Mario Castelnuovo-Tedesco`nun I. Gitar Konçertosu`nun Analizi

Mario Castelnuovo-Tedesco`nun I. Gitar Konçertosu`nun Analizi

T.C.
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
MÜZİK ANASANAT DALI
PİYANO PROGRAMI
MARİO CASTELNUOVO-TEDESCO’NUN
I. GİTAR KONÇERTOSU’NUN
ANALİZİ
( Yüksek Lisans Eser Metni )
Hazırlayan
20076075 Metin Yerkan
Danışman
Doç. Pelin Halkacı Akın
İstanbul – 2010
I
İÇİNDEKİLER
Sayfa no:
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………………. ...
III
ÖZET………………………………………………………………………………. ……..
IV
SUMMARY……………………………………………………………………………….
V
1 - GİRİŞ…………………………………………………………………………… …….
VI
1.1. Çalışmanın Amacı………………………………………………………...............
1
1.2. Çalışmanın Kapsamı……………………………………………………………....
1
1.3. Çalışmanın Yöntemi…………………………………………………. …... ……..
1
2 – MARİO CASTELNUOVO-TEDESCO’NUN BİYOGRAFİSİ……………….. …. ... .
2
3 – MARİO CASTELNUOVO-TEDESCO’NUN BESTECİLİĞİ……………………….
7
4 - MARİO CASTELNUOVO-TEDESCO’NUN GİTAR EDEBİYATINA KATKILARI 11
4.1. Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Gitar için Eserleri…………………………….
14
4.1.1. Solo Gitar için Eserleri…………………………………………………….. 14
4.1.2. İki Gitar içn Eserleri…………………………………………………….... 18
4.1.3. Gitar ve Orkestra için Eserleri……………………………………………. 19
4.1.4. Gitar için Oda Müziği Eserleri…………………………………………… 19
4.1.5. Gitar ve Koro için Eserleri………………………………………………..
19
4.1.6. Gitar ve Flüt için Eserleri…………………………………………………. 19
4.1.7. Gitar ve Ses için Eserleri………………………………………………….
20
4.1.8. Gitar ve Piyano için Eserleri……………………………………………...
20
4.2. Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Diğer Eserleri………………………………..
21
4.3. Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Film Müzikleri……………………………….
22
II
5 - RE MAJÖR 1. GİTAR KONÇERTOSU’NUN ANALİZİ…………………………….. 24
5.1. Re Majör 1. Gitar Konçertosu’nun Genel Özellikleri…………..………………... 24
5.2 1.Bölüm “Allegretto”……………………………………………………………... 26
5.3 2.Bölüm “Andantino – Alla Romanza”…………………………………………... 36
5.4 3 Bölüm “Ritmico e Cavalleresco”……………………………………………….. 43
6 –SONUÇ…………………………………………………………………………………. 52
7 - EK (M.C. TEDESCO’NUN 1.GİTAR KONÇERTOSU’NUN PARTİSYONU)……... 53
8 - KAYNAKLAR…………………………………………………………………………. 79
9 -ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………………………… 80
III
ÖNSÖZ
Bu çalışmada; 20. yüzyılın ilk gitar konçertolarından biri olan, Mario
Castelnuovo-Tedesco’nun Re Majör I. Gitar Konçertosu’nun analizi ve müzikal
yaklaşımları incelenecektir.
Çalışmada
ayrıca
bestecinin
biyografisi,
besteciliği
ve
dönemin
ünlü
gitaristlerinden biri olan Andres Segovia’nın teşvikiyle gitar edebiyatına katkıları
incelenerek, Türk gitaristler için yararlanabilecekleri bir kaynak oluşturmayı
amaçlamaktayım.
Çalışmamda bana yardımcı olan ve fikirlerini benimle paylaşan, Doç. Pelin
Halkacı Akın, Yrd. Doç. Soner Egesel, Cem Küçümen, Bekir Küçükay ve Berkant
Gençkal’a teşekkürlerimi sunarım.
Mayıs 2010
Metin YERKAN
IV
ÖZET
Bu çalışmada, 20. yüzyıl gitar repertuarının önemli bestecilerinden biri olan
Mario Castelnuovo-Tedesco’nun müzik anlayışı ve 1. Gitar Konçerto’sunun analizi
yer almaktadır.
İlk bölümde, Mario Castelnuovo-Tedesco’nun biyografisi, ikinci bölümde ise
bestecilik anlayışı yer almaktadır. Sonraki bölümlerde ise Andre Segovia ile olan
dostlukları, gitar edebiyatına kazandırdığı eserler ve eserlerinin ayrıntılı bir listesi
yer almaktadır.
Çalışmada, son olarak Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Re Majör 1. Gitar
Konçertosu’nun genel yapısı incelenmektedir ve üç bölümden oluşan eserin ayrıntılı
bir analizi yapılmaktadır.
ANAHTAR KELİMELER: Gitar, neoklasik, Segovia, konçerto
V
SUMMARY
In this dissertation, musical reception of Mario Castelnuovo-Tedesco is taking
place who is the important one of the 20. Century guitar composers.
In the first section, Mario Castelnuovo-Tedesco’s biography and in the second
section, his composing style is taking place. Then, fellowship of the composer and
Andre Segovia, his compositions that brought to guitar literarure and a detailed list of
his compositions is taking place.
At the last section of the dissertation, general structure of Mario CastelnuovoTedesco’s 1. Guitar Concert in D Major is examined and a detailed analysis of the
composition which has three movements is analyzed.
KEY WORDS: Guitar, neo-classic, Segovia, concerto
VI
GİRİŞ
20. yüzyılın, önemli İtalyan bestecilerinden biri olan Mario Castelnuovo-Tedesco
3 Nisan 1895’te, İtalya’nın sanat kenti Floransa da dünyaya gelmiştir. İlk müzik
eğitimine, annesi Noemi Senigaglia ile piyano çalarak başlamış, 1907’de Floransa
Konservatuarı’na kaydını yaptırmıştır. Konservatuar yıllarında, Valle de Paz ile
piyano Ildebrando Pizzetti ile kompozisyon eğitimi gören Castelnuovo-Tedesco daha
sonra da Alfredo Casella ile çalışmıştır. Avrupa’da yükselen faşizm dalgası ve
ardından patlak veren İkinci Dünya Savaşı’na kadar Floransa’da, piyanist ve besteci
olarak hayatını sürdürmüştür. 1939 yılında İtalya’yı terk etmek zorunda kalıp,
Amerika’ya yerleşmiştir. Amerika’ya yerleştiği dönem içerisinde film müzikleriyle
uğraşmıştır.
Castelnuovo-Tedesco, 20.yüzyıl modern müzik anlayışlarını reddetmeden, kendi
klasik üslup anlayışını oluşturmuş, geleneksel müzik anlayışını, muhafaza ederek bu
yönde eserler vermiş, İtalyan yeni-klasikçi akımının öncülüğünü yapmıştır.
Castelnuovo-Tedesco, her türden eserler vermiş olmasına karşın, daha çok gitar
müzikleriyle tanınmıştır. Bunda, hiç süphesiz Andres Segovia ile tanışması ve
sonrasında gelişen sürecin etkisi vardır. Segovia’nın, teşvikiyle gitar için eserler
bestelemiş olan Castelnuovo-Tedesco’nun en önemli eseri, 20. yüzyıla damgasını
vuran, Re Majör 1. Gitar Konçertosu’dur. Üslup olarak, klasik müzik anlayışını
barındıran eser, üç bölümden oluşur. Birinci bölüm Allegretto, ikinci bölüm
Andantino-Alla Romanza, üçüncü bölüm ise Ritmico e Cavalleresco’dur.
1
1.1. Çalışmanın Amacı
20.
yüzyıl
bestecilerinden,
Mario
Castelnuovo-Tedesco’nun
1.
Gitar
Konçertosu’nun analizi ve müzikal yaklaşımları incelenerek bir kaynak oluşturmak
amaçlanmıştır.
1.2. Çalışmanın Kapsamı
Bu çalışmada;
Mario Castelnuovo-Tedesco’nun biyoğrafisi, besteciliği, gitar
edebiyatına katkıları, Re Majör 1.Gitar Konçertosu’nun ayrıntılı analizi, eserlerinin
ve film müziklerinin, genel listesi yer alacaktır.
1.3. Çalışmanın Yöntemi
Mario Castelnuovo-Tedesco’nun, seçili olan eseri ayrıntılı analiz edilmiş,
konuyla ilgili veri taraması yapılmış, süreli-süresiz yerli–yabancı kaynaklar taranarak
oluşturulmuştur.
2
2-M.CASTELNUOVO TEDESCO’NUN BİYOGRAFİSİ
Yüzyılın, yaratıcı ve çok yönlü bestecilerinden biri olan Mario CastelnuovoTedesco, İspanya’dan İtalya’ya göç etmiş, Sefarad Yahudisi bankacı bir ailenin
çocuğu olarak, 3 Nisan 1895’te Floransa’da dünyaya gelmiştir. Ugo ve Guido adlı
iki ağabeyleri olan Mario’nun babası Amedeo, sert bir karaktere sahip iken Annesi
Noemi Senigaglia, müzik ile uğraşan, piyano çalabilen bir kadındı.
Mario
Castelnuovo-Tedesco ilk piyano derslerini annesiden almıştı. Babası Amedo,
yetenekli olan Mario’nun bankacı olmasını istiyor, onun müzikal çalışmalarına karşı
çıkıyordu. Dedesi Bruto ise Mario’nun müzik konusundaki çabalarına destek
veriyordu.
Altı yaşına geldiğinde annesinin götürdüğü konserlerden etkilenen Mario, müzik
ile uğraşma yolunda karar alır. Babası, müziği hobi düzeyinde yapmasını ister.
