Slayt 1 - EEMB DERSLER

05/12/2013
İŞBİRLİĞİ

İnsanların erken yaşta bilgisayar kullanımı online olarak kalabalık insan
gruplarıyla etkileşimde olması ve iletişim kurması kullanıcıların içine
kapanık olmasına neden olmaktadır.

İnsanların birbirleriyle bağlantı kurma arayışı sonucunda milyonlarca
kullanıcı listserver lara katılmış, chat odalarını ziyaret etmiştir. Bu online
topluluklar yararlar sağlamakla beraber kötü bir anlayışın gelişmesine de
neden olmuştur. Çoğu insan topluluğu, tartışmaya ve öfkeye yöneldi.

Teknolojinin sosyal boyutunu anlamak için öncelikle onun terminolojisini
ve kapsamını anlamak gerekir.

İşbirliği alanında kullanılan teknolojik terimlerden birisi de
Gamze Ayyıldız - 2010639008
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ
BÖLÜM 10


World Wide Web önemli ölçüde renkli grafik ve çok göz
kamaştırıcı Java veya Flash animasyonlar ile metinsel
iletişimi zenginleştirdi.
Web bazen bir oyun alanı olarak düşünüldü ve alaya alındı,
ama ciddi çalışma ve yaratıcı tasarımlarla bilgi akışını
kolaylıkla desteklemesi sağlandı. Cep telefonları ve mobil
cihazlar da ses, metin mesajları, dijital fotoğraflar ve
videolar iletişim için olanakları genişletmiştir.
CSCW
(Computer-supported cooperative work - bilgisayar destekli işbirliği

Online işlem yapabilme ve iletişim kurmanın herkes için
sağladığı yararlar arttı.

İnsanları yabancılaştıran ve insan karşıtı olarak görülen
bilgisayar, sosyal, saygın ve kişilerarası olumlu güç haline
geldi.

CSCW, ilgili donanım ve yazılımın hizmet ve teknikleri ile sağladığı
bilgisayar ağı teknolojisi üzerinden insanların birbirini anlaması ve
gruplar halinde çalışmasını sağlayan teknolojik faaliyetler için kullanılan
genel bir terimdir.

CSCW sistemlerinin tek bir kullanıcı için tasarlanan etkileşimli sistem
arasındaki en önemli fark sosyalleşmeye izin vermesidir:
 E-posta,
 Tartışma grupları,
 Sohbet odaları, vb.
çalışması) dır.
1
05/12/2013

Uygulayıcılar ve pazarlamacılar hızlı işbirliği odaklı ticari
ürünleri tanımlamak için groupware terimini kullanmışlar.
(Baecker, 1993; Beaudouin-Lafon, 1999).

Groupware, grup çalışmalarını
kolaylaştırmak için tasarlanmış
bir teknolojidir.

Bu teknoloji, iletisim, işbirliği,
koordinasyon, kooperasyon
sağlamak ve sorunları çözmek
kullanılmaktadır.









Eşgüdüm(koordinasyon), kullanıcıların ortak bir amacı
gerçekleştirmek için farklı yerlerde yapmaları gereken işlerin
zamanlamasını belirlemek ve işleri ortak bir plana göre
sonuçlandırmaktır. Taraflar amacı gerçekleştirmek için
gereken kaynakları ayrı ayrı edinir ve kullanır.

Koordinasyon, iş bölümü ile ayrılmıs
kişiler ve fonksiyonlar arasında
uyumlu bir bağlantı kurar.
Koordinasyon sayesinde bir faaliyete
katılan bireyler birbirinden haberdar
olur.
Aralarındaki etkileşim eşeylem ve
işbirliğine göre sınırlıdır ve daha çok
mesajlaşma biçiminde gerçekleşir.



Eşeylem (kooperasyon), kullanıcıların, ortak bir amacı
gerçekleştirmek için, eşzamanlı olarak, çoğu kez aynı yerde
yapmaları gereken işlerin zamanlamasını belirlemek ve
işleri ortak bir plana göre sonuçlandırmaktır.

ASENKRON GROUPWARE
Asenkron groupware, senkron groupware gibi aynı anda
birden fazla katılımcının işbirliğine olanak sağlar.
Ancak asenkron groupware gerçek zamanlı isbirliğine
olanak sağlamaz.
Asenkron groupware örnek olarak e-posta verilebilir.

İletişim ve işbirliği sistemleri, kullanıcıların bilgi paylaşımı ve
uyumlu hareket etme gereksinmelerini başlıca üç düzeyde
karşılanır:
Eşgüdüm (koordinasyon).
Eşeylem (kooperasyon).
İşbirliği (kolaborasyon).
SENKRON GROUPWARE
Senkron groupware, birden fazla katılımcının aynı zamanda
gruplar halinde işbirliği sağlayarak gerçek zamanlı olarak
çalısmasına olanak sağlar.
Senkron groupware örnek olarak metin tabanlı sohbet
sistemleri ya da video konferans verilebilir.

İşbirliği(collaboration) ise birey ve grupların, ister aynı yerde
ister farklı yerlerde olsun, ortak bir amacı gerçekleştirmek
için, uzunca bir süre, tek bir takım ya da kurum gibi,
karşılıklı mesajlaşması, kaynak paylaşması ve yoğun bir
biçimde BİRLİKTE ÇALIŞMASIDIR.
Gerekli kaynaklar, geçici
bir süre için, taraflarca
ortak kullanıma
sunulabilir; taraflar
arasında mesaj değiş
tokuşunun yanı sıra
kaynak alışverişi de söz
konusu olabilir.
2
05/12/2013
Eşgüdüm, eşeylem ve işbirliğinin boyutları. Eşgüdüm, eşeylem ve işbirliği dört boyutta ve
farklı düzeylerde gerçekleşir: 1) İletişim yoğunluğu; 2) Kalıcılık; 3) Kaynak paylaşımı; ve 4)
Kurum kimliği. İletişim ve işbirliği sistemleri farklı boyutlarda ve düzeylerde ortak çalışmayı
olanaklı kılar.

