fırst lady la ura bush`un ön sö zü ¿le
Transkript
fırst lady la ura bush`un ön sö zü ¿le
TOPLUM VE DE ÊER LER AMER¿KAN GENÇL¿Ê¿ FIRST LADY LAURA BUSH‘UN ÖNSÖZÜ ¿LE A.B.D. DI≈¿≈LE R¿ BA KAN LI ÊI / ULUS LA RA RA SI B¿L G¿ PROG RAM LA RI DA ¿RE S¿ A.B.D. D¨∆i∆leri Bakanl¨·¨n¨n Uluslararas¨ Bilgi Programlar¨ Dairesi eJournal USA (eDergi ABD) logosu alt¨nda Amerika Birle∆ik Devletleri ve uluslararas¨ toplulu·un yan¨ s¨ra A.B.D. toplumunu, de·erlerini, dü∆ünce ve kurumlar¨n¨n kar∆¨la∆t¨·¨ temel sorunlar¨ inceleyen be∆ tane elektronik dergi yay¨mlamaktad¨r – Ekonomik Perspektifler, Küresel Konular, Demokrasiyle ilgili Konular, D¨∆ Politika Gündemi, ve Toplum ve De·erler. Bu be∆ derginin her biri cilt (yay¨mland¨·¨ y¨l say¨s¨) ve say¨ya (y¨l boyunca ç¨kan say¨lar¨n miktar¨) göre kataloglanmaktad¨r. TOPLUM VE DEÊERLER Editör Yönetici Editör E∆-Editörler Kapak Tasar¨m¨ Foto·raf Editörü Steven Lauterbach Neil Klopfenstein Michael J. Bandler Mark A. Betka Jeanne Holden Mary Ann Gamble Kathy Spiegel Sylvia Scott Min Yao Thaddeus A. Miksinski Jr. Gloria Castro Yay¨mc¨ K¨demli Editör Yetkili Editör Üretim Müdürü Üretim Müdür Yard¨mc¨s¨ Judith S. Siegel George Clack Guy E. Olson Christian Larson Sylvia Scott Yay¨n Kurulu Alexander C. Feldman Francis B. Ward Kathleen R. Davis Marguerite P. England Kaynak Uzmanlar¨ Sayfa Düzeni Tasar¨m¨ Kapak foto·raf¨: Lowell Lisesinde derslerine giden ö·renciler, Lowell, Massachusetts. AP/WWP TOPLUM VE DEÊERLER Her yeni say¨ ayda bir ¿ngilizce olarak yay¨mlanmakta ve bunu iki ila dört hafta içinde Frans¨zca, Portekizce, Rusça ve ¿spanyolca sürümler izlemektedir. Seçilmi∆ sürümler ayr¨ca Arapça ve Çince olarak yay¨mlanmaktad¨r. Dergilerde ifade edilen görü∆ler her zaman A.B.D. hükümetinin görü∆lerini veya politikalar¨n¨ yans¨tmayabilir. A.B.D. D¨∆i∆leri Bakanl¨·¨n¨n içerik ve dergilerin ba·lant¨l¨ oldu·u Internet sitelerinin eri∆ilebilirli·inin süreklili·i konusunda hiç bir sorumlulu·u yoktur. Bu sorumluluk sadece bu sitelerin yay¨mc¨lar¨na aittir. Dergi makaleleri, foto·raflar¨ ve çizimleri, telif hakk¨ k¨s¨tlamalar¨ aç¨kça belirtilmedi·i takdirde, Birle∆ik Devletler d¨∆¨nda ço·alt¨labilir ve çevirisi yap¨labilir. Telif hakk¨ k¨s¨tlamas¨ olan durumlarda dergide belirtilen telif hakk¨ sahiplerinden izin al¨nmas¨ gereklidir. Uluslararas¨ Bilgi Programlar¨ Dairesi yay¨mlanacak olan dergilerin bir listesinin yan¨ s¨ra mevcut ve eski say¨lar¨ de·i∆ik elektronik formatlarda “http://usinfo.state.gov/journals/journals.htm” adresinde okurlara sunmaktad¨r. Yorumlar¨n¨z¨ yerel A.B.D. elçiliklerine veya yay¨m ofislerine göndermenizi rica ederiz: Editor, eJournal USA: Society & Values IIP/T/SV U.S. Department of State 301 4th St. S.W. Washington, D.C. 20547 United States of America E-mail: [email protected] e-Journal USA BU SAYI HAKKINDA Beyaz Saray foto·raf¨: Krisanne Johnson INJAZ’¨n bölge müdürü Soraya Sulti (solda), ve Ürdün’ün Amman ∆ehrindeki Swaifiyeh orta ö·renim okulunun Ke∆if Okulu ö·rencileri deneyimlerini Laura Bush ve Kraliçe Raina (ortada sa·da) ile payla∆¨yorlar. 22 May¨s 2005. INJAZ Ürdün gençli·i aras¨nda giri∆imcili·i ve liderli·i desteklemek amac¨yla giri∆imcilik, i∆ eti·i, liderlik ve toplumsal kat¨l¨mc¨l¨k konular¨nda e·itim vermektedir. B u bizim için sürpriz olmamal¨yd¨. Neler olabilece·ini tahmin etmemiz gerekirdi. Ne de olsa biz de bir zamanlar gençtik. Asl¨nda baz¨lar¨m¨z birkaç genç bile yeti∆tirmi∆tik. Ancak, ülke çap¨nda liselere gönderdi·imiz ve ö·rencileri ya∆amlar¨ ve aktiviteleri konusunda kompozisyonlar yazmaya davet eden mesaj¨m¨z¨n üzerinden haftalar geçti·i halde tek bir yan¨t bile gelmeyince gittikçe daha çok kayg¨lanmaya ba∆lad¨k. Bu kompozisyonlar 13-19 ya∆ aras¨ gençlerin ya∆am¨n¨ ele alacak olan dergimizin belkemi·ini olu∆turacakt¨. Bu say¨y¨ iptal etmemiz gerekecek diye dü∆ünüyorduk. Durumu kurtarmak için h¨zla harekete geçerek, katk¨da bulunan yazarlar¨m¨z¨n 13-19 ya∆ aras¨ baz¨ gençlerle söyle∆iler yapmas¨n¨ sa·lad¨k. Sonra birdenbire bir e-posta tsunamisi de diyebilece·imiz bir ∆ey gerçekle∆ti. Belirtti·imiz sürenin en son gününde posta kutumuz ülkenin her yan¨ndan gelen yaz¨larla dolup ta∆maya ba∆lad¨. Ve, elbette, izleyen günlerde de yaz¨lar damla damla gelmeye devam etti. Birden ∆unu hat¨rlad¨k: enerji ve yarat¨c¨l¨k kadar i∆leri ertelemek de 13-19 ya∆ aras¨ gençlerin davran¨∆ biçimlerini karakterize eder. ≈imdi de, elimizde çok bol malzeme ama yeni bir sorun vard¨: bunlar¨n hepsini nas¨l kullanacakt¨k. Biraz tart¨∆t¨ktan sonra seçilmi∆ parçalar¨n özetlerini konusal bölümler alt¨nda toplamaya karar verdik. Bunun sonucunda ortaya ç¨kan makaleler, çok say¨da foto·raf¨n da yard¨m¨yla, bugün Birle∆ik Devletlerde ya∆ayan 13-19 ya∆ aras¨ gençlerin ya∆am¨na çok geni∆ aç¨l¨ bir bak¨∆ ve perspektif sa·lad¨. e-Journal USA Dergimizin bu say¨s¨n¨, uluslararas¨ gençli·e Ba∆kan¨m¨z¨n e∆i Laura Bush’tan ba∆kas¨n¨n sunmas¨ dü∆ünülemezdi. Kendisi 2001 y¨l¨n¨n Ocak ay¨nda Beyaz Saraya gelmesinin ard¨ndan e·itim, sa·l¨k, ve insan haklar¨ konular¨na oldukça çok zaman ve enerji adad¨, bir çok yere seyahat etti ve s¨k s¨k genç izleyicilere konu∆malar yapt¨. Okuyuculara yazd¨·¨ mektubunda ∆öyle diyordu: “Kendinizi gelece·e nas¨l haz¨rlayaca·¨n¨z¨ dikkate al¨n. Okulda ba∆ar¨l¨ olman¨za yard¨mc¨ olacak al¨∆kanl¨klar, beceriler, ve bilgiler konusunda dü∆ünün.” Patrick Welsh, y¨llar boyunca Washington Post, USA Today ve di·er ulusal yay¨nlarda ç¨kan yaz¨lar¨ arac¨l¨·¨yla hayranl¨k duydu·umuz bir e·itimcidir. Bize, Washington D.C.deki bir banliyö lisesinin ¿ngilizce ö·retmeni olarak deneyimlerini ve gözlemlerini aktard¨. Daima hakk¨nda yaz¨ yazaca·¨ veya D¨∆i∆lerinin yurtd¨∆¨ programlar¨na kat¨labilecek tan¨nm¨∆ ki∆ilerin aray¨∆¨nda olan e∆-editör Michael Bandler, bu say¨ için iki söyle∆i gerçekle∆tirdi. Uluslararas¨ futbol harikas¨ Freddy Adu ve Ulus Çap¨nda Y¨l¨n Ö·retmeni seçilmi∆ olan Jason Kamras ile yapt¨·¨ röportajlar ola·anüstü ba∆ar¨lar¨n esin kayna·¨ olacak hikayeleridir. Her y¨l yüzlerce kar∆¨l¨kl¨ de·i∆im Beyaz Saray foto·raf¨: Krisanne Johnson ö·rencisi A.B.D. liseBayan Laura Bush 26 Nisan 2005 Sal¨ günü Phoenix, Arizona’daki K¨z¨lderili Sa·l¨k Merke- lerine kay¨t yapt¨rmakzi ziyaretinde. tad¨r. Romanc¨ Robert Taylor bunlar¨n aras¨ndan geçen y¨l Ohio’da bir liseye devam eden üç ö·rencinin izlenimlerini kaydetti. Ayr¨ca, baz¨ ö·rencilerin bir e·itim kurumuna kay¨t yapt¨rmad¨·¨n¨ göz önünde tutarak, evde e·itim uygulayan bir aileyi tan¨tman¨n da ilginç olaca·¨n¨ dü∆ündük. Gazeteci Chuck Offenburger böyle bir aileyi Güney Carolina’da buldu ve dört çocuklar¨n¨n e·itimini nas¨l neredeyse tamamen evde gerçekle∆tirdiklerini bize anlat¨yor. Foto·rafç¨ Barry Fitzgerald ofis d¨∆¨nda çal¨∆mas¨n¨ sa·layacak her i∆ten çok keyif al¨r. Bu nedenle ondan Orta Virginia bölgesine giderek ö·rencileri okuldaki son haftalar¨nda izlemesini istedik. Çekti·i foto·raflar, Birle∆ik Devletlerdeki 13-19 ya∆ aras¨ gençler aras¨nda s¨kça ya∆anan lise deneyimlerinden bir kesit sunarak, Amerikan gençli·i ile ilgili bu portreyi zenginle∆tirmektedir. – Editörler TOPLUM VE DEÊERLER TOPLUM VE DEĞERLER A.B.D. DI≈¿≈LER¿ BAKANLIÊI / TEMMUZ 2005 / C¿LT 10 / SAYI 1 www.usinfo.state.gov/journals/journals.html 13-19 YA≈ ARASI AMER¿KAN GENÇL¿Ê¿ 3 – First Lady’den ¿yi Dilekler LAURA BUSH Birle∆ik Devletlerin her yan¨na ve yurtd¨∆¨na yapt¨·¨ seyahatlerinde Amerikan Ba∆kan¨n¨n E∆i gençlerden planlar¨ ve endi∆elerini anlatmalar¨n¨ istemi∆, ve onlara “hayranl¨k duyulacak özellikleri olan ... sizin en iyi yanlar¨n¨z¨ ortaya ç¨karacak arkada∆lar seçin” diyerek yol göstermi∆tir. 4 – Kalplere ve Ak¨llara Dokunmak PATRICK WELSH ¿ngilizce ö·retmeni olan yazar¨n her y¨l yeniden büyük bir metropoliten lisesindeki ö·rencilerine geri dönmesini sa·layan ∆eylerden birisi: “onlar¨n dalga boyunda olma, ve onlar¨ benim dalga boyuma getirebilme mücadelesi”. 7 – Tablo: Okula Nas¨l Gideriz A.B.D. e·itim sisteminde yer alan ya∆, s¨n¨f, ve okullar¨n genel da·¨l¨m¨n¨ gösteren tablo. 8 – Kendi Sözleriyle Birle∆ik Devletlerin her yan¨ndan ö·renciler, okullar¨ ve toplumlar¨, müzik ve spor a∆klar¨, dini ve gönüllü aktiviteleri, ve gelecek için planlar¨n¨ anlat¨yorlar. 29 – Evdeki Okul CHUCK OFFENBURGER Bir Güney Carolina ailesini tan¨tarak, ailelerin çocuklar¨n¨ evde e·ittikleri ve gittikçe yay¨lan bir ak¨m¨ anlat¨yor. 31 – Orta Avrupa’dan Kuzey Ohio’ya ROBERT TAYLOR ¿kisi Almanya’dan, birisi Slovakya’dan üç uluslararas¨ de·i∆im ö·rencisi Ohio’nun küçük bir kasabas¨nda liseye devam ederken birlikte geçirdikleri y¨l¨ anlat¨yor. 34 – Ö·renilen Dersler: Y¨l¨n Ö·retmeniyle bir Görü∆me SÖYLE∆I: MICHAEL J. BANDLER Birle∆ik Devletlerde Ulus Çap¨nda 2005 Y¨l¨n¨n Ö·retmeni seçilen Jason Kamras, kendini e·itim sistemindeki adaletsizliklerin giderilmesine adam¨∆. 38 – Hem Sporcu, Hem de Ö·renci Olarak Ba∆ar¨y¨ Yakalayan Gençler SÖYLE∆I: MICHAEL J. BANDLER Freddy Adu henüz 14 ya∆¨ndayken hem profesyonel bir futbol tak¨m¨na kat¨larak, hem de lise diplomas¨ alarak ulus çap¨nda bir sansasyon yaratt¨. 41 – Yeni Bir Ya∆ama Geçi∆ Töreni – Foto·raf Galerisi FOTO·RAFLAR: BARRY F¨TZGERALD Son derslere girmek, y¨ll¨klar¨ imzalamak, dolaplar¨ bo∆altmak, ve müzik için prova yapmak, Virginia eyaletinin Fredericksburg ∆ehrinde bulunan James Monroe Lisesinin son haftas¨ s¨ras¨nda foto·raflanan ve mezuniyet töreniyle doru·a ula∆an aktiviteler aras¨nda yer al¨r. 45 – Kaynakça 47 – Internet Kaynaklar¨ TOPLUM VE DEÊERLER e-Journal USA FIRST LADY’DEN ¿Y¿ D¿LEKLER ve çaba harcamaya haz¨r yeti∆kinlere de minnettarlar. Yeti∆kinlerin ö·retme enerjisi gençlerin ö·renme enerjisiyle bir araya geldi·inde sonuç daha güçlü ya∆amlar ve daha güçlü bir toplum olur. Benden s¨k s¨k gençlere ö·üt vermem istenir ve ben de ∆unu söylerim: Mutlulu·unuzun kendi elinizde oldu·unu unutmay¨n ve ba∆kalar¨na mutluluk yayman¨n yollar¨n¨ aray¨n. Okulda yaln¨z veya mutsuz görünen birine gülümseyin ve merhaba diyin. Uzaklara ta∆¨nm¨∆ ve yeni ortam¨na uyum sa·lamakta güçlük çekebilecek bir arkada∆¨n¨za yaz¨n. Sevdi·iniz bir ö·retmeninize minnettarl¨·¨n¨z¨ dile getirin. Evinizde, sizden yard¨m istenmeden önce siz yard¨m edin. Dostluklar¨n¨z¨n keyfini ç¨kar¨n ve yeni dostluklar kurun. Arkada∆lar¨n¨z¨ dürüstlük, zeka, incelik ve mizah gibi takdir edilecek niteliklere sahip ve sizin en iyi yönlerinizi ortaya ç¨karan ki∆iler aras¨ndan seçin. Kendinizi gelece·e nas¨l haz¨rlayaca·¨n¨z¨ dü∆ünün. Okulda ba∆ar¨l¨ olman¨z¨ sa·layacak al¨∆kanl¨klar¨, yetenekleri, ve bilgileri dü∆ünün. Bunlar sizi hayatta ba∆ar¨l¨ k¨lacak olanlarla ayn¨d¨r. Okumaya elinizden geldi·ince çok zaman ay¨r¨n, ve de·i∆ik ∆eyler okuyun. Böylece çok ∆ey ö·renecek, daima iyi vakit geçirecek ve ba∆kalar¨ için ilginç olacaks¨n¨z. Her yerdeki gençler için dile·im, ya∆amlar¨nda, toplumda güvenli, üretken, ve mutlu üyeler olarak yer almalar¨ için gerekli becerileri onlara hem ders vererek hem de örnek olarak gösterecek yeti∆kinlerin olmas¨d¨r. Bunlar aras¨nda en temel beceri okuma yazmay¨ iyi bilmektir. UNESCO’nun Okuma Yazma Ony¨l¨ Onursal Elçisi olarak dünyan¨n her yerinde hem k¨zlar¨n hem de erkeklerin çok küçük ya∆lardan itibaren iyi birer okur yazar olarak e·itilmesi için çal¨∆¨yorum. Bu çok önemli temel olu∆tu·unda di·er bütün ö·renmeler daha kolayla∆acak ve bunu ba∆ar¨l¨ bir ya∆am izleyecektir. Bana bu dergiyi okuyan herkesi selamlama f¨rsat¨n¨ sunan Amerika Birle∆ik Devletleri D¨∆i∆leri Bakanl¨·¨ Uluslararas¨ Bilgi Programlar¨ Dairesine te∆ekkür ederim. Ayr¨ca dünyan¨n her taraf¨ndaki genç insanlar¨n bu dergi hakk¨nda ne dü∆ündüklerini ö·renmek için sab¨rs¨zlan¨yorum. Joe Cavaretta, AP/WWP First Lady Laura Bush düzenli olarak e·itim ve ö·renci gruplar¨na hitap eder. ¿lgili foto·raflar için www.usinfo.state.gov/journals/itsv/0705/ijse/ firstlady.htm“ adresini ziyaret edebilirsiniz. De·erli Genç Dostlar¨m, A merikan gençlerinin ya∆amlar¨, de·erleri, umutlar¨ ve hayalleri konusunda ne söyleyeceklerini ö·renmek istemeniz beni mutlu ediyor. Bu e-dergideki yaz¨lar ve görü∆ler Amerika Birle∆ik Devletleri’ndeki bir gencin gününü geçirebilece·i çe∆itli yollardan baz¨lar¨na göz atma f¨rsat¨ sa·layacak, ayr¨ca, o gencin hedefleri, h¨rslar¨ ve endi∆elerini kavraman¨za yard¨mc¨ olacakt¨r. Bir anne, eski bir ö·retmen ve okul kütüphanecisi, ve – sadece birkaç y¨l önce – bir genç olan ben, bir toplumda veya ülkede sa·l¨k ve refah¨n büyük ölçüde gençlerin sa·l¨·¨ ve refah¨na ba·l¨ oldu·una gerçekten inanmaktay¨m. Gençler ya∆amlar¨nda yer alan yeti∆kinlerin onlar¨ dü∆ündü·ünü ve onlara istikrar, rehberlik, ak¨l ve sevgi sundu·unu bilirlerse çiçek açarlar. Bunlar olmad¨·¨nda ise sa·l¨kl¨ bir geli∆im önlenir, ve gençlerin umutlar¨ solar. Ülkemizde ve bir çok de·i∆ik ülkelerde yapt¨·¨m gezilerde gençleri dinlerken ∆unu ö·rendim: gençler gelecek hakk¨nda kayg¨lansalar bile genellikle daha çok ∆imdiki zaman¨ dü∆ünmekte. Bir ço·u ya∆amlar¨nda ba∆ar¨l¨ olmalar¨n¨ sa·layacak dersleri ö·renmek için hem haz¨r hem de hevesliler ve bunlar¨ onlara ö·retmek için zaman e-Journal USA Sevgilerimle, 3 TOPLUM VE DEÊERLER KALPLERE VE AKILLARA DOKUNMAK Patrick Welsh Deneyimli bir lise ¿ngilizce ö·retmeni, Birle∆ik Devletlerde bir büyük kent (metropol) okulunda ö·retmenlik yapman¨n keyifli ve hayal k¨r¨kl¨·¨na yol açan yönlerini anlat¨yor. ¿ster ba∆ar¨lar¨, ister sorunlar¨yla olsun, okullar her zaman hizmet verdikleri toplumun bir yans¨mas¨d¨r. Yazar, ço·u dü∆ük gelirli ailelerden gelen ilgisiz ve isteksiz ö·rencilerin yan¨ s¨ra, büyük bir ço·unlu·unu ba∆ar¨l¨ olmaya kararl¨ göçmenlerin olu∆turdu·u ve üstün ba∆ar¨ için çabalayan ö·rencileri ele al¨yor. “Beni bu i∆te tutan nedenlerden biri genç insanlarla bir arada olman¨n getirdi·i canl¨l¨k – verme ve alma, onlar¨n dalga boyunda olmak ve onlar¨ benim dalga boyuma getirmek mücadelesi, bir sonraki neslin ya∆amlar¨n¨n küçük de olsa bir parças¨ olmak“, diyor. Amerikan ekonomisinin gücü ve teknolojik geli∆meler, okullar¨n ba∆ar¨s¨z oldu·u ve acilen e·itim reformu yap¨lmas¨ gerekti·i ∆eklinde y¨llard¨r tekrarlanan ∆ikayetleri yalanlar gibi. “Biz ö·retmenler galiba bir ∆eyleri do·ru yap¨yoruz.” Bu Eylülde ö·retmenlikte otuzalt¨nc¨ y¨l¨na ba∆layacak olan Patrick Welsh, Birle∆ik Devletlerde ç¨kan gazetelere s¨k s¨k lise ya∆am¨yla ilgili yaz¨lar yazar. ÖZEL B¿R HEYECAN Benim okulum gibi, kay¨tl¨ ö·renciler aras¨nda toplam 87 ülkenin temsil edildi·i bir okulda ö·retmenlik yapmak özel bir heyecan yarat¨yor. Y¨llar içinde dünyan¨n bir çok yerindeki sorunlu bölgelerden çocuklar Alexandria’ya ak¨n etti. Ben Saygon’dan kalkan son uçakla Vietnam’dan kaçan çocuklara; Kamboçya ve Sierra Leone’deki sava∆larda sava∆m¨∆ çocuklara; El Salvador’dan Meksiko üzerinden yürüyerek ve Rio Grande’yi yüzerek geçip Teksas’a ula∆m¨∆ çocuklara ö·retmenlik yapt¨m. 11 Eylül’den çok önce, henüz bir çok Amerikal¨ haritada Afganistan’¨n yerini bile bilemezken, ben ve i∆ arkada∆lar¨m Kabil ve Kandahar ∆ehirlerini tan¨yorduk. Bu ∆ehirler benim bir çok iyi ö·rencimin do·du·u yerlerdi. Benim için Afganistan’¨n yüzü gece haberlerinde gördü·ümüz çat¨∆ma görüntüleri de·il, Washington’un merkezindeki bir tezgahta s¨cak sosis satarak üç çocu·unu – Harir, Zohra, ve Raza – Virginia üniversitelerinden mezun eden Jamilah Atmar’¨n çehresidir. Bazen dü∆ünürüm de, bu çocuklar ve ailelerinin içinde ya∆ad¨·¨m¨z bu küresel köy hakk¨nda bana ö·rettiklerinin yar¨s¨ kadar¨n¨ bile ben onlara edebiyat dersinde ö·retememi∆imdir. Göçmen çocuklar¨ genellikle A.B.D.de do·an arkada∆lar¨n¨ utand¨rabilecek bir i∆ eti·i ve ö·renme a∆k¨n¨ beraberlerinde getirir. Geçti·imiz y¨l son s¨n¨f Advanced Placement (¿leri Yerle∆tirme) dersinde mükemmellik için 11 ödül verdim. Bunlar¨n üç tanesini göçmenler ald¨: Sierra Leone’den Aminata Conteh, Banglade∆’ten Fajana Ahkter, ve Etyopya’dan Essay Giovanni. S¨n¨f arkada∆lar¨n¨n ço·u Shakespeare veya Faulkner okuman¨n “çok zor” oldu·undan yak¨n¨rken, Aminata, Farjana, ve Essay çal¨∆malar¨na devam ederek tam not ald¨lar. Bu Advanced Placement (bu derslerle ö·renciler üniversite ders kredisi kazan¨r) derslerini vermekten normal derslere k¨yasla çok daha fazla zevk ald¨·¨m¨ kabul etmeliyim. Aksi takdirde dürüst davranmam¨∆ olurum. Hem daha fazla kontrol sahibiyim hem de daha çok ve daha iyi edebiyat i∆leyebiliyorum. Benim normal derslerime kat¨lan ö·renciler okumaya o denli s¨rt çevirmi∆ler ki, bazen ilgilerini canland¨rmak amac¨yla okumalar¨ için getirdi·im gazetenin spor sayfalar¨ bile onlar¨ s¨k¨yor. B en, Alexandria, Virgina’daki T.C. Williams Lisesinde ö·retmenlik yap¨yorum. Bu gerçe·i yeni tan¨∆t¨·¨m birisiyle payla∆t¨·¨mda hemen her seferinde küçümseme veya ∆a∆k¨nl¨k s¨n¨r¨nda tepkiler al¨yorum. “Çok cesur olmal¨s¨n¨z! Nas¨l yap¨yorsunuz?” Medyada ∆iddet konusunda ç¨kan sansasyonel hikayeler ve ba∆ar¨ seviyesindeki gerileme, baz¨ ki∆ilerde, Amerikan liselerinin ba∆ka bir i∆ bulabilecek nitelikte hiç kimsenin çal¨∆mak istemeyece·i, düzensiz ve tehlikeli yerler oldu·u fikrini uyand¨rm¨∆ gibidir. Ne yaz¨k ki okullar¨n karma∆¨k, heyecan verici, insan¨ k¨zd¨ran, zorlayan, ve ödüllendiren iç dünyalar¨, Amerikan toplumunun ço·una ayna tutan bir dünya, halk¨n büyük bir bölümü için hala bir s¨rd¨r. Beni bu i∆te tutan nedenlerden birisi – Eylülde T.C. Williams’da otuzalt¨nc¨ y¨l¨ma ba∆layaca·¨m – genç insanlarla bir arada olman¨n getirdi·i canl¨l¨k – verme ve alma, onlar¨n dalga boyunda olmak ve onlar¨ benim dalga boyuma getirmek mücadelesi, bir sonraki neslin ya∆amlar¨n¨n küçük de olsa bir parças¨ olmak. TOPLUM VE DEÊERLER 4 e-Journal USA ¿≈LENMEM¿≈ ELMAS Biraz sohbet ettik, geçen dört y¨l¨ konu∆tuk. San¨r¨m Lettie’nin asl¨nda bana söylemek istedi·i ∆ey: “Ba∆ard¨·¨m¨ bilmenizi istedim” idi. Benim ona söylemek istedi·im ise: “Seni görmekten nas¨l mutlu oldu·umu bir bilsen. ¿∆te ö·retmenlik budur.” Beni en ∆a∆¨rtan ve en beklenmedik an geçen sene geç saatlerde s¨n¨fta çal¨∆¨rken gerçekle∆ti. Televizyon aç¨kt¨, Public Broadcasting System kanal¨nda Jim Lehrer’in sundu·u Haber Saatini izliyordum. Lehrer, “Ba·dat’tan New York Times muhabiri Edward Wong’a ba·lan¨yoruz.” dedi·inde ba∆¨m¨ kald¨rmad¨m bile. Sonra birdenbire 15 y¨l öncesinden gelen bir sesi tan¨d¨m ve ba∆¨m¨ kald¨r¨p bakt¨·¨mda TC 91 mezunu Ed Wong Ba·dat’ta gece vakti o gün erken saatlerde gerçekle∆mi∆ bir sald¨r¨n¨n ayr¨nt¨lar¨n¨ anlat¨yordu. Birden Ed’in benim darmada·¨n¨k masamda ka·¨t ararken halimi canland¨ran müthi∆ taklidini hat¨rlad¨m; ama ben onun t¨p fakültesine gitti·ini san¨yordum. Onu gördü·üm anda ∆a∆¨rd¨m, sevindim ve güvenli·i için endi∆elendim. Noel’de eve döndü·ünde birlikte bir kahve içmeye gittik ve Ed bana benim dersimin ve Jacqueline Hand ad¨nda bir di·er ö·retmenin dersinin onu edebiyata yönlendirdi·ini anlatt¨; iltifatlar¨n¨ kabul ettim ama kalbimin derinliklerinde biliyordum ki Ed gibilerine ö·retemezsiniz – sadece geriye çekilir ve yol açar ve ona zarar vermemeye çal¨∆¨rs¨n¨z. Ama bugün New York Times’¨n ön sayfas¨nda onun haberlerini okurken bir tek konuda böbürleniyorum: Ben, daha o 17 ya∆¨ndayken, onun bu yetene·ini fark etmi∆tim. Ne gariptir ki, en iyi devam sa·lanan dersler ö·rencilerin beni en çok zorlad¨·¨ normal derslerdir. Bu ö·rencilerin baz¨lar¨ için