Ders1 Giriş

Transkript

Ders1 Giriş

İstatistik ve Olasılığa Giriş
Derleyen Kamil Kutoğlu
Kaynak: Robert J. Beaver • Barbara M. Beaver • William
Mendenhall
Slaytları hazırlayan:
hazırlayan:
Barbara M. Beaver
Copyright ©2006 Brooks/Cole
A division of Thomson Learning, Inc.
İstatistik ve Olasılığa Giriş
Derleyen Kamil Kutoğlu
Giriş
Beynimizi İstatistiğe
Hazırlayalım
Some graphic screen captures from Seeing Statistics ®
Some images © 2001-(current year) www.arttoday.com
İstatistik nedir?
nedir?
İstatistikçiler ne iş yapar?
Player Games
Bob
34
Andy
36
Larry
30
Michael 31
Minutes
32.7
31.5
33.0
35.1
Points Rebounds FG%
24
7.6
.552
21
8.4
.465
18
5.6
.493
29
6.1
.422
1
İstatistik
• Tekil anlamdaki tek bilginin karşılığı
“datum”.
• İngilizce'de “data” kelimesi çoğul kelimedir
İstatistik dataların toplanıp organize edildiği
ve sonucun yorumlandığı bilim dalıdır.
• İstatistiğin bir çok kullanım amacı vardır
bunlardan en önemlisi belirsizlik içeren
olaylar karşısında en güzel karar alma
metodunu öğretir.
İstatistikçinin işi
• Sayıları veya verileri toplamak
• Verileri sistematik olarak düzenleme
veya organize etmek.
• Verilerin
V il i Analizini
A li i i yapmak…
k sayısall
verileri elde etmek için bilgileri
seçmek
• Sayısal verileri kullanarak genel
sonuçlar çıkartmak.
İstatistiğin Kullanım Alanları
• İstatistik kendi alanında teorik bir
bilim dalıdır.
• İstatistik başka alanlardaki
araştırmacılar için bir araçtır.
• Değişik uygulamalarda sonuçlar
çıkarmak için kullanılır.
2
POLİTİKA
POL
İTİKA
Eğer Mağusa belediye başkanlığı için oy verecek olsanız,
kime oy verirdiniz?
verirdiniz?
James Hahn
32%
Magic Johnson
36%
Bir başkası
11%
Henüz fikrim yok
21%
• S
Seçim
i sonucunda
d ki
kimin
i kazanacağını
k
ğ
önceden tahmin etmek
• Kampanyaların nerelerde
düzenlenmesini, reklamların nerelerde
yapılması gerektiğini ve tabi $$…ların
nerelere gideceğini…
ENDÜSTRİ
• Malları pazarlamak…
pazarlamak
• Bir lambanın ortalama yaşam ömrünü
bulmak için
• Tabiî ki tüm lambaları test edemezsin….
KAMUOYU YOKLAMASI
TERORİZİMLE SAVAŞ
Amerikandaki terörizmim savaşının Afganistan ve Irak
dışında başka bir ülkeye de sıçrayacağını
düşünüyormuşsunuz?
düşünüyormuşsunuz?
YES 64%
NO 34%
Bileşik Devletlerin diğer ülkelerin barış antlaşması
arabuluculuk surecinde, direkt olarak bir rol alması
gerektiğine inanıyor musunuz
musunuz??
YES 62%
NO 31%
3
Yaygın Problem
Problemler
ler
• Teker teker sayılamayan çok miktarda
olan ölçümlerin tanımlanması veya
kestirilmesi.
• POPULATION (YIGIN):
(YIGIN): Üzerinde
belli özellikler bakımından inceleme
yapılacak olan küme.
Örnek
• Lambalar (yığını teker teker saymak
neredeyse imkansız)
• Seçim sonuçlarını tahmin etmek (yığın
çok büyük; insanlar fikirlerini
değişebilirler)
Çözüm
• Daha küçük ölçüm kümeleri
oluşturmak ve bunun bütün kümeyi
temsil etmesini ummak.
• SAMPLE (Örnek):
(Örnek): Yığından
seçilen alt kümeye örnek denir.
denir
4
“Örnek”
Örnek” ve “Yığın”
Yığın”
• Hangi küme üzerinde ölçüm
yapacağımızı belirleme
• İstatistiksel birim: Experimental
Units:
• Ölçümün yapılacağı nesne veya
birim.
9Örnek (veya Yığın):
Yığın): İstatistiksel
birimlerin oluşturduğu küme.
Örnek
• Ampul Lamba
– İstatistiksel birim = lamba
• Kamuoyu
K
araştırması
– İstatistiksel birim = insan
Betimsel İstatistik –
Descriptive Statistics
• Bazen ancak nadiren tüm yığınla
çalışma yaparız.
• Eğer öyleyse, sadece kullanmamız
gereken
k
• Betimsel İstatistik (DESCRIPTIVE
STATISTICS:)
• Ölçüm kümesini özetlemek ve
tanımlamak için kullanılan prosedür.
5
Çıkarımsal İstatistik
Inferential Statistics
• Tüm yığın hakkında işlem
yapamadığımızda kullanılan
• INFERENTIAL STATISTICS:
• Örnek kümesini üzerinden analiz
yapmak ve sonuç çıkartmak için
kullanılan prosedür.
Çıkarımsal İs
İstatisti
tatistiğin
ğin
Hedefleri
• Örnek küme üzerinde yapılan
çalışmaların sonuçları
üzerinden tüm küme hakkında
bilgi edinme.
• İstatistikçilerin işi bunu
