Japonya

Japonya
1
Japonya
Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı
belirtilmemiştir.
Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Japonya
日本国
Nippon-koku or Nihon-koku
Japonya
Bayrak
Arma
Paulownia (Japonca: 五七桐 - 'Go-Shichi no Kiri')
Hükümet Mühürü
Ulusal Marş: Kimigayo (Japonca: 君が代)
Başkent
Tokyo (de facto)
[1]
35°41′N 139°46′E35.683°N 139.767°E
Resmî dil(ler)
None
Bölgesel dil(ler)
Aynu itak, Doğu Japonca, Batı Japonca, Ryukyuan, ve pekçok diğer Japonca diyalektiği
Resmi Dil
Resmi Alfabe
Japonca
Kanji
Hiragana
Katakana
Etnik gruplar
98.5% Japonlar, 0.5% Koreliler, 0.4% Çinliler, 0.6% diğer
Japonya
2
Milliyet
Japon
Yönetim biçimi
Anayasal monarşi ile Parlamenter demokrasi
- İmparator
Akihito
- Başbakan
Naoto Kan (JDP)
Kuruluş
- Ulusal Kurtuluş Günü
11 Şubat 660
- Meiji Anayasası
29 Kasım 1890
- Japonya Anayasası
3 Mayıs 1947
- San Francisco Antlaşması 28 Nisan 1952
Yüzölçümü
- Su (%)
0.8
Nüfus
- 2009 tahmini
127,530,000 (10.)
- 2004 sayımı
127,333,002
GSYİH (SAGP)
2008
- Toplam
$4.356 trilyon (3.)
- Kişi başına
$34,115 (24.)
GSYİH (düşük)
2008
- Toplam
$4.910 trilyon (2.)
- Kişi başına
$38,457 (23.)
Gini
38.1 (2002)
İGE
0.960 (çok yüksek) (2007)
Para birimi
Uluslararası Sembolü ¥ Okunuşu (Yen)
Japonca Sembolü 円 Okunuşu (En) (JPY)
Zaman dilimi
JST (UTC+9)
- Yaz
gözlemlenemedi
Takvim
yyyy-mm-dd
yyyy年m月d日
Era yy年m月d日 (CE−1988)
Trafik akışı
sol
Internet TLD
.jp
Telefon kodu
81
Japonya (Japonca: 日本, Nihon ya da Nippon, resmî adı 日本国, Nihon-koku ya da Nippon-koku ) Doğu Asya'da bir
ada ülkesidir. Büyük Okyanus'ta bulunan Japonya Çin, Kore ve Rusya'nın doğusunda, kuzeyde Okhotsk Denizi'nden
güneyde Doğu Çin Denizi'ne kadar uzanır. Japonca adını oluşturan kanji karakterler "güneş" ve "köken" anlamına
gelir. Bu nedenle Japonya "Doğan Güneşin Ülkesi" diye de bilinir.
Japonya üç binden fazla adadan oluşur.[2] Bu adaların en büyükleri olan Honşu, Hokkaido, Kyuşu ve Şikoku adaları
ülkenin %97'sini oluşturur. Adaların çoğu dağlıktır ve bazıları yanardağlardan oluşur. Japonyanın en yüksek dağı
olan Fuji Dağı bir yanardağdır. Japonya 128 milyonluk nüfusyla dünyanın nüfus açısından onuncu büyük ülkesidir.
Başkent Tokyo'nun bulunduğu alan çevresinde bulunan şehirlerle birlikte 30 milyonunun üzerindeki nüfusuyla
dünyanın en büyük metropolitan alanını oluşturur.
Japonya
3
Arkeolojik araştırmalar Paleolitik çağın son döneminden beri insanların Japon adalarında yaşadığını gösterir. Yazılı
tarihte Japonya'nın adı ilk olarak 1. yüzyıldan kalma Çin metinlerinde geçer. Japonya'nın tarihi dış dünyadan
etkilendikten sonra çok uzun yıllar boyunca tecrit olmasıyla şekillenmiştir. Günümüzdeki Japon kültürü dış etkiler
ile iç gelişmelerin bir karışımından oluşmaktadır. 1947 yılında anayasanın kabulünden beri Japonya parlamenter
cumhuriyet ile yönetilmektedir. Devletin başı Japon imparatoru, hükümetin başı ise başbakandır. Seçimle işbaşına
gelen bir parlamentosu vardır.
Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya göre Japonya Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra dünyada ikinci sıradadır.[3]
Birleşmiş Milletler, G8 ve APEC üyesidir. Savunma bütçesi dünya beşincisidir. Dünyanın en büyük dördüncü
ihracatçısı ve en büyük altıncı ithalatçısıdır.
