3. Mastercam X3_2.5_Eksen_Freze

Transkript

Ses3000
Tel
Faks
CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM
BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ.
E-Posta : [email protected]
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
6.1. KONTUR (PROFİL ÇEVRESİ) İŞLEME:
6.1.1. Geometri Oluşturma (Create Komutu) :
Bu bölümde, basit bir geometri (CAD) oluĢturmak, bu geometri üzerinde
KONTUR ĠġLEME operasyonlarının yapılabilmesi için buna ait takım yolu (CAM)
oluĢturmak ve NC Program hazırlamak gösterilecektir.
Lütfen, aĢağıdaki komutları sıra ile aynı Ģekilde uygulayarak KONTUR (Profil
Çevresi) iĢlemini yapabilmek için çiziminizi oluĢturunuz.
Üst menüden Oluştur (Dikdörtgen Şekiller Oluştur) komutuna giriniz.
Sağdaki diyalog kutusu ekranda çıkacaktır.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 262
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yukarıdaki iĢlemleri sırası ile takip edip yukarıdaki diyalog kutusuna
uyguladıktan sonra boyutları X=100mm ve Y=50mm olan aĢağıdaki dikdörtgen
Ģekil ekranda belirir.
Dikdörtgenin referans (Base Point) noktası için aĢağıda görüldüğü gibi
AutoCursor çubuğunda X=0mm, Y=0mm ve Z=0mm değerlerini girip Enter „e
basınız. AĢağıdaki dikdörtgen Ģekil, ekranda sol alt köĢesi 0,0,0 değerlerinde
belirir.
Mouse ile buraya tıklayın
Şekil 6.1: Dikdörtgen (100,50)

Not: Eğer ekranda bir Ģey görünmüyorsa, lütfen “Alt+F1” „e basınız.
Bu dikdörtgenin sağ üst köĢesine R=20mm. olan bir RADYÜS oluĢturalım.
Bunun için, Üst Menü‟den Oluştur „a (Create) ve sonra Radyüs „e (Fillet)
giriniz. (Bu menüler için, Bakınız: Draft Eğitim Manüeli ). Bu durumda aĢağıdaki
menü ekranda belirir. Buradan “Radyüs Elemanlar …” komutunu seçiniz.
Yukarıdaki menüden Fillet ‟i seçince, aĢağıdaki çıkan kutucuğa KöĢe Radyüs
değerini görüldüğü gibi 20 mm. olarak giriniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Enter‟e bastıktan sonra, bu sayfada yukarıda Ģekilde görüldüğü gibi Mouse ile
radyüs (Fillet) oluĢturmak istediğiniz köĢeye tıklayınız. 20mm. „lik köĢe radyüsü
otomatik olarak sistem tarafından çizilecektir ve Ģekil aĢağıdaki gibi ekranda
görülecektir.
Şekil 6.2: Dikdörtgen (100,50 ve Radyüs 20 mm).
Lütfen Mastercam‟in üst tarafındaki ikonları (aĢağıda görüldüğü gibi) kullanarak
görüntüyü üstten görünüĢten İzometrik Görünüş olarak değiĢtirin.
Bu durumda Ģekli perspektif olarak daha iyi görüp iĢleme imkânı doğar.
P1
Şekil 6.3. Ġzometrik görünüĢ.
6.1.2. Geometriyi Bilgisayarın Sabit Diskine (Hard Diske) Kayıt Etmek (Saklamak)
Yukarıda oluĢturmuĢ olduğumuz Geometriyi (Dikdörtgen ġekli), bilgisayarın
sabit diskine kayıt ederek saklanması için aĢağıdaki aĢamaları aynen uygulayınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Ġlk olarak Üst Menü‟den (Pull Down) Dosya (File) komutuna giriniz.
Bu menüden Farklı Kaydet (Save As)
komutuna giriniz.
Sonra aĢağıdaki menü ekranda belirecektir.
Bu menüde “Dosya adı :” karĢısına oluĢturmuĢ olduğunuz geometriye (çizime)
vermek istediğiniz ismi giriniz. Burada aĢağıda görüldüğü gibi “KONTUR1” adı
verilmiĢtir. Sonra Tamam‟a (
ediniz.
6.2.
) basıp geometriyi bilgisayarınıza KAYIT
TAKIMYOLU, KONTUR (PROFİL ÇEVRESİ) İŞLEME:
Yukarıda geometrisini oluĢturduğumuz köĢe radyüslü dikdörtgenin çevresi
KONTUR dolaĢarak iĢlemek için lütfen, aĢağıdaki iĢlem sırasını takip ediniz.
Ġlk olarak Üst Menü‟deki “Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler” komutuna
giriniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Sonra, yine Üst Menü‟den “Takım yolu, Kontur (Contour toolpath)” komutunu
seçiniz.
Sonra PROFĠLĠ TANIMLAMAK için aĢağıdaki menü ekranda belirecektir.
Bu menüden Zincir (Chain), Pencere
(Window), Poligon (Polygon) veya Alan’ı
(Area) seçerek profili gösterin veya DİREKT
MOUSE ile P1 noktasını tıklayarak zinciri
seçin.
Soldaki menüden Zincir „i (Chain) seçip aĢağıdaki Ģekilde gösterildiği gibi
Mouse ile P1 noktasına tıklayınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
P1
Şekil 6.4 : Seçim yapılmıĢ profilin Ġzometrik Görüntüsü.
Profili tanılayıp Tamam„a (
) basınca aĢağıdaki KONTUR ĠĢlemine ait
Takım Parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır.
6.2.1. Takım parametreleri (Tool parameters) :
Bu bölümde, öncelikle iĢleme yapılacak takım seçimi ve bununla ilgili
ayarlar yapılır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Bu menüdeki parametreleri sırasıyla aşağıdaki şekilde tek tek inceleyelim.
Takım adı / (Tool name) : Takım adı demektir. Burada çıkan takım adı ve
açıklaması takım kütüphanesinde kayıt edilmiĢ olan takıma ait isim ve
tanımlamadır. Takımı kütüphaneden seçince, seçilen takıma ait isim otomatik
olarak bu kısımda belirmektedir.
Takım no / (Tool #) : Takım numarasıdır. Bu numara tezgâh magazinindeki
numaradır. Buraya ne yazılmıĢ ise NC programında da aynı numara çıkar.
Örneğin: 1 yazılırsa T1, 5 yazılırsa T5 olarak NC programda çıkar.
Magazin no / (Head #) : Takımın magazinde diziliĢi sırasındaki numarasıdır.
Boy ofseti / (Len. Offset) : Takım BOYU ofset numarasıdır. NC programda H
olarak çıkar. Buraya 4 yazılırsa NC programda H4 çıkar. (NC Programda G43,
G44 ile birlikte kullanılır.)
Çap ofseti / (Dia. Offset) : Takım ÇAPI ofset numarasıdır. NC programda D
olarak çıkar. Buraya 41 yazılırsa NC programda D41 çıkar. (NC Programda
G41, G42 ile birlikte kullanılır.)
Takım çapı / (Tool dia) : Kullanılan takımın ÇAPI „dır. Birimi mm. „dir.
Köşe radyüsü / (Corner radius) : Takım ucu köĢe radyüsüdür. Takım Düz
Ağız ise bu SIFIR olur; Küresel takım ise, takım yarıçapına eĢit olur veya arada
bir değer alır.
Soğutma / (Coolant) : Soğutma suyunu AÇMAK ve KAPATMAK için kullanılan
parametredir.
İlerleme hızı / (Feed rate ) : Doğrusal (Ġlerleme) kesme hızıdır. Birimi
mm/dakika „dır.
Dalma hızı
/
mm/dakika „dır.
(Plunga rate) : Takımın malzemeye dalma hızıdır. Birimi
İş mili hızı / (Spindle speed) : ĠĢ mili devir sayısı, birimi devir/dakika „dır.
Geri kaçma / (Retract rate) : Takımın malzemeden çıkma, geri sıçrama
hızıdır. Birimi mm/dakika „dır.
Takım değiştirme / (Force tool change) : Aynı takım kullanılmıĢ olsa bile ardı
ardına olan operasyonlarda Takım değiĢtirmeyi sağlar.
Hızlı Geri kaçma / (Rapid Retract) : Takımın malzemeden çıkma, geri sıçrama
hızını, boĢta hızlı olmasını sağlar.
Açıklama / (Comment) : Kullanılan operasyona ait gerekli açıklamaları
yazmaya yarayan açıklama kutusudur. Buraya yazılan tüm açıklamalar NC
programda, program numarasından hemen sonra parantez içerisinde yazılır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Opsiyonlar için Mouse sağ butonu / (Right-click for options) : Mouse sağ
butonuna basınca aĢağıdaki seçenekler ekranda çıkar. Buradaki komutlar:
Yeni takım oluştur / (Create new tool) : Yeni takım oluĢturur.
Takımı düzenle / (Edit tool) : Takımı düzenler.
Açılı tutucu seç / (Get angled head) : Açılı takım seçer veya tanımlar.
Bakış / (View) : Takımın, takım parametreleri sayfasındaki pencerede nasıl
görüneceğini tanımlar. GeniĢ (büyük, Large) sembol, küçük (Small) sembol
veya detaylı olabilir.
Takım adını düzenle / (Arrange tools) : Takım adını takım numarasına göre
veya alfabetik sıraya göre dizer.
Operasyon getir / (Import operations) : Hafızada önceden tanımlanmıĢ ve
kayıt edilmiĢ bir iĢleme operasyonunu kullanmak üzere operasyon yöneticisine
getirir ve gerekli parametre değiĢikliklerinden ve geometri tanımlamadan sonra
kullanabilirsiniz.
İlerleme hızı hesabı / (Feed speed calculator) : Takımın malzemeye göre
kesme ilerleme hızını hesaplar.
Hazır dosyaya parametreleri kaydet / (Save parameters to defaults file):
Hazır dosyaya parametreleri daha sonra yine benzer Ģekilde kullanmak üzere
kaydetmeyi sağlar.
Hazır dosyadan parametreleri yükle / (Reload parameters from defaults file):
Hazır dosyadan kullanmak üzere parametreleri ekrana yükletir.
Parça sıfırı-G92 / (Home pos...) : Ġġ PARÇASI SIFIRINI, tezgâhın referans
noktasına göre olan uzaklığını gösteren değerdir. NC Programda buraya
yazılan X, Y ve Z değerleri G92 komutu ile birlikte çıkar.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Eğer yukarıdaki gibi X0, Y0 ve Z0 yazılmıĢ ise, NC programda bu satır
“N.... G92 X0.0 Y0.0 Z0.0“ Ģeklinde çıkar.
Referans Noktası / (Ref. Point) : Referans Noktası – Kesmeye baĢlama ve
Durma noktasının koordinatlarıdır. Takım profilin çevresini dolaĢıp kesmeye
baĢlamadan önce Referans noktasına gelir, kesme iĢlemi tamamlanınca da
yine referans noktasına giderek durur. BaĢlama ve Durma noktaları birbirinden
farklı olabilir.
Döner tabla / (Rotary axis ...) : Döner Tabla Ekseni. Tezgâhın döner tablası
varsa, yapılan profil iĢlemeye ait takım yolunu DÖNER TABLA kullanarak bir
parça üzerinde 4. EKSEN olarak iĢlemek için kullanılan fonksiyondur.
AĢağıda Ģekilde görüldüğü gibi dönme eksenine ait parametreler mevcuttur.
Bunların doğru olarak girilmesi gerekir. Bu parametreler kitabın DÖNER
TABLA (4. Eksen) bölümünde detaylı olarak anlatılmıĢtır, lütfen oraya bakınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Düzlemler / (Planes) : Takım Düzlemi ve Konstrüksiyon Düzleminin
tanımlandığı parametredir. Burada takımın hangi düzlemde çalıĢtığını
göstererek tezgâhın dikey mi yoksa yatay bir makine mi olduğunu tanımlamıĢ
olduğunuz gibi hangi düzlemlerde iĢleme yaptığını da belirlersiniz. Ayrıca, bu
düzlemlerdeki iĢ parçası sıfır noktaları yine bu menüden X, Y ve Z koordinatları
girilerek tanıtılabilir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yardımcı değerler / (Misc. values...)
: Tezgâh iĢ parçası sıfırının hangi
adreste olduğu (G54, G55, ... G59) veya programlamanın Mutlak mı, yoksa
Eklemeli mi olacağının tanıtıldığı veya Takım değiĢtirme noktasının hangi
komutta olduğunun v.s. gibi parametrelerin tanıtıldığı kısımdır. Bu komuta
girince ekranda aĢağıdaki Ģekilde görülür.
6.2.2.
Kontur parametreleri (Contour parameters) :
Kontur Takımyolu penceresinin üst kısmında, Kontur parametrelerine
basınca aĢağıdaki KONTUR ĠĢlemine ait “Kontur parametreleri” menüsü ekrana
gelecektir.
Bu kısımda, genel olarak takımın iĢ parçasına yaklaĢma değerleri, en son
iĢleme derinliği, bu iĢlem sırasında alacağı paso miktarı, kontur gezilirken takımın
radyüs telafisi, finiĢe bırakılacak pay ve kontur iĢleme tipleri (standart, rampa vs.)
gibi parametreler ayarlanır.
Takımyollarında birinci pencere olan Takımyolu parametreleri, diğer
yöntemlerde de olan ortak penceredir. Ġkinci pencere ise genel olarak o iĢlem
tipinin özelliklerini içeren kısım olarak da bilinir.
Kontur parametreleri penceresinde görüldüğü gibi takımın iĢ parçasına
yaklaĢma değerleri örnek Ģekil üzerinde belirtilmiĢtir. Buradaki mesafe renklerinden
turkuaz renklerinin ilerleme hızını (feed rate, G1); sarı renklerin de boĢta
hareketleri (rapid, G0) gösterdiğini belirtmek Ģekli daha iyi anlamak açısından
önemlidir.
Buradaki parametreleri kısaca açıklayalım:
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Güvenli Z mesafesi / (Clearance) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi bu
parametre Z ekseninde takımın güvenli olarak herhangi bir yere (iĢ parçası,
bağlama aparatları v.s.) çarpmadan HIZLI olarak hareket ettiği Z mesafesinin
tanımlandığı parametredir. Bu parametredeki değer mutlak veya eklemeli
olarak verilebilir.
Mutlak / (Absolute) : ĠĢ parçası SIFIR noktasına göre verilen değerlerdir.
Eklemeli / (Incremental) :Takımın o anda bulunduğu koordinat değerlerine
EKLEMELĠ olarak gideceği noktayı gösteren değerlerdir.
Geri Kaçma / (Retract) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi bu parametre
takımın Z ekseninde kesme hızı ile yukarı çıktıktan sonra, ayrıca HIZLI olarak
yine Z ekseninde yukarıya çıkacağı mesafesinin tanımlandığı parametredir.
Mutlak veya Eklemeli girilebilir.
Kesmeye başla / (Feed plane) : Bu parametre de takımın Z ekseninde iĢ
parçasına HIZLI yaklaĢacağı değerdir. Bu noktadan sonra takım kesme
hareketi ile iĢ parçasına dalarak talaĢ kaldırmaya baĢlar. Burada dikkat
edilecek husus, takım hızla hareket ettiği için iĢ parçasına çarpmaması gerekir.
Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yüzeydeki paso / (Top of stock) : ĠĢ parçasının üst yüzeyinde mevcut olan
kaba temizlik pasosunun miktarını gösterir. Aynı zamanda kesme iĢlemine
nereden baĢlayacağını gösteren değerdir. Elektrik kesilmesi gibi nedenlerle
belli bir derinlikte iĢlenen parça kalan yerden tekrar iĢleneceği zaman iĢlemeye
baĢlanılacak koordinat değeri yüzeydeki paso parametresine yazılır. Bu
parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir.
Derinlik / (Depth) : ĠĢlenecek PROFĠLĠN derinliğini gösterir. Z eksenindeki
toplam derinlik mesafesidir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli
olarak verilebilir.
Radyüs Telafisi Tipi : Takım yarıçapını hesaplara katarak kaydırmak suretiyle
telafi etmek ve/veya takımdaki aĢınma miktarını telafi etmek için Mastercam „in
kullanıcılarına sunduğu geliĢmiĢ bir fonksiyondur. Menünün altında aĢağıdaki
seçenekler vardır. Bu seçenekleri sırasıyla açıklayalım.
Bilgisayar : Bilgisayar ile Telafi „de Takım hareket ettiği zaman takım yolu,
takım yarıçapı kadar kaydırılır. Bu iĢleme kesici takım (cutter compensation)
telafisi adı verilir. Bu uç kaydırmadaki radyüs kadar kaçma mesafesini
bilgisayar (MasterCAM Programı) otomatik olarak hesaplar ve NC kodlara bu
telafi mesafesini ekler. Bu durumda kontrol sistemindeki telafi komutları
(G41/G42) NC programda çıkmaz.
Not : AĢağıdaki parametreden Radyüs Telafi Yönü‟nü Sağ‟dan veya Sol‟dan
olmak üzere seçmek gereklidir. Hesaplama bu seçim yönüne göre yapılır.
Kontrol : Mastercam kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC
programı çıkarır. Bu durumda Uç kaydırma telafini hesaplamaz.
Aşınma (Wear) : Mastercam hem uç kaydırma telafisini hesaplar hem de
kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programı çıkarır. Yani, bu
durumda yukarıda açıklanan Bilgisayar ve Kontrol seçenekleri sanki her ikisi
de seçilmiĢ gibidir. Bu sayede operatör takım aĢınmasını kontrol sisteminden
ayarlayabilir. Seçilen takım çapı (boyutu) ile aĢınmıĢ takımın bilemeden
sonraki çap (boyutu) farkı kontrol sistemine negatif sayı olarak girilir.
Bilgisayardaki telafi yönü ile kontrol sistemindeki telafi yönü aynıdır.
Ters Aşınma (Reverse Wear) : Mastercam hem uç kaydırma telafini
hesaplar hem de kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programı
çıkarır. Yani, bu durumda yukarıda açıklanan Bilgisayar ve Kontrol seçenekleri
sanki her ikisi de seçilmiĢ gibidir. Bu sayede operatör takım aĢınmasını kontrol
sisteminden ayarlayabilir. Seçilen takım çapı (boyutu) ile aĢınmıĢ takımın
bilemeden sonraki çap (boyutu) farkı kontrol sistemine negatif sayı olarak
girilir. Bilgisayardaki telafi yönü ile kontrol sistemindeki telafi yönü terstir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Kapalı (Off) : Mastercam hesaplama yapmaz, programı direkt geometri
üzerinden yapar ve kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC
programı da çıkarmaz.
Radyüs Telafisi Yönü : Takım yarıçapını hesaplara katarak kaydırmak suretiyle
telafi ederken ve/veya takımdaki aĢınma miktarını telafi ederken kullanılan
telafi yönüdür. Radyüs Telafi Yönü‟nü Sağ‟dan veya Sol‟dan olmak üzere
seçmek gereklidir. Hesaplama ve/veya kontrol sistemindeki telafi komutu bu
seçim yönüne göre yapılır.
Uç telafisi : Takımın kesme iĢlemlerini ucuna göre veya merkez noktasına göre
yapması bu parametre ile düzenlenir.
Takım Yolu Kesişmesi : Mastercam eğer, iĢlemeler sırasında XY eksenlerinde
takım yolları üst üste gelecek Ģekilde bir hesaplama yaparsa bunu elde etmek
için bu fonksiyonun kapalı olması; ancak herhangi bir sorun (makinenin alarm
verip durması gibi) teĢkil ediyorsa bu fonksiyon tuĢunun seçili olması gerekir.
XY’de Finiş Payı : ĠĢlemin en sonunda XY eksenleri doğrultusunda bırakılacak
malzeme payıdır (Birimi mm‟dir). Bu pay, genellikle finiĢ iĢlem (nihai) için veya
taĢlama için bırakılır.
Z’de Finiş Payı : ĠĢlemin en sonunda Z ekseni doğrultusunda bırakılacak
malzeme payıdır (Birimi mm‟dir). Bu pay, genellikle finiĢ iĢlem (nihai) için veya
taĢlama için bırakılır.
Kontur Tipi / (Contour type) : 2D iĢlenecek kontur iĢleme tipini belirler.
Seçenek olarak alttaki menüden de görüleceği gibi 2D, 2D pah, Rampa ve
Kalanı iĢle olmak üzere seçenekler vardır.