yapmanın en iyi yolunu bulup
çıkartmaktır.
Fakat sonuçlarımız yanlış
olabilir…aşağıdaki internet kamuoyu
araştırmasına bakalım
En İyi burgeri kim yapar?
Oy (votes)
McDonalds
123 Votes
Yüzdelik
13%
Burger King
384 Votes
39%
Wendy’s
304 Votes
31%
Tümü aynı kalitede burger yapar
72 Votes
7%
Hiçbiri iyi burger yapmazs
98 Votes
10%
We’ll PAY CASH For Your Opinions!
(as much as $50,000 ) Click Here and sign up
FREE!
• Ölçümde güvenirlik önemlidir.
6
Inferential İstatistiğin
adımları
• Yapılacak ölçümün hedeflerinin ve
yığının belirlenmesi
• Yapılacak incelemenin tasarlanması ve
ö l kl
örleklemenin
i oluşturulması
l t l
• Verileri toplamak ve analiz etmek
• Seçilen örnek üzerinden sonuçlar
çıkartmak
• Sonuçların iyi taraflarını ve
güvenirliliğini belirlemek.
There are three kinds of lies --Lies,
--Lies, damn
lies, and statistics”.(Benjamin Disraeli)
• Üç çeşit yalan vardır…..
– Yalan
– Müthiş Yalanlar
– İst
İstatisti
atistik
k
• İstatistiği kullanmak için
yapmalısınız, sizi yanıltması için
değil.
Nielsen Media Research
Düzenli şekilde 5000 Amerikan ailesinin TV
alışkanlıklarını ölçer. “people meters”.
5000 ailede toplam 13 bin kişi yaşar.
5000 kişiden 86 milyon kişinin maça baktığı
sonucuna nasıl ulaşıldı?
Population: Nielsen Rating firması nın amacı 5000
kişiden tüm Amerikan TV izleyicisinin genel
tercihlerine ulaşılıyor.
Population Parameters: Tüm Amerikan TV
izleyicisinden kaç kişinin Maça baktığının
saptanması.
7
• Raw Data: 5000 aileden gelen ilk data
Raw Datadır. Evden kim hangi programa
baktı kaç dakika baktı….
• Sample İstatistik: Kimin hangi programa
baktıgına göre gelen raw dataların
ssınıflandırılması
a d
as e
elde
de ye
yeni data grubudur.
g ubudu
• Arthur C. Nielsen 1923 yılında market
research firmasını kurar.
• İki yıl öncede Nielsen firması Media
Metrix firmasınıda satın aldı.
İşsizlik Oranının Tespiti
• Kaç insanın çalıştığı ve kaç kişinin aktif şekilde iş
aradığı yani işsiz olduğunun tespiti.
• USA Labor Departman 60000 aileyi içine alan anket
yapar.
Population: Tüm çalışabilir nüfus.
nüfus
Sample:Anketin uygulandığı 60000 aile.
Raw Data: Anket sürecinde toplanan bütün bilgiler
Sample Statistik: 60000 aileden kaç kişi iş arıyor.
Bunların cinsiyeti, yaşadıgı bölge…
Population Parameters: Sample istatistik sonuçlarına
bağlı olarak tüm çalışabilir nüfustan işsizlik oranı.
Sampling=Örnekleme
• Populasyonun (Ana Kütlenin) gerçek değerini
bulmanın tek yolu bütün ana kütle üyelerinin sayımı
ile mümkün. (Census- Sayım)
Maliyetin
y
yüksekliği.
y
ğ
Sampling (Örnekleme)
• Populasyon (Ana Kütle) hakkında gerekli bilgiye
ulaşmanın bir diğer yolu örnekleme
• Üniversitede erkeklerin boy ortalaması için
a)Üniversite Basketbol takımın
b)istatistik sınıf öğrencileri
8
Niçin Örnek Kütle Kümesi
Oluşturuluyor
Ana kütlenin bütün bireylerinin
sayımı bazen
• İmkansız Oluşu
• Pratik bir yöntem olmayışı
(seçimler)
• Çok Pahalı oluşu (Nüfus sayımı)
Yüzyılın Kola Savaşı
Pepsi / Coca-Cola
• “Cola wars” Cola savaşı rekabet alanında iki şirketin
gösterdigi büyük mücadelenin ilginç
örnegidir.Pazarlama alanındaki reklam yolu ile
yapılan mücadele de film ,televizyon yildizlari,
muzik spor gibi bircok unlu kullanilmistir.
•
Pepsi seçtigi 1000 tüketiciden gözlerini kapatıp
hangi markanın daha net ve belirgin bir tadı oldugu
araştırması yapılır. Bu araştırmaya katılan her bir
tüketicinin cinsiyeti yaş ve şehir gibi bilgilerde
toplanmıştır.
Sorular
a. Bu reklam mücadelesindeki
populasyon (Ana Kütle) nedir
b. Populasyona ait variable nedir.
c. Örnek kütleyi tanımlayın
d. Lezzet tercihlerinin sonuçlarını
açıklayınız.
9

Ders1 Giriş

Transkript

Benzer belgeler

Ders 4 Ortalama, Ortanca ve Tepe değer

kadife sesli şarkıcı nat king cole

steve barkley kayhan karlı

Tarih Boyunca Atom Fikri

Tam sayfa fotoğraf - RESMİ iSTATİSTİK PORTALI

SIKÇA SORULAN SORULAR 1. Blog yazımı Active Learning`e nasıl