Mario, dokuz yaşına girdiğinde bestelediği Küçük Vals Op.1 ve Chopin’in
mazurkasını ve noktürnü babasına çalar. Mario’nun bu çabaları babası Amedeo’yu
tatmin etmez. Babasının karşı çıkmasına rağmen müzikle uğraşmaya devam eden
Mario, on yaşında Nocturne ve Berceuse adlı parçaları yazar. Bu parçalar çocuk
dergisinde yayımlanır.
Mario’nun büyük uğraş ve çabaları sonuç verir. 1907’de Floransa’nın Luigi
Cherubini Konservatuarı’na babası tarafından kaydedilir. Valle de Paz ile piyano,
dönemin en iyi öğretmenlerinden, Ildebrando Pizzetti ile kompozisyon derslerine
başlar. Konservatuar yıllarında İtalyan, İngiliz ve Fransız Süitleri besteler.
Mario, orta öğrenimini bitirdikten sonra amcası Graziano ile dil derslerine başlar.
Genç besteci, müzikle olan bağını kesmeden dil derslerine devam eder. Gençlik
dönemlerinde İzlenimcilik (Empresyonizm) akımın etkisinde kalır. Hocası Edgardo
Del Valle, Mario’yu başka eğitimci olan Scontrino ya gönderilir. Scontrino,
İzlenimci akımın önemli bestecilerinden olan Debussy karşıtı bir öğretmendir.
3
Sonuç olarak Mario, yeni öğretmeniyle anlaşamaz. Gençlik döneminde onu
etkileyecek olan Ildebrando Pizzetti ile eğitimine devam eder. Pizzetti, Mario’nun
erken müzikal gelişimine katkıda bulunan bir öğretmendir.
Castelnuovo-Tedesco, öğrenimini 1913 yılında tamamlar ve İspanya’ya gider.
İspanya, Mario’yu doğduğu Floransa kadar etkiler. İspanya’dan döndükten sonra
hastalanır. Bir süre Livorno yakınlarındaki Castinglioncello’ya yerleşirler. Mario
burada beste yapmaya devam eder. Ağabeyi Ugo’nun bir şiiri üzerine “Ninna-nanna”
adlı eserini yazar. Bu eser dönemin çokça çalınan parçaları arasına girer.
Birinci Dünya Savaşı’nın devam ettiği dönemde, babasının isteği üzerine tıp
fakültesine kaydını yaptırır. Mayıs 1915 İtalya’nın savaşa katılmasıyla Mario askere
çağrılır. Hasta olmasına rağmen askere çağrılan Mario, tıp öğrencisi olduğu için
klinikte görev yapar. Hastalığının devam etmesi üzerine askerlikten muaf olur. Bu
dönemde “Fuori i Barbari” adlı eserini besteler.
Şavaşın bitmesinin ardından Castelnuovo-Tedesco’nun hastalığı tekrar etmiştir.
Hastalığında Castinglioncello’ya yerleşen Mario burada beteleri yapmaya devam
eder. Ünlü kemancı Edith Lorand ile konserler verir. Bu dönem içerisinde İspanyol
besteci Mauel de Falla ile tanışır. 1924 yılında “La Mandragola” adlı ilk operası
ortaya çıkar. Eser Nicolo Machiavelli’nin sahne oyunundan uyarlanmıştır.
Castelnuovo-Tedesco’nun ilk büyük ölçekli eserlerinden biridir. 1924 yılında Teatro
La Fenice’de sahnelenen eser “Concorso Lirico Nazionale” ödülünü layık görülür.
1920’li yıllarda verimli bir dönem geçiren Mario Castelnuovo-Tedesco, 1924
yılında Clara ile evlenir. “Napoli Rapsodisi” adlı eserini yazar ve eşi Clara’ya ithaf
eder. Bir yıl sonra eşi Clara’dan çocuğu Pietro dünyaya gelir. Bu dönem çerisinde
“Concerto İtaliano” adlı eserini besteler.
1920 ve 1930 yılları arasında yorumcu ve eleştirmen olarak saygın bir konumda
olan Castelnuovo-Tedesco, birkaç
İtalyan dergilerinde yazar.
Dönemin önemli
sanatçılarından Lotte Lerman, Elisabeth Scuhumann ve Gregor Piatigorsky çalışır.
4
1932 yılında Venedik’te düzenlenen Uluslararası Venedik Festivalin’de “Piyano
ve Yaylı Sazlar İçin Beşli” adlı eserinin icrası yapılır. Bu festivalde ünlü gitarist
Andres Segovia ile tanışır. Bu tanışma Castelnuovo-Tedesco’nun gitar müziğine
yönelmesine
ve bu enstrüman
için eserler vermesine neden olacaktır. Andres
Segovia, Castelnuovo-Tedesco’dan gitar için eserler yazmasını ister. CastelnuovoTedesco’ya incelemesi için bazı eserler yollar. Bu eserleri inceleyen besteci
“Yüzyıllar Boyu Çeşitlemeler” adlı eseri yazar ve besteyi Segovia’ya yollar.
1924’te Heifetz’in teşvikiyle yazdığı Concerto Italiano’dan sonra 1933 yılında
Castelnuovo-Tedesco
Op.66 I Profeti (Peygamberler) adlı konçertoyu yazar ve
Heifetz’e ithaf eder. 1934’te Segovia “Yüzyıllar Boyu Çeşitlemeleri” CastelnuovoTedesco’ya çalar. Bu buluşmanın ardından besteci Andres Segovia’nın isteği üzerine
“Boccherini’ye Saygı Op. 77 Sonat”ı yazar.
1933 yılında İtalya faşist lider Benito Mussolini’nin iktidarı ele geçirmesi ve antisemitizm dalgasının başlaması Castelnuovo-Tedesco için zorlu bir dönem olacaktır.
İktidar sanatı propaganda mazemesi olarak kullanmakta ve bu amaç doğrultusunda
Castelnuovo-Tedesco’ya görevler vermektedir. Benito Mussolini bu dönmede
Castelnuovo-Tedesco’ya eser siparişleri vermektedir. Mussolini, Rino Alessi’nin
“Savonarolo” adlı sahne eserine müzik yazamasını ister. Besteci eseri yoğun çalışma
temposu içerisinde bitirir. Eser büyük bir orkestra eşliğinde sahnelenir ve büyük ilgi
görür. Mario-Tedesconun büyük bir mesai harcayarak çalıştığı bu eser onun yorgun
düşmesine sebep olmuştur.
Anti-semitizm dalgası ile gelişen süreçte, bestecinin eserlerinin icra edilmesine
ve radyolarda çalınmasına yasak gelecektir. Büyük baskı altında kalan besteci 13
Temmuz 1939’da ülkesinden ayrılacaktır. Bu dönemde Andres Segovia’nın
teşvikiyle N. Paganini’nin Solo Keman için Kaprisler’inden esinlenerek 1935’te
Op.85 Capriccio Diabolico’yu yazar ve eseri Segovia’ya ithaf eder.
5
1939’da baskılara dayanamayan Castelnuovo-Tedesco ülkeden ayrılma kararı alır.
İtalya’dan İsviçre’ye geçen Castelnuovo-Tedesco ünlü şef Toscanini ve Heifetz’den
yardım ister. Yardımlarına olumlu cevap alan besteci 13 Temmuz 1939’da Saturnia
Gemisi ile Trieste’ten New York’a hareket eder. Ülkeden ayrılmadan önce gitar
konçertosunun son iki bölümünü Segovia’nın isteği üzerine 1939 yılının
ilk
aylarında tamamlar ve arkadaşına gönderir. Eser tamamlandıktan sonra, 1939 yılının
Ekim ayında Uruguay’ın başkenti Montevideo’da ilk kez çalınır. Şef Alec Sherman
yönetiminde New London Orkestrası ile çalınan eser plağa kaydedilir. 20.yüzyılın
gitar konçertosu olarak tarihe geçen eser Andres Segovia’ya ithaf edilmiştir.
Castelnuovo-Tedesco “Eğer büyük sanatçı ve vefalı dost Andres Segovia olmasaydı
gitar için hiç yazmazdım” der.
1939’da ülkesini terkeden besteci, Amerika’da bazı zorluklarla karşılaşacaktır.
20.yüzyılın müzik anlanında yaşanan değişim ve Amerika Birleşik Devletleri’nde de
kendisini
hissettirecek.
Castelnuovo-Tedesco
bu
yeni
müzik
anlayışına
alışamayacaktır. Bu dönem içerinde besteci piyano dersleri vermekte ve film
endüstrisine girmek için teklifleri beklemektedir. Metro Goldwyn Mayer Yapım
Şirketin’den teklif alır ve Hollywood’ta işe başlar. Filmlere müzikler yapan besteci
üç yıl bu şirketle çalışmaya devam eder. Daha sonra bağımsız olarak işine devam
etme kararı alır. Birçok filme müzik yapan Castelnuovo-Tedesco sadece iki filmde
imzasını kullanmıştır. Film endüstrisi dışında müzik dersleri vermeye devam eden
besteci John Williams, Henry Mancini ve André Previn gibi önemli isimleri
yetiştirecek onları, bu endüstriye kazandıracaktır.
1946’da Castelnuovo-Tedesco ABD vatandaşı olur. Segovia’nın isteği üzerine
Solo Gitar ve Koro için Romancero Gitano, (Op.152) adlı eserini 1951’de yazar. Eser
İspanyol şair ve yazar Federico Garcia Lorca’nın şiirleri üzerine bestelenmiştir. Bu
eser
gitarist Siegfried Behrend’e ithaf edilmiştir. Gitarist
yorumlanan eser plağa kaydedilir.
tarafından ilk kez
6
1949 yılında “Ruth’un Öyküsü”, adlı oratoryosunu tamamlar. Segovia’nın isteği
üzerine gitar ve piyano için “Fantasıa” (Op.145) adlı eserini 1950 yılında yazar.
