İnsan Kaynaklarının Eğitimi ve Geliştirilmesi

İnsan Kaynaklarının Eğitimi ve Geliştirilmesi

I
‹nsan Kaynaklar›n›n
E¤itimi ve Gelifltirilmesi
Raymond A. NOE
Çeviren
Prof. Dr. Canan ÇET‹N
I
Raymond A. NOE, EMPLOYEE TRAINING & DEVELOPMENT, McGraw-Hill Irwin,
Fourth Edition, 2008, kitab›ndan tercüme edilmifltir.
III
Çeviren
Prof. Dr. Canan ÇET‹N
‹nsan Kaynaklar›n›n
E¤itimi ve Gelifltirilmesi
Raymond A. NOE
IV
Yay›n No.
: 2243
‹flletme-Ekonomi Dz. : 353
1. Bas›m - Kas›m 2009 - ‹STANBUL
ISBN 978 - 605 - 377 - 160 - 9
Copyright© 2009 Bu kitab›n Türkiye’deki yay›n haklar› McGraw-Hill/Irwin taraf›ndan Propedia Yay›nc›l›k
Sanayi ve Ticaret Ltd. fiti.’ne verilmifltir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen
ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço¤alt›lamaz, da¤›t›lamaz. Normal
ölçüyü aflan iktibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur.
Propedia Yay›nc›l›k Sanayi ve Ticaret Ltd. fiti.
Alemdar Mah. Baflmuhasip Sok.
Talas Han No:16 D.5
Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77
Fax: (0-212) 511 36 50
www.propedia.com.tr
Yay›na Haz›rlayan: Gülgonca Çarp›k
Dizgi: Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.
Bask› - Cilt : Yaz›n Bas›n Yay›n Matbaac›l›k Trz.Tic.Ltd.fiti. (Sertifika No: 12028)
Çiftehavuzlar Cd. Maltepe Mh. Prestij ‹fl Merkezi No: 27/806 K:9
Zeytinburnu/‹STANBUL
0212 565 01 22 - 0212 565 02 55
Yaz› Stili: 9.5/New Century SchlbkTürk
V
Bu kitap; kendimi yetifltirmeme ve gelifltirmeme yard›mc› olan
Kar›m: Caroline’e
Çocuklar›m: Ray, Tim ve Melissa’ya
Babam ve Annem: Raymond J ve Mildred Noe’ya
Deste¤ini esirgemeyen ve beni e¤lendiren arkadafllar›ma
Bilgilerini benimle paylaflan ö¤retmenlere ve
Benimle y›llarca çal›flan yüksek lisans ö¤rencilerine ithafen yaz›lm›flt›r.
VII
Önsöz
Geleneksel olarak e¤itim ve geliflim; iflletmeler için “de¤er” yarat›c› ve rekabet gücü
kazand›r›c› bir faaliyet olarak görülmemifltir. Bugün bu görüfl de¤iflmektedir. Yarat›c› e¤itim ve geliflim uygulamalar›n› kullanan iflletmelerin, bu uygulamalar› gerçeklefltirmeyen iflletmelere göre daha iyi finansal performans gösterdikleri bildirilmektedir. E¤itim ve gelifltirme, bir iflletmeyi rekabetle mücadelede güçlü k›lar. Örnek; iflletmeler yabanc› pazarlara yay›ld›kça, baflar›lar› çal›flanlar›n›n yeni bir kültürde çal›flma yeteneklerine ba¤l› olacakt›r (Global mücadele). Örnek; flirketler piyasaya yeni ürünler sürmeye ve hizmetlerini zaman›nda vermeye çal›flt›kça, çal›flanlar da gerekti¤inde h›zl› bir flekilde verilebilecek bilgi ve e¤itime ihtiyaç duyacaklard›r.
Müflteriler yüksek kalitede ürünler ve hizmetler talep etmektedirler. Bunun sonucunda, çal›flanlar ürün ve hizmetlerin kalitesinin nas›l izlenece¤ini ve gelifltirilece¤ini anlamal›d›rlar (Kalite mücadelesi). Birçok iflletme faaliyetlerini merkezkaça
(yerinden yönetime) dönüfltürmüfl olup sonuçta evde çal›flan, seyahat eden ve farkl›
saatlerde çal›flan ifl gücüne sahiptirler. ‹flletmeler ayr›ca çal›flanlar›n yeteneklerinden daha iyi yararlanmak için yeni ifl dizaynlar› (çal›flma tak›mlar› gibi) ve bilgisayar destekli üretim sistemleri gibi (yüksek performansl› çal›flma sistemi mücadelesi) yeni teknolojilerden faydalanmaktad›r. Birçok iflletmenin tak›mlar ve bilgisayarlar› içeren yüksek performansl› çal›flma sistemleri ile ilgilenmesine ra¤men, çal›flanlar bu sistemlerin etkili olmas›n› sa¤layacak beceri düzeylerine sahip olmayabilirler. Örnek; tak›mlarda çal›flmak için kifliler aras› iletiflim becerilerine ya da en temel kalite kontrol metotlar›n› kullanmak için gerekli matematik becerilerine sahip
olmayabilirler.
E¤itim ve gelifltirme; iflletmelerin bu güçlüklerle mücadele etmelerinde kilit bir rol
oynar. Bunu yapmak için, iflletmeler çal›flanlar›n› hem ABD’de hem de yurt d›fl›nda
farkl› kültürlerden insanlarla çal›flabilmeleri için e¤itmek ihtiyac›n› duyarlar. Web
kaynakl› e¤itim veya iPodlar gibi yeni teknolojiler, çal›flanlar› merkezi bir yerde
e¤itim için biraraya getirmenin maliyetlerini azaltmaktad›r. Ayn› zamanda bu yöntemler ö¤renmenin oluflmas› için gerekli koflullar› (uygulama, geribildirim, kifliye
özgü olma, vb) içerir. Ayr›ca, flirketler karma ö¤renme yaklafl›m›yla özel, kendiad›m›yla ve teknolojiye dayal› e¤itim (online ö¤renme gibi) ve e¤itimciler aras›nda
kiflileraras› etkileflimi mümkün k›lan yöntemler (s›n›f ö¤retimi veya aktif ö¤renme
gibi) aras›nda olabilecek en iyi dengeyi kurmaya çal›flmaktad›rlar.
