[15-15] KPSS GÜNCEL BILGILER.indd

2016
Vatandaşlık
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
SİYASİ ALANDAKİ GÜNCEL BİLGİLER
 Aralık 2015’te Suudi Arabistan’ın öncülüğünde ara-
larında Türkiye, Mısır, Pakistan ve Malezya’nın da
bulunduğu 34 Müslüman devletin katılımıyla kurul-
2016 Siyasi
masına karar verilen İslam Ordu Gücü’ne İran dahil
 2016 G-8 Zirvesi 26-27 Mayıs 2016’da Japonya’nın
edilmiştir.
Shima ve Mie şehirlerinde yapılacaktır.
 NATO’nun 29. üyesi olmaya davet edilen ülke Ka-
 İslam İşbirliği Teşkilatının 2016-2019 yılları arası dö-
radağ’dır. Karadağ Arnavutluk ve Hırvatistan’ın ar-
nem başkanı Türkiye’dir.
dından NATO’ya katılan 3. Batı Balkan ülkesi ola-
 Kurtuluş Savaşında verdiği destansı mücadele so-
caktır.
nucu 1984 yılında Şanlı unvanını alan Urfa ilimize
 NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı, Aralık 2015’te
2016 yılında İstiklal Madalyası verilmesini öngören
Brüksel’de yapılmıştır.
teklif oybirliği ile kabul edilmiştir.
 2015 İklim konferansı Fransa’da (Paris) toplandı.
 Mart 2016’da Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras
Türkiye’yi temsilen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip
İzmir’e geldi. 95 yıl sonra ilk kez İzmir’e Yunanistan
Erdoğan katıldı.
başbakanı gelmiş oldu.
 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren 9 Mayıs 2015’te ha-
 Parlementoda sadece bir milletvekili ile temsil edi-
yatını kaybetti.
len ilimiz Bayburt’tur.
 TBMM Başkanlığına İsmail Kahraman seçildi (Ka-
 Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı görevinde olan
sım 2015).
Murat Çetinkaya, Merkez Bankası Başkanı oldu.
 Türk Silahlı Kuvvetleri Suriye sınırında sınır ihlali ya-
 Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz’e Cum-
pan SU 24 tipi Rus uçağını düşürdü (Kasım 2015).
hurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından dev-
 2015 Ekim ayında İstanbul’da Türkiye ve Güney As-
let nişanı madalyası verildi. (12 Nisan 2016)
ya Müslümanları Sempozyumu yapıldı.
 4’üncü Nükleer Güvenlik Zirvesi ABD’nin başkenti
 10 Ekim 2015’te terör saldırısının yapıldığı Ankara
Washington’da yapıldı.(Nisan 2016)
Garı’nın önündeki alanın adı “Demokrasi Meydanı”
 ABD - Küba arasında tarifeli uçak seferleri 54 yıl son-
olarak değiştirildi.
ra tekrar başladı. (Şubat 2016)
 Nisan 2015’te yapılan seçimi kazanan Mustafa Akın-
 20 İslam ülkesi arasında yapılan Kuzeyin Gök Gü-
cı KKTC’de yeni cumhurbaşkanı oldu.
rültüsü adlı tatbikat bu güne kadar gerçekleştirilen
 Ocak 2015’te Fransa’nın başkenti Paris’te mizah der-
en büyük tatbikat özelliği taşıyor (Şubat 2016).
gisi Charlie Hebdo’nun merkezine silahlı kişilerce saldırı düzenlendi.
 İlk defa bir Türk Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip Er-
doğan) Peru’yu ziyaret etti.
 Ocak 2015’te 90 yaşında hayatını kaybeden Suudi
 İslam İşbirliği Teşkilatı’nın 2016-2019 yılları arası dö-
Arabistan Kralı Abdullah bin Abdülaziz El Suud için
nem başkanlığını Türkiye yapmaktadır.
Türkiye’de bir günlük resmi yas ilan edilmiştir.
 Güney Afrika’nın efsanevi lideri Nelson Mandela Ara-
2015 Siyasi
lık 2013’te hayatını kaybetmiştir.
 Birleşmiş Milletler (BM) 2015 yılını Uluslararası Işık
Yılı ilan etmiştir.

Mandela 27 yıl hapis yattıktan sonra Güney Afrika’nın seçilmiş ilk siyahi devlet başkanıdır. Man-
 2015 yılında AB dönem başkanları ilk altı ay için Le-
dela 1993 yılında Nobel Barış Ödülü’nü almıştı.
tonya ikinci altı ay için ise Lüksemburg yapmıştır.
1
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
 Suudi Arabistan, Mart 2015’te Yemen’de ilerleyişini
Vatandaşlık
 Dünyadaki kalıcı organik kirleticilerin kısıtlanmasını
öngören antlaşma Stockholm Antlaşması’dır.
sürdüren Husi militanlarına karşı “Kararlılık Fırtınası” operasyonunu başlatmıştır.
 Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan arasında sorun olan
açılıp açılmaması tartışılan Alican sınır kapısı Iğdır il
sınırları içindedir.
 Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİ-
AD) 17. başkanı olarak 22 Ocak 2015’de Cansen
Başaran-Symes seçilmiştir.
 Libya lideri Muammer Kaddafi halk tarafından linç
edilerek öldürülmüştür (Ekim 2011).
 Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Baş-
 İlk kez 1985 yılında imzalanan AB üyelerine pasa-
kanlığı’na Mart 2015’te Prof. Dr. Ömer Demir getiril-
portsuz ulaşım imkanı tanıyan Schengen Anlaşması genişletilmiştir. Şimdiye kadar, 13 AB ülkesi ile
AB dışından İzlanda ve Norveç’in de taraf olduğu
Schengen Anlaşması’na; Macaristan, Polonya, Çek
Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Malta katılmıştır. AB üyelerinden İngiltere ve İrlanda ise Schengen Anlaşması’na taraf
olmamıştır.
miştir.
 Türkiye, 2015’te G-20 dönem başkanlığını üstlenmiştir.
 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) 2015
dönem başkanlığını Sırbistan yapmıştır.
2015 Öncesi Siyasi/Genel Kültür
 Birleşik Krallık; İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey
İrlanda’dan oluşmaktadır. 18 Eylül 2014 tarihinde
Birleşik Krallık’tan ayrılma ile ilgili referandum yapan ülke İskoçya’dır. İskoçya halkı, 18 Eylül 2014’teki referandumda % 55 oyla ayrılmamaya karar vermiştir.
 Arjantinli Jorge Mario Bergoglio (I. Francis) 266. pa-
pa olup Avrupa kıtası dışından seçilen ilk papadır.
I. Françis, Papa 16. Benedikt’in istifası üzerine seçilmiştir.
 Kraliçe Beatrixin’in tahtı bırakmasından sonra Hol-
 Yeni Büyükşehir olan illerimiz: Aydın, Balıkesir, De-
landa’da 123 yıl sonra bir kral tahta çıkmıştır.
nizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van ve Ordu’dur. Büyükşehir sınırları içerisinde bulunan İl Özel
İdareleri kaldırılmıştır. Büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırları olarak değiştirildi.
 22 Arap ülkesinin bulunduğu Arap Ligi, 1945’te Mı-
sır, Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, Lübnan ve Suriye
tarafından ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkileri düzenlemek amacıyla kurulmuştur. Türkiye gözlemci
ülkedir.
 21 Mart 2013 tarihinde Resmi Gazete ’de yürürlüğe
 Türkiye’nin zorunlu yargılama yetkisini kabul ettiği
giren kanunla Ordu, Türkiye’nin en son büyükşehir
belediyesi olmuştur (30. Büyükşehir Belediyesi).
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 5 Mayıs 1949’da
kurulmuş, merkezi Fransa’nın Strazburg kentidir.
Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne 9 Ağustos 1949’da üye olmuştur.
 Kasım 2013’te Yassı Ada’nın ismi “Demokrasi ve
Özgürlük Adası” olarak değiştirilmiştir.
 2011 yılında bağımsızlığını kazanan Güney Sudan
BM tarafından 193. ülke olarak üyeliğe kabul edildi.
 Türkiye’nin kurucu üye olduğu kurumlar şunlar-
dır:
 Birleşmiş Milletler (BM) 2014 yılını Kristalografi (Kris-
tal Bilimi) yılı ilan etmiştir.
 2012 sonunda geçerliliğini yitiren Kyoto Protoko-
lü’nün sona erme zamanı 2020 olarak yenilenmiştir.