1953’de “Gitar ve Orkestra için İkinci Konçerto”yu tamamlar.
Castelnuovo-Tedesco 1954’te ailesi Floransa’ya döner. Bir sure burada kalan
besteci hastalığının tekrarlaması nedeniyle ABD’ye dönme kararı alır. Uzun bir
tedavinin ardından tekrar sağlığına kavuşan besteci 1955 yılında
İspanyol
danslarından oluşan “Escarraman”ı (Op.177), ve “Üç Akdeniz Prelüdü” (Op.176)
adlı eserlerini yazar.
1958 yılında “Venedik Tüccarı” adlı operası La Scala Operası ödülünü kazanır.
1961’de ressam Goya’nın çizimleri üzerine “Goya’nın 24 Kaprisi” (Op.195) adlı
eserini yazar.
18 Mart 1968’de Los Angeles’ta vefat eden Mario Castelnuovo-Tedesco 20.
yüzyılın modern anlayışına karşı eski gelenekçi yapıyı devam ettirmiş önemli
bestecilerdendir. Castelnuovo-Tedesco 20.y üzyılın yüksek analitik ve teorik yapısını
ifade eden modern anlayışın yerine,
Neo-Klasisizm anlayışını benimseyerek bu
doğrultuda eserler ortaya koymuştur. ABD’de yaşadığı dönem içerisinde
Hollywood’da film müzikleri bestelemiş. Segovia’nın teşvikiyle gitar müziğine
yönelmiş bu çalgı için yüzden fazla eser yazmıştır. Bu açıdan bakıldığında daha çok
gitar müzikleriyle tanınan bir besteci olmuştur.
7
3.MARİO CASTELNUOVO-TEDESCO’NUN BESTECİLİĞİ
20.yy ekonomik ve toplumsal anlamda değişimlerin yaşandığı bir yüzyıl olmuştur
ve bu değişim müzik sanatını büyük ölçüde etkilemiştir. Müzik sanatında, yeni
akımların ve yeni anlayışların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu yüzyılda, on iki
ton müziği Arnold Schönberg (1874-1951) ve öğrencileri Anton Webern (18831945), Alban Berg (1885-1935) tarafından oluşturulmuş; İgor Stravinski (18821971), Hans Werner Henze (doğ.1926), Ernst Krenek (1900-1991) ve Karlheinz
Stockhausen (1928-2007) gibi besteciler, bu tarzda örnekler vermişlerdir. İzlenimci
müzik alanında ise Claude Achille Debussy (1862-1918), Maurice Ravel (18751937), Frederick Delius (1862-1934), Manuel de Falla (1876-1946) gibi besteciler bu
akımın öncülüğünü yapmışlardır. Diğer taraftan, Bela Bartok (1881-1945), İgor
Stravinski, Sergei Prokofiev (1891-1953), Dmitri Şostakoviç (1906-1975)
gibi
besteciler farklı eğilimleri yansıtan, 20. yüzyıla damgasını vurmuş diğer önemli
besteciler olmuştur.
20. yüzyıl müziği, 19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan Empresyonizm
(izlenimcilik) akımından büyük ölçüde etkilenmiştir. Empresyonizm akımı, müzik
sanatında yeni bir döneme geçişin ifadesi olmuştur. Bu akımla birlikte müzik
sanatında yeni denemeler, yeni arayışlar ortaya çıkmıştır. Avrupa’da bu yeni akıma
uyum sağlayamayan bazı besteciler, eski romantik ruh halinde müzikler yazmaya
devam etmişlerdir. Bu dönem “post-romantik” dönem (romantizm sonrası) olarak
adlandırılmış ve 20. yüzyıl müzik sanatına geçişin basamaklarını oluşturmuştur.
Empresyonizm; Claude Monet’nin 1874’te Paris’te öteki ressam arkadaşları
Cézanne, Degas, Reoir gibi ressamlarla ortak olarak açtığı sergideki tablolarından
biri Impression (izlenim) adını taşıyordu. “İzlenimcilik” terimi, bu tür resimleri
eleştirmek için kullanılmış, eleştirilen grup bu nitelemeyi benimseyince giderek bir
akımın adı olmuştur.1
1
Ahmet SAY, Müzik Tarihi, 454 - 455
8
1910-1930 yılları arası müzik sanatı alanında büyük değişimler yaşanmıştır. Bu
dönem bestecileri, 16. yüzyıldan beri süregelen batı müziğinin temellerini oluşturan
klasik yapıyı temelinden sarsmışlardır.
1930-1950 yılları arasında, müzik alanında yapılan denemeler azalmaya başlamış,
fakat tamamen ortadan kalkmamıştır. Bu dönemde besteciler eski gelenekçi tarza
geri dönmüş, eski ile yeni arasında sentez oluşturmuşlardır. İgor Stravinsky eski ile
yeni arasında sentez oluşturarak, Neo-klasik (yeni-klasik) stilde eserler yazmıştır.
Müzikte neoklasisizm; özellikle iki dünya savaşı arasındaki dönem boyunca son
dönem romantizm eserlerindeki gittikçe artan abartılı jestlerin ve formsuzluğun
önüne geçmek amacıyla, eski dönemde kullanılan tarzdaki dengeli ve açıkça
anlaşılabilecek tematik süreçleri canlandırmış, belli başlı bazı 20. yüzyıl
bestecilerinin tarzında görülen bir hareket olarak tanımlanır.2
İgor Stravinsky, 18. yüzyıl İtalyan bestecilerinden Giovanni Battista Pergolesi
(1710-1736)’nin müziğinden esinlenerek yazdığı “Pulcinella’’ adlı balesiyle neoklasik akımın sinyallerini vermiştir. Symphony of Psalms (İlahiler Senfonisi-1930)
adlı eseri, Stravinsky’nin neo-klasik tarzda yazdığı en iyi örneklerden biri olup,
20.yüzyılın başyapıtları arasına girmiştir.
Neo-klasik tarzda yazan diğer besteciler Arthur Honneger (1892-1955), Sergei
Prokofiev (1891-1953), Bela Bartok (1881-1945) ve Paul Hindemith (18951963)’dir.
Amerika’da neo-klasik akımın temsilcileri, Samuel Barber (1910-1981), Roy
Harris (1898-1980) ve Walter Piston (1894-1976) olmuştur. Güney Amerikan müzik
sanatının önemli temsilcilerinden, H.Villa Lobos (1887-1959) ve Carlos Chavez
(1899-1978)
yerel
müzik geleneklerinden yararlanmışlardır. Yerel müzik
geleneklerini kendilerine özgü tekniklerle, özgün bir anlatıma dönüştürmüşlerdir.
2
DONİS, Jose A.(2005) “The Musicologist Behind The Composer: The Impack of
Historical Studies Upon The Creative Life in Joaquin Rodrigo’s Guitar Compositions”
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi Florida Üniversitesi
9
Bunun dışında Güney Amerikan müziğinde neo-klasik akımın temsilcileri Silvestre
Revualtes (1899-1940), Jose Pablo Moncayo (1912-1958) olmuştur.
İtalyan müzik geleneği, opera sanatı üzerine kurulan bir yapıyı temsil eder. Opera
sanatını önemseyen İtalyan kültürü, senfonik müzik alanında 20. yüzyıla kadar varlık
gösterememiştir. İbdebrando Pizzetti (1880-1963), Alfredo Casella (1883-1947) ve
Gian
Francesco
Malipiero
(1882-1974)
İtalyan
müzik
sanatının
önemli
temsilcileridir. Bu besteciler İtalyan müziğinin yenileyicileridir. 20. yüzyıl İtalyan
çağdaş müzik alanında ise Luigi Dallapiccola (1904-1975)’yı
sayabiliriz. Diğer
taraftan neo-klasik tarzda eserler besteleyen, müzik kitaplarında ismine çok
rastlamadığımız İtalyan besteci Mario Castelnuovo-Tedesco da vardır.
Castelnuovo-Tedesco 20. yüzyılda ortaya çıkan müzik akımlarına karışmadan
gelenekçi yapısını sürdürmüştür. Castelnuovo-Tedesco, Floransa Konservatuvarı
yıllarında Ildebrando Pizzetti ile komposizyon çalışmıştır. Pizzetti dönemin önemli
öğretmenlerinden olup, Castelnuovo-Tedesco’nun erken müzikalitesinin gelişiminde
önemli basmakları oluşturmuştur. Bestecinin erken dönem kontrapuan tekniklerinde
öğretmeni
Pizzetti’nin
etkisi
görülmektedir.
Dönemin
önemli
izlenimci
bestecilerinden olan Maurice Ravel (1875-1937) ve Claude Achille Debussy (18621918) Castelnuovo-Tedesco’yu önemli ölçüde etkilemiş, bestecinin eserlerinde bu
akımın etkileri görülmüştür.
20. yüzyılın en yaratıcı İtalyan bestecilerinden biri olan Castelnuovo-Tedesco,
üslup olarak modernizm anlayışına sıcak bakmayan bir bestecidir. 20. yüzyıl
müziğindeki analitik yapıyı reddetmiş, neo-klasisizm anlayışını benimseyerek bu
tarzda eserler ortaya koymuştur.
Castelnuovo-Tedesco eserlerinde edebi ve görsel malzemeleri kullanmış, müzikal
yaklaşımında soyut kavramlar yerine somut olanı tercih etmiştir. CastelnuovoTedesco’nun eserlerinin temel esin kaynaklarını İtalya bölgesi manzaraları,
Shakespeare’in edebi eserleri, İncil’deki kutsal metinler ve Yahudi ayinleri
oluşturmuştur.
