Biyokimya Lab.Test Rehberi - Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve

Transkript

Biyokimya Lab.Test Rehberi - Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:00
Revizyon Tarihi:00
Sayfa No: 1/1
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Hazırlayanlar
Uzm. Dr. Zeynep Giniş
Kimya Yüksek Mühendisi Ayhan Onat
Ankara-2013
Sayfa No: 1/1
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ
2. ÖRNEKLERİN ÇALIŞMA ZAMANI
3.ÖRNEK TÜRÜ
4. LABORATUAR TESTLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE ÖN HAZIRLIK GEREKTİREN
TESTLERE AİT BİLGİLER
4.1. Laboratuar Testlerini Etkileyen Faktörler
4.2.Ön Hazırlık Gerektiren Testlere Ait Bilgiler
4.2.1.Postprandial Glukoz Testi:
4.2.2.Oral Glukoz Tolerans Testinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
4.2.3.Gebelerde Oral Glukoz Tolerans Testi:
4.2.4. İdrarda Katekolamin Metabolitleri İçin Gerekli Bilgiler
5.ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ KURALLAR
5.1 Kan Numunelerinin Alınması
5.2 Kan Numunelerinin korunması
5.3. 24 Saatlik İdrar Numunelerinin Toplanması
5.4 0-3 yaş çocuklarda idrar toplanması
6. ÖRNEK KABUL VE RED KRİTERLERİ
7. ÖRNEKLERİN UYGUN ŞEKİLDE ALINMASI VE UYGUN ŞEKİLDE TRANSFERİ
7.1.Poliklinik Hastaları
7.2.Yatan Hastalar
7.3. Transfer
8. ÖRNEK KAPLARININ UYGUN ŞEKİLDE ETİKETLENMESİ
9. RAPORLAMA VE SONUÇ VERME :
9.1 Laboratuvar Testleri Sonuç Teslim Süreleri
10. PANIK DEĞERLER
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
1.GİRİŞ
Tanı ve tedavinin takibinde laboratuarlar, önemli bir konumda yer alırlar. Laboratuvar raporları klinisyenlere
hastalıkların tanı, takip ve tedavisinde son derece önemli bilgiler vermektedir. Günümüzde laboratuvar
çalışmalarında hedef, biyokimya, hormon, ilaç düzeyleri ile ilgili tetkiklerin, numunenin gelmesinden sonucun
bildirilmesine kadar geçen tüm süreçlerde doğru ve zamanında gerçekleşmesini sağlamaktır. Laboratuvarlarda
testin istenmesinden itibaren, sonuçların klinik hekime ulaşması ile hasta yararına etkin olarak kullanılmasına
kadar geçen analitik süreç, analiz öncesi ve analiz sonrası faktörlerden etkilenmektedir.
Bu süreçte test sonuçlarının eksik çıkması, kaybolması, test öncesi uyulması gereken kurallara uyulmaması,
yanlış örnek kabı seçimi, yetersiz örnek alınması, eksik test girişi yapılması gibi sorunlarla çok sık
karşılaşılabilmektedir. Laboratuvar işleyişinin hastane çalışanları ve hastalar tarafından yeterince bilinmemesi
ve iletişim eksikliği nedeniyle ortaya çıkan bu tür sorunları azaltabilmek ve laboratuar işleyişini diğer hastane
çalışanlarıyla paylaşabilmek amacıyla laboratuvar rehberi düzenlenmiştir.
Rehberde, laboratuvar işleyişi, tetkik isteminden sonuçların gönderilmesine kadar olan süreç (LBYS;
laboratuvar bilgi yönetim sistem ), testlerle ilgili ayrıntılı bilgiler; genel çalışılma yöntemleri, çalışılma
zamanları, teste göre numune türü ve numune kabı seçimi, numunelerin kabul ve ret kriterleri, sonuçların
raporlanma zamanları, varsa panik değerleri ve klinik yararları hakkında gerekli bilgiler mevcuttur.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST ÇALIŞMA ZAMANLARI LİSTESİ
BİYOKİMYA TESTLERİ
ÇALIŞMA ZAMAIN
HORMON TESTLERİ
ÇALIŞMA
ZAMANI
KOAGÜLASYON(HEMOSTAZ)
TESTLERİ
ÇALIŞMA
ZAMANI
ALBUMİN
Her gün
ACTH
Her gün
PTZ
Her gün
ALP
Her gün
AFP
Her gün
INR
Her gün
ALT
Her gün
ANTİ TG AB
Her gün
APTT
Her gün
AST
Her gün
ANTİ TPO AB
Her gün
FİBRİNOJEN
Her gün
BETA-2 MİKROGLOBULİN
Her gün
BETA-HCG
Her gün
D-DİMER
Her gün
BİLİRUBİN(DİREK)
Her gün
CA 15-3
Her gün
PROTEİN(C,S)
15 gün de bir
BİLİRUBİN (TOTAL)
Her gün
CA 19-9
Her gün
ANTİTROMBİN 3
15 gün de bir
CK-TOTAL
Her gün
CA 125
Her gün
AKTİVE PROTEİN C REZİSTANSI
(APCR)
15 gün de bir
CK MB
Her gün
CEA
Her gün
vWFANTIJEN
15 gün de bir
DEMİR
Her gün
C PEPTİT
Her gün
VwFAKTÖR
15 gün de bir
DEMİR BAĞLAMA
Her gün
DEOKSİPİRİDİNOLİN
Her gün
GLUKOZ YÜKLEME TESTİ
Her gün
FOSFOR
Her gün
DHA-S04
Her gün
ASPİRİN İLAÇ DUYARLILIK
TESTLERİ
GGT
Her gün
ESTRADİOL
Her gün
ASPI
Her gün
GLUKOZ
Her gün
FERRİTİN
Her gün
ADP
Her gün
HBA1C
Her gün
FOLİK ASİT
Her gün
TAŞ ANALİZİ
15 gün de bir
HDL KOLESTROL
Her gün
FSH
Her gün
HEMOGRAM, RETİKÜLOSİTLER
Her gün
hs-CRP
Her gün
GROWT HORMON
Her gün
SEDİM
KALSİYUM
Her gün
IGF-1
Her gün
TAM İDRAR TAHLİLİ
Her gün
KLORÜR
Her gün
IGFBP-3
Her gün
24 SAATLİK İDRAR TAHLİLİ
Hergün
KOLLAJEN ADP
Her gün
İgE
Her gün
24 SAATLİK İDRAR TAHLİLİ (
asitli)
KOLLAJEN EPİNEFRİN
Her gün
İNSÜLİN
Her gün
VMA-HVA (ASİTLİ İDRAR)
Pazartesi
T.KOLESTROL
Her gün
KALSİTONİN
Her gün
5HIAA (24 SAATLİK İDRAR,
PORFİRİN (İDRAR)
Pazartesi
KREATİNİN
Her gün
KORTİZOL
Her gün
METANEFRİN-
Salı
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
NORMETANEFRİN
Çarşamba
LDH
Her gün
LH
Her gün
KATAKOLAMİN ( ASİTLİ İDRAR)
Perşembe
LDL KOLESTROL
Her gün
OSTEOKALSİN
Her gün
MAGNEZYUM
Her gün
D VİTAMİNİ (25-OH)
Her gün
MİKROALBÜMİN
Her gün
PTH
Her gün
MİKROPROTEİN
Her gün
PROGESTERON
Her gün
OSMOLALİTE
Her gün
PROLAKTİN
Her gün
PREALBÜMİN
Her gün
PSA(SERBEST,
TOTAL)
Her gün
POTASYUM
Her gün
SERBEST T3
Her gün
SODYUM
Her gün
SERBEST T4
Her gün
TOTALPROTEİN
Her gün
TESTESTERON
(TOTAL)
Her gün
TRİGLİSERİT
Her gün
TİROGULOBİLİN
Her gün
ÜRE
Her gün
TSH
Her gün
ÜRİK ASİT
Her gün
VİTAMİN B12
Her gün
3.ÖRNEK TÜRÜ
Laboratuarda kullanılan numuneler çok çeşitlidir. Serum, plazma, tam kan, idrar, gaita ve çeşitli sıvılar
bunların başlıcalarıdır.
•
Serum: Test çalışması için gereken miktarda serum elde edebilmek için yeteri kadar kan alındıktan
sonra 10-15 dakika oda ısısında pıhtılaşmanın tamamlanması beklenir. Daha sonra 20-30 dakika
içinde satrifüj yapılarak serum elde edilir. Ayrılan serumda hemoliz, fibrin iplikçiği, jelatinöz formda
fibrin bulunmamasına dikkat edilmelidir.
•
Plazma: Test çalışması için gereken miktarda ve tipte ( EDTA’lı, heparinli, sitratlı) plazma elde
edebilmek için uygun tüpe, yeteri miktarda kan alındıktan sonra tüp mutlaka 8-10 defa hafifçe alt üst
edilerek antikoagülan ile kanın tam olarak karışması sağlanmalıdır. Daha sonra 30 dakika içinde
santrüfüj ile plazma ayrıldıktan sonra ayrı bir tüpe aktarılmalıdır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
•
Tam kan: Test çalışması için gereken miktarda ve tipte (EDTA’lı. Heparinli, sitratlı) tam kan elde
edebilmek için uygun tüpe, yeterli miktarda kan alındıktan sonra tüp 8-10 kez hafifçe alt üst edilerek
antikoagülan ile kanın tam karışması sağlanmalıdır.
•
Bos: Numune jelsiz tüpe alınmalıdır ağzı kapatılmalıdır.
•
Vücut sıvıları: Numuneler jelsiz düz tüpe alınmalıdır ağzı kapatılmalıdır.
•
İdrar: İdrar kabı içerisine 12 cc orta idrar alınarak ağzı sıkıca kapatılmalıdır.
•
Gaita: Gaita kabı içerisine 5 gr. gaita alınır ve ağzı sıkıca kapatılmalıdır.
4. LABORATUAR TESTLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE ÖN HAZIRLIK GEREKTİREN
TESTLERE AİT BİLGİLER
4.1. Laboratuar Testlerini Etkileyen Faktörler:
Klinik laboratuarlar sağlık hizmetlerinin sunumunda önemli bileşenlerden biridir. Klinik
laboratuarların başlıca fonksiyonu klinisyenlere hastaların teşhis, tedavi ve takiplerinde önemli bilgiler
sağlamaktır. Bu bilgilerin doğru, güvenilir, en kısa sürede ve en az maliyetle elde edilmesi istenir. Doğru ve
güvenilir test sonuçları elde etmek için örnek alma öncesinden başlayarak sonuçların raporlanıp klinisyene
ulaşmasına kadar geçen süreçteki değişkenlerin ve etkilerin bilinmesi sonuçların doğru yorumlanması
açısından gereklidir. Laboratuar hizmetini ‘sadece cihaza kan verip sonuç almak’ düşüncesi olarak
algılamanın son derece yanlış bir yaklaşım olduğunu bilmek gerekir.
Klinik laboratuvardaki hata kaynakları incelendiğinde hataların analitik ve postanalitik (analiz
sonrası) dönemden çok preanalitik (analiz öncesi) döneme ait olduğu bildirilmiştir. Laboratuar test
değerlerine etki eden değiştirilebilir ve değiştirilemez birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler hakkında
aşağıda kısa bilgiler verilmiştir.
1. Postürün Etkisi: Normal bir erişkinin ayakta durma halindeki kan hacmi yatan bir kişiye göre 600700 ml (%10 luk azalma) daha azdır. Dik oturuşta proteinsiz mayi kapiller aracılığıyla dokulara
geçeceğinden plazma hacminde önemli farka neden olur. Bunun sonucu olarak bütün proteinlerin
konsantrasyonu artacaktır ( enzimler, protein yapısındaki hormonlar, proteine bağlı taşınan ilaçlar,
kalsiyum ve bilirubin). Birkaç günlük yatak istirahatinde plazma ve ekstrasellüler mayi hacmi düşer.
Bu sebeple hematokrit %10 artar. Uzamış yatak istirahatinde ise sıvı retansiyonu olur. Protein ve
albumin düzeylerinde azalma görülür. Kemik kalsiyum mobilizasyonu sonucu iyonize kalsiyum
miktarı artar.
2. Egzersizin Etkisi: Egzersizin vücut sıvıları üzerine etkisi aktivitenin süresi ve derecesine bağlıdır.
Egzersiz sonunda alınan kan örneklerinde aspartat aminotransferaz(AST), laktat dehidrogenaz (LDH),
kreatin kinaz (CK), üre, kreatinin, transferin sonuçlarında yükselmelerin olduğu, kan glukozunun
değişimler gösterebileceği, plazma renin aktivitesi, aldosteron, büyüme hormonunun patolojik
düzeylere ulaştığı göz önünde bulundurulmalıdır. Hematüri ve proteinüri görülür. Egzersizin bir
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
preanalitik değişken olarak etkisinin en aza indirilmesi için kan verilmesinden bir gün önce ağır spor,
uzun mesafe yürüşü veya koşusu yapılmaması önerilmektedir. Egzersiz bazı hormonlarda da
değişimlere neden olur. En önemli değişiklik serbest T4 düzeylerinde olur. Serum TSH, T3 ve tiroksin
düzeyleri herhangi bir değişim göstermez iken serbest T4 % 35 kadar artar ve 6-7 gün içinde normale
döner.