okul, hareketin oldu·u yerdir, okul “arkada∆lar¨mla bir arada oldu·um” yerdir. Ayr¨ca okul onlara bir ço·unun evlerinPatrick Welsh de bulamad¨klar¨ yap¨sal ve tutarl¨ bir yeti∆kinin varl¨·¨n¨ sunan yerdir. Ǩkard¨klar¨ zorluklara ra·men, ö·retmen olarak en çok tatmin oldu·um ∆ey normal s¨n¨flar¨m¨n birinde bir 5 i∆lenmemi∆ elmas’ bulmakt¨r. Bu çocuklar sert davran¨r ve soka·¨n ac¨mas¨z maskesini takarak zeki olduklar¨ gerçe·ini saklarlar. Birkaç y¨l önce normal s¨n¨flar¨mdan birindeki bir k¨z ö…rencimi hat¨rl¨yorum. Pazartesi sabahlar¨ onun konu∆malar¨n¨ dinledi·inizde onu k¨zlardan olu∆an bir sokak çetesinin kraliçesi san¨rd¨n¨z. Ama ba∆ka çocuklar¨n üç haftadan önce okuyup bitiremeyece·i bir kitab¨ ona verdi·imde, bir veya iki gün sonra kitab¨ çabucak okuyup bitirmi∆ ve anlam¨∆ olarak geri getirip yeni bir kitap isterdi. Onu benim AP s¨n¨f¨ma geçmesi konusunda ikna etmeye çal¨∆t¨m ama bana “o s¨n¨flarda çok fazla beyaz var” dedi. (Ne yaz¨k ki, bu ileri denen s¨n¨flara a·¨rl¨kl¨ olarak beyaz ö·rencilerin kat¨lmas¨ az¨nl¨k ö·rencilerinin bu s¨n¨flara kat¨lmak konusunda rahats¨zl¨k duymalar¨na neden oluyor.) Ailesinden hiç kimse üniversiteye gitmemi∆ti ama ben durmadan ona bunu yapan ilk ki∆inin o olmas¨ gerekti·ini söylüyordum. Mezun olduktan sonra bir y¨l kendisini dinlenmeye ald¨, ama sonradan onun bir devlet üniversitesine devam etti·ini ö·rendim. Ö·retmenlerin en büyük heyecanlar¨ndan birisi bazen bir ö·rencinin mezun olduktan y¨llar sonra birden bire ortaya ç¨kmas¨d¨r. Bazen bu s¨n¨f¨n kap¨s¨ çal¨n¨p ben açt¨·¨mda gerçekle∆ir. ¿ki y¨l önce kap¨y¨ açt¨·¨mda kar∆¨mda denizci üniformas¨ içinde kibar görünü∆lü bir adam duruyordu. Wyman Howard’¨ görmeyeli 18 y¨l olmas¨na kar∆¨n onu hemen tan¨d¨m. E·lence dü∆künü, ele avuca s¨·maz, ve pek de disiplinli olmayan bir genç olarak hat¨rlad¨·¨m bu insan, Deniz Kuvvetlerinde SEALS komutan¨ olmu∆tu. Deniza∆¨r¨ bir görev dönü∆ü Alexandria’ya annesini ziyaret etmek için geri gelmi∆ ve merhaba demek için u·ram¨∆t¨. Bir ba∆ka sefer kap¨y¨ açt¨·¨mda kar∆¨mda uzun boylu, sofistike görünü∆lü bir siyah kad¨n duruyordu. Ö·rencilerimden birisinin annesi olmak için çok genç görünüyordu ama sesini duydu·um anda onun Lettie Moses oldu·unu anlad¨m. Smith Kolejinden yeni mezun olmu∆ ve Michigan Üniversitesinin Hukuk Fakültesine gidiyordu. Lettie “projeler”de – dü∆ük gelirli aileler için federal hükümetin destekledi·i konutlar – yeti∆mi∆ti. Lettie’nin anne ve babas¨ onun ba∆ar¨ya ula∆mas¨ konusunda kararl¨yd¨lar. “Merhaba demek için u·rad¨m,” dedi. e-Journal USA YETENEÊ¿N FARKINA VARMAK Çok ∆ükür, Kathryn Boo’nun yetene·ini fark edebilecek kadar bilgiliydim. Onun James Joyce’un k¨sa hikayesi Eveline üzerine yazd¨·¨ bir yaz¨dan nas¨l etkilendi·imi hat¨rl¨yorum. Kar∆¨mdaki 17 ya∆¨nda olan ama 12 ya∆¨nda gibi duran, ince ve uzun, k¨z¨l saçl¨ k¨z, ya∆¨ kendi ya∆¨n¨n iki kat¨ olan bir kad¨n¨n sezgilerini öylesine zarif ve duru bir stille yaz¨yordu ki ∆a∆¨r¨p kalm¨∆t¨m. Y¨l sonuna do·ru yaz¨ ödülü vermeye s¨ra geldi·inde bir çeli∆ki ya∆¨yordum – onun kadar iyi ba∆ka bir ö·renci yoktu ama y¨l sona ererken bir çok derse girmemi∆ti. Disiplin konusundaki içgüdümü dinlemeyip sonunda ödülü Kate’e verdim. Y¨llar sonra Washington Post için yazd¨·¨ dizi makaleler için Pulitzer Ödülü ve k¨sa bir süre sonra MacArthur Üstün Yetenek Ödülünü kazand¨·¨ zaman dü∆ünebildi·im tek ∆ey ∆uydu: “Çok ∆ükür, o henüz bir çocukken onun büyük yetene·ini reddetmek gibi bir aptall¨k yapmad¨m.” Bir bak¨ma y¨llar geçse de ben bir fark göremiyorum. Derslerime kat¨lan çocuklar sene ba∆¨nda yabanc¨ olarak ba∆l¨yorlar ama sene sonu geldi·inde onlar gitmek üzereyken ben gözya∆lar¨m¨ zor tutuyorum. Ancak, asl¨nda Kate’in 1981’de ve Ed’in 1991’de benim s¨n¨f¨mda oldu·u zamandan beri i∆ler çok de·i∆ti. Bugün, ö·retmenler, 5 TOPLUM VE DEÊERLER gençlerin kalpleri ve ak¨llar¨ için – asl¨nda sadece dikkatlerini çekebilmek için – her zamankinden daha fazla mücadele etmek zorundalar. An¨nda mesajlar, e-posta, Internet, bilgisayar oyunlar¨, DVDler, videolar, kablolu televizyon, ve elektronik medyan¨n yaratt¨·¨ say¨s¨z kaç¨∆ ve e·lence biçimi ile çocuklar için eline bir kitap al¨p bir kö∆eye k¨vr¨lmak, konsantre olmak için sessiz bir zaman bulmak, bir roman okumak veya bir formülü çözmek için gerekli ruh haline girmek her zamankinden daha da zor. Elektronik medyaya kar∆¨ kazand¨·¨m zaferlerden baz¨lar¨ en ummad¨·¨m anlarda gerçekle∆ti. ¿ki y¨l önce cesaretimi toplad¨m ve 20 y¨l sonra ilk defa Jane Austen’in Gurur ve A∆k (Pride and Prejudice) adl¨ roman¨n¨ okuttum. K¨zlar¨n roman¨ çok sevece·inden ne kadar eminsem, erkeklerinden bu kitaptan o kadar nefret edece·ini dü∆ünüyordum. Ama Luis Cabrerra’n¨n tepkisi günümü gün etti. Cabrerra ba∆ta Washington Redskins olmak üzere bütün yerel profesyonel tak¨mlar¨ en ince ayr¨nt¨lar¨na kadar bilen, spor konusunda fanatik bir taraftard¨. Hiçbir zaman onu Jane Austen Derne·i aday¨ olarak dü∆ünmemi∆tim ama yan¨lm¨∆¨m. Luis, “Darcy’nin ortaya ç¨kt¨·¨ andan itibaren gerçekten merak sard¨m,” dedi. “K¨zlarla olan ili∆kilerinde öyle serinkanl¨yd¨ ki, k¨zlar¨ hiç bir zaman aceleye getirmedi. Kitapla onun yüzünden ilgilendim.” rekabet gücünü korumak ve geli∆tirmek için bile kendimizi e·itim sistemimizi iyile∆tirmeye adamal¨y¨z.” Sa·duyum beni daha farkl¨ bir sonuca götürüyor: E·er 1983 y¨l¨nda, ve reform yanl¨s¨ olarak bilinenlerin iddialar¨na bak¨l¨rsa günümüzde de, okullar¨m¨z o kadar kötü olsayd¨, Amerikan ekonomisi ve teknolojisi günümüzde bütün dünyan¨n g¨pta etti·i bu seviyede olamazd¨. Biz ö·retmenler baz¨ ∆eyleri do·ru yap¨yor olmal¨y¨z. Görülüyor ki, insanlar okullar¨n günlük hayat¨ndan uzakla∆t¨kça, alg¨lar¨ daha olumsuz – ve gerçeklikten uzak – hale geliyor. Örne·in Gallup ara∆t¨rmas¨na göre, ülke çap¨nda yeti∆kinlerin sadece yüzde yirmisi okullara A veya B verirken, anne babalar¨n yüzde yetmi∆ikisi çocuklar¨n¨n devam etti·i okullara A veya B veriyor. Yak¨ndan tan¨mak beraberinde memnuniyeti getiriyor. Okulum dünyan¨n her yerinden mültecileri kabul eder, onlara ¿ngilizce ö·retir, ve ço·u zaman onlar¨ ülkenin en iyi üniversitelerine gönderir. Bebek do·uran k¨zlar¨ okulda tutabilmek için programlar geli∆tirip mezun olduklar¨nda düzgün i∆ler bularak yoksullara yard¨m kuyruklar¨ndan uzak durmalar¨n¨ sa·lar¨z. K¨zlar Kürek Tak¨m¨m¨z¨ dünyan¨n en prestijli kürek yar¨∆¨ olan Royal Henley Regatta’da kürek çekmeleri için ¿ngiltere’ye göndeririz. Bir çat¨ alt¨nda toplanm¨∆ çocuklar¨m¨z ve bizim onlara verdi·imiz hizmetler, ülkenin kendisi kadar çok çe∆itlidir. Her zaman ba∆ar¨l¨ olamay¨z ama devlet okullar¨n¨ durmaks¨z¨n ele∆tirenler Amerikan toplumunun bugünkü gerçe·ini, sosyal problemlerini, ihti∆am¨n¨, ve harika çe∆itlili·ini kabul etmekte zorlan¨yorlar. Devlet liselerinin gerçe·i Amerikan¨n çocuklar¨nda ve onlar¨n önümüze koydu·u zorluklarda yans¨t¨ld¨·¨ biçimiyle kabul etmekten ba∆ka çaresi yoktur. Zaman ay¨r¨p okullar¨n neler yapt¨·¨na ve gençlerin neler ba∆ard¨·¨na yak¨ndan bakanlar bundan çok etkilenecektir. ■ OKULLARDA SORUN OLDUÊU SÖYLENT¿S¿ Amerikan toplumu gibi okullar da zorluklarla doludur ama yine de benim okulumun veya ulus çap¨ndaki di·er okullar¨n politikac¨lar¨n ve e·itim uzmanlar¨n¨n bizi inand¨rmak istedi·i kadar sorunlu oldu·unu dü∆ünmüyorum. Amerikan okullar¨n¨n kötü durumda oldu·u söylentisinin uzun bir geçmi∆i var. Siyasal aç¨dan tarafs¨z bir dü∆ünce kurulu∆u olan Ekonomik Politika Enstitüsünden Richard Rothstein’¨n i∆aret etti·i gibi, ö·rencilerin zay¨f olan okuma ve matematik becerileri, tarih konusundaki cahillikleri, i∆ gücü için haz¨rlanmalar¨n¨n yetersiz olmas¨, da·¨n¨k özgeçmi∆ler, ahlaksal e·itim eksikli·i – ve daha niceleri – yüzy¨ldan da daha uzun bir süredir söylenmektedir. 1892 y¨l¨nda, lise mezunlar¨n¨n yüzde alt¨s¨ndan daha az¨n¨n üniversiteye devam etti·i dönemlerde, Harvard Yönetim Kurulu yay¨nlad¨·¨ raporda Harvard’a ba∆vuranlar¨n sadece yüzde dördünün “yaz¨ yazabilir, bir cümleyi hatas¨z ve do·ru imla i∆aretleriyle yazabilir” durumda oldu·u konusundan ∆ikayetçiydi. 1983 y¨l¨nda Reagan yönetiminin iste·iyle yap¨lan bir ara∆t¨rma olan “Risk Alt¨nda bir Ulus”a göre, okullar¨m¨z¨ “gittikçe artan bir s¨radanl¨k ak¨m¨” öylesine sarm¨∆t¨ ki A.B.D. ekonomisinin gelece·i tehdit alt¨ndayd¨. O zamanki e·itim bakan¨ Terrell Bell ∆öyle yaz¨yordu, “Sadece dünya pazarlar¨nda hala elimizde tuttu·umuz o zay¨f TOPLUM VE DEÊERLER Bu yaz¨da ifade edilen görü∆ler tam olarak Amerika Birle∆ik Devletler hükümetinin bak¨∆ aç¨s¨n¨ veya politikalar¨n¨ aksettirmeyebilir. 6 e-Journal USA OKULA NASIL G¿DER¿Z B irle∆ik Devletlerde e·itim yerel olarak denetlenir ve yönetilir. Bunun sonucunda eyaletler aras¨nda ve hatta eyaletin kendi içinde bile çok say¨da farkl¨l¨klar vard¨r. Ancak temel yap¨, bir veya iki y¨ll¨k bir okul-öncesi e·itimin ard¨ndan 12 y¨ll¨k normal e·itim, ve ard¨ndan birçok kimse için dört a∆amal¨ bir yüksek e·itim derecesi sistemini (ön-lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora) içerir. Ayr¨ca çe∆itli derecesiz sertifikalar ve diplomalar da vard¨r. Bu ∆ema ilk ve orta ö·retim sistemlerinde ö·rencilerin izledi·i yolu gösterir. ¿lkö·retim S¨n¨f Ya∆ Anaokulu 5-6 1 (Birinci) 6-7 2 (¿kinci) 7-8 3 (Üçüncü) 4 (Dördüncü) 5 (Be∆inci) 8-9 9-10 Vkflifz chtlyzz irjkf Ortaö·retim (vkflibt rkfccs chtlytq irjks) 10-11 S¨n¨f Ya∆ 6 (Alt¨nc¨) 11-12 7 (Yedinci) 12-13* 8 (Sekizinci) 13-14 * Bazi sistemlerde 7 ve 8inci S¨n¨flar¨ kapsayan Junior High School (Ortaokul) vard¨r. Lise S¨n¨f Ya∆ 9 (Freshman) 14-15 10 (Sophomore) 15-16 11 (Junior) 16-17 12 (Senior) 17-18 Kaynak: Colorado E·itim Departman¨n¨n çevrimiçi yay¨m¨ olan Genel Okul Bilgilerinden uyarlanm¨∆t¨r. [www.cde.state.co.us/index_home.htm] e-Journal USA 7 TOPLUM VE DEÊERLER KEND¿ SÖZLER¿YLE AMER¿KAN GENÇLER¿ DÜ≈ÜNDÜKLER¿N¿, YAPTIKLARINI VE H¿SSETT¿KLER¿N¿ AÇIKLIYOR B irle∆ik Devletlerde gençlerin ya∆ant¨lar¨n¨ ve davran¨∆lar¨n¨ anlatan kitaplar, yaz¨lar, ve akademik ara∆t¨rmalar konusunda bir s¨k¨nt¨ yoktur. Da· gibi inceleme ve görü∆lere yeni yeti∆kin sesleri eklemektense, biz gençlerden biraz kendilerini anlatmalar¨n¨ istedik. Baz¨ ulusal e·itim örgütlerinin yard¨m¨yla ö·rencilerden bize okullar¨, dini inançlar¨, hobileri, sosyal ya∆amlar¨, onlar¨ cezbeden ve ayartan ∆eyler, i∆ deneyimleri, ve gelecek için planlar¨ konusunda çal¨∆malar – yaz¨l¨ ve video – yollamalar¨n¨ istedik. Her iki kategoride gelen en iyi çal¨∆ma için küçük bir de ödül koyduk. Video kategorisi ödülünü Skating is Art (Buz pateni yapmak bir sanatt¨r) adl¨ eseri ile Maryland’deki Baltimore Sanat Okulu ö·rencilerinden David E. Currie ald¨. Videoyu Internet üzerinde www.usinfo.state.gov/journals/itsv/ 0705/ijse/skating.htm“ adresinden izleyebilirsiniz. Bir çok mükemmel kompozisyon aras¨nda, biz Bethesda, Maryland’deki Walt Whitman Lisesinden Ian McEuen taraf¨ndan haz¨rlanm¨∆ olani en iyisi olarak seçtik. Bir sonraki sayfada bu kompozisyonun tamam¨n¨ okuyabilirsiniz. Onun arkas¨nda ise bize gönderilmi∆ say¨s¨z yaz¨lar¨n yan¨ s¨ra kat¨l¨mc¨ editörlerimizin ö·rencilerle gerçekle∆tirdi·i baz¨ görü∆melerden seçti·imiz özetlenmi∆ bölümlere yer verdik. Montana’dan Florida’ya, Kaliforniya’dan New York’a kadar her yerden lise ö·rencileri temsil edilmektedir. Ço·u üniversiteye devam etmeyi planlamaktad¨r ama aralar¨ndan birkaç¨ ya∆amlar¨ için farkl¨ yollar seçmi∆tir. Onlar¨n müzik tutkular¨, gönüllü faaliyetlere kat¨l¨mlar¨, spora adanm¨∆ ya∆amlar¨, ve gelecekle ilgili planlar¨yla ilgili heyecanlar¨ hakk¨nda okuyabilirsiniz. Elbette A.B.D. gençlerinin bütün görü∆, fikir, ve deneyimlerini sunmam¨za imkan yok; yine de, izleyen sayfalarda yer alan yorumlar onlar¨n ne dü∆ündü·ü, zamanlar¨n¨ nas¨l geçirdikleri, ve gelecekle ilgili hayalleri konusunda bir fikir verecektir. 2 Temmuz 2005, Canl¨ ve ne∆eli gençler Philadelphia, Pennsylvania’daki Live 8 konserinde. Bu konserler Afrika’daki ekonomik geli∆meyi desteklemek amac¨yla dünyan¨n çe∆itli yerlerinde gerçekle∆tirilen çe∆itli olaylardan birisidir. Joseph Kaczmarek, AP/WWP TOP LUM VE DE ÊER LER 8 e-Journal USA BEN BEDEN ELEKTR¿Ê¿N¿N ≈ARKISINI SÖYLÜYORUM KEND¿ SÖZLER¿YLE Bundan sadece tarihe duydu·um meraktan ötürü söz etmiyorum. Dedi·im gibi, ben bir müzisyenim. Ama benim kulland¨·¨m müzik aleti kendimim (benim): Ben bir ∆ark¨c¨y¨m. Ve bir ∆ark¨c¨ olarak, Whitman’¨n söyledi·i ∆eyi ya∆ad¨m – sesin gücünün s¨n¨rlar¨ a∆¨p kap¨lar¨ açmas¨. ≈ark¨ söyledi·imde dinleyicilerin içinden geçip müzi·in güzelli·ini payla∆abilmeleri için bir kap¨ aç¨yorum.Bu payla∆¨m insanlar aras¨nda da gerçekle∆ebilir. Tek evrensel dil müziktir, ve müzisyenler kültürler aras¨nda kap¨lar açarak uluslar¨ bir araya getirebilir. Whitman’¨n ∆iirleri aciliyet ve fiziksellik ta∆¨r. ≈iirinde ∆öyle yazm¨∆t¨r: “Ben beden elektri·inin ∆ark¨s¨n¨ söylüyorum / ∆imdiki ∆imdi ve burada,/Amerika’n¨n me∆gul, bereketli, çapra∆¨k girdab¨.” diyor. (“Ben Beden Elektri·inin ≈ark¨s¨n¨ Söylüyorum” 1. k¨ta, ve “Eidolons”, 25 ve 26. k¨ta). Bu ruhla hareket ederek, “∆imdi ve burada” y¨ bu Amerikal¨ genç ∆ark¨c¨n¨n “girdap”¨ içinde anlataca·¨m. Günüm sabah 5:45’te ba∆lar. Kalkar ve du∆ al¨r¨m. Benim için banyoda ∆ark¨ söylemek bir ihtiyaç! Çok uzun süren vokal bir günün ba∆¨nda sesimi al¨∆t¨rmal¨y¨m. Benim ∆ark¨ söylememin anne babam¨ ve evimizdeki dört kediyi uyand¨rd¨·¨ bilinir. Whitman, “Dünyan¨n çat¨lar¨n¨n tepesinden barbarca yaygaram¨ kopar¨yorum,” demi∆ti. Benim hedefim ise yaygara koparmak yerine gerçekten çok güzel ∆ark¨ söylemek. ¿ri yar¨ olmayabilirim ama hayallerim büyük. Bir gün Puccini’nin Turandot operas¨ndan “Nessuna Dorma”y¨ MetroMarcus DePaulo politan Operas¨nda söylemeyi hayal ediyorum. Çok büyük bir opera ∆ark¨c¨s¨ olmay¨ hayal ediyorum. Ayr¨ca, müzikallerde de ∆ark¨ söylüyor ve rol al¨yorum – 2004 y¨l¨n¨n yaz¨nda gençlik tiyatrosu olan Wildwood Yaz Tiyatrosunda sahnelenen Sweeney Todd adl¨ müzikalde rol ald¨m, sonbaharda ise okulumun sahneledi·i Les Misérables adl¨ oyunda Marius rolünü oynad¨m. Ayr¨ca rock ∆ark¨c¨s¨y¨m. Walt Whitman (1819-1892) Ian McEuen B en müzisyenim. 17 ya∆¨nday¨m ve Walt Whitman Lisesinde [http://www.waltwhitman. edu/], on birinci s¨n¨fa gidiyorum. Okulum ad¨n¨ A.B.D. ¿ç Sava∆¨ ve onu izleyen göç döneminin büyük Amerikan ∆airi Walt Whitman’dan alm¨∆t¨r. Bu dönemde Amerika en büyük bölünme ac¨lar¨n¨ ya∆am¨∆, sonra farkl¨l¨·¨n getirdi·i gittikçe artan ac¨lar¨ da ya∆ayarak çe∆itli ¨rk ve ulustan insanlar¨n kayna∆t¨·¨ bir pota haline gelmi∆tir. Walt Whitman en büyük Amerikan ∆airi ve demokrasinin en büyük ∆airi olarak tan¨n¨r. Belki de ¿ç Sava∆¨n neden oldu·u yaralar¨ gördü·ünden (bir süre sa·l¨k görevlisi olarak çal¨∆m¨∆t) Whitman karde∆li·i, s¨radan insan¨, ve kapsaml¨ bir vizyonu savunmu∆tur: Big Black Cat (Büyük Siyah Kedi) üyeleri, soldan sa·a: Michael Barrett, Ian McEuen, Colin Kelly, Will Donnelly, ve Will Maroni. Bartleby.com izniyle ≈ark¨ söyleyen Amerika’y¨ duyuyorum, farkl¨ ∆ark¨lar¨ duyuyorum ... Hepsi sadece kendine ait olup ba∆ka hiç kimsenin olmayan¨ söylüyor ... (“≈ark¨ Söyleyen Amerika’y¨ Duyuyorum,” Walt Whitman, 1 ve 7. k¨talar) En çok kitap uzunlu·undaki ∆iiri Leaves of Grass (Çimen Yapraklar¨) ile tan¨n¨r. Bu ∆iir ayn¨ zamanda Song of Myself (Kendi ≈ark¨m) olarak da an¨l¨r. e-Journal USA 9 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE Okul arkada∆lar¨mla birlikte kurdu·umuz Big Black Cat gesi Ö·renci Seçmelerinde ileri seviye erkek ∆ark¨c¨lar (Büyük Siyah Kedi) adl¨ bir grubun ba∆ solistiyim. Kenaras¨nda birinci oldum. Okulumun 2005 y¨l¨ müzik gezidi ∆ark¨lar¨m¨z¨ besteliyoruz (sözleri ben yaz¨yorum) ve sinde, Orlando, Florida’da son ∆ark¨da solo söyledim. bir Web sitemiz (http://www.purevolume.com/BigBlack Müzi·imle geçirdi·im bu özel saatlerden sonra, zihCat) var. Walt Whitman bizi anlard¨ diye dü∆ünüyorum: nimi bo∆altmak için mahallede ko∆ar¨m. Sonra, anne “Bugün sa· olsayd¨ ya∆l¨ Walt Whitman roc‘n roll çalarbabam i∆ten dönünceye kadar ödevlerimi yapar¨m. Sond¨.” (David Haven Blake’den al¨nt¨, Peter Carlson, “Walt ra hep birlikte ak∆am yeme·i yeriz. Ard¨ndan ödevlerimi Whitman, ≈iirsel Yetki). Parkinson hastal¨·¨ için yap¨lan bitirir, yatmadan önce televizyon veya DVD (genellikle ara∆t¨rmalar ve 2004’te Asya’da meydana gelen tsunami opera) izler, veya Internet’ten ∆ark¨ indiririm. Hafta sonma·durlar¨ için ba·¨∆ toplamak için Washinton, D.C.deki lar¨nda, ses ö·retmenim olan Dr. Myra Tate’den ders gece klüplerinde çald¨k. al¨r¨m, bol bol uyurum ve okul ödevlerimi bitiririm ve Günlük ya∆ant¨ya dönelim. H¨zl¨ bir sabah kahvalt¨s¨narkada∆lar¨mla ç¨kar¨m. dan sonra(her gün bir fincan ball¨ çay içerim), evimden Zor bir hayat; bir sporcununki gibi denebilir, ama de·isadece birkaç mil uzakta olan okuluma giderim. Dersler yor. Hedefim seneye üniversitede veya konservatuarda sabah 7.25te ba∆lar. Bu sömestr Latince, cebire haz¨rl¨k, ses performans¨ okumak, ve bir gün dünyan¨n büyük ¿ngilizce, psikoloji, erkekler korosu, oda korosu, al¨yooperalar¨nda ∆ark¨ söylemek. Dr. Tate’in söyledi·i gibi: rum ve bir dönem için korolar ba∆kan¨n¨n ö·renci yar“Opera ∆ark¨c¨lar¨ vokalizmin Olimpik sporcular¨d¨r.” ≈u d¨mc¨s¨y¨m. Güne ∆ark¨ söyleyerek ba∆l¨yorum, yemekten ana kadar müzik sayesinde lise ve halk sahnelerinde, önce erkekler korosunda ∆ark¨ söylüyorum, yemek molaüniversite ve sanat merkezlerinin resital salonlar¨nda, s¨nda ∆ark¨ söyleme prati·i yap¨yorum, ve okul gününü ve benim bölgemdeki belli ba∆l¨ rock toplant¨lar¨nda oda korosunda ∆ark¨ söyleyerek bitiriyorum. Ço·unluksahneye ç¨kt¨m. Bu yaz Bethesda Yaz Müzik Festivalinla okul 2.10’da de sahnelenecek bitti·inde ben Verdi’nin Rigo∆ark¨ söylemek letto’sunda ilk için veya okul opera rolüm olan tiyatrosu, konser, Borsa’y¨ sahnesanat festivali, leyece·im – bu yetenek gösterisi, rol büyük tenor veya “orkestralar ve Washington sava∆¨” için okulUlusal Operas¨da kal¨r¨m. n¨n Genel MüdüSonra tekrar rü olan Placido eve dönerim, ve Domingo’nun da rock müzik ve operada ilk sahneopera dinler ve ledi·i rol. sahnelemek üzere Böylece, her müzik haz¨rlar¨m. günümü dolu ≈u anda Frans¨zdolu ya∆¨yor, ca, ¿talyanca ve enerjimi müzik ¿ngilizce ∆ark¨lar tutkum ve ∆ark¨c¨ üzerinde çal¨∆¨olarak geli∆memyorum: Gabriden al¨yorum. el Fauré’den Benim için gene “Lydia”, Giulio Daniel Hoffman Walt Whitman’¨n Caccini’den “Ama- Ian McEuen, Wildwood Yaz Tiyatrosu prodüksiyonu olan Sweeney Todd adl¨ eserde sahnede. Soldan bir sözü geçerli: ikinci. Gaithersburg, Maryland’daki Quince Orchard Lisesi sahnesi. rilli, mia bella”, “If thou wast not ve Ralph Vauggranted to sing han Williams’¨n aranjman¨n¨ yapt¨·¨ “The Roadside Fire” thou would’st surely die. (E·er ∆ark¨ söyleyemeseydin ve “Loch Lomond. Bunlar¨n ilk üçüyle National Associkesinlikle ölürdün.) (“When Lilacs Last in the Door-yard ation of Teachers of Singing (Ulusal ≈ark¨ Ö·retmenleri Bloom’d,” stanza 4 /Leylaklar Kap¨ Aral¨·¨nda Son Açt¨Birli·i) taraf¨ndan gerçekle∆tirilen 2005 Orta Atlantik Böl·¨nda – 4. k¨ta) TOP LUM VE DE ÊER LER 10 e-Journal USA DEÊ¿≈¿K OKULLAR KEND¿ SÖZLER¿YLE S¨n¨f¨mda 53 ö·renci var.Y¨llar geçtikçe bir iki eksilip bir iki artt¨k, ama ço·umuz yuvadan beri birlikte okuyoruz. S¨n¨f¨mdaki herkesi gerçekten