10
Castelnuovo-Tedesco 1907 yılında Luigi Cherubini Konservatuarı’na kaydını
yaptırır. Konservatuar yılları bestecinin erken müzikal gelişiminin başlangıcını
oluşturur. 1913 yılında Küçük İtalyan Piyano Parçaları, 1920’de La Mandragola
Operası ve Shekespeare Şarkıları bestecinin kabul gören ilk eserleri olur.
1920’li yıllar besteci için faal bir dönem olmuştur. 1924 yılında yazdığı Concerto
Italiano, bestecinin erken müzikalitesini yansıtan bir yapı sergiler. Neo-klasik üslup
ile yazılmış olan eserde Vivaldi etkileri ve 16. ve 17. yüzyıl İtalyan müzik
anlayışının etkileri görülür.
Castelnuovo-Tedesco 1927-1932 yılları arasında, daha çok oda müziği
çalışmalarına ağırlık verir. “Piyano ve Yaylı Sazlar İçin Beşli” adlı oda müziği
eserini bu dönem içerisinde yazar. 1932 yılında Op.71 Asırlar Boyunca
Varyasyonlar, 1934’te Op.77 Sonata, 1936’da Op.87 Tarantella, adlı eserler 1930’lu
yıllar içerisinde oluşturulmuştur.
Özellikle 1939 yılı Castelnuovo-Tedesco için zor bir dönemdir. Avrupa büyüyen
faşizm dalgası ve artan baskılardan dolayı besteci, İtalya’yı terk ederek Amerika’ya
yerleşmiştir. Amerika’da yaşadığı ilk dönemlerde, para kazanmak için film
sektöründe işe başlamış, filmler için
müzikler bestelemiştir. 1944 yılında şef
Nathaniel Schilkret, İncil’in çeşitli kısımlarını canlandıran Genesis adlı eseri için
bestecilerden müzikler istemiş, Castelnuovo-Tedesco’da bu besteciler arasında
yeralmıştır.
Castelnuovo-Tedesco, 1932-1939 yılları arası neo-klasik, 1940-1953 yılları arası
romantik stilde eserler bestelemiştir. 1954’ten sonra, besteci Pizzeti etkisinden yavaş
yavaş uzaklaşmış, şiir ve edebiyattan faydalanarak eserlerini betelemiştir.
11
4-MARİO CASTELNUOVO-TEDESCO’NUN GİTAR
EDEBİYATINA KATKILARI
20. yüzyıl, gitar tarihi açısından önemli bir yüzyıl olmuştur. Bu yüzyıla kadar
bestecilerden ilgi
görememiş olan gitar, bu yüzyılla
birlikte ilgi görmeye
başlamıştır. 20. yüzyıl’da, bestecilerin gitar için eserler yazması, bu enstrümanın
teknik olanaklarını geliştirmiş, repertuvarının
genişlemesine katkı sağlamıştır.
Konservatuarlarda okutulmaya başlanan gitar, foklorik bir çalgı olmaktan çıkıp,
konser çalgısına dönüşerek prestij kazanmıştır.
Gitarın bu saygınlığa ulaşmasını sağlayan, 20. yüzyılın ünlü gitaristlerinden biri
İspanyol Müzisyen Andres Segovia’dır. Segovia küçük yaşta piyano ve viyolonsel
çalmaya başlamış, sonraki dönemlerde gitara yönelen müzisyen bu çalgıyı kendi
çabasıyla geliştirmiştir. 1916’da Barselona ve Madrid, 1919-1923 yılları arası,
Güney Amerika’da, 1924’te Paris’te konser veren Segovia, bu dönemlerde üne
kavuşmuştur. John Williams, Julian Bream gibi dönemin önemli gitaristlerini
etkilemiş olan Segovia, ilk zamanlar Bach, Rameau, Granados, Scarlatti, Albeniz
gibi bestecilerin eserlerini gitara uyarlamıştır. Bunun yanı sıra, Mario CastelnuovoTedesco (1895-1968), Joaquin Turina (1882-1949), Manuel Maria Ponce (18821948), Federico Moreno Torroba (1891-1982), Heitor Villa Lobos (1881-1959),
Alexandre Tansman (1897-1986), Alfredo Casella (1883-1947), Albert Roussel
(1869 - 1937) ve Paul Hindemith (1895-1963) gibi dönemin önemli bestecileriyle
işbirliği içerisinde, gitar için eserler bestemelerini sağlamıştır. 1981'de kendisine
Salobreña markisi unvanı verilen Segovia, Katolik Isabel Büyük Haçı, Kraliyet
Filarmoni Derneği Altın Madalyası, Japon Doğan Güneş Nişanı, İtalya Cumhuriyeti
Liyakat Nişanı Büyük Haçı ve 1981 Albert Schweitzer Ödülü gibi ödüller ile
ödüllendirilmiştir.
Segovia’nın teşvikiyle gitar için eserler besteleyen, bu besteciler önemli bir yere
sahipken, asıl unutulmaması gerek nokta İspanya’nın gitar tarihi açısından önemidir.
Gitarın anavatanı olarak anılan İspanya, vihuela ve lute enstrümanları için birçok
12
eser yazan beteciye ve yorumcuya ev sahipliği yapmıştır. İspanyol geleneğinden
gelen
gitar ilk zamanlar şarkıcılara ve dansçılara eşlik etmekteyken, zaman
içerisinde solist olma özelliğini kazanmıştır.
20. yüzyıl gitar repertuvarının başlangıç noktasını oluşturan eser, Manuel de Falla
(1876-1946)’nın Homenaje Pour le Tombeau de Debussy (Debussy’nin Mezarının
anısına) adlı eseridir. Diğer İspanyol besteci Joaquin Turina da gitar repertuvarına
Fandanguillo, Rafaga ve Hommage a Tarrega adlı eserler kazandırmıştır.
20. yüzyılda gitarının prestij kazanmasını sağlayan diğer önemli besteci, hiç
süphesiz Joaquin Rodrigo’dur. Rodrigo’nu gitar repertuvarına kazandırdğı en önemli
eseri Concierto de Aranjuez’dir. Bunun dışında En Los Trigales, Invocation et
Danse, Tres Piezas Espanolas, Fantasia Para Un Gentilhombre, Concierto Para Una
Fiasta, Concierto Madrigal ve Concierto Andaluz gitar edebiyatının önemli
eserlerindendir. Bu açıdan bakıldığında Rodrigo gitar edebiyatının önemli
bestecilerindendir. Diğer önemli besteci ise hiç süphesiz
Mario Castelnuovo-
Tedesco’dur.
1932’de düzenlenen
Uluslararası Venedik Festivali’nde Mario Castelnuovo-
Tedesco’nun ’’Piyano ve Yaylı Sazlar İçin Beşli’’si ilk kez seslendirilir. 20. yüzyılın
ünlü gitaristlerinden biri olan Andres Segovia ile burada tanışır.. Mario CastelnuovoTedesco’nun Andres Segovia ile tanışması
gitar müziğine yönelmesine ve bu
ensturuman için birçok eser vermesini neden olur. Bu tanışmadan sonra Andres
Segovia, besteciden
gitar için eserler yazmasını ister. Castelnuovo-Tedesco,
Segovia’nın gönderdiği,
Fernando Sor’un ’’Mozart’ın Bir Teması Üzerine
Çeşitlemeler’’ ve Manuel Ponce’nin ’’La Folia Üzerine Çeşitlemeler ve Füg’’ adlı
eserlerini inceleyerek ’’Yüzyıllar Boyu Çeşitlemeler’’i yazar. Eseri Segovia’ya
gönderir. Gitarla ilk kez tanışan Castelnuovo-Tedesco’nun yazdığı bu eseri gören
Segovia şaşırır. Bu tanışmanın ardından Andres Segovia ile dostlukları uzun yıllar
devam eder. Castelnuovo-Tedesco, Segovia’nın teşvikiyle gitar için eserler yazmaya
devam eder.
13
3 Nisan 1934’te Floransa’ya gelen Andres Segovia, bestecinin bestelediği
“Yüzyıllar Boyu Çeşitlemeler”i Castelnuovo-Tedesco’ya çalar. Bu karşılaşmanın
ardından
Castelnuovo-Tedesco,
Segovia’nın
isteği
üzerine
1934
yılında
“Boccherini’ye İthaf’’ ( “Sonata, Omaggio a Boccherini’’ Op.71) adlı Sonat’ı yazar.
Segovia’nın önerisi üzerine Paganini’nin ikinci keman konçertosunun Campanella
temasından esinlenerek “Capriccio Diabolico” (Şeytansı Kapris) adlı eseri yazar.
Segovia’nın, çabaları ve Catelnuovo-Tedesco’nun yaratıcılığı 20. yüzyıl gitar
repertuvarına yüzden fazla eser kazandırmış, gitar tekniğinin gelişmesine katkıda
bulunmuştur. Gitar müziğini geleneksel stillerle sentezlemiş, gitarın prestijini
artırmış ve saygınlığına katkıda bulunmuştur. Bu açıdan bakıldığında CatelnuovoTedesco gitar edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.
14
4.1. Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Gitar için Eserleri
4.1.1.Solo Gitar için Eserleri:
- VARIAZIONI ATTRAVERSO ISECOLI, Op.71. 1934
Chacone
Prelude
Walzer I
Walzer II
Fox-Trot
- SONATA, Omaggio a Boccherini, Op.77. 1934
Allegro con spirit
Andantino, quasi canzone
Tempo di Minuetto
Vivo ed energico
- CAPRICCIO DIABOLICO, Omaggio a Paganini, Op.85. 1935
-TARANTELLA, Op.87a. 1936
-ARANCI IN FIORI, Op.87b. 1936
-VARIATIONS PLAISANTES SUR UN PETIT AIR POPULAIRE, Op.95. 1937
-RONDO, Op.129, 1946
-SUITE, Op.133. 1947
Preludio, quasi una improvvisazione
Ballata Scozzese
Capriccio
15
-PAVANE POUR UNE INFANTE, by Maurice Ravel (transkripsiyon) 1953
yayımlanmamıştır.