KURULUŞLAR NEDEN GROUPWARE KULLANIRLAR?

Kısıtları aşma

Hızlı bilgi aktarımı

Esneklik ve üretkenlik

Daha yüksek kâr
İşbirliği Hedefleri
Odaklı ortaklıklar iki veya üç kişinin herhangi bir görevi tamamlamak için
yaptıkları işbirlikleridir, iki patologun kanser biyopsi raporunu birbirine
danışması, programcıların programdaki hatayı beraber incelemeleri ya da
astronotların hatalı bir uyduyu beraber kontrol etmesi gibi.
Ortaklar Elektronik posta, sohbet, anlık mesajlaşma, telefon, sesli posta, video
konferans ya da bu teknolojilerin bir arada kullanabilir.



İnsanlar daha verimli ve tatmin edici olmak için iş birliği
yaparlar. Kişiler arasındaki iş birliği tek seferlik olabileceği
gibi kalıcı bir ortaklık olabilir.
Ortak arayüzün
katılımcıların işlemleri ve
stratejileri anlamasını
kolaylaştırması için
işbirliğinin farklı durumları
analiz edilmiştir.

Konferans ya da demo formatları bir kişinin uzak sitelerde ve birçok
kullanıcı ile bilgi paylaşımını sağlar. Başlangıç zamanı ve süresi herkes için
aynıdır, sorular alıcılar tarafından sorulabilir. Katılamayanlar için daha sonra
incelemesi ya da tekrar yapılması için kaydı da tutulmaktadır.



Konferans katılımcıların senkron ya da asenkron şekilde iletişim
kurmasına olanak sağlar.

Birçoğunda mesajlaşma kullanılabilir, genelde konuşmalar kayıt altında
tutulur. Yöneticinin daha etkin olduğu konferanslarda bir lider ya da
moderatör belli süre aralıklarından çevrimiçi tartışmaları denetler.

Bu tür organizasyonlarda insanlar işbirliği içinde farklı rolleri
üstlenirler mesela dergi editörü online başvuruları düzenler, röportaj
yapar ve yayımlar.



Çevrimiçi topluluklar farklı zaman dilimlerinde farklı coğrafyalara
yayılmış insan topluluklarıdır. Bu insanlar, bilgi paylaşmak, herhangi bir
konuda destek almak, tartışmak sosyalleşmek ya da oyun oynamak için
çevrimiçi oluyor.
Ortak bir sorun ya da hobi ile ilgilenenler ilgi topluluklarını (communities
of interest COIs) oluşturmuşlardır.
Bir konuya profesyonel olarak odaklanan topluluklar da uygulama
topluluklarını oluşturmuşlardır. (communities of practice Cops)
Üyeleri aynı coğrafya üzerinde
bulunan ve genellikle yüz yüze de
görüşen topluluklar ağ toplulukları
(networked communities)olarak
bilinirler.
3
05/12/2013
Yer ve zamana bağlı olarak farklı iletişim ve işbirliği
bileşenlerinin kullanımı

Telepresence iki (veya daha çok)
lokasyonda bulunan kişilerin
birbirlerini görerek toplantı yapmalarını
sağlayan gelişmiş video konferans
sistemidir. Katılımcıların uzaktan
katılmalarını ve deneyimlerini
paylaşmalarını sağlar. Bu sistem ile
bireyler iş arkadaşları, müşterileri,
şubeleri, iş ortakları ve danışmanları
ile rahat bir şekilde bulundukları
yerden iletişim kurabilmektedir.
Asenkron Dağıtılmış Arayüzler: Farklı Yer Farklı Zaman


Bu açıklayıcı modelde iki kritik boyut üzerinde duruluyor ve tasarımcılar
ve kullanıcılar için kılavuz olmaktadır. Ancak, işbirliği stratejileri daha
karmaşık hale geldikçe, Birçok tasarımcı bu matris içinde iki ya da daha
fazla hücreyi ikinci arayüz ile birleştirir.
Ortak kullanıcı programlarnın arayüzleri tek kullanıcı programlarının
arayüzlerine göre daha karışıkdır. Kullanıcıların çeşitliliği ve verilerin
düzenli tutulması zorlaşmaktadır. Küçük grup psikolojisi çalışmaları,
endüstriyel ve kurumsal davranış, sosyoloji, ve antropoloji yararlı
Bilimsel araştırma kuramlarını sağlar, ancak birçok araştırmacının kendi
yöntemleri icat etmesi gerekir.

Farklı zamanlarda farklı yerde bulunan insanlar
arasında işbirliği kurulması teknolojinin sağladığı
yararlardan birisidir.

E-mail
Haber grupları,
Listeler
Tartışma panoları
Bloglar




Electronic mail

Elektronik mail sistemleri ile bir kişi başka bir kişiyle ya da kişiler listesi
ile fikrini paylaşabilir. Mesajlar genellikle saniye veya dakika içinde
teslim edilir, cevap kolay ve hızlıdır, ama alıcılar yanıtlamadan once ne
kadar beklemek istediğine kendisi karar verir, etkileşimin hızı
kullanıcıların kontrolündedir.

Elektronik-posta iletileri genellikle metin içerir, ama grafik / elektronik
tablolar, ses, animasyon, ve diğer yapılandırılmış nesneler de mesajın
bir parçası olarak dahil veya ayrı bir belge olarak eklenebilir.

Ancak, internet hızları yavaş olan
kullanıcılar için, bu eklemeleri indirmek
sinir bozucu gecikmelere neden olabilir
zaman maliyetleri yükselebilir.