Birleşmiş Milletler (BM),

Avrupa Konseyi (CE),

Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD),

İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT),

Karadeniz Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (KEİ),

Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY),

İslam Kalkınma Bankası (İKB),

Gelişmekte Olan Sekiz Ülke (D-8),

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS),

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT).
 KYOTO protokolüne hiç imza atmayan ülkeler: Hin-
distan, Çin ve ABD’dir.
 Kyoto Protokolü verilerine göre dünya atmosferine
bol miktarda sera gazı bırakarak dünyanın aşırı kirlenmesine neden olan ilk üç ülke; Çin, ABD ve Hindistan’dır.
 Dünya mayınlarını yok etmeyi amaçlayan sözleşme-
nin adı Ottowa Sözleşmesi’dir.
2
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
EKONOMİ ALANINDAKİ GÜNCEL BİLGİLER
Vatandaşlık
 Ocak 2015’te kendi para birimi “litas” (lt) olan Lit-
vanya euroya geçti. Böylece 28 üyeli Avrupa Birliği’nde resmi para birimi euro olan ülkelerin sayısı
19’a çıktı.
2016 Ekonomi
 Dünya petrol kongresi 2017’de İstanbulda yapıla-
 2014-2018 yılları arasında Türkiye’de 10. Kalkınma
caktır.
Planı uygulanmaktadır.
 Borsa İstanbul’un yeni başkan Himmet Karadağ ol-
 3. Nükleer Santral Kırklareli’ndeki İğneada’ya inşa
du. (Nisan 2016)
edilmesine karar verildi.(14 Ekim 2015)
 Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyol Projesi kapsamında
yapılan ve Türkiye’nin 3 şeritli en uzun tüneli olma
2015 Öncesi Ekonomi/Genel Kültür
özelliğini taşıyan Samanlı Tüneli’ne “Orhangazi” adı
 En fazla döviz rezervine sahip ülke Çin’dir.
verildi. (Şubat 2016)
 Gelişmekte olan 8 ülkeyi temsil eden D-8; Türkiye,
 Dünyanın en büyük organik fuarı 2016 “Biofach” Al-
İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’dan oluşur.
manya’nın Nürnberg şehrinde 10-13 Şubat 2016 tarihinde düzenlendi.
 Demir İpek Yolu Projesi; Azerbaycan, Türkiye ve
 Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanlığına tekrar
Gürcistan arasında yapılacaktır.
Christine Lagarde seçildi. Lagarde’ın ikinci başkan-
 Nisan 2014’te Hakkâri Çukurca’da Komşu Irak’a açı-
lık dönemi Temmuz 2021’de sona erecek.
lan sınır kapımızın ismi Üzümlü Sınır Kapısı’dır.
 Dünyanın en büyük güneş enerjisi santrali “NUR 1”
 Türkiye, Meksika, Endonezya ve Güney Kore’nin
Fas’ın Başkenti Rabat’ta kuruldu. Uluslararası dü-
gelişmekte olan ekonomilerini tarif etmek ve bu ülkelerin büyüyen ekonomilerinden bahsetmek için
bundan sonra bu ülkelere “MIST ülkeleri” denecek.
zeyde türünün ilk örneğidir.
 Dubai, Expo 2020’ye ev sahipliği yapmaya hak ka-
zanmıştır.
 15 Mayıs 2013’te Türkiye’nin IMF’ye olan borcunun
 İsviçre’nin Davos kasabasında Ocak 2016’da 46’ncı-
son taksiti ödenmiştir.
sı düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda (WEF)
 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın ismi (İMKB)
açıklanan bir raporla, “Dünyanın En İyi Ülkeleri” lis-
Nisan 2013’te Borsa İstanbul oldu (BİST).
te halinde sunuldu. Ekonomi, yaşam kalitesi ve refah gibi birçok kriter üzerinden yapılan değerlendir-
 Uluslararası para düzenini sağlamak ve dış ödeme
mede 60 ülke arasında Almanya birinci olurken, Tür-
açığı olan ülkelere kredi sağlamak amacıyla 1945’te
kurulan IMF’ye Türkiye 1947’de üye olmuştur.
kiye 30’uncu sırada yer aldı. Listede 60’ıncı ve son
 Yeni Türk Lirası’nın simgesi 2012 yılında Tülay Lale
sırada Cezayir bulunuyor.
tarafından tasarlanmıştır.
2015 Ekonomi
 Euro bölgesinde yer alan ama Avrupa Birliği içinde
olmayan devletler: Andorra, Monaco, San Marino
ve Vatikan’dır.
 G-20 Ülkeleri 2015 Kasım ayında Antalya’da (Belek)
toplandı.