3. Açlık Durumu: Genellikle laboratuar testleri için 10-12 saat açlık süresi istenir. Bu sürenin 16
saatten uzun olması tercih edilmez.
4. Besinlerin Etkisi: Bazı plazma bileşenlerinin etkisi öğün içinde alınan gıdalarla değişiklik
gösterebilir. En büyük artış, serum glukozu, demir, total lipid ve alkalen fosfataz seviyelerinde
görülür. Kahve, çay, kola gibi kafein bulunan içeceklerde kan bileşenlerinin konsantrasyonunu etkiler.
5. Sigara: İçerdiği nikotin nedeniyle birçok laboratuar testini etkiler. Bunlar arasında lipidler, hormonlar,
vitamin B12 ve CEA sayılabilir. Glukoz toleransı da sigara içenlerde bozulmuştur.
6. Alkol Alımı: Alkol tüketimi kısa ve uzun süreli etkilere bağlı olarak birçok analit üzerinde değişikliğe
neden olabilir. Kısa süreli etki ile alımından 2-4 saat sonra etanol; plazma glukoz düzeylerini azaltır,
ürik asit ve laktat düzeylerini artırır. Uzun süreli kullanımda ise GGT, AST ve ALT düzeylerinde
artışa neden olur. Ayrıca alkol alışkanlığı olanlarda ortalama eritrosit hacmi (MCV) ‘nde artış olduğu
bilinmektedir. Alkol alımından sonra hiper trigliseridemi görülür.
7. İlaç Kullanımı: İlaçların laboratuvar testlerine hem in vivo hem in vitro etkileri mevcuttur. İlaçlar
intramusküler olarak verildiğinde kas irritasyonuna neden olurlar. Bu durum bir kısım enzimlerin
artmasına neden olur (kreatinin kinaz, aldolaz ve laktat dehihrogenaz gibi). Diüretik ilaçlar
hiponatremiye yol açarlar. Thiazidler hiperglisemiye neden olabilir. Laboratuar testlerine en önemli
etkiyi yapan ilaçalardan biri fenitoindir. Hastada kalsiyum ve fosfor seviyelerini azaltır ve alkalen
fosfatazı yükseltir, indirekt bilirubin miktarını düşürür ve GGT aktivitesini yükseltir. Ayrıca serumda
T3 ve T4 değerlerini düşürür. Testleri yorumlarken kullanılan ilaçların etkisi mutlaka göz önüne
alınmalıdır.
8. Ateş: Serum hormon düzeyleri yanı sıra lipidler, kalsiyum düzeyi, ürik asit gibi birçok parametreyi
etkiler.
9. Transfüzyon: Total kan veya plazma transfüzyonu verilen miktara bağlı olarak plazma protein
konsantrasyonunu yükseltir. Glukoz çözeltilerinin infüzyonu, plazma fosfat ve potasyum
konsantrasyonlarını azaltır.
10. Yaş ve Cinsiyetin Etkisi: Laboratuar testleri için genel olarak çoçuk, adolesan, erişkin ve yaşlılık
dönemlerine ait referans değerler vardır. Ancak özellikle yenidoğan dönemine ait çok farklı referans
değerler vardır. Örneğin alkalen fosfataz kemik büyümesine paralel olarak pubertede en yüksek
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
değerlere ulaşır. Puberteden sonra aktivite azalır. Kadın ve erkek cinse ait yapısal farklılıklar endokrin
testler başta olmak üzere, birçok biyokimyasal ve hematolojik testte referans değerlerin çok değişik
olmasına yol açmaktadır. Örneğin CA-125 menstrüel peryotta normalin iki katına çıkabilir.
11. Gebelik: Gebelik her ne kadar fizyolojik bir durum olsada, organizmada meydana gelen değişiklikler
birçok laboratuar parametresini etkiler. Gebelikte en önemli değişiklik ortalama plazma hacmindeki
artışa bağlı hemodilüsyondur. Tüm laboratuar test sonuçlarının yorumlanmasında dikkate alınmalıdır.
12. Diurnal Ritm: Gün içerisinde bazı analitlerin salınımı, metabolizması ya da dolaşıma çıkmasında
değişiklikler görülebilir. Mesela serum demiri 08.00-14.00 saatleri itibariyle aynı hastanın iki ayrı
zamandaki numunesine göre %50 gibi fark gösterebilir. Sabah 06.00 civarında serum kortizol
düzeyleri pik yaparken, gece 00.00 de en düşük düzeylere inmektedir. Ayrıca öğleden sonra yapılan
glukoz tolerans testlerinde glukoz değerleri sabah yapılanlara göre biraz daha yüksek çıkar.
13. Mevsimsel Değişiklikler: Özellikle yaz ve kış mevsimi arasında bazı laboratuar parametreleri
farklılık gösterir. Bunlar arasında D vitamini düzeylerinin yazın daha yüksek olması, trigliserid ve
total kolesterol düzeylerinin yazın kışa göre daha düşük olması sayılabilir.
14. Rakım: Deniz seviyesinden daha yüksek yerlerde yaşamak bazı laboratuar parametrelerini etkiler.
Hemoglobin, hematokrit ve CRP gibi testlerde yükseklik görülür.
4.2.Ön Hazırlık Gerektiren Testlere Ait Bilgiler
4.2.1.Postprandial Glukoz Testi:
Hasta aç iken bazal kan örneği alınır. Kahvaltı yapıldıktan 2 saat sonra tekrar kan alınır.
4.2.2.Oral Glukoz Tolerans Testinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
1. Yakın zamanda cerrahi operasyon, miyokard infarktüsü geçiren ve doğum yapan hastalara OGTT
testi uygulanmamalıdır.
2. Açlık kan şekeri 126 mg/dL ve üstü olan hastalara uygulanmamalıdır.
3. Hastanın test esnasında gribal enfeksiyonu olmamalıdır.
4. Test esnasında hasta kusarsa teste son verilmelidir. 3 gün sonra test tekrar edilebilir.
5. Test yapılmadan önce doktorun izni dahilinde tiazid, fenitoin gibi ilaçlar kullanılıyorsa 3 gün
önceden bırakılmalıdır.
6. Test sabah saat 08ºº-10ºº arası çalışılır. 10-12 saat açlık sonrası uygulanır.
7. Hasta test süresince bir şeyler yiyip içmemelidir, sigara içmemelidir, uyumamalıdır.
8. Kadınlarda mensturasyon döneminde OGTT yapılmaması önerilir, 3 gün önce veya sonrası
olmasına dikkat edilmelidir.
4.2.3.Gebelerde Oral Glukoz Tolerans Testi:
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
1. Tarama amaçlı 24-28. haftalarda yapılır.
2. Açlık gerektirmez.
3. 50 gr Glukoz 400 mL su ile verilir.
4. 1 saat sonra kan örneği alınır.
Not:Tarama amaçlı gebe OGTT’si sonrası 1. saat kan glukozu >140 mg/dL ise tanı amaçlı
100gr glukoz OGTT yapılır.
5. 100 gr. Glukoz testinde gebe aç olmalıdır.100 gr glukoz 400 ml su ile verilir. 0.,60.,120.,180.
dakikalarda kan örnekleri alınır.
4.2.4. İdrarda Katekolamin Metabolitleri İçin Gerekli Bilgiler:
1. Vanilyasız diyet 3 gün boyunca uygulanır.
2. Laboratuvardan asit ve idrar toplama kabı alınır, idrar toplamaya başlamadan önce asit kab içerisine
boşaltılır.
3. 4. günü sabah ( ilk idrar dışarı atılır) idrar biriktirmeye başlanır.
4. Ertesi günkü (5.gün) ilk idrar da dahil olmak üzere idrarların tamamı ağzı kapalı kapta biriktirilir.
5. Toplanan idrarlar en kısa sürede laboratuvara ulaştırılır.
Not: Biriktirilen idrar serin ve karanlık bir ortamda ağzı kapalı olarak saklanmalıdır.
Vanilyasız diyet:
Yasaklar;
Çay, neskafe, kakao
Muz, greyfurt, portakal, mandalina, elma, domates
Dondurma, dondurma külahı
Vanilyalı soslar, vanilyanın girdiği her türlü yiyecek ve içecekler (pastalar,
bisküviler, salep, meşrubat)
Hazır gıdalar, hazır çorbalar
Kuruyemişler, meyvalar
Alkollü içecekler
5. ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ KURALLAR
1. Polikliniklerden yapılan test istekleri sonrasında hasta kan alma birimine yönlendirilir. Kan örneği için
testlere göre uygun örnek tüpü seçimi yapılır, seçilen tüplere barkod etiketler yapıştırılır ve hastadan
kan örnekleri alınır.
2. Dış merkezlerin, Acil poliklinik ve servis hastalarının örnekleri kendi birimlerinde alınır. Test istekleri
LBYS’ne girildikten sonra testlere göre örnek kabı seçimi yapılarak örnek alma işlemi yapılır. Kan
alma işlemi hemşireler tarafından gerçekleştirilir. Damar yolu açık hastalarda kan alma için hastanın
diğer kolu kullanılır. Sıvı veya kan vermede kullanılan bir damar ve setten kan alınmamalıdır. Zorunlu
kalınırsa infüzyona 10-20 dakika ara verilip örnek alınabilir. Alınan örnekler bekletilmeden personelle
ilgili laboratuvar birimine gönderilir. Test girişleri yapılıp gelen örnekler, örnek kabul üniteleri
tarafından kayıtların ve numunelerin istemlere uygunluğunun kontrolü yapıldıktan sonra kabul edilir.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
3. İdrar ve gaita testleri için hastalar, barkod etiketleri basıldıktan sonra idrar ve gaita örneği için örnek
kapları verilip nasıl örnek toplayacakları hakkında bilgi verilir. Hasta tarafından temin edilen örnekler
kan alma birimi yanında belirlenen numune toplama masasına idrar ve gaita teslim edilir.
4. Pediatrik kan alma işlemi kan alma biriminde yapılır. İdrar ve gaita örneği için örnek kapları aileye
verilip nasıl örnek toplayacakları hakkında bilgi verilir ve topladıkları örnekleri ilgili laboratuvar
birimine getirmeleri söylenir.
5. Kan alma işlemi tamamlanan ve idrar ve gaita örneklerini uygun şekilde teslim eden hastalara
sonuçların ne zaman çıkacağı ve sonuçlarını nereden alabilecekleri hakkında bilgileri verilir.
5.1 Kan Numunelerinin Alınması
Tüm örnekler aşağıdaki özelliklere uygun olarak klinik laboratuvarlara iletilmelidir.
•
Mümkünse kan sabah 07.00 – 09.00 saatlerinde alınmalıdır. Kortizol, Demir, Vitamin B12, Folat,
PTH ölçümünde günlük biyolojik değişkenlik çok belirgin olabilir. Bu nedenle, özellikle bu testler
olmak üzere laboratuvar tetkikleri için sabah kan verilmesi önerilir.
•
Açlık gerektiren testler için 8-12 saat açlık gerekir. 16 saatten uzun olmaması gerekir.
Açlıkta yapılması zorunlu testler:
•

AKŞ, OGTT

Lipid profili (Total kolesterol, HDL, LDL, Trigliserid)

Demir, DBK

Vit.B12/Folat

ALP, fosfor, magnezyum

Vitamin A

İnsulin

25-OH vitamin D

PTH
Hastalar, akşam yaklaşık 21.00’dan sonra su hariç hiç bir şey yiyip içmemelidir. Bu süre boyunca
sigara, çay, kahveden sakınılmalıdır.
•
Zorunlu olmadıkça ilaç alınmamalıdır.
•
İlaç tedavisinin sürdüğü durumlarda örneğin alınması sabah ilaç alımından önce yapılmalıdır.
•
Birçok ilaç laboratuvar testlerini değişik biçimlerde etkileyebilmektedir. Kullanılan ilaçlar hakkında
hastalar doktorlarından bilgi istemelidirler. Düzenli kullandıkları ilaçlar var ise, doktor tarafından
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
almaması söylenmediği sürece ilaçların kesinlikle günlük düzeni bozulmadan ilaçlara devam
edilmelidir. İstenen testlerin kullanılan ilaçlar tarafından etkilenip etkilemediği laboratuvarımızdan
öğrenilerek bu konuyla ilgili hastaların doktorlarına danışmaları önerilir.
•
Fiziksel aktivitenin testler üzerine kısa ve uzun vadeli etkileri izlenir. Egzersiz sonrası kısa süreli
olarak CK, AST, LDH yükselir. Bu değişiklikler egzersiz sonlandırıldıktan kısa bir süre sonra
normale döner. Egzersizin uzun süreli etkisi olarak CK, AST, LDH ile bazı seks hormonlarını
yükselttiği (plazma testosteronu ve Luteinizan Hormon) bilinmektedir. Bu nedenle numune vermeden
önce ağır ve zorlayıcı egzersizden kaçınılmalıdır.