Tarihi
Taşdevrinden 4'ncü yüzyıla kadar
Japon takımadalarına, ilk olarak adaların hala Asya kıtasının bir
parçası olduğu dönemde, yaklaşık 100 bin yıl önce yerleşilmişti.
Arkeolojik araştırmalar yontma taş devrinde takımadalarda yaşayan
insanların temelde avcılık ve toplayıcılıkla geçindiklerini ortaya
çıkarmıştır. Cilalı taş devrinde zarif taş aletler yapılmış, ok ve yay
kullanılarak ileri avlanma teknikleri geliştirilmiş ve yemek pişirmek ve
saklamak için toprak kaplar üretilmiştir. Jomon stili (sicim desenli)
kaplar nedeniyle, MÖ. 8 bin ile MÖ. 300 yılları arasındaki dönem
Jomon dönemi olarak adlandırılır.
1600'lere ait bir Japonya haritası
MÖ.300 yıllarında Asya kıtasından tarım, basit pirinç ekimi ve metal
işçiliği teknikleri gelmiştir. Japonya'da yaşayanlar tarımsal üretimi
artırmak için günlük yaşamlarında tarım aletleri ve demir silahlar,
ayrıca dini ayinler için bronz kılıçlar ve aynalar kullanmışlardır. Bu
dönemde işbölümü, yöneten ve yönetilenler arasındaki ayrılığı
derinleştirmiş ve ülkede pek çok küçük devlet kurulmuştur. MÖ. 300
ile MS 300 yılları arasına rastlayan ve çömlekçi çarkında seramiklerin
üretildiği döneme Yayoi dönemi denmiştir.
Yeniçağ Öncesi Japon Tarihi
Tarih Öncesi ve Ön Tarih
Japon adalarına ilk yerleşenler, M.Ö VIII. bin yıl öncesinden
başlayarak, Kuzey Asya’dan geldikleri sanılan ve Üst Yontmataş (veya
2. Dünya Savaşı sonrası Japonyanın işgal güçleri
en azından Ortataş) devrinde yaşayan topluluklardı. Japonya’nın tarih
tarafından yönetim planı
öncesi birkaç evreye ayrılır: Öncomon veya Seramik Öncesi, Comon(
yaklaşık olarak M.Ö. 7500- 300) ve Yayoi (M.Ö. 300-M.S 300). Bu
son dönemde adaların kuzeyine Aynular gelip yerleşti ve son Comon halklarıyla karıştı. M.S 3.yy ortalarına doğru
Kore’den geçen, Altay kökenli, atlı savaşçı grupları Güney Japonya’ya gelerek bölgeyi hâkimiyetleri altına aldı. Bu
insanlar ölülerini kofun denilen çok büyük Tümülüslere gömüyorlardı; Tümülüslerin çevresine kilden
silindirler(haniva) sıralanıyordu. Bu savaşçılar aynı zamanda klanlara dayalı bir toplumsal örgütlenme şeması da
getirdi.[4]
Japonya
1.Seramik Öncesi
Buzul çağları boyunca (M.Ö. 2–3 milyon ile M.Ö. 10 bin yılları), deniz suyunun büyük bir bölümü kutup
çevresinden donduğundan deniz düzeyi çok alçalmıştı, kıta sahanlığındaki Japon adaları kuzeyden, batıdan ve
güneyden Asya kıtasına bağlı olmalıydı. Bu çağlara ait yer katmanlarında mamut ve fil taşılları bulunmuştur.
Japonların ilk atalarının da böylece Asya’dan ve karadan gelmiş oldukları düşünülmektedir.
2. Comon (M.Ö. 4000–30
Comon, toprak kapları bezeme tekniğinde kullanılan ipin adıdır.Mezopotamya ve Mezoamerika gibi uygarlık
odaklarında, çanak- çömlek buluntuları tarım devriminden sonra görülüyordu. Japonya’da ise tam tersi olmuştur.
3. Yayoi (Çeltik) (M.Ö. 300- M.S. 300
Comon’u izleyen çanak- çömlek evresi Yayoi olarak biliniyor. Döner testici tezgâhında yapılmış Yayoi seramiği,
kesin olarak bir sulu çeltik kültürünün ürünü sayılmaktadır. Japonlar çeltikleri depolamak için boy boy, çeşit çeşit
kaplar yapmışladır. Bugünkü halkın, Japonca konuşan bir kültürden geldiği varsayılırsa, o kültürün Yayoi
döneminde oluştuğu da söylenebilir. 538 yılına doğru Budizm’in Kore’den adalara gelişi genelde Japonya’nın tarih
döneminin başlangıcı olarak kabul edilir. Asuka dönemi boyunca koyu bir Budist olan Prens Şotoku’ nun 622 yılında
ölümünden sonra, 628 ve 701 tarihleri arasında birçok yasa çıkarıldı. Bu yasalarla, Tang Hanedanının saltanat
sürdüğü Çin’i örnek alan bir yönetim sistemi benimsendi. Nara dönemi (710- 794) boyunca altı Budist mezhep,
sonunda Nara’ya yerleşen Japon sarayına kendi görüşlerini benimsetmeye çalıştı . Nara devri, Japonya için yüksek
bir kültür devridir. Japon kültürünün birçok temelleri o zaman atılmıştır.[5] İmparator Kammu, Nara’daki keşişlerin
etkisinden kurtulmak için Nagaoka’da yeni bir başkent, on yıl sonrada, bu defa Heian-kyo’da bir başkent kurdu.