VIII
Önsöz
E¤itimin rolü; e¤itim program› düzenlemenin ötesine geçmifltir. Etkili bilgi aktarmaya yönelik e¤itim önemini korumaktad›r, fakat e¤itim müdürleri, insan kaynaklar› uzmanlar› ve e¤iticilerden gittikçe artan bir flekilde çal›flanlar› ö¤renmeye, bilgi yaratmaya ve bu bilgiyi iflletmede çal›flan di¤er çal›flanlarla paylaflmaya motive
edecek sistemler yaratmalar›n› talep etmektedir. E¤itim art›k bir kerelik bir olay de¤il, iflbirli¤i, online ö¤renme, geleneksel s›n›f e¤itimi veya çeflitli metotlar›n birleflimi ile ortaya ç›kar›labilecek ö¤renme koflullar›n›n yarat›lmas›d›r. Ö¤renmenin formel bir e¤itim kursunun s›n›rlar› d›fl›nda meydana geldi¤i giderek daha iyi
anlafl›lmaktad›r.
Ayr›ca iflçi–iflveren iliflkisi de de¤iflmektedir. H›zla de¤iflen ifl ortam›, h›zla kârlar›n
azalmas› ve beceri ihtiyaçlar›n›n de¤iflmesine yol açan rekabet nedeniyle, iflletmeler
çal›flanlara ifl güvenli¤i sa¤lamak konusunda isteksizdirler. Ayn› zamanda, çal›flanlar küçülmeyi (downsizing) gördükleri (veya bizzat yaflad›klar›) için, iflletme amaç ve
de¤erlerine tamamen ba¤l› olmakta isteksizdirler. Sonuç olarak, hem çal›flanlar hem
de iflletmeler; gelecekteki becerileri gelifltirmek ve kariyer yönetimi ile ilgilidirler.
‹flletmeler motive olmufl ve üretici, güncel becerilere sahip ve de¤iflen müflteri ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için gerekli becerileri kolayca ö¤renebilecek bir ifl gücü istemektedirler. Çal›flanlar; 1) Sadece mevcut iflleri için yararl› olan de¤il, ayn› zamanda kiflisel ilgi alanlar› ve de¤erleri ile de uyumlu beceriler gelifltirmek istemektedirler. 2) Mevcut ya da gelecekteki bir ifl için istihdam edilmelerini sa¤layacak beceriler gelifltirmek istemektedirler. 3) ‹flin gittikçe daha fazla zaman gerektirmesiyle
birlikte, ifl ve ifl d›fl› ilgi alanlar› aras›nda bir denge kurmak istemektedirler.
‹nsan Kaynaklar›n›n E¤itim ve Gelifltirilmesinin (‹KEG) bölüm aç›l›fl› e¤itimin organizasyonlarda hem geleneksel hem de geniflleyen rolünü yans›tmaktad›r. 1.
Bölüm ö¤renciye e¤itim ve geliflimin iflletmelerdeki rolünü aç›klar. “Stratejik
E¤itim” bafll›kl› 2. Bölümde e¤itim uygulamalar›n›n ve e¤itim fonksiyonunun örgütlenmesinin iflletme amaçlar›n› nas›l destekledi¤i tart›fl›lmaktad›r.
‹flletmeler maliyetlerin azalt›lmas›na ilgi duyduklar› için, e¤itime ne ölçüde kaynak
ayr›laca¤› e¤itim ve geliflim faaliyetlerinin iflletme amaçlar›na ulaflmada ne kadar
yard›mc› oldu¤una ba¤l›d›r. E¤itim programlar› düzenleme ile igili konular 3. ve
6. Bölümler aras›nda ifllenmifltir. “‹htiyaç belirleme” bafll›kl› 3. Bölümde e¤itimin
ne zaman uygun olaca¤›n›n nas›l belirlenece¤i tart›fl›lmaktad›r. “Ö¤renme: Teoriler ve Program Düzenleme” bafll›kl› 4. Bölümde, ö¤renme süreci ve ö¤renme ortam›n›n özellikleri tart›fl›lmakta, ö¤renmenin gerçekleflmesini sa¤layacak e¤itim
programlar› düzenlemek için pratik öneriler verilmektedir. “E¤itim Transferi” bafll›kl› 5. Bölümde e¤itimin iflte kullan›lmas›n› sa¤lamak için e¤itim program›nda ve
ifl ortam›nda neler yap›lmas› gerekti¤i vurgulanmaktad›r. “E¤itimde De¤erlendirme” bafll›kl› 6. Bölüm e¤itim programlar›n›n nas›l de¤erlendirilece¤ini tart›flmaktad›r. Burada ö¤renci etkin maliyetli e¤itimi tan›mlamay› ve ö¤renme, davran›fl
veya performansla ilgili e¤itim sonuçlar›na ulafl›p ulafl›lmad›¤›n› belirlemeyi ö¤renir. 7. ve 8. Bölüm’ler e¤itim yöntemlerini içermektedir. “Geleneksel E¤itim Yöntemleri” bafll›kl› 7. Bölüm sunufla dayal› yöntemleri (örnek; anlat›m), uygulamal› yöntemleri (örnek; ifl bafl›nda e¤itim, davran›fl modeli oluflturma) ve grup
Önsöz
IX
yöntemlerini (örnek; macera ö¤renimi) tart›flmaktad›r. “E¤itimde Yeni Teknolojilerin Kullan›m›” bafll›kl› 8. Bölüm ö¤renciye e¤itimde gittikçe artan bir oranda
kullan›lan yeni teknolojileri tan›tmaktad›r. Bu teknoloji temelli e¤itim yöntemleri
web kaynakl› e¤itim, multimedya ve uzaktan e¤itimi içermektedir. 7. ve 8. Bölüm’lerde e¤itim yöntemleri maliyet, fayda ve ö¤renme özellikleri bak›m›ndan
karfl›laflt›r›lmaktad›r. Bu teknoloji temelli e¤itim yöntemleri uzaktan e¤itim, online
e¤itim, iPodlar, simülasyonlar ve karma ö¤renimi içermektedir.
Çal›flan geliflimi 9. Bölüm’de ifllenmifltir. Bu bölüm ö¤renciye geliflim yöntemlerini
(de¤erlendirme, iliflki, ifl deneyimleri, biçimsel dersler) tan›tmaktad›r. 360
derece geribildirim ve mentorluk gibi konular tart›fl›lmaktad›r. E¤itim ve geliflimde özel konular 10. Bölüm’de tart›fl›lmaktad›r. Bu konular kültürler aras› e¤itim, çeflitlilik e¤itimi, okul–ifl programlar› ve beceri temelli ödemedir. 11. ve
12. Bölümler kariyer ve kariyer yönetimini kapsamaktad›r. “Kariyer ve Kariyer
Yönetimi” bafll›kl› 11. Bölüm’de kariyer kavram›n›n de¤iflen özü ve kariyer
yönetimi süreci anlat›lmaktad›r. “Kariyer Yönetiminde Özel Konular” bafll›kl› 12.