-TONADILLA, on the name of Andres Segovia, Op.170-5. 1954
-RONDEL, on the name of Siegfriend Behrend, Op.170-6. 1954
-PRELUDIO IN FORMA DE HABANERA, on the name of Bruno Tonazzi,
Op.170-7. 1954
-TRE PRELUDI MEDITERRANEI, Op.176. 1955
Serenatella
Nenia
Danza
-ESCARRAMAN, Suite of 16th century Spanish dance (after Cervantes),
Op.177. 1955
Gallarda, mosso e deciso
El Canario, semplice e gaio
El Villano, un paco animato
Pesame dello amor, andantino malinconico
El Rey don Alonso el Bueno, allegretto moderato
Alla Marcia, Var.I, II, III, IV, Finale, Tempo I
La Guarda Cuydadosa, alla Marcia
-TANKA, Japanese song on the name of Isao Takahashi, Op.170-10. 1955
-PASSACAGLIA Omaggio a Roncalli, Op.180. 1956
-A LULLABY, (Nina-Nanna), for Eugene, Op.170-14. 1957
16
-CANTO DELLE AZZORRE, on the name of Joseph Enos, Op.170-15. 1958
-MINSTRELS, by Claude Debussy (transkripsiyon) 1958
yayımlanmamıştır.
-TRE PRELUDI AL CIRCEO, Op.194. 1961
La Grotta di Circe
II Porto di Ulisse
La Tomba di Elpenore
-24 CAPRICHOS DE GOYA, Op.195. 1961
I.Kitap
Francisco Goya y Lucientes, Painter, moderato esolenne
Tal para cual, sostenuto a piacere
Nadie se conoce, allegretto con spirit
Ni asi la distingue, allegretto mosso
Muchachos al avio, moderato
El amor y la muerte, tempo di tango
II.Kitap
Estan calientes, rude e animato
Dios la perdone: y ere su madre, moderato
Bien tirade esta, un poco sostenuto
Al conde Palatino, tempo di minuetto
Y se le quema la casa, molto mosso e vivace
No hubo remedio, molto lento, cupo e grave
III.Kitap
Quien mas rendido?, allegramente
Porque fue sensible, andantino
Si sabra mas el discipulo!, tempo di gavotte
17
Bravisimo!, molto mosso
De que mal morira?, funebre
El sueno de la razon produce monstrous, lento e grave
IV.Kitap
Hilan Delgado, rapido e sinistro
Obsequio a el maestro, andante
Que pico de oro!, allegretto mosso
Volaverunt, rapido e leggero
Linda maestra, presto
Sueno de la mentira e inconstancia, moderato
-CANZONE SICILIANA, on the name of Mario Gangi, Op.170-33. 1962
-BALLATELLA, on the name of Christopher Parkening, Op.10-34. 1963
-SARABANDE, on the name of Rey de la Torre, Op.170-36. 1964
-ROMANZA, on the name of Oscar Ghiglia, Op.170-37. 1964
-HOMAGE TO PURCELL, Fantasy on the name of Ronald (....-1932) and
Henry (1659-1695), Op.170-38. 1966
-CANCION CUBANA, on the name of Hector Garcia, Op.170-39. 1966
-CANCION VENEZUELANA, on the name of Alirio Diaz, Op.170-40. 1966
-CANCION ARGENTINA, on the name of Ernesto Bitetti, Op.170-41. 1966
-ESTUDIO, on the name of Manuel Lopez Ramos, Op.170-42. 1966
18
-ARIA DI CHIESA, on the name of Ruggero Chiesa, Op.170-43. 1967
-BRASILEIRA, on the name of Laurindo Almeida, Op.170-44. 1967
-JAPANESE PRINT, on the name of Jiro Matsuda, Op.170-46. 1967
-VOLO D’ANGELI, on the name of Angelo Gilardino, Op.170-47. 1967
-CANZONE CALABRESE, on the name of Ernest Calabria, Op.170-48. 1967
-TRANTELLA CAMPANA, on the name of Eugene di Novi, Op.170-50. 1967
-APPUNTİ, Easy Preludes and Studies for guitar, Op.210. 1967
4.1.2. İki Gitar için Eserleri
-SONATINA CANONICA, Op.196. 1961
Mosso, grazioso e leggero
Tempo di Siciliane, andantino
Fandango en Rondeau, ritmico e deciso, moderatamente mosso
-LES GUITARES BIEN TEMPEREES, 24 Preludes and Fugues for two guitars,
Op.199. 1962
-FUFA ELEGIACA, to the memory of Ida Presti, Op.R210a. 1967
19
4.1.3.Gitar ve Orkestra için Eserleri:
-CAPRICCIO DIABOLOCO, Op.85b. 1945
-CONCERTO No.1 in D, Op.99. 1939
-SERENADE, Op.118. 1943
-CONCERTO No.2 in C, Op.160. 1953
-CONCERTO in E, for two guitars and orchestra, Op.210. 1962
4.1.4.Gitar için Oda Müziği Eserleri:
-QUINTET for guitar and strings, Op.143. 1950
-ARIA, from Concerto for Oboe, transcription for oboe, violoncello and guitar,
Op.R202a. 1964
-ECLOGUES, for flute, cor anglais and guitar, Op.206. 1966
4.1.5. Gitar ve Koro İçin Eserleri:
-ROMANCERO GITANO, on poems by Garcia Lorca, for mixed choir and guitar,
Op.152. 1951
4.1.6. Gitar ve Flüt İçin Eserleri:
-SONATINA for flute and guitar, Op.205. 1965
20
4.1.7. Gitar ve Ses İçin Eserleri:
-BALLATA DALL’ESILIO, Op.180a. 1956
-PLATERO Y YO, for narrator and guitar, Op.190. 1960
-ARISE, from Cymbeline (Shakespeare), Op.R24d. 1962
-SEALS OF LOVE, from Measure for Measure (Shakespeare), Op.R24e. 1962
-ROMANCE DEL CONDE ARNALDOS ERMITA DE SAN SIMON
-THE DIVAN OF MOSES-IBN-EZRA, Song cycle for voice and guitar,
Op.207. 1966
4.1.8. Gitar ve Piyano İçin Eserleri:
-FANTASIA, Op.145. 1950
21
4.2. Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Diğer Eserleri
Opera Müzikleri
-La Mandragola (1924) (Opera için
-Savonarola (1935)
-Il Mercante Dı Venezıa (1956)
-The Importance of Beıng Earnest (1961)
Orkestra Eserleri
-Ouverture To a Mıdsummer Nıght’s Dream (1940)
-Evenıng In Iowa (195?)
Konçertoları
-Violin Concerto No.1
-Violin Concerto No.2, Op.66
-Concerto for Piano No.1 in D major, Op.46 (1927)
Oda Müziği Eserleri
-Mornıng ın Iowa
Vokal Müziği Eserleri
-Naomı and Ruth
22
4.3. Mario Catelnuovo-Tedesco’nun Film Müzikleri
1940 - The Stars Look Down ( “Yıldızlar Aşağıya Bakar”) - imzasız
1941 - Rage In Heaven (“Cennette Öfke”) - imzasız
1941 - Dr. Jekyll and Mr. Hyde (“Doktor Jekyll ve Bay Hyde”) –imzasız
1942 - Fıngers at The Wındow (“Penceredeki Parmaklar”) - imzasız
1942 - We Were Dancıng (“Biz Dans Ediyorduk”) – imzasız
1942 - Mr. Blabermouth (“Bay Blabermouth”) – imzasız
1942 - Somewhere I’ll Fınd You (“Bir Yerde Seni Bulacağım”) – imzasız
1942 - Journey For Margaret (“Margaret İçin Yolculuk”)
1942 - Seven Sweethearts (“Yedi Sevgili”) – imzasız
1942 - Reunıon in France (“Fransa’da Buluşma”) – imzasız
1942 - The Affaırs of Martha (“Martha’nın Aşkları”) – imzasız
1942 - Vendetta (“İntikam”) - imzasız
1943 – Plan For Destructıon (“İmha Planı”) – imzasız
1943 – Hitler’s Madman (“Hitler’in Delisi”) – imzasız
1944 – The Ghost That Walks Alone (“Yalnız Başına Yürüyen Hyalet”) – imzasız
1944 – Nıne Gırıls (“Dokuz Kız”) – imzasız
1944 – Mr. Winkle Goes to War (“Bay Winkle Savaşa Gidiyor”) – imzasız
1944 – Secret Command (“Gizli Emir”) – imzasız
1944 – The Mıssıng Juror (“Kaybolan Jüri Üyesi”) – imzasız
1944 - The Return of The Vampire (“Campir’in Dönüşü”) – imzalı
1944 – Address Unknow (“Bilinmeyen Adres”) – imzasız
1944 – The Black Parachute (“Siyah Paraşüt”) – imzasız
1944 – Sergeant Mike (“Çavuş Mike”) – imzasız
1945 – And There Were None (“ Ve Sonra Kimse Kalmadı”) –imzalı
1945 - The Portraıt of Dorian Gray (“Dorian Gray’ın Portresi”) – imzasız
1945 - Son of Lassie (“Lassie’nin Oğlu”) – imzasız
1945 - Boston Blackie’s Rendezvoue (“Boston Blackie’nin Randevusu”) – imzasız
1946 – Shadowed (“Gölgede”) – imzasız
1946 – Just Before Dawn (“Şafaktan Önce”) – imzasız
23
1946 - The Unknown (“Bilinmeyen”) – imzasız
1946 – Undercurrent (“ Derin Akıntı”) – imzasız
1947 – Down to Earth (“Dünyaya İniş”) – imzasız
1947 – Crime Doctor’s Gamble (“Cinayet Doktoru’nun Kumarı”) – imzasız
1947 – Time Out of Mind (“Unutulan Zaman”) - imzasız
1948 – Superman (“Süper Adam”) – imzasız
1948 - Black Eagle (“Kara Kartal”) – imzasız
