Havuz Suyu Hastalıkları

HAVUZ SUYU HASTALIKLARI




Havuzdan bulaşan mikrobik hastalıkların hepsi klorlama yoluyla önlenebilir ancak klor bazı
mikropları anında öldürmediğinden, risk devam eder. Klorun mikroorganizmaları yok edebilmesi
için zamana ihtiyaç vardır. Criptosporidyum, Giardia, E.Coli ve Şigella gibi dışkı yolu ile
bulaşabilecek ateşli ishallere yol açan mikroplar, havuz suyunu kaza ile yutma sonucu hastalıklara
yol açabilirler. Dolayısıyla havuza giren kişiler özen göstermediği sürece, en iyi bakılan havuzlarda
dahi hastalıkların yayılması mümkündür.
Bakımı iyi ve özenle yapılmayan havuzlarda, ayrıca dış kulak yolu enfeksiyonlarının ortaya çıkma
riski de oldukça yüksektir. Enfeksiyona bağlı olarak bazen çok şiddetli olmak kaydıyla kulak ağrısı,
dış kulak yolunda şişme, kulak akıntısı, tıkanma ve duyma sıkıntısı görülebilmektedir.
Havuza fazla girmekle iki türlü göz sorunu da ortaya çıkmaktadır. Bunlar, bakteri , virüs mantarlar
nedeniyle kirli havuzlardan bulaşan mikrobik hastalıklar ve klora karşı hassasiyettir. Çocuk havuzda
yüzdükten sonra gözleri kızarıyorsa klora karşı hassasiyeti söz konusu olabilir. Fazla miktardaki
klor, özellikle çocuklarda kornea tabakalarındaki hücrelere zarar verebilir.
Havuzlardan bulaşan hastalıklar arasında genital mantar enfeksiyonları, bakteriyel vajinit,
molluscum cantagiosum ve trikomonas enfeksiyonları sıklıkla görülür. Ayrıca iyi temizlenmeyen
havuzlardan tifo, hepatit A ve E, cryptosporidum, kolibasili, giardia, shigella, dizanteri ve paratifo
gibi ateşli ishal yapan mikroplar, göz, kulak, burun, boğaz enfeksiyonları ile mantar, uyuz, impetigo
gibi deri hastalıkları da bulaşabilir.
HAVUZ SUYU ANALĠZLERĠ

Havuz suyunda en yaygın olarak kullanılan kimyasal dezenfektan klordur. Klor suda bakteri ve
yosun oluşumunu önlemek için kullanılır. Havuzun güvenli olarak kullanılabilmesi için pH ve
alkalinite testleri de önemlidir. Suyun bulanık olması göz ve yüzün tahriş olması gibi problemlerin
çoğu uygun olmayan pH ve alkalinite düzeyinden kaynaklanmaktadır. pH ayrıca klorun azami
dezenfeksiyon sağlaması için de uygun bir seviyeye ayarlanmalıdır.

Düşük pH’ın sebep olduğu korozif şartlar havuzun yapısına ve metal aksama ciddi zararlar verebilir.
Yüksek pH’ın sebep olduğu taşlaşma boruları ve filtreleri tıkar, havuz yüzeyinde lekeler bırakır.
Uygun kimyasal madde verilebilmesi için her gün su testleri yapılarak, havuz yapısı korunur ve
ömrünün artması sağlanır. pH, suyun asidik veya bazik karakterinin miktarsal ölçümü olmakla
birlikte kesinlikle asit ve baz miktarının ölçümü değildir. Havuz kirlenmesi ile oluşan reaksiyonlar,
havuzda kullanılan kimyasal maddeler, havuzun pH oranını değiştirir. Havuz suyu için ideal pH hafif
bazik olan 7.2-7.6 arasıdır. Bu değerler; insan derisi için en uygun olan, havuz ekipmanlarını
koruyan ve dezenfektan kimyasalın etkin biçimde çalışmasını sağlayan aralıktadır. Bunun altında
veya üstündeki pH, yüzücülerin cildini tahriş edebilir.