Heian dönemi (794- 1185/1192), Heian şehri başkent olduktan kısa bir zaman sonra Japonya’nın en büyük şehri
haline gelmiştir. Ülke bu dönemde genişlemiş, yeni Budist öğretiler ortaya çıkmıştır, büyük manastırlar kurulmuş ve
Japonca’ya özgü yeni çekim eklerini yazmaya elverişli, hecelere dayalı yeni bir yazı yaratılmıştır. Ainularla
muharebeler yaşanmış, Ainuların birçok grupları ülkenin daha kuzeyinde bulunan Hokkaido adasına geçmişlerdi.
Böylece, Heian devrinin birinci kısmında Hondo adasının tamamen işgali vuku bulmuş ve nispeten küçük Japon
devleti genişlemiştir. 858’den sonra Fujivara ailesi iktidarı ele geçirdi ve XII. yy’ın ortalarına kadar elinde tuttu. Bu
aile ileride Japonya’nın “klasik dönemi” sayılacak bir barış ve kültürel gelişme dönemi başlattı. İki kısma ayrılan
Heian devrinin ilk kısmı, Fujivara ailesinin elinde bulunan bir feodal grubun diktatörlüğüdür denilebilir. X. yy’da iki
rakip klan, Tairalarla Minamotolar, Fujiaların yerini almaya çalışmıştır. Onları karşı karşıya getiren uzun mücadele,
1185’te Şimonoseki yakınında Dan- no Ura’da Taira donanmasının yok edilmesiyle sona erdi.
Heian devrinin en tipik vasfı askeri faaliyetlerin her şeyden üstün olmasıdır. Kılıç bu devrin sembolü sayılabilir.
Heian döneminin ortalarına doğru “kana” adı verilen iki fonetik alfabe geliştirilmiş ve Çince üslubunun yerini alarak
gelişen saf Japon stili edebiyata ışık tutmuş ve oldukça geniş bir biçimde kullanıma girmiştir. Ayrıca bu dönemde
sanat alanında da büyük gelişmeler kat edilmiştir. Şogunlar dönemi(1192), Minamoto klanının önderi Yorimoto ve
kardeşi Yoşitsune, Taira klanın bertaraf etmiş, sonrada Fujivalara karşı saldırıya geçmişlerdi. Minamoto no
Yorimoto imparatorunkinin yanında ikinci bir hükümet kurmuştur. Yorimoto artık hiçbir yetkisi kalmayan
imparatorun 1192’de kendisini başbuğ(şogun: askeri diktatör) olarak atamasını sağladı. Yorimoto uzak eyaletlere
valiler gönderip vergi toplama işlerini düzenleyerek pratik ve etkili bir yönetim kurdu. Yorimoto’nun ölümünden
sonra yönetim dul karısının ailesine yani Hoco’lara geçti. Bu yeni güç, yeni bir kültür ve ruh oluşturdu. Savaşçılar
(Samurai) eski Buddhacı tarikatların geleneklerini reddederek daha sade din biçimlerine döndüler. Kamakura
tepelerine Zen tapınakları inşa ettiler ve böylece yeni bir Buddhacılık ve aşılanmaya ve dinsel yazılar Japonca’ya
çevrilmeye başlandı. 1221’de bu dinamik hükümet, otoritesine karşı gelen bir ayaklanmayı bozguna uğrattı. Beş yıl
sonrada Asya’dan gelen daha büyük bir tehlikeyi bertaraf etti. 1274’te ve 1281’de Kubilay Hanın büyük Moğol
ordusu Japonya’yı istila etti, ancak etkin bir savunma ve kamikazeler(tanrıların rüzgarı; 1274’te ve 1281’de çıkıp
Moğol donanmasını yok eden iki fırtınaya Japonlar tarafından bu ad verilir) sayesinde Moğol ordusu püskürtüldü.