 2015 EXPO Fuarı MİLANO da yapmıştır. EXPO: Dün-
lan antlaşmalar çerçevesinde euro kullanmakta-
ya Kupası ve Olimpiyat Oyunları’ndan sonra gelen
en büyük ekonomik ve kültürel organizasyondur.
EXPO 3-6 ay arasında sürmektedir.

Bu ülkeler AB üyesi olmamalarına karşın, yapıdır.

Karadağ ve Kosova ise AB ile herhangi bir antlaşma imzalamadan euro kullanmaktadır.
İlk EXPO 1851 yılında Londra’da düzenlenmiştir.
 21-24 Ocak 2015 tarihleri arasında düzenlenen Dün Avrupa üyesi olduğu halde euro kullanmayan ül-
ya Ekonomik Forumu İsviçre’nin Davos Kasabası’nda düzenlenmiştir (her yıl Davos’ta toplanır). Türkiye’yi Başbakan Ahmet Davutoğlu temsil etmiştir.
keler; Birleşik Krallık, İsveç, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Macaristan, Polonya, Romanya ve Danimarka’dır (Nisan 2015 itibariyle).
 ABD, IMF’nin son raporuna göre dünyanın en borç-
lu ülkesi kabul edilmiştir.
3
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
SPOR ALANINDAKİ GÜNCEL BİLGİLER
Vatandaşlık
 UEFA tarafından organize edilen Şampiyonlar Ligi
2015 final maçı için Türk hakem Cüneyt Çakır görevlendirilmiştir. Final maçı Juventus ile Barcelona
arasında yapılmıştır.
2016 Spor
 İstanbul’da, karaciğer yetmezliği nedeniyle tedavi
gören Dünya Kıtalararası Ağır Sıklet Boks Şampiyo-
KÜLTÜR, EDEBİYAT ve BİLİM TEKNİK
ALANINDAKİ GÜNCEL BİLGİLER
nu Sinan Şamil Sam yaşamını yitirdi. Sinan Şamil
Sam, dokuz kez Türkiye şampiyonluğunu kazandı.
2016 Kültür, Edebiyat ve Bilim Teknik
 2017 Uluslararası Akdeniz oyunları İspanyada yapı-
 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü;
lacaktır.
 2016 Artistik Buz Pateni Şampiyonası’nda Çağla De-
mirsal ve Berk Akalın bronz madalya kazandı.

Sinema alanında Münir Özkul’a,

Edebiyat alanında, “Gül yetiştiren adam” Rasim
Özdenören’e,
 2016 RİO Olimpiyatlarına mülteci takımı da katıla-
cak.
 Milli masa tenisçi Melek Hu, Avrupa Top 16 Turnu-
vası’nda gümüş madalya kazandı.
 Ocak 2016’da Ankara’da yapılacağı açıklanan Ba-
yanlar Dünya Buz Hokeyi Şampiyonası, saldırı ihti-

Tarih alanında Mehmet Genç’e,

Müzik alanında Orhan Gencebay’a,

Geleneksel Sanatlar alanında Hüseyin Kutlu’ya

Vefa Ödülü ise merhum mütefekkir Cemil Meriç’e takdim edilmiştir.
mali nedeniyle Türkiye’den alınarak, İspanya’ya verildi.
 Kayseri Kültepe ören yerinden çıkarılan ve Anado-
lu tarihini başlatan yazılı belgeleri içeren Kültepe
 2016 Avrupa Atletizm Şampiyonası Hollanda’da
Tabletleri, UNESCO Dünya Belleği Kütüğü’ne kay-
(Amsterdam) yapılacaktır.
dedildi.
 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası, 15. Avrupa Fut-
bol Şampiyonası olacaktır. Turnuva, 2016 yılının yazında Fransa’da yapılacaktır.
 2016 Avrupa Kültür Başkenti San Sebastián (İspan-
 2016 Yaz Olimpiyatları (31. Olimpiyat Oyunları) 5-21
 Ünlü yönetmen Ülkü Erakalın vefat etti. (Nisan 2016)
ya), Wroclaw (Polonya).
Ağustos 2016 tarihleri arasında Brezilya’nın Rio de
 88. Oscar Ödülleri (29 Şubat 2016):
Janeıro kentinde düzenlenecektir.
2015 Spor

En iyi film: Spotlight

En iyi erkek oyuncu: Leonardo DiCaprio (The Revenant)
 Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) dün-
ya klasmanında Türkiye “Yılın En İyi Çıkış Yapan Takımı” ödülüne layık görüldü.

En iyi kadın oyuncu: Brie Larson (Room)

En iyi yönetmen: Alejandro González Iñárritu (The
Revenant)
 FIFA kokartlı Cüneyt Çakır, IFFHS tarafından yapı-
lan oylamada 2015 yılının en iyi 3. hakemi seçildi.
 Spor Toto Süper Lig’de 2015-2016 sezonunun adı

En iyi belgesel: Amy

En iyi film müziği: Ennio Morricone (The Hateful
“Hasan Doğan Sezonu” olmasına karar verildi.
Eight)
 Rusya’da düzenlenen Dünya Tekvando Şampiyo-
 48. SİYAD Türkiye Sineması Ödülleri (Mart 2016)
nası’nda kadınlar 62 kiloda İrem Yaman, altın madalya kazandı.
 Avrupa Olimpiyat Oyunları’nın ilki 2015 yılında Azer-
baycan’ın başkenti Bakü’de yapılmıştır.
 İstanbul 2020’nin sloganı; “İstanbul 2020 Bridge To-

En iyi film: Abluka

En iyi yönetmen: Emin Alper (Abluka)

En iyi senaryo: Emin Alper (Abluka)

En iyi kadın oyuncu: Esme Madra (Nefesim Kesilene Kadar)
gether” yani “İstanbul 2020 Birlikte Köprüler Kuralım.” olmuştur. Ancak final oylamasında Japonya’nın
Tokyo şehri 2020 Olimpiyat Oyunlarına ev sahipliği
yapmaya hak kazanmıştır.
4

En iyi erkek oyuncu: Nadir Sarıbacak (Sarmaşık)