•
Hasta kan alımı öncesinde mümkünse 15 dk. rahat bir pozisyonda dinlenmelidir.
•
Kan alımı esnasında hasta yatar veya oturur pozisyonda olmalıdır.
•
Biyokimya tetkikleri için venöz kan tercih edilir.
•
Venöz kan alımı esnasında damara ilk seferde zorlamadan girilmeli, turnike çok sıkı olmamalıdır.
Eğer kan yavaş ve zorlama ile geliyor ise diğer koldan tekrar doğru kan örneği alınmalıdır.
•
İğne ucu mümkün olduğu kadar geniş seçilmelidir.
•
Kan alma işleminde mümkün olduğunca vacutainer kullanılmalıdır.
•
Turnike en fazla 1 dk. uygulanmalıdır.
•
Turnike iğnenin başarılı bir şekilde damara yerleştirilmesinden sonra çözülmelidir.
•
Enjektör ile kan alımı esnasında kanın tüpe kuvvetli aspirasyonundan kaçınılmalıdır.
•
Kan alım sırası çok önemlidir ve şu sırayla olmalıdır;
(EKLENDİ)
Kan kültürü
Sitrat’lı ( Mavi kapaklı )
Jelli tüp ( Kırmızı, Sarı kapaklı )
EDTA’lı ( Mor kapaklı )
•
Antikoagülan içeren vakumlu tüplere kan alımı sırasında kanın işaretli çizgiye kadar dolmasına
özellikle dikkat edilmelidir.
•
Kan alma işlemi bittikten hemen sonra tüpler 8-10 kez yavaşça alt üst edilmeli, ancak kesinlikle
çalkalanmamalıdır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
•
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
Kanlar bir saat içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Kanların laboratuvara ulaşmasındaki gecikme kan
potasyumununda ↑, amonyakda ↑, glukozda ↓, PTH’ da ↓ nedenidir.
•
Bazı analizler için örneğin buz üzerinde veya soğukta (+4oC) taşınması, Örneğin buz üzerinde veya
soğukta (+4oC) taşınması gereken testler:
ÖNCEKİ REHBERLE KARŞILAŞTIR.
ACTH (Mor Kapak)
AKTİF PROTEİN C, S (Mavi Kapak)
ANTİ TROMBİN 3 (Mavi Kapak)
KOLLAJEN ADP (Mavi Kapak) ( ACİL BİYOKİMYA LABORATUVARI )
KOLLAJEN EPİNEFRİN (Mavi Kapak) ( ACİL BİYOKİMYA LAB. )
D-DİMER (Mavi Kapak) ( ACİL BİYOKİMYA LABORATUVARI )
AMONYAK (Mor Kapak) ( ACİL BİYOKİMYA LABORATUVARI )
Biyokimya laboratuvarında kullanılan tüpler, varsa içerdikleri antikoagülanlar ve genel olarak hangi
amaçla kullanıldıkları aşağıda gösterilmiştir.
SİYAH KAPAK ÇIKTI
(Mavi kapaklı)Sitratlı: Koagülasyon testleri
(Kımızı, Sarı kapaklı ) Jelli tüp: Rutin biyokimya testleri
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
(Mor kapaklı) EDTA’lı : Tam kan sayımı, hücresel analizler, Sedimentasyon
5.2. Kan Numunelerinin korunması
Kan alımı sonrasında numune direkt olarak güneş ışığı almayacak şekilde pıhtılaşma süreci bitene dek oda
ısısında bekletilir. Bu süre genellikle 20-25 dakika kadardır. Bu süre sonrası serumun santrifüj ile pıhtıdan
ayrılması gerekir. Numunenin tam kan, sitratlı tam kan, EDTA’lı tam kan olarak uzun süre bekletilmesi,
örnekteki elektrolit konsantrasyonlarında, enzimlerin aktivitesinde, hematoloji ve pıhtılaşma parametrelerinde
çeşitli değişikliklere yol açar.
5.3. 24 Saatlik İdrar Numunelerinin Toplanması
•
Laboratuvardan idrar toplama kabı alınır.
•
İdrar toplanmadan önce önerilen bir diyet varsa dikkatlice uygulanmalıdır.
•
Analizi yapılacak parametreler için gerekli koruyucu maddeler (6N Hidroklorik asit) idrar toplamaya
başlamadan önce toplama kabına konulmalıdır.
İdrar toplanmaya başlanılan sabah ilk idrar tuvalete, sonraki 24 saatteki idrar ise toplama kabına
•
biriktirilir. Örnek: sabah 8’den ertesi gün sabah 8’e veya sabah 9’dan ertesi gün sabah 9’a kadar.
Tüm idrar gündüz ve gece boyunca, dikkatlice toplama kabına biriktirilir. Ertesi sabahki ilk idrar da
•
(örnek: sabah 8 veya 9’daki idrarınız) toplama kabına eklenerek, idrar toplama işlemi tamamlanır.
•
Biriktirilen idrar serin ve karanlık bir ortamda saklanılmalıdır.
•
İdrar bekletilmeden laboratuvara getirilir.
•
Servis hastaları için toplanan idrar karıştırılıp hacmi ölçülür, yazılır laboratuvara gönderilir.
İdrar analizlerinde bazı parametreler için HCL gibi kimyasallar ile ön işlem yapılması gerekmektedir;
•
VanilMandelikAsit-HVA(Asitli İdrar)
•
Metanefrin
•
Normetanefrin
•
Katakolaminler (Asitli İdrar)
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
•
5HIAA (24 Saatlik İdrar)
•
Porfirin (İdrar)
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
Yukarıdaki testler koruyucu olarak 6 N HCL asit gerektirmektedir ve laboratuvar personeli tarafından
kullanımı hakkında bilgilendirilerek hastaya verilir. İdrar toplama sırasında koruyucu bir madde verildi ise:
•
Bu maddeler yakıcıdır! Çocuklardan uzak tutunuz.
•
Elinize temas ederse derhal bol su ile yıkayınız.
•
Dikkatlice açarak, toplama kabına yavaşça boşaltınız.
•
Her idrar ilavesinde tüm idrarı karıştırınız.
24 saatlik idrarda VMA, HVA ve 5-HIAA, katekolaminler, metanefrinler, serotonin test sonuçlarının
güvenilir olması için aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekmektedir.
•
Vanilyasız diyet 3 gün buyunca uygulanır.
•
Ağır egzersizden kaçınılmalıdır.
•
İdrar laboratuvarından alınan koruyucu madde asit (6N HCl) 5lt.lik idrar toplama kabına boşaltılır.
•
4.gün sabahı (ilk idrar dışarı atılır) idrar biriktirilmeye başlanır.
•
Ertesi gün 5.günkü ilk idrar da dahil olmak üzere idrarın tamamı biriktirilir.
NOT: Biriktirilen idrar serin ve karanlık bir ortamda saklanılmalıdır.
VMA, METANEFRİN, KATEKOLAMİNLER İÇİN VANİLYASIZ DİYET (4 günlük yasaklar)
•
Çay, kahve, kakao
•
Muz, greyfurt, domates, portakal, ananas, mandalina
•
Dondurma, dondurma külahı
•
Vanilyalı soslar, vanilyanın girdiği her türlü yiyecek ve içeçekler pastalar, bisküviler, salep,
meşrubatlar vb
•
Hazır gıdalar, hazır çorbalar
•
Kuruyemişler, salça, kurutulmuş meyveler
•
Alkollü içecekler
Not:
Metanefrin
için
diyet
şart
değildir.
Diyetli
idrarda
kullanılabilir.
Bazı ilaçlar yanlış sonuçlara neden olabilir. Bunlar: asetaminofen, aspirin, MAO inhibitörleri, metildopa,
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
6. ÖRNEKLERİN KABUL VE RED KRİTERLERİ
levodopa, fenotiyazinler, chlorpromazine, promazine, phenothiazines, reserpine, kafein, lityum, eritromisin,
tetrasiklinler, aminofilin ve diğer birçok ilaç.
5.4 0-3 yaş çocuklarda idrar toplanması
Üretra (idrarın geldiği delik) etrafını temizleyiniz. Temin edeceğiniz idrar toplama torbalarından (ağzı
yapışkan kağıt ile kapalı, tek kullanımlık, steril plastik torbalar) birinin yapışkan bandını açarak üretra etrafına
düzgünce yapıştırınız. Torbayı yerinden oynatmadan çocuk bezi bağlanıp, giysileri giydirilip kendini rahat
hissetmesi temin edilir. Sık sık kontrol edilerek, her seferinde dolu torbadaki idrar yukarıda bahsedilen kurallar
içinde temin edilen saklama kabına eklenerek yeni bir torba takılır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
RED KRİTERLERİ
PREANALİTİK EVREDE OLUŞAN HATALAR
HATALI KAYIT
HATALI ÖRNEK
HATALI ÖRNEK KABUL
Ad Soyad hataları
Hemoliz
Barkodsuz/ Hatalı barkodlu örnek
Yaş, cinsiyet hataları
Yanlış örnek kabına numune alınması
Örneklerin uygun ısıda saklanmaması
Yanlış protokol numarasına kayıt
Eksik örnek alınması
Uygun ısıda transfer edilmemesi
HATALI HASTA KABUL
Pıhtılı olması
Geç transfer edilmesi
Tokluk durumunda kabul edilmesi
Kan ve idrar Örnek miktarının yetersiz
olması EKLENDİ
Örnek kabı üzerinde örneğin belirtilmemesi
Diyet durumunda kabul edilmesi
Hatalı etiketleme
Ulaşım hizmetlerinde aksama
Hasta bilgileri eksikliği (boy/kilo)
Barkodlu/Hatalı barkotlu örnek
24 saatlik idrarın hatalı toplanması, Spot
idrarın hatalı verilmesi
Kan örneğinin serum setinden alınması
SKT Geçmiş tüplere örnek alınması
Lipemi
Fazla örnek alınması
Yanlış numune alınması
ANALİTİK EVREDE OLUŞAN HATALAR
CİHAZLA İLGİLİ SORUN
KİTLE İLGİLİ SORUN
PERSONEL
SORUN
Cihazın arızalanması
Son kullanma tarihi geçmiş
Hatalı pipetleme
Cihazın pipetasyon hatası
Kit uygun koşullarda saklanmamış
İLE
İLGİLİ
ilgili
bölümlerin
Kaliprasyonda sapmalar
POSTANALİTİK EVREDE OLUŞAN HATALAR
Sonuçların hatalı hesaplanması
Sonuçların sisteme hatalı girilmesi
Sonuçların geç onaylanması
Hasta
veya
bilgilindirilmemesi
HBYS ( bilgi sistemi)
7. ÖRNEKLERİN UYGUN ŞEKİLDE ALINMASI VE UYGUN ŞEKİLDE TRANSFERİ
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
7.1.Poliklinik Hastaları
1. Alınan kanlar, numuneyi alan kişi tarafından sporlara yerleştirilir.
2. ACTH, Anti Trombin 3, Kollajen ADP, Kollajen Epinefrin, D-Dimer, Amonyak gibi soğuk zincirle
taşınması gereken numuneler hemen buz aküsü üzerine konarak sabitlenir.
3. Etlik Semt Polikliniği kan alma biriminde sporlarda biriken kan numuneleri, numune toplama görevlisi
tarafından toplanarak pnömotik sisteme ait kapsüllere yerleştirilir ve laboratuara gönderilir. İdrar numuneleri
ise, hastalar tarafından kan alma biriminin yanında bulunan idrar kabul masasına bırakılır. Biriken idrarlar
yarım saat arayla görevli personel tarafından taşıma çantalarına yerleştirilerek Etlik Merkez Klinik Biyokimya
Laboratuarına iletilir.
4. Dışkapı Hastanesi kan alma biriminde sporlarda biriken numuneler, görevli personel tarafından numune
toplama birimine götürülür ve burada ilgili birimlere göre ayrılır. Numune toplama görevlisi tarafından taşıma
çantalarına yerleştirilerek Etlik Merkez Klinik Biyokimya Laboratuarına ulaştırılır. Numunelerin taşınma
saatleri, 08:00-09:00-10:00-11:00-12:00-13:00-14:00-15:00-16:00 olacak şekilde düzenlenmiştir.
5. Dışkapı Hastanesi kan alma biriminde dış tetkik için alınan kanlar, numune toplama birimine gönderilir.
Burada santrifüj edilerek numuneler buzdolabında 2-8 ºC bekletilir. Saat 11:30 ve 15:30’da dış tetkik görevli
personeli tarafından ilgili laboratuvara gönderilir. ‘Biyokimya laboratuvarı Dış Tetkik Uygulama Talimatı’na
göre hareket edilir
6. İskitler, Pursaklar semt polikliniklerinden alınan numuneler her saat başı Etlik Merkez Laboratuvarına
getirilir. Hasköy, Ostim, Şentepe semt polikliniğinden alınan kan numuneleri, 11:30’da numune toplama
görevlisi tarafından alınarak Etlik Merkez Klinik Biyokimya Laboratuvarına teslim edilir.