1949 – Batman and Robin (“Yarasa Adam ve Robin”) – imzasız
1949 - The Secret of St. Ives (“St.Ives Esrarı") – imzasız
1949 - Prison Warden (“Hapishane Müdürü”) – imzasız
1950 – Mark of The Gorilla (“Goril’in İşareti”) – imzasız
1950 – Mule Train (“Katır Treni”) – imzasız
1950 – Customs Agent (“Gümrük Ajanı”) – imzasız
1950 – Streets of Ghost Town (“Hayalet Kentin Sokakları”) – imzasız
1951 – The Brave Bulls (“Cesur Boğalar”) – imzasız
1951 – Smugglers Gold (“Kaçakçıların Altını”) - imzasız
1952 – Harem Girl (“Harem Kızı”) – imzasız
1952 – Okinawa (“Okinawa”) – imzasız
1953 – Jack Mc Call Desperado (“Jack Mc Call Haydut”) – imzasız
1953 – Valley of Head Hunters (“Kafa Avcıları Vadisi”) – imzasız
1953 – Slaves of Babylon (“Babil Köleleri”) – imzasız
1954 – Charge of the Lancers (“Mızraklı Atlıların Hücumu”) – imzasız
1954 - Drums of Tahiti (“Tahiti Davulları”) – imzasız
1954 – Masterson of Kansan (“Kansaslı Masterson”) – imzasız
1955 – The Crooked Web (“Eğri Ağ”) – imzasız
1956 – The Werewolf (“Kurt Adam”) – imzasız
1957 - Hellcats of the Navy (“Donanmanın Şeytan Kedileri”) – imzasız
1957 – The Hard Man (“Sert Adam”) – imzasız
1958 – Crash Landing (“Kazalı İş”) – imzasız
24
5 - RE MAJÖR 1. GİTAR KONÇERTOSU’NUN ANALİZİ
5.1. Re Majör 1. Gitar Konçertosu’nun Genel Özellikleri
Mario Castelnuovo-Tedesco Re Majör I.Gitar Konçertosu’nu Aralık 1938 yılında
yazmaya başlar. 1939 yılında tamamladığı eseri ünlü gitarist Andres Segovia’ya ithaf
eder. Eser, Castelnuovo-Tedesco’nun doğdu kent olan Floransa’nın Toscana
bölgesinin manzaralarından esinlenilerek yazılmıştır. Segovia’ya ithaf edilen eser
1939 yılının Ekim ayında Uruguay’ın başkenti Montevideo’da ilk kez icra edilmiş,
1947 yılın da Alec Sherman yönetiminde New London Orkestrası eşliğinde plağa
kaydedilmiştir. Castelnuovo-Tedesco’nun bu eseri 20. yüzyılın ilk gitar konçertosu
olarak kayıtlara geçmiştir. Joaquin Rodrigo’nun Aranjuez Gitar Konçertosu aynı
tarihte yazmasına karşın eserin seslendirilişi 1940 yılı Kasım’ında gerçekleşmiştir.
Üç bölümden oluşan eser, hızlı-ağır-hızlı şemasıyla klasik konçerto özelliği taşır.
Birinci bölüm Sonat Allegrosu formunda, 2/4’lük ölçüde ve Re Majör tonundadır.
Uzun bir orkestra sunumu ile başlar. 25. ölçüde, gitar boş telleri anımsatan tınısı ile
orkestraya katılır. Boccherini’ye saygı olarak yazılan birinci bölüm neo-klasik
stildedir. İkinci bölüm, Rondo formunda, 4/4’lük ve 3/2’lik ölçüde, Re Majör
tonundadır. Romantik karakterde olan bu bölüm, bestecinin terk etmek zorunda
kaldığı Toskana kırlarına veda anlamını taşır. Bölümün tizlerden hafifçe yükselen
melodisi Tchaikovsky’yi anımsatır. 12 ölçü boyunca gitar tarafından sunulan melodi
daha sonra Bach’ın iki keman konçertosuna benzer şekilde orkestra ve solo çalgı
arasında geliştirilir. Rodrigo’nun Aranjuez eserinin ağır bölümünde İngiliz
kornosuna verdiği görevi Castelnuovo-Tedesco bu bölümde flüte vermiştir. Üçüncü
bölüm Rondo formunda, 3/8’lik ölçüde, re minör tonundadır. Güçlü ritmi ve
hareketli yapısıyla İspanyol havasını yansıtır.
Castelnuovo-Tedesco, eserin orkestrasyonunu flüt, obua, fagot, korno, iki klarnet,
timpani ve küçük bir yaylı grubu ile sınırlandırmıştır. Yaylı grubunda iki birinci
keman, iki ikinci keman, iki viyola, iki çello ve iki kontrabas kullanmıştır.
25
Klasik Sonat Allegrosu
Klasik sonat allegrosu üç kısımdan oluşur; Sergi, gelişme, serginin tekrarı ve
sonunda yer alan “coda”.
Sergide iki farklı tema bulunur, birinci tema canlı, enerjik, ikinci tema ise sakin
yumuşak yapıdadır. Bu iki tema tonalite açısından farklıdır. İkinci tema, birinci
temanın çeken (V. derece) ya da ilgili majör veya minör tonalitesindedir. Birinci
tema, ikinci temaya köprü ile bağlanır. Köprü, birinci temadan alınmış motiflerden
oluşur. Sergiyi sonlandırmak için ikinci temanın sonuna bir bitiş kısmı (koda)
eklenerek gelişme kısmına geçilir.
Gelişme kısmında iki temada işlenir, geliştirilir. Bu kısım birinci, ikinci temadan,
köprü ve koda’dan alınan motiflerle işlenerek geliştirilir.
Gelişme kısmından sonra yeniden sergiye ulaşılır. Yeniden sergi, bazı anlatım
değişikliklerini de içeren sonuç mesajıdır. Yeniden serginin sonunda bulunan bitiş
(koda) ana tonaliteyi belirtmek amacıyla uzun tutulur. Kodanın uzun tutulması hem
tonal bütünlüğü hem de eserin dengesini sağlar.
Rondo
Adından da anlaşılacağı gibi bir bölümün sürekli tekrarlanmasıyla oluşur.
Örneğin A B ve A bölümlerinden oluşan bir esere yeni bir C bölümü eklenmesi ve
tekrar başa yani A B A bölümüne dönülmesiyle küçük rondo formu oluşur. A B A C
A B A D E A B A, büyük rondo formuna örnek olabilir. Klasik dönemde sonatların
son bölümlerinde kullanılmıştır.
26
5.2 1. BÖLÜM “Allegretto”
Uzun kadansların olduğu, gitarın solist olarak kendini duyurduğu eser “Neoklasik” stildedir. Klasik Sonat Allegrosu formunda olan birinci bölüm, Boccherini’ye
saygı anlamını taşır. Orkestranın sunumu ile başlayan eserin birinci bölümü, Re
majör tonalitesinde 2/4’lük ölçüde olup eksik ölçüyle ile başlar. 1. ölçüden 46.
ölçüye kadar giriş (introduction) yer almaktadır. Giriş bölümü, iki sergi bölmesinden
(exposition) oluşmaktadır. İlk sergi bölmesi orkestra tarafından 1. ölçüden 27.ölçüye
kadar sunulur. İkinci sergi bölmesi ise 27. ölçüden itibaren gitarın orkestraya
katılmasıyla 47. ölçüye kadar devam eder.
Orkestra, girişte eksik ölçü ile A temasını sunar. A teması, sekiz ölçüden ve iki
cümleden oluşmaktadır. Birinci ve ikinci cümle dört ölçü uzunluğundadır. Dört ölçü
olan birinci cümlecik V. derece (dominant) fonksiyonuyla başlar. İkinci cümlecik ise
IV. derece (subdominant) fonksiyonu ile başlar, V. derece fonksiyonuyla biter. A
teması 9. ölçüde tekrar duyulur ve 12. ölçüde modülasyon ile Fa Majör tonalitesine
bağlanır. (Şekil 1)
1-13. Ölçüler
(Şekil 1)
27
18. ölçünün son sekizliğinden 26. ölçünün son sekizliğine kadar La Majör tonu
hissedilir. 23. ölçüde La pedalı duyulur. (Şekil 2)
14-26.Ölçüler
(Şekil 2)
26. ölçünün son sekizliğinde gitar A temasından aldığı ritmik figür ile orkestraya
katılır. Gitarın orkestraya katılmasından sonra sunulan A teması figürü, Si bemol
notasıyla Re Majör tonunda IV. derece fonksiyonuna (ek altılı) dönüşür. 39. ölçüde
orkestra timpani eşliğinde La pedalını duyurur. Gitarın kromatik hareketiyle 47.
ölçüde A temasına bağlanır. Gitar A temasını 47. ölçüden 68. ölçünün son sekizliğine
kadar Re Majör tonunda sunar. (Şekil 3)
28
27-49. Ölçüler
(Şekil 3)
69. ölçüde gelen tema, ritmik motifsel gelişimini A temasından alır. 73. ölçüden
itibaren duyulan A teması figürüne 77. ölçüden itibaren Do pedalı eşlik eder. (Şekil
4)
66-81. Ölçüler
(Şekil 4)
29
91. ölçüden itibaren gitar arpejlerle köprüyü sunar. 91. ölçüden başlayan köprü
103. ölçüde B temasına bağlanır. (Şekil 5)
89-95.Ölçüler
(Şekil 5)
103. ölçüde gitar tarafından sunulan B teması Sol Majör tonunda olup V. derece
fonksiyonu ile başlar. B teması A temasına göre daha durağan bir yapı sergiler. B
temasını sunan gitar 107. ölçünün son onaltılığında yerini orkestraya bırakır.