2D : Standart 2 ½ Eksen iĢleme çeĢididir.

2D Pah : Özel pah takımlarıyla Pah oluĢturma parametresidir.

Rampa : OluĢturulacak konturun derinliğine rampalı olarak daldıktan
sonra kontur iĢlemeye devam eder. Sabit bir kesme derinliğindense
verilen değere göre son derinliğe 3 eksende iner.

Kalanı işle : Büyük yarıçaplı takımla iĢlenmeden kalan yerlerin küçük
yarıçaplı takımla iĢlenmesini sağlar.

Oscillate: Özellikle kesme iĢlemlerinde kesici ağızın aĢınması
önlemek için geliĢtirilmiĢ salınım hareketi yaparak kontur iĢleme
çeĢididir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yanal Pasolar / (Multi Passes) :
pasolar düzenlenir.
Kontur iĢleme sırasında alınacak yanal
Kaba pasoda alınacak yanal paso
sayısıdır.
Yanal kaba paso miktarıdır (mm).
Finiş pasoda alınacak yanal paso
sayısıdır.
Yanal finiş paso miktarıdır (mm).
Finiş paso tüm derinliklerde mi,
yoksa son derinlikte mi alınsın.
Takımın yukarı çıkıp çıkmamasını
sağlayan parametre.
Kesme Derinliği : ĠĢlenecek PROFĠLĠN Z eksenindeki derinlik pasolarını ve
derinlik pasoları ile ilgili parametreleri tanımlar. AĢağıdaki gibi bir menüye
sahiptir.

Maks. Kaba pasolar : Kaba pasoda Z ekseninde alınan paso
miktarıdır (mm).

Finiş Paso sayısı : FiniĢ paso adedidir, nihai finiĢ sayısıdır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.

Finiş paso adımı : FiniĢ kesimde alınacak paso miktarıdır (mm).

Derinlik paso sırası: FiniĢ pasonun son derinlikte mi yoksa bütün
derinliklerde mi alınması gerektiği iĢaretlenir.

Takımı
Kaldırma
:
ĠĢleme
sırasında
takımın
kaldırılıp
kaldırılmamasının belirlendiği seçenektir. ĠĢaretlenmesi halinde takım
her kontur dolaĢmadan sonra geri kaçma mesafesine çıkmadan yoluna
devam eder. Kontur iĢlemi bittiği zaman parçanın Ģekline göre, baĢka
bir kontur iĢlemek için geri kaçma mesafesine çıkar.

Alt Program : ĠĢleme sırasında (açılı kenarlar hariç) takım hep aynı XY koordinatlarında hareket ediyorsa, sadece Z koordinatında değiĢiklik
oluyorsa bu seçenek iĢaretlenmelidir. Makinaya gönderilen programın
POST‟unda hep aynı X-Y‟ler tekrarlanmaz, sadece Z‟deki değeri
yazılarak programın aĢırı uzun olması engellenir.

Açılı Kenar : OluĢturulan konturun belli bir açıya sahip olmasını
sağlar. Açılı iĢleme yapılacağı için derinlik pasolarının küçük olmasına
dikkat etmek gerekir.
Alttan Çıkart : Kontur iĢlerken iĢ parçasının altından takımı fazla çıkartma
ihtiyacı söz konusu olduğunda bu komut kullanılır. Takımın alttan çıkartılacağı
mesafe aĢağıdaki menüde görüldüğü gibi girilir.
Giriş/Çıkış: Bu parametre ile takımın direkt olarak parça üzerine dalması
engellenir. ĠĢlenecek olan parçanın dıĢından bir noktadan parça iĢlenmeye
baĢlanır, paso bitince isteğe göre yine parçanın dıĢına çıkarak iĢlemeye devam
edilir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Filtrele : Takım yolu çıkarılırken, takım yolu hareketleri kesme toleransına bağlı
olarak tasarımın durumundan dolayı çok küçük hareketlerden meydana gelir.
Bu kısa hareketler, son iĢlemci (postprosesör)‟den geçirilip NC programı
çıkartılınca çıkan NC programa aynen kısa hareket komutları olarak yansır.
Bunun neticesi olarak da CNC tezgâhlara bu hareket çok sık dur-kalk Ģeklinde
yansır ve tezgâh titreĢimli hareket etmeye baĢlar. Filtrele fonksiyonu ile verilen
filtreleme toleransı dahilinde bu kısa hareketlerden geçen daha büyük ve daha
tatlı geçiĢli hareketler otomatik oluĢturulur. Böylece hem tezgâh titreĢim
yapmaz hem de parça daha düzgün çıkar ve takım ömrü uzar.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Bağlama yeri : ĠĢ parçası bağlama pabuçları veya aparatları ile bağlanmıĢ ise,
KONTUR iĢlerken takımın bu bağlantı elemanlarına çarpma ihtimali varsa,
Bağlama Yeri komutu kullanarak takımın çarpmasını engelleriz. Yine aynı
komut ile daha sonradan bu bölgeleri parçayı baĢka bir yerden bağlamak kaydı
ile iĢleyebilirsiniz. Birden fazla bağlama yeri tanımlanabilir ve bu yerleri
istediğimiz yere daha sonradan da taĢıyabilirsiniz. Bu bölgelerden takım
geçerken boĢta hızlı hareket kullanıldığı gibi ilerleme hızı ile geçiĢ kullanılabilir.
Bu komuta ait menü aĢağıdaki gibidir. Menüdeki değerleri girince takım yolu
aĢağıdaki gibi çıkar.
Şekil 6.5. Bağlama yeri kullanarak elde edilen takım yolu.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yukarıdaki tüm parametreler, tablolarda girilen değerlerin aynısı olarak girilirse,
Tamam „a basınca TAKIM YOLU aĢağıdaki Ģekilde görülür.
Şekil 6.6 : Kontur ĠĢleme için Takım Yolunun izometrik görüntüsü.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
6.2.3. Takım Yolu Simülasyonu (Canlandırma) :
Takım yolu Simülasyonu‟nun Tel kafes olarak (Backplot ile) yapılması için
lütfen aĢağıdaki komutları sırasıyla giriniz.
AĢağıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
komut düğmesi ile
veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz.
Yukarıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
komut düğmesi ile
seçilen operasyonu simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz.
Canlandır„ı seçince aĢağıdaki komut düğmeleri ekranda görünecektir.
Simülasyon hız ayarı
Çizdir/Çalıştır seçeneği
Sonraki durma noktası
Bu düğmelerden 1. düğmeyi
(Play düğmesi) seçince takım yolu
Canlandırma (simülasyonu) aĢağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak
görünecektir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.7 : Kontur ĠĢleme için takım yolu tel kafes canlandırması (Simülasyonu).
Takım yolu Simülasyonu‟nun KATI olarak (Bu fonksiyon Mill Entry Modülünde
YOK) yapılması için lütfen aĢağıdaki komutları sırasıyla giriniz.
komut düğmesi ile
seçilen operasyonun katı simülayonu yapılır.
komut düğmesi ile
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Katı simülasyon (Canlandır) seçince aĢağıdaki komut düğmelerini içeren menü
ekranda görünecektir.
Çalıştır Düğmesi
Tutucuyu Göster Düğmesi
Durma Seçenekleri
KATI Simülasyon
seçenekleri (Ayarları)
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yukarıdaki menüden Seçenekler ve Ayarlar düğmesi
aĢağıdaki parametreleri ayar menüsü ekranda görünecektir.
„ni seçince
Buradan Blok_kütük seçeneğini ve yukarıda yazılı olan min. ve maks. Sınırları
yazıp Tamam „a basınız.
Sonra
(ĠĢle düğmesini) seçince iĢ parçasının ekranda KATI simülasyon
Ģeklinde iĢlendiği görünecektir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.8. Kontur ĠĢleme için takım yolu KATI canlandırması (Simülasyonu).
6.2.4. NC Kodu Üretici (POST) :
Elde etmiĢ olduğunuz takım yollarını NC koduna dönüĢtürmek için Takım
Yolları Yöneticisindeki
(Post_NC Kodu Üret) düğmesini seçiniz, NC Kodu
Üretici – POST menüsü aĢağıdaki Ģekilde ekranda çıkacaktır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
NC dosya „yı aktif (ok iĢareti koyun) yapın ve NC programı görmek veya
değiĢiklik yapabilmek için Düzelt „i aktif (ok iĢareti koyun) yapın sonra Tamam
„a basınız. AĢağıdaki kayıt menüsü açılacaktır.
Buraya NC dosya adını yazınız ve sonra Kaydet (Save) komutuna basınız.
Kaydet dediğimiz zaman aynı isim altında zaten bir takım yolu dosyası varsa
aĢağıdaki açıklama menüsü ekranda belirir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Eğer Evet‟e (Yes) basarsanız, eski dosyayı siler ve aynı isim altında mevcut
TAKIM YOLU‟nu bilgisayarın Hard Diskine kayıt eder. Evet dediğimiz zaman
aĢağıdakine benzer NC PROGRAM, MasterCAM Editör‟ünde otomatik olarak
görüntülenir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yukarıdaki profile ait olan programı ve Tezgâhı çalıĢtırmak için gerekli olan NC
programı elde edilmiĢ oldu.
6.3.
Uygulama Örnekleri:
Örnek 1 : Lütfen, aĢağıdaki komutları sıra ile aynı Ģekilde uygulayarak ÇOKLU
KONTUR (Profil Çevresi) iĢlemesini yapınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.8. Çoklu Kontur iĢlemeye ait iĢ parçası.