7.2.Yatan Hastalar
1. Servis hastalarından alınan numuneler sporlara yerleştirilir ve servis tarafından belirlenmiş olan güvenli bir
yerde toplanır.
2. Soğuk zincirle taşınması gereken numuneler hemen buz aküsü üzerine konarak sabitlenir.
3. Servislerde toplanan ve uygun bir şekilde etiketlenmiş olan numuneler, numune taşıma görevlileri
tarafından alınır.
4. Servislerden alınan tüm numuneler D.E.A.H numune toplama birimine getirilir, burada bölümlerine göre
ayrılır.
7.3. Transfer
1.Numunelerin nakil işlemleri sırasında mutlaka taşıma sporları kullanılır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
2.Numuneler taşıma sporlarına dik pozisyonda yerleştirilir ve numunelerin çalkalanmamasına özen gösterilir.
3. Numunelerin taşıma esnasında ısı değişiminden etkilenmemesi için soğuk ortamda gelmesi sağlanır.
4.Personel kontaminasyonu durumunda ‘Laboratuvar Güvenlik Rehberi’ ne göre hareket edilir.
5. Kan ve vücut sıvıları dökülmesi durumunda ‘Laboratuvar Güvenlik Rehberi’ ne göre hareket edilir.
8. ÖRNEK KAPLARININ UYGUN ŞEKİLDE ETİKETLENMESİ
Laboratuarımıza gönderilen testlerin hızlı sonuçlandırılabilmesi için barkod sistemi uygulanmaktadır. Bu
sayede kayıt ve testlerin çalışma sistemi çok daha hızlı yapılabilmektedir. Ayrıca numunelerin tanınması daha
kolay olmakta ve karışıklıkların da önüne geçilebilmektedir. Örneklerini uygun şekilde barkodlu olarak
gönderenlere sonuçları çok daha hızlı bir şekilde verilebilmektedir.
Yukarıda belirtilen yararların sağlanabilmesi için etiketlerin tüp üzerine yapıştırılması sırasında çok dikkatli
ve titiz davranmak gerekmektedir. Tüp üzerindeki barkodların, barkod okuyucu sistemler tarafından
okunabilmesi için etiketlerin uygun yere, uygun şekilde yapıştırılması zorunludur. Etiketler tüpün eksenine
paralel gelecek şekilde tüpün üst kısmından başlayarak kapakğın hemen altından yapıştırmak gerekmektedir.
Hatalı Barkod Etiketi
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
Doğru Barkod Etiketi
DİKKAT !!!!!
İSTEM-BARKOD-TÜP UYUMUNU KONTROL EDİNİZ
UYGUN VE GÜVENLİ KAN ALIMI İÇİN HOLDER KULLANINIZ
TÜPLERE İŞARETLİ DÜZEYE KADAR, YETERLİ MİKTARDA KAN ALINIZ
AYRINTILI BİLGİ İÇİN LABORATUAR TEST KLAVUZUNU İNCELEYİNİZ
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
Kapak Rengi
İçerik
Etkisi
Kullanılan Testler
Kırmızı
Sarı
Boş,
pıhtı
aktivatör
ve jel
separatör
Pıhtı
oluşumunu
hızlandırmak
Biyokimya, hormon
testleri (özellikle jelli
tüp tercih edilir) ve
ilaç düzeyleri
Mor
EDTA
Ca’u
bağlayarak
pıhtılaşmayı
engellemek
Hemogram, HbA1C,
Hb elektroforezi,
Sedim
Mavi
Sodyum
Sitrat
Ca’u
bağlayarak
pıhtılaşmayı
engellemek
PT, aPTT, fibrinojen
gibi koagülasyon
testleri
SİYAH KAPAK GİTTİ
9. RAPORLAMA VE SONUÇ VERME :
Test sonuçları LBYS’ de onaylandığı zaman poliklinik, acil ve yataklı servislerdeki bilgisayarlarda hasta
sayfasından izlenebilir. Gerekli durumlarda test sonuçlarının yazıcı çıktıları ilgili birim sekreterleri tarafından
hastaya verilebilir.
9.1 Laboratuvar Testleri Sonuç Teslim Süreleri :
Rutin Biyokimya, Hormon, Hemogram, Sedim, Koagülasyon ve ilaç düzeyleri testleri için;
Her gün saat 08:00-12:00 arası alınan kan numunelerin sonuçları saat 16:00 dan itibaren. 12:00-16:00 arası
alınan kanlar ertesi gün saat 14:00’de verilecektir. Poliklinik hastaları sonuçlarını ilgili bölüm sekreterliğinden
alabilirler.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
HPLC tekniği ile çalışılan testler için;
•
VanilMandelikAsit-HVA(Asitli İdrar): Pazartesi günü çalışılmakta ertesi günü raporlanır.
•
Metanefrin : Salı günleri çalışılmakta ertesi günü raporlanır.
•
Normetanefrin: Salı günleri çalışılmakta ertesi günü raporlanır.
•
Katakolaminler (Asitli İdrar): Perşembe günleri çalışılmakta ertesi günü raporlanır.
•
5HIAA (24 Saatlik İdrar): Pazartesi günü çalışılmakta ertesi günü raporlanır.
•
Porfirin (İdrar): Perşembe günleri çalışılmakta ertesi günü raporlanır.
Özel koagülasyon testleri; Antitrombin 3, Aktif Protein C Rezistansı, vW FANTİJEN bu testler hasta biriktirilerek
çalışıldığı için sonuçlar en geç 15 gün sonra verilmektedir. Bu testler için numune verildiğinde mutlaka laboratuar
sekreterliğine sonucun ne zaman çıkacağı danışılmalıdır.
Önemli not: Yukarıda verilen sonuç tarihleri, laboratuvardan (cihaz arızası, otomasyon arızaları v.b) ya da
numuneden kaynaklanan bir problem (yetersiz, uygunsuzluk v.b) durumunda değişebilir. Bu durumda ilgili
poliklinik ve kat sekreterlikleri, yataklı servislerin sekreterlikleri bilgilendirilir.
Dış tetkike giden test sonuçları; BİY-TL-06
(Biyokimya Laboratuvarı Dış Tetkik Uygulama
Talimatı)’na göre bildirimi yapılır.
10. PANIK DEĞERLER:
Biyokimya laboratuvarında çalışılan testlerden, belirlenen referans aralığı dışında hasta hayatı için riskli
olabilecek değerlerin belirlenmesi sonucu oluşturulan listedir. Bu listenin amacı hasta güvenliğini tehlikeye
atabilecek sonuçlar elde edildiğinde ilgili hekime bildirilmesi sürecinin işletilmesinin sağlanmasıdır. Süreç şu
şekildedir:
1. Numunenin uygun olup olmadığı kontrol edilir.
2. Testin hastaya ait daha önceki değerleri otomasyondan kontrol edilir.
3. Testin cihaz kalibrasyon ve kontrolleri gözden geçirilir.
4. Cihazın okumalarında anormallik olup olmadığı izlenir.
5. Test bilinen bir kontrolle birlikte tekrar edilir.
6. En son elde ettiğimiz ve doğruluğundan emin olduğumuz sonuç hala panik değerlerde ise ilgili
doktoruna HBYS’den bildirilir.
7. Panik değer bildirimi BİY-TL-02 (Biyokimya Laboratuarı Panik Değer Bildirim Talimatı)’na
göre yapılır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
PANİK DEĞER LİSTESİ
TESTLER
KAN GAZI
Sayfa No: 1/1
ALT SINIR
ÜST SINIR
PH
7,2
7,6
PCO2
İYONİZE KALSİYUM
PO2
19 mmHg
0,8 mmol/L
43 mmHg
67 mmHg
1,54 mmol/L
AMİLAZ
BİYOKİMYA
200 U/L
KALSİYUM
KALSİYUM (ÇOCUK)
KLOR
KREATİNİN (Diyaliz hastaları dışında)
ÜRE
GLUKOZ
GLUKOZ(ÇOCUK)
GLUKOZ (BOS)
MAGNEZYUM
FOSFOR
POTASYUM
SODYUM
LİTYUM
DİGOKSİN
URİK ASİT
CARBAMAZEPİN
FENİTOİN
VALPROİK ASİT
KARDİYAK
TROPONİN I
1,6 ng/mL
PT
aPTT
FİBRİNOJEN
100 mg/dl
30 sn
78 sn
700 mg/dL
HEMATOKRİT
%20
%60
TROMBOSİT
BEYAZ KÜRE
BEYAZ KÜRE(ÇOCUK)
HEMOGLOBİN
40000 µL
2000 µL
2000 µL
7 g/dl
1000000 µL
30000 µL
43000 µL
20 g/dL
HEMATOLOJİ
İDRAR
KİMYASAL ANALİZ
6 mg/dl
6,5 mg/dl
80mEq/l
40 mg/dl
46 mg/dl
40 mg/dl
1 mg/dl
1 mg/dl
2.5 mEq/L
120 mEq/L
13 mg/dL
12,7 mg/dL
120 mEq/L
5mg/dl
171 mg/dL
450 mg/dL
445 mg/dL
200 mg/dL
5 mg/dL
9 mg/dL
6.5 mEq/L
160 mEq/L
2 mEq/ L
3 ng/mL
13 mg/ dL
15 µg/mL
22µg/mL
150 µg/mL
: GLUKOZ VE KETON İÇİN KUVVETLİ POZİTİF TEST
MİKROSKOBİK ANALİZ :PATOLOJİK KRİSTALLER
(ÜRAT,SİSTEİN,LÖSİN,TİROZİN)BULUNMASI
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
ACETAMİNOPHEN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Paracetamol
Enzimatik
Plazma,serum
800 µL
Kırmızı kapaklı tüp(biyokimya tüpü)
Her gün ( Acil’de çalışılıyor)
Aynı gün
Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
uygun olmayan kan transferi,Lipemik ve
Hemolizli numune
2-8 °C de 4 saat
1-3mg/dL, toksik düzey >20 mg/dL
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
gönderilmelidir.DP
ADP ( KLOPİDOGREL İLAÇ DUYARLILIĞI)
Eş Anlamlı
ADPtest
Metod
İmpedans Agregometre
Numune Türü
Tam Kan
300 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
Hirudin Kan Tüpü
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Stabilitesi
Referans Aralığı
Tedavi Aralığı
3 saatten fazla beklemiş numune
4-25ºC’de 3 saat
569-1130 AUC
< 500 AUC
AKTİVE PARSİYEL TROMBOPLASTİN ZAMANI
Eş Anlamlı
Metod
16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi
gün Saat 14:00
Hemoliz, pıhtı, yetersiz numune, soğuk
zincirle gelmemesi
-20ºC ‘de 30 Gün
0-46 pg/mL
Numune alındıktan sonra tüp hemoliz
edilmeden buz aküsü üzerine sabitlenerek
APTT
Koagülometrik
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Metod
Numune türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
ACTH, Kortikotropin
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
EDTA’lı plazma
3 mL
Mor kapaklı tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Sayfa No: 1/1
Sitratlı plazma
500 µL
Mavi kapaklı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, pıhtı, uygun olmayan kan
seviyesi, oda ısısında 2 saatten fazla
beklemiş numune
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC 48 saat
21-36 Sn
Üst sınır; 78 sn
Hasta heparin kullanıyorsa bir sonraki
doz dan 1 saat önce numune alınmalıdır.
Hepa rin uygulanan koldan kan
alınmamalıdır.
AKTİVE PROTEİN C REZİSTANSI
ADRENOKORTİKOTROPİK HORMON
Eş Anlamlı
Metod
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Koagülometrik
Sitratlı plazma
300 mL
Mavi kapaklı tüp
15 günde bir Çarşamba günleri
Aynı Gün saat 16:00
Pıhtılı, hemolizli, uygun olmayan kan
seviyesi, soğuk zincirle gelmemesi
20-25ºC’de 4 saat, -20ºC’de 1 Ay
0.69-1.156
Numune alındıktan sonra tüp hemoliz
edilmeden buz aküsü üzerine
sabitlenerek gönderilmelidir.
ALANİN AMİNOTRANSFERAZ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
ALT, serum glutamik pirüvik
transaminaz, (SGPT)
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC 48 saat
10-49 U/L
Hastadan açlık kanı alınmalıdır
ALBUMİN
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Spektrofotometrik
Serum
1mL
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz, lipemi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC ‘de 7 gün
3.2 - 4.8 g/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır
ALFA FETOPROTEİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
α-fetoprotein, AFP
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00’de verilecektir.
