Turkce Twido Software 1

Transkript

Twido
Programlanabilir Kontrolörler
Yazýlým Referans Kýlavuzu
31003914 00
TWD USE 10AT
Sürüm 1.0
2
TWD USE 10AT 02/2003
Ýçerik
Güvenlik Bilgileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Kitap Hakkýnda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Kýsým I
Twido Yazýlýmýnýn Tanýmý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Bölüm 1
Twido Yazýlýmýna Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
TwidoSoft'a Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Twido Dillerine Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Bölüm 2
Twido Dil Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Dil Nesne Geçerliliði . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Bit Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Word Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Bit Nesnelerinin Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Word Nesnelerinin Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Giriþ/Çýkýþ'larýn Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Network Adreslemesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Fonksiyon Bloðu Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Yapýlandýrýlmýþ Nesneler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Endekslenmiþ Word 'ler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Nesnelerin Sembolize Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Bölüm 3
Kullanýcý Belleði . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Kullanýcý Belleði Yapýsý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Bölüm 4
Kontrolör Çalýþma Modlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Çevrimsel Tarama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Periyodik Tarama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tarama Süresinin Kontrol Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Çalýþma Modlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
46
48
51
52
3
Enerji Kesintisi ve Yeniden Enerji Gelmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Ilýk Baþlatma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Soðuk Baþlatma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Kontrolörü Ýlk-deðerleme (Initialization) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Kýsým II Özel Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Bölüm 5 Haberleþme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Haberleþme Genel Bakýþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
TwidoSoft ile Kontrolör Arasý Haberleþme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Uzak Uç Linki Haberleþmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
ASCII Haberleþmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Modbus Haberleþmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Standart Modbus Ýstekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Bölüm 6
Dahili Analog Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Potansiyometreler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Analog Kanal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Bölüm 7
Analog Modüllerin Kullanýlmasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Analog Modül Genel Bakýþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Analog Giriþ ve Çýkýþ'larýn Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Analog Giriþ ve Çýkýþ'larýn Konfigüre Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Analog Modüllerin Kullaným Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Bölüm 8
Operatör Ekraný Çalýþmasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Operatör Ek raný . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Kontrolör Kimliði ve Durum Bilgisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Sistem Nesneleri ve Deðiþkenleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Seri Port Ayarlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Gün Zamaný Saati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Gerçek-Zaman Düzeltme Katsayýsý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Kýsým III Twido Dillerinin Tanýmý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Bölüm 9
Ladder Dili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Ladder Diyagramlarýna Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Ladder Diyagramlarý için Programlama Prensipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Ladder Diyagram Bloklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
4
Ladder Dili Grafik Elemanlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Özel Ladder Komutlarý OPEN ve SHORT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Programlama Tavsiyesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ladder/List Dönüþtürülebilirliði . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ladder/List Dönüþtürülebilirliðinin Ana Noktalarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Program Dokümantasyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bölüm 10
147
150
151
156
157
159
Komut List Dili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
List Programlarýna Genel Bakýþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
List Komutlarýnýn Çalýþmasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
List Dili Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Parantezlerin Kullanýmý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Yýðýn Komutlarý (MPS, MRD, MPP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Bölüm 11
Grafcet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Grafcet Komutlarýnýn Tanýmý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Grafcet Program Yapýsýnýn Tanýmý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Grafcet Adýmlarýyla Ýliþkilendirilmiþ Aksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Kýsým IV Komutlarýn ve Fonksiyonlarýn Tanýmý . . . . . . . . . . . . . 185
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Bölüm 12
12.1
12.2
Ana Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Bool Ýþleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Bool Ýþlemeye Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Bool Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Bool Komutlarýný Tanýmlamak için Gerekli Formatý Anlamak . . . . . . . . . . . . . . . 192
Yükleme (Load) Komutlarý (LD, LDN, LDR, LDF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Saklama (Store) Komutlarý (ST, STN, R, S) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Lojik AND Komutlarý (AND, ANDN, ANDR, ANDF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
Lojik OR Komutlarý (OR, ORN, ORR, ORF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Exclusive OR Komutlarý (XOR, XORN, XORR, XORF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
NOT Komutu (N) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Ana Fonksiyon Bloklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Ana Fonksiyon Bloklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Ana Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Zamanlayýcý (Timer) Fonksiyon Bloðu (%TMi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
TOF Tipi Zamanlayýcý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
TON Tipi Zamanlayýcý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
TP Tipi Zamanlayýcý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Zamanlayýcýlarý Programlama ve Konfigüre Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Yukarý/Aþaðý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%Ci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
5
12.3
12.4
Bölüm 13
13.1
13.2
6
Sayýcýlarý Programlama ve Konfigüre Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Shift (Kaydýrma) Bit Register Fonksiyon Bloðu (%SBRi) . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Adým Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%SCi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Nümerik Ýþlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Nümerik Ýþlemlere Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Nümerik Komutlara Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Atama Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Karþýlaþtýrma Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Aritmetik Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Lojik Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Kaydýrma Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Çevirme Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Program Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Program Komutlarýna Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
END Komut larý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
NOP Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Atlama (Jump) Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Subroutine (Altrutin) Komutlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Ýleri Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Ýleri Fonksiyon Bloklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
Ýleri Fonksiyon Bloklarý ile Ýliþkilendirilmiþ Bit ve Word Nesneleri . . . . . . . . . . . . 257
Ýleri Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
LIFO/FIFO Register Fonksiyon Bloðu (%Ri) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
LIFO Çalýþmasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
FIFO Çalýþmasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Register'larý Programlama ve Konfigüre Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Darbe Geniþlik Modülasyonu Fonksiyon Bloðu (%PWM) . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Darbe Jeneratör Çýkýþý Fonksiyon Bloðu (%PLS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Tambur Denetleyici Fonksiyon Bloðu (%DR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Tambur Denetleyici Fonksiyon Bloðunun Çalýþmasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Tambur Denetleyicilerin Programlanmasý ve Konfigürasyonu . . . . . . . . . . . . . 281
Hýzlý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%FC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
Çok Hýzlý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%VFC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
Mesajlarýn Ýletimi/Alýmý - Exchange (Deðiþ-tokuþ) Komutu (EXCH) . . . . . . . . . 302
Exchange Kontrol Fonksiyon Bloðu (%MSG) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Saat Fonksiyonlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Saat Fonksiyonlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Takvim Bloklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Zaman/Tarih Gösterimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Tarih ve Zaman Ayarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
Bölüm 14
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Özet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Sistem Bitleri (%S) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Sistem Word'leri (%SW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
Sözlük
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
Dizin
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
7
8
Güvenlik Bilgileri
§
Önemli Bilgi
DÝKKAT
Bu yönergeleri dikkatlice okuyunuz ve cihazý daha yakýndan tanýyabilmek için,
montaj, iþletim veya bakým yapmadan önce, cihazýn parçalarýný inceleyiniz.
Aþaðýdaki özel mesajlar, bu doküman boyunca ya da ekipman üzerinde, potansiyel
tehlikeleri haber vermek ya da bir prosedürü açýklýða kavuþturan veya basitleþtiren
bilgiye dikkat çekmek icin yer alabilir.
Bu sembolün, bir Tehlike ya da Dikkat güvenlik etiketine eklenmesi,
yönergeler izlenmediði takdirde, kiþisel yaralanma ile sonuçlanacak bir
elektriksel tehlikenin mevcut olduðunu iþaret eder.
Bu, güvenlik uyarýsý sembolüdür. Sizi, potansiyel kiþisel yaralanma
tehlikelerine karþý uyarmak için kullanýlýr. Olasý yaralanma veya ölümden
sakýnmak için, bu sembolü izleyen tüm güvenlik mesajlarina uyunuz.
TEHLÝKE
TEHLÝKE, sakýnýlmadýðý takdirde, ölüm, ciddi yaralanma veya ekipman hasarý ile
sonuçlanacak, yakýn tehlikeli bir durumu iþaret eder.
DÝKKAT
DÝKKAT, sakýnýlmadýðý takdirde, ölüm, ciddi yaralanma veya ekipman hasarý ile
sonuçlanabilecek, potansiyel tehlikeli bir durumu iþaret eder.
UYARI
UYARI, sakýnýlmadýðý takdirde, yaralanma veya ekipman hasarý ile
sonuçlanabilecek, potansiyel tehlikeli bir durumu iþaret eder.
9
Güvenlik Bilgileri
DÝKKAT
Elektriksel ekipmanýn servisi, yalnýzca kalifiye personel tarafýndan yapýlmalýdýr.
Schneider Electric tarafýndan, bu ürünün kullaným talimatlarýna uyulmamasý
halinde meydana gelebilecek hiçbir sonuç için sorumluluk üstlenilmemektedir.
Bu doküman, eðitilmemiþ kiþiler için bir kullaným elkitabý deðildir. TWD USE 10AT,
Twido Donaným Referans Kýlavuzu'nda, montaj ve kurulum talimatlarýna yer verilmiþtir.
© 2003 Schneider Electric
Her Hakký Saklýdýr
Ek Güvenlik
Bilgisi
Bu ürünün uygulanmasý, yerleþtirilmesi ya da kullanýlmasýndan sorumlu olanlar,
gerekli tasarým faktörlerinin her bir uygulamaya; yürürlükteki yasalara, performans
ve güvenlik kriterlerine, yönetmeliklere, kodlara ve standartlara tamamen baðlý
kalýnarak dahil edilmesini temin etmek ile yükümlüdürler.
10
Güvenlik Bilgileri
Genel
Uyarýlar
DÝKKAT
PATLAMA TEHLÝKESÝ
l Cihaz parçalarýnýn deðiþtirilmesi, Class I, Div2 uyumluluðuna
uygunluðu olumsuz yönde etkileyebilir.
l Elektrik enerjisini kesmeden ya da çalýþma alanýnda patlama
tehlikesi olmadýðýndan emin olmadan, hiçbir parçayý sökmeyiniz.
Bu önleme uyma konusundaki baþarýsýzlýk, þiddetli yaralanma
ya da ekipman hasarý ile sonuçlanabilir.
DÝKKAT
AMAÇLANMAYAN EKÝPMAN KULLANIMI
l Kurma, sökme, baðlantý veya bakým iþlemlerinden önce enerjiyi kesin.
l Bu ürünün, güvenlik açýsýndan kritik makine iþlevlerinde kullanýlmasý
l
l
l
l
l
amaçlanmamýþtýr. Kiþisel açýdan veya ekipman açýsýndan tehlike
arz eden yerlerde, doðrudan baðlanan güvenlik kilitlerini kullanýnýz.
Modülleri parçalarýna ayýrmayýn, onarmayýn veya modifiye etmeyin.
Bu kontrolör, bir kabin içinde kullanýlmak üzere tasarlanmýþtýr.
Modüllerin montajýný, tanýmlanan çalýþma ortam þartlarýnda
yapýnýz.
Sensör güç kaynaðýný, yalnýzca, modüle baðlý sensörlere enerji
saðlamak için kullanýnýz.
Gerilim ve akým gereksinimlerini karþýlayabilmek için, güç giriþinde
ve çýkýþ devresinde IEC60127-onaylý bir sigorta kullanýnýz.
Tavsiye edilen sigorta: 5x20 mm yavaþ sönümlü 218000 serisi /Tip T.
Bu önleme uyma konusundaki baþarýsýzlýk, þiddetli yaralanma
ya da ekipman hasarý ile sonuçlanabilir.
11
12
Kitap Hakkýnda
Özet
Doküman
Kapsamý
Bu, Twido programlanabilir kontrolörler için Yazýlým Referans kullaným elkitabýdýr
ve aþaðýdaki baþlýca bölümleri kapsamaktadýr:
l Twido programlama yazýlýmýnýn tanýmý ve Twido kontrolörlerin
programlanmasý için gerekli temel bilgilere bir giriþ.
l Haberleþmenin tanýmý, analog G/Ç kullanýmý ve diðer özel
fonksiyonlar.
l Twido programlarýnýn yaratýlmasýnda kullanýlan yazýlým dillerinin tanýmý.
l Twido kontrolörlerin komutlarýnýn ve fonksiyonlarýnýn tanýmý.
Geçerlilik Notu
Bu kullaným elkitabýndaki bilgiler, yalnýzca Twido programlanabilir kontrolörlere
uygulanabilir.
Ürünle Ýlgili
Uyarýlar
Schneider Electric, bu dokümanda bulunabilecek hiçbir hata için sorumluluk kabul
etmemektedir. Bu dokümanýn hiçbir kýsmý, Schneider Electric'in yazýlý izni
alýnmaksýzýn, elektronik yöntemi de içeren hiçbir þekil veya teknikle çoðaltýlamaz.
13
14
Twido Yazýlýmýnýn Tanýmý
I
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsýmda, Twido programlanabilir kontrolörler için kontrol programlarý yaratýlmasý
için gerekli yazýlým dilleri tanýtýlmýþ ve gerekli temel bilgiye yer verilmiþtir.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Bu kýsým, aþaðýdaki bölümlerden meydana gelmiþtir:
Konu
Bölüm Adý
Sayfa
1
Twido Yazýlýmýna Giriþ
17
2
Twido Dil Nesneleri
23
3
Kullanýcý Belleði
41
4
Kontrolör Çalýþma Modlarý
45
15
Twido Yazýlýmý
16
Twido Yazýlýmýna Giriþ
1
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölümde, Twido kontrolörler için programlama ve konfigürasyon yazýlýmý olan
TwidoSoft ve kontrol programlarýnýn yaratýlmasýnda kullanýlan List, Ladder ve
Grafcet programlama dilleri kýsaca tanýtýlmýþtýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Bu bölüm, aþaðýdaki konularý kapsar:
Konu
Sayfa
TwidoSoft'a Giriþ
18
Twido Dillerine Giriþ
19
17
Twido Yazýlým Dilleri
TwidoSoft'a Giriþ
Açýklama
TwidoSoft, Twido programlanabilir kontrolörler için uygulamalarýn yaratýlmasý, konfigürasyonu ve bakýmý için bir grafiksel geliþtirme ortamýdýr. TwidoSoft, TwidoSoft Ladder
veya List program editörlerini kullanarak, kontrol programlarý girmenize ve sonrasýnda
programý, bir kontrolör üzerinde çalýþtýrmak için transfer etmenize olanak saðlar.
TwidoSoft
TwidoSoft, Microsoft Windows 98 Second Edition veya Microsoft Windows 2000
Professional iþletim sistemleri ile çalýþan bir kiþisel bilgisayar (PC) için, 32-bit
Windows-tabanlý bir programdýr.
TwidoSoft'un ana yazýlým özellikleri:
l Standart Windows kullanýcý arayüzü
l Twido kontrolörleri programlama ve konfigüre etme
l Kontrolör haberleþmesi ve kontrolü
Detaylar için, bkz. TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu.
18
Twido Dillerine Giriþ
Açýklama
Bir programlanabilir kontrolör, giriþleri okur, çýkýþlara yazar ve bir kontrol programýna
dayanan lojiði çözer. Bir Twido kontrolör için bir kontrol programý yaratýlmasý, Twido
programlama dillerinden birinde bir komutlar dizisi yazýlmasý demektir.
Twido
Dilleri
Aþaðýdaki diller, Twido kontrol programlarý yaratmak için kullanýlabilirler:
l Komut List dili
Bir Komut List programý, sýralý (ardýþýl) Bool komutlarý þeklinde yazýlmýþ bir dizi
lojik ifadedir.
l Ladder diyagramlarý
Bir Ladder diyagramý, bir lojik ifadenin grafiksel gösterim aracýdýr.
l Grafcet
Twido, Grafcet list komutlarýnýn kullanýmýný destekler; grafiksel Grafcet'i desteklemez.
Bir kiþisel bilgisayarý (PC), bu programlama dilleri aracýlýðýyla Twido kontrol
programlarýný yaratmak ve düzenlemek için kullanabilirsiniz.
List/Ladder dönüþtürülebilirlik özelliði, bir programý, Ladder'dan List'e ve List'ten
Ladder'a kolayca dönüþtürmenize olanak saðlar.
Komut List
Dili
Komut List dilinde yazýlmýþ bir program, kontrolör tarafýndan sýrayla icra edilen
(execute) bir komutlar dizisinden oluþur. Aþaðýda, bir List program örneði verilmiþtir.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
BLK %C8
LDF %I0.1
R
LD
%I0.2
AND %M0
CU
OUT_BLK
LD
D
AND %M1
ST
%Q0.4
END_BLK
19
Ladder
Diyagramlarý
Ladder diyagramlarý, röle kontrol devrelerini temsil etmekte kullanýlan röle lojik
diyagramlarýna benzer. Bobinler, kontaklar ve bloklar gibi grafik elemanlarý,
komutlarý temsil eder. Aþaðýda, bir Ladder diyagramý örneði verilmiþtir.
%I0.1
%C8
N
R
E
%M1
%Q0.4
S ADJ Y
D
%C8.P 777
%I0.2
%M0
CU
F
CD
20
Grafcet
Dili
Grafcet, herhangi bir ardýþýl kontrol sistemini, bir adýmlar dizisine (iliþkilendirilmiþ
aksiyonlar, geçiþler ve durumlara sahiptir) böler. Aþaðýdaki resimde, sýrasýyla
List ve Ladder programlarýnda, Grafcet komutlarýna örnekler verilmiþtir.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
-*LD
#
#
-*LD
#
-*LD
#
...
3
%M10
4
5
4
%I0.7
6
5
%M15
7
–*–3
%M10
4
#
5
#
–*–4
%I0.7
6
#
–*–5
%M15
7
#
21
22
Twido Dil Nesneleri
2
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölümde, Twido kontrolörlerin programlanmasýnda kullanýlan dil nesneleri
hakkýnda detaylar verilmiþtir.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Sayfa
Dil Nesne Geçerliliði
24
Bit Nesneleri
25
Word Nesneleri
27
Bit Nesnelerinin Adreslenmesi
29
Word Nesnelerinin Adreslenmesi
30
Giriþ/Çýkýþ'larýn Adreslenmesi
31
Network Adreslemesi
33
Fonksiyon Bloðu Nesneleri
34
Yapýlandýrýlmýþ Nesneler
35
Endekslenmiþ Word'ler
37
Nesnelerin Sembolize Edilmesi
39
23
Twido Dil Nesneleri
Dil Nesne Geçerliliði
Açýklama
Word ve bit nesneleri, kontrolördeki bellek alanlarýna tahsis edilmiþlerse geçerlidir.
Bunu yapmak için, bunlar kontrolöre download edilmeden önce, uygulama
içerisinde kullanýlmalýdýr.
Örnek
Geçerli nesnelerin aralýðý, sýfýrdan, o nesne tipi için maksimum referansa kadardýr.
Örneðin, eðer bellek word'leri için, uygulamanýzýn maksimum referansý %MW9 ise,
%MW0 'dan %MW9 'a kadar alan tahsis edilir. Bu örnekte, %MW10 geçerli deðildir
ve dahili ya da harici olarak eriþilemez.
24
Twido Dil Nesneleri
Bit Nesneleri
Açýklama
Bit nesneleri, yazýlým deðiþkeni bitleridir. Bu bitler, operandlar olarak kullanýlabilen ve
Bool komutlarý tarafýndan test edilebilen tek (single) veri bitleridir. Bit nesneleri listesi:
l G/Ç bitleri
l Dahili bitler (bellek bitleri)
l Sistem bitleri
l Adým bitleri
l Word'lerden çýkarýlan bitler
25
Twido Dil Nesneleri
Operand
Bitlerinin Listesi
Tip
Aþaðýdaki tablo, Bool komutlarýnda operand olarak kullanýlan ana bit nesnelerinin
tamamýný listelemekte ve tanýmlamaktadýr.
Taným
Adres veya
Deðer
Maksimum adet
Yazma
eriþimi1
Anlýk
deðerler
0 veya 1 (Yanlýþ veya Doðru)
0 veya 1
-
-
Giriþler
Çýkýþlar
Bu bitler, G/Ç'lerin elektriksel durumlarýnýn
"lojik görüntüleri"dir. Bunlar, veri belleðinde
saklanýr ve program lojiðinin her bir taramasý
sýrasýnda güncellenir.
%Ix.y.z2
Not4
Hayýr
Evet
Dahili
(Bellek)
Dahili bitler, bir program çalýþýrken ara
deðerleri saklamak için kullanýlan dahili
bellek alanlarýdýr.
Not: Kullanýlmayan G/Ç bitleri, dahili bit
olarak kullanýlamaz.
%Mi
128 TWDLCAA10DRF, Evet
TWDLCAA16DRF
256 Diðer tüm
kontrolörler
Sistem
Sistem bitleri (%S0 - %S127), kontrolörün
doðru çalýþmasý kadar, uygulama programýnýn
doðru icrasýný izlemek için de kullanýlýr.
%Si
128
i'ye baðlý
Fonksiyon
bloklarý
Fonksiyon bloðu bitleri, fonksiyon bloklarýnýn
çýkýþlarýna karþýlýk gelir.
Bu çýkýþlar, direkt baðlanabileceði gibi,
bir nesne olarak da kullanýlabilir.
%TMi.Q,
%Ci.P, vb.
Not4
Hayýr3
Dönüþtürüle- Dönüþtürülebilir programlama fonksiyonlarý
bilir fonksiyon BLK, OUT_BLK ve END_BLK kullanýlarak
bloklarý
programlanan fonksiyon bloklarýdýr.
E, D, F, Q,
TH0, TH1
Not4
Hayýr
Word'lerden
çýkarýlanlar
Bazý word'lerdeki 16 bitten biri, operand biti
olarak çýkarýlabilir.
Deðiþir
Deðiþir
Deðiþir
Grafcet
adýmlarý
%X1 ile %Xi arasý bitler, Grafcet adýmlarý ile
iliþkilendirilir. Karþýlýk gelen adým aktive
edildiðinde, adým biti Xi, 1 yapýlýr. Bu adým
deaktive edildiðinde ise Xi, 0 yapýlýr.
%X21
62 TWDLCAA10DRF,
TWDLCAA16DRF
94 TWDLCAA24DRF,
Modüler Kontrolörler
Evet
%Qx.y.z2
Notlar:
1. Program tarafýndan veya Animasyon Tablo Editörü aracýlýðýyla yazýlýr.
2. G/Ç Adreslemesi'ne bakýnýz.
3. %SBRi.j ve %SCi.j haricindeki bitler yazýlýp okunabilir.
4. Adet, kontrolör modeli tarafýndan belirlenir.
26
Twido Dil Nesneleri
Word Nesneleri
Açýklama
Veri belleklerinde saklanan ve -32768 ile 32767 arasýnda bir tamsayý deðer alabilen
(0 ile 65535 arasýnda deðer alabilen hýzlý sayýcý fonksiyon bloðu hariç) 16-bit
word'ler þeklinde adreslenen word nesneleridir.
Word nesnelerine örnekler:
l Anlýk deðerler
l Dahili word'ler (%MWi) (bellek word'leri)
l Sabit word'ler (%KWi)
l G/Ç exchange word'leri (%IWi, %QWi)
l Sistem word'leri (%SWi)
l Fonksiyon bloklarý (konfigürasyon ve/veya runtime verisi)
Word Formatlarý
Word'lerin içerikleri veya deðerleri, aþaðýdaki anlaþma gereði, 16-bit ikili (binary)
kodlar içinde (2'nin tümleyeni lojiðiyle), kullanýcý belleðinde saklanýr:
Bit pozisyonu
F E D C B A 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
|+
16348
8192
4096
2048
1024
512
256
128
64
32
16
8
4
2
1
0 1 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 1
Bit durumu
Bit deðeri
Ýþaretli ikili notasyonda, bit 15, anlaþma gereði, kodlanmýþ deðerin iþaretine
tahsis edilmiþtir:
l Bit 15, 0 ise: word'ün içeriði bir pozitif deðerdir.
l Bit 15, 1 ise: word'ün içeriði bir negatif deðerdir (negatif deðerler, 2'nin
tümleyeni lojiði ile ifade edilir).
Word'ler ve anlýk deðerler, aþaðýdaki format ile girilebilir ve geri alýnabilir:
l Decimal (onluk sistem)
Min: -32768, Maks: 32767 (örneðin, 1579)
l Hexadecimal (onaltýlýk sistem)
Min: 16#0000, Maks: 16#FFFF (örneðin, 16#A536)
Alternatif sözdizimi: #A536
27
Twido Dil Nesneleri
Word Nesnelerinin Aþaðýdaki tablo, word nesnelerini tanýmlamaktadýr.
Tanýmý
Word'ler
Taným
Adres veya
deðer
Anlýk
deðerler
Bunlar, 16-bit word'ler ile ayný formatta tamsayý deðerlerdir.
Bu, deðerlerin word'lere atanmasýna olanak saðlar.
10 tabaný
-32768 ila
32767
16 tabaný
16#0000 ila
16#FFFF
Maksimum
adet
Yazma eriþimi1
-
Hayýr
Dahili
(Bellek)
Veri belleðindeki operasyon sýrasýnda deðerleri saklamak için,
%MWi
"çalýþan" word'ler olarak kullanýlýr. %MW0 ila %MW255 word'ler,
program tarafýndan direkt olarak okunabilir ve yazýlabilir.
1500
Evet
Sabitler
Sabitleri veya alfanümerik mesajlarý saklar. Ýçerikleri yalnýzca,
konfigürasyon esnasýnda TwidoSoft kullanýlarak yazýlabilir veya
deðiþtirilebilir. %KW0 ile %KW63 arasý sabit word'ler, program
tarafýndan salt-okunabilir.
64
Evet,
yalnýzca
TwidoSoft
kullanýlarak
128
i'ye göre
Sistem
Bu 16-bit word'lerin çeþitli fonksiyonlarý vardýr:
%SWi
%SWi word'lerinin okunarak, direkt olarak kontrolörden gelen
veriye eriþim saðlanmasý (örneðin, potansiyometreler)
l Uygulama üzerinde operasyonlar gerçekleþtirilmesi (örneðin,
takvim bloklarý).
l
Fonksiyon
bloklarý
Bu wordler, fonksiyon bloklarýnýn güncel (mevcut)
parametrelerine ya da deðerlerine karþýlýk gelir.
G/Ç Exchange
word'leri
Uzak Uç Linkleri olarak baðlý kontrolörlere atanýr. Bu word'ler,
kontrolörler arasýndaki haberleþme için kullanýlýr.
Çýkarýlan bitler
%KWi
%TM2.P,
%Ci.P, vb.
Giriþler
%IWi.j
Çýkýþlar
%QWi.j
Evet
Not2
Hayýr
2
Not
Evet
Evet
Aþaðýdaki word'lerin 16 bitinden birinin çýkarýlmasý mümkündür:
Dahili
%MWi:Xk
1500
Sistem
%SWi:Xk
128
i'ye baðlý
Sabitler
%KWi:Xk
64
Hayýr
Giriþ
%IWi.j:Xk
Not2
Hayýr
Çýkýþ
%QWi.j:Xk
Not2
Evet
Not:
1. Program tarafýndan veya Animasyon Tablo Editörü aracýlýðýyla yazýlýr.
2. Adet, kontrolör modeli tarafýndan belirlenir.
28
Twido Dil Nesneleri
Bit Nesnelerinin Adreslenmesi
Format
Taným
Dahili, sistem ve adým bit nesnelerini adreslemek için aþaðýdaki formatý kullanýnýz:
%
M, S veya X
i
Sembol
Nesne tipi
Numara
Aþaðýdaki tablo, adresleme formatýndaki elemanlarý tanýmlamaktadýr.
Grup
Eleman
Taným
Sembol
%
Yüzde sembolü, daima bir yazýlým deðiþkeninden önce gelir.
Nesne tipi
M
Dahili bitler, bir program çalýþýrken, ara deðerleri saklar.
S
Sistem bitleri, kontrolörün durum ve kontrol bilgisini saðlar.
X
Adým bitleri, adým aktivitelerinin durumunu saðlar.
i
Maksimum numara deðeri, konfigüre edilmiþ nesne adedine
baðlýdýr.
Numara
Bit nesne adreslerine örnekler:
l %M25 = 25 no'lu dahili bit
l %S20 = 20 no'lu sistem biti
l %X6 = 6 no'lu adým biti
Word'lerden
Çýkarýlan
Bit Nesneleri
Word'lerin 16 bitinden birinin çýkarýlmasý için TwidoSoft kullanýlýr. Sonrasýnda word'ün
adresi, aþaðýdaki sözdizimine göre, çýkarýlan bit satýrý tarafýndan tamamlanýr:
WORD
Word adresi
:X
k
Pozisyon k = word adresindeki
0-15 bit sýrasý.
Örnekler:
l %MW5:X6 = dahili word %MW5'in 6 no'lu biti
l %QW5.1:X10 = çýkýþ word'ü %QW5.1'in 10 no'lu biti
29
Twido Dil Nesneleri
Word Nesnelerinin Adreslenmesi
Açýklama
Giriþ/Çýkýþ (bkz. Giriþ/Çýkýþ'larýn Adreslenmesi, s. 31) ve fonksiyon bloklarý (bkz.
Fonksiyon Bloðu Nesneleri, s. 34) haricindeki word nesnelerinin adreslenmesi
aþaðýda tanýmlanan formata göre olur.
Format
Dahili, sabit ve sistem word'lerini adreslemek için aþaðýdaki formatý kullanýnýz.
Taným
%
M, K veya S
W
i
Sembol
Nesne tipi
Format
Numara
Aþaðýdaki tablo, adresleme formatýndaki elemanlarý tanýmlamaktadýr.
Grup
Eleman
Taným
Sembol
%
Yüzde sembolü, daima bir dahili adresten önce gelir.
Nesne tipi
M
Dahili word'ler, bir program çalýþýrken, ara deðerleri
saklar.
K
Sabit word'ler, sabit deðerleri veya alfanümerik
mesajlarý saklar. Ýçerikleri, yalnýzca TwidoSoft
tarafýndan yazýlabilir veya deðiþtirilebilir.
S
Sistem word'leri, kontrolörün durum ve kontrol bilgisini
saðlar.
Format
W
16-bit word.
Numara
i
Maksimum numara deðeri, konfigüre edilmiþ nesne
adedine baðlýdýr.
Word nesne adreslemesine örnekler:
l %MW15 = 15 no'lu dahili word
l %KW26 = 26 no'lu sabit word
l %SW30 = 30 no'lu sistem word'ü
30
Twido Dil Nesneleri
Giriþ/Çýkýþ'larýn Adreslenmesi
Açýklama
Bir Twido konfigürasyonunda, her bir giriþ/çýkýþ (G/Ç) noktasýnýn ayrý bir adresi
vardýr: örneðin, "%I0.0.4" adresi, spesifik bir giriþe atanýr. G/Ç adresleri, aþaðýdaki
donaným için atanabilir:
l Uzak Uç Linki Master olarak konfigüre edilmiþ kontrolör
l Uzak Uç G/Ç olarak konfigüre edilmiþ kontrolör
l G/Ç geniþletme modülleri
Bir Çýkýþ veya
Bobin için Çoklu
Referanslar
Bir programda, tek bir çýkýþa veya bobine, çoklu referanslarýnýz olabilir. Donaným
çýkýþlarý üzerinde, yalnýzca son çözülenin sonucu güncellenir. Örneðin, %Q0.0.0,
bir program içinde birden çok sayýda kullanýlabilir ve çoklu kullanýmlar için bir uyarý
olmayacaktýr. Dolayýsýyla hangi çýkýþýn, amaçlanan çalýþmaya yol açacaðýnýn
saptanmasý önemlidir.
UYARI
Amaçlanmayan Çalýþma
Ayný çýkýþýn birden çok kullaným kontrolü ya da uyarýlarý saðlanmamýþtýr.
Çýkýþlarýn veya bobinlerin kullanýmýný, uygulamanýzda onlar üzerinde
deðiþiklik yapmadan önce gözden geçiriniz.
Bu önleme uyulmasý konusundaki baþarýsýzlýk, yaralanma veya
ekipman hasarý ile sonuçlanabilir.
Format
Giriþ/Çýkýþ'larý adreslemek için aþaðýdaki formatý kullanýnýz.
%
I, Q
Sembol
Nesne tipi
x
Kontrolör
pozisyonu
y
G/Ç tipi
z
Kanal numarasý
31
Twido Dil Nesneleri
Taným
Örnekler
32
Aþaðýdaki tablo, G/Ç adresleme formatýný tanýmlamaktadýr.
Grup
Eleman
Deðer
Taným
Sembol
%
-
Yüzde sembolü, daima bir dahili adresten önce
gelir.
Nesne tipi
I
-
Giriþ. Bir kontrolör veya G/Ç geniþletme modül
giriþinin elektriksel durumunun "lojik imajý".
Q
-
Çýkýþ. Bir kontrolör veya G/Ç geniþletme modül
çýkýþýnýn elektriksel durumunun "lojik imajý".
Kontrolör
pozisyonu
x
0
1-7
Master kontrolör (Uzak Uç Linki master).
Uzak Uç kontrolörü (Uzak Uç Linki slave).
G/Ç tipi
y
0
1-7
Ana G/Ç (kontrolördeki lokal G/Ç).
G/Ç geniþletme modülleri.
Kanal
numarasý
z
Bir kontrolör veya G/Ç geniþletme modülündeki G/Ç
kanal numarasý. Mevcut G/Ç noktalarýnýn adedi,
kontrolör modeline veya G/Ç geniþletme modül
tipine baðlýdýr.
Aþaðýdaki tabloda, G/Ç adreslemesine bazý örnekler verilmiþtir.
G/Ç nesnesi
Taným
%I0.0.5
Ana kontrolör üzerindeki 5 no'lu giriþ noktasý (lokal G/Ç).
%Q0.3.4
Ana kontrolör için 3 no'lu gemiþletme adresindeki G/Ç geniþletme
modülü üzerindeki 4 no'lu çýkýþ noktasý (geniþletme G/Ç).
%I0.0.3
Ana kontrolör üzerindeki 3 no'lu giriþ noktasý.
%I3.0.1
3 no'lu uzak uç linki adresindeki uzak uç G/Ç kontrolörü üzerindeki
1 no'lu giriþ noktasý.
%I0.3.2
Ana kontrolör için 3 no'lu adresteki G/Ç geniþletme modülü üzerindeki
2 no'lu giriþ noktasý.
Twido Dil Nesneleri
Network Adreslemesi
Açýklama
Uygulama verisi, peer kontrolörler ile bir Twido Uzak Uç Linki network'ü üzerindeki
master kontrolör arasýnda, network word'leri %INW ve %QNW kullanýlarak exchange
(deðiþ-tokuþ) edilir. Ayrýntýlý bilgi için, bkz. Haberleþme, s. 63.
Format
Network adreslemesi için aþaðýdaki formatý kullanýnýz.
Format
Tanýmý
Örnekler
%
IN, QN
Sembol
Nesne tipi
W
Format
x
j
Kontrolör
pozisyonu
Word
Aþaðýdaki tablo, network adresleme formatýný tanýmlamaktadýr.
Grup
Eleman
Deðer
Taným
Sembol
%
-
Yüzde sembolü, daima bir dahili adresten önce
gelir.
Nesne tipi
IN
-
Network giriþ word'ü. Master'dan peer'e veri
transferi.
QN
-
Network çýkýþ word'ü. Peer'den master'a veri
transferi.
Format
W
-
Bir 16-bit word.
Kontrolör
pozisyonu
x
0
1-7
Master kontrolör (Uzak Uç Linki master).
Uzak Uç kontrolörü (Uzak Uç Linki slave).
Word
j
0-3
Her bir peer kontrolör, master kontrolör ile veri
exchange'i için bir ila dört word kullanýr.
Aþaðýdaki tablo, network adreslemesinin bazý örneklerini göstermektedir.
Network nesnesi
Taným
%INW3.1
3 no'lu uzak uç kontrolörünün 1 no'lu network word'ü.
%QNW0.3
Ana kontrolörün 3 no'lu network word'ü.
33
Twido Dil Nesneleri
Fonksiyon Bloðu Nesneleri
Açýklama
Fonksiyon bloklarý, program tarafýndan eriþilebilen bit nesneleri ve spesifik
word'ler saðlar.
Bir Fonksiyon
Bloðu Örneði
Aþaðýda, bir sayýcý fonksiyon bloðu görülmektedir.
%Ci
R
S
CU
CD
E
ADJ Y
%Ci.P 9999
D
F
Yukarý/aþaðý sayýcý bloðu
Bit Nesneleri
Bit nesneleri, blok çýkýþlarýna karþýlýk gelir. Bu bitlere, aþaðýdaki iki metottan biri
kullanýlarak Bool test komutlarý tarafýndan eriþilebilir:
l Direkt olarak (örneðin, LD E) - dönüþtürülebilir programlamada, eðer bloða baðlý
iseler - (bkz. Ana Fonksiyon Bloklarýnýn Programlama Prensipleri, s. 208).
l Blok tipi belirtilerek (örneðin, LD %Ci.E).
Giriþlere, komutlar formunda eriþilebilir.
Word Nesneleri
Word nesneleri, aþaðýdaki gibi belirtilmiþ parametrelere ve deðerlere karþýlýk gelir:
l Blok konfigürasyon parametreleri: Bazý parametrelere program tarafýndan
eriþilebilir iken (örneðin, ön-seçim parametreleri), bazýlarýna ise eriþilemez
(örneðin, zaman tabaný).
l Mevcut deðerler: örneðin, %Ci.V, mevcut sayýcý deðeri.
Program
Tarafýndan
Eriþilebilir
Nesneler
Program tarafýndan eriþilebilir nesnelerin bir listesi için aþaðýdaki kýsýmlara
bakýnýz.
l Ana Fonksiyon Bloklarý için, bkz. Ana Fonksiyon Bloklarý, s. 206.
l Geliþmiþ Fonksiyon Bloklarý için, bkz. Geliþmiþ Fonksiyon Bloklarý ile
Ýliþkilendirilmiþ Bit ve Word Nesneleri, s. 257.
34
Twido Dil Nesneleri
Yapýlandýrýlmýþ Nesneler
Açýklama
Yapýlandýrýlmýþ nesneler, basit nesnelerin kombinasyonlarýdýr. Twido, aþaðýdaki
tiplerde yapýlandýrýlmýþ nesneleri destekler:
l Bit String'leri
l Word Tablolarý
Bit String'leri
Bit string'leri, ayný tipte ve tanýmlanmýþ bir uzunlukta (L), bir bitiþik nesne bitleri
dizisidir.
Örnek: Bit string'i %M8:6
%M8
%M9
%M10
%M11
%M12
%M13
Not: %M8:6 kabul edilebilir (8, 8'in bir katýdýr) iken, %M10:16 kabul edilemez
(10, 8'in bir katý deðildir).
Bit string'leri, Atama komutu ile birlikte kullanýlabilir (bkz. Atama Komutlarý, s. 232).
Mevcut Bit
Tipleri
Bit string'leri için, mevcut bit tipleri:
Tip
Adres
Maksimum boyut
Yazma eriþimi
Ayrýk giriþ bitleri
%I0.0:L veya %I1.0:L1
0<L<17
Hayýr
Ayrýk çýkýþ bitleri
%Q0.0:L veya %Q1.0:L1
0<L<17
Evet
Sistem bitleri
%Si:L
i, 8'in katý olmak üzere
0<L<17 ve i+L-128
i'ye baðlý
Grafcet Adým bitleri
%Xi:L
0<L<17 ve i+L-95
Evet (program
tarafýndan)
Dahili bitler
%Mi:L
0<L<17 ve i+L-256
Evet
Not: (1) Yalnýzca, 0...L-1 adreslenebilir. Bit string'lerinde, bazý G/Ç'ler
adreslenemez.
35
Twido Dil Nesneleri
Word Tablolarý
Word tablolarý, ayný tipte ve tanýmlanmýþ bir uzunlukta (L), bir bitiþik word'ler
dizisidir.
Örnek: Word tablosu %KW10:7
%KW10
16 bit
%KW16
Word tablolarý, Atama komutlarý ile birlikte kullanýlabilir (bkz. Atama
Komutlarý, s. 232).
Mevcut Word
Tipleri
36
Word tablolarý için, mevcut word tipleri:
Tip
Adres
Maksimum boyut
Yazma eriþimi
Dahili word'ler
%MWi:L
0<L<256 ve i+L< or =
1500
Evet
Sabit word'ler
%KWi:L
0<L ve i+L-64
Hayýr
Sistem word'leri
%SWi:L
0<L ve i+L-128
i'ye baðlý
Twido Dil Nesneleri
Endekslenmiþ Word'ler
Açýklama
Endekslenmiþ bir word, endekslenmiþ bir nesne adresli bir dahili ya da sabit word'dür.
Ýki tip nesne adresleme vardýr:
l Direkt adresleme
l Endekslenmiþ adresleme
Direkt
Adresleme
Bir nesnenin direkt adresi, program yazýlýrken ayarlanýr ve tanýmlanýr.
Örnek: %M26, direkt adresi 26 olan bir dahili bittir.
Endekslenmiþ
Adresleme
Bir nesnenin endekslenmiþ adresi, o nesnenin direkt adresine bir endeks ekleyerek,
adresin deðiþtirilmesi için bir metot saðlar. Endeksin içeriði, nesnenin direkt adresine
eklenir. Endeks, bir dahili word olan %MWi tarafýndan tanýmlanýr.
"Endeks word'leri"nin sayýsý sýnýrlandýrýlmamýþtýr.
Örnek: %MW108[%MW2], direkt adres 108 artý %MW2 word'ünün içeriðinden
ibaret bir adrese sahip olan bir word'dür.
Eðer %MW2 word'ünün deðeri 12 ise, %MW108[%MW2]'e yazmak,
%MW120'ye (108 artý 12) yazmaya eþdeðerdir.
Endekslenmiþ
Adresleme için
Mevcut Word'ler
Aþaðýdakiler, endekslenmiþ adresleme için mevcut olan word tipleridir.
Tip
Adres
Maksimum boyut
Yazma eriþimi
Dahili word'ler
%MWi[MWi]
0-i< = %MWj<1500
Evet
Sabit word'ler
%KWi[%MWj]
0-i<%MWj<64
Hayýr
Endekslenmiþ word'ler, Atama komutu ile birlikte (bkz. Atama Komutlarý, s. 232) ve
Karþýlaþtýrma komutlarý ile birlikte (bkz. Karþýlaþtýrma Komutlarý, s.236) kullanýlabilir.
Bu tip adresleme, program aracýlýðýyla, endeks word'ünün içeriðini deðiþtirerek, ayný
tipteki nesne dizilerinin (dahili word'ler ve sabitler gibi) ardýþýl olarak taranmasýna
olanak saðlar.
37
Twido Dil Nesneleri
Endeks Taþmasý
Sistem Biti %S20
Bir endeks taþmasý, bir endekslenmiþ nesnenin adresi, ayný tipteki nesneleri içeren
bellek bölgesinin sýnýrlarýný aþtýðýnda meydana gelir. Kýsacasý:
l Nesne adresi artý endeksin içeriði, 0'dan daha küçük.
l Nesne adresi artý endeksin içeriði, uygulama içinde direkt olarak referanslanan
en büyük word'den daha büyük. Maksimum sayý 1499 (%MWi word'leri için) veya
63 (%KWi word'leri için).
Bir endeks taþmasý olayýnda, sistem, sistem biti %S20'yi 1 yapar ve nesneye,
endeks deðeri olarak 0 atanýr.
Not: Kullanýcý, herhangi bir taþmayý izlemekle yükümlüdür. %S20 biti, kullanýcý
tarafýndan, olasý iþleme için okunmalýdýr. Kullanýcý, bu bitin tekrar 0 yapýlmasýný
saðlamak zorundadýr.
%S20 (ilk durum = 0):
l Endeks taþmasýnda: sistem tarafýndan 1 yapýlýr.
l Taþmanýn doðrulanmasý: Endeks deðiþtirildikten sonra, kullanýcý 0 yapar.
38
Twido Dil Nesneleri
Nesnelerin Sembolize Edilmesi
Açýklama
Twido yazýlým dil nesnelerini, ad veya özelleþtirilmiþ mnemonic'ler ile adreslemek
için Semboller kullanabilirsiniz. Sembollerin kullanýmý, program lojiðinin çabuk bir
þekilde sýnanmasýna ve analizine olanak saðlar ve bir uygulamanýn geliþtirilmesini
ve test edilmesini büyük ölçüde kolaylaþtýrýr.
Örnek
Örneðin, WASH_END, bir wash (yýkama) çevriminin sonunu temsil eden bir zamanlayýcý fonksiyon bloðunun tanýlanmasý için kullanýlabilecek bir semboldür. Bu adýn
yeniden çaðrýlmasý, %TM3 gibi bir program adresinin rolünü hatýrlamaya çalýþmaktan daha kolay olacaktýr.
Sembollerin
Tanýmlanmasý
için Ana
Kurallar
Aþaðýda, sembollerin tanýmlanmasý için ana kurallar:
l Maksimum 32 karakter.
l Harfler (A-Z), rakamlar (0 -9) veya altçizgiler (_).
l Ýlk karakter, bir alfabetik ya da vurgulu (accented) karakter olmalýdýr.
Yüzde iþareti (%)'yi kullanamazsýnýz.
l Boþluklar veya özel karakterler kullanmayýnýz.
l Büyük-küçük harf ayrýmý yoktur. Örneðin, Pump1 ve PUMP1 ayný semboldür ve
bir uygulama içinde yalnýzca bir kez kullanýlabilir.
Sembollerin
Düzenlenmesi
Semboller, Sembol Editörü'ndeki dil nesneleri ile tanýmlanýr ve iliþkilendirilir.
Semboller ve açýklamalarý, uygulama ile PC sabit diskinde saklanýr; kontrolörde
saklanmaz. Bu yüzden, bunlar, uygulama aracýlýðýyla kontrolöre transfer edilemez.
Sembollerin kullanýmý konusunda daha ayrýntýlý bilgi için, bkz. TwidoSoft Ýþletim
Kýlavuzu.
39
Twido Dil Nesneleri
40
3
Kullanýcý Belleði Yapýsý
Açýklama
Kullanýcý uygulamasý tarafýndan eriþilebilir kontrolör belleði, iki farklý gruba
bölünmüþtür:
l Bit deðerleri
l Word deðerleri (16-bit iþaretli (signed) deðerler)
Bit Belleði
Bit belleði, kontrolöre entegre edilmiþ dahili RAM bellekte saklanýr. Bit belleði,
1280 bit nesnesinin haritasýný içerir.
Word Belleðinin
Rolü
Word belleði (16 bit) aþaðýdakilere destek verir:
l Veri: dinamik uygulama verisi ve sistem verisi.
l Program: tanýmlayýcýlar ve görevler için icra edilebilir (executable) kod.
l Sabitler: sabit word'ler, ilk deðerler ve giriþ/çýkýþ konfigürasyonu.
Bellek Tipleri
Aþaðýda, Twido kontrolörler için farklý bellek tiplerinden bahsedilmiþtir.
l Dahili RAM (entegre edilmiþ)
Bu, entegre edilmiþ kontrolör RAM belleðidir. Dahili RAM belleðinin ilk 10 KB'lýk
bölümü, hýzlý RAM iken, sonraki 32 KB'lýk bölümü ise standart RAM'dir. Dahili RAM,
program, sabitler ve veri içerir.
l Dahili EEPROM
Bir uygulamanýn, bir kontrolördeki dahili yedeðini saðlayan entegre edilmiþ bir
32 KB EEPROM'dur. Uygulamayý, batarya arýzasýndan ya da 30 günden uzun süren
enerji kesintisinden kaynaklanabilecek bozulmadan korur. Program ve sabitler içerir.
l Harici yedekleme bellek kartuþu
Bir uygulamanýn yedeklenmesi veya daha büyük bir uygulamanýn mümkün olmasý
için, bir opsiyonel harici EEPROM kartuþudur. Kontrolör RAM'indeki uygulamanýn
güncellenmesi için kullanýlabilir. Program ve sabitler içerir fakat veri içermez.
41
Harici Bellek
Kartuþsuz
Yapý
Aþaðýdaki diyagram, bir harici bellek kartuþunun bulunmadýðý durumdaki bellek
yapýsýný ortaya koymaktadýr.
Dahili
RAM
Veri
Program
Sabitler
Dahili
EEPROM
Program
ve sabitlerin
kaydedilmesi
%MW'nin
kaydedilmesi
Dahili EEPROM, kontrolöre entegre edilmiþtir ve aþaðýdakiler için 32 KB
bellek saðlar:
l Uygulama programý (32 KB)
l 512 dahili word (%MWi)
Harici Bellek
Kartuþlu
Yapý
Opsiyonel harici bellek kartuþu, programlar ve sabitler için yedekleme imkaný
saðladýðý gibi, daha büyük uygulamalar için geniþletilmiþ bellek saðlar.
Aþaðýdaki diyagram, harici bellek kartuþunun bulunduðu durumdaki bellek yapýsýný
ortaya koymaktadýr.
Dahili
RAM
Veri
Dahili
EEPROM
Bu alan
kullanýlamaz
%MW'nin
kaydedilmesi
Harici
EEPROM
kartuþu
Program
Sabitler
Dahili 32 KB EEPROM, 512 dahili word (%MWi) kaydedebilir.
42
Belleðin
Kaydedilmesi
Kontrolör dahili belleði, aþaðýdakilerden biri ile kaydedilebilir:
l Dahili batarya (30 güne kadar)
l Dahili EEPROM (maksimum 32 KB)
l Opsiyonel harici bellek kartuþu (maksimum 64KB)
Uygulamanýn dahili EEPROM bellekten RAM belleðe transfer edilmesi, uygulama
RAM'den kaybolduðunda (kaydedilmediðinde ya da batarya yoksa) otomatik
olarak yapýlýr.
TwidoSoft kullanýlarak, manuel transfer de gerçekleþtirilebilir.
Bellek
Aþaðýdaki tabloda, Twido kontrolörler ile olasý bellek konfigürasyonlarý verilmiþtir.
Konfigürasyonlarý
Kompakt Kontrolörler
Modüler Kontrolörler
Bellek tipi
10DRF
16DRF
24DRF
20DUK
20DTK
20DRT
40DUK
40DTK
Dahili RAM
10KB
32KB
32KB
32KB
32KB
32KB
64KB
64KB
Kullanýlabilir
geniþletilmiþ bellek*
Maksimum uygulama
boyutu
10KB
32KB
32KB
32KB
32KB veya 32KB veya
64KB*
64KB*
Maksimum harici
yedekleme
32KB
32KB
32KB
64KB
32KB veya 32KB veya
64KB
64KB
Not: *TWDLMDA20DRT, TWDLMDA40DUK ve TWDLMDA40DTK kontrolörler
için, opsiyonel 64 KB harici bellek kartuþu yerleþtirilerek, belleði 64 KB'a geniþletme
imkaný vardýr. Uygulamanýn çalýþtýrýlmasý ve yedeklenmesi için, kartuþun
yerinden çýkarýlmamasý gerekir.
43
44
4
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsýmda, kontrolör çalýþma modlarý ile çevrimsel ve periyodik icra tanýtýlmýþtýr.
Enerji kesintileri ve enerjinin yeniden gelmesi hakkýnda ayrýntýlar da bulunmaktadýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Çevrimsel Tarama
Sayfa
46
Periyodik Tarama
48
Tarama Süresinin Kontrol Edilmesi
51
Çalýþma Modlarý
52
Enerji Kesintisi ve Yeniden Enerji Gelmesi
54
Ilýk Baþlatma
56
Soðuk Baþlatma
58
Kontrolörü Ýlk-deðerleme (Initialization)
60
45
Çevrimsel Tarama
Açýklama
Çevrimsel tarama, kaçýnýlmaz sistem iþlemesi haricinde hiçbir þey için beklemeksizin,
master görev çevrimlerini birbiri ardýna baðlar. Çýkýþ güncellemesini (görev çevriminin
üçüncü fazý) etkiledikten sonra, sistem, belirli bir sayýda kendi görevlerini icra eder ve
hemen diðer görev çevrimini tetikler.
Not: Kullanýcý programýnýn tarama süresi, kontrolör watchdog zamanlayýcýsý
tarafýndan izlenir ve 150 ms'yi aþmamalýdýr. Aksi halde, kontrolörün, HALT
(DURDURMA) modunda hemen durmasýna neden olan bir hata oluþur. Bu modda,
çýkýþlar, varsayýlan geri çekilme (fallback) durumlarýna dönmeye zorlanýr.
Çalýþma
Aþaðýdaki çizim, çevrimsel tarama süresinin çalýþan (running) fazlarýný göstermektedir.
Programýn
iþlenmesi
Programýn
iþlenmesi
I.P.
%I
%Q
I.P.
Tarama n süresi
Çalýþma
Fazlarýnýn
Tanýmý
46
%I
%Q
Tarama n+1 süresi
Aþaðýdaki tabloda, çalýþma fazlarý tanýmlanmýþtýr.
Adres
Faz
Taným
I.P.
Dahili
iþleme
Sistem dolaylý olarak, kontrolörü izler (sistem bitlerinin ve word'lerinin yönetilmesi, mevcut zamanlayýcý deðerlerinin güncellenmesi, RUN/STOP anahtarlarýnýn saptanmasý, vb.) ve
TwidoSoft'tan gelen istekleri (deðiþiklikler ve animasyon) iþler.
%I
Giriþlerin
alýnmasý
Belleðe, görevle iliþkilendirilmiþ, ayrýk ve uygulamaya özel
modül giriþlerindeki durum bilgisinin yazýlmasý.
-
Program
iþlemesi
Kullanýcý tarafýndan yazýlmýþ uygulama programýnýn
çalýþtýrýlmasý.
%Q
Çýkýþlarýn
Uygulama programý tarafýndan tanýmlanmýþ duruma göre,
güncellenmesi görevle iliþkilendirilmiþ ayrýk ve uygulamaya özel modüllerle
iliþkilendirilmiþ çýkýþ bitlerinin ve word'lerinin yazýlmasý.
Çalýþma Modu
Kontrolör RUN modunda, iþlemcinin gerçekleþtirdikleri:
l Dahili iþleme
l Giriþlerin alýnmasý
l Uygulama programýnýn iþlenmesi
l Çýkýþlarýn güncellenmesi
Kontrolör STOP modunda, iþlemcinin gerçekleþtirdikleri:
l Dahili iþleme
Resim
Aþaðýdaki resimde, çalýþma çevrimleri gösterilmiþtir.
Dahili Ýþleme
Giriþlerin Alýnmasý
RUN
STOP
Programýn Ýþlenmesi
Çýkýþlarýn Güncellenmesi
Kontrol Çevrimi
Kontrol (Check) çevrimi, watchdog tarafýndan gerçekleþtirilir.
47
Periyodik Tarama
Açýklama
Bu çalýþma modunda, giriþlerin alýnmasý, uygulama programýnýn iþlenmesi ve
çýkýþlarýn güncellenmesi, konfigürasyon sýrasýnda tanýmlanan süreye göre
(2-150 ms) periyodik olarak yapýlýr.
Kontrolör taramasýnýn baþlangýcýnda, deðeri, konfigürasyon sýrasýnda tanýmlanan bir
periyotta ilk deðerine getirilen bir zamanlayýcý, geri sayýma baþlar. Kontrolör taramasý,
zamanlayýcý sonlanmadan ve yeni bir taramayý yeniden baþlatmadan önce bitmelidir.
Çalýþma
Aþaðýdaki çizim, periyodik tarama süresinin çalýþma (running) fazlarýný göstermektedir.
Programýn
iþlenmesi
%I
Programýn
iþlenmesi
%Q
I.P. Bekleme %I
periyodu
Tarama n süresi
I.P. Bekleme
periyodu
%Q
Tarama n+1 süresi
Periyot
Çalýþma
Fazlarýnýn
Tanýmý
48
Aþaðýdaki tablo, çalýþma fazlarýný tanýmlamaktadýr.
Adres
Faz
Taným
I.P.
Dahili
iþleme
Sistem dolaylý olarak, kontrolörü izler (sistem bitlerinin ve word'lerinin yönetilmesi, mevcut zamanlayýcý deðerlerinin güncellenmesi, RUN/STOP anahtarlarýnýn saptanmasý, vb.) ve TwidoSoft'tan gelen istekleri (deðiþiklikler ve animasyon) iþler.
%I
Giriþlerin
alýnmasý
Belleðe, görevle iliþkilendirilmiþ, ayrýk ve uygulamaya özel
modül giriþlerindeki durum bilgisinin yazýlmasý.
-
Program
iþlemesi
Kullanýcý tarafýndan yazýlmýþ uygulama programýnýn
çalýþtýrýlmasý.
