50. Yıl Bülteni - İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü

Transkript

ÖNSÖZ
Ülkemizde ilk Jeoloji Mühendisliği eğitimi, İTÜ Maden Fakültesi’nin Maçka’daki tarihi
binasında 1960-1961 akademik yılında başlamıştır. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünde
başlangıçtan 1973-74 ders yılına kadar 5 yıllık öğrenim sonucunda ülkemizin ilk “Jeoloji
Yüksek Mühendisleri” mezun edilmiştir. Bu tarihten sonra lisans ve yüksek lisans öğretimleri
ayrı ayrı yürütülmektedir.
Kuruluşundan bu yana geçen 50 yıl içinde Ülkemize sayıları binlerle ifade edilen yüksek
mühendis ve mühendis kazandırılmıştır. Aynı zaman dilimi içinde öğretim üyelerimiz ile
sadece İTÜ’deki öğretime değil, Ülkemizin diğer üniversitelerinin ilgili bölümlerindeki
öğretimlere de anlamlı katkılarda bulunulmuştur.
1961 – 2011 yılları arasında, seçkin akademisyenlerimizin ve mezunlarımızın nitelikli, özgün
bilimsel araştırmaları ve mesleki çalışmaları ile Türkiye jeolojisinin, özellikle depremselliğinin
dünyaya tanıtılmasında, yeraltı zenginliklerimizin değerlendirilmesinde ve mühendislik
projelerinin başarı ile uygulanmasında öncülük edilmiştir.
Bölümümüzün 50. Yıl Etkinlikleri kapsamında, 16 Aralık 2011 tarihinde İTÜ Maden Fakültesi
İhsan Ketin Konferans Salonunda bir toplantı gerçekleştirilmiştir. 50. Yıl etkinliğinde,
akademik personelimiz mezunlarımız ve öğrencilerimiz ile buluşturulmuş, çağrılı konuşmalar
ile bölümümüzün genç kuşaklara tanıtılması, güncel durumun değerlendirilmesi ve geleceğe
yönelik yeni stratejilerin belirlenmesi hedeflenmiştir.
Bu vesile ile, Bölümümüzün kuruluş ve gelişiminde unutulmaz hizmetleri olan hocalarımızı
minnet ve saygıyla anıyor, “50. Yıl Etkinliği”nin düzenlenmesinde ve “50. Yıl Bülteni”nin
hazırlanmasında emeği geçenlere en içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Prof. Dr. Remzi KARAGÜZEL
Bölüm Başkanı
İletişim
İTÜ Ayazağa Kampüsü 34469 Maslak İstanbul
www.itu.edu.tr
http://jeoloji.itu.edu.tr
1
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
1
1. İTÜ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
2. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ’NDE JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİNİN TARİHÇESİ
3. KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE İTÜ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
3.1. Kuruluş Yıllarındaki Kürsüler
3.2. Rektörlük Yapan Bölümümüz Öğretim Üyeleri
3.3. Dekanlık Yapan Bölümümüz Öğretim Üyeleri
3.4. Bölüm Başkanlarımız
3.5. Emekli Olan Öğretim Elemanları
3.6. Jeoloji Mühendisliği Bölümünden Diğer Yüksek Öğretim Kurumlarına Geçen Öğretim
Üyelerimiz
3.7. Jeoloji Mühendisliği Bölümünden Diğer Kurum ve Kuruluşlara Geçen veya Ayrılan
Öğretim Elemanlarımız
3.8. Yıllara göre Öğretim Üye ve Yardımcı Sayılarındaki Değişimleri
3.9. Bölümümüz 50. Yıl Akademik ve İdari Kadrosu
3.10. Öğretim Üyelerimizin Aldığı Bilim Ödülleri, Üyelikler ve Madalyalar
4. YİTİRDİKLERİMİZ
5. EĞİTİM-ÖĞRETİM
5.1. Lisans
5.2. ABET Akreditasyonu
5.3. ERASMUS Programı
5.4. Lisansüstü Eğitim
5.5. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünde Tamamlanan Doktora Tezleri
5.6. Öğretim Üyelerimiz Tarafından Hazırlanan Ders Kitapları
6. KOMİSYONLAR
7. LABORATUVARLARIMIZ
8. ULUSLARARASI (SCI ve SCI-E) YAYINLAR
9. PROJELER ve ARAŞTIRMA ALANLARI
10. ÖĞRENCİLERİMİZ-MEZUNLARIMIZ
11. 50. YIL SINIFLARIMIZ
12. EĞİTİM-ÖĞRETİMDE ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
5
7
13
13
13
13
13
14
14
15
15
16
17
21
27
27
43
43
45
47
50
53
55
65
67
69
73
75
3
İTÜ
JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
Vizyon
Uluslararası kabul görmüş yüksek eğitim standardını ve bünyesinden çıkan mezunların
sanayide ve toplumsal yaşamda; teknik, ekonomik ve sosyal ihtiyaçları karşılayabilen bireyler
olmasını sağlamak ve yerbilimlerindeki araştırma ve gelişime evrensel düzeyde bilimsel katkı
koymaktır.
Jeoloji Mühendisliği Bölümü olarak lisans ve lisansüstü eğitimde yüksek standartları
yakalama hedefimizin dışında yer bilimlerinin her alanında dünya ile yarışacak bir araştırma
gücü ve altyapısına sahip olmak ana vizyonumuzdur.
Misyon
Jeoloji ve jeoloji mühendisliği ile ilgili her türlü problemi bilimin bütün özelliklerini kullanarak
çözebilen, özel ve kamu kuruluşlarında çalışacak profesyonellerin eğitilmesini görev
edinmiştir.
Bu temelde İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nün misyonu, evrensel bilimi, teknolojik
gelişmeleri, topluma doğrudan katkı sağlayan projeleri ön plana alan, ülke sınırlarına bağlı
kalmadan uluslararası arenada yarışan bir yerbilimleri merkezi olarak eğitim, öğrenim,
araştırma ve geliştirme etkinliklerini sürdürmektir.
Eğitim Öğretimdeki Amaç
a. Maden ve enerji kaynakları araştırmasında, şehir ve bölge planlamasında tasarım öncesi
jeolojik etüde, mühendislik yapılarının yapım ve performans kontrolünde, jeoteknik,
hidrojeoloji, maden, petrol ve doğalgaz ve çevreyle ilgili projelerde temel ve sayısal
yerbilimi tekniklerinin kullanıldığı problemlerde özel ve devlet sektöründe sorumlu
eleman ve yönetici konumunda iş bulma imkanı olan öğrencileri,
b. Doğal ve insan kaynaklı tehlike ve riskleri analiz edebilecek, mühendislik analizi ve
tasarımı için bölge araştırması yapabilecek bilgi ve beceriye sahip olan öğrencileri,
c. Disiplinlerarası projelerin tasarım aşamasından itibaren karşılaşılan çeşitli mühendislik
problemlerinin analizinde ve uzun dönem sürdürülebilirliğinde jeoloji bilimini entegre
edebilecek öğrencileri,
d. Yüksek düzeyde etik, sosyal ve çevresel farkındalığa sahip, mühendislik kariyerlerinde
mükemmel iletişim yetisine sahip olabilecek öğrencileri,
e. Ulusal ve uluslararası akademik kurumlarda yüksek lisans çalışmaları yapmak için
tamamen hazırlıklı, arzu ettikleri taktirde gelecekteki yerbilimleri öğrencilerini ve
mühendisleri eğitecek şekilde akademisyen olma yolunu seçebilecek öğrencileri
mühendis olarak eğitmek ve mezun etmek.
5
Öğrenim Çıktıları
a. Matematik, temel bilimsel ve mühendislik bilgilerini kullanma becerisi.
b. Yerbilimlerinde üç boyutlu analitik ve kritik düşünme ile tasarlayıp yürütebilme ve jeolojik
verileri analiz ve yorumlama becerisi.
c. Bir jeolojik ve jeolojik mühendislik problemini istenilen, ekonomik, çevresel, sosyal, etik,
sağlık ve güvenlik gereksinimlerini karşılayacak şekilde tasarlama becerisi.
d. Çok disiplinli takım çalışması yürütebilme ve diğer mühendislik alanlarında da uygulama
becerisi.
e. İleri teknolojilerle üç ve dört boyutlu jeoloji mühendisliği problemlerini belirleme,
tasarlama ve çözme becerisi.
f. Jeoloji mühendisliği problemlerini çözerken sosyal ve çevresel etkileri ile kamu yararı ve
güvenliğini de gözönüne alarak mesleki ve etik sorumluluk ile bilgilendirme becerisi.
g. Etkin iletişim kurma ve iletişim becerisini sözlü ve yazılı geliştirme.
h. Mühendislik çözümlerinin küresel, ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini kavrayabilmek
için gerekli kapsamlı eğitim.
i.
Yaşam boyu öğrenimin gereğini anlama ve ihtiyaç duyma ile sürekli gelişen ekonomik,
sosyal ve teknolojik süreçlere uyum sağlama becerisi.
j.
Güncel konuları kavrama becerisi.
k. Uluslararası standartlara uygun mühendislik uygulamaları için gerekli teknikleri ve
mühendislik araçlarını kullanabilme becerisi.
6
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ’NDE
JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİNİN TARİHÇESİ
E. Yüzer ve M. Sakınç
Bu yazıda, kökleri 1773 yılına kadar indirilen İstanbul Teknik Üniversitesi’nde günümüzdeki
yerbilimleri kavramından farklı olsa da, başlangıç sayılabilecek bazı eğitim evreleri kısaca
anımsatıldıktan sonra, 50.yılını kutladığımız Türkiye’nin ilk Jeoloji Mühendisi yetiştiren
bölümünün kuruluş öncesine ve kuruluş yıllarına dönülmesi amaçlanmaktadır.
a. 1773-1909: Askeri mühendis yetiştiren Mühendishane-i Bahr-i Hümayun’dan
Hendese-i Mülkiye Mektebi’ne kadar Osmanlı Devleti’nde geçen dönemdeki eğitim.
b. 1909-1944: Sivil mühendis yetiştiren Mühendis Mekteb-i Âlisi’nden İstanbul Teknik
Üniversitesi’nin kuruluşuna kadar Osmanlı Devleti-Türkiye Cumhuriyeti geçiş
dönemindeki eğitim.
c. 1944-1953: Maden Fakültesi’nin kuruluşuna kadar İnşaat Fakültesi içindeki Jeoloji
eğitimi.
d. 1953-1961: Türkiye’nin ilk Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nün kuruluşuna kadar Maden
Fakültesi bünyesinde sürdürülen Jeoloji eğitimi.
e. 1961-1982: YÖK Yasasının çıkarılmasına kadar uygulanan öğretim ağırlıklı jeoloji
mühendisliği eğitimi.
f. 1982-2011: YÖK Yasası’ndan günümüze değin sürdürülen araştırma ağırlıklı jeoloji
mühendisliği eğitimi.
Aşağıda bu dönemlere ilişkin özetlenmiş bilgiler verilmektedir.
1773-1909 Osmanlı Dönemi
İstanbul Teknik Üniversitesi’nin kuruluşuna kadar gelen mühendislik eğitimi askeri
kurumlarla başlamış ve 1909 yılına kadar devam etmiştir.
Osmanlı Devletinde Padişah III. Mustafa döneminde ilk kez batılı anlamda mühendislik
eğitimi vermek üzere 1773 yılında Mühendishane-i Bahr-i Hümayun (İmparatorluk Deniz
Mühendishanesi) kurulmuştur.
1795 yılında Padişah III. Selim döneminde Hasköy’de askeri kara mühendisleri yetiştirmek
üzere Mühendishane-i Berr-i Hümayun (İmparatorluk Kara Mühendishanesi) kurulmuştur.
Mühendishane dışında 1825 de kurulan “Tıbbiye-i Şahane” de, Dr. Abdullah Bey tarafından
1855 yılından itibaren “İlmütabakat-ül arz ve Maadin” ismi ile dersler verilmeye
başlanmıştır. Bir anlamda bu tarih ülkemizde, günümüzdeki anlamına yakın yerbilimleri
öğretiminin başlangıcı olarak alınabilir.
7
Bu arada, İstanbul’da ilk jeoloji kitabı 1853 yılında basılmıştır. Bu kitap 1833 de Nerée
BOUBÉE tarafından Paris’te, ‘Géologie Populaire à la Portée de Tout le Monde Apliquée à
l’Agriculture et à L’Industrie’ adı ile yayınlanmış olan kitabın çevirisidir. Bu çeviri doğrudan
Fransızcadan değil Mısır kaynaklı bir Arapça tercümeden yapılmıştır. Türkçeye çeviri yapan
Rusçuklu er-seyd Mehmet Ali Fethi Efendidir ve bu çalışmasına İlm-i Tabakatül-Arz adını
vermiştir (Şengör, 2010).
1863 yılında Darülfünunun açılması ile çıkarılan “Mecmuai Fünun” dergisinde, Türkiye’nin ilk
maden mühendisi Sadrazam İbrahim Ethem Paşa tarafından hazırlanan “Methali İlimi Jeoloji
ve Maadin” başlıklı makalede ilk kez “Jeoloji” kelimesi kullanılmıştır.
1885-1890 yılları arasında, Lecoq Paşa tarafından hazırlanan ve Mühendishane-i Berri’i
Hümayun matbaasında basılan “Ameli ilmü arz” (Uygulamalı Jeoloji!) kitabında yer verilen
bilgiler günümüzün inşaat mühendisliği öğretiminde işlenen “İnşaat Jeolojisi” konuları ile bir
ölçüde örtüşmektedir.
Aynı yıllarda, 1883 de kurulan “Hendese-i Mülkiye” de Yüzbaşı Ali Fuat Efendi, Edinburg
Üniversitesi hocası A. Geiki tarafından hazırlanan kitabı dilimize çevirmiş ve “Tabakatül-arz”
adı ile derslerde okutmuştur.
1909-1944 Teknik Üniversite’nin Kuruluşundan Önceki
Sivil Mühendislik Dönemi
Hendese-i Mülkiye mektebindeki 7 yıllık mühendislik eğitimi, 1909 yılında okulun Bayındırlık
Vekâleti’ne bağlanmasından sonra Mühendis Mekteb-i Âlisi adı ile sivil bir nitelik kazanmış
ve eğitim 5 yıla indirilmiştir. Bu okula Viyana Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ph.
Forchheimer beraberinde bugünkü tanımıyla Zemin Mekaniğinin kurucusu Prof. Dr. Von
Terzaghi’yi getirmiştir. Bu bilim dalı mühendishane bünyesinde kurulmuştur. Daha sonra
Robert College’e geçen Terzaghi, 1925 yılında ünlü ‘Zemin Mekaniği’ kitabını yayınlamıştır.
1929 yılında Viyana Yüksek Teknik Üniversitesi’ne, daha sonra ABD de Harward
Üniversitesi’ne geçen ve jeolojiye çok önem veren bir bilim adamı olan, dünyanın birçok
üniversitesinden fahri doktora ünvanı alan Prof. Dr. Terzaghi, ileriki yıllarda İstanbul Teknik
Üniversitesi’nin fahri doktora verilen ilk yabancı bilim adamı olmuştur.
1909-1928 yılları arasında bu okulda Alfred Loupe, Müller, Dr. Kalçer ve Behçet Emin Bey
tarafından “Arziyat, Tabakatül Arz, Tabakat ve Madeniyyat” dersleri okutulmuştur (Bilge ve
diğ., 2010).
Bu dönemden başlayarak (1918), İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’ndeki eğitim görevi ve
emekliliğine kadar (1963), İTÜ de 45 yıl sürekli jeoloji-mineraloji dersleri veren hoca, Ahmet
Malik SAYAR’dır. 1918 yılında İstanbul Darulfünunu Fen Medresesi’nde (Fen Fakültesi) ‘İlm-i
arz ve Maadin’ dersi asistanı olarak mesleki çalışmalarına başlamış, 1919 yılında İstanbul
Darülfununu’nda müderris muavinliği (Doçent), 1921 de Mühendis Mekteb-i Ali’sinde
Muallim (Profesör) olmuştur.
A. M. SAYAR, 1924-1944 yıllarında İstanbul Darülfununu’nda ‘Suhur ve Müstehasat’
(petrografi ve paleontoloji) derslerinin yanı sıra Mühendis Mekteb-i Âlisi ve Yüksek
Mühendis Mektebi’nde de jeoloji ile ilgili dersler vermiş, Türkiye Jeolojisi, mineral, taş ve
fosiller üzerinde araştırmalar yapmış, İstanbul’un 1/100.000 ölçekli ilk jeoloji haritasının
hazırlanmasını sağlamış, laboratuvarlar kurmuş ve çok değerli koleksiyonlar oluşturmuştur.
8
1944-1953 İstanbul Teknik Üniversitesi’nde
Maden Fakültesi’nin Kuruluşuna Kadar Geçen Dönem
1944 yılında ‘Yüksek Mühendis Okulu’nun İstanbul Teknik Üniversitesi haline
dönüştürülmesinden sonra İnşaat Fakültesi ders programındaki ‘Jeoloji’ dersi Prof. A. Malik
SAYAR ve Asistan Kemal ERGUVANLI tarafından verilmeye başlamıştır.
Kemal ERGUVANLI, 1944-1948 yılları arasında Hereke ve civarında yaptığı çalışmalar
sonucunda “Hereke Pudingleri ile Gebze taşlarının İnşaat Bakımından Etüdü ve Civarlarının
Jeolojisi” konulu doktora tezini hazırlamıştır. Bu tez İstanbul Teknik Üniversitesi senatosunca
kabul edilen “ilk doktora tezi” olup, tezin formatı İTÜ’de uzun yıllar aynen korunmuştur.
İnşaat Fakültesindeki jeoloji dersinde, 1932 de ilk, 1949 da ikinci baskısı yapılan Mineraloji ve
Jeoloji kitabı okutulmuştur.
1949 yılında İnşaat Fakültesi Jeoloji Kürsüsünün üçüncü elemanı olarak Asistan Cazibe ARIÇ
görev almış ve burada başladığı ‘Haliç, Küçükçekmece Gölü Bölgesinin Jeolojisi’ konulu
doktora tezini 1955 yılında Maden Fakültesi’nde tamamlamıştır.
Maden Fakültesinin kuruluşundan bir yıl önce 1952 yılında, İTÜ’de yerbilimleri konusunda
önemli bir gelişme yaşanmış, UNESCO’nun bilimsel desteği ile ‘Hidrojeoloji’ ve ‘Sismoloji’
Araştırma ve Yüksek Lisans Enstitüleri kurulmuştur.
İTÜ bünyesinde jeoloji mühendisleri mezun edilinceye kadar aktif görev yapan bu
enstitülerde uluslararası ünlü öğretim elemanları görev almış jeolog ve jeofizikçilere bir yıllık
eğitim ve tez hazırlığından sonra ‘Hidrojeolog’ ve ‘Sismolog’ uzmanlık sertifikaları verilmiştir.
1953-1961 İTÜ Maden Fakültesi’nin Kuruluşu ve
Yerbilimleri Eğitim Dönemi
İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesine 5. Fakülte olarak katılan Türkiye’nin ilk Maden
Fakültesi, Prof. İlhami CİVAOĞLU’nun girişimi ile başlatılan ve 6 yıl süren (1947-1953) çok
ayrıntılı ve titiz çalışmalar sonucunda 1953 yılında kurulmuştur. Prof. A. Malik SAYAR’ın ilk
dekanı olduğu Taşkışla’nın küçük bir bölümüne sıkışan fakültenin başlangıçta 10, daha sonra
diğer fakültelerden gelenlerle sayıları 34’e çıkan öğrencisi, 6 profesör ve 5 doçent’den oluşan
11 öğretim üyesi bulunmaktaydı. Kuruluşta Fizik, Kimya, Matematik ve Jeoloji kürsüleri
bulunan fakülteye 1954 yılında Maden Yatakları ve Mineraloji, 1955 yılında Maden İşletmesi
ve Cevher Hazırlama, 1956 da da Tatbiki Jeofizik kürsüleri eklenmiştir.
Kuruluş yıllarında İTÜ İnşaat Fakültesi Jeoloji kürsüsünden Maden Fakültesi’ne geçen Prof. A.
Malik SAYAR, Doç. Dr. Kemal ERGUVANLI ve Asistan Cazibe ARIÇ’dan oluşan kadroya,
Maden Tetkik Arama Enstitüsü’nden yurt dışına (İsviçre, ABD) gönderilerek doktoralarını
tamamlayan Doç. Dr. Galip SAĞIROĞLU (1952), Doç. Dr. Ekrem GÖKSU (1952), daha sonra da
Prof. Dr. Kazım ERGİN (1956) katılmıştır. Bu kadro, 1938 yılında ATATÜRK tarafından
Almanya’ya gönderilerek doktorasını tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi’ne dönen
Prof. Dr. İhsan KETİN’in 1953 yılında Maden Fakültesi’ne katılması ile zenginleşmiştir. 1959
yılında Maden Fakültesi içindeki kürsülere ‘Tatbiki Jeoloji’ adı ile yeni bir kürsü eklenmiştir.
9
1961 yılında İTÜ de
Jeoloji Yüksek Mühendisli Bölümü’nün Kuruluşu
1960’lı yıllarda ülkemizdeki diğer eğitim kurumlarında gördükleri lisans eğitimi ile ‘Jeolog’
olarak mezun olan elemanların, özellikle Jeolog-İnşaat Mühendisi, Jeolog-Maden Mühendisi
arasındaki diyalog yetersizliğinin ve uyuşmazlığın giderilmesi ve ortak bir dilin kullanılması
amacı ile Jeoloji Mühendisi unvanı verilecek bir eğitim kurumunun araştırılmasına
girişilmiştir. Bu girişimin öncüleri de Maden Fakültesi öğretim üyeleri, özellikle 1959 yılında
profesör olan Kemal ERGUVANLI olmuştur.
1961-1982 (YÖK Yasasının Çıkarılmasına Kadar Geçen Dönemde)
Jeoloji Mühendisliği Öğretimi
1961 yılında Maçka’daki Maden Fakültesi binasında 5 yıllık eğitim sonucunda ‘Jeoloji Yüksek
Mühendisi ve Petrol Yüksek Mühendisi’ diplomaları veren ilk, öncü bölümler kurulmuştur.
Bu 5 yıllık eğitimde Mühendislik formasyonu verilecek temel bilim dersleri (Fizik, Kimya,
Matematik, Teknik Tasarım ve Çizim vb.) ile Jeolog formasyonu kazandıracak yerbilimi
derslerinin dengeli olarak yerleştirildiği programların düzenlenmesine gayret edilmiştir.
Haftanın 6 gününe yayılan, 40 saatin üzerindeki bu yoğun programlar ile Orta Avrupa
ekolündeki ‘Yüksek Mühendis’ tanımı ve niteliğine uygun elemanların yetiştirilmeleri
amaçlanmıştır. Bu süreç 1973 yılına kadar devam etmiş, bu yıldan sonra 4 yıllık eğitime dayalı
‘Jeoloji Mühendisi’ yetiştirilmesine başlanmıştır.
4 yıllık Jeoloji Mühendisliği eğitiminde, temel bilimler derslerinin verildiği (Fizik, Kimya,
Matematik) kürsülerin yanı sıra Genel Jeoloji, Maden Yatakları ve Mineraloji (daha sonra
Maden Yatakları ve Jeokimya, Mineraloji ve Petrografi), Tatbiki Jeoloji (daha sonra
Mühendislik Jeolojisi ve Kaya Mekaniği, Uygulamalı Jeoloji) ve Jeofizik kürsüleri yer almıştır.
Bu süreçte genelde öğretime ağırlık verilmiş, üniversitelerdeki bölümlere özgü, fakülteler ve
kürsüler tarafından oluşturulan, bağımsız ve özgün ders programlarının uygulanmasına özen
gösterilmiştir.
İTÜ deki Maden ve Jeoloji Mühendisliği Bölümlerinin kuruluş yıllarında görev alan ve
yukarıda adı geçen hocalarımız, izleyen yıllarda başta Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ)
olmak üzere İzmir, Eskişehir ve diğer bazı Anadolu Üniversitelerindeki Yer Bilimleri
öğretimlerine de çok önemli katkılar sağlamışlardır.
YÖK yasasının çıkarılmasıyla birlikte ülkedeki üniversitelerde tekdüze öğretime geçilmiş,
bilimsel ve yönetsel anlamda büyük değişikler olmuş, uzun yıllar kürsüler ile yönetilen
Fakültelerin bölümleri bu kanunla birlikte Anabilim Dallarına dönüştürülmüştür. Bu süreçte
diğer tüm üniversitelerde olduğu gibi, İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü de Jeoloji,
Uygulamalı Jeoloji, Mineraloji-Petrografi ve Maden Yatakları-Jeokimya olmak üzere dört
Anabilim Dalından oluşturulmuştur.
İTÜ Jeoloji Mühendisliği bölümünde 1980’li yılların ortalarına kadar eğitim ağırlıklı olarak
uygulanan program, bu yıllardan sonra giderek artan yoğunlukta olmak üzere eğitimaraştırma nitelikli hale getirilmiştir. Bu dönemde Ulusal ve Uluslararası kuruluşlar ile çok
sayıda ortak araştırma projeleri üzerinde çalışılmış ve sonuçlandırılmıştır. 1997 yılında bölüm
elemanlarının görevlendirildiği, ‘Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü’ nün kurulması ile Lisansüstü
ve araştırma ağırlıklı eğitim bu enstitüde odaklanmıştır.
10
Kaynakça
Bilge, M., Zorlu, T., Barutçu, B. ve Neftci, A. (2010), 1909-1929 Yıllarına ait İTÜ Arşiv Katalogları Işığında
Mühendislik Eğitimi Tarihimize Bakış. İTÜ Vakfı Dergisi, Sayı 56. s.53-63. İstanbul
Erguvanlı, K., (1978), Jeoloji Mühendisliği Öğretiminin Türkiye’de gelişimi. MTA 25. Yıl. Ankara
Erguvanlı, K., (1978), Türkiye de Jeoloji Konusunda İlk Yayınlar. Yeryuvarı ve İnsan Dergisi, Cilt 3 ve 4. Ankara.
Erguvanlı, K., (1978), Türkiye de son 50 yılda Mühendislik jeolojisi ve problemleri MTA 50. Yıl Bülteni Ankara.
Erguvanlı, K., (1979), Türkiye’de Jeoloji Araştırmalarında ve Jeoloji eğitiminde öncüler. JMO Yer Yuvarı ve İnsan
Ankara.
Erguvanlı, K., (1978), Türkiye de son 50 yılda Mühendislik jeolojisi ve problemleri MTA 50. Yıl Bülteni Ankara.
Erguvanlı, K., (1979), Türkiye’de Jeoloji Araştırmalarında ve Jeoloji eğitiminde öncüler. JMO Yer Yuvarı ve İnsan
Ankara.
İTÜ 25. Yılda Maden Fakültesi Kılavuzu (1977-1978)
İTÜ Maden Fakültesi 50. Yıl Bülteni I Maslak (2003)
İTÜ Maden Fakültesi Bülteni (1983).
İTÜ Maden Fakültesi Genel Jeoloji Mensupları, (1995)., Cumhuriyet Abidelerinden Biri İhsan Ketin (1914-1995)
30 Aralık 1995, Cumhuriyet Gazetesi İstanbul.
İTÜ, 1984-85, 1985-86 Kılavuzu
Ketin, İ. ( ): İshak Efendinin Mecmua-i Ulum-i Riyaziye Adlı Eserinden Alınan Notlar.
Sayar, C., (2011), Ord. Prof. A. Malik SAYAR’ın hayatı ve eserleri (Özel notlar)
Şengör, A. M. C., (2010), Bir bilim Adamının serüveni, "Celal Şengör Kitabı" Söyleşi Sefa Kaplan, Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları. 675 s.
Şengör, A. M. C., (2010), Osmanlı’nın ilk Jeoloji kitabı ve Osmanlı’da Jeolojinin durumu hakkında öğrettikleri.
Osmanlı bilim araştırmaları, Asuman BAYTOP armağanı, Editör Feza GÜNERGUN, İstanbul Üniversitesi
Yayını, No:4966 Cilt:1 Sayı:1-2, İstanbul.
11
KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE
İTÜ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
3.1. Kuruluş Yıllarındaki Kürsüler
1.
2.
3.
4.
Genel Jeoloji Kürsüsü
Tatbiki Jeoloji
Mineraloji ve Maden Yatakları Kürsüsü
Jeofizik Kürsüsü
Başkan: Prof.Dr. İhsan KETİN
Başkan: Prof.Dr. Kemal ERGUVANLI
Başkan: Prof.Dr. Galib SAĞIROĞLU
Başkan: Prof.Dr. Kazım ERGİN
Jeofizik Kürsüsü 1974 yılında Jeofizik Mühendisliği Bölümü olarak akademik dünyada
yerini almıştır.
3.2. Rektörlük Yapan Bölümümüz Öğretim Üyeleri
1. 1970-1974: Prof.Dr. Galib SAĞIROĞLU
2. 2002-2010: Prof.Dr. Yücel YILMAZ
(İTÜ)
(Kadir Has Üniversitesi)
3.3. Dekanlık Yapan Bölümümüz Öğretm Üyeleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
1953-1955: Prof.Dr. Malik SAYAR
1962-1964: Prof.Dr. Galib SAĞIROĞLU
1966-1967: Prof.Dr. İhsan KETİN
1967-1968: Prof.Dr. Kemal ERGUVANLI
1971-1974: Prof.Dr. İhsan KETİN
1986-1988: Prof.Dr. Kemal ERGUVANLI (Fen-Edebiyat Fakültesi)
1982-1991: Prof.Dr. Erdoğan YÜZER
1997-2000: Prof.Dr. Naci GÖRÜR
2000-2002: Prof.Dr. Yücel YILMAZ
2002-2008: Prof.Dr. Mahir VARDAR
3.4. Bölüm Başkanlarımız
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1982-1983: Prof.Dr. Işık KUMBASAR
1983-1985: Prof.Dr. Şakir ABDÜSSELAMOĞLU
1985-1988: Prof.Dr. Kemal ERGUVANLI
1988-1991: Prof.Dr. Yücel YILMAZ
1991-1994: Prof.Dr. Mahir VARDAR
1994-1997: Prof.Dr. Atasever GEDİKOĞLU
1997-2004: Prof.Dr. Erdoğan YÜZER
2004-2005: Prof.Dr. Fikret SUNER
2005-2008: Prof.Dr. Remzi AKKÖK
2008-2010: Prof.Dr. Ö. Işık ECE
2010: Prof.Dr. Remzi KARAGÜZEL
13
3.5. Emekli Olan Öğretim Elemanları
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Prof.Dr. Işık KUMBASAR
Prof.Dr. Şakir ABDÜSSELAMOĞLU
Prof.Dr. Cazibe SAYAR
Prof.Dr. Fazlı Y. OKTAY
Prof.Dr. Yılmaz BÜRKÜT
Prof.Dr. Yücel YILMAZ
Prof.Dr. Erdoğan ERKAN
Prof.Dr. Erdoğan YÜZER
Prof.Dr. Işık ÖZPEKER
Prof.Dr. Atilla AYKOL
Prof.Dr. Atasever GEDİKOĞLU
Prof.Dr. Bektaş UZ
Prof.Dr. Mustafa ERDOĞAN
Yük. Müh. Aynur ÖZGÜL
Öğr.Gör. Nursel ATEŞOK
Yük. Müh. İsmail ERİŞ
3.6. Jeoloji Mühendisliği Bölümünden
Diğer Yüksek Öğretim Kurumlarına Geçen Öğretim Üyelerimiz
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Prof.Dr. Engin MERİÇ (İstanbul Üniversitesi)
Prof.Dr. İhsan SEYMEN (Selçuk Üniversitesi)
Prof.Dr. Yüksel AYDIN (Selçuk Üniversitesi)
Prof.Dr. Füsun ALKAYA (Selçuk Üniversitesi)
Prof.Dr. Atilla AYDIN (Stanford Üniversitesi)
Prof.Dr. Sabriye PİŞKİN (Yıldız Teknik Üniversitesi)
Prof.Dr. Fazlı ÇOBAN (Balıkesit Üniversitesi)
Prof.Dr. Erdinç YİĞİTBAŞ (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi)
Prof.Dr. Turgut ÖZTAŞ (Mimar Sinan Üniversitesi)
Prof.Dr. Recep Hayri EREN (Yalova Üniversitesi)
Prof.Dr. Nevin ÇEKİRGE (Okan Üniversitesi)
Prof.Dr. Timur USTAÖMER (İstanbul Üniversitesi)
Prof.Dr. Gürol SEYİTOĞLU (Ankara Üniversitesi)
Dr. Naki AKÇAR (Bern University)
K. Kadir ERİŞ (Fırat Üniversitesi)
14
3.7. Jeoloji Mühendisliği Bölümünden Diğer Kurum ve
Kuruluşlara Geçen veya Ayrılan Öğretim Elemanlarımız
Çizelge 3.1 Anabilim Dallarına göre diğer kurum ve kuruluşlara geçen veya ayrılan öğretim
elemanlarımız.
Maden YataklarıJeokimya
Ahmet ÇELENLİ
Aybüke DEVELİOĞLU
Ercan HACIOĞLU
Kazım NAZLI
Nusret TİMURLENK
Genel Jeoloji
Aynur DİKBAŞ
Serdar ENGİN
Haldun OKUROĞULLARI
Koray ÖZGÜL
Müjdat ÖZKAYA
Nuran SARICA
Birol YILMAZ
Uygulamalı Jeoloji
Caner ZANBAK
Fazilet ALTINIŞIK
Haluk BAYRAKTAR
Kemal GÜLEÇ
Çetin GÜMÜŞOĞLU
Ahmet ONAK
Serdar ORAN
Alper OZULOĞUL
Mehmet ÖZMEN
Mineraloji-Petrografi
Elif ÇEVİK
Meftun ERDOĞAN
Mustafa ÖZÇELİK
Mustafa YILMAZ
3.8. Yıllara göre Öğretim Üye ve Yardımcı Sayısındaki Değişimler
İTÜ Jeoloji Mühendisliği bölümü 1961 yılında yüksek mühendis yetiştirmek amacıyla eğitime
başlamıştır. Şubat 1989’dan itibaren Maslak kampüsünde eğitim-öğretim ve araştırma
çalışmalarını sürdürmeye devam etmiştir. Eğitime 1960’lı yıllarda 2 profesör, 5 doçent, 5
araştırma görevlisi ile başlanmış ileriki yıllarda bu sayılar arttırılarak bölüm güçlendirilmiştir.
Günümüzde 36 öğretim üyesi ve 21 öğretim üyesi yardımcısı ile eğitim sürecine devam
etmektedir. Yıllara göre Öğretim üye ve yardımcı sayısı ve değişimi aşağıda Çizelge 3.2 ve
Şekil 3.1’de topluca verilmiştir.
Çizelge 3.2 Öğretim üye ve yardımcılarının yıllara göre sayısı ve değişimi
Öğretim Üyesi
Prof. Dr.
1960
2
1970
4
1980
10
1990
12
2000
17
2011
20
Doç. Dr.
5
9
9
13
6
11
Y.Doç. Dr.
0
0
13
19
10
4
Öğr.Gör. Dr.
-
-
1
2
2
1
Arş. Gör.
5
2
17
12
20
21
Uzman&Müh.
0
0
3
0
2
7
Toplam
12
15
53
58
57
64
Şekil 3.1. Öğretim üye ve yardımcılarının yıllara göre sayısı
15
3.9. Bölümümüz 50. Yıl Akademik ve İdari Kadrosu
İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nün 50. Yılında sahip olduğu akademik kadrosunun listesi
Çizelge 3.3’de, fotoğrafları ise Şekil 3.2’de verilmiştir.
Çizelge 3.3. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünün 50. Yıl akademik ve idari kadrosu
PROFESÖRLER
DOÇENTLER
ARAġTIRMA
GÖREVLILERI
MÜHENDĠSLER
Prof.Dr. Mahir VARDAR
Doc.Dr. Nilgün OKAY
Dr.Erkan BOZKURTOĞLU
Dr.Rahmi EYÜBOĞLU
Prof.Dr. Naci GÖRÜR
Doç.Dr. H. Tolga YALÇIN
Dr.Ufuk TARI
Dr.Muhterem
DEMİROĞLU
Prof.Dr. Ö. Işık ECE
Doç.Dr. Şafak
ALTUNKAYNAK
Dr. Ümmühan S. SANCAR
Dr.Vildan ESENLİ
Prof Dr. Remzi AKKÖK
Doç.Dr. Zekiye KARACIK
Arş.Gör. Eşref AYLAN
Dr.Orhan YAVUZ
Prof.Dr. M. Namık
ÇAĞATAY
Doç.Dr. Cenk YALTIRAK
Arş.Gör. Cengiz ZABCI
Dr. Kayhan DEVELİ
Prof.Dr.Dr.hc. A. M. Celal
ŞENGÖR
Doç.Dr. Ziyadin ÇAKIR
Arş.Gör. Gökhan ŞANS
Yük.Müh.Dilek İNKAYA
Prof.Dr. Aralı I. OKAY
Doç.Dr. Murat
BUDAKOĞLU
Arş.Gör Serkan ANGI
Yük.Müh.Cenk KOÇAK
Prof.Dr. Sezai
KIRIKOGLU
Doç.Dr. Mustafa KUMRAL
Arş.Gör. Demet K.
YILDIRIM
Yük. Müh.Serana UZAŞÇI
Prof.Dr. Mehmet
KARACA
Doç.Dr. Emin ÇİFTÇİ
Arş.Gör. Mehmet MARAL
Prof. Dr. Remzi
KARAGÜZEL
Doç.Dr. Yılmaz
MAHMUTOĞLU
Arş.Gör. Aykan KEPEKLİ
Prof.Dr. Okan TÜYSÜZ
Doç.Dr. Nurgül ÇELİK
BALCI
Arş.Gör. Zeynep AKTUNA
Arş.Gör. Fatma GÜLMEZ
Prof.Dr. Fikret SUNER
Prof.Dr. Ş. Can GENÇ
YARDIMCI DOÇENTLER
Arş.Gör. Ömer KAMACI
Prof.Dr. Fahri ESENLİ
Yrd.Doç.Dr. Vural YAVUZ
Arş.Gör. Hatice Ünal ERCAN
Prof.Dr. A. Haydar
GÜLTEKİN
Yrd.Doç.Dr. Gürsel SUNAL
Arş.Gör. Didem TEMEL
Prof.Dr. Fuat YAVUZ
Yrd.Doç.Dr. M. Sinan
ÖZEREN
Arş.Gör. Cemile ERARSLAN
Prof. Dr. H.Serdar AKYÜZ
Yrd.Doç.Dr. Şenel ÖZDAMAR
