð. 3 ê9 Áîðäî, Ðóàí âÿ Ëÿ-Ðîøåë áèðëÿøìèøäèð. Îíëàð áþéöê äÿðéàíûí (îêåàíûí) ÿòðàôûíäà âóðóøàúàãëàð. Èíýèëèñëÿð, áðåòîíëàð âÿ ôëàìàíäëàð áèð èòòèôàãäûð. Îíëàðû (äöøìÿíëÿðè) Ðóàíàäàí î éàíà ãÿäÿð ãîâàúàãëàð. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. 1-úè ñÿòèðäÿ àäû ÷ÿêèëÿí ÿðàçèëÿðè ìöùàðèáÿíèí ÿââÿëèíäÿ Ùèòëåð Àëìàíèéàñû òóòìóøäó. 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, èíýèëèñëÿð, åëÿúÿ äÿ áðåòîíëàð (áðèòàíèéàëûëàð) ìöùàðèáÿäÿ èøòèðàê åòìèøëÿð. Èíýèëèñëÿð ìöòòÿôèãëÿð ñûðàñûíäà, áðåòîíëàð èñÿ Ôðàíñàíûí Ìöãàâèìÿò ùÿðÿêàòû òÿðêèáèíäÿ äþéöøöðäöëÿð. Ìöòòÿôèã îðäóëàðû Íîðìàíäèéàíû òóòäóãäàí ñîíðà àëìàíëàðû äþðä èë ÿââÿë Ôëàíäðèéàäàí êå÷èá ýÿëäèéè Ðóàíàäàí î éàíà ýåðè îòóçäóðìóøäóëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. 3 ê10 Ãàí òþêöëÿúÿê âÿ àúëûãäàí áåòÿð áÿäáÿõòëèê áàø âåðÿúÿê. Áó, äÿíèç ñàùèëèíÿ éåääèíúè äÿôÿäèð éàõûíëàøûð. Ìöíùåí (Ìîíàêî) àúëûã è÷èíäÿäèð, ÿðàçèñè òóòóëìóø, ÿùàëèñè ÿñèð. Þëêÿíèí áàø÷ûñû (áþéöéö) äÿìèð ãÿôÿñäÿ ìÿùâ åäèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿí ìÿëóì îëàí îäóð êè, ùàäèñÿëÿð Àëìàíèéà ÿðà çèñèíäÿ úÿðÿéàí åäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôèêèð ëÿð, ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöðëÿð. Êèìèñè áþéöê ìåòåîðèòèí äöøìÿ ñèíäÿí, êèìèñè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñþç à÷ûð. Ëàêèí, ÿýÿð áåëÿ äåìÿê ìöìêöíñÿ, àòäûãëàðû ýöëëÿ ùÿäÿôÿ î ãÿäÿð äÿ äöçýöí äÿéìèð. Ùÿð ùàëäà, êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí âÿ Ùèòëåðèí äÿìèð ãÿôÿñäÿ (áóíêåðäÿ) þëìÿñèíäÿí áÿùñ îëóíìàñû øöáùÿ äîüóðìóð. 246 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê11 Ñèëàùëàð óçóí ìöääÿò ñÿìàäà ÷àðïûøàúàã. Àüàú øÿùÿðèí îðòàñûíà äöøöá. Ìöãÿääÿñ áóäàã Òèñîí éàõûíëûüûíäà ãûëûíú êÿñÿí êèìè êÿñèëÿúÿê, Ñîíðà ùþêìäàð Ùàäðè éûõûëàúàã. 1598-úè èëäÿ êðàë IV Ùåíðè îí èëëÿðëÿ äàâàì åäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ ñîí ãîéäóãäàí ñîíðà Ôðàíñàéà âóðóëàí àüûð éàðàëàðû ñàüàëòìàüà, äàùà äîüðóñó, þëêÿíè áÿðïà åòìÿéÿ áàøëàäû. Ëàêèí 14 ìàé 1610-úó èëäÿ êðàëûí ôàéòîíó — äþðäòÿêÿðëè àðàáàñû Ôåððîíåðè éàõûíëûüûíäà äàéàíàí âàõò Ðàâèéàê àäëû áèðèñè êðàë ôàéòîíóíóí òÿêÿðèíèí öñòöíÿ àòûëàðàã áû÷àãëà êðàëûí ñèíÿñèíÿ ö÷ äÿôÿ çÿðáÿ åíäèðäè. Íîñòðàäàìóñ áþéöê ýöúÿ, ãöäðÿòÿ ìàëèê êðàë IV Ùåíðèíèí ãîëáóäàãëû àüàú êèìè øÿùÿðèí ìÿðêÿçèíäÿ éûõûëàðàã ìÿùâ îëìàñûíû ïîåòèê òÿðçäÿ òÿñâèð åäèð. Îíó Áóðáîíëàð êðàë íÿñëèíèí ìöãÿääÿñ áèð áóäàüû àäëàíäûðûðäûëàð. Áþéöê ýþðöúöíöí îíó ìöãÿääÿñ àäëàíäûðìàñû äà òÿñàäöôè äåéèë. Êðàëëûã Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà òàëå èëÿ áàüëû, ýþéëÿðëÿ ÿëàãÿëè, èëàùèäÿí ýÿëÿí ãèñìÿò ùåñàá îëóíóðäó. Ðéó Òèñîí ÷àéû èñÿ IV Ùåíðèíèí þëäöðöëäöéö éåðèí éàõûíëûüûíäàí àõûðäû. 3 ê12 Ùåá, Ïî, Òàãóñ, Òèáð âÿ Ðîíà ÷àéëàðû, åëÿúÿ äÿ Ëåìàí (Úåíåâðÿ) âÿ Àðåòÿí ýþëëÿðè äàøàíäà, Ãàðîííà øÿùÿðèíäÿí îëàí ùÿð èêè áàø÷û (áþéöê) Òóòóëàúàã, þëäöðöëÿúÿê, ñóäà áàòûðûëàúàãëàð. ×îõëó èíñàí ãóðáàí ýåäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿêè ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè âÿ ýþðöíìÿìèø èñòèëÿðèí, éàüûíòûëàðûí íÿòèúÿñèíäÿ äöíéàíû ñó áàñàúàüûíû ãåéä åäèðëÿð. Îíëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, Èñïàíèéà, Èòà ëèéà, Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáè âÿ Úåíåâðÿ ñó àëòûíäà ãàëàúàã. Òÿáèè êè, áöòöí áóíëàð ìöëàùèçÿëÿðäèð. Ùàäèñÿíèí íÿ âàõò áàø âåðÿúÿéèíè éàëíûç Óëó Òàíðû áèëèð, áèð äÿ îíóí ñàäèã áÿíäÿñè Íîñòðàäàìóñ áèëèðäè. 247 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê13 Éåøèêäÿ îëàí ãûçûë âÿ ýöìöø èøûãëà ÿðèäèëÿúÿê. Èêè ìÿùáóñäàí áèðè î áèðèíè éåéÿúÿê. Äÿíèç ãöââÿëÿðè ñóéóí àëòû èëÿ öçÿíäÿ Øÿùÿðèí ÿí áþéöéö àðõàéûíëàøàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò íöâÿ ðåàêòîðëó ñóàëòû ãàéûãäàí ýåäèð. Èëê èêè ñÿòèðäÿ íöâÿ ìöùÿððèêëè ãàéûüûí íöâÿ ðåàêòîðóíäà ïàðòëàéûø íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðÿí íöâÿ ðåàêñèéàñûíäàí áÿùñ îëóíóð. Ëàêèí îíëàð êàòðåí ùàããûíäà äÿãèã ñþç äåìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. Áåëÿ ýöìàí åòìÿê îëàð êè, áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. 3 ê14 Cÿñóð (áþéöê) áèð øÿõñèí íÿñëèíäÿí îëàí àäàì, Áÿäíàì Ôðàíñàäà òàëåñèç àòàíûí óúáàòûíäàí, Òÿúðöáÿñèç áèð àäàìà èíàíäûüûíäàí, Éàøûíûí ãöðóá ÷àüûíäà ùþðìÿò-èççÿò, âàð-äþâëÿòäÿí ñîíðà ÿçàá-ÿçèééÿòÿ ìöáòÿëà îëàúàã. 1715-úè èëäÿ 76 éàøëû êðàë XIV Ëöäîâèêèí þëöìöíäÿí ñîíðà, 5 éàøëû íÿòèúÿñè XV Ëöäîâèê òàõòà îòóçäóðóëóá. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí òÿúðöáÿñèç àäàì XV Ëöäîâèêèí ìÿñëÿùÿò÷èñè âÿ ìöÿëëèìè, êàðäèíàë Àíðè äå Ôëåðèäèð. XV Ëöäîâèê òàõòà ÿéëÿøäèðèëÿíäÿ 62 éàøûíäà îëàí Àíðè äå Ôëåðè äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1742-úè èëÿ ãÿäÿð äöç 27 èë ýÿíú êðàëà áþéöê òÿñèð ýþñòÿðìèøäè. Íÿòèúÿäÿ êðàë XV Ëöäîâèêèí äàõèëè âÿ õàðèúè ñèéàñÿòè äöç èñòèãà ìÿòëÿíäèðèëìÿäè âÿ þëêÿ ó÷óðóìà éàõûíëàøäû. 3 ê15 Ùàêèìèééÿòèí øàí-øþùðÿòëè âàõòûíäà Öðÿê, ëÿéàãÿò äÿéèøÿúÿê, ùÿð òÿðÿôäÿ Äöøìÿíëÿð îíà ãàðøû äóðàúàã. Ñîíðà þëöìëÿ, êþðïÿ Ôðàíñàíû ÿëÿ êå÷èðÿúÿê Áþéöê ñÿëòÿíÿò ñàùèáè äàùà ÷îõ çèääèééÿòëÿðëÿ ãàðøûëàøàúàã. 248 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíäÿ äÿ áóíäàí ÿââÿëêè êàòðåíäÿ (3 ê14) éåð àëàí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. Áèçèì ö÷öí ùå÷ áèð ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿäèéèíäÿí, áó êàòðåí áàðÿäÿ äàíûøìàãäàí âàç êå÷äèê. 3 ê16 Èíýèëèñ øàùçàäÿñè Ìàðñ à÷ûã öðÿéèíäÿ Þçöíöí ÷è÷ÿêëÿíìÿêäÿ îëàí òàëåéèíè àõòàðìàã èñòÿéÿúÿê. Þçöíöí íèôðÿò åòäèéè, àíàñû òÿðÿôèíäÿí ÷îõ èñòÿíèëÿí Èêè äóåëäÿí áèðè îíóí þä êèñÿñèíè äåøÿúÿê. Áèð ÷îõ áàøãà êàòðåíëÿðäÿ îëäóüó êèìè, áó êàòðåíäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêèðëÿðè ùà÷àëàíûð. Êàòðåí öçÿðèíäÿ ÿââÿëëÿð òÿäãèãàò àïàðàíëàð áó ôèêèðäÿäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò êðàë II ×àðëçûí îüëó, Ìîíìàñûí øàùçàäÿñè Cåéìñ Ñêîòäàí (1649-1689) ýåäèð. Àòàñû þëÿíäÿí ñîíðà î, ÿìèí èäè êè, þëêÿíèí êðàëû ÿìèñè II Cåéìñ äåéèë, î, þçö îëìàëûäûð. ×îõ âàðëû, òàíûíìûø àèëÿäÿí åâëÿíäèêäÿí ñîíðà îíóí êðàë îëìàã àðçóñó äàùà äà àðòìûøäû. Îäóð êè, þëêÿíèí Ãÿðá ÿðàçèëÿðèíäÿ ÿìèñè êðàë Cåéìñÿ ãàðøû öñéàí ãàëäûðìûøäû. Öñéàí éàòûðûëìûø, Cåéìñ Ñêîò òóòóëàðàã åäàì åäèëìèøäè. Èêèíúè ãðóï òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ êàòðåíèí Óåëñ øàùçàäÿñè ×àðëç, Êðàëè÷à II Éåëèçàâåòà âÿ ×àðëçûí ùÿéàò éîëäàøû øàùçàäÿ Äèàíàäàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. ×àðëçëà Äèàíàíûí óüóðñóç íèêàùû, áó íè êàùëà áàüëû ãàëìàãàëëàð, îíëàðûí íèêàùûíûí ïîçóëìàñûíà ýÿòèðèá ÷û õàðäû. Îíëàð 1981-úè èëäÿ åâëÿíìèøäèëÿð. Äèàíà êðàë àèëÿñèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðè à÷ûãëàìûøäû. Íèêàù Äèàíàíûí òÿêèäè èëÿ ïîçóë ìóøäó. Àç ñîíðà, 31 àâãóñò 1997-úè èëäÿ Äèàíà Ïàðèñäÿ àâòîìîáèë ãÿçàñûíà äöøÿðÿê äöíéàñûíû äÿéèøìèø, Ëîíäîíäà äÿôí îëóíìóøäó. Ëàêèí ñîíðàëàð ãàðäàøû ×àðëç Ñïåíñåð îíóí êöëöíö íÿñëèí ìàëèêàíÿñè éåðëÿøÿí êè÷èê àäàéà àïàðìûøäû. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 5 ê72, 7 ê23. 249 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê17 Ýåúÿ âàõòû Àâåíòèí äàüûíûí éàíäûüû ýþðöíÿúÿê. Ôëàíäðèéàäà ñÿìà áèð àíäà òóòóëàúàã. Ìîíàðõ þç ãàðäàøû îüëóíó òÿãèá åäÿíäÿ Êèëñÿ àäàìëàðû ìöíàãèøÿéÿ úÿëá îëóíàúàãëàð. ßââÿëëÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè 1999-úó èë àâãóñò àéûíûí 11-äÿ Ýöíÿøèí òóòóëìàñû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðäèëÿð. Ëàêèí 1999-úó èë 11 àâãóñòäà Ýöíÿø áèð ÷îõ þëêÿëÿðäÿ òóòóëäóãäàí ñîíðà (áàõ: 10 ê72) åëÿ áþéöê ùàäèñÿëÿðèí áàø âåðìÿäèéèíè ýþðÿí òÿäãèãàò÷ûëàð ôÿðçèééÿ âÿ ýöìàíëàðûíûí äöç ÷ûõìàäûüûíà ýþðÿ, áó êàòðåíè äÿ ýÿëÿúÿêëÿ áàüëàéûá Âàòèêàíûí ñîíóíúó Ïàïàñûíûí âàõòûíäà îíóí äàüûë ìàñû (áàõ: 1 ê4) èäåéàñûíû èðÿëè ñöðöáëÿð. Äåìÿëè, áó êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. 3 ê18 Óçóíìöääÿòëè ñöä éàüûøûíäàí ñîíðà Ðåéíèí áèð íå÷ÿ éåðèíäÿ ùàâà à÷ûëàúàã. Îù, îíëàðûí éàõûíëûüûíäà íåúÿ ãàíëû ìöíàãèøÿ ùàçûðëàíûá. Àòàëàð âÿ îüóëëàð, ùÿòòà êðàëëàð áåëÿ éàõûíëàøìàüà úöðÿò åòìÿéÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ãÿðá úÿáùÿñèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèð. Áöòöí äþðä èë ÿðçèíäÿ Ðåéìñ þí úÿáùÿ îëàðàã ãàëìûø âÿ àëìàíëàð áóðàäà èïðèò ãàçûíäàí èñòèôàäÿ åòìèøäèëÿð. Áöòöí ìöùàðèáÿ áîéó Ðåéìñ ÿòðàôûíäà ùÿð èêè òÿðÿôäÿí áèð ìèëéîíäàí àðòûã àäàì òÿëÿô îëìóø, áóíäàí èêè äÿôÿ àðòûã àäàì èñÿ ÿëèë îëìóø âÿ éà çÿùÿðëè ãàçûí òÿñèðèíÿ ìÿðóç ãàëìûøäû. Ðåéìñ òÿêúÿ ÿñýÿðëÿð ö÷öí äåéèë, ùÿòòà êðàëëàð ö÷öí òÿùëöêÿëè øÿùÿðÿ ÷åâðèëìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí ñîí ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèêëÿðè äÿ éåðèíè àëûá. Ìöùàðèáÿ âàõòû èíýèëèñ êðàëû V Ýåîðã âÿ Áåë÷èêà êðàëû I Àëáåðò àëìàíëàðûí òîï àòÿøëÿðèíÿ âÿ èïðèò ãàçû ùÿìëÿëÿðèíÿ áàõìàéàðàã, ùÿéàòëàðûíû 250 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà òÿùëöêÿ àëòûíäà ãîéàðàã, Ðåéìñèí ñòðàòåæè ÿùÿìèééÿòèíè íÿçÿðÿ àëàðàã þí úÿáùÿéÿ ýÿëèáëÿðìèø. 3 ê19 Ëöêäÿ ãàí âÿ ñöä éàüûøû éàüàúàã. Áóíäàí áèð àç ÿââÿë ùàêèìëÿð äÿéèøÿúÿê. Îíëàðûí áàø÷ûñû øàùçàäÿíèí þëäöéö éåðäÿí óçàã Áþéöê âÿáà, ìöùàðèáÿ, àúëûã âÿ ñóñóçëóã áàø âåðÿúÿê. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò êèìéÿâè âÿ áèîëîæè êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðûíäàí ýåäèð. Ãàëàí ñÿòèðëÿð áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð øåé äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Îëà áèëñèí êè, êàòðåíäÿ áÿéàí åäèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, Ëöê Òîñêàíîíóí ìÿøùóð èïÿê÷èëèê øÿùÿðè îëóá. 3 ê20 Áþéöê Ãâàäàëêâèâèð ÷àéûíûí ñàùèëëÿðèíäÿí áàøëàéàðàã, Èáåðèéàäàí óçàãäà, Ãðåíàäà ïàäøàùëûüûíà òÿðÿô Ìöñÿëìàíëàð õà÷û ðÿää åäÿúÿêëÿð. Êîðäîâàëûëàðäàí áèð íÿôÿð âÿòÿíÿ õÿéàíÿò åäÿúÿê. XVI ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ Èñïàíèéàíûí áó âèëàéÿòëÿðèíäÿ ìàâðëàð éàøàéûðäûëàð. 1609-1610-úó èëëÿðäÿ êðàë III Ôèëèïï âÿ êàòîëèê êèëñÿñè îíëàðû õðèñòèàíëàøäûðìàüà úÿùä ýþñòÿðäèëÿð. Ìàâðëàð ãÿòè øÿêèëäÿ èñëàì äèíèíäÿí äþíìÿéÿúÿêëÿðèíè áèëäèðäèêäÿ, îíëàðûí ãàðøûñûíäà øÿðò ãîéäóëàð: “Éà õðèñòèàíëûüû ãÿáóë åäÿúÿêñèíèç, éà äà Èñïàíèéàíû òÿðê åäÿúÿêñèíèç”. Ìàâðëàð ðÿää úàâàáû âåðäèëÿð. Èíêâèçèñèéà àìàíñûç öñóëëàðëà îíëàðëà ìöáàðèçÿéÿ áàøëàäû. Ìàâðëàð Èñïàíèéàíû òÿðê åòìÿê ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëäûëàð. Ëàêèí áó Èñïàíèéàéà áàùà áàøà ýÿëäè. ßââÿëà, þëêÿ áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿò ãàðøûñûíäà ýþçäÿí äöøäö. Èêèíúèñè èñÿ áèð ÷îõ îõóìóø, çÿùìÿòêåø èø÷è ãöââÿñèíè èòèð äèéèíÿ ýþðÿ, Èñïàíèéàíûí èãòèñàäèééàòû âÿ ÿêèí÷èëèéè çÿèôëÿäè. Ñîí ðàëàð îíëàðû ýåðè äÿâÿò åòäèëÿð. Ìàâðëàð õðèñòèàíëûüû ãÿáóë åòìÿäè ëÿð. Éåíÿ äÿ ìöñÿëìàí äèíèíÿ áîéóí ÿéäèëÿð. 251 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê21 Àäðèàòèê äÿíèçèíÿ òþêöëÿí Êðóñòàëèòäÿ (èíäèêè-Êîíêà) Ãîðõóíú áèð áàëûã ïåéäà îëàúàã. Ñèôÿòäÿí èíñàíà, ãóéðóã òÿðÿôäÿí äÿíèçäÿ éàøàéàíà îõøàéàúàã. Îíó ãàðìàãñûç äàðòûá ñóäàí ÷ûõàðàúàãëàð. Øöáùÿ éîõäóð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò àòîì ñóàëòû ãàéûüûíäàí ýåäèð. Îíó äà äåéÿê êè, Êîíêà ÷àéû Ðèìèíèíèí 10 ìèëëèéèíäÿ (òÿãðèáÿí 15 êì) Àäðèàòèê äÿíèçèíÿ òþêöëöð. Íîñòðàäàìóñóí XVI ÿñðäÿ ÷îõ òÿÿúúöáëÿ ñþùáÿò à÷äûüû ýþðêÿìúÿ ÿúàèá îëàí áó ùÿðáè òåõíèêà èíäè Àðàëûã äÿíèçèíäÿ äÿ, Àäðèàòèê äÿíèçèíäÿ äÿ öçöð. 3 ê22 Âåðèëìèø øÿùÿðèí ãàðøûñûíäà, àëòû ýöíäöð êè, ùÿìëÿ äàâàì åäèð. Àçàäëûã àðàìñûç âÿ ãàíëû äþéöøäÿ ÿëäÿ åäèëèð. Ö÷ö øÿùÿðè ãàéòàðàúàã âÿ îíëàðû áàüûøëàéàúàãëàð. Ãàëàíëàðû àòÿøÿ òóø ýÿëÿúÿê, ãàíëàðûíà ãÿëòàí îëàúàãëàð, ãÿìÿ áàòàúàãëàð. Êàòðåí 1967-úè èë èéóí àéûíûí 5-äÿ áàø âåðÿí âÿ ñîíðàëàð “Àëòû ýöíëöê ìöùàðèáÿ” àäû àëàí ßðÿá-Èñðàèë ìöùàðèáÿñèíäÿí ýåäèð. Èñðàèë îíà ãàðøû Ìèñèð, Ñóðèéà âÿ Èîðäàíèéàíûí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéà úàüûíû ÿââÿëúÿäÿí áèëäèéèíäÿí, úèääè ùàçûðëûã ýþðìöøäö. Èëäûðûì ñöðÿòè èëÿ áàøëàéàí ìöùàðèáÿ òåçëèêëÿ ãóðòàðäû. Ãöäñäÿ øèääÿòëè äþéöøëÿð ýåäèðäè. Ëàêèí Ãÿðáèí áþéöê òÿçéèãè âÿ Èñðàèëÿ êþìÿéè íÿòè úÿñèíäÿ 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Ìèñèð, Ñóðèéà âÿ Èîðäàíèéà ýåðè ÷ÿêèëäèëÿð âÿ Èñðàèëè ìöñòÿãèë äþâëÿò êèìè òàíûäûëàð. Áóíäàí ñîíðà Èñðàèëëÿ áó äþâëÿòëÿð àðàñûíäà ñöëù øÿðàèòè éàðàíäû. Äîüðóäóð, 1973-úö èëäÿ Ñóðèéà-Èñðàèë ìöùàðèáÿñè äÿ îëìóøäóð. Áóíóíëà áåëÿ, Èñðàèë ùÿòòà 1996-úû èëäÿ Éàñèð ßðÿôàòû Ôÿëÿñòèí äþâëÿòèíèí ïðåçèäåíòè êèìè òàíûéûá. Òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèêëÿðèíè èêè úöð éîçóðëàð. 1-úè éîçóì 4-úö ñÿòèðäÿ âåðèëÿí êèìèäèð. Áó þëêÿëÿð àðàñûíäà òÿäãèãàò÷ûëàð Èðàã, Ëèâèéà âÿ Èðàíûí àäûíû ÷ÿêèðëÿð. Èêèíúè 252 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà éîçóì èñÿ øÿðù÷èëÿðèí éàçäûüûíà ýþðÿ, ÿýÿð îíëàð äà äàøû ÿòÿêëÿðèíäÿí òþêñÿëÿð, îíëàðû äà ÿìèí-àìàíëûã, õîø ýöçàðàí ýþçëÿéèð. Ëèâèéà àðòûã ýåðè ÷ÿêèëèá. ÀÁØ Èðàãû çÿáò åäèá (20.III.03). Èðàíà ãàðøû èñÿ òÿçéèãëÿð äàâàì åäèð. 3 ê23 Ôðàíñà, ÿýÿð ñÿí Ëèãóð äÿíèçèíè êå÷ñÿí, Þçöíö àäàëàð âÿ äÿíèçèí ÿùàòÿñèíäÿ ýþðÿúÿêñÿí. Ìöñÿëìàíëàð, äàùà ñîíðà Àäðèàòèêà ñÿíÿ ãàðøû äóðàúàã, Ñÿí àòëàðûí âÿ åøøÿêëÿðèí ñöìöéöíö ýÿìèðÿúÿêñÿí. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Ëèãóðèéà” ëàòûí ñþçö îëóá, Àðàëûã äÿíèçèíèí øèìàë-øÿðã ùèññÿñèíè ÿùàòÿ åäÿí ÿðàçèäèð. Áó êàòðåíëÿ ÿëàãÿäàð ùÿëÿ 1989-úó èëäÿ Åðèêà ×èòÿì éàçìûøäû: “Ôðàíñà Éóãîñëàâèéàéà ãàðøû ÷ûõàíäà (Ëèãóðèéà äÿíèçè èëÿ) îíóí àüûð ýöíëÿðè áàøëàéàúàã”. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, ìàâè áåðåòëè ôðàíñûç ÿñýÿðëÿðè ÁÌÒ õÿòòè èëÿ 1992-1995-úè èëëÿð àðàñû Áîñíèéàíû, 1996-úû èëäÿí èñÿ ñöëùìÿðàìëû ãöââÿëÿðèí òÿðêèáèíäÿ Äàëìàñèéà, Àäðèàòèêà ñàùèëëÿðèíè âÿ áÿçè àäàëàðû ìöùàôèçÿ åäèðëÿð. Áàøãà òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí Ìèñèðÿ ùÿðáè éöðöøö çàìàíû (1798-1799) àäàëàðäà ìöñÿëìàíëàðûí úèääè ìöãàâèìÿòèíÿ ðàñò ýÿëìÿñèíäÿí ñþç à÷ûðëàð. Áó âàõò Íèë ÷àéûíûí äåëòàñûíäà Àáóêèð éàõûíëûüûíäà (1 àâãóñò 1798-úè èë) èíýèëèñ ùÿðáè-äÿíèç äî íàí ìàñû êîíòð-àäìèðàë Íåëñîíóí êîìàíäàíëûüû èëÿ ôðàíñûç ëàðû ìÿüëóá åòäè âÿ ôðàíñûç îðäóñóíóí Ôðàíñà èëÿ ÿëàãÿñèíè êÿñäè. 1799-úó èëèí îêòéàáðûíäà Íàïîëåîí îðäó ùèññÿëÿðèíè Ìèñèðäÿ ãîéàðàã Ôðàíñàéà ãàéûäûð. Îíóí îðäó ùèññÿëÿðèíäÿ àúëûã áàøëàéûð. Áèð äþ éöøäÿ èñÿ òöðêëÿð Íàïîëåîí îðäóñóíäàí áåø ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõóíó ìÿùâ åäèð, ÷îõëó ÿñèð ýþòöðöðëÿð. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð áóíóíëà áàüëûäûð. 253 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê24 Áåëÿ èøÿ ýþðÿ áþéöê ÷àõíàøìà îëàúàã. Èíñàí òÿëÿôàòû îëàúàã, âàð-äþâëÿò ÿëäÿí ýåäÿúÿê. Ñÿíÿ î éàíà — óçàãëàðà ýåäèá, ÿðàçèëÿðèíè ýåíèøëÿíäèðìÿê úÿùäèí ëàçûì äåéèë. Ôðàíñà, íÿ äåéèðÿìñÿ, ýÿðÿê éàäûíäà ãàëñûí! Áó êàòðåíè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ùàãëû îëàðàã ýþñòÿðäèêëÿðè êèìè, ùÿð ùàíñû áèð âàõòà àèä åòìÿê ÷ÿòèíäèð. Êàòðåíè Íàïîëåîíóí Ìèñèðÿ, âÿ éà Ðóñèéàéà éöðöøëÿðè èëÿ äÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿê îëàð. ×ÿêèíìÿäÿí áó êàòðåíè ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðû âÿ èíäèêè çàìàíëà äà áàüëàìàã îëàð. Ëàêèí êàòðåíäÿ äèããÿòè ÷ÿêÿí áèð ìÿñÿëÿ óíóäóëìàìàëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ èñðàðëà Ôðàíñàéà òþâñèéÿ åäèð êè, ÿðàçèëÿðèíè ýåíèøëÿíäèðìÿê õÿéàëûíà äöøìÿñèí. Áó ìÿãàìëà áàüëû îíó äåìÿê îëàð êè, Ôðàíñà ßëúÿçàèðäÿ, Ùèíä-×èíäÿ ãàíëû ìöùàðèáÿëÿð àïàðûá âÿ áþéöê èò êèëÿð âåðèá. 1959-úó èëäÿ Ôðàíñà ßëúÿçàèð õàëãûíûí þç ìöãÿääÿðàòûíû òÿéèí åòìÿê ùöãóãóíó òàíûäû. Ùèíä-×èíäÿ èñÿ 1954-úö èëäÿ âéåòíàìëûëàð Äéåíáéåôäÿ Ôðàíñà îðäó áèðëÿøìÿëÿðèíè äàðìàäàüûí åòäèëÿð. ×îõëó þëÿí, éàðàëàíàí âÿ 10 ìèíäÿí àðòûã ÿñèð äöøÿí îëäó. Áèç áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðè ñàéìàãëà ùå÷ äÿ î ôèêèðäÿ äåéèëèê êè, Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèêëÿðè àðòûã áàø âåðèá. ßñëà éîõ. Áÿëêÿ äÿ áó êàòðåí ýÿëÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 3 ê25 Êèì êè, Íàâàð êðàëëûüûíû ÿëÿ àëàúàã, Î âàõò Ñèúèëèéà âÿ Íåïàë ìöòòÿôèã îëàúàãëàð. Î, Ôóà âÿ Îëôîí âàñèòÿñèëÿ Áèîãððó âÿ Ëàíäû ÿëäÿ ñàõëàéàúàã. Î øÿõñ êè, Èñïàíèéà èëÿ ñûõ ÿëàãÿäÿ îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ðÿéèíÿ ýþðÿ, Ñèúèëèéà âÿ Íåàïîë òàðèõäÿ úÿìèñè ö÷ äÿôÿ ìöòòÿôèã îëóáëàð. Îíëàðäàí áèðè 1572-úè èëäÿ IV Ùåíðè Íà âàððàëû êðàë òàõòûíà ñàùèá îëàí âàõòà òÿñàäöô åäèá. Î, 1594-úö èëäÿí èñÿ áöòþâ Ôðàíñàíûí òàõòûíà ÿéëÿøèá. 3-úö ñÿòèðäÿ ñàäàëàíàí øÿùÿð 254 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ëÿð Íàâàððà ÿðàçèñèíäÿ îëóá. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò êðàë IX Êàðëäàí ýåäèð. Î, þëöìöíÿ èêè èë ãàëìûø òàðèõäÿ ìÿøùóð îëàí “Ìöãÿääÿñ Âàðôîëîìåé” ýåúÿñèíäÿ ïðîòåñòàíòëàðûí áàø÷ûëàðûíû áöòöí þëêÿäÿí äÿâÿò åäÿðÿê ãûðäûðìûøäû. Ìÿøóì ýåúÿäÿ îíóí ýþñòÿðèøè èëÿ ÿëÿ êå÷ÿí áöòöí ïðîòåñòàíòëàðû äà ãûðìûøäûëàð. Ìàùèð îâ÷ó îëàí êðàë IÕ Êàðë ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðìàüà ÷àëûøàí ïðîòåñòàíòëàðû åéâàíäàí îõ âÿ ìóøêåòëÿ þçö âóðóðìóø (áàõ: 1 ê10, 1 ê78). 3 ê26 Îíëàð êðàëëàðû âÿ øàùçàäÿëÿðè òÿãëèä åäÿúÿêëÿð. Êàùèíëÿðèí âÿ éàëàí÷û ïåéüÿìáÿðëÿðèí ñàéû àðòàúàã. Áîëëóã, ãûçûë âÿ äàø-ãàøûí ãóðáàí âåðèëìÿéè ýþçãàìàøäûðûúûäûð. Ôàë÷ûëàð ìåéäàí ñóëàéàúàãëàð. Áÿçè íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áåëÿ ôÿðç åäèðëÿð êè, áþéöê ýþðöúö áó êàòðåíäÿ, ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ýþðöíìÿìèø èãòèñàäè èôëàñäàí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñ ãûçûë-ýöìöø âÿ äàø-ãàøûí éåðèíÿ äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìûø êàüûç ïóëà íèôðÿòëÿ áàõûðäû. Íîñòðàäàìóñà ýþðÿ ìÿü çèíè òàìàùêàðëûã (àúýþçëöê) òÿøêèë åäÿí ñàõòà âÿ çÿðÿðëè ôóòóðîëîýèéà, åëÿúÿ äÿ èíñàíè êåéôèééÿòëÿðè äÿéÿðëÿíäèðìÿéÿí èãòèñàäèééàò þëöìÿ ìÿùêóìäóð. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ áó ìÿòëÿáÿ òîõóíóð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåí áàðÿäÿ ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèí ìèøëÿð. 3 ê27 Ëèâèéàëû øàùçàäÿ Ãÿðáäÿ ãöäðÿòëèäèð. Ôðàíñûçëàð áó ÿðÿáÿ ñîí äÿðÿúÿ ùåéðàí îëàúàãëàð. ßäÿáèééàòû áèëÿí, èëòèôàòëû îëàí áó øàùçàäÿ ßðÿáúÿíè ôðàíñûçúàéà òÿðúöìÿ åäÿúÿê. Òÿÿññöô êè, áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð áèð ñþç äåéÿ áèë ìÿéèáëÿð. Éåýàíÿ èíàíäûðûúû ôàêò îäóð êè, 14 èéóí 1830-úó èëäÿ ßëúÿçàèðëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà àíëàøìàäàí ñîíðà Ôðàíñà Àðàëûã äÿíèçèíäÿ ôðàíñûç 255 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ýÿìèëÿðèíè ìöùàôèçÿ åòìÿê ö÷öí îðäó ùèññÿëÿðè ýþíäÿðìèøäè. Ìöíàñèáÿòëÿð ÷îõ éàõøû îëäóüóíäàí ôðàíñûçëàð îðàäà ìþùêÿìëÿíäèëÿð. Òÿðúöìÿ÷è Âÿëèä Ñèäè-Øåéõèí íÿñëèíäÿí îëàí Ùÿìçÿ îëà áèëÿð. Î, 1861-úè èëäÿí þëöìöíÿ ãÿäÿð ôðàíñûçëàðëà ìöòòÿôèã îëóá. Ùÿëÿ áóíà ãÿäÿð äÿ Ôðàíñà-ßðÿá ìöíàñèáÿòëÿðè îëóá. 1505-úè èëäÿ èøûã öçö ýþðÿí “Ôðàíñûçúà-ÿðÿáúÿ ëöüÿò” äåéèëÿíëÿðÿ ñöáóòäóð. 3 ê28 Çÿèô âÿ êàñûá íÿñèëäÿí îëàíëàðûí òîðïàãëàðû Áó ùþêìðàíëûãäàí ÷ÿòèíëèêëÿ ÿìèí-àìàíëûã ÿëäÿ åäÿúÿê. Óçóí ìöääÿò úàâàí ãàäûí áàø÷ûëûã åäÿúÿê áó ñÿëòÿíÿòäÿ. Èíäèéÿ ãÿäÿð áóíóí êèìè ùàêèìèééÿòÿ ïèñ ýÿëÿí îëìàìûøäûð. Áó êàòðåí Èíýèëòÿðÿíèí êðàëè÷àñû I Éåëèçàâåòàäàí áÿùñ åäèð. Îíóí àíàñû Àííà Áîëåéí ùÿääÿí àðòûã àç òàíûíàí íÿñèëäÿí èäè. Îíóí áàáàñû âèêîíò (çàäÿýàí) Ðîøôîð èäè. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Àííà Áîëåéí êðàë VIII Ùåíðèíèí 2-úè àðâàäû èäè. Ñöáóòà éåòìÿéÿí ôàêòëàðëà ÿðèíÿ õÿéàíÿòäÿ ýöíàùëàíäûðûëàðàã åäàì åäèëÿí Àííà Áîëåéíäÿí ñîíðà ãûçû Éåëèçàâåòàíûí ùÿéàòû ÷îõ àüûð êå÷ìèøäèð. Àíàñûíäàí ñîíðà àíàëûüû Êàòåðèíà Ãîâàðä äà ÿðèíÿ âÿôàñûçëûãäà òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê åäàì åäèëìèøäè. Ãûñãàíúëûã óúáàòûíäàí VIII Ùåíðè äàùà èêè àðâàäûíû åäàì åòäèðìèøäè. (Öìóìèééÿòëÿ, VIII Ùåíðè ñÿêêèç äÿôÿ åâëÿíìèøäè. Áóíà ýþðÿ äÿ “àðâàäáàç” ëÿãÿáèíè àëìûøäû). Éåëèçàâåòàíûí ùÿéàòû þýåé áàúûñû Ìàðèéà òÿðÿôèíäÿí òÿùëöêÿ àëòûíà àëûíìûø, î, äÿôÿëÿðëÿ þëöìëÿ öçöçÿ ýÿëìèøäè. Ëàêèí 1558-úè èëäÿ “Ãàíëû Ìàðèéà” þëÿíäÿí ñîíðà 25 éàøëû Éåëèçàâåòà Èíýèëèñ òàõòûíà ÿéëÿøäèðèëäè âÿ 45 èë þëêÿíè èäàðÿ åòäè. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Àíàñû Àííà Áîëåéí âÿ àíàëûüû Êàòåðèíà Ãîâàðäûí òàëåéè ùå÷ âàõò éàäûíäàí ÷ûõìàéàí Éåëèçàâåòà êðàë âÿ øàùçàäÿëÿðèí òÿêëèôëÿðèíè ðÿää åäÿðÿê, ùå÷ âàõò ÿðÿ ýåò ìÿéèá. ßðÿ ýåòìÿäèéèíÿ ýþðÿ ùàããûíäà øàéèÿëÿð éàéûð, îíó ýþçäÿí ñàëûðäûëàð. 256 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè óçóí ìöääÿò Ùèíäèñòàíûí áàø íàçèðè îëàí âÿ úàíýöäÿíè òÿðÿôèíäÿí ãÿòëÿ éåòèðèëÿí Èíäèðà Ãàíäè èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Ëàêèí îíëàðûí ìöëàùèçÿëÿðè êàòðåíäÿ þç ÿêñèíè òàïìûð. 3 ê29 Ìöõòÿëèô éåðëÿðäÿ áþéöìöø èêè ãàðäàøîüëó, Äÿíèç äþéöøöíäÿ àòàëàð ìÿùâ îëäóëàð. Ìöùàðèáÿ òþðÿòäèêëÿðèíÿ ýþðÿ, îíëàðûí òÿðèôèíè ýþéëÿðÿ ãàëäûðàúàãëàð. Òÿùãèðÿ ýþðÿ èíòèãàì àëûíäûãäà äöøìÿíëÿð ìÿùâ îëäóëàð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà ìÿøùóð îëàí ãàðäàøîüëàíëàðû, Ôðàíñàíûí ìàðøàëû Ìîíìîðàíñè âÿ àäìèðàë Êîëèíèíèí âÿ åëÿúÿ äÿ êàðäèíàë Øàòèëéîí âÿ Àíäåëîòóí àäûíû ÷ÿêìÿêëÿ êèôàéÿòëÿíèáëÿð. Êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿí éàí êå÷èáëÿð. Îõóúóëàðûìûç ö÷öí ÷îõ äà ìöùöì îëìàäûüûíû íÿçÿðÿ àëàðàã, áèç äÿ îíó øÿðù åòìÿêäÿí âàç êå÷äèê. 3 ê30 Äþéöøäÿ íèçÿ-ãàëõàí îéíàäàí ìþùêÿì ùÿðá÷èäèð. Þçöíäÿí äàùà áþéöêäÿí (ãöäðÿòëèäÿí) ãÿëÿáÿ ìöêàôàòûíû àëàúàã. Ýåúÿäÿí õåéëè êå÷ìèø àëòû íÿôÿð îíó éàõàëàéàúàã. ×ûëïàã, ñèëàùñûç ùàëäà î, ýþçëÿíèëìÿäÿí òÿÿúúöáëÿíÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ ÿââÿëëÿð áÿùñ îëóíàí ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð (áàõ: 1 ê35). Êðàë II Ùåíðè èëÿ éàðûøäà ãðàô Ãàáðèåë Ìîíòãîìåðè íÿèíêè ãàëèá ýÿëäè, ùÿòòà íèçÿñè ãûðûëûá êðàë II Ùåíðèíèí ýþçöíÿ ýèðäè âÿ êðàë îí ýöíäÿí ñîíðà äöíéàñûíû äÿéèøäè. Ùàäèñÿ úÿíýàâÿðëÿðèí úÿíýèíäÿ òÿñàäöôÿí áàø âåðäèéèíÿ ýþðÿ (1559-úó èë) êðàë îíó áàüûøëàìûøäû. Ãðàô Ìîíòãîìåðèéÿ ùå÷ íÿ åòìÿìèøäèëÿð. Ëàêèí ñîíðàëàð äèíè ìöùàðèáÿëÿð âàõòû ïðîòåñòàíòëàð (ùóýåíîòëàð) ùÿðÿêàòûíà áàø÷ûëûã åäÿí Ìîíòãîìåðè áàéðàüûíà ñûíìûø íèçÿ ùÿêê åòäèðìèøäè. Êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è ùèääÿòèíäÿí þçöíÿ éåð òàïìûðäû. Î, êàòîëèêëÿðÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ àïàðäûüûíà, 1569-úó èëäÿ Îðòåçà øÿùÿðèíäÿ ÿñèð äöøìöø êàòîëèêëÿðè ãûðäûüûíà âÿ êðàëè÷àíûí ÿðè II Ùåíðèíèí ðóùóíó 257 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè òÿùãèð åòäèéèíÿ ýþðÿ, Ìîíòãîìåðèäÿí èíòèãàì àëìàã ãÿðàðûíà ýÿëäè. ßââÿëúÿ îíóí áàøûíà áþéöê ìöêàôàò ãîéäó. Ñîíðà ôèêðèíè äÿéèøäè. ßìð åòäè êè, äèðè-äèðè òóòóá Ïàðèñÿ ýÿòèðñèíëÿð. 1574-úö èëäÿ, Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðèíäÿí äöç 20 èë ñîíðà, Äîìôðîíò øÿùÿðèíäÿ 10 ìèí íÿôÿðäÿí èáàðÿò îðäó Ìîíòãîìåðèíèí 150 íÿôÿðäÿí èáàðÿò äÿñòÿñèíè þç ãÿñðèíäÿ ìöùàñèðÿéÿ àëäû. Ìîíòãîìåðè áþéöê îðäó äÿñòÿñèíè ýþðäöêäÿ, òÿÿúúöáëÿíìèøäè. Ìîíòãîìåðè ùÿðáè èñòåùêàìà ÷åâèðäèéè ãÿñðèíäÿ 16 ýöí ìöùàñèðÿéÿ òàá ýÿòèðèð. Ôðàíñûçëàð îíóí òîõóíóëìàçëûüû áàðÿäÿ éàçûëû ñÿíÿä èìçàëàéàíäàí ñîíðà 25 ìàé 1574-úö èëäÿ Ìîíòãîìåðè òÿñëèì îëóð. Ëàêèí Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è õÿëâÿòè 6 íÿôÿð ýþíäÿðèð. Ãðàô Ìîíòãîìåðèíè ýåúÿ âàõòû éàòàüûíäà éàõàëàéûð âÿ ýèçëèúÿ Ïàðèñÿ ýÿòèðèðëÿð. Ìÿùêÿìÿäÿ îíà þëöì ùþêìö îõóíóð âÿ 27 èéóí 1574-úö èëäÿ ãðàô Ìîíòãîìåðè åäàì åäèëèð. 3 ê31 Ìèäèéà, ßðÿáèñòàí âÿ Åðìÿíèñòàí ÷þëëÿðèíäÿ Èêè áþéöê ùÿðáè ãöââÿ ö÷ äÿôÿ ãàðøûëàøàúàã. Àðàç ñàùèëèíèí éàõûíëûüûíäà þç íÿñëèíäÿí îëàíëàð Áþéöê Ñöëåéìàíûí ãîðõóñóíäàí ÿñèì-ÿñèì ÿñÿúÿêëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð Øÿðã òàðèõèíè éàõøû áèëìÿäèêëÿðèíäÿí, áó êàòðåíäÿ ùÿð øåéè ãàðûøûã ñàëûáëàð. Áÿçèëÿðè êàòðåíè 1514-úö èëäÿ áàø âåðÿí ×àëäûðàí âóðóøó èëÿ áàüëàéûðëàð. Áó äîüðó äåéèëäèð, ÿââÿëà îíà ýþðÿ êè, Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö 11 éàøûíäà äåéèë, 47 éà øûíäà áàøëàéûá. 1514-úö èëäÿ îíóí úÿìè 11 éàøû âàðäû. Âÿ î, êå÷ ìèøäÿ äåéèë, ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûðäû. Èêèíúèñè èñÿ îíà ýþðÿ êè, Ñöëåéìàí Ãàíóíè ùàêèìèééÿòÿ 1520-úè èëäÿ ýÿëèá âÿ Íîñòðàäàìóñóí äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1566-úû èëÿ ãÿäÿð ùàêèìèééÿòäÿ îëóá. Áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû èñÿ ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí áó êàòðåíè 1571-úè èëäÿ îñìàíëûëàðûí Êîðèíô áîüàçûíäà àâñòðèéàëû Äîí Õóàíà ìÿüëóáèééÿòè èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð (áàõ: 2 ê79). Áó èñÿ ýþðöíäöéö êèìè, êàòðåíèí ùå÷ áèð ñÿòðè èëÿ óçëàøìûð. ßñëèíäÿ, òÿäãèãàò÷ûëàðûí áó 258 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ãÿäÿð òàðèõè ôàêòëàð ÿëëÿðèíäÿ îëà-îëà ùÿãèãÿòè öçÿ ÷ûõàðà áèëìÿäèêëÿðèíè Íîñòðàäàìóñ äÿãèã ýþðìöø âÿ áèçÿ ìèðàñ ãîéìóøäóð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Øàù Èñìàéûëûí þëöìöíäÿí ñîíðà îíóí éåðèíÿ êå÷ÿí îüëó I Òÿùìàñèáèí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ (1524-1576) Îñìàíëû ñóëòàíû I Ñöëåéìàí ö÷ äÿôÿ (1534-1535, 1548, 1554) Àçÿðáàéúàíà ùöúóì åäèá. Ñóëòàí I Ñöëåéìàíûí 1-úè ùöúóìó çàìàíû Òÿáðèç øÿùÿðè òóòóëäó. Ëàêèí áþéöê òÿçéèãÿ ìÿðóç ãàëàí Îñìàíëû îðäóñó Òÿáðèçè òÿðê åòñÿ äÿ, Èðàãè-ßúÿìè þç òàáåëèéèíÿ êå÷èðäè (Èðàãè-ßúÿìäÿ — Êÿðêöê âèëàéÿòèíäÿ èíäè äÿ àçÿðáàéúàíëûëàð éàøàéûðëàð. Ã.Ï.). Ñóëòàí I Ñöëåéìàí 2-úè äÿôÿ Àçÿðáàéúàíà 1548-úè èëäÿ îðäó éåðèòäè. Áó äÿôÿ îñìàíëûëàð Òÿáðèçëÿ áÿðàáÿð, Èñôàùàíû äà èøüàë åòäèëÿð. 1554-úö èëäÿ îñìàíëûëàð 3-úö äÿôÿ Àçÿðáàéúàíà ùöúóì ÷ÿêèá ßðçóðóì, Íàõ÷ûâàí âÿ ñ. éåðëÿðè òóòäóëàð. Ëàêèí Àçÿðáàéúàí îðäóñóíóí èíàäëû ìöãàâèìÿòè, Òÿáðèç ÿùàëèñèíèí ôÿàë ÷ûõûøëàðû âÿ ñ. îñìàíëûëàðà Àçÿðáàéúàíäà ìþùêÿìëÿíìÿéÿ éåíÿ äÿ èìêàí âåðìÿäè. 1555-úè èë ìàéûí 29-äà Àìàñéà ìöãàâèëÿñè áàüëàíäû. Ìöãàâèëÿéÿ ÿñàñÿí Èðàãè-ßúÿì, Ãÿðáè Åðìÿíèñòàí âÿ Ãÿðáè Ýöðúöñòàí Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí òàáåëèéèíÿ êå÷äè. Éåðè ýÿëìèøêÿí îíó äà äåéÿê êè, áÿçè ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû êàòðåíè éàíëûø øÿðù åäÿðÿê îíóí Åðìÿíèñòàíëà Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà Äàüëûã Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð.1 3 ê32 Àêâèòàí õàëãûíûí áþéöê ãÿáðè Òîñêàíèéà òÿðÿôäÿí éàõûíëàøàíäà, Ìàðñ Àëìàíèéàíûí êöíúöíÿ éàõûí îëàíäà Ìàíòóàí úàìààòûíûí äà ÿðàçèñèíÿ ãÿäÿì áàñàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ìöõòÿëèô ôèêèðëÿð ñþéëÿéèðëÿð. Áÿ çèëÿðèíèí ôèêðè áåëÿäèð êè, êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà âÿ XVIII ÿñðèí ñîíóíäà Ôðàíñà, Èñïàíèéà âÿ Àëìàíèéà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áàøãà áèð ãðóï òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ 1 Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 218. 259 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãåéä åäèðëÿð êè, êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áó þëêÿëÿðäÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 3 ê33 Øÿùÿðäÿ úàíàâàðûí ýèðäèéè éåðÿ Äöøìÿíëÿð äàùà éàõûí îëàúàãëàð. ßúíÿáè ãöââÿ øÿùÿðè òàëàí åäÿúÿê. Ñÿðùÿäëÿðè âÿ Àëï äàüëàðûíû äîñòëàð êå÷ÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, 1940-úû èëäÿ àëìàíëàð Ïàðèñè òóòàíäà Ùèòëåðè úàíàâàð ñèôÿòèíäÿ ýþðäöëÿð. Ùèòëåð þçö Ïàðèñÿ ýÿëìèøäè. Ôðàíñà àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿí òàëàí åäèëäè. Ñîí ñÿòèðäÿ ãÿëÿáÿéÿ èøàðÿ îëóíóð. “Äîñòëàð” äåéÿíäÿ àìåðèêàëûëàð, èíýèëèñëÿð âÿ ñ. íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 1944-úö èëäÿ ÀÁØ-ûí 3-úö îðäóñó âÿ ôðàíñûç îðäó ùèññÿëÿðè Ôðàíñàäà àëìàíëàðû ìÿüëóá åòäè. 1945-úè èëèí éàçûíäà èñÿ ìöòòÿôèãëÿð Ìàæèíî ñÿääèíè êå÷ÿðÿê, Àëìàíèéà òîðïàãëàðûíà ýèðäèëÿð âÿ òåç áèð çàìàíäà ôàøèñò Àëìàíèéàñûíûí ñîíó ýÿëäè. 3 ê34 Ýöíÿø òóòóëìàñû áàø âåðÿíäÿ, Ýöíöí ýöíîðòà ÷àüû èëàùè ÿëàìÿò ýþðöíÿúÿê. Ùàìû îíó áèðè-áèðèíÿ çèää ôèêèðëÿ èçàù åäÿúÿê. Áàøûñîéóãëóã áàùà áàøà ýÿëÿúÿê. Ýöíÿøèí òóòóëìàñû 11 àâãóñò 1999-úó èëäÿ áàø âåðäè. Áó âàõò Èíýèëòÿðÿ, Ôðàíñà, Øÿðãè Àâðîïà âÿ Òöðêèéÿäÿ Ýöíÿø òàìàìèëÿ òóòóë äó. Îëà áèëñèí êè, Íîñòðàäàìóñ éåíè ìèíèëëèéèí éàõûíëàøäûüûíäàí áÿùñ åäèá. Äîüðóäàí äà äöíéàäà áþéöê äÿéèøèêëèêëÿð áàø âåðäè. Ýöíÿøèí òóòóëìàñûíû ùÿðÿ áèð úöð éîçóðäó. III Äöíéà ìöùàðèáÿñè íèí áàøëàíàúàüûíäàí, èëàùè ãÿçÿáèíäÿí äàíûøàíëàð ÷îõ èäè. Îëà áèëñèí êè, áþéöê ýþðöúö 20 ìàðò 2034-úö èëäÿ áàø âåðÿúÿê Ýöíÿø òóòóëìàñûíäàí áÿùñ åäèð. Ýöíÿøèí Áàëûãëàð âÿ Ãî÷ áöðúöí äÿí çàùèðè êå÷ìÿñèíÿ àç ãàëàíäà òóòóëìàñû ìöùàðèáÿ, ãóðàãëûã, äþ çöëìÿç èñòèëÿð âÿ ôþâãÿëàäÿ äÿéèøèêëèêëÿðäÿí õÿáÿð âåðèð. 260 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê35 Ãÿðáè Àâðîïàíûí ëàï îðòàñûíäà, Êàñûá àèëÿäÿ áèð óøàã äîüóëàúàã. Î, íèòãè èëÿ áþéöê îðäóíó éîëäàí ÷ûõàðàúàã. Îíóí øàí-øþùðÿòè Øÿðã äþâëÿòèíäÿ ýåòäèêúÿ àðòàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Àâñòðèéàíûí Áðàóíàó øÿùÿðèíäÿ êè÷èê ýþìðöê èø÷èñèíèí àèëÿñèíäÿ äöíéàéà ýÿëÿí Àäîëô Ùèòëåðäÿí ýåäèð. Ùèòëåð áÿëàüÿòëè íèòãè âÿ éàëàíëà íÿèíêè îðäóíó, àç ãàëà áöòöí õàëãû éîëäàí ÷ûõàðìûøäû. “Øÿðã äþâëÿòè” Éàïîíèéàäûð. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Éàïîíèéà Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíûí ìöòòÿôèãè èäè. Ùÿðòÿðÿôëè ìÿëóìàò ö÷öí áàõûí: 3 ê58. 3 ê36 Þëìÿìèø, êîìà âÿçèééÿòèíäÿ îëàí àäàìû êÿôÿíÿ áöðöéÿúÿêëÿð. Ñîíðà ìÿëóì îëàúàã êè, î, þç ÿëëÿðèíè éåéèá. Øÿùÿð áó äþíöê àäàìû ëÿíÿòëÿéÿíäÿ ×îõëàðûíà áåëÿ ýÿëÿúÿê êè, ãàíóíëàðû äÿéèøèëèá. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðèíè ùÿðôè ìÿíàäà ãÿáóë åòñÿê, ñÿùâÿ éîë âåðìèø îëàðäûã. ßñëèíäÿ áó ñÿòèðäÿ ñþùáÿò I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû ìèëëè ãÿùðÿìàíà ÷åâðèëìèø, II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû èñÿ ãîúàëûá ÿëäÿí äöøìöø ìàðøàë Ïåòåí äÿí ýåäèð. Ïåòåí ãîúàëûüûíà áàõìàéàðàã “Âèøè” ùþêóìÿòèíèí Áàø íàçèðè îëìóøäó. ßââÿëëÿð Ôðàíñàíûí ôÿõðè îëàí Ïåòåí, II Äöíéà ìöùàðè áÿñè çàìàíû ÿí áþéöê ñàòãûíà ÷åâðèëìèøäè. Êàòðåíè éîçìàãäà êþìÿéÿ 2-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “þç ÿëëÿðè” ýÿëèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ôðàíñûç ñþçö “main” òÿêúÿ “ÿë” äåéèë, åëÿúÿ äÿ “ùàêèìèééÿò” ìÿ íàñûíäà èøëÿíèð. “Êÿôÿí” áóðàäà ìÿúàçè ìÿíàäà èøëÿíèëìèøäèð. Ùèòëåð Àëìàíèéàñû äàëáàäàë ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàäûãúà “Âèøè” ùþêóìÿòèíèí âÿ îíóí áàø÷ûñû Ïåòåíèí ñàüêÿí êÿôÿíèíèí òèêèëäèéèíÿ èøàðÿ åäèëèð. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà Ïåòåíè ñèéàñè âÿ ìèëëè áàõûìäàí äþíöê àäëàíäûðûðäûëàð. 261 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4-úö ñÿòèðäÿ 1940-úû èëäÿ Ôðàíñàíûí àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿí çÿáò îëóíìóø ùèññÿñèíäÿ Ïåòåíèí þëêÿéÿ Ö÷öíúö Ðåñïóáëèêàäàí äàùà ÷îõ õåéèð âåðÿí ðåôîðìàëàð åòìÿñèíäÿí áÿùñ îëóíóð. 3 ê37 Ùöúóìäàí ÿââÿë íèòã ñþéëÿíäè. Ìèëàí Ãàðòàëûí ãóðäóüó òÿëÿ èëÿ àëûíäû. Ãÿäèì ãàëà äèâàðëàðûíû òîïëàð äÿëèá êå÷ÿúÿê. Îä éàüàúàã, ãàí òþêöëÿúÿê. Àç àäàìà àìàí âåðèëÿúÿê. Èíñàí ôþâãÿëàäÿ øÿõñèééÿò Íîñòðàäàìóñ ãàðøûñûíäà ùåéðàí îëìàéà áèëìèð. Åëÿ áèë êè, î, Íàïîëåîíóí Ìèëàíà ùöúóì ÿðÿôÿñèíäÿ ÿñýÿðëÿð ãàðøûñûíäà ñþéëÿäèéè ìÿøùóð íèòãè åøèòìèø, îíóí ãóðäóüó òÿëÿíèí øàùèäè îëìóøäóð. Èòàëéàí äèëèíè ôðàíñûç äèëèíäÿí äàùà ìöêÿììÿë áèëÿí Íàïîëåîí áó àëîâëó íèòãè èëÿ Èòàëéà îðäóñóíó äà ÿëÿ àëìûøäû: “Åé éàðûàú, éàðû÷ûëïàã äþéöø÷öëÿð! Ùþêóìÿò ñèçÿ ÷îõ áîðúëóäóð. Ëàêèí ñèçèí ö÷öí ùå÷ íÿ åäÿ áèëìèð. Ñèçèí ñÿáð âÿ ìÿòàíÿòèíèç åùòèðàìûíûçà äÿëàëÿò åäèð. Ëàêèí îíëàð ñèçÿ íÿ ùþðìÿò, íÿ øþùðÿò ýÿòèðèð. Ìÿí ñèçè äöíéàíûí ÿí ìÿùñóëäàð éåðëÿðèíÿ àïàðàúàüàì. Îðàäà ñèç áþéöê øÿùÿðëÿð, âàðëû êÿíäëÿð ýþðÿúÿê, âàðäþâëÿò âÿ øàí-øþùðÿò ÿëäÿ åäÿúÿêñèíèç. Èòàëèéà ÿñýÿðëÿðè, áóíóí ö÷öí ñèçäÿ úÿñàðÿò éîõäóðìó?” Òÿáèè êè, îíëàðäà áóíà úÿñàðÿò ÷àòûðäû. Ãåéðÿò ÷àòìûðäû êè, þç þë êÿëÿðèíè òàëàí åòìÿñèíëÿð. Èòàëèéàäà ãÿëÿáÿëÿð âÿ âÿùøèëèêëÿð ÿôñà íÿéÿ ÷åâðèëÿðÿê, î âàõòäàí äèëëÿðÿ äöøäö. Îíó äà äåéÿê êè, Íàïî ëåîí îðäóñó Ìèëàíû èêè äÿôÿ òóòóá âÿ òàëàí åäèá. Èëê äÿôÿ 15 ìàé 1790-úû èëäÿ, èêèíúè äÿôÿ èñÿ 2 èéóí 1800-úö èëäÿ. 3 ê38 Ãàëëèéà õàëãû âÿ ÿúíÿáè ìèëëÿòäÿí îëàíëàð, Äàüëàðûí ÿòÿéèíäÿ þëÿúÿêëÿð, ÿñèð äöøÿúÿêëÿð. Ãàðøûäàí ýÿëÿí àéëàðäà Öçöìöí éûüûìûíà àç ãàëìûø àéà ÿêñ àéäà Äþâëÿò áàø÷ûëàðû ñöëù ìöãàâèëÿñèíè èìçàëàéàúàãëàð. 262 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ Ôðàíñà-Èòàëèéà-Èñïàíèéà ìöùàðèáÿñèíÿ ñîí ãîéóëìàñûíäàí áÿùñ îëóíóð. 1559-úó èëèí ìàðòûíäà Ðîìà Ïàïàñû IV Ïàâåë âÿ Èñïàíèéà êðàëû II Ôèëèïï êðàë II Ùåíðèíè ìÿúáóð åäèðëÿð êè, ñöëù ìöãàâèëÿñèíÿ ãîë ÷ÿêñèí. Ñöëù ìöãàâèëÿñèíèí èìçàëàíìà ìÿðàñèìè 3 àïðåë 1559-úó èëäÿ áàø âåðäè. Öçöìöí éûüûìû ñåíòéàáð, òÿçÿ øÿðàáûí ùàçûðëàíìàñû îêòéàáð àéûíäà îëóð. Îíëàðà ÿêñ àéëàð èñÿ ìàðòàïðåë àéëàðûäûð. Íîñòðàäàìóñ þç çàìàíûíäà áàø âåðÿúÿê áó ùàäèñÿíè äÿ äÿãèã ýþðìöø âÿ ùÿìâÿòÿíëÿðèíè ìàò ãîéìóøäó. 3 ê39 Àëï äàüëàðûíà éàõûí Àïåííèí ñèëñèëÿëÿðèíè çÿáò åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ Éåääèëëÿð ö÷ àé ÿðçèíäÿ ðàçûëûüà ýÿëÿúÿêëÿð. Ëàêèí òóôàí âÿ Ëèãóðèéà (Ýåíóéà) ãîðõàüûíûí óúáàòûíäàí Îíëàðû ãÿôèëäÿí äàðìàäàüûí åäÿúÿêëÿð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð èêè ìöõòÿëèô ôèêèð ñþéëÿéèðëÿð. Áèðèíúèëÿðèí éîçóìóíà ýþðÿ éåääè äþâëÿò áàø÷ûñû Èòàëèéàíû áþëöøäöðìÿê áàðÿäÿ ðàçûëûüà ýÿëèáëÿðìèø. Ëàêèí åëÿ áó âàõò Ýåíóéà ãîðõàüû îíëàðûí ïëàíëàðûíû ïîçóð. Ìöãÿääÿñ Ëèãóðèéà úÿìèééÿòè éàðàäûëûð. 1-úè úÿìèééÿò 1510-úó èëäÿ éàðàäûëìûøäû. Êàòðåíäÿ áÿùñ åäèëÿí 2-úè úÿìèééÿò èñÿ êàòðåíèí ÷àï îëóíäóüó âàõòäàí 21 èë ñîíðà éàðàíìûøäû. “Ëèãóðèéà ãîðõàüû” äåéÿíäÿ Ïéåìîíò êðàëëûüû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 1796-úû èëèí àïðåëèíäÿ áó êðàëëûã ìöãàâèìÿòñèç Íàïîëåîíà òàáå îëäó. Áóíäàí äöç ö÷ àé, ö÷ ýöí ñîíðà Íàïîëåîí Àâñòðèéà îðäóñóíó äàðìàäàüûí åòäè. Áóíóíëà äà Éåääèëÿðèí àðçóñó ýþçöíäÿ ãàëäû. Èêèíúè ôÿðçèééÿíèí òÿðÿôäàðëàðû èñÿ áó êàòðåíè èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ÿí ÷îõ èíêèøàô åòìèø Áþéöê Éåääèëÿðÿ àèä åäèðëÿð. Îíëàðûí ôèêðèíúÿ ýóéà XXI ÿñðäÿ Èòàëèéàíûí øèìàë—øÿðãèíäÿ îëàí Ëèãóðèéàíû ñó áà ñàúàã. Éåääèëÿð éûüûøàðàã Èòàëèéàéà êþìÿê ïëàíûíû ìöçàêèðÿ åäÿíäÿ ýåíóéàëû òåððîð÷ó áèíàéà áîìáà ãîéàúàã. Áîìáà ïàðòëàéàíäà Éåääèëÿðèí ðÿùáÿðëÿðè ìÿùâ îëàúàãëàð. 263 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê40 Áåëÿ îëàúàã êè, áþéöê äþéöø ìåéäàíû éåíèäÿí úàíëàíàúàã. Çÿð àòûëûá, òîð èñÿ äàðòûëûá (ùàçûðäûð). Èëê þëöì çÿíýèíè ÷àëàí àäàì ÷îõ éîðüóí îëàúàã. Äàüûëìûø òàüëàðûí àëòûíäà öçöñòÿ ãàëàúàã. ×îõ öìóìè õàðàêòåð äàøûéàí áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Îëà áèëñèí êè, êàòðåí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 3 ê41 Ãîçáåë àäàì Øóðà òÿðÿôèíäÿí ñå÷èëÿúÿê. Áåëÿ ãîðõóíú èíñàí éåð öçöíäÿ ýþðöíìÿìèøäèð. Ýöëëÿ (çÿðáÿ) îíóí ýþçöíö äåøÿúÿê (÷ûõàðàúàã). Ñàòãûí êðàë òÿðÿôèíäÿí ñàäèã êèìè ãÿáóë åäèëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ïðîòåñòàíò Ëóè Êîíòåäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Íîñòðàäàìóñ áèð êàòîëèê êèìè, ùóýåíîòëàðà (ïðîòåñòàíòëàðà) ìÿíôè ìöíàñèáÿò áÿñëÿéèðäè. Îäóð êè, ýþðöúö “ãîçáåë” âÿ ñ. êÿëìÿëÿðè Êîíäåíèí äàõèëè àëÿìèíè ýþñòÿðìÿê ö÷öí èøëÿòìèøäèð. Êîíäå êðàëà ãàðøû ñóè-ãÿñääÿ èòòèùàì îëóíàðêÿí äÿôÿëÿðëÿ éàëòàã íèòãè èëÿ úàíûíû þëöìäÿí ãóðòàðìûøäû. Êðàë II Ôðàíñèñê 1560-úû èëäÿ îíó Àìáóàç ñóè-ãÿñäèíäÿí ñîíðà áàüûøëàìûøäû (áàõ: 1 ê13). Ñîíðàëàð Äèíè ìöùàðèáÿëÿð çàìàíû ùóýåíîòëàðûí áàøãà ðÿùáÿðëÿðè àðàñûíäà êðàë IV Êàðë îíó äà áàüûøëàìûøäû (1562). Ñîíóíúó ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð. 3-úö ñÿòèðäÿ áÿùñ îëóíàíëàð êàòðåíèí éàçûëìà ñûíäàí 14 èë ñîíðà 1569-úó èëäÿ áàø âåðäè. Æàðíàêå äþéöøö çàìàíû Ìîíòåñêéå àäëû ÿñýÿð, ãûë÷àëàðû éûõûëìûø àòûíûí àëòûíäà ãàëìûø Êîí äåíè òàïàí÷à èëÿ ýþçöíäÿí âóðìóøäó. Áó ùàäèñÿ Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí úÿìèñè ö÷ èë ñîíðà áàø âåðäèéèíäÿí þëêÿäÿ áþéöê úàíëàíìàéà âÿ ýþðöúöíöí éàçäûãëàðûíà äÿðèí èíàìà ñÿáÿá îëäó. 264 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê42 Àüçûíäà èêè äèøè îëàí óøàã äîüóëàúàã. Òîñêàíèéàäà ýþéäÿí éàüûøëà áÿðàáÿð äàø éàüàúàã. Àúëûãäàí òàãÿòäÿí äöøÿíëÿðè õèëàñ åòìÿê ö÷öí Áèð íå÷ÿ èëäÿí ñîíðà íÿ áóüäà îëàúàã, íÿ äÿ êè, àðïà. Óøàüûí èêè äèøëÿ äîüóëäóüóíà äàèð éóõàðûäà äàíûøìûøäûã (áàõ: 2 ê7). Ëàêèí XIV Ëöäîâèêèí ùàêèìèééÿòäÿ îëäóüó 72 èë ÿðçèíäÿ Òîñêàíàäà âóëêàí ïöñêöðìÿñè áàø âåðìÿéèá. Äîüðóäóð, XIV Ëöäîâèêèí ùàêèìèééÿòèíèí 23-úö èëèíäÿ Ñèúèëèéàäà äÿùøÿòëè âóëêàí ïöñêöðìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ 20 ìèíäÿí àðòûã àäàì ìÿùâ îëìóøäó. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ýöìàí åäèðëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ Òîñêàíî èëÿ Ñèúèëèéàíû ãàðûøäûðûá. Òÿêè áåëÿ îëàéäû. Ëàêèí òàðèõ÷èëÿðèí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ, XIV Ëöäîâèêèí ùàêèìèééÿòè çàìàíû äÿùøÿòëè àúëûã íÿ Ñèúèëèéàíû, íÿ äÿ Òîñêàíîíó áöðöìöøäö. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèêëÿðè Òîñêàíîäà ëàáöä îëàðàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Âóëêàíäàí ñîíðà ìÿùñóëäàð òîðïàãëàð ìÿùâ îëäóüóíà ýþðÿ Òîñêàíîäà ÿêèí-áè÷èí îëìàéàúàãäûð. 3 ê43 Ãàðí, Ëîòù âÿ Ãàðîííà ñàùèëëÿðèíäÿ éàøàéàúàãëàð. Àïåííèí äàüëàðûíû êå÷ÿíäÿ þçöíöçö ýþçëÿéèí. Ñèçèí ãÿáðèíèç Ðîìà âÿ Àíêîíà éàõûíëûüûíäà îëàúàã. Ñûõ, ãûâðûìñà÷ àäàì ãÿëÿáÿ àáèäÿñèíè óúàëäàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, Âàòèêàí Ïàïà ïîëêó ö÷öí Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿí ýÿíúëÿðè ÿñýÿðëèéÿ úÿëá åäèðäè. Ýÿíúëÿðÿ ÿñýÿð ïàëòàðû âÿ ñèëàù âåðèá Ðîìàäàí Àïåííèí äàüëàðûíà éîëà ñàëûðäûëàð. Ìÿãñÿä Àíêîíàäà âÿ Èòàëèéàäà þçöíö êðàë åëàí åòìèø Âèêòîð Åììàíóèëèí þçöíö âÿ îðäó ùèññÿëÿðèíè ìÿùâ åòìÿê èäè. Äþéöø Àíêîíà éàõûíëûüûíäà áàø âåðäè. ßêñÿðèééÿòèíèí äþéöø òÿúðöáÿñè îëìàäûüûíäàí Ïàïà îðäó ùèññÿëÿðè ïÿðÿí-ïÿðÿí äöøäö. Âèêòîð Åììàíóèëèí äÿñòÿñè òÿðÿôèíäÿí äàðìàäàüûí åäèëÿí Ïàïà îðäóñóíóí èòêèëÿðè ñàéñûç-ùåñàáñûç èäè. 3-úö ñÿòèðäÿ áþéöê ýþðöúö áóíà èøàðÿ åòìèøäè. 265 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê44 Èíñàí ùåéâàíû ÿùëèëÿøäèðÿíäÿ Áþéöê ÷ÿòèíëèêëÿðäÿí âÿ ñÿéëÿðäÿí ñîíðà èíñàíëà äàíûøàúàã. Èëäûðûì Æåçë ö÷öí ãîðõóëó îëàúàã. Éåðäÿí ýþòöðöëÿúÿê âÿ ùàâàäàí (ýþéäÿí) àñûëàúàã. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ XIX ÿñðèí ñîíëàðûíäàí áàøëàìûø áó ýöíÿ êèìè åäèëÿí êÿøôëÿðè à÷ûãëàìàãäà ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèð. Äîüðóäàí äà, XVI ÿñðäÿ éàøàìûø ýþðöúö èíäè áèçèì ö÷öí àäè ýþðöíÿí ðàäèî, òåëåâèçîð, ìèêðîäàëüàëû þòöðöúöëÿð, êîìïöòåðëÿð, òåëåêîììóíèêàñèéà ñèñòåìëÿðè âÿ ñ. áàðÿäÿ íÿ äåéÿ áèëÿðäè? Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ ýþíäÿðäèéè À÷ûãëàìàäà éàçûðäû: “Ìÿíèì ìÿðùÿìÿòëè ùþêìäàðûì, ÿðç åëÿìÿê èñòÿéèðÿì êè, ìÿíÿ ÿéàí îëàí âÿ óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ÿêñÿð ùàäèñÿëÿð ùàçûðêû äþâðäÿ èíñàíûí äÿðê åäÿ áèëìÿéÿúÿéè, èíñàí èäðàêûíà ñûüìàéàí ìÿñÿëÿëÿðäèð. Îíëàðû ùàë-ùàçûðäà àéäûíëàøäûðìàã âÿ øÿðù åòìÿê ö÷öí áèð éîë (âàñèòÿ) éîõäóð”. Áóíóíëà áåëÿ, Ôðàíêëèí ýþðöúöíöí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åò äèêëÿðèíè — úÿðÿéàíû âÿ îíóí íàãèë âàñèòÿñè èëÿ êå÷äèéèíè 1752-úè èëäÿ êÿøô åäÿíäÿ, êèì áèëèðäè êè, Íîñòðàäàìóñ áó áàðÿäÿ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ äÿãèãëèêëÿ äàíûøûá. 3 ê45 Áåø íÿôÿð ýÿëìÿ ìÿáÿäÿ äàõèë îëàúàã. Îíëàðûí ãàíû òîðïàüû ëÿêÿëÿéÿúÿê. Îíëàðûí ãàíóíëàðûíû ìÿùâ åòìÿéÿ ýÿëÿíëÿðäÿí áèðè Òóëóçàëûëàð ö÷öí àüûð þðíÿê îëàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1814-úö èëäÿ áàø âåðÿí Òóëóçà äþéöøöíäÿí ýåäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí “áåø íÿôÿð” Íàïîëåîíà ãàðøû áèðýÿ ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿí Èíýèëòÿðÿ, Àâñòðèéà, Ðóñèéà, Èñïàíèéà âÿ Ïðóñ ñèéàäûð. Îíëàð Ôðàíñàíû òóòìàãëà þëêÿíè òÿùãèð åòäèëÿð. Âåëëèíãòî íóí áàø÷ûëûüû èëÿ àïàðûëàí Òóëóçà äþéöøö àìàíñûçëûüû èëÿ ôÿðãëÿíèðäè. Øèääÿòëè äþéöø âàõòû ãàí ñó éåðèíÿ àõûðäû. 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò 266 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà èíýèëèñ ýåíåðàëû Âåëëèíãòîíäàí ýåäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòèíèí ñîíà éåòäèéèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 3 ê46 Àéäûí ÿëàìÿòëÿð âÿ äàèìè (äÿéèøìÿç) óëäóçëàðëà Ëèîí ñÿìàñû õöñóñóíäà ãàáàãúàäàí õÿáÿð âåðèðèê. Ãÿôëÿòÿí äÿéèøèêëèêëÿð ÿñðè éàõûíëàøûð. Áó íÿ õåéðÿäèð, íÿ äÿ çÿðÿðÿ (éàìàíëûüà). Òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ Äîë÷à áöðúö ÿñðèíèí áàøëàíüûúûíäàí ñþç à÷ûð. Éóïèòåð Äîë÷à áöðúöíäÿ îëàíäà (éàíâàð 1997-úè èë) áÿçè äÿéèøèêëèêëÿðèí îëàúàüûíà èøàðÿ åäèð. 1998-úè èëèí éàíâàðûíäà èñÿ Éóïèòåð, Óðàí âÿ Íåïòóí Äîë÷à áöðúöíäÿ îëóá êè, áó äà àðòûã Äîë÷à ÿñðèíèí áàøëàíìàñû äåìÿê èäè. Áó äþâðöí ùÿãèãè äèíè èíãèëàáëàð äþâðö îëàúàüû òÿõìèí åäèëèð. Áó âàõò éåýàíÿ çÿðÿð (éàìàíëûã) èíñàíëàðûí øöóðñóç (äöøöíúÿñèç) ðÿôòàðû âÿ éåýàíÿ õåéèð — îéàíûø îëàúàã. Ýþðöíäöéö êèìè, áóðàäà ðèôàùäàí, õîøáÿõò ùÿéàòäàí áÿùñ åäèëìèð. Àëèìëÿð éàçûðëàð êè, ùå÷ áèð äþâð, ùå÷ áèð ÿñð èíñàíû àâòîìàòèê îëàðàã õîøáÿõò åòìèð. Àõû õîøáÿõòëèê þçö íèñáèäèð, êþíöë ðàùàòëûüû, õîø ÿùâàëäûð. Ùÿéàòûí þçö êèìè êå÷èúèäèð. Êèì êè, áó àëÿìè îëäóüó êèìè ãÿáóë åäÿ áèëèð, îíó ñåâìÿéè áàúàðûð, îíóí ñåâèíúè äÿ, õîøáÿõòëèéè äÿ þç ÿëèíäÿäèð. Ùÿëÿ Çÿðäöøò, Áóääà, Èñà âÿ Ìÿùÿììÿä ïåéüÿìáÿðëÿðèí âàõòûíäàí ìÿëóì îëàí áó àäè ùÿãèãÿòè èíñàíëàð âàð-äþâëÿò, ðèôàù äàëûíúà äöøÿðÿê ÷îõ âàõò óíóäóðëàð. Àíëàìàã èñòÿìèðëÿð êè, èíñàí þç ãÿëáèíè íóðëàíäûðìàãëà ìÿøüóë îëäóãúà, ìÿíÿâè úÿùÿòäÿí òÿìèç ëÿíèð âÿ ùÿéàòûí ìÿíàñû äàùà éàõøû äÿðê îëóíóð. 3 ê47 Ùàêèìèééÿòäÿí ãîâóëàí ãîúà ìîíàðõ Ýåäèá øÿðãëèëÿðäÿí êþìÿê èñòÿéÿúÿê. Õà÷ëàðäàí ãîðõäóüóíà ýþðÿ, þç áàéðàüûíû ãàëäûðàúàã. Ìèòèëåí (Ëåñáîñ) àäàñûíà äÿíèçëÿ âÿ ãóðó éîëëà ýåäÿúÿê. 267 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ÿñàñëû áèð ôèêèð ñþéëÿéÿ áèëìÿìèøëÿð. Ëåñáîñ àäàñû Òöðêèéÿíèí éàõûíëûüûíäàäûð. Øöáùÿñèç êè, ãîúàëûá ÿëäÿí äöøìöø âÿ ùàêèìèééÿòäÿí ãîâóëìóø ùþêìäàð, 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ìöñÿëìàíäûð. Íåä Ùàëëåé áó êàòðåíè Éóíàíûñòàíûí êðàëû Êîíñòàíòèíëÿ áàüëàéûð. 1973-úö èëäÿ ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëäûãäàí ñîíðà, ýóéà î, Øÿðã þëêÿëÿðèíÿ ìöðàúèÿò åäèá êè, îíó êðàë òàõò-òàúûíà ãàéòàðñûíëàð. 3 ê48 Éåääè éöç ÿñèðèí ÿë-ãîëó ÷îõ êîáóä øÿêèëäÿ áàüëàíàúàã. Îíëàðûí éàðûñû þëäöðöëìÿëè, ÷îõóñó ñóäà áàòûðûëìàëûäûð. Àíúàã îí áåø àäàì þëÿíäÿí ñîíðà, Àðçóëàíàí êþìÿê ÷îõ òåç ýÿëèá ÷ûõàúàã. Êàòðåí Èñðàèë-Ôÿëÿñòèí ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿí áÿùñ åäèð. Ñþùáÿò Èñðàèë çèíäàíëàðûíäà ñàõëàíûëàí, 1985-úè èëäÿ Ðîìàäàí Àôèíàéà ó÷àí âÿ “Àìàë” äþéöø÷öëÿðè òÿðÿôèíäÿí ãà÷ûðûëàðàã Áåéðóòäà éåðÿ åíäèðèëÿí òÿééàðÿäÿí âÿ îíóí ñÿðíèøèíëÿðèíèí — 700 íÿôÿð ôÿëÿñòèíëè äþéöø÷öíöí àçàä îëóíìàñû øÿðòè èëÿ ñàü-ñàëàìàò áóðàõûëìàñûíäàí ýåäèð. Áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éöçäÿ éöç éåðèíè àëûá. 3 ê49 Ôðàíñûç êðàëëûüû, ñÿí ÷îõ äÿéèøèëÿúÿêñÿí. Èìïåðèéà ÿúíÿáè éåðÿ êå÷ÿúÿê. Îíäà ñÿí áàøãà àäÿò-ÿíÿíÿ âÿ ãàíóíëàðëà èäàðÿ îëóíàúàãñàí. Ñÿíÿ ÿí ÷îõ ïèñëèê Ðóàí âÿ Øàðòðäà îëàúàã. Áó êàòðåí XIX ÿñðèí ñîíó âÿ ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðûíäà áàø âåðÿí ùà äèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿð áèçè 1870-úè âÿ 1940-úû èëëÿðÿ àïàðûð. Ùÿð èêè òàðèõäÿ Ôðàíñà Èìïåðèéàñû àëìàíëàðûí ÿëèíÿ êå÷ìèøäè. 3-úö ñÿòèðäÿ àëìàíëàðûí Ôðàíñàéà þç àäÿò-ÿíÿíÿëÿðè âÿ ãàíóíëàðû èëÿ ýÿëäèêëÿðè òÿñâèð åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Ðóàí âÿ Øàðòðäà 1940-úû èëäÿ ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí âÿ áó øÿùÿðëÿðèí õàðàáàçàðà ÷åâðèëìÿñèíäÿí áÿùñ îëóíóð. 268 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíè Øàðë äå Ãîëë âÿ Àâðîïà Øóðàñû èëÿ áàüëàéàíëàð äà âàðäûð. Ëàêèí ùÿìèí òÿäãèãàò÷ûëàðûí äÿëèë âÿ ñöáóòëàðû êàòðåíëÿ óçëàøìûð. 3 ê50 Áþéöê øÿùÿð Ðåñïóáëèêàñû Áþéöê àìàíñûçëûãëà (ãÿääàðëûãëà) ðàçûëàøìàéàúàã. Øÿùÿð øåéïóðóíóí ñÿäàëàðû àëòûíäà êðàë ãàáàüà ÷ûõàúàã. Äèâàðà íÿðäèâàí ãîéóëàúàã, øÿùÿð áóíà ïåøìàí îëàúàã. Êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, ðåñïóáëèêà õöëéàñû èëÿ éàøàéàí Ïàðèñ ö÷ äÿôÿ ïåøìàí îëàúàã. 1-úè ïåøìàí÷ûëûã 1588-úè èëëÿ áàüëûäûð. Êðàë III Ùåíðè Ëóè äå Ýèç âÿ Ùåíðè äå Ýèç ãàðäàøëàðûíû þëäöðäöéöíÿ ýþðÿ (áàõ: 1 ê36, 1 ê85 âÿ ñ.), Ïàðèñèí îí àëòû ðàéîíóíóí ðÿùáÿðëÿðèíèí áàø÷ûëûüû èëÿ õàëã îíà ãàðøû ÷ûõäû. Øÿùÿðèí ùÿð éàíûíäà êðàëûí Èñâå÷ðÿ ãâàðäèéàñûíà âÿ êðàëà ñàäèã îëàí ùÿðáè äÿñòÿëÿðÿ ãàðøû áàððèêàäàëàð ãóðäóëàð. Êðàë III Ùåíðè ãîðõóñóíäàí øÿùÿðè òÿðê åòäè. Ñóè-ãÿñä íÿòèúÿñèíäÿ êðàë III Ùåíðè ðàùèá Êëåìàí òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëäöêäÿí ñîíðà, 1589-úó èëäÿ IV Ùåíðè Ïàðèñè ìöùàñèðÿ åòäè. Øÿùÿðäÿ àúëûã òöüéàí åäèðäè. Èíñàíûí èíñàí ÿòè éåäèéè ãåéäÿ àëûíìûøäû... Ðåñïóáëèêà õöëéàñû èëÿ éàøàéàí øÿùÿð 2-úè äÿôÿ Ôðàíñà èíãèëàáû (1789) âÿ Áèðèíúè Ðåñïóáëèêà (1799-1814) äþâðöíäÿ ïåøìàí îëäó. Áó âàõò èêè ìèëéîíäàí ÷îõ ôðàíñûç ìÿùâ åäèëäè. Íàïîëåîíóí ìÿü ëóáèééÿòèíäÿí ñîíðà øåéïóð ñÿäàëàðû àëòûíäà Áóðáîíëàð ùàêèìèé éÿòÿ ãàéûòäûëàð. Ïàðèñ 3-úö äÿôÿ Èêèíúè Ðåñïóáëèêà (1848-1870) âÿ Ö÷öíúö Ðåñ ïóáëèêà äþâðöíäÿ (1871-1940) ïåøìàí îëäó. Ùÿð èêè äþâðäÿ Àëìàíèéà Ôðàíñàíû çÿáò åòìèø, àë÷àëäûúû øÿðòëÿðëÿ îíó ñàçèø áàüëàìàüà ìÿúáóð åòìèøäè. 3 ê51 Ïàðèñ áþéöê ãÿòëè ùÿéàòà êå÷èðìÿê íèééÿòèíäÿäèð. Áëóà ÷àëûøàúàã êè, áó òàìàìèëÿ ùÿéàòà êå÷ñèí. Îðëåàíëûëàð þç áàø÷ûëàðûíû äÿéèøìÿê èñòÿéÿúÿêëÿð. Àíæöñ, Òðóäà, Ëàíãð îíëàðà ïèñ õèäìÿò ýþñòÿðÿúÿê. 269 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåí äÿ Íîñòðàäàìóñóí âÿòÿíè Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ êðàë III Ùåíðèíèí þëêÿäÿ áþéöê ùþðìÿòè îëàí Ýèç ãàðäàøëàðûíà ãàðøû ùàçûðëàäûüû ñóè-ãÿñääÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áóðàäà “Áëóà” ùÿì êðàë III Ùåíðèíè, ùÿì äÿ Ùåíðè äå Ýèçèí þëäöðöëäöéö Øàòî-äå Áëóà êðàë ñàðàéûíû ýþñòÿðèð (áàõ: 6 ê11). III Ùåíðè Îðëåàíûí âàëèñè Ùåíðè äå Ýèçè äîñòëóüó ìþùêÿìëÿíäèðìÿê ïÿðäÿñè àëòûíäà Ïàðèñÿ äÿâÿò åäèð âÿ 23 äåêàáð 1588-úè èëäÿ ýåúÿ âàõòû Øàòî-äå-Áëóà êðàë ñàðàéûíäà îíó þëäöðòäöðöð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, êðàë III Ùåíðè àäàøû Ùåíðè äå Ýèçè þëäöðòäöðäöêäÿí ñîíðà Îðëåàíà éåíè âàëè ýþíäÿðèð. Ëàêèí Îðëåàí ÿùàëèñè àéàüà ãàëõàðàã èòàÿòñèçëèê ýþñòÿðèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí øÿùÿðëÿðäÿ èñÿ ÿùàëè êàòîëèêëÿðÿ ãàðøû ÷ûõûð, ùóýåíîòëàðûí (ïðàâîñëàâëàð) òÿðÿôèíè ñàõëàéûðäû. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí àç ñîíðà áàø âåðÿúÿê áó ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. 3 ê52 Ùÿðáè ñÿôÿð çàìàíû óçóí ìöääÿò éàüûø éàüàúàã. Àíúàã Ïóéäà áþéöê ãóðàãëûã îëàúàã. Ãàíàäëàðû àõûðà ãÿäÿð à÷ûëìàìûø Ãàðòàëû Õîðóç ýþðÿúÿê. Øèð áóíó àõûðà ãÿäÿð à÷àúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Íàïîëåîíóí ùÿðáè ñÿôÿðëÿðèíÿ àèä åäèðëÿð. Äîüðóäàí äà, 14 èëëèê ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ Íàïîëåîí ùÿð úöð ùàâà øÿðàèòèíäÿ ìöùàðèáÿëÿð àïàðìûøäû. Îíóí Èñïàíèéà ñÿôÿðè çà ìàíû (1808-úè èë) ÿñýÿðëÿðèí äþçöëìÿç èñòèäÿí ÿçèééÿò ÷ÿêäèêëÿðè òàðèõäÿí ìÿëóìäóð. Åëÿ áó ùÿðáè ñÿôÿð çàìàíû Íàïîëåîíóí ñòðàòåæè ñÿùâÿ éîë âåðäèéè äÿ òàðèõ÷èëÿðèí äèããÿòèíäÿí éàéûíìàìûøäûð. Î, Èñïàíèéàäà îðäó ùèññÿëÿðèíè ãîéàðàã, Àâñòðèéà öçÿðèíÿ (Ãàðòàë) éåðèìèø, èíýèëèñëÿðèí (Øèð) ùÿðáè åêñïåäèñèéàëàðûíà ìÿùÿë ãîéìà ìûø, íÿòèúÿäÿ ìÿüëóá îëìóøäó. 3 ê53 Íöðíáåðãäÿí, Àéãñáóðãäàí âÿ Áàçåëäÿí ßí áþéöê (øÿõñ) ìöêàôàòû àïàðàíäà, Ôðàíêôóðò Êþëí ùþêìäàðû òÿðÿôèíäÿí éåíèäÿí çÿáò åäèëÿúÿê. Î, Ôëàíäðèéàäàí (Áåë÷èêà) êå÷èá, äöç Ôðàíñàéà ýåäÿúÿê. 270 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ ñþùáÿò II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ âÿ ìöùàðèáÿ âàõòû Ùèòëåðèí àïàðäûüû ñèéàñÿòäÿí âÿ ãÿñáêàðëûã ïëàíëàðûíäàí ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, Ôðàíñà Àëìàíèéà èëÿ ñÿðùÿä áîéó êå÷èëìÿç Ìàæèíî ñÿääè ÷ÿêìèøäè. Áèð íå÷ÿ èëÿ âÿ áþéöê õÿðúÿ áàøà ýÿëÿí Ìàæèíî ñÿääè Ôðàíñàíûí êþìÿéèíÿ ÷àòìàäû. 10 ìàé 1940-úû èëäÿ Ùèò ëåð îðäóëàðû Áåë÷èêà âÿ Ùîëëàíäèéàíû òóòàðàã Ôðàíñàéà Ìàæèíî ñÿä äèíäÿí éàí êå÷ÿðÿê Áåë÷èêàäàí ýèðäè. 4-úö ñÿòèðäÿ áþéöê ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 3 ê54 ßí áþéöê øÿõñëÿðäÿí áèðè Èñïàíèéàéà ãà÷àúàã. Áóíäàí ñîíðà óçóí ìöääÿò àëûíìûø éàðàäàí ãàí àõàúàã. Îðäó ùèññÿëÿðè óúà äàüëàðû êå÷ÿúÿê. Ùÿð øåé äàüûëàúàã. Ñîíðà ÿìèí-àìàíëûã áÿðïà îëóíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó ôèêèðäÿäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåíåðàë Ôðàíñèñêî Ôðàíêîíóí ùÿðáè ãóáåðíàòîð îëäóüó Êàíàð àäàëàðûíäàí Èñïàíèéàéà ãàéûòìàñûíäàí ýåäèð. ßñëèíäÿ, îíóí 1936-úû èëäÿ Àòëàíòèê îêåàíûíäàêû Êàíàð àäàëàðûíà ùÿðáè ãóáåðíàòîð òÿéèí îëóíìàñû ñöðýöíäÿí áàøãà áèð øåé äåéèëäè. Ôðàíêî Êàíàð àäàëàðûíäàí Èñïàíèéàéà ãà÷àðàã, ìèëëè öñéàí÷û äÿñòÿëÿðÿ ðÿùáÿðëèê åòäè. Óúà Ïèðåíåé äàüëàðûíû êå÷ÿðÿê, Ôðàíêîéà êþìÿê ö÷öí 50 ìèí èòàëéàí âÿ 10 ìèí àëìàí éàðàãëûñû ýÿëìèøäè. 20 ìèí ðóñ ÿñýÿðè èñÿ ìîíàðõèñò Ðåñ ïóáëèêà îðäóñó òÿðÿôèíäÿ äþéöøöðäö. Ö÷ èë äàâàì åäÿí âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè çàìàíû 600 ìèíäÿí àðòûã àäàì ùÿëàê îëäó. Ëàêèí ýå íåðàë Ôðàíêî õàðàáàçàðà ÷åâðèëìèø þëêÿäÿ àç ñîíðà ÿìèí-àìàíëûã éàðàòäû. Îíóí ÿí áþéöê õèäìÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ II Äöíéà ìöùàðè áÿñè çàìàíû ùå÷ áèð ùÿðáè áëîêà ãîøóëìàéàðàã þëêÿíèí áèòÿðÿôëèéè íè ñàõëàìàñû îëìóøäóð. Áó ýöí äÿ, áàõìàéàðàã êè, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà þëêÿäÿ àúëûã òöüéàí åäèðäè âÿ Ùèòëåð þçö øÿõ ñÿí Èñïàíèéà ñÿðùÿäèíäÿ Ôðàíêî èëÿ ýþðöøöá Èñïàíèéàíû ÿðçàãëà òÿ ìèí åòìÿéè âÿ ÿâÿçèíäÿ Àëìàíèéàíûí òÿðÿôèíè ñàõëàìàüû òÿêëèô åòìèøäè. Èñïàíèéà áèòÿðÿô þëêÿ îëàðàã ãàëìûøäû. Áó âÿ áàøãà ÷îõ ìà 271 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ðàãëû ôàêòëàðëà áàüëû àøàüûäàêû êàòðåíëÿðÿ íÿçÿð ñàëìàüû ìÿñëÿùÿò ýþðöðöê: 3 ê8, 3 ê68, 5 ê59, 6 ê15, 6 ê45, 9 ê16, 10 ê9. Íåä Ùàëëåé áó êàòðåíè áèð ìöääÿò Àðýåíòèíàíûí ïðåçèäåíòè îëìóø (1946-1955) Õóàí Äîìèíãî Ïåðîíëà ÿëàãÿëÿíäèðèð. 1955-úè èëäÿ îðäó ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëàíäà, Ïåðîí Èñïàíèéàéà ãà÷ìûøäû. 1973-úö èëäÿ Èñïàíèéàäàí Àðýåíòèíàéà ãàéûòìûø âÿ î áèðè èë äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Ýþðöíäöéö êèìè, 1-úè ñÿòèðäÿí áàøãà, êàòðåíäÿ áÿéàí åäèëÿíëÿð Ïåðîíóí òàëåéè èëÿ óçëàøìûð. 3 ê55 Î èë êè, Ôðàíñàäà òÿêýþç êðàë ùàêèìèééÿòäÿ îëàúàã, Ñàðàéäà áþéöê ÷àõíàøìà äöøÿúÿê. Áëóàäàí îëàí áþéöê àäàì þç äîñòóíó þëäöðÿúÿê. Êðàëëûã ïèñ âÿçèééÿòÿ äöøÿúÿê, èêèãàò øöáùÿ éàðàíàúàã. Êàòðåíäÿ 1559-úö èëäÿ êðàë II Ùåíðèíèí ãðàô Ìîíòãîìåðè èëÿ êå÷èðäèéè òÿêáÿòÿê úÿíýàâÿð äþéöøöíäÿ ýþçöíäÿí àëäûüû éàðàäàí þëäöêäÿí (áàõ: 1 ê35) ñîíðà êðàë ñàðàéûíäà áàø âåðÿí ÷àõíàøìàäàí áÿùñ îëóíóð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ èñÿ II Ùåíðèíèí îüëó êðàë III Ùåíðèíèí âàõòûíäà îíóí Ýèç ãàðäàøëàðûíû þëäöðìÿñèíäÿí, ùàìûíûí êðàëà øöáùÿ èëÿ éàíàøìàñûíäàí, èüòèøàøëàðäàí âÿ íÿòèúÿäÿ êðàë III Ùåíðèíèí þçöíöí þëäöðöëìÿñèíäÿí äàíûøûëûð (áàõ: 1 ê85). 3 ê56 Ìîíòàáàí, Íèì, Àâèíîí âÿ Áåçéåäÿ Ìàðòûí àõûðûíäà âÿáà, èëäûðûì âÿ äîëó áàø âåðÿúÿê. Ïàðèñ êþðïöñö, Ëèîí äèâàðû, Ìîíïåëéå ×öíêè àëòû éöç âÿ éåääè èéèðìèëèê ö÷ úöòëöê ùåñàáëàíûð. Ýþðöíäöéö êèìè, êàòðåí Ôðàíñàäà úÿðÿéàí åäÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ëàêèí òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí øÿðùè áàðÿäÿ öìóìè ôÿðçèééÿëÿðäÿí áàøãà, àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. ×îõ ýöìàí êè, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. 272 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê57 Áðèòàíèéà ìèëëÿòèíäÿ Ñèç éåääè äÿôÿ äÿéèøèêëèê ýþðÿúÿêñèíèç. Èêè éöç äîõñàí èë ìöääÿòèíäÿ ëÿêÿëÿíÿúÿê (ãàíà áîéàíàúàã). Ôðàíñà, àëìàíëàðà ÷îõ äà áåë áàüëàìà. Ãî÷ ïîëøàëûëàðûí ùàâàäàðûíà øöáùÿ èëÿ éàíàøûð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Èíýèëòÿðÿäÿ òàõò-òàúûí éåääè äÿôÿ ÿëäÿí ÿëÿ êå÷ÿ úÿéèíäÿí, ìöõòÿëèô êðàë ñöëàëÿëÿðèíèí ùàêèìèééÿò óüðóíäà ìöáàðèçÿñèíäÿí, ùÿòòà Ùàííîâåðëè I Ýåîðãóí âàõòûíäàí (17141727) ùàêèìèééÿòèí àëìàí ìÿíøÿëè êðàëëàðûí ÿëèíäÿ îëìàñûíäàí âÿ ñ. äàíûøûëûð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð 1625-úè èëäÿí Èíýèëòÿðÿíèí êðàëû îëàí I ×àðëçûí 1649-úó èëäÿ åäàì åäèëìÿñè èëÿ áàüëûäûð. 1649-óí öñòöíÿ 290 ýÿëÿíäÿ 1939 åäèð êè, áó äà èíýèëèñëÿðèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè íÿ ýèðäèéè èëÿ èøàðÿäèð. Íîñòðàäàìóñ I ×àðëçû ýöíàùñûç éåðÿ åäàì åòäèêëÿðèíäÿí, èíýèëèñëÿðè áèð íå÷ÿ èëàùè úÿçà ýþçëÿäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð (áàõ: David Oâàñîí. Íîñòðàäàìóñóí êîäëàðû (èíýèëèñúÿ), Ëîíäîí, 1998, ñÿù.450). Áó èëàùè úÿçàëàð 290 èë äàâàì åòäè âÿ ñîí èëàùè úÿçà 1939-úó èëäÿ áàø âåðäè âÿ Áðèòàíèéà Èìïåðèéàñûíà áàùà áàøà ýÿëäè. II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà èíýèëèñëÿð ìöñòÿìëÿêÿ âÿ äîìèíèîíëàðûíû, äÿíèçäÿ öñòöíëöéöíö, áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ íöôóçó íó èòèðäè. Èìïåðèéà äàüûëäû. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, Ùèíäèñòàí âÿ Ïàêèñòàí ìöñòÿãèë äþâëÿòëÿð åëàí îëóíäóëàð. Áóíóíëà äà Íîñòðàäàìóñóí äÿãèã ýþñòÿðäèéè êèìè, 300 èëëèê Èíýèëèñ èìïåðèéà ñûíà ñîí ãîéóëäó (áàõ: 10 ê100). Íîñòðàäàìóñóí áþéöê óçàãýþ ðÿíëèêëÿ áÿéàí åòäèéè âÿ èíýèëèñëÿðèí áàøûíà ëàáöä îëàðàã ýÿëìèø áàøãà áÿëàëàð áàðÿäÿ áàõûí: 2 ê51, 2 ê53, 9 ê49 âÿ ñ. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ôðàíñûçëàðà õÿáÿðäàðëûã åäèð êè, àë ìàíëàðà î ãÿäÿð äÿ áåë áàüëàìàñûíëàð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1587-úè èëäÿ êàòîëèê ìÿçùÿáèíèí íöìàéÿíäÿñè êðàëè÷à Ìàðèéà Ñòöàðòûí Èíýèëòÿðÿíèí êðàëè÷àñû ïðîòåñòàíò Éåëèçàâåòà òÿðÿôèíäÿí åäàì åäèëìÿñèíäÿí ñîíðà (1 ê86) Èíýèëòÿðÿ èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà äà âàìëû ñîéóãëóã éàðàíäû. Áöòöí Àâðîïà þëêÿëÿðè âÿ Âàòèêàí êàòîëèê 273 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè êèëñÿñè Éåëèçàâåòàíûí áó ùÿðÿêÿòèíè ïèñëÿäè. Áþéöê ìÿíñÿá ñàùè áèíè, áþéöê ñöëàëÿíèí íöìàéÿíäÿñèíè àäè àäàìëàð ñÿâèééÿñèíÿ åíäèðìÿê ìÿãáóë ñàéûëìàäû. ßñëèíäÿ êðàëè÷à Éåëèçàâåòà áóíóíëà ýÿëÿúÿêäÿ êðàë âÿ êðàëè÷àëàðûí èúòèìàèééÿò ãàðøûñûíäà åäàì åäèë ìÿñèíèí ÿñàñûíû ãîéäó. Áóíäàí ñîíðà ôðàíñûçëàð àëìàíëàðëà ÿëàãÿëÿðÿ äàùà ÷îõ öñòöíëöê âåðäèëÿð âÿ Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè äÿ îëäó. Àëìàíëàð äÿôÿëÿðëÿ Ôðàíñàíû òóòäóëàð (áàõ: 3 ê6) âÿ þëêÿíè õàðàáàçàðà ÷åâèðäèëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèéè Àäîëô Ùèòëåðëÿ áàüëûäûð. Ùèòëåð Ãî÷ áöðúöíöí Áóüà áöðúö èëÿ çàùèðè êÿñèøäèéè âàõò àíàäàí îëóá. Ãî÷ (Îâåí) ìèôîëîýèéàäà ìöùàðèáÿ àëëàùû êèìè òÿñâèð åäèëèð. Íîñòðàäàìóñ Ùèòëåðèí “ìöùàðèáÿ òþðÿäÿí”, “ìöùàðèáÿ ãûçûø äûðàí” îëàúàüûíû ýþðìöø âÿ áþéöê ýþðöúöíöí áó ñÿòèðäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éöçäÿ éöç éåðèíè àëìûøäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, èíýèëèñëÿð Ùèòëåðèí Ïîëøàíû òóòìàã ïëàíëàðûíäàí õÿáÿð òóòàí êèìè, àëìàíëàðû úèääè øÿêèëäÿ õÿáÿðäàð åòìèøäèëÿð êè, ÿýÿð àëìàíëàð Ïîëøàéà ýèðñÿëÿð, èíýèëèñëÿð îíëàðà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéàúàãëàð. Ëàêèí “Ãî÷ (Ùèòëåð) ïîëøàëûëàðûí ùàâàäàðûíà øöáùÿ èëÿ éàíàøäû” âÿ îíëàðûí õÿáÿðäàðëûüûíû ãóëàã àðäûíà âóðäó. Áåëÿëèêëÿ äÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ðÿâàú âåðäè âÿ 50 ìèëéîí àäàìûí þëöìöíÿ áàèñ îëäó. Áÿçè ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíè ñÿùâ òÿðúöìÿ åäÿðÿê, ÿáÿñ éåðÿ Íîñòðàäàìóñäà ñÿùâ àõòàðìàüà úÿùä ýþñòÿðìèøëÿð. Îíëàð “290 èë ÿðçèíäÿ” ÿâÿçèíÿ “290-úû èëäÿ” êèìè òÿðúöìÿ åäÿðÿê, úÿôÿíýèéàò à÷ìûø, îõóúóëàðà òàìàìèëÿ ñÿùâ ìÿëóìàò âåðÿðÿê, îíëàðà ùþðìÿòñèçëèê åòìèøëÿð. 3 ê58 Ðåéí éàõûíëûüûíäà, Íîðèê äàüëàðûíûí ÿòÿéèíäÿ, Õàëãûí, ÷îõ ýåú äÿ îëñà, áþéöê îüëó äöíéàéà ýÿëÿúÿê. Ùÿìèí àäàì Ðóñèéàíûí Àâðîïà ùèññÿñèíè âÿ Ìàúàðûñòàíû ìöäàôèÿ åäÿúÿê. Îíóí áàøûíà íÿ èø ýÿëÿúÿéèíè ùå÷ êèì áèëìÿéÿúÿê. 274 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Àäîëô Ùèòëåð âÿ ìÿøóãÿñè Éåâà Áðàóí. Îíëàð 30 àïðåë 1945-úè èëäÿ áóíêåðäÿ íèêàùà ýèðìèø âÿ áèðýÿ èíòèùàð åòìèøäèëÿð Êàòðåí Àäîëô Ùèòëåðäÿí áÿùñ åäèð. Î, áèð âàõòëàð Ðîìà Èìïåðèéàñûíà äàõèë îëàí âÿ Íîðèê àäëàíàí Àâñòðèéàíûí Áðàóíàó øÿùÿðèíäÿ àíàäàí îëóá. Ùèòëåð þçöíö “Àëìàíèéàíûí õèëàñêàðû” àäëàíäûðàðàã, ýåú îëñà äà, àëìàíëàðû 1919-úó èëäÿ áàüëàíìûø àë÷àëäûúû, òÿùãèðåäè úè Âåðñàë ñöëù ìöãàâèëÿñèíÿ ãàðøû ãîéà áèëäè. 1939-úó èëäÿ Ùèòëåð Èíýèëòÿðÿíèí õÿáÿðäàðëûüûíà áàõìàéàðàã, Ïîëøàíû çÿáò åòäè (áàõ: 3 ê57). Áåëÿëèêëÿ, II Äöíéà ìöùàðèáÿñè áàøëàíäû. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèêëÿðè òàìàìèëÿ éåðèíè àëìûøäûð. Äîüðóäóð, áÿçè êàòðåíëÿðÿ (2 ê24, 4 ê40) ÿñàñëàíàðàã, òÿäãèãàò÷ûëàð Ùèòëåðèí ãÿôÿñÿ ñàëûíàðàã ýÿçäèðèëìÿäèéèíÿ ýþðÿ, Íîñòðà äàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðèíèí ÷èí îëìàäûüûíû ãåéä åäèðëÿð. ßñëèíäÿ, Ùèòëåðëÿ áàüëû áó ìÿñÿëÿ øàéèÿäÿí áàøãà áèð øåé äåéèëäèð. Áèçèì 275 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè àðòûã ãåéä åòäèéèìèç êèìè, ãÿôÿñÿ ñàëûíàí Ìóññîëèíè îëìóøäóð. Áèç îíó äà ÿëàâÿ åòìèøèê êè, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîí èëëÿðèíè áóíêåðäÿ êå÷èðÿí Ùèòëåðèí áó ùÿéàòû äà “äÿìèð ãÿôÿñ ùÿéàòû”íäàí ôÿðãëÿíìèðäè. Áó êàòðåíèí 4-úö ñÿòðè èñÿ “Îíóí áàøûíà íÿ èø ýÿëÿúÿéèíè ùå÷ êèì áèëìÿéÿúÿê” òàì àéäûí ýþñòÿðèð êè, áþéöê ýþðöúö Ùèòëåðèí òàëåéèíè äÿãèã ýþðìöøäöð. Ùèòëåðèí þëöìö áó ýöí äÿ áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. Ðóñèéà òÿùëöêÿñèçëèê îðãàíëàðû Ùèòëåðäÿí áÿùñ åäÿí âÿ “Ìèô ÿìÿëèééàòû” àäû àëòûíäà I-G-23 ñàéëû ãîâëóüó ìÿõôè ñàõëàéûð. Äîüðóäóð, ðóñëàð Àäà Ïåòðîâà âÿ Ïèòåð Âàòñîíà “Ùèòëåðèí þëöìö” àäëû êèòàáëàðûíû áàøà ÷àòäûðìàã ö÷öí ìÿõôè ãîâëóüóí ìàòåðèàë ëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòìÿéÿ èúàçÿ âåðèáëÿðìèø. ßââÿëëÿð áåëÿ áèð øàéèÿ ýÿçèðäè êè, ýóéà Ùèòëåð ñîí àíäà Áåðëèíäÿí òÿééàðÿ èëÿ ó÷àðàã þëöìäÿí úàíûíû ãóðòàðìûø, ñîíðà èñÿ ñóàëòû ãàéûãëà íàìÿëóì òÿðÿôÿ ýåòìèøäèð. Ùÿòòà îíóí ñîíðàëàð ñàü îëäóüóíó äà äåéÿí âÿ ìÿòáóàòäà îíóí Cÿíóáè Àìåðèêàäà ýèçëÿíäèéèíè éàçàíëàð äà âàðäûð. Îíó äà äåéÿê êè, ýþðöúö Âèëùåëì Âóëô ùÿëÿ 1923-úö èëäÿ ýþñòÿðìèøäè êè, Ùèòëåðÿ Ìöíõåíäÿ ñóè-ãÿñä îëàúàã, ëàêèí î, ñàü ãàëàúàã. Ùèòëåð âÿ ìÿøóãÿñè Éåâàíûí 1945-úè èëèí áàùàðûíäà þëÿúÿêëÿðèíè èñÿ äÿôÿëÿðëÿ ãåéä åòìèøäè (áàõ: Àëëàí Ùàëë. Ìèëåíéóì 2000 êåùàíåòëåðè (Òöðêúÿéÿ ÷åâèðÿí: Åäà Àêñàí), Èñòàíáóë, 2000, ñ.122). Òàëåéÿ áàõ êè, Ùèòëåð àíàäàí îëäóüó ýöí — 20 àïðåë 1945-úè èëäÿ èíòèùàð åòìèøäè (áàõ: 10 ê32). Ëàêèí æóðíàëèñòëÿð Ïåòðîâà âÿ Âàòñîí ôàêòëàð ÿñàñûíäà ñöáóò åòäè ëÿð êè, Àäîëô Ùèòëåð, Éåâà Áðàóí, Éîçåô âÿ Ìàãäà Ýåááåëñëÿð, ùÿòòà îíëàðûí óøàãëàðû Ìàãäåáóðã øÿùÿðèíäÿ éàíäûðûëàðàã, 1970-úè èëÿ ãÿäÿð ýèçëè éåðäÿ ñàõëàíûëûðìûø. ÊÃÁ-íèí (ÄÒÊ) ìÿõôè àðõèâèíäÿ Ùèòëåðÿ àèä åäèëÿí ãîâëóãäà áèð íå÷ÿ ïàð÷à êÿëëÿ ñöìöéö ñàõëàíûëûð. Îíëàðäàí áèðèíèí öñòöíäÿ ýöëëÿ äåøèéè âàðäûð. 276 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê59 Áàðáàð èìïåðèéàíû ö÷öíúö çÿáò åäÿúÿê. Þç ãàí ãîùóìëàðûíûí ÷îõóíó þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿê. Ãîúàëûüà ýþðÿ äþðäöíúö þçö éûõûëàúàã. Ãîðõàúàã êè, íÿñèëäÿ ãàí òþêìÿê äàâàì åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà, Íîñòðàäàìóñóí ñàüëûüûíäà, Ñóëòàí Ñöëåéìàíûí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ ñóëòàí ñàðàéûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Ìöùàðèáÿ âÿ äþéöøëÿðäÿ úÿñàðÿòè, éåíèëìÿçëèéè èëÿ ñå÷èëÿí Ñöëåéìàí Ãàíóíè àèëÿäÿ ñþçÿ áàõàí, äåéèëÿíÿ èíàíàí, àðâàäëàðûíûí òÿñèðè àëòûíà äöøÿí áèð àäàì îëóá. ßí ÷îõ äà îíà ñåâèìëè àðâàäû Ðîêñåëàíà òÿñèð ýþñòÿðèðìèø. Ðîêñåëàíà ÿðèíèí ãîúàëäûüûíû ýþðöð, ùÿð âàñèòÿ èëÿ ùàêèìèééÿòèí îüëàíëàðû Ñÿëèì âÿ Áàéàçèäèí ÿëèíÿ êå÷ìÿñè ö÷öí ÷àëûøûðäû êè, áàøãà ãàäûíäàí îëàí Ìóñòàôàíû ñóëòàíûí ýþçöíäÿí ñàëñûí. Ìóñòàôà ÷îõ àüûëëû èäè. Ñóëòàí îíó ÷îõ èñòÿéèð âÿ þçöíäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòèí îíà âåðèëÿúÿéèíè ýèçëÿòìèðäè. Ëàêèí Ðîêñåëàíà äà ìÿêðëè íèééÿòèíäÿí ÿë ÷ÿêìèðäè. Íÿùàéÿò Ñóëòàíû èíàíäûðà áèëäè êè, Ìóñòàôà ñàðàé ÷åâðèëèøè åòìÿéÿ ùàçûðëàøûð. Áóíäàí ñîíðà Ñÿëèì âÿ Áàéàçèä àðàñûíäà ìöáàðèçÿ áàøëàéûð. Ñóëòàí Ñöëåéìàí Ñÿëèìèí òÿðÿôèíè ñàõëàéûð. Êîíéà éàõûíëûüûíäàêû äþéöøäÿ Áàéàçèä ìÿüëóá îëóð (1559). Î, ãà÷ûá Ñÿ ôÿâèëÿðÿ ïÿíàù ýÿòèðèð. Ñóëòàí Ñöëåéìàí øàù Òÿùìàñèáÿ ÷îõëó âÿä ëÿð âåðÿðÿê îüëó Áàéàçèäè åäàì åòìÿê ö÷öí ýåðè òÿëÿá åäèð. Øàù Òÿùìàñèá ×àëäûðàí âóðóøóíäàí (1514) ñîíðà Îñìàíëû Èìïåðèéàñû íûí òÿáÿÿëèéèíÿ êå÷ìèø Áàüäàä âèëàéÿòèíè Àçÿðáàéúàíà ãàéòàðìàã øÿðòèëÿ Áàéàçèäè Ñóëòàí Ñöëåéìàíà ãàéòàðàúàüûíû âÿä åäèð. Ñóëòàí Ñöëåéìàí áó øÿðòè ãÿáóë åòìèð. Ëàêèí ñîíðàëàð Áàéàçèä ãàéòàðûëûð âÿ Ñóëòàí Ñöëåéìàí îüëó Áàéàçèäè åäàì åòäèðèð. ×îõ ÷ÿêìèð êè, èêè àüûëëû îüëóíó èòèðÿí âÿ ãîúàëûãäàí ÿçèééÿò ÷ÿêÿí Ñóëòàí Ñöëåéìàí äöíéàñûíû äÿéèøèð âÿ ùàêèìèééÿò âàõòûíû åéø-èøðÿòëÿ êå÷èðÿí Ñÿëèìèí ÿëèíÿ êå÷èð. Ñóëòàí Ñÿëèì ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿ áèëÿúÿê áöòöí ãîùóìëàðûíû ãûðûð. 277 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíèí È.Ñòàëèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Íåä Ùàëëåé èñÿ Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Ðîáåñïéåðèí òåððîðóíó âÿ áó çàìàí 25 ìèí àäàìûí ýèëéîòèíëÿ (áàøêÿñÿí ìàøûí) áàøûíûí êÿñèëäèéèíè ýþñòÿðèð. Ýþðöíäöéö êèìè, áó òÿäãèãàò÷ûíûí äà ìöëàùèçÿëÿðè ùÿãèãÿòäÿí óçàãäûð. 3 ê60 Áöòöí Àñèéàäà òåððîðóí êþêöíö êÿñÿúÿêëÿð. Ùÿòòà Ìèçèäÿ, Ëèçèäÿ âÿ Ïàìôèëèéàäà. Áÿðàÿòÿ ýþðÿ äÿ ãàí àõàúàã. Càâàí, ãàðàäÿðèëè àäàì þç ÷èðêèí ÿìÿëèíäÿí (òåððîð) ãàëìàéàúàã. ßââÿëëÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè 1985-úè èëäÿ Èòàëèéàíûí ñÿéàùÿò÷èëÿðëÿ äîëó ñÿðíèøèí ýÿìèñèíè òóòàí Àáó Íèäàëëà áàüëàéûðäûëàð. Î âàõò Àáó Íèäàë þçöíö âÿ áàø÷ûëûã åòäèéè òÿøêèëàòû “Øÿð àòàñû”, “Âàùèìÿ àòàñû” àäëàíäûðìûøäû. Íîñòðàäàìóñäà áóíà éàõûí “Äÿùøÿò êíéàçû”, “Âàùèìÿ êíéàçû” ñþçëÿðè èøëÿíìèøäèð (áàõ: 10 ê71). Àáó Íèäàëûí éîëóíó òóòàí òåððîð÷óëàð Êè÷èê Àñèéàäà òÿëèì êå÷èðäèëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí éàçäûãëàðûíà ýþðÿ, îíëàðûí Ëèâèéà, Òóíèñ, Èðàí, Èðàã, ßëúÿçàèð, Ñîìàëè, ñîí èëëÿðäÿ èñÿ ßôãàíûñòàí êèìè 60-äàí àðòûã þëêÿäÿ òÿëèì-ìÿøã áàçàëàðû îëìóøäóð. 2001-úè èë ñåíòéàáð àéûíûí 11äÿ Íéó-Éîðêäà “Äöíéà òèúàðÿò ìÿðêÿçè”íèí ãîøà ýþéäÿëÿíëÿðèíèí âÿ Âàøèíãòîíäà Ïåíòàãîíóí áèíàñûíûí ïàðòëàäûëìàñûíäàí ñîíðà áöòöí äöíéà òåððîðèçìèí íÿ îëäóüóíó äÿðèíäÿí äÿðê åòäè âÿ áó öìóìè áÿëàéà ãàðøû ñÿéëÿðèíè áèðëÿøäèðäè. Áó äÿôÿ ìÿëóì îëäó êè, äöíéàíûí Áèð íþìðÿëè òåððîð÷óñó, ÿñëÿí Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíûíäàí îëàí, ëàêèí ßôãàíûñòàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí, ÷îõ áþéöê ýöúÿ âÿ âàð-äþâëÿòÿ ìàëèê Öñàìÿ Áèí Ëàäåí èìèø. ÀÁØ-äà òþðÿäèëÿí áó ýþðöíìÿìèø òåððîð àêòûíûí îíóí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëäèéè áÿéàí åäèëäè. ÀÁØ äþâëÿòè ßôãàíûñòàíäàí Áèí Ëàäåíè òÿëÿá åòäè. Ðÿää úàâàáû àëäûãäàí ñîíðà ßôãàíûñòàíà ìöùàðèáÿ åëàí åòäè (07.Õ.2001) âÿ þëêÿíè òóòäó. Ùÿëÿëèê Áèí Ëàäåíèí éåðèíè áèëÿí éîõäóð. 278 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ÀÁØ áèð ÷îõ ÿôãàí ýÿíúëÿðèíè ÿñèð åäÿðÿê, Êóáà ÿðàçèñèíäÿ éåðëÿøÿí Ãâàíòàíàìà ùÿáñ äöøÿðýÿñèíÿ àïàðäûüûíû áèëäèðäè. ßôãàí äþéöø÷öëÿðèíèí íÿ ìÿãñÿäëÿ Àìåðèêà ãèòÿñèíÿ àïàðûëìàñû äà ìöÿì ìà îëàðàã ãàëûð. 2-úè ñÿòèðäÿ àäû ÷ÿêèëÿí þëêÿëÿð Àñèéàäà îëóá. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýöìàí êè, Áèí Ëàäåíäÿí ýåäèð. 3 ê61 Áþéöê ùÿðáè ãöââÿ âÿ õðèñòèàí ìÿçùÿáèíäÿí îëàíëàð Ìåñîïîòàìèéàäà éûüûøàúàãëàð. Éàõûíëûãäàêû ÷àéûí ñàùèëèíäÿ éöíýöë äÿñòÿ òîïëàøàúàã. Ãàíóíëà áó, äöøìÿíèí ãàðøûñûíû àëìàã ö÷öíäöð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò 34 Àâðîïà þëêÿñèíèí Èðàãà ãàðøû áàøëàäûüû ìöùàðèáÿäÿí ýåäèð (1991, éàíâàð-ôåâðàë). “Ñÿùðàäà òóôàí” àäû àëòûíäà àïàðûëàí ÿìÿëèééàò âÿ äþéöøëÿðäÿ, äàùà äîüðóñó Ðèê Àòêèíñîíóí “Ñÿëèá éöðöøëÿðè. Êþðôÿç ìöùàðèáÿñèíèí äàíûøûëìàìûø òàðèõè”àäëû ÿñÿðèíäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè, Ñÿëèá éöðöøëÿðèíÿ 4000 òàíê, 150 ýÿìè, 600 ìèíäÿí ÷îõ õðèñòèàí äèíèíÿ ìÿíñóá ÿñýÿð úÿëá îëóíìóøäó. Êå÷ÿí ÕÕ ÿñð ÿðçèíäÿ õðèñòèàíëàðûí áó ñàéäà îðäóñó Ìåñîïîòàìèéàéà ãàðøû èëê äÿôÿ èäè êè, ìöùàðèáÿ àïàðûðäû. 3-úö ñÿòèðäÿ áàðÿñèíäÿ áÿùñ îëóíàí ÷àé — Ôÿðàòäûð. Ãÿðá ùàâà ãöââÿëÿðèíèí 101-úè äèâèçèéàñû 8 ñàéëû øîññåíè áîìáàëàéàðàã, 4 ýöí ÿðçèíäÿ Èðàãûí Êöâåéòäÿ îëàí îðäóñó èëÿ ÿëàãÿñèíè êÿñìèø âÿ ìö ùàðèáÿíèí ìöãÿääÿðàòûíû ùÿëë åòìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ïðåçè äåíò Ñÿääàì Ùöñåéíèí Ðåñïóáëèêà ãâàðäèéàñûíäàí ýåäèð. Áó ãâàð äèéà äöøìÿíèí ãàðøûñûíû àëà áèëìÿäè. Ëàêèí ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà þëêÿ äàõèëèíäÿ áàø âåðÿí èüòèøàøëàðû éàòûðà áèëäè. 3 ê62 Áèñêàé êþðôÿçè éàõûíëûüûíäà, Äóåðî ÷àéû ñàùèëèíäÿ Î, áþéöê Ïèðåíåé äàüëàðûíû êå÷èá ýÿëÿúÿê. Áóðàäà ùàêèìèééÿò ãûñàìöääÿòëèäèð âÿ î, Ãîøóíó Êàðêàñîíà ýþíäÿðìÿê íèééÿòèíäÿäèð. 279 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà-Èíýèëòÿðÿ-Èñïàíèéà ìöùàðèáÿëÿðèíäÿí ýåäèð. Áèñêàé êþðôÿçè äÿ, Äóåðî ÷àéû äà Èñïàíèéàäàäûð. 1808-úè èëäÿ Íàïîëåîí Ñåð Cîí Ìóðóí áàø÷ûëûã åòäèéè Áðèòàíèéà îðäó ùèññÿ ëÿðèíè Èñïàíèéàäàí ÷ûõàðìàüà íàèë îëìóøäó. Ëàêèí áèð èë ñîíðà ýåíåðàë Âåëëèíãòîíóí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà Áðèòàíèéà îðäó ùèññÿëÿðè Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèéè ìàðøðóòëà Èñïàíèéàéà éöðöø åòäè. Ñîíðà èñÿ Âåëëèíãòîí Ïèðåíåé äàüëàðûíû êå÷ÿðÿê Ôðàíñà öçÿðèíÿ éåðèäè. Êàðêàñîí éàõûíëûüûíäà äþéöø áàø âåðäè. Áåëÿëèêëÿ, Íîñòðàäàìóñóí 250 èë þíúÿ äåäèêëÿðè, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ÷èí îëäó: “Ãîøóíó Êàðêàñîíà ýþíäÿðìÿê íèééÿòèíäÿäèð”. 3 ê63 Áþéöê, ãîíøóíóí éîëó èëÿ ýåòäèéèíÿ ýþðÿ Ðîìà äþâëÿòè òàìàìèëÿ ùþðìÿòäÿí äöøÿúÿê. Âÿòÿíäàøëàð àðàñûíäà äöøìÿí÷èëèê âÿ äèäèøìÿ Ùîããàáàçëàðûí ñàðñàãëûãëàðûíûí âàõòûíû óçàäàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí ôàøèçìèí ÿñàñûíû ãîéàí Áåíèòî Ìóññîëèíè âÿ îíó çèðâÿéÿ ãàëäûðàí Àäîëô Ùèòëåðäÿí ýåòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Îíëàð ùÿð èêèñè ýÿíúëÿðè ÿëÿ àëìàã ö÷öí ùÿð úöð ùîããàáàçëûüà ÿë àòûðäûëàð. Ùèòëåð, ùÿòòà ýåúÿ âàõòû ìÿøÿëëÿðèí èøûüûíäà ìèíëÿðëÿ àäàìûí ãàðøûñûíäà íèòã ñþéëÿéèð, èíñàíëàðû ÿëÿ àëûð äû. Òÿñàäöôè äåéèëäè êè, Íîñòðàäàìóñ Ùèòëåðëÿ áàüëû éàçìûøäû: “Îíóí äèëè ÿëèíäÿ úèäà îëàí äÿëèäÿí äàùà ãîðõóëóäóð”. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ îíëàðû “ùîããàáàç” àäëàíäûðìûøäûð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåíèí Àáó Íèäàë âÿ Àáó Àááàñ êèìè òåððîð÷óëàðäàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. 1985-úè èëäÿ Àáó Íèäàë âÿ Àáó Àááàñûí ïëàíû ÿñàñûíäà Èòàëèéàíûí “Àõèëëå Ëàóðà” ñÿðíèøèí ýÿìèñè ÿëÿ êå÷èðèëäèêäÿí ñîíðà, Èòàëèéà äþâëÿòè Àáó Àááàñûí øÿðòèíè ãÿáóë åòäè êè, ýÿìè ïàðòëàäûëìàñûí, èíñàí òÿëÿôàòû îëìàñûí. Òåððîð ÷óéà èìêàí âåðèëäè êè, ñàü-ñàëàìàò Èòàëèéàíû òÿðê åòñèí. Áó ùàäèñÿ 280 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà äÿí ñîíðà áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ Èòàëèéà íöôóçäàí äöøäö. Åëÿ áóíà ÿñàñÿí áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíè áó ùàäèñÿ èëÿ áàüëàéûðëàð. 3 ê64 Èðàí ùþêìäàðû áþéöê îëêàäëàðûí (ìàâðëàðûí) éåðèíè äîëäóðàúàã. Äîíàíìà ö÷ éàðóñëó ùÿðáè ýÿìèëÿðäÿ ìöñÿëìàíëàðà ãàðøû äóðàúàã. Ïàðôèéà âÿ Ìèäèéàäàí ýÿëèá Ñèêëàäàíû òàëàí åäÿúÿêëÿð. Áþéöê Èîíèéà ëèìàíûíäà óçóí ìöääÿò ñàêèòëèê îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ áèðúÿ îíó äåéÿ áèëèáëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ áóðàäà Àéÿòóëëà Õîìåéíèäÿí (1900-1989) áÿùñ åäèð. Éàçûðëàð êè, Õîìåéíè ÀÁØ âÿ Ãÿðáÿ ãàðøû ìöãÿääÿñ äèíè ìöùàðèáÿ åëàí åäèá, Èðàãëà ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøèá âÿ íÿòèúÿäÿ áèð ìèëéîíäàí àðòûã èðàíëû ìÿùâ îëóá. Þëêÿäÿ èãòèñàäè âÿçèééÿò ïèñ êþêÿ äöøöá. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, êàòðåíëÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí øÿðùè àðàñûíäà óéüóíëóã ýþðöíìöð. 3 ê65 Ïàïà ñå÷èëÿí ýöíöí ñÿùÿðèñè, Áþéöê Ðîìàëûíûí ãÿáðè òàïûëàíäà, Ñåíàò (êîíêëàâ) áóíó ñöáóò ö÷öí òÿñäèã åòìÿéÿúÿê. Îíóí ãàíû ìöãÿääÿñ úàìäàí çÿùÿðëÿíìèøäèð. Êàòðåí 1978-úè èëäÿ Âåíåñèéàíûí ïàòðèàðõû Àëáèíî Ëó÷èàíèíèí Âàòèêàíäà Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíÿ Ïàïà ñå÷èëìÿñè âÿ I Èîùàíí Ïàâåë àäû èëÿ ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñûíäàí áÿùñ åäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ 1978-úè èëäÿ áèðèíúè Ðîìà Ïàïàñû Ïéîòðóí ãÿáðèíèí Âàòèêàí ÿðà çèñèíäÿ àðõåîëîãëàð òÿðÿôèíäÿí òàïûëìàñûíäàí äàíûøûëûð. Áó êàòðåíëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿðäÿí ÿââÿëëÿð ñþùáÿò à÷äûüûìûçäàí (áàõ: 2 ê15) áóðàäà îõóúóëàðû òÿêðàðëà éîðìàã èñòÿìÿäèê. Áóðàäà éàëíûç 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíèí Ïàïà I Èîùàíí Ïàâåëèí Ïàïà ñå÷èëÿíäÿí äöç áèð àé ñîíðà çÿùÿðëÿíäèðèëÿðÿê þëäöðöëìÿñè èëÿ áàüëû îëäóüóíó îõóúóëàðûí íÿçÿðèíÿ ÷àòäûðìàüû ëàçûì áèëäèê. 281 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê66 Áþéöê Îðëåàí ùàêèìè þëöìÿ ìÿùêóì îëóíóá. Îíäàí þçöíöí ãàí ãîùóìëàðûíäàí áèðè èíòèãàì àëàúàã. Äöíéàñûíû þç ÿúÿëèëÿ, ëÿéàãÿòëè þëöìëÿ äÿéèøìÿéÿúÿê. Éàðà äöøìöø ÿëëÿðè âÿ àéàãëàðû îíó ÿñèð åäÿúÿê. Îðëåàíëû Ôèëèï Ôðàíñà èíãèëàáûíäà ýþðêÿìëè ñèìàëàðäàí áèðè èäè. Ôÿõðè çàäÿýàí àäûíäàí èìòèíà åäÿðÿê èíãèëàá÷ûëàðà ãîøóëìóøäó. Ìèëëè Ìÿúëèñÿ öçâ ñå÷èëÿíäÿí ñîíðà ãàí ãîùóìó êðàë XVI Ëöäîâèêèí åäàì åäèëìÿñèíÿ ñÿñ âåðìèøäè. Àëëàùûí ãÿçÿáèíÿ òóø îëóá. Ðîáåñïéåðèí ýþñòÿðèøè èëÿ ýèëéîòèíäÿ (áàø êÿñÿí ìàøûí) åäàì åäèëèá. 3 ê67 Ôèëîñîôëàðûí éåíè òÿëèìè (ñåêòà) éàðàíàúàã. Îíëàð þëöìÿ, ãûçûëà, øþùðÿòÿ, âàð-äþâëÿòÿ íèôðÿò åäÿúÿêëÿð. Àëìàíèéà äàüëàðû ñÿðùÿä îëìàéàúàã. Äàùà ñîíðà îíëàðûí ÷îõëó òÿðÿôäàðëàðû âÿ ùèìàéÿäàðëàðû îëàúàã. Ãÿðèáÿ îëñà äà, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò à÷ûëàí ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòëÿðäÿí éàí êå÷ÿðÿê, îíëàðûí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéè åùòèìàëûíû èðÿëè ñöðìöøëÿð. ßñëèíäÿ, áó êàòðåíäÿ Ê.Ìàðêñ âÿ Ô.Åíýåëñèí Àëìàíèéàäà éàðàòäûüû éåíè òÿëèìäÿí áÿùñ îëóíóð. Ñîíðàëàð áó òÿëèì Àëìàíèéà ñÿðùÿäëÿðèíè àøàðàã ìàðêñèçìëåíèíèçì àäû àëòûíäà áöòöí äöíéàéà éàéûëìûøäû. Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ñþùáÿò à÷äûüû, XIX ÿñðèí ñîíó âÿ ÕÕ ÿñðäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð áàðÿäÿ äàíûøìàüà ëöçóì ýþðìöðöê. Áèðúÿ îíó äåìÿê èñòÿðäèê êè, òÿðúöìÿäÿ ôèëîñîô “èäðàêû ñåâÿí àäàì” ìÿíàñûíû âåðèð. Èäðàê, àüûë èñÿ ñàäÿëèê âÿ àéäûíëûãëà áàüëûäûð. Èëê âàõòëàð ñàäÿëèéè, àéäûíëûüû èëÿ ñå÷èëÿí âÿ áóíà ýþðÿ äÿ ùàìûíû ìàãíèò êèìè úÿçá åäÿí ìàðêñèçì-ëåíèíèçì òÿëèìè ñîíðàëàð þç èäåàëëàðûíäàí óçàãëàøäû âÿ ùÿéàòäà ãàçàíäûüû ìþâãåéèíè èòèðäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð, ìÿñÿëÿí Íåä Ùàëëåé áó êàòðåíè Ôðàíñà âÿ îíóí Äåíè Äèäðî, Ðóññî, Âîëòåð êèìè õàäèìëÿðè èëÿ áàüëàéûð. 282 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Ýþñòÿðèëÿí àëèìëÿðèí õèäìÿòëÿðèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðìÿêëÿ áÿðàáÿð, êàòðåíèí Àëìàíèéà èëÿ áàüëû îëäóüóíó èíêàð åòìÿê îëìàç. Íîñòðàäàìóñ áóíó êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ à÷ûãúà ýþñòÿðìèøäèð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû Ä. âÿ Í.Çèìàëàð ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí êàòðåíè Ðóñèéà èëÿ áàüëàìàüà úÿùä åäèáëÿð. 3 ê68 Èñïàíèéà âÿ Èòàëèéàäà õàëã áàøñûç (áàø÷ûñûç) ãàëàúàã. Ìÿùâ îëàíëàð éàðûìàäàäà ìÿüëóá åäèëÿíëÿðäèð. Îíëàðûí äèêòàòîðóíà äöøöíöëìöø õÿéàíÿò åäèëÿúÿê. Ùÿð éåðäÿ îíà ãàðøû ÷ûõûëàúàã, ãàíëàð òþêöëÿúÿê. Èñïàíèéà äà, Èòàëèéà äà éàðûìàäàäà éåðëÿøèð. Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþñòÿðäèéè êèìè, ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðûíà éàõûí ùÿð èêè éàðûìàäàäà ãàíëû äþéöøëÿð ýåòìèø, ãàí ñó éåðèíÿ àõìûøäûð. Èñïàíèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ âÿ âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè çàìàíû (1936-1939) þëêÿ äåìÿê îëàð êè, áàø÷ûñûç ãàëìûøäû. Ôàøèñò Èòàëèéàñû èñÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíè áàø÷ûñûç áàøà âóðìóøäó. 1943-úö èëäÿ Áåíèòî Ìóññîëèíè ùàêèìèééÿòäÿí êÿíàðëàøäûðûëñà äà, àëìàíëàð éåíèäÿí îíó ùàêèìèééÿòÿ ýÿòèðìèøäèëÿð. Ìöùàðèáÿíèí ñîíóíà éàõûí èñÿ ãà÷àðàã þëêÿíè òÿðê åäÿðêÿí ïàðòèçàíëàð òÿðÿôèí äÿí òóòóëóá åäàì åäèëìèøäè. Êàòðåíè äèããÿòëÿ èçëÿäèêäÿ, 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèð íÿçÿðÿ àëûíìàçñà, éåðäÿ ãàëàí èêè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Èòàëèéàäàí ýåäèð. 3-úö ñÿòèð áèð äàùà áóíó ñöáóò åäèð. Áóðàäà òÿêúÿ áèð äèêòàòîðäàí äàíûøûëûð. Ôðàíñèñêî Ôðàíêî áàðÿäÿ èñÿ îíó äåìÿê îëàð êè, î, 1975-úè èëäÿ þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéè øÿíÿ ãÿäÿð Èñïàíèéàéà ðÿùáÿðëèê åòìèøäèð. Äèêòàòîð êèìè òàíûíàí Ôðàíêîíóí Èñïàíèéà ãàðøûñûíäà áþéöê õèäìÿòëÿðè îëìóøäóð. Îíóí ÿí áþéöê õèäìÿòëÿèíäÿí áèðè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ Èñïàíèéàíûí áèòÿðÿôëèéèíè ñàõëàéàðàã þëêÿíè âèðàíåäèúè ìöùàðèáÿ áÿëàñûíäàí õèëàñ åòìÿñè îëìóøäóð. 283 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê69 Áþéöê ÿìÿëèééàòû úàâàí àäàì àïàðàúàã. Äöøìÿíèí ÿëèíäÿ ÿñèð îëàúàã. Àíúàã éàðûäîíóçäàí äîüóëàí ãîúà àäàì Øàëîí âÿ Ìàêîíó äîñò îëìàüà òÿùðèê åäÿúÿê. “Éàðûàäàì”, — “éàðûäîíóç” èôàäÿñèíÿ áàøãà êàòðåíëÿðäÿ äÿ (áàõ: 1 ê64, 8 ê44) òÿñàäöô åäèëèð. Áÿçè êàòðåíëÿðäÿ áó ñþçöí ïèëîò ìÿíàñûíäà èøëÿíäèéè à÷ûãúà ùèññ îëóíóð. Áó êàòðåíäÿ “éàðûäîíóç” ñþçö áÿëêÿ äÿ ãÿäèì ÿñàòèðëÿ ÿëàãÿëè èøëÿíìèøäèð. Ãÿäèì ÿñàòèðÿ ýþðÿ, Ìèëàí øÿùÿðè ñàëûíàíäà îíóí éåðèíäÿ éàðûäîíóç—éàðûãîéóíà áÿíçÿð áèð ùåéêÿë òàïûëûáìûø. Øÿùÿð áóíà ýþðÿ Ìèëàí àäëàíûá. Íàïîëåîí ÷îõ ýÿíú èêÿí, 1790-úû èëäÿ Ìèëàíû òóòóáìóø. Ëàêèí î, Èòàëèéàäà ÿñèð äöøìÿéèá. Øàëîí âÿ Ìàêîí Ôðàíñàíûí Áóðãóíäèéà áþëýÿñèíäÿäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð èíäèéÿ ãÿäÿð áó êàòðåíèí ìÿüçèíè à÷ûá ýþñòÿðìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèáëÿð. 3 ê70 Èíýèëòÿðÿíè þçöíÿ äàõèë åäÿí Áþéöê Áðèòàíèéà Ãàáàðìûø äàøãûí ñóëàðûíûí àëòûíäà ãàëàúàã. Éåíè Àâñîíèéà ëèãàñû (úÿìèééÿòè) ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéàúàã. Àâñîíèéà ëèãàñûíà ãàðøû îíëàð äàùà ìþùêÿì ìöãàâèìÿò ýþñòÿðñèí äåéÿ. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí òÿãðèáÿí 50 èë ñîíðà ëåêñèêîíà ýèðÿúÿê Áþéöê Áðèòàíèéàäàí áÿùñ åäèð. Ìÿëóìäóð êè, Èíýèëòÿðÿ, Øîò ëàíäèéà âÿ Óåëñ 24 îêòéàáð 1604-úö èëäÿ áèðëÿøèáëÿð âÿ áóíäàí ñîíðà Áþéöê Áðèòàíèéà “äþâëÿòëÿð áèðëèéè” ìÿíàñûíû êÿñá åäèá. Î äà ìÿëóìäóð êè, Áðèòàíèéàäà ÷îõëó àäàëàð âàðäûð. Àäÿòÿí, îíëàðûí èêèñè áà ðÿäÿ äàíûøûëûð. Áþéöê Áðèòàíèéà âÿ Èðëàíäèéà. Èíýèëòÿðÿ, Øîòëàíäèéà âÿ Óåëñ Áþéöê Áðèòàíèéàíû òÿøêèë åäèð. Áÿçè àëèìëÿðèí ôèêðèíúÿ, øèääÿòëè èñòèëÿð íÿòèúÿñèíäÿ XXI ÿñðèí îðòàëàðûíäà Àðêòèêà áóçëàðûíûí ÿðèìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëàúàãäûð. 284 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðèíäÿ áÿøÿðèééÿòèí áþéöê áÿëàëàðëà ãàðøûëàøàúàüûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Îíó äà ãåéä åäÿê êè, Àâñîíèéà Èòàëèéàíûí úÿíóáóíäà ÿðàçèäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áóíó òåððîðèçì âÿ òåððîð÷óëàð îëàí þëêÿëÿðëÿ áàüëàéûð âÿ Ãÿðá äþâëÿòëÿðèíèí îíëàðà ãàðøû ìöùàðèáÿ àïàðàúàãëàðûíäàí ñþç à÷ûðëàð. Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè Cîí Ùîóã äàùà èðÿëè ýåäÿðÿê, 1996-úû èëäÿ Áþéöê Áðèòàíèéàäà èíýèëèñúÿ ÷ûõàí, 1999-úó èëäÿ èñÿ ðóñ äèëèíÿ òÿðúöìÿ îëóíàðàã Ìîñêâàäà ÷àï îëóíàí ñàíáàëëû êèòàáûíäà éàçûð: “Áó ùàäèñÿëÿð Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí áèðëèéèíèí éàðàäûëìàñûíà âÿ òåððîð÷óëàðûí áàçàëàðû îëàí þëêÿëÿðèí ìÿùâ åäèëìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàãäûð”.1 Îëà áèëñèí êè, áþéöê ýþðöúöíöí ñþç à÷äûüû “Éåíè Àâñîíèéà ëèãàñû” áóíóíëà áàüëûäûð. Áóðàäàí áåëÿ áèð íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëóð êè, Cîí Ùîóãóí êèòàáû éàçäûüû ÕÕ ÿñðèí 80-90-úû èëëÿðèíäÿ Ãÿðá þëêÿëÿðè áåëÿ áèð ìÿñÿëÿ öçÿðèíäÿ úèääè èø àïàðûðëàðìûø. 3 ê71 Óçóí ìöääÿò àäàëàðäà ìöùàñèðÿäÿ îëàíëàð Þç äöøìÿíëÿðèíÿ ãàðøû ãÿçÿáëÿ úîøàúàãëàð. Èíýèëòÿðÿäÿí êÿíàðäà îëàíëàð òàãÿòäÿí äöøÿúÿê, àúûíäàí þëÿúÿêëÿð. Îíëàð áåëÿ àúëûüû ùå÷ âàõò ýþðìÿìèøäèëÿð. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû èíýèëèñëÿðèí àëìàíëàðà ãàðøû àïàðäûüû ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèð. 1940-úû èëèí éàéûíäà Ôðàíñà ìÿüëóá îëäóãäàí âÿ àëìàíëàð Ôðàíñàíû òóòäóãäàí ñîíðà Èíýèëòÿðÿ òÿêëÿíìèøäè. Ýåúÿëÿð àëìàíëàð Áðèòàíèéà øÿùÿðëÿðèíè áîìáàëàéûð, ÿùàëèíè âàùèìÿéÿ ñàëûðäûëàð. Càíà éûüûëàí õàëã äþâëÿòè ìÿúáóð åòäè êè, úàâàá òÿäáèðè ýþðñöí. Èíýèëèñëÿð Ùàìáóðã âÿ Äðåçäåí øÿùÿðëÿðèíè áîìáàëàìàüà áàøëàäûëàð. Íÿòèúÿäÿ îí ìèíëÿðëÿ àëìàí þëäö. Äåéèëÿíëÿðÿ ýþðÿ, ùàâà ùöúóìëàðû çàìàíû 650 ìèíäÿí ÷îõ àëìàí ùÿëàê îëóá. Òÿäãèãàò÷ûëàð éàçûðëàð êè, àúëûãëà ìÿùâ åòìÿê Ùèòëåðèí ñåâèìëè ñèëàùû îëóá. Ìöùàðèáÿ âàõòû àúëûãäàí þëÿí ðóñ, ïîëéàê, éÿùóäè âÿ áàøãàëàðûíûí ñàéû 13 ìèëéîíó êå÷èáìèø. 1 Cîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñ. Ýþðöúöëöéöíöí êöëëèééàòû. Ì., 1999, ñÿù. 257. 285 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê72 Áþéöê ÷àéûí êÿíàðûíäà, øöáùÿëÿíÿðÿê, Õåéèðõàù ãîúàíû äèðè-äèðè áàñäûðàúàãëàð. Âàð-äþâëÿòèí ùåñàáûíà éåíè ãîúà éîëäà òóòóëàíäà, Áöòöí ãûçûëûíû âåðÿðÿê, úàíûíû ãóðòàðàúàãäûð. Áó êàòðåíäÿ äÿ ñþùáÿò I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ãÿùðÿìàíû, II Äöíéà ìöùàðèáÿñè âàõòû “Âèøè” äþâëÿòèíÿ áàø÷ûëûã åäÿí ìàðøàë Ïåòåäÿí ýåäèð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ÷îõëó èáàðÿëÿðäÿí èñòèôàäÿ åòìèøäèð. Àëìàíëàð Ôðàíñàíû òóòàíäàí ñîíðà Ïåòåíè ÿñèð ýþòöðìöøäöëÿð. Ìöùàðèáÿíèí ñîíóíà éàõûí 80 éàøëû Ïåòåíè àçàä åäèðëÿð. Èêè ýöíäÿí ñîíðà ñÿðùÿääÿ èñâå÷ðÿëèëÿð Ïåòåíè ôðàíñûçëàðà òÿùâèë âåðèðëÿð. Îíó Ïàðèñäÿ ìöùàêèìÿ åäèáëÿð. Ñîí ñÿòèðäÿ Ïåòåíèí èëëÿð áîéó õàëãûí ñåâèìëèñè âÿ ôÿõðè îëäóüóíó, îíóí õàëã ãàðøûñûíäà áþéöê õèäìÿòëÿðèíè íÿçÿðÿ àëàí ùàêèìëÿðèí éóìøàã ãÿðàðûíà èøàðÿ îëóíóð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ òóòàðëû ôàêò îëìàäàí êàòðåíè óçóí èëëÿð Èíýèëòÿðÿíèí áàø íàçèðè èøëÿìèø Â.×þð÷èëÿ àèä åäèðëÿð. 3 ê73 Áó êðàëëûãäà àõñàã àäàì ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿíäÿ, Ðÿãèá éàðàìàç àäàìëà éàõûí îëàúàã. Î þçö âÿ ùàêèìèééÿòè ÷îõ çÿèôëÿéÿúÿê. Î ñàüàëàíà ãÿäÿð àðòûã ýåú îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ èëê ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ôðàíêëèí Äåëàíî Ðóç âåëò âÿ 1933-úö èë ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðèíäÿ îíóí ðÿãèáè îëàí Ùåðáåðò Ãàéâåðäÿí ýåäèð. Ãàëàí ñÿòèðëÿðäÿ èñÿ Ðóçâåëòèí ðÿãèáè Àäîëô Ùèòëåðäÿí äàíûøûëûð. Áóðàäà Ùèòëåðèí þçöíö âÿ äþâëÿòè ÷ûõûëìàç áÿëàéà äö÷àð åòäèéèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 3 ê74 Íåàïîë, Ôëîðåíñèéà, Ôàîíñ âÿ Èìîë, Áèð âàõò åëÿ ãåéçëÿíÿúÿêëÿð: Íîëóí áÿäáÿõòëÿðèíÿ õîø ýÿëìÿê õàòèðèíÿ Îíóí ùàêèìèíè ëàüà ãîéìàãëà ìöêàôàòëàíäûðàúàãëàð. 286 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ôèêèð ñþéëÿéÿ áèëìÿéèáëÿð. 3 ê75 Ïî, Âåðîíà, Âè÷åíñå, Ñàðàãóñóí Ãûëûíúëàðû óçàã òîðïàãëàðäà òÿçÿúÿ ãàíà áóëàíûá. ×îõ áþéöê âÿáà èëÿ éàíàøû, áþéöê ãîòóðëóã äà áàøëàéàúàã. Êþìÿê éàõûíäà, àíúàã äÿðìàíû óçàãäà îëàúàã. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéèíèí Ìÿðêÿçè Àôðèêàíûí óçàã òîðïàãëàðûíäàí ýÿòèðèëÿðÿê Ôðàíñà, Èòàëèéà âÿ Èñïàíèéàäà éàéûëìàñûíäàí áÿùñ åäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúö ïîåòèê òÿðçäÿ “ãû ëûíú” âÿ “ãàí” ñþçëÿðèíè èøëÿòìèøäèð. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, ìàýèéà äèëèíäÿ “ãûëûíú”—”ôàëëîñ”, ”êèøè òÿíàñöë îðãàíû” ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. Î äà ìÿëóìäóð êè, ÑÏÈÄ êèøè òÿíàñöë îðãàíû âÿ ãàíëà êå÷èð. ÀÁØ-äà âÿ Ôðàíñàíûí Ïàñòåð Èíñòèòóòóíäà àïàðûëàí àíàëèçëÿð ýþñòÿðèð êè, Íîñòðàäàìóñóí 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèéè “gousse” “ãî òóð” ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. ÑÏÈÄ áÿçÿí äÿðèíèí õÿð÷ÿíýèíÿ ñÿáÿá îëóð. Áó âàõò õÿñòÿíèí äÿðèñè à÷ûã-ãûðìûçû ëÿêÿëÿðëÿ þðòöëöð êè, áó äà ãîòóðà áÿíçÿéèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ÑÏÈÄ-èí äÿðìàíûíûí óçàãäà îëäóüóíó õöñóñè âóðüóëàéûð. Áþéöê ýþðöúöíöí ñþçëÿðèíäÿí áó íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëóð êè, ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéèíèí äÿðìàíû êîñìîñëà áàüëûäûð. XXI ÿñðèí èíñàíëàðû ö÷öí “óçàã” ìÿñàôÿ éàëíûç êîñìîñ îëà áèëÿð. Îëà äà áèëñèí êè, Íîñòðàäàìóñ óçàã äåéÿíäÿ Àìåðèêà ãèòÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóá. Áÿëêÿ äÿ ÑÏÈÄ-èí ÿëàúû ÀÁØ-äà òàïûëàúàã. Ùÿëÿëèê èñÿ ÑÏÈÄ éàéûëìàãäà äàâàì åäèð. Óãàíäàäà ÿùàëèíèí áåøäÿ áèðè ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéèíÿ òóòóëóá. Àñèéà âÿ Àôðèêà þëêÿëÿðèíè Óãàíäàíûí àãèáÿòè ýþçëÿéèð. Áîìáåé âÿ áàøãà øÿùÿðëÿð áþéöê òÿùëöêÿ àëòûíäàäûð. Áåëÿ ýåòñÿ XXI ÿñðäÿ, Íîñòðàäàìóñ à÷ûãëàìà ñûíäà ýþñòÿðäèéè êèìè, äöíéà ÿùàëèñèíèí ö÷äÿ áèðè ìÿùâ îëàúàã. ×åõ ýþðöúöñö Ìàòàð Òàðàáè÷ áó õÿñòÿëèêëÿ áàüëû ôÿðãëè ôèêèð ñþé ëÿìèøäèð: “Áèð õÿñòÿëèê ïåéäà îëàúàã. Áöòöí äöíéàíû áöðöéÿúÿê. 287 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ùå÷ êèì îíóí ÿëàúûíû òàïà áèëìÿéÿúÿê... Èíñàíëàð ÷ûðïûíàðàã àõòàðàúàã, ÿëàú èñÿ Àëëàùûí èðàäÿñè èëÿ îíëàðûí þçëÿðèíäÿ îëàúàã”. 3 ê76 Àëìàíèéàäà ìöõòÿëèô òÿðèãÿòëÿð (òÿëèìëÿð) ìåéäàíà ÷ûõàúàã. Îíëàð áÿõòèéàð áöòïÿðÿñòëèéÿ ÷îõ éàõûíëàøàúàãëàð. Öðÿê ÿñèðëèêäÿ, ôàéäà àç, êàð éîõ. Îíëàð ôàéäà âåðìÿê ö÷öí ãàéûäàúàãëàð. Áó êàòðåíäÿ äÿ, Àëìàíèéàäà éåíè òÿðèãÿòëÿðèí (ñåêòàëàðûí) éà ðàíìàñûíû âÿ ìÿùâèíè Íîñòðàäàìóñ ýþðìöøäöð. Áèç, àðòûã, ìàðêñèçì-ëåíèíèçì òÿëèìèíèí éàðàíìàñû (áàõ: 3 ê67), äöíéàéà éàéûëìàñû âÿ Ñîâåòëÿðèí äàüûëìàñû èëÿ ñöãóòà óüðàäûüûíäàí äàíûøìûøûã. Áó êàòðåíäÿ èñÿ áþéöê ýþðöúö Ùèòëåð âÿ îíóí éàðàòäûüû ôàøèñò ïàðòèéàñûíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Ùèòëåðèí âÿ îíóí òÿðÿôäàðëàðûíûí ñöãóòó êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðèíäÿ ïîåòèê äèëëÿ òÿñâèð îëóíóá. Áöòöí áóíëàðà âÿ Ö÷öíúö Ðåéõÿ Áåðëèíäÿ, ãàðàíëûã áóíêåðäÿ àòûëàí áèð òàïàí÷à ýöëëÿñè ñîí ãîéóá. 3 ê77 Ãî÷ áöðúöíÿ äàõèë îëìóø Ö÷öíúö Èãëèìäÿ, 1727-úè èëèí îêòéàáðûíäà Èðàí øàùû Ìèñèðäÿí îëàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëàúàã. Ìöíàãèøÿ, þëöì, èòýè îëàúàã. Õà÷ áèàáûðúàñûíà ëÿêÿëÿíÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ þëöìöíäÿí 161 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê òàðèõè ùàäèñÿíèí èëèíè âÿ àéûíû äÿãèã ýþñòÿðìèøäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ III Èãëèìäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, ÿðÿá àñòðî ëîãó Alfraganus äöíéàíû 7 èãëèì çîíàñûíà áþëìöøäöð. Áó çîíàëàð Åêâàòîðà ìöâàçè 13 äÿðÿúÿ åí äàèðÿñèíäÿí áàøëàéàðàã, Øèìàë ãöòáöíÿ òÿðÿô ýþòöðöëöð. Áåëÿëèêëÿ, 3-úö Èãëèì ìöàñèð ùåñàáëàìà ëàðëà òÿãðèáÿí 28-34-úö äÿðÿúÿ øèìàë åí äàèðÿëÿðèíè ÿùàòÿ åäèð. Áó èñÿ î äåìÿêäèð êè, ìöàñèð Èðàí, ßôãàíûñòàí, Èðàã, Ìèñèð âÿ áàøãà ßðÿá äþâëÿòëÿðèíèí øèìàë ùèññÿñè áó åí äàèðÿëÿðè àðàñûíäàäûð. Êàò 288 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ðåíäÿ Ìèñèðäÿí áÿùñ îëóíìàñû îíóíëà áàüëûäûð êè, áó þëêÿ XVIII ÿñðäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí òÿðêèáèíäÿ èäè. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéè êèìè, 1726-1727-úè èëëÿðäÿ Ñÿôÿâè ùþêìäàðû II Òÿùìàñèá áèðëÿøìèø îñìàíëû-ÿôãàí îðäóëàðûíà ãàðøû ìöùàðèáÿ çàìàíû ìÿüëóá îëóð âÿ òÿñëèì îëìàüà ùàçûðëàøûð. Ëàêèí Íàäèð Õàí ßôøàð êþìÿéÿ ýÿëèð âÿ II Òÿùìàñèá ÿñèð äöøìöð. II Òÿùìàñèá áóíäàí ñîíðà Íàäèð Õàí ßôøàðû îðäóéà êîìàíäàí òÿéèí åäèð. Íàäèð õàíûí áàø÷ûëûüû èëÿ Ñÿôÿâè îðäóëàðû ÿôãàíëàðû þëêÿäÿí ãîâóð, 1733-úö èëäÿ èñÿ Àçÿðáàéúàíû éåíèäÿí òóòàí òöðêëÿðè Êÿðêöêäÿ ìÿüëóá åäèðëÿð. Ëàêèí áóíà ãÿäÿð, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, 1727-úè èëèí îêòéàáðûíäà Ñÿôÿâè øàùû II Òÿùìàñèá âÿ îñìàíëûëàð àðàñûíäà òöðêëÿðèí õåéðèíÿ ñöëù ìöãàâèëÿñè áàüëàíìûøäû. Ãÿðá âÿ ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû îíëàð ö÷öí àðçóîëóíìàç ùÿìèí ñöëù ìöãàâèëÿñèíäÿí áó ýöí äÿ öðÿêàüðûñû èëÿ éàçûðëàð. Øÿðãäÿ èêè ýöúëö èñëàì äþâëÿòèíèí éàðàíìàñû õðèñòèàí àëÿìèíÿ áþéöê çÿðáÿ ùåñàá îëóíóá. Îñìàíëû Èìïåðèéàñû áöòöí ýöúöíö õðèñòèàíëàðëà ìöáàðèçÿéÿ ÷åâèðèá. ÕÕ ÿñðèí ñîí èëèíäÿ ðóñ òÿäãèãàò÷ûñû áó ìöíàñèáÿòëÿ éàçûð: “Íÿòèúÿäÿ, áó ýöí ãöäðÿòëè Èðàí Èñëàì äþâëÿòè ìþâúóääóð. Þçöíöç ôèêèðëÿøèí, õðèñòèàí àëÿìèíèí ìàðàãëàðûíà íåúÿ áþéöê çèéàí âóðóëìóøäóð”.1 Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ Íîñòðàäàìóñó òÿôòèø åäèð, þç ñàâàäñûçëûãëàðûíû ýþðìöðëÿð. Ìÿñÿëÿí, Ò. Óêðàèíñêàéà éàçûð: “Ñåíòóðèéà III, êàòðåí 77-íè îíóí ùå÷ áèð þíýþðöúöëöéö èëÿ ìöãàéèñÿ åòìÿê îë ìàç. Áóíó éàëíûç Ìèøåë Íîñòðàäàìóñóí ñÿùâëÿðèíÿ àèä åòìÿê îëàð. Ýþñòÿðèëÿí òàðèõäÿ áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, ùå÷ áèð ìöùöì ùàäèñÿ áàø âåðìÿéèá... Áó êàòðåíäÿ òàðèõ àéäûíúà ýþñòÿðèëèá. Ñêåïòèêëÿð ÷ÿ êèíìÿäÿí îíó ôûðûëäàã÷û àäëàíäûðà áèëÿðëÿð.2 Íÿ åäÿñÿí êè, áåëÿ öçäÿíèðàã òÿäãèãàò÷ûëàð ÷îõäóð. Âàé Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíäÿí àç õÿáÿðè îëàí îõóúóëàðûí ùàëûíà! 1 2 Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà. Ì., 2000, ñòð. 226. “Òàê ãîâîðèë Íîñòðàäàìóñ”. Ì., 2000, ñòð. 406. 289 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû À.Ìîðîê âÿ Ê.Ðàçóìîâñêàéà èñÿ íÿèíêè òÿêúÿ áó êàòðåí, äåìÿê îëàð êè, ÿêñÿð êàòðåíëÿð áàðÿäÿ úÿôÿíýèééàò âÿ óéäóðìàäàí áàøãà àüûëêÿñÿí åëÿ áèð ñþç äåìÿéèáëÿð.1 Áàðäî Êèäîãî èñÿ ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí áó êàòðåíè Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñèíÿ àèä åäèð.2 3 ê78 Øîòëàíäèéàíûí áàø÷ûñû Àëìàíèéàäàí ýÿëÿí àëòû íÿôÿðëÿ Øÿðã äÿíèçè õàëãû òÿðÿôèíäÿí ÿñèð àëûíàúàã. Îíëàð Cÿáÿëöòòàðèã âÿ Èñïàíèéàíûí éàíûíäàí êå÷ÿúÿêëÿð. Èðàíäà úÿñàðÿòñèç éåíè ùþêìäàðûí ùöçóðóíäà äàéàíàúàãëàð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð øåé äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Îëà áèëñèí êè, áó äþðäëöêäÿ Íîñòðàäàìóñ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûá. 3 ê79 Ãà÷ûëìàç ãóðóëóø âÿ ÿáÿäè àðäûúûëëûã, Óéüóí ãàéäà-ãàíóíëà äÿéèøäèðèëÿúÿê. Ôîñåí ëèìàíûíäàí çÿíúèð ãûðûëàúàã. Øÿùÿð àëûíàúàã âÿ áó çàìàí äöøìÿí äÿ áàñûëàúàã. Áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû, äàùà äîüðóñó 1944-úö èëèí àâãóñò àéûíäà ýåíåðàë äå Ëÿòðèí áàø÷ûëûüû èëÿ “Àçàä Ôðàíñà äèâèçèéàñû”íûí Ìàðñåë óüðóíäà àïàðäûüû ãàíëû êö÷ÿ äþéöøëÿðèíäÿí âÿ ëèìàíäà ýåäÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 16 ìèíëèê àëìàí îðäó ùèññÿëÿðè ýåíåðàë-ìàéîð Ùàíñ Øàôåðèí áàø÷ûëûüû èëÿ úèääè ìöãà âèìÿò ýþñòÿðèðäèëÿð. Ëàêèí 9 ìèí íÿôÿð èòêè âåðäèêäÿí ñîíðà òÿñëèì îëäóëàð. Ìöòòÿôèã îðäó ùèññÿëÿðèíèí ýÿìèëÿðèíèí Ìàðñåë ëèìàíûíà ýèðìÿñèíèí ãàðøûñûíû àëìàã ö÷öí ÷ÿêèëìèø çÿíúèð ãûðûëäû. Ýþðöúö 3úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 1 À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàÿ. Íîâàÿ ðàñøèôðîâêà ïðåäñêàçàíèé Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 2000. 2 Íîñòðàäàìóñ þíýþðöúöëöéöíöí à÷àðû (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 1994, ñÿù.148. 290 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3-úö ñÿòèðäÿ ìàðàãëû áèð ôàêò äà äèããÿòè ÷ÿêèð. Íîñòðàäàìóñ çÿíúèðëÿðèí Ôîñåí ëèìàíûíäà ãûðûëàúàüûíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Ìàðñåë ëèìàíûíûí ÿñàñûíû ôîñåíëèëÿð (ôèíèêèéàëûëàð-ôîêèäëÿð) ãîéäóüóíà ýþðÿ, ýþðöúö “Ôîñåí ëèìàíû” äåìÿêëÿ Ìàðñåëè íÿçÿðäÿ òóòìóøäóð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû Ä. âÿ Í. Çèìàëàð ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí áó êàòðåíäÿ äÿ ðóñëàðäàí áÿùñ îëóíäóüóíó ýþñòÿðìèøëÿð.1 3 ê80 Ëÿéàãÿòëè àäàì èíýèëèñ êðàëëûüûíäàí ãîâóëàúàã. Êàíñëåð ãÿçÿáëÿ îäà àòûëàúàã. Îíóí òÿðÿôäàðëàðû þçëÿðèíè äîüðóëòìàãäàí þòðö åëÿ àë÷àëàúàãëàð, Ùÿòòà éàðàìàç þçö äÿ ãèñìÿí áàüûøëàíàúàã. Êàòðåíäÿ Èíýèëòÿðÿäÿí áÿùñ îëóíóð. 1-úè ñÿòèðäÿ II ×àðëçûí þëêÿäÿí ãîâóëìàñûíäàí äàíûøûëûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, àòàñû I ×àðëçäàí ñîíðà ãàíóíà ýþðÿ òàõòà î ÿéëÿøìÿëè èäè. Ëàêèí êðàë I ×àðëç 1649-úó èëäÿ åäàì åäèëäèêäÿí ñîíðà II ×àðëç Ôðàíñàéà ãà÷ ìàëû îëäó. Ùàêèìèééÿòÿ Îëèâåð Êðîìâåë ýÿëäè. 4-úö ñÿòèð îíóíëà áàüëûäûð. 2-úè ñÿòèðäÿ áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, êðàë I ×àðëçûí áàø ìÿñëÿùÿò÷èñè ëîðä Ñòàôôîðäóí ïàðëàìåíòèí ãÿðàðû èëÿ åäàì åäèëìÿñèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Íåä Ùàëëåé èñÿ åäàì îëóíàíûí áàø éåïèñêîï Ëàóä îëäóüóíó ýþñòÿðèð. 3-úö ñÿòèðäÿ Øîòëàíäèéà îðäóñóíóí êðàë I ×àðëçà õÿéàíÿòèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1647-úè èëäÿ øîòëàíä îðäóñó I ×àðëçû 400 ìèí ôóíò ñòåðëèíãÿ èíýèëèñ ïàðëàìåíòèíÿ ñàòûá. 4-úö ñÿòèðäÿ éåíèäÿí Áþéöê èíýèëèñ èíãèëàáûíûí áàø÷ûñû Îëèâåð Êðîìâåëäÿí (1599-1658) äàíûøûëûð. Îíóí ýþñòÿðèøè èëÿ êðàë I ×àðëç 1649-úó èëèí éàíâàðûíäà åäàì åäèëèá. Òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, 4-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí îëó íàíëàð îíó ýþñòÿðèð êè, èíýèëèñ õàëãû Êðîìâåëè êðàë êèìè ãÿáóë åò ìÿéèá. Î, éàëíûç Èíýèëòÿðÿíèí ïðîòåêòîðó ðöòáÿñèíÿ ëàéèã ýþðöëöá. 1 Ðàñøèôðîâàííûé Íîñòðàäàìóñ. Ìîñêâà, 1998, ñòð. 231-232. 291 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ áóíà èøàðÿ åäèá. Áàøãà áèð òÿðÿôäÿí äÿ, Îëèâåð Êðîìâåë âàõòèëÿ êðàëûí ùåñàáûíà ñàðàé ÿéàíëàðû àðàñûíà ÷ûõà áèëèá âÿ ýþðöíäöéö êèìè, ñîíðà îíà õÿéàíÿò åäèá. Ìÿùç áóíà ýþðÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñ îíó “éàðàìàç” (ÿúëàô) àäëàíäûðûá. 3 ê81 Áþéöê ùàé-êöé÷ö, àáûðñûç âÿ ÿäÿáñèçè, Cÿñàðÿò ýþñòÿðèá ìöáàùèñÿëÿðÿ ýèðèøäèéèíÿ ýþðÿ, Îðäóíóí áàø÷ûñû ñå÷ÿúÿêëÿð. Øÿùÿð êþðïöñö äàüûäûëàúàã âÿ î, ãîðõóäàí þçöíäÿí ýåäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôèêèðëÿð ñþéëÿñÿëÿð äÿ, ùÿãèãÿòäÿí éàí êå÷ìèø, êàòðåíèí ìÿüçèíÿ óéüóí ýÿëÿí áèð øåé äåéÿ áèëìÿìèøëÿð. Îíëàðû ãûíàìàã äà îëìàç. ×öíêè êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð ëàï ñîí âàõòëàðäà áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåíèí áöòöí ñÿòèðëÿðèíäÿ éåð àëàí ùàäèñÿëÿð Èðàãëà, äàùà äîüðóñó îíóí ïðåçèäåíòè Ñÿääàì Ùöñåéíëÿ áàüëûäûð. 4-úö ñÿòèðäÿ Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè çàìàíû (1991) Áàüäàäû èêè éåðÿ áþëÿí Äÿúëÿ ÷àéûíûí öçÿðèíäÿ ÕÕ ÿñðèí 60-úû èëëÿðèíäÿ àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿí òèêèëìèø, ïðåçèäåíò ñàðàéûíûí éàõûíëûüûíäà èêè ñàùèëè áèðëÿøäèðÿí, äöíéàíûí ÿí ýþçÿë àáèäÿëÿðèíäÿí áèðè îëàí “Àñìà êþðïö”íöí (Cèñð ìöÿëëàã”) äàüûäûëìàñûíà èøàðÿ îëóíóð. Îíó äà äåéÿê êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Àäîëô Ùèòëåðëÿ áàüëàéûðëàð. Îíëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 25 àïðåë 1945-úè èëäÿ Åëáà ÷àéûíûí öñòöíäÿ ñàëûíìûø êþðïöíöí öñòöíäÿ Ðóñèéà (ôèêèð âåðèí, Ñîâåò îðäóñó éàçìûðëàð!), Àìåðèêà âÿ Èíýèëòÿðÿ ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðèíèí áàø÷ûëàðû ýþðöøÿðÿê, ôàøèñò Àëìàíèéàñû öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿíè ãåéä åòìèøëÿð. Áó ùàäèñÿäÿí úÿìè 5 ýöí ñîíðà èñÿ Àäîëô Ùèòëåð þçöíö þëäöðìöøäöð. ßñëèíäÿ èñÿ íÿ êþðïö äàüûäûëìûø, íÿ äÿ Ùèòëåð þçöíäÿí ýåòìèøäè. Ëàêèí Áàüäàääà ïðåçèäåíò ñàðàéûíûí ëàï éàõûíëûüûíäà êþðïöíöí äàüûäûëìàñûíûí Ñÿääàì Ùöñåéíÿ ÷îõ ïèñ òÿñèð ýþñòÿðÿúÿéè øöáùÿ äîüóðìóð. 292 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê82 Íèñ éàõûíëûüûíäà Ôðåæöñ, Àíòèá øÿùÿðëÿðè Äÿíèçäÿí âÿ ùàâàäàí äàðìàäàüûí åäèëÿúÿê. Äÿíèçäÿí ñÿìò êöëÿéè, ãóðóäàí ÷ÿéèðòêÿ. ßñèð åäèëìÿ, þëöì, Ãîëëàðû ÷èðìÿëÿíìèø, ãàíóíñóçëóãäàí òàëàí áàø âåðÿúÿê. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíóíà éàõûí, 1944-úö èëèí àâãóñòóíäà Ôðåæöñ êþðôÿçèíäÿ, Íèñ éàõûíëûüûíäà Ôðåæöñ âÿ Àíòèá øÿùÿðëÿðèíäÿ ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Àìåðèêàíûí 7-úè îðäó äèâèçèéàëàðû Ôðåæöñ êþðôÿçèíÿ ÷ûõàðàã, ýåðè ÷ÿêèëìÿéÿ ìÿúáóð îëàí èêè àëìàí äèâèçèéàñû èëÿ äþéöøÿ ýèðèá. Ìöòòÿôèã îðäóëàðû äà êþìÿéÿ ÷àòûáëàð. Ìöòòÿôèãëÿð àëìàíëàðûí ýåðè ÷ÿêèëäèéè éåðëÿðè ùàâàäàí áîìáàëàéûð, äÿíèçäÿí òîï àòÿøèíÿ òóòóðäóëàð. ×îõ ýöìàí êè, ñàéñûç-ùåñàáñûç äåñàíòû êþðôÿçÿ ÷ûõàðàí, ÿúàèá “áóðíó” îëàí òÿééàðÿëÿðè Íîñòðàäàìóñ ïîåòèê äèëëÿ ÷ÿéèðòêÿéÿ áÿíçÿäèá. Áþéöê ýþðöúö “ñÿìò êöëÿéè”íè äÿ òÿñàäöôè èøëÿòìÿéèá. Ñÿìò êöëÿéèíèí ïàðàøöò÷öëÿðèí ñàùèëÿ åíìÿñèíäÿ ðîëó îëìàñà èäè Íîñòðàäàìóñ áó ìÿñÿëÿéÿ äèããÿò éåòèðìÿçäè. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, äþéöø âàõòû ÿñèð äöøÿíëÿð, þëÿíëÿð òÿáèè êè, îëìóøäóð. Áó àéäûí ìÿñÿëÿäèð. Ìöùàðèáÿ âàõòû þëÿí äÿ, ÿñèð äöøÿí äÿ îëóð. Ëàêèí äåñàíòûí ïàðàøöòëÿðè ãàòëàìàñûíû âÿ ãîëëàðûíû ÷èðìÿéÿðÿê äþéöøÿ ýèðèøìÿñèíè Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ òÿôñèëàòû èëÿ ýþðìÿñè èíñàíû ìàò ãîéóð. 