Bölüm’de becerilerin gereksizleflmesi, çal›flan›n oryantasyonu ve sosyalleflmesi, ilerleme kaydedememe, küçülme, flirket d›fl›nda ifl bulma (outplacement) ve emeklilik gibi konular ifllenmektedir. “E¤itim ve Geliflimin Gelece¤i” bafll›kl› son bölüm e¤itim ve geliflim konusunda 10 ya da 20 y›l sonra nas›l bir
farkl›l›k gösterece¤ini tart›flmaktad›r.
‹KEG, yaklafl›k 20 y›ld›r lisans ve lisansüstü ö¤rencilerine verdi¤im E¤itim ve Geliflim derslerini temel almaktad›r. Bu deneyim sonucunda, yöneticilerin, dan›flmanlar›n, e¤iticilerin, farkl› alanlarda çal›flan akademisyenlerin (e¤itim, psikoloji, iflletme ve endüstri iliflkileri gibi) e¤itim ve geliflim konusunda araflt›rma ve uygulamaya katk›da bulunduklar›n› anlad›m. Sonuçta, kitap uygulamal› bir perspektif sunarken çeflitli disiplinlerde yap›lan araflt›rmalar› temel alm›flt›r. Kitap farkl› disiplinlerde lisans ve lisansüstü (master/doktora) e¤itim düzeyindeki ö¤renciler için uygundur.
AYIRT ED‹C‹ ÖZELL‹KLER
Kitab›n çeflitli ay›rt edici özellikleri vard›r: Öncelikle, ö¤retim deneyimim bana ö¤rencilerin araflt›rma ve teoriyi pratikte görmedikleri zaman tedirgin olduklar›n› göstermifltir. Bu nedenle, kitab›n her bölümü, o konunun içeri¤i ile igili bir flirket uygulamas› örne¤i ile bafllamaktad›r. Bölüm boyunca çeflitli iflletme örneklerine de yer
verilmifltir.
Kitab›n ikinci ay›rt edici özelli¤i ise; konusal düzenlemedir. Baz› bölümler benim bilgi aktar›m› olarak adland›rd›¤›m program (ihtiyaç belirleme, e¤itim yöntemleri, ö¤renme çevresi, e¤itim transferi ve de¤erlendirme), çal›flan geliflimi ve kariyer yönetimi ile ilgilidir. Bilgi aktar›m› program›; hâlâ e¤itimin “olmazsa olmaz” bir özelli¤idir. Fakat yöneticiler ve e¤iticilerin rolleri geniflledikçe çal›flan geliflimi ve kariyer
yönetimi gibi konularla da gittikçe artan bir oranda ilgilenmektedirler. Örnek; yöneticiler kültürler aras› e¤itim, çeflitlilik yönetimi, flirket d›fl›nda ifl bulma (outplacement), becerilerin gereksizleflmesi ve 360 derece geribildirim gibi, bilgi aktar›m›
program›n›n alan› d›fl›nda kalan konularla ilgilenmektedirler.
X
Kitap stratejik e¤itim konusu ile bafllamaktad›r. Niçin? Baflar›l› e¤itim çabalar›; iflletme hedef ve stratejilerine ba¤l›d›r. Baflar›l› ve etkili bir e¤itimde, e¤itimin tüm
yönleri (e¤itim amaçlar›,yöntemleri, de¤erlendirmesi, hatta e¤itimi kimin verece¤i);
iflletme stratejisine ba¤l›d›r. Gittikçe artan say›da flirket; e¤itim fonksiyonunun ve
e¤itim uygulamalar›n›n iflletme hedeflerini desteklemesini talep etmektedirler. Aksi
halde e¤itime ayr›lan bütçe k›s›lmakta u¤ramakta veya iflletme d›fl›nda bir kurulufla
devredilmektedir (outsourcing). ‹flletme okullar›ndaki ö¤renciler stratejik düflünce
ile tan›fl›k olmalar›na ra¤men e¤itim ve psikoloji bölümü ö¤rencilerinden e¤itici olacak ö¤rencilerin, stratejik düflünce perspektifini anlamaya ve bu perspektifin e¤itim
fonksiyonunun organizasyonu ve verilen e¤itimin tipi ile iliflkisini anlamaya ihtiyaçlar› vard›r. Teknoloji sadece yaflam ve çal›flma tarz›m›z› de¤il, ayn› zamanda e¤itim
uygulamalar›n› da etkilemifltir. Bu nedenle, bir bölüm tamamen web kaynakl› e¤itim
ve multimedya gibi e¤itimde yeni teknolojilerin kullan›m›na ayr›lm›flt›r.
Kitapta e¤itim alan›ndaki en güncel konular yer almaktad›r. Örnek, flirket üniversiteleri, yetkinlikler, sürekli ö¤renme, bilgi ve entellektüel sermayenin yönetimi konular› kitapta yer almaktad›r. Her bölümde en yeni akademik araflt›rma bulgular›
ve iflletme uygulamalar› yer almaktad›r.
Ö⁄RENMEYE YARDIMCI OLMAK ÜZERE
HAZIRLANAN ÖZELL‹KLER
‹KEG; ö¤renmeye yard›mc› çeflitli özellikler sunar :
1. Her bölümde ö¤rencinin ö¤renmesi beklenen kazan›mlar belirtilir.
2. Metin içi örneklerde hizmet, üretim ve perakendecilik sektörlerinden örnekler
vard›r.
3. Bölüm sonundaki tart›flma sorular›, ö¤rencilerin bölümde anlat›lan kavramlar›
ö¤renmelerine ve bu bilginin çeflitli kullan›mlar›n› anlamalar›na yard›mc› olur.
4. Önemli terim ve kavramlar her bölümde kal›n (bold) harflerle belirtilmifltir. Bu
anahtar kavramlar her bölümün sonunda belirtilmifltir. Bu terimler ö¤rencinin
e¤itimin dilini anlamas› aç›s›ndan önemlidir.
5. Uygulama ödevleri ö¤rencinin bölümün içeri¤ini prati¤e dökmesi bak›m›ndan
önemlidir. Uygulama ödevleri ö¤rencinin www (World Wide Web)’i kullanmalar›n› gerektirmektedir.
6. Kitab›n sonundaki isim ve konu dizinleri anahtar kifli ve konular› bulmakta yard›mc› olur.
B‹LG‹LER
Yazar bir ders kitab›n›n yaz›lmas›na kat›lan birçok önemli kifliden sadece birisidir.
Bu kitab›n ilk bask›s› çeflitli kiflilerin uzmanl›klar› ve enerjileri olmaks›z›n gerçeklefltirilemezdi. Editörler Craig Beytein ve John Beirnat takdiri hak etmektedirler.