En iyi belgesel: Hasret (Ben Hopkins)
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
 Dünya Botanik Exposu, 2016 yılında Antalya’da ger-
Vatandaşlık
 Ünlü Science dergisinde yayınlanan bir araştırma-
çekleştirilecektir.
ya göre Mezopotamya’da yaşayan en eski uygarlıklardan biri olan Babillerin, Geometri bilimini ilk kul-
 Türkiye Diyanet Vakfı’nın katkılarıyla ABD’ deki Müs-
lanan topluluk olduğu ortaya çıktı.
lümanları aynı çatı altında buluşturacak olan Amerika Diyanet Merkezi açıldı. (2 Nisan 2016)
 Yapay zeka laboratuvarının kurucularından biri olan
Massachusetts İnstitute of Technology’de çalışan
 Uluslararası Türk Akademisi, Prof. Dr. Aziz Sancar
Marvin Minsk 88 yaşında öldü.
ve Prof. Dr. Kemal Karpat’a bilime yaptıkları katkı
dolayısıyla ödül verdi. (Mart 2016)
 NOBEL’den sonra dünyanın en saygın ödüllerinden
biri olarak kabul edilen ve psikanaliz dalında verilen
 Fotomuhabiri Ara Güler hakkında hazırlanan belge-
Mary Sigorni Ödülüne 2016’da Prof. Dr. Vamık Vol-
sel film “İstanbul’un Gözü”ne ABD’de “en iyinin iyi-
kan layık görüldü.
si” ödülü verildi.
 Uzayda yetiştirilen ilk çiçek Zinya (Kirlihanım) çiçe-
2015 Kültür, Edebiyat ve Bilim Teknik
ğidir.
 KUALA Singapur, UNESCO tarafından Yaratıcı Ta-
 ABD’de bu yıl 15’ncisi düzenlenen Boston Türk Film
sarım Şehri seçildi. (12 Aralık 2015)
Festivali’nde yönetmen Çağan Irmak’a “Türk sine-
 2015 yılı Avustralya’da “Türkiye Yılı” olarak kutlanır-
masında mükemmellik” ödülü verildi.(Mart 2016)
ken aynı yıl Türkiye’de de “Avustralya Yılı” olarak
kutlanmıştır.
 Türk yönetmen Deniz Gamze Ergüven’in “Mustang”
adlı filmi “En İyi Avrupa Filmi” seçildi. (7 Şubat 2016)
 Gaziantep, gastronomi dalında, UNESCO “Yaratıcı
Şehirler Ağına” girdi (Aralık 2015).
 Türk Matematik Derneği Başkanlığı’nı yapan, TÜBİ-
TAK Bilim Ödülü sahibi ünlü bilim adamı Prof. Dr.
 52. Uluslararası Altın Portakal Ödülleri Sahiplerini
Tosun Terzioğlu 23 Şubat 2016’da vefat etmiştir.
Buldu. Altın Portakal Ödülleri (Aralık 2015):
 22 Şubat 2016’da düzenlenen 66. Berlin Film Fes-
tivali’nde büyük ödül Altın Ayı’yı sığınmacıların tra-

En İyi Film: “Sarmaşık” filmi.

En İyi Yönetmen: “Sarmaşık” filminin yönetmeni
jedisini anlatan belgesel “Denizdeki Ateş/Fuacoam-
Tolga Karaçelik.
mare” kazandı.
 Türk kökenli yazar Feridun Zaimoğlu’na Alman ede-

En İyi Senaryo: “Sarmaşık” filmi.

En İyi Kadın Oyuncu: Kalandar Soğuğu filminde-
biyatına katkılarından dolayı Berlin Edebiyat Ödülü
ki rolüyle Nuray Yeşilaras.
verildi. (Şubat 2016)

 ASELSAN tarafından geliştirilen, hedef ülke radar-
En İyi Erkek Oyuncu: “Sarmaşık” filminden Nadir Sarıbacak.
ların karıştırılması ve iş yapamaz hale getirilmesini
 Eylül 2015’te Bodrum Türk Filmleri Haftası kapsa-
sağlayan KORAL Mobil Elektronik Harp Sistemi, Ha-
mında “Yaşam Boyu Onur Ödülü” 13 Ekim 2015’te
vefat eden Levent KIRCA’ya verildi.
va Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildi.
 Bülbülü Öldürmek adlı romanıyla dünya çapında bir
 2015 Nobel Barış Ödülünü Tunus’ta barış ve de-
üne kavuşan Harper Lee 89 yaşında hayatını kay-
mokrasi için mücadele eden Tunus Ulusal Diyalog
Komitesi’ne verildi.
betti.
 Bilim insanlarının evrenin işleyişine en uyumlu teo-
 İsveç Akademisi 2015 Nobel Edebiyat Ödülü’nü;
ri olarak kabul ettiği Einstein’in 1916’daki yerçekim
Belaruslu gazeteci 67 yaşındaki Svetlana Alexievich’in kazandığını açıkladı.
dalgalarına ilişkin teorisi ispatlandı. Yerçekim dal-
 Aziz Sancar, Lindahl ve Modrich; 2015 Nobel Kim-
galarını ilk kez “Lazer İnterferometer Yerçekimi Dal-
ya Ödülü’nü almaya hak kazandı.
gası Gözlemevi” (LIGO) çalışma grubu tarafından
 52. si Ekim’de düzenlenmesi planlanan ancak terör
gözlemlediği açıklandı.
olayları nedeniyle ertelenen Altın Portakal Film Fes-
 “Gülün Adı” romanıyla dünyaca ün kazanan İtalyan
tivali’nin adı Eylül 2015 itibariyle Antalya Film Festi-
yazar Umberto Eco, hayata gözlerini yumdu (Şubat
vali olarak değiştirildi.
2016)
5
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
 22. si düzenlenen “Altın Koza Film Festivalinde; En