3 ê83 ßúíÿáè õàëãëàðëà áèðýÿ Ãàëëèéàíûí (Ôðàíñàíûí) óçóíñà÷ëûëàðû Àêâèòàí õàëãûíû ÿñèð åäÿúÿê. ×öíêè îíëàð ãÿðÿçÿ óéàúàãëàð. Áó êàòðåíäÿ äÿ Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Áóðáîí ñöëàëÿñèíäÿí îëàí áöòöí êðàëëàð áàøëàðûíà óçóíñà÷ ïàðèê ãîéàðäûëàð. Áóðàéà êðàë XIII Ëöäîâèêäÿí XVIII Ëöäîâèêÿ ãÿäÿð áöòöí Ëöäîâèêëÿð äàõèë èäè. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 293 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1968-úè èëäÿ Ïàðèñ, Ìåõèêî âÿ Ñàí-Ôðàíñèñêî øÿùÿðëÿðèíäÿ Âéåòíàì ìöùàðèáÿñèíÿ ãàðøû íöìàéèøëÿð áàøëàäû. Ìöùàðèáÿäÿ èøòèðàê åäÿí 550 ìèí àìåðèêàëû ÿñýÿðäÿí 30 ìèíè ìÿùâ îëìóøäó. Ôðàíñà Àêâèòàíèéàíûí (Èíýèëòÿðÿ) êå÷ìèø êîëîíèéàñû Àìåðèêàíûí ìöùàðèáÿíè äàéàíäûðìàüûíû òÿëÿá åäèðäè. Êàòðåí áóíóíëà áàüëûäûð. 3 ê84 Áþéöê øÿùÿð òàìàìèëÿ õàðàáàçàðà ÷åâðèëÿúÿê. Ñàêèíëÿðäÿí áèð íÿôÿð äÿ îëñóí ãàëìàéàúàã. Äèâàðëàð, ìÿáÿäëÿð, êèøèëÿð, ãàäûíëàð âÿ áàêèðÿ ãûçëàð ïèñ êþêÿ ñàëûíàúàãëàð. Èíñàíëàð îäëó ñèëàùëàðäàí, éàíüûí, âÿáà âÿ ìÿðìèëÿðäÿí þëÿúÿê. Áó êàòðåíè ìöõòÿëèô ìöùàðèáÿëÿð âàõòû âèðàí åäèëìèø Ìîñêâà, Ïàðèñ, Ñòàëèíãðàä, Ëåíèíãðàä âÿ áàøãà øÿùÿðëÿðÿ àèä åòìÿê îëàð. Ëàêèí ÿêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó ôèêèðäÿäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíóíà éàõûí, 1945-úè èëèí àïðåëèíäÿ âÿ ìàé àéûíûí ÿââÿëèíäÿ Áåðëèí øÿùÿðèíäÿ ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Øÿùÿð 1000 äÿôÿäÿí àðòûã áîìáàðäìàíà ìÿðóç ãàëìûø, áèð ìèëéîí èêè éöç ìèíäÿí àðòûã ñîâåò ÿñýÿðè øÿùÿðèí êö÷ÿëÿðèíäÿ âóðóøìóø, 12 ìèí òîï, 21 ìèí “êàòéóøà” ãóðüóñóíäàí èñòèôàäÿ îëóíìóøäó. Ùåñàáëàìàëàðà ýþðÿ, Îäåð éàõûíëûüûíäà âÿ Áåð ëèíäÿ àëìàíëàð 400 ìèí, ðóñëàð 500 ìèí äþéöø÷ö èòèðìèø, ìöëêè ÿùàëè àðàñûíäà èñÿ èòêè 200 ìèíè êå÷ìèøäè. ßñýÿðëÿð òÿðÿôèíäÿí ãà äûíëàð âÿ ãûçëàð àðàñûíäà ÷îõëó çîðëàìà ùàäèñÿëÿðè òþðÿäèëìèøäè. Êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðûí ùàìûñû Áåðëèí øÿùÿðèíäÿ Íîñòðàäà ìóñäàí 400 èë ñîíðà áàø âåðèá. 3 ê85 Ôûðûëäàã âÿ éàëàíëà øÿùÿð àëûíàúàã. Càâàí âÿ ýþçÿë îüëàíûí ñÿéëÿðè (úÿùäëÿðè) èëÿ ñûõûøäûðûëàúàã. Ðîáèí âÿ Àóäå éàõûíëûüûíäà äþéöø îëàúàã. Îíëàðûí ùàìûñû éàëàíûí ãóðáàíû îëàúàã. 294 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí ùàããûíäà áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà ÿðàçèñèíäÿí àõàí Àóäå ÷àéûíäàí âÿ îíóí Íàðáîíè éàõûíëûüûíäà êàíàëà ÷åâðèëÿí ãîëó Ðîáèíäÿí ýåäèð. 3 ê86 Àâñîíóí áàø÷ûñû Èñïàíèéàéà éîëà äöøÿúÿê. Äÿíèç éîëó èëÿ ýåäÿðÿê, Ìàðñåëäÿ äàéàíàúàã. Þëöìöíäÿí ÿââÿë óçóí ìöääÿò ñàðàëûá-ñîëàúàã. Îíóí þëöìöíäÿí ñîíðà ùàìû áþéöê ìþúöçÿ ýþðÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð áèð ñþç äåìÿéèáëÿð. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, áÿçè êàòðåíëÿðäÿ îëäóüó êèìè, áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðÿí îëìàìûøäûð. Àôñîíèéàäàí (Cÿíóáè Èòàëèéà) Èñïàíèéàéà ýåäÿí, àüûð ñöðÿí õÿñòÿëèêäÿí ñîíðà þëÿí òàðèõè øÿõñèééÿò âÿ îíóí þëöìöíäÿí ñîíðà áàø âåðÿí ìþúöçÿ áàðÿäÿ ìÿëóìàò éîõäóð. 3 ê87 Ãàëëèéàíûí äÿíèç ãöââÿëÿðè, Êîðñèêàéà éàõûíëàøìàéûí. Ñàðäèíèéàäàí ëàï êÿíàð äóðóí. Ïåøìàí îëàúàãñûíûç. Ùÿð áèðèíèç äÿíèçäÿ áóðóíäàí (÷ûõûíòûäàí) êþìÿê ýþçëÿéÿðÿê, ùÿéÿúàí è÷èíäÿ þëÿúÿêñèíèç. Ìÿíÿ èíàíìàéàúàãñûíûç, ÿñèð äöøìöøëÿð, ñèç ãàí è÷èíäÿ öçÿúÿêñèíèç. Êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàí ùàäèñÿëÿð Íîñòðàäàìóñóí äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1566-úû èëäÿ áàø âåðìèøäè. Áèð ÷îõ ùàëëàðäà Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà èëÿ áàüëû àéëûã âÿ èëëèê òÿãâèì — ùîðîñêîïëàð ùàçûðëàéûðäû. Ýöìàí êè, áó êàòðåí îíëàðäàí áèðèäèð. Ùÿìèí èë äå ëà Ôåðéåðàíûí êîìàíäàíëûüû èëÿ Ôðàíñà ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñû Êîðñèêà âÿ Ñàðäèíèéà éàõûíëûüûíäàí êå÷ÿðêÿí ýÿìèëÿðèí áèð ÷îõó áàòìûøäû. Ãÿäèì ôðàíñûç äèëèíäÿ “grogne” ñþçö “Cape de Porceau” (“Äîíóç áóðíó”) ìÿíàñûíû âåðèð. Òàðèõäÿí ìÿëóìäóð êè, äå ëà Ôåðéåðàíûí ýÿìèëÿðèíèí ÿêñÿðèééÿòè Cape de Porceau éàíûíäà áàòûá. 3-úö ñÿòèðäÿ 295 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áþéöê ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “captif” — “ÿñèð”, “ÿñèð äöøìöø” èñÿ äîíàíìàíûí ëîñìàíû (éîëó éàõøû òàíûéàí äÿíèç áÿëÿä÷èñè) Æàí äå Ðéàíëà áàüëûäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Æàí äå Ðéàí êå÷ìèøäÿ ßëúÿçàèð äÿíèç ãóëäóðëàðûíà ÿñèð äöøìöøäö. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ äÿ öðÿê àüðûñû èëÿ ñþç à÷äûüû ùàäèñÿëÿð éöçäÿ éöç éåðèíÿ éåòìèøäèð. 3 ê88 Áàðñåëîíàäàí äÿíèç âàñèòÿñèëÿ ýöúëö áèð ãöââÿ ýÿëÿúÿê. Áöòöí Ìàðñåë ãîðõóäàí òèð-òèð ÿñÿúÿê. Àäàëàð òóòóëàúàã, äÿíèçäÿí êþìÿê éîëëàðû áàüëàíàúàã. Ñÿíèí ñàòãûíûí ãóðóäà öçÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà áàøëàéàí âÿ ôàñèëÿëÿðëÿ 1598-úè èëÿ ãÿäÿð äàâàì åäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. Äîüðóäàí äà Èñïàíèéàíûí êðàëû II Ôèëèïï ùóýåíîòëàðëà (ïðîòåñòàíòëàð) ìöùàðèáÿ àïàðàí ôðàíñûç êàòîëèêëÿðèíÿ êþìÿê ö÷öí áþéöê ãöââÿ ýþíäÿðìèøäè. Èñïàí ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðè Èô âÿ Ðîòîííî ãàëà âÿ ùÿðáè èñòåùêàìûíû òóòàðàã (1596-úû èë) Ìàðñåëäÿí ýÿëÿí êþìÿéèí ãàøûñûíû àëìûøäû. Ñîí ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðëÿ áàüëû èñÿ îíó éàçûðëàð êè, Ìàðñåëèí êîíñóëó Øàðë äå Êàñî õÿéàíÿòëÿ øÿùÿðè èñïàíëàðà òÿùâèë âåðìÿê èñòÿéèðìèø. Îíó þëäöðÿðÿê ÷èðêàá ãàíîâóíà ñàëûáëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð. Áàøãà òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ êàòðåíäÿ 1944-úö èëäÿ Ôðàíñàíûí úÿíóáóíäà ìöòòÿôèã îðäóëàðûíûí ñàéñûçùåñàáñûç äåñàíò ÷ûõàðìàëàðûíäàí, áèðúÿ ýåúÿäÿ Ðèâåðà ñàùèëëÿðèíäÿ áöòöí àäàëàðû âÿ äÿíèç éîëëàðûíû òóòìàëàðûíäàí, Ìàðñåëäÿ éåðëÿøÿí àëìàí îðäó ùèññÿëÿðèíèí êþìÿê éîëóíó êÿñìÿëÿðèíäÿí âÿ ñîíðà Ìàðñåëÿ ùöúóìóíäàí áÿùñ îëóíäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. 3 ê89 Î âàõò Êèïðäÿ èüòèøàø áàø âåðÿúÿê. Îíó ãóðòàðìàã ö÷öí Åýåé äÿíèçèíäÿí êþìÿê ýÿëÿúÿê. Ãîúàëàð òîï ìÿðìèëÿðèíäÿí àù-íàëÿ è÷èíäÿ þëÿúÿêëÿð. Êðàëû áàøäàí ÷ûõàðàúàãëàð, êðàëè÷à ãÿçÿáëÿíÿúÿê. 296 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè, 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Êèïðëÿ áàüëûäûð. Êèïðèí áàø÷ûñû Êè÷èê Ìåùìåòèí âàõòûíäà éóíàíëàð àäàäà áþéöê èüòèøàø ñàëûðëàð. Èüòèøàøûí ýåíèøëÿíìÿñèíäÿí ãîðõàí Êè÷èê Ìåùìåò Èñòàíáóëäàí êþìÿê èñòÿéèð. Òåç ëèêëÿ 2 ìèí íÿôÿðäÿí èáàðÿò ÿëàâÿ ãöââÿ ýÿëèð. 1821-úè èëèí èéóëóíäà î, Êèïðèí ìèòðîïîëèòèíè âÿ áöòöí êåøèøëÿðèíè äÿâÿò åäèð êè, ñóëòàíà ñÿäàãÿòëÿðè áàðÿäÿ àíä è÷ñèíëÿð. Ëàêèí Êè÷èê Ìåùìåòèí ôèêðè áàøãà èäè. Èüòèøàøëàðûí áàèñè äèíäàðëàð èäè. Îäóð êè, Êè÷èê Ìåùìåò îíëàðûí ùàìûñûíû åäàì åòäèðèð âÿ êèëñÿíèí ÿìëàêûíû ìöñàäèðÿ åäèð. Áóíäàí ñîíðà î, Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí ùþêìäàðû Ñóëòàí II Ìàùìóäà ìöðàúèÿò åäèð êè, 450 éóíàí ôÿàëûíûí åäàì îëóíìàñûíà èúàçÿ âåðñèí. ßââÿëúÿ ñóëòàí Êè÷èê Ìåùìåòèí áó õàùèøèíè ðÿää åäèð. Ëàêèí îíóí äàëáàäàë òÿêèäèíäÿí ñîíðà, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ðàçûëûã âåðèð. Ñóëòàíûí àðâàäûíûí íàðàçûëûüû áàðÿäÿ ùå÷ áèð òàðèõè ñÿíÿä ãàëìàéûá. Áóíó áèç éàëíûç áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíèíäÿí þéðÿíÿ áèëäèê. Áó êàòðåíëÿ áàüëû áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áàøãà ôèêèð èðÿëè ñöðöðëÿð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, 1974-úö èë èéóë àéûíûí 15-äÿ Êèïðèí éóíàí îðäó ùèññÿëÿðè áàø éåïèñêîï Ìàêàðèîñóí (1913-1977) ðÿùáÿðëèê åòäèéè äþâëÿòè äåâèðäèëÿð. Áåø ýöí ñîíðà òöðêëÿð àäàíû òóòäóëàð âÿ äåäèëÿð êè, Ìàêàðèîñ ùàêèìèééÿòè áÿðïà îëóíìàëûäûð. Î âàõòäàí òöðêëÿð Êèïðäÿäèðëÿð. Ùÿìèí èë Éóíàíûñòàíäà ìîíàðõèéà ëÿüâ îëóíñà äà, Ìàêàðèîñ áèð äàùà ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäà áèëìÿäè. Òÿäãèãàò÷û Àëàí Ùàëë èñÿ 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðè Éóíàíûñòàíûí êðàëû Êîíñòàíòèíëÿ áàüëàéûð. Î, éàçûð êè, êðàë Êîíñòàíòèí ñöðýöíÿ ýþíäÿðèëäèêäÿí ñîíðà àíàñû êðàëè÷à Ôåäåðèêà çÿèôëèê ýþñòÿðäèéèíÿ âÿ ãÿòè ìöáàðèçÿ àïàðìàäûüûíà ýþðÿ ùå÷ âàõò îüëóíó áàüûøëàìàéûá.1 1 Aëëàí Hàëë. Nostradamus (òöðêúÿ). Èñòàíáóë, 1998, ñÿù. 112. 297 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3 ê90 Áþéöê Ñàòèð âÿ Ùèðêàíèéà ïÿëÿíýè Îêåàíäàí ýÿëÿíëÿðÿ ùÿäèééÿ åäèëèá. Äÿíèç ãöââÿëÿðèíèí áàø÷ûñû Êàðìàíèéàäàí éîëà äöøÿúÿê. Î, ôîêèäèéàëûëàðûí Òèððåí òîðïàãëàðûíû çÿáò åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ íÿäÿí áÿùñ åäèëäèéè áàðÿäÿ ôèêèð éöðöòìÿçäÿí ÿââÿë Íîñòðàäàìóñóí ñþç à÷äûüû úîüðàôè àäëàð áàðÿäÿ äàíûøìàã ëàçûìäûð. 1-úè ñÿòèðäÿ éåð àëàí Ùèðêàíèéà âàõòèëÿ Èðàíûí Õÿçÿð äÿíèçè ñàùèëëÿðèíÿ âåðèëÿí àääûð. Äàùà äîüðóñó, ìöàñèð Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ÿðàçèñèäèð. Êàðìàíèéà èñÿ Îðìóç áîüàçûíûí Èðàí òÿðÿôèíèí ãÿäèì àäûäûð. Òèððåí Èòàëèéàíûí ãÿðá ñàùèëëÿðèíèí òîðïàãëàðû, áó òîðïàãëàðû éóéàí Òèððåí äÿíèçèäèð. Ôîêèéà èñÿ Òöðêèéÿäÿ Àíàäîëóíóí ãÿðá ùèññÿñèíäÿ ãÿäèì éóíàí êîëîíèéàñû îëóá. Cîüðàôèéàéà áó åêñêóðñ ùàäèñÿëÿðèí äöíéàíûí ùàíñû ýóøÿñèíäÿ áàø âåðÿúÿéè áàðÿäÿ òÿñÿââöð éàðàäûð âÿ êàòðåíèí ìÿüçèíè à÷ûá ýþñòÿðìÿê ìöìêöí îëóð. “Îêåàíäàí ýÿëÿíëÿðÿ ùÿäèééÿ åäèëèá” äåéÿíäÿ î áàøà äöøöë ìÿëèäèð êè, 90-úû èëëÿðäÿí ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ øèðêÿòëÿðè àðà âåðìÿäÿí Àçÿðáàéúàíûí íåôò âÿ ãàç éàòàãëàðûíäà òÿäãèãàò àïàðìûø âÿ áó þëêÿëÿðëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ùÿð èêè òÿðÿôèí ìÿíàôåéèíè ÿêñ åòäè ðÿí óçóíìöääÿòëè ìöãàâèëÿëÿð èìçàëàíìûøäûð. Òÿáèèäèð êè, ùàäèñÿ ëÿð çÿìàíÿìèçäÿ áàø âåðäèéèíäÿí, òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè ÿââÿë ëÿð øÿðù åäÿ áèëìÿéèáëÿð. 3 ê91 Óçóí ìöääÿò ãóðàãëûãäàí ãóðóéóá ãàëàí àüàú Áèð ýåúÿäÿ éåíèäÿí ýþéÿðÿúÿê (éàøûëëàøàúàã). Ãîúà êðàë õÿñòÿäèð, àüàú àéàãëû øàùçàäÿ Äöøìÿíëÿðèí ãîðõóñóíäàí ùîïïàíà-ùîïïàíà ýåäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åò äèéèíè ãåéä åäèðëÿð. 1942-úè èëäÿ Ñòàëèíãðàä ÿòðàôûíäà ãÿëÿáÿäÿí ñîíðà úÿáùÿäÿ âÿçèééÿò äÿéèøäè. Èêè èë ìöääÿòèíäÿ áþéöê èòêèëÿð 298 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà âåðÿí Ñîâåò îðäóñó ñàíêè äèð÷ÿëäè. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿð áóíà èøàðÿäèð. ßêñèíÿ, àëìàí îðäó ùèññÿëÿðè ðóùäàí äöøìÿéÿ âÿ äàëáàäàë ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàìàüà áàøëàäû. Ñòàëèíãðàääà ìÿüëóáèééÿòäÿí ñîíðà Ùèòëåð èêèúÿ äÿôÿ êöòëÿ ãàðøûñûíà ÷ûõìûøäû. Ãàëàí âàõòûíû ñîéóã áóíêåðäÿ êå÷èðèð, úÿáùÿíèí ìöõòÿëèô éåðëÿðèíäÿí àëäûüû ìÿüëóáèééÿò õÿáÿðëÿðè îíó äàùà äà ðóùäàí ñàëûðäû. Áèð âàõòëàð ïàðïàð ïàðûëäàéàí ìàâè ýþçëÿðè àðòûã ñþíìöøäö. Îíëàðäà ùÿéàò åøãè ýöíáÿýöí àçàëûðäû. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð: “Ãîúà êðàë õÿñòÿäèð”. Ùèòëåð áóíäàí ñîíðà êöòëÿ ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åòìÿéè óøàãëûãäàí àéàüû àõñàã îëàí òÿáëèüàò íàçèðè Ýåááåëñÿ òàïøûðìûøäû. Ýåááåëñ êöòëÿ ãàðøûñûíà àõñàéà-àõñàéà ÷ûõûðäû. Áþéöê ýþðöúö 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. Íåä Ùàëëåé èñÿ áó êàòðåíè ùåðñîã äå Áåððèíèí (áàõ: 3 ê96) þëäöðöëìÿñèíäÿí 7 àé ñîíðà, 29 ñåíòéàáð 1820-úè èëäÿ ùÿéàò éîëäàøûíûí îüëàí óøàüû äîüìàñûíà âÿ îíóí ñîíðàëàð àòäàí éûõûëàðàã þìöðëöê òîïàë îëìàñûíà, 1830-úó èëäÿ áàáàñû Õ Êàðëëà ñöðýöí åäèëìÿñèíÿ âÿ ùå÷ âàõò òàõò-òàúà ñàùèá îëìàìàñûíà àèä åäèð (áàõ: Íåä Ùàëëåé. Ýþñòÿðèëÿí ÿñÿðè, ñÿù.118). 3 ê92 Äöíéà ñîíóíúó êå÷èäèíè (äþâðÿñèíè) éàøàéûð. Ñàòóðí ùÿëÿ ýåú ãàéûäàúàã. Èìïåðèéà Áðîääå õàëãûíà êå÷èð. Îíóí ýþçöíö Íàðáîíäà ãûðüû òþêöá (÷ûõàðûá). ßââÿëëÿðäÿ áàðÿñèíäÿ ìöôÿññÿë øÿêèëäÿ ñþùáÿò à÷äûüûìûç ùÿð 354 èë 4 àéäàí áèð ïëàíåòëÿðèí ùþêìðàíëûüûíû áèðè-áèðèíÿ âåðìÿñè âÿ áóíà Áþéöê çàìàí ñèêëè àäû âåðèëìÿñè (áàõ: 1 ê48) èëÿ áàüëû áó êàò ðåíäÿ äÿ äàíûøìàëû îëàúàüûã. Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäàí ìÿëóì îëàí éåääè ïëàíåò àøàüûäàêû àðäûúûëëûãëà äöçöëöá: Ñàòóðí, Âåíåðà, Éóïèòåð, Ìåðêóðè, Ìàðñ, Àé, Ýöíÿø. Ùÿì äÿ ùÿð 354 èë 4 àéäàí ñîíðà ùàêèì ïëàíåò ùþêìðàíëûüûíû þçöíäÿí ñîíðàêû ïëàíåòÿ âåðèð. Ùÿéàò áåëÿúÿ äàâàì åäèð. Èíäè Ýöíÿø ÿñðèäèð (áàõ: 3 ê97). 1889-úó 299 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èëäÿ ùþêìðàíëûüà áàøëàéàí Ýöíÿø 2242-úè èëäÿ îíó Ñàòóðíà âåðÿúÿêäèð. Äåìÿëè, 2242-úè èëäÿ Éåääè ïëàíåòèí ùþêìðàíëûüû áàøà ÷àòàúàã âÿ Ñàòóðí éåíèäÿí ùþêìðàíëûüà ýÿëÿúÿê. Äàùà äîüðóñó, áÿøÿðèééÿò òàðèõèíäÿ éåíèäÿí Ñàòóðí áþéöê çàìàí ñèêëè áàøëàéàúàã. Íîñòðàäàìóñ 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. Áÿçè àäàìëàð áó çàìàí äöíéàíûí ñîíóíóí ýÿëÿúÿéèíè äöøöíöðëÿð. Áó, òàìàìèëÿ ñÿùâ, ÿñàñû îëìàéàí áèð ôèêèðäèð. Áèç áó áàðÿäÿ ÿòðàôëû äàíûøäûüûìûçäàí (áàõ: 1 ê48) òÿêðàðà ëöçóì ýþðìöðöê. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðèí èñÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéè ýöìàí åäèëèð. 3 ê93 Èìïåðèéàíûí áàø÷ûñû Àâèíéîíäà. Ïàðèñ õàðàáàçàðà ÷åâðèëäèéèíÿ ýþðÿ îðäà äàéàíàúàã. Òðèêàñ Ùàííèáàë ãÿçÿáèíÿ ýÿëÿúÿê. Øèð (Èíýèëòÿðÿ) äÿéèøèêëèéÿ áàùÿì áàðìàüûíû áàëà áàòûðàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð òóòàðëû áèð ôèêèð ñþéëÿéÿ áèëìÿéèáëÿð. Öìóìè ôèêèð áåëÿäèð êè, áó êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð Èòàëèéà (Âàòèêàí), Ôðàíñà âÿ Èíýèëòÿðÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ àèääèð. Êàòðåíäÿ êàòîëèêëÿðëÿ ïðîòåñòàíòëàðûí (Èíýèëòÿðÿ) ãàðøûäóðìàñûíäàí äàíûøûëûð. 4-úö ñÿòèðäÿ Èíýèëòÿðÿíèí ìöñòÿìëÿêÿëÿð âÿ áþéöê òèúàðÿò ùåñàáûíà âàðëàíàúàüûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. 3 ê94 Þç çÿìàíÿñèíèí áÿçÿéè îëàíû Ùÿëÿ áåø éöç èë ÿçèç òóòàúàãëàð. Ñîíðà áèðäÿí åëÿ áþéöê êÿøô (àøêàðëûã) îëàúàã êè, Î ÿñðèí àäàìëàðûíû î, ÷îõ ðàçû ñàëàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí Íîñòðàäàìóñóí øÿõñÿí þçöíäÿí áÿùñ åòäèéèíèí öñòöíäÿí ñöêóòëà êå÷èáëÿð. Íÿçÿðÿ àëñàã êè, Íîñòðàäàìóñ éÿùóäè îëóá âÿ Ãÿìÿðè òÿãâèìèíäÿí èñòèôàäÿ åäèá, îíäà äåéÿ áèëÿðèê êè, ùÿð àéû 29,3 ýöíäÿí èáàðÿò ãÿìÿðè èëè 354,3 300 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ýöí îëìàãëà 500 ãÿìÿðè èëè 484,5 Øÿìñè èëèíÿ áÿðàáÿð îëóð. Íîñòðàäàìóñóí àíàäàí îëäóüó 1503-úö èëèí öñòöíÿ 484,5 èë ýÿëäèêäÿ 1987-1988-úè èëÿ ýÿëèá ÷ûõûð. Íîñòðàäàìóñëà ìÿøüóë îëàí ùÿð áèð òÿäãèãàò÷û àéäûíúà äÿðê åäèð êè, áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëûá. 1987-úè èëäÿí áàøëàìûø áó ýöíÿ êèìè Íîñòðàäàìóñà îëàí áþéöê ìàðàã àøûá-äàøûð, ñàéñûç-ùåñàáñûç êèòàáëàð ÷àï îëóíóð. Áöòöí äöíéà îíó òàíûéûð âÿ áÿéàí åòäèêëÿðè ìþúöçÿëè øÿêèëäÿ éåðèíè àëäûãúà øþùðÿòè àðòûð. Å.Áðåçèí áó ìöíàñèáÿòëÿ éàçìûøäûð: “Íîñòðàäàìóñóí ÕÕ ÿñðäÿ õöñóñèëÿ øþùðÿòëÿíìÿñè îíóíëà ÿëàãÿäàðäûð êè, áó ÿñð áèð ÷îõ úÿùÿòäÿí XVI ÿñðè òÿêðàðëàéûð. Î âàõò äà, èíäè äÿ áþéöê äÿéèøèêëèêëÿð áàø âåðìèøäèð. Cÿìèééÿò áèð ôîðìàñèéàäàí áàøãà áèð ôîðìàñèéàéà êå÷èá. Êþùíÿ äÿéÿðëÿð éîõà ÷ûõûð, éåíè äÿéÿðëÿð èñÿ ùÿëÿ ôîðìàëàøìàéûá. Áöòöí áóíëàð ìöàñèðëÿðÿ àüûð çÿìàíÿ òÿñèðè áàüûøëàéûð. Îíëàðäà ãîðõóëó ùèññëÿð áàø ãàëäûðûð. Ñàíêè äöíéàíûí ñîíó éàõûíëàøûð”.1 Äîüðóäàí äà, áåëÿ òÿëàòöìëö àíëàðäà ùàìû Íîñòðàäàìóñà ìöðàúèÿò åäèð. Îíëàðäà ýÿëÿúÿê áàðÿäÿ äàùà ÷îõ ìÿëóìàò ÿëäÿ åòìÿê àðçóñó áàø ãàëäûðûð. 3 ê95 Ìàâðèòàíèéà (Ìîð) ãàíóíóíóí çÿèôëÿìÿñèíè ùàìû ýþðÿúÿê. Ñîíðà áàøãà áèðèñè äàùà ÷îõ íÿçÿðäÿí äöøÿúÿê. Áàúàðûã âÿ éàüëû äèëëÿ äàùà ÷îõ õîøàýÿëÿí îëàúàã. Áó èøäÿ Áîðèñôåí áèðèíúè ýÿëÿúÿê. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ ìöñÿëìàí þëêÿñè îëàí Òöðêèéÿ äÿí, ÕÕ ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñû äàüûëäûãäàí ñîíðà ìöñÿëìàí þëêÿëÿðèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. 2-úè ñÿòèðäÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí äàüûëìàñûíäàí, êîììóíèçìèí áöòöí äöíéàäà ñöãóòóíäàí, éàüëû äèëèíè èøÿ ñàëàðàã Ñîâåòëÿðèí äàüûëìàñûíû ñöðÿòëÿíäèðÿí Ì.Ãîðáà÷îâäàí, Êîììóíèñò Ïàðòèéà ñûíû ãàäàüàí åäÿí, Ìöñòÿãèë Äþâëÿòëÿð Áèðëèéèíè éàðàòìàã ïÿðäÿñè 1 Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà. Ìîñêâà, 1999, ñòð. 17. 301 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè àëòûíäà Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ñîíóíà ÷ûõàí Áîðèñ Éåëòñèíäÿí (Áîðèñôåí) áÿùñ îëóíóð. Áåëÿ äöøöíìÿéÿ òàðèõè ôàêòëàð ÿñàñ âåðèð. Áîðèñôåí, Äíåïð ÷àéûíûí éóíàíúà àäû îëìàãëà áÿðàáÿð, ùÿì äÿ ãÿäèì Ðóñóí (Ðóñèéàíûí) ðÿìçèäèð. Ìÿëóìäóð êè, Äíåïð ÷àéû Ìîñêâàíûí ãÿðáèíäÿí áàø àëûá Ñìîëåíñê âÿ Êèéåâäÿí êå÷ÿðÿê, Êðûìäà Ãàðà äÿíèçÿ òþêöëöð. Éÿãèí áóíà ýþðÿäèð êè, Óêðàéíàíûí äà ãÿäèì àäû Áîðèñôåí îëóá. 1-úè ñÿòðè Ìàâðèòàíèéà (ìöñÿëìàí) ãàíóíëàðû èëÿ áÿðàáÿð, Ìîð ãàíóíëàðû êèìè øÿðù åëÿéÿí òÿäãèãàò÷ûëàð äà âàðäûð. Áåëÿ îëàí ùàëäà ñþùáÿòèí èíýèëèñ éàçû÷ûñû âÿ äþâëÿò õàäèìè Òîìàñ Ìîð âÿ îíóí 1516-úû èëäÿ ëàòûíúà ÷àï åòäèðäèéè “Óòîïèéà” ÿñÿðèíäÿí ýåòäèéè ýþç þíöíÿ ýÿëèð. Òîìàñ Ìîðóí ÿñÿðè óòîïèê ñîñèàëèçìäÿí, øÿõñè ìöëêèééÿòèí îëìàäûüû, ùÿð øåéèí ùàìûéà àèä îëäóüó áèð úÿìèééÿòäÿí ñþç à÷ûð. Áó, êå÷ìèø Ñîâåò Èòòèôàãûíäà ìþâúóä îëàí âÿ äþâëÿòèí ùÿð øåéè õàëãûí ìàëû àäû àëòûíäà þç ÿëèíäÿ úÿìëÿøäèðìÿñè èëÿ óçëàøûðäû. Äåìÿëè, 1-úè ñÿòèðäÿ äåéèëÿíëÿð êå÷ìèø Ñîâåò Èòòèôàãû âÿ îíóí ñöãóòó èëÿ äÿ áàüëû îëà áèëÿð. Òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, òÿäãèãàò÷ûëàðäàí áó ãÿíàÿòäÿ îëàíëàð âàðäûð. Ëàêèí ÿëäÿ îëàí áèð ÷îõ ìÿíáÿëÿðè ìöãàéèñÿëè øÿêèëäÿ òÿäãèã åòäèêäÿí ñîíà áåëÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëäèê êè, 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò 1923-úö èëèí îêòéàáðûíäà Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí ñöãóòóíäàí ñîíðà, èìïåðèéàéà äàõèë îëàí ìöñÿëìàí äþâëÿòëÿðèíèí ìöõòÿëèô õðèñòèàí äþâëÿòëÿðèíèí òÿñèðè àëòûíà äöøìÿñèíäÿí âÿ Èñëàì àëÿìèíäÿ áèðëèéèí ïîçóëìàñûíäàí ýåäèð. (Äîüðóäóð, Îñìàíëû Èìïåðèéàñû áèð èë ÿââÿë ñöãóò åòìèøäè. Þëêÿ 1923-úö èëèí îêòéàáðûíäà ðåñïóáëèêà åëàí îëóí äóüóíà ýþðÿ áó òàðèõ ýþòöðöëöð.) Ëàêèí Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö áóíóíëà áèòìèð. 1928-úè èëäÿ Òöðêèéÿ Ðåñïóáëèêàñû äöíéÿâè äþâëÿò åëàí åäèëäè. Åëÿ ùÿìèí èëäÿ þëêÿäÿ ÿðÿá ÿëèôáàñûíäàí ëàòûí ãðàôèêà ñûíà êå÷èëäè êè, áó äà ìöñÿëìàí þëêÿëÿðè àðàñûíäàêû ÿëàãÿëÿðèí çÿèôëÿìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Áöòöí áóíëàðû Íîñòðàäàìóñ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöøäö. 302 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà 3 ê96 Ôîññàí ùþêìäàðûíûí áîüàçûíû êÿñÿúÿêëÿð. Èòëÿðÿ òÿëèì êå÷ÿíèí êþìÿéè èëÿ Èøè Òàðïåé ãàéàëàðûíäàí îëàíëàð ýþðäöðÿúÿêëÿð. Ôåâðàëûí 13-äÿ Ñàòóðí Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà. Áó êàòðåí ëàáöä îëàðàã áàø âåðìèø ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. 1820-úè èë ôåâðàëûí 13-äÿ Ôîññàíî ùþêìäàðû ùåðñîã äå Áåððè ùÿéàò éîëäàøû èëÿ Ïàðèñèí îïåðà òåàòðûíäà îëàðêÿí ýþçëÿíèëìÿäÿí àðâàäû þçöíö ïèñ ùèññ åòäèéèíäÿí, îïåðàäàí éàðûì÷ûã ÷ûõûð âÿ àðâàäûíà êþìÿê åäèá ôàéòîíà ìèíäèðÿðêÿí ÿââÿëäÿ ýþñòÿðäèéèìèç êèìè (áàõ: 1 ê84), êðàë òþâëÿñèíèí ãàðàíëûãäà ýèçëÿíìèø ãóëëóã÷óñó Ëóâåë ãÿôëÿòÿí øàùçàäÿ äå Áåððèéÿ éàõûíëàøàðàã õÿíúÿðè îíóí ãàðíûíà ñîõìóøäó. Êàòðåíäÿ éàëíûç áèð ôÿðã âàð êè, Ëóâåë ùåðñîã äå Áåððèíèí áîüàçûíû êÿñìèð, õÿíúÿðè îíóí ãàðíûíà ñîõóð. 4-úö ñÿòèðäÿ “Èøè Òàðïåé ãàéàëàðûíäàí îëàíëàð ýþðäöðÿúÿêëÿð” èôàäÿñèíè èøëÿòìÿêëÿ Íîñòðàäàìóñ ðåñïóáëèêà÷ûëàðûí èäåàëëàðûíà èøàðÿ åäèð. Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Ìàðàò àäëû íàòèã òàõò-òàú òÿðÿôäàðëàðûíû ãÿäèì Ðîìàäà ðåñïóáëèêà÷ûëàðûí åòäèéè êèìè, Òàðïåé ãàéàëàðûíäàí àòìàüû ìÿñëÿùÿò ýþðöðäö. Íîñòðàäàìóñ áöòöí áóíëàðû ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöø âÿ ïîåòèê äèëëÿ òÿñâèð åòìèøäèð. 3 ê97 Éåíè ãàíóí, éåíè òîðïàüû çÿáò åäÿúÿê. Ñóðèéà, Èóäåé âÿ Ôÿëÿñòèí ÿòðàôûíäà. Ýöíÿø ÿñðè þìðöíö áàøà âóðàíà ãÿäÿð Áàðáàðëàðûí íÿùÿíý èìïåðèéàñû äàüûëàúàã. Ýþðöíäöéö êèìè, êàòðåíäÿ Éàõûí Øÿðãäÿí áÿùñ åäèëèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ÁÌÒ-íèí 1947-úè èë 29 íîéàáð òàðèõëè ãÿðàðûíà ÿñàñÿí Ôÿëÿñòèíèí áþëöíìÿñè âÿ îíóí òîðïàãëàðû ùåñàáûíà Èñðàèë äþâëÿòèíèí éàðàíìàñûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. 14 ìàé 1948-úè èë òàðèõäÿ ðÿñìè øÿ êèëäÿ éàðàíàí Èñðàèë äþâëÿòèíèí ÿðàçèñè 14,1 ìèí êì2 îëìóøäóð. Ñîíðàëàð Ãÿðá äþâëÿòëÿðèíèí êþìÿéè èëÿ Èñðàèë ÿðàçèëÿðèíè ýåò-ýåäÿ 303 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè àðòûðìûø, ÿðÿá äþâëÿòëÿðèíÿ ìÿõñóñ 68,7 ìèí êì2 ÿðàçèíè òóòìóø äóð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ áþéöê ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèá. 2-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “èóäåé”—”éÿùóäè” äåìÿêäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Ýöíÿø ÿñðè” — Ýöíÿø áþéöê çàìàí ñèêëèíÿ èøàðÿäèð. Ìÿëóìäóð êè, Ýöíÿø áþéöê çàìàí ñèêëè 1889-úó èëäÿ áàøëàéûá âÿ 353 èë 4 àé ñîíðà, 2242-úè èëäÿ áàøà ÷àòàúàãäûð. Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäÿê êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð òÿêúÿ ÕÕ ÿñðè Ýöíÿø ÿñðè àäëàíäûðìàãëà ñÿùâÿ éîë âåðèáëÿð. ×öíêè XXI ÿñð äÿ Ýöíÿø ÿñðèäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áàðáàðëàðûí — áÿðáÿðëÿðèí — ÿðÿáëÿðèí íÿùÿíý èìïåðèéàñûíûí äàüûëìàñûíäàí ñþç à÷ûð. Áóðàäà èêè ìÿñÿëÿ äèããÿòè ÷ÿêèð. Áèðèíúèñè îäóð êè, Íîñòðàäàìóñ ÿðÿáëÿðèí áèðëÿøÿúÿéèíäÿí, íÿùÿíý èìïåðèéà éàðàäàúàãëàðûíäàí áÿùñ åäèð. Èêèíúèñè èñÿ ýþðöúö “Ýöíÿø ÿñðè þìðöíö áàøà âóðàíà ãÿäÿð” (2242) äöíéàíûí ñîíó ýÿëÿúÿéèíäÿí äàíûøìûð, ÿðÿá èìïåðèéàñûíûí äàüûëàúàüûíäàí ñþç à÷ûð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû Ä. âÿ Í. Çèìàëàð êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíè àòàðàã éàçûðëàð êè, Íîñòðàäàìóñ ýóéà øÿõñÿí îíëàðäàí äàíûøìûø âÿ ýþñòÿðìèøäèð êè, Ä. âÿ Í. Çèìàëàð îíóí ñèðëÿðèíè à÷àíà ãÿäÿð Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûëàúàã âÿ ýóéà 1997-úè èëäÿ îíëàð Íîñòðàäàìóñóí êîäóíóí à÷àðûíû òàïìûøëàð. Ãåéä åäÿê êè, Ä. âÿ Í. Çèìàëàð êèìè “à÷àð òàïàíëàð” áöòöí ÿñðëÿðäÿ îëìóø âÿ îëàúàã. 3 ê98 Èêè ùþêìäàð ãàðäàø áèð-áèðè èëÿ áÿðê âóðóøàúàã. Îíëàðûí äàâàñû þëöì-äèðèì äàâàñû îëàúàã. Ùÿð èêèñè èñòåùêàìëàðäà éåðëÿøÿúÿê. Îíëàðûí áþéöê ìöíàãèøÿñè òàõò-òàú âÿ ùÿéàò óüðóíäà îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè ôðàíñûç êðàëëàðû, îíëàðûí þâëàäëàðû èëÿ áàüëàìàüà ÷àëûøñàëàð äà àüëàáàòàí ñöáóò — äÿëèë òàïà áèëìÿéèáëÿð. Cîí Ùîóã èñÿ áèðúÿ úöìëÿ éàçûð âÿ ýþñòÿðèð êè, äþðäëöê ÿí ÷îõ Ñóëòàí Ñöëåéìàíûí îüëàíëàðû àðàñûíäà ýåäÿí ìöíàãèøÿéÿ óéüóí 304 ÛÛÛ Ñåíòóðèéà ýÿëèð. Áó, äîüðóäàí äà áåëÿäèð. Êàòðåí Ñóëòàí Ñöëåéìàíûí îüëàíëàðû Ñÿëèì âÿ Áàéàçèääÿí áÿùñ åäèð. Áó êàòðåíäÿ äåéèëÿíëÿðëÿ áàüëû éóõàðûäà ìöôÿññÿë äàíûøäûüûìûçà ýþðÿ (áàõ: 3 ê59) áóðàäà áèð äàùà áó ìÿñÿëÿäÿí ñþùáÿò à÷ìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 3 ê99 Äöðàíñ Ëþáðàí äàüûíäàí áàøëàéûð. Àëÿí âÿ Âàðíåíèí ÷ÿìÿíëÿðèíäÿí êå÷èð. Áóðàäà èêè òÿðÿôèí äþéöø ñÿùíÿñè ÷îõ ãàíëû îëàúàã. Ìåñîïîòàìèéà Ôðàíñàíûí éàíûíäà éàëàí îëàúàã. Êàòðåíäÿ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ Íîñòðàäàìóñóí éàøàäûüû Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíäÿí âÿ Ñàëîí øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíëàðûíà éàõûí ìöòòÿôèã îðäóëàðû èëÿ ôàøèñòëÿð àðàñûíäà ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. 3 ê100 Ãàëëèéàëûëàð àðàñûíäà àç ñàéûëàí, Äöøìÿí ùåñàá åäèëÿí àäàì öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿ ÷àëàúàã. Ýöú âÿ ÿðàçè áèð àíäà þéðÿíèëÿúÿê. Ïàõûë ó÷óá ýÿëÿí îõà òóø îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ ýåíåðàë äå Ãîëë âÿ àäìèðàë Äàðëàíäàí áÿùñ îëóíäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Äàðëàí 24 äåêàáð 1942-úè èëäÿ þë äöðöëöá. 305 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè IV ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( IV ÉÖÇËÖÊ) Ìÿí áèëèðÿì êè, éàçäûãëàðûìû ëàáöä îëàðàã øàí âÿ øþùðÿò ýþçëÿéèð. 4 ê1 B Ãàëàí ãàí àõìàéàúàã. Âåíåñèéà ýþçëÿéèð êè, êþìÿê ýÿëñèí. Óçóí ìöääÿò ýþçëÿäèêäÿí ñîíðà Øÿùÿð èëê øåéïóð ñÿäàëàðû àëòûíäà òÿùâèë âåðèëÿúÿê. ÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Îñìàíëû Èìïåðèéàñû èëÿ Àðàëûã äÿíèçè äþâëÿòëÿðèíäÿí îëàí Âåíåñèéà àðàñûíäà 1573-úö èëäÿ Êèïð óüðóíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí ýåäèð. Îñìàíëû îðäóñó 11 àé Êèïðèí ïàéòàõòû Ôàìàãóñòàíû ìöùàñèðÿäÿ ñàõëàäûãäàí ñîíðà øÿùÿð òÿñëèì îëìóøäó. Éåðè ýÿëìèøêÿí, Âåíåñèéà èëÿ îñìàíëûëàð àðàñûíäà Êðèò óüðóíäà 20 èëÿ ãÿäÿð äàâàì åäÿí ìöùàðèáÿ äÿ (1645-1664) îñìàíëûëàðûí ãÿëÿáÿñè èëÿ íÿòèúÿëÿíìèøäè. Îíó äà äåìÿê ëàçûìäûð êè, Íîñòðàäàìóñ îñìàíëû òöðêëÿðèíÿ íå÷ÿíå÷ÿ êàòðåí ùÿñð åòñÿ äÿ, òöðêëÿð, äåìÿê îëàð êè, áó áàðÿäÿ àðàøäûðìà àïàðìàìûø, ÿúíÿáè òÿäãèãàò÷ûëàðûí Íîñòðàäàìóñëà áàüëû ÿñÿðëÿðèíè òöðê äèëèíÿ òÿðúöìÿ åäÿðÿê ÷àï åòìÿêëÿ êèôàéÿòëÿíìèøëÿð. Áàøãàëàðû èñÿ èñðàð åäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1797-úè èëäÿ Íàïîëåîíóí Âåíåñèéà øÿùÿðèíè òóòìàñûíäàí ýåäèð. Òàðèõ÷èëÿðèí éàçäûãëàðûíà ýþðÿ, øÿùÿð äþéöøñöç òÿùâèë âåðèëèá. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 306 Û Ñåíòóðèéà 4 ê2 Þëöìÿ ýþðÿ Ôðàíñà éöðöø åäÿúÿê. Äÿíèç ãöââÿëÿðè äÿíèçëÿ ýÿëÿúÿê, ïèéàäàëàð Ïèðåíåé äàüëàðûíû êå÷ÿúÿê. Èñïàíèéà áÿäáÿõòëèéÿ äö÷àð îëóá. Ùÿðá÷èëÿð éöðöø åäèð. ßí íöôóçëó ãàäûíëàð Ôðàíñàéà àïàðûëûá. Êàòðåí Èñïàíèéà âÿ Ôðàíñàíûí Àâñòðèéà, Èíýèëòÿðÿ, Ùîëëàíäèéà âÿ Ñàâîéóí ìöòòÿôèã îðäóëàðûíà ãàðøû àïàðäûüû ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèð. Ôðàíñàíûí áó ìöùàðèáÿéÿ ãàðûøìàñûíûí áèð íå÷ÿ ñÿáÿáè âàðäû. Áèðèíúèñè î èäè êè, èñïàí êðàëû III Ôèëèïïèí ãûçû Àííà Ôðàíñàíûí êðàëû XIII Ëöäîâèêÿ, IV Ôèëèïïèí ãûçû Ìàðèéà Òåðåçà èñÿ XIII Ëöäîâèêèí îüëó êðàë XIV Ëöäîâèêÿ ÿðÿ ýåòìèøäè. Èêèíúè ñÿáÿá èñÿ î èäè êè, èñïàí êðàëû II Êàðë áèáèñè îüëó XIV Ëöäîâèêè þçöíöí âàðèñè (âÿëèÿùäè) åëàí åòìèøäè. Êàòðåíäÿ áöòöí áóíëàð éûüúàì øÿêèëäÿ òÿñâèð åäèëìèø âÿ áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäûð. 4 ê3 Àðàñäàí âÿ Áóðæäàí, áþéöê áàéðàãëàð Áðîäåñäÿí Ãàñêîíëàðûí áþéöê áèð ùèññÿñè ïèéàäà âóðóøàúàãëàð. Äàüëàðûí éàõûíëûüûíäà, Ñàãîíòóí éåðëÿøäèéè éåðäÿ, Ðîíà ÷àéûíûí ñàùèëëÿðèíäÿí îëàíëàð èñïàíëàðû ãàíëàðûíà ` áîéàéàúàãëàð. Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Ùàäèñÿëÿð ÷îõ óçàã êå÷ìèøëÿðäÿ áàø âåðäèéèíÿ âÿ îõóúóëàð ö÷öí èíäèêè äþâðäÿ áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿäèéèíÿ ýþðÿ êàòðåíè øÿðù åòìÿéÿ ëöçóì ýþðìÿäèê. 4 ê4 Íàëÿëÿð âÿ ìöáàùèñÿëÿð òàãÿòñèç øàùçàäÿíè ÿñÿáèëÿøäèðèá. Õîðóçëàð âÿ ëèâèéàëûëàð çîð èøëÿäÿúÿêëÿð. Ñîéüóí÷óëóã îëàúàã. Ãóðóäà áþéöê ãöââÿ, äÿíèçäÿ ñàéñûç-ùåñàáñûç éåëêÿíëÿð (ýÿìèëÿð) âàð. Éàëíûç Èòàëèéà êåëòëÿðèí äàëûíúà ýåäÿúÿê. 307 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéà èëÿ ìöòòÿôèã îðäóëàðû âÿ ôðàíñûçëàð àðàñûíäà ýåäÿí äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. 1-úè ñÿòèðäÿ “òàãÿòñèç øàùçàäÿ” èôàäÿñè Á.Ìóññîëèíèéÿ àèääèð. 2-úè ñÿòèðäÿ “õîðóçëàð” Ôðàíñàíûí äþâëÿò ðÿìçè îëäóüóíäàí îíóíëà áàüëû èøëÿíìèøäèð. Àëìàíëàð Àôðèêà êîðïóñóíó äàðìàäàüûí åòäèêäÿí ñîíðà ìöòòÿôèãëÿð Èòàëèéà ñàùèëëÿðèíÿ 1000-ÿ ãÿäÿð ùÿðáè ýÿìè ýÿòèðìèøäèëÿð. 3-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. 4 ê5 Õà÷ éöðöøö âÿ ñöëù, èëàùè áèð ñþçöí ãöââÿñè èëÿ áàø âåðäè. Èñïàíèéà âÿ Ãàëëèéà áèðëÿøÿúÿê. Áþéöê áÿäáÿõòëèêëÿð éàõûíäàäûð. Ãàíëû âÿ àúûíàúàãëû äþéöøëÿð îëàúàã. Åëÿ úÿñàðÿòëè öðÿê îëìàéàúàã êè, òèòðÿìÿñèí. Êàòðåí Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà 1808-úè èëäÿ ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèð. Íàïîëåîí Èñïàíèéàíû òóòàðàã òàõòà þç ãàðäàøû Æî çåôè ÿéëÿøäèðìèøäè. Ëàêèí èñïàíëàð Æîçåôÿ òàáå îëìàãäàí èìòèíà åäèðäèëÿð. Þëêÿíè èüòèøàøëàð áöðöìöøäö. 1808-1813-úö èëëÿð àðàñûíäà Ôðàíñà ùÿð èë Èñïàíèéàäà 100 ìèíäÿí àðòûã èòêè âåðèðäè. Òÿäãèãàò÷ûëàð 4-úö ñÿòðèí øÿõñÿí Íàïîëåîíà àèä îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, Íàïîëåîí 1808-úè èëäÿí ñîíðà áèð äÿôÿ äÿ îëñóí Èñïàíèéà òîðïàüûíà àéàã áàñìàäû. 4 ê6 ßäàâÿòëÿ ùàçûðëàíìûø ñóè-ãÿñä âÿ ôûðûëäàã, Àøêàð îëóíàíäàí ñîíðà éåíè ïàëòàð òèêèëÿúÿêäèð. Áóíóí øàùèäè âÿ ñöáóò åäÿíè áèðèíúè þëÿúÿêäèð. Òÿëÿ Âåíåñèéàíûí ãûðìûçû-ãîíóð ðÿíýèíäÿäèð. Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí îëàí Cîí Ùîóã áó êàòðåíèí 1963-úö èëäÿ Äàëëàñäà ãÿòëÿ éåòèðèëÿí ÀÁØ ïðåçèäåíòè Cîí Êåííåäè èëÿ ÿëàãÿäàð îëäóüóíó ýþñòÿðèð. Cîí Êåííåäèíèí ãÿòëè èëÿ áàüëû ñîíðà ýåíèø äàíûøàúàüûã (áàõ: 6 ê37). Îäóð êè, áóðàäà ãûñà 308 Û Ñåíòóðèéà øÿêèëäÿ äåéÿê êè, 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ îíà èøàðÿ åäèð êè, ùàäèñÿ ìÿëóì îëàíäà, òÿäãèãàò÷ûëàð îíóí öñòöíö þðòÿúÿêëÿð. Ãîé îõóúóëàð òÿâàçþêàðëûãäàí êÿíàð ñàéìàñûíëàð. Áó ôÿðçèééÿíè èëê îëàðàã áèç èðÿëè ñöðìöøöê. Áàøãà òÿäãèãàò÷ûëàð 1-úè ñÿòðè øÿðù åòìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Áèçèì áó ãÿíàÿòÿ ýÿëìÿéèìèçÿ ÿñàñ âàðäûð. Ùàäèñÿíèí 17 íÿôÿð øàùèäèíèí òåç áèð çàìàíäà þëäöðöëìÿñè áóíà ñöáóòäóð. 2-úè ñÿòèðäÿ ñóè-ãÿñäèí ÿäàâÿò öñòöíäÿ ãóðóëäóüó âÿ èúðà÷ûëàðûí íàòÿìèç, ôûðûëäàã èøëÿðëÿ ìÿøüóë îëäóãëàðû ýþñòÿðèëèð. Cîí Êåííåäè ñîéóã ìöùàðèáÿéÿ ñîí ãîéàðàã, õöñóñè ùÿðáè øèðêÿòëÿðèí áþéöê ýÿëèð ìÿíáÿëÿðèíèí ãàðøûñûíû àëìàã ïëàíû ùàçûðëàìûøäû. Cîí Ùîóã ýþñòÿðèð êè, ÷îõ ýöìàí êè, ñóè-ãÿñäèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè Èòàëèéà ìàôèéàñûíà ùÿâàëÿ îëóíóáìóø. 4-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Òÿëÿ Âåíåñèéàíûí ãûðìûçû-ãîíóð ðÿíýèíäÿäèð” áóíà èøàðÿäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ïðåçèäåíòÿ èëê ýöëëÿ ãûðìûçû-ãîíóð ðÿíýëè êÿðïèú áèíàíûí êèòàá àíáàðûíäàí àòûëìûøäû. Ëè Õàðâè Îñâàëä áóíóí èëê øàùèäè îëìóøäó. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, èëê øàùèä Îñâàëä 17 øàùèääÿí áèðèíúè îëàðàã ìàôèéàíûí àýåíòè Cåê Ðóáè òÿðÿôèíäÿí ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäè. 4 ê7 Ùàìûíûí íèôðÿò åòäèéè áþéöê øàùçàäÿíèí êè÷èê îüëó Èéèðìè éàøûíäà úöçàì õÿñòÿëèéèíÿ òóòóëàúàã. Àíàñû äÿðä-ãÿì è÷èíäÿ öçöëÿúÿê âÿ þëÿúÿê. Î äà þëÿúÿê âÿ àëäàäûúû ìÿùÿááÿòäÿí êÿíàð äöøÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ñàíáàëëû áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, îðòà ÿñðëÿðäÿ úöçàì õÿñòÿëèéè Àâðîïàíû áöðöìöøäö. 4 ê8 Áþéöê øÿùÿðÿ ýþçëÿíèëìÿç âÿ èòè ùÿìëÿ îëàúàã. Øÿùÿð âÿ êåøèê÷è äÿñòÿñè ìöùàñèðÿéÿ àëûíàúàã. Ñåí-Êàíòåí ìöùàôèçÿ÷èëÿðè âÿ ýþçÿò÷èëÿðè þëäöðöëÿúÿê. Øÿùÿðèí ýèðèø ãàïûëàðû ñûíäûðûëàúàã. 309 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåíäÿ Ñåí-Êàíòåí øÿùÿðèíäÿ 1557-úè èëäÿ ýåíåðàë Êîëèíèíèí áàø÷ûëûã åòäèéè ôðàíñûç îðäó ùèññÿëÿðèíèí èñïàíëàð òÿðÿôèíäÿí äàðìàäàüûí åäèëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. ßââÿëÿðäÿ ýþñòÿðäèéèìèç êèìè, ùÿìèí äþéöøäÿ Êîëèíè ÿñèð äöøìöøäö. 4 ê9 Îðäóíóí êîìàíäàíû äÿñòÿíèí è÷èíäÿ îëàúàã. Îõëà îìáàñûíäàí éàðàëàíàúàã. Cåíåâðÿ ãÿì-ãöññÿ âÿ ýþç éàøëàðû è÷èíäÿ îëàíäà Ëîçàííà âÿ Èñâå÷ðÿéÿ õÿéàíÿò åäèëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Îðäóíóí êîìàíäàíû îõäàí éàðà àëûáñà, äåìÿëè ùàäèñÿ êå÷ìèøäÿ áàø âåðèá. Îëà äà áèëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ áó ñþçö ìÿúàçè ìÿíàäà èøëÿäèá âÿ ùàäèñÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. 4 ê10 Ýÿíú øàùçàäÿ íàùàãäàí ìöùàêèìÿ îëóíàúàã. Áóíà ýþðÿ äÿ úÿáùÿ ïèñ ýöíÿ ãàëàúàã, îðäóäà íèôàã äöøÿúÿê. Áàø÷û éàëàí èòòèùàìà ýþðÿ þëäöðöëÿúÿê. Ùþêìäàð ñàêèòëÿøÿúÿê. Ñîíðà õÿíàçèð (ïàðîòèò) õÿñòÿëèéè ìöàëèúÿ îëóíàúàã. ×îõ ìàðàãëû áèð êàòðåí îëñà äà, òÿÿññöô êè, áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. Äàùà äîüðóñó, øÿðùèíè ýþçëÿéèð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåí äÿ éà Ôðàíñàäàí, éà äà Èíýèëòÿðÿäÿí áÿùñ îëóíóð. Áó èêè þëêÿäÿ áåëÿ äåéèðëÿðìèø êè, ùþêìäàð õÿíàçèð (ãóëàãäèáè) õÿñòÿëèéè îëàí àäà ìà ÿëèíè âóðñà, ùÿìèí àäàì ñàüàëàðìûø. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ùþêìäàðëàðà ìÿõñóñ “ãÿçÿá” õÿñòÿëèéèíèí ìöàëèúÿñèíäÿí ýåäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Áèëë Êëèíòîíëà ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. 310 Û Ñåíòóðèéà 4 ê11 Áþéöê ÿáàäà èäàðÿ åäÿí øÿõñ, Áèð íå÷ÿ èøè éåðèíÿ éåòèðìÿê èñòÿéÿúÿê. Îí èêè íÿôÿð ãûðìûçû, àðàíû ãàòàúàã. Ãÿòë ãÿòë àðäûíúà áàø âåðÿúÿê. Ùÿëÿ 1961-úè èëäÿ òÿäãèãàò÷û Ëåîíè éàçìûøäû êè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð Âàòèêàíëà, Ðîìà ïàïàñû èëÿ áàüëûäûð. Òÿäãèãàò÷ûíûí óçàãýþðÿíëèêëÿ éàçäûãëàðû 1978-úè èëäÿ áàø âåðäè. Éåíèúÿ Ðîìà ïàïàñû ñå÷èëÿí I Èîùàíí Ïàâåë úèääè ðåôîðìàëàð åòìÿéÿ áàøëàìûø, Âàòèêàí áàíêûíûí êîððóïñèéà èëÿ ìÿøüóë îëäóüóíó áèëÿðÿê, îíó éîõëàòäûðìàã, Âàòèêàíäà äÿéèøèêëèêëÿð åòìÿê ãÿðàðûíà ýÿëìèøäè. Ïàïà åùòèéàòñûçëûã åäÿðÿê êàðäèíàëëàðà — 12 íÿôÿð íàçèðÿ áó áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðìèøäè. Ïàïà ñå÷èëäèéèíèí äöç áèð àéû òàìàì îëàíäà, îíó éàòàüûíäà þëìöø òàïìûøäûëàð. Ìÿëóì îëìóøäó êè, îíó çÿùÿðëÿéèáëÿð. Áó ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ýåíèø ñþç à÷äûüûìûçà ýþðÿ (áàõ: 2 ê15, 3 ê65) áóðàäà áèðúÿ îíó äåéÿê êè, 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ êàðäèíàëëàðûí ùÿì ñàéûíû äÿãèã ýþñòÿðìèø, ùÿì äÿ ãûðìûçû ïàëòàðäà îëäóãëàðûíà ýþðÿ îíëàðû “ãûðìûçû” àäëàíäûðìûøäûð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåð àëìûøäûð. Âàòèêàí ìàõèíàñèéàñû öçðÿ èø àïàðàí ìöñòÿíòèãëÿð, áÿçè øàùèäëÿð âÿ èçèíÿ äöøöëìöø ìàôèéàíûí öçâëÿðè à÷ûã øÿêèëäÿ ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäèëÿð. 4 ê12 Äàùà áþéöê îðäóíó éîëäà ãà÷ìàüà ìÿúáóð åäÿúÿêëÿð. Áóíäàí ñîíðà îíëàðû äàùà òÿãèá åòìÿéÿúÿêëÿð. Îðäó éåíèäÿí éûüûëàúàã, ëàêèí ãîøóíóí ñàéû àçàëàúàã. Ñîíðà îíëàðû èçëÿéÿúÿê âÿ ãàëëèéàëûëàðûí þëêÿñèíäÿí ãîâóá ÷ûõàðàúàãëàð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñà èëÿ Àëìàíèéà ãîøóí ùèññÿëÿðèíèí äþéöøö çàìàíû áàø âåðÿí, áÿçèëÿðè èñÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû éåð àëàí ùàäèñÿëÿðÿ àèä åäèðëÿð. Òàðèõè âÿðÿãëÿäèêäÿ, òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêèðëÿðèíÿ øöáùÿ éåðè ãàëìûð. 311 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ùÿð èêè Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ ÿââÿëúÿ àëìàíëàð Ôðàíñàíû òóòóáëàð. Ëàêèí ñîíäà îíëàðû ãîâàðàã þëêÿäÿí ÷ûõàðûáëàð. 4 ê13 Äàùà áþéöê èòêè áàðÿäÿ õÿáÿð âåðèëèá. Áó õÿáÿð îðäóíó òÿÿúúöáëÿíäèðÿúÿê. Áèðëÿøìèø îðäó ùèññÿëÿðè èüòèøàø÷ûëàðà ãàðøû îëàúàã. Ùÿð èêè èêèãàò úèíàù áàø÷ûíû òÿðê åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö 1922-úè èëäÿ Êè÷èê Àñèéà ñàùèëëÿðèíäÿ — Ñìèðíàäà Òöðêèéÿ èëÿ Éóíàíûñòàí àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí ñþç à÷ûð. Òöðêëÿð ýþçëÿíèëìÿç çÿðáÿ èëÿ éóíàí îðäóñóíó äàðìàäàüûí åäÿíäÿí ñîíðà, Àôèíàäà ùþêóìÿò èñòåôà âåðäè. Îðäóäà ÷àõíàøìà äöøäö âÿ áó äà ÷åâðèëèøÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Êðàë Êîíñòàíòèí þëêÿäÿí ãà÷äû. Ùÿðáè ìÿùêÿìÿ îí áèð íàçèðè ìöùàêèìÿ åòäè. Îíëàðäàí àëòûñû ýöëëÿëÿíäè. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ èêèãàò úèíàùäàí ñþùáÿò ýåäèð. Áó êÿëìÿ — “phalangîñ, phalanx” éóíàí ñþçö îëóá, ùÿëÿ Ìàêåäîíèéàëû Èñýÿíäÿðèí àòàñû II Ôèëèïïèí âàõòûíäàí ìÿëóì îëàí ùÿðáè òåðìèíäèð. Cèíàù - ùÿð áèðèíäÿ 50 ïèéàäà äþéöø÷ö âÿ éà ñöâàðè îëàí 16 úÿðýÿäÿí èáàðÿòäèð êè, áó äà 800 äþéöø÷ö âÿ éà ñöâàðèíè ÿùàòÿ åäèð. Èêèãàò úèíàùäà èñÿ äþéöø÷öëÿðèí ñàéû ùÿì èêè äÿôÿ àðòûã îëóð, ùÿì äÿ ñàü âÿ ñîë úèíàùëàð åëÿ äöçöëöð êè, áèðè-áèðèíÿ äåìÿê îëàð êè, áèðëÿøèðëÿð. 4 ê14 Áèðèíúè øÿõñèí ãÿôèë þëöìö, Âÿçèééÿòè äÿéèøÿúÿê âÿ ùàêèìèééÿò áàøãà áèðèñèíÿ âåðèëÿúÿê. Ýåú-òåç úàâàí éàøûíäà áèðèñè éöêñÿê ðöòáÿéÿ éöêñÿëÿúÿê. Ãóðóäà âÿ ñóäà îíäàí ãîðõìàëû îëàúàãëàð. Êàòðåíèí ÕÕ ÿñðèí 60-úû èëëÿðèíäÿ ÀÁØ ïðåçèäåíòè ñå÷èëìèø Cîí Êåííåäèäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýöìàí åäÿí òÿäãèãàò÷ûëàð éàíûëìûðëàð. Äîüðóäóð, êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíÿ ÿùÿìèééÿò âåðèëìÿéèá. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, C.Êåííåäè ãÿòëÿ éåòèðèëäèêäÿí ñîíðà ÀÁØ ñåíàòû ïðåçèäåíòëèê ñÿëàùèééÿòèíè âèòñå-ïðåçèäåíò Ð.Íèêñîíà ùÿâàëÿ 312 Û Ñåíòóðèéà åòìèøäè. Äàùà äîüðóñó, ùàêèìèééÿò îíà âåðèëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. C.Êåííåäèíèí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ ÀÁØ ãóðóäà âÿ ñóäà îëäóãúà ýöúëÿíìèøäè. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ Êëèíòîíà èøàðÿ åäèëèð. 4 ê15 Àúëûüûí ýÿëÿúÿéè ýþçëÿíÿí éåðäÿí, Äîéóíúà éåìÿê åùòèéàòû ýÿëÿúÿê. Áèðèíèí î áèðèíÿ áóüäà, éàü âåðìÿéèíÿ Äÿíèçèí ýþçö ùÿðèñ èò êèìè áàõûð. ßýÿð áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ áèðúÿ äåòàë âåðìÿñÿéäè, îíóí ùàíñû çàìàíäàí âÿ êèìëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè àéûðä åòìÿê ìöìêöí îëìàçäû. Áþéöê ýþðöúöíöí èø ëÿòäèéè “äÿíèçèí ýþçö” èôàäÿñè “ïåðèñêîï” — ñóàëòû ãàéûãäàí ÿòðàôû ìöøàùèäÿ åòìÿê ö÷öí îïòèê úèùàç ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. Áåëÿëèêëÿ, ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, I âÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿëÿðè âàõòû àëìàí ñóàëòû ãàéûãëàðûíûí úÿáùÿéÿ ùÿðáè ñóðñàò âÿ ÿðçàã ýÿòèðÿí èíýèëèñ âÿ ìöòòÿôèã ýÿìèëÿðèíèí ãàðøûñûíû àëûá, îíëàðû áàòûðäûãëàðûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàíëàðû II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áöòöí Øèìàëè Àôðèêàíûí ùÿð úÿùÿòäÿí ÿí éàõøû ëèìàíû, Ëèâèéàíûí Òîáðóê ëèìàíûíäà áàø âåðÿíëÿðëÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿê äÿ äîüðó îëàðäû. Áó áàðÿäÿ àðòûã ÿòðàôëû äàíûøìûøûã (áàõ: 1 ê28). Áóðàäà éàëíûç îíó äåìÿê èñòÿðäèê êè, 1942-úè èëäÿí ìöùàðèáÿíèí ãóðòàðìàñûíà àç ãàëàíà ãÿäÿð ôåëäìàðøàë Åðâèí Ðîììåëèí ùÿðáè äÿñòÿëÿðè ãóðóäà, àëìàí ñóàëòû ãàéûãëàðû èñÿ äÿíèçäÿ ùþêìðàíëûã åäèðäèëÿð. Òîáðóê ëèìàíûíà ýèðÿí âÿ ÷ûõàí ìöòòÿôèã ýÿìèëÿðè àëìàí ñóàëòû ãàéûãëàðû òÿðÿôèíäÿí áàòûðûëûðäû. 4 ê16 Ùöððèééÿòèí àçàä øÿùÿðè èòàÿòÿ ìÿúáóð åäèëèá. Ãà÷ãûíëàðûí âÿ õÿéàëïÿðÿñòëÿðèí ñûüûíàúàüûíà ÷åâðèëèá. Êðàë ÿâÿç îëóíóá, äàùà îíëàð ö÷öí áèð î ãÿäÿð äÿ ýöúëö äåéèë. Éöç íÿôÿð ìèíäÿí äÿ ÷îõ îëàúàã. 313 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òàðèõÿ íÿçÿð ñàëñàã, ýþðÿðèê êè, XVI ÿñðäÿ Àâðîïàäà ôåîäàë ùàêèìèééÿòèíäÿí ÷ûõàðàã ìöñòÿãèë äþâëÿò ùöãóãó ãàçàíìûø ÷îõëó àçàä øÿùÿð âàðäû. Áåëÿ øÿùÿðëÿðäÿí áèðè äÿ 1713-úö èëäÿ Ôðàíñàíûí çîð ýöúöíÿ Ùîëëàíäèéàäàí ãîïàðäûüû Îðàíæ øÿùÿðè èäè. 1-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Äèíè ìöùàðèáÿëÿð âàõòû ùóýåíîòëàð âÿ õÿéàëïÿðÿñòëÿð (àçàä ôèêèðëè àäàìëàð) Ôðàíñàäàí ãà÷àðàã, áó àçàä øÿùÿðäÿ ñûüûíàúàã òàïìûøäûëàð. Íîñòðàäàìóñ 2-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ II Ùåíðèäÿí ñîíðà äàëáàäàë òàõòà ÷ûõàí âÿ òåç äÿ òàõòäàí äöøÿí çÿèô êðàëëàðäàí áÿùñ îëóíóð. Ôîíáðéóí 4-úö ñÿòðè Èòàëèéàíûí áèðëÿøäèðèëìÿñè óüðóíäà àïàðûëàí 1860-úû èë ìöùàðèáÿñè èëÿ áàüëàéûð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, Ùàðèáàëäèíèí ãûðìûçû êþéíÿêëè êè÷èê äÿñòÿñè “ìèí”, “ìèíëèê” àäëàíûðäû (áàõ: 1 ê11, 7 ê31). ßñëèíäÿ, Íîñòðàäàìóñ Ùàðèáàëäèíèí êè÷èê èíãèëàá÷û äÿñòÿñèíèí ýåò-ýåäÿ áþéöéÿúÿéèíè, ìèíëÿðëÿ àäàìû ÿùàòÿ åäÿúÿéèíè äÿãèã ýþðìöøäö. Áó êàòðåíè 1980-1988-úè èëëÿð àðàñûíäà ÀÁØ-ûí ïðåçèäåíòè îëìóø Ðîíàëä Ðåéãàíëà áàüëàìàã èñòÿéÿíëÿð äÿ âàðäûð. Ëàêèí êàòðåíäÿ, 1-úè ñÿòèðäÿí áàøãà, ùå÷ áèð ñÿòèðäÿ ÀÁØ âÿ Ðåéãàíëà óçëàøàí áèð øåé éîõäóð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, Âàøèíãòîí âàõòèëÿ Êîëóìáèéà ðàéîíóíäàí áàøëàéûá âÿ ÿðàçèñè äöç 100 êâàòäðàò ìåòð îëóá. Ñîíðà àðòûá. Àðàøäûðûúûëàðûí ôèêèðëÿðè èëÿ ðàçûëàøìàã îëìóð. Îíà ýþðÿ êè, êàò ðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí ñÿòèðëÿð öçðÿ áÿéàí åòäèêëÿðè îíëàðûí ôèêèðëÿðè èëÿ ùå÷ úöð óçëàøìûð. 4 ê17 Áîíí, Íöè, Øàëîí âÿ Äèæîíäà äÿéèøèêëèê îëàúàã. Ùåðñîã äèëÿí÷èíè úÿðèìÿ åòìÿê èñòÿéÿúÿê. Òàúèð ÷àéûí éàõûíëûüûíäàäûð, áàëûã, èëàùè ãóø ìÿùâ îëóá. Íþâáÿäÿ èñÿ ýèðèø ãàïûëàðû áàüëàíàúàã. Áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. 314 Û Ñåíòóðèéà 4 ê18 Íöúóì åëìëÿðè ñàùÿñèíäÿ ñàâàäëûëàðûí áèð íå÷ÿñèíÿ Ñàâàäñûç ùþêìäàðëàð (øàùçàäÿëÿð) èíàíìàéàúàãëàð, íèôðÿò åäÿúÿêëÿð. Ùàðàäà òóòóëñàëàð, ôÿðìàíëà úÿçàëàíäûðûëàúàãëàð, Îðàäàúà þëöìÿ ìÿùêóì åäèëÿúÿêëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ÿââÿëèíäÿ àñòðîëîãëàðà èíàíàðàã Áðèòàíèéàéà ãà÷àí Ðóäîëô Ùåññëÿ áàüëàéûðëàð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, Ùåññ ãà÷àíäàí ñîíðà Ùèòëåð îíóí ùàéûôûíû àñòðîëîã âÿ ýþðöúöëÿðäÿí àëûðäû. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íîñòðà äàìóñóí âàõòûíäà âÿ îíäàí àç ñîíðà àñòðîëîã âÿ àñòðîíîìëàðà ãàðøû äèí õàäèìëÿðèíèí àïàðäûüû ìö áàðèçÿäÿí ýåäèð. Í.Êîïåð íèêäÿí ñîíðà Ã.Ãàëèëåé (1564-1642), È.Êåïëåð (1571-1630) âÿ C.Áðóíî (1548-1600) êèìè ýþðêÿìëè àñòðîíîìëàð äèí õàäèìëÿðè òÿðÿôèíäÿí äàèì òÿãèáÿ ìÿðóç ãàëûðäûëàð. C.Áðóíî âÿ Ã.Ãàëèëåé Éåð êöðÿñèíèí Ýöíÿø ÿòðàôûíäà ôûðëàíäûüûíû ýþñòÿðäèêëÿðèíÿ ýþðÿ ùÿáñ åäèëìèøäèëÿð. C.Áðóíî 1600úö èëäÿ Ðîìàäà òîíãàëäà éàíäûðûëìûøäû. Í.Êîïåðíèêèí ÿñÿðëÿðè ãàäàüàí îëóíìóøäó. Ùÿëÿ áèç Íîñòðàäàìóñóí þçöíÿ ãàðøû òÿçéèã âÿ ùÿäÿëÿðè äåìèðèê. 4 ê19 Ðóàí ãàðøûñûíäà ëîìáàðäèéàëûëàð ìöùàñèðÿéÿ àëûíìûøëàð. Äÿíèçäÿí âÿ ãóðóäàí êå÷èäëÿð êÿñèëìèøäèð. Íèäåðëàíä âÿ Ôëàíäðèéà, Ãàíä âÿ Ëéåæäÿí îëàíëàð òÿðÿôèíäÿí. Ýèçëè ùÿäèééÿëÿð ùåñàáûíà ñàùèë õÿòòèíè òóòàúàã âÿ âèðàí åäÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ùîëëàíäèéà, Áåë÷èêà âÿ Ôðàíñàäà ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Ðóàí äàõèë îëìàãëà Ñåíà ÷àéû áîéó áöòöí øÿùÿð âÿ éàøàéûø ìÿíòÿãÿëÿðèíèí äàüûäûëàðàã õàðàáàçàðà ÷åâðèëÿúÿéèíè Íîñòðàäàìóñ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöøäö. 315 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4 ê20 ßìèí-àìàíëûã âÿ áîëëóã áó éåðëÿðäÿ óçóí ìöääÿò äèëÿ ýÿòèðèëìÿéÿúÿê. Îíóí êðàëëûüûíäà ùå÷ éàíäà ýöë-÷è÷ÿê à÷ìàéàúàã. Ñóäà áàòûðûëàíëàðûí úÿñÿäëÿðè ñàùèëÿ àòûëàúàã. Îíëàðûí äÿôíèíè ÿáÿñ éåðÿ ýþçëÿéÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ Ôðàíñàäà XVIII ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà èíãèëàá âàõòû áàø âåðÿí äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1793-úö èëäÿ ãÿääàðëûüû èëÿ ñå÷èëÿí ýåíåðàë Êàðéåðèí êîìàíäàíëûüû èëÿ ðåñïóáëèêà îðäóñó Ïàíòû òóòóð. Áöòöí âàðëû àäàìëàðû âÿ îíëàðûí óøàãëàðûíû Ïàðèñÿ àïàðìàã áÿùàíÿñè èëÿ éûüàðàã ýÿìèëÿðÿ äîëäóðóðëàð. Ëàêèí Ëóàðà ÷àéûíäà óøàãëàðû, ãàäûíëàðû âÿ êåøèøëÿðè äÿ êèøèëÿðÿ ãàòàðàã, ÿëëÿðèíè áàüëàéûá ÷àéäà áàòûðûðëàð. Ñîíðàëàð ýþðÿúÿéèìèç êèìè (áàõ: 5 ê33), ýåíåðàë Êàðéåð áó àúûíàúàãëû ñÿùíÿíè “Ðåñïóáëèêà òîéó” àäëàíäûðûá. 4 ê21 Ùÿìèí äÿéèøèêëèê ÷îõ ÷ÿòèí áàø âåðÿúÿê. Øÿùÿð âÿ Ïðîâàíñ äÿéèøèêëèêäÿí ãàçàíàúàã. Ýåíèø ãÿëáëè, òÿäáèðëè, àüûëëû îëàí êÿíàðëàøäûðûëàúàã. Äÿíèç, òîðïàã, õàëã éàõøûëûüà äîüðó äÿéèøÿúÿê. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû àëìàíëàðûí Ôðàíñàäàí ãîâóëìàñûíäàí, îéóíúàã “Âèøè” ùþêóìÿòèíèí áàø÷ûñû ýåíåðàë Ïåòåíèí êÿíàðëàøäûðûëìàñûíäàí, þëêÿäÿ ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà âÿçèééÿòèí éàõøûëûüà äîüðó äÿéèøìÿñèíäÿí, “Âèøè” ùþêóìÿòèíèí ïàéòàõòû Ïðîâàíñ âèëàéÿòèíèí òóðèçì ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Ñîâåò Èòòèôàãûíûí äàüûëìàñû âÿ áó èøäÿ Ãîðáà÷îâóí ÿìÿëëÿðè èëÿ áàüëàéûðëàð. 4 ê22 Ãîâóëàúàã áþéöê ùÿðáè ãöââÿéÿ, Âàõò ýÿëÿúÿê, êðàë ìþùòàú îëàúàã. Óçàãäàí åäèëÿí âÿä éàëàíëà ÿâÿç åäèëÿúÿê. Îíó åùòèéàú è÷èíäÿ, àúûíàúàãëû ùàëäà îëàíäà ýþðÿúÿêëÿð. 316 Û Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ÷îõ öìóìè îëäóüóíó ýþñòÿðìÿêäÿí áàøãà, ùå÷ áèð ãÿíàÿòÿ ýÿëÿ áèëìÿéèáëÿð. Ð.V.Velø êàòðåíèí 1982-úè èëäÿ Ëèâàíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëû îëäóüóíó ýþñòÿðñÿ äÿ, àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèá. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåí Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûëäûãäàí ñîíðà Ðóñèéàíûí äöøäöéö âÿçèééÿòëÿ áàüëûäûð. ÀÁØ-ûí Ðóñèéàéà âåðäèéè âÿäëÿð éàëàíëà ÿâÿç åäèëäèêúÿ, Ðóñèéà îðäóíó äàüûòäûüûíà âÿ ùÿðáè ãöäðÿòèíè çÿèôëÿòäèéèíÿ ïåøìàí îëàúàã. 4 ê23 Ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíäà àëàé éàðàíàúàãäûð. ßùÿíý, ìàãíåçèóì, êöêöðä âÿ ãÿòðàí éàíàúàã. Òÿùëöêÿñèç éåðäÿ óçóí ìöääÿò èñòèðàùÿò åäÿúÿêëÿð. Ýåíóéà, Ìîíàêî: ñîíðà ùÿð øåéè àëîâ ìÿùâ åäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíóíà éàõûí áàø âåðÿí äþéöøëÿðëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Ùàäèñÿëÿðèí áàø âåðäèéè éåðëÿð êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéèíäÿí, áóðàäà àðòûã ñþç äåìÿéÿ åùòèéàú ýþðìöðöê. 4 ê24 Ìöãÿääÿñ òîðïàüûí öñòöíäÿ, ìöãÿääÿñ äîñòóí ùÿëèì ñÿñè åøèäèëÿúÿê. Áÿøÿðè àëîâ ìöãÿääÿñ íóðà ýþðÿ ïàðûëäàéûð. Òîðïàã íèêàùñûç ðàùèáëÿðèí ãàíû èëÿ ãûçàðàúàã. Ìöãÿääÿñ ìÿáÿäëÿð ìóðäàðëàðûí ÿìÿëèíÿ ýþðÿ äàüûëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ êàòðåí Áóääà Ãàóòàìà, Ìàéòðåéà êèìè áþéöê äèí õàäèìëÿðèíèí òÿëèìëÿðèíäÿí áÿùñ åäèð. “Ìàéòðåéà” “äîñò” ìÿíàñûíû âåðèð. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 4 ê25 ßáÿäè, ýþçÿ ýþðöíÿí àëè ðóùëàð Þçëÿðèíÿ ìÿëóì îëàí ñÿáÿáäÿí, äÿðê åëÿéÿí àüûëû äóìàíëàíäûðàúàã. Ìöãÿääÿñ äóàëàð çÿèôëÿäèêúÿ, áÿäÿí áàøëà áèðëèêäÿ, Ùèññëÿð âÿ ñàéûã äöøöíúÿ éîõ îëàúàã. 317 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëèáëÿð êè, áó êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí þçö âÿ îíóí ýþðöúöëöéö âàõòû êå÷èðäèéè ùèññëÿðëÿ áàüëûäûð. 4 ê26 Áþéöê áàë àðûñû äÿñòÿñè ïåéäà îëàúàã. Îíëàðûí ùàðàäàí ýÿëäèéèíè áèëÿí îëìàéàúàã. Îíëàð ýåúÿ ïóñãóäàí ùöúóì åäÿúÿêëÿð. Ýþçÿò÷èëÿð ñÿðõîøäóðëàð. Øÿùÿðÿ, ïóëà ñàòûëìûø áåø íÿôÿð èôøà îëóíìàìûø õÿéàíÿò åäÿúÿê. Ôðàíñûç íîñòðàäàìóñøöíàñû Ëå Ïåëåòéå âÿ áàøãàëàðû êàòðåíè 10 íîéàáð 1799-úó èë ùàäèñÿëÿðè èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Ùÿìèí ýöí Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñûíûí ùÿð éåðèíäÿí ýÿëìèø 500 íÿôÿð íöìàéÿíäÿ áèð íÿôÿð êèìè ýåíåðàë Áîíàïàðòûí ùÿáñ åäèëìÿñèíÿ ñÿñ âåðäè. Åëÿ áó âàõò Íàïîëåîíóí ýåúÿäÿí ïóñãóäà äóðàí ãàðíèçîíó éûüûíúàã êå÷èðèëÿí Ìàðñ çàëûíà ùöúóì åòäè. Ìÿëóìäóð êè, Íàïîëåîíóí ýåðáèíäÿ àðûëàð ùÿêê îëóíìóøäó. 4 ê27 Ïèðàìèäàíûí ùÿëÿ äÿ äóðäóüó éåðäÿ, Ñàëîí, Ìàâçîë, Òàðàñêîíäà SÅÕ òàüû éàíûíäà, Îíëàð øàùçàäÿ Àííàìàðêû àçàä åòìÿéÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Àðòåìèäà ìÿáÿäèíäÿ ýöíàùëàðûí áàüûøëàíûëìàñû ìÿðàñèìè áèàáûð÷ûëûãëà êå÷ÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ÷îõ éàçñàëàð äà, åòèðàô åäèáëÿð êè, øÿðùëÿðèíè ìÿíòèãè ñîíëóãëà áèòèðÿ áèëìÿéèáëÿð. Îíëàð ñÿòèðëÿð àðàñûíäà ìÿíòèãè áàüëûëûã âÿ óçëàøìà òàïìàãäà ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèáëÿð. Áóðàäà îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà ïèðàìèäà ñþçö ãÿäèì ìÿáÿäëÿðèí, ãàëàëàðûí, ãÿñð âÿ ñàðàéëàðûí õàðàáàëûãëàðû ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. Ñàëîí Íîñòðàäàìóñóí éàøàäûüû øÿùÿð, Òà ðàñêîí èñÿ ãÿäèì ãÿñðèí õàðàáàëûãëàðû îëìóøäóð. Ìàâçîë èñÿ Íîñòðàäàìóñóí àíàäàí îëäóüó Ñåí-Ðåìèäÿ ãÿäèì Ðîìà ìîíàñòû ðû îëìóø, XIX ÿñðèí ñîíóíà éàõûí ðóùè õÿñòÿëÿðèí ìöàëèúÿõàíàñûíà ÷åâðèëìèøäè. 318 Û Ñåíòóðèéà Òàëåéÿ áàõûí êè, 1886-úû èëäÿ Ôðàíñàéà êþ÷ÿí ýþðêÿìëè ùîëëàíä ðÿññàìû Âàí Ãîã ãûñà ìöääÿòäÿ áóðàäà òàðèõè ÿñÿðëÿð éàðàäûá, ðóùè õÿñòÿëèéÿ òóòóëàðàã, Ìàâçîë õÿñòÿõàíàñûíà äöøöá âÿ 1890-úû èëäÿ èíòèùàð åäèá. 4 ê28 Ýöíÿø Âåíåðàíûí (Çþùðÿ óëäóçó) ãàáàüûíû àëàíäà, Éàðàíàí ÿçÿìÿòäÿí îíóí øÿêëè (êîíôèãóðàñèéà) èòÿúÿê. Ìåðêóðè àëîâëà îíëàðû áèðè-áèðèíäÿí àéûðàúàã. Ìöùàðèáÿ Àëëàùûíûí ýóðóëòóñó èëÿ î òÿùãèð îëóíàúàã. Êàòðåíäÿ ïëàíåòëÿðèí ïàðàäûíäàí — äöçöëöøöíäÿí âÿ áó âàõò áàø âåðÿ áèëÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Ñîíóíúó äÿôÿ ïëàíåòëÿðèí ïàðàäû (òÿíòÿíÿñè) 5 ìàé 2000-úè èëäÿ éåð àëûá. Öìóìèééÿòëÿ, Ýöíÿø Âåíåðàíûí ãàáàüûíû èëäÿ èêè äÿôÿ òóòóð. Ýöíÿø Âåíåðàíû òàì ýþðöíìÿç åäÿíäÿ, Ìåðêóðè ýþðöíìÿéÿ áàøëàéûð. Áó, ïëàíåòëÿðèí ïàðàäûíäàí ñîíðà þçöíö ýþñòÿðÿíäÿ ìöùàðèáÿ âÿ äÿùøÿòëè òåððîð àêòëàðû áàø âåðÿ áèëèð. Áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè áèçèì çÿìàíÿìèçäÿí äÿ éàí êå÷ìÿìèøäèð. 11 ñåíòéàáð 2001-úè èëäÿ ÀÁØ-äà áàø âåðÿí òåððîð àêòëàðûíû âÿ 7 îêòéàáð 2001-úè èëäÿ ÀÁØ-ûí âÿ ìöòòÿôèãëÿðèíèí ßô ãàíûñòàíäà àïàðäûüû ìöùàðèáÿíè éàäà ñàëìàã êèôàéÿòäèð. 4 ê29 Ìåðêóðè òÿðÿôèíäÿí ãàáàüû òóòóëìóø Ýöíÿø ýèçëèíäÿäèð. Ñÿìàäà éàëíûç èêèíúè éåðäÿ ãîéóëàúàã. Ùåðìåñ âóëêàíû ÷ÿìÿíëèéÿ ÷åâðèëÿúÿê. Òåçëèêëÿ Ýöíÿøèí ãàáàüû òÿìèçëÿíÿúÿê, ãûðìûçû, ãûçûëû øöàëàðû áÿðã âóðàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿí ÷ÿêèíèáëÿð. Áåëÿ ýöìàí åäèðëÿð êè, áó êàòðåíëÿð äöíéÿâè åëìëÿðèí èíêèøàôû èëÿ áàüëûäûð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí Îøî ëÿãÿáëè áþéöê ùèíä ôèëîñîôó, ïðîôåññîð Áõàãâàí Øðè Ðàúíèøëÿ áàüëûäûð (áàõ: 2 ê28). 319 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4 ê30 Ùÿëÿ îí áèð äÿôÿ Àé Ýöíÿøèí ùÿñðÿòèíäÿ îëìàéàúàã. Îíëàðûí ùÿð èêèñè þç äÿðÿúÿñèíäÿ ãàëõàúàã âÿ åíÿúÿê. Ñîíðà åëÿ éàõûí îëàúàãëàð êè, ñàíêè áèðè-áèðèíÿ çÿðëè ñàïëà òèêèëèáëÿð. Àúëûãäàí âÿ âÿáàäàí ñîíðà ñèðð à÷ûëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíèáëÿð. Ýöìàí êè, ýþðöúöíöí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Äîüðóäóð, áÿçèëÿðè ýöìàí åäèðëÿð êè, áó êàòðåí ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿðèí êÿøôè èëÿ áàüëûäûð. Áèð ãèñèì òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ êàòðåíè “Ñåíòóðèéàëàðûí à÷àðû”íûí òàïûëàúàüû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. 4 ê31 Àé ýåúÿéàðûñû óúà äàüûí çèðâÿñèíäÿ îëàíäà Ýÿíú ìöäðèê îíó àüëû èëÿ ýþðÿúÿê. Øàýèðäëÿðè îíó þëìÿçëèéÿ äÿâÿò åäÿúÿêëÿð. Îíóí ýþçëÿðè îðòàäà, ÿëëÿðè ñèíÿñèíäÿ, áÿäÿíè èñÿ îääà îëàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Îøî ëÿãÿáëè áþéöê ùèíä ôèëîñîôó, ïðîôåññîð Áõàãàâàí Øðè Ðàúíèøäÿí ýåäèð. Îøî èëÿ áàüëû Íîñòðàäàìóñóí áèð ÷îõ êàòðåíè âàðäûð. Îíëàðäàí áèð íå÷ÿñè áàðÿäÿ áèç àðòûã äàíûøìûøûã (áàõ: 1 ê96, 2 ê12, 2 ê27-29, 2 ê58, 2 ê75, 2 ê98, 3 ê16). Áó êàòðåíèí 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðèíäÿ áÿùñ îëóíàíëàð áàðÿäÿ, àðòûã, ôèêðèìèçè áèëäèðìèøèê (áàõ: 2 ê28). Áóíóíëà áåëÿ, Îøîíóí äÿôí ìÿðàñèìèíäÿ øÿõñÿí èøòèðàê åäÿí ýþðêÿìëè íîñòðàäàìóñøöíàñ àëèì Cîí Ùîóãóí ôèêèðëÿðè ìàðàã äîüóðóð. Îøî òÿêèäëÿ ãåéä åäèðäè êè, ùÿãèãÿò îíà 21 ìàðò 1953-úö èëäÿ Ùèíäèñòàíûí Càâàëíóðà øÿùÿðèíèí ïàðêûíäà ýåúÿéàðûñû ÿéàí îëäó. Òÿíùà îòóðóá ñÿìàíû ñåéð åäÿðêÿí èëàùè íóð îíó çèéàëàíäûðûá. Cîí Ùîóã Îøîíóí øÿõñè äîêòîðó Àìðèòîíóí ñþçëÿðèíÿ ÿñàñÿí éàçûð êè, Îøîíóí ôèçèêè âÿçèééÿòè ãåéðè-àäè èìèø. Åëÿ áèë êè, îíóí äàõèëè çèéàñû îíó éàíäûðûðäû. Îøîíóí îëäóüó îòàãäà ùÿìèøÿ ùÿðàðÿò àøàüû îëàðäû. Àíúàã î áóíó ùèññ åòìèðäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, Íîñòðàäàìóñóí 4-úö ñÿòèðäÿ éàçäûüû “áÿäÿíè èñÿ îääà îëàúàã” 320 Û Ñåíòóðèéà áóíóíëà ÿëàãÿäàðäûð. ßñëèíäÿ èñÿ ñîí ñÿòèð áöòþâëöêäÿ Îøîíóí þëöìö èëÿ áàüëûäûð. Îøî âÿúäÿ ýÿëÿíäÿ îíóí ýþçëÿðè éóõàðû çèëëÿíÿð, äöíéàéà “àüëûí ýþçö èëÿ” áàõàðìûø. “ßëëÿðè ñèíÿñèíäÿ, áÿäÿíèñÿ îääà îëàúàã” áàðÿäÿ èñÿ Cîí Ùîóã éàçûð êè, Îøîíóí úÿíàçÿñèíè éàíäûðìàüà àïàðàíäà îíóí ÿëëÿðè ñèíÿñèíèí öñòöíäÿ ÷àðïàç ãîéóëìóøäó. Êàòðåíäÿ ìàðàã äîüóðàí áèð úÿùÿò äÿ âàðäûð. Îøîíóí òÿðúöìåéè-ùàëûíà ôèêèð âåðñÿê (1931-1990), Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíè 31úè ñàéëà âåðìÿñèíèí òÿñàäöôè îëìàäûüûíû äà ýþðÿðèê. R.Â.Âåëø êàòðåíè Cîðäàíî Áðóíîíóí 1600-úö èëäÿ òîíãàëäà éàíäûðûëìàñû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèð. 4 ê32 Ìöÿééÿí éåðëÿðäÿ âÿ âàõòû ýÿëÿíäÿ, áÿäÿí éåðèíè áàëûüà âåðÿúÿê. Èúòèìàè ãàíóíëàð ìöõàëèôÿòäÿ ùàçûðëàíàúàã. Êþùíÿ ãàíóí ìþùêÿì äàéàíñà äà, éàâàø-éàâàø ñÿùíÿäÿí äöøÿúÿê. Ñîíðà èñÿ ùàìûëûãëà äîñòëàðûí áèðýÿ èøòèðàêû óíóäóëàúàã. Áó êàòðåíäÿ äÿ 3 ê95-äÿ îëäóüó êèìè, Ñîâåò Èòòèôàãû âÿ áàøãà ñîñèàëèñò þëêÿëÿðèíäÿ êîììóíèçìèí ñöãóòóíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð 1-úè ñÿòðèí òÿùëèëèíè âåðÿ áèëìÿìèøëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, áóðàäà âåðèëÿí “áÿäÿí”, “úèñèì” ãóðóäà éåðëÿøÿí Ñîâåò Èòòèôàãû ìÿíàñûíäà èøëÿíèëìèøäèð. Î êè ãàëäû áàëûã ìÿñÿëÿñèíÿ, áó, ÀÁØ-ëà áàüëûäûð. Íîñòðàäàìóñ áÿçè êàòðåíëÿðèíäÿ ÀÁØ-äàí äàíûøàðêÿí áó þëêÿíè “Ö÷ ñóéóí âÿùäÿòèíäÿí éàðàíàí”, “Îêåàíäàí îëàí”, “Îêåàíäàí ýÿëÿí” èôàäÿëÿðè èëÿ òÿñâèð åòìèøäèð. Áóðàäà èñÿ îíó áàëûã êèìè ýþñòÿðìÿñè òÿÿúúöá äîüóðìóð. ÀÁØ-ûí èíäèêè ìþâãåéè áóíó áèð äàùà òÿñäèã åäèð. Íÿùÿíý éûðòûúû áàëûã îêåàíäà îíà ìöãàâèìÿò ýþñòÿðìÿê èñòÿéÿíè ìÿùâ åòäèéè êèìè, ÀÁØ äà îíà ãàðøû îëàí, îíóí àðçóñó èëÿ ùÿðÿêÿò åòìÿéÿí äþâëÿòëÿðè äèç ÷þêäöðìÿéÿ ìåéèëëèäèð. 4 ê33 Éóïèòåð Àéäàí ÷îõ Âåíåðàéà éàõûíëàøàúàã. Òàìàìèëÿ àü ðÿíýäÿ ýþðöíÿúÿê. Âåíåðà Íåïòóíóí òÿìèçëèéè àëòûíäà ýèçëÿíÿúÿê. Êÿùêÿøàíäà Âåíåðà Ìàðñûí çÿðáÿñèíÿ ìÿðóç ãàëàúàã. 321 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåíäÿ òÿäãèãàò÷ûëàðû ÿí ÷îõ ìàðàãëàíäûðàí âÿ ìàò ãîéàí “Íåïòóí” ñþçöäöð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, áöòöí áàøãà êàòðåíëÿðäÿ áó ñþç “ãöäðÿòëè ùÿðáè-äÿíèç äþâëÿòè” ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. Ìÿñÿëÿí, Èíýèëòÿðÿ, Îñìàíëû Èìïåðèéàñû âÿ ñ. Áó êàòðåíäÿ èñÿ èëê äÿôÿ îëàðàã, Íîñòðàäàìóñ “Íåïòóí”ó ïëàíåò ìÿíàñûíäà èøëÿòìèøäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàðû òÿÿúúöáëÿíäèðÿí èñÿ îäóð êè, Íåïòóí ïëàíåòè Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà ùÿëÿ êÿøô îëóíìàìûøäû. Îíó ôðàíñûç àñòðîíîìó Æàí Ëåâåðéå âÿ àëìàí àñòðîíîìó Èîùàíí Ãàëëå 1846-úû èëäÿ, éÿíè Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí 280 èë ñîíðà êÿøô åòìèøäèëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, áþéöê ýþðöúö “Êÿùêÿøàíäà Âåíåðà Ìàðñûí çÿðáÿñèíÿ ìÿðóç ãàëàúàãäûð” èôàäÿñè èëÿ ÿìèí-àìàíëûüûí ïîçóëàúàüûíà, ìöùàðèáÿ áàøëàíàúàüûíà èøàðÿ åòìèøäèð. Ìöùàðèáÿíèí áàø âåðÿúÿéèíè ýþðöúöíöí öñòöþðòöëö øÿêèëäÿ ñþéëÿäèéè 3-úö ñÿòèðäÿí áèëìÿê îëóð. Ìöùàðèáÿíè ãöäðÿòëè ùÿðáè-äÿíèç äþâëÿòè áàøëàéàúàã. Êàòðåíè çÿìàíÿìèçëÿ ÿëàãÿëÿíäèðñÿê, ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, äöíéàíûí ãöäðÿòëè ùÿðáè-äÿíèç äþâëÿòè ÀÁØ-äûð. ÀÁØ-ûí Éóãîñëàâèéàäà, ßôãàíûñòàíäà, Èðàãäà àïàðäûüû ìöùàðèáÿëÿð áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðèíè òÿñäèãëÿéèð. 4 ê34 ßúíÿáè þëêÿäÿí îëàí Áþéöê, ÿñèð ýÿòèðèëèá. Ãûçûë çÿíúèðäÿ êðàë Øðåíÿ (Ùèðåíÿ) òÿãäèì îëóíóá. Àâñîíèéàäà îëàí âÿ Ìèëàí ìöùàðèáÿíè óäóçàúàã. Îíóí îðäóñó îä-àëîâ è÷èíäÿ éàíàúàã, ãûëûíúäàí êå÷èðèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñà âÿ Èòàëèéà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèëèð. 4 ê35 Àëîâ ñþíÿúÿê, áàêèðÿ ãûçëàð ñàòûëàúàã. Òÿçÿ Ëåíòèí ÿí áþéöê ùèññÿñè. Ñèëàùëàð ýóðóëäàéàúàã, àíúàã íèçÿ òÿíùà êðàëëàðû ãîðóéàúàã. Òîñêàíà âÿ Êîðñèêà, ýåúÿ âàõòû áàø êÿñèëÿúÿê. 322 Û Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéà âÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ýåäÿí äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ ãÿäèì Ðîìà ìèôîëîýèéàñûíà ìöðàúèÿò åäèð. Ãÿäèì Ðîìà ÿôñàíÿëÿðèíÿ ýþðÿ åâèí îúàüûíû òÿìèí åäÿí èëàùÿíèí ÿáÿäè àëîâóíó áàêèðÿ ãûçëàð (êàùèíÿëÿð) ãîðóéàðìûøëàð. Íîñòðàäàìóñ áóðàäà Èòàëèéàäà áàø âåðÿúÿê äÿéèøèêëèéÿ âÿ ìöùàðèáÿéÿ ñîí ãîéóëàúàüûíà èøàðÿ åäèð. 4 ê36 Ãàëëèéà ãàíóíëàðûíûí ðåôîðìàñèéàñû íàìèíÿ éåíè îéóíëàð ìåéäàíà ýÿëÿúÿê. Ëîìáàðäèéà ùÿðáè ÿìÿëèééàòûíäà ãÿëÿáÿäÿí ñîíðà Åñïåðè äàüëàðû, Áþéöê (ùþêìäàð) ãîëó áàüëû àïàðûëàúàã. Ðîìàíèéà âÿ Èñïàíèéà ãîðõóäàí ÿñÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, Ôðàíñà èíãèëàáûíäàí ñîíðà, ãÿçåòëÿðèí éàçäûüûíà ýþðÿ, þëêÿäÿ öçýö÷öëöê, éöíýöë àòëåòèêà âÿ ñ. öçðÿ ÷îõëó éàðûøëàð êå÷èðèëÿðìèø. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 2úè ñÿòèðäÿ 1798-úè èëäÿ Íàïîëåîíóí Ëîìáàðäèéàéà (Èòàëèéà) çÿôÿðëè éöðöøöíäÿí áÿùñ îëóíóð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí Èñïàíèéàéà ñÿôÿðè âÿ Èñïàí êðàëûíûí ÿñèð åäèëìÿñèíäÿí (1808) äàíûøûëûð. 4-úö ñÿòèðäÿ Èòàëèéà (Ðîìàíèéà) âÿ Èñïàíèéàíûí Íàïîëåîíóí ùÿðÿêÿòëÿðèíäÿí ãîðõóéà äöøìÿëÿðèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Îíó äà äåéÿê êè, Íàïî ëåîíóí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ Èòàëèéàíûí áàø÷ûëàðû — Ðîìà ïàïàëàðû VI Ïèé âÿ VII Ïèé äÿ ÿñèð åäèëìèøäèëÿð. 4 ê37 Ãàëëèéà ñû÷ðàéûøëà äàüëàðû äÿëèá êå÷ÿúÿê. Èíñáóðóí (Ëîìáàðäèéà) áþéöê áèð ùèññÿñèíè òóòàúàã. Îíóí äþéöø÷öëÿðè äàùà äÿðèíëèêëÿðÿ ýèðÿúÿêëÿð. Ýåíóéà âÿ Ìîíàêî ãûðìûçû ìóíäèðëè äÿíèç ãöââÿëÿðèíè äÿô åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí çÿôÿðëè éöðöøëÿðèíäÿí, Àâñòðèéà âÿ Èíýèëòÿðÿíèí ùÿðáè ÿìÿëèééàòëàðûíäàí áÿùñ îëóíóð. 2 èéóí 1800-úö èëäÿ Íàïîëåîí 40 ìèíëèê îðäó èëÿ Ëîìáàðäèéàíûí ïàéòàõòû Ìèëàí 323 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè øÿùÿðèíè òóòìóøäó. 4 èéóíäà èñÿ Àâñòðèéà îðäóñó Ýåíóéà ëèìàíûíû çÿáò åòìèøäè. Èíýèëèñ àäìèðàëû Íåëñîíóí ãûðìûçû ìóíäèðëè ùÿðáè-äÿíèç ãöââÿëÿðè Ýåíóéà âÿ Ìîíàêîéà ùÿìëÿëÿð åíäèðèðäè. Ëàêèí 4-úö ñÿòèðäÿ, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, îíëàðû áó ëèìàí øÿùÿðëÿðèíÿ éàõûí áóðàõìûðäûëàð. 4 ê38 Ùàíñû ùåðñîã, êðàë âÿ éà êðàëè÷à îëìàñûíäàí àñûëû îëìàéàðàã, Áèçàíñ ùþêìäàðû ÿñèðëÿ Ñàìîòðàñèéàäà. Ùÿìëÿäÿí ãàáàã áèðè î áèðèíè éåéÿúÿê. Ðöñâàé åäèëìèø òÿðÿô ãàíëû èçëÿ ãàéûäàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðà ýþðÿ, áó êàòðåíäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñû ñöãóò åòäèêäÿí ñîíðà Éóíàíûñòàí âÿ Òöðêèéÿ àðàñûíäà áàø âåðÿí ìöùàðèáÿäÿí äàíûøûëûð. “Áèçàíñ ùþêìäàðû”, ñîíðàëàð Àòàòöðê êèìè òàíûíàí Ìóñòàôà Êàìàëäûð. Ñàìîòðàñèéà, Áîñôîð êþðôÿçèíèí ýèðèøèíäÿ, Åýåé äÿíèçèíäÿ ñòðàòåæè úÿùÿòäÿí ìöùöì àäàäûð. Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí ñöãóòóíäàí ñîíðà áó âÿ áèð ÷îõ áàøãà àäàëàð éóíàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìóøäó. 1921-1922-úè èëëÿðäÿ Ìóñòàôà Êàìàë Àíêàðàäà îðäó òîïëàéàðàã, éóíàíëàðûí òóòäóãëàðû òîðïàãëàðû àçàä åòìÿê ö÷öí éîëà äöøäö. Éóíàíëàðû àäàëàðäàí äÿíèçÿ òþêäöëÿð. Éóíàíëàð ãèñàñ ìÿã ñÿäè èëÿ Àíêàðàíû òóòìàã ö÷öí éöðöøÿ áàøëàäûëàð. Ìÿñàôÿ óçàã, àçóãÿ àç èäè. Ñàêàðèéà ÷àéû ñàùèëèíäÿ àïàðûëàí ö÷ùÿôòÿëèê âóðóøäàí ñîíðà éóíàíëàð ýåðè ÷ÿêèëìÿéÿ ìÿúáóð îëäóëàð. Îíëàð 250 ìèëäÿí äÿ óçàã îëàí Ñìèðíàéà éîëà äöøäöëÿð. Ëàêèí 1922-úè èëèí ñåíòéàáð àéûíäà Ìóñòàôà Êàìàë ö÷ýöíëöê ãàíëû äþéöøäÿí ñîíðà Ñìèðíàíû äà àçàä åòäè. Áèð íå÷ÿ ìèí éóíàí ÿñýÿðè âÿ ìöëêè ÿùàëè ÿñèð äöøäö. ßñèð äöøÿí ÿñýÿðëÿðäÿí áÿçèëÿðè åäàì åäèëäèëÿð. 4 ê39 Ðîäîñëóëàð ðàùàòëûã òÿëÿá åäÿúÿêëÿð. Âàðèñëÿðè òÿðÿôèíäÿí åòèíàñûçëûã ýþñòÿðèëÿí ßðÿá èìïåðèéàñû ñå÷äèéè éîëó éåíèäÿí ýþòöð-ãîé åäÿúÿê. Ùåñïåðèëÿð (Àìåðèêà) áó èøè éåíèäÿí äèð÷ÿëäÿúÿêëÿð. 324 Û Ñåíòóðèéà Èëê èêè ñÿòèðäÿ Ðîäîñ àäàñû ÿòðàôûíäà úÿðÿéàí åäÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Áåëÿ êè, 1522-úè èëäÿ Îñìàíëû ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðè Ðîäîñà ùöúóì åäÿí çàìàí, êðàë V Êàðë Ðîäîñó òÿðê åäÿðÿê òÿëÿñèê îðäóñóíó Ìàëòàéà àïàðäû. Ëàêèí 1912-úè èëäÿ Èòàëèéà ðîäîñëóëàðûí êþìÿéè èëÿ àäàíû òöðêëÿðèí ÿëèíäÿí àëäû. II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ Èòàëèéà ìÿüëóá îëäóãäàí ñîíðà, Ðîäîñ éåíèäÿí Éóíàíûñòàíà ãàòûëäû. Ñîí èêè ñÿòèðäÿ ÕÕ ÿñðäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. Áóðàäà ñþùáÿò, áèð âàõòëàð Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíà äàõèë îëàí ÿðÿá þëêÿëÿðèíè âÿ íÿòèúÿäÿ ÿðÿá íåôòèíè îñìàíëûëàðûí åòèíàñûçëûã ýþñòÿðÿðÿê ÿëäÿí âåðìÿëÿðèíäÿí âÿ Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí áó èøè ÿëÿ àëàðàã äèð÷ÿëòìÿñèíäÿí ýåäèð. Áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ ÎÏÅÊ éàðàíäû. Îíó äà äåìÿê ëàçûìäûð êè, 1970-úè èëäÿ Ñóðèéàíûí ïðåçèäåíòè Ùàôèç ßñÿä âÿ Èðàãûí ïðåçèäåíòè Ñÿääàì Ùöñåéí ßðÿá Äèð÷ÿëèø Ïàðòèéàñûíû (ÁÀÀÑ) éàðàäàðàã, ñèéàñè úÿùÿòäÿí ÿðÿá þëêÿëÿðèíèí áèðëÿøäèðèëìÿñè òÿøÿááöñöíö äÿ èðÿëè ñöðìöøäöëÿð. 4 ê40 Ìöùàñèðÿéÿ àëûíàí ãàëàëàð ùÿð òÿðÿôäÿí ñûõûøäûðûëûá, Ïàðòëàäûúû ìàääÿëÿðëÿ äàùà äÿðèíëèêëÿðÿ áàòûðûëìûøäûð. Äþíöêëÿðèí (õàèí) ùàìûñû äèðè-äèðè áàñäûðûëìûøäûð. Ñàêñîíëàð þìöðëÿðèíäÿ áåëÿ àúûíàúàãëû øÿêèëäÿ ïàð÷àëàíìàìûøëàð. Áó êàòðåíäÿ ôàøèñò Àëìàíèéàñûíäàí âÿ îíóí áàø÷ûñû Àäîëô Ùèò ëåðäÿí áÿùñ îëóíóð. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ùèòëåðèí ñîí ñààòëàðûíû òÿñâèð åäèð. Ùèòëåð Áåðëèíèí ìÿðêÿçèíäÿ, òîðïàüûí äÿðèí ãàòëàðû àëòûíäà, áóíêåðäÿäèð. Éóõàðûäà ãàíëû äþéöøëÿð ýåäèð, áîìáàëàð ïàðòëàéûð. Ùèòëåðèí ìöòòÿ ôèãè Ìóññîëèíè Ìèëàíäà àéàüûíäàí àñûëäûãäàí èêè ýöí ñîíðà, 1945úè èëèí àïðåëèíäÿ Ùèòëåð þçöíö ýöëëÿ èëÿ âóðóá. Ñîí ñÿòèðäÿ ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà Àëìàíèéàíûí ïàð÷àëàíìàñûíäàí âÿ Øÿðãè Àëìàíèéà íûí (ñàêñîíëàðûí) àéðûëìàñûíäàí äàíûøûëûð. Ìÿëóìäóð êè, ïàð÷àëàíìà 1990-úû èëÿ ãÿäÿð äàâàì åäèá. 325 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4 ê41 Ãàäûí ñàòãûíûí ÿëè èëÿ òóòóëàúàã (ÿñèð ýþòöðöëÿúÿê). Ýåúÿ îíóí ãàðîâóë÷óñóíó àëäàäàúàãëàð. Îðäóíóí áàø÷ûñûíû î, äèë èëÿ àëäàäàúàã. Càìààò îíó ðÿää åäÿúÿê. Áàõàíäà ùàìûíûí îíà éàçûüû ýÿëÿúÿê. Cîí Ùîóãóí ôèêðèíúÿ, áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñà Ìöãàâèìÿò òÿøêèëàòûíûí áàø÷ûëàðûíäàí áèðè, êÿøôèééàò ãðóïóíóí ðÿùáÿðè Ìàäàì Ôîðêàä âÿ îíóí àëìàíëàðà ãàðøû àïàðäûüû ìöáàðèçÿäÿí áÿùñ åäèð. 4 ê42 Cåíåâðÿ âÿ Ëàíã øÿùÿðëÿðè, Øàðòð, Äîëå âÿ Ãðåíîáëäàí îëàíëàð. Òÿðÿôèíäÿí Ìîíòåëèìàðäà ÿñèð ýþòöðöëÿúÿêëÿð. Ñåéñåò âÿ Ëîçàííà ôûðûëäàüûí ãóðáàíû îëàúàã. Àëòìûø ãûçûë ìàðêàéà ýþðÿ îíëàð õÿéàíÿò åäÿúÿêëÿð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Éåýàíÿ ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí éåðëÿð Ôðàíñà âÿ Èñâå÷ðÿäÿäèð. Î âàõòëàð áèð ãûçûë ìàðêà 8-86 óíñèéà ãûçûëà áÿðàáÿð èäè. Áèð óíñèéà èñÿ 28.35 ãðàìà áÿðàáÿðäèð. 4 ê43 Ñèëàùëàðûí ñÿñè ýþéëÿðäÿ åøèäèëÿúÿê. Ùÿìèí èëèí þçöíäÿ äèí äöøìÿíëÿðè Ìöãÿääÿñ ãàíóíëàð ùàãäà ÿäàëÿòñèç ìöáàùèñÿëÿð àïàðìàã èñòÿéÿúÿêëÿð. Ðàêåò çÿðáÿñè âÿ äþéöøëÿð çàìàíû ÷îõëó åòèãàä åäÿí þëäöðöëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè èëÿ, õöñóñÿí äÿ 1943-úö èëëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Êàòðåíèí íþìðÿñè äÿ áóíà ÿñàñ âåðèð. 1943-úö èëäÿ ìöòòÿôèãëÿð 1-úè äÿôÿ Áåðëèíè áîìáàëàìàüà 1000 326 Û Ñåíòóðèéà òÿééàðÿ ýþíäÿðìèøäèëÿð. Áóíäàí ÿëàâÿ, 1943-úö èëèí èéóí àéûíäà áàøëàéàí Êóðñê äþéöøëÿðè òàðèõäÿ ýþðöíìÿìèø àìàíñûçëûüû âÿ ùÿðáè òåõíèêàíûí ÷îõëóüó èëÿ éàääà ãàëûá. Äþéöøäÿ Ñîâåòëÿð òÿðÿôèíäÿí 2500 òÿééàðÿ èøòèðàê åäèðäè. Èêè ýöí ÿðçèíäÿ îíëàðäàí 608-è äöøìÿíëÿð òÿðÿôèíäÿí âóðóëìóøäó. Òàíêëàðûí ñàéû-ùåñàáû éîõ èäè. 1943-úö èëèí 5-13 èéóëóíäà 70.000 àëìàí, 120.000 ñîâåò ÿñýÿðè ìÿùâ åäèëìèøäè. Êóðñê óüðóíäà äþéöøëÿðäÿ àëìàíëàð 30-à ãÿäÿð äèâèçèéà èòèðäèëÿð. Òÿøÿááöñ òàìàìèëÿ Ñîâåòëÿðèí ÿëèíÿ êå÷äè. Ñîíðàëàð Ñîâåò îðäóñó àâãóñòóí 5äÿ Îðéîë âÿ Áåëãîðîäó, 23 àâãóñòäà èñÿ Õàðêîâó àçàä åòäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Èñðàèë—ßðÿá ìöíàãèøÿñèíÿ àèä åäèðëÿð. 4 ê44 Ìàíäåäÿí, Ðîäåñäÿí, Ìèëàèäÿí, Êàùèðäÿí, Ëèìîæ âÿ Êàñòðäàí èêè áþéöê àäàìûí ýþðöíìÿñè Ùÿôòÿíèí óüóðñóç îëàúàüûíäàí õÿáÿð âåðèð. Ïåðíãîðäàí çÿíý ñÿñëÿðè åøèäèëñÿ äÿ Ýåúÿ âàõòû Áîðäîäàí ÷ûõìàã òÿùãèðäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿð Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿäèð. 4 ê45 Êðàëûí ìöíàãèøÿñè óúáàòûíäàí êðàëëûã òÿðê åäèëÿúÿê. ßí ãöäðÿòëè áàø÷û, ìÿãàìûíäà ìöâÿôôÿãèééÿòñèçëèéÿ óüðàéàúàã. Òÿëÿô îëàúàãëàð, ïó÷ îëàúàãëàð. Àç àäàì ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðàúàã. Ùàìûíû ãûðàúàãëàð. Áó ñÿùíÿíèí øàùèäè îëàí áèð íÿôÿðäÿí áàøãà. 327 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ÛÛÛ Íàïîëåîí âÿ àëûí éàçûñû Êàòðåí III Íàïîëåîíóí âàõòûíäà, 1870-úè èëäÿ áàø âåðÿí Ôðàíñà— Àâñòðèéà ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. Áó ìöùàðèáÿíèí III Íàïîëåîíóí êîáóä ñÿùâè óúáàòûíäàí áàøëàíäûüû áàðÿäÿ ìöôÿññÿë äàíûøäûüûìûçäàí (áàõ: 1 ê92) áóðàäà òÿêúÿ îíó äåìÿêëÿ êèôàéÿòëÿ íÿúÿéèê êè, ïðóññèéàëûëàð 100 ìèí ëèê ôðàíñûç îðäóñóíó ìöùà ñèðÿéÿ àëûá ãûðàíäà, III Íàïîëåîí ÿñèð äöøìÿìÿê âÿ ãÿùðÿìàí êèìè þëìÿê íàìèíÿ àòûíû þí úèíàùäà îðà-áóðà ñÿéèðäèðìèø. Ëàêèí îíà ýöëëÿ äÿéìÿìèø, èìïåðàòîð ÿñèð äöøìöøäö. 4 ê46 Èø ÿëà ãóðóëóá, éàõøû ìöäàôèÿ éàðàäûëûá. Òóð, þçöíö éàõûíëûãäàêû õàðàáàëûãäàí ãîðó. Ëîíäîí âÿ Íàíò Ðåéìñ òÿðÿôèíäÿí ìöäàôèÿ îëóíàúàã. Äóìàí âàõòû äàùà ãàáàüà ýåòìÿéÿúÿêëÿð. Êàòðåí I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ôðàíñûçëàð âÿ ìöòòÿôèãëÿðè òÿðÿôèíäÿí (èíýèëèñ âÿ àìåðèêàëûëàð) ìþùêÿì ìöäàôèÿ õÿòòèíèí éàðàäûëìàñûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ëîíäîí—Èíýèëòÿðÿ, Íàíò— Ôðàíñà ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Ðåéìñ Ôðàíñàíûí þí úÿáùÿ õÿòòèíäÿ ÿí áþéöê øÿùÿð îëóá. 1914-1918-úè èëëÿð ÿðçèíäÿ õàðàáàçàðà ÷åâðèëìèøäè. 1918-úè èëäÿ àëìàíëàðûí Ãèíäåíáóðã ìöäàôèÿ õÿòòè éàðàäûëäûãäàí ñîíðà îíëàð ñöëù ìöãàâèëÿñè áàüëàìàüà ðàçûëûã âåðäèëÿð. Áó, Ôðàíñàäà äóìàí äöøÿí íîéàáð àéûíäà áàø âåðäè. Ìöòòÿôèãëÿð äàùà ùöúóìà êå÷èá ãàáàüà ýåòìÿéèáëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð. 328 Û Ñåíòóðèéà 4 ê47 Ãÿääàð, ãàðà (ãîðõóíú) êðàë ãàíëû ÿëèíè Îä, äÿìèð, ìóøêåòëÿ ýöúÿ ñàëàúàã. Áöòöí õàëã î ãÿäÿð ãîðõàúàã êè, Ñÿáÿá áþéöêëÿðèí áîéíóíäàí âÿ àéàüûíäàí àñûëäûüûíû ýþðìÿê îëàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà êðàëû IX Êàðëäàí ýåäèð. IX Êàðë î ãÿäÿð ýöúëö îëóá êè, îâ çàìàíû áèð çÿðáÿ èëÿ åøøÿéèí âÿ éà äîíóçóí áàøûíû áÿäÿíèíäÿí àéûðàðìûø. Êðàë IX Êàðë ýöúëö îëäóüó ãÿäÿð äÿ ãÿääàð èìèø. Î, ãÿääàðëûüûíû 1572-úè èëäÿ ìöãÿääÿñ Âàðôîëîìåé áàéðàìû ýåúÿñè ýþñòÿðìèøäè. Áöòöí þëêÿäÿí áàðûøûã àäû àëòûíäà ùóýåíîòëàðûí áàø÷ûëàðûíû Ïàðèñÿ — Ëóâð ñàðàéûíà äÿâÿò åäÿí IX Êàðë ýåúÿ îíëàðûí þëöìöíÿ ôèòâà âåðìèøäè. Áóíäàí ñîíðà èñÿ ùóýåíîòëàðû (ïðîòåñòàíòëàð) øÿùÿðäÿ ãûðìàüà áàøëàìûøäûëàð. Êðàë IX Êàðë øÿõñÿí þçö Ëóâð ñàðàéûíûí áàëêîíóíäàí ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðìàüà ÷àëûøàí ùóýåíîòëàðû îõ âÿ ìóøêåòëÿ (èðè÷àïëû, ôèòèëëè òöôÿíý) âóðóðìóø (áàõ: 1 ê10, 1 ê78). Äöíéàíû íèçàìëàéàí èëàùè ãöäðÿò òåçëèêëÿ áó çàëûì êðàëûí ãÿääàðëûüûíà ñîí ãîéäó. Î, ýöúöíöí àøûá-äàøäûüû áèð äþâðäÿ — 24 éàøûíäà (1550-1574) àäè ãðèïäÿí äöíéàñûíû äÿéèøäè. 4 ê48 Ìÿùñóëäàð âÿ ýåíèø Àâñîí äöçÿíýàùûíäà Î ãÿäÿð ìîçàëàí âÿ ÷ÿéèðòêÿ ïåéäà îëàúàã êè, Áóëóä êèìè Ýöíÿøèí ãàáàüûíû êÿñÿúÿê. Ùÿð øåéè éåéÿúÿêëÿð, ñîíðà âÿáà âÿ ãûðüûí áàøëàéàúàã. Àâñîí äöçÿíëèéè Èòàëèéàäà, Íåàïîë éàõûíëûüûíäàäûð. Ùàäèñÿíèí íÿ âàõò îëäóüóíó äåìÿê ÷ÿòèíäèð. ×öíêè áåëÿ ùàäèñÿëÿð ÷îõ îëóá. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè ýÿëÿúÿêëÿ áàüëàéûðëàð. Ëàêèí òÿáàáÿ òèí éöêñÿê èíêèøàô åòäèéè çÿìàíÿìèçäÿ âÿ ýÿëÿúÿêäÿ âÿáà âÿ ãûð üûíûí îëàúàüûíà èíàíìàã îëìóð. 329 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4 ê49 Õàëãûí ýþçö ãàðøûñûíäà ãàí àõûäûëàúàã. Áó, áèð î ãÿäÿð äÿ éöêñÿê ñÿìàäàí ýÿëìÿéÿúÿê. Áó ùàäèñÿ ùàããûíäà óçóí çàìàí äàíûøûëìàéàúàã. Òÿêúÿ áèð íÿôÿðèí ðóùó áóíóí øàùèäè îëàúàã. Áó êàòðåí äÿ áèð íå÷ÿ áàøãà êàòðåí êèìè, ÕÕ ÿñðèí áþéöê øÿõñèééÿòëÿðèíäÿí îëàí Cîí Êåííåäèéÿ ùÿñð îëóíìóøäóð. ×îõ àç àäàì èíàíûð êè, Cîí Êåííåäèíèí ãàòèëè Ëè Õàðâè Îñâàëä îëìóøäóð. Ñèðëè-ñîðàãëû Äàëëàñ Íîñòðàäàìóñ òÿñäèã åäèð êè, òÿê áèð àäàì Cîí Êåííåäèíèí ãÿòëèíèí øàùèäè îëóá. “ßñðèí ãÿòëè” àäëàíäûðûëàí áó ùàäèñÿ áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. Ùÿëÿ Êåííåäè òîðïàüà òàïøûðûëìàìûø îíóí þëöìöíäÿ øöáùÿëè áèëèíÿí Ëè Õàðâè Îñâàëä ìàôèéàíûí öçâö Cåê Ðóáè òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëäö. Áóíäàí ñîíðà Äàëëàñ ïîëèñèíèí íöìàéÿíäÿñè òÿëÿñèê Êåííåäèíèí þëöìö èëÿ áàüëû úèíàéÿò èøèíèí áàüëàíäûüûíû åëàí åòäè. Íîñòðàäàìóñ 6 ê37-äÿ à÷ûãúà ýþñòÿðèð êè, úèíàéÿòèí èøòèðàê ÷ûëàðû áàøãàëàðû èäè. Áó ùàäèñÿ èëÿ áàüëû óçóí ìöääÿò 330 Û Ñåíòóðèéà Úåê Ðóáè Ëè Îñâàëäû ýöëëÿëÿéèð òÿäãèãàò àïàðàí Ñòèâåí Ðèâåë, Êîðñèêà ìàôèéàñûíûí èçèíÿ äöøöð âÿ C.Êåííåäèíè Ëéóñåí Ñàðòèíèí þëäöðäöéöíö éÿãèí åäèð. Ñàðòè ïîëèñ ïàëòàðû ýåéèá òÿïÿëèêäÿ, àüàúëàðûí àðàñûíäà ýèçëÿíÿðÿê ïðåçèäåíò Êåííåäèéÿ àòÿø à÷ûá. Ñîíðàëàð èçè èòèðìÿê ö÷öí Ñàðòèíèí þçöíö äÿ þëäöðöáëÿð. Öìóìèééÿòëÿ, Cîí Êåííåäèíèí ãÿòëèíäÿ øàùèäëèê åäÿíëÿðèí âÿ ìàôèéàíûí èçèíÿ äöøÿíëÿðèí ùàìûñû ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäè. Cîí Ùîóã ìàðàãëû áèð ìÿñÿëÿäÿí äÿ ñþç à÷ûð. Òÿäãèãàò÷û ýþñ òÿðèð êè, õÿð÷ÿíý õÿñòÿëèéèíÿ òóòóëàí âÿ þëöìöíöí éàõûíëàøäûüûíû äÿðê åäÿí Cåê Ðóáè ìàôèéàäàí ÷ÿêèíìÿéÿðÿê, Óîððåí êîìèñ ñèéàñûíà øîê à÷ûãëàìà âåðèá. Cåê Ðóáè åòèðàô åäèá êè, î þçö âÿ àðòûã ìÿëóì îëàíëàð àéñáåðãèí îëñà-îëñà ýþðöíÿí ùèññÿñèäèð: “Áÿøÿðèééÿò (äöíéà, àëÿì) ùå÷ âàõò ùÿãèãÿòè áèëìÿéÿúÿê. Áÿäáÿõòëèê îí äàäûð êè, áó ãÿòëäÿí ÷îõëàðû áÿùðÿëÿíäè. Îíëàð ùÿãèãÿòè ýèçëÿòìÿê íàìèíÿ íÿéÿ äåñÿí ùàçûðäûðëàð”. 331 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áèçúÿ, áóðàäà ìàôèéà äåéÿíäÿ ùàêèìèééÿò èääèàñûíäà îëàíëàð âÿ êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðû èñòåùñàë åäÿí øèðêÿòëÿðèí ðÿùáÿðëÿðè íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 4 ê50 Òÿðÿçè áöðúö Ùåñïåðèëÿðèí (Àìåðèêà) ùþêìðàíëûüûíû Ôÿçàäà âÿ éåðäÿ ýþðÿúÿê. Éåääèëÿð íþâáÿ èëÿ èéåðàðõèéàéà áàø÷ûëûã åòìÿéÿíÿ ãÿäÿð Àñèéàíûí ýöúäÿí äöøäöéöíö ùå÷ êÿñ ýþðìÿéÿúÿê. ÀÁØ-ûí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿò êèìè ìåéäàíà ýÿëìÿñè, Éåääèëÿðèí (èãòèñàäè úÿùÿòäÿí èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿð) èéåðàðõèéàéà (éóõàðû ðöòáÿëèëÿðèí àøàüû ðöòáÿëèëÿðè þçöíÿ òàáå åäÿðÿê èäàðÿ åòìÿñè) áàø÷ûëûã åòìÿñè áèçèì çÿìàíÿìèçäÿ, ÕÕ ÿñðèí ñîíó — XXI ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ þçöíö ýþñòÿðìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, ÀÁØ âÿ Éåääèëÿð áèðëÿøäèêäÿí ñîíðà Àñèéàäàí òÿùëöêÿ éîõà ÷ûõàúàãäûð. Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèêëÿðèíèí òàìàìèëÿ éåðèíÿ éåòäèéèíèí øàùèäè îëàí áèçëÿð — XXI ÿñðèí àäàìëàðû áó ãåéðè-àäè èíñàíûí ãöäðÿòèíÿ ìàò ãàëûðûã. 4 ê51 Äöøìÿíèíè èçëÿìÿêäÿí þòðö äÿðèäÿí-ãàáûãäàí ÷ûõàí ùåðñîã Ìàíåÿíè äÿô åäÿðÿê úèíàùà äàõèë îëàúàã. Îíó àðõàäàí ýÿëÿðÿê, ÷îõ éàõûíäàí èçëÿéÿúÿêëÿð. Äþéöø ýöíö Ãàíæà éàõûí îëàúàã. Ãàíæ Íîñòðàäàìóñóí àëè òÿùñèë àëäûüû Ìîíïåëèí òÿãðèáÿí 40 êìäÿ êè÷èê áèð øÿùÿðäèð. Äèíè ìöùàðèáÿëÿð âàõòû ùóýåíîòëàð áóðàäà éåðëÿøèáëÿðìèø. ×îõ ýöìàí êè, êàòðåí áó øÿùÿðèí éàõûíëûüûíäà áàø âåðÿí äþéöøëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 4 ê52 Ìöùàñèðÿéÿ àëûíìûø øÿùÿðäÿ êèøèëÿð âÿ ãàäûíëàð äèâàðëàðà ñûõûøäûðûëìûøëàð. Áàø÷ûñûç äöøìÿíëÿð òÿñëèì îëìàüà ùàçûðäûðëàð. Êöëÿê êîìàíäèðëÿðÿ ãàðøû àìàíñûç îëàúàã. Îíëàð ÿùÿíý, ó÷àí òîç âÿ êöëëÿ ãîâóëàúàãëàð. 332 Û Ñåíòóðèéà Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ëåíèíãðàäûí (Ñàíêò-Ïåòåðáóðã) àëìàí îðäóñó òÿðÿôèíäÿí 900 ýöí ÷ÿêÿí ìöùàñèðÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. Òàðèõäÿ áåëÿ óçóíìöääÿòëè ìöùàñèðÿ âÿ øÿùÿðèí ìöùàñèðÿäÿí ãàëèá ÷ûõìàñû ìÿëóì äåéèë. Ìöùàñèðÿ âàõòû Ëåíèíãðàä ÿùàëèñèíèí ö÷äÿ áèðè, äàùà äîüðóñó, áèð ìèëéîíäàí àðòûã àäàì þëìöøäö. “ßùÿíý”, “òîç” âÿ “êöë” àëìàí ôàøèñòëÿðèíèí Ðóñèéàäà ìÿüëóáèééÿòè èëÿ áàüëû èøëÿíìèøäèð. Éàéûí èñòèñèíäÿí, õöñóñÿí äÿ ãûøûí øàõòàñûíäàí âÿ ãûëûíú êèìè êÿñÿí êöëÿéèíäÿí ÿçèééÿò ÷ÿêÿí àëìàí ÿñýÿðëÿðè ìÿùâ îëóð, ÿáÿäè îëàðàã áóç âÿ ãàðëà þðòöëìöø, ùÿéàò ÿëàìÿòè îëìàéàí Ðóñ ÷þëëÿðèíäÿ ãàëûðäûëàð. Àëìàíëàðûí ÿçèééÿò ÷ÿêìÿëÿðèíèí áèð úèääè ñÿáÿáè äÿ âàðäû. Ñòàëèíèí ÿìðè èëÿ äîüìà éóðäëàðûíû òÿðê åäÿí Ñîâåò àäàìëàðû åâëÿðèíè âÿ áöòöí áàøãà òèêèëèëÿðè éàíäûðûðäûëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ “êöë” áó ìöíàñèáÿòëÿ èøëÿíìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ åâëÿðèí éàíäûðûëàðàã êöëÿ äþíäöéöíäÿí, ñûüûíàúàã îëìàäàüûíà ýþðÿ àëìàíëàðûí øàõòàéà, ãàðà òàá ýÿòèðÿ áèëìÿéÿúÿêëÿðèíÿ âÿ ãà÷àúàãëàðûíà èøàðÿ åäèð. 4 ê53 Ãà÷ãûíëàð âÿ ñöðýöí îëóíìóøëàð ãàéûäàúàãëàð. Àòàëàð âÿ îüóëëàð äÿðèí ãóéóëàðûí áÿçÿéè îëàúàãëàð. Ãÿääàð àòà âÿ ìÿíñóá îëäóüó õàëã áîüóëàúàã. Îíóí ÿí ãÿääàð îüëó ãóéóäà áàòûðûëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ÿââÿëëÿð “õàëãûí ÿçèç àòàñû”, ñîíðàëàð èñÿ òþêäöðäöéö ãàíà ýþðÿ “Ãàíè÷ÿí” ëÿãÿáèíè àëìûø ÷àð II Íèêîëàéäàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áó áàðÿäÿ àðòûã ýåíèø äàíûø äûüûìûçà ýþðÿ (áàõ: 1 ê68) áóðàäà òÿêðàðà ëöçóì ýþðìÿäèê. 4 ê54 Ùå÷ âàõò Ãàëëèéà êðàëëàðûíûí àäëàíäûðûëìàäûüû áèð àäëà, Î, âàùèìÿëè èëäûðûì êèìè ÷àõàúàã. Èòàëèéà, Èñïàíèéà âÿ Èíýèëòÿðÿ òèòðÿéÿúÿê. Î, ÿúíÿáè ãàäûíëàðà ñîí äÿðÿúÿ äèããÿòëè îëàúàã. 333 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Æîçåôèíà. Íàïîëåîíóí 1-úè àðâàäû Ìàðèéà-Ëóèçà (Àâñòðèéà).Íàïîëåîíóí 2-úè àðâàäû. Íàïîëåîíà îüóë áÿõø åòìèøäè. Êðàë Û Ôðàíñèñèí ãûçû èäè 334 Êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, “Íàïîëåîí” ôðàíñûç ñþçö äåéèëäèð. Ýþðöúö áó ôàêòà áèð íå÷ÿ êàòðåíèíäÿ (áàõ: 1 ê76, 8 ê1, 9 ê26) òîõóíìóøäóð. Íàïîëåîí éóíàí äèëèíäÿ “äàüûäû úû”, “ìÿùâåäèúè” êèìñÿ ìÿíàñûíû âåðèð. Íàïîëåîí Êîðñèêàäà àíàäàí îëìóøäóð. Êîðñè êà àäà ëàðûíû èñÿ Ôðàíñà îíóí àíàäàí îëäóüó 1768-úè èëäÿí úÿìè áèð èë ÿââÿë Èòàëèéà êðàëëûüû Ýåíóéàäàí ñàòûí àëìûøäû. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúöíöí ñþç à÷ äûã ëàðû éöçäÿ éöç éåðèíè àëûá. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðè ëÿíëÿð òàìàìèëÿ éåðèíè àëûá. Íàïîëåîíóí þçöíäÿí 6 éàø áþéöê îëàí 1-úè àðâàäû Æîçåôèíà Ùàèòèäÿí èäè. Ìÿøó ãÿëÿðè îïåðà ìöüÿííèñè Úóçå ïèíà Ãðàññèíè èòàëèéàëû, Ìàðèéà Âàëåâñêà ïîëøàëû, þçöíäÿí 23 éàø êè÷èê îëàí 2-úè àðâàäû Ìàðèéà Ëóèçà àâ ñòðèéàëû èäè. (Ìàðàãëû ìÿëóìàò ö÷öí, áàõ: 6 ê67). Èìïåðàòîðóí þçö êèìè, òàëå éè äÿ ãåéðè-àäè îëìóøäóð. Ùÿ - éàòûíäàêû áèð ÷îõ ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿð ìàðò àéûíäà áàø âåðìèøäè. Æîçåôèíà èëÿ 9 ìàðò 1796-úû èëäÿ åâëÿíìèøäè. 5 ìàðò 1798-úè èëäÿ 30 éàøëû Íàïîëåîí Ìèñèðÿ éîëó äöøÿí îðäóéà Áàø êîìàíäàí òÿéèí îëóíìóøäó. 11 ìàðò 1801-úó èëäÿ Ìàðè éà-Ëóèçà èëÿ Âéàíàäà êèëñÿäÿ êÿáèíêÿñìÿ ìÿðàñèìè îëìóø âÿ åâëÿíìèøäèëÿð. 20 ìàðò 1811-úè èëäÿ îüëó îëìóøäó. 1815-úè èë ìàðò àéûíûí 1-äÿ Åëáà àäàñûíäàí ñöðýöíäÿí ãà÷àðàã 20 ìàðòäà Ïàðèñÿ ýÿëìèø âÿ ùàêèìèééÿòè éåíèäÿí ÿëÿ àëìûøäû. Ýþðöíäöéö êèìè, ìàðò àéû Íàïî ëåîíà äöøÿðëè îëóá. Û Ñåíòóðèéà Ìàðèéà Âàëåâñêà, Íàïîëåîíóí ìÿøóãÿñè. Èìïåðàòîðóí ãåéðè-ãàíóíè àðâàäû îëìóøäó. Íàïîëåîíà ÷îõ ñàäèã îëóá. Íàïîëåîíóí 1-úè ñöðýöíö çàìàíû îíó çèéàðÿò åäèá 4 ê55 Àëà ãàðüà êÿðïèúäÿí ùþðöëìöø ãöëëÿíèí áàøûíà ãîíàðàã, Éåääè ñààò ãàðûëäàéàúàã. Þëöì ÿââÿëúÿäÿí õÿáÿð âåðèëÿúÿê. Ùåéêÿë ãàíëà ëÿêÿëÿíÿúÿê. Òèðàí þëäöðöëÿúÿê âÿ õàëã Àëëàùà äóà åäÿúÿê. Ôàêòëàðëà çÿíýèí îëàí áó ìàðàãëû êàòðåí ùàããûíäà òÿäãèãàò÷ûëàð ãÿòè ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Êàòðåí áàðÿäÿ þç ôÿðçèééÿëÿðèíè èðÿëè ñöðìÿê àðçóñóíäà îëàíëàðûí íÿçÿðèíÿ ÷àòäûðûì êè, 4-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “òèðàí” áóðàäà “ùàêèìèééÿòÿ çîðëà ñàùèáëÿíÿí øÿõñ” ìÿíà ñûíäà èøëÿíìèøäèð. 4 ê56 Ñÿðñÿì äèëèí ãÿëÿáÿñèíäÿí ñîíðà, Ðóù ÿìèí-àìàíëûãäà âÿ ñàêèòëèêäÿ óéóéàúàã. Ãàíëû ôàòåù ìöíàãèøÿäÿ áîøáîüàçëûã åäÿúÿê. Àüçûíäà äèëè äÿ, úèñìè äÿ, ñöìöêëÿðè äÿ éàíàúàã. 335 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Àäîëô Ùèòëåðÿ àèä åäèðëÿð. Îíëàð éàçûð ëàð êè, Ùèòëåð êöòëÿ ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åäÿðêÿí èíñàíëàðû ùàëäàí ÷ûõàðìàã ãàáèëèééÿòèíÿ ìàëèê èìèø. Î ÷ûõûøûíû áèòèðäèêäÿí ñîíðà ÷îõ àüûð ôèçèêè èø ýþðìöø àäàì òÿñèðè áàüûøëàéûðäû. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ÿââÿëèíäÿ Ùèòëåðèí óüóðëàðûíäàí âÿ ëîâüàëàíìàñûíäàí áÿùñ åäèð. Î, òåç-òåç ðàäèî èëÿ âÿ åëÿúÿ äÿ èçäèùàì ãàðøûñûíäà áîøáîüàçëûã åäèðäè. Ëàêèí Ñòàëèíãðàääà àüûð ìÿüëóáèééÿòäÿí ñîíðà éàëíûç èêèúÿ äÿôÿ, þçö äÿ ìöùàðèáÿíèí ñîí èëèíäÿ ÷ûõûø åòìèøäè. Ñîí ñÿòèð áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêèðëÿðèíè òÿñäèãëÿéèð. Ùèòëåð èíòèùàð åòäèêäÿí ñîíðà îíóí ìåéèòè ÷àëàäà éàíäûðûëûá. I Áåëîðóñ úÿáùÿñèíèí áàø ìÿùêÿìÿ òèááè åêñïåðòè, Ùèòëåðèí éàíìûø ìåéèòèíè ìöàéèíÿäÿí êå÷èðÿðÿê äåéèá: “Äèë éàíûá êþìöðÿ äþíöá. Äèëèí óúó àëò âÿ öñò äèøëÿðèí àðàñûíäà ñûõûëûá”. 4 ê57 Áþéöê êðàëà ùÿñÿä àïàðàí úàùèëëèêëÿ ýöúëÿíÿúÿê. Î, éàçûíûí ãàäàüàí îëóíìàñûíû èñòÿéÿúÿê. Îíóí àðâàäû, ÿñëèíäÿ àðâàäû îëìàéàí, áàøãàëàðû òÿðÿôèíäÿí éîëäàí ÷ûõàðûëìûøäûð. Ùÿð èêèñè äàùà âàð ýöúëÿ ãûøãûðìàéàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷û Cîí Ùîóã áåëÿ ùåñàá åäèð êè, áó êàòðåí Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðè, îíóí àç ãàëà ãàíóíè àðâàäû ñÿâèééÿñèíÿ ãàëäûðäûüû, ìÿøó ãÿñè Äèàíà äå Ïóàòûéå âÿ øÿõñÿí Íîñòðàäàìóñäàí áÿùñ åäèð. Ëàêèí êàòðåíäÿ äåéèëÿíëÿð áó ôèêèðëÿ î ãÿäÿð äÿ óçëàøìûð. 4 ê58 Ãûçìàð ýöíÿøÿ òàá ýÿòèðìÿê ö÷öí Åòðöñê (Òîñêàíèéà) òîðïàüû èíñàí ãàíû èëÿ ñóâàðûëàúàã. Áàøëûúàñû áèð âåäðÿ ñó âÿ èýèä îüëóíó àðàäàí ÷ûõàðìàã. Àðâàäû èñÿ ÿñèð äöøÿðÿê òöðê òîðïàüûíà àïàðûëûá. Cîí Ùîóã áó êàòðåíèí ýÿëÿúÿêäÿ ùàâà øÿðàèòèíèí êÿñêèí øÿêèëäÿ äÿéèøÿúÿéèíäÿí âÿ äþçöëìÿç èñòèëÿðèí äöøÿúÿéèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè 336 Û Ñåíòóðèéà ýþñòÿðèð. Áèçúÿ, òÿäãèãàò÷û ñÿùâÿ éîë âåðèð. Ñîíóíúó ñÿòèð áóíó òÿñäèã ëÿ éèð. Áóðàäà ñþùáÿò ìöùàðèáÿäÿí, ãàíëû äþéöøëÿðäÿí âÿ ùàíñûñà ìÿíñÿá ñàùèáè îëàí áèð ãàäûíûí ÿñèð äöøÿðÿê Òöðêèéÿéÿ àïàðûëìàñûíäàí ýåäèð. ×îõ ýöìàí êè, XVI ÿñðäÿí ÕÕ ÿñðèí ÿââÿëèíÿ ãÿäÿð Îñìàíëû Èìïåðèéàñû èëÿ áàüëû îëàí ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿäÿí ñþùáÿò ýåäèð. 4 ê59 Èêè íÿôÿð åùòèðàñ àëîâó èëÿ éàíûð, Éàíüûëàðûíû èêè äîëó êàñà èëÿ ñþíäöðöðëÿð. Èñòåùêàì éàðûëûá (úèëàëàíûá) âÿ ãîúà õÿéàëïÿðÿñò Cåíåâðÿëèëÿðÿ Íèðàíûí èçèíè ýþñòÿðÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí Èðàí-Èðàã ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿí, Ñÿääàì Ùöñåéí âÿ Àéÿòóëëà Õîìåéíèíèí îí èë ÷ÿêÿí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàìàëàðûíäàí (1980-1989) áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿð ÀÁØ-äàí ñþç à÷ûð. Áóðàäà ñþùáÿò Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñè âàõòû Íéó-Éîðêóí Ñòàòåí àäàñûíäà, êþùíÿ èñòåùêàìûí öçÿðèíäÿ éöêñÿëÿí “Àçàäëûã” ùåéêÿëèíèí òÿìèðäÿ îëìàñûíäàí, úèëàëàíìàñûíäàí âÿ “Àìåðèêà õÿéàëïÿðÿñòè” ëÿãÿáèíè àëìûø Ðîíàëä Ðåéãàíäàí ýåäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ “Èðàí—êîíòðàñ” ìÿñÿëÿñèíäÿ Ðåéãàíûí ÿëè îëäóüóíäàí äàíûøûëûð. Ðåéãàíûí Èðàíäà ýèðîâ ñàõëàíûëàí àìåðèêàëûëàðûí àçàä îëóíìàñû íàìèíÿ áþéöê ìèãäàðäà ùÿðáè òåõíèêà âåðìÿê íèééÿòèíäÿ îëäóüóíäàí íÿèíêè Cåíåâðÿäÿ ÁÌÒ-íèí íöìàéÿíäÿ ëÿðèíèí, ùÿòòà äöíéà èúòèìàèééÿòèíèí õÿáÿðè âàðäû. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ àíîãðàìäàí èñòèôàäÿ åäèá. “Íèðà” Èðàíäûð. 4 ê60 Éåääè óøàã ýèðîâ ñàõëàíûëìûø. Ö÷öíúö þç óøàüûíû þëäöðìÿéÿ ýÿëÿúÿê. Îíóí óøàüûíà (îüëóíà) ýþðÿ èêèñèíèí ãàðíûíà ãûëûíú ñîõàúàãëàð. Îíäà î, ýÿëèá Ýåíóéà âÿ Ôëîðåíñèéàéà çÿðáÿ åíäèðÿúÿê. 337 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷û Ëå Ïåëëåòéå áó êàòðåíè Âàëóà êðàë íÿñëèíÿ, äàùà äîüðóñó êðàë II Ùåíðèíèí ýÿíú èêÿí þëìöø éåääè þâëàäûíà àèä åäèëèð. Cîí Ùîóã Ëå Ïåëëåòéåíè òÿíãèä åòñÿ äÿ, êàòðåíèí êèìäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðÿ áèëìÿìèøäèð. 4 ê61 Ãîúà ÿëÿ ñàëûíûá âÿ þç éåðèíäÿí ìÿùðóì åäèëèá. Îíó úèíàéÿòÿ ÿúíÿáè òÿùðèê åäÿúÿê. Îüëóíóí ùàêèìèééÿòè Øàðòðäà, Îðëåàíäà âÿ Ðóàíäà Ãàðäàøûíà õÿéàíÿò åäÿíèí ÿëèíäÿí àëûíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñàíûí àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿí çÿáò îëóíìàñûíäàí, îéóíúàã “Âèøè” ùþêóìÿòè âÿ îíóí áàø÷ûñû ìàðøàë Ïåòåíäÿí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí 400 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè, ùÿòòà ìàðøàë Ïåòåíèí “ãîúà” àäëàíäûðûëàúàüûíû äà äÿãèã ýþðìöøäö. 1944-úö èëäÿ Ùèòëåð ôðàíñûçëàðû âÿ îíëàðûí áàø÷ûñû ãîúà Ïåòåíè ùàêèìèééÿòäÿí êÿíàðëàøäûðäû. 19 àâãóñò 1944-úö èëäÿ ìöòòÿôèãëÿð Øàðòð, Îðëåàí âÿ Ðóàíû àçàä åäÿíäÿ Ùèòëåð Ïåòåíè Çèãìàðèíýåí äöøÿðýÿñèíÿ ýþíäÿðìèøäè. 4 ê62 Áèð ïîëêîâíèê ùèéëÿýÿðëèêëÿ ñóè-ãÿñä ùàçûðëàéàúàã. Î, îðäóíóí ÿí áþéöê ùèññÿñèíè ÿëÿ êå÷èðÿúÿê. Þç øàùçàäÿñèíÿ ãàðøû éàëàí, èôòèðà óéäóðàúàã. Î, þç íÿñëèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí èôøà îëóíàúàã. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó ãÿíàÿòäÿäèðëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ïîëêîâíèê Êàääàôèäÿí ñþùáÿò à÷ûð. 1969-úó èëäÿ Ìóàìàð Êàääàôè êðàë Èäðèñÿ ãàðøû, éàëàí, èôòèðà èëÿ ñóè-ãÿñä ùàçûðëàäû âÿ îðäóíóí êþìÿéè èëÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäè. Áÿçè ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ ýþðÿ àüûëäàí êÿì ùåñàá îëóíàí Êàääàôè êÿíäëè-÷îáàí (áåäóèí) àèëÿñèí äÿí ÷ûõìûøäûð. 1963-úö èëäÿ Áåíãàçè øÿùÿðèíäÿ Ùÿðáè Àêàäåìèéà éà òÿëèìàò÷û òÿéèí îëóíìóøäó. Àç ñîíðà Àêàäåìèéàíûí ðÿèñè þëäöðöëìöøäö. Øàéèÿëÿð ýÿçèðäè êè, ðÿèñè Êàääàôè ýöëëÿëÿéèá. Ëàêèí ÿëäÿ 338 Û Ñåíòóðèéà åëÿ áèð ñöáóò éîõ èäè. Ñîíðàëàð “ÿðÿáëÿðèí ùàãã èøè óüðóíäà ìöáàðèç” âÿ éà “òåððîðèçìèí àòàñû” êèìè ìöñáÿò âÿ ìÿíôè ëÿãÿáëÿðÿ ëàéèã ýþðöëÿí ïîëêîâíèê Êàääàôèíèí òåððîðèçìäÿ ÿëè îëäóüó ýöìàí åäèëäè. 1986-úû èëäÿ Áåðëèí äèñêî-áàðëàðûíûí áèðèíäÿ ïàðòëàéûø íÿòèúÿñèíäÿ þëÿíëÿð àðàñûíäà áèð àìåðèêàëû äà âàðäû. Àìåðèêàëûëàð ìÿëóìàò òîïëàéàðàã ãÿòè ãÿðàðà ýÿëäèëÿð êè, ïàðòëàéûø áèðáàøà Êàääàôèíèí ýþñòÿðèøè èëÿ îëóá. Îäóð êè, Ëèâèéàíû ñóäàí âÿ ãóðóäàí áîìáàðäìàí åòìÿéÿ áàøëàäûëàð. Þëÿíëÿð àðàñûíäà Êàääàôèíèí ãûçëûüû äà âàðäû. 4-úö ñÿòèðäÿ àìåðèêàëûëàðûí ìÿëóìàòû Êàääàôèíèí éàõûí àäàìëàðûíäàí àëäûãëàðûíà èøàðÿ îëóíóð. 4 ê63 Êåëò (Ôðàíñà) îðäóñó äàüëûëàðà ãàðøû âóðóøàúàã. Éöêñÿêäÿ îëàí (âÿçèôÿúÿ) ùèéëÿíèí ãóðáàíû îëàúàã. Òåçëèêëÿ êÿíäëèëÿð éåíè ãöââÿëÿðëÿ öçöì òîïàëàðûíû ÿçÿðÿê, øÿðàá äöçÿëäÿúÿêëÿð. Ùàìû þçöíö ãûëûíúà ÷ûðïàúàã. Äÿãèãëèéè èëÿ ùàìûíû ùåéðàí åäÿí áó êàòðåí XVIII ÿñðèí ñîíóíäà Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëûäûð. Áðåòàí âÿ Âàíäåí ðàéîíëàðûíûí ÿùàëèñè îðäó òîïëàéàðàã, ðåñïóáëèêà÷ûëàðà ãàðøû ìîíàðõèéà òÿðÿôäàðëàðû ñûðàñûíäà âóðóøóð äó ëàð. Ãèéàìû éàòûðìàã ö÷öí ìèëëè ãÿùðÿìàí Ùåíðè äå Ëéà Ðîøåæàêëåíèí áàø÷ûëûüû èëÿ áó éåðëÿðÿ îðäó ùèññÿëÿðè ýþíäÿðèëìèøäè. 28 éàíâàð 1794-úö èëäÿ Ùåíðè îðäó ùèññÿñèíèí ãàáàüûíäà àòûíû ñÿéèðäÿðÿê ýåäèðäè. Áèðäÿí èêè ÿêñèíãèëàá÷û ýþðöð. Ùåíðè ãûøãûðûð: “Òÿñëèì îëóí. Ñèçè þëäöðìÿéÿúÿéèê!” Îíëàð þçëÿðèíè åëÿ àïàðûðëàð êè, ýóéà òÿñëèì îëìàüà ùàçûðäûðëàð. Ùÿòòà îíëàðäàí áèðè ìóøêåòèíè Ùåíðèéÿ òÿðÿô óçàäûð. Ùåíðè ÿéèëèá ìóøêåòè ýþòöðìÿê èñòÿéÿíäÿ ÿêñ-èíãè ëàá÷û àòÿø à÷ûð. Ìèëëè ãÿùðÿìàí — ýåíåðàëèññèìóñ ùèéëÿéÿ àëäàíûð âÿ þëöð. Áóíäàí ñîíðà Ìîíòàíéîð Ñÿêêèçèíúè Ðåñïóáëèêà îðäóñóíó ãÿðáÿ — Áðåòàí âÿ Âàíäåéÿ ãàðøû éþíÿëäèð âÿ ýþñòÿðèø âåðèð êè, î éåðëÿðäÿ äàø öñòÿ äàø ãîéìàñûíëàð. 339 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìîíòàíéîðóí ÿìðèíäÿ àøàüûäàêûëàðû îõóìàã îëóð: “ßëèéàðàãëû âÿ ñèëàù ýÿçäèðäèéè øöáùÿ äîüóðàí ùÿð êÿñè ãûëûíúäàí êå÷èðèí. Áó, ãàäûíëàðà âÿ óøàãëàðà äà àèääèð. Ãèéàìäà øöáùÿëè áèëèíÿí ùå÷ êÿñÿ àìàí âåðìÿéèí. Øÿùÿðëÿðè, êÿíäëÿðè, éàøàéûø ìÿíòÿãÿëÿðèíè, çÿìèëÿðè, ôåðìàëàðû, éàíàñû íÿ âàðñà, éàíäûðûí”. Éàíâàðäà áàøëàéàí áó ùàäèñÿëÿð, öçöìöí éûüûëäûüû, øÿðàá ùàçûðëàíäûüû ñåíòéàáð àéûíà ãÿäÿð äàâàì åòìèøäèð. Êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðèíäÿ áþéöê ýþðöúö áóíëàðà èøàðÿ åòìèøäèð. 4 ê64 Áóðæóà ýåéèìèíäÿ ìöôëèñ, Óìó-êöñö èëÿ êðàëû ñûíàìàüà ýÿëÿúÿê. Îí áåø íÿôÿð ÿñýÿðèí ÿêñÿðèééÿòè ãóëäóðëàð. Îíóí þìðöíöí ãàëàíû, âÿçèééÿòè âÿ âàð-äþâëÿòè. Òÿäãèãàò÷û Ôîíáðéóí ýþñòÿðèð êè, áó êàòðåí 1848-úè èë Ôðàíñà áóðæóà èíãèëàáû çàìàíû áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Áóëâàðäà éûüûøàí âÿ ãóëäóðëàðäàí ùå÷ íÿ èëÿ ôÿðãëÿíìÿéÿí áèð äÿñòÿ àäàì ìèëëè ãâàðäèéà÷ûëàðà àòÿø à÷ìûøäûëàð. Ãâàðäèéà÷ûëàð úàâàá àòÿøè èëÿ 15 íÿôÿðè þëäöðìöø, 50 íÿôÿðè èñÿ éàðàëàìûøäûëàð. 4 ê65 Áþéöê ãàëàäàí ãà÷àí ôÿðàðè Þç éåðèíè òÿðê åäÿíäÿí ñîíðà, Îíóí äöøìÿíè áþéöê øöúàÿò ýþñòÿðÿúÿê. Èìïåðàòîð ìöùàêèìÿ îëóíàúàã, òåçëèêëÿ þëÿúÿê. Êàòðåí Ëóè Íàïîëåîíäàí áÿùñ åäèð. Îíó ÿââÿëëÿð þìöðëöê ùÿáñ úÿçàñûíà ìÿùêóì åäÿðÿê, Õåì ãàëàñûíäà ñàõëàéûðäûëàð. 1846-úû èëäÿ ãà÷àí Ëóè Íàïîëåîí 1848-úè èë Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Èíýèëòÿðÿäÿí þëêÿéÿ ãàéûäàðàã, ùàêèìèééÿòè ÿëÿ êå÷èðäè âÿ þçöíö III Íàïîëåîí åëàí åòäè. Ëàêèí Ôðàíñà ùàçûð îëìàäûüû ùàëäà, àëìàí âÿ Ïðóññèéà îðäóëàðûíà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàäû. Îíóí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàìàñû, âåðäèéè èòêèëÿð, äþéöø çàìàíû þçöíö íåúÿ 340 Û Ñåíòóðèéà àïàðìàñû áàðÿäÿ àðòûã ÷îõ äàíûøäûüûìûçäàí (áàõ: 1 ê92, 2 ê92, 3 ê50, 4 ê45), áóðàäà éàëíûç îíóí âÿ áþéöê ñàéäà îðäóñóíóí Ñåäàí éàõûíëûüûíäà òÿñëèì îëìàñûíû âÿ ÿñèð äöøìÿñèíè ãåéä åòìÿê èñòÿðäèê. Ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëàí III Íàïîëåîí êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ áþéöê ýþðöúöíöí ãåéä åòäèéè êèìè, òåçëèêëÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. 4 ê66 Éåääè ãûðõûã, àëäàäûúû ðÿíýëè áàø Êÿøôèééàò ìÿãñÿäè èëÿ ÿúíÿáè ñàðàéëàðà ñÿïÿëÿíÿúÿê. Ñó ãóéóëàðû âÿ ôÿââàðÿëÿð çÿùÿðëÿíÿúÿê. Ýåíóéà ãàëàñûíà àäàìéåéÿíëÿð ýÿëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðäàí Ëåîíè, ×èòÿì, Cîí Ùîóã áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Îëèâåð Êðîìâåë, Íàïîëåîí Áîíàïàðò, Ìóññîëèíè, Éàïîíèéàíûí èìïåðàòîðó Õèðîõèòî, Ùèòëåð, Ôðàíêî âÿ Ñòàëèíäÿí ýåäèð. Ëàêèí Cîí Ùîóã Ñòàëèíèí ñà÷ûíûí ãûñà îëìàäûüûíà ÿñàñÿí, ãåéä åäèð êè, éåäääèíúè ãûðõûã áàø Àòàòöðê, åëÿúÿ äÿ Ìàúàðûñòàí âÿ Ðóìûíèéàíûí áàø÷ûñû îëà áèëÿð. Àíúàã íÿäÿíñÿ òÿäãèãàò÷ûëàð Âèíñòîí ×þð÷èëè éàääàí ÷ûõàðûáëàð. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðäÿí áàøãà, áó êàòðåí òÿäãèãàò÷ûëàðûí ãÿíàÿòè èëÿ óéüóí ýÿëìèð. 4 ê67 Ñàòóðí âÿ Ìàðñûí åéíè äÿðÿúÿäÿ îä ñà÷äûüû èëäÿ, Ùàâà áÿðê ãóðàãëûã îëàúàã. Ãóéðóãëó óëäóç ýþðöíÿúÿê. Ýèçëè îäëàðäàí áþéöê ÿðàçè éàíàúàã. Éàüûø àç îëàúàã, èñòè êöëÿê, ìöùàðèáÿëÿð, ùÿìëÿëÿð áàø âåðÿúÿê. Àäÿòÿí, Ñàòóðí âÿ Ìàðñ åéíè äÿðÿúÿäÿ îä ñà÷àí âàõò éà Ãî÷ (ìàðò-àïðåë), éà äà Øèð áöðúöíäÿ (èéóë-àâãóñò) îëóð. Åëÿ ÕÕ ÿñðè ýþ òöðñÿê, áóíóí ÿéàíè øàùèäè îëàðûã. 1917-úè èëäÿ Ñàòóðí âÿ Ìàðñ Øèð áöðúöíäÿ îëóá. Î âàõò I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ãûçüûí ÷àüû èäè. Áóíäàí áàøãà Ðóñèéàäà Áþéöê Îêòéàáð ñîñèàëèñò èíãèëàáû áàøëàìûøäû. 341 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ñàòóðí çàùèðÿí Ãî÷ áöðúöíäÿ îëàí äà, àëìàí îðäóëàðû Âàðøàâàéà äàõèë îëìóøäóëàð. Ñàòóðí âÿ Ìàðñ åéíè âàõòäà Ãî÷ áöðúöíäÿ îëàíäà (1939) Ñîâåò Èòòèôàãû èëÿ Ôèíëàíäèéà àðàñûíäà ìöùàðèáÿ áàøëàìûøäû. 1947-úè èëäÿ Ìàðñ âÿ Ñàòóðí Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà Ùèíäèñòàí âÿ Ïàêèñòàíûí àéðûëìàñû ýöíäÿìÿ ýÿëìèøäè. Àðà åëÿ ãàðûøìûøäû êè, äè íè ìöùàðèáÿëÿð çÿìèíèíäÿ áèð ìèëéîíäàí àðòûã àäàì ìÿùâ îëìóøäó. ßðÿá—Èñðàèë, Èðàí—Èðàã, Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè, Ãàðàáàü, Éóãîñëàâèéà, ×å÷åíèñòàí âÿ áàøãà ìöùàðèáÿëÿð äÿ Ñàòóðí âÿ Ìàðñ ïëàíåòëÿðèíèí Ãî÷ âÿ éà Øèð áöðúöíäÿ îëäóüó âàõòà òÿñàäöô åäèð. 2001-úè èëäÿ (11 ñåíòéàáð) ÀÁØ-äà ýþðöíìÿìèø òåððîð ùàäèñÿñè äÿ, îíóí ßôãàíûñòàíà ìöùàðèáÿ åëàí åòìÿñè äÿ (10 îêòéàáð) äåéèëÿíëÿðäÿí óçàã äåéèëäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò êîìåòàäàí — ãóéðóãëó óëäóçäàí ýåäèð. Áåëÿ áèð óëäóç — Ùåéëà Áîííå êîìåòàñû 1997-úè èë áîéó ñÿìàäà ìöøàùèäÿ îëóíìóøäóð. “Ýèçëè îäëàðäàí áþéöê ÿðàçè éàíàúàã” ñÿòðè, îëà áèëñèí êè, ÀÁØ-ûí éåíè òèïëè áèîëîæè ñèëàùûíäàí áÿùñ åäèð. Öìóìèééÿòëÿ, êàòðåíäÿ çÿìàíÿìèçäÿí ñþùáÿò ýåäèð. ÕÕ ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿí áàøëàìûø îçîí äåøèêëÿðèíèí ýåò-ýåäÿ àðòäûüûíäàí âÿ áÿøÿðèééÿò ö÷öí àüûð íÿòèúÿëÿð âåðÿúÿéèíäÿí äàíûøûëûð. 4 ê68 Âåíåðàäàí óçàã îëìàéàí, ëàï éàõûí èëäÿ Àñèéà âÿ Àôðèêàíûí èêè ÿí áþéöéö: Äåéèðëÿð îíëàð Ðàéí âÿ Ùèñòåðäÿí ýÿëìèøëÿð. Ìàëòàäà, Ëèãóðèéà ñàùèëëÿðèíäÿ ãûøãûðûã, ýþç éàøëàðû áèðè-áèðèíÿ ãàðûøàúàã. Àñòðîëîýèéàéà ÿñàñÿí, 1939-úó èë Âåíåðà èëè îëóá. 2-úè ñÿòèðäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíûí èêè áþéöê ìöòòÿôèãè — Àôðèêàäà ñàéñûç-ùåñàáñûç êîëîíèéàëàðû îëàí Èòàëèéà âÿ Éàïîíèéàäàí ñþùáÿò ýåäèð. Êàòðåíäÿ Àôðèêàäà ýåäÿí ãàíëû äþéöøëÿðäÿí äàíûøûëûð. 342 Û Ñåíòóðèéà Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí áÿçèëÿðè ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåí âÿ 4 ê43 ×èí âÿ ßðÿá þëêÿëÿðèíèí Àâðîïàíû òóòàúàãëàðûíäàí áÿùñ åäèð. Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäèì êè, ðóñ âÿ áèð ÷îõ Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû éåðè ýÿëäè-ýÿëìÿäè Íîñòðàäàìóñäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê, Èñëàì àëÿìèíÿ ãàðà éàõìàãëà ìÿøüóë îëóðëàð. 4 ê69 Ñöðýöí îëóíàíëàð øÿùÿðè ÿëäÿ ñàõëàéàúàãëàð. Øÿùÿðëèëÿð: ÿçèëìèøëÿð, ìÿùâ îëìóøëàð, ãîâóëìóøëàð. Àêâèëåéäÿí îëàíëàð Ïàðìàéà êå÷èëìÿìèø éåðëÿðäÿí Ýèðèøè ýþñòÿðìÿéè âÿä åäÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð Àêâèëåéèí ãÿäèì Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí òÿðêèáèíäÿ áèð øÿùÿð îëäóüóíó, ñîíðàëàð Ïàðìà ÿðàçèñèíäÿ Ôðàíñàíûí äÿíèç èñòåù êàìû, ëèìàí øÿùÿðè îëäóüóíó ãåéä åòñÿëÿð äÿ, êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí êèìëÿðäÿí âÿ íÿäÿí ýåòäèéèíè ýþñòÿðìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. 4 ê70 Áþéöê Ïèðåíåé äàüëàðûíûí ëàï éàõûíëûüûíäà Áèðèñè Ãàðòàëà ãàðøû áþéöê îðäó ýþíäÿðÿúÿê. Äàìàðëàð êÿñèëÿúÿê, ýöú òöêÿíÿúÿê. Áàø÷û ýÿëÿðÿê, îíëàðû Ïîéà ãÿäÿð ãîâàúàãäûð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò èíýèëèñëÿðëÿ ôðàíñûçëàð àðàñûíäà XIX ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ áàø âåðÿí ìöùàðèáÿäÿí ýåäèð. “Áàø÷û” äåéÿíäÿ ñåð Àðòóð Óåëñëè (ùåðñîã Âåëëèíãòîí) íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Íàïîëåîíóí Ðóñèéàäàêû àüûð èòêè âÿ ìÿüëóáèééÿòèíäÿí ñîíðà Ôðàíñà Èñïàíèéàäà îðäó ùèññÿëÿðèíè àçàëòìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëìûøäû. Èíýèëèñ ýåíåðàëû Âåëëèíãòîí áóíäàí ìÿùàðÿòëÿ èñòèôàäÿ åòäè âÿ 1813-1814úö èëëÿðäÿ ôðàíñûçëàðà àüûð çÿðáÿëÿð åíäèðäè. Î, ÿââÿëúÿ ìàðøàë Æàí Æóðäàíûí êîìàíäàíëûã åòäèéè îðäóíó ìÿüëóá åòäè. Æóðäàíûí îðäóñó Ïèðåíåé äàüëàðûíûí àðõàñûíà ÷ÿêèëìÿëè îëäó. Âåëëèíãòîí àðà âåðìÿäÿí Ïèðåíåé äàüëàðûíûí ëàï éàõûíëûüûíäà, Ñàí-Ñåáàñòéàí âÿ 343 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ïàìïëîíäà ôðàíñûçëàðû ìöùàñèðÿéÿ àëäû. Ñåíòéàáð âÿ îêòéàáð àéëàðûíäà ôðàíñûçëàðûí ýöúö òöêÿíäè âÿ ìöãàâèìÿòè äàéàíäûðäûëàð. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, áóíäàí ñîíðà Âåëëèíãòîí 40 ìèíëèê îðäó èëÿ Ïèðåíåé äàüëàðûíû àøàðàã Ôðàíñà ÿðàçèñèíÿ ñîõóëäó. 1814úö èëèí ÿââÿëèíäÿ Áàéîí éàõûíëûüûíäà ôðàíñûçëàðû ìÿüëóá åäÿðÿê Ïî øÿùÿðèíÿ âÿ Òóëóçàéà éàõûíëàøäû êè, îíëàðûí ýöúëö èñòåùêàìëàðûíû ìöùàñèðÿéÿ àëñûí. Ëàêèí áó âàõò Íàïîëåîíóí òàõòòàúäàí óçàãëàøäûðûëäûüû õÿáÿðè ùÿðáè ÿìÿëèééàòëàðà ñîí ãîéäó. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éöçäÿ éöç éåðèíÿ éåòìèøäèð. 4 ê71 Ýÿëèíèí ÿâÿçèíÿ ãûçëàð þëäöðöëöáëÿð. Áåëÿ ãÿääàð ãÿòëäÿí ñîíðà ùå÷ êèì ñàü ãàëìàéàúàã. Áàêèðÿ ãûçëàð ãóéóëàðäà áàòûðûëûáëàð. Ýÿëèí èñÿ àêîíèòëÿ çÿùÿðëÿíèá. 344 ×àð ÛÛ Íèêîëàé âÿ àèëÿñè (1902) Áó êàòðåí 1918-úè èëèí 17 èéóëóíäà ðóñ ÷àðû II Íèêîëàé âÿ àèëÿñèíèí Ñèáèðèí Éå êàòåðèíáóðã øÿùÿðèíäÿ ãûðìûçû ãâàðäèéà÷ûëàð òÿðÿôèíäÿí ãÿääàðúàñûíà ãÿòëÿ éåòèðèëìÿ ñèíäÿí áÿùñ åäèð. Áîëøåâèêëÿð ÿââÿëúÿ ÷àðû âÿ àèëÿñèíè Ñèáèðäÿ Òîáîëñê øÿùÿðèíÿ ýÿòèðèðëÿð, ëàêèí 1918-úè èëèí éàçûíäà Éåêàòåðèíáóðãà àïà - Û Ñåíòóðèéà ðûðëàð. Èéóë àéûíäà ÿêñ-èíãèëàá÷û ãöââÿëÿðèí øÿùÿðè òóòàúàãëàðûíû áèëÿí êèìè, Êðàë àèëÿñèíè ìÿùâ åòìÿê ãÿðàðà àëûíûð. Èéóëóí 17-íÿ êå÷ÿí ýåúÿ ÷àð, ÷àðè÷à, îíëàðûí ùÿëÿ ìÿñóì îëàí îüëó âÿ äþðä ãûçû, ùÿêèìëÿðè, ö÷ õèäìÿò÷èñè åâèí çèðçÿìèñèíÿ àïàðûëìûø, ÷àðà âÿ áàøãà ìÿùáóñëàðà ÿéëÿøìÿê ö÷öí ñòóë âåðèëìèøäè. Éóðîâñêè àäëû áîëøåâèê åëàí åòìèøäè: “Íèêîëàé Àëåêñàíäðîâè÷ ñèçèí äàâàì÷ûëàðûíûç ñèçè àçàä åòìÿéÿ úàí àòñàëàð äà, áóíà íàèë îëà áèëìÿäèëÿð. Èíäè ñèç ýöëëÿëÿíìÿëèñèíèç”. Íåúÿ éÿíè ýöëëÿëÿíìÿëèñèíèç? — ÷àð åòèðàç ñÿñèíè óúàëòìûøäû. Áàõ áåëÿ — äåéÿðÿê Éóðîâñêè ÷àðû ñèíÿñèíäÿí âóðìóøäó. Ñîíðà èñÿ áöòöí ìÿùáóñëàðû ýöëëÿëÿìèøäèëÿð. Áóðàäà òÿêúÿ îíó äåìÿê îëàð êè, êàòðåíèí 2-úè ñÿòðè ñîí âàõòëàðà ãÿäÿð ÷àð àèëÿñèíäÿí êèìèíñÿ ñàü ãàëìàñû áàðÿäÿ ýÿçÿí ñþç-ñþùáÿòèí, øàéèÿëÿðèí ÿñàññûç îëäóüóíó ýþñòÿðèð. 4 ê72 Àðòîìèêëÿð Àæàí âÿ Ëåñòîð âàñèòÿñèëÿ Ñÿí-Ôåëêñäÿ þç ïàðëàìåíòëÿðèíè òÿøêèë åäÿúÿêëÿð. Áàçàñäàí îëàíëàð ìöíàñèá îëìàéàí âàõòäà ýÿëÿúÿêëÿð. Êîíäîí âÿ Ìàðñàíû òåçëèêëÿ òóòàúàãëàð. Êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿðèí ùàìûñû Ôðàíñàíûí úÿíóá âÿ úÿíóá-ãÿðáèíäÿ éåðëÿøèð. Áó éåðëÿð âàõòèëÿ êàòîëèêëÿðÿ ãàðøû äèíè ìöùàðèáÿëÿð àïàðàí ùóýåíîòëàð ùÿðÿêàòûíûí ìÿðêÿçè îëìóøäóð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ òóòàðëû áèð ôèêèð ñþéëÿéÿ áèëìÿìèøëÿð. Cîí Ùîóã áåëÿ ýöìàí åäèð êè, êàòðåí ýÿëÿúÿêäÿ áó éåðëÿðäÿ éåíè äèíè òÿðèãÿòèí ìåéäàíà ýÿëìÿñè èëÿ áàüëû îëà áèëÿð. 4 ê73 Ãîðõàãëûãëà åäèëìèø úèíàéÿòè Áþéöê ÿìèîüëó ýöú âàñèòÿñè èëÿ ñöáóò åäÿúÿê. Òàìàøà îëàí ýåúÿ Ôåðàð âÿ Àñò ôàúèÿñèíè ùåðñîã ýþðÿúÿê. 