Lütfen, yukarıdaki Ģekli Kontur boĢaltmak için çiziniz veya çizim dersinde yapıp
kaydettiğiniz “uygulama1.mcx” dosyasını ekrana yükleyiniz.

Takım yolları

Kontur

Kontur Frezeleme iĢlemi yapılacak profilleri tanıtmak için Zincir seçim
menüsünden zincir seçim komutunu
seçip aĢağıdaki Ģekilde görülen
P1, P2 ve P3 noktalarını Mouse ile gösteriniz. Ok yönlerinin aynı yöne
bakmasına dikkat ediniz.
Şekil 6.9. Kontur ĠĢlemede Zincir seçim noktaları

Profilleri tanımlayıp Tamam‟a basınca Kontur iĢlemine ait takım parametreleri
menüsü ekrana çıkacaktır.

Takım Parametreleri (Tool Parametres) menüsünden takıma ve kesmeye ait
parametreleri düzenleyiniz. Kesici takıma ait bilgileri aĢağıdaki gibi doldurunuz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.

Kontur Parametrelerini aĢağıdaki Ģekilde düzenleyiniz.

Radyüs telafisini Tipi : “Kapalı” tutunuz. Bu durumda, seçilen sınırlar üzerinde
takım frezeleme iĢlemini yapacaktır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.

Kesme derinliği 10 mm „yi 3 adet 3 mm kaba paso ve 1 adet 1 mm ince paso
(finiĢ) ile almasını aĢağıdaki kesme derinliği menüsünde giriniz.

Bu iĢlemleri yaparken takımı kaldırmaması için “Takımı kaldırma” yı aktif
yapınız. Ġnce (finiĢ) pasoyu da kontur ile alsın, yani kontur değiĢtiğinde ince
paso da alınmıĢ olacak.

Yukarıdaki tüm parametreleri girince ve Tamam‟a basınca TAKIM YOLU
aĢağıdaki Ģekilde görülür.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.10. Çoklu Kontur ĠĢlemede Takım Yolu
Soldaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
komut düğmesi ile seçilen
operasyonu katı simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz.
Katı simülasyon‟u (Canlandır) seçince ekranda çıkan menüden Seçenekler ve
Ayarlar düğmesi
„ni seçiniz.
Buradan da köĢeleri seçiniz komutu ile Mouse „u kullanarak Blok_kütük‟ün solalt ve sağ-üst sınırlarını ekranda gösteriniz ve Tamam‟a basınız.
Sonra
Şekil 6.11. Çoklu Kontur ĠĢlemede KATI Takım Yolu
Örnek 2 : Lütfen aĢağıdaki komutları sıra ile aynı Ģekilde uygulayarak, ÇOKLU
KONTUR (Profil Çevresi) ile AÇILI DUVARLARIN iĢlemesini yapınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.12. Çoklu Kontur ve AÇILI Duvarları iĢlemeye ait iĢ parçası.

Lütfen, yukarıdaki Ģekli Kontur boĢaltmak için çiziniz veya çizim dersinde yapıp
kaydettiğiniz “uygulama2.mcx” dosyasını ekrana yükleyiniz.

Takım yolları

Kontur

seçip aĢağıdaki Ģekilde görülen
P1 ve P2 noktalarını Mouse ile gösteriniz. Ok yönlerinin FARKLI yöne
bakmasına dikkat ediniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.13. Kontur ĠĢlemede Farklı yönde Zincir seçim noktaları.

Profilleri tanımlayıp Tamam‟a basınca Kontur iĢlemine ait takım parametreleri


Kontur Parametrelerini aĢağıdaki Ģekilde düzenleyiniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.

Radyüs telafisini Tipi : “Kapalı” tutunuz. Bu durumda, seçilen sınırlar üzerinde
takım frezeleme iĢlemini yapacaktır.

Kesme derinliği 10 mm „yi adet 3 mm kaba paso ve 1 adet 1 mm ince paso
(finiĢ) ile almasını aĢağıdaki kesme derinliği menüsünde giriniz.

Bu iĢlemleri yaparken takımı kaldırmaması için Takımı kaldırma „yı aktif yapınız
ve bu profilleri 15 derece açılı iĢlemesi için Açılı kenarlar segmesini aktif yapıp
Kenar açısına 15 yazınız. Ġnce (finiĢ) pasoyu da kontur ile alsın.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.