Craig Beytein benden bu projeyi istemekle bir yazar olarak yeteneklerime güvendi¤ini gösterdi. John Beirnat bana ihtiyac›m olan kaynaklar› sa¤lad›, yazmak istedi¤im e¤itim kitab›n› yazma özgürlü¤ünü verdi. Fikirlerimi tart›flmak, sorulara ce-
XI
vap almak için kendisine her zaman ulaflabildim. John’un asistan› Erin Riley gözden geçirmelerin koordinasyonu, kapak dizayn›n›n seçimi ve tüm bunlar›n editörlere ulaflt›r›lmas›nda mükemmel bir çal›flma gösterdi. Henüz yeni ifle girmesine ra¤men iflini uzmanca yapt›. Proje yöneticisi Karen Nelson yazd›klar›m›n okunabilir ve
yorumlanabilir olmas›n› sa¤lad›.
Bu kitaptaki her hatan›n, yanl›fl ifadenin ve eksikli¤in tüm sorumlulu¤unu üzerime
al›yorum. Kitapla ilgili izleniminiz ne olursa olsun, kitab› gözden geçirenler olmasayd› bu kadar iyi bir sonuç olmazd›. Taslaklar› okuyup detayl› yorumlar›yla kitab›n son versiyonunu daha iyi bir ürün haline getirmemde bana yard›mc› olanlara
özellikle teflekkür ederim. Bu kiflilerin isimleri afla¤›da belirtilmifltir.
DÖRDÜNCÜ BASKIDAK‹ YEN‹L‹KLER
Bu kitab› ald›¤›n›z için hepinize teflekkür ediyorum. Üçüncü bask›y› inceleyenlerin
yorumlar› ile e¤itim araflt›rma ve uygulamalar›na dayanarak baz› düzeltmeler
yapt›m. ‹nsan Kaynaklar› E¤itim ve Geliflimi’nin dördüncü bask›s›nda yapt›¤›m baz›
önemli de¤iflikliklerden dikkat çekenler flunlar:
• Bütün bölümler en yeni araflt›rma bulgular›n› ve en iyi yeni flirket uygulamalar›n› içerecek flekilde güncellendi. Her bir bölümün bafl›na yeni örnekler
eklendi.
• Bölümlerin bafllang›c›ndaki örnek vakalar›n hepsi yenidir. Örne¤in; “E¤itim
Transferi” bafll›kl› 5. Bölüm’deki örnek vaka Vanderbilt Üniversitesi T›p
Merkezi’nin e¤itimin kullan›lmas›n› ve desteklenmesini sa¤lamak için yapt›¤›
çal›flmalar üzerinde durmaktad›r.
• Dördüncü bask›da d›fl kaynak kullan›m› e¤itimi, iflletme temelli e¤itim ifllevleri,
bilgi yönetimi, karma ö¤renme, ö¤renme yönetimi sistemleri, gayri maddi
varl›klar ve insan sermayesi, yafllanan iflgücünün e¤itim ve geliflime etkileri ve
e¤itimde iPodlar ve avatarlar› da içeren yeni teknoloji gibi konular da ele
al›nmaktad›r.
• Her bölümün sonunda yeni ve güncellenmifl Web tabanl› al›flt›rmalar› içeren
uygulama görevleri ile sona ermektedir. Bu görevlere kitab›n web sitesinden de
ulafl›labilir.
• Kitab›n web sitesindeki yeni bir özellik E¤itim ve Geliflim: BusinessWeek’den. Bu
bölümde BusinessWeek dergisinin mevcut flirket e¤itimi ve geliflimi uygulamalar›n› ele alan makalelerine yer verilmektedir. Örnek; “Seagate’in
Bozulmayan Morali” bafll›kl› makalede Seagate’in tak›m kurma çal›flmalar›ndan
bahsedilmektedir. “‹fl Bafl›nda Video Oynamak” bafll›kl› makale ise video oyunlar›n›n e¤itim amac›yla nas›l kullan›ld›klar›ndan bahsetmektedir. Bütün
BusinessWeek makalelerinin beraberinde ö¤rencilerin tart›flmalar› veya yaz›l›
ödevler için kullan›labilecek bir dizi soru yer almaktad›r.
XII
XIII
Howard J. Klein
Yönetim Bölümü
The Ohio State University
Ellen J. Mullen
E¤itim Gelifltirmede Profesyonel Çal›flmalar
Iowa State University
Steffanie L. Wilk
The Wharton School
Yönetim Bölümü
University of Pennsylvania
Marcie A. Cavanaugh
Endüstri ve Çal›flma ‹liflkileri Bölümü
Cornell University
Joseph Martocchio
Çal›flma ve Endüstri ‹liflkileri Enstitüsü
University of Illionis (Champaign)
Larry Fogli
‹flletme ve Ekonomi Bölümü
University of California (Berkeley)
Core Corporation, Baflkan
XIV
Teflekkür
Yazar bir kitab›n yaz›lmas›na katk›da bulunan birçok önemli kifliden sadece bir
tanesidir. Bu kitab›n dördüncü bask›s› birçok insan›n enerjisi ve uzmanl›¤›
olmaks›z›n ç›kar›lamazd›. Editör John Weimeister bana ihtiyac›m olan kaynaklar›
sa¤lad›, istedi¤im e¤itim kitab›n› yazmam için bana yetki verdi ve benimle fikir
al›flveriflinde bulunup sorular›m› yan›tlad›. John Weimeister’›n ifl toplant›lar›ndaki
misafirperverli¤inin yay›nc›l›k camias›nda bir benzeri yoktur. John eski usullerle ifl
yapar – yazarlarla aras›nda iyi niyet infla eder ki bu iyi niyet aram›zda uzun süreli
bir dostlu¤a dönüflmüfltür. John’un yard›mc›s› Heather Darr kapak tasar›m›
seçimine yard›mc› oldu, düzeltme sürecinde akl›m›za tak›lan sorular› uzman
gözüyle yan›tlad› ve bu kitab›n web sitesinin, test bankas›n›n ve ö¤renci ve e¤itmen
materyallerinin gelifltirilmesini koordine etti. Proje yöneticisi Marlena Pechan;
bask› editörü Karen Dorman; ve geliflim editörü Pat Forrest kitab›n zaman›nda
ç›kmas›n› ve yazd›klar›m›n okunakl› ve anlafl›l›r olmas›n› sa¤lad›lar.
Bu kitaptaki tüm hata, eksiklik ya da yanl›fl ifadelerin sorumlulu¤u bana aittir.