Arş.Gör. Bala Ekinci ŞANS
ĠDARĠ PERSONEL
Medine ÇAL
Aliye YİĞİT
Yüksel ILGAR
Mehmet Ali ORAL
Arş.Gör. Salih Burak
KARABEL
Prof.Dr. Ercan ÖZCAN
Prof.Dr.Yüksel ÖRGÜN
ÖĞRETĠM GÖREVLĠSĠ
Arş.Gör. İrem ELİTEZ
Prof.Dr. Boris A. NATALIN
Dr.Halis MANAV
Arş.Gör. Meral ERDOĞAN
Arş.Gör. Gönenç
GÖÇMENGİL
16
Şekil 3.2. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünün 50. Yıl akademik kadrosu
3.10. Öğretim Üyelerimizin Aldığı Bilim Ödülleri, Üyelikler ve
Madalyalar
a. TÜBİTAK Bilim Ödülleri:
o Prof.Dr. İhsan KETİN (1981)
o Prof.Dr.Dr.hc. A. M. Celal ŞENGÖR (1986)
o Prof.Dr. Yücel YILMAZ (1999)
o Prof.Dr. Aral İ. OKAY (2002)
b. TÜBİTAK Teşvik Ödülü
o Doç.Dr. Yücel YILMAZ (1978)
o Doç.Dr. Naci GÖRÜR (1983)
o Doç.Dr. Aral İ. Okay (1986)
o Arş.Gör. Cenk YALTIRAK (2003)
c. Diğer Ulusal Ödüller
o Prof.Dr.Dr.hc. A. M. Celal ŞENGÖR
 Kültür Bakanlığı Bilgi Çağı Ödülü (1991)
 Ortadoğu Teknik Üniversitesi Prof.Dr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve
Araştırma Vakfı Bilim, Hizmet ve Onur Ödülü (1997)
 Çağdaş Eğitim Kooperatifi Ödülü (2008)
o Prof.Dr. Şakir ABDÜSSELAMOĞLU
 TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Altın Çekiç Bilim Ödülü (2002)
o Prof.Dr. Yücel YILMAZ
17
d.
e.
f.
g.
o Prof.Dr. Aral İ. OKAY
 Sedat Simavi Vakfı Fen Bilimleri Ödülü (1992)
o Dr. Cenk YALTIRAK
 İTÜ Rektörlük Özel Yayın Ödülü (2004) (Bir yılda SCI A1 5 ve üzeri
yayına)
o Prof.Dr. Fahri ESENLİ
o Doç.Dr. Yılmaz MAHMUTOĞLU
 Erguvanlı Mühendislik Jeolojisi Ödülü (1989 ve 2006)
o Dr. Rahmi EYÜBOĞLU
 Erguvanlı Mühendislik Jeolojisi Ödülü (1998)
o Prof.Dr. Yüksel ÖRGÜN ve Prof.Dr. Ali Haydar GÜLTEKİN
 Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı Ödülü (2006)
o Prof.Dr. Ö. Işık ECE, Dr. Orhan YAVUZ ve Dr. Şenel ÖZDAMAR
Uluslararası Madalya ve Ödüller
o Prof.Dr. İhsan KETİN
 Gustav Steinmann Madalyası, Jeoloji Cemiyeti, Almanya
 Başkanlık Ödülü, Londra Jeoloji Cemiyeti (1984)
 Rammal Madalyası, Fransız Fizik Cemiyeti ve l’ l'École Normale
Supérieure Vakfı (1994)
 Lutaud Ödülü Yerbilimleri alanında Fransız Bilimler Akademisi Ödülü
(1997)
 Collège de France Madalyası (1998)
 Bigsby Madalyası, Londra Jeoloji Cemiyeti (1998)
 Collège de France Madalyası (2005)
 Gustav Steinmann Madalyası, Jeoloji Cemiyeti, Almanya (2010)
o Prof.Dr. Naci GÖRÜR
 NATO Zirvesi Özel Bilim Ödülü (2004)
o Prof.Dr. Aral İ. OKAY
 Alexander von Humboldt Bursu (1994)
 Amerika Mineraloji Cemiyeti Desteği (2009)
Onur Doktoraları
 Onursal Doktora, Neuchâtel Üniversitesi, İsviçre (1988)
 Onursal Bilim Doktoru, Chicago Üniversitesi, ABD (2009)
Türkiye Bilim Akademisi (TÜBA) Üyeliği
o Prof.Dr.Dr.hc. A. M. Celal ŞENGÖR (1993-2011)
o Prof.Dr. Naci GÖRÜR (1996-2011)
o Prof.Dr. Yücel YILMAZ (1996-2011)
o Prof.Dr. Aral İ. OKAY (1996- )
Uluslararası Mesleki Kuruluşlara Seçilme
 Avusturya Jeoloji Kurumu, Muhabir Üyeliği (1989)
18
 Avusturya Jeoloji Kurumu, Onur Üyeliği (Seçilmiş üye) (1990)
 Fransa Jeoloji Cemiyeti Üyeliği (Seçilmiş üye) (1994)
 Amerika Jeoloji Cemiyeti, Onur Üyeliği (Seçilmiş üye) (1994)
 Amerikan Felsefe Cemiyeti, Yabancı Üyeliği (Seçilmiş üye), (2004)
 Paris Doğa Tarihi Müzesi, Onur Ataşeliği (2006-2009)
h. Uluslararası Bilim Akademileri Üyelikleri
 Avrupa Bilimler Akademisi (1990)
 Rusya Federasyonu, Doğa Bilimleri Akademisi (1994)
 Birleşik Devletler, Ulusal Bilimler Akademisi (2000)
 Rus Bilimleri Akademisi (2006)
19
YİTİRDİKLERİMİZ
Prof.Dr. Ahmet Malik SAYAR (1892-1965)
Ahmet Malik SAYAR, 1918 yılında İstanbul Darulfünunu Fen
Medresesi’nde (Fen Fakültesi) ‘İlm-i arz ve Maadin’ dersi asistanı
olarak mesleki çalışmalarına başlamış, 1919 yılında İstanbul
Darülfununu’nda müderris muavinliği (Doçent), 1921 de Mühendis
Mekteb-i Ali’sinde Muallim (Profesör) olur.
A. M. SAYAR, 1924-1944 yıllarında İstanbul Darülfununu’nda ‘Suhur
ve Müstehasat’ (petrografi ve paleontoloji) derslerinin yanı sıra
Mühendis Mekteb-i Âlisi ve Yüksek Mühendis Mektebi’nde de jeoloji ile ilgili dersler verir.
Türkiye Jeolojisi, mineral, taş ve fosiller üzerinde araştırmalar yapar, İstanbul’un 1/100.000
ölçekli ilk jeoloji haritasının hazırlanmasını sağlar, laboratuvarlar kurmuş ve çok değerli
koleksiyonlar oluşturur.
Prof.Dr. İhsan KETİN (1914-1995)
İhsan Ketin, 1914 yılında, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasından kısa
bir süre önce Kayseri’de dünyaya gelir. Bir Mahalle Mektebinde
eğitime ilk adımını attıktan sonra, “Terakki Mekteb-i İptidâisi”ne iki
sene devam eder. İlkokulun son iki yılını “Cumhuriyet Mektebi”nde
tamamlar ve Kayseri Valiliği tarafından 1926’da kendisine lise birinci
sınıfı parasız-yatılı olarak okuma imkânı sağlanır. 1932’de Liseden
mezun olur. Maarif Vekâletinin (Milli Eğitim Bakanlığı) Avrupa’ya
üniversite eğitimi için göndereceği öğrencilerden biri olmaya aday
gösterilir ve sınava Doğa Bilimleri tahsili yapmak amacıyla girer.
Sınavı kazanan Ketin Doğa Bilimleri tahsili yapmak üzere Almanya’ya
gönderilir.
1932-1933 öğretim yılını Almanca öğrenerek geçirdikten sonra 1934 de Berlin
Üniversitesi’ndeki tahsiline Kimya, Zooloji ve Jeoloji dersleriyle başlar. Burada tektonikçi
Hans Stille’nin “Mukayeseli Tektonik” derslerine katılır. 1936’da Freiburg/Breisgau
Üniversitesi’ne geçerek burada bir sömestre geçirdikten sonra, 1936 -1937 yıllarını kapsayan
Eifel Bölgesi’ndeki doktora araştırmalarına katılır ve 1938 de doktorasını tamamlar. Aynı yıl,
Ketin, Türkiye’ye dönerek İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeoloji Enstitüsü’ndeki görevine
asistan olarak başlar.
Erzincan depreminin sebep olduğu büyük kayıplar karşısında bu konuda çalışmaya karar
veren İ. Ketin, Kuzey Anadolu Fayı’nı ilk defa tanımlayan kişi olarak ilk makalesini yazacak ve
daha sonra bu buluş nedeniyle 1988 de kendisine Almanya’nın en büyük madalyalarından
biri olan Gustav Steinmann madalyası verilecektir.
21
İhsan Ketin 21. Yüzyılın ikinci yarısında ve özellikle 1960 lı yıllarda ortaya çıkan levha
tektoniği devriminden önce bu devrime yol açan kavramsal çerçeveyi ve veri tabanını
oluşturan bilim adamlarından biridir. 1948 yılında Kuzey Anadolu Deprem kuşağının
Erzincan’dan Bursa’ya kadar uzanan büyük bir doğrultu atımlı fay olduğunu keşfederek, bu
tektonik hat boyunca Anadolu’nun fayın güneyinde kalan kısmının batıya doğru kaydığını fark
eden Ketin, bu hareketi mümkün kılabilecek bir diğer fayın da Anadolu’nun güneyinde olması
gerektiğini belirtmiştir. Ketin, bilimsel ürünlerin yalnızca kendi dar çerçevesi içinde değil,
bütün dünya bilim ortamında tartışılmasını istemeye özen göstermiştir. Kendi kürsüsünde
üretilen bilimsel ürünlerin dünya bilim âlemine sunulması Ketin’in en titizlendiği ve en taviz
vermediği konu olmuştur. Ketin aynı zamanda Türkçe yazılmış birçok ders kitabı üretmiş
(Genel Jeoloji, Türkiye Jeoloji ve diğ.), yurt dışında yaptığı yayınların mutlaka bir Türkçesini de
Türkiye’de yayınlamaya dikkat etmiş, yabancı dil bilmeyen öğrencilerine ve meslektaşların
yardımcı olmuştur.
İhsan Ketin, Amerika Jeoloji Cemiyeti ve Londra Jeoloji Cemiyeti’nin Şeref Üyeliği yanında,
Türkiye Jeoloji Kurumu’nun Hamit Nafiz Pamir Ödülünü ve TÜBİTAK Bilim Ödülünü alan ilk
yerbilimcidir. Ketin, aynı zamanda Türkiye Bilimler Akademisi’nin beş şeref üyesinden biridir.
Prof.Dr. Kazım ERGİN (1915-2002)
1915 de Gaziantep’te doğan Kazım Ergin Türkiye'de ve İstanbul Teknik
Üniversitesi’nde modern jeofiziğin kurucusu olarak bilinir. 1937
yılından itibaren Almanya'da öğrenimi sürdürürken başlayan 2. Dünya
harbi nedeni ile öğrenimini tamamlaması için 1939'da ABD'ye
gönderilir. ABD, MIT (Massachusetts Institute of Technology) de
başladığı jeoloji öğrenimini 1942 yılında tamamlar. Yüksek lisans
öğrenimi için kabul edildiği Caltech (California Institute of
Technology) deki öğrenimini 1943 yılında tamamlayarak aynı
üniversitede sismoloji bilim dalında doktora öğrenimine başlar. Henüz
bir doktora öğrencisiyken MTA Enstitüsü tarafından Türkiye'ye çağırılır ve 1944-1949 yılları
arasında maden ve petrol aramalarına yönelik çalışmalarda aktif rol üstlenir. California
Institute of Technology'deki Doktora çalışmasını 1950 yılında tamamlayarak yurda döner.
Yurda dönüşünde MTA Jeofizik Servisi Şefliğine atanır. 1953 yılında MTA Jeoloji Şefliğine
getirilerek, 1956 sonuna kadar devam eden bu görevi sırasında, üniversitelerimizde görevli
öğretim üyeleri ve yurt dışından getirilen jeologların başkanlığında ekipler kurarak 1/100.000
ölçekli Türkiye Jeoloji Haritalarının oluşturulması çalışmalarını başlatır.
“Tatbiki Jeofizik" dersinin konulması konusunda İTÜ Rektörlüğünce verilen kararın
sonrasında söz konusu dersi okutmak ve bu konu ile ilgili akademik altyapıyı oluşturmak
amacıyla 1956 yılında İTÜ Maden Fakültesi'ne "Profesör" olarak atanır. 1965’de Maden
Fakültesi Dekanlığı ve 1969'da İTÜ Rektörlüğü görevlerinde bulunan Prof.Dr. Kazım Ergin'in
ilk baskısı 1961 yılında yapılan "Tatbiki Jeofizik" adlı ders kitabı, çeşitli güncelleştirmelerle son
kez 1982 yılında yeniden yayınlanmıştır.
Prof.Dr. Kazım Ergin'in üniversitemizde görev aldığı yıllarda, çeşitli ulusal ve uluslararası
kuruluşlarda yürüttüğü görevleri de bulunan Prof.Dr. Kazım Ergin, 1994 yılında “TÜBİTAK
Hizmet Ödülü” ile ödüllendirilmiştir.
22
Prof.Dr. Kemal ERGUVANLI (1920-1989)
1920 yılında doğmuş, 1944 yılında İstanbul Üniversitesi Fen
Fakültesinden mezun olduktan sonra 1944-1948 yılında İTÜ
İnşaat Fakültesi’nde Ord.Prof Malik Sayar’ın yönetiminde
“Hereke Pudingleri ve İnşaat Taşları” konulu doktorasını
tamamlamıştır. Bu doktora yer bilimleri konusunda İTÜ de
yapılan ilk doktoradır. 1952 yılında “Bilecik Taşları ile Osmaneli
yörelerinin inşaat bakımından etüdü ve civarının jeolojisi” adlı
çalışmaları ile Doçent olan Kemal Erguvanlı 1957 de İnşaat
Fakültesi’nde ilk kez mühendislik jeolojisi dersini vermeye başlar.
1953 yılında İTÜ de Maden Fakültesi’nin kuruluşunda yer alan
Erguvanlı, 1954-1957 yıllarında Londra Üniversitesi Imperial Collage'de mühendislik
jeolojisinin değişik konularında, özellikle de Baraj yeri ve rezervuar jeolojisi konusunda
araştırmalar yapar.
1959 yılında Profesör olan Erguvanlı, 1960-1961 yıllarında ülkemizin ilk Jeoloji Mühendisliği
Bölümünün kurulmasına ve mühendislik jeolojisi disiplininin oluşmasına öncülük etmiştir.
1962 den 1989 yılına kadar yazdığı, İnşaat Jeolojisi, Mühendislik jeolojisi ve E. Yüzer ile
kaleme aldığı Hidrojeoloji ders kitapları halen üniversitelerimizde okutulmaktadır.
Prof.Dr. Galib SAĞIROĞLU (1917-2000)
1917 yılında İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nden mezun
oldu. Cenevre Üniversitesi’nde 1940 yılında lisans ve 1943 yılında
da doktora çalışmasını tamamladı. Doktora sonrasında çalıştığı
Oerlicon şirketinde Tetraedritli çok kompleks bir cevherin analizleri
üzerinde çalışır. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Türkiye’ye döner.
1945 yılında Maden Tetkik ve Araştırma (MTA) Enstitüsü’nde
göreve başlar. İlk işi olarak Datça-Fethiye arasında krom
araştırması yapar. 1945-54 yılları arasında ülkenin her bir
köşesinde maden aramalarında bulunur. MTA yıllarındaki başarılı
çalışmaları ile Grup Başkanlığına yükselir. MTA yıllarında “Türkiye Volframları” adlı çalışması
ile Doçent olan Galib SAĞIROĞLU, Maden Fakültesi’nin ilk öğrencilerine 1953-54 eğitimöğretim yılında “Mineraloji” dersi verir. Hocamız Türkiye’de ilk defa Mineraloji-Kristalografi,
Petrografi, Maden Yatakları, Jeokimya, Optik Mineraloji, Cevher Mikroskopisi konularında
dersler verir. İTÜ, İstanbul Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve MTA’dan olmak
üzere toplam 13 adet doktora çalışmasını yürütür. 1962-1964 yılları arasında İTÜ Maden
Fakültesi Dekanlığı ve 1970-1974 yılları arasında İTÜ Rektörlüğü görevlerinde bulunur.
Prof.Dr. Galib Sağıroğlu, Rektörlük döneminde İTÜ Ayazağa kampüs alanını İTÜ’ye kazandırır.
Maden yatakları ve jeokimya dalında araştırmalar yapan hocamız, TÜBİTAK Bilim Kurulu
üyesi olarak görev yapmıştır. Etibank ve Maden Tetkik ve Araştırma (MTA) Enstitüsü hizmet
ödülleri almıştır.
23
Prof.Dr. Ekrem GÖKSU (1917-1987)
Türkiye'de ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde ilk Petrol
Mühendisliğinin kurucusu olarak tanıdığımız hocamız, 1917 Konya
doğumludur. 1943-1946 yılları arasında İsviçre’de yüksek lisans ve
doktora eğitimini tamamladıktan sonra yurda döndü. Maden
Tetkik Araştırma (MTA) Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi,
Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesinde
görevli olarak çalıştı. Maden Yatakları, Petrol ve Yeraltı Jeolojisi
konusunda araştırmalarda bulundu. Yurtiçi ve yurtdışında
yayınlanmış 100’den fazla yayını bulunmaktadır.
Prof.Dr. Aykut BARKA (1951-2002)
16 Aralık 1951’de İstanbul’un Fatih semtinde doğmuştur.
Üniversitesi, Fen Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden 1974
yılında mezun olan Aykut Barka, aynı bölümde yüksek lisans
yapmıştır. 1974-1976 yılları arasında Maden Tetkik Arama Genel
Müdürlüğü'nde (MTA) jeoloji yüksek mühendisi olarak çalışmıştır.
Daha sonra doktora eğitimi için İngiltere'deki Bristol
Üniversitesi'ne giden Barka, 1981 yılında bu üniversiteden
“doktor” ünvanı almıştır. Doktora çalışmasını takiben, 1981-1985
yılları arasında MTA'da teknik uzman olarak görev yapmıştır.
1985'te Bristol Üniversitesi'nde, 1986-1990 yılları arasında
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ile California Teknoloji
Üniversitesi'nde (ABD) ziyaretçi bilim adamı olarak bulunmuştur. Aykut Barka, 1990 yılında
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü'nde, 1992'de İstanbul
Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim
Dalı'nda öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. 1996 yılında profesörlüğe yükselen, 1997
yılında da İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü'nde öğretim üyesi olarak görevine başlayan
Barka'nın, Kuzey Anadolu Fayı ve Türkiye’nin aktif tektoniği ile ilgili 100’den fazla makalesi ve
pek çok kitabı vardır. Yetiştirdiği pek çok öğrencisi Türkiye aktif tektoniği ile ilgili başarılı
çalışmalara imza atmaktadır. 2002 yılındaki kaybı bilim camiası ve sevenleri için büyük bir
üzüntüye yol açmıştır.
Hocamızın vefatı münasebetiyle Türkiye Denizcilik İşletmeleri, 2002 yılında “Sedef Adası” adlı
Boğaziçi vapuruna “Prof.Dr. Aykut Barka” adını vermiştir. Beşiktaş’ta bir parka ismi
verilmiştir. 1997 yılında kurulmasına öncülük ettiği bağımsız Aktif Tektonik Araştırma Grubu
(ATAG) halen çalışmalarını sürdürmektedir.
Uzm. Mad. Yük.Müh. Orhan DUMLU
Orhan Dumlu, 1938 yılında Amasya’da doğdu. 1961 yılında İTÜ Maden Fakültesi Maden
Mühendisliği Bölümünden Maden Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. 1963 yılında DSİ
Yeraltısuları Dairesi’nde meslek hayatına başladı. Özellikle yeraltısuyu hidroliği ve
ülkemizdeki birçok ovanın yeraltısuyu bütçelerinin hazırlanması üzerinde çalıştı. 1966 yılında
24
9 ay süreyle Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1969-1970 yılları arasında
6 ay süre ile İsrail’de yeraltısularını araştırma ve geliştirme konulu
kurslara katıldı. 1975 yılında DSİ tarafından Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti’nde başlatılan Güzelyurt projesinde ekip şefi olarak görev
yaptı. 1976-1984 yılları arasında özel sektörde Hasan Çelebi demir
madeni (Malatya) ve Sivas demir çelik tesislerinin genel saha ve drenaj
etütlerinde görev aldı. 1984-1986 yılları arasında Suudi Arabistan’da
Vadinaman ve Vadiibrahin de çeşitli ülkelerden gelen uzmanların
katılımı ile yapılan hidrojeolojik etütlerde görev aldı.
Orhan Dumlu, 1986-2002 yılları arasında İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalı’nda, Hidrojeoloji konusunda Uzman Yüksek Mühendis olarak
meslek hayatına devam etmiştir. 2002 yılında üniversiteden emekli olan Dumlu Hidrojeoloji
konusunda 40 tan fazla yayını, ayrıca Hidrojeoloji konusunda iki adet kitabı bulunmaktadır.
25
EĞİTİM-ÖĞRETİM
5.1. Lisans
Programımızın geçmişten günümüze ders planları
Bölümümüzün kuruluşundan günümüze gelişimindeki önemli göstergelerden biri de ders
planlarındaki değişimdir. Bu nedenle 1969 yılından itibaren yaklaşık 5 er yıllık süreler için
ders planları aşağıda çizelgeler şeklinde sunulmuştur. Buradaki amaç ders türleri ve ders
kredilerinin eğitim-öğretimin süreci içerisindeki dağılım ve değişimin geriye dönük
sorgulanmasıdır. 1969 ve 1972 yıllarında 5 yıllık eğitim süresi içerisinde programda yer alan
derslerin toplam kredisi sırasıyla 173,5 ve 168’dir (Çizelge 5.1 ve 5.2). Bölümümüz öğrencileri
bu dönemlerde yüksek mühendis diplomasıyla mezun olmuşlardır. Daha sonra eğitim süresi
4 yıla indirilmiş ve lisans diploması verilmeye başlanmıştır.
Ders planları birlikte incelendiğinde, 1985 ve 1995 dönemlerinde toplam ders kredisi yükü,
(Çizelge 5.5 ve 5.6) 1969 ve 1972 dönemlerindeki toplam kredilerden daha fazladır.
Günümüzde İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü çatısı altında ayrıca sürdürülen yüksek lisans
programımızın ders kredisi dikkate alındığında, bölümümüz öğrencilerinin almakla zorunlu
tutulduğu toplam ders kredisi 5 yıllık eğitim döneminin çok üzerindedir. Öte yandan temel
bilim, temel mühendislik, mesleki tasarım ve insan-toplum bilim olarak 4 kategoriye ayrılarak
yapılan değerlendirmede, insan ve toplum bilim (İTB) derslerinin toplam kredi içerisindeki
oranı 1980’lere kadar düşük (< % 10) düzeydedir. Bu tarihten sonra anılan kategoriye giren
derslerin, ders planının tamamındaki payı 1985 de % 30 a varan oranda arttırılmış, daha
sonraki planlarda ise bir miktar azaltılarak % 20’lere düşürülmüştür. İTB derslerinin toplam
kredi içerisindeki oranında olan bu artışa rağmen İş Hukuku, Maden Hukuku, Tesis Yönetimi
İşletmesi ve Ekonomi gibi dersler 1995 yılından itibaren aşamalı olarak ders planından
çıkarılmıştır. ABET çerçevesinde oluşturulan ve 2011-2012 güz döneminden itibaren geçerli
olan yeni ders planında (Çizelge 5.9) ise bu derslerin hiçbirine yer verilmemiş olması bir
eksiklik olarak göze çarpmaktadır. Tespiti yapılan bu durumdan hareketle, ders planlarının
iyileştirilmesi sürecinde zorunlu olarak yapılan değişikliklerin, bölümümüz eğitim-öğretim
sürecinde mesleki açıdan kritik olabilecek derslerin ders planlarından çıkarıldığı anlaşılmıştır.
Belirlenen bu eksikliğin, mesleki eğitimin bütünlüğü sağlamak için, planda zorunlu olarak yer
alan İTB derslerinin kredilerinin düşürülmesi ve yukarıda belirtilen derslerden bazılarının bir
ders planına konması ile giderilebileceği açıktır.
1995-2012 ders planlarında yer alan temel bilim, temel mühendislik ve mesleki ders
kredilerindeki oransal değişim küçük ve düzenli dalgalanma göstermektedir (Şekil 5.1, 5.2 ve
5.4). Bu dalgalanmanın esas nedeni İTÜ senatosu tarafından son yıllarda alınan kararlara
dayalı olarak ders planında yer alan derslerin toplam kredisindeki zorunlu düşüştür.
27
Çizelge 5.1. 1969-1975 Döneminde bölümümüzden mezun olan 569.746 Cumhur Bat’un
almış olduğu dersler ve krediler
I.Sınıf
Ders Adı
Lin.Ceb.Analitik
Geo.
Diferansiyel
İnt.Hes.
Tasarı Geometri
Teknik Resim
Fizik-A
İngilizce
IV. Sınıf
Yapısal Jeoloji-I
Yapısal Jeoloji-II
Türkiye Jeolojisi
Topografya
Zemin Mekaniği
Mühendislik
Jeolojisi
Yapı Malzemesi
Maden Yatakları
Jeolojik Harita
Alma
Sedimanter
Petrografi
Petrol Jeolojisi
II.Sınıf
III.Sınıf
Kredisi
6
Ders Adı
Mineraloji-I
Kredisi
4
Ders Adı
Fiziksel Jeoloji
Kredisi
4
10
Mineraloji-II
4
Tarihsel Jeoloji
3
6
6
5
-
Fiziko Kimya
Yük.Matematik-II
Fizik-B
Genel Kimya
Analitik Kimya
V.Sınıf
Maden Hukuku
Hukuk Bilgisi
Hidrojeoloji
X-Işınları
Madencilik Bilgisi
Arz İlimleri Semineri
5
6
7
8
3
Optik Mineraloji
Paleontoloji
Sondaj Tekniği
Petrografi
Uygulamalı Jeofizik
4
3
4
6
6
İktisat
Devrim Tarihi
Bitirme Ödevi
7
6
8
2
2.5
2
5
8
5
4
-
6
6
9
5
8
7
Toplam Krediler
I. Sınıf : 33
II. Sınıf : 37
III. Sınıf : 30
IV. Sınıf : 28.5
V. Sınıf : 62
Toplam : 190.5
Öğrencinin aldığı derslerin
toplam kredisi : 173.5 dir.
-
Çizelge 5.2 1972-1976 Döneminde bölümümüzden mezun olan 572.70 numaralı Nusret
Sevinçoğlu’nun almış olduğu dersler ve kredileri
Grup I Dersler
Ders Adı
Diferansiyel
İnt.Hes.
Fizik-A
Genel Kimya-I
Genel Kimya-II
Tasarı Geometri
Teknik Resim
Genel Jeoloji
Kristallografi
Yer Bilimlerine Giriş
İngilizce
Desk.Mineroloji
Kişisel Çalışma-I
Kredisi
10
5
4
4
6
6
3
3
2
3
1
Grup II Dersler
Ders Adı
Paleontoloji
Nüm. Analiz Kom. Pr.
Kişisel Çalışma-II
Petrografi
Topografya
Yüksek Matematik
Fizik-B
Sedimanter
Petrografi
Tarihsel Jeoloji
Optik Mineraloji
Jeokimya
İstatistik Yöntemler
Grup III Dersler
Kredisi Ders Adı
3
Mağ. Mad.Yatakları
3
1
7
5
6
7
2
Yapısal Jeoloji
Uygulamalı Jeofizik-I
İktisat-I
Kaya Mekaniği Prens.
Foto Jeoloji
Petrol Jeolojisi
Türkiye Jeolojisi
Kredisi
4
3.5
3
2
2.5
2.5
2
2.5
2.5
3
2.5
2
28
Grup IV Dersler
Met.Sed. Maden
Yat.
Hidrojeoloji
Uygulamalı
Jeofizik-II
İktisat-II
Jeolojik Harita
Alma
Sedimentoloji
Yer altı Jeolojisi
3
Grup V Dersler
Mühendislik Jeolojisi
4
3.5
3
Sondaj Tekniği
Madencilik Bilgisi
2.5
3
2
2
Zemin Mekaniği
İş Hukuku
3
2
2.5
2.5
Sismoloji
Petrol Üretimi
Devrim tarihi
Maden Hukuku
Katı Arz Fiziği
Yer Bilimleri
Semineri
Bitirme Ödevi
2
2
4
2
2
1
Toplam Krediler
Grup I Dersler : 47
Grup II Dersler : 45
Grup III Dersler: 22
Grup IV Dersler: 18.5
Grup V Dersler: 35.5
Toplam : 168
toplam kredisi : 168 dir.
10
Çizelge 5.3 1975-1980 Döneminde bölümümüzden mezun olan 575.137 numaralı Arda
Renkver’in almış olduğu dersler ve krediler
I.Sınıf
Ders Adı
Lineer Cebir.
II.Sınıf
Kredisi Ders Adı
4
Yüksek Analiz-I
Analiz-I
Fizik-IA
5
2.5
Teknik Resim-I
Tasarı Geometri-I
3
2.5
Genel Kimya-I
Kristallografi
Analitik Geometri
Analiz-II
Desk. Mineraloji
Teknik Resim-II
Tasarı Geometri-II
4
3
4
5
3
3
2.5
Fizik-IB
Genel Kimya-II
İngilizce
2.5
4
-
Adi Dif. Denklemler
Nüm. Analiz
Kom.Pr.
Fiziko Kimya-I
Mağ. Kay.
Petrografisi
Fizik-IIA
Fiziksel Jeoloji
Yüksek Analiz-II
Tek. Dif. Denklemler
Topografya
Paleontoloji
Fiziko Kimya-II
Fizik-IIB
Optik Mineraloji
Met.Kay.
Petrografisi
III.Sınıf
Kredisi Ders Adı
2.5
Mağ. Maden
Yatakları
2.5
Yapısal Jeoloji
3
Sed. Kay.
Petrografisi
2.5
Uygulamalı Jeofizik-I
4
İktisat-I
3.5
3
2.5
2.5
4
3
2.5
3.5
3
2.5
Kaya Mekaniği Pren.
Petrol Jeolojisi
Foto Jeoloji
Tarihsel Jeoloji
Met.Sed.Maden Yat.
Hidrojeoloji
Uygulamalı JeofizikII
İktisat-II
İstatistik Yöntemler
Yer altı Jeolojisi
Jeol. Harita Alma
Sedimentoloji
Kredisi
4
3.5
2
3
2
2.5
2
2.5
2.5
2.5
3.5 (?)
3
2
2
2.5
2
2.5
29
IV. Sınıf
Mühendislik
Jeolojisi
Sondaj Tekniği
Türkiye Jeolojisi
Jeomorfoloji
Madencilik Bilgisi
Zemin Mekaniği
Jeokimya
İş Hukuku
Sismoloji
Petrol Üretimi
Devrim Tarihi
Katı Arz Fiziği
Maden Hukuku
Yer Bilimleri Sem.
Bitirme Ödevi
4
2.5
2.5
2
3
3
2.5
2
2
2
4
2
2
1
10
Toplam Krediler
I. Sınıf : 48
II. Sınıf : 44.5
III. Sınıf : 44
IV. Sınıf : 44.5
Toplam : 181
Çizelge 5.4 1980-1985 Döneminde bölümümüzden mezun olan 580.87 numaralı K. Ali
Demirci’nin almış olduğu dersler ve kredileri
I.Sınıf
Ders Adı
Lineer Cebir.
Analiz-I
Fizik-IA
Teknik Resim-I
Tasarı Geometri-I
Genel Kimya-I
Kristallografi
Analitik Geometri
Analiz-II
Desk. Mineraloji
Teknik Resim-II
Tasarı Geometri-II
Fizik-IB
Genel Kimya-II
İngilizce
IV. Sınıf
Jeokimya
Zemin Mekaniği
Jeofizik
Madencilik Bilgisi
Ekonomi
İnkılap Tarihi
Sondaj Tekniği
Tesis Yön. İşletmesi
II.Sınıf
Kredisi
3+2
4+2
2+1
2+2
2+1
4+0
2+2
3+2
4+2
2+2
2+2
2+1
2+1
4+0
2+2
2+2
2+2
3+1
2+0
2+0
2+0
2+1
2+0
Ders Adı
Yüksek Matematik-I
Nüm. Analiz Kom.Pr.
Fiziko Kimya-I
Mağ. Kay. Petrografisi
Fizik-IIA
Fiziksel Jeoloji
Yüksek Matematik-II
Topografya
Paleontoloji
Fiziko Kimya-II
Optik Mineraloji
III.Sınıf
Kredisi
3+1
2+2
2+1
3+2
2+1+2
3+0
3+1
3+2
2+2
2+1
2+2
Ders Adı
Kaya Mekaniği
İş Hukuku
Maden Yatakları
Petrol Jeolojisi
Foto Jeoloji
Tarihsel Jeoloji
Petrografi-II
Maden Hukuku
Hidrojeoloji
Saha Jeolojisi
Yapısal jeoloji
Yeraltı Jeolojisi
Sedimentoloji
İnkılap Tarihi
Kredisi
2+2
2+0
4+2
2+2
2+2
2+1
1+2
2+0
2+1
3+2
3+1
2+2
2+2
2+0
Toplam Krediler
I. Sınıf : 48
II. Sınıf : 35.5
III. Sınıf : 40.5
IV. Sınıf : 38
Toplam : 162
30
Tektonik
Türkçe
Türkiye Jeolojisi
Bitirme Ödevi
3+0
2+0
4+0
6+0
Çizelge 5.5 Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nün 1985-1986 Dönemi Ders Planı
I.Yarıyıl
Ders Adı
Matematik-I
Fizik-I
Kimya
Türkçe-I
Beden Eğitimi-I
Mineraloji-I
Lisan-I
IV.Yarıyıl
Topografya
Matematik-IV
Dinamik
Yapısal Jeoloji
Paleontoloji
Petrografi-II
Türkçe-II
VII.Yarıyıl
Endüstriyel
Hammad.
İnkılap Tarihi-IV
Mühendislik
Jeolojisi
Jeokimya
Zemin Mekaniği
Jeofizik
Petrol Jeolojisi
Foto Jeoloji
II.Yarıyıl
Kredisi
4+2
4+2
4+2
2+0
2+0
2+2
6+0
3+2
4+0
2+0
3+0
2+1
2+1
2+0
2+0
2+0
2+2
2+2
2+2
3+0
2+0
2+1
Ders Adı
Matematik-II
Fizik-II
Statik
Güzel Sanatlar
İnkılap Tarihi-I
Mineraloji-II
Jeolojide Tasarım
Jeoloji Müh. Giriş
Lisan-I
V.Yarıyıl
İş Hukuku
Maden Yatakları
Tarihsel Jeoloji
Ekonomi
Kaya Mekaniği
Fiziko Kimya
Bilgisayar Prog.
VIII.Yarıyıl
Bitirme Ödevi
III.Yarıyıl
Kredisi
4+2
4+0
2+0
2+0
2+0
2+1
2+1
2+0
6+0
2+0
3+2
4+0
2+0
2+1
3+0
3+0
Ders Adı
Matematik-III
Malzeme
Mukavemet
Petrografi-I
Fiziksel Jeoloji
Güzel sanatlar-II
İnkılap Tarihi-II
Lisan-II
Kredisi
4+0
2+0
2+0
2+2
4+0
2+0
2+0
4+0
VI.Yarıyıl
İnkılap Tarihi-III
Hidrojeoloji
Saha Jeolojisi
Yer altı Jeolojisi
Sedimentoloji
Optik Mineraloji
Tektonik
2+0
2+2
2+3
2+1
2+2
1+2
3+0
0+6
Tesis Yönet.
İşletmesi
Sondaj Tekniği
2+0
Türkçe-IV
Maden Bilgisi
Maden Hukuku
Türkiye Jeolojisi
2+0
2+0
2+0
4+0
3+0
Toplam Krediler
I. Sınıf : 58
II. Sınıf : 43
III. Sınıf : 39.5
IV. Sınıf : 37.5
Toplam : 178
31
Çizelge 5.6 Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nün 1995 Yılındaki Ders Planı
I.Yarıyıl
Ders Adı
Matematik-I
Fizik-I
Kimya
Türkçe-I
Introduction Earth Sci.
Mineraloji-I
Lisan-I
IV.Yarıyıl
Topografya
Matematik-IV
Dinamik
Yapısal Jeoloji
Paleontoloji
Petrografi-I
Deformation of Rocks
VII.Yarıyıl
Endüstriyel Hammad.
Atatürk İlke ve İnk.-I
Jeokimya
Zemin Mekaniği
Jeofizik
Petrol Jeolojisi
Foto Jeoloji
Met. Plate Tectonics
Kredisi
4+2
4+2
4+2
2+0
2+0
2+2
6+0
3+2
4+0
2+0
3+0
2+1
2+2
3+0
2+0
2+0
2+2
2+2
2+2
3+0
2+0
2+1
2+0
II.Yarıyıl
III.Yarıyıl
Ders Adı
Kredisi Ders Adı
Matematik-II
4+2
Matematik-III
Fizik-II
4+0
Malzeme
Statik
2+0
Mukavemet
Mineraloji-II
2+1
Optik Mineraloji
Jeolojide Tasarım
2+1
Genel Jeoloji
2+0
Marine Geology
Lisan-I
6+0
Lisan-II
V.Yarıyıl
VI.Yarıyıl
İş Hukuku
2+0
Hidrojeoloji
Maden Yatakları
3+2
Saha Jeolojisi
Tarihsel Jeoloji
4+0
Yer altı Jeolojisi
Ekonomi
2+0
Sedimentoloji
Kaya Mekaniği
2+1
Petrografi-II
Fiziko Kimya
3+0
Tektonik
Bilgisayar Prog.
3+0
Philosophy of Sci.
Petrog.Sediment.Rocks
2+0
Türkçe-II
Türkçe-I
2+0
VIII.Yarıyıl
Bitirme Ödevi
0+8
Tesis Yönet. İşletmesi
2+0
Sondaj Tekniği
3+0
Maden Bilgisi
2+0
Maden Hukuku
2+0
Türkiye Jeolojisi
4+0
Clay Minerals
3+0
Atatürk İlke ve İnk.-II
2+0
Kredisi
4+0
2+0
2+0
1+2
4+0
2+0
3+0
2+2
2+2
2+1
2+2
1+2
3+0
3+0
2+0
Toplam Krediler
I. Sınıf : 52
II. Sınıf : 40.5
III. Sınıf : 46
IV. Sınıf : 43.5
Toplam : 182
Çizelge 5.7 1999-2000 Dönemi Jeoloji Müh. Ders Planı
1. Yarıyıl
Ders Kodu Ders Adı
Kr.
D
U
L.
Türü
JEO 131
JEO 111
MAT 101
FIZ 101E
1
2.5
5
3
1
2
4
3
0
0
2
0
0
1
0
0
MT
TB
TB
TB
Jeoloji Mühendisliğine Giriş
Kristalografi
Matematik I
Physics I
Z/
S
Z
Z
Z
Z
32
FIZ 101EL
STA 201
JEO 121
Physics I Lab
Statik
Yer Bilimlerinde Tasarım
English Course I
1
3
2
3
0
3
1
0
0
0
2
0
2
TB
TM
TM
ITB
Z
Z
Z
Z
3
3
1
1.5
5
3
1
3
3
3
0
1
4
3
0
0
0
0
0
2
0
0
4
3
2.5
3
2
3
3
4
3
2
3
1
3
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
2
0
TB
ITB
MT
TM
MT
TM
TM
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