Ayrıca uzun mesajları, grafik ve
fotoğrafları indirme görüntü ve
animasyon kapasitesine rağmen mobil
cihazlarda da sorun yaratabilir.
Microsoft Outlook 2003 de seçili e mail mesajının içeriğini, klasörlerin içeriğini ve
hiyerarşisini gösteren arayüz. Bu aynı zamanda koordineli pencere ve ekran alanı
etkin kullanımı iyi bir örnektir.
4
05/12/2013
Bir E-mailin Bileşenleri

E-postalara resim, müzik, video gibi her türlü dosya türü eklenebilir ve
alıcının bilgisayarına transfer edilebilir. Her gün dünyada milyarlarca eposta gönderilmektedir.

Ucuzluğu ve kolaylığı nedeniyle kâğıt mektuplardan daha yaygın olarak
kullanılmktadır ancak güvenilirliğinin yetersizliği nedeniyle resmi işlerde
kullanımı oldukça kısıtlıdır.

E-posta hesapları, bu hizmeti veren çeşitli sitelerden ücretsiz veya belirli
bir ücret karşılığında açılabilir. E-posta adresleri; kullanıcı adı, adres
işareti, hesabın oluşturulduğu sitenin e-posta sunucusunun adı, nokta
(.) ve site uzantısının aralık bırakılmadan yazılması ile oluşur.
Örneğin: [email protected]


Gönderen ya da Kimden (From): İletiyi gönderenin (adres) ve adı. Burada
otomatik olarak kişinin adı olarak gözükse de başka kişinin adı ile de
gönderim yapmak mümkündür.

Alıcı ya da Kime Gönderildiği (To): İletiyi alanın mail adresi ve adı. İletinin
kime yollandığını gösterir. E-mail adreslerinin arasına "," virgül koyarak
birden fazla kişiye yollamak olanaklıdır. BCC ile alıcılar listesini gizleyebiliriz.

Konu (Subject): İletiyi özetleyen başlıktır, ayırmakta yardımcı olur. Etik olarak
yazılması önerilir.

Tarih (Date): İleti gönderildiğindeki yerel tarih ve saat. Genelde yollayan
sunucu veya ileti programı bu saati otomatik olarak ekler. Bazen saat ve gün
ayarı bozuk olarak yeni bir ileti, eskiymiş gibi gözükebilir.

İleti gövdesi (Body): Burada iletinin kendisi ve genel olarak gönderenin adı
soyadı yer alır.


Karbon Kopya "KK" (CC, Carbon Copy): Aslen gönderilen kişiye ek olarak iletinin
başka alıcılara gönderilmesini sağlar. İleti buraya yazılan kişilere doğrudan hitap
etmemektedir, ileti bu kişilere bilgilendirme amacı ile yollanmıştır.
Herkesi yanıtla (Reply All): Yanıtlanan iletiyi, gelen iletinin To: ve CC: kısmında
yazılmış olan tüm kişilere yollamak için kullanılır.

Yönlendirme (Forward, Fwd): Gelen bir iletinin bir başka kişiye yönlendirilmesini
sağlar.

Gizli Karbon Kopya "GKK" (BCC, Blind Carbon Copy): Kapalı Karbon Kopya
olarak da bilinir. Buraya yazılan alicilar iletide gözükmez. Etik olarak birçok
kişiye gönderilen gayrı resmi iletiler için bu alanın kullanılması uygun düşer. Bu
tür alici gizleme yığın iletiye (spam) karşı da koruma sağlar.


Yanıtlama (Reply): Belli bir bulunaktan gelen iletiyi yanıtlamak icin kullanılır. Alıcı
kısmına otomatik olarak ileti yollayanın bulunağı alınır. En çok kullanılan
fonksiyonlardan biridir.
Ek (Attachment): Yazıya ek olarak yollanan dosyalardır. Dosyalar eklenmeden
önce kodlanırlar. Ses, resim, video, yazı başta olmak üzere birçok değişik
formatta dosya eklenebilir. Virüslerin başlıca yayılma yollarından biridir.
Bilinmeyen dosya eklerinin açılması önerilmez.
Haber grupları, listeler, tartışma panoları ve bloglar

Elektronik posta elektronik iletişim başlamak için harika bir
yoldur, ama grupların ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için temel
özelliklerini genişletmek gerekir.

Gruplar daha iyi yapılandırılmış tartışmalar yapmak istediği
zaman, onları, düzenlemek arşivlemek ve tartışma geçmişini
saklamak için araçlara ihtiyaç duyar. Bu tür ihtiyaçları
karşılamak için haber grupları, listeler, tartışma panoları ve
bloglar ortaya çıkmıştır.
5
05/12/2013
Haber Grupları

Haber grubu, internet kullanıcılarının her türlü konuda bilgi alışverişi
yapmalarını sağlamak amacıyla oluşturulmuş tartışma ortamlarıdır.

Haber sunucuları (News Server) sayesinde çeşitli konulardaki haber
grupları (Newsgroups) içerisinde bilgiler almak, mesajlara cevap yazmak
veya tartışılan konu hakkında aktif olarak görüş bildirmek mümkündür.

Haber Gruplarında sunucu adları genellikle news ile başlar. Gruplar sıra
düzensel bir yapıda olup ana gruplar ve bunlara bağlı alt gruplar
şeklinde dallanırlar. Gruplara üye olmak için Subscribe (üye ol), üyeliği
sona erdirmek için ise Unsubscribe (üyeliği sonlandır) kullanabilirsiniz.
Haber sunucularında hangi grupların bulunacağına karar vermek, yeni
gruplar eklemek ya da çıkarmak haber sunucusu yöneticisinin yaptığı
işlerdir.