Ancak flunu belirtmek isterim; sizin kitapla ilgili izleniminiz nedir bilmem ama
elefltirmenler olmasayd› bu kitap asla bu kadar iyi olamazd›. Kitab›n dördüncü
bask›s›n› daha iyi bir çal›flma haline getirmemi sa¤layan ayr›nt›l› yorumlar› için
metin elefltirmenlerine özellikle teflekkür ediyorum. Bu elefltirmenler:
Joseph Martoechio
John Binning
Illinois University
Illinois State University
Xiang Yi
Western Illinois University
James Pancake
Webster University,
Merritt Island, FL
Kenneth Brown
The University of Iowa
Raymond A. Noe
XV
Yazar Hakk›nda
Raymond A. Noe The Ohio State University
Raymond A. Noe Ohio State Üniversite’sinde Robert ve Anne Hoyt taraf›ndan
atanm›fl Yönetim Profesörüdür. En Büyük On üniversitede 20 y›ldan fazla bir süre
e¤itim vermifltir. Ohio State Üniversitesi’ne geçmeden önce Michigan State Üniversitesi, Yönetim Bölümü’nde ve Minnesota Üniversitesi Carlson Yönetim Okulu
Endüstriyel ‹liflkiler Merkezi’nde profesör olarak görev alm›flt›r. Psikoloji
alan›ndaki lisans e¤itimini Ohio State Üniversitesi’nde, yine psikoloji alan›ndaki
yüksek lisans ve doktora e¤itimini ise Michigan Üniversitesi’nde tamamlam›flt›r.
Profesör Noe araflt›rmalar yapmakta ve her seviyeden ö¤renciye – üniversite ö¤rencilerinden yöneticilere kadar- insan kaynaklar› yönetimi, yönetim becerileri, nicel
yöntemler, insan kaynaklar› bilgi sistemleri, e¤itim ve geliflim ile örgütsel davran›fl
alanlar›nda e¤itim vermektedir. Profesör Noe’un Academy of Management Journal,
Academy of Management Review, Journal of Applied Psychology, Journal of
Vocational Behavior ve Personnel Psychology dergilerinde yay›nlanan makaleleri
vard›r. Profesör Noe Çal›flan E¤itimi ve Geliflimi adl› kitab›n yan› s›ra,
Fundamentals of Human Resource Management ve Human Resource Management:
Gaining a Competitive Advantage adl› kitaplar›n yay›nlanmas›nda McGrawHill/Irwin ile birlikte çal›flm›flt›r. Profesör Noe ö¤retim ve araflt›rmadaki üstün
baflar›lar›ndan ötürü Herbert G. Heneman Mükemmel Ö¤retim Ödülü (1991),
Endüstriyel ve Örgütsel Psikoloji Derne¤i Ernest J. McCormick Erken Kariyer
Katk›s› Ödülü (1993) ve AEGD 2001 Y›l›n Araflt›rmas› Ödülünü alm›flt›r.
Endüstriyel ve Örgütsel Psikoloji Derne¤i üyesidir. Fisher College of Business web
sitesini fisher.osu.edu/mhr/faculty/noe/mhr855.htm adresinden ziyaret ederek
Profesör Noe’un e¤itim derslerini (MHR 855) görebilirsiniz.
XVII
‹kinci Bask›ya Çeviren ve Editörün Önsözü
Kitab›n bu bask›s›nda emekleri geçen yard›mc›lar›m Say›n Ar. Gör. Erkan
TAfiKIRAN, Say›n Ar. Gör. Esra D‹NÇ ÖZCAN, Say›n Ar. Gör. Ata ÖZDEM‹RC‹;
Say›n Ar. Gör. Müge Leyla YILDIZ, Say›n Ar. Gör. Nihal KARTAL; Say›n Ezgi
GÜRAY, dil konusunda kap›s›n› s›k s›k çald›¤›m Say›n Asl› KARABULUT ile kitab›n
powerpointlerini yaz›ma haz›rlayan Say›n Muhammet ALTUNTAfi ve Osman
NAR’a teflekkür ederim.
Ayr›ca Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’nin de¤erli yöneticisi Say›n Seyhan SATAR’a,
Say›n Gülgonca ÇARPIK’a ve çal›flanlar›na teflekkür ederim.
Editörlük ve çevirinin bütün sorumlulu¤u bana aittir.
Prof.Dr. Canan ÇET‹N
Marmara Üniversitesi
www.canancetin.com
canancetineylü[email protected]
[email protected]
‹çindekiler
XIX
Çevirenin Önsözü
Say›n okuyucular ve sevgili ö¤renciler; günümüzde yönetim yaklafl›m, kavram,
teori ve ilkeleri; daha ziyade insan›n, e¤itimin, iflletme yönetimin, yarat›c›l›¤›n
ve kariyerin önemini bir kez daha vurgulamaktad›rlar.
‹flletmeler ayn› anda global, kalite ve yüksek performansl› çal›flma sistemi gibi
alanlardaki mücadelelerde de üstünlük sa¤lamak zorundad›rlar. ‹flte e¤itim ve
geliflimin bu mücadelelerdeki rolü inkâr edilemez.
Günümüz e¤itim anlay›fl›nda önemli olan etkili bilgi aktarman›n yan›s›ra bunu
da di¤er tüm çal›flanlarla paylaflmaya motive edecek sistemler oluflturmad›r.
Baflar›l› e¤itim çabalar›; iflletme hedef ve stratejilerine ba¤l›d›r. Yani e¤itim
uygulama ve fonksiyonlar›ndan iflletme hedeflerini desteklemesi beklenmektedir.
Hem insan kaynaklar› hem de iflletmeler flu an ve gelecekteki becerileri
gelifltirmek (insan kaynaklar›n›n geliflimi) ve kariyer yönetimi ile ilgilenmektedirler. Bu konularla ilgili olarak e¤itim ihtiyac›n›n belirlenmesi, e¤itim yöntemleri ö¤renme çevresi, e¤itimin transferi ve de¤erlendirilmesi gibi kavramlar
karfl›m›za ç›kmaktad›r. ‹nsan Kaynaklar›n›n E¤itim ve Gelifltirilmesi adl›
kitab›m›z›n literatüre kazand›r›lmas›nda önemli etkenlerden birini, kitab›n
içeri¤inin kapsam› olmufltur. Çünkü; tüm yukar›da de¤inilen konulara ilâve
olarak kültürler aras› e¤itim, çeflitlilik (farkl›l›k) yönetimi, becerilerin gereksizleflmesi, 360° geribildirim alanlar›na da kitab›n katk›da bulunaca¤›na inanmaktay›m.
Kitab›n bask›s›n› büyük bir titizlikle gerçeklefltiren Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m
A.fi. yöneticisi Say›n Rahmi ARIKAN’a, titiz bir gözle okuyan Say›n Tülin
FIRAT’a ve yaz›m, flekil, dizin konusunda, bilgi ve sanat›n› kullanan Gülgonca
ARSLANYILMAZ ile tüm Beta çal›flanlar›na teflekkür ediyorum.