Yukarıdaki tüm parametreleri girince ve Tamam‟a basınca TAKIM YOLU
aĢağıdaki Ģekilde görülür.
Şekil 6.14. Çoklu Kontur ĠĢlemede Takım Yolu.
Soldaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
operasyonu katı simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz.
Katı simülasyon (Canlandır) seçince ekranda çıkan menüden Seçenekler ve
Ayarlar düğmesi
„ni seçiniz.
Buradan da köĢeleri seçiniz komutu ile Mouse „u kullanarak “Blok_kütük”ün
sol-alt ve sağ-üst sınırlarını ekranda gösteriniz ve Tamam‟a basınız.
Sonra
Şekil 6.15. Çoklu Kontur ve Açılı duvar ĠĢlemede KATI Takım Yolu.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Örnek 3 : Bu örnekte farklı Kontur ĠĢlemi tipleri gösterilecektir.
Lütfen, aĢağıdaki örneği sırasıyla takip ederek uygulayınız.
1. Adım: Öncelikle Mastercam‟de yeni bir sayfa açınız.
Dosya > Yeni komutunu tıklayınız.
2. Adım: KöĢelerde 5 mm. lik radyüsü olan ve 140 mm. ye 80 mm. merkezi orijinde
olacak Ģekilde bir dikdörtgen çiziniz.
OluĢtur > Dikdörtgen ġekiller OluĢtur komutunu seçiniz.
AĢağıdaki gibi pencereye düzenleyip merkez noktayı orijin olarak seçiniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.16. Kontur tipi takım yolu için profil oluĢturma.
3. Adım: Kontur iĢleme için zincir seçimini yapınız.
Takım yolları
Kontur
Kontur Frezeleme iĢlemi yapılacak profili tanıtmak için Zincir seçim
Mouse ile seçiniz.
seçip konturu herhangi bir yerinden
Profili tanımlayıp Tamam‟a basınca Kontur iĢlemine ait Takım Parametreleri
4. Adım: Bu menüde öncelikle kullanılacak 20 mm. parmak freze takımını seçiniz.
BoĢ beyaz alanda,
Sağ tuĢ > Yeni takım oluĢtur > Parmak frz seçiniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Takım çapını ve diğer uzunlukları aĢağıdaki gibi belirleyip Tamam‟a basınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
5. Adım: Rampalı olarak (3 eksende hareket ile Helisel İnterpolasyon) kontur
işleme.
Kontur Parametrelerini derinlik -4 mm. ve Kontur tipi Rampa olacak Ģekilde
aĢağıdaki gibi ayarlayınız.
iĢaretine basarak Rampa ayarlarını aĢağıdaki gibi 1 mm. derinliği
tamamlayacak Ģekilde rampalı olarak ayarlayınız. En sonda derinlik
tamamlandığında son bir paso geçiĢi yapması için Son derinlikte paso yap
seçeneğini iĢaretleyiniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Tamam‟ a basılınca Mastercam takımyolunu oluĢturacaktır.
Takım Yolu Simülasyonu için:
komut düğmesi ile
komut düğmesi ile
seçilen operasyonu simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz.
Tel kafes simülasyonunu seçince aĢağıdaki komut düğmeleri ekranda
görünecektir.
Canlandırma (simülasyonu) aĢağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak
görünecektir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Takımın koordinatları 3 eksendedir.
Şekil 6.17. Önden görünüĢte oluĢturulan rampalı Kontur takımyolu.
7. Adım : Konturda Kalanı işleme için yukarıdaki örneğe devam ediniz.
Büyük takımlarla yapılan iĢlemelerde özellikle iĢlenen profilin köĢelerindeki
radyüslerde istenen değer yakalanamayabilir. Bunun için sadece kalan pasoları
iĢlemesi için daha küçük takımlar kullanılarak bu yerler Kalanı iĢle Kontur tipiyle
iĢlenir.
Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından sadece takımı
değiĢtirmek için Operasyonlar arasında kopyalama ve yapıĢtırma iĢlemleri
uygulayınız.
Bunun için Operasyon Yöneticisinde istenen Operasyonu seçip Mouse sağ tuĢ
ile Kopyala ve YapıĢtır‟ı seçiniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Operasyon Yöneticisinde ikinci bir Kontur Operasyonu elde edilir. Burada bir
takım değiĢiklikler yapılacak.
-
2. takım olarak 10 mm. lik parmak freze takımı seçimi.
2. Operasyonda Takım seçeneği seçiniz.
Ekrana aĢağıdaki takım seçeneği gelir. Parametre değerleri girilip Tamam‟a
basılır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Ekrana gelen pencere bu takımın operasyona nasıl yansıtılacağı hakkındadır.
Yeni bir takım oluĢturmak için bu seçenek seçilir.
-
Hızların girilmesi.
-
Kontur tipinin seçimi.
2. Operasyonda Parametreler seçeneğini seçiniz.
Ekrana gelen pencerede Takımyolu Parametreleri kısmını seçiniz. Hız
parametre değerleri girilip Kontur Parametreleri kısmı seçilir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Kontur Parametreleri kısmını seçip Kontur tipini Kalanı iĢle olarak ayarlayınız.
iĢaretine basarak Kalanı iĢle ayarlarını aĢağıdaki gibi bir önceki
operasyondan olacak Ģekilde seçip kütüğü göster seçeneğini aktif yapınız ve
Tamam‟a basınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Kesme derinliğini aktif yapınız ve paso miktarı 1 mm. ve takımı kaldırmadan
iĢleme olacak Ģekilde parametreleri ayarlayıp bütün pencerelerde Tamam‟a
basınız.
-
2. Operasyonun Yenilenmesi.
Takım yollarının Yenilenmesi için Tümünü Yenile (
) tuĢuna basınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Kütüğü göster seçeneği iĢaretlendiği için Mastercam önce iĢlenebilecek alanı
ekranda gösterir.
Şekil 6.18. Kalanı iĢle Kontur tipinde bir önceki operasyondaki kaba takımla
iĢlenebilecek alanın gösterimi.
Enter ile devam edildiğinde Kalanı iĢle operasyonundaki finiĢ takımla iĢlenecek
alanı gösterir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.19. Kalanı iĢle operasyondaki finiĢ takımla iĢlenebilecek alanın gösterimi.
Enter‟e basılınca Kalan kütük gösterilir.
Şekil 6.20. Kalan kütüğüm gösterimi.
Enter‟ basılınca Kalan kütüğün alanı hesaplanır.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.21. Kalan kütüğün alanı.
8. Adım : 2D Pah Kırma Kontur tipi için yukarıdaki örneğe devam ediniz.
Pah takımlarıyla Kontur iĢleme yöntemi kullanılarak Profil üzerinde pah
kırılabilinir.
Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından sadece takımı
değiĢtirmek için Operasyonlar arasında daha öncen de gösterildiği gibi
kopyalama ve yapıĢtırma iĢlemleri uygulayınız.
Operasyon Yöneticisinde üçüncü bir Kontur Operasyonu elde edilir. Burada bir
takım değiĢiklikler yapılacak.
-
3. takım olarak dıĢ çapı 10 mm. ve iç çapı 2 mm. olan pah takımı seçimi.
3. Operasyonda Takım seçeneği seçiniz ve Takım tipinden Pah frezeyi seçiniz.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Parametre değerleri girilip Tamam‟a basılır.
-
-
Kontur tipinin seçimi.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
parametre değerleri girilip Kontur Parametreleri kısmı seçilir.
Burada Kontur tipini 2D Pah olarak ayarlayınız.
iĢaretine basarak 2D pah ayarlarını aĢağıdaki gibi yapınız ve Tamam‟a
basınız.
Toplam derinliği sıfır olarak ayarlayınız ve Tamam‟a basınız.
-
9. Adım : Kütük Ayarının Yapılması ve Katı Simülasyon.
Operasyon yöneticisinde ĠĢ Parçası Kütük Ayarları kısmı seçilerek iĢlenecek
kütüğün boyutları belirlenir.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Soldaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki Properties (Özellikler) kısmında
ĠĢ parçası Kütük Ayarları‟nı seçerek Kütük boyutlarını aĢağıdaki gibi ayarlayınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Yapılan bütün operasyonları Tümünü seç ikonuyla ( ) seçip
düğmesi ile seçilen operasyonların katı simülasyonunu gerçekleĢtiriniz.
komut
Burada Ayarlar (
) seçeneğiyle kütük ayarlarına geri dönebilir ve burada
daha ayrıntılı olarak seçim yapılabilir. Ayrıca, Katı simülasyonda kütüğün hep nasıl
geleceği de ayarlanabilir.
Örneğin;
Kütüğün Biçimi : Blok_Kütük
Sınırlar : Kütük ayar değerlerini kullan
BaĢlangıçtaki kütük ölçüleri: Kütük Ayarları
Sonra
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.22. Bütün Operasyonlar sonucu elde edilen Katı Simülasyon.
9. Adım : Salınım (Oscilate) Hareketi ile Kontur İşleme.
Özellikler kesme iĢlemlerinde takımın tüm kesme kenarlarını efektif
kullanarak ucun aĢınmasını önlemek amacıyla kullanılan yeni teknoloji iĢleme
yöntemidir.
Bunun için 100 mm. çapında bir daire çiziniz.
OluĢtur > Yay > Daire oluĢtur merkez nokta (
) komutuna giriniz.
Çap kısmına 100 mm. yazdıktan sonra daire merkez noktasını orijin olarak
belirleyiniz.
Şekil 6.23. 100 mm. çapında merkezi orijinde daire.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Kontur Takımyolları oluĢturmak için,
Takım yolları > Kontur (
) komutuna giriniz.
seçip Mouse ile daireyi gösteriniz.
Takımyolu parametreleri bölümünde takım olarak 10 mm.‟lik parmak freze
seçimini yapınız.
AĢağıdaki gibi diğer parametreleri girip Kontur Parametrelerine geçiniz.
Kontur Parametreleri bölümünde Kontur tipini Oscilate (Salınım) olarak seçiniz.
Seçenekler (
) ikonuna basarak bu iĢleme yöntemi için ayarları yapınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Salınım hareketi, Doğrusal (kesikli) veya Yüksek Hızlı_HSM (yuvarlatılmıĢ
Ģekilde) olabilir.
Maksimum derinlik: Takımın Z‟de gireceği maksimum derinliği gösterir.
Kontur boyunca mesafe: Takımın bu salınım hareketini yaparken kontur
boyunca ne kadar mesafe kat edeceğini gösterir.
Diğer parametreleri aĢağıdaki gibi girip Tamam‟ a basınız.
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Eğer seçilen takımın kesme kenar uzunluğu gibi özellikleri oluĢturulmak
istenen takımyolundaki derinlik kısmında belirtilen değerden küçük ise (ya da
uygun değilse) güvenlik için Mastercam aĢağıdaki uyarıyı verir.
Bu durumda simülasyon için takımın kesme kenarı uzunluğu arttırılmalıdır.
Not: Tezgahta iĢleme için kullanılacak takım iĢlem parametreleri için uygunsa bu
uyarı dikkate alınmayabilir.
Tel kafes simülasyonu için Operasyon Yöneticisinde Backplot (
tıklayınız ve play tuĢu ile simülasyonu gerçekleĢtiriniz.
) ikonunu
Ses3000
Tel
Faks
http
: www.ses3000.com
: (0212) 674 25 07-08
: (0212) 613 88 68
.
Şekil 6.24. Salınım (Oscilate) Ģekilde Kontur iĢleme Tel kafes Simülasyonu.
Post almak için
tuĢuna basınız. Post alınacak yeri belirttikten sonra
aĢağıdakine benzer kodlar oluĢturulacaktır.
7.1. DELİK DELME İŞLEMLERİ (DRILL) :
7.1.1.
Geometri Oluşturma (Create Komutu) :
DELĠK DELME (DRILL) operasyonlarının yapılabilmesi için buna ait takım yolu
(CAM) oluĢturmak ve NC Program hazırlamak gösterilecektir.
Lütfen, ilk olarak KONTUR ĠĢleminde oluĢturmuĢ olduğunuz
KONTUR1.MCX geometri dosyasını bilgisayarın kayıt edilmiĢ hafızasından
çağırınız.
Bunun için Üst Menüden,
Dosya > Aç komutunu seçiniz.
Çıkan pencerede Kontur1.mcx dosyasını bulup Tamam tuĢuna basınız ya da
örneğe uygun bir çizim yapınız.
ÇağırmıĢ olduğunuz
görülecektir.
KONTUR1.MCX
dosyası
ekranda
aĢağıdaki
gibi
Şekil 7.1. : Ġzometrik GörünüĢ.
Yukarıdaki çizime, DELĠK DELME ĠĢlemlerinde kullanmak üzere 2 adet daire
ilave edelim. Bunun için ise aĢağıdaki iĢlem basamaklarını sırası ile takip
ederek uygulayınız.
Üst Menü‟den Oluştur „a (Create) ve sonra Yay (Arc) „a giriniz. (Bu menüler
için, Bakınız: Design LT Eğitim Manüeli ).
Bu durumda aĢağıdaki menü ekranda belirir. Buradan “Daire Oluştur Merkez
Nokta” komutunu seçiniz.
“Daire Oluştur Merkez Nokta” komutunu seçince, ekranda
“Merkez
noktasını giriniz” mesajı belirecektir. Bu durumda, çıkan kutucuğa Merkez
Nokta Koordinatlarını aĢağıda görüldüğü gibi X=25 mm, Y=25 mm ve Daire
çapı bölümüne (
) 10 mm olarak giriniz ve Enter‟e basınız.
Dairenin çapını ve merkez koordinatlarını verince, aĢağıdaki çizime ilaveten
görüldüğü gibi otomatik olarak DAĠRE oluĢacaktır. Bu dairenin koordinatları
X=25mm, Y=25mm ve Çapı R=10mm „dir.
Şekil 7.2. : ÇizilmiĢ bir dairenin izometrik görüntü.
Yukarıdaki iĢlemleri aynen takip edip koordinatları X=75mm, Y=25mm ve Çapı
R=10mm olan ikinci bir daireyi aĢağıda Ģekilde görüldüğü gibi oluĢturunuz.
Dairenin çapını ve merkez koordinatlarını verince, koordinatları X=75mm,
Y=25mm ve Çapı R=10mm olan daire oluĢacaktır.
Şekil 7.3. : ÇizilmiĢ iki dairenin izometrik görüntüsü.
7.1.2. Geometriyi Bilgisayarın Sabit Diskine (Hard Diske) Kayıt Etmek
(Saklamak) :
DELĠK DELME iĢlemlerine baĢlamadan önce, yukarıda oluĢturmuĢ
olduğumuz geometriyi (Çizimi), bilgisayarın sabit diskine kayıt ederek saklanması
için aĢağıdaki aĢamaları aynen uygulayınız.
Üst Menü‟den,
Dosya (File) > Farklı Kaydet (
) komutuna giriniz.
McxÖrnek Dosyalar klasöründe aĢağıdaki gibi bir menü ekranda belirecektir.
“Dosya adı :” karĢısına oluĢturmuĢ olduğunuz geometriye (çizime) vermek
istediğiniz ismi giriniz ve Tamam‟a basınız. Burada “DELIK1” adı verilmiĢtir.
7.2. TAKIMYOLU, DELİK DELME (DRILL) İŞLEMLERİ :
Yukarıda geometrisini oluĢturduğumuz köĢe radyüslü dikdörtgenin içindeki 2 ADET
DELĠK „lerin (Daire) DELME iĢlemleri için, lütfen aĢağıdaki iĢlem sırasını takip
ediniz.
Ġlk olarak Eğer önceden uygun bir makine seçimi yapılmadıysa Makine seçimi
yapılmalıdır.
Üst Menü‟deki “Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler” komutuna giriniz.
Sonra, yine Üst Menü‟den “Takım yolu, Delik Delme (Contour toolpath)”
komutunu seçiniz.
Komuta girildikten sonra ekrana aĢağıdaki pencere ve “ Select a point” (Bir
nokta seçiniz) mesajı gelir.
Delik delinecek noktaların pozisyonu
Mouse ile seçilir.
Otomatik: 3 nokta seçerek noktaların
tamamı seçilir.
Elemanlar: Daireler seçilerek merkez
noktaları dikkate alınır.
Noktalar pencere ile seçilerek
tanımlanır.
Elemanlar (P1 ve P2) seçilerek daireler Mouse ile belirtilir. Burada dairelerin
seçim sırası takımyolu için önemlidir. Seçim sırasına göre takımyolu
oluĢturulur.
P1
P2
Şekil 7.4: Seçim yapılmıĢ profilin Ġzometrik Görüntüsü.
Delinecek deliklerin merkez noktaları tanımlandıktan sonra penceredeki
iĢaretine (tamam) basılırsa DELĠK DELME (DRILL) ĠĢlemine ait Takım
Parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır.
7.2.1. Takım Parametreleri (Tool parameters) :
Delik Delme ĠĢlemi, bir puntalama, sonra delik delme Ģeklinde olacaktır.
Bunun için bu bölümde, öncelikle iĢleme yapılacak takım seçimi yapılır.
Punta takımı seçmek için,
Ekrandaki boĢ alanda Mouse sağ tuĢ yapılarak Yeni takım oluĢtur‟u seçiniz.
Ekrana aĢağıdaki Takım seçimi penceresi gelir. Buradan punta matlabını
seçiniz.
Takım çapına 6 mm. yazdıktan sonra Tamam‟ a basınız.
Takım parametreleri kısmında diğer parametreleri giriniz.
Bu menüdeki parametreleri sırasıyla aşağıdaki şekilde tek tek inceleyelim.
Takım no / (Tool #)
: Takım numarasıdır. Bu numara tezgâh
magazinindeki numaradır. Buraya ne yazılmıĢ ise NC programında da aynı
numara çıkar. Örneğin, 1 yazılırsa T1; 5 yazılırsa T5 olarak NC programda
çıkar.
Magazin no : Takımın magazindeki diziliĢ numarasıdır.
Çap ofseti / (Dia. Offset) : Takım ÇAPI ofset numarasıdır. NC programda D
olarak çıkar. Buraya 41 yazılırsa NC programda D41 çıkar. BU PAREMETRE
DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ.