4
Japonya
5
Zamanla kıskançlık ve Hocolara duyulan nefret arttı ve 1333yılında Aşikaga Takauci imparator II. Daigo ile
birleşerek bu iktidara son verdi. İmparator bundan sonra otoritesini yeniden kurmaya çabaladı. Ancak Aşikaga
1336’da imparator II. Daigo’yu Kyoto’dan sürerek, yerine bir kukla imparator geçirdi. İki yıl sonrada kendini şogun
ilan etti. 1333’ten 1338’e kadar süren imparatorluk yönetiminin kısa ömürlü restorasyonun ardından Kyoto,
Muromachi’de Ashikaga ailesi tarafından yeni bir askeri hükümet kuruldu. Muromachi Dönemi 1338’den 1573’e
kadar, iki yüzyıldan uzun sürdü. Bu dönem zarfında Bushido’nun sert disiplini estetik ve dini faaliyetlerde ifadesini
bulmuştur. Aşikaga tahta oturttuğu imparatorun 1338’de kendisini şogun olarak tanımasını sağladı. Meşru imparator
Yamato Dağlarına sığındı ve böylece iki saray dönemi başladı.[4]
Kültür
Kimono da Japon kültürünün en önemli unsurudur. Kimono giyen Japonlar adeta sihirli çubukla büyülenmişcesine
seremonik ve kibar davranışlar sergilerler. Kimononun da farklılıkları vardır. Evli bayanların kimonolarının kolları
kısadır. Bekarların ise uzundur. 20 yaşına basan genç kızlar aile içinde seremoniyle kimono giyer ve 20 yaşını kutlar.
Japonlar seremonilerinde hep dingin bir ruha sahip olup doğayla bir yaşamaya çalışırlar. Kadō (Halk diliyle İkebana
da denir) da dünyaca ünlü Japon çiçek süsleme sanatıdır.
Geleneksel Japon kültüründe kadın-erkek ayrımı yoğun olarak vardır. En basitinden Japonca'da 'erkek dili' ve 'kadın
dili' vardır. Erkekler oldukça erkeksi bir dille konuşurken kadınların bu dile ait kelimeleri ünlemleri kullanması pek
doğru bulunmaz. Ancak günümüzde Japon kültüründe egemen olan yabancılaşma her alana olduğu gibi dile de etki
etmiştir.
Dinler
Nara'da bir olansa çoğunlukla halkın her iki dinin de
törenlerine katılmasıdır.
Örneğin düğün törenleri genelde şinto dininin kurallarına göre
de yapılır. Cenazelerde ise genelde Budist törenler uygulanır.
Şinto ülkenin yerli dinidir. Ormanlarda, dağlarda, denizlerde,
kısacası doğada "kami" denilen ruhların yaşadığına inanılırdı.
Doğa ile uyum içinde yaşayan eski topluluklar bu ruhları
sayarlardı. Bu inanç Şinto dininin temelini oluşturur. Sonraları
bu ruhlara atalar ve kahramanlar da eklendi. Bazı evlerde bu
ruhlara yiyeceklerin sunulduğu "tanrı rafı" bulunur. Budizm
ise Şinto'dan farklı olarak 6. yüzyılda, Çin ve Kore yoluyla
Hindistan'dan gelmiştir. İlk kez 16. yüzyılda Portekizli
denizciler aracılığıyla gelen Hıristiyanlık ise nüfusun küçük
bir kısmınca benimsenmiştir.
Japonya
6
Çay Töreni
"Sadō" (Çay Yolu) veya "Çanoyu" (Çayın sıcak suyu) adı verilen çay töreni
15. yüzyıla kadar geriye gider. Törenin esası, ev sahibinin konuklarına çay
hazırlaması gibi gündelik bir ihtiyaca dayanır. Çay ikramı zaman içinde
törensel bir nitelik kazanmıştır. Ev sahibi ve konuklar bu törenin ayrıntılı
kurallarına büyük bir ciddiyetle uyarlar. Bu kurallar töreni olabildiğince
sadeleştirir. Çay töreni başlı başına kurallar bütününden ibaret değildir.
Bunun için bahçe düzenlemesinden çay odasının döşenmesine kadar birçok
ön hazırlığın özenle önceden yapılmış olması gerekir. Çay törenine
hazırlanmak, mimariden seramiğe, bahçecilikten tarihe, dinden güzel yazma
sanatına kadar birçok alanda asgari bilgileri öğrenmek anlamına gelmektedir.