Kitab›n çevirisiyle ilgili her hatan›n, yanl›fl ifadenin, eksikli¤in tüm sorumlulu¤u bana aittir. Elefltiri ve katk›lar›n›z› bekliyorum. Yararl› olmas› dile¤iyle,
Prof.Dr. Canan ÇET‹N
XXI
Kitab›n Kapsam›
Bölüm 1
‹nsan Kaynaklar› E¤itim ve Geliflimine
Girifl 1
Bölüm 2
Stratejik E¤itim
45
Bölüm 3
‹htiyaçlar› Belirleme
Bölüm 10
E¤itim ve Personel Gelifltirilmesinde
Karfl›lafl›lan Özel Hususlar 349
87
Bölüm 11
Kariyerler ve Kariyer Yönetimi
Bölüm 4
Ö¤renme: Teoriler ve Program
Dizayn› 121
Bölüm 5
E¤itim Transferi
Bölüm 8
E¤itimde Yeni Teknolojilerin
Kullan›m› 263
Bölüm 9
Personel Gelifltirilmesi 307
Bölüm 12
Kariyer Yönetiminde Özel
Mücadeleler 423
167
Bölüm 6
E¤itim De¤erlendirme
395
Bölüm 13
E¤itim ve Geliflimin Gelece¤i
193
Bölüm 7
Geleneksel E¤itim Yöntemleri
457
Aç›klamal› Anahtar Kavramlar 481
229
Dizin 499
XXIII
‹çindekiler
Bölüm 1
‹nsan Kaynaklar› E¤itim ve
Gelifltirilmesine Girifl 1
‹flyerinin E¤itimi fiirket Baflar›s›n›n Bafll›ca
Bileflenlerinden Biri Yapmas›n› Etkileyen
Etkenler 1
Girifl 3
E¤itim Nedir? 4
Etkin E¤itim Tasar›m› 6
Çal›flmay› ve Ö¤renmeyi Etkileyen
Etkenler 9
Küreselleflme 9
Liderlik ‹htiyac›
11
Gayri Maddi Varl›klar ve ‹nsan
Sermayesine Daha Fazla De¤er
Verilmesi 12
‹fl Stratejisine Odaklanma 16
Yetene¤i Çekme ve Elde Tutma 16
Müflteri Hizmeti ve Kalite 19
De¤iflen Demografi ve ‹flgücünün
Çeflitlili¤i 24
Yeni Teknoloji 26
Yüksek Performansl› ‹fl Sistemi
Modelleri 29
Ekonomik De¤ifliklikler 31
E¤itim Uygulamalar›n›n Enstantanesi 32
E¤itim ile ‹lgili Bilgi ve Veriler
32
E¤itim Yat›r›m› Liderleri 35
E¤itim Profesyonellerinin Yetenekleri
ve Pozisyonlar› 36
E¤itimi Kim Vermektedir? 38
E¤itimden Kim Sorumlu? 39
E¤itimde Çal›flmaya Haz›rlanma 41
Bu Kitab›n Düzenlenmesi 41
Anahtar Kavramlar
Tart›flma Sorular›
Uygulama Ödevleri
42
43
43
Bölüm 2
Stratejik E¤itim 45
Wegmans G›da Marketlerinde E¤itim
Geçici De¤ildir 45
Girifl 47
E¤itim Rolünün Geliflimi 49
Stratejik E¤itim ve Gelifltirilme Süreci 52
fiirketin ‹fl Hedefinin Belirlenmesi 52
Stratejiyi Destekleyen E¤itim ve
Gelifltirilme Giriflimlerinin
Belirlenmesi 55
XXIV
‹çindekiler
Stratejik E¤itim ve Gelifltirilme
Giriflimleri ile Ba¤lant›l› E¤itim ve
Gelifltirilme Faaliyetleri Sunma 57
E¤itimin Baflar›s›n› Göstermek ‹çin
Ölçü Belirlemek ve Toplamak 60
E¤itimi Etkileyen Organizasyonel
Özellikler 62
Çal›flanlar›n ve Yöneticilerin
Rolleri 62
Tepe Yönetim Deste¤i 63
‹flletme Birimlerinin Entegrasyonu 64
Küresel Varl›k 64
‹fl fiartlar› 64
Di¤er ‹nsan Kaynaklar› Yönetimi
Uygulamalar› 66
Sendikalaflma Boyutu 67
E¤itim ve Gelifliminde Çal›flan
Kat›l›m› 68
De¤iflik Stratejilerde E¤itim ‹htiyaçlar› 68
E¤itim Departman›n›n Organizasyon
Modelleri 71
Fakülte Modeli 72
Müflteri Modeli 73
Matris Modeli 74
‹flletme Üniversitesi Modeli 74
Sanal Model 78
E¤itim ‹fllevinin Pazarlanmas› 81
D›fl Kaynak Kullan›m› E¤itimi 82
Özet 84
Anahtar Kavramlar 84
Tart›flma Sorular› 85
Uygulama Ödevleri 86
Bölüm 3
‹htiyaçlar› Belirleme
87
‹htiyaçlar› Belirleme Steelcase ‹çin Önemlidir 87
Girifl 88
‹htiyaç Belirleme Niçin Gereklidir? 89
‹htiyaç Belirleme Sürecine Kimler
Kat›lmal›? 90
‹htiyaç Belirlemede Kullan›lan
Yöntemler 92
‹htiyaç Belirleme Süreci 95
Organizasyonel Analiz 96
Kifli Analizi 99
Görev Analizi 110
Yetkinlik Modelleri 113
‹htiyaç Belirlemenin Kapsam› 116
Uygulamada ‹htiyaç Belirleme 117
Özet 118
Anahtar Kavramlar 118
Tart›flma Sorular› 119
Uygulama Ödevleri 120
Bölüm 4
Ö¤renme: Teoriler ve Program
Tasar›m› 121
Olumlu Bir Ö¤renme Ortam› E¤itimi
Canland›r›r! 121
Girifl 123
Ö¤renme Nedir? Ne Ö¤renilir? 124
Ö¤renme Teorileri 125
Pekifltirme Teorisi 125
Sosyal Ö¤renme Teorisi 126
Hedef Teorisi 129
‹htiyaç Teorileri 130
Beklenti Teorisi 131
Yetiflkin Ö¤renme Teorisi 132
Bilgi ‹fllem Teorisi 133
Ö¤renme Süreci 134
Zihinsel ve Fiziksel Süreçler 134
Ö¤renme Döngüsü 135
Yafl›n Ö¤renme Üzerindeki
Etkileri 137
E¤itim ‹çin Ö¤renme Sürecinin
Anlam› 138
Ö¤renme Sonuçlar›na Verilen E¤itsel
Önem 149
Etkin E¤itim Programlar› Tasar›m›nda Göz
Önünde Bulundurulmas› Gerekenler 149