345 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåí ùåðñîã äå Áåððèíèí þëäöðöëìÿñèíäÿí (áàõ: 1 ê84, 3 ê96) âÿ áóíäàí èñòèôàäÿ åäÿí Ëóè Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿ øàíñûíûí àðòìàñûíäàí áÿùñ åäèð. 4 ê74 Ìàêîè âÿ Cåíåâðÿ ýþëö ÿòðàôûíäàí îëàíëàð Ùàìû Àêâèòàíäàí îëàíëàðà ãàðøû òîïëàøàúàãëàð. ×îõëó àëìàí, äàùà ÷îõ èñÿ èñâå÷ðÿëè Ìåíäÿí îëàíëàðëà ÿëàãÿéÿ ýèðÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ äèíè ìöùàðèáÿëÿð çàìàíû Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. III Äèíè ìöùàðèáÿ çàìàíû (1568-1570) êàòîëèêëÿðèí îðäóñó âÿ èñâå÷ðÿëè ìöòòÿôèãëÿðè ùóýåíîòëàðû âÿ îíëàðà ùàâàäàð îëàí ìóçäëó àëìàí ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðèíè Ìåí éàõûíëûüûíäà äàðìàäàüûí åòìèøäèëÿð. Ñîíðà èñÿ Ìàêîí éàõûíëûüûíäà åéíè ùàäèñÿ áàø âåðèá. Íîñòðàäàìóñ, òÿêúÿ áó êàòðåíäÿ äåéèë, áÿçè áàøãà êàòðåíëÿðäÿ äÿ Ôðàíñà ö÷öí àüûð çÿðáÿ îëàí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí öðÿê àüðûñû èëÿ ñþç à÷ûð. 4 ê75 Äþéöøÿ ùàçûð îëàí ãà÷àúàã. ßñàñ äöøìÿí ãÿëÿáÿíè ÿëäÿ åäÿúÿê. Ãîøóíóí àðõà äÿñòÿñè (ùèññÿñè) ìöäàôèÿäÿ äàéàíàúàã. Ñàðñûëàíëàð, äîíàíëàð àü ÿðàçèäÿ ìÿùâ îëàúàã. Áþéöê ýþðöúö áó êàòðåíäÿ 1812-úè èëèí èéóí àéûíäà Íàïîëåîíóí Ðóñèéàéà éöðöøöíäÿí âÿ àëòû àé ñîíðà îðäóíó þëêÿíèí ãàð, øàõòà âÿ ÷îâüóíäàí ýþç à÷ìàã ìöìêöí îëìàéàí ÷þëëÿðèíäÿ ãîéàðàã, ïàë òà ðûíû äÿéèøìÿñèíäÿí, þçöíö òàíûíìàç ùàëà ñàëàðàã Ôðàíñàéà ãà÷ìàñûíäàí äàíûøûð. Èéèðìèäÿí ÷îõ õàëãûí äþéöø÷öëÿðèíäÿí èáàðÿò îëàí áåø éöç ìèíëèê Íàïîëåîí îðäóñóíäàí úÿìèñè 20 ìèí íÿôÿð ñàü ãàëìûøäû. Îíëàðûí äà ÷îõóíóí àéàã, áóðóí âÿ éà ãóëàãëàðûíû ñîéóã àïàðìûø, éàðûìúàí ãàëìûøäûëàð. 346 Û Ñåíòóðèéà R.V.Velø áó êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ñòàëèíãðàääà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ ÿëàãÿäàð îëäóüóíó ýþñòÿðèð. 4 ê76 Àæåíäÿí (øÿùÿð) îëàíëàð, ïåðèãîðëóëàð òÿðÿôèíäÿí Ðîíà ÷àéûíà ãÿäÿð ñûõûøäûðûëàúàãëàð. Ãàñêîí âÿ áèãîððàëûëàðûí èòòèôàãû Ùóýåíîòëàðûí ìÿáÿäèíÿ õÿéàíÿò åäÿúÿê, êàùèí þç ìîèçÿñèíÿ (õöòáÿ) ñàäèã ãàëàúàã. Êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí áöòöí éåðëÿð Ôðàíñàäàäûð. Êàòðåí þëêÿäÿ óçóí èëëÿð òöüéàí åäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Òàðèõ÷èëÿðèí ýþñòÿðäèêëÿðèíÿ ýþðÿ, áóðàäà Íîñòðàäàìóñ 1576-úû èëäÿ êàòîëèêëÿðëÿ ïðîòåñòàíòëàð àðàñûíäà áàøëàéàí àëòûíúû äèíè ìöùàðèáÿäÿí ñþç à÷ûð. 4 ê77 Èòàëèéàíû ñàêèòëÿøäèðÿí Ñåëèí-êðàë, Êðàëëûãëàð äöíéàíûí Õðèñòèàí êðàëû èëÿ áèðëÿøèá, Ãóëäóðëàðû äÿíèçäÿí ãîâàíäàí ñîíðà Þëÿíäÿ Áëóà (Ôðàíñà) òîðïàüûíäà ãàëìàã èñòÿéÿúÿê. Áàøäà Cîí Ùîóã îëìàãëà ÿêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð, áó êàòðåíèí Ôðàí ñà êðàëû II Ùåíðèäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿò ðèíäÿ èøëÿíÿí “ñåëèí” éóíàí ñþçö îëóá, Àé âÿ éà Äèàíà ìÿíàñûíû âåðèð. Êðàë II Ùåíðè âàõòûíûí ÷îõóíó à÷ûã-àøêàð ìÿøóãÿñè Äèàíà äå Ïóàòèéåðëÿ êå÷èðÿðìèø. Î äà ìàðàãëûäûð êè, II Ùåíðè ñàüëûüûíäà, “Äöíéàíûí Õðèñòèàí êðàëû” àäûíû ãàçàíìûøäû. Áóíó Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ öíâàíëàäûüû À÷ûãëàìàäà õöñóñè âóðüóëàéûð. 4 ê78 Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíèí áþéöê îðäóñóíà Ýåúÿ Ïàðìà ãÿðèáÿ ýþðöíäö. Øÿùÿð äèâàðëàðû àðàñûíäà 79 þëÿí âàð. Éàäåëëèëÿð éîõà ÷ûõäûëàð, ùàìû ãûëûíúäàí êå÷èðèëäè. 347 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí ùàããûíäà ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Ëàêèí áèð øåé àéäûíäûð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñàäàí ýåäèð. 4 ê79 Êðàë ãàíû àõûð, Ìîíùöð, Ìàñ, Åãèéîí, Áîðäîíóí Ýåíèø ÷þëëÿðè ãàí èëÿ äîëìóøäóð. Íàâàððà âÿ Áèãîððà ñèëàùû òóøëàéàúàã âÿ òÿëÿñÿúÿê. Áÿðê àúëûã óúáàòûíäàí ïàëûä ãîçó âÿ ãàáûüû éåéÿúÿêëÿð. Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñàäà êàòîëèêëÿðëÿ ïðîòåñòàíòëàð àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí — õöñóñÿí äÿ 1579-úó èëäÿ áàø âåðÿí Éåääèíúè äèíè ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ îëóíóð. 4 ê80 Áþéöê ÷àéûí éàõûíëûüûíäà éåð ãàçûëûá, áþéöê õÿíäÿêëÿð äöçÿëäèëèá. Õÿíäÿêëÿðè ñó îí áåø éåðÿ áþëÿúÿê. Øÿùÿð îä òóòóá, îä-àëîâ, ãàí, ãûøãûðûã àëÿìè áàøûíà àëûá. Äþéöøÿ áþéöê îðäó úÿëá îëóíóá. Áó êàòðåí äÿ àëìàíëàðûí ùöúóìëàðûíäàí ãîðóíìàã ö÷öí ôðàíñûçëàðûí Ìàæèíî ìöäàôèÿ õÿòòè àäëàíàí ýþðöíìÿìèø áåòîí äèâàðëàð òèêìÿñèíäÿí âÿ áóíóí ìÿíàñûç áèð èø îëäóüóíäàí, àëìàíëàðûí Ôðàíñàíû, áèðúÿ àéûí è÷èíäÿ èñÿ îíóí ïàéòàõòû Ïàðèñè òóòàúàãëàðûíäàí áÿùñ åäèð. Ùÿëÿ XIX ÿñðäÿ Íîñòðàäàìóñóí òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè — Òîðíå-Øàâèíéè áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíÿ ÿñàñÿí ýþñòÿðìèøäè êè, Ôðàíñà àëìàíëàðäàí ãîðóíìàã ö÷öí ìöäàôèÿ õÿòòè éàðàäàúàã. Äîüðóäàí äà, 20-úè èëëÿðäÿ Ôðàíñà ùþêóìÿòè ìþùòÿøÿì Ìàæèíî ìöäàôèÿ õÿòòèíèí òèêèëìÿñè áàðÿäÿ ãÿðàð ãÿáóë åòäè. 1930-1934-úö èëëÿð àðàñûíäà óçóíëóüó 310 êì îëàí ìöäàôèÿ èñòåùêàìëàðû òèêèëèá áàøà ÷àòäûðûëäû. Ùÿð ìèëè (áèð ìèë ãóðóäà 1609, äÿíèçäÿ èñÿ 1852 ìåòðÿ áÿðàáÿðäèð) èêè ìèëéîí äîëëàðà áàøà ýÿëÿí Ìàæèíî áåòîí èñòåù êàìëàðû éåääèìÿðòÿáÿ áèíà ùöíäöðëöéöíäÿ èäè. Àëòûíäàí èñÿ äÿ ìèðéîë õÿòòè ÷ÿêèëìèøäè. Èñòåùêàìëàð áþéöê Ðåéí ÷àéû èëÿ öçáÿöç èäè. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè èñòåùêàìëàðû 15 348 Û Ñåíòóðèéà éåðäÿí ÷àéëàð éàðûá êå÷èðäè. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí ìÿøùóð òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí îëàí Ìàêñ äå Ôîíáðéóí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíìàñûíà èêè èë ãàëìûø áó êàòðåíÿ àðõàëàíàðàã áÿéàí åòìèøäè êè, ùÿìâÿòÿíëÿðè ÿáÿñ éåðÿ àðõàéûíëàøàðàã ëîâüàëûã ýþñ òÿðèðëÿð. Øèääÿòëè òÿíãèäÿ ìÿðóç ãàëàí òÿäãèãàò÷û ÷ÿêèíìÿäÿí àëìàíëàðûí Ïàðèñè òóòàúàãëàðûíû ãåéä åäèðäè. ßñðëÿðëÿ þíúÿ Íîñòðàäàìóñóí, XX ÿñðäÿ èñÿ îíóí òÿäãèãàò÷ûñû Ìàêñ äå Ôîíáðéóíóí äåäèéè êèìè äÿ îëäó. 1940-úû èëäÿ àëìàíëàð áöòöí ýöúöíö Ìàæèíî èñòåùêàìëàðû ÿòðàôûíäà òîïëàéàí ôðàíñûçëàðû àëäàäàðàã, Áåë÷èêàäàí Ôðàíñàéà ýèðäèëÿð âÿ áèð ÷îõ øÿùÿðëÿð êèìè ìöäàôèÿñèç ãàëàí Ïàðèñ øÿùÿðèíè òóòäóëàð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Ìàæèíî ìöäàôèÿ õÿòòè èëÿ áàüëû ÿòðàôëû ìÿëóìàò àëìàã ö÷öí áàõûí: 1 ê34, 2 ê63. 4 ê81 Áþéöê Áåë÷èêà øàùçàäÿñèíèí îðäóñóíóí êå÷ìÿñè ö÷öí Òåç áèð âàõòäà ãàéûãëàðäàí êþðïö äöçÿëäÿúÿêëÿð. Áðöññåëèí éàõûíëûüûíäà âÿ þëêÿíèí äÿðèíëèêëÿðèíäÿ Éåääè íÿôÿð ñèëàùëà òèêÿ-òèêÿ äîüðàíàðàã, þìöðëÿðèíè òàïøûðàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ þç ìöàñèðè îëàí Áåë÷èêà êðàëû II Ôèëèïïäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, èìïåðàòîð V Êàðë 1554-úö èëäÿ “Ìöãÿääÿñ Ðîìà èìïåðèéàñû”íäàí èìòèíà åäÿðÿê Ùîëëàíäèéà, Áåë÷èêà âÿ Èñïàíèéàíû îüëó II Ôèëèïïÿ, îíóí ãàëàí ùèññÿñèíè èñÿ ãàðäàøû Ôåðäèíàíäà ùÿâàëÿ åòìèøäè (áàõ: 1 ê32, 1 ê43, 1 ê58). Êàòðåí ùÿìèí ùàäèñÿäÿí áåø-àëòû àé ÿââÿë éàçûëìûøäû. II Ôèëèïï äÿôÿëÿðëÿ Ôðàíñàéà ùöúóì åòìèøäè. Ýöìàí êè, II Ôèëèïï Ôðàíñàéà øèìàëäàí — Áåë÷èêàäàí ùöúóì åäÿíäÿ, ÷àéû êå÷ìÿê ö÷öí ãàéûãëàðäàí êþðïö êèìè èñòèôàäÿ åòìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ àéëûã âÿ èëëèê àëìàíàõëàð äöçÿëäÿðÿê, ùÿìèí âàõòäà îëàúàã ùàäèñÿëÿðÿ äÿ äèããÿò éåòèðìèøäè. ×ÿêèíìÿäÿí áó êàòðåíè îíóí èëëèê êàòðåíëÿðè ñûðàñûíà äàõèë åòìÿê îëàð. Áó 349 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áàõûìäàí, ýöìàí åòìÿê îëàð êè, ñîí ñÿòèðäÿ ñþùáÿò à÷ûëàí éåääè íÿôÿðèí ãûëûíúäàí êå÷èðèëìÿñè áÿëêÿ äÿ î çàìàí ö÷öí ìöùöì îëóá. Ëàêèí áþéöê òàðèõ ìöñòÿâèñèíäÿ äèããÿòäÿí êÿíàðäà ãàëûá âÿ ñîíðàëàð îíó øÿðù åòìÿê ìöìêöí îëìàéûá. 4 ê82 Ñëàâîíèéàéà ÷îõëó àäàì éàõûíëàøûð. Äàüûäûúû àäàì êþùíÿ øÿùÿðè õàðàáà ãîéàúàã. Þçöíöí Ðîìà èìïåðèéàñûíû òàìàìèëÿ ìÿùâ îëìóø ýþðÿúÿê. Ñîíðà î, áþéöê éàíüûíû íåúÿ ñþíäöðìÿéè áèëìÿéÿúÿê. Êàòðåí Íàïîëåîíóí Ñëàâîíèéàéà — Ðóñèéàéà éöðöøöíäÿí (1812), Ìîñêâàíûí òàìàìèëÿ øàëáàí âÿ òàõòàäàí òèêèëìèø åâëÿðèíèí 14 ñåíòéàáð 1812-úè èë òàðèõäÿ éàíäûðûëìàñûíäàí, ñûüûíàúàã òàïìàéàí Íàïîëåîí îðäóñóíóí ýåðè äþíÿðêÿí ãàðëû-øàõòàëû, áîðàíëû Ðóñ ÷þëëÿðèíäÿ äîíàðàã ìÿùâ îëìàñûíäàí áÿùñ åäèð. 500 ìèí íÿôÿðëèê îðäóäàí úÿìèñè 20 ìèí ÿñýÿð ñàü ãàëìûøäû. 2-úè ñÿòèðäÿ âåðèëìèø “äàüûäûúû àäàì” Íàïîëåîíäóð. “Íàïîëåîí” ãÿäèì éóíàí äèëèíäÿ “äàüûäûúû”, “ìÿùâåäèúè”, “þëäöðöúö” ìÿíàëàðûíû âåðèð. Ðóñëàð ÿââÿëëÿð øàéèÿ éàéûðäûëàð êè, Ìîñêâàíû Íàïîëåîí éàíäûðûá. Ìàðàãëûäûð êè, ôðàíñûç éàçû÷ûñû Àëåêñàíäð Äöìà 1858-úè èëäÿ Ðóñèéàéà, î úöìëÿäÿí äÿ Àçÿðáàéúàíà ñÿéàùÿòÿ ýÿëÿíäÿ áó áàðÿ äÿ ðóñëàðëà ìöáàùèñÿ åòìèø âÿ “Ãàôãàç ñÿôÿðè” êèòàáûíäà éàçìûøäûð: “Íàïîëåîí äàùè øÿõñèééÿò îëàðàã áþéöê ñÿùâëÿð åäÿ áèëÿðäè. Ëàêèí àüûëñûç èøëÿð ýþðìÿçäè”. 4 ê83 Ýåúÿ äþéöøö, úÿñóð êàïèòàí. Ìÿüëóá ãà÷àúàã, àç àäàì õèëàñ îëàúàã. Îíóí àäàìëàðû ùÿéÿúàíëûäûðëàð, ãèéàì íàùàãäàí áàø âåðìÿéèá. Þç îüëó îíó ìöùàñèðÿäÿ ñàõëàéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. 350 Û Ñåíòóðèéà 4 ê84 Îêñåðäÿí îëàí áþéöê øÿõñ, áþéöê áÿäáÿõòëèêäÿí þëÿúÿê. Î, ùàêèìèééÿòè àëòûíäà îëàíëàð òÿðÿôèíäÿí ãîâóëìóøäóð. Ìàðñ, Âåíåðà âÿ Ýöíÿø áèð àðàéà ýÿëÿí èëèí éàéûíäà, Îíóí ÿë-ãîëóíó, äÿðèíè êÿñèá êå÷ÿí êÿíäèðëÿ ñàðûéàúàã, ñîíðà çÿíúèðëÿéÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò à÷ûëàí ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ Ôðàíñàíûí Îêñåð øÿùÿðèíäÿí îëàí ïðåçèäåíòèí áàøûíà ýÿëÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, 2032-úè èëèí àâãóñò àéûíäà Ìàðñ, Âåíåðà âÿ Ýöíÿøèí áèð àðàéà ýÿëìÿñè íàäèð ùàäèñÿ êèìè ãåéä îëóíàúàã. 4 ê85 Áóðáîíëàð âÿ îíëàðûí êðàëû ãîâóëàúàã. ßñèð àëûíàúàã, ïåéèí àðàáàñûíäà àïàðûëàúàã. Îíóí àéàãëàðû âÿ ÿëëÿðè ãàíäàëëàíàúàã. Ñîíðà àë÷àëäûëàúàã, ìÿùâ åäèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò 21 éàíâàð 1793- úö èëäÿ êÿíäëè àðàáàñûíäà åäàì éåðèíÿ àïàðûëàí âÿ áîéíó âóðóëàí êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí ýåäèð. Áó áàðÿäÿ àðòûã ëàçûìûíúà äàíûøäûüûìûçäàí áóðàäà áèð îíó äåéÿê êè, ùàäèñÿëÿð Ôðàíñà èíãèëàáû âàõòû áàø âåðìèøäè. 4 ê86 Ñàòóðíóí Ýöíÿø âÿ çîäèàê áöðúëÿðè èëÿ çàùèðè, Áèðëÿøäèéè èëäÿ, ýöúëö âÿ ãöäðÿòëè êðàë Ðåéìñäÿ âÿ Åêñäÿ ãÿáóë åäèëÿúÿê âÿ îíà õåéèð-äóà âåðèëÿúÿê. Ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëäûãäàí ñîíðà î, ýöíàùñûç àäàìû þëäöðÿúÿê. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, Ýöíÿø âÿ Ñàòóðí çîäèàê áöðú ëÿðèíäÿí áèðè èëÿ (Áàëûãëàð, Õÿð÷ÿíý, ßãðÿá) ùÿð äîããóç èë àëòû àéäà áèð äÿôÿ êÿñèøèð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåíäÿ Ôðàíñàäà áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Ñþùáÿò 1610-úó èëèí ôåâðàëûíäà Ôðàíñàíûí êðàëû IV Ùåíðèíèí Ðàâàëàê àäëû ôàíàòèê òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëìÿñèíäÿí ýåäèð. 351 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4 ê87 ×îõëó äèë áèëÿí êðàë îüëó, Êðàëëûãäà þç ñÿëÿôèíäÿí ôÿðãëÿíÿúÿê. Îíóí ýþçÿë àòàñû îüëóíóí áþéöêëöéöíö áàøà äöøÿúÿê. ßñàñ ðÿãèáèíè êÿíàðëàøäûðàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ôðàíñûç êðàëû III Ùåíðèäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, III Ùåíðè ñÿëÿôè îëàí ãàðäàøû IX Êàðëäàí ôÿðãëÿíèðäè. Î, áèð íå÷ÿ ÿúíÿáè äèëäÿ äàíûøûð, þëêÿíè ýóéà äàùà éàõøû èäàðÿ åäèðäè. Êàòðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ñþùáÿò àòà âÿ îüóëäàí ýåäèð. Îäóð êè, êàòðåíè ãàðäàøû Êàðëäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí III Ùåíðèéÿ àèä åòìÿê äîüðó äåéèëäèð. Áèñåêñóàë îëàí áó àäàìà ùàìû íèôðÿò åäèðäè. ×îõ íàùàã ãàíëàð òþêÿí III Ùåíðèíè àõûðäà ãàíûíà ãÿëòàí åäÿðÿê õÿíúÿðëÿ þëäöðìöøäöëÿð.1 Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Àçÿðáàéúàíûí ñàáèã Ïðåçèäåíòè Ùåéäÿð ßëèéåâ âÿ ùàçûðêû Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâäÿí ýåäèð. Êàòðåíèí áöòöí ñÿòèðëÿðèíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð Èëùàì ßëèéåâèí ùÿéàòû âÿ ôÿàëèééÿòè èëÿ áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ ñÿñëÿøèð. Èëùàì ßëèéåâ ùÿãèãÿòÿí äÿ þç ñÿëÿôèíäÿí ôÿðãëÿíèð. Î, àòàñûíûí ÿñàñûíû ãîéäóüó áþéöê èøëÿðè àüûë âÿ òÿìêèíëÿ ùÿéàòà êå÷èðèð. Ìþùòÿøÿì Áàêû-ÒáèëèñèÚåéùàí íåôò êÿìÿðè (àðòûã Ãàçàõûñòàí äà áó êÿìÿðÿ ãîøóëìàã áà ðÿäÿ ìöãàâèëÿ èìçàëàéûá), ïëàíëàøäûðûëàí âÿ òåçëèêëÿ ðåàëëàøìàñû ýþçëÿíèëÿí ãàç êÿìÿðè (Òöðêìÿíèñòàí äà áó ìöãàâèëÿéÿ ãîøó ëàúàã), Àçÿðáàéúàíû âÿ ùÿòòà Îðòà Àñèéà äþâëÿòëÿðèíè Àâðîïà èëÿ áèðëÿøäèðÿúÿê Äÿìèðéîë õÿòòè, þëêÿ äàõèëèíäÿ ýþðöëÿí âöñÿòëè èøëÿð Íîñòðàäàìóñóí íÿçÿðèíäÿí ãà÷à áèëìÿçäè. Éåðè ýÿëìèøêÿí, áþéöê ýþðöúö Àçÿðáàéúàíà äàùà áèð íå÷ÿ êàòðåí ùÿñð åòìèøäèð (Êèòàáûí ñîíóíäà âåðèëÿí “Áÿëÿä÷è”éÿ áàõ). 1 Úîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñóí êöëëèééàòû. Ìîñêâà, 1999, ñÿù.75. 352 Û Ñåíòóðèéà 4 ê88 Áþéöê Àíòóàí àäû âÿ ÿìÿëè èëÿ èéðÿíúäèð. Áèò áàñìûø, ÿçàáëû þìðöíäÿ ãîòóðäàí éàõà ãóðòàðà áèëìÿéÿúÿê. Êèì êè, ýöëëÿ àðçóñóíäàäûð, Ëèìàíäà þç èñòÿäèéèíè àëàúàã. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàâàððàíûí êðàëû Àíòóàí äå Áóðáîíäàí (1555-1562) ýåäèð. Òÿìèçëèéÿ ôèêèð âåðèëìÿäèéèíÿ ýþðÿ î âàõòëàð áèò-áèðÿ àäè àäàìëàð êèìè áþéöê ìÿíñÿá ñàùèáëÿðèíè äÿ áàñàðìûø. Áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ ÷îõ àäàì ãîòóðëóã õÿñòÿëèéèíÿ òóòóëàðìûø. Íîñòðàäàìóñóí èëëèê ùîðîñêîïëàðû ñûðàñûíà äàõèë îëàí áó êàòðåíäÿ ýþðöúöíöí ìöàñèðè îëàí, áèòëè êðàë ëÿãÿáèíè àëàí êðàë Àíòóàí äå Áóðáîíäàí äàíûøûëûð. Î, ãàðäàøû Êîíäåíèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè èüòèøàøëàð âàõòû, 1562-úè èëäÿ Ðóàíà øÿùÿðèíè ìöùàñèðÿ åäÿðêÿí ýöëëÿéÿ òóø ýÿëèá. 4 ê89 Ëîíäîíäàí îòóç íÿôÿð ñóè-ãÿñä òÿøêèë åäÿúÿê. Þç êðàëëàðûíà ãàðøû ñóè-ãÿñä äÿíèç éîëó èëÿ îëàúàã. Êðàë âÿ àäàìëàðû þëöìäÿí ãîðõàðàã ãà÷àúàãëàð. Ñå÷èëìèø ñàðûøûí ñà÷ëû êðàë Ôðèñëàíäèéàäàí îëàúàã. Áó äþðäëöê Íîñòðàäàìóñóí çèðâÿ êàòðåíëÿðèíäÿí áèðèäèð. Áþéöê ýþðöúöíöí âàõòûíäà âÿ ùÿòòà áèð ÿñð ñîíðà ùå÷ êèì àüëûíà áåëÿ ýÿòèðÿ áèëìÿçäè êè, ùîëëàíäèéàëû (ôðèñëàíäèéàëû) áèð øàùçàäÿ Èíýèëòÿ ðÿíèí êðàëû îëà áèëÿð. Ëàêèí þíýþðöúöíöí áþéöê óçàãýþðÿíëèêëÿ áÿéàí åòäèéè ùàäèñÿ 1689-úó èëäÿ (ôèêèð âåðèí: êàòðåíèí íþìðÿñè äÿ ùÿìèí èëè ýþñòÿðèð) áàø âåðäè. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Èíýèëòÿðÿäÿ ùàìû ïðîòåñòàíò îëäóüó âÿ êàòîëèê ìÿçùÿáèíÿ ãàðøû ÷ûõäûüû ùàëäà, êðàë II Éàêîâ êàòîëèê ãàäûíëà åâëÿíìèø âÿ îíäàí ýÿëÿúÿêäÿ òàõòòàúà ñàùèá îëìàã ùöãóãó ãàçàíìûø þâëàäû îëìóøäó. Áóíà éîë âåðìÿìÿê ö÷öí ïàðëàìåíò Ôðèñëàíäèéà (Ùîëëàíäèéà) øàùçàäÿñè III Âèëùåëìè õÿëâÿòè èíýèëèñ òàõòûíà ñàùèá îëìàüà ñþâã åäèðäè. III Âèëùåëì ñóè-ãÿñä÷èëÿðäÿí ðÿñìè ìöðàúèÿò òÿëÿá åòäè. Ïàðëàìåíòèí 29 353 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè öçâö ìÿêòóá èìçàëàéàðàã Âèëùåëìèí òÿðÿôèíäÿ îëàúàãëàðûíû òÿñäèã åòäèëÿð. Âèëùåëì, èêèíúè ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, äÿíèç äîíàíìàñûíû òîïëàéàðàã Áðèòàíèéà àäàëàðûíà éîëëàíäû âÿ þëêÿíèí úÿíóáóíäà ñàùèëÿ ÷ûõäû. Áó âàõò êðàë II Éàêîâóí éàõûí àäàìëàðûíäàí îëàí ùåðñîã Ìàðáîðî áöòöí îðäóíó Âèëùåëìèí îðäóñó èëÿ áèðëÿøäèðäè. II Éàêîâ áàáàñû I ×àðëç êèìè åäàì åäèëÿúÿéèíäÿí ãîðõàðàã Ôðàíñàéà ãà÷äû. Øàùçàäÿ Âèëùåëì ãàí òþêöëìÿäÿí èíýèëèñ òàõòòàúûíà ñàùèá îëäó. Âèëùåëìèí àñàíëûãëà èíýèëèñ êðàëû îëìàñûíà ñÿáÿá áèð äÿ îíóí àðâàäû, ÿñëÿí èíýèëèñ îëàí Ìàðèéàíûí, II Éàêîâóí ÿââÿëêè èçäèâàúäàí îëàí ãûçûíûí ãàíóíè êðàëè÷à îëìàã ùöãóãó èäè. 4 ê90 Èêè îðäó äèâàðëàðûí þíöíäÿ áèðëÿøÿ áèëìÿéÿúÿê. Áó àíäà Ìèëàí âÿ Òèñÿí (Ïàâèéà) ãîðõóéà äöøÿúÿê. Àúëûã, ñóñóçëóã, øöáùÿ îíëàðû åëÿ ùàëà ñàëàúàã êè, Íÿ ÿò, íÿ ÷þðÿê, íÿ äÿ ÿðçàã îëàúàã. Éåìÿéÿ áèð øåé òàïûëìàéàúàã. Ìèëàí âÿ îíóí 35-40 êì-äÿ éåðëÿøÿí Ïàâèéà èêè äÿôÿ ìöùàñèðÿ âàõòû êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðëÿ öçëÿøìèøëÿð. 1790-úû èëäÿ Íàïîëåîí, 1945-úè èëäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû èñÿ ìöòÿôôèã îðäóëàðû Ìèëàíû âÿ Ïàâèéàíû òóòìóøäóëàð. 4 ê91 Äóåëäÿ âóðóøìàüà òÿùðèê åäèëÿí Ãàëëèéà (Ôðàíñà) ùåðñîãó ö÷öí Ìîëëåëäÿí ýÿëÿí ýÿìè Ìîíîêàéà éàõûíëàøìàéàúàã. Î, íàùàã ìöùàêèìÿ îëóíìóøäóð, äàèìè ùÿáñõàíà ùÿéàòû Îíóí îüëó þëöìöíÿ ãÿäÿð ùþêìðàíëûã åòìÿéÿ úÿùä åäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, êàòðåíäÿ 1490-úû èëäÿ Èñïàíèéà òÿðÿôèíäÿí çÿáò åäèëìèø Ìÿðàêåø äÿíèç ëèìàíû Ìåìåëèéàäà áàø âåðÿí ùà äèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Ëàêèí ñþùáÿòèí êèìäÿí ýåòäèéèíè ýþñòÿðÿí îëìàìûøäûð. 354 Û Ñåíòóðèéà 4 ê92 Cÿñóð êàïèòàíûí áàøûíû áÿäÿíèíäÿí àéûðûáëàð. Áàøûíû ðÿãèáèíèí àéàãëàðû àëòûíà àòûáëàð. Áÿäÿíèíè ýÿìèíèí äîð àüàúûíäàí àñûáëàð. Ýÿìè èñÿ àâàðëàðûí êþìÿéè èëÿ êöëÿéÿ ãàðøû öçöá. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿêè ùàäèñÿíèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áèð ãèñèì òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ ýþñòÿðèðëÿð êè, 1799-úó èëäÿ àìåðèêàëûëàð èíýèëèñëÿðÿ ãàðøû ìöñòÿãèëëèê óüðóíäà ìöùàðèáÿ àïàðàíäà, àäìèðàë Ôðàíñèñêî Êàðàññèîëî Àìåðèêàíûí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíà ðÿùáÿðëèéè ÿëÿ àëìûøäû. Ýÿìèëÿð áèð-áèðèíÿ éàõûíëàøàíäà âÿ ÿëáÿéàõà äþéöø áàøëàéàíäà àäìèðàë Ôðàíñèñêî àüûð éàðàëàíìûøäû. Îíó ÿñèð åäÿðÿê, àäìèðàë Íåëñîíóí ôëàãìàí ýÿìèñè èëÿ Ìèíåðâàéà ýÿòèðèáëÿð. Îòóç èéóí 1799-úó èëäÿ îíó åäàì åäÿðÿê, áÿäÿíèíè ýÿìèíèí äîð àüàúûíäàí àñûáëàð. Áàøûíû èñÿ àäìèðàë Íåëñîíóí àéàãëàðû àëòûíà àòûáëàð. Cîí Ùîóã èñÿ ýþñòÿðèð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1571-úè èëäÿ Ëåïàíòî éàõûíëûüûíäà äöøìÿí ýÿìèëÿðèíèí ùöúóìó çàìàíû þëäöðöëÿí úÿñóð ìöñÿëìàí àäìèðàëû ßëè Ïàøàäàí ýåäèð. 4 ê93 Êðàë éàòàüûíûí éàíûíäà ýþðöíÿí èëàí Õàíûì îëàúàã. Áóíà ýþðÿ ýåúÿ èòëÿð ùöðìÿéÿúÿê. Ñîíðà Ôðàíñàäà êðàëà ëàéèã øàùçàäÿ äîüóëàúàã. Î, ýþéäÿí ýÿëÿúÿê, áöòöí øàùçàäÿëÿð îíó ýþðÿúÿêëÿð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ÷îõ ýöìàí êè, Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èäÿí ñþùáÿò ýåäèð. ×öíêè ÿðè II Ùåíðèíèí þëöìöíäÿí ñîíðà î, þç ýåðáèíÿ èëàí ÿëàâÿ åòìèøäè. Èòëÿðèí ùöðìÿìÿñè îíóíëà ÿëàãÿäàðäûð êè, êðàëûí éàòàã îòàüûíà ýèðÿí êðàëè÷à îëóá. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò êðàë àèëÿñèíäÿ äîüóëàí áèðèíúè óøàãäàí — Ôðàíñèñêäÿí ýåäèð. Ìÿñÿëÿ áó ðàñûíäàäûð êè, áèðèíúè ùàìèëÿëèê âàõòû óøàã ñàëàí Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí áèð íå÷ÿ èë óøàüû îëìàìûøäû. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ àíà äàí òÿçÿ äîüóëàí øàùçàäÿíè Àëëàùûí ïàéû ùåñàá åäèð. 355 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4 ê94 Èêè éöêñÿê ìÿíñÿáëè ãàðäàø Èñïàíèéàäàí ãîâóëàúàã. Áþéöéö Ïèðåíåé äàüëàðûíûí ÿòÿéèíäÿ ìÿüëóá åäèëÿúÿê. Äÿíèç, Ðîìà, Úåíåâðÿ ýþëö Àëìàíèéà òÿðÿôäÿí ãàí è÷èíäÿäèð. Ùîðáàí, Áåçéå, Àãä õÿñòÿëèéÿ äö÷àð îëóáëàð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ôèêèð ñþéëÿìÿìèøëÿð. Îíóí îõóúóëàð ö÷öí î ãÿäÿð äÿ ìàðàãëû îëìàéàúàüûíû äöøöíÿðÿê, êàòðåíèí òÿôñèëàòûíà âàðìàäûã. 4 ê95 Èêè íÿôÿðèí þùäÿñèíÿ áóðàõûëìûø ùþêìðàíëûã àç ìöääÿò ñöðÿúÿê. Ö÷ èë éåääè àé êå÷ÿúÿê, îíëàð ìöùàðèáÿ åäÿúÿêëÿð. Îíëàðûí èêè âàññàëû þçëÿðèíÿ ãàðøû ÷ûõàúàã. Ãàëèá Àìåðèêàäà äîüóëóá. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ãåéä åòäèéè êèìè, êàòðåí XX ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíèí ëàï ÿââÿëèíäÿ ñîí ýöíëÿðèíè éàøàéàí Ñîâåò Èòòèôàãûíäàí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ìèõàèë Ãîðáà÷îâ âÿ Åäóàðä Øåâàðäíàäçåäÿí ýåäèð. Ö÷ èë éåääè àéäàí ñîíðà Ðóñèéà âÿ Óêðàéíà Ì.Ãîðáà÷îâà ãàðøû ÷ûõäûëàð. Áîðèñ Éåëòñèí ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëäû. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ ïðåçèäåíòèíäÿí ñþç à÷ûð. Äîüðóäàí äà, Ñîâåòëÿð äàüûëäûãäàí ñîíðà ÀÁØ äöíéàäà ùåýåìîí îëäó. 4 ê96 Áðèòàíèéà àäàëàðûíûí áþéöê áàúûñû, Ãàðäàøûíäàí 15 èë ÿââÿë äîüóëàúàã. Ãàðäàøûíûí âåðäèéè âÿäëÿð éåðèíÿ éåòèðèëäèéèíÿ ýþðÿ Áàúûñû áÿðàáÿðëèéÿ íàèë îëàúàã. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ ÷îõ îáðàçëû øÿêèëäÿ Áðèòàíèéàíûí Øèìàëè Àìåðèêàäà îëàí 13 êîëîíèéàñûíäàí ñþç à÷ûð. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ôðàíñàäàí ýåäèð. Àìåðèêà, Ôðàíñàíûí éàðäûìû èëÿ Áðèòàíèéà èëÿ ìöùàðèáÿ àïàðàðàã, 1776-úû èëäÿ ìöñòÿãèëëèê ÿëäÿ åòìèøäè. 356 Û Ñåíòóðèéà 1791-1792-úè èëëÿð èíãèëàáûíäàí ñîíðà èñÿ, éÿíè äöç 15 èë ñîíðà Ôðàíñà Ðåñïóáëèêà åëàí îëóíäó. Ìîíàðõèéàéà ñîí ãîéóëäó. Ìàðàãëûäûð êè, ÀÁØ-û èëê òàíûéàí äþâëÿò Ôðàíñà îëìóøäóð. 4 ê97 Ìåðêóðè, Ìàðñ, Âåíåðà áèð-áèðèíÿ ãàðøû îëàí èë Áþéöê Ìîíàðõûí òóòäóüó éîë äàâàì åäÿúÿê. Ïîðòóãàëèéà õàëãû òÿðÿôèíäÿí êðàë ñå÷èëÿí, Ùàêèìèééÿòäÿ âÿ äöíéàäà ÿìèí-àìàíëûãëà éàøàéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, Ìåðêóðè, Ìàðñ âÿ Âåíåðà ïëàíåòëÿðè 1640-úû èëäÿ ãàðøûäóðìà âÿçèééÿòèíäÿ îëàíäà IV Æóàí Ïîðòóãàëèéàíûí êðàëû ñå÷èëèá âÿ þëêÿ Èñïàíèéàíûí òàáåëèéèíäÿí ÷ûõàðàã ìöñòÿãèëëèê ãàçàíûá. IV Æóàí Áðàãàíñà êðàë ñöëàëÿñèíèí ÿñàñûíû ãîéóá. Cÿìèñè 16 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëóá âÿ 51 éàøûíäà äöíéàñûíû äÿéèøèá. Áóíà áàõìàéàðàã, îíóí àüûëëû ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ Ïîðòóãàëèéà þçöíöí Àâðîïàäàêû êå÷ìèø øàí-øþùðÿòèíè ãàéòàðûáìûø. 4 ê98 Àëáàíëàð Ðîìà øÿùÿðèíÿ ýèðÿúÿêëÿð. Ëàíãðëàðûí êþìÿéè èëÿ ùàìû ýöëìÿëè áÿçÿíÿúÿê. Ìàðêèç âÿ ùåðñîã ùå÷ êèìè áàüûøëàìàéàúàã. Àòÿø, òþêöëÿí ãàí, ÷è÷ÿê õÿñòÿëèéè, ñóñóçëóã âÿçèééÿòè àüûðëàøäûðàúàã. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. 4 ê99 Êðàë ãûçûíûí áþéöê úÿñóð îüëó, Êåëòëÿðè (ôðàíñûçëàðû) þç òîðïàãëàðûíäà ýåðè îòóçäóðàúàã. Éàõûíäà, óçàãäà, ãÿðá òîðïàãëàðûíûí äÿðèíëèêëÿðèíäÿ Àòûëàí ýöëëÿëÿð èëäûðûì êèìè ÷àõàúàã. 357 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ ñþùáÿò “Äÿìèð øàùçàäÿ” ëÿãÿáèíè ãàçàíìûø ïðóññèéàëû øàùçàäÿ Ôðåäåðèê ×àðëçûí Ôðàíñàéà ãàðøû àïàðäûüû ìöùàðèáÿäÿí, äöøìÿíèí þëêÿíèí äÿðèíëèêëÿðèíÿ ãÿäÿð ýÿëèá ÷ûõìàñûíäàí, 1871-úè èëäÿ Ôðàíñàíû ìÿüëóá åòìÿñèíäÿí ýåäèð. ßêñÿð òÿäãèãàòà÷ûëàð íÿäÿíñÿ áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè âÿ Àëìàíèéà èëÿ áàüëàéûðëàð. Ëàêèí áó äöç äåéèëäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ, Ôðåäåðèõèí Àëìàíèéà êðàëûíûí ãûçûíûí îüëó îëäóüóíà èøàðÿ åäèð. 4 ê100 Ìöùàðèáÿ àëîâó çÿèôëÿéÿíäÿ, Êðàë ñàðàéûíà ýþéäÿí îä òþêöëÿúÿê. Éåääè àé äàâàì åäÿí ìöùàðèáÿäÿ éàçûã úàìààò ìÿùâ îëàúàã. Ðóàí âÿ Åâðå êðàëà êþìÿê åòìÿê èñòÿéÿúÿê. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Ôðàíñà-Ïðóññèéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíà éåòìÿñèíäÿí, 2-úè ñÿòèðäÿ Ïàðèñ êîììóíàðëàðûíûí îðäó ùèññÿëÿðèíèí Òéóëåðè êðàë ñàðàéûíà ùöúóìóíäàí, þëêÿäàõèëè ìöùàðèáÿíèí 7 àé äàâàì åòìÿñèíäÿí (èéóë 1870 — ôåâðàë 1871), Ðóàí âÿ Åâðå ÿùàëèñèíèí ìîíàðõèéà òÿðÿôäàðû îëìàñûíäàí äàíûøûëûð. 358  Ñåíòóðèéà V ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( V ÉÖÇËÖÊ) Áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè ñÿìà úèñèìëÿðèíèí äöçöëöø ãàíóíóíà ÿñàñÿí áèëìÿê îëóð. Áóíëàð èíñàíûí úÿùäè, âÿúäÿ ýÿëìÿñè âÿ ÿí áàøëûúàñû Éàðàäàíûí èðàäÿñè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿðäèð. ßáÿäèëèéÿ ãàðûøàí àõûí áó èðàäÿ èëÿ èäàðÿ îëóíóð. Êå÷ìèø äÿ, èíäè äÿ, ýÿëÿúÿê äÿ àõûá áèð àðàéà ýÿëèð, ãîâóøóð âÿ àøêàð îëóð. 5 ê1 Êåëò (Ôðàíñà) õàðàáàçàðà ÷åâðèëìÿìèøäÿí ÿââÿë, Ìÿáÿäèí è÷èíäÿ èêè íÿôÿð ñþùáÿò åäÿúÿê. Àòûí öñòöíäÿ îëàíûí öðÿéèíÿ õÿíúÿð âÿ íèçÿ ñàïëàíàúàã. Áþéöê, ñÿññèç-ñÿìèðñèç äÿôí îëóíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð, áó êàòðåí áàðÿäÿ ÿñàñÿí èêè ôèêèð ñþéëÿéèðëÿð. Ìîíè ýþñòÿðèð êè, ñþùáÿò Êðåìëäÿ 1939-úó èëèí àâãóñò àéûíäà Ìîëîòîâ âÿ Ðèááåíòðîï àðàñûíäà ýåäÿí äàíûøûãëàðäàí âÿ ìÿëóì ñàçèøÿ ÿñàñÿí, ùÿìèí èëèí ñåíòéàáðûíäà ùÿð èêè òÿðÿôèí Ïîëøàéà ùöúóì ïëàíûíà óéüóí, þëêÿíèí èêè éåðÿ áþëöíìÿñèíäÿí ýåäèð. Ñîâåò — àëìàí ñàçèøè úèáèíäÿ ùàçûð îëàí Ùèòëåð ùå÷ êèìäÿí ÷ÿêèíìÿäÿí 1940-úû èëäÿ Ôðàíñàéà èëäûðûì ñöðÿòèëÿ ùöúóì åäÿðÿê, þëêÿíè õàðàáàçàðà ÷åâèðèá. Cîí Ùîóã èñÿ ùåñàá åäèð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1792) ýåíåðàëèññèìóñ Ùåíðè äå Ëéà Ðîøåæàêëåíèí þëäöðöëìÿñèíäÿí ýåäèð. Ìñéþ Ùåíðè òÿëÿá åäèðäè êè, ðåñïóáëèêà÷û äþéöø÷öëÿð ñèëàùëàðûíû øÿõñÿí îíà òÿùâèë âåðñèíëÿð. Áèð ÿñýÿð ñèëàùûíû òÿùâèë âåðÿíäÿ àòÿø à÷ûá âÿ Ìñéþ Ùåíðè éåðèíäÿúÿ þëöá. ßñýÿðëÿð îíóí ãÿòëÿ éåòèðèëäèéèíè ýèçëÿòìÿê ö÷öí ñèôÿòèíè òàíûíìàç ùàëà ñàëàðàã, ñÿññèç-ñÿìèðñèç äÿôí åäèáëÿð. Áóíäàí ñîíðà ðåñïóáëè êà÷ûëàðûí ÿë-ãîëó à÷ûëûá, “Cÿùÿííÿì îðäóñó” àäû àëàí ðåñïóáëèêà 359 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ùÿðáè ùèññÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí ìèíëÿðëÿ ìîíàðõèéà òÿðÿôäàðû þëäöðöëöá. Òàëàí áàøëàéûá âÿ þëêÿ õàðàáàçàðà ÷åâðèëèá. 5 ê2 Éåääè íÿôÿð ñóè-ãÿñä÷è çèéàôÿòäÿ ö÷ëöéÿ ãàðøû, Ýÿìèäÿ ãûëûíú ÷ÿêÿúÿêëÿð. Îíëàðäàí áèðè, Ùÿð èêè äîíàíìàíû áþéöéÿ ýÿòèçäèðÿúÿê. Çèðåùëè ýåéèìè ýþðÿíäÿ, àõûðûíúû ãàøûíû ÷àòàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð èíàíäûðûúû áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, êàòðåíèí ìÿüçèíè à÷ûá ýþñòÿðìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèáëÿð. 5 ê3 Òîñêàíèéà äÿíèçèíäÿí ÷îõ-÷îõ óçàãëàðà Ùåðñîãëóüóí âàðèñè ýÿëÿúÿê. Ãàëëèéà (Ôðàíñà) áóäàüû Ôëîðåíñèéàíû ÿëäÿ ñàõëàéàúàã. Ñó ãóðáàüàñû, ðàçûëûüà ýþðÿ, þç éåðèíäÿ ãàëàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñàäà ñöëàëÿëÿðèí áèðè-áèðèíè ÿâÿç åòìÿñèíäÿí ýåäèð. Î êè, ãàëäû ñó ãóðáàüàñû ìÿñÿëÿñèíÿ, ÿôñàíÿéÿ ýþðÿ Òîñêàíèéàíûí èëê ñàêèíëÿðèíè Âàêõ ýóéà ãóðáàüàéà äþíäÿðèáìèø. ßôñàíÿâè êðàë Ôàðàìîíäàíûí áàéðàüûíû ìàâè ôîí öçÿðèíäÿ òÿñâèð åäèëÿí ö÷ ãûçûë ãóðáàüà áÿçÿéèðìèø. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ èëÿ ýþñòÿðèð êè, ùàêèìèééÿò 1859-úó èëÿ ãÿäÿð Ôëîðåíñèéàäà äà, Òîñêàíèéàäà äà Ëîòàðèíñêèëÿð ñöëàëÿñèíèí ÿëèíäÿ îëàúàã. 5 ê4 Øÿùÿðäÿí ÷ûõàðûëàí Áþéöê Ìàñòèôè Ìöÿììàëû ñþâäÿëÿøìÿ ãÿçÿáëÿíäèðÿúÿê. ×þëëÿðÿ ÷ûõàðûëìûø ìàðàëà ýþðÿ Càíàâàð âÿ Àéû áèðè-áèðèíÿ ìåéäàí îõóéàúàã. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. “Áþéöê Ìàñòèô” äå éÿíäÿ Íîñòðàäàìóñ Âèíñòîí ×þð÷èëè íÿçÿðäÿ òóòóð. ßýÿð îðòà ÿñðëÿð èíýèëèñ ìàñòèôèíèí øÿêëèíÿ íÿçÿð ñàëñàíûç, à÷ûãúà ýþðÿúÿêñèíèç êè, î, 360  Ñåíòóðèéà ìöàñèð èíýèëèñ áóëäîãóíà îõøàéûð. Cîí Ùîóã ×þð÷èëèí ÷îõ êþê îëäóüóíó íÿçÿðÿ àëàðàã, ñþùáÿòèí îíäàí ýåòäèéèíè ãåéä åäèð. Àëìàíèéà èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ñþâäÿëÿøìÿëÿðèí ýåòäèéèíäÿí õÿáÿð òóòàí ×þð÷èë Ïàðèñÿ ñÿôÿð åòìèø, ëàêèí ôðàíñûçëàðûí îíà ðÿüáÿò ýþñòÿðìÿäèêëÿðèíè âÿ àëìàíëàðà òÿñëèì îëìàã áàðÿäÿ íèééÿòëÿðèíè à÷ûãúà ùèññ åäÿðÿê, ãÿçÿáëÿíìèøäè. Ïàðèñè òÿðê åäÿí êèìè, ôðàíñûçëàðûí Îðàíäà ëþâáÿð ñàëìûø ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíà ùö úóì åò ìÿê áàðÿäÿ ÿìð âåðìèøäè. 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ïîëøàäàí ýåäèð. Êå÷ìèøäÿ Ïîëøàíûí áàéðàüûíäà ìàðàë ùÿêê îëóíàðäû (áàõ: 10 ê99), 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Ùèòëåðëÿ ðóñëàðûí ìöáàðèçÿñèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, Ðóñèéà òàðèõÿí “Àéûëàð þëêÿñè” àäëàíûá. Î êè, ãàëäû “úàíàâàð” ñþçöíÿ, äåìÿê ëàçûìäûð êè, ãÿäèì ýåðìàí äèëèíäÿ “Adolf” “úàíàâàð” ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Î äà ìàðàãëûäûð êè, Ôöðåðèí øòàáû Ñîâåò Èòòèôàãûíû òóòìàã áàðÿäÿêè ïëàíû “Càíàâàð éóâàñû” àäëàíäûðìûøäû. 5 ê5 Àñûëûëûãäàí ãóðòàðìàã ïÿðäÿñè àëòûíäà, Þç õåéðèíÿ øÿùÿðè âÿ õàëãû çÿáò åäÿúÿê. Ýÿíú ãûçëà áàüëû ïåøìàí÷ûëûãäàí ñîíðà, ëàï ïèñ ÿìÿëëÿðäÿí ÷ûõàúàã. “Ìÿíèì äöøÿðýÿì”äÿ (äþéöø ìåéäàíû) éàëàí øåèðëÿð îõóéàúàã. Áó êàòðåí áàøäàí-àéàüà Àäîëô Ùèòëåðäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, Ùèòëåð àëäàäûúû âÿ åùòèðàñëû ÷ûõûøëàðû èëÿ Àë ìàíèéàíû àë÷àëäûúû Âåðñàë ñàçèøèíäÿí õèëàñ åòäè. Õàëãû áåéíÿëõàëã éÿùóäè÷èëèéÿ ãàðøû ãàëäûðäû. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëèð êè, î, Áåðëèíè âÿ Àëìàíèéàíû òàì þç òÿñèðè àëòûíà àëäû. Ëàêèí éàõûí ãîùóìó ýÿíú Ùåëè Ðàóáàëû éîëäàí ÷ûõàðäûüûíà ýþðÿ, ãûç þçöíö þëäöðäöêäÿí ñîíðà ïåøìàí÷ûëûã ÷ÿêñÿ äÿ, öðÿéè äàøà äþíìöøäö. Ùèòëåð åòèðàô åòìèøäè êè, Ùåëè îíóí ùÿãèãÿòÿí äÿ ñåâäèéè éåýàíÿ ãàäûí èäè. Ùåëèíèí þëöìö îíäà èíñàíëàðà ãàðøû áèð ðÿùìñèçëèê îéàòìûøäû. Îäóð êè, áöòöí äöíéàäàí èíòèãàì àëìàüà, íåúÿ äåéÿðëÿð, áÿøÿðèééÿòèí áèð áàøû îëñà èäè, îíó êÿñìÿéÿ ùàçûð èäè. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Ùèòëåðèí “Meií Kampf” êèòàáûíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Ìÿëóìäóð êè, áó êèòàáäà Ùèòëåðèí àëìàíëàðà ìèíèëëèê Ðåéõ éàðàäàúàüû áàðÿäÿ âÿä âÿ õÿéàëëàðûíäàí áÿùñ åäèëèð. 361 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 5 ê6 Êàùèí ÿëèíè êðàëà òîõóíäóðàðàã, Ýÿëèá Èòàëèéàäà ñöëù íàìèíÿ èáàäÿò åäÿúÿê. Ùþêìðàíëûã ÿñàñû (ñêèïåòð) ñîë ÿëÿ êå÷ÿúÿê. Áó êðàëäàí äöíéàéà ñöëùñåâÿð ùþêìäàð ýÿëÿúÿê. Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâ âÿ Ïàïà ÛÛ Ïàâåë Áàêû, 22.05.2002 Òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñ òðà äà ìóñóí áó êàòðåíèíè à÷ìàãäà ÷ÿòèíëèêëÿ öçëÿøèáëÿð. Äîüðó ãÿíàÿòÿ ýÿ ëèáëÿð êè, áþéöê ýþ ðö úöíöí ñþù áÿò à÷äûüû ùàäèñÿëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿ úÿê äèð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí Ðîìà Ïàïàñû II Èîùàíí Ïàâåëèí Àçÿð áàé úà íà ñÿ ôÿðè (22.05-23.05. 2002), Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâ âÿ îüëó Èëùàì ßëèéåâëÿ áàüëûäûð. Áèç áó ãÿíàÿòÿ úèääè òÿäãèãàò àïàðàðàã ýÿëìèøèê. Ìÿñÿëÿ áóðà ñûíäàäûð êè, Íîñðòðàäàìóñóí äþâðöíäÿí ÕÕ ÿñðèí 2-úè éàðûñûíà ãÿäÿð ùå÷ áèð Ðîìà Ïàïàñû Èòàëèéà ñÿðùÿäëÿðèíäÿí êÿíàðà ÷ûõìà ìûøäû. Íîñðòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ ñþùáÿò à÷äûãëàðû Ïàïà II Ïàâåëèí âàõòûíäà áàø âåðèá. Àçÿðáàéúàí âÿ Ìÿðàêåøäÿí áàøãà, äþâëÿòèí áàø÷ûñû ñàü èêÿí Ïàïàíûí çèéàðÿò åòäèéè 130-à ãÿäÿð þëêÿíèí ùå÷ áèðèíäÿ àòàäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ îüóë ýÿëìÿéèá. 362  Ñåíòóðèéà Äîüðóäóð, Èîðäàíèéàäà êðàë Ùöñåéíäÿí âÿ Ñóðèéàäà Ùàôèç ßñÿääÿí ñîíðà (þëöì òàðèõè: 10 èéóí 2000-úè èë) ùàêèìèééÿòÿ îüëàíëàðû Àáäóëëà âÿ Áÿøÿð ßñÿä ýÿëèá ëÿð. Ëàêèí Ðîìà Ïàïàñû — Ñóðèéàéà 2001-úè èëèí ìàé àéûíäà çèéàðÿòÿ ýåäèá. Éåðè ýÿëìèøêÿí, Ïàïà II Ïàâåëèí Èîðäàíèéàéà ñÿôÿðè îíóíëà áàüëû Wåá ñàéòäà éåð àë ìàäûüûíà ýþðÿ 27-30 àâãóñò 2006-úû èëäÿ Èîðäà íè éàéà ýåäÿðêÿí þéðÿíäèê êè, Ïàïà II Ïàâåëèí Èîðäàíèéàéà ñÿôÿðè 2000-úè èëèí ìàðò àéûíäà îëóá. Êðàë Ùöñåéí èñÿ 1999úó èëèí ôåâðàë àéûíûí 7-äÿ âÿ ôàò åäèá. Ãÿ íà ÿ òè ìè çèí äîüðóëóüóíà ÿìèí îëäóã. Íåáî äàüûíäà Ïàïà ÛÛ Ïàâåëèí çèéàðÿòèíÿ Îíó äà äåéÿ êè, Ðîìà ùÿñð îëóíàí àáèäÿ þíöíäÿ. Ïàïàñûíûí áèð õðèñòèàí þëêÿ - Ã. Ïàøàéåâ, ãûçû Àéýöí, êöðÿêÿíè Òåéìóð, ñèíÿ ñÿôÿðè áþéöê ùàäèñÿ êè - ùÿéàò éîëäàøû Àðÿñòÿ õàíûì âÿ îüëó Ìóðàä (28.08.2006) ìè Íîñòðàäàìóñóí äèããÿòè íè úÿëá åòìÿéÿ áèëÿðäè. Ëàêèí ãÿäèì çàìàíëàðäàí ÿðàçèñèíäÿ éÿùóäèëÿðèí ÿìèí-àìàíëûãëà, òîïëóì ùàëäà éàøàäûüû, äöíéàéà íå÷ÿ-íå ÷ÿ ýþðêÿìëè éÿùóäè ìóñèãè÷èñè, àëèì, ùÿêèì âÿ ñ. òþùôÿ åòìèø Àçÿðáàéúàí, ìèëëèééÿòúÿ éÿùóäè îëàí ýþðöúöíöí äèããÿòèíè ÷ÿêìÿéÿ áèëìÿçäè. Áóðàäà îíó äà äåìÿê éåðèíÿ äöøÿðäè êè, ñèéàñè äóðóì óúáàòûíäàí íÿ Ñóðèéà, íÿ Èîðäàíèéà, íÿ äÿ Ìÿðàêåøäÿ éÿùóäè éàøàìûð. 363 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ðîìà Ïàïàñû II Ïàâåëèí ìöñÿëìàí þëêÿñè Àçÿðáàéúàíà ýÿëèøè, Àçÿðáàéúàíäà êàòîëèê êèëñÿñèíèí òèêèëìÿñè ö÷öí òîðïàã ñàùÿñèíèí àéðûëìàñû äà ýÿíúëèêäÿí êàòîëèê äèíèíè ãÿáóë åòìèø Íîñòðàäàìóñóí íÿçÿðèíäÿí éàéûíà áèëìÿçäè. Àçÿðáàéúàíäà éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãàðøûëàíàí Ðîìà Ïàïàñûíûí þëêÿìèçäÿí ÷îõ ìÿìíóí ýåòìÿñè âÿ Èòàëèéàéà ãàéûäàíäàí ñîíðà ýþíäÿðäèéè ðàçûëûã òåëåãðàìû âÿ ìÿêòóáó ÷îõ ìÿòëÿáëÿðäÿí ñþç à÷ûð. 2-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Èòàëèéàéà ãàéûòäûãäàí ñîíðà î, Àçÿðáàéúàíäà ñöëù, ÿìèí-àìàíëûã íàìèíÿ èáàäÿò åäèá. Ðîìà Ïàïàñûíûí Àçÿðáàéúàíà çèéàðÿòèíäÿí ñîíðà Âàòèêàíûí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòëÿðèíèí òåç-òåç þëêÿìèçÿ ýÿëìÿñè, äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí II Ïàâåëèí äÿôí ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åòìÿñè òÿìÿëè Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí ãîéóëàí õîøìÿðàìëû ÿëàãÿëÿðÿ õèäìÿò åäèð. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ èøëÿòäèéè “êðàë” ñþçö “äþâëÿò áàø÷ûñû” ìÿíàñûíà ýÿëèð. 4-úö ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Èëùàì ßëèéåâ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäè âÿ õàëãûí ìÿíàôåéèíÿ óéüóí ñèéàñÿò éåðèòìÿéÿ áàøëàäû. 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ áèçÿ ãàëûðñà, ñþùáÿò íÿâÿ Ùåéäÿðäÿí ýåäèð. Î êè, ãàëäû Ìÿðàêåøÿ, äåìÿê ëàçûìäûð êè, Ïàïà II Ïàâåë 1985-úè èëèí àâãóñò àéûíäà Ìÿðàêåøäÿ 50 ìèíëèê èçäèùàì ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åäèá. 1999-úó èëèí èéóë àéûíäà êðàë II Ùÿñÿí þëÿíäÿí ñîíðà îíóí éåðèíÿ îüëó Ìÿùÿììÿä êå÷èá. Ëàêèí Ìÿðàêåøèí Âàòèêàíëà ùå÷ áèð ÿëàãÿñè îëìàäûüûíà, þëêÿäÿ éÿùóäèëÿð éàøàìàäûüûíà ýþðÿ áó êàòðåíè Ìÿùÿììÿäëÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿê äîüðó îëìàçäû. 5 ê7 Ñèðëè õÿçèíÿíè äÿðèíëèêëÿðäÿ àõòàðàðêÿí, Òðèóìâèðèí ñöìöêëÿðè òàïûëàúàã. ßòðàôäàêûëàð äèíúëèê òàïà áèëìÿéÿúÿêëÿð. Áó áîøëóãäà èñÿ ãóðüóøóí âÿ ìÿðìÿðäÿí áàøãà ùå÷ íÿ îëìàéàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîíäàí ýåäèð. 1799-úó èëäÿ î, òðèóìâèðà òûí öçâö èäè. Éÿíè ãÿäèì Ðîìàäàêû êèìè, äþâëÿòè èäàðÿ åäÿí ö÷ëöê äÿí áèðè — òðèóìâèð èäè. Íàïîëåîí þëÿíäÿí ñîíðà þëêÿäÿ áþéöê ðóù äöøêöíëöéö ùþêì ñöðöðäö. ßùàëèäÿ ÿùâàëè-ðóùèééÿíè ãàëäûðìàã ìÿãñÿäè èëÿ êðàë Ëóè Ôèëèïï Íàïîëåîíóí âÿñèééÿòèíè ÿñàñ òóòàðàã, 364  Ñåíòóðèéà 1840-úû èëäÿ ÿìð âåðäè êè, Áîíàïàðòûí íÿøèíè Ìöãÿä äÿñ Éåëåíà àäàñûíäàí Ïàðèñÿ ýÿòèðñèíëÿð. Áó ìÿãñÿäëÿ êðàë þç îüëóíó âÿ Íàïîëåîíóí éàõûí àäàìëàðû îëìóø Ãóðãî âÿ Áåðòðàíû ýþíäÿðäè êè, ãÿáðè à÷àíäà îíëàð ìÿ çàðäàêûíûí ùÿãèãÿòÿí äÿ Íàïîëåîí îëóá-îëìàäûüûíû òÿñäèã ëÿ ñèíëÿð. 19 èë ÿââÿë, 1821-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéè øÿíäÿ Íàïîëåîíóí úÿñÿäè áàëçàì ëàíäûüûíà ýþ ðÿ ÷îõ Íàïîëåîíóí Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíäà òöðáÿñè. 1821—1840-úû èëëÿð àðàñû éàõøû ãàëìûøäû. Èìïåðàòîðóí Íàïîëåîí Ïàðèñäÿ áó ìþùòÿøÿì áèíàäà äÿôí îëóíóá Íàïîëåîíóí òöðáÿñè 365 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè úÿñÿäèíè ãóðüóøóí âÿ ìÿðìÿðäÿí äöçÿëäèëìèø òàáóòà ãîéàðàã, Ïàðèñÿ ýÿòèðäèëÿð. Ïàðèñäÿ òàáóòó êö÷ÿëÿðäÿí êå÷èðÿðÿê, ñîí ìÿíçèëÿ — ßëèëëÿð Ñàðàéû êèëñÿñèíÿ àïàðäûëàð âÿ áóðàäà äÿôí åòäèëÿð.1 1-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “ñèðëè õÿçèíÿ”, òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, Ôðàíñàíûí èòèðèëìèø øàí-øþùðÿòè äåìÿêäèð. Ëàêèí Ëóè Ôèëèïïèí ôèêðè áàø òóòìàäû. Èíñàíëàð õöëéàëàðà äàëìàäûëàð. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê37. 5 ê8 Càíëû àëîâ áóðàõûëàúàã, ýèçëè þëöì Ãîðõóëó øàðëàðûí è÷èíäÿäèð. Äÿùøÿòäèð. Ýåúÿéÿ éàõûí ùàâà ãöââÿëÿðè øÿùÿðèí òîçóíó ýþéÿ ñîâóðàúàãëàð. Øÿùÿð àëîâ è÷èíäÿäèð, äöøìÿí ö÷öí ÿëâåðèøëèäèð. Ñþùáÿò II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ áÿùñ îëóíàí “úàíëû àëîâ” ùèäðîýåí áîìáàñûíûí ñèíòåçèäèð. Áîìáà ïàðòëàéàðêÿí àëîâ, ùàâà âÿ ñó èëÿ áèðëÿøèð âÿ úàíëû íÿ âàðñà éàíäûðûð. Áó ñÿòèðäÿ åëÿúÿ äÿ ýèçëè þëöìäÿí äàíûøûëûð. Ýèçëè þëöìÿ àòîì áîìáàñû ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ ÕÕ ÿñðèí êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùû îëàí ùèäðîýåí âÿ àòîì áîìáàëàðûíûí äÿùøÿòëÿðèíäÿí ñþç à÷ûð. II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ëîíäîí, Äðåçäåí, Áåðëèí âÿ ñ. øÿùÿðëÿð äàüûäûúû áîìáàðäìàíà ìÿðóç ãàëìûøäû. Õèðîñèìà âÿ Íàãàñàêè øÿ ùÿðëÿðèíÿ èñÿ àìåðèêàëûëàð àòîì áîìáàñû àòìûøäûëàð. 5 ê9 Þçöëöíÿ ãÿäÿð äàüûäûëìûø ìþùòÿøÿì òàüûí éàíûíäà Áàø÷ûíûí ýþñòÿðèøè èëÿ äîñòó ÿñèð åäèëìèøäè. Î, àëíû âÿ ñèôÿòè òöêëö õàíûìäàí äîüóëìóøäó. Ùåðñîã ùèéëÿ èëÿ þëöìäÿí éàõà ãóðòàðìûøäû. Áó âÿ ñîíðàêû êàòðåíäÿ (5 ê10) Íîñòðàäàìóñ 14 ôåâðàë 1858-úè èëäÿ III Íàïîëåîíà ãàðøû åäèëÿí ñóè-ãÿñääÿí ñþç à÷ûð. 1-úè ñÿòèðäÿ 1 É.Â.Òàðëå. Íàïîëåîí. Áàêû, 1993, ñÿù. 461. 366  Ñåíòóðèéà III Íàïîëåîíó ãÿòëÿ éåòèðìÿê ö÷öí Îïåðà òåàòðûíûí áîìáà èëÿ ïàðòëàäûëìàñûíäàí áÿùñ îëóíóð. 2-úè ñÿòèð III Íàïîëåîíóí ýÿíúëèéè èëÿ áàüëûäûð. Î, ýÿíúëèéèíäÿ Èòàëèéàäà èíãèëàáè ùÿðÿêàòûí ôÿàë öçâëÿ ðèíäÿí îëóá. Ëàêèí Ôðàíñàäà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèêäÿí àç ñîíðà èòàëèéàëûëàð ùèññ åòäèëÿð êè, III Íàïîëåîí îíëàðûí àìàëëàðûíà õÿéàíÿò åäèð. Îäóð êè, ãðàô Îðñèíèíèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ îíó àðàäàí ýþòöðìÿê ãÿðàðûíà ýÿëèðëÿð. Ëàêèí ñóè-ãÿñä÷èëÿðäÿí Ïéåð àäëû áèðèñè òóòóëäóüóíäàí, ñóè-ãÿñäè éåðèíÿ éåòèðÿ áèëìÿìèøäèëÿð. 5 ê10 Ìöíàãèøÿäÿ éàðàëàíàí Ôðàíñàíûí áàø÷ûñû Òåàòðûí éàíûíäà ìÿùâ îëàíëàðû ýþðöð. Ãàí è÷èíäÿäèð, éàðàëûäûð, äöøìÿí ñûõûøäûðûð. Îíó äþðä ÿúíÿáèäÿí éåðëèëÿð õèëàñ åäÿúÿê. Áóðàäà áþéöê ýþðöúö ÿââÿëêè êàòðåíäÿ (5 ê9) áÿùñ îëóíàí ùàäèñÿëÿðÿ òàì àéäûíëûã ýÿòèðèð. Éåðëè àäàìëàð III Íàïîëåîíó åëÿ ÿùàòÿ åäèáëÿð êè, ïàðòëàéûø çàìàíû éàðàëàíñà äà, ñàü ãàëûá. Íîñòðàäàìóñóí ñîíóíúó ñÿòèðäÿ ñþùáÿò à÷äûüû ñóè-ãÿñä÷èëÿð ãðàô Îðñèíè, Ïéåð, Ãîìåç âÿ Ðóäèî îëóá. 5 ê11 Ýöíÿøäÿí îëàíëàð äÿíèçëÿðè òÿùëöêÿñèç êå÷ìÿéÿúÿêëÿð. Âåíåðàäàí îëàíëàð áöòöí Àôðèêàíû ÿëäÿ ñàõëàéûðëàð. Ùàêèìèééÿò Ýöíÿø âÿ Ñàòóðí òÿðÿôèíäÿí äàùà òóòóëìàéàúàã. Âÿ äöíéàíûí Àñèéà ùèññÿñè äÿéèøÿúÿê. Ýöíÿø — Éàïîíèéà èìïåðàòîðëóüóíóí ðÿìçèäèð. Âåíåðà èñÿ Èòàëèéàíûí ñèìâîëó ùåñàá îëóíóð. Äîüðóäàí äà, II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ Èòàëèéàíûí Àôðèêàäà ÷îõëó êîëîíèéàëàðû âàðäû. Êàòðåíäÿ ùàããûíäà äàíûøûëàí Ñàòóðíóí áèð íå÷ÿ ðÿìçè ìÿíàñû âàðäûð. Îíëàð äàí áèðè ôàøèçìäèð. Ñàòóðíóí ðÿíýè ãàðàäûð. Îíóí ðÿíýè àëìàí åñåñ ÷èëÿðèíèí âÿ èòàëéàí ãàðàêþéíÿêëèëÿðèíèí ðÿíýèíÿ îõøàéûð. 3-úö ñÿ òèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Èòàëèéàäà ôàøèçìèí Ñàòóðíóí áèð ñèêëèíäÿí äÿ àç 367 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìöä äÿ òÿ (29.5 èë) ìþâúóä îëàúàüûíû ýþñòÿðìèøäèð. Ìóññîëèíè òÿðÿôèíäÿí ÿñàñû ãîéóëàí ôàøèñò ïàðòèéàñû 1921-1945-úè èëëÿðäÿ, úÿìè 25 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëìóøäóð. 4-úö ñÿòèðäÿ Óçàã Øÿðãäÿí — Éàïîíèéàäàí ñþùáÿò ýåäèð. 5 ê12 Ëþìàí ýþëöíöí éàíûíäà îíó èçëÿéÿúÿêëÿð. Áèð íÿôÿð ÿúíÿáè ãàäûíûí ÿëè èëÿ øÿùÿðÿ õÿéàíÿò åòìÿê èñòÿðêÿí, Îíó Àóñáóðãäà þëäöðÿíÿ ãÿäÿð, áþéöê øÿõñèí ìöøàéèÿò÷èëÿðè Âÿ Ðåéíäÿí îëàíëàð ýÿëèá îðà ÷àòàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, áó êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäàí ñîíðà áàøëàéàí Îòóçèëëèê ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèð. 1636-úû èëäÿ “Ìöãÿääÿñ Ðîìà”íûí èìïåðàòîðó II Ôåðäèíàíä Àóñáóðã âÿ áàøãà øÿùÿðëÿðè òóòìóøäó. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 5 ê13 Ðîìàëû Áåë÷èêà êðàëû áþéöê ãÿçÿáëÿ Þç úèíàùûíäà áàðáàðëàðû ñûõûøäûðàúàã. Ëèâèéàëûëàðû ãÿçÿáëÿ Ìàúàðûñòàíäàí, Ñîíðà Cÿáÿëöòòàðèãäÿí ãîâàúàãëàð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ãÿíàÿòäÿäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ 1683-úö èëäÿ òöðêëÿðèí âÿ îíëàðûí ìöòòÿôèãëÿðèíèí Âéàíàíû ìöùàñèðÿéÿ àë ìàñûíäàí, ñîíðà èñÿ êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí Ìàúàðûñòàí âÿ Cÿáÿëöò òàðèãäÿí áèðäÿôÿëèê ÷ûõàðûëìàëàðûíäàí äàíûøûëûð. 5 ê14 Ñàòóðí âÿ Ìàðñ Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà, Ìöíàãèøÿ çàìàíû Èñïàíèéà Ëèâèéà òÿðÿôèíäÿí çÿáò îëóíàúàã. Ìàëòàíûí éàõûíëûüûíäà Ùåðåä (âÿ éà âàðèñ) äèðè òóòóëàúàã Âÿ Ðîìà ùàêèìèééÿòèíÿ Õîðóç çÿðáÿ âóðàúàã. Êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí 1798, 1808-1814-úö èëëÿðäÿ Ìèñèð, Ìàëòà, Èñïàíèéà âÿ Èòàëèéàéà çÿôÿðëè éöðöøëÿðèíäÿí áÿùñ îëóíóð. 4-úö ñÿòèð 368  Ñåíòóðèéà äÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íàïîëåîí îðäóëàðû Èòàëèéàíû òóòàðêÿí, ùÿòòà Ðîìà Ïàïàñûíû ÿñèð åòìèøäèëÿð. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ éåð àëàí “õîðóç” 1792-úè èëäÿí ñîíðà Ôðàíñàíûí ðÿìçè êèìè èøëÿíìèøäèð. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí èêè ÿñð ñîíðà áåëÿ, áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿíèí äåòàëëàðûíû äà ýþðöá. 5 ê15 Ïîíòèôèê öçÿðêÿí ÿñèð àëûíäû, ×àõíàøìàäà êåøèøè òÿðê åäÿí àíäà. Èêèíúè ñå÷èëÿí éîõà ÷ûõûá, îíóí ðèôàù ùàëû ïèñëÿøÿúÿê. Îíóí ñåâèìëè, ãåéðè-ãàíóíè äîüóëàí îüëó þëÿúÿê. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ðîìà ïàïàëàðû VI Ïèé âÿ VII Ïèéäÿí ñþç à÷ûð. VI Ïèé Íàïîëåîí òÿðÿôèíäÿí ÿñèð åäèëÿðÿê, Âàëåíñèéàäà çèíäàíäà ñàõëàíûëûðäû. 1799-úó èëäÿ îðàäàúà þëöá. Îíäàí ñîíðà ñå÷èëÿí Ðîìà ïàïàñû VII Ïèéè äÿ Íàïîëåîí 1809-1814-úö èëëÿð àðàñûíäà Ôîíòåíáëîäà åâ äóñòàüû åäèá. 3-úö ñÿòèðäÿ äåéèëÿí “Èêèíúè ñå÷èëÿí éîõà ÷ûõûá” äà éåðèíè àëûá. Ýþñòÿðèëÿí èëëÿð àðàñû VII Ïèé Âàòèêàí äàí ÷îõ-÷îõ óçàãëàðäà åâ äóñòàüû îëóá. 4-úö ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí þëÿúÿéèíÿ èøàðÿ åäèëèð. Áóðàäà ìàðàãëû úÿùÿò îäóð êè, õðèñòèàíëàðûí ùàìûñûíûí Ðîìà ïàïàñûíûí þâëàäû ùåñàá îëóíäóüóíà ðÿüìÿí Íîñòðàäàìóñ “ãåéðè-ãàíóíè” èôàäÿñèíè èøëÿòìèøäèð. Îíà ýþðÿ êè, õðèñòèàí äèíèíäÿ ïàïàëàðûí åâëÿíìÿñè ãàäàüàíäûð. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí Ñåíòóðèéà 5, êàòðåí 57-éÿ áàõ ìàüû ìÿñëÿùÿò ýþðöðöê. 5 ê16 Ñàáÿñèëÿðèí ýþç éàøëàðû äàùà ÷îõ àõûäûëàúàã. Èíñàíëàðû éàíäûðûá êöëÿ äþíäÿðÿúÿêëÿð. Ôàðîñ àäàñûíäà ñÿëèá÷èëÿð àðàíû ãàòàúàãëàð, Ðîäîñäà äÿùøÿòëè êàáóñ ýþðöíÿúÿê. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ éåð àëàí “ñàáÿñèëÿð” — øÿíáÿ ýöíöíö áàéðàì åäÿíëÿð, éÿíè éÿùóäèëÿðäèð. Áó ñþç “ñàáèíàëûëàð” êèìè äÿ îõóíà áè369 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Åâåíñè ùÿáñ äöøÿðýÿñèíèí “òàëå öçöíÿ ýöëÿí âÿ ñàü ãàëàí ãóðáàíëàðû” ëèð. Áó ìÿãàìäà Ðîìà éàõûíëûüûíäà Ñàáèíàäà éàøàéàíëàð íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Öìóìèééÿòëÿ, êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ùèòëåð Àëìàíèéàñû âÿ èòàëéàí ôàøèñòëÿðèíèí òþðÿòäèêëÿðè äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûëûð. 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ àëìàí äöøÿðýÿëÿðèíäÿ ÿñèðëÿðèí, õöñóñÿí äÿ éÿùóäèëÿðèí ãàç ñîáàëàðûíäà éàíäûðûëàðàã êö ëÿ äþíäÿðèëìÿñèíè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðöá. 5 ê17 Ýåúÿ âàõòû êðàë õèéàáàíûí éàíûíäàí êå÷ÿðêÿí Êèïðäÿí îëàí âÿ ÿñàñ òÿùðèê÷è: Êðàë éûõûëûð, ÿëè Ðîíà ÷àéû áîéó èñòèãàìÿòèíäÿ äöøöð. Ñóè-ãÿñä÷èëÿð îíóí àõûðûíà ÷ûõìàüà ýÿëèðëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíèáëÿð. Äåìÿëè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. 370  Ñåíòóðèéà 5 ê18 Áÿäáÿõò äÿðä è÷èíäÿ þëÿúÿê. Îíó ìÿôòóí åäÿí ãàäûí ùåêàòîìáàíû áàéðàì åäÿúÿê. Ãÿäèì ãàíóí, ôðàíê ôÿðìàíû áÿéàí åäèëèá. Éåääèíúè ýöí øàùçàäÿ âÿ äèâàð éûõûëàúàã. Áó êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Àëìàíèéà èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. 1940úû èëèí èéóíóíäà àëìàíëàð ôðàíñûçëàðûí “êå÷èëìÿç ñÿää” àäëàíäûð äûãëàðû Ìàæèíî áåòîí äèâàðëàðûíäàí éàí êå÷ÿðÿê, Áåë÷èêà òÿðÿôäÿí Ôðàíñàéà ùöúóìà êå÷äèëÿð. Äöíêåðêäÿí éåääèúÿ ýöíÿ Ïàðèñÿ ÷àòäûëàð. Ïðåçèäåíò Ëåáðéóí ìÿüëóáèééÿòè åòèðàô åòäè. Íîñòðàäàìóñóí 4-úö ñÿòèðäÿ îáðàçëû øÿêèëäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè òóòäó. Ôðàíñàäà Ö÷öíúö Ðåñïóáëèêà ñöãóò åòäè. Äÿðèí ôÿëñÿôè ìÿíà äàøûéàí áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ áèð ÷îõ ìÿòëÿáëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ Ùèòëåðäÿí, èêèíúè ñÿòèðäÿ îíóí ìÿøóãÿñè Éåâàíûí ãÿäèì éóíàíëàðäà òÿíòÿíÿëè ãóðáàí ìÿðàñèìè îëàí Íåêàòîìáàíû áàéðàì åäÿúÿéèíäÿí, éÿíè êöòëÿâè èíñàí ãûðüûíûíû ýþðÿúÿéèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ãÿäèì Ôðàíñàäà äÿáäÿ îëàí “þëöìÿ þëöì” ãàíóíóíà èøàðÿ åäèëèð. Ùÿìèí ãàíóíà ýþðÿ êèì àäàì þëäöðñÿ, îíóí þçöíö äÿ þëäöðöðäöëÿð. Íîñòðàäàìóñ, áó ãàíóíà èøàðÿ åòìÿêëÿ, ìèëéîíëàðûí þëöìöíÿ áàèñ îëàí Ùèòëåðèí äÿðä è÷èíäÿ þëÿúÿéèíè áÿéàí åäèð. Ìàðàãëûäûð êè, Ôðàíñàíûí áó ãÿäèì ãàíóíó Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí 60 èë ñîíðà, 1624-úö èëäÿ êàðäèíàë Ðèøåëéåíèí Ôÿðìàíû èëÿ ãöââÿéÿ ìèíèá. Êàðäèíàë áó ôÿðìàíëà þëêÿäÿ áàø àëûá ýåäÿí äóåëèí ãàðøûñûíû àëìàã ìÿãñÿäèíè ýöäöðäö. Î, “þëöìÿ þëöì” ãîðõóñó èëÿ èñòÿéèíÿ íàèë îëìóøäó. 5 ê19 Áþéöê êðàëûí ãûçûëûíà ìèñ ãàòûëûá. Ñàçèø ïîçóëóá, ìöùàðèáÿ úàâàí òÿðÿôäÿí áàøëàíûëäû. Õàëã, ìÿéóñ åäèëìèø ðÿùáÿðÿ ýþðÿ ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêèð. Òîðïàã áàðáàðëàðûí ãàíû èëÿ ñóâàðûëàúàã. 371 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ èíàíäûðûúû áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö Èðàí-Èðàã ìöùàðèáÿñèíäÿí (22.09.1980 — 08.08.1988) ñþç à÷ûð. Ìöùàðèáÿíè Õîìåéíèéÿ íèñáÿòÿí õåéëè úàâàí îëàí Ñÿääàì Ùöñåéí áàøëàäû. Õàëã áó ìÿíàñûç ìöùàðèáÿéÿ ýþðÿ ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêäè. Èðàãäà áèð ÷îõ àèëÿëÿð áàøñûç ãàëäû. Þëÿíëÿðèí âÿ øèêÿñò îëàíëàðûí ñàéû áèð ìèëéîíó êå÷ìèøäè. 2úè ñÿòèðäÿ 1975-úè èëäÿ Èðàí øàùû èëÿ Èðàã ïðåçèäåíòè àðàñûíäà áàüëàíìûø ñàçèøÿ èøàðÿ åäèëèð. 1-úè ñÿòèðäÿ Èðàí øàùûíûí þëêÿíè òÿðê åòìÿê ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëìàñûíäàí, Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí, õöñóñÿí äÿ ÀÁØ âÿ Ôðàíñàíûí îíà õÿéàíÿòèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 5 ê20 Áþéöê îðäó Àëï äàüëàðûíû êå÷ÿúÿê. Áóíäàí áèð àç ÿââÿë ÿúëàô, áÿäùåéáÿò äîüóëàúàã: Î, ãÿðèáÿ âÿ çèðÿê àäàì îëàúàã. Áþéöê òîñêàíèéàëû þçöíÿ ìöíàñèá îëàí éåðäÿäèð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ 1859-úó èëäÿ III Íàïîëåîí îðäóñóíóí Àëï äàüëàðûíû êå÷ìÿñèíäÿí, 2-úè âÿ 3-úö ñÿòèðëÿðäÿ èíãèëàá÷û Ãàðèáàëäèäÿí, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ èíãèëàáè ùÿðÿêàòäàí òÿøâèøÿ äöøÿðÿê Àâñòðèéàéà ãà÷àí êðàë II Ëåîïîëääàí áÿùñ åäèëèð. 5 ê21 Ëàòûí (Èòàëèéà) ìîíàðõûíûí þëöìö Îíëàðû ùàêèìèééÿòäÿí êþìÿê ÿëäÿ åòìÿéÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Îä-àëîâ ïàðëàéàúàã, ãÿíèìÿò áþëöíöá. Ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ ýþðÿ ãîðõìàçëàð úàìààò ãàðøûñûíäà åäàì îëóíàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð äîüðó îëàðàã áó êàòðåíèí Ìóññîëèíèíèí, åëÿúÿ äÿ àëìàí âÿ èòàëéàí ôàøèñòëÿðèíèí äèýÿð áàø÷ûëàðûíûí úàìààò ãàðøûñûíäà åäàì åäèëìÿñèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. 372  Ñåíòóðèéà Ìàðàãëûäûð êè, 1942-úè èëäÿ Ùèòëåð âÿ Ìóññîëèíèíèí äöíéàíû ëÿðçÿéÿ ñàëäûãëàðû áèð äþâðäÿ íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëàìîíò ýþðöúöëöéÿ áÿðàáÿð ôèêèð èðÿëè ñöðìöøäö. Î, “Íîñòðàäàìóñ ùÿð øåéè ýþðöð” àäëû êèòàáûíäà éàçûðäû: “Áó êàòðåíäÿ Èòàëèéàäà Ìóññîëèíèíèí ôàøèñò ðåæèìèíèí ñöãóòóíäàí âÿ îíóí ìöòòÿôèãëÿðèíèí äàðìàäàüûí åäèëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. Íîñòðàäàìóñ ôàøèñò òÿøêèëàòëàðûíûí áóðàõûëàúàüûíû âÿ îíëàðûí áàø÷ûëàðûíûí õàëãûí ýþçö ãàðøûñûíäà åäàì åäèëÿúÿéèíè äÿ ýþðöá”. 5 ê22 Ðîìàäà Áþéöê àäàì þëÿíäÿí ãàáàã ßúíÿáè îðäó ö÷öí áþéöê ãîðõó îëàúàã. Ïàðìàíûí þíöíäÿ åñêàäðîíëàð ïóñãóäà äóðàúàã. Ñîíðà ùÿð èêè ãûðìûçû áèðýÿ éàõøû ýöí ýþðÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí 1978-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû I Èîùàíí Ïàâåëèí þëäöðöëìÿñè èëÿ áàüëû îëäóüóíó ýöìàí åäèðëÿð. ×öíêè áóíäàí þíúÿ Êóáà áþùðàíû äöíéàíû ëÿðçÿéÿ ñàëìûøäû. Áàøãà ãðóï òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. 5 ê23 ßêñÿðèééÿò Ìàðñäà áèðëÿøÿíäÿ, Ùÿð èêè ìÿìíóí àäàì áèðýÿ îëàúàã. Áþéöê àôðèêàëû ãîðõóäàí òèð-òèð ÿñÿúÿê Äóóìâèðàòû äÿíèç äîíàíìàñû àéûðàúàã. Ëàòûí ñþçö “äóóìâèðàò” ùÿì èòòèôàã, ùÿì äÿ ùÿð ùàíñû áèð úèíà éÿòè òÿäãèã åäÿí éöêñÿê âÿçèôÿëè èêè íÿôÿð ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. Éÿ ãèí áóíà ýþðÿäèð êè, òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè òåððîð àêòû èëÿ áàüëà éûáëàð. Ëàêèí áóíóí ùàðàäà áàø âåðäèéèíè äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, áóðàäà ñþùáÿò Íéó-Éîðêäà áàø âåðÿí 11 ñåíòéàáð ùàäèñÿ ëÿðèíäÿí ñîíðà ÿêñÿð äþâëÿòëÿðèí òåððîðèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ ÿùâàëèðóùèééÿñèíäÿ îëìàñûíäàí, ÀÁØ èëÿ Ðóñèéàíûí áèðýÿ îëàúàüûíäàí, 373 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Áèí Ëàäåíäÿí, äÿíèç äîíàíìàñûíûí ðóñëàðëà àìåðèêàëûëàð àðàñûíäà çèääèééÿò ñàëàúàüûí äàí ýåäèð. R.V.Velø èñÿ ýþñòÿðèð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Àëìàíèéà—Èòàëèéà áèðëèéèíäÿí ýåäèð. 5 ê24 Êðàëëûã âÿ ãàíóí Âåíåðàíûí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ éöêñÿëèá. Ñàòóðí Éóïèòåðÿ ùþêìðàíëûã åäÿúÿê. Ýöíÿøèí ùàêèìèééÿòè çàìàíû éöêñÿëÿí ãîøóí âÿ ùþêìðàíëûüà Ñàòóðíëóëàð ÷îõ ÷ÿòèí äþçÿúÿêëÿð. Áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíèí ýóéà èñëàì ôóíäàìåíòàëèçìèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Luciano Iampretro èñÿ êàòðåíäÿ Èñðàèë — Ôÿëÿñòèí ìöùàðèáÿñèíäÿí äàíûøûëäûüûíû ýþñòÿðèð. Áèð ÷îõ òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ êàòðåíèí êèìëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè áèëìÿäèêëÿðèíè âÿ îíäà òÿñâèð îëóíàí ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè åòèðàô åäèáëÿð. 5 ê25 ßðÿá øàùçàäÿñè, Ìàðñ, Ýöíÿø âÿ Âåíåðà Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà Êèëñÿ ùàêèìèééÿòè äÿíèçè òÿëàòöìÿ ýÿòèðÿúÿê. Áèð ìèëéîíà éàõûí èíñàí Èðàíûí òÿðÿôèíäÿ îëàúàã. Áèçàíñ âÿ Ìèñèð ùèéëÿýÿðëèêëÿ ìöùàðèáÿéÿ ãîøóëàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1980-1988-úè èëëÿð Èðàí—Èðàã ìöùàðèáÿñèíäÿí ýåäèð. 1987-úè èëäÿ Èðàí äåìÿê îëàð êè, ìöùàðèáÿíè óäìàã öçðÿ èäè. Áèð ìèëéîí úèâàðûíäà îëàí Èðàí îðäóñó Ôàî éàðûìàäàñûíû òóòàðàã àðòûã àïðåë àéûíäà (1987) Áÿñðÿíèí ùÿíäÿâÿðèíäÿ èäè. Èíýèëèñ òÿäãèãàò÷ûñû Cîí Ùîóã âÿ áàøãàëàðûíûí ôèêðèíúÿ ùàäèñÿ ëÿðèí áåëÿ úÿðÿéàí åòìÿñè ÀÁØ-û ãàíå åòìèðäè. Îäóð êè, ÀÁØ ùÿð âàñèòÿ èëÿ Èðàãà êþìÿê åòìÿéÿ áàøëàäû âÿ áó äà þç áÿùðÿñèíè âåðäè. 1988-úè èëèí èéóëóíäà Èðàã ÿëäÿí âåðèëìèø áöòöí ÿðàçèëÿðè ýåðè ãàé òàðäû. Ìöùàðèáÿäÿ ãàçàíàí òÿðÿô îëìàäû. Ëàêèí áó ìöùàðèáÿäÿ ìàðàüû îëàí äþâëÿòëÿðèí àðçóñó éåðèíÿ éåòäè. Èñëàì àëÿìèíèí èêè 374  Ñåíòóðèéà ãöäðÿòëè äþâëÿòè ýþðöíìÿìèø òÿëÿôàò âåðäè. Èðàã îðäóñóíäà þëÿíëÿðèí âÿ øèêÿñò îëàíëàðûí ñàéû ìèëéîíó êå÷äè. Ùÿð èêè äþâëÿò èãòèñàäè úÿùÿòäÿí äèç ÷þêäö. 1988-úè èëäÿ Àéÿòóëëà Õîìåéíè þëÿíäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí Ðÿôñàíúàíè ìöùàðèáÿíè äàéàíäûðìàüà íàèë îëäó. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Áèçàíñ âÿ Ìèñèðäÿí ñþç à÷ûð. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, ýþðöúöíöí âàõòûíäà Áèçàíñ âÿ Ìèñèð ìöàñèð Òöðêèéÿíè, Ëèâàíû, Èñðàèëè, Ôÿëÿñòèíè, Ñóðèéàíû, Èîðäàíèéàíû, Èðàãû âÿ Øèìàëè Àôðèêàíûí áèð ñûðà þëêÿëÿðèíè ÿùàòÿ åäèðäè. Îíó äà áèëìÿê ìàðàãëû îëàðäû êè, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèêëÿðèíÿ ýþðÿ, 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí Ìàðñ, Ýöíÿø âÿ Âåíåðà Øèð áöðúöíäÿ ñîíóíúó äÿôÿ 2000-úè èëèí àâãóñòóíäà îëóá. Áó ùàäèñÿ 2019-úó âÿ åëÿúÿ äÿ 2032-úè èëèí àâãóñòóíäà òÿêðàð îëóíàúàã. Áó èëëÿðäÿ äÿ Øÿðãäÿ ìöùàðèáÿëÿðèí áàø âåðÿúÿéè åùòèìàëû áþéöêäöð. 5 ê26 Êþëÿ õàëã (Ñëàâéàí õàëãû) èýèäëèê ýþñòÿðäèéè çàìàí, ×îõ éóõàðû äÿðÿúÿéÿ ýÿëèá ÷àòàúàã. Îíëàð ÿéàëÿòäÿ äîüóëìóø êðàëëàðûíû äÿéèøÿúÿêëÿð. Îðäó äÿíèçè êå÷ìÿê ö÷öí äàüà ãàëäûðûëàúàã. Êàòðåíèí 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðèíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ñîâåò õàëãûíûí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ ôàøèñò Àëìàíèéàñû öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿñèíäÿí, 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Óêðàéíàäà äîüóëìóø Í.Ñ.Õðóøøîâóí 1964-úö èëäÿ ùàêèìèééÿòäÿí êÿíàðëàøäûðûëìàñûíäàí áÿùñ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Ãàôãàç äàüëàðûíäàí Ñîâåò îðäó ùèññÿëÿðèíèí òÿééàðÿ èëÿ Ãàðà äÿíèçè êå÷ÿðÿê, ìöùàñèðÿäÿ îëàí Ñåâàñòîïîëó ôàøèñòëÿðäÿí àçàä åòìÿéÿ ýåòìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. “Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà Ìèøåëÿ Íîñòðàäàìóñà” àäëû êèòàáäà ýþñòÿðèëèð êè, ýóéà ùàäèñÿëÿð XVIII ÿñð Ðóñèéàñûíäàí áÿùñ åäèð (áàõ: Ìîñêâà, 1999, ñÿù. 254). 375 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Îíëàð ôèêèðëÿðèíè áóíóíëà èçàù åäèðëÿð êè, 1730-úó èëäÿ II Ïéîòðóí þëöìöíäÿí ñîíðà “Ýèçëè øóðà” òàõò-òàúà Àííà Èîùàíîâíàíû äÿâÿò åäèð. Åëÿ ùÿìèí èëäÿ À.Â.Ñóâîðîâ äîüóëóá. Ìÿëóìäóð êè, áþéöê ñÿðêÿðäÿ êèìè éåòèøÿíäÿí ñîíðà, î, Èòàëèéà âÿ Èñâå÷ðÿéÿ éöðöøëÿðè çàìàíû, îðäóíó äÿíèç êÿíàðû èëÿ àïàðàðàã, Àëï äàüëàðûíû àøìûøäû. 5 ê27 Ãàðà äÿíèçèí éàõûíëûüûíäà î, îäëà, ñèëàùëà, Òðàáçîíó ÿëÿ êå÷èðìÿê ö÷öí Èðàíäàí ýÿëÿúÿê. Ôàðîñ, Ìèòèëÿí òèð-òèð ÿñÿúÿê. Ýöíÿø ñåâèíèð. Àäðèàòèê äÿíèçè ÿðÿáèí ãàíû èëÿ äîëàúàã. Êàòðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð Éàõûí Øÿðãäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Òðàáçîí” ãÿäèì Éóíàí èìïåðèéàñû Trebizond (1204-1478) èëÿ áàüëûäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ýöðúöñòàí, Êðûì, Ãàðà äÿíèçèí úÿíóá ñàùèëëÿðè, Ñàêàðèéà ÷àéûíûí øÿðãèíÿ ãÿäÿð áöòöí ÿðàçèëÿð Trebizond èìïåðèéàñûíà äàõèë èäè. 1736-1739-úó èëëÿð àðàñûíäà Íàäèð øàù ßôøàð áó éåðëÿðè òóòìóøäó. 5 ê28 Îíóí ãîëëàðû ñàëëàíìûø, àéàãëàðû ñàðûíìûø, Ðÿíýè àüàðìûø, ñèíÿñèíäÿ õÿíúÿð ýèçëÿäèëìèøäèð. Òîããóøìàäà àíä è÷ìèø ö÷ íÿôÿð Áþéöê ýåíóéàëûéà ñèëàù ãàëäûðàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿí éàí êå÷èáëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, Ôðàíñà èìïåðàòîð äîíàíìàñûíûí òàíûíìûø àäìèðàëû Àíäðåà Äîðíà “Áþéöê ýåíóéàëû” ëÿãÿáè èëÿ ìÿøùóð îëóá. Àíäðåà 1560-úû èëäÿ þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéèøèá. 5 ê29 Àçàäëûã éåíèäÿí áÿðïà îëóíìàéàúàã, Ãàðà ôèêèðëè, ìÿüðóð úàíè, ÿäàëÿòñèç èøëÿðëÿ ìÿøüóë îëàúàã. Ðîìà Ïàïàñûíûí ìÿñÿëÿñè à÷ûëàíäà (îðòàéà ÷ûõàíäà) Ùèòëåð Âåíåñèéà Ðåñïóáëèêàñûíû ãåéçëÿíäèðÿúÿê. 376  Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ ñþùáÿò II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ ôàøèñò Àëìàíèéàñû èëÿ Èòàëèéà àðàñûíäà éåð àëàí äàíûøûãëàð âÿ ñàçèøëÿðäÿí ýåäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ äèêòàòîð Ìóññîëèíè âÿ Ùèòëåðèí ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ Ðîìà Ïàïàñû XII Ïèéèí ñóñàðàã ðÿâàú âåðìÿñèíäÿí âÿ 1928-úè èëäÿ Ìóññîëèíè èëÿ ñàçèø (êîíêîðäàò) áàüëàìàñûíäàí áÿùñ åäèð. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ Ìóññîëèíèäÿí äàíûøûëûð. 5 ê30 Áþéöê øÿùÿðèí äþðä áèð éàíûíäà ßñýÿðëÿð øÿùÿðëÿðäÿ âÿ ÷þëëÿðäÿ éåðëÿøäèðèëÿúÿêëÿð. Ïàðèñè ùÿìëÿ åòìÿéÿ Ðîìà ñþâã åäÿúÿê. Ñîíðà Ïàïà ùàêèìèééÿòè áþéöê òàëàíà ìÿðóç ãàëàúàã. Êàòðåíäÿ 1797-úè èë âÿ ñîíðàëàð 1808-úè èëäÿ Íàïîëåîíóí Ðîìàíû òóòìàñûíäàí âÿ øÿùÿðè òàëàí åòìÿñèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Ñîéüóí÷óëàðûí ÿëèíÿ íÿ êå÷èðäèñÿ àìàíñûçëûãëà ãàðÿò åäèð, ìÿäÿíèééÿò àáèäÿëÿðèíè Ôðàíñà ìóçåéëÿðèíÿ àïàðûðäûëàð. 5 ê31 Ùàçûðäà äöíéàíûí Ýöëö ñàéûëàí Àòòèêà òîðïàüûíäàí, ìöäðèêëèéèí ìÿíáÿéèíäÿí. Ïàïà ùàêèìèééÿòè, îíóí áþéöê öñòöíëöéö Äàëüàëàðûí ãîéíóíäà ãÿçàéà óüðàéûá, ìÿùâ åäèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ ìÿëóì îëàí îäóð êè, Àòòèêà Éóíàíûñòàíûí úÿíóáøÿðãèíäÿäèð âÿ áó òîðïàã ùÿãèãÿòÿí äÿ ìöäðèêëèê ìÿíáÿéè îëóá. Ñîêðàò (å.ÿ. 470-399), Ïëàòîí (å.ÿ. 427-347), Àðèñòîòåë (å.ÿ. 384322) êèìè äàùèëÿð Àòòèêàäà äöíéàéà ýÿëèáëÿð. Éåíè åðàäàí ÿââÿë 387-úè èëäÿ Ïëàòîí áóðàäà Ñîêðàòûí àäûíà Àêàäåìèéà éàðàòìûøäû. Àêàäåìèéàíûí ÿí ìÿøùóð éåòèøäèðìÿñè Àðèñòîòåë îëóá. Íîñòðàäà ìóñ à÷ûãúà ýþñòÿðèð êè, âàõò ýÿëÿúÿê, áó Àêàäåìèéàíûí òÿëèìëÿðè Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíèí ìÿùâèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàíëàðûí XXI ÿñðäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýöìàí åäèðëÿð. Èðëàíäèéàëû ýþðöúö Ìöãÿääÿñ Ìàëà 377 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè õèéà âÿ áàøãàëàðûíûí ôèêèðëÿðèíè íÿçÿðÿ àëñàã êè, Ðîìà Ïàïàñû II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ñîíðà úÿìèñè èêè ïàïà îëàúàã, ñîíðà Âàòèêàíäà Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñè äàüûëàúàã, äåéèëÿíëÿðèí ùÿãèãÿòäÿí óçàã îëìàäûüûíû ñþéëÿéÿ áèëÿðèê. 5 ê32 Ùÿð øåé éàõøû îëàí éåðäÿ Ýöíÿøÿ äÿ, Àéà äà éàõøûäû. Áîëëóã àøûá-äàøûð, àíúàã îíóí ìÿùâè éàõûíëàøûð. Âàð-äþâëÿòèíèçè ìÿùâ åòìÿê ö÷öí î, ýþéäÿí ýÿëÿúÿê. Î, ùÿìèí áó ùàëäà éåääèíúè ãàéà êèìèäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí íþìðÿñèíÿ èøàðÿ èëÿ êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàíëàðûí 2032-úè èëäÿ áàø âåðÿúÿéèíäÿí, éåð öçöíäÿ èãëèìèí äÿéèøìÿñè, òóôàí âÿ îêåàí ñóëàðûíûí ãàëõìàñû íÿòèúÿñèíäÿ äöíéà èãòèñàäèééàòûíûí ìÿùâ îëàúàüûíäàí õÿáÿð âåðäèéèíè õöñóñè âóðüóëàéûðëàð. Íîñòðàäàìóñ áÿøÿðèééÿòÿ éåääè áÿëà öç âåðÿúÿéèíäÿí äþíÿ-äþíÿ ñþùáÿò à÷ûá. Áèç àðòûã îíëàðäàí èêèñèíè áèëèðèê. Îíëàð õÿð÷ÿíý âÿ ÑÏÈÄ õÿñòÿëèêëÿðèäèð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ éåääèíúè õÿñòÿëèêäÿí ñþç à÷ûð. Äåìÿëè, ýþðöúöíöí áó êàòðåíäÿ áÿùñ åòäèêëÿðè 2032-úè èëäÿ äåéèë, ÷îõ-÷îõ ñîíðàëàð áàø âåðÿúÿê. 5 ê33 Øÿùÿðèí öñéàíà ãàëõàí ÿñàñ ñàêèíëÿðè Àçàäëûüû éåíèäÿí ÿëäÿ åòìÿê ö÷öí ñÿé ýþñòÿðÿúÿêëÿð. Èíñàíëàð äîüðàíàúàã, ìöñèáÿò, áÿäáÿõòëèê áèð-áèðèíÿ ãàðûøàúàã. Íàíòäà ùàðàé-ãûøãûðûã, àù-íàëÿ, êÿäÿðëè ìÿíçÿðÿ... Êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1793-úö èëäÿ Ôðàíñà Áóðæóà èíãèëàáûíûí èëäþíöìö ýöíö Íàíòûí ìÿðêÿçè øÿùÿðè Âàíäåéäÿ ÿùàëèíèí ðåñïóáëèêà÷ûëàðà ãàðøû öñéàíûíäàí âÿ îíóí àìàíñûçúàñûíà éàòûðûëìàñûíäàí ýåäèð. Ãÿääàðëûüû èëÿ àä ÷ûõàðìûø ýåíåðàë Êàðéåð øÿùÿðèí èìêàíëû àäàìëàðûíäàí ìèí íÿôÿðè òóòàðàã, Ýèëéîòèíèí áàøêÿñÿí ìàøûíûíäà åäàì îëóíìàã ö÷öí Ïàðèñÿ ýþíäÿðäè. Áó, áàøãàëàðûíà èáðÿò äÿðñè îëìàã âÿ îíëàðûí ýþçöíö ãîðõóòìàã ö÷öí åäèëèðäè. Ýåíåðàëûí öðÿéè áóíóíëà 378  Ñåíòóðèéà ñîéóìàéûá: î, ÿùàëèíèí éåðäÿ ãàëàí ùèññÿñèíè — ãîúàëàð, ãàäûíëàð âÿ óøàãëàð äà äàõèë îëìàãëà — áàðæëàðà äîëäóðòäóðóá, öñò ïàëòàðëàðûíû ñîéóíäóðàðàã áèð êèøè — áèð ãàäûí îëìàã øÿðòè èëÿ öç-öçÿ, úöò-úöò áàüëàòäûðûá. Îíëàðû Ëóàðà ÷àéûíûí îðòàñûíäà ñóéà àòäûðàðàã, ÿñýÿðëÿðÿ ýöëëÿëÿòäèðèá. ×àéäà ãàí ñó éåðèíÿ àõûðìûø. ßââÿëêè êàòðåíëÿðäÿí áèðèíèí øÿðùèíäÿ ýþñòÿðäèéèìèç êèìè, ýåíåðàë áó ìÿíçÿðÿíè “Ðåñïóáëèêàñàéàüû íèêàù”, “Ðåñïóáëèêàñàéàüû òîé” àäëàíäûðìûøäû. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí ÷îõ-÷îõ ñîíðàëàð áàø âåðÿúÿê áó äÿùøÿòëè ìÿíçÿðÿíè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. 5 ê34 Ãÿðáè Èíýèëòÿðÿíèí ëàï äÿðèíëèêëÿðèíäÿí Áðèòàíèéà àäàëàðûíûí áàø÷ûñûíûí îëäóüó éåðäÿ: Øÿðàá, äóç âÿ ÷ÿëëÿêëÿð àðàñûíäà ýèçëÿäèëìèø îäëó ñèëàùëà Äîíàíìà Áëóàäàí êå÷ÿðÿê Æèðîíäàéà äàõèë îëàúàã. Ýþðöíäöéö êèìè, êàòðåí Èíýèëòÿðÿ—Ôðàíñà ìöùàðèáÿëÿðèíäÿí áÿùñ åäèð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, 1689-1815-úè èëëÿð àðàñûíäà áó èêè þëêÿ àðàñûíäà òàðèõäÿ “Éöçèëëèê ìöùàðèáÿ” àäû èëÿ ìÿøùóð îëàí éåääè ÷îõ áþéöê ìöùàðèáÿ îëóá. Áó ìöùàðèáÿëÿð Àâðîïàäà íöôóç äàèðÿñè âÿ äÿíèçäÿ ùþêìðàíëûã öñòöíäÿ áàø âåðèðäè. 5 ê35 Áþéöê Ñåëèí äÿíèçèíèí àçàä øÿùÿðèíäÿí îëàí, Ùÿëÿ äÿ ìÿäÿñèíäÿ äàø ýÿçäèðèð. Èíýèëèñ äîíàíìàñû ÷èñêèí éàüûø àëòûíäà ýÿëÿúÿê. Áèð áóäàüû òóòàúàã, ìöùàðèáÿ Áþéöê òÿðÿôèíäÿí òþðÿäèëÿúÿê. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ìöëàùèçÿëÿð ñþéëÿñÿëÿð äÿ, ñÿòèðëÿð àðàñûíäà ìÿíòèãè áàüëûëûã òàïà áèëìÿìèøëÿð. Ëàêèí ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåí Èíýèëòÿðÿ — Ôðàíñà ìöíàãèøÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. Åäãàð Ëåîíè ýþñòÿðèð êè, êàòðåí Ôðàíñàíûí íöôóç äàèðÿñèíäÿ îëàí, ÿòðàôû ãàéàëû Ðîøå øÿùÿðèíÿ èíýèëèñ äîíàíìàñûíûí ùöúóìóíäàí áÿùñ åäèð. “Ðîøå” ñþçö ôðàíñûçúà “äàø”, “ãàéà”, “äàøëû”, “ãàéàëû” äåìÿêäèð. Øÿùÿðèí àäû áóíóíëà áàüëû Ðîøå àäëàíäûðûëûá. 379 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 5 ê36 Áàúûíûí ãàðäàøû ýèçëè äöøìÿí÷èëèêëÿ Ýÿëÿúÿê êè, çÿùÿðè ñó èëÿ ãàðûøäûðñûí. Ïèðîãóí öñòöíäÿ îíó àüûðòÿðïÿíÿí ãàðûéà âåðèð. Î, ñàäÿëþâù âÿ àâàì îëäóüóíäàí, îíóí äàäûíà áàõàðàã þëöð. Áó, èëê áàõûøäà ñàäÿ ýþðöíÿí êàòðåíèí ñèððèíè ùÿëÿëèê à÷àí îëìàìûøäûð. 5 ê37 Þç ìÿãñÿäëÿðèíÿ íàèë îëìàã ö÷öí Ö÷ éöç íÿôÿð áèð èñòÿéÿ âÿ ðàçûëûüà ýÿëÿúÿê. Èéèðìè àéäàí ñîíðà ùàìû òÿñäèã åäÿúÿê êè, Êðàëëàðû þç íèôðÿòèíè éàëàíäàí ýþñòÿðÿðÿê, õÿéàíÿò åäèá. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, áó êàòðåí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëûäûð. Îíëàð ãåéä åäèðëÿð êè, âàõò ýÿëÿúÿê âÿ ìÿëóì îëàúàã êè, áàøãà ïëàíåòëÿðäÿ äÿ èíñàíëàð éàøàéûðëàð. Áó ôàêò òÿñäèã îëóíàíäàí èéèðìè àé ñîíðà éåð öçöíäÿ ìÿëóì îëàí 300-ÿ ãÿäÿð äèí áèðëÿøÿúÿê. Áóíäàí ñîíðà ïëàíåòèìèçäÿ îëàí õàëãëàð áèð ìèëëÿò êèìè òÿìñèë îëóíàúàãëàð. 5 ê38 Áþéöê ìîíàðõûí þëöìöíäÿí ñîíðà îíóí âàðèñè Ïîçüóí âÿ ãàíóíà çèää ùÿéàò ñöðÿúÿê. Ùÿð øåéÿ åòèíàñûç éàíàøàúàã Áåëÿ êè, àõûðäà ñàëèê ãàíóíó èôëàñà óüðàéàúàã. Áó êàòðåí äÿ Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Þëêÿäÿ “Áþéöê ìîíàðõ” ëÿãÿáèíè XIV Ëöäîâèê àëìûøäû. Îíóí þëöìöíäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí íÿòèúÿñè XV Ëöäîâèê þìðöíö åéø-èøðÿòëÿ êå÷èðÿðäè. Þëêÿíè èéèðìè èëäÿí àðòûã îíóí àäûíäàí ìÿøóãÿñè Ìàäàì äå Ïîìïàäóð èäàðÿ åäèá. XV Ëöäîâèê ùÿéàòûíûí ñîí îí èëèíè èñÿ éåíè ìÿøóãÿñè ìàäàì äå Áàððèéÿ ùÿñð åòìèøäè. Ìàðàãëû úÿùÿò îäóð êè, Íîñòðà äàìóñ áöòöí áóíëàðû òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. Áåëÿ êè, 4-úö 380  Ñåíòóðèéà ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Àõûðäà ñàëèê ãàíóíó èôëàñà óüðàéàúàãäûð” êÿëàìû éåðèíè àëûá. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ñàëèê ãàíóíóíà ÿñàñÿí Ôðàíñàäà þëêÿíè ãàäûíûí èäàðÿ åòìÿñè ãàäàüàí èìèø. Þëêÿäÿ âÿçèééÿòèí ýåò-ýåäÿ àüûðëàøäûüûíäàí, ýÿëÿúÿêäÿ âÿçèééÿòèí ÷ûõûëìàç îëàúàüûíäàí ñþç ñàëàíäà èñÿ áàøû åéø-èøðÿòäÿí àéûëìàéàí XV Ëöäîâèê ãÿðèáÿ úàâàá âåðÿðìèø. Îíóí ùàìûíû ìàò ãîéàí úàâàáû çÿìàíÿìèçÿ ãÿäÿð ýÿëèá ÷ûõìûøäûð: “Áèçäÿí ñîíðà ãîé ëàï éåð öçöíö ñó áàññûí!” 5 ê39 ßñë çàíáàã ýöëöíöí áóäàüûíäàí òþðÿìèø, Ùåòðóðèíèí âàðèñè êèìè éåðëÿøäèðèëìèø âÿ ãîéóëìóø. Óçóí èëëÿð äàâàì åäÿí îíóí ãÿäèì íÿñëè Ôëîðåíñèéàíû ýåðáäÿ ÷è÷ÿêëÿíäèðÿúÿêäèð. Êàòðåíäÿ ôðàíñûçëàðûí Ùåòðóðèéà âÿ Ôëîðåíñèéàíû Íàïîëåîíóí âàõòûíäà þç ñÿðùÿäëÿðèíÿ äàõèë åòìÿñèíäÿí (1809-úó èë), Ôëîðåíñèéàíûí ýåðáèíäÿ çàíáàã ýöëöíöí ðÿìç êèìè èøëÿíìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 5 ê40 Ìîíàðõëàðûí ãàíû åëÿ ãàðûøàúàã êè, Ãàëëèéàëûëàðûí ãàðøûñûíà ãÿðáëèëÿð (ÀÁØ) ÷ûõàúàã. Îíóí ìöääÿòè ãóðòàðàíà âÿ åëÿúÿ äÿ, Ñÿñè éàääàøëàðäàí ñèëèíÿíÿ ãÿäÿð ýþçëÿéÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ ×èòÿìèí ôèêðèíúÿ áó êàòðåíèí 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðèíäÿ Ôðàíñà êðàëëàðûíûí ãàíëàðûíûí áèðè-áèðèíÿ ãàðûøàðàã ÕÕ ÿñðäÿ óíóäóëìàñûíäàí, 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Ôðàíñàíûí ëèäåðè Øàðë äå Ãîëëäàí äàíûøûëûð. ×èòÿìèí ãåéä åòäèéèíÿ ýþðÿ éàëíûç î, Ãÿðá ñèéàñÿòèíÿ úèääè ãàðûøàðàã Ôðàíñàíûí ìàðàüûíà óéüóí ùÿðÿêÿò åòìèøäè. Îíóí äþâðöíäÿ Áðèòàíèéà “Öìóìè áàçàð”à äàõèë îëà áèëìÿìèøäè. ÀÁØ-ûí òÿçéèãèíÿ áàõìàéàðàã î, 1958-úè èëèí éàíâàðûíäà èøÿ áàøëàéàí “Öìóìè áàçàð”à ìöíàñèáÿòäÿ Èíýèëòÿðÿíèí øÿðòëÿðèíè 381 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãÿáóë åòìÿìèøäè. Îäóð êè, îíóí ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòèíèí ãóðòàðìàñûíû (1969) èíòèçàðëà ýþçëÿìèøëÿð. 1970-úè èëäÿ Øàðë äå Ãîëëóí þëöìö Àâðîïàäà “Öìóìè áàçàð” ìÿñÿëÿñèíäÿ äÿéèøèêëèéÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Îíóí “éîõ” äåìÿñè óíóäóëäó. 1973-úö èëäÿ Áðèòàíèéà “Öìóìè áàçàð”à öçâ ñå÷èëäè. 5 ê41 Êþëýÿëèêëÿðäÿ âÿ ýöí òóòóëàí ýöí äöíéàéà ýÿëÿí, Äþâëÿòèí èäàðÿñèíäÿ ìöñòÿãèë âÿ õåéèðõàù îëàúàã. Ìÿúáóð åäÿúÿê êè, íÿñëè äèð÷ÿëèá ãÿäèì éåðèíè òóòñóí. Î, ãûçûë ÿñðè ìèñëÿ òÿçÿëÿéÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. Éàëíûç àéäûí îëàí 4-úö ñÿòèðäèð. Ìÿëóìäóð êè, ÕÕ ÿñð “ãûçûë ÿñð” àäëàíäûðûëìûøäûð. Äåìÿëè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí ùàäèñÿëÿð XXI ÿñðäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Êèì áèëèð, áÿëêÿ äÿ 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí âÿ 11 àâãóñò 1999-úó èëäÿ Ýöíöí ïëàíåòèìèçèí áèð ÷îõ éåðëÿðèíäÿ òóòóëäóüó âàõò äöíéàéà ýÿëÿí êþðïÿ, ýÿëÿúÿêäÿ äöíéà ëèäåðè îëàúàãäûð. R.V.Velø èñÿ êàòðåíèí Àìåðèêà ïðåçèäåíòè îëìóø Ronald Reyqanäàí áÿùñ åòäèéèíè âóðüóëàéûð. 5 ê42 Þçöíöí ÿí éöêñÿê íþãòÿñèíÿ ãàëõìûø Ìàðñ Ñàâîéàëûëàðûí éåíèäÿí Ôðàíñàíûí îëìàñûíû òÿìèí åäÿúÿê. Òÿðÿçè áöðúöíÿ äàõèë îëàí, Ãàðòàëà àèä îëàíëàð Ëîìáàðäèéà úàìààòûíû áþéöê âàùèìÿäÿ ñàõëàéàúàãëàð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò III Íàïîëåîí îðäóñóíóí Èòàëèéàéà äàõèë îëìàñûíäàí âÿ 1535-úè èëäÿ èòèðèëìèø ôðàíñûçäèëëè Ñàâîéà ÿéàëÿòèíèí 1860-úû èëäÿ éåíèäÿí Ôðàíñàéà áèðëÿøäèðèëìÿñèíäÿí ýåäèð. 5 ê43 Ìöãÿääÿñëÿðèí áþéöê ôÿëàêÿòè ÷îõ äà óçàãäà äåéèë. Áó, Ïðîâàíñ, Íåàïîë, Ñèúèëèéà âÿ Ïîíñäàí éàí êå÷ìÿéÿúÿê. Àëìàíèéàíûí Ðåéí âÿ Êþëí øÿùÿðëÿðè Ìàéíñäàí îëàíëàð òÿðÿôèíäÿí úàíà äîéóçäóðóëàúàãëàð. 382  Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíäÿ Ôðàíñà âÿ Àëìàíèéàäà äèí õàäèìëÿðèíèí ñûõûøäûðûëàúàüûíäàí, ìöãÿääÿñ éåðëÿðèí ïèñ êþêÿ ñàëûíàúàüûíäàí áÿùñ îëóíóð. Îòóçèëëèê ìöùàðèáÿ äþâðöíäÿ, õöñóñÿí äÿ 1631-1635-úè èëëÿðäÿ íÿèíêè äèí õàäèìëÿðè, åëÿúÿ äÿ ÿùàëèíèí ÷îõó ìÿùâ åäèëìèø, ìöãÿääÿñ éåðëÿð âèðàí ãîéóëìóøäó. Ôðàíñàäà èñÿ Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ, õöñóñÿí äÿ 1794-1814-úö èëëÿð àðàñû èêè Ðîìà Ïàïàñû ÿñèð åäèëìèø, ìöãÿääÿñ éåðëÿð õàðàáàçàðà ÷åâðèëìèø, îðàäà îëàí âàð-äþâëÿò òàëàí îëóíìóøäó. Stefan Paulus áó êàòðåíäÿ äÿ ùå÷ áèð ÿñàñû îëìàäàí ìöñÿëìàíëàðûí Àâðîïàíû òóòàúàãëàðûíäàí áÿùñ îëóíäóüóíó õöñóñè âóðüóëàéûð. Ýþðöíöð, àäûíû Íîñòðàäàìóñóí òÿäãèãàò÷ûñû ãîéàí Stefan Paulusóí ãàðøûñûíà ãîéäóüó ìÿãñÿäëÿðäÿí ÿí áàøëûúàñû Ãÿðá àëÿìèíäÿ ìöñÿëìàíëàðû ýþçäÿí ñàëìàãäûð. 5 ê44 Ãûðìûçû ýåéèìëè øÿõñè, äÿíèç ãóëäóðëàðû òóòàúàãëàð. Îíóí éàëâàðûøëàðû àëÿìè íàðàùàò åäÿúÿê. Àëäàäûúû ÿìÿë, ãÿçÿá âÿ õÿñèñëèê áèðëÿøÿúÿê. Áþéöê Ïîíòèôèê îðäóíó èêèãàò àðòûðàúàã. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèáëÿð. 5 ê45 Áþéöê èìïåðèéà òåç áèð çàìàíäà ìÿùâ åäèëÿúÿê. Âÿ îíà Àðäåí ìåøÿñè éàõûíëûüûíäà ñîí ãîéóëàúàã. Ùÿð èêè éàðàìàçûí áîéíó Áþéöê òÿðÿôèíäÿí âóðóëàúàã. Àåïîáàðò, ãàðòàëáóðóíëà èäàðÿ åäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí öìóìè ðÿéèíÿ ýþðÿ áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Àëìàíèéà âÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ýåäÿí äþéöøëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð òÿêúÿ Ôðàíñàéà äåéèë, Àëìàíè éàéà äà àèääèð. Ôàøèñò Àëìàíèéàñû, êàòðåíèí íþìðÿñèíäÿí äÿ ýþðöí äöéö êèìè, 1945-úè èëäÿ ñöãóò åòìèøäèð. 383 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Øàðë äå Ãîëëäàí ýåäèð. Î, éåýàíÿ êîìàíäèð èäè êè, òàíê áèðëÿøìÿëÿðè èëÿ Ðîììåëèí êîðïóñóíóí ãàáàüûíû àëà áèëìèøäè. Âÿ ñîíðàëàð óçóí ìöääÿò Ôðàíñàíûí ïðåçèäåíòè êèìè þëêÿíè èäàðÿ åòìèøäè. 5 ê46 Îíëàð ñàáèíàëûíû ñå÷ÿíäÿ, Ãûðìûçûïàïàãëûëàðäàí ñàâàøëàð âÿ éåíè ïàð÷àëàíìàëàð ýþçëÿíèëÿúÿê. Áþéöê ñîôèçìè îíà ãàðøû éþíÿëäÿúÿêëÿð. Âÿ Ðîìà àëáàíëàð òÿðÿôèíäÿí àëäàäûëàúàã. Êàòðåíèí 1-úè âÿ 2-úè ñÿòðèíäÿ ìèëëèééÿòúÿ èòàëèéàëû, Ðîìà éàõûíëûüûíäà Ñàáèíàäàí îëàí “Ðîìàëû Ïéîòð” àäû àëàúàã øÿõñ Ïàïà ñå÷èëÿíäÿ Âàòèêàíûí ñîíó éåòÿúÿéèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ îíà ãàðøû éàëàí âÿ áþùòàíëàð àòûëàúàüûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ñîíðà áèð Ïàïàíûí äà ñå÷èëÿúÿéèíè ÿñðëÿðëÿ þíúÿ èðëàíäèéàëû ýþðöúö ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà âÿ Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðìèøëÿð. Îíäàí ñîíðà èñÿ Ðîìàëû Ïéîòðóí Âàòèêàíäà ñîí Ïàïà îëàúàüûíû ãåéä åòìèøëÿð. 5 ê47 Áþéöê ÿðÿá ëàï ãàáàãäà àääûìëàéàúàã. Áèçàíñëûëàð îíà õÿéàíÿò åäÿúÿêëÿð. Ãÿäèì Ðîäîñ îíóí ãàðøûñûíà ÷ûõàúàãäûð. Âÿ áþéöê áÿëà àâñòðèéàëû ìàúàðëàðäàí ýÿëÿúÿê. ßýÿð 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿð îëìàñàéäû, èëê èêè ñÿòðè òÿðÿääöä åòìÿäÿí 1991-úè èëäÿ Èðàã èëÿ Ãÿðáèí ìöòòÿôèã îðäóëàðû àðàñûíäà áàø âåðÿí Êþðôÿç ìöùàðèáÿñèíÿ àèä åòìÿê îëàðäû. Îíäà Òöðêèéÿ ìöò òÿôèãëÿðÿ ãîøóëàðàã Ñÿääàì Ùöñåéíÿ ãàðøû ÷ûõäû âÿ Èðàã íåôòèíèí àõäûüû êÿìÿðè áàüëàäû. Áåëÿ ìÿãàìëàðû íÿçÿðÿ àëàðàã áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè êå÷ìèøäÿ Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí Àâñòðèéà âÿ Ìàúàðûñòàíëà àïàðäûüû ìöùàðèáÿëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. Áàøãàëàðû èñÿ êàòðåíäÿ òÿñâèð îëóíàíëàðûí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ñþéëÿéèðëÿð. 384  Ñåíòóðèéà 5 ê48 Ñÿëòÿíÿòäÿ áàø âåðÿí áþéöê áÿëàäàí ñîíðà Îíëàð èêè äöøìÿíè ìÿùâ åäÿúÿêëÿð. Àôðèêàäàí ýÿëÿí äÿíèç ãöââÿëÿðè ìàúàðëàðûí ãàðøûñûíû àëàúàã. Äÿíèç âÿ ãóðóäà äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿð áàø âåðÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ áÿéàí åäèëÿíëÿð Éóãîñëàâèéà ùàäèñÿëÿðè èëÿ áàüëûäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà ÀâñòðèéàÌàúàðûñòàíà äàõèë îëàí òîðïàãëàðûí ÷îõ ùèññÿñè ñîí âàõòëàðäà äà èíäè ñöãóò åòìèø Éóãîñëàâèéàéà àèä èäè. “Àôðèêàäàí ýÿëÿí äÿíèç ãöââÿëÿðè” äåäèêäÿ Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ âÿ áàøãà ìöòòÿôèã îðäóëàðà ìÿõñóñ ñóàëòû âÿ áàøãà ùÿðáè ýÿìèëÿðè íÿçÿðäÿ òóòìóøäóð. Ìÿëóìäóð êè, ÍÀÒÎ îðäóëàðû Éóãîñëàâèéàíû ïàð÷àëàäû âÿ èíäè öìóìèééÿòëÿ, áó àä àëòûíäà äþâëÿò éîõäóð. 5 ê49 Èñïàíèéàäàí éîõ, ëàêèí ãÿäèì Ôðàíñàäàí Òèòðÿéÿí ýÿìèéÿ áàø÷û ñå÷èëÿúÿê. Î, äöøìÿíÿ þç ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ Ùÿð éàíû äÿùøÿòëè òàóíóí áöðöéÿúÿéèíè âÿä åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1978-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû I Èîùàíí Ïàâåë ñóèãÿñä íÿòèúÿñèíäÿ þëäöðöëäöêäÿí ñîíðà Âàòèêàíäà áàø âåðÿí ùàäè ñÿëÿðäÿí ýåäèð. Éåíè Ïàïàíûí ñå÷êèñè çàìàíû ùàìû ýþçëÿéèðäè êè, î èòàëèéàëû îëàúàã. Ëàêèí ùàäèñÿëÿð ÿñðëÿðëÿ þíúÿ Íîñòðàäàìóñ áÿéàí åòäèéè êèìè úÿðÿéàí åòäè. Ïàïàëûüà íàìèçÿäëÿð àðàñûíäà áèð íÿôÿð Ëàòûí Àìåðèêàñûíäàí, áèð íÿôÿð èñÿ Ïîëøàäàí èäè. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà Ëàòûí Àìåðèêàñû Èñïàí Èìïåðèéàñûíà, Ïîë øà èñÿ Ôðàíñà Èìïåðèéàñûíà äàõèë èäè. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ïîëøàëû II Èîùàíí Ïàâåëèí Ïàïà ñå÷èëìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Íîñòðàäàìóñóí I Èîùàíí Ïàâåë âÿ II Èîùàíí Ïàâåëÿ ùÿñð åòäèéè îòóçà ãÿäÿð êàòðåíäÿí ÷ûõûø åäÿí òÿäãèãàò÷ûëàð I Èîùàíí Ïà 385 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè âåëèí þëöìöíäÿ II Èîùàíí Ïàâåëè ýöíàùëàíäûðìàãëà áÿðàáÿð, îíóí íàðêîáèçíåñ áàðîíëàðû èëÿ ÿëàãÿñèíäÿí âÿ îíëàðûí ÷èðêèí ïóëëàðûíûí Âàòèêàíûí áàíêûíäà éóéóëìàñûíäàí áÿùñ åäÿí ôèêèðëÿð èðÿëè ñöðöðëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ íàðêîòèê ìàääÿëÿðèí, õÿð÷ÿíý âÿ ÑÏÈÄ õÿñòÿëèéè íèí äöíéàéà éàéûëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. 5 ê50 Çàíáàã ãàðäàøëàðû éàøà äîëàíäà Îíëàðäàí áèðè, Áþéöê Ðóìûíèéàíû ÿëäÿ ñàõëàéàúàã. Äàüëàð òèòðÿéÿúÿê, “Ëàòûí êå÷èäè” à÷ûãäûð. Ïàøà Åðìÿíèñòàí ãàëàñûíà éöðöø åäÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. ßñëèíäÿ 1-úè ñÿòðè íÿçÿðÿ àëìàñàã, êàòðåíäÿ áÿéàí åäèëÿíëÿð àíëàøûëûð. 1-úè ñÿòèðäÿ èñÿ ìöòëÿãèééÿò Ôðàíñàñûíûí âÿ Áîñíèéàíûí èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ ýåðáëÿðèíäÿ çàíáàüûí ùÿêê îëóíìàñûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Åðìÿíèñòàíà ãàðøû Îñìàíëû ïàøàñûíûí éöðöøöíäÿí áÿùñ åäèëèð. Äåìÿê ëàçûìäûð êè, Ñÿôÿâè-Îñìàíëû ìöùàðèáÿëÿðè çàìàíû Åðìÿíèñòàí äÿôÿëÿðëÿ ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷èá. ßýÿð ñþùáÿò ìöÿééÿí ïàøàäàí ýåäèðñÿ, äåéÿ áèëÿðèê êè, 1583-úö èëäÿ Ôÿðùàä Ïàøà Èðÿâàíû òóòóá. 1590-úû èë ìàðòûí 21-äÿ Èñòàíáóëäà áàüëàíìûø ÑÿôÿâèÎñìàíëû ñöëù ìöãàâèëÿñèíÿ ÿñàñÿí Èðÿâàí õàíëûüû Îñìàíëû Èìïå ðèéàñûíà ãàòûëûá. Ëàêèí 1603-úö èëäÿ I Øàù Àááàñ Îñìàíëû îðäóñóíó ìÿüëóá åäÿðÿê Òÿáðèç, Íàõ÷ûâàí, Èðÿâàí âÿ Êÿðêöêö ýåðè ãàéòàðìûøäû. 5 ê51 Äàêèéà (Ðóìûíèéà), Ïîëøà, Èíýèëòÿðÿ Âÿ Áîùåìèéà (×åõèéà) éåíèäÿí èòòèôàã éàðàäàúàã. Ùåðêóëåñ ñöòóíëàðûíäàí î òÿðÿôÿ êå÷ÿðÿê, Áàðñåëîíàëûëàðà âÿ òèððåíëèëÿðÿ (èòàëéàíëàð) ãàðøû àìàíñûç ñàâàøà ãàëõàúàãëàð. 386  Ñåíòóðèéà Èëê èêè ñÿòèðäÿ I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà, 1921-úè èëäÿ éàðàíàí âÿ “Êè÷èê Àíòàíòà” àäëàíàí èòòèôàãäàí áÿùñ îëóíóð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Cÿáÿëöòòàðèã áîüàçûíäàí êå÷ÿí âÿ ìöòòÿôèãëÿðèí Èòàëèéàéà òÿðÿô ùÿðÿêÿò åäÿí ùÿðáèäÿíèç äîíàíìàñûíäàí ñþç à÷ûð. Êàòðåíäÿ Èñïàíèéàéà äà èøàðÿ îëóíóð. Ëàêèí Ùèòëåðèí òÿçéèãëÿðèíÿ âÿ ñþâäÿëÿøìÿ úÿùäëÿðèíÿ áàõìàéàðàã Ôðàíêî ìöùàðèáÿíèí ÿââÿëèíäÿ åëàí åòäèéè áèòÿðÿôëèéè ñîíà ãÿäÿð ñàõëàéà áèëìèøäè. 5 ê52 Ñöðýöíäÿ îëàí àäàì êðàë îëàúàã Ñöðýöí îëóíàíëàð ùàêèìèééÿòÿ ãàðøû ãàëäûðûëàúàãëàð. Ñàäÿ, éàçûã õàëãû ãàí è÷èíäÿ öçäöðìÿêäÿí þòðö Î, áåëÿ áèð áàéðàã àëòûíäà óçóí ìöääÿò ÷è÷ÿêëÿíÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåí Ùèíäèñòàíäàí áÿùñ åäèð. Ñöðýöíäÿ îëàíëàð Ùèíä Ìèëëè Êîíãðåñ ïàðòèéàñûíûí ðÿùáÿðëÿðè C.Íåùðó âÿ È.Ãàíäè èäè. Càâàùèðëÿë Íåùðó 1947-úè èëäÿ Ùèíäèñòàíäà Áðèòàíèéà öñóëè-èäàðÿñèíè äåâèðÿðÿê ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìèø âÿ äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1964-úö èëÿ ãÿäÿð þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åòìèøäè. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí Ôðàíñà âÿ Èñïàíèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí (19361939) áÿùñ åäèð. 5 ê53 Ïåéüÿìáÿðëèê ðóùóíà óéüóí îëàðàã Ýöíÿø âÿ Âåíåðàíûí ãàíóíó ÷ÿêèøìÿäÿäèð. Íÿ î, íÿ äÿ áó öìóìè ðàçûëûüà ýÿëìÿéÿúÿê. Áþéöê õèëàñêàðûí ãàíóíó Ýöíÿø òÿðÿôèíäÿí ãîðóíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð ùàãëû îëàðàã áó êàòðåíäÿ Èñëàì, Õðèñòèàí âÿ ñ. äèíëÿðäÿí áÿùñ îëóíäóüóíó ãåéä åòìÿêëÿ ìÿãáóë ñàéûëìàñû ÷ÿòèí îëàí ìöëàùèçÿëÿð äÿ èðÿëè ñöðìöøëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Õðèñòèàí (Ýöíÿø) âÿ Èñëàì (Âåíåðà) äèíëÿðèíèí ìöáàðèçÿñèíäÿí ýåäèð. Âÿ ýóéà àõûðäà Õðèñòèàí äèíè ãàëèá 387 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ýÿëÿúÿê âÿ äöíéà õàëãëàðûíûí öìóìè äèíèíÿ ÷åâðèëÿúÿê. 4-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “Áþéöê õèëàñêàð” Èñà ïåéüÿìáÿðÿ èøàðÿäèð. 5 ê54 Ãàðà äÿíèçäÿí âÿ Áþéöê Òàðòàðèéàäàí Áèð êðàë Ôðàíñàíû ýþðìÿéÿ ýÿëÿúÿê. Î, Àëàíèéàäàí âÿ Åðìÿíèñòàíäàí êå÷ÿúÿê. Âÿ ãàíëû ùþêìðàíëûã ÿñàñûíû (ñêèïåòð) Áèçàíñäà âóðàúàãäûð. Áó êàòðåíäÿ ìèëëèééÿòúÿ éóíàí îëàí Ýåîðýè Ãóðúèéåâäÿí (18771947) áÿùñ îëóíóð. Áó øÿðãëè ìöäðèê ùÿéàòûí ñèðëÿðèíè þéðÿíìÿê ö÷öí 20 èëäÿí àðòûã Òèáåòè, Ìÿðêÿçè Àñèéàíû (Òàðòàðèéà), Éàõûí Øÿðãè ãàðûø-ãàðûø ýÿçèá. I Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ Ìîñêâàäà ÿòðàôûíà ÷îõñàéëû òÿëÿáÿëÿð òîïëàìûøäû. Ëàêèí Áþéöê îêòéàáð ñîñèàëèñò èíãèëàáû îíóí ìÿêòÿá éàðàòìàã ôèêðèíè àëò-öñò åòäè. Ãóðúèéåâ âÿ òÿëÿáÿëÿðè Ïàðèñÿ ýåòìÿê ãÿðàðûíà ýÿëäèëÿð. Îíëàð Ãàôãàç äàüëàðûíäàí, Àëàíèéà (Îñåòèéà) âÿ ñ. êå÷ÿðÿê Ýöðúöñòàíà— Ãàðà äÿíèç ñàùèëèíÿ, îðàäàí ýÿìè èëÿ Áèçàíñà (Òöðêèéÿ) ÷àòûáëàð. Èñòàíáóëäàí èñÿ Ôðàíñàéà éîëà äöøöáëÿð. Áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû èñÿ àüûëëàðûíà íÿ ýÿëèð éàçûðëàð. Íÿ îõóúó ìÿçÿììÿòèíäÿí, íÿ äÿ âèúäàíëàðûíäàí ÷ÿêèíèðëÿð. David S.Montaigne áåëÿëÿðèíäÿíäèð. Î, áó êàòðåíè Öñàìÿ Áèí Ëàäåíëÿ áàüëàéûð. Ýóéà Öñàìÿ Áèí Ëàäåí Èñëàì ùÿðáè áëîêóíà ðÿùáÿðëèê åäÿúÿê âÿ Ôðàíñàíû òóòàúàã. 5 ê55 Õîøáÿõò ßðÿáèñòàí þëêÿñèíäÿ Ìÿùÿììÿäèí ãàíóíóíà ÿìÿë åäÿí ãöäðÿòëè áèð øÿõñ äîüóëàúàã. Î, Èñïàíèéàíû ñûõûøäûðàúàã, Ìàâð ãàëàñû Ãðàíäàíû ôÿòù åäÿúÿê. Ñîíðà äÿíèç âàñèòÿñèëÿ ýåíóéà õàëãûíû ÿñàðÿò àëòûíà àëàúàã. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Áÿçèëÿðè êàòðåíèí ìÿçìóíó èëÿ óéüóí ýÿëìÿéÿí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöáëÿð. Ìöãÿääÿñ êèòàáëàðäàí ìÿëóì îëàí îäóð êè, Èñðàèë âÿ 388  Ñåíòóðèéà Ôÿëÿñòèí äþâëÿòëÿðèíèí ÿðàçèñè âÿ åëÿúÿ äÿ Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíû “õîøáÿõò òîðïàã”, “ÿðàçè”, “þëêÿ” àäëàíûð. Ùÿòòà 1595-úè èëäÿ Àìñòåðäàìäà íÿøð îëóíàí õÿðèòÿäÿ ìöàñèð Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíûíûí úÿíóá ÿéàëÿòëÿðè “Arabia Felix” — õîøáÿõò, ìöãÿääÿñ ÿðÿá òîðïàüû àäëàíäûðûëìûøäû. 5 ê56 ×îõ ãîúàëìûø Ðîìà Ïàïàñûíûí þëöìö èëÿ ÿëàãÿäàð, Éàøûíûí ÿí éàõøû ÷àüûíäà îëàí êàòîëèê, ïàïà ñå÷èëÿúÿê. Îíó ìöãÿääÿñ òàõòûí çÿèôëÿìÿñèíäÿ ýöíàùëàíäûðàúàãëàð. Âÿ îíóí èêèìÿíàëû èøè óçóí ìöääÿò äàâàì åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ðîìà Ïàïàñû VI Ïàâåëäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Êå÷ÿí ÿñðèí áóðóëüàíëû 60-úû èëëÿðèíäÿ î, àáîðò ìÿñÿëÿñèíè ãÿáóë åòìÿäèéèíÿ ýþðÿ êàòîëèê êèëñÿñèíäÿ íàðàçûëûãëàð áàø àëûá ýåäèðäè. Áóíóíëà áåëÿ, äåìÿê ëàçûìäûð êè, õàëãëàð àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí éàõøûëàøìàñûíäà VI Ïàâåëèí õèäìÿòëÿðè áþéöê îëóá. Î, áöòöí ïàïàëàð è÷èíäÿ ÿí ÷îõ ñÿéàùÿò åäÿí âÿ êàòîëèêëèéè òÿáëèü åäÿí îëóá. Ùÿääÿí àðòûã ñöëùñåâÿð âÿ ñèéàñÿòè äÿðèíäÿí àíëàéàí äèí õàäèìè êèìè òàíûíûá. Ëàêèí áÿçè ìàëèééÿ èø÷èëÿðè èëÿ øöáùÿ äîüóðàí ÿëàãÿëÿðè Ïàïà òàõòûíûí ëàõëàìàñûíà (çÿèôëÿìÿñèíÿ) ýÿòèðèá ÷ûõàðûá. Îíóí Ïàïàëûã äþâðöíäÿ ìàôèéà èëÿ ñûõ ÿëàãÿñè îëàí ñèúèëèéàëû áàíêèð Ìè êåëñ Ñèíäîíà Âàòèêàí áàíêûíûí ìàëèééÿ ìöøàâèðè òÿéèí åäèëìèøäè. 1982-úè èëäÿ àïàðûëàí èñòèíòàã íÿòèúÿñèíäÿ ìÿëóì îëóá êè, Âàòèêà íûí ïóëó ìàôèéàíûí ÿëèíäÿéìèø. Ãàòèëëÿðèí, ðöøâÿòõîðëàðûí âÿ ôûðûë äàã÷ûëàðûí áàøûíäà èñÿ Ìèêåëñ Ñèíäîíà þçö äóðóðìóø. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýöìàí åäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ 1939-1958-úè èëëÿð àðàñû Ðîìà Ïàïàñû îëìóø XII Ïèéäÿí äàíûøûëûð. Áèð ÷îõëàðû ñîíðàëàð Ùèòëåðèí éÿùóäèëÿðè ãûðìàñûíäà îíóí ÿëè îëäóüóíó ýþñòÿðñÿëÿð äÿ, ìèëëèééÿòúÿ éÿùóäè îëàí âÿ ùÿð øåéè äÿãèã ýþðÿí Íîñòðàäàìóñ áó áàðÿäÿ ùå÷ íÿ äåìèð. Âàòèêàíûí 2003-úö èëäÿ XII Ïèéëÿ áàüëû à÷äûüû àðõèâäÿ äÿ åëÿ áèð øåé éîõäóð. 389 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 5 ê57 Äåøèêäÿí ãàáàãúàäàí îðäóíó õÿáÿðäàð åäÿúÿê àäàì, Ãîëôéå Àâåíòèí äàüûíäàí ñÿñëÿíÿúÿê. Ãÿíèìÿò èêè ãàéà àðàñûíäà ÿëÿ êå÷ÿúÿê. Øþùðÿòëè Ñåêñòèí äàèìè ñóáàéëûüûíà ñîí ãîéóëàúàã. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ìàðàãëû áèð ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷ûð. Ìÿëóìäóð êè, èëê ùàâà øàðûíû 1782-úè èëäÿ Ìîíãîëôéå ãàðäàøëàðû: Æîçåô âÿ Åòéåí êÿøô åòìèøäèëÿð. 1783-úö èëèí 21 íîéàáðûíäà ùàâà øàðûíäà èíñàí èëê äÿôÿ ñÿìàéà ó÷ìóø, 300 ôóò éöêñÿêëèêäÿ îí êèëîìåòðÿ éàõûí ìÿñàôÿíè ãÿò åòìèøäè. Îí áèð èë ñîíðà (16 èéóí 1794) ùàâà øàðûíäàí ùÿðáè ìÿãñÿäëÿðëÿ èñòèôàäÿ åäèáëÿð. Íàïîëåîí ùàâà øàðû âàñèòÿñè èëÿ äöøìÿí îðäóñóíóí úÿìëÿøäèéè éåðè þéðÿíÿð, äöøìÿíÿ ýþçëÿíèëìÿç çÿðáÿëÿð åíäèðÿðìèø. 3-úö ñÿòèðäÿ Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíèí âàð-äþâëÿòèíèí Íàïîëåîí òÿðÿôèíäÿí ùÿðáè ãÿíèìÿò êèìè òàëàí åäèëìÿñèíäÿí, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Ðîìà Ïàïàñû VI Ïèéèí (Sextus) ÿñèð åäèëìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. 4-úö ñÿòèðäÿ íÿçÿðè úÿëá åäÿí ìàðàãëû áèð úÿùÿò âàðäûð. Ìÿëóìäóð êè, õðèñòèàí àëÿìèíäÿ, êàòîëèê ðóùàíèëÿðäÿ éöêñÿê ðöòáÿëè äèí õàäèìëÿðè, õöñóñÿí äÿ ïàïàëàðäà þìöðëöê ñóáàéëûã øÿðòäèð. Áóíóí áèç Å.Ë.Âîéíè÷èí “Îâîä” ðîìàíû âÿ åéíè àäëû ôèëìäÿ áàðèç íöìóíÿñèíè ýþðìöøöê. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ VI (Sextus) Ïèéèí ÿñèð åäèëìÿñè âÿ ñîíðà äöíéàñûíû äÿéèøìÿñèíÿ óéüóí îëàðàã äåéèð: “Øþùðÿòëè Ñåêñòèí äàèìè ñóáàéëû üûíà ñîí ãîéóëàúàã”. 5 ê58 Óçäà êþðïöøÿêèëëè ñó êÿìÿðè èëÿ Ãàðäàí, Ìåøÿäÿí âÿ ÿë÷àòìàç äàüäàí êå÷ÿúÿê, Êþðïöíöí îðòàñûíäà îíó éóìðóãëà âóðóá àøûðàúàãëàð. Íèìèí áàø÷ûñû âÿ ÷îõ òÿùëöêÿëè îëàíëàð ãà÷àúàãëàð. Ðîìà àêâåäóêóíóí (÷àé, äÿðÿ âÿ ñ. öçÿðèíäÿ êþðïö øÿêëèíäÿ ÷ÿêèëÿí ñó êÿìÿðè) õàðàáàëûãëàðû Ôðàíñàäà Óçäàí Íèìÿ ãÿäÿð óçà 390 íûá ýåäèð. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ 1627-úè èëäÿ ùåðñîã äå Ðîàíûí ãàðäàøëàðû äèíè èüòè øàøëàð çàìàíû Íèìäÿ ìöùàñèðÿéÿ àëûíûáëàðìûø. Ùåðñîã äå Ðîàíûí òîï÷ó äÿñòÿñè ñó êÿìÿðè èëÿ Íèìÿ ýåòìèø, öñéàí÷ûëàðû âÿ ãàð äàøëàðûíû àçàä åòìèø, îíëàðûí áàø÷ûñû ñå÷èëìèøìèø. 3-úö ñÿòèðäÿ ùåðñîãóí äÿñòÿñè òÿðÿôèíäÿí áèð ÷îõ éåðëÿðäÿ ñó êÿìÿðèíèí äàéàãëàðûíûí ñûíäûðûëìàñûíà âÿ îíóí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 5 ê59  Ñåíòóðèéà Íèì øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà (Ôðàíñà) Ïîí-äö-Ãàð àêâåäóêó. Éåíè åðàíûí ÿââÿëè Èíýèëèñëÿðèí áàø÷ûñû Íèìäÿ ÷îõ ëÿíýèéÿúÿê. Àåíîáàðáèñ (Áàðáàðîññà) Èñïàíèéàäàí êþìÿê äèëÿéÿúÿê. Ùÿìèí ýöí äþéöøäÿ ÷îõëó àäàì þëÿúÿê. Áó âàõò Àðòóàäà ãóéðóãëó óëäóç äîüàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè âàõòû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Àåíîáàðáèñ” ëàòûíúà “ãûðìûçûñàããàë” âÿ åëÿúÿ äÿ “Íåðîí íÿñëèíäÿí îëàí Áàðáà ðîññà” äåìÿêäèð. Íîñòðàäàìóñ Àäîëô Ùèòëåðèí 1941-úè èëäÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíà ùöúóì ïëàíû “Áàðáàðîññà”éà óéüóí îëàðàã îíó “Áàðáàðîññà” àäëàíäûðûð. Äîüðóäàí äà, Ùèòëåð Ôðàíñèñêî Ôðàíêî èëÿ ýþðöø äÿí ÿââÿë Èñïàíèéà ñÿðùÿääèíÿ ýÿëìèøäè. Î, Ôðàíêî èëÿ ýþðöøöíäÿ âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè çàìàíû àú-éàëàâàú ùàëà ñàëûíìûø Èñïàíèéàéà òàõûë ýþíäÿðìÿéè âÿ ùÿð úöð êþìÿê åòìÿéè âÿä åòìèøäè. ßâÿçèíäÿ 391 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èñÿ Èñïàíèéàäàí ìöùàðèáÿäÿ Àëìàíèéà âÿ ìöòòÿôèãëÿðèíèí òÿðÿôèíäÿ îëìàüû òÿëÿá åäèðäè. Àðòóà ùÿð èêè äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû òîï àòÿøèíÿ òóòóëóá. Íîñòðàäàìóñ òîï ìÿðìèëÿðèíèí ùàâàäàí éàüìàñûíû îáðàçëû øÿêèëäÿ ãóéðóãëó óëäóçà (êîìåòà) áÿíçÿäèð. 5 ê60 Áàøûãûðõûãëàðûí ñå÷èìè ÷îõ ïèñ îëàúàã. Î, þç þùäÿñèíÿ äöøÿí éöêö àïàðà áèëìÿéÿúÿê. Î, áþéöê ãÿçÿá âÿ ãóäóðüàíëûãëà äàíûøàúàã. Ùÿð èêè úèíñäÿí îëàíëàðû îä âÿ ãàí è÷èíäÿ ìÿùâ åäÿúÿê. Êàòðåíèí Àäîëô Ùèòëåðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ñöáóòà éåòèðìÿéÿ åùòè éàú éîõäóð. Áóíóíëà áåëÿ, äåìÿëèéèê êè, Ùèòëåð Àëìàíèéàíûí êàíñëåðè ñå÷èëÿðêÿí îíóí òÿðÿôäàðëàðûíûí áèð ÷îõóíóí ñà÷ëàðû ãûñà ãûðõûëìûøäû. 1-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð. Ùèòëåðèí ãÿçÿá âÿ ãóäóðüàíëûãëà äàíûøìàñû äà èíêàðîëóíìàç ôàêòäûð. Îíóí àéðû-àéðû èðãëÿðÿ ìöíàñèáÿòè äÿ ìÿëóìäóð. Ùÿðáè äöøÿðýÿëÿðäÿ ìÿùâ åäèëÿí ùÿð èêè úèíñäÿí îëàí èíñàíëàðûí ñàéû ùåñàáà ýÿëìèð. 2-úè ñÿòèðëÿ áàüëû Cîí Ùîóã ìàðàãëû áèð ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷ûð. Ìöùàðèáÿíèí ãóðòàðìàñûíà àç ãàëìûø áèð ýöí Ùèòëåð Áåðõòåñãàðòåíäÿ äàüäàêû ñûüûíàúàüûíäà íàùàð åäÿðêÿí ìÿøóãÿñè Éåâà Áðàóí ìöùàðèáÿ öçöá ÿëäÿí ñàëìûø Ùèòëåðè ìöøàùèäÿ åäÿðÿê ãàéüûêåøëèêëÿ ñîðóøóð êè, ñîí âàõòëàð äîñ òóíóí ãàìÿòèíèí âÿ ÷èéèíëÿðèíèí ÿéèëìÿéèíÿ ñÿáÿá íÿäèð? Ôöðåð àçúà áàøûíû ãàëäûðûð âÿ ôèêèðëè ùàëäà äåéèð: “Ìÿíèì úèáèìäÿ ùÿääÿí àðòûã àüûð à÷àðëàð âàðäûð”. 5 ê61 Áþéöéöí þçöíöí îëìàéàí îüëó — îüóëëóüó. Áþéöê Àïåííèí äàüëàðûíû ôÿòù åäÿúÿê. Òÿðÿçè áöðúö àëòûíäà îëàíëàðû âàùèìÿéÿ ñàëàúàã. Îä ïöñêöðÿí äàüäàí Ñåíèñ äàüûíûí þçöíÿ ãÿäÿð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîíóí îüóëëóüó, Æîçåôèíàíûí îüëó Åæåí äå Áîãàðíåäÿí ýåäèð. Áîãàðíå éàøà äîëäóãúà ÿí ýþçÿë ùÿðá÷è êèìè àä392  Ñåíòóðèéà ñàí ãàçàíûðäû. Íÿùàéÿò î, Íàïîëåîíóí ëàéèãëè ýåíåðàëëàðûíäàí áèðèíÿ ÷åâðèëèá. Î, àâñòðèéàëûëàðëà äþéöøëÿðäÿ Àâñòðèéà îðäóñóíó ëÿðçÿéÿ ñàëàðàã ýþðöíìÿìèø ãÿëÿáÿëÿð ãàçàíûá. 3-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. 5 ê62 Ýöíÿø Øÿðãäÿ, Ñàòóðí èñÿ Ãÿðáäÿ îëàíäà Ãàéàëàðûí öñòöíÿ ãàíëû éàüûø éàüäûüûíû ýþðÿúÿêëÿð. Îðãîíäà ìöùàðèáÿ, Ðîìà éàõûíëûüûíäà ôÿëàêÿò öç âåðÿúÿê. Òðàéäåíòëÿð (Trident) ýÿìèëÿðè ïàð÷àëàéàðàã áàòûðàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áåëÿ ôèêèðëÿøèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Áèðèíúè ñÿòèðäÿêè ùàäèñÿ èëäÿ áèð äÿôÿ áàø âåðèð. Èêèíúè ñÿòèðäÿ ýöìàí êè, ñþùáÿò ðàäèîàêòèâ, êèìéÿâè âÿ áèîëîæè ñèëàùëàðäàí ýåäèð. Äþðäöíúö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ-ûí ñóàëòû ãàéûüûíû âÿ îíóí “Trident” àäëàíàúàüûíû áåëÿ ýþðöá. Áþéöê ýþðöúö ÀÁØ-ûí ùÿðáè—äÿíèç äîíàíìàñûíûí ÷îõ ýöúëÿíÿúÿéèíè âÿ äöøìÿí ãöââÿëÿðèíè ìÿùâ åòìÿéÿ ãàäèð îëàúàüûíû äà áÿéàí åäèð. Îíó äà ãåéä åòìÿéÿ äÿéÿð êè, ìþâúóä ãÿíàÿòëÿðÿ ýþðÿ, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ ãÿëÿáÿíè àâèàñèéà ùÿëë åòìèøäèñÿ, III Äöíéà ìöùàðèáÿñè áàø âåðñÿ, öñòöíëöéö íöâÿ ñèëàùû éåðëÿøäèðèëìèø ñóàëòû ãàéûã ëàð ãàçàíäûðàúàãäûð. Ùàçûðäà ÀÁØ ñóàëòû ãàéûãëàðûíäà 7.000-äÿí àðòûã íöâÿ ñèëàùû ãóðàøäûðûëûá. Ìÿùç áóíà ýþðÿäèð êè, ùÿòòà ñó ùþâ çÿñèíäÿêè èíêèøàô åòìÿêäÿ îëàí þëêÿëÿð áåëÿ — Èðàí, ßëúÿçàèð, Ñóðè éà, Ëèâèéà, Ìèñèð âÿ áàøãàëàðû ñóàëòû ãàéûãëàð àëûáëàð. Ëàêèí áèð øåé äÿ âàð êè, ÀÁØ âÿ Ðóñèéà ïåéêëÿðëÿ èíäè ìöÿééÿí äÿðèíëèéÿ ãÿäÿð ñóàëòû ãàéûãëàðûí éåðèíè àéûðä åäÿ áèëèðëÿð. Äåìÿëè, ãöäðÿòëè þëêÿëÿ ðÿ ãàðøû ÷ûõìàã ýöúñöç þëêÿëÿðèí èìêàíëàðû õàðèúèíäÿ îëàúàã. 5 ê63 Ùåéñèééÿòëÿ áàüëû íàùàã òÿøÿááöñ âÿ ùàãñûç øèêàéÿò Ëàòûíëàðûí ñóëàðûíäà êè÷èê ãàéûã äîëàøûð. Ñîéóã, àúëûã, äàëüàëàð. Òèáð ÷àéû éàõûíëûüûíäà òîðïàã ãàíëà áîéàíûá. Áÿøÿðèééÿò áèð íå÷ÿ àüûð õÿñòÿëèéÿ ìöáòÿëà îëàúàã. 393 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿ éèáëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, ùàäèñÿëÿð Èòàëèéàäà úÿðÿéàí åäèð. Ëàòûíäà, Òèáð ÷àéû éàõûíëûüûíäà èêè àòîì çàâîäó âàðäûð. Áèð àòîì ðåàêòîðóíóí òèêèíòèñè èñÿ Ðîìà éàõûíëûüûíäà Òèáð ÷àéû öçÿðèíäÿ ïëàíëàøäûðûëûð. Îëà áèëñèí êè, çàâîäëàðäàí áèðè âÿ éà àòîì ðåàêòîðó ïàðòëàäûëàúàã âÿ àìàíñûç õÿñòÿëèêëÿð áàø âåðÿúÿê. Îíñóç äà áÿøÿðèééÿòÿ àðòûã èêè áåëÿ äÿùøÿòëè õÿñòÿëèê: õÿð÷ÿíý âÿ ÑÏÈÄ äèâàí òóòóð. Íîñòðàäàìóñóí áàøãà êàòðåíëÿðèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, îíëàðûí ñàéû éåääè îëàúàãäûð. Äåìÿê îëàð êè, áöòöí áàøãà êàòðåíëÿðäÿ îëäóüó êèìè, Stefan Paulus áó êàòðåíäÿ äÿ ùå÷ áèð ÿñàñ ýþñòÿðìÿäÿí, ìöñÿëìàíëàðûí Èòàëèéàéà ùöúóìóíäàí áÿùñ åäèð. 5 ê64 Àðõàéûí÷ûëûãëà áèð éåðÿ òîïëàøìûø ÷îõëóã: Äÿíèç âÿ ãóðóíóí òÿçéèãè èëÿ øóðà ëÿüâ åäèëÿúÿê. Îòîí éàõûíëûüûíäà Ýåíóéà âÿ Íèñ êþëýÿäÿäèð. Øÿùÿðëÿðäÿí âÿ ÷þëëÿðäÿí áàø÷û ìöãàâèìÿò ýþñòÿðäè. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Àâðîïà Øóðàñûíäàí áÿùñ åäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ äÿíèç âÿ ãóðóäà øóðàíûí ëÿüâ åäèëìÿñèíèí íÿ äåìÿê îëäóüóíó ýþñòÿðìÿéèáëÿð. Áèçúÿ, áóðàäà Àâðîïà Øóðàñû, Àâðîïà Èãòèñàäè Áèðëèéè âÿ Øèìàëè Àòëàíòèêà Èòòèôà ãû íûí äàüûëàúàüûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð 3-úö ñÿòðèí ÍÀÒÎ-íóí Èòàëèéàäà éåðëÿøÿí úÿíóá ãÿðàðýàùûíäàí áÿùñ åòäèéèíè, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Íîñòðàäàìóñóí ÍÀÒÎ-íóí îðäó ùèññÿëÿðèíèí êî ìàíäàíû âÿ éà Àâðîïà Øóðàñûíûí áàø÷ûñûíäàí ñþç à÷äûüûíû ãåéä åäèðëÿð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, 2-úè ñÿòèðäÿ ÀÁØ-ûí ãóðó âÿ äÿíèçäÿí òÿçéèãè èëÿ Àâðîïà Øóðàñûíûí ëÿüâèíÿ ÷àëûøìàñûíà âÿ áóíà ãàðøû Àâðîïà þëêÿëÿðèíèí âÿ åëÿúÿ äÿ Àâðîïà Øóðàñûíûí ñÿäðèíèí úèääè ìöãàâè ìÿòèíÿ èøàðÿ åäèëèð. Ýöìàí åòìÿê îëàð êè, ÀÁØ Àâðîïà þëêÿëÿðèíèí öìóìè ïóë âàùèäè “Àâðî”íóí äà ëÿüâèíÿ ÷àëûøàúàãäûð. 394  Ñåíòóðèéà 5 ê65 Ãÿôèëäÿí ýÿëäè, äÿùøÿò áþéöê îëàúàã. Èøèí ÿñàñ òÿøêèëàò÷ûëàðû ýèçëÿíìèøëÿð. Õàíûì äà ãàðûøûãëûãäà áèð äàùà ýþðöíìÿéÿúÿê. Áåëÿëèêëÿ, áþéöêëÿð éàâàø-éàâàø ÿñÿáèëÿøÿúÿêëÿð. Ùÿð áèð ñÿòðè ýöí êèìè àéäûí îëàí, ëàêèí òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí èíäèéÿ êèìè áèð ìöÿììà îëàðàã ãàëàí áó êàòðåí áàðÿäÿ ñþç äåìÿê ìöøêöë ìÿñÿëÿäèð. Áóíóíëà áåëÿ, áèçúÿ, áó êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ýþçëÿíèëìÿäÿí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí, ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèéè ýöíäÿí äöíéàíû íàðàùàò åäÿí Cîðú Áóøäàí (îüóë) áÿùñ åäèëèð. 2-úè ñÿòèðäÿ îíó ùàêèìèééÿòÿ ýÿòèðÿí ÿñàñ òÿøêèëàò÷ûëàðûí ïÿðäÿ àðõàñûíäà îëìàëàðûíäàí, 3-úö ñÿòèðäÿ êîð-êîðàíÿ ÀÁØ-à äÿñòÿê âåðÿí Èíýèëòÿðÿäÿí, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ áèð âàõò “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè”íÿ, ÀÁØ-ûí ßôãàíûñòàíà ýèðìÿñèíÿ ðÿâàú âåðÿí, 2003-úö èë ìàðòûí 20-äÿ ÀÁØ-ûí Èðàãà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøìÿñèíäÿ, îíóí íåôòëÿ áàüëû íèééÿòèíè äÿðèíäÿí áàøà äöøÿí Àâðîïà äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí êå÷èðäèéè íàðàùàòëûã âÿ ÿñÿáèëèêäÿí ñþç à÷ûëûð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, îíó äà äåéÿê êè, áó íàðàùàòëûüà ÿñàñ âàðäûð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð îíó Íàïîëåîí âÿ Ùèòëåðäÿí ñîíðà 3-úö Àíòèõðèñò,1 áÿçèëÿðè èñÿ äöøöíúÿñèç, àíëàìàç àäëàíäûðûðëàð.2 5 ê66 Ãÿäèì, äàüûëìàìûø áèíàëàðûí àëòûíäà, Äàüûäûëìûø ñó êÿìÿðèíèí éàõûíëûüûíäà, Ýöíÿø âÿ Àéûí áÿðã âóðàí ìåòàëëàðû, Òðîéàíûí ãûçûëëà íàõûøëàíìûø ãàéíàð ëàìïàñû. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí èòìèø õÿçèíÿäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áåëÿ áèð õÿçèíÿ 1947-1950-úè èëëÿð àðàñû àðõåîëîæè ãàçûíòûëàð çàìàíû Þëö äÿíèç ñàùèëëÿðèíäÿ Ãóìðàíäà öçÿ ÷ûõàðûëûá. Àøêàð åäèëèá êè, áóíó ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ìöùàðèáÿ âàõòû éÿùóäèëÿð ýèçëÿäèáëÿðìèø. 1 2 Cîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñ. Éåíè ìèíèëëèê, Ëîíäîí, 2002, ñÿù.175. Ìàíôðåä Äèìäå. Íîñòðàäàìóñ. Ìîñêâà, 1988, ñÿù. 137. 395 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 5 ê67 Ïåðóúàíûí áàø÷ûñû Ìàíòèéàéà úöðÿò åòìÿéÿíäÿ Ýèçëè ùèññëÿð òàìàìèëÿ ôàø îëàúàãäûð. Àðèñòîêðàòëàðûí óúáàòûíäàí 7 íÿôÿð ÿëÿ êå÷ÿúÿê. Àòà âÿ îüóë èòè ñèëàùëà þëäöðöëÿúÿêëÿð. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ðîìà Ïàïàñûíäàí ýåäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà Ïåðóúà Ðîìà Ïàïàëûüûíà òàáå èäè. Ôðàíñàäà áèòèá-òöêÿíìÿéÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿð Ðîìà Ïàïàñû V Ïèéè íàðàùàò åòñÿ äÿ, Ïàïà áó ìöùàðèáÿëÿðÿ ðÿâàú âåðÿí III Ùåíðèíè êèëñÿäÿí àéûðìàüà úöðÿò åòìèðäè. 2-úè ñÿòèðäÿ Ðîìà ïàïàëûüû èëÿ Èíýèëòÿðÿ àðàñûíäà àðòûã íèôàã äöøäöéöíäÿí äàíûøûëûð. 3-úö ñÿòèðäÿ êðàë II Ùåíðèíèí 7 þâëàäûíûí ùàìûñûíûí ýÿíúêÿí þëÿúÿéèíäÿí ñþùáÿò à÷ûëûð. Áó ñÿòèðäÿ ùÿì ñàðàé ÷ÿêèøìÿëÿðèíÿ, ùÿì äÿ ýÿíú éàøëàðûíäà êðàë ñå÷èëÿðÿê öçÿðëÿðèíÿ þëêÿíèí èäàðÿ îëóíìàñû êèìè ÷îõ àüûð éöêöí äöøìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ îíëàðûí äöíéàëàðûíû äÿéèøìÿëÿðèíÿ èøàðÿ åäèëèð (áàõ: 1 ê10, 1 ê68). 4-úö ñÿòèðäÿ êðàë II Ùåíðè âÿ îüëó III Ùåíðèíèí ôàúèÿëè øÿêèëäÿ þëäöðöëÿúÿêëÿðèíäÿí áÿùñ îëóíóð. Áó áàðÿäÿ àðòûã òÿôñèëàòû èëÿ äàíûøäûüûìûçäàí (áàõ: 1 ê35, 1 ê97), áóðàäà áèð äàùà áó ìÿñÿëÿéÿ òîõóíìàäûã. 5 ê68 Áþéöê Äÿâÿ Äóíàé âÿ Ðåéíäÿí ñó è÷ìÿéÿ ýÿëÿúÿê. Âÿ áó èøèíäÿí ïåøìàí÷ûëûã ÷ÿêìÿéÿúÿê. Ëóàðà úàìààòû ðîíàëûëàðäàí äàùà ÷îõ òèòðÿéÿúÿê. Âÿ Àëï äàüëàðû éàíûíäà Õîðóç îíó ìÿùâ åäÿúÿêäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðäÿ Îñìàíëû Èì ïåðèéàñûíûí 1682-úè èëäÿ Âéàíàíû àëìàñûíäàí âÿ Ðåéíÿ ãÿäÿð ýåäèá ÷ûõìàñûíäàí äàíûøûëûð. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ “áþéöê äÿâÿ” òåðìèíèíè èøëÿòìèøäèð. Òàðèõ÷èëÿð éàçûðëàð êè, Îñìàíëû îðäóñóíóí áó éöðöøö çàìàíû ÿðçàüû äÿâÿ êàðâàíëàðû èëÿ àïàðûðëàðìûø. 396  Ñåíòóðèéà 1-úè ñÿòèðäÿ ìàðàã äîüóðàí áèð ìÿñÿëÿ äÿ âàðäûð. Íîñòðàäàìóñ “Danube” — “Äóíàé” éàçàíäà Äóíàé ÷àéûíû, Äóíàé ÷àéûíûí ãÿäèì àäû “Hister” òåðìèíèíè èøëÿäÿíäÿ èñÿ Àäîëô Ùèòëåðè íÿçÿðäÿ òóòóð. Íîñòðàäàìóñ áóíóíëà ùÿì ñþç îéíàäûð, ùÿì äÿ Ùèòëåðèí áó ÷àéûí ñàùèëèíäÿ äîüóëäóüóíó ýþñòÿðèð. Áèð ÷îõ òÿäãèãàò÷ûëàð ìÿñÿëÿéÿ úèääè ôèêèð âåðìÿäèêëÿðèíäÿí øÿðùëÿðèíäÿ òÿùðèôÿ éîë âåðèáëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ Àëï äàüëàðû éàõûíëûüûíäà Ôðàíñà âÿ áàøãà õðèñòèàí þëêÿëÿðèíèí áèðëÿøìèø îðäóñóíóí 1683-úö èëäÿ òöðêëÿðè ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàòìàñûíäàí âÿ Âéàíàíûí àçàä åäèëìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Áóðàäà “Õîðóç” ìÿôùóìó Ôðàíñàíû ýþñòÿðèð. 1789-1793-úö èëëÿð àðàñû Ôðàíñà Áóðæóà èíãèëàáû çàìàíû õîðóçóí áàíëàéàðàã ñàáàùûí à÷ûëäûüûíû õÿáÿð âåðìÿñèíÿ ÿñàñëàíàðàã “Õîðóç” Ôðàíñàíûí ñèìâîëó êèìè ãÿáóë åäèëÿðÿê þëêÿíèí ýåðáèíäÿ ùÿêê îëóíóá. Áóðàäà äèããÿòè ÷ÿêÿí ìàðàãëû úÿùÿò îäóð êè, áó ùàäèñÿ Íîñòðàäàìóñäàí ÷îõ-÷îõ ñîíðàëàð áàø âåðñÿ äÿ, ýþðöúöíö ìàðàãëàíäûðûá âÿ î, áèð ÷îõ êàòðåíëÿðèíäÿ äþíÿ-äþíÿ áó ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷ûá. 5 ê69 Áþéöê, áèð äàùà áîø õÿéàëëàðà äàëìàéàúàãäûð. Îíóí èñòèðàùÿòèíè äþâëÿò íàðàùàòëûüû ÿâÿç åäÿúÿêäèð. Ãûçûëà áÿðàáÿð îðäó, òöíä ãûðìûçû âÿ ìàâè ðÿíýëè áàéðàãëà ýÿëÿúÿê. Àôðèêàíû êþëÿ ùàëûíà ñàëàúàã, ñöìöéöíÿ ãÿäÿð ýÿìèðÿúÿêäèð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ôèêèð äåìÿêäÿí ÷ÿêèíÿðÿê éàëíûç “phalange” — ñþçöíöí éóíàí êÿëìÿñè îëóá, “úèíàù”ëà áÿðàáÿð “øòàíäàðò” — “áàéðàã” ìÿíàñûíäà äà èøëÿíäèéèíè ýþñòÿðìèøëÿð. Ð.Â.Âåëø êàòðåíäÿ Ôðàíñàíûí ßëúÿçàèðè òóòìàñûíäàí (1841) äàíû øûëäûüûíû ýþñòÿðèð. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö ÀÁØ-äàí äàíûøûð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû, áÿçÿí ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòëÿðè äÿ ýþðìÿìÿçëèéÿ âóðóðëàð. Áèç ýöìàí åäèðèê êè, áó êàòðåíäÿ ÀÁØ-ûí ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí áàøëàäûüû âÿ èíòåíñèâ øÿêèëäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ôÿàëèééÿòèí äÿí áÿùñ îëóíóð. 397 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3-úö ñÿòèðäÿí áóíó àéäûíúà ýþðìÿê îëóð. ÀÁØ îðäóñó èíäè ÿí ìöàñèð ñèëàùëà òÿúùèç îëóíìóøäóð. ÀÁØ-ûí áàéðàüû, ÿñàñÿí òöíä ãûðìûçû, ìàâè ðÿíýäÿäèð. Áó ñÿòèðäÿ ÷îõ âàúèá îëàí “ýÿëÿúÿê” êÿë ìÿñè èøëÿíèá. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ îðäóñóíóí óçàãäàí — Àìåðèêà ãèòÿñèíäÿí ýÿëÿúÿéèíè äÿ ýþðöá. 5 ê70 Òÿðÿçèäÿí àñûëû îëàí þëêÿëÿð, Äàüëàðû Áþéöê ìöùàðèáÿ èëÿ íàðàùàò åäÿúÿê. Ùÿð èêè úèíñäÿí ÿñèðëÿð, õèëàñêàðëàðà âÿ áöòöí Áèçàíñà ìèííÿòäàðäûðëàð. Ñöáù÷àüû òîðïàãäàí òîðïàüà ãûøãûðàúàãëàð. Êàòðåí Áàëêàíëàðäà áàø âåðÿí ìöùàðèáÿ èëÿ áàüëûäûð. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ ùÿðáè úÿùÿòäÿí òÿðÿçèäÿí — “Òàðàçëûã éàðàäàí”äàí (ÀÁØ) àñûëû îëàí Àâðîïà Áèðëèéè âÿ ÍÀÒÎ-éà äàõèë îëàí þëêÿëÿðÿ èøàðÿ îëóíóð. Èêèíúè ñÿòèðäÿ Áàëêàíëàðäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèëèð. Ö÷öíúö ñÿòèðäÿ ÿñèð äöøÿí ÿñýÿðëÿðäÿí, Áîñíèéà ìöñÿëìàíëàðûíûí ñåðáëÿðÿ ãàðøû ìöáàðèçÿñèíäÿ Òöðêèéÿíèí ùÿðáè, èãòèñàäè âÿ ñèéàñè êþìÿéèíäÿí äàíûøûëûð. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí Ñòåôàí Paulus áó êàòðåíäÿ ÀÁØ âÿ ìöòòÿôèãëÿðèíèí Òöðêèéÿíè òóòàúàãëàðûíäàí ñþùáÿò ýåòäèéèíè ýþñòÿðèð. Î, ãåéä åäèð êè, ìöùàðèáÿ 27 èë ÷ÿêÿúÿê âÿ ìöñÿëìàíëàð ìÿüëóá îëàúàãëàð. Äîüðóäóð, Íîñòðàäàìóñóí 27 èë äàâàì åäÿúÿê ìöùàðèáÿéÿ äàèð áàøãà áèð êàòðåíè äÿ âàðäûð. Àíúàã îíóí ñþùáÿò à÷äûüûìûç áó êàò ðåíëÿ ùå÷ áèð ÿëàãÿñè éîõäóð. Áèð äÿ êè, ìöäðèêëÿð éàõøû äåéèáëÿð: “Àú òîéóã éóõóñóíäà äàðû ýþðÿð”. 5 ê71 Ñóéó ýþçëÿéÿí àäàìûí ùèääÿòèëÿ, Áöòöí îðäó ùÿäñèç ãÿçÿá âÿ ùÿéÿúàíà ýÿëèá. Îí éåääè ýÿìè àäëû-ñàíëûëàð òÿðÿôèíäÿí éöêëÿíÿúÿê. Ðîíà ñàùèëëÿðèíÿ ãàñèä ýåú ýÿëèá ÷ûõàúàã. 398  Ñåíòóðèéà Êàòðåí 1944-úö èëäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ìöòòÿôèã îðäóëàðû Ôðàíñàíûí úÿíóáóíà ÷ûõàðûëàíäà, àëìàí ýåíåðàëû Âåíäà ôîí Âèòåðñãåéí ùèääÿòèíäÿí äîäàãëàðûíû ýÿìèðÿ-ýÿìèðÿ îíëàðû ìöøàùèäÿ åòìÿêäÿí áàøãà áèð øåé åäÿ áèëìèðäè. Àëìàíëàðûí 11-úè òàíê äèâèçèéàñû Ðîíà ñàùèëëÿðèíÿ ýåú ýÿëäèéèíäÿí ìöòòÿôèã îðäóëàðûíûí ãàáàüûíû êÿñÿ áèëìÿéèáëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð éàçûðëàð êè, ÿýÿð Ôöðåð éàòìàñàéäû âÿ Ðîììåë îíäàí èúàçÿ àëûá îðäóíó Ðîíà ñàùèëëÿðèíÿ âàõòûíäà ýþíäÿðÿ áèëñÿéäè, ìöòòÿôèã îðäóëàðûíû äÿíèçäÿ áàòûðàðäûëàð. 5 ê72 Áþéöê øÿùâÿòäÿí ùÿçç àëìàã õàòèðèíÿ Çÿùÿðè ãàíóíà ãàðûøäûðàúàãëàð. Âåíåðà áó “ñÿõàâÿòëè” èøèí è÷èíäÿ îëàúàã, Íÿòèúÿäÿ Ýöíÿøèí ãàíóíóíà ìàíå îëàúàã. Áÿçè íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíè Ôðàíñàäà äèíè ìöùàðèáÿëÿð òöüéàí åäÿí âàõòëà ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. 1577-úè èëäÿ Ïóàòûéå ôÿðìàíû ÷ûõûð. Ôÿðìàíäà êàòîëèêëÿðè ùóýåíîòëàðà ãàðøû äþçöìëö îëìàüà ÷àüûðûøäàí áàøãà áèð øåé éîõ èäè. ßñëèíäÿ áó ôÿðìàí þëêÿ ãàíóíóíà çèää èäè. Áÿçèëÿðè èñÿ áó êàòðåíèí ùÿéàò âÿ ìÿùÿááÿò âóðüóíó, 1997-úè èëäÿ ôàúèÿëè øÿêèëäÿ Ïàðèñ éàõûíëûüûíäà àâòîìîáèë ãÿçàñûíäà äöí éàñûíû äÿéèøÿí øàùçàäÿ Äèàíàíûí þëöìöíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ùàäèñÿ ñöðöúöíöí ìàøûíû áÿðê ñöðäöéö âÿ è÷êèñèíÿ çÿùÿð ãàòûëäûüûíà ýþðÿ þçöíö èòèðìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðìèøäè (áàõ: 3 ê16, 7 ê23). 5 ê73 Àëëàùûí êèëñÿñè òÿãèáÿ ìÿðóç ãàëàúàã Âÿ ìöãÿääÿñ ìÿáÿäëÿð ãàðÿò åäèëÿúÿê. Óøàãëàð þç àíàëàðûíû ñîéàúàãëàð. ßðÿáëÿð ïîëøàëûëàðëà èòòèôàãà ýèðÿúÿêëÿð. 399 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè ÕÕ ÿñðèí 2-úè éàðûñû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. Áóíó òÿñäèãëÿìÿê ö÷öí 4-úö ñÿòðè ÿñàñ ýþòöðöðëÿð. Âàðøàâà ìöãàâèëÿñè þëêÿëÿðèíèí, î úöìëÿäÿí Ïîëøà èëÿ Ëèâèéà, Èðàã âÿ ñ. þëêÿëÿðèí ìþùêÿì ÿëàãÿëÿðè âàðäû. Èëê ñÿòèðëÿðè èñÿ áÿçè íîñòðàäàìóñøöíàñëàð ÕÕ ÿñðèí 80-úè èëëÿðèíäÿ Âàòèêàíäà áàø âåðÿí ìàëèééÿ ôûðûëäàãëàðû íÿòèúÿñèíäÿ õÿçèíÿñèíèí áîøàëìàñû (áàõ: 5 ê56), îíóí ìàôèéà èëÿ ÿëàãÿñè, ÷èðêëè ïóëëàðûí Âàòèêàí áàíêûíäà òÿìèçëÿíìÿñè, Âàòèêàíûí èúòèìàèééÿò àðàñûíäà íöôóçóíó èòèðìÿñè âÿ ñ. êèìè ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, äåìÿê ëàçûìäûð êè, ôðàíñûç äèëèíè ìöêÿììÿë áèëÿí âÿ Ïàðèñäÿ Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíèí îðèæèíàëû öçÿðèíäÿ òÿäãèãàò àïàðàí Ìàêñèì Ãåíèí áó êàòðåíèí ñîí ñÿòðèíè “Éÿùóäèëÿð ßðÿáèñòàíû âÿ Ïîëøàíû òÿðê åäÿúÿê” êèìè òÿðúöìÿ åòìèø âÿ áóíóí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð.1 5 ê74 Òðîéàëû ãàíûíäàí àëìàí öðÿêëè áèðè äîüóëàúàã. Âÿ î, åëÿ áèð ùàêèìèééÿò çèðâÿñèíÿ éöêñÿëÿúÿê êè, ßúíÿáèëÿðè, ÿðÿáëÿðè þëêÿäÿí ãîâàúàã. Êèëñÿíè ÿââÿëêè âÿçèééÿòèíÿ ãàéòàðàúàã. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, Ôðàíñàäà õàëã àðàñûíäà áåëÿ ôèêèð ôîðìàëàøìûøäû êè, êðàëëàðûí äàìàðëàðûíäà Òðîéà êðàëû Ïðèéàì âÿ îíóí íÿâÿ-íÿòèúÿëÿðèíèí ãàíû àõûð, éÿíè îíëàð ÿñëè-íÿúàáÿòè îëàí, ùàìûäàí éöêñÿê íÿñèëäÿíäèðëÿð. Âÿ ùàêèìèééÿò îíëàðûí ÿëèí äÿ îëìàëûäûð. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Òÿäãèãàò ÷ûëàðûí ðÿéèíÿ ýþðÿ áóðàäà ñþùáÿò Æàê Øèðàêûí ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòè áèòÿíäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿê øÿõñäÿí ýåäèð. Îíëàð ùÿòòà Ôðàíñà Ìèëëè Cÿáùÿñèíèí áàø÷ûñû Æàí-Ìàðê Ëå Ïåíèí àäûíû ÷ÿêìÿê äÿí áåëÿ ÷ÿêèíìèðëÿð. Äåéèðëÿð êè, íåîíàñèñò ãÿëáëè áó øÿõñ ìèëéîíëàðëà ÿëúÿçàèðëè ÿðÿáëÿðè âÿ Øèìàëè Àôðèêàäàí îëóá Ôðàíñàäà ìÿñ1 Íîñòðàäàìóñ. Öåíòóðèè. Èçáðàííûå ôðàãìåíòû. Õàðüêîâ, 1991, ñòð.145. 400  Ñåíòóðèéà êÿí ñàëàí éàäåëëèëÿðè þëêÿäÿí ãîâàúàã, äöíéÿâè ôðàíñûç ìÿäÿíèééÿòèíÿ ãàðøû êàòîëèê ñÿëèá éöðöøöíÿ áàøëàéàúàã. 5 ê75 Î, ñàüà ìåéëëÿíìÿêëÿ âàð-äþâëÿòäÿ äàùà éöêñÿê çèðâÿéÿ ãàëõàúàã. Äþðäáóúàã äàøûí öñòöíäÿ îòóðìóø âÿçèééÿòäÿ ãàëàúàã. ßëèíäÿ ÿéðè ÿñà, àüçûéóìóëó. Ïÿíúÿðÿäÿí úÿíóáà áàõàúàãäûð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåí ñîíóíúó Ðîìà Ïàïàñû Ðîìàëû Ïéîòðäàí áÿùñ åäèð. ßââÿëëÿðäÿ éàçäûüûìûç êèìè, èðëàíäèéàëû ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà âÿ ÷îõ ñîíðàëàð Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðìèøëÿð êè, II Èîùàíí Ïàâåëäÿí ñîíðà úÿìè èêèúÿ Ðîìà Ïàïàñû îëàúàã. Ñîíóíúó Ïàïà Ðîìàëû Ïéîòðóí âàõòûíäà ïàïàëûüà ñîí ãîéóëàúàãäûð. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ ñîíóíúó Ðîìà Ïàïàñûíà Ìöãÿääÿñ Ïéîòð ìåéäàíûíäà ãîéóëàúàã ùåéêÿëäÿí ñþç à÷ûð. Íîñòðàäàìóñóí êè÷èê äåòàëûíà ãÿäÿð òÿñâèð åòäèéè áó ùàäèñÿíèí øàùèäè îëìàã ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ ãèñìÿò îëàúàã. Ùàäèñÿ áàø âåðÿíäÿí ñîíðà øöáùÿ éîõäóð êè, îíëàð äà Íîñòðàäàìóñóí þíýþðöúöëöéöíÿ ùåéðàíëûãëà ïÿðÿñòèø åäÿúÿêëÿð. 5 ê76 À÷ûãëûãäà î, þçöíÿ áèð àëà÷ûã ãóðàúàã. Øÿùÿðëÿðäÿ ìÿñêÿí ñàëìàã èñòÿìÿéÿúÿê. Åíñÿ, Êÿðïàíà, Àäàëàðà, Êàâàëéàíà — Áöòöí áó éåðëÿðÿ àéàã áàñìàéàúàã. Cîí Ùîóã áó êàòðåíèí Íîñòðàäàìóñóí þçöíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åòñÿ äÿ, ôèêðèíè òÿñäèã åäÿí ùå÷ áèð äÿëèë-ñöáóò ýþñòÿðÿ áèëìèð. Áèð øåé àéäûíäûð êè, êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí éåðëÿð Íîñòðàäàìóñóí äîüìà éåðè Ñàëîí øÿùÿðèíÿ éàõûíäûð. 5 ê77 Ðóùàíè ëÿéàãÿòèíèí áöòöí äÿðÿúÿëÿðè Éóïèòåðèí êàùèíè èëÿ ÿâÿç îëóíàúàã. Ìàðñà àèä îëàí Êèâèðèíèí êàùèíèíè Ñîíðà Ôðàíñà êðàëû Âóëêàíà ÷åâèðÿúÿê. 401 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó êàòðåí óçóí ìöääÿò òÿäãèãàò÷ûëàð ö÷öí áèð ìöÿììà îëóá. Îíëàð êàòðåíèí ñèððèíèí ìèôîëîýèéà âÿ êëàññèê ìåòàôîðà, éÿíè ìÿúàçè ìÿíàäà èøëÿíÿí ñþç âÿ èôàäÿ èëÿ áàüëû îëäóüóíó ýþðÿ áèëìÿìèøëÿð. ßñëèíäÿ, áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíäÿ íÿ äåìÿê èñòÿäèéèíè áèëìÿê ö÷öí 4-úö ñÿòðÿ ìöðàúèÿò åòìÿê, êàòðåíèí Ôðàíñà èëÿ áàüëû îëäóüóíà òàì ÿìèí îëàíäàí ñîíðà þëêÿ òàðèõèíÿ áàø âóðìàã ëàçûì èäè. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, âàõòèëÿ Íàïîëåîí VI Ïèéè ùÿáñ åòäèéè íÿ, 1799-úó èëäÿ îíóí çèíäàíäà þëäöéöíÿ, èìïåðàòîðóí Èòàëèéàíû òóòäóüóíà, Ïàïàëûüûí âàð-äþâëÿòèíè ãàðÿò åòäèéèíÿ ýþðÿ Ðîìà ïàïàñû VII Ïèé îíó êèëñÿäÿí êÿíàðëàøäûðìûøäû. Áóíäàí ñîíðà Íàïîëåîí îíó ÿñèð åäÿðÿê Ñàâîíà ýþíäÿðìèøäè. Íàïîëåîí áóíó î ìÿãñÿäëÿ åòìèøäè êè, êèëñÿíè äþâëÿòäÿí àéûðñûí, êèëñÿíèí äþâëÿòèí èøëÿðèíÿ ãàðûøìàñûíà ñîí ãîéñóí. Íàïîëåîí õàòèðÿëÿðèíäÿ áó ìöíàñèáÿòëÿ éàçûðäû: “Ìÿí îíà åëÿ ùþðìÿò ýþñòÿðèð, åëÿ ìöíàñèáÿò áÿñëÿéèðäèì êè, î èòèðèëìèø íöôóçà ýþðÿ òÿÿññöôëÿíìÿñèí. Ìÿí îíó áöòÿ ÷åâèðìÿê èñòÿéèðäèì”. Áèð ñþçëÿ, Íàïîëåîí VII Ïèéè êëàññèê äþâëÿòèí úàíëû ñÿúäÿýàùûíà (Òàíðû) ÷åâèðìÿê èñòÿéèðäè. Êàòðåíäÿ èøëÿíÿí ìåòàôîðàëàðà äèããÿò éåòèðäèêäÿ îíóí ìÿíàñû òàì àéäûíëàøûð. Ãÿäèì Ðîìà ìèôîëîýèéàñûíäà Ìàðñ îä Àëëàùûäûð. Íîñòðàäàìóñ “ìàðñ” äåéÿíäÿ þìðöíö ìöùàðèáÿëÿðäÿ êå÷èðÿí Íàïîëåîíó íÿçÿðäÿ òóòóð. “Êèâèðèíèí êàùèíëÿðè” äåäèêäÿ ãÿäèì Ðîìà Àëëàùû Êèâèðèíèí Ìàðñ òÿðÿôèíäÿí ñûõûøäûðûëàí êàùèíëÿðè áàøà äöøöëöð. 4-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Âóëêàí” — ãÿäèì Ðîìàäà îä àëëàùû îëàí Âóëêàíëà áàüëûäûð. Î, Éóïèòåð âÿ Éóíîíàíûí îüëóäóð. Ãÿäèì ðîìàëûëàð ùÿð èë 23 àâãóñòäà “Vulcania” áàéðàìûíû êå÷èðÿðäèëÿð. Âóëêàí äÿìèð÷èëèê ñÿíÿòèíèí ùàìèñè îëóá. Éóíàí ÿñàòèðëÿðèíäÿ Ùåôåñò àäû èëÿ ìÿøùóðäóð. Íîñòðàäàìóñ ìöäðèêëèêëÿ êëàññèê ìåòàôîðà âÿ ñþç îéíàòìàãëà Íàïîëåîíóí ôèêðèíè þçöíäÿí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ôàø åäèá. Èìïåðàòîð VII Ïèéè áöòÿ, þç ÿëèíäÿ áèð àëÿòÿ ÷åâèðìÿê èñòÿéèðäè. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, íåúÿ êè, Âóëêàí äÿìèð÷èëèê ñÿíÿòèíèí ùàìèñè èäè, Íàïîëåîí VII Ïèéè äÿ áåëÿúÿ áèð âóëêàíà ÷åâèðìÿê èñòÿéèðäè. 402  Ñåíòóðèéà Ëàêèí õàëã àðàñûíäà ýåíèø éàéûëàí èôàäÿíè áóðàäà èøëÿòìÿê éåðèíÿ äöøÿðäè: “Ñÿí ñàéäûüûíû ñàé, ýþð ôÿëÿê íÿ ñàéûð”. 1809-úó èëäÿí åâ äóñòàüû îëàí VII Ïèé, Íàïîëåîí òàõò-òàúäàí êÿíàðëàøäûðûëäûãäàí ñîíðà Âàòèêàíà ãàéûäàðàã äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1823-úö èëÿ ãÿäÿð âÿçèôÿñèíè éåðèíÿ éåòèðèá (áàõ: 5 ê15). 5 ê78 Èêè íÿôÿðèí áèðëÿøìÿñè ÷îõ ñöðìÿéÿúÿê. Îí ö÷ èëäÿí ñîíðà îíëàð Áàðáàð Ñàòðàïà òÿñëèì îëàúàãëàð. Ùÿð èêè òÿðÿôäÿí î ãÿäÿð èòêè îëàúàã êè, Ïàïàíûí ìàíòèéà âÿ ìèòðàñûíà äóà îõóìàüà ðàçû îëàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñóí øÿðù÷èëÿðèíèí ÷îõó áó êàòðåí áàðÿäÿ ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Áÿçèëÿðè êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, Cîí Ùîóã âÿ ×èòÿìèí áó êàòðåíè ÀÁØ èëÿ êå÷ìèø ÑÑÐÈ-éÿ àèä åòìÿñèíäÿ áèð ùÿãèãÿò âàðäûð. ßýÿð Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ áó ìÿñÿëÿéÿ èøàðÿ åäèðñÿ, äåìÿëè, ÀÁØ-ëà Ðóñèéà àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿð áèð ýöí ïîçóëàúàã. Ìöíàñèáÿòëÿðèí ïîçóëìàñûíà èñÿ êàòðåíäÿ èøàðÿ îëóíäóüó êèìè, Øÿðã þëêÿñè ñÿáÿá îëàúàã. Äåéÿñÿí ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøè áóíà ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿíèí Èðàã íåôòèíè ÿëÿ êå÷èðìÿñè èíäè íÿèíêè Ðóñèéàíû, ×èíè, ùÿòòà Ôðàíñà âÿ Àëìàíèéà êèìè þëêÿëÿðè áåëÿ íàðàùàò åäèð. Îíëàð ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿíèí áó ìÿêðëè íèééÿòèíÿ ãàðøû ÷ûõûð, à÷ûã-àøêàð íàðàçûëûãëàðûíû áèëäèðèðëÿð. Àðòûã ÍÀÒÎ-íóí, Àâðîïà Øóðàñûíûí, Àâðî ïà Èãòèñàäè Áèðëèéèíèí âÿ åëÿúÿ äÿ ÁÌÒ-íèí ïàð÷àëàíìàñû òÿùëöêÿñè þçöíö ýþñòÿðèð. Ìàíôðåä Äèìäå àëìàí äèëèíäÿí ðóñ äèëèíÿ òÿðúöìÿ îëóíìóø “Íîñòðàäàìóñ” àäëû ÿñÿðèíäÿ (Ìîñêâà, 1998, ñÿù.171-172) áÿçè êàòðåíëÿðÿ ÿñàñëàíàðàã éàçûð êè, ãàðøûäóðìà éåíè Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Áèð áëîêäà ÀÁØ âÿ Áþéöê Áðèòàíèéà, î áèðè áëîêäà èñÿ Ðóñèéà èëÿ Èñëàì àëÿìè úÿìëÿøÿúÿê. Ýåò-ýåäÿ äöíéà ðÿùáÿðëÿðè áó ùàäèñÿéÿ ôÿàëëûãëà ãîøóëàúàãëàð. ßââÿëúÿ ñàâàø Áàëêàíëàðäà âÿ Êþðôÿç ìöùàðèáÿñèíäÿ îëäóüó êèìè 403 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè àäè ñèëàùëàðëà àïàðûëàúàã. Ëàêèí 2010-úó èëäÿí ñîíðà àòîì ìöùàðèáÿñè áàøëàéàúàã êè, áó äà áÿøÿðèééÿòèí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëàúàã. Âÿ ìöùàðèáÿéÿ ñÿáÿá 2002-úè èëäÿ ÀÁØ-ûí ïðåçèäåíòè îëàí øÿõñèí ñöìöéöíÿ ãÿäÿð ôàíàòèêëèéè âÿ äþâëÿòèí 10 òåçèñäÿí èáàðÿò åãîèñòèê Äîêòðèíàñû îëàúàãäûð (áàõ: Ìàíôðåä Äèìäå, ñÿù. 137). David Montaigne äÿ III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí îëàúàüûíû âÿ îíóí 2002-úè èëäÿ áàøëàéàúàüûíû âÿ ñÿáÿáêàðûí ÀÁØ îëàúàüûíû ýþñòÿðìèøäèð.1 5 ê79 Ìöãÿääÿñ ÿçÿìÿò ãàíàäëàðûíû ñàëàúàãäûð. Áþéöê ãàíóíâåðèúè ýÿëÿí êèìè: Ìÿçëóìëàðû ãàëäûðàúàã, ãèéàì÷ûëàðû ñûõûøäûðàúàã. Áóíóí êèìèñè éåð öçöíÿ ýÿëìÿéÿúÿêäèð. Íîñòðàäàìóñóí áèð ÷îõ øÿðù÷èëÿðè áó êàòðåíèí äÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøëÿð. ×èòÿì áó êàòðåíè Íàïîëåîíëà áàüëàéûð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, ×èòÿìèí ôèêðè ìÿãáóë ñàéûëìàëûäûð. Êàòðåíèí áöòöí ñÿòèðëÿðèíäÿ Íàïîëåîíëà áàüëû ìÿñÿëÿëÿð âàðäûð. 1-úè ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Íà ïîëåîí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí êèìè, Ðîìà êàòîëèê êèëñÿñèíèí Ïàïàñûíà ãàðøû ÷ûõäû. 2-úè ñÿòèðäÿ îíóí Ôðàíñàäà ìöòëÿãèééÿòè äåâèðèá èìïåðèéà éàðàòìàñûíà èøàðÿ åäèëèð. 3-úö ñÿòèðäÿ îíóí ùÿòòà àøïàçëàðà, ìåùòÿðëÿðÿ áåëÿ áþéöê ðöòáÿ âåðìÿñèíäÿí ñþç à÷ûëûð. 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ äåéèëÿíëÿð àéäûíäûð. Áèð ÷îõ ùàëëàðäà îíó “ãÿññàá” àäëàíäûðûðäûëàð. Íîñòðàäàìóñ îíó 1-úè, Ùèòëåðè èñÿ 2-úè Àíòèõðèñò àäëàíäûðìûøäûð. 5 ê80 Îãìèîí áþéöê Áèçàíñà éàõûíëàøàúàã. Áàðáàð ãîøóíó ãîâóëóá ÷ûõàðûëàúàã. Èêè ãàíóíäàí áèðè, åòíèê ãàíóí éåðèíè î áèðèíÿ âåðÿúÿê. Áàðáàð âÿ Ôðàíê äàèìà ÷ÿêèøìÿäÿ îëàúàã. 1 David S. Montaigne. Nostradamus. World War III. 2002. Minnesota, USA, ñÿù. 1. 404  Ñåíòóðèéà Êàòðåíèí áöòöí ñÿòèðëÿðèíäÿ ôèêèð àéäûí îëñà äà, áó êàòðåíè äÿ øÿðù åòìÿê ìöøêöë ìÿñÿëÿéÿ ÷åâðèëèá. 1-úè ñÿòèðäÿ éåð àëàí Îãìèîí, ôðàíñûç êåëòëÿðèíäÿ ïîåçèéà âÿ áÿëàüÿòëè íèòã àëëàùû îëóá. “Áèçàíñ” — Òöðêèéÿ äåìÿêäèð. Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà “Áàðáàð — áÿðáÿð”, Øèìàëè Àôðèêà õàëãëàðû âÿ ÿðÿáëÿð ìÿíàñûíäà èøëÿíèðìèø. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû âÿ îíäàí ñîíðà ôðàíñûçëàðûí Àíòàíòà îðäóëàðû ñûðàñûíäà Òöðêèéÿéÿ ùöúóìóíäàí, Èñòàíáóëó àëìàëàðûíäàí, ñîíðà èñÿ Àòàòöðêöí çÿðáÿëÿðèíÿ òàá ýÿòèðìÿéÿðÿê îíó òÿðê åòìÿëÿðèíäÿí äàíûøûëûð. 3-úö ñÿòèðäÿ Àâðîïà Øóðàñû âÿ “Öìóìè áàçàð” þëêÿëÿðèíèí òÿçéèãè èëÿ Òöðêèéÿíèí áÿçè ãàíóíëàðûíäàí ÿë ÷ÿêìÿëè îëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûá. Íàïîëåîíóí âàõòûíäàí áó ýöíÿ êèìè Ôðàíñà èëÿ Øèìàëè Àôðèêà þëêÿëÿðè, õöñóñÿí äÿ ÿðÿáëÿð àðàñûíäà ÷ÿêèøìÿëÿð äàâàì åäèð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû Ä. âÿ Í.Çèìàëàð Áèçàíñû Ðóñèéà ùåñàá åäÿðÿê, êàòðåíèí øÿðùè èëÿ ìÿøüóë îëìàã ÿâÿçèíÿ Ðóñèéàíû òÿðèôëÿéèðëÿð. 5 ê81 Êðàë ãóøó Ýöíÿø øÿùÿðè öçÿðèíäÿäèð. Íàìÿëóì ÿëàìÿòëÿðè éåääè àé ÿââÿë õÿáÿð âåðÿúÿê. Øÿðã äèâàðû ýóðóëòó âÿ èëäûðûìäàí éûõûëàúàã. Äöøìÿí éåääè ýöíÿ øÿùÿð ãàïûëàðûíà ÷àòàúàã. Êàòðåíäÿ Àëìàíèéàíûí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíüûúûíäà Ôðàíñàíû òóòìàñûíäàí áÿùñ îëóíóð. Áèð ÷îõ áàøãà êàòðåíëÿðäÿ îëäó üó êèìè, áóðàäà äà Íîñòðàäàìóñóí ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìÿñè àäàìû ùåéðÿòÿ ýÿòèðèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ïàðèñäÿí ýåäèð. Îðòà ÿñðëÿðäÿ Ïàðèñ “Ýöíÿø øÿùÿðè” àäëàíûðìûø. Òàðèõ÷èëÿð éàçûðëàð êè, àëìàí òÿééàðÿëÿðè Ìàæèíî áåòîí èñòåùêàìëàðû, ùàâà ëèìàíëàðû öçÿðèíäÿ âÿ þëêÿíèí äÿðèíëèêëÿðèíäÿ ó÷óð, Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíèíè âÿ ÿùàëèíè òÿñëèì îëìàüà ñÿñëÿéÿí âÿðÿãÿëÿðè éàéûðäûëàð. 1939-úó èëèí 13 íîéàáðûíäà, Àëìàíèéàíûí Ôðàíñàéà ùöúóìóíà äöç éåääè àé ãàëìûø Íîñòðàäàìóñóí “Êðàë ãóøó” àäëàíäûðäûüû àëìàí 405 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè òÿééàðÿñè Ïàðèñ öçÿðèíäÿ ó÷óá. Ìÿëóìäóð êè, ãàðòàë ôàøèñò Àëìàíèéàñûíûí ñèìâîëó îëóá. Áóíäàí ÿëàâÿ, òÿééàðÿ÷èëÿðèí ýåéèìè âÿ òÿééàðÿëÿðèí ãàíàäëàðûíû ãàðòàë øÿêëè áÿçÿéèðìèø. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 2-úè ñÿòèð èñÿ àðòûã äåäèéèìèç êèìè, ìöùàðèáÿíèí äöç éåääè àé ñîíðà áàøëàíäûüûíäàí õÿáÿð âåðèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ôðàíñûçëàðûí àüëàñûüìàç õÿðú ÷ÿêèá òèêäèðäèéè Ìàæèíî áåòîí äèâàðëàðûíûí ùå÷ áèð êþìÿéè îëìàéàúàüûíäàí äàíûøûëûð. Áó ìÿñÿëÿ áàðÿäÿ ÿââÿëëÿð ýåíèø ñþùáÿò à÷äûüûìûçäàí (áàõ: 1 ê34, 3 ê33, 4 ê80, 5 ê18), áóðàäà àðòûã ñþç äåìÿéÿ åùòèéàú äóéìàäûã. 4-úö ñÿòèðäÿ àëìàíëàðûí äöç éåääè ýöíäÿ — 5-11 èéóí 1940-úû èëäÿ Ïàðèñÿ ÷àòìàëàðûíäàí äàíûøûëûð. Íîñòðàäàìóñóí ÿêñÿð êàòðåíëÿðèíäÿ îëäóüó êèìè, áó êàòðåíäÿ äÿ äåäèêëÿðè éöçäÿ éöç éåðèíè àëìûøäûð. 5 ê82 Ãàëàäàí êÿíàðäà ñàçèø áàüëàíìûøäûð. Öìèäñèçëèéÿ ãàïûëàí èñÿ áóíóíëà ðàçûëàøìàéàúàã. Àðáóàäàí, Ëàíãðäàí îëàíëàð Áðåññÿ ãàðøû ÷ûõàíäà Äîë äàüëàðûíäà äöøìÿí òÿëÿñèíÿ äöøÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ôîíáðéóí ýþñòÿðèð êè, áó êàòðåíäÿ ÔðàíñàÏðóññèéà ìöùàðèáÿñèíäÿí (1870-1871) âÿ ôðàíñûçëàðûí ìÿüëóáèé éÿòèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 5 ê83 Òàéû-áÿðàáÿðè îëìàéàí âÿ ðàì åäèëìÿéÿí, Ãöäðÿòëè äþâëÿòè äåâèðìÿê èñòÿéÿíëÿð. Õÿáÿðäàðëûã áÿùàíÿñèëÿ ö÷ ýåúÿ ôûðûëäàãëà ìÿøüóë îëàúàãëàð. ßí Áþéöê áó âàõò ñòîë àðõàñûíäà Áèáëèéà îõóéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè 23 àâãóñò 1572-úè èëäÿ Ôðàíñàäà ùóýå íîòëàðûí êöòëÿâè ãûðüûíû âÿ îíëàðûí áàø÷ûñû àäìèðàë Êîëèíîíóí þëäöðöëìÿñè èëÿ áàüëàéûðëàð. Áÿçèëÿðè èñÿ ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1979-úó èëäÿ Èðàíäà ÀÁØ ñÿôèðëèéèíèí èðàíëûëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìà 406  Ñåíòóðèéà ñûíäàí ýåäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ÀÁØ-ûí ïðåçèäåíòè, äèíäàðëûüû èëÿ ñå÷èëÿí Cèììè Êàðòåðÿ èøàðÿ îëóíóð. 5 ê84 Î, ìöãàéèñÿ îëóíìàç, þë÷öéÿ ýÿëìÿç øÿùÿðèí ýèðäàáûíäà, Càùèë âÿ ìöÿììàëû âàëèäåéíëÿðäÿí äîüóëàúàã. Î øÿõñ êè, áþéöê êðàëûí ãöäðÿòëè þëêÿñèíè Ðóàí (Ôðàíñà) âÿ Åâðþäÿí (Àâðîïà) äàüûòìàã èñòÿéÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ìöõòÿëèô ìöëàùèçÿëÿð èðÿëè ñöðöáëÿð. Ëàêèí áèç êàòðåíè Àéÿòóëëà Õîìåéíè âÿ 1979-úó èëäÿ Èðàíäà øàù ðåæèìèíèí äåâðèëìÿñè èëÿ áàüëàéàíëàðû äÿñòÿêëÿéèðèê. Áó áàðÿäÿ àðòûã ìöôÿññÿë äàíûøäûüûìûçäàí (áàõ: 1 ê70) áóðàäà áèð äàùà ñþç à÷ìàüà åùòèéàú äóéìàäûã. Àíúàã ùå÷ áèð òÿäãèãàò÷ûíûí äèããÿòèíè ÷ÿêìÿéÿí áèð ìÿñÿëÿ áàðÿäÿ ôèêðèìèçè áèëäèðìÿéè çÿðóðè ñàéäûã. Áèðèíúè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Õîìåéíèíèí “ìöãàéèñÿ îëóíìàç, þë÷öéÿ ýÿëìÿç øÿùÿð”äÿ äöíéàéà ýÿëÿúÿéèíè áÿéàí åäèð. Áèáëèéàäà ìöãÿääÿñ Ãöäñ øÿùÿðèíäÿí äàíûøàðêÿí “ìöãàéèñÿ îëóíìàç, þë÷öéÿ ýÿëìÿç øÿùÿð” èôàäÿñè èøëÿäèëèá. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñ Àéÿòóëëà Õîìåéíèíèí àíàäàí îëäóüó Ãóì øÿùÿðèíèí ìöãÿääÿñ éåðëÿðäÿí îëàúàüûíû ýþðäöéöíÿ ýþðÿ áó èôàäÿíè èøëÿòìèøäèð. Áó ôàêòûí þçö äÿ éóõàðûäà äåéèëÿíëÿðÿ äàéàã îëóð. 5 ê85 Èñâå÷ðÿ âÿ ÿòðàô éåðëÿðäÿ äàíûøàíëàð Êîñìîñà ýþðÿ ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿúÿêëÿð. Äÿíèç ÷ÿéèðòêÿëÿðèíèí âÿ àüúàãàíàäëàðûí äÿñòÿñè. Ëåìàíûí ñÿùâëÿðè òàìàìèëÿ öçÿ ÷ûõàúàã. Êàòðåíäÿ ñòðàòåæè ñèëàùëàð öçðÿ ÀÁØ, êå÷ìèø Ñîâåò Èòòèôàãû âÿ áàøãà äþâëÿòëÿðèí Èñâå÷ðÿäÿ àïàðûëàí äàíûøûãëàðà áàðìàãàðàñû áàõ ìàëàðû âÿ Cåíåâðÿäÿ ùå÷ áèð íÿòèúÿíèí ÿëäÿ åäèëìÿìÿñèíäÿí äà íûøûëûð. Cåíåâðÿ Ëåìàí ýþëö öñòöíäÿ îëäóüóíà ýþðÿ, Íîñòðàäàìóñ îíó îáðàçëû øÿêèëäÿ “Ëåìàí” àäëàíäûðûá. 407 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áÿéàí åäèð êè, äþâëÿòëÿðèí Cåíåâðÿ äàíûøûãëàðû çàìàíû áóðàõäûüû ñÿùâëÿð áÿøÿðèééÿòÿ áàùà áàøà ýÿëÿúÿê. Ðàêåòëÿðèí òåç-òåç êîñìîñà ó÷óøó îçîí òÿáÿãÿñèíäÿêè äåøèêëÿðèí äàùà äà áþéöìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðûð êè, áó äà ïëàíåòèìèçäÿ èãëèìèí äÿéèøìÿñèíÿ, ãëîáàë èñòèëÿøìÿéÿ, ÿòðàô ìöùèòèí ÷èðêëÿíìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Åêîëîýèéàíûí ïîçóëìàñûíûí èëê ÿëàìÿòè ñàéñûç-ùåñàáñûç ÷ÿéèðòêÿ âÿ áàøãà ùÿøÿðàòëàðûí ìåéäàíà ýÿëìÿñè îëàúàã. Éåðè ýÿëìèøêÿí äåéèì êè, 1938-úè èëäÿ èñâå÷ðÿëè ýþðöúö Åììà Êóíòñ áóíóíëà áàüëû äåìèøäèð: “Âàõò ýÿëÿúÿê, ãÿëÿìÿ áÿíçÿð òÿééàðÿëÿð êÿøô åäÿúÿêëÿð. Îíëàð èíñàíëàðû êîñìîñà àïàðàúàã êè, áó äà àòìîñôåðäÿ äåøèêëÿðèí ÿìÿëÿ ýÿëìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Ýöíÿøèí øöàëàðû áó äåøèêëÿðäÿí êå÷ÿúÿê âÿ ìèëéîíëàðëà èíñàíûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëàúàã”. 5 ê86 Èêè áàø âÿ ö÷ ÿëëÿ àéðûëìûø Áþéöê øÿùÿð ñóéà ýþðÿ òÿøâèøÿ äöøÿúÿê. Îíëàðûí àðàñûíäà Áþéöêëÿð ñöðýöíäÿ éîëëàðûíû àçàúàãëàð. Ôàðñëàðûí ùþêìäàðû Áèçàíñû áÿðê ñûõûøäûðàúàã. Áó êàòðåíäÿ øÿðùÿ ýÿëÿí ñîí ñÿòèðäèð. Áóðàäà Èðàí ùþêìäàðûíûí Òöðêèéÿíè ñûõûøäûðàúàüû áÿéàí åäèëèð. Êàòðåíè ùÿëÿëèê øÿðù åòìÿê ìöìêöí îëìàìûøäûð. 5 ê87 Ñàòóðí èòàÿòäÿí ÷ûõäûüû èëäÿ Ôèðÿíýäÿ (Ôðàíñà) ÿðàçèíè ñó áàñàúàã. Òðîéà ãàíû îëàíëà èçäèâàú áàø òóòàúàã. Î, èñïàíëàðûí ÿùàòÿñèíäÿ îëàúàã. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ôðàíñûçëàðëà èñïàíëàðäàí ýåòñÿ äÿ, îíó øÿðù åò ìÿê ìöøêöë îëóá. 1-úè ñÿòèðäÿ Ñàòóðí ïëàíåòèíèí Õÿð÷ÿíý áöðúöíäÿí ÷ûõìàñûíäàí äàíûøûëûð. Áó, ÷îõ òåç-òåç áàø âåðèð. 2-úè ñÿòèð àéäûíäûð. 3-úö ñÿòèðäÿ 408  Ñåíòóðèéà êðàë àèëÿñèíäÿí îëàíëà èçäèâàúäàí áÿùñ îëóíóð. Êèìèí èñïàíëàðûí ÿùàòÿñèíäÿ âÿ òÿñèðè àëòûíäà îëìàñû äà ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. 5 ê88 Ìöíáèò òîðïàüû äÿùøÿòëè äàøãûí áàñàúàã. Áàøãà äÿíèçëÿðäÿí äÿíèç íÿùÿíýè ïåéäà îëàúàã. Áó éåðèí éàõûíëûüûíäà þçëÿðèíÿ ñûüûíàúàã äöçÿëäÿúÿêëÿð. Î, Òóðèíèí êþëÿñè Ñàâîíàíû ÿëèíäÿ ñàõëàéàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðûí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. 5 ê89 Ìàúàðûñòàíûí äàõèëèíäÿ Áîùåìèéàäàí, Íàâàððàäàí Âÿ öñéàí÷ûëàðûí ìöãÿääÿñ áàéðàüû àëòûíäà Çàíáàã þëêÿñèíèí çàíáàã ýöëëÿðèíè Áàððà àïàðàðàã Îðëåàíëûëàðà ãàðøû ÷àõíàøìàëàð ñàëàúàãëàð. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ ïðîòåñòàíòëàðûí èüòèøàøëàðûíäàí ñþç à÷ûð. XVI-XVII ÿñðëÿðäÿ Íàâàððà âÿ Áîùåìèéà ìöíàãèøÿ ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëìèøäè. 1618-úè èëäÿ Áîùåìèéà âÿ Ìàúàðûñòàíäà áàøëàéàí öñéàí Îòóçèëëèê ìöùàðèáÿ èëÿ íÿòèúÿëÿíäè. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿð áèð àç ñîíðàêû ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Áàðð øÿùÿðè Ñòðàñáóðãóí áèð íå÷ÿ êèëîìåòðëèéèíäÿäèð. Áàðð âÿ ÿòðàô òîðïàãëàð 1689-úó èëäÿí Ôðàíñàíûí òàáåëèéèíäÿäèð. 5 ê90 Ñèêëàäëàðäà, Êîðèíô âÿ Ëàôèñäÿ, Ñïàðòàäà, áöòöí Ïåëîïîííåñäÿ. Àëäàäûúû òîçëà äÿùøÿòëè àúëûã, òàóí, Éàðûìàäàíûí ùÿð éåðèíäÿ äîããóç àé äàâàì åäÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ìöÿééÿí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ ãàðà éàõìàüà ÷àëûøñàëàð äà, äåéèëÿí ëÿð éåðèíè òóòìàéûá. Äåìÿëè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ áàø 409 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè âåðÿúÿêäèð. Òÿêúÿ îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí éåðëÿð Éóíàíûñòàí âÿ Áàëêàí éàðûìàäàñûíäàäûð. 5 ê91 Ðèéàêàðëàð éåðè àäëàíäûðûëàí Áþéöê áàçàðäà, Áöòöí ÷àéëàðäàí âÿ Àôèíà ÷þëëÿðèíäÿí. Ìàðñ Øèð áöðúöíäÿ, Ñàòóðí èñÿ Äîë÷à áöðúöíäÿ îëàíäà Éöíýöë ñèëàùëû Àëáàí ñöâàðè äÿñòÿñèíè ýþðÿíäÿ òÿÿúúöáëÿíÿúÿêëÿð. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, Ìàðñ Øèð áöðúöíäÿ, Ñàòóðí èñÿ Äîë÷à áöðúöíäÿ 1993-úö èë àïðåëèí 27-äÿí èéóíóí 23-íÿ ãÿäÿð îëóá. 4-úö ñÿòèðäÿ ãÿäèì ðîìàëûëàðûí “Albanois” àäëàíäûðäûãëàðû Àçÿðáàéúàíëà Åðìÿíèñòàí àðàñûíäà 1993-úö èëèí àïðåë-èéóí àéëàðûíäà áàø âåðÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèëèð. Íîñòðàäàìóñ àçÿðáàéúàíëûëàðûí éöíýöë ñèëàùëà ñèëàùëàíàúàãëàðûíû äà ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðöá. Éåðè ýÿëìèøêÿí, òÿäãèãàò÷û Áàðäî Êèäîãî áó êàòðåíäÿ Àçÿðáàéúàíëà áàüëû ìàðàãëû ôèêèð èðÿëè ñöðöá: “Àëáàíèéà äåéÿíäÿ íÿäÿíñÿ èíñàíëàð Áàëêàíëàðû ýþç þíöíÿ ýÿòèðèðëÿð. Áó òÿñÿââöð äöç äåéèë. ßñëèíäÿ ãÿäèì òàðèõäÿ âÿ Íîñòðàäàìóñ äà áóíà èøàðÿ åäèð, Àëáàíèéà Ãàôãàç âÿ Èðàí àðàñûíäà èíäè Àçÿðáàéúàí êèìè òàíûíàí ÿðàçèäèð”.1 Íîñòðàäàìóñøöíàñ Úîí Ùîóã äà ìÿñÿëÿéÿ þç ìöíàñèáÿòèíè áèëäèðèð: “Ãÿäèì Àëáàíèéà Çàãàôãàçèéà ðåýèîíóäóð. Êàòðåí XX ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ áàø âåðÿí Àçÿðáàéúàí-Åðìÿíèñòàí ìöíàãèøÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. 1993-úö èëèí àïðåë-èéóí àéëàðûíäà åðìÿíè îðäó ùèññÿëÿðè þçöíöí ùÿëëåäèúè ãÿëÿáÿñèíè ÿëäÿ åäÿðÿê Äàüëûã Ãàðàáàüû Àçÿð áàéúàíäàí àéûðäû. 90-úû èëëÿðèí îðòàëàðûíäà Àçÿðáàéúàí-Åðìÿíèñòàí ìöíàãèøÿñè ñÿíýèäè”.2 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Àâðîïà “Öìóìè áàçàð” þëêÿëÿðèíèí Áàëêàíëàðäà — Áîñíèéà, Õîðâàòèéà, Ñåðáèéàäà äà ýóéà ìöùàðèáÿíè äàéàíäûðìàã ö÷öí éûüûøàðàã ðèéàêàðúàñûíà ÷ûõûøëàð åòìÿñèíÿ èøàðÿ 1 2 Áàðäî Êèäîãî. Íîñòðàäàìóñ. Ëîíäîí, 1994, ñÿù. 32. Úîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñóí êöëëèééàòû. Ëîíäîí, 2001, ñÿù. 399. 410  Ñåíòóðèéà èëÿ áó áèðëèéè “Ðèéàêàðëàð áèðëèéè” àäëàíäûðûð. 2-úè ñÿòèðäÿ Éóíàíûñ òàíëà Òöðêèéÿ àðàñûíäà 1995-úè èëäÿ áàø âåðÿí êÿñêèí òîããóøìàëàðäàí áÿùñ åäèëèð. 5 ê92 Òàõò-òàúû îí éåääè èë òóòàíäàí ñîíðà, Áåø òàì ìöääÿò äÿéèøèá éåíèñèëÿ ÿâÿç åäèëÿúÿê. Áó âàõòäàí ñîíðà áèð íÿôÿð ñå÷èëÿúÿê. Î, áèð î ãÿäÿð äÿ ðîìàëûëàðûí öðÿéèíúÿ îëìàéàúàã. Àõûðûíúû ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ðîìàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ, äàùà äîüðóñó Âàòèêàíëà áàüëûäûð. Ðîìà Ïàïàëàðûíûí ñå÷êèñè òàðèõèíÿ íÿçÿð ñàëàíäà ìÿëóì îëóð êè, êàòðåí áèçèì çÿìàíÿìèçäÿí áÿùñ åäèð. Ðîìà Ïàïàñû XI Ïèé 17 èë Âàòèêàíà ðÿùáÿðëèê åòìèøäèð (1922-1939). Îíäàí ñîíðà ñå÷èëÿí áåø íÿôÿð Ïàïà àøàüûäàêûëàðäûð: XII Ïèé (1939-1958), XXIII Èîùàíí (1958-1963), VI Ïàâåë (1963-1978), I Èîùàíí Ïàâåë (1978) âÿ II Èîùàíí Ïàâåë (1978-2005-úè èëëÿð) Âàòèêàíà ðÿùáÿðëèê åäèá. 4-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí åäèëèð êè, 17 èë Âàòèêàíà ðÿùáÿðëèê åäÿí II Ïàâåëäÿí ñîíðà ñå÷èëÿúÿê Ïàïà, ðîìàëûëàðûí î ãÿäÿð äÿ õîøóíà ýÿëìÿéÿúÿê. Áó, ÿñëÿí àëìàí îëàí XVI Áåíåäèêòäèð. Î, 2005-úè èëèí àïðåëèí 19-äà Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëèá. Èðëàíäèéàëû ýþðöúö Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéàíûí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ñþéëÿäèéè êèìè, Ïàïà XVI Áåíåäèêòäÿí ñîíðà ñå÷èëÿúÿê Ðîìàëû Ïéîòðóí âàõòûíäà Âàòèêàí ìÿùâ îëàúàã. Î, Âàòèêàíûí ñîí Ïàïàñû îëàúàã. 5 ê93 Áÿäèðëÿíìèø àé êöðÿñè àëòûíäà, Ìåðêóðè ùàêèì ìþâãå òóòàíäà, Åëÿ áèð ñèìà (õàäèì) éåòèøäèðÿúÿê êè, Èíýèëèñëÿðè ÷àø-áàø ñàëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí 1600-úö èëäÿ Øîòëàíäèéàäà àíàäàí îëàí, Èíýèëòÿðÿ êðàëû I ×àðëçûí þëêÿäÿ êàòîëèêëèéè 411 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áÿðïà åòìÿê òÿøÿááöñöíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. I ×àðëçûí ùÿðÿêÿòëÿðè èíýèëèñëÿðè íÿèíêè ÷àø-áàø ñàëìûøäû, åëÿúÿ äÿ þëêÿäÿ ùÿðú-ìÿðúëèê, ãàðûøûãëûã ùþêì ñöðöðäö. Áó èñÿ þëêÿäÿ Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíÿ (1642-1649) ñÿáÿá îëìóøäó. Áó àç èìèø êèìè, î, êàòîëèê ãàäûíëà åâëÿíìèøäè. I ×àðëç áöòþâëöêäÿ ïðîòåñòàíòëàðäàí èáàðÿò îëàí èíýèëèñ ïàðëàìåíòèíÿ öñòöí ýÿëÿ áèëìÿäè. ßêñèíÿ, ïàðëàìåíòèí ñàðàé ÿéàíëàðûíûí ãÿðàðû èëÿ 1649-úó èëäÿ åäàì åäèëäè. Íîñòðàäàìóñ áàøãà áèð êàòðåíäÿ à÷ûãúà áÿéàí åäèá: “Ëîíäîí ñåíàòû þç êðàëûíû þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿê” (áàõ: 9 ê49). Ýöìàí êè, êàòðåíèí íþìðÿñè äÿ Íîñòðàäàìóñ òÿðÿôèíäÿí òÿñàäöôè ñå÷èëìÿéèá: 1649-úó èë I ×àðëçûí åäàì èëè èäè. 5 ê94 Áðàáàí, Ôëàíäðèéà, Ãàíä, Áðöããå âÿ Áîëîíèéàíû Î, Áþéöê Àëìàíèéàéà ãàòàúàã. Áàðûøûã àëäàäûúûäûð. Åðìÿíèñòàíûí Áþéöê ùåðñîãó Êþëí âÿ Âéàíàéà ùöúóì åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ýåäèð. Íîñòðàäàìóñ ÿââÿëúÿ Ùèòëåðèí òóòäóüó ÿðàçèëÿðè ñàäàëàéûð. 3-úö ñÿòèðäÿ 1939-úó èëäÿ ôàøèñò Àëìàíèéàñû èëÿ Ñîâåò Èòòèôàãû àðàñûíäà áèð-áèðèíÿ ùöúóì åòìÿìÿê áàðÿäÿ èìçàëàíìûø ñàçèøèí àëäàäûúû îëäóüó ýþñòÿðèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö, Ñòàëèíèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Ãûçûë Îðäóíóí Àëìàíèéà âÿ Àâñòðèéàéà ùöúóìóíäàí ñþç à÷ûð. 3-úö ñÿòèðäÿ Ñòàëèíèí Åðìÿíèñ òàíäàí îëìàñû ìÿñÿëÿñè áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ îíóíëà áàüëûäûð êè, ãÿäèì çàìàíëàðäà Çàãàôãàçèéàíûí õðèñòèàíëàð éàøàéàí ùèññÿñè “Åðìÿíèñòàí” àäëàíûðìûø. Þçöíö íîñòðàäàìóñøöíàñ àäëàíäûðàí, ëàêèí ÿñëèíäÿ ôèêðè-çèêðè ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ ãàðà éàõìàã îëàí Stefan Pàulus áó êàòðåíèí äÿ ìöñÿëìàíëàðûí Àâðîïàíû òóòìàñûíà ùÿñð îëóíäóüóíó ýþñòÿðìÿêëÿ þçöíö ýöëöø ùÿäÿôèíÿ ÷åâèðèð. Îíóí ôèêðèíúÿ, 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Áþéöê ùåðñîã” ìöñÿëìàíäûð, Ìåùäèäèð. Îíóí Ìåùäè àäûíû ùàðàäàí îðòàéà àòäûüû äà ìöÿììà îëàðàã ãàëûð. Úåk Manuelian èñÿ 412  Ñåíòóðèéà “Íîñòðàäàìóñ. III Äöíéà ìöùàðèáÿñè áàðÿäÿ ýþðöúöëöê” àäëû èíýèëèñúÿ êèòàáûíäà1 éàëàíäàí ãåéä åäèð êè, Åðìÿíèñòàíûí “Áþéöê Ùåðñîã”ó ðóñ îðäóñóíóí åðìÿíè ìÿíøÿëè êîìàíäèðèäèð. 5 ê95 Äÿíèç àâàðû øöáùÿ äîüóðàúàã. Áþéöê èìïåðèéàíû ìÿúáóð åòìÿêäÿí þòðö ýÿëÿúÿê. Åýåé äÿíèçèíäÿ àüàú ìàíåÿëÿð Òèððåí äàëüàëàðûíäàí óçàãëàøìûøà ÿíýÿë òþðÿäÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, áó êàòðåí 1571-úè èëäÿ Ôðàíñûç ýÿìèëÿðèíèí Ñèúèëèéà âÿ Òîñêàíà àðàñûíäà éåðëÿøÿí Òèððåí äÿíèçèíäÿí êå÷ÿðÿê Ìåñèí øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà Îñìàíëû Èìïåðèéàñûíûí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû èëÿ âóðóøà ýåòìÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. Ùÿòòà Íîñòðàäàìóñó ýöíàùëàíäûðûðëàð êè, ñÿùâÿí Åýåé äÿíèçèíè ýþñòÿðèá. ×öíêè äþéöø Àðàëûã äÿíèçèíäÿ îëóá. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí Àíòàíòàéà äàõèë îëàí Áþéöê Áðèòàíèéà, Èòàëèéà, Ôðàíñà âÿ Éóíàíûñòàí ãîøóíëàðûíûí 1920-úè èëäÿ Èñòàíáóëó òóòìàñûíäàí âÿ ñîíðàëàð Àòàòöðê êèìè òàíûíàí Ìóñòàôà Êàìàëûí ðÿùáÿðëèê åòäèéè òöðê ãîøóíóíóí ùÿìëÿëÿðèíÿ äþçìÿéÿðÿê þëêÿíè òÿðê åòìÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. 5 ê96 Áþéöê äöíéàíûí ìÿðêÿçèíäÿ ãûçûëýöë, Éåíè ÿìÿëëÿð íàìèíÿ ùàìûíûí ýþçö ãàáàüûíäà ãàí àõûäûëàúàã. Ùÿãèãÿòè äåìèø îëñàã, îíëàðû ñóñäóðàúàãëàð. Ùàìûíûí ÷îõäàí ýþçëÿäèéè ýåú ýÿëèá ÷ûõàúàã. Ìÿëóìäóð êè, ãûçûëýöë ñöêóò ðÿìçèäèð. Áóíäàí èñòèôàäÿ åäÿí Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíè Øÿðã ñóôèçìè âÿ îíóí íöìàéÿí äÿëÿðè Ìåõåð Áàáà, Ñâàìè Ïðàáõóïàäà âÿ áàøãàëàðû èëÿ áàüëàéûðëàð. Ëàêèí 2-úè âÿ 3-úö ñÿòèðëÿðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áóðàäà “ãûçûëýöë” 1 Ýþñòÿðèëÿí êèòàá, New Brinswèck, 1996, ñÿù. 91. 413 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìÿúàçè ìÿíàäàí äàùà ÷îõ, ùÿãèãè ìÿíà èôàäÿ åäèð âÿ ùÿì äÿ áó ìÿãàìäà áó ñþçö Íîñòðàäàìóñ èñòåùçà èëÿ èøëÿäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, çîð ýöúöíÿ àüçûíû à÷ìàüà èìêàí âåðèëìÿéÿí àäàì, òÿáèè êè, äàíûøà áèëìÿç, ñóñàð. Áèçúÿ, “Áþéöê äöíéàíûí ìÿðêÿçè” äåäèêäÿ, Íîñòðàäàìóñ îíóí ìàòåðèê ùèññÿñèíè, Àâðîïà, Àñèéà âÿ Àôðèêà ãèòÿëÿðèíè íÿçÿðäÿ òóòóð. Äîüðóäóð, ãÿäèì çàìàíëàðäà äöíéàíûí ìÿðêÿçè Ãöäñ ùåñàá îëóíóðäó. Áóíóíëà áåëÿ, áó êàòðåíäÿ òÿêúÿ Ôÿëÿñòèíäÿí äåéèë, åëÿúÿ äÿ Áàëêàíëàð, Èðàã, ßôãàíûñòàí âÿ áàøãà ýöúñöç äþâëÿòëÿðÿ ãàðøû ÀÁØ-ûí à÷ûã-àøêàð çîðàêûëûüûíäàí äàíûøûëûð. Áó áàðÿäÿ äàùà ÷îõ ìÿëóìàò áàøãà êàòðåíëÿðäÿ äÿ âàðäûð (áàõ: 8 ê7). 2-úè ñÿòèðäÿ ïèñ ÿìÿëëÿð íàìèíÿ àõûäûëàí íàùàã ãàíäàí, 1-úè ñÿòèðäÿ Àâðîïà þëêÿëÿðè âÿ åëÿúÿ äÿ ×èí âÿ Ðóñèéàíûí ñóñàðàã áó ìÿêðëè íèééÿòëÿðÿ ðÿâàú âåðìÿñèíäÿí áÿùñ îëóíóð. 4-úö ñÿòèðäÿ ÀÁØ-ûí ÿñàñû îëìàéàí áÿùàíÿ èëÿ 2003-úö èëäÿ Èðàãû òóòìàã úÿùäèíÿ ãàðøû íÿùàéÿò êè, ýåú äÿ îëñà Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿ Àëìàíèéà âÿ Ôðàíñàíûí, åëÿúÿ äÿ Ðóñèéà âÿ ×èíèí à÷ûã ìöãàâèìÿòèíäÿí äàíûøûëûð. Ëàêèí çàìàí ýþñòÿðÿúÿê: îíëàð áó èøÿ âàõòûíäàìû, éîõñà Íîñòðàäà ìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, ýåúìè áàøëàéûáëàð. Àõû, ÀÁØ Èðàã ñÿðùÿäëÿðèíÿ ýþðöíìÿìèø ùÿðáè ãöââÿ òîïëàéàðàã 20 ìàðò 2003-úö èëäÿ ìöùàðèáÿéÿ áàøëàäû âÿ þëêÿíè çÿáò åòäè. 5 ê97 Áþéöê êðàëûí éàøàìàüà éàðàðëû øÿùÿðèíäÿ Áîüóëìà òÿùëöêÿñèíäÿí åéáÿúÿð øÿêèëäÿ äîüóëàí. ßñèðëÿð áàðÿäÿ àìàíñûç ôÿðìàí ëÿüâ åäèëäè. Äîëó âÿ èëäûðûì. Êîíäîí íöôóçäàí äöøäö. 1-úè ñÿòèðäÿ Ïàðèñäÿí áÿùñ åäèëèð. 2-úè ñÿòèðäÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí éàçäûãëàðûíà ýþðÿ êðàë XIV Ëöäîâèêèí ùÿìèøÿ ìàñêàäà ýÿçÿí âÿ êðàëûí ùþêìö èëÿ þìðöíöí ÷îõóíó çèíäàíëàðäà êå÷èðÿí ÿêèç ãàð äàøûíäàí äàíûøûëûð. 414  Ñåíòóðèéà 3-úö ñÿòèðäÿ 1685-úè èëäÿ ùóýåíîòëàðûí äèí (èáàäÿò) àçàäëûüûíäàí ìÿùðóì åäèëìÿñè áàðÿäÿ Íàíò Ôÿðìàíûíäàí áÿùñ îëóíóð. 4-úö ñÿòèðäÿ Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿ éåðëÿøÿí, òèúàðÿò ìÿðêÿçè êèìè òàíûíàí Êîíäîì øÿùÿðèíÿ èøàðÿ åäèëèð. Äåéèëÿíÿ ýþðÿ, äöíéàäà ìÿøùóð îëàí “Êîíäîí” ðåçèí ìÿìóëàòû — ãîðóéóúó âàñèòÿ ùÿð éàíà áóðàäàí éàéûëìûøäûð. Éÿãèí áóíà ýþðÿäèð êè, Íîñòðàäàìóñ øÿùÿðèí àäûíû áèëÿðÿêäÿí, îëäóüó êèìè “Êîíäîì” äåéèë, îíó äöíéàäà òàíûäàí ðåçèí ìÿìóëàòûíûí àäû èëÿ “Êîíäîí” éàçìûøäûð. 5 ê98 Ãûðõ ñÿêêèç äÿðÿúÿ åí äàèðÿñèíäÿ, Ýöíÿø Õÿð÷ÿíý áöðúöíö êå÷ÿíäÿ ãóðàãëûã îëàúàã. Áàëûãëàð äÿíèç, ÷àé âÿ ýþëäÿ áèøÿúÿê, âÿðÿì öç âåðÿúÿê. Áåàðí âÿ Áóãîððà ýþéäÿí ÿëÿíÿí îä ãàðøûñûíäà öìèäèíè èòèðÿúÿê. Êàòðåíäÿ òÿñâèð îëóíàíëàð Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðá òîðïàãëàðûíäà, Øèìàëè Àìåðèêà, Óêðàéíà, Áðèòàíèéà, Íéóôàóíëåíääÿ âÿ ñ. îëà áèëÿðäè âÿ ýÿëÿúÿêäÿ äÿ áàø âåðÿ áèëÿð. 1939-úó èëäÿ ÀÁØ-äà äÿùøÿòëè ãóðàãëûã îëóáìóø. Îíó äà äåéÿê êè, Ýöíÿø Õÿð÷ÿíý áöðúöíö ùÿð èë èéóë àéûíûí 22-äÿ êå÷èð. Áÿçè ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû ñÿðñÿì ôèêèðëÿðèíäÿí ÿë ÷ÿêìèð, éåíÿ äÿ ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ ëÿêÿ éàõìàãëà ìÿøüóë îëóðëàð. Áó êàòðåíäÿ äÿ ìöñÿëìàíëàðûí õðèñòèàíëàðà ùöúóì åäÿúÿêëÿðè áàðÿäÿ ôèêèð èðÿëè ñöðÿðÿê, îõóúóëàðäà îíëàðà ãàðøû ÿñàñû îëìàéàí òÿñÿââöð éàðàò ìàüà ÷àëûøûðëàð. 5 ê99 Ìèëàí, Ôåðàð, Òóðèí âÿ Àêâèëåéà, Êàíóéà, Áðèíäèçèíè êåëò õàëãû ùèääÿòëÿíäèðìèøäèð: Øèð âÿ Ãàðòàë úèíàùû òÿðÿôäÿí Ðîìàäà ãîúà Áðèòàíèéà ùþêìäàðû îëàíäà. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ êàòðåíäÿ ñþùáÿò Áðèòàíèéàíûí áàø íàçèðè Âèíñòîí ×þð÷èëèí ÿìðèíÿ ÿñàñÿí Èòàëèéàíûí àäëàðû ÷ÿêèëÿí 415 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè éåðëÿðèíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîíóíà éàõûí ôðàíñûç, èíýèëèñ (Øèð) âÿ Àìåðèêà (Ãàðòàë) îðäó ùèññÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí òóòóëìàñûíäàí ýåäèð. Áàøãà ãðóï òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ äàùà äîüðó ôèêèð èðÿëè ñöðöðëÿð. Ýþðöíöð, áóðàäà Ôðàíñàíûí Èòàëèéàíû òóòìàñûíäàí, Àâñòðèéà-Ðóñèéà îðäó ùèññÿëÿðèíèí ôåëäìàðøàë Ñóâîðîâóí êîìàíäàíëûüû èëÿ 1799-úó èëäÿ ôðàíñûç îðäóñóíó äàðìàäàüûí åòìÿñèíäÿí, àõûðûíúû ñÿòèðäÿ èñÿ Ñòöàðòëàð íÿñëèíèí ñîí íöìàéÿíäÿñè êàðäèíàë Éîðêóí 1807-úè èëäÿ Ðîìàäà äöíéàñûíû äÿéèøìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. 5 ê100 Òÿùðèê÷è þç îäó èëÿ òóòóëäó Êàðêàñ âÿ Êîìÿíæÿ ýþéäÿí îä éàüàúàã. Ôóà, Îø, Ìàçåð òÿðèôëÿíÿí ãîúàíû Ùàññåäÿí, Ñàêñðíèéà âÿ Òóðÿíæäÿí îëàíëàð ãîâäóëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, 1-úè ñÿòèðäÿ áþéöê ýþðöúö íöâÿ ïàðòëàéûøûíûí ìåõàíèçìèíè òÿñâèð åäèð. Êàòðåíèí äèýÿð ñÿòèðëÿðèíäÿ èñÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû àëìàíëàðûí Ôðàíñàíû òóòìàñûíäàí, Ôðàíñàíûí ìèëëè ãÿùðÿìàíû, ãîúà ìàðøàë Ïåòåíèí ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëìàñûíäàí äàíûøûëûð. 416 ÂÛ Ñåíòóðèéà VI ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( VI ÉÖÇËÖÊ) Áþéöê õÿéàëëàð èíñàíëàðû àëäàäàúàã. Âÿ îíëàð øÿð ãöââÿëÿðÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿðÿê êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùëàðû èúàä åäÿúÿê, àüëàñûüìàç áÿäáÿõòëèêëÿðèí òþðÿäèëìÿñèíÿ ðÿâàú âåðÿúÿêëÿð. 6 ê1 K Ïèðåíåé äàüëàðûíûí ÿòðàôûíà ÷îõëó àäàì éûüûøìûøäûð. ßúíÿáè õàëã éåíè êðàëà êþìÿê åäÿúÿê. Ãàðîííà ÷àéûíûí éàõûíëûüûíäà áþéöê Ìàñ ìÿáÿäèíäÿí Ðîìàëû áàø÷û îíó ñóéóí è÷èíäÿ ãîðõóäàúàã. êàòðåí áàðÿäÿ íîñòðàäàìóñøöíàñëàð ãÿòè ôèêèð ñþéëÿìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, ùàäèñÿëÿð Ôðàíñàäà úÿðÿéàí åäèá âÿ éà áàø âåðÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. 6 ê2 Ìèí áåø éöç ñÿêñÿíèíúè èëëÿðäÿí. ×îõ ãÿðèáÿ áèð ÿñðè ýþçëÿéÿúÿêëÿð. Ìèí éåääè éöç ö÷öíúö èëäÿ Ýþéëÿð øàùèä îëàúàã. Áèð íå÷ÿ êðàëëûã áèðÿ áåø äÿéèøäèðèëÿúÿê. Êàòðåíäÿ äÿãèã òàðèõëÿð ýþñòÿðèëäèéèíÿ ýþðÿ îíó òÿùëèë åòìÿê ùå÷ áèð ÷ÿòèíëèê òþðÿòìèð. XVI ÿñðèí 80-úè èëëÿðèíäÿ Ôðàíñàäà áàø âåðìèø äèíè ìöùàðèáÿëÿðèí ñîíóíúóñó — 7-úè áàø âåðèð âÿ ñîíà éåòèð. Ôðàíñà ýöúëÿíìÿéÿ áàøëàéûð âÿ 1703-úö èëäÿ êðàë XIV Ëöäîâèêèí Àâðîïà ùþêìäàðëàðûíà ãàðøû Èñïàíèéà óüðóíäà àïàðäûüû ìöùàðèáÿëÿð çÿôÿðëÿ áàøà ÷àòûð. Èñïàíèéà XIV Ëöäîâèêèí íÿâÿñè V Ôèëèïïèí âÿðÿñÿëèéèíÿ êå÷èð. Èñïàíèéàíûí ñÿðùÿäëÿðè õàðèúèíäÿ îëàí áèð íå÷ÿ êðàëëûã — Ìèëàí, Ñèúèëèéà, Íèäåðëàíäèéà, Àñèéà âÿ Ëàòûí Àìåðèêàñûíäà áèð ÷îõ ìöñòÿìëÿêÿëÿð îíà òàáå îëóð. 417 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê3 Éåíè äîüóëàí êåëò âàðèñèíè ñûíàéàí ÷àé, Èìïåðèéà èëÿ áþéöê ôèêèð àéðûëûüûíäà îëàúàã. Ýÿíú øàùçàäÿ êèëñÿ úàìààòûíûí êþìÿéèëÿ Ñÿëòÿíÿòè éåêäèë òàúäàí ìÿùðóì åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà êðàëëàðû XIII Ëöäîâèêèí âÿ îüëó XIV Ëöäîâèêèí ùàêèìèééÿòè çàìàíû áàø âåðìèø äàõèëè ÷ÿêèøìÿ âÿ ìöùàðèáÿëÿðäÿí ýåäèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ ìàðàã äîüóðàí îäóð êè, ãÿäèì çàìàíëàðäàí êðàë ñöëàëÿñèíäÿ äöíéàéà ýÿëÿí óøàüû éàé âÿ îíóí öñòöíÿ éûüûëìûø îòóí öñòöíÿ ãîéàð âÿ ñàùèëäÿí ÷àéà èòÿëÿéÿðëÿðìèø. Ýöìàí êè, áó ìöÿééÿí èíàìëà áàüëû îëóá. Ãîé óøàüûí òàëåéè ñó êèìè àéäûí îëñóí. Ìàðàãëûäûð êè, XIV Ëöäîâèêèí âàõòûíäà Ðåéí ÷àéû ñàùèëèíäÿ éàøàéàíëàð ùàêèìèééÿòÿ ãàðøû îëìóø, ìöùàðèáÿëÿð àðà âåðìÿìèøäè. 6 ê4 Êåëò ÷àéû (Ôðàíñà) ìÿúðàñûíû äÿéèøÿúÿê. Î, áèð äàùà Àãðûïûí (Êþëí) øÿùÿðè áîéó àõìàéàúàã. Ãÿäèì äèëäÿí áàøãà ùÿð øåé äÿéèøèëìèøäèð. Ñàòóðí, Øèð, Ìàðñ Õÿð÷ÿíý áöðúöíäÿ òàëàíà ìÿðóç ãàëàúàãëàð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò XIX ÿñð Ôðàíñà âÿ Àëìàíèéà äþâëÿòëÿðèíäÿí ýåäèð. Áþéöê Êàðë âÿ Íàïîëåîíóí âàõòûíäà Ðåéí òîðïàãëàðû âÿ Ðåéí ÷àéû ùþâçÿñè Ôðàíñàíûí èäè. Ôðàíñà—Ïðóññèéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Ðåéí ÷àéûíûí ãÿðá ñàùèëëÿðè, Åëçàñ âÿ Ëîòàðèíýèéà àëìàíëàðûí òÿáÿÿëèéèíÿ êå÷äè. Ùÿð øåé, äþâëÿò ãóðóëóøó äà äàõèë îëìàãëà äÿ éèøäè. Äÿéèøìÿéÿí, 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, òÿêúÿ ãÿäèì ôðàíñûç äèëè îëäó. 6 ê5 Þëöì äàëüàñû áþéöê ãûòëûüà ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Î, óçóí ìöääÿò éàüûø êèìè Øèìàë ãöòáöíÿäÿê éàéûëàúàã. Ñàìàðîáðèí éàðûìêöðÿäÿí éöç ëéþ àðàëû îëàúàã. Ùå÷ áèð ãàíóíà, ñèéàñÿòÿ áîéóí ÿéìÿäÿí éàøàéàúàãëàð. 418 ÂÛ Ñåíòóðèéà Áöòöí òÿäãèãàò÷ûëàð ùÿìðÿéäèðëÿð êè, áó êàòðåíäÿ ùÿð øåé 3-úö ñÿòèðëÿ áàüëûäûð. XVI ÿñðäÿ Ôðàíñàäà áèð ëéþ 2.5 ìèëäÿí 4.5. ìèëÿ ãÿäÿð èäè. (Áèð ìèë 1609 ìåòðÿ áÿðàáÿðäèð). Äåìÿëè, Ñàìàðîáðèí íÿäèðñÿ, éåðèí ñÿòùèíäÿí 250-280 ìèëÿ ãÿäÿð àðàëûäûð. Ìàðàãëûäûð êè, ñîâåò “Ìèð” âÿ “Ñêéëàá” ÀÁØ êîñìèê ýÿìèëÿðè òÿãðèáÿí áó ìÿñàôÿäÿ òÿäãèãàòëàð àïàðìûøëàð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð Ñàìàðîáðèíèí êîñìèê ýÿìè îëäóüó ôèêðèíè èðÿëè ñöðöðëÿð. Áÿçèëÿðè èñÿ îíóí Ñïèä õÿñòÿëèéèíèí äÿðìàíû îëàúàüû åùòèìàëûíäàäûðëàð. Áó éàõûíëàðäà Ñïèä õÿñòÿëèéèíÿ ãàðøû ÿëäÿ îëóíìóø äÿðìàíëàð (ñóðàìèí âÿ ðèáàâðèí) áÿëêÿ äÿ ýÿëÿúÿêäÿ ñàìàðîáðèíèí òÿðêèá ùèññÿñè îëàúàãëàð. Îíó äà áèëìÿê ìàðàãëûäûð êè, ÀÁØ âÿ ðóñ àëèìëÿðè êîñìîñäà — éåðÿòðàôû îðáèòäÿ òÿäãèãàòëàð àïàðàðàã Ñïèä õÿñòÿëèéèíèí ÿëàúûíû òàïìàüà úàí àòûðëàð. ßñëèíäÿ, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíëÿ áàüëû ùàäèñÿëÿðèí éåðèí úàçèáÿ ãöââÿñè ñûôûð îëàí ìÿñàôÿäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðà ýþðÿ êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýÿëÿúÿêäÿ Àðêòèêà öçÿðèíäÿ Îçîí òÿáÿãÿñèíèí äàüûëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ Éåð êöðÿñèíäÿ èíñàíëàðûí äÿðè õÿð÷ÿíýè õÿñòÿëèéèíÿ òóòóëàúàüûíäàí ýåäèð. 6 ê6 Êè÷èê Àéû áöðúöíöí éåääè óëäóç òîïàñû ãöòá óëäóçóíóí éàíûíäà ýþðöíÿúÿê, Ãóéðóãëó óëäóç, Õÿð÷ÿíý áöðúö éàõûíëûüûíäà: Ñöç, Ñéåí, Áîåñ, Åðèòðéîí, ìþùòÿøÿì Ðîìà, Ýåúÿ þìðöíö áàøà âóðàíäà ìÿùâ îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó ùàäèñÿëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè, ùÿòòà ùàäèñÿëÿðèí 2006 âÿ éà 2066-úû èëäÿ éåð àëàúàüûíû ãåéä åäèðëÿð. Áóðàäà ìàðàãëû áèð úÿùÿò äèããÿòè ÷ÿêèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþçö ýåäÿí éåääè óëäóç òîïàñû Øèìàë ãîíøóëàðû ÀÁØ âÿ Ðóñèéà öçÿðèíäÿ øÿôÿã ñà÷ûð âÿ áóíà øèìàë âÿ éà ãöòá øÿôÿãè äåéèðëÿð. 419 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê7 Íîðâåýèéà, Äàêèéà (Ðóìûíèéà), åëÿúÿ äÿ Áðèòàíèéà àäàñû, Áèðëÿøìèø ãàðäàøëàðûí ãÿçÿáèíÿ äö÷àð îëàúàãëàð. Ãàëëèéà ãàíûíäàí òþðÿéÿí Ðîìàëû áàø÷û Âÿ ãîøóíëàðû ìÿúáóðÿí ìåøÿëÿðÿ ÷ÿêèëìèøëÿð. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè âàõòû Ùèòëåð âÿ îíóí ìöòòÿôèãëÿðèíèí òÿúàâöçêàðëûüû òÿñâèð îëóíóð. 1940-úû èëäÿ Ùèòëåð àðòûã Íîðâå÷ âÿ Ðóìûíèéàíû òóòìóøäó. Èíýèëòÿðÿéÿ ãàðøû ìöùàðèáÿ àïàðûðäû. 2-úè ñÿòèðäÿ Ùèòëåð âÿ Ìóññîëèíèäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áèð ÷îõ òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 3-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö Ìóññîëèíèíèí ôðàíñûç ãàíûíäàí òþðÿäèéèíè áÿéàí åòìÿêëÿ ñÿùâÿ éîë âåðèð. Ëàêèí íÿçÿðÿ àëñàã êè, Íàïîëåîíóí âàõòûíäà áöòöí Èòàëèéà Ôðàíñà Èìïåðèéàñûíà äàõèë èäè âÿ áèð ÷îõ ÿðàçèëÿð òàðèõ áîéó ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷ÿðÿê, ýàù Ôðàíñàíûí, ýàù äà Èòàëèéàíûí òÿáÿÿëèéèíäÿ îëìóøäóð, ôÿðçèééÿ èðÿëè ñöðìÿê îëàð êè, áÿëêÿ äÿ Ìóññîëèíèíèí ÿúäàäëàðûíûí äàìàðëàðûíäà ôðàíñûç ãàíû àõìûøäûð. Àõû, áþéöê ýþðöúöéÿ ùÿð øåé ìÿëóì èäè. Áèëìÿê ìàðàãëûäûð êè, Ìóññîëèíè âàõòèëÿ Ôðàíñà ÿðàçèñè îëàí âÿ Ôðàíñà òÿðÿôèíäÿí èäàðÿ îëóíàí Øèìàëè Èòàëèéàäà àíàäàí îëìóøäó. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Âåëø äÿ Äó÷åíèí ãàíûíûí ôðàíñûç ãàíû èëÿ ãàðûøäûüûíû èñòèñíà åòìèð.1 Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûá. 1940-úû èëäÿ Ìóññîëèíè Éóíàíûñòàíû çÿáò åòìÿê èñòÿéÿíäÿ, éóíàíëàð îíóí îðäóñóíó Àëáàíèéàíûí ÷îõ ñûõ ìöøÿëÿðèíÿ ÷ÿêèëìÿéÿ ìÿúáóð åòìèøäèëÿð. 6 ê8 Áèëèê íàìèíÿ êðàëëûãäà îëàíëàð, Êðàëëûã äÿéèøÿíäÿ äèëÿí÷è êþêöíÿ äöøÿúÿêëÿð. Ñÿðâÿòñèç, ÿìëàêñûç, äàéàüû îëìàéàí ãà÷ãûí êèìñÿëÿðÿ, Àëèìëÿðèí âÿ áèëèéèí ÿùÿìèééÿòè îëìàéàúàã. 1 R.W.Welsh. Úîìåò îô Íîñòðàäàìóñ. ÓÑÀ, Minnesota, 2000, ñÿù.197. 420 ÂÛ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷û Úîí Ùîóã êàòðåíè ùå÷ áèð ÿñàñ îëìàäàí ÀÁØ èëÿ áàüëàéûð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíè Ñîâåò ñèñòåìè äàüûëäûãäàí ñîíðà, êå÷ìèø Ñîâåò ìÿêàíûíäà, õöñóñÿí äÿ Àçÿðáàéúàíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿê ùÿãèãÿòäÿí êÿíàð îëìàçäû. Ñîâåò äþâðöíäÿ àëèìëÿðèí ùÿéàòû ÷îõ âàõò ãîðõó àëòûíäà, àúûíàúàãëû âÿ òÿùëöêÿëè èäè. Ùÿðáè ÿùÿìèééÿòè îëàí îáéåêòëÿðäÿí áàøãà, äèýÿð åëì îúàãëàðûíäà ÷àëûøàí áèð ÷îõ àäëû-ñàíëû àëèìëÿðè çèíäàíëàðäà ÷öðöäöðäöëÿð. Ùÿòòà áÿçÿí ùÿðáè îáéåêòëÿðäÿ ÷àëûøàí Êîðîëéîâ êèìè àëèìëÿðÿ äÿ áó áàõûìäàí ôÿðã ãîéìóðäóëàð. Áóíóíëà áåëÿ, èíñàíëàð åëìÿ, áèëèéÿ úàí àòûðäûëàð. Ñîâåò ñèñòåìè äàüûëàíäàí ñîíðà, êå÷èä äþâðö áàøëàäû, Àçÿðáàéúàí êèìè ÷îõëó ãà÷ãûíû îëàí þëêÿäÿ äÿ åëìÿ, àëèìëÿðÿ î ãÿäÿð ãàéüû ýþñòÿðèëìèðäè. Áÿçè Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû èñÿ áó êàòðåíè ôàøèñò Àëìàíèéàñû èëÿ áàüëàéûðëàð. 6 ê9 Ìöãÿääÿñ ìÿáÿäëÿðÿ ýþðöíìÿìèø çÿðáÿ âóðóëàúàã. Áó èøè øÿðÿôëè âÿ òÿðèôÿëàéèã (èø) êèìè ãèéìÿòëÿíäèðÿúÿêëÿð. Îíëàðäàí ïðîôèëè ãûçûë âÿ ýöìöø ñèêêÿëÿðäÿ ùÿêê îëóíàíûí Ñîíó ýþðöíìÿìèø ÿçàá-ÿçèééÿò è÷èíäÿ êå÷ÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè Ôîíáðéóí èëê îëàðàã ýþñòÿðäèéè êèìè, êàòðåíäÿ ýþðöúö Íàïîëåîíäàí âÿ 1809-úó èëäÿ Èòàëèéàäà êèëñÿ õàäèìëÿðèíèí òÿãèá îëóíìàñûíäàí ñþç à÷ûð. Áó ùÿëÿ àç èìèø êèìè Íàïîëåîí 1806-úû èë àâãóñò àéûíûí 6-äà Ìöãÿä äÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíà ñîí ãîéäó. Íàïîëåîí ùÿãèãÿòÿí äÿ ÿìð åòìèøäè êè, îíóí ïðîôèëèíè ãûçûë âÿ ýöìöø ñèêêÿëÿðèí öçÿðèíäÿ ùÿêê åòñèíëÿð. Ñîí ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, Íàïîëåîíóí Èíýèëòÿðÿíèí Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíäà ñöð ýöíäÿ êå÷èðäèéè ñîí ýöíëÿð ìÿøÿããÿòëè îëìóøäóð. Ìÿäÿ õÿð÷ÿíýè íÿ òóòóëàí Íàïîëåîí ýþðöíìÿìèø ÿçàá-ÿçèééÿò è÷èíäÿ þëöìëÿ ÷àð ïûøàðàã 5 ìàé 1821-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. 421 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Îíó äà äåéÿê êè, áó êàòðåíè Â.È.Ëåíèíëÿ äÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿê îëàð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ êàòðåíäÿ òÿñâèð îëóíàíëàð Ëåíèíèí ùÿéàòû âÿ ôÿàëèééÿòè èëÿ äÿ ñÿñëÿøèð. Ëåíèíèí äÿ ùÿéàòûíûí ñîí àéëàðû ÿçàá-ÿçèééÿò è÷èíäÿ êå÷èá. Èôëèú îëóá, äèëè òóòóëóá. Ëàêèí ÑÑÐÈ-íèí ÿí éöêñÿê Äþâëÿò ìöêàôàòû îëàí Ëåíèí îðäåíèíäÿ Ëåíèíèí òÿñâèðè âàðäûñà äà (6.IV.1930), ìöòÿõÿññèñëÿðèí äåäèéèíÿ ýþðÿ Ëåíèíèí ïðîôèëèíè ùå÷ âàõò ãûçûë âÿ ýöìöø ñèêêÿëÿð öçÿðèíäÿ ùÿêê åòìÿéèáëÿð. Ëàêèí ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòäèð êè, Íàïîëåîí äà, Ëåíèí äÿ ìèëéîíëàðëà àäàìûí ãàíûíûí òþêöëìÿñèíÿ áàèñ îëäóãëàðûíà, ìöãÿääÿñ éåðëÿðÿ âÿ ìöãÿääÿñëÿðÿ (Íàïîëåîí èêè Ðîìà Ïàïàñûíûí þëöìöíÿ áàèñ îëìóøäó) òîõóíäóãëàðûíà ýþðÿ Éàðàäàíûí ãÿçÿáèíÿ ýÿëìèøäèëÿð. 6 ê10 Áèð àç ñîíðà âàõò ýÿëÿúÿê, Ìÿáÿäëÿðè àü âÿ ãàðàíûí ãàðûøûüû èëÿ ðÿíýëÿéÿúÿêëÿð. Ãûðìûçûëàð âÿ ñàðûëàð þç ðÿíýëÿðèíè èòèðÿúÿêëÿð. Ãàí, òîðïàã, òàóí, àúëûã îä, éàíüû. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó ôèêèðäÿäèðëÿð êè, ãûðìûçûëàð — ðóñëàð, ñàðûëàð — ÷èíëèëÿðäèð. Îíëàð êîììóíèçì áîéóíäóðóüóíó àòàðàã îðäóëàðûíû ÿëàëòû äþâëÿòäÿí ÷ûõàðàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ äÿ àïîêàëèïòèê ôÿëàêÿòëÿðäÿí ñþç à÷ûð: ãàí — ìöùàðèáÿ âÿ Ñïèä; òîðïàã — åêîëîæè ôÿëàêÿò; òàóí — ÿòðàô ìöùèòèí ÷èðêëÿíìÿñè, Îçîí äåøèéè âÿ Ñïèä; àúëûãìÿùñóëóí ãûòëûüû âÿ ÿùàëèíèí àðòûìûíûí øèääÿòè; îä — ãëîáàë èñòèëÿøìÿ âÿ ñó ÷àòûøìàçëûüû. Áÿçè íîñòðàäàìóñøöíàñëàð ùåñàá åäèðëÿð êè, XXI ÿñðäÿ äþâëÿòëÿð àðàñûíäà ìöùàðèáÿëÿð ÿñàñÿí ñó öñòöíäÿ îëàúàãäûð. Åôèîïèéà âÿ Ñóäàí Íèë ÷àéûíûí ãàáàüûíû êÿñìÿê èñòÿéÿíäÿ Ìèñèð áÿéàí åòäè êè, ÿëàúñûç ãàëûá, î þëêÿëÿðÿ ìöùàðèáÿ åëàí åäÿúÿê. Ñóðèéà âÿ Èðàãûí ñó ñàðûäàí òàëåéè Òöðêèéÿäÿí àñûëûäûð. Äöíéàäà éöçäÿí àðòûã þëêÿ ñó ÷àòûøìàçëûüûíà ýþðÿ ãîíøó þëêÿëÿðäÿí íàðàçûäûð. 6 ê11 Éåääè áóäàã àçàëà-àçàëà ö÷ÿ åíÿúÿê. Þëöì éàøëûëàðû ÷îõ òÿÿúúöáëÿíäèðÿúÿê. Èêèñè ãàðäàø ãûðüûíûíà úÿëá îëóíàúàã. Ñóè-ãÿñä÷èëÿð éóõóäàéêÿí þëäöðöëÿúÿêëÿð. 422 ÂÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ ñþùáÿò XVI ÿñðèí 70-úè èëëÿðèíäÿ Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ñàðàé èíòðèãàëàðûíäàí ýåäèð. Êðàë II Ùåíðè âÿ êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí 7 þâëàäûíäàí 4-ö þëöð âÿ éàëíûç ö÷ö ãàëûð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ ñàü ãàëàí ãàðäàøëàðäàí III Ùåíðè âÿ Ôðàíñèñê 1575-1576-úû èëëÿðäÿ ùàêèìèééÿò óüðóíäà ãàíëû ìöáàðèçÿ àïàðûðëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ Ýèç ãàðäàøëàðûíûí þëäöðöëìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. Áóíäàí ñîíðà êðàë III Ùåíðè þçö äÿ ñóè-ãÿñäèí ãóðáàíû îëóð. 6 ê12 Èìïåðèéà òàõòûíà ãàëõìàã ö÷öí îðäóëàð éàðàòäû. Âàòèêàíäàí êðàë ãàíûíû ìöäàôèÿ åäÿúÿêëÿð. Ôëàìàíäëàð, èíýèëèñëÿð, Èñïàíèéà Àñïèðëÿ áèðëèêäÿ, Èòàëèéà âÿ Ôðàíñàéà ãàðøû ÷ûõàúàãëàð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè ýþñòÿðèð êè, ñþùáÿò Íàïîëåîíäàí ýåäèð. Î, 24 éàøûíäà êàïèòàí èêÿí Òóëîí øÿùÿðèíèí àëûíìàñûíäà ýþñòÿðäèéè øöúàÿò ëÿðÿ ýþðÿ áðèãàäà ýåíåðàëû ðöòáÿñèíÿ ëàéèã ýþðöëìöøäö (14.01.1794). Áðèéåíí âÿ Ïàðèñèí ùÿðáè ìÿêòÿáëÿðèíäÿ òÿùñèë àëàí Íàïîëåîí ùÿðáè ñòðàòåýèéà âÿ òàêòèêàíû éàõøû áèëèð âÿ äóðìàäàí òÿêìèëëÿøäèðèðäè. 1795-úè èëäÿ äèâèçèéà ýåíåðàëû ðöòáÿñèíÿ ëàéèã ýþðöëÿí Íàïîëåîí ÿëà îðäó éàðàäàðàã Èòàëèéàíû çÿáò åòìèøäè. 1798-úè èëäÿ 38 ìèí íÿôÿðëèê îðäó èëÿ Ìèñèðÿ éöðöø åäÿðÿê Èñýÿíäÿðèééÿ âÿ Ãàùèðÿíè òóòìóøäó. Ëàêèí Òöðêèéÿ Ôðàíñàéà ìöùàðèáÿ åëàí åòäèêäÿ î, ßáóêèð éàõûíëûüûíäà ìÿüëóá îëìóøäó. Ùÿìèí èëèí íîéàáð àéûíäà Íàïîëåîí Ïàðèñÿ ãàéûäàðàã äþâëÿò ÷åâðèëèøè åòäè. 1804-úö èëèí ìàé àéûíûí 18-äÿ þçöíö Èìïåðàòîð åëàí åäÿðÿê ãöäðÿòëè îðäó éàðàòäû âÿ Ãÿðáè Àâðîïàíûí áèð ÷îõ þëêÿëÿðèíè òóòäó. 1806-úû èëäÿ Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíà ñîí ãîéäó. Íàïîëåîí Àâñòðèéà èìïåðàòîðó Ôðàíñäàí òÿêèäëÿ òÿëÿá åòäè êè, òÿõìèíÿí ìèí èë ìþâúóä îëìóø “Ìöãÿääÿñ Ðîìà èìïåðàòîðó” òèòóëóíäàí èìòèíà åòñèí. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áåë÷èêàëûëàð, èíýèëèñëÿð, èñïàíëàð âÿ êè÷èê àëìàí äþâëÿòëÿðè (àñïèðëÿð) Èòàëèéà—Ôðàíñà èòòèôà ãûíà ãàðøû ÷ûõàðàã Àâðîïà õàëãëàðûíûí Ôðàíñà àüàëûüûíäàí õèëàñ îëìàñûíà ÷àëûøûáëàð. 423 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê13 Øöáùÿ åäèëÿí àäàì ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøàúàã. ßêñÿðèééÿò îíó ìöäàôèÿ åòìÿê èñòÿñÿ äÿ. Êàïèòîëèéà îíóí ùþêìðàíëûüûíû èñòÿìÿéÿúÿê. Î, àüûð éöêÿ (âÿçèôÿéÿ) òàá ýÿòèðÿ áèëìÿéÿúÿêäèð. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíäÿ 1968-úè èëäÿ ÀÁØ ïðåçèäåíòè ñå÷èëìèø Ðè÷àðä Íèêñîíäàí áÿùñ åäèëäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ìÿëóì îëäóüó êèìè “Âîòåðýåéò ãàëìàãàëû”íà ýþðÿ ÀÁØ Êîíãðåñè îíóí 2-úè ïðåçèäåíòëèê ìöääÿòè áèòìÿìèø ñÿñâåðìÿ éîëó èëÿ åòèìàä ýþñòÿðìÿéÿðÿê, îíó èñòåôàéà ýþíäÿðìèøäè (1974). Áåëÿëèêëÿ, Íèêñîí ïðåçèäåíòëèê ñÿëàùèééÿòèíäÿí ìÿùðóì åäèëìèøäè. Äîüðóäóð, áåëÿ áèð ùàäèñÿ àç ãàëìûøäû êè, Ìîíèêà Ëåâèíñêè èëÿ áàüëû ãàëìàãàëà ýþðÿ ïðåçèäåíò Êëèíòîíóí äà áàøûíà ýÿëñèí. Ïðåçèäåíò Êëèíòîíà åòèìàä ýþñòÿðìÿìÿê áàðÿäÿ Êîíãðåñäÿ ìÿñÿëÿ ãîéóëñà äà, ñÿñâåðìÿ çàìàíû îíóí òÿðÿôäàðëàðû ÷îõëóã òÿøêèë åòìèøäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåíè 2-úè ìöääÿòÿ (1980) ïðåçèäåíò ñå÷èëÿ áèëìÿéÿí Cèììè Êàðòåðëÿ áàüëàéûðëàð. Ùÿìèí âàõò Èðàíäà ñàõëàíûëàí ýèðîâëàðû àçàä åòìÿê ö÷öí ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìöâÿôôÿãèééÿòñèç ÿìÿëèééàò Êàðòåðèí ñå÷èúèëÿðèí âÿ Ñåíàòûí íÿçÿðèíäÿí äöøìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðìûøäû. 6 ê14 Äîüìà òîðïàüûíäàí óçàãäà êðàë äþéöøö óäóçàúàã. Î, ýþçëÿíèëìÿäÿí ãà÷àúàã, ëàêèí èçëÿéÿðÿê òóòàúàãëàð. Äöíéàíû äÿðê åòìÿéÿí, ãûçûëû çèðåùäÿ òóòóëàúàã. Áàøãà ïàëòàðäà îëäóüóíäàí äöøìÿí òÿÿúúöáëÿíÿúÿê. Áó ùàäèñÿ Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí àç ñîíðà áàø âåðìèøäè. 1578-úè èëäÿ 28 éàøëû Ïîðòóãàëèéà êðàëû Ñåáàñòéàíûí Ìÿðàêåøÿ ùö úóìó çàìàíû îíóí îðäóñó ìÿüëóá îëìóø, þçö èñÿ ÿñèð ýþòöðöëìöø äö. Òàðèõ÷èëÿðèí éàçäûüû èëÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð öñò-öñòÿ äöøöð. 424 ÂÛ Ñåíòóðèéà Îíó äà äåéÿê êè, äþéöø çàìàíû êðàë Ñåáàñòéàíûí 8 ìèí ÿñýÿðè ùÿëàê îëìóø, êðàë ïàëòàðûíû äÿéèøÿðÿê ãà÷ìàüà úÿùä ýþñòÿðìèøäè. Ëàêèí êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè îíó òóòìóøäóëàð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ áó êàòðåíè Èñâå÷ëÿ Ðóñèéà àðàñûíäà 1709-úó èëäÿ áàø âåðÿí ìöùàðèáÿ èëÿ áàüëàéûðëàð. XII Êàðëûí îðäóñó åùòèéàòñûçëûã åäÿðÿê Ïîëòàâà éàõûíëûüûíäà Áþéöê Ïéîòðóí ùàçûðëàäûüû òÿëÿéÿ äöøìöø, òàìàìèëÿ ìÿüëóá îëìóøäó. XII Êàðë ñàü ãàëàíëàðëà òöðê ÿðàçèëÿðèíÿ ãà÷àðàã õèëàñ îëìóøäó. Ö÷ èë Òöðêèéÿäÿ ãàëäûãäàí ñîíðà òöðêëÿð îíà âÿòÿíèíÿ ãàéûòìàüà èúàçÿ âåðìèøäèëÿð. 1714-úö èëäÿ XII Êàðë ìöùàñèðÿ çàìàíû þëäöðöëìöøäö. 6 ê15 Øàùçàäÿíè òàáóòóí àëòûíäà òàïàúàãëàð. Îíó Íéóðíáåðãäÿí äÿ éöêñÿê òóòàúàãëàð. Èñïàíèéà êðàëû îüëàã áöðúöíäÿ çÿéèôëÿéèð. Áþéöê Âèòòåíáåðã òÿðÿôèíäÿí àëäàäûëûá âÿ (îíà) õÿéàíÿò åäèëèá. Àäîëô Ùèòëåð âÿ Ôðàíñèñêî Ôðàíêî äàíûøûãëàð çàìàíû (10 éàíâàð 1941-úè èë) 425 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Àäîëô Ùèòëåðäÿí äàíûøûëûð. Íéóðíáåðã îðòà ÿñðëÿðäÿ âÿ Èíòèáàù äþâðöíäÿ Àëìàíèéàíûí ìÿäÿíèééÿò ìÿðêÿçè îëóá. Ùèòëåð ïàðòèéà éûüûíúàãëàðûíû áó øÿùÿðäÿ êå÷èðìÿéè õîøëàéàðìûø. Íéóðíáåðã åéíè çàìàíäà àëìàí ôàøèñòëÿðèíèí áàø÷ûëàðûíûí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà ìöùàêèìÿ îëóíäóüó øÿùÿðäèð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ Èñïàíèéà êðàëû Ôðàíñèñêî Ôðàíêîäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ìÿñÿëÿ îíóíëà áàüëûäûð êè, 10 éàíâàð 1941-úè èëäÿ Ùèòëåðèí èñðàðëà õàùèø åòìÿñèíÿ áàõìàéàðàã î, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ãàðûøìàãäàí èìòèíà åòäè. Ôðàíêî Ùèòëåðÿ úàâàá âåðäè êè, óçóí ñöðÿí âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà þëêÿäÿ àúëûã áàø àëûá ýåòäèéè áèð äþâðäÿ Àëìàíèéà âåðäèéè ñþçöí öñòöíäÿ äóðìàäû. Èñïàíèéàéà áèð êèñÿ óí äà ýþíäÿðìÿäè. Ìàðàãëû áóäóð êè, 10 éàíâàð 1941-úè èëäÿ Ýöíÿø îüëàã áöðúöíäÿ îëóá. Ùèòëåð Èñïàíèéàéà êþìÿê åòìÿäèéèíÿ ýþðÿ ìöùàðèáÿ âàõòû ÷îõ ïåøìàí îëìóøäó. ßýÿð Èñïàíèéà Àëìàíèéàéà ãîøóëñàéäû, ìöòòÿôèã îðäóëàðû Àòëàíòèê îêåàíäàí Cÿáÿëöòòàðèã áîüàçûíà, îðàäàí èñÿ Àðàëûã äÿíèçèíÿ êå÷ÿ áèëìÿçäèëÿð. Áåëÿëèêëÿ, Ùèòëåðèí öñòöíëöéö òÿìèí îëóíàðäû. 6 ê16 Ýÿíú ÷àëàüàí íÿ àïàðàúàãñà Ôðàíñàíûí Íîðìàíëàðûíäàí âÿ Ïèêàðäèéàäàí àïàðàúàã. Ìÿáÿäèí ãàðà àäàìëàðû, ãàðà ìåøÿäÿí ÷ûõûá ýåäÿúÿêëÿð. Ëîìáàðäèéàíû êàðâàíñàðàéà âÿ éàíüûí éåðèíÿ äþíäÿðÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ 1562—1598-úè èëëÿð àðàñû êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà ýåäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Ð.Â.Âåëø èñÿ áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû, 1944-úö èëäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëàéûð. 6 ê17 Óçóí-óçàäû äóàëàðäàí ñîíðà ãàòûð÷ûëàð éàíäûðûëäû. Îíëàð ìöõòÿëèô ïàëòàðëàð ýåéìÿéÿ ìÿúáóð îëàúàãëàð. Ñàòóðíëóëàðû äÿéèðìàí÷ûëàð éàíäûðàúàãëàð. ßêñÿðèééÿòè êÿíàðäà òîõóíóëìàç ãàëàúàã. 426 ÂÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíèí äÿ êå÷ìèøäÿí, äèíè ìöùàðèáÿëÿð âàõòû áàø âåðÿí ãàðäàø ýûðüûíûíäàí áÿùñ åòäèéè òÿõìèí åäèëèð. Íåä Ùàëëåé èíàíûð êè, êàòðåíäÿ àëìàí éÿùóäèëÿðèíèí ôàøèñòëÿð òÿðÿôèíäÿí òÿãèáèíäÿí, ãóëäóðëóãëà ýåúÿ âàõòû îíëàðû ãÿòëÿ éåòèðìÿëÿðèí äÿí, âàð-äþâëÿòëÿðèíè òàëàí åäÿðÿê åâëÿðèíè éàíäûðìàëàðûíäàí äàíûøûëûð. 6 ê18 Áþéöê êðàëà ùÿêèìëÿð ÷àðÿ òàïà áèëìÿéÿúÿêëÿð. Îíóí ñàü ãàëìàñû éÿùóäè ìþúöçÿñè èëÿ äåéèë, òàëå èëÿ áàüëûäûð. Î þçö âÿ ãîùóìëàðû ùàêèìèééÿòäÿ éöêñÿéÿ ãàëõàúàãëàð. Èñàíû èíêàð åäÿí õàëã ÿôâ åäèëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿí âàç êå÷ìèøëÿð. ßñëèíäÿ, êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ éÿùóäèëÿðäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Ìöãÿääÿñ êèòàáëàðäà éàçûëûá êè, Àëëàùûí éîëóíäàí ÷ûõäûãëàðûíà ýþðÿ Áþéöê éàðàäàí éÿùóäèëÿðè òÿðêè-âÿòÿí åäÿúÿê. Áó áàø âåðìèøäè. ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðûíà ãÿäÿð Èñðàèë äþâëÿòè éîõ èäè. 29 íîéàáð 1947-úè èëäÿ Ôÿëÿñòèíè áþëìÿêëÿ ÁÌÒ-íèí ãÿðàðû èëÿ Èñðàèë äþâëÿòè éàðàíäû. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö à÷ûãúà éàçûð êè, îíëàð ÿôâ îëóíàúàãëàð. Áåëÿ äÿ îëäó. Èíäè éÿùóäèëÿðèí ãöäðÿòëè äþâëÿòè âÿ âÿòÿíè âàðäûð. Íå÷ÿíå÷ÿ áàñìàãÿëèá êèòàá ìöÿëëèôëÿðè Ä. âÿ Í.Çèìàëàð ùÿêèìëÿ ôèçèêàíûí éàçûëûøûíûí éàõûí îëäóüóíà ýþðÿ, îíëàðû ñå÷ÿ áèëìÿìèø, êàò ðåíäÿ ýåäÿí ùÿêèì ÿâÿçèíÿ (1-úè ñÿòèð) ôèçèêà öçðÿ ìöòÿõÿññèñäÿí äÿì âóðìóøëàð. 6 ê19 Ýöíàùñûçëàðû îäà àòìàã èñòÿéÿí Õàíûìû ÿñë àëîâ óäàúàã. Ùöúóì ÿðÿôÿñèíäÿ îðäó ãûðûëàúàã, Ñåâèëéàäà áÿäùåéáÿò þêöçö ýþðÿíäÿ. Áó êàòðåíè òÿäãèãàò÷ûëàð 1562—1598-úè èëëÿð àðàñû Ôðàíñàäà áàø âåðÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðëÿ áàüëàéûðëàð. Êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è ùóýå íîòëàðûí áàø÷ûëàðûíû þëäöðìÿéÿ ýþñòÿðèø âåðìèøäè. Áóíóí ö÷öí áàéðàì 427 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Âàðôîëîìåé ãûðüûíû. Êðàëè÷à Éåêàòåðèíà ýþðäöéö ìÿíçÿðÿäÿí äÿùøÿòÿ ýÿëèð âàõòû îíëàðûí ðÿùáÿðëÿðèíè çèéàôÿòÿ äÿâÿò åòìèøäèëÿð. Ëàêèí êðàëè÷àíûí îüëó, êðàë IX Êàðë ùóýåíîòëàðû êöòëÿâè øÿêèëäÿ ãûðìàüû ÿìð åòäè. Òàðèõäÿ “Âàðôîëîìåé ýåúÿñè” êèìè ãàëàí 1572-úè èë ãûðüûíûíäàí ñîíðà IX Êàðë, ñîíðà èñÿ Êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è äöíéàñûíû äÿéèøäè. Îíó äà äåéÿê êè, 1562-1598-úè èëëÿð àðàñû àëîâëàíàí 7 äèíè ìöùàðèáÿ 1598-úè èëäÿ ãÿáóë îëóíìóø Íàíò Ôÿðìàíû èëÿ áàøà ÷àòäû. Áó ôÿðìàíëà êàòîëèñèçì þëêÿäÿ ùàêèì äèí êèìè ãàíóíèëÿøäèðèëäè. 6 ê20 Ìöãÿääÿñ èòòèôàã ÷îõ ñöðìÿéÿúÿê. Áÿçèëÿðè äÿéèøÿúÿê, ÿêñÿðèééÿòè éåíèëÿøÿúÿê. Ðîìàäàí éåíè áÿáèð ýþðöíÿíäÿ Äþçöìëö õàëã ýÿìèëÿðäÿ îëàúàã. 428 ÂÛ Ñåíòóðèéà XXIII Ðîìà Ïàïàñû Èîùàííûí (1881-1963) àèëÿ ýåðáèíäÿ áÿáèð àäëàíàí ãàíàäëû ùåðàëäèê øèð òÿñâèð îëóíìóøäó. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëèð êè, îíóí ïàïàëûüû óçóí ñöðìÿéÿúÿê. Äîüðóäàí äà îíóí Ïàïàëûã ìöääÿòè éàëíûç äþðä èë îëäó. Ëàêèí áó àç ìöääÿòäÿ ïàïàëûãäà ÷îõëó ñàéäà èñëàùàòëàð àïàðäû. Êàòðåíäÿ éåð àëàí “ýÿìè” êÿëìÿñè ìÿúàçè ìÿíàäà èøëÿíìèøäèð. Áèðèíúè ìÿíàñû XXIII Èîùàííûí Âåíåñèéàäàí îëäóüóíà èøàðÿäèð. Èêèíúè ìÿíàñû èñÿ Ïàïàíûí ìöãÿääÿñ òàõò-òàúà ñàùèá îëìàñûíà èøàðÿäèð. 6 ê21 Øèìàë ãöòáöíäÿí îëàíëàð áèðëÿøÿíäÿ Øÿðãè áþéöê äÿùøÿò âÿ ãîðõó áöðöéÿúÿê. Éàõûíëàðäà ñå÷èëìèø ìöäàôèÿ åäèëÿúÿê — áþéöê ëÿðçÿéÿ ýÿëÿúÿê. Ðîäîñ, Áèçàíñ áàðáàð ãàíû èëÿ äîëìóøäóð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ñèíåêäîõàäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê Éóíàíûñòàí ÿâÿçèíÿ Ðîäîñ, Òöðêèéÿ ÿâÿçèíÿ Áèçàíñ ñþçëÿðèíè èøëÿòìèøäèð. Áàðáàð — éàäåëëè àäàì âÿ éà ìÿäÿíèééÿòñèç àäàì ìÿíàëàðûíäà èøëÿíÿ áèëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè 1921-úè èëäÿ Éóíàíûñòàí âÿ Òöðêè éÿ àðàñûíäà áàø âåðÿí ãàíëû ìöùà ðèáÿéÿ âÿ ñîíðàëàð Êèïð àäàñû óüðóíäà ýåäÿí ìöíàãèøÿëÿðÿ âÿ ñè ëàùëû òîããóøìàéà àèä åäèðëÿð. Áÿçèëÿðè èñÿ äåéèðëÿð êè, ýóéà êàòðåí ÀÁØ ïðåçèäåíòè îëìóø Êëèíòîíëà áàüëûäûð. Ýóéà Êëèíòîí 2-úè äÿôÿ ÀÁØ ïðåçèäåíòè ñå÷èëÿíäÿ (1996) ×èí âÿ Øèìàëè Êîðåéà ÿñèì- Áóø âÿ Ïóòèí Áóø: Ïóòèí éàõøû äîñòäóð Ïóòèí: Áóø äöç àäàìäûð 429 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ÿñèì ÿñèáëÿð. Ãîðõóéà äöøöáëÿð. ßñëèíäÿ áåëÿ äåéèëäèð. Ùÿð øåé 1úè ñÿòèðäÿí àéäûí îëóð. Øèìàë ãöòáöíäÿ ÀÁØ, Ðóñèéà, Êàíàäà, Íîðâå÷, Èñâå÷ âÿ Ôèíëàíäèéà éåðëÿøèðëÿð. Ëàêèí ÷ÿêèíìÿäÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, áóðàäà ñþùáÿò ÀÁØ âÿ Ðóñèéàäàí ýåäèð. ×öíêè éåðäÿ ãàëàí äþâëÿòëÿð áþéöê ùÿðáè ãöäðÿòÿ ìàëèê äåéèëëÿð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûëàíäàí ñîíðà ÀÁØ âÿ Ðóñèéà ùÿãèãÿòÿí äÿ áèðëÿøäèëÿð. ÀÁØ ßôãàíûñòàí âÿ Èðàãû à÷ûã-àøêàð çÿáò åòäè. Øÿðã ãîðõóéà äöøäö. Ùÿãèãÿòè äåéÿíèí àüçûíû éóìäóëàð. ÀÁØ ýöú èøëÿòìÿê ñèéàñÿòè èëÿ áöòöí äöíéàéà ìåéäàí îõóäó. Ùàìûéà ýþñòÿðäè êè, ýöúëö ýöúñöçöí íåúÿ ùÿðÿêÿò åòìÿëè îëäóüóíó òÿíçèì åòìÿê ñÿëàùèééÿòèíè þçöíäÿ ñàõëàéûð âÿ íÿéèí éàõøû, íÿéèí ïèñ îëäóüóíó î ìöÿééÿí åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ÀÁØ ïðåçèäåíòè C.Áóøäàí ýåäèð. Ïðåçèäåíò ëèéèíèí 1-úè ìöääÿòè ÿðçèíäÿ Àâðîïà âÿ áèð ÷îõ äöíéà äþâëÿòëÿðè îíó áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð âÿ çîð èøëÿòìÿê èääèàñûíà ýþðÿ òÿíãèä åäèðäèëÿð. Ëàêèí î, 2-úè ìöääÿòÿ ÀÁØ ïðåçèäåíòè ñå÷èëäèêäÿí ñîíðà (íîéàáð, 2004) Àâðîïà äþâëÿò áàø÷ûëàðû îíó ìöäàôèÿ åòìÿéÿ áàøëàäûëàð. 3-úö ñÿòèðäÿí áåëÿ íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëàð êè, ëÿðçÿéÿ äöøÿí áþéöê ×èí äþâëÿòè âÿ îíóí ðÿùáÿðèäèð. Áóíó áèç Òåðåçà Ìîîðåéíèí êè÷èê ùÿúìëè “Íîñòðàäàìóñ” àäëû áÿëÿä÷è êèòàá÷àñûíäà äà ýþðöðöê (Ëîíäîí, 2000, ñÿù. 65). 6 ê22 Áþéöê âàëåùåäèúè ìÿáÿäèí òîðïàãëàðû ùöäóäóíäà. Ãàðäàøîüëó Ëîíäîíäà àëäàäûúû ñöëù øÿðàèòèíäÿ þëäöðöëäö. Ïàïàëûã àéðûëûã ñèéàñÿòè éåðèäÿúÿê. Øåéïóð âÿ ãûøãûðûãëà éàëàí÷û àçàäëûã áÿðïà îëóíàúàã. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè ùàäèñÿëÿð Ëîíäîíäà úÿðÿéàí åäèð. Ëîíäîíäà èíäèêè Âåñòìèíñòåð îëàí éåðäÿ âàõòèëÿ Ýöíÿø Àëëàùû Àïîëëîíà ùÿñð îëóíìóø ìÿøùóð Ðîìà ìÿáÿäè éåðëÿøèðäè. II ×àðëç ùàêèìèééÿòäÿ îëàðêÿí Cåéìñèí áàúûñû ãûçû Ëèñè Âîëòåðñëÿ éàøàéûð äû. Îíëàðûí þâëàäû Ìîíìîíñ Cåéìñèí ãàðäàøû îüëó èäè. II ×àðëçäàí 430 ÂÛ Ñåíòóðèéà ñîíðà ïðîòåñòàíòëàð îíóí êðàë îëìàñûíûí òÿðÿôäàðû èäèëÿð. Ëàêèí Cåéìñ àëäàäûúû ñèéàñÿòëÿ ïðîòåñòàíòëàðûí òÿðÿôèíÿ êå÷äèéèíè åëàí åäÿðÿê òàõò-òàúà ñàùèá îëäó âÿ 1685-úè èëäÿ Ìîíìîíñó åäàì åòäè. Ëàêèí òåçëèêëÿ ìÿëóì îëäó êè, II Cåéìñ êàòîëèêëèê ñèéàñÿòè éåðèäèð. Ïàðëàìåíò êàòîëèêëèéÿ ãàðøû ãÿðàð ÷ûõàðäû âÿ II Cåéìñè ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðäû. 6 ê23 Êðàëëûüûí ÿùâàëè-ðóùèééÿñè ïóëó ãèéìÿòäÿí ñàëàúàã. Õàëã þç êðàëûíà ãàðøû ãèéàìà ãàëõàúàã. Ñöëù, éåíè ìöãÿääÿñëÿð, ìöãÿääÿñ ãàíóíëàð ïèñ ýöíÿ ãàëäû. Áåëÿ õàðàáàçàðëûã Ïàðèñäÿ ùå÷ âàõò îëìàìûøäûð. Êàòðåíäÿ 1789-úó èëäÿ — Êðàë XVI Ëöäîâèêèí âàõòûíäà Âîëòåð âÿ Ðóññîíóí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Áàñòèëèéàéà ùöúóì çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèðëèð. 1789-1793-úö èëëÿð èíãèëàáû çàìàíû Êðàë XVI Ëöäîâèêèí âÿ êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòàíûí åäàìû âÿ þëêÿäÿ áàø âåðÿí þçáàøûíàëûã âàõòû Ïàðèñèí õàðàáàçàðëûüà ÷åâðèëÿúÿéèíè Íîñòðàäàìóñ ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþðìöøäö. 6 ê24 Ìàðñ âÿ Éóïèòåð ùàêèìèééÿòè áèð-áèðèíÿ ãàðøû äàéàíàúàã. Õÿð÷ÿíý áöðúö àëòûíäà ìöñèáÿòëè ìöùàðèáÿëÿð ýåäÿúÿê. Áèð àç ñîíðà éåíè ñå÷èëÿí êðàëûí öçöíÿ éàü ñöðòöëÿúÿê. Î, éåð öçöíÿ óçóíìöääÿòëè ÿìèí-àìàíëûã ýÿòèðÿúÿê. Áó êàòðåíè òÿäãèãàò÷ûëàð øÿðù åòìÿêäÿí éàéûíìûøëàð. Áèçúÿ, êàòðåíäÿ ñþçö ýåäÿí êðàë õðèñòèàí àëÿìèíäÿí îëàúàã. ×öíêè 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí “Êðàëûí öçöíÿ éàü ñöðòöëÿúÿêäèð” äåìÿñè áóíó à÷ûãúà ýþñòÿðèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, êå÷ìèøäÿ õðèñòèàí àëÿìèíäÿ òàõòà ÷ûõàí êðàëûí öçöíÿ âÿ àëíûíà “ìöãÿääÿñ éàü” ñöðòìÿêäÿí èáàðÿò ìÿðàñèì äÿáäÿ îëóá (áàõ: 1 ê57). 431 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áó àäÿò èíäèíèí þçöíäÿ äÿ äÿáäÿäèð. 1952-úè èëäÿ àòàñû VI Ýåîðãóí þëöìöíäÿí ñîíðà II Éåëèçàâåòà òàõò-òàúà ñàùèá îëàíäà òàõò-ðÿâàíäà (áÿçÿêëè òàëâàð) éàüñöðòìÿ ìÿðàñèìè îëìóøäó.1 6 ê25 Ìàðñûí êþìÿéè èëÿ ìîíàðõèéàéà ãàðøû ÷ûõàúàã. Áþéöê Áàëûã÷û ÷ÿòèí âÿçèééÿòäÿ ãàëàúàã. Úàâàí, ãûðìûçû êðàë ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëàúàã. Ñàòãûíëàð äóìàíëû ýöíäÿ ùÿðÿêÿòÿ áàøëàéàúàã. Êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿðÿê Áóðáîíëàð ùàêèìèééÿòèíÿ ñîí ãîéìàñûíäàí, ÷åâðèëèøèí èíãèëàáè òÿãâèìäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè íîéàáðäà, “äóìàíëû àéäà” áàø òóòìàñûíäàí, Íàïîëåîí Èòàëèéàíû òóòàíäà Ðîìà Ïàïàñû VI Ïèéèí òÿøâèøÿ äöøìÿñèíäÿí, Íàïîëåîí òÿðÿôèíäÿí çèíäàíà ñàëûíìàñûíäàí (2 ñÿòèð) âÿ çèíäàíäà þëìÿñèíäÿí (1799) áÿùñ åäèëèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþçö ýåäÿí Ìàðñ ìöùàðèáÿ âÿ èíãèëàáëàð ðÿìçèäèð. Áó ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòÿ èíãèëàáëà ýÿëÿúÿéèíÿ èøàðÿ åäèëèð. “Càâàí, ãûðìûçû êðàë” äåìÿêëÿ Íîñòðàäàìóñ Íàïîëåîíóí þìðöíöí ìöùàðèáÿëÿðäÿ êå÷ÿúÿéèíäÿí õÿáÿð âåðèðäè. 6 ê26 Äþðä èë ìöääÿòèíÿ òàõò-òàú áèð àç éàõøû ñàõëàíàúàã. Ñîíðà ïîçüóí ùÿéàò ñöðÿí òàõòà ÿéëÿøÿúÿê. Ïàïàíûí õà÷ûíû éöêñÿéÿ ãàëäûðìàã ö÷öí Ðàâåí âÿ Ïèç Âåðîíó ìöäàôèÿ åäÿúÿê. Êàòðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áóðàäà ñþùáÿò Ðîìà ïàïàëûüûíäàí ýåäèð. 2-úè ñÿòèð êàòðåíèí øÿðùèíäÿ êþìÿéÿ ýÿëèð. Äþðä èëäÿí áèð àç ÷îõ ùàêèìèééÿòäÿ Ðîìà Ïàïàñû XXIII Èîùàíí Ïàâåë îëìóøäóð (28 îêòéàáð 1958 — 3 èéóí 1963). Îíóí âàõòûíäà Âàòèêàíûí íöôóçó õåéëè àðòìûøäû. 1 “Ñîâåðøåííî ñåêðåòíî” ãÿçåòè, ¹4, Ìîñêâà, 2005, ñÿù. 33. 432 ÂÛ Ñåíòóðèéà Îíäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ Ïàïà VI Ïàâåë ýÿëäè. Îíóí ùîìîñåêñóàë îëäóüó áàðÿäÿ øàéèÿëÿð ýÿçèðìèø. VI Ïàâåëèí ìöðÿêêÿá õàñèééÿòëè âÿ ùÿð øåéäÿí òÿñèðëÿíÿí áèð øÿõñ îëäóüó ýþñòÿðèëèð. Éÿãèí áóíà ýþðÿäèð êè, áèð ÷îõ êàðäèíàëëàð îíó “Âàòèêàí Ùàìëåòè” àäëàíäûðàðìûø. 6 ê27 Áåø ÷àéûí áèð ÷àéà éþíÿëäèéè Áþéöê Øèðåí-Ñåëèíèí àéïàðàñû èëÿ Ãûðîâ âÿ øèääÿòëè éàüûøäàí ãà÷àí Àëòû íÿôÿð êÿòàí éöêö àëòûíäà ýèçëÿíäè. Áó êàòðåí ùÿëÿëèê øÿðù åäèëìÿéèá. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð, õöñóñÿí äÿ Ëó÷èíî Ñàìïèåòðî 1-úè ñÿòðè Áþéöê Áðèòàíèéà èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèð. Î, õöñóñè ãåéä åäèð êè, 1-úè ñÿòèð Áþéöê Áðèòàíèéàíûí øàí-øþùðÿòëè âàõòûíäàí, áèð ÷îõ þëêÿëÿðäÿ ùþêìäàðëûã åòäèéèíäÿí: Íèë, Ãàíúè, Íèýåð, Äÿúëÿ âÿ Ôÿðàò ÷àéëàðûíûí îíóí ìÿíàôåéèíÿ èøëÿìÿéèíäÿí, ñîíðàëàð èñÿ Òåìçàäàí áàøãà îíëàðûí ùàìûñûíû èòèðäèéèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. 6 ê28 Áþéöê êåëò Ðîìàéà äàõèë îëàúàã. Ñöðýöí îëóíàíëàð âÿ ãîâóëàíëàðëà áèðýÿ. Àëïëàðäà Õîðóçóí òÿðÿôäàðû îëàíëàðû Áþéöê ïàñòîð þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Èòàëèéà èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Ùàäèñÿëÿð Ðîìà Ïàïàñû òÿêúÿ äèíè ðÿùáÿð äåéèë, ùÿì äÿ äþâëÿòèí ðÿùáÿðè îëàí âàõòäà úÿðÿéàí åäèð. Øöáùÿ éîõäóð êè, áó åéíè çàìàíäà Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ áàø âåðìèøäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýåäÿí “Õîðóçóí òÿðÿôäàðëàðû îëàíëàð” èôàäÿñè áóíó áèð äàùà òÿñäèãëÿéèð. Õîðóç ðÿìçè Ôðàíñà ýåðáèíäÿ 1789-1793 èëëÿð Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû þç ÿêñèíè òàïûá. Èíäè Ôðàíñàíûí ìèëëè åìáëåìè õîðóç øÿêëèíäÿäèð. 433 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê29 Ýöíàùñûç äóë ãàäûí îíóí-áóíóí àüçûíäàí Þâëàäëàðûíûí ÷ÿòèí âÿçèééÿòÿ äöøäöéöíö åøèäÿúÿê. Äàâà-äàëàøëàðû éàòûðòìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëàúàã. Áàøûãûðõûãëàðûí îíó òÿãèá åòìÿñèíäÿí òûü âóðóëàúàã. Ùàäèñÿëÿð XVI ÿñðèí 70-úè èëëÿðèíÿ àèääèð. Êðàë II Ùåíðè 1559-úó èëäÿ ôàúèÿëè øÿêèëäÿ þëÿíäÿí ñîíðà (áàõ: 1 ê35) óøàãëàðû êè÷èê îëäóüóíäàí êðàëëûüà ÿñëèíäÿ àðâàäû Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è áàø÷ûëûã åäèðäè. Ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí óøàãëàðûíûí äàëáàäàë þëìÿñè îíó äÿðäÿ ñàëìûøäû. Öìèäèíè ôèçèêè úÿùÿòäÿí ìþùêÿì îëàí IX Êðàë âÿ III Ùåíðèéÿ áàüëàìûøäû. Ëàêèí 1572-úè èëäÿ “Âàðôîëîìåé ãûðüûíû”íû òþðÿäÿí êðàë IX Êàðë àç ñîíðà þëäö. Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è Ïîëøàäà êðàë ñå÷èëìèø îüëó III Ùåíðèíè Ïîëøàäàí ýåðè ÷àüûðäû êè, þëêÿäÿ ÿìèí-àìàíëûã éàðàòñûí. Ëàêèí ÿêñèíÿ îëäó. III Ùåíðè Ýèç ãàðäàøëàðûíû þëäöðìÿê ôèêðèíÿ äöøäö. ßí ýöúëö ðÿãèáëÿðèíè àðàäàí ýþòöðäöêäÿí ñîíðà (áàõ: 1 ê36) êðàë III Ùåíðèíè äÿ þëäöðäöëÿð. Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è îüëóíóí þëöìöíÿ âÿ þëêÿäÿ éàðàíàí âÿçèééÿòÿ òàá ýÿòèðÿ áèëìÿéÿðÿê òåçëèêëÿ äöíéàñûíû äÿéèøäè. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí Ýèç ãàðäàøëàðûäûð. Îíëàðûí þëöìöíäÿí ñîíðà þëêÿäÿ âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè éåíèäÿí ãûçûøäû âÿ áþéöê ãûðüûíëàð îëäó. Ëåø-ëåø öñòÿ éûüûëäû. Îáðàçëû øÿêèëäÿ äåñÿê, “Âóðóëàí òûüûí” ëàï öñòöíäÿ êðàë III Ùåíðèíèí ìåéèòè äóðäó”. 6 ê30 Öçäÿí ýþðöíÿí ñàõòà ìöãÿääÿñëèêëÿ, Èñòåùêàìëàð õÿéàíÿòëÿ äöøìÿíÿ âåðèëÿúÿê. Ýåúÿ îíëàð òÿùëöêÿñèç éàòäûãëàðûíà ÿìèí îëäóãäà Ëéåæäÿí îëàíëàð Áðàáàíòèí éàõûíëûüûíäàí éöðöøëÿ êå÷ÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò XVI ÿñðäÿ Íèäåðëàíääà èñïàí èøüàë÷ûëàðûíà ãàð øû àïàðûëàí 80 èëëèê ìöùàðèáÿäÿí ýåäèð. Ëéåæ øÿùÿðè âÿ ùåðñîãëóüó Áðàáàíòûí øÿðãèíäÿäèð. 434 ÂÛ Ñåíòóðèéà 6 ê31 Êðàë íÿéè àðçó åäèðñÿ òàïàúàã Áþéöê ïðåëàò íàùàãäàí òóòóëàíäà, Âåðèëÿí úàâàáäàí ùåðñîã íàðàçû ãàëàúàã. Î, Ìèëàíäà ÷îõëàðûíû þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Êðàë Âèêòîð III Åììàíèóëóí Áàø íàçèð Ìóññîëèíèäÿí õîøó ýÿëìèðäè. Îíó àðàäàí ýþòöðìÿê ö÷öí ôöðñÿò àõòàðûðäû. Áåëÿ áèð ôöðñÿò 1943-úö èëäÿ ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ îðäóëàðû Èòàëèéàéà ýèðÿíäÿ ÿëÿ äöøìöøäö. ×åâðèëèø áàø âåðìèøäè. Ëàêèí 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Ùèòëåðèí êþìÿéè èëÿ Äó÷å (ðÿùáÿð) ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòìûøäû. Ìóññîëèíè õàðèúè èøëÿð íàçèðè ×èàíî äàõèë îëìàãëà ÷åâðèëèøèí ÿñàñ ñÿáÿáêàðëàðûíû þëöìÿ ìÿùêóì åòìèøäè. 6 ê32 Äþíöêëöéöíÿ ýþðÿ þëÿíÿ ãÿäÿð ÷óáóãëà äþéöëäö. Òóòóëàúàã âÿ ãàðûøûãëûãäà äÿô îëóíàúàã. ×ÿòèíëèêëÿ ÿñèð ýþòöðöëìöø áþéöéÿ ìÿíàñûç ìÿñëÿùÿò. Áåðèõ ýÿëèá äèøëÿéÿíäÿ áóðíó ãÿçÿáäÿí òèòðÿéÿúÿê. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Ãÿäèì Ðîìàäà ÿìðè éåðèíÿ éåòèðìÿéÿí ÿñýÿðÿ âåðèëÿí úÿçà íþâöíäÿí äàíûøûëûð. ×îõ ýöìàí êè, áó ñÿòèð áÿ äèè ïðèéîìäóð. Ìÿñÿëÿíèí ìÿüçè éåðäÿ ãàëàí ñÿòèðëÿðäÿäèð. Ìÿñÿ ëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ëóòåðàíëàðà — ïðîòåñòàíò ìÿçùÿáèíÿ ãóëëóã åäÿíëÿðÿ ãàðøû îòóç èëëèê ìöùàðèáÿ çàìàíû, Ðîìà èìïåðàòîðëóüó íóí ÿí ýþðêÿìëè ñÿðêÿðäÿñè Âàëëåíøòåéí Èìïåðàòîðóí ýþñòÿðèøëÿðè íè ãóëàã àðäûíà âóðàðàã ëóòåðàíëàðëà ñöëù éàðàòìàã ö÷öí þçöíÿ ìÿõñóñ äèïëîìàòèê ñèéàñÿò éåðèäèðäè. Ãåéçÿ ýÿëÿí Èìïåðàòîð 1634-úö èëäÿ õÿëâÿòè ÿìð âåðèð êè, Âàëëåíøòåéíè òóòóá ñîðüó-ñóàë ö÷öí Ðîìàéà ýÿòèðñèíëÿð. Ëàêèí áó àñàí èø äåéèëäè. Èðëàíäèéàëû ìóçäëó ìÿãàì ýþçëÿéèá ýåúÿ âàõòû ýåíåðàëûí îòàüûíà ýèðÿðÿê éóõóäà îëàí Âàëëåíøòåéíè íèçÿ èëÿ þëäöðöð. 435 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñ î äþâðöí ÿí èéðÿíú àäÿòëÿðèíäÿí áèðèíè ýþñòÿðèð. Àäÿòÿ ýþðÿ ÿñýÿð ÿñèð ýþòöðäöéö àäàìû þëäöðÿð, áóðíóíó âÿ ãóëàãëàðûíû êÿñÿð, îíëàðëà ïàïàüûíû áÿçÿéÿðìèø. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ Èìïåðàòîð ÿí úÿñóð ñÿðêÿðäÿñèíèí þëäöðöëäöéöíö åøèäÿíäÿ ãÿçÿáäÿí þç áóðíóíó úûðûá. 6 ê33 Ãàíëû Àëóñóí âàñèòÿñèëÿ îíóí ùàêèìèééÿòèíÿ ñîí ãîéóëàúàã. Äÿíèçäÿí þçöíö ãîðóéà áèëìÿéÿúÿêäèð. Èêè ÷àé àðàñûíäà ùÿðáè ãöââÿ îíó ãîðõóéà ñàëàúàã. Ãÿçÿáëè ãàðà îíó ïåøìàí îëìàüà ìÿúáóð åäÿúÿê. Áó êàòðåíè îõóéàíäà Íîñòðàäàìóñóí ñàíêè ìöàñèðèìèç îëäóüóíó äöøöíöðñÿí. Èðàãäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðè î íåúÿ äÿ òÿôñèëàòû èëÿ ýþðìöøäöð. Òÿÿúúöáëöäöð êè, Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó, ýöí êèìè àéäûí ùÿãèãÿòëÿðè áàøãà úöð éîçìàüà òÿøÿááöñ ýþñòÿðèðëÿð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò C.Áóøäàí ýåäèð. Ôèêèð âåðèí: Àëóñ-Áóø. Áåëÿ ÷ûõûð êè, nîñòðàäàìóñøöíàñëàðûí èçèíÿ äöøÿ áèëìÿäèéè III aíòèõðèñò Áóøäóð. Ñîí èëëÿð, äàùà äîüðóñó, C.Áóø (îüóë) ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèêäÿí ñîíðà Éóãîñëàâèéàäà, ßôãàíûñòàíäà, Èðàãäà âÿ ñ. ÷îõ ãàíëàð àõìûøäûð. Íîñòðàäàìóñóí ÀÁØ-û “ãàíëû ñöëù êåøèê÷èñè” àäëàíäûðìàñû äà òÿñàäöôè äåéèëäèð. 2-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, íÿ 1991-úè èëäÿ Èðàã ÍÀÒÎ îðäóëàðûíà, íÿ äÿ 2003-úö èëäÿ Áèðëÿøìèø ÀÁØÈíýèëòÿðÿ îðäóëàðûíà ìöãàâèìÿò ýþñòÿðÿ áèëäè. Þçöíö äÿíèçäÿí ãîðóéà áèëìÿäè. Ùÿð èêè ìöùàðèáÿ äþâðöíäÿ äöøìÿí, Íîñòðàäà ìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, äÿíèçäÿí ùöúóì åòìèøäè. Èêè ÷àé àðàñû âÿ éà Éóíàí äèëèíäÿ åéíè ìÿíàíû âåðÿí Ìåñîïîòàìèéà äåéÿíäÿ Èðàã íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ ùÿäÿôÿ äöç äÿéìèøäèð. 1991-úè èëäÿ “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè” çàìàíû ìöòòÿôèã îðäóëàðûí Áàø êîìàíäàíû ÀÁØ ýåíåðàëû, ãàðà äÿðèëè Êîëèí Ïàóåë èäè. Äîüðóäàí äà “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè”íäÿí ñîíðà Ñÿääàì Ùöñåéí þçöíÿ ýÿëÿ áèëìÿäè. Ñîíðàêû ïåøìàí÷ûëûã èñÿ ôàéäà âåðìÿäè. 436 ÂÛ Ñåíòóðèéà Ìàðàãëûäûð êè, 2003-úö èëèí ìàðò àéûíäà ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ ãîøóíëàðû Èðàãà ñîõóëàíäà äà ÀÁØ-ûí Äþâëÿò êàòèáè Êîëèí Ïàóåë (Õàðèúè èøëÿð íàçèðè) áþéöê ðîë îéíàìûøäû. III Àíòèõðèñò áàðÿäÿ äàùà ÿòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê50, 2 ê89, 6 ê34, 8 ê77. 6 ê34 Ýþéäÿ ó÷àí îääàí ùèéëÿ. Ìöùàñèðÿéÿ àëûíìûø áþéöê áàø÷ûéà áÿäáÿõòëèê öç âåðÿúÿê. Äþâëÿòèí äàõèëèíäÿ åëÿ ãèéàì áàø âåðÿúÿê êè, ßí úÿñàðÿòëèëÿð áåëÿ öìèäñèç âÿçèééÿòäÿ îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Èðàãëà áàüëàìàãäà ùàãëûäûðëàð. Ëàêèí ùàäèñÿëÿðèí 1991-úè èë “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè” èëÿ áàüëû îëäóüóíó ñþé ëÿìÿêäÿ ùÿãèãÿòäÿí óçàãëàøûðëàð. Ìÿñÿëÿ 3-úö ñÿòèðëÿ àéäûíëàøûð. Ìÿëóìäóð êè, 2003-úö èëèí ìàðò àéûíûí 20-äÿ Áèðëÿøìèø ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ îðäóëàðû Áÿñðÿäÿí ýèðèá 500 êì-äÿí àðòûã ìÿñàôÿ ãÿò åäÿðÿê ìàíåÿñèç Áàüäàäà äàõèë îëäóëàð. Áó, äþâëÿòèí òàðèõèíäÿ äîüðóäàí äà ýþðöíìÿìèø ùàäèñÿ èäè. Õàëãûí Ñÿääàì Ùöñåéíÿ íèôðÿòè î ãÿäÿð áþéöê èäè êè, ùÿòòà âÿòÿí òîðïàüûíûí ÿëäÿí ýåòìÿñèíÿ áåëÿ ðàçû îëäóëàð. Îòóç èëäÿí àðòûã ìöääÿòäÿ Èðàã õàëãûíû äèëÿí÷è êþêöíÿ ñàëàí äèêòàòîðóí àãèáÿòè áåëÿ îëäó. 2-úè ñÿòèðäÿ à÷ûã øÿêèëäÿ îíà áÿäáÿõòëèê öç âåðÿúÿéè ýþñòÿðèëèð. Îüëàíëàðû þëäöðöëäö, þçö ýèçëÿíäèéè éåðäÿí òàïûëûá òóòóëäó. Àëëàù ãàðøûñûíäà, ÿäàëÿò ìÿù êÿìÿñè âÿ âèúäàí ãàðøûñûíäà úàâàá âåðìÿëè îëàí áó ãÿääàð âÿ ãàíè÷ÿí äèêòàòîðóí òàëåéè åëÿ áåëÿ îëìàëû èäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Éóãîñëàâèéàíûí Ïðåçèäåíòè îëìóø Ñëîáîäàí Ìèëîøîâè÷ëÿ áàüëàìàã èñòÿñÿëÿð äÿ, îíëàðûí áó ñÿéè ÿáÿñäèð. Îíà ýþðÿ êè, 3-úö ñÿòèð òÿäãèãàò÷ûëàðûí äÿëèë-ñöáóòëàðûíû àëò-öñò åäèð. 6 ê35 Êè÷èê âÿ Áþéöê Àéû áöðúö éàõûíëûüûíäà — Êÿùêÿøàíäà, Ãî÷, Áóüà, Õÿð÷ÿíý, Øèð, Ãûç âÿ åëÿúÿ äÿ Ìàðñ, Éóïèòåð, Ýöíÿø, áþéöê äöçÿíëèéè Ìåøÿëÿðè, øÿùÿðëÿðè, éàçûëû àáèäÿëÿðè éàíäûðàúàã. 437 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèáëÿð. Ýöìàí êè, êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ýÿëÿúÿêäÿ — öìóìäöíéà èñòèëÿøìÿñè çàìàíû áàø âåðÿúÿêäèð. Òÿêúÿ îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, áèçèì çÿìàíÿìèçäÿ Ìàðñ, Éóïèòåð âÿ Ýöíÿøèí áèð àðàéà ýÿëìÿñè 1987-úè èëäÿ áàø âåðìèøäè. Áó ùàäèñÿ éåíèäÿí 2011-úè èëäÿ ýþçëÿíèëèð. 6 ê36 Íÿ éàõøû, íÿ ïèñ ÿìÿë éåð öçöíäÿ äþéöøëÿ Ïåðóçóí ñÿðùÿäëÿðèíÿ ýÿëèá ÷ûõà áèëìÿéÿúÿêäèð. Ïèçà öñéàí åäÿúÿê, Ôëîðåíñèéà ãÿçÿáëè âàðëûã ýþðÿúÿê. Êðàë ýåúÿ âàõòû ãàðà ÷óëëó ãàòûðûí öñòöíäÿ éàðàëàíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ôèêèð ñþéëÿìÿêäÿí âàç êå÷ìèøëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð êå÷ìèøäÿ éåð àëìûøäûð. 4-úö ñÿòèðäÿí áó àéäûíúà ýþðöíöð. 6 ê37 Êþùíÿ èø àõûðà ÷àòàúàãäûð. Åâèí äàìûíäàí ùþêìäàðûí öñòöíÿ ïèñ éàüûø éàüàúàã. Áó èøäÿ ýöíàùñûçû, þëöíö ìöùàêèìÿ åäÿúÿêëÿð. Ýöíàùêàð èñÿ äóìàíëû êîëëóãäà (êè÷èê ìåøÿëèêäÿ) ýèçëÿäèëìèøäèð. Äþðä éöç èë áóíäàí ÿââÿë Íîñòðàäàìóñ ïðåçèäåíò Êåííåäèéÿ ñóèãÿñä åäèëÿúÿéèíè äÿãèã ýþðìöø âÿ áèçèì ö÷öí, éÿíè Êåííåäèíèí ìöàñèðëÿðè ö÷öí ìöÿììàëû ýþðöíÿí ìÿñÿëÿëÿðè à÷ûãëàìûøäûð. Ìÿëóìäóð êè, Êåííåäèíèí þëöìöíäÿ òÿêúÿ Ëè Ùàðâè Îñâàëä àäëû øÿõñè ýöíàùêàð ýþðäöëÿð. Äîüðóäóð, 1963-úö èë íîéàáð àéûíûí 22-äÿ Òåõàñ øòàòûíûí Äàëëàñ øÿùÿðèíäÿ Cîí Êåííåäè ýöëëÿ èëÿ þëäöðöëÿðêÿí Ëè Ùàðâè Îñâàëäû êèòàá àíáàðûíûí 6-úû ìÿòðÿáÿñèíäÿ òóòìóøäóëàð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ãåéä åäèð êè, Êåííåäèíè þëäöðÿí Ëè Ùàðâè Îñâàëä äåéèë, áàøãàñûäûð âÿ “Ýöíàùêàð äóìàíëû êîëëóãäà ýèçëÿäèëìèøäèð” (4-úö ñÿòèð). Îñâàëä áÿéàí åäÿíäÿ êè, áàøãàñûíûí éåðèíÿ ýöäàçà ýåäèð, ýöìàí êè, éàëàí äåìèðìèø. Îíëàðúà øàùèä èôàäÿ âåðìèøäè êè, ýöëëÿ ñÿñè áèíà òÿðÿôäÿí äåéèë, òÿïÿíèí öñòöíäÿêè ùàñàðà àëûíìûø êîëëóãäàí — 438 ÂÛ Ñåíòóðèéà Ãðàññè Íîë äåéèëÿí éåð äÿí ýÿëäè. Ïðåçè äåíòèí êàðòåæè ùÿìèí òÿïÿëèêäÿí éàõøû ýþðö íöðäö. Áèëë Êóðòèñ ìÿùâ “Ïðåçèäåíòè åäÿí àäàìëàð” àäëû êèòàáûíäà (1988) Ïðåçèäåíòÿ à÷ûëàí ìÿøóì àòÿøäÿí úÿìè 6 ñàíèéÿ Úîí Êåííåäèíè áóðàäàí íèøàí àëìûøäûëàð ñîíðà ÷ÿêèëìèø øÿêèëäÿ òÿïÿäÿ ïîëèñ ôîðìàñûíäà îëàí áèð íÿôÿðèí ÿëèíäÿ Ïðåçèäåíòèí ìàøûíûíà òóøëàíìûø òöôÿíý âÿ àòÿøäÿí ñîíðà ÿìÿëÿ ýÿëÿí òöñòö ýþðöíöð. Ñîë òÿðÿôäÿ ÿëèíäÿ òöôÿíý îëàí äàùà áèð íÿôÿð ýþðöíöð. Àòÿø à÷àíûí ñàü òÿðÿôèíäÿ àçúà þíäÿ äàùà áèð íÿôÿð äÿ ýþðöíöð. Áó Ãîðäîí Àðíîëä èäè. Î, ÔÁÐ-äÿ èôàäÿ âåðÿðêÿí ýþñòÿðìèøäè êè, àðõà òÿðÿôäÿí àòûëàí ýöëëÿíèí ñÿñèíäÿí ùÿëÿ ùåéðÿò è÷èíäÿ îëäóüó àí ïîëèñ ïàëòàðûíäà îëàí áèð íÿôÿð éàíûíà ãà÷àðàã äåäè êè, ñàü ãàëìàã èñòÿéèðñÿ, äèëèíè ãàðíûíäà áÿðê ñàõëàñûí. Ëàêèí òÿäãèãàò çàìàíû îðòàéà ÷ûõàí áèð ÷îõ äÿëèëëÿð êèìè, ÔÁÐ âÿ “Óîððåí Êîìèññèéàñû” Àðíîëäóí äà äÿëèëëÿðèíÿ ìÿùÿë ãîéìàäû. Ö÷ èë ìöääÿòèíÿ äàâàì åäÿí èñòèíòàã çàìàíû 17 øàùèä òÿñäèã åòäè êè, ìÿøóì àòÿø òÿïÿëèê äÿêè ïþùðÿëèêäÿí à÷ûëäû. “Óîððåí Êîìèññèéàñû”íûí ìÿðóçÿñèíÿ øöáùÿ èëÿ éàíàøìàüà úöðÿò åäÿíëÿðèí ùàìûñû ùÿëàê îëäó. Èêè íÿôÿð ýóéà èíòèùàð åòäè. Ö÷ íÿôÿð éîë-ãÿçà ùàäèñÿñèíäÿ ùÿëàê îëäó. Ö÷ íÿôÿð öðÿê ÷àòûøìàçëûüûíäàí þëäö. Àëòû íÿôÿð àòÿøÿ òóòóëäó. Áèð íÿôÿðèí áàøûíû êÿñäèëÿð. 17 íÿôÿðäÿí éàëíûç áèðèíèí þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéèøäèéè òÿñäèã åäèëäè. 1988-úè èëäÿ “Ïðåçèäåíòè ìÿùâ åäÿí àäàìëàð” êèòàáûíûí ìöÿëëèôè Áèëë Êóðòèñ Ãîðäîí Àðíîëäó òàïäû âÿ àòÿøäÿí ñîíðà ÷ÿêèëÿí áþéöäöëìöø øÿêëè îíà ýþñòÿðäè. Àðíîëä þçöíö âÿ îíó ùÿäÿëÿéÿí ïîëèñ íÿôÿðèíè òàíûäû. Òÿÿúúöáëöäöð, Ïðåçèäåíòèí þëäöðöëìÿñèíèí øàùèäè 439 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè îëàí 17 íÿôÿð ìÿùâ åäèëäèéè ùàëäà, îíó íåúÿ îëóá êè, þëäöðìÿéèáëÿð? Áó õîøáÿõò áèð òÿñàäöôöí íÿòèúÿñèíäÿ îëìóøäó. Øàùèäëèê åòäèéè ýöíäÿí àç ñîíðà îíó Àëéàñêàéà — ùÿðáè ùàâà ãöââÿëÿðèíèí áàçàñûíà õèäìÿòÿ êå÷èðìèøäèëÿð. Áåëÿëèêëÿ äÿ Êåííåäèíè ìÿùâ åäÿíëÿð îíóí èçèíè èòèðìèøäèëÿð (Áàõ: 1 ê26; 2 ê57). Îíó äà õöñóñè ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, Úîí Êåííåäèéÿ, Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, åâèí äàìûíäàí äà ýöëëÿ àòìûøäûëàð (áàõ: 4 ê6). Ëè Îñâàëä áóíó ýþðìöøäö. Êåííåäè ãàðäàøëàðûíäàí Ðîáåðò Êåííåäè ßäëèééÿ íàçèðè èäè. Àíä è÷ìèøäè êè, Êåííåäè ãàðäàøëàðûíà ìöùàðèáÿ åëàí åòìèø ìàôèéàíûí áàø÷ûñû Ñåì Càíêàíà âÿ îíóí “ñàü ÿëè” Cèììè Õîôôàíû òóòàúàã. Ùÿãèãÿòÿí äÿ Õîôôàíû òóòìóøäó. Àç ñîíðà, 1968-úè èëäÿ Ïðåçèäåíò îëìàüà 1-úè íàìèçÿä Ðîáåðò Êåííåäèíè ñå÷èúèëÿð ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åäèá ãóðòàðàíäà þëäöðäöëÿð (Áàõ: 1 ê26). Ùÿð èêè ñóè-ãÿñääÿ ÿëè îëàí Cèììè Õîôôà âÿ Ñåì Càíêàíà äà òåçëèêëÿ þëäöðöëäö. Cèììè ùÿáñõàíàäàí ÷ûõàí êèìè, Ñåì èñÿ ÍéóÉîðêäà ýöëëÿ-áaðàí åäèëìèøäè. 1993-úö èëäÿ ÀÁØ äþâëÿòè ïðåçèäåíò Êåííåäèíèí þëöìö èëÿ áàüëû àðõèâ ñÿíÿäëÿðèíè èúòèìàèééÿòèí öçöíÿ à÷äû. 800 ìèí ñÿùèôÿäÿí èáàðÿò ñÿíÿäëÿð ñÿí äåìÿ “ìÿõfè èø”èí ùàìûñû äåéèëìèø. Ìÿðêÿçè Êÿøôèééàò èäàðÿñè òÿùëöêÿñèçëèê ìÿãñÿäè èëÿ ùÿëÿ äÿ 160 ìèí ñÿíÿäè ìÿõfè ñàõëàéûð. Áó ñÿíÿäëÿð èúòèìàèééÿòèí öçöíÿ à÷ûëàíäàí ñîíðà Íîñòðàäàìóñóí Êåííåäè ãàðäàøëàðû èëÿ áàüëû äåäèêëÿðè áèçÿ äàùà äà àéäûí îëàúàã. 6 ê38 Ñöëùöí èñðàô÷û äöøìÿíëÿðè, Èòàëèéàíûí ôÿòùèíäÿí ñîíðà, Ãàíëû ãàðà, ãûðìûçû åë÷è îëàúàãëàð. Îä àëÿìè áöðöéÿúÿê, ãàí àõàúàã, ñó ãàí ðÿíýèíäÿ îëàúàã. Ð.Â.Âåëøäÿí áàøãà ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíè øÿðù åäÿ áèë ìÿéèáëÿð. Ëàêèí ùÿð äÿôÿ ÷ÿòèíëèéÿ äöøÿíäÿ ìöñÿëìàí àëÿìèíè ùÿ440 ÂÛ Ñåíòóðèéà äÿôÿ àëäûãëàðû êèìè, áó äÿôÿ äÿ âÿðäèøëÿðèíÿ ñàäèã ãàëàðàã ìöñÿëìàí àëÿìè èëÿ áàüëû àüûë êÿñìÿéÿí áÿçè ôÿðçèééÿëÿð óéäóðìóøëàð. Áó êàòðåíäÿ 1789-1793-úö èëëÿð èíãèëàáûíäàí ñîíðà Ôðàíñàäà 5 íÿ ôÿðäÿí èáàðÿò ùåéÿòèí äþâëÿòè èäàðÿ åäÿðÿê áöäúÿñèíè ìÿùâ åòìÿñèíäÿí, Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿñèíäÿí âÿ áóíóíëà áàüëû áàø âåðÿúÿê ôàúèÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. 6 ê39 Êðàëëûüûí îüëàí óøàüû àòà òÿðÿôèíäÿí ÿñèð àëûíäû. Òðàñèìàí (Ïåðóúà) ýþëöíöí éàõûíëûüûíäà Îíó àçàä åòìÿê ö÷öí îüóðëàéàúàãëàð. Ýèðîâ ñàõëàíàí äàâàêàð ùÿääÿí àðòûã ñåâèíñèí äåéÿ. Áó êàòðåí äÿ øÿðù îëóíìàìûø ãàëûð. 6 ê40 Ìàéíñäàí îëàí áþéöê òÿøíÿëèéèíè éàòûðòìàã ö÷öí Þç áþéöê ëÿéàãÿòèíäÿí ìÿùðóì åäèëÿúÿê. Êþëíäÿí îëàíëàð ýÿëèá î ãÿäÿð ùèääÿòëÿíÿúÿêëÿð êè, Áþéöê îìáà Ðåéíÿ àòûëàúàã. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí áèð äÿôÿëèê ñöãóòóíäàí áÿùñ åäèð. 6 àâãóñò 1806-úû èëäÿ Íàïîëåîí ìö ãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíà ñîí ãîéäó. Ìàéíûí éåïèñêîïó âÿçèôÿ ñèíäÿí êÿíàðäà ãàëäû. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòðè òÿøáèùëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê éåïèñêîïóí èøñèç ãàëìàñûíà èøàðÿ èëÿ éàçìûøäûð. 6 ê41 Àííåìàðê êðàëëûüûíûí ö÷öíúö áàø÷ûñû Ôðèçèéàäàí âÿ Áðèòàíèéà àäàñûíäàí îëàíëàð âàñèòÿñèëÿ Èòàëèéàéà ôàéäàñû îëìàéàí ñÿéàùÿò ö÷öí Éöç ìèí ìàðêàäàí ÷îõ õÿðúëÿéÿúÿêëÿð. Êå÷ìèø çàìàíëàðäàí áÿùñ åäÿí áó êàòðåí ÿòðàôûíäà òÿäãèãàò÷ûëàð ÷îõ ìöáàùèñÿ åäÿðÿê, ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ÷àøûá ãàëìûøëàð. 441 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê42 Ëîãìèîí ùàêèìèééÿòäÿ ãàëàúàã. Áþéöê Ñåëèíäÿí äàùà áþéöê èøëÿð ýþðÿí, Èòàëèéàíûí êþìÿéè èëÿ áàéðàüûíû äàëüàëàíäûðàúàã. Øèêÿñò þëêÿíè àüûë âÿ åùòèéàòëà èäàðÿ åäÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ ùÿëÿëèê àüëàáàòàí áèð ôèêèð ñþéëÿíèëìÿéèá. 6 ê43 Óçóí ìöääÿò éåð ìÿñêóíëàøìàìûø ãàëàúàã. Ñåíà âÿ Ìàðí îíóí ÿòðàôûíäà àõàúàã. Òåìçàäàí âÿ ùÿðá÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí ñûíàüà ìÿðóç ãàëàúàã. Àëäàäûëìûø ýþçÿò÷èëÿð ùÿìëÿ èëÿ ýåðè îòóðäóëàúàãëàð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ýåäèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ Ïàðèñäÿí áÿùñ îëóíóð. Ùèòëåð Ïàðèñè òóòàíäà øÿùÿðè ýÿçÿðÿê ìÿéóñ îëìóøäó. Øÿùÿð ÿùàëèñèíèí 5-äÿ 4 ùèññÿñè ïàéòàõòû òÿðê åòìèøäè. Ñåíà âÿ Ìàðí ÷àéëàðûíûí ùþâçÿñèíè 200 ìèí èíýèëèñ, 140 ìèí ôðàíñûç ÿñýÿðè òÿðê åòìèøäè. 30 ìèí íÿôÿð èñÿ éà þëäöðöëìöø, éà äà ÿñèð äöøìöøäö. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Èíýèëòÿðÿäÿí ñþç à÷ûð. Èíýèëèñëÿð Äéåïà âÿ Êàëå éàõûíëûüûíäà — àëìàíëàðûí Àòëàíòèê áÿíä âÿ ñÿíýÿð ëÿðèíÿ áèð íå÷ÿ äÿôÿ ãÿòèééÿòëè ùöúóì òÿøêèë åòìèøäèëÿð. Àëìàíëàð åëÿ áèëìèøäèëÿð êè, ìöòòÿôèã îðäóëàðû Êàëåäÿí ùöúóìà êå÷ÿúÿêëÿð. Ëàêèí ìöòòÿôèã îðäóëàðû ÿñàñ çÿðáÿíè Íîðìàíäèéàäàí åíäèðäèëÿð. Áó 6 èéóí 1944-úö èëäÿ áàø âåðìèøäè. 6 ê44 Íàíòäà àõøàìà éàõûí ýþé ãóðøàüû ýþðöíÿúÿê. Äÿíèç ùÿðá ñÿíÿòè éàüûø ýÿòèðÿúÿê. ßðÿá êþðôÿçèíäÿ áþéöê äîíàíìà äÿíèçèí äèáèíÿ åíÿúÿê. Äîíóçäàí âÿ àéûäàí Ñàêñîíèéàäà áÿäùåéáÿò äîüóëàúàã. Áöòöí ñÿòèðëÿð àéðû-àéðûëûãäà àéäûíäûð. Ìÿíàëàðû ìÿëóìäóð. Áóíóíëà áåëÿ, ñÿòèðëÿðè àðäûúûëëûãëà äöçÿðÿê ìöÿééÿí ôèêðÿ ýÿëìÿê 442 ÂÛ Ñåíòóðèéà ãÿëèç ìÿñÿëÿéÿ ÷åâðèëèð. Ëàêèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿí áåëÿ íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëóð êè, ùàäèñÿëÿð “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè”íäÿí áÿùñ åäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ÍÀÒÎ ãîøóíëàðû Èðàãà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ Àëìàíèéàäàí ýÿòèðèëìèøäèëÿð. Èðàí êþðôÿçè (ßðÿá êþðôÿçè äÿ äåéèðëÿð) ÿòðàôûíäà 34 þëêÿíèí ãîøóí ùèññÿëÿðè úÿìëÿøìèøäè. ÍÀÒÎ îðäóñó Èðàã îðäóñóíó ÿñàñÿí ùÿðáè ýÿìèëÿðäÿí àòûëàí ðàêåò âÿ ìÿðìèëÿðëÿ ìÿùâ åòìèøäè. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Èðàã îðäó ùèññÿëÿðè ÷îõ ãàëûí áåòîíëà þðòöëìöø èñòåùêàìëàðäà éåðëÿøäèðèëìèøäèëÿð. ÍÀÒÎ îðäóëàðû îíëàðëà ñÿùðàäà ãàðøûëàøìàãäàí ÷ÿêèíèðäèëÿð. ×îõ ãàëûí áåòîíëó èñòåùêàìëàðû äàüûòìàã ö÷öí ÀÁØ ùÿòòà Ëèíêîëí ùÿðáè ýÿìèñèíè äÿ Èðàí êþðôÿçèíÿ ýþíäÿðìèøäè. 6 ê45 Ùþêìäàð ùÿð øåéè éàõøû áèëäèéèíäÿí Êðàëëûüûí ÿìÿëè èëÿ ðàçûëàøìàã èñòÿìèð. Ìåëèëéà ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû êöëÿéèí ÿêñèíÿ ùÿðÿêÿò åäÿúÿê. Îíó ÿí ìÿêðëè áèð éîëà ñöðöêëÿéÿúÿê. Ãÿðèáÿäèð êè, òàðèõäÿ äèããÿòÿ øàéàí ùå÷ áèð ùàäèñÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþçöíäÿí ãà÷ìàìûøäûð. Ìåëèëéà Ìÿðàêåø éàõûíëûüûíäà Àðàëûã äÿíèçè ñàùèëëÿðèíäÿ Èñïàíèéàíûí ìöëêöäöð. 18 èéóë 1936-úû èëäÿ Ìåëèëéàäà ãîøóí áàø÷ûëàðû Èñïàíèéà Ðåñïóáëèêà ùþêóìÿòèíÿ ãàðøû ãèéàì ãàëäûðäû. Òåçëèêëÿ ãèéàì ýåíèøëÿíÿðÿê Cÿáÿëëöòàðèã áîüàçûíäàí êå÷ÿðÿê áöòöí þëêÿíè áöðöäö. Ãèéàì÷ûëàð î âàõò Êàíàð àäàëàðûíäà ñöðýöíäÿ îëàí Ôðàíñèñêî Ôðàíêîíó ãèéàìà ðÿùáÿðëèê åòìÿê ö÷öí êþìÿéÿ ÷àüûðäû. Èñïàíèéàäà Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè áåëÿúÿ áàøëàíäû. Êðàë XIII Àëôîíñî Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí áåø èë ÿââÿë òàõòòàúäàí èìòèíà åäÿðÿê þëêÿíè òÿðê åòìèøäè. Ôðàíêî ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèêäÿí ñîíðà ìîíàðõèéàíû áÿðïà åòìÿê ôèêðèíÿ äöøäö âÿ 1969-úó èëäÿ Àëôîíñîíóí íÿâÿñè, øàùçàäÿ Õóàí Êàðëîñó îíóí âÿëèÿùäè âÿ Èñïàíèéàíûí êðàëû åëàí åòäè. 443 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê46 ßäàëÿòëèëÿðäÿí áèðèñè éåíèäÿí ñöðýöíÿ ýþíäÿðèëÿúÿê. Íîíñåãëèí ùöäóäëàðûíà ãÿäÿð áÿäáÿõòëèêëÿðëÿ öçëÿøÿúÿê. Ãûðìûçûéà úàâàá âåðìÿñè îíó éîëóíäàí ÷ûõàðàúàã. Ãóðáàüàíûí âÿ Ãàðòàëûí éàíûíà ÷ÿêèëÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîí Áîíàïàðòûí ùàêèìèééÿòè çàìàíû êðàë XVIII Ëöäîâèêèí áàøûíà ýÿëÿíëÿðäÿí ýåäèð. Êðàë Ëöäîâèê Áåë÷èêàíûí Ìîíñ øÿùÿðèíäÿ 1-úè ñöðýöíäÿ 1791-úè èëäÿ, 2-úè äÿôÿ èñÿ 1815-úè èëäÿ îëóá. Àëìàíèéàíûí Ðèåýåë øÿùÿðèíäÿ ñöðýöíäÿ èñÿ 1796-úû èëäÿ îëóá. Íîñòðàäàìóñ áèð ÷îõ ùàëëàðäà îëäóüó êèìè, áó êàòðåíäÿ äÿ êðèïòîãðàìäàí èñòèôàäÿ åòìèøäèð. Íîíñåýëå — Ìîíñ âÿ Ðèåãåë øÿ ùÿ ð ëÿ ðèíè ýþñòÿðèð. Íàïîëåîí Âàòåðëîî éàõûíëûüûíäà ìÿüëóá îëäóãäàí ñîíðà Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöí åäèëäè âÿ êðàë XVIII Ëöäîâèê Áóðáîíëàð ùàêèìèééÿòèíè áÿðïà åòäè. 4-úö ñÿòèðäÿ áÿùñ îëóíàí Ãóðáàüà Íåðâèíãëÿð ñöëàëÿñèíèí ýåðáèíäÿ ùÿêê îëóíàí ðÿìç, Ãàðòàë èñÿ Íàïîëåîíóí ðÿìçèäèð. Êðàë ùÿð èêè òÿðÿôè áàðûøäûðìàüà íàèë îëìóøäó. 6 ê47 Èêè äàü àðàñûíà éûüûøàí ùÿð èêè ùþêìäàð, Ýèçëè äöøìÿí÷èëèéè àòàúàãëàð. Ëàíãðëàðûí êþìÿéè èëÿ Áðöññåë âÿ Äîë ÿçèëÿúÿê. Òàóí Ìàëèíäÿ ñîíà éåòÿúÿê. Êàòðåíäÿ XVIII ÿñðäÿ Ôðàíñà, Íèäåðëàíä âÿ Ôëàíäðèéà àðàñûíäà ýåäÿí îòóç èëëèê ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. 6 ê48 Áó ãÿäÿð ñàõòà âÿ úÿçáåäèúè ìöãÿääÿñëèê Áÿëàüÿòëè áèð íèòã èëÿ ìöøàéèÿò îëóíäó. Êþùíÿ øÿùÿð âÿ Ïàðìà ÷îõ òÿëÿñèðëÿð. Ôëîðåíñèéà âÿ Ñéåíà áîø ñÿùðàéà ÷åâðèëÿúÿêëÿð. 444 ÂÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. Îõóúóëàð ö÷öí åëÿ áèð ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿäèéèíÿ ýþðÿ ùàããûíäà äàíûøìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 6 ê49 Ìàììåð ùèññÿñèíäÿí áþéöê Ïîíòèôèê Äóíàéûí ùöäóäëàðûíû çÿáò åäÿúÿê. Äÿìèð ãàðìàãëà õà÷ëàðû ãîâìàã ö÷öí ×îõëó ÿñèð, ãûçûë, éöç ìèí ðóáèíäÿí ÷îõ äàø-ãàø ýþòöðÿúÿê. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ùèòëåðèí èøüàë÷ûëûãëà áÿðàáÿð, ãàðÿò÷èëèê ñèéàñÿòèíäÿí âÿ Ðîìà Ïàïàñû XII Ïèéèí ôàøèñòëÿðèí òÿðÿôèíè ñàõëàìàñûíäàí ñþç à÷ûð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ôàøèñò ïàðòèéàñûíûí åìáëåìèíÿ — ôàøèñòëÿðèí ðÿìçèíÿ (ñâàñòèêà) èøàðÿ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ éÿùóäèëÿðèí êöòëÿâè øÿêèëäÿ ãûðüûíûíäàí (ùîëîêîñòà) âÿ âàð-äþâëÿòëÿðèíèí ÿëëÿðèíäÿí àëûíìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. 6 ê50 Ãóéóíóí è÷èíäÿí ñöìöêëÿð òàïûëàúàãäûð. Ãàí ãîùóìëóüóíó éàä òþðÿòìÿéÿ ÷àëûøàúàã. Äþâëÿò äÿéèøèëäè, øþùðÿò âÿ òÿðèôëÿð åøèäèëÿúÿê. Ìàðñ äà îíëàðûí óëäóçó âÿ øþùðÿòè íàìèíÿ îíëàðà ãîøóëàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Éåêàòåðèíáóðã øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà ÷àð Íèêîëàé Ðîìàíîâ âÿ àèëÿ öçâëÿðèíèí ñöìöêëÿðèíèí òàïûëìàñûíäàí, 2-úè ñÿòèðäÿ Àííà Àíäåðñîí àäëû áèðèñèíèí ýóéà ÷àðûí ñàü ãàëìûø ãûçû îëìàñûíà ÷àëûøìàñûíäàí, 3-úö ñÿòèðäÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí éàðàí ìàñûíäàí âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ ìöùàðèáÿ òÿðÿôäàðû îëàí áó äþâëÿòèí ðÿìçèíèí ãûçûë óëäóç îëìàñûíäàí äàíûøûëûð. 6 ê51 Õàëã éåíè òàìàøàéà áàõìàã ö÷öí áèð éåðÿ éûüûøûá. Êðàë âÿ øàùçàäÿëÿð òàìàøà÷ûëàðûí àðàñûíäàäûðëàð. Äèðÿêëÿð, äèâàðëàð ó÷äó, ñàíêè ìþúöçÿ áàø âåðäè. Êðàë âÿ èøòèðàê÷ûëàðäàí îòóç íÿôÿðè ñàü ãàëäû. 445 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ùèòëåð áàøäà îëìàãëà ôàøèñò ïàðòèéàñûíûí ðÿùáÿðëèéèíäÿí ýåäèð. 1939-úó èë íîéàáð àéûíûí ÿââÿëèíäÿ ìÿøùóð èñâå÷ðÿëè àñòðîëîã Êàðë Êðàôò Ýåñòàïîäà ýèçëè õèäìÿòäÿ îëàðêÿí éàçûëû øÿêèëäÿ áÿéàí åòìèøäè êè, óëäóçëàðûí äöçöëöøö ýþñòÿðèð êè, 7-10 íîéàáð àðàñû Ùèòëåðÿ ñóè-ãÿñä ýþçëÿíèëèð. Ùèòëåðÿ äàèð ùîðîñêîï òÿðòèá åòìÿê ãàäàüàí åäèëäèéèíäÿí ùÿìèí êàüûçû àðõèâÿ âåðìèøäèëÿð. Íîéàáðûí 8-äÿ áöòöí ïàðòèéà ðÿùáÿðëèéè Ùèòëåðèí õàëãà èëëèê ìöðàúèÿòèíè äèíëÿìÿê ö÷öí Ìöíõåíäÿ ìþùòÿøÿì ïèâÿ çàëûíäà òîïëàøìûøäûëàð. Ùèòëåð ÷ûõûøûíû òåç áàøà âóðóá, çàëû òÿðê åòäè. Ñîíðàëàð î, äîñòëàðûíà äåìèøäè êè, ãÿðèáÿ ùèññëÿð êå÷èðèðìèø êè, çàëû òÿðê åòñèí. Ùèòëåð âÿ ðÿùáÿðëèê (30 íÿôÿð) ýåäÿíäÿí 9 äÿãèãÿ ñîíðà áèíàäà ýèçëÿäèëìèø áîìáà ïàðòëàéûá. 7 íÿôÿð þëìöø, 63 íÿôÿð èñÿ éàðàëàíìûøäû. Ýöìàí åäèëèð êè, Êðàôò Ùèòëåðÿ ñóè-ãÿñä åäèëÿúÿéè òàðèõè áó êàòðåíÿ ÿñàñÿí ùàçûðëàìûøäû. Íåä Ùàëëåé èñÿ ýþñòÿðèð êè, áó êàòðåí Èìïåðàòîð III Íàïîëåîíëà áàüëûäûð. III Íàïîëåîí 1858-úè èë éàíâàðûí 18-äÿ Ïàðèñèí Îïåðà òåàòðûíäà îëàðêÿí Ôåëèñ Îðñèíè îíà ñóè-ãÿñä åòìÿê ö÷öí ÿââÿëúÿäÿí ùàçûðëàäûüû áîìáàíû òåàòð áèíàñûíûí ãàáàüûíäà III Íàïîëåîí òåàòðû òÿðê åäÿðêÿí ïàðòëàòìûøäû. Ëàêèí íÿ Èìïåðàòîð, íÿ Èìïåðàòðè÷ÿ Éåâýåíèéà çÿðÿð ÷ÿêìèøäè. Òåàòðûí ãàáàüûíà òîïëàøàíëàðäàí 8 íÿôÿð þëìöø, éöç íÿôÿðäÿí àðòûã èñÿ éàðàëàíìûøäû. Ýþðöíäöéö êèìè, ïàðòëàéûø áèíàäà îëìàìûøäûð. Äåìÿëè 1-úè øÿðù äöçäöð. 6 ê52 Ìöùàêèìÿ îëóíàúàã áþéöéöí ÿâÿçèíÿ Ùÿáñõàíàäàí êÿíàðäà þç äîñòó îíóí éåðèíÿ îëàúàãäûð. Òðîéà öìèäè àëòû àéà éåðèíÿ éåòÿúÿê. Ýöíÿø Äîë÷à áöðúöíäÿ îëàíäà ÷àéëàð áóç áàüëàéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ìöëàùèçÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Äàùà ÿòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 2 ê58. 446 ÂÛ Ñåíòóðèéà 6 ê53 Êðàëà øöáùÿëè ýþðöíÿí áþéöê êåëò ïðåëàò Ýåúÿ âàõòû, õÿëâÿòè îëàðàã êðàëëûüû òÿðê åäÿúÿê: Õåéèð âåðÿí ùåðñîãäàí Áðèòàíèéàéà, þç áþéöê êðàëûíà Áèçàíñ, Êèïð âÿ Òóíèñ øöáùÿäÿí êÿíàð îëàúàã. Áó êàòðåí 1641-úè èëäÿí XIII Ëöäîâèêèí êàðäèíàëû (áþéöê Ôðàíñà ïðåëàòû) îëàí Cóëèî Ìàçàðèíèäÿí áÿùñ åäèð. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ, Ìàçàðèíè êðàëè÷à Àííà èëÿ éàõûí ìöíàñèáÿòäÿ îëóá. Êðàë øöáùÿëÿíÿíäÿ ýåúÿ âàõòû þëêÿíè òÿðê åäèá. 1643-úö èëäÿ êðàë âÿôàò åäÿíäÿí ñîíðà êðàëè÷à èëÿ ìÿõôè èçäèâàúäà îëóá. Êðàë XIV Ëöäîâèêèí áèðèíúè íàçèðè îëìóø Ìàçàðèíè (1643-1661) õàðèúè ñèéàñÿòäÿ óüóð ãàçàíûá. 1648-úè èëäÿ Èñïàíèéàéà ãàðøû Èíýèëòÿðÿ èëÿ ñàçèø áàüëàéûá. 4-úö ñÿòèðäÿ Àðàëûã äÿíèçèíäÿ èñïàíëàðà, Øèìàëè àôðèêàëûëàðà âÿ òöðêëÿðÿ ãàðøû àïàðûëàí äÿíèç äþéöøëÿðèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 6 ê54 Äàí éåðè àüàðàðêÿí õîðóçóí èêèíúè áàíûíäà, Òóíèñäÿí, Ôåñäÿí âÿ Áóðæèäÿí îëàíëàð òÿðÿôèíäÿí, ßðÿáëÿðèí êþìÿéè èëÿ Ìÿðàêåø êðàëû ÿñèð àëûíàúàã. Áó, 1607-úè èëäÿ Ëèòóðýèéà ìÿðàñèìè çàìàíû áàø âåðÿúÿêäèð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ èíñàíû äöøöíäöðÿí ÿúàèá-ãÿðàèá ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Êàòðåí 1557-úè èëäÿ Ìÿðàêåø êðàëû IX Ìÿùÿììÿäèí ãÿòëÿ éåòèðèëìÿñè èëÿ áàüëûäûð. Ýóéà þâëàäû îëìàäûüûíà ýþðÿ þç àðçóñó èëÿ ùàêèìèééÿòèí ãàðäàøû îüëó IV Àáäóëëàéà êå÷ìÿñèíè âÿñèééÿò åòìèøäè. ßââÿëúÿ ÿìèñèíè þëäöðÿí IV Àáäóëëà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí êèìè, ùàêèìèééÿò ùÿðèñëèéè ýþçöíö þðòöð âÿ òàõò-òàúûíäàí ãîðõàðàã 12 ãàðäàøûíûí ùàìûñûíû þëäöðìÿê ãÿðàðûíà ýÿëèð. Ëàêèí ãàðäàøëàðûíäàí èêèñè ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðûð. Áåëÿëèêëÿ, Àáäóëëàíûí ãàòèëëèéè âÿ 50 èëëèê ãàíëû ÷ÿêèøìÿëÿðè áàøëàéûð. Íÿùàéÿò, êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèð ëÿðèíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, ÿñèð àëûíûð âÿ ùàêèìèééÿòÿ Çèäàí ýÿëèð. Îõóúóëàð òÿÿúúöáëÿíÿ áèëÿðëÿð êè, áó íÿ áþéöê òàðèõè ùàäèñÿäèð êè, ýþðöúöíöí äèããÿòèíè ÷ÿêñèí? Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Íîñòðàäà 447 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìóñ ùÿð øåéè áèëìÿê èñòÿéÿí ãåéðè-àäè áèð èíñàí êèìè ùàêèìèééÿòÿ úàí àòàíëàðà, áó ìÿíàñûç èøÿ ùÿðèñëèê ýþñòÿðÿíëÿðÿ ãÿðèáÿ áèð èêðàù ùèññè èëÿ éàíàøûð, äöíéàäà áàø âåðÿí áèð ÷îõ áþéöê âÿ êè÷èê ôàúèÿëÿðèí ìÿùç áó ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû îëäóüóíó õöñóñè âóðüóëàéûðäû. 4-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí Ëèòóðýèéà ãÿäèì çàìàíëàðäà äèíè ìÿðàñèì îëìóøäóð. Éåíè åðàäàí ÿââÿë 392-úè èë íîéàáð àéûíûí 8-äÿ Çÿáóðóí 150 ñóðÿäÿí èáàðÿò òîïëóñó Ëèòóðýèéà (èáàäÿò) ö÷öí ãàíóí êèìè ãÿáóë îëóíìóøäó. Ùÿìèí ýöí, åéíè çàìàíäà õðèñòèàíëûüûí Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí ðÿñìè äèíè êèìè ãÿáóë îëóíäóüó ýöíäöð. 6 ê55 Ìöãàâèëÿíè áàüëàéàíäà ñàêèòëÿøìèø ùåðñîãóí ýþçöíÿ, Ãÿôèëäÿí ÿðÿá öñëóáóíäà èøëÿíìèø áÿçÿêëè òöë þðòöê ýþðöíäö. Òèðåáîëó, Õèîñ âÿ Òðàáçîí çÿáò åäèëäè. Ùåðñîã èñÿ òóòóëäó. Ãàðà äÿíèç âÿ øÿùÿð áîìáîø ãàëäû. Êàòðåíäÿ àäû êå÷ÿí éåð àäëàðû ùàìûñû ìöàñèð Òöðêèéÿäÿ éåð àëñà äà, êàòðåíè øÿðù åòìÿê ìöøêöë ìÿñÿëÿ îëàðàã ãàëûð. Áóíóíëà áåëÿ, Íåä Ùàëëåé ãåéä åäèð êè, êàòðåíäÿ 1801-úè èëäÿ ëèìàí øÿùÿðè Òðàáëèñ ÿòðàôûíäà ÀÁØ ýÿìèëÿðèíèí òîïëàíìàñûíäàí âÿ øÿùÿðèí 1805-úè èë ñöëùö áàüëàíàíà ãÿäÿð ìöùàñèðÿäÿ îëìàñûíäàí äàíûøûëûð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, 4 èéóí 1805-úè èëäÿ Àìåðèêà èëÿ Éóñèô Ãàðàìàíëû Ïàøà ñàçèø áàüëàéàíäàí ñîíðà âÿçèééÿò äÿéèøèá. 6 ê56 Íàðáîíà ãÿíèì êÿñèëìèø äöøìÿí îðäóñóíóí ãîðõóñó Ãÿðáäÿ éàøàéàíëàðû áÿðê âàùèìÿéÿ ñàëàúàãäûð. Ïàðïèíàí äàðáîíëó êîð òÿðÿôèíäÿí àçàä åäèëäè. Áó âàõò Áàðñåëîíà äÿíèçëÿ ñèëàù ýþíäÿðÿúÿê. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí ëàï ñîí èëëÿðèíäÿ Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ñþùáÿò à÷ûëûð. Íàðáîí Ïàðïèí øÿùÿðèíèí òÿãðèáÿí 60 êìäÿ, Áàðñåëîíà èñÿ Ïèðåíåé äàüëàðûíûí Èñïàíèéà òÿðÿôèíäÿ, Ïàðïèíèí 448 ÂÛ Ñåíòóðèéà òÿãðèáÿí 150 êì-äÿäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, êàòðåí 1597-úè èëäÿ Èñïàíèéà èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà áàø âåðÿí ùÿðáè òîããóøìàäàí áÿùñ åäèð. 6 ê57 Êðàëëûãäà áþéöê óüóðëàð ãàçàíàí, Èéåðàðõèéà ãàíóíóíà ÿñàñÿí ãûðìûçû áàø÷û èëÿ éàõûíëàøàúàã. Ãÿääàð âÿ àìàíñûç ùàìûíû ãîðõóéà ñàëàúàã. Ìöãÿääÿñ ùàêèìèééÿòèí äàâàì÷ûñû îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåí Ðîìà ïàïàëûüûíäàí áÿùñ åäèð. Îíó äà ãåéä åäèðëÿð êè, áþéöê ýþðöúöíöí âàõòûíäàí 450 èëäÿí àðòûã âàõò êå÷äèéèíÿ, ùÿìèí ìöääÿòäÿ íå÷ÿ-íå÷ÿ Ðîìà Ïàïàñûíûí ùàêèìèééÿòäÿ îëäóüóíà âÿ åëÿúÿ äÿ êàòðåíäÿ äÿãèã âàõò ýþñòÿðèëìÿäèéèíÿ ýþðÿ, êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîíäàí ýåäèð. Î, ùàêèìèééÿòäÿ îëäóüó äþâðäÿ áþéöê âÿ ýöúëö îðäóëàð éàðàòäû. Ôðàíñàíûí ùÿðáè ãöäðÿòèíè àðòûðäû (Áàõ: 6 ê12). Áþéöê óüóðëàð ãàçàíäû. Ôðàíñà èìïåðèéàñûíû éàðàòäû. Áàøãà äþâëÿòëÿðè ãîðõóéà ñàëäû. Áöòöí áóíëàðëà áÿðàáÿð, äåäèêëÿðèìèç ùÿëÿëèê öìóìè õàðàêòåð äàøûéûð. Ñþùáÿòèí Íàïîëåîíäàí ýåòäèéèíè 4-úö ñÿòèð òÿñäèãëÿéèð. Ìÿëóìäóð êè, Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí ñöãóòóíà Íàïîëåîí áàèñ îëìóøäóð. Î, 1806-úû èë àâãóñò àéûíûí 8-äÿ ìèí èëëèê òàðèõè îëàí áó Èìïåðèéàíû ëÿüâ åòäè. Þçö Èìïåðèéà éàðàòäû âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, Ìöãÿääÿñ ùàêèìèééÿòèí äàâàì÷ûñû îëäó. Áöòöí Èòàëèéà òîðïàãëàðû íû Ôðàíñà Èìïåðèéàñûíà ãàòäû. 