Bu hazırlıklar çay töreninin mükemmelliği için şarttır. Bahçenin güzellikleri
arasından çay odasına geçen konuklar, gördükleri güzellikler ve yaşadıkları
sükunetle çay törenine hazırlanmaktadırlar. Çay töreninde ağırlıklı olarak Zen
Budizmi'nin etkisi görülür. Tören ilk bakışta can sıkıcı bir oyun, gereksiz
kurallar bütünü gibi gelebilir. Ancak amaç çay yapıp içmekten çok, doğaya
karışmak, onun içinde kaybolmak, bu yolla ruhu aydınlatmaktır. Doğallığın
yanı sıra sükunet, sadelik estetik ve zarafetle örülü bir arınma sürecidir çay
töreni. Hareketler son derece yavaştır, bu nedenle çay yapımı için gerekli
eylemlerde olabildiğince tasarruflu olup, yapılması gereken hareketleri çok
incelikle hesaplayıp, bunu zarafetle gerçekleştirmek gerekmektedir. Sonuçta
ortaya çıkan uyum, ölçülülük ve güzellik izleyenlerin ruhunda ve zihinlerde
kalıcı izler bırakacaktır.
Sadō'nun kurucularından Sen no Rikyu
(1522-1591)
Japon Bayramları, Festivalleri ve Ulusal Günleri
Matsuri olarak adlandırılan ve yıl içerisinde çeşitli zamanlarda kutlanan bayram ve festivallerin çoğu kraliyet
döneminden günümüze kadar gelmektedir. Bu kutlamaların çoğu Çin ve Budist kökenlidir fakat Japonlar bu
kutlamaları dini tören havasında yapmamaktadırlar. Ocak ayında kutlanan "Yetişkinler Günü" gibi bazı özel günler
hafta sonları ile birleştirilmesi amacıyla daima pazartesi günleri kutlanır.
Bunların dışında Mart ile Nisan ayları arasında "Çiçek Seyretme"(Hanami), Mayıs ayında "Altın Hafta"(Golden
Week), Temmuz 13 ile 15 arası bazen Ağustos ayında "Bon Festivali" (Obon) ve Eylül ayı ortalarında "Ay
seyretme" (Tsukimi)dir.
Resmî Bayramlar
1 Ocak: Yılbaşı 元旦(Gan Tan)
Ocağın 2. Pazartesi: Yetişkinler Günü 成人の日(Seijin no hi)
11 Şubat: Kuruluşu'nun Günü 建国記念の日(Kenkoku Kinen no Hi) Japonya'nın ilk ve efsanevî İmparatoru
Jinmu'nun tahtaya çıktığı gün (eski 紀元節 Kigen-Setsu)
Mart 20 veya 21: İlkbahar Gündönümü = Nevruz 春分の日(Şumbun no Hi)
29 Nisan: Şoowa Devri Anma Günü = Eski İmparator Hirohito'nun Doğum Günü 昭和の日(Şoowa no Hi)
3 Mayıs: Anayasa Bayramı 憲法記念日(Kenpoo Kinen Bi) Anayasa'nın yürürlüğe konulduğu gün
4 Mayıs: Yeşil Günü みどりの日(Midori no Hi)
5 Mayıs: Çocuk Günü こどもの日(Kodomo no Hi) (Tang no Sekku)
Temmuz'un 3.Pazartesi: Deniz Bayramı 海の日(Umi no Hi)
Japonya
Eylül'ün 3.Pazartesi: Yaşlılara Saygı Günü 敬老の日(Kei-Rou no Hi)
Eylül 23 veya 24: Sonbahar Gündönümü 秋分の日(Şuubun no Hi)
Ekimin 2. Pazartesi: Spor Günü 体育の日(Taiiku no Hi)
3 Kasım: Kültür Günü 文化の日(Bunka no Hi) Anayasa'nın ilan edildiği gün
19 Kasım: İmparator Akihito'nun Doğum günü 天皇誕生日(Tennou Tanjoubi) 23 Kasım: Çalışmalara Teşekkür
Günü 勤労感謝の日(Kinrou Kanşa no Hi)
Kültürel Bayramlar
3 Şubat: Fasulye atma Seremonisi 節分(Setsubun)
3 Mart: Kızlar Festivali 雛祭(Hina Matsuri) 'Şeftali Bayramı' 桃の節句(Momo no Sekku)
7 Temmuz: Yıldız Festivali 七夕(Tanabata)
Eylül ortası: Ay seyretme 月見(Tsukimi)
15 Kasım: 3, 5 ve 7 yaş çocuklar için festival günü 七五三(Şiçi Goo San: 7-5-3)
31 Aralık: Yeni yıl arifesi 大晦日(Oo-Misoka)
Budistlere özgü Bayram
8 Nisan: Çiçek Bayramı 花祭り (Hana Matsuri): Buda'nın doğum günü<br^
Askerî Bayram
11 Kasım: Öz Savunma Kuvvetleri Günü 自衛隊記念日(Jiei Tai Kinen Bi)
Eski Askerî Bayramlar
10 Mart: Kara Kuvvetleri Günü 陸軍記念日(Rikugun Kinen Bi)
• Mukden Büyük Meydan Muharebesi(奉天大会戦)nde Rusları yendikten sonra Mukden Kalesi'ne girdiği gün
(1905)
27 Mayıs: Deniz Kuvvetleri Günü 海軍記念日(Kaigun Kinen Bi)