iyi tan¨yorum – hepsinin ismini biliyorum – bu hemen hemen tüm lisedekiler ve kasabadaki insanlar¨n ço·u için de geçerli. Daha büyük okullara gidenler bizim gibi küçük okullarda onlarla ayn¨ f¨rsatlara sahip olmad¨·¨m¨z¨ dü∆ünüyorlar ama bence bu do·ru de·il. Burada bizler için Anna Peterson ailesinin Iowa’daki çiftli·inde daha az ö·renci bir ambar¨n önünde. Çok iyi bir ö·renci olan Anna ayn¨ zamanda okulun voleybol tak¨m¨nolmas¨ daha fazda oynuyor, sahneye konan oyunlarda ∆ark¨ la f¨rsat anlam¨na söylüyor, ve kilise ve hizmet organizasyonlageliyor. Çok daha r¨nda yer al¨yor. fazla say¨da aktiviteye kat¨labiliyorsun çünkü hepsinde sana ihtiyaçlar¨ var. Böylece e·er bir spor tak¨m¨na, bir okul tiyatrosuna, müzik grubuna veya ba∆ka bir ∆eye kat¨lmak istersen ∆ans¨n çok fazla. Akademik aç¨dan baz¨ büyük okullar kadar çok dersimiz yok ama okulumuzun gerçekten iyi bir i∆ ç¨kard¨·¨na inan¨yorum. E·er istedi·iniz bir üst-seviye dersini okulda bulamazsak, okulumuz bize bu dersi devlet kolejinden veya ICN (eyalet çap¨nda okullar¨ birbirine ba·layan etkile∆imli telekomünikasyon a·¨) üzerinden almam¨za yard¨m ediyor. Bizimkisi gibi küçük bir okula gitmenin en sevdi·im yanlar¨ndan birisi, böyle küçük kasabalarda ve bütün çiftliklerde, okul insanlar¨ birbirine ba·lay¨c¨ etken oluyor. Okul burada ya∆am¨n merkezindeki odak noktas¨. Maçlar küçük okullarda çok önemli. Amerikan futbolu, voleybol ve basketbol yüzlerce insandan olu∆an kalabal¨klar¨ çeker, ama benim en ho∆uma giden ∆ey müzikallerin ve tiyatro oyunlar¨n¨n da maçlar kadar ilgi görmesi. Benim aç¨mdan, buras¨ büyümek için müthi∆ bir yer. Ayr¨ca kasabaya indi·imde yolda yürürken herkes beni tan¨yor. Bu ho∆uma gidiyor. O Chuck Offenburger kullar ülkemizdeki ∆ehirlerin, kasabalar¨n, ve köylerin çe∆itlili·ini yans¨t¨r. E·itim alan¨ndaki en önemli rollerinin yan¨ s¨ra, okullar genellikle toplumsal aktivitelerin odak nokta© Paul Warchol s¨d¨r. Sivil toplum gruplar¨ Foto·raf/Long Island ≈ehir Lisesi, Gruzen Samton LLPy için toplant¨ yeri, mahalle tiyatrosu için sahne, ve yerel ve ulusal seçimlerde oy merkezi olarak hizmet verirler. Son nüfus say¨m¨ olan 2000 Nüfus Say¨m¨, o y¨l liseye giden 16.3 milyon ö·rencinin ve mezuniyet oranlar¨n¨n bölgesel bir resmini sunar. Nüfusça kalabal¨k olan Güneyde 5.7 milyon, Bat¨da 3.8 Luke Palmisano, AP/WWP milyon, Ortabat¨da 3.7 milyon, ve Kuzeydo·uda, en dü∆ük say¨ olan 3.02 milyon ö·renci liseye gidiyordu. Ayr¨ca 1.1 milyon ö·rencinin evde e·itim ald¨klar¨, yani devlet veya özel okullara gitmek yerine evde kal¨p anne ve babalar¨ taraf¨ndan e·itildikleri tahmin edilmektedir. Don Ryan, AP/WWP Anna Peterson, 17, 11. s¨n¨f, Prairie Valley Lisesi, Gowrie, Iowa. [http://www.gowrie.k12.ia.us] ≈u anda Minnesota’n¨n bir banliyö kasabas¨nda orta büyüklükte bir okula gidiyorum. Okulumun, Centennial (100. Y¨l) Lisesi, ortalama s¨n¨f büyüklü·ü (yani örne·in Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨: New York City’nin hemen d¨∆¨nda Long Island ≈ehir Lisesi; Hudson Lisesi, Hudson, Ohio, Cleveland’¨n bir banliyösü; Adel Orta Okulu, Adel, Oregon.. e-Journal USA 11 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE Lise 2’ye giden ö·renci say¨s¨) 550 ki∆i kadar ve yak¨ndaki küçük ∆ehirlerden de ö·renciler geliyor. Okulumuz toplumumuzda hem gençler hem de büyükler için ya∆am merkezi. Toplumumuzun okulumuza sa·lad¨·¨ destek bir Cuma ak∆am¨ Amerikan futbolu maç¨na gelen hayat¨n her kesiminden insanlar¨ görünce anla∆¨labilir. Bu kalabal¨k içinde o·ullar¨n¨n oyununu izleyen aileler, yerel spor tutkunlar¨, ve ara s¨ra bize tak¨m¨n eski günlerini anlatan ya∆l¨lar da bulunur. Bunun en iyi örne·ini genellikle sonbaharda okulun her y¨l tekrarlanan mezunlar gününde görürsünüz. Mezunlar normal sezonun en büyük futbol maç¨n¨ izlemek için kasabaya geri dönerler. Maçtan önce ö·renciler bir geçit töreni yaparlar.Yüzlerini okulun renkleri ile boyarlar ve okul ruhunu inan¨lmaz derecede yans¨t¨rlar. Centennial Lisesinde en parlak ö·rencileri bile zorlayan dersler vard¨r. Bu dersler kurabiye pi∆irmekten üniversite seviyesinde fen ve matematik ö·renmeye kadar çok çe∆itlidir. Rehber ö·retmenler, koçlar, ve ö·retmenler, hepsi ö·rencilere önlerindeki uzun yol için yard¨mc¨ olurlar. Her ö·rencinin gün boyunca dört dersi vard¨r ve hepsine farkl¨ s¨n¨flarda girer. Her gün yar¨m saatlik yemek molas¨ vard¨r. Minneapolis-St. Paul ikiz ∆ehirlerinin banliyösündeki okul, gençlerin ya∆ant¨s¨n¨n merkezidir ve bizim hepimizin bir parças¨d¨r. da mükemmel bir i∆ yap¨yor. Önümüzdeki sonbaharda Pennsylvania’daki bir üniversiteye kaydolaca·¨m.Okulum hakk¨nda akl¨ma gelen tek olumsuz ∆ey gidip gelmek için çok uzun bir yol kat etmem. Bronx’ta oturuyorum ve Manhattan’daki okuluma gelmek için önce metroya sonra da otobüse biniyorum. Sadece gidi∆ 45 dakika ile bir saat aras¨ sürüyor. Denise Bailey-Castro, 18, 12. s¨n¨f, The Chapin School, New York, New York. [http://www.chapin.edu] Buras¨ okula gitmek için çok iyi bir yer çünkü halk birbirine çok ba·l¨ ve belki de en çok önem verdikleri ∆ey bu okul. ¿nsanlar buraya madenlerde veya hayvan çiftliklerinde çal¨∆mak, avlanmak ve bal¨kç¨l¨k yapmak, ve temiz havada ya∆amak için de·i∆ik yerlerden gelmi∆ler. Bu nedenle sürekli yeni insanlar geliyor. Big Timber o kadar küçük ki, toplumun aras¨na girmek çok kolay. Okuldan arkada∆ olanlar birbirlerinin evlerine gidip gelirler. Hele bir de bilardo veya pinpon masas¨ varsa... Bir çok insan, hem yeni gelenler hem de bu bölgede ku∆aklar boyunca ya∆am¨∆ olanlar – okuldaki etkinliklere kat¨larak birbirlerini tan¨rlar. Diyebilirim ki kasaban¨n en az yar¨s¨ ve d¨∆ardan bir çok ki∆i futbol maçlar¨m¨za David Lucas, 18, 12. s¨n¨f, gelir. Basketbol maçlar¨na Centennial Lisesi, Circle kat¨l¨m daha dü∆ük olsa da Pines, Minnesota. [http:// spor salonu oldukça dolu www.centennial.k12.mn.us/ olur. Bu konserler için de chs] ayn¨d¨r. Maçlar, konserler, ve di·er okul gösterileri herkesin bir araya geldi·i yerlerdir. Benim gitti·im özel Ben burada oldu·um okulda yuvadan 12. s¨n¨fa için çok ∆ansl¨y¨m. Geçen kadar ortalama 650 k¨z var. y¨l üst s¨n¨fta olan, ve Okul New York City’de gelecek y¨l üst üç s¨n¨fta Manhattan’¨n Kuzey Do·u olacak olanlar¨n hepsini David Foster sadece 3,584 ki∆inin ya∆ad¨·¨ 89 kilometre uzunlu·unda ve k¨sm¨nda. Okulumu çok tan¨d¨·¨mdan eminim. 56 kilometre geni∆li·inde Montana’ya ba·l¨ bir ilçeye hizmet veren bir okula seviyorum! Kültürel ve e·it- gidiyor. Henüz tan¨mad¨·¨m birkaç sel f¨rsatlar öyle çok ki. tane birinci s¨n¨f ö·rencisi Örne·in, Metropolitan Museum of Art (Metropololitan olabilir. Onlar¨ da çok zaman geçmeden tan¨yaca·¨m. Sanat Müzesi) sadece be∆ blok ötede ve s¨n¨fta ö·renBazen bunu dü∆ünüyorum – okuldaki herkesi tan¨mak di·imiz ∆eyleri yak¨ndan incelemek için s¨k s¨k oraya ne kadar iyi. Büyük okullarda belki de her gün kendi gidiyoruz. Okulumun sevdi·im bir ba∆ka yan¨ da ba∆ka s¨n¨f¨n¨zda bile yeni ö·rencilerle kar∆¨la∆¨rs¨n¨z. okullara göre küçük ve birbirine ba·l¨ olmas¨ ve bizleDavid Foster, 17,11. s¨n¨f, Sweet Grass ¿lçe Lisesi, rin s¨cak bir toplum olu∆turmas¨. Toplumsal faaliyetlere Big Timber, Montana. ve softball ve voleybol gibi sporlara kat¨ld¨m. Hatta [http://www.sweetgrasscounty.com/sghs] geçti·imiz y¨l voleybolda New York Eyaleti ≈ampiyonu olduk. Okulum bizi üniversiteye haz¨rlamak konusunda TOP LUM VE DE ÊER LER 12 e-Journal USA KÜLTÜRLER ARASI ANLA≈MA Ad¨m Cindy Ramirez. 17 ya∆¨nday¨m. Aslen Mexico City’denim ama ∆imdi Lafayette, Indiana’da ya∆¨yorum. Birle∆ik Devletlere iki y¨l önce geldim çünkü bütün ailem buradayd¨ ve daha fazla ¿ngilizce ö·renmek istiyordum. Art¨k burada oldu·um için yeni insanlarla tan¨∆mak ve daha fazla ¿ngilizce ö·renmek istiyorum çünkü bütün Cindy Orlando, Florida’daki Disney derslerim ¿ngilizce. A.B.D.’ye geldi·im- Dünyas¨na yapt¨·¨ gezide iki arkada∆¨yla birlikte. de ¿ngilizce’yi iyi bilmiyordum ama zamanla ve ö·retmenimin yard¨mlar¨yla daha fazla ö·reniyorum. Art¨k geldi·im zamana k¨yasla daha çok konu∆abiliyorum, okuyabiliyorum ve yazabiliyorum; as¨l önemlisi, hep daha fazla ö·renmem gerekiyor. Her konu∆maya dikkat etmeye çal¨∆¨yorum ve telaffuz üzerinde çok duruyorum. Çal¨∆t¨·¨m bütün ¿ngilizce’yi ileride kullanmak istiyorum. Üniversiteye devam etmek istedi·im için çok iyi konu∆up yazmam gerekiyor. En büyük hayalim üniversiteye gitmek. A merikan gençli·inin yüzüne bakt¨·¨m¨zda Amerikan toplumunun büyük çe∆itlili·ini görürüz. Özellikle genç insanlar etnik, dinsel, ve ¨rksal çizgileri a∆arak arkada∆ edinmekte ustad¨r. KEND¿ SÖZLER¿YLE AP/WWP Geçmi∆ y¨llardaki gibi, Amerikan rüyas¨n¨n pe∆indeki yeni göçmenler Birle∆ik Devletlere, az nüfuslu k¨rsal alanlar da dahil olmak üzere, yerle∆meyi sürdürüyorlar. Gash, AP/WWP Günümüzde ¿spanyol as¨ll¨ Amerikal¨lar 41.3 milyon ki∆iyle ülkenin en h¨zla artan az¨nl¨k nüfusunu olu∆turuyorlar. A.B.D. Nüfus Say¨m¨ Dairesine göre 2004 y¨l¨n¨n Temmuz ay¨nda 240 milyon Amerikal¨ kendilerini beyaz, 39.2 milyonu siyah, 14 milyonu Asyal¨, ve 4.4 milyonu Amerikan yerlisi veya Alaska yerlisi olarak tan¨mlad¨. Cindy Ramirez, 17, 11. s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana. [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] AP/WWP Lisede iki y¨l Latince okuduktan sonra art¨k Latinceyi her gün kullan¨yorum. ¿ngilizce’de söyleyip yazd¨·¨m hemen her ∆ey Latince’den türetilmi∆. Latince dersinin en sevdi·im k¨sm¨ mitoloji ve tarih. Çevirdi·imiz eski fabl’leri ve kültür gününde (her haftan¨n sonunda sadece Roma/Yunan kültürüne ayr¨lm¨∆ gün) edindi·imiz de·erli bilgileri kullanarak kelimelerin as¨llar¨n¨ bulabiliyorum. Psikoloji dersinde baz¨ önemli teorilerin isimlerini böyle hikayelerden ald¨·¨n¨ ö·rendim. Örne·in, Freud’un Oedipus Kompleksi teorisi ad¨n¨ Oedipus’tan alm¨∆. Genel üniversite giri∆ s¨nav¨na haz¨rlan¨rken emin olmad¨·¨m kelime anlamlar¨n¨ ç¨kartmak için Latince kullan¨yorum. Bu da daha iyi bir not alma ∆ans¨m¨ artt¨r¨yor. Yunan kültürünü ve mitolojiyi, Roma toplumunu, bilimsel kökleri, ve klasik Latin dinsel kaynaklar¨ aç¨k- Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨ya do·ru: Musevi ve zenci lise ö·rencilerinin ¨rklar¨ aras¨nda daha iyi ili∆kiler kurabilmesi için sürdürülen bir y¨ll¨k bir program¨n kat¨l¨mc¨lar¨ New York City’den Memphis, Tennessee’ye yapt¨klar¨ bir yolculu·un an¨lar¨n¨ payla∆¨yorlar; Sheboygan, Wisconsin’daki Güney Sheboygan Lisesinde ö·retmen ve hepsi Kamboçya’dan Hmong göçmeni olan ö·renciler Sadakat And¨ içiyorlar; Tlingit Yerli Kabilesinden ö·renci ö·retmen Amelia Rivera, Amerikan Yerlisi temas¨n¨ i∆leyen dersleri geli∆tirmek üzere özel bir burs veren Juneau, Alaska’daki Ytaakoosge Daakahidi alternatif lisesinde bir Sealaska posteri yan¨nda görülüyor. e-Journal USA 13 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE layabilece·im günleri hayal edebiliyorum. ¿talya’ya yap¨lacak bir okul gezisine kat¨larak ¿talyan tarihi ile ilgili kültürel deneyimlerimi ilk elden ya∆ayaca·¨m. José F. Ponce Granados’un izniyle. Kimberlee Lowder, 17, 11. s¨n¨f, St. Mary’s Ryken Lisesi, Leonardtown, Maryland. [http://www.smrhs.org Var olan bütün etnik gruplar ve inan¨∆lar Birle∆ik Devletlerde temsil edilmekte olup, bunun Birle∆ik Devletlerde biraya geldi·i ve ço·unlukla uyum içinde olmas¨ fikri gerçekten çok güzel. Bunun medyada yans¨t¨lmas¨ olanaks¨z; burada olmak ve bu deneyimi ya∆amak gerekir. Kanada, Japonya ve anne babam¨n do·du·u Vietnam’¨ gezdim. Ya∆ant¨m¨n önemli bir parças¨ oldu·undan ötürü Vietnam dilini konu∆up yazd¨·¨m için mutluyum. José, giyinmi∆ ve d¨∆ar¨ ç¨kmaya haz¨r. verilen yemek benim ülkemde yemeye al¨∆t¨·¨mdan çok farkl¨. Zamanla yeni ya∆am biçimine al¨∆t¨m. ≈imdi sondan bir önceki senem, yani on birinci s¨n¨ftay¨m. Diplomam¨ almama bir y¨l kald¨. Üniversiteye Meksika’da devam etmek istiyorum. Benden ve deneyimlerimden bir ∆eyler ö·renmenizi umuyorum. E·er gerçekten isterseniz her ∆eyin mümkün oldu·unu unutmay¨n. José F. Ponce Granados, 17, 11. s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana. [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] Amerika Birle∆ik Devletlerine 14 A·ustos 2004’te geldim. Amerikan gençleriyle ilk defa beraber oluyorum ve her ∆ey Afganistan’dakinden farkl¨. Benim için müthi∆ bir deneyim oldu. Buradaki e·itim süreci çok farkl¨; örne·in derslerinizi kendiniz seçiyorsunuz. Bence bu çok iyi bir fikir. Ö·retmenlerle ö·renciler aras¨ndaki ili∆kiler beni çok ∆a∆¨rtt¨ çünkü daha arkada∆ça ve rahat, Afganistan’daki gibi resmi de·il. Bu yan¨n¨ çok sevdim. Ama, arka- Ghizal sayg¨l¨ olman¨n çok önemli oldu·una inan¨yor. da∆l¨k s¨n¨rlar¨n¨ a∆arak sayg¨s¨z olmamaya dikkat etmek gerekiyor. Baz¨ ö·rencilerin ö·retmenlere sayg¨ göstermediklerini görüyorum ve bundan ho∆lanm¨yorum. Huyen lise diplomas¨n¨ ald¨ktan sonra anne babas¨yla. Ghizal Miri, 16, 12. s¨n¨f, James Monroe Lisesi, Fredericksburg, Virginia. [http://www.cityschools.com/jmhs] Meksika’da do·dum. Anadilim ¿spanyolca ve ikinci dilim ¿ngilizce. Üçüncü bir dil ö·renmek istiyorum, Portekizce veya ¿talyanca olabilir. Ailemin Birle∆ik Devletlerde okula giden ilk üyesiyim. Birle∆ik Devletlere geldi·imde 12 ya∆¨ndayd¨m. ¿ngilizcem çok zay¨ft¨. Dil ilk kar∆¨la∆t¨·¨m sorun oldu ve hala bazen konu∆urken zorlan¨yorum ama etraf¨mda bana yard¨m edenler var. Kar∆¨la∆t¨·¨m ikinci sorun kültür ve farkl¨ ya∆am biçimiydi. Meksika ve Birle∆ik Devletlerin kültürleri çok farkl¨ de·il ama yine de çok farkl¨ olan ∆eyler var. Yemek, örne·in okulda TOP LUM VE DE ÊER LER 14 e-Journal USA Barry Fitzgerald Huyen Nguyen, 18, 12. s¨n¨f, James Monroe Lisesi, Fredericksburg, Virginia. [http://www.cityschools.com/jmhs] GELECEK ¿Ç¿N PLANLAR KEND¿ SÖZLER¿YLE E ·itim say¨s¨z kariyer olanaklar¨na kap¨lar¨ aç¨yor. Ara∆t¨rmalara göre 2010 y¨l¨na kadar A.B.D.’de her be∆ i∆ten birisi üniversite diplomas¨ gerektirecek ve bütün i∆lerin üçte biri az da olsa yüksek okul haz¨rl¨·¨ gerektirecek. Bu nedenle gençyeti∆kin (18-24 ya∆) Amerikan nüfusunun yüzde 34’ünün liseden sonra üniversiteye devam etmesine ∆a∆¨r- Liseden sonras¨n¨ planlamak beni korkutan bir dü∆ünce. Konfor alan¨mdan ç¨k¨p “gerçek dünya”ya ad¨m atmak biraz ürkütücü. Baz¨lar¨ iki y¨ll¨k okullara, baz¨lar¨ üniversiteye, di·erleri de yüksek okullara gidiyor. Ben Annapolis, Maryland’deki A.B.D. Deniz Harp Akademisine devam etmek istiyorum. Hem fiziksel hem de zihinsel olarak limitlerimi zorlamaya karar verdim. Bu ayr¨ca A.B.D. donanmas¨nda subay olmam¨ sa·layacak. Deniz Harp Akademisi uzay mühendisli·inden siyasal bilimlere kadar bir çok de·i∆ik konuda e·itim olana·¨ sunuyor. Ben ana dal olarak ya i∆ idaresi ya da siyasal bilimleri seçmek istiyorum. Askeri akademilerden mezun olanlar iradesi kuvvetli, ne istedi·ini bilen bireyler oluyor. Akademiye devam etmenin bir di·er iyi yan¨ mezun oldu·unuzda i∆inizin haz¨r olmas¨ ve oldukça da iyi para ödüyorlar! Olumsuz yan¨ pek yok, ama illa bir olumsuzluk bulmak gerekirse, Akademiye devam edenler istediklerini yapmak konusunda üniversitelerdeki kadar serbest de·iller. Bu benim için iyi bir ∆ey. Genç bireyleri beladan uzak tutuyor ve ba∆ar¨ çizgisinden ayr¨lmalar¨n¨ önlüyor. Marcio Jose Sanchez, AP/WWP Richard Drew, AP/WWP mamal¨y¨z. Yüksek e·itime devam etmeyenler için mezuniyetten sonra say¨s¨z seçenekler var – ticaret, hizmet sektöründe i∆ler, askerlik hizmeti (genellikle daha sonra üniversiteye gidebilmek için kaynak sa·lar), ve aile ∆irketleri çe∆itli f¨rsatlar sunmakta. Casey Czarzasty, 17 12. s¨n¨f, St. Mary’s Ryken Lisesi, Leonardstown, Maryland. [http://www.smrhs.org] Baz¨lar¨ için liseden sonra ne yapacaklar¨na karar vermek zor. Benim için de·il – ben daha birinci s¨n¨ftan itibaren ö·retmen olmak istedi·imi biliyordum. Buna karar vermemde birinci s¨n¨f ö·retmenimin çok etkisi oldu; sonra üçüncü s¨n¨fa giderken yapmak istedi·imin bu oldu·undan art¨k tam olarak emindim. Bütün okul y¨llar¨mda mükemmel ö·retmenlerim oldu. San¨r¨m bu da karar vermeme yard¨mc¨ oldu. Ne yapmak istedi·imi ve nereye devam etmek istedi·imi bilmemin iyi taraf¨ hedefime ula∆mak için en iyiyi ba∆armaya odaklanabiliyorum. Ayr¨ca üniversiteden sonra ö·retmen olabilmek için lisede do·ru dersleri ald¨·¨mdan da emin olabiliyorum. AP/WWP Kelsey C. Bell, 15, 9. s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana. [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] Ben neonatolojist, olmak istiyorum. Neonatoloji, özellikle erken do·mu∆, veya sar¨l¨·¨ veya benzeri sorunlar¨ olan yeni do·mu∆ bebeklerin bak¨m¨ üzerine uzman doktorluk. Bu merak¨m küçükken ba∆lad¨. Bir çocuk bak¨c¨s¨na gittim. O daha sonra Duke Üniversitesine devam etti. Doktor olmak istiyordu ve benim t¨p konusuna merak Foto…raflar, yukar¨dan a=a…¨ya do…ru: San Rafael, Kaliforniya’daki San Rafael Lisesi dan¨=manlar¨ndan biri (solda) ö…rencisi ile görü=üyor; New York A.E. Smith Lisesi ö…rencisi, in∆aat sektörünü gençlere daha ilginç k¨lmak amac¨yla düzenlenen in=aat becerileri fuar¨nda makinelerden birinin kontrollerini deniyor; Ione, Oregon’da Ione Lisesi ö…rencisi bir fen deneyi uyguluyor. e-Journal USA 15 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE sarmama neden oldu. Bu nedenle yedinci s¨n¨ftan itibaren neonatolojist olmak üzerine odakland¨m. Bu y¨l özel bir ders ald¨m. “Ba·¨ms¨z çal¨∆ma” denen bu derste ilgilendi·iniz bir konuyu seçebiliyorsunuz. Ara∆t¨rma yap¨yorsunuz ve 18 hafta süreyle bir mentorunuz (ak¨l hocas¨) oluyor ve sonunda bir proje haz¨rl¨yorsunuz. Ben hastanede bir neonatoloji uzman¨n¨ izleme f¨rsat¨ yakalad¨m. Tam olarak ne yapt¨klar¨n¨ ve bebekleri ya∆atabilmek için kulland¨klar¨ farkl¨ teknolojileri gördüm. Üniversiteden sonra yurtd¨∆¨nda seyahat etmenin benim için önemli olaca·¨n¨ dü∆ünüyorum. Seyahatlerimden edinece·im bilgi ve deneyimden sonra yüksek lisans için hukuk fakültesine gitmeyi planlayaca·¨m. Bir insan¨n gere·inden fazla bilgili olabilece·ine inanm¨yorum. Doktora derecemi hükümet ve psikoloji üzerine almay¨ planl¨yorum. Ayn¨ zamanda hukuk diplomas¨ da alaca·¨m. Hakim Morgan Atwell olarak tan¨nmak isterim. Çok çal¨∆arak ve insanlar¨n önünde örnek bir tav¨r koruyarak çok geçmeden senatörlü·e adayl¨·¨m¨ koyabilirim. ¿∆in zor k¨sm¨ daha yeni ba∆l¨yor. Kristen Grymes, 17, 12. s¨n¨f, James Monroe Lisesi, Fredericksburg, Virginia. [http://www.cityschools.com/jmhs] Morgan Atwell, 15, 9. s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana. [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] Ben A.B.D. Hava Kuvvetlerine kat¨lmaya karar verdim. Bu k¨smen mali nedenlerle ama ben her zaman daha iyi bir gelecek ve elimizdekini korumak için insanlar¨n kendilerine dü∆eni yapmas¨ gerekti·ine inan¨r¨m. E·er Hava Kuvvetlerini seversem dört sene oraday¨m. Herhalde kal¨p kariyer yapaca·¨m. Ama ∆imdilik G.I. kanunundan (k¨demli askerlerin askeri üniversite e·itim giderlerini öder) üniversiteye gitmek ve ilerde meslek olarak seçmek istedi·im psikoloji okumak için yararlanmaya kararl¨y¨m. Genel olarak psikoloji ile ilgileniyorum çünkü beynin çal¨∆mas¨ ve insanlar¨n farkl¨ davranmas¨na neden olmas¨ beni çok etkiliyor. Dan¨∆manl¨k konusunu inceliyorum çünkü sorunlar¨ olan insanlara yard¨mc¨ olarak onlar¨n