Sık kullanılan yazışma listelerinden farklı olarak
mesajlar, gruba üyeliği gerektirmez ve her
kullanıcıya postalanmazlar. Tüm mesajların bir
kopyası haber sunucularda saklanırlar. Böylece
haber istemcileri (News Client) kullanılarak
istendiği zaman alınması ve kullanıcıların yalnız
ilgilerini çeken haber gruplarını ve istediği
mesajları izleyebilmesi sağlanarak, hem ağ
üzerindeki ileti trafiği azaltılmış hem de mesaj
kutusunu (inbox) temizleme gibi gerekli fakat bir o
kadar da zahmetli olabilen işler ortadan
kaldırılmıştır.
Haber
sunucuları herkese
açık olabileceği gibi haber
sunucusu yöneticisinin
sadece belli yerel ağlara
erişim hakkı vermesi de
mümkündür.
Listeler

Değişik konularda haberleşmelerin yapıldığı bu
mekanizmalarada oluşturulan "haberleşme alanlarına" ise
"liste" denir.

Listeler belirli bir konuda birbirleriyle mesaj alışverişinde
bulunmak isteyen insanların bir araya gelip oluştuğu e-posta
haberleşme kümeleridir. Bu gruptaki herhangi birisi, iletisini (eposta), ilgili kümeye gönderir; "listeci" servisi ise, gelen bu maili
bu kümeye üye olan herkese dağıtır. Listelere, haber
gruplarından farklı olarak, üye olmak gerekir. Bir üyenin
gönderdiği ileti listenin tüm üyelerine dağıtılır. Bu şekilde ileti
akışı sağlanır. Her listenin bir yöneticisi vardır.
Türkiye'deki bazı "Liste" servisleri

Bu mekanizmaları gerçekleştiren programlar çoğunlukla
listserv, list-management yazılımı (listeci yazılımı, listeci servisi)
olarak adlandırılırlar.




Listserv'in unix dünyasındaki karşılığı listproc olarak adlandırılır.
listserv ile benzer işlevleri vardır.





Marmara Üniv. : [email protected]
ODTÜ : [email protected]
Bilkent Üniv.: [email protected] ya damailto:[email protected]
Ege Üniv.: [email protected] (VM) ve mailto:[email protected]
İTÜ :mailto:[email protected]
Boğaziçi Üniv. :mailto:[email protected]
Hacettepe Üniv. : mailto:[email protected]
Akdeniz Üniv. : [email protected]
6
05/12/2013
Tartışma Panoları

Tartışma panoları site katılımcıların önemli ve yararlı konuları birbirleriyle
tartışmaları için tartışma ortamı sağlar. Site şablonların çoğunda tartışma
panoları oluşturma özelliği vardır .

Varsayılan olarak, tartışma panosu en son tartışmayı en önce gösterir, ayrıca
her tartışmaya gelen yanıt sayısını da bu panoda görebilirsiniz. Böylece en
son etkinliklerin hangi tartışmalarda olduğunu ve en popüler tartışmaların
hangileri olduğunu hemen görebilirsiniz.

Ancak, yönetici tartışma panosunu özelleştirmek için görünümleri
değiştirebilir ve ekleyebilir. Katılımcılar da tartışma panosu hakkında kendi
görüşlerini özelleştirebilir.
Blog
Blog Türleri



Blog, genellikle güncelden eskiye doğru sıralanmış yazı ve
yorumların yayınlandığı, web tabanlı bir yayını belirtir.
Çoğunlukla her gönderinin sonunda yazarın adı ve gönderi
zamanı belirtilir. Yayıncının seçimine göre okuyucular
yazılara yorum yapılabilir. Yorumlar, blog kültürünün çok
önemli bir dinamiğidir; bu sayede yazar ve okuyucular
arasında iletişim sağlanır.






Blogların içeriği geleneksel internet
içeriğinden farklılık gösterdiği için sadece
bloglar için kurulmuş özel indeksleme
mekanizmaları ve arama motorları
bulunmaktadır.



Kişisel
İnternet üzerinde bireysel olarak oluşturulan, genel veya belli bir odak noktası olan blog
çeşididir.
Bu tür bloglar çok fazla deneyimi olmayan kişilerin bile kullanabileceği ve sayfalarını
düzenleyebileceği yapıdadır ve daha çok günlük olarak kullanılırlar. Kişisel bloglar
özelliklede son dönemde oldukça büyük yaygınlaşma göstermiştir.
Temasal
Sadece belirli bir alanda yazılan gönderilerin yer aldığı, belirli bir konuda uzman kişilerin
yazdığı ve düzenlediği bloglardır.
Politika, pazarlama, yemek, internet, ekonomi, tasarım, fotoğraf,programlama dilleri, ve
benzeri konularda odaklanmış bloglar bulunmaktadır.
Topluluk
Üyelik sistemine sahip olan ve bu üyelerin yazdıkları gönderilerden meydana gelen
bloglardır. Komünite olarak da adlandırılan bu türdeki blogların çoğu kendi
sunucularındaki blog yazılımını kullanmaktadır.
Kurumsal
Şirketlerin kendileri ile ilgili haber ve duyurularını daha samimi bir şekilde halka açtıkları
bloglar dünyada ve iş hayatında giderek önem kazanmaktadır. Türkiye'de az sayıda olsa
da bazı şirketler şirket bloglarını hizmete sunmaya başlamıştır..
İŞBİRLİĞİNİ KONU ALAN ÖRNEK VİDEO
7
05/12/2013
“Dinlediğiniz için teşekkürler…”
Güler Merve DEMİR 2010639020
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ
BÖLÜM 10