Orkestra Mi bemol Majör tonunda B temasını tekrardan sunar. (Şekil 6)
103-110. Ölçüler
(Şekil 6)
30
112. ölçüde B temasının ikinci cümleciği mi minör tonunda duyurulur. 120.
ölçüdeki üçlemelerin gelmesi ile birlikte 122. ölçünün son onaltılığında gitar La
Majör tonun V.derecesi ile B temasını tekrardan sunar. (Şekil 7)
111-127. Ölçüler
(Şekil 7)
122. ölçüden itibaren gitarın sunduğu B teması yoğun akorlar ve 143. ölçüdeki
üçlemelerden oluşur. (Şekil 8)
137-145. Ölçüler
(Şekil 8)
31
146. ölçüden itibaren gelişim bölümü başlar. Gelişimin ilk bölmesi B temasından
alınan melodik yapı ile başlıyor. Arpejlerinin yoğun olduğu gelişim bölümüne flüt
tam dörtlü (mi-la) aralıkla eşlik eder. 149. ölçünün son onaltılığında kornolarda tam
dörtlü aralıkla (do-fa) flüte destek verir. 153. ölçünün son sekizliğinde 160. ölçünün
ilk sekizliğine kadar A temasının ilk cümleciği gitar tarafından duyurulur. 163.
ölçünün son sekizliğinden 170. ölçünün ilk sekizliğine kadar ise A temasının tekrarı
gitar tarafından La Majör tonunda tekrarlanır. (Bkz. sayfa 57,58) (Şekil 9)
146-157. Ölçüler
(Şekil 9)
Gitar tarafından 153. ölçünün son sekizliğinden 170. ölçünün son sekizliğine
kadar duyurulan A temasının birinci cümleciğine orkestra arpejlerle eşlik eder. 174.
ölçüde gitar dört ölçü boyunca üçlemeleri sunar. 170. ölçüden 177. ölçünün son
sekizliğinde duyurulan A temasının gelişine kadar herhangi melodik yapı duyulmaz.
177. ölçünün son sekizliğinde gitar A temasının ilk cümlesini sunar. 181. ölçüde
32
orkestra köprüyü sunar. 181. ölçünün son sekizliğinde köprüye dönüşen yapı A
temasını 198. ölçüye kadar hatırlatılır. (Bkz. sayfa 58,59) (Şekil 10)
172-183. Ölçüler
(Şekil 10)
200. ölçüde La Majör tonalitesi duyurulur. 206. ölçüde A temasının ilk yarısı gitar
tarafından sunulur. (Şekil 11)
199-207. Ölçüler
(Şekil 11)
33
206. ölçüden başlayan A teması 225. ölçüde üçlemeler ile B temasını hatırlatır.
(Bkz. sayfa 60) 233. ölçüde iki ölçü boyunca süren köprücük 235. ölçüde ile birlikte
A temasına bağlanır. Yeniden sergi bölmesinin (Re-exposition) geldiği 235. ölçü Re
Majör ana tonda tekrardan duyurulur. 237. ölçünün son sekizliğinde flüt 245.
ölçünün son sekizliğinde klarnet A temasını hatırlatır. 243. ölçünün son sekizlinde
gitar A temasını sunar. 243. ölçüden 257. ölçüye kadar Fa Majör tonalite duyulur.
(Şekil 12)
232-245. Ölçüler
(Şekil 12)
257. ölçünün yarısından 264. ölçüye kadar La pedalı duyulur. 261. ölçüde
bağlayıcı ile 267. ölçüde B teması gitar tarafından hatırlatılır. 270. ölçünün son
onaltılığından B teması Si bemol Majör tonunda 279. ölçüye kadar duyurulur. 279.
ölçüde gitarın yoğun akorları kırması ile devam eder. 285. ölçüdeki üçlemeler ile B
teması hatırlatılarak 288. ölçüde kadans bölümüne geçilir. (Bkz. sayfa 61) (Şekil 13)
34
255-270. Ölçüler
(Şekil 13)
288. ölçüden 312. ölçüye kadar gitar tarafından sunulan kadans bölümü ritmik
yapısını 91. ölçüden alır. Kadans bölümünde üçlemeler ve beşlemeler görülür. 300.
ölçüde yoğun akor yapısı 305. ölçüdeki üçlemeler ile birlikte B temasının son
kısmını duyurur. (Şekil 14)
294-312. Ölçüler
(Şekil 14)
35
308. ölçüde gitar tarafından duyurulan A temasının ilk yarısı 322. ölçünün son
sekizliğiyle birlikte yerini orkestranın sunumuna bırakır. 326. ölçünün son
sekizliğinde gitar A temasından hatırlatma yapar. 234. ölçüde ana tonda eserin
birinci bölümü sonlanır. (Bkz. sayfa 62) (Şekil 15)
323-334. Ölçüler
(Şekil 15)
36
5.3 2. BÖLÜM “Andantino – Alla Romanza ”
Re Majör tonunda olan eserin ikinci bölümü İtalya’nın Toscana Bölgesi
manzaralarından esinlenilerek yazılmıştır. Pastoral havada olan bu bölüm Rondo
formunda, 4/4’lük ve 3/2 ölçülerde özgür bir yapıdadır. Romantik havada olan bu
bölüm bestecinin Toscana bölgesine veda anlamını taşır. Bu bölüm melodik olarak
Tchaikovsky’yi’yi anımsatır. Tizlerden yükselen gamlarla 12 ölçü boyunca tema
gitar tarafından sunulur. Bach’ın iki keman konçertosuna benzer bir şekilde orkestra
ve solo çalgı arasında geliştirilir.
A-B-A ve A ve B temalarının geldiği eserde temayı ilk olarak gitar sunar. A
temasının gitar tarafından sunuluşu ilk bölmeyi oluşturur. İkinci bölme ise 12.
ölçünün yarısında orkestra tarafından seslendirilir. Sekizlik sus ile başlayan tema bir
buçuk ölçüden meydana gelir. 11. ölçüdeki yeni motifsel sunuş bize B temasının
başlangıçtaki motifle bağlantısını gösterir. (Şekil 16)
1-11.Ölçüler
(Şekil 16)
Gitarın sunumu 12. ölçüde yerini flüte bırakır. Flüt temayı IV. derece
fonksiyonuyla zarifçe sunar. 3/2’lik olan 18. ölçünün yarısında klarnet tarafından
sunulan temaya 19. ölçüde Re Majör tonunun VI. derece fonksiyonuyla flüt eşlik
eder. Üçlemelerin kullanıldığı ve flüt tarafından sunulan temaya 16. ölçünün
yarısında korno katılır. 20. ölçüde 4/4’lük olan yapı 21. ölçüde 3/2’lik ölçü birimine
döner. (Şekil 17)
37
12-22.Ölçüler
(Şekil 17)
23. ölçüde kılarinet tarafından sunulan A teması Si Majör tonundadır. A teması
24. ölçüde flüt ve kılarinet tarafından karşılıklı sunulur. (Şekil 18)
23-25.Ölçüler
(Şekil 18)
38
26. ölçüde kısa bir geçiş köprüsü ile 29. ölçüde B temasına bağlanır. B teması iki
ölçüden oluşur. B teması Sol Majör tonunda olup, ilk yarısı obua ikinci yarısı ise flüt
tarafından sunulur. 31. ölçüde kılarinetin zarif ve duygulu anlatımına gitar Re pedalı
üzerinde akorları kırarak eşlik eder. (Şekil 19)
26-32.Ölçüler
(Şekil 19)
Asıl B temasını geldiği yer 33. ölçüdür. B temasına 33. ölçüden 37. ölçünün
sonuna kadar gitar Re pedalı üzerinde destek verir. Gitara aynı ölçüler boyunca
timpani de eşlik eder. Kılarinet tarafından sunulan B temasının farklı seslerle
başlayarak 45. ölçüdeki kadansa kadar devam eder. (Şekil 20)
33-35.Ölçüler
(Şekil 20)
39
39. ölçüden 45. ölçüdeki kadans bölümüne kadar devam eden ve yaylılar
tarafından sunulan B temasına 43. ölçüde flüt eşlik eder. (Bkz. sayfa 65) 45. ölçüde
orkestra V. derece fonksiyonu ile yerini gitara bırakır. 45. ölçüden başlayan kadans
63. ölçüye kadar devam eder. Gitar tarafından sunulan kadans Sol Majör tonunda
olup akorlardan oluşur. (Şekil 21)
43-46.Ölçüler
(Şekil 21)
45. ölçüde gitar B temasını, 51. ölçüden 55. ölçüye kadar B temasının motiflerini
sunar. 55. ölçüden başlayan B teması 63. ölçüye kadar devam eder. 63. ölçüde Re
Majör tonunda V. derece fonksiyonu ile flütle başlayan B teması motifi 64. ölçüde
obua 65. ölçüde klarnet 66. ölçüde fagot tarafından sunulur. 63. Ölçüde ise gitar la
oktav sesleri ile orkestraya eşlik eder. (Şekil 22)
40
47-62.Ölçüler
(Şekil 22)
63. ölçüde bölümün codetta’sı La pedalında gelişir, B teması motifleri sunulur.
(Şekil 23)
63-64.Ölçüler
(Şekil 23)
41
67. ölçüden itibaren Re Majör V. derce fonksiyonu duyulur. Bu ölçüde iki tema
üst üste kullanılır. I. kemanların duyurduğu A temasına 67. ölçünün yarısında II.
kemanlar katılır. 70. ölçüde duyulan A teması 79. ölçüde yerini gitarın sunduğu B
temasına bırakır. (Şekil 24)
67-70.Ölçüler
(Şekil 24)
79. ölçüde koda başlar, gitarın 79. ölçüde Re Majör tonunda B temasının sunar.