daha mutlu ve sa·l¨kl¨ ya∆amalar¨n¨ istiyorum. Ayr¨ca suçlular¨ bulma ve adaleti sa·lama konusunda yararl¨ olabilece·im adli psikoloji ile de ilgileniyorum. Bu dünyay¨ hem kendi ailem hem de çevremdekiler için daha güvenli bir yer yapacakt¨r. Ben bir çok arkada∆¨m gibi okulu seven birisi de·ilim. Ben kuramsal olmayan deneyim istiyorum ve A.B.D. Deniz Kuvvetlerine yaz¨ld¨m. Uçu∆ mekani·i olmak için Güney Carolina’daki Parris Adas¨nda kat¨laca·¨m acemi e·itiminden sonra Pensacola, Florida’da alt¨ ay e·itim görece·im. Belki de kal¨r Deniz Kuvvetlerinde kariyer yapar¨m. Bilmiyorum. E·er bu gerçekle∆mezse Deniz Kuvvetlerinde alaca·¨m e·itimi sivil hayatta uçu∆ mekani·i olarak çal¨∆mak üzere kullanaca·¨m. Ama önce temel e·itimden geçmem gerekiyor. Baz¨ riskler oldu·unu biliyorum ama ülkemi korumak isterim. Çünkü her ∆eyden önce ülkeme inan¨yorum. Colin Smith, 18, 12. s¨n¨f, W.T. Woodson Lisesi, Fairfax, Virginia. [http://www.fcps.k12.va.us/WTWoodsonHS] Evan Hoke, 19, Red Land Lisesi, Etters, Pennsylvania, 12. s¨n¨f [http://classrooms.wssd.k12.pa.us/red_land.cfm] Uluslararas¨ hukuk okumak istiyorum. Hukukla ilgilenmemin nedeni ülkemde bu alanda çal¨∆an çok az kad¨n olmas¨. Çok önemli oldu·una inand¨·¨m kad¨n haklar¨ için çal¨∆mak istiyorum. Afganistan’a geri dönerek ülkeme yard¨m etmek istiyorum. Ghizal Miri, 16, 12. s¨n¨f, James Monroe Lisesi, Fredericksburg, Virginia. Ülkemiz, eyaletlerimiz ve ∆ehirlerimizin yönetildi·i kanunlara çok inan¨yorum. Ama her ∆eyde oldu·u gibi bu konuda da geli∆meye ve de·i∆ime yer var. Ben varolan baz¨ kanunlar¨n daha iyi olacak ∆ekilde de·i∆tirilmesine yard¨mc¨ olabilecek birisi oldu·uma inan¨yorum. Gelece·imin temelleri bütün lise ve üniversite y¨llar¨m boyunca bir hükümet dairesinde yapt¨·¨m yaz stajlar¨yla at¨ld¨. Bir insan¨n kitaplardan ö·renebilecekleri s¨n¨rl¨d¨r. Üniversitede hükümet ve psikoloji benim çal¨∆ma konular¨m olacak. Hükümetimin nas¨l çal¨∆t¨·¨n¨ bilmem gerekti·ine inan¨yorum ama ülkemin vatanda∆lar¨n¨n nas¨l dü∆ündü·ünü anlamam da bir o kadar önemli. TOP LUM VE DE ÊER LER 16 e-Journal USA ¿≈ DENEY¿MLER¿ KEND¿ SÖZLER¿YLE Ç ok çal¨∆mak ve kendi paras¨n¨ kazanmak Birle∆ik Devletlerde çok önemlide·erlerdir. Bir çok çocuk bunu önce evde bir tak¨m i∆lere yard¨mc¨ olup bir harçl¨k alarak – haftal¨k veya ayl¨k makul bir ödeme – ö·reJoel Page, AP/WWP nir. Sonra, genellikle okuldan sonra veya hafta sonlar¨ çal¨∆arak harçl¨klar¨n¨ ç¨kart¨r, üniversite için para biriktirir, uygulamal¨ deneyim kazan¨r, ve ba·¨ms¨zl¨k duygusunu ö·renirler. Gazete da·¨tmaktan, kom∆ular¨n çocuklar¨na bakmaya, kasada po∆etleri doldurmaktan restoranda masalar¨ toplamaya kadar çok say¨da ve çe∆itli i∆ f¨rsat¨ vard¨r. Daniel Hulshizer, AP/WWP Öyle ki, bir çok genç, Benim i∆imi bulmam neredeyse kazara oldu. Karde∆im yeni izci olmu∆tu ve bizim onun üniformas¨n¨ sat¨n almam¨z gerekiyordu. Annemle babam izci malzemeleri satan dükkanda al¨∆veri∆ yaparken, ben kap¨da bekliLaura ilk maa∆ çekiyle. yordum. Birkaç dakika sonra ma·aza müdürü yan¨ma gelerek orada çal¨∆mak isteyip istemedi·imi sordu. O s¨ralar tek gelirim ara s¨ra yapt¨·¨m çocuk bak¨c¨l¨·¨ndand¨, bu nedenle i∆i kabul ettim. An¨nda benimle görü∆tüler ve i∆e ald¨lar. O günden sonra annem her Sal¨ ve Cumartesi beni arabayla çal¨∆t¨·¨m o ma·azaya götürdü. Ben mü∆terilerin ald¨·¨ ∆eyleri kasaya kaydedip torbalara koyuyorum, fi∆lerini verip gönderiyorum. Kasada çal¨∆man¨n d¨∆¨nda, izcilerin yükselmesini sa·layan raporlar¨ dolduruyorum, telefon sipari∆lerini al¨yorum, ve küçük izcilerin (5-10 ya∆) anne ve babalar¨na ilk üniformalar¨n¨ sat¨n al¨rken yard¨mc¨ oluyorum. Bu kolay de·il, çünkü Eylül ba∆¨nda çok say¨da erkek çocu·u izcilere kat¨l¨nca ma·aza, bütün süreç boyunca ad¨m ad¨m yönlendirilmesi gereken yeni ve akl¨ kar¨∆m¨∆ anne babalarla doluyor. Ma·aza y¨l¨n di·er zamanlar¨nda o kadar kalabal¨k olmuyor. Böylece genellikle bir soda alacak, biraz ödev yapacak veya orada çal¨∆an di·er arkada∆lar¨mla sohbet edecek zaman¨m oluyor. Eskisi kadar bo∆ zaman¨m olmasa da yine de i∆imi seviyorum. Patronum da dahil olmak üzere birlikte çal¨∆t¨·¨m insanlar nazik, yard¨msever ve e·lenceli ki∆iler; ayr¨ca ço·u yeti∆kin oldu·undan, onlarla konu∆mak bana “gerçek dünya” hakk¨nda benzersiz bir bak¨∆ aç¨s¨ sa·l¨yor. Bir de en sonunda kendi param¨ kazanmaya ba∆lad¨m. Bu sayede ne zaman bir ∆ey sat¨n almak istesem annemlerden borç almak zorunda kalm¨yorum. Daha önce olmayan belli derecede bir ba·¨ms¨zl¨·¨m var. Sabit bir gelirimin olmas¨ bana param¨ etkin bir ∆ekilde yönetmeyi, ne kadar biriktirip, ne kadar harcayaca·¨m¨ bilmeyi ve daha önce k¨ymetini bilmedi·im ∆eylerin asl¨nda kaça mal oldu·unu ö·retti. (Kendim al¨ncaya kadar bir çift ayakkab¨n¨n ne kadar pahal¨ oldu·unu bilmiyordum.) Ayr¨ca i∆im sayesinde ileti∆im becerilerim daha geli∆ti; insanlarla profesyonel olarak nas¨l konu∆aca·¨m¨, mü∆terilerle konu∆arak onlar¨n ne arad¨·¨n¨ nas¨l anlayaca·¨m¨, hatta ciyak ciyak ba·¨ran bir çocu·u nas¨l sustura- Al Goldis, AP/WWP ailelerinin ekonomik durumu nas¨l olursa olsun, liseye bile gelmeden ilk maa∆lar¨n¨ alm¨∆ olurlar. Ancak, çocuklar¨n çal¨∆t¨r¨lmas¨n¨n suiistimal edilmesini önlemek için A.B.D. kanunlar¨ i∆e girmeyi en az 14 ya∆ ile ve genellikle tar¨m d¨∆¨ i∆lerle s¨n¨rlam¨∆t¨r. Ayr¨ca 16 ya∆ alt¨ndaki küçüklerin okul haftas¨ boyunca çal¨∆ma süreleri 18 saatle s¨n¨rlanm¨∆t¨r. Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨ya: Maine’deki lise ö·rencileri hasat mevsiminde çal¨∆mak için okuldan izin al¨rlar; Flemington, New Jersey’deki Hunterdon Lisesinden yay¨n yapan WCVH radyo istasyonunda diskjokeyler müzik seçimlerini tart¨∆¨yor; Lansing, Michigan’daki Gibson’s Kitapç¨s¨nda ö·renciler çal¨∆¨yor. e-Journal USA 17 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE bilece·imi ö·retti. Bo∆ zaman¨m¨ alsa da, i∆imi ve bana verdi·i becerileri hiçbir ∆eye de·i∆mem. Kötü yönlerinden bir tanesi gençlerin fatura ödemeyip paralar¨n¨ pahal¨ lükslere harcamas¨ nedeniyle çal¨∆man¨n anlam¨n¨ tam olarak kavrayamamas¨d¨r. Böylece sonunda paran¨n sadece harcamaya yarad¨·¨n¨ dü∆ünebilirler ve para biriktirmeyi ö·renmeyebilirler. Çal¨∆an ö·renciler ders çal¨∆ma sürelerinden k¨sabilirler çünkü ders çal¨∆mak veya arkada∆lar¨ veya aileleriyle birlikte zaman geçirmeye yeterli vakit kalmaz. Laura Voss, 16, 11. s¨n¨f, Thomas S. Wootton Lisesi, Rockville, Maryland. [http://www.mcps.k12.md.us/schools/woottonhs] Tirza Sevilla, 15, 10. s¨n¨f, Wakefield Lisesi, Raleigh, North Carolina. [http://wakefieldhs.net] Sürekli bir i∆im olmasa da okuldan sonra bir sürü i∆ yap¨yorum. Okuldan sonra yapt¨·¨m ∆eylerden birisi bana dü∆en bütün ufak tefek i∆ler çünkü yerel Four-H (Dört-H) kulübü için tav∆an ve domuz yeti∆tiriyorum. Four-H k¨rsal bölgelerdeki gençlerin becerilerini geli∆tirmek için kurulmu∆ ulusal bir örgüt. Buras¨ yaz¨n bir çok yeni insanla tan¨∆abilece·iniz ve arkada∆ bulabilece·iniz ve çok e·lenece·iniz bir yer. Ayr¨ca yaz¨n ve okuldan sonralar¨ küçük erkek karde∆ime de bak¨yorum. Mümkün oldu·u kadar çok arkada∆lar¨mla bir arada olmak istiyorum. Ayn¨ zamanda büyükbabam¨n evinde de çal¨∆¨yorum. Çimlerini kesip bahçedeki yabani otlar¨ temizliyorum. Çal¨∆may¨ severim. Çok e·lenceli ve size sorumluluk veriyor. Bundan ç¨kard¨·¨m ya∆am felsefesi, istedi·iniz ∆eyler için çal¨∆man¨z gerekti·idir. Ben Hecht’s ma·azas¨nda (baz¨ Do·u Eyaletlerindeki ma·aza zinciri) çal¨∆maya geçen yaz ba∆lad¨m, asl¨nda okul nedeniyle bunu yapt¨m. Pazarlama III adl¨ bir ders al¨yorum ve bu dersin ko∆ullar¨ndan birisi bir i∆ bulman¨z. 396 saatlik bir çal¨∆ma süresi doldurursan¨z ikinci bir kredi alabiliyorsunuz. Böylece geçen Temmuzun 12sinde Hecht’s ma·azas¨nda çal¨∆maya ba∆lad¨m. Genç giyim bölümünde görevliyim ve bu benim için biraz zor oluyor çünkü bütün param¨ giysilere harcamamaya çal¨∆¨yorum. Asl¨nda e·lenceli ve bir çok ∆ey ö·renmeme yard¨m etti. Oldukça utangaç birisiyim ama kasada çal¨∆t¨·¨m için insanlarla konu∆mam ve onlarla sohbet ederek duygular¨m¨ kontrol etmem gerekiyor. Danielle Burdine, 17, 11. s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana. [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] Kristen Grymes, 17, James Monroe Lisesi, Fredericksburg, Virginia, 12. s¨n¨f. Okul, ders çal¨∆mak, okul d¨∆¨ faaliyetler, ibadet, sinema ve ... çal¨∆mak: yapacak çok ∆ey, ama az zaman var. Ama i∆lerin de iyi ve kötü yönleri vard¨r. ¿yi yönlerinden baz¨lar¨ harcamak için fazladan para ve i∆ çevresinde çal¨∆ma deneyimi. Bir ba∆ka faydas¨ kendi ihtiyaçlar¨n¨zdan baz¨lar¨n¨ kar∆¨layabildi·iniz için i∆iniz sizin kendinizi daha ba·¨ms¨z hissetmenizi sa·lar. Ayr¨ca üniversite için veya ba∆ka gelecek planlar¨ için para biriktirmek de isteyebilirsiniz. Baz¨ gençler ailelerinin ihtiyaçlar¨n¨ da kar∆¨larlar. TOP LUM VE DE ÊER LER 18 e-Journal USA D¿N¿ ¿NANÇLARIN ETK¿S¿ KEND¿ SÖZLER¿YLE A merika bir çok inan¨∆¨n ülkesi ve Amerika’daki gençler dini inançlar¨n¨ çe∆itli yollarla yerine getiriyorlar. Daha e·itimlerinin ilk a∆amalar¨nda, A.B.D. tarihini okurken, Amerikal¨ çocuklar uluslar¨n¨n Mark Humphrey, AP/WWP hükümetini yönlendiren temel ilkeler aras¨nda dinsel özgürlük ve kilise ve devletin ayr¨lmas¨ oldu·unu ö·reniyorlar. Neye ve nas¨l ibadet edeceklerine karar vermek her bireyin kendi seçimi. Bir çok gencin din konusundaki kararlar¨ ailelerinden etkileniyor. Daniel Hulshizer, AP/WWP Baz¨lar¨ dinsel gruplarca i∆letilen okullara devam ediyor, di·erleri kilise, sinagog veya camiler taraf¨ndan organize edilen okul sonras¨ veya hafta sonu programlar¨na kat¨l¨yor. Öte yandan bir ba∆ka grup hiçbir dine ba·l¨ olmamay¨ seçebiliyor. Gençlere ula∆mak isteyen bir çok din, ça·da∆ gençlik kültürünün temel ta∆lar¨n¨ kendilerine uyarl¨yor. Bu nedenle art¨k bir çok toplulukta H¨ristiyan bir rock grubu veya Müslüman rap’çiler ya da gençli·e yönelik dini ayinlere s¨k s¨k rastlan¨yor. ¿badetimi günlük faaliyetlerim arac¨l¨·¨yla yap¨yorum. Ba∆kalar¨na örnek olarak onlar¨ yönlendirmeye çal¨∆¨yor ve daima güçlü de·erlerime uygun seçimler yap¨yorum. Bir Katolik okuluna devam etmek dini inançlar¨m¨ nas¨l yerine getirece·im konusunda belli ba∆l¨ etken oldu ve okuldaki bütün zorluklar¨n üstesinden gelebilmeme yard¨m etti. Dinim ya∆am¨m¨ üzerine oturtabilece·im güçlü bir temel olu∆turdu ve tüm ya∆am¨m boyunca güçlü bir etki oldu. Maggie Boyle, 16, Saint Mary’s Ryken, Leonardtown, Maryland, 11. s¨n¨f. [http://www.smrhs.org] Ruhsal aç¨dan insanlar nereden nas¨l geldiklerini, ve ne yapt¨klar¨n¨ bilmek isterler. Amerikal¨lar hangi din yolunu isterlerse seçme özgürlü·üne sahip olduklar¨ için çok ∆ansl¨. Ben güçlü ve destekleyici bir H¨ristiyan ailede yeti∆tim, ve ailemin ben daha çocukken içime yer eden de·erleri büyürken de çok de·i∆medi. Ama gençler olarak en çok arkada∆lar¨m¨zdan etkileniyoruz. Benim en yak¨n arkada∆¨m da benim gibi dinine ba·l¨ ve bunu kullanarak birbirimize kar∆¨ sorumluluklar¨m¨z¨ yerine getiriyoruz. ¿nsanlar de·erlerinizi ö·renince istemedi·iniz ∆eyleri yapman¨z için sizi zorlamaktan vazgeçiyorlar. Ashley Voigtlander, 18, Centennial Lisesi, Lino Lakes, Minnesota, 12. s¨n¨f. [http://www.centennial.k12.mn.us/chs] Dinimin, kim oldu·um, nas¨l davrand¨·¨m ve nas¨l yazd¨·¨m üzerinde büyük etkisi var. Yahudi olmak bana soru sormay¨, Torah’dan kendi anlamlar¨m¨ ç¨kartmay¨, ve herkesin kabul etti·i ∆eyleri sanki de·i∆mez do·ruymu∆ gibi kabul etmemeyi ö·retti. Torah’tan parçalar al¨p onlar¨ günlük ya∆ant¨n¨zla ili∆kilendirerek daha iyi anlayabilirsiniz. Yahudi olmak her Cuma ak∆am¨ ve Cumartesi sabah¨ tap¨na·a gitmek, veya bat-mitzvah veya bar-mitzvah (Yahudi bir k¨z veya erkek çocuk 13 ya∆ dolaylar¨nda yeti∆kinlerin dinsel sorumlulu·unu üstlenir) olmak, veya takke ve püskül takmak (Ortodoks Yahudi erkeklerin ba∆lar¨na takt¨·¨ takke ve içlerine giydikleri püsküllü giysi) de·ildir. Her zaman tek bir ∆eye inanmak, ya da bir ∆eye inand¨·¨n¨z için ba∆ka ∆eylere inanmamak de·ildir. Yahudi olmak nas¨l davrand¨·¨n¨z ve neye inand¨·¨n¨zd¨r. Örne·in çe∆itlili·e sayg¨ duymak, yeni ∆eyleri ö·renmeye aç¨k olmak, ba∆kalar¨n¨ e·itmeye yard¨m etmek gibi. Bize insanlar için en önemli ∆eylerin birbirine sayg¨ duymak, iyilik yapmak ve bar¨∆ sa·lamak oldu·u ö·retili- Jim Cooper, AP/WWP Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨ya: Franklin, Tennessee’de People’s Kilisesinde gençler küçük gruplar halinde dua ediyor; Noor-Ul-Iman Okulunun ö·rencileri South Brunswick, New Jersey’deki New Jersey Camisinin ¿slam Derne·indeki ö·leden sonra duas¨na kat¨l¨yor; New York City’deki Solomon Schecter Lisesinde sabah ayinine kat¨lan bir ö·renci elinde Torah tutuyor. e-Journal USA 19 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE yor. Din kitab¨m¨zda bize ∆u ö·retiliyor, “Sizin için kötü olan ∆eyleri ba∆kas¨na yapmay¨n. Torah sadece budur. Geri kalan¨ yorumlard¨r.” Çocuklar dinlerinden çok etkileniyor çünkü hayatlar¨n¨n ta en ba∆¨ndan itibaren onlara bu ö·retiliyor ve di·er ∆eyler ne kadar de·i∆irse de·i∆sin, bunun de·i∆meyece·ini biliyorlar. Alexandria, Virginia’da sinagogu Amerika’da bile ba∆ka taraf¨ndan sponsor edilen bir kovboy din ler konusunda basmapartisinde Cindy babas¨yla. kal¨p fikirler var. Arkada∆lar¨mla ben birbirimizin dini hakk¨nda konu∆uyoruz. Birbirimize ö·retiyoruz ve görüyoruz ki bu basmakal¨p fikirler ço·u zaman do·ru de·il. zaman benim için bir sorun olmad¨. Farkl¨ dinlerden bir sürü arkada∆¨m var. Ambreen Ali, 16, 12.s¨n¨f, Westridge K¨z Okulu, South Pasadena, California. Dinim bir çok yönden hayat¨ma ∆ekil verdi. Roma Katolik dininin bana ö·retti·i en önemli ∆ey hayat¨m¨ kiliseye ba·l¨ olarak ve kurallar¨ çerçevesinde ya∆amam gerekti·i. Düzenli olarak kiliseye gidince, ya∆ant¨mda öncelik s¨ras¨ olu∆turmay¨ ö·rendim. Benim için önce kilise gelir, sonra ailem ve arkada∆lar¨m, en son olarak da di·er ∆eyler. Günümüz dünyas¨nda do·ru Alisha, birkaç y¨l önce ilk komünyoldan ayr¨lmak ve maddecili- yonunda. ·e, ve sizi “mutlu” etti·i söylenen ∆eylere ve ya∆am biçimlerine kap¨lmak çok kolay. Dinim bana mutlulu·un gerçek anlam¨n¨ ve hayatta gerçekten neyin önemli oldu·unu ö·retti. Cindy Holden, 14, 9. s¨n¨f, West Springfield Lisesi, Springfield, Virginia. [http://www.fcps.edu/westspringfieldhs] Alisha Weisser, 17, 11.s¨n¨f, St. Mary’s Ryken Lisesi, Leonardtown, Maryland. [http://www.smrhs.org] Ailem Hindistan’dan ve biz Hindu’yuz. ¿ngiltere’de do·dum. Ben sekiz ya∆¨ndayken Birle∆ik Devletlere geldik ve ∆imdi Amerikan vatanda∆¨y¨z. Her Pazar Swadhyay (Eski Hindistan’¨n dili olan Sanskritçide kendini inceleme anlam¨na gelir) adl¨ grubun toplant¨lar¨na kat¨l¨r¨m. Sadece kültürel konular¨ de·il etik konular¨ da tart¨∆¨r¨z. Kendimi daha iyi anlamama yard¨mc¨ oluyor ve kültürel miras¨mla ba·lant¨m¨ sa·l¨yor. Ben A.B.D., ailem ise Burma do·umlu. Biz Budistiz. On be∆ günde bir Pazar günleri Maryland’deki Budist tap¨na·¨na gider, Burma dilinde ders al¨r¨m. Ayr¨ca tap¨naktaki dini ayinlere de kat¨l¨r, fakirlere g¨da yard¨m¨ gibi hay¨r i∆lerinde görev al¨r¨m. Yeni evimize ta∆¨nd¨·¨m¨zda tap¨nak rahipleri gelerek yeni evimizi kutsad¨. Bir kere tap¨nakta rahiplerle bir hafta sonu geçirdim ve onlar¨n ya∆ad¨·¨ gibi ya∆ad¨m. Bu benim için çok de·erli bir deneyim oldu ve gelecekte de tekrarlamak istiyorum. Aakash Chudasam, 14, Oakton Lisesi, Herndon, Virginia, 11. s¨n¨f. http://www.fcps.k12.va.us/OaktonHS] Ben A.B.D.’de do·dum, ailem ise Hindistan’dan geldi. Biz Müslüman¨z. “Muslims in Action (Eylem Halinde Müslümanlar)” veya “MIA” adl¨ bir gençlik grubunun üyesiyim. MIA grubumuzun üyeleri çok farkl¨ ülkelerde, ve ço·u, benim gibi Birle∆ik Devletlerde do·mu∆. Tsunamiden zarar görenler için para toplamak, veya Irak ve Afganistan’daki insanlar için insani yard¨m toplamak da dahil olmak üzere çok çe∆itli faaliyetlerimiz var. Pasta satarak, araba y¨kayarak bir çok ∆ekilde para topluyoruz. Ben Müslüman olmaktan gurur duyuyorum ve dinim benim hayat¨m¨n önemli bir parças¨. Okulumdaki ö·rencilerin büyük bölümü Müslüman de·il ama bu hiçbir TOP LUM VE DE ÊER LER Nay Soe Lwin, 13, Oakton Lisesi, Herndon, Virginia, 9. s¨n¨f. [http://www.fcps.k12.va.us/OaktonHS 20 e-Journal USA DOÊRU YOLDAN SAPMAMAK E rgenliklerini ya∆arken gençler bir çok zorluklarla kar∆¨la∆¨r. A.B.D. gençlerinin büyük bir ço·unlu·u bask¨larla ba∆ edebilirler. Ama özgürlü·ünü ya∆amak ve kendilerini anne babalar¨ndan ve di·er otorite temsilcilerinden uzakla∆t¨rmak arzusu bazen gençleri sonradan pi∆manl¨k duyacaklar¨ biçimde davranmaya iter. Medya zaman zaman gençlerin bu davran¨∆lar¨n¨ abartmak veya sansasyon haline getirmek e·ilimindedir. Ancak sorunun varl¨·¨ inkar Matt York, AP/WWP edilemez – ve sonuçlar çok ciddi olabilir. Ara∆t¨rmak, s¨n¨rlar¨ zorlamak, ve yeni ∆eyler denemek arzusu – bana bir ∆ey olmaz duygusuyla birle∆ince – baz¨ gençleri tehlikeli davran¨∆lar¨ denemeye iter. 2003 y¨l¨nda A.B.D. hükümetinin raporuna göre 12-17 ya∆ aras¨ndaki gençlerin yüzde 30.5’luk bölümü marihuana ba∆ta olmak üzere hayatlar¨nda en az bir kere yasal Joe Marquette, AP/WWP olmayan bir uyu∆turucu maddeyi kulland¨klar¨n¨ söylüyor. Evlilik öncesi cinsel ili∆kiye giren gençler, kendilerini hamilelik, HIV/AIDS, ve di·er seksüel ili∆kiyle bula∆an hastal¨k riskleriyle kar∆¨ kar∆¨ya b¨rak¨yorlar. Anne babalara, okullara, dinsel topluluklara, ve kanun koruyucu kurulu∆lara bu konularla ba∆a ç¨kabilmeleri için yard¨mc¨ olmak üzere son y¨llarda William Thomas Cain, AP/WWP bir çok destek gruplar¨ ve sivil toplum örgütleri kurulmu∆tur. KEND¿ SÖZLER¿YLE Lise y¨llar¨nda bir ö·rencinin alabilece·i öyle çok yanl¨∆ karar var ki. ¿nsanlar ne kadar özgür olduklar¨n¨ dü∆ünürlerse dü∆ünsünler, dü∆ünceleri ve kararlar¨ ba∆kalar¨ndan etkilenir. Ben de daima arkada∆ bask¨s¨na kar∆¨ koyaca·¨m¨ söyledim, ama bu sand¨·¨m kadar kolay olmad¨. Birisi ancak yanl¨∆ bir ∆ey yapt¨ktan sonra bunun ne kadar aptalca oldu·unu anlar. Ben uyu∆turucu denedim ve ba∆¨m¨ bir çok derde soktum. ≈imdi art¨k ders alabilece·im bir ∆ey var. Bu nedenle lütfen kendinizi ve sadece kendinizi dinleyin. Benim hatalar¨mdan ders al¨rsan¨z kendi kararlar¨n¨z¨ verebilirsiniz. Tyler Tenorio, 16, Fort Lupton Lisesi, Fort Lupton, Colorado, 11. s¨n¨f. Ben 15 ya∆¨nday¨m. Bu kadar genç olmama ra·men uyu∆turucu sorunuyla mücadele ettim. Son bir buçuk y¨ld¨r rehabilitasyon programlar¨na girip ç¨k¨yorum. Ama sonunda uyu∆turucular¨n hayat¨m¨ nas¨l etkilediklerini anlad¨m. Yedi ay süreyle metamfetamin ba·¨ml¨l¨·¨yla mücadele ettim. Bu süre boyunca yapt¨·¨m kötü tercihlerden ötürü ∆imdi yarg¨ sisteminin içindeyim. Ama bunun bana çok faydas¨ oldu. A∆a·¨ yukar¨ alt¨ ayd¨r uyu∆turucudan uza·¨m ve kendimle gurur duyuyorum. Yo·un Ayakta Hasta Program¨ adl¨ bir programa kat¨ld¨m. Ayr¨ca Narcotics Anonymous / NA (Anonim Narkotikler) adl¨ bir grubun toplant¨lar¨na kat¨l¨yorum. Her ikisi de müthi∆ programlar ve bana çok faydal¨ oldular. Uyu∆turucunun asl¨nda hayat¨n¨za neler yapt¨·¨n¨ tam olarak görmenize yard¨mc¨ oluyorlar. Bir çok insan¨ yar¨ yolda b¨rakt¨m. Dünyada her ∆eyden çok sevdi·im bir insan¨ hayal k¨r¨kl¨·¨na u·ratmak bugüne kadar hissetti·im en kötü duygu. NA toplant¨lar¨nda size bir gecede düzelemeyece·inizi söylüyorlar. Bu do·ru. Her gün