EŞ ZAMANLI DAĞITILMIŞ ARAYÜZLER:
FARKLI YER, AYNI ZAMAN


Eş zamanlı dağıtılmış arayüzler işbirliği sağlayan
sistemlerdir.
Bu arayüzler giderek geliştirilmiştir.
Dağıtık gruplar, sohbet, anlık mesajlaşma (IM), ya da
mesajlaşmanın(texting) aynı anda birlikte çalışmasını
sağlarlar.
En yenilikçi ticari gelişmelerden bazıları, oyunlar için iki
veya daha fazla kişinin katılması için izin veren
yöntemlerdir (interaktif). Poker, satranç, ya da karmaşık
fantezi oyunları Sony'nin EverQuest bunlara örnektir.
Oyun oynarken giriş çıkış aygıtları kullanırlır pek çok özel
tuşları ile denetim kolu gibi özel aygıtlar kullanırlır.
ONLINE SOHBET, ANLIK MESAJLAŞMA VE
MESAJLAŞMA
8
05/12/2013
ONLINE SOHBET

Tipik hızlı sohbet ortamlarında kısa selam ve kısa
yorumlar bulunmaktadır. Katılımcıların hızlı yazı
yazması gerekir ve yorumları, cevapları yakın
ekranda görünür olmalı.Konuşmanın iletilmesi
kısa zamanlı olmalıdır.
 İlk selamlaşma boyunca başlangıçta hızlı bir bilgi
alış verişi geçer.
 Sohbet ortamlarının bir yönü de katılımcılar,
Çingene, Larry Yıldırım, veya Really Rosie gibi ilgi
çekici isimlerle adını değiştirerek yeni kişiliklere
dönüşebilmelerine izin veriyor olmasıdır.
9
05/12/2013
Sosyal sohbet ortamları, hafif kışkırtıcı veya
korkutucu olabilir. Ne yazık ki, bazı sohbet
katılımcıları bir konuşmayı daha küçültücü niyetli
ya da müstehcen dilli olan espirili konuşmalara
dönüşebilir.
 Daha da kötüsü, sohbet odalarında, gerçek dünya
gibi, aldatıcı ortamlar, yasadışı davetiyeler ve
tuzaklar çeşitli şekillerde olabilir. Çocuklar ve
veliler,masum iş adamlarının,bu durumlara önlem
almaları gerekir.
 Üyelikler sıkı kontrol edilmelidir.

IM masaüstü veya dizüstü bilgisayarlarda bulunan
programlarla yakın arkadaşları, aile üyeleri ya da
küçük gruplar arasında hızlı sohbet için ideal bir
yöntemdir. Microsoft Messenger,Skype gibi
yüzlerce abonelerin milyonlarca IM sistemleri
oluşturmuştur.
 Kullanıcılar araç çubuğunda, veya bir uygulamalar
listesinde, masaüstünde küçük bir simgeye
tıklayarak IM programlarını başlatır. Bu sağ,
yaratılmış arkadaş listeleri üzerinde, gösteren bir
pencere açar.

IM MESAJ(INSTANT MESSAGE)
Her arkadaş listesi bu topluluk içinde katılımcıların
isimlerini içerir. Sohbet sistemleri bulunan benzer
bir sohbet penceresi, konuşma içerir ve yeni
mesajlar alt bölmesinde yazılı olabilir.
 Konuşmalar iki veya daha fazla kişi içerebilir.
Genellikle IM topluluklar az 20 kişi içerebilir, ama
daha büyük de olabilir.
 Üyelik genellikle üyeleri birbirlerini tanımak ve
düzenli temas halinde olmak isteyen gruplar ile
sınırlıdır.

10
05/12/2013








Bu uygulamalar kullanıcıların birbirlerinin hareketlerini
izlemeyi sohbet kullanıcılarına sağlamaktır. MSN için
çevrim dışı,müsait değil,çalışıyor gibi durum bildirimleri
bunlara örnektir.
Arkadaşlarının hasta veya olup olmadığını, işlerini nasıl
ilerlediğini, bilmek rahatlatıcı olacaktır. Aynı zamanda
uzun mesafe konuşmaları için ucuz bir yol olabilir.
Çoğu 1M sistemleri ifadeler, fotoğraf ve diğer dosyaları
gönderme yeteneğine sahiptir
Sesler, arka plan gibi özellikleri geniş bir yelpaze ile
içerir.
Bu uygulamalar yeni araştırmalara yol açtı.
Bir ofis yöneticisinin "ohh, bana“ gibi müzikal ölçekli sözleri
sevdikleri ile geçimsiz olduğunu, tiz bir "şşşşhh" bir ortak ya
da kocası ile konuştuğu temsil edelebilir.Bu durum sesin
rollere sahip olabileceğini gösterir (Issacs 2002).
Yorumlar, sohbet ortamlarında olduğu gibi, kısa ve özlüdür.
Vrhich üyeleri grupları sembolleri ve karakterleri kullanarak
iletişim ve şifreli kestirme yollarını araştırmıştır.
Bu kestirme yolları gençler kendi cep telefonları üzerinde
mesajlarda, özellikle bu tür kestirme yolları kullanan usta ve
yaratıcı kullanıcılardır.
11
05/12/2013




Tüm IM kullanıcılarının ihtiyaçları farklı olsa bile, güvenlik ve
gizlilik, gereklidir.
Anlık mesajlaşmalar ile verimli çalışma meydana gelebilir.Bu
konu ile ilgili IM kullanıcıları ile araştırma yapılmışıtır (Isaacs,
Walendowski ve Ranganathan, 2002).
İlk olarak boş konuşmalar olabileceği savunulmasına
rağmen, günde kaç hızlı anlık messajlaşma da bulunduğu,
çok kısa dönüşlerde bulunduğu ve çoklu görevler ile
meslektaşları ile geniş bir konu yelpazesini görüşmek için IM
kullanıldığı araştırılmıştır.
Konuşmaları karmaşık olduğunda kullanıcılar nadiren başka
bir IM ortamına geçmiştir. Konuşmaların sadece% 28 basit
etkileşimler vardır ve 72% planlaması ya da koordinasyon
konusundaydır.
MESAJLAŞMA