%Q
Çýkýþlarýn
Uygulama programý tarafýndan tanýmlanmýþ duruma göre,
güncellenmesi görevle iliþkilendirilmiþ ayrýk ve uygulamaya özel modüllerle
iliþkilendirilmiþ çýkýþ bitlerinin ve word'lerinin yazýlmasý.
Çalýþma Modu
Kontrolör RUN modunda, iþlemcinin gerçekleþtirdikleri:
l Dahili iþleme emri
l Uygulama programýnýn iþlenmesi
l Çýkýþlarýn güncellenmesi
Periyot sona ermediyse, dahili iþleme periyodunun bitiþine kadar, iþlemci kendi çalýþma
çevrimini tamamlar. Çalýþma (operating) süresi, periyoda tahsis edilmiþ süreden daha
uzun ise, kontrolör, görev sistem biti %S19'u 1 yaparak periyodun aþýlmýþ olduðunu
gösterir. Ýþlem (process) devam eder ve tam olarak çalýþýr (run) (bununla birlikte,
bu süre, watchdog süre limitini aþmamalýdýr). Yürümekte olan taramanýn çýkýþlarýnýn
dolaylý olarak yazýlmasýndan sonra, bir sonraki tarama, link edilir.
Kontrolör STOP modunda, iþlemcinin gerçekleþtirdikleri:
l Dahili iþleme
49
Resim
Aþaðýdaki resim, çalýþma çevrimlerini göstermektedir.
Periyot
baþý
Dahili iþleme
Giriþlerin alýnmasý
RUN
STOP
Program iþlemesi
Çýkýþlarýn güncellenmesi
Dahili iþleme
Periyot sonu
Kontrol Çevrimi
50
Ýki kontrol (check) gerçekleþtirilir:
l Periyot taþmasý
l Watchdog
Tarama Süresinin Kontrol Edilmesi
Genel Noktalar
Master görev çevrimi, Tmax (master görev çevriminin azami süresi) adý verilen bir
watchdog zamanlayýcýsý tarafýndan izlenir. Bu, uygulama hatalarýnýn (sonsuz
döngüler, vb.) gösterimine izin verir ve çýkýþ tazelemesi için bir azami süreyi saðlar.
Yazýlým
WatchDog'u
(Periyodik veya
Çevrimsel
Çalýþma)
Periyodik veya çevrimsel çalýþmada, watchdog'un tetiklenmesi bir yazýlým hatasýna
neden olur. Uygulama, bir HALT durumuna girer ve %S11 bitini 1 yapar. Görevin
yeniden baþlatýlmasý; hatanýn nedeninin analiz edilmesi, hatanýn düzeltilmesi için
uygulamanýn modifiye edilmesi amacýyla TwidoSoft'a bir baðlantýyý ve INIT ile RUN
isteklerini zorunlu kýlar.
Not: HALT durumu, bir tarama overrun'ý gibi bir uygulama yazýlýmý hatasýndan
dolayý, uygulama hemen durdurulduðunda olan durumdur. Veri, hatanýn nedeninin
analizine olanak saðlayan güncel (mevcut) deðerlerini korur. Görevlerin tamamý,
o andaki komutta durdurulur. Kontrolör ile haberleþme mümkündür.
Periyodik
Çalýþmanýn
Kontrolü
Periyodik çalýþmada, periyodun aþýlmasýný saptamak için, ilave bir kontrol (check)
kullanýlýr:
l %S19 , periyodun aþýlmýþ olduðunu gösterir. %S19 sistem biti;
l Tarama süresi, görev periyodundan daha büyük iken, sistem tarafýndan 1 yapýlýr.
l Kullanýcý tarafýndan 0 yapýlýr.
l %SW0 , periyot deðerini (0-150 ms) içerir. Bu sistem word'ü;
l Soðuk baþlatma sonrasýnda, konfigürasyonda set edilen deðer ile ilk-deðerlenir.
l Kullanýcý tarafýndan deðiþtirilebilir.
Master Görev
Aþaðýdaki sistem word'leri, kontrolör tarama çevrim süresi hakkýnda bilgi için
Çalýþma Süresinin kullanýlýr:
Kullanýlmasý
l %SW11 , maksimum watchdog süresinin (10 ila 500 ms) baþlangýç deðerini atar.
l %SW30 , son kontrolör tarama çevriminin icra süresini içerir.
l %SW31 , son soðuk baþlangýçtan beri, en uzun kontrolör taramasýnýn icra
süresini içerir.
l %SW32 , son soðuk baþlangýçtan beri, en kýsa kontrolör taramasýnýn icra
süresini içerir.
Not: Bu farklý bilgilere, konfigürasyon editöründen de eriþilebilir.
51
Çalýþma Modlarý
Açýklama
Üç ana çalýþma modu grubunu hesaba katmak için, TwidoSoft kullanýlýr:
l Denetleme (Checking)
l Çalýþma veya üretim
l Durma
Not: Bu çalýþma modlarý, Applied Industrial Automation Development Agency
tarafýndan oluþturulmuþ "Çalýþma ve Durma Modlarý için Tasarým Kýlavuzu"nda
tanýmlanmýþtýr.
Grafcet
Aracýlýðýyla
Baþlama
52
Bu farklý çalýþma modlarý, Grafcet aracýlýðýyla aþaðýdaki metotlar kullanýlarak
elde edilebilir veya baþlatýlabilir:
l Grafcet ilk-deðerlemesi
l Adýmlarýn ön-ayarlanmasý (presetting)
l Bir durumun sürdürülmesi
l Chart'larýn dondurulmasý
Ön iþleme ve sistem bitlerinin kullanýmý, kullanýcý programýný karmaþýk hale getirmeksizin ve programa aþýrý yük bindirmeksizin, etkin çalýþma modu yönetimi saðlar.
Grafcet Sistem
Bitleri
%S21, %S22 ve %S23 bitlerinin kullanýmý, sadece ön iþleme için ayrýlmýþtýr. Bu bitler,
sistem tarafýndan otomatik olarak reset edilir. Bunlar, sadece Set (Ayar) Komutu S
tarafýndan yazýlmalýdýr.
Aþaðýdaki tablo, Grafcet ile ilgili sistem bitlerini sunmaktadýr:
Bit
Fonksiyon
Taným
%S21
GRAFCET ilk-deðerleme
%S22
GRAFCET RESET
Normalde 0'a set edilmiþtir, yalnýzca ön-iþlemede
program tarafýndan 1 yapýlabilir.
Sonuçlarý:
l Tüm aktif adýmlarýn deaktivasyonu.
l Ardýþýl iþleme taramasý durdurulur.
%S23
GRAFCET 'in ön-ayarý
ve dondurulmasý
Normalde 0'a set edilmiþtir, yalnýzca ön-iþlemede
program tarafýndan 1 yapýlabilir.
l %S22'yi 1 yaparak, Grafcet'i reset ediniz.
l Bir dizi S Xi komutlarý aracýlýðýyla, aktive edilecek
adýmlarýn ön-konumlandýrmasýný yapýnýz.
Normalde 0'a set edilmiþtir, 1 yapýlmasý;
Bir soðuk restart tarafýndan, %S0=1.
Yalnýzca ön iþleme program kýsmýnda, bir Set
Komutu S %S21 veya bir set bobini -(S)- %S21
tarafýndan.
Sonuçlarý:
l Tüm aktif adýmlarýn deaktivasyonu.
l Tüm ilk (initial) adýmlarýn aktivasyonu.
l
l
l
%S23'ü 1 yaparak, ön-konumlandýrmayý olanaklý kýlýnýz.
l
%S23'ün 1 olmasýnýn sürdürülmesi ile belirlenen durumda.
Bir durumun dondurulmasý:
l Ýlk hal durumunda: program tarafýndan, %S21'in 1
olmasýnýn sürdürülmesi ile.
l "Boþ" durumda: program tarafýndan, %S22'nin 1
olmasýnýn sürdürülmesi ile.
53
Enerji Kesintisi ve Yeniden Enerji Gelmesi
Resim
Aþaðýdaki resim, sistem tarafýndan saptanan, enerjinin yeniden geldiði farklý durumlarý göstermektedir. Eðer kesinti süresi, güç kaynaðý filtreleme süresinden (Bir AC
akým kaynaðý için 10 ms civarýnda veya bir DC akým kaynaðý için 1ms civarýndadýr)
daha kýsa ise, bu, normal þekilde çalýþan program tarafýndan farkedilmez.
Run
Uygulamayý
çalýþtýr
Enerji kesintisi
Standby enerjisi
Enerji düzelmesi
BEKLE
Enerji kesintisi
saptandý mý?
Evet
Oto-test
Hayýr
Ýçeriðin
kaydedilmesi OK
Hayýr
Evet
Bellek kartlarý
ayný mý?
Hayýr
Evet
Programýn normal icrasý
Ilýk baþlatma
Soðuk baþlatma
Not: Ýçerik, bir batarya ile yedeklenmiþ RAM'e kaydedilir. Enerjilendirmede,
sistem, bir ýlýk baþlatma olup olmayacaðýna karar vermek için bataryanýn
durumunu ve kaydedilmiþ içeriði kontrol eder.
54
Run/Stop Giriþ
Biti, Auto Run'a
Karþý
Run/Stop giriþ bitinin, Scan Mode (Tarama Modu) diyalog kutusunda mevcut olan
Run seçeneðindeki Automatic Start'a (Otomatik Baþlatma) göre önceliði vardýr (bkz.
TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu). Run/Stop biti set edilmiþse, enerji yeniden geldiðinde,
kontrolör Run Modu'nda yeniden baþlayacaktýr.
Kontrolör modu, aþaðýdaki gibi belirlenir:
Run/Stop Giriþ Biti
Run'da Auto Start
Meydana Gelen Durum
Sýfýr
Sýfýr
Durdu
Sýfýr
Bir
Durdu
Yükselen kenar
Önemsiz
Çalýþýyor
Bir
Önemsiz
Çalýþýyor
Yazýlýmda konfigüre edilmemiþ
Sýfýr
Durdu
Yazýlýmda konfigüre edilmemiþ
Bir
Çalýþýyor
Not: Tüm Kompakt tip kontrolörler için, enerji kesildiði sýrada, kontrolör Run modunda ve Scan Mode diyalog kutusundan, "Automatic Start in Run" bayraðý set
edilmemiþ ise, enerji yeniden geldiðinde, kontrolör Stop modunda yeniden
baþlayacaktýr.
Not: Tüm Modüler tip kontrolörler için, enerji kesildiði sýrada kontrolörün içindeki
batarya normal olarak çalýþýyor ise, kontrolör, enerji kesildiði anda etkin olan
modda yeniden baþlayacaktýr (start-up). Scan Mode diyalog kutusundan seçilmiþ
olan "Automatic Start in Run" bayraðýnýn, enerji yeniden geldiðinde etkin olacak
mod üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
Çalýþma
Aþaðýdaki tablo, enerji kesintileri için iþleme fazlarýný tanýmlar.
Faz
Taným
1
Enerji kesintisi meydana geldiðinde, sistem, uygulama içeriðini ve kesintinin
zamanýný saklar.
2
Fallback durumundaki tüm çýkýþlarý, güvenlik parametrelerinin bir fonksiyonu olarak (%S9) set eder.
3
Enerji yeniden geldiðinde, kaydedilmiþ olan içerik, yürürlükte olan içerik ile
karþýlaþtýrýlýr. Bu karþýlaþtýrmanýn sonucu, baþlatma tipini belirler:
l Eðer uygulama içeriði deðiþmiþ ise (sistem içeriðinin kaybý veya yeni
uygulama), kontrolör uygulamayý ilk haline getirir; soðuk baþlatma yapar.
l Eðer uygulama içeriði ayný ise, kontrolör veriyi ilk-deðerlemeksizin yeniden
baþlar: ýlýk baþlatma.
55
Ilýk Baþlatma
Ilýk Baþlatmanýn
Nedenleri
Ilýk baþlatmanýn ortaya çýkabildiði durumlar:
l Enerji, uygulama içeriði kaybý olmaksýzýn geri geldiðinde,
l %S1 biti, program tarafýndan 1 durumuna set edildiðinde,
l Kontrolör STOP modunda iken, Operatör Ekranýndan.
Not: Kompakt kontrolörler, daima soðuk baþlatma ile enerjilenir. Modüler
kontrolörler ise, daima ýlýk yeniden baþlatma ile baþlar.
Resim
Aþaðýdaki çizim, RUN modundaki bir ýlýk yeniden baþlatma çalýþmasýný tanýmlar.
BEKLE
RUN
Ýþlemciyi durdur
Uygulama içeriðini
kaydet
Programýn icrasý
ÜST
%S1=1 ise,
olasý ýlýk yeniden
baþlatma iþlemi
Enerjinin yeniden gelmesi
Kýsmi konfigürasyon
oto-testleri
Enerji kesintisinin saptanmasý
> Mikro enerji
kesintisi
Evet
Sadece bir çevrim için
%S1 bitini 1 yap
Hayýr
ALT
%S1 bitini 0 yap
Çýkýþlarý güncelle
56
Program
Ýcrasýnýn
Yeniden
Baþlatýlmasý
Aþaðýdaki tablo, bir ýlýk baþlatma sonrasýnda bir programýn çalýþtýrýlmasý için
yeniden baþlatma fazlarýný tanýmlamaktadýr.
Faz
Taným
1
Program icrasý, enerji kesintisinin öncesinde hangi elemanda bulunuyorsa,
çýkýþlarý güncellemeksizin o elemandan yeniden baþlar.
Not: Kullanýcý kodundan yalnýzca ayný eleman yeniden baþlatýlýr. Sistem kodu
(örneðin, çýkýþlarýn güncellenmesi) yeniden baþlatýlmaz.
2
Yeniden baþlatma çevriminin sonunda, sistem:
l Uygulama daha önce rezerve edilmiþse, rezervasyonu iptal eder (ve hata
ayýklama sözkonusu ise bir STOP uygulamasýnýn baþlamasýna neden olur).
l Mesajlarý, yeniden ilk-deðerler (initialize).
3
Sistem, bir yeniden baþlatma çevrimi yürütür ve bu çevrimde:
Görevi, 1'e set edilmiþ %S1 (ýlýk baþlatma bayraðý) ve %S13 (RUN'daki ilk
çevrim) bitleri ile yeniden baþlatýr.
l Ýlk görev çevriminin sonunda, %S1 ve %S13 bitlerini 0'a reset eder.
l
Bir Ilýk
Baþlatmanýn
Ýþlenmesi
Bir ýlýk baþlatma durumunda, özel bir uygulama iþlemi gerekiyor ise, görev
çevriminin baþlangýcýnda %S1 biti test edilmelidir ve karþýlýk gelen program
çaðrýlmalýdýr.
Enerji
Kesintisi
Sonrasýnda
Çýkýþlar
Bir enerji kesintisi saptanýr saptanmaz, çýkýþlar, bir fall-back (varsayýlan) 0 durumuna
set edilir.
Enerji yeniden geldiðinde, çýkýþlar, görev tarafýndan yeniden güncelleninceye kadar,
en son durumundadýr.
57
Soðuk Baþlatma
Soðuk
Baþlatmanýn
Nedenleri
Soðuk baþlatmanýn ortaya çýkabildiði durumlar:
l RAM'e yeni bir uygulama yüklendiðinde,
l Enerji, uygulama içeriði kaybý ile geri geldiðinde,
l %S0 biti, program tarafýndan 1 durumuna set edildiðinde,
l Kontrolör, STOP modunda iken, Operatör Ekranýndan.
Not: Kompakt kontrolörler, daima soðuk baþlatma ile enerjilenir. Modüler
kontrolörler ise, daima ýlýk yeniden baþlatma yapar.
Resim
Aþaðýdaki çizim, RUN modundaki bir soðuk yeniden baþlatma çalýþmasýný tanýmlar.
RUN
BEKLE
Programýn icrasý
ÜST
%S0=1 ise,
olasý soðuk yeniden
baþlatma iþlemi
Ýþlemciyi durdur
Uygulama içeriðini
kaydet
Enerjinin yeniden gelmesi
OTO-TESTLER
Enerji kesintisinin saptanmasý Evet
>Mikro enerji
Konfigürasyon oto-testlerinin tamamlanmasý
kesintisi
Hayýr
Uygulamanýn (initialize)
ilk-deðerlenmesi
ALT
%S0 bitini 1 yap
%S0 bitini 0 yap
Çýkýþlarý güncelle
58
Çalýþma
Aþaðýdaki tablo, bir soðuk yeniden baþlatma sonrasýnda bir programýn çalýþtýrýlmasý
için yeniden baþlatma fazlarýný tanýmlamaktadýr.
Faz
Taným
1
2
3
Baþlangýçta (start-up), kontrolör RUN'dadýr.
Bir HATA'dan dolayý, bir durma sonrasýnda, sistem, bir soðuk yeniden baþlatmayý zorlar. Program icrasý, çevrim baþlangýcýnda yeniden baþlar.
Sistem:
Dahili bitleri ve word'leri ve G/Ç imajlarýný, 0'a reset eder.
Sistem bitleri ve word'lerini baþlangýç deðerlerine atar.
Konfigürasyon verisinden, fonksiyon bloklarýný ilk-deðerler.
l
l
l
Ýlk yeniden baþlatma çevrimi için, sistem;
Görevi, 1'e set edilmiþ %S0 (soðuk baþlatma bayraðý) ve %S13 (RUN'daki
ilk çevrim) bitleri ile yeniden baþlatýr.
l Ýlk görev çevriminin sonunda, %S0 ve %S13 bitlerini 0'a reset eder.
l
Bir Soðuk
Baþlatmanýn
Ýþlenmesi
Bir soðuk baþlatma durumunda, özel bir uygulama iþlemi gerekiyor ise, ilk görev
çevrimi sýrasýnda %S0 biti (1'de kalan) test edilmelidir.
Enerji Kesintisi
Sonrasýnda
Çýkýþlar
Bir enerji kesintisi saptanýr saptanmaz, çýkýþlar, bir fall-back (varsayýlan) 0 durumuna
set edilir.
Enerji düzelmesinde, çýkýþlar, görev tarafýndan yeniden güncelleninceye kadar 0'dadýr.
59
Kontrolörü Ýlk-deðerleme (Initialization)
Açýklama
Kontrolörler, TwidoSoft tarafýndan sistem bitleri %S0 (soðuk yeniden baþlatma)
ve %S1 (ýlýk yeniden baþlatma) bitleri yeniden set edilerek ilk-deðerlenebilir.
Soðuk Baþlatma
Ýlk-deðerlemesi
Bir soðuk baþlatma ilk-deðerlemesi için, sistem biti %S0, 1 yapýlmalýdýr.
%S0 ve %S1
Kullanýlarak
Ilýk Baþlatma
Ýlk-deðerlemesi
Bir ýlýk baþlatma ilk-deðerlemesi için, sistem bitleri %S1 ve %S0, 1 yapýlmalýdýr.
Aþaðýdaki örnek, sistem bitleri kullanýlarak, bir ýlýk yeniden baþlatma
ilk-deðerlemesinin nasýl programlanacaðýný göstermektedir.
%S1
%S0
LD %S1 Eðer %S1 = 1 (ýlýk restart) ise, kontrolörü ilk-deðerlemek için %S0'ý 1 yapýn.
ST %S0 Bu iki bit, bir sonraki taramanýn sonunda, sistem tarafýndan 0'a reset edilir.
Not: %S0'ý, birden çok kontrolör taramasý için 1 yapmayýnýz.
INIT Komutu
Kullanýlarak
Ilýk Baþlatma
Ýlk-deðerlemesi
60
Bir ýlýk baþlatma ilk-deðerlemesi, bir INIT komutu kullanýlarak da talep edilebilir. INIT
komutu, kontrolörü IDLE (faal olmayan) duruma ve uygulama verisinin yeniden
ilk-deðerlenmesi ile görev durumunu, STOPPED (durmuþ) duruma sevk eder.
Özel Fonksiyonlar
II
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsýmda, Twido kontrolörler için haberleþmeye, dahili analog fonksiyonlara ve
analog G/Ç'lerin kullanýlmasýna yer verilmiþtir.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Bu kýsým, aþaðýdaki bölümlerden oluþur:
Bölüm
Bölüm Adý
5
Haberleþme
Sayfa
6
Dahili Analog Fonksiyonlar
111
7
Analog Modüllerin Kullanýlmasý
115
8
Operatör Ekraný Çalýþmasý
123
63
61
Özel Fonksiyonlar
62
Haberleþme
5
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Twido kontrolörler ile mevcut olan haberleþmenin konfigürasyonu,
programlanmasý ve yönetilmesi hakkýnda genel bir bakýþ sunmaktadýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
64
TwidoSoft ile Kontrolör Arasý Haberleþme
65
Uzak Uç Linki Haberleþmesi
67
ASCII Haberleþmesi
79
Modbus Haberleþmesi
90
Standart Modbus Ýstekleri
Sayfa
Haberleþme Genel Bakýþ
106
63
Haberleþme
Haberleþme Genel Bakýþ
Genel Bakýþ
Twido; uzak uç kontrolörler, peer kontrolörler veya genel harici cihazlar ile haberleþme
için kullanýlan bir veya iki adet seri haberleþme portu sunmaktadýr. Eðer mevcutsa,
her iki port da, yalnýzca birinci port kullanýlarak gerçekleþtirilebilen TwidoSoft ile
haberleþme haricinde, herhangi bir servis için kullanýlabilir. Her bir Twido kontrolörde
üç farklý protokole destek verilmiþtir. Uzak Uç Linki, ASCII veya Modbus (modbus
master veya modbus slave).
Uzak Uç Linki
Uzak uç linki, master kontrolör ile yedi adede kadar uzak uç (slave) kontrolörleri arasýnda az miktarda bir veri haberleþmesi için tasarlanmýþ yüksek hýzlý bir master/slave
bus'týr. Uygulama veya G/Ç verisi, uzak uç kontrolörlerinin konfigürasyonuna baðlý
olarak transfer edilir. Uzak uç kontrolör tiplerinin bir karmasý mümkündür. Bu karmada,
bazýlarý uzak uç G/Ç olabilirken, bazýlarý da peer'lar olabilir.
ASCII
ASCII protokolü, basit bir cihaza/cihazdan (printer veya terminal), bir karakter string'i
iletimi ve/veya alýmý için kullanýlan, basit bir half-duplex, karakter modlu protokoldür.
Bu protokol, yalnýzca "EXCH" komutu aracýlýðýyla desteklenir.
Modbus
Modbus protokolü, bir ve yalnýz bir master'ýn slave'lerden yanýtlar talep etmesine veya
bu talebe dayalý olarak harekete geçmesine olanak saðlayan bir master/slave protokolüdür.
Master, slave'leri tek tek adresleyebileceði gibi, tüm slave'lere birden, bir broadcast
mesajý da yollayabilir. Slave'ler, tek kendilerine yönlendirilen sorgulara karþýlýk bir mesaj
(yanýt) döndürür. Master'dan gelen broadcast sorgularýna karþýlýk yanýtlar döndürülmez.
Modbus Master - Modbus master modu, Twido kontrolörün, bir modbus sorgusunun
iletimini, bir modbus slave'den beklenen bir yanýt ile birlikte baþlatmasýný olanaklý kýlar.
Modbus master modu, yalnýzca "EXCH" komutu aracýlýðýyla desteklenir. Modbus
master modunda, hem Modbus ASCII hem de RTU desteklenmektedir.
Modbus Slave - Modbus slave modu, Twido kontrolörün, bir modbus master'dan gelen
modbus sorgularýna yanýt vermesine olanak saðlar. Bu, eðer herhangi bir haberleþme
konfigürasyonu yapýlmamýþsa, varsayýlan haberleþme modudur. Twido kontrolör,
standart modbus verisini ve nesne eriþimi için kontrol fonksiyonlarý ve servis geniþletmelerini saðlamaktadýr. Modbus slave modunda, Modbus ASCII ve RTU desteklenmiþtir.
Not: Bir RS-485 network'ü üzerinde, adresleri 1-247 aralýðýnda olabilen 32 adede
kadar (1 master ve 31 adede kadar slave) düðüm (node) bulunabilir.
64
Haberleþme
TwidoSoft ile Kontrolör Arasý Haberleþme
Genel Bakýþ
Her bir Twido kontrolörün kendisinin, dahili güç kaynaklý, içine yerleþik EIA RS-485
terminal portu vardýr. TwidoSoft programlama paketi ile haberleþmek için Port 1'i
kullanmalýsýnýz. Bu baðlantý için, ne opsiyonel kartuþ ne de haberleþme modülü
kullanýlabilir.
UYARI
BEKLENMEYEN EKÝPMAN HASARI
TwidoSoft, TSXPCX1031 haberleþme kablosu, bir ilk kontrolörden
fiziksel olarak çýkarýlýp hemen bir ikinci kontrolöre takýldýðýnda, bir
baðlantý kesilmesi algýlamayabilir. Bu durumdan sakýnmak için, kabloyu
çýkarmadan önce, baðlantýyý kesmek için TwidoSoft'u kullanýnýz.
Bu önleme uyma konusundaki baþarýsýzlýk, yaralanma veya
Kablo
Baðlantýsý
Kiþisel bilgisayarýnýzýn EIA RS-232C Portu, kontrolörün Port 1'ine, TSXPCX1031
çok-fonksiyonlu haberleþme kablosu kullanýlarak baðlanýr. Bu kablo, EIA RS-232
ve EIA RS-485 arasýnda sinyalleri çevirir. Bu kablo, farklý çalýþma modlarýný seçmek
için bir 4-konumlu dönen anahtar ile donatýlmýþtýr. Anahtar, bu dört konumu "0-3"
olarak tayin eder ve TwidoSoft'tan Twido kontrolöre baðlantý için uygun ayar, 2
konumudur.
Bu baðlantý, aþaðýdaki diyagramda resmedilmiþtir.
Port 1
RS485
TSXPCX1031
PC Seri Portu
EIA RS-232
2
3
1
0
Not: DPT sinyali, topraða baðlanmaz. Bu sinyal, dahili olarak çekilir ve bu,
bunun bir TwidoSoft baðlantýsý olduðunu firmware executive'e gösterir.
65
Haberleþme
Erkek ve Diþi
Konnektörlerin
Pin Uçlarý
Aþaðýdaki þekil, bir erkek 8-pin miniDIN konnektörün pin uçlarýný göstermektedir.
Pin uçlarý
1
2
3
4
5
6
7
8
6 7 8
3 4 5
1 2
RS-485
A (+)
B (-)
NC
/DE
DPT
NC
0V
5V
Aþaðýdaki þekil, bir diþi 9-pin subD konnektörün pin uçlarýný göstermektedir.
66
1
6
5
9
Pin uçlarý
1
2
3
4
5
6
7
8
9
RS-232
DCD
RX
TX
DTR
SG
NC
RTS
CTS
NC
Haberleþme
Uzak Uç Linki Haberleþmesi
Açýklama
Uzak uç linki, master kontrolör ile yedi adede kadar uzak uç (slave) kontrolörleri
arasýnda az miktarda bir veri haberleþmesi için tasarlanmýþ yüksek hýzlý bir
master/slave bus'týr. Uygulama veya G/Ç verisi, uzak uç kontrolörlerinin konfigürasyonuna baðlý olarak transfer edilir. Uzak uç kontrolör tiplerinin bir karmasý
mümkündür. Bu karmada, bazýlarý uzak uç G/Ç olabilirken, bazýlarý da peer'lar olabilir.
Not: Master kontrolör, bir uzak uç G/Ç'in adresi hakkýnda bilgiye sahiptir. Hangi
spesifik kontrolörün o adreste bulunduðunu bilmez. Bu yüzden, master, kullanýcý
uygulamasýnda kullanýlan uzak uç giriþ ve çýkýþ'larýn tümünün birden gerçekten
mevcut olup olmadýðýný doðrulayamaz. Bu uzak uç giriþ ve çýkýþ'larýn gerçekten
mevcut olmasýna dikkat ediniz.
Not: Kullanýlan uzak uç G/Ç bus'ý ve protokolü tescillidir ve network üzerinde diðer
(third party) cihazlara müsaade edilmemiþtir.
UYARI
BEKLENMEYEN EKÝPMAN ÇALIÞMASI
l Uzak uç linki üzerinde yalnýzca bir master kontrolör bulunduðundan
ve her bir slave'in tek (unique) bir adresi olduðundan emin olunuz.
Bu önleme uyma konusundaki baþarýsýzlýk, bozulmuþ veriye veya
beklenmeyen ve muðlak (ambiguous) sonuçlara yol açabilir.
l Tüm slavelerin tek (unique) adresleri olduðundan emin olunuz. Ýki slave
birden, ayný adrese sahip olmamalýdýr. Bu önleme uyma konusundaki
baþarýsýzlýk, bozulmuþ veriye veya muðlak sonuçlara yol açabilir.
Not: Uzak uç linki, bir EIA RS-485 baðlantýsý gerektirir ve ayný anda yalnýzca bir
haberleþme portu üzerinde çalýþabilir.
67
Haberleþme
Donaným
Konfigürasyonu
Uzak uç linki, en az bir 3-telli EIA RS-485 port kullanmalýdýr. Bu, linkin, ya ilk ya da
mevcut ise bir opsiyonel ikinci portun kullanýmý için konfigüre edilebilmesi demektir.
Not: Yalnýzca bir haberleþme portu, bir uzak uç linki olarak konfigüre edilebilir.
Aþaðýdaki tablo, kullanýlabilen cihazlarý listelemektedir:
Cihaz
Port
Karakteristikler
TWDCAA10/16/24DRF,
TWDLMDA20/40DUK,
TWDLMDA20/40DTK,
TWDLMDA20DRT
1
Bir miniDin konnektör kullanýlarak bir 3-telli EIA RS-485'i destekleyen
ana kontrolör.
TWDNOZ232D
2
Bir miniDin konnektör kullanýlarak bir 3-telli EIA RS-232'yi
destekleyen haberleþme modülü.
Not: Bu modül, yalnýzca Modüler kontrolörler için mevcuttur.
Modül monte edildiðinde, kontrolöre bir Operatör Ekraný geniþletme
modülü monte edilemez.
TWDNOZ485D
2
Bir miniDin konnektör kullanýlarak bir 3-telli EIA RS-485'i
TWDNOZ485T
2
Bir terminal konnektörü kullanýlarak bir 3-telli EIA RS-485'i
TWDNAC232D
2
destekleyen haberleþme adaptörü.
Not: Bu adaptör, yalnýzca Kompakt 16 ve 24 G/Ç kontrolörler
ve Operatör Ekraný geniþletme modülü için mevcuttur.
TWDNAC485D
2
TWDNAC485T
2
TWDXCPODM
2
Ya bir miniDin konnektör kullanýlarak bir 3-telli EIA RS-232'yi veya
EIA RS-485'i ya da bir terminal konnektörü kullanýlarak
EIA RS-485'i destekleyen Operatör Ekraný geniþletme modülü.
Modül monte edildiðinde, kontrolöre bir Haberleþme geniþletme
Not: Port 2 konfigürasyonu (mevcudiyeti ve tipi), yalnýzca enerjilenme veya
reset esnasýnda kontrol edilir.
68
Haberleþme
Her bir Cihaza
olan Kablo
Baðlantýsý
Not: Bir uzak uç linki haberleþmesini iþaret etmek üzere, 5 no'lu pin üzerindeki DPT
sinyali, 7 no'lu pin üzerindeki topraða baðlanmalýdýr. Ya master ya da slave olan
Twido kontrolör, bu sinyal topraða baðlanmadýðý takdirde, TwidoSoft ile
haberleþme saðlama çabasýyla varsayýlan (default) moda döner.
Her bir cihazýn kablo baðlantýlarý aþaðýda resmedilmiþtir.
Master
Uzak Uç
Uzak Uç
...
Kontrolör
Kontrolör
Kontrolör
A(+) B(-) GND DPT
A(+) B(-) GND DPT
A(+) B(-) GND DPT
Not: DPT ile GND arasýndaki baðlantý, yalnýzca, bir ana kontrolöre Port 1 üzerinden
baðlý iseniz gereklidir.
69
Haberleþme
Yazýlým
Konfigürasyonu
Bir uzak uç linki üzerinde, yalnýzca bir adet tanýmlý master kontrolör bulunmalýdýr.
Ek olarak, her bir uzak uç kontrolörü, bir tek (unique) slave adrese sahip olmalýdýr.
Ayný adresleri kullanan birden çok master veya slave'ler, ya bozuk iletilere yol açar
ya da muðlaklýk (belirsizlik) yaratýr.
UYARI
Beklenmeyen Ekipman Çalýþmasý
Uzak uç linkinde, yalnýzca bir master kontrolör bulunduðundan ve her
bir slave'in tek bir adresi olduðundan emin olunuz. Bu önleme uyma
konusundaki baþarýsýzlýk, bozulmuþ veriye veya beklenmeyen ve
muðlak sonuçlara yol açabilir.
Master
Kontrolör
Konfigürasyonu
Master kontrolör, yedi adede kadar uzak uç kontrolörün bir uzak uç linki network'ünü yönetmek için, TwidoSoft kullanýlarak konfigüre edilir. Master, uzak uç linki
üzerinde her iki uzak uç kontrolörün (uzak uç G/Ç ya da peer kontrolörler) heterojen
bir karmasýný destekler. Master'ýn adresi, TwidoSoft kullanýlarak, 0 adresi olarak
konfigüre edilir.
Uzak Uç
Kontrolör
Konfigürasyonu
Uzak uç kontrolörlerin her biri, ya bir uzak uç G/Ç ya da bir peer kontrolör olarak
kullanýlabilir. Bunlar, TwidoSoft aracýlýðýyla, 1'den 7'ye kadar adres atanarak
konfigüre edilir (0'ýn uzak uç linki master olarak ayrýldýðýna dikkat ediniz).
Aþaðýdaki tablo, uzak uç kontrolör konfigürasyonlarýnýn her bir tipi için farklýlýklarý
ve kýsýtlamalarý özetlemektedir:
Tip
Uygulama Programý
Veri Eriþimi
Uzak uç G/Ç
Hayýr
%I ve %Q
Basit bir "END" ifadesi
bile yok
Uzak uç kontrolör üzerinde yalnýzca lokal
G/Ç'ye eriþilebilir. (geniþletme G/Ç'ye yok)
Evet
%INW ve %QNW
Run modu, Master'ýnki ile
eþlenmemiþtir
Her bir peer'e/peer'dan, maksimum 4 giriþ
word'ü ve 4 çýkýþ word'ü iletilebilir.
Peer kontrolör
70
Haberleþme
Uzak Uç
Kontrolör
Taramasýnýn
Senkronizasyonu
Uzak uç linkinin güncelleme çevrimi, master kontrolörün taramasý ile senkronize
deðildir. Uzak uç kontrolörler ile haberleþme, master kontrolörün taramasýnýn
çalýþmasý ile paralel bir arka plan görevi olarak gerçekleþir ve kesme (interrupt)
ile sürülür. Tarama çevriminin sonunda, bir sonraki çözüm için kullanýlmak üzere,
en güncel veri deðerleri, uygulama verisine okunur. Bu iþlem, uzak uç G/Ç ve peer
kontrolörler için aynýdýr.
Herhangi bir kontrolör, sistem biti %S111'i kullanarak genel link aktivitesini kontrol
edebilir. Fakat senkronizasyonun elde dilmesi için, bir master ya da peer, sistem biti
%S110'u kullanmak zorunda olacaktýr. Bir tam güncelleme çevrimi gerçekleþtiðinde,
bu bit 1 yapýlýr. Bu bitin tekrar 0 yapýlmasý, uygulama programýnýn sorumluluðundadýr.
Master, sistem biti %S112'yi kullanarak uzak uç linkini açabilir veya kapatabilir.
Kontrolörler, %S113'ü kullanarak uzak uç linkini, uygun konfigürasyon ve saðlýk
yönünden kontrol edebilirler. Port 1 üzerindeki DPT sinyali (TwidoSoft'un baðlý olup
olmadýðýný saptamak için kullanýlýr), %S100 üzerinde algýlanýr ve rapor edilir.
Bütün bunlar, aþaðýdaki tabloda özetlenmiþtir:
Sistem Biti Durum
Anlam
%S100
0
master/slave: DPT aktif deðil (TwidoSoft kablosu baðlý DEÐÝL)
1
master/slave: DPT aktif (TwidoSoft kablosu baðlý)
%S110
0
master/slave: uygulama tarafýndan reset edilmiþ
1
master: tüm uzak uç linki exchange'leri tamamlandý(sadece uzak uç G/Ç)
0
master: tek uzak uç linki exchange'i tamamlandý
slave: tek uzak uç linki saptandý
1
master: tek uzak uç linki exchange'i aktif
slave: tek uzak uç linki exchange'i saptandý
0
master: uzak uç linki iptal edildi
1
master: uzak uç linki açýldý
0
master/slave: uzak uç linki konfigürasyonu/operasyonu OK
1
master: uzak uç linki konfigürasyonu/operasyonu hatasý
slave: uzak uç linki operasyonu hatasý
slave: master ile exchange tamamlandý
%S111
%S112
%S113
Master
Kontrolörün
Yeniden
Baþlamasý
Eðer bir master kontrolör yeniden baþlarsa, aþaðýdaki olaylardan biri gerçekleþir:
l Bir soðuk baþlatma (%S0 = 1), haberleþmenin yeniden ilk-deðerlenmesini zorlar.
l Bir ýlýk baþlatma (%S1 = 1), haberleþmenin yeniden ilk-deðerlenmesini zorlar.
l Stop modunda, master, slaveler ile haberleþmeye devam eder ve Run/Stop biti
durmayý iþaret etmek için set edilir.
71
Haberleþme
Slave Kontrolörün Bir slave kontrolör yeniden baþladýðýnda, aþaðýdaki olaylardan biri gerçekleþir:
Yeniden
l Bir soðuk baþlatma (%S0 = 1), haberleþmenin yeniden ilk-deðerlenmesini zorlar.
Baþlamasý
l Bir ýlýk baþlatma (%S1 = 1), haberleþmenin yeniden ilk-deðerlenmesini zorlar.
l Stop modunda, slave, master ile haberleþmeye devam eder. Eðer master, bir
Stop (Durma) istendiðini gösteriyor ise:
l Stop, uzak uç G/Ç'yi etkiler.
l Bir peer kontrolör o anda mevcut olan durumunu sürdürür.
Uzak Uç G/Ç
Veri Eriþimi
Uzak uç G/Ç olarak konfigüre edilmiþ bir uzak uç kontrolörü, kendi uygulama
programýna sahip olamaz. Uzak uç kontrolörün ana dijital giriþleri ve çýkýþlarý, master
kontrolörün basit bir geniþletmesidir. Uygulama, yalnýzca, saðlanmýþ olan tam üç
haneli adresleme mekanizmasýný kullanmalýdýr.
Not: Uzak uç G/Ç için, modül numarasý daima sýfýrdýr.
Uzak Uç Kontrolör Adresi
Modüler Numara
Kanal Numarasý
%Q2.0.2
%I7.0.4
Uzak uç G/Ç ile haberleþmek için, master kontrolör, %I ve %Q standart giriþ ve çýkýþ
notasyonunu kullanýr. Adres 2'de konfigüre edilmiþ uzak uç G/Ç'nin üçüncü çýkýþ bitine
eriþmek için, master %Q2.0.2'yi set edecektir. Benzer þekilde, 7 adresinde konfigüre
edilmiþ uzak uç G/Ç'nin beþinci giriþ bitini okumak için, master %I7.0.4'ü yükleyecektir.
Not: Master, yalnýzca uzak ucun lokal G/Ç'sinin bir parçasý olan dijital G/Ç'ye
eriþmesi ile kýsýtlanmýþtýr. Peer haberleþme kullanmýyorsanýz, hiçbir analog
veya geniþletme G/Ç transfer edilemez.
72
Haberleþme
Uzak Uç Linki
Master Kontrolör
Adres 0
Uzak Uç G/Ç
Adres 2
%I2.0.0
...
%I2.0.x
%I0.0.0
...
%I0.0.x
%Q2.0.0
...
%Q2.0.x
%Q0.0.0
...
%Q0.0.x
Uzak Uç G/Ç
Adres 4
%I4.0.0
...
%I4.0.x
%I0.0.0
...
%I0.0.x
%Q4.0.0
...
%Q4.0.x
%Q0.0.0
...
%Q0.0.x
73
Haberleþme
Peer Kontrolör
Veri Eriþimi
Peer kontrolörler ile haberleþmek üzere, master, veri alýþ-veriþi (exchange) yapmak
için %INW ve %QNW network word'lerini kullanýr. Network üzerindeki her bir peer'a,
onun uzak uç adresi "j" ile, %INWj.k ve %QNWj.k word'leri kullanýlarak eriþilir. Network
üzerindeki her bir peer kontrolör, master üzerindeki veriye eriþmek için, %INW0.0 ila
%INW0.3 ve %QNW0.0 ila %QNW0.3 kullanýr. Kontrolörler, RUN veya STOP
modunda olduðunda, network word'leri otomatik olarak güncellenir.
Aþaðýdaki örnekte, bir master'ýn, konfigüre edilmiþ iki peer kontrolör ile exchange'i
resmedilmiþtir.
Uzak Uç Linki
Master Kontrolör
Adres 0
Peer Kontrolör
Adres 1
%INW1.0
...
%INW1.x
%QNW0.0
...
%QNW0.x
%QNW1.0
...
%QNW1.X
%INW0.0
...
%IWN0.x
%INW3.0
...
%INW3.X
%INW3.0
...
%INW3.X
Peer Kontrolör
Adres 3
%QNW0.0
...
%QNW0.x
%INW0.0
...
%INW0.X
Uzak uç linki içerisinde, peer-to-peer mesajlaþma olanaðý bulunmamaktadýr.
Network word'leri ile baðlantýlý olarak uygulama programlarý, master'ý bir köprü
olarak kullanarak, uzak uç kontrolörleri arasýnda bilgi transferi için kullanýlabilir.
74
Haberleþme
Durum
Bilgisi
Daha önce açýklanmýþ olan sistem bitlerine ek olarak, master, uzak uç kontrolörlerin
mevcudiyet ve konfigürasyon durumunun bakýmýný yapar. Bu, sistem word'leri
%SW111 ve %SW113 ile baþarýlýr. Uzak uç ya da master'dan birisi, uzak uç linki ile
sistem word'ü %SW112 üzerinden haberleþirken, oluþan son hatanýn deðerini elde
edebilir.
Aþaðýdaki tabloda, bunlar ayrýntýlý olarak yer almaktadýr:
Sistem
Kullaným
Word'leri
%SW111
Uzak Uç Linki durumu: her bir uzak uç kontrolör için iki bit (sadece master)
x0-5
0 - Uzak Uç kontrolör 1-6 mevcut deðil
1 - Uzak Uç kontrolör 1-6 mevcut
x6
0 - Uzak Uç kontrolör 7 mevcut deðil
1 - Uzak Uç kontrolör 7 mevcut
x8-13 0 - Uzak uç kontrolör 1-6'da uzak uç G/Ç saptandý
1 - Uzak uç kontrolör 1-6'da peer kontrolör saptandý
x14
0 - Uzak uç kontrolör 7'de uzak uç G/Ç saptandý
1 - Uzak uç kontrolör 7'de peer kontrolör saptandý
%SW112
Uzak Uç Linki konfigürasyonu/operasyonu hata kodu:
0 - operasyonlar baþarýlý
1 - timeout (zaman aþýmý) saptandý (slave)
2 - checksum hatasý saptandý (slave)
3 - konfigürasyon uyumsuzluðu (slave)
%SW113
Uzak Uç Linki konfigürasyonu: her bir uzak uç kontrolör için iki bit
(sadece master)
x0-5
0 - Uzak Uç kontrolör 1-6 konfigüre edilmemiþ
1 - Uzak Uç kontrolör 1-6 konfigüre edilmemiþ
x6
0 - Uzak Uç kontrolör 7 konfigüre edilmemiþ
1 - Uzak Uç kontrolör 7 konfigüre edilmemiþ
x8-13 0 - Uzak uç kontrolör 1-6 olarak konfigüre edilmiþ uzak uç G/Ç
1 - Uzak uç kontrolör 1-6 olarak konfigüre edilmiþ peer kontrolör
x14
0 - Uzak uç kontrolör 7 olarak konfigüre edilmiþ uzak uç G/Ç
1 - Uzak uç kontrolör 7 olarak konfigüre edilmiþ peer kontrolör
75
Haberleþme
Uzak Uç Linki
Örneði
Bir Uzak Uç Linkini konfigüre etmek için aþaðýdakileri yapmalýsýnýz:
1. Donanýmý konfigüre et.
2. Kontrolör kablajýný baðla.
3. PC ile kontrolörler arasýnda haberleþme kablosu baðla.
4. Yazýlýmý konfigüre et.
5. Bir uygulama yaz.
Aþaðýdaki diyagramlar, uzak uç G/Ç ve bir peer kontrolör ile oluþturulmuþ uzak uç
linkinin kullanýmýný göstermektedir.
Adým 1: Donanýmý Konfigüre Et:
I0.0
Master Kontrolör
Uzak Uç G/Ç
I0.1
Q0.0
Peer Kontrolör
Q0.1
Donaným konfigürasyonu, herhangi bir tipte üç ana kontrolördür. Bir dual modda
port 1 kullanýlýr. Bir mod, uygulama programýný TwidoSoft ile konfigüre ve transfer
etmek içindir. Ýkinci mod, Uzak Uç Linki network'ü içindir. Eðer mevcutsa, herhangi
bir kontrolör üzerinde bir opsiyonel Port 2 kullanýlabilir fakat bir kontrolör, yalnýzca
tek bir Uzak Uç Linkini destekler.
Not: Bu örnekte, Uzak Uç G/Ç üzerindeki ilk iki giriþ, çýkýþlarýna doðrudan
baðlýdýr.
Adým 2: Kontrolör Kablajýný Baðla:
Master
Kontrolör
A(+) B(-) GND DPT
Uzak Uç Kontrolör
Peer Kontrolör
...
Adres 1
Adres 2
A(+) B(-) GND DPT
A(+) B(-) GND DPT
D(+) ve D(-) sinyal kablolarýný biribirine baðlayýnýz. Ve her bir kontrolörde, DPT
sinyali, topraða baðlanýr. Port 2 (opsiyonel kartuþ veya haberleþme modülü) üzerinde
bir uzak uç linki ile kullaným için, sinyalin topraða baðlanmasý gerekmiyorsa da, bu iyi
bir alýþkanlýktýr.
76
Haberleþme
Adým 3: PC ile Kontrolörler Arasýnda Haberleþme Kablosu Baðla:
Master Kontrolör Uzak Uç G/Ç Peer Kontrolör
TSXPCX1031
2
PC Seri Portu
EIA RS-232
3
1
0
TSXPCX1031 çok fonksiyonlu programlama kablosu, üç ana kontrolörden her biri
ile haberleþmek için kullanýlýr. Kablonun, anahtar konumu 2'de olduðundan emin
olunuz. Her bir kontrolörün programlanmasý için, her bir kontrolör ile bir point-to-point
haberleþmenin saðlanmasý gerekecektir. Bu haberleþmenin saðlanmasý için: ilk
kontrolörün Port 1'ine baðlanýn, konfigürasyon ve uygulama verisini transfer edin ve
kontrolörü run durumuna ayarlayýn. Her bir kontrolör için bu iþlemi tekrarlayýn.
Not: Her bir kontrolör konfigürasyonundan ve uygulama transferinden sonra,
kablo çýkarýlmalýdýr.
Her üç kontrolör de programlanýr programlanmaz, Uzak Uç Linki network'ü
üzerindeki kontrolörleri, Adým 2'de anlatýldýðý gibi baðlayýnýz.
Adým 4: Yazýlýmý Konfigüre Et:
Controller Comm Setup
Type: Remote Link
Address: 0 (Master)
Type: Remote Link
Address: 1
Type: Remote Link
Address: 2
Add Remote Controllers
Controller Usage: Remote I/O
Remote Address: 1
Controller Usage: Peer
Remote Address: 2
Her üç kontrolör, bir konfigürasyon ve mümkünse uygulama programý yaratmak
için TwidoSoft kullanýr. Master kontrolör için, protokolü "Uzak Uç Linki"ne (Remote
Link) ve Adresi "0 (Master)"a set etmek üzere, kontrolör haberleþmesi ayarýný
(controller communication setup) düzenleyiniz.
Not: Bir Uzak Uç Linkinde, sadece bir kontrolör, master olarak konfigüre edilebilir.
TwidoSoft'ta, "1" adresine bir "Remote I/O" (Uzak Uç G/Ç) ve "2" adresine bir "Peer
controller" (Peer kontrolör) ilave ediniz.
Uzak uç G/Ç olarak konfigüre edilmiþ kontrolör için, kontrolör haberleþmesi ayarýnýn
"Remote Link"e ve adresin "1"e set edilmiþ olduðunu doðrulayýnýz. Peer kontrolör
olarak konfigüre edilmiþ kontrolör için, kontrolör haberleþmesi ayarýnýn "Remote Link"e
ve adresin "2"ye set edilmiþ olduðunu doðrulayýnýz.
77
Haberleþme
Adým 5: Bir Uygulama Yaz:
LD 1
[%MW0 := %MW0 +1]
[%QNW2.0 := %MW0]
[%MW1 := %INW2.0]
LD 1
[%QNW0.0 := %INW0.0]
LD %I0.0
ST %Q1.0.0
LD %I1.0.0
ST %Q0.0
LD %I0.1
ST %Q1.0.1
LD %I1.0.1
ST %Q0.1
Bu örnekte, master uygulamasý, bir dahili bellek word'ünü arttýrýr ve bunu, bir peer
kontrolöre, tek bir network word'ü kullanarak iletir. Peer kontrolör, master'dan gelen
word'ü alýr ve geri yansýtýr. Master'da, farklý bir bellek word'ü, bu iletiyi alýr ve saklar.
Uzak uç G/Ç kontrolörü ile haberleþme için, master kendi lokal giriþlerini, uzak uç
G/Ç'lerin çýkýþlarýna yollar. Uzak uç G/Ç'nin harici G/Ç doðrudan baðlantýsý ile,
sinyaller master tarafýndan geri döndürülür ve yeniden elde edilir.
Not: Bu haberleþme, master uygulamasýnýn altýnda gerçekleþir. Uzak uç
kontrolörün içinde, uygulama bulunmamaktadýr.
78
Haberleþme
ASCII Haberleþmesi
Açýklama
ASCII protokolü, basit bir cihaza/cihazdan, veri iletimi ve/veya alýmý için kullanýlan,
basit bir half-duplex, karakter modlu protokoldür. Bu protokol, EXCHx komutu
kullanýlarak desteklenmekte ve %MSGx fonksiyon bloðu kullanýlarak
denetlenmektedir.
ASCII Protokolü ile üç tip haberleþme olasýdýr:
l Yalnýzca Ýletim
l Ýletim/Alým
l Yalnýzca Alým
EXCHx komutu kullanýlarak iletilen ve/veya alýnan frame'lerin maksimum boyutu,
128 byte'týr.
79
Haberleþme
Donaným
Konfigürasyonu
Bir ASCII linki, ya EIA RS-232 ya da EIA RS-485 port üzerinde kurulabilir ve ayný
zamanda, iki adede kadar haberleþme portu üzerinde çalýþabilir.
Cihaz
Port
Karakteristikler
TWDCAA10/16/24DRF,
TWDLMDA20/40DUK,
TWDLMDA20/40DTK,
TWDLMDA20DRT
1
ana kontrolör.
TWDNOZ232D
2
TWDNOZ485D
2
TWDNOZ485T
2
TWDNAC232D
2
TWDNAC485D
2
TWDNAC485T
2
TWDXCPODM
2
Not: Port 2 konfigürasyonu (mevcudiyet ve tip), yalnýzca enerjilenme veya reset
esnasýnda, firmware executive tarafýndan kontrol (check) edilir.
80
Haberleþme
Nominal Kablaj
Nominal kablo baðlantýlarý, hem EIA RS-232 tipi hem de EIA RS-485 tipi için aþaðýda
gösterilmiþtir.
Not: Twido kontrolör üzerinde Port 1 kullanýldýðý takdirde, DPT sinyalinin GND'ye
baðlanmasý zorunludur. Bu, Twido kontrolöre, Port 1 aracýlýðýyla olan
haberleþmenin ASCII olduðunu ve TwidoSoft yazýlýmý ile haberleþmek için
kullanýlan protokol olmadýðýný iþaret eder. Belirli bazý uzak uç cihazlarý, ilave
sinyallerin kullanýmýný gerektirebilir (DTR, DSR, vb.).
EIA RS-232 Kablosu
Twido
Kontrolör
TXD RXD GND
Uzak Uç
Cihazý
TXD RXD GND
EIA RS-485 Kablosu
Twido
Kontrolör
A(+) B(-) GND DPT
Uzak Uç
Uzak Uç
Cihazý
Cihazý
...
A(+) B(-) GND
A(+) B(-) GND
Not: DPT ile GND arasýndaki baðlantý, yalnýzca, bir ana kontrolöre Port 1
üzerinden baðlý iseniz gereklidir.
Yazýlým
Konfigürasyonu
ASCII protokolü kullanýlarak karakterlerin gönderilmesi ve alýmý için bir seri baðlantýnýn
kullanýmý amacýyla, kontrolörü konfigüre etmek için yapmanýz gerekenler:
Etap
Taným
1
TwidoSoft'u kullanarak, seri portu ASCII için konfigüre ediniz.
2
EXCHx komutunu kullanmak üzere, uygulamanýzda ASCII için bir iletim/alým
tamponu (transmit/receive buffer) yaratýnýz.
81
Haberleþme
Portun
Konfigüre
Edilmesi
Ýletim/Alým
Tamponunun
ASCII için
Konfigüre
Edilmesi
Bir Twido kontrolör, ASCII protokolünü kullanmak için, kendi birincil port 1'ini veya opsiyonel olarak konfigüre edilmiþ bir port 2'yi kullanabilir. Bir seri portu konfigüre etmek için:
Adým
Eylem
1
Ana kontrolöre fiziksel olarak konfigüre edilmiþ tüm modülleri ve ilave opsiyon
kartuþlarý tanýmlayýnýz.
2
Portun üzerine sað týklayýnýz ve Edit Controller Comm Setup... týklayýnýz ve seri
port tipini, "ASCII" olarak deðiþtiriniz.
3
Ýliþkilendirilmiþ haberleþme parametrelerini set ediniz.
Ýletilen ve/veya alýnan frame'lerin maksimum boyutu, 128 byte'týr ve EXCHx
komutu ile iliþkilendirilmiþ word tablosu, hem iletim hem de alým tablolarýndan
oluþmaktadýr.
Kontrol word'leri
Ýletim tablosu
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
Komut
Uzunluk (Tx/Rx)
Ayrýlmýþ (0)
Ayrýlmýþ (0)
Ýletilen Byte 1
Ýletilen Byte 2
...
...
...
Ýletilen Byte n
Ýletilen Byte n+1
Alým tablosu
Alýnan Byte 1
Alýnan Byte 2
...
...
...
Alýnan Byte p
Alýnan Byte p+1
82
Haberleþme
Kontrol
Parametreleri
Uzunluk (Length) byte'ý, iletilen uzunluðu içerir. Bu byte, alým talep edilmiþse, alýmýn
sonunda alýnmýþ olan karakterlerin adedi ile yeniden yazýlýr. Komut (Command)
byte'ý, aþaðýdakilerden birini içermelidir:
l 0: Sadece Ýletim
l 1: Ýletim/Alým
l 2: Sadece Alým
Ýletim/Alým
Tablolarý
Sadece Ýletim modunda iken, EXCHx komutunun icrasýnýn öncesinde, Kontrol ve
Ýletim tablolarý doldurulur ve %KW veya %MW tipinde olabilir. Sadece Ýletim
modunda karakterlerin alýmý için alan (space) gerekmez. Tüm byte'lar iletilir iletilmez,
%MSGx.D'nin durumu 1'e set edilir ve yeni bir EXCHx komutu icra edilebilir.
Ýletim/Alým modunda iken, EXCHx komutunun icrasýnýn öncesinde, Kontrol ve
Ýletim tablolarý doldurulur ve %MW tipinde olmalýdýr. Ýletim tablosunun sonunda 128
alým byte'ýna kadar bir alan gereklidir. Tüm byte'lar iletilir iletilmez, Twido kontrolör,
alým moduna döner ve byte'larý almak için bekler.