biraz iyile∆iyorsunuz. Tenneil Ewing, 15, 10. s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨ya: Tohaci, Arizona’da bir ¨slahevinde bir genç hücresinin penceresinden d¨∆ar¨ bak¨yor;gençleri içeren alkolden kaynaklanan motorlu ta∆¨t kazalar¨n¨n say¨s¨n¨ azaltmaya yönelik bir program¨n uygulamaya konmas¨ için Students Against Drunk Driving (Sarho∆ Araba Kullanmaya Kar∆¨ Ö·renciler) üyeleri A.B.D. Kongre Binas¨ önünde gösteri yap¨yorlar; Upper Providence, Pennsylvania’da yoldan geçen bir ki∆i bir araba kazas¨nda ölmü∆ be∆ k¨z için yap¨lm¨∆ e·reti an¨ta bak¨yor. K¨zlardan dördünün kan¨nda difloroetan kimyasal¨ bulunmu∆tu. e-Journal USA 21 TOP LUM VE DE ÊER LER GÖNÜLLÜ ÇALI≈MA KEND¿ SÖZLER¿YLE B ir çok genç kendi toplumlar¨ ile ilgilenmek, enerji ve heveslerini ba∆kalar¨na yard¨m etmek için kullanmak istiyorlar. Binlerce gönüllü kurulu∆ ile ortak çal¨∆an ve A.B.D.’deki gençler için gönüllü çal¨∆ma f¨rsatlar¨ sa·layan bir örgüt olan Christopher Berkey, AP/WWP Youth Service America / YSA’ya (Amerikan Gençlik Hizmetleri) göre 2005 Ulusal Gençlik Hizmet Gününe milyonlar kat¨larak bunu dünyadaki en büyük y¨ll¨k hizmet toplant¨s¨ haline getirdi. Genç Amerikal¨lar çocuklara ders verdiler, yeni oy kullanacak olanlar¨ kaydettiler, kendi toplumlar¨n¨ Jim Cole, AP/WWP sa·l¨kl¨ beslenme konusunda e·ittiler, ve HIV/AIDS için koruyucu malzeme da·¨tt¨lar. ¿zleyen yaz¨larda da görece·imiz gibi yerel ve küresel olaylar Amerikan ö·rencilerini zamanlar¨n¨ ve enerjilerini gönüllü olarak kullanmaya itmekte. Noel’in ertesi günü Güney Asya’y¨ yerle bir eden tsunami bütün Amerikal¨lar¨ geçici olarak etkiledi; ancak, beni kal¨c¨ bir ∆ekilde de·i∆tirdi. Dünya üstündeki say¨s¨z insan gibi ailem ve ben bu felaketi ilk duydu·umuz andan itibaren saatlerce televizyonun önünden kalkamad¨k. Yüz binlerce insan¨n bir iki dakika içinde yok oldu·u dü∆üncesini anlamak benim için imkans¨zd¨. Haberlerde s¨k s¨k sözü edilen Chennai, Hindistan ailem için özel bir anlam ta∆¨maya ba∆lad¨. Annem Atlanta’dan Becky Douglas ad¨nda bir kad¨nla çal¨∆m¨∆t¨. Bu kad¨n Chennai’de bir yetimhane kurmu∆tu. Annem birden yurdun tam da tsunaminin yolunun üstünde oldu·unu anlad¨. Becky’den telefonla ö·rendi·imize göre onun denizden sadece biraz içerdeki yetimhanesinde çocuklara bir ∆ey olmam¨∆t¨ ama yak¨n¨ndaki bir yetimhanede bütün çocuklar ölmü∆tü. Ayr¨ca sahildeki bütün bal¨kç¨ köylerinin ekonomisi yok olmu∆tu. Bu insanlara yard¨m etmenin en iyi yolunun ne oldu·unu sordu·umuzda Becky orada ya∆ayan insanlar¨n uzun vadede refaha kavu∆malar¨n¨n denize dönüp bal¨kç¨l¨k yapmalar¨na ba·l¨ oldu·unu söyledi. Bu neye mal olurdu? Becky 11,000 dolar¨n 500 ki∆ilik bir köyün teknelerini ve a·lar¨n¨ tamire yetece·ini söyledi. Tatilden eve dönünce okul müdürümüzle konu∆tum ve Bullis Okulunda (Washington, D.C.’nin zengin banliyölerinden birinde bir özel okul) para toplamak amac¨yla bir kampanya düzenlemek için izin ald¨m.Üç gün sonra tüm ö·rencilere kampanyay¨ ba∆latmak için bir sunu∆ yapt¨m. Kampanyan¨n ilk gününde hiç de beklemedi·imiz bir ∆ekilde 4,000 dolardan fazla toplad¨k. Hafta sonunda hedefimizin iki kat¨n¨ toplad¨k ve bu güne kadar 100,000 dolardan fazla toplad¨k. Bu paran¨n tamam¨ do·rudan Hindistan’a gönderildi. S¨n¨f arkada∆lar¨mdan sekizi ve ben, müdürümüz ve birkaç ba∆ka yeti∆kinle birlikte bahar tatilimizi Hindistan’da geçirmeye karar verdik. Herkes kendi yol paras¨n¨ ödedi. Hindistan’da ö·rendiklerimiz para toplarken ö·rendiklerimizi kat kat geçti. Chennai’de bir hafta kald¨k. Zaman¨m¨z¨n yar¨s¨n¨ ilk ilgilendi·imiz yetimhane ve okulda, di·er yar¨s¨n¨ ise cüzzaml¨ hastalardan olu∆an üç kolonide geçirdik. Yetimhanede çal¨∆mak hepimiz için çok kolayd¨ çünkü çocuklar çok sevimliydi. Bu kadar k¨sa bir süre sonra onlardan ayr¨lmak zor oldu ve ayr¨l¨rken hepimiz a·lad¨k. Cüzzaml¨ kolonilerindeki çal¨∆mam¨z çok daha zordu ama sonunda belki en de·erlisiydi. Hiç birimiz daha önce bir cüzzam hastas¨ görmemi∆tik. Önceleri koloni sakinlerine de·il dokunmak yanlar¨na gitmekten bile korkuyorduk. Ama onlar¨n sevgi ve yard¨m duygular¨ ta∆¨yan yabanc¨lar¨n ziyaretinden duydu·u Allen Oliver, AP/WWP Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨ya: Tennessee’deki bir Metodist kamp¨nda gönüllüler ürünü dü∆ük gelirli ailelere da·¨t¨lacak tohumlar¨ ekiyor; Moultonboro, New Hampshire’da Bar¨∆ ¿çin Hizmet ad¨nda bir gönüllü hizmet örgütünün üyeleri Geneva Point’te büyük bir yaz kamp¨ aç¨l¨∆¨nda yard¨m ediyorlar; Washington Township, New Jersey’deki Chesnut Ridge Orta Okulunda bir ö·renci okul bölgesi taraf¨ndan desteklenen ya∆l¨lar için bilgisayar dersine kat¨lan kendinden daha büyük bir ö·renciye yard¨m ediyor. TOP LUM VE DE ÊER LER 22 e-Journal USA KEND¿ SÖZLER¿YLE heyecan¨ görünce korkular¨m¨z hemen yok oldu. Onlara kendilerine-yeterli olma konusunda yard¨mc¨ olabilmek için muz a·açlar¨ dikmelerine yard¨m ettik ama en iyi ∆ey birey olarak onlara yard¨m etmekti. Gezimin en heyecan verici ve belki de hayat¨m¨n en duyguland¨·¨m an¨, cüzzam nedeniyle her iki elini ve her iki aya·¨n¨ kaybetmi∆ bir kad¨n¨n saçalar¨n¨ taray¨p ördü·üm zamand¨. O ana kadar, basit sevgi hareketlerinin ba∆kalar¨ için ne anlama gelebilece·ini anlamam¨∆t¨m. gönüllü olmal¨d¨r. F¨rsatlar ortaya ç¨karak ki∆inin kendi ilgi alan¨ pe∆inden gitmesine yard¨mc¨ olacakt¨r. John T. Vogel, 17, 12. s¨n¨f, Cizvit Lisesi, San Antonio, FL. [http://www.jesuittampa.org] Medya genellikle ba∆lar¨ derde giren gençleri konu eder ama Amerika’da çevreleri üzerinde olumlu bir etki Lauren Elyse (Ellie) Prince, 16, 11. s¨n¨f, The Bullis yapan gençlerin say¨s¨ onlardan çok daha fazlad¨r. School, Potomac, Maryland. Benim gönüllü oldu·um programlardan birisi yerel [http://www.bullis.org] ilkokullardan birinde rehberlik yapmak. Haftada bir gün okula giderek bir be∆inci s¨n¨f ö·rencisi ile birlikte zaman geçiriyorum. Bazen Tüm gençler, gelecek nesilleoyun alan¨nda oynuyoruz, rin iyili·i için çevreye hizmet bazen de kitapl¨·a gidiyoruz etmeye çal¨∆mal¨d¨r. Çocukluve o hafta neler yapt¨·¨n¨ ·umdan beri, çevreye gittikçe konu∆uyoruz. Program ileriartan bir ilgi duydum. ¿kinci de sorun ya∆ayaca·¨ dü∆ünüs¨n¨fta ilkokulumun Ekoloji len çocuklara yol göstermek Kulübüne kat¨ld¨m. Okulun araiçin haz¨rlanm¨∆. Bence, bu zisini güzelle∆tirmeye ve geri lisemizdeki ba∆ar¨l¨ programdönü∆üm projeleri yürütmeye lardan birisi çünkü çocuklar çal¨∆t¨k. Daha sekiz ya∆¨ndaydaha erken ya∆larda özgüven ken bile çevreyi iyi yönetmenin kazan¨yorlar. Rehberleri olan bir zorunluluk oldu·unu ö·rençocuklar¨n çok ilerleme gösterdim. diklerini kendim de gördüm 2004 y¨l¨n¨n sonlar¨nda ve bu ilerlemeler onlar¨n A.B.D. Orman Hizmetlerinin hayatlar¨n¨n geri kalan k¨sm¨nYüzüncü Y¨l Kongresinde bir da da sürecek. sunum yapt¨m, ve sadece bu Bu kadar çok gencin ba∆kanesil için de·il gelecek için lar¨na yard¨m etmek için de do·ru çevreci uygulamalar kendi bo∆ zamanlar¨ndan fedageli∆tirmek ad¨na yap¨lan ça·r¨karl¨k etmelerinin sebebi bir lar¨n genç insanlara duyurulup, ba∆kas¨n¨n ya∆am¨na etki edeEllie Chennai, Hindistan’daki Rising Star Outreach Yetimhanesinyan¨t vermelerini sa·lamak bildiklerini görmek. Haftan¨deki çocuklarla. için neler yap¨labilece·ini ele z¨n yüzde birinden bile daha ald¨m.Hayat¨mda çok önemli az bir süreyi, yani sadece bir bir deneyimdi. Farkl¨ politik saatinizi ay¨rmak kadar basit felsefelerin fark¨na varmak ve bir ∆ey bile bir ba∆kas¨n¨n do·al kaynak yönetimindeki çat¨∆malar¨n fark¨na varmak ya∆ant¨s¨nda güçlü de·i∆iklikler yaratabilir. Gençler kenbenim gözlerimi açt¨ ve çevresel korumadan sorumlu di istekleriyle zaman ay¨r¨yorlar. Bunu iyi kalpli olduklaolanlar¨n yapmas¨ gereken zor seçimlerin fark¨na varr¨ için ve kar∆¨l¨·¨nda hiçbir ∆ey beklemeden yap¨yorlar. d¨m. Çevresel sorunlar¨ çözmenin karma∆¨k sürecine Sonunda elle tutulur ödüller olmasa da, paha biçilmez gençlik hevesini de katmak konusunda ulusal politikac¨yetenekler ve özgüven kazan¨l¨yor. lar¨ te∆vik ederek, ülkemizin ilgili ve duyarl¨ genç insanKelsey Blom, 18, 12. s¨n¨f, Centennial Lisesi, Circle lar¨n¨n gelecekte bu alana yönelmelerine umar¨m yard¨mPines, Minnesota c¨ olmu∆umdur. [http://www.centennial.k12.mn.us/chs] Çevreye duydu·um ilgi zaman¨m¨ ve yetene·imi bu çabaya katabilmem için ola·anüstü f¨rsatlar sa·lad¨. Her hangi bir konuya gerçekten tutku duyan birisi sadece e-Journal USA 23 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE Kilisem her y¨l genç ve etkin üyelerini bir gençlik hiç yapmad¨·¨m i∆leri yapmak zorunda kald¨m. Yard¨m gezisine götürür. Geçen y¨l ≈ikago’ya gittik ve Salvation etti·imiz insanlardan baz¨lar¨ gençlerin hiçbir ∆eye ald¨rArmy’e (hay¨rsever kurulu∆) ait bir bar¨nakta – asl¨nda mad¨·¨n¨ dü∆ünüyordu ama biz onlara bunun tersini onlar buna bar¨nak de·il de “ya∆ama yard¨m¨” gibi bir kan¨tlad¨k. ∆ey diyorlar – çal¨∆t¨k. Gündüz bak¨m merkezini dekoKristen Grymes, 17, 12. s¨n¨f, James Monroe Lisesi, re ettik ve orada kalanlar için yemek pi∆irdik. Bu sene Fredericksburg, Virginia. Kanada’ya gidece·iz ve gerçekten sab¨rs¨zlan¨yorum. [http://www.cityschools.com/jmhs] Ayr¨ca son iki y¨ld¨r “Dost Kamp¨” ad¨nda bir H¨ristiyan kamp¨na da gidiyorum. Bölgenin farkl¨ kiliselere mensup gençleri özel bir okul olan Fredericksburg H¨ristiyan Lisesinde toplan¨yoruz ve orada bir hafta kal¨yoruz. Yataklar¨m¨z¨ haval¨ ∆iltelerle de·i∆tiriyoruz ve yerde yat¨yoruz. Organizatörler fakirlere ait on tane ev seçiyorlar ve biz onlar¨ onar¨yoruz. Bu iyi bir organizasyon, çünkü bizi ay¨r¨yorlar ve böylece sadece kendi kilisemizden insanlarla de·il bütün di·er Burada mezuniyet töreninde görülen Kristen Grymes, fakirlerin evlerinin onar¨lmakiliselerden olan insanlarla s¨na yard¨m ederek gençlerin de ilgili oldu·unu gösteriyor.. da beraber oluyoruz. Birlikte çal¨∆¨yoruz ve ellerimiz gerçekten kirleniyor. Örne·in, bir evin çat¨s¨n¨ onarmam¨z gerekiyordu. Bunun için 11 kat eski mu∆ambay¨ söküp çat¨y¨ de·i∆tirmemiz gerekliydi. Ben o güne kadar TOP LUM VE DE ÊER LER 24 e-Journal USA MÜZ¿K KEND¿ SÖZLER¿YLE B irle∆ik Devletlerde hemen hemen bütün gençler müzik dinlemeye bay¨l¨r ve belli sanatç¨lara ve müzik çe∆itlerine dü∆kündürler. Hip-hop, rock, rap, country, caz, heavy metal, ve çe∆itli stillerin ustal¨kl¨ bile∆imleri genç hayran kitlelerini çeker. Internet ve ta∆¨nabilir MP3 ve CD-çalarlar gençlerin Steve Rouse, AP/WWP en sevdikleri sanatç¨larla sürekli ba·lant¨ halinde olmalar¨n¨ sa·layan ileri teknoloji yenilikleri aras¨ndad¨r. Ama gençler sadece dinlemekten daha fazlas¨n¨ da yap¨yorlar. Ya∆lar¨ 13 ile 18 aras¨nda de·i∆en üç milyon kadar Amerikal¨ genç okullarda müzik okuyor veya özel ders al¨yor. Yüzlerce belki de binlerce genç ise kendi ba∆lar¨na “garaj orkestras¨” kurarak kendi evlerinin veya arkada∆lar¨n¨n evlerinin garajlar¨nda müzik çal¨∆¨p, ∆ark¨lar yarat¨yorlar. Müzik bir gencin hayat¨n¨n büyük bir parças¨d¨r. ¿ster okul orkestras¨nda çalmak olsun, ister “garaj orkestras¨” kurmak olsun müzik bir gencin ya∆ant¨s¨n¨n her noktas¨nda vard¨r. Biz müziksiz ya∆ayamay¨z. Ben Wakefield Lisesi orkestras¨nda trombon çal¨yorum ama ayn¨ zamanda kendi rock grubumda da elektrikli gitar çal¨yorum. Müzi·in her gün ve bütün gün hayat¨m¨n bir parças¨ oldu·unu söylemeliyim. Okul orkestras¨na müzi·in teorisini daha iyi ö·renmek için kat¨ld¨m. Sayfadaki her notan¨n müzik parças¨nda nas¨l bir rol oynad¨·¨n¨ ö·renmek istedim. Burada ö·rendiklerimi daha sonra esas yapmak istedi·im ∆eye, yani gitar çalmaya uygulad¨m. Rock müzi·ine tutkuyla ba·l¨y¨m. 14 ya∆¨mdan beri elektrik gitar, bas gitar, bateri çalman¨n, büyük bir dinleyici kitlesi önünde ∆ark¨ söylemenin ne kadar büyük bir yetenek gerektirdi·ini dü∆ündükçe büyülenmi∆ gibi oluyorum. Bir rock y¨ld¨z¨ olmak için ç¨kt¨·¨m yolda bir çok ∆eyden etkilendim. Breaking Benjamin, Adema, KoRn gibi gruplar ve daha bir ço·u beni büyük bir dinleyici kitlesi önünde gitar çalmak konusunda motive etti. Müzik ya∆am¨m¨ de·i∆tirdi. Ben Ceplecha, 17, 10. s¨n¨f, Wakefield Lisesi, Raleigh, North Carolina. [http://wakefieldhs.net] Müzi·i kullanarak farkl¨ kültürlere kat¨labilir, sonsuza dek sürecek arkada∆l¨klar kurabilir ve hatta bir müzisyen ruhu ortaya ç¨kartabilirsiniz. Amerika’da bu kadar çok gencin müzik tutkusu olmas¨na ∆a∆mamak gerek. Benim için müzik bir ya∆am biçimi. Ba∆ar¨l¨ bir müzisyen için motivasyon ve ilham ∆artt¨r. Annemle babam Amerika’ya Çin’den göç ettiler. Çe∆itli nedenlerle hiçbir zaman müzik ö·renecek imkanlar¨ olmad¨. Ben küçükken annemle babam benim klarnet ve piyano çalmay¨ ö·renmemi sa·lad¨. Her gün ben çal¨∆¨rken beni izlediler ve benim için özel ders ayarlad¨lar. ¿lk birkaç y¨l zaman¨m¨ ö·renmek istemedi·im enstrümanlar¨ çalarak geçirmekten nefret ettim. Orta okula ba∆lad¨·¨mda annemle babam beni okul orkestras¨na piyano ö·retmenim ise beni çok iyi bir orkestraya soktular. Böylece ilk defa arkada∆lar¨m¨n uyum içinde birlikte çald¨klar¨n¨ gördüm. Y¨llar ilerledikçe daha çok ö·rendim. Sonunda eve gelir gelmez kendi kendime çal¨∆acak kadar ba·¨ms¨z oldum. Çalmam iyile∆tikçe çalma sürem uzad¨. En sonunda annemle babam¨n beni daha iyi bir müzisyen olmam için zorlamalar¨n¨ takdir etmeye ba∆lad¨m. Lise orkestras¨nda çalm¨yorum ama Greater Washington Çin Müzik Derne·inde çal¨yorum. Orkestram¨z¨n Chitose Suzuki, AP/WWP Foto·raflar, yukar¨dan a∆a·¨ya do·ru: Hattiesburg’daki Güney Mississippi Üniversitesinde All-South Honor Jazz Band toplant¨s¨nda yap¨lan provalarda yer alan baz¨ Güney Eyaletlerinden seçilmi∆ lise orkestralar¨; 2 Temmuz 2005 Live 8 konserinde hayranlar¨ ∆ark¨c¨ Stevie Wonder’a tezahürat yap¨yor. e-Journal USA 25 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE amac¨ Amerikan ve Çin müzi·ini kullanarak Amerikal¨lar ve Çinlilerin kültürel farkl¨l¨klar¨ aras¨nda köprü kurmak. Bir Çinli Amerikal¨ olarak eski Çin müzi·ini korumak ve tan¨tmaktan ve Çinliler ve Amerikal¨lar aras¨nda kültürel de·i∆imi desteklemekten gurur duyuyorum. Müzik a∆k¨m¨ Çin miras¨mla birle∆tirmek için çok iyi bir yol buldu·uma inan¨yorum. Ben müzik dinlemeyi seven tipik ö·rencilerden birisiyim. Ancak, di·erlerinin ço·undan az da olsa farkl¨y¨m. Gençlerin büyük ço·unlu·u modern rock veya elektrikli gitarla çal¨nan alternatif pop gibi belirli bir müzik çe∆idini dinlerken, ben çok çe∆itli tarzda müzik dinlerim. Elbette arkada∆lar¨m¨n sevdi·i müzi·in ayn¨s¨n¨ ben de severim ama ayn¨ zamanda country tarz¨ müzik, Jazz, eskiler, klasik ve hatta operaya da tutkunum. Müzik ailemin içinde de önemli bir rol oynar. Hepimizin payla∆t¨·¨ ortak bir merak. Do·um günleri için geleneksel “Happy Birthday” ∆ark¨s¨ için ailemizin bütün üyelerinin söyleyebilece·i bir versiyon geli∆tirdik. Kilisede özel günlerde hep birlikte ∆ark¨ söyleriz. Babam akustik gitar¨na tutkundur, k¨z karde∆lerimden birisi, Corinne, hem piyano hem de trompet çalar. Bana gelince, kendimi bildim bileli bir koroda ∆ark¨ söylerim. Müzik beni sakinle∆tirir ve stresli bir günün gerginli·ini al¨r. Çevremdeki müzi·in içine girdikçe gerçekten k¨sa bir süreyle kaçar¨m. ≈ark¨lar insanlar¨n kendilerini ifade edebilmelerini sa·lar ve bazen kültürler aras¨nda köprü olu∆turur. Benim koro s¨n¨f¨m Almanca, Frans¨zca, Latince, ¿talyanca ve Samoa dili gibi di·er dillerde ∆ark¨lar ö·rendi. Yeni ve tan¨mad¨·¨m¨z ∆ark¨larla kar∆¨la∆t¨kça farkl¨ kültürleri daha kolay kabul eder olduk. Elwin Wang, 15, 9. s¨n¨f, Walt Whitman Lisesi, Bethesda, Maryland. [http://www.waltwhitman.edu] Lise bir gencin hayat¨n¨n çok stresli bir dönemi olabilir. Müzik gençlere duygular¨n¨ d¨∆a vurma yolu açar ve hiç kimsenin onlar¨ anlamad¨·¨n¨ dü∆ündüklerinde onlar¨ rahatlat¨r. Müzi·in güzel yan¨ tek bir çe∆it müzik olmamas¨d¨r. Ben bir hikaye anlatan müzi·e tutkunum. Ayr¨ca yeni bir sesi olan veya akustik enstrümanlar¨n kullan¨ld¨·¨ canl¨ performanslar gibi, kula·a hem klasik hem de ham gelen müzi·i seviyorum. Müzi·in bir de fikir belirtme gücü var. Benim baz¨ müziklerimde politika, din, ve insanlar konusunda fikirler vard¨r; ama benim en çok sevdi·im müzik, ba∆ka her ∆eyde çok fazla politika oldu·una inand¨·¨m için, politikadan ar¨nm¨∆ olan müzik. Müzik bir sanatç¨n¨n dünya hakk¨ndaki duygular¨n¨n ve görü∆lerinin benzersiz bir ifadesi olmal¨d¨r. Ben geçmi∆le günümüzü kar¨∆t¨rmay¨ seviyorum. Geçmi∆teki gruplar ben do·madan önce hayat¨n nas¨l oldu·u hakk¨nda bir fikir edinmemi sa·l¨yor. Ben ve benim ya∆¨mdaki bir çok genç müzik sayesinde lisenin günlük stresleriyle ba∆a ç¨kabilmekteyiz. Arkada∆lar¨m¨z¨n bask¨s¨ndan da müzikle kurtuluyoruz. Dünyadan kaçmak istedi·imizde veya anne babalar¨m¨zla yapt¨·¨m¨z küçük kavgalar gibi ∆eyleri atlatmak için odam¨za çekilip müzik dinleyebiliriz. Müzik giyimim, sanat¨m, kulland¨·¨m dil gibi hayat¨m¨n her parças¨n¨ etkiliyor. Andrea Bohling, 16, 10. s¨n¨f, Wakefield Lisesi, Raleigh, North Carolina. [http://wakefieldhs.net] Kim Cline, 15, 11. s¨n¨f, Belpre Lisesi, Belpre, Ohio. [http://www.seovec.org/belpre/bhs.htm] TOP LUM VE DE ÊER LER 26 e-Journal USA SPOR KEND¿ SÖZLER¿YLE G ençlik enerjiyle e∆anlaml¨d¨r – zihinsel ve fiziksel enerji. Örgütlü ve serbest sporlar gençlere bu enerjinin bir k¨sm¨n¨ harcama f¨rsat¨ verir. Scott McCloskey, AP/WWP Bundan daha da önemlisi fairplay’in (dürüstlük, centilmenlik ve ahlak) önemini ö·renme, hedefe ula∆ma, ve e·lenme f¨rsat¨ verir. 