Cep telefonları üzerinden (Ayrıca Kısa Mesaj
Sistemlerine veya SMS olarak bilinir) mesajlaşma
zamanda iletişim son derece popüler bir aracı haline
gelmiştir.
Cep telefonu mobil doğası ile canlı bir özel alışverişi
sağlar.
Aynı zamanda mesajları daha sonra okunacak mesaj
olarak göndermek için de kullanılır, ya da basit uyarılar
göndermek için kullanılır.
Avrupalılar ve Asyalılar cep telefonu kullanımını,özellikle
mesajlaşmayı benimsemeleri hızlı olmuştur.
Mesajlaşma maliyeti düşük bir yoldur.
SES VE VIDEO İLE KONFERANS
12
05/12/2013














Ses ve video konferansı sürekli iletişim ve senkron
gerektiren özel bir sistemdir.
Gergin müzakereler, ya da yeni kişiler arasında güven
anlaşması düzenlemek için kullanıldığında ticari
başarılar getiren bir sistemdir.
Standart telefonlar dünyanın her yerinde bir seskonferans sistemine çevirmek için kullanılabilir
özelliktedir.
Konferans yapılacak diğer taraf online olmak zorundadır.
Yüksek çözünürlüklü çoklu kamera kullanımlarına özel
video-konferans odalarında, daha fazla önem verilir.
Evden video konferansı ile şehir dışına çıkmış bir
ebeveyinlerin çocuklarını görme olanağı sağlanabilir,bu
uygulanabilir bir örnektir.
Multimedya özellikleri ile senkron video konferansı
destekleyen donanım, ağ ve yazılım mimarileri önemli
ölçüde iyileştirilmiştir.
Ancak, kullanıcılar hala bazı sorunlarla başa çıkmak
zorundadır.
Gecikmeler,paylaşım hataları, eylemlerin
senkronizasyonı, dar görüş sağlayan alanlar ve vücut dili
değişiklikleri gibi sorunlar ile uzak katılımcıların ruhlarını
anlatabilmeleri zorlaşmaktadır.
DTVC sistemlerini kullanılarak maliyetler düşürüldü, yeterli
bant genişliği mevcut oldu ve arayüzler geliştirildi.
Cornell Üniversitesi CU-SeeMe sistemi hiçbir özel donanım
olmadan ve sıradan video kameralar ile en kişisel
bilgisayarlarda özgür yazılım sunarak düşük çözünürlüklü
(320 x 240) gri tonlu görüntüleri ne olursa olsun kare hızında
internet üzerinden iletebilmek mümkün kılındı.
Görüntüler de sık ​sık sarsıntılar vardı, ama bu öncü proje
kişisel konferanslar, profesyonel çalışma ve uzaktan eğitim
için internet de video kullanımı için bir yol açtı.
Bugün, Microsoft'un toplantı yazılımları dörtlü videokonferans pencereler ile bireylerin ya da gruplara iletişimini
sağlayarak bu eski sistemlerin sözünü yakalarlar.
Programlar çoğu bilgisayarlarda çalışır.
13
05/12/2013









Microsoft Office Live Meeting gibi programlar kullanılarak,
katılımcılar PowerPoint slayt gösterileri gösterebilir ve slaytlar
üzerinden geçerken notları veya işaretçileri kullanabilir.
Beyaz tahta özelliği toplantılarda fikirlerin hızlı taslaklarını
anlatmayı sağlar.
Chapanis klasik çalışmaları ve daha yeni çalışma bir ses
kanalı ile katılımcıları ortak bir ekranda görüntüleyerek
tartışma için önemli bir bileşen olduğu onaylanmıştır.
Konferansın önemini anlamak için 3 uygulama farklı
uygulama yapılmıştır.Bunlar sadece çalışma alanı (ne video
ne de ses),çalışma alanı yalnız ses ile ve çalışma alanı ses ve
video ile oluşturulmuştur.Kullanıcıların konferanslar için
birçok görev de ses performansının önemli etkisi olduğu
anlaşılmıştır.
Uzaktan öğrenme de Microsoft'un arama video
sunumları dahil ve dört öğrenci ile tartışma araştırma
kanalları oluşturuldu.
Bunlar metinsel sohbet, sesli konferans, video
konferans, ve yüz yüze öğrenme.
Ses ve video konferans yöntemleri öğrenmeyi
desteklemede etkili olurken metinsel sohbet, kötü sonuç
aldı.
Sesli konferans memnuniyeti en yüksek olan yöntem
oldu.
Katılımcılar arasında yüz yüze tartışmalar önemli ölçüde
daha uzun kalıcı bilgi sağladı.


YÜZ YÜZE ARAYÜZLER: AYNI YER,AYNI ZAMAN




Ortak iş ile oluşturulmuş ekipler sık sık aynı odada birlikte
çalışmaktadır ve paylaşımlı karmaşık teknoloji kullanımı vardır.
Uçaklarda pilot ve yardımcı pilot işbirliğiyle ortak mekanizmalar ve
görüntüler ile özenle dizayn edilmiş sistemler kullanırlar.
Hava trafik kontrolörleri arasında koordinasyon ile iyice çalışılmış
uzun bir geçmiş vardır.(Wiener and Nagel,1988).
Borsa,piyasa gibi karmaşık görüntüler görmek ,müşterilerden sipariş
almak ve hızlı yüz yüze işbirliği yapmak ya da bir anlaşma elde etmek
için konferanslara başvurulur.
Bu durumlar da beyin fırtınası ekibi ve tasarım ekipleri sık sık birlikte
çalışmak zorundadır.
Çünkü hızlı değişimleri, sık güncellemeleri, olayları ve sonuçları kesin
kayıtlar için gerekli özel ihtiyaçlar vardır.
14
05/12/2013