Sadece Alým modunda iken, EXCHx komutunun icrasýnýn öncesinde, Kontrol tablosu
doldurulur ve %MW tipinde olmalýdýr. Kontrol tablosunun sonunda 128 alým byte'ýna
kadar bir alan gereklidir. Twido kontrolör, derhal alým moduna girer ve byte'larý almak
için bekler.
Frame-sonu byte'ý alýndýðýnda veya Alým tablosu dolduðunda, alým durdurulur. Eðer
sýfýr-olmayan bir time out konfigüre edilmiþse, time out tamamlandýðýnda, alým durur.
Eðer bir sýfýr time out deðeri seçilmiþ ise, alým time out'u olmaz; bu yüzden, alýmý
durdurmak için, %MSGx.R giriþi aktive edilmelidir.
ASCII protokolü ile iliþkilendirilmiþ, ona özgü bir adresleme bulunmaz. Bunun istisnasý,
basit cihazýn, protokole gömülü olarak buna sahip olmasýdýr. Fakat Twido kontrolör,
bunu desteklemez.
Mesaj
Exchange'i
Twido kontrolör, karakter modundaki mesajlarýn gönderilmesi ve/veya alýmý için
konfigüre edilebilir. Dil, bunun için iki servis sunmaktadýr:
l EXCHx komutu: mesajlarý iletmek/almak için
l %MSGx fonksiyon bloðu: mesaj exchange'ini kontrol etmek için
Twido kontrolör, bir EXCHx komutunun iþlenmesi sýrasýnda, o port için konfigüre
edilmiþ protokolü kullanýr.
Not: Her bir haberleþme portu, farklý protokoller veya ayný protokol için konfigüre
edilebilir. Her bir haberleþme portu için EXCHx komutu veya %MSGx fonksiyon
bloðuna, port numarasý (1 veya 2) eklenerek eriþilir.
83
Haberleþme
EXCHx
Komutu
EXCHx komutu, Twido kontrolörün, ASCII cihazlara bilgi göndermesine ve/veya bu
cihazlardan bilgi almasýna olanak saðlar. Kullanýcý, kontrol bilgisini ve gönderilecek
ve/veya alýnacak veriyi (iletimde ve/veya alýmda 64 veri word'üne kadar) içeren bir
word tablosu (%MWi:L veya %KWi:L) tanýmlar. Word tablosunun formatý, daha önce
anlatýlmýþtý.
Bir mesaj exchange'i, EXCHx komutu kullanýlarak gerçekleþtirilir:
Sözdizimi: [EXCHx %MWi:L] veya [EXCHx %KWi:L]
burada: x = port numarasý (1 veya 2)
L = word tablosundaki word'lerin sayýsý
Twido kontrolör, ikincisi baþlatýlmadan önce, ilk EXCHx komutundan gelen
exchange'i sona erdirmek zorundadýr. Birkaç mesaj gönderildiðinde, %MSGx
fonksiyon bloðu kullanýlmalýdýr.
EXCHx list komutunun iþlemesi, kesme (interrupt) kontrolü altýnda baþlayan
herhangi bir iletim (veri alýmý da kesme kontrolü altýndadýr) ile, hemen olur. Bu,
arka plan iþlemesi addedilir.
84
Haberleþme
%MSGx
Fonksiyon Bloðu
Kýsýtlamalar
%MSGx fonksiyon bloðunun kullanýlmasý opsiyoneldir; veri exchange'lerini
yönetmek için kullanýlabilir. %MSGx fonksiyon bloðunun üç amacý vardýr:
l Haberleþme hata denetimi
Hata denetimi, EXCHx komutu ile programlanmýþ blok uzunluðunun (word
tablosu), yollanacak mesajýn uzunluðunu içerebilecek kadar büyük olduðunu
doðrular. (Bu, word tablosunun ilk word'ünün en az anlamlý byte'ýnda
programlanmýþ uzunluk ile karþýlaþtýrýlýr).
l Birden çok mesajýn koordinasyonu
Birden çok mesaj yollanýrken, koordinasyonu saðlamak üzere, %MSGx fonksiyon
bloðu, daha önceki bir mesajýn ne zaman tamamlandýðýný belirlemek için gerekli
bilgiyi saðlar.
l Öncelik (priority) mesajlarýnýn iletimi
%MSGx fonksiyon bloðu, acil bir mesajýn hemen gönderilmesine olanak saðlamak
için, o andaki mesaj iletiminin durdurulmasýna olanak saðlar.
%MSGx fonksiyon bloðu, kendisiyle iliþkilendirilmiþ bir giriþ ve iki çýkýþa sahiptir:
Giriþ/Çýkýþ
Taným
Açýklama
R
Reset giriþi
1 durumunda: haberleþmeyi yeniden baþlatýr veya
bloðu reset eder (%MSGx.E = 0 ve %MSGx.D = 1)
%MSGx.D
Haberleþme
tamam
0: Ýstek devam ediyor.
1: haberleþme tamamlandý; iletim sonu veya sonlandýrma karakteri alýndý veya hata veya bloðun reset'i
%MSGx.E
Hata
0: Mesaj uzunluðu OK ve link OK.
1: yanlýþ komut veya tablo hatalý konfigüre edilmiþ
veya hatalý karakter alýndý (hýz, parite, vb.)
veya alým tablosu dolu.
Aþaðýdaki kýsýtlamalara dikkat etmek önemlidir:
Port 2 mevcudiyeti ve tipi, yalnýzca enerjilenmede veya reset'te kontrol edilir
TwidoSoft baðlandýðýnda, Port 1 üzerindeki tüm mesaj iþlemesi iptal edilir
l
l
l
l
l
l
l
l
EXCHx veya %MSG, Uzak Uç Linki olarak konfigüre edilmiþ bir port üzerinde iþlenemez
EXCHx, aktif Modbus Slave iþlemesini iptal eder (TwidoSoft için iþleme
hariç)
Bir hata durumunda, EXCHx komutlarýnýn iþlemesi yeniden denenmez
R %MSGx, EXCHx komutu alýmý iþlemesini iptal etmek için kullanýlabilir
EXCHx komutlarý, alýmý iptal etmek için, bir time out ile konfigüre edilebilir
Birden çok (multiple) mesaj, %MSGx.D aracýlýðýyla kontrol edilir
85
Haberleþme
Hata ve
Çalýþma Modu
Koþullarý
EXCHx komutu kullanýlýrken bir hata oluþtuðunda, %MSGx.D ve %MSGx.E bitleri 1'e
set edilir ve sistem word'ü %SW63, Port 1'in hata kodunu içerirken, sistem word'ü
%SW64 ise, Port 2'nin hata kodunu içerir.
Sistem Word'ü Kullanýmý
Master/Slave
Kontrolörün
Yeniden
Baþlamasý
86
%SW63
EXCH1 hata kodu:
0 - operasyon baþarýlýydý
1 - iletim tamponu, olmasý gerekenden büyük (> 128)
2 - iletim tamponu, olmasý gerekenden küçük
3 - word tablosu, olmasý gerekenden küçük
4 - alým tablosu taþtý
5 - time-out geçti
6 - iletim hatasý (yanýt olarak hata alýndý)
7 - tablo içinde yanlýþ komut
8 - seçilen port konfigüre edilmemiþ/mevcut deðil
9 - alým hatasý
10 - %KWi tablosu yasaklandý
11 - iletim offset'i, iletim tablosundan daha büyük
12 - alým offset'i, alým tablosundan daha büyük
13 - kontrolör, EXCH iþlemesini durdurdu
%SW64
EXCH2 hata kodu. Bkz. %SW63.
Bir master/slave yeniden baþlarsa, aþaðýdaki olaylardan biri gerçekleþir:
l Bir soðuk baþlatma (%S0 = 1), haberleþmenin yeniden baþlatýlmasýný zorlar.
l Bir ýlýk baþlatma (%S1 = 1), haberleþmenin yeniden baþlatýlmasýný zorlar.
l Stop modunda, kontrolör, tüm ASCII haberleþmesini durdurur.
Haberleþme
ASCII Link
Örneði
Bir ASCII Linki konfigüre etmek için aþaðýdakileri yapmalýsýnýz:
2. ASCII haberleþme kablosunu baðla.
3. Portu konfigüre et.
5. Animasyon Tablo Editörü'nü ilk-deðerle (initialize).
Aþaðýdaki diyagram, ASCII haberleþmenin bir PC üzerindeki bir Terminal Emülatörü
ile kullanýmýný göstermektedir.
Twido
Kontrolör
Port 2 EIA RS-232
Seri COM 2
Donaným konfigürasyonu, PC'den, bir opsiyonel EIA RS-232 Port 2'si olan bir Twido
kontrolöre iki seri baðlantýdýr. Bir Modüler kontrolör üzerinde, opsiyonel Port 2,
bir TWDNOZ232D'dir. Kompakt kontrolör üzerinde ise, opsiyonel Port 2 bir
TWDNAC232D'dir.
Bu kontrolörü konfigüre etmek için, TSXPCX1031 kablosunu (gösterilmemiþ) Twido
kontrolörün Port 1'ine baðlayýnýz. Daha sonra, kabloyu PC üzerindeki Port 1'e
baðlayýnýz. Anahtarýn 2 konumunda olduðundan emin olunuz. Son olarak, PC'nin
COM 2 portunu, Twido kontrolör üzerindeki opsiyonel EIA RS-232 Port 2'ye baðlayýnýz.
Pin baðlantýlarý bir sonraki adýmda sunulmuþtur.
Adým 2: ASCII Haberleþme Kablosunu (EIA RS-232) Baðla:
Twido
Kontrolör
TXD RXD GND
Kiþisel
Bilgisayar
TXD RXD GND
ASCII haberleþme kablosunun baðlantýsý için minimum gereksinim, basit bir 3-telli
baðlantýdýr. Ýletim ve alým sinyallerini çaprazlayýnýz.
Not: El sýkýþmayý (handshaking) saðlamak için, kablonun PC tarafý üzerinde, ilave
baðlantýlara (Data Terminal Ready ve Data Set Ready gibi) ihtiyaç duyulabilir.
Twido kontrolör için herhangi bir ilave baðlantý gerekli deðildir.
87
Haberleþme
Adým 3: Portu Konfigüre Et:
Hardware -> Add Option
TWDNOZ232D
Hardware => Controller Comm. Setup
Port:
2
Type:
ASCII
Baud rate:
19200
Data:
8 Bit
Parity:
None
Stop:
1 Bit
End of Frame: 65
Response Timeout: 100 x 100 ms
Terminal Emulator on a PC
Port:
Baud rate:
Data:
Parity:
Stop:
Flow Control:
COM2
19200
8 Bit
None
1 Bit
None
Basit bir port konfigürasyonunu konfigüre etmek ve herhangi bir akýþ kontrolü
olmamasýný saðlamak için, PC üzerinde basit bir Terminal Emülatörü uygulamasý
kullanýnýz. Kontrolörün portunu konfigüre etmek için TwidoSoft'u kullanýnýz. Ýlk
olarak, donaným (hardware) opsiyonu konfigüre edilir. Bu örnekte, TWDNOZ232D,
Modüler ana kontrolöre ilave edilmiþtir.
Ýkinci olarak, Controller Communication Setup, PC üzerindeki Terminal Emülatörü
ile tamamen ayný parametre ayarlarý ile ilk-deðerlenir. Bu örnekte, büyük harf "A",
giriþ alým tamponunu sona erdirmek üzere, "End of Frame" (Frame Sonu) karakteri
olarak seçilmiþtir. "Response Timeout" (Yanýt Zaman Aþýmý) parametresi olarak 10
saniyelik bir time out seçilmiþtir. Hangisinin ilk olarak gerçekleþtiðine baðlý olarak,
bu iki parametreden yalnýzca biri yardýma çaðrýlýr.
LD 1
[%MW10 := 16#0104 ]
[%MW11 := 16#0000 ]
[%MW12 := 16#4F4B ]
[%MW13 := 16#0A0D ]
LD 1
AND %MSG2.D
[EXCH2 %MW10:8]
LD %MSG2.E
ST %Q0.0
END
Baþlýca üç bölümden oluþan bir uygulama programý yaratmak için TwidoSoft'u
kullanýnýz. Ýlk olarak, EXCH komutu için kullanmak üzere, kontrol ve transfer
tamponunu ilk-deðerleyiniz. Bu örnekte, hem veri göndermek hem de almak için
bir komut set edilmiþtir. Gönderilecek veri miktarý, 4 byte'a ayarlanmýþ ve þu
karakterlere ilk-deðerlenmiþtir: "O", "K", CR, LF.
Daha sonra, %MSG2 ile iliþkilendirilmiþ Done (Tamam) bitini kontrol ediniz ve
EXCH2 komutunu, sadece port hazýr ise kullanýnýz. EXCH2 komutu için, 8 karakterli
bir deðer belirtilmiþtir. 2 kontrol word'ü (%MW10 ve %MW11), iletim bilgisi için
kullanýlan 2 word (%MW12 ve %MW13) ve veri almak için 4 word (%MW14 ila
%MW17) vardýr.
88
Haberleþme
Son olarak, %MSG2'nin hata durumu algýlanýr ve lokal ana kontrolör G/Ç üzerindeki
ilk çýkýþ biti üzerinde saklanýr. Bunu daha saðlýklý kýlmak için, %SW64 kullanýlarak
ilave hata denetimi de eklenebilir.
Adým 5: Animasyon Tablo Editörü'nü Ýlk-deðerle:
Address Current Retained Format
1 %MW10 0104 0000 Hexadecimal
3 %MW12 4F4B 0000 Hexadecimal
4 %MW13 0A0D 0000 Hexadecimal
5 %MW14 TW
0000
ASCII
6 %MW15 ID
0000
ASCII
7 %MW16 O
0000
ASCII
8 %MW17 A
0000
ASCII
Son adým, bu uygulamayý kontrolöre download etmek ve çalýþtýrmaktýr. Bir Animasyon
Tablo Editörü'nü, %MW10 ile %MW17 arasý word'leri canlandýrmak ve göstermek için
ilk-deðerleyiniz. Terminal Emülatörü üzerinde, "O"-"K"-CR-LF karakterleri görüntülenir.
EXCH bloðu time out'larýnýn sayýsýna baðlý olarak, bunlardan çok sayýda olabilir ve
yeni biri yayýmlanýr. Terminal Emülatörü'nde, "T"-"W"-"I"-"D"-"O"-" "-"A" yazýnýz. Bu,
Twido kontrolör ile exchange edilir ve Animasyon Tablo Editörü'nde gösterilir.
89
Haberleþme
Modbus Haberleþmesi
Açýklama
90
Modbus protokolü, bir ve yalnýz bir master'ýn slave'lerden yanýtlar istemesine veya
bu isteðe dayalý olarak harekete geçmesine olanak saðlayan bir master/slave
protokolüdür. Master, slave'leri tek tek adresleyebileceði gibi, tüm slave'lere birden,
bir broadcast mesajý da yollayabilir. Slave'ler, tek kendilerine yönlendirilen sorgulara
karþýlýk bir mesaj (yanýt) döndürür. Master'dan gelen broadcast sorgularýna karþýlýk
yanýtlar döndürülmez.
Haberleþme
Donaným
Konfigürasyonu
Bir Modbus linki, ya EIA RS-232 ya da EIA RS-485 port üzerinde kurulabilir ve ayný
zamanda, iki adede kadar haberleþme portu üzerinde çalýþabilir.
Cihaz
Port
Karakteristikler
TWDCAA10/16/24DRF,
TWDLMDA20/40DUK,
TWDLMDA20/40DTK,
TWDLMDA20DRT
1
ana kontrolör.
TWDNOZ232D
2
Modül monte edildiðinde, kontrolöre bir Operatör Ekraný
geniþletme modülü monte edilemez.
TWDNOZ485D
2
TWDNOZ485T
2
TWDNAC232D
2
TWDNAC485D
2
TWDNAC485T
2
TWDXCPODM
2
Not: Port 2 konfigürasyonu (mevcudiyet ve tip), yalnýzca enerjilenme veya reset
esnasýnda, firmware executive tarafýndan kontrol (check) edilir.
91
Haberleþme
Nominal Kablaj
Nominal kablo baðlantýlarý, hem EIA RS-232 tipi hem de EIA RS-485 tipi
için aþaðýda gösterilmiþtir.
Not: Twido kontrolör üzerinde Port 1 kullanýldýðý takdirde, DPT sinyalinin GND'ye
baðlanmasý zorunludur. Bu, Twido kontrolöre, Port 1 aracýlýðýyla olan
haberleþmenin Modbus olduðunu ve TwidoSoft yazýlýmý ile haberleþmek için
kullanýlan protokol olmadýðýný iþaret eder. Belirli bazý uzak uç cihazlarý, ilave
sinyallerin kullanýmýný gerektirebilir (DTR, DSR, vb.).
EIA RS-232 Kablo
Twido
Kontrolör
TXD RXD GND
Uzak Uç
Cihazý
TXD RXD GND
EIA RS-485 Kablo
Twido
Kontrolör
A(+) B(-) GND DPT
Uzak Uç
Uzak Uç
Cihazý
Cihazý
...
A(+) B(-) GND
A(+) B(-) GND
Not: DPT ile GND arasyndaki baðlantý, yalnýzca, bir ana kontrolöre Port 1
üzerinden baðlý iseniz gereklidir.
Yazýlým
Konfigürasyonu
Modbus protokolü kullanýlarak karakterlerin gönderilmesi ve alýmý için bir seri
baðlantýnýn kullanýmý amacýyla, kontrolörü konfigüre etmek için yapmanýz gerekenler:
Etap
92
Taným
1
TwidoSoft'u kullanarak, seri portu Modbus için konfigüre ediniz.
2
EXCHx komutunu kullanmak üzere, uygulamanýzda Modbus için bir iletim/alým
tamponu (transmit/receive buffer) yaratýnýz.
Haberleþme
Portun
Konfigüre
Edilmesi
Modbus Master
Bir Twido kontrolör, Modbus protokolünü kullanmak için, kendi birincil port 1'ini veya opsiyonel olarak konfigüre edilmiþ bir port 2'yi kullanabilir. Bir seri portu konfigüre etmek için:
Adým
Eylem
1
Ana kontrolöre fiziksel olarak konfigüre edilmiþ tüm modülleri ve ilave
opsiyon kartuþlarý tanýmlayýnýz.
2
Portun üzerine sað týklayýnýz ve Edit Controller Comm Setup... týklayýnýz ve
seri port tipini, "Modbus" olarak deðiþtiriniz.
3
Ýliþkilendirilmiþ haberleþme parametrelerini set ediniz.
Modbus master modu, Twido kontrolörün, bir modbus sorgusunun iletimini,
bir modbus slave'den beklenen bir yanýt ile birlikte baþlatmasýný olanaklý kýlar.
Modbus master modu, yalnýzca "EXCH" komutu aracýlýðýyla desteklenir. Modbus
master modunda, hem Modbus ASCII hem de RTU desteklenmektedir.
Ýletilen ve/veya alýnan frame'lerin maksimum boyutu, 128 byte'týr ve EXCHx
komutu ile iliþkilendirilmiþ word tablosu, hem iletim hem de alým tablolarýndan
oluþmaktadýr.
Kontrol word'leri
Ýletim tablosu
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
Komut
Uzunluk (Tx/Rx)
Rx Offset
Tx Offset
Ýletilen Byte 1
Ýletilen Byte 2
...
...
...
Ýletilen Byte n
Ýletilen Byte n+1
Alým tablosu
Alýnan Byte 1
Alýnan Byte 2
...
...
...
Alýnan Byte p
Alýnan Byte p+1
93
Haberleþme
Control
Parameters
94
Uzunluk (Length) byte'ý, iletilen uzunluðu içerir. Bu byte, alým talep edilmiþse,
alýmýn sonunda alýnmýþ olan karakterlerin adedi ile yeniden yazýlýr.
Bu parametre, iletim tablosunun byte cinsinden uzunluðudur. Tx Offset parametresi
0'a eþit ise, bu parametre, frame uzunluðunun kendisi eksi 2 CRC byte'ýna eþit
olacaktýr. Tx Offset parametresi 0'a eþit deðilse, tamponun bir byte'ý (offset deðeri
tarafýndan iþaret edilir) iletilmeyecektir ve bu parametre, frame uzunluðunun kendisi
artý 1'e eþittir.
Komut (Command) byte'ý, Modbus RTU isteði olmasý durumunda (broadcast
hariç), daima 1'e eþit olmalýdýr (Tx ve Rx).
Tx Offset byte'ý, paketin iletimi sýrasýnda ihmal etmek için, Ýletim Tablosundaki
offset'i (ilk byte için 1, ikinci byte için 2, vb.) içerir. Bu, Modbus protokolü içerisindeki
byte/word deðerleri ile iliþkilendirilmiþ konularý ele almak için kullanýlýr. Örneðin, bu
byte 3 içeriyor ise, üçüncü byte ihmal edilir; tablodaki dördüncü byte, iletilecek
üçüncü byte yapýlýr.
Rx Offset byte'ý, paketin iletimi sýrasýnda eklemek için, Alým Tablosu'ndaki offset'i
(ilk byte için 1, ikinci byte için 2, vb.) içerir. Bu, Modbus protokolü içerisindeki
byte/word deðerleri ile iliþkilendirilmiþ konularý ele almak için kullanýlýr. Örneðin, bu
byte 3 içeriyor ise, tablodaki üçüncü byte bir SIFIR ile doldurulacaktýr ve gerçekte
üçüncü alýnmýþ olan byte, tablodaki dördüncü yere girilecektir.
Haberleþme
Ýletim/
Alým
Tablolarý
Hangi mod kullanýlýrsa kullanýlsýn (Modbus ASCII veya Modbus RTU), Ýletim Tablosu,
EXCHx komutunun icrasýndan önceki istek ile doldurulur. Ýcra anýnda, kontrolör,
Veri Baðý Katmaný'nýn (Data Link Layer) ne olduðunu belirler ve iletim ve yanýt iþlemleri için gerekli bütün dönüþümleri gerçekleþtirir. Baþlangýç, bitiþ ve kontrol (check)
karakterleri, Ýletim/Alým tablolarýnda saklanmaz.
Bütün byte'lar iletilir iletilmez, kontrolör, alým moduna döner ve byte'larý almak için
bekler. Alým, birkaç yoldan biri ile tamamlanýr: ASCII modunda frame-sonu karakteri
alýnmasý; bir karakter veya frame hakkýnda time out saptanmasý; Alým tablosunun
dolu olmasý.
Ýletilen Byte X (Transmitted Byte X) giriþleri, iletilecek Modbus protokolü (RTU
kodlama) verisini içerir. Haberleþme portu, Modbus ASCII için konfigüre edilmiþse,
doðru framing (çerçeveleme) karakterleri, iletime eklenir. Ýlk byte, cihaz adresini (belirli
veya broadcast), ikinci byte, fonksiyon kodunu ve geri kalanlar, fonksiyon kodu ile
iliþkilendirilmiþ bilgiyi içerir.
Not: Bu, tipik bir uygulamadýr ama olasýlýklarýn tümünü tanýmlamamaktadýr.
Ýletilmekte olan veri için herhangi bir doðrulama gerçekleþtirilmeyecektir.
Alýnan Byte X (Received Byte X) giriþleri, alýnacak Modbus protokolü (RTU
kodlama) verisini içerir. Haberleþme portu, Modbus ASCII için konfigüre edilmiþse,
doðru framing (çerçeveleme) karakterleri, yanýttan çýkarýlýr. Ýlk byte, cihaz adresini,
ikinci byte, fonksiyon kodunu (veya yanýt kodu) ve geri kalanlar, fonksiyon kodu ile
iliþkilendirilmiþ bilgiyi içerir.
Not: Bu, tipik bir uygulamadýr ama olasýlýklarýn tümünü tanýmlamamaktadýr.
Alýnmakta olan veri için, checksum haricinde herhangi bir doðrulama
gerçekleþtirilmeyecektir.
95
Haberleþme
Modbus Slave
Modbus slave modu, kontrolörün, bir Modbus master'dan gelen sorgulara yanýt
vermesine olanak saðlar. Kontrolör, standart Modbus Veri ve Kontrol fonksiyonlarýný
ve konfigürasyon ve nesne eriþimi için UMAS geniþletmelerini destekler.
TSXPCX1031 kablosu, kontrolöre takýldýðýnda, portta Modbus Slave modu
haberleþmesi baþlatýlýr. Bu esnada, kablo baðlanmadan önce çalýþmakta olan
haberleþme modu, geçici olarak iptal edilir.
Modbus Protokolü, iki Veri Baðý Katmaný formatýný destekler: ASCII ve RTU. Her biri
Fiziksel Katman uygulamasý (implementation) ile tanýmlanýr; ASCII 7 veri biti
kullanýrken, RTU 8 veri biti kullanýr.
Modbus ASCII modu kullanýlýrken, mesaj içindeki her bir byte, iki ASCII karakter
olarak gönderilir. Modbus ASCII frame'i, bir baþlangýç karakteri (’:’) ile baþlar ve iki
sonlandýrma karakteri (CR ve LF) ile sona erer. Frame-sonu karakteri, default
(varsayýlan) olarak 0x0A (hat beslemesi) 'dýr. Modbus ASCII frame için kontrol
(check) deðeri, baþlangýç ve sonlandýrma karakterleri dýþarda býrakýlarak elde edilen
frame'in basit bir 2 tümleyenidir.
Modbus RTU modu, mesajý, iletim öncesinde yeniden formatlamaz; bununla birlikte,
CRC olarak adlandýrýlan farklý bir checksum hesaplama modu kullanýr.
Modbus Veri Baðý Katmaný aþaðýdaki sýnýrlamalara sahiptir:
l Adres: 1-247
l Bitler: 128 bit (Modbus açýk istekleri kullanýlarak yapýlan isteklerde)
l Word'ler: 16 bitlik 64 word (Modbus açýk istekleri kullanýlarak yapýlan isteklerde)
Mesaj
Exchange'i
Twido kontrolör, karakter modundaki mesajlarýn gönderilmesi ve/veya alýmý için
konfigüre edilebilir. Dil, bunun için iki servis sunmaktadýr:
l EXCHx komutu: mesajlarý iletmek/almak için
l %MSGx fonksiyon bloðu: mesaj exchange'ini kontrol etmek için
Twido kontrolör, bir EXCHx komutunun iþlenmesi sýrasýnda, o port için konfigüre
edilmiþ protokolü kullanýr.
Not: Her bir haberleþme portu, farklý protokoller veya ayný protokol için konfigüre
edilebilir. Her bir haberleþme portu için EXCHx komutu veya %MSGx fonksiyon
bloðuna, port numarasý (1 veya 2) eklenerek eriþilir.
96
Haberleþme
EXCHx
Komutu
EXCHx komutu, Twido kontrolörün, ASCII cihazlara bilgi göndermesine ve/veya bu
cihazlardan bilgi almasýna olanak saðlar. Kullanýcý, kontrol bilgisini ve gönderilecek
ve/veya alýnacak veriyi (iletimde ve/veya alýmda 64 veri word'üne kadar) içeren bir
word tablosu (%MWi:L veya %KWi:L) tanýmlar. Word tablosunun formatý, daha önce
anlatýlmýþtý.
Bir mesaj exchange'i, EXCHx komutu kullanýlarak gerçekleþtirilir:
Sözdizimi: [EXCHx %MWi:L] veya [EXCHx %KWi:L]
burada: x = port numarasý (1 veya 2)
L = word tablosundaki word'lerin sayýsý
Twido kontrolör, ikincisi baþlatýlmadan önce, ilk EXCHx komutundan gelen
exchange'i sona erdirmek zorundadýr. Birkaç mesaj gönderildiðinde, %MSGx
EXCHx list komutunun iþlemesi, kesme (interrupt) kontrolü altýnda baþlayan
herhangi bir iletim (veri alýmý da kesme kontrolü altýndadýr) ile, hemen olur. Bu,
arka plan iþlemesi addedilir.
97
Haberleþme
%MSGx
Fonksiyon Bloðu
Kýsýtlamalar
%MSGx fonksiyon bloðunun kullanýlmasý opsiyoneldir; veri exchange'lerini
yönetmek için kullanýlabilir. %MSGx fonksiyon bloðunun üç amacý vardýr:
tablosu), yollanacak mesajýn uzunluðunu içerebilecek kadar büyük olduðunu doðrular. (Bu, word tablosunun ilk word'ünün en az anlamlý byte'ýnda programlanmýþ
uzunluk ile karþýlaþtýrýlýr).
bilgiyi saðlar.
%MSGx fonksiyon bloðu, acil bir mesajýn hemen gönderilmesine olanak saðlamak için, o andaki mesaj iletiminin durdurulmasýna olanak saðlar.
%MSGx fonksiyon bloðu, kendisiyle iliþkilendirilmiþ bir giriþ ve iki çýkýþa sahiptir:
Giriþ/Çýkýþ
Taným
Açýklama
R
Reset giriþi
1 durumunda: haberleþmeyi yeniden baþlatýr veya
bloðu reset eder (%MSGx.E = 0 ve %MSGx.D = 1)
%MSGx.D
Haberleþme
tamam
0: Ýstek devam ediyor.
1: haberleþme tamamlandý; iletim sonu veya sonlandýrma karakteri alýndý veya hata veya bloðun reset'i
%MSGx.E
Hata
0: Mesaj uzunluðu OK ve link OK.
1: yanlýþ komut veya tablo hatalý konfigüre edilmiþ
veya hatalý karakter alýndý (hýz, parite, vb.)
veya alým tablosu dolu.
Aþaðýdaki kýsýtlamalara dikkat etmek önemlidir:
l Port 2 mevcudiyeti ve tipi, yalnýzca enerjilenmede veya reset'te kontrol edilir
l TwidoSoft baðlandýðýnda, Port 1 üzerindeki tüm mesaj iþlemesi iptal edilir
l EXCHx veya %MSG, Uzak Uç Linki olarak konfigüre edilmiþ bir port üzerinde iþlenemez
l EXCHx, aktif Modbus Slave iþlemesini iptal eder (TwidoSoft için iþleme
l
l
l
l
98
hariç)
Bir hata durumunda, EXCHx komutlarýnýn iþlemesi yeniden denenmez
R %MSGx, EXCHx komutu alýmý iþlemesini iptal etmek için kullanýlabilir
EXCHx komutlarý, alýmý iptal etmek için, bir time out ile konfigüre edilebilir
Birden çok (multiple) mesaj, %MSGx.D aracýlýðýyla kontrol edilir
Haberleþme
Hata ve
Çalýþma Modu
Koþullarý
EXCHx komutu kullanýlýrken bir hata oluþtuðunda, %MSGx.D ve %MSGx.E bitleri 1'e
set edilir ve sistem word'ü %SW63, Port 1'in hata kodunu içerirken, sistem word'ü
%SW64 ise, Port 2'nin hata kodunu içerir.
Sistem Word'ü Kullanýmý
Master/Slave
Kontrolörün
Yeniden
Baþlamasý
%SW63
EXCH1 hata kodu:
0 - operasyon baþarýlýydý
1 - iletim tamponu, olmasý gerekenden büyük (> 128)
2 - iletim tamponu, olmasý gerekenden küçük
3 - word tablosu, olmasý gerekenden küçük
4 - alým tablosu taþtý
5 - time-out geçti
6 - iletim hatasý (yanýt olarak hata alýndý)
7 - tablo içinde yanlýþ komut
8 - seçilen port konfigüre edilmemiþ/mevcut deðil
9 - alým hatasý
10 - %KWi tablosu yasaklandý
11 - iletim offset'i, iletim tablosundan daha büyük
12 - alým offset'i, alým tablosundan daha büyük
13 - kontrolör, EXCH iþlemesini durdurdu
%SW64
EXCH2 hata kodu. Bkz. %SW63.
Bir master/slave yeniden baþlarsa, aþaðýdaki olaylardan biri gerçekleþir:
l Bir soðuk baþlatma (%S0 = 1), haberleþmenin yeniden baþlatýlmasýný zorlar.
l Bir ýlýk baþlatma (%S1 = 1), haberleþmenin yeniden baþlatýlmasýný zorlar.
l Stop modunda, kontrolör, tüm Modbus haberleþmesini durdurur.
99
Haberleþme
Modbus Link
Örneði 1
Bir Modbus Linki konfigüre etmek için aþaðýdakileri yapmalýsýnýz:
2. Modbus haberleþme kablosunu baðla.
3. Portu konfigüre et.
5. Animasyon Tablo Editörü'nü ilk-deðerle.
Aþaðýdaki diyagramlar, bir slave'in çýkýþ word'lerini okumak için Modbus fonksiyon
kodu 3'ün kullanýmýný göstermektedir. Bu örnekte, iki Twido kontrolör kullanýlmýþtýr.
Kontrolör 1
Modbus
Master
Port 1 EIA RS-485
Kontrolör 2
Modbus
Slave
Port 1 EIA RS-485
Port 2 EIA RS-485
Seri COM 1'e
TSXPCX1031
2
1
3
0
Port 2 EIA RS-485
Donaným konfigürasyonu, iki Twido kontrolördür. Bir tanesi, Modbus Master olarak
ve diðeri de Modbus Slave olarak konfigüre edilmiþtir.
Not: Bu örnekte, her bir kontrolör, Port 1 üzerinde EIA RS-485 ve bir opsiyonel
EIA RS-485 Port 2 kullanmak üzere konfigüre edilmiþtir. Bu opsiyonel Port 2, bir
Modüler kontrolör için, ya bir TWDNOZ485D ya da bir TWDNOZ485T olabilirken,
bir Kompakt kontrolör için, ya bir TWDNAC485D ya da TWDNAC485T olabilir.
Her bir kontrolörü konfigüre etmek için, TSXPCX1031 kablosunu, ilk kontrolörün
Port 1'ine baðlayýnýz.
Not: TSXPCX1031 kablosu, yalnýzca EIA RS-485 Port 1 üzerine olmak üzere,
ayný anda yalnýzca bir kontrolöre baðlanabilir.
Daha sonra, kabloyu PC'nin COM 1 portuna baðlayýnýz. Anahtarýn 2 konumunda
olduðundan emin olunuz. Her bir uygulamayý download ediniz ve izleyiniz. Bu
iþlemi, ikinci kontrolör için de tekrarlayýnýz.
100
Haberleþme
Adým 2: Modbus Haberleþme Kablosunu Baðla:
Twido
Modbus Master
A(+) B(-) GND
Twido
Modbus Slave
A(+) B(-) GND
Bu örnekteki baðlantý, basit bir noktadan noktaya (point-to-point) baðlantýdýr.
Diyagrama göre üç adet sinyalin ( A(+), B(-) ve GND sinyalleri) baðlantýsý yapýlmýþtýr.
Twido kontrolörün Port 1'i kullanýlýyor ise, DPT sinyali topraða baðlanmalýdýr. DPT
için olan bu koþul, TwidoSoft'un baðlý olup olmadýðýný saptamaya yarar. Topraða
baðlandýðýnda, kontrolör, haberleþme tipini saptamak için uygulama içindeki port
konfigürasyon setini kullanacaktýr.
Adým 3: Portu konfigüre et:
TWDNOZ485-
TWDNOZ485-
Port:
2
Type:
Modbus
Address:
1
Baud rate:
19200
Data:
8 Bit
Parity:
None
Stop:
1 Bit
End of Frame: 65
Frame Timeout: 10 ms
Port:
2
Type:
Modbus
Address:
2
Baud rate:
19200
Data:
8 Bit
Parity:
None
Stop:
1 Bit
End of Frame: 65
Hem master hem de slave uygulamalarýnda, opsiyonel EIA RS-485 portlarý kullanýlýr.
Modbus adreslerini veya Port 2'yi farklý iki adrese ilk-deðerlemek üzere, kontrolör
haberleþmesini deðiþtirdiðinizden emin olunuz. Bu örnekte, master, 1 adresine ve
slave ise 2 adresine set edilmiþtir. Modbus RTU modunu kullanacaðýmýzý iþaret etmek
üzere, bitlerin sayýsý 8'e set edilmiþtir. Eðer bu deðer 7 olsaydý, Modbus-ASCII modunu
kullanacak olurduk. Bunlarýn dýþýnda yapýlan tek deðiþiklik, response timeout'un (yanýt
zaman aþýmý) varsayýlan deðerinden farklý olarak, 1 saniye yapýlmasýdýr.
Not: Modbus RTU modu seçildiði için, "End of Frame" (frame sonu) parametresi
ihmal edilmiþtir.
101
Haberleþme
LD 1
[%MW0 := 16#0106 ]
[%MW1 := 16#0300 ]
[%MW2 := 16#0203 ]
[%MW3 := 16#0000 ]
[%MW4 := 16#0004 ]
LD 1
AND %MSG2.D
[EXCH2 %MW0:11]
LD %MSG2.E
ST %Q0.0
END
LD 1
[%MW0 := 16#6566 ]
[%MW1 := 16#6768 ]
[%MW2 := 16#6970 ]
[%MW3 := 16#7172 ]
END
TwidoSoft kullanýlarak, hem master hem de slave için bir uygulama programý yazýlýr.
Slave için, basitçe, bazý bellek word'lerini bilinen bir takým deðerlere ilk-deðerleriz.
Master'da, exchange bloðu, Modbus adresi 2'deki slave'den, %MW0 konumundan
baþlayarak 4 word okumak üzere ilk-deðerlenir.
Not: Modbus master'ýn %MW1'indeki RX offset ayarýnýn kullanýmýna dikkat
ediniz. Offset üç, tablonun alým alanýndaki üçüncü pozisyona bir byte (deðer=0)
ekleyecektir. Bu, master'daki word'leri, word sýnýrlarý üzerine doðru olarak
düþecek þekilde sýraya koyar. Bu offset olmasaydý, her bir veri word'ü, exchange
bloðundaki iki word arasýnda paylaþýlýrdý (split). Bu offset, kolaylýk için kullanýlýr.
EXHC2 komutu icra edilmeden önce, uygulama, %MSG2 ile iliþkilendirilmiþ Done
(Tamam) bitini kontrol (check) eder. Son olarak, %MSG2'nin hata durumu algýlanýr
ve lokal ana kontrolör G/Ç üzerindeki ilk çýkýþ biti üzerinde saklanýr. Bunu daha saðlýklý
kýlmak için, %SW64 kullanýlarak ilave hata denetimi de eklenebilir.
Download'dan ve her bir kontrolörün çalýþmasý için ayarlanmasýndan sonra, master
üzerindeki animasyon tablosunu açýnýz. Yanýt kodunun 3 olduðunu ve doðru sayýda
byte'ýn okunduðunu kontrol etmek için, tablonun yanýt kýsmýný inceleyiniz. Bu örnekte ayný zamanda, slave'den okunan word'lerin (%MW7'den baþlanarak), master'daki
word sýnýrlarý ile doðru þekilde sýralandýðýna dikkat ediniz.
102
Haberleþme
Modbus Link
Örneði 2
Aþaðýdaki diyagramda, çýkýþ word'lerini bir slave'e yazmak için Modbus fonksiyon
kodu 16'nýn kullanýmý gösterilmiþtir. Bu örnekte, iki Twido kontrolör kullanýlmýþtýr.
Kontrolör 1
Modbus
Master
Port 1 EIA RS-485
Kontrolör 2
Modbus
Slave
Port 1 EIA RS-485
Port 2 EIA RS-485
Seri COM 1'e
TSXPCX1031
2
1
3
0
Port 2 EIA RS-485
Donaným konfigürasyonu, önceki örnektekinin aynýsýdýr.
Adým 2: Modbus Haberleþme Kablosunu Baðla:
Twido
Modbus Slave
A(+) B(-) GND
Twido
Modbus Master
A(+) B(-) GND
Modbus haberleþme kablosu, önceki örnektekinin aynýsýdýr.
Adým 3: Portu Konfigüre Et:
TWDNOZ485-
TWDNOZ485-
Port:
2
Type:
Modbus
Address:
1
Baud rate:
19200
Data:
8 Bit
Parity:
None
Stop:
1 Bit
End of Frame: 65
Port:
2
Type:
Modbus
Address:
2
Baud rate:
19200
Data:
8 Bit
Parity:
None
Stop:
1 Bit
End of Frame: 65
Port konfigürasyonlarý, önceki örnektekiler ile aynýdýr.
103
Haberleþme
LD 1
[%MW0 := 16#010C ]
[%MW1 := 16#0007 ]
[%MW2 := 16#0210 ]
[%MW3 := 16#0010 ]
[%MW4 := 16#0002 ]
[%MW5 := 16#0004 ]
[%MW6 := 16#6566 ]
[%MW7 := 16#6768 ]
LD 1
AND %MSG2.D
[EXCH2 %MW0:11]
LD %MSG2.E
ST %Q0.0
END
LD 1
[%MW18 := 16#FFFF ]
END
Twidosoft kullanýlarak, hem master hem de slave için bir uygulama programý
yaratýlýr. Slave için, tek bir bellek word'ü %MW18'i ilk-deðerleyiniz. Bu, slave
üzerinde, %MW0'dan %MW18'e kadar olan bellek adresleri için bir alan tahsis
edecektir. Alan tahsis edilmeseydi, exchange bloðu, slave üzerinde var
olmayan yerlere yazmaya çalýþýrdý.
Master'da, exchange bloðu, Modbus adresi 2'deki slave'e %MW16 (10 hexadecimal)
konumundan itibaren, 12 (0C hexadecimal) word yazmak üzere ilk-deðerlenir.
Not: Modbus master'ýn uygulamasýnda %MW1'deki TX offset ayarýnýn
kullanýmýna dikkat ediniz. Offset yedi, altýncý word'ün en üstteki byte'ýný
bastýracaktýr (%MW5'teki 00 hexadecimal deðeri). Bu, exchange bloðunun
iletim tablosundaki veri deðerlerini, word sýnýrlarý üzerine doðru olarak düþecek
þekilde sýralamaya yarayacaktýr.
EXHC2 komutu icra edilmeden önce, uygulama, %MSG2 ile iliþkilendirilmiþ Done
(Tamam) bitini kontrol (check) eder. Son olarak, %MSG2'nin hata durumu algýlanýr
ve lokal ana kontrolör G/Ç üzerindeki ilk çýkýþ biti üzerinde saklanýr. Bunu daha saðlýklý
kýlmak için, %SW64 kullanýlarak ilave hata denetimi de eklenebilir.
104
Haberleþme
1 %MW0 010C 0000 Hexadecimal
Download'dan ve her bir kontrolörün çalýþmasý için ayarlanmasýndan sonra, bir
animasyon tablosu açýnýz. %MW16 ve %MW17'deki iki deðer, slave'e yazýlýr.
Master'da, animasyon tablosu, exchange verisinin alým tablosu kýsmýný incelemek
için kullanýlabilir. Bu veri; slave adreslerini, yanýt kodunu, ilk yazýlan word'ü ve
yukarýdaki örnekte %MW8'den itibaren yazýlmýþ word'lerin sayýsýný gösterir.
105
Haberleþme
Standart Modbus Ýstekleri (Requests)
Açýklama
Modbus Master:
N Çýkýþ ve Giriþ
Biti Oku
Bu istekleri, bit ve word bilgisine eriþmek üzere, cihazlar arasýnda veri exchange'i
için kullanabilirsiniz. RTU ve ASCII modlarý için ayný tablo formatý kullanýlýr.
Format
Referans
Bit
%Mi, 0x veya 1x register'lar
Word
%MWi, 3x veya 4x register'lar
Bu tablo, Ýstek 01 (Request 01) ve Ýstek 02'yi (Request 02) temsil etmektedir.
Kontrol
Ýletim tablosu
Alým tablosu
(yanýt sonrasýnda)
Tablo
En Anlamlý Byte
Endeksi
En Az Anlamlý Byte
0
01 (Tx/Rx)
06 (Uzunluk Tx)
1
00 (Rx Offset)
00 (Tx Offset)
2
Slave@(1..247)
01 (Ýstek kodu)
3
Okunacak ilk bitin numarasý
4
N = Okunacak bit adedi
5
Slave@(1..247)
6
Ýletilen veri byte'ý adedi (1 byte by bit)
01 (Yanýt kodu)
7
Okunan ilk byte
(deðer=00 veya 01)
8
Okunan üçüncü byte
Okunan ikinci byte (N>1 ise)
...
(N/2)+6
106
Okunan N. byte (N>1 ise)
Haberleþme
Modbus Master:
N Çýkýþ ve Giriþ
Word'ü Oku
Bu tablo, Ýstek 03 (Request 03) ve Ýstek 04'ü (Request 04) temsil etmektedir.
Kontrol
Ýletim tablosu
Alým tablosu
Tablo
Endeksi
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
0
01 (Tx/Rx)
06 (Uzunluk Tx)
1
03 (Rx Offset)
00 (Tx Offset)
2
Slave@(1..247)
03 (Ýstek kodu)
3
Okunacak ilk word'ün numarasý
4
N = Okunacak word adedi
5
Slave@(1..247)
03 (Yanýt kodu)
6
00 (Rx Offset etkisi ile
eklenen byte)
2*N (okunan byte adedi)
7
Ýlk okunan word
8
Ýkinci okunan word (N>1 ise)
...
N+6
N. okunan word (N>2 ise)
Not: Rx Offset=3, alým tablosundaki üçüncü pozisyona bir byte (deðer=0)
ekleyecektir. Bu tabloda, okunan byte'larýn numarasýnýn ve okunan word'lerin
deðerlerinin düzgün yerleþmesini saðlayýnýz.
107
Haberleþme
Modbus Master:
1 Çýkýþ Biti
Yaz
Bu tablo, Ýstek 05'i (Request 05) temsil etmektedir.
Kontrol
Ýletim tablosu
Alým tablosu
Tablo
Endeksi
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
0
01 (Tx/Rx)
06 (Uzunluk Tx)
1
00 (Rx Offset)
00 (Tx Offset)
2
Slave@(1..247)
05 (Ýstek kodu)
3
Yazýlacak bitin numarasý
4
Yazýlacak bit deðeri
5
Slave@(1..247)
6
Yazýlan bitin numarasý
7
Yazýlan deðer
05 (Yanýt kodu)
Not:
l Bu istek, offset'in kullanýmýna ihtiyaç duymamaktadýr.
l Burada (normal bir durumda), yanýt frame'i, istek frame'i ile aynýdýr.
l Bir bit için 1 yazmak için, iletim tablosundaki ilgili word, FF00H deðerini
içermelidir. Bir bit deðeri için 0, 0'dýr.
Modbus Master:
1 Çýkýþ Word'ü
Yaz
Bu tablo, Ýstek 06'yý (Request 06) temsil etmektedir.
Tablo
Endeksi
Kontrol
Ýletim tablosu
Alým tablosu
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
0
01 (Tx/Rx)
06 (Uzunluk Tx)
1
00 (Rx Offset)
00 (Tx Offset)
06 (Ýstek kodu)
2
Slave@(1..247)
3
Yazýlacak word'ün numarasý
4
Yazýlacak word deðeri
5
Slave@(1..247)
6
Yazýlan word'ün numarasý
7
Yazýlan deðer
06 (Yanýt kodu)
Not:
l Bu istek, offset'in kullanýmýna ihtiyaç duymamaktadýr.
l Burada (normal bir durumda), yanýt frame'i, istek frame'i ile aynýdýr.
108
Haberleþme
Modbus Master:
N Çýkýþ Biti
Yaz
Bu tablo, Ýstek 15'i (Request 15) temsil etmektedir.
Tablo
Endeksi
Kontrol
Ýletim tablosu
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
0
01 (Tx/Rx)
8 + byte adedi (Tx)
1
00 (Rx Offset)
07 (Tx Offset)
2
Slave@(1..247)
15 (Ýstek kodu)
3
Yazýlacak ilk bitin numarasý
4
N1 = Yazýlacak bit adedi
5
00 (gönderilmeyen byte,
offset etkisi)
adedi
6
Ýlk byte'ýn deðeri
Ýkinci byte'ýn deðeri
7
Üçüncü byte'ýn deðeri
N2 = Yazýlacak veri byte'ý
...
6+(N2/2)
Alým tablosu
N2nci byte'ýn deðeri
Slave@(1..247)
15 (Yanýt kodu)
Yazýlan ilk bitin numarasý
Yazýlan bit adedi (= N1)
Not:
l Tx Offset=7, gönderilen frame'deki 7nci byte'ý bastýracaktýr. Ýletim tablosunda,
word deðerlerinin uygunluðunu saðlayýnýz.
109
Haberleþme
Modbus Master:
N Çýkýþ Word'ü
Yaz
Bu tablo, Ýstek 16'yý (Request 16) temsil etmektedir.
Kontrol
Ýletim tablosu
Tablo
Endeksi
En Anlamlý Byte
En Az Anlamlý Byte
0
01 (Tx/Rx)
8 + (2*N) (Uzunluk Tx)
1
00 (Rx Offset)
07 (Tx Offset)
2
Slave@(1..247)
16 (Ýstek kodu)
3
Yazýlacak ilk word'ün numarasý
4
N = Yazýlacak word adedi
5
00 (gönderilmeyen byte,
offset etkisi)
6
Yazýlacak ilk word deðeri
7
Yazýlacak ikinci word deðeri
2*N=Yazýlacak byte adedi
...
Alým tablosu
N+5
Yazýlacak N. word deðeri
N+6
Slave@(1..247)
N+7
Yazýlan ilk word'ün numarasý
N+8
Yazýlan word adedi (= N)
16 (Yanýt kodu)
Not: Tx Offset=7, gönderilen frame'deki 5nci MMSB byte'ý bastýracaktýr. Ýletim
tablosunda, word deðerlerinin uygunluðunu saðlayýnýz.
110
6
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölümde, dahili analog kanalýn ve potansiyometrelerin nasýl kullanýlacaðý
anlatýlmýþtýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Sayfa
Potansiyometreler
112
Analog Kanal
114
111
Potansiyometreler
Açýklama
Programlama
112
Twido kontrolörlerin potansiyometre sayýlarý:
l TWDLCAA10DRF ve TWDLCAA16DRF kontrolörlerde bir potansiyometre
l TWDLCAA24DRF kontrolörde iki potansiyometre
Potansiyometre 1 ve potansiyometre 2 tarafýndan saðlanan analog deðerlere karþýlýk
gelen, Potansiyometre 1 için, 0'dan 1023'e kadar, potansiyometre 2 için ise 0'dan
511'e kadar olan nümerik deðerler, aþaðýdaki iki sistem word'ü içinde tutulur:
l %IW0.0.0 potansiyometre 1 için (en soldaki)
l %IW0.0.1 potansiyometre 2 için (en saðdaki)
Bu word'ler, aritmetik iþlemlerde kullanýlabilir. Bunlar, her tip ayarlama için;
örneðin, bir zaman-gecikmesi veya sayýcý ön-ayarlamasý, darbe jeneratör
frekansýnýn veya makine ön ýsýtma süresinin ayarlanmasý için kullanýlabilir.
Örnek
Bir zaman-gecikmesinin süresini, potansiyometre 1'i kullanarak 5 s'den 10 s'ye ayarlamak:
Bu ayarlama için, pratik olarak,
potansiyometre 1'in, 0 ila 1023
ayarlama aralýðýnýn tamamý kullanýlýr.
10s
5s
0
1023
Aþaðýdaki parametreler, %TM0 zaman-gecikmesi bloðunun konfigürasyonu
sýrasýnda seçilir:
l Tip TON
l Zaman tabaný TB : 10 ms
Zaman gecikmesinin ön ayar deðeri, potansiyometrenin ayarlama deðerinden
þu denklem ile hesaplanýr: %TM0.P := 2*%SW112+500.
Yukarýdaki örneðin kodu:
%MW0:=2*%SW112
%TM0.P:=%MW0+500
%I0.2
%TM0
IN
%Q0.0
Q
LD
1
[%MW0:=2*%SW112]
[%TM0.P:=%MW0+500]
BLK %TM0
LD
%I0.0
IN
OUT_BLK
LD
Q
ST
%Q0.0
END_BLK
...................
END
113
Analog Kanal
Açýklama
Tüm Modüler kontrolörler (TWDLMDA20DTK, TWDLMDA20DUK, TWDLMDA20DRT,
TWDLMD40DTK ve TWDLMD40DUK), bir dahili analog kanala sahiptir. Gerilim
giriþi aralýðý, 0'dan 10 V'a ve sayýsallaþtýrýlmýþ sinyal ise 0'dan 511'e kadardýr. Analog
kanal, sekiz örnek üzerinde ortaya çýkan basit bir ortalama alma düzeninden
yararlanýr.
Prensip
Bir analog/dijital çevirici, 0 ila 10 V'luk bir gerilim deðerini, 0 ile 511 arasýnda
bir dijital deðere çevirir. Bu deðer, sistem word'ü %IW0.0.1'de saklanýr. Bu
deðer, tüm aralýk boyunca doðrusaldýr, böylece her bir sayým (count) yaklaþýk
olarak 20 mV'tur (10 V / 512). Giriþ sinyalinin maksimum deðerinin aþýlýp
aþýlmadýðýný saptamak için, okunan deðer olarak 511 kullanýlýr.
Programlama
Örneði
Bir fýrýnýn sýcaklýðýnýn kontrol edilmesi: Piþirme sýcaklýðý, 350°C'ye ayarlanmýþtýr.
+/- 2.5°C'lik bir deðiþim, çýkýþlar %Q0.1 ve %Q0.2'nin sýrasýyla çekmesine neden
olmaktadýr. Pratik olarak, bu örnekte, analog kanalýn 0'dan 511'e kadar olan olasý
ayarlama aralýðýnýn tamamý kullanýlmýþtýr. Sýcaklýk ayar noktalarý için analog ayarlar:
Sýcaklýk (°C)
Gerilim
Sistem Word'ü %IW0.0.1
0
0
0
347.5
7.72
395
350
7.77
398
352.5
7.83
401
450
10
511
Yukarýdaki örneðin kodu:
%Q0.0
%IW0.0.1 = 395
%Q0.1
%IW0.0.1 <= 398
LD
ST
[%IW0.0.1 = 395]
%Q0.0
LD
ST
[%IW0.0.1 <= 398]
%Q0.1
LD
ST
[%IW0.0.1 >= 401]
%Q0.2
%Q0.2
%IW0.0.1 >= 401
114
7
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Twido kontrolörler için analog modüllerin kullanýlmasý hakkýnda
genel bir bakýþ ortaya koymaktadýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Analog Modül Genel Bakýþ
Sayfa
116
Analog Giriþ ve Çýkýþ'larýn Adreslenmesi
117
Analog Giriþ ve Çýkýþ'larýn Konfigüre Edilmesi
119
Analog Modüllerin Kullanýlmasýna Örnek
121
115
Analog Modül Genel Bakýþ
Açýklama
Dahili 10-bit potansiyometre ve 9-bit analog kanala ek olarak, geniþletme G/Ç
destekleyen Twido kontrolörlerin tamamý, analog G/Ç modüllerini de konfigüre
edebilir ve bu modüllerle haberleþebilir.
Bu analog modüller þunlardýr:
Ad
Kanallar
Sinyal Aralýðý
Kodlama
TWDAMI2HT
2 Giriþ
0 - 10 Volt veya 4 - 20 mA
12 Bit
TWDAM01HT
1 Çýkýþ
0 - 10 Volt veya 4 - 20 mA
12 Bit
TWDAMM3HT
2 G, 1 Ç
0 - 10 Volt veya 4 - 20 mA
12 Bit
TWDALM3LT
2 G, 1 Ç
0 - 10 Volt, Giriþler Th veya RTD,
Çýkýþlar 4 - 20 mA
12 Bit
Analog Modüllerin Giriþ ve çýkýþ word'leri (%IW veya %QW), kullanýcý uygulamasý ile analog kanallardan
Çalýþtýrýlmasý
herhangi biri arasýnda veri exchange'i için kullanýlýr. Bu word'lerin güncellenmesi,
RUN modu sýrasýnda, kontrolör taramasý ile eþzamanlý olarak yapýlýr.
UYARI
Beklenmeyen Ekipman Çalýþmasý
Kontrolör STOP moduna ayarlandýðýnda, analog çýkýþ kendi geri
çekilme (fallback) pozisyonuna ayarlanýr. Bu durum bir dijital çýkýþ için
sözkonusu ise, geri çekilme pozisyonu, sýfýrdýr.
116
Analog Giriþ ve Çýkýþ'larýn Adreslenmesi
Açýklama
Analog kanallarýn adresleri, bu kanallarýn, geniþletme (expansion) bus'ý üzerindeki
yerlerine baðlý olarak atanýr.