2003 y¨l¨nda liseye giden erkeklerin yüzde 58’i ve k¨zlar¨n yüzde 51’i bir spor tak¨m¨nda yer ald¨. Erkekler için en popüler spor dal¨ Amerikan futbolu, basketbol, atletizm, beysbol, ve ulusCharlie Neibergall, AP/WWP lararas¨ futbol. K¨zlar için en popüler sporlar basketbol, atletizm, voleybol, softball (bir çe∆it beysbol) ve futboldur. Bayanlar¨n atletizmde yer almas¨n¨ te∆vik eden bir A.B.D. kanunu sayesinde son 30 y¨lda atletizm dal¨nda k¨zlar¨n say¨s¨ yüzde 800 artt¨! Liselerdeki di·er örgütlü sporlar aras¨nda jimnastik, güre∆, yüzme, tenis ve golfu sayabiliriz. Okul d¨∆¨nda, gençler y¨l boyunca toplumun katk¨lar¨yla olu∆turulan spor liglerinde yer al¨rlar. Ayr¨ca, özellikle yaz aylar¨nda sokaklarda ve mahallelerindeki parklarda bir sporla ilgilenirler. Okuldan sonra iki ayr¨ spor yap¨yorum – sonbaharda voleybol ve k¨∆¨n basketbol. Voleybol en sevdi·im spor. Okuldan sonra voleybol oynuyorum. Antrenman ba∆lad¨·¨nda tak¨m birkaç ¨s¨nma turu ko∆ar, ondan sonra da al¨∆t¨rmalarla dolu e·lenceli bir antrenmana ba∆lar¨z. Bu çal¨∆malar aras¨nda plonjonla defans, oyun kurma, smaç, plonjon, ve di·erleri yer al¨r. Maç¨m¨z oldu·unda voleybol tak¨m¨n¨ temsil eden belli bir ti∆ört giyerek okulumuzdaki di·er çocuklara o gece maç¨m¨z oldu·unu belirtiriz. K¨∆¨n basketbol oynar¨m. Voleybol gibi, hemen okuldan sonra antrenmana ba∆lar¨z. Birkaç ¨s¨nma turundan sonra uzun ve zor bir antrenman yapar¨z. Önce at¨∆lar¨m¨z¨ geli∆tirmek için pota at¨∆lar¨ içeren al¨∆t¨rmalar yapar¨z. Sonra top tutma, top atma, pres çal¨∆malar¨ yapar sonra da savunma ve hücum çal¨∆¨r¨z. Baharda hiçbir tak¨mda oynamad¨·¨m için kondisyon çal¨∆malar¨ yaparak voleybol ve basketbol için formumu korurum. Paige Caldwell, 15, dokuzuncu s¨n¨f, McCutcheon Lisesi, Lafayette, Indiana. [http://www.wvec.k12.in.us/McCutcheon] AP/WWP and McDonald’s Ko∆maya yedinci s¨n¨fta ba∆lad¨m çünkü futbolda ko∆arken iyiydim. Hiç yorulmazd¨m. Spor benim disiplinli olmay¨ ö·renmemde büyük bir rol oynad¨, sabah 5.45te uyan¨p antrenmana gittim ve bunu haftada yedi gün yapt¨m. Geçen y¨l kaybetti·im babam ne zaman okulu veya sporu b¨rakmak istesem benim için itici güç oldu. Dokuz y¨l boyunca kanserle mücadele etti, 14 saat süren ameliyatlar geçirdi, kemoterapi ve radyasyon tedavisi gördü. Annemle babam Nikaragua’dan gelmi∆ti ama ben Miami’de yüzde doksan¨ ¿spanyol olan bir mahallede do·dum ve yeti∆tim. Eduardo (Eddie) Arguello, 18, 12. s¨n¨f, Belen Cizvit Haz¨rl¨k Okulu, Miami, Florida. [http://www.belenjesuit.org] Miami-Dade County, Florida’da lise ko∆ucular¨ aras¨nda en iyilerden birisi olan Eddie Arguello, i∆ idaresi ve finans okumak için Florida Uluslararas¨ Üniversitesine atletizm bursu ile devam edecek. Hedefi mali dan¨∆man veya banka müdürü olmak. Yukardan a∆a·¨ foto·raflar: New Manchester, West Virginia’daki Oak Glen Lisesinde antrenör güre∆çileri çal¨∆t¨r¨yor; Des Moines, Iowa’da Iowa City West Lisesinde bir gülleci yar¨∆¨yor; South Bend, Indiana’daki 2005 McDonald’s All-American Liseleraras¨ Basketbol Maç¨nda rebounda ç¨k¨yorlar. e-Journal USA 27 TOP LUM VE DE ÊER LER KEND¿ SÖZLER¿YLE Y¨l boyunca her gün günde iki veya üç saat Amerikan futbolu ve/veya basketbol çal¨∆mas¨ yapar¨m. Buna a·¨rl¨k kald¨rma da dahildir. Asl¨nda Amerikan futbolu antrenmanlar¨n¨n ilk birkaç haftas¨nda, yani yaz sonu ve sonbahar ba∆lar¨nda her gün en az be∆ saat çal¨∆¨r¨m. Neden mi? Bu kadar emek vermemin nedeni sporu çok sevmem. Benim için o kadar do·al bir ∆ey ki oynamak istiyorum. Ayr¨ca bunun ya∆am¨n sadece bir bölümünde yap¨labilecek bir ∆ey oldu·unun da fark¨nday¨m. Bundan yirmi y¨l sonra Amerikan futbolu veya basketbol oynayamayaca·¨m, ve o noktaya geldi·imde geri dönüp bakt¨·¨mda oynama f¨rsat¨n¨ kaç¨rm¨∆ oldu·umu görüp pi∆man olmak istemiyorum. Üniversitede san¨r¨m basketbol oynayaca·¨m ama ∆una karar verdim, üniversitede rekabetin en üst düzeyinde oynayaca·¨m. Bu nedenle e·er basketbolden daha iyi bir bursu futbol oynamak için al¨rsam o zaman futbol oynar¨m. Ama büyük bir ihtimalle basketbol olacak. Bir tak¨m ba∆ar¨l¨ olursa, okulda herkes her ∆eyle daha çok ilgileniyor. Daha çok çocuk spora kat¨lmak istiyor, maçlara daha çok insan geliyor. Toplumu birle∆tiriyor ve bütün bunlar biz oyuncular¨ motive ediyor. E·er kazanamazsan¨z insanlar o kadar heyecanlanmayabilir ama öyle bile olsa yine de çok e·lenceli. ¿nand¨·¨m bir ba∆ka ∆ey de sporun beni daha iyi bir ö·renci yapt¨·¨. E·er notlar¨n¨z yeterince iyi de·ilse, oynayam¨yorsunuz. Spor sezonu boyunca çal¨∆mak için daha az zaman¨m oluyor ama derslerime daha çok çal¨∆¨yorum. Her ∆eyi tamamlamam gerekti·inde yapmam gereken i∆lere daha iyi odaklan¨yorum. Y¨l¨n ba∆ka zamanlar¨na k¨yasla derslerime daha çok çal¨∆mam gerekti·ini biliyorum. Hemen her sefer daha iyi notlar al¨yorum. Bu yüzden spor gerçekten akademik aç¨dan bana yard¨mc¨ oluyor. David Foster, 17, 11. s¨n¨f, Sweet Grass County Lisesi, Big Timber, Montana. [http://www.sweetgrasscounty. com/sghs] Futbolda çok iyi bir tutucu, basketbol tak¨m¨n¨n önde giden skoreri olman¨n yan¨ s¨ra 1.90 metre boyundaki David Foster s¨n¨f ba∆kan¨ ve çok iyi bir ö·renci. TOP LUM VE DE ÊER LER 28 e-Journal USA EVDEK¿ OKUL Chuck Offenburger Sam ve Stan Scoma Birle∆ik Devletlerde ∆imdilik küçük, ama gittikçe büyüyen bir ak¨m¨ temsil ediyorlar. Aynen onlardan önce abla ve a·abeylerinin yapt¨·¨ gibi ilkokul ve ortaokul derslerinin hemen hemen hepsini evde çal¨∆arak tamamlad¨lar. (Genellikle “evde okul programlar¨” anne babalar taraf¨ndan, devlet ve yerel hükümet yetkilileriyle i∆birli·i içinde ve “Evde E·itim Ulusal A·¨” [www.nhen.org] gibi kurulu∆lar¨n yard¨m¨ ile organize edilirler. ) Kendi ilerleme h¨zlar¨na uygun olarak çal¨∆an Sam ve Stan, öz-disiplin konusunda çok ∆ey ö·rendiklerini ve çok iyi bir e·itim ald¨klar¨n¨ söylüyorlar. Bu sürede spor, müzik ve kilise aktivitelerine kat¨ld¨lar. Matematik ve fen derslerinde çok ba∆ar¨l¨ birer ö·renci olduklar¨ndan, oturduklar¨ bölgede bulunan Columbia, Güney Carolina’daki iki y¨ll¨k bölge kolejinde yüksek e·itime ba∆lamak için burs kazand¨lar ve mühendislik dal¨nda e·itimlerini sürdürmeyi dü∆ünüyorlar. Gazeteci Chuck Offenburger yaz¨lar¨n¨ Iowa’da 30 nüfuslu küçük bir kasaba olan Cooper’daki Simple Serenity Çiftli·inde yazmaktad¨r. 40 y¨ldan beri Amerikan¨n de·i∆en yüzünü ele almaktad¨r ve ona “mailto:[email protected]” .com adresinde e-posta ile ula∆abilirsiniz. Evde e·itim konusunda daha fazla bilgi için bu yay¨m¨n sonundaki Internet Kaynaklar¨ bölümüne bakabilirsiniz. Evde e·itim son 20 y¨ldan beri de·i∆ik nedenlerle geli∆ti. Baz¨ aileler bunu derslerin kendi dini e·itimlerine uygun oldu·undan emin olmak, veya ahlak kurallar¨n¨ ö·retmek gibi dini nedenSteve Scoma lerle seçmektedir. Sam oturma odas¨nda ödev yap¨yor. Baz¨lar¨ ise bunu çocuklar¨n¨n, ö·rencilerle dolu bir s¨n¨f yerine, evde daha iyi ö·reneceklerine inand¨klar¨ için yapmaktad¨rlar. Kimi aileler ise okullardan çok uzakta ya∆ad¨klar¨ ve günlük gidi∆ geli∆ler zor olaca·¨ için bu karar¨ lojistik nedenlerle almaktad¨r. ¿K¿ ÖZEL DERS ≈imdi 18 ya∆¨nda olan Scoma ikizleri, geriye dönüp ilk ve orta e·itimlerinin tamam¨n¨ evde gerçekle∆tirmi∆ olmalar¨n¨ de·erlendirince çok ∆ey ö·rendiklerini söylemektedirler. Ama iki özel konu öne ç¨kmaktad¨r: ö·renmesini ö·renmek ve öz-disiplin. Sam: “Evde e·itimin en sevdi·im yanlar¨ndan biri kendinizi nas¨l e·itebilece·inizi ö·renmek,” dedi. “Anlamad¨·¨n¨z bir ∆ey oldu·unda anne baban¨zdan yard¨m isteyebilirsiniz, ama ara∆t¨rma yapmay¨ ve yan¨tlar¨ kendi kendinize bulmay¨ ö·reniyorsunuz.” Stan bir çok ev ö·rencisinin içine dü∆tü·ü bir duruma de·iniyor: “Çal¨∆may¨ ihmal etmeye ba∆lars¨n¨z. Ama sonunda öyle bir noktaya gelirsiniz ki, ya kendinizi zorlayarak hayatta ba∆ar¨l¨ olacaks¨n¨z, ya da gerekeni yapmay¨p hayatta kaybedeceksiniz. Biz öz-disiplin konusunda yeterince e·itim ald¨·¨m¨z için a∆a·¨ yukar¨ bu son iki y¨ldan beri çal¨∆mamak bizim için cazip bir ∆ey olmaktan ç¨kt¨.” Sam daima ho∆una giden ∆eyi aç¨klad¨: “Biz istemedikçe belirli bir program yoktu. Anne babam¨z derslerimizi çal¨∆t¨·¨m¨z sürece sabah uyumak istememize ald¨rm¨yordu.” Bunu da yapt¨lar. Ve üstün bir ba∆ar¨ elde ettiler. Gerçekten de, 4 tam not üzerinden 3.9 ve üstü not ortalamalar¨yla mezun olarak Güney Carolina Ba·¨ms¨z B u y¨l Güney Carolina eyaletindeki Columbia’da liseden mezun olan ikizler Sam ve Stan Scoma akademik çal¨∆malar¨n¨n ço·unu evde gerçekle∆tirdiler. Kendi h¨zlar¨nda ö·rendiler: konular kolay gelince h¨zland¨lar, zor konularda ise yava∆lad¨lar. Bazen bir konunun “s¨n¨f tart¨∆mas¨” gerektirdi·ini dü∆ündüklerinde, bu konuyu aralar¨nda tart¨∆t¨lar. Onlara halk önünde konu∆may¨ ö·reten yerel politikac¨ gibi baz¨ al¨∆¨lmam¨∆ ö·retmenleri oldu. Ve birçok konuyu da anne ve babalar¨, Steve ve Sandy Scoma’dan ö·rendiler, ve birbirlerine de ö·rettiler. Scoma ikizleri “ev ö·rencileri” olarak, Amerika Birle∆ik Devletleri’nde çocuklar¨n¨ evde e·iten anne babalardan olu∆an küçük ama büyüyen bir ak¨m¨n parças¨ oldular. 516,000 nüfuslu bir metropolitan bölge olan Columbia’da her y¨l 2000 ö·rencinin evde e·itildi·i ve her bahar bu ö·rencilerin 120 tanesinin liseden mezun oldu·u tahmin edilmektedir. e-Journal USA 29 TOPLUM VE DEÊERLER Evde e·itim Derne·inin ko∆ullar¨n¨ fazlas¨yla yerine getirdiler. Bu, evde e·itim alan ö·rencilerin geli∆imini izleyip ölçen ve diplomalar¨n¨ veren kurumdur. Scomalar¨n akademik ba∆ar¨s¨ Steve Scoma öylesine yüksek Stan mutfak masas¨nda ders çal¨∆¨yor. ki, Columbia’da iki y¨ll¨k bir bölge koleji olan Midlands Teknik Kolejinden mezuniyetlerine kadar bütün masraflar¨n¨ kar∆¨layan tam burslar kazand¨lar. Sonunda Güney Carolina Üniversitesinden diploma almay¨ planl¨yorlar. Her ikisi de matematik ve fen derslerini çok sevdiler. Sam bu nedenle uzay veya havac¨l¨k programlar¨nda kariyer yapmaya yönelebilece·ini dü∆ünüyor. Stan kimya mühendisli·ine bay¨l¨yor ve ilaç ara∆t¨rma ve geli∆tirme konusunda e·itimini sürdürebilece·ini söylüyor. sitesine devam ettiler ve mezun oldular. Stacy halen bir yuvada ö·retmen. Steve Jr. ise bilgisayar mühendisi olarak çal¨∆acak. Kiliseleri olan Christian Life Assembly of God (Tanr¨’n¨n H¨ristiyan Ya∆am Toplulu·u) ile olan ba·lar¨ Scomalar¨n evde e·itim programlar¨n¨n önemli bir bölümünü olu∆turdu. Sam ve Stan, kilisenin sponsorlu·unda Meksika, Hindistan, Romanya ve di·er ülkelere yapt¨klar¨ çal¨∆ma gezilerinde farkl¨ kültürleri ö·rendiler. Kilisenin yo·un müzik program¨ndan da çok yararland¨lar. Stan mükemmel bir piyanist. Sam de piyanonun yan¨ s¨ra gitar ve bas çal¨yor. ¿kisi de kilisenin gençlik orkestras¨ ve korosunun önemli üyeleri. Her iki genç de ayn¨ zamanda yetenekli birer sporcu, ve tak¨m sporlar¨nda oynayarak deneyim kazanmak için yerel kaynaklar¨ kulland¨lar. GELECEÊE HAZIR OLMAK Üniversitedeki akademik hayat¨n güçlükleri için kendilerini fazlas¨yla haz¨r hissettiklerini söylüyorlar. Stan “Di·er “evde e·itim” ö·rencileriyle birlikte baz¨ yüksek seviye matematik ve fen dersleri ald¨k. Onlarda ba∆ar¨l¨ olduk ve asl¨nda kolej s¨n¨flar¨m¨zda grup tart¨∆malar¨na kat¨lmak için sab¨rs¨zlan¨yorum,” dedi. Her ikisi de bunun, genç olmak için çok iyi bir zaman oldu·unu söylüyorlar. Stan “Bence bizim nesil meslek alanlar¨n¨ seçmek için ∆imdiye kadarki en büyük olanaklara sahip,” diyor. “Olanaklar o kadar çok ki. Neredeyse her istedi·inizi yapabilirsiniz, ve hiç kimse belli bir gelir gurubunda veya etnik gurupta oldu·u için s¨n¨rland¨r¨lm¨yor.” ■ KARAR VERMEK Peki ama, Scomalar neden çocuklar¨n¨n evde e·itim almas¨na karar verdiler? Sandy ve Steve Scoma ¿ki büyük çocuklar¨, büyük k¨zlar¨ Stacy ve büyük o·ullar¨ Steve Jr. okul ça·¨na geldi·inde Texas’¨n Dallas bölgesinde ya∆¨yorlard¨. Baba Steve Sr. “Evde e·itime orada ba∆lad¨k. Bunu yaparken, çocuklar rekabetçi bir s¨n¨f ortam¨na girmeden önce onlara e·itimlerinde iyi bir ba∆lang¨ç verebilece·imizi dü∆ünmü∆tük,” dedi. O zamanlar bilgi teknolojileri üzerine çal¨∆¨yordu. Sandy, çocuklar¨n esas ö·retmeni olabilmek için i∆ini b¨rakt¨. 1990’da Güney Carolina’ya ta∆¨nd¨lar ve bir kapal¨ spor arenas¨n¨n geli∆tirilmesi ve i∆letmesiyle ilgilenmeye ba∆lad¨lar. Sam ve Stan bu arenada yar¨m zamanl¨ çal¨∆t¨lar. Genelde devlet okullar¨n¨n biraz zay¨f kald¨·¨na dikkat çeken Steve Sr. ∆öyle devam etti: “Güney Carolina’ya ta∆¨nd¨·¨m¨zda, “evde e·itim” uygulama nedenlerimiz biraz de·i∆ti. ¿çinde ya∆ad¨·¨m¨z okul bölgesinde oldukça iyi okullar olmas¨na ra·men biz yine de Güney Carolina’daki devlet okullar¨na giden ö·rencilerin test puanlar¨n¨n Birle∆ik Devletlerin di·er bölgelerinden gelen ö·rencilerin test puanlar¨yla rekabet edemeyece·ini dü∆ündük. Onlar¨ daha iyi akademik programlar¨ olan özel okullara da göndermeyi dü∆ünebilirdik ama buna gücümüz yetmezdi. Bu nedenle onlar¨ evde e·itmeye devam etmeye karar verdik.” Bugün 26 ya∆¨nda olan Stacy Scoma ve 24 ya∆¨ndaki Steve Jr. evde e·itimden sonra Güney Carolina ÜniverTOPLUM VE DEÊERLER Bu yaz¨da ifade edilen görü∆ler tam olarak Amerika Birle∆ik Devletler hükümetinin bak¨∆ aç¨s¨n¨ veya politikalar¨n¨ aksettirmemektedir. 30 e-Journal USA ORTA AVRUPA’DAN KUZEY OHIO’YA Robert Taylor Almanya’dan Louisa Fricke ve Arne Schlegelmilch, ile Slovakya’dan Zuzana Oravcova, Uluslararas¨ Ö·renci De·i∆imi örgütünün yard¨m¨yla 11. s¨n¨fa Amherst, Ohio’daki bir devlet lisesinde devam ettiler. Robert Taylor ile oturup, yeni bir ülkede arkada∆ edinmek, de·i∆ik bir akademik ortamda mücadele etmek, ve Amerika’n¨n otomobil ve haz¨r yiyecek kültürüne uyum sa·lamak konusundaki izlenimleriyle deneyimlerini ve gelecekle ilgili planlar¨n¨ konu∆tular. Üç adet romana – Masum, Elimizdeki Tek ≈ey Bu And¨r, ve Kimin Gözü Hangi Serçede? — imza atm¨∆ olan Taylor, Ohio Oberlin’deki Oberlin Kolejinde ara∆t¨rma üyesidir. konu∆mak gerekiyor. Ayr¨ca k¨z karde∆im ve arkada∆lar¨ bir y¨ll¨·¨na Birle∆ik Devletlere gelmi∆ ve çok memnun kalm¨∆lard¨.” Zuzana, “Benim için de durum ayn¨ galiba,” dedi. “Çünkü a·abeyim be∆ y¨l önce gelmi∆ti ve bana bu de·i∆im program¨n¨n nas¨l oldu·unu anlatm¨∆t¨. Buraya daha çok ¿ngilizce için, daha Arne Schlegelmilch iyi konu∆may¨ ö·renmek için geldim ama ayn¨ zamanda tamamen farkl¨ bir ya∆am, farkl¨ bir kültür ve insan deneyimini de ya∆amak istedim.” Arne, “Ben uzun zamand¨r bunu dü∆lüyordum,” dedi. “Belki daha birinci s¨n¨ftayken ortaya ç¨km¨∆t¨. De·i∆im ö·rencisi olarak Birle∆ik Devletlere gitmi∆ bir arkada∆¨m vard¨, bu nedenle ondan oldukça erken haberim oldu. Ama belki de buraya yeni bir ba∆lang¨ç yapmak için geldim san¨yorum. Buraya geliyorsun, hiç kimseyi tan¨m¨yorsun. Her ∆eye yeniden ba∆lamak zorundas¨n. Bu olay¨ ilginç, çok ilginç k¨l¨yor.” U luslararas¨ Ö·renci De·i∆imi [www.internationalstudent.com] dünyan¨n her yan¨nda ö·rencilerin kendi ülkelerinin d¨∆¨nda okula devam etmelerine olanak sa·lar. 2004-2005 okul y¨l¨nda 3 de·i∆im ö·rencisi 11. s¨n¨fa Marion L. Steele Lisesinde devam etmek üzere Cleveland’¨n hemen bat¨s¨ndaki Amherst, Ohio’ya geldiler. Louisa Fricke ve Arne Schlegelmilch Almanya’dan (Louisa Hamburg’dan, Arne Berlin’in 30 mil do·usundaki Bad Saarow’dan), Zuzana Oravcova ise Slovakya’dan Okr. Presov’dan geldiler. A.B.D.’de bulunduklar¨ süreç, Amherst’de ya∆ayan ve 5 y¨ldan beri Uluslararas¨ Ö·renci De·i∆imine yard¨mc¨ olan Linda Petkovsek taraf¨ndan koordine edildi. Bu y¨l¨n ö·rencilerinin isimlerini ald¨ktan sonra Petkovsek, lisenin müdür yard¨mc¨s¨ olan Tom Lehman’la birlikte çal¨∆arak onlar¨n bu y¨l için okula kaydolmas¨n¨ sa·lad¨. Bundan sonra ise Petkovsek her ö·renciyi Amherst bölgesinde de·i∆im ö·rencilerine geçici ev sa·layan gönüllü ailelerden birisiyle e∆le∆tirdi. Okul y¨l¨n¨n sonunda, Amerika’dan ayr¨lmalar¨na birkaç hafta kala, Louisa, Zuzana ve Arne ya∆amlar¨ndan ve deneyimlerinden söz etmek için okul kütüphanesinde bulu∆tular. Louisa, neden Amerika Birle∆ik Devletler’ine gelip e·itim almak istedi·i sorulunca, “Ba∆ka insanlar¨n nas¨l ya∆ad¨·¨n¨ görmek – ve ¿ngilizce nedeniyle, bu dili daha iyi ö·renip konu∆mak için,” dedi. “Ben hava trafi·i kontrolörü olmak istiyorum ve bunun için çok iyi ¿ngilizce e-Journal USA ABD’DE YA≈AM Birle∆ik Devletlerde ya∆am¨n nas¨l oldu·una gelince, Louisa, “Bütün y¨l çok dolu geçti. Oldukça çabuk arkada∆ edindim çünkü futbol oynuyor ve yüzüyordum. Bunun d¨∆¨nda, günler hemen hemen hep ayn¨ geçti. Eve gel, ödev yap, yemek ye, ve uyu. Ve bir sonraki gün yine ayn¨.” ¿lk ba∆ta Zuzana’n¨n deneyimi farkl¨ olmu∆. “¿lk zamanlar, yeni geldi·imde, derslere devam etmekten ba∆ka bir ∆ey pek yapmad¨m. Hiçbir spor yapm¨yordum, ama sonra sanat ve satranç kulüplerine girdim ve bunla me∆gul oldum. Ayr¨ca k¨∆¨n kayak kulübündeydim. ≈imdi art¨k daha çok insan tan¨d¨·¨mdan, arkada∆lar¨mla konserlere ve sinemaya gitmeyi seviyorum, ama burada bunlar¨ yapmak evdeki kadar kolay olmuyor. Slovakya’da bisikletinize veya otobüse veya trene bindiniz mi her yere gidebilirsiniz, ama burada bir yere gitmek istersem beni birisinin götürece·inden emin olmam gerekiyor. Bu da zor oluyor.” 31 TOPLUM VE DEÊERLER Konu∆kan, sosyal bir ki∆ili·i olan Arne, “Asl¨nda ilk ba∆larda arkada∆ edinmekte zorluk çektim,” diyerek grubu ∆a∆¨rt¨yor. “Gerçekten d¨∆adönük bir insan¨m, ama bu buradaki birçok ki∆iyi rahats¨z etti ve bu nedenle arkada∆l¨k kurmakta zorland¨m. Konu∆tu·um ve benimle konu∆an çok ki∆i Louisa Fricke vard¨ ama okuldan sonra birlikte vakit geçirdi·im kimse yoktu. Biraz zaman al¨yor. Burada insanlar aç¨k, sizinle konu∆uyorlar ama hemen sizinle vakit geçirmeye ba∆lam¨yorlar. Sonra, k¨∆ boyunca kapal¨ salonda futbol oynamaya ba∆lad¨m ve i∆te o zaman arkada∆l¨klar kurmaya ba∆lad¨m. Art¨k çok arkada∆¨m var. Gerçekten de.” SEVD¿KLER¿ VE SEVMED¿KLER¿ Amerika Birle∆ik Devletleri’nde ya∆ad¨klar¨ aras¨nda en sevdi·i ∆eyin ne oldu·u soruldu·unda, Louisa, “Sonbaharda Amerikan futbolu maçlar¨na gitmekten zevk ald¨m çünkü bizde evde bu yok. Bu kadar büyük bir “okul ruhu” olay¨ yok, bu da gerçekten ho∆uma gitti. Bir de burada ö·retmenlerin tavr¨n¨ da çok be·endim. Hepsi çok e·lenceli. Almanya’daki okulumun daha zor oldu·unu söyleyebilirim. Ö·retmenlerimiz hala daha biraz sert,” dedi. Zuzana, “Benim için burada ya∆am evdekinden daha basit gibi.” dedi. “Burada insanlar¨n sorunlar¨ yok gibi. Gerçekten bask¨ alt¨ndaym¨∆ gibi durmuyorlar. Gerçekten. Herkes her ∆eyi çok basitinden al¨yor ve hepsi iyimserlik dolu. Ö·retmenler de e·itimi daha e·lenceli k¨l¨yor. Size dersi sevdiriyorlar ve her ∆eyi sizin için daha kolay hale getirmek için u·ra∆¨yorlar. Bazen daha s¨k¨ bir ö·retmenin olmas¨ belki de daha iyi olabilir ama, ben gene de bunu sevdim.” Arne, “Ben bu 32 e·lenceli’ dersler konusunda galiba biraz farkl¨ dü∆ünüyorum,” dedi. Benim derslerimin hepsi gerçekten zordu. Evdeki okulum benim bütün bu ileri düzey yerle∆tirme derslerini almam¨ ∆art ko∆mu∆tu. Bu nedenle birinci sömestrde ileri düzey ¿ngilizce ald¨m ve bu beni gerçekten çok u·ra∆t¨rd¨. S¨n¨fta daima çok çal¨∆mam gerekti. En çok sevdi·im ∆ey hafta sonunda bir ∆eyler yapmakt¨. Burada bütün ya∆am hafta sonunda devam ediyor. Cuma günleri okul biter bitmez, herkes kendi gibi olmaya ba∆l¨yor. Okulun d¨∆¨nda insanlar¨ gerçekten tan¨yorsunuz. Okulda bence çok fazla 32 olmak istemek’ var gibime geliyor. Çok fazla maskeler var.” Louisa’n¨n en az sevdi·i ∆ey, “özgürlü·ün olmamas¨. Almanya’da eve dönmem gereken bir saat yok. Burada, hafta sonlar¨nda, 12’de eve dönmü∆ olmam gerekiyor. TOPLUM VE DEÊERLER 32 Ama Almanya’da bazen eve sabah 4’te gelebilirim. Çünkü buna iznim var. San¨r¨m bizim anne babalar¨m¨z bize daha çok güveniyorlar.” Arne, “Beni burada rahats¨z eden ∆ey insanlara her zaman güvenememek. Ciddi söylüyorum. ¿nsanlar seni 5, 5.30’da alabiliriz diyor, 6’da onlar¨ ar¨yorsun ve ∆ey biz hala bilZuzana Oravcova mem neredeyiz ama gelip seni alaca·¨z diyorlar. Sonunda da almaya geliyorlar. Bu yüzden san¨r¨m en çok ho∆uma gitmeyen ∆ey araba kullanamamakt¨. Bu gerçek bir sorun oldu. Burada herkes araba kullan¨yor ve her istedikleri yere gidebiliyorlar. Biz ise ayn¨ yerlere ancak bizi götürecek birini bulabilirsek gidebiliyoruz.” Zuzana, “Ben haz¨r yiyecek kültürünü sevmedim,” dedi. “¿lk geldi·imde buna al¨∆mam çok zor oldu.” “Arne, “Ben 16 kilo ald¨m,” dedi. Louisa, “Ben de kilo ald¨m. Kaç kilo oldu·unu bilmek istemiyorum ama çok ald¨m.” Arne, “Allahtan ben sonunda ço·unu verebildim,” dedi. GELECEKLE ¿LG¿L¿ PLANLAR Louise gelece·e ili∆kin planlar¨ soruldu·unda, “Hava trafik kontrolörü olmak istedi·imden burada Amerika’da üniversiteye gitmek isteyebilirim. Burada halen üniversiteye devam edenlerden duydu·uma göre o kadar zor de·ilmi∆,” diye yan¨tlad¨. Zuzana, “Ben gazeteci olmak istiyorum, veya belki de radyoda çal¨∆¨r¨m. Bu nedenle buraya gelip ¿ngilizce’yi iyi ö·renmek istedim. Ama ben büyük olas¨l¨kla üniversiteye Slovakya’da gidece·im. Sonra ya∆amak için ba∆ka bir yer seçebilirim ama bunun A.B.D. olaca·¨n¨ sanm¨yorum. Avrupa’y¨ gerçekten çok seviyorum. Örne·in, Polonya’ya yak¨n oturuyorum ve birkaç mil gitti·imde dili ve kültürü tamamen farkl¨ bir ülkeye ula∆abilirim. Orada di·er dilleri bilmeniz gerek. Bunu daha da ilginç