ELEKTRONIK TOPLANTI ODALARI, KONTROL
ODALARI, VE KAMUSAL ALANLAR











Olağan iş toplantıları için hazırlanmış ortamlara hızla
bilgisayar teknolojisi entegre edilir. Böylece birçok katılımcı
kendi dizüstü veya ağlarıyla zaten ilgili bilgileri alır. Ancak, iş
toplantıların da bilgisayar sunumları göz temasını azaltarak,
ve karanlık bir odada sıkıcı bir monolog halinde geçerek canlı
diyaloğu ve iletişimi azaltabilir.
İkinci zorluk bilgisayarın ve sunum araçlarının paylaşılmış
kontrolün de uygun rolü kabul etmektir. Bu durumda
toplantıyı düzenleyen liderlik rolünü koruyarak katılımcıları,
daha aktif hale getirebilir.
İş toplantıları, beyin fırtınası için sosyal süreçler
yapılandırılmıştır, oylama ve sıralama son derece verimli
sonuçlar üretebilir.
Binlerce kullanıcı ile elektronik toplantı sistemleri için çok
sayıda çalışmalar yapıldı ve faydaları araştırıldı.Bu
araştırmalar sonucunda (Nunamaker , 1991):
Paralel konuşmalı toplantı sürecini daha geniş bir aktif
dinleyici kitlesini teşvik ederken ve birkaç kişinin toplantıya
hakim olma olasılığını azaltır.
Yaratıcısı bilinmeme (anonymity,anonimlik) durumu azalarak
değerlendirme endişesi ve uygunluk baskısını azaltır, böylece
sorunlar daha samimiyetle ele alınır.
Katılımcılar tarafından yapılan duraklatmalarla , toplantı
esnasında başkalarının fikirlerini,bilgilerini yansıtma olanağı
sağlar ve yaşananların kalıcı olmasını sağlar.
Süreç yapısı önemli konular üzerinde grubun odaklanmasına
yardımcı olur ve arasöz ve ya verimsiz davranışlar
edinilemez.
Özel kalem yeteneklerine sahip Mimio gibi basit, ucuz
sensörlü yeni cihazlar, katılımcıları grup önünde ki büyük
beyaz tahta üzerinde olan yazının elektronik kopyalarını
almak için izin verir.
Smart Technologies Inc SMART Board yakından veya
uzaktan parmaklarınızla veya kalemle, etkileşim sağlar.
Böyle kontrol araçları ile oluşturulan elektronik odalar,
kimyasal tesisler ve nakliye yüzünden pahalıdır.
Fakat tüm katılımcılarla paylaşılan bir durum bilinci oluşturur.
Benzer şekilde, askeri savaş odaları ve NASA uzay uçuş
operasyon merkezleri stresin yüksek olduğu koşullarda sık
sık katılımcılar arasında hızlı bir işbirliği sağlamaktadır.
15
05/12/2013




MİMİO
AKILLI TAHTA
Bu aygıtlar ile kişisel bilgisayarlar, mobil cihazlar veya
özel giriş aygıtları yoluyla duvar ekran görüntüleri ile
kamusal alanlarda etkileşim sağlanabilir.
Toplumsal paylaşılan alanında herkesin aynı ekranı
görmesi bir avantajdır. Ortak ve kaydedilen sonuç
üretmek için topluma ait çalışmalar olabilir.
Dezavantajları :
Koordinasyon karmaşık olabilir ve teknoloji dikkat
dağıtıcı bir güzelliğe sahip olursa, bir fikiri anlamayı
zorlaştırabilir, ama bunu belirlemek zordur.
ELEKTRONİK DERSLİK




Her öğrenciye bir klavye ve basit bir yazılım vererek,
konuşma, karşılaştırma, ya da beyin fırtınası için
davetkar bir ortam yaratmak mümkündür.
Örneğin, her öğrencinin ekranında, yazarın adı gösterilen
metin satırına yazarın adını yazarak bir profesörün
sorusuna yanıt verebilir.
10 ile 50 kişi arasında öğrenci cevabı yazmışsa, yeni
yorumlar saniyede birkaç kez görünebilir, ve canlı
konuşmaları doğabilir.
Deneme, şiir, bilgisayar programları, istatistiksel
sonuçlar, web sayfaları ve öğrenci çalışma paragraflarını
bütün sınıf için gösteren bu sistemin değeri anlaşılmıştır.
16
05/12/2013
Öğrencilerin çalışma rolleri ayarlanarak,
birbirlerinin sorunlarını tartışarak birbirlerinden
yeni bilgiler öğrenmesi ve problem çözmek için
uğraşmaları sağlanabilir.
 Çiftler halinde oluşturulmuş gruplar genellikle,
bireylerden daha iyi öğrenirler. Eşleştirilmiş ekipler
ile, görevler için tamamlanma süresinin dağılımı
bireysel kullanıma göre azalır ve daha az öğrenci
bir görevi tamamlarken zorlanır. Ayıca, sorunların
sözle ifadesinin genellikle öğrenme sırasında
avantajlı olduğu gösterilmiştir.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.
REFERANSLAR






