Toplam alkaliniteyi pH’ taki hızlı değişmelere karşı suyun direncini sağlayan bazik maddelerin
toplamı olarak tanımlayabiliriz; başka bir deyişle pH dengeleyicidir. İdeal alkalinite, sürekli kimyasal
ayarlamalar yapılmaksızın pH’ın uygun düzeyde tutulmasını sağlar. İdeal alkalinite sınırları 80-150
ppm’dir. Havuzda görünen bulanıklık alkalinitede yükseklik anlamına gelmektedir. 0.02 N H2SO4 ile
asit- baz titrasyonu ile tayin edilir; titrasyon,Fenolftalein ile pH 8,30'a kadar, metil oranjla pH 4,40'a
kadar sürdürülür. sarfiyat x 50 = mg/l CaCO3 olarak alkaliteyi karbonat alkalitesi olarak bulmak
gerketiğinden bu değere dönüştürülür.

Klor ile dezenfeksiyon halen ülkemizde en yaygın olarak kullanılan dezenfeksiyon yöntemidir.
Bununla beraber suya klor ilavesi ile kanser yapan bileşikler dahil olmak üzere, zararlı bir takım
maddeler meydana geldiği bilinmektedir. Yüzme havuzlarında kullanılan klorun yan ürünlerinin
1/4
(trihalometanlar) teneffüs edilmesi ile özellikle küçük çocuklarda "Yüzme Astımı" nın görüldüğü
bildirilmektedir. Havuz suyunun dezenfeksiyonunda kullanılan klor hipoklorik asit (HOCl) oluşturur.
Bu madde bakteri, yosun ve hastalık yapıcı organizmaları öldürür ve genellikle “serbest klor” olarak
anılır. Havuz suyundaki serbest klor miktarı, pH ve güneş ışığından belirgin biçimde etkilenir.
Yüksek pH değeri serbest klorun dezenfeksiyon gücünü azaltır. Güneş ışığı sudaki kloru bozar ve
azot içeren atıklarla “bağlı klor” ya da kloramin oluşturarak serbest klor seviyesini azaltırlar. Etkili
bir koku yaratan ve yüzücünün gözlerini tahriş eden madde bağlı klordur. Kloraminler göz ve burun
tahrişlerine, mide rahatsızlıklarına ve anemiye neden olur. Serbest klor ve bağlı klorun toplamı;
toplam kloru verir. Spektrofotometre ile total chlorine test kitiyle toplam klor miktarı bulunarak bu
sonuçtan ölçülen serbest klor miktarı çıkarılarak bağlı klor miktarı bulunabilmektedir.

Açık yüzme havuzlarında, stabilizatör(siyanürik asit) kullanımı, Klorun güneşin ultraviyole
ışınlarından ve ısıdan etkilenerek uçmasına engel olur. Güneşli bir günde stabilizatörsüz havuzlar 23 saat içerisinde klorun %90'nını kaybederken, aynı koşullarda 25-50 mg/L siyanürik asit içeren
havuzlar klorun %10'unu kaybederler. Stabilizatörün hem fazlası hem de azı sorunlara yol
açmaktadır. Düşük miktarı aktif kloru koruyamazken; yüksek olması tüm kloru hapsederek
etkisizleşmesine neden olur.

Havuzun metal aksamı yada kullanılan sudan kaynaklanan Bakır ve Alüminyum miktarları analiz
edilir. Bakırın Yeşil saç veya tırnaklar gibi sorunlar oluşturduğu; Alüminyum’un Alzheimer nedeni
olduğu bilinmektedir.

Azot türevleri havuz suyunda kimyasal ve fiziksel olaylar veya mikroorganizma faaliyetleri
sonucunda oluşur. Yüksek Amonyum, Nitrit, Nitrat havuz suyunun biyolojik olarak kirlilik içerdiği
anlamına gelir. Yüzme havuzları ve termal havuzlarda ana kirlenme kaynağı idrar, ter ve ölü vücut
atıklarıdır. Azot türevlerinin max. değerleri aşması durumunda; Yüzme havuzunda klor kokusu
hissedilir.

