143-146 AkciÛer Rezeksiyonu

Akciğer Rezeksiyonu ile Sonuçlanan Pisi Pisi
Otu Aspirasyonu: İki Olgu Sunumu
Hasan TÜRÜT*, Tamer ALTINOK*, SŞ. Erkmen GÜLHAN*, Funda DEMİRAĞ**, A. İrfan TAŞTEPE*
*
**
Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği,
Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Bölümü, ANKARA
ÖZET
Trakeobronşiyal yabancı cisim aspirasyonları içerisinde oldukça nadir rastlanan pisi pisi otu aspirasyonu atipik bir kliniğe
sahiptir. Bronkoskopi ile çıkarılması oldukça güçtür. Bronşiyal sistemdeki penetran hareketi geç kalınmış olgularda
kaçınılmaz olarak bronşektazi gibi cerrahi gerektiren sekellere yol açar. Tekrarlayan infeksiyon ve hemoptizi nedeniyle
kliniğimize başvuran ve bronkoskopide yabancı cismin tespit edilemediği iki olguda yapılan torakotomi sonucunda pisi pisi
otu tespit edildi ve sekel nedeniyle rezeksiyon uygulandı. Olgularımızı nadir olması nedeniyle literatür eşliğinde sunduk.
ANAHTAR KELİMELER: Pisi pisi otu aspirasyonu, yabancı cisim aspirasyonu, hemoptizi
SUMMARY
ASPIRATION OF GRASS INFLORESCENCES RESULTED WITH PULMONARY RESECTION: REPORTS OF TWO
CASES
Aspiration of grass inflorescences which has a rare incidence in tracheobronchial foreign body aspirations shows an atypical clinical character. Its penetration movement causes sequels such as bronchiectasis which requires surgery. Two cases
presented with recurrent infections and hemoptysis in whom no any foreign body was detected in bronchoscopy, grass
inflorescences were detected by thoracotomy and underwent resectional surgery for segmental and lobar atelectasis.
Cases are presented for their rare occurence with the review of the literature.
KEY WORDS: Aspiration of grass inflorescences, foreign body aspiration, hemoptysis
GİRİŞ
Trakeobronşiyal yabancı cisim aspirasyonları erken
tanı ve müdahaleyi gerektiren ve özellikle çocuklarda hayatı tehdit edebilen acil bir sorundur. Trakeobronşiyal yabancı cisimler içerisinde pisi pisi otu
aspirasyonu oldukça nadirdir. Pisi pisi otunun trakeobronşiyal sistemdeki migratuar özelliği nede-
Solunum Hastalıkları 2005; 16: 143-146
niyle bronkoskopi ile çıkarılması oldukça güçtür ve
genellikle bronkotomi gerektirir. Geç kalınmış
olgularda akciğer rezeksiyonuyla sonuçlanan bronşektazi/atelektazi kaçınılmazdır.
OLGU 1
Dokuz yaşında erkek hasta. Şikayetleri bir yıldır aralıklı öksürük, balgam çıkarma, hemoptizi ve göğüs
143
Türüt H, Altınok T, Gülhan SŞE, Demirağ F, Taştepe Aİ.
ağrısı. Preoperatif dönemde alınan anamnezde yabancı cisim aspirasyonuna ait öykü tespit edilemedi. Posteroanterior (PA) akciğer grafisinde sağ alt
zonda yoğun infiltrasyon ve yer yer atelektazi görünümü mevcuttu (Resim 1). Yabancı cisim aspirasyonu şüphesi ile genel anestezi altında rijit bronkoskopi yapıldı, yabancı cisim tespit edilemedi. Medikal
tedavi altına alınan hastanın 30 gün sonra çekilen
toraks bilgisayarlı tomografisi (BT)’nde sağ alt lobda hava bronkogramı ve kavitasyon görünümünün
eşlik ettiği kollaps-konsolidasyon alanları tespit edildi ve operasyon planlandı. Operasyon öncesi genel
anestezi altında rijit bronkoskopi tekrarlandı. Ancak
yine yabancı cisme rastlanmadı. Sağ posterolateral
torakotomi ile alt lobun tama yakın atelektazik olduğu tespit edildi ve alt lobektomi yapıldı. Makroskobik inceleme sırasında segment bronşuna implante olan pisi pisi otu görüldü (Resim 2). Histopa-
tolojik inceleme yabancı cisme bağlı bronşektazi
olarak raporlandı. Postoperatif dönemde hastadan,
yaklaşık bir yıl önce darba maruz kaldığı ve bu sırada ağzının ot ile doldurulduğu öğrenildi.