Vatandaşlık
Yaşar Kemal’in başlıca romanları şunlardır; İnce
iyi film ödülünü, yönetmenliğini ise Emin Alper’in
Memet, Yer Demir Gök Bakır, Yılanı Öldürseler,
yaptığı “Abluka” isimli filmi aldı (Eylül 2015).
Ağrı Dağı Efsanesi, Üç Anadolu Efsanesi, Çıplak
Deniz Çıplak Ada, Orta Direk, Ölmez Otu.
 Türkiye, Libya vatandaşlarına yeniden vize uygula-
maya başladı. (26 Ağustos 2015
 60.sı gerçekleştirilen 2015 Eurovision Şarkı Yarış-
 Türkiye’de ilk Altın Plak ödüllü sanatçısı, türkülerin
ması, Avusturya’nın başkenti Viyana’da yapılmış ve
İsveç birinci olmuştur.
anası olarak anılan Muzaffer Akgün hayatını kaybetti (Ağustos 2015).
 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Mart
 Selahaddin Eyyubi havalimanı Hakkari (Yükseko-
2015’te Dede Korkut Hikâyelerini yeniden kitaplaştırmıştır.
va’da)’de açıldı (Mayıs 2015).
 Türkiye’nin ilk uydu merkezi (TUSAŞ) Türkiye Uzay
 Mart 2015’te Maden Tetkik Arama (MTA) Türkiye’nin
Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi açıldı.
kutup ve okyanuslarda bile petrol ve doğalgaz arayabilecek araştırma gemisinin yapım çalışmalarını
tamamlamıştır. Gemiye “Turkuaz” adı verilmiş Turkuaz, Barbaros Hayrettin Paşa gemisi ile birlikte Türkiye adına petrol ve doğalgaz aramalarında kullanılacaktır.
 Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı TÜRKSOY Daimi
Konseyi, 2015 yılı Türk dünyası kültür başkenti olarak Türkmenistan’ın Mary şehrini seçmiştir.
 Yaşar Kemal, Şubat 2015’te yaşamını yitirmiştir. No-
bel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk Türk yazar olan Yaşar Kemal’in eserleri yaklaşık 40 dile çev-
 Mart 2015’te HAVELSAN, 2015 CeBIT Bilişim Fua-
rilmiş ve uluslararası arenada büyük ilgi görmüştür.
 Oyuncu Zeki Alasya 8 Mayıs 2015’te hayatını kay-
rı’nda tamamen Türk tasarımı olan “Sezgin” adını
verdiği insansız hava aracını ziyaretçilere tanıtmıştır.
betti. Devlet sanatçısı unvanı da alan Zeki Alasya
 Güneş enerjisiyle çalışan Solar Impulse 2, Mart
2010 yılında Altın Portakal Yaşam Boyu Onur Ödü-
2015’te Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu
lü almıştı.
Dabi’den havalanarak uçuşuna başlamıştır.
 Türk Sanat Müziğinin en güçlü sesi olan Müzeyyen
2015 Öncesi Kültür, Edebiyat ve Bilim Teknik
Senar hayatını kaybetti (Şubat 2015).
 Uluslararası anlayış ve kültüre katkı sağlamış ve in-
 Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı (TÜRKSOY) 2015
sanlığın kültürel mirasının zenginleşmesinde rol almış şahsiyet ve olaylar, 1956 yılından bu yana UNESCO tarafından ilan edilen günler vesilesiyle hatırlanmakta ve kutlanmaktadır.
yılını Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından
Haldun Taner’i anma yılı ilan etmiştir.
 Ünlü sanatçı Kayahan, Nisan 2015’te hayatını kay-
betmiştir. 2014 yılında 3. kez hastalığı tekrar eden
Kayahan, kanser tedavisi görüyordu.
 UNESCO 2014’ü Matrakçı Nasuh (minyatürcü, hat-
tat, tarihçi ve matematikçi), İsmail Gaspıralı ve Halide Edip Adıvar yılı ilan etmiştir.
 Mayıs 2015’te devlet sanatçısı ve büyük tiyatro us-
tası Zeki Alasya hayatını kaybetmiştir.
 Türk Einstein olarak bilinen bilim adamı Oktay Si-

2011 yılı UNESCO tarafından Evliya Çelebi Yılı
ilan edilmişti.
nanoğlu 19 Nisan 2015’te Florida Miami’de vefat etmiştir.

2012 yılı UNESCO tarafından Itri yılı ilan edilmişti.
 Türk Sanat Müziği’nin en güçlü seslerinden olan

UNESCO 2013’ü Piri Reis’in Haritasının 500. yılı
Müzeyyen Senar, Şubat 2015’te Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hayata veda etti.
dolayısıyla anma yılı ilan etmişti.


Müzeyyen Senar’ın yeteneği, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve Türk sanat müziğinin büyük
UNESCO’nun, vefatı öncesinde “Yaşayan İnsan
Efsanesi” olarak ilan ettiği Türk Halk Müziği sanatçısı Neşet Ertaş’tır.
hayranı Mustafa Kemal Atatürk‘ün de ilgisini çek-
 Türk Kahvesi, 2013 Aralık ayında Türkiye’den UNES-
miş ve sanatçı birçok kez onun huzurunda özel
CO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsil Listesi’ne kabul edilmiştir.
meclislerinde şarkı okumuştur.
 Yaşar Kemal, 1923’te Osmaniye’de doğmuştur.
 Edirne’nin şirin ilçesi “Uzunköprü “ye ismini veren
1973’te ilki olmak üzere çok kez Nobel’e aday olmuş fakat alamamıştır (Şubat 2015).
en uzun taş köprünün uzunluğu tam 1392 metredir.
6
KPSS

KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
Genişliği: 6 metre 80 cm, yine tam 174 sivri kemeri bulunuyor. Uzunköprü’nün eski ismi Ergene (Cisri Ergene) köprüsüdür.
 Dünyanın en uzun taş köprüsü olarak bilinen Uzun
Köprü, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır.
 2011 Nobel Edebiyat Ödülü‘nü kazanan İsveçli şair

İlk ana muharebe tankımız ALTAY.

İlk insansız hava aracı ANKA.

İkinci yerli savaş gemisi BÜYÜKADA.

İlk yerli keskin nişancı tüfeği BORA.

İlk yerli taarruz helikopteri ATAK.

Dünya’da zırhlı ve yüzme özelliğine sahip tek istihkâm dozeri AZMİM.
Tomas Tranströmer Mart 2015’te vefat etmiştir.
 Avrupa Kültür Başkenti, Avrupa Birliği tarafından pe-
riyodik olarak her yıl belirlenen kent veya kentlere
verilen unvandır.
2014 Umea (İsveç), Riga (Letonya)

2015: Mons (Belçika), Plzen (Çek Cumhuriyeti)

2016: San Sebastian (İspanya), Wrocław (Polonya)

2017: Aarhus (Danimarka), Paphos (Güney Kıbrıs)

2018: Leeuwarden (Hollanda), Valletta (Malta)
İlk yerli uçak TÜRK KUŞU.

İlk sismik araştırma gemisi BARBAROS HAYRET-

Türkiye’nin ilk temel eğitim uçağı HÜRKUŞ.
 Türkiye’nin en uzun, dünyanın da beşinci uzun su-
lama tünelinin hizmete girdiği 17 km’lik Suruç Tüneli (Şanlıurfa) Mart 2014’te açılmıştır.
 Nobel ödüllerini dağıtan ülke İsveç’tir. Nobel Barış
ödülünü ise Norveç vermektedir.
 Nükleer santral yapılması düşünülen iki şehir: Sinop
 Nisan 2013’te Akdeniz Üniversitesi’nde dünyada ilk
ve Mersin (Akkuyu).
defa kadavradan rahim nakli yapılmıştır. Akdeniz
Üniversitesi daha önce yüz nakilleri ile gündeme
gelmişti.