E¤itim Ortam›n›n Seçilmesi ve
Haz›rlanmas› 150
‹çindekiler
E¤itmenlerin Seçimi 153
E¤itmenler E¤itim Yerini ve Ö¤retim
Program›n› Nas›l Ö¤renmeye Daha
Uygun Hale Getirebilirler? 154
Program Tasar›m› 156
Özet 162
Anahtar Kavramlar 162
Tart›flma Sorular› 163
Uygulama Ödevleri 164
Bölüm 5
E¤itim Transferi 167
E¤itimi Hastalar›n Ciddi Bak›m
Alabilmelerine Yard›mc› Olmak ‹çin
Kullanma
167
Girifl 168
E¤itim Dizayn› (Tasar›m›) 171
E¤itim Transferi Teorisi
Uygulamalar› 171
Kendini Yönetme Stratejileri 174
E¤itim Transferini Etkileyen ‹fl Çevresi
Özellikleri 176
Transfer ‹klimi 176
Yönetici Deste¤i 178
‹fl Arkadafllar› Deste¤i 182
Ö¤renilen Becerileri Kullanma
F›rsat› 182
Teknik (Teknolojik) Destek 183
Transferi Destekleyen Örgütsel
Ortamlar 184
Ö¤renen Organizasyon 184
Bilgi ve Bilgi Yönetimi 185
Özet 189
Anahtar Kavramlar 189
Tart›flma Sorular› 190
Uygulama Ödevleri 190
Bölüm 6
E¤itim De¤erlendirme
193
BP’den Liderlik Gelifltirme: ‹yi Bir
Yat›r›m 193
XXV
Girifl 194
E¤itimin De¤erlendirilmesi ile ‹lgili
Nedenler 195
De¤erlendirme Sürecinin ‹ncelenmesi 197
E¤itim Programlar›n›n
De¤erlendirilmesinde Kullan›lan
Kriterler 198
Biliflsel Sonuçlar 199
Beceri Temelli Sonuçlar 200
Duygusal Sonuçlar 201
Sonuçlar 203
Yat›r›m›n Geri Dönüflü 203
Sonuçlar›n ‹yi Olup Olmad›¤›n›n
Belirlenmesi 204
‹lgililik 204
Güvenilirlik 205
Ay›rtedicilik 205
Pratik Olma 206
De¤erlendirme Uygulamalar› 206
De¤erlendirme Programlar› 208
Geçerlili¤e Yönelik Tehditler:
De¤erlendirme Sonuçlar› ‹çin Alternatif
Aç›klamalar 208
De¤erlendirme Programlar›n›n Tipleri 210
Bir De¤erlendirme Program›
Seçerken Gözönünde Bulundurulmas›
Gerekenler 215
Yat›r›m›n Geri Dönüflünü Belirlemek 217
Maliyetleri Belirlemek 218
Faydalar› Belirlemek 218
Bir Maliyet-Fayda Analizi Örne¤i 219
Fayda-Maliyet Analizi ‹çin Di¤er
Yöntemler 222
Yat›r›m›n Geri Dönüflünü Belirlemeye
Yönelik Faydal› Fikirler 222
‹nsan Sermayesini Ölçme ve E¤itim
Aktivitesi 224
Özet 225
Anahtar Kavramlar 226
Tart›flma Sorular› 226
Uygulama Ödevleri 227
XXVI
‹çindekiler
Bölüm 7
Geleneksel E¤itim Yöntemleri 229
Kyphon’da E¤itim ‹nvaziv De¤ildir 229
Girifl 230
Sunufl Yöntemleri 232
Anlat›m 232
Görsel-‹flitsel Teknikler 233
Uygulamal› Yöntemler
234
‹flbafl›nda E¤itim 235
Simülasyonlar
241
Vak’a Çal›flmalar› 242
‹fl Oyunlar› 243
Rol Oynama 245
Davran›fl Modelleme 246
Grup Kurma Metodlar› 249
Macera Ö¤renimi 250
Tak›m E¤itimi 251
Eylem Ö¤renimi 254
E¤itim Metodunu Seçme 256
Özet 258
Anahtar Kavramlar 259
Tart›flma Sorular› 259
Uygulama Ödevleri 260
Bölüm 8
Uzaktan Ö¤renme ve E¤itimde
Teknolojinin Kullan›m› 263
Büyük Bir T›r›n Yan›ndan Geçerken Bir
Kez Daha Düflünün! 263
Girifl 264
Teknolojinin E¤itim ve Ö¤renim Üzerindeki
Etkisi 266
Teknoloji ve ‹flbirli¤i 267
Teknoloji ve Ö¤renme Ortam› 268
Teknoloji ve Multimedya 270
Bilgisayar-Temelli E¤itim 272
CD-ROM ve Laser Diskler 273
Interaktif Video 273
Internet, web Tabanl› E¤itim, EÖ¤renme ve Ö¤renme Portallar› 274
Etkili Online Ö¤renmenin
Gelifltirilmesi 279
‹htiyaç Belirleme 280
Tasar›m 281
‹flbirli¤i ve Ba¤lant› Kurmak ‹çin
Teknoloji 283
Karma Ö¤renme 286
Simülasyonlar 287
Sanal Gerçeklik 289
Mobil Teknoloji ve E¤itim Yöntemleri:
IPOD’lar, PDA’lar 289
Ak›ll› E¤itmenlik Sistemleri (Intelligent
Tutoring Systems) 291
Uzaktan Ö¤renme (Distance
Learning) 292
E¤itim Destekleme Teknolojileri 294
Uzman Sistemler 294
Groupware 295
Elektronik Performans Destekleme
Sistemleri 296
E¤itim Yönetimi Teknolojileri 296
Etkileflimli Ses Teknolojisi (Interaktive
Voice Technology) 296
Imajnasyon (Imaging) 297
E¤itim Yaz›l›m› Uygulamalar› 297
Ö¤renme Yönetim Sistemleri (ÖYS’ler):
E¤itim, Destek ve Yönetim Sistemleri 298
Yeni Teknoloji E¤itim Yöntemlerinin
Seçimi 301
Özet 304
Anahtar Kavramlar 304
Tart›flma Sorular› 305
Uygulama Ödevleri 305
Bölüm 9
Personel Gelifltirilmesi 307
Personel Geliflimi Büyük Projeleri
Tamamlamak ‹çin Gereken Cesaret, Al›n
Teri ve ‹fl Makineleri Kadar
Önemlidir 307
Girifl 309
Çal›flan›n Gelifltirilmesi ‹le ‹lgili
Yaklafl›mlar 311
XXVII
‹çindekiler