79. ölçüden 82. ölçünün sonuna kadar dört ölçü boyunca devam eden B temasına
timpani re sesiyle son iki ölçüde ise la sesleri ile eşlik eder. 83. ölçüde A teması flüt
ve obua tarafından sunulur ve 85. ölçüde orkestra tarafından B teması duyurulur. 86.
ölçünün sonunda gitar katılır, 90. ölçüde gitar’ın ve flüt’ün ağır bir bitişi ile son
bulur. (Şekil 25)
42
78-91.Ölçüler
(Şekil 25)
43
5.4 3. BÖLÜM “ Ritmico e Cavalleresco”
Üçüncü bölüm 3/8 ölçüde re minör tonundadır. Castelnuovo-Tedesco bu bölümü,
güçlü ritimli ve hareketli İspanyol tarzında antik bir Ballata-dans eşliği için söylenen
şarkı –olarak tanımlar. Cavalleresco ise saraylı şövalye, soylu anlamlarını taşır.
Orkestranın eksik ölçü ve yoğun staccato ile duyurduğu A teması sekiz ölçüdür.
Re minör tonunda V. derece ile başlayan temayı kemanlar ve kornolar sunar. 9.
ölçüde A teması tekrar sunulur. 17. ölçüden itibaren çıkıcı onaltılık pasajlar görülür.
25. Ölçüde gitar orkestraya beşli tam aralıklarla ve 4. ölçüdeki ritmik figürü ile
katılır. (Şekil 26)
1-29. Ölçüler
(Şekil 26)
44
30. ölçüden 45. ölçüye kadar olan köprüyü, gitar V. derece fonksiyonu ile A
temasının 4. ölçüsündeki ritmik figürünü, staccatto ile yoğun bir şekilde duyurur. 38.
ölçüden 46. ölçüye kadar gitarın kullandığı onaltılık notalar görülür. 46. ölçüde,
orkestranın başlangıçta sunduğu A temasını gitar tek başına duyurur. Gitar sunduğu
A temasına fagot, pizzicato ve staccatto ile eşlik eder. A temasının ilk sunumundaki
çıkıcı onaltılıklar 68. ölçüde La Majör V. derece fonksiyonu ile gitar tarafından
sunulur. (Şekil 27)
30-78.Ölçüler
(Şekil 27)
45
78. ölçüde orkestranın eksik ölçüyle girmesi ile la minör tonunda A teması obua
tarafından tekrardan sunulur. Gitar A temasının sunumunda orkestraya sekizlik
notalarla eşlik eder. 91. ölçüde gitarın son sekizliği çalması ile sunum orkestraya
bırakılır. 100. ölçüde gitar orkestraya katılır. Gitar temayı fagot ve klarnet ile 108.
ölçünün son sekizliğine kadar aynı ritmik figürü ile sunar. (Şekil 28)
77-106. Ölçüler
(Şekil 28)
46
124. ölçüde gitar tarafından köprü sunulur. 134. ölçüden başlayan A temasındaki
ritmik figür gitar tarafından 144. ölçüye kadar kullanılır. 144. ölçüde B teması gitar
tarafından sunulur. B temasına orkestra do pedalıyla eşlik eder. (Şekil 29)
123-151. Ölçüler
(Şekil 29)
152. ölçüden 182. ölçüye kadar orkestra ve gitar A temasının ritmik figürünü
yoğun olarak kullanılır. 144. ölçüde başlayan orkestranın sunduğu do pedalı 165.
ölçüde sonlanır. 166. ölçüden 178. ölçüye kadar farklı bir temasal figür obua
tarafından baskın bir şekilde duyurulur. 178. ölçüdeki inici ve çıkıcı onaltılık pasajlar
182. ölçüde Mi bemol pedalına bağlanır. (Şekil 30)
47
152-185. Ölçüler
(Şekil 30)
182. ölçüde mi pedalı üzerinde orkestra tarafından sunulan B teması 192. ölçüde
gitar tarafından sunulur. Yaylılar Mi pedalını, üflemeliler ise B temasını sunar. 200.
ölçüden başalayan A temasının figürleri 220. ölçüye kadar orkestra ve gitar
tarafından karşılıklı duyurulur. 200. ölçüde pizzicato ile duyurulan A teması figürleri
204. ölçüde kılarinet tarafından 215. ölçüye kadar devam eder. 200. ölçüde
orketranın La pedalı üzerinde başlayan sunumuna gitar beşli aralıklar ve kırık
akorlarla eşlik eder. (Şekil 31)
48
186-202. Ölçüler
(Şekil 31)
220. ölçüden itibaren ölçü birimi 4/4’lük olur. 221. ölçüde gitar C temasını sunar.
C temasına orkestra arpejlerle eşlik eder. Gitar tarafından sunulan C teması 225.
ölçüde flüt, fagot, 227. ölçüde ise obua tarafından duyurulur. (Bkz. sayfa 75) 221.
ölçüde sunulan C teması V. derece fonksiyonunda olup 234. ölçüde gelen kadansa
kadar devam eder. (Şekil 32)
220-222. Ölçüler
(Şekil 32)
49
234. ölçüde gitar tarafından sunulan kadans 321. ölçünün son sekizliğinden sonra
A temasına geri döner. Kadans bölümü tema açısından zengindir. Bütün temasal
figürasyonların kullanıldığı kadans bölümü 238. ölçüde 3/8’lik 250. ölçüde 4/4’lük,
252. ölçüde ise tekrar 3/8’lik ölçü yapısı içerisinde devam eder. (Şekil 33)
231-320. Ölçüler
(Şekil 33)
50
Gitarın ustalığını gösterdiği kadans bölümü 322.ölçüde yerini ana tonalitedeki A
temasına bırakır. V. derece fonksiyonu ile başlayan temaya gitar başlangıçta gelen A
temasının ritmik figürü ile eşlik eder. Başlangıçta yer alan A temasının ritmik
figürasyonu aynı şekilde devam eder. (Şekil 34)
321-329. Ölçüler
(Şekil 34)
371. ölçüde coda başlar. Gitar ve orkestra birlikte A temasını ana tondan duyurur.
388. ölçüye kadar orkestra ile sunulan temayı 389. ölçüde gitar tek başına sunar.
Gitarın sunduğu tema sessel değişikliğe uğramıştır. 396. ölçüde C teması duyulur.
396. ölçüde Re majör tonunda karar kılan eserin son dört ölçüsü orkestranın trilleri
ve gitarın yoğun akorsal yapısı ile Re Majör tonunda son bulur. (Şekil 35)
371-399. Ölçüler
(Şekil 35)
51
(Şekil 35)
52
7. SONUÇ
Mario
Castelnuovo-Tedesco,
20.
yüzyıl
İtalyan
kültürünün,
önemli
bestecilerindendir. Daha çok gitar müzikleriyle tanınan besteci, aynı zamanda büyük
çaplı senfoni ve operalar bestelemiş, müzik repertuarına sayısız eserler kazandırmış,
film müzikleri yapmıştır. Bestecinin bu çalışmalardan biri de 1938’de başladığı ve
1939 yılında bitirdiği, Andres Segovia’ya ithaf ettiği, 20. yüzyılın, çalınan ilk gitar
konçertosu, 1 No’lu Gitar Konçertosudur.
Re Majör 1 No’lu Gitar Konçertosu Castelnuovo-Tedesco’nun, olgunluk
dönemini yansıtan önemli eserlerindendir. Klasik form anlayışı ile yazılan eser üç
bölümden oluşur. 1. bölüm canlı, 2. bölüm yavaş ve lirik karakterde 3. bölüm ise
İspanyol havasında hızlı tempodadır.
Bu açıdan bakıldığında, Re Majör 1 No’lu Gitar Konçertosu, 20. yüzyıl gitar
edebiyatının önemli eserlerinden biri olmuş, büyük ilgi görmüştür.
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
KAYNAKLAR
AKTÜZE, İrkin (2002) Müziği Okumak Pan Yayıncılık
OTERO, Corazon, (1999) ‘Mario Castelnuovo-Tedesco His Life Works For The
Guitar’, Ashley Mark Publising Company, United Kingdom
SAY, Ahmet (2000) Müzik Tarihi Müzik Ansiklopedisi Yayınları
SAY, Ahmet (2001) Müziğin Kitabı Müzik Ansiklopedisi Yayınları
İLTER, Cebeci (2008) , “Joaquin Rodrigo” , Yayınlanmış Yüksek Lisans Eser
Metni, MSGSÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
EBRU, Altıntaş (2010 ), ‘Mario Castelnuovo-Tedesco’nun Re Majör 1 No’lu
Gitar Konçertosu’ Yayınlanmamış Yüksek Lisans Eser Metni, MSGSÜ. Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
SELANİK, Cavidan (1996) Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni Doruk Yayımcılık
Ankara
KAYGISIZ, Mehmet (1999) Müzik Tarihi Başlangıcından Günümüze Müziğin
Evrimi Kaynak Yayınları
80
ÖZGEÇMİŞ
1982’de İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini ve ortaöğrenimini, Kocaeli/Gebze’de
tamamladı. 2000 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünü
kazandı, 2002 yılında bu bölümden kaydını aldı.
İlk gitar eğitimine, 2001 yılında A.Can Erdoğan ile başladı. 2002 yılında İstanbul
Üniversitesi Devlet Konservatuarı Gitar Bölümünü kazandı. Burada, Ceyhun Şaklar
ile gitar eğitimine başladı, 2007 yılında bu bölümden mezun oldu. Aynı yıl, Mimar
Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı Gitar Bölümünü kazanarak, Yüksek Lisans
eğitimine Yrd. Doç. Soner Egesel ile devam etti. Halen eğitimini burada
sürdürmektedir.