yapan bu i∆te.” Arne, “Ne yapmak istedi·im konusunda buradayken çok dü∆ündüm ve seçenekleri çok azaltt¨m,” dedi. “Ya diplomat olmak veya bir çe∆it uluslararas¨ i∆ yapmak istiyorum. San¨r¨m burada A.B.D.’de üniversiteye gidebilirim. Ama ayn¨ zamanda Frans¨zca da konu∆tu·um için Frans¨z kültürünü ö·renmek ve tad¨n¨ ç¨karmak için bir süre oraya gitmek de isteyebilirim. Çünkü ba∆ka dilleri konu∆mak gerçekten birçok kap¨lar¨ aç¨yor.” e-Journal USA ARKADA≈LARIN Z¿YARETLER¿ me gitmek herkes için çok ucuz. Gerçekten. Bu gelmek isteyenlerin i∆ine yarayabilir çünkü o kadar çok para harcamalar¨ gerekmeyecek.” A.B.D. deki baz¨ arkada∆lar¨n¨n onu Almanya’da ziyarete gelip gelmeyece·i soruldu·unda Louisa, “Bir tanesinin gelece·ini biliyorum,” dedi. Arne, “Evet, buradaki erkek arkada∆¨ onunla birlikte Almanya’ya uçacak. Biletini ∆imdiden ald¨. O yüzden Louisa bu konuda çok emin,” dedi. Zuzana, “Ben de yanlar¨nda kald¨·¨m ailenin Avrupa’ya gelece·ini biliyorum,” dedi. “Makedonya’da akrabalar¨ var ve onlar¨ ziyarete gidecekler. Bu nedenle Avrupa’da bulu∆maya çal¨∆aca·¨z. Ayr¨ca, bir arkada∆¨m da bana gelmek istiyor. Halen üniversitede okuyor ve iyi bir i∆i var, bu nedenle iki hafta gibi bir süre gelip benimle kalabilir. Benim ülkem hiç de o kadar pahal¨ de·il. Örne·in Almanya’ya gitmek çok pahal¨ ama benim ülke- e-Journal USA Arne, “Yanlar¨nda kald¨·¨m ailenin beni ziyarete gelece·ini biliyorum,” dedi. “Daha önce de Almanya’da bulunmu∆lar. Buradaki en iyi arkada∆¨m da bunu planl¨yor, mezun olduktan sonra, Almanya’ya gelecek. Umar¨m bu gerçekle∆ir. Öyle iyi olur ki.” Ders zili çald¨ ve üçü de gitmek üzere kalkt¨lar. ■ 33 TOPLUM VE DEÊERLER ÖÊREN¿LEN DERSLER YILIN ÖÊRETMEN¿ ¿LE B¿R GÖRÜ≈ME Michael J. Bandler B ir zoolog olabilirdi. Bu konuya yedinci s¨n¨fta merak sarm¨∆t¨. Bir i∆adam¨, ya da bir avukat, veya uluslararas¨ ili∆kiler uzman¨ da olabilirdi – ara s¨ra k¨sa süreli de olsa ilgilendi·i konular bunlar. Ama Jason Kamras meslek olarak ö·retmenli·i seçti ve henüz daha kolejde okurken bile ilgisini ∆ehir merkezindeki yoksul mahalleler üzerinde yo·unla∆t¨rd¨. “Daha en ba∆¨ndan çocuklar¨n do·al hakk¨ olan e·itim f¨rsat¨n¨ bütün çocuklara yayma sürecinin içinde olmaya karar verdim,“ diyor. Ve böylece ulusun ba∆kenti Washington, D.C.’de yoksul mahallelerdeki okullardan birisinde – Amerikan e·itim dünyas¨n¨n en göz korkutucu ve zor noktalar¨ndan birisi – ö·retmen olarak çal¨∆maya ba∆lad¨. Kamras, 2005 y¨l¨n¨n Nisan ay¨nda Ba∆kan Bush taraf¨ndan Amerika Birle∆ik Devletler’inde ilk ve orta e·itimde görevli ö·retmenlere verilen en eski ve en prestijli ödül olan Y¨l¨n Ö·retmeni Ödülüne lay¨k gördüldü·ünde, mesle·inde g¨pta edilecek bir a∆amaya ula∆t¨. Kamras, bu ödülü alan ellibe∆inci e·itimci ve Columbia eyalet okullar¨ndan ödülü alan ilk ki∆idir. Washington, D.C.’deki John Philip Sousa Orta Okulunda matematik ö·retmeni ve daha az deneyimli ö·retmenlere dan¨manl¨k yapan bir e·itim uzman¨ olan Kamras, Sousa’daki bu dokuz y¨ll¨k çal¨∆mas¨ süresinde alt¨nc¨, yedinci ve sekizinci s¨n¨flara ö·retmenlik yapm¨∆t¨r. Ortaya att¨·¨ yeniliklerden birisi olan EXPOSE program¨nda, ö·renciler dijital kameralar¨ kullanmay¨, elde ettikleri imajlar üzerinde çal¨∆may¨ ö·renmekte, ve dijital video programlar¨ kullanarak ya∆ant¨lar¨ ve kendi toplumlar¨ hakk¨nda otobiyografik foto-raporlar¨ haz¨rlamaktad¨r. New York City’de do·an Kamras üç ya∆¨ndan itibaren Sacramento, Kaliforniya’da büyümü∆tür. Orada Rio Americano Lisesinden mezun olmu∆, Princeton, New Jersey’deki Princeton Üniversitesine devam etmi∆ ve buradan lisans diplomas¨ alm¨∆t¨r. Üniversitelerin en ba∆ar¨l¨ mezunlar¨n¨ i∆e alarak onlardan daha çok ö·retmen kadrolar¨n¨n doldurulamad¨·¨ ∆ehir merkezlerindeki yoksul mahallelerde veya yoksul toplumlar¨n bulundu·u k¨rsal alanlardaki okullarda iki y¨l ö·retmenlik yapmalar¨n¨ isteyen ve kar amac¨ gütmeyen ulusal bir örgüt olan Teach For America’n¨n (Amerika için Ö·retmenlik Yap¨n) hima- Gerald Hebert, AP/WWP Ba∆kan Bush Beyaz Saray¨n Gül Bahçesinde yap¨lan törende Y¨l¨n Ö·retmeni Jason Kamras’¨ tebrik ediyor, 20 Nisan, 2005. 2005’te Y¨l¨n Ö·retmeni seçilen Jason Kamras, ö·retmen olmaya çok önceden karar verdi·ini söylüyor. Dokuz y¨ldan beri Washington, D.C. de John Philip Sousa Orta Okulunda yedinci, sekizinci, ve dokuzuncu s¨n¨f ö·rencilerine ders veren Jason Kamras, burada ö·rencilerin çevrelerindeki dünyan¨n daha fazla fark¨na varmalar¨n¨ sa·lamak ve uygulamal¨ bir biçimde matematik dersi vermek amac¨yla bir dijital foto·raf program¨ geli∆tirmi∆tir. Yard¨mc¨ editör Michael Bandler’a “Ö·retim çok fazla ilgi gerektiren, çok zor bir i∆tir,” dedi ve ∆öyle devam etti: “ama, çocuklar¨mla çal¨∆ma f¨rsat¨ için her gün ∆ükrediyorum.” Bandler A.B.D. D¨∆i∆leri Bakanl¨·¨ Uluslararas¨ Bilgi Programlar¨ Dairesi’nde yazar olarak görev yap¨yor. TOPLUM VE DEÊERLER 34 e-Journal USA ni hat¨rl¨yorum. Ama, üniversitedeyken ve VISTA gönüllüsü olarak yaz¨n yapt¨·¨m ö·retmenlik deneyimleri özellikle ihmal edilmi∆ bölgelerde çal¨∆t¨·¨m için çok biçimlendirici oldu. E·itim sistemimizdeki e∆itsizlikleri kavrad¨m. Ben bu e∆itsizliklerin bugün ülkemizin kar∆¨s¨ndaki en büyük sosyal engel oldu·una inan¨yorum. S: Meslek hayat¨n¨z¨n büyük bir bölümünde birlikte çal¨∆t¨·¨n¨z bu özel ya∆ grubunda sizi çeken neydi? ¿lk olarak Teach for America ile çal¨∆maya ba∆lad¨n¨z. Onlar genellikle sizi ihmal edilmi∆ yerlere yerle∆tirirler. Ya∆ grubu konusunda bir tercihiniz oldu mu? Y¨l¨n Ö·retmeni Jason Kamras Washington, D.C.John Philip Sousa Orta Okulundaki s¨n¨f¨nda iki ö·renciyle konu∆uyor. yesinde, Sousa’da ö·retmen olarak i∆e ba∆lad¨. ¿ki y¨ll¨k süre sona erdi·inde Kamras Sousa’dan ayr¨lmad¨. Bu güne kadar sadece 1999-2000 e·itim y¨l¨nda Cambridge, Massachusetts’teki Harvard Üniversitesinden yüksek lisans derecesi almak için ara verdi. Bir süre önce kariyer seçimi ve ö·rencilerinin geli∆imiyle ilgili bak¨∆ aç¨s¨n¨ anlatt¨. S: Bugün Birle∆ik Devletlerde ergenlik ça·¨ndaki – on üç ya∆¨na basan – çocuklara hangi olanaklar sunulmaktad¨r? Y: Öyle çok ola·anüstü olanak var ki. Bu ülkenin en ∆a∆¨rt¨c¨ yan¨ ∆u: çocuklar e·er çok iyi bir e·itim alma f¨rsat¨n¨ yakalarsa, o noktadan sonra yapmak istedikleri her ∆eyi yapabilirler. Bu yüzden o ya∆larda önünüzde sizi bekleyen bir gelecek oldu·unu bilmek çok heyecan verici bir dönem. S: Anahtar kelime büyümek. Y: Do·ru. S: Biliyorsunuz, sizin büyüme ça·¨n¨z üzerinden çok zaman geçmedi – 18 y¨l falan. sizin geli∆me döneminizle bugün aras¨nda ne fark var? Y: Bu zor bir soru. ¿nsan kendi ergenlik ça·¨na dönüp bakt¨·¨nda o dönemin gerçekten nas¨l oldu·u hakk¨nda do·ru bir fikir sahibi olamayabiliyor. S: Peki, soruyu ∆öyle soral¨m: Çocuklar için bu günler Amerika’da büyümek için iyi bir zaman m¨? S: Ö·retmenli·e asl¨nda henüz Princeton’da oldu·unuz zaman ba∆lad¨n¨z. Y: Evet, hem Trenton, New Jersey’de bir ilkokulda, hem de New Jersey deki bir ¨slahevinde ö·retmenlik yapt¨m. Ayr¨ca bir yaz da büyüdü·üm yer olan Sacramento, Kaliforniya’da VISTA (Volunteers in Service to America / Amerika ¿çin Hizmet Gönüllüleri) gönüllüsü olarak çal¨∆t¨m. S: Anneniz de ö·retmendi. Y: San¨r¨m zor bir dönem. Ergenli·in hiçbir zaman kolay oldu·unu dü∆ünmüyorum, ve bu nedenle ö·rencilerimin özellikle ya∆ant¨lar¨nda bir çok zorlukla kar∆¨la∆t¨·¨n¨ dü∆ünüyorum. Ama onlar her ∆eye inan¨lmayacak kadar olumlu bak¨yorlar ve güçlüklerin üstesinden gelme konusunda inan¨lmaz yetenekleri var. Onlarla ilgili en ümit veren ∆eylerden birisi gelece·e olumlu bakmalar¨. S: Y¨llar önce s¨n¨fa ilk ad¨m att¨·¨n¨zda – çocuklar hep çocuk oldu·una göre – ö·renciler yeni gelen bu adam¨ ∆öyle bir incelemi∆lerdir. Onlar¨n güvenini nas¨l kazand¨n¨z, onlar¨ kendi taraf¨n¨za nas¨l çektiniz? Y: Evet, New York City’de ö·retmenlik yapt¨. S: Meslek seçiminizde, sizin için esin kayna·¨ oldu mu? Y: S¨n¨fa girerken yeni ö·retmenlere ö·renme konusunu gerçekten ciddiye ald¨klar¨n¨ ve hem ö·renciler hem de s¨n¨f için yüksek bir standart koymaya konusunda Y: Evet, etkilendi·im ∆eylerden birisiydi. Büyürken, onun derslerinden ve ö·rencilerinden sevgiyle bahsetti·ie-Journal USA Y: Benim ilgimi hep orta ö·retim çekmi∆tir – yedinci s¨n¨ftan on ikinci s¨n¨fa kadar yani. Bu orta okuldaki kadro bo∆ald¨. Lisede ö·retmenlik yapmak yerine ortaokulu istiyor muyum diye biraz dü∆ündüm. Bu ya∆ grubunun gerçekten ilginç oldu·una karar verdim. Ö·rencilerim bir bak¨ma hala çocuk ama yeti∆kinli·e ad¨m atarken gerçek ki∆iliklerini geli∆tirmeye ba∆l¨yorlar. Bu nedenle çocuklarla çal¨∆mak için çok ilginç bir dönem ve ben de onlarla çal¨∆¨rken bu geçi∆ noktas¨nda olmay¨ çok seviyorum. 35 TOPLUM VE DEÊERLER S: Sizin ba∆latt¨·¨n¨z bu EXPOSE program¨n¨ biraz anlat¨n bize. Harvard’da geçirdi·iniz o bir sene içinde de bunun gibi e·itimle ilgili fikirler üretti·inizi biliyoruz. kararl¨ olduklar¨n¨ göstermelerini tavsiye ederim. Bu hemen “bu sene gerçekten ba∆ar¨l¨ olaca·¨z” fikrini olu∆turur. Çocuklar asl¨nda bunu ister. Çocuklar¨n bu deste·e ve birisinin onlar¨ gayet sistemli bir biçimde yönetece·i fikrine gerçekten ihtiyac¨ vard¨r. Tabi yapabilece·iniz çok daha ba∆ka ∆eyler de vard¨r – çocuklarla s¨n¨f d¨∆¨nda vakit geçirmek, satranç turnuvalar¨na ve basketbol maçlar¨na gitmek, onlar¨n evlerini ziyaret etmek, aileleriyle tan¨∆mak, ve böylece daha sonra s¨n¨fta yararlanabilece·iniz bir kar∆¨l¨kl¨ anlay¨∆ ve güven duygusu yaratabilirsiniz. Y: EXPOSE benim okulumdaki yedinci ve sekizinci s¨n¨f ö·rencilerine yönelik bir dijital foto·rafç¨l¨k program¨. Bunun ba∆lang¨c¨ öncelikle benim hep foto·raf¨ çok sevmi∆ ve onu ö·rencilerimle payla∆mak istemem. Ayn¨ zamanda okula geldi·imde iki ola·anüstü durumla sars¨lm¨∆t¨m: birincisi, Washington bölgesinde ya∆an insanlar¨n ço·unun gazetede okuduklar¨ d¨∆¨nda benim çocuklar¨m hakk¨nda çok fazla bir ∆ey bilmiyor olmalar¨, ikincisi ise ö·rencilerimin de·i∆ik nedenlerle ∆ehrin sundu·u bütün olanaklardan yararlanma f¨rsat¨ elde edememeleriydi. Ben bir ∆ekilde bu iki dünyay¨ bir araya getirecek bir ∆ey yaratmak istedim. Böylece foto·raf¨n bunu yapmak için iyi bir yol olaca·¨n¨ dü∆ündüm. Çocuklar¨ ∆ehri daha iyi tan¨malar¨ için gezilere götürürdük, ayr¨ca çocuklardan – dijital foto·rafç¨l¨·¨ kullanarak – daha geni∆ halk kitleleriyle payla∆acaklar¨ otobiyografik foto·raf çal¨∆malar¨ haz¨rlamalar¨n¨ istedik. Böylece bu iki yöntem sayesinde ∆ehrin her taraf¨nda bir de·i∆ toku∆ gerçekle∆mi∆ oldu. Bu ayn¨ zamanda matematik ö·retmek için de çok iyi bir yoldu. Görü∆ aç¨s¨ndan söz etti·inizde bu geometri. Objektif h¨zlar¨ kesirli kar∆¨la∆t¨rmalar. ¿nç ba∆¨na piksel, oranlarla ilgili. Siyah-beyaz filmlerle ba∆lad¨k, ∆imdi hepimiz dijital olduk. Bir de çifte matematik giri∆imi vard¨. Ba∆ar¨y¨ gerçekten desteklemek için matematik için ay¨rd¨·¨m¨z e·itim süresini iki kat¨na ç¨karmam¨z gerekti·i sonucuna vard¨m. Bunu müdürüme ilettim ve her ö·rencinin günde iki matematik dersine girmesine olanak sa·layan bir sistem geli∆tirdik. Ö·retilen iki ayr¨ ders var ama ö·rencilerin hepsi bu iki dersi de al¨yor – bunun ard¨ndaki fikir ∆u: her ö·retmen biraz yava∆layarak daha az say¨da hedefe yo·unla∆abilir ve böylece daha derine inebilir. Bu ö·rencinin hat¨rlama yetene·ini artt¨r¨yor. S: Bu gün çocuklar¨n günlük ya∆ant¨lar¨nda ve günlük i∆lerinde kar∆¨la∆t¨klar¨ ve sizin için bir ö·retmen olarak unutmaman¨z gereken önemli zorluklar nelerdir? Y: Bütün çocuklar gibi kim olduklar¨n¨ ö·renmenin zorlu·uyla mücadele ediyorlar. Bu ya∆lar çocuklar¨n kendi ki∆iliklerini alg¨lamaya ba∆lad¨klar¨ dönem. Bence bu son derece çalkant¨l¨ bir dönem. Bu ülkede bu her ergen için en önemli güçlük. Hangi yeti∆kine geçmi∆i dü∆ünmesini söyleseniz, hat¨rlayaca·¨ ∆ey sosyal de·i∆imler ve fiziksel de·i∆imlerle mücadele ederken, hangi grupta yer alaca·¨na karar verirken ya∆ad¨klar¨ çok zor deneyimleri olacakt¨r. Dijital ça·dan söz ettiniz. Bunun da hem iyi hem de kötü yanlar¨ var. Ben hala oldukça genç say¨l¨r¨m, ama görülüyor ki kültürümüzün h¨z¨ çok artt¨ – haberlerden video oyunlar¨na kadar bu yelpazede yer alan her ∆ey h¨z kazand¨. Bu, daha az dü∆ünen bir kültür ve belki de çocuklar¨m¨z büyürken bu bir eksiklik. S: Onlar¨n daha çok dü∆ünmelerini nas¨l sa·layabiliriz? Y: Matemati·i sözel hale getirebilir ve ya∆ant¨lar¨yla ilgili hale getirebilirsiniz. Bu ∆ekilde uygulamada dü∆ünmeye zorlars¨n¨z. Okulla ilgili olmayan alanlarda da bu geçerli – sadece onlarla konu∆mak, dinlemek için zaman ay¨rmak, ve biraz yava∆layarak onlarla sohbet etmek. S: Harvard’da yüksek lisans dereceniz için çabalarken ö·rendi·iniz ∆eylerden biraz söz edin. S: Biraz da okul ve ö·retmenler aç¨s¨ndan ailelerin rolü konusunda konu∆al¨m. Onlar¨n çocuklar¨n¨n ya∆ant¨lar¨yla ilgilenmelerini nas¨l sa·l¨yorsunuz? Y: Matematik program¨ bu deneyimden kaynakland¨. Biraz da e·itim yaz¨l¨mlar¨ üzerine çal¨∆t¨m ve bunun bir bölümünü foto·rafç¨l¨k program¨na dahil edebildim. Bu da onlar¨ zenginle∆tirdi. Biraz da müfredat¨n farkl¨la∆t¨r¨lmas¨ üzerinde çal¨∆t¨m ve bunu da derslerimde kulland¨m. Y: ¿∆e eve telefon ederek ve mektup yollayarak ba∆lan¨r, sonra ev ziyaretleri, aile üyeleriyle tan¨∆mak, oturup onlarla vakit geçirmek, anne babalar¨n s¨n¨fa gelerek kat¨l¨mlar¨n¨ sa·lamak, çocuklar¨ ilgilendiren her ∆ey hakk¨nda görü∆mek için okuldan önce ve sonra zaman ay¨rmak, bu ileti∆imi sa·lamak için mümkün olan her çabay¨ göstermek. Anne babalar¨n veya velilerin ilgilenmesi çok önemli. Asl¨nda okullar¨ onlar için daha cazip k¨lmak için daha fazla çaba göstermeliyiz. TOPLUM VE DEÊERLER S: Bir an için geri gidelim ve ∆ehrin merkezindeki yoksul bölgeleri seçmenizin nedenlerine bakal¨m. Y: Hala “Teach for America” için çal¨∆¨rken girdi·im okulday¨m. Ben bu ülkede e·itimin f¨rsatlar için temel oldu·una inan¨yorum. Ama özellikle dü∆ük gelirli kesim36 e-Journal USA lerde mükemmel bir e·itim f¨rsat¨ olmayan ve böylece bu f¨rsattan yoksun b¨rak¨lan ö·renciler var. Bu yüzden, daha çok ba∆lardayken, her çocu·un do·umdan hakk¨ oldu·unu düündü·üm f¨rsat e∆itli·ine ula∆mas¨n¨ sa·layacak bu sürecin bir parças¨ olmaya karar verdim. ·ini seçti ve New York City’deki Columbia Üniversitesi Mühendislik Okulunda birle∆ik yüksek lisans derecesi program¨na kat¨lmay¨ dü∆ünüyor. S: Her ∆eyi göz önünde tutarsak, e·itimde neredeyse on y¨ld¨r çal¨∆an biri olarak olas¨l¨klar söz konusu oldu·unda Amerikan çocuklar¨ sizde hala bir mucize duygusu uyand¨r¨yor mu? S: An¨nda ve aç¨kça görülebilir olmad¨·¨nda bir çocu·un krizde oldu·unu nas¨l anlars¨n¨z? Y: Bence çocuklarla yeterince zaman geçirirseniz, onlar¨n normal dengeleri konusunda bir duygu geli∆tirirsiniz. Böylece bundan farkl¨ davranmaya ba∆lad¨klar¨nda bunu fark edebilirsiniz – bu olumlu veya olumsuz olabilir. Bu her çocuk için farkl¨d¨r; birisi için i∆aret say¨labilecek bir ∆ey bir di·eri için zarars¨z olabilir. Böylece bu süreyi ya∆ay¨p, bu ili∆kiyi kurduktan sonra bir ∆eyler do·ru gitmeyince bunu anlayacak güçlü bir fark¨ndal¨k geli∆tiriyorsunuz. Y: Kesinlikle! Kesinlikle! Hem de su götürmez bir ∆ekilde! Ö·retmenlik çok çaba gerektiren bir i∆, çok zor, ama çocuklar¨mla çal¨∆ma f¨rsat¨ buldu·um için her gün ∆ükrediyorum. Hepsi inan¨lmaz derecede zeki, dinamik, ve yarat¨c¨ ve güçlüklerle ba∆a ç¨kabilen çocuklar. ¿nan¨n ki her sabah uyan¨p ta görmek isteyece·im ba∆ka bir insan grubu yok. ■ Bu yaz¨da ifade edilen görü∆ler tam olarak Birle∆ik Devletler hükümetinin bak¨∆ aç¨s¨n¨ veya politikalar¨n¨ aksettirmemektedir. S: Bir örnek verebilir misiniz? Y: Çok yak¨n oldu·um bir ö·rencim var. 1996 y¨l¨nda benim ilk alt¨nc¨ s¨n¨f¨mdayd¨. O y¨l genç ve yeni bir ö·retmen olarak beni gerçekten zorlam¨∆t¨. S¨k s¨k e·itimde dedikleri gibi “görev-d¨∆¨” idi. Ve ben bununla ba∆a ç¨kmakta çok zorlan¨yordum. Ama onunla konu∆tuktan sonra anlad¨m ki onu yeterince zorlam¨yordum. Böylece onunla bir ba· olu∆turabilmek için okuldan sonra onunla vakit geçirmeye ba∆lad¨m. Satranç oynad¨k, ve gerçekten de beni düzenli olarak yeniyordu. Müthi∆ bir satranç oyuncusu oldu·umu iddia etmeyece·im – ama o sadece 11 ya∆¨ndayd¨! Alt¨nc¨ s¨n¨f süresince birlikte çal¨∆maya devam ettik. Yedinci ve sekizinci s¨n¨flarda benim ö·rencim olmad¨ ama okuldan sonra yapt¨·¨m¨z çal¨∆malar¨ sürdürdük ve annesiyle de iyi bir ili∆ki kurdum. Sonunda okulun veda konu∆mas¨n¨ yapan ö·rencisi oldu ve lisede de onunla çal¨∆maya devam ettim. ≈u s¨ralarda, Atlanta’daki (Georgia) Morehouse üniversitesindeki ikinci y¨l¨n¨ tamamlad¨. Ana dal olarak elektrik mühendisli- e-Journal USA 37 TOPLUM VE DEÊERLER HEM SPORCU, HEM DE ÖÊRENC¿ OLARAK BA≈ARIYI YAKALAYAN GENÇLER Michael J. Bandler Uluslararas¨ futbol fenomeFreddy’nin annesi o·ullar¨ni olan Freddy Adu, Gana’dan n¨n daha iyi bir hayat sürmesi Birle∆ik Devletlere göç etti·inde ve mümkün olan en iyi e·itimi yeni ya∆ant¨s¨na uyum sa·layaalmalar¨ konusunda kararl¨yd¨. bilmesine mahalle ve okul arkaOkulda Freddy’nin s¨n¨f arkada∆lar¨n¨n yard¨m etti·ini söyda∆lar¨ Afrika’dan yeni gelen lüyor. Annesinin rehberli·i ise, bu çocu·un do·u∆tan sporcu ona zaman¨ndan önce gelen oldu·unu hemen anlad¨lar. K¨sa bir profesyonel kontrat varken bir süre sonra yerel bir tak¨ma bile, e·itimin de·erine odaklankat¨ld¨. Antrenör hayran kalm¨∆t¨, may¨ sürdürmesine yard¨mc¨ Freddy’nin do·al yetene·i hayal olmu∆. bile edilemeyecek düzeydeydi. D.C. United ile yapt¨·¨ antrenFreddy 10 ya∆¨ndayken A.B.D. Gerald Herbert, AP/WWP Freddy Adu, D.C. United ile ilk profesyonel maç¨nda, manlara biraz ara veren Adu, Olimpiyat Komitesinin geli∆tirme 3 Nisan 2004. A.B.D. D¨∆i∆leri Uluslararas¨ program¨n¨n destekledi·i bir tak¨Bilgi Programlar¨ Dairesinin m¨n oyuncusu olarak 14 ya∆ alt¨ yazarlar¨ndan olan Michael J. Bandler ile ya∆am¨ ve sporcular için düzenlenmi∆ bir futbol turnuvas¨na kat¨lba∆ar¨lar¨ üzerine görü∆tü. mak üzere ¿talya’ya gitti. Tak¨m turnuva birincisi oldu, Freddy “en de·erli oyuncu” seçildi. Bu bir ba∆lang¨ç oldu. Çok geçmeden Freddy’ye profesyonel olmas¨ için talepler ba∆lad¨. Ama o zamanlar ma·azalarda çift vardiya çal¨∆an annesi kar∆¨ koydu – ailenin mali aç¨dan güvenli·ini sa·layabilme imkan¨n¨ reddetti. Ancak, Freddy 13 ya∆¨na geldi·inde yumu∆ad¨ ve Freddy’nin spor yetene·ini geli∆tirirken bir yandan da okula devam etmesi ko∆uluyla A.B.D. Futbol Federasyonunun Florida’daki 17 ya∆ alt¨ Yat¨l¨ Program¨na kat¨lmas¨na izin verdi. Freddy bir yandan ulusun en iyi genç futbol oyuncular¨yla bir arada antrenman yaparken, di·er yandan da liseyi h¨zland¨r¨lm¨∆ olarak tamamlayabilecekti. Sonra, 2004 y¨l¨n¨n Ocak ay¨nda Birinci Lig profesyonel futbol tak¨mlar¨ndan birisi olan D.C. United tak¨m¨na transfer oldu. Birkaç ay sonra, henüz 15 ya∆¨n¨ doldurmam¨∆ken, Freddy lise diplomas¨n¨ ald¨. 