6 ê58 Áèð-áèðèíäÿí óçàã èêè ùþêìäàð àðàñûíäà, Ýöíÿø Ñåëèí òÿðÿôèíäÿí à÷ûã-àøêàð èòèðèëÿíäÿ, Èêè ùèðñëè àðàñûíäà áþéöê ãàðøûäóðìà éàðàíäû. Áåëÿ êè, àäàëàðà âÿ Ñèåíÿ àçàäëûã ãàéòàðûëäû. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ þçöíöí ìöàñèðëÿðè îëàí Èñïàíèéà êðàëû II Ôèëèïï âÿ Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðè àðàñûíäà ýåäÿí ìöáàðèçÿäÿí áÿùñ åäèð. 449 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê59 Àèëÿéÿ õÿéàíÿò åäÿí ãóäóðüàíà õàíûì ãÿçÿáëÿíìèøäèð. Øàùçàäÿñèíèí àáðûíû òþêìÿéÿ éîõ, èíòèãàì àëìàüà ýÿëÿúÿê. Àíúàã áó áèàáûð÷ûëûüûí öñòö òåçëèêëÿ à÷ûëàúàã. Íÿòèúÿäÿ îí éåääè íÿôÿð àñûëàúàã. Áó êàòðåí äÿ ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàéûá. Àäÿòÿí, êå÷ìèøäÿ áèð ãàéäà îëàðàã ÿðèíÿ õÿéàíÿò åòäèéèíÿ ýþðÿ ãàäûíëàðà ãàðøû þëöì ùþêìö îõóíàðäû. ßðèíäÿí èíòèãàì àëìàã ö÷öí ñóè-ãÿñä ùàçûðëàéàí áó õàíûìûí êèìëèéè ùÿëÿëèê ãàðàíëûã îëàðàã ãàëûð. 6 ê60 Øàùçàäÿ þçöíöí Êåëò ÿðàçèñèíäÿí êÿíàðäà Õÿéàíÿòèí ãóðáàíû îëàúàã, òÿðúöìÿ÷è òÿðÿôèíäÿí àëäàäûëàúàã. Ðóàí, Ðîøåë, Áðåòàíäàí îëàíëàð Áëàéå ëèìàíûíäà ùþêìäàð âÿ êàùèí òÿðÿôèíäÿí àëäàäûëäû. Áó êàòðåíäÿ XVII ÿñðèí îðòàëàðûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. Íîñòðàäàìóñ áèð ÷îõ êàòðåíëÿðèíè Ôðàíñà ÿòðàôûíäà úÿðÿéàí åäÿí, èíäè áèç îõóúóëàðà ìàðàãñûç ýþðöíÿí ùàäèñÿëÿðÿ ùÿñð åòìèøäèð. Áó êàòðåí äÿ èñòèñíà òÿøêèë åòìèð. 6 ê61 Áöêöëìöø áþéöê õàë÷àäà áèëèíìèð. Ëàêèí ùàäèñÿëÿðèí éàðûäàí ÷îõóíóí óúó ýþðöíöð. Êðàëëûãäàí ãîâóëàí àäàì éåíèäÿí ïåéäà îëàúàã. Ùàìû îíóí ùÿðáè áàúàðûüûíà èíàíàúàã. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Èðàíäàí ñþùáÿò à÷ûð. 3-úö ñÿòèðäÿ Õîìåéíèäÿí äàíûøûëûð. Ìÿëóìäóð êè, 1963-úö èëäÿ À.Õîìåéíè Èðàíäàí Èðàãà ýåòìèø, 1978-úè èëäÿ èñÿ Ôðàíñàéà ýåòìÿëè îëìóøäó. Ëàêèí ùÿð èêè þëêÿäÿí Èðàíäà ýåäÿí èíãèëàáè ìöáàðèçÿéÿ ðÿùáÿðëèê åäèðäè. Äàùà ÿòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê70. Êàòðåíäÿ äèããÿòè ÷ÿêÿí áèð ìÿñÿëÿ äÿ âàðäûð. Ìÿëóìäóð êè, Èðàí õàë÷àëàðû Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà äà äöíéàäà ìÿøùóð èäè. Ýþðöúö êàòðåíäÿ áó ôàêòäàí ìÿùàðÿòëÿ èñòèôàäÿ åäèá. 450 ÂÛ Ñåíòóðèéà 6 ê62 Äàùà ñîíðàëàð ùÿð èêè ýöë èòèðèëÿúÿê. Èëàí ãàíóíà ãàðøû ùå÷ íÿ åòìÿê èñòÿìÿéÿúÿê. Ôðàíñûçëàð êàòîëèê äÿñòÿëÿðèíèí ÿìÿëëÿðèíè ëÿíÿòëÿéÿúÿê. Ñàâîíà âÿ Àëáèíèê Ìîíàêîéà ýþðÿ èçòèðàá ÷ÿêÿúÿê. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Ôðàíñàíûí êðàëè÷àñû Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èíèí îüëàíëàðû II Ôðàíñèñê âÿ IX Êàðëäàí áÿùñ åäèëèð. Îíëàð ùÿð èêèñè êðàë òàõòûíà ÿéëÿøäèêäÿí àç ñîíðà äöíéàëàðûíû äÿéèøìèøäèëÿð. II Ôðàíñèñê ùÿëÿ 18 éàøû (1543-1560), IX Êàðë èñÿ 24 éàøû òàìàì îëìàìûø (1550-1574) þëìöøäöëÿð (Áàõ: 1 ê10; 1 ê68). 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èäÿí ýåäèð. Êðàëè÷àíûí ùåðàëäèê ýåðáèíäÿ ãóéðóüóíó ÷àëàí èëàí ùÿêê îëóíìóøäó. Áó ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ìàðàãëû áèð ìÿñÿëÿéÿ äÿ òîõóíóð. Ôðàíñàäà ñàëèê ãàíóíóíà ýþðÿ þëêÿíè ãàäûí èäàðÿ åäÿ áèëìÿçäè. Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è áó ãàíóíà ãàðøû ÷ûõìàäû. 3-úö ñÿòèðäÿ êàòîëèêëÿðèí ïðîòåñòàíòëàðà ãàðøû òþðÿòäèêëÿðè âÿùøèëèêëÿðÿ, îíëàðû ãûðìàëàðûíà èøàðÿ åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ äÿ ìàðàãëû áèð ìÿñÿëÿéÿ òîõóíóëóð. Ìîíàêî XVI-XVII ÿñðëÿðäÿ Èñïàíèéà èëÿ áàüëàíìûø ìÿúáóðè ñàçèøÿ ýþðÿ Èñïàíèéàíûí òÿðÿôèíäÿ, ùÿòòà Ôðàíñàéà ãàðøû ìöùàðèáÿëÿðÿ ýèðèøèðäè. Ñàâîíà âÿ Àëáèíèê êèìè Ëèìàí øÿùÿðëÿðèíèí ÷ÿòèíëèêëÿðëÿ öçëÿøìÿñè áóíóíëà áàüëûäûð. 6 ê63 Õàíûì êðàëëûãäà òÿê ãàëìûøäûð. Îíóí ãåéðè-àäè ÿðè øþùðÿò êöðñöñöíäÿ 1-úè îëìóøäó. Î, éåääè èë éàñ òóòàúàã, ýþç éàøû òþêÿúÿê. Ñîíðà êðàëëûüà óçóí þìöð, óüóðëó òàëå ãèñìÿò îëàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè Ôðàíñà êðàëè÷àñû Éåêàòåðèíà Ìåäè÷èéÿ, 2-úè ñÿòèð Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèéÿ öíâàíëàíûá. 41 éàøëû êðàë II Ùåíðè ôàúèÿëè øÿêèëäÿ þëäöêäÿí ñîíðà (áàõ: 1 ê35), Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è éåääè èë éàñ òóòäó. Îüëàíëàðû II Ôðàíñèñê âÿ IX Êàðë êðàë êöðñöñöíÿ ÿéëÿøÿíäÿ ÷îõ ýÿíú îëäóãëàðûíà ýþðÿ Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è êðàë íàèáè âÿçèôÿñèíè éåðèíÿ éåòèðèðäè. Ñöëù òÿðÿôäàðû îëàí áó õàíûì, îüëó III Ùåíðè 451 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿíäÿí ñîíðà äà äþâëÿò èøëÿðèíÿ ìöäàõèëÿ åäèðäè. 1589-úó èëäÿ 70 éàøûíäà äöíéàñûíû äÿéèøÿí Ìåäè÷èäÿí ñîíðà äà äöç 200 èë, 1789-úó èëÿ ãÿäÿð êðàëëûüà Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, óüóðëó òàëå ãèñìÿò îëäó. Ëàêèí áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû (17891793) äèíúëèê âÿ õîøáÿõòëèéÿ ñîí ãîéäó. 6 ê64 Ñöëù ìöãàâèëÿñèíèí ùå÷ áèðèíè éåðèíÿ éåòèðìÿéÿúÿêëÿð. Âÿçèôÿäÿ îëàíëàð éàëàí âÿ ùèéëÿëÿðèíè äàâàì åòäèðÿúÿêëÿð. Ñöëù âÿ ìöãàâèëÿëÿðäÿí ãóðóäà âÿ äÿíèçäÿ åòèðàçëàð îëàúàã. Áàðñåëîíàäà äîíàíìà ùèéëÿ èëÿ àëûíàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðû XVI ÿñðèí ñîíëàðû èëÿ, áÿçèëÿðè èñÿ ÕÕ ÿñðèí 1-úè éàðûñûíäà Èñïàíèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. 6 ê65 Áîçëàð âÿ ãÿùâÿéèëÿðèí éàðûà÷ûã-éàðûýèçëè ìöùàðèáÿñè. Îíëàðà ýåúÿ âàõòû ùöúóì åäèëÿúÿê, òàëàí îëóíàúàãëàð. Èêè íÿôÿð áàðìàãëûãëàð àðõàñûíäàäûð, êàìåðà à÷ûãäûð. Ãÿùâÿéè ïàëòàðëû ìÿùáóñ àçàä îëóíàúàã. Íîñòðàäàìóñ áÿøÿðèééÿòÿ áþéöê áÿëàëàð ýÿòèðÿí Ùèòëåðëÿ ÿëàãÿäàð áàø âåðìèø áöòöí ùàäèñÿëÿðÿ äèããÿò éåòèðìèøäèð. Áó êàòðåí Ùèòëåðèí ýÿíúëèéèíäÿí áÿùñ åäèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí ãÿùâÿéè ïàëòàðëûëàð ìèëëÿò÷è ñîñèàëèñò èíãèëàá÷ûëàðäûð. Îíëàð “Ìöíùåí ïèâÿ ãèéàìû” àäëàíàí öñéàí çàìàíû áîç øèíåëëè Âåéìàð Ðåñïóáëèêà ÿñýÿðëÿðè âÿ àëìàí ùÿðáè ïîëèñè èëÿ øÿùÿðèí ìÿðêÿçèíäÿ ãàðøû-ãàðøûéà ýÿëìèøäèëÿð. Ùèòëåð÷è ãÿùâÿéè ïàëòàðëûëàð ýöëëÿéÿ òóòóëìóøäóëàð. Ùÿìèí ýåúÿ ãÿùâÿéè ãèéàìûí áàø÷ûëàðû ÿëÿ êå÷èðèëìèøäèëÿð. Îíëàðûí àðàñûíäà Ùèòëåð äÿ âàðäû. Ùèòëåð Ëàíäåðáóðã ùÿáñõàíàñûíäà ñàõ ëàíûëûðäû. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, êàìåðàäà î, òÿê äåéèëäè. Ùèòëåðëÿ áèð êàìåðàäà ñîíðàëàð îíóí êàòèáè îëìóø Ð.Ùåññ ñàõëà íûëûðäû. 3-úö ñÿòðèäÿí ìÿëóì îëóð êè, Ùèòëåð ñîíðàëàð àçàä åäèëìèø 452 ÂÛ Ñåíòóðèéà äè. Ëàêèí ùÿáñõàíàäà îëäóüó 1923-1924-úö èëëÿðäÿ Ùèòëåð ôàøèçìèí “ìöãÿääÿñ êèòàá”û — “Ìåèí Êàìô” — “Ìÿíèì ìöáàðèçÿì” êèòàáû íû éàçìûøäû. Ùÿìèí êèòàá 1925-úè èëäÿ ÷àï îëóíìóøäó. Íîñòðàäà ìóñóí áîç, ãÿùâÿéè, íàðûíúû, ìÿõìÿðè âÿ ñ. êèìè èíãèëàáëàðû äÿãèã ýþðìÿñè äÿ ìàðàã äîüóðóð. 6 ê66 Éåíè òÿðèãÿòèí ÿñàñû ãîéóëàíäà Áþéöê ðîìàëûíûí ñöìöêëÿðè òàïûëàúàã. Ìÿðìÿð þðòöêëö ãÿáèð àøêàð åäèëÿúÿê. Äÿðèí áàñäûðûëìàìûøûí (àäàìûí) òîðïàüû àïðåëäÿ òèòðÿéÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ìöÿééÿí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ùÿëÿëèê àüëàáàòàí áèð ãÿíàÿòÿ ýÿëèíìÿéèá. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, ñåíòóðèéà âÿ êàòðåíè ýþñòÿðÿí 666 ðÿãÿìè ìöãÿääÿñ êèòàáëàðäà ìÿëóí, øåéòàí, èáëèñ, àíòèõðèñò ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. 6 ê67 Áþéöê Èìïåðèéàéà òàìàìèëÿ áàøãà àäàì ýÿëÿúÿê. Õåéèðõàùëûãäàí âÿ õîøáÿõòëèêäÿí õåéëè óçàã îëàúàã. ßââÿëëÿð äöç éîëà ýåòìÿéÿí áèðèñè òÿðÿôèíäÿí èäàðÿ îëóíàúàã. Êðàëëûã ìÿùâ îëàúàã, áþéöê áÿäáÿõòëèê áàø âåðÿúÿê. Êàòðåí Íàïîëåîí ùàããûíäàäûð. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ Èìïåðàòîð Íà ïîëåîí òÿíùàëûüû ñåâÿðìèø: “Äîñòëóã ùå÷ áèð ìÿíà êÿñá åòìÿéÿí áîø ñþçäöð. Ìÿíÿ ùå÷ êèì ëàçûì äåéèë” — äåéÿðìèø. Àëòû éàø þçöí äÿí áþéöê îëàí, ùÿéàòû áîéó ÷îõëó åøã ìÿúàðàëàðû ýþðìöø Æîçåôèíà èëÿ åâëÿíÿí Íàïîëåîí Áîíàïàðò éàëíûç Èìïåðàòðè÷à Æîçåôèíàíû ñå âÿðìèø. Éàëíûç îíà èíàíàðìûø. 1796-úû èë ìàðòûí 9-äà Æîçåôèíà èëÿ íèêàùà ýèðÿí Íàïîëåîí èêè ýöí ñîíðà, 11 ìàðòäà ìöùàðèáÿéÿ ýåò ìèøäè. Þìðö ìöùàðèáÿëÿðäÿ êå÷ÿí Íàïîëåîí, þçöíöí îëìàäûüû âàõòëàðäà Æîçåôèíàíûí áàøãàëàðû èëÿ åøãáàçëûã åòìÿñèíäÿí õÿáÿð òóòäóãäà áåëÿ, îíó òÿðê åòìÿìèø, ÿââÿëêè êèìè ñåâìèøäè. Áÿäáÿõò ëèêäÿí Æîçåôèíàíûí Íàïîëåîíäàí óøàüû îëìàéûá. Ìÿùç áóíà ýþðÿ 453 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äÿ Íàïîëåîí îíó áîøàéûá (15 äåêàáð 1809) âÿ 11 ìàðò 1810-úó èëäÿ þçöíäÿí 23 éàø êè÷èê îëàí àâñòðèéàëû Ìàðèéà Ëóèçà èëÿ åâëÿíèá Åëÿ áó âàõòäàí äà òàëå îíäàí öç äþíäÿðèá. Ôðàíñûçëàð Ìàðèéà Ëóèçàíûí Ìàðèéà Àíòóàíåòòàíûí áàúûñû íÿâÿñè îëäóüóíà èøàðÿ èëÿ äåéèðäèëÿð: “Áèç ôðàíñûçëàðà áèð àâñòðèéàëû áÿñ äåéèëäèìè?”. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, êðàë XVI Ëöäîâèê âÿ Àâñòðèéàäàí îëàí êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà èíãèëàá âàõòû òàõò-òàúû áóðàõûá ãà÷äûãëàðûíà ýþðÿ òóòóëàðàã 1793-úö èëäÿ åäàì åäèëìèøäèëÿð (Áàõ: 4 ê85; 6 ê92; 9ê20). Ãÿðèáÿäèð êè, Íàïîëåîí Ìàðèéà Ëóèçàéà åâëÿíÿíäÿí ñîíðà òåç-òåç áÿäáÿõò ùàäèñÿëÿðëÿ öçëÿøèðäè. Æîçåôèíà Íàïîëåîíó Ðóñèéàéà ùöúóì åòìÿêäÿí ÷ÿêèíäèðèðäè. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Æîçåôèíàäàí àéðûëäûãäàí ñîíðà — 1812-úè èëäÿ î, Ðóñèéàéà ùÿðáè éöðöø åòäè. Áåëÿëèêëÿ, Íàïîëåîí Èìïåðèéàñûíà ñîí ãîéóëäó. Ð.Â.Âåëø íÿäÿíñÿ áó êàòðåíèí Ôðàíñà êðàëû XV Ëöäîâèêäÿí âÿ îíóí ìÿøóãÿñè Ìàäàì Ïîìïàäóðäàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèð. 6 ê68 ßñýÿðëÿð ãÿçÿáëÿ éîëäàí ÷ûõàðûëàíäà Ãûëûíúëàðûíû ýåúÿ âàõòû áàø÷ûëàðûíà ãàðøû ïàðûëäàäàúàãëàð. Àëáèîí äöøìÿíÿ ãÿçÿáëÿ ýöúöíö ýþñòÿðÿúÿê. Ðîìà ñûõûøäûðûëàíäà ÿñàñ àäàìëàð øèðíèêëÿíÿúÿêëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðà ýþðÿ áó êàòðåí XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Ôðàíñà, Èñïàíèéà, Èòàëèéà àðàñûíäà áàø âåðÿí ìöíàãèøÿ âÿ ìöùàðè áÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ëàêèí áÿçèëÿðè ùåñàá åäèðëÿð êè, áóðàäà II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñþç à÷ûëûð. 1943-úö èëäÿ Ùèòëåð Ìóññîëèíèíè ùÿáñ åäÿíäÿ Èòàëèéà îðäóñóíóí áàø êîìàíäèðè Ïèåäðî Áàäîãëèî ìöòòÿôèãëÿðëÿ (Àëáèîí-Èíýèëòÿðÿ) ñàçèø áàüëàìûøäû. Áó, ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøèíÿ áþéöê òÿñèð åòìèøäè. 6 ê69 Áþéöê êÿäÿð òåçëèêëÿ þçöíö ýþñòÿðÿúÿê. Âåðÿíëÿð âåðäèêëÿðèíè ýåðè àëìàüà ìÿúáóð îëàúàãëàð. ×ûëïàãëàð, àúëàð ñîéóüà, ñóñóçëóüà òàá ýÿòèðÿúÿêëÿð. Äàüëàðû êå÷ÿðêÿí áþéöê áèàáûð÷ûëûãëàð îëàúàã. 454 ÂÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1793) êàòîëèê äèí õàäèìëÿðèíèí áàøûíà à÷ûëàí áÿëàëàðäàí áÿùñ åäèð. Äèí õàäèìëÿðèíèí âàð-éîõóíó, ùÿòòà ýåéèì-êå÷èìëÿðèíè áåëÿ ÿëëÿðèíäÿí àëàðàã, îíëàðû ìÿáÿä âÿ êèëñÿëÿðäÿí ãîâóá êö÷ÿëÿðÿ òþêìöøäöëÿð. Îíëàðûí ÷îõó 1792-úè èëäÿ Àëï äàüëàðûíà, îðàäàí èñÿ ãîíøó Èòàëèéàéà ïÿíàù àïàðìûøäûëàð. 6 ê70 Äöíéàíûí ùþêìäàðû áþéöê Øèðåí îëàúàã. Áóíäàí ÿëàâÿ, ñåâèëÿíäÿí ñîíðà ãîðõóñó èêèãàò àðòàúàã. Òÿðèôè âÿ øþùðÿòè ýþéëÿðÿ éöêñÿëÿúÿê. Î, éàëíûç ãàëèá òèòóëó èëÿ êèôàéÿòëÿíÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèéÿ àèä åäèëÿð. Ëàêèí êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð ùå÷ úöð II Ùåíðè èëÿ óçëàøìûð. II Ùåíðèíèí ãàëèá òèòóëó éîõ èäè. ßêñèíÿ, úÿíýàâÿðëÿðèí éàðûøûíäà ôàúèÿëè øÿêèëäÿ þëìöøäö (áàõ: 1 ê35). Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí ðóñ ÷àðû I Àëåêñàíäðäàí áÿùñ åäèð. Àòàñûíûí þëöìöíäÿ, äàùà äîüðóñó áîüóëóá þëäöðöëìÿñèíäÿ ÿëè îëàí I Àëåêñàíäð õàëã òÿðÿôèíäÿí ñåâèëñÿ äÿ, þìðö áîéó âèúäàí ÿçàáû ÷ÿêèá. Þçö åòèðàô åäèá: “Ìÿí ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêìÿëèéÿì. Ìÿíèì ãÿëáèìè ùå÷ íÿ ðàùàò åäÿ áèëìÿç”. I Àëåêñàíäð 1801-1825-úè èëëÿð àðàñû ùàêèìèééÿòäÿ îëóá. Ùàêèìèééÿòëÿ èíñàíëûüûí âÿùäÿòè àðçóñóíäà îëñà äà, îíëàðûí áèð àðàéà ñûüìàäûüûíû äÿðê åäÿðÿê ðóùäàí äöøìöøäö. À.Ýåðòñåí îíó “Òàúëû Ùàìëåò” àäëàíäûðìûøäû. Ðóñ òàðèõèíäÿ ôàúèÿëè øÿõñèééÿò êèìè ãàëàí I Àëåêñàíäð ýöúëö õàðèúè ñèéàñÿò éåðèäèðäè. Èñâå÷ âÿ Òöðêèéÿ èëÿ óüóðëó ìöùàðèáÿëÿð àïàðìûøäû. Ôðàíñàéà ãàðøû ìöùàðèáÿ àïàðàí ìöòòÿôèã Àâðîïà äþâëÿòëÿðèíèí îðäóñóíà êîìàíäàíëûã åòìèøäè. Íàïîëåîí ìÿüëóá îëàíäàí ñîíðà 1814-úö èëäÿ Ïàðèñÿ ýÿëìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè, î, “ãàëèá òèòóëó” àëìûøäû. 2005-úè èëäÿ õàòèðÿñèíè ÿáÿäèëÿøäèðìÿê ö÷öí Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäà îíà ùåéêÿë ãîéóëìóøäóð. 455 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 6 ê71 Áþéöê Êðàë úàíûíû òàïøûðìàìûøäàí ÿââÿë, Îíóíëà âèäàëàøìàüà, òÿÿññöô åòìÿéÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Îíóí éàñûíû òóòìàüà ýÿëÿí ñîíóíúó àäàìûí Ëèîíóí ÿëèëÿ ãàðòàëûí õà÷û, òàúû ñàòûëàúàãäûð. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíè ôðàíñûç êðàëû II Ùåíðè èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. 1559-úó èëèí èéóí àéûíäà 42 éàøûíà òÿçÿúÿ ýèðìèø êðàë “Cÿíýàâÿðëÿðèí éàðûøû” çàìàíû àüûð éàðàëàíìûø âÿ 10 ýöíäÿí ñîíðà þëìöøäö. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê35. 6 ê72 Èëàùè ùèññ-ãÿçÿáäÿí ãàëõàúàã. Áþéöéöí àðâàäûíûí íàìóñóíà òîõóíóëàúàã. Ùàêèìëÿð áåëÿ áèð ôèêðè ìöùàêèìÿ åòìÿê èñòÿðêÿí Úàùèë, àâàì õàëãûí ãóðáàíû îëàúàãëàð. Ãðèãîðè Ðàñïóòèí 456 Áó êàòðåíäÿ ñîí ðóñ ÷àðû II Íèêîëàé, àðâàäû Àëåêñàíäðà Ôåîäîðîâíà âÿ ÷àð ùàêèìèééÿòèíèí ñîí èëëÿðèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Äåéèðëÿð êè, ðàùèáëèê ùÿéàòû ñö ðÿí, âàèçëèê åäÿí, 1869-úó èëäÿ Ñèáèðäÿ àíàäàí îëàí Ãðèãîðè Ðàñïóòèí 1905-úè èëäÿ Ñàíêò-Ïåòåðáóðãà ýÿëèá ÷ûõàíà ãÿäÿð ãåéðè-àäè ôèòðè èñòåäàäûíà ýþðÿ àäñàí ãàçàíìûøäû. Îíóí ýþðöúöëöê âÿ ùèïíîç åòìÿ ãàáèëèééÿòè äàùà ýöúëö èìèø. Ãàðà, úîä ñà÷û âÿ ñàããàëû îëàí áó ñàüëàì áÿäÿíëè ñèáèðëè òåçëèêëÿ êöáàð ãàäûíëàðûí èñòÿêëèñèíÿ ÷åâðèëìèøäè. Áèð ýöí îíó ÷àðûí ñàðàéûíà ýÿòèðèðëÿð. Òÿñàäöôÿí òàõò-òàúûí âÿëèÿùäè ïðèíñ Àëåêñåé éöêñÿê ùÿðàðÿò è÷èíäÿ èìèø. Ðàñïóòèí ÂÛ Ñåíòóðèéà èñòåäàäûíû èøÿ ñàëûð âÿ àç ñîíðà ö÷éàøëû Àëåêñåé òàì éàõøûëàøûð. Áóíäàí ñîíðà Ðàñïóòèí ÷àðûí ñàðàéûíäà òåç-òåç ýþðöíìÿ éÿ âÿ ìÿñëÿùÿòëÿð âåðìÿéÿ áàøëàéûð. Òåçëèêëÿ î, ñèéàñÿò äÿ âÿ âÿçèôÿéÿ òÿéèí åòìÿ ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ ÷àðûí ìÿñ ëÿ ùÿò ÷è ñè íÿ ÷åâ ðèëèð. Ðóñ àðèñòîêðàòëàðû áóíà âÿ ÷îõ ñàéëû êöáàð ãàäûíëàðëà ÿëà ãÿ ñèíÿ ýþðÿ îíà íèôðÿò åäèðäèëÿð. Øàéèÿ éàéìûøäûëàð êè, Ãðèãîðè Ðàñïóòèí ïÿðÿñòèøêàðëàðû àðàñûíäà ýóéà î, ÷àðè÷ÿíè äÿ éîëäàí ÷ûõàðûá. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ 1916-úû èë äåêàáðûí 29-äàí 30-íà êå÷ÿí ýåúÿ ÿðêþéöí áþéöäöëìöø Ôåëèêñ Éóñóïîâóí áàø÷ûëûüû èëÿ áèð ãðóï Ðàñïóòèíè áèð åâÿ ãîíàãëûüà äÿâÿò åäèð. Ðàñïóòèíèí øÿðàá ïèéàëÿñèíÿ áèð ôèëè þëäöðÿ áèëÿúÿê ìèãäàðäà ñèàíèä ãàðûøäûðûðëàð. Ëàêèí çÿùÿð Ðàñïóòèíÿ òÿñèð åòìèð (îëà áèëñèí êè, çÿùÿðÿ ãàðøû íÿñÿ è÷èáìèø). Áåëÿ îëàí ùàëäà îíó ýöëëÿ èëÿ âóðóðëàð. Ðàñïóòèí ãÿòëÿ éåòèðèëäèêäÿí ñîíðà îíóí êàüûçëàðû àðàñûíäà ÿúàèáãÿðàèá áèð ñÿíÿä òàïûðëàð. Î, áåëÿ àäëàíûðäû: “Ïîêðîâñêè êÿíäèíäÿí îëàí Ãðèãîðè Ðàñïóòèíèí Ðóùó”. Ùÿìèí ñÿíÿä áåëÿ áàøëàéûðäû êè, î, 1916-úû èëèí Éàíâàð àéûíûí 1-äÿí ÿââÿë þëÿúÿê. Ñîíðà äàâàì åäèðäè êè, î, ÷àðà âÿ “Ðóñèéàíûí Àíàñû”íà (×àðè÷àéà) ìÿêòóá ýþíäÿðèá. Ìÿêòóáäà ýþñòÿðìèøäè êè, 1917-úè èë ÿðÿôÿñèíäÿ îíó þëäöðÿúÿêëÿð. ßýÿð îíó àäè àäàìëàð þëäöðñÿ, ÷àð âÿ àèëÿñè óüóðëó ýöíëÿð ýþðÿúÿêëÿð. Ëàêèí îíó àðèñòîêðàòëàð þëäöðñÿ, ùå÷ èêè èë äÿ êå÷ìÿéÿúÿê êè, êðàë àèëÿñèíè ãàðà úàìààò ìÿùâ åäÿúÿê. Àðèñòîêðàòëàð èñÿ éà ìÿùâ åäèëÿúÿê, éà äà 25 èë ÿðçèíäÿ þëêÿäÿí äèäÿðýèí äöøÿúÿêëÿð. 457 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíèíäÿí ýþðöðöê êè, áþéöê ýþðöúö áöòöí áóíëàðû Ðàñïóòèíäÿí 350 èë ÿââÿë áÿéàí åòìèøäè. 6 ê73 Áþéöê øÿùÿðäÿ ìîíàõ âÿ ñÿíÿòêàð. Äèâàðëàðûí âÿ ãàïûíûí éàíûíäà ìÿñêÿí ñàëàúàãëàð. Ùàçûðêè âÿçèééÿòÿ äàèð ýèçëè äàíûøûã àïàðàúàãëàð. Åâëÿíìÿê áÿùàíÿñèëÿ õÿéàíÿòÿ ÿë àòàúàãëàð. Áþéöê ýþðöúöíöí áó êàòðåíè ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàìûø ãàëûð. Äàùà äîüðóñó, òÿäãèãàò÷ûëàð ÷îõ áàø ñûíäûðñàëàð äà, êàòðåíäÿ äåéèëÿíëÿðè à÷ìàã ìöìêöí îëìàéûá. 6 ê74 Ùàêèìèééÿòäÿí äåâðèëÿí ãàäûí ãàéûäàúàã. Äöøìÿíëÿðè ñóè-ãÿñä÷èëÿð àðàñûíäà òàïûëàúàã. Ýåú-òåç ãÿëÿáÿ îíóí îëàúàã. Éåòìèø ö÷ èë éàøàéûá äöíéàñûíû äÿéèøÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè III Íàïîëåîíóí àðâàäû èìïåðàòðè÷ÿ Éåâýåíèéà èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèðëÿð. III Íàïîëåîí 1870-úè èëèí ñåíòéàáðûíäà Ñåäàí éàõûíëûüûíäàêû ìÿüëóáèééÿò çàìàíû ÿñèð äöøìöøäö (áàõ: 2 ê22). Èìïåðàòðè÷ÿ ÿðèíèí äàëûíúà Èíýèëòÿðÿéÿ ñöðýöíÿ ýåò ìèøäè. III Íàïîëåîí 1873-úö èëäÿ âÿôàò åòìèøäè. Ëàêèí Éåâýåíèéà ñîíðàëàð Ôðàíñàéà ýÿëÿðÿê îðàäà ùÿòòà åâ äÿ àëìûøäû. Àíúàã î, óçóí þìöð ñöðÿðÿê 1920-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Ýþðöíäöéö êèìè, êàòðåíäÿ áÿùñ åäèëÿí ùàäèñÿëÿðëÿ ñþùáÿò à÷ äûüûìûç ðåàë ùÿéàò ôàêòû àðàñûíäà óéüóíëóã î ãÿäÿð äÿ ÷îõ äåéèëäèð. Áÿçèëÿðè èñÿ êàòðåíè èíýèëèñ êðàëè÷àñû I Éåëèçàâåòà (1533-1603) èëÿ áàüëàéûðëàð. ßñëèíäÿ, I Éåëèçàâåòà ùàêèìèééÿòäÿí ñàëûíìàìûøäû. Î, 1558-1603-úö èëëÿðäÿ Èíýèëòÿðÿíèí êðàëè÷àñû îëìóø, 70 éà øûíäà äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Áó êàòðåíèí øÿðùèíè Â.Çàâàëèøèí äÿ âåðìèøäèð. Î, ùÿëÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ÷îõ ýöúëö îëäóüó 1970-úè èëäÿ ýþñòÿðìèøäè êè, êàòðåí 458 ÂÛ Ñåíòóðèéà Ñîâåò Èòòèôàãû èëÿ áàüëûäûð. Çàâàëèøèí ùå÷ êÿñèí àüëûíà áåëÿ ýÿëìÿéÿí ôèêèð èðÿëè ñöðìöøäö. Òÿäãèãàò÷û ÷ÿêèíìÿäÿí ãåéä åòìèøäè êè, 4-úö ñÿòèðÿ ÿñàñÿí äåéÿ áèëÿðèê êè, Ñîâåò ðåæèìè 73 èë 7 àéäàí ñîíðà äàüûëàúàã. Êàòðåíäÿ âåðèëìèø áó ôèêðè Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèéÿ öíâàíëàäûüû à÷ûãëàìàäà äà èðÿëè ñöðìöøäö. Ýèðèøäÿ áó áàðÿäÿ ýåíèø äàíûøäûüûìûçà ýþðÿ, áóðàäà ùàããûíäà áèð äàùà ñþùáÿò à÷ìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 6 ê75 Áþéöê Ëîñìàí êðàë òÿðÿôèíäÿí èðÿëè ÷ÿêèëÿúÿê. Äàùà éöêñÿê ìÿíñÿáÿ ÷àòìàã ö÷öí äîíàíìàíû áóðàõàúàã. Éåääè èë êå÷ÿúÿê, ãèéàì ãàëäûðàúàã. Âàðâàð îðäóñó Âåíåñèéàíû âàùèìÿéÿ ñàëàúàã. Êàòðåíèí ÿââÿëèíúè ö÷ ñÿòðèíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí, 1559-úó èëäÿ Ôðàíñàíûí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíûí áàø êîìàíäàíû Àäìèðàë Ãàñïàð Êîëèíèíèí âÿçèôÿñèíäÿí ÿë ÷ÿêÿðÿê êàëâèíèñò ïàðòèéàñûíà ðÿùáÿð ñå÷èëìÿéèíäÿí âÿ îíóí óúáàòûíäàí þëêÿäÿ âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíìàñûíäàí, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Ìþùòÿøÿì Ñöëåéìàí (Ñöëåéìàí I Ãàíóíè) âÿ II Ñÿëèìèí çàìàíûíäà Âåíåñèéà âÿ îíóí Àðàëûã äÿíèçèíäÿêè àäàëàðûíäàêû ìöëêëÿðèíèí Îñìàíëû îðäóñóíóí òÿúàâöçöíÿ ìÿðóç ãàëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. II Ñÿëèì 1570-úè èëäÿ Âåíåñèéàíûí Êèïð àäàëàðûíäà îëàí ìöñòÿìëÿêÿëÿðèíè äÿ çÿáò åòìèøäè. 6 ê76 Àíòåíîðóí àëäàòäûüû ãÿäèì øÿùÿð, Òèðàíû äàùà ìöäàôèÿ åòìÿê èãòèäàðûíäà îëìàéàúàã. Éàëàí÷û òÿêãîëëóíó ìÿáÿääÿ áîüàçëàéàúàãëàð. Õàëã îíóí äàâàì÷ûëàðûíûí äà íÿôÿñèíè êÿñÿúÿêäèð. Áó êàòðåí äÿ ùÿëÿëèê Íîñòðàäàìóñóí øÿðùÿ ýÿëìÿéÿí êàòðåíëÿðè ñûðàñûíäàäûð. Êàòðåíäÿ øÿðùÿ åùòèéàú áèëèíÿí áèð-èêè ìÿãàìû ýþñ òÿðìÿéÿ åùòèéàú âàðäûð. Àíòåíîð Ïàäóè øÿùÿðèíèí ÿñàñûíû ãîéàí 459 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ÿôñàíÿâè òðîéàëû îëóá. Ïàäóè øÿùÿðè Èòàëèéàíûí øèìàë-øÿðãèíäÿ éåðëÿøèð. Âàõòèëÿ Âåíåñèéà Ðåñïóáëèêàñûíà ìÿíñóá îëóá. Ýþðöúöíöí Àíòåðîí âÿ Ïàäóè øÿùÿðëÿðèíèí àäûíû ÷ÿêìÿêëÿ íÿéÿ èøàðÿ åòäèéèíè ýÿëÿúÿê ýþñòÿðÿúÿêäèð. 6 ê77 Ôûðûëäàã÷ûëûãëà ÿëäÿ îëóíàí ãÿëÿáÿ. Èêè äîíàíìà áèðëÿøäè âÿ Àëìàíèéà ãèéàì ãàëäûðäû. Áàø÷û âÿ îüëó ÷àäûðäà þëäöðöëäö. Ôëîðåíñèéà, Èìîëà, Ðóìûíèéà òÿãèá îëóíóðëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàíëàð XVII ÿñðäÿ îòóçèëëèê ìöùàðèáÿ çàìàíû áàø âåðèá (1618-1648). 6 ê78 Àéïàðàëû áþéöê Ñåëèíèí ãÿëÿáÿ ùàéãûðòûñû. Ðîìàëûëàð ãàðòàëà ìöðàúèÿò åäÿúÿêëÿð. Òèêñèí (Ïàâèéà), Ìèëàí âÿ Ýåíóéà áóíóíëà ðàçûëàøìàéàúàã. Ñîíðà îíëàð þçëÿðè òÿíòÿíÿëè øÿêèëäÿ êðàëû åëàí åäÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Èòàëèéà, Ôðàíñà âÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà ýåäÿí ìöíàãèøÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. 6 ê79 Òå÷èíî éàõûíëûüûíäà Ëóàðà, Ãàðîííà, Ñàîíà, Ñåíà, Òåí âÿ Æèðîíäà ñàêèíëÿðè, Äàüëàðûí àðàñûíäà èñòåùêàì ãóðàúàãëàð. Ìöíàãèøÿ áàøëàéàúàã, Ïî ñóéà ÿñèð îëàúàã. Íîñòðàäàìóñ ùàäèñÿëÿðè äÿãèã ýþðöá âÿ òÿñâèð åäèá. 10 ìàé 1796-úû èëäÿ ýÿíú ýåíåðàë Íàïîëåîí àâñòðèéàëûëàðà ãàðøû äþéöøÿ ÿñýÿðëÿðè þçö àïàðûðäû. Àääà êþðïöñöíö âÿ ÿòðàô ìÿíòÿãÿíè 10 ìèíëèê Àâñòðèéà ãîøóíó ãîðóéóðäó. Íàïîëåîí ùÿéàòûíû òÿùëöêÿ àëòûíà ãîéìàãëà øÿõñè øöúàÿò ýþñòÿðäè. Áàòàëéîíóí þíöíäÿ þçö ýåäèðäè. Àääà ÷àéû öçÿðèíäÿêè êþðïöíö êå÷ÿðêÿí ÿñýÿðëÿð Í.Áîíàïàðòûí 460 ÂÛ Ñåíòóðèéà äþéöøÿ þíäÿ ýåòìÿéèíäÿí î ãÿäÿð ðóùëàíìûøäûëàð êè, èðÿëèéÿ úàí àòàðàã ýåíåðàëû òÿñàäöôÿí ÷àéà ñàëìûøäûëàð. ßñýÿðëÿð ñóéà òóëëàíûá ýåíåðàëû õèëàñ åòìÿñÿëÿð, ñó îíó àïàðà áèëÿðäè. 6 ê80 Ôåñäÿí áàøëàíàí áó êðàëëûã Àâðîïàéà ãÿäÿð óçàíûá ýåäÿúÿê. Îíëàðûí øÿùÿðëÿðè àëîâëàíàúàã, ãûëûíúëàðû ïàðëàéàúàã. Áþéöê Àñèéà òîðïàüû âÿ äÿíèçè ãîøóíëà äîëàúàã. Òöíä éàøûëëàð, ôàðñëàð, õà÷ïÿðÿñòëÿð þëöìÿ ñöðöêëÿíÿúÿêëÿð. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè áèçèì çÿìàíÿìèçäÿí áÿùñ åäèð. Áèç ýèðèøäÿ ýþñòÿðìèøäèê êè, ùÿð áèð íîñòðàäàìóñøöíàñ áþéöê ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíè þç éàøàäûüû ìöùèòÿ ìöíàñèá øÿðù åòìÿéÿ ÷àëûøûð. Áèç äÿ èñòèñíà òÿøêèë åòìèðèê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, ÀÁØ, Ðóñèéà, Àëìàíèéà, Ôðàíñà âÿ Áðèòàíèéà ÿí áþéöê ñèëàù òÿúùèçàò÷ûëàðû îëñàëàð äà, ×èí Àñèéàäà áàëëèñòèê ðàêåò ñèñòåìëÿðèíèí, ðåàêòîð âÿ ðàäèàêòèâ ìàòåðèàëëàðûí ÿí áþéöê òÿúùèçàò÷ûñûäûð. ×èí Øèìàëè Êîðåéà, Èðàí, Ïàêèñòàí, Ùèíäèñòàí âÿ Ëèâèéàíû ëàçûìè íöâÿ òåõíèêàñû èëÿ òÿìèí åòìèøäèð. 1993-úö èëäÿ ×èí Èðàíà 2 íöâÿ ðåàêòîðó òèêìÿê âÿ ñèëàù èñòåùñàë åòìÿê ö÷öí 20 ìèëéàðä äîëëàðëûã âÿñàèò àéûðìûøäû. Áó ðåàêòîðëàðäà íöâÿ áàøëûãëàðû ö÷öí çÿíýèíëÿøìèø óðàí èñòåùñàë åòìÿê îëàð. Àìå ðèêà êÿøôèééàòû àéûðä åäèá êè, ×èí Èðàíûí ýèçëè íöâÿ ïðîãðàìûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ÿñàñ ðîë îéíàéûð. 4-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “òöíä éàøûëëàð” äåäèêäÿ áèð òÿðÿôäÿí ÿðÿáëÿð, äèýÿð òÿðÿôäÿí éàøûë áåðåò ëèëÿð — ÁÌÒ-íèí ÿñýÿðëÿðè íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Áóíäàí ÷ûõûø åäÿðÿê íîñòðàäàìóñøöíàñëàð ãåéä åäèðëÿð êè, ÿýÿð Áèðëÿøìèø Ìèëëÿòëÿð Òÿøêèëàòû èøÿ ãàðûøûá áåéíÿëõàëã ãàíóíëàð ÿñà ñûíäà Éàõûí Øÿðãäÿ ñöëù ïðîñåñèíè ÿäàëÿòëè âÿ äîüðó éîëà éþíÿëòìÿñÿ, ×èí éàõûí çàìàíëàðäà ÿðÿá âÿ èñëàì àëÿìèíèí ìöäàôèÿñèíÿ ãàëõàúàã, íåôòèí èõðàúû èëÿ áàüëû Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí ñèéàñÿòèíÿ ùÿäñèç òÿñèð ýþñòÿðÿúÿêäèð. ßí äÿùøÿòëèñè èñÿ îäóð êè, áó áþéöê äþâëÿò ×èí461 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ïàíÿðÿá èòòèôàãûíû éàðàäàðàã ùàìûéà, î úöìëÿäÿí äÿ Ðóñèéàéà, Àâðîïàéà âÿ Àìåðèêàéà ìåéäàí îõóéà áèëÿð. Áó ùàëäà III Äöíéà ìöùàðèáÿñè ãà÷ûëìàç îëàúàãäûð. Äàâèä Ýåääåñ áó ìöùàðèáÿíèí ùÿòòà 2020-úè èëÿ ãÿäÿð áàøëàéàúàüûíû äà ýþñòÿðìèøäèð (ñÿù. 144). Íÿäÿíñÿ Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû Íîñòðàäàìóñóí “ãàíëû ñöëù êåøèê ÷èñè” àäëàíäûðäûüû ÀÁØ áàðÿäÿ ñþç äåìÿêäÿí, âèúäàíëàðûíûí ñÿñèíÿ ñÿñ âåðìÿêäÿí ÷ÿêèíèðëÿð. Ãÿðèáÿ ìÿíòèãëÿ öçëÿøèðèê. Áèð éàíäàí ÀÁØ ×èíè ùÿðáè ñèëàùëàð èñòåùñàëûíà ýþðÿ òÿíãèä åäèð, áàøãà òÿðÿôäÿí äÿ Àâðîïà þëêÿëÿðèíÿ ×èíÿ ñèëàù ñàòìàìàüû òþâñèéÿ åäèð. ßýÿð ×èíèí åëÿ ýöúëö ñèëàùû âàðñà, îíäà Àâðîïà þëêÿëÿðèíèí ñèëàùûíà åùòèéàú ãàëûðìû? ×îõ ýöìàí êè, Íàïîëåîíóí ×èí ùàããûíäà äåäèéè ñþçëÿð îíëàðû òÿøâèøÿ ñàëûð: “×èí óéóéàí íÿùÿíýäèð. Îíó îéàòìàéûí. Àéûëñà áöòöí äöíéàíû àëò-öñò åäÿð”. 6 ê81 Ýþç éàøëàðû, ùàðàé, àù-íàëÿ, éàëâàðûø, äÿùøÿòëè èíèëòè, Ãåéðè-áÿøÿðè ùÿðÿêÿò, ãÿääàðëûã, ãàðà âàùèìÿ âÿ õÿéàíÿò. Úåíåâðÿ, Ãâèíåéà àäàëàðû, àüñàããàëëàð. Ãàí òþêöëÿúÿê, àúëûã, ðóçèñèçëèê, ùå÷ êèìÿ ðÿùì åäèëìÿéÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ àéäûí îëìàéàí áèð ñþç áåëÿ éîõñà äà, êàòðåí áàðÿäÿ ôèêèð ñþéëÿìÿê, îíó øÿðù åòìÿê ÷ÿòèíäèð. Íîñòðàäàìóñ áèð ÷îõ êàòðåíëÿðèíäÿ áó ñöëù øÿùÿðè Cåíåâðÿíèí àäûíû ÷ÿêèð. Ëàêèí ÷àõ íàøìà, ìöùàðèáÿ, àúëûã ìÿãàìûíäà. Øöáùÿ éîõäóð êè, î, Cåíåâðÿ íèí ñöëù äàíûøûãëàðûíäà, íöâÿ ñèëàùëàðûíûí àçàëìàñûíà äàèð ìÿñÿ ëÿëÿðäÿ áþéöê ðîë îéíàéàúàüûíû ýþðìöø âÿ áàøãà êàòðåíëÿðèíäÿ áó áàðÿäÿ áÿéàí åòìèøäèð. Áóíóíëà áåëÿ, ýþðöúö áó äàíûøûãëàðûí áèð ôàéäà âåðìÿéÿúÿéèíè, àõûðäà çîðà ÿë àòûëàúàüûíû äà ýþðìöøäö. 6 ê82 Áîø âÿ àäàìñûç ñÿùðàëàðäà Áþéöê Ïîíòèôèêèí ãàðäàøû îüëó äîëàøìàüà ýÿëÿúÿê. Î, éåääè àüûð, äÿìèð ÷óáóãëà þëöíúÿ äþéöëÿúÿê. Îíó ñîíðàëàð úàìà ñàùèá îëàíëàð äþéÿúÿêëÿð. 462 ÂÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí ùàããûíäà ôÿðçèééÿëÿðäÿí áàøãà èíäèéÿ êèìè èíàíäûðûúû áèð ñþç äåéèëìÿéèá. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ Ðîìà Ïàïàñûíûí (Ïîíòèôèê) ãàðäàøû — ïðîòåñòàíòëûüû ãÿáóë åòìèø Èíýèëòÿðÿ, ãàðäàøû îüëó Èíýèëòÿðÿäÿí ýåäÿðÿê ÀÁØ äþâëÿòèíè éàðàäàí, èíäè úîüðàôè ÿðàçèíèí àäû èëÿ áàüëû àìåðèêàëû àäû àëìûø èíýèëèñëÿðäèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí Øÿðãäÿí ýåòäèéè øöáùÿ äîüóðìóð. Ñîíóíúó 4-úö ñÿòèð äÿ äåéèëÿíëÿðè áèð äàùà òÿñäèã åäèð. Ìÿëóìäóð êè, êàòðåíëÿðè éàçàíäà Íîñòðàäàìóñ Ãÿäèì Éóíàí, Ðîìà âÿ Øÿðã ìèôîëîýèéàñûíäàí áîëáîë èñòèôàäÿ åòìèøäèð. Áó êàòðåíäÿ äÿ áóíóí øàùèäè îëóðóã: “Îíó ñîíðàëàð úàìà ñàùèá îëàíëàð äþéÿúÿêëÿð” — ýþñòÿðèð êè, ñþùáÿò Èðàíäàí ýåäèð. Ãÿäèì Èðàí ÿôñàíÿëÿðèíäÿ ïàäøàù Êåéõîñðîâóí” Càùàíû ýþñòÿðÿí úàìû” îëäóüó íÿãë åäèëèð. Êåéõîñðîâó “Äöíéàíû úàìäà ýþðÿí” êèìè äÿ àäëàíäûðûðëàð. Càìû Cÿì âÿ éà Càìû Cÿìøèä äÿ Èðàí ìèôîëîýèéàñûíäà ýåíèø éåð àëìûøäûð. Ïðåçèäåíò C.Êàðòåðèí âàõòûíäà Èðàíäà ÿñèðëèêäÿ îëàí àìåðèêàëûëàðû àçàä åòìÿê ö÷öí ÀÁØ äåñàíò ýþíäÿðìèøäè. Ëàêèí Èðàí äåñàíòûí öçâëÿðèíè òóòìóøäó. Áó, ÀÁØ-à ãóëàãáóðìàñû èäè. Ëàêèí èíàíìàã îëìóð êè, áþéöê ýþðöúö êàòðåíäÿ áó ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèð. Ùàçûðêû áåéíÿëõàëã âÿçèééÿò ýþñòÿðèð êè, ÀÁØ-ûí ôèêðè ßôãàíûñòàí âÿ Èðàã êèìè Èðàíà äà ìöäàõèëÿ åòìÿêäèð. Íîñòðàäàìóñóí éàçäûãëàðûíà àð õàëàíàðàã (î, ùå÷ âàõò õÿòàéà éîë âåðìÿéèá. Äåäèêëÿðè ëàáöä îëàðàã áàø âåðèá) äåéÿ áèëÿðèê êè, ÀÁØ-û Èðàíäà Èðàãäàêû êèìè ãàð øûëàìàéàúàãëàð. Áþéöê ýþðöúö 4-úö ñÿòèðäÿ áóíó à÷ûãúà áÿéàí åòìèøäèð. 6 ê83 Áó ãÿäÿð øÿðÿôÿ âÿ èëòèôàòà ÷àòàí àäàì. Áåë÷èêà Ãàëëèéàñûíà (Ôðàíñà) þçöíöí ýÿëèøè èëÿ Áèð ìöääÿòäÿí ñîíðà ÷îõ êîáóä ùÿðÿêÿò åäÿúÿê. Áó ãÿäÿð ýþçÿë ýöëÿ ãàðøû àìàíñûç îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó ãÿíàÿòäÿäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð XVI ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí áàø âåðìèøäèð. Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïå 463 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ðèéàñûíûí èìïåðàòîðó âÿ Èñïàíèéà êðàëû V Êàðë ùàêèìèééÿòäÿí êþíöëëö øÿêèëäÿ èìòèíà åòäèêäÿí ñîíðà (áàõ: 1 ê32) ãàðäàøû Ôåðäèíàíä Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí èìïåðàòîðó,  Êàðëûí îüëó II Ôèëèïï Èñïàíèéà, Áåë÷èêà âÿ Èñïàíèéà Íèäåðëàíäûíûí êðàëû îëäó. Ïðîòåñòàíòòÿáÿÿëè ùîëëàíäëàð âÿ áåë÷èêàëûëàð (Áåë÷èêà ÿðàçèëÿðè áó äþâðäÿ, áèð ãàéäà îëàðàã Cÿíóáè Íèäåðëàíä àäëàíäûðûëûðäû. Áàõ: ÀÑÅ, II, ñÿù. 95) II Ôèëèïïè ãàíóíè ùþêìðàí îëàðàã 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ñåâèíúëÿ ãàðøûëàäûëàð. Ëàêèí 1568-úè èëäÿ Êðàë ïðîòåñòàíòëàðà ãàðøû áàðûøìàçëûã ýþñòÿðÿíäÿ ùîëëàíäëàð âÿ áåë÷èêàëûëàð à÷ûã ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøäèëÿð. Áåëÿëèêëÿ, ìöñòÿãèëëèê óüðóíäà 80 èëëèê ìöùàðèáÿëÿð áàøëàíäû. II Ôèëèïï ôðàíñàëû Íàâàððàëû Ùåíðèéÿ äÿ ïðîòåñòàíò îë äóüóíà ýþðÿ àðçóîëóíìàç ìöíàñèáÿò áÿñëÿäèéèíäÿí, 1589-1598-úè èëëÿð àðàñûíäà Èñïàíèéà èëÿ “èêè ôðàíñûç çàíáàüû” àäëàíàí ìöùàðèáÿ áàø âåðäè. 1598-úè èëäÿ Ôðàíñà áó ìöùàðèáÿäÿ ãàëèá ýÿëäè. Äàùà ÿòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê31. 6 ê84 Ñïàðòàäà ùþêóìÿòè èäàðÿ åòìÿêäÿí ìÿùðóì Àõñàã Êëîä, Øèðíèêäèðèúè éîëëàðëà î ãÿäÿð ÷èðêèí èøëÿð ýþðÿúÿê êè, Î, óçóíáîéëó âÿ ãûñà òÿðÿôèíäÿí Êðàëà ãàðøûäóðìàäà ýöíàùëàíäûðûëàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðèíèí øèêÿñò îëäóãëàðûíà ýþðÿ ôðàíñàëû äèïëîìàò Òàëåéðàíà âÿ Àìåðè êà ïðåçèäåíòè Ôðàíêëûí Äåëàíî Ðóçâåëòÿ óéüóí ýÿëäèéèíè ãåéä åäèð ëÿð. Êàòðåíÿ äÿðèíäÿí íÿçÿð ñàëäûãäà ìöÿììàëû ãàëàí áèð ÷îõ ìÿ ñÿëÿëÿð îðòàéà ÷ûõûð. Äåéèëÿíëÿð éåðèíè àëìûð. Áèçúÿ, êàòðåíäÿ ñþù áÿò Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíûí Òÿáëèüàò íàçèðè Éîçåô Ùåááåëñäÿí ýåäèð. 1-úè ñÿòèðëÿ ÿëàãÿäàð îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, Ñïàðòàäà óøàã øèêÿñò äîüóëàíäà îíó ãàéàäàí àòàðàã ìÿùâ åäÿðäèëÿð. Îäóð êè, îíëàð íÿèíêè ùàêèìèééÿòäÿí, ùÿòòà ùÿéàòäàí áåëÿ ìÿùðóì îëàðäûëàð. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøÿðÿ åäèð. Ùåááåëñèí ðÿùáÿð âÿçèôÿ òóòàðàã øèðíèêëÿíäèðèúè éîëëàðëà íÿëÿð åòäèéè ìÿëóìäóð. 464 ÂÛ Ñåíòóðèéà 6 ê85 Áþéöê Òàðñ øÿùÿðèíè ãàëëèéàëûëàð äàüûäàúàãëàð. Áàøû ÷àëìàëûëàðûí ùàìûñûíû ÿñèð åäÿúÿêëÿð. Áþéöê ïîðòóãàëèéàëû äÿíèç âàñèòÿñèëÿ êþìÿê ýþñòÿðÿúÿê. Éàéûí áèðèíúè ýöíö, Ìöãÿääÿñ Óðáàí ýöíöíäÿ. Ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöëñÿ äÿ, áþéöê ýþðöúöíöí áó êàòðåíè äÿ øÿðù îëóíìàìûø ãàëûð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, Òàðñ øÿùÿðè Òöðêèéÿäÿäèð. Ìöãÿääÿñ Óðáàí ýöíëÿðè èñÿ ÷îõäóð. Áèðèíúèñè 7 àïðåëäÿ, èêèíúèñè 5 ñåíòéàáðäà áàéðàì åäèëèð. Éåïèñêîï Ëàíãðèíèí øÿðÿôèíÿ Ìöãÿääÿñ Óðáàí èñÿ 23 éàíâàðà äöøöð. Îëà áèëñèí êè, ïëàíåòèìèçèí 2-úè éàðûìêöðÿñèíäÿ Ìöãÿääÿñ Ëàíãðèí Óðáàí áàéðàìû éàéûí 1-úè ýöíöíÿ äöøöð. 6 ê86 Ýöíëÿðèí áèðèíäÿ áþéöê ïðåëàò éóõó ýþðÿúÿê. Îíóí áó éóõóñóíó òÿðñèíÿ éîçàúàãëàð. Ãàñêîíèéàäàí ýþçëÿíèëìÿäÿí ìîíàõ ýÿëÿúÿê. Ìÿíàñûíà óéüóí îëàðàã áþéöê ïðåëàò ñå÷èëÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí ñàüëû üûíäà áàø âåðìèø ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. 6 ê87 Ôðàíêôóðòäà êå÷èðèëÿí ñå÷êè ëÿüâ îëóíàúàã. Åëÿ áèð éåð îëìàéàúàã êè, Ìèëàíà ÿêñ ýåòìÿñèí. ßí éàõûí àðäûúûëû åëÿ ýöúëö îëàúàã êè, Îíó Ðåéèíèí î òÿðÿôèíäÿêè áàòàãëûüà àïàðûá ÷ûõàðàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè Ìöãÿääÿì Ðîìà Èìïåðàòîðó Ôåðäèíàíäûí 24 ìàðò 1558-úè èëäÿ Ôðàíêôóðòäà òàúãîéìà ìÿðàñèìè èëÿ áàüëûäûð. Ïàïà IV Ïàâåë îíó ðÿñìè îëàðàã òàíûìàãäàí èìòèíà åòìèøäè. Ëàêèí áèð èë êå÷ìÿìèø, IV Ïàâåë äöíéàñûíû äÿéèøäèêäÿí ñîíðà öçöéîëà îëàí Ïàïà IV Ïèé îíó Èìïåðàòîð êèìè òàíûìûøäû. 465 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ñîíðàêû ñÿòèðëÿð Èñïàíèéà êðàëû II Ôèëèïïèí Ôåðäèíàíäû ñûõûøäûðàðàã Àëìàíèéà âÿ Íèäåðëàíääàí ÷ûõàðìàã úÿùäè èëÿ áàüëûäûð. 6 ê88 Áþéöê êðàëëûã áîø ãàëàúàã. Åáðîíóí éàõûíëûüûíäà îíëàðû áèð éåðÿ éûüàúàãëàð. Òÿñÿëëèíè Ïèðåíåé äàüëàðûíäà òàïàúàãëàð. Ìàé àéûíäà — éàçäà çÿëçÿëÿëÿð îëàúàã. Íîñòðàäàìóñ 1939-1940-úû èëëÿðäÿ áàø âåðÿí âÿ áó êàòðåíäÿ òÿñâèð îëóíàí ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäöð. 1939-úó èëäÿ Èñïàíèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíêî òÿðÿôäàðëàðû Åáðî ÷àéû éàõûíëûüûíäà, âàäèäÿ úÿìëÿøÿðÿê ðåñïóáëèêà÷ûëàðûí Êàòàëîíè éàäàêû ñîí èñòåùêàìëàðûíà ùöúóìà ùàçûðëàøûðäûëàð. 1936-úû èëäÿ áàøëàéàí âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè äåìÿê îëàð êè, þëêÿíè õàðàáàçàðà ÷åâèðìèøäè. Ãûðûëàí ãûðûëìûø, ãàëàíëàð èñÿ Ïèðåíåé äàüëàðûíäàí êå÷èá Ôðàíñàéà ïÿíàù àïàðìûøäû. Ëàêèí 1940-úû èëèí ìàé àéûíäà, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Ôðàíñàäà “çÿëçÿëÿ” áàø âåðäè. Äàùà äîüðóñó, Ùèòëåð îðäóñó þëêÿéÿ ùöúóì åòäè. Áîìáàëàð, òàíê ìÿðìèëÿðè çÿëçÿëÿäÿí äàùà äÿùøÿòëè îëäó. Þëêÿ ëÿðçÿéÿ ýÿëäè. 6 ê89 Èêè ãàéûã àðàñûíäà ÿëëÿðè âÿ àéàãëàðû áàüëàíìûøäûð. Öçöíÿ áàë éàõûëìûø, ñöä òþêöëìöøäöð. Àðûëàð âÿ ìèë÷ÿêëÿð ãóðáàíëûã éåìÿéè êèìè ÿëäÿí ãîéìàéàúàãëàð. Ñàãè èêèöçëöëöê åòìèø, áàäÿíèí ñûíàã ìöääÿòè êå÷ìèøäèð. Êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí áÿùñ åäèð. Íàïîëåîí èêè äÿôÿ ãàéûãëà Åëáà âÿ Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöí åäèëèá. 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ãÿäèìäÿí ãàëìà áèð àäÿòè éàäà ñàëûð. Êðàëëàð òàõòà ÷ûõàíäà, éÿíè òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ îíóí öçöíÿ ñöä âÿ áàë ÷ÿêìÿê àäÿòè îëìóøäóð (1 ê57). Íàïîëåîí èñÿ èìïåðàòîð èäè. Áþéöê ýþðöúö îíóí òàõò-òàúäàí óçàãëàøäûðûëìàñûíû ýþñòÿðèð. 4-úö ñÿòèðäÿ îáðàçëû øÿêèëäÿ òÿñâèð îëóíàíëàð äà áàø âåðèá. 1814-úö èëèí àïðåë àéûíûí 11-äÿí 466 ÂÛ Ñåíòóðèéà 12-ÿ êå÷ÿí ýåúÿ î, èíòèùàð åòìÿê èñòÿéèá. Ëàêèí úÿùäè áàø òóòìàéûá. Îíà ýþðÿ êè, èêè èëÿ éàõûí áîéíóíäàêû ìåäàëéîíäà ýÿçäèðäèéè çÿùÿð þç òÿñèðèíè èòèðèáìèø. Çÿùÿð ìÿñÿëÿñèíèí òàðèõè Ðóñèéà èëÿ áàüëûäûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Íàïîëåîí Ìîñêâàíû òÿðê åò äèêäÿí ñîíðà, Êàëóãà éàõûíëûüûíäà èëê äÿôÿ (24.Õ.1812) ðóñ âÿ Ôðàíñûç îðäóëàðû ãàíëû äþéöøÿ ýèðìèøäèëÿð. Åðòÿñè ýöí ñÿùÿð òåçäÿí ðóñëàðûí ìþâãåëÿðèíÿ áàõìàã ö÷öí ÍàïîÍàïîëåîí Åëáà àäàñûíäà äöøöíúÿëÿðÿ ëåîí Ãîðîäíà êÿíäèíäÿí ÷ûõàí ãÿðã îëóá (1814-úö èë) êèìè áèðäÿí íèçÿëè êàçàêëàð îíóí äÿñòÿñèíèí öñòöíÿ øûüûìûøäû. Íàïîëåîíëà îëàí èêè ìàðøàë (Ìöðàò âÿ Áåññéåð), ýåíåðàë Ðàïï âÿ áèð íå÷ÿ çàáèò Íàïîëåîíó äþâðÿéÿ àëàðàã ìöäàôèÿ îëóíìàüà áàøëàäûëàð. Ïîëéàê àòëû ãîøóíó âÿ ôðàíñûç éåýåðëÿðè Èìïåðàòîðó âÿ îíó ÿùàòÿ åäÿí äÿñòÿíè õèëàñ åòäè. Áèð àíäà þëìÿê âÿ éà ÿñèð äöøìÿê òÿùëöêÿñè áþéöê èäè. Áöòöí ýöíö Íàïîëåîí ýöëöìñÿìèøäè. Àõøàì î, ãâàðäèéà ùÿêèìè Éóâàíà ÿñèð äöøìÿê òÿùëöêÿñè åùòèìàëûíà ãàðøû ýöúëö çÿùÿð ùàçûðëàéûá îíà âåðìÿñèíè ÿìð åòìèøäè.1 1814-úö èë àïðåë àéûíûí 11-äÿ, òàõò-òàúäàí ÿë ÷ÿêìÿñèíäÿí áåø ýöí ñîíðà, îíóí Åëáà àäàñûíà éîëà äöøìÿñè ö÷öí éûð-éûüûø åäèëÿðêÿí Íàïîëåîí ùÿìèøÿ þçö èëÿ ýÿçäèðäèéè ãóòóñóíäàí ùÿëÿ 1812-úè èëäÿ ùÿêèì Éóâàíûí ùàçûðëàäûüû ìÿùëóëó àõûðàúàí è÷äè. Äÿùøÿòëè ÿçàáëàð áàøëàäû. Íàïîëåîí çÿùÿðèí çÿèôëèéèíäÿí, éàõóä òÿñèðèíè èòèðìÿñèíäÿí øèêàéÿòëÿíÿðÿê ùÿêèì Éóâàäàí òÿçÿ çÿùÿð òÿëÿá åòäè. Ùÿêèì áèð 1 É.Â.Òàðëå. Íàïîëåîí. Áàêû, 1993, ñÿù. 332-333. 467 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äàùà áåëÿ áèð úèíàéÿò åòìÿéÿúÿéèíè áèëäèðÿðÿê, ãà÷ûá îòàãäàí ÷ûõäû. Íàïîëåîíóí ÿçàáëàðû áèð íå÷ÿ ñààò ÷ÿêñÿ äÿ, ñàü ãàëäû. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ àðûëàðäàí ñþùáÿò ýåäèð. Áó äà Íàïîëåîíëà áàüëûäûð. Íàïîëåîíóí ýåðáèíäÿ àðû ïÿòÿéè ùÿêê îëóíìóøäó. Ìóíäèðèíäÿ èñÿ àðû øÿêëèíäÿ åìáëåì âàðäû. 6 ê90 Öôóíÿòëè, èéðÿíú áèàáûð÷ûëûã áàø âåðÿúÿê. Áó ÿìÿëäÿí ñîíðà îíó òÿáðèê åäÿúÿêëÿð. Ìåéèë ýþñòÿðèëìÿäèéèíÿ ýþðÿ áþéöê öçðõàùëûã åäèëäè. Íåïòóí ñöëùÿ ñöðöêëÿíìÿäè. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿí, äåìÿê îëàð êè, âàç êå÷ìèøëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ-ûí Èðàãû çÿáò åòìÿñèíäÿí ñþç à÷ûð. ÀÁØ áöòöí äöíéàíûí ýþçö ãàáàüûíäà Èðàãäà ãîðõóëó ñèëàù âàð — äåéÿðÿê þëêÿíèí ñèðëÿðèíè, ùÿðáè ýöúöíö þéðÿíäè, äöíéà äþâëÿòëÿðèíèí ðÿéèíÿ ìÿùÿë ãîéìàäàí Èðàãû çÿáò åòäè. ßââÿëëÿð áóíà ãàðøû ÷ûõàíëàðûí ÷îõó ñîíðàëàð êþíöëëö-êþíöëñöç Ïðåçèäåíò Áóøó òÿáðèê åòäè. ×îõëàðû ÀÁØ-ûí áó ùÿðÿêÿòèíÿ âàõòûíäà ùàãã ãàçàíäûðìàäûüûíà ýþðÿ 2005-úè èëèí ôåâðàëûíäà Áðöññåë ýþðöø ëÿðè çàìàíû öçðõàùëûã åòäè. Òàðèõÿí Íåïòóí àäûíà ãöäðÿòëè ùÿðáèäÿíèç äîíàíìàñû îëàí Áðèòàíèéà âÿ éà Îñìàíëû Èìïåðèéàñû ëàéèã ýþðöëìöøäöð. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò Èíýèëòÿðÿäÿí ýåäèð. Èíýèëòÿðÿ äöí éà äþâëÿòëÿðèíèí ñöëù ñèéàñÿòèíÿ ãîøóëìàéàðàã ÀÁØ-ëà áèðýÿ Èðàãû çÿáò åòäè. Áó êàòðåí áèð äàùà òÿñäèã åäèð êè, Íîñòðàäàìóñóí ìöÿììàëû øÿêèëäÿ áÿéàí åòäèêëÿðèíè ìöÿééÿí ùàäèñÿ áàø âåðÿíÿ ãÿäÿð øÿðù åòìÿê ÷ÿòèí îëóð. Øöáùÿñèç, áóíà ýþðÿäèð êè, èíäèéÿ ãÿäÿð íîñòðàäàìóñøöíàñëàð êàòðåí áàðÿäÿ ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. 468 ÂÛ Ñåíòóðèéà 6 ê91 Äÿíèç äþéöøöíöí (ìöùàðèáÿ) ãîøóí áàø÷ûñûíäàí, Àçüûí ãàíè÷ÿíäÿí, àìàíñûç, äÿùøÿòëè ñþéöøëÿð åøèäèëÿúÿê. Áþéöê Àãðèïïèí îüëó äîüóëàíäà, ßñèð øàðäà áàø÷ûäàí ãà÷àúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåí 1571-úè èëäÿ Ëåïàíòî éàõûíëûüûíäà, Êîðèíô áîüàçûíäà Îñìàíëû ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû èëÿ Àâñòðèéàëû Äîí Õóàíûí áàø÷ûëûüû èëÿ õðèñòèàí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû àðàñûíäà ýåäÿí äþéöøäÿí áÿùñ åäèð. Ìàðàãëûäûð êè, éåíè åðàäàí ÿââÿë 31-úè èëäÿ ðîìàëû ñÿðêÿðäÿ Ìàðêî Àãðèïïî äÿíèç äþéöøöíÿ ðÿùáÿðëèê åäÿðÿê ãàëèá ýÿëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ ÷îõ óñòàëûãëà Äîí Õóàíû Àãðèïïî èëÿ ìöãàéèñÿ åäèð. Äîí Õóàí òöðê ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíà ãàëèá ýÿëÿðÿê òöðê ýÿìèëÿðèíäÿ ãóë êèìè àâàð ÷ÿêÿí 1500 íÿôÿð õðèñòèàíû àçàä åòìèøäè. Òöðê êîìàíäàíû, àäìèðàë ßëè Ïàøà òîïäàí àòûëàí ìÿðìè èëÿ þëäöðöëìöøäö. Ýþðöúö 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. (Äàùà ÿòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 7 ê26) 6 ê92 Ýþçÿëëèê øàùçàäÿñè íåúÿ äÿ ãÿøÿíýäèð. Áàø÷ûíûí éàíûíà ýÿòèðèëäè, 2-úè îëäó, ãûëûíúäàí êå÷èðèëìÿê ö÷öí. Øÿùÿð ãûëûíúäàí êå÷èðèëäè, öçö áàðûòäàí éàíäû. ×îõëó þëöì êðàëûí þëêÿñèíè òàíûíìàç åòäè. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñà êðàëû XVI Ëöäîâèêäÿí ýåäèð. 1774-úö èëäÿ êèëñÿäÿ òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ Ïàïà òàúû îíóí áàøûíà ãîéóá. Ëàêèí ñîíðàëàð 1789-úó èëäÿ Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû áàøëàéûá. Èíãè ëàá âàõòû êðàëûí áöòöí ñÿëàùèééÿòëÿðè ÿëèíäÿí àëûíûá. Êðàë àíä è÷èá êè, âÿòÿíäàøëàðûí àçàäëûãëàðûíà òîõóíìàéàúàã. Åëÿúÿ äÿ ñþç âåðìèøäè êè, ùå÷ âàõò Ôðàíñàíû òÿðê åòìÿéÿúÿê. Ëàêèí èíãèëàáûí ãûçüûí ÷à üûíäà — 1792-úè èëèí ñîíëàðûíäà ýåúÿ âàõòû êðàë þç àèëÿñèíè ýþòöðöá âÿ Ïàðèñè òÿðê åäèá. Êðàë éîëäà òóòóëàðàã ýåðè ãàéòàðûëûá. Þçö äÿ, êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà äà 1793-úö èëäÿ åäàì åäèëèáëÿð. 4-úö ñÿ òèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè èíãèëàá âàõòû þëêÿäÿ äÿùøÿòëè ãûðüûíëàð áàø 469 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè âåðèá. Êðàë XVI Ëöäîâèêëÿ áàüëû Íîñòðàäàìóñóí áèð íå÷ÿ êàòðåíè âàðäûð. ßí ÷îõ òÿÿññöôëÿíäèðèúè êàòðåí (4 ê85) êðàëûí âÿ êðàëè÷àíûí åäàì ñÿùíÿñèíè äÿãèã òÿñâèð åäÿí êàòðåíäèð. Íîñòðàäàìóñóí ùàäèñÿäÿí òÿãðèáÿí 250 èë ÿââÿë áÿéàí åòäèêëÿðè, òàðèõ÷èëÿðèí êðàë âÿ êðàëè÷àíûí åäàìû çàìàíû ãÿëÿìÿ àëäûãëàðû èëÿ öñò-öñòÿ äöøöð. 6 ê93 Õÿñèñ ïðåëàò òÿêÿááöðëöëöéöíäÿí àëäàäûëäû. Ùå÷ áèð øåé äàùà îíà êþìÿê åòìÿéÿúÿêäèð. Îíóí åë÷èëÿðè âÿ þçö ÿìÿëëèúÿ ÿëÿ êå÷ÿúÿêëÿð. Ìåøÿäÿ îäóí éàðàí ùÿð øåéè òÿðñèíÿ ýþðÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð áèð ñþç äåìÿìèøëÿð. Ýþðöíäöéö êèìè, êàòðåí áþéöê òàðèõè ÿùÿìèééÿòè îëàí áèð ùàäèñÿäÿí áÿùñ åòìèð. Êàòîëèê êèëñÿñèíäÿ éöêñÿê ðóùàíè âÿçèôÿ òóòàí ïðåëàòûí àëäàäûëìàñû, õðèñòèàí àëÿìèíèí ùÿð éåðèíäÿ áàø âåðÿ áèëÿðäè. Áó òàðèõ ö÷öí, áÿøÿðèééÿò ö÷öí ùå÷ äÿ áþéöê ôàúèÿ îëìàçäû. Ýöìàí êè, êàòðåí ìÿùÿëëè õàðàêòåð äàøûéàí ìÿñÿëÿäÿí áÿùñ åäèð. 6 ê94 Òàõò-òàúû äàüûäàíëàðà êðàë áÿðê ãÿçÿáëÿíÿúÿê. Ìöùàðèáÿ ýöíö ñèëàùëàð ãàäàüàí åäèëÿíäÿ, Çÿùÿð ÷èéÿëÿê âàñèòÿñèëÿ ãÿíäÿ ãàðûøäûðûëìûøäûð. Ñó è÷ÿðÿê þëÿí àäàì, “òîðïàã, òîðïàã” — äåéÿ úàíûíû òàïøûðàúàã. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè äÿ ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàìûøäûð. 6 ê95 Áþùòàí÷û òÿðÿôèíäÿí îâñóíëàíìûø ñîíðà äîüóëàíà ãàðøû, Íÿùÿíý âÿ ùÿðáè èøëÿðèí ýåòäèéè áèð âàõòäà, Áþéöéÿ úöçè áèð ùèññÿ øöáùÿëè ãàëàðñà. Êðàëëûãäà äÿðùàë ïàðòèçàíëàðûí ùÿðÿêàòû áàøëàéàúàã. Áþéöê ýþðöúöíöí áó êàòðåíè äÿ øÿðù îëóíìàìûøäûð. 470 ÂÛ Ñåíòóðèéà 6 ê96 ßñýÿðëÿð áþéöê øÿùÿðè òÿðê åòäèëÿð Ùÿéàòäà ùÿëÿ áåëÿ ãàðøûëûãëûã îëìàìûø. Àù, ýþð íåúÿ äÿùøÿòëè áÿäáÿõòëèê éàõûíëàøûð. Éàëíûç òÿùãèðäÿí áàøãà, ùå÷ íÿ áàüûøëàíûëìàéàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Îíëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò àëìàí ÿñýÿðëÿðèíèí Áåðëèíè òÿðê åòìÿñèíäÿí ýåäèð. Ëàêèí ìÿëóìäóð êè, àëìàí ÿñýÿðëÿðè Áåðëèíè òÿðê åòìÿìèøäèëÿð. Áåðëèíäÿ èêè ñîâåò îðäóñó àëìàí îðäóñóíà ãàðøû ãàíëû ìöùàðèáÿ àïàðûðäû. Áåðëèíäÿ ýåäÿí äþéöøöí ñîí ùÿôòÿñè ÿðçèíäÿ àëìàí âÿ ñîâåò ÿñýÿðëÿðèíèí, åëÿúÿ äÿ ìöëêè ÿùàëèíèí èòêèñè äÿãèãÿäÿ 2 ìèí íÿôÿðÿ áÿðàáÿð îëìóøäóð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí 1812-úè èëäÿ Ìîñêâàéà ùöúóìóíäàí áÿùñ åäèëèð (áàõ: 3 ê24). Ùÿìèí ùöúóìäàí ñîíðà 600 ìèí íÿôÿðëèê ãöäðÿòëè ôðàíñûç îðäóñóíäàí éàëíûç 30 ìèí íÿôÿð ñàü ãàëìûøäû.1 6 ê97 Ãûðõ áåø äÿðÿúÿ åí äàèðÿñèíäÿ ùàâà àëîâëàíàúàã. Îä òÿçÿ, áþéöê øÿùÿðÿ éàõûíëàøàúàã. Áþéöê àëîâ áèð àíäà ùÿð éàíû àüçûíà àëàúàã. Îíëàð íîðìàíëàðäàí (ÍÀÒÎ) ñöáóò òÿëÿá åäÿíäÿ. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó ùàäèñÿëÿðèí Íéó-Éîðêäà áàø âåðäèéèíè ãåéä åòñÿëÿð äÿ, áó øÿùÿðèí 41-úè åí äàèðÿñèíäÿ éåðëÿøìÿäèéèíè èíêàð åòìèðëÿð. Ëàêèí ùàäèñÿëÿðèí Ñåðáèéàíûí ïàéòàõòû Áåëãðàäà éàõûí Íîâè Áåëãðàääàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðÿíëÿð ùÿãèãÿòäÿí óçàã äåéèëëÿð. Áó øÿùÿð 45-úè åí äàèðÿñèíäÿ éåðëÿøèð. 1999-úó èëèí ìàðò àéûíäà ÍÀÒÎ ãöââÿëÿðè áó øÿùÿðè áîìáàðäìàí åòìÿéÿ áàøëàìûøäûëàð. 1 Äàìîí Wèëñîí. Ýþðöúöëöê (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2003, ñÿù. 271. 471 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êå÷ìèø Éóãîñëàâèéàíûí Ïðåçèäåíòè Ñëîáîäàí Ìèëîøåâè÷ (20052006-úû èëëÿðäÿ Ùààãàäà áåéíÿëõàëã ìÿùêÿìÿ ùÿðáè úàíè êèìè îíóí èøèíÿ áàõûðäû. Áèð ýöí îíó êàìåðàñûíäà êå÷èíìèø òàïìûøäûëàð. ßñëèíäÿ îíóí “ýöíàùû” þëêÿñèíè ïàð÷àëàíìàãäàí õèëàñ åòìÿê úÿùäè èäè — Ã.Ï.). ÍÀÒÎ-äàí Êîñîâîäà ñåðáëÿðèí àëáàíëàðà ãàðøû ùàíñû úèíàéÿòè òþðÿòäèêëÿðè áàðÿäÿ ñöáóò òÿëÿá åäèðäè. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Ýþðöúö áàøãà êàòðåíëÿðèíäÿ äÿ, ìÿñÿëÿí 5 ê96 ãåéä åäèð êè, ùÿãèãÿòè äåéÿíëÿðèí àüçûíû áàüëàéàúàãëàð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû Äìèòðè âÿ Íàäåæäà Çèìàëàð áóðàäà äà àüà ãàðà äåìÿêäÿí éîðóëìóðëàð. Éàëàíäàí Áàüäàä øÿùÿðèíèí 45-úè åí äàèðÿñèíäÿ îëäóüóíó èääèà åäÿðÿê, 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿòèí éåíè øÿùÿðäÿí ýåòäèéèíÿ ìÿùÿë ãîéìàéàðàã (Áàüäàäûí òÿìÿëè åðàìûçûí 762-úè èëèíäÿ ãîéóëóá) êàòðåíèí Áàüäàääàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð.1 Áàøàáÿëà òÿäãèãàò÷ûëàð ùÿìèí êèòàáäà, ñ.181-äÿ åéíè êàòðåíè øÿðù åäÿðêÿí ñþùáÿòèí íÿäÿí âÿ ùàðàäàí ýåòäèéèíè áåëÿ äåéÿ áèëìèðëÿð. Êèòàáûí 103-úö ñÿùèôÿñèíäÿêè àü éàëàí èñÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí ñàâàä âÿ âèúäàí ñÿâèééÿñèíäÿí õÿáÿð âåðèð: “Áèëìÿê ìàðàãëûäûð êè, òàðè õèí áþéöê áèð çàìàí êÿñèéèíäÿ Ýöðúöñòàí Áþéöê Åðìÿíèñòàíûí áèð ùèññÿñè îëìóøäóð”. ßñëèíäÿ áó áåëÿ äåéèëäèð. Îðòà ÿñðëÿðäÿ áÿçè Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿ Ãàôãàçûí õðèñòèàíëàð éàøàéàí ùèññÿñè ñÿùâÿí Åðìÿíèñòàí àäëàíäûðû ëûá. (Áàõ: 5 ê94) 6 ê98 Âîëñêóñäà (Ëàíãåäîêà) äàüûíòû äÿùøÿòëè ãîðõó éàðàäàúàã. Îíëàðûí áþéöê øÿùÿðè (Òóëóçà) ëÿêÿëÿíÿúÿê. Ýöíÿø (ãûçûë), Àé (ýöìöø) òàëàíàúàã, ìÿáÿäëÿð ìóðäàðëàíàúàã. Âÿ ùÿð èêè áþéöê ÷àé, àõàí ãàíëà ãûðìûçû áîéàíàúàã. 1 Ðàñøèôðîâàííûé Íîñòðàäàìóñ (русъа). Ìîñêâà, 2001, ñòð. 284. 472 ÂÛ Ñåíòóðèéà Ôðàíñàäàí áÿùñ åäÿí áó êàòðåí äÿ ÿñðëÿð áîéó òÿäãèãàò÷ûëàðû äöøöíäöðìöøäöð. Éàëíûç ñîí èëëÿðäÿ îíóí øÿðùèíÿ íàèë îëóíìóøäóð. Ùàäèñÿëÿð 1789-1793-úö èëëÿð Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáûíäàí àç ñîíðà áàø âåðìèøäè. Òóëóçà øÿùÿðèíäÿ éåðëÿøÿí ìöãÿääÿñ Ñåðíèí êèëñÿñèíè — àíòèê äþâðäÿí ãàëìà áó àáèäÿíè èêè áþéöê ãûçûë (Ýöíÿø) âÿ ýöìöø (Àé) ýöíáÿç áÿçÿéèðäè. Èíãèëàá âàõòû ýöíáÿçëÿðè òàëàí åòìèøäèëÿð. Èíãèëàáè åðàíûí ñîíóíäà (1814) Òóëóçà éàõûíëûüûíäà Ãàðîííà âÿ Òóø ÷àéëàðû ñàùèëëÿðèíäÿ, åëÿúÿ äÿ Ëàíãåäîêà êàíàëû öñòöíäÿ ãàíëû äþéöø îëìóøäó. Þëÿíëÿðèí ñàéû àëòû ìèí íÿôÿðè êå÷ìèøäè. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ áó ìÿñÿëÿëÿðÿ èøàðÿ åòìèøäèð. 6 ê99 Ñàâàäëû äöøìÿí òÿøâèø è÷èíäÿ ýåðè äþíÿúÿê. Áþéöê îðäó çÿèôëÿéèá, ïóñãóäà äóðàíëàð îíó ïÿðÿí-ïÿðÿí ñàëûá. Ïèðåíåé âÿ Ïåíèí äàüëàðû îíó ðÿää åäÿúÿê. ×àéûí éàõûíëûüûíäà àíòèê ãàáëàð òàïûëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí Íàïîëåîíëà áàüëû îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåíäÿ Íàïîëåîí îðäóñóíà ãàðøû Èñïàíèéàäà àïàðûëàí ïàðòèçàí ìöùàðèáÿëÿðè òÿñâèð îëóíóð. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí 1812-úè èëäÿ Ðóñèéàéà ùÿðáè éöðöøö âÿ ìÿüëóáèééÿòè òÿñâèð åäèëèð. 6 ê100 Àüûëñûç òÿíãèä÷èëÿðÿ ÿõëàã îâñóíó Áó áÿíäè îõóéàí, ãîé îíóí ùàããûíäà äÿðèíäÿí äöøöíñöí. Êÿíàð äóðñóí ãàíìàçëàð, íàäàí, êöòáåéèí èíñàí éûüûíû. Áöòöí àñòðîëîãëàð, êöòëÿð âÿ âàðâàðëàð. Ãîé äåäèêëÿðèìè òÿðñèíÿ éîçàíëàð ìöãÿääÿñ àéèíÿ òàïøûðûëñûí. Êàòðåíäÿ éåð àëàí (3-úö ñÿòèð) àñòðîëîãëàð áàðÿäÿ ôèêèð áöòöí òÿäãèãàò÷ûëàðû ÷àøáàø ñàëìûøäûð. ßñëèíäÿ áó ñþçöí ìÿíà ÷àëàðûíà ôèêèð âåðÿíäÿ áþéöê ýþðöúöíö ãûíàìàüà áèð ÿñàñ ãàëìûð. Î, áó 473 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ùàëäà ôàë÷û âÿ ðÿììàëëàðû, åëÿúÿ äÿ Êàðë Åðíåñò Êàðàôò êèìè àñòðîëîãëàðû íÿçÿðäÿ òóòìóøäóð. (Áàõ: 8 ê47) Íîñòðàäàìóñ áÿøÿðèééÿòèí èíêèøàôûíäà àñòðîëîýèéà åëìèíèí âÿ àñòðîëîãëàðûí áþéöê ðîë îéíàäûãëàðûíû éàõøû áèëèðäè. Íîñòðàäàìóñ îüëó Ñåçàðà öíâàíëàäûüû ìÿêòóáäà àñòðîëîýèéà åëìèíÿ éöêñÿê ãèéìÿò âåðèð, ýþðöúöëöéöí áèð áàøà àñòðîëîýèéà åëìè èëÿ áàüëû îëäóüóíó õöñóñè âóðüóëàéûðäû: “Éàðàäàíûí èðàäÿñè âÿ àëûí éàçûñû èëÿ áàüëû ùàäèñÿëÿðè àñòðîëîýèéàíûí âÿ òÿáèè íóðóí êþìÿéèëÿ òÿêúÿ Èëàùè âåðýèñè îëàíëàð ãàáàãúàäàí ýþðÿ áèëÿðëÿð”. Ýþðöúö åëÿúÿ äÿ ýþçÿë áèëèðäè êè, ùÿëÿ XIV ÿñðèí II éàðûñûíäà êðàë  Êàðë Ïàðèñ Óíèâåðñèòåòèíèí “Òèáá ìÿêòÿáè”íè éàðàäàðêÿí îíóí ýèðèøèíäÿ éàçûëìûøäû: “Àñòðîëîýèéàíû áèëìÿéÿí ùÿêèì êîðà áÿíçÿð”. Áåëÿ îëàí ùàëäà Íîñòðàäàìóñóí àñòðîëîãëàðà ìÿíôè ìöíàñèáÿòäÿ îëäóüóíó ýþñòÿðìÿê äîüðó äåéèëäèð. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ ýþðöúöëöéö èëÿ áàüëû ÿñàñ ìÿãàìû à÷ûá îðòàéà ãîéóð. Ýþðöúö äóéìóøäó êè, ýÿëÿúÿêäÿ äåäèêëÿðèíè íåúÿ ýÿëäè éîçàúàã, ïóë ãàçàíìàã õàòèðèíÿ òÿëÿì-òÿëÿñèê, áàñìà ãÿëèá “òåìàòèê” êèòàáëàð áóðàõàúàãëàð. Áÿëêÿ äÿ ÷îõëàðûíû Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíÿ ýèðèøìÿêäÿí ÷ÿêèíäèðÿí áó êàòðåíäèð. Áÿëêÿ åëÿ áèçè äÿ áó êèòàáûí öçÿðèíäÿ éåääè èëäÿí àðòûã ìÿñóëèééÿòëÿ èø ëÿìÿéÿ, ùÿð øåéè äèããÿòëÿ ýþòöð-ãîé åòìÿéÿ òÿùðèê åäÿí áó êàòðåí îëìóøäóð. 474 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà VII ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( VII ÉÖÇËÖÊ) Ñÿìà úèñèìëÿðèíèí äöçöëöøö âÿ ùÿðÿêÿòèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ùå÷ íÿ íÿùàéÿòñèç âÿ ñîíñóç ýöúÿ ìàëèê Èëàùèíèí ãöäðÿòèíäÿí êÿíàðäà äåéèëäèð. 7 ê1 Õÿçèíÿíèí òàýû Àõèëë òÿðÿôèíäÿí ÷àïûëäû. Êâàäðàò àäëàíàí ìåéäàí áóíó ñÿíÿäëÿðäÿ òÿñäèã åäèð. Êðàëûí ùÿðÿêÿòèíäÿí áóíóí íåúÿ îëàúàüû ýþçëÿíèëèð. Ìåéèò õàëãûí ýþçö ãàðøûñûíäà àñûëàúàã. K êàòðåíè èëê îëàðàã “Äöíéà ùàäèñÿëÿðè áàðÿäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéö” êèòàáûíûí ìöÿëëèôè Ðîá øÿðù åòìèø âÿ áöòöí òÿäãèãàò÷ûëàð øÿðùèí äîüðó îëäóüóíó òÿñäèãëÿìèøëÿð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñàíûí 1-úè íàçèðè (Áàø íàçèð) Ôëîðåíñèéàëû Êîí÷èíî Êîí÷èíèäÿí ýåäèð. Êîí÷èíî âÿ êðàë íàèáè Ìàðèéà Ìåäè÷è õÿçèíÿíè äàüûòìûøäûëàð. Êîí÷èíè ùÿì áàø íàçèð, ùÿì ìàëèééÿ íàçèðè, ùÿì äÿ Ôðàíñà ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíèí áàø êîìàíäàíû èäè. 16 éàøëû êðàë XIII Ëöäîâèê, íÿ éöíýöë ùÿéàò ñöðÿí àíàñûíà, íÿ äÿ Êîí÷èíèéÿ ãàðøû áèð øåé åäÿ áèëèðäè. Êðàëû áó âÿçèééÿòäÿí éàëíûç Êîí÷èíèíèí þëöìö õèëàñ åäÿ áèëÿðäè. ßëâåðèøëè øÿðàèò Ïàðèñäÿ Ïàðëàìåíòèí ñÿäðè Àõèëë äå Ùàðëè Êîí÷èíèíèí õÿçèíÿíè äàüûòìàñû áàðÿäÿ ìÿñÿëÿ ãàëäûðàíäàí ñîíðà éåòèøäè. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ùÿì Àõèëëèí àäûíû ÷ÿêèð, ùÿì äÿ Êîí÷èíèíèí ìþâãåéèíèí ëàõëàìàñûíûí áàøëàíüûúûíû ìÿùç îíóí ãîéäó üóíó ãåéä åäèð. Îíó äà ãåéä åäÿê êè, Àõèëë äå Ùàðëè Ôðàíñàäà ÷îõ ìÿøùóð âÿ äþâëÿòÿ âèúäàí âÿ ñÿäàãÿòëÿ, òÿìÿííàñûç ãóëëóã åòìèø äþâëÿò õàäèìè îëóá. Îíóí ñîí äÿðÿúÿ áþéöê åùòèðàìà ëàéèã ýþðöë 475 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìÿñè Òöðêèéÿäÿ ñÿôèð èøëÿéÿðêÿí ìèíäÿí àðòûã ôðàíñàëû ìöùàðèáÿ ÿñèðëÿðèíè âÿ ãóëëàðû þç ùåñàáûíà àçàä åòäèðìÿñè îëìóøäó. Êðàëûí äîñòó âÿ úàíýöäÿíëÿðèíèí áàø÷ûñû Âèòðè Êîí÷èíèíèí öíâà íûíà ñþéëÿíÿí èòòèùàìëàðäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê îíó àðàäàí ýþòöðìÿéè êðàëà ìÿñëÿùÿò ýþðöð. 24 àïðåë 1617-úè èëäÿ Êîí÷èíè Êâàäðàò àäëàíàí ìåéäàíäà ýÿçÿðêÿí Êðàëûí úàíýöäÿíëÿðè Âèòðè, Ùàëèåð âÿ Ïåðåé îíóí éîëóíó êÿñìèø, ùÿáñ åäèëìÿñè áàðÿäÿ êðàëûí ÿìðè èëÿ îíó òàíûø åòìèøäèëÿð. Ãà÷ìàüà öç ãîéàí Êîí÷èíèíè ýöëëÿëÿìèøäèëÿð. Êîí÷èíèíèí ìåéèòè íè ìåéäàíäà õàëãûí ýþçö ãàðøûñûíäà àñìûøäûëàð. Åëÿúÿ äÿ îíóí àðâàäû Ëåîíàðà Äîðèíè úàäóýÿðëèêäÿ òÿãñèðëè áèëèá åäàì åòìèø, ñîíðà èñÿ ìåéòèíè éàíäûðìûøäûëàð. Êðàë åøèäÿíäÿ êè, Êîí÷èíèíè þëäöðöáëÿð, äÿðèíäÿí íÿôÿñ àëìûø âÿ ñîíðàëàð ìÿøùóð êÿëàìà ÷åâðèëÿí “Èíäè ìÿí êðàëàì” ñþçëÿðèíè äåìèøäè. 7 ê2 Ìàðñ à÷ûã îëàíäà Àðë ìöùàðèáÿäÿí èìòèíà åäÿúÿê. Ýåúÿ âàõòû áöòöí ÿñýÿðëÿð ãÿôèëäÿí òóòóëàúàãëàð. Ãàðà, àü Ùèíäèñòàíäà òîðïàãäà ýèçëÿäèëìèøëÿð. Ñàòãûíû òÿìèç, ïàê àäàì ãàôèéÿñèíäÿ ýþðÿúÿêñèíèç. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåìÿéèáëÿð. Ýþðöíöð, òÿäãèãàò÷ûëàð 3-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “à Ë'èíäå” ñþçöíöí “Èíäèãî — ýþé ðÿíý” ìÿíàñûíäàí ÿëàâÿ, “àüàú, áèòêè” âÿ Ùèíäèñòàí ìÿíàëàðûíäà äà èøëÿíäèéèíÿ ìÿùÿë ãîéìàäûãëàðûíà ýþðÿ êàòðåíèí øÿðùèíè âåðÿ áèëìÿìèøëÿð. Ëàêèí É.Àâäéàéåâà âÿ Ë.Çäàíîâè÷èí êëàññèê ôðàíñûç äèëèíäÿ îëàí îðèæèíàëäàí åòäèêëÿðè òÿðúöìÿ êþìÿéÿ ýÿëèð. Ìàðàãëû áóðàñûíäàäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí áèð ÷îõ êàòðåíëÿðè íèí øÿðùèíäÿ áèð èôàäÿ, áèð ñþç, áèð ùàäèñÿ êèôàéÿò åòäèéè êèìè, áóðàäà äà áåëÿ áèð ñþç 3-úö ñÿòèðäÿ ýåäÿí Ùèíäèñòàí ñþçöäöð. Ëàêèí áó êàòðåíèí øÿðùèíèí à÷àðû 3-úö ñÿòèð îëñà äà, áàøãà ñÿòèðëÿð äÿ ãÿòè ãÿíàÿòÿ ýÿëìÿéÿ èìêàí âåðèð. Íîñòðàäàìóñ áèð íå÷ÿ 476 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà êàòðåíèíäÿ Àçÿðáàéúàíäàí ñþùáÿò à÷ûð. Áó êàòðåí îíëàðäàí áèðèäèð. Êàòðåí 26 Áàêû Êîìèññàðëàðûíäàí áÿùñ åäèð. ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí ñþç-ñþùáÿò ýÿçèðäè êè, Ùèíäèñòàí Ñîâåò äþâëÿòèíÿ ìöðàúèÿò åäèá êè, 26-ëàð Ùèíäèñòàíäà — Ïàðêäà áàñäûðûëûáëàð. Îíëàðûí ãàëûãëàðûíû âÿ ìóçåéäÿ ñàõëàíûëàí ÿøéàëàðûíû àïàðà áèëÿðëÿð. Ëàêèí Ñòåïàí Øàóìéàíûí îüëó Øàóìéàí âÿ áàøãàëàðû áó ñèððèí öñòöíöí à÷ûëìàñûíà ìàíå îëäóëàð. ×öíêè áèð ÷îõ õÿéàíÿòëÿð ìÿëóì îëàúàãäû. Äåéèëÿíÿ ýþðÿ Øàóìéàí ñàü èìèø. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí Ìàðñ ìöùàðèáÿ àëëàùûäûð. 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Àðë-Ôðàíñà þç ìöòòÿôèãè Èíýèëòÿðÿ èëÿ Àçÿðáàéúàíà ýÿëèá ìöùàðèáÿ åòìÿêäÿí èìòèíà åòìèøäè. Èíýèëòÿðÿ îðäóñó èñÿ 1918-úè èëèí 14-15 ñåíòéàáðûíäà ýöúëö òöðê îðäóñóíà ìöãàâèìÿò ýþñòÿðÿ áèëìÿìèø, ùÿáñ åòäèêëÿðè 26 Áàêû Êîìèññàðëàðûíû ýþòöðöá (2 ñÿòèð) äÿíèç âàñèòÿñè èëÿ Òöðêìÿíèñòàíûí Êðàñíîâîäñê ëèìàíûíà éîëëàíìûøäûëàð. 26-ëàð îíà ýþðÿ ùÿáñ îëóíìóøäóëàð êè, ùÿìèí èëèí àâãóñò àéûíûí 4-äÿ Áàêûéà ýèðÿí èíýèëèñëÿðëÿ ùå÷ áèð ñàçèøÿ ýèðìÿìèøäèëÿð. Â.È.Ëåíèí áó ìöíàñèáÿòëÿ éàçûðäû: “Èíýèëèñ-ôðàíñûç èìïåðèàëèñòëÿðè èëÿ ùÿð úöð ñàçèøäÿí ãÿòè ñóðÿòäÿ èìòèíà åòìÿê — áàêûëû éîëäàøëàðûí àòäûüû äöçýöí àääûìäûð...” (ßñÿðëÿðè, úèëä 28, ñÿù.7). Èíýèëèñëÿðèí 26 Áàêû Êîìèññàðëàðûíû þçëÿðè èëÿ àïàðìàñû, áèçúÿ, î ìÿãñÿäè ýöäöðäö êè, îíëàðû ñàçèø áàüëàìàüà ìÿúáóð åäèá, ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàíàí êèìè, 26-ëàðëà áèðýÿ Áàêûéà ãàéûòñûíëàð. Îäóð êè, èíýèëèñëÿðèí 26-ëàðû Òöðêìÿíèñòàíûí Àüúàãóì ñÿùðàñûíäà ýöëëÿëÿìÿëÿðè èíàíäûðûúû äåéèëäèð. Îíëàð åëÿ áèð ìÿãñÿä ýöäñÿëÿð, 26-ëàðû åëÿ Áàêûäà ýöëëÿëÿéÿð âÿ éà Õÿçÿð äÿíèçèíÿ àòàðäûëàð. 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, îíëàðû — ãàðàëàðû (Àçÿðáàéúàíëû, åðìÿíè, ýöðúö âÿ á.) âÿ àüëàðû äà Èíýèëòÿðÿíèí ÿí èíàíûëìûø ìöñòÿìëÿêÿñè îëàí Ùèíäèñòàíà àïàðìûøëàð. Îíëàðûí îðàäà òàëåëÿðèíèí íåúÿ îëìàñû àéäûí äåéèë. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíèíäÿí ìÿëóì îëóð êè, îíëàð àüàúëûãäà äÿôí îëóíìóøëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò À.Ìèêîéàíäàí ýåäèð. 26 Áàêû Êîìèññàðëàðûíû îíóí ñàòäûüû Ñîâåò äþâðöíäÿ äÿ ñèðð äåéèëäè. È.Ñòàëèí äÿôÿëÿðëÿ 477 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ñþùáÿòëÿðèíäÿ áóíà èøàðÿ åäÿðÿê À.Ìèêîéàíû ãîðõóòìóøäó. Ìàðàãëû îäóð êè, èíýèëèñëÿðèí ñàçèø áàðÿäÿ òÿêëèôëÿðèíè ðÿää åäÿí 26 Áàêû Êîìèññàðëàðû èíýèëèñëÿð Áàêûéà ýèðÿíäÿí (4 àâãóñò) àç ñîíðà ùÿáñ îëóíìóøäóëàð. Ñèéàùûäà 25 íÿôÿð âàðäû. Áàêû Êîììóíàñûíûí ôÿàë öçâö Àíàñòàñ Ìèêîéàíûí àäû ñèéàùûäà éîõ èäè. À.Ìèêîéàí þç éåðèíÿ À.Ì.Àìèðéàíûí ãàðäàøû, 26-ëàðà äÿõëè îëìàéàí Ò.Ì.Àìèðéàíû ÿëàâÿ åòìèøäè. 1918-úè èëäÿ “Èçâåñòèéà Áàêèíñêîãî Ñîâåòà” ãÿçåòèíèí ôàêòèêè ðåäàêòîðó îëàí, Áàêû Êîììóíàñûíûí ìöäàôèÿñèíäÿ èøòèðàê åäÿí, 26-ëàðäàí áèðè îëàí Ìèêîéàíûí 26 Áàêû Êîìèññàðëàðûíûí ñèéàùûñûíû èíýèëèñëÿðÿ âåðìÿñè øöáùÿ äîüóðìóð. Ýóéà Áàêû Êîìèññàðëàðûíûí ùÿáñ åäèëìÿñèíäÿ Áàéûë ùÿáñõàíàñûíäà îëàðêÿí îíëàðà ýÿòèðèëÿí àçóãÿíè áþëöøäöðìÿê ö÷öí òóòóëìóø ñèéàùûíûí Êðàñíîâîäñêäà àõòàðûø çàìàíû òàïûëìàñû ðîë îéíàéûá. Íîñòðàäàìóñóí 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèéè “Ñàòãûíû òÿìèç, ïàê àäàì ãàôèéÿñèíäÿ ýþðÿúÿêñèíèç” À.Ìèêîéàíà èøàðÿäèð. Î, äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1978-úè èëÿ ãÿäÿð Ñîâåò Èòòèôàãûíäà ÿí éöêñÿê âÿçèôÿëÿð òóòìóø, ÕÕ ÿñðèí 60-úû èëëÿðèíäÿ øÿõñÿí Áàêûéà ýÿëÿðÿê òóòäóüó âÿçèôÿäÿí èñòèôàäÿ åòìèø âÿ Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àðõèâèíäÿ ÿí ìþòÿáÿð ñÿíÿäëÿðè, î úöìëÿäÿí äÿ 26 Áàêû Êîìèññàðëàðû èëÿ ÿëàãÿäàð ñÿíÿäëÿðè àïàðìûøäû. Åëÿ áó ôàêòûí þçö áèð ÷îõ ìÿòëÿáëÿðäÿí õÿáÿð âåðèð. 7 ê3 Ôðàíñàíûí äÿíèçäÿ ãÿëÿáÿñèíäÿí ñîíðà Áàðñåëîíèéàëûëàð, ñàèëëèîíëóëàð, ìàðñåëëèëÿð, Ãûçûë îüðóñó, Çèíäàí øàðäà ÷ûõàðûëìûø. Ïòîëîíäàí îëàíëàð éàëàíëà, ñàõòàêàðëûãëà ðàçûëàøàúàãëàð. Áó êàòðåí 1944-úö èëäÿ ìöòòÿôèã îðäóëàðûíûí Ôðàíñàíûí úÿíó áóíà ÷ûõàðûëìàñûíäàí áÿùñ åäèð. “Çèíäàí” ÿìÿëèééàòû, áàøãà ñþçëÿ, ìÿõôè ïàðîëó “Äðàêîí” — (ßæäàùà) îëàí ÿìÿëèééàòû ùÿéàòà êå÷èðÿðÿê êàòðåíäÿ àäû êå÷ÿí éåðëÿðäÿ ìöòòÿôèã îðäóëàðû àëìàí îðäóñóíà ñàðñûäûúû çÿðáÿ åíäèðìèøäè. 478 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà 7 ê4 Ëèîíëóëàðûí âÿ Îòîíëóëàðûí ìöøàéèÿòè èëÿ Ëàíãð ùåðñîãóíóí ãàðøûñû Äîëäà àëûíäû. Àíêîíëóëàðà ãàðøû äàüëàðû àøûá-êå÷ìÿê ö÷öí Úåíåâðÿ, Àóãñáóðã Ìèðàíäîëàäàí îëàíëàðëà áèðëÿøäèëÿð. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà, Èòàëèéà, Èñâå÷ðÿ âÿ Àëìàíèéàäà êå÷ìèøäÿ áàø âåðìèø, èíäèêè äþâð ö÷öí î ãÿäÿð äÿ ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿéÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. 7 ê5 Ñòîëóí öñòöíÿ àçàúûã øÿðàá äàüûëäû. Ö÷öíúöéÿ òÿëÿá åòäèéè ÷àòìàéàúàã. Ïàðìàíûí ãàðà êðàëûíûí éàíûíäàí èêè äÿôÿ åíèá ýÿëÿí Ïåðóúà âÿ Ïèçäÿ íÿ åòìèøäèñÿ, åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Ïàðìà øÿùÿðèíèí èêè äÿôÿ ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷ìÿñèíäÿí áÿùñ îëóíóð. Åëÿúÿ äÿ Ïåðóúà âÿ Ïèç øÿùÿðëÿðèíèí ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷ÿúÿéèíäÿí äàíûøûëûð. 7 ê6 Íåàïîë, Ïàëåðìî âÿ áöòöí Ñèúèëèéà, Âàðâàðëàðûí ÿëèíäÿí õàðàáàçàðà ÷åâðèëÿúÿê. Êîðñèêî, Ñàëåðíî âÿ Ñàðäèíèéà àäàñû Àúëûã, òàóí, ìöùàðèáÿ ÿçàáëàðûíû àõûðàúàí ýþðÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðèíèí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ãåéä åäèðëÿð. Òÿäãèãàò÷û Äàâèä Ìîí òàèãíå ýþñòÿðèð êè, áóíó ìöñÿëìàíëàð åäÿúÿêëÿð (Ì.Äàâèä. Íîñòðà äàìóñ. II Äöíéà ìöùàðèáÿñè, ÀÁØ, 2002, ñ.79). 7 ê7 Áþéöê ñöâàðè äÿñòÿëÿðè èëÿ äþéöøäÿí ñîíðà Åëàí åäÿúÿêëÿð êè, Áþéöê àéïàðàíûí ìöãàâèìÿòè ãûðûëäû. ×îáàí ïàëòàðûíäà îëàíëàð, îíëàðû ýåúÿ äàüëàðäà ãûðàúàãëàð. Àúûíàúàãëû Ãûðìûçûëàð äÿðèí äÿðÿëÿðäÿ òþêöëöá ãàëàúàãëàð. 479 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ßââÿëëÿð øÿðùÿ ýÿëìÿéÿí, ëàêèí ñîí äþâðäÿ àíëàøûëàí áó êàòðåíè òÿäãèãàò÷ûëàð äîüðó îëàðàã, ðóñëàðûí ßôãàíûñòàíäà àïàðäûüû ìöùàðèáÿ èëÿ áàüëàéûðëàð (1979-1988). 1-úè ñÿòèðäÿ ÿôãàí ìöúàùèäëÿðè èëÿ äþéöø íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 2-úè ñÿòèðäÿ ìöùàðèáÿíèí èëê ýöíëÿðèíäÿ ëîâüàëàíàðàã ìöñÿëìàí ìöãàâèìÿò ùÿðÿêàòûíûí éîõ äÿðÿúÿéÿ åíäèðèëäèéèíäÿí ñþç à÷àí ðóñëàð ýþç þíöíÿ ýÿòèðèëèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ìöúàùèäëÿð òÿñâèð îëóíóð. 4-úö ñÿòèðäÿ ßôãàí ìöùàðèáÿñè çàìàíû ðóñëàðûí âåðäèéè èòêèëÿð, ßôãàíûñòàíäà îíëàðûí âÿçèééÿòèíèí àúûíàúàãëû âÿ ÷ûõûëìàç îëäóüó òÿñâèð åäèëèð. 7 ê8 Ôëîðåíñèéà ãà÷ûð, ÿí éàõûí Ðîìàëû ãà÷ûð. Ôéåçîëåäÿ äþéöø îëàúàã. Ãàí àõûäûëäû, ÿí áþéöêëÿð ÿë èëÿ òóòóëäó. Íÿ ìÿáÿäÿ, íÿ ãàäûíà, íÿ êèøèéÿ ðÿùì åäèëÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè, ýþðöúöíöí êàòðåíëÿðèíäÿ òÿñâèð åòäèéè éåðëÿðè ãàðûø-ãàðûø ýÿçÿí Cîí Ùîóã Ôéåçîëåäÿ îëìóø, ïàéòàõòûìûç Áàêûäà È÷ÿðèøÿùÿðè àíäûðàí øÿùÿðäÿí Àðíî âàäèñèíè âÿ Àðíî ÷àéûíû ìöøàùèäÿ åòìèø, òÿäãèãàò àïàðìûø, áó øÿùÿðäÿ ùÿëÿëèê ùå÷ áèð ìöùàðèáÿíèí îëìàäûüû ãÿíàÿòèíÿ ýÿë ìèøäèð. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè ýÿëÿ úÿêëÿ áàüëûäûð. 7 ê9 Ñàùèáè îëìàäûüûíäàí, áþéöê õàíûì, Âèòñå-êðàëûí éàíûíà åøã ìÿúàðàñûíà äÿâÿò îëóíàúàã. Éàëàí âÿä âÿ ìÿùÿááÿòäÿ áÿõòèãàðàëûã, Áàðäàí îëàí ñàùçàäÿ èëÿ áàüëûäûð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí éàçäûüûíà ýþðÿ Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ êðàë II Ùåíðèíèí ãûçû Ìàðãàðèòàäàí ñþç à÷ûð. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ, íèìôîìàíèéàéà 480 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà ìöáòÿëà îëàí Ìàðãîíóí ÷îõëó ïÿðÿñòèøêàðëàðû âàðìûø. Îíëàðûí àðàñûíäà ÷îõ åùòèðàñëû âÿ ýþçãàìàøäûðûúû ýþçÿëëèéÿ ìàëèê, Êàòîëèê ëèãàñûíûí âèòñå-êðàëû, ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Ùåíðè äå Ýèç õöñóñèëÿ ñå÷èëèðìèø. Ëàêèí þëêÿíèí ùþêìäàðû îëìàã íèééÿòè îíà áàùà áàøà ýÿëìèøäè. Ìàðãàðèòàíûí ãàðäàøû êðàë III Ùåíðè ñóè-ãÿñä äöçÿëäèá îíó þëäöðòäöðìöøäö. Ìàðãîíóí áÿõòèíèí ýÿòèðìÿìÿñè Áàð øÿùÿðèíäÿ äîüóëìóø Ùåíðè äå Ýèçëÿ áàüëû îëìóøäóð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 7 ê10 Ìàíëà ùÿìñÿðùÿä îëàí ÿðàçèäÿêè øàùçàäÿ òÿðÿôèíäÿí Áþéöê îðäóíóí úÿñóð áàø÷ûñû èëÿ Äÿíèçäÿí âÿ ãóðóäàí ôðàíñûçúà äàíûøàí áðåòîíëàð âÿ íîðìàíëàðëà Úÿáÿëöòòàðèãè âÿ Áàðñåëîíàíû êå÷ÿðÿê àäàíû ÷àïûá-òàëàìûøëàð. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà áàø âåðÿí ìÿùÿëëè õàðàêòåðëè ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. 7 ê11 Êðàë îüëó äîüìà àíàñûíà íèôðÿò åäÿúÿê. Ãàíàúàãñûç, èòàÿòñèç ýþçöíäÿí âÿ àéàüûíäàí éàðàëàíûá. Õàíûìà ÿúàèá âÿ ÷îõ àüûð õÿáÿð ÷àòàúàã. Òÿðÿôäàðëàðûíäàí áåø éöçäÿí ÷îõó þëäöðöëÿúÿê. Êðàë îüëó 16 éàøëû êðàë XIII Ëöäîâèêäèð. Îíóí éàøû àç îëäóüóíà ýþðÿ àíàñû Ìàðèéà Ìåäè÷è êðàë íàèáè èäè. Éöíýöë ùÿéàò ñöðÿí, âàõòûíû åéø-èøðÿòäÿ êå÷èðÿí Ìàðèéà Ìåäè÷è þëêÿíèí Áèðèíúè íàçèðè (Áàø íàçèðè) Êîí÷èíî Êîí÷èíè èëÿ õÿçèíÿíè òàëàìûøäûëàð. (ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 7 ê1) 2-úè ñÿòèðäÿ êðàëûí úàíýöäÿíëÿðè Ëóâð ãàðøûñûíäàêû ìåéäàíäà Êîí÷èíèéÿ ùÿáñè áàðÿäÿ êðàëûí ÿìðèíè îõóéàíäà î, ÿìðÿ òàáå îëìàéàðàã èòàÿòñèçëèê ýþñòÿðìèø âÿ ãà÷àðàã àðàäàí ÷ûõìàã èñòÿìèøäè. Êðàëûí úàíýöäÿíëÿðè îíà äàâàìëû àòÿø à÷ìûøäûëàð. Êîí÷èíè àéàüûí äàí âÿ ýþçöíäÿí éàðàëàíìûø âÿ þëìöøäö. Ìàðèéà Ìåäè÷èéÿ áó õÿ 481 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áÿð ÷àòàíäà (3-úö ñÿòèð) ñàðñûëìûøäû. Éàõûí ðÿôèãÿñè, Êîí÷èíèíèí àðâàäû Ëåîíîðà Äîðàíûí úàäóýÿðëèêäÿ òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê åäàì îëóíìàñû âÿ ñîíðà úÿñÿäèíèí òîíãàëäà éàíäûðûëìàñû Ìàðèéà Ìåäè÷èäÿ îüëóíà ãàðøû èíòèãàì ùèññè îéàòìûøäû. Èêè äÿôÿ ãèéàì ãàëäûðìûøäû. Ëàêèí 2-úè ãèéàì âàõòû (1620-úè èë) òÿðÿôäàðëàðûíäàí 500 íÿôÿðäÿí ÷îõ àäàì þëäöðöëìöøäó. 3-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð: “Õàíûìà ÿúàèá (ýþçëÿíèëìÿç) âÿ ÷îõ àüûð õÿáÿð ÷àòàúàã”. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Íåä Ùàëëè èñÿ áó êàòðåíèí III Íàïîëåîíóí îü ëó èëÿ áàüëû îëäóüóíó ãåéä åäèð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, III Íàïî ëåîí èíýèëèñëÿðÿ ìÿüëóá îëäóãäàí ñîíðà Èíýèëòÿðÿäÿ (Êåíòäÿ) ñöðýöí ùÿéàòû êå÷èðèðäè. Êðàëè÷à âÿ îüëó äà îíóí àðõàñûíúà Èíýèëòÿðÿéÿ ýÿëìèøäèëÿð. Èíýèëòÿðÿäÿ òÿùñèë àëàí ýÿíú, àòàñû III Íàïîëåîíóí þëöìöíäÿí ñîíðà (1873) Èíýèëèñ åêñïåäèñèéà êîðïóñó èëÿ Cÿíóáè Àôðèêàéà ýåäÿðÿê çóëóñëàðà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ãîøóëóð. Ëàêèí àíàñû îíóí Àôðèêàéà ýåòìÿñèíÿ ðàçû äåéèëäè. Ùàëëèíèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ î, àíàñûíûí ñþçëÿðèíÿ ìÿùÿë ãîéìàìûø, Cÿíóáè Àôðèêàéà ýåòìèø, çóëóñëàðëà ìöùàðèáÿäÿ áåø éöç íÿôÿðëÿ áèðýÿ þëäöðöëìöøäö. Øàùçàäÿíèí þëöì õÿáÿðè àíàñûíû ñàðñûòìûøäû. Äåìÿëèéÿì êè, Ùàëëèíèí èðÿëè ñöðäöéö ôÿðçèééÿ èëÿ êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð àðàñûíäà óéóøìàéàí, óéüóí ýÿëìÿéÿí ìÿãàìëàð ÷îõäóð. 7 ê12 Áþéöê îëàí êè÷èê ãàðäàø ìöùàðèáÿéÿ ñîí ãîéàúàã. Áàüûøëàíàíëàð àëëàùëàðûí ãàðøûñûíäà òîïëàøûðëàð Êàùîð âÿ Ìóàññàê øÿùÿðëÿðè ùÿáñõàíàäàí óçàãäà îëàúàã. Ëåñòîð ðÿää åäèëäè, àæåíëèëÿð ãûëûíúäàí êå÷èðèëäèëÿð. Íîñòðàäàìóñóí ñþùáÿò à÷äûüû ùàäèñÿëÿð Ôðàíñàäà áàø âåðÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ìÿëóìäóð êè, þëêÿäÿ 7 äÿôÿ äèíè çÿìèí äÿ ìöùàðèáÿëÿð áàø âåðìèøäè. Êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿðèí ùà ìûñû, þëêÿíèí äèíè ìöùàðèáÿëÿðèí ãûçûøäûðûëìàñûíäà áþéöê ðîëó îëàí Ýèç ãàðäàøëàðûíûí áþéöéöá áîéà-áàøà ÷àòäûüû úÿíóá-ãÿðá ÿéàëÿòëÿðèíäÿäèð. Äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿ Ýèç ãàðäàøëàðûíûí ðîëó áþéöê îëìóøäó. 482 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà 7 ê13 Àç ÿùÿìèééÿòëè äÿíèç øÿùÿðèíäÿí îëàí, Ñà÷ûíû ãûñà ãûðõäûðàí, ñàòðàïû ÿëÿ àëàúàã. Ñîíðàäàí îíóí ÿëåéùèíÿ îëàíû èçëÿéÿúÿê. Îí äþðä èë ÿðçèíäÿ òèðàíèéàíû (ùàêèìèééÿòè) ÿëèíäÿ ñàõëàéàúàã. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí ñþùáÿò à÷ûð. Î, äîüðóäàí äà Êîðñèêà àäàñûíäà 1769-úó èë àâãóñòóí 15-äÿ 2-úè äÿðÿúÿëè, àç ÿùÿìèééÿòëè êè÷èê Àéà÷÷èî øÿùÿðèíäÿ àíàäàí îëìóøäó. Þçöíö ïÿðÿñòèø åòäèéè ãÿäèì Ðîìà äèêòàòîðó Éóëè Ñåçàðà îõøàòìàã ö÷öí ñà÷ûíû ÷îõ ãûñà ãûðõäûðàðìûø. 3-úö ñÿòèðäÿ ýåíåðàë Ìîðîäàí äàíûøûëûð. Íàïîëåîí îíó ñöðýöíÿ ýþíäÿðìèøäè. Ìîðî Ôðàíñà îðäóñóíóí ÿí èñòåäàäëû ýåíåðàëëàðûíäàí èäè. Áèð øåé âàð êè, ÷îõ øþùðÿòïÿðÿñò èäè. Ëàêèí Íàïîëåîíäàí ôÿðãëè îëàðàã îíóí øþùðÿòïÿðÿñòëèéèíäÿ áèð ãÿòèééÿòñèçëèê âàðäû. Þçöíöí úöðÿò åëÿìÿäèéèíÿ Íàïîëåîíóí úÿñàðÿòè ÷àòäûüûíà ýþðÿ îíó ýþðÿí ýþçö éîõ èäè. Ìîðîíóí ýåíåðàë Ïèøåãðö âÿ Êàäóäàëûí Íàïîëåîíà ãàðøû ñóè-ãÿñä ùàçûðëàäû üûíäàí õÿáÿðè îëà-îëà ìÿëóìàò âåðìÿìÿñè îíó åòèáàðäàí ñàëìûøäû. Ïèøåãðö, Êàäóäàë âÿ áàøãàëàðû ùÿáñ åäèëäèêäÿí ñîíðà, 1804-úö èë ôåâðàëûí 15-äÿ Ìîðî äà ùÿáñ åäèëìèøäè. Ñóè-ãÿñä èøòèðàê÷ûëàðûíûí ùàìûñûíûí áîéíó ýèëéîòèíëÿ âóðóëìóø, ýåíåðàë Ìîðî èñÿ Ôðàíñàäàí Àìåðèêàéà ñöðýöí åäèëìèøäè. Îíó äà äåéÿê êè, Íàïîëåîí Ìîðîíó ùàìûäàí öñòöí ñàéûðäû. Áóíóíëà áåëÿ, Ìîðî Íàïîëåîíóí áàðûøìàç äöøìÿíèíÿ ÷åâðèëìèøäè. 1913-úö èëäÿ ðóñ úàðû I Àëåêñàíäðûí äÿâÿòè èëÿ Ìîðî Àìåðèêàäàí ýÿëÿðÿê Ðóñèéà, Ïðóññèéà, Àâñòðèéà âÿ Èñâå ÷èí ìöòòÿôèã îðäóëàðûíäà Íàïîëåîíà ãàðøû äþéöøÿðêÿí ùÿëàê îëìóøäó. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðè áþéöê ìàðàã äîüóðóð. ßââÿëà, Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí 250 èë ñîíðà Íàïîëåîíóí 14 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëàúàüûíû ýþñòÿðìèøäèð (9.ÕÛ.1799-13.ÛÂ.1814). Îíó äà áèëìÿê ìàðàãëûäûð êè, 1815-úè èëèí ìàðòûíäà Íàïîëåîí Åëáà àäàñûíäàí ãà÷àðàã éåíè äÿí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìèøäè. Îíóí áó ùàêèìèééÿò äþâðö 100 ýöí àäëàíûð. Ëàêèí 1815-úè èë èéóíóí 18-äÿ Âàòåðëîî êÿíäè éàõûíëûüûíäà 483 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èíýèëèñëÿðÿ ìÿüëóá îëäó. Áóíà ãÿäÿð Àâðîïà äþâëÿòëÿðè Íàïîëåîíó “áÿøÿðèééÿòèí äöøìÿíè” êèìè ãàíóíäàí êÿíàð åëàí åòìèøäèëÿð. Áåëÿëèêëÿ, 22 èéóí 1815-úè èëäÿ áèð ìèëéîíäàí àðòûã ôðàíñûçûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëàí Íàïîëåîí åðàñûíà ñîí ãîéóëäó. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ îíó òèðàí àäëàíäûðìàãëà, áó ñþçöí ãÿäèì Éóíàíûñòàíäà îëäóüó êèìè, ùàêèìèééÿòÿ çîðëà ýÿëÿí, ãÿñá åäÿí øÿõñÿ øàìèë îëäóüóíó äà áÿéàí åòìèøäèð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ Íàïîëåîí ùàêèìèééÿòÿ çîð ýöúöíÿ ýÿëìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “ñàòðàï” ôàðñ ñþçö îëóá — ùà êèìèééÿò, ùþêìðàíëûã ìÿíàñûíû âåðèð. 7 ê14 Ñàõòà òîïîãðàôèéàíû ëÿüâ åäÿúÿêëÿð. Þëö óðíàëàðû âÿ ãÿáèðöñòö àáèäÿëÿð äàüûëàúàã. Ìöãÿääÿñ (ñàõòà) òÿðèãÿòèí äöíéàéà áàõûøû áåëÿëèêëÿ àðòàúàã. Ãàðàéà àü, òóðø öçöìÿ ÿíòèã äåéÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ãÿíàÿòèíÿ ýþðÿ áó êàòðåí 1789-1793-úö èëëÿð àðàñû Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúö Áàñòèëèéà èëÿ áàüëû ôèêðèíè èðÿëè ñöðöð. Ñÿêêèçãöëëÿëè Áàñòèëèéà ãàëàñû ùÿìèí âàõòà ãÿäÿð Ïàðèñèí õàðèúèíäÿ èäè. Øÿùÿðèí áèð ùèññÿñèíèí ìöäàôèÿñèíè òÿìèí åäèðäè. 1789-úó èëèí èéóëóíäà îíó ùÿáñõàíàéà ÷åâèðìèøäèëÿð. Òåçëèêëÿ áóðà õàëãûí íèô ðÿò åòäèéè áèð éåð îëìóøäó. Îíà ýþðÿ äÿ èíãèëàá çàìàíû õàëã êöòëÿñè Áàñòèëèéàíû äàüûòäû, äàøû-äàø öñòÿ ãîéìàäû (1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿð). Áó âàõò êðàëëàðûí òöðáÿëÿðè äÿ äàüûäûëìûøäû. Èíãèëàá âàõòû Ðîáåñ ïéåð âÿ ÿëàëòûëàðû êèëñÿíè ãàäàüàí åòäèëÿð. Îíóí ÿâÿçèíÿ õàëãà Èäðàêà ïÿðÿñòèø åòìÿéè òÿëãèí åòäèëÿð (3-úö ñÿòèð). Õàëãû ãàðàéà àü äåìÿéÿ ìÿúáóð åòäèëÿð (4-úö ñÿòèð). 1794-úö èë 12-27 èéóë àðàñû 1285 íÿôÿðèí ýèëéîòèíäÿí êå÷èðèëìÿ ñèíÿ áàèñ îëäóüóíà âÿ áàøãà ÿìÿëëÿðèíÿ ýþðÿ Ì.Ðîáåñïéåð, ãàð äàøû Îýöñòåí âÿ áàøãàëàðû ãàíóíäàí êÿíàð åëàí åäèëÿðÿê, 27 èéóë 1794-úö èëäÿ åäàì åäèëäèëÿð (áàõ: 2 ê42). 484 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà 7 ê15 Þëêÿíèí èíñóáðëàð éàøàéàí øÿùÿðè (Ìèëàí). Éåääè èë áëîêàäà øÿðàèòèíäÿ îëàúàã. ßí áþéöê ùþêìäàð îðà ýèðÿíäÿí ñîíðà, Øÿùÿð þç äöøìÿíëÿðèíäÿí òÿìèçëÿíÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè äîüðóäàí äà éåð àëûáäûð. Ëîìáàðäèéà âÿ îíóí ìÿðêÿçè øÿùÿðè, äàùà äîüðóñó, ïàéòàõòû Ìèëàí 1793-1800-úö èëëÿð àðàñû ùÿì Èñïàíèéà, ùÿì Ôðàíñà òÿðÿôèíäÿí áëîêàäà øÿðàèòèíäÿ îëóá. Ëàêèí 2 èéóí 1800-úö èëäÿ Íàïîëåîíóí Ìèëàíà òÿíòÿíÿëè ýÿëèøè ÿùàëèíèí ÿçàá-ÿçèééÿòèíÿ ñîí ãîéóá. 7 ê16 Áþéöê êðàëè÷àíûí äöçÿëòäèðäèéè äÿðèí êå÷èä, Áó éåðè ýöúëö, ùÿì äÿ êå÷èëìÿç åäÿúÿê. Ö÷ øèðèí îðäóñóíóí èéðÿíú ùÿðÿêÿòëÿðè óúáàòûíäàí Äàõèëäÿ ñîí äÿðÿúÿ àüûð ùàäèñÿ áàø âåðÿúÿê. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíèí Ùèíäèñòàíëà, îíóí Áàø íàçèðè îëìóø Èíäèðà Ãàíäè èëÿ áàüëû îëäóüóíó ýþñòÿðèðëÿð. Ö÷ øèðèí îðäóñó (3-úö ñÿòèð) Ùèíäèñòàíûí îðäóñó äåìÿêäèð. Áó þëêÿíèí ýåðáèíäÿ ö÷ øèð ùÿêê îëóíìóøäóð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Èíäèðà Ãàíäèäÿí ýåäèð. Îíóí âàõòûíäà äîüðóäàí äà Ùèíäèñòàí ãöäðÿòëè äþâëÿòëÿðäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëìèøäè. 3-úö ñÿòèðäÿ ùèíä îðäóñóíóí Õàëèñòàí öñéàí÷ûëàðûíà ãàðøû àìàíñûç ùöúóìó, Àìðèñòàðäà ñèêõëÿðèí ìöãÿääÿñ ìÿáÿäëÿ ðèíè áèð ìöääÿò ÿëäÿ ñàõëàìàëàðûíäàí, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ áóíóí íÿòè úÿñèíäÿ Èíäèðà Ãàíäèíèí úàíýöäÿíëÿðè àðàñûíà ñàëûíìûø ñèêõ ñåïà ðàò÷ûñû òÿðÿôèíäÿí 1984-úö èëäÿ þëäöðöëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ äåéèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûá. 1966-úû èëèí éàíâàðûí äàí Áàø íàçèð îëàí È.Ãàíäè ùÿðáè áëîêëàðà ãîøóëìàìàã, Àñèéàäà âÿ Ùèíä îêåàíû ùþâçÿñèíäÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû ñèéà ñÿòèíè àïàðûðäû. Îíó äà äåéÿê êè, Èíäèðà Ãàíäè 1955-úè èëäÿ àòàñû C.Íåùðó èëÿ Áàêûíû çèéàðÿò åòìèøäèð. 485 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 7 ê17 Íàäèð ìÿðùÿìÿò âÿ ðÿùì ñàùèáè îëàí øàùçàäÿ Õàëãûíà äàâàìëû ÿìèí-àìàíëûã áÿõø åäÿúÿê. Îíóí âàõòñûç þëöìö ÷îõëàðûíà èáðÿòàìèç îëàúàã. Êðàëëûãäà àñàéèø ïîçóëìàéàúàã. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàñûüìàéàí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöðëÿð. Éîõìàí êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðûí äîããóçóíúó ìèíèëëèêäÿ îëàúàüûíû, Cîí Ùîóã èñÿ áèð àç ùÿìèí òàðèõäÿí ÿââÿë áàø âåðÿúÿéèíè òÿõìèí åäèðëÿð. Îíëàð óíóäóðëàð êè, Íîñòðàäàìóñóí þçö éàçìûøäû êè, îíóí ýþðöúöëöéö 2242-úè èëäÿ ñîíà éåòÿúÿêäèð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ äÿ Íîñòðàäàìóñ Ùèíäèñòàíäàí, îíóí áàø íàçèðè Ðàúèâ Ãàíäèäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Êàòðåíèí áöòöí ñÿòèðëÿðèíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð îíóí ùÿéàòû âÿ ôÿàëèééÿòè èëÿ óéüóí ýÿëèð. 3-úö ñÿòèðäÿ îíóí ÷îõ ýÿíú èêÿí ñóè-ãÿñä íÿòèúÿñèíäÿ þëäöðöëìÿñèíäÿí (21.V/1991) áÿùñ åäèëèð. 7 ê18 Ìöùàñèðÿéÿ àëûíàíëàð þç íèééÿòëÿðèíè äÿéèøÿúÿêëÿð. Éåääè ýöíäÿí ñîíðà àìàíñûç ùöúóìà êå÷ÿúÿêëÿð. Îäóí, ãàíûí è÷èíÿ èòÿëÿíìèøëÿðäÿí éåääèñè ãûëûíúäàí êå÷èðèëÿúÿê. Ñöëù éàðàòìûø õàíûì ÿñèð àëûíäû. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð íÿëÿð éàçìàéûáëàð! Îíëàðû ãûíà ìàã äà äöçýöí îëìàçäû. ×öíêè Íîñòðàäàìóñóí ìöÿììàëû øÿêèëäÿ éàçäûãëàðûíû ÿñàñÿí ùàäèñÿ áàø âåðÿíäÿí ñîíðà áèëìÿê îëàð. Áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè”íäÿí âÿ àç ñîíðà ÀÁØ âÿ Èíýèëèñ áèðýÿ ãîøóí ùèññÿëÿðèíèí Èðàãû çÿáò åòìÿñèíäÿí ýåäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ 7 íÿôÿðèí ãûëûíúäàí êå÷èðèëìÿñèíäÿí áÿùñ îëóíóð. Îíëàð Ñÿääàì Ùöñåéí, 2 îüëó: Îäåé âÿ Ãóñåé, Ñÿääàìûí ÿìèñè îüëó ßëè Ùÿñÿí Ìÿúèä âÿ ö÷ ãàðäàøûäûð. Èíäè (2006-úû èë) Ñÿääàì Ùöñåéíèí ìÿùêÿìÿñè ýåäèð. Ìöãÿññèðëÿð êöðñöñöíäÿ îíóíëà áÿðàáÿð äàùà 6 íÿôÿð ÿéëÿøèá. Îëà áèëñèí êè, Íîñòðàäàìóñ áó éåääè íÿôÿðäÿí ñþç à÷ûá. 486 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðè áþéöê ìàðàã äîüóðóð. Íéó-Éîðêäà “Àçàäëûã ùåéêÿëè”, àçàäëûã úàð÷ûñû àáèäÿñèíè ãîéàí ÀÁØ, çîð èøëÿäÿðÿê Èðàãû çÿáò åòäè. Àçàäëûã éàéàí Õàíûì àçàäëûãäàí ìÿùðóì îëóíäó. ßñèð àëûíäû (Ìàðàãëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 8 ê14, 8 ê70, 10 ê98). Íîñòðàäàìóñóí “ãàíëû ñöëù êåøèê÷èñè” àäëàíäûðäûüû ÀÁØ ñþçäÿ àçàäëûãäàí, äåìîêðàòèéàäàí äÿì âóðñà äà, ÿìÿëè èøäÿ þç è÷ öçöíö à÷ûá ýþñòÿðäè. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ îáðàçëû èôàäÿ èëÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíàíëàð áÿëêÿ äÿ éåääè þëêÿéÿ èøàðÿäèð. ÀÁØ ùÿëÿëèê ßôãàíûñòàí âÿ Èðàãû çÿáò åäèá. Ýþðÿê î áèðè þëêÿëÿð ùàíñûëàð îëàúàã. Áóíó ýÿëÿúÿê ýþñòÿðÿúÿêäèð. 7 ê19 Íèñ ãàëàñû éåíèäÿí ÿëÿ êå÷ìÿéÿúÿê. Î, ïàðëàéàí ìåòàëëà ìÿüëóá åäèëÿúÿê. Âÿëâÿëÿéÿ äöøìöø âÿ ãîðõóäóëìóø øÿùÿðëèëÿðÿ, Îíóí ðåàëëàøìàñû óçóí ìöääÿò øöáùÿëè îëàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôèêèðëÿð èðÿëè ñöðöëñÿ äÿ, ùÿãèãÿòè öçÿ ÷ûõàðìàã ìöøêöë ìÿñÿëÿ îëàðàã ãàëûð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ÷îõó áåëÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëèáëÿð êè, 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò éà ãûçûë ïóëäàí, éà äà ãèòÿëÿðàðàñû ðàêåòäÿí ýåäèð. Îíó äà äåéÿê êè, Íèñ ãàëàñû òàðèõäÿ èêè äÿôÿ àëûíûá. 1705 âÿ 1891-úè èëëÿðäÿ. Ùÿð èêè äÿôÿ ãàëàíû ôðàíñûçëàð àëûáëàð. 7 ê20 Òîêñàí äèëè öçðÿ ñÿôèðëÿð, Àïðåë âÿ ìàé àéëàðûíäà Àëïû âÿ äÿíèçè êå÷ÿúÿêëÿð. Áóüà øÿùÿðèíäÿí îëàí óçóí íèòã ñþéëÿéÿúÿê. Ãàëëèéà ùÿéàò òÿðçèíè ïîçìàã èñòÿìÿéÿúÿéèíè äåéÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿ ôÿñèíäÿ Èòàëèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿêè Áóüà øÿùÿðè Òóðèíäèð. Ãÿäèì ðîìàëûëàð øÿùÿðÿ áóüà — Òîðèíî àäû âåðìèøäèëÿð. Ìóññîëèíè 1939-1940-úû èëëÿðäÿ äÿôÿëÿðëÿ ÷ûõûø åäÿ ðÿê ôðàíñûçëàðû èíàíäûðìàüà ÷àëûøûðäû êè, î, ñöëù òÿðÿôäàðûäûð. 3-úö 487 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ñÿòèðäÿ ýþðöúö Ìóññîëèíèíèí Áóüà øÿùÿðèíäÿí îëäóüóíà èøàðÿ åäèð. Ëàêèí 1940-úû èëèí àïðåë âÿ ìàé àéëàðûíäà Ìóññîëèíèíèí 32 äèâèçèéàäàí èáàðÿò îðäóñó II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ýèðìÿéÿ ùàçûð èäè. 20 èéóí 1940-úû èëäÿ Ìóññîëèíè Ôðàíñàíûí Àëï äàüëàðûíûí äÿíèç êÿ íàðûíäàêû øÿùÿðëÿðèíÿ ùöúóìà êå÷ìèøäè. 7 ê21 Ëàíãåäîêóí çÿðÿðëè äöøìÿí÷èëèéè èëÿ Èçëÿíÿí òèðàí ýèçëÿíìèøäèð. Ñîðã êþðïöñöíäÿ ñþâäÿëÿøìÿ òàìàìëàíàúàã. Îíó âÿ òÿðÿôäàðëàðûíû þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿêëÿð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöëñÿ äÿ, ùÿëÿëèê Íîñòðàäàìóñóí áó “òàïìàúàñû” øÿðùèíè òàïìàéûá. 7 ê22 Ìåñîïîòàìèéàíûí âÿòÿíäàøëàðû, Òàððàãîíëó äîñòëàðûíà ãÿçÿáëÿíìèøëÿð. Îéóíëàð, ìÿðàñèìëÿð, òÿíòÿíÿëè çèéàôÿòëÿð, ÿùàëè éàòìûøäûð. Ðîìà éàõûíëûüûíäà Âèêàð øÿùÿðè âÿ Àâñîí úàìààòû òóòóëìóøëàð. Áó êàòðåíè ëàï éàõûí èëëÿðäÿ øÿðù åäÿ áèëÿí òÿäãèãàò÷ûëàð òÿÿúúöáëÿðèíè ýèçëÿäÿ áèëìÿìèøëÿð. Îíëàðû ìàò ãîéàí òàððàãîí ñþçö îëìóøäóð. Ñÿáÿáèíè èíäè áèëÿúÿêñèíèç. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Èðàã íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Äÿúëÿ âÿ Ôÿðàò ÷àéëàðû àðàñûíäà éåðëÿøÿí áó ÿðàçè áèð âàõòëàð éóíàíúà Ìåñîïîòàìèéà (èêè ÷àéàðàñû) àäëàíìûøäûð. Ñþùáÿò 1991-úè èë “Êþðôÿç ìöùàðèáÿñè” çàìàíû àðàëàðûíäà ñàçèø îëìàñûíà áàõìàéàðàã Ðóñèéàíûí Èðàãûí òÿðÿôèíè ñàõëàìàìàñûíäàí ýåäèð. Èðàãëûëàð âÿ íÿèíêè èðàãëûëàð, áàøãà õàëãëàð äà áó èêèöçëöëöéÿ ùèääÿòëÿíìèøäèëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðû ìàò ãîéàí èñÿ 2-úè ñÿòèðäÿ òàððà ãîí ñþçöíöí èøëÿäèëìÿñè âÿ ùÿì äÿ áþéöê ùÿðôëÿ éàçûëìàñûäûð. Òàððàãîí ñþçö àúû éîâøàí (ïîëûí âÿ ÷åðíîáë), áèð ñþçëÿ, àëàã îòó ìÿíàëàðûíû âåðèð. Áó àúû àëàã îòó Øÿðãè Àâðîïà âÿ Úÿíóáè Ðóñè éàäà áèòèð. Êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö ùÿì ×åðíîáë ùàäèñÿëÿðèíÿ (ôÿ488 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà ëàêÿò 30 àïðåë 1986-úû èëäÿ áàø âåðìèøäè), ùÿì äÿ Ðóñèéàíûí õÿéàíÿòèíÿ èøàðÿ åäèð. Íîñòðàäàìóñóí Òàððàúîííå — Òàððàãîí ñþçöíö èøëÿòìÿñè áèð äàùà ýþñòÿðèð êè, î, áÿéàí åòäèêëÿðèíè ãåéðè-øöóðè, òðàíñ âÿçèééÿòèíäÿ îëàíäà ýþðìöøäöð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ 1996-1999-úó èëëÿð àðàñû âÿ ñîíðàëàð 1 ìàé áàéðàìûíûí éåíèäÿí Ãûçûë Ìåéäàíäà ãåéä îëóíìàñûíäàí, Ðóñè éàäà éåð àëàí êåøìÿêåøëÿðäÿí, ÿùàëèíèí “áàøûíûí àëòûíà éàñòûã ãî éóëìàñûíäàí” äàíûøûëûð. Òÿñÿââöð åäèí, òÿêúÿ 2005-úè èë ìàé àéûíûí 1-äÿ Ìîñêâàäà áèð ìèëéîíäàí àðòûã àäàì êö÷ÿëÿðÿ ÷ûõàðàã ìàé áàéðàìûíû ãåéä åòìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíäàí àç ñîíðà Ðîìà Ïàïàëûüûíäà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Äîüóðäàí äà, Èîùàíí II Ïàâåë 2005-úè èëèí àïðåëèíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøäè. 20 àïðåë 2005-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàëûüûíà àëìàí êàðäèíàëû Éîçåô Ðàòçèíýåð ñå÷èëäè. 1927-úè èëäÿ àíàäàí îëàí éåíè Ïàïà áèð íå÷ÿ äèë áèëèð. Îíó ùÿì äÿ ìöùàôèçÿêàð áèð äèí õàäèìè êèìè òàíûéûðëàð. Ìàðàãëûäûð êè, Éîçåô Ðàòçèíýåð III Ïàâåë ëÿãÿáèíè äåéèë, I Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ Ðîìà Ïàïàñû îëìóø XVI Áåíåäèêò ëÿãÿáèíè ýþòöðäö. Î, 265-úè Ðîìà Ïàïàñû îëäó. Áó, øÿõñÿí ìÿíè ãîðõóéà ñàëûá. Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ Ðîìà Ïàïàñû îëìóø XVI Áåíåäèêòèí ëÿãÿá êèìè ýþòöðöëìÿñè, áÿëêÿ äÿ Éîçåô Ðàòçèíýåðèí çàìàíûíäà III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàéàúàüûíà èøàðÿäèð. Áóíóíëà áåëÿ, äåìÿëèéÿì êè, ùÿëÿ XII ÿñðäÿ èðëàíäèéàëû êèëñÿ õàäèìè, ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà ýþñòÿðèá êè, 266 Ðîìà Ïàïàñû îëàúàã. Ìàëàõèéà 265-úè Ïàïàíû Ãëîðèà Îëèâàðèóñ! — Çåéòóí áóäàüûíà åøã îëñóí! — äåéÿ ñöëù ðÿìçè àäëàíäûðìûøäûð (áàõ: 5 ê92). Ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà áó Ïàïàäàí ñîíðà “Ðîìàëû Ïéîòðóí” Ïàïà ñå÷èëÿúÿéèíè âÿ áóíäàí ñîíðà Ïàïàëûüûí äàüûëàúàüûíû äà ýþñòÿðìèøäè. 7 ê23 Î, þçöíäÿí ÿââÿëêèëÿðèí ìèðàñ ãîéäóãëàðû Êðàë ùàêèìèééÿòèíè ñàõëàìàüà ìÿúáóð îëàúàã. Îíëàð ñàðàéû ÷àïûá-òàëàìàüà ýÿëÿíäÿ, Öçöê áàðÿäÿ þçëÿðèíè áèëìÿìÿçëèéÿ ãîéàúàãëàð. 489 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Äèàíà âÿ Êàìèëëà. Öçöíòöëö àíëàð Áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð, ôèêèðëÿð èðÿëè ñöðöëñÿ äÿ, Ïåòåð Ëîðèäÿí áàøãà ùÿãèãÿòÿ éàõûíëàøàí îëìàéûá. Òÿäãèãàò÷û äîüðó îëàðàã êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúöíöí Áðèòàíèéà êðàë àèëÿñèíäÿí, äàùà äîüðóñó, ïðèíñ ×àðëç âÿ øàùçàäÿ Äèàíàäàí ñþùáÿò à÷äûüûíû ýþñòÿðèð. Ïðèíñ ×àðëç âÿ øàùçàäÿ Äèàíà Ñïåíñåðèí íèêàùûíäàí ñîíðà, îíëàðûí àðàñûíäà éàðàíìûø ýÿðýèí ìöíàñèáÿòëÿð áþéöê ãàëìàãà ëà âÿ êðàë àèëÿñèíèí íöôóçäàí äöøìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðìûøäû. Íîñòðàäàìóñóí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ áÿéàí åòäèêëÿðè ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðû íà éàõûí áàø âåðìèøäè. Ùÿëÿ 70-úè èëëÿðäÿ ýÿíú ïðèíñ ×àðëç æóðíà ëèñòëÿðèí äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ èäè. 1977-úè èëäÿ ãÿçåòëÿð éàçûðäûëàð êè, ýÿíú ïðèíñ áþéöê Ëöêñåìáóðã Ùåðñîãó Æàíûí áþéöê ãûçû ÌàðèÀñòðèä èëÿ åâëÿíèð. Àç ñîíðà éàçûðäûëàð êè, Ñàáðèíà Ãèíåññ àäëû ýÿíú ãûçëà åâëÿíèð. Ëàêèí ùå÷ êèì áèëìèðäè êè, ïðèíñ Êàìèëëà Øåíä èëÿ 490 ÷îõ éàõûí ìöíàñèáÿòäÿäèð. Îí ëàðûí ìöíàñèáÿòè ö÷ èë äàâàì åäèð. Ïðèíñ ×àðëç Êàìèëëà èëÿ åâëÿíìÿê ãÿðàðûíà ýÿëñÿ äÿ, âàëèäåéíëÿðè áó íèêàùà ãàðøû ÷ûõûðëàð. 1772-úè èëäÿí ãöââÿäÿ îëàí êðàë àèëÿñèíäÿ íèêàùà äàèð ãàíóíà ÿñàñÿí âÿëèÿùä êðàëûí (ùþêìäàðûí) àðçóñóíà çèää îëàðàã åâ ëÿíñÿ, òàõò-òàúà ñàùèá îëìàã ùö- ÂÛÛ Ñåíòóðèéà Äèàíà âÿ ×àðëç. Õîøáÿõò ýöíëÿð (1981) Äèàíà. Ñåâèíúëè ýöíëÿð (1994) ãóãóíó èòèðèð. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ ×àðëç ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìà ñûíäà õèäìÿòÿ ýåòäè. Íîñòðàäà ìóñ 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. Êàìèëëà ïðèíñ ×àðëçëà àèëÿ ùÿéàòû ãóðàúàüûíà öìèäèíè èòèðäè âÿ ÿââÿëëÿð åøã ìàúÿðàñûíäà áóëóíäóüó Åíäðó ÏàðêåðÁîóëçà ÿðÿ ýåòäè. Ùÿìèí íèêàùäàí Êàìèëëàíûí èêè óøàüû îëäó. Ëàêèí ïðèíñ ×àðëç ùÿðáè õèäìÿò äÿí ãàéûòäûãäàí ñîíðà Êàìèëëà 491 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èëÿ åøã ìàúÿðàëàðû éåíèäÿí áàø ëàäûüûíà ýþðÿ Åíäðó èëÿ íèêàù ïîçóëäó. Åëÿ áó âàõò ïðèíñ ×àðëç øàùçàäÿ Äèàíà èëÿ íèøàíëàíûð. Äèàíàíûí ×àðëçûí Êàìèëëà èëÿ åøã ìàúÿðàñûíäàí õÿáÿðè âàðäû. 19 éàøëû Äèàíà ýöìàí åäèðäè êè, íèêàùäàí ñîíðà (1981) ×àðëç Êàìèëëà èëÿ êþùíÿ ÿëàãÿëÿðèíè êÿñÿúÿêäèð. Ëàêèí éàíûëìûøäû. ×àðëç ùå÷ âàõò Êàìèëëà èëÿ ÿëàãÿëÿðèíè êÿñìÿäè. 1984-úö èëäÿ êè÷èê îüëàíëàðû Ùàððè àíàäàí îëàíäàí ñîíðà àèëÿ ìöíàñèáÿòëÿðè òàìàì ñîéóãëàøäû. 1992-úè èëäÿ Äèàíà êðàëè÷à Éåëèçàâåòàéà ìöðàúèÿò åäÿðÿê âÿçèééÿòè îíà òàì à÷ûãëûüû èëÿ äàíûøäû. Êðàëè÷à ýÿëèíèíÿ äèããÿòëÿ ãóëàã àñäû âÿ äåäè: “Ìÿí áèëìèðÿì ñèçÿ íÿ êþìÿêëèê åäÿ áèëÿðÿì. ×àðëç Äèàíà âÿ ×àðëç. Ùÿéàò èìòàùàíà ÷ÿêèð èñëàùîëóíìàçäûð”. Áóíäàí ñîíðà Äèàíà âÿ ×àðëç åëàí åòäèëÿð êè, îíëàðûí ÿð-àðâàä ùÿéàòûíà ñîí ãîéóëóð. Î âàõòäàí ×àðëç âÿ Äèàíà áèð-áèðèíèí ãàðøûñûíäà úàâàáäåùëèê äàøûìàäàí ùÿðÿ èñòÿäèéè êèìè éàøàäû. Íèêàùäà îëäóãëàðû ùàëäà áåëÿ éàøàéûø òÿðçè éîëâåðèëìÿç èäè. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Êðàë àèëÿñè áþéöê áèàáûð÷ûëûãëà öçëÿøìèøäè. Àíà âÿ îüóë Äèàíàéà íèôðÿò åäèðäèëÿð. Êðàëè÷à Éåëèçàâåòà áèëìèðäè íÿ åòñèí. Íÿùàéÿò, 1996-úû èëäÿ ×àðëç âÿ Äèàíà ðÿñìè øÿêèëäÿ àéðûëäûëàð. 1997-úè èë àâãóñò àéûíûí 31-äÿ èñÿ Äèàíà Ïàðèñäÿ ìöÿììàëû øÿêèë 492 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà äÿ ãÿçàéà óüðàäû (ìàøûíäà) âÿ äöíéàñûíû äÿéèøäè. Áó èøäÿ êðàë àèëÿñèíèí ÿëè îëäóüóíó ñþéëÿéÿíëÿð äÿ âàðäûð. Îíó äà äåéÿê êè, 2005-úè èëèí àïðåë àéûíäà êðàëè÷à âÿ ùþêóìÿòèí ðàçûëûüû èëÿ ×àðëç Êàìèëëà èëÿ ðÿñìè íèêàùà ýèðäè. Áó î äåìÿêäèð êè, ×àðëçûí êðàë îëìàã ùöãóãëàðû ñàõëàíûëìûøäûð. Áåëÿëèêëÿ, ×àðëç âÿ Êàìèëëàíûí 35 èëëèê àøèã-ìÿøóãëóüóíà ñîí ãîéóëäó. Íîñòðàäàìóñ Äèàíàíûí ôàúèÿñè èëÿ áèòÿí ×àðëç-Äèàíà íèêàùûíà äàùà èêè êàòðåí ùÿñð åòìèøäèð (Áàõ: 3 ê16, 5 ê72). 7 ê24 Êÿôÿíÿ áöðöíìöø àäàì ãÿáèðäÿí ÷ûõàúàã. Î, êþðïö éàõûíëûüûíäàêû ãàëàíû çÿíúèðëÿ áàüëàòäûðàúàã. Ëîòàðèíýèéàíûí áþéöéö Ìàðêèç äö Ïîíóí ÿëè èëÿ Áàëûã êöðöñö èëÿ çÿùÿðëÿíäè. Íåä Ùàëëè áó êàòðåíèí Íàïîëåîíóí âàõòûíäà áàø âåðäèéèíè ýþñòÿðèð. Íàïîëåîí Âàòåðëîîäà ìÿüëóá åäèëäèêäÿí ñîíðà Åëáà àäàñûíà ñöðýöí åäèëìèø, êðàë XVIII Ëöäîâèê ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòìûøäû (1-úè ñÿòèð). Ëàêèí Íàïîëåîí Åëáàäàí ãà÷ûá Ôðàíñàéà ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäàíäàí ñîíðà (ìàðò, 1815), êðàë XVIII Ëöäîâèê ñèéàñè ìåéèòÿ ÷åâðèëìèøäè. Òàðèõäÿí î äà ìÿëóìäóð êè, Ëîòàðèíãëÿð ñöëàëÿñèíèí ÿí êè÷èê þâëàäû äö Ïîí Ìàðêèç òèòóëóíà ëàéèã ýþðöëìöøäö. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿð îíóíëà áàüëûäûð. Áþéöê Ëîððÿí íÿñëèíäÿ ýöìàí êè, Íîñòðàäàìóñóí ñîí ñÿòðäÿ ýþñòÿðäèéè éåð àëûá. 7 ê25 Óçóí ñöðÿí ìöùàðèáÿäÿí áöòöí ýöúëÿð òöêÿíäè. Áåëÿ êè, ìóçäëó ÿñýÿðëÿð ö÷öí äàùà ïóë òàïìàéàúàãëàð. Ãûçûë âÿ ýöìöø ÿâÿçèíÿ äÿðèäÿí ïóë ùàçûðëàéàúàãëàð. Ãàëëèéà ìèñè Àéûí àéïàðà ÿëàìÿòèäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ðÿéèíÿ ýþðÿ êàòðåíäÿ I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Àâðîïà, õöñóñÿí äÿ Ôðàíñàäà òöüéàí åäÿí éîõñóëëóã âÿ àüûð âÿçèééÿòäÿí áÿùñ îëóíóð. Æîðæ Ëàøàïåëèí “III Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñû493 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íûí ïóë âÿñàèòè”íäÿ ýåäÿí øÿêèëëÿðäÿ ôðàíñûç ñèêêÿëÿðè òÿñâèð îëóíóð (26.02.1997). 1914-úö èëäÿ êÿñèëìèø ñèêêÿëÿð áÿäèðëÿíìèø àé ôîðìàñûíäà îëóá. 1918-úè èëäÿ êÿñèëÿí ñèêêÿëÿð éàðûìäàèðÿâè øÿêèëäÿ îëóá. 1936-úû èëäÿ êÿñèëÿíëÿð èñÿ äþðääÿ áèðÿ ãÿäÿð êè÷èëäèëìèøäè. 1937-úè èëäÿ êÿñèëìèø ñèêêÿëÿð èñÿ Àé øÿêëèíäÿ îëìóøëàð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýåäÿí “Ãûçûë âÿ ýöìöø ÿâÿçèíÿ äÿðèäÿí ïóë ùàçûðëàéàúàãëàð” úöìëÿñè òÿäãèãàò÷ûëàðû ÷àøáàø ñàëìûøäûð. Îíëàð áó èôàäÿíè Íîñòðàäàìóñóí ìÿúàçè ìÿíàäà èøëÿòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, ýþðöúö áó èôàäÿíè áèëÿðÿêäÿí èøëÿòìèøäèð. Ìÿëóìäóð êè, Àâðîïàäà, åëÿúÿ äÿ áàøãà éåðëÿðäÿ ùÿìèí âàõò äÿðè àéàããàáûëàð, õðîì ÷ÿêìÿëÿð, õÿç âÿ àøûëàíìûø äÿðèäÿí ùàçûðëàíàí ïàëòàðëàð (ýþäÿê÷ÿëÿð, ïàëòîëàð, êöðêëÿð) âÿ ñ. äÿáäÿ èäè. Áó èñÿ ÷îõ ïóë ýÿòèðèðäè. Äåìÿëè, Íîñòðàäàìóñ äÿðè ýåéèìëÿðèíèí äÿáäÿ îëàúàüûíû äà ýþðìöøäö. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ôðàíñûç ïóëóíóí äÿéÿðèíèí îëìàìàüûíäàí áÿùñ åäèð. Ìàðàãëûäûð êè, É.Àâàäéàéåâà âÿ Ë.Çäàíîâè÷ ãÿäèì ôðàíñûç äèëèíäÿí åòäèêëÿðè òÿðúöìÿäÿ 3-úö ñÿòðè áåëÿ âåðìèøëÿð: “Íÿ ãûçûë, íÿ ýöìöø îëàúàã, äÿðè þäÿéÿúÿêëÿð”.1 4-úö ñÿòèðäÿ ôðàíñûç òîïëàðûíûí Îðòà Øÿðãäÿ Îñìàëû îðäóñóíà ãàðøû ÷åâðèëìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 7 ê26 Ãàëåðëÿð éåääè ýÿìè ÿòðàôûíäà òöíëöê éàðàäàúàã. Îíëàð ìÿùâåäèúè ìöùàðèáÿ åäÿúÿêëÿð. Ìàäðèäèí áàø÷ûñû îõ çÿðáÿñè àëàúàã. Èêèñè ãà÷äû, áåøè òóòóëóá ñàùèëÿ ýÿòèçäèðèëäè. Êàòðåí 1571-úè èëäÿ äîí Õóàí Àâñòðèéàëûíûí áàø÷ûëûüû èëÿ õðèñòèàí åñêàäðàñûíûí Àðàëûã äÿíèçèíäÿ Îñìàíëû ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñûíà ãàðøû àïàðäûüû äþéöøäÿí áÿùñ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ Âåíåñèéà ãàëåð ëÿðèíèí êîìàíäàíû Áàðáàðèãîíóí òöðêëÿð òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ Îñìàíëû ýÿìèëÿðèíèí ìöùà 1 Ìèøåë Nîñòðàäàìóñóí áþéöê ýþðöúöëöéö. Ì., 1999, ñÿù. 288. 494 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà ñèðÿéÿ àëûíìàñûíäàí, 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ îíëàðûí ìÿüëóá îëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Ùÿìèí äþéöøäÿ ÷îõàâàðëû òöðê ýÿìèëÿðèíäÿ ãóë îëàðàã àâàð÷ÿêÿí 1500-äÿí àðòûã õðèñòèàí àçàä åäèëìèøäè. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 6 ê91. 7 ê27 Âàñòûí äèâàðëàðû þíöíäÿ áþéöê ñöâàðè äÿñòÿñè Ôåðàðà éàõûí éåðäÿ éöêöí ýÿòèðèëìÿñèíÿ ìàíå îëàúàã. Ãÿôèëäÿí Òóðèíäÿ îíëàð ýþðöíìÿìèø ñîéüóí÷óëóã åäÿúÿêëÿð. Ãàëàäà îíëàð þç ýèðîâëàðûíû ãàðÿò åäÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéà âÿ Ôðàíñàäà ïàðòèçàíëàðûí ýåðè ÷ÿêèëÿí àëìàí ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíÿ ãàðøû àïàðäûãëàðû ìöùàðèáÿäÿí ñþç à÷ûð. 7 ê28 Êàïèòàí áþéöê áèð äÿñòÿíè äàüûí öñòöíÿ, Äöøìÿíÿ äàùà éàõûí îëàí éåðÿ ýÿòèðÿúÿê. Ìöùàñèðÿéÿ àëûíàíëàð êå÷èäè àòûøìà èëÿ êå÷ÿúÿêëÿð. Ùàìû ãà÷äû, øèøÿ òàõûëàí îòóç íÿôÿðäÿí áàøãà. ×îõ öìóìè îëàí áó êàòðåíè øÿðù åòìÿê ìöøêöë ìÿñÿëÿéÿ ÷åâðèëèá. Áèðúÿ î ìÿëóìäóð êè, ìöùàñèðÿéÿ äöøÿíëÿð ÿëáÿéàõà äþéöø êå÷èðèáëÿð. Îòóç íÿôÿð éà ãûëûíú, éà äà úèäà èëÿ þëäöðöëöá. 7 ê29 Ùåðñîã Àëáà öñéàí åäÿúÿê. Î, þç áþéöê ÿúäàäëàðûíû ñàòàúàã. Ýèçëÿðèí áþéöéö îíó òÿñëèì åòìÿéÿ ýÿëÿúÿê. ßñèð àïàðûëäû âÿ ùåéêÿë ãîéóëäó. Êàòðåíäÿ ýþðöúö XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð äÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Àëáàäàí ýåäèð. Î, 30 éàøûíäà ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí áàø êîìàíäàíû îëìóøäó. 1582-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøèá. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Ôðàíñà îðäóñóíóí áàø êîìàíäàíû Ýèç íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 495 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 7 ê30 Ãàðÿò éàõûíëàøûð, ÷îõëó ãàí òþêöëäö. Ïî âÿ áàøãà áþéöê ÷àéëàð, íàõûð÷ûëàðûí òÿøÿááöñö Ýåíóéàäà, Íèñäÿ óçóí ìöääÿò ýþçëÿäèêäÿí ñîíðà Ôîññàíî, Òóðèí, Ñàâèëéàíîäó òóòàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ëàï ñîíëàðûíäà (àïðåë, 1945) Èòàëèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëû îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. 7 ê31 Ëàíãåäîê âÿ Ãèéåíäÿí îí íÿôÿðäÿí ÷îõ. Ìèí íÿôÿð Àëïû éåíÿ êå÷ìÿê èñòÿéÿúÿê. Áþéöê ñàâîéëóëàð Áðèäèçèéÿ éöðöø åäÿúÿêëÿð. Àêèíî âÿ Áðåññ îíëàðû ýåðè îòóçäóðàúàã. Êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ùàäèñÿëÿðèí 1610-úó èëäÿ, áÿçèëÿðè èñÿ 1859-1860-úû èëëÿðäÿ áàø âåðäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Ëàêèí 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí “Ìèí” êÿëèìÿñè ùàäèñÿëÿðèí ÕÕ ÿñðäÿ, äàùà äîüðóñó, II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðäèéèíè áÿéàí åäèð. Áó ñÿòèðäÿ ýþðöúö îáðàçëû øÿêèëäÿ Ãàðèáàëäèäÿí ñþç ñàëûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Cöçåïïå Ãàðèáàëäè(1807-1888) óçóí ìöääÿò Èòàëèéàäà àçàäëûã óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðìûø, ùÿòòà Èòàëèéàíûí õàëã ãÿùðÿ ìàíû àäûíà ëàéèã ýþðöëìöøäö. Ãàðèáàëäèíèí òÿðÿôèíäÿ äþéöøÿíëÿð “Ìèí” âÿ éà “ìèíëÿð” àäëàíûðäû. Ìàðàãëû îäóð êè, 1943-1945-úè èëëÿð àðàñû Èòàëèéàäà ïàðòèçàíëàðûí “Ãàðèáàëäè áðèãàäàëàðû — ìöãàâèìÿò ùÿ ðÿêàòû” ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèðäè. Ãàðèáàëäè ìöãàâèìÿò ùÿðÿêàòû Èòàëèéàíûí ôàøèçìäÿí àçàä îëóíìàñûíäà ÿñàñ çÿðáÿ ãöââÿñè èäè. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ áó äþâðäÿ Èòàëèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûð. 7 ê32 Êÿíäèñòàíäà äîüóëàí áèðèñè. Êðàëëûã çèðâÿñèíÿäÿê éöêñÿëÿúÿê. Ìèëàí ðàéîíóíäà îðäóíó äèð÷ÿëòìÿê ö÷öí Ôàðåíúäÿ, Ôëîðåíñèéàäà ãûçûë âÿ àäàì ãàëìàéàúàã. 496 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà Ëàìîíò âÿ Ðîáá ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåí àäè êÿíäëè àèëÿñèíäÿ äîüóëàí Ìóññîëèíèäÿí áÿùñ åäèð. 1922-úè èëäÿ Ìóññîëèíè ÷åâðèëèø åäèá âÿ êðàë Âèêòîð II Åììàíóèë ìÿúáóðÿí ùþêóìÿòè òÿøêèë åòìÿéè îíà ùÿâàëÿ åäèá. Î, áàø íàçèð (2-úè ñÿòèð) îëóá. Îíóí Ðîìàéà ìÿøùóð ùöúóìó Ìèëàíäà ïëàíëàøäûðûëìûøäû. II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ãÿäÿð 17 èë ùàêèìèééÿòäÿ îëàí Ìóññîëèíèíèí Åôèîïèéàéà (1935-1936) éöðöøö, Èñïàíèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíÿ ìöäàõèëÿñè (1936-1939), Ðóñèéà âÿ Øèìàëè Àôðèêàéà ùÿðáè åêñïåäèñèéàëàðû (1941-1943) Èòàëèéàíûí õÿçèíÿñèíè äàüûòìûø, éöç ìèíëÿðëÿ îüóëëàðûíûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëìóøäó. 7 ê33 Ôûðûëäàã÷ûëûãëà ùàêèì îëàí ýöúëÿ ýþòöðöëäö. Äîíàíìà ìöùàñèðÿéÿ àëûíäû, êå÷èäëÿð ÷ÿñóñëàð ö÷öíäöð. Èêè ñàõòà äîñò éåíèäÿí áèðëÿøÿúÿêëÿð. Óçóí ìöääÿò ìöðýöëÿéÿí íèôðÿò îéàíàúàã. Cîí Ùîóã ãåéä åäèð êè, áó êàòðåí Èíýèëèñ ùÿðáè-äÿíèç ãöââÿëÿðèíèí ÿí ðöñâàé÷û ýöíëÿðèíè òÿñâèð åäèð. 1940-úû èëäÿ Ôðàíñà àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëäóãäàí ñîíðà, Ôðàíñàíûí î âàõò ýöúöíÿ âÿ ñàéûíà ýþðÿ äöíéàäà 4-úö éåðè òóòàí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû ßëúÿçàèðèí Ìåðñ-ßë-Êÿáèð ëèìàíûíäà ëþâáÿð ñàëìûøäû. Èíýèëòÿðÿíèí áàø íàçèðè Âèíñòîí ×þð÷èë äîíàíìàíûí àëìàíëàð òÿðÿôèíäÿ ìöùàðèáÿéÿ ýèðÿúÿéèíäÿí ãîðõàðàã Áðèòàíèéàíûí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíûí êîìàíäèðè ñåð Cåéìñ Ñîììåðâèëÿ ÿìð åòäè êè, Ôðàíñà äîíàíìàñûíû ìÿùâ åòñèí. Ñîììåðâèë 18 ùÿðáè ýÿìèñèíè ëèìàíäàí áèð àç àðàëû äöçÿðÿê ðàäèî èëÿ Ôðàíñà åñêàäðàñûíûí êîìàíäèðè, àäìèðàë Ìàðñåë-Áðóíî Æåíñóëà óëòèìàòóì âåðäè: “Éà Áðèòàíèéà ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû èëÿ áèðëÿøèá ìöùàðèáÿéÿ ýèðÿúÿêñèíèç, éà äà ìÿùâ åäèëÿúÿêñèíèç!” Æåíñóë ùèññ åòäè êè, áèð âàõò ìöòòÿôèã îëàí äþâëÿòèí íöìàéÿíäÿñè ôûðûëäàãëà îíó ÿëÿ ñàëûð, ðÿää úàâàáû âåðäè. Áåëÿ îëàí ùàëäà Ñîììåðâåë ùöúóì ÿìðè âåðäè. Íÿòèúÿäÿ 1297 ôðàíñûç äÿíèç÷èñè âÿ ìöêÿììÿë ñèëàùëàíìûø èðè ùÿðá ýÿìèñè “Ñòðàçáóðã”äàí áàøãà áö497 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè òöí ýÿìèëÿð ìÿùâ åäèëäè. “Ñòðàçáóðã” ýÿìèñè ùå÷ áèð çÿäÿ àëìàäàí ëèìàíû òÿðê åäÿðÿê àðàäàí ÷ûõäû. Áó ùàäèñÿ ôðàíñûçëàðëà èíýèëèñëÿð àðàñûíäà ìþâúóä îëàí ÿäàâÿòè äàùà äà ãûçûøäûðäû. Áóýöíöí þçöíäÿ áåëÿ áó èêè õàëã àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿð ñîéóã îëàðàã ãàëûð. 7 ê34 Ãàëëèéà õàëãû áþéöê ïåøìàí÷ûëûã è÷èíäÿ îëàúàã Èíàìñûç öðÿêëÿ àüûëñûç èýèäëèéÿ èíàíàúàãëàð. ×þðÿê, äóç, øÿðàá, ñó áèð éàíà, ùå÷ çÿùÿð äÿ éîõäóð. Ìþùòÿøÿì ÿñèð àëûíìûø, àúëûã, ñîéóã âÿ åùòèéàú âàðäûð. Êàòðåíäÿ Ôðàíñàíûí àüûð ýöíëÿðèíäÿí, ôàøèñò àëìàíèéàñûíûí þëêÿíè èøüàë åòäèéè 1944-1945-úè èëëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí Ôðàíñà ðÿùáÿðëèéèíÿ âÿ áàúàðûãñûç ùÿðá÷èëÿðèíÿ íèôðÿòè èôàäÿ îëóíìóøäóð. Õöñóñÿí äÿ Ìàæèíî èñòåùêàìëàðû èëÿ ãöððÿëÿíÿí ôðàíñûçëàðûí àüûëñûç èøèíÿ ýþðÿ ýþðöúö þç ùÿìâÿòÿíëÿðèíè áàøãà êàòðåíëÿðäÿ îëäóüó êèìè, áóðàäà äà ãûíàìûø, òÿíãèä àòÿøèíÿ òóòìóøäóð. Ñîí ñÿòèðäÿ ýåäÿí “Ìþùòÿøÿì ÿñèð àëûíìûø” — Ìþùòÿøÿì øÿùÿð Ïàðèñ çÿáò åäèëìèøäèð àíëàìûíäà èøëÿíìèøäèð. Äàùà ýåíèø ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê34; 2 ê63; 3 ê33; 4 ê80; 5 ê8; 5 ê81. 7 ê35 Áþéöê áàëûã ýÿëèá øèêàéÿò åäÿúÿê, àüëàéàúàã. Ñå÷èëäèéèíÿ, éàøûíà ýþðÿ îíëàð àëäàíàúàãëàð. Ùå÷ âàõò îíëàðëà áèð éåðäÿ ãàëìàã (éàøàìàã) èñòÿìÿéÿúÿê. Îíóí äèëèíäÿ äàíûøàíëàð òÿðÿôèíäÿí àëäàíûëäû. Èëê îëàðàã áó êàòðåíè Ëå Ïåëëåòéå øÿðù åòìèøäèð. Òÿäãèãàò÷ûíûí ôèêðèíúÿ êàòðåí Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèíèí îüëó III Ùåíðèäÿí áÿùñ åäèð. III Ùåíðè î âàõòëàð Ôðàíñàíûí òÿáÿÿëèéèíäÿ îëàí Ïîëøàíûí êðàëû ñå÷èëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ î âàõòëàð Ïîëøàäà äÿáäÿ îëàí êðàë ñå÷ìÿ ÿíÿíÿñèíè à÷ûã ýþñòÿðìèøäèð. Ìÿëóì îëóð êè, êðàëû ïöøê àòìà éîëó èëÿ ñå÷èðëÿðìèø. Áþéöê ýþðöúö áó ÿíÿíÿíè ñóäà áàëûã òóòìàã èëÿ ìöãàéèñÿ åäèð. Îäóð êè, Ïîëøàíûí êðàëû ñå÷èëìèø III Ùåíðèíè “áþéöê áàëûã” àäëàí498 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà äûðûð. Êàòðåíäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, III Ùåíðèíèí ôèêðè-çèêðè Ôðàíñà êðàëû îëìàã èäè. Áåëÿ áèð ôöðñÿò îíóí áþéöê ãàðäàøû IX Êàðë 1574-úö èëäÿ þëäöêäÿí ñîíðà ÿëÿ äöøäö. Î, Ôðàíñàéà ãàéûäàðàã êðàë òàõòûíû òóòäóãäàí ñîíðà ñàðàé èíòèðèãàëàðûíà ãîøóëìóø, ìöäðèê êÿëàìû óíóòìóøäó. Íÿéäè î ìöäðèê êÿëàì? Êðàëûí õÿáèñëèéè, âàðëûíûí õÿñèñëèéè, àëèìèí ùÿðèñëèéè. Áó êÿëàìû ãóëàãàðäûíà âóðàí, áàøãàëàðûíûí þëöìöíÿ áàèñ îëàí III Ùåíðè èíòðèãàíûí ãóðáàíû îëìóø, þìðöíöí ÿí éàõøû ÷àüûíäà ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áó ñÿùíÿíè òÿñâèð åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ ýþðöúö áÿéàí åäèð êè, III Ùåíðèíè ïîëøàëûëàð êðàë ñå÷ñÿëÿð äÿ, î, ùå÷ âàõò îíëàðëà áèð éåðäÿ ãàëìàã èñòÿìÿéÿúÿê, þç äîüìà âÿòÿíèíÿ äþíÿúÿêäèð. 7 ê36 Ïÿðâÿðäèýàðÿ! Ýÿëÿúÿêäÿí õÿáÿð âåðÿí ñþçëÿð äàëüàëàðäàäûð. Éåääè íÿôÿð áàøûãûðõûãëàð òÿðÿôèíäÿí (êàðäèíàë) Âèçàíòèéàéà àïàðûëìûøäûð. Éàüëàíìûøëàðà ãàðøû Òðàáçîíäàí ö÷ éöç íÿôÿð. Èêè ãàíóí ãîéàúàã: 1-úè ôàúèÿ (þëöì), 2-úè äèí, ìÿçùÿá. Cîí Ùîóã ýöìàí åäèð êè, Íîñòðàäàìóñà ýþðÿ áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò II Ïàâåëäÿí ýåäèð âÿ Èîùàíí II Ïàâåëèí þëöìöíäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí Ïàïà ñöëùñåâÿð áèð øÿõñ îëàúàã. Áóíó ùÿëÿ XII ÿñð äÿ éàøàìûø Èðëàíäèéà ýþðöúöñö ìöãÿääÿñ Ìàëàõèéà äà áÿéàí åò ìèøäè. Î, ãåéä åòìèøäè êè, II Ïàâåëäÿí ñîíðà ãèéàìÿò ýöíöíÿäÿê äàùà èêè Ïàïà ñå÷èëÿúÿê. II Ïàâåëäÿí ñîíðà ñå÷èëÿúÿê Ïàïàíû ìö ãÿääÿñ Ìàëàõèéà Ãëîðèà Îëèâàðèóñ — Çåéòóí áóäàüûíà åøã îëñóí, äàùà äîüðóñó: Éàøàñûí ñöëù! — äåéÿ ãèéìÿòëÿíäèðìèøäèð. Ãåéä åäÿê êè, 2005-úè èëäÿ Èîùàíí II Ïàâåë äöíéàñûíû äÿéèøäè âÿ îíóí éåðèíÿ 20 àïðåë 2005-úè èëäÿ àëìàí êàðäèíàëû Éîçåô Ðàòçèíýåð ñå÷èëäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ Èîùàíí II Ïàâåëäÿí ñîíðà ñå÷èëÿúÿê Ïàïà Éàõûí Øÿðãäÿ ñöëùöí áÿðãÿðàð îëìàñûíà ÷àëûøàúàã. Îëà áèëñèí êè, áó ñöëùñåâÿð Ïàïà Òöðêèéÿéÿ éåääè íÿôÿð êàðäèíàëäàí èáàðÿò õîøìÿðàìëû íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè ýþíäÿðÿúÿêäèð (2-úè ñÿòèð). Ùÿðòÿ ðÿôëè ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 7 ê22. 