Boy ofseti / (Len. Offset) : Takım BOYU ofset numarasıdır. NC programda H
olarak çıkar. Buraya 4 yazılırsa NC programda H4 çıkar. (NC Programda G43,
G44 ile birlikte kullanılır.)
Takım adı / (Tool name) : Takım adı demektir. Burada çıkan takım adı ve
açıklaması takım kütüphanesinde kayıt edilmiĢ olan takıma ait isim ve
tanımlamadır. Takımı kütüphaneden seçince seçilen takıma ait isim otomatik
olarak bu kısımda belirmektedir.
İlerleme hızı /
mm/dakika „dır.
(Feed rate)
: Doğrusal (Ġlerleme) kesme hızıdır. Birimi
Dalma hızı / (Plunge rate)
: Takımın malzemeye dalma hızı. Birimi
mm/dakika „dır. BU PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR,
KULLANILMAZ.
Geri kaçma / (Retract rate)
: Takımın malzemeden çıkma, geri
sıçrama hızı. Birimi mm/dakika „dır. BU PAREMETRE DELĠK DELME
ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ.
Takım çapı / (Tool dia) : Takım ÇAPI. Birimi mm „dir.
Program no / (Program #)
program baĢında çıkan numara.
: Program numarasıdır. NC programda,
Satır başlama no / (Seq. Start)
satır baĢlama numarasıdır.
: NC program satırlarının N ile gösterilen
Satır artış no / (Seq. İnc.) : NC program satırlarındaki numaraların artıĢ
miktarını gösteren sayı.
Köşe radyüsü / (Corner radius) : Takım ucu köĢe radyüsüdür. Takım Düz
Ağız ise bu SIFIR olur, Küresel takım ise, takım yarıçapına eĢit olur. BU
PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ.
o
MATKAP‟ın uç açısı 118 „dir.
İş mili hızı / (Spindle speed)
: ĠĢ mili devir sayısı, birimi devir/dakika „dır.
Soğutma / (Coolant)
için kullanılan parametre.
: Soğutma suyunu AÇMAK ve KAPATMAK
Açıklama / (Comment)
: Kullanılan operasyona ait gerekli
açıklamaları yazmaya yarayan açıklama kutusudur. Buraya yazılan tüm
açıklamalar NC programda, program numarasından hemen sonra parantez
içerisinde yazılır.
Dosyaya Kaydet
: Yapılan operasyonları ayrı bir dosyaya
kaydeder. Bu seçeneğin iĢaretli olması halinde simülasyonda parçanın iĢleniĢi
görülmez. Simülasyon sırasında bu seçeneğin iĢaretli olmamasına dikkat
etmeliyiz.
Opsiyonlar için Mouse sağ butonu / (Right-click for options) : Mouse sağ
butonuna basınca aĢağıdaki seçenekler ekranda çıkar. Buradaki komutlar:
Yeni takım oluştur / (Create new tool) : Yeni takım oluĢturur.
Takımı düzenle / (Edit tool) : Takımı revize eder.
Açılı tutucu seç / (Get angled head) : Açılı takım seçer veya tanımlar.
Takım Yöneticisi / (Tool Manager) : Takım Kütüphanesinden takım seçimi ve
düzenlenmesi ile ilgili kısmı içerir.
Takım Görünümü / (View) : Takımın, takım parametreleri sayfasındaki
pencerede nasıl görüneceğini tanımlar. GeniĢ (büyük) sembol, küçük sembol
veya detaylı olabilir.
Takım adını düzenle / (Arrange tools) : Takım adını takım numarasına göre
veya alfabetik sıraya göre dizer.
Operasyon getir / (Import operations) : Hafızada önceden tanımlanmıĢ ve
kayıt edilmiĢ bir iĢleme operasyonunu kullanmak üzere operasyon yöneticisine
getirir ve gerekli parametre değiĢikliklerinden ve geometri tanımlamadan sonra
kullanabilirsiniz.
İlerleme hızı hesabı / (Feed speed calculator) : Takımın malzemeye göre
kesme ilerleme hızını hesaplar.
Hazır dosyaya parametreleri kaydet / (Save parameters to defaults file):
Hazır dosyaya parametreleri daha sonra yine benzer Ģekilde kullanmak üzere
kaydetmeyi sağlar.
Hazır dosyadan parametreleri yükle / (Reload parameters from defaults file):
Hazır dosyadan kullanmak üzere parametreleri ekrana yükletir.
Referans Pozisyonu / Parça sıfırı-G92 / (Home pos...)
: Ġġ PARÇASI
SIFIRINI, Tezgâhın referans noktasına göre olan uzaklığını gösteren değerdir.
NC Programda buraya yazılan X, Y ve Z değerleri G92 komutu ile birlikte çıkar.
Eğer yukarıdaki gibi X0, Y0 ve Z0 yazılmıĢ ise, NC programda bu satır
“N.... G92 X0.0 Y0.0 Z0.0“ Ģeklinde çıkar.
Referans Noktası / (Ref. Point) : Referans Noktası – Kesmeye baĢlama ve
Durma noktasının koordinatlarıdır. Takım profilin çevresini dolaĢıp kesmeye
baĢlamadan önce Referans noktasına gelir, kesme iĢlemi tamamlanınca da
yine referans noktasına giderek durur. BaĢlama ve Durma noktaları birbirinden
farklı olabilir.
Döner tabla / (Rotary axis ...) : Döner Tabla Ekseni. Tezgâhın döner tablası
varsa, yapılan profil iĢlemeye ait takım yolunu DÖNER TABLA kullanarak bir
parça üzerinde 4. EKSEN olarak iĢlemek için kullanılan fonksiyondur.
AĢağıda Ģekilde görüldüğü gibi, dönme eksenine ait parametreler mevcuttur.
Bunların doğru olarak girilmesi gerekir. Bu parametreler kitabın DÖNER
TABLA (4. Eksen) bölümünde detaylı olarak anlatılmıĢtır. Lütfen oraya bakınız.
Düzlemler / (Planes) : Takım Düzlemi ve Konstrüksiyon Düzleminin
tanımlandığı parametredir. Burada takımın hangi düzlemde çalıĢtığını
göstererek, tezgâhın dikey mi yoksa Yatay bir makine mi olduğunu tanımlamıĢ
olduğunuz gibi, hangi düzlemlerde iĢleme yaptığını da belirlersiniz. Ayrıca, bu
düzlemlerdeki iĢ parçası sıfır noktaları yine bu menüden X, Y ve Z koordinatları
girilerek tanıtılabilir.
Yardımcı değerler / (Misc. values...)
: Tezgâh iĢ parçası sıfırının hangi
adreste olduğu (G54, G55, ..... G59) veya programlamanın Mutlak mı, yoksa
Eklemeli mi olacağının tanıtıldığı veya Takım değiĢtirme noktasının hangi
komutta olduğunun v.s. gibi parametrelerin tanıtıldığı kısımdır. Bu komuta
girince, ekranda aĢağıdaki Ģekilde görülür.
Takım görünümü
/ (Tool display)
: Takımın simülasyon esnasında
nasıl görüneceğini tayin ettiğimiz kısım. BU PAREMETRE DELĠK DELME
ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ.
Döngü Teksti
: Makinede parça iĢlemeye baĢlamadan önce, iĢleme
sırasında ve iĢleme bittikten sonra soğutma suyunun, soğutma havasının açılıp
kapanmasının düzenlendiği bölümdür.
7.2.2. Delik Delme Parametreleri (Drill/Counterbore parameters)
Takım
Parametreleri
menüsünün
yan
kısmında,
Delik
Delme
Parametrelerine (Simple Drill) basınca aĢağıdaki DELĠK DELME ĠĢlemine ait
“Drill/Counterbore parametreleri” menüsü ekranda çıkacaktır.
Burada en önemli parametre iĢlenecek derinlik ve iĢleme yöntemidir. Ġki
yoldan derinlik girilebilir. Birincisi kendimiz istenilen değeri girerek yazabiliriz. Diğeri
kullandığımız punta takımına göre uygun derinliği hesaplatabiliriz.
Buradaki parametreleri kısaca açıklayalım.
Ġlk olarak, delik delme parametrelerinde kullanılan ölçme sistemleri olan Mutlak
(Absolute) ve Eklemeli (Incremental) opsiyonlarını açıklayalım.
Eklemeli / (Incremental)
: Takımın o anda bulunduğu koordinat değerlerine
Delik Delme parametreleri :
Güvenli Z mesf... / (Initial height) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi, bu
parametre Z ekseninde takımın güvenli olarak herhangi bir yere (iĢ parçası,
bağlama aparatları v.s.) çarpmadan HIZLI olarak hareket ettiği Z mesafesinin
tanımlandığı parametredir. Bu parametredeki değer mutlak veya eklemeli
olarak verilebilir.
Referans yüksekliği / (Reference height)
: Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü
gibi, bu parametre takımın Z ekseninde iĢ parçası yüzeyine HIZLA gelip
yanaĢarak duracağı mesafedir. Delme iĢlemi süresince takım kesme hızı ile
deliğin dibine vardıktan sonra, ayrıca HIZLI olarak yine Z ekseninde yukarıya
çıkacağı mesafedir. Mutlak veya Eklemeli girilebilir.
Temizlik pasosu / (Top of stock)
: ĠĢ parçasının üst yüzeyinde
mevcut olan kaba temizlik pasosunun miktarını gösterir. Bu parametredeki
değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir.
Derinlik... / (Depth)
: ĠĢlenecek DELĠĞĠN derinliğini
gösterir. Z eksenindeki toplam derinlik mesafesidir. Bu parametredeki değer de
mutlak veya eklemeli olarak verilebilir.
Döngü / (Cycle)
: DELĠK Delme iĢleminin hangi yöntem ile
yani hangi delme metodu kullanarak delineceğini gösteren ve bu yöntemlerin
tanımlandığı seçenek kutucuğudur.
Delme/Delik genişletme G81/G82
Talaş boşaltarak delme
Talaş kırarak delme
Diş çekmek
Baralama, ilerleme ile çıkar
Baralama, iş milini durdurur, hızlı
çıkar
Bekletme / (Dwell)
: Takım deliğin dibine geldiği
zaman, tam deliğin dibinde iken herhangi bir bekletme yapılıp yapılmayacağını
gösteren komuttur. Ayrıca, takımın bekleyeceği sürenin tanıtıldığı parametredir.
Uç telafisi / (Tip comp...)
: Takımın (Matkabın) uç kısmının
mesafesinin hesaba katılıp katılmayacağını gösteren parametredir. Bu komuta
basılınca, aĢağıda görülen alt menü çıkar. Ayrıca, matkabın delikten ne kadar
çıkacağı bu menüde tanımlanabilir.
ĠĢleme yöntemi olarak standart delik delme (Drill-Counterbore) seçiniz.
Derinlik olarak takımdan hesaplatmak için Derinlik kısmının yanındaki Derinli
Hesaplayıcısına ( ) basınız.
Yukarıdaki tüm parametreler, tablolarda girilen değerlerin aynısını olarak
girilirse, Tamam „a basınca TAKIM YOLU aĢağıdaki Ģekilde görülür.
Şekil 7.5. Takım yollarının görüntüsü.
7.2.3. G Kodlarının Çıkartılması, NC Kod Üretici (Post)
Takım yollarını çıkarttığımız parçanın G kodlarının görülebilmesi için ekranın
sol yan menüsünde (Takım Yolları Yöneticisinde) “G1” (
) simgesine
tıklayınız.
NC Kodu Üretici – POST menüsü Ģekildeki gibi ekranda çıkacaktır.
Bu menüden Tamam‟a (
gelecektir.
) bastıktan sonra ekrana „Farklı Kaydet‟ penceresi
“Dosya adı :” karĢısına MasterCAM „in kullandığı “NC” Dosya olarak
adlandırılan TEZGÂHI ÇalıĢtıran Ġġ PARÇASI Profil ĠĢleme Programının Adı için
vermek istediğiniz ismi giriniz.
Burada aĢağıda görüldüğü gibi “Delik1” adı otomatik olarak gelmiĢtir. Sonra
Kaydet‟e basıp geometriyi bilgisayarınıza KAYIT ediniz
Yukarıdaki profile ait olan ve Tezgahı çalıĢtırmak için gerekli olan NC
programı elde etmiĢ oldunuz.
Bu post, Standart delik delme ile oluĢturulduğu için postta G81 kodu çıkmıĢtır.
7.2.4. Delik Delme İşlemlerinde Diğer Döngü Seçenekleri:
Yukarıdaki örnekte direkt standart delik delme gerçekleĢtirilmiĢtir. Burada,
-
Gagalayarak Delik Delme (Peck Drill)
-
TalaĢ Kırarak Delik Delme (Chip Break)
-
Klavuz Çekme (Tap)
Delik delme seçenekleri için örnekler yapılacaktır.
Bunun için Örneğe devam edelim.
Delik Delmede delinecek derinlik mesafesi fazla olduğunda direkt delik delmek
takımın zorlanması, talaĢın dıĢarı atılma zorunluluğu gibi birkaç yönden güçleĢir.
Bu yüzden gagalayarak ya da talaĢ kırarak delik delme yöntemleri kullanılmalıdır.
Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından takımı, derinliği ve
yöntemi değiĢtirmek için Operasyonlar arasında kopyalama ve yapıĢtırma iĢlemleri
uygulayınız.
Operasyon Yöneticisinde ikinci bir Delik Delme Operasyonu elde edilir. Burada
bir takım değiĢiklikler yapılacak.
-
2. takım olarak 10 mm. lik parmak freze takımı seçimi.
Ekrana aĢağıdaki takım seçeneği gelir. Takım tipi olarak Matkap‟ı seçip çapını
10 mm olarak yazınız.
-
-
Delik Delme yönteminin seçimi.
parametre değerleri girilip Delik Delme Parametreleri kısmı seçilir.
Delik Delme Parametreleri kısmını seçip Peck Drill (Gagalayarak Delme)
olarak ayarlayınız.
Gagalama miktarı 5 mm. olarak ayarlayınız. Delik dibinde 1 sn. bekleme
yapması delik dibinde bekle (Dwell) seçeneğine 1 yazınız.
Diğer parametreleri aĢağıdaki gibi ayarlayıp Tamam‟a basınız.
-
Mastercam Takımyolunu verilen değerlerde oluĢturacaktır. G1 post alma
tuĢuna basıldığında aĢağıdakine benzer G kodları elde edilir.
TalaĢ kırarak delik delme iĢlemi de aynı Ģekilde olup tek değiĢiklik döngü
tipinde Chip Break seçeneği iĢaretlemektir.
Klavuz Çekme: Delik Delme yöntemleri ile Mastercam‟de istenilen yere klavuz
vida çekilir.
Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından takımı ve yöntemi
değiĢtirmek için Operasyonlar arasında kopyalama ve yapıĢtırma iĢlemleri
uygulayınız.
Operasyon Yöneticisinde üçüncü bir Delik Delme Operasyonu elde edilir.
Burada bir takım değiĢiklikler yapılacak.
-
3. takım olarak Metrik 10 klavuz takımını seçimi.
Ekrana aĢağıdaki takım seçeneği gelir. Takım tipi olarak Sağ Klavuz‟u seçip
çapını 10 mm. ve Hatveyi (Pitch) 1.5 mm. olarak yazınız.
-
-
Delik Delme yönteminin seçimi.
parametre değerleri girilip Delik Delme Parametreleri kısmı seçilir.
Burada Mastercam uygun kesme hızında, Takım seçiminde belirtilen hatveye göre
otomatik iĢ mili hızını yazar.
Delik Delme Parametreleri kısmını seçip Tap (Klavuz Çekme) olarak
ayarlayınız.
Diğer parametreleri aĢağıdaki gibi ayarlayıp Tamam‟a basınız.
-
Mastercam Takımyolunu verilen değerlerde oluĢturacaktır. G1 post alma
tuĢuna basıldığında aĢağıdakine benzer G kodları elde edilir.
7.2.5. Takım Yolu Simülasyonu (Canlandırma) :
komut düğmesi ile veya
Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz.
Takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
operasyonu simüle et (canlandır) komutunu seçiniz.
canlandırma (simülasyonu) aĢağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak
görünecektir.
Şekil 7.6. Delik Delme için Tel Kafes Simülasyon.
Takım yolu Simülasyonu‟nun KATI olarak (Bu fonksiyon Mill Entry Modülünde
YOK) yapılması için lütfen aĢağıdaki komutları sırasıyla giriniz.
komut düğmesi ile veya
Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz.
komut düğmesi ile
seçilen operasyonu katı simüle et (canlandır) komutunu seçiniz.
Canlandır„ı seçince komut düğmelerini içeren menü ekranda görünecektir.
Seçenekler ve Ayarlar düğmesini (
menüsü ekranda görünecektir.
) seçince aĢağıdaki parametreleri ayar
Buradan Blok_kütük seçeneğini ve yukarıda yazılı olan min. ve maks. sınırları
yazıp Tamam „a basınız.
Sonra
Şekil 7.7. Delik Delme ĠĢlemi için takım yolu KATI canlandırması (Simülasyonu).
7.2.6. Otomatik Delik Delme
Bu bölümde, istenilen noktalar için OTOMATĠK DELĠK DELME komutu
gösterilecektir. Ġlk önce, 25mm. aralıklarla X ve Y ekseni yönünde 5 sıra ızgara
oluĢturalım.
Bunun için Yeni bir sayfa açtıktan sonra Üst Menü‟den Ekran‟ ı seçip “Ekran
Izgara Ayarları” nı tıklayınız veya kısayol olarak Alt + G‟ ye basınız. Böylece
aĢağıdaki pencere ekrana çıkacaktır.
Burada, değerler üstte gösterildiği gibi girilip Tamam‟ a (
) basılırsa
ekranda aĢağıdaki gibi noktaları çizmemizi kolaylaĢtıracak bir ızgara oluĢacaktır.
Şekil 7.8. OluĢturulan ızgaranın görünümü.
Bundan sonra yapılacak iĢlem, Mouse ile noktaları ızgara üzerinden
oluĢturmaktır. Bunun için, Üst Menü‟den OluĢtur‟u ve sonra “Nokta”yı seçip
“Nokta Oluştur Pozisyon”u tıklayınız.
Ekranda “ Mouse ile bir nokta gösterin” mesajı gelecektir. Burada P1, P2,
P3 ve P4 noktalarını Mouse ile belirleyip Tamam‟a tıklayınız.
P4
P3
K A T I S im ü la s y o n
s e ç e n e k le r i ( A y a r l a r ı )
P1
P2
Şekil 7.9. Otomatik Delik Delmede noktalar.
DELĠK DELME iĢlemleri için, lütfen aĢağıdaki iĢlem sırasını takip ediniz.


