Ocean of Revelations TV/Video Series
Transkript
Ocean of Revelations TV/Video Series
Ocean of Revelations TV/Video Series Transcripts of Episodes 1-6 Turkish Translation 3524 Yadkinville Drive, No. 357 Winston-Salem, NC 27106 USA Tel.: +1.336.922.1278 Fax: +1.704.749.8557 E-mail: [email protected] www.libforall.org İçindekiler 1. Bölüm: 2. Bölüm: 3. Bölüm: 4. Bölüm: 5. Bölüm: 6. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ.....................................................................................................................................1 İSLAM VE TAKVA....................................................................................................................................9 İNANÇ TOPLULUKLARI .......................................................................................................................17 İMAN EDENLER .....................................................................................................................................24 TEBLİĞ .....................................................................................................................................................32 CIHAD.......................................................................................................................................................40 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ GİRİŞ Kyai Haji A. Mustofa Bisri Ünlü Nahdlatul Ulema Lideri Rembang, Orta Java, Endonezya Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun Değerli izleyiciler, ben Mustofa Bisri. Vahiy Okyanusu adlı bu programa ve bana zaman ayırdığınız için teşekkür ederim. Birçok entellektüel, alim ve Müslüman liderin İslam’la ilgili çeşitli konulardaki görüşlerini keşfetmek üzere sizi bir yolculuğa davet ediyoruz. Hepinizin bildiği gibi, Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V.) ve İslam’ı tüm yaratılanlara bir merhamet ve şefkat kaynağı olması için göndermiştir. Tüm evreni sevgili ve rahmetli kılmak için. Böyle olduğu halde, son yıllarda Hz. Muhammed’in izinden gidenlerin birçoğunun fiili davranışları bu mesajın ulvi içeriğiyle çelişmiş ve bu içeriği bozmuştur. Bu nedenledir ki, peygamberimiz, Resulullah’ın davranışları ve öğretilerini yeniden değerlendirmek kalplerimiz ve aklımız üzerine bir farz olmuştur. Ayrıca kendi eksikliklerimizi görmemiz ve davranışlarımızın sıklıkla onun asil örneğine uymadığının farkına varmamız gerekmektedir. Bildiğimiz gibi, peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V.), Allah’ın rahmeti ve şefkati sayesinde kendisine sevgi dolu bir kalp ve kişilik bahşedilmiş bir insandı. Allah Kur’an’da şöyle bildirmektedir: “Allah’ın rahmeti ve şefkati sayesinde, senin davranışların arındırılmış ve nezaket doludur. Sen zalim ve kaba olsaydın, insanlar senden uzaklaşırdı.” Bu nedenledir ki, eğer Resulullah’ın davranışlarını inceleyecek olursak, her şeyde bir sevgi nüansı olduğunu görürüz. Resulullah şöyle buyurmuştur: “Bu dünyada yaşayanları sevin ki yukarıdaki Allah da sizi sevsin.” Ve, “Her kim merhamet, sevgi ve şefkat göstermezse, Allah da ona merhamet, sevgi ve şefkat göstermeyecektir.” Bütün bunlar Allah’ın Hz. Muhammed’i göndermekteki amacının, yaratılanı sevmek ve rahmet vermekten başka bir şey olmadığını belirten kendi buyruğuyla da uyum içerisindedir. Bu programda, iman ve İslam gibi Müslümanların sıklıkla kullandığı çeşitli terimleri tartışacağız ve bu ve benzeri konularda birçok seçkin entellektüel, İslam alimi ve Müslüman liderin görüşlerini dinleme imkanımız olacak. Ve bilgi sahibi olacağız. Peygamberimizin dediği gibi, bir insan ancak öğrenmeye devam ettiği sürece zeki ve bilgi sahibi olabilir. Ancak, ne zaman ki insanlar her şeyi bildiklerini zannederek öğrenmekten vazgeçer, işte o zaman bilginin yerini cehalet alır. Biz hala öğrenme aşamasındayız. İnsanlar kendi dinleri hakkında daha fazla şey öğrenmeye devam etme isteğine sahip olduğu sürece, Müslüman çevrelerde veya diğer inançlara bağlı insanlar arasında ne olacağı konusunda endişe duymam sözkonusu değildir. Asıl korktuğumuz şey, insanların mutlak Hakikatı zaten kavramış olduklarını zannederek öğrenmekten vazgeçmesi ve başkalarını yanlış yolda ilan ederek suçlamalarıdır. Dünyamızda sorunlara neden olan şey de budur. Başka bir sorun ise belirli bir kişi veya gruptan nefret ederek, nefretimizi dini temellere oturttuğumuzda ortaya çıkar. İsterseniz hemen konuya girerek uzmanların dinimiz hakkındaki görüşlerini dinlemeye başlayalım. İyi seyirler! 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 1 1. KISIM Kasepuhan Sarayı Camii Cirebon, Batı Java, Endonezya İman konusu, ne İslam’dan ne de nefis terbiyesinden ayrı tutulabilir. Kendimi gönülden Allah’a teslim ettiğim zaman, içsel bir huzur ve sükunet, ve hayatımın dışsal şartları ne olursa olsun, bir rahatlama hissederim. ~ Dr. Komaruddin Hidayat, Syarif Hidayatullah İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya İman içsel bir ibadettir, insanoğlunun en derin, en ruhsal çabasıdır, ve bizi Görünmeyene, saklı ve gizemli olana bağlar, ki bu insan zekasının ötesinde olan şeydir… yani Allah’tır. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998 -2005) İman kelimesi Arapça ta’amana yu’minu deyiminden gelir, anlamı ise güvenmek ve kendini tamamen Allah’a emanet etmektir. Bu bağlamda, gerçek anlamda iman eden kimse kendisini, düşüncelerini, kalbini ve tüm hayatını, tamamen Allah’a teslim eden kimsedir. Bu kişi gerçek bir mümindir. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı İman inanç demektir, kesinlik demektir, ancak aynı zamanda iman eden kişinin davranışlarının da iyi olacağı, başkalarına, veya geniş anlamıyla topluma, acı veya zarar vermeyeceği konusunda genel bir kabule yol açacak şekilde günlük davranışlarda gözlenen belirli bir “tat” olarak da karşımıza çıkar. ~ Dr. Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel İman Allah’ın bize verdiği en büyük hazdır. Nedenine gelince, iman her güzel söz ve amelin temelini, ve aslına bakarsak bu dünyadaki tüm hayatımızın altyapısını oluşturur. ~Kyai Haji M. Yusuf Chudlori, Asrama Perguruan Tinggi İslami Yatılı Okulu Müdürü, Tegalrejo, Endonezya Bir kişinin imanı sürekli olarak test edilir: ilk olarak bu dünyanın zevklerine değil de Sadece Allah’a tapmada ne derece tutarlı olduğu konusunda; ve ikinci olarak da diğer insanlara karşı gerçekleştirdiği amellerinde ne derecede tutarlı olduğu konusunda. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 2 Hz. Muhamed (S.A.V.) şöyle buyurmuştur: “Allah’a ve Kıyamet Günü’ne iman eden kişi komşusunu onurlandırır. Allah’a ve Kıyamet Günü’ne iman eden kişi misafirini onurlandırır.” Peygamberimizin tanımına göre, iman etmeyen kişi başkalarının çektikleri zulme aldırmayan kişidir. Ayrıca Hz. Muhammed (S.A.V.) yine şöyle buyurmuştur: “Komşusu açken kendisi tok yatan kişiye ‘imanlı kişi’ denmez.” ~ Celaleddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel İnsanoğlu her nerede sapkın inançları yüzünden kendisiyle Allah arasındaki bağı ve insanlıkla olan bağlarını koparırsa hayat zarar görecek, çatırdayacak ve yok olacaktır. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Eğer imanı, onu tamamen kavramak ve uygulamak açısından ele alırsak, iman açık bir şekilde kuvvetlenecek ve zayıflayacaktır. Başka bir deyişle, iman evrimsel bir durumdur, bir süreçtir. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984- 1999) Bazen müşriklerin sadece heykellere, büyük ağaçlara ve böyle şeylere tapan kişiler olduğunu düşünürüz. Ancak bir şeye tapmak için, konum, meslek ve zenginlik sıklıkla göz ardı edilir, bu şeylerin idol haline getirilmesine neden olsa bile. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı İnsanlar yaşamlarını tamamen Allah'a göre yönlendirmelidir; her şeyi belirleyen Allah'tır ve yaptıklarımızın gerçekten iyi olup olmadığını sadece Allah bilir. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) 2. KISIM NEFİS TERBİYESİ Nefis terbiyesi kendimizi düşünmeden hareket etmemizi sağlar; örneğin, birine yardım etmeyi istemek veya içtenlikle ve iyi niyetle bir amel işlemek – bu bencillikten vazgeçmek demektir. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya Bencil olmama durumu imanın uygulamada gözlenebilen unsurlarından birini temsil eder. Sağlam bir imana sahip olan kişi kesinlikle bencil olamaz. Ancak nefis terbiyesi hakkında konuşmak, bunu başarmaktan daha kolaydır. ~Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı Attığımız her adımın, bütün düşünce ve eylemlerimizin Allah adına, en yüksek Hakikat adına olduğundan emin olarak hayat yolunda saf ve bencil olmayan bir kalple ilerleyebiliriz. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 3 Kendini düşünmemek iyi amellerin arkasındaki temel itici güçtür. Bu tür iyi ameller doğası gereği karşılıksızdır, çünkü bunlar sadece insani görev bilincinden kaynaklanır. Hayat ancak bu şekilde anlam ve manasına ulaşır: sağlam bir iman ve nefis terbiyesine sahip olarak. ~ Dr. Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Allah’a bağlılığı gösteren en yüce ameller, tüm rahmetiyle O’na karşı yoğun bir şükran duygusu içerisinde yapılanlardır. Allah’a, O’nun hizmetkarlarına (insanlığa), ve O’nun tüm yarattıklarına karşı yoğun bir sevgi içerisinde yapılanlardır. ~ Kyai Haji Muhammad Zuhri Zaini, Nurul Jadid İslami Yatılı Okulu, Probolinggo, Endonezya Bana göre, bencil olmamanın en düşük seviyesi [kutsal metinlerde belirtildiği gibi] Allah’ın açık emirleri nedeniyle bir amel işlediğimizde gerçekleşir. Çağdaş felsefi terimlerle anlatmak gerekirse, maddi veya özel nedenlerle veya egomuzun tatmini için değil, sahip olduğumuz değerler nedeniyle. İnsanlar sahip oldukları karşılıklı değerler sayesinde kendini düşünmeden hareket ederler. Daha anlaşılır ifadesiyle, Allah sayesinde. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Eminim ki kendini düşünmeme duygusu, psikolojimizin, davranışlarımızın ve elitlerimiz de dahil olmak üzere tüm Endonezyalıların ruhunu canlandıracak şekilde benliğimizin derinliklerine işlemiş olsaydı... Bana göre bu, Allah’a gerçek bir bağlılıkla dolu “ruhsallaştırılmış bir hayat” yaratırdı. Öyle ki, nefsin terbiye edilmesi, dindar bireyler meydana getirmekle kalmayıp, aynı zamanda dindarlıkla karakterize edilen bir toplum, ve böylece de bu dünyadaki hayatlarımızda bir ahenk vesilesi olurdu. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Hayatlarımız ve inançlarımız bir Sufi üstadın nefis terbiyesi konusunda ortaya koyduğu öğretilerle aynı doğrultuda olmalıdır: “Kendinizi (örn., egonuzu) boş dünyaya gömün.” Bu, bencillikten tamamen vazgeçerek kendinizi bütünüyle Allah’a ve Aklın Ulaşamadığı yerde ortaya çıkan Allah’ın isteğine teslim etmek demektir. ~ Kyai Haji Abdurrahman Vahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) İçtenlik dini uygulamaların özünü oluşturur, ve bana göre, daima imanla birlikte değerlendirilmelidir. Çünkü içtenlik olmadığında, imanımız da riyakar bir kişinin inancına benzeyecektir. Günde beş defa namaz kılabilir ve imanımızı yüksek sesle dile getirebiliriz, ancak eğer gayri-Müslimlerden nefret eder ve onlara birer dost olarak saygı göstermez ve değer vermezsek, o zaman imanımızın bir değeri kalmaz. İşlerimizde dürüstlük; herkesle içtenlikle dost olmak; bunlar ödün verilemeyecek ve yerlerine yenileri konamayacak temel değerlerdir. İçtenlikten uzak bir şekilde kalplerimiz kibir, ego ve kendini beğenmişlikle dolu olduğu halde kendimizi İslam için “gayret sarfeden” Müslümanlar olarak ilan edersek, dini uygulamalarımız yüzeysel olmaktan öteye geçemez, ve bencil amaçlarımız doğrultusunda İslam’ı manipule etmiş oluruz. Bu durumda, dindarlığımızın hiç dini olmayan insanlarınkinden bir farkı kalmaz. Bana göre, bu aslında hayvanların ilkel içgüdülerinden daha aşağıda olan ve küçültücü bir şeydir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Karşı Şiddetin Önlenmesi Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 4 Kendini düşünmeme durumu dilde değil, kalbin en derin kovuklarında yatar. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı Kur’an’a göre Şeytan vardır; ancak onun Allah’ın nefsini terbiye etmiş hizmetkarları üzerinde hiçbir gücü yoktur. Şeytan’ın dostu ve müttefiki olanlar ancak ben merkezci ve bencil olanlardır. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) ŞİİR Elif (Arap alfabesinin ilk harfi, kılıç veya çivi şeklinde) Yazan: Zawawi Imron Sumenep, Madura, Endonezya Zikir Elif… Elif… Elif Elif! Allahım Senin Emrin elimde bir kılıç gibi Göğsümü delerek kalbimin pusulasını değiştiriyor Senin bir sütun gibi dosdoğru olan tabiatın, büküldüğünde bir yılan balığına dönüşüp hayal dünyasında kayboluyor.. geride Işığa geçit verecek yegane bir iğne deliği bırakarak kaderinin ince rüzgarlarıyla ileri geri savrulayım diye Elif.. Elif.. Elif.. Elif.. Elif! Hayatım.. ölümüm.. kaderim.. hepsi Senin Ellerinde Hayatım.. ölümüm.. kaderim.. hepsi Senin Ellerinde Senin Ellerinde.. Senin Ellerinde… Senin Ellerinde Senin Ellerinde.. Senin Ellerinde… Senin Ellerinde 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 5 Kalbimin derinliklerini senin elifinin ucuyla kazıyorum Bir pınar fışkırıp da bir kuyu, sonra bir nehir, bir deniz, ve ta ki milyonlarca dalgalarıyla bir okyanus olana dek Senin Adını çağırarak en derinden yakarıyorum Elif.. Elif.. Elif.. Elif! Rabbim Senin Tabiatın Bir’dir, ve evrende bir kale gibi dimdik durur 3. KISIM KUSURSUZ MÜSLÜMAN El-Ezher Üniversitesi Kahire, Mısır Hz. Muhammed’in (S.A.V) mesajı, genel olarak daha önceki peygamberler tarafından ortaya konulan her şeyle uyum içerisindedir. Musa, İsa, İbrahim ve Muhammed de dahil olmak üzere Allah’ın insanlığa gönderdiği tüm resuller temel ilkeler bakımından hep aynı olan, bir tek mesaj getirmişlerdir: ilk olarak, bencillik etmeden sadece Allah’a tapmak; ikincisi ise, yüksek ahlaki değerlerle kendimizi donatmak. ~ Muhammad Sayyid Tantawi, El-Ezher Üniversitesi Şeyhi Kahire, Mısır İslam kelimesinin gerçek anlamı bizi yaratan Allah’a tamamen ve bütünüyle teslim olmak demektir. Kur’an şöyle buyurmaktadır: “Esas din Allah’a tam olarak teslim olmaktır.” Bu söylemin etimolojisi ortaya koyuyor ki her kim Allah’a tam olarak teslim olursa o bir müslümandır. Öte yandan, İslam, kutsal kitap Kur’an aracılığı ile Hz. Muhammed tarafından getirilerek belirli bir dinin adını aldığından, onu takip edenler tarafından uyulması gereken kuralları sahip resmi bir din şeklinde kabul görür, bunun en kolay örneği ise İslam’ın beş şartıdır. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Kusursuz müslüman ruhunda barındırdığı imanın bir göstergesi olarak Allah’a tam olarak teslim ve tabi olan kişidir. Sözel bir bağlılık (imanın açığa vurulması) kalple hissedilen hakikati ortaya çıkarır, bu da en yüksek değerlerle uyum içerisinde sürdürülen bir hayat halinde çiçeklenir. ~ Kyai Haji Abdul Muqiet Arief, Bahrul Ulum İslami Yatılı Okulu Müdürü, Jember, Endonezya Muhammediye Genel Merkezi Yogyakarta, Endonezya 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 6 Kusursuz Müslüman, ne kendisini en İslami insan olarak tasavvur eden kişidir, ne de kendisini kutsal hissederek öyleymiş gibi davranan, veya hatasız olduğunu düşünen kişidir. Aksine, bireysel tabiatının zayıf ve sınırlarla dolu olduğunu gören, kendisini başkalarına karşı sevgi ve şefkat göstermek zorunda hisseden, ve bu nedenle insanlığa hizmet ederek başkalarının refahına katkıda bulunacak davranışlarda bulunan kişidir. Ancak böyle bir kişiye kusursuz bir müslüman, veya kusursuz bir insan diyebiliriz. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Bir müslüman başkalarını incitmemek adına diline ve eline sahip olabilen kişidir. Müslüman olmak, “Ben şehadet ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur, ve Muhammed onun elçisidir” diyerek sembolik olarak imanımızı dışa vurmaktan çok daha öte bir şeydir. Aksine, imanın bu dışa vurumunu günlük hayatımıza uygulamak ve Resulullah’ın örneğini kucaklamak demektir. Attığımız her adımda, yaptığımız her işte, sürekli Allah’ın bizi izlediğinin farkına varırız. Hayatımızın parametreleri Resulullah Hz. Muhammed’in (S.A.V.) yaptıkları olur. ~ Kyai Haji M. Yusuf Chudlori, Asrama Perguruan Tinggi İslami Yatılı Okulu Müdürü, Tegalrejo, Endonezya Müslümanlıkta kusursuzluk (Allah’a) itaat etmekle ve Hz. Muhammed’in (S.A.V.) büyüklüğünü model alan davranışlar sergileyerek Allah’ı yüceltmek için asil ameller gerçekleştirmekle ortaya çıkar. Gündelik bir dil kullanmak gerekirse: biz sadece Allah istediği için yaşıyoruz; sadece Allah’ın yardımıyla hareket edebiliriz; ve bu dünyada Allah’ın gücünden başka bir güç veya kuvvet yoktur. Bu nedenle, kusursuz bir müslüman kendisini dünyevi şeylere değil, sadece Allah’a adayan kişidir. ~ Mohamad Sobary, Endonezyalı Kültürel Kişilik Kusursuz bir Müslüman dinin emirlerini anlayan ve mümkün olan en yüksek derecede gerçekleştiren kişidir. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) Müslüman olmak başkalarına saygı duymak demektir. Böyle bir insan soygun ve hırsızlık yapmaz veya öldürmez, ya da başkalarını rahatsız etmez. Gerçek bir Müslüman’ın tanımı böyledir. Bu nedenle, ben kusursuz bir Müslüman’ın Peygamber’in misyonunu yerine getiren kişi olduğuna inanıyorum, örneğin merhamet ve şefkat yaymak, Allah sevgisini tüm yaratılanlarla paylaşmak gibi. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Hz. Muhammed’in torunu Sayyidina Hüseyin Türbesi Kahire, Mısır Peygamberimizin temel ve en önemli eylemi kendi insanlarını bir sosyal durumdan diğerine taşımasıydı; ilkel bir durumdan, Kutsal mesajdan öncesine nazaran daha iyi ve ilerleyici olan bir duruma. “Rahmet”, veya merhamet, kelimelerinin anlamı budur ve 21:107 numaralı Kur’an ayetiyle anlatılmak istenen şey de budur. ~ Dr. Ali Mabrook, Kur’an Çalışmaları Uzmanı, Kahire Üniversitesi, Mısır 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 7 Kur’an ayeti: Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla: “Allah’a tapanlar için bir mesaj: Biz (Allah) seni (Muhammed) ancak alemlere bir rahmet olarak gönderdik.” (Kur’an, Enbiya, 21:107) Bu ayet, Hz. Muhammed’in İlahi Hakikat’in kusursuzluğunu bünyesinde taşıdığını gösterir. Ayrıca, peygamberliğin Allah’ın insanlığa olan merhametinin kaynağı olduğunu ortaya koyarak – Sınırsız Sevgi ve Şefkat adına her şey O’ndandır – Allah’ın gerçekten de Rahman ve Rahim olduğunu gösterir. Bu, Allah ve Peygamber’in sevgisi arasındaki ilişkidir. ~ Maryam Ishaq al-Khalifa Sharief, Shadili Tariqa Mensubu, Khartoum, Sudan Kendilerinden çok daha kusursuz ve iyi başka birçok insan olduğu halde, birçok kimse kendilerinin kusursuz olduğunu iddia ederek kendilerini küstahça “en iyi” Müslümanlar olarak takdim ederler. Gerçekte bir tek kusursuz Müslüman vardır, o da Hz. Muhammed’dir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı KAPANIŞ Değerli izleyiciler, birçok uzman ve entellektüelin görüşlerini dinlediniz. Aslında İslami bilgi bilimi, ve aynı zamanda İslam’ın kendisi tıpkı arkamdaki okyanus gibi son derece geniştir. İslam’ın gerçekten de bütün alemlere nasıl ve ne dereceye kadar bir rahmet olabileceğini anlamak için dinimizi daha derinlemesine araştırmamız gerekiyor. Açıkçası İslam’ın pratiği içtenlik, nefis terbiyesi ve bireysel isteklerimiz yerine Cenab-ı Hakk’ın emirlerine tam teslim olmayı gerektirmektedir. Yüce Allah bizden bu dünyadaki hayatı koruyarak ve geliştirerek barış içinde birarada yaşamamızı istiyor. Allah’ın mütevazı hizmetkarları olan bizlere O’nun yeryüzündeki temsilcileri olmamız için emir verilmiştir. Bu nedenledir ki, Allah’ın yaratarak bizim yönetimimize tahsis ettiği bu dünyanın gerçek anlamda yaşanılabilir bir yer olabilmesi için sevgi içerisinde pozitif ve yapıcı davranışlarla hareket etmek en doğru yoldur. Ümit ediyor ve buna inanıyorum ki bu video serisi düşünce ufuklarımızı genişleterek ruhlarımızı zenginleştirmemizi sağlayacaktır. Bir başka konuyla, başka bir bölümde buluşana dek. Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi sizinle olsun. 1. Bölüm: İSLAM VE İNANÇ 8 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA GİRİŞ Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun Değerli izleyiciler, Vahiy Okyanusu’yla tekrar karşınızdayız. Bu defasında da sizi ruhsal kusursuzluk konusunda bir dizi entellektüelin görüşlerini dinlemeye davet ediyorum. Örneğin, “şükretmek” sadece Allah’a borçlu olduğumuz bir şey midir, yoksa (daha geniş insani bir yükümlülüğün bir parçası mıdır)?. Az sonra bu ve başka konulardaki uzman görüşlerini dinleyeceksiniz. Umarız, bu fikirler hepimizin din anlayışımızı derinleştirmemize yardımcı olacaktır. İyi seyirler. 1. KISIM ŞÜKÜR Dokuz Evliya Camii Demak, Orta Java, Endonezya Allah Kur’an’da şöyle buyurmuştur: “Allah’a şükreden aslında kendisine şükreder.” Çünkü sürekli olarak Allah’a şükreden bir kişi kendisini de asla unutmaz (örn., Kutsal olanın bir tecellisi olarak kendi doğasını). Ne zaman bir kişi Allah’a şükretmeyi unutursa, bunun kaçınılmaz etkisi kendisini unutması olacaktır. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Şükür, insanların refahı için Allah’ın tüm rahmetinin insanlığın hizmetine sunulduğu somut eylemlerin ve bir hayat tarzının tecellisidir, çünkü bu Allah’ın emridir. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) Kur’an ayeti: Hani Rabbiniz şöyle buyurmuştu: “Andolsun, eğer şükrederseniz elbette size (manevi ve/veya maddi) nimetimi artırırım. Eğer nankörlük ederseniz (örn., egolarınızla Allah yolundan ayrılırsanız) hiç şüphesiz azabım çok şiddetlidir.” (Kur’an 14:07) 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 9 Şükreden ve sürekli Allah’ı hatırlayan bir kişi tatminkar bir hayat sürer. Fakat şükretmeye yabancı olan kişiler ise çeşitli hastalıklarla karşılaşır. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya Şükreden insanlar Allah’ın rahmetini tanır ve bu rahmeti – ister zenginlik isterse de başka bir İlahi hediye formunda olsun – kendi refahı, ailesinin iyiliği ve birçok insanın iyiliği için akıllıca kullanır. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Allah’a şükretmek tüm yeteneklerimizi ve Allah’ın bize miras bıraktığı her şeyi bu hediyelerin tabiatına uygun bir şekilde kullanmak anlamına gelir. Örneğin, Allah bizlere el vermiştir. Bunun doğru kullanımı nedir? Hayatı yok etmek mi yoksa ilerletmek mi? Peygamberimizin de dediği gibi ellerimizi, ayaklarımızı ve gözlerimizi üstün ahlakı geliştirmek için kullanmalıyız. Başkalarına karşı iyi ameller gerçekleştirmek ve çevremize karşı hayırlı olacak davranışlarda bulunmak için. Bu Allah’a şükretmenin özüdür. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Karşı Şiddetin Önlenmesi Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Bizlere bu dünyada bir etki konumu veya güç verdiği için Allah’a şükretmek toplumsal minnettarlıkla aynı şeydir. Eğer toplum bize güveniyorsa, onları aldatmak veya güvenlerine ihanet etmek yerine geniş anlamıyla toplumun hayrına olacak şekilde mütevazı ve minnettar bir tavırla hareket ederiz. ~ Kyai Haji A. Washil Syarbini, Sumberweringin İslami Yatılı Okulu Müdürü, Jember, Endonezya Hz. Muhammed’in torunu Sayyidina Hüseyin Türbesi Kahire, Mısır Şiir Ah Muhammed’im, Sana Nasıl Hasretim Yazan: Ahmed Mustofa Bisri Okuyan: Ratih Sang Ah Muhammed’im, sana nasıl hasretim! Hayat yolunda hep yenik yüzler görürüm güçsüz bakışlarıma çarpan, güç bahşedilenler kullanırken başkalarının güçsüzlüğünü. Bu uzunu yolu düşündükçe göz yaşlarım sel olur da senin şefkatli dokunuşunun karizmatik gücünü arar. İnce, narin göğüslerden yükselen feryatları duyuyorum hep ebedi bir ıstırap ve azabın sesini duyuyorum, 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 10 bir yanda küstahlık, tepeden bakma ve zalimlik tomurcuklanırken. Kulaklarım geriliyor duyma ümidiyle bir kez olsun senin huzurlu, melodik ve güven veren sesini. Sana hasretim Ah Muhammed’im, sana nasıl hasretim Açgözlülükle uzatılan binlerce el arıyor yeri göğü bulmak için yenip yutulacak yeni kurbanlar. Bakışlarımı diktiğimde dünya üzerine, zorlar beni bir umut son nefesimi de tüketmeye seni arıyorum, seni çağırıyorum Ah Muhammed’im Ah Muhammed’im Nereye baksam birbirine pençe atmış kardeşler, hepsi kendince haklı ama, ne hata yapmaktan vazgeçerler ne de Kur’an’ı ve senin sözlerini kendi çıkarlarını korumak için kullanmaktan Ben onları bıraktım, kendi hasretimle sessizce seni arıyorum Ah Muhammed’im, sana nasıl hasretim! Sana nasıl hasretim... Kendini senin takipçin sayanlardan o kadar çok Ebu Leheb ve Ebu Cehiller vücut buldu ki Ah Muhammed’im.. selam ve rahmet seninle olsun! Cehalet ve küstahlığın sınır tanımaz dalgalarına nasıl göğüs gereriz? Kendi insanlarımıza (cahil ve küstah olanlar) nasıl saldırırız? Ah Muhammed’im Sana hasretim... Sana gerçekten, gerçekten hasretim Ah Muhammed’im Sana hasretim Sana gerçekten, gerçekten hasretim Ah Muhammed’im, sana nasıl hasretim! 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 11 2. KISIM Şükretmenin gerekli şekillerinden birisi sözlü olmasıdır. Ne zaman bir şey elde etsek dilimizle sesli olarak minnettarlığımızı bildiririz. “Allah’a şükürler olsun!.” İte bu sözlü olarak şükretmektir. ~ Kyai Haji M. Yusuf Chudlori, Asrama Perguruan Tinggi İslami Yatılı Okulu Müdürü, Tegalrejo, Endonezya Hz. Muhammed bir defasında Kıyamet Günü geldiğinde Allah’ın, huzuruna çıkan herkese başkalarına şükran duyup duymadıklarını soracağını buyurmuştur. Buna göre, birçoğu şöyle cevap verecek: “Rabbim, biz sadece sana şükrettik!.” Allah’ın onlara yanıtı ise şöyle olacak: “Rahmetimi onlar aracılığıyla sizlere ulaştırdığım kişilere karşı da şükran duymadıysanız, Bana şükretmiş sayılmazsınız.” Bu ilahi gelenek genellikle diğer duyarlı kişilere karşı şükran duymakta eksikliği olanların şükrandan tamamen yoksun olacakları cümlesiyle özetlenir. Allah’a karşı duyulan şükran O’nun yarattıklarına karşı duyulan şükrandan ayrı tutulamaz, ve başkalarına karşı şükran beslemeyen insanlar Allah'a karşı da şükran beslememiş kabul edilir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Şükran tüm dinlerin ortak bir unsurudur ve sadece İslam’la sınırlandırılamaz. Amerika’da dahi Allah’a olan şükranlarını ifade etmek için insanlar her yıl özel bir Şükran Günü’nü kutlarlar. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya Bir insanın kalbinin derinliklerinden şükran duyması ne anlama gelir? Bunun anlamı ne söylediğimizle ne hissettiğimiz arasında bir çelişki olmamasıdır. Eğer dilimiz “A” diyorsa kalbimiz de “A” hisseder. Ve eğer dilimiz “beyaz” diyorsa kalbimizde aynen bunu hisseder. ~ Kyai Haji M. Yusuf Chudlori, Asrama Perguruan Tinggi İslami Yatılı Okulu Müdürü, Tegalrejo, Endonezya Şükrana dayalı bir davranış biçimi kişinin hayatına huzur ve ahenk getirir, ve birçok hastalığı önler. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Allah Kur’an’da şöyle buyurmuştur: “Allah iman edip şükredenlere azap vermez [örn., şükran içerisinde Allah’a teslim olmuşsanız].” ~ Kyai Haji A. Washil Syarbini, Sumberweringin İslami Yatılı Okulu Müdürü, Jember, Endonezya Bilal isminde birisi bir gün Peygamber’e sordu: “Allah senin tüm günahlarını bağışlayıp cennete girmene izin verdiğine göre, neden gece gündüz dua etmeye devam ediyorsun?” Peygamber yanıtladı: “Bunun için Allah’a şükranımı ifade etmem gerekmez mi?” Bu da gösteriyor ki Peygamberimiz ibadeti Hakk’a şükretmenin bir şekli olarak değerlendirmiştir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 12 3. KISIM KUSURSUZ İNSAN Sasak Köyü Lombok Adası, Endonezya İyi bir dini inanca sahip olmak için, bir kişi iki hayati gerekliliği yerine getirmelidir: ilki, kişinin kabul ettiği inancın fizikötesi kesinlik ve öğretilerini paylaşması; ve ikincisi de, sevgi be insancıl davranışların önemini tamamen kucaklamak. Bu iki gerekliliği yerine getirdiğinde kişi güçlü bir inanca sahip olur, ama başkalarını eleştirirken veya yargılarken ağırdan alır. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) Kusursuz bir insan, insanoğlu adıyla yüceltilen değerlere layık olacak şekilde hayattaki görevlerini gerçekleştirecek dehaya sahip olan kişidir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı Bana göre, kusursuz insan Allah’a tam olarak teslim olma ve ibadet etme becerisine sahip olan, ve Allah’ın bu dünyadaki yardımcı-vekili (halife) olmasının gereklerini yerine getirebilen insandır. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Yatay ve dikey düzlemde iyi ilişkileri olan bir insana kusursuz denebilir. Dikeyden kasıt, Allah’la iyi ilişkiler içerisinde olmak, yani Allah’a inanmak, tamamen teslim olmak ve ibadet etmektir. Yatay olarak ise, başkalarına yardım eden, özellikle yoldaş insanlarına olmak üzere tüm duyarlı insanlara sevgi ve barış dağıtan kişi kastedilir. ~ Kyai Haji Muhammad Zuhri Zaini, Nurul Cedid İslami Yatılı Okulu Müdürü, Probolinggo, Endonezya Kusursuz insan duygusal, manevi ve zihinsel yetenekleri de dahil kendisine bahşedilen özellikleri kusursuzlaştırmak için sürekli olarak kendisini en üstün seviyeye kadar geliştirme gayreti içerisinde olan kişidir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Karşı Şiddetin Önlenmesi Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Kur’an Ayeti: “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu bilir.” (Kur’an 3:92) Bir insana “kusursuz” denebilmesi için kişinin inanç ve nefis terbiyesinin sağlam temellere oturmuş olması gerekir. Ancak bunun somut kanıtı iyi amellerin gerçekleştirilmesinde yatar. Bu nedenledir ki Kur’an’daki en az 50 ayet, inanç ve erdemli ameller arasındaki bağlantıyı açıklar. İyi amellerle 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 13 desteklenmeyen inancın maddi dünyadaki tezahürü eksik kalır ve sadece bir iddia veya “his” olmaktan öteye geçemez. Bu nedenle, inanç, insanın kendisine yoldaş olarak yaratılanlara karşı iyi ameller işlemesi ile hayat bulmalıdır. Bu tür erdemli ameller bencil bir hesabın ürünü değildir, – “Başka insanlar da bana iyi davransın diye ben de onlara iyi davranacağım” – değil, iyi ameller işleyeceğim çünkü bu Allah’ın insanları davet ettiği yoldur (ve Allah’a teslim olmanın meyvesidir) şeklinde olmalıdır. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı El-Ezher Camii Kahire, Mısır Bu ayete göre, Allah’a gerçekten teslim olmuş bir Müslüman, şüphesiz Allah’ın İslam yoluyla indirdiği rahmetin amacının ihtiyacı olanlara yardım etmek, gençleri, zayıf olanları ve ezilenleri sevmek, ve çaresizce yardım bekleyenlere yardım elini uzatmayı bir öncelik haline getirmek olduğunu anlamalıdır. ~ Muhammad Sayyid Tantawi, El-Ezher Üniversitesi Şeyhi, Kahire, Mısır İnsanın kusursuzluğu esasında bir süreçtir: insanlık yolunda durmaksızın ilerleme süreci. Ve insani davranış biçiminin ilkelerini aşmamak amacıyla sürekli olarak davranışlarımızı arındırmak. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Gerçekte, Allah’ın kusursuzluğuna karşılık gelecek bir anlamda hiç kimse kusursuz olamaz. Bu nedenle “kusursuz” bir insan en üstün ahlaki karakter ve değerlere sahip olmalıdır. Hiçbir zayıflığa sahip olamamak anlamında kusursuz olamaz; ancak, alçak gönüllü ve sürekli kendini geliştirmek isteğinde olabilir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Karşı Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya İnsanlara Allah tarafından yaratılırken bir tek görev verilmiştir: Allah’a en iyi şekilde hizmet etmek ve dünya üzerindeki tüm yaşam formlarına özen göstererek bunları beslemek görevi. Başka bir deyişle, ibadetin ve yardımcı-vekil olmanın gereklerini yerine getirmek. Allah’ın yeryüzündeki yardımcı-vekili (halifesi) olarak hareket etme görevi, maddi ve manevi bakımdan mümkün olduğunca varlıklı olabilmek için insan hayatını yücelterek güçlendirmeyi gerektirir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı İnsanın kusursuzluğu vaazlarında resmedilen şey değildir, daha çok, başkalarının da örneğinizi izlemesine ilham verecek şekilde bunun günlük hayattaki hareketlerinize yansımasıdır, böylece başkaları da bunun aydınlatıcı etkisini kendi günlük hayatlarında görebilir. ~ Mohamad Sobary, Endonezyalı Kültürel Kişilik Bir İslami kavram olarak insanın kusursuzluğu, yani insan-ı kamil, asil özelliklerin toplamını ifade eder, ancak bu aslında daha iyi bir hale erişmek için devam eden bir süreçtir. Bu nedenle, “insanın kusursuzluğu” kişi kusursuzluğa ulaşmak için çaba sarfettikçe devam eden bir süreçtir. Şahsen ben kusursuzluk seviyesine ulaştığını iddia eden herkesten şüphe duyarım, çünkü bu devam eden bir süreçtir. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 14 “Kimin gerçekten bir veli olduğunu diğer velilerden başka kimse bilemez.” Bu nedenle, bunu (kusursuz insanı) öğrenmek için bir veli olmamız gerekir. Her önüne gelene kolaylıkla veli denmeyeceği İslam’da sağlam şekilde kabul görmüş bir bakış açısıdır. Ancak aynı şekilde, belirli “İlahi armağanlardan” yoksun olan kişileri veli değil diye ifşa edemeyiz de. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (19841999) Ünlü bir Müslüman filozof bir defasında aslında ruhani bir deneyim yaşayan fiziksel varlıklar değil, fiziksel bir deneyim yaşayan ruhani varlıklar olduğumuzu söylemiştir. Örneğin Peygamberimiz fiziksel hayatını daha yüce ruhani hedeflere ulaşmak için adamış ve teslim etmiş olan ruhani bir varlıktır. Bu nedenle, onun Allah’a olan bağlılığı sadece her gece (fazladan) namaz kılmasıyla değil, insanlığın refahına olan girişimleriyle kanıt bulur. Bana göre, kusursuz insan, Peygamberimiz gibi, sadece İslam’ın değil, her dinin temel öğretileri olan iki değeri, yani Allah'a ibadet etmeyi ve insanlığa hizmeti bünyesinde birleştiren kişidir. Bu kişi Allah’ı sevdiği gibi yoldaşları olan insanları da sever. Bu özellikler, ibadetleri İlahi Varlıkla doğrudan temas şeklinde karakterize edilen Peygamberimizin kişiliği ve yaşamında vücut bulmuştur, öyle ki kendisi namaz kılarken bağlılığının derecesi gözyaşlarıyla vuku bulurdu. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel KAPANIŞ Ruhani kusursuzluk konusunda birçok entellektüelin görüşlerini dinlediniz. Bunlardan bazıları bu konuyu Allah’ına karşı şükranını ifade eden alçak gönüllü bir hizmetkarın bakış açısından ele aldılar. Diğerleri de birer insan olarak bizim rolümüzden bahsettiler, çünkü gerçekten de – bildiğimiz gibi – biz insanlar bu dünyada O’nun halifesi, ya da temsilcisi olmak üzere kendisine bir emir ve görev verilen Allah’ın hizmetkarlarıyız. Bu nedenle, Allah bize diğer yaratıkların sahip olmadığı yetenekler vermiştir. Eğer gerçekten de bu dünyada Allah’ın yardımcı-vekilleri olacaksak (ve bu sadece bir iddia veya yapmacıklıktan ibaret değilse) ihtiyacımız olan İlahi özellikleri bünyemize katabilmemiz için bizlere birer akıl, düşünme yeteneği ve vicdan verilmiştir. İnsanlar dünyaya hükmetmeleri için tasarlanmıştır, ancak bunu yapmak için Rahman, Rahim ve tüm yaşayan varlıkların Koruyucusu olan Allah'ın özelliklerini, sevgi ve adaletle dolu olmayı, bünyemizde barındırmalı, ve başkalarını da bu yola doğru yönlendirebilmeliyiz. Şunu unutmamamız gerekir ki, yeryüzünde Allah’ın yardımcı-vekili (halifesi) olma statüsüne yükseltilmeden önce, sadece sözde değil, gerçekte de O’nun sadık hizmetkarları olmalıyız. O’nun hizmetkarları olarak, bize verdiği her şey için Allah’a şükretmeliyiz. Kalplerimiz Hakk’a odaklı olmalıdır, ve tam anlamıyla alçak gönüllü olmalıyız, böylece Allah bizi hükmetmek üzere yükselttiğinde, halife olarak (kabul edilen) statümüzün aşırı derecede bilincinde olan egoist ve bencil zorbalar olmayız, Hakk’ın hizmetkarları olduğumuzu unutmayız, çünkü bu zaman zaman doğaya, bazen de bize yoldaş olan insanlara karşı zalimlik ve despotizme gitmemize yol açar. Örneğin, kendisine politik veya başka dünyevi güçler verilen kişiler sıklıkla dini öğretilerini unutarak Firavun gibi davranıyor, ve kendilerini Tanrı yerine koyuyorlar. Başkaları da onların varsayılan dini anlayışlarının o kadar üstün olduğuna inanıyor ki bu kişiler adeta (Allah’ın yerine) dini otoriteymiş gibi davranıyorlar, sanki şu kişinin hatalı; bir başkasının yanlış yolda; şu şahsın cehenneme gideceği; ve bunun da cennete gideceğine (Allah değil de) kendileri karar verecekmiş gibi. 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 15 Bu neden böyle oluyor? Çünkü onlar ego ve ihtiraslarını Allah’a hizmet için kullanmaları gerektiğini unutarak, kendilerini zaten Allah’ın bu dünyadaki yardımcı-vekilleriymiş gibi tasavvur ediyorlar. Bu nedenle, Allah’a sürekli hizmet halinde hayatımıza devam edebilmek ve aynı zamanda da O’nun yeryüzündeki temsilcileri, halifeleri olarak yaşayabilmemiz için sürekli tetikte (ruhani bir farkındalık halinde) olmamız gerekir. Bu yüksek emeli anladığımızda, yaşamlarımız sadece yoldaşlarımız olan insanlar için değil, tüm yaratılanlar için bir sevgi, barış ve merhamet tezahürü olarak ortaya çıkacaktır. Değerli izleyiciler, umuyorum ki bütün bunlar sizin için bir değer ifade eder. Farklı bir konuda, başka bir bölümde tekrar buluşacağız. O zamana dek, huzurla kalın. 2. Bölüm: İSLAM VE TAKVA 16 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI GİRİŞ Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun Değerli izleyiciler, sizinle bir kez daha birlikte olmaktan kıvanç duyuyorum. Bu defasında da, Vahiy Okyanusu’yla son derece popüler olduğu halde bir o kadar da kafa karıştırıcı olan bir terimi: “ümmet” veya inanç topluluklarını keşfetmeye çıkacağız. Sizi, büyük Müslüman entellektüellerin ve din alimlerinin bu terim hakkındaki görüşlerini dinlemeye davet ediyorum. Haydi onlara katılalım! 1. KISIM “Ümmet” bir arada yaşayan ve ortak bir inanç sistemini paylaşan insan topluluğudur. Başka bir deyişle, “ümmet” dinin sosyolojik bir unsurunu teşkil eder. Böyle bir topluluğa bizler İslam'da “ümmet” derken, Hıristiyanlık’ta da buna kongregasyon denir. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya İslam’a göre, sadece “bir tek” inanç topluluğu yoktur. Örneğin, Kur’an’da şöyle buyurulur: “Senin dinin sana, benim dinim bana.” Görülüyor ki, İslam’ın daha başlangıcında Allah insanları farklı farklı kılmıştır, tümünü aynı değil. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) “Ümmet” tarihin belirli bir döneminde, belirli bir kültür ve uygarlık dahilinde birlikte yaşayan, ortak bir çıkarlar seti doğrultusunda birlikte çalışan bir insan topluluğudur. Gerçek bir ümmet oluşturma bağlamında bu ortak çıkarlar seti bir ön gerekliliktir. Ve bu ortak çıkarlar sadece politik çıkarlardan çok daha büyüktür; terimin daha geniş, uygarlığa dair anlamını teşkil eden çıkarlar olarak nitelenebilir. ~ Dr. Ali Mabrook, Kur’an Çalışmaları Uzmanı, Kahire Üniversitesi, Mısır “Ümmet” genellikle dinin fizikötesi kesinliği ile bağlantılı belirli bir inanç sistemi etrafında birleşen bir insan topluluğudur. Yani, Müslüman ümmeti, Hıristiyan ümmeti, veya Budist ümmetinden söz edilebilir. Ancak bu terim komünist ümmeti veya kapitalist ümmeti gibi ideolojik inanç sistemleriyle bağlantılı olarak kullanılmaz; bu tür terimler yoktur. ~Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 17 Bana göre, “ümmet” politik değil, daha çok teolojik bir kavramdır. Ümmet, esasında bu dünyada başka insanlarla birlikte yaşadığımıza dair müşterek bir farkındalığı temsil eder. Bir dini topluluk, bu nedenle, politik değil, insani ve ruhani duygularla bir araya gelen müşterek bir farkındalığı temsil eder. ~ Dr. Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel İslam tarihi açısından bakıldığında, “ümmet” kavramı oldukça esnek bir kavramdır. Örneğin Medine ümmeti Peygamberimiz zamanında o şehirde yaşayan tüm insanları kapsamıştır. Yahudi toplumunu, Müslüman toplumunu ve diğerlerini. O dönemde buna “ümmet” deniyordu. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Karşı Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya İslam başka dini toplulukların varlığını kabul eder. Kur’an’ın indirildiği zamanlarda, her birinin kendi takipçileri olan bir dizi din zatan dünya üzerinde mevcuttu. Kur'an İbrahim’in soyundan gelenlerden – yani Yahudiler, Hıristiyanlar ve Müslümanlardan – “Kitap Ehli” olarak bahseder. Ancak Kur’an’da belirtilmeyen başka dini topluluklar da vardı; Zerdüştler, Konfüçyüsçüler, vb. Bu nedenle Kur’an şöyle buyurmaktadır: “Ey Muhammed, sana peygamberlerin bazılarından söz ettik, lakin açıklanmayacak olanlar da vardır.” ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı Bizim dinimize (İslam’a) inanlar da dahil olmak üzere bu dünyada pek çok inanç topluluğu bulunmaktadır. Bu sosyolojik bir gerçektir; herkes için mutluluk getirecek dinlerarası ilişkileri dikkatli bir şekilde geliştirmek için bizi zorlayan günlük hayatın inkar edilemez bir gerçeği. ~ Mohammad Sobary, Endonezyalı Kültürel Kişilik Kur’an açıkça belirtiyor ki Allah çeşit çeşit dini toplulukları, çeşit çeşit ulusları, ve çeşit çeşit göçebe kabileleri kargaşa çıkarmak için değil, birbirlerini tanımaları ve birlikte çalışmaları için yaratmıştır. Bu, insanların Kur’an’sal ta’ruf (karşılıklı tanışma) kavramını anlamalarının en kolay yoludur. Çünkü ta’ruf sadece bir tarafın tek başına yapabileceği bir şey değildir; iki taraf arasında gerçekleştirilmelidir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı İslam’dan genellikle rahmatan lil ‘alamin, veya “tüm yaratılanlar için bir rahmet” olarak bahsedilir. Ayrımcılık bu ilkeye ihanet etmek demektir, ve eğer bir dini topluluk ayrımcılığa meyil verirse, bu dünyayı terk etmeleri çok daha iyi olur – Devam edin! Gidin kurtulun! Başka bir gezegene doğru yola çıkın! Çünkü ayrımcılık dini, özellikle de İslami değerlere bir ihanet teşkil eder ve bağışlanamaz. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) 2. KISIM Bazı (aşırı) Müslüman çevrelerde İslam ve kafirler arasında ikili bir karşıtlık olduğunu öne süren bir eğilim var. Onlara göre, “müslümanlar” (kelime anlamıyla Allah’a teslim olanlar) sadece resmi din olarak İslam’ı benimseyenlerken, diğer inançlara bağlı insanlar ise kafir oluyor. Bu günümüzde gittikçe büyüyen bir eğilim. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Karşı Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 18 Dahası, inancı tekelci bir yaklaşımla ele alanlar var, bunlara göre kendi anlayışlarına uymayan kişiler inançsız kabul ediliyor. Aslında bu sadece günümüzde yaşanan değil daha eski bir fenomendir. Sayadina Ali (Hz. Muhammed’in üvey oğlu) zamanında, Khawarij adında kendi dar tarikatları dışında kalan herkesi kafir ilan eden bir grup vardı. Bu fenomen şimdi bir kez daha vücuda geldi, öyle ki Azhari gibi biri (bir terörist) Endonezya'ya gelip bombalar patlatıyor ve bu eylemleri için cennette ödüllendirileceğini hayal ediyor. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı Eğer bu radikal grupların kaynağını araştırırsak, bunların hepsinin bir Arap (örn. Vahabi) zihniyetinden geldiğini görürüz. Bu açıktır! Neden kendilerini Java’ya kadar gelip bizim peşimize düşmek zorunda hissediyorlar? İslam’ın kendisini alın, onun radikal yorumlarını değil! Arapçılık İslam’la eşdeğer değildir, Arap kılık kıyafeti de. Bana göre, bu ikisi tamamen alakasızdır. Biz yabancı bir kültürü, veya alt kültürü son derece aptalca bir yaklaşımla benimseme sürecini yaşıyoruz. Kur’an (yani Allah’ın sözü) sadece iman edenlere ve gerçek zekaya sahip olanlara karşı sabırlıdır. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) Kafirler hakkında böyle bir söylemde bulunmak sadece dini fundamentalizmi beslemekle kalmaz, aşırılığı ve sonunda da terörizm ve sosyal çöküşü getirir. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı “Kafir” terimi İlahi değerleri, veya aslında insani değerleri, inkar eden ve onlara sırtını dönen kişi anlamında kullanılır. İslam’da, kafir kavramı kesin olarak şu anlama gelir: örn. başkalarını düşünmek, dayanışma halinde olmak gibi Allah’ın tüm insanlara korumalarını emrettiği temel ahlaki değerleri küçümseyen veya ihmal eden kişi. Bu değerlerin reddedilmesi dinimiz ne olursa olsun Allah’a sadakatsizlik (kafirlik) teşkil eder. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Bildiğim kadarıyla, Kur’an “kafir” kavramını Allah’a şükreden kişinin karşısında olan olarak tanımlar. Allah insanlığı sadece iki gruba ayırır: Allah’a karşı gerçek bir teslimiyet ve şükran halinde olanlar, ve kafirler. Kafir Allah’a şükretmeyen kişidir. “Şükredersen sana daha fazla rahmet veririz; ama şükretmezsen [yani İlahi buyruğa bencilce direnme tuzağındaysan], azabım şiddetlidir.” Ya da Hz. Süleyman’ın Kur’an’da söylediği gibi: “Allah’ın bütün rahmeti, ben gerçekten de Allah’a şükrediyor muyum yoksa kafir miyim görmek için sadece bir testtir.” Kur’an’a göre, kafirler her zaman gayri-Müslimler değildir. Eğer Allah’a şükretmiyorsa, veya kendisine yoldaş olan insanları sevmiyor ve şükran duymuyorsa bir Müslüman da kafir olabilir. Veya kendisine bir hatırlatma yapılır da buna kulak asmazsa, o halde ona kafir denir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Kafir kalbi ölmüş olan kimsedir. Etimolojik olarak, kafir kelimesi inkar etme veya reddetme bağlamında “kapalı” anlamına gelir. Bu nedenle, kafir kelimesiyle kastedilen şey Hakk’ı reddetmek ve kendinizin haklı olduğunu ve doğru olanı sizin bildiğinizi iddia ederek O’na karşı kalbinizi mühürlemektir. Yalan söylemek var olanı, var olduğunu bildiğimiz şeyi, reddetmektir; gerçekliği inkar etmektir. Bu nedenle, İslam’ı benimsemeyen çoğu insanı “kafir” olarak tanımlamak doğru değildir, çünkü kafirlik iyi olanı 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 19 (dinleri ne olursa olsun tüm insanların onayladığı) inkar etmek ve kasten bunu kucaklamaktan kendisini alıkoymaktır. Ve İslam’a göre Hakk’ın üzerini örten şey günah, kibir ve insanların kendilerinden başka hiçbir şeyi görememelerine neden olan özelliklerdir. ~ Maryam Ishaq al-Khalifa Sharief, Shadili Tariqa Kişiliği, Khartoum, Sudan Aklıma bazen bir insanın sabah Allah’a teslim olup da, öğleyin veya öğleden sonra kafir olduğunu belirten Kur’an ayeti geldi. Bu Hakk yolunda tutarsız olan kişi anlamına gelir. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Kafirler Allah’ın varlığını kabul etmeyi reddedenlerden çok O’na karşı gelenlerdir. Bilerek Allah’ın istek ve emirlerine karşı gelenler. Şeytan da Allah’a inanır, peki neden ona kafir denir? Ateist olduğu için değil. Allah onu lanetledi, ama İblis yine de Allah’ı kabul eder ve onunla konuşur. “Rabbim, insanlık tekrar [ölümden] yükselene kadar hayatımı uzat!” Şeytan kendisinin değil sadece Allah’ın hayatı uzatmaya gücü olduğunu kabul eder. İblis ayrıca insanları yoldan çıkartmak için Allah’ın huzurundan ayrılacağı zaman da son derece kibardır. “Rabbim, sen beni lanetli bir ruha dönüştürdüğün için, ben de Adem’in soyundan gelenleri ayartacağım.” ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı İronik olarak, tam da “İslam” ve “kafirler” karşı karşıya getirildiğinde, – ister Hıristiyanlar, Yahudiler veya ateistler olsun, iyi ameller işleyip işlemediklerine bakılmaksızın– Allah’ı inkar ettikleri düşünülerek gayri-Müslimleri savaşılması gereken kafirler olarak kabul etme konusundaki sorunlu eğilim ortaya çıkar. “İslam” ve “kafirler” konusunun bu şekilde aşırı derecede basitleştirilmesi belirli gruplara [örn. Müslüman aşırılara] veba gibi musallat olmaktadır, halbuki kafirin gerçek anlamı İlahi ve insani gerçekliği reddeden demektir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Ben Kur’an’da günümüzde yaygın olan hatalı tanımlamada olduğu gibi “kafir” kelimesinin “gayriMüslim” olarak tanımlandığı bir tek ifade bile bulamadım, ancak insanlara sorsanız size kafirlerin gayriMüslimler olduğunu söyleyeceklerdir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 20 3. KISIM Tek, veya birleşmiş bir ümmetten anladığımız şey onu belirli bir kalıp mı yoksa evrensel bir kalıp olarak mı gördüğümüze göre değişir. Bunu belirli bir kalıp olarak ele aldığımızda, dünyadaki İslami toplumla sınırlı olarak anlaşılabilir. Ancak “bir ümmet” kavramının ötesinde, evrensel bir insanlık bulunmaktadır, bu nedenle bir ümmet kavramından anladığımız ne olursa olsun, bunun evrensel bir insanlığın bir parçası olduğu konusunda artık bir farkındalık geliştirmek zorundayız. Kişisel olarak bana göre, İslam ümmeti için İslam en iyi dindir. Ancak bizim iyi olduğundan emin olduğumuz şey; en kusursuz olduğundan emin olduğumuz şey; belki de henüz başkaları için bu kadar açık değildir, ve bizim de onları hatalı bulmaya hakkımız yok, onları yargılayıp kafirler veya başka bir şey olarak adlandırmaya hakkımız yok. Çünkü gerçekte, neyin doğru neyin yanlış olduğuna karar verme hakkı sadece Allah'ın dır. Bizim için hayati olan şey kendi dini inançlarımızı nasıl beslediğimizdir. Ama tekrar söylüyorum ki, kendi inanç veya “doğrularımızı”, onların hatalı olduklarını veya inançlarında yanıldıklarını söyleyecek kadar başkaları üzerinde zorlamaya hakkımız yok. ~ Dr. M. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya [Dini vatanseverlik duygusunun üzerine koymak veya tam tersini yapmak yerine], din konusunda düşünürken Endonezya'yı hatırlamalıyız, Endonezya konusunda düşünürken de dini hatırlamalıyız. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) Şahsen ben, ve diğer Müslümanlar, İslam'ı kendimiz için en iyi din olarak düşünüyoruz. Ancak bizim en iyi veya en kusursuz olarak gördüğümüz şey başkaları için aynı şekilde görünmeyebilir, ve bu bize onlarda hata bulma, onları yargılama veya kafir ya da başka bir şey ilan etme hakkı vermez. Çünkü gerçekte, sadece Allah doğru ve yanlışa karar verme yetkisine sahiptir, bizim için önemli olan kendimiz için en iyi olarak kabul ettiğimiz inancımızı korumaktır. Tekrar etmek gerekirse, kendi inanç veya “doğrularımızı”, onların hatalı olduklarını veya inançlarında yanıldıklarını söyleyecek kadar başkaları üzerinde zorlamaya hakkımız yok. ~ Kyai Haji Yusuf Chudlori, A.P.I İslami Yatılı Okulu Müdürü, Tegalrejo, Endonezya Açıkça biliyoruz ki günlük hayatımızda sağımızda veya solumuzda insanlar vardır: “ötekiler” olarak adlandırdığımız. Ben, ve pek çok arkadaşım, belirli bir inanca sahibiz [İslam], ve elbette bizimle aynı inanca sahip olmayan insanların da farkındayız. Ancak, dünya vatandaşlığını teşkil eden şey başkalarına saygı duymaktır. Eğer bu nüansı göremezsek, dünya vatandaşlığı medeniyetler çatışması içerisinde yozlaşır, bugün karşı karşıya olduğumuz tehlike de budur. Bu nedenle, “ümmet” kavramı daha geniş ve temel bir kavramla ilişkilendirilmelidir: tek, birleşik bir insanlık. ~ Dr. M. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya “Ümmetin” politik bir farkındalığa dönüştürülmesinden daha tehlikeli olan şey, bunun sosyolojik bir farkındalığa dönüşmesidir. Grup içi, grup dışı, bunun sonucunda da inanç algılamaları fark farklı olduğu için, insanlığın farklı gruplara ayrılması gerektiği iddiası. Bana göre, bu çok tehlikelidir. Ne zaman bir sosyolojik farkındalık bir grup-içi grup-dışı algılamasına dönüşürse, dini topluluklar birer inanç bayrağı veya insani farkındalığın daha yüksek bir hali olmak yerine sosyolojik ve politik kimlikler haline dönüşür. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 21 İslam’da, hiçkimse gayri-Müslimleri Müslüman olmaya zorlayamaz, çünkü bu insanın alanı değildir [başkalarının dininin ne olması gerektiği]. Bir kişi tüm insanlara İslam’ı benimsetmek zorunda olduğuna inandığı anda, çatışma tohumları atılmış demektir. İslam’ı İslam’ın dışında bir yere yerleştirmek tamamen bir yanlış algılamadır, bu, kişi İslam’ı (Allah’a tam teslimiyet) Müslüman toplumuyla özdeşleştirdiğinde ortaya çıkar. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı Tüm dini inançları korumak için, Peygamberimiz bir defasında şöyle buyurmuştur: “Her kim barış içerisinde yaşayan bir Hıristiyana, bir Yahudiye veya bir tek gayri-Müslime zarar verirse, bana zarar vermiş demektir.” Bu Peygamberimizin yeminidir [gayri-Müslim’lerin güvenliği konusunda]. Bu nedenle, eğer bir kiliseye saldırırsanız, bu Peygamberimizin (S.A.V.) evine saldırmakla aynıdır. Eğer bir budist manastırını, veya başka herhangi bir dini topluluğun ibadet yerini yıkarsanız, bu benim evimi yıkmakla aynıdır demiş Peygamberimiz. Bu, Peygamberimizin açıklıkla ve sağlam bir şekilde yeryüzünde başkalarıyla barış içerisinde yaşamamız gerektiğini emrettiğinin göstergesidir. ~ Kyai Haji Yusuf Chudlori, A.P.I İslami Yatılı Okulu Müdürü, Tegalrejo, Endonezya Müslüman “ümmetine” ve Amerika ve Avrupa’daki Hıristiyan kongregasyonlarına aktarmak istediğim bir not şudur: hepimizin dünya vatandaşı olduğunu unutmayın. Küresel vatandaşlık dini mensubiyetin sınırlarını aşar. Belirli dini topluluklara ait olmanın yanı sıra, dünya vatandaşları olduğumuzu da derinden hissederek anlamalıyız. Genellikle bunu unuttuğumuzda zorluklar ortaya çıkar. ~ Dr. M. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi, Endonezya KAPANIŞ Değerli izleyiciler, belirli çevrelerde öfke kaynağı olan inanç toplulukları ve kafir kavramı konusundaki alimlerin açıklamalarını nasıl buldunuz? Kur’an’da belirtildiği gibi: başlangıçta, insanlık ortak bir anneden gelen bir tek topluluk oluşturdu. Zamanla, insanların ve toplulukların sayısı büyük oranda arttı ve Allah onlara çeşitli peygamberler gönderdi. Müslümanlar, Allah'ın müjdeli haberleri yaymaları ve insanlara Hakk'ı hatırlatmaları için görevlendirdiği bu peygamberlerden yaklaşık 25 tanesini iyi bilmektedir. Kur’an’a göre, görevleri müjdeli haberleri dağıtmak ve insanlara Allah’ı hatırlatmak olan bu peygamberleri Allah birer elçi olarak göndermiştir. Bu peygamberler aracılığıyla, Allah , sadece Kur’an, Yeni Ahit, Tevrat, ve Mezmurlar kitabı gibi bildiklerimizle sınırlı kutsal yazıtları değil, isimlerini bilmediğimiz daha pek çok kutsal yazıtı da vahyetmiştir. Çünkü aslında Allah bu kitapların sadece bir kısmından bize bahsetmiştir, diğerlerinden değil. Ancak bunlar çok sayıdadır. Yine de, dini toplulukların sayısı çoğalmıştır. Eğer Allah isteseydi, tüm dünya insanlarını bir tek inanç topluluğu halinde yaratırdı. Allah Kur’an’da bundan şöyle bahseder: “Allah’ın öyle istediğini varsayarsak,” buradan öyle istemediğini anlıyoruz. “Milyarlarca rupim olduğunu varsayarsak.” Bu imkansız. Çünkü Mustofa Bisri olarak ben böyle bir paraya sahip değilim. “Birleşmiş Milletler başkanı olduğumu varsayarsak...” Yine Mustofa Bisri için bu imkansız. Yani, “Allah’ın sizin bir tek inanç topluluğu olmanızı istediğini varsayarsak” ifadesi açıkça gösteriyor ki Allah böyle olmasını İSTEMİYOR. Bunun nedenini öğrenebilecek bir konumda değiliz, ancak bunun yararları açıktır. Çeşitlilik sayesinde hayat daha renkli hale gelir. Örneğin, sadece tamamen aynı şekilde sarı çiçeklerden oluşan bir bahçeye girdiğinizi düşünün. Bir süre sonra, bunlara bakmaya doyardık. Bir de her şekil ve 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 22 büyüklükte kırmızı, sarı, yeşil, mavi, mor, ve leylak renkli çiçeklerle karşılaştığımızı düşünün – ne kadar güzel olurdu! Etrafımdaki bu enstrümanlar bir Javalı gamelan orkestrasına ait. Şimdi sadece bu davulun bulunduğunu ve aralıksız şekilde bu davul sesinden başka bir şey duymadığımızı varsayalım. Bu bizi hasta edebilirdi. Fakat hepsi bir ahenk içerisinde çalan ksilofonları, iyi akort edilmiş her büyüklükteki zil ve gongları da eklersek, bir tek enstrüman bile birbiriyle çatışmayacak şekilde.. Bu geniş enstrüman yelpazesinin ortaya çıkardığı senfoni ne kadar güzel olurdu! Maalesef, insan doğası öyle ki insanlar bir fikre sahip olduklarında, bu fikrin çoğunlukla mutlak olduğunu düşünüyor. Böyle bir kişi iyi olduğunu düşündüğü bir şeye sahip olduğunda, otomatik olarak diğer her şeyi kötü olarak görüyor. Aslında, bu eğilimi, örneğin dini çeşitliliğin Allah’ın İsteği’nden kaynaklandığını anlayarak zekice sınırlandırabiliriz. Her dini topluluğun kendi inancıyla tatmin olması ve onu yüceltmesi yeterlidir. Tıpkı bir erkeğin kendi eşini yüceltmesinin yeterli ve uygun olduğu gibi. Benim sevdiğim ne kadar güzel! Gözleri akşam yıldızları gibi; kıpkırmızı dudakları nar gibi dolgun ve olgun; ince kaşları kömür karası; yanakları ikiye bölünmüş hintkirazı gibi; çenesi asılı duran bal peteği gibi. Lütfen böyle övgüleri rahatlıkla yapalım. Ancak buna “senin eşinden çok daha güzel” gibi bir ifade eklemeyelim. Hayatta pek çok sorunun nedeni budur. Kendimizi (ve kendi dinimizi) yüceltmekle yetinmez, aynı anda başkalarını aşağılayarak hakaret ederiz. Kafirler hakkında da çeşitli alimlerin görüşlerini dinledik. Bana göre, İslam iki tip insan ayrımı yapar: tamamen Allah’a teslim olanlar, ve olmayanlar. Hepsi bu. Gerçekten teslim olanlar ve olmayanlar. Olmayanlara kafir denir. Bu tanımın “benden farklı olan herkes kafirdir, ve kafirler kırbaçlanmalıdır” şeklindeki yanlış inançla hiçbir alakası yoktur. Bu sadece cehaletin cehaletle bileşimidir. Hatanın hatayla bileşimi. Neden mi? Tam olarak bizim gibi düşünmeyenlerin savaşılması gereken kafirler olduğu inancı Kur’an veya Hz. Muhammed’in yolunun doğru anlamıyla bakıldığında hiçbir pusulası veya dayanak noktası yoktur. Örneğin, bu inanç kendimizin Allah’a teslim olmada hiç kusur etmediğimizi ve asla kafirlikle meşgul olmadığımızı varsayar. İslam’ın ilk çıkışında, Hz. Muhammed’in kendisi tek müslümandı, ve geri kalan herkes kafirdi. Eğer Hz. Muhammed tüm kafirleri öldürseydi geriye Müslüman olacak kimse kalmazdı. Arkadaşlarından birisi bir gün Resulullah’dan müşrik ve kafir denen kişileri lanetlemesini istedi. Resulullah cevap verdi: “Allah beni yoldaşım olan insanları sevmem için gönderdi, mensubiyetleri nedeniyle onları lanetlemem veya dua etmem için değil.” “Sevmek ve rahmet etmek için gönderildim, lanetlemek için değil.” Değerli izleyiciler, umuyorum ki bu bölümde sizlere bu bilgili alimler sayesinde yeni bir bakış açısı getirebilmişizdir. Eğer geniş kitlelerce anlaşılırsa, daha da yüceltilmesi gereken, ve dürüst olmak gerekirse, kötü bilgilerle edinilmiş bir din anlayışından kaynaklanan sorunların çözülmesinde bu bakış açıları yardımcı olabilir. Gelecek bölümde buluştuğumuzda, en az şu an tanık olduğumuz kadar ilgi çekici olan başka bir konuyu ele alacağız. Umarım hepimiz için hayırlı olur. Bir sonraki bölümde, günlük hayatlarımızla bağlantılı ve oldukça tanıdık olan ancak daha derinden anlamak istediğimiz başka bir konuyu keşfe çıkacağız. Tekrar buluşana dek, Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi sizinle olsun. 3. Bölüm: İNANÇ TOPLULUKLARI 23 4. Bölüm: İMAN EDENLER GİRİŞ Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi sizinle olsun Değerli izleyiciler, tekrar karşınızda olmaktan kıvanç duyuyorum. Bu defasında da sizi iman edenler konusunda pek çok aydın entellektüelin ve dini kişiliğin görüşlerini dinlemeye davet ediyoruz. Muhtemelen bir kez daha sıcak bir tartışmanın konusu olan “Kitap Ehli” konusunu ve müşriklik, müşrikler ve benzeri konuları ele alacaklar. Pekala, isterseniz hemen bu konuda neler söylediklerine bakalım. İyi seyirler! 1. KISIM Kur’an Allah’a teslim olanların temel özelliklerinden ikinci sure olan Bakara suresinde şu şekilde bahseder: “Ey Muhammed, iman edenler sana indirilene de senden önce indirilenlere de inananlardır.” Bu şu anlama gelir, Müslümanlar olarak bizim görevimiz sadece Kur’an’a değil ondan önce indirilen kutsal metinlere de inanmaktır. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Kur’an Kutsal Kitapları Tevrat ve Yeni Ahit’le sınırlandırmaz, Hz. İbrahim’in Parşömenleri, Hz. Davut’un Mezmurları da vardır, ve aslında, dünyadaki tüm insanlara elçiler gönderilmiştir, Allah tarafından elçi gönderilmeyen bir tek insan topluluğu veya bölge bile yoktur (Kur’an 35:24). Bu bağlamda, “Allah insanlığa 124.000’den fazla elçi göndermiştir” şeklinde bir hadis de mevcuttur. ~ Maryam Ishaq al-Khalifa Sharief, Shadili Tariqa Kişiliği, Khartoum, Sudan Tevrat, Mezmurlar, İncil, bunların hepsi Hz. Muhammed’den önce indirilmiştir, ve şurası açıktır ki Kur’an ve İslam kendisinden önce gelen dinlerden bir iplik dokuma isteğindedir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Kur’an tek başına duran değil, bunun yerine, kendisinden önce gelenleri devam ettiren bir kutsal metindir, çünkü Allah’ın vahiyi birdir. Kur’an kendisinden önce dünyaya indirilen kutsal metinlerle kusursuz bir birlik halinde vahiy döngüsünü tamamlar. Kutsal metinlere göre: iman edenler bunları kabul ederken inanmayanlar da kabul etmez, bu da onların hakkıdır. Bu nedenle Kur'an şöyle buyurmaktadır: “Ey Muhammed, sana indirilenlerin ve senden önceki peygamberlere indirilenlerin tamamını kabul et.” Kur’an bu konuda son derece açık ve nettir. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) 4. Bölüm: İMAN EDENLER 24 Kur’an kendisinden önceki sonsuz elçilerin öğretilerinin tümünü yorumlar ve hatta Muhammed’in öğretilerini de diğer elçilerinkiyle bağdaştırır. Bunun en açık örneği İbrahim peygamberden gelen hacdır. İslam, dini ibadetlerin zirvesi ve son noktası olarak haccı konumlandırmak suretiyle Hz. İbrahim'in öğretilerini de devam ettirmiş ve korumuştur. Buradan anlıyoruz ki Kur’an ve Peygamberimizin öğretileri Hz. Muhammed’den önce gelenlerin öğretilerine değer verir ve bunları devam ettirir. ~ Dr. Komaruddin Hidayat, Syarif Hidayatullah İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya İslam, diğer (dini) görüşleri genişleten tamamlayıcı bir fonksiyona sahiptir. Bazıları bunu alternatif olarak görüyor, ama bu yanlıştır. İslam bir alternatif değildir, tamamlayıcıdır. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) Peygamberimiz Hıristiyanlar ve Yahudiler gibi İslam’dan önce gelen dinlere inananlarla sık sık sohbetler etmiştir. Onlar İslam’ın kuruluş yıllarında Peygamberimizin sohbet arkadaşlarıydı, bu da onların kabul edildiğine işaret eder. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya Sevgi kavramı İncil içerisinde belirgin bir dokudur, ve bu İslam’da da mevcuttur, ancak Kur’an’ın kullandığı kesin dil sevgiden çok, tüm yaratılanlar için merhamet ve rahmettir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Kur’an ayeti: “ (Ey Muhammed!) Seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik. ” (Kur’an 21:107) Tüm dinleri birbirine bağlayan ortak bir doku vardır. İslam öğretisinin özü kendini Allah’a teslim etmek ve O’nun merhamet ve rahmetini yoldaşımız olan insanlarla paylaşmaktır. Aynı öğreti Yeni Ahit’te de mevcuttur ve burada Kutsal Kitaplar İsa’ya dinin özü ve Tanrı'nın kanunlarının sorulduğundan bahseder. İsa ilk emrin Tanrı’yı tüm kalbinizle, aklınızla ve ruhunuzla sevmek olduğunu söyler. Şimdi, bu şekildeki öğretilere inanmayacak mıyız? ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Kur’an’ın Ankebut suresinde Allah Kitap Ehline şöyle söylememizi ister: “Biz, bize indirilene de, size indirilene de inandık. Bizim ilahımız ve sizin ilahınız birdir.” Ve bize farklılıklarımızı değil ortak yönlerimizi araştırmamız emredilmiştir. ~ Kyai Haji A. Washil Syarbini, Sumberweringin İslami Yatılı Okulu Müdürü, Endonezya Peygamberimizin dediği gibi, Kur’an’ın kendisi Tevrat ve İncil’in temel öğretilerini kabul eder ve doğrular. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı 4. Bölüm: İMAN EDENLER 25 Kutsal Kitap’ımızın içsel ve gizemli anlamı gerçekten de çok geniştir: insan bilincinin kendisi kadar sınırsızdır. Ancak insanın farkındalığı bir barbarınki gibiyse, o zaman Kutsal Kitap yanlış anlaşılabilir ve insanlığın emelleri konusunda onun kendi öğretilerini ihlal eden şeyleri haklı göstermek için kötüye kullanılabilir. Kutsal metinler onların içsel önemini kavramadan sadece okunursa, çatışmayı haklı göstermek bir yana, kutsal metnin temel mesajı da kaybolur. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel 2. KISIM Kur’an ayeti: Şüphesiz, iman edenler, Yahudiler, Sabiîler, Hıristiyanlar, Mecûsiler ve Allah'a ortak koşanlar var ya, Allah kıyamet günü onların aralarında mutlaka hüküm verecektir. Çünkü Allah her şeye şahittir. (Kur’an 22:17) Temel düşünceler, inançlar ve dindarlık yapısı bakımından Kur’an aslında (diğer inançlarla) aynıdır. Örneğin, Allah’a şükretmek, nefis terbiyesi ve ibadet. Tüm dinler bu unsurları içerir. Sadece bunların uygulaması kültürden kültüre değişir. Ancak temel değerler bağlamında, İslam bunların hepsini kucaklar. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya Kur’an’ın birçok ayeti Kitap Ehli tarafından tanınan gerçek, ve diğer inanç toplulukları tarafından tanınan gerçek konusunda derin bir saygı ifade eder. Aslında, Kur’an Kitap Ehlinden çeşitli kategorilerde 31 kez bahseder. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Kitap Ehli Tevrat ve İncil gibi daha önceden gönderilen kutsal kitaplara inanan kişilerdir. Ancak bunlar onunla yetinmekte ve Hz. Muhammed’in (S.A.V) hikayesine inanmamaktalar. Ve Peygamberimizin zamanındaki Kitap Ehliyle bugünkü Kitap Ehli aynıdır. ~ Muhammad Sayyid Tantawi, El-Ezher Üniversitesi Şeyhi, Kahire, Mısır. Kitap Ehli bizim kız ve erkek kardeşlerimizdir, yoldaş inananlardır. Kur’an’da onlara bir kez bile kafir denmemiştir. Onlar daha çok Allah’tan vahiy almış inanan topluluklardır; Allah’ın vahiyine güvenen inanç toplulukları; ve onların da peygamberleri, öğretileri ve düzenlemeleri vardır, bunun için onlara saygı duymalıyız. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Kur’an’da “Biz Müslümanları onurlandırdık” denmiyor. “Biz Adem’in çocuklarını onurlandırdık” deniyor. Eğer “müslüman” kelimesini tüm inananları kapsayacak şekilde daha geniş anlamıyla ele almıyorsanız, yükselme sadece Müslümanlarla sınırlı değildir. Bu arada, Kur’an’da çok önemli iki ayet vardır. Bir tanesi şu şekildedir: “Şüphesiz, iman edenler, Yahudiler, Sabiîler, Hıristiyanlar, Mecûsiler ve Allah'a ortak koşanlar var ya, Allah kıyamet günü onların aralarında mutlaka hüküm verecektir. Çünkü Allah her şeye şahittir. ”(Kur’an 22:17) Başka bir ayette de neredeyse aynı şey söyleniyor: “Şüphesiz, inananlar (Müslümanlar) ile, Yahudiler, Hıristiyanlar ve Sâbiîlerden Allah'a ve ahiret gününe inanan ve 4. Bölüm: İMAN EDENLER 26 salih ameller işleyenler için Rableri katında mükafat vardır; onlar korkuya uğramayacaklar, mahzun da olmayacaklardır” (Kur’an 2:62). ~ Dr. Ahmad Kamal Aboul Magd, Ulusal İnsan Hakları Konseyi Başkan Vekili, Mısır Aslında bu dünyada üç çeşit Kitap Ehli vardır. İlki, Kur’an’ın “İslam’ı en çok seven grup” olarak bahsettiği: örn. gayri-Müslim azizler ve yardımsever kişiler. İkincisi, aslında islamofobi ile karakterize edilen gruptur. Ve üçüncüsü ise, profesyonel olma eğiliminde oldukları için artık dinlerarası işlerle ilgilenmeyenler. İş adamları, politikacılar ve benzerleri. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı Ben gülümsemeyen ve kollarını başka insanlara açmayan Müslüman, Hıristiyan ve Yahudilerin cennete gidip gidemeyeceklerinden ciddi ciddi şüphe duyuyorum. ~ Dr. Ahmad Kamal Aboul Magd, Ulusal İnsan Hakları Konseyi Başkan Vekili, Mısır 3. KISIM MÜŞRİKLİK VE MÜŞRİKLER Kur’an ayeti: “Hani Lokmân oğluna öğüt vererek şöyle demişti: ‘Yavrum! Allah'a ortak koşma! Çünkü ortak koşmak elbette büyük bir günahtır.’ ” (Kur’an 31:13) Müşriklik başka şeyleri Allah’a ortak koşmaktır, ve müşrik bir kişi Hakiki Doğruluk Kaynağı olan Allah'a dünyevi fenomen ve isteklerini ortak koşan kişidir. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Bana göre kendimi başkalarından daha üstün olarak gördüğüm anda müşriklik ortaya çıkar. Bu nedenle, eğer bir Müslüman olarak erdem ve faziletle dolu olsalar dahi gayri-Müslim’leri kendimden aşağı görürsem, o zaman gerçek anlamda müşriklik dünyasına adım atmış olurum. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Kur’an tefsiri uzmanları müşrik bir kişinin Allah’a bağlılıktan başka gerekçelerle ibadet eden veya hayırda bulunan kişi olduğunu söyler. Örneğin, eğer bir kişi İslam için savaştığını söylediği halde aslında bencil ve egoist bir motivasyona sahipse, o halde zaten Allah'a ortak koşmuş demektir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Müşriklik veya müşrik terimleri en geniş anlamıyla Tevhid ilkelerini aşma anlamına gelir. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı 4. Bölüm: İMAN EDENLER 27 Bana göre, Tevhid gerçek özgürlüğün tanımıdır. Tevhid sayesinde, kendimizi insanlık dışı bir durumun tuzağına düşmekten alıkoyarız: örneğin, kölelik. Benim bahsettiğim kölelik tarih kitaplarında okuduğumuz şey olabilir, ancak köleliğin modern formları da mevcuttur. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Tevhid bu dünya hayatında da sonuçları olan bir şeydir. Allah’ın Firavunu rezil etmesinin nedeni sadece Firavunun “Ben sizin En Büyük Rabbinizim” demesi değil, aynı zamanda bencil bir şekilde hareket ederek, insanlığı sömüren zalim ve baskıcı bir zorba gibi davranması, ve hareketleriyle başka insanları karalaması ve güçsüzleştirmesiydi. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı İnsanlar zenginlik, konum veya başka dünyevi statüler kazanmak için her şeyi yapacak hale geldiklerinde bu açıkça müşriklik olur. Bu, hayatın huzurlu düzenini bozar ve İlahi öğretileri ihlal eder. ~ Kyai Haji Abdul Muqiet Arief, Bahrul Ulum İslami Yatılı Okulu Müdürü, Jember, Endonezya Günümüzün dünyasında sosyal müşriklik oldukça belirgin. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Dindar bir insan ruhani büyüklüğe erişmek bağlamında gerçekten olgun olmalıdır. Müşrikliğe gelince, bazı Müslümanlar bu kavramı aşırı derecede basit bir şekilde algılıyor. Onlara göre müşriklik sadece başka tanrıları Allah’a ortak koşanlar için geçerli, bu kişiler tek tanrı inancının başka dinlerde de olduğunu bile göremiyorlar. Böyle insanlar kendi sınırlı algıları içerisine hapsolmuşlardır. Halbuki, müşrikliğin gerçek anlamını incelersek bu son derece geniştir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya “Ey insanlar! Şüphesiz Allah'ın vaadi gerçektir. Sakın dünya hayatı sizi aldatmasın. Sakın çok aldatıcı (Şeytan) Allah hakkında sizi aldatmasın. ” (Kur’an 35:5). Ey insanlar, dünyevi cazibelere tutsak olmayın. Bunu anlaması oldukça kolay, yüzeysel bir ifadeyle: maddi varlığın pırıltısına tutsak olmayın; örneğin, kadınların pohpohlaması. Dünyevi konumlara aldanmayın veya kendinizi unutarak kibirli davranmayın. Basit, değil mi? Anlaması kolay. İkinci kısım şöyle der: “Sakın çok aldatıcı (Şeytan) Allah hakkında sizi aldatmasın.” Başka bir deyişle, aslında öyle olmadıkları halde Allah’a bağlılık, insanlık veya cihad izlenimi veren tuzaklara gelmeyin. Bunlar gerçekten de bizi (Allah’ı unutup) çamura batıran ve kıyamete (Allah’tan ayrılmaya) sürükleyen şeylerdir. Örneğin, kibir, bir kişi lider olduğunda, alkışlar eşliğinde sayısız vaazlar verdiğinde, ve heryerdeki insanlar size saygı duyduğunda ortaya çıkabilir. Ego ve kendini beğenmişlik tuzakları (Allah’ı unutarak) çamura batmamıza neden olur, ve buna kurban giden kişilere Arapça’da gizli müşrikler denir. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Aslında Hz. Muhammed övgüye aç olduğumuzda müşrikliğe sapmış oluruz demiştir. ~ Dr. Komaruddin Hidayet, Syarif Hidayetullah İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya 4. Bölüm: İMAN EDENLER 28 Müşrikliğin panzehiri nefis terbiyesidir. Müşrik bir kişi dakikası dakikasına sadece Rab uğruna ammeller işlemek yerine nefsini terbiye etmeyen, egosu ve kendi çıkarları veya kendi grubunun çıkarlarıyla hareket eden kişidir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Bu nedenle boyun eğmede ikicilik vardır. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Özellikle şu anda dünya çapındaki Müslümanların diğer din ve inanç topluluklarıyla ilişkiler bağlamında İslam’ı daha geniş bir açıdan anlamaları hayatidir. Şüphesiz diğer dinlere bağlı olanların da dini topluluklar arasında karşılıklı bir anlayış, geniş bir anlayış ve karşılıklı hoşgörü ortamı oluşana dek (kendi inançları ve İslam arasında) daha yüksek bir anlayışa yavaş yavaş ama kesinlikle ulaşmaları gerekir, böylece insanlar kendi dinlerinin dünyada yaşayan herkesin sonsuza dek refahını destekleyecek şekilde filizlendiğinden emin olacaktır. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Müslümanların Batı’dan gelen her şeyin Hıristiyan olmadığını anlamaları önemlidir. Örneğin, Danimarkalı bir gazete Resulullah’ın karikatürlerini yayınlayarak İslam’a hakaret etti. Birçok Müslüman bunun Hıristiyanların işi olduğunu düşündü, halbuki aslında bu uzun zamandır Hz. İsa’ya da çamur atmış olan ateistlerin işiydi. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı Kehf suresinin son ayetinde Allah şöyle buyurur: “De ki: ‘Ben de ancak sizin gibi bir insanım, (Ne var ki) bana, Sizin İlah'ınız ancak bir tek İlâhtır diye vahyolunuyor. Kim Rabbine kavuşmayı umuyorsa yararlı bir iş yapsın ve Rabbine ibadette kimseyi ortak koşmasın.’” Bu nedenle, her kim Allah’la buluşmayı dilerse müşrikliğin en ufak parçasına bile bulaşmamalıdır (örn. Allah’ı tanımak için bir kişi egosunu aşmalıdır). ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Allah Bir’dir. Allah Tek Mutlak Varlık’tır. Fizikötesi Mutlak. Bir. Eğer bunu kabul edersek, Allah’tan başka geri kalan her şey O’nun yarattıklarıdır. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı İslam’ın diğer dinleri güçlendirmek ve onların bazı temellerini doğrulamak için geldiği doğrudur. Ancak bu İslam’ın kendisinden önce gelen dinlerden temel olarak farklı olduğu anlamına gelmez. Aslında, tam tersidir. Peygamberimiz her zaman şöyle demiştir: “Ben Resuller zincirinin bütünleyici bir parçasıyım. Biz Resuller hepimiz 'allat'ın çocuklarıyız.” ‘Allat bir tek adamla evli olan bir kadınlar grubunu ifade eder. ‘Allat’ın çocukları olarak, “Babamız birdir; dinimiz birdir, tevhid, veya Birlik dini. Ve annelerimiz çok sayıdadır.” “Anneler” Allah’a giden çok sayıdaki yolu ifade eder. İslam’da farklı kanunlar olduğu ama (kesin) dini farklılıklar olmadığı söylenir. Dini yollar çok çeşitlidir, ama dinin kendi özü değil, Adem zamanından Kıyamet Gününe kadar. ~ Maryam Ishaq al-Khalifa Sharief, Shadili Tariqa Kişiliği, Khartoum, Sudan 4. Bölüm: İMAN EDENLER 29 KAPANIŞ Değerli izleyiciler, iman edenler ve Kitap Ehli’nin kim olduğunu kendiniz dinlediniz. Bizim gibi Endonezya’da yaşayanlar “Birlik ve çeşitlilik” ilkesine dayalı çok-dinli bir ülkede yaşadığımız için son derece şanslıyız. Endonezya’da kendi inançları doğrultusunda yaşayan neredeyse her inanç topluluğundan insan bulabilirsiniz. Bugün, Müslüman, Protestan veya Katolik olmayan bazı kardeşlerimizin kurduğu bir ibadet mekanında bulundum. Ve şans eseri bugün Çin'e göre Yeni Yıl arifesi. Son derece üzücüdür ki son yıllarda Birlik ve çeşitlilik ilkesi üzerine kurulmuş olan bu ülkede farklı inanç toplulukları arasında artan bir sürtüşme meydana geldi. Uzmanlarımız az önce Kitap Ehli’nden ve başkalarının inançlarını yanlış, kendilerininkini ise gerçeğin tek sahibi olarak gören inançlardan bahsetti. Kur’an’da şöyle bir ayet vardır: “Başlangıçta insanlık bir tek topluluk oluşturdu.” Daha sonra çok farklı görüşlere sahip insanlar ortaya çıktı. Allah onlara peygamberler ve gerçeği anlatan kutsal metinler gönderdi. Yani biz Kur’an, İncil, Tevrat, Mezmurlar ve İbrahim’in Parşömenlerini biliyor olsak da, daha başka pek çok kutsal metin olabilir, çünkü Allah tarafından gönderilen peygamberlerin sayısı rahatlıkla yüz binden fazladır. Kur’an’ın dediği gibi, bize Allah tarafından bahsedilenler de var bahsedilmeyenler de. İşte bu yüzden bildiğimiz peygamberler ve kutsal metinler de var, bilmediklerimiz de. Bu, insanların farklı dini uygulamalar edinmelerine neden olmuştur, elbette her biri kendi inançlarına uygun olarak. Bunun dışında, şahsen ben husumet, kin ve savaşların dinin kendisinden kaynaklanmadığına inanıyorum. Çünkü tüm dinler iyiliği öğretir. Hepsi sevgi ve şefkati öğretir. İslam’ın kendi içerisinde Müslümanların maalesef bazen geç hatırladıkları son derece ilginç bir Kur’an ayeti vardır. Maide suresinin sekizinci ayetinde Allah'ın iman edenlere şöyle seslendiğini unuturlar: “Ey iman edenler! Allah için hakkı titizlikle ayakta tutan, adalet ile şahitlik eden kimseler olun. Bir topluma olan kininiz sizi adaletsizliğe itmesin. Adil olun. Bu, Allah'a karşı gelmekten sakınmaya daha yakındır. Allah'a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır. ” Ey iman edenler Allah için adalete sıkıca sarılın. İhtiras, grup duyguları veya fanatizme aldanmayın, sadece Allah için. Adalete sıkıca sarılın, Allah için. Çünkü Allah Mutlak Adalet'in kaynağıdır. Adalete şahitlik edin. Dini duygular ve grup fanatizmi nedeniyle bazen konuşmalarımızda ve davranışlarımızda adil olamıyoruz. Bu nedenle Allah şöyle devam eder: “Bir topluma olan kininiz sizi adaletsizliğe itmesin.” Örneğin, bir kişi sadece başka bir inanca bağlı