2.5
3
2
2
2.5
3
3
2
2
1
2
2
2
0
0
0
0
0
2
1
2
2
0
1
0
MT
TM
MT
MT
MT
TM
TB
Z
Z
Z
Z
Z
Z
S
3
3
3
2.5
2.5
2
3
3
3
2
2
2
2
0
0
0
0
0
0
0
0
2
1
1
0
ITB
TM
MT
MT
MT
ITB
TM
Z
Z
Z
Z
Z
Z
S
3.5
2
3
3
2
3
3
3
2
3
2
2
0
0
0
0
0
2. Yarıyıl
JEO 112
KIM 101
KIM 101L
BIL 101E
MAT 102
FIZ 102E
FIZ 102EL
Genel Jeoloji
Genel Kimya I
Genel Kimya I Lab
Int to Comp and Inf Systems
Matematik II
Physics II
Physics II Lab
English Course II
0
0
2
1
0
0
2
TB
TB
TB
TM
TB
TB
TB
ITB
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
3. Yarıyıl
MAT 201
ING 201
JEO 221
MAL 201
JEO 211
MUK 203
Diferansiyel Denklemler
English III
Paleontoloji
Malzeme Bilimi
Mineraloji
Mukavemet I
Int. to Sci & Eng Comp.
JEO 212
JEO 222
JEO 242
JEO 262E
JEO 252E
MAD 312
Jeolojide Kimyasal Denge
Jeomekanik
Optik Mineraloji
Stratigraphy
Structural Geology
Topoğrafya
4.yy Seçime Bağlı Ders (TB)
EKO 201
JEF 341
JEO 321
JEO 331
JEO 341E
TUR 101
Ekonomi
Jeofizik
Maden Yatakları
Petrografi
Sedimentology
Türk Dili I
5.yy Seçime Bağlı Ders (TM)
4. Yarıyıl
5. Yarıyıl
6. Yarıyıl
JEO 322E
JEO 332E
MAT 271E
JEO 312
TUR 102
Hydrogeology
Petrology
Probability and Statistics
Saha Jeoloji
Türk Dili II
6.yy Seçime Bağlı Ders (ITB)
6.yy Seçime Bağlı Ders (MT)
1
0
0
2
0
MT
MT
TB
MT
ITB
ITB
MT
Z
Z
Z
Z
Z
S
S
33
7. Yarıyıl
ATA 101
JEO 431
JEO 421E
JEO 411E
Atatürk İlk & İnkılap Trh I
Geochemistry
Tectonics
7.yy Seçime Bağlı Ders I (MT)
7.yy Seçime Bağlı Ders II (MT)
8. Yarıyıl
ATA 102
Atatürk İlk & İnkılap Trh II
JEO 492
Bitirme Tasarım Projesi
JEO 412
Endüstriyel Hammaddeler
Toplam Krediler
Ders türlerine göre krediler
I. Sınıf : 41
Temel Bilim (TB)
: 34.5
II. Sınıf : 38.5
Temel Mühendislik (TM)
: 33.5
III. Sınıf : 38.5
Mesleki Tasarım (MT)
: 54
IV. Sınıf : 33
İnsan Toplum Bilim (İTB)
: 29
Toplam
2
3.5
3
2.5
3
3
3
2
3
3
2
0
0
0
0
0
1
0
1
ITB
MT
TM
MT
ITB
MT
MT
Z
Z
Z
Z
S
S
S
2
3
2
3
3
2
0
1
0
6
0
0
0
2
ITB
MT
MT
MT
ITB
Z
Z
Z
S
S
: 151
34
1999-2000 Dönemi Ders Planındaki Toplam Kredilerin Ders
Türlerine Göre Dağılımı
İTB
19%
TB
23%
MT
36%
TM
22%
1999-2000 Dönemi Ders Planındaki Toplam Kredilerin
Sınıflara Göre Dağılımı
IV. Sınıf
22%
I. Sınıf
27%
III. Sınıf
25%
II. Sınıf
26%
Şekil 5.1 1999-2000 Dönemine ait ders planına göre (a) toplam kredilerin ders türlerine göre
dağılımı, (b) toplam kredilerin sınıflara göre dağılımı.
35
Çizelge 5.8 2002-2003 Güz ve 2009-2010 Güz dönemleri arası Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Ders Planı
1. Yarıyıl
Ders Kodu
JEO 131
JEO 111
MAT 101
FIZ 101E
FIZ 101EL
STA 201
JEO 121
Ders Adı
Kristalografi
Matematik I
Physics I
Physics I Lab
Statik
English Course I
Kr.
1
2.5
5
3
1
3
2
3
D
1
2
4
3
0
3
1
U
0
0
2
0
0
0
0
L
0
1
0
0
2
0
2
Türü
MT
TB
TB
TB
TB
TM
TM
ITB
Z/S
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
3
3
1
1.5
5
3
1
3
3
3
0
1
4
3
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
2
1
0
0
2
TB
TB
TB
TM
TB
TB
TB
ITB
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
4
3
2.5
3
2
3
3
4
3
2
3
1
3
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
2
0
TB
ITB
MT
TM
MT
TM
TM
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
2.5
3
2
2
2.5
3
3
2
2
1
2
2
2
0
0
0
0
0
2
1
2
2
0
1
0
MT
TM
MT
MT
MT
TM
TB
Z
Z
Z
Z
Z
Z
S
3
3
3
3
0
0
0
0
ITB
TM
Z
Z
2. Yarıyıl
JEO 112
KIM 101
KIM 101L
BIL 101E
MAT 102
FIZ 102E
FIZ 102EL
Genel Jeoloji
Genel Kimya I
Genel Kimya I Lab
Matematik II
Physics II
Physics II Lab
English Course II
3. Yarıyıl
MAT 201
ING 201
JEO 221
MAL 201
JEO 211
MUK 203
English III
Paleontoloji
Malzeme Bilimi
Mineraloji
Mukavemet I
Int. to Sci & Eng Comp.
4. Yarıyıl
JEO 212
JEO 222
JEO 242
JEO 262E
JEO 252E
MAD 312
Jeolojide Kimyasal Denge
Jeomekanik
Optik Mineraloji
Stratigraphy
Structural Geology
Topoğrafya
5. Yarıyıl
EKO 201
JEF 341
Ekonomi
Jeofizik
36
JEO 321
JEO 331
JEO 341E
TUR 101
Maden Yatakları
Petrografi
Sedimentology
Türk Dili I
3
2.5
2.5
2
3
2
2
2
2
0
0
0
0
2
1
1
0
MT
MT
MT
ITB
TM
Z
Z
Z
Z
S
3.5
2
3
3
2
3
3
3
2
3
2
2
0
0
0
0
0
1
0
0
2
0
MT
MT
TB
MT
ITB
ITB
MT
Z
Z
Z
Z
Z
S
S
2
3.5
3
2.5
3
3
3
2
3
3
2
0
0
0
0
0
1
0
1
ITB
MT
TM
MT
ITB
MT
MT
Z
Z
Z
Z
S
S
S
Türü
ITB
MT
MT
ITB
MT
ITB
Z/S
Z
Z
Z
Z
S
S
6. Yarıyıl
JEO 322E
JEO 332E
MAT 271E
JEO 312
TUR 102
Hydrogeology
Petrology
Saha Jeoloji
Türk Dili II
7. Yarıyıl
ATA 101
JEO 431
JEO 421E
JEO 411E
Geochemistry
Tectonics
7.yy Seçime Bağlı Ders II(MT)
8. Yarıyıl
Ders Kodu
ATA 102
JEO 492
JEO 412
ETK 101
Ders Adı
Mühendislik Etiği
Toplam Krediler
Ders türlerine göre krediler
Kr
2
3
2
1
3
3
I. Sınıf : 41
Temel Bilim (TB)
: 37.5
II. Sınıf : 38.5
: 30.5
III. Sınıf : 38.5
: 54
IV. Sınıf : 34
İnsan Toplum Bilim (İTB)
: 30
D
2
0
1
1
U
0
6
0
0
L
0
0
2
0
Toplam : 152
37
2002-2010 Dönemi Ders Planındaki Toplam Kredilerin Ders
Türlerine Göre Dağılımı
İTB
20%
TB
25%
MT
35%
TM
20%
2001-2010 Dönemi Ders Planındaki Toplam Kredilerin
Sınıflara Göre Dağılımı
IV. Sınıf
23%
I. Sınıf
27%
III. Sınıf
25%
II. Sınıf
25%
Şekil 5.2 2001-2010 Dönemine ait ders planına göre (a) toplam kredilerin ders türlerine göre
dağılımı, (b) toplam kredilerin sınıflara göre dağılımı.
38
Çizelge 5.9a 2011-2012 Güz Dönemi sonrası Jeoloji Mühendisliği Ders Planı
1. Yarıyıl
Ders Kodu
JEO 131
JEO 111
MAT 101
FIZ 101E
FIZ 101EL
STA 201
JEO 121
Ders Adı
Kristalografi
Matematik I
Physics I
Physics I Lab
Statik
English Course I
Kr
1
2.5
5
3
1
3
2
3
D
1
2
4
3
0
3
1
U
0
0
2
0
0
0
0
L
0
1
0
0
2
0
2
Türü
MT
TB
TB
TB
TB
TM
TM
ITB
Z/S
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
2.5
3
1
1.5
5
3
1
3
2
3
0
1
4
3
0
0
0
0
0
2
0
0
1
0
2
1
0
0
2
TB
TB
TB
TM
TB
TB
TB
ITB
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
4
3
2
3
2
3
3
4
3
1
3
1
3
2
0
0
0
0
0
0
2
0
0
2
0
2
0
0
TB
ITB
MT
TM
MT
TM
TM
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
2
3
2
2
2
3
3
2
2
1
2
1
2
0
0
0
0
2
2
0
2
2
0
0
0
TM
TM
MT
MT
MT
TM
TB
Z
Z
Z
Z
Z
Z
S
2. Yarıyıl
JEO 114
KIM 101
KIM 101L
BIL 101E
MAT 102
FIZ 102E
FIZ 102EL
Genel Jeoloji
Genel Kimya I
Genel Kimya I Lab
Matematik II
Physics II
Physics II Lab
English Course II
3. Yarıyıl
MAT 201
ING 201
JEO 223
MAL 201
JEO 211
MUK 203
BIL 108E
English III
Paleontoloji
Malzeme Bilimi
Mineraloji
Mukavemet I
Intr. to Sci. & Eng.Computing
4. Yarıyıl
JEO 272
JEO 222
JEO 242
JEO 262E
JEO 256E
MAD 312
Jeolojide Termodinamik
Jeomekanik
Optik Mineraloji
Stratigraphy
Structural Geology
Topoğrafya
39
5. Yarıyıl
EKO 201
JEF 341
JEO 323E
JEO 349
TUR 101
JEO 348
JEO 343E
Ekonomi
Jeofizik
Geochemistry
Magm.&Metamorfik Kayaç Petrog.
Türk Dili I
Sedimanter Kayaç Petrografisi
Drilling Techniques
3
3
2.5
2.5
2
2
2
3
3
3
2
2
2
1
2
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
2
0
ITB
TM
TM
MT
ITB
MT
MT
TM
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
S
3.5
3
3
2
2.5
3
3
3
3
2
2
2
0
0
0
0
0
1
0
2
0
1
MT
TB
MT
ITB
MT
ITB
MT
Z
Z
Z
Z
Z
S
S
2
3.5
2.5
2.5
3
3
3
2
3
2
2
0
0
0
0
0
1
1
1
ITB
MT
MT
MT
ITB
MT
MT
Z
Z
Z
Z
S
S
S
Kr
2
3
2
1
2
3
3
D
2
0
1
1
1
U
0
6
0
0
0
L
0
0
2
0
2
Türü
ITB
MT
MT
ITB
MT
MT
ITB
Z/S
Z
Z
Z
Z
Z
S
S
6. Yarıyıl
JEO 322E
MAT 271E
JEO 312
TUR 102
JEO 341E
Hydrogeology
Saha Jeoloji
Türk Dili II
Sedimentology
7. Yarıyıl
ATA 101
JEO 431
JEO 411E
JEO 339
Tectonics
Maden Yatakları
7.yy Seçime Bağlı Ders II(MT)
8. Yarıyıl
Ders Kodu
ATA 102
JEO 492
JEO 412
ETK 101
JEO 347
Ders Adı
Mühendislik Etiği
Kaya Mekaniği
40
Çizelge 5.9b. 2011-2012 Güz Dönemi Sonrası Jeoloji Mühendisliği Bölümü Ders Programı
Seçmeli Dersleri
5. YARIYIL
Ders Kodu Ders Adı
Kredi
Ders
DNK 201 Dinamik
3
3
JEO 319
Jeologlar için Madencilik
3
3
JEO 325
Jeolojide Bilgisayar Hesaplamaları
3
3
JEO 335
Zemin Mekaniği
3
3
MEK 205 Mühendislik Mekaniği
3
3
PET 418
Kuyu Logları
3
3
6.YARIYIL
JEO 326 Yapı Malzemeleri Jeolojisi
3
3
JEO 413 Jeologlar için AutoCad
3
3
JEO 328 Jeolojik Haritalar ve Kartografya
3
3
JEO 334 Yeraltı Jeolojisi
3
3
7.YARIYIL
JEO 415 Fotojeoloji
3
3
JEO 419 Uygulamalı Mineraloji
3
3
JEO316 Kıymetli Mineraller ve Kayaçlar
3
3
JEO 336 Tarihsel Jeoloji
3
3
JEO 444E Marine Geology
3
3
JEO 445E Petroleum & Natural Gas Geology
3
3
JEO 416 Kömür Yataklari
3
3
JEO 417 Türkiye Jeolojisi
3
3
JEO 332E Petrology
3
3
JEO 446E Environmental Geochemistry
3
3
JEO 423 Maden Yat. Değerlendirilmesi
3
3
JE0436
Yer Bilimlerinde Coğ. Bilgi Sistemleri
3
3
8.YARIYIL
Ders
Kodu
Ders Adı
Kredi
Ders
JEO438
Çevre Jeolojisi
3
3
JEO 418E Hydrogeochemistry
3
3
JEO 429E Thermal Hydrogeology
3
3
JEO 448E Neotectonics
3
3
Çizelge 5.10. Güncel derslerin kategorilere göre oranları
Kategori
Toplam
Kredi
Temel Bilim Dersleri (TB)
İnsan Toplam Bölümü (İTB)
Seçime Bağlı Ders/ Zorunlu Ders Oranı
TOPLAM
38
32
53
30
27
153
Oran
(%)
24.83
20.91
34.64
19.61
21.42
100
İTÜ’nün Öngördüğü
Oranlar (%)
25
20
35
20
20
100
41
Kredi Oranı (%)
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Bölüm Ders Planındaki Oran
ABET'in Aradığı Oran
Temel Bilim
Dersleri (TB)
Temel
Mesleki Tasarım
Mühendislik (TM)
(MT)
İnsan Toplam
Bölümü (İTB)
Ders Kategorileri
Seçime Bağlı
Ders/ Zorunlu
Ders Oranı
Şekil 5.3. ABET çerçevesinde oluşturulan ve 2011-2012 Güz döneminden sonra geçerli olan
yeni ders planına göre ders kategorilerinin toplam kredi içerisinde yüzde olarak oranı.
80
Temel Bilim
Temel Mühendislik
Mesleki Tasarım
İnsan-Toplum Bilim
60
50
40
30
20
10
0
1969
1972
1975
1980
1985
1995
2000
2002
2011
Şekil 5.4. Ders kategorilerine ait kredi miktarlarının yıllara göre dağılımı
70
I.Sınıf
II.Sınıf
III.Sınıf
IV.Sınıf
V.Sınıf
60
50
Krediler (Saat)
Krediler (Saat)
70
40
30
20
10
0
1969
1972
1975
1980
1985
1995
2000
2002
2011
Şekil 5.5. Ders kredilerinin yıllık bazda sınıflara göre dağılımı
42
5.2. ABET Akreditasyonu
Bölümümüz Lisans programı, tarafsız ABET (Accrediation Board for Engineering and
Technology) kurumundan 2004 yılında eş değerlik ve 2011 yılında da tam denklik almıştır.
Dünyada Jeolog ve Jeoloji Mühendisi eğitimlerinin ayrı sürdürüldüğü bir dönemde, İTÜ
Jeoloji Mühendisliği Bölümü ABET akreditasyonu almıştır.
ABET tarafından akredite edilen Jeoloji Mühendisliği Bölümleri:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Colorado School of Mines, Golden, CO, US
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Maslak, Türkiye
Michigan Technological University, Houghton, MI, US
University of Alaska Fairbanks, Fairbanks, AK, US
University of Arizona, Tucson, AZ, US
University of Idaho, Moscow, ID, US
University of Minnesota-Twin Cities (Formerly University of MinnesotaMinneapolis), Minnesota, MN, US
8. University of Mississippi, University, MS, US
9. University of Nevada-Reno, Reno, NV, US
10. University of North Dakota, Grand Forks, ND, US
11. University of Texas at Austin, Austin, TX, US
12. University of Utah, Salt Lake City, UT, US
13. University of Wisconsin-Madison, Madison, WI, US
14. Washington State University, Pullman, WA, US
15. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türkiye
16. Missouri University of Science and Technology (Formerly University of MissouriRolla), Rolla, MO, US
17. Montana Tech of the University of Montana (Formerly Montana College of
Mineral Science and Technology), Butte, MT, US
18. New Mexico Institute of Mining and Technology, Socorro, NM, US
19. New Mexico State University, Las Cruces, NM, US
20. Princeton University, Princeton, NJ, US
21. South Dakota School of Mines and Technology, Rapid City, SD, US
5.3. ERASMUS Programı
Erasmus “üniversite öğrencisi ve öğretim elemanın uluslararası hareketliliğini” sağlayan bir
yüksek öğretim programıdır. Erasmus Programın amacı Avrupa'da yüksek öğretimin
kalitesini artırmak, üniversiteler seviyesinde ülkelerarası işbirliğini teşvik etmek, öğrencilerin
ve eğitimcilerin Avrupa'da karşılıklı değişimini sağlamak, katılan farklı ülkelerdeki
üniversitelerde alınan ders kredilerinin tanınması ve kredi sisteminde şeffaflığın gelişmesine
katkıda bulunmaktır.
Sunduğu hareketlilik desteği ile Erasmus Programları öğrencilere başta yurtdışı deneyimi
olmak üzere, çok kültürlü ortamda öğrenim görme, farklı dil ve kültürleri tanıma, yeni
arkadaşlar edinme, farklı bir okulda ve sistemde öğrenci olabilme olanağını sağlar.
43
Bölüm ve üniversitelere uluslararası tecrübe ve itibar, çok kültürlü ve milletli eğitim
ortamı/sistemi olma, hoşgörü ve kültürler arası iletişim, uluslarası tanıtım, uluslarası
araştırma ve bilim ortamında olma, projelere ve değişime kaynak sağlama, kendini
yenileme/geliştirme, kalitenin arttırılması, üniversiteler arası rekabet olanağı kazandırması
amaçlanmaktadır.
Erasmus değişimi için öncelikle üniversiteler arasında resmi olarak onaylanmış ikili anlaşma
yapılmış olması gerekmektedir. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü 2011-2012 ders yılı için
geçerli Bern, Bochum, Bonn, Bremen, Selanik, Tübingen üniversiteleri ile lisans ve yüksek
lisans seviyesinde karşılıklı anlaşmaları bulunmaktadır (Çizelge 5.11). Bölümümüzde
2004’den bu yana toplam 10 öğrenci Erasmus değişiminden yararlanarak yurt dışına gitmiştir
(Şekil 5.6). Çeşitli alman üniversitelerinden gelen 8 öğrenci de bölümümüzde eğitimlerine
devam etmiştir.
Hayat Boyu Öğrenme Programı kapsamında devam eden Erasmus Öğrenci Öğrenim
Hareketliliği ile İTÜ’de kayıtlı öğrenciler 1 akademik yıl içinde 1 veya 2 (3-12 ay arasında)
dönem süresinde diğer bir Avrupa ülkesi üniversitesinde değişim öğrencisi olma ve destek
alma olanağına sahip olurlar. Lisans, yüksek lisans ve doktora dahil tüm üniversite
öğrencileri bu hareketlilikten 1 defaya mahsus yararlanabilir. Erasmus öğrencisi olarak yurt
dışına gidecek öğrencinin belirli bir düzeyde yabancı dil bilmesi gerekir. İngilizce dili Avrupa
ülkeleri içinde büyük ölçüde birleştirici bir dil olmakla birlikte, bölümümüzün anlaşmalı
olduğu Alman üniversiteleri için Almanca istenmektedir. Öğrencinin İngilizce veya gittiği
ülkenin dilini Erasmus öğrenim hareketliliğinin gerekliliklerini (dersleri takip etme, kendini
yazılı/sözlü ifade etme gibi) yerine getirebilecek düzeyde bilmesi gerekmektedir.
Öğrencinin İTÜ Jeoloji Mühendisliği programında alması gereken derslere karşılık, 1 dönem
için 30 (1 yıl için 60) ECTS kredisi almak zorundadır. Öğrenciler, İTÜ’ye döndüklerinde başarılı
oldukları derslerin kredi toplamı karşılığı kadar derslerden muaf olurlar.
Erasmus programı kapsamında üniversite akademik personeli araştırma görevlileri de dahil
Öğretim Elemanı Değişiminden yararlanabilirler. Öğretim elemanları ders vermek üzere
minimum 1 hafta (5 saat) ve maksimum 6 hafta yurt dışına gidebilmektedirler.
Çizelge 5.11 Erasmus Programı kapsamında İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nün ikili
anlaşması olduğu üniversiteler
Üniversiteler
1
2
3
4
5
6
7
RWTH Aachen - Almanya
Universitat Bern - İsviçre
Ruhr-Universitaet Bochum - Almanya
Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitat Bonn Almanya
University of Bremen - Almanya
Aristotle Uni. of Thessaloniki - Yunanistan
Tübingen - Almanya
L
2
1
2
2
Kontenjanlar
YL
D
Süre
1
1
20 ay
1
1
18 ay
2
20 ay
5
10 ay
2
3
2
1
1
1
12 ay
6 ay
40 ay
44
İTÜ JMB ile AB Üniversiteleri
Erasmus İkili Anlaşmaları 2012-2013
Universitat Bern
Aristotle Uni. of Thessaloniki
Technische Fachhochschule Georg
Agricola zu Bochum
Rheinische Friedrich-WilhelmsUniversitat Bonn
Doktora
YLisans
University of Bremen
Lisans
Ruhr-Universitaet Bochum
Uni. of Tübingen
RWTH Aachen*
0
1
2
3
4
5
6
Şekil 5.6. Erasmus kapsamında ikili anlaşmalarımız olan AB üniversiteleri ve program
bazında öğrenci değişim sayıları
5.4. Lisansüstü Eğitim
Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde Jeoloji Mühendisliği Yüksek
Lisans ve Jeoloji Mühendisliği Doktora Programlarına sahiptir.
İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 5 yıllık eğitim programına 1972-73 ders
yılında son vermiş ve lisans eğitimini 4 yıla indirerek yüksek lisans için ayrı bir yapılanmaya
gitmiştir. Bu yapılanmada lisansüstü eğitim ayrı bir akademik birim olan “Mühendislik
Mimarlık Lisans Sonrası (MMLS) Eğitimi” olarak tanımlanmıştır. Jeoloji Mühendisliği Anabilim
Dalı Yüksek Lisans ve Doktora programlarında eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini 1
Ekim 1982 yılından itibaren İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü’ne bağlı olarak sürdürmektedir. 19822002 yılları arasında Jeoloji Mühendisliği Yüksek Lisans Programı olarak adlandırılan bu
program 2002 yılında İTÜ Lisansüstü Programlarının yeniden yapılandırılması kapsamında adı
Uygulamalı Jeoloji Yüksek Lisans Programı olarak değiştirilmiştir. 2009 yılından itibaren ise
Jeoloji Mühendisliği Yüksek Lisans Programı adını almıştır.
Lisansüstü programlardan mezun olmak için öğrenciler ders planlarında yer alan zorunlu ve
seçmeli dersleri Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliğinde öngörülen kredilerde almaları
gerekir. Derslerden başarılı olan öğrenciler ayrıca Yüksek Lisans ve Doktora Tezi hazırlamak
ve başarıyla savunmak zorundadır.
Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı LESKİS Komisyonu güncel bilimsel ve teknolojik gelişmeleri
dikkate alarak programın özgörü, özgörev ve hedeflerini belirlemiş, bu hedeflere erişmek,
jeoloji bilimine özgün katkılar sağlayacak bilim adamları ve ilgili sektörlerin ihtiyaç duyduğu
uzman mühendislerin yetiştirilmesi için ders planını güncellemiştir.
45
Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı’nın özgörüsü kuramsal, deneysel ve uygulamaya yönelik
ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel araştırmalar yapabilen uzmanlar yetiştirmektir.
Jeoloji Mühendisliği’nde karşılaşılan sorunları saptamak, incelemek, irdelemek ve
araştırmaya dayalı çözümler üretmek; doğal kaynaklar, doğal afetler, arazi kullanımı ve
kentsel alanların planlanması ve çevre konuları ile bunların arakesitlerinde araştırmalar
önermek ve yürütmek; bu alanlara ilişkin yöntemleri ve teknikleri geliştirerek kullanabilmeyi
öğretmek ise özgörevimizdir.
Çizelge 5.12 Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı’nın 50. Yılında yüksek lisans dersleri
Güz
Evaluation of Groundwaters (Z) (3+0)
Engineering Geology Planning and Project Design (Z)
(3+0)
Selected Topics in Geochemistry (Z) (3+0)
Mineral Economics and Environmental Issues (Z) (3+0)
Maden Yatakları Oluşturan Ortamlar (Z) (3+0)
Seminer (Z) (2+0, Kredisiz)
Uzmanlık Alan Dersi (Z) (3+0, Kredisiz)
Mühendislik Mekaniği (Z) (3+0)
Geochemical Evaluation of Geothermal Systems and
Utilization Techniques (S) (3+0)
Site Investigation and Measurement Techniques (S)
(3+0)
Organic and Biogeochemistry (S) (3+0)
Geochemical Analysis Method (S) (3+0)
Hava Fotoğraflarının Yorumu (S) (3+0)
Süs Taşları (Gemoloji) ve Tasarımı (S) (3+0)
Doğal Hammaddeler Kalite Kontrol (S) (3+0)
Agregaların Petrografisi ve Jeokimyası (S) (3+0)
Seramik ve Cam Hammaddeleri (S) (3+0)
Jeolojide Modelleme (S) (3+0)
Bahar
Sampling and Investigation Techniques in
Earth Sciences (Z) (3+0)
Uygulamalı Çevre Jeolojisi ve Jeokimyası (Z)
Seminer (Z) (2+0, Kredisiz)
Uzmanlık Alan Dersi (Z) (3+0, Kredisiz)
Jeoistatistik (S) (3+0)
Kaya Yapıları Mekaniği, Tasraımı ve
Projelendirilmesi (S) (3+0)
Geleneksel Yapı Malzemeleri (S) (3+0)
Doğal Afetler ve Yerbilimleri (S) (3+0)
Jeoloji Mühendisliğinde Bilgisayar Destekli
Tasarım (S) (3+0)
Jeokimya ve Sağlık (S) (3+0)
Mineral Jeokimyası (S) (3+0)
Çizelge 5.13 Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı 50. Yılında Doktora dersleri
Güz
Ground Water Hydraulics (3+0)
Special Topics in Engineering Geology
(3+0)
Rheology of Rock Mechanics (3+0)
Maden Aramada Jeolojik Yöntemler
(3+0)
Süreksiz Ortamlar ve Ayrışma
Mekaniği (3+0)
Magmatik Petrolojide Seçmeli Konular
(3+0)
Bahar
Selected Topics in Economic Geology (3+0)
Principles of Basin Analysis (3+0)
Selected Topics in Sedimentology (3+0)
Marine Mineral and Hydrocarbon Resources (3+0)
Coastal Sedimentary Processes (3+0)
Regional Tectonics of Asia (3+0)
46
Doğal Zeolitler (3+0)
Uzmanlık Alan Dersi (4+0, Kredisiz)
Petrotektonik Topluluklar (3+0)
Minerallerde X-Işınları (3+0)
İzotop Jeolojisi ve Jeokronoloji (3+0)
Radyoaktif Hammaddeler (3+0)
Tektonik Araştırmanın Tarihi ve Felsefesi (3+0)
Magmatik ve Metamorfik Kayaçlarda Petrokimyasal
İncelemeler (3+0)
Cevher Mikroskopisi (3+0)
Uzmanlık Alan Dersi (4+0, Kredisiz)
5.5. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünde Tamamlanan Doktora Tezleri
Çizelge 5.14 Genel Jeoloji Anabilim Dalı Doktoraları (1975-2003)
Doktorantın
Adı SOYADI
Yıl
Danışman
Eş Danışman
Doktora Konusu
İhsan SEYMEN
1975
Kelkit Vadisi Kesiminde KAF ın tektonik Özelliği Prof. Dr. İhsan Ketin
H. Serdar AKYÜZ
1995
Manyas-Susurluk-Kepsut (Balıkesir) civarının
jeolojisi
Prof. Dr. Aral Okay
2003
Analysis of the Crustal Deformation Caused by
the 1999 Marmara Earthquake Sequence
Using Synthetic Aperture Radar
Interferometry (Sentetik açıklık radar
interferometrisi yöntemiyle 1999 Marmara
depremlerinin neden olduğu
deformasyonların araştırılması).
Prof. Dr. Aykut Barka
Prof. Dr. Serdar Akyüz
Ziyadin ÇAKIR
Çizelge 5.15 Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tatbiki Jeoloji/Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalında
Yapılan Doktoralar (1961-2011)
Doktorantın
Adı SOYADI
Erdoğan YÜZER
Mustafa
ERDOĞAN
H. Turgut
ÖZTAŞ
Serdar ORAN
Yılmaz
MAHMUTOĞLU
H. Tolga YALÇIN
Rahmi
EYÜBOĞLU
Yıl
Doktora Konusu
1965
Batman Çayı Üzerinde Malabadi-Hüseyinler
Barajı Rezervuarının Jeolojik Etüdü
Nevşehir-Ürgüp Yöresi Tüflerinin Malzeme
Jeolojisi
Mersin - Taşucu - Boğsak Kaynağı ve
Dolayının Karst Hidrojeolojisi
Kovada Gölü (Isparta-Eğirdir) ve Dolayının
Karst Hidrojeolojisi
Tünel Mühendisliğinde Kayanın Gevşeme
Modülünün Araştırılması
Gönen ve Ekşidere (Balıkesir) Termal
Sularının Hidrojeolojik İncelenmesi
Harşit Vadisi Doğankent (Giresun)YurtKöyü (Gümüşhane) Arasının Yamaç
1986
1989
1992
1995
1997
1999
Danışman
Eş Danışman
Prof. Dr.
Kemal ERGUVANLI
Prof. Dr.
Erdoğan YÜZER
Prof. Dr.
Kemal ERGUVANLI
Prof. Dr.
Erdoğan YÜZER
Prof. Dr.
Mahir VARDAR
Prof. Dr.
Erdoğan YÜZER
Prof. Dr.
Erdoğan YÜZER
47
Fazilet
ALTINIŞIK
Erkan
BOZKURTOĞLU
Orhan ARKOÇ
1999
2003
2005
2006
Kayhan DEVELİ
2006
Bülent KOÇAK
2007
Kağan KAYACI
Duraylığı Açısından İncelenmesi
Doğancı ve Nilüfer Barajları Arasındaki
Bursa-Nilüfer Çayı Kesiminde Su Kayaç
İlişkisinin Araştırılması
Çanakkale-Tuzla
Yöresi
Volkanik
Kayaçlarında Süreksizliklerin AyrışmaAlterasyon Olaylarına Etkisinin Araştırılması
Ergene Havzası Çorlu-Çerkezköy Arasındaki
Kesiminin Hidrojeolojisi
Süreksizlik İçeren Ortamların Mekanik
Modellemesi için Pürüzlülüğün Kuramsal ve
Deneysel Yöntemler ile Sayısal Tanımı
Yeraltı Kaya Yapılarının Denetimi ve
Yönlendirilmesinde
Uzman
Sistem
Oluşturulması
Karaköy (Bilecik) Yöresi Mikrogranitinin
Jeolojisi ve Seramik Bünyelerde Kullanım
Olanaklarının Araştırılması
Doç.Dr.
H. Turgut ÖZTAŞ
Prof. Dr.
Mahir VARDAR
Prof. Dr.
Mustafa ERDOĞAN
Prof. Dr.
Mahir VARDAR
Prof. Dr.
Mahir VARDAR
Prof. Dr.
Mustafa ERDOĞAN
Çizelge 5.16 Jeoloji Mühendisliği Bölümü Mineraloji Maden Yatakları Kürsüsünde yapılan
doktoralar (1960-1982)
Doktorantın
Adı SOYADI
Yıl
Işık KUMBASAR
1964
Yılmaz BÜRKÜT
1966
Işık ÖZPEKER
1969
Güven ÖNAL
1970
Bassam
FAKHOURİ
1979
Recep Hayri
EREN
1979
Doktora Konusu
Keban Bölgesindeki Cevherleşmenin
Petrografik ve Metalojenik Etüdü
Kuzeybatı Anadolu'da Yeralan Plütonların
Jenetik Etüdü
Batı Anadolu Borat Yataklarının Mukayeseli
Jenetik Etüdü
Mazıdağ Fosfat Cevherlerinin Petrografik
Etüdü ve Zenginleştirilmesi
Ürdün Fosfat Yataklarının Zenginleştirilmesi
ve Klordan Arındırılması
Kastamonu Taşköprü Bölgesi
Metamorfitlerinin Jeolojik - Petrografik
Etüdü
Danışman
Eş Danışman
Prof. Dr.
Galip SAĞIROĞLU
Prof. Dr.
Galip SAĞIROĞLU
Prof. Dr.
Galip SAĞIROĞLU
Prof. Dr.
Galip SAĞIROĞLU
Prof. Dr.
Galip SAĞIROĞLU
Prof. Dr. Ersen ÇOĞULU
Çizelge 5.17 Jeoloji Mühendisliği Bölümü Maden Yatakları Jeokimya Anabilim Dalı’nda
yapılan doktoralar (1982-2011)
Doktorantın
Adı SOYADI
Yıl
Sabriye PİŞKİN
1982
Kadir SARIİZ
1983
Orhan SOLMAZ
1983
Sumru
1984
Doktora Konusu
Hidrate Bor Minerallerinin Termik
Özellikleri
Keçiborlu Kükürt Yataklarının Oluşumu ve
Yörenin Jeolojisi
Çukur - Kayseri Bölgesi Siyenitik
Kompleksinin Petrolojik Etüdü
Kapıdağ Yarımadası’nın Petrolojik Etüdü
Danışman
Eş Danışman
Prof. Dr. Yılmaz BÜRKÜT
Prof. Dr Işık ÖZPEKER
Prof. Dr.Yılmaz BÜRKÜT
48
SARIALİOĞLU
İbrahim
BUZKAN
1986
Fikret SUNER
Ali Haydar
GÜLTEKİN
1988
Fuat YAVUZ
1992
Yüksel ÖRGÜN
1993
Vildan ESENLİ
1995
Murat
BUDAKOĞLU
2000
Mustafa
KUMRAL
2000
Ali
İSKENDEROĞLU
Serpil Gül
YILMAZ
1990
2001
2001
Nurgül ÇELİK
BALCI
2005
Numan ELMAS
2005
Muhterem
DEMİROĞLU
2008
TTK Karadon Taşkömürü İşl. Müessesesi
Kömür Damarlarının Petrolojik ve Jeolojik
Değerlendirilmesi
Beypazarı Trona Yatakları
Menderes Masifi (Çine - Küre Bölgesi )
Plaser Rutil Yatakları
Doğu Karadeniz Metalojenik Provensinde
Balcılı (Artvin), Güzelyayla (Trabzon )Cu-Mo
Oluşumlarının Jenetik Etüdü
Topuk Göynükbelen ( Orhaneli Bursa)
Yöresi Nikel Oluşumlarının Kökensel
İncelenmesi
Sapanca Gölü ve Havzasının
Hidrojeokimyasal Etüdü
İznik Gölü Hidrojeolojisi ve
Hidrojeokimyası
Isparta Bölgesi Güneyinin Jeoloji,
Jeokimyası ve Endüstriyel Hammaddeler
Potansiyelinin İrdelenmesi
Yusufeli-Arhavi (Artvin) Jeotraversindeki
Granitoyid ve Cevherleşmelerin Jenezi
Okçular (Bilecik-Balıkesir) Perlit Yatakları ve
Perlitin Cam Endüstrisinde Kulanımı
Fe(II) ve Metal Sülfürlü Minerallerin
Oksidasyonu Sırasında biyojeokimyasal
Etkilerin Oksijen,Kükürt ve Fe izotopları
Yardımı ile Tayin Edilmesi
Dinek (Şarkikaraağaç-Isparta) ve
Çevresindeki Barit Cevherleşmeleri
Eskişehir-Sivrihisar-Günyüzü Havzası
Hidrojeolojisi ve Hidrojeokimyası
Prof. Dr. Işık ÖZPEKER
Prof. Dr. Atilla AYKOL
Prof. Dr. Sezai KIRIKOĞLU
Prof. Dr. Atasever
GEDİKOĞLU
Prof. Dr. Atasever
GEDİKOĞLU
Prof. Dr.
Sezai KIRIKOĞLU
Prof. Dr. Fuat YAVUZ
Prof. Dr. Fikret SUNER
Prof. Dr. Yüksel ÖRGÜN
Çizelge 5.18 Jeoloji Mühendisliği Bölümü Mineraloji-Petrografi Anabilim Dalı’nda Yapılan
Doktoralar
Doktorantın
Adı SOYADI
Yıl
Fahri ESENLİ
1992
Ş.Can GENÇ
1993
Zekiye KARACIK
1995
Halis MANAV
1995
Tahmas YOUSEFİ
1996
Şafak
1997
Doktora Konusu
Gördes Çevresinde Neojen Serilerinin ve
Zeolitleşmenin Jeolojik, Mineralojik ve
Jeokimyasal İrdelenmesi
İznik-İnegöl (Bursa) Arasındaki Tektonik Birliklerin
Jeolojik ve Petrolojik İncelenmesi
Ezine - Ayvacık ( Çanakkale ) Dolayında Genç
Volkanizma- Plütonizma İlişkileri
Küplü Dağı ve Civarı Ofiyolitleri ve
Manyezitleşme Olayı
Bursa Orhaneli Civarı Ofiyolitleri ve Kromit
Yataklarının Mineralojik Petrografik Etüdü
Bergama – Ayvalık (İzmir-Balıkesir) Civarındaki
Danışman
/Eş Danışman
Prof. Dr. Işık
ÖZPEKER
Prof. Dr. Yücel
YILMAZ
Prof. Dr. Yücel
YILMAZ
Prof. Dr. Bektaş UZ
Prof. Dr. Yücel
49
ALTUNKAYNAK
Gülbin GÜRDAL
1998
Gürkan BACAK
2003
Gürsel YANIK
2005
Şenel ÖZDAMAR
2008
Orhan YAVUZ
2008
Seray
SÖYLEMEZOĞLU
2009
Genç Volkanizma-Plutonizma İlişkisi
Zonguldak Havzası Kömürlerinde Gaz
Depolanmasını Kontrol Eden Parametreler
Dağardı Güneyi (Tavşanlı-Kütahya) Ofiyoliti’ nin
Mineralojik, Petrografik ve Petrojenetik
İncelemesi
Turgutlu (Manisa) Neojen Oluşuklarının Tuğla
Kiremit Hammaddesi Yönünden MineralojikPetrografik ve Jeokimyasal İncelenmesi
Ilgın (Konya) Kuzeyindeki Yüksek Potasyumlu
Metamorfik Kayaçların Jeolojik ve Petrolojik
İncelemesi
İstanbul Kuzeyi Volkanitlerinin Jeolojik ve
Petrolojik İncelenmesi
Kuzey Batı Anadolu’da Çanakkale-Çan Yöresi
Volkanik Kayaçlarının Jeolojik, Petrolojik
Özellikleri ve Evriminin Araştırılması
YILMAZ
Prof. Dr. Fahri
ESENLİ
Prof. Dr. Yücel
YILMAZ
Prof. Dr. Yücel
YILMAZ
5.6. Öğretim Üyelerimiz Tarafından Hazırlanan Ders Kitapları