Ġlk olarak Üst Menü‟deki “Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler”
komutuna giriniz.
Sonra, yine Üst Menü‟den “Takım yolu, Delik Delme (Contour toolpath)”
komutunu seçiniz.

Komuta girildikten sonra çıkan pencerede Otomatik simgesi tıklandıktan sonra
“ Select the first point” (Ġlk noktayı seçiniz) mesajı gelir.

Otomatik seçimde ekranda nekadar nokta olursa olsun 3 nokta seçimiyle bu
noktaları seçme imkanı sağlar.

Burada 1. nokta baĢlangıç; 2. nokta noktaların seçim yönü (yol); 3. nokta bitiĢ
noktasını belirtir.

P1, P2 ve P3 noktası sırayla tıklandıktan sonra aĢağıdaki gibi bir takım yolu
oluĢur.
P3
P4
P1
P2
Şekil 7.10. Takım yolu oluĢturulmuĢ noktaların görünümü.

Takım yolunun değiĢtirilmesini isterseniz
iĢaretleyerek uygun bir takım yolu seçiniz.
çıkan

Takım Parametrelerini ve
simülasyonu görebilirsiniz.
Parametrelerini
Delik
Delme
menüden
“Sıralıyor”u
düzenleyerek
CEP / HAVUZ BOŞALTMA İŞLEMLERİ (POCKET) :
8.1.
CEP/HAVUZ boĢaltmaya ait takım yolu (CAM) oluĢturmak ve NC Program
hazırlamak gösterilecektir.
8.1.1.
Geometri Oluşturmak (Create Komutu) :
Lütfen, ilk adım olarak aĢağıda görüldüğü gibi ekranın altındaki Geometri
BakıĢı (Gview), ĠĢ parçası koordinat sistemi (WCS) ve Konstrüksiyon_Çizim
düzlemi (Cplane) „in üstten (üst - Top) görünüĢ olarak seçili olmasını sağlayınız.
Sırasıyla aşağıdaki komutları seçiniz;
Oluştur (Create)
Yay (Arc)
Daire oluştur merkez nokta (Create circle center point) veya toolbardaki
komutu seçiniz.
Dairenin merkez koordinatını ekranın merkezinde olacak Ģekilde (F9 ile
merkezi görebilirsiniz) Mouse ile gösterin veya Auto Cursor toolbarında
aĢağıdaki Ģekilde değerleri X0.0, Y0.0, Z0.0 olacak Ģekilde giriniz.
Dairenin radyüsünü 40 mm. olarak giriniz.
AĢağıda görülen ortadaki OK düğmesine basınız.
Yatay Dikdörtgen çizmek için ise;
Oluştur (Create)
Dikdörtgen Oluştur (Create Rectangle)
Sol alt köĢe için
Sağ
üst
köĢe
için
giriniz.
Dikey Dikdörtgen çizmek için ise;
Oluştur (Create)
Sağ
üst
köĢe
için
giriniz.
Ekranda aĢağıdaki Ģekil oluĢacaktır.
Ekrana sığdırmak için Fit
düğmesine basınız.
Şekil 8.1 Cep/Havuz için BudanmamıĢ Çizim.
Fazla kısımları kaldırmak için Trim / Break
düğmesine basınız.
düğmesine sonra Devide
Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi, Mouse ile sırasıyla 1, 2, 3, …, 8 „ e basınız.
Sonra dairenin iç kısmında kalan köĢeleri de aynı Ģekilde Trim / Break ve
Devide ile temizleyiniz.
Oluştur (Create)
Radyüs
Radyüs Elemanlar komutunu veya
için seçiniz.
Radyüs değerini
düğmesini, köĢelere radyüs yapmak
12 mm. olarak giriniz.
Mouse ile aĢağıda görülen köĢeleri göstererek köĢe radyüslerini 12 mm. olarak
oluĢturunuz. Veya Zincirler ile Radyüs komutunu kullanarak tüm köĢelere
yine zincir seçimi ile 12 mm. „lik radyüs oluĢturunuz.
ġeklin dıĢına, parçanın dıĢ boyutları için bir KARE çizelim;
Oluştur (Create)
Sağ üst köĢe için
giriniz.
Şekil 8.2 Cep/Havuz için BudanmıĢ Çizim.
ġekli izometrik görmek için alttaki Gview „den Isometric (WCS) „yi seçiniz veya
ekranın üst kısmındaki Toolbarlardan
düğmesine basınız
8.2.
TAKIM YOLU OLUŞTURMAK (CEP/HAVUZ Boşaltma İşlemi) :
Bu bölümde, yukarıda çizmiĢ olduğumuz geometri üzerinde CEP/HAVUZ
boĢaltmaya ait takım yolu oluĢturma iĢlemlerinin nasıl yapıldığı gösterilecektir.
Sırasıyla aşağıdaki komutları seçiniz ;
Takım yolları (Toolpaths)
Cep/Havuz (Pocket Toolpaths) veya 2D Takım yollları (2D Toolpaths)
toolbarlarından
„ı seçiniz.
Ekranın solunda çıkan seçim menüsünden Chain,
zincir seçimi ile
boĢaltılacak alanın çevre profilini tanıtın veya Area
boĢaltılacak alanı Mouse ile göstererek (P1) tanıtınız.
Alan seçimi ile
P1
Şekil 8.3 Cep/Havuz için Ġzometrik GörünüĢ.
Seçim menüsü altındaki
„e basınız.
Ekrana aĢağıdaki CEP/HAVUZ (POCKET) BOġALTMA ĠĢlemine ait Takım
Parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır.
8.2.1.
CEP/HAVUZ Boşaltma İşlemine ait Takım Parametreleri:
Yukarıdaki CEP/HAVUZ BoĢaltma ĠĢlemine ait olan takım parametreleri,
KONTUR (PROFİL) iĢleme bölümündeki (BÖLÜM 4) takım parametreleri ile
aynıdır. Bölüm 4.1.3.1. „deki Sayfa 7-8-9-10 de bu parametrelerin açıklamalarını
bulabilirsiniz.
Kütüphane takımı seçiniz (Select library tool…) „a basınız.
10 mm. „lik Düz Freze takımını seçiniz.
Diğer parametreleri de yukarıdaki Ģekilde giriniz.
Cep/Havuz boĢaltma parametrelerine giriniz.
Yukarıdaki CEP/HAVUZ BoĢaltma ĠĢlemine ait olan CEP BOġALTMA
PARAMETRELERĠ, KONTUR (PROFİL) iĢleme bölümündeki (BÖLÜM 4) Kontur
parametreleri ile aynıdır. Bölüm 4.1.3.2. „deki Sayfa 11-12 „de bu parametrelerin
açıklamalarını zaten görmüĢtük ancak burada yeniden tekrar edelim. Ayrıca, farklı
olan parametrelerin açıklamalarını aĢağıda bulabilirsiniz.
Güvenli Z mesf... : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü
ekseninde takımın güvenli olarak herhangi bir yere
aparatları v.s.) çarpmadan HIZLI olarak hareket
tanımlandığı parametredir. Bu parametredeki değer
olarak verilebilir.
gibi, bu parametre Z
(iĢ parçası, bağlama
ettiği Z mesafesinin
mutlak veya eklemeli
Eklemeli / (Incremental) : Takımın o anda bulunduğu koordinat değerlerine
Geri Kaçma.... : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi, bu parametre takımın Z
ekseninde kesme hızı ile yukarı çıktıktan sonra, ayrıca HIZLI olarak yine Z
ekseninde yukarıya çıkacağı mesafesinin tanımlandığı parametredir. Mutlak
veya Eklemeli girilebilir.
Kesmeye başla / (Feed) : Bu parametre de takımın Z ekseninde iĢ parçasına
HIZLI yaklaĢacağı değerdir. Bu noktadan sonra takım kesme hareketi ile iĢ
parçasına dalarak talaĢ kaldırmaya baĢlar. Burada dikkat edilecek husus,
takım hızla hareket ettiği için, iĢ parçasına çarpmaması gerekir. Bu
parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir.
Hızlı geri kaçma / Rapid retract : Ġlerleme‟nin altında eğer bu değer aktif hale
getirilmiĢ ise, bu durumda takım yukarıya HIZLA çıkar. Aktif değilse, kesme
hareketi ile çıkar.
Yüzeydeki paso / Top of stock : ĠĢ parçasının üst yüzeyinde mevcut olan kaba
temizlik pasosunun miktarını gösterir. Bu parametredeki değer de mutlak veya
eklemeli olarak verilebilir.
Derinlik... / Depth : ĠĢlenecek PROFĠLĠN derinliğini gösterir. Z eksenindeki
toplam derinlik mesafesidir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli
olarak verilebilir.
Derinlik paso... : ĠĢlenecek PROFĠLĠN derinliğine hangi pasolarda girileceğini
gösterir.

Max. Kaba pasolar : Kaba pasoda Z ekseninde alınan paso miktarıdır
(mm).

Finiş Pasolar : FiniĢ paso adedidir, nihai finiĢ sayısıdır.

Finiş Adım: FiniĢ kesimde alınacak paso miktarıdır (mm).

Derinlik paso sırası: FiniĢ pasonun son derinlikte mi yoksa bütün
derinliklerde mi alınması gerektiği iĢaretlenir.

Takımı Kaldırma : ĠĢleme sırasında takımın kaldırılıp kaldırılmamasının
belirlendiği seçenektir. ĠĢaretlenmesi halinde takım her Z pasodan sonra
geri kaçma mesafesine çıkmadan yoluna devam eder. Cep boĢaltma
iĢlemi bittiği zaman parçanın Ģekline göre, baĢka bir cep boĢaltmak için
geri kaçma mesafesine çıkar.

Alt Program : ĠĢleme sırasında (açılı kenarlar hariç) takım hep aynı X-Y
koordinatlarında hareket ediyorsa, sadece Z koordinatında değiĢiklik
oluyorsa bu seçenek iĢaretlenmelidir. Makinaya gönderilen programın
POST‟unda hep aynı X-Y‟ler tekrarlanmaz, sadece Z‟ deki değeri
yazılarak programın aĢırı uzun olması engellenir.