TİN PAŞA.
 Avrupa Kültür Başkentleri Şunlardır:

Vatandaşlık
 Antalya’da bulunan dünyanın ilk demokratik meclis
binası kabul edilen Patara Antik Kenti TBMM tarafından restore edildi.
Operasyonları yapan Doktor Ömer Özkan’dır.
 Özellikle kadın ve çocuk hakları alanındaki çalışma-
 29 Mayıs 2013’te İstanbul’da temeli atılan 3. Köprü-
larıyla 10 Aralık 2003 tarihinde Nobel Barış Ödülü
alan ilk Müslüman kadın İranlı Şirin Ebadi’dir.
nün ismi Yavuz Sultan Selim Köprüsü olarak açıklanmıştır.
 Dünyada rüzgâr enerjisi üretiminde ilk sırada olan
 Türkiye’de kullanılmaya başlanan ve birçok devlet
tarafından talep edilen milli savaş helikopterimizin
ismi Atak’tır.
ülke Çin, ikinci sırada ABD yer almaktadır. Türkiye
ise 17. sıradadır.
 Türkiye’nin ilk kaya gazı kuyusunun, Shell opera-
 2013 yılında plastik para sistemine geçen ülke Ka-
nada olmuştur.
törlüğünde Diyarbakır’da açılması için çalışmalara
başlanmıştır.
 Orhan Pamuk, Nobel edebiyat ödülünü alan ilk Türk
yazardır (2006).
 Dünyaca ünlü Türk asıllı Doktor Mehmet Öz, eko-
nomi ve haber dergisi Forbes’ın “En Etkili 100” listesinde 7. sırada yer almıştır.
DİĞER GÜNCEL BİLGİLER
 Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafın-
2016 Diğer Güncel Bilgiler
dan şimdiye kadar üretilmiş en zeki gezegenler arası gezginci robot olan Curiosity (Merak), Mars gezegenine inmiştir.
 Endonezya’da 7.9 büyüklüğünde deprem meyda-
 Türkvizyon Şarkı Yarışması, TÜRKSOY ve o yılın
 Nüfusundan fazla mülteci barındıran Kilis ve Gazi-
na geldi (2 Mart 2016)
Türk Dünyası Kültür Başkenti’nin iş birliğiyle her yıl
Türk Dünyası ülkeleri arasında düzenlenen şarkı yarışmasıdır.
antep illerimiz Nobel Barış Ödülüne aday gösterildi
(2016).
 28 Ocak 2016’da TÜİK açıklamasına göre Türkiye
 2013 yılında ilk kez Eskişehir’de Anadolu Üniversi-
nüfusu, 2015 yılı itibarıyla 78 milyon 741 bin 53 kişi
tesi’nde düzenlenen Türkvizyon Şarkı Yarışması’nın
üçüncüsü Türkiye’de yapılmıştır.
olarak açıklandı.
7
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
 TÜİK 2015 yılı verilerini açıkladı:

Yaşam endeksinde Isparta,

Eğitim endeksinde Tunceli,

Çalışma hayatı endeksinde Zonguldak,

Gelir ve servet endeksinde ise İstanbul ilk sırada
 TBMM’de 06.01.2005 günü kabul edilen, “5285 Sa-
yılı Afyon İlinin Adının Afyonkarahisar Olarak Değiştirilmesi Hakkında Kanun” ile adı en son değiştirilen
il Afyonkarahisar olmuştur.
 Yeşilay Derneği’nin kuruluş tarihini içine alan 1-7
Mart arası ülkemizde Yeşilay Haftası olarak kutlanır.
yer aldı.

Vatandaşlık
 Ülkemizde adrese dayalı nüfus sayımı 2007 yılında
başlamıştır.
Endekste son sırayı Muş aldı.
 Türkiye’de ilk televizyon yayınını 1952 yılında İstan-
 İş adamı Mustafa Koç, Ocak 2016’da vefat etti.
bul Teknik Üniversitesi yapmaya başlamıştır.
 Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) son raporunda Zika vi-

rüsünün en fazla Brezilya ve Kolombiya’da yayıldı-
1964’de kurulan TRT, 1968’de ilk siyah beyaz yayına başlamıştır.
ğına dikkat çekti (Şubat 2016).