Ahmet Malik (SAYAR) (1926). Madeniyat ve Arziyat. Mühendis Mektebi Kütüphanesi,
Nafıa Vekaleti, Darülfünun ve Mühendis Mektebi Arziyat Muallimi, İstanbul, Milli Matbaa.
Eski Türkçe. 464 s.
Ahmet Malik (SAYAR) (1927). Mineraloji ve Jeoloji. Mühendis Mektebi Kütüphanesi,
Nafıa Vekaleti, Darülfünun ve Mühendis Mektebi Arziyat Muallimi, İstanbul, Milli Matbaa.
Türkçe. 464 s.
SAYAR, A. M. (1951-1955). Bayındırlık İşlerinde Jeolojinin Yardımı ve Türkiye İnşaat
Taşları Hakkında Notlar. İTÜ. İstanbul.152 s.
SAYAR, M., ERGUVANLI, K. (1962). Türkiye Mermerleri ve İnşaat Taşları. İstanbul. 156 s.
ERGUVANLI, E. (1966). Mühendislik Jeolojisi. İTÜ Matbaası, Sayı:767. 476 s.
KETİN, İ. (1967). Umumi Jeoloji 1. Kısım - Arz Kabuğunun İç Olayları. İTÜ Yayınları, 262 s.
ERGUVANLI, K. (1969). Mühendislik Jeolojisi. İTÜ Matbaası. 590 s.
GÖKSU, E., (1969). Maden Yatakları Bilgisinin Esasları. ITU Kütüphanesi sayı:532, (F.
SCHUMACHER’nın İTU Maden Fakültesi kitabının tercümesi). 278 s.
KETİN, İ. (1970). Umumi Jeoloji 2. Kısım - Arz Kabuğunun Dış Olayları ve Yeryüzü Şekilleri.
İTÜ Maden Fakültesi, 415 s.
KUMBASAR, I. (1970). Cevher Mikroskopisi. İTÜ Matbaası, Sayı:811. 291 s.
KETİN, İ., CANITEZ, N. (1972). Yapısal Jeoloji. İTÜ Yayınları, 520 s.
BÜRKÜT, Y. (1973). Magmatik Petroloji'ye Giriş. İTÜ Matbaası, Sayı:945. 376 s.
KETİN, İ. (1973). Umumi Jeoloji. İTÜ Maden Fakültesi, 274 s.
KUMBASAR, I. (1974). Cevher Mikroskopisi için Tayin Tabloları ( C., SCHOUTEN’ ın
kitabından tercüme). İTÜ Kütüphanesi, Sayı: 975. 231 s.
YÜZER, E., ZAMBAK, C. (çev.), (1974). Jeolojide Deneysel Kaya Mekaniği, Derleyen: R. E.
RIECKER. İTÜ Maden Fakültesi. Sayı: 998, 436 s.
50



