Açılı Kenar : OluĢturulan Ģeklin sınır duvarlarda ve ada duvarlarında belli
bir açıya sahip olmasını sağlar. Yüzeylerin düzgün çıkması bakımından,
açılı iĢleme yapılırken derinlik pasolarının küçük olmasına dikkat etmek
gerekir.
İşleme yönü / (Machining Direction)
: Takımın dönme yönüne göre
malzemeyi (parçayı) kesme yönüdür. Aynı yönde veya ters yönde kesme
olabilir.
Filtrele
: Ufak hareketlerle makinanın çok sık durup kalkmasını önleyen
ve bu sırada yüzey kalitesinin iyileĢtirilmesini sağlayan özelliktir. Filtreleme
toleransı dahilinde kısa hareketlerden geçen daha büyük ve tatlı geçiĢler
oluĢturulur.
Cep Boşaltma Tipi
: Pocket – Cep BoĢaltma tipi yüzey iĢleme çeĢitleridir.
Ġstenilen özelliklere göre bu seçeneklerden biri seçilebilir.

Standard

Yüzey Temizle (Facing)
: Standard Cep BoĢaltma Parametresidir.
: Cep BoĢaltma için seçilen zincir üzerinden
belli bir mesafede temizlik pasosu boĢaltır. Yüzey Sil komutu gibi çalıĢır.

Island Facing : Normal Cep BoĢatmayı yapar ve ada yüzeyleri üzerinden
temizlik pasosu alır.

Kalanı işle (Remachining) :
Takımın çapından dolayı bir defada
iĢlenemeyen köĢelerin daha küçük takımla (sadece kalan yerlerin)
iĢlenmesini sağlar.

Open : Bir zincir ile kapatılmamıĢ olan açık parçaların iĢlenmesini sağlar.
8.2.2. Kaba / Finiş Paso Parametreleri
Bu parametreler, iĢleme sırasında Kaba ve FiniĢ paso iĢleme tipi, takımın
yanal kesme yüzdesi, parçaya dalma ve parçadan uzaklaĢma Ģekli ve finiĢ
operasyona ait düzenlemelerin yapıldığı tablodur.
Şekil 8.4. Cep ĠĢleme için takım yolu Tel Kafes canlandırması
(Simülasyonu).
8.3.
CEP/HAVUZ (POCKET) Takım Yollarına ait Örnekler:
Bu bölüm, CEP/HAVUZ boĢaltmaya ait takım yolu oluĢturma iĢlemlerine ait
temel kavramları kapsamaktadır.
Ġlk örnek, daha verimli ve temiz sonuç alabilmek için aynı parça üzerinde
farklı kesme-iĢleme metotlarını kullanmaktadır.
Ġkinci örnek, „Morph spiral kesme‟ metodu kullanıldığı zaman düzgün zincir
seçim metodunun nasıl gerekli olduğunu göstermektedir.
Üçüncü örnek,
odaklanmıĢtır.
kütük
yüzeylerinin
yüzey
temizleme
fonksiyonlarına
Dördüncü örnek, Cep/Havuz takım yoluna giriĢ noktasının kullanımını
anlatan bir uygulamayı içermektedir.
Örnek 1 – Farklı Kesme-İşleme Metotlarının Kullanımı.
Mastercam Cep/Havuz iĢleme fonksiyonunda YEDĠ adet kesme-iĢleme
metodu mevcuttur ve her bir kesme-iĢleme metodu hem avantajlara ve hem de
dezavantajlara sahiptirler.
Paralel spiral kesme iĢleme metodu geometriye bağlı alarak kısa NC
program yaratır, fakat Cep/Havuzun Ģekline ve her bir geçiĢteki paso miktarına
bağlı olarak komple temizlemeyi garanti etmez.
Sabit pasolu spiral kesme (The constat overlap spiral) metodu uzun NC
programı yaratır ancak, sonuç temizlik komple tamamlanır.
AĢağıdaki çizim Cep/Havuz takım yolunu ve bu örnekte kullanılacak olan
parçanın ölçülerini göstermektedir.
Şekil 8.3.1. Cep/Havuz için Ģekil ve takım yolu.
Bu örnek sizlere aĢağıdaki fonksiyonların nasıl kullanıldığını göstermektedir:

Takım yolu, Cep/havuz

Operasyon Yöneticisinde takım yolunun yeniden oluşturulması

Paralel spiral kesme-işleme metodu

Sabit üst üste binme spiral kesme-işleme metodu

Helisel giriş
 Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz.
Lütfen, ilk olarak Cep/Havuz iĢlemi için geometri dosyasını bilgisayarın
kayıt edilmiĢ hafızasından çağırınız. Bunun için Üst Menü‟deki Dosya‟ya ve sonra
Open (Aç) komutuna tıklayınız.
Dosya ’ya
giriniz.
Open’i
seçiniz.

Open (Aç) komutunu seçince, çıkan pencereden Cep1.mcx dosyasını seçip
Tamam‟a tıklayınız.

Bundan sonra, Üst Menü‟deki “Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler”
komutuna giriniz.

Sonra, yine Üst Menü‟den “Takım yolu, Cep_Havuz” komutunu seçiniz.

Komuta girildikten sonra ekrana “ Select Pocket Chain1” (Cep/Havuz zincirini
seçiniz) mesajı gelir.

Çıkan pencerede Zincir‟i (
) seçip geometrinin sınırlarını seçiniz ve
Şekil 8.3.2. Cep/Havuz iĢleme zincir seçimi.
 Takım Parametrelerini giriniz. Bunun için çıkan pencerede,

Takım parametreleri tablosunu seçiniz (Ġlk olarak bu tablo otomatik gelir).

AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.

Takım görünüm alanında Mouse‟un sağ butonuna tıklayınız ve “Creat new
tool” komutunu seçiniz.

Buradan 3 mm „lik düz ağızlı frezeyi seçiniz.

Diğer parametreleri de aĢağıdaki gibi girip Tamam „a basınız.
 Cep/havuz parametrelerini giriniz.

Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz.

AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.
 Kaba/Finiş İşleme Paso Parametrelerini giriniz.

Kaba/FiniĢ Paso Parametreleri tablosunu seçiniz.


Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam ‟a basınız.
 Takım Yolunu Canlandırma ve Doğruluğunun Kontrolü


AĢağıdaki Takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
komut düğmesi ile

Yukarıdaki Takım yolu operasyon ağacı üzerindeki
komut düğmesi ile
seçilen operasyonu simüle et (canlandır) komutunu seçiniz.

(Play düğmesi) seçince takım yolu canlandırma
(simülasyonu) aĢağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak görünecektir.
Şekil 8.3.3. Cep/Havuz iĢlemede takım yolu kontrolü.
 Kesme-İşleme Metodunu Değiştirmek.

Takım Yolu için Parametreler komutunu seçiniz.

Kaba/Finiş Paso Parametreleri diyalog kutusunu (sayfasını) seçiniz.

Bu sayfadaki mevcut olan iĢleme-kesme metotlarından aĢağıda görüldüğü gibi,
Sabit Üst üste Binme Spiral iĢleme yöntemini seçiniz.

Tamam „a bastıktan sonra takım yollarını yenilemek gerekir (
Bunun için “Tekrar Yenile” (Regen All,

).
) komutuna basınız.
Takım Yolunu hareket ettirmek için yine ekranın solundaki menüden
komutu seçilir.
 Helisel Giriş İlave Etmek.

Takım Yolu için Parametreler komutunu seçiniz.

Çıkan pencerede “Entry-helix” butonunu aktif hale getirip tıklayınca aĢağıdaki
pencere açılır.

AĢağıda gösterildiği gibi değerleri giriniz.
Not: Z güvenli mesafe, helis giriĢin baĢladığı üst yüzeydeki bırakılan paya olan
mesafedir.
Bundan sonra pencerelerde Tamam‟ı tıklayıp Takım yollarını yenileyiniz. Takım
yolu aĢağıdaki Ģekildeki gibi görülecektir.
Şekil 8.3.4. Cep/havuz için takım yolu ve spiral giriĢ görünümü.
Örnek 2 – Morph Spiral (Profil UYUMLU SPİRAL) Kesme-İşleme Metodunu ve
Zincir Yöneticisini Kullanmak.
Morph Spiral Kesme-ĠĢleme metodu, dıĢ profil sınırı ile içerideki ada profil
sınırı arasında yavaĢ yavaĢ interpole ederek yani; takım yolu ne tarafa yaklaĢmıĢ
ise o taraftaki profilin Ģekline benzeyerek çıkmasını sağlayan metottur. Zincirler tam
senkronize olsun diye, dıĢ profil sınırları ve iç profil adacık sınırlarını doğru olarak
zincir yöntemiyle seçmek çok önemlidir. Eğer Cep/Havuz‟u yanlıĢ olarak zincir
metoduyla seçerseniz, Zincir Yöneticisi diyalog kutusunu kullanarak hatayı
düzeltebilirsiniz.
Morph Spiral kesme-iĢleme metodu sadece bir adaya sahip olan parçalarda
kullanılmalıdır. Takım yolunun son durumu aĢağıdaki çizimdeki gibi görülecektir.
Şekil 8.3.5. Morph Spiral kesme metodu.
Bu örnek aşağıdaki fonksiyonların nasıl kullanıldığını göstermektedir:


True Spiral ve Morph Spiral kesme-iĢleme metodu

Zincir Yöneticisi
 Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz.

Bunun için dosyayı bilgisayarın hafızasından çağırınız.


komutuna giriniz.



„deki dıĢ sınır profilini seçiniz

Yine Zincir Seçim Yöntemiyle, Pozisyon 2 „deki (adayı) iç sınır profilini
seçiniz ve Tamam‟a basınız.
) seçip resimde görüldüğü gibi pozisyon 1
Şekil 8.3.6. Cep/Havuz iĢleme tekli seçim.
 Takım Parametrelerini giriniz. Bunun için çıkan pencerede,

Takım parametreleri tablosunu seçiniz (Ġlk olarak bu tablo otomatik gelir).

AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.

Takım görünüm alanında Mouse‟un sağ butonuna tıklayınız ve “Creat new
tool” komutunu seçiniz.

Buradan 3 mm. „lik düz ağızlı frezeyi seçiniz.


Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz

 Kaba/Finiş Paso Parametrelerini giriniz.

Kaba/ Finiş Paso Parametreleri tablosunu seçiniz


Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam ‟a basınız.
Takım yolu aĢağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi çıkacaktır.
Şekil 8.3.7. Morph Spiral Cep/havuz iĢleme takım yolu.
 Zincir Yöntemindeki Başlangıç Noktasını Değiştiriniz.
Sol yan menüde Takım Yolu için Geometri komutunu seçiniz.

Zincir Yöneticisi diyalog kutusu açılır. Zincir 1 „in üzerinde Mouse‟un sağ
tuĢuna basınız.
Başlangıç noktası
(Start point)
Başlangıç noktası
komutunu seçip
aşağıdaki şekilde
görüldüğü gibi şekil
üzerinde başlangıç
noktasını 1 ve 2
olarak değiştirin.
Şekil 8.3.8. Aynı yönde seçimli Morph Spiral Cep/havuz iĢleme takım yolu.
Şekil 8.3.9. Morph Spiral Cep/havuz iĢleme takım yolu.
Örnek 3 – Facing - Yüzey Sil - Parça Yüzeyini İşleme (Temizleme).
“Yüzey Sil” Fonksiyonu, parça üzerindeki kaba pasoları yani, parça
yüzeylerindeki ham malzemeden kaynaklanan iĢlenecek payları çok hızlı olarak
temizlemek için kullanılan bir iĢleme yöntemidir. Aynı zamanda bu fonksiyon daha
sonraki operasyonlar için temiz iĢlenmiĢ yüzey yaratmak için de kullanılır. Hemen
hemen tüm seri imalat parçalarının ve kalıpların iĢlenmesinde kullanılan bu yüzey
temizleme iĢlemleri için MasterCAM “Yüzey Sil” fonksiyonu ile programcıya çok
büyük bir kolaylık ve çabukluk sağlar.
Not : Kaba malzeme kenarlarında iĢlenmemiĢ kısımlar kalmaması için, üst üste
binme parametresi en azından %50 olması gerektiği unutulmamalıdır.
Takım yolunun son durumu aĢağıdaki çizimdeki gibi görülecektir.
Şekil 8.3.10. Yüzey Silmeye ait iĢleme takım yolu.


Alan Seçimi

Yüzey Sil (Temizle)

Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz.


komutuna giriniz.

Sonra, yine Üst Menü‟den “Takım yolu,
Cep_Havuz” komutunu seçiniz.


Parça üzerinde iĢlenecek kısımları tanıtmak
için Alan (Area)‟ı seçiniz.

Seçenekler (Options) „u seçiniz. Zincir
Seçenekleri (Chaining Options) diyalog kutusu
açılacaktır.

Bu diyalog kutusundan, “Noktada zincir’e
başla” parametresini OK iĢareti koyarak
açınız.
1. Pozisyon 1 „i seçiniz.
2. Ok’e basınız.
1

Takım Parametrelerini giriniz.
1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz
2. AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.
3. Takım görünüm alanında Mouse‟un sağ butonuna klik yapınız.
4. Kütüphaneden takım alınız „ı seçiniz.
5. 3 mm „lik düz ağızlı frezeyi seçiniz.

Cep/havuz parametrelerini giriniz.
1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz
2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.
3. Cep boĢaltma tiplerinden Yüzey sil komutunu onaylayarak aktif hale getiriniz.
4. Yukarıdaki diyalog kutusundaki değerleri girip, Tamam „a basınız.