1984’te renkli televizyon yayını başlamıştır. 1990’da
Star 1 ilk özel televizyon olarak yayın hayatına baş-
2015 Diğer Güncel Bilgiler
lamıştır.
 13 Kasım 2015’te Fransa’nın Paris kentinde terör
 Yerleşim yerleri içindeki ana yollarda hız sınırının 90
saldırısı yapıldı. Saldırıda 132 kişi hayatını kaybetti.
kilometreye çıkarılmasına yönelik karar alınmıştır.
Fransa’da 3 günlük ulusal yas ilan edildi.
 Altyapısı uygun olmayan ara yollarda hız sınırı 50 ki-
 Şarm El-Şeyh (Mısır) Kentinden Rusya’ya giden yol-
lometre olarak devam edecektir.
cu uçağı Sina Yarımadası’nda düştü. Kazada 224
 Cumhuriyet tarihimizde bugüne kadar toplam 6 kez
kişi öldü (Ekim 2015).
referandum yapılmıştır. Referandum tarihleri: 9 Temmuz 1961, 7 Kasım 1982, 6 Eylül 1987, 25 Eylül 1988,
 Türkiye’nin uzaya gönderdiği 7. haberleşme uydu-
27 Ekim 2007 ve 12 Eylül 2010.
su Türksat 4B Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden gönderildi.(16 Ekim 2015)
 Türkiye’de bugüne kadar 12 kişi ant içerek cumhur-
başkanlığı yaparken 5 kişi de cumhurbaşkanlığına
vekillik etti. Bu kişilerden ikisi görevleri sırasında doğal nedenlerden hayatlarını kaybetmiştir. (Mustafa
Kemal Atatürk ve Turgut Özal), ikisi askerî darbeler
sonucu devrilmiştir. (Celâl Bayar ve İhsan Sabri Çağlayangil) ve biri Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından görevden alınmıştır (Cemal Gürsel).
 Şili’deki CALBUCO Volkanı 43 yıl aradan sonra Ey-
lül 2015’te yeniden patladı.
 Nepal’de 25 Nisan 2015’te 7.8 şiddetinde deprem
meydana geldi. Yaklaşık 10000 kişi hayatını kaybetti.
 Dünyanın İlk Ekolojik Şehri Olması Düşünülen ve
2015 yılında tamamlanması planlanan şehir Abu Dabi’dir.
 İlk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1923’te
 İspanya’dan Almanya’ya giderken 24 Mart 2015’te Fran-
sa’nın güneyinde düşen uçak Alman havayolu firmasına aittir. Düşen uçakta 144 yolcu ve 6 mürettebat vardı.
oy birliği ile seçilmiştir. 15 yıl 12 gün ile bu görevde
en çok kalan kişi olan Atatürk, dört dönem cumhurbaşkanlığı yapmıştır.
 Yaş haddinden emekliye ayrılan Ali Alkan‘dan bo-
 Turgut Özal ise 3 yıl 159 gün cumhurbaşkanlığı ya-
şalan Yargıtay Birinci Başkanlığı’na 2015’te İsmail
Rüştü Cirit, seçilmiştir.
parak bu görevde en az kalan kişi olmuştur.
 Türkiye’nin ilk kadın valisi Lale Aytaman’dan sonra
 2007 yılından itibaren Anayasa Mahkemesi Başkan-
Ağustos 2011’de Yalova valiliğine getirilen Esengün
Civelek, ikinci kadın valimiz olmuştur.
lık görevini yürüten Haşim Kılıç, yaş haddinden dolayı 13 Mart 2015 günü görevini Zühtü Arslan’a bırakmıştır.
 Ordusu olmayan tek NATO ülkesi İzlanda’dır.
 INTERPOL, Birleşmiş Milletlerden sonra, dünyanın
ikinci büyük uluslararası örgütüdür.
2015 Öncesi Diğer Güncel Bilgiler/Genel Kültür
 Aya ilk ayak basan Neil Armstrong hayatını kaybetmiş-
 Ebola virüsü ilk kez 1976’da iki ayrı noktada ortaya
tir (Ağustos 2012).
çıkmıştır; Nzara (Sudan) ve Yambuku (Demokratik
Kongo Cumhuriyeti). İsmini salgının oluştuğu bölgede bulunan Ebola Nehri’nden almıştır.
 KKTC’nin ilk kadın başbakanı Sibel Siber olmuştur
(Haziran-Agustos 2013).
8
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
 Soyadı ile anılan test ile makine ve bilgisayarların
Vatandaşlık
 Türk Lirası Banknotlarının Arka Yüzünde;
düşünme yetisine sahip olup olamayacakları konusunda bir ölçü öne süren İngiliz Matematikçisi Alan
Mathison Turing’dir. Turing, bilgisayar biliminin kurucusu sayılır. II. Dünya Savaşı sırasında Alman şifrelerinin kırılmasında önemli rol oynamıştır.

5 TL’nin arka yüzünde bilim tarihçisi Ord. Prof.
Dr. Aydın Sayılı,

10 TL’nin arka yüzünde matematikçi Ord. Prof.
Dr. Cahit Arf,
 Daha önceden Müsellah Müdafaa-i Milliye ve Milli
Emniyet Hizmeti Riyaseti olarak bilinen ve 1963’te
ismi kanunla değiştirilen kurum MİT’tir. MİT Müsteşarı Hakan Fidan’dır.

20 TL’nin arka yüzünde Mimar Kemaleddin,

50 TL’nin arka yüzünde edebiyatçı, felsefeci Fatma Aliye Hanım,
 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 31 Ara-

100 TL’nin arka yüzünde bestekâr Itri,

200 TL’nin arka yüzünde de Yunus Emre portre-
lık 2014 tarihli verilerine göre bazı bilgiler şunlardır:
leri bulunmaktadır.
 En Fazla Göç Veren İller Şunlardır:
Türkiye’deki Bazı Kurum Başkanları Şunlardır:

Çankırı -45,57

Merkez Bankası Başkanı, Murat Çetinkaya

Kars -32,32

Sayıştay Başkanı, Recai Akyel

Ağrı -29,61

Danıştay Başkanı, Zerrin Güngör

Anayasa Mahkemesi Başkanı, Zühtü Arslan
 En Fazla Göç Alan İller Şunlardır:

Bayburt 42,17

Yargıtay Başkanı, İsmail Rüştü Cirit

Tekirdağ 24,25

RTÜK Başkanı, Prof. Dr. İlhan Yerlikaya

Muğla 20,95

MİT Müsteşarı, Hakan Fidan

YÖK Başkanı, Prof. Dr. Yekta Saraç

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı, Sadi Güven

Genelkurmay Başkanı, Hulisi Akar
 Türkiye’de Mesleklerine Göre İlk Kadınlar

İlk Türk kadın savaş pilotu: Sabiha Gökçen

İlk Türk kadın tiyatro oyuncusu: Afife Jale

İlk kadın avukat: Süreyya Ağaoğlu

BM Genel Sekreteri: Banki Moon

İlk kadın bakan: Prof. Dr. Türkan Akyol

UNESCO Başkanı: İrina Bokova

İlk kadın başbakan: Prof. Dr. Tansu Çiller

AB Konseyi Başkanı: Donald Tusk

İlk kadın belediye başkanı: Müfide İlhan

AB Komisyonu Başkanı: Jean Claude Juncker

İlk kadın büyükelçi: Filiz Dinçmen

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri: hansjörg Haber

İlk kadın dışişleri görevlisi: Adile Ayla

Arap Birliği Başkanı: Nebil El Arabi

İlk kadın doktor: Safiye Ali

Şanghay İşbirliği Örgütü Genel Sekreteri: Murat-

İlk kadın profesör: Prof. Dr. Fazıla Şevket Giz

İlk kadın rektör: Prof. Dr. Saffet Rıza Alpar

İlk kadın Sayıştay üyesi: Fahrünisa Etmen

İlk kadın vali: Lale Aytaman
Bazı Uluslararası Kurum Başkanları Şunlardır:
bek İmanaliyev

Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı: Büyükelçi Jean-Maurice Ripert