• Japon Müşterek Donanması'nın Japon Denizi Muharebesi, Tsuşima Meydan
Muharebesi(日本海海戦、対馬海戦)nde Rus Baltık Donanmasını yendiği gün (1905)
Yas Günleri
10 Mart: Tokyo Büyük Hava Hücum Günü 東京大空襲の日 (Tokyo Dai-Kuşuu no Hi)
• Tokyo'da Hava bombardmanıyla 100.000'den fazla Japon sivil kaybının yaşandığı gün (1945)
23 Haziran: Okinawa'da Ölenlerin Ruhlarını Teselli Günü 沖縄「慰霊の日」(Okinawa 'İrei no Hi')
• 94.000 Japon'un Okinawa Adası Seferi'nin bitiş günü bombardımanla kaybedildiği (1945)
6 Ağustos: Hiroşima Atom Bombası Günü 広島原爆の日(Hiroşima Genbaku no Hi)
• Amerika'nın Hiroşima kentine ilk Atom bombasını attığı 140.000'den fazla insanın kaybedildiği gün (1945)
• 9 Ağustos: Nagasaki Atom Bombası Günü 長崎原爆の日(Nagasaki Genbaku no Hi)
• Amerika'nın Nagasaki kentine ikinci Atom bombasını attığı ve 70.000'den fazla insanın kaybedildiği gün (1945)
15 Ağustos: Mütareke Günü 終戦記念日(Şuusen Kinen Bi)
• Japonya'nın teslim olmasıyla II. Dünya Savaşı'nın bittiği gün (1945)
7
Japonya
Kıyafet
Uzun bir dışa kapalılık döneminin ardından 19. yüzyılın ikinci yarısında başlayan Batılılaşma çabaları, halkın
kıyafetine de yansıdı. Bugünkü Batılı giyim tarzı, bu sürecin sonucudur. Ancak Japonlar Batılılaşma ile birlikte
gelenekleri yaşatma, hatta geliştirme çabasını bir an olsun bırakmamışlardır. Bu çerçevede insanlar özel günlerde
geleneksel kıyafet olan kimono giymeyi ihmal etmezler. Kimono vücudu saran ve belde geniş bir kuşakla (obi)
bağlanan geleneksel ve dünyaca ünlü bir giysidir.Yeni yıl kutlamalarında, evlilik gibi özel günlerde, bayramlarda ya
da mezuniyet günlerinde genç, yaşlı, kadın, erkek Japonlar çoğunlukla kimono giyer. Evlilik ve benzeri resmi
törenlerde, damatla gelin siyah kimonolar giyerek sorguçlarını takarlar. Erkekler kimonolarının üzerine çok geniş
paçalı pantolonlar (hakama) ve bol ceketler (haori) giyerler. İyi bir kimono çok pahalıdır. Japonlar kimonolarına
gözleri gibi bakarlar. Kimonolar anneden kıza, babadan oğula aktarılarak giyilir. Kimonoyu ve obi'yi düzgün olarak
takmak kolay değildir. Bunun için kadınlar özel ders alırlar. Kimono giyildiğinde normal ayakkabı ve çoraplar
giyilmez. Ayakkabı yerine yüksek tahta nalınlar (geta) olabileceği gibi pamuklu ya da deriden yapılmış (zori)
sandaletler giyilir. Kimono ile özel pamuklu çoraplar olan (tabi) giyilir. Bu çorapların en ayırd edici özelliği
başparmak yerinin de örülmüş olmasıdır. Çorapta baş parmak ile diğer parmaklar arasında, sandalet bağının geçmesi
için oyuk bulunur. Kimonoya benzeyen diğer bir giyecek ise Yukata'dır. Yukata, pamuklu, basit, yazları
festivallerde ya da evde bornoz gibi giyilen giyeceklerdir.
• Japonya aynı zamanda çizgifilmde ve bilgisayar oyunlarında dünyada birinci sırayı yer alır.
• Japonlar,süs bitkileri ve bahçeleri ile tanınırlar.
• M.S. 700'den önce bile Japonlar keyif için güzel bahçeler yapmışlardır.
Mitoloji
Amaterasu ...Amaterasu-oo-mikami Japon Şinto dininin güneş tanrıçasıdır. Japon imparatorluk ailesinin mitsel
atasıdır. 天照大神 kelimesi Cennetlerde Parıldayan Tanrıça anlamına gelir. Kojiki'ye göre, onun kural tanımaz
erkek kardeşi Susanoo her şeyi yerle bir edip, Amaterasu'nun pirinç tarlalarını, tapınakları tarümar edince, tanrıça (ki
dişi olduğu konusunda tartışmalıdır) buna çok içerlenir ve Ama-no-Iwato isimli mağaraya gizlenir. Güneşini
kaybeden dünya karanlıktır artık.