Kaba/Finiş Paso Parametrelerini giriniz.
1. Kaba/Finiş Paso Parametreleri tablosunu seçiniz
3. Yukarıdaki diyalog kutusundaki değerleri girdikten sonra, Giriş/Çıkış komutunu
aktif hale getirin.
4. AĢağıdaki çıkan diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.
5. OK „e basınız.
6. Sonra TAMAM ‟a basınız. TamamlanmıĢ olan takım yolu aĢağıdaki gibi
çıkacaktır.
Şekil 8.3.12. Yüzey Silmeye ait iĢleme takım yolu.
8.4. CEP/HAVUZ BOŞALTMA ÇEŞİTLERİ
Bu bölüm, Cep/havuz boĢaltmada kullanılan Ada Yüzeylerini iĢleme ve Açık
Cep BoĢaltmaya ait temel kavramları kapsamaktadır.
Ġlk örnekte, Ada yüzeyleri de iĢlenerek Cep boĢaltılacaktır.
Ġkinci örnekte, kapalı bir zincir oluĢturmayan Ģekildeki parçaların nasıl
iĢleneceği anlatılacaktır.
Örnek 1- Ada Yüzeylerini (ISLAND Facing) İşlemek
Island Facing – Ada Yüzeylerini alma komutu ile ek bir iĢlem yapmaya gerek
kalmadan, aynı zamanda ada yüzeylerinin de üzerinden belli bir miktarda talaĢ
alınmasını sağlayan çok kullanıĢlı bir komuttur.
Bu komutun uygulanabilmesi için aĢağıdaki Ģekli çiziniz ve bilgisayarınıza
kaydediniz.
P1
P2
Şekil 8.4.1. Ada Yüzey iĢlemeye ait iĢ parçası.
AĢağıdaki yolları sırası ile takip ediniz.

Üst Menü‟deki “Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler” komutuna giriniz.

 Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi Zincir ile P1 ve P2 noktalarından seçerek
cep boĢaltma sınırlarını iĢaretleyiniz ve Tamam‟ı tıklayınız.
 Takım Parametrelerini giriniz.
1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz.
3. Takım görünüm alanında Mouse‟un sağ butonuna tıklayınız.
1.
Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz
2.
Cep boĢaltma tiplerinden “Island Facing”in açık olmasına dikkat ediniz. “Yüzey Sil”
parametresinin aktif hale geldiğine dikkat ediniz.

Yüzey Sil parametresini aĢağıdaki gibi düzenleyiniz.

Verilen 10 mm derinliğin kaba pasoda 3mm‟lik pasolarla iĢlenmesi için Derinlik
Paso butonuna basın ve aĢağıdaki Ģekilde düzenleyin.
Bu tabloda görüldüğü gibi istenirse sınır duvarlarına ve ada duvarlarına açı
verilerek iĢleme yapılabilir.

1. Kaba/FiniĢ Paso Parametreleri tablosunu seçiniz.
2. Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam‟a basınız.

Şekil 8.4.2. Ada Yüzey ĠĢlemeye ait takım yolu.

Operasyon Yöneticisi‟nden Takım Yolları Katı ĠĢleme komutu (
parça simülasyonu aĢağıdaki gibi olacaktır.
) seçilirse
Şekil 8.4.3. Ada Yüzey ĠĢlemeye ait takım yolu simülasyonu.
Örnek 2- Açık Cep Boşaltmak (Open)
Açık Cep BoĢaltma komutu Kapalı bir Ģekli olmayan cep boĢaltma iĢlemleri
yapılabilir.
Bu komutun uygulanabilmesi için aĢağıdaki Ģekli çiziniz ve bilgisayarınıza
kaydedin.
Şekil 8.4.4. Açık Cep boĢaltmaya ait iĢ parçası.
1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz (Ġlk olarak bu tablo otomatik gelir).
2. Ekrana çıkan takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz.
4. “Kütüphaneden takım alınız” „ı seçiniz. 10 mm „lik düz ağızlı frezeyi seçiniz.

1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz.
Cep boĢaltma tiplerinden Open seçeneğinin (Açık Cep BoĢaltma) açık
olmasına dikkat ediniz. Açık Cep parametresinin aktif hale geldiğine dikkat ediniz.

Açık cep parametresini aĢağıdaki gibi düzenleyiniz.
Tabloda görüldüğü gibi “Açık cep boĢaltma kesme metodu kullan” seçeneğini
iĢaretlersek, Kaba/ FiniĢ Paso parametrelerinden bir iĢleme seçemeyiz, açık cep
boĢaltma metodu ile iĢleme yapar.

Derinlik paso parametrelerini de aĢağıdaki Ģekilde doldurunuz.

1. Kaba/FiniĢ Paso Parametreleri tablosunu seçiniz
3. Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam ‟a basınız.
Not : Kaba iĢleme yönteminin seçilemediğine dikkat ediniz.
Şekil 8.4.5. Açık Cep boĢaltmada takım yolu.

Operasyon Yöneticisinden Takım Yolları Katı ĠĢleme komutu (
parça simülasyonu aĢağıdaki gibi olacaktır.
) seçilirse
Şekil 8.4.6. Açık Cep BoĢaltmada takım yolu simülasyonu.
9. İLERİ DÜZEY CEP/HAVUZ (POCKET) Takım Yolları ve Örnekler:
Bu bölüm, daha ileri düzey CEP/HAVUZ boĢaltmaya ait takım yolu yaratma
iĢlemlerini Modüllerinden olan MasterCAM Mill ENTRY „de yoktur. MasterCAM Mill
Level1 kapsamaktadır. Bu bölümdeki fonksiyonlar MasterCAM ve üzeri modüllerde
bu fonksiyonlar kullanılabilir.
Ġlk örnek, daha hızlı ve daha verimli bir Ģekilde malzemeyi (talaĢı)
temizlemek-kaldırmak için KALAN PASOYU ĠġLEME (Remachining) fonksiyonunu
kullanmayı anlatmaktadır.
Ġkinci örnek, çoklu adalara sahip olan daha karmaĢık, kompleks
parçalardan malzeme-talaĢ kaldırmak için, ADA Temizleme, AÇILI Kenarlarduvarları iĢleme ve çoklu derinlik pasolarını kapsayan bir örnektir.
Örnek 1 – Kalan Pasoyu İşleme - Remachining.
Bir parçada cep/havuz boĢaltırken daha geniĢ ve çapı büyük takım
kullanmak suretiyle mümkün olduğunca fazla paso kaldırıp, parçayı daha hızlı bir
Ģekilde bitirebilirsiniz, ancak bu durumda kullanmıĢ olduğunuz büyük çaplı takım
parça üzerinde her yere giremeyecektir. Mastercam ‟in Kalan Pasoyu ĠĢleme
(Remachining) fonksiyonu, daha sonra parçaya dönüp küçük takımla, büyük
takımın giremeyip bıraktığı yerleri otomatik bulup iĢleyebildiği için programlamada
ve parçayı iĢlemede sizlere büyük kolaylık ve zaman kazandırır.
AĢağıdaki çizim cep/havuz takım yolunu ve bu örnekte kullanılacak olan
parçanın ölçülerini göstermektedir.
Şekil 9.1. Kalan Pasoyu ĠĢleme metodu için takım yolu.


Kalan Pasoyu İşleme – Yeniden işleme (Remachining)

Kaba Giriş ve Giriş/Çıkış

Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz.

Bunun için dosyayı bilgisayarın hafızasından çağırınız.


komutuna giriniz.



) seçip resimde görüldüğü gibi pozisyon 1
„deki dıĢ sınır profilini seçiniz ve Tamam‟a basınız.
Şekil 9.2. Cep/havuz iĢleme zincir seçimi.

6. Diğer parametreleri de aĢağıdaki gibi girip Tamam „a basınız.


Kaba/Nihai-Finiş İşleme Parametrelerini giriniz.
1. Kaba/Nihai-FiniĢ Parametreleri tablosunu seçiniz
3. Kaba iĢlemeden "zigzag" veya uygun olan baĢka bir iĢleme yöntemi seçiniz.
4. Kaba iĢlemede parçaya dalmanın helisel olması için helis/rampa (entry / helix)
fonksiyonunu açın ve aĢağıdaki gibi düzenleyin.
5. Parçaya GiriĢ ve ÇıkıĢların teğet olarak yapılmasını sağlamak için FiniĢ iĢleme
tablosundaki Giriş / Çıkış fonksiyonunu aktif hale getiriniz.
6. Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam ‟a ĠKĠ defa
basınız. Ortaya çıkan takım yolu aĢağıdaki gibi görülecektir.
Şekil 9.3. Kaba paso giriĢi ve GiriĢ/ÇıkıĢ parametreleri aktif olarak çıkartılan takım
yolu.

Kalan Pasoyu İşleme Geometrisini zincir metodu ile tanıtınız ve takımı
seçiniz.
1. Cep/Havuz komutunu seçiniz.
2. Zincir 1 „i seçiniz. AĢağıdaki resimde görüldüğü gibi sınırları seçiniz ve
Şekil 9.4. Cep/havuz iĢleme zincir seçimi.
REMACHINING özelliği ile iĢleme yapabilmek için aĢağıdaki adımları takip ediniz.

6. Diğer parametreleri de aĢağıdaki gibi girip Tamam „a basınız.

3. Kalan Pasoyu İşleme (Remachining) komutunun aktif hale getiriniz ve
“Kalanı iĢle”yi seçerek aĢağıdaki gibi doldurunuz.
4. “İleri düzey” komut butonuna basarak Remachining iĢlemenin belirlenen
toleranslar içinde olmasını belirleyiniz. Bu diyalog kutusundaki tolerans
değerleri takım yolu çizgilerinin görünümünü ve takım yolunun hassasiyetini
etkiler.
AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri girip, Tamam „a basınız.

Kaba/Nihai-Finiş İşleme Parametrelerini giriniz.
1. Kaba/Nihai-FiniĢ Parametreleri tablosunu seçiniz
3. Bu diyalog kutusundaki Giriş/Çıkış komutu butonunu seçerek giriĢ ve çıkıĢın
teğetsel olmasını sağlayın.
4. AĢağıdaki çıkan diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam ‟a
basınız.
5. Tekrar Tamam‟a basınız.
6. Kaba takım için işlenebilir alan. Kırmızı renkli boyalı alan kaba takımın
(örnekte 10 mm) alabileceği pasoyu gösterir. Devam için [Enter] „e basınız.
Şekil.9.5 Kaba takım için iĢlenebilir alan.
7. Finiş takım için işlenebilir alan. Sarı renkli boyalı alan finiĢ takımın (örnekte 3
mm) alabileceği (girebileceği) alanları gösterir. Devam için [Enter] „e basınız.
Şekil 9.6. FiniĢ takım için iĢlenebilir alan.
8. Kalan Pasoyu İşleme miktarı. Sarı renkli boyalı kalan alanlar finiĢ takım için
geriye kalan ve finiĢ takımın (örnekte 3 mm) kaldıracağı kısımları gösterir.
Devam için [Enter] „e basınız.
Şekil 9.7. FiniĢ takımın (örnekte 3 mm) kaldıracağı kısımlar.
9. Kalan Pasoyu İşlemeden sonra kalan paso. Alan = 0.0000 Devam için
[Enter] „e basınız. Kalan pasoyu iĢlemeye ait takım yolu aĢağıdaki resim gibi
gözükecektir.
Not : Alan sıfır (0) „a eĢit olmalıdır. Eğer sıfır „a eĢit değilse, Kaba/Nihai-FiniĢ
Parametreleri tablosundaki yanal paso yüzdesini düĢürmeyi deneyiniz.
Şekil 9.8. Kalan pasoyu iĢlemeye ait takım yolu.
10. YÜZEYİ FREZELEME (SİLME) İŞLEMİ
Pocket – Cep Boşaltmadaki Yüzey Silmenin benzeri olup iş parçasının
yüzeyinden belli bir miktarda temizlik pasosu almak için kullanılır.
 Yüzey Silmeye ait takım yolu oluşturabilmek için Genişliği=150mm,
Yüksekliği=100mm olan bir dikdörtgen çiziniz.
Şekil 10.1. Yüzey Silmede Zincir seçimi.
 Takım Yolunu oluşturabilmek için aşağıdaki adımları takip ediniz.
 Üst Menü’deki “Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler” komutuna
giriniz.
 Sonra, yine Üst Menü’den “Üst yüzey işleme” komutunu seçiniz.
 Komuta girildikten sonra ekrana “ Select Chain 1” (Zincir 1’i seçiniz)
mesajı gelir.
 Çıkan pencerede Zincir’i (
seçiniz ve Tamam’a basınız.
) seçip P1 noktasından sınırlarını
 Ekrana takım parametreleri menüsü ekrana çıkacaktır. Bu menü diğer
komutlarda
ayrıntılı
olarak
açıklandığı
için
tekrar
üzerinde
durulmayacaktır. Takım parametrelerini doldurup, Yüzey Silme
Parametreleri’ni işaretleyince karşımıza aşağıdaki menü çıkacaktır.
 Yüzey Silme parametrelerini yukarıdaki gibi doldurunca ve “Tamam”
deyince ekranda aşağıdaki takım yolu oluşacaktır.
Şekil 10.2. Yüzey Silmede Takım Yolu.
Takım yolu Operasyon Katı İşle ile kütüğü seçip parçanın işleme
sırasındaki simülasyonunu görebilirsiniz.
Şekil 10.3. Yüzey Silme Komutunun Simülasyon Sırasındaki Görüntüsü.

3. Mastercam X3_2.5_Eksen_Freze

Transkript

Benzer belgeler

# Ad Soyad Takımdaki Görevi E-mail Adresi T

Moda Fiyasko

Kon Tiki Su Aktiviteleri

Filmler Üzerinden Takım Olmak

Mastercam X9 Yenilikleri

2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ BİRİMLER ARASI

dumlupınar üniversitesi - WebSitem

Angry Birds,Beyaz Perde,Bisiklet Rüyası,Başarının

TÜRKİYE HUZUREVLERİ BOCCE ŞAMPİYONASI