BÜRKÜT, Y. (1975). Uygulamalaı Jeokimya. İTÜ Kütüphanesi, Sayı:1021, Gümüşsuyu
Matbaası. 236 s.
BÜRKÜT, Y. (1975). Mineralog, Petrograf ve Jeologlar için Temel Termodinamik.
Matbaası Teknisyenleri Basımevi, Sayı:1025. 298 s.
BÜRKÜT Y., UZ, B., İNAN, K. (1975). Mineralog, Petrograf ve Jeologlar için Temel
Termodinamikler (R., Kern, A., WEİSBROD’ un kitabından tercüme), İTÜ Kütüphanesi,
sayı, 1025, İTÜ Gümüşsuyu Basımevi.298 s.
ARISAN, F. (1976). Kadmiyum Kaplamanın Yumuşak Çeliklerin Mekanik Özelliklerine
Etkisi. İTÜ Maden Fakültesi Ofset Baskı Atölyesi, Sayı:1107. 130s.
ÖZPEKER, I. (1976). Batı Anadolu Borat Yataklarının Mukayaseli Jenetik Etüdü. İstanbul
Ak Matbaası, 116s.
KETİN, İ. (1977). Genel Jeoloji 1. Cilt. İTÜ Maden Fakültesi, Sayı:1096. 597 s.
KUMBASAR, I. (1977). Silikat Mineralleri. İTÜ Maden Fakültesi, sayı 1098/ Gümüşsuyu
Matbaası. 181 s.
UZ, B. (1978). Kristalin Kayaçalarda İz Elementlerin Jeokimyasal Yorumu,( D. M. SHAN
yazarından tercüme). İTÜ Maden Fakültesi, Sayı:1107. 248 s.
KETİN, İ., CANITEZ, N. (1979). Yapısal Jeoloji. İTÜ Yayınları, 519 s.
SAĞIROĞLU G., ÇOĞULU E. (1981) Polarizan Mikroskopta Minerallerin Tayini Tercüme (
Marcel Roubault ve digerleri’ nin kitabından). ITU Kütüphanesi, Sayı 1180, İTÜ matbaasıGümüşsuyu). 448 s.
ABDÜSSELAMOGLU, Ş. M. (1982) Tortul Kayaç Petrografisi. İTÜ Kütüphanesi, Sayı:1222.
211 s.
ERGUVANLI, K. (1983). Mühendislere Jeoloji. İTÜ Maden Fakültesi Ofset Matbaası, Sayı:
1126, 295 s.
GÖKTEKİN, A. (1983). Sondaj Tekniği. İTÜ Matbaası, Sayı:1266. 431 s.
KETİN, İ. (1983). Türkiye Jeolojisine Genel Bir Bakış. İTÜ Yayınları, 595 s.
YÜZER, E., VARDAR, M. (1983). Kaya Mekaniği. İTÜ Maden Fakültesi Ofset Baskı Atölyesi,
Yayın No: 4, 154 s.
SAĞIROĞLU, G. (1984) Optik Mineraloji. İTÜ Kütüphanesi, Sayı:1328, Gümüşsuyu
Matbaası.
AYKOL, A., İNAN, K., SUNER, F. (1985). Jeokimyaya Giriş. İTÜ Matbaası, Sayı:1308. 672s.
BÜRKÜT, Y. (1986). Uygulamalı Jeokimya. İTÜ Matbaası, Sayı:1327. 408 s.
SAĞIROĞLU, G. (1986). Optik Mineraloji. İTÜ Kütüphanesi, Sayı:1328, Gümüşsuyu
Matbaası.
UZ, B. (1986). Maden-Jeoloji Mühendisliğinde Petrografi Prensipleri ( 1. Baskı). Kurtiş
Matbaası
ERGUVANLI, K., YÜZER, E. (1987). Yeraltısuları Jeolojisi (Hidrojeoloji). İTÜ Maden
Fakültesi Ofset Baskı Atölyesi. Yayın No: 23, 339 s.
UZ, B. (1987). Mineral ve Kayaç Tayininde Optik Mineraloji Yöntemleri. Kurtiş Matbaası.
UZ, B. (1990). Mineraller; Kristallografi- Mineraloji Dizgi-Baskı. Kurtiş Matbaası.
KIRIKOĞLU, S. (1990). Endüstriyel Hammaddeler. İTÜ Matbaası, Sayı:1418. 272 s.
SAYAR, C. (1991). Paleontoloji : Omurgasızlar Fosiller. İTÜ Yayınları, Sayı:1435. 672 s.
SAYAR, C. (1992). Biyostratigrafi. İTÜ Yayınları, 334 s.
KUMBASAR, I., AKYOL, A. (1993). Mineraloji. İTÜ Kütüphanesi, Sayı: 1919, Gümüşsuyu
Matbaası
51