Biçimsel E¤itim 312
De¤erlendirme 317
De¤erlendirme Merkezi
320
K›yaslama
322
‹fl Tecrübeleri 327
Kiflileraras› ‹liflkiler 334
Geliflme Plânlama Süreci 340
fiirketlerin Gelifltirilme Olanaklar›
Sa¤lama Stratejileri 342
E-Ö¤renme ve Çal›flan›n
Gelifltirilmesi 344
Özet
345
Anahtar Kavramlar 346
Tart›flma Sorular› 346
Uygulama Ödevleri 347
Bölüm 10
E¤itim ve Personel Gelifltirilmesinde
Karfl›lafl›lan Özel Hususlar 349
Yerel Halkla Ortakl›k ‹fl Olanaklar›
Sa¤lamaktad›r 349
Girifl
350
D›flsal Çevreden Kaynaklanan E¤itim
Hususlar›
351
Yasal Hususlar
351
Kültürleraras› Haz›rl›k 356
Kültürel Farkl›l›klar›n Boyutlar› 358
‹flgücü Farkl›l›¤›n› Yönetmek 366
Okuldan ‹fle Geçifl 375
E¤itimin ‹fl Yeri Rehaf› ve Di¤er KamuÖzel Sektör Programlar›ndaki
Rolü 376
‹flletmelerin ‹ç ‹htiyaçlar› ile ‹lgili Olan
E¤itim Meseleleri
378
Temel Beceri E¤itimi 378
“Cam Tavan›” Eritmek 380
Ortak Birlik Yönetim
Programlar› 383
Yedekleme Plânlamas› 385
Görev D›fl› Davran›fllar› Olan
Yöneticileri Yetifltirmek
388
E¤itim ve Ücret Sistemleri
Özet 391
Anahtar Kavramlar 391
Tart›flma Sorular› 392
Uygulama Ödevleri
392
389
Bölüm 11
Kariyerler ve Kariyer Yönetimi 395
Kariyer Yönetimi Çal›flanlar› Dâhil
Eder 395
Girifl 396
Kariyer Yönetimi Niçin Önemlidir?
397
Kariyer Yönetiminin Kariyer
Motivasyonu Üzerindeki Etkisi 398
Kariyer Nedir?
400
Çok Yönlü Kariyer 401
Geleneksel Kariyer Çok Yönlü Kariyere
Karfl› 401
Bir Kariyer Geliflim Modeli
405
Kariyer Aflamalar› 406
Kariyer Yönetimi Sistemleri 410
Kendini De¤erlendirme 410
Gerçeklik Kontrolü 412
Hedef Belirleme 412
Hareket Plânlamas› 412
Kariyer Yönetimi Web Siteleri 414
Personelin, Yöneticilerin, ‹nsan Kaynaklar›
Yöneticilerinin ve fiirketin Kariyer
Yönetimindeki Rolleri 416
Personelin Rolü 417
Yöneticinin Rolü 417
‹nsan Kaynaklar› Yöneticisinin
Rolü 419
fiirketin Rolü 419
Kariyer Yönetim Sistemleri
De¤erlendirilmesi
420
Özet
420
Anahtar Kavramlar
421
Tart›flma Sorular› 421
Uygulama Ödevleri 422
XXVIII
‹çindekiler
Bölüm 12
Kariyer Yönetiminde Özel
Mücadeleler
423
Bölüm 13
E¤itim ve Gelifltirilmenin
Gelece¤i 457
‹fl D›fl›ndaki Yaflam Düflünce ‹çin Önemli
G›dad›r 423
Girifl 424
Sosyalleflme ve Oryantasyon 425
Beklentisel Sosyalleflme 425
Karfl›laflma 426
Yerleflme 426
Sosyalleflme ve Oryantasyon
Programlar› 426
Çift-Yönlü Kariyer Yollar› 430
Durgunlaflma 432
Yetenek Demodeli¤i 433
Kariyere Ara Verme ‹le Bafl Etme 436
Ev ve ‹fl Dengesinin Kurulmas›
436
‹fl Hayat›nda Meydana Gelen
Çat›flmalar
437
‹fl ve ‹fl D›fl›n› Uyumland›rmada fiirket
Politikalar› 438
‹fl ve ‹fl D›fl› Politikalar ile ‹fl
Talepleri Hakk›nda Bilgi
Sa¤lamak 439
‹fl Düzenlemelerindeki ve ‹fl
Takvimlerindeki Esneklik
440
‹fllerin Yeniden Tasarlanmas› 444
‹fl-Yaflam Dengesi Politikalar›na
Yönelik Yönetici Deste¤i 444
‹fl Kay›plar›n›n Azalt›lmas› 447
Yafll› Çal›flanlarla ‹lgilenmek
450
Yafll› Çal›flanlar›n ‹htiyaçlar›na
Karfl›l›k Vermek 451
Emeklilik Öncesi Sosyallefltirme 451
Emeklilik
452
Erken Emeklilik Programlar› 453
Özet 454
Anahtar Kavramlar 454
Tart›flma Sorular›
454
Uygulama Ödevleri 455
E¤itim Çevre ve Müflteri Dostudur 457
Girifl 458
Yeni Teknolojilerin E¤itim Verirken
Daha Çok Kullan›lmas› 458
Sanal ifl Düzenlemelerine Yönelik
E¤itimlerin Daha Fazla Talep
Edilmesi 459
Tasar›m H›z›, ‹çerik Odakl›l›k ve Çoklu
E¤itim Verme Yöntemleri Kullanmaya
Daha Çok A¤›rl›k Verme 460
Entellektüel Sermayeyi Yakalama ve
Paylaflma Üzerinde Daha Fazla
Durma 462
Do¤ru Performans Deste¤inin Daha Fazla
Kullan›lmas› 463
‹fl Geliflimi ‹çin Performans Analizi ve
Ö¤renmeye Daha Fazla Önem Verme 464
E¤itim Ortakl›klar› ve E¤itim ‹çin Daha
Fazla D›fl Kaynak Kullan›lmas› 466
De¤iflim Modeli Perspektifinde E¤itim ve
Gelifltirilme 468
De¤iflimin Gerekli Olup Olmad›¤›n›
Belirleme Yöntemleri 471
K›yaslama 471
Sürecin Yeniden Yap›lanmas› 472
Süreci Yeniden Tasarlamak 633
De¤iflimi Uygulamada Temel
Hususlar 474
De¤iflim Yönetimi 474
De¤iflim Müdahaleleri 477
Özet 478
Anahtar Kavramlar
479
Tart›flma Sorular›
479
Uygulama Ödevleri 480
Sözlük 481
Dizin 499