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC ‘de 48 saat
Referans Aralığı
0-8.1 ng/L
ALKALEN FOSFATAZ
Eş Anlamlı
Metod
Numune türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
ALP
Spektrofotometrik, enzimatik,kinetik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00’de verilecektir
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC 7 Gün
Referans Aralığı
45-129 U/L
Uyarı
Hastadan açlık kanı alınmalı
AMİLAZ
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik, enzimatik, kinetik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Aşırı Hemoliz, lipemi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 7 gün
30-118 U/L
Üst sınır; 200 U/L
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Uyarı
Sayfa No: 1/1
Hastadan açlık kanı alınmalıdır
AMONYAK ( NH3)
Eş Anlamlı
Amonyak
Metod
Enzimatik
Numune Türü
Plazma
800 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
EDTA lı tüp
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Referans Aralığı
uygun olmayan kan transferi(buz ile muhafaza
edilerek gelmeli),Lipemik ve Hemolizli
numune
19-60µg/dL
ANTİ TROMBİN 3
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çlışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
AT III; Heparin kofaktör çalışması
Koagülometrik
Sitratlı plazma
300 mL
Mavi kapaklı tüp
15 günde bir Çarşamba günleri
Aynı gün
Stabilitesi
20-25ºC’de 6 saat, 2-8ºC’de 2 gün
83-118 %
Numune alındıktan sonra tüp hemoliz
edilmeden buz aküsü üzerine sabitlenerek
gönderilmelidir.
Referans Aralığı
Uyarı
ANTİ TPO
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Pıhtılı , hemolizli, uygun olmayan kan seviyesi ,
soğuk zincirle gelmemesi
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25 ºC’de 8 saat, 2-8ºC 48 saat
Referans Aralığı
<57 U/mL
ANTİ TİROGLOBULİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
ANTİ TG, Troglobulin antikorları
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Çlışma Zamanı
Rapor Zamanı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Revizyon Tarihi:17.11.2014
0.2-1 Hafta 5-50m IU/L
1-2 Hafta 50-500 mIU/L
2-3 Hafta 100-5,000 mIU/L
3-4 Hafta 500-10,000 mIU/L
4-5 Hafta 1,000-50,000 mIU/L
5-6 Hafta 10,000-100,000 mIU/L
6-8 Hafta 15.000-200.000 mIU/L
2-3 Ay
10.000-100.000 mIU/L
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Aşırı hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
Referans Aralığı
20-25 ºC’de 8 saat, 2-8ºC 48 saat
<64 U/mL
ASPARTAT AMİNOTRANSFERAZ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
AST, SGOT
Spektrofotometrik, enzimatik, kinetik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC 48 saat
Numune Red Kriteri Hemoliz
Referans Aralığı
0-34 U/L
Uyarı
Hastadan açlık kanı alınmalıdır
ASPI ( ASPİRİN İLAÇ DUYARLILIK )
Eş Anlamlı
ASPItest
Metod
İmpedans Agregometre
Numune Türü
Tam Kan
300 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
Hirudin Kan Tüpü
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Stabilitesi
Referans Aralığı
Tedavi Aralığı
3 saatten fazla beklemiş numune
4-25ºC’de 3 saat
706-1148 AUC
< 300 AUC
BETA -HCG
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Gebelik testi, ß- hCG
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC de 48 saat
Referans aralığı
-20 C’de 6 ay
Gebe olmayan kadın < 0,5-5 mIU/L
Erkek
< 0,5-2.67 mIU/ L
Gebe olan kadın >5 mIU/L
Sayfa No: 1/1
BETA -2 MİKROGLOBULİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
ß2 M, Timotaksin
Turbidimetrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
2-8ºC’de 7 Gün
Referans Aralığı
0,9-3,0 mg/L
BİLİRUBİN (DİREK)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Konjuge bilirubin
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC 7 Gün
0-0.2 mg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
BİLİRUBİN (TOTAL)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC 7 Gün
0.3-1.2 mg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
BNP
Eş Anlamlı
BNP
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Metod
Kemilüminesans
Numune Türü
Plazma
100 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
EDTA’ lıTüp
Çalışma Zamanı
Her gün
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Stabilitesi
Referans Aralığı
3 saatten fazla beklemiş numune
Santrifüj edilmemiş numune 2-8 ºC’de
24 saat,Santrifüj edilmiş numune 2-8 ºC’de 8
saat
0-100pg/mL
CA 125
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Kanser antijen 125
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı Jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’ de 24 saat
Stabilitesi
Referans Aralığı
0-30.2 U/mL
Uyarı
Ovulasyon ve menstrüasyon dönemleri dikkate
alınmalıdır.
CA -15-3
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Rapor Zamanı
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC'de 48 saat
>35 U/L
Normal popülasyonda kanser taraması
amacıyla kullanılmamalıdır.
Kadınlarda erkeklere göre daha yüksektir.
CEA
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zaman
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
CA -19-9
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Kanser antijen 15-3
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’ de 48 saat
0-32.4 U/mL
Normal popülasyonda kanser
taraması amacıyla kullanılmamalıdır.
Karaciğer ve memenin bening
hastalıklarında yükseklik saptanabilir
Kanser antijen 19-9, Karbohidrat antijen 19-9
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı Jelli tüp
Her gün
Karsinoembriyonik antijen
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
2-8ºC’ de 8 saat, -20ºC’ de 48 saat
Referans Aralığı
0-2.5 ng/mL
Normal popülasyonda kanser
Uyarı
taraması amacıyla kullanılmamalıdır.
C – PEPTİT
Eş Anlamlı
Metod
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Sayfa No: 1/1
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
İnsülin C- Peptit, Connecting peptide, C-Peptit
reaktivitesi
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 3 saat, -20ºC’de 7 Gün
0,9-7,1 ng/mL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
D - DİMER
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Fibrin yıkım ürünleri
Koagülometrik
Plazma
1 mL
Mavi kapaklı tüp
Her gün
1 saat ( Acil test ) sonra
Uygun olmayan tüp ve kan, hemoliz, pıhtı,
soğuk zincirle gelmemesi
20-25ºC’de 4 saat, 2-8ºC’de 24 saat,
-20 ºC’de 1 Ay
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Referans Aralığı
Uyarı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
0-0.55 mg/L
Numune alındıktan sonra tüp hemoliz
edilmeden buz aküsü üzerine sabitlenerek
gönderilmelidir.
Revizyon Tarihi:17.11.2014
ERKEK: 2.3-5.4 nM
DHEA-S04
Eş Anlamlı
DEMİR
Metod
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Fe
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
Numune Red Kriteri Hemoliz
Referans Aralığı
KADIN: 50-170 µg/dL
Uyarı
ERKEK: 65-175 µg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır. Diurnal
varyasyonu nedeniyle sabahları
maksimum düzeyde olduğundan örnekler
sabah saatlerde alınmalıdır (Düşük demir
düzeyleri lökositozun eşlik ettiği akut
demir eksikliğini göstermektedir).
DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Total Iron Binding Capacity (TIBC)
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
250-450 µg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
Sabah örneği tercih edilmelidir.
DEOKSİPİRİDİNOLİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Pyrilinks-D
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
24 saatlik idrar
1 mL
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Uygun toplanmayan idrar
2-8ºC’de 7 gün
KADIN: 3-7.4 nM
Sayfa No: 1/1
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
DHEA sülfat, Dehidroepiandrosteron
Sülfat
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli
tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz lipemi, ikter
2-8ºC’de 2 Gün, -20ºC’de 2 Ay
KADIN: 35-430 µg/dL
ERKEK: 80-560 µg/dL
DİGOKSİN
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Latex-enhanced immunoturbidimetric
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli
tüp
Her gün
1 saat ( Acil test ) sonra
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºde 7 Gün
0.8-2.0 ng/mL
Üst sınır; 3 ng/mL
Son dozdan 8-12 saat sonra kan
alınmalıdır. Hastanın son ilaç kullanma
zamanı ve dozu belirtilmelidir
ERİTROSİT SEDİMENTASYON HIZI
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Sedimentasyon, ESR
Westergreen yöntemiyle uyumlu
otomatize sistem
Sitratlı kan
Tüp üzerinde işaretli bölüme kadar
Siyah kapaklı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, pıhtı, lipemi, uzun süre
bekletilmiş ve gereken miktardan az ya
da fazla alınmış numuneler.
20-25ºC’de 2 saat
KADIN: 0-20 mm / saat
ERKEK: 0-15 mm / saat
Yüksek oda ısısı ESR’ yi
arttırırken, düşük oda sıcaklığı ve kan
örneğinin pıhtılaşması(test 2 saat içinde
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
yapılmaz ise) gibi teknik hatalar ise
ESR’yi azaltır.
ESTRADİOL
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Numune Red Kriteri
Referans Aralığı
17-ß- estradiol, E2
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapakılı Jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’ 48 saat, -20’de 6
Ay
Hemoliz, lipemi, ikter
ERKEK: 11.6-41.2 pg/mL
KADIN: Foliküler faz 18.9-246.7 pg/mL
Midsiklus 35.5-570.8 pg/mL
Luteal faz 22.4-256.0 pg/mL
Postmenapozal 14.4 - 44.5 pg/mL
ETANOL
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Kan alkol düzeyi
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapakılı Jelli tüp
Her gün
1 saat (Acil test) sonra
Hemoliz
2-8ºC’ 3 gün
0-50 U/L
Epdantoin
Latex enhanced immunoturbidimetric
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
1 saat ( Acil test ) sonra
Hemoliz
20-25ºC’de 24 saat, 2-8ºde 1 Ay
10-20 µg/mL
Üst sınır; 22 µg/mL
Hastanın son ilaç kullanma
zamanı ve dozu belirtilmelidir.
FENOBARBİTAL
Eş Anlamlı
Sayfa No: 1/1
Metod
İmmunokemiluminesans kompetatif
Numune Türü
Serum
Numune Miktarı
1 mL
Numune Kabı
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Çalışma Zaman
Her gün
Rapor Zamanı
1 saat (Acil test ) sonra
Nunune Red Kriteri Hemoliz
Stabilitesi
20-25ºC’de 48 saat, 2-8ºC’de 1 Ay
ERİŞKİN: 15-40 µg/mL
Referans Aralığı
Uyarı
ÇOÇUK:
15-30 µg/mL
Hastanın son ilaç kullanma zamanı ve
dozu belirtilmelidir.
FERRİTİN
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Numune Red Kriteri
Referans Aralığı
Uyarı
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat,
-20ºC’de 6 ay
Hemoliz, lipemi, ikter
KADIN: 11.0 - 306.8 ng/mL
ERKEK: 23,9 – 336,2 ng/mL
Ferritin bir akut faz reaktanıdır. Hepatik
bozukluk, malignensi ve enflamatuar
durumlarda normal serum ferritin değerleri
demir eksikliği ekarte etmek için
kullanılamaz.
FİBRİNOJEN
FENİTOİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Luminal
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Numune Red Kriteri
Referans Aralığı
Panik değer
Faktör I
Koagülometrik
Sitratlı plazma
500µL
Mavi kapaklı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
20-25ºC’de 24 saat, 2-8ºC’de 5 Gün
Uygun olmayan kan / antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli
180-350 mg/dL
Alt sınır; 100 mg/dL Üst sınır; 700
mg/dL
FOLİK ASİT
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Folat
Kemiluminesans
Serum
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat,
Referans Aralığı
Uyarı
-20’de 30 Gün
>5.38 ng/mL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
FOLİKÜL STİMÜLAN HORMON
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
FSH, Follitropin, Pitüiter gonadotropin
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat
16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi
gün
Saat 14:00
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Referans Aralığı
ERKEK: 13-70 yaş 1.9-18.9 IU/L
KADIN: Foliküler faz:3.0-10.9 IU/L
Midsiklus peak:3.9-34.5 IU/L
Luteal faz:2.0-9.8 IU/L
Gebe: 0.0-0.8 IU/L
Postmenapozal : 23.9-119.1 IU/L
FOSFOR
İnorganik fosfor, Fosfat, P, PO4
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Stabilitesi
Numune Red Kriteri
Referans Aralığı
Panik değer
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 4 Gün
Hemoliz, lipemi, ikter
2.4-5.1 mg/dL
Alt sınır; 1 mg/dL
Üst sınır; 9 mg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
GAİTADA GİZLİ KAN
Metod
Numune Türü
Numune Kabı
Çlışma Zamanı
Rapor Zamanı
Referans Aralığı
Uyarı
Sayfa No: 1/1
Gaita
Temiz, ağzı kapalı kap
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Negatif
Gaitada kimyasal kan reaksiyonun
araştırılması.
GAMA GLUTAMİL TRANSFERAZ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
GGT, Gama GT
Spektrofotometrik, Enzimatik-Kinetik
Serum
1mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC ‘de 7 Gün
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Referans Aralığı
KADIN: 0-38 U/L
ERKEK: 0-73 U/L
GLUKOZ (KAN)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Açlık kan şekeri, AKŞ
Spektrofotometrik, Enzimatik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz
20-25ºC’de
Stabilitesi
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Uyarı
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Guaiac
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
kanda saatte 10 mg/dL düşer,
20-25ºC’de serumda 8 saat, 2-8ºC’de 72 saat
70-100 mg/dL
Alt sınır; 40 mg/dL
Üst sınır; 450 mg/dL
Hastadan en az 10-12 saatlik açlık
kanı alınmalıdır.
GROWTH HORMON
Eş Anlamlı
hormonu Metod
chemiluminescent
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
GH, Somatotropin, STH, Büyüme
Enzimatik-labeled
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Yayın Tarihi:01.04.2013
Doküman No:BİY-RH-02
Revizyon No:01
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
2-8ºC’de 8 saat, -20ºC’de 2 Ay
Referans Aralığı
KADIN : 0-10 ng/mL
ERKEK : 0-1 ng/mL
Sabah açlığı ile kan alınması tercih edilir.