117
Analog G/Ç
Adresleme
Örneði
Bu örnekte, bir dahili 10-bit potansiyometresi ve bir 9-bit dahili analog kanalý olan
TWDLMDA40DUK yer almaktadýr. Geniþletme bus'ý üzerinde, bir TWDAMM3HT
analog modül, bir TWDDMM8DRT giriþ/çýkýþ dijital röle modülü ve bir ikinci
TWDAMM3HT analog modül konfigüre edilmiþtir.
Modül 1
Ana
Modül 2
Modül 3
Aþaðýdaki tablo, her bir çýkýþýn adreslemesinin ayrýntýlarýný vermektedir.
Taným
Ana
Potansiyometre 1
%IW0.0.0
Dahili analog kanal
veya Potansiyometre 2
%IW0.0.1
Analog giriþ kanalý 1
118
Modül 1
Modül 2
%IW0.1.0
Modül 3
%IW0.3.0
Analog giriþ kanalý 2
%IW0.1.1
%IW0.3.1
Analog çýkýþ kanalý 1
%QW0.1.0
%QW0.3.0
Dijital giriþ kanallarý
%I0.2.0 - %I0.2.3
Dijital çýkýþ kanallarý
%Q0.2.0 -%Q0.2.3
Analog Giriþ ve Çýkýþ'larýn Konfigüre Edilmesi
Açýklama
Bu kýsým, analog modülün giriþ ve çýkýþ'larýnýn konfigüre edilmesi hakkýnda bilgi
sunmaktadýr.
Analog G/Ç'ýn
Konfigüre
Edilmesi
Configure Module (Modülü Konfigüre et) diyalog kutusu, analog modüllerin
parametrelerinin deðiþtirilmesi için kullanýlýr.
Not: Bir kontrolöre baðlandýðýnýzda, parametreleri yalnýzca çevrimdýþý (offline)
olarak deðiþtirebilirsiniz.
Analog kanallarýn adresleri, bu kanallarýn, geniþletme bus'ý üzerindeki yerlerine baðlý
olarak atanýr. Bir programlama yardýmý olarak, uygulamanýzdaki veriyi manipüle
etmek için, daha önceden tanýmlanmýþ sembolleri de atayabilirsiniz.
TWDAM01HT, TWDAMM3HT ve TWDALM3LT'ýn tek çýkýþ kanallarýnýn kanal
tipini, aþaðýdakilerden seçim yaparak konfigüre edebilirsiniz:
l Not used (Kullanýlmýyor)
l 0 - 10 V
l 4 - 20 mA
TWDAMI2HT ve TWDAMM3HT'ýn iki giriþ kanallarýnýn kanal tiplerini,
aþaðýdakilerden seçim yaparak konfigüre edebilirsiniz:
l Not used (Kullanýlmýyor)
l 0 - 10 V
l 4 - 20 mA
UYARI
Beklenmeyen Ekipman Hasarý
Giriþinizi, bir gerilim ölçmesi için baðladýysanýz ve TwidoSoft'u, akým
tipli bir konfigürasyon için konfigüre ederseniz, analog modüle kalýcý
bir zarar verebilirsiniz. Baðlantýnýn, TwidoSoft konfigürasyonu ile
uyum içinde olmasýný saðlayýnýz.
119
TWDALM3LT’ýn iki giriþ kanalý, aþaðýdaki tiplerde konfigüre edilebilir:
Not used (Kullanýlmýyor)
Thermocouple K (Termokupl K)
Thermocouple J (Termokupl J)
Thermocouple T (Termokupl T)
PT 100
Bir kanal konfigüre edildiði zaman, aþaðýdaki tabloya göre, giriþlerin birimlerini
atamak için seçim yapabilir ve giriþlerin aralýðýný belirleyebilirsiniz.
l
l
l
l
l
120
Aralýk
Birim
Taným
Normal
None
minimum 0'dan maksimum 4095'e kadar olan sabit aralýk.
Custom
None
minimum -32768'den maksimum 32767'ye kadar olan
kullanýcý tanýmlý aralýk.
Celsius
0.1°C
Uluslararasý termometrik ölçü birimi. Bu, yalnýzca
TWDALM3LT giriþ kanallarý için mevcuttur.
Fahrenheit
0.1°F
Suyun kaynama noktasýnýn, 212°F (100°C) ve donma
noktasýnýn, 32°F (0°C) olduðu termometrik ölçü birimi. Bu,
yalnýzca TWDALM3LT giriþ kanallarý için mevcuttur.
Analog Modüllerin Kullanýlmasýna Örnek
Açýklama
Bu kýsýmda, Analog modüllerin kullanýlmasýna bir örnek verilmiþtir.
Örnek
Bu örnek, analog giriþ sinyalini, beþ farklý eþik deðer ile karþýlaþtýrmaktadýr. Analog
giriþin bir karþýlaþtýrmasý yapýlmakta ve bu, eþikten küçük ise, ana kontrolör
üzerindeki bir bit set edilmektedir.
%Q0.0
LD [%IW1.0 <= 16]
ST %Q0.0
%Q0.1
LD [%IW1.0 <= 32]
ST %Q0.1
%IW1.0 <= 16
%IW1.0 <= 32
%Q0.2
LD [%IW1.0 <= 64]
ST %Q0.2
LD [%IW1.0 <= 128]
ST %Q0.3
%IW1.0 <= 64
%Q0.3
LD [%IW1.0 <= 256]
ST %Q0.4
%IW1.0 <= 128
%Q0.4
%IW1.0 <= 256
121
122
8
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölümde, opsiyonel Twido Operatör Ekraný'nýn kullanýlmasý anlatýlmýþtýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Sayfa
Operatör Ekraný
124
Kontrolör Kimliði ve Durum Bilgisi
127
Sistem Nesneleri ve Deðiþkenleri
129
Seri Port Ayarlarý
134
Gün Zamaný Saati
134
Gerçek-Zaman Düzeltme Katsayýsý
136
123
Operatör Ekraný
Açýklama
Operatör Ekraný, uygulama verisini ve çalýþma durumu ile Gerçek-Zaman Saati (GZS)
gibi bazý kontrolör fonksiyonlarýný görüntülemek ve kontrol etmek için bir arayüz
saðlayan bir Twido opsiyonudur. Bu opsiyon, Kompakt kontrolörler için bir kartuþ
olarak (TWDXCPODC) , Modüler kontrolörler için ise, bir geniþletme modülü olarak
(TWDXCPODM) mevcuttur.
Operatör Ekraný, iki çalýþma moduna sahiptir:
l Ekran modu: yalnýzca veri görüntüler.
l Düzenleme modu: veriyi deðiþtirmenize olanak saðlar.
Not: Operatör ekraný, kontrolör tarama çevriminin belirli bir aralýðýnda güncellenir.
Bu, %PLS veya %PWM darbeleri için adanmýþ çýkýþlarýn ekranýnýn
yorumlanmasýnda karýþýklýða neden olabilir. Bu çýkýþlar örneklendiði sýrada,
deðerleri daima sýfýr olacak ve bu deðer görüntülenecektir. Gerçek adanmýþ
çýkýþýn, kontrol eden fonksiyon bloðu tarafýndan manipüle edilmesini saðlayýnýz.
Ekranlar ve
Fonksiyonlar
Operatör Ekraný, her bir ekran için gerçekleþtirebileceðiniz iliþkilendirilmiþ
fonksiyonlar ile, aþaðýdaki ayrý görüntüleri (display) saðlar.
l Kontrolör kimliði ve Durum Bilgisi
Firmware revision'ý ve kontrolör durumunu görüntüleyin. Kontrolör durumunu; Run,
Initial ve Stop komutlarý ile deðiþtirin. Hata kodlarýný, Halted durumda görüntüleyin.
l Sistem nesneleri ve deðiþkenleri
Uygulama verisini adresi aracýlýðýyla seçin: %I, %Q ve ana kontrolör üzerindeki
diðer tüm yazýlým nesneleri. Seçilmiþ bir yazýlým veri nesnesinin deðerini izleyin
ve deðiþtirin.
l Seri port ayarlarý
Haberleþme portu ayarlarýný görüntüleyin ve konfigüre edin.
l Gün zamaný saati
Güncel tarih ve zamaný görüntüleyin ve konfigüre edin (GZS yerleþtirilmiþ ise).
l Gerçek-Zaman düzeltme katsayýsý
Opsiyonel GZS için GZS Düzeltme deðerini görüntüleyin ve deðiþtirin.
Not: Gün zamaný saati ve gerçek-zaman düzeltmesi, yalnýzca Gerçek-Zaman
Saati (GZS) opsiyon kartuþu (TWDXCPRTC) yerleþtirilmiþ ise mevcuttur.
124
Resim
Aþaðýdaki, bir ekran alaný ve dört push-buton giriþ tuþundan oluþan Operatör
Ekranýnýn basitleþtirilmiþ bir diyagramýdýr.
Ekran alaný
T
V
M
1 2 3
1 2 3 4
MOD/
ENTER
ESC
Giriþ tuþlarý
Ekran Alaný
Operatör Ekraný, iki satýr karakter görüntüleme yeteneði olan bir LCD ekran
sunmaktadýr.
l Ekranýn ilk satýrý, üç 13-parça karaktere ve dört 7-parça karaktere
sahiptir.
l Ýkinci satýr, bir 13-parça karaktere, bir 3-parça karaktere (bir artý/eksi iþareti) ve
7-parça karaktere sahiptir.
Giriþ Tuþlarý
Dört giriþ push-butonun fonksiyonlarý, Operatör Ekraný moduna baðlýdýr:
Tuþ
Ekran Modunda
ESC
Düzenleme (Edit) Modunda
Deðiþiklikleri iptal et ve bir önceki ekrana
dön.
O anda düzenlenen elemaný
ardýl deðere deðiþtir.
MOD/
ENTER
Bir sonraki ekrana ilerle.
Bir sonraki düzenlenen elemana
ilerle.
Düzenleme moduna gir.
Deðiþiklikleri kabul et ve bir önceki
ekrana dön.
125
Ekranlarý Seçmek
ve Ekranlarda
Gezinmek
126
Operatör Ekranýnýn ilk halindeki ekraný, kontrolör kimliðini ve kontrolör durum
bilgisini gösterir. Her bir ekrandan sýrayla geçmek için,
push-butonuna basýnýz.
Kontrolör üzerinde, opsiyonel GZS kartuþu (TWDXCPRTC) saptanmadýysa,
Gün Zamaný Saati veya Gerçek-Zaman Düzeltme Katsayýsý için olan ekranlar
görüntülenmez.
Bir kýsayol olarak, ilk haldeki görüntüleme ekranýna dönmek için ESC tuþuna
basýnýz. Ekranlarýn çoðu için, ESC tuþunu basýlý durumdan çýkarmak, Kontrolör
Kimliði ve Durum Bilgisi ekranýna döndürecektir. Yalnýzca, ilk haldeki giriþ (%I0.0.0)
olmayan bir Sistem Nesneleri ve Deðiþkeni düzenlenirken, ESC tuþuna basmak,
sizi ilk veya initial sistem nesne giriþine götürecektir.
Bir nesne deðerini deðiþtirmek için,
push-butonuna basmak yerine, ilk deðer
hanesine (digit) gidiniz, MOD/ENTER'e bir daha basýnýz.
Kontrolör Kimliði ve Durum Bilgisi
Açýklama
Twido opsiyonel Operatör Ekranýnýn ilk haldeki ekraný, Kontrolör Kimliði ve Durum
Bilgisi'ni gösterir.
Örnek
Aþaðýda görüldüðü gibi, firmware revision'ý, ekran alanýnýn sað-üst ve kontrolör
durumu ise, sol-üst köþesinde görüntülenmektedir:
R U N
Kontrolör
durumu
1 2 3
Firmware
revision
127
Kontrolör Durumlarý
Olasý kontrolör durumlarý, aþaðýda verilmiþtir:
l NCF: Not Configured (Konfigüre Edilmemiþ)
l
l
l
l
l
Kontrolör
Durumlarýný
Görüntülemek
ve Deðiþtirmek
128
Bir uygulama yüklenene kadar, kontrolör, NCF durumundadýr. Bir uygulama
programý yüklenene kadar, baþka herhangi bir duruma izin verilmez. G/Ç'yi sistem
biti S8'i deðiþtirerek test edebilirsiniz (bkz. Sistem Bitleri (%S), s. 318).
STP: Stopped (Durmuþ)
Kontrolörde bir uygulama mevcut olur olmaz, durum STP'ye veya Stopped
duruma deðiþir. Bu durumda, uygulama çalýþmamaktadýr. Giriþler güncellenir ve
dahili veri, en son deðerlerinde tutulur. Bu durumda, çýkýþlar güncellenmez.
INI: Initial (Ýlk hal)
Kontrolörü, INI veya ilk hal durumuna deðiþtirmeyi, yalnýzca STP durumundan
seçebilirsiniz. Uygulama çalýþmamaktadýr. Kontrolörün giriþleri güncellenir ve veri
deðerleri, ilk hal durumundaki deðerlere ayarlanýr. Bu durumda, çýkýþlar güncellenmez.
RUN: Running (Çalýþýyor)
RUN veya çalýþýyor durumunda iken, uygulama çalýþmaktadýr. Kontrolörün giriþleri
güncellenir ve veri deðerleri, uygulamaya göre set edilir. Bu, çýkýþlarýn güncellendiði
yegane durumdur.
HLT: Halted (Durdurulmuþ) (Kullanýcý Uygulamasý Hatasý)
Kontrolör bir ERR veya hata durumuna girmiþse, uygulama durdurulur. Giriþler
güncellenir ve veri deðerleri, en son deðerlerinde tutulur. Bu durumda, çýkýþlar
güncellenmez. Bu modda, hata kodu, Operatör Ekranýnýn sað-alt bölümünde
iþaretsiz bir onluk (decimal) deðer olarak görüntülenir.
NEX: Not Executable (Ýcra Edilemez)
Kullanýcý lojiðine, uygulamanýn artýk icra edilemez olmasýna neden olan, bir çevrim
içi (online) deðiþiklik yapýlmýþtýr. NEX durumuna yol açan tüm nedenler ortadan
kaldýrýlana dek, PLC'deki uygulama, icra edilebilir duruma geri dönmeyecektir.
Operatör Ekranýný kullanarak, STP durumundan INI durumuna veya STP'den RUN'a
veya RUN'dan STP'ye deðiþtirebilirsiniz. Kontrolörün durumunu deðiþtirmek için
aþaðýdakileri yapýnýz:
Adým
Eylem
1
Operasyonlar Ekraný görülene dek,
tuþuna basýnýz (veya ESC'e basýnýz).
Güncel kontrolör durumlarý, ekran alanýnýn sol-üst köþesinde görüntülenir.
2
Düzenleme moduna girmek için, MOD/ENTER tuþuna basýnýz.
3
Bir kontrolör durumunu seçmek için,
4
Deðiþtirilmiþ deðeri kabul etmek için, MOD/ENTER tuþuna basýnýz. Veya düzenleme modunda iken yapýlmýþ deðiþiklikleri iptal etmek için, ESC tuþuna basýnýz.
tuþuna basýnýz.
Sistem Nesneleri ve Deðiþkenleri
Açýklama
Opsiyonel Operatör Ekraný, uygulama verisini izlemek ve ayarlamak için þu
özellikleri sunar:
l Uygulama verisini, adresi aracýlýðýyla (%I veya %Q gibi) seçebilirsiniz.
l Seçilmiþ bir nesne/deðiþken'in deðerini izleyebilirsiniz.
l O anda görüntülenen veri nesnesinin deðerini (zorlayýcý giriþ ve çýkýþ'lar dahil)
deðiþtirebilirsiniz.
Sistem Nesneleri
ve Deðiþkenleri
Aþaðýdaki tablo, Operatör Ekraný tarafýndan görüntülenebilen ve deðiþtirilebilen
sistem nesnelerini ve deðiþkenlerini, eriþildikleri sýrada listelemektedir.
Nesne
Deðiþken/Özellik
Taným
Eriþim
Giriþ
%I.x.y.z
Deðer
Okuma/Zorlama
Çýkýþ
%Q.x.y.z
Deðer
Okuma/Yazma/Zorlama
Zamanlayýcý
%TMX.V
%TMX.P
%TMX.Q
Mevcut Deðer
Ön-ayar Deðeri
Tamam
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma
Sayýcý
%Cx.V
%Cx.P
%Cx.D
%Cx.E
%Cx.F
Mevcut Deðer
Ön-ayar Deðeri
Tamam
Boþ
Dolu
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma
Okuma
Okuma
Bellek Biti
%Mx
Deðer
Okuma/Yazma
Bellek Word'ü
%MWx
Deðer
Okuma/Yazma
Sabit Word
%KWx
Deðer
Okuma
Sistem Biti
%Sx
Deðer
Okuma/Yazma
Sistem Word'ü
%SWx
Deðer
Okuma/Yazma
Analog Giriþ
%IW.x.y.z
Deðer
Okuma
Analog Çýkýþ
%QW.x.y.z
Deðer
Okuma/Yazma
Hýzlý Sayýcý
%FCx.V
%FCx.P
%FCx.D
Mevcut Deðer
Ön-ayar Deðeri
Tamam
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma
129
Nesne
Deðiþken/Özellik
Taným
Eriþim
Çok Hýzlý Sayýcý
%VFCx.V
%VFCx.P
%VFCx.U
%VFCx.C
%VFCx.S0
%VFCx.S1
%VFCx.F
%VFCx.M
%VFC.T
%VFC.R
%VFC.S
Mevcut Deðer
Ön-ayar Deðeri
Sayma Yönü
Yakalama Deðeri
Eþik Deðeri 0
Eþik Deðeri 1
Taþma
Frekans Tamam
Zaman Tabaný
Refleks Çýkýþ Ýzni
Refleks Giriþ Ýzni
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma
Okuma
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Giriþ Network Word'ü %INWx.z
Deðer
Okuma/Yazma
Çýkýþ Network Word'ü %QNWx.z
Deðer
Okuma/Yazma
Grafcet
%Xx
Adým Biti
Okuma
Darbe Jeneratörü
%PLS.N
%PLS.P
%PLS.D
%PLS.Q
Darbe Sayýsý
Ön-ayar Deðeri
Tamam
Güncel Çýkýþ
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Okuma
Okuma
Darbe Geniþlik
Modülatörü
%PMW.R
%PMW.P
Oran
Ön-ayar Deðeri
Okuma/Yazma
Okuma/Yazma
Tambur Denetleyici
%DRx.S
%DRx.F
Güncel Adým Numarasý Okuma
Dolu
Okuma
Adým Sayýcý
%SCx.n
Adým Sayýcý Biti
Okuma/Yazma
Register
%Rx.I
%Rx.O
%Rx.E
%Rx.F
Giriþ
Çýkýþ
Boþ
Dolu
Okuma/Yazma
Okuma
Okuma
Okuma
Shift Bit Register
%SBR.x.yy
Register Biti
Okuma/Yazma
Mesaj
%MSGx.D
%MSGx.E
Tamam
Hata
Okuma
Okuma
Notlar:
1. Deðiþkenler, Twido'nun dinamik bellek tahsisi kullanmasýndan dolayý, uygulamada
kullanýlmamýþlarsa görüntülenmeyecektir.
2. %MW'nin deðeri, +32767'den daha büyük veya -32787'den daha küçük ise,
operatör ekraný yanýp sönmeye devam edecektir.
3. %SW0 ve %SW11 haricinde, %SW'nin deðeri, 65535'den daha büyük ise, operatör
ekraný yanýp sönmeye devam edecektir. Bu sýnýrdan daha büyük bir deðer girildiði
takdirde, bu deðer, konfigüre edilmiþ deðere set edilir.
4. %PLS.P için, sýnýrdan daha büyük bir deðer girildiði takdirde, bu deðer, doymaya
set edilecektir.
130
Nesneleri ve
Deðiþkenleri
Görüntülemek
ve Deðiþtirmek
Veri Deðerleri ve
Ekran Formatlarý
Her bir tip sistem nesnesine, Giriþ Nesnesi (%I) ile baþlanarak, sýra takip edilip
Mesaj Nesnesi'ne (%MSG) gidilerek ve Giriþ Nesnesi'ne (%I) geri dönülerek
eriþilir.
Bir sistem nesnesini görüntülemek için:
Adým
Eylem
1
Veri Görüntüleme Ekraný görülünceye kadar,
tuþuna basýnýz.
Giriþ nesnesi ("I"), ekran alanýnýn sol üst köþesinde görüntülenecektir.
"I" karakteri (veya bir önceki nesne adý) yanýp sönmez.
2
Giriþ nesnesi ("I"), karakteri (veya bir önceki nesne adý) yanýp sönmeye baþlar.
3
Nesne listesi boyunca ardýþýl olarak yürümek (step) için,
4
Bir nesne tipi alaný boyunca, ardýþýl olarak adým adým ilerlemek için,
tuþuna
basýnýz ve bu alanýn deðeri aracýlýðýyla artým yapmak için,
tuþuna basýnýz.
Görüntülenen nesnenin tüm alanlarýný gezmek ve deðiþtirmek için,
tuþunu ve
tuþunu kullanabilirsiniz.
5
Adým 3 ve 4'ü, düzenleme iþlemi tamamlanýncaya kadar tekrarlayýnýz.
6
Deðiþtirilmiþ deðerleri kabul etmek için, MOD/ENTER tuþuna basýnýz.
Not: Nesne adý ve adresi, herhangi bir deðiþikliði kabul etmeden önce
onaylanmalýdýr. Baþka bir deyiþle, bunlar, operatör ekraný kullanýlmadan önce,
kontrolör konfigürasyonunda var olmak zorundadýr.
Düzenleme modunda yapýlmýþ deðiþiklikleri iptal etmek için, ESC tuþuna basýnýz.
tuþuna basýnýz.
Genelde, bir nesne veya deðiþken için veri deðeri, ekran alanýnýn sað-alt kýsmýnda,
iþaretli veya iþaretsiz bir tamsayý olarak gösterilir. Ek olarak, tüm alanlar,
görüntülenen deðerler için baþta gelen sýfýrlarý gizler. Her bir nesnenin adresi,
Operatör Ekraný üzerinde, aþaðýdaki altý formattan birinde görüntülenir:
l G/Ç formatý
l Fonksiyon bloðu formatý
l Basit format
l Network G/Ç formatý
l Adým sayýcý formatý
l Shift bit register formatý
131
Giriþ/Çýkýþ
Formatý
Giriþ/Çýkýþ nesneleri (%I, %Q, %IW ve %QW), %IX.Y.Z gibi üç-parçalý adreslere
sahiptir ve aþaðýdaki gibi görüntülenir:
l Nesne tipi ve kontrolör adresi, sol-üstte
l Geniþletme adresi, orta-üstte
l G/Ç kanalý, sað-üstte
Basit bir giriþ (%I) ve çýkýþ (%Q) olmasý durumunda, ekranýn sol-alttaki kýsmý, ya zorlanmamýþ için "U" veya zorlanmýþ bir bit için "F" olan bir karakter görüntüleyecektir.
Zorlama deðeri, ekranýn sað-altýnda görüntülenir.
Çýkýþ nesnesi %Q0.3.11, ekran alaný üzerinde aþaðýdaki gibi görünür:
Q
0
F
Fonksiyon Bloðu
Formatý
1
M
V
1 2 3
1 2 3 4
%M, %MW, %KW, %S, %SW ve %X nesneleri için basit bir format, aþaðýdaki gibi
kullanýlýr:
l Nesne numarasý, sað-üstte
l Nesneler için iþaretli deðerler, alt kýsýmda
Aþaðýdaki örnekte, 67 numaralý bellek word'ü, +123 deðerini içerir.
M W
+
132
1 1
Fonksiyon bloklarý (%TM, %C, %FC, %VFC, %PLS, %PWM, %DR, %R ve %MSGj),
bir nesne numarasý ve bir deðiþkeni veya özellik (attribute) adý içeren iki-parçalý
adreslere sahiptir ve aþaðýdaki gibi görüntülenir:
l Fonksiyon bloðu adý, sol-üstte
l Fonksiyon bloðu numarasý (veya instance), sað-üstte
l Deðiþken veya özellik (attribute), sol-altta
l Özellik (Attribute) deðeri, sað-altta
Aþaðýdaki örnekte, 123 numaralý zamanlayýcýnýn anlýk deðeri, 1234'e set edilmiþtir.
T
Basit Format
3
6 7
1 2 3
Network Giriþ/
Çýkýþ Formatý
Network giriþ/çýkýþ nesneleri (%INW and %QNW), ekran alanýnda aþaðýdaki gibi
görünür:
l Nesne adý, sol-üstte
l Kontrolör adresi, orta-üstte
l Nesne numarasý, sað-üstte
l Nesne için iþaretli deðer, alt kýsýmda
Aþaðýdaki örnekte, uzak uç adresi #2'de konfigüre edilmiþ olan uzak uç
kontrolörün ilk giriþi veya network word'ü, -4 deðerine set edilmiþtir.
M N W
2
Adým Sayýcý
Formatý
4
Adým sayýcý (%SC) formatý, nesne numarasýný ve adým sayýcý bitini aþaðýdaki gibi
görüntüler:
l Nesne adý ve numarasý, sol-üstte
l Adým sayýcý biti, sað-üstte
l Nesne deðeri, ekranýn alt kýsmýnda
Aþaðýdaki örnekte, 3 numaralý adým sayýcýnýn 129 numaralý biti, -1'e set edilmiþtir.
S C 3
1 2 9
Shift Bit Register
Formatý
1
1
Shift bit register (%SBR) formatý, bir nesne numarasýný ve register bitini aþaðýdaki
gibi görüntüler:
l Nesne adý ve numarasý, sol-üstte
l Register biti, sað-üstte
Aþaðýdaki örnek, 4 numaralý shift bit register'ýn görüntülenmesini göstermektedir.
S B R
4
9
1
133
Seri Port Ayarlarý
Açýklama
Seri Port
Ayarlarýný
Görüntülemek
ve Deðiþtirmek
Operatör Ekranýný kullanarak, protokol ayarlarýný görüntüleyebilir ve deðiþtirebilirsiniz.
Seri portlarýn maksimum sayýsý ikidir. Aþaðýdaki örnekte, ilk port, adresi 123 olan
Modbus protokolü olarak konfigüre edilmiþtir. Ýkinci seri port, adresi 5 olan bir Uzak
Uç Linki olarak konfigüre edilmiþtir.
M
1 2 3
R
4
Twido kontrolörler, iki adede kadar seri port destekleyebilir. Seri port ayarlarýný,
operatör ekranýný kullanarak görüntülemek için:
Adým
Eylem
1
Haberleþme Ekraný görülene dek,
tuþuna basýnýz. Ýlk seri portun protokol
ayarýnýn ilk harfi ("M", "R" veya "A"), operatör ekranýnýn sol üst köþesinde
görüntülenecektir.
2
3
Deðiþtirmek istediðiniz alana gelene dek,
4
O alanýn deðerini arttýrmak için,
5
Adým 3 ve 4'e, Seri Port Ayarlarý tamamlanana dek devam ediniz.
6
Deðiþtirilmiþ deðerleri kabul etmek için, MOD/ENTER tuþuna basýnýz veya düzenleme modundayken yapýlmýþ deðiþiklikleri iptal etmek için, ESC'e basýnýz.
tuþuna basýnýz.
tuþuna basýnýz.
Gün Zamaný Saati
Açýklama
Eðer GZS opsiyon kartuþ (TWDXCPRTC), Twido kontrolörünüzün üzerine
yerleþtirilmiþ ise, tarihi ve zamaný, operatör ekranýný kullanarak deðiþtirebilirsiniz.
Ay, HMI Ekranýnýn sol-üst tarafýnda görüntülenir. Geçerli bir zaman girilene dek,
ay alaný, "RTC" deðerini içerecektir. Ayýn günü, ekranýn sað-üst köþesinde
görüntülenecektir. Günün zamaný, askeri formattadýr. Saatler ve dakikalar, ekranýn
sað-alt köþesinde gösterilir ve birbirinden "h" harfi ile ayrýlýr. Aþaðýdaki örnek,
GZS'nin, 28 Mart, 2:22 PM'e ayarlanmýþ olduðunu göstermektedir.
M A R
2 8
1 4 h 2 2
134
Gün Zamaný
Saatini
Görüntülemek
ve Deðiþtirmek
Gün Zamaný Saatini görüntülemek ve deðiþtirmek için:
Adým
Eylem
1
Zaman/Tarih Ekraný görülene dek,
tuþuna basýnýz. Ay deðeri ("JAN", "FEB"),
ekran alanýnýn sol-üst köþesinde görüntülenecektir. Eðer hiçbir ay ilk-deðerlenmediyse, sol-üst köþede "RTC" deðeri görüntülenecektir.
2
3
4
5
Adým 3 ve 4'e, Gün Zamaný deðeri tamam olana dek devam ediniz.
6
Deðiþtirilmiþ deðerleri kabul etmek için, MOD/ENTER tuþuna basýnýz veya düzenleme modundayken yapýlmýþ deðiþiklikleri iptal etmek için ESC'e basýnýz.
tuþuna basýnýz.
tuþuna basýnýz.
135
Gerçek-Zaman Düzeltme Katsayýsý
Açýklama
Gerçek-Zaman Düzeltme Katsayýsýný, operatör ekranýný kullanarak görüntüleyebilir
ve deðiþtirebilirsiniz. Her bir Gerçek-Zaman Saati (GZS) Opsiyon modülü, GZS
modülünün kristalindeki kusurlar için düzeltme imkaný veren bir GZS Düzeltme
Katsayýsý deðerine sahiptir. Düzeltme katsayýsý, 0'dan 127'ye kadar, iþaretsiz bir
3-haneli tamsayýdýr ve ekranýn sað-alt köþesinde görüntülenir.
Aþaðýdaki örnek, deðeri 127 olan bir düzeltme katsayýsý göstermektedir.
R T C
C o r r
1 2 7
GZS Düzeltmesini Gerçek-Zaman Düzeltme Katsayýsýný görüntülemek ve deðiþtirmek için:
Görüntülemek
Adým
Eylem
ve Deðiþtirmek
136
1
GZS Katsayýsý Ekraný görülene dek,
tuþuna basýnýz. Operatör ekranýnýn
üstteki satýrýnda, "RTC Corr" görüntülenecektir.
2
3
4
tuþuna basýnýz.
tuþuna basýnýz.
5
Adým 3 ve 4'e, GZS katsayýsý deðeri tamam olana dek devam ediniz.
6
Deðiþtirilmiþ deðerleri kabul etmek için, MOD/ENTER tuþuna basýnýz veya düzenleme modundayken yapýlmýþ deðiþiklikleri iptal etmek için ESC'e basýnýz.
Twido Dillerinin Tanýmý
III
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsýmda, Twido programlanabilir kontrolörler için kontrol programlarý yaratmak
için gerekli olan Ladder, List ve Grafcet programlama dillerinin kullanýmý hakkýnda
açýklamalar sunulmuþtur.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Bu kýsým, aþaðýdaki konularý kapsamaktadýr:
Bölüm
Bölüm Adý
Sayfa
9
Ladder Dili
139
10
Komut List Dili
161
11
Grafcet
175
137
Twido Dillerinin Tanýmý
138
Ladder Dili
9
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölümde, Ladder dili ile programlama anlatýlmýþtýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Sayfa
Ladder Diyagramlarýna Giriþ
140
Ladder Diyagramlarý için Programlama Prensipleri
142
Ladder Diyagram Bloklarý
144
Ladder Dili Grafik Elemanlarý
147
Özel Ladder Komutlarý OPEN ve SHORT
150
Programlama Tavsiyesi
151
Ladder/List Dönüþtürülebilirliði
156
Ladder/List Dönüþtürülebilirliðinin Ana Noktalarý
157
Program Dokümantasyonu
159
139
Ladder Dili
Ladder Diyagramlarýna Giriþ
Açýklama
Ladder diyagramlarý, röle kontrol devrelerini temsil eden röle lojik diyagramlarýna
benzer. Bu ikisi arasýndaki ana farklar, Ladder programlamanýn, röle lojik
diyagramlarýnda bulunmayan aþaðýdaki özelikleridir:
l Tüm giriþler, kontak sembolleri (
) tarafýndan temsil edilir.
l Tüm çýkýþlar, bobin sembolleri (
) tarafýndan temsil edilir.
l Nümerik iþlemler, grafiksel Ladder komut setinde dahil edilmiþtir.
Röle Devrelerinin
Ladder
Eþdeðerleri
Aþaðýdaki resimde, bir röle devresinin basitleþtirilmiþ bir baðlantý diyagramý ve
eþdeðer Ladder diyagramý gösterilmiþtir.
LS1
PB1
CR1
LS2
SS1
M1
LS1
%I0.0
PB1
%I0.2
CR1
%I0.4
LS2
%I0.1
SS1
%I0.7
M1
%Q0.4
Röle lojik devresi
Ladder diyagramý
Yukarýdaki örnekte, röle lojik diyamýndaki bir anahtarlama cihazý ile iliþkilendirilmiþ
tüm giriþlerin, Ladder diyagramýnda kontaklar olarak gösterildiðine dikkat ediniz.
Röle lojik diyagramýndaki M1 çýkýþ bobini, Ladder diyagramýnda bir çýkýþ bobin
sembolü ile temsil edilmiþtir. Ladder diyagramýndaki her bir kontak/bobin
sembolünün üzerinde görünen adres numaralarý, kontrolöre gelen harici giriþ/çýkýþ
baðlantýlarýnýn yerlerine yapýlan referanslardýr.
140
Ladder Dili
Ladder Satýrlarý
Ladder dilinde yazýlan bir program, iki dikey potansiyel çubuðu arasýna çizilmiþ
grafiksel komut setleri olan satýrlardan (rung) oluþur. Satýrlar, kontrolör tarafýndan
sýra ile icra edilir.
Grafiksel komut seti, aþaðýdaki fonksiyonlarý temsil eder:
l Kontrolör giriþ/çýkýþ'larý (push butonlar, sensörler, röleler, pilot ýþýklar, ...)
l Kontrolör fonksiyonlarý (zamanlayýcýlar, sayýcýlar, ...)
l Aritmetik ve lojik iþlemler (toplama, bölme, AND, XOR, ...)
l Karþýlaþtýrma operatörleri ve diðer nümerik iþlemler (A<B, A=B, shift, rotate,
...)
l Kontrolördeki dahili deðiþkenler (bitler, word'ler, ...)
Bu grafiksel komutlar, nihai olarak bir veya birkaç çýkýþa ve/veya aksiyona giden
düþey ve yatay baðlantýlar ile yerleþtirilir. Bir satýr, baðlantýlý komutlarýn bir
grubundan daha fazlasýný destekleyemez.
Ladder Satýrlarý
Örneði
Aþaðýdaki diyagram, iki satýrdan oluþan bir Ladder program örneðidir.
%I0.1
%M42
Örnek Satýr 1
%I0.3
%M42
%Q1.2
Örnek Satýr 2
%M22:=%MW15+%KW1
141
Ladder Dili
Ladder Diyagramlarý için Programlama Prensipleri
Programlama
Izgarasý (Grid)
Her bir Ladder satýrý (rung), aþaðýdaki resimde gösterildiði gibi, iki bölgeye organize
edilmiþ olan, 7 sýra 11 sütun'luk bir ýzgaradan (grid) ibarettir.
1
2
3
4
5
Sütunlar
6
7
8
9
10
11
Sýra
1
2
3
4
5
Izgara
Hücreleri
Potansiyel
Çubuklarý
6
7
Test Bölgesi
Aksiyon Bölgesi
Izgara Bölgeleri
142
Ladder diyagram programlama ýzgarasý, iki bölgeye ayrýlmýþtýr:
l Test Bölgesi
Aksiyonlarý gerçekleþtirmek için test edilen koþullarý içerir. 1-10 arasý sütunlardan
oluþur ve kontaklar, fonksiyon bloklarý ve karþýlaþtýrma bloklarý içerir.
l Aksiyon Bölgesi
Çýkýþý veya Test Bölgesindeki koþullarýn test sonuçlarýna göre gerçekleþtirilecek
olan operasyonu içerir. 8-11 arasý sütunlardan oluþur ve bobinler ve operasyon
bloklarý içerir.
Ladder Dili
Izgarada
Komutlarý
Girmek
Bir Ladder satýrý, ýzgaranýn sol-üst köþesindeki ilk hücrede baþlayan bir 7x11
programlama ýzgarasý saðlar. Programlama, komutlarýn, ýzgara hücrelerine
girilmesinden ibarettir. Test komutlarý, karþýlaþtýrmalar ve fonksiyonlar, test
bölgesine girilir ve sola hizalanmýþtýr. Test lojiði; bobinler, nümerik iþlemler ve
program akýþ kontrolü komutlarýnýn girildiði aksiyon bölgesine süreklilik saðlar
ve saða hizalanmýþtýr.
Satýr, ýzgara içinde yukarýdan aþaðýya ve soldan saða doðru çözülür ve icra edilir
(testler yapýlýr ve çýkýþlar atanýr).
Satýr Baþlýklarý
Satýra ek olarak, satýrýn tam üzerinde bir satýr baþlýðý (rung header) görünür. Satýrýn
lojik amacýný belgelemek için, satýr baþlýðý kullanýnýz. Satýr baþlýðý, aþaðýdaki bilgileri
içerebilir:
l Satýr numarasý
l Etiketler (Labels) (%Li)
l Altrutin (Subroutine) deklarasyonlarý (SRi:)
l Satýr temasý (title)
l Satýr açýklamalarý (comments)
Programlarýnýzý belgelemek için satýr baþlýðý kullanýmý konusunda daha ayrýntýlý bilgi
için, bkz. Program Dokümantasyonu, s. 159.
143
Ladder Dili
Ladder Diyagram Bloklarý
Açýklama
Ladder diyagramlarý, program akýþýný ve fonksiyonlarý temsil eden bloklardan oluþur.
Bu bloklar aþaðýda verilmiþtir:
l Kontaklar
l Bobinler
l Program akýþ komutlarý
l Fonksiyon bloklarý
l Karþýlaþtýrma bloklarý
l Ýþlem bloklarý
Kontaklar,
Bobinler ve
Program Akýþý
Kontaklar, bobinler ve program akýþ (jump ve call) komutlarý, ladder programlama
ýzgarasýnda bir tek hücre iþgal eder. Fonksiyon bloklarý, karþýlaþtýrma bloklarý ve
iþlem bloklarý birden çok hücre iþgal eder.
Aþaðýda, bir kontak ve bir bobin örneði verilmiþtir.
Kontak
144
Bobin
Ladder Dili
Fonksiyon
Bloklarý
Fonksiyon bloklarý, programlama ýzgarasýnýn test bölgesine yerleþtirilir. Blok, ilk sýrada
(row) görünmelidir; fonksiyon bloðunun üstünde ve altýnda, herhangi bir ladder komutu
veya süreklilik çizgisi görünmemelidir. Ladder test komutlarý, fonksiyon bloðunun giriþ
tarafýna gider ve test komutlarý ve/veya aksiyon komutlarý, bloðun çýkýþ tarafýna doðru
yer alýr.
Fonksiyon bloklarý, dikey olarak yönlendirilmiþtir ve programlama ýzgarasýnýn iki
sütuna dört sýra'lýk (row) bir kýsmýný iþgal eder.
Aþaðýda, bir sayýcý fonksiyon bloðu örneði verilmiþtir.
%C0
R
E
S ADJ Y
%C0.P 9999
D
CU
F
CD
145
Ladder Dili
Karþýlaþtýrma
Bloklarý
Karþýlaþtýrma bloklarý, programlama ýzgarasýnýn test bölgesine yerleþtirilir. Blok,
komutun tüm uzunluðu test bölgesi içinde kaldýðý sürece, test bölgesi içinde
herhangi bir sýra veya satýrda görünebilir.
Karþýlaþtýrma bloklarý, yatay olarak yönlendirilmiþtir ve programlama ýzgarasýnýn
iki sütuna bir sýra'lýk bir kýsmýný iþgal eder.
Aþaðýda, bir karþýlaþtýrma bloðu örneði verilmiþtir.
%MW0=%SW50
Ýþlem
Bloklarý
Ýþlem bloklarý, programlama ýzgarasýnýn aksiyon bölgesine yerleþtirilir. Blok,
aksiyon bölgesi içinde herhangi bir sýrada görünebilir. Komut saða-hizalýdýr; saðda
görünür ve son sütunda sonlanýr.
Ýþlem bloklarý, yatay olarak yönlendirilmiþtir ve programlama ýzgarasýnýn dört
sütuna bir sýra'lýk bir kýsmýný iþgal eder.
Aþaðýda, bir iþlem bloðu örneði verilmiþtir.
%MW120 := SQRT (%MW15)
146
Ladder Dili
Ladder Dili Grafik Elemanlarý
Açýklama
Ladder diyagramlarýndaki komutlar, grafik elemanlardan oluþur. Bu kýsýmda, Twido
Ladder komutlarýnda kullanýlan grafik elemanlar listelenmiþ ve tanýmlanmýþtýr. Twido
Ladder programlarýnda, bu grafik elemanlarýn kullanýmý hakkýnda daha ayrýntýlý bilgi
için, Bkz. TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu.
Kontaklar
Kontak grafik elemanlarý, test bölgesinde programlanýr ve bir hücrelik (bir sütuna
bir sýra'lýk) yer tutar.
Ad
Baðlantý
Elemanlarý
Grafik
eleman
Komut
Fonksiyon
Normalde açýk kontak
LD
Kontrol eden bit nesnesi, 1
durumunda iken geçen kontak.
Normalde kapalý
kontak
LDN
Kontrol eden bit nesnesi, 0
durumunda iken geçen kontak.
LDR
Yükselen kenar: Kontrol eden bit
nesnesinin 0'dan 1'e deðiþiminin
saptanmasý.
LDF
Düþen kenar: Kontrol eden bit
nesnesinin 1'den 0'a deðiþiminin
saptanmasý.
Bir yükselen kenarý
saptamak için kontak
P
Bir düþen kenarý
saptamak için kontak
N
Grafik baðlantý elemanlarý, test ve aksiyon grafik elemanlarýný baðlamak için kullanýlýr.
Ad
Grafik
eleman
Fonksiyonlar
Yatay konnektör
Test ve aksiyon grafik elemanlarýný, iki
potansiyel çubuk arasýnda seri baðlar.
Düþey konnektör
Test ve aksiyon grafik elemanlarýný, paralel
baðlar (bir düþey baðlantý).
147
Ladder Dili
Bobinler
Bobin grafik elemanlarý, aksiyon bölgesinde programlanýr ve bir hücrelik (bir sütuna
bir sýra'lýk) yer tutar.
Ad
Komut
Fonksiyonlar
Direkt bobin
ST
Ýliþkilendirilmiþ bit nesnesi, test bölgesi
sonucunun deðerini alýr.
Evrik bobin
STN
sonucunun evrik deðerini alýr.
S
sonucu 1 olduðunda, 1'e set edilir.
R
sonucu 1 olduðunda, 0'a set edilir.
JMP
SR
Etiketlenmiþ bir komuta baðlan,
akýþ-yukarý veya akýþ-aþaðý.
Set bobin
Reset bobin
Jump veya Altrutin
çaðrýsý
Geçiþ koþulu
bobini
Bir altrutinden
geri dön (return)
Grafik
eleman
S
R
->>%Li
->>%SRi
Grafcet dilinde saðlanmýþtýr; geçiþler
ile iliþkilendirilmiþ geçiþ koþullarýnýn
programlanmasý, bir sonraki
adýma geçiþe neden olduðunda
kullanýlýr.
#
RET
Ana programa geri dönmek için,
altrutinlerin bitimine yerleþtirilir.
END
Programýn bitiþini belirler.
<RET>
Programý durdur
<END>
148
Ladder Dili
Fonksiyon
Bloklarý
Fonksiyon bloklarýnýn grafik elemanlarý, test bölgesinde programlanýr ve sekiz
hücrelik (iki sütuna dört sýra'lýk) yere ihtiyaç duyar. Ýstisna olarak, çok hýzlý sayýcýlar,
on hücrelik (iki sütuna beþ sýra'lýk) yer tutar.
Ad
Grafik
eleman
Zamanlayýcýlar,
sayýcýlar, register'lar,
vb.
Ýþlem ve
Karþýlaþtýrma
Bloklarý
Fonksiyon
Fonksiyon bloklarýnýn her biri, diðer grafik elemanlara
baðlantýlara olanak saðlayan giriþ ve çýkýþ'larý kullanýr.
Not: Fonksiyon bloklarýnýn çýkýþlarý, birbirlerine
baðlanamaz (düþey kýsa devreler).
Karþýlaþtýrma bloklarý, test bölgesinde programlanýr ve iþlem bloklarý, aksiyon
bölgesinde programlanýr.
Ad
Grafik
eleman
Fonksiyon
Karþýlaþtýrma bloðu
Ýki operandý karþýlaþtýrýr, sonuç kontrol edildiðinde
çýkýþ 1'e deðiþir.
Boyut: iki sütuna bir sýra
Ýþlem bloðu
Aritmetik ve lojik iþlemleri gerçekleþtirir.
Boyut: dört sütuna bir sýra
149
Ladder Dili
Özel Ladder Komutlarý OPEN ve SHORT
Açýklama
OPEN ve SHORT komutlarý, Ladder programlarýnda hata ayýklama (debugging) ve
arýza giderme (troubleshooting) için kullanýþlý bir metot saðlar. Bu özel komutlar,
bir satýrýn sürekliliðini ya kýsa devre ederek (short) ya da açýk devre ederek (open),
bir satýrýn lojiðini, aþaðýdaki tabloda açýklandýðý þekilde deðiþtirir.
Komut
Taným
List Komutu
OPEN
En son lojik iþlemin sonucunu dikkate almaksýzýn,
bir ladder satýrýnýn sürekliliðini bozar.
AND 0
SHORT
En son lojik iþlemin sonucunu dikkate almaksýzýn,
satýrýn sürekliliðini saðlar.
OR 1
List programlamada, OR ve AND komutlarýndan sonra kullanýlan, sýrasýyla 1 ve 0
deðerleri, OPEN ve SHORT komutlarýný yaratýr.
Örnekler
Aþaðýda, OPEN ve SHORT komutlarýný kullanan örneklere yer verilmiþtir.
%I0.1
%M3
%Q0.1
OPEN
%Q1.5
%I0.9
%Q1.6
LD
OR
ANDN
AND
ST
LD
OR
ST
%I0.1
%Q1.5
%M3
0
%Q0.1
%I0.9
1
%Q1.6
SHORT
150
Ladder Dili
Programlama Tavsiyesi
Program
Atlamalarý
Program atlamalarýný (jumps), tarama süresini arttýrabilen uzun döngülerden
sakýnmak için, ihtiyatlý bir þekilde kullanýnýz. Akýþ-yukarý'da bulunan komutlara
atlamalardan sakýnýnýz (Bir akýþ-yukarý komut satýrý (line), bir program içinde bir
atlamadan (jump) önce görünürken, bir akýþ-aþaðý komut satýrý ise, sonra görünür).
Çýkýþlarý
Programlamak
Bir çýkýþ biti veya dahili bit, bir program içerisinde yalnýzca bir defa kontrol edilebilir.
Çýkýþ bitleri sökonusu ise, çýkýþlar güncellendiðinde, yalnýzca en son taranan bit
hesaba katýlýr.
Doðrudan-Baðlý
Acil Durum Stop
Sensörlerini
Kullanmak
Direkt olarak, acil durum durmalarý (stop) için kullanýlan sensörler, kontrolör tarafýndan
iþlenmemelidir. Bunlar, karþýlýk gelen çýkýþlara doðrudan baðlanmalýdýr.
Enerji Gelmesini
Ele Almak
Enerji yeniden gelmesini, bir manuel çalýþmada koþullu yapýnýz çünkü tesisatýn
otomatik bir yeniden baþlatma yapmasý, beklenmeyen ekipman çalýþmasýna neden
olabilir (sistem bitleri %S0, %S1 ve %S9'u kullanýnýz.).
Zaman ve Takvim
Bloðu
Yönetimi
Takvim bloðu hatalarýný iþaret eden sistem biti %S51'in durumu, kontrol edilmelidir.
Sözdizimi ve Hata
Denetimi
Bir program girildiðinde, TwidoSoft; komutlarýn, operandlarýn ve bunlarýn birbirleriyle
iliþkisinin sözdizimini denetler. Daha ayrýntýlý bilgi için, bkz. TwidoSoft Ýþletim
Kýlavuzu.
151
Ladder Dili
Parantezlerin
Kullanýmý
Hakkýnda
Ek Notlar
Atama komutlarý, parantezler içine yerleþtirilmemelidir:
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%Q0.1
%I0.3
LD
AND
OR(
ST
AND
)
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%Q0.0
%I0.3
%Q0.1
%Q0.0
Ayný fonksiyonu gerçekleþtirmek için programlama aþaðýdaki gibi olmalýdýr:
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.2
152
%Q0.1
%I0.3
%Q0.0
LD
MPS
AND(
OR(
AND
)
)
ST
MPP
AND
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.3
%Q0.1
%I0.2
%Q0.0
Ladder Dili
Birkaç kontak paralel olarak yerleþtirilmiþse, bunlar ya bir diðeri ile içiçe koyulmalý
ya da birbirlerinden tamamen iliþkisiz hale getirilmelidir:
%I0.0
%I0.0
%I0.1
%I0.5
%I0.2
%I0.3
%I0.6
%I0.7
%I0.1
%I0.5
%I0.2
%I0.4
%Q0.1
%Q0.1
153
Ladder Dili
Aþaðýdaki þemalar, programlanamaz:
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%Q0.1
%I0.3
%I0.4
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.5
%Q0.1
%I0.3
%I0.4
154
Ladder Dili
Bir önceki sayfadaki þemalar, icra edilmek isteniyorsa, aþaðýdaki eþdeðer
þemalarda görülen deðiþiklikler yapýlmalýdýr:
%I0.0
%I0.2
%I0.4
%I0.0
%I0.3
%I0.3
%I0.1
%I0.2
%I0.2
%Q0.1
%I0.1
%I0.5
%I0.3
%I0.4
%Q0.1
LD
AND(
OR(
AND
)
)
OR(
AND
)
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.3
LD
AND(
OR(
AND
)
AND
OR(
AND
)
)
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.4
%I0.3
%Q0.1
%I0.5
%I0.2
%I0.4
%Q0.1
155
Ladder Dili
Ladder/List Dönüþtürülebilirliði
Açýklama
Dönüþtürülebilirliði
Anlamak
Program dönüþtürülebilirliði, uygulama programlarýnýn Ladder'dan List'e ve List'ten
Ladder'a (geri) dönüþtürülmesini saðlayan bir TwidoSoft programlama yazýlýmý
özelliðidir.
Programýn varsayýlan görünümünü ya List ya da Ladder formatýna ayarlamak
(user preferences'ý ayarlayarak) ve List ve Ladder görünümleri arasýnda geçiþ yapmak için TwidoSoft'u kullanýnýz (ayrýntýlý bilgi için, bkz. TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu).
Program dönüþtürülebilirlik özelliðini anlamanýn anahtarý, bir Ladder satýrý (rung) ve
ilgili komut List sýrasýnýn iliþkisini incelemektir:
l Ladder satýrý: Bir lojik ifadeyi meydana getiren bir Ladder komutlarý
topluluðudur.
l List sýrasý (sequence): Ladder komutlarýna karþýlýk gelen ve ayný lojik ifadeyi
temsil eden bir List programlama komutlarý topluluðudur.
Aþaðýdaki resimde, bir Ladder satýrý ve bunun, bir sýra halinde List komutlarý olarak
ifade edilmiþ eþdeðer programý gösterilmiþtir.
%I0.5
%I0.4
%Q0.4
LD
OR
ST
%I0.5
%I0.4
%Q0.4
Bir uygulama programý, programýn Ladder dilinde ya da List dilinde yazýldýðýna
bakýlmaksýzýn, List komutlarý halinde dahili olarak saklanýr. TwidoSoft, iki dil
arasýndaki program yapýsý benzerliðinden yararlanýr ve seçilmiþ kullanýcý tercihine
baðlý olarak programýn bu dahili List imajýný, List veya Ladder görüntüleyicilerde
veya editörlerde, ya bir List programý (temel form) ya da grafiksel olarak bir Ladder
diyagramý þeklinde görüntülemek için kullanýr.
Dönüþtürülebilirliði Ladder'da yaratýlmýþ bir program, her zaman List'e dönüþtürülebilir ama bazý List
Saðlamak
lojiði, Ladder'a dönüþtürülemeyebilir. List'ten Ladder'a dönüþtürülebilirliði saðlamak
için, Ladder/List Dönüþtürülebilirliðinin Ana Noktalarý, s.157 'de verilen bilgileri
uygulayýnýz.
156
Ladder Dili
Ladder/List Dönüþtürülebilirliðinin Ana Noktalarý
Dönüþtürülebilirlik List dilindeki bir dönüþtürülebilir fonksiyon bloðu yapýsý, aþaðýdaki komutlarýn
için Gerekli
kullanýlmasýný gerektirir:
l BLK , blok baþlangýcýný iþaret eder; baþlangýç satýrýný ve bloða giriþ kýsmýnýn
Komutlar
baþlangýcýný tanýmlar.
l OUT_BLK , bloðun çýkýþ kýsmýnýn baþlangýcýný iþaretler.
l END_BLK , bloðun ve satýrýn sonunu iþaretler.
Dönüþtürülebilir fonksiyon bloðu komutlarýnýn kullanýmý, düzgün çalýþan bir List programý
için zorunlu deðildir. Dönüþtürülebilir olmayan bazý komutlar için, List'te programlama
mümkündür. Standart fonksiyon bloklarýnýn dönüþtürülemeyen List programlamasý hakkýnda açýklama için, bkz. Ana Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri, s. 208.
Sakýnýlacak,
Ladder diyagramlarýnda eþdeðerleri bulunmayan belirli bazý List komutlarýný veya
Eþdeðeri Olmayan komutlarýn ve operandlarýn belirli bazý kombinasyonlarýný kullanmaktan kaçýnýnýz.
Komutlar
Örneðin, N komutunun (Bool akümülatördeki deðeri evirir) Ladder eþdeðeri
bulunmamaktadýr.
Aþaðýdaki tablo, Ladder'a dönüþmeyen bütün List programlama komutlarýný
göstermektedir:
List Komutu
Operand
Taným
JMPCN
%Li
Jump Conditional Not
N
yok
Negation (Not)
ENDCN
yok
End Conditional Not
157
Ladder Dili
Koþulsuz
Satýrlar
Koþulsuz satýrlarý programlamak da, List'ten Ladder'a dönüþtürülebilirliði saðlamak
için List programlama ana noktalarý'ný izlemeyi gerektirir.Koþulsuz satýrlarýn testleri
veya koþullarý yoktur, çýkýþlar veya aksiyon komutlarý daima enerjilendirilir veya
icra edilir.
Aþaðýdaki diyagram, koþulsuz satýr örneklerini ve eþdeðer List sýrasýný (sequence)
saðlar.
%Q0.4
%MW5 := 0
LD
1
ST
%Q0.4
LD
1
[%MW5 := 0]
JMP %L6
>>%L6
JMP komutu haricinde, her bir koþulsuz List sýrasýnýn bir load komutu (ve bunu takip
eden 1 ile birlikte) ile baþladýðýna dikkat ediniz. Bu kombinasyon, programýn her
taramasýnda Bool akümülatör deðerini 1'e set eder ve böylece, bobini (store komutu)
1'e set eder ve %MW5'i 0'a set eder. Ýstisna olan koþulsuz jump List komutu
(JMP %L6), akümülatör deðerine bakýlmaksýzýn icra edilir ve akümülatörün
1'e set edilmesine ihtiyaç duymaz.
Ladder List
Satýrlarý
158
Eðer tam olarak dönüþtürülebilir olmayan bir List programý dönüþtürülürse,
dönüþtürülebilir kýsýmlar, Ladder görüntüsünde (view) gösterilir ve dönüþtürülemez
kýsýmlar, Ladder List satýrlarýnda (rungs) gösterilir.
Bir Ladder List satýrý, ayný küçük bir List editörü gibi çalýþýr, kullanýcýya bir Ladder
programýnýn dönüþtürülemez kýsýmlarýný görme ve deðiþtirme olanaðý sunar.
Ladder Dili
Program Dokümantasyonu
Programý
Belgelemek
Programýnýzý, List ve Ladder editörlerini kullanarak açýklamalar (comments) girmek
suretiyle belgeleyebilirsiniz (bu editörleri kullanma hakkýnda ayrýntýlý bilgi için, bkz.
TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu):
l Programýnýzý, List Satýr (Line) Açýklamalarý ile belgelemek için List Editörü'nü
kullanýnýz. Bu açýklamalar, programlama komutlarý ile ayný satýrda bulunabileceði
gibi, kendi müstakil satýrlarýnda da bulunabilir.
l Programýnýzý, satýrlarýn (rung) direkt üzerinde bulunan satýr baþlýklarýný (rung
header) kullanarak belgelemek için Ladder Editörü'nü kullanýnýz.
TwidoSoft programlama yazýlýmý, bu açýklamalarý, dönüþtürülebilirlik için kullanýr.
Bir programý List'ten Ladder'a dönüþtürürken, TwidoSoft, List açýklamalarýnýn
bazýlarýný bir satýr baþlýðý bina etmek için kullanýr ve List sýralarý (sequences) arasýna
yerleþtirilen açýklamalar ise satýr baþlýklarý için kullanýlýr.
List Satýr
Açýklamalarý
Örneði
Aþaðýda, List Satýr Açýklamalarý bulunan bir List program örneði verilmiþtir.
---- ( * THIS IS THE TITLE OF THE HEADER FOR RUNG 0 * )
---- ( * THIS IS THE FIRST HEADER COMMENT FOR RUNG 0 * )
---- ( * THIS IS THE SECOND HEADER COMMENT FOR RUNG 0 * )
0 LD % I0. 0 ( * THIS IS A LINE COMMENT *)
1 OR %I0. 1 ( * A LINE COMMENT IS IGNORED WHEN REVERSING TO LADDER * )
2 ANDM %M10
3 ST
M101
---- ( * THIS IS THE HEADER FOR RUNG 1 * )
---- ( * THIS RUNG CONTAINS A LABEL * )
---- ( * THIS IS THE SECOND HEADER COMMENT FOR RUNG 1 * )
---- ( * THIS IS THE THIRD HEADER COMMENT FOR RUNG 1 * )
---- ( * THIS IS THE FOURTH HEADER COMMENT FOR RUNG 1 * )
4 % L5:
5 LD %M101
6 [ %MW20 := %KW2 * 16 ]
---- ( * THIS RUNG ONLY CONTAINS A HEADER TITLE * )
7 LD %Q0. 5
8 OR %I0. 3
9 ORR I0. 13
10 ST %Q0.5
159
Ladder Dili
List Açýklamalarýný List komutlarý, bir Ladder diyagrama dönüþtürüldüðünde, List Satýr Açýklamalarý,
Ladder'a
Ladder Editörü'nde aþaðýdaki kurallara göre görüntülenir:
Dönüþtürmek
l Kendi müstakil satýrý üzerinde bulunan ilk açýklama, satýr baþlýðý olarak atanýr.
l Ýlkinden sonra gelen tüm açýklamalar, satýrýn gövdesi (rung body) olur.
l Baþlýðýn gövde satýrlarý dolar dolmaz, List sýralarý arasýndaki satýr açýklamalarýnýn
geriye kalanlarý, ayný zamanda list komutlarýný içeren satýrlarda (line) bulunan
tüm açýklamalar gibi ihmal edilir.
Satýr Baþlýðý
Açýklamalarý
Örneði
Aþaðýdaki, satýr baþlýðý açýklamalarý içeren bir Ladder program örneðidir.
Ladder
Açýklamalarýný
List'e
Dönüþtürmek
Bir Ladder diyagramý, List komutlarýna dönüþtürüldüðünde, satýr baþlýðý açýklamalarý
(rung header comments), List Editörü'nde aþaðýdaki kurallara göre görüntülenir:
l Herhangi bir satýr baþlýðý, iliþkilendirilmiþ List sýralarý (sequence) arasýna yerleþtirilir.
l Herhengi bir etiket (%Li:) veya altrutin deklarasyonu (SRi:), baþlýðý takip eden bir
sonraki satýr (line) üzerine ve List sýra baþlangýcýnýn hemen öncesine yerleþtirilir.
l List, Ladder'a dönüþtürülürse, daha önce ihmal edilmiþ tüm açýklamalar, List
Editörü'nde yeniden görünecektir.
160
Komut List Dili
10
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Komut List dilinde programlamayý anlatmaktadýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Bu bölüm, aþaðýdaki konularý içermektedir:
Konu
Sayfa
List Programlarýna Genel Bakýþ
162
List Komutlarýnýn Çalýþmasý
164
List Dili Komutlarý
165
Parantezlerin Kullanýmý
169
Yýðýn Komutlarý (MPS, MRD, MPP)
172
161
Komut List Dili
List Programlarýna Genel Bakýþ
Açýklama
List dilinde yazýlmýþ bir program, kontrolör tarafýndan ardýþýl olarak icra edilen bir
komut dizisinden oluþur. Her bir List komutu, tek bir program satýrý ile temsil edilir
ve üç öðeden oluþur:
l Satýr Numarasý (Line Number)
l Komut Kodu
l Operand(lar)
Bir List Program
Örneði
Aþaðýdaki, bir List program örneðidir.
0
1
2
3
4
5
6
7
LD
ST
LDN
ST
LDR
ST
LDF
ST
%I0.1
%Q0.3
%M0
%Q0.2
%I0.2
%Q0.4
%I0.3
%Q0.5
0
LD
%I0.1
Operand(lar)
Komut Kodu
Satýrlar
Satýr Numarasý
Satýr numaralarý, bir komut girildiðinde otomatik olarak üretilir. Boþ satýrlar ve
Açýklama satýrlarýnýn numarasý yoktur
Komut Kodu
Komut kodu, operand(lar) kullanýlarak gerçekleþtirilecek iþlemi tanýlayan bir
operatör için bir semboldür. Tipik operatörler, Bool ve nümerik iþlemleri
belirtir.
Örneðin, yukarýdaki örnek programda, LD, LOAD komutunun kýsaltmasýdýr.
LOAD komutu, %I0.1 operandýnýn deðerini, akümülatör denen bir dahili register'a
yerleþtirir (yükler).
Temelde iki tip kod vardýr:
l Test komutlarý
Bunlar, bir aksiyonu gerçekleþtirmek için gerekli koþullarý kurar veya test eder.
Örneðin, LOAD (LD) ve AND.
l Aksiyon komutlarý
Bunlar setup koþullarýnýn sonuçlarýna göre, aksiyonlarý gerçekleþtirir. Örneðin,
STORE (ST) ve RESET (R) gibi atama komutlarý.
162
Komut List Dili
Operand
Operand, programýn bir komut içerisinde manipüle edebileceði (kendi çýkarlarý
doðrultusunda deðiþtirebileceði) bir numara, adres veya semboldür. Örneðin,
yukarýdaki örnek programda, %I0.1 operandý, kontrolörün bir giriþinin deðerine
atanmýþ bir adrestir. Bir komut, komut kodunun tipine baðlý olarak, 0'dan 3 adede
kadar operanda sahip olabilir.
Operandlar, aþaðýdakileri temsil edebilir:
l Sensörler, push butonlar ve röleler gibi kontrolör giriþ ve çýkýþ'larý.
l Zamanlayýcýlar ve sayýcýlar gibi ön-tanýmlý sistem fonksiyonlarý.
l Aritmetik, lojik, karþýlaþtýrma ve nümerik iþlemler.
l Bitler ve word'ler gibi kontrolör dahili deðiþkenleri.
163
Komut List Dili
List Komutlarýnýn Çalýþmasý
Açýklama
List komutlarý, yalnýz bir açýk (explicit) operanda sahiptir, diðer operand dolaylýdýr.
Dolaylý operand, Bool akümülatörün deðeridir. Örneðin, LD %I0.1 komutunda,
%I0.1, açýk operanddýr. Dolaylý operand, akümülatörde saklanmaktadýr ve %I0.1'in
deðeri, akümülatörün deðeri olur.
Çalýþma
Bir List komutu, akümülatörün ve açýk operandýn içeriklerine baðlý olarak belirli bir
iþlem gerçekleþtirir ve akümülatörün içeriðini, sonuçla deðiþtirir. Örneðin,
AND %I1.2 iþlemi, akümülatörün içeriði ve 1.2 giriþi arasýnda bir lojik AND iþlemi
gerçekleþtirir ve akümülatörün içeriðini, bu sonuçla deðiþtirecektir.
Bütün Bool komutlarý (Load, Store ve Not haricinde), iki operand ile çalýþýr. Bu iki
operandýn deðeri, Doðru (True) veya Yanlýþ (False) olabilir ve programýn icrasý,
tek bir deðer üretir; Doðru veya Yanlýþ. Load (Yükleme) komutlarý, operandýn
deðerini, akümülatörde saklý tutar, Store komutlarý, akümülatörün deðerini,
operanda transfer eder. Not komutunun, açýk operandý yoktur ve akümülatörün
durumunu evriðine (tersine) çevirir.
Desteklenen List
Komutlarý
164
Aþaðýdaki tablo, desteklenen List komut tiplerinin bir özetidir.
Komut Tipi
Örnek
Fonksiyon
Bit komutu
LD %M10
%M10 dahili bitini okur
Blok komutu
IN %TM0
%TM0 zamanlayýcýsýný baþlatýr
Word komutu
[%MW10 := %MW50+100]
Toplama iþlemi
Program komutu
SR5
Altrutin #5'i çaðýrýr
Grafcet komutu
-*-8
Adým #8
Komut List Dili
List Dili Komutlarý
Açýklama
List dili, aþaðýdaki komut tiplerini içerir:
l Test komutlarý
l Aksiyon komutlarý
l Fonksiyon bloðu komutlarý
Bu kýsým, List programlama için Twido komutlarýný tanýlar ve tanýmlar.
Test Komutlarý
Aþaðýdaki tablo, List dilindeki test komutlarýný tanýmlamaktadýr.
Ad
Fonksiyon
LD
Bool sonuç, operandýn durumu (status) ile
ile aynýdýr.
LDN
Bool sonuç, operandýn durumunun evriði (deðili) ile
aynýdýr.
LDR
LDF
P
Bool sonuç, operandýn 0'dan 1'e (yükselen kenar)
geçiþinin saptanmasý ile 1 olur.
N
Bool sonuç, operandýn 1'den 0'a (düþen kenar)
geçiþinin saptanmasý ile 1 olur.
AND
Bool sonuç, bir önceki komutun Bool sonucu ile
operandýn durumu arasýndaki AND lojiðine
eþittir.
ANDN
operandýn durumunun evriði arasýndaki AND lojiðine
eþittir.
ANDR
ANDF
OR
Eþdeðer
grafik
eleman
P
operandýn yükselen kenarýnýn saptanmasý (1= yükselen
kenar) arasýndaki AND lojiðine eþittir.
N
operandýn düþen kenarýnýn saptanmasý (1= düþen kenar)
arasýndaki AND lojiðine eþittir.
operandýn durumu arasýndaki OR lojiðine
eþittir.
165
Komut List Dili
Ad
Eþdeðer
grafik
eleman
Fonksiyon
AND(
Lojik AND (8 parantez düzeyi (level))
OR(
Lojik OR (8 parantez düzeyi)
XOR, XORN,
XORR, XORF
XOR
Exclusive OR
XORN
XORF
XORF
MPS
MRD
MPP
N
166
Bobinlere geçme (switching)
-
Evrikleme (NOT)
Komut List Dili
Aksiyon
Komutlarý
Aþaðýdaki tablo, List dilindeki aksiyon komutlarýný tanýmlamaktadýr.
Ad
Eþdeðer
grafik
eleman
Fonksiyon
ST
Ýlgili operand, test bölgesi sonucunun deðerini
alýr.
STN
Ýlgili operand, test bölgesi sonucunun evriðinin deðerini
alýr.
S
S
Ýlgili operand, test bölgesi sonucu 1 ise,
1'e set edilir.
R
Ýlgili operand, test bölgesi sonucu 1 ise,
0'a set edilir.
R
JMP
->>%Li
SRn
Koþulsuz olarak, akýþ-yukarý veya akýþ-aþaðýdaki
etiketlenmiþ bir satýra gidilir.
Numarasý verilmiþ bir altrutine gidilir.
->>%SRi
RET
Bir altrutinden dön (return).
<RET>
END
Program sonu.
<END>
ENDC
<ENDC>
Bool sonucun 1 olmasý durumunda, koþullu bir programýn
sonu.
<ENDCN>
Bool sonucun 0 olmasý durumunda, koþullu bir programýn
sonu.
ENDCN
167
Komut List Dili
Fonksiyon Bloðu
Komutlarý
Aþaðýdaki tablo, List dilindeki fonksiyon bloklarýný tanýmlamaktadýr.
Ad
Zamanlayýcýlar,
sayýcýlar, register'lar,
vb.
168
Eþdeðer
grafik
eleman
Fonksiyonlar
Her bir fonksiyon bloðu için, bloðu kontrol
etmeye yarayan komutlar bulunmaktadýr.
Blok giriþ ve çýkýþ'larýnýn doðrudan baðlantýsýný
yapmak için, yapýlandýrýlmýþ bir form kullanýlýr.
Not: Fonksiyon bloklarýnýn çýkýþlarý, birbirine
baðlanamaz (düþey kýsa devreler).
Komut List Dili
Parantezlerin Kullanýmý
Açýklama
Ladder diyagramlarýndaki paralel kollarýný (branches) iþaret etmek üzere, AND ve
OR lojik komutlarýnda parantezleri kullanýnýz. Parantez açma ve kapama, komutlar
ile aþaðýdaki gibi iliþkilendirilmiþtir:
l Parantez açma, AND ve OR komutuyla iliþkilendirilmiþtir.
l Parantez kapama, her bir açýk parantez için gerekli bir
komuttur.
AND Komutunu
Kullanan
Örnek
Aþaðýdaki diyagramlar, AND komutunun parantez ile kullanýmýna örnek olarak
verilmiþtir: AND(...).
%I0.0
%I0.1
%Q0.0
%I0.2
%I0.0 %I0.1
%Q0.1
%I0.2
OR Komutunu
Kullanan
Örnek
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%Q0.0
LD
AND(
OR
)
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%Q0.1
Aþaðýdaki diyagramlar, OR komutunun parantez ile kullanýmýna örnek olarak
verilmiþtir: OR(...).
%I0.0 %I0.1
%I0.2 %I0.3
LD
AND
OR
ST
%Q0.0
LD
AND
OR(
AND
)
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.3
%Q0.0
169
Komut List Dili
Deðiþtiriciler
(Modifiers)
Ýçiçe
Parantezler
170
Aþaðýdaki tablo, parantezlere uygulanabilen deðiþtiricileri listelemektedir.
Deðiþtirici
Fonksiyon
Örnek
N
Evrikleme (Negation)
AND(N veya OR(N
F
Düþen kenar
AND(F veya OR(F
R
Yükselen kenar
AND(R veya OR(R
[
Karþýlaþtýrma
Bkz. Karþýlaþtýrma Komutlarý, s. 236
Ýçiçe sekiz adede kadar parantez kullanmak mümkündür.
Ýçiçe parantezler kullanýlýrken, aþaðýdaki kurallara uyulmalýdýr:
l Her bir açýk paranteze karþýlýk, bir kapalý parantez bulunmalýdýr.
l Etiketler (%Li:), altrutinler (SRi:), jump (atlama) komutlarý (JMP) ve fonksiyon
bloðu komutlarý, parantezler arasýndaki ifadelerin içine yerleþtirilmemelidir.
l Store (saklama) komutlarý ST, STN, S ve R, paranrezler arasýnda
kullanýlamaz.
l Yýðýn komutlarý MPS, MRD ve MPP, parantezler arasýnda kullanýlamaz.
Komut List Dili
Ýçiçe
Parantezlere
Örnekleri
Aþaðýdaki diyagramlar, içiçe parantez örnekleri sunmaktadýr.
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%I0.1
%M3
%I0.2 %I0.3
%I0.5 %I0.6
%I0.7 %I0.8
%Q0.0
%I0.4
%Q0.0
LD
AND(
OR(N
AND
)
)
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.2
%M3
LD
AND(
AND
OR(
AND
)
AND
OR(
AND
)
)
ST
%I0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.5
%I0.6
%Q0.0
%I0.4
%I0.7
%I0.8
%Q0.0
171
Komut List Dili
Yýðýn Komutlarý (MPS, MRD, MPP)
Açýklama
Yýðýn komutlarý, bobinlere (çýkýþlara) yönlendirmeyi gerçekleþtirmek için kullanýlýr.
MPS, MRD ve MPP komutlarý, 8 adet Bool ifadesine kadar depolama yapabilen
yýðýn (stack) adý verilen geçici bir depolama alaný kullanýr.
Not: Bu komutlar, parantezler arasýndaki ifadeler içinde kullanýlamaz.
Yýðýn
Komutlarýnýn
Çalýþtýrýlmasý
172
Aþaðýdaki tablo, üç yýðýn komutunun çalýþmasýný tanýmlamaktadýr.
Komut
Taným
Fonksiyon
MPS
Yýðýna deðer yazýmý
(Memory Push onto stack)
En son lojik komutun deðerini
(akümülatörün içeriði) yýðýnýn en tepesine koyar
(push) ve diðer deðerleri, yýðýnýn altýna doðru
kaydýrýr.
MRD
Yýðýndan deðer okunmasý
Yýðýnýn en tepesindeki deðeri, akümülatöre okur.
MPP
Yýðýndan deðer alýmý
(Memory Pop from stack)
Yýðýnýn en tepesindeki deðeri, akümülatöre
kopyalar ( pop) ve diðer deðerleri, yýðýnýn
tepesine doðru kaydýrýr.
Komut List Dili
Yýðýn
Komutlarýna
Örnekler
Yýðýn
Çalýþmasýna
Örnekler
Aþaðýdaki diyagramlar, yýðýn komutlarýný kullanan örneklerdir.
%I0.0
%I0.1
%Q0.0
MPS
%I0.2
%Q0.1
MRD
%I0.3
%Q0.2
MPP
%I0.4
%Q0.3
%M1
%I0.0
%M1
%I0.1
%Q0.0
%I0.2
%Q0.1
%I0.3
%Q0.2
%I0.4
%Q0.3
Aþaðýdaki diyagramlar, yýðýn komutlarýnýn nasýl çalýþtýðýný gösterir.
%I0.0 %I0.1 %I0.3
%Q0.0
%M0
%M1
%I0.4
%M10
LD
AND
MPS
AND
ST
MRD
AND
ST
MRD
AND
ST
MPP
AND
ST
%Q0.1
%Q0.2
%Q0.3
LD
MPS
AND
MPS
AND(
OR
)
ST
MPP
ANDN
ST
MRD
AND
ST
MPP
AND
ST
%I0.0
%I0.1
%I0.3
%M0
%Q0.0
%M1
%Q0.1
%I0.4
%Q0.2
%M10
%Q0.3
173
Komut List Dili
174
Grafcet
11
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Grafcet dili ile programlamayý tanýmlamaktadýr.
Bu Bölümde
Neler Var?
Bu bölüm, aþaðýdaki konularý kapsamaktadýr:
Konu
Sayfa
Grafcet Komutlarýnýn Tanýmý
176
Grafcet Program Yapýsýnýn Tanýmý
180
Grafcet Adýmlarýyla Ýliþkilendirilmiþ Aksiyonlar
183
175
Grafcet
Grafcet Komutlarýnýn Tanýmý
Açýklama
176
Twidosoft'taki Grafcet komutlarý, bir kontrol sýrasýný (sequence) çevirmek için basit
bir yöntem sunar (Grafcet chart).
Grafcet adýmlarýnýn maksimum adedi, Twido kontrolörün tipine baðlýdýr. Herhangi
bir zamanda aktif olan adým adedi, yalnýz toplam adým adedi ile sýnýrlýdýr.
TWDLCAA10DRF ve TWDLCAA16DRF için 1'den 62'ye kadar adýmlar mevcuttur.
0. adým ve 63. adým, ön- (pre-) ve sonra-iþleme (post-processing) için ayrýlmýþtýr.
Diðer kontrolörler için, 1'den 95'e kadar adýmlar mevcuttur.
Grafcet
Grafcet
Komutlarý
Aþaðýdaki tablo, bir Grafcet chart'ýný programlamak için gerekli tüm komut ve
nesneleri listeler:
Grafik
gösterim (1)
Ýlk adým
Geçiþ
Adým
Xi
Xi
S
Xi
TwidoSoft Dilindeki
karþýlýðý
Rol
=*= i
Ýlk adýmýn baþlatýlmasý (2)
#i
O anki adýmýn deaktivasyonundan sonra,
i. adýmýn aktive edilmesi
-*- i
i. adýmýn baþlatýlmasý ve ilgili geçiþin
geçerli hale koyulmasý (2)
#
Diðer adýmlarý aktive etmeksizin,
o anki adýmýn deaktivasyonu
#Di
i. adýmýn ve o anki adýmýn deaktivasyonu
=*= POST
Sonra-iþlemenin baþlatýlmasý ve
ardýþýl iþlemenin sonlandýrýlmasý
%Xi
i. adým ile iliþkilendirilmiþ bit, test edilebilir ve yazýlabilir (adýmlarýn maksimum
adedi, kontrolör tipine baðlýdýr).
LD %Xi, LDN %Xi
i. adýmýn aktifliðini test eder
AND %Xi, ANDN %Xi,
OR %Xi, ORN %Xi
XOR %Xi, XORN %Xi
S %Xi
i. adýmý aktifleþtir
R %Xi
i. adýmý deaktive et
R
(1) Grafiksel Grafcet, desteklenmemektedir.
(2) =*=i veya -*-i olarak yazýlan ilk adým, ardýþýl (sequential) iþlemenin baþladýðýný
ve böylece ön-iþlemenin (pre-processing) sona erdiðini iþaret eder.
177
Grafcet
Grafcet
Örnekleri
Doðrusal sýra:
1
=*=1
%I0.1
%I0.1
2
#
-*-2
2
%I0.2
%I0.2
3
#
=*=
LD
#
1
%I0.1
2
-*LD
#
2
%I0.2
3
3
Desteklenmemektedir
Alternatif sýra:
Twido Ladder programý
Twido List programý
-*-4
4
%I0.3
%I0.3
#
%I0.4
%I0.4
6
5
%I0.5
5
6
#
%I0.6
-*-5
%I0.5
7
-*LD
#
LD
#
4
%I0.3
5
%I0.4
6
-*LD
#
5
%I0.5
7
-*LD
#
6
%I0.6
7
#
7
-*-6
%I0.6
7
#
Desteklenmemektedir
178
Grafcet
Eþzamanlý sýra:
8
-*-8
%I0.7
%I0.7
9
#
10
10
9
%I0.8
%I0.9
#
-*-9
%I0.8
11
11
12
%M0
#
- * - 10
%I0.9
8
%I0.7
9
10
-*LD
#
9
%I0.8
11
-*LD
#
10
%I0.9
12
-*LD
AND
#D
#
11
%M0
%X12
12
13
-*LD
AND
#D
#
12
%M0
%X11
11
13
12
13
#
- * - 11
%M0
-*LD
#
#
%X12
12
#D
13
#
- * - 12
%M0
%X11
11
#D
13
#
Desteklenmemektedir
Not: Bir Grafcet chart'ýnýn çalýþabilir olmasý için, =*=i komutu (ilk adým) kullanýlarak
deklare edilen en az bir aktif adým olmalýdýr veya chart, sistem biti %S23 ve
S %Xi komutu kullanýlarak ön-iþleme sýrasýnda ön-konumlanmalýdýr.
179
Grafcet
Grafcet Program Yapýsýnýn Tanýmý
Açýklama
Ön-iþleme
Bir TwidoSoft Grafcet programý, üç kýsýmdan oluþur:
l Ön-iþleme (Preprocessing)
l Ardýþýl iþleme (Sequential processing)
l Sonra-iþleme (Post-processing)
Ön-iþleme, aþaðýdakilerden oluþur:
l Enerjinin geri gelmesi
l Hatalar
l Çalýþma modu deðiþiklikleri
l Grafcet adýmlarýnýn ön-konumlanmasý
l Giriþ lojiði
Aþaðýdaki ön-iþleme örneðinde (Ýlk Grafcet adýmýndan önceki bölümde), %I0.6
giriþinin 0 durumu, sistem biti %S22'yi 1 yaparak Grafcet chart'ýný resetler. Bu, aktif
adýmlarý deaktive eder. %I0.6 giriþinin yükselen kenarý, X1 adýmýnýn chart'ýný
ön-konumlar. Sonunda, %S21 sistem bitinin kullanýmý, Grafcet ilk-deðerlemesini
(initialization) zorlar.
%I0.6
%S22
/
S
%M0
%I0.6
%S21
P
S
000
001
002
003
004
LDN
S
ST
LDR
S
%I0.6
%S22
%M0
%I0.6
%S21
Ön-iþleme, programýn ilk satýrýyla baþlar ve "= * =" veya "- * -" komutunun ilk ortaya
çýkýþýyla birlikte sona erer. Üç sistem biti, Grafcet kontrolü için kullanýlýr: %S21,
%S22 ve %S23. Bu sistem bitlerinin her biri, uygulama tarafýndan (gerekirse) 1
yapýlýr ki bu normalde ön-iþlemede olur. Ýliþkilendirilmiþ fonksiyon, sistem tarafýndan
ön-iþleme sonunda çalýþtýrýlýr ve bundan sonra, sistem biti, sistem tarafýndan
0'a reset edilir.
180
Sistem Bit
Adý
Taným
%S21
Grafcet
Ýlk-deðerlemesi
Tüm aktif adýmlar, deaktive edilir ve ilk adýmlar, aktive edilir.
%S22
Grafcet Reset
Tüm adýmlar, deaktive edilir.
%S23
Grafcet Önkonumlanmasý
Eðer %Xi'ler, ön-iþlemede uygulama tarafýndan açýk olarak yazýlmýþ
ise bu bit 1 yapýlmalýdýr. Eðer bu bit, ön-iþleme tarafýndan, %Xi
nesnelerinde herhangi bir açýk deðiþiklik olmadan 1 yapýlmýþsa,
Grafcet dondurulur (hiçbir güncelleme hesaba katýlmaz).
Grafcet
Ardýþýl
Ýþleme
Ardýþýl iþleme, chart'ta yer alýr (chart'ý temsil eden komutlar):
l Adýmlar
l Adýmlar ile iliþkilendirilmiþ aksiyonlar
l Geçiþler
l Geçiþ koþullarý
Örnek:
=*= 1
%I0.2
%I0.3
%I0.3
2
/
#
%I0.2
3
/
#
-*- 2
%I0.4
1
#
-*- 3
%I0.5
005
006
007
008
009
010
011
012
013
014
015
016
017
=*=
LD
ANDN
#
LD
ANDN
#
-*LD
#
-*LD
#
1
%I0.2
%I0.3
2
%I0.3
%I0.2
3
2
%I0.4
1
3
%I0.5
1
1
#
Ardýþýl iþleme, "= * = POST" komutunun icrasý ile veya program sonu ile
sona erer.
181
Grafcet
Sonra-iþleme
Sonra-iþleme, aþaðýdakilerden oluþur:
l Çýkýþlarý kontrol etmek için ardýþýl iþlemeden gelen komutlar
l Çýkýþlara özel güvenlik kilitleri
Örnek:
%X1
%Q0.1
%X2
%Q0.2
%X2
%Q0.3
%M1
%I0.2
%I0.7
018
019
020
021
022
023
024
025
026
027
028
=*=
LD
ST
LD
ST
LD
OR(
ANDN
AND
)
ST
POST
%X1
%Q0.1
%X2
%Q0.2
%X3
%M1
%I0.2
%I0.7
%Q0.3
/
182
Grafcet
Grafcet Adýmlarýyla Ýliþkilendirilmiþ Aksiyonlar
Açýklama
Bir TwidoSoft Grafcet programý, adýmlar ile iliþkilendirilmiþ aksiyonlarý
programlamak için iki yol sunar:
l Sonra-iþleme kýsmýnda
l Adýmlarýn kendilerinin List komutlarý veya Ladder satýrlarý içinde
Sonra-Ýþleme'de
Aksiyonlarýn
Ýliþkilendirilmesi
Güvenlik veya çalýþma modu kýsýtlamalarý mevcutsa, aksiyonlarýn, Grafcet
uygulamasýnýn sonra-iþleme kýsmýnda programlanmasý tercih edilir. Grafcet
adýmlarýný (%Xi) aktive etmek için, Set ve Reset List komutlarýný kullanabilir veya
bir Ladder programýnda, bobinleri enerjilendirebilirsiniz.
Örnek:
Bir Uygulamadaki
Aksiyonlarýn
Ýliþkilendirilmesi
%X1
%Q0.1
%X2
%Q0.2
%X2
%Q0.3
018
019
020
021
022
023
024
=*=
LD
ST
LD
ST
LD
ST
POST
%X1
%Q0.1
%X2
%Q0.2
%X3
%Q0.3
List komutlarý veya Ladder satýrlarýndaki adýmlar ile iliþkilendirilmiþ aksiyonlarý
programlayabilirsiniz. Bu durumda, List komutu veya Ladder satýrý, adým aktif
olmadýðý sürece taranmaz. Bu, Grafcet'i kullanmanýn en etkili ve verimli yoludur.
Örnek:
-*- 3
%Q0.5
S
4
#
-*- 4
%Q0.5
020
021
022
023
024
025
026
027
028
029
-*LD
S
LD
#
-*LD
R
...
...
3
1
%Q0.5
%M10
4
4
1
%Q0.5
R
183
Grafcet
184
Komutlarýn ve Fonksiyonlarýn
Tanýmý
IV
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsýmda, Twido dilleri için ana ve ileri komutlar ile sistem bitleri ve word'leri
hakkýnda ayrýntýlý tanýmlara yer verilmiþtir.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Bu bölüm, aþaðýdaki bölümleri içermektedir:
Bölüm
Bölüm Adý
Sayfa
12
Ana Komutlar
187
13
Ýleri Komutlar
255
14
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri
317
185
Komutlarýn ve Fonksiyonlarýn Tanýmý
186
Ana Komutlar
12
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Twido kontrolörler için basit (ana) kontrol programlarý yaratmak için
kullanýlan komutlar ve fonksiyon bloklarý hakkýnda ayrýntýlara yer vermektedir.
Bu Bölümde
Neler Var?
Bu bölüm, aþaðýdaki kýsýmlarý içerir:
Kýsým
Konu
12.1
Bool Ýþleme
Sayfa
12.2
Ana Fonksiyon Bloklarý
205
12.3
Nümerik Ýþleme
230
12.4
Program Komutlarý
248
188
187
Ana Komutlar
12.1
Bool Ýþleme
Bool Ýþlemeye Giriþ
Genel Bakýþ
Bu kýsým, Bool iþlemeye, Bool komutlarý için programlama ana hatlarý ve tanýmlarýný
içeren bir giriþ saðlar.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Bu kýsým, aþaðýdaki konularý kapsamaktadýr:
188
Konu
Sayfa
Bool Komutlarý
189
Bool Komutlarýný Tanýmlamak için Gerekli Formatý Anlamak
192
Load (Yükleme) Komutlarý (LD, LDN, LDR, LDF)
194
Store (Saklama) Komutlarý (ST, STN, R, S)
196
Lojik AND Komutlarý (AND, ANDN, ANDR, ANDF)
198
Lojik OR Komutlarý (OR, ORN, ORR, ORF)
200
Exclusive OR Komutlarý (XOR, XORN, XORR, XORF)
202
NOT Komutu (N)
204
Ana Komutlar
Bool Komutlarý
Açýklama
Bool komutlar, aþaðýdaki tabloda özetlendiði gibi, Ladder dili elemanlarýyla
karþýlaþtýrýlabilir.
Element
Komut
Örnek
Test elemanlarý
Load (LD) komutu,
bir açýk kontaða
eþdeðerdir.
Aksiyon elemanlarý Store (ST) komutu,
bir bobine
eþdeðerdir.
Taným
LD %I0.0
Kontak, kontrol biti 1
durumunda ise kapalý olur.
ST %Q0.0
Ýliþkili bit nesnesi, bit
akümülatörünün (önceki
lojiðin sonucu) lojik
deðerini alýr.
Test elemanlarýnýn Bool sonucu, aksiyon elemanlarýna, aþaðýdaki komutlar ile
gösterildiði gibi uygulanýr.
LD %I0.0
AND %I0.1
ST
%Q0.0
Kontrolör
Giriþlerinin
Testi
Bool test komutlarý, kontrolör giriþleri üzerindeki yükselen veya düþen kenarlarýn
saptanmasýnda kullanýlabilir. "(n-1). tarama" ile o anki "n. tarama" arasýnda, bir
giriþin durumunun deðiþmesi ile bir kenar saptanýr ve bu kenar, o anki tarama
boyunca saptanmýþ olarak kalýr.
Yükselen Kenar
Saptama
LDR komutu (Load Rising Edge), bir yükselen kenar saptama kontaðýna eþdeðerdir.
Yükselen kenar, kontrol eden giriþlerin 0'dan 1'e deðiþmesi ile saptanýr. Bir pozitif
geçiþ algýlama kontaðý, aþaðýdaki diyagramda görüldüðü gibi, bir yükselen kenarý
saptamak için kullanýlýr.
%I0.0
LDR %I0.0
P
P: Pozitif geçiþ algýlama kontaðý
189
Ana Komutlar
Düþen Kenar
Saptama
LDF komutu (Load Falling Edge), bir düþen kenar saptama kontaðýna eþdeðerdir.
Düþen kenar, kontrol eden giriþin 1'den 0'a deðiþmesiyle saptanýr. Bir negatif
geçiþ algýlama kontaðý, aþaðýdaki diyagramda görüldüðü gibi, bir düþen kenarý
saptamak için kullanýlýr.
%I0.0
LDF %I0.0
Kenar Saptama
Zamanlamasý
N
N: Negatif geçiþ algýlama kontaðý
Aþaðýdaki tablo, yükselen ve düþen kenarlarý test etmede kullanýlan komutlarý ve
bunlarýn zamanlamasýný özetlemektedir.
Kenar
Test
Komutu
Yükselen
Kenar
LDR %I0.0
Ladder
Diyagramý
Zamanlama
Yükselen kenar
%I0.0
P
Bool
sonuç
Düþen
Kenar
1 kontrolör
zaman
taramasý
LDF %I0.0
Düþen kenar
%I0.0
N
%I0.2
Bool
sonuç
190
zaman
%I0.2
zaman
1 kontrolör
taramasý zaman
Ana Komutlar
Kenar Saptama
için Dahili
Bitlerin
Kullanýlmasý
Yükselen kenar veya düþen kenar ile ilgili komutlar %I giriþine uygulanýr ama iki dahili
bit kullanarak, diðer tüm bitler üzerinde (veya Bool sonuç üzerinde) kenarlarý saptamak
mümkündür. Aþaðýdaki örnekte, bit %M11, bit %M0'daki yükselen kenarý kaydeder.
%M0
%M0
%M10
%M11
%M10
LD
ANDN
ST
LDN
ST
%M0
%M10
%M11
%M0
%M10
Not: Soðuk ve ýlýk yeniden baþlatmada, giriþ 1 durumunda kalmýþ olsa bile,
uygulama yükselen kenarý saptar. Bu, programýn LD %S1 ve ENDC komutlarý
aracýlýðýyla baþlatýlmasý suretiyle maskelenebilir.
Not: Yükselen ve düþen kenarlarý doðrudan saptama, yalnýzca giriþ bitleri
(%Ii) kullanýlarak yapýlabilir.
191
Ana Komutlar
Bool Komutlarýný Tanýmlamak için Gerekli Formatý Anlamak
Açýklama
Bu kýsýmdaki her bir Bool komut, aþaðýdaki sýraya uyularak tanýmlanmýþtýr:
l Kýsa taným
l Komut için örnek ve karþýlýk gelen ladder diyagram
l Ýzin verilen operandlarýn listesi
l Zamanlama diyagramý
Aþaðýdaki açýklamalar, Bool komutlarýn bu kýsýmda nasýl tanýmlandýðý hakkýnda
daha fazla ayrýntý saðlamaktadýr.
Örnekler
Aþaðýdaki diyagramlar, her bir komut için örneklerin nasýl verildiðini göstermektedir.
%I0.1
%Q0.3
%M0
%Q0.2
%I0.1
%Q0.4
P
%I0.3
%Q0.5
N
Ladder diyagram eþdeðeri
Ýzin Verilen
Operandlar
192
LD
ST
LDN
ST
LDR
ST
LDF
ST
%I0.1
%Q0.3
%M0
%Q0.2
%I0.1
%Q0.4
%I0.3
%Q0.5
List komutlarý
Aþaðýdaki tablo, Bool komutlar için izin verilen operand tiplerini
tanýmlamaktadýr.
Operand
Taným
0/1
Anlýk deðer, 0 veya 1
%I
Kontrolör giriþi %Ii.j
%Q
Kontrolör çýkýþý %Qi.j
%M
Dahili bit %Mi
%S
Sistem biti %Si
%X
Adým biti %Xi
%BLK.x
Fonksiyon bloðu biti (örneðin, %TMi.Q)
%•:Xk
Word biti (örneðin, %MWi:Xk)
[
Karþýlaþtýrma ifadesi (örneðin, [%MWi<1000])
Ana Komutlar
Zamanlama
Diyagramlarý
Aþaðýdaki resim, her bir komut için, zamanlama diyagramlarýnýn nasýl gösterildiðini
göstermektedir.
LD
Giriþ durumu
%I0.1
Giriþ durumu
%Q0.3
LD komutu için zamanlama
diyagramý
LD
LDN
LDR
LDF
%I0.1
%M0
%I0.2
%I0.3
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
Dört tip Load komutu için zamanlama
diyagramlarý bir arada verilmiþtir.
193
Ana Komutlar
Load (Yükleme) Komutlarý (LD, LDN, LDR, LDF)
Açýklama
Load komutlarý LD, LDN, LDR ve LDF, sýrasýyla açýk, kapalý, yükselen kenar ve
düþen kenar kontaklarýna karþýlýk gelir (LDR ve LDF, yalnýzca kontrolör giriþleri
için kullanýlýr).
Örnekler
Aþaðýdaki diyagramlar, Load komutlarýna örnek olarak verilmiþtir.
%I0.1
%Q0.3
%M0
%Q0.2
%I0.2
%Q0.4
P
%I0.3
%Q0.5
N
Ýzin Verilen
Operandlar
LD
ST
LDN
ST
LDR
ST
LDF
ST
%I0.1
%Q0.3
%M0
%Q0.2
%I0.2
%Q0.4
%I0.3
%Q0.5
Aþaðýdaki tablo, Load komut tiplerini, Ladder eþdeðerleri ve izin verilen operandlarý
ile birlikte listeler.
List Komutu
Ladder Eþdeðeri
Ýzin Verilen Operandlar
LD
0/1,%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk,[
LDN
%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk,[
LDR
%I
P
LDF
%I
N
194
Ana Komutlar
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, Load komutlarý için zamanlamayý gösterir.
LD
LDN
LDR
LDF
%I0.1
%M0
%I0.2
%I0.3
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
195
Ana Komutlar
Store (Saklama) Komutlarý (ST, STN, R, S)
Açýklama
Store komutlarý ST, STN, S ve R, sýrasýyla direkt, ters (evrik), set ve reset bobinlere
karþýlýk gelir.
Örnekler
Aþaðýdaki diyagramlar, Store komutlarýna örnek olarak verilmiþtir.
%Q0.3
%I0.1
LD
ST
%I0.1
%Q0.3
STN
S
%Q0.2
%Q0.4
LD
R
%I0.2
%Q0.4
%Q0.2
/
%Q0.4
S
%Q0.4
%I0.2
R
Ýzin Verilen
Operandlar
Aþaðýdaki tablo, Store komut tiplerini, Ladder eþdeðerleri ve izin verilen operandlarý
List Komutu
Ladder Eþdeðeri
ST
%Q,%M,%S,%BLK.x,%•:Xk
STN
%Q,%M,%S,%BLK.x,%•:Xk
S
%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk
S
R
%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk
R
196
Ana Komutlar
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, Store komutlarý için zamanlamayý gösterir.
ST
STN
S
R
%I0.1
%I0.1
%I0.1
%I0.2
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.4
197
Ana Komutlar
Lojik AND Komutlarý (AND, ANDN, ANDR, ANDF)
Açýklama
Örnekler
AND komutlarý, operand (veya operandýn evriði veya yükselen ya da düþen
kenar) ve bir önceki komutun Bool sonucu arasýnda lojik bir AND iþlemi
gerçekleþtirir.
Aþaðýdaki diyagramlar, lojik AND komutlarýna örnek olarak verilmiþtir.
%I0.1
%M1
%Q0.3
%M2
%I0.2
%Q0.2
%I0.3
%I0.4
%Q0.4
P
S
%I0.5
%Q0.5
N
S
%M3
Ýzin Verilen
Operandlar
LD
AND
ST
LD
ANDN
ST
LD
ANDR
S
LD
ANDF
S
%I0.1
%M1
%Q0.3
%M2
%I0.2
%Q0.2
%I0.3
%I0.4
%Q0.4
%M3
%I0.5
%Q0.5
Aþaðýdaki tablo, AND komut tiplerini, Ladder eþdeðerleri ve izin verilen operandlarý
List Komutu
Ladder Eþdeðeri
AND
0/1,%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk, [
ANDN
%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk, [
ANDR
%I
P
ANDF
%I
N
198
Ana Komutlar
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, AND komutlarý için zamanlamayý gösterir.
AND
ANDN
ANDR
ANDF
%I0.1
%M2
%I0.3
%M3
%M1
%I0.2
%I0.4
%I0.5
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
199
Ana Komutlar
Lojik OR Komutlarý (OR, ORN, ORR, ORF)
Açýklama
OR komutlarý, operand (veya operandýn evriði veya yükselen ya da düþen
kenar) ve bir önceki komutun Bool sonucu arasýnda lojik bir OR iþlemi
gerçekleþtirir.
Örnekler
Aþaðýdaki diyagramlar, lojik OR komutlarýna örnek olarak verilmiþtir.
%I0.1
%Q0.3
%M1
%M2
%I0.4
P
%I0.6
N
200
LD
ORN
ST
%M2
%I0.2
%Q0.2
LD
ORR
S
%M3
%I0.4
%Q0.4
LDF
ORF
S
%I0.5
%I0.6
%Q0.5
%Q0.4
S
%I0.5
N
%I0.1
%M1
%Q0.3
%Q0.2
%I0.2
%M3
LD
OR
ST
%Q0.5
S
Ana Komutlar
Ýzin Verilen
Operandlar
Aþaðýdaki tablo, OR komut tiplerini, Ladder eþdeðerleri ve izin verilen operandlarý
List Komutu
Ladder Eþdeðeri
OR
0/1,%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk
ORN
%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%•:Xk
ORR
%I
P
ORF
%I
N
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, OR komutlarý için zamanlamayý gösterir.
OR
ORN
ORR
ORF
%I0.1
%M2
%M3
%I0.5
%M1
%I0.2
%I0.4
%I0.6
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
201
Ana Komutlar
Exclusive OR Komutlarý (XOR, XORN, XORR, XORF)
Açýklama
XOR komutlarý, operand (veya operandýn evriði veya yükselen ya da düþen
kenar) ve bir önceki komutun Bool sonucu arasýnda exclusive (seçici) OR
iþlemi gerçekleþtirir.
Örnekler
XOR komutlarý, aþaðýdaki örneklerde gösterildiði gibi kullanýlabilir.
%M1
%I0.1
%Q0.3
LD
XOR
ST
%Q0.3
LD
ANDN
OR(
ANDN
)
ST
XOR
Ýzin Verilen
Operandlar
202
%I0.1
%M1
%M1
%I0.1
%I0.1
%M1
%Q0.3
%I0.1
%M1
%M1
%I0.1
%Q0.3
Aþaðýdaki tablo, XOR komut tiplerini, izin verilen operandlarý ile birlikte listeler.
List Komutu
XOR
XORN
XORR
%I
XORF
%I
Ana Komutlar
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, XOR komutlarý için zamanlamayý gösterir.
XOR
%I0.1
%M1
%Q0.3
Özel Durumlar
Aþaðýdakiler, XOR komutlarýný Ladder programlarýnda kullanýrken uyulmasý gereken
özel önlemlerdir:
l XOR kontaklarýný, bir satýrýn (rung) ilk pozisyonuna yerleþtirmeyiniz.
l XOR kontaklarýný, diðer ladder elemanlarýna paralel olarak yerleþtirmeyiniz (bkz.
aþaðýdaki örnek.)
Aþaðýdaki örnekte gösterildiði gibi, bir elemaný, bir XOR kontaðý ile paralel olarak
yerleþtirmek, bir geçerlilik hatasý (validation error) üretecektir.
%M13
%I1.5
%Q1.10
XOR
%M10
203
Ana Komutlar
NOT (Deðil) Komutu (N)
Açýklama
NOT (N) komutu, bir önceki komutun Bool sonucunu evirir.
Örnek
Aþaðýda, NOT komutunun kullanýmý için bir örnek verilmiþtir.
LD
OR
ST
N
AND
ST
%I0.1
%M2
%Q0.2
%M3
%Q0.3
Not: NOT komutu, dönüþtürülemez.
Ýzin Verilen
Operandlar
Bulunmamaktadýr.
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, NOT komutu için zamanlamayý gösterir.
NOT
%I0.1
%M2
%Q0.2
%M3
%Q0.3
204
Ana Komutlar
12.2
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsým, ana fonksiyon bloklarýný kullanmak için tanýmlamalar ve programlama
ana hatlarýný saðlamaktadýr.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Bu kýsým, aþaðýdaki konularý kapsar:
Konu
Sayfa
206
Ana Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri
208
Zamanlayýcý (Timer) Fonksiyon Bloðu (%TMi)
210
TOF Tipi Zamanlayýcý
212
TON Tipi Zamanlayýcý
213
TP Tipi Zamanlayýcý
214
Zamanlayýcýlarý Programlama ve Konfigüre Etme
215
Yukarý/Aþaðý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%Ci)
218
Sayýcýlarý Programlama ve Konfigüre Etme
222
Shift (Kaydýrma) Bit Register Fonksiyon Bloðu (%SBRi)
223
Adým Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%SCi)
226
205
Ana Komutlar
Açýklama
Fonksiyon bloklarý, programlar tarafýndan kullanýlan bit nesneleri ve belirli bazý
word'ler için olan kaynaklardýr. Ana fonksiyon bloklarý, zamanlayýcý ve yukarý/aþaðý
sayma gibi basit fonksiyonlarý saðlar.
Bir Fonksiyon
Bloðu Örneði
Aþaðýdaki resim, bir yukarý/aþaðý Sayýcý fonksiyon bloðu örneðidir.
%Ci
R
S
CU
CD
E
ADJ Y
%Ci.P 9999
D
F
Yukarý/aþaðý sayýcý bloðu
Bit Nesneleri
Word Nesneleri
Bit nesneleri, blok çýkýþlarýna karþýlýk gelir. Bu bitlere, aþaðýdaki iki metottan biri
kullanýlarak Bool test komutlarý tarafýndan eriþilebilir:
l Direkt olarak (örneðin, LD E) - dönüþtürülebilir programlamada, eðer bloða baðlý
iseler - (bkz. Ana Fonksiyon Bloklarýnýn Programlama Prensipleri, s. 208).
l Blok tipi belirtilerek (örneðin, LD %Ci.E).
Giriþlere, komutlar formunda eriþilebilir.
Word nesneleri, aþaðýdaki gibi belirtilmiþ parametrelere ve deðerlere karþýlýk gelir:
l Blok konfigürasyon parametreleri: Bazý parametrelere program tarafýndan
eriþilebilir iken (örneðin, ön-seçim parametreleri), bazýlarýna ise eriþilemez
(örneðin, zaman tabaný).
l Mevcut deðerler: örneðin, %Ci.V, mevcut sayýcý deðeri.
206
Ana Komutlar
Eriþilebilen Bit
ve Word
Nesneleri
Aþaðýdaki tablo, program tarafýndan eriþilebilen Ana fonksiyon bloðu bit ve word
nesnelerini tanýmlar.
Ana
Sembol Aralýk (i)
Fonksiyon
Bloðu
Nesne
Tipi
Taným
Adres
Yazma
Eriþimi
Zamanlayýcý
Word
Mevcut deðer
%TMi.V
hayýr
%TMi
0 - 127
Bit
Yukarý/
Aþaðý
Sayýcý
%Ci
0 - 31
Word
Bit
Ön-ayar deðeri
%TMi.P
evet
Zamanlayýcý çýkýþý
%TMi.Q
hayýr
Mevcut deðer
%Ci.V
hayýr
Ön-ayar deðeri
%Ci.P
evet
Alttan-taþma çýkýþý
(boþ)
%Ci.E
hayýr
Ön-ayar çýkýþýna eriþildi %Ci.D
hayýr
Üstten-taþma çýkýþý (dolu) %Ci.F
hayýr
207
Ana Komutlar
Ana Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri
Açýklama
Ana fonksiyon bloklarýný programlamak için, aþaðýdaki yöntemlerden birini kullanýnýz:
l Fonksiyon bloðu komutlarý (örneðin, BLK %TM2): Ladder dili için bu dönüþtürülebilir
programlama yöntemi, blok üzerinde gerçekleþtirilecek iþlemlerin, programda
tek bir yerde yapýlmasýna izin verir.
l Spesifik komutlar (örneðin, CU %Ci): Bu dönüþtürülemeyen yöntem, bloðun giriþleri
üzerinde gerçekleþtirilecek iþlemlerin, programýn birkaç yerinde yapýlmasýna izin verir.
(örneðin, line 100 CU %C1, line 174 CD %C1, line 209 LD %C1.D).
Dönüþtürülebilir
Programlama
Dönüþtürülebilir programlama için, BLK, OUT_BLK ve END_BLK komutlarýný kullanýn:
l BLK: Bloðun baþlangýcýný belirtir.
l OUT_BLK: Blok çýkýþlarýný doðrudan baðlamak için kullanýlýr.
l END_BLK: Bloðun sonunu belirtir.
Baðlý Çýkýþlý
Örnek
Aþaðýdaki örnek, baðlý çýkýþlý bir sayýcý fonksiyon bloðunun dönüþtürülebilir
programlanmasýný göstermektedir.
%I1.1
N
R
%C8
E
%M1 %Q0.4
S
ADJ Y
D
%I1.2 %M0
CU %Ci.P 9999
CD
208
F
BLK %C8
LDF %I1.1
R
LD
%I1.2
AND %M0
CU
OUT_BLK
LD
D
AND %M1
ST
%Q0.4
END_BLK
Giriþ
Ýþleme
Çýkýþ
Ýþleme
Ana Komutlar
Çýkýþlarý Baðlý
Olmayan Örnek
Bu örnek, baðlý çýkýþlarý olmayan bir sayýcý fonksiyon bloðunun dönüþtürülebilir
programlanmasýný göstermektedir.
%I1.1
N
R
%C8
E
S
%I1.2
%M0
ADJ Y
D
CU %Ci.P 9999
CD
%C8.D %M1
F
%Q0.4
BLK %C8
LDF %I1.1
R
LD
%I1.2
AND %M0
CU
END_BLK
LD
%C8.D
AND %M1
ST
%Q0.4
Giriþ
Ýþleme
Çýkýþ
Ýþleme
Not: Sadece ilgili bloktaki test ve giriþ komutlarý, BLK ve OUT_BLK komutlarý
arasýna yerleþtirilebilir (veya OUT_BLK programlanmadýðýnda, BLK ve END_BLK
arasýna).
209
Ana Komutlar
Zamanlayýcý (Timer) Fonksiyon Bloðu (%TMi)
Açýklama
Üç tip zamanlayýcý fonksiyon bloðu vardýr:
l TON (Timer On-Delay): On-gecikmeli aksiyonlarý kontrol etmek için kullanýlýr.
l TOF (Timer Off-Delay): Off-gecikmeli aksiyonlarý kontrol etmek için kullanýlýr.
l TP (Timer - Pulse): Belirli süresi olan bir darbe yaratmak için kullanýlýr.
Bu gecikmeler ve darbe periyotlarý programlanabilir ve TwidoSoft kullanýlarak
deðiþtirilebilir.
Resim
Aþaðý þekilde, zamanlayýcý fonksiyon bloðu gösterilmiþtir.
%TMi
Q
IN
TYPE TON
TB 1min
ADJ Y
%TMi.P 9999
Zamanlayýcý fonksiyon bloðu
210
Ana Komutlar
Parametreler
Zamanlayýcý fonksiyon bloklarý, aþaðýdaki parametrelere sahiptir:
Parametre
Etiket
Deðer
Zamanlayýcý
numarasý
%TMi
0 - 63 Kompakt Kontrolör
0 - 127 Modüler Kontrolörler
Tip
TON
• on-gecikmesi (varsayýlan)
TOF
• off-gecikmesi
TP
• darbe (tek-kararlý)
Zaman tabaný
TB
1 dk (default), 1s, 100ms, 10ms, 1ms (TM0 ve TM1 için).
Mevcut deðer
%TMi.V
Zamanlayýcý çalýþtýðýnda, 0'dan %TMi.P'ye artan word.
Program tarafýndan okunup test edilebilir fakat yazýlamaz.
%TMi.V, Veri Editörü kullanýlarak deðiþtirilebilir.
Ön-ayar deðeri
%TMi.P
0 - 9999. Program tarafýndan okunabilen, test edilebilen ve
yazýlabilen word. Varsayýlan deðeri, 9999'dur. Periyot veya
üretilen gecikme, %TMi.P x TB'ye eþittir.
Veri Editörü
(Data Editor)
Y/N
Y: Evet, ön-ayar %TMi.P deðeri, Veri Editörü kullanýlarak
deðiþtirilebilir.
N: Hayýr, ön-ayar %TMi.P deðeri deðiþtirilemez.
Set giriþi (veya
komutu)
IN
Zamanlayýcýyý, yükselen kenarda (TON ve TP tipleri) veya
düþen kenarda (TOF tipi) baþlatýr.
Zamanlayýcý
çýkýþý
Q
Gerçekleþtirilen fonksiyona (TON, TOF veya TP) baðlý
olarak, iliþkilendirilmiþ bit %TMi.Q, 1 yapýlýr.
Not: Ön-ayar deðeri ne kadar büyükse, zamanlayýcý doðruluðu da o kadar artar.
211
Ana Komutlar
TOF Tipi Zamanlayýcý
Açýklama
Off-gecikmeli aksiyonlarý kontrol etmek için, TOF tipi zamanlayýcý kullanýnýz. Bu
gecikme, TwidoSoft kullanýlarak programlanabilir.
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki zamanlama diyagramý, TOF tipi zamanlayýcýnýn çalýþmasýný gösterir.
(1)
(1)
(3)
IN
(2)
(5)
Q
%TMi.P
(4)
%TMi.V
Çalýþma
Aþaðýdaki tablo, TOF tipi zamanlayýcýnýn çalýþmasýný tanýmlamaktadýr.
Evre
212
Taným
1
Mevcut deðer %TMi.V, IN giriþindeki yükselen kenarda, 0'a set edilir
(zamanlayýcý halen çalýþýyor olsa bile).
2
%TMi.Q çýkýþ biti, N giriþinde bir yükselen kenar saptandýðýnda 1 yapýlýr.
3
Zamanlayýcý, IN giriþinin düþen kenarýnda baþlar.
4
Mevcut deðer %TMi.V, TB zaman tabanlý her bir darbe için, bir birim artým ile
%TMi.P'ye kadar yükselir.
5
%TMi.Q çýkýþ biti, mevut deðer, %TMi.P'ye ulaþtýðýnda 0'a reset edilir.
Ana Komutlar
TON Tipi Zamanlayýcý
Açýklama
TON tipi zamanlayýcý, on-gecikmeli aksiyonlarý kontrol etmek için kullanýlýr. Bu
gecikme, TwidoSoft kullanýlarak programlanabilir.
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki zamanlama diyagramý, TON tipi zamanlayýcýnýn çalýþmasýný gösterir.
(1)
IN
(3)
Q
(5)
(4)
%TMi.P
(2)
%TMi.V
Çalýþma
Aþaðýdaki tablo, TON tipi zamanlayýcýnýn çalýþmasýný tanýmlamaktadýr.
Evre
Taným
1
Zamanlayýcý, IN giriþinin yükselen kenarýnda baþlar.
2
Mevcut deðer %TMi.V, TB zaman tabanlý her bir darbe için, bir birim artým ile
%TMi.P'ye kadar yükselir.
3
%TMi.Q çýkýþ biti, mevcut deðer, %TMi.P'ye ulaþtýðýnda 1 yapýlýr.