Diğer tanrılar onu saklandığı yerden çıkarmak için bir oyun kurarlar. Tanrıça Ama-no-Uzume mağaranın önüne bir
ayna koyar ve baştan çıkarıcı bir dans etmeye başlar. Bu bir kutlamadır, ve gelen seslerden meraka kapılan
Amaterasu mağaradan dışarı uzandığında kendi yansısından ürker. Bu diğer tanrıların onu çekip çıkarması için iyi
bir fırsattır.
Torunu Ninigi-no-Mikoto'yu Japonya'da barışı sağlaması için yeryüzüne gönderir. Onun oğlu ise Japonya'nın
efsanevi ilk tennoosu (imparatoru) olur üç kutsal silahı ile Kılıç, Mücevher ve Ayna. Bu Japonya'nın İmparatoru
mitsel temellere bağlama eğilimini yansıtır. Bu yapı ikinci dünya savaşından sonra büyük ölçüde çökse de Tenno
halen dinsel niteliklerini muhafaza ediyor.
Altyapı
2005 itibarıyla Japonya'da kullanılan enerjinin yarısı petrol, beşte biri kömür ve %14'ü doğal gazdan oluşur.[6]
Japonya'da harcanan elektriğin bir çeyreği nükleer enerjiden oluşur.[7]
Japonya'da yollar için çok para harcanmıştır.[8] 1,2 milyon kilometrelik kaplanmış yol ana ulaşım aracıdır.[9]
Japonya'da trafik soldan akar. Yüksek hızlı, bölünmüş, sınırlı erişimli paralı yollardan oluşan bir tek ağ, büyük
şehirleri birbirine bağlar ve paralı yol girişimleri tarafından işlenir. Hem yeni hem de kullanılmış arabalar ucuzdur.
Enerji verimliliği teşvik etmek amacıyla araba sahipliği ücretleri ve benzin vergileri uygulanır. Japonya'da araba
kullanımı G8 ülkeleri arasındaki en düşüğüdür.[10]
8
Japonya
9
Demografi
Japonya, dünyanın en yaşlı nüfusuna sahiptir. Medyan yaş 44,7 yıl olup dünyanın en yüksek medyan yaş, ve Japonya
nüfusunun %30,1'i 60 yaşından daha yaşlı olup 60+ yaş grubuna girenlerin dünyanın en yüksek yüzde oranına
sahiptir.[11]
Ayrıca bakınız
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kendo
Japonya'daki şehirler listesi
Kimono
Japonya'nın ekonomik tarihi
Noh
Kabuki
Judo
Yakuza
Anime
Aikido
Karate
Go Oyunu
Nanbudo
Japon Kılıcı Terminolojisi
Japonya Türkleri
Murasaki Shikibu'nun Günlüğü
Japonya'nın yönetim bölgeleri
• J-Pop
Kaynakça
[1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?pagename=Japonya& params=35_41_N_139_46_E_type:country
[2] "Nihon Rettō" (http:/ / dic. yahoo. co. jp/ dsearch?enc=UTF-8& p=にほんれっとう& dtype=0& stype=1& dname=0ss). Daijirin / Yahoo
Japan dictionary. 2007-05-07 tarihinde erişilmiştir.
[3] Haass, Richard (20-04-2007). "Asia’s overlooked Great Power" (http:/ / www. cfr. org/ publication/ 13144/ asias_overlooked_great_power.
html). Project Syndicate. 2007-06-12 tarihinde erişilmiştir.
[4] Milliyet, Dıctıonnaıre Larousse(Japonya), III, s. 1221.
[5] Prof. Dr. W. Eberhard, Uzak Doğu Tarihi, TTK Basımevi, Ankara 1992, s. 53.
[6] "Statistical Handbook of Japan - Chapter 7 Energy" (http:/ / www. stat. go. jp/ english/ data/ handbook/ c07cont. htm) (İngilizce). Japonya
İstatistik Bürosu. 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir.
[7] "Japan taps into ocean winds for power" (http:/ / www. abc. net. au/ news/ stories/ 2008/ 01/ 21/ 2142636. htm) (İngilizce). ABC News (21
Ocak 2008). 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir.
[8] Pollack, Andrew (1 Mart 1997). "Japan's Road to Deep Deficit Is Paved With Public Works" (http:/ / query. nytimes. com/ gst/ fullpage.
html?res=9500E3DC1031F932A35750C0A961958260) (İngilizce). The New York Times. 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir.
[9] "Statistical Handbook of Japan - Chapter 9 Transport" (http:/ / www. stat. go. jp/ english/ data/ handbook/ c09cont. htm) (İngilizce). Japonya
İstatistik Bürosu. 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir.