Uyarı
30 dakika dinlenme sonrasında kan alınmalıdır.
Sayfa No: 1/1
5-HİDROKSİİNDOLASETİK ASİT
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
5-HIAA, 5-OH-İndolasetik asit
HPLC
24 saatlik idrar
10 mL
İdrar biriktirme kabı içerisine 6N HCI üzerine
toplanan idrarlar da kabul edilir.
HAV
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Revizyon Tarihi:17.11.2014
HPLC
24 Saatlik idrar
10 m L
İdrar biriktirme kabı içerisine 6N HCI üzerine
toplanan idrarlar da kabul edilir.
Pazartesi
Aynı gün saat 16:00
2-8ºC’de 2 Gün, -20ºC ‘de 1 Ay
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Numune Red Kriteri
Referans Aralığı
0,5- 6,2 mg/24h
HbA1C, Glukohemoglobin, Glikozile Hb
İyon değiştirici HPLC
EDTA’lı tam kan
1 mL
Mor kapaklı tüp (EDTA)
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi
Stabilitesi
20-25ºC’ de 3 Gün, 2-8ºC’de 7 gün, -20ºC 6 Ay
Referans Aralığı
4-6 %
Hastadan açlık kanı alınması tercih edilir.
Uyarı
HDL KOLESTEROL
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Stabilitesi
Referans Aralıgı
Uyarı
Asit eklenmeden toplana 24 saatlik
idrar
HEMOGLOBİN A1C
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Çalışma Zamanı
Pazartesi
Rapor Zamanı
Aynı gün saat 16:00
Numune Red Kriteri Asit eklenmeden toplana 24 saatlik
HDL, HDL-C
Spektrofotometrik, enzimatik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºCde 8 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
40-60 mg/dL
Hastadan.açlık kanı alınmalıdır. En az
24 saat alkol alınmamış olmalıdır.
idrar
2-8° C de 2 Gün -20 °C de 1 Ay
0,5 – 8,2mg/24h
Serotonin içeren patlıcan, domates,
ceviz, fındık, fıstık, avakado vb. bazı
yiyecekler son 72 saat içinde
tüketilmemiş olmalıdır.Ayrıca yine son
72 saat içinde kullanılan ilaçlar hakkında
bilgi verilmelidir.
HOMOSİSTEİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Hcy
Enzimatik-labeled chemiluminescent
immunometric assay
EDTA’lı plazma
1 mL
Mor kapaklı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz
2-8ºC’de 2 Hafta, -20ºC’de 6 Ay
5-12 µmol/L
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
hs-CRP (High Sensitive)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Yüksek Duyarlı CRP
İmmünotürbidimetrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz
Stabilitesi
20-25ºC’de 15 Gün, 4-8ºC’de 2 Ay
Referans Aralığı
<1.0 mg/dL
Uyarı
Nonspesifik bir akut faz reaktanıdır. Enfeksi-
yon ve enflamasyonların değerlendirilmesinde kullanılır. Yüksekliği koroner kalp hastalığı riskinin erken bir göstergesi olduğundan,
koroner kalp hastalığı için risk taraması amacıyla da kullanılır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
IGF-1
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Sayfa No: 1/1
İMMÜNGLOBULİN E
Somatomedin C, İnsulin-like growth
factor, Growth factor 1, GF-1
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter
2-8ºC’de 24 saat, -20ºC’de 12 Gün
20
yaş 127-424
21-25 yaş 116-358
26-30 yaş 117-329
31-35 yaş 115-307
36-40 yaş 109-284
41-45 yaş 101-267
46-50 yaş 94-252
51-55 yaş 87-238
56-60 yaş 81-225
61-65 yaş 75-212
66-70 yaş 69-200
71-75 yaş 64-188
76-80 yaş 59-177
81-85 yaş 55-166
IGF-BP3
Eş Anlamlı
Revizyon Tarihi:17.11.2014
IGFBP-3, İnsulin Like Growth Factor
Binding Protein-3
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 24 saat, -25ºC’de 12 Ay
20
yaş
2.9-7.2 µg/mL
21-25 yaş
3.4-7.8 µg/mL
26-30 yaş
3.5-7.6 µg/mL
31-35 yaş
3.5-7.0 µg/mL
36-40 yaş
3.4-6.7 µg/mL
41-45 yaş
3.3-6.6 µg/mL
46-50 yaş
3.3-6.7 µg/mL
51-55 yaş
3.4-6.8 µg/mL
56-60 yaş
3.4-6.9 µg/mL
61-65 yaş
3.2-6.6 µg/mL
66-70 yaş
3.0-6.2 µg/mL
71-75 yaş
2.8-5.7 µg/mL
76-80 yaş
2.5-5.1 µg/m/L
81-85 yaş
2.2-4.5 µg/mL
İDRAR TAHLİLİ ( BKNZ. TAM İDRAR TAHLİLİ )
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
IgE (Total)
Enzimatik-labeled hemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter
2-8ºC’de 3 Gün,-20 ºC’de 6 Ay
0-87 IU/mL
İNSÜLİN
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapak veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Numune Red Kriteri
Referans aralığı
Stabilitesi
Uyarı
Hemoliz, lipemi, ikter
3.0-25.0 mU/L
Oda ısısında 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat
Klinisyenin isteğine göre açlık veya
tokluk ile çalışılabilir. Açlık numunesi
alınması için 8-12 saatlik açlık gereklidir.
Ayrıca hasta oral hipoglisemik ilaç veya
insulin kullanmamış olmalıdır.
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
KALSİTONİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
KALSİYUM (KAN)
Tirokalsitonin, hCT
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter (özellikle
hemoliz yanlış yüksek sonuçlara
neden olur.)
-20ºC’de 15 Gün
KADIN: 0-18,2 pg/mL
ERKEK: 0-11,5 pg/mL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Ret Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Revizyon No:01
Ca
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Panik değer
Hemoliz
20-25 ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
8.3-10.6 mg/dL
Alt sınır; 6 mg/dL
Üst sınır; 13 mg/dL
Ca
Spektrofotometrik
24 saatlik idrar
1 mL
24 saat toplanan idrar, soğuk ortamda
toplanmalı ve gönderilmelidir.24
saatlik idrar miktarı belirtilmelidir
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Ret Kriteri Uygun toplanmayan idrar.
20-25ºCde 8 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
Stabilitesi
Referans Aralığı
100-300 mg/Gün
KAN GAZI
Metod
ISE Teknolojisi
Arter kanı
Numune Türü
Numune Miktarı
2 mL
Numune Kabı
Kan gazı enjektörü (Heparinli)
Her gün
Çlışma Zamanı
10 dakika ( Acil test )
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri Heparinli olmayan kan, pıhtılı kan, yetersiz
K
Ca(i)
CI
Glucose
Lactate
PH
PCO2
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
KALSİYUM (İDRAR)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Alma
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
3.6–4.8 mmol/L
1.15–1.35 mmol/L
95- 105 mmol/L
70-100 mg/dL
<1.8 mmol/L
Alt sınır
Üst sınır
7.2
7.6
19 mmHg
67 mmHg
İyonize Kalsiyum 0.8 mmol/L
PO2
1.54 mmol/L
43 mmHg
KARBAMAZEPİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktar
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Ret Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Tegretol
İmmunoturbidimetrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
1 saat ( Acil test) sonra
Hemoliz
20-25ºC’de 2 Gün, 4-8ºC’de 7 Gün
4.0 -12.0 µg/mL
Üst sınır; 15 µg/mL
Hastanın son ilaç kullanma zamanı ve
dozu belirtilmelidir.
KATAKOLOMİNLER (İDRAR)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Noradrenelin-Adrenelin-Dopamin (idrar)
HPLC
24 Saatlik İdrar
10 mL
İdrar biriktirme kabi içine, 6N HCI üzerine
toplanan idrarlar da kabul edilir.
24 saatlik idrar miktarı belirtilmelidir
Çalışma Zamanı
Çarşamba
Rapor Zamanı
Aynı gün saat 16:00
Numune Red Kriteri Asit Eklenmeden Toplanan 24 Saatlik
İdrar
Stabilitesi
2-8° C de 2 Gün -20 °C de 1 Ay
Referans Aralığı
Noradrenalin: 20-81 µg/24h
Adrenalıin: 2-22µg/24h
Dopamin : 40-400µg/24h
kan
Stabilitesi
Referans Aralığı
30 dakika içinde bakılması gerekir
pH
7.37 – 7.45
pCO2
35 – 46 mm Hg
pO2
70 – 100 mmHg
cHb
12-18 g/dL
Hct
35-52 g/dL
sO2
>96 % (0.96)
FO2Hb
>96 % (0.96)
FCOHb
<2.0 % ( 0.02)
FMetHb
<1.5 % (0.015)
FHHb
0.0–5.0 % (0.0-0.05)
Na
135- 145 mmol/L
KETOSTEROİDLER
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numume Miktarı
Numune kabı
17-KS
HPLC
24 saatlik idrar
10 mL
Asetik asit üzerine toplanmalıdır.
6N HCI veya boric asit üzerine toplanan
idrarlarda kabul edilir. 24 saatlik idrar
miktarı belirtilmelidir.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans aralığı
KLORÜR (KAN)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Ret Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Her gün (Laboratuvardan randevu
alınmalıdır.)
Aynı gün saat 16:00
2-8ºC’de 7 Gün
KADIN: 4-6 mg/Gün
ERKEK: 6-22 mg/Gün
Cl
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºCde 8 saat
99-109 mEq/L
Alt sınır; 80 mEq/L
Üst sınır; 120 mEq/L
KLORÜR ( BOS )
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
CI
Spektrofotometrik
BOS
1 mL
Kırmızı kapaklı tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 24 saat,2-8ºC’de 7 Gün
KLORÜR ( İDRAR )
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
CI
Spektrofotometrik
24 saatlik idrar
1 mL
Soğuk ortamda saklanmalı ve gönderilmelidir.
24 saatlik idrar miktarı bildirilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Yanlış toplanan idrar
2-8ºC’de 7 Gün
Stabilitesi
110-250 mEq/L
Referans Aralığı
KOLLAJEN ADP
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Metod
Sayfa No: 1/1
Yüksek makaslama gerilimli dinamik akım
sistemi
Numune Türü
Tam kan
Numune Miktarı
1 mL
Numune Kabı
Mavi kapaklı sitratlı tüp
Çalışma Zamanı
Her gün
Rapor Zamanı
Aynı gün saat 16:00
Numune Red Kriteri Pıhtı, soğuk zincirle gelmemesi
Stabilitesi
2-8ºC 4 saat
Referans Aralığı
92 ( 71- 118 ) sn
Uyarı
Numune alındıktan sonra tüp hemoliz
edilmeden buz aküsü üzerine sabitlenerek
gönderilmelidir.
KOLLAJEN EPİNEFRİN
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Yüksek makaslama gerilimli dinamik akım
sistemi
Tam kan
1 mL
Mavi kapaklı sitratlı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Pıhtı, soğuk zincirle gelmemesi
2-8ºC 4 saat
124 ( 85-165 ) sn
Numune alındıktan sonra tüp hemoliz
edilmeden buz aküsü üzerine sabitlenerek
gönderilmelidir.
KOLESTROL (TOTAL)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Total kolestrol
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC 8 saat, 2-8ºC 48 saat
0-200 mg/dL
İdeal kan alma şartları; son üç haftada
diyette değişiklik yapılmaması,
stabil vücut ağırlığı ve 12 saat açlık.
KORTİZOL
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Hidrokortizon, Compound F
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat
Referans Aralığı 4.6-22.80 µg/dL ( Sabah saat: 07.00-09.00 )
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
3.38-17.08 µg/dL (Öğleden sonra saat:(15-17)
KREATİN KİNAZ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
CK, Total Kreatin kinaz, CPK
Spektrofotometrik, kinetik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Ret Kriteri Hemoliz
Stabilitesi
20-25˚ C’de 24 saat, 2-8 ˚C’de 7
Referans Aralığı
KADIN: 33-211 U/L
ERKEK: 32-294 U/L
Hastadan açlık kanı alınmalıdır
Uyarı
KREATİN KİNAZ-MB
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
CK-MB (İMMUNİNHİBİSYON)
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz
Stabilitesi
20-25˚C’de 24 saat, 2-8˚C’de 7 Gün
Referans Aralığı
0-25 U/L
KREATİN KİNAZ –MB (KÜTLE CK-MB)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
KREATİNİN (KAN)
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
1 saat ( Acil test ) sonra
Hemoliz
2-8ºC’de 1 gün, -20ºC’de 1 Ay
0-5 ng/mL
Sayfa No: 1/1
Numune Red Kriteri Hemoliz
Stabilitesi
20-25˚C’de 8 saat 2-8˚C’de 48 saat
Referans Aralığı
KADIN: 0.5-1.1 mg/dL
ERKEK: 0.7-1.3 mg/dL
Üst sınır; 5 mg/dL
( Diyaliz hastaları dışında )
Panik değer
KREATİNİN (İDRAR)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Spektrofotometrik, kinetik
24 saatlik idrar
1 mL
24 saatlik idrar soğuk ortamda saklanmalı
ve gönderilmelidir. 6N HCI veya borik
asit
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
üzerine toplanan idrarlar da kabul edilir.