4
%TMi.Q çýkýþ biti, IN giriþi 1 durumunda iken, 1'de kalýr.
5
IN giriþinde bir düþen kenar saptandýðýnda, zamanlayýcý %TMi.P'ye ulaþmamýþ
olsa bile durdurulur ve %TMi.V, 0'a set edilir.
213
Ana Komutlar
TP Tipi Zamanlayýcý
Açýklama
TP tipi zamanlayýcý, belirli süreli darbeleri yaratmak için kullanýlýr. Bu gecikme,
TwidoSoft kullanýlarak programlanabilir.
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki zamanlama diyagramý, TP tipi zamanlayýcýnýn çalýþmasýný gösterir.
(1)
IN
(2)
(6)
(4)
Q
%TMi.P
%TMi.V
Çalýþma
(5)
Aþaðýdaki tablo, TP tipi zamanlayýcýnýn çalýþmasýný tanýmlamaktadýr.
Evre
214
(3)
Taným
1
Zamanlayýcý, IN giriþinin yükselen kenarýnda baþlar. Zamanlayýcý henüz
baþlatýlmamýþsa, mevcut deðer %TMi.V, 0'a set edilir.
2
%TMi.Q çýkýþ biti, zamanlayýcý baþladýðýnda 1 yapýlýr.
3
Zamanlayýcýnýn mevcut deðeri %TMi.V, TB zaman tabanlý her bir darbe baþýna,
bir birim artým ile 0'dan %TMi.P'ye kadar yükselir.
4
%TMi.Q çýkýþ biti, mevcut deðer, %TMi.P'ye ulaþtýðýnda 0 yapýlýr.
5
Mevcut deðer %TMi.V, %TMiV=%TMi.P ve IN giriþi yeniden 0 olduðunda,
0'a set edilir.
6
Bu zamanlayýcý, reset edilemez. %TMi.V =%TMi.P ve IN giriþi 0 olur olmaz,
%TMi.V, 0'a set edilir.
Ana Komutlar
Zamanlayýcýlarý Programlama ve Konfigüre Etme
Açýklama
Zamanlayýcý fonksiyon bloklarý (%TMi), nasýl kullanýlacaklarýna bakýlmaksýzýn ayný
þekilde programlanýr. Zamanlayýcý fonksiyonu (TON, TOF veya TP), konfigürasyon
sýrasýnda seçilir.
Örnekler
Aþaðýda, bir zamanlayýcý fonksiyon bloðu ve dönüþtürülebilir ve dönüþtürülemez
programlama örnekleri yer almaktadýr.
%I0.1
%Q0.3
%TMi
IN
Q
TYPE TON
TB 1min
ADJ Y
%TMi.P 9999
Dönüþtürülebilir programlama
BLK
%TM1
LD
%I0.1
IN
OUT_BLK
LD
Q
ST
%Q0.3
END_BLK
Konfigürasyon
Dönüþtürülemez programlama
LD
IN
LD
ST
%I0.1
%TM1
%TM1.Q
%Q0.3
Aþaðýdaki parametreler, konfigürasyon sýrasýnda girilmelidir:
l Timer type (Zamanlayýcý tipi): TON, TOF veya TP
l Time base (Zaman tabaný) (TB): 1 min (dk), 1s, 100 ms, 10 ms veya 1 ms
l Preset value (Ön-ayar deðeri) (%TMi.P): 0 ila 9999
l Adjust (Ayarla) : Evet veya Hayýr (Y veya N)
215
Ana Komutlar
Özel Durumlar
1 ms Zaman
Tabanlý
Zamanlayýcýlar
216
Aþaðýdaki tablo, zamanlayýcý programlama ve konfigüre etme özel durumlarýnýn
bir listesini içermektedir.
Özel Durum
Taným
Bir soðuk yeniden baþlatmanýn
(%S0=1) etkisi
Mevcut deðeri 0'a zorlar. Çýkýþ %TMi.Q'yu, 0'a set
eder. Ön-ayar deðeri, konfigürasyon sýrasýnda
tanýmlanan deðere reset edilir.
Bir ýlýk yeniden baþlatmanýn
(%S1=1) etkisi
Zamanlayýcýnýn mevcut ve ön-ayar deðeri üzerinde
etkisi yoktur. Mevcut deðer, bir enerji gidiþi (outage)
sýrasýnda deðiþmez.
Bir kontrolör durmasýnýn etkisi
Kontrolörün durdurulmasý, mevcut deðeri
deðiþtirmez.
Bir program atlamasýnýn etkisi
Zamanlayýcý bloðunun üzerinden atlamak, zamanlayýcýyý durdurmaz. Zamanlayýcý, ön-ayar deðerine
(%TMi.P) ulaþýncaya kadar artýma devam edecektir.
Bu noktada, zamanlayýcý bloðunun Q çýkýþýna atanmýþ Tamam biti (%TMi.Q), durum deðiþtirir; bununla
birlikte, blok çýkýþýna doðrudan baðlý, iliþkilendirilmiþ
çýkýþ aktive edilmez ve kontrolör tarafýndan taranmaz.
%TMi.Q (tamam (done) biti)
aracýlýðýyla test
%TMi.Q bitini, program içerisinde yalnýzca bir defa
test etmek makuldur.
Ön-ayar %TMi.P'yi deðiþtirmenin
etkisi
Ön-ayar deðerini, bir komut kullanarak veya deðeri
ayarlayarak deðiþtirmek, etkisini yalnýzca zamanlayýcýnýn bir sonraki aktivasyonunda gösterir.
1 ms zaman tabaný, yalnýzca %TM0 ve %TM1 zamanlayýcýlarda mevcuttur. Dört
sistem word'ü %SW76, %SW77, %SW78 ve SW79, "kum saatleri" olarak kullanýlabilir.
Pozitif bir deðerleri var ise, bu dört word, sistem tarafýndan her milisaniyede ayrý
ayrý azaltýlýr.
Çoklu zamanlama, bu word'lerden birinin ardarda yüklenmesiyle veya ara deðerler
test edilerek baþarýlabilir. Eðer bu dört word'den herhangi birinin deðeri, 0'dan az ise,
bu word deðiþtirilmeyecektir. Bir zamanlayýcý, karþýlýk gelen 15. bit, 1'e set edilerek
"dondurulabilir" ve sonra bu bit, 0'a reset edilerek yeniden harekete geçirilebilir.
Ana Komutlar
Programlama
Örneði
Aþaðýdaki örnekte, bir zamanlayýcý fonksiyon bloðu programlanmýþtýr.
LDR
%I0.1
[%SW76:=XXXX]
LD
%I0.2
ST
%SW76:X15
LD
[%SW76=0]
ST
%M0
..............
(%I0.1'in yükselen kenarýnda, zamanlayýcýyý baþlatmak)
(XXXX = istenen deðer)
(donmanýn opsiyonel yönetimi, I0.2 giriþi donar)
(zamanlayýcý son reset)
%I0.1
P
%SW76:=XXXX
%I0.2
%SW76:X15
%M0
%SW76=0
217
Ana Komutlar
Yukarý/Aþaðý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%Ci)
Açýklama
Sayýcý fonksiyon bloðu (%Ci), olaylarý yukarý ve aþaðý saymaya yarar. Bu iki iþlem,
eþzamanlý olarak yapýlabilir.
Resim
Aþaðýdaki, bir yukarý/aþaðý Sayýcý fonksiyon bloðu resmidir.
R
S
CU
CD
%Ci
E
D
ADJ Y
%TMi.P 9999
F
Yukarý/aþaðý sayýcý fonksiyon bloðu
218
Ana Komutlar
Parametreler
Sayýcý fonksiyon bloðu, aþaðýdaki parametrelere sahiptir:
Parametre
Etiket
Deðer
Sayýcý numarasý
%Ci
0 ila 31
Mevcut deðer
%Ci.V
Word, CU ve CD giriþlerine (veya komutlarýna) göre
arttýrýlýr veya azaltýlýr. Program tarafýndan okunabilir ve
test edilebilir fakat yazýlamaz. %Ci.V'yi deðiþtirmek için,
Veri Editörünü kullanýnýz.
Ön-ayar deðeri
%Ci.P
0 - %Ci.P-9999. Word okunabilir, test edilebilir ve
yazýlabilir (varsayýlan deðer: 9999).
Veri Editörü
Y/N
kullanarak düzenleme
l
Reset giriþi (veya
komutu)
R
1 durumunda: %Ci.V = 0.
Set giriþi (veya
komutu)
S
1 durumunda: %Ci.V = %Ci.P.
Yukarý sayma giriþi
(veya komutu)
CU
Bir yükselen kenarda, %Ci.V'yi arttýrýr.
Aþaðý sayma giriþi
(veya komutu)
CD
Bir yükselen kenarda, %Ci.V'yi azaltýr.
Alttan-taþma çýkýþý
E (Empty)
Aþaðý sayýcý %Ci.V, 0'dan 9999'a deðiþtiðinde, ilgili bit
%Ci.E=1 olur (%Ci.V, 9999'a ulaþtýðýnda, 1'e set olur
ve eðer sayýcý, aþaðý saymaya devam ederse, 0'a reset
edilir).
Çýkýþýn ön-ayarýna ulaþýldý D (Done)
Üstten-taþma çýkýþý
F (Full)
l
Y: Evet (yes), ön-ayar deðeri, Veri Editörü
kullanýlarak deðiþtirilebilir.
N: Hayýr (no), ön-ayar deðeri, Veri Editörü
kullanýlarak deðiþtirilemez.
%Ci.V=%Ci.P olduðunda, ilgili bit %Ci.D=1 olur.
%Ci.V, 9999'dan 0'a deðiþtiðinde, ilgili bit %Ci.F=1 olur
(%Ci.V, 0'a ulaþtýðýnda, 1'e set olur ve eðer sayýcý,
yukarý saymaya devam ederse, 0'a reset edilir).
219
Ana Komutlar
Çalýþma
Aþaðýdaki tablo, yukarý/aþaðý sayýcý çalýþmasýnýn ana safhalarýný tanýmlar.
Çalýþma
Eylem
Sonuç
Yukarý sayma
Yukarý sayma giriþi CU'da bir
yükselen kenar görünür (veya
CU komutu aktive edilir).
Mevcut deðer %Ci.V, bir birim
arttýrýlýr.
%Ci.V mevcut deðeri, %Ci.P
ön-ayar deðerine eþittir.
D çýkýþýna atanmýþ "ön-ayara
ulaþýldý" çýkýþ biti %Ci.D,
1 durumuna deðiþir.
%Ci.V mevcut deðeri,
9999'dan 0'a deðiþir.
Çýkýþ biti %Ci.F (Yukarý sayma
üstten-taþmasý), 1 durumuna deðiþir.
Sayýcý, yukarý saymaya devam
ederse.
Çýkýþ biti %Ci.F (Yukarý sayma
üstten-taþmasý), 0'a reset edilir.
Aþaðý sayma giriþi CD'de bir
yükselen kenar görünür (veya
CD komutu aktive edilir).
Mevcut deðer %Ci.V, bir birim
azaltýlýr.
%Ci.V mevcut deðeri, 0'dan
9999'a deðiþir.
Çýkýþ biti %Ci.E (alttan-taþma),
1 durumuna deðiþir.
Sayýcý, aþaðý saymaya devam
ederse.
Çýkýþ biti %Ci.E (alttan-taþma),
0'a reset edilir.
Aþaðý sayma
220
Yukarý/aþaðý
sayma
Yukarý sayma ve aþaðý sayma fonksiyonlarýnýn her ikisini de eþzamanlý
kullanmak için (veya CU ve CD komutlarýnýn her ikisini de kullanmak için),
karþýlýk gelen iki giriþ CU ve CD kontrol edilmelidir. Bu iki giriþ, ardarda
taranýr. Ýkisi de 1 durumunda ise, mevcut deðer deðiþmeden kalýr.
Reset
R giriþi, 1 durumuna set edilir
(veya R komutu aktive edilir).
Set
S giriþi 1 durumundaysa (veya S %Ci.V mevcut deðeri, %Ci.P deðerini
alýr ve %Ci.D çýkýþý, 1'e set edilir.
komutu aktive edilmiþse) ve
reset giriþi 0'da ise (veya R
komutu, aktif deðil ise).
Mevcut deðer %Ci.V, 0'a zorlanýr.
Çýkýþlar %Ci.E, %Ci.D ve %Ci.F,
0'dadýr. Reset giriþinin önceliði vardýr.
Ana Komutlar
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo, sayýcýlarýn programlanmasý ve konfigüre edilmesinin özel
durumlarýný içerir.
Özel Durum
Taným
(%S0=1) etkisi
l
l
l
Mevcut deðer %Ci, 0'a set edilir.
Çýkýþ bitleri %Ci.E, %Ci.D ve %Ci.F, 0'a set
edilir.
Ön-ayar deðeri, konfigürasyon sýrasýnda
tanýmlanan ilk deðerine getirilir.
Bir ýlýk yeniden baþlatmanýn (%S1=1)
etkisi, kontrolör durmasýnýn etkisi
Sayýcýnýn mevcut deðeri (%Ci.V) üzerinde hiçbir
etkisi yoktur.
Ön-ayar %Ci.P'nin deðiþtirilmesinin
etkisi
Ön-ayar deðerini, bir komut aracýlýðýyla veya
ayarlayarak deðiþtirmek, etkisini, blok, uygulama
tarafýndan iþlendiðinde (giriþlerden birinin
aktivasyonu) gösterir.
221
Ana Komutlar
Sayýcýlarý Programlama ve Konfigüre Etme
Açýklama
Aþaðýdaki örnek, 5000'e kadar sayma saðlayan bir sayýcýdýr. %I1.2 giriþindeki her
bir darbe (%M0 dahili biti, 1'de iken), %C8 sayýcýsýný, son ön-ayar deðerine kadar
arttýrýr (bit %C8.D=1). Sayýcý, %I1.1 giriþi tarafýndan reset edilir.
Programlama
Örneði
Aþaðýdaki þekil, dönüþtürülebilir ve dönüþtürülemez programlama örnekli bir sayýcý
fonksiyon bloðudur.
%I1.1
R
%C8
E
S
%I1.2 %M0
CU
ADJ Y
D
%Ci.P 9999
CD
F
%C8.D
%Q0.0
Ladder diyagramý
BLK %C8
LD
%I1.1
R
LD
%I1.2
AND %M0
CU
END_BLK
LD
%C8.D
ST
%Q0.0
Dönüþtürülebilir programlama
Konfigürasyon
222
LD
R
LD
AND
CU
LD
ST
%I1.1
%C8
%I1.2
%M0
%C8
%C8.D
%Q0.0
Dönüþtürülemez programlama
Aþaðýdaki parametreler, konfigürasyon sýrasýnda girilmelidir:
l Preset value (Ön-ayar deðeri) (%Ci.P): bu örnekte, 5000'e set edilmiþtir
l Adjust (Ayarla): Yes (Evet)
Ana Komutlar
Shift Bit Register Fonksiyon Bloðu (%SBRi)
Açýklama
Shift (Kaydýrma) Bit Register fonksiyon bloðu (%SBRi), ikili (binary) veri bitlerinin
(0 veya 1) sola veya saða kaymasýný saðlar.
Resim
Aþaðýdaki resim, bir Shift Register fonksiyon bloðu örneðidir.
%SBRi
R
CU
CD
Parametreler
Shift Bit Register fonksiyon bloðu, aþaðýdaki parametrelere sahiptir.
Parametre
Etiket
Deðer
Register numarasý
%SBRi
0 ila 7
Register biti
%SBRi.j
Shift register'ýn 0'dan 15'e bitleri (j = 0'dan 15'e),
bir Test komutu tarafýndan test edilebilir ve bir
Atama komutu kullanýlarak yazýlabilir.
Reset giriþi (veya
komutu)
R
Bir yükselen kenarda, 0 ila 15 register bitleri
%SBRi.j'yi 0'a set eder.
Sola kaydýrma giriþi
(veya komutu)
CU
Bir yükselen kenarda, bir register bitini sola kaydýrýr.
Saða kaydýrma giriþi
(veya komutu)
CD
Bir yükselen kenarda, bir register bitini saða
kaydýrýr.
223
Ana Komutlar
Çalýþma
Aþaðýdaki resim, bir kaydýrma iþlemi öncesi ve sonrasýnda bir bit þablonunu gösterir.
Çalýþma
ilk hal durumu
1
1
0
0
0
0
0
0
1
1
0
1
1
1
0
Bit 15
0
Bit 0
CU %SBRi, sola
doðru bir kaydýrma
gerçekleþtirir
1
Bit 15 kayýp
0
0
0
0
0
0
1
1
0
1
1
Bit 15
1
0
0
0
Bit 0
Bu, bir bitin, CD komutu kullanýlarak saða kaydýrýlmasý (Bit 15, Bit 0'a) isteði için de
ayný þekildedir. Bit 0 kaybedilir.
Bir 16-bit register yeterli deðilse, programý, birkaç register'ý kaskad (ardarda)
baðlamak için kullanmak da mümkündür.
Programlama
Aþaðýdaki örnekte, Bit 0, Bit 15'in ters (evrik) deðerini alýrken, bir bit her saniye sola
kaydýrýlýr.
programlama
%SBR0.15
%SBR0.0
/
%SBR0
LDN %SBR0.15
ST
%SBR0.0
BLK %SBR0
LD
%S6
CU
END_BLK
R
%S6
CU
CD
224
Dönüþtürülemez
programlama
LDN
ST
LD
CU
%SBR0.15
%SBR0.0
%S6
%SBR0
Ana Komutlar
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo, Shift Bit Register fonksiyon bloðunu programlamak için özel
durumlarýn bir listesini içerir.
Özel Durum
Taným
Soðuk yeniden baþlatma (%S0=1)
Register word'ünün tüm bitlerini 0 yapar.
Ilýk yeniden baþlatma (%S1=1)
Register word bitleri üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
225
Ana Komutlar
Adým Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%SCi)
Açýklama
Bir Adým Sayýcý fonksiyon bloðu (%SCi), aksiyonlarýn atanabileceði bir adýmlar
dizisi saðlar. Bir adýmdan diðerine hareket etmek, harici veya dahili olaylara baðlýdýr.
Bir adýmýn aktif olduðu her zaman, iliþkilendirilmiþ bit, 1 yapýlýr. Bir adým sayýcýnýn,
bir anda, yalnýzca bir aktif adýmý olabilir.
Resim
Aþaðýdaki, bir Adým Sayýcý fonksiyon bloðu örneðidir.
%SCi
R
CU
CD
Parametreler
Adým Sayýcý fonksiyon bloðu, aþaðýdaki parametrelere sahiptir.
Parametre
226
Etiket
Deðer
Adým sayýcý numarasý %SCi
0 ila 7
Adým sayýcý biti
%SCi.j
0'dan 255'e adým sayýcý bitleri (j = 0 ila 255), bir Load
lojik iþlemi tarafýndan test edilebilir ve bir Atama
komutu tarafýndan yazýlabilir.
Reset giriþi (veya
komutu)
R
Bir yükselen kenarda, adým sayýcýyý reset eder.
Arttýrma giriþi (veya
komutu)
CU
Bir yükselen kenarda, adým sayýcýyý bir adým
arttýrýr.
Azaltma giriþi (veya
komutu)
CD
Bir yükselen kenarda, adým sayýcýyý bir adým
azaltýr.
Ana Komutlar
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, Adým Sayýcý fonksiyon bloðunun çalýþmasýný gösterir.
CU giriþi
CD giriþi
N aktif deðil
0
1
2
3
2
1
0
227
Ana Komutlar
Programlama
Aþaðýdaki, bir Adým Sayýcý fonksiyon bloðu örneðidir.
l Adým Sayýcý 0, giriþ %I0.2 tarafýndan arttýrýlýr.
l Adým Sayýcý 0, giriþ %I0.3 tarafýndan veya adým 3'e vardýðýnda 0'a reset edilir.
l Adým 0 çýkýþ %Q0.1'i, adým 1 çýkýþ %Q0.2'yi ve adým 2 %Q0.3'ü kontrol
etmektedir.
Aþaðýdaki resim, bu örnek için hem dönüþtürülebilir hem de dönüþtürülemez
programlamayý göstermektedir.
programlama
BLK %SC0
LD
%SC0.3
OR
%I0.3
R
LD
%I0.2
CU
END_BLK
LD
%SC0.0
ST
%Q0.1
LD
%SC0.1
ST
%Q0.2
LD
%SC0.2
ST
%Q0.3
%SC0.3
%SC0
%I0.3
R
%I0.2
CU
CD
%SC0.0
228
%Q0.1
%SC0.1
%Q0.2
%SC0.2
%Q0.3
Dönüþtürülemez
programlama
LD
OR
R
LD
CU
LD
ST
LD
ST
LD
ST
%SC0.3
%I0.3
%SC0
%I0.2
%SC0
%SC0.0
%Q0.1
%SC0.1
%Q0.2
%SC0.2
%Q0.3
Ana Komutlar
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo, Adým Sayýcý fonksiyon bloðunu programlamak için özel durumlarýn
bir listesini içerir.
Özel Durum
Taným
Adým sayýcýyý ilk deðerine getirir.
Adým sayýcý üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
229
Ana Komutlar
12.3
Nümerik Ýþleme
Nümerik Ýþlemeye Giriþ
Genel Bakýþ
Bu kýsým, tanýmlar ve programlama ana noktalarýný kapsamakta ve Nümerik Ýþlemeye
bir giriþ sunmaktadýr.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Konu
Nümerik Komutlara Giriþ
230
Sayfa
231
Atama Komutlarý
232
Karþýlaþtýrma Komutlarý
236
Aritmetik Komutlar
238
Lojik Komutlar
242
Kaydýrma Komutlarý
244
Çevirme Komutlarý
246
Ana Komutlar
Nümerik Komutlara Giriþ
Genel Bakýþ
Nümerik komutlar, genellikle 16-bit'lik word'lere uygulanýr (bkz. Word Nesneleri,
s. 27) ve köþeli parantezler arasýna yazýlýr. Eðer bir önceki lojik iþlemin sonucu
doðru (true) ise (Bool akümülatörü = 1), nümerik komut icra edilir. Eðer bir önceki lojik
iþlemin sonucu yanlýþ (false) ise (Bool akümülatorü = 0), nümerik komut icra edilmez
ve operand deðiþmeden kalýr.
231
Ana Komutlar
Atama Komutlarý
Açýklama
Atama komutlarý, Op2 operandýný, Op1 operandýna yüklemek için kullanýlýr.
Atama
Atama komutlarý için sözdizimi.
[Op1:=Op2]
<=>
Op2 -> Op1
Atama iþlemleri, aþaðýdakiler üzerinde gerçekleþtirilebilir:
l Bit string'leri
l Word'ler
l Word tablolarý
Bit String'lerinin
Atanmasý
Ýþlemler, aþaðýdaki bit string'leri üzerinde gerçekleþtirilebilir (bkz. Yapýlandýrýlmýþ
Nesneler, s. 35):
l Bit string'i -> bit string'i (Örnek 1)
l Bit string'i -> word (Örnek 2)
l Word -> bit string'i (Örnek 3)
l Anlýk deðer -> bit string'i
Örnekler
Bit string'i atamalarýna örnekler.
%Q0:8:=%MW64:8
LD
1
[%Q0:8:=%M64:8]
(Ex. 1)
%MW100:=%I0:16
LD
%I0.2
[%MW100:=%I0:16]
(Ex. 2)
%MW104:16:=%KW0
LDR %I0.3
[%M104:16:=%KW0]
(Ex. 3)
%I0.2
%I0.3
P
Kullaným kurallarý:
l Bit string'i -> word atamasý için: String içindeki bitler, word'e saðdan baþlayarak
(string içindeki ilk bit, word'deki bit 0'a) transfer edilir ve transfere dahil olmayan
word bitleri (uzunluk<16), 0'a set edilir.
l Word -> bit string'i atamasý için: Word bitleri, saðdan (Word biti 0, string içindeki
ilk bit'e) transfer edilir.
232
Ana Komutlar
Bit String'i
Atamalarý
Bit string'i atamalarý için sözdizimi.
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operand 2 (Op2)
:=
[Op1: = Op2 ]
%MWi,%QWi, %SWi
%MWi[MWi],
%Mi:L, %Qi:L, %Si:L,
%Xi:L
Anlýk deðer,
%MWi, %KWi, %IW,
%INWi, %QW, %QNWi,
%SWi, %BLK.x,
%MWi[MWi],
%KWi[MWi],
%Mi:L,%Qi:L, %Si:L,
%Xi:L, %Ii:L
Operand 1 (Op1),
operand 2'nin (Op2)
deðerini alýr
Not: %BLK.x kýsaltmasý (örneðin, %C0.P), herhangi bir fonksiyon bloðu word'ünü
tanýmlamak için kullanýlýr.
Word'lerin
Atanmasý
Atama komutlarý, aþaðýdaki word'ler üzerinde gerçekleþtirilebilir:
l Word -> word (Örnek 1)
l Endekslenmiþ word -> word
l Anlýk deðer -> word (Örnek 3)
l Bit string'i -> word
l Word -> endekslenmiþ word
l Endekslenmiþ word -> endekslenmiþ word (Örnek 2)
l Anlýk deðer -> endekslenmiþ word
l Word -> bit string'i
Örnekler
Word atamalarýna örnekler.
%SW112:=%MW100
%I0.2
%MW0[%MW10]:=%KW0[%MW20]
LD
1
[%SW112:=%MW100]
(Ex. 1)
LD
%I0.2
[%MW0[%MW10]:=]
%KW0[%MW20]
(Ex. 2)
%I0.3
P
%MW10:=100
LDR %I0.3
[%MW10:=100]
(Ex. 3)
233
Ana Komutlar
Sözdizimi
Word atamalarý için sözdizimi.
Operatör
Sözdizimi
:=
[Op1: = Op2 ]
Operand 1 (Op1),
operand 2'nin (Op2)
deðerini alýr
Operand 1 (Op1)
%BLK.x, %MWi,
%QWi, %SWi
%MWi[MWi],
%Mi:L, %Qi:L, %Si:L,
%Xi:L
Operand 2 (Op2 )
Anlýk deðer, %MWi,
%KWi, %IW, %QW,
%SWi, %MWi[MWi],
%KWi[MWi], %INW,
%Mi:L, %Qi:L, %QNW,
%Si:L, %Xi:L, %Ii:L
Not: %BLK.x kýsaltmasý (örneðin, R3.I), herhangi bir fonksiyon bloðu word'ünü
tanýmlamak için kullanýlýr. %Mi:L, %Si:L ve %Xi:L bit string'leri için, bit string'inin
ilkinin temel adresi, 8'in bir katý olmalýdýr (0, 8, 16, ..., 96, ...).
Word
Tablolarýnýn
Atanmasý
Atama iþlemleri, aþaðýdaki word tablolarý üzerinde gerçekleþtirilebilir (bkz. Word
Tablolarý, s. 36):
l Anlýk deðer -> word tablosu (Örnek 1)
l Word -> word tablosu (Örnek 2)
l Word tablosu -> word tablosu (Örnek 3)
Tablo uzunluðu (L), her iki tablo için ayný olmalýdýr.
Örnekler
Word tablo atamalarýna örnekler:
%MW0:10:=100
%I0.2
%MW0:10:=%MW11
%I0.3
P
234
%MW10:20:=%KW30:20
LD
1
[%MW0:10:=100]
(Ex. 1)
LD
%I0.2
[%MW0:10:=%MW11]
(Ex. 2)
LDR %I0.3
[%MW10:20:=%KW30:20]
(Ex. 3)
Ana Komutlar
Sözdizimi
Word tablo atamalarý için sözdizimi:
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operand 2 (Op2 )
:=
[Op1: = Op2 ]
Operand 1 (Op1),
operand 2'nin (Op2)
deðerini alýr
%MWi:L, %SWi:L
%MWi:L, %SWi:L,
Anlýk deðer,
%MWi, %KWi, %IW,
%QW, %SWi, %BLK.x
Not: %BLK.x kýsaltmasý (örneðin, R3.I), herhangi bir fonksiyon bloðu word'ünü
tanýmlamak için kullanýlýr. Bit string'leri %Mi:L, %Si:L ve %Xi:L için, bit string'inin
ilkinin temel adresi, 8'in bir katý olmak zorundadýr (0, 8, 16, ..., 96, ...).
235
Ana Komutlar
Karþýlaþtýrma Komutlarý
Açýklama
Karþýlaþtýrma komutlarý, iki operandý karþýlaþtýrmak için kullanýlýr.
Aþaðýdaki tablo, Karþýlaþtýrma komutu tiplerini listeler.
Komut
Yapý
Fonksiyon
>
Operand 1, operand 2'den büyük mü, test et
>=
Operand 1, operand 2'den büyük mü veya operand 2'ye eþit mi, test et
<
Operand 1, operand 2'den küçük mü, test et
<=
Operand 1, operand 2'den küçük mü veya operand 2'ye eþit mi, test et
=
Operand 1, operand 2'ye eþit mi, test et
<>
Operand 1, operand 2'den farklý mý, test et
Karþýlaþtýrma, LD, AND ve OR komutlarýný takip eden köþeli parantezler içerisinde
icra edilir. Ýstenen karþýlaþtýrma doðru (true) olduðunda, sonuç 1'dir.
Karþýlaþtýrma komutlarýna örnekler.
%Q0.3
LD
ST
%MW10>100
%M0
%Q0.2
LD %M0
AND [%MW20 < %KW35]
ST
%Q0.2
%Q0.4
LD
OR
ST
%MW20<%KW35
%I0.2
[%MW10 > 100]
%Q0.3
%I0.2
[%MW30>=%MW40]
%Q0.4
%MW30>=%MW40
236
Ana Komutlar
Sözdizimi
Karþýlaþtýrma komutlarý için sözdizimi.
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operand 2 (Op2)
>, >=, <,
<=, =, <>
LD [Op1 Operator Op2]
AND [Op1 Operator Op2]
OR [Op1 Operator Op2]
%MWi, %KWi, %INWi,
%IW, %QNWi, %QWi,
%QNWi, %SWi,
%BLK.x
Anlýk deðer, %MWi,
%KWi, %INWi, %IW,
%QNWi, %QW, %SWi,
%BLK.x, %MWi [%MWi],
%KWi [%MWi]
Not: Karþýlaþtýrma komutlarý, parantezler içerisinde kullanýlabilir.
Karþýlaþtýrma komutunun parantezler içerisinde kullanýmýna bir örnek:
LD
%M0
AND(
[%MW20 > 10]
OR
%I0.0
)
ST
%Q0.1
237
Ana Komutlar
Aritmetik Komutlar
Açýklama
Yapý
Aritmetik komutlar, iki operand arasýnda veya bir operand üzerinde aritmetik
iþlemler gerçekleþtirmek için kullanýlýr.
Aþaðýdaki tablo, aritmetik komut tiplerini listelemektedir.
Komut
Fonksiyon
+
Ýki operandý topla
-
Ýki operandý birbirinden çýkar
*
Ýki operandý çarp
/
Ýki operandý böl
REM
Ýki operandýn bölümünden kalan
SQRT
Bir operandýn karekökü
INC
Bir operandý arttýr
DEC
Bir operandý azalt
Aritmetik iþlemler, þu þekilde gerçekleþtirilir:
%M0
%MW0:=%MW10+100
%I0.2
%MW0:=SQRT(%MW10)
%I0.3
P
238
INC %MW100
LD
%M0
[%MW0:=%MW10 + 100]
LD
%I0.2
[%MW0:=SQRT(%MW10)]
LDR %I0.3
[INC %MW100]
Ana Komutlar
Sözdizimi
Sözdizimi, aþaðýdaki tabloda gösterildiði gibi, kullanýlan operatörlere baðlýdýr.
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operandlar 2 ve 3
(Op2 & 3)
+,-,*,/,REM
[Op1: = Op 2 Operatör Op3]
%MWi, %QWi,
%SWi
Anlýk deðer (2),
%MWi, %KWi, %INW,
%IW, %QNW, %QW,
%SWi, %BLK.x
SQRT (1)
[Op1: = SQRT(Op2)]
INC, DEC
[Operatör Op1]
Not: (1) SQRT ile birlikte kullanýldýðýnda, Op2 anlýk deðer olamaz.
239
Ana Komutlar
Taþma ve Hata
Koþullarý
Toplama
l Ýþlem sýrasýnda taþma
Eðer sonuç, -32768 veya +32767 sýnýrlarýný aþarsa, %S18 (taþma) biti, 1'e set
edilir. Bu durumda, sonuç kendi içinde doðru deðildir (bkz. sonraki sayfada Örnek 1).
Kullanýcý programý, %S18 bitini yönetir.
l Sonucun mutlak taþmasý (iþaretsiz arimetik)
Belirli bazý hesaplamalar sýrasýnda, bir operandý iþaretsiz aritmetikte yorumlamak
gerekebilir (o durumda, bit 15, 32768 deðerini temsil eder). Bir operand için
maksimum deðer, 65535'tir. Sonucu 65535'ten büyük olan iki mutlak deðerin
(iþaretsiz) toplanmasý, taþmaya neden olur. Bu, %S17 (elde) sistem biti, 1'e
deðiþtirilerek iþaret edilir ve bu bit, 65536 deðerini temsil eder.
Çýkarma
l Negatif sonuç
Bir çýkarmanýn sonucu 0'dan az ise, sistem biti %S17, 1'e set edilir.
Çarpma
Sonuç, sonuç word'ünün kapasitesini aþarsa, %S18 (taþma) biti, 1'e set edilir ve
sonuç anlamsýzdýr.
Bölme/Kalan
l 0 ile bölme
Bölen 0 ise, bölme mümkün deðildir ve sistem biti %S18, 1'e set edilir. O
durumda sonuç yanlýþtýr.
l Ýþlem sýrasýnda aþma
Bölüm, sonuç word'ünün kapasitesini aþarsa, sistem biti %S18, 1'e set
edilir.
Karekök alma
Karekök alma, sadece pozitif deðerler üzerinde gerçekleþtirilir. Bu yüzden,
sonuç daima pozitiftir. Karekök operandý negatif ise, sistem biti %S18, 1'e set
edilir ve sonuç yanlýþtýr.
Not: Kullanýcý programý, sistem bitleri %S17 ve %S18'i yönetmekten sorumludur.
Bu bitler, kontrolör tarafýndan 1'e set edilir ve yeniden kullanýlabilmeleri için
program tarafýndan reset edilmelidir (örnek için önceki sayfaya bakýnýz).
240
Ana Komutlar
Örnekler
Örnek 1: toplama sýrasýnda taþma.
%M0
LD
%M0
[%MW0:=%MW1 + %MW2]
%MW0:=%MW1+%MW2
%S18
/
LDN
%S18
[%MW10:=%MW0]
%MW10:=%MW0
%S18
LD
%S18
[%MW10:=32767]
R
%S18
%MW10:=32767
%S18
R
Eðer %MW1 =23241 ve %MW2=21853 ise, gerçek sonuç (45094), bir 16-bit word
içinde ifade edilemez, %S18 biti, 1'e set edilir ve elde edilen sonuç (-20442) yanlýþtýr.
Bu örnekte, sonuç 32767'den büyük olduðunda, deðeri 32767'de sabitlenmektedir.
Örnek 2: [%MW2:=%MW0 + %MW1] burada %MW0 =65086, %MW1=65333'tür.
%MW2 word'ü, 64883 sayýsýný içerir. %S17 biti, 1'e set edilir ve 65536 deðerini
temsil eder. Ýþaretsiz aritmetik sonuç;
65536 + 64883 =130419'a eþittir.
Örnek 3: [%MW2:=%MW0 + %MW1] burada %MW0 =45736 (yani, -19800'ün iþaretli deðeri), %MW1=38336 (yani, 27200'ün iþaretli deðeri). Ýki sistem biti %S17 ve
%S18, 1'e set edilir. Ýþaretli aritmetik sonucu, (+18536) yanlýþtýr. Ýþaretsiz aritmetikte,
sonuç (18536 + %S17'nin deðeri, yani 84072) doðrudur.
241
Ana Komutlar
Lojik Komutlar
Açýklama
Yapý
Lojik komutlar, iki word operandý arasýnda veya bir word operandý üzerinde bir
lojik iþlem gerçekleþtirmek için kullanýlýr.
Aþaðýdaki tablo, Lojik komut tiplerini listeler.
Komut
Fonksiyon
AND
Ýki operand arasýnda lojik AND iþlemi (bit olarak)
OR
Ýki operand arasýnda lojik OR iþlemi (bit olarak)
XOR
Ýki operand arasýnda Exclusive OR iþlemi
NOT
Bir operandýn lojik tümleyeni (bit olarak)
Lojik iþlemler, aþaðýdaki gibi gerçekleþtirilir:
%M0
%MW0:=%MW10 AND 16#FF00
LD
%M0
[%MW0:=%MW10 AND 16#FF00]
%MW0:=%KW5 OR %MW10
LD
1
[%MW0:=%KW5 OR %MW10]
%MW102:=NOT (%MW100)
LD
%I0.3
[%MW102:=NOT(%MW100)]
%I0.3
242
Ana Komutlar
Sözdizimi
Sözdizimi, kullanýlan operatörlere baðlýdýr:
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operands 2 ve 3
(Op2 & 3)
AND, OR, XOR
[Op1: = Op 2 Operatör Op3]
NOT
[NOT(Op2)]
%MWi, %QWi,
%SWi
Anlýk deðer (1),
%MWi, %KWi, %IW,
%QW, %SWi,
%BLK.x
Not: (1) NOT ile birlikte kullanýldýðýnda, Op2 anlýk deðer olamaz.
Örnek
Aþaðýdaki, bir lojik AND komutu örneðidir:
[%MW15:=%MW32 AND %MW12]
243
Ana Komutlar
Kaydýrma (Shift) Komutlarý
Açýklama
Kaydýrma komutlarý, bir operandýn bitlerini belirli bir sayýda (pozisyon) saða veya
sola kaydýrmak için kullanýlýr.
Aþaðýdaki tablo, Kaydýrma komut tiplerini listelemektedir.
Komut
Fonksiyon
Lojik kaydýrma
SHL(op2,i)
i pozisyon sola doðru
lojik kaydýrma.
F
i pozisyon saða doðru
lojik kaydýrma.
F
0
%S17
SHR(op2,i)
0
%S17
Döner kaydýrma
ROL(op2,i)
ROR(op2,i)
i pozisyon sola doðru
döner kaydýrma.
i pozisyon saða doðru
döner kaydýrma.
F
0
%S17
F
0
%S17
244
Ana Komutlar
Yapý
Kaydýrma iþlemleri, aþaðýdaki gibi gerçekleþtirilir:
%I0.1
P
%MW0:=SHL(%MW10.5)
%I0.2
P
Sözdizimi
LDR %I0.2
[%MW10 :=ROR(%KW9.8)]
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operand 2 (Op2)
SHL, SHR
[Op1: = Operatör (Op2,i)]
%MWi, %QWi,
%SWi
%MWi, %KWi, %IW,
%QW, %SWi,
%BLK.x
ROL, ROR
%MW10:=ROR(%KW9.8)
LDR %I0.1
[%MW0 :=SHL(%MW10.5)]
245
Ana Komutlar
Çevirme Komutlarý
Açýklama
BCD Kodunun
Gözden
Geçirilmesi
Çevirme komutlarý, sayýlarýn farklý gösterimleri arasýnda çevirme (dönüþtürme)
gerçekleþtirir.
Aþaðýdaki tablo, Çevirme komut tiplerini listeler.
Komut
Fonksiyon
BTI
BCD --> Binary (ikili) çevirme
ITB
Binary --> BCD çevirme
Binary Coded Decimal (Ýkili Kodlanmýþ Onluk) (BCD), dört binary biti kodlayarak bir
onluk rakam (0-9) temsil eder. Bir 16-bit word nesnesi, dört hanede (0000-9999)
ifade edilen bir sayý içerebilir.
Bir çevrim sýrasýnda, deðer BCD deðilse, sistem biti %S18, 1'e set edilir. Bu bit,
program tarafýndan test edilmeli ve 0'a reset edilmelidir.
Onluk sayýlarýn BCD gösterimi:
Onluk
BCD
0
0000
1
0001
2
0010
3
0011
4
0100
5
0101
6
0110
7
0111
8
9
1000
1001
Örnekler:
l %MW5 word'ü, þu ikili deðere karþýlýk gelen "2450" BCD deðerini ifade eder:
0010 0100 0101 0000
l %MW12 word'ü, þu ikili deðere karþýlýk gelen "2450" onluk deðerini ifade eder:
0000 1001 1001 0010
%MW5 word'ü, %MW12 word'üne, BTI komutu kullanýlarak çevrilir.
%MW12 word'ü, %MW5 word'üne, ITB komutu kullanýlarak çevrilir.
Yapý
Çevirme iþlemleri, aþaðýdaki gibi gerçekleþtirilir:
%M0
%MW0:=BTI(%MW10)
%I0.2
%MW10:=ITB(%KW9)
246
LD
%M0
[%MW0 :=BTI(%MW10)]
LD %I0.2
[%MW10 :=ITB(%KW9)]
Ana Komutlar
Sözdizimi
Uygulama
Örnekleri
Operatör
Sözdizimi
Operand 1 (Op1)
Operand 2 (Op2)
BTI, ITB
[Op1: = Operatör (Op2,i)]
%MWi, %QWi,
%SWi
%MWi, %KWi, %IW,
%QW, %SWi,
%BLK.x
BTI komutu, BCD kodlanmýþ tekerlek kodlayýcýlar (thumbwheels) aracýlýðýyla,
kontrolör giriþlerinde bir ayar noktasý (setpoint) deðeri iþlemek için kullanýlýr.
ITB komutu, BCD kodlanmýþ göstergelerde nümerik deðerleri (örneðin, bir hesaplama
sonucu, bir fonksiyon bloðunun mevcut deðeri) görüntülemek için kullanýlýr.
247
Ana Komutlar
12.4
Program Komutlarý
Program Komutlarýna Giriþ
Genel Bakýþ
Bu kýsým, Program komutlarýna bir giriþ saðlar.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
248
Konu
Sayfa
END Komutlarý
249
NOP Komutlarý
251
Jump (Atlama) Komutlarý
252
Altrutin (Subroutine) Komutlarý
253
Ana Komutlar
END Komutlarý
Açýklama
End komutlarý, bir program taramasý icrasýnýn sonunu tanýmlar.
END, ENDC ve
ENDCN
Üç farklý end komutu mevcuttur:
l END: programýn koþulsuz bitimi
l ENDC: Bir önceki test komutunun Bool sonucu 1 ise, programýn bitimidir.
l ENDCN: Bir önceki test komutunun Bool sonucu 0 ise, programýn bitimidir.
Default (varsayýlan) olarak (normal modda), program bitimi aktive edildiði zaman
çýkýþlar güncellenir ve sonraki tarama baþlatýlýr.
Tarama periyodik ise, periyot bitimine ulaþýldýðý zaman çýkýþlar güncellenir ve
sonraki tarama baþlatýlýr.
249
Ana Komutlar
Örnekler
Koþulsuz bir END komutu örneði.
%M1
%Q0.1
%M2
%Q0.2
LD
ST
LD
ST
%M1
%Q0.1
%M2
%Q0.2
...................
END
END
Koþullu bir END komutu örneði.
%M1
%Q0.1
%M2
%Q0.2
LD
ST
LD
ST
%M1
%Q0.1
%M2
%Q0.2
...................
%I0.2
END
%M2
LD
%I0.2
ENDC
LD
%M2
ST
%Q0.2
%Q0.2
...................
END
250
%I0.2 = 1 ise,
program taramasýnýn
bitimi
%I0.2 = 0 ise, yeni
END komutuna kadar
program taramasýný
devam ettirir
END
Ana Komutlar
NOP Komutu
NOP
NOP komutu, herhangi bir iþlem gerçekleþtirmez. Bir programda satýrlarý (lines)
"ayýrmak" (reserve) için kullanýnýz, böylece daha sonra, satýr numaralarýný
deðiþtirmeksizin komutlarý yerleþtirebilirsiniz.
251
Ana Komutlar
Jump (Atlama) Komutlarý
Açýklama
Jump komutlarý bir programýn icrasýnýn hemen kesilmesine ve %Li (i = 0-15)
etiketini taþýyan program satýrýndan sonraki satýrdan devam edilmesine neden olur.
JMP, JMPC ve
JMPCN
Üç farklý Jump komutu mevcuttur:
l JMP: koþulsuz program atlamasý
l JMPC: Bir önceki lojiðin Bool sonucu 1 ise program atlamasý
l JMPCN: Bir önceki lojiðin Bool sonucu 0 ise program atlamasý
Örnekler
Jump komutlarýna örnekler.
000 LD
%M15
001 JMPC %L8
002 LD
[%MW24>%MW12]
003 ST
%M15
004 JMP
%L12
005 %L8
006 LD
%M12
007 AND
%M13
008 ST
%M12
009 JMPCN %L12
010 OR
%M11
011 S
%Q0.0
012 %L12
013 LD
%I0.0
Ana noktalar
%M15 1'de ise %L8
etiketine atlama
%L12 etiketine koþulsuz
atlama
%M2 0'da ise %L12
etiketine atlama
l Jump komutlarýnýn, parantezler arasýnda bulunmasýna izin verilmez ve
bunlar AND(, OR(, ve bir kapa parantez komutu ")" arasýna
yerleþtirilmemelidir.
l Etiket, yalnýzca bir LD, LDN, LDR, LDF veya BLK komutundan önce yerleþtirilmelidir.
l %Li etiketinin etiket numarasý, program içinde sadece bir kere tanýmlanmalýdýr.
l Program atlamasý, akýþ-aþaðý veya akýþ-yukarý olan bir programlama satýrýna ger-
çekleþtirilir. Atlama akýþ-yukarý olduðunda program tarama süresine dikkat edilmelidir.
Aþýlan tarama zamaný, watchdog zamanlayýcýnýn süresinin sona ermesine neden olabilir.
252
Ana Komutlar
Altrutin (Subroutine) Komutlarý
Açýklama
Altrutin komutlarý, bir programýn bir altrutin gerçekleþtirmesine ve sonrasýnda ana
programa geri dönmesine neden olur.
SRn, SRn: ve
RET
Altrutinler üç adýmdan oluþur:
l SRn komutu, bir önceki Bool komutunun sonucu 1 ise, SRn etiketi ile referanslanmýþ altrutini çaðýrýr.
l Altrutin, SRn etiketiyle referanslanýr: TWDLCAA10DRF, TWDLCAA16DRF
için n=0-15; diðer tüm Kontrolörler için n=0-63 arasýnda deðer alabilir.
l Bir altrutinin bitimine yerleþtirilen RET komutu, program akýþýný ana programa
geri döndürür.
Örnek
Altrutin komutlarýna örnekler.
000 LD
%M15
001 AND
%M5
002 ST
%Q0.0
003 LD
[%MW24>%MW12]
004 SR8
005 LD
%I0.4
006 AND
M13
007 _
008 _
009 _
010 END
011
012
013
014
015
010
SR8:
LD
IN
LD
ST
RET
1
%TM0
[%TM0.Q]
%M15
253
Ana Komutlar
Ana noktalar
l Bir altrutin, baþka bir altrutin'i çaðýrmamalýdýr.
l Altrutin komutlarýnýn, parantezler arasýnda bulunmasýna izin verilmez ve
bunlar AND(, OR(, ve bir kapa parantez komutu ")" arasýna
yerleþtirilmemelidir.
l Etiket, sadece bir LD veya bir Bool denkleminin (veya rung) baþlangýcýný iþaret
eden bir BLK komutundan önce yerleþtirilebilir.
l Bir altrutin çaðrýsýný takip eden bir atama komutu bulunmamalýdýr çünkü altrutin,
Bool akümülatörün içeriðini deðiþtirebilir. Bu yüzden geri dönüþte, akümülatör
çaðrý öncesindeki deðerinden farklý bir deðere sahip olabilir. Aþaðýdaki örneði
inceleyiniz.
Bir altrutin programlama örneði.
%I0.0
LD
SR0
ST
%I0.0
LD
ST
SR0
%I0.0
%Q0.0
%Q0.0
>>%SR0
%Q0.0
254
Ýleri Komutlar
13
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Twido programlanabilir kontrolörler için, ileri (advanced) kontrol programlarý
yaratmak için kullanýlan komutlar ve fonksiyon bloklarý hakkýndaki ayrýntýlarý verir.
Bu Bölümde
Neler Var?
Bu bölüm, aþaðýdaki kýsýmlarý içerir:
Kýsým
Konu
13.1
Ýleri Fonksiyon Bloklarý
Sayfa
256
13.2
Saat Fonksiyonlarý
306
255
Ýleri Komutlar
13.1
Ýleri Fonksiyon Bloklarý
Özet
Genel Bakýþ
Bu kýsým, programlama örneklerini de içererek, ileri fonksiyon bloklarýna bir giriþ
saðlamaktadýr.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
Konu
Ýleri Fonksiyon Bloklarý ile Ýliþkilendirilmiþ Bit ve Word Nesneleri
256
Sayfa
257
Ýleri Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri
260
LIFO/FIFO Register Fonksiyon Bloðu (%Ri)
263
LIFO Çalýþmasý
265
FIFO Çalýþmasý
266
Register'larý Programlama ve Konfigüre Etme
267
Darbe Geniþlik Modülasyonu Fonksiyon Bloðu (%PWM)
270
Darbe Jeneratör Çýkýþý Fonksiyon Bloðu (%PLS)
274
Tambur Denetleyici Fonksiyon Bloðu (%DR)
277
Tambur Denetleyici Fonksiyon Bloðunun Çalýþmasý
279
Tambur Denetleyicileri Programlama ve Konfigüre Etme
281
Hýzlý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%FC)
283
Çok Hýzlý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%VFC)
286
Mesajlarýn Ýletimi/Alýmý - Exchange (Deðiþ-tokuþ) Komutu (EXCH)
302
Exchange Kontrol Fonksiyon Bloðu (%MSG)
303
Ýleri Komutlar
Ýleri Fonksiyon Bloklarý ile Ýliþkilendirilmiþ Bit ve Word Nesneleri
Açýklama
Ýleri fonksiyon bloklarý, ana fonksiyon bloklarý ile benzer tipte adanmýþ word'ler ve
bitler kullanýr fakat ana fonksiyon bloklarýna göre daha fazla programlama deneyimi
gerektirir. Ýleri fonksiyon bloklarý aþaðýdakileri kapsar:
l LIFO/FIFO Register'lar (%R)
l Tambur denetleyiciler (%DR)
l Hýzlý sayýcýlar (%FC)
l Çok hýzlý sayýcýlar (%VFC)
l Darbe geniþlik modülasyonu çýkýþý (%PWM)
l Darbe jeneratör çýkýþý (%PLS)
l Shift bit register'ý (%SBR)
l Kaydýrma (Shift) sayýcý (%SC)
l Mesaj kontrol bloðu (%MSG)
257
Ýleri Komutlar
Program
tarafýndan
Eriþilebilir
Nesneler
Aþaðýdaki tablo, çeþitli ileri fonksiyon bloklarý ile iliþkilendirilmiþ word'ler ve bitlere
genel bir bakýþ sunar. Lütfen, aþaðýdaki tablodaki yazma eriþiminin, konfigürasyon
sýrasýnda seçilen "Adjustable" ayarýna baðlý olduðuna dikkat ediniz. Bunu ayarlamak,
bu word'lere TwidoSoft veya operatör arayüzü ile eriþilmesine izin verir veya reddeder.
Ýleri Fonksiyon
Bloðu
Ýliþkili Word'ler ve Bitler
Adres
Yazma
Eriþimi
%R
Word
Register'a eriþim
%Ri.I
Evet
Word
Register çýkýþý
%Ri.O
Evet
Bit
Register çýkýþý dolu
%Ri.F
Hayýr
Bit
Register çýkýþý boþ
%Ri.E
Hayýr
%DR
%FC
%VFC
%PWM
%PLS
258
Word
Mevcut adým numarasý
%DRi.S
Evet
Bit
Son adým, mevcut adýma eþit
%DRi.F
Evet
Word
Mevcut Deðer
%FCi.V
Hayýr
Word
Ön-ayar Deðeri
%FCi.P
Evet
Bit
Tamam (Done)
%FCi.D
Hayýr
Word
Mevcut Deðer
%VFCi.V
Hayýr
Word
Ön-ayar Deðeri
%VFCi.P
Evet
Bit
Sayma Yönü
%VFCi.U
Hayýr
Word
Catch Deðeri
%VFCi.C
Hayýr
Word
Eþik 0 Deðeri
%VFCi.SO
Evet
Word
Eþik 0 Deðeri
%VFCi.S1
Evet
Bit
Taþma
%VFCi.F
Hayýr
Bit
Frekans tamam
%VFCi.M
Evet
Bit
Refleks Çýkýþý 0 Ýzni
%VFCi.R
Evet
Bit
Refleks Çýkýþý 1 Ýzni
%VFCi.S
Evet
Bit
Eþik Çýkýþý 0
%VFCi.TH0
Hayýr
Bit
Frekans Ölçme Zaman Tabaný
%VFCi.T
Evet
Word
1 durumundaki darbenin
%PWMi.R
toplam periyoda oraný (yüzdesi)
Evet
Word
Ön-ayar periyodu
Evet
%PWMi.P
Word
Darbelerin sayýsý
%PLSi.N
Evet
Word
Ön-ayar Deðeri
%PLSi.P
Evet
Bit
Mevcut çýkýþ izinlendi
%PLSi.Q
Hayýr
Bit
Üretim tamam
%PLSi.D
Hayýr
%SBR
Bit
Register Biti
%SBRi.J
Hayýr
%SC
Bit
Adým sayýcý Biti
%SCi.J
Evet
Ýleri Komutlar
Ýleri Fonksiyon
Bloðu
Ýliþkili Word'ler ve Bitler
Adres
Yazma
Eriþimi
%MSG
Bit
Tamam (Done)
%MSGi.D
Hayýr
Bit
Hata (Error)
%MSGi.E
Hayýr
259
Ýleri Komutlar
Ýleri Fonksiyon Bloklarý için Programlama Prensipleri
Genel Bakýþ
Tüm Twido uygulamalarý, Ladder Editöründe yazýlmýþ olsalar bile, List programlarý
formunda saklanýr. Bu yüzden, Twido kontrolörler, List "makinalarý olarak adlandýrýlabilir. "Dönüþtürülemezlik" terimi, TwidoSoft'un, bir List uygulamasýný Ladder
olarak temsil etme ve daha sonra yeniden geri alma yeteneðine gönderme yapar.
Ana fonksiyon bloklarýndaki gibi, ileri fonksiyon bloklarý da, dönüþtürülebilirlik
kurallarýný dikkate almak zorundadýr. List dilindeki dönüþtürülebilir fonksiyon
bloklarýnýn yapýsý, aþaðýdaki komutlarýn kullanýmýný gerektirir:
l BLK: Blok baþlangýcýný ve fonksiyon bloðunun giriþ kýsmýný iþaret eder
l OUT_BLK: Fonksiyon bloðunun çýkýþ kýsmýnýn baþlangýcýný iþaret eder
l END_BLK: Fonksiyon bloðunun sonunu iþaret eder
Not: Bu dönüþtürülebilir fonksiyon bloðu komutlarýnýn kullanýmý, düzgün çalýþan
bir List programý için zorunlu deðildir. Bazý komutlar için, List dilinde, dönüþtürülebilir olmaksýzýn programlama mümkündür.
260
Ýleri Komutlar
Adanmýþ Giriþler
ve Çýkýþlar
Hýzlý Sayýcý, Çok Hýzlý Sayýcý, PLS ve PWM ileri fonksiyonlarý, adanmýþ (dedicated)
giriþ ve çýkýþ'lar kullanýr ama bu bitler, herhangi tek (single) bir blok tarafýndan
kullanýlmasý için özel olarak ayrýlmamýþtýr. Dolayýsýyla, bu adanmýþ kaynaklarýn
kullanýmý, yönetilmelidir. Bu ileri fonksiyonlarý kullanýrken, bu adanmýþ giriþ ve çýkýþ'larýn nasýl tahsis edileceðini belirlemelisiniz. TwidoSoft, bu kaynaklarý konfigüre etmek
için, giriþ ve çýkýþ konfigürasyon detaylarýný görüntüleyerek ve eðer bir adanmýþ giriþ
veya çýkýþ, bir konfigüre edilmiþ blok tarafýndan daha önceden kullanýlmýþ ise, uyarý
görüntüleyerek yardýmcý olur (Bkz. TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu).