499 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ áàø âåðìèøäèð. 1996-úû èë éàíâàðûí 16-äà Òöðêèéÿíèí Òðàáçîí ëèìàíûíäà ÷å÷åíëÿð è÷ÿðèñèíäÿ 300 ñÿðíèøèí îëàí ýÿìèíè òóòìóøäóëàð. Îíëàð áóíó Ðóñèéàíûí ×å÷åíèñòàíäà àïàðäûüû ìöùàðèáÿéÿ åòèðàç ÿëàìÿòè îëàðàã åòìèøäèëÿð. Ëàêèí áöòöí ñÿðíèøèíëÿðè ñàü-ñàëàìàò áóðàõìûøäûëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò éåíÿ äÿ ×å÷åíèñòàíäàí ýåäèð. Éà äÿùøÿòëè, äàüûäûúû ìöùàðèáÿ, éà äà èíàì-ñöëù. Ýþðöíäöéö êèìè, ÷å÷åíëÿð 2-úè éîëó ñå÷äèëÿð. 7 ê37 Îí íÿôÿð ýþíäÿðèëäè êè, êàïèòàíû þëöìÿ ìÿùêóì åòñèí. Õÿáÿð éàéûëäû êè, äîíàíìàäà ÷àõíàøìà îëàúàã. Áèðè òÿùãèð îëóíàúàã, áàø÷û þçöíö èòèðÿúÿê, áèð-áèðèíè äèäÿúÿêëÿð. Ëåðèí, Éåð àäàëàðû, ýÿìèëÿð ýþçäÿí èòäèëÿð. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð éåðèíè àëìûøäûð. Éåð àäàëàðû Ôðàíñàíûí úÿíóáóíäà Êàíí âÿ Ìàðñåë àðàñûíäà éåðëÿøèð. 1944-úö èëäÿ Àìåðèêà âÿ Ôðàíñà ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðè ýåúÿ âàõòû Éåð àäàëàðûíà òÿðÿô ùÿðÿêÿò åäÿðÿê àëìàíëàðà ùöúóì åòìèøäèëÿð. Ñÿùÿðèñè ýöí áèðëÿøìèø îðäó ùèññÿëÿðè Ôðàíñà Ðèâåðàñûíà äåñàíò ÷ûõàðìàëû èäè. Îðà àðòèëëåðèéà âÿ òÿééàðÿëÿð òÿðÿôèíäÿí ýöúëö àòÿøÿ òóòóëäóüóíäàí 36-úû äèâèçèéàíûí ãóðóéà ÷ûõàðûëìàñû ö÷öí ìÿñóë îëàí àäìèðàë Ñïåíñåð Ñ.Ëéèñ îðäó ùèññÿëÿðèíè áàøãà éåðäÿ ãóðóéà ÷ûõàðòìàëû îëìóøäó. Áó áàðÿäÿ 36-úû äèâèçèéàíûí êîìàíäèðè, ýåíåðàë Äàëêâèñòÿ õÿáÿð âåðìÿìèøäè. ×öíêè Äàëêâèñò àðòûã ñàùèëäÿ èäè. Áþéöê ãàëìàãàë äöøìöøäö. Äàëêâèñò âÿ áàøãà éöêñÿê ðöòáÿëè ùÿðáè÷èëÿð ùèääÿòëÿíìèøäèëÿð. Àç ãàëìûøäû Ñïåíñåðè ùÿðáè òðèáóíàëà âåðñèíëÿð. Îíóí íÿèíêè ùÿðáè ðöòáÿñè, ùÿòòà àçàäëûüû áåëÿ òÿùëöêÿ àëòûíäà èäè. Ëàêèí ñîíðàêû ùàäèñÿëÿð Ñïåíñåðèí äîüðó ãÿðàð ÷ûõàðäûüûíû òÿñäèãëÿìèøäè. 7 ê38 Éöéðÿê àòûí öñòöíäÿ êðàë íÿñëèíèí íÿâÿëÿðèíèí áþéöéö, Åëÿ ãàì÷ûëàéàúàã êè, àò áàø ýþòöðöá éåë êèìè ó÷àúàã. Àüûç êþïöêëÿíÿúÿê, àéàã áöäðÿéÿúÿê, øèêàéÿò, Ñöðöäö, þëÿíÿ ãÿäÿð äÿùøÿòëè ñóðÿòäÿ äàðòûá àïàðäû. 500 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð Ôðàíñàäà (ÿýÿð êàòðåí Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèðñÿ) ö÷ äÿôÿ áàø âåðìèøäèð. 15 ìàé 1555-úè èëäÿ éàðûø çàìàíû II Ùåíðè Íàâàððàëû, 13 èéóë 1842-úè èëäÿ Ëóè Ôèëèïïèí áþéöê îüëó, âÿëèÿùä Ôåðäèíàíä, 1560-úû èëäÿ øàùçàäÿ äå Áóðáîí—Ðîøå ùöðêìöø àòäàí (3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè) éûõûëìûø âÿ ôàúèÿëè øÿêèëäÿ ùÿëàê îëìóøäóëàð. 1-úè ùàäèñÿíè Øàâèíéû, 2-íè Æîáåð, 3-úö ùàäèñÿíè èñÿ Ëå Ïåëëåòéå øÿðù åòìèøëÿð. 7 ê39 Ôðàíñà îðäóñóíóí êîìàíäèðè, Îðäóíóí ÿñàñ úèíàùûíûí èòÿúÿéèíè ýþçëÿéèð. Äàø éîëëà éóëàô âÿ ïàõëà ýÿòèçäèðèëÿúÿê. ßúíÿáè úàìààò Ýåíóéàäà ìÿüëóá åäèëÿúÿê. Ôîíáðéóí áó êàòðåíèí 1800-úö èëäÿ Íàïîëåîíóí Ýåíóéàíû ìöùàñèðÿ åòäèéè çàìàí Ìàññåíèí 15.000 íÿôÿðëèê ãàðíèçîíóíó ãóðáàí âåðìÿñèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèð. Ìàññåí ãàðíèçîíóíóí áàø úèíàùû Àâñòðèéà ùÿðáè ùèññÿëÿðèíèí áàøûíû ãàòûðäû êè, Íàïîëåîí Ìàðåíãî äþéöøëÿðèíäÿ Áàðîí âîí Ìåëàñûí çÿðáÿëÿðèíÿ ëàéèãèíúÿ úàâàá âåðÿ áèëñèí. Òàðèõäÿí ìÿëóìäóð êè, ìöùàñèðÿäÿ îëàí ôðàíñûç ãàðíèçîíó àúëûã è÷èíäÿ ÿçàá-ÿçèééÿò ÷ÿêèðäè. Âÿçèééÿò î éåðÿ ÷àòìûøäû êè, ÿñýÿðëÿð ÷öðöìöø (êèôëÿíìèø) éóëàôäàí âÿ ïàõëàäàí áèøèðèëìèø ÷þðÿê éåìÿéÿ ìÿúáóð îëìóøäóëàð. 7 ê40 Áàéûð òÿðÿôèíÿ éàü âÿ ïèé ñöðòöëìöø ÷ÿëëÿêëÿðäÿí Èéèðìè áèðè ëèìàíûí ãàðøûñûíäà áàüëû îëàúàã. Èêèíúè ýþçÿò÷è þç âÿçèôÿñèíè þëöìëÿ éåðèíÿ éåòèðÿúÿê: Ãàïûëàðû òóòàðàã ãîðóéàúàã, îíó áàøûíäàí âóðàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè ãÿäèì Òðîéà âÿ “ßëèáàáà âÿ ãûðõ ãóëäóð” íàüûëëàðûíû ýþç þíöíÿ ýÿòèðèð. Òÿÿññöô êè, ùÿëÿëèê øÿðùèíè ýþçëÿéÿí êàòðåíëÿð ñûðàñûíäàäûð. Êàòðåíèí òÿñâèðèíäÿí àíëàøûëûð êè, 21 íÿôÿð äÿíèç ëèìàíûíà äàõèë îëñà äà, äóéóã äöøìöø ýþçÿò÷è ùÿ éàòû áàùàñûíà îíëàðû ôàø åäèá. 501 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 7 ê41 Àéàã âÿ ÿë ñöìöêëÿðè êöíäÿëÿíìèøäèð. Ñÿñÿ ýþðÿ åâäÿ óçóí ìöääÿò éàøàéûø îëìàéàúàã. Õÿéàë åòäèêúÿ îíëàð ãàçûëûá öçÿ ÷ûõàðûëàúàã âÿ áàñäûðûëàúàã. Åâ éàðàðëûäûð âÿ ñÿñ-êöéñöç ìÿñêóíëàøäû. Áþéöê ýþðöúöíöí áó ìöÿììàëû êàòðåíè äÿ øÿðùèíè ýþçëÿéèð. 7 ê42 Áþéöê øàùçàäÿíèí ìÿòáÿõèíäÿ õþðÿéÿ òþêìÿê ö÷öí, Òÿçÿúÿ ýÿëìèø èêè íÿôÿðäÿ çÿùÿð âàðäûð. Êè÷èê àøáàç îíëàðûí ùÿð èêèñèíè úèíàéÿò áàøûíäà éàõàëàäû. Áþéöéöí þëöìöíÿ úàí àòàí òóòóëäó. Áó êàòðåíäÿ ìÿëóì îëìàéàí òÿêúÿ øàùçàäÿíèí àäûäûð. Áóíóíëà áåëÿ, êàòðåíè øÿðù åòìÿê ìöøêöë ìÿñÿëÿ îëàðàã ãàëûð. 7 ê43 Áèðèñè ÿéèëìèø, î áèðèñè åíäèðèëìèø, Ùÿð èêè òàéáóéíóçëó ýþðÿíäÿ, Ñöëù ìÿñÿëÿñè îðòàéà ýÿëÿíäÿ Ãàðäàøîüëó (áàúûîüëó) ýöëöìñÿéÿðÿê àðàäàí ÷ûõàúàã. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, êå÷ìèøäÿ ýåðàëäèêà ýåðáèíèí öçÿðèíäÿ èêè òàéáóéíóç àò øÿêëè òÿñâèð îëóíàí çàäÿýàí àèëÿëÿðè ÷îõ îëìóøäóð. Êðàëëàðûí ãàðäàø âÿ áàúû îüëàíëàðûíû äà ñàéìàãëà ãóðòàðìàç. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ ýþðöúöíöí áó êàòðåíèíè øÿðù åòìÿê ùÿëÿëèê ïðîáëåì îëàðàã ãàëûð. Äîüðóäóð, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ìöÿé éÿí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöáëÿð. Áàøãàëàðû èñÿ îíëàðû òÿíãèä åäèáëÿð. Ìÿñÿëÿí, Ëå Ïåëëåòéå áó êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí Ëóè Áîíàïàðòäàí (III Íàïîëåîí) ýåòäèéèíè ãåéä åòñÿ äÿ, Ëåîíè âÿ Cîí Ùîóã ýþñòÿðèðëÿð êè, ùå÷ âàõò Ëóè Áîíàïàðòûí ýåðáèíäÿ áóéíóçëó, ãîøàäûðíàãëû ùåéâàí òÿñâèð åäèëìÿìèøäèð. 502 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà 7 ê44 Þçöíäÿ ÿäàëÿò íèøàíÿëÿðèíè éàøàäàðàã, Áóð ÷îõ éàõøû îëàíäà, Þç êþêöíöí ãÿäèì àäûíû äàøûéàðàã, Ãà÷äûüûíà ýþðÿ ÿäàëÿòñèç úÿçà àëàúàã. Êàòðåí Ôðàíñà êðàëû XVI Ëöäîâèêäÿí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñóí XVI Ëöäîâèêëÿ áàüëû 14 êàòðåíè âàðäûð. XVI ÿñðäÿ éàøàìûø Íîñòðàäàìóñ ýþðìöøäö êè, XVIII ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí êðàë XVI Ëöäîâèê éÿùóäèëÿðÿ ôðàíñûçëàðëà áÿðàáÿð ùöãóãëàð âåðÿúÿê. Îäóð êè, îíà áó ãÿäÿð äèããÿò éåòèðèá. Òàðèõ÷èëÿðèí éàçäûüûíà ýþðÿ XVI Ëöäîâèê ÷îõ ÿäàëÿòëè ùþêìäàð îëóá. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿð áóíäàí áÿùñ åäèð. Áóð—Áóðáîíëàð êðàë íÿñëèíèí íöìàéÿíäÿñè äåìÿêäèð. XVI Ëöäîâèê þëêÿäÿ Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû (1789-1793) çàìàíû èíãèëàá÷ûëàðûí òÿçéèãè àëòûíäà ìîíàðõèéàíû êîíñòèòóñèéà ùàêèìèééÿòè åëàí åòäè. Òåçëèêëÿ Áóðáîí êðàë íÿñëèíèí àäûíäàí èìòèíà åäÿðÿê ãÿäèì Êàïåò àäûíû àëäû (3-úö ñÿòèð). Êðàë þç àèëÿñè èëÿ Òéóëåðè ñàðàéûíäà åâ äóñòàüû èäè. Ùàçûðëàíìûø ïëàíà ÿñàñÿí 20 èéóí 1791-úè èë òàðèõäÿ ýåúÿ éàðûñû Ïàðèñè òÿðê åäÿðÿê øèìàë-øÿðãÿ öç òóòäóëàð. Áöòöí ýåúÿíè âÿ ñÿùÿðè ýöíö äàéàíìàäàí éîë ýåòäèëÿð âÿ ýåúÿ éàðûñûíà éàõûí êè÷èê Âàðåí øÿùÿðèíÿ ÷àòäûëàð. Áèð àç äèíúÿëìÿê âÿ áèð øåé è÷ìÿê ö÷öí øÿùÿðäÿ äàéàíìàã ãÿðàðûíà ýÿëäèëÿð. Òÿñàäöôÿí øÿùÿðèí áÿëÿäèééÿ ðÿèñè îíëàðû ýþðäö âÿ þçöíöí ÿðçàã ìàëëàðû ìàüàçàñûíà áèð ïèéàëÿ øÿðàá è÷ìÿéÿ äÿâÿò åòäè. Áÿëÿäèééÿ ðÿèñè âÿ îíóí àðâàäû ãîíàãëàðûí ñÿêêèç àò ãîøóëìóø ôàéòîíóíó, ýå éèìëÿðèíè âÿ ÿäÿá-ÿðêàíëàðûíû ýþðöá îíëàðëà ìàðàãëàíäû. Éîë÷óëàð ùàìûíûí äèããÿòèíè úÿëá åòäè. Áèð íÿôÿð êðàëû òàíûäû âÿ áÿëÿäèééÿ ðÿèñèíè õÿáÿðäàð åòäè. Áÿëÿäèééÿ ðÿèñè ýþñòÿðèø âåðäè êè, ãàðíèçîíà õÿáÿð âåðñèíëÿð. Êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà ýþç éàøëàðû è÷èíäÿ ìàäàì Ñîëñåéÿ éàëâàðäû êè, îíëàðû áóðàõñûíëàð. Ëàêèí êðàëè÷àíûí ýþç éàøëàðûíûí ôàé äàñû îëìàäû. Ìàäàì Ñîëñå äåäè: “Ìÿí êðàëûìû ÷îõ ñåâèðÿì. Ëàêèí ÿðèìè äÿ ÷îõ ñåâèðÿì. Èñòÿìÿðÿì êè, ÿðèì åäàì îëóíñóí”. 503 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áåëÿëèêëÿ, êðàë XVI Ëöäîâèê âÿ àèëÿñè Ïàðèñÿ ãàéòàðûëäû âÿ Òåìïë ùÿáñõàíàñûíà ñàëûíäû. Êðàë þëêÿíè ãîéóá ãà÷äûüûíà ýþðÿ îíó 1793-úö èëèí éàíâàð àéûíäà åäàì åòäèëÿð (4-úö ñÿòèð). Àç ñîíðà èñÿ êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà åäàì åäèëäè. Ùÿðòÿðÿôëè ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê65; 1 ê84; 3 ê14; 3 ê66; 4 ê85; 4 ê100; 6 ê23; 6 ê92; 7 ê12; 8 ê75; 9 ê17; 9 ê20; 9 ê34. Îíó äà äåéÿê êè, êðàë úÿìèñè 100-150 êì ãà÷ìûøäûñà, Íîñòðàäàìóñóí êðàëûí ãà÷ìàüûíà ùÿñð åòäèéè áó êàòðåí âÿ àäûíû ÷ÿêäèéèìèç áàøãà êàòðåíëÿðè êðàë XVI Ëöäîâèêèí øþùðÿòèíè éöç âÿ ìèí èëëÿðëÿ éàøàäàúàã. 7 ê73 Ìöùàñèðÿëÿðèí ýöúëÿíìÿñè, òàëàíëàð âÿ òàãûìëàð, Ìöãÿääÿñ äÿéèøèëäè âÿ ìîèçÿ îõóíìàäû. Ãÿíèìÿò âÿ ÿñèðëÿð, ìöãÿääÿñëèéèí ãàðøûñûíû àëìàéàúàã. Ëàï äÿðèíÿ àòûëàí ãàëõàúàã âÿ òàõòäà îòóðàúàã. Áöòöí òÿäãèãàò÷ûëàð áèð àüûçäàí áÿéàí åäèðëÿð êè, áó êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðò âÿ îíóí äþâðö èëÿ áàüëûäûð. 1-úè ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí Èòàëèéàíû òóòìàñûíäàí, 2-úè ñÿòèðäÿ ìöãÿääÿñëÿðèí òÿãèáèíäÿí, êàòîëèê ìåññàíûí áóðàõûëìàñûíäàí äàíûøûëûð. Éÿíè êèëñÿ ãàäà üàí åäèëìèøäè, õàëãà Èäðàêà ïÿðÿñòèø åòìÿéè òÿëãèí åäèðäèëÿð. 3-úö ñÿòèðëÿ áàüëû É.Â.Òàðëåíèí “Íàïîëåîí” ÿñÿðèíäÿí âåðäèéèìèç ïàð÷à ìàðàã äîüóðóð: “Áîíàïàðò áó øÿùÿðëÿðäÿ ðàñò ýÿëäèéè ãèéìÿòëè íÿ âàðñà — ïóë, áðèëéàíò, ðÿññàìëûã ÿñÿðëÿðè, ãèéìÿòëè ìöõÿëëÿôàò — ùàìûñûíû ÿëÿ êå÷èðèðäè. Ùÿì øÿùÿðëÿð, ùÿì ìîíàñòûðëàð, ùÿì ãÿäèì êèëñÿëÿðèí õÿçèíÿëÿðè Èòàëèéàíûí øèìàëûíäà îëäóüó êèìè, áóðàäà äà ãàëèáÿ áþéöê ãÿíèìÿòëÿð âåðèðäèëÿð”.1 Áóíóíëà áåëÿ, 3-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áèðëÿøÿðÿê ýèçëè èø øÿðàèòèíÿ êå÷ÿí êàòîëèêëÿð ìÿùâ îëìóðëàð. Íàïîëåîí êàôåäðàëàðû 1 É.Â.Òàðëå. Íàïîëåîí. Áàêû, 1993, ñÿù. 40. 504 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà ìöãÿääÿñëÿðÿ ãàéòàðûð âÿ ïëàí ãóðóð êè, îíëàð îíóí ÿëàëòûñûíà ÷åâðèëñèíëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí 1794-úö èëäÿ éàêîáèíëÿðÿ ðÿüáÿòäÿ øöáùÿëè áèëèíÿðÿê ùÿáñõàíàéà ñàëûíìàñûíäàí (10 àâãóñò, 1794), ëàêèí ñîíðàëàð äèêòàòîð (1799) âÿ èìïåðàòîð òàõòûíà éöêñÿëìÿñèíäÿí (1800) áÿùñ îëóíóð. Ùÿëÿ áóíà ãÿäÿð Òóëîí ëèìàí ãàëàñûíû àçàä åòäèéèíÿ ýþðÿ 24 éàøëû Íàïîëåîíà áðèãàäà ýåíåðàëû ðöòáÿñè âåðèëìèøäè (14.01.1794). 4-úö ñÿòèðëÿ áàüëû îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, Ì.Ðîáåñïéåð, ãàðäàøû Îýöñòåí âÿ áàøãàëàðû ùÿáñÿ àëûíàðàã (1794-úö èë 27 èéóíäà) ìÿùêÿìÿñèç, ñàäÿúÿ, ãàíóíäàí êÿíàð åëàí åäèëìÿêëÿ åäàì îëóíäóëàð. Îýöñòåí Ðîáåñïéåð Íàïîëåîíëà éàõûí ìöíàñèáÿòäÿ îëäóüóíäàí î äà çèíäàíà àòûëäû (10 àâãóñò, 1794). Îíóí êàüûçëàðû àðàñûíäà òÿãèá ö÷öí ùå÷ áèð äÿëèë-ñöáóò òàïûëìàäûüûíäàí ýåíåðàë Áîíàïàðò èêè ùÿôòÿäÿí ñîíðà àçàä åäèëäè. Ìàðàãëûäûð êè, áó äþâðäÿí Íàïîëåîí àðòûã òàðèõäÿ ãàëìàñû áàðÿäÿ äöøöíöðäö. Äÿëëÿéèíÿ ÿìð åòìèøäè êè, ñà÷ûíäàí áèð ÷ÿíýÿ ñàõëàñûí. 7 ê80 Ãÿðá Áðèòàíèéà àäàëàðûíäàí àçàä îëàúàã. Òàíûíìûø àäàì ÿââÿëúÿ åíÿúÿê, ñîíðà èñÿ éöêñÿëÿúÿê. Ãàøãàáàãëû, ãÿìýèí âÿ öñéàíêàð øîòëàíä äÿíèç ãóëäóðëàðû Ùÿìèí èñòè ýåúÿäÿ ãèéàì÷ûëàðà ãîøóëàúàãëàð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ-äàí ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, Àâðîïà ìöñòÿìëÿêÿ÷èëÿðè, õöñóñÿí äÿ èíýèëèñëÿð Øèìàëè Àìåðèêà ãèòÿñèíÿ ýÿëÿíÿ ãÿäÿð ÀÁØ-ûí èíäèêè ÿðàçèñèíäÿ Àìåðèêàíûí ÿçÿëè éåðëè ÿùàëèñè îëàí ùèíäóëàð âÿ åñêèìîñëàð éàøàéûðäû. 1607-úè èëäÿ èíýèëèñëÿð èíäèêè Âèðúèíèéà øòàòûíûí ÿðàçèñèíäÿ èëê äàèìè ìÿñêÿí ñàëäûëàð. Çàìàí êå÷äèêúÿ èíýèëèñëÿð áóðàäà ìþùêÿìëÿíäèëÿð âÿ 13 êîëîíèéà éàðàòäûëàð. Âàõò ýÿëäè, Àìåðèêà ãèòÿñèíäÿ ìþùêÿìëÿíÿí èíýèëèñ êîëîíèéàëàðû Èíýèëòÿðÿéÿ âåðýè âåðìÿêäÿí èìòèíà åòäèëÿð. 505 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Èíýèëèñëÿðëÿ ìöùàðèáÿ åòìÿêäÿí áåëÿ ÷ÿêèíìÿäèëÿð. 1776-úû èëäÿ ÀÁØ äþâëÿòè éàðàíäû. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Ìàðàãëûäûð êè, ÀÁØ-û 1-úè òàíûéàí, îíà èíýèëèñëÿðÿ ãàðøû ìöùàðèáÿäÿ êþìÿê åäÿí Ôðàíñà äþâëÿòè îëìóøäóð. Êàòðåíèí éåðäÿ ãàëàí ñÿòèðëÿðè êåøìÿêåøëè þìöð ñöðÿí Cîí Ïîë Cîíñäàí áÿùñ åäèð. Øîòëàíäèéàäà àíàäàí îëàí Cîí ñîíðàëàð äÿíèç÷è îëóá. Èêè èë ãóë äàøûéàí ýÿìèäÿ êàïèòàíûí áàø êþìÿê÷èñè èøëÿìèø, ñîíðà òèúàðÿòëÿ ìÿøüóë îëàí äÿíèç äîíàíìàñûíà êå÷ìèøäè. Áèð äÿôÿ Øîòëàíäèéàéà öçÿí ýÿìèíèí êàïèòàíû âÿ êþìÿê÷èñè þëäöéöíäÿí ýÿìèéÿ ðÿùáÿðëèéè þç öçÿðèíÿ ýþòöðìöø, éöêëÿ áèðëèêäÿ ñàü-ñàëàìàò äîüìà ñàùèëëÿðÿ ýÿëèá ÷ûõìûøäûëàð. Áó øöúàÿòèíÿ ýþðÿ îíà ýÿìè êàïèòàíû îëìàã êèìè øÿðÿôëè èø åòèáàð åäèëìèøäè. Ëàêèí 1773-úö èëäÿ î, Òîâàãîäà ýÿìèäÿ ãèéàì ãàëäûðàíëàðûí áàø÷ûñûíû þëäöðÿðÿê Àìåðèêàéà ãà÷ìûøäû. Áèð ìöääÿò êå÷ÿíäÿí ñîíðà èíýèëèñëÿð îíó äÿíèç ãóëäóðó âÿ ãàíóíäàí êÿíàð àäàì åëàí åòäèëÿð. Áó î äåìÿê èäè êè, Cîíñ ÿëÿ êå÷ÿí êèìè, ìÿùêÿìÿñèç-ôèëàíñûç åäàì åäèëÿúÿêäè. XVIII ÿñðäÿ Ôðàíñàäà äà ãàíóíäàí êÿíàð åëàí îëóíàí àäàì, ùå÷ áèð ìÿùêÿìÿ îëìàäàí åäàì åäèëèðäè.1 Áóíà áàõìàéàðàã î, 1775-úè èëäÿ Èíýèëòÿðÿéÿ ãàðøû Àìåðèêà èíãèëàáû çàìàíû éåíèäÿí éöê ñÿëäè. Cîíñà êîíòèíåíòàë ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíà ðÿùáÿðëèê ùÿâàëÿ îëóíìóøäó. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà äà Cîíñ Àìåðèêà äîíàíìàñûíäà õèäìÿòèíè äàâàì åòäèðìèøäè. Àç ñîíðà ðóñ èìïåðàòðè÷ÿñè Áþéöê Éåêàòåðèíàíûí ùÿðáè èøëÿð öçðÿ ìöøàâèðè òÿéèí îëóíìóøäó. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ îíó ãàøãàáàãëû âÿ ãÿìýèí êèìè òÿñâèð åäèð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, îíóí þìðö áîéó ãàøãàáàãëû âÿ ãÿìýèí îëìàñûíà ñÿáÿá ëàï ýÿíú éàøëàðûíäà ãóë äàøûéàí ýÿìèäÿ êàïèòàí êþìÿê÷èñè îëìàñû èëÿ áàüëûäûð. Ãóëëàðà âåðèëÿí èøýÿíúÿëÿð, ÿçàáÿçèééÿò, îíëàðà ãåéðè-èíñàíè ìöíàñèáÿò ýöìàí êè, þìðö áîéó Cîíñóí éàäûíäàí ÷ûõìàéûá. 1 É.Â.Òàðëå. Íàïîëåîí. Áàêû, 1993, ñÿù. 16. 506 ÂÛÛ Ñåíòóðèéà 7 ê82 Ùèéëÿýÿðëèê, äöøìÿí÷èëèê íàäèð ùàëëàðäà îëàúàã. Þëöì éàõûíäàäûð, öñéàí þëêÿíè áöðöéöá. Âàðâàð éöðöøöíäÿí ãàéûòìàãëà Ïðîòåñòàíòëàðûí ýÿëèøèíè àëãûøëàéàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà Ôðàíñàäà ïðîòåñòàíòëàðà ãàðøû à÷ûã ìöùàðèáÿ ýåäèðäè. Cîí Ùîóã ýöìàí åäèð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò éà ïðîòåñòàíòëàðûí ìöñÿëìàíëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿñèíäÿí, éà äà 15621589-úó èëëÿðäÿ Ôðàíñàäà êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà éåð àëàí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí ýåäèð. 7 ê83 Èñòè êöëÿê, ìÿñëÿùÿòëÿøìÿëÿð, ýþç éàøëàðû, úÿñàðÿòñèçëèê. Ýåúÿäÿí êå÷ìèø, éàòàãäà ñèëàùñûçà áàñãûí åäèëäè. Ñûõûøäûðìà, áþéöê áÿäáÿõòëèê. Åïèòàëàìà, ýþç éàøëàðû âÿ ùþíêöðòö èëÿ ÿâÿç îëóíäó. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Ñîí ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí åïèòàëàìà — àíòèê ïîåçèéàäà òîé ìàùíûñû âÿ éà åâëÿíìÿ ìöíàñèáÿòè èëÿ éàçûëìûø øåèðÿ äåéèëèðäè. 507 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè VIII ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( VIII ÉÖÇËÖÊ) Ìÿí èíäè ñàüàì. Äöíéàìû äÿéèøÿíäÿí ñîíðà äà ìÿíè ÿáÿäè þëöìñöçëöê ýþçëÿéèð. 8 ê1 T Ïàé, Íàé, Ëîðîí ãàíäàí ÷îõ îä îëàúàãäûð. Òÿðèô è÷èíäÿ öçÿúÿê, ÷àéëàðûí ãîâóøäóüó éåðÿ úàí àòàúàã. Î, Ïèéëÿðèí ýåäèøèíÿ ìàíå îëàúàã. Íàäàíëàð âÿ Äóðàíñ îíëàðû çèíäàíäà ÷öðöäÿúÿê. ÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ ñàäàëàíàí àäëàðëà Ãÿðáè Ôðàíñàäà êè÷èê øÿùÿðëÿð îëñà äà, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîíäàí ýåäèð. Íàïîëåîí Ðîé-Íàïîëåîí — êðàë äåìÿêäèð. Áó ñþç Íàïîëåîíóí çàìàíûíäà áÿçÿí “Íàïàóëîí” êèìè éàçûëàðìûø. Íàïîëåîíóí àíàäàí îëäóüó Êîðñèêàäà áó ñþç Íàïîóëåîíå êèìè éàçûëûð âÿ “äàüûäûúû, ìÿùâåäèúè” êðàë ìÿíàñûíû âåðèð êè, áó äà ãÿäèì éóíàí ìèôîëîýèéàñûíäà éåð àëàí Àïîëëîíëà ñÿñëÿøèð. Àïîëëîí èíúÿñÿíÿò ùàìèñè îëìàãëà áÿðàáÿð, ùÿì äÿ ìÿùâåäèúè èäè. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ðîìà Ïàïàëàðû VI âÿ VII Ïèéäÿí ñþç à÷ûð. Ùÿð èêè Ïàïà Èçåð âÿ Ðîíà ÷àéëàðûíûí ãîâøàüûíäà ÿñèð åäèëÿðÿê çèíäàíà ñàëûíìûøäû. Ïàïà VI Ïèé 1799-úó èëäÿ áóðàäà äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Íàïîëåîí Áîíàïàðòëà áàüëû ÿòðàôëû ìÿëóìàò 1 ê23, 1 ê32, 1 ê38-39, 1 ê60, 1 ê76, 4 ê26, 4 54, 6 ê67, 7 ê13, âÿ ñ. êàòðåíëÿðäÿ âåðèëìèøäèð. 8 ê1à Áó ãÿäÿð ýþçëÿìÿ ÷îõëàðûíû ÷àøäûðàúàã. ßùàëè áàüûøëàíìàéàúàãäûð. Éàõøû ôèêèðëÿøÿíëÿð èíàäëà ýþçëÿéÿúÿêëÿð, Ëàêèí îíëàðà ÷îõ âàõò âåðèëìÿéÿúÿê. 508 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû àëìàíëàðûí Ôðàíñàíûí Ìàæèíî èñòåùêàìëàðûíäàí éàí êå÷ÿðÿê 1940-úû èëèí ìàé àéûíäà Ïàðèñè òóòìàñûíäàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Îíó äà äåéÿê êè, 1à-6à àðàñû êàòðåíëÿð áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð òÿðÿôèíäÿí Íîñòðàäàìóñà àèä îëìàñû øöáùÿ äîüóðàí êàòðåíëÿð êèìè òÿäãèã åäèëìèøäèð. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè ÿí ìþòÿáÿð 1568-úè èë ÷àïû ÿñàñûíäà òÿäãèã åäÿí Åðèêà ×èòÿì 1à-6à àðàñû êàòðåíëÿðè òÿäãèãàòûíà úÿëá åòìÿéèá. Áó áàõûìäàí íîñòðàäàìóñøöíàñ Ïåòåð Ëåìåñóðèåðèí ýÿëäèéè ãÿíàÿò ìàðàã äîüóðóð. Î, Åðèêà ×èòÿìèí ÿñÿðëÿðèíè ÿí åòèáàðëû ìÿíáÿ ùåñàá åäèð âÿ õöñóñè âóðüóëàéûð êè, áþéöê ýþðöúöíöí Ñåíòóðèéàëàðûíûí ñîíðàëàð íÿøðè çàìàíû îíà àèä îëìàéàí êàòðåíëÿð ÿëàâÿ âÿ éà òÿùðèô îëóíìóøëàð.1 8 ê2 Êîíäîí, Îø âÿ Ìèðàíäàíûí ÿòðàôûíû, Ýþéäÿí îä-àëîâóí áöðöäöéöíö ýþðöðÿì. Ýöíÿø âÿ Ìàðñ Øèð áöðúö èëÿ áèðëÿøÿðêÿí, Ìàðìàíäà Èëäûðûì, äÿùøÿòëè, äîëó, äèâàð Ãàðîííà ÷àéûíà éûõûëûð. Êîíäîí, Îø âÿ Ìèðàíäà Ôðàíñàíûí úÿíóá-ãÿðáèíäÿäèð. Ìàðìàíä èñÿ íèñáÿòÿí éàõûíëûãäà — Áîðäîäàí òÿãðèáÿí 75 êì éóõàðûäàäûð. Áîðäî, Àæåí âÿ Òóëóçà øÿùÿðëÿðè äÿ Ãàðîííà ÷àéû ñàùèëèíäÿäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ áÿéàí åäèëÿíëÿðèí íöâÿ ìöùàðèáÿñè íÿòèúÿñèíäÿ îëàúàüûíû, áàøãà áèð ãèñì òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ îíëàðûí ãëîáàë èñòèëÿøìÿíèí íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Ìàðàãëûäûð êè, 1994-úö èëäÿ Ãåîìåò (Äöíéà Ìåòåðîëîæè Õèäìÿò áöðîñó) ÀÁØ-ûí øÿðã ñàùèëëÿðèíäÿ èëäûðûì ÷àõìàëàðûíûí 20% àðòäû üûíû ãåéä åòìèøäèð. Ñîí èëëÿðäÿ äöíéàäà áàø âåðÿí ãëîáàë èñòèëÿøìÿ âÿ øèìàë ãöòáöíäÿ áóçóí òÿäðèúÿí ÿðèìÿñè äöíéà äþâëÿòëÿðèíè úèääè äöøöíäöð ìÿéÿ áàøëàìûøäûð. 1 Ïåòåð Ëåìåñóðèåð. Òùå Åññåíòèàë Íîñòðàäàìóñ. Ëîíäîí, 1999, ñÿù.68-69, 71. 509 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ã.Ãóñòàâñîí 1956-úû èëäÿ ùåñàáëàìà àïàðûá Ýöíÿøèí Ìàðñëà çàùèðè áèðëÿøÿúÿéèíèí 2113-úö èëäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøäèð. Áó âàõò ïëàíåòèìèçäÿ ôÿëàêÿòëÿð öç âåðÿ áèëÿð. Îíó äà äåéÿê êè, Ìàðñûí çàùèðÿí Øèð áöðúöíÿ êå÷äèéè âàõò àäÿòÿí ìöùàðèáÿëÿð áàø âåðèð. Áåëÿ áèð êå÷èä 2006-úû èëèí èéóí-èéóë àéëàðûíäà îëóá. Àâãóñò 2034-úö — îêòéàáð 2036-úû èëëÿð àðàñû èñÿ Ìàðñ Øèð áöðúöíäÿí äÿôÿëÿðëÿ êå÷ÿúÿêäèð. Ìÿëóìäóð êè, Ãÿäèì Ðîìà ÿñàòèðèíäÿ Ìàðñ ìöùàðèáÿ Àëëàùû îëóá. Îíóí òÿëèìèíÿ âÿ èíàìûíà ýþðÿ éàðàíìûøëàð ãóðáàíëàð ùåñàáûíà îëóáëàð âÿ îíëàð éàëíûç âÿ éàëíûç ìöùàðèáÿëÿð âÿ ãóðáàíëàð ùåñàáûíà ãîðóíóá ñàõëàíà áèëÿðëÿð. 8 ê2à Áÿçèëÿðè ýÿëÿúÿê ñöëù áàðÿäÿ ìîíàðõëàð, Åëÿúÿ äÿ ãöäðÿòëè ùþêìäàðëàðëà äàíûøûã àïàðàúàãëàð. Àíúàã äàíûøûãëàð áèð î ãÿäÿð òåç áàø òóòìàéàúàã. Áåëÿ êè, îíëàð äà, î áèðèëÿð êèìè ñþçÿ ãóëàã àñìàéàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, êàòðåí ÕÕ ÿñðèí ñîíó — XXI ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 8 ê3 Âèúèëàí âÿ Ðåñâéåðèí ìþùêÿì ãàëàñûíäà Íàíñäàí îëàí êè÷èê ãàðäàø çèíäàíäà ñàõëàíàúàã. Òóðèí ÿðàçèñèíäÿ ÿââÿëêèëÿð îäà éàõûëàíäà Ëèîí ãÿì-ãöññÿ è÷èíäÿ òèòðÿéÿúÿê. Áó êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäàí àç ñîíðà Èòàëèéà âÿ Ôðàí ñàäà áàø âåðÿí, ëàêèí äèããÿòè ÷ÿêìÿéÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 8 ê3à Òÿÿññöô, íåúÿ òÿÿññöô! Îðàäà ÷îõëó õàëãëàð àðàñûíäà îëàúàã. Ùå÷ êèì, ùå÷ âàõò áåëÿ äîñòëàð ýþðìÿéèá. Î úàíàâàðëàð êèìè êè, ãà÷ìàüà úàí àòàúàãëàð. 510 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí, äàùà äîüðóñó, îíóí ñîí ýöíëÿðèíäÿí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñ 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ ìöùàðèáÿéÿ úÿëá îëóíìóø õàëãëàðûí òÿÿññöô âÿ ãÿçÿáèíäÿí ñþç à÷ûð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ èñÿ Ùèòëåð âÿ Ìóññîëèíèäÿí äàíûøûëûð. Ãÿäèì ýåðìàí äèëèíäÿ Ùèòëåð “àäëû-ñàíëû úàíàâàð” ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Ìóññîëèíè èñÿ Èòàëèéàíûí — Äèð÷ÿëÿí Ðîìàíûí äèêòàòîðó èäè. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Ðîìàíûí ðÿìçè èñÿ äèøè úàíàâàð âÿ îíó ÿìÿí, ãÿäèì Ðîìàíûí ÿñàñûíû ãîéàí Ðîìóë âÿ Ðåì àäëû ãàðäàøëàð îëóá. 8 ê4 Ìîíàêîíóí ÿðàçèñèíäÿ õîðóç ãÿáóë åäèëÿúÿê. Ôðàíñàíûí êàðäèíàëû ýÿëÿúÿê. Ðîìàíûí äèïëîìàòèê ìèññèéàñû îíó àëäàäàúàã. Ãàðòàëäà çÿèôëèê, õîðóçäà ýöú àðòàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. ßñëèíäÿ êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ âÿ ìöùàðèáÿíèí ñîíóíà éàõûí Ôðàíñà âÿ Èòàëèéàäà úÿðÿéàí åäÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëûäûð. Ìÿëóìäóð êè, Ìóññîëèíè Ôðàíñàíû àëäàäûðäû êè, î, ìöùàðèáÿéÿ ùàçûðëàøìûð âÿ ùå÷ âàõò ãîíøó âÿ äîñò þëêÿéÿ ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðìÿéÿúÿê. Ñîíóíúó ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøèíè äÿãèã ýþðìöøäö. Ìöùàðèáÿíèí ñîíóíà éàõûí Ãàðòàë (Èòàëèéà) çÿèôëÿäè, Õîðóç (Ôðàíñà) èñÿ ýöúëÿíäè. 8 ê4à Îíëàðà ìöùàðèáÿ ýÿòèðÿúÿê äöíéàíûí ãöäðÿòëè ëèäåðëÿðèëÿ Áèð ÷îõ õàëãëàð äàíûøûã àïàðìàã àðçóñóíäà îëàúàãëàð. ßôñóñ! ßýÿð Àëëàù þçö éåð öçöíÿ ñöëù ýþíäÿðìÿñÿ, Îíëàð äàíûøûã áàðÿäÿ ùå÷ íÿ åøèòìÿê èñòÿìÿéÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè äÿ à÷ìàãäà ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåí ÕÕ ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ Ñîâåò Èòòèôàãû ñöãóò åòäèêäÿí ñîíðà äöíéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí, ùåýåìîí äþâëÿòëÿ 511 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ðèí êè÷èê äþâëÿòëÿðÿ ãàðøû ùÿéàòà êå÷èðäèéè ùàãñûçëûãëàðäàí, äþâëÿòëÿðëÿ ìöíàñèáÿòëÿðäÿ èêèëè ñòàíäàðòëàðäàí èñòèôàäÿ åòìÿëÿðèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 8 ê5 Ïàðëàã, çÿíýèí áÿçÿäèëìèø ìÿáÿä ýþðöíÿúÿê. Áîðí ñàùèëëÿðèíäÿ âÿ Áðåòåéäÿ ëàìïà âÿ øàì éàíàúàã. Áþéöê Õîðóç òàáóòäà ýþðöíÿíäÿ Êàíòîí òàõòäàí ñàëûíàúàã. Áó êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Ëàêèí ùàäèñÿëÿðèí íÿ âàõò áàø âåðäèéèíè ñþéëÿìÿê ÷ÿòèíäèð. Õîðóç Ôðàíñàíûí ðÿìçèäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “Áþéöê Õîðóç” Ôðàíñà Èìïåðèéàñû ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. 8 ê5à Ùÿð òÿðÿôäÿí áèð ãÿäÿð êþìÿê ýÿëÿúÿê. Ìöãàâèìÿò ýþñòÿðìÿê èñòÿéÿí óçàãäà éàøàéàí õàëãäàí. Îíëàðû áèðäÿí áÿðê òÿëÿñäèðÿúÿêëÿð. Àíúàã îíëàð äÿðùàë êþìÿê åäÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè âàõòû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. ÀÁØ Ëåíä-Ëåàñå (Ëåíä-Ëèç) ïðîãðàìûíà (ùÿð òÿðÿôäÿí — ùÿð ñàùèëäÿí êþìÿê) ÿñàñÿí Áðèòàíèéà Îðäóñóíà êþìÿê åäèðäè. 1941-úè èë äåêàáðûí 7-äÿ Éàïîíèéà Ñàêèò Îêåàíäà ÀÁØ-ûí Ïèðë-Ùàðáîð ùÿð áè áàçàñûíà ãÿôèë çÿðáÿ åíäèðñÿ äÿ, ÀÁØ ìöùàðèáÿéÿ ýèðìÿéÿ ÷îõ äà òÿëÿñìèðäè. Ìöòòÿôèãëÿð èñÿ îíó áÿðê òÿëÿñäèðèðäèëÿð. Íîñòðàäàìóñ áöòöí áóíëàðû òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. 8 ê6 Ëèîíäà èøûã áèðäÿí ýþðöíöð. Ïàðëàéàðàã Ìàëòàíû çÿáò åäèð, ãÿôèëäÿí ñþíöð. Ñàðäîí, Ìîðèñ àëäàäûúû äàíûøûã àïàðàúàãëàð. Úåíåâðÿ Ëîíäîíäà Õîðóçà õÿéàíÿò åòìÿê ôèêðèíÿ äöøÿúÿê. 512 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåíäÿ XVIII ÿñðäÿ Ôðàíñàäà âÿ Ôðàíñà èëÿ áàüëû éàõûí þëêÿëÿðäÿ áàø âåðÿí, çÿìàíÿìèçäÿ î ãÿäÿð äÿ ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿéÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. 8 ê6à Ùåéùàò! ßúíÿáèëÿð ýþð íÿ õÿéàëà äöøöáëÿð? Þçöíöçö ýþçëÿéèí êè, åëÿ àðçóëàðëà ñèçèí þëêÿéÿ ýÿëìÿñèíëÿð. Ýÿëñÿëÿð äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿð îëàúàã. Áèð ÷îõ éåðëÿðäÿ, ùÿòòà Âéàíàäà äà. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíÿ àèääèð. Òÿÿññöô êè, Íîñòðàäàìóñóí áó ÷àüûðûøû þëêÿ áàø÷ûëàðû òÿðÿôèíäÿí åøèäèëìÿäè. 1938-úè èëèí ìàðò àéûíûí 11-äÿ ôàøèñò îðäóëàðû Àâñòðèéà ñÿðùÿäëÿðèíè êå÷ÿðÿê þëêÿíè âÿ îíóí ïàéòàõòû Âéàíàíû òóòäó. Àç ñîíðà, ×åõîñëîâàêèéà âÿ áàøãà þëêÿëÿð äÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè çÿáò åäèëäè. 8 ê7 Âåðñåë, Ìèëàí ðàçûëûã âåðÿúÿêëÿð. Òèñèíäÿ (Ïàâèà) éàðàëàðäàí âÿáà ïåéäà îëàúàã. Ñåíàíûí ñóëàðûíäà ãàí àõàúàã, Ôëîðåíñèéàäà îä éàüàúàã. Áÿíçÿðñèç àäàì éóõàðûäàí äöøÿíäÿ “êþìÿê åäèí” — äåéÿ ãûøãûðàúàã. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéà âÿ Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. ßââÿëêè ö÷ ñÿòèðäÿ àíëàøûëìàéàí áèð øåé éîõäóð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Áåíèòî Ìóññîëè íèäÿí ýåäèð. 8 ê8 Ôàêèî éàõûíëûüûíäà, áàüëû ÷ÿëëÿêëÿðäÿ ×èâàññî Ãàðòàëà ñóè-ãÿñä òÿøêèë åäÿúÿê. Ñå÷èëìèø àäàì ãîâóëäó âÿ àäàìëàðû çèíäàíà ñàëûíäû. Òóðèíäÿ îüóðëàíìûø ÿðëè ãàäûí òàïûëäû. 513 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Èòàëèéà âÿ Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ìÿùÿëëè õàðàêòåðëè ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. 8 ê9 Ãàðòàë èëÿ Õîðóç Ñàâîíäà îëàí âàõò, Øÿðã äÿíèçè âÿ Ìàúàðûñòàí áèðëÿøÿúÿê. Íåàïîëäà, Ïàëåðìîäà îðäó éöðöøÿ Àíêîíäàí áàøëàéàúàã. Ðîìà, Âåíåñèéà Áàðáàðîñóí ñÿñèíäÿí äÿùøÿòÿ ýÿëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí öìóìè ðÿéèíÿ ýþðÿ áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ñîí ùÿôòÿëÿðèíäÿ Èòàëèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëûäûð. 1-úè ñÿòèðäÿêè Ãàðòàë ÀÁØ-à, Õîðóç èñÿ Ôðàíñàéà èøàðÿäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ãÿçÿáäÿí “çÿíúèð ýÿìèðÿí” Àäîëô Ùèòëåðäÿí ýåäèð. 8 ê10 Ëîçàííàäàí áþéöê öôóíÿò ïåéäà îëàúàã, Îíóí ìÿíáÿéèíè ùå÷ êèì áèëìÿéÿúÿê. Óçàã âÿ ôÿðãëè õàëãëàðû êÿíàðëàøäûðàúàãëàð. Ýþéäÿ îä ýþðöíÿúÿê, ÿúíÿáè õàëã ìÿüëóá îëàúàã. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàðäàí Äàâèä Îâàñîíäàí áàøãà áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ôèêèð ñþéëÿéÿí, äåìÿê îëàð êè, éîõäóð. Äàâèä Îâàñîí ãåéä åäèð êè, áþéöê ýþðöúö êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Ëîçàííàäà 1923-úö èëäÿ áàüëàíìûø ñöëù ñàçèøèíÿ èøàðÿ åäèð. Èòàëèéà Òöðêèéÿíèí çÿèôëÿìÿñèíäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê Àðàëûã äÿíèçèíèí øÿð ãèíäÿ ùåýåìîíëóüó ÿëÿ àëìàãëà ìÿøüóë èäè. Îíó Òöðêèéÿ âÿ Éó íàíûñòàíûí ïðîáëåìëÿðè àç ìàðàãëàíäûðûðäû. Éóíàíëàð Êè÷èê Àñèéà äà ÿââÿëúÿ òöðêëÿðèí òîðïàãëàðûíû òóòìóøäóëàð. Ëàêèí áèàáûð÷û ìÿü ëóáèééÿòäÿí ñîíðà òöðêëÿðèí øÿðòëÿðèíè ãÿáóë åòìÿê ìÿúáóðèééÿ òèíäÿ ãàëìûøäûëàð. Îíëàð Êè÷èê Àñèéà òîðïàãëàðûíà ãàðøû èääèàëàðûí äàí ÿë ÷ÿêäèëÿð. Òöðêëÿð I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ÿââÿëêè ñÿðùÿä ëÿðèíÿ ãÿäÿð ÿðàçèëÿðèíè ÿëäÿ åòäèëÿð. Âÿ áó 2-úè ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíàíëàðà ýÿòèðèá ÷ûõàðäû. Õðèñòèàí-Èñëàì ìÿñÿëÿñèíè éåíèäÿí îðòà éà ãîéäó. Ìèëëÿòëÿð Ëèãàñûíûí íÿçàðÿòè àëòûíäà Éóíàíûñòàí ÿðà 514 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà çèñèíäÿ îëàí òöðêëÿð Òöðê ÿðàçèñèíÿ, éóíàíëàð èñÿ Éóíàí òîðïàãëàðûíà êþ÷öðöëäöëÿð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðè áóíäàí áÿùñ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíàíëàð äà éåðèíÿ éåòèá. 1923-úö èëäÿ Éóíàíûñòàíäà áèð èòàëéàí çàáèòè þëäöðöëìöøäö. Èòàëèéà ùå÷ áèð õÿáÿðäàðëûã åòìÿäÿí Êîðôó àäàñûíû áîìáàðäìàí åòìèøäè. Ìèëëÿòëÿð Ëèãàñû èøÿ ãàðûøìàëû îëìóøäó. Áóíäàí ÿëàâÿ, 1920-úè èëäÿ ìöâÿããÿòè èñòèôàäÿ ö÷öí Äîäåêàíåñ àäàëàðû òöðêëÿðäÿí àëûíûá èòàëéàíëàðà âåðèëìèøäè. Áó àäàëàðäà éàëíûç éóíàíëàð éàøàéûðäûëàð. Èòàëèéàíëàð éóíàíëàðà ãàðøû ÷îõ ïèñ ðÿôòàð åäèðäèëÿð. Îíëàðû ìÿúáóð åäèðäèëÿð êè, éà èòàëéàí âÿòÿíäàøëûüûíû ãÿáóë åòñèíëÿð, éà äà àäàëàðû òÿðê åòñèíëÿð. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ áöòöí áó ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ìûøäûð. 8 ê11 Âèñàíñäà ñàéñûç-ùåñàáñûç õàëã ýþðöíÿúÿê. Ýöú òÿòáèã åäèëìÿäÿí Áàçèëèêà (êèëñÿ) îä àëàúàã. Âåíåñèéà ìàâðëàðûí êþìÿéè èëÿ ìöáàùèñÿéÿ áàøëàéàíäà Ëöíàæûí éàõûíëûüûíäà Âàëåíñèéàíûí áþéöéö ÿçèëÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîíóí âàõòûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ýåäèð. Ìÿñÿëÿí, 1797-úè èëäÿ Íàïîëåîí ýöúëö îðäó èëÿ Âèñàíñäàí êå÷ÿðÿê Âåíåñèéàíû çÿáò åòìÿéÿ éîëëàíìûøäû. 8 ê12 Î, Áóôàëîðóí éàõûíëûüûíäà ýþðöíÿúÿê. Óúàáîé âÿ åíëèêöðÿê Ìèëàíà ýÿëäè. Ôóàëû àááàò ìöãÿääÿñ Ìîððäàí (Ñåíîð) îëàíëàðëà Òÿùêèìëè êÿíäëè ãèéàôÿñèíäÿ ñîéüóí÷óëóã åäÿúÿêëÿð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð èíàíäûðûúû áèð ôèêèð ñþéëÿìÿìèøëÿð. 8 ê13 Ñÿëèá éöðöøöíäÿ èøòèðàê åäÿí ãàðäàø ÷ûëüûí ìÿùÿááÿòëÿ Ïðåéòóñ âàñèòÿñèëÿ Áåëëåðîôîíó ìÿùâ åäÿúÿê. Ìèí èëëèê îðäó âÿ ÷ûëüûí ãàäûí Ùÿð èêèñè äÿðìàí è÷ÿúÿê âÿ äöíéàñûíû äÿéèøÿúÿê. 515 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñ áèð ÷îõ êàòðåíëÿðèíäÿ ãÿäèì Ðîìà âÿ Éóíàí ìèôîëîýèéàñûíäàí èñòèôàäÿ åòìèøäèð. ßñëèíäÿ áþéöê ýþðöúöíöí ôèêðèíÿ áó ñöæåò, Íàïîëåîíóí Áðèòàíèéàíûí “Áåëëåðîôîíò” ýÿìèñèíèí ýþéÿðòÿñèíÿ ãàëõàðàã Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöíÿ éîëà äöøäöéöíö èðÿëèúÿäÿí ýþðÿíäÿí ñîíðà ýÿëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ ãÿäèì éóíàí ãÿùðÿìàíû Áåëëåðîôîíòëà Íàïîëåîíóí òàëåéèíèí îõøàð îëäóüóíó ýþðìöøäö. Îíëàðûí ùÿð èêèñè ùàíñû ìÿãàìäà äàéàíìàã áàðÿäÿ äöøöíìöðäöëÿð. Áåëëåðîôîíò ÷îõ ýöúëö âÿ ýþçÿë áèð ýÿíú èäè. Áèð ýöí Àðãîé êðàëû Ïðåòèí àðâàäû Àíòåéà îíó ýþðöð âÿ ùÿääÿí àðòûã õîøóíà ýÿëèð. Îíóíëà éàõûíëûã åòìÿê èñòÿéèð. Ëàêèí ðÿää úàâàáû àëûð. Ýÿíúäÿí èíòèãàì ìÿãñÿäèëÿ ÿðèíäÿí õàùèø åäèð êè, Áåëëåðîôîíòó áàøû øèð, áÿäÿíè êå÷è, ãóéðóüó ÿæäàùàäàí èáàðÿò îëàí íÿùÿíý Õèìåðè þëäöðìÿéÿ ýþíäÿðñèí. Áó, àñàí èø äåéèëäè. Õèìåð Áåëëåðîôîíòäàí äà ýöúëö ïÿùëÿâàíëàðû ìÿùâ åòìèøäè. Ùÿëÿ ìÿñóì îëàí ýÿíú èëàùÿ Àôèíàéà éàëâàðûð êè, îíà ìÿñëÿùÿò âåðñèí. Àôèíà îíóí éóõóñóíà ýèðèð âÿ ìÿñëÿùÿò ýþðöð êè, ãàíàäëû àò Ïåãàñû òàïñûí. Îíó ùàðàäàí òàïìàüû äà ýþñòÿðèð. Éóõóäàí àéûëàíäà Áåëëåðîôîíò éàòàüûíûí öñòöíäÿ ãûçûë éöéÿí ýþðöð. Î, àòà ìèíèð âÿ Àôèíàíûí ìÿñëÿùÿò ýþðäöéö êèìè éóõàðûäàí ùîïïàíàðàã ýöí ýþçöíö ãàìàøäûðàí Õèìåðè þëäöðöð. Ñîíðàëàð äà Áåëëåðîôîíò áèð ÷îõ äþéöøëÿðäÿ ãÿëÿáÿ ÷àëûð. Ëàêèí åéø-èøðÿòÿ ãîøóëàíäàí ñîíðà, øàí-øþùðÿò ÿñèðè îëóð. Ùå÷ êÿñè äÿ áÿéÿíìèð. Ëîâüàëàíìàüà áàøëàéûð. Áèð äÿôÿ î, ãÿðàðà ýÿëèð êè, Ïåãàñ àòû èëÿ Îëèìïèí ëàï éöêñÿêëèéèíÿ, àëëàùëàðûí éàíûíà ãàëõñûí, îíëàðûí ãàðøûñûíäà ãöðóðëà þç ãÿëÿáÿëÿðèíäÿí ñþç à÷ñûí. Î, ýþéëÿðÿ ó÷àíäà Çåâñ ìîçàëàíûíû ýþíäÿðèð êè, àòû ñàíúñûí. Àò ùöðêÿðÿê Áåëëåðîôîíòó öñòöíäÿí àòûð. Éöêñÿêëèêäÿí éûõûëàí ýÿíú þëìöð, àíúàã àéàãëàðû ñûíûð. Òîïàë Áåëëåðîôîíò ùÿéàòûíû éîõñóëëóã è÷èíäÿ êå÷èðèð. Ìÿúàçè ìÿíàäà äåñÿê, Íàïîëåîí äà éöêñÿêëèêäÿí éûõûëäû. Àâðîïà íûí ùþêìäàðû äàøëû-êÿñÿêëè, úàíñûõûúû êè÷èê áèð àäàäà þìðöíö ÷öðöòäö. Ãàðàúèéÿð ñèððîçó âÿ ìÿäÿ õÿð÷ÿíýè îíó éóìàüà äþíäÿðìèøäè. Áó êàòðåíäÿ Íàïîëåîíóí ñîí äÿðÿúÿ ýöúëö ñåâýè ìàúÿðàëàðûíà äà èøàðÿ îëóíóð. Ùÿòòà àäàäà õÿñòÿ îëàíäà áåëÿ ìÿøóãÿëÿðè ìàäàì 516 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áåðòðàí âÿ ìàäàì Ìîíòîëîíó éàíûíà äÿâÿò åòìèøäè. Îíóí Æîçåôèíà èëÿ ìÿùÿááÿò ìàúÿðàëàðû ñîíðàëàð äà éàçàð âÿ òÿäãèãàò÷ûëàðûí ÿñàñ ìþâçóëàðûíäàí îëìóøäóð. 4-úö ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Íàïîëåîí äà, Æîçåôèíà äà äÿðìàí è÷ÿðÿê þçëÿðèíè ìÿùâ åòìÿéÿ úÿùä åòìèøäèëÿð. 8 ê14 Ãûçûëà áþéöê èíàì âÿ ýöìöø áîëëóüó Øþùðÿò ùÿðèñèíèí ýþçëÿðèíè áàüëàéàúàã. Çèíàêàð ãàäûíûí ÿìÿëëÿðè àøêàð îëàúàã. Áó îíóí øÿðÿôñèçëèéèíÿ äÿëàëÿò åäÿúÿê. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð êàòðåíè ÀÁØ-ëà áàüëàéûðëàð. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë, îíà ýþðÿ êè, êàòðåí ÀÁØ-ûí çÿìàíÿìèçäÿ àïàðäûüû ñèéàñÿòëÿ ñÿñëÿøèð. Òÿäãèãàò÷ûëàðäàí Úîí Ùîóã, À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàéà ö÷öíúö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “Çèíàêàð ãàäûí”ûí Àçàäëûã ùåéêÿëè îëäóüóíó õöñóñè âóðüóëàéûðëàð. Úîí Ùîóã éàçûð: “Àçàä ãàäûí ùåéêÿëè” “ÿõëàãñûç ãàäûí” òèìñàëûíäà ÀÁØ-à àèä åäèëèð.1 À.Ìîðîê âÿ Ê.Ðàçóìîâñêàéà þç ôèêèðëÿðèíè äàùà êÿñêèí èôàäÿ åäèðëÿð. Íîñòðàäàìóñ Ñåíòóðèéà 8, êàòðåí 70-äÿ Ìåñîïîòàìèéà âÿ “Çèíàêàð ãàäûí”äàí áÿùñ åòìèøäèð. Ùÿìèí êàòðåíëÿ áàüëû ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû éàçìûøëàð: “Ìåñîïîòàìèéà ìöàñèð Èðàãûí ÿðàçèñèäèð. Êàò ðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Èðàãà ãÿääàð âÿ èíñàôñûç ùþêìäàð ùöúóì åäÿúÿê. Î, êèìäèð âÿ ùàðàäàí ýÿëÿúÿê? “Çèíàêàð ãàäûí” ÍéóÉîðêäàêû “Àçàäëûã ùåéêÿëè”íèí ñèìâîëóäóð. Áåëÿëèêëÿ, åùòèìàë åò ìÿê îëàð êè, áóðàäà ÀÁØ íÿçÿðäÿ òóòóëóð. ÕÕ ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ ÀÁØ Èðàãà ùöúóì åòìèøäè (“Ñÿùðàäà òóôàí” éàääàøëàðäàí ñèëèíìÿ éèá). Áó, äÿëèë-ñöáóòäóð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ-äàí ýåäèð...”.2 (ßòðàôëû âÿ ìàðàãëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 4 ê55 âÿ 8 ê70.) Úîí Ùîóã. Éåíè Ìèíèëëèê (èíýèëèñúÿ). Ëîíäîí, 2002, ñÿù.196. Úîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñ, Éåíè à÷ûãëàìàëàð (ðóñúàéà òÿðúöìÿ). Ìîñêâà, 1997, ñÿù. 265-266. 2 À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàéà. Íîñòðàäàìóñ ýþðöúöëöéöíöí éåíè øÿðùè (ðóñúà). Ìîñêâà, 2000, ñÿù. 201-202. 1 517 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 8 ê15 Øèìàë òîðïàüûíäà êèøè õàñèééÿòëè ãàäûí áþéöê ñÿé ýþñòÿðÿúÿê. Áöòöí Àâðîïàíû âÿ äöíéàíû òÿøâèøÿ ñàëàúàã. Èêè Ýöíÿø òóòóëìàñû îíóí éîëóíó ìöÿééÿí åòäè. Ïàííîíëóëàðûí ùÿéàò âÿ þëöìöíö ýöúëÿíäèðäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè Áþéöê Áðèòàíèéàíûí Áàø íàçèðè Ìàðãàðåò Òåò÷åð (ÿñëèíäÿ: Ñÿ÷ÿ) èëÿ áàüëàìàüà ÷àëûøñàëàð äà, áèð øåé àëûíìûð. Êàòðåíèí ùÿð áèð ñÿòðè ðóñ ùþêìäàðû II Éåêàòåðèíàäàí (1729-1796) áÿùñ åäèð. Ýöíÿøèí òàì òóòóëìàñû îíóí àíàäàí îëìàñûíäàí áèð ãÿäÿð ÿââÿë (1724) âÿ î, Ðóñèéà òàõò-òàúûíà ñàùèá îëàíäàí èêè èë ñîíðà (1764) áàø âåðìèøäè. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Äàâèä Îâàñîí èêè äÿôÿ Ýöíÿøèí òóòóëìàñûíûí II Éåêàòåðèíàíûí èêè äÿôÿ òöðêëÿðëÿ ìöùàðèáÿ àïàðìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð îëäóüóíó òÿêèäëÿ òÿñäèãÿ ÷àëûøûð. Áèðèíúè ìöùàðèáÿ 1768-1774-úö, èêèíúè ìöùàðèáÿ èñÿ 1787-1791-úè èëëÿð àðàñûíäà áàø âåðìèøäè. Äàâèä Îâàñîí ãåéä åäèð êè, ùÿð èêè ìöùàðèáÿ ðóñëàðûí âÿùøèëèéè âÿ ãàíè÷ÿíëèéè èëÿ ôÿðãëÿíäè. Ùÿð èêè ìöùàðèáÿäÿ ðóñëàð ãàëèá ýÿëìèøäèëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ áþéöê ýþðöúöíöí äîüðó îëàðàã ýþñòÿðäèêëÿðè äÿ éåðèíè àëäû. Ïàííîíëóëàð ïîëéàêëàðäûð. 1772-úè èëäÿ ðóñ îðäóëàðû Ïîëøà íûí äþðääÿ áèðèíè òóòìóøäóëàð. 1793-úö èëäÿ þëêÿíèí ö÷äÿ èêè ùèññÿ ñèíè, 1795-úè èëäÿ èñÿ áöòöí þëêÿíè çÿáò åòäèëÿð. Ïîëøà éöç èëäÿí àðòûã áèð çàìàí êÿñèéèíäÿ (125 èë) äöíéà õÿðèòÿñèíäÿí ñèëèíäè. II Éåêàòåðèíà þëöìöíÿ àç ãàëìûø 1796-úû èëäÿ ýåíåðàë Â.Çóáî âóí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà Àçÿðáàéúàíû ôÿòù åòìÿê ö÷öí îòóç ìèí ëèê îðäó ýþíäÿðìèøäè. II Éåêàòåðèíà Àâðîïàäà áàøãà ìöùàðèáÿëÿ ðèí äÿ èøòèðàê÷ûñû îëìóøäó. Äîüðóäàí äà î, 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñóí ýþñòÿðäèéè êèìè, Àâðîïàíû âÿ äöíéàíû òÿøâèøÿ ñàëìûøäû. Èðà äÿëè, èñòåäàäëû, ýåíèø ìÿëóìàòëû, øþùðÿòïÿðÿñò íèìôîìàí îëàí II Éåêàòåðèíà, Äàâèä Îâàñîíóí ãÿíàÿòèíÿ ýþðÿ ùÿì äÿ ùîììàññå — êèøè õàñèééÿòëè, êèøèéÿ áÿíçÿð âÿ ùîìè÷èäå — ãàòèë îëóá. 518 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê16 Éàñîí þç ýÿìèñèíè ãàéûðäûüû éåðäÿ Ãÿôèë âÿ áþéöê äàøãûí îëàúàãäûð. Àéàã ãîéìàüà ãóðó éåð òàïûëìàéàúàã. Äàëüà Ôåçóëàí Îëèìïèíäÿí éóõàðû ãàëõàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýöìàí åäèðëÿð êè, Åýåé äÿíèçèíÿ ñÿìàäàí ìåòåîðèòèí äöøìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ äàëüàëàð ÷îõ éöêñÿéÿ ãàëõàúàã âÿ íÿòèúÿäÿ Àðàëûã äÿíèçèíäÿ ãàáàðìà âÿ ÷ÿêèëìÿëÿð áàø âåðÿúÿê. Ôëîðåíñèéà âÿ Ôåçóëàí øÿùÿðëÿðè ìÿùâ îëàúàã. Êàòðåíèí íþìðÿñèíÿ ÿñàñÿí òÿäãèãàò÷ûëàð áó ùàäèñÿíèí 2016, 2116-úû âÿ ñ. èëëÿðäÿ áàø âåðÿ áèëÿúÿéèíè ñþéëÿéèðëÿð. Îíó äà äåéÿê êè, Ôåçóëàí äÿíèç ñÿâèééÿñèíäÿí úÿìèñè 970 ôóò éóõàðûäûð. (Áèð ôóò 30.4779 ñì-ÿ áÿðàáÿð èíýèëèñ óçóíëóã þë÷ö âàùèäèäèð.) Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåíäÿ ñþùáÿò ñóíàìèëÿðäÿí ýåäèð. 2005-úè èëäÿ Àñèéà âÿ Àìåðèêàäà áàø âåðÿí ñóíàìèëÿð äåéèëÿíëÿðÿ äàéàã îëà áèëÿð. Îêåàí âÿ äÿíèçëÿðèí äèáèíäÿ áàø âåðÿí òÿêàíëàð íÿòèúÿñèíäÿ ÿìÿëÿ ýÿëÿí ãàáàðìàëàðûí àüëàñûüìàç äàëüà âÿ äàøãûíëàðà ñÿáÿá îëäóüóíó ýþçëÿðèìèçëÿ ýþðäöéöìöçäÿí Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðèíÿ øöáùÿ éåðè ãàëìûð. 8 ê17 Þçöíö ñÿðáÿñò ùèññ åäÿíëÿð ãÿôèëäÿí äåâðèëÿúÿêëÿð. Ö÷ ãàðäàøûí óúáàòûíäàí äöíéà áÿëàéà äöøäö. Äöøìÿíëÿð äÿíèç øÿùÿðèíè òóòàúàãëàð. Àúëûã, îä, ãàí, âÿáà, áöòöí áÿäáÿõòëèêëÿð èêèãàò àðòàúàãäûð. Íîñòðàäàìóñóí ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áöòöí ýöúëÿðè èëÿ òÿñäèã åòìÿéÿ ÷àëûøûðëàð êè, Øÿðãäÿ ö÷ òåððîðèñò äþâëÿò áèðëÿøÿúÿê âÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð áàø âåðÿúÿê. Úîí Ùîóã ýþñòÿðèð êè, áÿëêÿ äÿ áó êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû (àâãóñò, 1944) ö÷ ãàðäàø — Ùèòëåð, Ìóññîëèíè âÿ Ôðàíêîíóí Ìàðñåëäÿ Ìöòòÿôèã îðäóëàðà ãàðøû äþéöøëÿðèíäÿí áÿùñ åäèð. ßëáÿò òÿ, áó ôÿðçèééÿ ÿñàññûçäûð, ÷öíêè Èñïàíèéà II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áèòÿðÿôëèéèíè ñàõëàìûøäû. 519 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ßñëèíäÿ, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ, Èíýèëòÿðÿ âÿ Ðóñèéàäàí ýåäèð. Áèçúÿ, 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí äÿíèç øÿùÿðè Áÿñðÿäèð. ÀÁØ âÿ èíýèëèñ ãîøóíëàðû Áÿñðÿíè, ñîíðà èñÿ áöòöí Èðàãû òóòäóãäàí ñîíðà Ýöðúöñòàí, Óêðàéíà âÿ Ãûðüûçûñòàíäà ùàêèìèééÿò ãÿôèëäÿí äåâðèëäè. Ýöðúöñòàíäà ÀÁØ-ûí, Ãûðüûçûñòàíäà èñÿ Ðóñèéàíûí ÿëè èëÿ. Èíäè áöòöí äöíéàéà áÿëëèäèð êè, ÀÁØ âÿ ÿëàëòûëàðûíûí ÿìÿëëÿðè èëÿ äöíéà àüûð âÿçèééÿòÿ äöøöá. Ùÿëÿ áèç îíó äåìèðèê êè, îíëàðûí óúáàòûíäàí äöíéàäà ãëîáàë èñòèëÿøìÿ áàøëàéûá êè, áó äà áÿøÿðèééÿò ö÷öí ÿí áþéöê áÿëàéà ÷åâðèëÿúÿê. 8 ê18 Îíóí þëöìöíöí ñÿáÿáè Ôëîðåíñèéàäàí îëàúàã. Áó øÿðàáû ÿââÿëëÿð ãîúà äà, úàâàí äà è÷èá. Ö÷ çàíáàüûí ÿëè èëÿ îíà ïðîáëåì éàðàäàúàãëàð. Îíóí þâëàäëàðû ÷èé ÿò êèôëÿíäèéè êèìè ÷öðöéÿúÿêëÿð. Êàòðåí Ôðàíñà êðàëè÷àñû Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è âÿ þâëàäëàðûíäàí áÿùñ åäèð. Îíóí êðàëëûã ðöòáÿñèíÿ éöêñÿëìèø îüëàíëàðû: II Ôðàíñèñê, IX Êàðë âÿ III Ùåíðè äÿ äàõèë îëìàãëà éåääè þâëàäûíäàí àëòûñû éà þëäöðöëìöø, éà äà þç ÿúÿëè èëÿ þëìöøäö. Áó êðàë àèëÿñè ùàããûíäà ýåíèø äàíûøäûüûìûçäàí áóðàäà òÿôñèëàòà âàðìàüà åùòèéàú ýþðìÿäèê (áàõ: 1 ê10 âÿ ñ.). 8 ê19 ×ÿòèí ýöíäÿ Áþéöéö ìöäàôèÿ ö÷öí Ãûðìûçûëàðûí ÿëèíÿ ôöðñÿò äöøÿúÿê. Ëàêèí àèëÿ, äåìÿê îëàð êè, ìÿùâ åäèëÿúÿê. Àë-ãûðìûçûëàð, ãûðìûçûëàðà äèâàí òóòàúàãëàð. Êàòðåí Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1794) áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè ýþðöúöíöí þëöìöíäÿí 223 èë ñîíðà, äåìÿê îëàð êè, òàì äÿãèãëèéè èëÿ éåðèíÿ éåòìèøäè. Èíãèëàá âàõòû þëêÿíè òÿðê åòìÿéÿ úÿùä ýþñòÿðÿí XVI Ëöäîâèê âÿ àèëÿñè òóòóëìóøäó. Ãàíóíà ýþðÿ êðàë þëêÿíèí àüûð 520 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà äþâðöíäÿ þëêÿíè áàøñûç ãîéóá ãà÷ñà åäàì îëóíìàëû èäè. Ãàíóíâåðèúè ìÿúëèñ ôóíêñèéàñûíû äàøûéàí Êîíâåíòÿ ÿââÿëúÿ æèðîíäèñòëÿð (ãûðìûçûëàð) áàø÷ûëûã åäèðäèëÿð. Îíëàð êðàëûí åäàì åäèëìÿñèíÿ ãàðøû ÷ûõäûëàð. Îíëàðûí ìöãàâèìÿòèíÿ áàõìàéàðàã, éàêîáèíëÿðèí òÿëÿáè èëÿ 1793-úö èë éàíâàðûí 21-äÿ XVI Ëöäîâèê åäàì åäèëäè. Àç ñîíðà êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà âÿ òàõò-òàúûí âàðèñè, âÿëèÿùä Äàóôèí äÿ åäàì åäèë äèëÿð. Áóíäàí ñîíðà, 4-úö ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, éàêîáèíëÿð ÿêñÿð ãûðìûçûëàðûí (æèðîíäèñòëÿð) ýèëéîòèíäÿí êå÷èðèëìÿñèíÿ íàèë îëäóëàð. Àðòûã ÿââÿëëÿðäÿ äåäèéèìèç êèìè, ýèëéîòèí èíãèëàá çàìàíû äîêòîð Ýèëéîòèí òÿðÿôèíäÿí èõòèðà åäèëìèø áàøêÿñÿí ìàøûí èäè. 8 ê20 Êå÷èðèëìèø ñå÷êè ùàããûíäà ñàõòà ìÿëóìàò Øÿùÿðè äîëàøûð, äàíûøûãëàð ïîçóëàðàã äàéàíäûðûëûá. Ñÿñëÿð ïóë èëÿ àëûíûá, êè÷èê êèëñÿ ãàíëà ëÿêÿëÿíèá. Èìïåðèéà áèð áàøãàñûíà (òÿùâèë) âåðèëèá. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí XVII ÿñðèí 1-úè éàðûñûíäà, äàùà äîüðóñó, 1618-úè èëäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëû îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíà Èìïåðàòîð ñå÷êèëÿðè èëÿ áàüëû ðöøâÿò éîëó èëÿ Áàø ñå÷èúèíèí ñÿñèíè þç õåéèðëÿðèíÿ ùÿëë åäÿðÿê òàõòà ùàáñáóðãëó êàòîëèê II Ôåðäèíàíäû ÿéëÿøäèðìÿéÿ ÷àëûøìûøäûëàð. Áóíà ýþðÿ äÿ Áîùåìèéàäà èüòèøàøëàð âÿ èíãèëàá áàø âåðìèø, õàëã þçö ñå÷äèéè ïðîòåñòàíò V Ôðèäðèõ Ïàëà òèíèíè òàõòà ÿéëÿøäèðìèøäè. Àç ñîíðà Èìïåðàòîð îðäóñó ùöúóìà êå ÷ÿðÿê Áîùåì îðäóñóíó äàðìàäàüûí åäèá Ïðàãàéà ýèðìèø, þëêÿäÿ êàòîëèêëèéè áÿðïà åòìèø, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, òàõò-òàúû II Ôåðäèíàíäà âåðìèøäè. 8 ê21 Àãä ëèìàíûíà ö÷ö äàõèë îëàúàã. Îíëàð þçëÿðè èëÿ èíàì äåéèë, åïèäåìèéà ýÿòèðÿúÿêëÿð. Äÿíèçè êå÷ÿðêÿí îíëàð ìèí ìèë ãÿò åäÿúÿêëÿð. 521 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ö÷öíúöíöí ìöãàâèìÿòè èëÿ êþðïö ñûíäû. Àãä ëèìàíû Ôðàíñàäà Íàðáîí âÿ Ìàðñåë àðàñûíäàäûð. 3-úö ñÿòèðäÿ îíëàðûí ìèí ìèë éîë êå÷ÿúÿêëÿðè ýþñòÿðèëèð. Áèð äÿíèç ìèëè òÿãðèáÿí 1853 ìåòðÿ áÿðàáÿðäèð. Êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåéÿí òÿäãèãàò÷û éîõäóð. Êàòðåíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ àèä åòìÿê îëàð. 8 ê22 Ãîðñàí âÿ Íàðáîí äóçëà õÿáÿðäàð åòäè. ßùäèíè ïîçäóüóíà ýþðÿ ÿôâ ùÿéÿúàí äîüóðóð. Ãûðìûçû øÿùÿð áóíóíëà ðàçûëàøìàéàúàã. Ãà÷ìàãëà ðàùèá ãàôèéÿñèíäÿ îëàí åäàì åäèëÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû, 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, ðàùèá ïàëòàðûíäà þëêÿíè òÿðê åòìÿéÿ ÷àëûøàí, ëàêèí ÿëÿ êå÷ÿí êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí áÿùñ åäèëèð. Äåïóòàò Àíòóàí Æîçåô Ãîðñàí (1752-1793) âÿ íàçèð Ãðàô Ëóè Ìàðè Æàê äå Íàðáîíí (1755-1813) äóç ãàáû è÷èíäÿ êðàëà Ïàðèñäÿ — èíãèëàáû øÿùÿðäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð áàðÿäÿ õÿáÿð ýþíäÿðìèøäèëÿð. Ëàêèí áóíóí ùå÷ áèð ôàéäàñû îëìàìûøäû. Êðàë XVI Ëöäîâèê 21 éàíâàð 1793-úö èëäÿ àíäûíû ïîçàðàã þëêÿíè òÿðê åòäèéèíÿ ýþðÿ åäàì îëóíìóøäó. 8 ê23 Êðàëè÷àíûí øêàôûíûí ñèéèðìÿñèíäÿí ìÿêòóáëàð òàïûëàúàã Îíëàðûí öñòöíäÿ éàçàíûí íÿ èìçàñû, íÿ äÿ àäû îëàúàã. Òÿêëèôëÿð ïîëèñ òÿðÿôèíäÿí ìÿõôè ñàõëàíûëàúàã. Áåëÿ êè, òÿêëèôëÿðè âåðÿíèí êèì îëäóüóíó ùå÷ êèì áèëìÿéÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ ÿí ÷îõ äèããÿòè ÷ÿêÿí ìÿñÿëÿ ýþðöúöíöí þçöíäÿí éöç èë ñîíðà èúàä îëóíàúàã øêàôäàí ñþç à÷ìàñûäûð. Ýþðêÿìëè ôðàíñûç íîñòðàäàìóñøöíàñû Ôîíáðéóí áó êàòðåíèí äÿ Êðàë XVI Ëöäîâèêëÿ áàüëû îëäóüóíó ãåéä åäèð. Òÿäãèãàò÷û êðàëûí ìÿùêÿìÿñè èëÿ áàüëû áöòöí ñÿíÿäëÿðè íÿçÿðäÿí êå÷èðìèø âÿ öçÿ ÷ûõàðìûøäûð êè, èñòèíòàã çàìàíû êðàëû ñîðüó-ñóàëà òóòàíäà äåéèá êè, 522 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà ÿí âàúèá ñÿíÿäëÿð ñèéèðìÿéÿ éûüûëàðàã êðàëè÷àíûí øêàôûíäà ñàõëàìàã ö÷öí îíóí êàòèáÿñè ìàäàì Êàìïàíà âåðèëèðäè. Îíó äà äåéÿê êè, Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà âÿòÿíäàøû îëäóüóíäàí áó þëêÿäÿ î ãÿäÿð äÿ ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿéÿí ùàäèñÿëÿðÿ äÿ äèããÿò éåòèðèá êè, áèç áóíó éàõøû ùàë êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèðèê. Áó, îíóí âÿòÿíïÿðâÿðëèéèíäÿí èðÿëè ýÿëèð. Áóíóíëà áåëÿ, îíó äà ãåéä åäÿê êè, îíóí âÿòÿíïÿðâÿðëèéè àëóäÿ÷èëèêäÿí êÿíàðäûð. Î, Ôðàíñà èëÿ áàüëû ùÿð øåéè îëäóüó êèìè áÿéàí åòìèøäèð. 8 ê24 Ëåéòåíàíò êè÷èê ãàïûíûí ýèðèøèíäÿ Ïåðïèíèàíûí áþéöéöíö þëäöðÿúÿê. Ìîíïåðòóèäÿ þçöíö õèëàñ åäÿúÿéèíè äöøöíÿúÿê. Àíàäàí áèú äîüóëàí ëóèçèíàëû àëäàäûëàúàã. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí ñîíó, XVII ÿñðèí 1-úè éàðûñûíäà Ôðàíñà âÿ Èñïàíèéàäà áàø âåðÿí äþéöøëÿðäÿí áÿùñ îëóíóð. Êàòðåíäÿ ìàðàã äîüóðàí îäóð êè, êå÷ìèøäÿ áèð íÿñëèí êþêö êÿñèëÿíäÿ íÿñëèí òèòóëó øÿúÿðÿíèí óçàã ãîùóìëàðûíà âåðèëÿ áèëÿðìèø âÿ áóíà àíàäàí áèú äîüóëàí àäû âåðèëÿðìèø. Ôðàíñàäà ñîíðàëàð àä-ñàí ãàçàíàí Ñàâîéñêèëÿð íÿñëè çàäÿýàí òèòóëóíó áåëÿ ãàçàíûá. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ îëóíóð. 8 ê25 Àøèãèí ãÿëáè ýèçëè ìÿùÿááÿò ö÷öí éàíûðäû. Î, ìÿøóãÿñèíè ÷àé êÿíàðûíà àïàðàúàã. Åùòèðàñëû ãàäûí éàðûíàðàçû îëäóüóíäàí àëäàäàúàã. Ãûçûí àòàñû ùÿð èêèñèíè þëäöðÿúÿê. ×îõ öìóìè îëàí áó êàòðåí äÿ ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàìûøäûð. 8 ê26 Êàòîíóí ñöìöêëÿðè Áàðñåëîíàäà òàïûëäû. Ñöìöêëÿðèí ãîéóëäóüó éåð à÷ûëäû âÿ äàüûëäû. Ñàùèá îëàí âÿ îëìàéàí Áþéöê Ïàìïëîíó èñòÿéÿúÿê. 523 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìîñåðàò àááàòëûüûíäà íàðûí éàüûø éàüûð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ñþç äåìÿéèáëÿð. 8 ê27 Èêèíúè äÿðÿúÿëè éîë, àêâåäóê. Äîüóëàúàã úÿñóð ö÷öí äöøêöíëöê. Èìïåðàòîðóí éàçûñû, Ñèìóðã ãóøó, ìþúöçÿ, Òàéû-áÿðàáÿðè îëìàéàí òèìñàëûíäà ýþðöíÿúÿê. Äöíéàäà èêèíúè äÿðÿúÿëè éîëëàð, àêâåäóêëàð (÷àé, äÿðÿ âÿ ñ. öçÿðèíäÿ êþðïö øÿêëèíäÿ ñàëûíàí ñó êÿìÿðëÿðè) ÷îõäóð. Áó êàòðåíäÿ ìÿëóì îëàí áóäóð. Äöíéàäà ÿôñàíÿéÿ áÿíçÿð ìþúöçÿëÿð äÿ ÷îõäóð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿð éàääàøà 1994-úö èëäÿ “Wîðëä Ïðåññ Ðåâèåw”äà ýåäÿí áèð ìÿëóìàòû ýÿòèðèð. Ìÿëóìàòäà äåéèëèðäè êè, íîðâå÷ëè ýÿìè ñàùèáè Êíóò Êëîñòåð “Ôèíèêñ” (Ñèìóðã ãóøó) àäëû ÿí ìöàñèð âÿ ñóïåð ýÿìè-øÿùÿð äöçÿëòäèðÿðÿê áèçíåñëÿ ìÿäÿíèééÿòèí ãîâóøäóüó áèð àëÿìÿ úàí àòûð. Áó îêåàí ýÿìèñèíèí óçóíëóüóíóí 1230 ôóò (áèð ôóò 30.5 ñì-ÿ áÿðàáÿð èíýèëèñ óçóíëóã þë÷öñöäöð) îëàúàüû ýþçëÿíèëèð. Ýÿìè áèðäÿôÿéÿ 5600 ñÿðíèøèí ýþòöðÿ áèëÿúÿêäèð. Äöíéàäà òàéû-áÿðàáÿðè îëìàéàúàã áó ýÿìèäÿ ö÷ ñóïåð ìåùìàíõàíà, îôèñëÿð áèíàñû, ìàüàçàëàð, êîíñåðò çàëû âÿ ùÿòòà éöíýöë àòëåòèêà ö÷öí ìåéäàí íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Íîñòðàäàìóñóí êèìè âÿ ùàíñû ìþúöçÿíè íÿçÿðäÿ òóòäóüó ùÿëÿ ëèê ñèðð îëàðàã ãàëûð. 8 ê28 Ãûçûë âÿ ýöìöø ïóëóí ÿâÿçåäèúèñè äàùà äà àðòìûøäûð. Îüóðëàíàíäàí ñîíðà éàíàð ýþëÿ àòûëàúàã. Òàïûëàíäà ùàìûñû áîðúà âåðèëäè âÿ ãóðòàðäû. Áöòöí ãÿáçëÿð âÿ ãèéìÿòëè êàüûçëàð ñèëèíÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà êàüûç ïóë éîõ èäè. Éàëíûç ñèêêÿëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäèëèðäè. Ãûçûë âÿ ýöìöø ïöëöí ÿâÿçåäèúèñè äåéÿíäÿ 524 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà ýþðöúö êàüûç ïóëó íÿçÿðäÿ òóòìóøäóð. Áó, Íîñòðàäàìóñ ýþðöúöëöéöíöí òÿíòÿíÿñèäèð. Êàòðåíäÿ èãòèñàäè áþùðàíäàí ñþç à÷ûëûð. Ïëàíåòèìèçäÿ èãòèñàäè áþùðàí ãèñìÿí 1929-úó èëäÿ áàø âåðìèøäè. Èãòèñàä÷ûëàð áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, ïðåçèäåíò Êëèíòîíóí âàõòûíäàí ÀÁØ áöäúÿñèíäÿ äåôèñèò (êÿñèð, áîøëóã) ÿìÿëÿ ýÿëìÿéÿ áàøëàìûøäûð. Êàòðåíèí ñîí èêè ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëèð êè, ÀÁØ-ûí ñàéñûç-ùåñàáñûç êðåäèò âåðìÿñè, ìèëëè äåôèñèòÿ âÿ íÿòèúÿäÿ äöíéà ìàëèééÿ áþùðàíûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàãäûð. Òÿäãèãàò÷ûëàð îíó äà õöñóñè ãåéä åäèðëÿð êè, ÀÁØ äàéàíìàäàí äîëëàðû ÷àï åëÿéÿðÿê áöòöí äöíéàéà áþéöê ìÿáëÿüäÿ êðåäèòëÿð âåðñÿ, äöíéàäà èíôëéàñèéà áàø âåðÿúÿê âÿ äöíéà èãòèñàäè áþùðàíû ãà÷ûëìàç îëàúàã. ÀÁØ äîëëàðû èñÿ ñîáàëàðû éàíäûðûá åâè èñòèìÿê ö÷öí èñòèôàäÿ åäèëÿúÿê. Îíà ýþðÿ êè, ïðåçèäåíò Áóøóí õàðèúè ñèéàñÿòè äöíéàíû ãà÷ûëìàç èãòèñàäè áþùðàíà éàõûíëàøäûðûð. 8 ê29 Ñàòóðí ìÿáÿäèíèí äþðäöíúö ñöòóíóíóí àëòûíäàí îüóðëàíàí Çÿëçÿëÿ âÿ äàøãûí íÿòèúÿñèíäÿ ìÿùâ îëäó. Ñàòóðí áèíàñûíûí àëòûíäà âàç òàïûëäû. Êàïéîíóí àïàðäûüû ãûçûë ñîíðàäàí ãàéòàðûëäû. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. Äîüðóäàí äà, Òóëóçàäà Ñàòóðí (Ñåðíèí) ìÿáÿäè âàðäûð. Òàðèõè ôàêòëàð ýþñòÿðèð êè, áóðàäà Êàïèî àäëû Ðîìà êîíñóëó (å.ÿ.106) õÿçèíÿ ÿëäÿ åòìèøäè. Ëàêèí õÿçèíÿ Ðîìàéà ÷àòìàìûøäû. Îäóð êè, îíó èòòèùàì åäÿðÿê Ñåíàòäàí ÷ûõàðìûøäûëàð. Ìöàñèð äþâðäÿ êàòðåíèí êèìÿ àèä îëäóüóíó àéäûíëàøäûðìàã ùÿëÿëèê ìöìêöí îëìàìûøäûð. 8 ê30 Òóëóçà ÿðàçèñèíäÿ, Áåëóåçåðèí éàõûíëûüûíäà Äÿðèí ìàüàðà âÿ òàìàøà ñàðàéû äöçÿëäèëäè. Ùÿð èêè éåðäÿ âÿ Áàçàëûí éàõûíëûüûíäà 525 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òàïûëàí õÿçèíÿ, ùÿð êÿñè ìÿéóñ åäÿúÿê. Áó êàòðåí ñàíêè 29-úó êàòðåíèí äàâàìûäûð. Òÿÿññöô êè, ùÿëÿëèê áó êàòðåíè äÿ øÿðù åòìÿê ìöøêöë ìÿñÿëÿéÿ ÷åâðèëèá. 8 ê31 Ïåñêéåð øàùçàäÿñèíÿ ìÿíñóá èëê áþéöê áÿùðÿ, Ñîíðà èñÿ ãÿääàð âÿ ùèéëÿýÿð àäàì ýÿëÿúÿê. Î, Âåíåñèéàäà àä-ñàíûíû èòèðÿúÿêäèð. Âÿ áöòöí ïèñ íèééÿòèíè ýÿíú Ñåëèíèí ÿëèëÿ ùÿéàòà êå÷èðÿúÿêäèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Èòàëèéàäàí ýåäèð. Ìóññîëèíè ÷åâðèëèø åäÿíäÿ Ïåñêéåðèí øàùçàäÿñè Âèêòîð III Åììàíóåë îíà ãàðøû ÷ûõäû âÿ òÿñëèì îëìàã òÿêëèôèíè ðÿää åòäè. Îðäóéà î þçö áàø÷ûëûã åäèðäè. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ìóññîëèíèäÿí ýåäèð. Î, ãÿääàðëûüû âÿ ùèéëÿýÿðëèéè èëÿ ñå÷èëèðäè. Îíóí áèð íÿôÿð äÿ îëñóí äîñòó îëìàìûøäû. Ìóññîëèíè II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áèòäèéè ÿðÿôÿäÿ þëêÿäÿ áàø íàçèð îëìóø, ìöùàðèáÿäÿ óäóçäóüóíó ýþðöá ãà÷àðêÿí ïàðòèçàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìóø âÿ þëäöðöëìöøäö. Ñàüëûüûíäà Äó÷å þëêÿäÿ ÿí ÷îõ íèôðÿò åäèëÿí àäàìà ÷åâðèëèáìèø. 8 ê32 Åé Ãàëëèéà (Ôðàíñà) êðàëû, þçöíö ãàðäàøîüëóíäàí ãîðó. Ñÿíÿ î ãÿäÿð åëÿéÿí, ñÿíèí éåýàíÿ îüëóí Âåíåðàéà àíä è÷äèéè éåðäÿ Ö÷, àëòû íÿôÿðëÿ áèðëèêäÿ îëàðêÿí þëäöðöëÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè äÿ ùÿëÿëèê èçàù îëóíìàìûø, äàùà äîüðóñó, ùàããûíäà àüëàáàòàí, ìÿíàëû áèð ñþç äåéèëìÿìèøäèð. Áÿëêÿ äÿ êàòðåíäÿ òÿñâèð åäèëÿí ùàäèñÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Áóðà äà òÿêúÿ îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, Íîñòðàäàìóñ êðàë II Ùåíðèéÿ ýþí äÿðäèéè À÷ûãëàìàäà ÀÁØ-û Ôðàíñàíûí ãàðäàøû àäëàíäûðìûøäûð. 8 ê33 Áþéöê Âåðîíà âÿ Âè÷åíñàäàí äîüóëàúàã 526 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Ùÿìèí àäàì ÷îõ ëÿéàãÿòñèç áèð ñîé àäû äàøûéàúàã. Î, Âåíåñèéàäà èíòèãàì àëìàã èñòÿéÿúÿê. Þçö èñÿ (ãîëóíäà) èøàðÿñè îëàí àéûã àäàì òÿðÿôèíäÿí òóòóëàúàã. Âåðîíà âÿ Âè÷åíñà Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà Âåíåñèéà Ðåñïóáëèêàñûíäà øÿùÿðëÿð èäè. Èòàëèéàíûí øèìàëûíäàäûð. Áåíèòî Ìóññîëèíè ìÿëóì îëäóüó êèìè, Øèìàëè Èòàëèéàäà Áÿíçÿð òàëåëè àäàìëàð. äîüóëìóøäóð. Îíóí ñîéàäû Ùèòëåð âÿ Ìóññîëèíè èòàëéàí äèëèíäÿí òÿðúöìÿäÿ “òîõóúó, ïàð÷à òîõóéàí” ìÿíàñûíû âåðèð. Áàøãà êàòðåíëÿðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ Ìóññîëèíèíèí þçöíÿ âÿ àäûíà àë÷àã íÿçÿðëÿ áàõìûøäûð. 4-úö ñÿòèðäÿí ìÿëóì îëóð êè, êàòðåí Ìóññîëèíè âÿ Ùèòëåðäÿí áÿùñ åäèð. Ùèòëåð âÿ Ìóññîëèíè èëê äÿôÿ 1933-úö èëäÿ Âåíåñèéàäà ýþðöøìöøäöëÿð. Ìöùàðèáÿ âàõòû Ùèòëåð (ãîëóíäà ñâàñòèêà èøàðÿñè îëàí) Ìóññîëèíèíè çîðÿí ìöòòÿôèãëèéÿ ÷ÿêÿðÿê îíó Àëìàíèéàíûí ÿëàëòûñûíà ÷åâèðìèøäè. 8 ê34 Ëèîíäà øèðèí ãÿëÿáÿñèíäÿí ñîíðà Éóðà äàüëàðûíäà êöòëÿâè ãûðüûí áàø âåðÿúÿê. Äàøãûíëàð âÿ éåääè ìèëéîí ãàðàäÿðèëè. Ëèîí, Óëì ìàâçîëåéèíäÿ þëöì âÿ ìÿçàð. Áó êàòðåí ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàìûø êàòðåíëÿð ñûðàñûíäàäûð. 527 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 8 ê35 Ãàðîííà âÿ Áåçèí ÷àéûíûí àüçûíäà Âÿ Äàìàçàíûí éàõûíëûüûíäàêû ìåøÿ. Ýöìöø äÿíèçäÿí, êÿøôëÿð, ñîíðà äîëó, ñîéóã øèìàë êöëÿéè. Äîðäîíëóëàð øàõòàäàí äîíàúàãëàð. Êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Îëà áèëñèí êè, êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðèá. Áÿëêÿ äÿ êàòðåí ýÿëÿúÿêäÿí áÿùñ åäèð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýöëöíú ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðöðëÿð. Ýóéà Íîñòðàäàìóñ “éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ” áàø âåðÿúÿê èêèíúè áóçëàøìà äþâðöíäÿí áÿùñ åäèð. Îíäà ñóàë îðòàéà ÷ûõûð: Áó íåúÿ áóçëàøìà äþâðöäöð êè, øàõòàäàí òÿêúÿ Ôðàíñàíûí Äîðäîí ÷àéû ñàùèëëÿðèíäÿ éàøàéàíëàð äîíàúàãëàð?! 8 ê36 Áó öçö éàüëàíìûø âÿ ýÿòèðèëìèø àäàìà ãàðøû Ñîíåéäÿí âÿ Îáåíäÿí ýþçÿë èøäèð. Óçàã ãàëàëàðäàí äþøÿìÿ ö÷öí ýÿòèðèëìèø ìÿðìÿðäèð. Áó, Áëåòåðàìà âÿ îíóí øàù ÿñÿðèíÿ “ãàðøû” ÷ûõìàã ìÿãñÿäèëÿ åäèëìÿéÿúÿê. Áó êàòðåí ìÿùÿëëè õàðàêòåð äàøûéûð. Ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàéûá. 1-úè ñÿòèðäÿí ìÿëóì îëóð êè, ñþùáÿò ùþêìäàðäàí ýåäèð. Ñîí äþâðëÿðÿ ãÿäÿð êðàëëàðû ñå÷ÿíäÿ îíóí öçöíö éàüëàìà ìÿðàñèìè êå÷èðèëÿðäè. Áó áàðÿäÿ éóõàðûäà ìöôÿññÿë äàíûøìûøûã. 8 ê37 Êðàë Òåìçà ÷àéû ñàùèëèíäÿêè Ãàëàäà îëàðêÿí, ãàëà ó÷óá òþêöëÿúÿê. Êþðïöíöí éàíûíäà îíó êþéíÿêäÿ ýþðÿúÿêëÿð. Î, çèíäàíäà þëöìëÿ öç-öçÿ äàéàíàúàã. Áó êàòðåí èíýèëèñ Êðàëû I ×àðëçûí åäàì ÿðÿôÿñè ùÿéàòûíäàí áÿùñ åäèð. Êðàë I ×àðëçà áèð íå÷ÿ êàòðåí ùÿñð åäèëäèéèíäÿí (áàõ: 1 ê88, 5 ê93, 528 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 9 ê49 âÿ ñ.), áóðàäà îíóíëà áàüëû ýåíèø ñþç à÷ìàã ôèêðèíäÿ äåéèëèê. Áèðúÿ îíó ãåéä åäÿê êè, êðàë Âèíäçîð ãàëàñûíäà — Ëîíäîí êþðïöñö éàõûíëûüûíäà ñàõëàíûëûðäû. 1649-úó èë éàíâàðûí 30-äà êðàëû Âåñòìèíñòåðÿ àïàðàðàã åøàôîòäà (åäàì êöðñöñö) áîéíóíó âóðìàãëà õàëãûí ýþçö ãàðøûñûíäà åäàì åòìèøäèëÿð. Åäàì âàõòû êðàëûí éàíûíäà îëàí Éåïèñêîï Úàêñîí ñîíðàëàð äåéÿúÿê: “Ñîéóãäàí òèòðÿéÿí êðàë äåäè êè, î ýöìàí åäèð êè, èçäèùàì îíóí ãîðõóäàí äåéèë, ñîéóãäàí òèòðÿäèéèíè áàøà äöøöð”. 8 ê38 Áëóà êðàëû Àâèíéîíäà êðàëëûã åäÿúÿê. Éåíÿ äÿ ãàíà ùÿðèñ õàëã Áåøÿ ãÿäÿð àõûðûíúû Íîëëóí éàíûíäà Ðîíà ÷àéûíäà, äèâàðëàðûí éàíûíäà ÷èìÿúÿê. Ìÿùÿëëè õàðàêòåð äàøûéàí, Ôðàíñàäàí áÿùñ åäÿí áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ ùÿëÿëèê ãÿòè ôèêèð ñþéëÿéÿí òÿäãèãàò÷û îëìàìûøäûð. 8 ê39 Âèçàíòèéàíûí øàùçàäÿñè êèì îëàúàãäûðñà, Òóëóç øàùçàäÿñè òÿðÿôèíäÿí àïàðûëàúàã. Ôóàíûí èíàìû, Òîëåíòèíî ùþêìäàð òÿðÿôèíäÿí ßñàñëàíäûðûëàúàã êè, ýÿëèíè ðÿää åòìÿñèí. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò Òöðê ñóëòàíûíäàí ýåäèð. Éåðäÿ ãàëàí áöòöí ñÿòèðëÿð Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. 1572-úè èëäÿ Íàâàððàëû IV Ùåí ðè ùóýåíîò îëäóüó ùàëäà, èíàìûíû ãóðáàí âåðÿðÿê êàòîëèê Ìàðãàðèòà äå Âàëóàéà (êðàë II Ùåíðèíèí ãûçû) åâëÿíìÿéÿ ðàçûëûã âåðìèø âÿ äå ìèøäè êè, Ôðàíñàíûí ùþêìðàíû îëìàã èíàìû äÿéèøìÿéÿ äÿéÿð. Áóí äàí ñîíðà î, Ôðàíñàíûí êðàëû îëìóøäó. 8 ê40 Òîðå âÿ Ëÿ-Äîðàä ö÷öí ÿäàëÿòëè ãàí òþêöëÿúÿê êè, Ñàòóðíëóëàðà ãàðøû äþéöøäÿ þç èíòèãàìûíû àëñûí. 529 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Îíëàð õèäìÿò÷èëÿðè éåíè ýþëÿ àòàúàãëàð. Ñîíðà Àëáèîíëàðà ãàðøû éöðöø åäÿúÿêëÿð. Áó êàòðåí äÿ êå÷ìèøäÿí áÿùñ åäèð. Îíó äåéÿê êè, Òîð âÿ Ëå-Äîðàä Òóëóçàäà êèëñÿäèð. 2-úè ñÿòèðäÿêè Ñàòóðíëóëàð ùóýåíîòëàðà àèääèð. ×öíêè îíëàð ãàðà ïàëòàð ýåéÿðäèëÿð. Èíäèêè çàìàí ö÷öí ÷îõ àç ÿùÿìèééÿòëè îëäóüóíó íÿçÿðÿ àëàðàã áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿôñèëàòû èëÿ äàíûøìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 8 ê41 Èúòèìàèééÿò àðàñûíäà þçöíö ìÿëÿê êèìè àïàðàí, àðïà ÷þðÿéè èëÿ éàøàéàí Òöëêö ñþç-ñþùáÿòñèç ñå÷èëÿúÿêäèð. Ñîíðà ýþçëÿíèëìÿäÿí ãÿääàð îëàúàã. Àéàãëàðûíû ÿí ìþòÿáÿð àäàìëàðûí áåëÿ áàøûíà ãîéàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðà ýþðÿ Íîñòðàäàìóñ Ðîáåñïéåðäÿí ñþç à÷ûð. ×îõ ùèéëÿýÿð îëàí âÿ áóíà ýþðÿ äÿ ñèëàùäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí “Òöëêö” ëÿãÿáè âåðèëÿí Ðîáåñïéåð Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (17891794) Ìèëëè Ìÿúëèñäÿêè, äåìÿê îëàð êè, áöòöí ðÿãèáëÿðèíè ìÿùâ åäÿðÿê Ôðàíñàíûí äèêòàòîðóíà ÷åâðèëìèøäè. ßí ìþòÿáÿð àäàìëàðû áåëÿ ñàéìûðäû. Ùÿòòà áåëÿ áèð ôÿðìàí äà âåðìèøäè êè, ìèëëè àçàäëû üûìûçà ãÿñä åäÿí ùÿð êÿñ àçàä èíñàíëàð òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëÿúÿêäèð. Áàøêÿñÿí ýèëéîòèí ìàøûíû äà îíóí âàõòûíäà èúàä åäèëìèøäè. Ðîáåñ ïéåð ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàíëàðûí ýèëéîòèíäÿí êå÷èðèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëìóøäó. Ùàãñûç ãàí éåðäÿ ãàëìàç — äåéÿðëÿð. 1794-úö èëäÿ îíó ìöùàêèìÿ åäÿðÿê þëöìöíÿ ùþêì âåðìèøäèëÿð. Ýèëéîòèí ìàøûíû èëÿ áîéíó âóðóëìóøäó. Åðèêà ×èòÿì âÿ Äàìîí Âèëñîí èñÿ ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåí III Íàïîëåîíäàí áÿùñ åäèð. Ìÿëóìäóð êè, Íàïîëåîíóí ãàðäàøû îüëó Ëóè Íàïîëåîí Íàïîëåîí Áîíàïàðò òàõò-òàúäàí êÿíàðëàøäûðûëäûãäàí ñîíðà ñöðýöí åäèëìèø (1815), ñîíðà èñÿ þìöðëöê ùÿáñ úÿçàñûíà ìÿùêóì åäèëìèøäè (1840). 1846-úû èëäÿ ùÿáñäÿí ãà÷ìûø, áèð ìöääÿò Áþéöê Áðèòàíè530 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà éàäà éàøàìûøäû. 1848-úè èë ôåâðàë èíãèëàáûíäàí ñîíðà Ôðàíñàéà ãàéûòìûø, èðè áóðæóàçèéàíûí êþìÿéè èëÿ Ïðåçèäåíò ñå÷èëìèøäè (10.XII.1848). Õàëã àðàñûíäà íÿôñèíè ãîðóéàí, ìÿëÿê êèìè äàâðàíàí Íàïîëåîíó ÷îõ íàðàùàò åäÿí áèð ìÿñÿëÿ âàðäû. Êîíñòèòóñèéàéà ýþðÿ ïðåçèäåíò éàëíûç äþðä èë ìöääÿòèíÿ ñå÷èëÿ áèëÿðäè. Îäóð êè, 1851-úè èëèí äåêàáð àéûíûí 2-äÿ ÿêñ-èíãèëàáè ÷åâðèëèø åäÿðÿê áöòöí ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëäû âÿ äöç áèð èë ñîíðà þçöíö III Íàïîëåîí àäû èëÿ Èìïåðàòîð åëàí åòäè. Áóíäàí ñîíðà äèêòàòîð êèìè ùÿðÿêÿò åòäè. Äöøìÿíëÿðèíè âÿ îíà ãàðøû ÷ûõàíëàðû éà ñöðýöíÿ ýþíäÿðäè, éà äà ìÿùâ åòäè. Áèçÿ ãàëûðñà, áó ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ ýþðÿ îíó áèú àäëàíäûðìàã äåéèë, ãàòèë, ãàíè÷ÿí àäëàíäûðìàã îëàðäû. ßââÿëëÿð îíà éàðäûì åäÿí èòàëèéàëû äîñòëàðûíà êþìÿê ÿëè óçàòìàìûø âÿ áóíà ýþðÿ äÿ 1858-úè èë 14 éàíâàðäà Ïàðèñäÿ Îïåðà òåàòðûíäàí ÷ûõàíäà îíà ñóè-ãÿñä åòìèøäèëÿð. Òàðèõäÿ III Íàïîëåîíóí Ïðóññèéàéà ãàðøû ìöùàðèáÿñè îíóí áèúëèéè éîõ, àüûëñûçëûüû ùåñàá îëóíóð (1870-1871). Ïðóññèéàíûí êàíñëåðè Áèñìàðê Èñïàíèéàäà òàõòà îòóðìàã ö÷öí Ùîòåíçîëëåðíñ ñöëàëÿñèíèí íöìàéÿíäÿëÿðèíäÿí áèðèíè ýþíäÿðìèøäè. III Íàïîëåîí ùå÷ áèð ùàããû îëìàäàí áóíà ãàðøû ÷ûõìûø âÿ ÿêñ òÿãäèðäÿ ìöùàðèáÿ åäÿúÿéèíè åëàí åòìèøäè. Áèñìàðê çÿèô Ôðàíñà îðäóñóíó ìÿüëóá åòìÿê ö÷öí áó øàíñäàí èñòèôàäÿ åòäè. Ñåäàí éàõûíëûüûíäà Ïðóññèéà îðäóñó Ôðàíñà îðäóñóíà àüûð çÿðáÿ âóðäó. Þëÿíëÿðèí âÿ ÿñèð äöøÿíëÿðèí ñàéû 299 ìèíÿ éàõûí îëóá. III Íàïîëåîí þçö äÿ ÿñèð äöøöá âÿ Íàïîëåîíëàð ñöëàëÿñèíÿ áèðäÿôÿëèê ñîí ãîéóëóá. 8 ê42 Òàìàùêàðëûã, çîð âÿ êîáóäëóãëà Îðëåàíûí áàø÷ûñû þçöíöíêöëÿðè ùèðñëÿíäèðÿúÿê. Ìöãÿääÿñ Ìåìèððè (Ìåìèðå) ùöúóì âÿ ìöãàâèìÿò Þç ÷àäûðûíäà þëÿí ùàãäà äåéÿúÿêëÿð: Î, éàòûá. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ëóè Ôèëèïïè îëäóüó êèìè òÿñâèð åäèá. 1848-úè èëäÿ àðòûã ùàìû òàìàùêàð Ëóè Ôèëèïïÿ íèôðÿò åäèðäè. Õàëã áó 531 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìöñòÿáèäÿ ãàðøû èíãèëàáà ãàëõàíäà î áÿçÿäèëìèø ÷àäûðûíäàí ÷ûõìà ìûøäû âÿ åëÿ îðàäàúà òàõò-òàúäàí ÿë ÷ÿêäèéè áàðÿäÿ ñÿíÿäè èìçàëàìûøäû. Òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíäÿ éàõøû ìÿíàäà òÿÿúúöáëÿíäèðÿí îäóð êè, ýþðöúö þçöíäÿí ÿñðëÿðëÿ ñîíðà ìåéäàíà ýÿëÿúÿê Îðëåàíëàð ñöëàëÿñèíäÿí, Îðëåàíëàð òèòóëóíäàí ñþùáÿò à÷ûð. 8 ê43 Èêè àë÷àüûí ñöãóòóíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê Ãàðäàøîüëó, ãàíãîùóìó ùàêèìèééÿòÿ éèéÿëÿíÿúÿê. Ëåêòóðäà îõ çÿðáÿëÿðè îëàúàãäûð. Ãàðäàøîüëó áàéðàüûíû åíäèðÿúÿê. Áó êàòðåí íÿèíêè éåðèíÿ éåòìèø, ùÿòòà òàðèõè ôàêòëàðûí äöðöñòëÿøäèðèëìÿñèíÿ éàðäûì÷û îëìóø, áèð äàùà Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí ýöúöíÿ äÿëàëÿò åòìèøäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò 1830-1848-úè èëëÿðäÿ Ôðàíñà êðàëû îëìóø Ëóè Ôèëèïï âÿ II Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñûíäàí (1848-1852) ýåäèð. Èêèíúè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò I Íàïîëåîíóí ãàðäàøû Ëóè Áîíàïàðòûí îüëó Øàðë Ëóè Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí (1808-1873) ýåäèð. Î, 1815-úè èëäÿ ñöðýöíÿ ýþíäÿðèëìèø, 1840-úû èëäÿ þìöðëöê ùÿáñ úÿçàñûíà ìÿùêóì åäèëìèøäè. 1846-úû èëäÿ ùÿáñäÿí ãà÷ìûø, áèð ìöääÿò Áþéöê Áðèòàíèéàäà éàøàìûøäû. Ôåâðàë èíãèëàáûíäàí (1848) ñîíðà Ôðàíñàéà ãàéûòìûø âÿ èðè áóðæóàçèéàíûí êþìÿéèëÿ ïðåçèäåíò ñå÷èëìèøäè (10 äåêàáð 1848). 1851-úè èë äåêàáðûí 2-äÿ ÿêñ-èíãèëàáè ÷åâðèëèø åäÿðÿê áöòöí ùàêè ìèééÿòè ÿëÿ àëìûø, 1852-úè èë äåêàáðûí 2-äÿ èñÿ III Íàïîëåîí àäû èëÿ þçöíö èìïåðàòîð åëàí åòìèøäè. Õàðèúè ñèéàñÿòäÿêè ìöâÿôôÿãèééÿò ñèçëèêëÿðè îíóí ìþâãåéèíè çÿèôëÿòìèøäè. Ôðàíñà-Ïðóññèéà (18701871) ìöùàðèáÿñè çàìàíû ìÿüëóá îëìóø, 82 ìèí îðäó èëÿ òÿñëèì îëìóøäó. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿð áó ùàäèñÿäÿí áÿùñ åäèð. 1870-úè èëèí ñåíòéàáðûíäà Ñåäàí éàõûíëûüûíäà ÿñèð ýþòöðöëìöø, ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëìûø, ÿñèðëèêäÿí àçàä åäèëìèø, þìðöíöí àõûðûíà ãÿäÿð (9.1.1873) Èíýèëòÿðÿäÿ éàøàìûøäû. 532 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê44 ßñëÿí Îãìèéàäàí îëàí þâëàä Éåääèäÿí äîããóçà ãÿäÿð éîëäàí ÷ûõàúàãëàð. Óçàãäàêû ùþêìäàðà ýöúëö äîñòà ÷åâðèëèá. Ïî ãàëàñûíû Íàâàððàíûí àéàãëàðû àëòûíà àòìàüà áîðúëóäóð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ýåäÿí Îãìèéà, ýöúëö, ãöäðÿòëè ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. Ãÿäèì êåëòëÿðèí ÿôñàíÿâè ãÿùðÿìàíû Îãìèéà èëÿ ìöãàéèñÿäÿ âåðèëèá. 2-úè ñÿòèðäÿ II Ùåíðèíèí äàëáàäàë þëìöø þâëàäëàðûíà èøàðÿ âàð. Îäóð êè, ùàêèìèééÿòÿ ÿñëèíäÿ Ïî øÿùÿðèíäÿ àíàäàí îëàí íàâàððàëû IV Ùåíðè ýÿëìèøäè. Äèíè ìöùàðèáÿëÿð (1559-1598) äþâðöíäÿ ùóýåíîòëàðûí áàø÷ûñû èäè. Ëàêèí 1593-úö èëäÿ Ôðàíñà êðàëû îëìàã íàìèíÿ êàòîëèêëèéè ãÿáóë åòìèø âÿ II Ùåíðèíèí éåääè þâëàääàí éåýàíÿ ñàü ãàëàí ãûçû Ìàðãàðèòà èëÿ åâëÿíäèêäÿí ñîíðà Ôðàíñà îíó êðàë êèìè òàíûìûøäû (1594-1610). IV Ùåíðè Íàíò åäèêòèíè (ôÿðìàí) 1598-úè èëèí àïðåëèíäÿ èìçàëàéàðàã äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ ñîí ãîéäó. Ôÿðìàíà ýþðÿ êàòîëèñèçì Ôðàíñàíûí ùàêèì äèíè îëàðàã òÿñäèã åäèë ìèøäè. Áóíóíëà áåëÿ, ùóýåíîòëàð åòèãàä àçàäëûüû ÿëäÿ åòìèøäèëÿð. 8 ê45 ßëè âÿ àéàüû áèíò âÿ ñàðüû è÷èíäÿ èäè. Ñîíðà äîüóëàíû Êàëåäÿí àïàðàúàãëàð. Ýþçÿò÷èíèí ñþçöíÿ ýþðÿ þëöìöí âàõòû óçàäûëàúàã. Ñîíðà î, ïàñõà âàõòû ÷îõëó ãàí èòèðÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí öìóìè ðÿéè áåëÿäèð êè, áó êàòðåí XVI Ëöäîâè êèí îüëó, 11 éàøëû âÿëèÿùä XVII Ëöäîâèêäÿí áÿùñ åäèð. Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1794), êðàë XVI Ëöäîâèê âÿ êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà åäàì åäèëäèêäÿí ñîíðà 11 éàøëû øàùçàäÿ Êîì ìóíàíûí íöìàéÿíäÿñè Ñòåíàðûí ýþñòÿðèøè èëÿ Ïèíÿ÷è Ñèìîíà âåðèë ìèøäè êè, îíà ÿçàá-ÿçèééÿò âåðñèí. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ ýÿíú øàùçàäÿéÿ âåðèëÿí èøêÿíúÿëÿðäÿí ñþùáÿò à÷ûð. 1794-úö èëäÿ øàùçàäÿíè éîõëàéàí Àðìàí àäëû ùÿêèì éàçìûøäû êè, îíóí ñîë ÿëèíäÿ ãàí÷èð âÿ ýþé (çÿðáÿ éåðè), äèðñÿê âÿ äèçëÿðèíäÿ 533 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè äÿùøÿòëè øèøëÿð âàðäûð. 1795-úè èëèí èéóíóíäà Àõèëë Ñåâåðñòð Èúòèìàè Òÿùëöêÿñèçëèê Êîìèòÿñèíèí öçâëÿðèíÿ áèëäèðèá êè, ìÿëóì îëìàéàí ñÿáÿáäÿí ýÿíú Ëöäîâèê êå÷èíèá. Îíó äà ÿëàâÿ åäèá êè, îíóí ÿëëÿðè, àéàãëàðû, äèçëÿðè áèíò âÿ ñàðüû è÷èíäÿäèð. Êîìèòåòèí öçâëÿðè ùÿáñõàíàéà ýÿëñÿëÿð äÿ, òàíûíìàç ùàëà ñàëûíìûø øàùçàäÿíèí ìåéèòèíè òàíûìàéûáëàð. Øàùçàäÿíèí þëöìöíöí ñÿáÿáèíè ùàäèñÿäÿí òÿãðèáÿí èêè éöç ÿëëè èë ÿââÿë éàçûëìûø áó êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿí áèëìÿê îëóð. 8 ê46 ßáÿäè íèêàùñûç Ïàâåë Ðîìàäàí ö÷ ëèãà ìÿñàôÿäÿ þëÿúÿê. Î áèðè èêèñè äÿ Òàðàñê áÿäùåéáÿòèíäÿí ãà÷ìàüà ÷àëûøàúàãëàð. Õîðóç âÿ Ãàðòàë Ôðàíñàéà, áó ö÷ ãàðäàøà Ìàðñ îëäóãúà äÿùøÿòëè òàõò-òàú ãóðàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ýþðöúö Ðîìà Ïàïàñûíäàí ñþç à÷ûð. Òàðèõÿ íÿçÿð ñàëñàã ýþðÿðèê êè, Íîñòðàäàìóñ ÕÕ ÿñðäÿ Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëìèø ö÷ Ïàâåëäÿí áÿùñ åäèð: VI Ïàâåë (1963-1978), I Ïàâåë (1978), II Ïàâåë (1978-2005). Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, Ðîìà Ïàïàëàðû þìöðëöê ñå÷èëèðëÿð. Ìÿòëÿáÿ êå÷ÿðÿê ãåéä åäèì êè, VI Ïàâåë ùÿãèãÿòÿí äÿ Ðîìàíûí ö÷ ëèãàëûüûíäà (áèð ëèãà 4.83 êì áÿðàáÿðäèð), Ïàïàëûüûí èãàìÿò ýàùûíäà — ×àíäîëôî ãÿñðèíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäèð. Ìÿëóìäóð êè, Ïàïàëàð åâëÿíÿ áèëìÿçëÿð. Áèð ÷îõëàðû VI Ïàâåëèí ùîìîñåêñóàë îëäóüóíó äåéèðäèëÿð. Ýöìàí êè, ýþðöúö åëÿ áóíà ýþðÿ äÿ îíó “íèêàùñûç Ïàâåë” àäëàíäûðìûøäûð. Êàòðåíèí 2-úè ñÿòðèíäÿ 1978-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëÿí âÿ Ïàïàëûüûíûí áèð àéû òàìàì îëàíäà çÿùÿðëÿíèá þëäöðöëÿí I Ïàâåëäÿí âÿ 13 ìàé 1981-úè èëäÿ òöðêèéÿëè åðìÿíè òåððîð÷ó Ìåùìåò ßëè Àü úàíûí Ïàïà II Ïàâåëÿ ãàðøû òþðÿòäèéè ñóè-ãÿñääÿí, ñîíóíúóíóí äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 2005-úè èëÿ ãÿäÿð ÿçàá-ÿçèééÿò è÷èíäÿ, éàðûìúàí éàøàìàñûíäàí äàíûøûëûð. Cîí Ùîóã ãåéä åäèð êè, VI Ïàâåëè äÿ çÿùÿðëÿéèá þëäöðöáëÿð. 534 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Ìöãÿääÿñ êèëñÿäÿ áàø âåðÿíëÿð àäàìû ùåéðÿòÿ ñàëûð. Áèð äÿôÿ ñþùáÿò ÿñíàñûíäà èðàãëû õðèñòèàí Èáðàùèì Íèçàð àäëû äîñòóì äåäè êè, Èíúèëäÿ éàçûëûá êè, êèëñÿ õàäèìëÿðèíèí ÿêñÿðèééÿòèíèí éåðè úÿùÿííÿì îëàúàã. Áó áàðÿäÿ øÿðãøöíàñ âÿ èëàùèééàò÷û àëèì Íÿðèìàí Ãàñûìîüëóíóí ôèêðèíè þéðÿíäèì. Î, äåéèëÿíëÿðè íÿèíêè òÿñäèã åòäè, òÿêúÿ êèëñÿ õàäèìëÿðèíèí äåéèë, ïÿðèñåéëÿðèí äÿ áóðàéà äàõèë îëäóüóíó ýþñòÿðäè âÿ ÿëàâÿ åòäè êè, Èíúèëèí ÕÕIII ôÿñëè áöòþâëöêäÿ áó ìÿñÿëÿéÿ ùÿñð îëóíóá. Êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðèíäÿ ýþðöúö ÀÁØ, Èíýèëòÿðÿ âÿ Ôðàíñàéà èøàðÿ åäèð. Ìÿëóìäóð êè, Ìàðñ ìöùàðèáÿ ðÿìçèäèð. Äåìÿëè, äöíéàäà áàø âåðÿí ìöùàðèáÿ âÿ ìöíàãèøÿëÿðäÿ áó ö÷ äþâëÿòèí ÿëè îëäóüó âÿ áóíóí ÷îõ àüûð íÿòèúÿëÿð âåðÿúÿéè áàðÿäÿ õÿáÿðäàðëûã åäèëèð. 8 ê47 Òðåñìàíéÿí ýþëö Ïåðóúàäà ãûôûë àëòûíäà ñàõëàíûð. Ñóè-ãÿñä÷èëÿðèí øàùèäè îëàúàãäûð. Àüûëñûç àäàì, àüûëëû àäàìû éàìñûëàéàúàãäûð. Àëìàíëàðûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëàí þçö äÿ ìÿùâ îëäó (òèêÿ-òèêÿ îëäó). Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1943-úö èëäÿ ôîí Êåññèðèíãèí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà àë ìàí îðäóñó Èòàëèéàíû òóòìóøäó. 1944-úö èëèí èéóí àéûíäà èñÿ Òðåñ ìàí úÿáùÿñèíäÿ îíëàð ìöùàñèðÿéÿ àëûíàðàã ìÿùâ åäèëìèøäèëÿð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ áþéöê ýþðöúö îíóí êàòðåíëÿðèíè áèëÿ-áèëÿ àëìàíëàðûí õåéðèíÿ éîçàí (ýóéà Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðìèøäèð êè, àëìàíëàð ìöùàðèáÿäÿ ãàëèá ýÿëÿúÿê) àñòðîëîã Êàðë Åðíåñò Êðàôòû ëàüà ãîéóð âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ àëìàíëàðûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëàí Àäîëô Ùèòëåðèí þçöíöí ìÿùâ îëàúàüûíû ýþñòÿðèð. 8 ê48 Ñàòóðí Õÿð÷ÿíý áöðúöíäÿ, Éóïèòåð Ìàðñëà îëàúàã. Ñàëâàòéåðäÿ Õàëäåé ðÿììàëû ôåâðàëäà õÿáÿð âåðÿúÿê. Ñéåððà— Ìîðåíÿ ö÷ òÿðÿôäÿí ùöúóì åäèëèá. 535 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Âåðáåñê éàõûíëûüûíäà ìöíàãèøÿ, þëöì-äèðèì ìöùàðèáÿñè îëàúàã. Áÿçè ýþðöúöëÿðèí ýþñòÿðäèéè êèìè, ùÿð äÿôÿ Ñàòóðí çàùèðÿí Õÿð÷ÿíý áöðúöíäÿ îëàíäà äöíéà ãëîáàë ìöùàðèáÿ èëÿ öçëÿøèð. Åëÿ òÿêúÿ ÕÕ ÿñðè ýþòöðñÿê äåéèëÿíëÿð éåðèíè àëûð. 1917-úè èëèí ìàé-èéóí àéëàðûíäà Éóïèòåð Ìàðñëà Áóüà áöðúöíäÿ îëàíäà âÿ Ñàòóðí Õÿð÷ÿíý áöðúöíäÿí êå÷ÿíäÿ áèðëÿøìèø èíýèëèñ-ôðàíñûç ãîøóíëàðû Ìåññèí éàõûíëûüûíäà ìþùòÿøÿì ÿìÿëèééàò êå÷èðìèøäèëÿð. 2-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Ñàëâàòéåð” — òÿùëöêÿñèç òîðïàã, þëêÿ ìÿíàñûíäàäûð. Áóðàäà Íîñòðàäàìóñóí Õàëäåé ýþðöúöñöíöí Ìàêåäîíèéàëû Èñêÿíäÿðè Áàáèëÿ ýåòìÿêäÿí ÷ÿêèíäèðìÿñèíäÿí, ëàêèí ùþêìäàðûí îíóí ñþçëÿðèíÿ ìÿùÿë ãîéìàìàñûíäàí ñþç à÷ìàñû, Èñêÿíäÿðèí âÿòÿíèíäÿ áàø âåðÿúÿê äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿðÿ èøàðÿäèð. Áåëÿ êè, 1919-úó èëäÿ Éóíàíûñòàí Òöðêèéÿéÿ ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàäû âÿ 1922-úè èëäÿ àüûð ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàäû. Áóíäàí ÿëàâÿ, 1941-úè èëèí àïðåëèíäÿ Ùèòëåð Àëìàíèéàñû Éóíàíûñòàíû èøüàë åòìèøäè. Êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðèíäÿ Èñïàíèéàíûí áàøûíû ãàòàí Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí (1936-1939) áÿùñ åäèëèð. 8 ê49 Ñàòóðí Áóüà áöðúöíäÿ, Éóïèòåð Äîë÷à, Ìàðñ èñÿ Îõ áöðúöíäÿ îëàíäà Àëòû ôåâðàëäà þëöì îëàúàã. Ñàðäèíèéàäàí îëàíëàð Áðöãäÿ áþéöê êå÷èä. Ïîíòåðîñîäà Áàðäåðëÿð ñöëàëÿñèíèí áàø÷ûñû þëÿúÿê. Êå÷ìèøäÿ áàø âåðÿí âÿ èíäè àç ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí ùàäèñÿëÿðÿ ùÿñð îëóíìóø áó êàòðåí áàðÿäÿ îíó äåéÿê êè, Áàðáåðëÿð Èñïàíèéàäà áþéöê íÿñèë îëóá. Ðîìà Ïàïàñû VIII Óðáàí äà áó íÿñëèí íöìàéÿíäÿñè îëóá. Ùÿãèãÿòÿí äÿ áó íÿñëèí áàø÷ûñû 1738-úè èëèí ôåâðàëûíäà äöíéàñûíû äÿéèøèá. Äÿãèã òàðèõ ìÿëóì äåéèëäèð. Äÿãèã ìÿëóì îëàí îäóð êè, 1738-úè èëèí ôåâðàë àéûíûí 6-äà Ïëàíåòëÿðèí äöçöëöøö Íîñ òðàäàìóñóí êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðäèéè êèìè îëìóøäóð. 8 ê50 Êàïåëëàäàíûí ÿòðàôûíû åïèäåìèéà áöðöéÿúÿê. 536 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Áàøãà òÿðÿôäÿí Ñàãóíòàíû àúëûã áàøûíà àëàúàã. Ãîúà, õåéèðõàù àäàìû ãåéðè-ãàíóíè úÿíýàâÿð îüëó Òóíèñäÿí îëàí áþéöéö ìÿúáóð åäÿúÿê êè, þçöíö ìÿùâ åòñèí. Òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíäÿ áàø âåðÿíëÿðèí éåð àëäûüûíû ýþñòÿðèðëÿð. Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí Èìïåðàòîðó V Êàðëûí ãåéðè-ãàíóíè îüëó Äîí Õóàí Àâñòðèéàëû òàðèõäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ÷îõ úÿíýàâÿð âÿ ãàíè÷ÿí èäè. Î, 1573-úö èëäÿ Òóíèñè çÿáò åäÿðÿê ÿëúÿçàèðëèëÿðèí òÿéèí åòäèéè áàø÷ûíû þëäöðìöøäö. Êàòðåíäÿ ýþðöúöíöí ñþùáÿò à÷äûüû åïèäåìèéà 1570-1574-úö èëëÿð àðàñû áàø âåðìèøäè. 8 ê51 Êàðäîáàíûí èêèíúè äÿôÿ àëûíìàñûíäàí ñîíðà, Âèçàíòèéàëûëàð (òöðêëÿð) ãóðáàíêÿñìÿ ìÿðàñèìè êå÷èðèðëÿð. Îíóí êå÷äèéè éîëäà öçöì ïëàíòàñèéàëàðû ìÿùâ åäèëäè. Ùåðêóëåñ ñöòóíëàðû éàíûíäà ãÿíèìÿò ÿëÿ êå÷èðèëäè. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ 1558-úè èëäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. Ùÿìèí èëäÿ áèðëÿøìèø òöðê âÿ ßëúÿçàèð ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñû Èñïàí äîíàíìàñûíû äàðìàäàüûí åäÿðÿê Ëèâèéà ñàùèëëÿðèíÿ éàõûí Cåðáà àäàñûíà ÷ûõäû, ãóðáàí áàéðàìû âàõòûíà äöøäöéöíÿ ýþðÿ ãóðáàíêÿñìÿ ìÿðàñèìè òÿøêèë îëóíäó. Èêèíúè äÿôÿ Êîðäîâàíû ÿëÿ êå÷èðäèêäÿí ñîíðà éîë áîéó öçöìëöêëÿðè ìÿùâ åòäèëÿð êè, ùå÷ êÿñ øÿðàá ùàçûðëàéà áèëìÿñèí. Éîõñà ìöñÿëìàí ÿñýÿð âÿ äÿíèç÷èëÿðè øÿðàá è÷ÿ áèëÿðäèëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “Ùåðêóëåñ ñöòóíëàðû” “Úÿáÿëöòòàðèã áîüàçû” ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð. 8 ê52 Áëóà êðàëû Àâèíéîíäà ùþêìðàíëûã åòìÿê ö÷öí Àìáóàç âÿ Ñåíàäàí êå÷ÿúÿê. Èíäèðà ÷àéû áîéóíúà ùÿðÿêÿò åäÿðÿê Áîíèéà ÷àòìàìûø Îíãë Ïóàòéåäÿ ìöãÿääÿñ ãàíàäëàð ìÿùâ îëàúàã. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà Ôðàíñàäà òöüéàí åäÿí äàõèëè ÷ÿêèøìÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. 537 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 8 ê53 Áîëîíäà î ñÿùâëÿðèíè äöçÿëòìÿê èñòÿéÿúÿê. Ýöíÿø ìÿáÿäèíÿ ýèðÿ áèëìÿéÿúÿê. Î, ÷îõ áþéöê èøëÿð ýþðÿðÿê éåðÿ-ýþéÿ ñûüìàéàúàã. Èéåðàðõèéàäà ùÿëÿ áóíóí áÿíçÿðè ùå÷ âàõò îëìàéûá. Äöíéàäà Ýöíÿø ìÿáÿäè àäëàíàí éåýàíÿ ìÿáÿä Éóíàí ÿñàòèðè Àëëàùû Àïîëëîíóí øÿðÿôèíÿ Ëîíäîíäà åðàìûçäàí ÿââÿë óúàëäûëìûøäû. Ëàêèí éåíè åðàíûí 154-úö èëèíäÿ ùÿìèí ìÿáÿä çÿëçÿëÿ íÿòèúÿñèíäÿ éåðëÿ éåêñàí îëìóøäó. Îíóí õàðàáàëûüûíûí éåðèíäÿ Âåñòìèíñòåð àááàòëûüû òèêèëèá. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí ýåäèð. 1804-úö èëäÿ Íàïîëåîí 200 ìèíëèê îðäó èëÿ Áóëîíäàí ËàÌàíø áîüàçûíû êå÷ÿðÿê Ëîíäîíó òóòìàã èñòÿéèá. ßýÿð î áóíó åòñÿéäè, ñîíðàëàð Âàòåðëîî éàõûíëûüûíäà ìÿüëóá îëìàçäû. Ëàêèí áó âàõò åøèäèá êè, ðóñ-àâñòðèéà îðäóëàðû Ôðàíñàéà ùöúóì åäèáëÿð. 2-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, î Ëîíäîíà ýèðÿ áèëìèð. Îðäóíó þëêÿéÿ ñîõóëàí äöøìÿíè ÿçìÿéÿ éþíÿëäèð. 1805-1807-úè èëëÿðäÿ âÿ ñîíðàëàð Íàïîëåîí áþéöê ãÿëÿáÿëÿð ãàçàíûá. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Íàïîëåîí èíýèëèñëÿðÿ àëâåð àäàìû êèìè áàõûá âÿ îíëàðû “àëâåð÷è ìèëëÿò” àäëàíäûðìûøäû. Èíýèëòÿðÿíè èãòèñàäè úÿùÿòäÿí çÿèôëÿòìÿê ö÷öí Áðèòàíèéà àäàëàðûíà áëîêàäà åëàí åòìèøäè. Áöòöí Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿ èíýèëèñëÿðèí ìàëûíû âÿ ÿìëàêûíû ìöñàäèðÿ åòìÿéè ÿìð åòìèøäè. Ýþðöíäöéö êèìè, Íàïîëåîíóí èãòèñàäè áëîêàäàñû èíäè äÿ äÿáäÿäèð. Ýöúñöç äþâëÿòëÿðÿ ãàðøû áåëÿ áëîêàäàëàð, “ñàíêñèéàëàð” òåç-òåç òÿòáèã îëóíóð. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ Íàïîëåîíóí ùÿéàòà êå÷èðäèéè ãàíóíëàðäàí ñþç à÷ûëûð. Ìàðàãëûäûð êè, Íàïîëåîíóí ãÿáóë åòäèéè áöòöí ãàíóíëàð ùàçûðäà Ôðàíñàäà ãöââÿäÿäèð. Íàïîëåîíóí äöíéàýþðöøö âÿ äöøöíúÿ òÿðçè òàìàìèëÿ ôÿðãëè èäè. Îíóíëà áàüëû áÿçè ìÿãàìëàð äåéèëÿíëÿðÿ àéäûíëûã ýÿòèðèð. Áèð äÿôÿ êè÷èê ãàðäàøû — Ùîëëàíäèéà íûí êðàëû Ëöäîâèê õàëã òÿðÿôèíäÿí ñåâèëìÿñè áàðÿäÿ þéöíìÿê èñòÿ éÿíäÿ, Íàïîëåîí îíóí ñþçöíö êÿñìèøäè: “Ãàðäàøûì, ùÿð ùàíñû áèð 538 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà êðàëûí õåéèðõàù îëäóüóíó ñþéëÿéèðëÿðñÿ, äåìÿëè, îíóí ùàêèìèééÿòè áàø òóòìàìûøäûð”. Íàïîëåîí úèíàéÿòêàðëàðà ãàðøû àìàíñûç èäè. Áóíóíëà áåëÿ, òÿéèí åòäèéè ùàêèìëÿðÿ äåìèøäè: “Ñèçäÿí ÿäàëÿò ýþçëÿéÿí àäàìûí ùàíñû ïàðòèéàéà ìÿíñóá îëìàñûíû ùå÷ âàõò àðàéûá àõòàðìàéûí”. Èìïåðàòîð þçöíÿ òÿëãèí åòäèéè áèð ôèêðè òåç-òåç òÿêðàðëàéûðäû: “Àäàìëàðû ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðìÿê ö÷öí èêè âàñèòÿ âàð — ãîðõó âÿ øÿõñè ìàðàã”. “Ìàðàã” ñþçöíö î òÿêúÿ áèðáàøà ïóëà ùÿðèñëèê êèìè äåéèë, ùÿì äÿ øþùðÿòïÿðÿñòëèê, ìÿíñÿáïÿðÿñòëèê êèìè áàøà äöøöðäö. 4-úö ñÿòèðäÿ Èéåðàðõèéàäàí ñþùáÿò ýåäèð. Èéåðàðõèéà äåéÿíäÿ ÿââÿëëÿð Ðîìà ïàïàëûüû íÿçÿðäÿ òóòóëóðäó. 1804-úö èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû VII Ïèé Íàïîëåîíóí òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åòìèøäè. Ëàêèí Íàïîëåîí òàúû Ïàïàíûí ÿëèíäÿí àëàðàã þçö þç áàøûíà ãîéìóøäó. Ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 8 ê54 Èçäèâàú ÿùâàëè-ðóùèééÿñè àëòûíäà, Áþéöê Ñåëèí Øèðåí ìÿðùÿìÿò ýþñòÿðèð. Êÿíòÿí, Àððàñ ñÿéàùÿò ö÷öí éåíèäÿí à÷ûëäû. Èñïàíèéàäà (ãÿññàáà) èêèíúè êöðñö ùàçûðëàíäû. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà Ôðàíñàíûí Ñÿí-Êÿíòÿí âÿ Àððàñ øÿùÿðëÿðèíèí èñïàíëàð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìàñûíäàí, ñîíðà ìöíàñèáÿòëÿðè éàõøûëàøäûðìàã ö÷öí Èñïàíèéà êðàëû II Ôèëèïïèí Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèíèí ãûçû Éåëèçàâåòà èëÿ åâëÿíìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. 8 ê55 Èêè÷àéàðàñûíäà î, þçöíö ñûõûëìûø ýþðÿúÿê. Áþéöê âÿ êè÷èê ÷ÿëëÿêëÿð êå÷èä ö÷öí áèð-áèðèíÿ áàüëàíìûøëàð. Áþéöéöí òåç-òåç êå÷èá ýåòäèéè ñÿêêèç êþðïö äàüûäûëûá. Éåòêèí þâëàäëàðû þëäöðöëÿúÿêëÿð. 539 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåí öçÿðèíäÿ ÷îõ áàø ñûíäûðñàëàð äà, ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ôèêèðëÿðè êàòðåíèí ñÿòèðëÿðè èëÿ óçëàøìàìûøäûð. Ùàãã íàìèíÿ îíëàðû ãûíàìàã äà îëìàç. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíëÿðèíè ùàäèñÿ áàø âåðìÿìèø øÿðù åòìÿê ÷ÿòèí îëóð. 2003-úö èëäÿ ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ Èðàãû òóòäóãäàí ñîíðà ìÿëóì îëäó êè, ñþùáÿò Ìåñîïîòàìèéàäàí (Èêè÷àéàðàñûíäàí) — Èðàãäàí ýåäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúö Áàüäàäû èêè éåðÿ áþëÿí Äÿúëÿ ÷àéû öçÿðèíäÿ ñàëûíìûø ñÿêêèç êþðïöäÿí, 3-úö ñÿòèðäÿ Ñÿääàì Ùöñåéíèí èêè îüëó Îäåé âÿ Ãóñåéäÿí, îíëàðûí þëäöðöëÿúÿéèíäÿí áÿùñ åäèëèð. Äîüðóäàí äà, 2003-úö èëèí ìàðòûíäà ÀÁØ âÿ èíýèëèñ ãîøóíëàðû Èðàãû òóòäóãäàí ñîíðà, îíëàð Ìîñóë éàõûíëûüûíäà àìåðèêàëûëàð òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëìöøäöëÿð. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñóí XVI ÿñðäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè XXI ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ éåðèíè àëìûøäûð. 8 ê56 Çÿèô äÿñòÿ òîðïàüû çÿáò åäÿúÿê. Éóõàðû òîðïàãäàêûëàð òöêöðïÿäèúè ñÿñëÿ ãûøãûðàúàãëàð. Áþéöê äÿñòÿ êÿíàðäàí (ñóéó) áóëàíäûðàúàã. Ä.íåáðîíóí éàõûíëûüûíäà î, éûõûëûð, òÿëÿáëÿð àéäûí îëóð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ áèð ÷îõ òÿäãèãàò÷ûëàð ìöÿééÿí ôÿðçèééÿëÿð ñþéëÿìÿêëÿ, ùàäèñÿëÿðèí óçàã ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðìÿêëÿ êèôàéÿòëÿíìèøëÿð. Éàëíûç Åðèêà ×èòÿì ýþñòÿðèð êè, Ä.íåáðî — “Åäèíáðî” — ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Ìÿëóìäóð êè, Åäèíáóðã Øîòëàí äèéàíûí ïàéòàõòûäûð. Òÿäãèãàò÷û ãåéä åäèð êè, êàòðåíäÿ 1650-úè èëäÿ Èíýèëèñ-Øîòëàíä îðäóñóíóí Äóíáàð äþéöøöíäÿí âÿ øîòëàíäëàðûí ìÿüëóá îëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. 1-úè ñÿòèðäÿ “çÿèô äÿñòÿ” îðäóíóí ñàéûíûí àç îëìàñû ìÿãàìûíäà èøëÿíèá. 2-úè ñÿòèðäÿ “éóõàðû òîðïàãäàêûëàð” — éöêñÿêëèêëÿðäÿ, äàüëàðäà, éàéëàëàðäà éàøàéàíëàð” ìÿíàñûíäà èøëÿíìèøäèð êè, áó äà øîò ëàíäëàðà àèääèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýöúëö èíýèëèñ îðäóñó íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 540 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê57 Àäè ÿñýÿðäÿí èìïåðàòîðà ãÿäÿð éöêñÿëÿúÿê. Ãûñà ýåéèìèíè, óçóí ýåéèìëÿ ÿâÿç åäÿúÿê. Ñèëàù èøëÿòìÿêäÿ ìàùèð, êèëñÿéÿ ãàðøû àìàíñûç îëàúàã. Ñó ñöíýÿðè òÿíýÿ ýÿòèðäèéè êèìè, î äà äèí õàäèìëÿðèíÿ çöëì åäÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí ýåäèð. Áþéöê ýþðöúöíöí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éöç ôàèç éåðèíÿ éåòìèøäèð. Íà ïî ëåîí äî - Èìïåðàòîð Íàïîëåîí Áîíàïàðò üóðäàí äà àäè ÿñýÿðäÿí Èìïåðàòîðà (1804-úö èë) ãÿäÿð éöêñÿëìèø, 1804-úö èë ìàé àéûíûí 18-äÿ þçöíö èìïåðàòîð åëàí åäÿðÿê ãûñà êîíñóë ýåéèìèíè óçóí èìïåðàòîð ýåéèìè èëÿ ÿâÿç åòìèøäè. Òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ Ðîìà Ïàïàñû VII Ïèé èøòèðàê åòìèøäè. Êèëñÿéÿ ãàðøû àìàíñûç îëàí Íàïîëåîí Ðîìà Ïàïàñû VI Ïèéè âÿ VII Ïèéè çèíäàíà ñàëäûðìûøäû. Ïàïà VI Ïèé çèíäàíäà îëàðêÿí äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Íàïîëåîíëà áàüëû òàðèõè ùàäèñÿëÿðè èçëÿäèêúÿ ÕÕ ÿñð Àçÿðáàéúàí ïîå çèéàñûíûí ÿí ýþðêÿìëè íöìàéÿíäÿëÿðèíäÿí áèðè Ñÿìÿä Âóðüóíóí òàðèõè ñþçëÿðè ýþç þíöíÿ ýÿëèð: Íàïîëåîí äåäè êè, “Ýþé Àëëàùûíäûð. Ôÿãÿò éåð öçöíöí Òàíðûñû ìÿíÿì”. Ìöÿééÿí çàìàí êÿñèéèíäÿ äöíéàíû ëÿðçÿéÿ ñàëàí, õàëãûí èíàìûíû ãûðàí, äèí õàäèìëÿðèíÿ çöëì åäÿí áó òàðèõè øÿõñèééÿòèí òàëå éèíèí íåúÿ ôàúèÿ èëÿ áàøà ÷àòäûüû àäàìû ùåéðÿòÿ ñàëûð. “Àëëàùëûã” 541 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èääèàñûíäà îëàí áàøãà äèêòàòîðëàð äà, îíëàðûí ôàúèÿëÿðè äÿ éàäà äöøöð. 8 ê58 Áðèòàíèéàëû àäûíû äàøûìàã ö÷öí ñèëàùà ñàðûëäû. Ùàêèìèééÿò ÷ÿêèøìÿ éîëó èëÿ ãàðäàøëàð àðàñûíäà áþëöíäö. Àíãëèêàí òèòóëó ÷îõ ýåú ìÿñëÿùÿò ýþðöëÿúÿê. Ãàëëèéà ùàâàñûíà ãà÷àí ýåúÿ òÿÿúúöáëÿíÿúÿê. Êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíäÿ èêè ãàðäàø II ×àðëç âÿ I Cåéìç àðàñûíäà òàõò-òàú óüðóíäà ýåäÿí ìöáàðèçÿäÿí áÿùñ åäèëèð. Îíëàð 1649-úó èëäÿ åäàì îëóíàí I ×àðëçûí îüëàíëàðû èäè. I Cåéìç êàòîëèêëèéÿ ìåéèë åäèðäè. Î, ùÿòòà êàòîëèê Ìåðèéÿ åâëÿíìÿêäÿí áåëÿ ÷ÿêèíìÿìèøäè. Íÿùàéÿò î, ñöðýöí åäèëìèøäè. II ×àðëç âÿôàò åòäèêäÿí ñîíðà òàõòòàúà ñàùèá îëìàã ö÷öí I Cåéìç äÿâÿò àëìûøäû. I Úåéìçäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ Éàêîâ ýÿëìèøäè (1685). Òàõò-òàúà ñàùèá îëàí Éàêîâ Ïàðëàìåíòÿ òÿçéèã ýþñòÿðÿðÿê þëêÿäÿ êàòîëèêëèéè áÿðãÿðàð åòìÿéÿ ÷àëûøäû. Áó ìÿãñÿäëÿ î, 1687úè èëäÿ Êåíòåðáåðèíèí Áàø éåïèñêîïóíó âÿ àëòû íÿôÿð éöêñÿê âÿçèôÿëè ïðåëàòû ùÿáñ åòäèðäè. ×öíêè îíëàð êàòîëèêëèéè ãÿáóë åòìÿêäÿí èìòèíà åòìèøäèëÿð. Áåëÿ îëàí ùàëäà Ïàðëàìåíò Éàêîâóí ïðîòåñòàíò îëàí ãûçû Ìàðèéàéà åâëÿíìèø Ùîëëàíäèéà øàùçàäÿñè Âèëùåëì Îðàí ñêèéÿ èíýèëèñ òàõò-òàúûíà ñàùèá îëìàã ö÷öí õÿëâÿòè ìÿêòóá ýþíäÿðäè. 1888-úè èëèí íîéàáð àéûíäà Âèëùåëì îðäóñóíó Èíýèëòÿðÿ ñàùèëëÿðèíÿ ÷ûõàðòäû. Áóíà òÿÿúúöáëÿíÿí Éàêîâ áàøà äöøäö êè, âÿçèééÿòè àüûð îëàúàã. ×öíêè þëêÿäÿ òÿðÿôèíè ñàõëàéàí éîõ èäè. I ×àðëçûí åäàìû ýþçöíöí ãàáàüûíà ýÿëäè. Ãöðáÿòäÿ éàøàìàã þëöìäÿí öñòöíäöð — äåéÿðÿê Ôðàíñàéà ãà÷äû. Ãàí òþêöëìÿäÿí áàø âåðÿí ùàêèìèééÿò äÿéèøèêëèéèíÿ èíýèëèñëÿð “Ùåéðàíåäèúè èíãèëàá” àäû âåðäèëÿð. Ìàðàã äîüóðàí ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äÿ 3-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “Àíãëèêàí” ñþçö — ïðîòåñòàíò ìÿíàñûíäà Èíýèëòÿðÿäÿ éàëíûç 1635-úè èëäÿ èøëÿíìÿéÿ áàøëàìûøäû. Íîñòðàäàìóñ èñÿ ùÿëÿ äèëäÿ èøëÿíìÿéÿí áó ñþçö, äåìÿê îëàð êè, áèð ÿñð ÿââÿë ëöüÿò òÿðêèáèíÿ ýÿòèðìèøäè. 542 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê59 Èêè äÿôÿ éöêñÿëÿí, èêè äÿôÿ åíÿúÿê. Øÿðã, åëÿúÿ äÿ Ãÿðá çÿèôëÿéÿúÿê. Ðÿãèáè èëÿ áèð íå÷ÿ äþéöøäÿí ñîíðà Äÿíèçëÿ àïàðûëäû. Ìþùòàú îëàíäà óüóðñóçëóüà óüðàéàúàã. Êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ à÷ûã-àéäûí Íàïîëåîíäàí áÿùñ åòäèéè ùàëäà, òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåí öçÿðèíäÿ áàø ñûíäûðûá, îíóí ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðëÿ áàüëû îëäóüó ôèêðèíÿ ýÿëèáëÿð. 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íàïîëåîí èêè äÿôÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìèø, èêè äÿôÿ äÿ ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëìûøäû. Îíóí áàøëàäûüû ìöùàðèáÿëÿð, èñòÿð Øÿðãäÿ, èñòÿð Ãÿðáäÿ äþâëÿòëÿðè çÿèôëÿòìèøäè: Ìèñèð, Òöðêèéÿ, Ðóñèéà, Èòàëèéà, Èíýèëòÿðÿ, Àâñòðèéà, Èñïàíèéà âÿ áàøãà äþâëÿòëÿðè íÿçÿðäÿ òóòóðóã. Èø î éåðÿ ÷àòìûøäû êè, Íàïîëåîí Èíýèëòÿðÿ èëÿ òèúàðÿò ÿëàãÿñèíÿ ýèðÿí äþâëÿòëÿðÿ ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàéàúàüûíû åëàí åòìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿ äÿ ñþùáÿò Íàïîëåîíäàí ýåäèð. Íàïîëåîíó èêè äÿôÿ ñöðýöíÿ äÿíèçëÿ àïàðûáëàð. 1-úè äÿôÿ 1814-úö èë àïðåëèí 20-äÿ Àðàëûã äÿíèçèíäÿ Åëáà àäàñûíà àïàðûëìûøäû. Åëáà àäàñû Íàïîëåîíóí àíàäàí îëäóüó Êîðñèêàäàí òÿõìèíÿí 50 êì àðà ëûäà éåðëÿøèð. 1815-úè èë ôåâðàëûí ñîíóíäà Íàïîëåîí Åëáàíû òÿðê åäÿðÿê ìàðòûí 20-äÿ Ïàðèñÿ ÷àòäû. Ùÿð éåðäÿ îíó Èìïåðàòîð êèìè ãàðøûëàéûðäûëàð. Ëàêèí ìöòòÿôèãëÿð áþéöê îðäó èëÿ îíà ãàðøû ÷ûõäûëàð. Âàòåðëîî êÿí äè éàõûíëûüûíäà ìÿüëóá îëäó. Ïàðèñÿ äþíÿðÿê òàõò-òàúäàí ÿë ÷ÿêäè. Àòëàíòèê îêåàíûíäà ìàòåðèêäÿí 2000 êì ìÿñàôÿäÿ îëàí Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöí åäèëäè âÿ ùÿéàòûíû îðàäà 1821-úè èëäÿ ìÿøÿããÿòëÿð è÷èíäÿ áàøà âóðäó. 8 ê60 Ãàëëèéàäà áèðèíúè, Ðóìûíèéàäà áèðèíúè, Äÿíèçäÿí âÿ ãóðóäàí èíýèëèñëÿðÿ âÿ Ïàðèñÿ Áþéöê îðäó èëÿ áþéöê èøëÿð ýþðÿúÿêäèð. Ãÿçÿáëè ãÿääàð Ëîòàðèíýèéàíû èòèðÿúÿê. 543 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1870-1871-úè èëëÿðäÿ Ôðàíñà èëÿ Ïðóññèéà àðàñûíäà áàø âåðÿí ìöùàðèáÿíèí àë÷àëäûúû øÿðòëÿðèíÿ ýþðÿ Ôðàíñà Ëîòàðèíýèéàíû èòèðìèøäè. Êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö áóíóíëà áàüëû ñîíðàêû ùàäèñÿëÿðäÿí ñþç à÷ûð. I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñà âÿ Ðóìûíèéà àëìàíëàðà âÿ Àâñòðèéà-Ìàúàðûñòàí èìïåðèéàñûíà ãàðøû èíýèëèñëÿðëÿ ìöòòÿôèã îëóáëàð. Ôàêòèêè îëàðàã ìöùàðèáÿíè óäóáëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ àëìàíëàðûí ãÿääàðëûüûíäàí âÿ Âåðñàë ñöëù ñàçèøèíèí øÿðòëÿðèíÿ ýþðÿ Åëçàñ âÿ Ëîòàðèíýèéàíû Ôðàíñàéà ãàéòàðìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëìàëàðûíäàí äàíûøûëûð. 8 ê61 Ýöíäöç èøûüûíäà ùå÷ áèð âàõò, Ùàêèìèééÿò íèøàíûíû, ùþêìäàð ÿñàñûíû ÿëäÿ åäÿ áèëìÿéÿúÿê. Îíóí áöòöí ìöùàñèðÿëÿðè ëÿüâ îëóíàúàãäûð. Ñèëàùëû Òàãèí ùÿäèééÿñèíè õîðóçà ýÿòèðÿúÿêäèð. Õîðóç Ôðàíñàíûí ðÿìçèäèð. Áó êàòðåíäÿ Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí áÿùñ åäèëèð. Åéíè çàìàíäà áóðàäà áöòöí Íàïîëåîíëàð íÿñëèíÿ äÿ áèð èøàðÿ âàðäûð. Áó áàõûì äàí III Íàïîëåîíóí áèð ôèêðè ìàðàã äîüóðóð: “Ùå÷ âàõò Íàïîëåîíëàð íÿñëèíäÿí îëàí øÿõñ âàðèñëèêëÿ èìïåðàòîð êèìè òàõò-òàúà ñàùèá îëà áèëìÿç. Î, ùÿìèøÿ Ðåñïóáëèêà áàéðàüû àëòûíäà îëàúàã. Ëàêèí ùå÷ âàõò íèééÿòèíè ýèçëÿòìÿéÿúÿêäèð. Î, áóíó ìöáàðèçëèéè, äþéöø êÿíëèéè èëÿ, ôðàíñûç õàëãûíû ðóùëàíäûðìàüû èëÿ ÿëäÿ åäÿúÿêäèð”. Íàïîëåîí Áîíàïàðòûí êå÷äèéè éîëà íÿçÿð ñàëàíäà áó ñþçëÿðÿ èíàíìàìàã îëìóð. Íàïîëåîí ùÿòòà þçöíö èìïåðàòîð åëàí åäÿíäÿ, òàúãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ òàúû îíóí áàøûíà Ðîìà Ïàïàñû VII Ïèé ãîéìàëû îëäóüó ùàëäà, òàúû ýþòöðöá þçö þç áàøûíà ãîéìóøäó. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ 1809-úó èëäÿ Íàïîëåîíóí Ïîðòóãàëèéàíû òóòìàã ö÷öí Òàãî ÷àéû (çÿìàíÿìèçäÿ áó ÷àé Òàõî àäëàíûð) âàäèñè íÿ äàõèë îëìàñûíäàí, ìöùàñèðÿëÿðäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Ëàêèí Ïîð òóãàëèéà âÿ èíýèëèñ îðäó ùèññÿëÿðè ìþùêÿìëÿíäèðèëìèø èñòåùêàì 544 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà ëàðäàí Íàïîëåîí îðäóñóíà ñàðñûäûúû çÿðáÿëÿð åíäèðÿðÿê îíó Ëèññàáîíó òóòìàã ôèêðèíäÿí ÷ÿêèíäèðìèøäèëÿð. 8 ê62 Ìöãÿääÿñ ìÿáÿäèí ãàðÿò åäèëäèéèíè ýþðÿíäÿ, Ðîìàíûí ëàï áþéöéö îíëàðûí ìöãÿääÿñëÿðèíè òÿùãèð åäÿúÿê. Åïèäåìèéà îíëàðäàí åëÿ ýåíèø éàéûëàúàã êè, ßäàëÿòñèç úàíûíû ãóðòàðàúàã, ìöùàêèìÿ îëóíìàéàúàã. Áó êàòðåíèí Âàòèêàíäàí áÿùñ åòäèéè øöáùÿ äîüóðìóð. Äöíéà êàòîëèêëÿðèíèí áó ìöãÿääÿñ ìÿáÿäèíäÿ ÷èðêèí ïóëëàðûí òÿìèçëÿíìÿñèíäÿí áàøëàìûø, ìàôèéàëàðëà ÿëàãÿëÿðÿ äàèð áèð ÷îõ àðçóîëóíìàç ùàäèñÿëÿð áàø âåðèá. Êàòðåí ÷îõ öìóìè îëäóüóíäàí ùàããûíäà ãÿòè ñþç äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Îëà áèëñèí êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1978-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëìèø I Ïàâåë âÿ êàðäèíàëëàð àðàñûíäà áàø âåðÿí ÷îõ úèääè ìöíàãèøÿäÿí ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, I Ïàâåë Âàòèêàíäà áàø âåðÿí ÷èðêèí ÿìÿëëÿðè à÷àðàã áèð ÷îõ êàðäèíàëëàðû úÿçàëàíäûðìàã âÿ òóòäóãëàðû âÿçèôÿäÿí êÿíàðëàøäûðìàã ôèêðèíäÿ èäè. Áóíó áèëÿí êàðäèíàëëàð I Ïàâåëèí Ïàïà ñå÷èëäèéèíäÿí äöç áèð àé êå÷ìèø îíà ñóèãÿñä åäÿðÿê çÿùÿðëÿìèøäèëÿð. Áåëÿëèêëÿ, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ìöùàêèìÿ îëóíìàìûøäûëàð. 8 ê63 ßð-àðâàä ñÿäàãÿòè ïîçóëàíäà éàðà çÿðáÿñèç àëûíàúàã. Î, ãÿçÿáèíäÿí àðâàäûíû âÿ îüëóíó þëäöðÿúÿê. Àðâàäûíû þëÿíÿ êèìè äþéÿúÿê, îüëóíóñà áîüàúàã. ßñèð ýþòöðöëÿí ñÿêêèç íÿôÿð áèð àíäà áîüóëàúàã. Êå÷ìèø âÿ çÿìàíÿìèç ö÷öí ñÿúèééÿâè îëàí (õöñóñÿí äÿ ñåðèàëëàð ö÷öí) ùàëäûð. Êàòðåíè à÷ìàüà òóòàëüàú éåðè éîõäóð. Ùÿääÿí àðòûã öìóìèäèð. 8 ê64 Óøàãëàð àäàëàðà àïàðûëäûëàð. 545 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Éåääè íÿôÿðäÿí èêèñè öìèäñèç îëàúàã. Ãóðóäà îëàíëàð áóíà òÿðÿôäàð îëàúàãëàð. Íîí ïîëëå àëûíäû, Ìèëëÿòëÿð Áèðëèéè öìèäëÿðè äîüðóëòìàäû. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ÿââÿëëÿðèíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1940-úû èëäÿ Ùèòëåð Ôðàíñàíû òóòäóãäàí ñîíðà, Èíýèëòÿðÿíè òóòìàüà ùàçûðëàøûðäû. Èíýèëèñëÿð Ëà-Ìàíø áîüàçûíà âÿ Øèìàë äÿíèçèíÿ áèòèøèê ðàéîíëàðäàí óøàãëàðû óçàã àäàëàðà àïàðìàã ãÿðàðûíà ýÿëìèøäèëÿð. 2-úè ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, 7 ìèëéîí 14 éàøà ãÿäÿð óøàãäàí èêè ìèëéîíó (7 íÿôÿðäÿí èêèñè îëìàã ùåñàáû èëÿ) êþ÷öðöëöðìöøäö âÿ îíëàð âàëèäåéíëÿðñèç öìèäñèç âÿçèééÿòäÿ èäèëÿð. Óøàãëàðûí áèð ÷îõó ùÿòòà Êàíàäà âÿ Àâñòðàëèéàéà àïàðûëìûøäû. Ëàêèí áó èø ãóðóäà îëàíëàðûí — âàëèäåéíëÿðèí ðàçûëûüû èëÿ åäèëìèøäè. Áó, áèð ÷îõ óøàãëàðûí ùÿéàòûíû õèëàñ åòìèøäè. Îíà ýþðÿ êè, 1941-1942-úè èëëÿð âÿ 1944-1945-úè èëëÿð àðàñû Áðèòàíèéà ÿââÿëúÿ ýöúëö áîìáàðäìàíëàðà ìÿðóç ãàëìûø, ñîíðà èñÿ Ôàó-1 âÿ Ôàó-2 ðàêåò àòÿøèíÿ òóòóëìóøäó. Ìèëëÿòëÿð Áèðëèéèíèí öìèäëÿðè äîüðóëòìàäûüûíû äà, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áþéöê ýþðöúö äîüðó îëàðàã áÿéàí åòìèøäèð. Èíäèíèí þçöíäÿ áåëÿ Ìèëëÿòëÿð Áèðëèéè ñóïåð äþâëÿòëÿðèí ÿëèíäÿ îéóíúàüà ÷åâðèëèá. Áþéöê äþâëÿòëÿðèí õåéðèíÿ îëàí ãÿòíàìÿëÿð òåçëèêëÿ éåðèíÿ éåòèðèëèð. Êè÷èê äþâëÿòëÿðëÿ áàüëû ÷ûõàðûëàí ãÿðàðëàð èñÿ êàüûç öçÿðèíäÿ ãàëûð. Ìÿñÿëÿí, Àçÿðáàéúàíûí òÿëÿáè èëÿ Áèðëÿøìèø Ìèëëÿòëÿð Òÿøêèëàòûíûí Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû ãÿáóë åòäèéè ö÷ ãÿòíà ìÿñ èíäÿí ùå÷ áèðè éåðèíÿ éåòèðèëìÿéèá. 8 ê65 546 Ìàðøàë Ïåòåí Ãîúà ÿñàñ öìèäèíäÿí ìöòÿÿññèð îëäó. Î, þç èìïåðèéàñûíûí çèðâÿñèíÿ ãàëõàúàãäûð. ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Âàð ýöúö èëÿ ùàêèìèééÿòè èéèðìè àé ñàõëàéàúàãäûð. Ùàêèìèééÿòè òèðàí, ãÿääàð îëàí äàùà ïèñèíÿ ãîéóá ýåäÿúÿêäèð. Êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. 1940-úû èë èéóë àéûíûí 10-äà I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí ãÿùðÿìàíû, Ìàðøàë Ïåòåíÿ þëêÿíè èäàðÿ åòìÿéè, éåíè êîíñòèòóñèéàëû äþâëÿò éàðàòìàüû ùÿâàëÿ åäèðëÿð. Ïåòåíèí î âàõò 83 éàøû âàðìûø. Èéèðìè àéäàí ñîíðà ëàï ãîúàëûá ÿëäÿí äöøìöø Ïåòåí ùàêèìèééÿòè âèòñå-ïðåçèäåíò Ïéåð Ëàâàëà âåðÿðÿê ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàø ìûø äû. Þëêÿäÿ ùÿðú-ìÿúëèê áàø àëûá ýåäèðäè. Ïàðòèçàí ùÿðÿêàòû þëêÿíè áöðöìöøäö. 8 ê66 Ä.Ì.éàçûñû àøêàð åäèëÿíäÿ Ãÿäèì ìàüàðà ëàìïà èøûüûíäà òàïûëàúàã. Ãàíóí, êðàë âÿ øàùçàäÿ Öëïÿí ñûíàãäàí êå÷èðèëÿúÿêëÿð. Êðàëûí àðâàäû âÿ ùåðñîã àëà÷ûãäà éîðüàí àëòûíäàäûð. Áó êàòðåí öçÿðèíäÿ íîñòðàäàìóñøöíàñëàð ÷îõ áàø ñûíäûðñàëàð äà, èíàíäûðûúû áèð ôèêèð èðÿëè ñöðÿ áèëìÿéèáëÿð. Àììà êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿêè “Ä.Ì.” ãûñàëòìàñû áàðÿäÿ äåéèëÿíëÿð ùÿãèãÿòäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàð Ä.Ì. ãûñàëòìàñûíûí Äèèñ Ìàíèáóñ îëìàñûíû âÿ ãÿäèì Ðîìàäà ÿíÿíÿâè îëàðàã áàøäàøû éàçûëàðûíûí áó ùÿðôëÿðëÿ áàø ëàìàñûíû ýþñòÿðìèøëÿð. Ä.Ì. (Äèèñ Ìàíèáóñ) ëàòûíúà “Àëëàùûí ÿëèí äÿäèð” — äåìÿêäèð êè, áàøãà äèëëÿðÿ òÿðúöìÿäÿ “Áóðàäà óéóéóð” ìÿíàñûíû âåðèð. Èòàëèéàäà ãÿáèðèñòàíëûãëàðäà èòèá-áàòìàìûø áöòöí áàøäàøëàðûíäà éàçûëàðûí Ä.Ì. ùÿðôëÿðè èëÿ áàøëàìàñûíà èíäèíèí þçöíäÿ äÿ òÿñàäöô åäèëèð. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí ãÿáèð äàøûíäà Ä.Î.Ì. éàçûë ìûøäûð êè, Äàâèä Îâàñîí áóíóí “Ìÿðùÿìÿòëè âÿ ãàäèð Àëëàù” ìÿ íàñûíäà èøëÿíäèéèíè ýþñòÿðèð.1 Äàâèä Îâàñîí. Àìåðèêà èëÿ áàüëû ýþðöúöëöê (èíýèëèñúÿ). Íéó-Éîðê, 2001, ñÿù.22. 1 547 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áèç áóðàäà äÿðèí áèð ôÿëñÿôè ìÿíà ýþðöðöê. Äöíéàäà ùÿð øåé ãàäèð Àëëàùûí àäû èëÿ áàøëàéûð: “Ðÿùìëè, ìÿðùÿìÿòëè Àëëàùûí àäû èëÿ!” âÿ Àëëàùûí àäû èëÿ áèòèð: “Àëëàù ðÿùìÿò åëÿñèí”. 8 ê67 Ïàðèñ, Êàðêàñîí, Ôðàíñàäà áþéöê ÷ÿêèøìÿ áàø âåðÿúÿê. Íÿ î, íÿ äÿ áó áèðè — ùå÷ áèðè ñå÷èëìÿéÿúÿê. Ìåðñàô õàëãûí ðàçûëûüûíû âÿ ìÿùÿááÿòèíè ãàçàíàúàã. Ôåðàð, Êîëîíí áþéöê ùèìàéÿ÷è îëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, áó êàòðåí XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà ýåäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 8 ê68 Ãîúà êàðäèíàë úàâàí òÿðÿôèíäÿí àëäàäûëäû. Âÿçèôÿñèíäÿí êÿíàð âÿ òÿðê-ñèëàù åäèëÿúÿê. Àðë þçöíÿ áÿíçÿð àäàìûí îëäóüóíó áèëäèðìÿéÿúÿê. Î äà, øàùçàäÿ äÿ ìóìèéàëàíìûøëàð. Áó êàòðåí äÿ Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. 1642-úè èëäÿ êàðäèíàë Ðèøåëèí 57 éàøû âàðäû. Ëàêèí éàøûíäàí ÷îõ ãîúà âÿ çÿèô ýþðöíöðäö. Î òåçòåç äÿíèçäÿ öçìÿëè îëóðäó. Òÿëÿáÿñè 22 éàøëû Ùåíðè êðàë XIII Ëöäîâèêèí ãûëûüûíà ýèðèá îíóí áèð ÷îõ âÿçèôÿëÿðèíè, äåìÿê îëàð êè, ÿëèíäÿí àëàðàã îðäóéà êîìàíäàíëûüû äà éåðèíÿ éåòèðèðäè. Áó, ãîúà Ðèøåëÿ àüûð ýÿëèðäè. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëå Ïåëëåòéå 1867-úè èëäÿ òàðèõè ôàêòëàðëà áöòöí áóíëàðû öçÿ ÷ûõàðìûøäû. Ëå Ïåëëåòéå éàç ìûøäûð: “Ùåíðè äå Êèíü Ìàðñ Ñåíàðèíèí ñÿéè íÿòèúÿñèíäÿ XIII Ëöäîâèê Ðèøåëÿ ðÿüáÿòèíè èòèðÿðÿê, îíó èñòåôàéà ýþíäÿðìèøäè. Ëàêèí àç ñîíðà Ðèøåë Àðëäàí Ñåíàðèíèí èñïàíëàðëà ýèçëè ñöëù äàíûøûãëàðû àïàðäûüû áàðÿäÿ ìÿêòóáóí âÿ ñàçèøèí ñóðÿòëÿðèíè ÿëäÿ åäÿðÿê XIII Ëöäîâèêÿ ýþíäÿðìèøäè. Áåëÿëèêëÿ î, êàðäèíàë âÿçèôÿñèíÿ áÿðïà îëóíìóø, Ùåíðè äå Êèíü Ìàðñ Ñåíàðèí èñÿ ùÿáñ åäèëìèøäè”. 548 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 1642-úè èëèí äåêàáð àéûíûí 4-äÿ Ðèøåë, áåø àé ñîíðà èñÿ XIII Ëöäîâèê âÿôàò åòìèø, 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, ãÿäèì ÿíÿíÿéÿ ÿñàñÿí ìóìèéàëàíìûøäûëàð. Ùåíðè äå Êèíü Ìàðñ Ñåíàðèí èñÿ åäàì îëóíìóøäó. 8 ê69 Úàâàíûí éàíûíäà ãîúà ìÿëÿê éûõûëûð. Âÿ àõûðäà îíó þòöá-êå÷ìÿê ö÷öí ýÿëÿúÿê. Îí èë áÿðàáÿð ñÿâèééÿ ñàõëàíàúàã, ãîúà éåíèäÿí éûõûëàúàã. Ö÷öíäÿí èêèñè, ñÿêêèçèíäÿí áèðè Ñåðàôèìäèð. Áó êàòðåíäÿ XVIII ÿñðèí îðòàëàðûíäà Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Áåø éàøëû êðàë XIV Ëöäîâèê þëêÿíè èäàðÿ åäÿ áèëìÿçäè. Îäóð êè, ÿââÿëëÿð þëêÿäÿí ãîâóëìóø êàðäèíàë Ìàçàðèíè ýåðè ãàéòàðûëûð âÿ ðåýåíò — ïàäøàù íàèáè (ïàäøàùû ÿâÿç åäÿí) òÿéèí åäèëèð. Êðàë XIV Ëöäîâèê îíó Ôðàíñûç ïàðëàìåíòèíÿ ãàðøû ÷ûõäûüûíà âÿ øàùçàäÿ äå Êîíäå èëÿ èíòðèãàéà ýèðäèéèíÿ ýþðÿ 1659-úó èëäÿ èêèíúè äÿôÿ þëêÿäÿí ãîâóð. Àõûðûíúû ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ñåðàôèì îðäåíèíèí (òÿøêèëàò) ìîíàõëàðûíäàí ýåäèð. Áó òÿøêèëàò äàùà ÷îõ Ôðàíñèñêàíç àäû èëÿ ìÿøùóð îëóá. 8 ê70 Î, þëêÿéÿ òÿùëöêÿëè, áÿäíàì âÿ úèíàéÿòêàð êèìè ýèðÿúÿê. Ìåñîïîòàìèéà öçÿðèíäÿ ãÿääàðëûã åäÿúÿê. Çèíàêàð ãàäûí äîñòëóãäàí äÿì âóðóá ñàõòàêàðëûã åäÿúÿê. Òîðïàã äÿùøÿòëè âÿ ãàïãàðàäûð. Êàòðåíäÿ Èðàãäàí ñþç à÷ûëûð. Ëàêèí ãÿðá íîñòðàäàìóñøöíàñëàðû ùÿð ùàíñû áèð ñÿáÿáäÿíñÿ 3-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí “Çèíàêàð ãàäûí” èôàäÿñèíèí öñòöíäÿí ñöêóòëà êå÷ìèøëÿð. ×îõëàðû ùÿòòà îíó òÿðúöìÿäÿí áåëÿ ÷ûõàðìûøëàð. Áóíà ýþðÿ äÿ êàòðåíèí êèìäÿí âÿ íÿäÿí áÿùñ åòäèÆîùí Ùîýóå. Òùå íåw ìèëëåííèóì. Ëîíäîí, 2002, ï.196; Äæîí Õîóã. Íîñòðàäàìóñ. Íîâûå îòêðîâåíèÿ. Èíýèëèñúÿäÿí òÿðúöìÿ. Ìîñêâà, 1997, ñÿù. 265-266. 1 549 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè éèíè à÷ûá ýþñòÿðìÿê ÿâÿçèíÿ, ùÿð øåéè Ñÿääàì Ùöñåéíëÿ áàüëàìàüà ÷àëûøìûø âÿ ãÿðá îõóúóëàðûíäà ñÿùâ òÿñÿââöð éàðàòìûøëàð. Ùÿãèãÿò íàìèíÿ äåìÿëèéèê êè, éàëíûç Íîñòðàäàìóñóí ÿí éàõøû òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí áèðè Úîí Ùîóã ùÿãèãÿòè äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìÿéèá. Î, ýþñòÿðèð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ âÿ îíóí ùàçûðêû ïðåçèäåíòè Úîðú Áóøäàí ýåäèð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ àëèì ýþñòÿðèð êè, ôðàíñûçëàðûí äöçÿëäÿðÿê àìåðèêàíëàðà áàüûøëàäûüû “Àçàäëûã ùåéêÿëè” “ÿõëàã ñûç ãàäûí” òèìñàëûíäà ÀÁØ-à àèä åäèëèð. Úîðú Áóø èñÿ ãÿñáêàð òèðàíà ÷åâðèëìèøäèð.1 Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû À.