İdrar miktarı belirtilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Uygun toplanmayan idrar
20-25˚C’de 8 saat, 2-8˚C’de 48 saat
Stabilitesi
Referans Aralığı
KADIN: 600-1800 mg/Gün
ERKEK: 800-2000 mg/Gün
KREATİNİN KLİRENSİ
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik, kinetik
Serum ve 24 saatlik idrar
1 mL idrar ve 1 mL serum
24 saatlik idrar soğuk ortamda saklanmalı
ve gönderilmelidir.6N HCI veya borik asit
üzerine toplanan idrarlar da kabul edilir.
İdrar miktarı belirtilmelidir.
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Ret Kriteri Uygun toplanmayan idrar
Referans Aralığı
80-125 ml/dk
Uyarı
Test süresince çay ve kahve içilmemeli,
Herhangi bir ilaç kullanılmamalı, egzersiz
yapılmamalıdır.
LAKTAT DEHİDROGENAZ (KAN)
Eş Anlamlı
LDH, LD, Laktik asit dehidrogenaz
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Spektrofotometrik, enzimatik-kinetik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
120-246 U/L
Hastadan açlık kanı alınması tercih edilir.
Revizyon Tarihi:17.11.2014
LİTYUM
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Li
Atomik Absorbsiyon Spektrofotometre
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
2-8ºC’de 7 Gün
0.8-1.2 mEg/L
Üst sınır; 2 mEq/L
Numune son dozdan en az 12 saat sonra
alınmalıdır.
LAKTAT DEHİDROGENAZ ( BOS, MAYİ)
LUTEİNİZAN HORMON
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Spektrofotometrik, enzimatik-kinetik
Bos, Mayi
1 mL
Kırmızı kapaklı tüp, jelsiz tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 24 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
LDL-C
Spektrofotometrik, enzimatik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
100-129 mg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
LİPAZ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Rerferans Aralığı
Luteotropin, LH
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 48 saat
Stabilitesi
LDL KOLESTEROL
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Sayfa No: 1/1
Triaçilgliserol açilhidrolaz
Colorimetric rate
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
1 saat ( Acil test ) sonra
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
6-51 U/L
Referans Aralığı
Uyarı
KADIN: Foliküler faz 2.1-12.8 IU/L
Luteal faz 0.7-17.3 IU/L
Gebelik
<0.3-1.7 IU/L
Postmenopozal 16.3-54.8 IU/L
ERKEK: 20-70 yaş 1.7-9.6 IU/L
>70 yaş 3.4-35.2 IU/L
Diurnal varyasyonu vardır.Özellikle
pubertede uykuda salınan LH miktarı
daha fazladır.
MAGNEZYUM
Eş Anlamlılar
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Mg
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
1.3-2.7 mg/dL
Alt sınır; 1 mg/dL
Üst sınır; 5 mg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Yayın Tarihi:01.04.2013
Doküman No:BİY-RH-02
Revizyon No:01
METANEFRİNLER ( İDRAR )
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Metanefrin, Normetanefrin
HPLC
24 saatlik idrar
10 mL
İdrar biriktirme kabi içerisine 6N HCI
üzerine
24 saat idrar toplanır.
Salı günleri
Aynı gün saat 16:00
Asit eklenmden toplanan idrar
2-8ºC’de 2 Gün, -20°C’de 1Ay
METANEFRİN: 52 -341 µg/Gün
NORMETANEFRİN: 88-444 µg/Gün
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
MİKROPROTEİN (İDRAR )
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
gönderilmelidir,
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
MİKRO ALBÜMİN
Spektrofotometrik
24 saatlik idrar
1 mL
Soğuk ortamda saklanmalı ve
24 saatlik idrar miktarı belirtilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
2-8ºC’de 72 saat
1-14 mg/dL
Böbrek fonksiyonlarının takibinde kullanılır.
Glomerüler ve tübüler zedelenmeler ile aşırı
üretime bağlı olarak (ör.gammopatiler)
proteinüri oluşabilir. Nefrotik sendrom,
diabetik nefropati, multiple myeloma,
monok-
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
PEG enhanced immunoturbidimetrik
24 saatlik idrar, spot idrar
5 mL
Soğuk ortamda saklanmalı ve
gönderilmelidir,
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Referans Aralığı
ateş
24 saatlik idrar miktarı belirtilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Uyarı
24 saatlik idrar <30 mg/gün
Spot idrar <30 mg/g kreatinin
İdrardaki albumin düzeyini gösterir.
Böbrek hastalıkları için erken bir
gösterge olduğundan, özellikle diabetik
nefropati ve hipertansiyonun erken tanı
ve takibinde değerlidir.
MİKROPROTEİN ( BOS )
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik
BOS
200µL
Jelsiz düz tüp
Her gün
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
BOS’un hemorajik olması
2-8ºC’de 72 saat
8-32 mg/dL
Merkezi sinir sistemi hastalıklarının
değerlendirilmesinde kullanılır.
Menenjit ve ensefalomyelit gibi kan-beyin
bariyerinin bozulduğu durumlarda BOS
total protein düzeyi yükselir.
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
lonal gammopatiler, renal tübüler fonksiyon
bozuklukları ve üriner sistem fonksiyon ve
maligniteleri idrarla atılan total protein miktarında artışa neden olur. Ayrıca egzersiz,
ve gebelik geçici, menstrüasyona bağlı kanama,
prostatic sıvılar, semen ve alkali idrar yanlış
yüksek sonuçlara neden olabilir.
MYOGLOBİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Mb
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
1 saat (Acil test ) sonra
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat
0-113 ng/Ml
ORAL GLUKOZ TOLERANS TESTİ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Uyarı
OGTT , Şeker yükleme testi
Spektrofotometrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, yetersiz numune, test kurallarına
uyulmaması.
Hasta aç olarak gelmeli
( Randevu almalıdır.)
OSMOLARİTE (KAN)
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Metod
Numune Türü
Numune Miktar
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Revizyon No:01
Osmometrik, Freezing point menasurement
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz
20-25ºC’de 3 saat,
2-8 ºC’de 24 saat
270-330 mosmol/kg
Referans Aralığı
OSMOLARİTE (İDRAR)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriter
Stabilitesi
Referans Aralığı
Osmometrik
24 saatlik idrar
3 mL
24 saatlik toplanan idrar, soğuk
ortamda saklanmalı ve gönderilmelidir. 24 saatlik idrar miktarı
belirtilmelidir.
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Yanlış toplanan idrar.
20-25ºC’de 3 saat,
2-8 ºC’de 24 saat
500-1200 mosmol/kg
(rasgele idrar: 300-900mosmol/kg)
OSTEOKALSİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Kemik gla proteini, BGP
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter
2-8ºC’de 2 saat, -20 ºC’de 30 Gün
2-22 ng/mL
Sabah açlığı tercih edilir.
PANKREATİK AMİLAZ
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Spektrofotometrik, enzimatik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli
tüp
Her gün
1 saat (Acil test ) sonra
Hemoliz, lipemi
20-25ºC’de 24 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
13-53 U/L
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Uyarı
Sayfa No: 1/1
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
PARATİROİD HORMON (İNTAKT)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
PTH, Parathyrin, Parathormon
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Stabilitesi
20-25ºC’de 4 saat, 2-8ºC’de 48 saat
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter ve numunenin
1 saatten fazla oda sıcaklığında
beklemesi
Referans Aralığı
19.8-74.9 pg/mL
POTASYUM (KAN)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
K+
ISE
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Hemoliz, lipemi
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
3.5-5.5 mEq/L
Alt sınır; 2.5 mEq/L
Üst sınır; 6.5 mEq/L
Diurnal varyasyonu vardır.Sabah
Saat 08:00’de maksimum, akşam
22:00’de ise minimum düzeydedir.
POTASYUM (BOS)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
ISE
BOS
1 mL
Kırmızı kapaklı tüp, jelsiz düz tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
POTASYUM (İDRAR)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
ISE
24 saatlik idrar
1 mL
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Soğuk ortamda saklanmalı ve
gönderilmelidir.
24 saatlik idrar miktarı belirtilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 24 saat,2-8 ºC’de 7 Gün
25-125 mEq/L
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 48 saat
Referans Aralığı
ERKEK: 0.15-1.06 ng/mL
KADIN: Folikül faz
0.03-1.24 ng/mL
Luteal faz
3.2-24.7 ng/mL
Mid luteal faz 4.2-27.1 ng/mL
Postmenopozal 0-0.6 ng/mL
17-OH progesteronun yüksek
konsantrasyonu
bazı analizlerde progesteronun yalancı
yüksekliğine sebep olabilir.
Uyarı
PORFİRİNLER
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
HPLC
24 Saatlik İdrar
10 mL
İdrar biriktirme kabi içine, 6N HCI üzerine
toplanan idrarlar da kabul edilir.
24 saatlik idrar miktarı belirtilmelidir
Çalışma Zamanı Perşembe
Rapor Zamanı
Aynı gün saat 16:00
Numune Red Kriteri Asit Eklenmeden Toplanan 24 Saatlik
İdrar
Stabilitesi
2-8° C de 2 Gün -20 °C de 1 Ay
PROLAKTİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
PRL
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Referans Aralığı
PREALBUMİN
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Referans Aralığı
Uyarı
Transthyretin, PA
PEG enhanced immunoturbidimetrik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
10-40 mg/dL
Nutrisyonel durumun değerlendirilmesinde
kullanılır. Özellikle premature infantlar ve
parenteral nutrisyon tedavisi alan hastaların
takibinde değerlendirilir. Oral kortikosteroid,
anabolik steroid kullanımı ve Hodgkin hastalığında serum prealbumin düzeyi artarken,
malnutrisyon, inflamasyon, malignite, kronik
hastalıklar, siroz ve protein kaybı olan
durumlarda prealbumin düzeyi düşer.
PROGESTERON
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamnı
Rapor Zamanı
C-21 steroid, P4
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Sayfa No: 1/1
8-carboxyl Porphyrin
(Uro-)
7-carboxyl Porphyrin
(Hepta-)
6-carboxyl Porphyrin
(Hexa-)
5-carboxyl Porphyrin
(Penta)
4-carboxyl Porphyrin
(Copro)
Coprop. I 17 – 31 %
Coprop. III 69 – 83
%
Mean (μg/24
h)
7.0
Range
(μg/24 h)
0-33
< detection
limit
< detection
limit
< detection
limit
44.8
0-10
0-7
0-5
0-120
Numune Red Kriteri Aşırı hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 8 saat,
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
-20ºC’de 48 saat
ERKEK: 2.7-18.3 ng/mL
KADIN: Hamile olmayan 3.4-29.8 ng/mL
Gebelik
Postmenopozal
Uyku, stres, egzersiz, gebelik ve koitus
sonrasında prolaktin düzeyi artar.Sabahları
prolaktin düzeyi en üst seviyede bulunur. Bu
nedenle hasta uyandıktan 3-4 saat sonra
örnek alınmalıdır. Ayrıca hastanın aç olması
tercih edilir. Kadınlarda ve erkeklerde
artmış prolaktin düzeyinin en yaygın sebebi
bir ilacın yan etkisidir.
PROSTAT SPESİFİK ANTİJEN
Eş Anlamlı
10.3-209.1 ng/mL
2.4-20.9 ng/mL
PSA (Serbest veya total)
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
2-8˚C’de 24 saat, -20˚C’de 5 ay
Serbest PSA:<3.3 ng/mL
Referans Aralığı
Uyarı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Protein C fonksiyonel
Koagülometrik
Sitratlı plazma
500 µL
Mavi kapaklı tüp
15 günde bir Çarşamba günleri
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, pıhtı, heparinli numuneler ve
uygun olmayan kan-antikoagülan oranları
20-25ºC’de 4 saat, -20˚C’de 1 ay
70-140 %
Komadin türevi antikoagülan kullanan
hastalarda 2 hafta, heparin tedavisinde ise
2 gün önce tedavi kesilmelidir.
PROTEİN S
Eş Anlamlı
Protein S fonksiyonel
Koagülometrik
Metod
Sitratlı plazma
Numune Türü
Numune Miktarı
500 µL
Numune kabı
Mavi kapaklı tüp
15 günde bir Çarşamba günleri
Çalışma Zamanı
Aynı gün saat 16:00
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri Hemoliz, pıhtı, heparinli numuneler ve
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
uygun olmayan kan-antikoagülan oranları
20-25ºC’de 4 saat, -20˚C’de 1 ay
60-130 %
Komadin türevi antikoagülan kullanan
hastalarda 2 hafta, heparin tedavisinde ise
2 gün önce tedavi kesilmelidir.
PROTROMBİN ZAMANI
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
Total PSA: 0-3.9 ng/mL
Rektal muayene ve sonda uygulamasından
sonra numune alınması için 72 saat
beklenmelidir. PSA değerleri günden güne
değişebilir ve yaşla birlikte artar.