Abowd, G. D., Classroom 2000: An experiment with the instrumentation of a living educational
environment, IBM Systems Journal, 38, 4 (1999), 508-530.
Anderson, Robert H., Bikson, Tara K., Law, Sally Ann, and Mitchell, Bridger M., Ulliversal
Access to Email: Feasibilityalld Societal Implications, RAND, Santa Monica,CA
(1995). Available at http://www.rand.org.
Badner, E. and Mark, G., Why distance matters: Effects on cooperation, persuasion and
deception, Proc. CSCW 2002 Conferellce: Computer-Supported Cooperative Work, ACM
Press, New York (2002), 226-235.
Baecker, Ron, Readings in Groupj'[1(Jre and Computer-Supported Cooperative Work: Assisting
Hliman-Hllmml Collaboration, Morgan Kaufmann Publishers, San Francisco, CA
(1993).
Baecker, Ron, Moore, Gale, and Zijdemans, Anita, Reinventing the lecture: Webcasting
made interactive, Proc. Hllmll1l-Compllter Interaction International 2.003: Volume 1, Theory
and Practice, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ (2003), 896-900.
Beaudouin-Lafon, Michel, Computer Supported Co-operat[z.'e Work Trends in Software, John
\Niley & Sons, Nevv York (1999).
Bly, Sara A., Harrison, Steve R., and Irwin, Susan, MediaSpaces: Bringing people
together in a video, audio, and computing environment, Communications of the ACM,
36,1 (January 1993), 28-!7.
Bruce, B. C. and Easley, Jr., J. A., Emerging communities of practice: Collaboration and
communication in action research, Educational Action Research, 8 (2000), 243-259.
Bruce, Bertram, Peyton, Joy, and Batson, Trent, Netj'wrk-Based Classrooms, Cambridge
University Press, Cambridge, U.K. (1992).
Bruckman, Amy, The future of e-learning communities, CommllllicatiollS of tile AC'vl, 45, 4
(Apri12002),60-63.
Cadiz, L Balachandran, A., Sanocki, E., Gupta, A, Grudin, J., and Jancke, G.. Distance
learning through distributed collaborath'e video \'ie\\'ing, PI'L1C. esc\\' :WOO Conference;
Computer-Supported C00l'cmth't' Wtlrk, AC\I Press. :\"ew York (200m, 135-1.1,4.




























Chapanis, Alphonse, Interactive human communication, Scientific American, 232, 3
(March 1975),36--42.
Cohill, A M. and Kavanaugh, A L./ Community Networks: Lessons from Blacksburg, Virginia,
Second Edition, Artech House, Cambridge, MA (2000).
Ellis, C. A, Gibbs, S. J., and Rein, G. L., Groupware: Some issues and experiences, Communications
of the ACM, 34, 1 (January 1991), 680-689.
Finholt, T. A and Olson, G. M., From laboratories to collaboratories: A new organizational
form for scientific collaboration, Psychological Science, 8 (1997), 28-36.
Finn, K., Sellen, A, and Wilbur, S. (Editors), Video-mediated Communication, Lawrence
Erlbaum Associates, Hillsdale, NJ (1997).
George, T., Communication gap: Tech-savvy young people bring their own ways of
communicating to the workplace, and employees old and young need to adapt, Information
Week (October 21, 2002), 81-82.
Greenberg, Saul and Rounding, Michael, The notification collage: Posting information to
public and personal displays, Proc. CHI 2001 Conference: Human Factors in Computing
Systems, ACM Press, New York (2001), 515-521.
Greenberg, Saul, Hayne, Stephen, and Rada, Roy (Editors), Groupware for Real Time
Drawing: A Designer's Guide, McGraw-Hill, New York (1995).
Grinter, R. and Palen, L., Instant messaging in teen life, Proc. CSCW2002 Conference:
Computer-Supported Cooperative Work, ACM Press, New York (2002)/ 21-30.
Grudin, Jonathan, Groupware and social dynamics: Eight challenges for developers,
Communications of the ACM, 37, 1 (January 1994), 93-105.
Guimbretiere, Francois, Stone, Maureen, and Winograd, Terry, Fluid interaction with
high-resolution wall-size displays, Proc. UIST 2001 Symposium on User Interface Software
& Technoloi;,'!/, ACM Press, New York (2001),21-30.
Halkia, Matina and Local, Gary, Building the brief: Action and audience in augmented
reality, Proc. Human-Computer Interaction International 2003: Volume 4, Universal Access
in HCI, La\\'l"ence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ (2003)/389-393.
Hazemi, Reza and Hailes, Stephen, The Digital Uniz'ersity: Building a Learning Community,
Springer-Verlag, London, u.K. (2001).
17
05/12/2013

















Herbsleb, J., Atkins, D., Boyer, D., Handel, M., and Finholt, T. Introducing instant messaging
and chat in the workplace, Proc. CHI 2002 Conference: Human Factors in Computing
Systems, ACM Press, New York (2002),171-178.
Hiltz, S. R., The Virtual Classroom, Ablex, Norwood, NJ (1992).
Hiltz, S. R. and Turoff, M., The Network Nation: Hunum Communication via Computer.
Addison-Wesley, Reading, MA (1978, revised edition 1998).
Isaacs, Ellen, Morris, Trevor, Rodriguez, Thomas K., and Tang, John c., A comparison of
face-to-face and distributed presentations, Proc. CHI '95 Conference: Human Factors ill
Computing Systems, ACM Press, New York (1995), 354-361.
Isaacs, Ellen, Tang, John c., and Morris, Trevor, Piazza: A desktop environment supporting
impromptu and planned interactions, Proc. CSCW '96 CO/zterence: ComputerSupported
Cooperati!'e Work, ACM Press, New York (1996), 325-333.
Isaacs, E., 'vValendowski, A, Whittaker, 5./ Schiano, D. J., and Kamm, c., The character,
functions, and styles of instant messaging in the workplace, Proc. CSC~V 2002 Conference:
COII/pliter-Supported Coopemtit'e Work, ACM Press, New York (2002).
http://forum.paticik.com/read.php?5,5361575
http://okul.selyam.net/docs/index-22601.html
18