Ìîðîê âÿ Ê.Ðàçóìîâñêàéà äà êàòðåíèí øÿðùèíè äÿëèë âÿ ñöáóòëàðëà èíàíäûðûúû âåðìèøëÿð: “Ìåñîïîòàìèéà ìöàñèð Èðàãûí ÿðàçèñèäèð. Êàòðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Èðàãà ãÿääàð âÿ èíñàôñûç ùþêìäàð ùöúóì åäÿúÿê. Î, êèìäèð âÿ ùàðàäàí ýÿëÿúÿê? “Çèíàêàð ãàäûí” Íéó-Éîðêäàêû “Àçàäëûã ùåéêÿëè”íèí ñèìâîëóäóð. Áåëÿëèêëÿ, åùòìàë åòìÿê îëàð êè, áóðàäà ÀÁØ íÿçÿðäÿ òóòóëóð. ÕÕ ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ ÀÁØ Èðàãà ùöúóì åòìèøäè (“Ñÿùðàäà òóôàí” ÿìÿëèééàòû éàääàøëàðäàí ñèëèíìÿéèá). Áó, äÿëèëñöáóòäóð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ-äàí ýåäèð. Íÿçÿðÿ àëñàã êè, Èðàã âÿ ÀÁØ àðàñûíäà ìöíàãèøÿ ùÿëë îëóíìàéûá, ùÿðáè ÿìÿëèééàòëàð ùÿð àí ýþçëÿíèëÿ áèëÿð. Ýÿëÿúÿê ìöùàðèáÿ Èðàãà ÷îõ áÿäáÿõòëèêëÿð, ñÿôàëÿò, àúëûã ýÿòèðÿúÿê, ÿùàëè äèëÿí÷è êþêöíÿ äöøÿúÿê. Áó þëêÿíèí íåúÿ áþéöê òÿëÿôàòëàðà ìÿðóç ãàëàúàüûíû ñîíóíúó ñÿòèðäÿí ýþðìÿê îëàð: “Òîðïàã äÿùøÿòëè âÿ ãàïãàðàäûð”.1 Íîñòðàäàìóñøöíàñ òÿäãèãàò÷ûëàð ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè äÿ äÿãèã ïðîãíîçëàøäûðìûøëàð. 2003-úö èëèí ìàðò àéûíäà áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðûí ÿêèç äþâëÿòëÿð àäëàíäûðäûüû (áóíó èêèëè äþâëÿò êèìè äÿ òÿðúöìÿ åòìÿê îëàð) ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ “Èðàãäà ãîðõóëó ñèëàù âàð” — áÿùàíÿñè èëÿ þëêÿíè çÿáò åòäèëÿð. Ùÿòòà ÁÌÒ âÿ Ìàãàòåéÿ áåëÿ ìÿùÿë ãîéìàäûëàð. Ùÿð÷ÿíä À.Ìîðîê, Ê.Ðàçóìîâñêàéà. Íîñòðàäàìóñ ýþðöúöëöéöíöí éåíè øÿðùè (ðóñúà), Ì., 2000, ñÿù. 201-202. 1 550 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Ìàãàòå ðÿñìè øÿêèëäÿ Èðàãäà êöòëÿâè ãûðüûí ñèëàùûíûí îëìàìàñû áàðÿäÿ áÿéàíàò âåðìèøäè. Èíýèëòÿðÿíèí “Ãàðäèàí” ãÿçåòè Èðàãà ùöúóìäàí èêè àé ÿââÿë 4 ôåâðàë 2003-úö èë òàðèõäÿ Cîðú Áóøóí Èíýèëòÿðÿíèí áàø íàçèðè Òîíè Áëåéåðÿ ýþíäÿðäèéè ìÿõôè ìåìîðàíäóìó ÿëäÿ åäÿðÿê ÷àï åòìèøäè. Cîðú Áóø Áëåéåðÿ éàçìûøäû êè, ÁÌÒ-íèí Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí ùÿð ùàíñû áèð ãÿðàð ÷ûõàðìàñûíäàí àñûëû îëìàéàðàã ïëàíëàøäûðûëäûüû êèìè Èðàãà ùöúóì ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿêäèð. Ýþðöíäöéö êèìè, Áóø ùÿòòà Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí ãÿðàðûíà áåëÿ ìÿùÿë ãîéìàäû. Ëàêèí ìÿëóìäóð êè, Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí ùÿð ùàíñû áèð öçâö áó âÿ éà äèýÿð ìÿñÿëÿ áàðÿäÿ ãÿðàðûí ÿëåéùèíÿ ñÿñ âåðñÿ, ãÿðàð ãÿáóë îëóíìóð. Èðàãà äàüûäûúû ùöúóì 20 ìàðò 2003-úö èë òàðèõäÿ áàøëàäû. Òàðèõè àáèäÿëÿð, ìóçåéëÿð äàüûäûëäû. Þëêÿ âèðàí åäèëäè. Þëêÿäÿ ýþðöíìÿìèø ãÿääàðëûãëàð èíäè äÿ äàâàì åòäèðèëèð. Ñöííèëÿðëÿ øèÿëÿð àðàñûíäà òÿôðèãÿëÿð ñàëûíûð, þëêÿ âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè âÿçèééÿòèí äÿäèð. Ùÿð ýöí éöçëÿðëÿ àäàì ùÿëàê îëóð. Àìåðèêà “äåìîêðàòèéà ñû” þç áÿùðÿñèíè âåðèð. Cîí Ùîóã ýþñòÿðèð êè, “Ñÿùðàäà òóôàí” ÿìÿëèééàòû çàìàíû Èðàã äà ñó òÿúùèçàòû ñèñòåìè ìÿùâ åäèëäè, ñàðûëûã âÿ áàøãà õÿñòÿëèêëÿðäÿí 500 ìèíäÿí ÷îõ óøàã þëäö. Ìàðàãëûäûð êè, Ìàíôðåä Äèìäå Øÿðãäÿ ìöùàðèáÿëÿðèí áó èêè ÿêèç äþâëÿòèí óúáàòûíäàí áàø âåðÿúÿéèíè ùÿëÿ ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíäà ýþñòÿðìèøäè.1 8 ê71 Àñòðîíîìëàðûí ñàéû ùÿääèíäÿí ÷îõ àðòàúàã. Îíëàð òÿãèá îëóíàúàãëàð, êèòàáëàðû ãàäàüàí åäèëÿúÿê. Êàòîëèê êèëñÿñè 1607-úè èëäÿ õÿáÿðäàðëûã åäÿúÿê. Áåëÿëèêëÿ, ùå÷ êèì êåøèøëÿðèí òÿùëöêÿñèíäÿí êÿíàð îëìàéàúàã. Ìàíôðåä Äèìäå, Íîñòðàäàìóñ (àëìàí äèëèíäÿí ðóñúàéà òÿðúöìÿ). Ì., 1998, ñÿù.129. 1 551 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ ùÿð øåé àéäûíäûð. 1607-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû VIII Óðáàí Äåêêåðèí Àëìàíàõûíû ãàäàüàí åòìèøäè. Öìóìèééÿòëÿ, êàòîëèê êèëñÿñèíèí XIII ÿñðäÿ òÿøêèë åòäèéè ìÿùêÿìÿ-ïîëèñ òÿøêèëàòû—èíêâèçèñèéà XVI ÿñðèí ñîíó, XVII ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ þç äöøìÿíëÿðè èëÿ äàùà àìàíñûç öñóëëàðëà ìöáàðèçÿ àïàðìàüà áàøëàìûøäû. Åëì àäàì ëàðûíû, õöñóñÿí äÿ àñòðîëîýèéà âÿ àñòðîíîìèéà åëìè èëÿ ìÿøüóë îëàíëàðû ãÿääàðúàñûíà ìÿùâ åäèðäèëÿð. Áþéöê ýþðöúö êàòðåíäÿ áó ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷ûð. Cîðäàíî Áðóíî ñÿêêèç èë çèíäàíäà ñàõëàíäûãäàí ñîíðà 1600-úö èëäÿ äèðè-äèðè òîíãàëäà éàíäûðûëìûøäû. Êîïåðíèê âÿ Ãàëèëåéèí êèòàáëàðû ãàäàüàí åäèëìèøäè. 1608-úè èëäÿ òåëåñêîï èúàä îëóíìóøäó. 1609-úó èëäÿ ö÷ãàò áþéöäÿí, äàùà ñîíðà èñÿ 32 ãàò áþéöäÿí òåëåñêîï èúàä åäÿí, äöíéà åëìèíÿ áþéöê òþùôÿëÿð âåðÿí Ãàëèëåé ìöùàêèìÿ åäèëìèø, åäàì îëóíìàãäàí éàõàñûíû çîðëà ãóðòàðìûøäû. Îíó äà áèëìÿê ìàðàãëû îëàðäû êè, Ðîìà Êàòîëèê êèëñÿñè þëöìöíäÿí 350 èë ñîíðà, 1992-úè èëäÿ Ãàëèëåéÿ, 1993-úö èëäÿ èñÿ Êîïåðíèêÿ áÿðàÿò ãàçàíäûðäû. Ãÿðèáÿäèð êè, à÷ûã-àéäûí ôàêòëàðà áèëÿ-áèëÿ ýþç éóìàí áÿçè ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíèí ÿñàñû îëìàäûüûíû, Íîñòðàäàìóñóí òÿõÿééöëöíöí ìÿùñóëó îëäóüóíó ýþñòÿðìèøëÿð. Îëà áèëñèí êè, îíëàð õðèñòèàí äèí õàäèìëÿðèíèí ãÿääàðëûüûíû, òþêäöéö ãàíëàðû ãåéðè-õðèñ òèàí õàëãëàðäàí ýèçëÿìÿê ö÷öí áó ãåéðè-ñÿìèìè àääûìû àòûðëàð. Îíó äà äåéÿê êè, Äåêêåðèí Àëìàíàõû Èíýèëòÿðÿäÿ Àñòðîëîýèéà åëìèíèí èíêèøàôûíà áþéöê òÿêàí âåðìèøäè. 8 ê72 Ïåðóúà ýþëöíäÿ íåúÿ äÿùøÿòëè ìÿüëóáèééÿò! Âÿ ìöíàãèøÿ Ðàâåíèí ëàï éàõûíëûüûíäàäûð. Ìöãÿääÿñ êå÷èä, ñîíðà áàéðàìû ãåéä åäÿúÿêëÿð. Ãàëèá áàñûëàúàã, àò ÿòè éåìÿëè îëàúàã. Ïåðóúà âÿ Ðàâåííà Èòàëèéàäàäûð. Áóðàäà 1944-úö èëäÿ ìöòòÿôèã îðäóëàðû èëÿ àëìàíëàð àðàñûíäà äÿùøÿòëè äþéöø áàø âåðìèø, ãàí ñó 552 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà éåðèíÿ àõìûø, áèð ÷îõ þëêÿëÿðè çÿáò åäÿí àëìàí îðäóñó ìÿüëóá îëìóø, ãà÷ìàüà öç òóòìóøäó. ßðçàãäàí ìÿùðóì îëàí, äöøìÿí òÿãèáèíÿ ìÿðóç ãàëàí ÿñýÿðëÿð ÿëàúñûçëûãäàí àòëàðû êÿñèá éåìÿê ìÿú áóðèééÿòèíäÿ ãàëìûøäûëàð. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 8 ê73 Áàðáàð ÿñýÿð áþéöê êðàëû âóðàúàã. ßäàëÿòñèçëèê þëöìäÿí óçàãäà äåéèë. Áó èøèí ñÿáÿáêàðû õÿñèñ àíà îëàúàã. Ñóè-ãÿñä÷è âÿ êðàëëûã áþéöê ïåøìàí÷ûëûã è÷èíäÿäèð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿê ÷ÿòèíäèð. ×öíêè êàòðåíäÿ íÿ âàõò, íÿ þëêÿ, íÿ øÿõñ àäû ýþñòÿðèëèá. Áóíóíëà áåëÿ, òÿäãèãàò÷û Íîõìàí 1983-úö èëäÿ ÷àï îëóíàí “Íîñòðàäàìóñ èíäèëèêäÿ” (“Íîñòðàäàìóñ Íåw”) êèòàáûíûí 193-úö ñÿùèôÿñèíäÿ éàçìûøäû: “Áó êàòðåí éà Ñÿääàì Ùöñåéíèí, éà äà òåððîð íÿòèúÿñèíäÿ — Ñÿääàì Ùöñåéíèí ÿëè èëÿ Èñðàèëèí Áàø íàçèðèíèí þëöìöíäÿí áÿùñ åäèð. Áó ùàäèñÿ éà úèääè áèð ýþðöøäÿ, éà áàíêåòäÿ, éà äà áàéðàì øÿíëèéèíäÿ áàø âåðÿúÿê”. Òÿäãèãàò÷ûíûí ôÿðçèééÿñè, äåìÿê îëàð êè, äöç ÷ûõìûøäû. 1995-úè èëèí ñîíóíäà Èñðàèëèí Áàø íàçèðè Èñõàê Ðàáèí “Éàõûí Øÿðãäÿ ñöëùö ìþùêÿìëÿíäèðìÿê íàìèíÿ” àäëàíàí òîïëàíòûäàí ÷ûõàíäà îíà ñóè-ãÿñä åäèëìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Áàø íàçèð ÿäàëÿòñèçëèéèí ãóðáàíû îëìóøäó. Ñóè-ãÿñä÷è Ñÿääàì Ùöñåéíÿ äÿõëè îëìàéàí éÿùóäè ôóíäàìåíòàëèñòè èäè. Áèçÿ ãàëûðñà, 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿòè ýåäÿí “õÿñèñ àíà” Ãîëäî-Ìåéåðäèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, áó “àúýþç ãàäûí” Èñðàèëèí Áàø íàçèðè îëàíäà Ôÿëÿñòèí òîðïàãëàðûíûí õåéëè ùèññÿñèíè çÿáò åòìèø, ýÿíúëÿð äÿ ñèîíèñò ÿùâàëè-ðóùèééÿñèíèí àøûëàíìàñûíäà, éÿùóäè ôóíäàìåíòà ëèçìèíèí éàðàíìàñûíäà õöñóñè õèäìÿòëÿð ýþñòÿðìèøäè. 8 ê74 Êðàë éåíè òîðïàãäà ÷îõ èðÿëèëÿäè. Áó âàõò îíóí òÿáÿÿëèéèíäÿ îëàíëàð îíó ãàðøûëàäûëàð. Îíóí âÿôàñûçëûüû åëÿ íÿòèúÿ âåðÿúÿê êè, 553 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ñàêèíëÿð ö÷öí øÿíëèê âÿ ãÿáóë éåðè îëàúàãäûð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ éåð àëàí “Òåððå ííôóå”, éåíè òîðïàã, éåíè ÿðàçè, âÿ éåíè äöíéàäàí — Àìåðèêàäàí ñþç à÷ûð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôèêèðëÿð ñþéëÿñÿëÿð äÿ, êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí Àìåðèêàäàí ýåòäèéèíè èíêàð åòìèðëÿð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, Íîñòðàäàìóñ 1607-úè èëäÿí èíýèëèñëÿðèí éåíè òîðïàüà — Àìåðèêàéà àõûíûíäàí áÿùñ åäèð. Áó àõûí 1776-úû èëäÿ éåíè äþâëÿòèí — ÀÁØ-ûí éàðàíìàñû èëÿ áèòäè. Èíýèëòÿðÿíèí Àìåðèêàäà ùþêìðàíëûüûíà ñîí ãîéóëäó. ÀÁØ Èíýèëòÿðÿéÿ âåðýè âåðìÿêäÿí èìòèíà åòäè. 1783-úö èëäÿ Èíýèëòÿðÿ ÀÁØ-û òàíûäû. Îíó äà äåéÿê êè, ÀÁØ-û èëê òàíûéàí äþâëÿò Ôðàíñà îëóá. Áÿçè ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíèí Êóáàíûí ðÿùáÿðè Ôèäåë Êàñòðîíóí 1959-úó èëèí éàçûíäà ÀÁØ-à ñÿôÿðèíäÿí, ïðåçèäåíò Åéçåíùàóåðèí îíó ãÿáóë åòìÿìÿñèíäÿí, âèòñå-ïðåçèäåíò Ðè÷àðä Íèêñîíóí îíó ñîéóã ãàðøûëàìàñûíäàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ëàêèí êàòðåíäÿ ñþç à÷ûëàíëàðëà Ôèäåë Êàñòðîíóí ÀÁØ-à ñÿôÿðè áèð-áèðèíè òàìàìëàìûð. 8 ê75 Àòà âÿ îüóë áèðýÿ þëäöðöëÿúÿêëÿð. Ãðàô þç ÷àäûðûíäàäûð. Òóðäà àíà îüëàí óøàüûíà ùàìèëÿäèð. Îò ãóòóñóíäà êè÷èê êàüûç ïàð÷àëàðû îëàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí áèð ãèñìè áó ãÿíàÿòäÿäèð êè, êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð áÿëêÿ äÿ ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Ëàêèí Åðèêà ×èòÿì 1-úè ñÿòèðäÿ áàø âåðÿí ëÿðè 1908-úè èëäÿ Ïîðòóãàëèéà êðàëû I Êàðëîñ âÿ Ëóè Ôèëèïïèí Ëèññà áîíäà áèðýÿ þëäöðöëäöéöíö áÿéàí åäèð. Ùàìèëÿ ãàäûí áàðÿäÿ ùå÷ áèð ìÿëóìàò éîõäóð. 8 ê76 Èíýèëòÿðÿäÿ êðàëäàí ÷îõ ãÿññàáà îõøàéàí, Ìöÿììàëû òèòóëëà äîüóëàí, èìïåðèéàíû çîðëà ÿëÿ àëàúàã. 554 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Ãîðõàã, èíàìñûç, ãàíóíñóç, òîðïàüà ãàí óääóðàúàã. Îíóí âàõòû î ãÿäÿð éàõûíäûð êè, ðàùàò íÿôÿñ àëûðàì. Êàòðåíäÿ ñþùáÿòèí 1653-úö èëèí äåêàáðûíäà Èíýèëòÿðÿíèí ËîðäÏðîòåêòîðó (þëêÿíèí ìöòëÿã ùàêèìè) ñå÷èëÿí Îëèâåð Êðîìâåëäÿí ýåòäèéèíè èëê îëàðàã XIX ÿñðäÿ Ëå Ïåëëåòéå ýþñòÿðìèøäèð. Ñîíðàêû òÿäãèãàò÷ûëàðûí ùå÷ áèðè áàøãà ôèêèð èðÿëè ñöðìÿìèøäèð. Íîñòðàäàìóñóí Êðîìâåë ùàããûíäà áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëìûø âÿ ùÿãèãÿòäÿí óçàã äåéèëäèð. Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿ ÷îõëàðûíûí þëöìöíÿ âÿ êðàë I ×àðëçûí 1649-úó èëäÿ åäàìûíà áàèñ îëäóüóíà ýþðÿ ýþðöúö îíó ãÿññàá àäëàíäûðìûøäûð. Êðîìâåë ùÿääÿí àðòûã ãîðõàã îëóá. Çèðåùèíè éàëíûç éàòàüà óçàíàíäà ÷ûõàðàðìûø. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûá. Êðîìâåë ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèéè 1653-úö èëäÿí ñîíðà úÿìè áåø èë éàøàéàðàã, 1658-úè èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí Êðîìâåëÿ íèôðÿòè êðàë I ×àðëçûí åäàìû èëÿ áàüëûäûð. Áþéöê ýþðöúö éåðäÿ ùþêìäàðà, ýþéäÿ Àëëàùà èòàÿò åòìÿéÿíëÿðè ëÿíÿòëÿéèðäè. 8 ê77 Àíòèõðèñò ö÷ ãàðäàøû ìÿùâ åòäè. Îíóí áàøëàäûüû ãàíëû ìöùàðèáÿ 27 èë äàâàì åäÿúÿê. Äþíöêëÿð þëöáëÿð, ÿñèðëÿð ñöðýöí îëóíäóëàð. Èíñàí ãàíà ãÿëòàí îëàúàã, òîðïàã ãûðìûçû äîëó àëòûíäà ãàëàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè èêè úöð îõóíóð. “Àíòèõðèñò ö÷ ãàðäàøû òåçëèêëÿ ìÿùâ åòäè” âÿ éà “Ö÷öíúö Àíòèõðèñò òåçëèêëÿ ìÿùâ åäèëäè.” Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë áó êàòðåíäÿ òÿäãèãàò÷ûëàðû äöøöíäöðÿí ö÷öíúö Àíòèõðèñòäèð. Ìÿëóìäóð êè. 1-úè Àíòèõðèñò —Íàïîëåîí, 2-úè Àíòèõðèñò — Ùèòëåð îëìóøäóð. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð 3-úö Àíòèõðèñòèí êèìëèéè áàðÿäÿ áàø ñûíäûðñàëàð äà, èíàíäûðûúû íÿòèúÿéÿ ýÿëÿ áèëìÿéèáëÿð. Äàâèä Ñ. Ìîíòàèýíå. Íîñòðàäàìóñ III Äöíéà ìöùàðèáÿñè ùàããûíäà (èíýèëèñúÿ). ÀÁØ, 2002, ñÿù.1. 1 555 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áèçÿ ãàëûðñà, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ ïðåçèäåíòè Úîðú Áóøäàí (îüóë) ýåäèð. Ùàêèìèééÿòÿ ýÿëäèéè ýöíäÿí ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ ãàðøû ñÿëèá ìöùàðèáÿñèíÿ áàøëàéàí, 11 ñåíòéàáð 2001-úè èë ùàäèñÿëÿðèíäÿí ñîíðà ìÿêðëè íèééÿòèíè áöòöí äöíéàéà áèëäèðÿí Áóø ßôãàíûñòàí âÿ Èðàãû êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðäÿí äÿ ïèñ ýöíÿ ãîéóá. Èíäè èñÿ Èðàíûí öñòöíÿ äöøöá. 2005-úè èëèí ñîíëàðûíà éàõûí ÀÁØ-ûí ìöäàôèÿ íàçèðè Ä.Ðàìñôåëä áÿéàí åòäè êè, áó ìöùàðèáÿ 20 èëäÿí ÷îõ ÷ÿêÿúÿê. Ìàðàãëûäûð êè, ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû ýþñòÿðèðëÿð êè, III Äöíéà ìöùàðèáÿñè 2002-úè èëäÿ áàøëàéûá âÿ Ìöãÿääÿñ ìöùàðèáÿ Îðòà ÿñðëÿð ñÿëèá ìöùàðèáÿëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿäÿ äàùà òÿùëöêÿëèäèð.1 Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè èëÿ áàüëû Ëóúèàíî Ñàìïèåòðî “Íîñòðàäàìóñ” êèòàáûíäà (Ëîíäîí, 2002, ñ.250) éàçûð êè, Àíòèõðèñò 2000-úè èëäÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèá. 16 âÿ 17 àïðåë 2026-úû èëäÿ þëÿúÿê. Åðèêà ×èòÿì III Àíòèõðèñò áàðÿäÿ ÷îõ ìàðàãëû ôèêèð èðÿëè ñöðìöøäöð. Îíóí ôèêðèíÿ ýþðÿ, Àíòèõðèñò äþâëÿò áàø÷ûñû äåéèë, àéðûúà ýþòöðöëìöø áèð äþâëÿò âÿ éà ñèñòåì äÿ îëà áèëÿð. Íàãàñàêè âÿ Õèðîñèìà øÿùÿðëÿðèíÿ àòîì áîìáàñû àòàí ÀÁØ áó áàõûìäàí Àíòèõðèñò àäûíà ëàéèã èëê þëêÿäèð. Ìÿëóìäóð êè, Íîñòðàäàìóñ III Àíòèõðèñòè Ìàáóñ àäëàíäûðìûøäûð. ÌÀÁÓÑ-ÀÁØ. ÀÁØ-ûí ñîí èëëÿðäÿ àïàðäûüû ÿäàëÿòñèç ìöùàðèáÿëÿð, êè÷èê âÿ ýöúñöç õàëãëàðû ìÿùâ åòìÿê úÿùäè äåéèëÿíëÿðè òÿñäèãëÿéèð. 8 ê78 Ãûëûíú ÿéðè òèéÿ èëÿ Àëëàùëàðûí ìÿáÿäèíÿ ýÿëÿúÿêäèð. Î, ãàïûíû äþíöêëÿðÿ à÷àúàãäûð. Áåëÿëèêëÿ, áàðûøìàç êèëñÿíè ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðÿúÿêäèð. Êàòðåíäÿ ýþðöúö 1563-úö èëäÿí áàøëàìûø Àâðîïàäà êàòîëèêëÿðëÿ ïðîòåñòàíòëàð àðàñûíäà âÿ 1559-1598-úè èëëÿðäÿ êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ ÿéðè òèéÿäÿí ñþùáÿò ýåäèð. Ìÿëóìàò ö÷öí äåéÿê êè, ãûëûíúäà ÿéðè òèéÿ XVI ÿñðäÿ àëìàí êðàëëûãëàðûíäà èúàä åäèëìèøäèð. 556 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê79 Ãûç áöðúö àëòûíäà äîüóëàí, àòàñûíû äÿìèðëÿ èòèðÿí àäàì. Ãîðãîíäàí öñòöíäÿ ãàí îëàúàã, èêèíúè ùàìèëÿëèê áàøëàéàúàã. Éàä òîðïàãäà ñóñìàã õàòèðèíÿ î, ùÿð øåé åäÿúÿê. Ùÿìèí àäàì þçöíö âÿ óøàüûíû éàíäûðàúàãäûð. Øÿðùè ÷îõ ÷ÿòèí îëàí áó êàòðåíè òÿäãèãàò÷ûëàð ýÿëÿúÿêëÿ áàüëàéûðëàð. 1-úè ñÿòèðäÿ “àòàñûíû äÿìèðëÿ èòèðÿí àäàì” — àòàñûíà èéíÿ âóðóëàðêÿí ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Ãîðãîí ãÿäèì ÿôñàíÿäÿ òÿñâèð åäèëÿí áÿäùåéáÿò, ñà÷ûíûí éåðèíäÿ èëàíëàð ñàëëàíàí, èíñàí îíà áàõàðêÿí íèòãè òóòóëàí, äàøà äþíÿí ãîðõóíú ãàäûíäûð. Ýöìàí êè, 3-úö ñÿòèðäÿ éàä ïëàíåò íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, áÿäùåéáÿò óøàüû îëàí àäàì ùÿì óøàüûíû, ùÿì äÿ þçöíö éàíäûðàðàã ìÿùâ åäèð. 8 ê80 Ýöíàùñûçëàðûí, äóë ãàäûíëàðûí, áàêèðÿ ãûçëàðûí ãàíû òþêöëÿúÿê. Áþéöê Ãûðìûçû î ãÿäÿð ìöñèáÿòëÿð òþðÿäÿúÿê êè, Ìöãÿääÿñ èêîíàëàð éàíàí øàìëàðûí ìóìóíà áàòàúàã. Ãîðõóäàí äÿùøÿòÿ ýÿëÿðÿê ùå÷ êèì éåðèíäÿí òÿðïÿíìÿéÿúÿê. Êàòðåíäÿ ýþðöúö Ñîâåò Èòòèôàãûíäàí âÿ îíóí ðÿùáÿðè Ñòàëèíäÿí âÿ Áþéöê Ãûðìûçû áîëøåâèêäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Ìÿùç îíóí ýþñòÿðèøè èëÿ ñàéñûç-ùåñàáñûç èêîíàëàð òîíãàëäà éàíäûðûëûð, ýöíàùñûç àäàì ëàðûí ãàíû àõûäûëûðäû. Ñîâåò ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ îí ìèëéîíäàí àðòûã àäàì åäàì åäèëìèø, åëÿ î ãÿäÿð äÿ Ñèáèðäÿ, Óçàã Øÿðãäÿ — äöøÿðýÿëÿðäÿ ìÿùâ îëìóøäó. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí ñîí ðóñ ÷àðû II Íèêîëàé âÿ àèëÿñèíäÿí áÿùñ åòäèéèíè äÿ èñòèñíà åòìèðëÿð. 8 ê81 Éåíè êðàëëûã, áÿðáàä âÿçèééÿòäÿäèð. Î, øèìàë ãöòáö èëÿ äÿéèøèëÿúÿêäèð. Ñèúèëèéàäàí ùÿéÿúàí ñÿñëÿðè ýÿëÿúÿê. 557 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ôèëèïÿ áîðú âåðÿí ÿëèíäÿí àëûíàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Òÿêúÿ Äàâèä Îâàñîíóí êàòðåí áàðÿäÿ ôèêèðëÿðè èíàíäûðûúûäûð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, âàõòèëÿ Èñïàíèéà ìöëêèééÿòèíÿ äàõèë îëàí Ñàðäèíèéàäà èñïàíëàðû âåðýèäÿí áàøãà ùå÷ íÿ ìàðàãëàíäûðìûðäû. Îíà ýþðÿ äÿ éåíè äþâëÿò áÿðáàä âÿçèééÿòäÿ èäè. Ëîíäîíóí òÿêèäè èëÿ Óòðåõò ìöãàâèëÿñèíÿ ÿñàñÿí Ñàðäèíèéà àäàñû Àâñòðèéàéà âåðèëìèøäè (1713). Ëàêèí 1717-úè èëäÿ Ëîíäîíäà áàüëàíàí ìöãàâèëÿéÿ ýþðÿ Ñàðäèíèéà Ñàâîéà ñöëàëÿñèíÿ âåðèëäè âÿ èëê äÿôÿ îëàðàã îðàäà êðàëëûã éàðàíäû. 1717-úè èë Ëîíäîí ìöãàâèëÿñèíÿ ÿñàñÿí Ñàðäèíèéàíûí éåðèíÿ Ñèúèëèéà Àâñòðèéàéà âåðèëìèøäè. Áó ñàçèøè áàüëàéàí ö÷ ìöòòÿôèã äþâëÿò: Èíýèëòÿðÿ, Ôðàíñà âÿ Ùîëëàíäèéà èäè. Ñàðäèíèéà àäàñûíäà ñàâîéàëûëàðûí ùàêèìèééÿòè âÿ òàëåéè áàðÿäÿ áàõ: 8 ê88. 8 ê82 Óçóí ìöääÿò ãóðóúà íþêÿð÷èëèê åäÿúÿê. Âÿçèôÿäÿí ÿë ÷ÿêìÿêäÿí áàøãà ùå÷ íÿéÿ íàèë îëìàéàúàã. Î, êþéíÿéèíèí áîéíóíäà àúû çÿùÿð âÿ ìÿêòóá ýÿçäèðÿúÿê. Ãà÷àí àäàì òóòóëàúàã âÿ òÿùëöêÿäÿ îëàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí XVIII ÿñð ôðàíñûç ôèëîñîôó Æàí Æàê Ðóññîäàí áÿùñ åòäèéèíè ñþéëÿéèðëÿð. Ðóññî áèð íå÷ÿ àðèñòîêðàò àèëÿ äÿ ãóëëóã åòìèøäè. Ëàêèí îíóí ôèêèðëÿðèíè ãîðõóëó ùåñàá åäÿí àðèñ òîêðàòëàð îíäàí èìòèíà åòìèøäèëÿð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ áó ìÿñÿ ëÿéÿ èøàðÿ îëóíóð. Ñîíðàëàð î, Ôðàíñà èíãèëàáûíûí ýþðêÿìëè íöìà éÿíäÿñèíÿ ÷åâðèëäè. Îíóí åëìè èøëÿðèíè Íîñòðàäàìóñ çÿùÿðäÿí äÿ ãîðõóëó ùåñàá åòìèøäèð (áàõ: 3-úö ñÿòèð). Îíóí ôÿëñÿôè ÿñÿðëÿðèíäÿí ñîíðàëàð ùþêìäàðëàð, î úöìëÿäÿí äÿ ôðàíñûç Ðîáåñïéåð áÿùðÿëÿí ìèøäèëÿð. Ðóññî õðèñòèàí äèíèíè, îíóí òÿçàùöð ôîðìàëàðûíû ïèñëÿ éèðäè. Ðóññî “Åìèë, éàõóä òÿðáèéÿ ùàããûíäà” (1762) âÿ “Èúòèìàè ìöãàâèëÿ ùàããûíäà” (1762) ÿñÿðëÿðèíèí íÿøðèíäÿí ñîíðà òÿãèáÿ 558 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà ìÿðóç ãàëìûø, ùÿáñ îëóíàúàüûíû äóéàðàã þëêÿäÿí ãà÷ìûø, 1770-úè èëäÿ éåíèäÿí Ïàðèñÿ äþíìöøäö. Ðóññî õàëãûí àçàäëûã óüðóíäà ìöáàðèçÿñèíÿ ùàãã ãàçàíäûðûðäû: “Ìöàñèð äþâëÿò ýöúÿ àðõàëàíäûüû ö÷öí îíó éàëíûç ýöú äåâèðÿ áèëÿð” — äåéèðäè. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Ðóññîíóí äþâëÿò ö÷öí ÷îõ ãîðõóëó îëàí áó ôèêðèíäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Ë.Ôåéõòâàíýåð Æàí Æàê Ðóññîéà “Ãÿðèáÿ àäàìûí ìöäðèêëèéè” àäëû ðîìàí ùÿñð åòìèøäèð. 8 ê83 ßí áþéöê éåëêÿí Çàðà ëèìàíûíäàí áàøëàéàúàã. Î, þç èøèíè Áèçàíñûí éàõûíëûüûíäà áÿðãÿðàð åäÿúÿê. Äöøìÿíÿ âÿ äîñòà ïàð÷àëàíìà îëìàéàúàã. Ö÷ íÿôÿðäÿí èêèñè áþéöê òàëàí÷ûëûã åäÿúÿê âÿ òóòóëàúàã. Áó êàòðåíäÿ ìÿëóì îëàí îäóð êè, Çàðà ëèìàí øÿùÿðè èíäè Äóáðîâíèê àäëàíûð. Àäðèàòèê äÿíèçè ñàùèëèíäÿ, Õîðâàòèéà ÿðàçèñèíäÿäèð. Áèçàíñ èñÿ éåíè åðàíûí IV ÿñðèíäÿ Ðîìà èìïåðèéàñûíûí ïàð÷àëàí ìàñû íÿòèúÿñèíäÿ éàðàíìûø, XV ÿñðèí îðòàëàðûíà ãÿäÿð ìþâúóä îëìóøäó. Ïàéòàõòû Êîíñòàíòèíîïîë èäè (èíäèêè Èñòàíáóë). Èìïåðèéàíûí äþâëÿò äèëè IV-VI ÿñðëÿðäÿ ëàòûí, VIII ÿñðäÿí èñÿ éóíàí äèëè îëìóøäó. Îëà äà áèëñèí êè, áó êàòðåíäÿ ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíäà ÍÀÒÎ ãöââÿëÿðèíèí Éóãîñëàâèéàéà ùöúóìóíäàí, õöñóñÿí äÿ áó çàìàí Àäðèàòèê äÿíèçèíäÿí Äóáðîâíèê ëèìàíûíà éàõûí éåðäÿí, Éóãîñëà âèéàíûí ðàêåò àòÿøèíÿ òóòóëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Ìÿëóìäóð êè, Éóãîñëàâèéà àëòû ðåñïóáëèêàäàí èáàðÿò èäè. Éóãîñëàâèéàíû ïàð÷àëà äûëàð, ëàêèí õàëãëàð àðàñûíäà äöøìÿí÷èëèê òîõóìó ñÿïÿ áèëìÿäèëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Éóãîñëàâèéàíûí ðÿùáÿðè Ìèëîøåâè÷ âÿ áàøãàëàðûíäàí ñþùáÿò ýåäÿ áèëÿð. 8 ê84 Ïàòåðí Ñèúèëèéàäàí ãûøãûðûã åøèäÿúÿê. Áöòöí ùàçûðëûãëàð Òðèåñò êþðôÿçèíäÿ Ñèúèëèéàäàêû êèìè óçàãäàí äà åøèäèëÿúÿê. 559 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ×îõëó éåëêÿíäÿí, äÿùøÿòëè âÿáàäàí ãà÷, ãà÷! Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, êàòðåíäÿ Èòàëèéà âÿ Èñïàíèéàäà áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. 8 ê85 Áàéîí âÿ Ñÿí-Æàí äå Ëöêñ àðàñûíäà Ìàðñ òÿïÿñèíÿ ãîéóëàúàã. ×öíêè ìÿüëóáåäèëìÿç øèìàëëû Íàíàð èøûüû ýþòöðÿúÿê. Ñîíðà éàòàüûíäà êþìÿêñèç áîüóëàúàã. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíè äÿ Íàïîëåîí Áîíàïàðòëà áàüëàéûðëàð. Èëê èêè ñÿòèðäÿ èøàðÿ îëóíäóüó êèìè, Íàïîëåîí 2-úè äÿôÿ ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòäûãäàí ñîíðà, 1814-úö èëäÿ áèðëÿøìèø èíýèëèñ-èñïàí îðäóñó Ïèðåíåé äàüëàðûíäàí êå÷ÿðÿê Ñÿí-Æàí äå Ëöêñäÿ äöøÿðýÿ ñàëûá ãöââÿëÿðèíè òîïëàìûø âÿ Ïàðèñ öçÿðèíÿ éåðèìèøäè. Ïàðèñ óüðóíäà äþéöøëÿð Ìîíìàðòð òÿïÿëèéèíèí éàõûíëûüûíäà áàø âåðìèøäè. 3-úö ñÿòèðäÿ èøëÿäèëÿí “íàíàð” ñþçö ëàòûíúà îëóá ÿõëàãñûç ìÿíàñûíû âåðèð. Ìÿëóìäóð êè, ðóñ ÷àðû I Àëåêñàíäðû (1801-1825) äöíéàäà ÿõëàãñûçëûüû èëÿ àä-ñàí ÷ûõàðàí II Éåêàòåðèíà òÿðáèéÿ åòìèøäè. II Éåêàòåðèíà þçöíäÿí ñîíðà òàõò-òàúà îüëó Ïàâåëèí äåéèë, íÿâÿñè Àëåêñàíäðûí ýÿëìÿñèíè èñòÿéèðäè. Àòàñû Ïàâåëèí þëäöðöëìÿñèíäÿ I Àëåêñàíäðûí ÿëè âàðäû. Ùÿð ùàë äà àòàñûíà ãàðøû ñóè-ãÿñääÿí õÿáÿðäàð èäè. Áóíó î äÿôÿëÿðëÿ åòèðàô åòìèøäè (áàõ: 6 ê70). “Ìÿí ÿçàá ÷ÿêìÿëèéÿì. ×öíêè ìÿíèì ìÿøÿããÿòëÿðèìè áóíäàí áàøãà ùå÷ íÿ éöíýöëëÿøäèðÿ áèëìÿç” — äåéèðäè. 1812-úè èë ìöùàðèáÿñèíäÿ Íàïîëåîíó ìÿüëóá åäÿí I Àëåêñàíäð áèðèíúèëèê ÷ÿëÿíýèíè îíóí ÿëèíäÿí àëìûøäû (3-úö ñÿòèð). Áóíäàí ñîíðà Íàïîëåîí þçöíÿ ýÿëÿ áèëìÿìèøäè. Îáðàçëû äèëäÿ äåñÿê, îíóí éàíàð ÷ûðàüû ñþíìöøäö. 4-úö ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíäà äÿùøÿòëè àüðûëàð è÷èíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð (1821). 560 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê86 Àðàíûäÿí, Òîëîñäàí âÿ ôðàíê øÿùÿðèíäÿí, Àäðèàí äàüûíäàí ñîíó ýþðöíìÿéÿí çîëàã, ×àéû êþðïöäÿí êå÷èð, ñûüûíàúàãäà äþéöø Áàéîíà äàõèë îëàíäà ùàìû “Áèùàðî!” äåéÿ ãûøãûðàúàã. Èñïàíèéà èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ñàéñûç-ùåñàáñûç èðèëè-õûðäàëû ìöùàðèáÿëÿð îëóá. Áó äà îíëàðäàí áèðèäèð. ßñýÿðëÿð äþéöøäÿ èðÿëè àòûëàíäà “Áèùàðî!” (Áèãîððîí) — “Èðÿëè” — äåéÿ ãûøãûðûáëàð. Ìàðàãëû êàòðåíäèð. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåéÿê êè, äèíè ìöùàðèáÿëÿð âàõòû Íàâàððàëû Ùåíðè ùóýåíîòëàðà ðÿùáÿðëèê åäÿðìèø. Îíëàð êàòîëèêëÿðÿ ãàðøû ùöúóìà êå÷ÿíäÿ — Áèãàððå! — Èðÿëè! — äåéÿ ãûøãûðàðìûøëàð. Íàâàððàëû Ùåíðè — IV Ùåíðè àäû èëÿ Ôðàíñàíûí êðàëû îëàí äà ìöùàðèáÿ èëÿ êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿí òîðïàãëàðû Èñïàíèéàäàí ýåðè àëìûøäû. Îðäó ùöúóìà êå÷ÿíäÿ “Áèùàðî!”— Èðÿëè! — äåéÿ ãûøãûðàðìûø. Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 8 ê87 Ýèçëè äöøöíöëìöø òàìàìèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê. Ýöú èøÿ äöøöá âÿ ñÿéàùÿò þëöìÿ äîüðóäóð. Ñå÷èëèá, áÿðãÿðàð îëóá, þçöíöíêöëÿð òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëèá, ìÿùâ îëóá. Ýöíàùñûçûí ãàíû èíàìà ýþðÿ àõäû. Ïåøìàí÷ûëûã. Áþéöê ýþðöúöíöí þçöíäÿí ÷îõ-÷îõ ñîíðàëàð Ôðàíñà êðàëû XVI Ëöäîâèêèí áàøûíà ýÿëÿúÿê ùàäèñÿëÿðè äÿãèã ýþðìÿñè èíñàíû áèð éàí äàí òÿÿúúöáëÿíäèðèð, áàøãà òÿðÿôäÿí äÿ ùåéðàí åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ Ôðàíñà Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí (Êîíâåíò) ýèçëè îëàðàã êðàëûí åäàì îëóí ìàñû áàðÿäÿ ãÿðàð ÷ûõàðìàñûíäàí âÿ åëÿ ùÿìèí ýöí — 21 éàíâàð 1793-úö èëäÿ ãÿðàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 2-úè ñÿòèð äÿ îíóí åäàìû ö÷öí ýèëéîòèíèí ùàçûðëàíìàñûíäàí âÿ êðàëû àðàáàäà þëöì êöðñöñöíÿ àïàðìàëàðûíäàí (ñÿéàùÿò þëöìÿ äîüðóäóð) ñþç à÷ûëûð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ îíóí õàëã òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë îëóíìàñûíäàí, òàõò-òàúà ñàùèá îëìàñûíäàí âÿ þçöíöíêöëÿð òÿðÿôèíäÿí (Ìèëëè 561 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìÿúëèñäÿ îíóí éàõûí ãîùóìëàðû äà âàðäû) þëöìÿ ìÿùêóì åäèëìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. 4-úö ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ ùàäèñÿëÿðè äÿãèã ýþðìöøäö. Þëöì êöðñöñöíäÿ îëàðêÿí òÿáèë ÷àëûíàíà ãÿäÿð î, àøàüûäàêûëàðû äåéÿ áèëìèøäè: “Åé èíñàíëàð! Ìÿí ýöíàùñûç þëöðÿì. Ìÿíè þëöìÿ ìÿùêóì åäÿíëÿðè áàüûøëàéûðàì. Àëëàùà äóà åäèðÿì êè, ìÿíèì ãàíûì Ôðàíñàíû ãàíà ñàëìàñûí!” Êðàë XVI Ëöäîâèê þëêÿíèí àüûð âàõòëàðûíäà Ôðàíñàíû òÿðê åòìÿê úÿùäèíÿ ýþðÿ þëöìÿ ìÿùêóì åäèëìèø âÿ ýèëéîòèíäÿ áàøû êÿñèëìèøäè. 8 ê88 Ñàðäèíèéàéà àëèúÿíàá êðàë ýÿëÿúÿê. Êðàëëûüû éàëíûç ö÷ èë ÿëèíäÿ ñàõëàéàúàã. Î, áèð ÷îõ èíñàíè êåéôèééÿòëÿðè èëÿ ñå÷èëÿúÿê. Ëàãåéäëèê âÿ îíà ãàðøû åòèíàñûçëûã îíó ìÿùâ åäÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè äÿ éöçäÿ éöç éåðèíÿ éåòìèøäèð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëå Ïåëëåòéå ùÿëÿ 1867-úè èëäÿ áó êàòðåíëÿ áàüëû éàçìûøäû: “Ãÿäèì âÿ àäëû-ñàíëû íÿñëèí þâëàäû, Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñû òÿðÿôèíäÿí áöòöí ìöëêëÿðèíäÿí ìÿùðóì åäèëìèø êðàë IV Åììàíóåë 1798-úè èëäÿ Ñàðäèíèéà àäàñûíà ýÿëÿðÿê äöç ö÷ èë ùþêìðàíëûã åòìèøäè. Ëàêèí áóíäàí ñîíðà ãàðäàøû Âèêòîð I Åììàíóåëèí õåéðèíÿ òàõò-òàúäàí ÿë ÷ÿêÿðÿê Ðîìàéà ýÿëìèøäè. Þìðöíöí ãàëàí ùèññÿñèíè Ðîìàäà êå÷èðÿí êðàë ýåò-ýåäÿ óíóäóëìóø, îíà ýþñòÿðèëÿí åòèíàñûçëûã âÿ òÿíùàëûãäàí öçöëìöø, 1819-úó èëäÿ äöí éàñûíû äÿéèøìèøäè. Ìÿíÿ áåëÿ ýÿëèð êè, òÿäãèãàò÷û Ëå Ïåëëåòéåíèí òÿãðèáÿí áèð ÿñð éàðûì áóíäàí ÿââÿë áÿéàí åòäèêëÿðèíÿ íÿñÿ ÿëàâÿ åòìÿê ÷ÿòèíäèð. Ñàðäèíèéà àäàñûíûí Èñïàíèéàíûí ÿëèíäÿí àëûíìàñû, Ñàâîéà ñöëàëÿñèíÿ âåðèëìÿñè, êðàëëûüûí éàðàíìàñû âÿ ñ. áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿ ëóìàò ö÷öí áàõìàã îëàð: 8 ê81. 562 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà 8 ê89 Þç äàéûñûíûí ÿëèíÿ äöøìÿêäÿí ãà÷àúàã. Ùþêìðàíëûã åòìÿêäÿí þòðö þç óøàãëàðûíû ìÿùâ åäÿúÿê. Àéàüûíû Ïåëîíêîëóí öñòöíÿ ãîéóá õàëãëà ìöáàùèñÿ åäÿúÿê. Þëäö âÿ úÿíýàâÿð àòëàðûíûí àðàñûíäà ñöðöäöëäö. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. 8 ê90 Ñÿëèá÷èëÿðäÿí áèðè òÿëàø è÷èíäÿ òàïûëàíäà. Ìöãÿääÿñèí éåðèíäÿ áóéíóçëó þêöç ýþðÿúÿêëÿð. Î âàõò îíóí éåðèíè äîíóç áàëàñû òóòàúàã. Êðàëûí ÿìðèëÿ î, äàùà ùèìàéÿ îëóíìàéàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí, úèääè áèð ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, 1-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ÷àð Ðóñèéàñûíäàí ýåäèð. 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Ðóñèéàäà ÷àõíàøìàëàð, òÿëàø áàø âåðäè. ÑÑÐÈ éàðàäûëäû âÿ îíóí òÿðêèáèíäÿ ÷îõ ñàéäà þçöíöèäàðÿ ùöãóãóíà ìàëèê ìöñÿëìàí äþâëÿòëÿðè ìåéäàíà ýÿëäè. 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. Îíà ýþðÿ êè, À÷ûãëàìàäà ýþñòÿðèëèð êè, áóéíóçëó þêöç ìöñÿëìàí äþâëÿòèíè òÿìñèë åäèð. ÑÑÐÈ-äÿ ìöñÿëìàí äþâëÿòëÿðèíèí ìöñòÿãèëëèéè õðèñòèàí àëÿìèíè òÿøâèøÿ ñàëìûøäû. Îäóð êè, ìèëëè áèðëèê ýöúëö îëàí áó þëêÿéÿ ìöäàõèëÿ åòìÿéÿ áàøëàäûëàð âÿ íÿùàéÿò èñòÿêëÿðèíÿ ÷àòäûëàð. Ñèéàñÿò àëÿìèíäÿ ùå÷ áèð ñÿðèøòÿñè îëìàéàí Ãîðáà÷îâó ùàêèìèééÿòÿ ýÿòèðäèëÿð. Î, ñîâåò äþâëÿòèíè äàüûòäû âÿ ìöñÿëìàí äþâëÿòëÿðè ùèìàéÿñèç ãàëäû. 3-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí “äîíóç áàëàñû” òåðìèíè áàðÿäÿ îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, ÿðÿáëÿð áÿçÿí àìåðèêàëûëàðû èíýèëèñëÿðäÿí — õðèñòèàí õàëãûíäàí òþðÿäèéèíÿ ýþðÿ äîíóç áàëàñû àäëàíäûðìûøëàð. Ëàêèí áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ñîâåò äþâëÿòèíèí äàéàãëàðûíû ëàõëàäàí Õðóøøîâà (õàëã àðàñûíäà îíó äîíóçà áÿíçÿäèðäèëÿð) âÿ 563 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè îíóí äàâàì÷ûñû, Ñîâåò äþâëÿòèíè äàüûäàí Ãîðáà÷îâà (äîíóç áàëàñû) èøàðÿ åäèð. 8 ê91 Ðîäîñ úàìààòûíûí éàøàäûüû éåðÿ ãÿäÿì ãîéàíäà, Ñÿëèá÷èëÿð, äåìÿê îëàð êè, áèðëÿøÿúÿêëÿð. Èêè àïàðûúû ãöââÿ (Ìàðñ âÿ Âåíåðà) Áàëûã áöðúöíäÿ ýþðöøäö. Âÿ ÷îõëó ñàéäà àäàì äàøãûíëà úÿçàëàíäû. Õðèñòèàí êîëîíèéàñû éàøàéàí Ðîäîñ àäàñû 1523-úö èëäÿ òöðêëÿð òÿðÿôèíäÿí òóòóëìóøäó. Ëàêèí Îñìàíëû èìïåðèéàñûíûí ñöãóòóíà éàõûí, 1912-úè èëäÿ Èòàëèéà-Òöðêèéÿ ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ðîäîñó èòàëéàíëàð ÿëÿ êå÷èðìèøäèëÿð. 1945-úè èëäÿ èñÿ èòàëéàíëàð Ðîäîñó éóíàíëàðà âåðìèøäèëÿð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. Áèð õðèñòèàí äþâëÿòè Ðîäîñó òóòóð âÿ ñîíðà îíó áàøãà áèð õðèñòèàí äþâëÿòèíÿ âåðèð. Ìàðñ âÿ Âåíåðà ïëàíåòëÿðèíèí îðáèòëÿðè òåç-òåç öñò-öñòÿ äöøöð. Îäóð êè, Ðîäîñó ñóíàìè íÿòèúÿñèíäÿ äàøãûíûí íÿ âàõò áàñàúàüûíû äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Ùþðìÿòëè îõóúó, åòèðàô åäèì êè, XXI ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ Áàêûäà çÿëçÿëÿ îëàíà ãÿäÿð Ãóðàíäà ýþñòÿðèëÿí “Áèð àíäà þçöíö äÿ, âàð-äþâëÿòèíè äÿ ìÿùâ åäÿðÿì” êÿëàìûíû äÿðèíäÿí äÿðê åòìÿäèéèì êèìè, 2005-úè èëèí ñîíëàðûíäà Àñèéà âÿ Àìåðèêà ãèòÿëÿðèíäÿ ñóíàìè íÿòèúÿñèíäÿ áàø âåðÿí äàøãûíëàðû ýþðÿíÿ ãÿäÿð Íîñòðàäàìóñóí ñþç à÷äûüû äàøãûíëàðûí ìèãéàñûíû äà äÿðê åäÿ áèëìèðäèì. 8 ê92 Êðàëëûãäàí óçàãäà òÿùëöêÿëè ñÿéàùÿòÿ ýþíäÿðèëäè. Î, áþéöê îðäó èëÿ ýåäÿðÿê, îíó ÿëèíäÿ ñàõëàéàúàã. Êðàë þç õàëãûíû ýèðîâ êèìè ñàõëàéàúàã. Ãàéûäàíäàí ñîíðà î, áöòöí þëêÿíè ÷àïûá-òàëàéàúàã. Áó êàòðåíè áèð íå÷ÿ ùþêìäàðà àèä åòìÿê îëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðäàí áÿçèëÿðè ãåéä åäèðëÿð êè, Íîñòðàäàìóñ êàòðåíäÿ èñâå÷ êðàëû XII 564 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Êàðëäàí ñþç à÷ûð. Áþéöê Øèìàë ìöùàðèáÿñè çàìàíû (1700-1720) î, Ïîëòàâà éàõûíëûüûíäà I Ïéîòðóí îðäóñóíà ìÿüëóá îëäóãäàí ñîíðà Òöðêèéÿéÿ ãà÷ûð. ßñèð ñèôÿòèëÿ ñóëòàíûí ãîíàüû îëóð. 1715-úè èëäÿ ãà÷àðàã âÿòÿíÿ ýÿëèð âÿ áþéöê îðäó éàðàòìàã ö÷öí ïóë éûüûð. Ëàêèí 1-úè ñÿòèð êàòðåíèí XII Êàðëà àèä îëìàäûüûíû òÿñäèãëÿéèð. Îíó ùå÷ êèì, ùå÷ éàíà ýþíäÿðìÿìèøäè. Î, I Ïéîòðà ÿñèð äöøìÿêäÿí ãîðõàðàã ãà÷ûá úàíûíû ãóðòàðìûøäû. Êàòðåíè Ìàî Òçåäóíëà áàüëàìàã èñòÿéÿí òÿäãèãàò÷ûëàð äà âàðäûð. Ëàêèí êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðëà Ìàî Òçåäóíóí ôÿàëèééÿòèíäÿ áàø âåðÿíëÿð óéüóí ýÿëìèð. ßñëèíäÿ áó êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðòëà áàüëûäûð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíèí Íàïîëåîíëà áàüëû îëäóüóíó É.Â.Òàðëåíèí “Íàïîëåîí” ÿñÿ ðèíäÿí äÿ ýþðìÿê îëóð. Ìöÿëëèôèí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ Íàïîëåîí Ôðàíñà-Èòàëèéà ìöùàðèáÿñèíèí ãàëèáè êèìè ÷îõ ìÿøùóðëàøìûøäû. Áó, Äèðåêòîðèéàíû íàðàùàò åäèðäè. Îäóð êè, Íàïîëåîíóí Ìèñèðÿ ýåòìÿê àðçóñó îíëàðûí öðÿéèíäÿí îëäó. “Ãîé, Ìèñèðÿ ýåòñèí: ãàéûòñà—éàõøû, ãàéûòìàñà, íÿ åòìÿê îëàð. Áàððàñ âÿ îíóí éîëäàøëàðû ùÿëÿ ãàáàãúàäàí èòêèéÿ ñÿáèðëÿ ãàòëàøìàüà ùàçûð èäèëÿð. Åêñïåäèñèéà ãÿðàðà àëûíäû”.1 1798-úè èë ìàé àéûíûí 17-äÿ Íàïîëåîíóí äîíàíìàñû Òóëîíäàí éîëà äöøäö. Àðòèëëåðèéà èëÿ áèðëèêäÿ îíóí 300 ìèí íÿôÿðëèê îðäóñó, òÿãðèáÿí 350 ýÿìè âÿ áàðêàñû âàðäû. Ùÿìèí èëèí èéóí àéûíûí 10-äà Ìàëòàíû, èéóë àéûíäà èñÿ Èñêÿíäÿðèééÿ âÿ Ãàùèðÿíè òóòàí Íàïîëåîí Ôðàíñàäà áþùðàí âÿçèééÿòè éàðàíäûüûíäàí ñÿôÿðèíè éàðûì÷ûã ãîéóá Ïàðèñÿ ãàéûäûð. 1799-úó èëèí íîéàáðûíäà ÷åâðèëèø åäÿðÿê ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëûð. Þìðöíö ìöùàðèáÿëÿðäÿ êå÷èðÿí Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòè çàìàíû èêè ìèëéîíäàí ÷îõ ôðàíñûç ÿñýÿð âÿ çàáèòè ìÿùâ îëìóøäó. Òÿêúÿ 1812-úè èë Ôðàíñà-Ðóñèéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû éàðûì ìèëéîí ôðàíñûç ùÿðá÷èñè, éöç ìèíäÿí ÷îõ àò âÿ ùÿðáè ëÿâàçèìàò èòèðÿí Íàïîëåîí 1 É.Â.Òàðëå. Íàïîëåîí. Áàêû, 1993, ñÿù. 56. 565 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ôðàíñàéà äþíÿí êèìè, ùÿð åâäÿí áèð ÿñýÿð âÿ áèð àò òÿëÿá åäÿðÿê îðäó éàðàòìûø âÿ éåíèäÿí ìöùàðèáÿéÿ àòûëìûøäû. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 8 ê93 Î, ïðåëàò âÿçèôÿñèíè ÿëèíäÿ éåääè àéäàí ÷îõ ñàõëàìàéàúàã. Îíóí þëöìö èëÿ áþéöê òÿôðèãÿ áàøëàéàúàã. Áàøãà áèðèñè ïðåëàòëûüû ÿëèíäÿ éåääè àé ñàõëàéàúàã. Âåíåñèéà éàõûíëûüûíäà ñöëù, áèðëèê áÿðïà îëóíäó. Íîñòðàäàìóñ êàòîëèê êèëñÿñèíÿ, õöñóñÿí äÿ Ðîìà Ïàïàëûüûíà íå÷ÿ-íå÷ÿ êàòðåí ùÿñð åòìèø âÿ äåìÿê îëàð êè, âàõò ÷àòäûãúà áþéöê ýþðöúöíöí ÿñðëÿðëÿ þíúÿ ýþñòÿðäèéè éåðèíè àëìûøäûð. Áó êàòðåí äÿ èñòèñíà òÿøêèë åòìèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ðîìà Ïàïàëàðûíäàí ýåäèð. Ìÿñÿëÿí, 1590-úû èëäÿ Ïàïà  Ñèêñòèí þëöìöíäÿí ñîíðà ñå÷èëÿí Ïàïà II Óðáàí úÿìè èêè ùÿôòÿ, îíäàí ñîíðà XVI Ãðèãîðè úÿìè îí àé Ïàïàëûã êöðñöñöíÿ ñàùèá îëìóøäó. Ëàêèí îíëàðûí âàõòûíäà Âàòèêàíäà ùå÷ áèð òÿôðèãÿ áàø âåðìÿìèøäè. Òÿäãèãàòëàð ýþñòÿðèð êè, Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè 1978-úè èëäÿ îëóá. Áèð èë ÿðçèíäÿ Ïàïà êöðñöñöíäÿ ö÷ íÿôÿð ÿéëÿøèá. Ïàïà VI Ïàâåë þëäöêäÿí ñîíðà Ïàïà ñå÷èëÿí Èîùàíí I Ïàâåë Âàòèêàíäà áàø âåðÿí åéáÿ úÿðëèêëÿðÿ ñîí ãîéìàã èñòÿìèø, ëàêèí Êóðèéà èëÿ Ïàïà àðàñûíäà òÿô ðèãÿ äöøìöø, I Ïàâåëèí Ïàïà ñå÷èëìÿñèíäÿí äöç áèð àé êå÷ìèø îíó çÿùÿðëÿìèøäèëÿð. Áóíäàí ñîíðà 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Âåíåñèéàíûí ïðåëàòû îëàí Àëáèíî Ëó÷èàíî Èîùàíí II Ïàâåë àäû èëÿ Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëìèøäè (1978-2005). Ïàïàëûãäà ÿìèí-àìàíëûã, áèðëèê éàðàòìàüà íàèë îëìóøäó. 8 ê94 Ýþëöí ãàðøûñûíäà, ñÿðâÿòèí ÷îõóíóí àòûëäûüû éåðäÿ, Éåääè àé ìöääÿò, ñÿðâÿò ñàùèáè ìöòÿÿññèð îëàúàã. Âàõòû éóáàäàðàã äþéöøÿ ýèðèøìÿäèêëÿðèíäÿí 566 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Èñïàíëàð Àëáèîíäàí îëàíëàð òÿðÿôèíäÿí ãàðÿò åäèëÿúÿêëÿð. Äèããÿòè ÷ÿêÿí êàòðåíäèð. Ñîí ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí “Àëáèîí” òåðìèíè Èíýèëòÿðÿéÿ àèääèð. Áó àäû îíëàðà ãÿäèì ðîìàëûëàð âåð ìèø äèëÿð. Òàðèõ êèòàáëàðûíäà èíäè äÿ òåç-òåç èøëÿíÿí ñþçäöð. Àëáèîí ëàð èñÿ èíýèëèñëÿð äåìÿêäèð. Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí çàìà íûíäà èíýèëèñëÿðëÿ èñïàíëàð ìöòòÿôèã èäèëÿð. Ëàêèí âàõò äÿéè øèá, äîñòëóã ïîçóëóá. 1590-úû èëäÿ 40 èñïàí ýÿìèñè Úÿíóáè Àìåðèêàäà ÿëäÿ îëóíìóø Èíýèëèñëÿð Êàäèñ éàõûíëûüûíäà èñïàíëàðûí ãûçûë àïàðàí ýÿìèëÿðèíÿ ùöúóì åäÿðêÿí (1590) ãûçûëëà éöêëÿíÿðÿê éåääè àé ÷ÿêÿí óçóí, öçöúö âÿ ãîðõóëó éîëäàí ñîíðà Êàäèñ áîüàçûíà ÷àòìûøäû. Îíëàðû 13 ùÿðáè ýÿìè ìöøàéèÿò åäèðäè. Êàäèñ ñþçö — þðòöëö, ãàïàëû éåð äåìÿêäèð. Ýöìàí åäèðäèëÿð êè, áóðàäà ùå÷ áèð òÿùëöêÿ îëà áèëìÿç. Îíà ýþðÿ äÿ Êàäèñ êþðôÿçè éàíûíäà ñàêèò áóõòàäà ëþâ áÿð ñàëìàã ãÿðàðûíà ýÿëìèøäèëÿð. Àõøàìöñòö ýþçÿò÷èëÿð õÿáÿð âåðìèøäèëÿð êè, öôöãäÿ èíýèëèñ ýÿìèëÿðè ýþðöíöð. Èñïàíëàð íàðàùàò îëìàäûëàð. Ôèêèðëÿøäèëÿð êè, äàð áóõòàéà ùå÷ êèì äþéöø ö÷öí ýèðèø ìÿç. Ìöøàéèÿò÷è ýÿìèëÿðèí êàïèòàíëàðûíûí äÿíèçÿ ÷ûõûá èíýèëèñëÿðëÿ äþéöøÿ ýèðìÿê áåëÿ àüûëëàðûíà ýÿëìÿäè. Èíýèëèñëÿð áóõòàéà ýèðÿðÿê 567 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áèð éåðÿ òîïëàíìûø ìöøàéèÿò÷è ýÿìèëÿðè òîï àòÿøèíÿ òóòàðàã ìÿùâ åòäèëÿð âÿ òèúàðÿò ýÿìèëÿðèíè âÿ ãûçûëû ÿëÿ êå÷èðäèëÿð. Èñïàíëàð þç ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíû éàíäûðäû êè, èíýèëèñëÿð òèúàðÿò ýÿìèëÿðèíè âÿ ñÿðâÿòè äàð áóõòàäàí ÷ûõàðûá àïàðà áèëìÿñèíëÿð. 8 ê95 Áàøãàëàðûíû øèðíèêëÿøäèðÿí õÿíäÿéÿ àòûëàúàã. Âÿ ÿëè-ãîëó áàüëû áèð ìöääÿò îðàäà ãàëàúàã. Äèí õàäèìè õà÷ëà áèðëèêäÿ ðÿùáÿðÿ ãîøóëàúàã. Ñÿðò ãàíóí ðàçû òÿðÿôëÿðè ìÿìíóí åäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí ÀÁØ ïðåçèäåíòè Ðîíàëä Ðåéãàíäàí áÿùñ åòäèéèíè éàçûðëàð. 1-úè ñÿòèðëÿ áàüëû îíó äåìÿê îëàð êè, Ãîðáà ÷îâó øèðíèêëÿíäèðÿðÿê Ñîâåò Èòòèôàãûíûí äàüûëìàñûíà áàèñ îëàí èëê äþâëÿò áàø÷ûñû Ðåéãàí îëóá. Îíóí Àðàëûã äÿíèçèíäÿ Ãîðáà÷îâëà ýþðöøëÿðè ÷îõ øåéäÿí õÿáÿð âåðèð. 2-úè ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, Ðåéãàí ïðåçèäåíòëèéè äþâðöí äÿ ÷îõ ãàëìàãàëëàðëà öçëÿøìèøäè. Èðàí — êîíòðàñ îíëàðäàí áèðè èäè. Õðèñòèàí àëÿìèíÿ õèäìÿòëÿðè, ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ òÿçéèãëÿðè Ðåéãàíû õðèñòèàí äèí õàäèìëÿðèíèí ñåâèìëèñèíÿ ÷åâèðìèøäè. Áèçÿ ãàëûðñà, êàòðåí Á.Éåëòñèíäÿí ñþç à÷ûð. Êàòðåíèí íÿ 1-úè, íÿ äÿ 2-úè ñÿòèðëÿðèíè Ðåéãàíà àèä åòìÿê îëàð. Ùÿð èêè ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíàíëàð Ðóñèéàíûí ïðåçèäåíòè Éåëòñèíèí áà øûíà ýÿëèá. Ñîâåò Èòòèôàãûíûí äàüûäûëìàñûíäà îíóí õèäìÿòëÿðè áþéöê îëóá. Êàòðåíèí ñîíðàêû ñÿòèðëÿðèíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëûá. 8 ê96 Áîø Ñèíàãîã ùå÷ áèð áÿùðÿ âåðìÿéÿúÿê. Êàôèðëÿðÿ âåðèëÿúÿêäèð. Áàáèëèîíëó ãûç òÿãèá îëóíàúàã. Áÿäáÿõò âÿ ãÿìýèíäèð, îíóí ãàíàäëàðûíû ñûíäûðàúàãëàð. 568 ÂÛÛÛ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Éåðóñÿëèìäÿêè Ñîëîìîí ìÿáÿäèíäÿí ýåäèð. Èíäè î, ìöñÿëìàíëàðûí Ãûçûë Èáàäÿòýàùûíûí ñÿêèñèíÿ ÷åâðèëèá. Áàáèëèîíëó ãûç — Èñðàèë äþâëÿòèäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ îíó ùÿð òÿðÿôäÿí ñûõàúàãëàðûíäàí áÿùñ îëóíóð. Ëàêèí Åðèêà ×èòÿì êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿðèí Íîñòðàäàìóñ äöíéàñûíû äÿéèøäèéè 1566-úû èëäÿ áàø âåðäèéèíè ãåéä åäèð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðèð êè, Ñóëòàí Ñöëåéìàí éÿùóäèëÿðÿ ñûüûíàúàã âåðìèø, îíëàðûí Êîíñòàíòèíîïîë âÿ Ñàëîíèêäÿ éåðëÿøìÿñèíÿ øÿðàèò éàðàòìûøäû. 8 ê97 Âàð ÷àéûíûí ñîíóíäà áöòöí ùàêèìèééÿò äÿéèøÿúÿê. Ñàùèëèí éàõûíëûüûíäà ö÷ ýþçÿë óøàã äîüóëàúàã. Îíëàðûí àüëû êÿñÿí âàõò õàëã äèëÿí÷è ùàëûíà ñàëûíàúàã. Êðàëëûã âÿ þëêÿ äÿéèøèëÿúÿê âÿ ýåíèøëÿíÿúÿêäèð. Âàð ÷àéû Êàíí âÿ Íèòñàäàí àõûá Àðàëûã äÿíèçèíÿ òþêöëöð. Âàð ÷àéû Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà Ôðàíñà âÿ Ñàâîéà äþâëÿòëÿðèíèí ñÿð ùÿäèíè òÿøêèë åäèðäè. Ôðàíñûç îðäóñó äÿôÿëÿðëÿ Ñàâîéàíû òóòìóø, õàëãû ãàðÿò åòìèøäè. 1860-úû èëäÿí Ñàâîéà Ôðàíñàéà ãàòûëûá. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 8 ê98 Êèëñÿ úàìààòûíûí ãàíû àõûäûëàúàã Ãàí ñó éåðèíÿ àõàúàã Âÿ óçóí ìöääÿò äàéàíäûðûëìàéàúàã Ìöñèáÿò! Ìöñèáÿò! Ìöãÿääÿñëÿðÿ ôÿëàêÿò öç âåðÿúÿê. Èëê áàõûøäà øÿðùè àñàí ýþðöíÿí áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Åðèêà ×èòÿì ýöìàí åäèð êè, áó êàòðåíäÿ 1792-úè èëäÿ Ôðàíñàäà äèí õàäèìëÿðèíèí áàøûíà ýÿëÿí ìöñèáÿòëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Ëàêèí íÿëÿðèí áàø âåðäèéèíè à÷ûá ýþñòÿðìèð. 569 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 8 ê99 Ö÷ äöíéÿâè êðàëûí ãöââÿñè èëÿ Ìöãÿääÿñ òàõò-òàú áàøãà éåðÿ êþ÷öðöëÿúÿê. Îðàäà ðóùóí âÿ âàðëûüûí ìÿüçè Áÿðïà îëóíàúàã âÿ ÿñë òàõò-òàú êèìè ãÿáóë îëóíàúàã. Áó êàòðåí äÿ öìóìè ñÿúèééÿ äàøûéûð. Òÿáèè êè, ñþùáÿò Âàòèêàíäàí ýåäèð. Ùå÷ êèìÿ ñèðð äåéèë êè, Ðîìà êèëñÿñè ìàôèîç ãðóïëàðëà ÿëàãÿäÿ îëìóø, ÷èðêëè ïóëëàðûí òÿìèçëÿíìÿñè, Ïàïà Èîùàíí I Ïàâåëèí çÿùÿðëÿíÿðÿê þëäöðöëìÿñè áóðàäà áàø âåðìèøäè. Áèð ÷îõëàðûíäà áóíà ýþðÿ Âàòèêàíà ãàðøû èíàìñûçëûã ÿìÿëÿ ýÿëèá. Îëà áèëñèí êè, 2-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Îëà äà áèëñèí êè, Ðîìà Ïàïàëûüû áàøãà éåðÿ êþ÷öðöëÿúÿê. 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò îíäàí ýåäèð êè, èíäè èíñàíûí ìÿíÿâè âÿ ôèçèêè úÿùÿòëÿðè àðàñûíäà óéüóíëóã éîõäóð. Èíñàíëàð ýÿëÿúÿêäÿ î ãÿäÿð éåòèøÿúÿêëÿð êè, Éàðàäàíëà ÿëàãÿíè þçëÿðè ãóðàúàãëàð. Êèëñÿéÿ âÿ Èíúèëÿ åùòèéàú ùèññ îëóíìàéàúàã. Îíäà ðóùóí âÿ âàðëûüûí ìÿüçè áÿðïà îëóíàúàã. 8 ê100 Áîëëóã íàìèíÿ àõûäûëàí ýþç éàøû, Éóõàðûäàí àøàüûéà, àøàüûäàí ëàï éóõàðûéà ãÿäÿð. ×îõ áþéöê èíàì ùÿéàòëà îéóí àðàñûíäà ìÿíàñûíû èòèðäè. Ñó áîë îëñà äà þëöì éàíüûñûíà àçëûã åòäè. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ ãÿòè ñþç äåìÿê îëìóð. Êàòðåíè øÿðù åòìÿê ö÷öí áèð òóòàðëû òàðèõè ôàêòûí îëìàìàñû îíóí øÿðùèíè èìêàíñûç åäèð. Áóíóíëà áåëÿ, Íåä Ùàëëèíèí ÷îõ åùòèéàòëà èðÿëè ñöðäöéö áèð ôÿðçèééÿíè îõóúóëàðûí íÿçÿðèíÿ ÷àòäûðìàã èñòÿðäèê. Òÿäãèãàò÷û ãåéä åäèð êè, áÿëêÿ äÿ êàòðåí Ìîíàêîíóí ùàêèì Ãðèìàëäèëÿð ñöëàëÿñèíäÿí îëàí øàùçàäÿñèíèí ìîòîðëó ãàéûãäà ãÿçàéà óüðàìàñû âÿ ñåâèìëè ÿðèíè èòèðÿí øàùçàäÿ õàíûì Êàðîëèíàíûí ýþç éàøëàðû àõûòìàñûíäàí áÿùñ åäèð. 570 ÛÕ Ñåíòóðèéà IX ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( IX ÉÖÇËÖÊ) Éàðàäàíûí ñèðëÿðè äÿðêåäèëìÿçäèð. Èíñàí çÿêàñû îíóí ìÿíàñûíû çÿððÿ ãÿäÿð äÿ äÿðê åòìÿê èãòèäàðûíäà äåéèëäèð. 9 ê1 Áóðêäàí îëàí òÿðúöìÿ÷èíèí åâèíäÿ, Ìàñàíûí öñòöíäÿ ìÿêòóáëàð òàïûëàúàã. Òàéýþç, ñàðûøûí, àüáÿíèç éàøëû èøäÿí ùàëè îëàúàã. Éåíè êîííåòàáë îíà ãàðøû ÷ûõàúàã. R àòðåí Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí àç ñîíðà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ôðàíñàíûí Êîííåòàáëû (áàø êîìàíäàí âÿ éà ïîëèñèí ðÿùáÿðè) Ìîíìîðàíñèíè õÿáÿðäàð åäèðëÿð êè, ìÿøùóð ôðàíñûç àëèìè Åòèéåí äå ëà Áîåòè þëêÿäÿ áàø àëûá ýåäÿí þçáàøûíàëûãëà áàüëû “Ëà Ñåðâèòóäå Âîëîíòàèðå” — “Êþíöëëö ÿñàðÿò” àäëû ÿñÿð éàçûá. Àëèìèí áþéöê íöôóçóíà áàõìàéàðàã Ìîíìîðàíñè êèòàáûí ÷àïûíà ãàäàüà ãîéà áèëìèøäè. Ìîíìîðàíñè 1567-úè èëäÿ äþéöø âàõòû ùÿëàê îëìóøäó. Éåíè Êîííåòàáëûí âàõòûíäà 1670-úè èëäÿ ùÿìèí ÿñÿð ÷àï îëóíìóøäó. 9 ê2 Àâåíòèí òÿïÿëèéèíèí áàøûíäàí ñÿñ åøèäèëÿúÿê. Ãà÷ûí, ùÿð èêè òÿðÿôÿ ãà÷ûí! Ãûðìûçûëàðûí ãàíû èëÿ ãÿçÿá éàòàúàã. Ðèìèíèäÿí, Ïðàòîäàí, Êîëîííà ãîâóëàúàã. 571 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåí Èòàëèéàäàí áÿùñ åäèð. Àâåíòèí öñòöíäÿ Ðîìàíûí áÿðãÿðàð îëäóüó Éåääè òÿïÿäÿí áèðèäèð. Ãÿäèìäÿ Ðîìà Ñåíàòû Ïàòðèñèíèí çöëìöíÿ ãàðøû åòèðàç ÿëàìÿòè îëàðàã Àâåíòèí òÿïÿëèéèíÿ ÷ÿêèëèáìèø. Áóíóíëà áàüëû èòàëéàí äèëèíäÿ “Àâåíÿ ÷ÿêèëìÿê” èôàäÿñè ãàëìûøäûð. Íîñòðàäàìóñ áóíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê Ìóññîëèíèíèí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ ôàøèñòëÿðèí òþðÿòäèêëÿðè úèíàéÿòëÿðè, õöñóñÿí äÿ 1924-úö èëäÿ äåïóòàò Ìàòòåîòè îüóðëàíûá þëäöðöëÿíäÿí ñîíðà äåïóòàòëàðûí åòèðàç ñÿñèíè óúàëäàðàã Ïàðëàìåíòè òÿðê åòìÿëÿðèíè ýþñòÿðèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ãûðìûçû ïàðòèçàíëàðûí — êîììóíèñòëÿðèí íèôðÿòèíÿ ãàí òþêìÿ èëÿ ñîí ãîéóëàúàüûíäàí äàíûøûëûð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ 1945-úè èëèí àïðåëèíäÿ ïàðòèçàíëàð Ìóññîëèíèíè, îíóí ìÿøóãÿñèíè âÿ ÿòðàôûíäà îëàíëàðû þëäöðìöøäöëÿð. Ñîíóíúó ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ äîüðóäóð. Ìóññîëèíè Ðèìèíè âÿ Ïðàòî éàõûíëûüûíäà àíàäàí îëìóøäó. Êîëîííà îðàäà ìÿøùóð àèëÿ îëóá. Ëàêèí áóðàäà ñþùáÿò áèð ÷îõ úÿùÿòëÿðèíÿ ýþðÿ “ìÿøùóð ëàøìûø, ðÿùáÿð àäûíû ãàçàíìûø Ìóññîëèíèäÿí ýåäèð. 9 ê3 Áþéöê èíÿê Ðàâåíäÿ áþéöê ôÿëàêÿò è÷èíäÿäèð. Îí áåø òÿðÿôèíäÿí ýÿòèðèëÿíëÿðèí Ôîðíîçäà ãàáàüû êÿñèëèá. Ðîìàäà èêè èêèáàøëû áÿäùåéáÿò äîüóëàúàãäûð. Ãàí, àëîâ, äàøãûí, ëàï áþéöêëÿð õèëàñ îëàúàãëàð. Êàòðåí Èòàëèéàíûí õàëã ãÿùðÿìàíû Úöçåïïå Ãàðèáàëäè (18071882) èëÿ áàüëûäûð. Áþéöê èíÿê (ëàòûíúà) Ðàâåíà âÿ Ôåððàðî àðàñûíäà ëèìàíäûð. Ñîíðàëàð Ãàðèáàëäèíèí øÿðÿôèíÿ àäû äÿéèø äèðèëÿðÿê Ïîðòî-Ãàðèáàëäè àäëàíäûðûëìûøäûð. Àâñòðèéà âÿ Ïàïàëûüûí Ïîëèñëÿðè òÿðÿôèíäÿí Êåñåíàòèêî øÿùÿðè ìöùàñèðÿéÿ àëûíàíäà Ãàðè áàëäè âÿ òÿðÿôäàðëàðû 13 ãàéûãäà (êàòðåíäÿ 15 ãàéûã ýþñòÿðèëìèøäèð. Éà Íîñòðàäàìóñ, éà äà òàðèõ÷èëÿð ñÿùâÿ éîë âåðèáëÿð — Ã.Ï.) úÿñàðÿòëÿ äÿíèçÿ ÷ûõìûøëàð. Àâñòðèéàíûí ìöùàôèçÿ ýÿìèñè äÿíèç éîë ëàðûíû êÿñÿðÿê îíëàðà òÿñëèì îëìàã ÿìðè âåðìèøäè. Ëàêèí îíëàð àòÿø àëòûíäà Áþéöê èíÿê áóðíóíó êå÷ìèøäèëÿð. 572 ÛÕ Ñåíòóðèéà 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äîüðó ÷ûõìûøäûð. Éàëíûç ö÷ ãàéûã âÿ 30 íÿôÿð èíãèëàá÷û õèëàñ îëà áèëìèøäè. 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ùàáñ áóðãëàðäàí (Àâñòðèéà âÿ Ïðóññèéà) ýåäèð. Îíëàðûí Ðîìàíû òóòìàñû ýþðöúöíö ùèääÿòëÿíäèðìèø âÿ áóíà ýþðÿ äÿ “èêèáàøëû áÿäùåéáÿò” èôàäÿñèíè èøëÿòìèøäèð. 9 ê4 Äàøãûíäàí åäèëÿí êÿøôëÿðäÿí áèð èë ñîíðà Èêè áþéöê ñå÷èëÿúÿêäèð. Áèðèíúè äàéàíà áèëìÿéÿúÿê. Êþëýÿéÿ ãà÷àí èêèíúèñè ñûüûíàúàã òàïàúàã. Áèðèíúèíèí ìöäàôèÿ åòäèéè åâ ãàðÿò îëóíàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ äåéèëÿíëÿðè øÿðù åòìÿê ÷ÿòèíäèð. Îëà áèëñèí êè, ñþùáÿò ÀÁØ âÿ Ñîâåòëÿð Áèðëèéèíèí êîñìîñó ôÿòùèíäÿí, êîñìîíàâòëàðûí àéà åíìÿëÿðèíäÿí, íöâÿ ðàêåòëÿðèíäÿí, ôÿçà ýÿìèëÿðèíäÿí ýåäèð. Ùÿð ùàëäà áó êÿøôëÿð 1978-úè èëÿ ãÿäÿð åäèëìèø îëìàëûäûð. ×öíêè êàòðåíèí éåðäÿ ãàëàí ùÿð ö÷ ñÿòðè Ðîìà Ïàïàëàðû Èîùàíí I Ïàâåë âÿ Èîùàíí II Ïàâåëäÿí áÿùñ åäèð. I Ïàâåë 1978-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëÿí êèìè, úèääè òÿäáèðëÿð ýþðìÿéÿ, êàðäèíàëëàðû âÿ áàøãàëàðûíû èøäÿí ÷ûõàðìàüà áàøëàìûøäû (áàõ: 1 ê65, 2 ê15, 3 ê17, 3 ê65, 4 ê11, 5 ê49, 5 ê92, 6 ê9, 8 ê93, 10 ê12). Îäóð êè, ñå÷êèäÿí äöç áèð àé êå÷ÿíäÿ îíó çÿùÿðëÿéèá þëäöðìöøäöëÿð. II Ïàâåë èñÿ “ïÿðäÿ àðõàñûíà” ãà÷ìûø, Âàòèêàí áàíêûíäà áàø âåðÿí ìà ëèééÿ ôûðûëäàãëàðûíû, ìàôèéà èëÿ ÿëàãÿëÿðè ýþðìÿçëèéÿ âóðìóø, Âàòè êàíäà éåð àëàí åéáÿúÿðëèêëÿð ñèðð îëàðàã ãàëìûøäûð. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, I Ïàâåëèí Âàòèêàíäà áÿðãÿðàð åòìÿê èñòÿäèéè ìöãÿääÿñëèê ùå÷ÿ åíäèðèëìèøäè. 9 ê5 Àéàüûí ö÷öíúö áàðìàüû áèðèíúèéÿ îõøàéàúàã. Éåíè ìîíàðõà àøàüûäàí éöêñÿêëèéÿ. Ïèçè âÿ Ëóêó òèðàí êèìè òóòàí Þçöíöí ñÿëÿôëÿðèíèí ñÿùâèíè äöçÿëäÿúÿê. 573 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Øÿðùè èíàíûëìàç îëàí áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí íÿ äåìÿê èñòÿäèéèíè òÿäãèãàò÷û Ëå Ïåëëåòéå à÷à áèëìèøäèð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò III Íàïîëåîíäàí ýåäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ III Íàïîëåîíóí äà þçö-þçöíö Èìïåðàòîð åëàí åòìÿñèíäÿí, 2-úè ñÿòèðäÿ îíóí äà I Íàïîëåîí êèìè, ëàï àøàüûäàí Èìïåðàòîð òèòóëóíà ãÿäÿð éöêñÿëìÿñèíäÿí, I Íàïîëåîíóí îüëó II Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿäÿí 22 èéóí 1832úè èëäÿ Âéàíàäà þëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð, éÿíè II Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿìÿñè (ßñëèíäÿ II Íàïîëåîí àòàñû ñöðýöíÿ ýþíäÿðèëìÿìèøäÿí ÿââÿë àíàñû èëÿ áèðýÿ Àâñòðèéàäà ùþêìäàð îëàí áàáàñûíûí éàíûíà ýåòìèøäè. Ùàêèìèééÿò áàðÿäÿ äöøöíìöðäö) îíóí àéàüûíà áóðàõûëìûø ñÿùâ êèìè éàçûëûá. 9 ê6 Ñàéñûç-ùåñàáñûç èíýèëèñëÿð Ãèåíèäÿ, Îíó Àíãëàêâèòàíè àäû àëòûíäà òóòàúàãëàð: Ëàíãåäîêó, Èñïàëìû, Áîðäîëó, Ñîíðàäàí îðàíû Áàðáîêñèòàí àäëàíäûðàúàãëàð. Êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí éåð àäëàðû, äåìÿê îëàð êè, ìÿëóì äåéèëäèð. Ýþðöúö èíýèëèñëÿðèí áèð ÷îõ éåðëÿðè çÿáò åäÿúÿêëÿðèíè áÿéàí åäèð. Äîüðóäàí äà, èíýèëèñëÿð äÿíèçäÿ ùþêìðàíëûüû ÿëÿ àëäûãäàí ñîíðà äöç 300 èë ìöääÿòèíÿ áèð ÷îõ þëêÿëÿðè òóòìóøäóëàð. Îíëàðûí áó ùþêìðàíëûüû 1947-úè èëäÿ Ùèíäèñòàí, Ïàêèñòàí âÿ áèð ÷îõ áàøãà äþâëÿòëÿð ìöñòÿãèëëèê ÿëäÿ åòäèêäÿí ñîíðà áàøà ÷àòìûøäû. 9 ê7 Òàïûëìûø ñÿðäàáÿíè à÷àí àäàìà Âÿ îíó ùÿìèí àíäà áàüëàìàéàí àäàìà, Áÿëà ýÿëÿúÿê, íÿäÿí þëäöéöíö ùå÷ êèì ñöáóò åäÿ áèëìÿéÿúÿê. Ôÿðã åòìÿç Áðåòîí, éàõóä Íîðìàíä êðàëû îëñóí. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë ãåéä åäÿê êè, ãÿäèì çàìàíëàðäàí Áðåòîí — áðèòàíèéàëû, Íîðìàíä—ôðàíñûç ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò äöíéàíûí ÿí ÿçÿìÿòëè òèêèëèëÿðèíäÿí áèðè, òàðèõÿ ìþúöçÿ êèìè ãûçûë 574 ÛÕ Ñåíòóðèéà õÿòëÿ éàçûëàí Ìèñèð åùðàìëàðûíäàí âÿ ôèðîíëàðäàí áèðè Òóòàíõàìîí âÿ îíóí ñÿðäàáÿñèíäÿí ýåäèð. 1908-úè èëäÿí èíýèëèñ àðõåîëîãó Ùîâàðä Êàðòåð, îíóí ùàìèñè, èíýèëòÿðÿëè Ëîðä Ýåîðýè Ùåðáåðòèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà Ôèðîíëàð âàäèñèíäÿ ãàçûíòûëàð àïàðûðäûëàð. 1922-úè èëèí ëàï ñîíëàðûíäà îíëàð Ìèñèð ôèðîíëàðûíûí XVIII ñöëàëÿñèíèí íöìàéÿíäÿñè Òóòàíõàìîíóí ñÿðäàáÿñèíè àøêàð åòìèøäèëÿð (Áó, èíúÿñÿíÿò íöìóíÿëÿðè èëÿ çÿíýèí îëàí éåýàíÿ ñÿðäàáÿäèð êè, òàëàí åäèëìÿéèá). Ãðàô Ýåîðýè Ùåðáåðò ñÿðäàáÿ àøêàð åäèëÿíäÿí ñîíðà ùå÷ âàõò àéðûëìàäûüû ñåâèìëè èòèíè Ëîíäîíà ýþíäÿðìÿëè îëìóøäó. Ñÿðäàáÿéÿ ýèðèá-÷ûõàíäàí ñîíðà èò õÿñòÿùàë èäè. Èêè àé ñîíðà Ëîðä Ýåîðýè Ãàùèðÿäÿ, åëÿ ùÿìèí àíäà èòè Ëîíäîíäà þëìöøäö. Àðõåîëîæè ãàçûíòûëàðäà èøòèðàê åäÿí 30-äàí àðòûã àäàì äà àç ñîíðà ìÿëóì îëìàéàí õÿñòÿëèêäÿí äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Ìèñèð àëèìëÿðèíäÿí áèðè óçóíìöääÿòëè òÿäãèãàòëàðäàí ñîíðà, 1962-úè èëäÿ áÿéàí åòìèøäè êè, èíñàíëàðûí þëöìöíÿ ñÿáÿá îëàí ýþáÿëÿê âèðóñóíó àøêàð åäèá. Ñÿùÿðèñè ýöí î, àâòîìîáèë ãÿçàñûíà äöøìöø, ùå÷ áèð õÿñàðÿò àëìàäàí äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Ùÿêèìëÿð îíóí ìÿëóì îëìàéàí õÿñòÿëèêäÿí êå÷èíäèéèíè òÿñäèã åòìèøäèëÿð. 9 ê8 Êðàë ìÿðòÿáÿñèíÿ éöêñÿëìèø êè÷èê îüóë àòàñûíû þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿê. Ìöíàãèøÿäÿí ñîíðà ÷îõ øÿðÿôñèç þëöì. Éàçû òàïûëäû, øöáùÿ ïåøìàí÷ûëûã äîüóðàúàã. Ãîâóëìóø úàíàâàð éàòàãäà óçàíàíäà. Êàòðåíäÿ ñàíêè ùÿð øåé àéäûí áÿéàí åäèëèá. Áóíóíëà áåëÿ, êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Ýþðöúöíöí 4-úö ñÿòèðäÿ èøàðÿ åòäèéè úàíàâàð áàðÿäÿ îíó äåìÿê îëàð êè, Àäîëô ãÿäèì ýåðìàí äèëèíäÿ “ãÿøÿíý úàíàâàð” ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. Ðîìà øÿùÿðèíèí ñèìâîëó äà “äèøè úàíàâàð” âÿ îíó ÿìÿí Ðîìóë âÿ Ðåì ãàðäàøëàðûäûð. Î êè ãàëäû 1-úè ñÿòèðÿ, òàðèõäÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿê ö÷öí àòàñûíû þëöìÿ ìÿùêóì åäÿí øþùðÿòïÿðÿñòëÿð ÷îõ îëìóøäóð. 575 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 9 ê9 ßáÿäè ñþíìÿéÿí îääàí éàíàí ëàìïà, Âåñòàëëàð ìÿáÿäèíäÿ òàïûëàíäà, Óøàã õÿëáèðäÿí êå÷ÿí îä, ñó òàïäû. Íèì, Òóëóçà ñóäà ìÿùâ îëàúàã, áàçàð äàüûëàúàã. Êàòðåíäÿ Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèëèð. Íèì âÿ Òóëóçà àðàñûíäà ìÿñàôÿ 140 ìèëäèð. Êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ôèêèð ñþéëÿíìÿéèá. Îëà áèëñèí êè, ýÿëÿúÿêäÿ ñóíàìè íÿòèúÿñèíäÿ áó øÿùÿðëÿð ñó àëòûíäà ãàëàúàã, öìóìàâðîïà áàçàðûíà áþéöê çèéàí äÿéÿúÿê âÿ éà áó âàõò öìóìè áàçàð äàüûëàúàãäûð. Îíó äà äåéÿê êè, 1988-úè èëäÿ Íèì äàøãûíà ìÿðóç ãàëìûø, äàüûíòûëàð îëìóø, ëàêèí ùå÷ íÿ òàïûëìàìûøäû. 9 ê10 Ðàùèá âÿ ðàùèáÿíèí óøàüû þëöìÿ ìÿðóç ãàëàúàã. Îíó àéû áàñûá þëäöðÿúÿê, ãàáàí àïàðàúàã. Ôóà âÿ Ïàìó éàõûíëûüûíäà îðäó äöøÿðýÿ ñàëàúàã. Òóëóçà, Êàðêàññîíà ãàðøû úàð÷û ÷àäûðû ãóðóëàúàã. Áó êàòðåí ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàéûá. 9 ê11 ßäàëÿòëè àäàìû íàùàãäàí þëöìÿ ìÿùêóì åòìÿéÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Úàìààòûí ýþçö þíöíäÿ, îíëàðûí àðàñûíäà éîõ åäèëäè. Áó éåðäÿ áþéöê åïèäåìèéà áàø âåðÿúÿê. Ùàêèìëÿðèí þçëÿðè áåëÿ ãà÷ìàüà ìÿúáóð îëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ÿêñÿðèééÿòèíèí ðÿéèíÿ ýþðÿ áó êàòðåí èíýèëèñ êðàëû I ×àðëçûí åäàìû èëÿ áàüëûäûð. I ×àðëçûí åäàìûíäàí (1649) ñîíðà, 1665-úè èëäÿ Ëîíäîíäà áàø âåðÿí òàóí ÿùàëèíèí ö÷äÿ áèðèíè ìÿùâ åòìèøäè. 1966-úû èëäÿ èñÿ Áþéöê Ëîíäîí éàíüûíû, äåìÿê îëàð êè, î âàõò òàõòàäàí îëàí åâëÿðèí ùàìûñûíû ìÿùâ åòìèøäè. 576 ÛÕ Ñåíòóðèéà 9 ê12 Äèàíà âÿ Ìåðêóðèíèí ùÿäñèç ýöìöøö ßêñëÿðè ýþëäÿ ýþðöíÿúÿêäèð. Î ùåéêÿëòÿðàø òÿçÿ ýèë àõòàðàúàã. Î þçö âÿ àäàìëàðû ãûçûëëà äîéäóðóëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè ìèñòèê, ôþâãÿëòÿáèè ùåñàá åäèðëÿð. Èíñàí ÿòðàô ìöùèòÿ äàõèëè àëÿìèíèí ýþçö èëÿ áàõûð. Õÿéàëëàðà ãÿðã îëóð. Äèàíà Áóääàëàðäà òÿñÿââöô ìÿíàñûíäà èøëÿíèá. 3-úö ñÿòèð õöñóñè ìàðàã äîüóðóð. Ìàéà ùèíäèëÿðèíèí òÿãâèìèíäÿ 2012-úè èëäÿí ñîíðà èíñàí òàìàìèëÿ äÿéèøÿúÿêäèð. Ìÿíÿâè éöêñÿëèø áàø âåðÿúÿêäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. ßñàòèðÿ ýþðÿ Éàðàäàí èíñàíû îääàí, ñóäàí, òîðïàãäàí âÿ ùàâàäàí éàðàäûá. Áó êàòðåíäÿ îääàí äà (Ìåðêóðè), ñóäàí äà, òîðïàãäàí äà (ýèëäÿí) ñþùáÿò ýåäèð. Íîñòðàäàìóñ 3-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí åäèð êè, Àëëàù éåíè èíñàíû éàðàòìàã ö÷öí òÿçÿ ýèë àõòàðàúàã. 9 ê13 Ñîëîíóí ÿòðàôûíäàêû ãà÷ãûíëàð, Îêóñà ýèðìÿê ö÷öí ýåúÿ ýÿòèðèëäèëÿð. Ìîäåíäÿí èêè íÿôÿð Áîëîíéàéà ãàðøû ãÿääàðäûð. Ýÿòèðèëäèëÿð âÿ Áóçàíñîíóí îúàüûíäà ìöÿééÿí îëóíäóëàð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåéÿí îëìàìûøäûð. 9 ê14 Áîéàã÷û ãàáûíûí öñòöíöí ùàìàð éåðèíÿ éûüûëìûø Øÿðàá, áàë âÿ áèòêè éàüû ñîáàëàðûí öñòöíÿ ãîéóëäó. Îíëàð áàòàúàãëàð, úàì êèìè îíëàðà éàðëûã âóðóëàúàã. Áîðäîäàí, òîïëàðäàí àòûëàí éåääè àòÿø ñóñäó. Áó êàòðåí øÿðùè ÷îõ ìöøêöë îëàí êàòðåíëÿðäÿí ùåñàá îëóíóð. Ùÿð ùàëäà êàòðåíèí êå÷ìèøÿ àèä îëäóüóíó ýöìàí åòìÿê îëàð. 577 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 9 ê15 Ïåðïèíèéà éàõûíëûüûíäà ãûðìûçû ìÿùáóñëàð, Îðòàäà îëàíëàð äàðìàäàüûí åäèëÿúÿê, óçàüà àïàðûëàúàãëàð. Ö÷ö òèêÿ-òèêÿ îëàúàã, áåøè èñÿ äÿùøÿòëè ÿçàá-ÿçèééÿò è÷èíäÿ Áóðãóíäèéàíûí ïðåëàòû âÿ ùþêìäàðû ö÷öí ñàõëàíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áó êàòðåí XVII ÿñðèí îðòàëàðûíäà Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà ýåäÿí ÷ÿêèøìÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ïåðïèíèéà 1659-úó èëÿ ãÿäÿð Èñïàíèéàéà àèä îëóá. 9 ê16 Êàñòèëèéàëû Ôðàíêî éûüûíúàã êå÷èðÿúÿê. Ñÿôèð ðàçûëàøìàéàúàã, áóíó íèôàã àäëàíäûðàúàã. Ðèâåðàíûí àäàìëàðû áèð éåðÿ òîïëàøàúàãëàð. Áþéöê êþðôÿçÿ ýèðìÿêäÿí èìòèíà åäÿúÿêëÿð. Áþéöê ýþðöúöíöí éöç ôàèç éåðèíè àëìûø êàòðåíëÿðèíäÿíäèð. Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë îíó äåìÿê ëàçûìäûð êè, Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí òÿãðèáÿí 400 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè äÿãèã ýþðìöø, ùÿòòà ùàäèñÿëÿðèí èøòèðàê÷ûëàðûíûí àäëàðûíû áåëÿ äÿãèã ýþñòÿðìèøäèð. Ýþðöúö äèêòàòîð Ôðàíñèñêî Ôðàíêî âÿ îíäàí ÿââÿë ùàêèìèééÿòäÿ îëìóø Ïðèìî äå Ðèâåðàäàí ñþç à÷ûð. Êðàë Ïðèìî äå Ðèâåðà ãèéàì íÿòèúÿñèíäÿ ùàêèìèééÿòäÿí óçàãëàøäûðûëìûøäû. Î, Ôðàíñàäà éàøà ìûø âÿ 1930-úó èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. Îíóí îüëó Õîñå Àíòî íèî Ïðèìî äå Ðèâåðà àòàñûíûí ãàíûíû àëìàã ö÷öí ÿòðàôûíà îðäó òîï ëàéûá ìöáàðèçÿéÿ áàøëàìûøäû. 3-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Ëàêèí î, åëÿ áèðèíúè äþéöøäÿ ùÿëàê îëóð. Îíóí éåðèíè Ôðàíêî òóòóð âÿ ñîíðàëàð Èñïàíèéàäà ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëûð. Áó äèêòàòîðëà áàüëû àðòûã ÿòðàôëû äàíûøäûüûìûçäàí (áàõ: 3 ê54, 3 ê68, 5 ê59, 6 ê15, 6 ê45) áóðàäà ãûñàúà îëàðàã òÿäãèãàò÷û Ðîááóí 1941-úè èëäÿ êàòðåíëÿ áàüëû èðÿëè ñöðäöéö âÿ ñîíðàëàð òàðèõèí òÿñäèã åòäèéè ôèêèðëÿðèíè îõóúóëàðà ÷àòäûðìàãëà êèôàéÿòëÿíÿúÿéèê. Ðîáá ôèêèðëÿðèíè èðÿëè ñöðÿíäÿ Ùèòëåð áöòöí Ãÿðáè Àâðîïàíû, Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ÷îõ ùèññÿñèíè òóòìóøäó. Îíà àç-÷îõ ìöãàâèìÿò ýþñòÿðÿí Èíýèëòÿðÿ èäè. Ñîâåò òîðïàãëàðûíäà 578 ÛÕ Ñåíòóðèéà þëöì-äèðèì ìöùàðèáÿñè ýåäèðäè. Ðîáá ùÿìèí âàõò éàçûðäû êè, Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè Ôðàíêî èëÿ Ôðàíñà Ðèâåðàñûíäà äàíûøûãëàð àïàðàúàãëàð. Äàíûøûãëàð çàìàíû Ôðàíêî íÿèíêè ìöùàðèáÿéÿ ýèðìÿéÿúÿê, ùÿòòà Ùèòëåð îðäóëàðûíûí èñïàí òîðïàüûíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê èíýèëèñëÿðèí ùÿðáè áàçàëàðû éåðëÿøÿí Cÿáÿëëöòàðèãÿ ùöúóì åòìÿéÿ áåëÿ èúàçÿ âåðìÿéÿúÿê. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíäàí áÿùñ åäèð. Ôðàíêîíóí þëêÿñèíèí áèòÿðÿôëèéèíè ñàõëàéà áèëìÿñè Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíà áàùà áàøà ýÿëäè. Ùèòëåð Úÿáÿëëöòàðèãè ÿëÿ êå÷èðÿ áèëñÿéäè, Àðàëûã äÿíèçèíÿ ýèðèøè íÿçàðÿòäÿ ñàõëàéàðäû. Áó, Ùèòëåð Àëìàíèéàñû âÿ ìöòòÿôèãëÿðè ö÷öí ÿí áþéöê ñòðàòåæè èòêè èäè. 9 ê17 Ö÷öíúö ñèëêèí áèðèíúèñè Íåðîíäàí äà ïèñ åäÿúÿê. Áîø øöúàÿòëè, íÿ ãÿäÿð èíñàí ãàíû àõàúàã. Î ñîáàíû éåíèäÿí äöçÿëòìÿéÿ ìÿúáóð åäÿúÿê. Ãûçûë ÿñð ãåéá îëäó, éåíè êðàë, áþéöê ðöñâàé÷ûëûã. Êàòðåí Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1793) áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ñèëêè ìîíàðõèéàíûí 1-úèñè 1789-úó èëäÿ ÷àüûðûëûá âÿ Êðàë XVI Ëöäîâèêèí áöòöí ñÿëàùèééÿòëÿðè ÿëèíäÿí àëûíìûø âÿ òåçëèêëÿ þëêÿäÿ òåððîð áàøëàíìûøäû. Åëÿ ùÿìèí èëäÿ Äð.×óèëëîòèí áàøêÿñÿí ìàøûí èúàä åòìèøäè. Ãûñà áèð ìöääÿòäÿ þëêÿ Íåðîíóí äþéöø ìåéäàíûíà ÷åâèðäèéè Êîëèçåéàíû àíäûðûðäû. Íåðî íóí öðÿéè áóíóíëà òÿñêèíëèê òàïìàìûø, øÿùÿðè éàíäûðìûøäû. Áþéöê Ñÿìÿä Âóðüóí áóíóíëà áàüëû éàçìûøäû: Íåðîí áèð øÿùÿðè îäà éàõäû êè, Ñþíöê âèúäàíûíà áèð èëùàì ýöëñöí. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ Ïàðèñèí àüûð âÿçèééÿòèíè ýþðÿðÿê Íåðîíó éàäà ñàëìûøäûð. 1793-úö èëäÿ 3-úö çöìðÿ — “Èúòèìàè Õèëàñ Êîìèòÿñè” þëêÿíè ÷ûõûëìàç âÿçèééÿòÿ ñàëäû. Ùÿð ýöí éöçëÿðëÿ àäàì 579 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ýèëéîòèíäÿí êå÷èðèëèðäè. 3-úö ñÿòèðäÿ ñîíðàëàð Òöëåðè ñàðàéû òèêèëÿí éåðëÿðäÿ êÿðïèú ñîáàëàðûíûí îëìàñûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ XVI Ëöäîâèêèí úÿñàðÿòñèçëèéèíäÿí âÿ þëêÿíèí áó ùàëà äöøìÿñèíäÿ îíóí ýöíàùû îëäóüóíäàí äàíûøûëûð. Êàòðåíèí 1917-úè èë Áþéöê Îêòéàáð Ñîñèàëèñò èíãèëàáûíäàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðÿíëÿð äÿ âàðäûð. 9 ê18 Äîôèí çàíáàüû Íàíñèéÿ ýÿòèðèëÿúÿêäèð. Èìïåðèéàíûí ñå÷èúèñè Ôëàíäðèéàéà ãÿäÿð. Áþéöê Ìîíìîðàíñèéÿ éåíè ùÿáñõàíà Àäè éåðäÿí î, úÿçà ö÷öí òÿìòÿðàãëû éåðÿ ýÿòèðèëÿúÿê. Áó êàòðåíè ùÿëÿ 1635-úè èëäÿ Åòèéåí Æîáåð øÿðù åòìèøäèð. Êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò XIII Ëöäîâèêäÿí ýåäèð. Òàúãîéìà ìÿðàñèìèíÿ ãÿäÿð àçéàøëû îëäóüóíà ýþðÿ î, äîôèí àäëàíûðäû. Íàíñèíè 1633-úö èëäÿ XIII Ëöäîâèê àçàä åòìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿ Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñûíûí ñå÷èúèñè Ôèëèï Êðèñòîôåð ôîí Øòîôåðäÿí áÿùñ åäèëèð. Î, Ôëàíäðèéàíûí éàõûíëûüûíäà Áðöññåë ùÿáñõàíàñûíäà äóñòàã èäè. Êàòðåíèí ñîí ñÿòðè èñÿ 1632-úè èëäÿ Ôðàíñàíûí êîííåòàáëû Ùåíðè äå Ìîíìîðàíñèíèí Êðàë XIII Ëöäîâèêÿ ãàðøû ãèéàìäà èøòèðàêûíäàí âÿ åäàìûíäàí ñþç à÷ûð. Ìîíìîðàíñèíèí áàüûøëàíûëìàñû áàðÿäÿ Èíýèëòÿðÿíèí êðàëè÷àñû, Ðîìà ïàïàñû âÿ áàøãàëàðû õàùèø åòñÿëÿð äÿ, XIII Ëöäîâèê îíëàðûí ìöðàúèÿòèíè úàâàáñûç ãîéìóøäó. Êàòðåíèí 4úö ñÿòðè “Àäè éåðäÿí î, òÿìòÿðàãëû éåðÿ (âÿ éà Êëåðåïåéíåíèí éàíûíà) úÿçà ö÷öí ýÿòèðèëÿúÿê” ìàðàã äîüóðóð. Cëåðå ïåéíå (Êëåðå ïåéíå)íèí ëöüÿòè ìÿíàñû òÿìòÿðàãëû äåìÿêäèð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ êðàë ÿìð åòìèøäè êè, Ìîíìîðàíñèíè òÿçÿúÿ òèêèëìèø “Ùîòåë äå Âèëëå”äÿ åäàì åòñèíëÿð. Ëàêèí ñîíðàëàð àðõèâ ñÿíÿäëÿðè àðàøäûðûëàðêÿí ìÿ ëóì îëóá êè, Ìîíìîðàíñèíè åäàì åäÿí úÿëëàäûí äà àäû Êëåðåïåéíå èìèø. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ áó ñþçäÿí ìÿùàðÿòëÿ èñòèôàäÿ åòìèø âÿ þçöíäÿí 75 èë ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðè òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöø âÿ áÿéàí åòìèøäèð. 580 ÛÕ Ñåíòóðèéà 9 ê19 Ìàéåí ìåøÿñèíèí îðòàñûíäà Ýöíÿø Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà èëäûðûì ÷àõàúàã. Ìåíèí áþéöéöíäÿí ÿìÿëÿ ýÿëìèø áþéöê éàðàìàç Ùÿìèí ýöí Ôóæåð äÿ ñîéóã ñèëàùëà ãàíûíà ãàëòàí åäèëÿúÿê. Êàòðåíäÿ áþéöê ýþðöúö Ôðàíñàäà ìÿøùóð Ýèçëÿð ñöëàëÿñèíäÿí ñþùáÿò à÷ûð. Äîüðóäàí äà îíëàðûí ìàëèêàíÿëÿðè Ôðàíñàíûí øèìàëãÿðáèíäÿ — Ìåí âèëàéÿòèíäÿ èäè. Ëàêèí 1589-úó èëèí àâãóñò àéûíäà (Ýöíÿø Øèð áöðúöíäÿ îëàíäà) èëäûðûì ñöðÿòè èëÿ õÿáÿð éàéûëìûøäû êè, Êðàë III Ùåíðè ñóè-ãÿñä íÿòèúÿñèíäÿ àëäûüû õÿíúÿð éàðàñûíäàí äöíéàñûíû äÿéèøèá. Ýèç ãàðäàøëàðûíäàí èñÿ ùÿìèí ýöí ùå÷ áèðè þëäöðöëìÿìèøäè. Îíëàðäàí èêèñè ÿââÿëëÿð þëäöðöëìöø, ëàêèí ö÷öíúö ãàðäàø þç ÿúÿëè èëÿ þëìöøäö. 9 ê20 Î, ýåúÿ âàõòû Ðåí ìåøÿñèíäÿí êå÷èá ýÿëÿúÿê. Èêè úöò, äîëàìà éîë, êðàëè÷à, àü äàø. Áîç ýåéèìäÿ ìîíàõ (êðàë) Âàðåíäÿ, Ñå÷èëìèø Êàïûí ùÿðÿêÿòè ãàñûðüà, îä âÿ ãàí òþêöëìÿñè èëÿ íÿòèúÿëÿíÿúÿê. Áöòöí òÿäãèãàò÷ûëàð áèð íÿôÿð êèìè áÿéàí åäèðëÿð êè, êàòðåí êðàë XVI Ëöäîâèê âÿ àèëÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáûíûí (1789-1794) ãûçüûí ÷àüûíäà êðàë XVI Ëöäîâèê þëêÿíè òÿðê åòìÿìÿê áàðÿäÿ àíäûíû óíóäàðàã 20 èéóí 1791-úè èë òàðèõäÿ ýåúÿ ïàëòàðûíû äÿéèøÿðÿê àèëÿñèíè äÿ ýþòöðöá àüûð éöêëö ìèíèê àðàáàñû èëÿ øèìàëà òÿðÿô öç òóòäó êè, ñÿðùÿäè êå÷èá úàíëàðûíû ãóðòàðñûíëàð. Áöòöí ýåúÿíè âÿ ñÿùÿðèñè ýöí éîë ýåäÿðÿê ýåúÿ âàõòû Âàðåí øÿùÿðèíÿ ÷àòìûøäûëàð. Àúëûã âÿ ñóñóçëóã îíëàðà öñòöí ýÿëäè âÿ ãÿðàðà ýÿëäèëÿð êè, øÿùÿðÿ ýèðñèíëÿð. Òÿñàäöôÿí øÿùÿðèí ìåðè Ñîëñå îíëàðà ðàñò ýÿëìèø âÿ þçöíÿ àèä îëàí éåìÿêõàíàéà àïàðìûøäû. Ãîíàãëàðûí ùÿðÿêÿò âÿ äàíûøûã òÿðçè îíëàðäà øöáùÿ äîüóðìóøäó. Åëÿ áó âàõò éåìÿêõàíàéà ýèðÿí ïî÷ò ìöäèðè Äðóéå êðàëû òàíûìûøäû. Ñîëñå ùÿìèí äÿãèãÿ 581 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ìöùàôèçÿ÷èëÿðè ÷àüûðòäûðìûøäû. Êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà ýþç éàøëàðû òþêÿðÿê Ñîëñåíèí àðâàäûíà éàëâàðäû êè, ÿðè îíëàðû áóðàõñûí. Ìàäàì Ñîëñå äåìèøäè: “Ìÿí êðàëû ÷îõ èñòÿéèðÿì. Ëàêèí ÿðèìè îíäàí äà ÷îõ èñòÿéèðÿì. Èñòÿìÿçäèì êè, ÿðèìè åäàì åòñèíëÿð”. Áåëÿëèêëÿ, îíëàð Ïàðèñÿ ãàéòàðûëìûøäûëàð. 1792-úè èë àâãóñò àéûíûí 10-äà êðàë ìÿùêÿìÿéÿ âåðèëìèøäè. Ùÿð éàíäà äàð àüàúû âÿ ýèëéîòèí øÿêëè ÷ÿêÿðÿê àëòûíäà éàçìûøäûëàð: “Ëóè òÿçÿ ùàâà àëìàüà ÷ûõàúàã”. Íîñòðàäàìóñ êðàë âÿ àèëÿñèíèí áàøûíà ýÿëÿúÿê ôàúèÿíè òàì äÿ ãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. Êðàë XVI Ëöäîâèê 1793-úö èë éàíâàð àéûíûí 21-äÿ, êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà èñÿ îêòéàáð àéûíûí 16-äà åäàì åäèëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ êðàëè÷àíûí þëäöðöëìÿñèíè áàøãà áèð êàòðåíäÿ úèíàéÿò âÿ ùàããûí ìÿùâè àäëàíäûðìûøäûð. Ùÿðòÿðÿôëè ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 4 ê85, 4 ê100, 6 ê92, 7 ê44 âÿ ñ. 9 ê21 Áóëóàäà ùöíäöð âÿ ìöãÿääÿñ Ñîëîí ìÿáÿäèíäÿ Ýåúÿ, Ëóàðà êþðïöñö, ïðåëàò, êðàë à÷ûãúà ãÿòëÿ éåòèðèð. Ãÿëÿáÿ ÿëàìÿòè ýþëöí éàõûíëûüûíäà Áàòàãëûãäà ýþðöíÿúÿê. Îðàäà àüëàðûí ïðåëàòëûüûíûí äàüûëìàñû áàøëàéàúàã. Êàòðåí ùàããûíäà ãÿòè ôèêèð ñþéëÿìÿê ÷ÿòèí îëñà äà, áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð îíó Ôðàíñà êðàëû III Ùåíðèõëÿ áàüëàéûðëàð. Î, Ùåíðè äå Ýèçè, îíóí ãàðäàøû êàðäèíàë Ëóè Ýèçè âÿ åëÿúÿ äÿ áèð ÷îõ áàøãàëàðûíû þëäöðìöøäö. Ãàí éåðäÿ ãàëìàç äåéèðëÿð. III Ùåíðè þçö äÿ 1589-úó èëäÿ éàòàã îòàüûíäà Êëåìàí àäëû ìîíàõ òÿðÿôèíäÿí õÿíúÿðëÿ þëäö ðöëìöøäö. Êðàë III Ùåíðè áàðÿäÿ ÿââÿëäÿ ÿòðàôëû äàíûøäûüûìûçà ýþðÿ áóðàäà òÿôñèëàòà âàðìàüà ëöçóì ýþðìöðöê (áàõ: 1 ê10, 1 ê36, 1 ê68, 1 ê85, 2 ê88 âÿ ñ.). 9 ê22 Êðàë âÿ îíóí ñàðàéû áèú äèëèí éåðèíÿ, Ñàðàéëà öçáÿöç ìÿáÿäèí è÷èíäÿ, Àëá âÿ Ìàíòîð ùåðñîãóíóí áàüûíäà, Àëá âÿ Ìàíòîð ãûëûíú êèìè êÿñÿí äèë âÿ ñàðàé. 582 ÛÕ Ñåíòóðèéà Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðûí Èòàëèéàäà áàø âåðäèéèíè ñþéëÿñÿëÿð äÿ, ýÿëäèêëÿðè íÿòèúÿ êàòðåíèí ñÿòèðëÿðè èëÿ óéüóí ýÿëìèð. 9 ê23 Ñîíðàäàí äîüóëàí à÷ûã ùàâàäà, àüàúûí àëòûíäà îéíàéàðêÿí. Åâèí äàìûíûí éóõàðûñûíäàí îíóí áàøûíûí ëàï öñòöíÿ, Àòà-êðàë éàëàí÷û Ñîëîí ìÿáÿäèíäÿ âöãàðûíû Ãóðáàí âåðÿðÿê þçöíö øÿíëèêëÿ àëäàäàúàãäûð. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè äÿ êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí áÿùñ åäèð. Êðàë âÿ àèëÿñè þëêÿäÿí ãà÷àðêÿí òóòóëàðàã Ïàðèñÿ ãàéòàðûëìûøäû. Îíëàðû Òåìïëå ùÿáñõàíàñûíäà ñàõëàéûðäûëàð. Òåìïëå åéíè çàìàíäà ìÿáÿä, èáàäÿòõàíà ìÿíàñûíäà èøëÿíèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö éàëàí÷û ìÿáÿä èôàäÿñèíè îíà ýþðÿ èøëÿäèá êè, Ïàðèñäÿ Òåìïëå ùÿáñõàíàñû âàðäû. Êðàë ùÿáñõàíàäà îëñà äà, îüëóíà ãàëàíûí ãöëëÿñèíäÿí áàõàíäà îíäà áèð áàéðàì ÿùâàëè-ðóùèééÿñè ÿìÿëÿ ýÿëìèøäè. Áþéöê ýþðöúöíöí 200 èë ÿââÿë ãÿëÿìÿ àëäûüû áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíÿ éåòìèøäè. 9 ê24 Ñàðàéäà, äàø áàëêîíëàðäà îëàí ïÿíúÿðÿëÿðäÿí Ùÿð èêè êè÷èê ìîíàðõ àïàðûëàúàã. Îðëåàíû, Ïàðèñè, ìöãÿääÿñ Äåíè êèëñÿñèíè êå÷ÿðÿê Ìîíàðõ àðâàäû àëìàíûí éàøûë ÷ÿéèðäÿêëÿðèíè óäàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè êðàë XVI Ëöäîâèêèí þâëàäëàðû Ìàðèéà Òåðåçà âÿ 11 éàøëû îüëó äîôèíÿ (âÿëèÿùä) àèä åäèðëÿð. Ëàêèí îíëàðûí ôèêèðëÿðè î ãÿäÿð äÿ èíàíäûðûúû äåéèë. ×öíêè èíãèëàá÷ûëàð Ìàðèéà Òåðåçàíû àâñòðèéàëûëàðà ÿñèð äöøìöø ÿñýÿðëÿðëÿ äÿéèøìèø äèëÿð. Îäóð êè, åäàìäàí éàõà ãóðòàðìûøäû. Ìàðèéà ñîíðàëàð þç ãîùóìó ùåðñîã Àíãëîìñêèéÿ ÿðÿ ýåòìèøäè. XVI Ëöäîâèêèí îüëó èñÿ, òàðèõè ôàêòëàð ýþñòÿðèð êè, 1795-úè èëäÿ Òåìïëå ùÿáñõàíàñûíäà èøýÿíúÿëÿðäÿí þëìöøäö. 583 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñ áóíó þçö äÿ òÿñäèãëÿéèð: “Êðàëè÷àíûí îüëóíóí ùÿéàòûíû áàüûøëàìàéàúàãëàð” (áàõ: 9 ê77). Îíó äà äåéÿê êè, Ìöãÿääÿñ Äåíè êèëñÿñè ýþðöúöíöí âàõòûíäà Ïàðèñèí 15 êì-äÿ îëóá. 9 ê25 Êþðïöëÿðè êå÷ÿðÿê ãûçûëýöë êîëëàðûíà éàõûíëàøìàã ö÷öí Ýÿëèø íÿ ãÿäÿð ýåú îëñà äà, îíóí ôèêèðëÿøäèéèíäÿí òåç îëàúàã. Éåíè èñïàíëàð Áåçéåéÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Áåëÿëèêëÿ áó òÿãèá áàøëàíìûø èøè ïîçàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí XVII ÿñðèí îðòàëàðûíäà Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Áåçéå âàõòèëÿ áó èêè þëêÿ àðàñûíäà ñÿðùÿä øÿùÿðè îëóá âÿ 1659-úó èëäÿ ðÿñìÿí Ôðàíñàíûí òÿðêèá ùèññÿñèíÿ ÷åâðèëèá. 9 ê26 Àäû ñÿðò ùÿðôëÿðëÿ éàçûëìûø Íèñè òÿðê åäÿðêÿí Áþéöê (Ðîìà Ïàïàñû) þçöíÿ ìÿõñóñ îëìàéàí ùÿäèééÿ òÿãäèì åäÿúÿê. Âîëòðè éàõûíëûüûíäà éàøûë êàïåðëè äèâàðûí öñòöíäÿ Ïëîìáèíî àðõàäà ãàëàúàã, öìèäâåðèúè êöëÿê ÿñÿúÿê. Êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí áÿùñ åäèð. Íîñòðàäàìóñ îíó ôðàí ñûç îëìàéàí ñÿðò àäëà äà àäëàíäûðìûøäûð (áàõ: 1 ê76). Âîëòðè Àðàëûã äÿíèçè ñàùèëëÿðèíäÿ Èòàëèéà êðàëëûüû îëìóø Ýåíóéà âÿ Ñàâîíà àðàñûíäàäûð. Ïëîìáèíî Åëáà àäàñû èëÿ öçáÿöç Èòàëèéà ñàùèëëÿðèíäÿäèð. Íàïîëåîí 1814-úö èëäÿ Èòàëèéàíûí Åëáà àäàñûíà ñöðýöí åäèëìèø, ëàêèí 1815-úè èëèí ôåâðàëûíäà àäàäàí ãà÷àðàã éåíèäÿí ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëìûøäû. Éöç ýöí ùàêèìèééÿòäÿ îëäóãäàí ñîíðà èíýèëèñëÿðëÿ âó ðóøäà — Âàòåðëîî éàõûíëûüûíäà àüûð ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàìûø, èíýèëèñ ëÿð îíó ìàòåðèêäÿí 2000 êì àðàëû Àòëàíòèê îêåàíûíäàêû Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà ñöðýöí åòìèøäèëÿð. Áàõìàéàðàã êè, Íàïîëåîí Ðîìà Ïàïàñû VII Ïèéè ÷îõ èíúèòìèø, ùÿòòà Ñàâîíàäà ùÿáñõàíàéà ñàëìûøäû, VII Ïèé 1817-úè èëäÿ Èíýèë 584 ÛÕ Ñåíòóðèéà òÿðÿéÿ ìöðàúèÿò åäÿðÿê åêñ-èìïåðàòîðóí úÿçàñûíû âÿ ÿçàáëàðûíû éöíýöëëÿøäèðìÿéè õàùèø åòìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ ùàäèñÿäÿí 250 èë ÿââÿë áóíó áÿéàí åòìèøäè. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðè áþéöê ìàðàã âÿ òÿÿúúöá äîüóðóð. Îíóí ùÿãèãè ìÿíàñûíû ùå÷ áèð òÿäãèãàò÷û à÷ûá ýþñòÿðÿ áèëìÿìèøäèð. ßñëèíäÿ áóðàäà ñþùáÿò èíýèëèñëÿðäÿí ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, ÕÂÛÛ ÿñðèí îðòàëàðûíäàí ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðûíà ãÿäÿð äöç 300 èë èíýèëèñëÿð äÿíèçëÿðäÿ ùþêìðàíëûã åòìèøëÿð. Êàïåð èñÿ äÿíèç ãóëäóðëóüó èëÿ ìÿøüóë îëàí ýÿìè âÿ îíóí ñàùèáè äåìÿêäèð. Íàïîëåîíó Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíà èíýèëèñ ýÿìèñèíäÿ èíýèëèñëÿð àïàðìûøäûëàð. Áþéöê ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 9 ê27 Ìåøÿáÿéè, êöëÿê êþðïö ùÿíäÿâÿðèíÿ éàõûíëàøûð. Éöêñÿê åùòèðàì ñàùèáè äîôèíÿ çÿðáÿ âóðàúàã. Ãîúà óñòà éàõûíëàðû èëÿ ìåøÿäÿí àäëàéàúàã. Ùåðñîãóí ãàíóíè ñÿðùÿäëÿðèíè êå÷èá ýåäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöÿééÿí ôèêèðëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, àüëàáàòàí áèð ñþç äåéÿ áèëìÿìèøëÿð. Áèçÿ ãàëûðñà, ýþðöúö áó êàòðåíäÿ äÿ êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ êðàëà öç òóòàðàã äåéèð êè, åé ìåøÿ ñàùèáè, òÿùëöêÿ éàõûíëàøûð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëèð êè, êðàë Ïàðèñè òÿðê åòìÿêëÿ äîôèíè äÿ çÿðáÿ àëòûíäà ãîéóá. ßýÿð Êðàë þëêÿíè òÿðê åòìÿéÿ úÿùä åòìÿñÿ èäè, îíó êðàë òàõòûíäàí ÿë ÷ÿêìÿéÿ ìÿúáóð åòìÿêëÿ êèôàéÿòëÿíÿúÿê äèëÿð. Ëàêèí îíóí áó àääûìû áöòöí àèëÿíè çÿðáÿ àëòûíäà ãîéìóøäó. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ äÿ êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí ñþç à÷ûëûð. Îíóí þç òîðïàãëàðûíû òÿðê åäèá ýåòìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. 9 ê28 Ìöòòÿôèã éåëêÿí (äîíàíìà), Ìàðñåë ëèìàíû, Âåíåñèéà ëèìàíûíäàí Ïàíîíëóëàðà òÿðÿô öçÿúÿê. Êþðôÿçäÿí âÿ Èëëèðèà áóõòàñûíäàí (Àäðèàòèê äÿíèçè) àéðûëûð, Ñèúèëèéà âÿ Ýåíóéàäà äàüûíòûëàð, òîï àòÿøëÿðè. 585 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí áÿùñ åäèð. ×þð÷èë ìöòòÿôèã îðäóëàðûí Áàëêàíëàðà ÷ûõàðûëìàñûíà ÷àëûøûðäû. Î, ýöìàí åäèðäè êè, ìöòòÿôèã îðäóëàðû àëìàíëàðû ñûõûøäûðûá Éóãîñëàâèéà, Ìàúàðûñòàí âÿ ×åõîñëîâàêèéàäàí ÷ûõàðàúàüû òÿãäèðäÿ Ñîâåò îðäóñó Øÿðãè Àâðîïàíû èøüàë åäÿ áèëìÿéÿúÿê. 4-úö ñÿòèðäÿ Ýåíóéàíûí áîìáàðäìàí åäèëìÿñè âÿ èíýèëèñàìåðèêàí ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðèíèí Ñèúèëèéàíû òóòìàñûíäàí äàíûøûëûð. 9 ê29 Íÿ çàìàí êè, þç éåðèíè êèìñÿéÿ âåðìÿéÿí àäàì, ßëÿ êå÷èðäèéè âÿ ùÿëÿ òóòìàäûüû éåðè òÿðê åòìÿê èñòÿéÿúÿê. Áàòàãëûãëàðäàí éåíè îä, Øàðëäà èñÿ ãÿòðàí ýþðöíÿúÿê. Ñÿí—Êÿíòåí âÿ Êàëå éåíèäÿí ãàéòàðûëàúàã. Êàòðåíäÿ ýþðöúö XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Ôðàíñàíûí ýåíåðàëëåéòåíàíòû Ôðàíñóà äå Ýèçèí 1558-úè èë éàíâàðûí 6-äà Êàëå øÿùÿðèíè èíýèëèñëÿðäÿí ýåðè àëìàñûíäàí ñþç à÷ûð. 9 ê30 Ïîëà âÿ Ñÿí-Íèêîëà ëèìàíûíäà Íîðìàíäèéà Ãâàðíåðà êþðôÿçèíè òÿðê åäÿúÿê. Ðîìà Ïàïàñû úöááÿäÿ Âèçàíòèéà êö÷ÿëÿðèíäÿ “Ùåéô” — äåéÿ ãûøãûðàúàã. Êàäèñäÿí âÿ áþéöê Ôèëèïäÿí êþìÿê ýÿëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè øÿðù åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìèøëÿð. Òÿê úÿ îíó ãåéä åòìèøëÿð êè, ýþðöúöíöí ñàäàëàäûüû éåðëÿð Êàäèñäÿí áàøãà, èíäè ïàð÷àëàíìûø êå÷ìèø Éóãîñëàâèéàäàäûð. 9 ê31 Ìîðòàðäà çÿëçÿëÿ îëàúàã. Ìöãÿääÿñ Ýåîðýè àäàëàðû éàðûéà ãÿäÿð ñóéà áàòàúàã. Ñöëùöí ãÿôëÿòäÿ ñàõëàäûãëàðûíû ìöùàðèáÿ îéàäàúàã. Ïàñõà çàìàíû ìÿáÿääÿ ó÷óðóì äÿðèíëÿøÿúÿê. 586 ÛÕ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàðûí Èíýèëòÿðÿéÿ âÿ Àâðîïàíûí ÷îõ ùèññÿñèíÿ àèä îëäóüóíó ýöìàí åòìÿê îëàð. Ìöãÿääÿñ Ýåîðýè àäàëàðû — Ãàëàé àäàëàðû äà àäëàíûð. Áóðà Êîðíâàëë âÿ Øèëè àäàëàðû äàõèëäèð. Êå÷ìèøäÿ áóðàäà ãàëàé ÷ûõàðûëàðìûø. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ îíëàðà Ãàëàé àäàëàðû äà äåéèðëÿð. Ýþñòÿðèëÿí àäàëàð Èíýèëòÿðÿéÿ àèä îëóá. Êàòðåíäÿí ìÿëóì îëóð êè, çÿëçÿëÿ âÿ ñóíàìè íÿòèúÿñèíäÿ Èíýèëòÿðÿíèí úÿíóá-ãÿðá ðàéîíëàðû âÿ Àâðîïàíûí ÷îõ ùèññÿñè, Èòàëèéàäà Ìîðòàðà øÿùÿðèíÿ ãÿäÿð ñóéóí àëòûíäà ãàëàúàã. Îíó äà äåéÿê êè, ñóíàìèëÿð àäÿòÿí çÿëçÿëÿäÿí ñîíðà áàø âåðèð. 1755-úè èëäÿ Ëèññàáîíäà 60 ìèíäÿí, Ùèíäèñòàíäà (1950) èñÿ 30 ìèíäÿí ÷îõ àäàì ñóíàìè íÿòèúÿñèíäÿ ùÿëàê îëìóøäó. Ìàðàãëûäûð êè, ÕÕ ÿñð Àìåðèêà ýþðöúöñö Åäãàð Êåéñè äÿ ýþñòÿðìèøäèð êè, Áðèòàíèéà àäàëàðû âÿ Àâðîïàíûí øèìàë-ãÿðáè ýöúëö òÿêàíëàð (çÿëçÿëÿ) âÿ äÿùøÿòëè äàëüàëàð (ñóíàìè) íÿòèúÿñèíäÿ áèð ýþç ãûðïûìûíäà ìÿùâ îëàúàãäûð. Àëèìëÿð ýþñòÿðìèøëÿð êè, ñîí âàõòëàð Øèìàë ìàãíèò ãöòáö øèìàë-ãÿðáÿ äîüðó, Cÿíóá ìàãíèò ãöòáö èñÿ Ùèíä Îêåàíûíà òÿðÿô èñòèãàìÿòëÿíèá. 2005-úè èëäÿ Ùèíä îêåàíûíäà áàø âåðÿí òÿêàíëàð âÿ ñóíàìèëÿð äåéèëÿíëÿðè òÿñäèãëÿéèð. Ñóíàìèëÿð íÿòèúÿñèíäÿ Èíäîíåçèéà âÿ áàøãà þëêÿëÿðäÿ 300 ìèíäÿí ÷îõ àäàì áèð àíäà ñó àëòûíäà ãàëàðàã þëäö. Äàëüàëàðûí ùöíäöðëöéö 8-10 ìåòðÿ ÷àòûðäû. Áþéöê ÿðàçèëÿð, øÿùÿð âÿ êÿíäëÿð ñóéóí àëòûíäà ãàëìûøäû. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ ìöùàðèáÿäÿí âÿ êàòîëèê êèëñÿñèíäÿ áàø âåðÿúÿê ÷ÿêèøìÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. 9 ê32 Èíúÿ Ïîðôèðäÿí äöçÿëäèëìèø óçóí ñöòóí òàïûëäû. Þçöëöí àëòûíäà Êàïèòîëèéà éàçûëàðû öçÿ ÷ûõàúàã. Ñöìöêëÿð, ãûâðûì ñà÷ëàð, Ðîìà ãöäðÿòè èñáàò îëóíäó. Äîíàíìà Ìèòèëåí ëèìàíûíà öç òóòàúàã. Ìèòèëåí—Åýåé äÿíèçèíèí Ëåñáîñ àäàëàðûíäà ãÿäèì ïàéòàõò îëóá. 2-úè ñÿòèðäÿ ýöìàí êè, ñþùáÿò ìöãÿääÿñ Ïéîòðóí ãÿáðèíäÿí ýåäèð. 587 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ëàðìîð ùÿëÿ 1925-úè èëäÿ ýþñòÿðìèøäè êè, 1588-úè èëäÿ Ðîìàäà, ìöãÿääÿñ Ïéîòðóí Áàçèëèêàñûíäà èøëÿéÿí óñòàëàð ÷ÿùðàéû ðÿíýëè áþéöê îáåëèñê (ñöòóí øÿêëèíäÿ äàø àáèäÿ) öçÿ ÷ûõàðìûøäûëàð. Åëÿ áó âàõòëàðäà Âåíåñèéà åñêàäðîíó Ëåñáîí àäàëàðûíà ÷ûõàðûëìûø âÿ îíóí ïàéòàõòûíû òóòìóøäó. Äåìÿëè, ýþðöúöíöí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäûð. 9 ê33 Ùåðêóëåñ, Ðîìà âÿ Àííàìàðêûí êðàëû Ö÷ äÿôÿ äå-Ãîëë àäëû áèðèñè Ôðàíñàéà ðÿùáÿðëèê åäÿúÿê. Èòàëèéà âÿ ìöãÿääÿñ Ìàðêäàí îëàí — ãîðõóäàí ÿñèðëÿð. Áèðèíúè ìîíàðõ ùàìûäàí ãàáàã òÿçÿëÿíÿúÿê. Íîñòðàäàìóñ êàòðåíè ìöãàéèñÿ èëÿ áàøëàéûð. Ôðàíñàíûí êðàëû II Ùåíðèíèí îüëó Ùåðêóëåñ (1554-1584) Ðîìàíûí (Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñû) âÿ åëÿúÿ äÿ Àííåìàðêûí (Ìàúàðûñòàí âÿ Áîãåìèéàíûí) êðàëû èäè. 2-úè ñÿòèðäÿ èñÿ ýþðöúö áèçèì ìöàñèðèìèçäÿí — Øàðë äå-Ãîëëäàí ñþùáÿò à÷ûð. Áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, ýþðöúö áó ìöãàéèñÿíè Èòàëèéà èëÿ ÿëàãÿäàð àïàðûð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ìöãÿääÿñ Ðîìà Èìïåðèéàñû äà, Ìóññîëèíèíèí ôàøèñò Èòàëèéàñû äà Ôðàíñàéà ìöùàðèáÿ åëàí åòìèø âÿ ùÿð èêèñèíäÿ äÿ ñîí íÿòèúÿäÿ ìÿüëóá îëìóøäó. 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð äÿ éåðèíè àëìûøäûð. Øàðë äå-Ãîëë ö÷ äÿôÿ ðÿùáÿð îëìóøäóð: 1-úè äÿôÿ “Àçàä Ôðàíñà” ùÿðÿêàòûíûí ðÿùáÿðè êèìè, 2-úè äÿôÿ ùþêóìÿòèí áàø÷ûñû êèìè, 3-úö äÿôÿ èñÿ Ôðàí ñàíûí Ïðåçèäåíòè êèìè (1958-1970). Ìàðàãëûäûð êè, Íîñòðàäàìóñóí âàõòûíäà éàëíûç ìîíàðõ êðàë îëäóüóíäàí, ýþðöúö îíó ìîíàðõ êèìè ýþñòÿðèá. 9 ê34 Äÿðä-ãÿì è÷èíäÿ òÿê ãàëàí ÿð ìèòðà èëÿ ìöêàôàòëàíäûðûëàúàã. Ãàéûäàíáàø Òöèëèðèäÿ ìöíàãèøÿ áàøëàéàúàã. Áåø éöç íÿôÿðäÿí áèð ñàòãûí òèòóë àëàúàã. Íàðáîí âÿ Ñîëñå, áû÷àãëàðûìûç ö÷öí éàüûìûç âàð. 588 ÛÕ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí Íîñòðàäàìóñóí ÿí äÿãèã äþðäëöêëÿðèíäÿí áèðèäèð. Êàòðåí êðàë XVI Ëöäîâèêäÿí áÿùñ åäèð. Îíó Òåìïë ùÿáñõàíàñûíäà êðàëè÷à âÿ þâëàäëàðûíäàí àéðûúà êàìåðàäà ñàõëàéûðëàð. Î, äÿðä-ãÿì è÷èíäÿäèð. Îíó ÿí àüûð úÿçà ýþçëÿéèð. Î, àíäûíû ïîçàðàã Ôðàíñàäàí ãà÷ìàüà úÿùä åòìèøäè. 1-úè ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí ìèòðà êåøèøëÿðèí äèíè àéèí çàìàíû áàøëàðûíà ãîéäóãëàðû ãûçûëû ðÿíýëè, áÿçÿêëè ïàïàãäûð. ßôñàíÿéÿ ýþðÿ ãÿäèì Èðàíûí Ýöíÿø àëëàùûíûí ïàïàüû îëóá. Ãÿäèì ðîìàëûëàð äà ìèòðàíû õîøëàéûáëàð. 1789-1794-úö èëëÿð Áþéöê Ôðàíñà áóðæóà èíãèëàáû çàìàíû èíãèëàá÷ûëàð ìèòðàíû èíãèëàáûí ñèìâîëó êèìè ãÿáóë åòìèøäèëÿð. 3-úö ñÿòèðëÿ áàüëû îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, 1792-úè èëèí àâãóñò àéûíäà 513 íÿôÿð, ñîíðàëàð “Ìàðñåëéîçà” ìàùíûñûíà ýþðÿ Áåø Éöç Ìàð ñåëëè êèìè ìÿøùóð îëàí ãâàðäèéà÷ûëàð Òöèëèðè ñàðàéûíà ùöúóì åäÿðÿê ìöùàôèçÿ äÿñòÿñèíè ãûðìûø, òÿùãèð ìÿãñÿäè èëÿ êðàëû ìÿúáóð åòìèøëÿð êè, áàøûíà òàú ÿâÿçèíÿ ìèòðà ãîéñóí. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ àäû ÷ÿêèëÿí Íàðáîí àäëû øÿõñ êðàëà êþìÿê åòìÿéÿ ÷àëûøûðäû. Áèç áó áàðÿäÿ àðòûã äàíûøìûøûã (áàõ: 8 ê22). Ñîëñå èñÿ Âàðåíí øÿùÿðèíèí áÿëÿäèééÿ áàø÷ûñû èäè. XVI Ëöäîâèêè î ñàòìûøäû (áàõ: 9 ê20). Ìàðàãëûäûð êè, Ñîëñåíèí áàããàë ìàüàçàñû äà âàðäû. Áóðàäà éàü ñàòûëûðäû. Ñàíêè Íîñòðàäàìóñ îíà èøàðÿ åäèðäè. Éàü àë. Ýèëéîòèí ìàøûíûíûí éàüëàíìàñûíà ëàçûì îëàð. Áèð ÷îõ àðèñòîêðàòëàðûí, î úöìëÿäÿí äÿ êðàë XVI Ëöäîâèêèí âÿ êðàëè÷àíûí ùÿéàòûíà ñîí ãîéàí áó þëöì ìàøûíû áèð ýöí ñÿíèí äÿ áàøûíû áÿäÿíèíäÿí àéûðàð. Êðàëûí þëöìöíÿ ñÿáÿá îëàí Ñîëñåíèí þçö äÿ ñîíðàëàð òåððîðóí ãóðáàíû îëìóø, ýèëéîòèí ìàøûíû îíóí äà áàøûíû áÿäÿíèíäÿí àéûðìûøäû. 9 ê35 Àüáÿíèç Ôåðäèíàíä äà ëöòëÿíÿúÿê. Ýöëö àòàðàã Ìàêåäîíóí (Ìàêåäîíèéàëûíûí) àðäûíúà ýåäÿúÿê. Áþéöê åùòèéàú öçöíäÿí óüóð ãàçàíìàéàúàã. Âÿ î, Ìèðìèäîíà ãàðøû éöðöø åäÿúÿê. 589 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ãåéä åòäèéè êèìè, áþéöê ýþðöúö áó êàòðåíäÿ Áîëãàðûñòàíûí êðàëû Ôåðäèíàíääàí ñþç à÷ûð. Ôðàíñàäà òÿðáèéÿ àëàí Ôåðäèíàíä ãûçüûí ôðàíñûçïÿðÿñò îëñà äà, I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Àëìàíèéàíûí òÿðÿôèíÿ êå÷ìèøäè. Îíà ýþðÿ êè, êàéçåð îíà ñþç âåðìèøäè êè, ÿùàëèñèíèí ÷îõóíó áîëãàðëàð òÿøêèë åäÿí Ìàêåäîíèéàíû Áîëãàðûñòàíà âåðÿúÿê. Î, ÿââÿëëÿð èêè äÿôÿ áó àðçóñóíà ÷àòìàüà ÷àëûøìûøäû. Áèðèíúè äÿôÿ òöðêëÿðÿ ãàðøû Áèðèíúè Áàëêàí ìöùàðèáÿñèíäÿ (1912-1913) âÿ èêèíúè äÿôÿ þç ìöòòÿôèãëÿðè Ñåðáèéà, Éóíàíûñòàí âÿ Ðóìûíèéàéà ãàðøû Èêèíúè Áàëêàí ìöùàðèáÿñèíäÿ (1913). Îíëàðûí ùå÷ áèðèíäÿ óüóð ãàçàíìàìûøäû. Íÿòèúÿäÿ Ìàêåäîíèéàäà áîëãàðëàðûí âÿçèééÿòè òöðêëÿðèí çàìàíûíäàí ïèñ îëìóøäó. Ìèðìèäàí Ôðàêèéàäûð. I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ Ôåðäèíàíäûí îðäóñó Ñåðáèéà âÿ Ôðàêèéàéà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøìèøäè. 1915-úè èëäÿ ôðàíñûç-èíýèëèñ åêñïåäèñèéà êîðïóñó Éóíàíûñòàíà ÷ûõàðûëìûøäû. 1918-úè èëäÿ àëìàíëàð îðäó ùèññÿëÿðèíè Áîëãàðûñòàíäàí ÷ûõàðûá Ãÿðá úÿáùÿñèíÿ ýþíäÿðìèøäè. Ñåðáëÿð ôðàíñûçëàðûí êþìÿéè èëÿ áîëãàð îðäóñóíó Ìàêåäîíèéàäà äàðìàäàüûí åòìèøäè. Ìöùàðèáÿíèí ñîíóíäà Áîëãàðèéà äèëÿí÷è êþêöíÿ äöøìöøäö. Âåðñàë ñöëù ìöãàâèëÿñèíÿ ýþðÿ Áîëãàðûñòàíûí ñÿðùÿäëÿðè õåéëè äàðàëìûøäû. Áóíäàí áàøãà Áîëãàðèéà ãûçûë ïóëëà 2.25 ìèëéàðä òÿçìèíàò âåðìÿëè îëäó. Õàëãûí þç êðàëûíà íèôðÿòè éåðÿ-ýþéÿ ñûüìûðäû. Ôåðäèíàíä ãîðõóñóíäàí ãà÷àðàã þëêÿíè òÿðê åòìèøäè. Òàõò-òàúà îüëó III Áîðèñ ñàùèá îëìóøäó. 9 ê36 Áþéöê êðàë úàâàí îüëàíûí ÿëè èëÿ ÿñèð åäèëÿúÿê. Ïàñõàéà éàõûí ãàðûøûãëûã äöøÿúÿê, áû÷àã çÿðáÿñè. Äàèìè ÿñèðëÿð, âàõò, èëäûðûì çèðâÿäÿ îëàíäà Ö÷ ãàðäàø éàðàëàíàíäà âÿ þëÿíäÿ. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò ÀÁØ ïðåçèäåíòèíäÿí ýåäèð. 1981-úè èëèí ìàðò àéûíûí 30-äà, Ïàñõàéà 20 ýöí ãàëìûø Ïðåçèäåíò Ðåéãàíà ñóè-ãÿñä åäèëìèøäè. Ðåéãàí Âàøèíãòîíóí “Ùèëòîí” ìåùìàíõàíàñûíäàí 590 ÛÕ Ñåíòóðèéà Úîí, Ðîáåðò âÿ Åäâàðä Êåííåäè ãàðäàøëàðû (1960) ÷ûõàíäà Âèëéàì Ùèíêëè àäëû áèð ýÿíú îíà àòÿø à÷ìûøäû. Ùèíêëè àëòû ýöëëÿ àòàíà ãÿäÿð ìÿõôè àýåíò Úåðñè Ïàðð Ïðåçèäåíòè èòÿëÿéèá ìà øûíà ñàëà áèëìèøäè. Ïðåçèäåíòÿ éàëíûç áèð ýöëëÿ äÿéìèøäè. Ïðåçèäåíòèí öçÿðèíäÿ Úîðú Âàøèíãòîí Óíèâåðñèòåòèíèí õÿñòÿõàíàñûíäà úÿððàùèééÿ ÿìÿëèééàòû àïàðàðàã ýöëëÿíè ÷ûõàðìûøäûëàð. 3úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè ùàäèñÿíè éàëíûç ìåùìàíõàíàíûí éà íûíäàêûëàð äåéèë, òåëåâèçèéà èëÿ áöòöí ÀÁØ ÿùàëèñè ìöøàùèäÿ åäÿðÿê äÿùøÿòÿ ýÿëìèøäèëÿð. Áóðàäà äàèìè ÿñèðëÿð äåéÿíäÿ ñþùáÿò Èðàíäà 444 ýöí ÿñèð ñàõëàíûëàí 63 àìåðèêàëû ýèðîâäàí ýåäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Êåííåäè ãàðäàøëàðûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Îíëàðäàí áþéöê ãàðäàø Úåê ìöùàðèáÿäÿ þëìöøäö. Úîí âÿ Ðîáåðò Êåííåäèëÿð áàðÿäÿ èñÿ 1 ê26, 2 ê57, 4 ê6, 4 ê14, 4 ê49, 6 ê37, 10 ê26 âÿ ñ. êàòðåíëÿðäÿ ÿòðàôëû äàíûøìûøûã. Èíñàíû ùåéðÿòÿ ýÿòèðÿí òÿêúÿ áþéöê àäàìëàðà ñóè-ãÿñä äåéèë, åéíè çàìàíäà îíëàðûí ñÿáÿáèäèð. Êåííåäè ãàðäàøëàðûíûí þëö ìöíöí ñÿáÿáè àéäûíäûð. Îíëàð äþâëÿò äàõèëèíäÿ îëàí ìàôèéàéà âÿ 591 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ùÿðáè ñÿíàéå ìàãíàòëàðûíà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ ýèðèøìèøäèëÿð. Ðåéãàí èñÿ îíëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿ àïàðìûðäû. Áÿñ Ùèíêëè íÿéÿ ýþðÿ îíà ñóèãÿñä åòìèøäè? Èñòèíòàã çàìàíû î, ÷îõ ñîéóããàíëûãëà äåìèøäè êè, Ïðåçèäåíòè þëäöðìÿêäÿ ìÿãñÿäè àäûíûí òàðèõäÿ ãàëìàã èñòÿéè èëÿ áàüëûäûð. Áåëÿ ÷ûõûð êè, ìÿøùóð îëìàã ö÷öí ÿí ìÿøùóð àäàìû þëäöðìÿê ëàçûì èìèø. 9 ê37 Êþðïöëÿð âÿ éåë äÿéèðìàíëàðû äåêàáðäà äàüûëàúàãëàð. Ãàðîííà ÷àéû ÷îõ éöêñÿê íþãòÿéÿ ãÿäÿð ãàëõàúàã. Äèâàðëàð, áèíàëàð, Òóëóçà ó÷óëóá-äàüûëàúàã. Ùå÷ êèì þç ìàìà÷àñûíûí ãàðøûñûíäà éåðèíè áèëìÿéÿúÿê. Ýþðöíöð, êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí áÿéàí åòäèêëÿðè ýÿëÿúÿêäÿ áàø âåðÿúÿêäèð. Ùÿëÿëèê Òóëóçà øÿùÿðèíèí äàøãûí àëòûíäà ãàëäûüûíû ãåéä åäÿí îëìàìûøäûð. 9 ê38 Ëà Ðîøåëè âÿ èíýèëèñëÿð ö÷öí Áëåéÿ ýèðèø, Áþéöê ìàêåäîíèéàëûíûí ãàðøûñûíäàí êå÷ÿúÿê. Àæåíèí éàõûíëûüûíäà ôðàíñûçëàðû ýþçëÿéÿúÿê. Äàíûøûãëà Íàðáîíäàí êþìÿê àëûíäû. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ êàòðåíäÿ ñþùáÿò 1689-1704úö èëëÿð ôðàíñûçëàðëà èíýèëèñëÿð àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿðäÿí âÿ Ôðàí ñàäà äàõèëè ÷ÿêèøìÿëÿðäÿí ýåäèð. Çÿìàíÿìèç âÿ îõóúóëàð ö÷öí ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿäèéèíè éÿãèí åäÿðÿê êàòðåíèí òÿôñèëàòûíà âàðìàäûã. 9 ê39 Àëáèñîëäà, Âåðîíà âÿ Êàðêàðèéÿ Ñàâîíó òóòìàã ö÷öí ýåúÿ âàõòû ãîøóí éåðèäèëÿúÿê. Úÿëä ãàñêîíëó Òöðáè âÿ Ñåððè Äèâàðëàðûí àðõàñûíäàí êþùíÿ âÿ éåíè ñàðàéà ùÿìëÿ åäÿúÿêëÿð. 592 ÛÕ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ÷þç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, ùàäèñÿëÿð Ìîíàêî âÿ Ýåíóéà Ðåñïóáëèêàñû éàõûíëûüûíäà áàø âåðèá. 9 ê40 Êàíòåí éàõûíëûüûíäà Áóðëè ìåøÿñèíäÿ Àááàòëûãäà ôëàäåíôèéàëû òèêÿ-òèêÿ äîüðàíàúàã. Îíóí ùÿð èêè êè÷èê îüëó çÿðáÿäÿí þçëÿðèíè èòèðÿúÿêëÿð. Ãàëàíëàðû ñàðñûëàúàã, áöòöí ýþçÿò÷èëÿð ãûëûíúäàí êå÷èðèëäèëÿð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ Ëåîíè âÿ Æîáåð ìöÿééÿí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, èíàíäûðûúû îëìàäûüûíäàí, íîñòðàäàìóñøöíàñëàðûí òÿíãèäèíÿ ìÿðóç ãàëûáëàð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, êàòðåíäÿ ìÿùÿëëè õàðàêòåð äàøûéàí ùàäèñÿëÿð òÿñâèð îëóíóð. 9 ê41 Áþéöê Øèðåí Àâèíéîíó òóòàúàã. Ðîìàäàí øèðèí ñþçëÿðëÿ (áàë èëÿ) éàçûëìûø ìÿêòóáëàð òàìàìèëÿ àúûäûðëàð. Øàíèîíäàí ñÿôèð ìÿêòóáó éîëà äöøÿúÿê. Êàðïåíòðàñ ãûðìûçû ãÿëÿìëè ãàðà ùåðñîã òÿðÿôèíäÿí ÿñèð àëûíàúàã. Áó êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Åëÿ áèð òàðèõè ÿùÿìèééÿòè îëìàäûüûíäàí òÿôñèëàòûíà âàðìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 9 ê42 Áàðñåëîíàäàí, Ýåíóéàäàí âÿ Âåíåñèéàäàí, Ñèúèëèéàäàí âÿáà Ìîíàêîéà êå÷ÿúÿê. Îíëàð áÿðáÿð äîíàíìàñûíà ãàðøû éþíÿëäèëÿúÿê. Áàðáàðëàð óçàãëàðà — Òóíèñÿ ãÿäÿð àòûëàúàãëàð. Êàòðåíäÿ Äîí Õóàí Àâñòðèéàëûíûí êîìàíäàíëûüû àëòûíäà Ïàïàíûí âÿ Âåíåñèéàíûí äîíàíìàñû Ìåññèíäÿ Èñïàíèéà äîíàíìàñû èëÿ (Ìîíàêî âÿ Ýåíóéà äàõèë îëìàãëà) áèðëÿøÿðÿê ãöäðÿòëè Õðèñòèàí äîíàíìàñû (àðìàäà) éàðàäûëìàñûíäàí âÿ Ëåïàíòî (èíäè Êîðèíô) êþðôÿçèíäÿ òöðê-áÿðáÿð (ÿðÿá) äîíàíìàñûíû öñòÿëÿìÿñèíäÿí ñþù 593 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áÿò ýåäèð (1571). Áó äþéöøäÿí ñîíðà ÿðÿáëÿð Àðàëûã äÿíèçèíäÿ ùàêèì ìþâãåëÿðèíè èòèðìèøäèëÿð. Áó äþéöøöí ùÿðáè ÿùÿìèééÿòè áèð äÿ îíäà èäè êè, Äîí Õóàí Øèìàëè Àôðèêàéà êå÷ÿðÿê Òóíèñè òóòà áèëìèøäè (1573). ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 6 ê91, 7 ê26, 8 ê50. 9 ê43 Ñÿëèá ãîøóíó äöøÿðýÿ ñàëäûüû éåðèí éàõûíëûüûíäà Èñìàèëèëÿð òÿðÿôèíäÿí òÿëÿéÿ ñàëûíàúàãëàð. Ðàóèåðå ýÿìèñèíäÿí ùÿð òÿðÿôÿ çÿðáÿ åíäèðèëÿúÿê. Îí ÿí ñå÷ìÿ ãàëåð äÿ äÿðùàë çÿðáÿ åíäèðÿúÿê. Êàòðåí áàðÿäÿ ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû ìöÿééÿí ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ãÿòè ñþç äåéÿ áèëìÿìèøëÿð. Îíà ýþðÿ êè, êàòðåíèí øÿðùèíèí ÿñàñû îëàí “èñìàèëèëÿð” ñþçöíÿ äèããÿò éåòèðìÿìèøëÿð. Áó ñþç êàòðåíèí à÷àðûäûð. Ìÿëóìäóð êè, òàðèõäÿ “Èñìàèëèëÿð äþâëÿòè” îëìóøäóð. Èñìàèëèëÿð äþâëÿòèíèí Ìÿðêÿçè ßëàìóò ãàëàñû (Èðàí) èäè. Èñìàèëèëÿð äþâëÿòèíèí ÿðàçèñèíÿ Èðàí âÿ Ñóðèéàäàêû áèð ñûðà òîðïàãëàð, ãàëà âÿ ãÿñðëÿð äàõèë èäè (áàõ: Àçÿðá. Ñîâåò Åíñèêëîïåäèéàñû, IV, ñ.549). Äåìÿëè, áó êàòðåíäÿ ñþùáÿò Èðàí âÿ Ñóðèéà ÿòðàôûíäà ýåäÿí ìöíàãèøÿëÿðäÿí ýåäÿ áèëÿð. Çÿìàíÿìèçäÿ úÿðÿéàí åäÿí ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøè ýþñòÿðèð êè, áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè ùÿëÿ éåð àëìàéûá. Äîüðóäóð, ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí èðàíëûëàð 63 àìå ðèêàëûíû òÿëÿéÿ ñàëàðàã òóòìóø âÿ 444 ýöí ÿñèð ñàõëàìûøäûëàð (áàõ: 9 ê36). Ëàêèí áó êè÷èê áèð ìöíàãèøÿ èäè. Áó êàòðåíäÿ èñÿ Íîñòðàäàìóñ ìöùàðèáÿäÿí ñþç à÷ûð. ÀÁØ ïðåçèäåíòè Úîðú Áóø âÿ ìöäàôèÿ íàçèðè Ä.Ðàìñôåëä Èðàíà ãàðøû çÿðáÿëÿð åíäèðèëÿúÿéè áàðÿäÿ 2006-úû èëèí ôåâðàëûíäà áÿéàíàò âåðäèëÿð. Íîñòðàäàìóñ ùöúóìóí éàëíûç äÿíèçäÿí åäèëÿúÿéèíè ýþñòÿðèð. Ýþðöíöð, ÀÁØ Èðàíà çÿðáÿëÿðè ßðÿáèñòàí äÿíèçè, Èðàí êþðôÿçè âÿ Ùèíä îêåàíûíäàí åíäèðÿúÿêäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ Èñëàì àëÿìèíÿ à÷ûãúà ìöùàðèáÿ åëàí åäÿí ÀÁØ ãîøóí ùèññÿëÿðèíèí òÿëÿéÿ äöøÿúÿéèíäÿí (ýöäöëÿúÿéèíäÿí) áÿùñ 594 ÛÕ Ñåíòóðèéà åäèëèð. Ýþçëÿéÿê, ýþðÿê áþéöê ýþðöúöíöí ñþçëÿðè íåúÿ éåðèíÿ éåòÿúÿê. Âÿ íÿùàéÿò, ýþðöúöíöí 4-úö ñÿòèðäÿ ñþç à÷äûüû ýÿìè áàðÿäÿ îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, Úîí Ùîóã ÀÁØ ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñûíäà ÿí ýöúëö ýÿìèëÿðèí Ïàóë Ðåâåðå àäû èëÿ òàíûíäûüûíû ãåéä åäèð. Ïàóë Ðåâåðå Íîñòðàäàìóñóí 3-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðäèéè Ðàóèåðåäÿí î ãÿäÿð äÿ ôÿðãëÿíìèð. Äåìÿëè, Èðàí êþðôÿçèíäÿ ìöíàãèøÿëÿð áàøëàñà, Ðåâåðå ýÿìèëÿðè áàøëûúà ðîë îéíàéàúàãëàð. 9 ê44 Ãà÷ûí, ùàìûíûç Úåíåâðÿäÿí ãà÷ûí! Ñàòóðí âàð-äþâëÿòäÿí ñèëàùà ÷åâðèëÿúÿê. Ðàéïîç áöòöí ðÿãèáëÿðè ìÿùâ åäÿúÿê. Ùöúóìäàí ÿââÿë ñÿìà þçö èøàðÿ âåðÿúÿê. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëèð êè, Cåíåâðÿäÿ ñöëù äàíûøûãëàðû áèð íÿòèúÿ âåðìÿéÿúÿê. Ìöùàðèáÿ áàøëàéàúàãäûð. Áöòöí ðÿãèáëÿðèíè ìÿùâ åäÿúÿê Ðàéïîç êèìäèð? Èíäèéÿ ãÿäÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè çîðëà Ñÿääàì Ùöñåéíëÿ áàüëàéûðäûëàð. Ëàêèí áåëÿ äåéèëìèø. Àõû, Ñÿääàì Ùöñåéí ùÿð úöð ãûðüûí ñèëàùû îëàí ñóïåð äþâëÿòëÿðÿ íÿ åäÿ áèëÿðäè? Çÿìàíÿìèçäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð êàòðåíèí ÀÁØ-äàí áÿùñ åòäèéèíè ñþéëÿìÿéÿ ÿñàñ âåðèð. 9 ê45 Òÿëÿá åòìÿéÿ êèìñÿ ãàëìàéàúàã. Áþéöê Ìåíäîçóñ þç èìïåðèéàñûíû ÿëäÿ åäÿúÿê. Ñàðàéäàí óçàãäà î, ÿìðèíè ýåðè ýþòöðìÿê íèééÿòèíäÿ îëàúàã. Òèìîíä, Ïèêàð, Ïàðèñ, Òîñêàíèéà ïèñ âÿçèééÿòäÿ îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, êàòðåíäÿ êðàë IV Ùåíðèíèí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Áóíóíëà áåëÿ, îíëàð ñÿòèðëÿð àðàñûíäà ÿëàãÿíè òÿéèí åäÿ áèëìÿéèáëÿð. Ùÿãèãÿò íàìèíÿ äåìÿëèéèê êè, Ìåíäîçóñ Âåíäîìëàð ñöëàëÿñèíÿ, õöñóñÿí äÿ Íàâàð ðàëû IV Ùåíðèéÿ áàüëûäûð. II Ùåíðèíèí þâëàäëàðû äàëáàäàë þëäöéöí äÿí Âàëóàëàð ñöëàëÿñèíäÿ êðàë îëìàüà êèìñÿ ãàëìàìûøäû (áàõ: 1-úè 595 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ñÿòèð). Îäóð êè, II Ùåíðèíèí ãûçû Ìàðãàðèòàíûí ÿðè àäëû-ñàíëû Áóðáîíëàð ñöëàëÿñèíèí íöìàéÿíäÿñè, Íàâàððàëû Ùåíðè óçóí ìöáàðèçÿäÿí âÿ êàòîëèêëèéè ãÿáóë åäÿíäÿí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿ áèëìèøäè. 9 ê46 Òÿðê åäèí, Òóëóçàäàí ãà÷ûí, ãûðìûçûëàð! Áàüûøëàíìàã ö÷öí ãóðáàíëûã ìÿðàñèìè êå÷èðèëÿúÿê. Ìÿêð ùþêìðàíû àüûëñûçëàðûí êþëýÿñèíÿ ñûüûíûá. Þëöì ãàáàãúàäàí öðÿéÿ äàìàíû áîüàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ àüëàáàòàí áèð ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, 1814-úö èëäÿ Òóëóçàäà ãûðìûçû ìóíäèðëè ôðàíñûç îðäóñó Âåëëèíãòîíóí áàø÷ûëûüû èëÿ äþéöøÿ ýèðÿí èíýèëèñ îðäóñó èëÿ âóðóøìóø âÿ ìÿüëóá îëìóøäó. Ôðàíñûçëàðäàí þëÿí âÿ ÿñèð äöøÿíëÿðèí ñàéû-ùåñàáû éîõ èäè. 9 ê47 Áèàáûð÷û ãóðòóëóø ùàããûíäà èìçà àòàíëàð, Âÿ äÿñòÿäÿí õåéëè àäàì áóíà ãàðøû ÷ûõàúàã. Ìîíàðõûí ôèêðèíè äÿéèøìÿñè îíó òÿùëöêÿéÿ ñàëàúàã. Áàüëû ãÿôÿñäÿ îíëàð áèð-áèðèíè öçáÿöç ýþðÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí Ôðàíñà êðàëû II Ùåíðèäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Êðàë II Ùåíðè Èòàëèéà âÿ Èñïàíèéà éöðöøëÿðèíäÿ ìÿüëóá îëäóãäàí ñîíðà àë÷àëäûúû ñöëù ìöãàâèëÿñèíè èìçàëàìûø âÿ öñòÿëèê ãûçû Éåëèçàâåòàíû Èñïàíèéàíûí êðàëû II Ôèëèïïÿ âåðìÿê áàðÿäÿ òÿêëè ôÿ ðàçûëàøìûøäû. 1559-úó èëèí èéóí àéûíäà êðàëûí áàúûñû Ìàðãà ðèòàíûí ùåðñîã Ñàâîéñêè èëÿ âÿ åëÿúÿ äÿ ãûçû Éåëèçàâåòàíûí II Ôèëèïï èëÿ åâëÿíìÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ Ïàðèñäÿ åëàí åòìèøäèëÿð êè, úÿíýàâÿðëÿðèí êðàëûí þçöíöí äÿ øÿõñÿí èøòèðàê åäÿúÿéè éàðûøû êå÷èðèëÿúÿê. Êðàë þçöíöí ñå÷äèéè Ìîíòãîìåðè èëÿ ãàðøûëàøûðäû. Òÿêáÿòÿê äþéöø ùå÷-ùå÷ÿ ãóðòàðäû. Äþéöøÿ ãÿäÿð øàéèÿ éàéûëìûøäû êè, êðàëè÷à Éåêàòåðèíàíûí àñòðîëîãó áó òóðíèðèí êðàëûí ùÿéàòû ö÷öí ÷îõ 596 ÛÕ Ñåíòóðèéà òÿùëöêÿëè îëàúàüûíû áÿéàí åòìèøäè. Àðòûã Íîñòðàäàìóñóí ýÿëäèéè íÿòèúÿ äÿ ìÿëóì èäè (áàõ: 1 ê35). Òóðíèðèí ãóðòàðäûüûíû éåíèúÿ åëàí åòìèøäèëÿð êè, àäàìëàðäàí õàùèø åòäèëÿð êè, äàüûëûøìàñûíëàð. Êðàë ÿëàâÿ äþéöø òÿëÿá åäèð. 2-úè âÿ 3-úö ñÿòèðëÿðäÿ áóíäàí áÿùñ åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ äÿáèëãÿ ýåéìèø, éàëíûç ýþçëÿðè ýþðöíÿí êðàë âÿ úÿíýàâÿð Ìîíòãîìåðèéÿ èøàðÿ îëóíóð. Àðòûã ÿââÿëäÿ äàíûøäûüûìûç êèìè (áàõ: 1 ê35), êðàëûí ýþçöíÿ íèçÿ ýèðìèø âÿ î, òåçëèêëÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. 9 ê48 Äÿíèçëÿ áàüëû îêåàíûí áþéöê øÿùÿðè, Êðèñòàë áàòàãëûãëàðëà ÿùàòÿ îëóíìóøäóð. Ãûø ýöíäþíöìö âÿ éàçäà, Äÿùøÿòëè êöëÿéÿ ìÿðóç ãàëàúàã. Êàòðåíäÿ ìÿëóì îëàí éàëíûç ýöíäþíöìöäöð. Áó, èëäÿ èêè äÿôÿ áàø âåðèð: éàéäà èéóíóí 22-äÿ âÿ ãûøäà 22 äåêàáðäà. Áó âàõò Ýöíÿø ýþé åêâàòîðóíóí ÿí óçàã åêëèïòèêà íþãòÿñèíäÿí êå÷èð. 1-úè ñÿòèðëÿ áàüëû íÿ äåìÿê îëàð? Áöòöí îêåàíëàð áó âÿ éà äèýÿð äÿíèçëÿ áàüëûäûð. Ñþùáÿòèí ùàíñû áþéöê øÿùÿðäÿí ýåòäèéèíè äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Äöçäöð, Åðèêà ×èòÿì Íàãàñàêè âÿ Õèðîñèìàíûí àäûíû ÷ÿêèð. Ýþðöúö èñÿ éàëíûç áèð øÿùÿðäÿí ñþç à÷ûð. Áóðàäà îíó äà ãåéä åòìÿê èñòÿðäèê êè, 2005-úè èëèí ãûø ýöíäþíöìö çàìàíû øèääÿòëè òóôàí âÿ ñóíàìèëÿð áàø âåðìèøäè. ßýÿð 2006-úû èëèí áàùàðûíäà äà ñóíàìèëÿð áàø âåðñÿéäè, êàòðåíèí çÿìàíÿìèçäÿí áÿùñ åòäèéèíè äåéÿ áèëÿðäèê. Åéíè çàìàíäà Íîñòðàäàìóñóí ñþùáÿò à÷äûüû áþéöê øÿùÿðè äÿ àéûðä åäÿðäèê. Îíó äà õöñóñè ãåéä åäÿê êè, Wîðëäwàòúù Èíñòèòóòó òÿäãèãàòëàð íÿòèúÿñèíäÿ XX ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà ýþñòÿðèá êè, XXI ÿñðèí ÿââÿë ëÿðèíäÿí Äöíéà îêåàíûíäà èñòèëÿøìÿ èíäè ìþâúóä îëàí òóôàíëàðäàí ãàò-ãàò öñòöí îëàúàã. Ùÿòòà çÿëçÿëÿéÿ äàâàìëû ýþéäÿëÿíëÿð áåëÿ îíà òàá ýÿòèðÿ áèëìÿéÿúÿêëÿð. 597 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 9 ê49 Ýåíò âÿ Áðöññåë Àíòâåðïÿ ãàðøû éöðöø åäÿúÿêëÿð. Ëîíäîí Ñåíàòû þç êðàëûíû þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿê. Äóç âÿ øÿðàá îíó òàõòäàí ñàëàúàã. Îíëàð ùàêèìèééÿò íàìèíÿ ùÿðú-ìÿðúëèê ñàëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Èñïàíèéà èëÿ Ùîëëàíäèéà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿí áÿùñ åäèëèð. Èõòèøàøëàð Èñïàíèéàéà àèä Úÿíóáè (Áåë÷èêà) âÿ Øèìàëè (Ùîëëàíäèéà) þëêÿëÿ ðèíäÿ ýþðöíìÿìèø ãàðøûäóðìà éàðàòìûøäû. 1648-úè èëäÿ Èñïàíèéà âÿ Ùîëëàíäèéà Øåëäò ÷àéûíûí ãàáàüûíû êÿñìÿê áàðÿäÿ ñàçèø áàüëàìûøäû. Ìÿãñÿä Àíòâåðïè èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ÷þêäöðìÿê èäè (áàõ: 1-úè ñÿòèð). Êàòðåíèí ãàëàí ñÿòèðëÿðèíäÿ Èíýèëòÿðÿäÿí äàíû øûëûð. Äîüðóäàí äà 1649úó èëäÿ Ëîíäîí Ñåíàòû êðàë I ×àðëçû þëöìÿ ìÿùêóì åòìèøäè. Ïàðëàìåíòèí ðàçû Êðàë Û ×àðëçûí åäàì ñÿùíÿñè (1649) ëûüû îëìàäàí êðàëûí ÿìðè èëÿ äóç, øÿðàá, ñàáóí, ïèâÿ âÿ áàøãà ìÿùñóëëàðà âåðýèëÿð àðòûðûëìûø, ùàêèìèééÿòÿ úàí àòàí Îëèâåð Êðîìâåë âÿ áàøãàëàðû þëêÿäÿ ùÿðú ìÿðúëèê ñàëàðàã âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíÿ ðÿâàú âåðìèø, èñòÿäèê ëÿðèíÿ íàèë îëìóøäóëàð (áàõ: 1 ê88, 2 ê53, 8 ê37 âÿ ñ.). 598 ÛÕ Ñåíòóðèéà Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà áó, òàðèõäÿ ýþðöíìÿìèø âÿ àü ëàýÿëìÿç ùàäèñÿ èäè. Êðàëû äà åäàì åòìÿê îëàð? Ëàêèí ýþðöúöíöí âàõòûíäà îíà øöáùÿ åäÿíëÿð éàíûëûðäûëàð. Íîñòðàäàìóñ ýþðäöéöíö áÿéàí åòìèøäè. Ùÿãèãÿòÿí äÿ I ×àðëç 1649-úó èëèí éàíâàðûíäà åäàì åäèëìèøäè. Êðàëûí åäàìûíà ñÿáÿá ùÿì äÿ îíóí à÷ûãúà êàòîëèêëèéÿ ðÿüáÿò áÿñëÿìÿñè èäè. 9 ê50 Ìîíäåçóñ òåçëèêëÿ þçöíöí éöêñÿê ùàêèìèééÿòèíÿ ãàëõàúàã. Íîðëàðèñè áèð àç àðõàäà ãîéàúàã. Êöðÿí êèøè ìÿìëÿêÿòèí ùþêìðàíñûç ãàëäûüû áèð äþâðäÿ Ýÿíúëÿð ö÷öí ãîðõó, âàðâàð ö÷öí äÿùøÿò îëìóøäó. Êàòðåí XVI ÿñðèí ñîíóíäà, äàùà äîüðóñó, 1594-úö èëäÿ Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. IV Ùåíðè òàõò-òàúà ñàùèá îëàíà ãÿäÿð ÷îõëàðû, õöñóñÿí äÿ êöðÿí êàðäèíàë (3-úö ñÿòèð) äå Áóðáîí, Ëîòàðèíãëÿð ñöëàëÿñèíäÿí Ïîí-à-Ìóññîí âÿ áàøãàëàðû êðàë îëìàüà úàí àòûðäûëàð. Ëàêèí Ùåíðè àäëû-ñàíëû, ÿñèëçàäÿëÿð ñöëàëÿñè Áóðáîíëàðäàí èäè. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíäÿ ýþñòÿðäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäûð (áàõ: 9 ê45). 9 ê51 Ãûðìûçû òÿðèãÿòëÿðÿ ãàðøû ñóè-ãÿñä äöçÿëäÿúÿêëÿð. Îä, ñó, äÿìèð, êÿíäèð ñöëù éîëó èëÿ çÿèôëÿéÿúÿê. Þëöì àéàüûíäà îëàíëàð èøè åëÿ ãóðàúàãëàð êè, Áèð íÿôÿð ùàìûäàí ÿââÿë äöíéàíû ìÿùâ åäÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ÷îõó áó êàòðåíèí äÿ ùèíä ôèëîñîôó Îøîäàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. Ùÿðòÿðÿôëè ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 1 ê96, 2 ê12, 2 ê27-29, 2 ê58, âÿ á. Ëàêèí Ëåîíè âÿ Ð.Âåëø ùåñàá åäèðëÿð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ñîâåò Èòòèôàãûíäàí, ãûðìûçûëàðäàí, êîììóíèñòëÿð äÿí ýåäèð. Ôàøèçì, ßêñêîìèíòåðí âÿ ñ. òÿðèãÿòëÿð èäè. Îä âÿ äÿìèð Ñîâåòëÿðÿ ìöäàõèëÿ çàìàíû èñòèôàäÿ åäèëÿí ñèëàùäûð. Êÿíäèð èñÿ Ñîâåòëÿðè çÿèôëÿòìÿê ö÷öí èãòèñàäè áëîêàäàíûí íèøàíÿñèäèð. 599 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Ãîúàëàð, àé ãîúàëàð! Ãîðáà÷îâ ñèçè äÿ àëäàòäû Ìàðàãëûäûð êè, Ñîâåòëÿðÿ ãàðøû ÷ûõà áèëÿúÿê äþâëÿòëÿðèí áàø÷ûëàðû ùàìûñû éàøëû èäè (3-úö ñÿòèð). Îäóð êè, 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, êîììóíèçìè ÷þêäöðìÿê âÿçèôÿñèíè íèñáÿòÿí ýÿíú îëàí Ùèòëåð þç öçÿðèíÿ ýþòöðäö. Ëàêèí î, äöíéàíûí áþéöê áèð ùèññÿñèíè õàðàáà ãîéäó. Äþâëÿòëÿðèí èãòèñàäè úÿùÿòäÿí èôëàñû, øÿùÿð âÿ êÿíäëÿðèí äàüûëìàñû áèð éàíà, II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ 50 ìèëéîíäàí àðòûã àäàì ìÿùâ åäèëìèø, ìèëéîíëàðëà àäàì øèêÿñò îëìóø, àíàëàð ýþçö éàøëû, óøàãëàð éåòèì ãàëìûøäûëàð. Ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðûíäàí Àâäéàéåâà âÿ Çäàíîâè÷ êàòðåíäÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ñîí èëëÿðèíäÿí âÿ îíóí èëê âÿ ñîí ïðåçèäåíòè (1990-1991) Ìèõàèë Ãîðáà÷îâäàí áÿùñ åäèëäèéèíè ýþñòÿðèðëÿð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýöìàí êè, ñþùáÿò Áðåæíåâ, ×åð íåíêî, Àíäðîïîâ, Ñóñëîâ, Ãðîìûêî âÿ áàøãàëàðûíäàí ýåäèð. Õàðèúè þëêÿëÿðèí õöñóñè õèäìÿò îðãàíëàðû Ãîðáà÷îâó ÿëÿ àëàíäàí ñîíðà î, “éåíèäÿíãóðìà” ïÿð äÿ ñè àëòûíäà Ñîâåò Èòòèôàãûíû äàüûò ìàãëà äöíéàíû ôÿëàêÿòÿ ñàëäû. Íÿòèúÿäÿ áÿøÿðèééÿò ýþðöíìÿìèø áÿëàëàðà äö÷àð îëìóø, III Äöíéà ìöùàðèáÿñè òÿùëöêÿñè èëÿ öçëÿøìèøäèð. ×îõ ìàðàãëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 12 ê55. 600 ÛÕ Ñåíòóðèéà 9 ê52 Áèð éàíäàí ñöëù âÿ î áèðè éàíäàí ìöùàðèáÿ éàõûíëàøûð. Ùå÷ âàõò îíà áåëÿ áþéöê ìåéèë îëìàìûøäûð. Ùåéô êèøè âÿ ãàäûíëàðà, òîðïàüà òþêöëÿí ýöíàùñûç ãàíà Âÿ Ôðàíñàíûí ùÿð éåðèíäÿ áó áåëÿ îëàúàã. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíèí 1-úè ùèññÿñèíäÿ 2 àïðåë 1559-úó èëäÿ Ôðàíñà èëÿ Èíýèëòÿðÿ, 3 àïðåë 1559-úó èëäÿ èñÿ Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà âÿ Ñàâîéà àðàñûíäà áàüëàíàí ñöëù ñàçèøëÿðèíÿ, ñÿòðèí 2-úè ùèññÿñèíäÿ èñÿ åëÿ ùÿìèí èëäÿ Ôðàíñàäà êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà áàøëàéàí äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ èøàðÿ åäèëèð. Ôðàíñûç íîñòðàäàìóñøöíàñëàðû Æîáåð âÿ Ëå Ïåëëåòéå ùàãëû îëàðàã ãåéä åäèðëÿð êè, êàòðåí þëêÿäÿ áàø âåðÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí (1559-1598) áÿùñ åäèð. Áó ìöùàðèáÿëÿð êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà ýåäèðäè. 3-úö ñÿòèðäÿ ýöíàùû îëìàéàí èíñàíëàðûí þëöìöíäÿí, õöñóñÿí äÿ 1572-úè èë àâãóñò àéûíûí 24-ÿ êå÷ÿí ýåúÿ ìöãÿääÿñ Âàðôîëîìåé áàéðàìû ýöíö Ôðàíñà êðàëû IX Êàðëûí áàðûøûã ïÿðäÿñè àëòûíäà ùóýåíîòëàðûí áöòöí ýþðêÿìëè øÿõñèééÿòëÿðèíè ñàðàé çèéàôÿòèíÿ äÿâÿò åòìÿñèíäÿí âÿ ýåúÿ âàõòû ãûëûíúäàí êå÷èðòäèð ìÿñèíäÿí äàíûøûëûð. Áóíäàí ñîíðà äèíè ìöùàðèáÿëÿð áöòöí Ôðàíñàíû áöðöìöø âÿ þëêÿäÿ ãàí ñó éåðèíÿ àõìûøäû. 