[10] "Transport in Japan" (http:/ / www. iraptranstats. net/ jp) (İngilizce). International Transport Statistics Database. 17 Şubat 2009 tarihinde
erişilmiştir. (abone olmak gerekir)
[11] (2010) The Economist Pocket World in Figures 2011 Edition (İngilizce dilinde). Profile Books. ISBN 978-1-84668-372-5.
Japonya
Dış bağlantılar
• Türkiye'deki Japonya Büyük Elçiliği (http://www.tr.emb-japan.go.jp/)
bjn:Japang gag:Yaponiya
10
Madde Kaynakları ve Emeği Geçenler
Madde Kaynakları ve Emeği Geçenler
Japonya Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=8850010 Katkıda bulunanlar: !!suzzy!!, 663highland, AXIS1942, Ademdurdu, Ahzaryamed, Ai V iA, Ankh33, Arinna'l, Asteko,
Ato, Bahar, Bambi'nin annesi, Baruter, Berkay0652, Beşiktaşlı48, Bolivar, Burakhuseyin, Böcürt, Darkhorn, Dbl2010, Denisutku, Dogruluk, Dogstar, Donkishot, Dünya vatandaşı, Dünya şehirli,
Düşünenadam, Ebudun, Ecem Çamlı, Eldarion, Elfant, EnginGunduz, Erdall, Erkan Yilmaz, Eşref, Fcn, GAWB, H aikika, Hasan22, Hayriyıldırım, Hayyyda, Hedda Gabler, Heyecanlı çocuk,
Homonihilis, Huunta, Indy, JokeRocK, Jöntürk, Kadeem, Katpatuka, Kağıt, Khutuck, Kibele, Kilikya, Krkzn, Levent, LostMyMind, Ma'ame Michu, Mach, Maderibeyza, Mehmetaltinel, Metal
Militia, Morphosis, Mskyrider, Muhammet.alp, Murat-HD, Mustafa pamuk, Noumenon, Ollios, Ont, Osy1453, PSamathideS, Pinar, Qwl, Randam, Rapsar, Reality006, Ryesiloglu, SH, Sabri76,
Saidferid, Salomonis, Sağlamcı, Schwanzerberg, Semih efendi, Sero1988, Silver Surfer, Spas, Stambouliote, Stukageschwader, Superyetkin, Takabeg, Takiyyüddin er raşit, Tarih, Tema,
Tembelejderha, The MeTaL KiNg, Tuz, Türk Süvarisi, Türkişi, Uannis, Ugur Basak, Ukalaa, Ulashima, Umut.A, Uğur58, Veritas-tr, Vikiçizer, Vito Genovese, Web23, White Cat, Xanılx2,
Yabancı, Zzzzzzz, İncelemeelemani, マティ男, 345 anonim değişiklikler
Resim Kaynakları, Lisanslar ve Emeği Geçenler
Image:Question book-4.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Question_book-4.svg Lisans: GNU Free Documentation License Katkıda bulunanlar:
w:en:User:Tkgd2007Tkgd2007
Dosya:Flag of Japan.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Japan.svg Lisans: Public Domain Katkıda bulunanlar: Various
Dosya:Imperial Seal of Japan.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Imperial_Seal_of_Japan.svg Lisans: bilinmiyor Katkıda bulunanlar: User:Philip Nilsson
Dosya:Goshichi no kiri.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Goshichi_no_kiri.svg Lisans: Public Domain Katkıda bulunanlar: User:Zagyoso
Dosya:Japan (orthographic projection).svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Japan_(orthographic_projection).svg Lisans: Creative Commons Attribution-Sharealike
3.0 Katkıda bulunanlar: User:Connormah
Dosya:CEM-36-NE-corner.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:CEM-36-NE-corner.jpg Lisans: Public Domain Katkıda bulunanlar: Giacomo Cantelli (1643-1695),
Giovanni Giacomo de Rossi (17th century)
Dosya:Divide and rule plan of Japan.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Divide_and_rule_plan_of_Japan.svg Lisans: Public Domain Katkıda bulunanlar:
Washiucho
Dosya:Toshodaiji Nara Nara pref03n4592.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Toshodaiji_Nara_Nara_pref03n4592.jpg Lisans: Creative Commons Attribution 2.5
Katkıda bulunanlar: 663highland
Dosya:Sen no Rikyu JPN.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Sen_no_Rikyu_JPN.jpg Lisans: Public Domain Katkıda bulunanlar: painted by 長谷川等伯,
calligraphy by 春屋宗園
Dosya:Japan divisions.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Japan_divisions.jpg Lisans: bilinmiyor Katkıda bulunanlar: Ryesiloglu, Vito Genovese
Lisans
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/
11