Aþaðýdaki tablolar, adanmýþ giriþ ve çýkýþ'lara ve belirli özel fonksiyonlara baðýmlýlýðý
özetler.
Sayma fonksiyonlarý ile kullanýlýrken:
Giriþler
Kullaným
%I0.0.0
%VFC0: Yukarý/Aþaðý yönetim veya B fazý
%I0.0.1
%VFC0: Darbe giriþi veya A fazý
%I0.0.2
%FC0: Darbe giriþi veya %VFC0 ön-ayar giriþi
%I0.0.3
%FC1: Darbe giriþi veya %VFC0 yakalama (capture) giriþi
%I0.0.4
%FC2: Darbe giriþi veya %VFC1 yakalama giriþi
%I0.0.5
%VFC1 ön-ayar giriþi
%I0.0.6
%VFC1: Yukarý/Aþaðý yönetim veya B fazý
%I0.0.7
%VFC1: Darbe giriþi veya A fazý
Sayma fonksiyonlarý veya özel fonksiyonlar ile kullanýlýrken:
Çýkýþlar
Kullaným
%Q0.0.0
%PLS0 veya PWM0 çýkýþý
%Q0.0.1
%PLS1 veya PWM1 çýkýþý
%Q0.0.2
%VFC0 için Refleks çýýþý
%Q0.0.3
%Q0.0.4
%VFC1 için Refleks çýkýþý
%Q0.0.5
261
Ýleri Komutlar
Adanmýþ Giriþ
ve Çýkýþ'larý
Kullanmak
TwidoSoft, adanmýþ giriþ ve çýkýþ'larý kullanmak için aþaðýdaki kurallarý uygular.
l Adanmýþ G/Ç kullanan her bir fonksiyon bloðu, konfigüre edilmeli ve sonrasýnda
uygulama içinde referanslanmalýdýr. Adanmýþ G/Ç, yalnýzca, bir fonksiyon bloðu
konfigüre edildiðinde ve bir program içinde referanslanmadýðýnda tahsis edilir.
l Bir fonksiyon bloðu konfigüre edildikten sonra, adanmýþ giriþ ve çýkýþ, uygulama
tarafýndan veya baþka bir fonksiyon bloðu tarafýndan kullanýlamaz.
Örneðin, eðer %PLS0'ý konfigüre ederseniz, %Q0.0.0'ý, %DR0'da (tambur
denetleyici) veya uygulama lojiðinde (yani, ST %Q0.0.0) kullanamazsýnýz.
l Eðer bir fonksiyon bloðu tarafýndan ihtiyaç duyulan adanmýþ giriþ veya çýkýþ,
hali hazýrda, uygulama tarafýndan veya baþka bir fonksiyon bloðu tarafýndan
kullanýlmaktaysa, bu fonksiyon bloðu konfigüre edilemez.
Örneðin, eðer %FC0'ý, bir yukarý sayýcý olarak konfigüre ederseniz, %VFC0'ý,
%I0.0.2'yi yakalama giriþi olarak kullanmasý için konfigüre edemezsiniz.
Not: Adanmýþ G/Ç'nin kullanýmýný deðiþtirmek için, nesne tipini "not used"a (kullaným
dýþý) ayarlayarak fonksiyon bloðunu konfigüre edilmemiþ hale getiriniz ve sonra
uygulamanýzdaki, fonksiyon bloðuna dair referanslarý kaldýrýnýz.
262
Ýleri Komutlar
LIFO/FIFO Register Fonksiyon Bloðu (%Ri)
Açýklama
Bir register, 16-bitlik 16 Word'e kadar depolama (saklama) yapabilen bir bellek bloðudur.
Bunu iki farklý yolla yapar:
l Kuyruk (Queue), FIFO (First In, First Out- ilk giren ilk çýkar) olarak bilinir.
l Yýðýn (Stack), LIFO (Last In, First Out- son giren ilk çýkar) olarak bilinir.
Resim
Aþaðýda görülen, bir register fonksiyon bloðu resmidir.
%Ri
R
E
I
F
TYPE FIFO
O
Register fonksiyon bloðu
263
Ýleri Komutlar
Parametreler
264
Register fonksiyon bloðu, aþaðýdaki parametrelere sahiptir:
Parametre
Etiket
Deðer
Register numarasý
%Ri
0 ila 3
Tip
FIFO LIFO
Kuyruk (Queue) (varsayýlan seçim)
Yýðýn (Stack)
Giriþ word'ü
%Ri.I
Register giriþ word'ü. Okunabilir, test edilebilir, yazýlabilir.
Çýkýþ word'ü
%Ri.O
Register çýkýþ word'ü. Okunabilir, test edilebilir, yazýlabilir.
Saklama Giriþi (veya
komutu) (store)
I (In)
Bir yükselen kenarda, %Ri.I word'ünün içeriðini,
register'a saklar (store).
Alým Giriþi (veya
komutu) (retrieval)
O (Out)
Bir yükselen kenarda, bir veri word'ünü
%Ri.O word'üne yükler.
Reset Giriþi (veya
komutu)
R (Reset)
1 durumunda, register'ý ilk durumuna getirir.
Boþ Çýkýþý
E (Empty)
Ýliþkili bit %Ri.E, register'ýn boþ olduðunu gösterir.
Test edilebilir.
Dolu Çýkýþý
F (Full)
Ýliþkili bit %Ri.F, register'ýn dolu olduðunu gösterir.
Test edilebilir.
Ýleri Komutlar
LIFO Çalýþmasý
Açýklama
Çalýþma
LIFO çalýþmasýnda (son giren ilk çýkar), girilen son veri, ilk alýnacak olandýr.
Aþaðýdaki tablo LIFO çalýþmasýný tanýmlar.
Adým
1
2
3
Taným
Bir depolama isteði alýndýðýnda
(I giriþinde yükselen kenar veya
I komutunun aktivasyonu), %Ri.I
giriþ word'ünün içeriði (çoktan
yüklenmiþ durumda) yýðýnýn entepesine depolanýr (Þekil-a).
Yýðýn dolduðunda (çýkýþ F=1),
daha fazla depolama yapýlamaz.
Bir alým (retrieval) isteði alýndýðýnda O giriþinde yükselen
kenar veya O komutunun aktivasyonu), en yukarýdaki veri
word'ü (son girilen word) %Ri.O
word'üne yüklenir. (Þekil-b).
Register boþaldýðýnda (çýkýþ
E=1) daha fazla alým yapýlamaz.
Örnek
%Ri.I nýn içeriðinin yýðýnýn en
tepesinde depolanmasý
20
%Ri.I
(a)
20
80
50
Yýðýnýn en tepesindeki veri
word'ünün alýmý.
20
80
50
%Ri.O
20
(b)
Çýkýþ word'ü %Ri.O deðiþmez ve
son deðerini korur. Yýðýn, herhangi
bir anda (R giriþinde 1 durumu
veya R komutunun aktivasyonu)
80
50
resetlenebilir. Sonrasýnda pointer
tarafýndan iþaret edilen eleman,
yýðýnýn en tepesindekidir.
265
Ýleri Komutlar
FIFO Çalýþmasý
Açýklama
FIFO çalýþmasýnda (ilk giren ilk çýkar), girilen ilk veri, alýnacak ilk veridir.
Çalýþma
Aþaðýdaki tablo FIFO çalýþmasýný tanýmlar.
Adým
1
2
3
266
Taným
Bir depolama isteði alýndýðýnda
(I giriþinde yükselen kenar veya
I komutunun aktivasyonu), giriþ
word'ü %Ri.I' nýn içeriði (çoktan
yüklenmiþ durumda), kuyruðun
en tepesine depolanýr (þekil-a).
Kuyruk dolduðunda (çýkýþ F=1,
daha fazla depolama yapýlamaz.
Bir alým isteði alýndýðýnda (O
giriþinde yükselen kenar veya O
komutunun aktivasyonu),
kuyruðun en arkasýndaki veri
word'ü, çýkýþ word'ü %Ri.O' ya
yüklenir ve register' ýn içeriði,
kuyrukta bir yer aþaðýya
kaydýrýlýr (þekil-b). Register
dolduðunda daha fazla
depolama yapýlamaz.
Çýkýþ word'ü %Ri.O, deðiþmez
ve deðerini korur. Kuyruk,
herhangi bir anda (R giriþinde
1 durumu veya R komutunun
aktivasyonu) resetlenebilir.
Örnek
%Ri.I' nýn içeriðinin, kuyruðun
tepesinde depolanmasý.
20
%Ri.I
(a)
20
80
50
Daha sonra %Ri.O' ya yüklenen
ilk verinin alýmý
20
80
50
(b)
%Ri.O
50
20
80
Ýleri Komutlar
Register'larý Programlama ve Konfigüre Etme
Açýklama
Aþaðýdaki programlama örneði, bir bellek word'ünün (%MW34), bir register'a (%R2.I)
yüklenmesini gösterir. Bu iþlem, %I0.2 depolama isteði üzerine, eðer %R2 register' ý
dolu deðil (%R2.F=0) ise yapýlmaktadýr. Register' daki depolama isteði, %M1
tarafýndan yapýlýyor. Alým isteði, %I0.3 giriþi tarafýndan yapýlmakta ve %R2.O,
%MW20 'ye, eðer register boþ deðilse (%R2.E=0) yüklenmektedir.
1. Register'daki bir depolama isteði, %M1 tarafýndan yapýlmaktadýr.
2. Bir bellek word'ü (%MW34), register'a (%R2.I) yüklenmektedir.
3. Bu iþlem, %I0.2'de bir depolama isteði üzerine %R2 register'ý dolu deðilse
(%R2.F=0) gerçekleþtirilmektedir.
267
Ýleri Komutlar
Programlama
Örneði
Aþaðýda, bir register fonksiyon bloðu, dönüþtürülebilir ve dönüþtürülemez
programlama örnekleri ile birlikte sunulmuþtur.
R
E
%R2
%M1
I
F
TYPE FIFO
%I0.3
O
%I0.3
%R2.E
%MW20:=%R2.0
%I0.2
%R2.F
%R2.1:=%MW34
%M1
Ladder diyagramý
BLK
%R2
LD
%M1
I
LD
%I0.3
O
END_BLK
LD
%I0.3
ANDN
%R2.E
[%MW20:=%R2.0]
LD
%I0.2
ANDN
%R2.F
[%R2.1:=%MW34]
ST
%M1
Dönüþtürülebilir program
268
LD
%M1
I
%R2
LD
%I0.3
O
%R2
ANDN
%R2.E
[%MW20:=%R2.0]
LD
%I0.2
ANDN
%R2.F
[%R2.1:=%MW34]
ST
%M1
Dönüþtürülemez program
Ýleri Komutlar
Konfigürasyon
Konfigürasyon sýrasýnda girilmesi gereken yegane parametre, register tipidir:
l FIFO (varsayýlan), veya
l LIFO
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo register' larý programlama ve konfigüre etmenin özel durumlarýnýn
bir listesini içerir.
Özel Durum
Taným
(%S0=1) etkisi
Register'ýn içeriðini ilk hale getirir. Çýkýþ E ile
iliþkilendirilmiþ çýkýþ biti %Ri.E, 1 yapýlýr.
Bir kontrolör durmasýnýn ýlýk yeniden
baþlatmasýnýn (%S1=1) etkisi
Ne Register'ýn mevcut deðeri üzerine ne de çýkýþ
bitlerinin durumu üzerinde herhangi bir etkisi yoktur.
269
Ýleri Komutlar
Darbe Geniþlik Modülasyonu Fonksiyon Bloðu (%PWM)
Açýklama
Darbe Geniþlik Modülasyonu (%PWM) fonksiyon bloðu, adanmýþ çýkýþ kanallarý
%Q0.0 veya %Q0.1 üzerinde bir kare dalga üretir. %PWM, ya sinyal geniþliðini ya
da duty cycle'ý deðiþtirmenize olanak saðlar. Bu iki kanal için, röle çýkýþlý kontrolörler,
bir frekans kýsýtlamasýndan dolayý bu fonksiyonu desteklememektedir. Ýki %PWM
bloðu mevcuttur. %PWM0, %Q0.0.0 adanmýþ çýkýþýný kullanýrken; %PWM1
%Q0.0.1 adanmýþ çýkýþý kullanýr. %PLS fonksiyon bloðu da ayný adanmýþ çýkýþlarý
kullanmaya çalýþýr, dolayýsýyla bu iki fonksiyon arasýnda seçim yapmanýz gerekmektedir.
Resim
PWM bloðu ve zamanlama diyagramý:
%PWM0
IN
programlanabilir geniþlik
Tp
TB
%PWMi.P
konfigüre edilebilir
sabit periyot
T
270
Ýleri Komutlar
Parametreler
Aþaðýdaki tablo PWM fonksiyon bloðu parametrelerini listeler.
Parametre
Etiket
Taným
Zaman tabaný
TB
0.1ms1, 10ms, 1s (varsayýlan deðer)
Ön-ayar
Periyodu
%PWMi.P
0 < %PWMi.P <= 32767; 10 ms veya 1 sn zaman tabaný
0 < %PWMi.P <= 255; 0,57 ms veya 0,142 ms zaman tabaný
0 = Fonksiyon kullanýmda deðil
Darbe Oraný
(Duty cycle)
%PWMi.R
Bu deðer, 1 durumundaki bir sinyalin bir periyoda oranýný
(yüzdesini) verir. Böylece Tp geniþliði aþaðýdakine eþittir:
Tp = T * (%PWMi.R/100). Kullanýcý uygulamasý, %PWMi.R
deðerini yazar. Geniþlik modülasyonunu kontrol eden
word budur. T tanýmý için, bkz. "periyotlarýn aralýðý".
Varsayýlan deðer 0'dýr. Ve 100'den daha büyük deðerler
100'e eþit kabul edilir.
Darbe
üretim giriþi
IN
1 durumunda, darbe geniþlik modülasyonu sinyali, çýkýþ
kanalýnda üretilir. 0 durumunda, çýkýþ kanalý 0'a set edilir.
Not:
1. Bu zaman tabaný, röle çýkýþlý Twido kontrolörler için tavsiye edilmez.
Periyotlarýn aralýðý Ön-ayar deðeri ve zaman tabaný, konfigürasyon sýrasýnda deðiþtirilebilir. Bunlar, sinyal
periyodu T=%PWMi.P * TB 'yi sabitlemek için kullanýlýr. Daha düþük yüzdelerin elde edilmesi için, seçilen %PWMi.P'nin daha büyük olmasý gerekir. Mevcut periyot aralýklarý:
l
l
l
l
0.142 ms ila 36.5 ms , 0.142 ms adýmlarda (27.4Hz - 7kHz)
0.57 ms ila 146 ms , 0.57 ms adýmlarda (6.84Hz - 1.75kHz)
20 ms ila 5.45 dakika , 10 ms adýmlarda
2s ila 9.1 saat , 1 s adýmlarda
271
Ýleri Komutlar
Çalýþma
Çýkýþ sinyalinin frekansý, zaman tabaný TB ve ön-ayarlanmýþ %PWMi.P seçilerek
ayarlanýr. Programda %PWMi.R oranýný deðiþtirmek sinyalin geniþliðini modüle
eder. Aþaðýda, deðiþken duty cycle'lý PWM fonksiyon bloðu için bir darbe diyagramý
verilmiþtir.
PWM fonksiyon bloðu için darbe diyagramý
Giriþ IN
80%
50%
20%
Yüzde
Adanmýþ Çýkýþ
Programlama
ve
Konfigürasyon
Bu örnekte, sinyal geniþliði, program tarafýndan, kontrolör giriþleri %I0.0.0 ve
%I0.0.1'in durumuna göre deðiþtirilir. Eðer %I0.0.1 ve %I0.0.2, 0'a set edilmiþ ise
%PWM0.R oraný %20 ye ayarlanýr. 1 durumundaki sinyal süresi þöyle hesaplanýr:
20% x 500 ms = 100 ms.
Eðer %I0.0.0, 0'a ve %I0.0.1, 1'e set edilmiþ ise, %PWM0.R oraný %50'ye ayarlanýr
(süre 250 ms).
Eðer %I0.0.0 ve %I0.0.1 1'e set edilmiþ ise, %PWM0.R oraný %80'e ayarlanýr (süre
400 ms).
Programlama örneði:
%I0.0
%I0.1
/
/
%I0.0
%I0.1
%PWM0.R:=20
%PWM0.R:=50
/
%I0.0
%I0.1
%PWM0.R:=80
%I0.2
%PWM0
IN
LDN
%I0.0
ANDN %I0.1
[%PWM0.R:=20]
LD
%I0.0
ANDN %I0.1
[%PWM0.R:=50]
LD
%I0.0
AND
%I0.1
[%PWM0.R:=80]
BLK
%PWM0
LD
%I0.2
IN
END_BLK
TB
%PWMi0.P
272
Ýleri Komutlar
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo PWM fonksiyon bloðunu programlamak için özel durumlarýn bir
listesini verir.
Özel Durum
Taným
(%S0=1) etkisi
%PWMi.R oranýný 0'a set eder. Ek olarak,
%PWMi.P'nin deðeri, konfigüre edilmiþ deðerine
resetlenir ve bu, Animasyon Tablo Editörü veya
opsiyonel Operatör Ekraný ile yapýlmýþ deðiþikliklerin yerini alýr.
Hiçbir etkisi yoktur
0.142ms veya 0.57ms zaman tabaný
kullanmak
Çýkýþ %Q0.0.0'ý veya %Q0.0.1'i bir programlama
cihazý kullanarak zorlamak, sinyal üretimini
durdurmaz.
273
Ýleri Komutlar
Darbe Jeneratör Çýkýþý Fonksiyon Bloðu (%PLS)
Açýklama
%PWM fonksiyon bloðu, adanmýþ çýkýþ kanallarý %Q0.0 veya %Q0.1 üzerinde bir
kare dalga üretir. %PWM, ya sinyal geniþliðini ya da duty cycle'ý deðiþtirmenize
olanak saðlar. Bu iki kanal için, röle çýkýþlý kontrolörler, bir frekans kýsýtlamasýndan
dolayý bu fonksiyonu desteklememektedir. Ýki %PWM bloðu mevcuttur. %PWM0,
%Q0.0.0 adanmýþ çýkýþýný kullanýrken; %PWM1, %Q0.0.1 adanmýþ çýkýþý kullanýr.
%PLS fonksiyon bloðu da ayný adanmýþ çýkýþlarý kullanmaya çalýþýr, dolayýsýyla
bu iki fonksiyon arasýnda seçim yapmanýz gerekmektedir.
Gösterim
%PLS0
IN
Q
Programlanabilir
Tp
TB
%PLSi.P
Adjust
R
274
D
T
Konfigüre edilebilen
sabit periyot
Ýleri Komutlar
Karakteristikler
Aþaðýdaki tablo, PLS fonksiyon bloðunun karakteristiklerini içerir:
Fonksiyon Nesne
Taným
Zaman tabaný TB
0.142 ms, 0.57 ms, 10ms, 1saniye
Ön-ayar
periyodu
%PLSi.P
%PLS1 çýkýþý, %PLS1.N'ye ulaþýldýðýnda darbe üretimini durdurmaz. Bu yalnýzca %PLS0 için geçerlidir. 10 ms veya 1 saniye
zaman tabaný ile 0 < %PLSi.P <= 32767; 0.57 ms veya 0.142 ms
zaman tabaný ile 0< %PLSi.P <= 255; 0 = Fonksiyon kullanýlmýyor.
Darbelerin
sayýsý
%PLSi.N
T periyodunda üretilecek darbelerin sayýsý, sýnýrlý olabilir.
(0 < %PLSi.N < 32767). Varsayýlan deðer, 0'a set edilir. Sýnýrsýz
sayýda darbe üretmek için, %PLSi.N'yi sýfýra set ediniz. Darbelerin sayýsý, Adjustable (Ayarlanabilir) ayarýndan baðýmsýz olarak
her zaman deðiþtirilebilir.
Adjustable
Y/N
Y'ye set edilmiþse, ön-ayardeðeri %PLSi.N'yi, HMI veya Animasyon
Tablo Editörü aracýlýðýyla deðiþtirmek mümkündür. N'ye set edilmiþse, ön-ayara eriþim yoktur.
Darbe
üretim
giriþi
IN
1 durumunda, adanmýþ çýkýþ kanalýnda, darbe üretimi gerçekleþtirilir. 0 durumunda, çýkýþ kanalý 0'a set edilir.
Reset giriþi
R
1 durumunda, %PLSi.Q ve %PLSi.D çýkýþlarýnýn darbe sayýsýný
0'a reset eder.
Mevcut
darbe
çýkýþ
üretimi
%PLSi.Q
1 durumunda, darbe sinyalinin, konfigüre edili adanmýþ çýkýþ
kanalýnda üretildiðini gösterir.
%PLSi.D
Darbe
üretimi
tamam çýkýþý
1 durumunda, sinyal üretimi tamamlanmýþtýr. Ýstenilen sayýda
darbeye ulaþýlmýþtýr.
Periyotlarýn aralýðý Ön-ayar deðeri ve zaman tabaný, konfigürasyon sýrasýnda deðiþtirilebilir. Bunlar, sinyal
periyodu T=%PLSi.P * TB 'yi sabitlemek için kullanýlýr. Daha düþük yüzdelerin elde edilmesi için, seçilen %PLSi.P'nin daha büyük olmasý gerekir. Mevcut periyot aralýklarý:
l
l
l
l
0.142 ms ila 36.5 ms , 0.142 ms adýmlarda (27.4Hz - 7kHz)
0.57 ms ila 146 ms , 0.57 ms adýmlarda (6.84Hz - 1.75kHz)
20 ms ila 5.45 dakika , 10 ms adýmlarda
2 s ila 9.1 saat , 1 s adýmlarda
275
Ýleri Komutlar
Çalýþma
Aþaðýda, %PLS fonksiyon bloðunun darbe diyagramý verilmiþtir.
Giriþ IN
Adanmýþ Çýkýþlarýn
Sayýsý
%PLSi.Q
%PLSi.D
Özel Durumlar
Özel durum
Taným
Soðuk yeniden baþlatma (%S0=1) %PLSi.P'yi konfigürasyon sýrasýnda tanýmlanmýþ deðere set eder.
276
Ilýk yeniden baþlatmanýn
(%S1=1) etkisi
Hiçbir etkisi yoktur
Bir kontrolör durmasýnýn
etkisi
Çýkýþ %Q0.0.0 veya %Q0.0.1, sistem biti %S8'in durumuna
bakýlmaksýzýn 0'a set edilir.
Ön-ayarý (%PLSi.P)
deðiþtirmenin etkisi
Etkisini hemen gösterir.
0.142ms veya 0.57ms
Zaman tabaný kullanmak
Çýkýþ %Q0.0.0 veya %Q0.0.1'i, bir programlama cihazý
kullanarak zorlamak, sinyal üretimini durdurmaz.
Ýleri Komutlar
Tambur Denetleyici fonksiyon bloðu (%DR)
Açýklama
Tambur denetleyici, dýþ olaylara göre adým deðiþtiren bir elektromekanik tambur
denetleyiciye benzer bir prensiple çalýþýr. Her bir adýmda kam milinin yüksek noktasý, kontrol sistemi tarafýndan icra edilen bir komut verir. Tambur denetleyici için bu
yüksek noktalar herbir adým için 1 durumu ile sembolize edilir ve kontrol bitleri olarak bilinen çýkýþ bitleri %Qi.j'ye veya dahili bitler %Mi'ye atanýr.
Resim
Aþaðýdaki resimde, bir tambur denetleyici fonksiyon bloðu gösterilmiþtir.
%DRi
R
F
U
STEPS 8
Tambur Denetleyici Fonksiyon Bloðu
277
Ýleri Komutlar
Parametreler
Tambur denetleyici fonksiyon bloðu, aþaðýdaki parametrelere sahiptir:
Parametre
Etiket
Deðer
Numara
%DRi
0-3 Kompakt Kontrolör; 0-7 Modüler Kontrolör
Mevcut adým numarasý
%DRi.S
0-%DRi.S-7. Okunabilen ve yazýlabilen word.
Yazýlan deðer, bir onluk (decimal) anlýk deðer
almak zorundadýr. Yazýldýðýnda, fonksiyon bloðunun
bir sonraki icrasýnda etkisini gösterir.
Adým 0'a dön giriþi
(veya komutu)
R (Reset)
1 durumunda, tambur denetleyiciyi adým 0'a set eder.
Ýlerle giriþi (veya
komutu)
U (Up)
Yükselen kenar tambur denetleyicinin bir adým ilerlemesine neden olur ve kontrol bitlerini günceller.
Çýkýþ
F (Full)
Mevcut adýmýn son tanýmlanan adýma eþit olduðunu
belirtir. Ýliþkilendirilmiþ %DRi.F test edilebilir.
(örneðin, %DRi.F=1, eðer %DRi.S= konfigüre edilen adým sayýsý -1 ise)
Adým sayýsý
Kontrol bitleri
278
1 ila 8 (varsayýlan)
Adýmla ilgili ve Konfigürasyon Editöründe tanýmlanmýþ çýkýþlar ve dahili bitler (16 kontrol biti)
Ýleri Komutlar
Tambur Denetleyici Fonksiyon Bloðunun Çalýþmasý
Açýklama
Tambur denetleyici aþaðýdakilerden oluþur:
l Sekiz adýmda (0-7) organize edilmiþ bir sabit veri matrisi ve 0'dan F'ye kadar
numaralanmýþ sütunlarda düzenlenmiþ 16 veri biti (adýmýn durumu).
l Ya %Q0.i veya %Q1.i çýkýþlarýna ya da %Mi dahili bitlerine karþýlýk gelen bir
kontrol bitleri listesi. Mevcut adým sýrasýnda, kontrol bitleri bu adým için tanýmlanmýþ ikili (binary) durumlarý alýr.
Aþaðýdaki tablodaki örnek, tambur denetleyicinin ana karakteristiklerini özetler.
1
2
D
E
F
Kontrol Bitleri %Q0.1
Sütun
0
%Q0.3
%Q1.5
%Q0.6
%Q0.5
%Q1.0
Adým 0
0
0
1
1
1
0
Adým 1
1
0
1
1
0
0
Adým 5
1
1
1
0
0
0
Adým 6
0
1
1
0
1
0
Adým 7
1
1
1
1
0
0
Çalýþma
Yukarýdaki örnekte, adým 5, mevcut adýmdýr, kontrol bitleri %Q0.1, %Q0.3 ve
%Q1.5, 1 durumuna; kontrol bitleri %Q0.6, %Q0.5 ve %Q1.0, 0 durumuna set edilmiþtir.
Mevcut adým numarasý, U giriþindeki her bir yükselen kenarda (veya U komutunun
aktivasyonunda) bir arttýrýlýr. Mevcut adým, program tarafýndan deðiþtirilebilir.
Zamanlama
Diyagramý
Aþaðýdaki diyagram, tambur denetleyici çalýþmasýnýn zamanlamasýný gösterir.
Giriþ
U:
Giriþ
R:
Adým No.
%DRi.S
Çýkýþ
%DRi.F
0
1
2
3
L-1
0
1
2
0
1
279
Ýleri Komutlar
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo tambur denetleyici çalýþmasý için özel durumlarýn bir listesini içerir.
Özel Durum
Taným
Bir soðuk yeniden baþlat- Tambur denetleyiciyi, adým 0'a reset eder (Kontrol bitlerini
güncelleyerek).
manýn (%S0=1) etkisi
Bir ýlýk yeniden baþlatma- Mevcut adýmdan sonra kontrol bitlerini günceller
nýn (%S1=1) etkisi
280
Bir program atlamasýnýn
etkisi
Eðer tambur denetleyici taranmýyorsa kontrol bitleri 0'a reset
edilmez.
Kontrol bitlerini
güncellemek
Yalnýzca, bir adým deðiþikliði olduðunda veya bir ýlýk veya soðuk
yeniden baþlatma durumunda gerçekleþir.
Ýleri Komutlar
Tambur Denetleyicileri Programlama ve Konfigüre Etme
Açýklama
Aþaðýdaki, bir tambur denetleyiciyi programlamak ve konfigüre etmek için bir örnektir.
%I0.1 giriþinin 1 yapýldýðý her zaman, ilk 6 çýkýþ (%Q0.0 ila%Q0.5) ardarda aktive
edilir. I0.0 giriþi, çýkýþlarý 0'a reset eder.
Programlama
Örneði
Aþaðýdaki resim, bir tambur denetleyici fonksiyon bloðu ile birlikte dönüþtürülebilir ve
dönüþtürülemez programlama örneklerini verir.
%I0.0
%Q0.8
%DR1
R
F
%I0.1
U
STEPS 6
Ladder diyagramý
BLK
%DR1
LD
%I0.0
R
LD
%I0.1
U
OUT_BLK
LD
F
ST
%Q0.8
END_BLK
Dönüþtürülebilir program
LD
R
LD
U
LD
ST
%I0.0
%DR1
%I0.1
%DR1
%DR1.F
%Q0.8
Dönüþtürülemez program
281
Ýleri Komutlar
Konfigürasyon
Aþaðýdaki bilgi, konfigürasyon sýrasýnda tanýmlanýr:
l Adýmlarýn sayýsý: 6
l Her bir tambur denetleyici adýmý için çýkýþ durumlarý (kontrol bitleri).
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Step 1 :
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Step 2 :
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Step 3 :
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Step 4 :
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Step 5 :
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Step 6 :
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
l Kontrol bitlerinin atanmasý
282
1 : %Q0.0
4 : %Q0.1
2 : %Q0.2
5 : %Q0.3
3 : %Q0.4
6 : %Q0.5
Ýleri Komutlar
Hýzlý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%FC)
Açýklama
Hýzlý sayýcý fonksiyon bloðu (%FC), ya bir yukarý sayýcý ya da bir aþaðý sayýcý olarak
hizmet eder. Dijital giriþlerin yükselen kenarlarýný, 5 kHz frekansa kadar sayabilir.
Hýzlý sayýcýlar, belirli donaným kesmeleri tarafýndan yönetildiði için, maksimum
frekans örnekleme deðerlerinin korunmasý, spesifik uygulamanýza ve donaným
konfigürasyonunuza baðlý olarak deðiþkenlik gösterebilir.
Kompakt kontrolörler, maksimum üç adet hýzlý sayýcý kullanmak üzere konfigüre edilebilirken; Modüler kontrolörler için bu adet, maksimum ikidir. Hýzlý sayýcý fonksiyon bloklarý %FC0, %FC1, ve %FC2 sýrasýyla adanmýþ giriþler %I0.0.2, %I0.0.3 ve %I0.0.4'ü
kullanýr. Bu bitler kendi özel kullanýmlarý için ayrýlmýþtýr. Bu adanmýþ kaynaklar için
bu bitlerin tahsisi, diðer fonksiyon bloklarýnýn kullanýmý ile birlikte, göz önünde bulundurulmalýdýr.
Resim
Aþaðýdaki, bir Hýzlý Sayýcý fonksiyon bloðu örneðidir.
%FC0
IN
D
TYPE
ADJ
%FC0.P
R
283
Ýleri Komutlar
Parametreler
Aþaðýdaki tablo, Hýzlý Sayýcý fonksiyon bloðu için olan parametreleri listeler.
Parametre
Etiket
Taným
Yön
TYPE
Konfigürasyonda ayarlanýr. Ya yukarý-sayma ya da
aþaðý-saymaya ayarlanabilir.
Ön-ayar deðeri %FCi.P
Ýlk deðer, 1 ile 65535 arasýnda set edilir.
Y/N
Adjustable
(Ayarlanabilir)
Y'ye set edilmiþse, ön-ayar deðeri %FCi.P'yi ve %FCi.V'yi,
Operatör Ekraný veya Animasyon Tablo Editörü ile deðiþtirmek mümkündür. N'ye set edilmiþse, ön-ayara eriþim yoktur.
Mevcut deðer %FCi.V
Mevcut deðer, seçilen yukarý veya aþaðý sayma fonksiyonuna
göre, artým ve azalým sayar. Yukarý sayma için, mevcut deðer
0'a reset olur ve 65536'ya kadar yukarý sayabilir. Aþaðý sayma
için, mevcut deðer, ön-ayar deðeri %FCi.P'ye reset olur ve 0'a
kadar aþaðý sayabilir.
Ýzin Giriþi
IN
1 durumunda, mevcut deðer, fiziksel giriþe uygulanan darbelere göre güncellenir. 0 durumunda, mevcut deðer, son
deðerinde tutulur.
Reset
%FCi.R
Bloðu ilk-deðerlemek için kullanýlýr. 1 durumunda, mevcut deðer;
yukarý-sayýcý olarak konfigüre edilmiþse, 0'a reset edilir veya
aþaðý-sayýcý olarak konfigüre edilmiþse, %FCi.P'ye set edilir. Tamam biti %FCi.D, kendi varsayýlan deðerine yeniden set edilir.
Tamam (Done) %FCi.D
Bu bit, 1'e set edilir: Bir yukarý-sayýcý olarak konfigüre edilmiþse,
%FCi.V, %FCi.P'ye ulaþmýþtýr veya bir aþaðý sayýcý olarak konfigüre edilmiþse, %FCi.V, 0 'a ulaþmýþtýr. Bu salt-oku bit,
yalnýzca %FCi.R 1'e set edilerek reset edilebilir.
Özel not
Eðer ayarlanabilir olarak konfigüre edilmiþse, uygulama, ön-ayar deðeri %FCi.P'yi
ve mevcut deðer %FCi.V'yi herhangi bir anda deðiþtirebilir. Fakat yeni bir deðer, yalnýzca giriþ reseti aktif ise veya %FCi.D çýkýþýnýn yükselen kenarýnda ise hesaba katýlýr. Bu, bir tek darbe kaybý olmaksýzýn ardýþýl farklý saymalara olanak saðlar.
Çalýþma
Yukarý sayýcý olarak konfigüre edilmiþse, adanmýþ giriþte bir yükselen kenar göründüðünde, mevcut deðer, bir arttýrýlýr. Deðer ön-ayar deðeri %FCi.P'ye eþit olduðunda, Tamam çýkýþ biti %FCi.D, 1 yapýlýr ve mevcut deðer %FCi.V'ye sýfýr yüklenir.
Aþaðý sayýcý olarak konfigüre edilmiþse, adanmýþ giriþte bir yükselen kenar göründüðünde, mevcut deðer bir azaltýlýr. Deðer sýfýr olduðunda, Tamam çýkýþ biti
%FCi.D, 1 yapýlýr ve ön-ayar deðeri %FCi.P, mevcut deðer %FCi.V'ye yüklenir.
284
Ýleri Komutlar
Konfigürasyon
ve
Programlama
Bu örnekte uygulanan, %I1.1'e set edilmiþken, 5000'e kadar yukarý sayar. %FC0
için giriþ, adanmýþ giriþ %I0.0.2'dir. Ön-ayar deðerine ulaþýldýðýnda, %FC0.D;
%FC0.R, %I1.2 ve %M0'ýn "AND'lenmesi" nin sonucu tarafýndan reset edilinceye
kadar, "on" konumuna gelir ve orada kalýr.
%I1.1
I1.2
Özel Durumlar
%Q0.0
IN
%FC0
R
TYPE UP
ADJY
%FC0.P 5000
%M0
BLK
%FC0
LD
%I1.1
IN
LD
%I1.2
AND
%MO
R
OUT_BLK
LD D
ST %Q0.0
END_BLK
Aþaðýdaki tablo, %FC fonksiyon bloðunun programlanmasý için özel durumlarýn
bir listesini içermektedir.
Özel Durum
D
Taným
Soðuk yeniden baþlatmanýn
(%S0=1) etkisi
Tüm %FC özelliklerini, kullanýcý veya kullanýcý uygulamasý tarafýndan konfigüre edilmiþ deðerler ile resetler.
Hiçbir etkisi yoktur.
Kontrolör durmasýnýn etkisi
%FC, kontrolörün durdurulduðu anda etkili olan özellik
(attribute) ayarlarý ile saymaya devam eder.
285
Ýleri Komutlar
Çok Hýzlý Sayýcý Fonksiyon Bloðu (%VFC)
Açýklama
286
Çok Hýzlý Sayýcý fonksiyon bloðu (%VFC), TwidoSoft kullanýlarak konfigüre edilebilir ve aþaðýdaki fonksiyonlardan herhangi birini gerçekleþtirir:
l Yukarý/Aþaðý Sayýcý
l Yukarý/Aþaðý Ýki-Fazlý Sayýcý
l Tek Yukarý Sayýcý
l Tek Aþaðý Sayýcý
l Frekansmetre
%VFC, dijital giriþlerin, 20 kHz frekanslara kadar sayýlmasýný saðlar. Kompakt
kontrolörler, bir adet çok hýzlý sayýcý konfigüre edebilirken, Modüler kontrolörler iki
adede kadar çok hýzlý sayýcý konfigüre edebilir.
Ýleri Komutlar
Adanmýþ G/Ç
Atamalarý
Çok Hýzlý Sayýcý fonksiyon bloklarý, adanmýþ giriþleri ve yardýmcý giriþ ve çýkýþ'larý
kullanýr. Bu giriþ ve çýkýþ'lar, kendi özel kullanýmlarý için ayrýlmamýþtýr. Bunlarýn
tahsisi, diðer fonksiyon bloklarýn bu adanmýþ kaynaklar için kullanýmý ile göz
önünde bulundurulmalýdýr. Aþaðýdaki tablo, bu atamalarý özetler:
Ana giriþler
%VFC
Yardýmcý giriþler
Refleks çýkýþý
Ön-ayar
Giriþi
Ipres
Yakalama
Giriþi Ica
Ýlk
Refleks
Çýkýþý
Ýkinci
Refleks
Ç
Seçilen Kullaným Ýlk Giriþ
(darbeler) IA
Ýkinci Giriþ
(darbeler veya
Yuk./Aþ.) IB
Yukarý/Aþaðý
sayýcý
%I0.0.0
%I0.0.2
(Gösterir Yuk.=1/ Opsiyonel
Aþ.=0)
%I0.0.3
Opsiyonel
%Q0.0.2
Opsiyonel
%Q0.0.3
Opsiyonel
Yukarý/Aþaðý Ýki- %I0.0.1
Fazlý sayýcý
(Darbeler)
%I0.0.0 (darbe
faz B)
%I0.0.2
Opsiyonel
%I0.0.3
Opsiyonel
%Q0.0.2
Opsiyonel
%Q0.0.3
Opsiyonel
Tek Yukarý
sayýcý
%I0.0.1
(Darbeler)
Kullanýlmaz
%I0.0.2
Opsiyonel
%I0.0.3
Opsiyonel
%Q0.0.2
Opsiyonel
%Q0.0.3
Opsiyonel
Tek Aþaðý
sayýcý
%I0.0.1
(Darbeler)
Kullanýlmaz
%I0.0.2
Opsiyonel
%I0.0.3
Opsiyonel
%Q0.0.2
Opsiyonel
%Q0.0.3
Opsiyonel
Frekans
sayýcý
%I0.0.1
(Darbeler)
Kullanýlmaz
Kullanýlmaz Kullanýlmaz Kullanýlmaz Kullanýlmaz
Yukarý/Aþaðý
sayýcý
%I0.0.7
(Darbeler)
%I0.0.6
%I0.0.5
(Gösterir Yuk.=1/ Opsiyonel
Aþ.=0)
%I0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.5
Opsiyonel
Yukarý/Aþaðý Ýki- %I0.0.7
Fazlý sayýcý
(Darbeler)
%I0.0.6 (darbe
faz B)
%I0.0.5
Opsiyonel
%I0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.5
Opsiyonel
Tek Yukarý
sayýcý
%I0.0.7
(Darbeler)
Kullanýlmaz
%I0.0.5
Opsiyonel
%I0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.5
Opsiyonel
Tek Aþaðý
sayýcý
%I0.0.7
(Darbeler)
Kullanýlmaz
%I0.0.5
Opsiyonel
%I0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.4
Opsiyonel
%Q0.0.5
Opsiyonel
Frekansmetre
%I0.0.7
(Darbeler)
Kullanýlmaz
Kullanýlmaz Kullanýlmaz Kullanýlmaz Kullanýlmaz
%I0.0.1
(Darbeler)
Açýklamalar:
Yuk./Aþ.=Yukarý/Aþaðý
Ops. Kul.=Opsiyonel kullaným
Kullanýlmadýðýnda, giriþ veya çýkýþ, uygulama tarafýndan ana çevrimde yönetilmek üzere bir normal
mevcut dijital G/Ç olarak kalýr.
%I0.0.2, kullanýlýrsa, %FC0 mevcut deðildir.
287
Ýleri Komutlar
Resim
Aþaðýdaki, Çok Hýzlý Sayýcýnýn bir blok gösterimidir.
%VFC0
IN
F
TYPE
T_OUT0
U
T_OUT1
ADJ
%VFC0.P TH0
S
288
TH1
Ýleri Komutlar
Parametreler
Aþaðýdaki tablo, çok hýzlý sayýcý karakteristiklerini listeler.
Fonksiyon
Taným
Deðerler
ÇHS
Kul.4
Mevcut Deðer Mevcut deðer, seçilen fiziksel giriþlere ve 0 -> 65535 CM
(%VFCi.V)
fonksiyona göre arttýrýlan veya azaltýlan güncel deðer. Bu deðer, Set giriþi (%VFCi.S)
kullanýlarak set ya da reset edilebilir.
Okuma
Ön-ayar
Deðeri
(%VFCi.P)
Yalnýzca yukarý/aþaðý sayma fonksiyonu 0 -> 65535 CM veya Okuma
ve tek yukarý veya aþaðý sayma tarafýndan
FM
ve
kullanýlýr.
Yazma1
Yakalama
Deðeri
Yalnýzca yukarý/aþaðý sayma fonksiyonu ve tek 0 -> 65535 CM
Sayma
yönü
(%VFCi.U)
Sistem tarafýndan set edilir, bu bit, yukarý/ 0 (Aþaðý)
aþaðý sayma fonksiyonu tarafýndan, sayma 1 (Yukarý)
yönünü iþaret etmek üzere kullanýlýr. 1'e
set edildiðinde sayma yukarýya ve 0'a set
edildiðinde sayma aþaðýya doðru yapýlýr.
Bir tek faz yukarý veya aþaðý sayýcý olarak,
%I0.0.0, %VFC0'ýn yönüne, %I0.0.6 ise
%VFC1'in yönüne karar verir.
Bir iki-fazlý yukarý/aþaðý sayýcý için, yönü
belirleyen, iki sinyal arasýndaki faz farkýdýr.
%VFC0 için; %I0.0, IB için ve %I0.1 ise IA
için adanmýþtýr. %VFC1 için; %I0.6, IB için
ve %I0.7 ise IA için adanmýþtýr.
Okuma
yukarý veya aþaðý sayma tarafýndan kullanýlýr.
Refleks Çýkýþý Refleks Çýkýþý 0'ý izinle
0'ý (%VFCi.R)
izinle
0 (Ýptal et)
1 (Ýzinle)
Refleks Çýkýþý Refleks Çýkýþý 1'i izinle
1'i (%VFCi.S)
izinle
0 (Ýptal et)
1 (Ýzinle)
CM
Okuma
CM
Okuma
ve
Yazma2
CM
Eþik Deðeri
Bu word, eþik 0'ýn deðerini içerir. Anlamý, 0 -> 65535 CM
S0(%VFCi.S0) fonksiyon bloðunun konfigürasyonu sýrasýnda tanýmlanýr. Bu deðerin %VFCi.S1'den daha küçük olmasý gerektiðine dikkat
ediniz.
Runtime
Eriþimi
Okuma
ve
Yazma2
Okuma
ve
Yazma2
289
Ýleri Komutlar
Fonksiyon
Taným
Deðerler
ÇHS
Kul.4
Runtime
Eriþimi
Eþik Deðeri
S1
(%VFCi.S1)
Bu word eþik 1'in deðerini içerir. Anlamý,
0 -> 65535 CM
fonksiyon bloðunun konfigürasyonu sýrasýnda tanýmlanýr. Bu deðerin, %VFCi.S0'dan daha büyük olmasý gerektiðine dikkat
ediniz.
Okuma
ve
Frekans
Ölçümü
Geçerli
(%VFCi.M)
Kontrolörün, bir frekans ölçümünü
tamamlayýp tamamlamadýðýný belirlemek
için kullanýlan bit.
0 (Geçersiz) FM
1 (Geçerli)
Okuma
ve
Yazma
Frekans
Ölçümü
100 veya 1000 milisaniye zaman tabaný
için konfigurasyon parametresi.
1000 veya FM
100
Okuma
ve
Zaman Tabaný
Yazma1
Yazma1
(%VFCi.T)
Ayarlanabilir
(Y/N)
Seçildiðinde, kullanýcýya, çalýþma (running) 0 (Hayýr)
sýrasýnda, ön-ayar, eþik ve frekans ölçümü 1 (Evet)
zaman tabaný deðerlerini deðiþtirme olanaðý saðlayan konfigüre edilebilir parametre
CM veya Hayýr
FM
Ýzin Giriþi
(IN)
O anki fonksiyonu onaylamak veya engellemek için kullanýlýr.
CM veya Okuma
FM
ve
0 (Hayýr)
Yazma3
290
Set Giriþi
(S)
Konfigürasyona baðlý olarak, 1 durumunda: 0 veya 1
l Yukarý/Aþaðý veya Aþaðý Sayma: Mevcut deðeri ön-ayar deðerine ayarlar.
l Tek yukarý sayma: Mevcut deðeri 0
yapar.
Ek olarak, bu ayný zamanda eþik çýkýþlarýnýn çalýþmasýný ilk hale getirir ve Operatör
Ekraný veya kullanýcý program tarafýndan
eþik deðerlerine yapýlmýþ kullanýcý deðiþikliklerine hesaba katar.
CM veya Okuma
FM
ve
Yazma
Taþma
Çýkýþý
(F)
%VFCi.V, 0'dan 65535'e geçerse 1'e set edi- 0 veya 1
lir. Bu deðer, bir ön-ayar deðerini, bir dijital
giriþ kullanarak ayarlama ile veya S komutu
veya bir soðuk yeniden baþlatma ile silinir.
CM
Okuma
Ýleri Komutlar
Fonksiyon
Taným
Deðerler
Kul.4
ÇHS
Runtime
Eriþimi
Eþik Biti 0
Mevcut deðer, eþik deðeri %VFCi.S0’a
0 veya 1
(%VFCi.TH0) eþit veya bu deðerden daha büyükse, 1’e
set edilir. Bu bit, gerçek zamanda güncellendiðinden dolayý, bunun program içinde
yalnýz bir kez test edilmesi önerilir. Kullanýcý uygulamasý, bu deðerin kullanýldýðý anda
geçerli olmasýndan sorumludur.
CM
Okuma
Eþik Biti 1
Mevcut deðer, eþik deðeri %VFCi.S1'e
0 veya 1
(%VFCi.TH1) eþit veya bu deðerden daha büyükse, 1'e
set edilir. Bu bit, gerçek zamanda güncellendiðinden dolayý, bunun program içinde
yalnýz bir kez test edilmesi önerilir. Kullanýcý uygulamasý, bu deðerin kullanýldýðý anda
geçerli olmasýndan sorumludur.
CM
Okuma
Not:
1. Yalnýzca eðer Adjust (Ayarla) 1'e set edilmiþse yazýlabilir.
2. Eriþim, yalnýzca eðer konfigüre edilmiþse mümkündür.
3. Okuma ve yazma eriþimi, yalnýzca uygulama aracýlýðýyla saðlanýr; Operatör
Ekraný veya Animasyon Tablo Editörü aracýlýðýyla saðlanamaz.
4. CM = Sayma Modu ; FM = Frekansmetre Modu.
291
Ýleri Komutlar
Sayma
Fonksiyonu
Tanýmý
Fonksiyon
Çok hýzlý sayma fonksiyonu, 20 kHz'lik bir maksimum frekansa kadar, 0'dan 65535'e
kadar bir aralýkta çalýþýr. Sayýlacak darbeler, aþaðýdaki þekilde uygulanýr:
Taným
%VFC0
IA ... IB
IA ... IB
IA ... IB
Yukarý/Aþaðý Sayýcý Darbeler, fiziksel giriþe uygulanýr. Mevcut operasyon
(artma/azalma), fiziksel giriþ IB'nin durumu tarafýndan
verilir.
%I0.0.1 %I0.0.0 %I0.0.7 %I0.0.6
Yukarý/Aþaðý
2-Fazlý Sayýcý
Kodlayýcýnýn 2 fazý, fiziksel giriþler IA ve IB'ye uygulanýr.
%I0.0.1 %I0.0.0 %I0.0.7 %I0.0.6
Tek Yukarý Sayýcý
Darbeler, fiziksel giriþ IA'ya uygulanýr.
(IB kullanýlmaz).
%I0.0.1 Yok
%I0.0.7 Yok
Tek Aþaðý
Sayýcý
Darbeler, fiziksel giriþ IB'ye uygulanýr.
(IB kullanýlmaz).
%I0.0.1 Yok
%I0.0.7 Yok
Fonksiyon
Bloklarý hakkýnda
Notlar
Artma ve azalma operasyonlarý, yalnýzca eðer sayma fonksiyonu izinlenmiþ ise,
darbelerin yükselen kenarýnda gerçekleþtirilir.
Sayma modunda kullanýlan iki opsiyonel giriþ mevcuttur: ICa ve IPres. ICa, mevcut
deðeri (%VFCi.V) yakalamak için kullanýlýr ve %VFCi.C'de saklanýr. ICa giriþleri,
%VFC0 için, %I0.0.3 ve eðer mevcutsa %VFC1 için, %I0.0.4 olarak belirlenir.
IPres giriþi aktif olduðunda, mevcut deðer aþaðýdaki yollarla etkilenir:
l, %VFCi.V, 0'a reset edilir.
l Aþaðý-sayma için, %VFCi.V, %VFCi.P'ye set edilir.
l Frekans sayma için, %VFCi.V ve VFCi.M, 0'a set edilir.
Ayný zamanda, %VFCi.F'nin sýfýra reset edileceðine dikkat ediniz. IPres giriþleri,
%VFC0 için, %I0.0.2 ve eðer mevcutsa %VFC1 için, %I0.0.5 olarak belirlenir.
Fonksiyon Bloðu
Çýkýþlarý hakkýnda
Notlar
Tüm fonksiyonlar için, mevcut deðer, iki eþik ile (%VFCi.S0 ve %VFCi.S1) karþýlaþtýrýlýr. Bu karþýlaþtýrma sonucuna göre, bu iki bit nesnesi (%VFCi.TH0 ve %VFCi.TH1),
eðer mevcut deðer, karþýlýk gelen eþikten büyük veya eþiðe eþit ise 1'e set edilir; veya
aksi durumda 0'a reset edilir. Refleks çýkýþlarý (konfigüre edilmiþse), bu karþýlaþtýrmalara uygun olarak set edilir. Hiçbir (0), 1 veya 2 çýkýþýn konfigüre edilebileceðine
dikkat ediniz.
%VFC.U, FB'nin bir çýkýþýdýr, iliþkilendirilmiþ sayýcý deðiþmesinin yönünü verir
(Yukarý için 1, Aþaðý için 0).
292
Ýleri Komutlar
Sayma
Fonksiyonu
Diyagramý
IA = yukarý sayýcý giriþi
(Tek sinyal veya faz 1)
&
IN %VFCi
%VFCi.U
+
Sayma
Yönü
ÇHS Sayýcý
IB = (Yu/Aþ bayraðý veya faz 2)
-
&
%VFCi.F
Taþma
Çýkýþý
%VFCi.P
IPres = (Ön-ayar giriþi)
>1
%VFCi.V
Mevcut Deðer
Mevcut
Deðer
S %VFCi
%ICa = Catch Giriþi
Oku %VFCi.V
Komut
%VFCi.S0
Eþik
Deðeri 0
%VFCi.S1
Eþik
Deðeri 1
%VFCi.R
veya
%VFCi.S
Ýzinle
VFCiC
Yakalama
Deðeri
>1
%VFCi.TH0
Karþýlaþtýrma
%VFCi.TH1
&
%Q0.0.x
Refleks
Çýkýþý 0
&
%Q0.0.y
Refleks
Çýkýþý 1
293
Ýleri Komutlar
Tek Yukarý
Sayýcý
Çalýþmasý
Aþaðýdaki, %VFC'nin bir tek yukarý sayýcý modunda kullanýmýna bir örnektir. Bu
örnek için þu konfigürasyon elemanlarý set edilmiþtir:
%VFC0.P ön-ayar deðeri, 17'dir. %VFC0.S0 aþaðý eþik deðeri, 14'tür ve %VFC0.S1
yukarý eþiði 20'dir.
Refleks
Çýkýþý
<%VFC.S0
%Q0.0.2
%Q0.0.3
%VFC0.S0 <= < %VFC0.S1
>= %VFC0.S1
X
X
X
Aþaðýda bir zamanlama çizelgesi görülmektedir:
%VFC0.P = 17
%VFC0.S0 = 14
%VFC0.S1 = 20
1
2
3
4
IN
S
65535
20
17
14
%VFC0.V 0
F
TH0
TH1
Refleks
çýkýþý 0
Refleks
çýkýþý 1
294
1
: %VFC0.U = 1 çünkü VFC, bir yukarý sayýcýdýr
2
: %VFC0.S1'i 17'ye deðiþtir
3
: S giriþi aktif, yeni S1 eþik deðerinin, bir sonraki saymada kabul edilmesini saðlar
4
: Mevcut deðer yakalandý (catch), dolayýsýyla %VFC0.C = 17
Ýleri Komutlar
Tek Aþaðý
Sayýcý
Çalýþmasý
Aþaðýdaki, %VFC'nin bir tek aþaðý sayýcý modunda kullanýmýna bir örnektir. Bu
Refleks
Çýkýþý
<%VFC.S0
%Q0.0.2
%Q0.0.3
%VFC0.S0 <= < %VFC0.S1
>= %VFC0.S1
X
X
X
295
Ýleri Komutlar
%VFC0.P = 17
%VFC0.S0 = 14
%VFC0.S1 = 20
1
2
3
4
5
IN
S
65535
20
17
14
%VFC0.V 0
F
TH0
TH1
Refleks
çýkýþý 0
Refleks
çýkýþý 1
296
1
: %VFC0.U = 1 çünkü VFC, bir aþaðý sayýcýdýr
2
: %VFC0.P'yi 20'ye deðiþtir
3
4
5
Ýleri Komutlar
Yukarý/Aþaðý
Sayýcý
Çalýþmasý
Aþaðýdaki, %VFC'nin bir yukarý-aþaðý sayýcý modunda kullanýmýna bir örnektir. Bu
Refleks Çýkýþý <%VFC.S0
%VFC0.S0 <=< %VFC0.S1
%Q0.0.2
X
%Q0.0.3
X
%VFC0.S1
X
297
Ýleri Komutlar
%VFC0.P = 17
%VFC0.S0 = 14
%VFC0.S1 = 20
1
2
3
4
5
IN
S
65535
20
17
14
%VFC0.V 0
F
U
TH0
TH1
Refleks
çýkýþý 0
Refleks
çýkýþý 1
1
298
: %VFC0.U = 1 çünkü VFC, bir aþaðý sayýcýdýr
2
: %VFC0.P'yi 20'ye deðiþtir
3
4
5
Ýleri Komutlar
Frekansmetre
Fonksiyonunun
Tanýmý
%VFC'nin frekansmetre fonksiyonu, IA giriþi üzerinde bir periyodik sinyalin Hz
cinsinden ölçülmesi için kullanýlýr. Ölçülebilen frekans aralýðý 10Hz ile 20KHz
arasýndadýr. Kullanýcý iki zaman tabaný arasýnda seçim yapabilir. Bu seçim, yeni
bir nesne, %VFC.T (zaman tabaný) aracýlýðý ile yapýlýr. 100=100ms'lik zaman tabaný,
1000=1s'lik zaman tabaný (time base)
Zaman Tabaný
Ölçme Aralýðý
Duyarlýk
Güncelleme
100 ms
100 Hz ila 20 KHz
20KHz için %0.05
100Hz için %10
Saniyede 10 defa
1s
10 Hz ila 20 KHz
20KHz için %0.005
10Hz için %10
Saniyede 1 defa
%VFC.M (Frekans Ölçümü Geçerli) nesnesi ölçmenin tamamlandýðýný göstermek
üzere 1 yapýlýr.