IMF Başkanı: Christine Legarde

NATO Genel Sekreteri: Jens Stontenberg

İlk kadın kaymakam: Özlem Bozkurt
Dünya Bankası Başkanı: Jim Yong Kim

ABD Merkez Bankası Başkanı: Janet Yellen

İlk kadın gazeteci: Selma Rıza

Avrupa Birliği Merkez Bankası Başkanı: Mario

İlk kadın hâkim: Suat Berk

İlk kadın öğretmen: Refet Angın


İlk kadın Yargıtay üyesi: Melahat Ruacan
Draghi
9

İslam İşbirliği Teşkilatı Başkanı: İyad Medeni

TÜRKSOY Genel Sekreteri: Düsen Kaseinov
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular
COĞRAFYA İLE İLGİLİ GENEL KÜLTÜR BİLGİLERİ
Vatandaşlık
 En büyük gezegen Jüpiter’dir.
 Dünyamıza en yakın gök cismi Ay’dır.
Türkiye
 En küçük gezegen ve Güneş’e en yakın gezegen
 Lüle taşının çıkarıldığı tek ilimiz Eskişehir’dir.
Merkür’dür.
 Türkiye’nin en az ormana sahip bölgesi Güney Do-
 Güneş çevresinde en hızlı dönen gezegen Mer-
ğu Anadolu Bölgesi’dir.
kür’dür.
 İç Anadolu Bölgesi’nin en yüksek yeri Erciyes Da-
 Uydusu olmayan gezegenler Merkür ve Venüs’tür
ğı’dır.
(diğer adıyla çoban yıldızı).
 Ege Bölgesi’nde en uzun kıyıya sahip ilimiz Muğ-
 Dünyamıza en yakın gezegen Mars’tır.
la’dır.
 Dünyayı dolaşan ilk denizci Macellan’dır.
 Taşkömürü ilk defa Zonguldak’ta çıkarılmıştır.
 Deniz seviyesinden en alçak akarsu Şeria Irmağı’dır.
 Türkiye’nin doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık
 Dünyanın en küçük ülkesi Vatikan’dır (Yaklaşık 27
zaman farkı vardır.
dönümdür).
 Türkiye’nin en doğu ucunda Iğdır ili bulunur.
 Dünyanın en çok ülke ile sınır komşusu olan ülke
 Ulaşım yapılabilen tek akarsuyumuz Bartın Çayı’dır.
Çin’dir.
 Ülkemizde ilk şeker fabrikası Uşak’ta açılmıştır.
 Dünya’nın en tuzlu gölü, Lut Gölü’dür (Ürdün ile İs-
rail arasında).
 Ülkemizde ilk demir-çelik fabrikası Karabük’te açıl-
mıştır.
 Dünya’nın en derin gölü, Baykal Gölü’dür (Rusya).
 Ülkemizde ipek böcekçiliği en fazla Marmara Böl-
 Deniz seviyesinden en aşağıda olan göl ise Lut Gö-
gesi’nde yapılır.
lü’dür.
 En uzun kara sınırı olan komşumuz Suriye’dir. Su-
 Dünya’nın en yüksek gölü Titicaca Gölü’dür.
riye ile kara sınırımız 877 kilometredir. En kısa kara
sınırı olan komşumuz ise Nahçivan’dır. Türkiye ile
Nahçıvan arasında 11 km’lik sınır bulunmaktadır.
 Dünyanın en büyük akarsuyu, Amazon’dur.
 Dünyanın en uzun akarsuyu, Missisippi’dir.
 Ülkemizin en büyük gölü Van Gölü’dür.
 Dünyanın en tuzlu denizi Kızıldeniz’dir.
 Türkiye’nin en az göç veren bölgesi Marmara Böl-
 Dünyanın ilk haritası ünlü Türk denizci Piri Reis ta-
rafından çizilmiştir.
gesidir.
 Türkiye’nin en uzun akarsuyu, Kızılırmak’tır (Türki-
 En derin okyanus çukuru Mariana Çukuru’dur.
ye sınırları içinde).
 Yabancı bir ülkeye ait olan adalardan kıyılarımıza en
 Türkiye’deki nehirlerin uzunluklarına göre sıralama-
yakın olanı Meis Adası’dır.
sı şu şekildedir:

Kızılırmak

Yeşilırmak

Sakarya

Seyhan

Ceyhan
 Okyanusların büyükten küçüğe sıralanışı şöyle-
dir: Büyük Okyanus (Pasifik), Atlas Okyanus’u, Hint
Okyanusu.
 Yerkabuğunun en yüksek noktası Himalaya Dağla-
rı’nın üstündeki Everest Tepesi’dir.
 Kıtaların büyükten küçüğe sıralanışı şöyledir: As-
ya, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antarktika, Avrupa, Avustralya.
Dünya
 Güneşin etrafında 9 gezegen vardır. Bu gezegenler
 Türkiye’nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Liste-
güneşe olan uzaklıklarına göre sırasıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün
ve Plüton’dur.

sinde Yer Alan Eserleri:

İstanbul’un Tarihi Alanları,

Safranbolu Şehri (Karabük),
Ancak Plüton dış merkezli bir yörüngeye sahip

Hattuşaş (Boğazköy)-Hitit Başkenti (Çorum),
olduğu için gezegen olup olmadığı konusunda

Nemrut Dağı (Adıyaman-Kahta),
tartışmalar vardır.

Xanthos-Letoon antik yerleşimleri (Antalya-Muğla),
10
KPSS
KONU ANLATIMI
Genel, Kültürel ve Güncel Konular

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas),

Truva Antik Kenti (Çanakkale),

Pamukkale-Hierapolis antik kenti (Denizli),

Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir),

Edirne’deki Selimiye Camii ve Külliyesi (2011),

Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya),

Mor Yakup Kilisesi (Nusaybin-Mardin).
 Türkiye’nin, Unesco Dünya Kültür Mirası Geçici
Listesinde Yer Alan Eserler:

Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri,
Sivas, Erzurum, Kırşehir),

Anavarza Antik Kenti (Adana),

Kaunos Antik Kenti (Muğla),

Kızkalesi (Mersin),

Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya),

Kültepe Arkeolojik Alanı (Kayseri),

Çanakkale ve Gelibolu I. Dünya Savaşı Alanları
(Çanakkale),

Eflatunpınar Kaya Anıtı (Konya),

İznik (Bursa),

Mahmutbey Camii (Kastamonu),

Ahi Evran Türbesi (Kırşehir),

Titus-Vespasianus Tüneli (Hatay).
 Dünyanın yeni 7 Harikası (Portekiz’in başkenti
Lizbon’da 2007 Temmuz’da yapılan toplantıya
göre) aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

Machu Picchu Antik Kenti (Peru’da Anka medeniyetine ait),

Chichen Itza Piramidi (Meksika’da Maya medeniyetine ait),

Christo Redenter Heykeli (Brezilya’da kurtarıcısı
Hz. İsa heykelidir),

Çin Seddi,

Kolezyum (Roma),

Taç Mahal (Hindistan),

Petra Antik Kenti (Ürdün).
11
Vatandaşlık