diye onların her söylediklerinde bir hata buluruz. Öyle ki neredeyse “iki kere iki dört eder” deseler sadece onlardan hoşlanmadığımız için “Yanılıyorsun!” diyeceğiz. Bu kinin nereden kaynaklandığından bahsetmek istiyorum. İster kendi ülkemiz içerisinde ister yurt dışında meydana gelen kin ifadelerinden bahsediyor olalım bu kesinlikle dinin kendisinden kaynaklanmaz. Bana göre kin daha çok adaletsizliğe direnememekten kaynaklanır. Ebeveynlerin ve diğer çocukların en küçük çocuğa adaletsiz davrandığı bir aile örneğini kullanmak istiyorum. Ebeveynlerine ve kendisinden büyük kardeşlerine karşı duramayan çocuk çıldırır ve evinin üzerindeki kiremitlere bir taş fırlatır. Eğer kiremitler kırılır ve sızıntı yaparsa bundan kendisinin de etkileneceğini düşünmez. Bence zayıf ve bastırılmış grupların sıklıkla yaptığı şey işte bu. Bir örnek vereceğim. Filistinlilerin Amerika gibi büyük bir devlete karşı duramayacağı açık. Ve onlar da Amerika’nın haklı veya haksız olduğuna bakmaksızın sürekli İsrail’i savunmasının adil olmadığını düşünüyorlar. Ancak, eğer büyük çocukla kavga edemeyen küçük çocuk kendince daha da büyük olan bir şeyi, isim vermek gerekirse Allah’ı ve dini, kullanmaya karar verirse durum daha da kötüleşecektir. Gerçekte dinle alakası olmayan bir amaç uğruna dini kullanıyorlar. Bu, politik çıkarlar veya başka bir 4. Bölüm: İMAN EDENLER 30 şeyle alakalı bir konu olabilir. İşte bu nedenle daha önce alıntı yaptığımız Kur’an ayeti bu kadar sıradışıdır: “Bir topluma olan kininiz sizi adaletsizliğe itmesin.” Örneğin, tıpkı az önce tarif ettiğim çocuğun fırlattığı taşın sonuçlarını düşünmediği gibi terörist eylemlerde bulunanlar da bu Kur’an ayeti üzerinde düşünmezler. Amerika’da yaşayan 8 milyondan fazla Müslüman olabilir, ve her Amerikalı George Bush gibi değildir. Ancak teröristler Amerikan halkı ve hükümeti arasında ayrım yapmaz. İsrail’de de kendi hükümetlerine karşı çıkan ve (Filistin’le olan) sorunu halletme biçimlerine katılmayan birçok insan olduğunu bilmiyorlar. Ancak onlar (Müslüman teröristler) zaten kinle dolmuş (ve geniş resmi göremiyorlar). Bu nedenle, Hz. Muhammed (S.A.V.) (kendisini takip edenlere) özellikle nefret etmeyi değil sevmeyi öğretmiştir. Sevgi ve şefkat olmadan bu dünya iyileşemez. Sevgi ve şefkat. Her zaman derim ki ateş ateşle söndürülemez. Nefrete karşı sevgiyle savaşılmalıdır. Eğer diğer dinleri araştırırsanız, bunların hepsinin esas öğretisinin sevgi olduğunu görürsünüz. Hem Allah sevgisi, hem de Allah’ın hizmetkarları olan yoldaşlarımıza (insanlığa) karşı sevgi. Sanırım şimdilik sizinle paylaşacaklarımız bu kadar. İnşallah, dinlediklerimiz müşterek iyiliğimiz için yeni düşünce şekilleri geliştirmemize, ve aslında birbirinden farklı olması gereken dini ve etnik toplulukların ortasında rahat, huzurlu ve manevi olarak ferahlatıcı bir hayat kurmamıza yardımcı olur, çünkü Allah her şeyin aynı olmasını istemez. Değerli izleyiciler, Vahiy Okyanusu’nu izlediniz. Tekrar buluşana dek, teşekkür ederim, Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi sizinle olsun. 4. Bölüm: İMAN EDENLER 31 5. Bölüm: TEBLİĞ GİRİŞ (Gus Mus) Esselamualeyküm (Villager) Ve aleyküm selam (Gus Mus) Sağlığın nasıl, iyisin inşallah? (Villager) Allah’a şükür! (Gus Mus) Ne yapıyorsun? (Villager) Ağ örüyorum (Gus Mus) Elhamdülillah (Villager) İyi. Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi seninle olsun. Değerli izleyiciler, Vahiy Okyanusu’nda tekrar beraberiz. Bu defasında da sizleri da’va (tebliğ) ve bunun “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklama” ile olan ilişkisiyle ilgili olarak birçok Müslüman alim ve entellektüelin görüşlerini dinleyeceğiz. Bu terimlerin her ikisinin de oldukça popüler oldukları için birçok insan tarafından zaten iyi anlaşıldığı düşünülebilir. Ancak isterseniz bu entellektüellerin da’va ve “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklama” konusunda ne söyleyeceklerini de dinleyelim. İyi seyirler! 1. KISIM Da’va, veya Arapçasıyla di’ayah, da’a yad’u kökünden gelir. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Da’va, veya tebliğ, kelime anlamıyla “davet etme” demektir. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Hz. Muhammed’in görevi ve misyonu insanlara İlahi Tevhid'i, İslam dinini ve asil karakteri (geliştirecek bir yolu) önermekti. Bu da’vanın, veya İslami tebliğin özünü oluşturur. “Allah’ın beni göndermesinin tek nedeni ahlakı düzeltmekti.” ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı 5. Bölüm: TEBLİĞ 32 [Da’va] adalet ve eşitlik için nasıl çaba sarfedeceğimizi göstererek İslami davranışı, veya iyi ahlakı savunmaktır. Bu insanlığa çağrıdır, ve baskı, ıstırap, açlık ve yoksulluğun gerçek anlamda farkında olan ortak bir bilinç geliştirmek için başkalarını davet etmek anlamına gelir... Bu da’vanın özüdür. ~ Dr. Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Bu, tehdit veya iftira etmek anlamına gelmez. Da’vanın bu sapkın hali bu günlerde çok yaygın. Cuma hutbeleri gibi da’va forumlarına katıldığımızda bunların çoğunun başkalarına karşı eleştiri, iftira ve hatta şiddet tehditleriyle dolu olduğunu görürüz. Bu, da’vanın sade, günlük dildeki gerçek karşılığı olan başkalarını iyi ve doğru davranışlarda bulunmaları için ikna etme anlamıyla çelişir. Bu nedenle, bu süreçte hiçkimsenin incinmemesi da’vanın temek gerekliliklerinden birisidir. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Da’vanın kilit ilkelerinden birisi İslam’ın tartışma ve müzakere ile açıklanmasıdır; yani, kılavuzluk ve danışmanlık etmesi için Kur’an ayetlerinden zekice alıntılar yapılmasıdır. “Kusursuzluk ve iyi davranışlar açıklamalardan önce gelir” sözünde olduğu gibi önce insanlara hayattaki kişisel zorluklarını aşmaları için yardım edilmeli, ve ancak ondan sonra imanlı olmaya davet edilmelidir. İyi ameller açıklamalardan önce gelir. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı Kur’an’ın 16. suresi olan Nahl suresinin 125. ayeti şu şekildedir: “Ey Muhammed! Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et.” Bu nokta son derece önemlidir. Eğer entellektüel olarak kaba ve agresif bir kişiyle karşılaşırsanız, yanıtlarınızda sakin ve nazik olun. Kalplerin ve akılların buluşmasına yol açabilecek dürüst bir tartışmada bulunun. Bu şekilde davranan bir insanın bir düşmanı dosta çevirebileceği söylenir. ~ Prof. Dr. A. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) Sorun şu ki, başkalarını korkutabilecek da'va şekillerinden tamamen kaçınarak insanların hayatlarına nasıl barış ve huzur getirebiliriz? Resulullah ve onu takip edenlerin çoğunun, ve Java’ya İslam’ı getiren dokuz velinin örneğine bakarsak, onların da’vası başkalarının ihtiyaç ve durumlarına karşı son derece duyarlıydı. Bu, bizim de yapmamız gereken İslami tebliğ türüdür. ~ Kyai Haji Abdul Muqiet Arief, Bahrul Ulum İslami Yatılı Okulu Müdürü, Jember, Endonezya Da’vanın kültürel tabiatını anlamadan başkalarını suçlu ilan etmek, veya onları sapkın ya da kafir olarak damgalamak da’va ile meşgul olanların yaptığı bir hatadır. Da’va saf ve doğal gelişen bir şeydir. İnsanları Hakk’a davet etmenin yolu zorlama değil, içsel, kalpten hissedilen bir farkındalığı, entellektüel bir farkındalığı, ve hayır işleri ve sessiz edilen duayla gelen hazzı paylaşmaktır. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı Bana göre, gerçek da’va aydınlatan, eğiten, zekayı geliştiren ve insanlara umut veren davettir... bu gerçek da’vadır. ~ Prof. Dr. Syafii Maarif, Muhammediye Eski Başkanı (1998-2005) 5. Bölüm: TEBLİĞ 33 Ve bu İlahi yönden sapan bütün da’valar, hatalı da’vadır. ~ Muhammad Sayyid Tantawi, El-Ezher Üniversitesi Şeyhi, Mısır 2. KISIM Kur’an’a göre, da’vanın iki hedefi vardır: insanları Allah’a davet etmek, ve onları Şeytan’a davet etmek. Bu nedenle, eğer insanları bir organizasyona katılmaya davet edersek, onları Allah'a davet etmiş olmayız. Eğer insanları kendi etrafımda toplanmaya davet edersem, bu da onları Allah'a davet etmek değildir. İkinci çeşit da’va anladığımız kadarıyla insanları Allah'ın yolundan ve hayatını O'nun kurallarına göre düzenlemekten vazgeçirmeye yönelik davettir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entellektüel Da’va toplumun farklı ihtiyaçlarına uyum gösterir. Yani, daha geniş ve küresel ihtiyaçların önüne geçmeyen çeşitli yerel ihtiyaçlar. Örneğin, da’va yeni bir terminoloji ve yönetim modeli kullanmanın yanı sıra yoksulluğun giderilmesi, veya yolsuzluğun, çöküntünün ve diğer bozuklukların ortadan kaldırılmasını içerebilir. Da’vanın sadece dille gerçekleştirilmesi gerekmez. Parlemento Takibi ve Yolsuzluk Takibi yeni da’va şekilleridir. Bunlar pratikte çağdaş da’va çeşitleridir. ~ Dr. Amin Abdullah, Sunan Kalijaga İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Endonezya Sıklıkla Allah adına tebliğde bulunurken ve insanları imana çağırırken, kendi hayatımız gerçek asaletten yoksundur ve iş hayatındaki davranışlarımız bozuktur. Yine de sanki tamamen övgüye değermişiz gibi kasabada caka satarak gezeriz. Başkaları tarafından “işitilen” da’va kalbin derinliklerinden yükselir ve riyakarlık değil gerçekten asil bir karakter sergileyen samimi ve içten davranışlarda gözlenebilir. Tüm bunların da üzerinde, da’va zorlama olarak yorumlanacak hiçbir şeye asla meyil vermemelidir. ~ Mohammed Sobary, Endonezyalı Kültürel Kişilik İslami da’va başkalarına gerçek bir ruhsal canlanma sağlamaktan geçer. İslam’ı kabul etmeyi seçip seçmeyecekleri Allah’ın işidir, bizim değil. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Wali Songo, yani Endonezya nüfusunun %90'ını savaş, çatışma veya şiddet kullanmadan dönüştürmeyi başaran dokuz veli tarafından uygulanan da’vaya dönmeliyiz. Klaten halkı Müslüman oldu, ancak Prambanan’daki Hindu tapınağına dokunmadı. Yogya halkı da İslam’ı seçti, fakat Borobudur’daki Budist tapınağına en ufak şekilde bile dokunulmadı. Bu adım adım gerçekleştirilen kültür dönüşümünde belirgin bir bilgelik görülmektedir, ve biz de o yaklaşımda bulunan değerlere dönmeliyiz. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı 5. Bölüm: TEBLİĞ 34 “Eğer Rabbin isteseydi, onların hepsi inanırdı – dünyada yaşayan herkes! O halde istemeseler bile insanları inanmaya zorlayacak mısın?” Allah eğer isteseydi hiçbir ateist veya suçlu olmayacağını, sadece iman edenler olacağını belirterek Hz. Muhammed’i uyarmıştır. Öyleyse (senin gibi) inanmıyorlar diye insanlardan neden nefret ediyorsun? Bu ayet gösteriyor ki iman konusunu ancak Allah yargılayabilir. Bizim görevimiz başkalarına iyiliği iletmektir, kılıç sallayarak insanları İslam’a “davet” etmek değil. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadınlara Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Din camilerin, okulların ve insanların kitapları okuyabilecekleri diğer yerlerin varlığıyla korunur. Dini bilgi ve uygulamaların derinleşmesi ise her yerde olur. Ve halkın ahlakını koruyan ve geliştiren yerel dini liderler bu süreçte çok önemlidir, çünkü bunlar köylüyle aynı hayatı paylaşmaktadırlar. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) (Hollandalı politikacı Geert Wilders’in) Fitne filminden bahsetmek istiyorum; amacını bir kenar koyarsak, film orijinal bağlamından arındırılmış Kur’an ayetlerine alıntı yapıyor. Ancak bundan daha ironik olan şeyse bazı Müslümanlar’ın Fitne’ye verdiği cevap. Eğer insanlar Müslüman olduklarını iddia ediyorlarsa, akıllıca davranmaları, (şiddet değil) diyalogla meşgul olmaları gerekir. Kendi hareketlerimizle Fitne’nin İslam’ı yanlış tanıttığını göstermeliyiz, ve bunu yapmak için de başkalarına karşı nazik ve sıcak davranmalıyız, çünkü bu İslami öğretinin özüdür. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Ulusal Kadına Yönelik Şiddeti Önleme Komisyonu Üyesi, Sumenep, Endonezya Java, özellikle de Sunan Kalijaga’daki eski Müslüman velilerden miras aldığımız sözlü gelenekte da’va sanat ve şarkılarla gerçekleştirilir. Bu gelenek, gece geç saatlere kadar şarkılar eşliğinde insanların dini öğretilerin asaletini aktardığı Muhammediye ve Nahdlatul Ulema topluluklarında hala devam etmektedir. Bu, eski zamanların velilerinden kalma değerli bir mirastır. Ben şahsen böyle bir geleneğin içerisinde büyüdüm ve yaşamaya devam ediyorum. Eski şarkıları ve Jakarta’daki köy hayatını seviyorum, çünkü bu şarkılar kişinin duyarlılığını arttırır, sizi ruhsal ve duygusal olarak arındırır, ve atmosferi daha rahat ve hoş hale getirir. ~ Mohamad Sobary, Endonezyalı Kültürel Figür Eminim ki Endonezya’daki İslam tebliği Kur’an ilkelerine yönelik olsaydı, İslam gerçekten de yeryüzünde yaşayan herkes için bir rahmet kaynağı olurdu. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammediye Başkan Yardımcısı 3. KISIM İyiliği emrederek kötülüğü yasaklamak İyiliği emrederek kötülüğü yasaklamak da’vanın bir parçasını oluşturur. Tebliğ insanları kendilerine önerilen gerçeği kucaklayıp izlemeye davet etmek anlamına gelir. Amar ma’ruf nahi mungkar bunun bir unsurunu temsil eder, doğru olanı emrederek, yanlış olanı yasaklamak. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı 5. Bölüm: TEBLİĞ 35 Devlet Amar ma’ruf nahi mungkar, yani (zor kullanarak) kötülüğü yasaklamak ve iyiliği emretmekten sorumludur. Fakat bu olanaksız olduğunda, özellikle Endonezya gibi milletin ve insanların son derece baskıcı olduğu yerlerde, aynı anda başka gruplar da ortaya çıkarak kendilerinin de iyiliği emrederek kendilerince kötü kabul ettikleri şeyleri yasaklama yetkisine sahip olduklarını düşünüyorlar, sanki bu bir dini gereklilikmiş gibi. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Endonezya Eski Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulema Başkanı (1984-1999) “Ma’ruf”, ta‘arafa ya‘rifu, ifadesinden gelen, insanların kendilerinin iyi olduğunu bildikleri şeylerdir. Etimolojik olarak “bilgelik” teriminden türetilmiştir. “Mungkar” dini ise dini inançlarımızın yanı sıra vicdanımızın da yabancı bir madde gibi reddettiği şeylerdir. Yani, kötülük. Şimdi İslami hukuk kurallarına göre, gerekirse güç kullanarak önlememiz gereken yanlışlar toplumun tüm üyelerinin kötü olarak kabul edip aynı fikirde olduğu şeylerdir. İslam hukuku şöyle der: “gerekirse güç kullanarak önlememiz gereken ‘kötü’ olarak adlandırılan şeyler toplumun kötü olarak üzerinde ittifak ettiği şeylerdir.” Endonezya halkı için bu anlamda kötülük sadece bir insan grubu tarafından mahkum edilen değil ulusumuzca suç sayılan ahlaksızca ve fena şeylerdir. Eğer gruplardan bir tanesi bir şeyi ahlaksızca görürken diğeri bunu makul kabul ediyorsa, o halde bu gerektiğinde güç ve şiddet kullanılarak önlenmesi gereken bir kötülük olarak kabul edilemez. Bu nedenle, neyin “kötülük” olarak kabul edilip neyin edilemeyeceği konusunda genel bir fikir ve görüş birliği sağlamamız gerekir. Eğer yapmazsak, tanık olmaya devam edeceğimiz şeyler... ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı .. elinde sopalarla etrafta dolaşan kendi kendilerini ahlak bekçisi ilan etmiş çeteler. Sonuçta, bu tür bir İslam sadece insanları korkutmaya yarar. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulema Başkanı Şiddet uygulamak için güç kullanmak. “kötülüğü yasaklamak” bahanesi altında şunu yasaklamak, bunu yasaklamak. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Başkan Yardımcısı Bir toplumda kendi vatandaşlarına karşı şiddet uygulama konusunda meşru bir yetkiye sahip olan tek kişi yöneticidir. Bu durumda, yönetici devlettir. Pek çoğumuz “kötülüğü yasaklama” kampanyalarının hepsinde şiddet kullanan Salafi hareketlerinden son derece endişe duyuyoruz. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı Bana “İslam’ın savunucusu” dense bundan utanç duyardım, çünkü Allah’ın öğretilerinin savunulmaya ihtiyacı yoktur. Aksine, İslam beni savunur, benim refah ve kurtuluşumu hazırlar. İslam’ın öğretilerini anlayarak ve uygulayarak, hayatımın daha hayırlı ve rahmet dolu olmasını umar ve bunun için dua ederim. İslam'ın kendimi geliştirmeme yardımcı olan öğretileri sayesinde, Allah’a şükür ki aileme yardımcı olabiliyorum. Ve Allah’a şükür ki topluma faydalı olabiliyorum, çünkü yardım ettiğim herkes benim için yoldaş bir varlık ve Allah’ın hizmetkarıdır. Ancak kendimi İslam’a “yardım ediyor” olarak düşünmeyi utanç verici ve değersiz buluyorum. Kendi dini bilgilerim o kadar sığ ki! Nasıl onun öğretilerine yardımcı olacak ve daha da geliştirecekmişim, kendi İslam anlayışım bu kadar yüzeyselken? İnanıyorum ki... daha doğrusu eminim ki bensiz İslam yok olmaz, aynı zamanda benim varlığım sayesinde onun öğretileri daha muhteşem hale de gelmez. Ben kendi hayatımı tamamlamak için dine 5. Bölüm: TEBLİĞ 36 ihtiyaç duyuyorum. Bu nedenle, yapabileceğim tek şey bu hayat için övgü ve şükranlarımı sunmak ve hayır işlerinde bulunarak inancımın gereğini yapmak, ki bunun için başka insanlara ihtiyaç duyarım. Belki de toplumun bana ihtiyacı yoktur, hayatıma anlam katmak ve tamamlamak için benim topluma ihtiyacım vardır. ~ Dr. Komaruddin Hidayat, Syarif Hidayatullah İslami Devlet Üniversitesi Rektörü, Jakarta, Endonezya Açıkça söylüyorum ki günümüzde İslam tek bir amacı gerçekleştirmek için onu kullanan bir grup cahil fanatiğin eline düşmüştür: bunların amacı, İslam’ı gerçek ruhundan yoksun bırakmaktır. İslam şu an onların ellerinde olduğundan, bizim dini görevimiz İslam’ı onların kıskacından kurtarmak ve fanatiklerin, yani Usame bin Laden gibi onu tuzağına düşürerek tutsaklığı altına almış olanların, İslam üzerindeki hükümranlığına son vermektir. Bunların çok sayıda takipçisi var, öyle ki başka Müslümanlara yaklaşarak şöyle diyorlar: “Senin İslam’ın yanlış; beni takip et ve gerçek bir Müslüman ol.” Böyle Müslümanlara biz İslami ilim geleneğinde şöyle bir kural olduğu yanıtını veriyoruz: “Ben sana tavsiye verebilecek olsam da, sen kendi kalbinde tavsiye ara.” Örneğin, bir müftünün size vir fetva verdiğini varsayın. Onu dinledikten sonra, size yol göstermesi için kendi kalbinize danışmalısınız. Kalbiniz müftünün söylediğini doğrulayarak fetvayı kabul etmenizi mi emrediyor, yoksa etmemenizi mi? Ayrıca şu mesajı ifade ederiz: bu yaklaşımı kullanarak dini anlayışın merkezini dışsal olandan içsele taşımak bizim kutsal bir görevimizdir. Başkalarından duyduklarımızın doğru olup olmadığını anlamak için daima sezgilerimize ve vicdanımıza danışmamız gerekir. ~ Dr. Ali Mabrook, Kur’an Çalışmaları Uzmanı, Kahire, Mısır Aslında Vahabi çevrelerinde “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklamanın” fiziksel eylemlerle gerçekleştirilmesi gerektiğini iddia ediyorlar. Ancak Vahabi olmayan Müslümanlar “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklamanın” her şeklinin böyle taktikler gerektirmediğinin farkındadır. Baskı uygulayanların aksine, Peygamberimizin bir sözü vardır: “Doğru olmayan bir şey görürseniz, gücünüzle orantılı olarak hareket etmelisiniz.” Bazıları bu hadiste güç kullanma yetkisi olan yöneticilerin kastedildiği şeklinde yorumluyorlar. Ancak bizim gibi bilgi veya başka etki formlarına sahip olanlar ancak konuşabilir, tartışabilir, vaaz verebilir, konseylere katılabilir, veya (bahsedilen kötülüğü reddeden) yazılar yazabilir. Fakat yanlış olan bir şeyi yasaklama yeteneği olmayanlar için bahsedilen kötülüğü reddedecek olan şey kendi kalpleridir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı Bu nedenle da’va hiçkimseyi tehdit etmez, sindirmez veya küçük düşürmez. Aksine nazikçe kalplere dokunur. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı İslam medeniyeti tarihine bakıldığında, son yüzyıllarda “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklama” konusunda şiddet kullanan hareketlerin arkasında Vahabilerin olduğu iyi bilinmektedir. Vahabiler Arabistan’ın kontrolünü ellerine geçirdiklerinde, kötü kabul ettikleri her bina veya yapıyı yıktılar. İşte bu nedenle Suudi Arabistan’ın İslami mirası ta ki hiçbir şey kalmayana kadar yok edildi. Peygamberimizin eşi Hatice ile yaşadığı ev yok olup gitti. Peygamberimizin doğduğu yer de yıkıldı, bugün hiçbir izi kalmadı. Ama garip bir şekilde Kral Abdul Aziz’in (modern Suudi Arabistan’ın kurucusu) sarayları ve siteleri Riyad’da en güzel şekilde muhafaza ediliyor. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulema Baş Danışmanı 5. Bölüm: TEBLİĞ 37 “Da’va ile ilgili olarak (aşırıların güç kullanarak buna davet demesi) devletin sahip olması gereken rol ulemanın ve entellektüellerin tavsiyede bulunarak yanlış yapanları doğruya sevketmelerini sağlamaktır. Eğer aşırılar bu tavsiyelere uymazlarsa, hükümet bunları tutuklayarak yaptıkları yanlışla orantılı şekilde hapse atmak zorundadır.” ~ Muhammed Sayyid Tantawi, El-Ezher Üniversitesi Şeyhi, Kahire, Mısır KAPANIŞ Esselamüalyküm (Villager) Ve aleyküm selam (Gus Mus) Elhamdülillah! Nasıl gidiyor? (Villager) İyiyim. (Gus Mus) Adınız ne? (Villager) Adım Pak Man, efendim. (Gus Mus) Pak Man, Elhamdulillah. Bu köyün adı Banggi Pazarı, değil mi? (Villager) Evet, Banggi Pazarı Köyü, Rembang şehri ve yönetimine bağlı, efendim. (Gus Mus) İşte böyle, Pak Man. Da’va terimini duyup duymadığını öğrenmek istiyorum. (Villager) Efendim, sıradan bir insan olarak bana göre da’va bir insanın doğası gereği ahlaki bakımdan iyi olan bir bilgi veya talimatı paylaşmasıdır. Ben da’vayı bu şekilde görüyorum. Bilgiyi paylaşmak, veya bazen çeşitli toplantılarda bir da’va programı olabilir. Da’vanın misyonuna bağlı olarak insanlar farklı tanımlamalar yapmayı seçebilir. Ama benim da’vadan anladığım doğru ve ahlaki bakımdan hayırlı bilginin paylaşılması. (Gus Mus) Tamam, teşekkür ederim. Şimdi izleyicilerimize hitap edeceğim. Değerli izleyiciler, şu an Banggi Pazar’dayım. Burası bir balıkçı köyü, ve Ben, Pak Man ve yöre sakinleri, hepimiz birer da’va hedefiyiz. İnsanlar sıklıkla da’vanın gerçek anlamının bir başkasını davet etmek olduğunu unutuyor. Davet etmek. Yani birini davet etmek ona emretmek değildir. Emretmek, yasaklamak veya zorlamak anlamına gelmez. Bu nedenle Kur’an’ın içerisinde dahi, davet etmek için İlahi bir emir geçtiğinde, buna ilk olarak iyi bir örnek verilir, daha sonra “bilgelikle davet edilir” (bil hikmah)... Yani eğer bir kişiyi, örneğin eşimizi veya başka birini, davet edeceksek nazik, çekici ve etkileyici bir dil kullanmalıyız ki onların kalpleri bu daveti hissedebilsin. Eğer insanları kaba ve sert bir şekilde “davet” edersek, kalpleri nasıl bu çekime kapılabilir ki? Yapmayın (böyle bir yaklaşımla). Şimdi isterseniz birisi davet etmek (da’wa) ve diğeri de iyiliği emrederek kötü şeyleri yasaklamak (amar ma’ruf nahi mungkar) olan iki Kur’an’sal terimi birbirinden ayıralım. Bunların ikisi çok farklı şeylerdir. Davet eden kişi emir vermez. Ut Ummana adlı Kur’an ayeti bu bağlamda çok ilginçtir: “Allah’ın yoluna davet etmek için (başkalarına) önce iyi bir örnek ver, sonra da bilgelikle davet et.” Kur’an kimin davet edileceğini belirtmez. “Falanı davet et”, veya “şunu ya da 5. Bölüm: TEBLİĞ 38 bunu davet et” demez. Sadece, Allah’ın yoluna davet et. Eğer Din Departmanımızın Kur’an çevirisine bakarsak, burada parantez içinde bir şey var, “Allah’ın yoluna (insanları) davet et.” Aslında, bu açıklamaya gerek yok çünkü Allah’ın yoluna davet etmek demek zaten henüz Allah’ın yolunda olmayan insanları davet etmek demektir. Ancak amar ma’ruf (iyiliği emretmek) farklıdır. Ma’ruf herkesin iyi olduğunu bildiği bir şeydir, ve biz de bunu emretmeliyiz. Peki kime emretmeliyiz? Tanıdığımız insanlara. Birçok kişi “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklamaktan” bahseder ve yaptıkları şeyin bu olduğunu iddia eder. Ancak “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklamanın” bir sevgi ifadesi olduğu gerçeğini gözardı ederler. Bu nedenle, “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklayan” insanlarla onların emrettikleri kişiler arasında içsel ve gerçek bir sevgi bağının olması gerekir. Nefrete dayanarak “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklamak” imkansızdır. Bu saçmalık. Öğretmek gibi davetin daha ilerki aşamaları reklam yapmaya benzer. Sıklıkla kafam karışır ve kendi kendime sorarım: “Bu davet eden kişi kim ve beni nereye davet ediyor?” Neden kafam karışık? “Da’va” dedikleri şeyi gerçekleştirirken insanların takındığı tavırlar yüzünden. Bunlar başkalarını suçlayarak atıp tutarlar ve hareketlerini asla yüce liderleri olan Resulullah’a dayandırmazlar. Örneğin, Resulullah bir kişinin hata yaptığını bildiğinde, onun adını asla anmazdı. Sadece “Birisi kendi kardeşine karşı şu şekilde davranıyor” derdi. Bu şekilde davranan kişinin adını bilmiş olsa bile, örneğin, Pak Man... “Pak Man kardeşine şu şekilde davranıyor ” demezdi. Sadece, “Birisi kendi kardeşine karşı şu şekilde davranıyor.” Ancak ne kadar fazla tebliğcinin vaazlar verip insanların isimlerini telaffuz ederek, ve hatta dinleyicilerini bunlara karşı kötü hareketler yapmaya teşvik ederek “da’va” gerçekleştirdiğine kendiniz de şahit olabilirsiniz. Ve hala “iyiliği emrederek kötülüğü yasakladıklarını” iddia ederler. Müslümanların tüm referans kitapları daima “iyiliği emrederek kötülüğü yasaklamanın” erdemli bir şekilde yapılması gerektiğini belirtmektedir. Eğer başkalarına iyi olmalarını emredeceksek, aynı şekilde biz de uygun davranışlarda bulunmalıyız. Eğer sıklıkla bir otobüs terminaline gidiyorsanız, bilet satıcılarının müşterilerin ilgisini çekmek için yumuşak ve cazibeli bir dil kullandığını görürsünüz. Örneğin, “Lütfen benim otobüsüme buyrun, efendim. Klima ve karaoke mevcut!” Bir kişinin bizim otobüsümüze binmesini istediğimiz halde onları tutup “Eğer benim otobüsüme binmezsen senin kafanı kırarım” diye bağırırsak kaçıp gideceklerdir. Bu nedenle tekrarlıyorum: da’va bir davettir. Başkalarını davet etmenin temeli onların gönlünü almaktan ve iknadan geçer, bu nedenle Kur’an’da bil hikmati (bilgelikle) terimi kullanılmıştır... Eğer bir durum bizi tartışmaya zorluyorsa, bu yine de başkalarının yaklaşımından daha iyidir. Onlar atıp tutuyor ve başkalarını suçluyor diye bizim de aynısını yapmamız gerekmez. Başkaları bizi küçük düşürdüğünde, bizim de onları küçük düşürmemiz gerekmez. Bil hikmah (bilgelikle)... Bazen Resullullah’ın öğretileriyle çelişen bir “da’va” yönetmi uygulayanlara sormak istiyorum. Onlara hep şunu sormak istiyorum, “Sizin asıl isteğiniz ne?” Başkalarını Allah’ın yoluna davet etmek ile kendi ego ve ihtiraslarımızı birbirinden ayırırken son derece dikkatli olmak zorundayız. Egomuz ve dini duyarlılık arasında ince bir çizgi vardır. Bazen insanlar kişisel ego ve ihtiraslarının da buraya girebileceğini unutarak aşırı dini duyarlılıkları nedeniyle bir tuzağa düşerler. Sonuç olarak, bazen bir organizasyon veya siyasi partiyi dinimizle bütünleştiririz. Bencilce isteklerimiz bizi esas hedefimiz olan Bir Tek Allah'tan uzaklaştırır. Şimdilik bu kadar, değerli izleyiciler. Daha sonra farklı bir konuda başka bir bölümde tekrar birlikte olacağız. Umarım bugünkü duyduklarımız hepimiz için hayırlı olur. Huzurla kalın 5. Bölüm: TEBLİĞ 39 6. Bölüm: CIHAD GİRİŞ Kyai Haji Mustofa Bisri Allah’ın selamı ve rahmeti üzerinize olsun, değerli izleyicilerim. Vahiy Okyanusu’nda tekrar beraberiz. Bu defasında da sizi geniş ölçüde çeşitlilik gösteren yorumlamalarıyla son zamanlarda yoğun bir şekilde kullanılmakta olan bir terim, yani cihad, konusunda önde gelen İslami kişiliklerini incelemeye davet ediyoruz. İsterseniz birlikte izleyelim. 1. KISIM Cihad sözü Arapça'dan gelmektedir. Anlamı nedir? Hepimizin barış ve sükünet içinde yaşayabilmesi için Gerçeği, yüksek değerleri ve adalet, eşitlik, zayıfları korumak, insan haklarını savunmak, zalimliği ortadan kaldırmak, başkalarından daha medeni ve ahlaki kurallara uygun davranmalarını istemek, eğitim standartlarını yükseltmek, fakirlerin daha zengin olmalarına yardımcı olmak gibi asil prensipleri uygun davranmak için “optimum veya maksimum çaba.” Cihad budur. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı Tanrının buyruklarını yerine getirmek için tüm ciddi çabalar cihaddır. Bu nedenle Allah bir Kuran suresinde şöyle der: “Allah her din için kendi kanununu ve kurallar setini belirlemiştir.” Allah isteseydi hepinizi tek bir dinden yapardı. Ancak Allah başka türlü istemektedir. Sizi, özellikle sizin için gelen din yoluyla sınamak istemektedir. Bu sınama nasıl olur? Allah iyiliği yayma konusunda rekabete girmenizi (diğer dinlerden olanlarla) istemektedir. Bu nedenle cihad iyiliği dört bir yana yaymak için “içten ve ciddi çaba anlamına gelir.” ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entelektüel Cihad dini inancın desteklediği motivasyon ve etik kurallardır. Yani cihad ilhamını kendini aşmak, dürüstlük ve insanlığın en yüksek idealleri dahil olmak üzere Gerçeği yüceltmek için azalmayan bir çabadan alır. ~ Dr. Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entelektüel Nil Nehri Kahire, Mısır 6. Bölüm: CIHAD 40 Cihadın İslam'daki anlamı bana göre iki temel durum dışında bir yükümlülük değildir. Bunlardan biri dini, zenginliği, onuru ve ülkemizi korumaktır. Bunların hepsini savunmakla yükümlüyüz. İkincisi ezilenlere yardımcı olmaktır. ~ Muhammad Sayyid Tantawi, Mısır, Kahire'de al-Azhar Büyük Şeyhi Ömrümüz boyunca Allah'a – ve böylece yarattıklarına – hizmet etmek için tüm potansiyelimizi, bilgimizi ve gücümüzü kullanmaya çabaladığımızda... benim için Allah yolunda cihad budur. ~ Dr. Komaruddin Hidayat, Endonezya Syarif Hidayatullah Devlet İslam Üniversitesi Rektörü İslamiyette cihad sadece fiziksel bir çaba değildir. Bunun yerine en büyük cihad kendi basit ve egoist tabiatımızı baskılamak için kendimize karşı yaptığımızdır. ~ Kyai Haji Muhammad Zuhri Zaini, Endonezya, Probolinggo'da Nurul Jadid İslami Yatılı Okul Müdürü “Büyük cihad” bencillik ve arzular gibi Gerçeğin tanınmasına karşı çıkan tüm eğilimlerle savaşarak egoyu baskılamak için bir iç mücadeledir. Büyük cihad budur. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı Daha geniş açıdan bakarsak, “cihad” denen şey yaşam mücadelesidir. Peygamberin yanındakiler İslam geçmişinde en büyük savaş olan Bedir'den döndüğünde Peygamber şöyle dedi, “Daha küçük cihaddan daha büyük cihada döndük.” Bu nedir? Dünya üzerinde arzu, fakirlik, bilgisizlik, dürtüler ve tüm diğer yozlaşma şekillerine karşı savaşmak. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammadiyah Başkan Yardımcısı “Jihad” temel olarak yüce bir amaca ulaşmak için zorlu ve içten bir çaba göstermek anlamına gelir. Cihad budur. Kuranda “Kutsal Savaş” kavramı yoktur. “Kutsal” olan bir savaş yoktur ama kendini savunmaya izin verilebilir. “Kutsal Savaş” Kuranda geçen bir terim değildir. Bu nedenle bana göre cihad din ve salim kafanın gerektirdiği şekilde “yüce bir hedefe ulaşmak için büyük çaba göstermektir.” Bireysel yorumlama ve karar verme yani içtihat ile ilişkilidir. İçtihat ilahi irade ve açıklananlar temelinde problemleri çözmek için serbestçe düşünme yeteneğidir. İnsan mantığı açıklananları yorumlamakta büyük bir rol oynar. İnsanlar bağıl yaratıklar (Mutlak olan Allah'ın aksine) olsa da bize mantık verilmiştir ve Gerçeğe ulaşmak için entelektüel bir cihad (yani içtihat) yapmamızı mümkün kılar. Cihad ve içtihat aynı kökten gelir ve bu kök iyilik için ciddi şekilde çalışmak anlamına gelen Arapça jahadah kelimesidir. Bomba patlatmak anlamına gelmez. Bu cihad değildir. Bu bilgisizlik ve gelişmemiş maceracılıktır. ~ Prof. Dr. A. Syafi’i Ma’arif, Eski Muhamadiyah Başkanı (1998-2005) Cihadın tek anlamı vardır: “büyük” olan. Kitlelerin adil ve bereketli bir yaşam sürme rüyalarını elde etmelerine yardımcı olmalıyız. Bu şekilde cihad yapmış oluruz. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Eski Endonezya Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulama Başkanı (19841999) 6. Bölüm: CIHAD 41 2. KISIM Bu cihad terimi büyük ölçüde saptırılmıştır. Kelime hemen hemen kanla yıkanmış hale gelmiştir ve bunu düzeltmemiz gerektiğine inanıyorum. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı Sıklıkla merkezi tema olarak sunulan (aşırı uçtaki kişilerin konuşmalarında) cihad daima küçük cihaddır. Dış cihaddır. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı Cihad sadece savaş ve şiddet belirtmek için kullanıldığında terimin sadece kısmen anlaşıldığına işaret eder ama sonuç olarak cihadın kendi anlamı ve amacını kirletir. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammadiyah Başkan Yardımcısı Cihad size bir kötülük yapılmışsa ve kendinizi korumak için tüm barışçı yolları kullanıp başarısız olduysanız olağanüstü bir durumda kendini korumaktır. Cihad asla bir inisiyatif değildir. Bir eyleme karşı reaksiyondur; tüm barışçı yollar tükendikten sonra son reaksiyondur. ~ Dr. Hassan Hanafi, Mısırlı Müslüman Entelektüel Kuran “cihad” kelimesini “qital” kelimesinden açıkça ayırır. Kital savaş açmak anlamına gelirken Arapça'da cihadın anlamı bir şeyi tüm kalbinizle yapmaktır. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entelektüel İslam'da savaş saldırgan değil sadece savunma amaçlıdır. Müslümanların iyice düşünmeden savaş açmalarına izin verilmez, hele kendileri veya bir grup için. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulama Başkanıs Devlet adını verdiğimiz sosyal ve politik fenomen ile bir düzen oluşturduğumuzda devlet teşkilatları fiziksel cihad ve düşmanlara karşı koymaktan sorumludur. İnsanlar kalkıp fiziksel cihad yapamaz. Örneğin Endonezya vatandaşları olarak devletin gücü ve koruması altında yaşıyoruz. Normal halk fiziksel cihad yapmak için inisiyatif alamaz. Başkalarına zarar vermek ve öldürmek ve insanları hapse atmak sadece devlet teşkilatının sorumluluğundadır. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı 6. Bölüm: CIHAD 42 Gidip kendi savaşımızı açamayız! Birden Amrozi bir bomba patlattı ve ortada bir savaş olduğunu söyleyerek kendini haklı gösterdi. Ama Bali'de kim savaş açtı ki? Kendisi gelmeden burada şiddet yoktu. Onu tehdit eden kimse yoktu. ~ Kyai Haji Hasyim Muzadi, Nahdlatul Ulama Başkanı “Cihad” sadece çok çalışmak ve saçma eylemlerse değil problemleri çözmek çok daha fazla problem yaratır. ~ Prof. Dr. Komaruddin Hidayat, Endonezya Syarif Hidayatullah Devlet İslam Üniversitesi Rektörü Ateistler Allah'ın adını zalimliği haklı göstermek için kullanmazken teröristler kötülük yapmak ve diğer insanlar ve tabiata eziyet etmek için dini kullanmaktadır. Nereden bakarsanız bakın yaptıkları tüm dinlerin öğretilerine karşı gelmektedir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Endonezya Sumenep'te Annuqayah İslami Yatılı Okul Müdürü 12 Ekim 2002 tarihindeki bombalama Bali'deki Hindular ve Müslümanlar arasındaki uyumu bozdu. Neden? Çünkü bunu yapanlar gururla yaptıklarının İslami olduğunu beyan ettiler. İslam adına kasaplık yaptılar. ~ Haji Bambang, Endonezya, Bali'de Müslüman tanınmış kişi Altın yaldızla, büyük ve kalın harflerle yazsanız bile, Jihad fi Sabilillah (Allah yolund Cihad) başkalarını öldürmek, terörize etmek, korkutmak, tehdit etmek veya ölümüne neden olmak amacıyla yazılıyorsa bunun cihadla hiçbir ilgisi yoktur. ~ Mohamad Sobary, Endonezyalı Tanınmış Kişi 12 Ekim 2002 Tarihli Bombalı Eylem Kurbanlarına Anıt Kuta, Bali, Endonezya Bombalamadan sonra Hindu arkadaşlarımız şunları sordu: “‘Allahü Ekber’ (Allah Büyüktür!) sözleri insanları öldürmek için midir? Çünkü teröristler ne zaman intihar edip bir bomba patlatsalar ‘Allahü Ekber!’ diye bağırıyor. Burada yanılan ‘Allahü Ekber’ sözlerinin katliama öncü olup olmadığını soran Hindu kardeşlerimiz değil. Daima “Hayır! Hayır efendim, burada hatalı olan İslam'ı yanlış anlayan ve yanlış yorumlayan teröristler” cevabını verdim. ~ Haji Bambang, Endonezya, Bali'den Müslüman tanınmış kişi Halen bazılarımız cihadı dar anlamıyla ele alıyor ve hatta başkalarına karşı şiddet eylemlerinde bulunarak bu tür cihadı “uyguluyor” ve bu şiddeti Allah adına, İslam adına yapıyorlar. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammadiyah Başkan Yardımcısı 6. Bölüm: CIHAD 43 Budist rahiplerin Myanmar'da barış içinde Gerçeği yüceltip, kibar ve düzenli bir şekilde gösteri yaparken Tasikmalaya'daki (Müslüman) kardeşlerimizin İslam adına çıldırıp Ramazan'da gündüz açılan küçük lokantaları yerle bir etmeleri beni utandırıyor. İslam'a göre bu tür davranışlar yanlış ve aklın tam karşıtı. “Kim başkalarını doğru olmaya çağırıyorsa bunu doğru bir şekilde yapmalıdır.” Elde edilen sonuç bu sonucun nasıl elde edildiğini haklı gösteremez. ~ Prof. Dr. Kyai Haji Said Agil Siraj, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı Din insanların daha olgun hale gelmesine yardımcı olmak için vardır. Tek amacı yok etmekse neden dinle uğraşalım ki? Hayvanlar bile bir şeyleri rastgele yok etmezler. Bana göre sadece duygularıyla hareket eden ve fiziksel güçle iletişim kuran kişiler hayvanlardan daha kötüdür. Kesinlikle “inançlı kişiler” değildir. ~ Kyai Haji Abdul A’la, Endonezya Sumenep'te Annuqayah İslami Yatılı Okul Müdürü Cihadı anlamak daha geniş bir bilinç ve özellikle yaşamın en büyük çabasının, zor olanın, tüm yaratıklar bir lütuf olduğu bir yaşam yaratmak olduğunu henüz anlayamayan müslüman kardeşlerimiz için daha geniş kapsamlı bir bilinç gerektirir. ~ Dr. Haedar Nashir, Muhammadiyah Başkan Yardımcısı Bir kez daha cihadı savaş anlamına gelen kital kelimesinden ayırmalıyız. Cihad kelimesinden sonra daima “fi sabilillah,” yani Allah yolunda gelir. ~ Jalaluddin Rakhmat, Endonezyalı Müslüman Entelektüel 3. KISIM Şiir Allahu Ekber Yazan: Kyai Haji A. Mustofa Bisri “Allahu Ekber!” diye bağırır ve gürlersin, küçük yaratıkları sindirip korkuyla titretirsin “Allahu Ekber!” Boynundaki damarlar şişer sen “Allahu Ekber!” diye feryad ettikçe ve kör bir ihtirasla cihada devam edersin nefretin yakıp kül ederken 6. Bölüm: CIHAD 44 kendince “kötü” dediğin her şeyi Allahu Ekber Allah gerçekten de En Büyüktür Eğer tüm sakinleri bu dünyanın, ki bir toz zerresi kadar bile büyük değildir, zındık olsaydı.. veya dindar... O’nun Büyüklüğüne bulunamazdı en ufak bir etkide bile. Senin vahşi mezalimine tanık olduğumda hiç karşılaşmadığından emin oluyorum En Sevgili, Merhametli ve Şefkatli olanla O’nun sevgisi tüm yaratılanları kucaklarken O’nun Adını hangi küstahlıkla ağzına alıyorsun kibirle lanet okuyup yok ederken O’nun yolunu arayanları? Gerçekten cehenneme gideceklerse neden onları Allah’ın öfkesine havale etmiyorsun onlara azap verecek olan? Ne zaman aldın bu İlahi fermanı başkalarına işkence ve lanet etmek için? Allahu Ekber! Başka tanrılara tapınmak günahların en büyüğüdür bu putlara tapınmanın en kötüsü de O’na başkalarını ortak koşmaktır kendinizi ilahlaştırarak kendi (ilkel) anlayışınızı mutlak Hakikat addetmektir Allahu Ekber! 6. Bölüm: CIHAD 45 Şimdi yakın zamanda dikkate almamız gereken cihad çevreyi kurtarmak, adalet için savaşmak ve ister politik çatışmalar ister haklı olduğu yolunda abartılmış iddialar olsun her yandan insan çatışmalarına yol açan ve insani çalışmaları engelleyen "yalancı bir bilinç" şeklinde bilincimizde gömülü sterotiplerden kendimizi kurtarmak ve doğru olan içın savaşmak üzere yeni ve daha geniş kapsamlı bir bilinç oluşturmaktır. Bana göre çağımızın “büyük cihadı” budur. ~ Moeslim Abdurrahman, Endonezyalı Müslüman Entelektüel Bilgi arama da cihad olarak görülür, çünkü bilgisizliği ortadan kaldırır. Bilgisizliği ortadan kaldırmak veya bitirmek dinin istediği bir doğru davranış şeklidir. Bu da cihaddır. Bu nedenle başkasının eğitiminin ücretini ödemek de cihaddır ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulama Kıdemli Danışmanı İslami yatılı okullarda eğitim dalında içten çaba gösteren kişiler de cihad yapmaktadır. ~ Kyai Haji Abdul Muqiet Arief, Endonezya Jember'de Bahrul Ulum İslami Yatılı Okulu Müdürü Bu tür davranışlara neden olan cihadın yaygın şekilde yanlış anlaşılması değil mi? Aslında tek bir nedeni var: bilgisizlik. Bu nedenle bilgisizlik ve aptallığın günümüz Müslüman toplumlarında çatışmanın temel nedeni olduğu sonucuna varmalıyız. Çalışmayı gerçekten engellemek istiyorsak, dinimizi daha derinden inceleyelim ve böylece farklılıklar ve benzerlikler durumunda ne yapacağımızı anlayalım. Bana göre farklı olup benzer bir anlayışa (yüksek) sahip olmak, hepimizin aynı olup bilgisiz olmasından daha iyidir. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulama Kıdemli Danışmanı Hazreti Muhammed fakir ve ezilenleri savunmak için çabalayan birisinin Allah'ın dinini savunmak için çabalayan ve hiç durmadan her gece dua edip tüm gün oruç tutan birisiyle aynı sevaba sahip olacağını söylemiştir. ~ Kyai Haji A. Washil Syarbini, Endonezya Jember'de Sumberweringin İslami Yatılı Okul Müdürü Ailesinin eğitimi ve esenliği için içten çaba gösteren bir eş ve anne cihad yapmaktadır. ~ Kyai Haji Abdul Muqiet Arief, Endonezya Jember'de Bahrul Ulum İslami Yatılı Okulu Müdürü Bu şekilde ne zaman kendimi veya başkalarını hırsızlık, yolsuzluk, zalimlik, düşmanlık, korkutma ve bu şekilde benzer tiksindirici eylemlerden korusam bu da cihaddır ve Allah bunu yapanlara birçok sevap yazacaktır. ~ Muhammad Sayyid Tantawi, Mısır Kahire'de al-Azhar Büyük Şeyhi 6. Bölüm: CIHAD 46 Sosyal düzeni adaletsizlik ve despotluktan adil bir düzene dönüştürmek çok önemli bir cihad şeklidir. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı İslama göre en zor cihad şekli cesur bir adamın zalim ve despot bir hükümdar önünde doğruyu konuşmasıdır. ~ Kyai Haji M. Tolchah Hasan, Nahdlatul Ulama Kıdemli Danışmanı Böyle sükse yapmış olan fiziksel cihad bireylerin yetkisinde değildir. Peygamber zamanından beri mevcut olan organize bir toplumda fiziksel cihad devletin sorumluluğundadır ve artık para cezaları veya hapse atma dahil olmak üzere kişileri cezalandırma için mevcut yasal teşkilatın da dahil olduğu devletin baskılayıcı kurumları tarafından profesyonel olarak yapılmaktadır. Devlet ve ilgili kurumlarının yetkisinde bir düşmanı öldürmek için gerekli olabilecek askeri birlikler gibi birçok fiziksel cihad yönü mevcuttur. ~ Kyai Haji Masdar Mas’udi, Nahdlatul Ulama Başkan Yardımcısı En büyük düşmanımız bencil arzulardır ve o düşman içimizde yer alır. Kendi egoizm ve arzularımızı yenme konusunda başarılı olduktan sonra başka şeylerle ilgilenmeye başlayabiliriz. ~ Kyai Haji M. Yusuf Chudlori, Endonezya Tegalrejo'da Asrama Perguruan Tinggi İslami Yatılı Okul Müdürü Daha büyük cihadı yapabilen kişiler küçük cihadda da başarılı olacaktır. İş ortamlarını başarıyla düzenleyebilecek ve ülke için iyi bir örnek olacak şekilde iyi çalışan politik partiler, sağlıklı bir parlamento, sağlıklı bir kabine oluşturabilecek ve liderlik yapabileceklerdir. Ancak kendi egoizm ve arzularımızı baskılamadan ve bu şekilde büyük cihadda başarılı olmadan daha küçük cihadlara kalkışırsak sadece insanlığın kaosuna ve çektiği acılara katkıda bulunmuş oluruz. ~ Mohamad Sobary, Endonezyalı Tanınmış Kişi Hatırlatmak isterim ki Müslümanların affedici bir tutuma girmesi gerekir. Affetme eksikliği Tanrı'ya tümüyle kendini bırakanların bir özelliği değildir. Affedin ve daima iyi yapmaya çalışın. Kuran başınıza ne kötülük gelirse kendi ellerinizle yaptıklarınızın bir sonucu olduğunu söyler. Ancak Allah sizin işlediğiniz günahlardan çok daha fazlasını affetmiştir. ~ Kyai Haji Abdurrahman Wahid, Eski Endonezya Cumhurbaşkanı ve Nahdlatul Ulama Başkanı (19841999) KAPANIŞ Değerli izleyiciler, cihadla ilgili olarak bu Müslüman alimler ve din adamlarının olgun değerlendirmesini dinledikten sonra görüyoruz ki hiçbirisi cihadın öldürme ve yok etme olduğuna dair günümüzde yaygın olan yanlış kanıyı onaylamıyor. 6. Bölüm: CIHAD 47 Cihad Arap dilinden gelmektedir. Jahada ifadesi düşünce, fiziksel eylem veya ruhani gayretin belirli bir özelliğini tarif eder. Düşünce kısmına bakarsak, Araplar ijtihad’dan bahseder, ve bu da bilgi alanında faydalı bir şey elde etmek için tüm zihinsel kapasitenizi içtenlikle aktarmak anlamına gelir. Buna ijtihad denir. Allah’a kavuşmak için içtenlikle ve ciddiyetle uğraştığımızda ise, Araplar buna mujahaddah der. Kalbimizden tüm garez ve kıskançlığı atmak için çaba sarfetmek, ve enerjimizin son damlasını kullanarak Allah’a yaklaşmak ve bunu yapabilme yeteneği... buna mujahaddah denir. Fiziksel cihad – insanların genellikle kıtal, veya savaşla karıştırdığı – doğruyu savunma ve baskı altındakileri koruma çabasıdır. Eğer bu türden bir cihad bile savaş formuna bürünürse bu keyfi olarak bireyler veya organizasyonlar tarafından sürdürülemez, çünkü bu anarşi yaratır. Savaş bağlamında cihad ilan edebilecek ve yürütebilecek tek otorite devlettir. Hükümetler bazen savaş içeren türde bir cihad ilan etmede umursamaz olabilir. Ve savaş konusunu bile değerlendirmiş olsak, cihadın bu ve başka formlarından jihad fisabilillah, veya Allah yolunda cihad olarak söz edilir. Ve elbette bir taraftan Allah’ın yoluyla uyumlu olmayan yöntemler kullanırken diğer taraftan Allah youlunda cihad edemeyiz. Canımızın istediği şeyi yapamayız. Kesinlikle yapamayız! Örneğin eziyet ve kaosu, veya popüler kullanımıyla terörizmi uygulayanları ele alalım. Bu savaş değildir, kıtal değildir, ve kesinlikle cihad değildir. Bu yıkımdan başka bir şey değildir, açık ve net. Bir kişi savaş anlamında cihaddan bahsettiğinde, uyulması gereken kesin kurallar vardır. Örneğin: kim öldürülebilir; kim öldürülemez. Kimle savaşılabilir; kimle savaşılamaz. Bireyler, organizasyonlar veya grupların savaş ilan etmeye kesinlikle hakkı yoktur, kuralları olmayan hayvani bir yıkım kampanyasına ise hiç yok. Mekke’li müşrikler İslam’a saldırdığında, Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V.) Müslümanların kadınları ve çocukları öldürmesini, ağaçları yakmasını veya kesmesini, ya da koyduğu diğer savaş kurallarını ihlal etmesini yasaklamıştır. Terörizm altında kaos ve yıkım tohumları ekenlerin kulakları kadınların, çocukların ve yaşayan her şeyin ıstırabına kapalıdır. Sadece yollarına çıkan her şeyi yıkarlar. Bu hiçbir şekilde haklı gösterilemez. Onların yaptığı şey ne Allah yolunda mücadele ne de savaş anlamında İslam'dan anlaşılan cihad değil. Değerli izleyiciler, başka bir konuyu ele almak üzere tekrar görüşeceğiz. O zamana dek, huzurla kalın. 6. Bölüm: CIHAD 48