Sularda renk; yapraklar, kozalaklı ağaç meyveleri, ağaç ve sebze artıkları gibi organik maddelerin
suyla temasında çözünmeleriyle meydana gelir. Bu sular pek çok askıda madde ihtiva ederler. Suya
renk veren hücreler; tannin, hümik asit ve hümattır (ligninin parçalanması ile). Bazen demir suda
ferrik humat formunda bulunarak yüksek renk potansiyeli oluşturur. Renk, renk veren maddelerin
ağırlığının bir ölçüsü değil, onların renk üretme özelliğinin bir ölçüsü olduğundan ppm olarak değil,
birim olarak ölçülür. Standart birim bir potasyum-hegza-kloroplatinat ve kobalt klorür çözeltisindeki
1 mg/lt platinin sebep olduğu renk derecesidir. Renk ölçümleri spektrofotometreler ile
yapılabilmektedir. Bulanıklık askıda katı madde içeren suların ışık geçirgenliğinin bir ölçüsüdür.
Bulanıklığın nedeni; suyun içindeki askıda maddelerden, gözle görünecek büyük tortulara kadar her
şey olabilir. Kum, kil, silis, kalsiyum karbonat, demir, mangan, sülfür vb.. gibi maddeler bulanıklığa
neden olurlar. Standart bulanıklık birimi 1 mg SiO2' nin 1 lt saf suda oluşturduğu bulanıklık olarak
tanımlanır. Bulanıklık FTU, NTU, FAU veya JTU gibi birimlerle ölçülebilmektedir. 1 FTU≈1 JTU≈ 1
NTU

Sağlık Bakanlığı tarafından,15 Aralık 2011 tarih ve 28143 Sayı’lı Resmî Gazete de yayımlanmış olan
“Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları ve Şartları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği laboratuvarımızda havuz sularında analizini yaptığımız 13
parametrenin 6 tanesi akredite parametre olup bunlar; Alüminyum, Bakır elementleri, Nitrat, Nitrit
ve Amonyum iyonları ve pH ölçümü’dür.
2/4
Ek–1
Kimyasal Özellikler
Sınır
Parametre
Metot
Siyanürik asit
Hazır Kit
pH
SM 4500B
Amonyum
Nitrit
Nitrat
TS
TS
TS
Analiz Aralığı
AYDA
DEFA
AYDA
AYDA
EN
ISO
14911
AYDA
EN
ISO
14911
AYDA
EPA 6020 A
Alüminyum
EPA 6020 A
Toplam
Alkalinite
(CaCO3)
SM2320B:2005
Bağlı klor
Hazır Kit
Serbest klor
Hazır Kit
BĠR
DEFA
EN
ISO
14911
Bakır
BĠR
BĠR
Cihaz
En az
En çok
Spektrofotometre
-
100
Ph - metre
6,5
7,8
Ġyon
DEFA
BĠR
Ġyon
DEFA
BĠR
DEFA
AYDA
BĠR
DEFA
AYDA
BĠR
DEFA
AYDA
BĠR
DEFA
AYDA
BĠR
DEFA
AYDA
DEFA
BĠR
Değerler
(mg/L)
Ġyon
Kromatograf
i
0,5
Kromatograf
i
0,5
Kromatograf
i
50
ICP-MS
1
ICP-MS
0,2
Titrimetri
30
Spektrofotometre
180
0,2
Spektrofotometre
Kapalı yüzme havuzu suyu
1
1,5
Açık yüzme havuzu suyu
1
3
Ozon, UV, klordioksit ve diğer dezenfeksiyon sistemlerini kullanıldığı
0,3
havuzların suyu
0,6
3/4
Ek–2
Fiziksel Özellikler
PARAMETRE
ANALĠZ ARALIĞI ĠSTENEN DEĞER
Renk
AYDA BĠR DEFA
Bulanıklık
AYDA BĠR DEFA
Pt/Co olarak 10 birim
SiO2 veya Jakson birimi olarak 5 birim ya da NTU
veya FNU olarak 0,5 birim
En az
Sıcaklık (1)
AYDA BĠR DEFA
o
Kapalı havuz
26 C
Açık havuz
26 oC
En çok
28 oC
1. oC
EK-3
Mikrobiyolojik Özellikler
ÖNERĠLEN METOT (1)
PARAMETRE
Toplam
koloni
(jerm)
sayısı
Toplam koliform bakteri
ANALĠZ
SIKLIĞI (2)
200 CFU(3) /ml
TS EN ISO 6222
0/100 ml
TS EN ISO 9308-1
AYDA BĠR DEFA
Escherichia coli (E. Coli)
TS EN ISO 9308-1
Pseudomonas aeruginosa TS EN ISO 16266
SINIR DEĞERLER
0/100 ml
0/100 ml
(1)
Laboratuvarlar önerilen metot dışında, referanslarını göstermek şartı ile başka bir metodu da kullanabilir.
Yüzme havuzu kullanımının yoğun olduğu dönemlerde analiz sıklığı ayda iki defa olmalıdır.
(3)
CFU Colony Forming Unit (koloni oluşturan birim).
(2)
4/4