KETİN, İ. (1994). Genel jeoloji : Yer Bilimlerine Giriş. İTÜ Vakfı Yayınları, 564 s.
ŞENGÖR, A.M.C. (2000). Jeolojik Takvim. Yapı Kredi Yayınları, 47 s.
UZ, B. (2000). Maden-Jeoloj-Jeofizik Mühendisliğinde Petrografi Prensipleri ( 3. Baskı).
Birsen Yayınevi
DUMLU, O. (2005). Hidrojeolojide Tartışmalı Konular ve Görüşler. TMMOB Maden
Mühendisleri Odası, İstanbul Şubesi. Kozan Ofset, Ankara.
KETİN, İ. (2005). Genel jeoloji : Yer Bilimlerine Giriş. İTÜ Vakfı Yayınları, 564 s.
DUMLU, O., YALÇIN, H. T., BOZKURTOĞLU, E. (2006). Yeraltısuyu Jeolojisi ve Hidroliği.
Literatür Yayınları, İstanbul. 244 s.
52
KOMİSYONLAR
Bölümümüz bünyesinde kurulmuş 9 farklı komisyon bulunmaktadır. Komisyonlarda görev
alan öğretim üye ve yardımcı sayıları ile her bir komisyonun faaliyetleri aşağıda sıralanmıştır
(Çizelge 6.1).
Çizelge 6.1. Bölümümüz komisyonları
Komisyon
ABET Akreditasyon Komisyonu
Öğrencilerle İlişkiler ve Anketleme Komisyonu
Staj ve Anketleme Komisyonu
Jeoloji Kulübü Komisyonu
Bilimsel ve Sosyal Etkinlik Organizasyon Komisyonu
Laboratuvar Komisyonu
Web Komisyonu
Mezunlarla İlişkiler ve Anketleme Komisyonu
Endüstri ve Danışma Kurulu İlişkileri Komisyonu