OLGU 2
Dört yaşında kız çocuğu, Arnavutluk’tan kliniğimize sevk edildi. Bir yıl önce şüpheli ot aspirasyonu
öyküsü olan hastanın o tarihten bu yana süren ve
sık tekrarlayan öksürük şikayeti mevcut. Arnavutluk’ta üç kez yapılan bronkoskopide herhangi bir
yabancı cisme rastlanmamış. PA akciğer grafisinde
sağ alt zonda lokal opasite ve lineer atelektazi, toraks BT’de sağ alt lob posterobazal segmentte kavitasyon ve atelektazi tespit edildi (Resim 3). Genel
anestezi altında rijit bronkoskopi yapıldı, yabancı
cisme rastlanmadı. Aynı seansta yapılan posterolateral torakotomide alt lob posterobazal segmentin
üçgen şeklinde atelektazik olduğu görüldü. Atelektazik segmente wedge rezeksiyon yapıldı. Segmentin proksimalinde bronşa gömülü pisi pisi otu tespit edildi (Resim 4). Histopatolojik inceleme sonucu patolojisi yabancı cisme bağlı bronşektazi olarak
raporlandı.
TARTIŞMA
Resim 1. Olgu 1’in preoperatif PA akciğer grafisinde, sağ alt zonda yoğun infiltrasyon alanları ve yer
yer atelektazi görünümü.
Resim 2. Olgu 1’in operasyon sırasında rezeke
edilen akciğer dokusunun patolojik incelemesi
sırasında tespit edilen, segment bronşuna implante olmuş pisi pisi otu.
144
Trakeobronşiyal yabancı cisim aspirasyonları çocukluk çağında daha sık görülmekle birlikte, erişkin
yaş grubunu da ilgilendiren önemli bir problemdir.
Hastaların büyük bir çoğunluğunu 0-3 yaş grubundaki çocuklar oluşturur (1). Bu yaş grubu ile ilgili
olarak akut asfiksiye bağlı ani ölümler olabildiği gibi, respiratuar distresi olmayan olgularda tanıda
gecikme ve dolayısıyla birtakım kronik pulmoner
patolojiler söz konusu olabilmektedir (2).
Resim 3. Olgu 2’nin preoperatif toraks BT’sinde
sağ alt lob posterobazal segmentte kavitasyon ve
atelektazi görünümü.
Solunum Hastalıkları 2005; 16: 143-146
Akciğer Rezeksiyonu ile Sonuçlanan Pisi Pisi Otu Aspirasyonu: İki Olgu Sunumu
Pisi pisi otu (Hordeum morinum), diğer bilinen
adıyla çimen çiçeğinin aspirasyonu bronşiyal sistemde iki tip etki yapar:
1. Hava yolu mukozasına implante olup obstrüktif
rekürren pnömoni,
2. Migrasyon hareketi ile akciğerin en periferine
hatta plevral kaviteye kadar ilerleyerek apse, kavite,
ampiyem vs. gibi kronik infeksiyonlar (9).
Resim 4. Olgu 2’nin operasyon sırasında rezeke edilen akciğer dokusunda segment bronşunun içine penetre olmuş pisi pisi otu.
Trakeobronşiyal sisteme çok çeşitli yabancı cisimler
aspire edilebilir. Bunlar bölgeye, mevsime ve yaşa
göre değişiklik gösterir. Değişik serilerde en sık aspire edilen yabancı cisimler sırasıyla; iğne ve başta
kabuklu yiyecekler olmak üzere besin artıkları olarak bildirilmiştir (3,4). Ülkemizde ise en sık rastlanılan yabancı cisimler, kabuklu yiyecekler ve iğnelerdir (5). Pisi pisi otu ise çok nadir rastlanılan ve daha çok kırsal kesimde oturan çocuk yaş grubunda
karşımıza çıkan bir yabancı cisim tipidir.
Hava yolu pasajında uzun süreli kalan yabancı cisimler genellikle bronşit, rekürren pnömoni veya
bronşektazi gibi tablolara yol açabilmektedir.
Komplikasyonlar yabancı cismin tipine, şekline, lokalizasyonuna ve retansiyon süresine bağlıdır. Akut
asfiksiden hemoptiziye kadar geniş bir klinik spektrum söz konusu olabilmektedir. Yabancı cisim retansiyonuna sekonder gelişen bronşektazi iyi bilinen ve torakotomi gerektiren bir komplikasyondur
(6). Beşyüz olguyu içeren bir çalışmada bronşektazi tespit edilen hastalardan sekizinde altta yatan
nedenin yabancı cisim retansiyonu olduğu gösterilmiş ve retansiyon süresi en erken 25 gün olan bir
olguda alt lobdaki bronşektazi nedeniyle rezeksiyon uygulanmıştır (7).