2004 Hazi- F reddy Adu’nun ortalama bir Amerikan genci oldu·u söylenemez. Washington D.C. yak¨n¨ndaki ∆imdiki evinden binlerce okyanus-a∆¨r¨ mil uzakta Gana’n¨n Tema adl¨ liman ∆ehrinde do·du. Bugün ise, Freddy A.B.D.’nin en genç profesyonel futbolcusu olarak ulusal bir ∆öhret oldu. 1997 y¨l¨nda, Freddy sekiz ya∆¨ndayken, ailesi ye∆il kart çekili∆ini kazand¨ ve Birle∆ik Devletlerde sürekli ya∆ama izni kazand¨. (Ye∆il Kart çekili∆inde, Amerika Birle∆ik Devletleri, geçmi∆te göçmen say¨lar¨ dü∆ük olan ülkelerden ba∆vuran dünya çap¨nda yakla∆¨k ki∆iye sürekli oturma izni verir.) Freddy, küçük erkek karde∆i Fro, ve annesi ve babas¨ Washington, D.C. banliyölerine ta∆¨nd¨lar. (Çok k¨sa bir süre sonra babas¨ aileyi terk etti.) TOPLUM VE DEÊERLER 38 e-Journal USA ka’dan gelmi∆ bir çocuk – buna al¨∆k¨n de·illerdi. Ben onlara ilginç geldim, bana bir sürü sorular sordular. Bu benim onlarla olan ili∆kimi olumlu etkiledi. S: Yani her iki taraf için de bir ∆eyler ö·renebilecekleri bir deneyimdi. C: Evet, hatta üçüncü s¨n¨fta bana Gana ile ilgili bir proje yapmalar¨ gerekti·ini söylediler. S: Sen kaç¨nc¨ s¨n¨fta geldin? C: Dördüncü. S: Peki ya spor? Yani, tak¨ma ilk nas¨l girdin? C: Bana Afrika ve Gana ile ilgili sorular soran ayn¨ arkada∆lar teneffüslerde futbol oynuyordu. Ben de onlara kat¨ld¨m ve oynamaya ba∆lad¨m. Benim gerçekten iyi oldu·umu dü∆ündüklerinden bir tanesi eve döndü·ünde anne babas¨na benden söz etmi∆. Onlar da benim anne babamla temasa geçerek benim bir turnuvada onlar¨n tak¨m¨nda “misafir oyuncu” olmam¨ istediler. Her golü ben att¨m ve turnuvay¨ biz kazand¨k. Turnuvay¨ yöneten adam bir “11-ya∆-alt¨” tak¨m¨ olan Potomac Cougars (Washington’un banliyösünde) tak¨m¨n¨n antrenörüymü∆. Benim de tak¨ma kat¨lmam¨ istedi ve annemi arad¨. O zamanlar tak¨ma girmek için 250* ödemek gerekiyordu ama bizden almad¨lar. Her gün beni evden al¨p antrenmana götürdü. Steve Nesius, AP/WWP Freddy A.B.D. 17-ya∆-alt¨ Erkekler Milli Tak¨m¨yla yapt¨·¨ bir antrenmanda mola esnas¨nda, 18 Mart 2003. ran¨nda profesyonel spor kariyerinin ba∆lang¨c¨ olarak yeni tak¨m¨yla sahaya ç¨kt¨·¨nda yüz y¨ldan daha uzun bir süredir profesyonel bir A.B.D. tak¨m¨nda oynayan en genç sporcuydu. Bugün 16 ya∆¨nda olan Freddy, tak¨m¨n¨n güvenilir bir oyuncusu. Bu erken olgunla∆m¨∆ genç yak¨n bir zamanda yeni bir ülkeye gelme deneyimini ve bundan neler ö·rendi·ini anlatt¨. S: ¿talya’da nas¨l oynad¨n? C: A.B.D.’de Do·u Yakas¨n¨n en iyi oyuncular¨ndan bir tak¨m kurulmu∆tu. Bir kampa gittik, ve bu kamptan da Birle∆ik devletleri uluslararas¨ bir turnuvada temsil etmek için ¿talya’ya gittik. 14 ya∆ alt¨ erkekler içindi. Ben 10 ya∆¨ndayd¨m. S: Yeni bir ülkeye, yeni bir ∆ehre, yeni bir eve veya yeni bir okula al¨∆mak kolay de·ildir. Sen nas¨l al¨∆t¨n? C: Arkada∆lar. Arkada∆lar¨m sayesinde. Okula ba∆lad¨·¨mda s¨n¨f arkada∆lar¨m beni hemen kabul ettiler ve bana her konuda yard¨mc¨ oldular. Dili (¿ngilizce) – ve argoyu – çok iyi bilmiyordum ama bana yard¨m ettiler. Bu her ∆eyi kolayla∆t¨rd¨. Okula gitmeye can atar oldum. ¿tiraf etmeliyim ki buraya ilk geldi·imde iklimden nefret ediyordum. Çok so·uktu! Ben de Afrika’dan gelmi∆tim, oras¨ hep s¨cakt¨r! Burada kar ya·¨yordu. Gana’daki gibi sokaklarda oynayan çocuklar yoktu. Ama arkada∆lar¨m bana yard¨m etti. Bize geldiler, beni ald¨lar, evlerine götürdüler, çok e·lendik. S: Orada m¨ birisi seni gelece·in yetene·i olarak ke∆fetti? C: Annem benim ¿talya’ya gitmemi istemedi. Kaybolaca·¨m¨ dü∆ündü. O zamanlar iki i∆te çal¨∆¨yordu – iki ma·azada tezgahtarl¨k yap¨yordu. Bana teklif edilen paran¨n üstüne neden hemen atlamad¨ bilmiyorum. Bu bile size annem hakk¨nda çok ∆ey anlat¨r. Bana çok inan¨yordu. (Sonradan görüldü ki anne do·ru bir karar alm¨∆t¨. Freddy’nin tak¨m¨ turnuvay¨ kazand¨ ve Freddy “en de·erli oyuncu” seçildi. Sonradan ¿talyan profesyonel futbol yetkilileri Freddy’ye onlar¨n sisteminde oynamas¨ için çok cömert bir kontrat teklifi yapt¨lar ama annesi onun bunu kabul etmesine izin vermedi.) S: Washington’un banliyölerinde bir devlet okuluna gittin. O nas¨ld¨? C: Çocuklar bana çok arkada∆ça davrand¨lar. Hatta, bundan bile iyiydi. Ben onlar¨n ilgisini çektim. Afrie-Journal USA 39 TOPLUM VE DEÊERLER S: San¨yorum ki spor sana hayatla nas¨l ba∆a ç¨kaca·¨n¨ ve nas¨l ba∆araca·¨n¨ ö·retiyor. S: Lise biterken ve önünde bol bol futbol varken, hedeflerin ne? C: Evet. Sadece sporun içinde olmakla bile çok ∆ey ö·reniyorsun. Birincisi, arkada∆ edinmene yard¨mc¨ oluyor. Ayr¨ca, okul için burs alman¨n bir yolu olman¨n yan¨ s¨ra bir çok farkl¨ insanla bir çok farkl¨ durumda ama ayn¨ zamanda ba∆a ç¨kabilmeyi ö·retiyor. Spor yapt¨·¨n vakit bir çok ∆ey kolay olmuyor. Bazen tak¨m¨n¨n iyi olmad¨·¨ zamanlar oluyor ve senin kazanman¨n, ba∆ar¨l¨ olman¨n bir yolunu bulman gerekiyor. Bütün bu küçük ∆eyler hayatta da ba∆ar¨l¨ olmak için bir yol bulmay¨ ö·retiyor. Ben böyle dü∆ünüyorum. A: Hiç ∆üphesiz üniversite diplomam¨ almak. Benim için önemli ve annem için çok önemli. Bunu onun için ve tabii ki kendim için yapmak istiyorum. ≈u anda 16 ya∆¨mday¨m. Üniversiteye ba∆lamak için 18 ya∆¨na gelinceye kadar bekleyece·im, sonra her ∆eyi nas¨l yapaca·¨ma karar verece·im. S: Yani sporla yüksek e·itimi nas¨l bir arada götürece·ine karar vereceksin. C: Kesinlikle. S: Sana zor gelen bir iki ∆eyden söz et, gerçekten S: Burada Washington D.C.’de tak¨m¨n yerel toplumda çok faal. Sen bu çal¨∆malara kat¨l¨yor musun? çabalaman¨ gerektiren ∆eylerden. C: Siz de bilirsiniz ki, spor yaparken ayn¨ zamanda okula gitmek kolay de·il. C: Evet. ¿nsanlar ne yapt¨·¨m¨za bak¨yor. Daha ba∆ar¨l¨ oldukça topluma daha çok yard¨m etmelisiniz; çünkü en ba∆ta toplum olmasa biz burada olmazd¨k. S: Sen okul program¨n¨ h¨zland¨rd¨n. C: Do·ru. Ama kolay olmad¨. Öyle bir noktaya geliyorsun ki, “Her an sadece spor yapmaya odaklanamam,” diyorsun. Okul ödevlerini de yapman gerekiyor. Bu dengeyi kurmak gerçekten zor, çok zor. Ama bilirsiniz, antrenmana gitmeniz gerekti·inde gidersiniz. ¿∆inizi yapars¨n¨z. Antrenmandan sonra spor dü∆ünmezsiniz. Derslerinize odaklan¨rs¨n¨z. Uzun vadede bu sayede çok yol al¨yorsunuz. S: Kendin gibi gençlere – dünyan¨n her taraf¨ndaki – bir hedef veya hayal için çal¨∆mak konusunda iletmek isteyece·in uygun bir mesaj ne olurdu? C: Hedefine ula∆mak kolay olmayacak derdim. Dikkatini da·¨tacak bir çok ∆ey olacakt¨r. Bir sürü ∆eyle u·ra∆acaks¨n. Baz¨ günler “Ben bunu yapamam, bunu ya∆amak istemiyorum.” diyeceksin. Ama bir ∆ey söyleyeyim mi? Bununla sava∆mak zorundas¨n.Ve etraf¨ndaki en önemli insanlar¨ dinlemek zorundas¨n. Onlar sana her zaman yard¨mc¨ olacaklar ve senin için var olacaklar. Yeter ki vazgeçme. Vazgeçme – ve bir gün oraya varacaks¨n. ■ S: Biraz da birlikte oldu·un insanlardan – oyuncular, antrenörler, menajerler – 5-10 ya∆ küçük olmaktan söz edelim. Sana gösterilen sayg¨dan söz et. C: Size bir ∆ey söyleyeyim mi? Geliyorsun, 14 ya∆¨ndas¨n, kendini kan¨tlamam¨∆s¨n, ve birden etraf¨n¨ bir medya ordusu sar¨yor. Kesinlikle e·itici bir deneyimdi. Antrenmanlarda susup çal¨∆mak, toplar¨ ve su ∆i∆elerini ta∆¨mak gibi “acemi çaylak” görevlerimi yapmak ve tak¨m için çok çal¨∆mak zorundayd¨m. Zaman ilerledikçe röportajlarda söylediklerimden ötürü sayg¨ görmeye ba∆lad¨m. Tak¨m hakk¨nda konu∆uyor ve yard¨mc¨ olmak için ne gerekirse yapaca·¨mdan söz ediyordum. Çocuklar bunlar¨ okudular ve, “Vay can¨na! Bu çocuk gerçekten bir ∆eyler yapmak istiyor! Buraya dalga geçmeye gelmemi∆!” dediler. Bir süre sonra seni sevmeye ba∆l¨yorlar ve sana çok daha fazla sayg¨ duyuyorlar. Bir de sahaya ç¨k¨p ta verimli olunca, tak¨mdakiler sana çok daha fazla sayg¨ duyuyorlar. TOPLUM VE DEÊERLER 40 e-Journal USA YEN¿ B¿R YA≈AMA GEÇ¿≈ TÖREN¿ Virginia eyaletindeki bir lisedeki mezuniyet haftas¨n¨n görüntüleri, Amerika Birle∆ik Devletleri’nin dört bir yan¨ndaki liselerde gerçekle∆en aktiviteleri yans¨t¨r. Foto·raflar: Barry Fitzgerald 17 Haziran 2004 tarihinde Virginia eyaletinin Fredericksburg kentindeki James Monroe Lisesinden yüzden fazla ö·renci mezun oldu. Bu okul ad¨n¨ Amerika’n¨n koloniler döneminde 1728 tarihinde kurulmu∆ olan Fredericksburg kasabas¨nda avukatl¨k yapm¨∆ olan A.B.D. be∆inci Ba∆kan¨ (1817-1825) James Monroe’dan al¨r. Mezuniyet haftas¨ okuldan ayr¨lmak üzere olanlar için beraberinde kar¨∆¨k hisler ve heyecanlar getirir. Final s¨navlar¨n¨n sonuçlar¨ konusunda korku, ders çal¨∆ma bask¨n¨n bitmek üzere olmas¨n¨n getirdi·i sevinç, yak¨n arkada∆lardan ayr¨lacak olman¨n verdi·i üzüntü, ve bundan sonra olacaklar için duyulan heyecan – bu üniversitede okumak, teknik e·itim, i∆ hayat¨, askerlik hizmeti, veya daha farkl¨ bir i∆ olabilir. Yukarda, bir koridorda yürürken görünen ö·renciler okul y¨l¨n¨n son günlerinde genellikle günlük k¨yafetler giyerler. Okulun önünde bulunan turuncu levhada son k¨rk y¨ld¨r okulun spor tak¨mlar¨n¨n kazand¨·¨ eyalet ∆ampiyonluklar¨n¨ gösterir. Ancak, 2005 y¨l¨n¨n en gurur verici olay¨, James Monroe ö·renci tak¨m¨n¨n bütün eyaletteki ö·renciler aras¨nda yap¨lan bir bilgi yar¨∆mas¨ olan Virginia Scholastic Bowl yar¨∆mas¨n¨ kazanmas¨yd¨. Sa·daki foto·rafta okul kafeteryas¨nda oturan ö·renciler tipik bir y¨l sonu adetini yerine getiriyorlar – birbirlerinin y¨ll¨klar¨na bazen esprili, bazen de duygusal notlar yazmak. e-Journal USA 41 TOPLUM VE DEÊERLER Dersler sona ererken, bir dizi tela∆l¨ ve heyecanl¨ aktivite ... Hemen üstteki foto·rafta ö·renciler, bir sonraki okul y¨l¨nda seçkin bir okul korosu olan Monroe Singers korosunda yer alabilmek için kat¨ld¨klar¨ seçmelerin sonuçlar¨ için heyecanla idari ofislerin penceresine as¨lm¨∆ listeyi inceliyorlar. Küçük foto·rafta, 12. s¨n¨f ö·rencisi olan Afgan Ghizal Miri okul kütüphanesinde bir bilgisayar¨n ba∆¨nda arkada∆¨yla konu∆uyor. Ghizal Virginia ve A.B.D. hükümeti tarih dersinin en iyi ö·rencisi olarak tan¨nm¨∆t¨. Sa·da, bir ö·renci kitaplar¨n¨ ve ki∆isel e∆yalar¨n¨ alarak dolab¨n¨ bo∆altmaya ba∆l¨yor; dolab¨n kapa·¨n¨n içi arkada∆lar¨n¨n ve ailesinin foto·raflar¨ ile süslü. TOPLUM VE DEÊERLER 42 e-Journal USA ... okul y¨l¨n¨n son günlerine damgas¨n¨ vuruyor. Üstte, ö·renciler y¨l sonu yetenek gösterisi ilan¨ için harfleri boyuyor. Solda ve onun alt¨nda, Ryan Addair yönetimindeki okul orkestras¨ mezuniyet töreninde çalaca·¨ müzikleri prova ediyor. Altta, Cumartesi sabah¨,mezun olacak olan ö·renciler okulun spor sahas¨ olan Maury Field alan¨nda ak∆am gerçekle∆ecek olan mezuniyet töreni için prova yapmak üzere toplan¨yorlar. Antoinne Bowen adl¨ ö·renci okul müdürü Daryl Chesley’in verdi·i diplomay¨ al¨yormu∆ gibi yap¨yor. e-Journal USA 43 TOPLUM VE DEÊERLER Dört y¨ll¨k ba∆ar¨ tören ve kutlamalarla sona eriyor. Yukarda, izleyiciler mezuniyet töreninin ba∆lamas¨n¨ sab¨rs¨zl¨kla beklerken, iki arkada∆ stadyum sahas¨na giri∆ yapmak için s¨raya girmeden önce bir espriyi payla∆¨yorlar. Altta, müdür Chesley di·er mezunlar, arkada∆lar¨ ve ailelerinin önünde duran en ba∆ar¨l¨ ö·rencilerin isimlerini okuyor. Mezunlar s¨n¨f¨ ad¨na veda konu∆mas¨n¨ yapan ve Scholastic Bowl tak¨m kaptan¨ olan Huyen Nguyen onlara 1986 y¨l¨nda Vietnam’dan göç eden ailesinin ta∆¨d¨·¨ bavulu gösterirken, James Monroe mezunlar¨ onu dinliyor. Bu gecede, bu bavulun içinde Huyen Nguyen’in James Monroe’daki deneyimini gözden geçirirken kulland¨·¨ hat¨ralar var. Bunlar süt kutusu ve bir ∆i∆e keççap gibi saçma ∆eylerden bir deste anahtar (Unutmay¨n ki, elinizdeki tek ∆ey bizim zevk ald¨·¨m¨z özgürlüklerden yoksun olan insanlar¨n hapsedilmi∆ zihinlerini açacak bir anahtard¨r.) ve bir ¿ncil’e kadar uzanan ki∆isel an¨lar¨n simgeleri (Ben H¨ristiyan de·ilim ama san¨r¨m ki bu kitap din ayr¨m¨ yapmadan hepimizin içindeki erdemleri, de·erleri, ve inanc¨ temsil ediyor.). TOPLUM VE DEÊERLER 44 e-Journal USA KAYNAKÇA Amerika’da 13-19 Ya∆ Aras¨ Gençlerin Ya∆amlar¨ Konusunda Seçme Yaz¨lar Baranek, Tony. “Hunger on Hold.” U.S. Society and Values: Sports in America, vol. 8, no. 2, December 2003, pp. 29-31. Offenburger, Chuck. “Pride on the Prairie.” U.S. Society and Values: Sports in America, vol. 8, no. 2, December 2003, pp. 22-25. http://usinfo.state.gov/journals/itsv/1203/ijse/baranek.htm http://usinfo.state.gov/journals/itsv/1203/ijse/offenburger.htm Bissinger, W.G. (Buzz). Saturday Night Lights: A Town, a Team, and a Dream. Cambridge, MA: Da Capo Press, 2004. Sanders, Rickie and Mattson, Mark T. Growing Up in America: An Atlas of Youth in the USA. New York: Macmillan, 1998. Graff, Harvey J. Conflicting Paths: Growing Up in America. Cambridge, MA: Harvard, 1995. Smith, Christian with Denton, Melinda Lundquist. Soul Searching: The Religious and Spiritual Lives of American Teenagers. New York: Oxford University Press, 2005. Greenberg, Anna. OMG! How Generation Y Is Redefining Faith in the iPod Era. New York: Reboot, [2005] 51 pp. http://www.rebooters.net/poll.html [Index] http://www.rebooters.net/poll/rebootpoll.pdf [PDF 1.12 MB] “The United States in 2005: Who We Are Today.” eJournalUSA: Society and Values, vol. 9, no. 2, December 2004, entire issue. http://usinfo.state.gov/journals/itsv/1204/ijse/ijse1204.htm Hurst, Marianne D. “Leading the Way: Student-Run Foundations across the Country Are Empowering a New Generation of Teenagers to Play Larger Roles in their Schools and Communities.” Education Week, vol. 24, no. 32, 20 April 2005, pp. 24-27. Wilensky, Rona. “College Is Not for Everyone; Commentary.” Education Week, vol. 24, no. 32, 20 April 2005, p. 28. Johnson, Jean, Duffett, Ann et al. Life after High School: Young People Talk about Their Hopes and Prospects. New York: Public Agenda, 2005. VE ANILAR http://www.publicagenda.com/research/research_reports_ details.cfm?list=31 Alvord, Lori Arviso and Van Pelt, Elizabeth Cohen. The Scalpel and the Silver Bear. New York: Bantam Books, 1999. Mortimer, Jeylan T. Working and Growing Up in America. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2005. Asgedom, Mawi. Of Beetles and Angels: A True Story of the American Dream. Chicago, IL: Megadee Books, 2001. National Center for Education Statistics. 1.1 Million Homeschooled Students in the United States in 2003. Issue Bogues, Tyrone (Muggsy). In the Land of the Giants: My Life in Basketball. New York: Little, Brown, 1994. Brief NCES 2004-115. Washington: U.S. Dept. of Education, Institute of Education Sciences, NCES, July 2004. http://nces.ed.gov/pubsearch/pubsinfo.asp?pubid=2004115 (Index) http://nces.ed.gov/pubs2004/2004115_se.pdf (PDF 65 KB) e-Journal USA 45 TOPLUM VE DEÊERLER Bradley, Shawn. “My Own Words: On Being Different.” eJournalUSA: Global Issues — Growing Up Healthy, vol. 10, no. 1, January 2005, pp. 14-15. Quintanilla, Eliseo. “My Own Words: On Growing Up Fast.” eJournalUSA: Global Issues — Growing Up Healthy, vol. 10, no. 1, January 2005, p. 24. http://usinfo.state.gov/journals/itgic/0105/ijge/bradley.htm http://usinfo.state.gov/journals/itgic/0105/ijge/quintanilla.htm Cary, Lorene. Black Ice. New York: Knopf, 1991. Salzman, Mark. Lost in Place: Growing Up Absurd in Suburbia. New York: Random House, 1996. Dumas, Firoozeh. Funny in Farsi: A Memoir of Growing up Iranian in America. New York: Villard, 2003. Shreve, Susan Richards. Dream Me Home Safely: Writers on Growing Up in America. Boston: Houghton Mifflin, 2003. Hamm, Mia. “My Own Words: On Self-Esteem and Sports.” Wideman, John Edgar. “Reflections: Urban Hoop.” U.S. Society and Values: Sports in America, vol. 8, no. 2, December 2003, pp. 26-28. eJournalUSA: Global Issues — Growing Up Healthy, vol. 10, no. 1, January 2005, pp. 7-8. http://usinfo.state.gov/journals/itgic/0105/ijge/hamm.htm http://usinfo.state.gov/journfls/itsv/1203/èjse/widemfn.htm Lewis, Marvin. “My Own Words: On Finding Your Way.” eJournalUSA: Global Issues — Growing Up Healthy, A.B.D. D¨∆i∆leri Bakanl¨·¨ yukar¨da listelenen farkl¨ kurum ve örgütlerden al¨nm¨∆ kaynaklar¨n içeri·i ve mevcudiyeti için hiçbir sorumluluk ta∆¨mamaktad¨r. Bütün Internet ba·lant¨lar¨ Temmuz 2005 tarihinde etkindi. vol. 10, no. 1, January 2005, p. 20. http://usinfo.state.gov/journals/itgic/0105/ijge/lewis.htm Paulsen, Gary. Guts: The True Story Behind Hatchet and the Brian Books. New York: Delacorte Press, 2001. TOPLUM VE DEÊERLER 46 e-Journal USA INTERNET KAYNAKLARI Birle∆ik Devletlerde 13-19 ya∆ aras¨ Gençlerin Ya∆amlar¨ ile ilgili Seçilmi∆ Internet Siteleri: IAFS-USA: Intercultural Student Exchange Programs Merlynís Pen: Fiction, Essays and Poems by America’s Teens http://usa.afs.org/ http://www.merlynspen.org/contentmgr/showdetails.php/ id/29624/search/true America’s Promise – The Alliance for Youth http:/www.americaspromise.org/ National Association of Teachers of Singing, Inc. http://www.nats.org/ ASNE: High School Journalism (American Society of Newspaper Editors) http://www.highschooljournalism.org/ National Home Education Network http://www.nhen.org/ D.C. United (Professional Football Team) http://dcunited.mlsnet.com/MLS/dcu/index.jsp National Teacher of the Year Council of Chief State School Officers http://www.ccsso.org/projects/national_teacher_of_the_year/ Education Commission of the States: Homeschooling http://www.ecs.org/ecsmain.asp?page=/html/issues.asp Peterson’s Summer Opportunities for Kids & Teenagers www.petersons.com/summerop/ssector.html Helping Americaís Youth http://www.whitehouse.gov/firstlady/helping-youth.html President’s Council on Physical Fitness and Sports http://www.fitness.gov/ High School Hub: The Online Learning Center for High School Students http://www.highschoolhub.org/hub/hub.cfm Private Schools Database National Center for Education Statistics http://nces.ed.gov/surveys/pss/privateschoolsearch/ InfoPlease Almanac: Sports http://www.infoplease.com/sports.html Public Schools Database National Center for Education Statistics http://nces.ed.gov/ccd/schoolsearch/ International Student Exchange and Study Abroad Resource Center http://www.internationalstudent.com/ Students Against Violence Everywhere http://www.nationalsave.org/ Job Interview Strategies for Teens Quintessential Careers http://www.quintcareers.com/teen_job_strategies.html Teenreads.com http://www.teenreads.com/index.asp e-Journal USA 47 TOPLUM VE DEÊERLER TeenSpace: Internet Public Library for Teens Walt Whitman Archive http://www.ipl.org/div/teen/ http://www.whitmanarchive.org/ Includes sections on Sports, Entertainment, and Arts; Clubs and Organizations; Money and Work; and Technology. What Kids Can Do: Voices and Work from the Next Generation http://www.whatkidscando.org/index.asp U.S. Department of Education Especially for Students http://www.ed.gov/students/landing.jhtml Youth for Understanding USA http://www.yfu-usa.org/ U.S. Department of Labor Youth and Labor: Resources for Young Workers Youth Service America http://www.dol.gov/dol/topic/youthlabor/StudentWorkers. htm#doltopics http://www.ysa.org/ Youth Radyo http://www.youthradio.org/index.shtml U.S. Department of State Bureau of Educational and Cultural Affairs Youth Programs Division http://exchanges.state.gov/education/citizens/students/ A.B.D. D¨∆i∆leri Bakanl¨·¨ Temmuz 2005 tarihinde hepsi etkin olan ve yukar¨da listelenen kaynaklar¨n mevcudiyeti ve içeri·i ile ilgili hiçbir sorumluluk ta∆¨mamaktad¨r. U.S. International Football http://www.ussoccer.com// USA Roller Sports: Figure Skating http://www.usarollersports.org/vnews/display.v/SEC/FIGURE+SKATING Voice of America America’s Global College Forum Profiles of Foreign Students at U.S. Colleges http://www.voanews.com/english/AmericanLife/global_ college_forum.cfm TOPLUM VE DEÊERLER 48 e-Journal USA A MONTHLY JOURNAL OFFERED IN MULTIPLE LANGUAGES REVIEW THE FULL LISTING OF TITLES AT http://usinfo.state.gov/journals/journals.htm