ABET Akreditasyon Komisyonu
Fakülte dekanı tarafından hazırlanan ders programına göre ABET aktivitelerinin
koordinasyonunu sağlamak
Bölümün amaç, bakış ve hedeflerinin sürdürülebilirliğini sağlamak
Anket değerlendirmeleri ile ilgili olarak bölümün stratejilerini geliştirmek, sonuçlara göre
yeniden organize etmek
Laboratuvar Komisyonu
Fakülte bünyesindeki tüm bölümlerin laboratuvar kullanım olanaklarını belirlemek ve
değerlendirmek
Laboratuvar olanaklarının daha iyi seviyeye ulaştırmak için lojistik çareler önermek ve
geliştirmek
Laboratuvarların düzgün ve güvenli kullanılması için bazı kurallar belirlemek
Kullanım amacımıza yönelik uygun araç ve gereçleri araştırmak ve güvenlik kurallarını
devamlı olarak kontrol etmek
Öğrencilerle İlişkiler ve Anketleme Komisyonu
Her sömestr düzenli olarak öğrencilerle anket organize etmek
Erasmus ve diğer programlarla öğrencilerin yabancı üniversitelere gitmesini desteklemek
Ders dosyalarının sağlanması ve düzenlenmesini sağlamak
53



Web Komisyonu
Bölümdeki iletişim araçlarının geliştirilmesini sağlamak
Bölümün internet üzerinde web sayfasını organize etmek
Bölüm elemanlarına ABET çıktılarının sonuçları hakkında bilgi aktarımını sağlamak


Staj ve Anketleme Komisyonu
Öğrencilerin yaz dönemi için uygun endüstriyel fırsatları araştırmak
Fakülte ile işbirliği yaparak öğrenci arazi çalışması organize etmek






Mezunlarla İlişkiler ve Anketleme Komisyonu
Mezunlardan edinilen bilgilerin sonuçlarının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi
Mezun adres listesinin hazırlanması ve güncellenmesi
Mezunların bölümle ilişkisini aktif tutmak
Jeoloji Kulübü Komisyonu
Bölümün amaç ve hedefleri ile ilişkili olarak elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve
tartışılması
Öğrenci danışmanları seçmek ve bu danışmanların sorumluklarını belirlemek
Çeşitli aktiviteler organize etmek


Endüstri ve Danışma Kurulu İlişkileri Komisyonu
Endüstriden edindiği sonuçları hazırlamak ve değerlendirmek
Endüstrinin sonuçları ile bölümün misyon ve hedefleri arasındaki ilişkiyi devamlı olarak
analiz etmek ve değerlendirmek



Bilimsel ve Sosyal Etkinlik Organizasyon Komisyonu
Kültürel ve sosyal aktiviteler için fakülte bünyesinde toplantılar organize etmek
Kampüs içinden ve dışından misafir öğretim üyesi davet etmek
Ulusal ve uluslar arası toplantılar organize etmek
54
LABORATUVARLARIMIZ
İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü kuruluşunun 50. yılında, toplam 1000m 2
üzerinde alanda, 24 laboratuvar ile eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini
sürdürmektedir. Laboratuvarlarda, genel anlamda doğadan alınmış her türlü numunelerin
tüm analiz türlerine yönelik numune hazırlama işlemleri, makro ve mikro ölçeklerde fiziksel,
kimyasal, mineralojik-petrografik, mekanik, teknolojik ve jeolojik geçmiş ve ortama ait
özellikleri tespit edilebilmektedir.
Laboratuvarlarımızdan ülkemizin diğer üniversiteleri ve hatta dış ülkelerin üniversiteleri ve
araştırmacıları da büyük ölçüde faydalanmaktadır. Diğer taraftan, üniversite-sanayi işbirliğine
yönelik birçok araştırma-geliştirme projelerinde, özellikle sanayi sektörlerindeki sorunların
çözümüne yönelik çalışmalar da sürdürülmektedir.
Bölümümüz laboratuvarları ana başlıklar olarak şunlardır:
1. Mineraloji ve Petrografi Laboratuvarı I ve II
2. Dedeman Optik Mineraloji Laboratuvarı
3. Genel Jeoloji Laboratuvarı
4. Paleontoloji Laboratuvarı
5. Maden Yatakları Laboratuvarı
6. X-Işınları Difraksiyonu Laboratuvarı
7. Mineral Hazırlama Laboratuvarı – I ve II
8. Araştırma Mikroskopları Laboratuvarı
9. Gemoloji Laboratuvarı
10. JEOKİMYA – Yaş Kimyasal Analiz Laboratuvarı
11. JEOKİMYA – Numune Hazırlama Laboratuvarı
12. JEOKİMYA – Aletsel Analiz Laboratuvarı
13. JEOKİMYA – İleri Mikroskop Laboratvuarı
14. JEOKİMYA – Cam ve Seramik Laboratuvarı
15. Biojeokimya Laboratuarı – I ve II
16. Kaya Mekaniği Laboratuvarı
17. Hidrojeoloji Laboratuvarı
18. İndeks Özellikler Laboratuvarı
19. Malzeme Jeolojisi Laboratuvarı
20. Yer Bilgi Sistem Laboratuvarı
21. EMCOL – Karot Analiz Laboratuvarı
22. EMCOL – Islak Karot Laboratuvarı
23. EMCOL – Sedimantoloji Laboratuvarı
24. EMCOL – Jeokimya Laboratuvarı
Öğrencilerimize yönelik olarak, iki adet Mineraloji-Petrografi Laboratuvarında kristalografi,
mineraloji, petrografi setleri, Dedeman-Optik Mineraloji Laboratuvarında 18 adet Leica
marka petrografik-polarizan mikroskop, Maden Yatakları Laboratuvarında, özellikle ülkemizin
tüm cevher yataklarından derlenmiş cevher ve cevherli kaya örnekleri, Paleontoloji
Laboratuarında makro ve mikro fosil örnekleri bulunmaktadır.
55
Şekil 7.1. Paleontoloji Laboratuvarı
Şekil 7.2. Mineraloji-Petrografi ve Mineral Hazırlama Laboratuvarları
Şekil 7.3. Dedeman Optik Mineraloji Laboratuvarı
56
X-ışınları Laboratuvarında Bruker D-800 model X-Işınları Difraktometresi (XRD) var olup,
çeşitli araştırma faaliyetlerine ve özellikle yüksek lisans ve doktora çalışmalarına destek
vermektedir. Bu laboratuvar ile birlikte düzenlenmiş olan iki ayrı mineral hazırlama
laboratuvarında ise etüv, yüksek fırın, iki ayrı düzenekte öğütücü, kil ayırma düzeneği
bulunmaktadır.
Şekil 7.4 X-Işınları Difraktometresi (XRD)
Gemoloji Laboratuvarımızda değerli taşların tanımlanması için gerekli fiziksel ve kimyasal
testler için düzenek yer alır. Bu amaçla, Gemoloji mikroskobu, Refraktometre, UV lambası,
Knoskoplu polariskop, Yoğunluk ölçme teçhizatına sahip hassas terazi, Işık kaynağı, Elmas
test cihazı, Spektroskop, Fotoğraf çekme ünitesi yanı sıra geniş bir gemoloji dokümantasyonu
bulunmaktadır.
EMCOL (Eastern Mediterranean Centre for Oceanography and Limnology / Doğu Akdeniz
Deniz ve Göl Araştırmaları Merkezi) Laboratvuarı bölümümüz bünyesinde 2005 yılında
kurulmuş, okyanus bilimleri ve limnoloji alanlarında faaliyet gösteren uluslararası bir
merkezdir. EMCOL laboratuvarlarında genel olarak doğal afetler, çevresel değişimler,
paleoiklim ve ekoloji eksenli çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar, başlıca göl ve deniz
diplerinden alınan karotların incelenmesine dayanır. Özel olarak denizaltı heyelanları, deniz
ve göl tabanlarında aktif fayların haritalanması, tsunami izlerinin belirlenmesi, yoğun olarak
yapıla gelen araştırmalardır. Bu çalışmalardan elde edilen bilgiler, doğal afet risklerinin
belirlenebilmesi ve çevresel değişimlerin boyutları ortaya konulmasında kullanılmaktadır.
EMCOL birimi, aşağıdaki laboratuvarlar ve mekanlardan oluşur:
a. Karot Analiz Laboratuvarı (Core Analyses Laboratory) : (a) ITRAX: Karot tarayıcı. Mikron
mertebesinde çözünürlüklü XRF karot tarayıcısıdır. Aynı zamanda RGB görüntüleyici ile
sayısal X-Ray radyografi kayıtlarını da yapabilen bir enstrümandır. (b) MSCL (Multi Sensor
Core Logger): Deniz ve göl diplerinden alınan karot örneklerinde manyetik suseptibilite,
gamma density, p-dalgası hızı ve elektrik rezistivite ölçümlerini yapabilen bir cihazdır.
b. Sedimantoloji Laboratuvarı: EMCOL bünyesinde kurulmuş olan bu alt birimde lazerli tane
boyu ölçücü ve ayırıcı, mechanical shifter, smear slide hazırlanması ve optik mikroskop
çalışmaları yapılabilmektedir.
c. Jeokimya Lobaratuvarı: Bu laboratuvarda, organik ve inorganik örnekler üzerinde toplam
organik karbon (TOC) ölçümlerini yapabilmekte, karbon izotop analizleri için örnek
57
hazırlama işlemleri yürütülebilmekte ve ayrıca paleontolojik tayinler için fosil ayrımları ve
numune hazırlama işlemleri yürütülebilmektedir.
d. Islak Karot Laboratuvarı: Islak karot örneklerinden (çamur) sedimantolojik ve
paleontolojik tanımlamaların yapıldığı, sayısal görüntülerin alınabildiği, jeomekanik
testlerin gerçekleştirildiği ve mikro fosillerin ayrılabildiği ve zenginleştirildiği bir
laboratuvardır. Bu laboratuvar mekan olarak ITRAX ve MSCL ile aynı alanda
konumlanmıştır.
e. Soğuk Karot Depolama Alanı: Islak ve kuru karot örneklerinin 4ºC de korunduğu karot
depolama odası niteliğindedir.
Şekil 7.5 EMCOL ITRAX Karot Tarayıcı ve Çalışma ekibi
Şekil 7.6 EMCOL MSCL karot loglayıcı
58
2011 yılında, DPT-Alt Yapı projesi kapsamında tamamlanan Jeokimya Laboratuvarımız ise
önemli bir eksikliği tamamlayarak; XRF, ICP, XRD gibi cihazların bölümümüzde
konuşlanmasına olanak vermiş ve gelişmiş bir merkez haline gelmiştir. Bu kapsamda yapılan
düzenleme ile aşağıdaki laboratuvarlar ve cihazlar bir birimde toplanmıştır:
a. Numune Hazırlama Laboratuvarı: Çeneli Kırıcı (Retsch BB 100), Diskli Öğütücü (Retsch RS
200), Eritiş Cihazı, Hidrolik Pres (HERZOG), Frantz Isodynamik Manyetik Seperatör, Kayaç
Kesme Cihazı ve Parlatma Cihazı, Flotasyon Cihazı (Yüzdürme Cihazı), Tartım Cihazları,
Sallantılı Kuru Elek Cihazı (Retsch AS 200), Ultrasonik temizleme cihazı.
b. Jeokimya Laboratuvarı: Sayısal Hassas Tartı, UV Nem Ölçer, Etüv (Katı numuneler için),
Etüv (Sıvı numuneler için), Eritiş Fırını, Saf Su Cihazı, Berghof Speedwave Mikrodalga Eritiş
cihazı.
c. İleri Mikroskop Laboratuvarı: Cevher ve petrografik mikroskop, Sıvı kapanım,
Katodoluminesans.
d. Aletsel Analiz Laboratuvarı: X-ışını fluoresans (XRF) spektrometresi, ICP-MS DRC-e
(Inductively Coupled Plasma–Mass Spectrometer), Lazer Aşındırma (LA)- Coupled with
ICP-MS, HPLC-Coupled with ICP-MS, Atomik Absorpsiyon cihazı, Leco Toplam C-S cihazı.
e. Cam ve Seramik Laboratuvarı: Eritiş fırını (Nabertherm GmbH), Seramik fırını (Naberther
GmBH), Tavlama fırını (Carbolite), Mekanik karıştırıcı, UV lambası, pH metre cihazı.
Jeokimya Laboratuvarında Bruker S8 TIGER XRF cihazı özellikle endüstride ve maden
araştırmalarında hammaddelerin takibine hızlı, doğru ve hassas bir şekilde destek vermek
amacıyla kullanılmaktadır. Farklı matrikslerdeki numunelerin nitelik ve/veya niceliklerinin
analiz edilebildiği bu teknik sayesinde, 20 dakikada numune içerisindeki elementler
değerlendirilmektedir.
Yine, Jeokimya Laboratuvarında yer alan ICP-MS DRC-e (Inductively Coupled Plasma-Mass
Spectrometer) ve Atomik Absorpsiyon cihazları çok sayıda elementi aynı anda analiz
edebilmektedir. Bu cihazlar nitel analizlerde ve izotop oranlarının belirlenmesinde olduğu
gibi, başta metalik elementler olmak üzere periyodik tablodaki elementlerin büyük
çoğunluğunun nicel ve yarı-nitel tayinlerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Diğer
taraftan, toplam C-S toplam C, toplam organik karbon, toplam inorganik karbon değerleri ile
toplam kükürt değerleri ise Leco SC 144 DR cihazı yardımı ile ölçülmektedir.
Şekil 7.7 Jeokimya Laboratuvarı ICP-MS cihazı
59
Şekil 7.8 Jeokimya Laboratuvarı AAS Cihazı
Şekil 7.9 Jeokimya Laboratuvarı Eritiş Cihazı (XRF cam pellet hazırlama ünitesi)
Şekil 7.10 Jeokimya Laboratuvarı
60
Biyojeokimya Laboratuvarında özetle organik madde içeren, kayaç, sediman ve toprak
örneklerinde LECO Elementel Analiz Cihazı ile Toplam Karbon (C) ve Toplam S değerlerinin
tespiti, moleküler biyolojik analizler ve S izotopları için numune hazırlama işlemleri ile
organik solventler kullanarak biomarker eldesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Şekil 7.11. Biyojeokimya Laboratuvarları
Uygulamalı jeoloji konularında; Kaya Mekaniği, İndeks Özellikleri, Hidrojeoloji ve Malzeme
Jeolojisi, Coğrafi bilgi Sistemleri Laboratuvarları bulunmaktadır.
Kaya Mekaniği Laboratuvarında Servo kontrollü MTS Pres, Nokta Yükleme Cihazı, Brezilyan
Kesme Kutusu bulunmakta olup, tek ve üç eksenli basınç deneyleri, endirekt çekme deneyi,
plaka eğilme deneyi, nokta yükleme deneyi, kesme deneyi, deformasyon kontrollü olarak
yapılabilmektedir.
Malzeme Jeolojisi ve Jeomekanik Laboratuvarında ise Elek Seti, Etüv, Hidrolik Pres, Servo
kontrollü kesme cihazı, Darbe deney cihazı, Odometre seti, Los Angles deney cihazı, Böhme
cihazı, Özel Amaçlı Deneyler için Servo Kontrollü Yükleme Düzeneği ve Karot Örneği
Hazırlama Düzenekleri bulunur.
İndeks Özellikleri Laboratuvarında Otomatik Elek Seti, Don Dayanımı Deney Düzeneği, Kıvam
limitleri Deney Düzeneği, Hassas Tartı, Hot Plate, Etüvler, Seramik Fırını, Suda Aşınma Deney
Düzeneği, Mikrodeval Deney Düzeneği vardır.
Hidrojeoloji Laboratuvarında su kimyası ile ilgili analiz ve deneyler yapılmakta olup,
permeabilite deney seti bulunmaktadır. Coğrafi Bilgi Sistemleri Laboratuvarında hava
fotoğraflarının ve uydu görüntülerinin çözümlerinin yanı sıra bilgisayar ortamında CBS
uygulamaları gerçekleştirilmektedir.
61
Şekil 7.12 Kaya Mekaniği Laboratuvarı
Şekil 7.13 Hidrojeoloji Laboratuvarı
62
Şekil 7.14. Malzeme Jeolojisi Laboratuvarı
Şekil 7.15. İndeks Özellikleri Laboratuvarı
Şekil 7.16 Kesme kutusu deney seti
63
Mineral Ayırma-Numune Hazırlama Laboratuvarlarımızda ise her türlü analize yönelik
numune hazırlama işlemleri yapılabilmektedir. Cevher ve Kil minerallerine yönelik ayırma ve
hazırlama düzenekleri, iri- ince öğütücüler, karıştırıcılar, elek setleri bulunmaktadır. İnce Kesit
Atölyesinde kayaç ve cevher numunelerinin petrografik ince kesitleri ve parlatma kesitleri
yapılmaktadır.
Şekil 7.17. İnce Kesit Atölyesi
7.18 Taş Kesme Atölyesi
64
ULUSLARARASI (SCI VE SCI-E) YAYINLAR
Dünyadaki ilk resmi atıf servisi olan Shepard's Citations 1873 yılında faaliyetine başlamış ve
zaman içerisinde yaygınlaşarak önem kazanmıştır. 1960 yılında geliştirilen Science Citation
Index, büyük ölçüde öncelinden esinlenmiştir. Bilgisayar teknolojisinin yaygınlaşması ve veri
bankalarının oluşturulmasıyla atıf indeksleri bilim camiasında çok önemli bir kriter olarak
kullanılmaya başlanmıştır. Bölümümüzde yapılan ve SCI tarafından taranan yayınlar da
uluslararası jeoloji camiasında gittikçe önemli bir yer kazanmaya başlamıştır. Bölümümüzün
kuruluş dönemlerinde eğitim ve altyapı faaliyetleri ağırlık kazandığı için yapılan yayınlar daha
çok ulusal veya sınırlı sayıda uluslararası ölçekte kalmıştır. 1980 yılına kadar toplam SCI yayın
sayısı 10’dan az iken bu rakam yıllar içinde artmış, akademisyen sayımızın artmasıyla da
ilintili olarak bir yılda 30’dan fazla yayın sayısına ulaşılmıştır. Bölümümüzde son 5 yılda
öğretim üyesi başına yaklaşık olarak yılda 1 yayın düştüğü görülmektedir.
Çizelge 8.1. 5’er yıllık periyotlar içerisinde Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri
tarafından üretilmiş SCI ve SCI-E makale sayısı
YILLAR
YAYIN SAYISI
2
2
17
34
46
83
143
167
1970-1975
1975-1980
1981-1985
1986-1990
1991-1995
1996-2000
2001-2005
2006-2010
2006-10
2001-05
1996-2000
1991-95
1986-90
1981-85
1975-80
1970-75
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Şekil 8.1. 5’er yıllık periyotlar içerisinde Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri
tarafından üretilmiş SCI ve SCI-E makale sayısı
65
ÖĞRETİM ÜYESİ SAYISI - YAYIN SAYISI (SCI)
KARŞILAŞTIRMASI
2005-10
2000-05
1995-00
1990-95
1985-90
1980-85
1975-80
1970-75
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Şekil 8.2. Yıllara göre yapılan SCI yayın sayısı ve öğretim üye sayısı karşılaştırma grafiği
66
PROJELER VE ARAŞTIRMA ALANLARI
İ.T.Ü. Jeoloji Mühendisliği bölümünde son 20 yılda 200’e yakın ulusal ve 20’den fazla
uluslararası bilimsel araştırma projesi yapılmıştır. Bu projelerden önemli bilgiler ve yayınlar
üretilmiştir. Projelerin çıktıları ülkemizin bilim seviyesinin yükselmesine, ulusal ekonomimize,
kentleşme projelerine, insan yaşamının kalitesini artırmaya, doğal kaynakların verimli ve
çevreci bir anlayışla kullanılmasına, doğal afetlerin önceden belirlenmesine ve önlemler
alınmasına önemli katkılar sağlamıştır. Bölümümüz tarafından yapılan projelerin genel
çerçeveleri aşağıda başlıklar olarak verilmiştir:






