Bronşiyal sisteme kaçan organik yabancı cisimler
inorganik yabancı cisimlere göre çok daha şiddetli
bir inflamatuvar prosese yol açar. Özellikle bitkisel
kaynaklı olanlar kısa sürede çıkarılmadıklarında biriki saat içinde granülasyon dokusu oluşturur. Genellikle hemoptizi ile kendini gösteren kronik pulmoner infeksiyonlara yol açarlar ve kaçınılmaz olarak da sekel cerrahisiyle sonuçlanırlar (6,8).
Solunum Hastalıkları 2005; 16: 143-146
Plevral kaviteye ulaşarak dekortikasyon gerektiren
ampiyem tablosu ile tansiyon pnömotoraksa yol
açan olgular bildirilmiştir (10,11). Bizim olgularımızın ikisinde de yaklaşık bir yıllık bir hikaye mevcuttu ve pisi pisi otu akciğerin segmentlerine kadar
ilerleyerek kaviter lezyon ve bronşektaziye yol açmıştı. Hastalarımızın birinde hemoptizi, diğerinde
de kronik pulmoner infeksiyon söz konusu idi.
Yabancı cisim aspirasyon şüphesi olan olgularda
yabancı cisim, natürü ne olursa olsun semptomların varlığı veya yokluğuna bakılmaksızın en kısa sürede çıkarılmalıdır. Bronkoskopi ne kadar erken uygulanırsa, olası komplikasyonlar da o oranda azalacaktır (2). Rijit bronkoskopilerle yabancı cisimlerin
çıkarılamadığı durumlarda torakotomiden kaçınılmamalıdır. Zira bronşiyal sistemde mevcut olan bir
yabancı cisim kaldığı sürenin uzunluğu ile bağlantılı olarak akciğerde irreversibl değişikliklere yol
açar. Bu yüzden sekel cerrahisi uygulamaya gerek
kalmaksızın erken dönemde yapılacak basit bir
bronkotomi ile yabancı cisim ekstrakte edilebilir.
Sonuç olarak atipik klinik özellikler sergileyebilen
pisi pisi otu aspirasyonunun, migrasyon özelliği nedeni ile bronkoskopik ekstraksiyonunun güçlüğü
ve akciğer parankiminde daha hızlı bir harabiyete
neden olabileceği akılda tutulmalı ve bu olgulara
acil ve agresif müdahale yapılmalıdır.
KAYNAKLAR
1. Ciftci AO, Bingol-Kologlu M, Senocak ME, et al. Bronchoscopy for evaluation of foreign body aspiration in
children. J Pediatr Surg 2003;38:1170-6.
2. Oguzkaya F, Akcalı Y, Kahraman C, et al. Tracheobronchial foreign body aspirations: A 10 year experience. Eur
J Cardiothorac Surg 1998;14:388-92.
3. Eroglu A, Kurkcuoglu IC, Karaoglanoglu N, et al. Tracheobronchial foreign bodies: A 10 year experience. Ulusal
Travma Derg 2003;9:262-6.
4. Lima JA, Fischer GB. Foreign body aspiration in children.
Pediatr Respir Rev 2002;3:303-7.
145
Türüt H, Altınok T, Gülhan SŞE, Demirağ F, Taştepe Aİ.
5. Yalçınkaya İ, Kaya S, Çetin G. Trakeobronşial yabancı cisimler: 177 vakalık bir çalışma. GATA Bülteni
1996;38:101-7.
6. Saleem MM. The clinical spectrum of foreign body aspiration in children. International Pediatrics 2004;19:42-7.
7. Kurklu EU, Williams MA, Roux BT. Bronchiectasis consequent upon foreign body retention. Thorax 1973;
28:601-7.
8. Hilman BC, Kurzweg FT, McCook WW, et al. Foreign
body aspiration of grass inflorescences as a cause of hemoptysis. Chest 1980;78:309.
9. Basok O, Yaldiz S, Kilincer L. Bronchiectasis resulting
from aspirated grass inflorescences. Scand Cardiovasc J
1997;31:157-9.
10. Yellin A, Tomer A, Zwas ST, et al. An unusual case of
empyema; intrapleural migration of an inhaled oat head
in an adult. Thorac Cardiovasc Surg 1983;31:317-9.
146
11. Newson TP, Parshuram CS, Berkowitz RG, et al. Tension
pneumothorax secondary to grass head aspiration. Pediatr Emergance 1998;14:287-9.
Yazışma Adresi
Hasan TÜRÜT
Atatürk Göğüs Hastalıkları ve
Göğüs Cerrahisi
Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Göğüs Cerrahisi Kliniği
Keçiören/ANKARA
e-mail: [email protected]
Solunum Hastalıkları 2005; 16: 143-146