PROTEİN C
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Revizyon Tarihi:17.11.2014
PT, PTZ
Koagülometrik
Plazma (sitrat)
Sayfa No: 1/1
1 mL
Mavi kapaklı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, pıhtı, heparinli numuneler ve
uygun olmayan kan-antikoagülan oranları
20-25ºC’de 4 saat, 2-8ºC’de 24 saat
10.5-14.5 sn
Üst sınır; 30 sn
Numune oda ısısında 4 saatten fazla
beklememelidir.
RETİKÜLOSİT SAYISI
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Laser, Optik, Kolorimetrik ölçüm
EDTA’lı tam kan
1 mL
Mor kapaklı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Pıhtı, hemoliz
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat
Retikülosit % 0.5-2.5
Retikülosit
22-134 10۸6/µL
Referans Aralığı
Uyarı
Retikulosit sayısının değerlendirilmesinde
kullanılır. Eritropoezisin arttığı durumlar
ve anemilerin tedavisi sırasında retikülosit sayısı artarken, aplastik anemi, renal
hastalıklar, demir eksikliği anamisi, sideroblastik anemi ve megaloblastik anemilerde ise retikülosit sayısı düşer.
SALİSİLAT
Eş Anlamlı
Aspirin
Metod
Enzimatik
Numune Türü
Plazma,serum
800 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
Kırmızı kapaklı tüp(biyokimya tüpü)
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Stabilitesi
Referans Aralığı
3 saatten fazla beklemiş numune
2-8 °C’ de 3 saat
Toksik düzey >30 mg/dL
SERBEST T3
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Serbest Triiyodotironin, FT3, ST3
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Yayın Tarihi:01.04.2013
Doküman No:BİY-RH-02
Revizyon No:01
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
Stabilitesi
-20˚C’de uzun süre stabildir.
2.3-4.2 pg/mL
Kronik hastalığı olan veya uzun süre
hastanede yatmış kişiler ötiroid olsalar bile
serbest T3 düzeyi düşük bulunabilir.
Referans Aralığı
Uyarı
SERBEST T4
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Serbest Tiroksin, FT4, ST4
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat,
-20˚C’de uzun süre stabildir.
0.74-1.52 ng/dL
Referans Aralığı
Uyarı
Anti-tiroksin otoantikorları ve RF varlığında
düşük moleküler ağırlıklı heparin tedavisinde
sonuçlar aldatıcı olabilir.
SODYUM (KAN)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Na
ISE
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
SODYUM (BOS)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zaman
Stabilitesi
Hemoliz
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat,
132-146 mEq/L
Alt sınır; 120 mEq/L
Üst sınır; 160 mEq/L
Na
ISE
BOS
1 mL
Jelsiz düz tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Sayfa No: 1/1
SODYUM (İDRAR)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zaman
Na
ISE
24 saatlik idrar
1 mL
Soğuk ortamda saklanmalı ve
gönderilmelidir. 24 saatlik idrar miktarı
belirtilmelidir.
Her gün
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
2-8ºC’de 7 Gün
40-220 mEq/Gün
İdrarla sodyum atılımının diurnal
varyasyonu vardır. İdrar sodyum düzeyi
gündüzleri en üst düzeyde bulunur.
TAM İDRAR TAHLİLİ
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zaman
Numune Red Kriteri
Panik değer
TİT
Strip + mikroskobik inceleme
Spot idrar (orta idrar tercih edilir)
12 mL
Nonsteril idrar bardağı, bebekler için
cinsiyetine göre idrar torbası
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Yetersiz numune, uzun süre beklemiş
numune, uygun kapta gönderilmeyen
numune, bayanlar için menstruasyon
zamanında verilen numune
Kimyasal analiz; Glukoz ve keton
için kuvvetli pozitif test
Mikroskobik analiz; Patolojik kristaller
( Ürat, Sistein, Lösin, Tirozin) bulunması
Uyarı
Sabah ilk idrar ve orta akım idrarı tercih
edilir.
TAM KAN SAYIMI
Eş Anlamlı
Hemogram, CBC (Complete blood
count)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zaman
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Panik değer
Laser, Optik, Kolorimetrik ölçüm
EDTA’lı tam kan
1 mL
Mor kapaklı EDTA’lı tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Numunenin pıhtılı olması
20-25ºC’de 8 saat
Alt sınır
Üst sınır
Hematokrit
% 20
% 60
Trombosit
40000 µL
1000000 µL
Beyaz Küre
2000 µL
30000 µL
Hemoglobin
7 g/dL
20 g/dL
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
TAŞ ANALİZİ
Metod
Numune Türü
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Kullanımı
Kantitatif
Üriner sistem taşı
15 günde bir çarşamba günleri
Aynı gün saat 16:00
Üriner sistem taşlarının içeriğinin
belirlenmesinde kullanılır.Taşta
karbonat, sistin, fosfat, magnezyum,
kalsiyum, amonyum, ürik asit ve
okzalat varlığına bakılır.
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 48 saat,
Referans Aralığı
Uyarı
-20˚C’de uzun süre stabildir.
KADIN: 14.2-73.1 ng/dL
ERKEK: 229.8-799.8 ng/dL
Seks hormon bağlayıcı globulinin çok
yüksek düzeyleri ölçümü olumsuz
etkiler. Total testosteron düzeyi obesitede
düşük çıkabilir. Ayrıca sabah saat 07:00’de
maksimum düzeydedir. 20:00’de ise
minimum düzeydedir.
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Tg
Enzimatik-labeled chemiluminescent
Immunometric assay
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Aynı gün saat 16:00
Hemoliz, lipemi, ikter
2-8ºC’de 3 Gün, -20 ºC’de 2 Ay
1.6-59.9 ng/mL
Tiroid muayenesinden sonra numune
alınmamalıdır.
TİROİD-STİMULATİNG HORMON
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Referans Aralığı
Uyarı
-20˚C’de uzun süre stabildir.
0.55-4.78 mIU/L
Diurnal ritmi vardır. Saat 02:00-04:00
arasında maksimum, 17:00-18:00 arasında
ise minimum düzeydedir.
TOTAL PROTEİN (KAN)
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
TP
Spektrofotometric
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
Stabilitesi
Referans Aralığı
5.7-8.2 g/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
Uyarı
Turnikenin uzun sure tutulmasına bağlı
olarak oluşan venöz staz ve ayakta durmak
total protein düzeyini yükseltir.
TOTAL PROTEİN (BOS)
TİROGULOBİLİN
Eş Anlamlı
Metod
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat,
Stabilitesi
TESTOSTERON ( TOTAL )
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Sayfa No: 1/1
TSH, s-TSH, Tirotropin
Kemiluminesans
Serum
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
TP
Spektrofotometric
BOS
1 mL
Kırmızı kapaklı veya jelsiz düz tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri BOS ‘un hemorajik olması
Stabilitesi
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
Uyarı
Menenjit ve ensefalomyelit gibi
kan-beyin bariyerinin bozulduğu
durumlarda BOS total protein
düzeyi yüksektir.
TOTAL PROTEİN (İDRAR)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Spektrofotometric
24 saatlik idrar
1 mL
Kabı soğuk ortamda saklanmalı ve
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
gönderilmelidir. 24 saatlik idrar miktarı
belirtilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Uygun toplanmayan idrar.
2-8ºC’de 7 Gün
1-14 mg/dL
Nefrotik sentrom, diabetik nefropati,
multiple myeloma, monoclonal
gammopatiler, renal tübüler fonksiyon
bozuklukları ve üriner sistem
enfeksiyon ve maligniteleri idrarla
atılan total protein miktarında artışa
neden olur. Ayrıca egzersiz, ateş ve
gebelik menstrüasyona bağlı kanama,
prostatik sıvılar, semen ve alkali idrar
yanlış yüksek sonuçlara neden olabilir.
TRİGLİSERİD
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
9-23 mg/dL
Referans Aralığı
Panik değer
Stabilitesi
Uyarı
Üst sınır; 171 mg/dL
20-25˚C’de 8 saat, 2-8˚C’de 48 saat
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
ÜRE (İDRAR)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik, enzimatik, kinetik
24 saatlik idrar
1 mL
Soğuk ortamda saklanmalı ve
gönderilmelidir.24 saatlik idrar miktarı
belirtilmelidir.
Her gün
Numune Red Kriteri Uygun toplanmayan idrar.
2-8ºC’de 7 Gün
Stabilitesi
12-20 g/Gün
Referans Aralığı
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
ÜRİK ASİT ( KAN )
20-25˚C’de 8 saat, 2-8˚C’de 48 saat
0-250 mg/dL
Hastadan 10-12 saatlik açlık kanı
alınmalıdır.
TnI, Trop I
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapalı jelli tüp
Her gün
1 saat (Acil test )
Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 24 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
0.00-0.06 ng/mL
Üst sınır; 1.6 ng/mL
ÜRE ( KAN )
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Sayfa No: 1/1
TG
Spektrofotometric, enzimatik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
TROPONİN I
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Numune Red Kriteri
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Spektrofotometric, enzimatik, kinetik
Serum
Eş Anlamlı
Metod
Naumune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Ürat, ÜA
Spektrofotometrik, enzimatik, kinetik
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8 ºC’de 48 saat
Referans Aralığı
KADIN: 3.1-7.8mg/dL
Panik değer
Uyarı
ERKEK: 3.7 - 9.3 mg/dL
Üst sınır; 13 mg/dL
Hastadan açlık kanı alınmalıdır.
ÜRİK ASİT (İDRAR)
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Spektrofotometrik, enzimatik, kinetik
24 saatlik idrar
10 mL
Soğuk ortamda saklanmalı ve
gönderilmelidir. Numune miktarı
belirtilmelidir.
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
S.B.
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
BİYOKİMYA LABORATUARI TEST REHBERİ
Doküman No:BİY-RH-02
Yayın Tarihi:01.04.2013
Revizyon No:01
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Uygun toplanmayan idrar
Stabilitesi
20-25ºC’de 24 saat, 2-8 ºC’de 7 Gün
Referans Aralığı
250-750 mg/ Gün
VALPORİK ASİT
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Referans Aralığı
Panik değer
Uyarı
İmmunoturbidimetric
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
1 saat ( Acil test ) sonra
20-25ºC’de 24 saat
50-100µg/mL
Üst sınır; 150 µg/mL
Hastanın son ilaç kullanma zamanı ve dozu
belirtilmelidir.
VANİLMANDELİK ASİT
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
VMA,3-Metoksi-4-HidroksimandelikAsit
HPLC
24 Saatlik idrar
10 mL
İdrar biriktirme kabi içine, 6N HCI üzerine
toplanan idrarlar da kabul edilir.
24 saatlik idrar miktarı belirtilmelidir.
Pazartesi günleri
Aynı gün saat 16:00
2-8° C de 2 Gün -20 °C de 1 Ay
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Stabilitesi
Numune Red Kriteri Asit Eklenmeden Toplanan 24 Saatlik İdrar
Referans Aralığı
1,8 – 6,7mg/24h
VİTAMİN B12
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Siyanokobalamin, Vit B12
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 48 saat,
Stabilitesi
Referans Aralığı
Uyarı
-20 ºC’de 6 ay
126,5 – 505 pg/mL
Numune alınması için 10 saatlik sabah açlığı
gerekmektedir.
VİTAMİN D (25-OH)
Revizyon Tarihi:17.11.2014
Eş Anlamlı
Metod
Numune Türü
Numune Miktarı
Numune Kabı
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Sayfa No: 1/1
25-Hidroksi kolekalsiferol, 25(OH)
Kalsiferol,
Kemiluminesans
Serum
1 mL
Kırmızı kapaklı veya sarı kapaklı jelli tüp
Her gün
Saat 08:00-12:00 arası alınan kanlar saat 16:00
Saat12:00-16:00 arası alınan kanlar ertesi gün
Saat 14:00
Numune Red Kriteri Hemoliz, lipemi, ikter
Stabilitesi
20-25ºC’de 8 saat, 2-8ºC’de 7 Gün
Referans Aralığı
YAZ: 0-60.3 µg/L KIŞ: 0-46.3µg/L
vWFANTİJEN
GENEL: ERKEK 0-52.4 µg/L
KADIN: 0-59.1 µg/L
Eş Anlamlı
ASPItest
Metod
Immunoturbidimetrik
Numune Türü
Plazma
50 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
Sitratlı Koagülasyon Tüpü
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Stabilitesi
Referans Aralığı
3 saatten fazla beklemiş numune
2-8ºC’de 15 gün
%50-160
VwFAKTÖR
Eş Anlamlı
ADPtest
Metod
Trombosit Aglütanasyon
Numune Türü
Plazma
50 µL
Numune Miktarı
Numune Kabı
Sitratlı Koagülasyon Tüpü
Her gün
Çalışma Zamanı
Rapor Zamanı
Aynı gün
Numune Red Kriteri Pıhtı, uygun olmayan kan seviyesi,
Stabilitesi
Referans Aralığı
3 saatten fazla beklemiş numune
2-8ºC’de 8 gün
569-1130 AUC

Benzer belgeler