Türkiye’nin jeolojik/tektonik evrimi
Türkiye’nin depremselliği
Deniz ve göl araştırmaları
Türkiye’deki havzaların analizi ve petrol oluşumu açısından değerlendirilmesi
Kuzey Anadolu Fay Zonu
Asya’nın tektonik evrimi
1/100000 ölçekli çevre düzeni planı kapsamındaki yer bilimsel verilerin oluşturulması
ve değerlendirilmesi
Yerleşime uygunluk çalışmaları
Baraj, tünel ve HES Projeleri Mühendislik Jeolojisi Araştırmaları
Güzergah Etütleri
Depremsellik ve Mikrobölgeleme Etütleri
Jeomekanik ve Jeoteknik Araştırmalar
Derin kazı ve temel araştırmaları
Karayolu, demiryolu, metro, petrol-doğalgaz boru hattı araştırmaları
Kentsel atıkların ve maden atıklarının depolama alanlarının araştırılması ve seçimi
Tarihi ve kültürel yapıların korunması ve restorasyonunda doğal taş araştırılmaları
Doğaltaş ocakları ve Doğal yapı malzemeleri etüdü
Endüstriyel hammadde yataklarının araştırılması ve değerlendirilmesi
Batı ve Orta Anadolu volkanik ve plütonik topluluklarının araştırılması
Ofiyolitik kayaçlar ve ilgili cevherleşmeler
Metalik maden yatakları, oluşum ortamları, özellikleri
Biyojeokimya-biyomineralizasyon
Termal sularının jeolojik oluşumları ve özellikleri
Yeraltı ve yüzey sularının jeokimyasal parametreleri, havza akım ve kirlilik
modellemeleri
İçme suyu havzalarının korunması
Maden aramalarında jeokimyasal prospeksiyon
Maden sahalarının ve eski atıkların çevresel etkileri ve değerlendirilmeleri
Biyojeokimya, biyomineralizasyon
Süs taşlarının gemolojik değerlendirilmesi
İzotop çalışmaları
67
ÖĞRENCİLERİMİZ-MEZUNLARIMIZ
Son 10 yılda Bölümümüze kayıt yaptıran öğrenci sayısı ve Erkek-Kız dağılımı Şekil 10.1’de
gösterilmiştir
Şekil 10.1. Yıllara göre yeni kayıt yaptıran öğrencilerin sayısı
Yıllara göre tavan ve taban puanı başarı durumu dikkate alındığında 2002 yılından günümüze
doğru olumsuz yönde bir sıralanma söz konusudur. 2002 yılında Türkiye geneline göre
yaklaşık ilk 33-58 bin diliminden öğrenciler bölümümüze kayıt yaptırmışken, içinde
bulunduğumuz yılda bu dilim yaklaşık 57-89 bin aralığına gerilemiştir (Şekil 10.2).
Şekil 10.2 2002-2011 yılları arasında İTÜ Jeoloji Mühendisliği’ne giriş yapan öğrencilerin
Üniversite Giriş Sınavında, Türkiye geneline göre yıllık alt ve üst sıralaması.
69
Son 10 yıl süresince İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’ne kayıt yapan öğrencilerin
tercihlerinde Bölümümüzün yer aldığı sıranın 1 ila 27 gibi nispetten geniş bir yelpaze
içerisinde olduğu görülür. Tercih sırasında yıllara göre çarpıcı bir fark bulunmamaktadır.
Belirgin bir şekilde 1-10. sıralarda daha yoğun bir tercih söz konusudur. 2011 yılında %100
İngilizce Programına kayıt yapan toplam 26 öğrencimizden 15’i 1-6. sıra aralığında
Bölümümüzü tercih etmiştir. 1. sırada tercih yapan öğrenci sayısı bir önceki yıla göre artış
göstererek 5’e yükselmiştir.
ÖSYM-2011 giriş tavan ve taban puanları dikkate alındığında, Bölümümüz ülkemizde bulunan
32 Jeoloji Mühendisliği bölümü arasından ODTÜ’den sonra ikinci sırada tercih edildiği görülür
(Şekil 10.3). Yıllara göre ilk 5 tercihinde Bölümümüzü tercih eden öğrenci sayıları grafik
halinde verilmiştir (Şekil 10.4).
Şekil 10.3. ÖSYM-2011 sonrası Jeoloji Mühendisliği Bölümlerinin sahip olduğu tavan ve taban
giriş puanları
Şekil 10.4. 2002-2011 yılları arasında ilk beş tercihinde İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nü
seçen öğrenci sayıları
70
Bölümümüze kayıt yapan öğrencilerimizin, lise öğrenimlerini tamamladıkları iller dikkate
alındığında İstanbul çarpıcı bir şekilde ilk sırada yer almaktadır. Bu ili sırası ile Ankara ve
İzmir takip eder. Bölgeler bazında bakıldığında ise Marmara ve Ege Bölgeleri İTÜ Jeoloji
Mühendisliği Bölümü’ne kayıt olan öğrencilerin geldikleri başlıca yerlerdir.
Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğrenci Kulübü
Jeoloji Mühendisliği Kulübü, 1994 yılında İTÜ Jeoloji Mühendisliği
Bölümü’nde okuyan öğrencilerin, bölümü daha iyi tanımaları ve
bölüm içinde bilimsel ve sosyal faaliyetlerde bulunabilmeleri
amacıyla Maden Fakültesi bünyesinde kurulmuştur. 2003 yılında
Kültür Sanat Birliği'ne bağlanmıştır. Her yıl yeni yönetim kurulu
seçilen ve tüm öğrencilerin fikir beyan ettiği özgür bir kuruluştur.
Bütün dönem öğrencilerini bir araya toplamayı amaç edinmiş olan
kulübümüzde düzenli olarak her hafta yönetim kurulu toplantısı yapılmakta, toplantıda
gündeme getirilen konularla ilgili olarak görüşler beyan edilmekte ve kararlar alınmaktadır.
Jeoloji Mühendisliği Kulübü aracılığı ile öğrencilerin öğretim görevlileri ve dekanlık ile daha
rahat iletişime geçmeleri sağlanmaktadır. Düzenlenen gezi ve seminerler ile bölüm
öğrencilerinin birbirleriyle diyaloga geçmeleri ve öğrenilmiş olan teorik bilgilerin öğrenciler
tarafından pratikte uygulanması amaçlanmaktadır. Ayrıca öğrencilerle irtibatı sağlamak
amacıyla mail grubu ve internet sitesi oluşturulmuştur. Bu yolla, ders notları ve bilgi
paylaşımı yapılmaktadır.
Şekil 10.5. Jeoloji Mühendisliği Öğrenci Kulübü Üyeleri
71
Jeoloji Mühendisliği Öğrenci Kulübünün Faaliyetleri
-
Jeoloji Mühendisliği mesleğini tanımak, tanıtmak ve sevdirmek
Bilimsel çalışmalar yapmak, bilimsel çalışmalara teşvik etmek ve yayınlamak
Jeoloji Mühendisi Öğrencisi ile Jeoloji Mühendisleri arasında iletişimi sağlamak
Mesleki alanda konferanslar ve seminerler düzenlemek, olanakları takip etmek
Ülke içinde ve dışındaki jeoloji mühendisliği ile ilgili haber ve gelişmeleri takip etmek
Arazi teknik gezileri düzenlemek
Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğrencileri arasında uyum ve işbirliği sağlamak
İş imkânlarını ve alanlarını araştırmak
Staj olanaklarını araştırmak
72
50. YIL SINIFLARIMIZ
Şekil 11.1. 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılı III. Yarıyıl öğrencileri (I. Grup)
Şekil 11.2. 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı III. Yarıyıl Öğrencileri (II. Grup)
73
Şekil 11.3. Eğitim-Öğretim Yılı IV. Sınıf Öğrencileri
Şekil 11.4 Saha Jeolojisi Dersi Nallıhan (Ankara) kampı
74
EĞİTİM-ÖĞRETİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bölümümüzde verilen eğitimin kalitesini ölçmek amacıyla, her yıl
 Öğrenci anketi
 Mezunlar anketi
 Danışma kurulu anketi
 İşverenler anketi
yapılmaktadır. Anketlerde, lisans öğrencilerimizin beklentilerini karşılama düzeyi, ders
planlarında yer alan zorunlu mesleki tasarım derslerinin hedefe ulaşma durumu,
mezunlarımızın edindikleri bilgi düzeyi ve kazandıkları becerileri sorgulanmaktadır.
2010 yılı sonunda yapılan anket sonuçlarının değerlendirilmesi aşağıda verilmektedir (Şekil
12.1; 12.2; 12.3).
Öğrenci Anketleri
Şekil 12.1. 2010 yılında yapılan anket sonuçlarına göre lisans eğitiminden beklentilerin
karşılanma derecesi
(x eksenindeki rakamların açıklaması Çizelge 12.1’de verilmiştir, y ekseni ise öğrenci sayısına karşılık gelir)
75
Çizelge 12.1 Lisans eğitimi beklentilerininkarşılanma düzeyi
No
Değerlendirme Konusu
No
1
Öğretim üyelerinin ders verme düzeyi
Öğretim üyelerinin bilimsel araştırma
düzeyi
Öğrenci ile öğretim üyesi iletişim düzeyi
Öğretim üyesinin akademik danışmanlığı
Teknik gezi/arazi uygulamalarının
yeterliliği
Laboratuvar olanakları
Derslerdeki malzemelerin yeterliliği
Bilimsel konferans/Seminer faaliyetleri
Bölümün staj olanakları
Bilgisayar/İnternet olanakları
Kütüphane olanakları
12
Burs olanakları
13
Sosyal/Kültürel/Sportif faaliyetler
14
15
Yurt olanakları
Öğrenci klüpleri
16
Kantin/Kafeterya olanakları
17
18
19
20
21
Ulaşım olanakları
Entellektüel gelişimime katkı
Sosyal gelişimime katkı
Mesleki gelişimime katkı
"Hayat boyu öğrenme" gelişimime katkı
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Değerlendirme Konusu
Çizelge 12.2. İTÜ JMB'de verilen zorunlu dersler
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Dersin Adı
Kristallografi
Yer Bil.Tasarım
Genel Jeoloji
Mineraloji
Paleontoloji
Jeol. Kim. Denge
Jeomekanik
Optik Mineraloji
Yapısal J. (Struc. Geol.)
Stratigrafi (Stratigraphy)
No
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Dersin Adı
Jeokimya (Geochem.)
Petrografi
Sedimantoloji (Sed.)
Saha Jeolojisi
Hidrojeoloji
Petroloji (Petrology)
Tektonik (Tectonics)
Maden Yatakları
76
Zorunlu Derslerin Hedefinine
Ulaşma Derecesi-2010
20
18
16
14
12
zayıf
10
orta
8
6
iyi
4
çok iyi
2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Şekil 12.2. 2010 yılında yapılan anket sonuçlarına göre alınan zorunlu derslerin hedefine
ulaşma derecesi
(x ekseninde yer alan numaraların açıklamaları Çizelge 12.2’de verilmiştir, y ekseni ise öğrenci sayısına karşılık
gelir)
Şekil 12.3 2010 yılında yapılan anket sonuçlarına göre lisans mezunlarının özellikleri
(x ekseninde gösterilen numaraların açıklanması çizelge 12.3’de verilmiştir, y ekseni öğrenci sayısına karşılık
gelir)
77
Çizelge 12.3. İTÜ JMB Mezunlarının edindikleri bilgi düzeyi ve kazandıkları beceriler
1
Temel Jeoloji bilgisi
2
Temel mühendislik prensiplerini jeolojik problemlerin çözümünde kullanma
3
Jeolojik problemleri çözme becerisi
4
3 ve 4 boyutlu düşünme analiz etme becerisi
5
Bireysel ve ekip çalışması becerisi
6
Proje tasarlama ve yürütme
7
Bilimsel tartışmaya açık ve hoşgörülü olma, farklı fikirlere saygı
8
Zaman ve performans dengesini kurabilme
9
Sürekli gelişme, kendini yenileme becerisi
10
Güncel bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleme ve uygulama
11
Meslek ile ilgili bilgisayar programlarını kullanma
12
Arazide gözlem ve ölçüm yapabilme
13
Sayısal verileri derleme, grafik haline getirme ve yorumlama becerisi
14
Yazılı ve sözlü sunum becerisi
15
Mesleki etik kurallara uyma
16
Sorumluluk yüklenme, gereğini yerine getirme ve liderlik becerisi
17
Güncel sosyal, ekonomik, politik ve çevresel konulara duyarlılık
2010 Yılı Mezunlar Anketi
Program hedef/çıktılarına verilen cevapların tümü bir arada değerlendirildiğinde;
Çok İyi
%57,
İyi
%33,
Orta
%9,
Zayıf
%1
Programın hedef ve çıktılarının büyük ölçüde gerçekleşmiş olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu
oranların “çok iyi” ye çekilmesi için eksikliklerin belirlenip giderilmesi için çalışılmaktadır.
Öğrencilerin aldıkları zorunlu bölüm dersleri ile ilgili cevaplar toplu olarak
değerlendirildiğinde;
Çok İyi
%54,
İyi
%29,
Orta
%14,
Zayıf
%3
Bu sonuç verilen zorunlu derslerin hedefine ulaştığını göstermektedir. Ancak gerek ders
programında gerek ders içeriklerinde bazı yeni düzenlemeler yapılmaktadır. Bu
düzenlemelerle derslerin daha verimli hale gelmesi beklenmektedir.
78
Üniversite / Fakülte / Bölüm olanakları
Bilgisayar/internet
oldukça iyi
Kütüphane
oldukça iyi
Burs
yetersiz
Lisans eğitimindeki beklentilerinin karşılanma oranları
Çok İyi
İyi
Orta
Zayıf
%52
%28
%15
%5
Danışma Kurulu
Bölümüz Danışma Kurulu 15 Mayıs 2010 tarihli toplantısında eğitim kalitesinin geliştirilmesi
yönelik olarak aşağıda verilen önerilerde bulunmuştur.
Şekil 12.4. Danışmanlar Kurulu (15 Mayıs 2010)
•
•
•
•
•
•
•
•
Mesleki uygulama açısından önemli bir proje olan MARMARAY’dan yararlanılması
Teknik gezilerin artırılması, sanayi iş birliğinin geliştirilmesi
Öğrencilerin rapor yazma becerilerinin geliştirilmesi
Doğal yapı taşları, endüstriyel hammaddeler ve metalik madenler konularına ağırlık
verilmesi
Öğrencilerin enerji kaynakları sektörüne yönlendirilmesi
Kurum stajların daha etkin yaptırılması
Öğrencilerin güncel teknoloji kullanımına özendirilmesi
Saha jeolojisi uygulamalarının geliştirilmesi
79
•
•
Kariyer günleri sayısının arttırılması.
Bitirme tezlerinin kalitesinin geliştirilmesi
İşverenler Anketi
İşverenler anketi program çıktılarının ölçülmesi amacıyla yapılmıştır. Anket sonuçları aşağıda
çizelge ve grafik halinde verilmiştir (Şekil 12.4).
Çizelge 12.4 İşverenlerin program hedeflerini değerlendirme anket sonuçları
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
İşverenler için program hedef /çıktılarının değerlendirilmesi
zayıf orta
iyi çok iyi
Ortalama
İTÜ JMB Mezunlarının Özellikleri
1
2
3
4
1
3
8
8
3.15
Temel Jeoloji bilgisi
Temel mühendislik prensiplerini jeolojik
1
7
9
3
2.7
problemlerin çözümünde kullanma
Jeolojik problemleri çözme becerisi
1
5
9
5
2.9
3 ve 4 boyutlu düşünme analiz etme
3
4
6
7
2.85
becerisi
Bireysel ve ekip çalışması becerisi
1
1
13
5
3.1
Proje tasarlama ve yürütme
1
4
7
6
2.7
Bilimsel tartışmaya açık ve hoşgörülü
0
3
11
6
3.15
olma, farklı fikirlere saygı
Zaman ve performans dengesini
0
6
9
5
2.95
kurabilme
Sürekli gelişme, kendini yenileme becerisi
1
5
9
4
2.7
Güncel bilimsel ve teknolojik gelişmeleri
1
8
6
5
2.75
izleme ve uygulama
Meslek ile ilgili bilgisayar programlarını
2
5
8
5
2.8
kullanma
Arazide gözlem ve ölçüm yapabilme
1
5
9
5
2.9
Sayısal verileri derleme, grafik haline
1
3
10
6
3.05
getirme ve yorumlama becerisi
Yazılı ve sözlü sunum becerisi
1
4
8
7
3.05
Mesleki etik kurallara uyma
1
1
11
7
3.2
Sorumluluk yüklenme, gereğini yerine
0
2
10
8
3.3
getirme ve liderlik becerisi
Güncel sosyal, ekonomik, politik ve
0
9
4
7
2.9
çevresel konulara duyarlılık
Anket sonuçlarına göre, öğrencilerimiz temel jeoloji, temel mühendislik bilgileri ile jeoloji
problemlerini çözümleyebilme yeteneğini, ekip çalışması yapabilme ve çok boyutlu
düşünebilme becerisini kazanmışlardır. Daha fazla teknik gezi düzenlenmesinin ve
işverenlerle öğrenciler arasında daha sık ve verimli köprüler oluşturulmasının mezunların
sektörde daha hızlı adaptasyonuna yardımcı olacağı vurgulamıştır.
80
14
1
2
3
4
1:zayıf; 2:orta; 3:iyi; 4:çok iyi
12
10
8
6
4
2
0
1
2
3
4
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
İTÜ JMB Mezunlarının Özellikleri
Şekil 12.5 İTÜ JMB mezunlarının özellikleri (x ekseninde yer alan numaraların açıklaması
Çizelge 12.4’de verilmiştir)
81

50. Yıl Bülteni - İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü

Transkript

Benzer belgeler

KADRİYE BAKIRCI CV Kadriye Bakirci, İstanbul Teknik Üniversitesi

JMO YÖNETİM KURULU

Brandeval

İKİNCİ ÖĞRETİM BÖLÜMLERİMİZDEN %10`a GİREN

Türkiye Cumhuriyeti` nin 86. Yılı Kutlu Olsun

itü kariyer merkezi