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Îíó äà äåìÿê ëàçûìäûð êè, Âàðôîëîìåé ýåúÿñèíäÿ Ïàðèñäÿ 3000-äÿí ÷îõ ùóýåíîò þëäöðöëìöøäö. 9 ê53 Ýÿíú Íåðîí áó ö÷ ñîáàéà Õèäìÿò÷è îüëàíëàðû äèðè-äèðè àòäûðàúàã. Áó ùàäèñÿëÿðäÿí êÿíàð îëàíëàð õîøáÿõòäèðëÿð. Ãàí ãîùóìëàðûíäàí ö÷ö îíó þëÿíÿ ãÿäÿð òÿãèá åäÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð åëÿ áèð ôèêèð ñþéëÿéÿ áèëìÿéèáëÿð. Íåðîí âÿ ñîáàëàð Ùèòëåðè ýþç þíöíÿ ýÿòèðèð. Ùèòëåðèí éÿùóäè âÿ ñëàâ éàíëàðû äÿùøÿòëè ãàç ñîáàëàðûíäà éàíäûðòäûüû éàääàøëàðäàí ñèëèíìÿéèá. Íîñòðàäàìóñ Íåðîí ñþçöíö áóðàäà îáðàçëû øÿêèëäÿ èøëÿòìèøäèð. Éå íè åðàíûí 54-68-úè èëëÿðèíäÿ Ðîìà èìïåðàòîðó îëìóø Íåðîí ãÿääàðëûüû 601 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè èëÿ ñå÷èëèðäè. Áèð ÷îõëàðû, éàõûí ãîùóìëàðû, ùÿòòà àíàñû áåëÿ îíóí ãóðáàíû îëìóøäó. Î, Ðîìàíû éàíäûðìàãäàí áåëÿ ÷ÿêèíìÿìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿ ö÷ ãàí ãîùóìóíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ùèòëåðèí èíýèëèñëÿðëÿ ãàí ãîùóìëóüó âàðäûð. Êðàë I Ýåîðãóí âÿ Ùîííîâåðëÿð ñöëàëÿñèíèí ýÿëèøèëÿ Èíýèëòÿðÿäÿ òàõò-òàú àëìàíëàðûí ÿëèíÿ êå÷èð. Àäîëô Ùèòëåð áó ñöëàëÿäÿí îëóá.1 Äåìÿëè, áó ñÿòèðäÿ èíýèëèñëÿð, àìåðèêàëûëàð âÿ ôðàíñûçëàðà èøàðÿ åäèëèð. 9 ê54 Ðàâåííàíûí éàõûíëûüûíäà õàíûìû îüóðëàéàí àäàì. Êîðñèíî ëèìàíûíà ýÿëÿúÿê. Äÿðèí äÿíèçäÿ Ëèññàáîíäàí îëàí ñÿôèð Ãàéàíûí àëòûíäà ýèçëÿíÿíëÿð éåòìèø íÿôÿðè àïàðàúàãëàð. Íîñòðàäàìóñóí áó êàòðåíè äÿ øÿðù îëóíìàìûøäûð. Àíúàã ìÿëóìäóð êè, î âàõòëàð Ðàâåííà âÿ Êîðñèíî ëèìàíû Èòàëèéàäà èäèëÿð. Àðàëàðûíäàêû ìÿñàôÿ ñÿêêèç ìèëäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ Ïîðòóãàëèéàíûí ïàéòàõòû Ëèññàáîí éàäà ñàëûíûð. Áóíóíëà áåëÿ, êàòðåí áàðÿäÿ ãÿòè ñþç äåìÿê îëìóð. 9 ê55 Ãÿðáäÿ ùàçûðëàíàí äÿùøÿòëè ìöùàðèáÿ. Íþâáÿòè èëäÿ ãûðüûí (åïèäåìèéà) îëàúàã. Åëÿ äÿùøÿòëè êè, íÿ úàâàí, íÿ ãîúà, íÿ ùåéâàí ñàü ãàëàúàã. Ãàí, îä, Ìåðêóðè, Ìàðñ, Éóïèòåð Ôðàíñàäàäûð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, áó êàòðåí âèðóñ íÿòèúÿñèíäÿ ìåéäàíà ýÿëÿí õÿñòÿëèêëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ýþðöíäöéö êèìè, áó âèðóñëàð Ãÿðá äÿ ùàçûðëàíûð (1-úè ñÿòèð). Òÿáèè êè, áó, áèîëîæè ñèëàùëàðëà áàüëûäûð. Ëàêèí ñîí äþâðëÿðäÿ áó ñèëàùëàðäàí éàëíûç ìöùàðèáÿäÿ äåéèë, ñöëù øÿðàèòèíäÿ áåëÿ èãòèñàäè òÿõðèáàò êèìè èñòèôàäÿ åäèëèð. Àçÿðáàéúàíäà Êîëàðàäà áþúÿéè òÿñÿððöôàòà, õöñóñÿí äÿ êàðòîôà ÷îõ áþéöê çèéàí âóðìóøäóð. Ìöùàðèáÿ áàøëàéûð âÿ áèð âàõò ãóðòàðûð. Êîëàðàäà áþúÿ 1 Úîí Ùîóã. Íîñòðàäàìóñóí êöëëèééàòû. Ìîñêâà, 1999, ñÿù. 248-249. 602 ÛÕ Ñåíòóðèéà éè èñÿ èëäÿí-èëÿ àðòûð. Ùÿìèí áþúÿéèí Àìåðèêàäàí ùàíñû éîëëà ýÿòèðèëäèéè àéäûí îëìàñà äà, ñîí íÿòèúÿ àéäûíäûð. Àçÿðáàéúàíû èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ñàðñûòìàã. Àüàúëàðûí éàðïàãëàðûíû éà éåéÿðÿê, éà äà àü ïÿðäÿéÿ áöðöéÿðÿê îíëàðûí ìÿùâèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàí àü ãóðäëàð äà áó ãÿáèëÿäÿíäèð. Áàêòåðèîëîæè ñèëàùëàðûí èøëÿíìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ åïèäåìèéà éàéûëûð, èíñàíëàðûí ìÿùâèíÿ ñÿáÿá îëóð. I Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Àâðîïàäà ìèëéîíëàðëà àäàì ùÿëàê îëìóøäó. Èíäè Àñèéà, Àôðèêà âÿ Àâðîïà ãèòÿëÿðèíè áöðöéÿí “ãóø ãðèïè” áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, ßôãàíûñòàí âÿ Èðàãäà, õöñóñÿí äÿ Ôÿëëóúÿäÿ ÀÁØ-ûí áèîëîæè ñèëàùëàðûí èñòèôàäÿñèíäÿí ñîíðà ìåéäàíà ýÿëìèøäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ ïëàíåòëÿðèí çàùèðè éàõûíëàøìàñûíäàí äàíûøûëûð. Ñþçö ýåäÿí ïëàíåòëÿðèí éàõûíëàøìàñû òåç-òåç îëóð. Íþáÿòè éàõûíëàøìàëàð: 2009, 2010, 2011, 2012-úè èëëÿðäÿ îëàúàã. Ýþçëÿéÿê, ýþðÿê òàðèõ âÿ Íîñòðàäàìóñ áèçÿ íÿëÿð ùàçûðëàéûá?! 9 ê56 Ùîóäàí éàõûíëûüûíäà îðäó Ãóñåíâèëè êå÷ÿúÿê. Äþéöøÿ úàí àòàí ÿñýÿðëÿð îðàäà áàéðàãëàðûíû ñàíúàúàãëàð. Áèð àíäà îíëàðäàí ìèíäÿí àðòûã ìÿùâ îëàúàã. Áîéóíëàðûíà êöíäÿ âóðìàã âÿ ãàíäàëëàìàã ö÷öí èêè íÿôÿðè àõòàðàúàãëàð. Áöòöí òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñóí Ôðàíñàäà êàòî ëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà ýåäÿí äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ùîóäàí âÿ Ãóñåíâèë Ïàðèñèí ãÿðáèíäÿäèð. Êàòîëèêëÿðëÿ ùóýåíîòëàð àðàñûíäà Áèðèíúè äèíè ìöùàðèáÿ áóðàäà áàø âåðìèøäè. Ôðàíñàäà áàø âåðìèø îòóç èëëèê äèíè ìöùàðèáÿëÿðäÿí ÿââÿëëÿðäÿ ÷îõ äàíûøäûüûìûçäàí áóðàäà òÿôÿððöàòà âàðìàüà ëöçóì ýþðìÿäèê. 9 ê57 Äðåíèí éàõûíëûüûíäà Êðàë èñòèðàùÿò åäÿúÿê. Âÿ àíàôåìà ùàããûíäà ãàíóí ÿòðàôûíäà äöøöíÿúÿê. Ýþé ÷îõ áÿðê ýóðóëäàéàíäà Òÿçÿ ýèðèø îëàúàã, êðàë þçöíö þëäöðÿúÿê. 603 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí Àäîëô Ùèòëåðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, 1940-úû èëäÿ àëìàíëàð Ôðàíñàíû òóòäóãäàí ñîíðà Ùèòëåð îðäóñó õåéëè ìöääÿò Ïàðèñèí éàõûíëûüûíäà Äðå øÿùÿðèíäÿ èñòèðàùÿò åòìèøäè. Îëà áèëñèí êè, Ùèòëåð áóðàäà 2-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð ÿòðàôûíäà äöøöíìöøäö. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðäÿ Ñîâåò îðäóñó Áåðëèíÿ ýèðÿíäÿ òàíêëàðûí, òîïëàðûí, êàòéóøàëàðûí ñÿñèíäÿí éàðàíàí âàùèìÿäÿí ãîðõàí âÿ Ñîâåò îðäóñóíóí Áåðëèíÿ ýèðäèéèíè áèëÿí Ùèòëåðèí þçöíö þëäöðìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 9 ê58 Âèòðèíèí îëäóüó éåðèí ñîë òÿðÿôèíäÿ Ôðàíñàíûí ö÷ ãûðìûçûñû éàõàëàíàúàã. Áöòöí ãûðìûçûëàð ãûëûíúäàí êå÷èðèëÿúÿê, ãàðà þëäöðöëìÿéÿúÿê. Áðåòîíëàð òÿðÿôèíäÿí èíàì éåíèäÿí áÿðïà îëóíìóøäóð. Êàòðåí Ôðàíñàäàí áÿùñ åäèð. Âèòðè þëêÿäÿ áèð íå÷ÿ éåðäÿäèð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ôîíáðéóí êàòðåíèí Éàêîáèí÷èëÿðäÿí ñþç à÷äûüûíû ñþéëÿéèð. 9 ê59 Ëÿ-Ôåðòå-Âåäàìäà î, òóòàúàã. Íèêîëàñ òóòóëäó, ãûðìûçû, ùÿéàò âåðÿí àäàìäûð. Ýèçëèíäÿ èø ýþðÿí áþéöê Ëóèçà äîüàúàã. Áóðãóíäèéàíû ïàõûëëûãäàí áðåòîíëàðà âåðÿúÿêëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ ùàäèñÿëÿð XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà áàø âåðìèøäèð. Ëîòàðèíýèéàëû Íèêîëàñûí Ëóèçà àäëû ãûçû ùÿãè ãÿòÿí äÿ îëóá. 1553-úö èëäÿ àíàäàí îëàí Ëóèçà êðàë III Ùåíðèéÿ ÿðÿ ýåòìèøäè. Òÿäãèãàò÷ûëàð Ëóèçàíûí óøàüû îëìàäûüûíû ãåéä åäèðëÿð. Ýþðöíöð òÿäãèãàò÷ûëàð îíóí III Ùåíðèäÿí óøàüû îëìàäûüûíû íÿçÿðÿ àëûáëàð. Ëàêèí Íîñòðàäàìóñóí ýþðäöêëÿðèíè ýþðÿ áèëìÿìèøëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ Áóðãóíäèéàíûí õÿéàíÿò íÿòèúÿñèíäÿ áðèòàíèéàëûëàðà âåðèëìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 604 ÛÕ Ñåíòóðèéà 9 ê60 Ìöíàãèøÿ, áàðáàð ãàðà áàø ýåéèìèíäÿ Ãàí àõûäûëûð, Äàëìàñèéà òèòðÿéÿúÿê. Áþéöê Èñìàèë þç áóðíóíó ìþùêÿìëÿíäèðÿúÿê. Ãóðáàüàëàð òèòðÿéÿúÿê, Ëóçèòàíèéàéà êþìÿê ýÿëÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð îíóí ìÿüçèíÿ óéüóí îëìàéàí ôÿðçèééÿëÿð ñþéëÿìÿêäÿí áàøãà áèð èø ýþðìÿìèøëÿð. ßñëèíäÿ, êàòðåíèí èëê ö÷ ñÿòðè ìöñÿëìàí àëÿìè èëÿ áàüëûäûð. Éóãîñëàâèéàíû ïàð÷àëàìàã ö÷öí ÕÕ ÿñðèí ñîíëàðûíäà äèíè çÿìèí öçÿðèíäÿ Ãÿðá äþâëÿòëÿðè ìöíàãèøÿ éàðàòäûëàð. Ýàù ìöñÿëìàí îëàí Áîñíèéà, Ùåðñå ãîâèíà ÿùàëèñèíè, ýàù êàòîëèê îëàí õîðâàò âÿ ñëîâåíëÿðè, ýàù äà ïðîâàñëàâ îëàí ñåðáëÿðè, ìàêåäîíèéàëûëàðû, ÷åðíîãîðèéàëûëàðû áèð-áèðèíèí öñòöíÿ ñàëûøäûðûðäûëàð. 2-úè ñÿòèðäÿ Äàëìàñèéàäàí äàíûøûëûð. Òàëåñèç Äàëìàñèéà òàðèõÿí ýàù Òöðêèéÿíèí, ýàù Àâñòðèéàíûí, ýàù Àâñòðèéà-Ìàúàðûñòàíûí, ýàù Èòàëèéàíûí ÿëèíäÿ îëìóø, ýàù äà ñåðáëÿðèí, õîðâàòëàðûí âÿ ñëîâåíëÿðèí êðàëëûüû (1929-úó èëäÿí Éóãîñëàâèéà) òÿðêèáèíäÿ îëìóøäóð. 1941-úè èëäÿ Éóãîñëàâèéà ïàð÷àëàíäûãäàí ñîíðà îéóíúàã Õîðâàò äþâëÿòèíÿ äàõèë åäèëìèø, 1945-úè èëäÿí Õîðâàòèéà âÿ ×åðíîãîðèéà òÿðêèáèíäÿ Éóãîñëàâèéà Ôåäåðàòèâ Ðåñïóáëèêàñûíà ãàòûëìûøäûð. 3-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Èðàíäàí ýåäèð. Ìÿëóìäóð êè, êå÷ìèøäÿ Èðàí äà Èñìàèëèëÿð äþâëÿòè éàðàíìûøäû. Àðòûã áó áàðÿäÿ ýåíèø äàíûøìûøûã (áàõ: 9 ê43). Áóðàäà èñÿ áþéöê ýþðöúö Èðàí ïàäøàùû Øàù Èñìàéûëà èøàðÿ åäèð. Øàù Èñìàéûë áöòöí Èðàíû, Õîðàñàíû, Åðìÿíèñòàíû âÿ Èðàãû-ßúÿìè Ñÿôÿâèëÿð äþâëÿòèíÿ ãàòìûøäû. 3-úö ñÿòèðäÿ áóíäàí äàíûøûëûð. Ëàêèí Íîñòðàäàìóñ þç ìöàñèðèíè éàäà ñàëìàãëà ìöàñèð Èðàíäàí ñþç à÷ûð. Áóðàäà Èðàíûí äÿíèçäÿ þç ìþâãåéèíè ìþùêÿìëÿíäèðìÿñèíäÿí äà íûøûëûð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ áó þëêÿíèí Èðàí êþðôÿçèíäÿ ñóàëòû ãàéûãëàðû âàðäûð. Èðàíûí êþðôÿçäÿ “áóðíóíó áÿðêèòìÿñè” äÿ áó ñÿòèðäÿí ýþðöíöð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Ïîðòóãàëèéàäàí ýåäèð. Îíó äà äåéÿê êè, âàõòèëÿ Èðàí äöíéàíûí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòëÿðèíäÿí áèðè îëìóøäóð. 605 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Íîñòàäàìóñ êàòðåíäÿ ùÿì áóíà, ùÿì äÿ ìöàñèð Èðàíà èøàðÿ åäèð. Çÿìàíÿìèçäÿ ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøè ýþñòÿðèð êè, Èðàí ýöúëö äþâëÿòÿ ÷åâðèëèð. Þçöíöí èñòåùñàë åòäèéè ðàêåòëÿð 2000 êì ìÿñàôÿäÿ îëàí ùÿäÿôè âóðà áèëèð. “Ôÿúð—3” ðàêåòëÿðèíè ðàäàð òóòà áèëìèð. Èðàíûí ñó àëòû òîðïåäàëàðûíûí ñöðÿòè èñÿ ñàíèéÿäÿ éöç ìåòðÿ áÿðàáÿðäèð. Ãÿðá äþâëÿòëÿðèíèí áÿðê èüòèøàøà äöøìÿñè èñÿ ýþñòÿðèð êè, Èðàí éà àðòûã àòîì ñèëàùûíà ìàëèêäèð, éà äà áó ñèëàùû éàðàòìàã ÿðÿôÿñèíäÿäèð. 9 ê61 Äÿíèç ñàùèëèíäÿ ñîéüóí÷óëóã áàø âåðìèøäèð. Éåíè øÿùÿð âÿ ýåíèøëÿíìèø ÿëàãÿëÿð. ×îõëàðû Ìàëòàäàí Ìåññèíàíûí ÿìÿëèëÿ, Ñûõû ÿëàãÿäÿ îëàúàã, ìÿìíóíèééÿòëÿ ìöêàôàòëàíäûðûëàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ, êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà Îñìàíëûëàðûí Ìàëòàéà ùöúóìóíäàí áÿùñ åäèëèð. Ìàëòà î âàõò Ñèúèëèéàíûí Ùàáñáóðãëàð êðàëëûüûíûí ïðîòåêòîðàòû èäè. Ýèòòàíî âÿ Ìåññèíà øÿùÿðëÿðè äÿ áóðà äàõèë èäè. Ëåïàíòî éàõûíëûüûíäà îíëàð õðèñòèàí äîíàíìàñû èëÿ áèðëèêäÿ òöðêëÿðÿ ãàðøû äþéöøÿ ýèðÿðÿê îíëàðû ìÿüëóá åòìèøäèëÿð. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 9 ê62 Øåðàìîí Àãîðàñûíûí áþéöéöíÿ Ñÿëèá÷èëÿðèí ùàìûñû ðöòáÿ öçðÿ ñàäèã ãàëàúàãëàð. Óçóí ìöääÿò ñàõëàíûëàí Òèðéÿê âÿ Ìàíäðàãîðà. Ðîãîí îêòéàáðûí 3-äÿ àçàä îëóíàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåí áàðÿäÿ ìöëàùèçÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Áöòöí íîñòðàäàìóñøöíàñëàðäà ùèññ îëóíàí çÿèô íþãòÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, îíëàð ùàäèñÿëÿðèí ìöòëÿã îíëàðûí çàìàíûíäà áàø âåðäèéèíè ýþñòÿðìÿéÿ âÿ ôÿðçèééÿëÿðëÿ, ìöëàùèçÿëÿðëÿ êàòðåíëÿðèí êèìëÿðäÿí âÿ íÿäÿí áÿùñ åòäèéèíè øÿðù åòìÿéÿ ÷àëûøìàëàðûäûð. Êàòðåíäÿ ìÿëóì îëàí 1-úè ñÿòèðäÿ áÿùñ åäèëÿí Øåðàìîí Àãî ðàäûð. Èíäè Òöðêèéÿäÿ Óøàê àäëàíàí øÿùÿð ãÿäèì éóíàíëàðäà Øåðà ìîí Àãîðà àäëàíûðìûø. 3-úö ñÿòèðäÿ àäû êå÷ÿí Ìàíäðàãîðà — áà 606 ÛÕ Ñåíòóðèéà äûìúàí ôÿñèëÿñèíäÿí çÿùÿðëè áèòêèäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ñÿëèá÷èëÿðäÿí ýåäèð. Ñÿëèá÷èëÿð ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ ýèðèøÿí õðèñòèàí ÿñýÿðëÿðèäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ äÿ ùÿð øåé àéäûíäûð. Áóíóíëà áåëÿ, ùÿëÿëèê êàòðåíèí øÿðùèíè âåðìÿê ìöìêöí îëìàìûøäûð. 9 ê63 Øèêàéÿò âÿ ýþç éàøëàðû, ãûøãûðûã âÿ äþçöëìÿç èíèëòèëÿð, Íàðáîí éàõûíëûüûíäà, Áàéîí âÿ Ôóàäà. Àõ, íÿ äÿùøÿòëè áÿäáÿõòëèê âÿ äÿéèøèêëèêëÿð! Ìàðñûí áèð íå÷ÿ äþâðÿ âóðìàñûíäàí ÿââÿë. Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð áó êàòðåíèí Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1794) âÿ 1799-úó èëäÿ Íàïîëåîíóí ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëäûüû âàõòà ãÿäÿð áàø âåðÿí äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åòäèéèíè ñþéëÿéèðëÿð. Îíëàð òàì éÿãèíëèêëÿ áó êàòðåíèí à÷àðûíûí 4-úö ñÿòèðäÿ îëäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ìàðñ Ýöíÿø ÿòðàôûíäà áèð äþâðÿíè 687 ýöíÿ âóðóð. Ìàðñ òÿêúÿ Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû Ýöíÿø ÿòðàôûíäà 3 äÿôÿ äþâðÿ âóðìóøäó. Èíãèëàáäàí ñîíðà äà, äÿùøÿòëè ùàäèñÿëÿð Ôðàíñàíû ñàðñûòìûøäû. Ýèëéîòèí ìàøûíû òàì ýöúö èëÿ èøëÿéèðäè. 1799-úó èëäÿ Íàïîëåîí ùàêèìèééÿ ýÿëäèêäÿí ñîíðà þëêÿ äàõèëèíäÿ âÿçèééÿò äöçÿëìÿéÿ áàøëàìûøäû. 9 ê64 Åìàñèîí Ïèðåíåé äàüëàðûíû êå÷ÿíäÿ, Íàðáîíäà îíà ìöãàâèìÿò ýþñòÿðìÿéÿúÿêëÿð. Äÿíèç âÿ ãóðó èëÿ î ãÿäÿð ôèòíÿ-ôÿñàä òþðÿäÿúÿê êè, Òÿùëöêÿñèç ãàëìàã ö÷öí éåð îëìàéàúàã. Òÿäãèãàò÷û Íåä Ùàëëè èñðàðëà ãåéä åäèð êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò Ôðàíñàíûí êðàëû IV Ùåíðèäÿí ýåäèð. Îíóí ôèêðèíúÿ, Íîñòðàäàìóñ IV Ùåíðèíè ãÿäèì Ðîìà ìèôîëîýèéàñûíäà éåð àëàí èëàùÿ Àâðîðàíûí îüëó Åìàñèîíëà ìöãàéèñÿ åäèð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ IV Ùåíðè Èñïàíèéàäà Íà âàððàíûí ùàêèìè îëìóø, Ôðàíñàéà òàõò-òàúà ñàùèá îëìàüà ýÿëÿíäÿ Ïèðåíåé äàüëàðûíäàí êå÷ìèø, ùå÷ éåðäÿ ìöãàâèìÿòÿ ðàñò ýÿëìÿ ìèøäè. Ëàêèí êàòðåíèí 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðè IV Ùåíðèíèí ôÿàëèééÿ 607 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè òèíÿ óéüóí ýÿëìèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, IV Ùåíðè Íàíò Ôÿðìàíûíû èìçàëàéàðàã (1598) äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ ñîí ãîéìóø (15591598), ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ (1589-1610) áþéöê øþùðÿò ãàçàíìûø, þç ÿúÿëè èëÿ äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. 9 ê65 Àéûí êöíúöíÿ áàø ÷ÿêìÿéÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Ãÿáóë îëóíàúàã âÿ éàä òîðïàãäà éåðëÿøäèðèëÿúÿêëÿð. Êàë ìåéâÿ áþéöê ãàëìàãàëûí ìÿíáÿéèíÿ ÷åâðèëÿúÿê. Áèðèíÿ áþéöê òþùìÿò, áàøãàñûíà áþéöê òÿðèô. Êàòðåí Íîñòðàäà ìó ñóí äàùèéàíÿëèéèíäÿí õÿáÿð âåðèð. Ùÿòòà ÕÕ ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ èíñàíûí áàøãà ïëàíåòÿ ó÷à áèëìÿñè ôèêðè ãåéðè-ðåàë — õöëéà ùåñàá îëóíàðäû. Áóíóíëà áåëÿ, ùÿëÿ XVI ÿñðäÿ áþéöê ýþðöúö 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, èíñàíûí Àéà ó÷àúà üûíû ýþñ òÿð ìèøäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúöíöí ñþç à÷äûüû “ãÿáóë Í. Àðìñòðîíã, Ì. Êîëèíç âÿ Å. Îëäðèí (1969) îëóíàúàã” éåð àëûá. ÀÁØ àñòðîíàâòëàðû Í.Àðìñòðîíã, Å.Îëäðèí âÿ Ì.Êîëèíç òàðèõäÿ èëê äÿôÿ îëàðàã Àéà ó÷ìóø (10.07.1969), èéóëóí 21-äÿ Í.Àðìñòðîíã âÿ Å.Îëäðèí Àé êàáèíÿñèíäÿ ýÿìèäÿí àéðûëûá Àé ñÿòùèíÿ åíìèø, 2 ñààò îðàäà ãàëàíäàí ñîíðà Àé êàáèíÿñèíÿ ãàéûòìûøäûëàð. Ñîíðà êàáèíÿíèí ó÷óø ïèëëÿñè Àéäàí ñòàðò ýþòöðÿðÿê ýÿìè èëÿ áèðëÿøìèø, èéóëóí 24-äÿ ñàü-ñàëàìàò ãàéûäàðàã Ñàêèò îêåàíà åíìèøäèëÿð. 2-úè ñÿòðèí 2-úè ùèññÿñèíäÿ ýþðöúö ùÿëÿëèê áàø âåðìÿìèø, ÿëàìÿòäàð áèð ùàäèñÿäÿí, éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ èíñàíûí Àéäà ìÿñêÿí ñàëàúàüûíäàí áÿùñ åäèð. 608 ÛÕ Ñåíòóðèéà Í. Àðìñòðîíã Àéûí ñÿòùèíÿ àéàã áàñàí èëê èíñàí þâëàäûäûð Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ 1986-úû èëèí éàíâàð àéûíûí 28-äÿ ÀÁØ-ûí êîñìîíàâòèêà òàðèõèíäÿ áàø âåðÿí ÿí àüûð ôàúèÿäÿí áÿùñ åäèëèð. Àëòû íÿôÿð êîñìîíàâò âÿ ýÿíú ìöÿëëèìÿ Êðèñòà Ìêàóëèôôÿ èëÿ ùàâàéà ãàëõàí “×åëèíúåð” êîñìèê ýÿìèñè 71 ñàíèéÿäÿí ñîíðà ïàðòëà ìûøäû. Íàñà ðÿùáÿðëèéè òÿãñèðëè áèëèíìèø, ÷îõëàðû èøäÿí ÷ûõàðûëìûøäû (áàõ: 1 ê81). Êîñìèê ïðîãðàìëàðà ìàëèééÿ éàðäûìû àçàëäûëìûøäû. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿò ýåäÿí òÿðèôÿëàéèã ùàäèñÿ 20 èéóë 1969-úó èëäÿ Àïîëëîí — 11 êîñìèê ýÿìèñèíäÿ Íåéë Àðìñòðîíã, Å.Îëäðèí âÿ Ì.Êîëèíçèí Àéûí ñÿòùèíÿ åíìÿñè, áèàáûð÷ûëûã èñÿ ÍÀÑÀ òàðèõèíÿ ãàðà ùÿðôëÿðëÿ éàçûëàí “×åëèíúåð” êîñìèê ýÿìèñèíèí ïàðòëàìàñû âÿ ôàúèÿíèí áàø âåðìÿñèäèð. Îíó äà äåéÿê êè, 2003-úö èë ôåâðàëûí 1-äÿ éåíè ôàúèÿ áàø âåðìèøäè. È÷èíäÿ 7 êîñìîíàâò îëàí “Êîëóìáèéà” êîñìèê ýÿìèñè éåðÿ åíÿðêÿí ïàðòëàìûøäû. Àëòû íÿôÿð àìåðèêàëû: Ðèê Ùàðáåíä, Âèëéàì Ìàêêîóë, Ìàéêë Àíäåðñîí, Äåâèä Áðàóí, Ùîðåë Êëàðê, Êàëïàíà Êàóëàäàí âÿ èëê Èñðàèë êîñìîíàâòû, ïîëêîâíèê Åëàí Ðàìèí ùÿëàê 609 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè “Êîëóìáèéà” êîñìèê ýÿìèñè ó÷óøäàí ÿââÿë “Êîëóìáèéà” ïàðòëàéàðêÿí ùÿëàê îëàí àñòðîíàâòëàð (1.ÛÛ.2003-úö èë) îëìóøäóëàð. Áó ùÿìèí Åëàí Ðàìèíäèð êè, Èðàãûí àòîì ðåàêòîðóíó áîìáàëàéàðàã ñûðàäàí ÷ûõàðìûøäû. Êîñìîíàâòëàðäàí èêèñè ãàäûí èäè. “Êîëóìáèà” êîñìèê ýÿìèñè ñÿôÿðÿ éàíâàðûí 16-äà ÷ûõìûøäû. Òÿñàäöôÿ áàõ êè, 1986-úû èë ôàúèÿñè çàìàíû äà ïàðòëàéàí “×åëèíúåð” êîñìèê ýÿìèñèíäÿ 7 àñòðîíàâò îëìóø, ùÿëàê îëàíëàðûí 2-ñè ãàäûí îëìóøäó. 9 ê66 Ñöëù, èòòèôàã âÿ äÿéèøèêëèê îëàúàã. Çöìðÿëÿð, âÿçèôÿëÿð, àøàüû îëàíëàð éóõàðû, éóõàðû îëàíëàð ëàï àøàüû åíÿúÿêëÿð. Ñÿéàùÿòÿ ùàçûðëûã áèðèíúè þâëàäû íàðàùàò åäèð. Ìöùàðèáÿ ñÿíýèéÿúÿê, ìöëêè ïðîñåñ, ìöçàêèðÿëÿð. Òÿäãèãàò÷û Íåä Ùàëëè áó êàòðåíèí II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà äöíéàäà ýåäÿí ïðîñåñëÿðäÿí âÿ õöñóñÿí äÿ Èíýèëòÿðÿäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèð. 1952-úè èëäÿ Èíýèëòÿðÿíèí êðàëû V Ýåîðã âÿôàò åäÿíäÿí ñîíðà (3-úö ñÿòèð) Éåëèçàâåòà àèëÿíèí áþéöê þâëàäû âÿ ùÿìèí àíäàí êðàëè÷à êèìè, íàðàùàòëûã âÿ ùÿéÿúàí êå÷èðèðäè. Áðè òàíèéà Èìïåðèéàñû àðòûã äàüûëìûøäû. Ãûðõäàí àðòûã ìöñòÿìëÿêÿ äþâ ëÿòëÿðè, õöñóñÿí äÿ Ùèíäèñòàí âÿ Ïàêèñòàí ìöñòÿãèëëèê ÿëäÿ åòìèøäè (1947). Áèð ÷îõ þëêÿëÿðäÿ èíçèáàòè èäàðÿëÿð áàüëàíìûøäû. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 10 ê100, 10 ê100à, 12 ê36. 610 ÛÕ Ñåíòóðèéà 9 ê67 Èçåð ÿòðàôûíäàêû äàüëàðäàí Âÿëàí ãàéàñûíäà éöçëÿðëÿ àäàì ñûüûíàúàã òàïàúàã. Øàòîíþôäÿí, Ïéåðëàòäàí Äîíçåðÿ, Êðåñÿ, Ðîìàíà ãàðøû èíàì áèðëÿøèá. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿí ÷àé, äàü âÿ øÿùÿðëÿð Ôðàíñàíûí ìöõòÿëèô áþëýÿëÿðèíäÿäèð. Íîñòðàäàìóñóí áó àäëàðû ñàäàëàìàñû XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà äèíè ìöùàðèáÿëÿðèí éàéûëìà äÿðÿúÿñèíè ýþñòÿðìÿê èñòÿéèíäÿí èðÿëè ýÿëèð. Ìÿëóìäóð êè, 1559-úó èëäÿ ùóýåíîòëàðëà êàòîëèêëÿð àðàñûíäà áàø âåðÿí éåääè äèíè ìöùàðèáÿ áöòöí Ôðàíñàíû áöðöìöø âÿ 1598-úè èëÿ ãÿäÿð äàâàì åòìèøäè. Êàòðåíäÿ ýþðöúö áó ìÿñÿëÿäÿí ñþç à÷ûð. 9 ê68 Ìîíòåëìàðëû Àìàð àäëû-ñàíëû àäàìû ëÿêÿëÿéÿúÿê. Áÿëà Ñîíà âÿ Ðîíà ÷àéëàðûíûí ãîâóøàüûíà ýÿëÿúÿê. Ìöãÿääÿñ Ëóñè ýöíö ÿñýÿðëÿð ìåøÿäÿ ýèçëÿíìèøëÿð. Ùå÷ âàõò áåëÿ äÿùøÿòëè ùàêèìèééÿò îëìàìûøäûð. Êàòðåí Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû (1789-1794) áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Êðàë XVI Ëöäîâèêèí åäàìûíà ñÿáÿá 1-úè ñÿòèðäÿ àäû ÷ÿêèëÿí Æàí Áàòèñò Àìàð îëìóøäóð. Ëèîíà éàõûí Ìîíòåëìàð øÿùÿðèíäÿí îëàí Àìàð àëîâëó íàòèã èäè. Èúòèìàè òÿùëöêÿñèçëèê Êî ìèññèéàñûíûí ñÿäðè îëàí Àìàðûí ÷ûõûøûíäàí ñîíðà Ìÿúëèñ öçâëÿðè ñà éûãëûüû èòèðÿðÿê êðàëûí åäàì åäèëìÿñè òÿêëèôèíÿ “ùÿ” äåìèøäèëÿð. Áóíäàí ñîíðà þëêÿäÿ òåððîð áàøëàìûøäû. Áóíà “Áþéöê Òåððîð” àäû âåð ìèøäèëÿð. 1792-úè èëèí àâãóñòóíäàí áàøëàéàí “Áþéöê Òåððîð” 1793-úö èëèí ìàé àéûíà ãÿäÿð äàâàì åòìèøäè. Àìàðûí áàøãà áèð ÷ûõûøûíäàí ñîíðà Ñîíà âÿ Ðîíà ÷àéëàðûíûí ãîâøàüûíäà éåðëÿøÿí Ëèîí øÿùÿðè èíãèëàáû äÿñòÿêëÿìÿäèéèíÿ ýþðÿ éåääè ùÿôòÿ ìöùàñèðÿéÿ àëûíìûø, 1793-úö èë îêòéàáð àéûíûí 16-äà øÿùÿðÿ ýèðÿí èíãèëàáè îðäó äÿñòÿëÿðè øÿùÿðäÿ äàøû äàø öñòÿ ãîéìàìûø, 1600 åâ äàüûäûëìûø, ìèíëÿðëÿ àäàì 611 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ãûëûíúäàí êå÷èðèëìèø âÿ éà ýèëéîòèíëÿ áàøû âóðóëìóøäó. 3-úö ñÿòèðäÿ 1793-úö èëèí äåêàáð àéûíûí 13-äÿ (Ìöãÿääÿñ Ëóñè ýöíö) ÿêñ-èíãèëàáè ãöââÿëÿðèí Ëå-Ìàíå øÿùÿðèíèí ùÿíäÿâÿðèíäÿ, ìåøÿ êÿíàðûíäà àüûð ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàìàëàðûíäàí äàíûøûëûð. Äþéöø çàìàíû âÿ äþéöøäÿí ñîíðà Ëå-Ìàíå øÿùÿðèíäÿ îí áåø ìèíäÿí àðòûã àäàì ãûëûíúäàí êå÷èðèëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ áó äÿùøÿòëè ùàäèñÿéÿ èøàðÿ åäèð. 9 ê69 Ñÿí-Áåë âÿ Ëÿáðåë äàüëàðûíäà Ìÿüðóð Ãðåíîáë úàìààòû ýèçëÿíÿúÿê. Ëèîí âÿ Âéàíàäàí î òÿðÿôÿ ýöúëö äîëó éàüàúàã. Îìàðëàðûí ö÷äÿ èêèñè éåð öçöíäÿí ñèëèíÿúÿê. Êàòðåíäÿ 1944-úö èëèí éàéûíäà àäû ÷ÿêèëÿí éåðëÿðäÿ ìöòòÿôèã îðäó ùèññÿëÿðèíèí àëìàíëàðû ñûõûøäûðàðàã òóòäóãëàðû ìþâãåëÿðèíäÿí ÷ûõàðìàëàðûíäàí âÿ äîëó êèìè éàüàí òîï ìÿðìèëÿðèíäÿí áÿùñ åäèëèð. Êàòðåíäÿ åëÿúÿ äÿ 19-úó àëìàí îðäóñóíóí 1944-úö èëèí ñåíòéàáðûíäà áþéöê èòêèëÿð âåðÿðÿê Ëèîíäàí ÷ÿêèëìÿëÿðèíäÿí äàíûøûëûð. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ìÿùâ åäèëìèø àëìàí ìîòîðëó ùÿðáè ùèññÿëÿðèíÿ èøàðÿ åäèð. Ìàðàãëûäûð êè, áþéöê ýþðöúö þçöíäÿí ÿñðëÿðëÿ ñîíðà èúàä îëóíàúàã òàíê âÿ áàøãà ùÿðáè òåõíèêàíû îáðàçëû øÿêèëäÿ îìàðà — îíàéàãëû äÿíèç õÿð÷ÿíýèíÿ áÿíçÿòìèøäèð. 9 ê70 Ëèîíäà Ìöãÿääÿñ Àíä ýöíö Èòè ñèëàùëàð ìÿøÿëëÿðäÿ ýèçëÿäèëèá. Âéàíàäàí îëàíëàðûí ùàìûñû òèêÿ-òèêÿ äîüðàíäûëàð. Ëàòûí âèëàéÿòëÿðè òÿðÿôèíäÿí Ìàêîí àëäàäûëìàéàúàã. Êàòðåíäÿ 1944-úö èëèí ñåíòéàáðûíäà Ëèîíäà ìöòòÿôèã îðäóëàðû èëÿ àëìàí îðäó ùèññÿëÿðèíèí äþéöøöíäÿí áÿùñ åäèëèð. Àëìàí îðäó ùèññÿëÿðè Ëèîíó òÿðê åäèá Âéàíàéà ÷ÿêèëìèøäè. Áóðàäà Ñîâåò ãîøóí ùèññÿëÿðè àëìàíëàðû ìöùàñèðÿéÿ àëàðàã ãûðìûøäûëàð. 4-úö ñÿòèðäÿ ñþùáÿòè ýåäÿí Ìàêîí øÿùÿðè Ëèîíóí 42 ìèëëèéèíäÿäèð. Ëèîíó òÿðê åäÿí àëìàí îðäó ùèññÿëÿðè ÿââÿëúÿ áóðàäà úÿìëÿøñÿëÿð äÿ, ìþù 612 ÛÕ Ñåíòóðèéà êÿìëÿíÿ áèëìÿìèø, òåçëèêëÿ áóðàíû äà òÿðê åòìÿëè îëìóøäóëàð. Ýþ ðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 9 ê71 Ìöãÿääÿñ éåðëÿðäÿ éóíëó ùåéâàíëàð ýþðöíÿúÿê. Ùÿìèí ýöí îíóíëà ùå÷ êèì úöðÿò åäèá ãàðøûëàøìàéàúàã. Êàðêàñîíäà ìöâàôèã áÿäíàì÷ûëûã ö÷öí Î äàùà ýåíèø éóðä ñàëàúàãäûð. Áó êàòðåí ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàìûøäûð. 9 ê72 Ìöãÿääÿñ ìÿáÿäëÿð éåíÿ ìóðäàðëàíäû. Âÿ Òóëóçà ñåíàòû òÿðÿôèíäÿí òàëàíäû. Ñàòóðí èêè-ö÷ äÿôÿ äþâðÿ âóðäó. Àïðåëäÿ, ìàéäà èíñàíëàð éåíèäÿí îéàíäû. Êàòðåíäÿ Ôðàíñàäà äèíè ìöùàðèáÿëÿð äþâðö (1559-1598) áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. 13 àïðåë 1598-úè èëäÿ êðàë IV Ùåíðè Íàíò Ôÿðìàíûíû èìçàëàìûøäû. Ùÿìèí ôÿðìàíà ýþðÿ ùóýåíîòëàðà åòèãàä àçàäëûüû âåðèëìèøäè. Áó, Ðîìà Ïàïàñû âÿ êàòîëèêëÿðèí ýöúëö ìöãàâèìÿòèíÿ ñÿáÿá îëìóøäó. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 3-úö ñÿòèðè èñÿ éåðäÿ ãàëàí ñÿòèðëÿðèí à÷àðû ùåñàá åòìÿê îëàð. Ìÿëóìäóð êè, Ñàòóðíóí áèð äþâðÿñè 29.5 èëÿ áàøà ÷àòûð. Ñàòóðíóí ö÷ äþâðÿñè 88.5 èëÿ áÿðàáÿðäèð. Êðàë XIV Ëöäîâèê Íàíò Ôÿðìàíûíû 87 èë ñîíðà, 1685-úè èëäÿ ëÿüâ åòìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí ùåñàáëàíìàñû, äåìÿê îëàð êè, äöç ÷ûõìûøäûð. 9 ê73 Êðàë òöíä-éàøûë ÿììàìÿäÿ Ôàîéà äàõèë îëäó. Âÿ ùàêèìèééÿòäÿ Ñàòóðíóí áèð äþâðÿñèíäÿí äÿ àç îëàúàã. Àü ÷àëìàëû Áèçàíñ êðàëûíûí öðÿéè íàðàùàòäûð. Áó âàõò Ýöíÿø, Ìàðñ, Ìåðêóðè Äîë÷à áöðúöíäÿ îëàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû ôèêèð ñþéëÿìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Òöíä-éàøûë, ãàðà, àü ÿììàìÿ ìöñÿëìàíëàðà ìÿõñóñäóð. Áÿñ êàòðåí ùàíñû þëêÿäÿí âÿ ùàíñû äþâëÿò áàø÷ûñûíäàí áÿùñ åäèð? Ôàî 613 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Èðàãûí ëàï úÿíóáóíäà, Èðàíà âÿ Êöâåéòÿ éàõûí ÿðàçèäÿ éåðëÿøèð. Äåìÿëè, þëêÿíèí Èðàã îëäóüó àéäûíëàøäû. Ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí øÿõñè äÿ àéûðä åòìÿê àñàíäûð. Ýöíÿø, Ìàðñ, Ìåðêóðè Äîë÷à áöðúöíäÿ ñîí äÿôÿ 1979-úó èëäÿ îëìóøäóð. Ñÿääàì Ùöñåéí åëÿ ùÿìèí èë Èðàãûí Ïðåçèäåíòè ñå÷èëìèøäè. 2-úè ñÿòèð îíóí ùàêèìèééÿò ìöääÿòèíè ýþñòÿðèð. Ñàòóðíóí Ýöíÿø ÿòðàôûíäà áèð äþâðÿñè 29.5 èëÿ áÿðàáÿðäèð. Íîñòðàäàìóñ ýþñòÿðèð êè, îíóí ùàêèìèééÿò ìöääÿòè Ñàòóðíóí áèð äþâðÿñèíäÿí äÿ àç îëàúàã. Ñÿääàì Ùöñåéíèí 2003-úö èëäÿ äåâðèëäèéèíè íÿçÿðÿ àëñàã ýþðÿðèê êè, î, 24 èë ìöääÿòèíÿ Èðàãûí ïðåçèäåíòè îëóá. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò Áèçàíñäàí, ìöàñèð Òöðêèéÿäÿí ýåäèð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Úîí Ùîóã áó ñÿòèðëÿ áàüëû éàçûð: “Îñ ìàíëû èìïåðèéàñûíûí àü ÷àëìàëû ñóëòàíûíûí íàðàùàòëûüûíûí, ñàðñûíòû êå÷èðìÿñèíèí ñÿáÿáèíè Íîñòðàäàìóñ à÷ûá-ýþñòÿðìèð”. Áèçÿ ãàëûðñà, áó îíóíëà áàüëû èäè êè, Èðàã-Èðàí, Èðàã-Êöâåéò âÿ ÍÀÒÎ þëêÿëÿðèíèí Èðàãà ãàðøû àïàðäûüû, “Ñÿùðàäà òóôàí” àäëàíàí ìöùàðèáÿ çàìà íû âÿ ñîíðàëàð 2003-úö èëÿ ãÿäÿð Èðàãà áëîêàäà åëàí åäèëäèéèíäÿí Èðàã-Òöðêèéÿ íåôò êÿìÿðèíèí ôÿàëèééÿòè äàéàíäûðûëìûø âÿ Òöðêèéÿ ìèëéàðäëàðëà ìàëèééÿ èòêèñè èëÿ öçëÿøìèøäè. Èêèíúè áèð òÿðÿôäÿí äÿ ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ 2003-úö èëèí ìàðò àéûíäà Èðàãû òóòàíäà Òöðêèéÿ îíëàðû äÿñòÿêëÿìÿäèéèíÿ âÿ ÀÁØ-ûí Òöðêèéÿäÿ éåðëÿøÿí ùÿðáè áàçàëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòìÿñèíÿ èúàçÿ âåðìÿäèéèíÿ ýþðÿ ÀÁØ-Òöð êèéÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ éàðàíàí ñîéóãëóã âÿ Èðàãûí øèìàëûíäà, ÿñà ñÿí Êÿðêöê âèëàéÿòèíäÿ éàøàéàí àçÿðè òöðêëÿðèíèí òàëåéè Òöðêèéÿíè ÷îõ íàðàùàò åäèð. Ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 9 ê74 Ôåðò øÿùÿðèíäÿ ãÿòë, Éûüûëìûø ÷îõëó þêöç ãûðáàíëûã äåéèë, ÿêèí ö÷öíäöð. Àðòåìèäèí øÿðÿôèíÿ éåíÿ ãàéòàðûëìûøëàð. Âÿ Âóëêàíà — þëöëÿðè áàñäûðìàüà. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð öìóìè ôèêèð âÿ ìöëàùèçÿëÿðèíè ñþéëÿéÿðÿê îíóí Èðàã âÿ Ñÿääàì Ùöñåéíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ýþñ òÿðìèøëÿð. Áóíóíëà áåëÿ, íîñòðàäàìóñøöíàñëàð Ôåðò øÿùÿðè áàðÿäÿ 614 ÛÕ Ñåíòóðèéà áèð ñþç äåéÿ áèëìÿìèøëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ, Ôåðò Ñàâîé ñöëàëÿñèíèí äåâèçèäèð. Àðòåìèäà ãÿäèì éóíàí ìèôîëîýèéàñûíäà èëàùÿ, Âóëêàí èñÿ äÿìèð÷èëèê ñÿíÿòè àëëàùû îëìóøäóð. Àðòåìèäà îâ èøèíÿ áàõàðäû. Îíóí ðÿìçè îõ èäè âÿ îíóí îõó ùå÷ âàõò ùÿäÿôäÿí éàéûíìàçäû. Íîñòðàäàìóñ Àðòåìèäàíûí ùÿäÿôäÿí éàéûíìàéàí îõóíó îáðàçëû øÿêèëäÿ èøëÿäÿðÿê, èíäèêè ðàêåòëÿðÿ èøàðÿ åòìèøäèð. Âóëêàí èñÿ áöòöí äÿìèð àëÿòëÿðè âÿ ñèëàùëàðû äöçÿëäÿðìèø. Î, Éóïèòåð Àëëàùû ö÷öí ãûçìûø äÿìèðè äþéÿðÿê èëäûðûì ùàçûðëàéàðìûø. Íîñòðàäàìóñ 4-úö ñÿòèðäÿ Âóëêàíû éàäà ñàëàðàã çÿìàíÿìèçäÿ äöçÿëäèëÿí äÿùøÿòëè ñèëàùëàðäàí — ðàêåòëÿðäÿí ñþç à÷ûð. 9 ê75 Àìáðàêñè âÿ Òðàñå þëêÿñèíäÿí, Õàëãà äÿíèçäÿí ùÿìëÿ, Ôðàíñàäàí êþìÿê âÿ áÿëà. Ïðîâàíñäà îíëàðûí èçè äàèìèäèð. Àäÿò-ÿíÿíÿëÿðèíèí âÿ ãàíóíëàðûíûí ãàëûãëàðû èëÿ. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ ñþùáÿò Éóíàíûñòàíäàí ýåäèð. Ãÿäèìäÿ éóíàíëàð Ïðîâàíñäà ìÿñêÿí ñàëìûøäûëàð. 3-úö âÿ 4-úö ñÿòèðëÿðäÿ ñþçö ýåäÿí Íîñòðàäàìóñóí âÿòÿíè Ïðîâàíñäà éóíàí àäÿò-ÿíÿíÿëÿðèíèí âÿ ìÿäÿíèééÿò àáèäÿëÿðèíèí èçëÿðèíÿ èíäè äÿ òÿñàäöô åäèëèð. 2-úè ñÿòèðäÿ 1821-1822-úè èëëÿðäÿ Îñìàíëûëàðëà Éóíàíëàð ìöùàðèáÿ àïàðàíäà Ôðàíñà âÿ Ðóñèéà éóíàíëàðà êþìÿéÿ ýÿëìèøäè. Íîñòðàäàìóñ Éóíàíûñòàíà Ôðàíñàäàí ïèñëèê âÿ áÿëà äà ýÿëÿúÿ éèíè ñþéëÿéèð. Äîüðóäóð, áó äà îëìóøäóð. I Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Éóíàíûñòàí áèòÿðÿô þëêÿ îëñà äà, ôðàíñûç-èíýèëèñ îðäó ùèññÿëÿðè Éóíàíûñòàíû òóòìóøäóëàð. Íîñòðàäàìóñ 2-úè ñÿòðèí 2-úè ùèññÿñèíäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 9 ê76 Àúýþç âÿ ãàíè÷ÿí ãàðà êîìàíäàí Ðàïàêñëà áèðýÿ, Ãÿääàð Íåðîíóí ôàùèøÿõàíàñûíäàí ÷ûõûá. Èêè ÷àé àðàñûíäà ùÿðáè ãöââÿ ñîë úèíàùäà îëàúàã. Úàâàí äàçáàø òÿðÿôèíäÿí þëäöðöëÿúÿê. 615 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåíäÿ ñþùáÿò òàì ãÿòèééÿòëÿ äåéÿ áèëÿðèê êè, Èðàãäàí ýåäèð. Èêè÷àéàðàñû Ìåñîïîòàìèéàäûð. 1991-úè èëäÿ ÍÀÒÎ îðäó ùèññÿëÿðè “Ñÿùðàäà òóôàí” ÿìÿëèééàòûíû ùÿéàòà êå÷èðÿðÿê Èðàãû òóòàíäà Áàø êîìàíäàí Àìåðèêà ýåíåðàëû, ãàðà äÿðèëè Êîëèí Ïàóåë èäè. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ áóíà èøàðÿ åäèëèð. Íîñòðàäàìóñ áó ñàâàøû “Ïåòðîë ñàâàøû” àäëàíäûðìûøäû. Ñîíðàêû ùàäèñÿëÿð ýþñòÿðèð êè, ÀÁØ-ûí ìÿãñÿäè Êöâåéòè ìöäàôèÿ åòìÿê äåéèë, äÿðèí äöøöíöëìöø áàøãà áèð ìÿñÿëÿäèð. ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿ 2003-úö èëèí ìàðò àéûíäà “Èðàãäà ãîðõóëó ñèëàù âàð” áÿùàíÿñè èëÿ Èðàãû çÿáò åòäè. Áóíó ùàäèñÿäÿí ÷îõ-÷îõ ÿââÿë àëìàí òÿäãèãàò÷ûñû Ìàíôðåä Äèìäå áÿéàí åòìèøäè. Äèìäå éàçûðäû êè, Èðàãû èêèëè äþâëÿò òóòàúàã. Î, èêèëè äþâëÿò äåéÿíäÿ ÀÁØ âÿ Èíýèëòÿðÿíè íÿçÿðäÿ òóòóðäó.1 Äèìäåíèí áèð ôèêðè äÿ äèããÿòè ÷ÿêèð. Òÿäãèãàò÷û ýþñòÿðìèøäèð êè, 2006-úû èëäÿ íåôò éàòàãëàðû óüðóíäà ìöáàðèçÿ øèääÿòëÿíÿúÿêäèð.2 Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ñÿääàì Ùöñåéíèí þçöíöí òóòóëìàñû âÿ èêè îüëó Îäåé âÿ Ãóñåéèí þëäöðöëìÿñèíäÿí ñþç à÷ûð. Áó ÿìÿëèééàò Àìåðèêà ýåíåðàëû, ãûñàñà÷ Ïîë Áðàéìåð òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäè. Ä. âÿ Í. Çèìàëàð Ðàïàêñ ñþçöíöí ãÿäèì Ðî ìàäà “ñöëù êåøèê÷èñè” ìÿíàñûíäà èøëÿíäèéèíè âÿ “çîð ýöúöíÿ çÿìàíÿìèçäÿ ñöëùö òÿìèí åäÿí” ÀÁØ-äàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, “Àðà Ïàêñ”, åéíè çàìàíäà, ÿëèíäÿ ñåùðëè ÷óáóã îëàí âÿ èøûã ñà÷àí ãàäûí ñèìâîëó êèìè, Ðîìà ñèêêÿ ïóëëàðûíûí öçÿðèíäÿ ùÿêê îëóíàðìûø. ÀÁØ-ûí äà ñèìâîëó ÿëèíäÿ ìÿøÿë îëàí “Àçàäëûã Ùåéêÿëè”äèð. Çèìàëàð éàçûðëàð êè, 1996-úû èëäÿ “ìöùàðèáÿäÿ èøòèðàê åòìÿéÿí ÀÁØ ýÿìèëÿðè” Ñåðáèéà øÿùÿðëÿðèíè éåðëÿ éåêñàí åòìèøäèëÿð. Ñîíðàëàð èñÿ ÀÁØ äåìîêðàòèéà ïÿðäÿñè àëòûíäà çîðëà ßôãàíûñòàí âÿ Èðàãû òóòäó. Èíäè èñÿ Èðàí âÿ Ñóðèéàíû ùÿäÿëÿéèð. 1 2 Ìàíôðåä Äèìäå. Íîñòðàäàìóñ. Ìîñêâà, 1998, ï.129. Ìàíôðåä Äèìäå. Ýþñòÿðèëÿí ÿñÿð, ñÿù.144. 616 ÛÕ Ñåíòóðèéà Íîñòðàäàìóñøöíàñëàð òàì úèääèééÿòëÿ õöñóñè âóðüóëàéûðëàð êè, ÀÁØ-ûí ÿðÿáëÿðÿ, öìóìèééÿòëÿ, ìöñÿëìàí àëÿìèíÿ éåðèíè ýþñòÿðìÿê èñòÿéè III Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí áàøëàíìàñûíà ñÿáÿá îëàúàã äûð. Áåëÿëèêëÿ, ÀÁØ-ûí ùÿðáè ðÿùáÿðëÿðè âÿ ïðåçèäåíòè “Àíòèõðèñòÿ” ÷åâðèëÿúÿêëÿð. “Þç ýþçöíäÿ ÷þïö ýþðìÿéèá, áàøãàëàðûíûí ýþçöíäÿ òöê àõòàðàíëàð” àéûëìàëûäûðëàð.2 Ð.Áåëîóñîâóí ôèêðè äÿ ìàðàã äîüóðóð. Î, éàçûð êè, ÿââÿëúÿ ùå÷ áèð ìöíàãèøÿäÿ èøòèðàê åòìÿéÿí áèð ÷îõ þëêÿëÿð òÿçéèãÿ âÿ ÿçàáÿçèééÿòÿ ìÿðóç ãàëàúàã. Äöíéàäà ýÿðýèíëèê ùþêì ñöðÿúÿê. Àìåðèêàäà äþâëÿò ñèéàñÿòèíÿ ãàðøû åòèðàç äàëüàëàðû áàø àëûá ýåäÿúÿê. Áåëÿ îëàí ùàëäà Âéåòíàì ìÿñÿëÿñèíäÿ îëäóüó êèìè, íàðàçûëûãëàðû ñÿíýèòìÿê ö÷öí ÀÁØ éåíè äöøìÿíëÿð àõòàðàúàã. Áåëÿ “äöøìÿí”è àñàíëûãëà ÿðÿá þëêÿëÿðèíäÿ âÿ éà Ðóñèéàäà àõòàðàúàãëàð.2 9 ê77 Êðàëëûüû ÿëÿ àëàíëàð êðàëû ìöùàêèìÿ åäÿúÿêëÿð. Êðàëè÷à ÷îõëóüóí ñå÷äèéè ùàêèìëÿð òÿðÿôèíäÿí þëöìÿ ìÿùêóì åäèëÿúÿê. Êðàëè÷àíûí îüëóíóí ùÿéàòûíû áàüûøëàìàéàúàãëàð. Ìÿøóãÿ äóðóá-îòóðäóüóíóí òàëåéèíÿ øÿðèê îëäó. Êàòðåíäÿ áÿéàí îëóíàíëàð Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû (1789-1794) çàìàíû áàø âåðèá. Ùÿãèãÿòÿí äÿ êðàë XVI Ëöäîâèê ìöùàêèìÿ åäèëÿðÿê þëöìÿ ìÿùêóì åäèëìèøäè. Ùþêì 21 éàíâàð 1793-úö èëäÿ éåðèíÿ éåòèðèëìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿí äÿ ýþðöíäöéö êèìè, êðàëè÷à Ìàðè éà Àíòóàíåòòà äà þëöìÿ ìÿùêóì îëóíìóø âÿ ùþêì 16 îêòéàáð 1793-úö èëäÿ éåðèíÿ éåòèðèëìèøäè. 2-úè ñÿòèð íîñòðàäàìóñøöíàñëàðû ìàò ãîéóá. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, ýþðöúöíöí çàìàíûíäà ùàêèìëÿðèí ÷îõëóã òÿðÿôèíäÿí ñå÷èëìÿñè éîõ èäè. Ùàêèìëÿð êîëëåýèéàñûíûí ïöøêàòìà éîëó èëÿ ÷îõëóã òÿðÿôèí 1 Äìèòðè âÿ Íàäåæäà Çèìàëàð. “Øèôðÿëÿíìèø Íîñòðàäàìóñ” (ðóñúà). Ìîñêâà, 1998, ñÿù. 218-220; Òÿêðàð íÿøð (ÿëàâÿëÿðëÿ), Ì., 2001, ñÿù. 218-220. 2 Âåëèêèå ïðîðî÷åñòâà. Ìîñêâà, 2000, ñòð. 293-294. 617 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòàíûí ìÿùêÿìÿñè (1793) äÿí ñå÷èëìÿ òÿúðöáÿñè Íîñòðàäàìóñóí þëöìöíäÿí òÿãðèáÿí 250 èë ñîíðà îëóá. Êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿí âÿ òàðèõè ñÿíÿäëÿðäÿí ìÿëóì îëóð êè, XVI Ëöäîâèêèí 11 éàøëû îüëóíó äà þëäöðìöøäöëÿð. Áó, 1795-úè èëäÿ áàø âåðìèøäè. Áåëÿëèêëÿ, èíãèëàá îíó íÿèíêè òàõòòàúäàí, ùÿòòà ùÿéàòäàí áåëÿ ìÿùðóì åòìèøäè. Áèç áó ôàêòû îíà ýþðÿ õöñóñè âóðüóëàéûðûã êè, êðàë XVI Ëöäîâèê åäàì åäèëÿí êèìè, îüëó Øàðë êðàë ùåñàá îëóíìàüà áàøëàìûøäû. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ êðàëûí ìÿøóãÿñè ìàäàì Äó Áàððèíèí åäàì îëóíìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Òàðèõè ôàêòëàð Íîñòðàäàìóñà ùàãã ãàçàíäûðûð. Ëàêèí Øàðëûí áàúûñû ÿñýÿðëÿðèí éåðèíÿ Àâñòðèéàéà ýèðîâ ýþíäÿðèëäèéèíÿ ýþðÿ òàëå öçöíÿ ýöëìöø, þëöì îíäàí éàí êå÷ìèøäè. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð éàçûðëàð êè, ýóéà Øàðë þëäöðöëìÿìèø, ýóéà ïàðëàìåíòèí öçâö ÷ÿêìÿ÷è Ñèìîí éàõøû àäàì îëóá âÿ 19 éàíâàð 1794-úö èëäÿ Øàðëà ãà÷ìàüà øÿðàèò éàðàäûá. Ýóéà ðåñïóáëèêà÷ûëàð îíóí éîõà ÷ûõäûüûíû ýþðÿðÿê Øàðëûí áèáèñè ìàäàì Åëèçàáåòè þëäöðìöø âÿ 8 èéóí 1795-úè èëäÿ äîôèíèí þëäöéöíö åëàí åäÿðÿê äþâ 618 ÛÕ Ñåíòóðèéà ëÿò àäàìëàðûíà òàíûíìàç ùàëà ñàëûíìûø óøàã ìåéèòè ýþñòÿðìèøëÿð. Ùÿìèí òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, ìàäàì Åëèçàáåò ñàü îëñàéäû, ìåéèòèí Øàðëûí îëìàäûüûíû äåéÿðäè. Ýóéà ìàäàì Åëèçàáåòè áó ñÿ áÿáäÿí þëäöðöáëÿð. Äîüðóäóð, Íîñòðàäàìóñóí áÿçè êàòðåíëÿðèíäÿ äîôèíèí ãà÷ìàüûíà áÿíçÿð ìÿòëÿáëÿð âàðäûð (áàõ: 9 ê24). Áóíóíëà áåëÿ, áó êàòðåíäÿ (3-úö ñÿòèð) à÷ûãúà áÿéàí îëóíóð êè, îíó äà ìÿùâ åäèáëÿð. 9 ê78 Ýþçÿëëèêäÿ éóíàí êóðòèçàíêàñû Ëàèñÿ áÿðàáÿð ãàäûí. Ñàéñûç-ùåñàáñûç ïÿðÿñòèøêàðëàðû åëÿ õîøáÿõòäèð. Èñïàíèéà êðàëëûüûíäàí áàøãà éåðÿ êþ÷öðöëìöøäöð. ßñèð åäèëìèø, ùÿéàòäàí íèñêèí þëöìëÿ ýåäèð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëàìîð 1925-úè èëäÿ áó êàòðåíè òÿäãèã åäÿðÿê Íîñòðàäàìóñóí Ìàðèéà Ìåäè÷èäÿí ñþùáÿò à÷äûüûíû ýþñòÿðìèøäèð. Òàðèõ÷èëÿð ãåéðè-àäè ýþçÿëëèéÿ ìàëèê Ìàðèéà Ìåäè÷èíèí ÿõëàãñûçëû üûíäàí äà ñþç à÷ìûøëàð. Äåìÿëè, êàòðåíäÿ ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäûð. Ìàðèéà Ìåäè÷è Ùîëëàíäèéàéà ñöðýöí åäèëìèøäè. Ñîíðàëàð î, èíäèêè Àëìàíèéà ÿðàçèñèíÿ ýÿëìèø, ñÿôàëÿò è÷èíäÿ éàøàìûø, îðàäà äà äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè (áàõ: 7 ê1, 7 ê11, 8 ê18). 9 ê79 Äîíàíìàíûí áàø÷ûñû ôûðûëäàã âÿ ùèéëÿ èëÿ. Úÿñàðÿòñèçëÿðè äþéöø ýÿìèëÿðèíäÿí ÷ûõìàüà âàäàð åäÿúÿêëÿð. Ìöãÿääÿñ éàüëàìàäàí èìòèíà åäÿí ðÿùáÿð þëäöðöëäö. Ñîíðà èñÿ îíëàð ïóñãóäàí ÷ûõûá, îíóí ùàããûíû âåðÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ äèíè ìöùàðèáÿëÿð (1559-1598) âàõòû Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí, ãûðüûíëàðäàí áÿùñ îëóíóð. Áóðàäà ÿñàñÿí ñþùáÿò ùóýåíîòëàðà ðÿùáÿðëèê åäÿí àäìèðàë Êîëèíèäÿí ýåäèð. Êîëèíè êàòîëèê åòèãàäûíû ãÿáóë åòìèðäè. 1572-úè èë àâãóñòóí 24-äÿ Ìöãÿääÿñ Âàðôîëîìåé áàéðàìû ýåúÿñè Ýèç ãàðäàøëàðûíûí òÿêëèôè âÿ òÿêèäè èëÿ êðàë IX Êàðë ùóýåíîòëàðëà áàðûøûã àäû àëòûíäà ðÿùáÿðëÿðè àäìèðàë Êîëèíè 619 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áàøäà îëìàãëà êðàë ñàðàéûíà çèéàôÿòÿ äÿâÿò åòìèøäè. ßââÿëúÿäÿí îíëàðûí þëäöðöëÿúÿêëÿðè ïëàíëàøäûðûëìûøäû. Åëÿ äÿ îëìóøäó. Ùÿìèí ýåúÿ Êîëèíè áàøäà îëìàãëà 3000-äÿí ÷îõ ùóýåíîò þëäöðöëäö âÿ òåçëèêëÿ “Âàðôîëîìåé ýåúÿñè” Ôðàíñà òàðèõèíÿ ãàðà ùÿðôëÿðëÿ éàçûëäû. Êðàë IX Êàðë þëäö. Îíäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí ãàðäàøû III Ùåíðè äÿ, Ýèç ãàðäàøëàðû äà ñóè-ãÿñä íÿòèúÿñèíäÿ þëäöðöëìöøäöëÿð. 9 ê80 Ùåðñîã (Äó÷å) þçöíöíêöëÿðèí àõûðûíà ÷ûõìàã èñòÿéÿúÿê. ßí ýöúëöëÿðè éàä þëêÿëÿðÿ ýþíäÿðÿúÿê. Ïèç âÿ Ëóê âÿùøèúÿñèíÿ äàüûäûëàúàã. Øÿðàáñûç ãàëìûø áàðáàðëàð öçöì ìÿùñóëó éûüàúàãëàð. Òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíäÿ Ìóññîëèíèäÿí — Äó÷åäÿí (ðÿùáÿð) áÿùñ îëóíäóüóíó ãåéä åäèðëÿð. Î äà ýþñòÿðèëèð êè, 19411942-úè èëëÿðäÿ Ìóññîëèíè ÿí áàúàðûãëû ýåíåðàëëàðûíû âÿ ÿí ýöúëö îðäóëàðûíû Ðóñèéà, Åôèîïèéà âÿ Øèìàëè Àôðèêàéà ýþíäÿðìèøäè. Îí ëàð þëöìëÿ öç-öçÿ äàéàíìûøäûëàð. Ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøè Ìóññîëèíèíè ùàêèìèééÿòäÿí ÿë ÷ÿêìÿéÿ ìÿúáóð åòìèøäè. Ëàêèí 1943-úö èëäÿ àëìàíëàð Èòàëèéàíû òóòàðàã Ìóññîëèíèíè éåíèäÿí ùàêèìèééÿòÿ ýÿòèð ìèøäèëÿð. Ìóññîëèíè Õàðèúè Èøëÿð Íàçèðè ×èàíî âÿ áèð íå÷ÿ ýþðêÿìëè äþâëÿò õàäèìëÿðèíè åäàì åòäèðìèøäè. Ïèç âÿ Ëóê 1944-úö èëäÿ ìöòòÿôèã îðäóëàðû òÿðÿôèíäÿí áîìáàðä ìàí åäèëìèøäè. 9 ê81 Ùèéëÿýÿð êðàë îíóí òÿëÿñèíäÿí ùàëè îëàúàã. Äöøìÿíëÿð ö÷ úÿáùÿäÿí ùÿìëÿ åäÿúÿê. Áàøû êàïîðëó êèøèëÿðèí ÷îõëó ýþç éàøëàðû, Òÿðúöìÿ÷èíèí ìÿùàðÿòè ôàéäà âåðìÿéÿúÿê. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíèí òåððîð÷óëàðëà áàüëû îëäóüóíó âÿ îíëàðëà äàíûøûãëàðûí ùå÷ âàõò ôàéäà âåðìÿäèéèíè þí ïëàíà ÷ÿêèðëÿð. Áåëÿ îëàí ùàëäà äåéèðëÿð: “Àâàçûí éàõøû ýÿëèð, îõóäóüóí ãóðàí îëñà”. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Íåä Ùàëëè èñÿ ýöìàí åäèð êè, êàòðåí îíóí þçöíÿ ùÿñð îëóíóá. Ýóéà Êèëñÿ, Îðäó âÿ Äþâëÿò îíà ùÿäÿ ýÿëèð620 ÛÕ Ñåíòóðèéà ìèø. Ìÿëóìäóð êè, íÿ îðäó, íÿ äÿ äþâëÿò Íîñòðàäàìóñà ãàðøû ùå÷ áèð ÿêñ-ôÿàëèééÿòäÿ áóëóíìàìûøäû. 9 ê82 Äàøãûí âÿ òÿùëöêÿëè åïèäåìèéàéà ýþðÿ, Áþéöê øÿùÿð óçóí ìöääÿò ìöùàñèðÿäÿ ãàëàúàã. Íþâáÿò÷è âÿ êåøèê÷è äÿñòÿñè ÿëëÿ þëäöðöëÿúÿê. Ãÿôèëäÿí òóòàúàãëàð, ëàêèí ùå÷ êèìÿ ãàðøû çîðàêûëûã èøëÿíìÿéÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ áþéöê øÿùÿð Ïàðèñäèð. Êàòðåíäÿ áàø âåðÿíëÿðèí ýÿëÿúÿêäÿ éåð àëàúàüû ýöìàí åäèëèð. 1-úè ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, øÿùÿðäÿ äàøãûí âÿ òÿùëöêÿëè åïèäåìèéà ýþçëÿíèëèð. 9 ê83 Ýöíÿø Áóüà áöðúöíäÿ, 20-úè äÿðÿúÿäÿ, ýöúëö çÿëçÿëÿ áàø âåðÿúÿê. Î, àäàìëà äîëó òåàòðû õàðàáà ãîéàúàã. Ãàðàíëûã ÷þêÿúÿê, ùàâàäà âÿ éåðäÿ áÿëà áàø âåðÿúÿê. Îíäà êàôèð áåëÿ, Àëëàù âÿ ìöãÿääÿñëÿðäÿí êþìÿê äèëÿéÿúÿê. Êàòðåíäÿ èíñàíû ìàò ãîéàí áèð ìÿñÿëÿ âàðäûð. Èíñàíûí àüëàýÿëìÿç ñèëàùëàð, úèùàçëàð, ùàâà ýÿìèëÿðè, êîìïéóòåð éàðàòäûüû, Àéà ñÿéàùÿò åòäèéè çÿìàíÿìèçäÿ áèëìÿäèéè ùàëäà, XVI ÿñðäÿ Íîñòðàäàìóñ çÿëçÿëÿíèí îëäóüó âàõòû ýþñòÿðìèøäèð. ÕÕ ÿñðèí àõûðûíà éà õûí XXI ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ áàø âåðÿí çÿëçÿëÿëÿð áÿøÿðèééÿòè äÿù øÿòÿ ñàëìûøäûð. Ìàðàãëûäûð êè, Ýöíÿø Áóüà áöðúöíÿ éàõûíëàøäûüû 20-úè ýöí, Ìàé àéûíûí 10-à òÿñàäöô åäèð. Òÿÿññöô êè, Íîñòðàäàìóñ èëè ýþñòÿðìÿ ìèøäèð. 9 ê84 Äåâðèëìèø êðàë ãûðüûíû òàìàìëàéàúàã. Þç êþêöíö àéûðä åäÿíäÿí ñîíðà: Ñåë ìÿðìÿð âÿ ãóðüóøóíäàí äöçÿëäèëìèø ãÿáðè à÷àúàã. Áþéöê Ðîìàëûíûí Ìåäóçà ÿëàìÿòè èëÿ áèðýÿ îëäóüó ìÿëóì îëàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ôèêèð ñþéëÿìÿìèøëÿð. 621 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 9 ê85 Ãéåíè, Ëàíãåäîêó âÿ Ðîìàíû êå÷èá, Àæåíäÿí áàøëàéàðàã Ìàðìàíä âÿ Ðåîëó òóòàúàã. Êðàëûí èíàìûíû ãàçàíàðàã ôîêèäàíëû òàõòà ñàùèá îëàúàã. Ñÿí Ïîë äþ Ìîçåëèí éàõûíëûüûíäà ìöíàãèøÿ áàø âåðÿúÿê. Êàòðåíäÿ ýþðöúöíöí ñþç à÷äûüû áöòöí øÿùÿðëÿð Ôðàíñàäàäûð. Íîñòðàäàìóñ ùÿòòà Àæåí øÿùÿðèíäÿ èøëÿìèøäè. Ìàðñåë ëèìàí øÿùÿðèíèí ÿñàñûíû ôîêèäàíëûëàð ãîéìóøäóëàð. Àäû ÷ÿêèëÿí øÿùÿðëÿðèí ùàìûñû äèíè ìöùàðèáÿëÿð âàõòû (1559-1598) çÿðÿð ÷ÿêìèøäèëÿð. 9 ê86 Îíëàð Ëàðåí øÿùÿðèíäÿí áèðáàøà Øàðòðà ýÿëÿúÿêëÿð. Âÿ Àíòîíè êþðïöñöíöí éàíûíäà ëÿíýèéÿúÿêëÿð. Éåääè (äþâëÿò) ñöëù íàìèíÿ, òöëêö êèìè áèúëèêëÿ, Áàüëû øÿùÿð Ïàðèñÿ îðäóíóí ýèðèøèíè òÿøêèë åäÿúÿê. Íàïîëåîí Åëáà àäàñûíäàí ñöðýöíäÿí ãà÷àðàã ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëäûãäàí ñîíðà, éåääè ìöòòÿôèã Àâðîïà þëêÿñèíÿ ãàðøû ÷ûõìàëû îëäó. Îíëàð: Èíýèëòÿðÿ, Àâñòðèéà, Ïðóññèéà, Ðóñèéà, Èñâå÷, Èñïàíèéà âÿ Ïîðòóãàëèéà èäè. Éåääè äþâëÿòèí îðäó êîìàíäàíëàðû áèðëÿøÿðÿê ñöëùö áÿðïà åòìÿê áÿùàíÿñè èëÿ Íàïîëåîí îðäóñóíà ãàðøû ùöúóìà êå÷äèëÿð. Íàïîëåîíóí èêèíúè äÿôÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿñè éöç ýöí ÷ÿêäè. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëå Ïåëëåòéå ýþñòÿðèð êè, îíëàðûí ìÿãñÿäè Ôðàíñàíû çÿèôëÿòìÿê èäè. Áåëÿ äÿ îëìóøäó. Ìöòòÿôèã îðäóëàðû Ïàðè ñÿ 1815-úè èë èéóë àéûíûí 3-äÿ ýèðìèøäèëÿð. Êàòðåíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñóí 250 èë þíúÿ ñþéëÿäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäû. 9 ê87 Òóôîí ìåøÿñè òÿìèçëÿíäè. Òÿíùà åâèí éàíûíäà ìÿáÿä ãóðóëàúàã. Åñòàìï ùåðñîãó þçöíöí äöøöíäöéö ùèéëÿ èëÿ Ìîíòåðè äàüûäàí ïðåëàò íöìóíÿñè ýþñòÿðÿúÿê. 622 ÛÕ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ, éàøàéûø éåðèíäÿí óçàã îëàí áó ìÿáÿä êðàëëàðûí ìÿøóãÿëÿðè èëÿ ýþðöø éåðè îëóá. Áóíó êàòðåíèí 3-úö ñÿòðèíäÿí äÿ äóéìàã îëóð. Ìîíòåðè Ïàðèñèí éàõûíëûüûíäàäûð. Åòàìï èñÿ 10 ìèë îíäàí óçàãäàäûð. Êðàë II Ùåíðè Åòàìïû èëàùÿ Äèàíàíûí ìÿáÿäè àäëàíäûðûðäû. Áóðàäàí èêè ìÿíà ÷ûõàðìàã îëóð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ ìèôîëîýèéàäà èëàùÿ Äèàíà âàðäûð. Áàøãà áèð éàíäàí äà êðàë II Ùåíðèíèí ÿí ÷îõ äèããÿò éåòèðäèéè, ÷îõ âàõò áèð éåðäÿ îëäóüó ìÿøóãÿñèíèí äÿ àäû Äèàíà èäè. Äèàíà äå Ïóàòéå. 9 ê88 Êàëå, Àððàñ øÿùÿðëÿðè Òåðîàíà êþìÿéÿ ýÿëÿúÿêëÿð. Ñöëù âÿ áóíà áÿíçÿð âÿçèééÿò úàñóñó ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðÿúÿê. Ñàâîéàäàí ãàéûãëàðëà Ðóàí ÷àéû áîéó àøàüû åíÿúÿêäèð. Äàüûëàí (äàüûëûøàí) úàìààò éîë âåðÿúÿêäèð. Êàòðåíäÿ áÿùñ îëóíàí ùàäèñÿëÿð XVI ÿñðèí ñîíëàðûíà éàõûí, 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð èñÿ 1602-úè èëäÿ áàø âåðìèøäè. Ùÿìèí èë êðàë IV Ùåíðè îðäóñó èëÿ Ñàâîéàäàí êå÷èá ýåäÿðêÿí Ñàâîéà îíà éîë âåðìÿéÿ ìÿúáóð îëìóøäó. 1-úè ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëÿí øÿùÿðëÿð áèð-áèðèíÿ ÷îõ éàõûíäûðëàð. 9 ê89 Éåääè èë òàëå Ôèëèïïèí öçöíÿ ýöëÿúÿêäèð. ßðÿáëÿðèí ùÿìëÿñèíè äÿô åäÿúÿêäèð. Ùàêèìèééÿòèíèí ñîíðàêû äþâðöíäÿ ñàðñûäûúû âÿ èíàíûëìàç ùàäèñÿëÿð, Úàâàí Îãìèé îíóí äàéàãëàðûíû ìÿùâ åäÿúÿê. Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíäÿ Ëóè Ôèëèï âÿ îíäàí ñîíðà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí Ëóè Íàïîëåîí ÿùÿìèééÿòëè éåð òóòóð. Áó êàòðåí äÿ î úöìëÿäÿíäèð. 1830-úó èëäÿ Ôðàíñàäà èüòèøàøëàð íÿòèúÿñèíäÿ êðàë X Êàðë äåâðèëìèø âÿ èíãèëàáè ùÿðÿêàòà áàø÷ûëûã åäÿí Îðëåàíëû Ëóè Ôèëèï ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìèøäè. Îíóí 14 èëëèê ùàêèìèééÿòèíèí èëê éåä äè èëè þëêÿíèí ÷è÷ÿêëÿíìÿ äþâðö îëìóøäó. ßëúÿçàèðèí ôÿòùèíäÿí ñîíðà Ôðàíñàíûí ýöúö âÿ ãöäðÿòè áåéíÿëõàëã àëÿìèí ýþçöíäÿ àðò ìûøäû. Îíó “Õàëã êðàëû” äåéÿ ÷àüûðûðäûëàð. Ëàêèí áèðäÿí-áèðÿ êàòðå 623 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè íèí 3-úö ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëäèéè êèìè, ùÿð øåé äÿéèøìèø, 1838-úè èëäÿ Ëèîí, Ãðåíîáë âÿ Ïàðèñäÿ ÷àõíàøìàëàð áàøëàìûø, õàëã òÿëàòöìÿ ýÿëìèøäè. Ñÿáÿá èñÿ ýóéà ñå÷êè ùöãóãëàðûíûí ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû èäè. Íîñòðàäàìóñóí 3-úö ñÿòèðäÿ áÿéàí åòäèéè èíàíûëìàç ùàäèñÿ èñÿ õàëãûí áèðäÿí-áèðÿ Íàïîëåîíóí ãàðäàøû îüëó Ëóè Áîíàïàðòû äÿñòÿêëÿìÿñè èäè. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Ëóè Áîíàïàðò ÿââÿëëÿð ìöùàêèìÿ îëóíìóø âÿ îíà þìöðëöê ùÿáñ ãÿòèìêàí òÿäáèðè ñå÷èëìèøäè. 1846-úû èëäÿ î, ùÿáñäÿí ãà÷àðàã Èíýèëòÿðÿéÿ ïÿíàù àïàðìûøäû. 1848-úè èë èíãèëàáû çàìàíû Ôðàíñàéà äþíÿðÿê ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëìûøäû (áàõ: 4 ê65, 8 ê42). Ëóè Ôèëèï èñÿ Èíýèëòÿðÿéÿ ãà÷àðàã úàíûíû ãóðòàðìûø âÿ èêè èë ñîíðà äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. 9 ê90 Äàùà áþéöê Àëìàíèéàíûí áàø÷ûñû, Ýóéà êþìÿê ýþñòÿðìÿéÿ ýÿëÿúÿê. Êðàëëàð êðàëû, Ïàííîíèäÿí êþìÿê. Áåëÿ êè, îíóí ñèëàùëû ÷ûõûøû óúáàòûíäàí ÷îõëó ãàí àõàúàã. Íîñòðàäàìóñ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíè âÿ îíó òþðÿäÿíè ÿââÿëúÿäÿí ýþðìöø âÿ áó áàðÿäÿ áèð íå÷ÿ êàòðåíäÿ ñþç à÷ìûøäûð. Áó êàòðåíèí 1úè ñÿòðèíäÿ éåð àëàí “äàùà áþéöê Àëìàíèéà” èôàäÿñè òÿñàäöôè èøëÿäèëìÿìèøäèð. Íîñòðàäàìóñ áó èôàäÿíè þçöíäÿí íå÷ÿ-íå÷ÿ ÿñð ñîíðà Ùèòëåðèí èøëÿäÿúÿéèíè ýþðìöøäö. Ùèòëåð ôàøèñò Àëìàíèéàñûíû Ýðîññåí Äåóòñúùëàíä àäëàíäûðûðäû. Þçöíÿ èñÿ àðè õèëàñêàðû (êðàëëàð êðàëû) àäû âåðìèøäè. Î, ïëàíëàðûíû äöíéàíû êîììóíèçì âÿ àëëàùñûçëàðäàí õèëàñ åòìÿê ïÿðäÿñè àëòûíäà ùÿéàòà êå÷èðèðäè. 2-úè ñÿòèðäÿ Ùèòëåðèí êþìÿê áÿùàíÿñè èëÿ ×åõîñëîâàêèéà âÿ Ïîëøàíû òóòìàñûíäàí ñþùáÿò ýåäèð. Ïàííîíà Ìàúàðûñòàíäûð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ ìàúàðëàð øÿðã úÿáùÿñèíÿ — Ñîâåò Èòòèôàãûíà ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ 300 ìèí íÿôÿðäÿí èáàðÿò îðäó ýþíäÿðìèøäè. Ùèòëåð àëìàíëàðà à÷ûãúà áÿéàí åäèðäè êè, îíà êþìÿê äöíéàíû ôÿòù åòìÿéÿ áÿðàáÿð îëàúàã. Ëàêèí îíóí ìÿüëóá îëìàñû ó÷óðóìà áÿðàáÿð îëàúàã. Õöëéàëàðëà éàøàéàí, “Äèëè ÿëèíäÿ úèäà îëàí äÿëèäÿí äÿ ãîðõóëó” (Íîñòðàäàìóñ) II Àíòèõðèñòèí áó ñþçëÿðè ùÿãèãÿòÿ ÷åâðèëäè. Ùèòëåð Àëìàíèéàíû ó÷óðóìà àïàðäû. Þëêÿ 624 ÛÕ Ñåíòóðèéà õàðàáàçàðà ÷åâðèëäè, àëìàíëàð äèëÿí÷è êþêöíÿ äöøäöëÿð. Ìöùàðèáÿäÿ 80 ìèëéîí àäàì ùÿëàê îëäó. Îíëàðûí 55 ìèëéîíó ìöëêè èíñàíëàð, ãîúàëàð, óøàãëàð âÿ ãàäûíëàð èäè. 9 ê91 Äÿùøÿòëè Âÿáà Ïåðèíô âÿ Íèêîïîëó áöðöéÿúÿê. Øåñîíå âÿ Ìàêåäîíèéà äà áóíà äö÷àð îëàúàã. Ôåññàëèéà âÿ Àìôèïîëèñè áó áÿëà ìÿùâ åäÿúÿê. Áó íàìÿëóì áÿëàíû Àíòîíèéî äà úèëîâëàéà áèëìÿéÿúÿêäèð. Êàòðåíäÿ àäû ÷ÿêèëÿí éåðëÿð: Ïåðèíô (Åñêè Åðåãëè), Íèêîïîëèñ (Ïðåâåçà), Øåðñîíå (Ïåëîïîííåñ—éàðûìàäà), Ìàêåäîíèéà, Ôåññàëèéà âÿ Àìôèïîëèñ (Ñàëîíèê) Éóíàíûñòàí âÿ Ìàêåäîíèéàäàäûð. Êàòðåíäÿí ìÿëóì îëóð êè, áó éåðëÿðè èíäèéÿ ãÿäÿð áÿøÿðèééÿòÿ ìÿëóì îëìàéàí áÿëà áöðöéÿúÿê âÿ ìÿùâ åäÿúÿê. 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö Ìèñèðëè ìöãÿääÿñ Àíòîíèéîäàí (251-356) ñþç à÷ûð. Áó äàùè òÿáèá èíñàíëàðà âÿ ùåéâàíëàðà øÿôàâåðúè ãàáèëèééÿòÿ ìàëèê èäè. Áöòöí äÿðäëÿðÿ ÿëàú òàïà áèëèðäè. Íîñòðàäàìóñ îáðàçëû øÿêèëäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. Áó íàìÿëóì áÿëà ãàðøûñûíäà Àíòîíèéî êèìè áèð äàùèíèí äÿ ÷àðÿñèç ãàëàúàüûíû áÿéàí åäèð. Éåðè ýÿëìèøêÿí ãåéä åäÿê êè, Íîñòðàäàìóñ êàòðåíëÿðèíäÿ áÿøÿðèééÿòÿ 7 áÿëà öç âåðÿúÿéèíè âÿ áóíóí “Éàðàäàíûí Éåääè ãÿçÿáè” îëäóüóíó äþíÿ-äþíÿ áÿéàí åòìèøäèð. Ýþðöúö áóíëàðûí èíñàíëàðûí àüëàñûüìàç ýöíàùëàðû âÿ ãÿääàðëûãëàðû óúáàòûíäàí áàø âåðÿúÿéèíè ýþñòÿðìèøäèð. 9 ê92 Êðàë òÿçÿ øÿùÿðÿ ýèðìÿê èñòÿéÿúÿê. Çÿáò åòìÿê ö÷öí äöøìÿíëÿðèí àðàñûíäàí êå÷ÿúÿê. ßñèð àçàä îëóíäó, éàëàí äàíûøìàã âÿ ñàõòà ùÿðÿêÿò. Êðàë êÿíàðäà, äöøìÿíäÿí óçàãäà äàéàíàúàã. Êàòðåíäÿ XVI ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Êå÷ìèøäÿ Íåàïîëèñ (èíäèêè Íåàïîë) éåíè øÿùÿð àäëàíûðäû: íåà-íåw-éåíè. (Áèçäÿ íåî ãÿáóë îëóíóá. Ìÿñÿëÿí, íåîêëàññèê 625 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ïîåçèéà — Ã.Ï.) 1557-1559-úó èëëÿðäÿ Ôðàíñàíûí åêñïåäèñèéà îðäóñó Íåàïîë éàõûíëûüûíäà äöøÿðýÿ ñàëìûøäû. Ëàêèí ìöùàñèðÿäÿí ÷ûõà áèëìèðäè. Êðàë II Ùåíðè Ìîíìîðàíñèíè Ñåí-Êàòåíÿ ýåíåðàë Êîëèíèíèí êþìÿéèíÿ ýþíäÿðèð. Ùÿð èêè îðäó èñïàíëàð òÿðÿôèíäÿí äàðìàäàüûí åäèëèð. Êîìàíäàíëàð ÿñèð äöøöð. Èñïàí êðàëû II Ôèëèï ñöëù äàíûøûãëàðûíà áèð øÿðòëÿ ðàçû îëóð êè, äàíûøûãëàðû Ìîíìîðàíñè âÿ Êîëèíè àïàðñûí âÿ II Ôèëèï áåëÿ îëàí ùàëäà îíëàðûí àçàä îëóíàúàãëàðûíà òÿìèíàò âåðèð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. Ôðàíñà áó àë÷àëäûúû øÿðòëÿðëÿ ðàçûëàøìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëûð. Êàòðåíèí 4-úö ñÿòðèíäÿ èñÿ êðàë II Ùåíðèéÿ èøàðÿ îëóíóð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ êðàë II Ùåíðè íÿ ìöùàðèáÿäÿ, íÿ äÿ ñöëù äàíûøûãëàðûíäà èøòèðàê åòìèøäè. 9 ê93 Äöøìÿíëÿð ãàëàäàí ÷îõ óçàãäàäûðëàð. Úÿíý àðàáàëàðûíû èñòåùêàìëàðà éþíÿëòìèøëÿð. Ùåðêóëåñ ìàêåäîíèéàëûéà çÿðáÿ åíäèðÿíäÿ, Áóðæóàäà äàø-äàø öñòÿ ãàëìàéàúàã. Êàòðåí XVII ÿñðèí îðòàëàðûíäà Ôðàíñà èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Áóðæóà øÿùÿðè ìÿðêÿçè Ôðàíñàäà éåðëÿøèð. 1651-úè èëäÿ èñïàíëàð áó øÿùÿðè éåðëÿ éåêñàí åòìèøäèëÿð. 9 ê94 Çÿèô äþéöø ýÿìèëÿðè áèð éåðÿ éûüûøìûøëàð. Éàëàí÷û äöøìÿíëÿð àëûíìàç ãàëàäûð. Çÿèô ùöúóìà êå÷äè, Áðàòèñëàâà òèòðÿéèð. Ëöáåê âÿ Ìåéñåí âàðâàð òÿðÿôè äÿñòÿêëÿéÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð ãåéä åäèðëÿð êè, êàòðåí ×åõîñëîâàêèéà âÿ Àëìàíè éàäàí áÿùñ åäèð. Ìöíùåí ñàçèøèíÿ ýþðÿ ×åõîñëîâàêèéà èêè éåðÿ áþëöíìöø âÿ Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíûí ÿëàëòûñûíà ÷åâðèëìèøäè. Ëöáåê âÿ Ìåéñåí Áàëòèê äÿíèçè ñàùèëëÿðèíäÿ àëìàí øÿùÿðëÿðèäèð. 626 ÛÕ Ñåíòóðèéà 9 ê95 Éåíè ýåð÷ÿêëèê (äÿëèë) îðäóéà ðÿùáÿðëèê åäÿúÿê. ×àéûí ñàùèëèíèí éàõûíûíà ãÿäÿð, äåìÿê îëàð êè, ÿëàãÿ êÿñèëìèøäèð. Ìèëàí ñå÷ìÿëÿðèíèí êþìÿéè òÿêëèô îëóíàúàã. Äó÷å Ìèëàíäà — äÿìèð ãÿôÿñäÿ ýþçëÿðèíäÿí ìÿùðóì îëàúàã. Êàòðåí áèð äàùà Íîñòðàäàìóñóí ýþðöúöëöéöíöí ìþùòÿøÿìëèéèíÿ èíàíäûðûð. Êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èòàëèéà âÿ îíóí ðÿùáÿðè Ìóññîëèíèíèí äöøäöéö ÷ûõûëìàç âÿçèééÿòäÿí ñþç à÷ûëûð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè áèçè õÿéàëÿí 1942-úè èëèí íîéàáð àéûíà — Øÿðã úÿáùÿñèíÿ àïàðûð. Éåíè âÿ äÿùøÿòëè ùÿãèãÿò îäóð êè, Ñÿêêèçèíúè Èòàëèéà îðäóñó ìöùàñèðÿéÿ àëûíàðàã Äîí ÷àéû ñàùèëèíäÿ, 2-úè ñÿòèðäÿ ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèéè êèìè, äàðìàäàüûí åäèëìèøäè. Ìèëàí ñå÷ìÿ ãîøóí ùèññÿñèíèí êþìÿéè àðòûã ìÿíàñûç îëìóøäó (3úö ñÿòèð). 4-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áèðáàøà Ìóññîëèíèíè ýþç þíöíÿ ýÿòèðèð. Ùÿòòà “Äó÷å” — ðÿùáÿð ñþçöíö èøëÿäèð. 1945-úè èëèí àïðåë àéûíûí 25-äÿ Èòàëèéà Àçàäëûã ùÿðÿêàòû Êîìèòÿñè Ìóññîëèíèíè åäàì åòìÿê áàðÿäÿ ãÿðàð ÷ûõàðòäû. 28 àïðåë 1945úè èëäÿ ïàðòèçàíëàð 61 éàøëû Ìóññîëèíèíè òóòàðàã ýöëëÿëÿäèëÿð. Îíóíëà áèðýÿ ìÿøóãÿñè Êëàðà Ïåòà÷÷èíè äÿ åäàì åòäèëÿð. Ñîíðà èñÿ éöê ìàøûíûíäà Ìèëàíà ýÿòèðäèëÿð. Ìèëàíûí Ïéàòñà Ëîçåòòî ìåéäàíûíäà àéàãëàðûíäàí àñäûëàð.1 9 ê96 Îðäóíóí øÿùÿðÿ ýèðìÿñèíÿ ðÿää úàâàáû âåðèëÿúÿê. Ùåðñîã ÿìèíëèêëÿ (øÿùÿðÿ) äàõèë îëàúàã. Çÿèô ìöäàôèÿ îëóíàí ãàïûëàðäàí îðäó ýèçëè îëàðàã éåðèäèëÿúÿê. Îíëàð øÿùÿðè éàíäûðàúàã, ãàí òþêÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ ÷îõ öìóìè âÿ êå÷ìèø ö÷öí õàñ îëàí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Òàðèõäÿ áåëÿ ùàäèñÿëÿð ÷îõ îëóá. Ùå÷ áèð òóòàëüàú éåðè 1 Äåíèñ Ìåê Ñìèò. Ìóññîëèíè. Ìîñêâà, 1995, ï. 371-372. 627 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè îëìàäûüûíäàí êàòðåí áàðÿäÿ ñþç äåìÿê ÷ÿòèíäèð. Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð êàòðåíëÿ áàüëû ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. 9 ê97 Äÿíèç ãöââÿëÿðè ö÷ éåðÿ áþëöíìöøëÿð. Èêèíúèíèí åùòèéàòû òöêÿíÿúÿê. Éåëèñåé ÷þëëÿðèíè àõòàðàðêÿí öìèäñèçëèéÿ ãàïûëàúàãëàð. Êå÷èäÿ êèì òåç ýèðñÿ ãÿëÿáÿ îíóí îëàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðäàí áÿçèñè áó êàòðåíèí 21 îêòéàáð 1805-úè èëäÿ áèðëÿøìèø ôðàíñûç-èñïàí ùÿðáè äÿíèç äîíàíìàñûíûí èíýèëèñëÿðëÿ äþéöøöíäÿí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðè äÿ áóíó òÿñäèãëÿéèð. Äþéöøäÿ ö÷ äþâëÿòèí äîíàíìàëàðû èøòèðàê åäèðäè. Òàðèõ÷èëÿðèí éàçäûüûíà ýþðÿ èñïàí äîíàíìàñû äþéöøÿ ÷îõ ïèñ ùàçûðëàøìûøäû. Îíëàðûí êèôàéÿò ãÿäÿð åùòèéàòû áåëÿ éîõ èäè (2-úè ñÿòèð). 3-úö ñÿòèðäÿ ôðàíñûç àäìèðàëû Âèëíåâäÿí áÿùñ îëóíóð. 4-úö ñÿòèðäÿ ýöìàí êè, ñþùáÿò Úÿáÿëöòòàðèã áîüàçûíäàí ýåäèð. Òðàôàëãàð áóðíó áó áîüàçà ÷îõ éàõûíäûð. Òðàôàëãàð âóðóøóíäà ìöòòÿôèãëÿðèí 17 ýÿìèñè ÿëÿ êå÷èðèëìèø, áèð ýÿìèñè áàòûðûëìûøäû. Ôðàíñûçëàð âÿ èñïàíëàð 5 ñààò éàðûì äàâàì åäÿí áó þëöì-äèðèì âóðóøóíäà 7 ìèí (þëÿíëÿð, éàðàëàíàíëàð âÿ ÿñèð äöøÿíëÿðëÿ áèðýÿ), èíýèëèñëÿð èñÿ 1700 íÿôÿð èòèðìèøäèëÿð. Àäìèðàë Íåëñîíóí ùÿéàòû áàùàñûíà áàøà ýÿëÿí áó ãÿëÿáÿ, ôðàíñûçëàðà äà áà ùà áàøà ýÿëäè. Áó ãÿëÿáÿ íÿòèúÿñèíäÿ Èíýèëòÿðÿ äÿíèçäÿ ùþêìðàí ëû üû ÿëÿ êå÷èðäè. Ôðàíñàíûí þç ìöñòÿìëÿêÿëÿðè èëÿ ÿëàãÿëÿðè ÷ÿòèíëÿøäè. 9 ê98 Òÿêúÿ áèð íÿôÿðèí ýöíàùû óúáàòûíäàí äÿðäÿ-ãÿìÿ áàòàíëàð, Ãàíóíó ïîçàí ÿêñ òÿðÿôäÿäèð. Ëèîíëóëàðà î, ìåñàæ ýþíäÿðÿúÿê, ýöú òÿòáèã îëóíàúàã. Îíëàð þçëÿðèíè Ìîëèòèí áþéöê áàø÷ûñûíà òÿñëèì åäÿúÿêëÿð. 628 ÛÕ Ñåíòóðèéà Êàòðåíäÿ Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû, 1793-úö èëèí îêòéàáð àéûíäà Ëèîíäà áàø âåðÿí ãàíëû ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Ëèîíëóëàð ðîéàëèñòëÿðèí ãàòû äöøìÿíè Íèâéåð Øîëóí Ïàðèñèí ìåðè ñå÷èëìÿñèíÿ ãàðøû åòèðàç ñÿñëÿðèíè óúàëòìûøäûëàð. 1-úè âÿ 2-úè ñÿòèðëÿðäÿ áó ìÿñÿëÿäÿí äàíûøûëûð. 3-úö ñÿòèðäÿ Èúòèìàè Òÿùëöêÿñèçëèê Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Áàðåðäÿí ñþç à÷ûëûð. Î, Ëèîíäà áàø âåðÿí èõòèøàøëàðû éàòûðòìàã ö÷öí ýöú òÿòáèã åòìÿéÿ ÿìð âåðìèøäè. Íÿòèúÿäÿ øÿùÿðäÿ 16 ìèí åâ éàíäûðûëìûø, ãàí ñó éåðèíÿ àõûäûëìûøäû (4-úö ñÿòèð). ßí òÿÿúúöáëöñö îäóð êè, ÿñýÿðëÿð øÿùÿðèí õàðàáàëàðû öçÿðèíäÿ áþéöê òàõòà ëþâùÿ óúàëäàðàã éàçìûøäûëàð: “Ëèîíëóëàð àçàäëûüà ãàðøû ÷ûõäûëàð. Îäóð êè, äàùà Ëèîí éîõäóð”. 9 ê99 Øèìàë êöëÿéè ìöùàñèðÿíè ýþòöðìÿéÿ âàäàð åäÿúÿê. Äèâàðëàðûí öñòöíäÿ êöë, ÿùÿíý âÿ òîç ãàëõàúàã. Éàüûøëà îíëàðà ÷îõëó çèéàí âóðàúàã. ßí çÿèô êþìÿê ñÿðùÿäëÿðèíèí ÿêñ òÿðÿôèíäÿí ýÿëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíèí äÿ Ëåíèíãðàäûí áëîêàäàñûíäàí áÿùñ åòäèéèíè ãåéä åäèðëÿð. Íîñòðàäàìóñ Ëåíèíãðàäûí áëîêàäàñûíà èêè êàòðåí ùÿñð åòìèøäèð. Ñàíêè áó èêè êàòðåí áèðè-áèðèíè òàìàìëàéûð. Áèç àðòûã êöë, ÿùÿíý, òîç âÿ ñ. áàðÿäÿ òÿôñèëàòû èëÿ äàíûøäûüûìûçà ýþðÿ (áàõ: 4 ê52) áóðàäà òÿêúÿ îíó âóðëüóëàìàã èñòÿéèðèê êè, 1-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ñîâåò îðäó ùèññÿëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè óüóðëó ÿìÿëèééàòû “Øèìàë êöëÿéè” àäëàíäûðìûøäûð. Äîããóç éöç ýöí äàâàì åäÿí áëîêàäà “Øèìàë êöëÿéè” ÿìÿëèééàòûíäàí ñîíðà ýþòöðöëìöøäö. Áëîêàäà 1941-úè èëèí ñåíòéàáð àéûíûí 8-äÿ áàøëàìûø, 1943-úö èëèí éàíâàðûíäà éàðûëìûø, 1944-úö èëèí éàíâàðûíäà ãÿòè îëàðàã ýþòöðöë ìöøäö. Ëåíèíãðàäûí ìöäàôèÿñèíäÿ áèð ÷îõ àçÿðáàéúàíëûëàð ãÿùðÿìàíëûã ýþñòÿðìèø âÿ Ñîâåò Èòòèôàãûíûí îðäåí âÿ ìåäàëëàðûíà ëàéèã ýþðöë ìöøäöëÿð. 4-úö ñÿòèðäÿ Àëìàíèéàäàí êþìÿê ýÿëÿ áèëìÿéÿúÿéèíÿ èøàðÿ îëóíóð. 629 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 9 ê100 Äÿíèç äþéöøö ýåúÿ ñÿíýèéÿúÿêäèð. Ýÿìèëÿð îä òóòóá éàíàúàã. Ãÿðáÿ ôÿëàêÿò. Éåíè êîäëàð, áþéöê ýÿìè ðÿíýëÿíÿúÿê. Ìÿüëóáà ãÿçÿá, ãàëèáÿ ÷èñêèí, éàüûø ãèñìÿò îëàúàã. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàðà ýþðÿ, êàòðåíäÿ èñïàí âÿ èíýèëèñ ùÿðáè ýÿìèëÿðèíèí âóðóøóíäàí áÿùñ îëóíóð. Áó, 1588-úè èëèí 8 àâãóñòóíäà îëìóøäó. 130 ýÿìèäÿí èáàðÿò èñïàí ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñû Êàëå ëèìàíûíäà ëþâáÿð ñàëûáìûø. Îíëàð Ëà-Ìàíøäàí êå÷èá Èíýèëòÿðÿéÿ ùöúóì åòìÿê íèééÿòèíäÿ èäèëÿð. Ýåúÿ èíýèëèñ äîíàíìàñû îíëàðà éàõûíëàøìûø âÿ àëàãàðàíëûãäà ýþçëÿíèëìÿç ùöúóìà êå÷ìèøäèëÿð. Èñïàíëàð äîíàíìàíûí âÿ øÿõñè ùåéÿòèí éàðûñûíû èòèðìèøäèëÿð. Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð èñÿ ãåéä åäèðëÿð êè, êàòðåí 1941-úè èëäÿ äåêàáðûí 7-äÿ Ñàêèò îêåàíäà ÀÁØ-ûí Ïèðë Ùàðáîð ùÿðáè-äÿíèç áàçàñûíà Éàïîíèéàíûí åíäèðäèéè ãÿôèë çÿðáÿäÿí âÿ ÀÁØ-à ãàðøû ìöùàðèáÿéÿ áàøëàìàñûíäàí áÿùñ åäèð. Äîüðóäàí äà, áîìáàðäìàí íÿòèúÿñèíäÿ, äåìÿê îëàð êè, ùÿðáè áàçà ìÿùâ åäèëìèø, ÀÁØ-à èñòÿð ìÿíÿâè, èñòÿðñÿ äÿ ìàääè úÿùÿòäÿí áþéöê çèéàí äÿéìèøäè. ÀÁØ-ûí 8 äþéöø ýÿìèñè äÿ äàõèë îëìàãëà 18 ýÿìèñè áàòûðûëìûø, 200 äþéöø òÿééàðÿñè âÿ 3 ìèíÿ éàõûí äþéöø÷öñö ìÿùâ åäèëìèøäè. Éàçûëàíëàðà ýþðÿ àìåðèêàíëàð éàïîíëàðûí Ïèðë Ùàðáîð ùÿðáè áàçàñûíà ùöúóì áàðÿäÿ êîäëó ÿìðèíè ÿëÿ êå÷èðìèøäèëÿð. Ëàêèí Ôðàíêëèí Ðóçâåëò Êîíãðåñèí ìöùàðèáÿéÿ ãàðøû ÷ûõäûüûíû áèëäèéèíäÿí, “éåíè êîäó” (3-úö ñÿòèð) à÷ûãëàìàüû ìÿñ ëÿùÿò ýþðìÿìèøäè. Ïèðë Ùàðáîðäà áàø âåðÿí ôÿëàêÿòäÿí ñîíðà õàëã äà, Êîíãðåñ äÿ ãÿçÿáëÿíìèøäè. Ðóçâåëòèí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàìàã ö÷öí ÿë-ãîëó à÷ûëìûøäû. Ñÿùÿðèñè ýöí ÀÁØ Éàïîíèéàéà ìöùàðèáÿ åëàí åòäè (8 äåêàáð 1941). ÀÁØ äÿíèç÷èëÿðè ùÿðáè-äÿíèç äîíàíìàñûíû éàïîí òÿééàðÿëÿðèíèí ùöúóìóíäàí ãîðóìàã ö÷öí ýÿìèëÿðè ðÿíýëÿéÿðÿê ýþðöíìÿç ùàëà ñàëûðäûëàð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Íîñòðàäàìóñ îáðàçëû øÿêèëäÿ ÀÁØ-ûí Ïèðë Ùàð áîðäà âåðäèéè èòêèëÿðèí ÿâÿçèíÿ Õèðîñèìà âÿ Íàãàñàêè øÿùÿðëÿðèíÿ àòûëàí èêè àòîì áîìáàñû èëÿ ÷ûõäûüûíà (6 âÿ 9 àâãóñò 1945-úè èë) 630 Õ Ñåíòóðèéà èøàðÿ åäèð. Áó øÿùÿðëÿðäÿ þëÿí, éàðàëàíàí, øöàëàíàí âÿ èòêèí äöøÿíëÿðèí öìóìè ñàéû 468 ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõ èäè. Ïèðë Ùàðáîðäà ãàëèá ýÿëÿí âÿ áóíóíëà ÀÁØ-û ìöùàðèáÿéÿ úÿëá åäÿí Éà ïî íè éà áóíóí àúû áÿùðÿñèíè äàääû. K 631 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Õ ÑÅÍÒÓÐÈÉÀ ( Õ ÉÖÇËÖÊ) Èíñàíëàð ùÿéàòäà ùÿð øåéè äÿéèøäèðìÿéÿ ãàäèð îëäóãëàðû ùàëäà, þçëÿðèíèí èñëàùûíà èíàäêàðëûãëà ìöãàâèìÿò ýþñòÿðèðëÿð. 10 ê1 Äöøìÿíÿ äöøìÿí èíàìû âÿä åäèëèá. Òóòóëìóø ÿñèðëÿð ãîðóíàúàãëàð. Áèðè þëöìúöë ÿëÿ êå÷èá, î áèðèëÿðñÿ êþéíÿêäÿ. Ãàëàíëàðû èñÿ ìöäàôèÿ åòäèêëÿðèíÿ ýþðÿ ëÿíÿòëÿíèáëÿð. àòðåí áàðÿäÿ ìöõòÿëèô ôèêèðëÿð ñþéëÿíñÿ äÿ, áèçÿ áåëÿ ýÿëèð êè, îíóí ÿí äîüðó øÿðùèíè Cîí Ùîóã âåðìèøäèð. Òÿäãèãàò÷ûíûí ìöëàùèçÿñèíÿ ýþðÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ùèòëåð Àëìàíèéàñûíà ÿñèð äöøÿí ñîâåò ÿñýÿðëÿðèíèí ãàðøûñûíäà ìÿñÿëÿ ãîéóëìóøäó; éà þëöì, éà äà êîììóíèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ ãîøóëóá ñàü ãàëìàã. Ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Àíäðåé Âëàñîâ áàøäà îëìàãëà áèð ÷îõëàðû “Àçàäëûã Îðäóñó”íà ãîøóëäóëàð. ßââÿëúÿ Âëàñîâà ñþç âåðìèøäèëÿð êè, òÿøêèë îëóíìóø “Ñîâåò îðäóñó” áèð úÿáùÿäÿ âóðóøàúàã. Ëàêèí ñîí àíäà Ùèòëåðèí ãÿëáèíäÿ îíëàðà ãàðøû øöáùÿ áàø ãàëäûðìûø âÿ îíëàðû áàòàëéîíëàðà áþëÿðÿê Ãÿðá úÿáùÿñèíÿ ýþíäÿðìèøäèëÿð. Îíëàð Ôðàíñàäà éîëëàðà íÿçàðÿò åäèðäèëÿð. Ìöùàðèáÿ áèòÿí êèìè àìåðèêàëûëàðà âÿ èíýèëèñëÿðÿ òÿñëèì îëìóøäóëàð. Ëàêèí Ñîâåò ðÿùáÿðëèéèíèí òÿëÿáè èëÿ îíëàðû âÿ áàøãà ÿñèðëÿðè Ñîâåòëÿðÿ ãàéòàðìûøäûëàð. Ñÿêêèç éöç ìèí íÿôÿð ñîâåò ÿñýÿðè ôàøèñòëÿðèí ÿòðàôûíà òèêàíëû ìÿôòèë ÷ÿêèëìèø ÿñèð äöøÿðýÿëÿðèíäÿí úàí ãóðòàðñàëàð äà, Ñîâåò ùÿðáè äöøÿðýÿëÿðèíÿ äöøìöøäöëÿð. Ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Àíäðåé Âëàñîâ âÿ áàø ãà ëàðû èñÿ åäàì åäèëìèøäèëÿð. 632 Õ Ñåíòóðèéà 10 ê2 Äþéöø ýÿìèñèíèí éåëêÿíè, î áèðè ýÿìèíèí éåëêÿíèíè ýþðöíìÿç åäÿúÿê. Áþéöê äîíàíìà ýÿëÿúÿê, êè÷èéè ãîâàúàã. Éàõûíëûãäàêû îí ýÿìè äþíöá îíëàðû êÿíàðà àòàúàã. Áþéöê, áèð èíàìäà áèðëÿøÿíëÿðÿ ìÿüëóá îëäó. Êàòðåíäÿ Èíýèëòÿðÿ èëÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà äÿíèçäÿ ùþêìðàíëûã óüðóíäà ýåäÿí ìöùàðèáÿëÿðäÿí áÿùñ åäèëèð. Áó ìöùàðèáÿëÿðäÿ Èñïàíèéà öñòöíëöéö ÿëäÿí âåðìèøäè. II Ôèëèï ìöùàðèáÿëÿðè äèí ïÿðäÿñè àëòûíäà àïàðñà äà (ýóéà ìÿãñÿä èíýèëèñëÿðè êàòîëèêëèéÿ ãàéòàðìàã èäè), áèð øåé ÿëäÿ åäÿ áèëìÿ ìèøäè. I Éåëèçàâåòàíûí âàõòûíäà Èíýèëòÿðÿäÿ ìöñòÿìëÿêÿ÷èëèê ñèéàñÿòèíÿ âÿ Èñïàíèéà èëÿ äÿíèçäÿ ùþêìðàíëûã óüðóíäà ìöáàðèçÿéÿ áþéöê ôèêèð âåðèëèðäè. Èíýèëòÿðÿíèí äÿíèçäÿ 300 èëëèê ùþêìðàíëûüûíûí ÿñàñû, äåìÿê îëàð êè, I Éåëèçàâåòàíûí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ ãîéóëìóøäó. 10 ê3 Áåø èëäÿí ñîíðà î, ñöðöíö éåìëÿéÿ áèëìÿéÿúÿê. Ïåíåëîíà ãà÷àí ñÿðáÿñò îëàúàã. Éàëàíäàí ìûçûëäàíàúàã, åëÿ áó âàõò êþìÿê ýÿëÿúÿê. Áåëÿ îëàí ùàëäà, áàø÷û ìöùàñèðÿíè ýþòöðÿúÿê. Ýþðöúöíöí áó êàòðåíè ùÿëÿ øÿðù îëóíìàéûá. 10 ê4 Ýåúÿéàðûñû îðäóíóí êîìàíäàíû Õèëàñ îëàúàã âÿ éîõà ÷ûõàúàã. Éåääè èë êå÷ÿíäÿí ñîíðà äà îíóí àäû ëÿêÿëÿíìÿìèøäè. Ýåðè äþíìÿéÿ ùå÷ íÿ éîõ, ìÿùç “ùÿ” äåéÿúÿêëÿð. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò èíýèëèñ êðàëû II ×àðëçäàí ýåäèð. 1649-úó èëäÿ Îëèâåð Êðîìâåëèí ÿëè èëÿ èíýèëèñ êðàëû I ×àðëç åäàì åäèëäèêäÿí 633 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè ñîíðà, îüëó II ×àðëç òàõòà ÿéëÿøäèðèëìèøäè. Ëàêèí Êðîìâåëèí ôèêðè áàøãà èäè. Êðîìâåë þëêÿäÿ èüòèøàø ñàëàðàã ÿñëèíäÿ öñéàíûí áàøûíäà äóðäó. 1651-úè èëäÿ Âóñòåð éàõûíëûüûíäà äþéöøäÿ êðàë îðäóñó äàðìàäàüûí åäèëäè âÿ ãûëûíúäàí êå÷èðèëäè. Êðàë õèëàñ îëìóø, ïàëòàðûíû äÿéèøÿðÿê þçöíö òàíûíìàç ùàëà ñàëìûø, äîããóç ùÿôòÿ þëêÿäÿ ýèçëÿíäèêäÿí ñîíðà, Øîòëàíäèéàäàí êå÷ÿðÿê Ôðàíñàéà ýåòìèøäè. Ëàêèí 1658-úè èëäÿ äöç éåääè èë ÷ÿêÿí âÿòÿí ùÿñðÿòèíÿ ñîí ãîéóëìóøäó. Êðîìâåë þëäöêäÿí ñîíðà îíó éåíèäÿí Èíýèëèñ òàõò-òàúûíà ñàùèá îëìàã ö÷öí þëêÿéÿ äÿâÿò åòìèøäèëÿð. Áåëÿëèêëÿ, Íîñòðàäàìóñóí éöç èë ÿââÿë áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëìûøäû. 10 ê5 Àëáè âÿ Êàñòð éåíè úÿìèééÿò òÿøêèë åäÿúÿêëÿð. Éåíè àðèëÿð, Ëèññàáîí âÿ ïîðòóãàëèéàëûëàð. Ëîðàíæëû áàø÷û, éåíè áÿäùåéáÿòèí âàõòûíäà, Êàðêàñîí âÿ Òóëóçà ôèòíÿ-ôÿñàäà ñîí ãîéàúàã. Òÿäãèãàò÷ûëàðûí ôèêðèíúÿ êàòðåíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû ýþðöúöíöí àäûíû ÷ÿêäèéè éåðëÿðäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí äàíûøûëûð. 10 ê6 Ãàðäîí ÷àéû Íèìè åëÿ ùàëà ñàëàúàã êè, Ùàìû Äåâêàëèîíóí äöíéàéà éåíèäÿí ýÿëìÿñèíÿ èíàíàúàã. ßùàëèíèí ÷îõó àìôèòåàòðà ãà÷àúàã. Âåñòà ñÿðäàáÿñèíäÿ îä ñþíÿúÿê. Êàòðåíäÿ Íèì øÿùÿðèíè äàøãûíûí áàñàúàüûíäàí áÿùñ åäèëèð. Äåâêàëèîí ãÿäèì éóíàí ÿñàòèðèíäÿ Íóùóí ðÿìçèäèð. ßôñàíÿéÿ ýþðÿ Çåâñ èíñàíëàðû ïèñ ÿìÿëëÿðèíÿ ýþðÿ ìÿùâ åòìÿê ö÷öí éåð öçöíÿ äàøãûí ýþíäÿðìèøäè. Éàëíûç Ïðîìåòåéèí îüëó Äåâêàëèîí âÿ àðâàäû Ïèððàéà íèúàò âåðìèøäè. Ýþðöíäöéö êèìè, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèéè äàøãûíû Íóùóí äþâðöíäÿ áàø âåðÿí äöíéà äàøãûíû èëÿ ìöãàéèñÿ åäèð. 634 Õ Ñåíòóðèéà Òàðèõ÷èëÿðèí ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ 9 ñåíòéàáð 1557-úè èëäÿ Íèì øÿùÿðèíäÿ äàøãûí áàø âåðèá (áàõ: 9 ê9). Ñÿùÿð ñààò 5-äÿ áàøëàéàí òóôàí ýåúÿ éàðûñûíà ãÿäÿð äàâàì åäèá âÿ Ãàðäîí ÷àéû äàøàðàã øÿùÿðè áàñûá. Ëàêèí âóðóëàí çèéàí ÷îõ äà áþéöê îëìàéûá. Îäóð êè, òÿäãèãàò÷ûëàðûí ðÿéèíÿ ýþðÿ êàòðåíäÿ ñþçö ýåäÿí äàøãûí ýÿëÿúÿêäÿ îëàúàãäûð. 10 ê7 Íàíñèäÿ îíëàðûí ùàçûðëàäûüû ùÿìèí áþéöê ìöíàãèøÿ, Ìàêåäîíèéàëû äåéÿúÿê: “Ôàòåù ìÿíÿì, ìÿí!” Áðèòàíèéà àäàëàðû äóç âÿ øÿðàáà ýþðÿ âÿëâÿëÿäÿäèð. Ùåì.ìè, Èêè Ôè Ìåòç ÷îõ äàâàì ýÿòèðìÿéÿúÿê. 1660-úû èëäÿ Íàíñ Ôðàíñàíûí òÿðêèáèíÿ ãàòûëìûø âÿ Ôðàíñà êðàëû XIV Ëöäîâèê éåòêèí éàøà ÷àòäûüûíà ýþðÿ Ìàçàðèíèíè ãÿééóìëóãäàí àçàä åäÿðÿê “Äþâëÿò ìÿíÿì!” — äåìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿ ñþùáÿò Èñïàíèéà êðàëû II Ôèëèïäÿí ýåäèð. Ìàêåäîíèéàëû Èñêÿíäÿðèí àòàñû II Ôèëèïëÿ àäàø îëäóüóíà ýþðÿ îíó ÷îõ âàõò Ìàêåäîíèéàëû äåéÿ ãÿëÿìÿ âåðèðäèëÿð. Ùÿð èêè Ôèëèï þëêÿëÿðè ôÿòù åòìÿêëÿ ìÿøüóë èäè. 3-úö ñÿòèðäÿ Áðèòàíèéà àäàëàðûíäà äóç, øÿðàá âÿ áàøãà ìÿùñóëëàðà âåðýèëÿð àðòûðûëäûüûíà ýþðÿ èüòèøàøëàð áàø âåðìÿñè âÿ íÿùàéÿò 1649-úó èëäÿ êðàë I ×àðëçûí åäàì åäèëìÿñèíäÿí áÿùñ åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ IV Ôèëèïèí âàõòûíäà — 1648-úè èëäÿ áàüëàíìûø Âåñò ôàë ñöëù ñàçèøèíÿ ÿñàñÿí, Ìåòç øÿùÿðèíèí Ôðàíñàéà âåðèëìÿñèíäÿí ñþùáÿò ýåäèð. 10 ê8 Î, áàø âÿ øÿùàäÿò áàðìàüû èëÿ àëíûíû èñëàäàúàã. Ñåíèãàëèéàíûí ãðàôû þç îüëóíà: Ìèíàðìèàíëàð ÷îõëóã òÿðÿôèíäÿí òåçëèêëÿ òóòóëàúàã. Éåääè ýöíäÿí ñîíðà ö÷ íÿôÿð þëöìúöë éàðàëàíàúàã. Êàòðåíäÿ ýþñòÿðèëÿíëÿð áàø âåðèá. Ñåíèãàëèéà âàõòèëÿ Àäðèàòèê äÿíèçè ñàùèëëÿðèíäÿ ôåîäàë ìöëêëÿðè îëóá. 1624-úö èëäÿ Ñåíèãàëèéà âÿ Óðáèíî ùåðñîãëóüóíà ñîí ãîéóëóá. 635 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Áÿçè òÿäãèãàò÷ûëàð ýþñòÿðèðëÿð êè, 1856-úû èëäÿ III Íàïîëåîíóí îüëóíó õà÷ ñóéóíà ñàëàí Ïàïà IX Ïèé Ñåíèãàëèéàäàí èäè. Ìèíàðìèí èñÿ Âåíóñóí ñîéàäû îëóá. 10 ê9 Äóìàíëû áèð ýöíäÿ Ôèãóåðàñ ãÿñðèíäÿ, Øÿðÿôñèç ãàäûíäàí äîüóëàí øàùçàäÿ îëàúàã. Áðèú ñîéàäû îíó “úîðàá” ëÿãÿáè èëÿ þëÿíäÿí ñîíðà äà òàíûäàúàã. Áó éåðëÿðäÿ ùÿëÿ áåëÿ áÿäíàì êðàë îëìàìûøäûð. Ôèãóåðàñ Ïèðåíåé äàüëàðûíûí Èñïàíèéà òÿðÿôèíäÿ, Àðàëûã äÿíèçè ñàùèëëÿðèíäÿ, ëîéàëèñòëÿðèí ïàéòàõò øÿùÿðèäèð. 1939-úó èëäÿ ëîéàëèñòëÿð áóðàäà úÿìëÿøìèøäèëÿð. Êàòðåíèí éåðäÿ ãàëàí ñÿòèëÿðèíè øÿðù åòìÿê ùÿëÿëèê àüëàáàòàí áèð íÿòèúÿ âåðìÿìèøäèð. 10 ê10 ßëè ãàíëû, ñàéñûç-ùåñàáñûç çèíàëûãëà ëÿêÿëÿíìèø, Áöòöí áÿøÿð þâëàäûíûí áþéöê äöøìÿíè. Áàáà âÿ ÿìèëÿðèíäÿí, àòàñûíäàí äàùà ïèñ îëàúàã. Úÿùÿííÿì, îä, ñó, ãàíè÷ÿí âÿ èíñàíëûãäàí êÿíàð. Ãÿðá âÿ ðóñ òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíè ÿââÿëëÿð Íàïîëåîíà, ñîí ðà ëàð Ùèòëåðÿ, ÕÕ ÿñðèí I éàðûñûíäà Ñòàëèíÿ, ñîíðà Ñÿääàì Ùöñåéíÿ, XXI ÿñðèí ÿââÿëèíäÿí èñÿ Cîðú Áóøà (îüóë) àèä åäèáëÿð. 10 ê11 Ïàïà Û Ïàâåë þëöìöíäÿí àç ÿââÿë (1978) 636 Õóíêåðäÿí àøàüûäà, òÿùëöêÿëè êå÷èäè, Þëìÿçëèê ãàçàíìûø åëÿ åäÿúÿê êè, äÿñòÿñè àäëàéà áèëñèí. Õ Ñåíòóðèéà Ïèðåíåé äàüëàðûíû ùÿðáè ñóðñàòñûç êå÷ÿúÿê. Äó÷å Ïåðïèíéàäàí áÿðê ÷àïàðàã Òåíäÿ ýÿëÿúÿê. Êàòðåíäÿ ñþùáÿò Èñïàíèéàäàí ýåäèð. 1939-úó èëäÿ Êàòàëîíèéàäà, Åáðî ÷àéû ñàùèëëÿðèíäÿ Ôðàíêî ðåñïóáëèêà÷ûëàðû ìÿüëóá åòäèêäÿí ñîíðà, áàø íàçèð äîêòîð Õóàí Íåãðèí íàçèðëÿðÿ âÿ áàøãà ðÿùáÿð èø÷èëÿðÿ ìÿñëÿùÿò ýþðöð êè, Õóíêåðèí àøàüûñûíäà, òÿùëöêÿëè êå÷èäè àäëàéàðàã Ôðàíñàéà ïÿíàù àïàðñûíëàð. Áåëÿ äÿ îëóð. Ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ Ôðàíñà Ðèâåðàñûíäà — Òåíäå éàõûíëûüûíäà Ìóññîëèíè èëÿ Ôðàíêîíóí ýþðöøöíäÿí ñþç à÷ûð. Ìóññîëèíè àúèçàíÿ øÿêèëäÿ Ôðàíêîäàí îíëàðûí òÿðÿôèíäÿ II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíÿ ãîøóëìàüû õàùèø åäèð. Ëàêèí äàíûøûãëàð ùå÷ áèð íÿòèúÿ âåðìèð. Ôðàíêî ñîíðàëàð áó ýþðöøö éàäà ñàëàðàã äåéèðäè êè, Ìóññîëèíèíèí ìÿíè äèëÿ òóòìàñûíà ðÿüìÿí ìÿí îíäàí ñîðóøäóì: “Äó÷å, ìöùàðèáÿäÿí ÷ûõìàã èìêàíûíûç îëñàéäû, ñèç áóíó åòìÿçäèíèçìè?” Ìóññîëèíè ÿëèíè-ÿëèíÿ âóðàðàã, ýþçöíö ñÿìàéà äèêäè âÿ äåäè: “Åù, áèðúÿ îíó åäÿ áèëñÿéäèì!” 10 ê12 Ñå÷èëìèø Ïàïàíû ÿëÿ ñàëàúàãëàð. Áó àüûëëû àäàì áèðäÿí-áèðÿ àë÷àëäûëàúàã. ×îõ ñàäÿëþâùëöéöíÿ ýþðÿ îíó þëöìÿ ìÿùêóì åäÿúÿêëÿð. Ýåúÿ êå÷èðèëÿí èçòèðàá îíó þëöìÿ àïàðàúàã. 1978-úè èëäÿ Ðîìà Ïàïàñû VI Ïàâåëèí þëöìöíäÿí ñîíðà Àëáèíî Ëó÷èàíè Èîùàíí Û Ïàâåë àäû èëÿ 263-úö Ðîìà Ïàïàñû ñå÷èëÿíäÿ êàðäèíàëëàðäàí áàøãà ùàìû ñåâèíäè. À÷ûãöðÿêëè, õåéèðõàù, ùàããÿäàëÿò úàð÷ûñû Û Ïàâåë éàõøû òÿøêèëàò÷û âÿ èñëàùàò÷û èäè. Êàðäèíàëëàð ãîðõóéà äöøìöøäöëÿð. Ïàïà Âàòèêàíäà áàø âåðÿí ÷èðêèí ÿìÿëëÿð äÿí, ìàôèéà èëÿ ÿëàãÿëÿðäÿí õÿáÿðäàð èäè. Îäóð êè, ÷èêðëè ïóëëàðûí éóéóëìàñûíäà áþéöê ðîë îéíàéàí Âàòèêàí áàíêû äàõèë îëìàãëà, ìàëèééÿ ñàùÿñèíäÿ äÿ ÿñàñëû äÿéèøèêëèêëÿð åòìÿéÿ ùàçûðëàøûðäû. Ùÿìèí ìöäùèø ñåíòéàáð ýåúÿñè î, Âàòèêàíûí äþâëÿò êàòèáè êàðäèíàë Âèëèîéà èøäÿí äÿðùàë ÷ûõàðûëàúàã àäàìëàðûí ÿìðèíè ùàçûðëàìàã 637 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè áàðÿäÿ ýþñòÿðèø âåðìèøäè. Àõøàì ñààò 9 -äà î, éàòàüûíà ýåòìèø, ñÿùÿðÿ éàõûí ñààò 5 ðàäÿëÿðèíäÿ õèäìÿò÷èëÿð îíó þëìöø ýþðìöøäöëÿð. Äþøÿìÿéÿ èøäÿí ÷ûõàðûëàúàã àäàìëàðûí ñèéàùûñû âÿ ýþðöëÿúÿê èøëÿðèí ïëàíû îëàí êàüûçëàð ñÿïÿëÿíìèøäè. Êàðäèíàë Âèëèî îòàüà ýèðÿí êèìè, èëê þíúÿ êàüûçëàðû éûüàðàã úèáëÿðèíÿ äîëäóðìóøäó. Ðîìà Ïàïàñû Û Ïàâåëèí Ïàïàëûüûíûí äöç áèð àéû òàìàì îëàíäà çÿùÿð âåðèëÿðÿê þëäöðöëìÿñè ÷îõ ñÿñ-êöéÿ ñÿáÿá îëñà äà, ñóè-ãÿñäèí öñòö à÷ûëìàìûø ãàëäû. Þçöíäÿí äþðä ÿñðäÿí äÿ ÷îõ ñîíðà áàø âåðÿí áó ùàäèñÿíè Íîñòðàäàìóñ òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. 30 10 ê13 Ýþâøÿéÿí ùåéâàíëàðûí îòëàüûíäàí îò, Îò àëâåðè åäÿí øÿùÿðÿ éûüûëûá àïàðûëûð. ßñýÿðëÿð îòóí àðàñûíäà ýèçëÿíìèøëÿð, ñèëàù ñÿñëÿíèð. Àíòèá øÿùÿðèíèí éàõûíëûüûíäà ñûíàãäàí êå÷èðèëèð. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, ÿñýÿðëÿð îòóí àðàñûíäà ýèçëÿíèá Àíòèá øÿùÿðèíÿ ýèðèáëÿð. 10 ê14 Þçöíöí ùå÷ áèð ïëàíû îëìàéàí ìÿüðóð Öðíåë Âîñèë, Ãîðõàãëûüûí ÿñèðè îëäó âÿ ìÿüëóá åäèëäè. Ñîí äÿðÿúÿ ïèñ ôàùèøÿëÿðèí ìöøàéèÿòè èëÿ Áàðñåëîíàéà, Êàðòåçèàí ìîíàñòûðûíäà ýöíàùûíû åòèðàô åòìÿéÿ ýÿëìèøäè. Ùàäèñÿëÿð Èñïàíèéàäà áàø âåðìèøäèð. Ðàùèáëÿð éàøàéàí Êàðòåçèàí ìîíàñòûðû (èíäè Ìîíò Àëëåðãî) Áàðñåëîíàíûí úÿíóáóíäà, áèð íå÷ÿ êèëîìåòðëèêäÿäèð. Öðíåë Âîñèëèí êèìëèéè ìÿëóì äåéèë. Ìÿëóì îëàí îäóð êè, Öðíåë ùàçûðäà Êàòàëîíèéàäà øÿùÿðäèð. 10 ê15 Ãîúà ùåðñîã ÿëäÿí äöøöá, ñóñóçëóãäàí éàíûð. 638 Õ Ñåíòóðèéà Ñîí ýöíäÿ îüëó îíà ñó âåðìÿêäÿí èìòèíà åòäè. Ãóéóéà äöøäö âÿ þëö ÷ûõàðûëäû. Ñåíàò îüóëà ãîðõóëó þëöì ùþêìö êÿñäè. Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ãÿòè ñþç äåìÿêäÿí ÷ÿêèíìèøëÿð. Òåìïë Ìÿáÿäè. 1789-úó èë èíãèëàáû çàìàíû Òåìïë ùÿáñõàíàéà ÷åâðèëìèøäè. Êðàë ÕÂÛ Ëöäîâèê âÿ êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà åäàì îëóíàíà ãÿäÿð áóðàäà ñàõëàíûëìûøäûëàð 10 ê16 Ùÿì ùàêèìèééÿòäÿ, ùÿì äÿ øÿõñè ùÿéàòûíäà õîøáÿõòäèð. Úàùûë ãàíû, ãÿçÿá, þëöì âÿ ÷àïãûí÷ûëûã. Ýþçÿë ëÿãÿáÿ ýþðÿ îíà ùÿñÿä àïàðàúàãëàð. Êðàë þç ÿìèí-àìàíëûüûíû ÿí ÷îõ ìÿòáÿõäÿ òàïûð. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ëå Ïåëëåòéå êàòðåíèí êðàë XVIII Ëöäîâèêäÿí (1755-1824) áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðìèøäèð. Òÿäãèãàò÷ûíûí áó ôèêðèíÿ ãàðøû ÷ûõàí îëìàìûøäûð. 639 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 1-úè ñÿòèðäÿ áÿéàí îëóíäóüó êèìè, êðàë XVIII Ëöäîâèêÿ áàøãàëàðûíäàí ôÿðãëè îëàðàã ñóè-ãÿñä òÿøêèë åäèëìÿìèø, î, ùÿéàòûíû õîøáÿõòëèêëÿ áàøà âóðìóøäó. Ùÿéàòäà îíóí ÿí ÷îõ çþâã àëäûüû, õîøëàäûüû äàäëû éåìÿêëÿð îëìóøäó. Êðàë XVIII Ëöäîâèê “Ëå Äåñèðå” — “Àðçóîëóíàí” ëÿãÿáèíÿ ëàéèã ýþðöëìöøäö. Î, 1791-úè èëäÿ, Áþéöê Ôðàíñà èíãèëàáû çàìàíû þëêÿäÿí ãà÷ìûøäû. Áþéöê ãàðäàøû êðàë XVI Ëöäîâèêèí 1793-úö èëäÿ åäàìûíäàí ñîíðà, îüëó Øàðëç êðàë ùåñàá îëóíñà äà, 1795-úè èëäÿ Øàðëçûí þëöìöíäÿí ñîíðà òàõò-òàúûí ãàíóíè âàðèñè Ëöäîâèê èäè. Îäóð êè, Íàïîëåîí äåâðèëäèêäÿí ñîíðà Ôðàíñàéà ãàéûäàðàã XVIII Ëö äîâèê àäû èëÿ êðàë òàõòûíà ÿéëÿøìèøäè (1814-1815). Ëàêèí Íàïîëåîí Åëáà àäàñûíäàí ãà÷àðàã éåíèäÿí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿíäÿ (ìàðò, 1815) XVIII Ëöäîâèê êðàëëûãäàí ÿë ÷ÿêìèø, Íàïîëåîíóí “éöç ýöí” äàâàì åäÿí èìïåðàòîðëóüóíäàí ñîíðà, Ôðàíñà òàõò-òàúûíà éåíèäÿí ñàùèá îëìóøäó (1815-1824). 10 ê17 Ùÿáñõàíàäà êðàëè÷à ãûçûíûí ñîëìóø áÿíèçèíè ýþðÿíäÿ, Äàõèëèíäÿ ýèçëè áèð òÿÿññöô êå÷èðÿúÿê. Áó âàõò Àíãóëåìàäàí ìÿéóñåäèúè õÿáÿðëÿð ýÿëÿúÿê. Áèáèîüëó èëÿ íèêàù ëÿíýèäèëÿúÿê. Òÿäãèãàò÷û Ëå Ïåëëåòéå ùÿëÿ 1867-úè èëäÿ àøêàð åäèá êè, êàòðåíäÿ ñþùáÿò êðàë XVI Ëöäîâèêèí àèëÿñèíäÿí ýåäèð. Êðàë âÿ àèëÿñè—êðàëè÷à Ìàðèéà Àíòóàíåòòà, îüëó Øàðëç âÿ ãûçû Ìàðèéà Øàðëîòòà Òåìïë ùÿáñõàíàñûíäà îëàíäà êðàëè÷à þâëàäëàðûíà ýþðÿ ÷îõ ùÿéÿúàí êå÷èðèðìèø. Öìóìèééÿòëÿ, êàòðåí äåìÿê îëàð êè, êðàëûí ãûçû Ìàðèéà Øàðëîòòàéà ùÿñð îëóíóá. Ìÿëóìäóð êè, êðàë XVI Ëöäîâèê 1793-úö èëèí éàíâàðûíäà, êðàëè÷à èñÿ 1793-úö èëèí îêòéàáðûíäà åäàì åäèëìèøäè. Îíëàðûí îüëó — Âÿëèÿùä Øàðëç 1795-úè èëäÿ Òåìïë ùÿáñõàíàñûíäà èøêÿíúÿëÿð íÿòèúÿñèíäÿ þëìöøäö. Ëàêèí Ìàðèéà Øàðëîòòà ÿñèðëèêäÿ îëàí ôðàíñàëû ÿñýÿðëÿðÿ ýþðÿ Àâñòðèéàéà ýèðîâ âåðèëäèéèíäÿí ñàü 640 Õ Ñåíòóðèéà ãàëìûøäû. Áóíóíëà áåëÿ, ùÿéàòû áîéó “Òåìïë ùÿáñõàíàñûíûí éåòèìè” àäûíû äàøûìûøäû. ×öíêè éåòèìëèê ùÿéàòû îðàäàí áàøëàìûøäû. Ìàðèéàíûí éåääè éàøû îëàíäà Àíãóëåìà ùåðñîãó Ëóè Àíòóàí äå Áóðáîíëà íèøàíëàíìûøäû. Ìàðèéàíûí âàëèäåéíëÿðè åäàì åäèëäèêäÿí ñîíðà Ëóè Àíòóàí ñèéàñè ãàëìàãàëäàí ÷ÿêèíÿðÿê íèêàùû ëÿíýèäèðäè. Ùàäèñÿëÿð îíó ìÿéóñ åòìèøäè. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, íèêàù áàø òóòóá. 1799-úó èëäÿ Ìàðèéà 21 éàøûíäà îëàíäà îíëàð Ëèòâàíûí Ìèòàâà øÿùÿðèíäÿ åâëÿíìèøäèëÿð. Îíëàð íÿñèëëèêëÿ Ôðàíñàäàí Ëèòâàéà ãà÷ìûøäûëàð. Ìàðèéà Øàðëîòòà Òåðåçà óçóí þìöð ñöðìöø, 1851-úè èë îêòéàáð àéûíûí 19-äà, 73 éàøûíäà äöíéàñûíû äÿéèøìèøäè. 10 ê18 Ëîòàðèíýèéà ñöëàëÿñè Âåíäîìà éîë à÷àúàãäûð. Éóõàðûäàêû àøàüû ñàëûíàúàã, àøàüûäàêû éöêñÿëÿúÿêäèð. Ùàìîíóí îüëó Ðîìàäà ñå÷èëÿúÿêäèð. Âÿ èêè áþéöê ÷ûõûëìàç âÿçèééÿòäÿ ãàëàúàãäûð. Êàòðåíäÿ Ôðàíñà êðàëû III Ùåíðèíèí þëäöðöëìÿñèíäÿí (1589) âÿ IV Ùåíðèíèí òàõò-òàúà ñàùèá îëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, êðàë II Ùåíðèíèí þâëàäëàðû äàëáàäàë þëìöø âÿ éà þëäöðöëìöøäö. Îíëàðûí ùå÷ áèðèíèí óøàãëàðû îëìàìûøäû. Êðàë III Ùåíðèíèí þëöìöíäÿí éåääè àé ÿââÿë èñÿ àíàñû Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è þëìöøäö. Òàõò-òàúà ñàùèá îëìàüà êèìñÿ ãàëìàìûøäû. Òàíûíìûø àèëÿëÿðäÿí âÿ éà ãîùóìëàðäàí ùÿð êÿñ òàõò-òàúà éèéÿëÿíìÿéÿ ñÿé ýþñòÿðÿ áèëÿðäè. Áåëÿ äÿ îëäó. IV Ùåíðè êðàë II Ùåíðèíèí áàúûñû Ìàðãîòëà åâëÿíìèøäè. Ìàíåÿ òþðÿäÿí éåýàíÿ ìÿñÿëÿ îíóí ùóýåíîò ìÿçùÿáèíÿ ãóëëóã åòìÿñè èäè. Ëàêèí î, Ïàðèñ ìÿçùÿáäÿí öñòöíäöð — äåéÿðÿê Ðîìà Ïà ïàñûíûí õåéèð-äóàñû èëÿ êàòîëèêëèéè ãÿáóë åòìèø âÿ Ôðàíñàíûí êðàëû îë ìóøäó. Ùóýåíîòëàðà äþíöê ÷ûõäûüûíà ýþðÿ îíëàð îíó Ùàìîíóí îüëó— äþíöê îüóë àäëàíäûðìûøäûëàð. 3-úö ñÿòèðäÿ ýþðöúö áóíà èøàðÿ åäèð. 1 Ò.Óêðàèíñêàéà. Íîñòðàäàìóñ áåëÿ äåìèøäèð (ðóñúà). Ìîñêâà, 2000, ñÿù.145. 641 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 4-úö ñÿòèðäÿ ýþñòÿðèëèð êè, Ëîòàðèíýèéà ñöëàëÿñèíäÿí îëàí Ùåíðè äå Ýèç âÿ Øàðë äå Ýèç ãàðäàøëàðûíûí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿê íèééÿòèíäÿí õÿáÿð òóòàí êðàë III Ùåíðè îíëàðû þëäöðòñÿ äÿ, îíëàðûí ñàü ãàëàí êè÷èê ãàðäàøû III Ùåíðèéÿ ñóè-ãÿñä äöçÿëäèá, îíó àðàäàí ýþòöðìÿéÿ íàèë îë ìóøäó. Áåëÿëèêëÿ, Ëîòàðèíýèéà ñöëàëÿñèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè èñòÿêëÿðèíäÿí àñûëû îëìàéàðàã IV Ùåíðèíèí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿñèíÿ øÿðàèò éàðàòìûøäûëàð. Îíó äà äåéÿê êè, Íîñòðàäàìóñäàí ñîíðà Êðàëè÷à Âåíäîì ùåðñîãëóüó 1515-úè èëäÿ Û Éåëèçàâåòàíûí ñàüëûüûíäà îíóíëà IV Ùåíðèíèí áàáàñû Êàðëûí øÿðÿôèíÿ áàüëû ýþðöúöëöê Ïàðëàìåíò éàðàäûëìûøäû. Áèð ñþçëÿ, IV Ùåíðè òÿðÿôèíäÿí ãàäàüàí îëóíìóøäó Âåíäîìóí ùåðñîãó èäè. Íîñòðàäàìóñ 1-úè ñÿòèðäÿ áóíà èøàðÿ åäèð. 2-úè ñÿòèðäÿ êðàë III Ùåíðèíèí þëäöðöëìÿñèíäÿí, Íàâàððàëû Ùåíðèíèí êðàë IV Ùåíðè àäû èëÿ Ôðàíñàíûí êðàëû îëìàñûíäàí áÿùñ åäèëèð. Ìàðàãëûäûð êè, 1563-úö èëäÿ êðàëè÷à Éåêàòåðèíà Ìåäè÷è Íîñòðàäà ìóñóí äîüìà øÿùÿðè Ñàëîíó çèéàðÿò åäÿíäÿ 10 éàøëû Ùåíðè äÿ êðàëè÷àíûí éàíûíäà èìèø. Íîñòðàäàìóñ Ùåíðèíèí ýÿëÿúÿêäÿ Ôðàíñà êðàëû îëàúàüûíû à÷ûãëàìûøäû. Îíó äà äåéÿê êè, ýþðöúöíöí áó êàòðåí äÿ áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíÿ éåòäèêäÿí ñîíðà, îíó ùÿãèãè ýþðöúö êèìè ãÿáóë åòìèøäèëÿð. 10 ê19 Îíóí êðàëè÷à åëàí îëóíäóüó ýöí, Õåéèð-äóà âåðèëÿúÿê, äóàëàð îõóíàúàã. Ùåñàá äöçýöí âÿ ìÿíòèãÿ óéüóí îëàúàã. ßââÿëëÿð ìèñêèí îëàí (î) þìðöíäÿ þçöíö áåëÿ ìÿüðóð ùèññ åòìÿìèøäè. 642 Õ Ñåíòóðèéà Òÿäãèãàò÷ûëàð áó êàòðåíè òÿäãèã åòìÿêäÿí ÷ÿêèíÿðÿê ýþñòÿðìèøëÿð êè, ùÿéàòäà îíëàðëà êðàëè÷à îëóá. Ëàêèí îíëàð 4-úö ñÿòèðäÿ éåð àëàí ùóìáëå (ñàäÿ, êàñûá, ìèñêèí, àäè, ìöòè, èòàÿòêàð) ñþçöíöí ìÿíà ÷àëàðëàðûíà ôèêèð âåðñÿéäèëÿð, Íîñòðàäàìóñóí Èíýèëòÿðÿíèí êðàëè÷àñû I Éåëèçàâåòàäàí áÿùñ åòäèéèíè ýþðÿðäèëÿð. Éåëèçàâåòàíûí àíàñû Àííà Áîëåéí êðàë øÿúÿðÿñèíèí êàñûá íÿñëèíäÿí îëìóøäó. Àòàñû Âèêîíò èäè. Àííà Áîëåéí êðàë III Ùåíðèíèí 2-úè àðâàäû èäè. Î, ÿðèíÿ ñöáóò îëóíìàìûø õÿéàíÿòäÿ òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê åäàì åäèëìèøäè. Êðàë Éåëèçàâåòàíû ãåéðè-ãàíóíè äîüóëìóø ùåñàá åäèðäè.1 Ìÿùç áóíà ýþðÿ äÿ Éåëèçàâåòàíûí óøàãëûüû ìÿøÿããÿòëè êå÷ìèøäèð. Àíàñû, ñîíðà èñÿ àíàëûüû Êàòåðèíà Ãîâàðä ÿðèíÿ âÿôàñûçëûãäà òÿãñèðëè áèëèíèá åäàì åäèëäèêäÿí ñîíðà, îíóí âÿçèééÿòè àüûð èäè. Äåìÿê îëàð êè, òÿíùà èäè. Ëàêèí àòàñû þëìÿìèøäÿí ÿââÿë Éåëèçàâåòàíûí ùÿãèãÿòÿí äÿ îíóí ãûçû îëäóüóíó òÿñäèãëÿìèø âÿ ùÿòòà IV Åäóàðääàí âÿ Ìàðèéàäàí ñîíðà îíóí òàõò-òàúà ñàùèá îëìàñûíû âÿñèééÿò åòìèøäè. Þýåé áàúûñû, “Ãàíëû êðàëè÷à” ëÿãÿáèíè àëìûø Ìàðèéàíûí ñàðàéûíäà î, äÿôÿëÿðëÿ þëöìëÿ öçëÿøìèøäè. Îíó áþéöê Éàðàäàí âÿ ìöòèëèéè õèëàñ åòìèøäè. Éåëèçàâåòà 25 éàøûíäà îëàíäà êðàëè÷à Ìàðèéà äöíéàñûíû äÿéèøìèø âÿ Éåëèçàâåòà êðàëè÷à åëàí îëóíìóøäó. Äöç ãûðõ áåø èë þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åäÿí êðàëè÷à I Éåëèçàâåòà Èíýèëòÿðÿíè ãöäðÿòëè äþâëÿòÿ ÷åâèðìèøäè. Óøàãëûãäà øàùèäè îëäóüó ùàäè ñÿëÿð îíóí ýþçöíö î ãÿäÿð ãîðõóòìóøäó êè, ùå÷ âàõò àèëÿ ùÿéàòû ãóðìàìûøäû. ßòðàôëû ìÿëóìàò ö÷öí áàõ: 3 ê28, 10 ê84. 10 ê20 Î ïàðòèéàéà ìÿíñóá îëàí áöòöí äîñòëàð, Òÿëèì âÿ íÿçÿðèééÿäÿ êîáóä ñÿùâëÿðÿ ýþðÿ ãîâóëàðàã þëöìÿ ìÿùêóì îëóíäóëàð. Ñàáèò ãèéìÿòÿ îëàí èúòèìàè ìöëêèééÿò áþéöê òÿðÿôèíäÿí ìÿùâ åäèëäè. Ðîìà ÿùàëèñè ùå÷ âàõò áåëÿ úèíàéÿò âÿ çîðàêûëûüà ìÿðóç ãàëìàìûøäû. 643 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Êàòðåí Ìóññîëèíè âÿ îíóí ôàøèñò ïàðòèéàñûíäàí áÿùñ åäèð. Òÿëèì âÿ íÿçÿðèééÿäÿ éîë âåðèëÿí êîáóä ñÿùâëÿðÿ ýþðÿ îíëàð II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà þëöìÿ ìÿùêóì åäèëìèøäèëÿð. Ìóññîëèíè õàëã ìöëêèééÿòèíè òàëàí åòìèø, ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðè ùå÷ÿ åíäèðìèøäè. Íîñòðàäàìóñóí êàòðåíäÿ áÿéàí åòäèêëÿðè ùàìûñû Èòàëèéàäà áàø âåðìèøäè. 10 ê21 Êðàëëà ÿäàâÿòÿ ýþðÿ î, êðàëäàí àøàüû îëàíà êþìÿê åäÿúÿê. Îíà öçöêëÿð (äàø-ãàø) âåðèëÿúÿê âÿ þëäöðöëÿúÿê. Àòà þç îüëóíà íÿúèáëèê òÿëãèí åòìÿê íàìèíÿ Ãÿäèì Èðàíäàêû êàùèíëÿð êèìè ùÿðÿêÿò åäÿúÿê. Íîñòðàäàìóñøöíàñ Ôîíáðéóí êàòðåíèí Èðàíäàí áÿùñ åòäèéèíè âÿ 1979-úó èë ôåâðàë àéûíûí 12-äÿ øàùûí äåâðèëìÿñèíäÿí âÿ Àéÿòóëëàù Õîìåéíèíèí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿñèíäÿí ñþç à÷äûüûíû ýþñòÿðèð. Øàù Ìÿùÿììÿä Ðçà Ïÿùëÿâè Åäóàðä âÿ Âàëèñèí íèêàù ýöíö. Ôðàíñà, 3 èéóí 1937-úè èë õÿñòÿ îëäóüóíà ýþðÿ 1979úó èë éàíâàðûí 16-äà Òåùðàíû òÿðê åäÿðÿê õàðèúÿ ýåòìèøäè. Åëàí îëóíìóøäó êè, øàù ñÿùùÿòè èëÿ áàüëû óçóíìöääÿòëè ìÿçóíèééÿòÿ ýåäèð. 1953-úö èëäÿ äÿ øàù Èðàíû òÿðê åòìÿëè îëìóøäó. Ëàêèí Àìåðèêà âÿ Èíýèëòÿðÿíèí êþìÿéè èëÿ î,Òåùðàíà ãàéûäàðàã Ìîíàðõèéàíû éåíèäÿí áÿðãÿðàð 644 Õ Ñåíòóðèéà åäÿ áèëìèøäè. Àíúàã áó äÿôÿ Èðàíûí ñöðÿòëè èíêèøàôûíäàí ãîðõàí ÀÁØ, Èíýèëòÿðÿ âÿ Ôðàíñà ùàêèìèééÿòèí ðóùàíèëÿðèí ÿëèíÿ êå÷ìÿñèíÿ ðÿâàú âåðìèøäèëÿð. Ìÿñÿëÿ áóðàñûíäàäûð êè, Èðàí òÿêúÿ ÀÁØ-äàí äîããóç ìèëéàðä äîëëàðäàí àðòûã ìÿáëÿüÿ ìöàñèð òåõíèêà âÿ àâàäàíëûã àëìûøäû. Èðàíäà 43 ìèíäÿí ÷îõ àìåðèêàëû ìöòÿõÿññèñ ÷àëûøûðäû. Áó áèð ùÿãèãÿòäèð êè, øàù Ìÿùÿììÿä Ðçà Ïÿùëÿâè ùàêèìèééÿòäÿí ãàí òþêìÿäÿí ÿë ÷ÿêìèøäè. Õàëãà þç ìöãÿääÿðàòûíû þçö ùÿëë åòìÿéÿ èìêàí éàðàòìûøäû. Íîñòðàäàìóñ øàùûí áó ùÿðÿêÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèð âÿ îíó ãÿäèì Èðàíäà êàùèíëÿðèí “Àçàäëûã íàìèíÿ ãóëäàðëûüà ñîí ãîéìàã” áàðÿäÿ ãÿðàðû èëÿ ìöãàéèñÿ åäèð. ßí áàøëûúàñû èñÿ øàùûí þç îüëóíóí ýÿëÿúÿéè íàìèíÿ áó àääûìû àòäûüûíû àëãûøëàéûð (áàõ: 1 ê70). 10 ê22 Àéðûëìàüà ðàçûëûã âåðìÿê èñòÿìÿéÿí, Íÿòèúÿäÿ ëÿéàãÿòñèç êèìè òàíûíàúàã. Àäàëàðûí êðàëû ýöú òÿòáèã åäèëìÿêëÿ ãîâóëàúàã. Îíóí éåðèíÿ êðàë ÿëàìÿòè îëìàéàí ãîéóëàúàã. Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíäÿ èíàíûëìàñû ÷ÿòèí îëàí, ëàêèí ùÿéàòäà áàø âåðÿí áèð ùàäèñÿäÿí ñþç à÷ûð. ÕÕ ÿñðèí 30-úó èëëÿðèíèí îðòàëàðûíäà Áþéöê Áðèòàíèéàíûí êðàëû VI Ýåîðã õÿð÷ÿíý õÿñòÿëèéèíäÿí õÿñòÿ éàòûðäû. Âÿñèééÿò åòìèøäè êè, îíäàí ñîíðà òàõò-òàúà áþéöê îüëó ïðèíñ Åäóàðä ñàùèá îëñóí. Ëàêèí ïðèíñ Åäóàðä 1930-úó èëèí íîéàáð àéûíäàí èíýèëèñÿ ÿðÿ ýÿëìèø àìåðèêàëû Âàëèñ Ñèìïñîíëà ýþðöøöð, ùÿòòà îíóíëà ýåúÿ êëóáëàðûíà ýåäèðäè. Îíóí áó ùÿðÿêÿòèíÿ Ïàðëàìåíò, Êèëñÿ, Íàçèðëÿð êàáèíåòè ùàãã ãàçàíäûðìûðäû. Ýÿëÿúÿê êðàë ÿñëè-íÿñëè îëàí, òàíûíìûø áèð àèëÿäÿí ãûç àëìàã ÿâÿçèíÿ èêèíúè äÿôÿ ÿðäÿ îëàí áèð ãàäûíëà îòóðóá-äóðìàìàëû, õàëãûí àäÿò-ÿíÿ íÿñèíè, ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèíè ãîðóìàëû èäè. 1936-úû èëäÿ êðàë VÛ Ýåîðã äöíéàñûíû äÿéèøÿíäÿí ñîíðà Åäóàðä êðàë åëàí åäèëäè. Ëàêèí î, Âàëèñ Ñèìïñîíëà ÿëàãÿëÿðè êÿñìÿê ÿâÿçèíÿ, îíó ÿðèíäÿí áîøàòäû âÿ Ñèìïñîíëà åâëÿíÿúÿéèíè áÿéàí åòäè. 645 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè Èêè äÿôÿ ÿðäÿí áîøàíìûø áèð ãàäûíû Áþéöê Áðèòàíèéàíûí êðàëè÷àñû åòìÿê àüëàñûüàí èø äåéèëäè. Êðàë VIII Åäóàðä Âàëèñ Ñèìïñîíëà ìîðãàíàòèê íèêàù áàüëàìàã ãÿðàðûíà ýÿëäè. Ãÿçåòëÿðäÿ êðàë íÿñëèíÿ ìÿíñóá øÿõñèí àäè àäàìëà åâëÿíìÿñè áàðÿäÿ òàðèõäÿí ìöõòÿëèô ôàêòëàð ýÿòèðèðäèëÿð. Ìÿñÿëÿí, XVI ÿñðäÿ êðàë VIII Ùåíðèíèí àëòû àðâàäûíäàí äþðäöíöí “àøàüû òÿáÿãÿäÿí” îëäóüó éàäà ñàëûíûðäû. Áåëÿ íèêàù, äàùà äîüðóñó, ìîðãàíàòèê íèêàùäà ãàäûí ÿðèíèí íÿ òèòóëóíà, íÿ ýåðáÿ, íÿ äÿ âàð-äþâëÿòèíÿ ñàùèá îëà áèëÿð. Îíóí óøàãëàðû äà âÿëèÿùä îëìàã ùöãóãóíäàí ìÿùðóì îëóðëàð. Ìîðãàíàòèê íèêàù — ëàòûí èôàäÿñè îëóá, “ñÿùÿð âàõòû âåðèëÿí ùÿäèééÿ” ìÿíàñûíäàäûð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ áåëÿ íèêàùäà ýÿëèíÿ úåùèç ùÿìèí ýöí ñÿùÿð âåðèëÿðìèø. Áó íèêàùûí áàøãà áèð úÿùÿòè äÿ âàðìûø. Ãÿáóë îëóíìóø ãàéäàäà ýÿëèí áÿéèí ñàü òÿðÿôèíäÿ äåéèë, ñîë òÿðÿôèíäÿ äóðìàëû èìèø. Áóíà “ñîë ÿë íèêàùû” äåéèëèð. Áöòöí áó àë÷àëäûúû ÿíÿíÿ êðàëû ôèê ðèíäÿí äàøûíäûðìàã ö÷öí éàçûëìàìûø ãàíóí êèìè òÿëÿá îëóíàðìûø. Êðàë VIII Åäóàðä áó òÿùãèðåäèúè øÿðòÿ áåëÿ ðàçû èäè. Ëàêèí Ïàðëàìåíò âÿ Íàçèðëÿð Êàáèíåòè êðàëà óëòèìàòóì ýþíäÿðäè. “Éà Âàëèñ äÿí èìòèíà åòìÿëèñèíèç, éà äà òàõò-òàúäàí”. Ìèëéîíëàðëà áðèòàíèéàëû ðàäèîíóí ãàáàüûíäà ÿéëÿøèá êðàëûí ãÿðà ðûíû ýþçëÿéèðäè. 1936-úû èë äåêàáðûí 10-äà êðàë VIII Åäóàðä ùÿð ö÷ êè÷èê ãàðäàøûíû éàíûíà ÷àüûðàðàã þç ôèêðèíèí ãÿòè îëäóüóíó áÿéàí åòäè âÿ îíëàðûí èøòèðàêû èëÿ ìÿðàñèìäÿ òàõò-òàúäàí èìòèíà áàðÿäÿ ñÿíÿäÿ èìçà àòäû. Ñÿíÿääÿ äåéèëèðäè: — “Ìÿí, VIII Åäóàðä, Áþéöê Áðèòàíèéà, Èðëàíäèéà âÿ Áðèòàíèéàíûí äîìèíèîíëàðûíûí êðàëû, Ùèíäèñòàíûí èìïåðàòîðó, áóíóíëà áÿéàí åäèðÿì êè, òàõò-òàúäàí èìòèíà åòìÿê áàðÿäÿ ãÿðàð ãÿáóë åòìèøÿì. Ãÿðàð ãÿòèäèð. Àðçóì áóäóð êè, ãÿðàð äÿðùàë ãöââÿéÿ ìèíñèí”. Êðàë VIII Åäóàðä ùàêèìèééÿòäÿ 325 ýöí îëìóøäó. Áóíäàí ñîíðà î, Âèíäçîð ùåðñîãó òèòóëóíà ëàéèã ýþðöëäö, Âàëèñ Ñèìïñîíëà åâëÿí ìÿê ö÷öí êþíöëëö ìöùàúèðÿòÿ ýåòäè. 646 Õ Ñåíòóðèéà 1936-úû èë äåêàáðûí 11-äÿ îíóí êè÷èê ãàðäàøû VI Ýåîðã êðàë åëàí åäèëäè. Íîñòðàäàìóñóí VI Ýåîðãà ìÿíôè ìöíàñèáÿòè (áàõ: 4-úö ñÿòèð) òÿêúÿ îíà ýþðÿ äåéèëäè êè, î, ïÿëòÿê èäè. VI Ýåîðã þëêÿíèí ñèéàñè ùÿéàòûíäà ùå÷ áèð ðîë îéíàìàìûøäû. Î êè ãàëäû ùåðñîã Åäóàðäà, î, ùå÷ âàõò óíóäóëìàäû. Îíóí ùàããûíäà Ðàëô Ìàðòèí “Îíóí ñåâäèéè ãàäûí” àäëû êèòàá éàçìûø, Åäóàðä âÿ Âàëèñèí ùÿéàòû áàðÿäÿ “Êðàëûí ÿùâàëàòû” àäëû áÿäèè ôèëì ÷ÿêèëìèøäèð. 1972-úè èëèí ìàé àéûíûí 28äÿ ùåðñîã Åäóàðä þçöíöí Ïàðèñäÿêè ìàëèêàíÿñèíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøäè. Úÿíàçÿíè ùÿðáè òÿééàðÿäÿ Èíýèëòÿðÿéÿ ýÿòèðäèëÿð. Âàëèñ Ñèìïòîí äà ùÿìèí òÿééàðÿäÿ èäè. Äÿôí ìÿðàñèìèíäÿ êèìñÿ äåäè: “Áó ýöí ìÿùÿááÿòè íàìèíÿ ÷îõ øåéäÿí êå÷ÿí ãåéðè-àäè áèð èíñàíëà âèäàëàøûðûã”. “Ñàí” ãÿçåòè éàçìûøäû: “Áþéöê ìÿùÿááÿò ñîíà éåòäè”. Ùÿãèãÿòÿí äÿ áþéöê ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèêëÿðè éåðèíè àëäû (áàõ: 10 ê40). 10 ê23 Íàøöêöð õàëãà ãàðøû åùòèéàò òÿäáèðëÿðè ýþðöëäö. Åëÿ áó âàõò ùÿìèí îðäó Àíòèáè òóòàúàã. Ìîíàêî êå÷èäèíäÿ àù-íàëÿ ñÿñëÿðè åøèäèëÿúÿê. Ôðåéöñäÿ ñàùèëëÿð î áèðèíèí ÿëèíÿ êå÷ÿúÿê. Êàòðåí II Äöíéà ìöùàðèáÿñè çàìàíû Ôðàíñàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿ ëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Äàùà äîüðóñó, ýþðöúö áó êàòðåíäÿ “Äðàãóí” ÿìÿëèééàòûíäàí ñþç à÷ûð. Àíòèá Ôðåéöñ êþðôÿçèíèí 20 ìèëëèéèíäÿäèð (áèð ìèë 1609 ì-ÿ áÿðàáÿðäèð). Éåääèíúè ÀÁØ îðäóñó áóðàäà ãóðóéà ÷ûõàðûëìûø, Àëìàíèéàíûí 148 âÿ 157-úè äèâèçèéàëàðûíû ñûõûøäûðàðàã Àíòèáäÿí ÷ûõàðìûøäû. Îí ëàð Ìîíàêîäàí êå÷ÿðÿê Ìåíòîíà ÷ÿêèëìèøäèëÿð. Íîñòðàäàìóñ þçöíäÿí òÿãðèáÿí äþðä ÿñð ñîíðà áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿíè âÿ îíóí ùà ðàäà éåð àëàúàüûíû äà òàì äÿãèãëèéè èëÿ ýþðìöøäö. 647 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 10 ê24 Ìÿëüóá îëìóø øàùçàäÿ Åëáàäà ÿñèð åäèëèá. Î, Ýåíóéàäàí êå÷èá Ìàðñåëÿ ãÿäÿð äÿíèçëÿ ýåäÿúÿê. Áàë ÷ÿëëÿêëÿðè îíó ýöëëÿäÿí õèëàñ åòäè. Éàäëàðûí áþéöê úÿùäè èëÿ î ìÿüëóá îëäó. Êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðòäàí ñþç à÷ûð. 1814-úö èëäÿ Âéàíàäà ãÿáóë îëóíìóø ãÿðàðà ýþðÿ Íàïîëåîí Àðàëûã äÿíèçèíäÿ Èòàëèéàíûí Åëáà àäàñûíà ñöðýöí åäèëìèøäè. 1815-úè èë ìàðò àéûíûí 1-äÿ î, Åëáà àäàñûíäàí ãà÷àðàã Ìàðñåëèí éàõûíëûüûíäà Êàííà ÷ûõäû âÿ éîë áîéó îðäó òîïëàéàðàã 20 ìàðòäà Ïàðèñÿ ýÿëäè. Êðàë XVIII Ëöäîâèê þëêÿíè òÿðê åòäè. Ôðàíñûçëàð Íàïîëåîíó, äåìÿê îëàð êè, áàøëàðûíûí öñòöíäÿ Òéóëèðè ñàðàéûíà ýÿòèðäèëÿð. 3-úö ñÿòèðäÿ Íàïîëåîíóí èìïåðàòîð ìóíäèðèíèí ãîëóíäà àðûëàð ùÿêê îëóíìóø åìáëåìÿ âÿ õàëãûí èìïåðàòîðà åùòèðàìûíà èøàðÿ åäèëèð. Ëàêèí 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Ðóñèéà, Àâñòðèéà, Èíýèëòÿðÿ âÿ áàøãà äþâëÿòëÿð ãîðõóéà äöøÿðÿê áèðëÿøäèëÿð âÿ Íàïîëåîíó ìÿüëóá åòäèëÿð. Èìïåðàòîðóí áó äÿôÿêè ùàêèìèééÿòè úÿìèñè éöç ýöí ÷ÿêäè. Áó, òàðèõÿ “éöç ýöí” âÿ éà “éöçýöíëöê ùàêèìèééÿò” êèìè äàõèë îëäó. 10 ê25 Áåçàí êå÷èäè Åáðî òÿðÿôèíäÿí à÷ûëäû. ×îõ óçàãäàí Òàõî ýþðöíÿúÿêäèð. Îðêåñòðäÿ îòóðàí Áþéöê õàíûì òÿðÿôèíäÿí Ïåëèãóñäà þçáàøûíàëûãëàð òöüéàí åäÿúÿê. Êàòðåí ÕÕ ÿñðèí 1-úè éàðûñûíäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè çàìàíû Èñïàíèéàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Åáðî âÿ Òàõî ÷àéëàðû Èñïàíèéàäàäûð. 1939-úó èëäÿ ýåíåðàë Ôðàíêî ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿíäÿ ðåñïóáëèêà÷ûëàð ùþêóìÿòè, áàø íàçèð äàõèë îëìàãëà Åáðî ÷àéû ñàùèë ëÿðèíäÿí êå÷ÿðÿê Ôðàíñàéà ïÿíàù àïàðìûøäûëàð. 3-úö ñÿòèðäÿ èøëÿíÿí îðêåñòð ãÿäèì ðîìàëûëàðäà áþéöê íöôóç ñà ùèáëÿðèíèí òåàòðäà îòóðäóãëàðû ìþòÿáÿð éåð ìÿíàñûíäàäûð. 648 Õ Ñåíòóðèéà Íîñòðàäàìóñóí çàìàíûíäà èñÿ îðêåñòð ñÿùíÿíèí áèð êöíúöíäÿ ÷àëàðìûø, îðêåñòðëÿ öçáÿöç ñÿùíÿäÿúÿ ÷îõ ìþòÿáÿð àäàìëàð ãîë òóãëó êöðñöëÿðäÿ ÿéëÿøÿðëÿðìèø. Ýþðöúö 3-úö ñÿòèðäÿ ÷îõ éöêñÿê íöôóç ñàùèáèíäÿí — áÿëêÿ äÿ êðàëè÷àäàí ñþç à÷ûð. 10 ê26 Äàâàì÷û þç éàðàøûãëû ãàðäàøûíûí èíòèãàìûíû àëàúàãäûð. Î, êðàëëûüû èíòèãàì áÿùàíÿñè èëÿ ÿëÿ êå÷èðÿúÿêäèð. Ìàíåÿ àðàäàí ãàëäûðûëäû, ýöíàùëàíäûðàúàã êèìñÿ ãàëìàäû. Áðèòàíèéà óçóí ìöääÿò Ôðàíñà èëÿ áèðýÿ îëàúàã. Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðû áó êàòðåíèí Êåííåäè ãàðäàøëàðûíäàí áÿùñ åòäèéèíè ýþñòÿðìÿéÿ ÷àëûøñàëàð äà, ñÿòèðëÿð àðàñûíäà ìÿíòèãè ÿëàãÿ éàðàíìûð. Ìÿëóìäóð êè, Ðîáåðò Êåííåäè ÀÁØ ïðåçèäåíòè ñå÷èëÿúÿ éè òÿãäèðäÿ ãàðäàøû Úîí Êåííåäèíèí èíòèãàìûíû àëàúàüûíà ñþç âåð ìèøäè. Ëàêèí 1968-úè èë èéóí àéûíûí 5-äÿ Ëîñ-Àíúåëåñäÿ, “Àìáàñ ñàäîð” ìåùìàíõàíàñûíäà ñå÷èúèëÿð ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åäÿíäÿí àç ñîíðà èðàíëû Øèðõàí Øèðõàí òÿðÿôèíäÿí ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäè. Äåìÿëè, ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿ áèëìÿìèøäè. Áèçÿ ãàëûðñà, Íîñòðàäàìóñ áó êàòðåíèí ÿââÿëêè ö÷ ñÿòðèíäÿ V.È.Ëåíèíäÿí ñþç à÷ûð. Ëåíèíèí áþéöê ãàðäàøû Àëåêñàíäð ÷àð III Àëåêñàíäðà ñóè-ãÿñä ùàçûðëàíìàñûíäà òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê 1887-úè èëäÿ åäàì åäèëìèøäè. Ëåíèí ùÿãèãÿòÿí äÿ ùàêèìèééÿòÿ èíòèãàì áÿùàíÿñè èëÿ ýÿëìèøäè. 2-úè ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ áóíà èøàðÿ åäèð. 3-úö ñÿòèðäÿ èñÿ Ëåíèíèí ýþñòÿðèøè èëÿ ÷àð II Íèêîëàéûí âÿ àèëÿñè íèí 17 èéóë 1918-úè èëäÿ Éåêàòåðèíáóðãäà ìÿùâ åäèëìÿñèíÿ èøàðÿ åäèëèð. 4-úö ñÿòèðäÿ Ôðàíñà èëÿ Èíýèëòÿðÿíèí Àâðîïà Áèðëèéèíäÿ áèðýÿ ôÿàëèééÿòèíäÿí äàíûøûëûð. 649 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 10 ê27 Áåøèíúè âÿ áþéöê Ùåðêóëåñèí ñàéÿñèíäÿ, Îíëàð ìÿáÿäè ìöùàðèáÿ èëÿ à÷ìàüà ýÿëÿúÿêëÿð. Òÿêúÿ Êëèìåíò Æöë âÿ Àñêàíèéà ãàéòàðûëìûøäûð. Ãûëûíú, à÷àð, ãàðòàë ùå÷ âàõò áåëÿ áþéöê ìöíàãèøÿäÿ îëìàìûøëàð. ßêñÿð òÿäãèãàò÷ûëàð áó ãÿíàÿòäÿäèðëÿð êè, êàòðåí Íîñòðàäàìóñäàí 30 èë ñîíðà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Ýþðöúö êðàë III Ùåíðèíè àèëÿäÿ 5-úè þâëàä îëäóüóíà ýþðÿ áåøèíúè àäëàíäûðûá. Ùåðêóëåñ III Ùåíðèíèí ãàðäàøû èäè. ×îõ çàëûì âÿ ãÿääàð îëäóüóíà ýþðÿ “ãàíëû Ùåðêóëåñ” ëÿãÿáèíè àëìûøäû. Ãàðäàøû III Ùåíðèéÿ ñóèãÿñä äöçÿëòìèøäè. Ëàêèí ýþçëÿíèëìÿäÿí 1584-úö èëäÿ þëìöøäö. Êðàë III Ùåíðè èñÿ 1589-úó èëäÿ Æàê Êëåìàí òÿðÿôèíäÿí ãÿòëÿ éåòèðèëìèøäè. Ùÿð èêè ãàðäàø þëäöêäÿí ñîíðà, àèëÿäÿ òàõò-òàúà ñàùèá îëìàüà êèìñÿ ãàëìàäûüûíäàí ùàêèìèééÿòÿ áèáèëÿðè Ìàðãîòóí ÿðè Íàâàððàëû Ùåíðè ýÿëìèøäè. Î, äèíè ìöùàðèáÿëÿðÿ, äèíè çÿìèí öçÿðèíäÿ ìöíàãèøÿëÿðÿ Íàíò Ôÿðìàíû (1598) èëÿ áèðäÿôÿëèê ñîí ãîéìóøäó. Êàòîëèê äèíè þëêÿäÿ ðÿñìè äþâëÿò äèíè åëàí åäèëìèø, ùóýåíîòëàðà èñÿ åòèãàä àçàäëûüû âåðèëìèøäè. 10 ê28 Ýþçÿë ìóñèãè éàçàí èêèíúè âÿ ö÷öíúö, Êðàë òÿðÿôèíäÿí áþéöê ùþðìÿòÿ ëàéèã ýþðöëÿúÿê. Êþê âÿ àðûüûí óúáàòûíäàí ÿëäÿí äöøÿúÿê. Âåíåðàäàí ýÿëÿí éàëàí ìÿëóìàò îíó àë÷àëäàúàã. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð àüëàáàòàí áèð ñþç äåìÿìèøëÿð. Äîüðóäóð, òÿäãèãàò÷û Íåä Ùàëëè êàòðåíèí èëê èêè ñÿòðèíäÿ Èîùàí Ñåáàñòèàí Áàõûí (1735-1772) ÷îõñàéëû óøàãëàðûíäàí (20-äÿí àðòûã) áÿùñ åäèëäèéèíè ýöìàí åäèð. 10 ê29 Ñÿí-Ïîë äþ Ìàíñîë êå÷è ìàüàðàñûíäàí, Îíëàðû ñàããàëëàðûíäàí òóòóá áàéûðà ÷ûõàðàúàãëàð. ßñèðè èò êèìè ýÿòèçäèðäèëÿð. Áèãóððàëûëàð îíëàðû Òàðáà éàõûí àïàðäûëàð. 650 Õ Ñåíòóðèéà Áó êàòðåí áàðÿäÿ äÿ äèããÿòè÷ÿêÿí áèð ñþç äåéèëìÿéèá. 10 ê30 Ãàðäàøîüëó âÿ éàõûíëàðäà ìöãÿääÿñ ìÿãàìûíà éöêñÿëÿíèí ãàíû. Ôàìèëèéàñû èëÿ òàüëàðû âÿ äàìëàðû ìöäàôèÿ åäèð. Ãîâóëàúàãëàð, ëöò-öðéàí þëöìÿ ìÿùêóì îëóíàúàãëàð. Éàøûëëàðû ãûðìûçû âÿ ãàðàéà ÷åâðèëÿúÿê. Êàòðåí Íàïîëåîí Áîíàïàðò âÿ ãàðäàøû îüëó Øàðë Ëöè Íàïîëåîíäàí áÿùñ åäèð. 1-úè ñÿòèðäÿ 15 àâãóñòäà — àä ýöíöíäÿ, Íàïîëåîíóí ìöãÿääÿñ åëàí åäèëìÿñèíäÿí (1807) áÿùñ åäèëèð. Íàïîëåîíóí âàõòûíäà 15 àâãóñò Ìöãÿääÿñ Íàïîëåîí ýöíö êèìè ãåéä åäèëìèøäè. Íàïîëåîí áöòöí îðäóíóí ðÿìçè ùåñàá îëóíóðäó. 10 ê31 Ìöãÿääÿñ èìïåðèéà Àëìàíèéàéà ýèðÿúÿê. Èñìàèëèëÿð à÷ûã éåð àõòàðàúàãëàð. Óçóíãóëàãëàð Êèðìàíèéàíû äà èñòÿéÿúÿêëÿð. Ìöäàôèÿ åäÿíëÿðèí ùàìûñû òîðïàãäà áàñäûðûëàúàãëàð. Êàòðåíèí 1-úè ñÿòðèíè ÷ûõìàãëà éåðäÿ ãàëàíëàð Èðàí âÿ ÀÁØ-äàí áÿùñ åäèð. Èñìàèëèëÿð îðòà ÿñðëÿðäÿ Èðàí äþâëÿòè îëóá. Áèç áó áàðÿäÿ àðòûã ÿòðàôëû äàíûøìûøûã (áàõ: 9 ê43). 3-úö ñÿòèðäÿ ÀÁØ-à èøàðÿ åäèëèð. Óçóíãóëàã ÀÁØ-ûí Äåìîêðàòëàð ïàðòèéàñûíûí ñèìâîëóäóð. Êèðìàíèéà Îðìóç áîüàçûíûí Èðàí òÿðÿôèíäÿ ãÿäèì äþâëÿò îëóá. Ìàðàãëûäûð êè, Êèðìàíèéà éàðûñû Èðàíäà, éàðûñû ßôãàíûñòàíäà îëìàãëà èêè éåðÿ áþëöíìöøäö. Èíäè Èðàíäà ÿí áþéöê âèëàéÿòëÿðäÿí áèðè îëóá, Èðàí êþðôÿçèíÿ éàõûí ÿðàçèíè ÿùàòÿ åäèð. Ìÿðêÿçè øÿùÿðè Êèðìàíäûð. 2006-úû èëèí 1-úè éàðûñûíäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð ýþñòÿðèð êè, ßôãàíûñòàí âÿ Èðàãû çÿáò åäÿí ÀÁØ, èíäè äÿ Èðàíû òóòàðàã îíóí íåôò ìÿäÿíëÿðèíè ÿëÿ êå÷èðìÿê èñòÿéèð. 4-úö ñÿòèðäÿí ýþðöíäöéö êèìè, Èðàíäà ñàéñûç-ùåñàáñûç èíñàí òÿëÿôàòû îëàúàã. 651 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 3-úö ñÿòèðäÿ Íîñòðàäàìóñ ÀÁØ-ûí Èðàíû òóòìàã àðçóñóíäàí ñþç à÷ûð. Ýþðöúö àäÿòÿí ëàáöä áàø âåðÿúÿê ùàäèñÿëÿðäÿí áÿùñ åäèð. Äåìÿëè, ÀÁØ Èðàíà çÿðáÿ åíäèðñÿ äÿ, þëêÿíè òóòà áèëìÿéÿúÿê. 10 ê32 Áþéöê èìïåðèéà ùÿð èë áþéöêëöéöíö ñàõëàìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëàúàã. Áèðèñè áàøãàëàðûíûí áàøû öñòöíäÿí ùàêèìèééÿòè ÿëÿ àëìàüà ýÿëÿúÿê. Îíóí ùàêèìèééÿòè âÿ þìðö ÷îõ ÷ÿêìÿéÿúÿê. Úÿìèñè èêè èë ýÿìèäÿ îëìàãëà äàâàì åäÿúÿê. Áó êàòðåíäÿ Íîñòðàäàìóñ Ôàøèñò Àëìàíèéàñûíäàí âÿ îíóí “ìåìàðû” Ùèòëåðäÿí ñþç à÷ûð. 1943-úö èëäÿ Ùèòëåð “Áþéöê Èìïåðèéà” éàðàòäûüûíû åëàí åòìèøäè. Ëàêèí åëÿ áó âàõò òàëå îíäàí öç äþíäÿðäè. Ñòàëèíãðàä âÿ Êóðñê éàõûíëûüûíäà àüûð èòêèëÿð âåðäè. Ðîììåë Àôðèêàäà ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàäû. Îíóí Àôðèêà êîðïóñó Òóíèñäÿ èíýèëèñëÿðÿ òÿñëèì îëäó. 1944-úö èëèí èéóë àéûíäà Ùèòëåð ñóè-ãÿñääÿí úàíûíû çîðëà ãóðòàðäû (2-úè ñÿòèð). Ùèòëåðèí ùàêèìèééÿòè ýþðöúöíöí áÿéàí åòäèéè êèìè, 1943-úö èëäÿí ñîíðà úÿìèñè èêè èë äàâàì åòäè. Ôöðåðèí áóíêåð ùÿéàòûíû ýþðöúö îáðàçëû øÿêèëäÿ, ýÿìèäÿ êå÷èðèëÿí ùÿéàòà áÿíçÿäèð. Áó êàòðåíäÿ äèããÿòè úÿëá åäÿí úèääè áèð ìÿñÿëÿ äÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, Íîñòðàäàìóñ à÷ûãúà ãåéä åäèð êè, Ùèòëåð 1945-úè èëäÿ þëöá. Áóíó îíà ýþðÿ õöñóñè âóðüóëàéûðûã êè, áèð ÷îõëàðû áÿéàí åäèðëÿð êè, ýóéà Ùèòëåð II Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Àìåðèêà ãèòÿñèíäÿ éàøàéûá. 10 ê33 Óçóíïàëòàðëû ãÿääàð ôðàêñèéà, Ýÿëèá èòè õÿíúÿðëÿðè ïàëòàðëàðûíûí àëòûíäà ýèçëÿäÿúÿê. Ôëîðåíñèéà, ùåðñîã âÿ àäû èêè ùåúàäàí èáàðÿò éåðè òóòìàã ö÷öí, Îíóí àøêàðëàäûüû ãàíóíñóç âÿ éàëòàãëàðûí ÿëèëÿ îëàúàã. Áó êàòðåí äÿ ùÿëÿëèê øÿðù îëóíìàìûøäûð. 652 Õ Ñåíòóðèéà 10 ê34 Ãàëëèéàëûëàð èìïåðèéàíû ìöùàðèáÿ èëÿ ÿëäÿ ñàõëàéàúàãëàð. Îíà êè÷èê éåçíÿñè õÿéàíÿò åäÿúÿê. Áóíó ùàðûí àòû ìÿùàðÿòëÿ ñÿéèðäÿí åäÿúÿê. Éåçíÿíèí ÿìÿëè óçóí ìöääÿòëè íèôðÿòÿ ñÿáÿá îëàúàã. Êàòðåí Íàïîëåîíóí ñöâàðè îðäóñóíóí êîìàíäèðè Èîàõèì Ìöðàòäàí (1767-1815) áÿùñ åäèð. Ñöâàðè îðäóéà 1789-úó èëäÿ äàõèë îëàí Ìöðàò òåçëèêëÿ ÿí ìàùèð úÿíýàâÿð êèìè òàíûíìûøäû. 1799-úó èëäÿ Ìèñèð éöðöøöíäÿ ãàçàíäûüû ãÿùðÿìàíëûüà ýþðÿ ýåíåðàë ðöòáÿñè àëìûø âÿ 1800-úö èëäÿ Íàïîëåîíóí ÿí êè÷èê áàúûñû Êàðîëèíà èëÿ åâëÿíìèøäè. 1806-úû èëäÿ Íàïîëåí Íåàïîë êðàëëûüûíû îíà âåðìèøäè. 1812-úè èëäÿ Íàïîëåîí Ìîñêâàíû òÿðê åäèá Ïàðèñÿ ãàéûäàíäà îðäóéà Ìöðàò ðÿùáÿðëèê åäèðäè. 1814-úö èëäÿ Íàïîëåîí èìïåðèéàñû ñöãóòà óüðàéàíäà Ìöðàò áþéöê ñÿùâÿ éîë âåðäè. Äàùà äîüðóñó, Íàïîëåîíà õÿéàíÿò åòäè. Î, 1814-úö èëäÿ Àâñòðèéà âÿ Áðèòàíèéà èëÿ ñàçèøÿ ýèðäè. Ùÿìèí ñàçèøÿ ýþðÿ Íåàïîë êðàëëûüûíûí òîõóíóëìàçëûüû òÿìèí åäèëìÿëè èäè (ëàêèí Àâñòðèéàëûëàð ñîíðàëàð ñàçèøè ïîçäóëàð — Ã.Ï.). Íàïîëåîí ùèääÿòëÿíÿðÿê éàçìûøäû: “Íåàïîë êðàëûíûí ùÿðÿêÿòè áèàáûð÷ûäûð. Êðàëè÷à Êàðîëèíàíûí ùÿðÿêÿòèíè èñÿ òÿñâèð åòìÿê öìóìèééÿòëÿ, ÷ÿòèíäèð. Ýöìàí åäèðÿì êè, þìöð âÿôà ãûëàúàã âÿ ìÿí ùÿì þçöìÿ, ùÿì äÿ Ôðàíñàéà ýþðÿ î íàíÿúèáëÿðäÿí ãèñàñ àëàúàüàì”. 1815-úè èëèí ìàðò àéûíäà Íàïîëåîí Åëáà àäàñûíäàí ãà÷àðàã “100 ýöí”ëöê ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿíäÿí ñîíðà, èíýèëèñëÿðÿ ãàðøû Âàòåðëîî êÿíäè éàõûíëûüûíäà ìöùàðèáÿéÿ ýåäÿíäÿ, Ìöðàò êþìÿéÿ ýÿëìÿê èñòÿñÿ äÿ, Íàïîëåîí ãöðóðóíó ñûíäûðìàìûø, ðÿää úàâàáû âåðìèøäè. Ñîíðàëàð Íàïîëåîí Ìöãÿääÿñ Éåëåíà àäàñûíäà ñöðýöíäÿ îëàðêÿí õàòûðëàéàðäû êè, ÿýÿð î, Ìöðàòà ãàðøû ãÿçÿáèíè óäà áèëñÿéäè, Ìöðàò îíóíëà ÷èéèí-÷èéèíÿ âóðóøñàéäû, Âàòåðëîî äþéöøöíö ìöòëÿã óäàðäû. Íÿ åäÿñÿí êè, òàëåäÿí ãà÷ìàã îëìóð. Ìöðàò 1815-úè èëèí îêòéàáðûíäà þëäöðöëìöøäö. 653 Ãÿçÿíôÿð Ïàøàéåâ. Íîñòðàäàìóñóí ìþúöçÿëè àëÿìè 10 ê35 Êðàëûí êè÷èê îüëó äÿùøÿòëè ÷ûëüûíäûð. Áèðèíúè ÿìèñèãûçûíäàí ùÿçç àëìàã ö÷öí Ìåíäÿí îëàí íàìÿëóìóí ÿëèëÿ þëöìÿ ýåäÿí Àðòåìèä ìÿáÿäèíäÿ ãàäûí ïàëòàðû ýåéÿúÿê. Áó êàòðåí áàðÿäÿ òÿäãèãàò÷ûëàð ìöõòÿëèô ôÿðçèééÿëÿð èðÿëè ñöðñÿëÿð äÿ, èíàíäûðûúû áèð íÿòèúÿéÿ ýÿëÿ áèëìÿìèøëÿð. 10 ê36 Êðàë ùÿäÿéëÿ ìöùàðèáÿëÿðäÿí ñþç à÷àíäàí ñîíðà, Áðèòàíè
Benzer belgeler
ÓËÅÍØÏÈÝÅË Âß ËÀÌÌÅ ÃÓÄÇÀÊ ßÔÑÀÍßÑÈ
éàçû÷ûíûí äàõèëè àëÿìèíèí à÷ûëìàñûíäà, îíóí ìÿíÿâè-ïñèõîëîæû äóðóìóíóí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñèíäÿ âÿ áèð ñÿíÿòêàð êèìè éåòèøìÿñèíäÿ
Resul Rza - I cild.qxp
úÿùÿòäÿí äèããÿòè úÿëá åòìÿê îëàðäû. 1970-úè èëäÿ ÷àïäàí ÷ûõìûø “Âàõò âàð
õöñóñèééÿòëÿðèíè äÿ ãîðóéóá ñàõëàìûø îëóðäó. Ìÿñÿëÿí, áåëÿ áèð ôàêòà áó
ïðèíñèïëÿðè åòèáàðèëÿ Ð.Ðçà 30-50-úû èëëÿð éàðàäûúûë...
азярбайъан
ñàëûíìûøäûð. Àçÿðáàéúàí ìÿòáÿõè þçÿëëèéè èëÿ ñå÷èëèð. Þëêÿìèçÿ ýÿëÿí ùÿð áèð ÿúíÿáè òóðèñò õþðÿêëÿðèìèçèí äàäûíäàí ëÿççÿòëÿ ñþç à÷ûð.
Õàëãûìûç çÿùìÿòêåøäèð, ñöëùñåâÿðäèð, ãöðóðëóäóð. Ãîíàãïÿðâÿðëèê...
7 MB
ôÿàëèééÿòè õàëãà ñÿäàãÿòëÿ õèäìÿò åòìÿê, îíóí éîëóíäà ùÿð úöð ìÿùðóìèééÿòëÿðÿ äþçìÿê òèìñàëûíà ÷åâðèëìèøäèð.
1993-úö èëäÿí 2003-úö èëÿäÿê îëàí
îí èë ÿðçèíäÿ îíóí ùÿéàòà êå÷èðäèéè íÿùÿíý èøëÿð þç ìè...
åäÿíëÿð äþâëÿò áàø÷ûñûíûí
Ýÿíúÿéÿ îëàí ãàéüûñûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðÿðÿê Ïðåçèäåíòèí òàïøûðûãëàðûíû ÷åâèê âÿ
ìÿãñÿäéþíëö øÿêèëäÿ ùÿéàòà
êå÷èðÿí èúðà áàø÷ûñû Åëìàð
Âÿëèéåâÿ îíëàðûí ðèôàùûíà õèäìÿò å...
áèðèíúè éàðûñûíäà äà ãîðóíóá ñàõëàíûëìûø âÿ áèð ñûðà éöêñÿê ýþñòÿðèúèëÿðÿ íàèë îëóíìóøäóð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èãòèñàäèééàòûíûí ùÿðòÿðÿôëè âÿ ñöðÿòëè èíêèøàôû óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
óçàãýþðÿ...