299
Ýleri Komutlar
Frekansmetre
Fonksiyonu
Diyagramý
Aþaðýdaki, bir frekansmetre fonksiyonu diyagramýdýr:
IA
Ölçülecek sinyal
+
&
ÇHS (VFC) Sayýcý
IN %VFCi
%VFCi.F
Taþma
Çýkýþý
S %VFCi
Mevcut deðeri
0'a set et
Mevcut Deðer
%VFCi.M
%VFCi.T
Zaman tabaný
seç
300
%VFCi.V
Frekans
ölçüldü
(Güncelleme bayraðý)
1000 ms
100 ms
Ýleri Komutlar
Frekansmetre
Çalýþmasý
Aþaðýdaki, %VFC'nin frekansmetre modunda kullanýmýna ait bir zamanlama
diyagramý örneðidir.
1
2
3
4
5
IN
S
Zaman-tabaný
%VFC0.V
f1
f2
0
f3
0
f3
f4 f5
%VFC0.M
Özel Durumlar
1
: Ýlk frekans ölçmesi, burada baþlar.
2
: Mevcut frekans deðeri güncellenir.
3
: S giriþi aktif, %VFC0.V'yi 0 yapar.
4
: %VFC0.T'yi 100 ms'e deðiþtir: bu deðiþiklik, mevcut ölçümü iptal eder ve bir baþkasýný baþlatýr.
5
: %VFC0.M, kullanýcý tarafýndan 0'a set edilir.
Aþaðýdaki tablo, %VFC fonksiyon bloðunun programlanmasý için özel durumlarýn
bir listesini içerir:
Özel Durum
Taným
(%S0=1) etkisi
masý tarafýndan konfigüre edilmiþ deðerlere reset eder.
Tüm %VFC özelliklerini, kullanýcý veya kullanýcý uygula-
%VFC, çalýþmasýný durdurur ve çýkýþlar mevcut
durumlarýnda kalýr.
301
Ýleri Komutlar
Mesajlarýn Ýletimi/Alýmý - Exchange (deðiþ-tokuþ) komutu (EXCH)
Açýklama
Bir Twido kontrolör, Modbus slave cihazlar ile haberleþmek için konfigüre edilebilir
veya (ASCII) karakter modunda mesaj gönderebilir ve/veya alabilir.
TwidoSoft, bu haberleþmeler için aþaðýdaki fonksiyonlarý saðlar:
l Mesajlarý iletmek/almak için EXCH komutu
l Veri exchange'lerini kontrol etmek için exchange kontrol fonksiyon bloðu (%MSG)
Twido kontrolör, bir EXCH komutunu iþlerken, belirtilmiþ port için konfigüre edilmiþ
protokolü kullanýr. Her bir haberleþme portu için EXCH komutuna veya %MSG
fonksiyon bloðuna, port numarasý (1 veya 2) eklenerek eriþilir.
EXCH Komutu
EXCH komutu, bir Twido kontrolörün, ASCII cihazlara bilgi göndermesine ve/veya
bu cihazlardan bilgi almasýna olanak saðlar. Kullanýcý, gönderilecek ve/veya alýnacak
veriyi (iletimde ve/veya alýmda 64 veri word'üne kadar) içeren bir word tablosu
(%MWi:L veya %KWi:L) tanýmlar. Word tablosunun formatý her bir protokol hakkýndaki
paragraflarda açýklandý. Mesaj exchange'i, EXCH komutu kullanýlarak gerçekleþtirilir.
Sözdizimi
Aþaðýdaki, EXCH komutu için formattýr:
[EXCHx %MWi:L] veya [EXCHx %KWi:L
Burada: x = port numarasý (1 veya 2); L = Word tablosundaki word sayýsý. Dahili
word tablosundaki deðerler i+L - 255 gibidir.
Twido kontrolör, bir ikinci exchange komutu baþlatýlmadan önce, ilk EXCH komutundan gelen exchange'i bitirmek zorundadýr. Birkaç mesaj yollanacaðý zaman, %MSG
302
Ýleri Komutlar
Exchange Kontrolü Fonksiyon Bloðu (%MSG)
Açýklama
%MSG fonksiyon bloðu, veri exchange'lerini yönetir ve üç fonksiyona sahiptir:
tablosu), yollanacak mesajýn uzunluðunu içerebilecek kadar büyük olduðunu
doðrular. (Bu, word tablosunun ilk word'ünün en az anlamlý byte'ýnda
programlanmýþ uzunluk ile karþýlaþtýrýlýr).
bilgiyi saðlar.
%MSGx fonksiyon bloðu, acil bir mesajýn hemen gönderilmesine olanak saðlamak
için, o andaki mesaj iletiminin durdurulmasýna olanak saðlar.
%MSG fonksiyon bloðunun programlanmasý opsiyoneldir.
Resim
Aþaðýdaki, bir %MSG fonksiyon bloðu örneðidir.
%MSG
R
D
E
303
Ýleri Komutlar
Parametreler
Aþaðýdaki tablo, %MSG fonksiyon bloðunun parametrelerini listeler.
Parametre
Etiket
Deðer
Reset giriþi
(veya komutu)
R
1 durumunda, haberleþmeyi yeniden baþlatýr.
%MSG.E=0 ve %MSG.D=1.
Haberleþme
tamam çýkýþý
%MSG.D
Hata (Error)
çýkýþý
%MSG.E
1 durumu, haberleþme tamamlandý. Eðer:
Ýletim sonu (eðer iletim varsa)
Alým sonu (sonlandýrma karakteri alýndý)
Hata
Bloðu reset et
0 durumu, istek devam ediyor.
l
l
l
l
1 durumu, haberleþme tamamlandý. Eðer:
Hatalý komut
Tablo yanlýþ konfigüre edilmiþ
Hatalý karakter alýndý. (hýz,parite,vb.)
Alým tablosu dolu (güncellenemedi)
0 durumu, mesaj uzunluðu OK, link OK
l
l
l
l
Bir EXCH komutu kullanýlýrken bir hata oluþursa, %MSG.D ve %MSG.E bitleri,1
yapýlýr ve Sistem Word'ü %SW63, Port 1 için ve %SW64 ise Port 2 için hata kodunu
içerir. Bkz.Sistem Word'leri (%SW), s.325.
Reset Giriþi (R)
Reset giriþi, 1'e set edildiðinde:
l Ýletilmekte olan tüm mesajlar durdurulur.
l Hata (Error) çýkýþý, 0'a reset edililr.
l Tamam (Done) biti, 1 yapýlýr.
Þimdi yeni bir mesaj gönderilebilir.
Hata (Error)
Çýkýþý
(%MSG.E)
Hata çýkýþý, ya bir haberleþme programlama hatasý ya da bir mesaj iletim hatasýndan
dolayý 1'e set edilir. Hata çýkýþý, EXCH komutu ile iliþkilendirilmiþ veri bloðunda
tanýmlanmýþ byte'larýn sayýsý (word 1, en az anlamlý byte), 128'den (80 hex)
büyükse 1'e set edilir.
Hata çýkýþý; bir Modbus cihazýna bir Modbus mesajý göndermede bir problem çýkarsa
da 1'e set edilir. Bu durumda, kullanýcý, baðlantýyý ve alýcý (destination) cihazýn
Modbus haberleþmeyi desteklediðini kontrol (check) etmelidir.
Haberleþme
Tamam(Done)
Çýkýþý (%MSG.D)
Tamam çýkýþý 1'e set edildiðinde, Twido kontrolör, baþka bir mesaj göndermeye
hazýrdýr. Çoklu mesajlar gönderildiðinde, %MSG.D bitinin kullanýlmasý önerilir.
Kullanýlmazsa, mesajlar kaybedilebilir.
304
Ýleri Komutlar
Ardarda Birkaç
Mesajýn
Ýletimi
EXCH komuunun icrasý, uygulama programýndaki bir mesaj bloðunu aktive eder.
Mesaj bloðu, hali hazýrda aktif deðil ise (%MSG.D=1), mesaj iletilir. Ayný çevrimde
birkaç mesaj gönderilirse, yalnýzca ilk mesaj iletilir. Kullanýcý, program aracýlýðýyla
birkaç mesajýn iletimini yönetme konusunda sorumludur.
Ýki mesajýn ardarda iletimine bir örnek:
%I0.0
%MSG.D
EXCH%MW2:4
P
%M0
S
%MSG.D
%M0
EXCH%MW8:3
LDR %I0.0
AND %MSG.D
[EXCH %MW2:4]
S
%M0
LD
%MSG.D
AND %M0
[EXCH %MW8:3]
R
%M0
%M0
R
Exchange'leri
Yeniden
Ýlk-deðerlemek
(Reinitializing)
Bir exchange, R giriþi (veya komutu) aktive edilerek iptal edilebilir. Bu giriþ,
haberleþmeyi ilk duruma getirir ve %MSG.E çýkýþýný 0'a ve %MSG. D çýkýþýný 1'e
reset eder. Bir hata saptanýrsa, bir exchange'in yeniden baþlatýlmasý mümkündür.
Bir exchange'in yeniden baþlatýlmasý örneði:
%M0
BLK %MSG
LD
%M0
R
END_BLK
%MSG
R
D
E
Özel Durumlar
Aþaðýdaki tablo, %MSG fonksiyon bloðunun programlanmasý için özel durumlarý listeler.
Özel Durum
Taným
Haberleþmenin yeniden baþlatýlmasýný zorlar.
Bir mesaj iletimi devam etmekteyse, kontrolör bu
transferi durdurur, çýkýþlar %MSG.D ve %MSG.E
yeniden ilk-deðerlenir.
305
Ýleri Komutlar
13.2
Saat Fonksiyonlarý
Özet
Genel bakýþ
Bu kýsým, Twido kontrolörleriçin, zaman yönetimi fonksiyonlarýný tanýmlamaktadýr.
Bu Kýsýmda
Neler Var?
306
Konu
Page
Saat Fonksiyonlarý
307
Takvim Bloklarý
308
Zaman/Tarih Damgalama (Stamping)
311
Tarih ve Saati Ayarlamak
313
Ýleri Komutlar
Saat Fonksiyonlarý
Açýklama
Twido kontrolörler, Gerçek-Zaman Saati opsiyonu (GZS) gerektiren bir gün zamaný
saati fonksiyonuna sahiptir ve aþaðýdakileri saðlar:
l Takvim bloklarý, önceden tanýmlý zamanlarda aksiyonlarý kontrol etmek için kullanýlýr.
l Zaman/tarih damgalama (stamping) zaman ve tarihleri, olaylara atamak ve olay
süresini ölçmek için kullanýlýr.
Twido gün zamaný saatine, TwidoSoft Software (Yazýlým) menüsündeki Schedule
Blocks (Takvim Bloklarý) seçilerek eriþilebilir. Ek olarak, gün zamaný saati, bir
program tarafýndan ayarlanabilir. Eðer batarya, kontrolör kapatýlmadan önce, en az
altý saat boyunca þarj edilmiþ ise, kontrolör kapatýldýðýnda, saat ayarlarý 30 güne
kadar çalýþmaya devam eder.
Gün zamaný saati, 24-saat formatýndadýr ve artýk yýllarý da hesaba katar.
GZS Düzeltmesi
Deðeri
GZS Düzeltmesi deðeri, GZS'nin doðru çalýþmasý için gereklidir. Her bir GZS ünitesi, ünite üzerine yazýlmýþ kendi düzeltme deðerine sahiptir. Bu deðer, TwidoSoft'ta
Controller Operation diyalog kutusundaki Configure RTC (GZS'yi Konfigüre Et)
opsiyonu kullanýlarak konfigüre edilebilir.
307
Ýleri Komutlar
Takvim Bloklarý
Açýklama
Takvim Bloklarý, önceden tanýmlý bir ay, gün ve zamandaki aksiyonlarý kontrol
etmek için kullanýlýr. Maksimum 16 takvim bloðu kullanýlabilir ve herhangi bir
program giriþine ihtiyaç duymaz.
Not: Sistem biti %S51'i, Gerçek-Zaman Saati (GZS) opsiyonunun yerleþtirilmiþ
olduðunu doðrulamak için kontrol ediniz (bkz. Sistem Bitleri (%S), s. 318).
Takvim bloklarýnýn kullanýlmasý için GZS opsiyonu gereklidir.
Parametreler
308
Aþaðýdaki tablo, bir takvim bloðu için parametreleri listeler.
Parametre
Format
Fonksiyon/Aralýk
Takvim bloðu
numarasý
n
n = 0 ila 15
Konfigüre edilmiþ
Check kutusu
Seçilen takvim bloðu numarasýný konfigüre etmek için bu
kutuya check iþareti koyunuz.
Çýkýþ biti
%Qx.y.z
Çýkýþ atamasý, takvim bloðu tarafýndan aktive edilir:
%Mi ve %Qj.k .
Bu çýkýþ, güncel tarih ve zaman, aktif periyot baþlangýcý ayarý ve aktif periyot sonu ayarý arasýnda olduðunda
1'e set edilir.
Baþlangýç ayý
Ocak ila
Aralýk
Takvim bloðunun baþlatýlacaðý ay.
Bitim ayý
Ocak ila
Aralýk
Takvim bloðunun sonlandýrýlacaðý ay.
Baþlangýç tarihi
1-31
Takvim bloðunun baþlatýlacaðý ayýn günü.
Bitim tarihi
1-31
Takvim bloðunun sonlandýrýlacaðý ayýn günü.
Baþlangýç zamaný hh:mm
Takvim bloðunun baþlatýlacaðý gün zamaný; saatler
(0 ila 23) ve dakikalar (0 ila 59).
Durma zamaný
hh:mm
Takvim bloðunun sonlandýrýlacaðý gün zamaný; saatler
(0 ila 23) ve dakikalar (0 ila 59).
Haftanýn günü
PazartesiPazar
Takvim bloðunun aktivasyonu için haftanýn günü
tanýlayan check kutularý.
Ýleri Komutlar
Takvim
Bloklarýný
Ýzinlemek
Sistem word'ü %SW114'ün bitleri 16 takvim bloðunun her birinin çalýþmasýný
izinler (bit, 1'e set edilir) veya iptal eder (bit 0'a set edilir).
%SW114'deki takvim bloklarýnýn atanmasý:
%SW114
Takvim
Takvim
bloðu #15
bloðu #0
Default olarak (veya bir soðuk yeniden baþlatmadan sonra) bir sistem word'ünün
tüm bitleri, 1'e set edilir. Program tarafýndan bu bitlerin kullanýmý opsiyoneldir.
Takvim
Bloklarýnýn
Çýkýþý
Ayný çýkýþ (%Mi veya %Qj.k) birkaç blok tarafýndan atanmýþsa, bu nesneye son
olarak atanan, bu bloklarýn herbirinin sonucunun "OR'lanmýþýdýr" (ayný çýkýþ için
birkaç "çalýþma aralýðý" olmasý mümkündür).
309
Ýleri Komutlar
Örnek
Aþaðýdaki tablo, bir yaz ayý sulama programý örneði için parametreleri
göstermektedir:
Parametre
Deðer
Taným
Takvim bloðu
6
Takvim bloðu numarasý 6
Çýkýþ biti
%Qx.y.z
Çýkýþ %Qx.y.z'yi aktive et
Baþlangýç ayý
June (Haziran)
Aktiviteyi, Haziran'da baþlat
Bitim ayý
September (Eylül)
Aktiviteyi, Eylül'de durdur
Baþlangýç tarihi
21
Aktiviteyi, Haziran'ýn 21. gününde baþlat
Bitim tarihi
21
Aktiviteyi, Eylül'ün 21. gününde durdur.
Haftanýn günü
Monday, Wednesday,
Friday
Aktiviteyi, Pazartesi, Çarþamba ve Cuma
günleri çalýþtýr (run).
Baþlatma zamaný 21:00
Aktiviteyi, 21:00'da baþlat
Durma zamaný
Aktiviteyi, 22:00'da durdur
22:00
Takvim bloðu, aþaðýdaki program kullanýlarak, bir anahtar veya %I0.1 giriþine baðlý
bir nem dedektörü aracýlýðýyla iptal edilebilir.
%I0.1
%SW114:X6
LD
ST
%I0.1
%SW114:X6
Aþaðýdaki zamanlama diyagramý, %Q0.2 çýkýþýnýn aktivasyonunu gösterir.
%I0.1
21 Haziran
%Q0.2
M W F
Program
aracýlýðýyla
Zaman Tarihleme
310
M W F
M W F
Tarih ve zamanýn her ikisi birden, sistem word'leri%SW50 ila %SW53'te mevcuttur
(bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325). Bu yüzden, güncel tarih ve zaman ile
anlýk deðerler veya ayar noktalarýný (setpoints) içerebilen wordler %MWi (veya
%KWi) arasýnda aritmetik karþýlaþtýrmalar yaparak, kontrolör programý içinde zaman
ve tarih damgalama gerçekleþtirmek mümkündür.
Ýleri Komutlar
Zaman/Tarih Damgalama
Açýklama
Sistem word'leri %SW50 ila %SW53; bir çevresel (peripheral) cihaz üzerinde görüntüleme için veya cihaza iletim için yararlý olan güncel tarih ve zamaný BCD formatýnda içerir (bkz. BCD Kodun Gözden Geçirilmesi, s. 246). Bu sistem word'leri, bir olayýn
zaman ve tarihini saklamak için kullanýlabilir (bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325).
Not: Tarih ve zaman, opsiyonel Operatör Ekraný kullanýlarak da ayarlanabilir (bkz.
Gün Zamaný Saati, s. 134).
Bir Olayý
Tarihlemek
Bir olayý tarihlemek için; atama operasyonlarý kullanmak, sistem word'lerinin içeriðini dahili word'lere transfer etmek ve daha sonra bu dahili word'leri iþlemek yeterlidir.
(örneðin, birimi görüntülemek için EXCH komutu aracýlýðýyla iletim).
Programlama
Örneði
Aþaðýdaki örnek, %I0.1 giriþi üzerindeki bir yükselen kenarýn nasýl tarihleneceðini gösterir.
%I0.1
P
%MW12:4 := %SW50:4
LDR
%I0.0
[%MW12:4 := %SW50:4]
Bir olay saptandýðýnda, word tablosu aþaðýdakileri içerir:
Kodlama
En anlamlý byte
En az anlamlý byte
%MW12
Saniye
Haftanýn günü (1)
%MW13
Saat
Dakika
%MW14
Ay
Gün
%MW15
Yüzyýl
Yýl
Not: (1) 0 = Pazartesi, 1 = Salý, 2 = Çarþamba, 3 = Perþembe, 4 = Cuma,
5 = Cumartesi, 6 = Pazar.
311
Ýleri Komutlar
Word Tablosu
Örneði
Son Durmanýn
Tarih ve Zamaný
312
19 Nisan 2002, Pazartesi, 13:40:30 için örnek veri:
Word
Deðer (hex)
Anlam
%MW12
3000
30 saniye, 00 = Pazartesi
%MW13
1340
13 saat, 40 dakika
%MW14
0419
04 = Nisan, Ayýn 19'u
%MW15
2002
2002
Sistem word'leri %SW54 ila %SW57, son durmanýn (stop) tarih ve zamanýný içerir
ve %SW58 word'ü, son durmanýn nedenini BCD formatýnda gösteren kodu içerir
(bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325).
Ýleri Komutlar
Tarih ve Zamaný Ayarlamak
Açýklama
Tarih ve zaman ayarlarý, aþaðýdaki yöntemlerden biri kullanýlarak güncellenebilir:
l TwidoSoft
Set Time (Zamaný Ayarla) diyalog kutusunu kullanýnýz. Bu diyalog, Controller
menüsünden Controller Operations (Kontrolör Ýþlemleri) seçilerek görüntülenen
Controller Operations diyalog kutusunda mevcuttur (bkz. TwidoSoft Ýþletim Kýlavuzu).
l Sistem wordleri
%SW50 ila %SW53 sistem word'lerini veya sistem word'ü %SW59'u kullanýnýz.
Tarih ve zaman ayarlarý, yalnýzca kontrolör üzerinde GZS opsiyon kartuþu
(TWDXCPRTC) kurulu olduðunda güncellenebilir.
%SW 50 ila
%SW53'ü
Kullanmak
Sistem word'leri %SW50 ila %SW53'ü, tarih ve zamaný ayarlamak için kullanmak
için, %S50 biti, 1'e set edilmelidir. Bu iþlem, aþaðýdakilere yol açar:
l %SW50 ila %SW53 word'lerinin, dahili saat aracýlýðýyla güncellenmesini iptal eder.
l %SW50 ila %SW53 word'lerine yazýlmýþ deðerleri, dahili saate iletir.
Programlama örneði:
%S50
%S50
R
LD
R
%S50
%S50
%I0.1
P
LDR
%I0.1
[%SW50 := %MW10]
[%SW51 := %MW11]
[%SW52 := %MW12]
[%SW53 := %MW13]
S
%S50
%SW50 := %MW10
%SW51 := %MW11
%SW52 := %MW12
%SW53 := %MW13
%S50
S
313
Ýleri Komutlar
Word'ler %MW10 ila %MW13; yeni tarih ve zamaný, BCD formatýnda içerecektir
(bkz. BCD Kodunun Gözden Geçirilmesi, s. 246) ve word'ler %SW50 ila %SW53'ün
kodlamasýna karþýlýk gelecektir.
Word tablosu, yeni tarih ve zamaný içermek zorundadýr:
Kodlama
En anlamlý byte
En az anlamlý byte
%MW10
Saniye
Haftanýn günü (1)
%MW11
Saat
Dakika
%MW12
Ay
Gün
%MW13
Yüzyýl
Yýl
Not: (1) 0 = Pazartesi, 1 = Salý, 2 = Çarþamba, 3 = Perþembe, 4 = Cuma,
5 = Cumartesi, 6 = Pazar.
19 Nisan 2002, Pazartesi için veri örneði:
%SW59'u
Kullanmak
314
Word
Deðer (hex)
Anlam
%MW10
3000
30 saniye, 00 = Pazartesi
%MW11
1340
13 saat, 40 dakika
%MW12
0419
04 = Nisan, Ayýn 19'u
%MW13
2002
2002
Tarih ve zamaný güncellemek için bir baþka yöntem, sistem biti %S59'u ve tarih
ayarlama sistem word'ü %SW59'u kullanmaktýr.
%S59 bitini 1 yapmak, mevcut tarih ve zamaný, %SW59 word'ü aracýlýðýyla
ayarlamaya olanak saðlar (bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325). %SW59, tarih ve
zaman bileþenlerinin herbirini, bir yükselen kenarda arttýrýr veya azaltýr.
Ýleri Komutlar
Uygulama
Örneði
Aþaðýdaki ön panel, dahili saatin (clock) saatini (hour), dakikalarýný ve saniyelerini
deðiþtirmek için yaratýlmýþtýr.
Saat
Dakika Saniye
13
40
Saatler
30
Dakikalar
+
-
Saniyeler
Kontrollerin tanýmý:
l Saatler/Dakikalar/Saniyeler anahtarý, sýrasýyla %I0.2, %I0.3 ve %I0.4 giriþlerini
kullanarak, deðiþtirilecek zaman göstergesini seçer.
l Push buton "+"; seçilen zaman göstergesini, %I0.0 giriþini kullanarak arttýrýr.
l Push buton "-"; seçilen zaman göstergesini, %I0.1 giriþini kullanarak azaltýr.
Aþaðýdaki program, panelden giriþleri okur ve dahili saati ayarlar.
%S59
%M0
%I0.2
%I0.0
%SW59:X3
P
%I0.2
%I0.1
%SW59:X11
P
%I0.3
%I0.0
%SW59:X2
P
%I0.3
%I0.1
%SW59:X10
P
%I0.4
%I0.0
%SW59:X1
P
%I0.4
%I0.1
LD
ST
LD
ANDR
ST
LD
ANDR
ST
LD
ANDR
ST
LD
ANDR
ST
LD
ANDR
ST
LD
ANDR
ST
%M0
%S59
%I0.2
%I0.0
%SW59:X3
%I0.2
%I0.1
%SW59:X11
%I0.3
%I0.0
%SW59:X2
%I0.3
%I0.1
%SW59:X10
%I0.4
%I0.0
%SW59:X1
%I0.4
%I0.1
%SW59:X9
(Saat)
(Dakika)
(Saniye)
%SW59:X9
P
315
Ýleri Komutlar
316
14
Özet
Genel Bakýþ
Bu bölüm, Twido kontrolörler tarafýndan kontrol programlarý yaratmak için kullanýlabilen sistem bitleri ve sistem word'lerine genel bir bakýþ getirmektedir.
Bu Bölümde
Neler Var?
Konu
Sayfa
Sistem Bitleri (%S)
318
Sistem Word'leri (%SW)
325
317
Sistem Bitleri (%S)
Açýklama
Bu kýsým, sistem bitlerinin fonksiyonu ve nasýl kontrol edildikleri hakkýnda ayrýntýlý
bilgi sunmaktadýr.
Ayrýntýlý
Taným
Aþaðýdaki tablo, sistem bitleri ve bunlarýn nasýl kontrol edildikleri hakkýnda genel
bir bakýþ saðlar:
Sistem
Biti
Fonksiyon
Taným
Ýlk
Kontrol
Durum
%S0
Soðuk baþlatma
Normalde 0'dadýr. 1'e set edildiði durumlar: 0
l Veri kayýplý enerji yeniden gelmesi
(batarya hatasý)
l Kullanýcý programý veya Animasyon
Tablo Editörü
l Operatör Ekraný
Bu bit, ilk tam tarama sýrasýnda 1'e set
edilir. Bir sonraki taramadan önce sistem
tarafýndan 0'a reset edilir.
S veya
U->S
%S1
Ilýk Baþlatma
Normalde 0'dadýr. 1'e reset edildiði durumlar: 0
S veya
U->S
l
l
Verinin kaydedildiði enerji düzelmesi
Kullanýcý Programý veya Animasyon
Tablo Editörü
l Operatör Ekraný
Tam taramanýn bitiminde, sistem
%S4
%S5
%S6
%S7
Zaman tabaný: 10 ms
Zaman tabaný: 100 ms
Zaman tabaný: 1 s
Zaman tabaný: 1 min
Bu bitlerin durumundaki deðiþiklikler, dahili saat tarafýndan kontrol edilir. Bunlar, kontrolör taramasý ile senkronize edilmemiþtir.
Örnek: %S4
S
5ms 5ms
%S8
318
Çýkýþý dondur
Ýlk deðer olarak 1'dedir. Program tarafýn- 1
dan veya terminal tarafýndan (Animasyon
Tablo Editöründe) 0'a set edilebilir.
l 1 durumunda, NO CONFIG durumu
sýrasýnda çýkýþlarý temizler (clear).
l 0 durumunda, NO CONFIG durumu sýrasýnda baðlantý testlerine izin verir.
U
Sistem
Biti
Fonksiyon
Taným
%S9
Çýkýþlarý reset et
Normalde set edilmemiþtir. Program
0
veya terminal tarafýndan (Animasyon
Tablo Editöründe) 1'e set edilebilir:
l 1 durumunda, kontrolör RUN modunda
olduðunda, çýkýþlar 0'a zorlanýr.
l 0 durumunda, çýkýþlar normal olarak
güncellenir.
U
%S10
G/Ç hatasý
Normalde 1'dedir. Bir G/Ç hatasý saptan- 1
dýðýnda sistem tarafýndan 0'a set edilir.
S
%S11
Watchdog taþmasý
Normalde 0 durumundadýr. Program icra 0
süresi (tarama süresi), maksimum tarama süresini (yazýlým watchdog'u) aþtýðýnda, sistem tarafýndan 1'e set edilir.
Watchdog taþmasý, kontrolör modunun
HALT moduna deðiþmesine neden olur.
S
%S12
Kontrolör çalýþýyor
Bu bit, kontrolörün çalýþma durumunu
yansýtýr. Kontrolör çalýþtýðýnda, sistem,
bu biti 1'e set eder. Stop, init veya
baþka bir durum için 0'a set edilir.
0
S
%S13
Ýlk tarama
Normalde 0'dadýr. Kontrolör RUN modu- 1
na geçtikten sonraki ilk tarama sýrasýnda,
sistem tarafýndan 1'e set edilir.
S
%S17
Elde taþmasý
Normalde 0'dadýr. Sistem, bunu 1 yapar: 0
Bir iþaretsiz aritmetik iþlemi sýrasýnda
elde taþmasý (kalan) durumunda
l Bir döndürme veya kaydýrma iþlemi
sýrasýnda, bu bit, 1 durumundaki bir
bitin çýkýþýný iþaret eder. Taþma riski
bulunan her bir iþlemden sonra, kullanýcý programý tarafýndan test edilmelidir; bir taþma oluþursa kullanýcý
tarafýndan 0'a reset edilmelidir.
S->U
l
Ýlk
Kontrol
Durum
319
Sistem
Biti
Fonksiyon
Taným
Kontrol
Ýlk
Durum
%S18
Aritmetik taþma
veya hata
Normalde 0'dadýr. 16-bit'lik bir iþlem
gerçekleþtirildiðinde bir taþma olmasý
durumunda 1'e set edilir, yani:
l +32767' den daha büyük veya
-32768'den daha küçük bir sonuç
l 0'a bölme
l Bir negatif sayýnýn karekökü
l BRI veya ITB çevrimi anlamlý deðil:
BCD deðeri sýnýrlar dýþýnda
Taþma riski bulunan her bir iþlemden
sonra, kullanýcý programý tarafýndan test
edilmelidir; bir taþma olursa kullanýcý
0
S->U
%S19
Tarama periyodu
Normalde 0'dadýr. Bir tarama periyodu over- 0
aþýrý çalýþmasý
overrun'ý durumunda (tarama süresi; konfi(periyodik tarama) gürasyonda kullanýcý tarafýndan tanýmlanmýþ
S->U
veya %SW0'da programlanmýþ periyottan
büyükse), sistem tarafýndan 1'e set edilir.
Bu bit, kullanýcý tarafýndan 0'a reset edilir.
320
%S20
Endeks taþmasý
Normalde 0'dadýr. Endekslenmiþ nesnenin 0
adresi, 0'dan daha küçük veya bir
nesnenin maksimum boyutundan daha
büyük olduðunda 1'e set edilir.
Taþma riski bulunan her bir iþlemden
sonra, kullanýcý programý tarafýndan test
edilmelidir; bir taþma oluþursa, kullanýcý
S->U
%S21
GRAFCET
ilk-deðerlemesi
Normalde 0'dýr. 1'e set edildiði durumlar: 0
l Soðuk yeniden baþlatma, %S0=1
l Kullanýcý programý, yalnýzca
ön-iþleme program parçasýnda; bir
Set komutu (S %S21) veya -(S)- %S21
kullanýlarak
l Terminal
1 durumunda, bu bit, GRAFCET ilkdeðerlemesine neden olur. Aktif adýmlar
deaktive edilir ve ilk hal adýmlarý aktive
edilir. GRAFCET ilk-deðerlemesi sonrasýnda, sistem tarafýndan 0'a reset edilir.
U->S
Sistem
Biti
Fonksiyon
%S22
GRAFCET RESET Normalde 0'dadýr. Yalnýzca program ta- 0
rafýndan ön-iþlemede 1'e set edilir. 1 durumunda, bu bit GRAFCET' in bütün aktif
adýmlarýnýn deaktive edilmesine neden
olur. Ardýþýl iþlemenin icrasýnýn baþlangýcýnda, sistem tarafýndan 0'a reset edilir.
U->S
Normalde 0'dadýr. Yalnýzca program
0
tarafýndan ön-iþlemede 1'e set edilebilir.
1 durumunda, bu bit, GRAFCET chart'ýnýn
ön-ayarlarýnýn geçerliliðini belirler. Bu
bitin 1 durumunda olmasýnýn sürdürülmesi GRAFCET'i (chart'ý) dondurur. Chart'ýn
dondurulmuþ bir durumdan devam
etmesini saðlamak için, ardýþýl iþlemenin
icrasýnýn baþlangýcýnda sistem tarafýndan
0'a reset edilir.
U->S
%S23
Ýlk
Kontrol
Durum
GRAFCET'i
ön-ayarla ve
dondur
Taným
%S24
Operatör Ekraný
Normalde 0'dadýr. Bu bit, kullanýcý
0
tarafýndan 1'e set edilebilir.
l 0 durumunda, Operatör Ekraný normal
olarak çalýþmaktadýr.
l 1 durumunda, Operatör Ekraný dondurulur, mevcut ekranda kalýr, yanýp
sönme iptal edilir ve giriþ tuþ iþlemesi
durdurulur.
U->S
%S50
%SW50 ila 53
Normalde 0'dýr. Bu bit, program veya Ope- 0
word'leri aracýlýðýyla ratör Ekraný tarafýndan 1 veya 0 yapýlabilir.
l 0 durumunda, tarih ve zaman
tarih ve zamanýn
okunabilir.
güncellenmesi
güncellenebilir.
U->S
321
Fonksiyon
%S51
Gün zamaný
saatinin durumu
ratör Ekraný tarafýndan 1 veya 0 yapýlabilir.
l 0 durumunda, tarih ve zaman ayarlanýr.
l 1 durumunda, tarih ve zaman, kullanýcý
tarafýndan ayarlanmalýdýr.
Bu bit 1'e set edildiðinde, gün zamaný
saati, geçerli deðildir. Tarih ve zaman
daha önce hiç konfigüre edilmemiþ,
batarya düþük seviyede veya kontrolör
düzeltme sabiti geçersiz olablir.
1 durumundan 0 durumuna geçiþ,
GZS'nin düzeltme sabitinin yazýlmasýný
zorlar.
U->S
%S59
%SW59 word'ü
kullanýlarak
tarih ve zamanýn
güncellenmesi
ratör Ekraný tarafýndan 1 veya 0 yapýlabilir.
deðiþmeden kalýr.
l 1 durumunda, tarih ve zaman,
%SW59'daki kontrol bitlerine göre
artýrýlýr veya azaltýlýr.
U
Kullanýcý STAT
0 durumunda, STAT LED'i, kapalýdýr.
1 durumunda, STAT LED'i açýktýr.
0
U
0
S->U
%S69
Ýlk
Durum
LED göstergesi
322
Taným
Kontrol
Sistem
Biti
%S70
AS-i bus'ý
üzerindeki
verinin
tazelenmesi
Bu bit, sistem tarafýndan her bir
kontrolör çevriminin bitiminde veya
AS-i bus tarama çevriminin bitiminde
1'e set edilir. Enerjilenmede, bu bit, tüm
verinin en az 1 kere tazelenmiþ olduðunu
gösterir ve bu yüzden önemlidir. Bu bit
kullanýcý tarafýndan 0'a reset edilmelidir.
%S73
AS-i bus'ýnda
korunmuþ moda
geçilmesi
Normalde 0'dadýr. Bu bit, kullanýcý
0
tarafýndan AS-i bus'ýnda korunmuþ moda
geçiþ için 1'e set edilir. Geçiþten önce,
bu bit, 1 durumuna gelmiþ olmalýdýr.
Bu bit, yalnýzca baðlantý sistem testinde
kullanýlýr ve kontrolör içerisinde hiçbir
uygulamasý yoktur.
S
Taným
Ýlk
Kontrol
Sistem
Biti
Fonksiyon
%S74
As-i bus'daki
konfigürasyonun
kaydedilmesi
Normalde 0'dýr. Bu bit, As-i bus'taki
mevcut konfigürasyonu kaydetmek
için kullanýcý tarafýndan 1'e set edilir.
Bu bit, yalnýzca baðlantý sistem testinde
kullanýlýr ve kontrolör içerisinde hiçbir
uygulamasý yoktur.
0
S
%S96
Yedekleme
programý OK
Bu bit herhangi bir anda (program tarafýn- 0
dan veya ayarlama yaparken), özellikle
bir soðuk baþlatma veya bir ýlýk yeniden
baþlatmadan sonra okunabilir.
l 0 durumunda, yedekleme programý
geçersizdir.
l 1 durumunda, yedekleme programý
geçerlidir.
S
%S97
%MW'nin kaydý OK Bu bit herhangi bir anda (program tarafýn- 0
dan veya ayarlama yaparken), özellikle
OK: tamam
bir soðuk baþlatma veya bir ýlýk yeniden
baþlatmadan sonra okunabilir.
l 0 ise: %MW'nin kaydý OK deðildir.
l 1 ise: %MW'nin kaydý OK'dir.
S
%S100
TwidoSoft
haberleþme
kablosu baðlantýsý
TwidoSoft haberleþme kablosunun
baðlý olup olmadýðýný gösterir.
l 1 durumunda, ya TwidoSoft
haberleþme kablosu takýlmamýþtýr
ya da TwidoSoft baðlý deðildir.
l 0 durumunda, TwidoSoft Uzak Uç
Linki kablosu baðlýdýr.
S
%S110
Uzak uç linki
exchange'leri
(alýþ-veriþ)
Bu bit, program tarafýndan veya terminal 0
l Bir master için 1 durumunda, tüm
uzak uç linki exchange'leri (sadece
uzak uç G/Ç) tamamlanmýþtýr.
l Bir slave için 1 durumunda, master ile
exchange tamamlanmýþtýr.
Durum
-
S->U
323
Sistem
Biti
Fonksiyon
Taným
%S111
Tek uzak uç linki
exchange'i
l
l
l
l
%S112
%S113
Uzak uç linki
baðlantýsý
l
Uzak Uç Linki
konfigürasyonu/
çalýþmasý
l
l
l
l
Tanýmlanmýþ
Tablo
Kýsaltmalarý
324
Ýlk
Kontrol
Durum
Bir master için 0 durumunda, bir tek (single) 0
uzak uç linki exchange'i tamamlanmýþtýr.
Bir slave için 0 durumunda, tek uzak uç
linki exchange'i saptanýr.
Bir master için 1 durumunda, tek uzak
uç linki exchange'i aktiftir.
Bir slave için 1 durumunda, tek uzak uç
linki exchange'i saptanýr.
S
0
U
Bir master için 0 durumunda, uzak uç
linki iptal edilmiþtir.
Bir master için 1 durumunda, uzak uç
linki izinlenmiþtir.
Bir master veya slave için 0 durumun- 0
da, uzak uç linki konfigürasyonu/
çalýþmasý OK.
Bir master için 1 durumunda, uzak uç linki
konfigürasyonu/çalýþmasýnda bir hata vardýr.
Bir slave için 1 durumunda, uzak uç linki
konfigürasyonu/çalýþmasýnda bir hata vardýr.
S->U
%S118
Uzak uç G/Ç
hatasý
Normalde 1'dedir. Uzak uç linki üzerinde 1
bir G/Ç hatasý saptandýðýnda, 0'a set edilir.
S
%S119
Lokal G/Ç hatasý
Normalde 1'dedir. Lokal G/Ç (ana veya
geniþletme) üzerinde bir G/Ç hatasý
saptandýðýnda 0'a set edilir. %SW118,
hatanýn doðasýný saptar. Hata ortadan
kalktýðýnda, 1'e reset edilir.
S
1
Kýsaltma
Description
S
Sistem tarafýndan kontrol edilir.
U
Kullanýcý tarafýndan kontrol edilir.
U->S
Kullanýcý 1'e set eder, sistem 0'a reset eder.
S->U
Sistem 1'e set eder, kullanýcý 0'a reset eder.
Sistem Word'leri (%SW)
Açýklama
Aþaðýdaki kýsým, sistem word'lerinin fonksiyonu ve nasýl kontrol edildikleri hakkýnda
ayrýntýlý bilgi sunmaktadýr.
Ayrýntýlý
Taným
Aþaðýdaki tablo, sistem word'lerinin fonksiyonu ve nasýl kontrol edildikleri hakkýnda
ayrýntýlý bilgi sunmaktadýr.
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
Kontrol
%SW0
Kontrolör tara- Konfigürasyonda tanýmlanmýþ kontrolör taramasý
masý periyodu periyodunu, Animasyon Tablo Editöründeki
(periyodik görev) kullanýcý programý aracýlýðýyla deðiþtirir.
U
%SW6
Kontrolör
modu (state)
Kontrolör modu:
0 = NO CONFIG
2 = STOPPED
3 = RUN
4 = HALT
S
%SW7
Kontolör
durumu
Bit [0] Yedekleme/geri alma (restore) devam ediyor. S
Bit [1] Kontrolör konfigurasyonu OK
Bit [3..2] EEPROM durum bitleri:
l 00 = Kartuþ yok
l 01 = 32 KB EEPROM
l 10 = 64 KB EEPROM kartuþu
l 11 = Gelecekteki kullaným için ayrýlmýþ
Bit [4] RAM'deki uygulama, EEPROM' dakinden
farklý (1 = evet)
Bit [5] RAM'deki uygulama, kartuþtakinden farklý
(1= evet)
Bit [6] Bazý cihaz görevleri, STOP modunda
Bit [7] Kontolör rezerve edilmiþ
Bit [8] Uygulama, yazma koruma modunda
Bit [9] Kullanýlmaz
Bit [10] Ýkinci seri port yerleþtirilmiþ (kurulu)
Bit [11] Ýkinci port tipi (0 = EIA RS-232,
1 = EIA RS-485)
Bit [12] Dahili bellekte, geçerli uygulama
(1=evet)
Bit [13] Kartuþta geçerli uygulama (1 = evet)
Bit [14] RAM'de geçerli uygulama (1 = evet)
Bit [15] Çalýþmaya hazýr
%SW11
Yazýlým watch- Maksimum watchdog süresine ilk-deðerlenir. Bu
dog süresi
deðer (10 ila 500 ms), konfigürasyonda tanýmlanýr.
U
325
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
%SW18%SW19
100 ms mutlak 100 ms mutlak zamanlayýcý sayýcý
zamanlayýcý
%SW18 en az anlamlý byte'ý temsil eder ve
sayýcý
%SW19 en anlamlý byte'ý temsil eder.
S ve U
%SW30
Son tarama
süresi
Son kontrolör taramasý çevriminin icra süresini
(ms) olarak gösterir.
Not: Bu süre, bir tarama çevriminin baþlangýcý
(giriþlerin alýnmasý) ve sonu (çýkýþlarýn güncellenmesi) arasýnda geçen süreye karþýlýk gelir.
S
%SW31
Maks. tarama
süresi
Son soðuk baþlatmadan beri en uzun kontrolör tara- S
masý çevriminin icra süresini (ms) olarak gösterir.
%SW32
Min. tarama
süresi
Son soðuk baþlatmadan beri en kýsa kontrolör tara- S
masý çevriminin icra süresini (ms) olarak gösterir.
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
%SW49
%SW50
%SW51
%SW52
%SW53
Takvim bloðu
süresi
Takvim bloðu (GZS) fonksiyonu: Mevcut tarih ve S ve U
zaman deðerlerini (BCD deðerlerini) içeren word'ler:
%SW49
Kontrol
Kontrol
xN Haftanýn günü (N=0
Pazartesi için)
%SW50
00SS Saniye
%SW51
HHMM Saat ve Dakika
%SW52
MMDD Ay ve Gün
%SW53
CCYY Yüzyýl ve Yýl
Bu word'ler, %S50 biti 0'da iken, sistem tarafýndan
kontrol edilir. %S50 biti 1'e set edildiðinde, bu
word'ler kullanýcý programý veya terminal tarafýndan
yazýlabilir.
326
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
Kontrol
%SW54
%SW55
%SW56
%SW57
Takvim bloðu
fonksiyonu
Takvim bloðu (GZS) fonksiyonu: Son enerji
kesintisinin veya kontrolör durmasýnýn tarih ve
zamanýný (BCD) içeren sistem word'leri:
S
%SW58
SS Saniye
%SW55
HHMM Saat ve Dakika
%SW56
MMDD Ay ve Gün
%SW57
CCYY Yüzyýl ve Yýl
Son durmanýn Son durmanýn nedenini veren kodu gösterir:
kodu
1=
Run/Stop giriþ kenarý
2=
Yazýlým hatasýnda durma
(stop) (kontrolör taramasý
aþýmý)
3=
Stop komutu
4=
Enerji kesintisi
5=
Donaným hatasýnda durma
S
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
%SW59
Mevcut tarihi
ayarla
Mevcut tarihi ayarlar.
U
Mevcut tarihi ayarlamak için iki set halinde 8-bit'ler
içerir. Ýþlem daima, bitin yükselen kenarýnda gerçekleþtirilir. Bu word, %S59 biti tarafýndan izinlenir.
%SW60
%SW54
GZS
düzeltmesi
deðeri
Kontrol
Artým
Azalým
Parametre
bit 0
bit 8
Haftanýn günü
bit 1
bit 9
Saniye
bit 2
bit 10
Dakika
bit 3
bit 11
Saat
bit 4
bit 12
Gün
bit 5
bit 13
Ay
bit 6
bit 14
Yýl
bit 7
bit 15
Yüzyýl
Gerçek-Zaman Saati (GZS) düzeltmesi deðeri
U
327
328
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
%SW63
EXCH1 bloðu
hata kodu
EXCH bloðu kullanýrken bir hata oluþursa, çýkýþ bit- S
leri %MSG.D ve %MSG.E, 1 olur.
Bu sistem word'ü, hata kodunu içerir. Olasý
deðerler aþaðýdadýr:
l 0: Hata yok, exchange düzgün
l 1: Ýletim tamponu aþýrý büyük
l 2: Ýletim tamponu aþýrý küçük
l 3: Tablo aþýrý küçük
l 4: Alým tablosu taþmasý
l 5: Time - out (zaman aþýmý) gerçekleþti
l 6: Ýletim hatasý
l 7: Hatalý ASCII komut (yalnýzca ASCII modunda)
l 8: Seçilen port konfigüre edilemez/mevcut deðil
l 9: Alým hatasý (yalnýzca ASCII modunda)
l 10: %KWi tablosu yasaklandý
l 11: Ýletim offset'i, iletim tablosundan daha
büyük.
l 12: Alým offset'i alým tablosundan daha büyük
l 13: Kontrolör, EXCH iþlemesini durdurdu
EXCH bloðunun kullanýldýðý her zaman, bu word
0'a set edilir.
%SW64
EXCH2 bloðu
hata kodu
%SW63 ile ayný
S
%SW67
Kontrolör
fonksiyonu ve
tipi
Aþaðýdaki bilgiyi içerir:
l Kontrolör tipi bitleri [0 -11]
l 8B0 = TWDLCAA10DRF
l 8B2 = TWDLMDA20DUK/DTK
l 8B4 = TWDLMDA40DUK/DTK
l 8B6 = TWDLMDA20DRT
l Bit 12 kullanýlmýyor = 0
l Uzak uç linki adres bitleri [13-15]
l 000 = master kontrolör
l 001 - 111 = uzak uç kontrolör 1-7
l 001 = adres 1
l 111 = adres 7
S
Kontrol
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Kontrol
%SW76 ila Aþaðý sayýcýlar
%SW79
1-4
Bu 4 word, 1 ms'lik zamanlayýcýlar olarak hizmet S ve U
eder. Deðerleri pozitif ise, her ms'de sistem
tarafýndan ayrý ayrý azaltýlýrlar. Bu, 4 aþaðý sayýcýya, 1 ms ila 32767 ms'lik bir çalýþma aralýðýnda ms olarak aþaðý sayma olanaðý verir. Bit
15'i, 1'e set etmek, azaltýmý durdurabilir.
%SW96
Bit [0] Bu bit, Kullanýcý Lojiði tarafýndan, bellek
word'leri %MWi'nin EEPROM'da saklanmasý
gerektiðini göstermek için set edilir. %MW saklama iþlemi baþladýðýnda (iþlem sona erdiðinde
deðil), executive, bu biti yeniden 0'a set eder.
Bit [1] Bu bit, kaydýn tamamlandýðýný göstermek
için firmware tarafýndan set edilir. Yani, bu bit
1 olduðunda, EEPROM'a yapýlan tüm kayýt istekleri tamamlanmýþtýr. EEPROM'a yapýlan bir
sonraki kayýt isteði üzerine, bu bit 0'a set edilir.
Bit [2] Bu bit 1'e set edildiðinde, bu, son kayýt
veya geri alým isteði sýrasýnda bir hata oluþmuþ
olduðunu gösterir. Ek bilgi için bkz. bitler 8, 9,
10 ve 14.
Bit [6] Kontrolör, geçerli bir uygulama içeriyor.
(1 = evet).
Bit [8] %SW97'de tanýmlý %MW'larýn sayýsý,
TwidoSoft tarafýndan izin verilen maksimum
bellek word'ü sayýsýndan daha büyük (1 = evet).
Bit [9] %SW97'de tanýmlý %MW'larýn sayýsý,
TwidoSoft tarafýndan izin verilen maksimum
bellek word'ü sayýsýndan daha büyük (1 = evet).
Bit [10] Dahili RAM ve dahili EEPROM arasýnda
farklýlýk (1 = evet).
Bit [14] EEPROM'a yazma hatasý oluþtu
(1 = evet).
Uygulama
programýnýn ve
%MW'nin
kayýt/geri alým
(save/restore)
fonksiyonu için
komut ve/veya
testler
Taným
329
330
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
Kontrol
%SW97
Kayýt/Geri Alým Bu deðer, sadece dahili EEPROM'a kaydedile- U
fonksiyonu için
cek bellek word'leri %MW'larýn fiziksel sayýsýný
komut ve testler temsil eder. Bellek word'lerinin geri alýmý için
kullanýlmaz.
Bu sayý 0 ise, bellek word'leri saklanmayacaktýr.
Kullanýcý, kullanýcý lojiði programýna set etmek
zorundadýr. Aksi taktirde aþaðýdaki durum haricinde, kontrolör uygulamasýnda bu sayý 0'a set
edilecektir:
Soðuk baþlatmada, dahili Flash EEPROM,
kaydedilmiþ bellek word'ü %MW dosyasý içermiyorsa bu word -1'e set edilir. Dahili Flash
EEPROM'un bir bellek word'ü %MW dosyasý
içerdiði bir soðuk baþlatma durumunda, dosyada
kaydedilmiþ bellek word'lerinin sayýsýnýn deðeri,
bu sistem word'ü %SW97'de set edilmelidir.
Sistem
Word
Fonksiyon
Taným
%SW111
Uzak uç linki
durumu
Her bir uzak uç kontrolör için iki bit (yalnýzca
S
master):
x0-5:0 - uzak uç kontrolörü 1-6 mevcut deðil
1- uzak uç kontrolörü 1-6 mevcut
x6:0 - uzak uç kontrolörü 7 mevcut deðil
1 - uzak uç kontrolörü 7 mevcut
x8-13:0 - uzak uç kontrolörü 1-6'da uzak uç
G/Ç saptandý
1 - uzak uç kontrolörü 1-6'da peer kont. saptandý
1-6x14:0 - uzak uç kontrolörü 7'de uzak uç G/Ç
saptandý
1 - uzak uç kontrolörü 7'de peer kont. saptandý
%SW112
0 - iþlemler baþarýlý
Uzak uç linki
konfigürasyon/ 1 - timeout (zaman aþýmý) saptandý (slave)
iþlem hata kodu 2 - checksum hatasý saptandý (slave)
3 - konfigürasyon uyumsuzluðu (slave)
Bu sistem tarafýndan set edilir ve kullanýcý
tarafýndan reset edilmelidir.
Kontrol
S
Sistem
Word'ü
Fonksiyon
Taným
Kontrol
%SW113
Uzak uç linki
Her bir uzak uç kontrolörü için iki bit (yalnýzca
S
konfigürasyonu master):
x0-5:0 - uzak uç kontrolörü 1-6 konfigüre edilmedi
1 - uzak uç kontrolörü 1-6 konfigüre edildi
x6:0 - uzak uç kontrolörü 7 konfigüre edilmedi
1 - uzak uç kontrolörü 7 konfigüre edildi
x8-13:0 - uzak uç kontrolörü 1-6, uzak uç G/Ç
olarak konfigüre edildi
1 - uzak uç kontrolörü 1-6, peer kontrolör olarak
konfigüre edildi
x14:0 - uzak uç kontrolörü 7, uzak uç G/Ç olarak
konfigüre edildi
1 - uzak uç kontrolörü 7, peer kontrolör olarak
konfigüre edildi
%SW114
Takvim bloklarýnýn (GZS) çalýþmasýný, kullanýcý programý S ve U
Takvim
bloklarýný (GZS) veya Operatör Ekraný aracýlýðý ile izinler veya iptal eder,
Bit 0: 1 = takvim bloðu #0'ý izinler
izinle
Bit 15: 1 = takvim bloðu #15'i izinler
Baþlangýçta tüm takvim bloklarý izinlenmiþtir, ilk
durum 0'dýr. Hiçbir takvim bloðu konfigüre edilmemiþse, o zaman varsayýlan deðer FFFF'dir.
%SW118
Ana kontrolör
durumu word'ü
%SW120
G/Ç geniþletme Modül baþýna bir bit.
modülü saðlýklý Adres 0 = Bit 0
1 = Saðlýksýz
0 = OK
Master kontrolörde saptanan hatalarý gösterir. S
Bit 9: 0= harici hata veya haberleþme hatasý
Bit 12: 0= GZS yerleþtirilmemiþ.
Bit 13: 0= konfigürasyon hatasý (G/Ç geniþletmesi konfigüre edilmiþ fakat mevcut deðil veya
arýzalý). Bu word'ün diðer tüm bitleri, 1'e set edilir ve rezerve edilir. Arýzalý olmayan bir kontrolör
için, bu word'ün deðeri FFFFh'dir.
S
331
Tanýmlanmýþ
Tablo
Kýsaltmalarý
332
Kýsaltma
Taným
S
Sistem tarafýndan kontrol edilir
U
Kullanýcý tarafýndan kontrol edilir
Sözlük
!
%
Program deðiþkenleri, sabitler, G/Ç vb. için deðerleri saklamak üzere kullanýlan
kontrolördeki dahili bellek adreslerini tanýlayan önek.
A
Açýklama Satýrlarý
List programlarýnda, açýklamalar komutlardan ayrý satýrlarda girilebilir. Açýklama
satýrlarýnýn (Comment lines) satýr numaralarý yoktur ve açýklama satýrlarý,
parantezler arasýna yerleþtirilmelidir. Örnek: (*ACIKLAMALAR BURAYA*).
Açýklamalar
Açýklamalar (Comments), bir programýn amacýný belgelemek için girdiðimiz
metinlerdir. Ladder programlarý için, satýrýn amacýný belgelemek üzere, Satýr
Baþlýðýnda üç satýra kadar metin giriniz. Her bir satýr, 1 ila 64 karakterden oluþur.
List programlarý için, n numaralanmamýþ satýrda metin giriniz. Açýklamalar,
parantezler ve asteriskler arasýna yerleþtirilmelidir. Örnek: (*ACIKLAMALAR
BURAYA*).
Adým
Bir Grafcet adýmý, bir ardýþýl otomasyon iþleminin durumunu isimlendirir.
Adresler
Program deðiþkenleri, sabitler, G/Ç vb. için deðerleri saklamak üzere kullanýlan
kontrolördeki dahili register'lar. Adresler, bir yüzde sembolü (%) öneki ile tanýlanýr.
Örneðin, %I0.1, giriþ kanalý 1'in deðerini içeren kontrolör RAM belleðinin içindeki
bir adresi belirtir.
333
Sözlük
Analyze Program
Bir programý derleyen (compile) ve program hatalarý (sözdizimi ve yapý hatalarý,
karþýlýk gelen adresleri olmayan semboller, mevcut olmayýp program tarafýndan
kullanýlan kaynaklar ve programýn mevcut kontrolör belleðine uymamasý)
açýsýndan denetleyen bir komut. Hatalar, Program Errors Viewer'da görüntülenir.
Animasyon Tablo
Editörü
TwidoSoft uygulamasýnda Animasyon Tablolarýný görüntülemek ve yaratmak için
özelleþtirilmiþ bir pencere.
Animasyon
Tablosu
Bir dil editöründe veya bir çalýþma ekranýnda (operating screen) yaratýlan tablo. Bir
PC, kontrolöre baðlandýðýnda, kontrolör deðiþkenlerin bir görüntüsünü saðlar ve
hata ayýklarken zorlanacak deðerlere izin verir. Ayrý bir dosya olarak .tat uzantýsý
ile kaydedilebilir.
ASCII
American Standard Code for Information Interchange. Harfleri, sayýlarý, bazý
grafiksel karakterleri ve kontrol karakterlerini içeren alfanümerik karakterleri
göstermek için yedi bit kullanan bir haberleþme protokolü.
Auto Line
Validate
List komutlarý yerleþtirildiðinde veya deðiþtirildiðinde, bu opsiyonel ayar, Program
satýrlarý için, her bir satýr girildikçe hatalar ve çözümlenmemiþ semboller açýsýndan
doðrulama (validation) saðlar. Satýrdan çýkýlmadan önce, her bir eleman
düzeltilmelidir.
Auto Load
Her zaman izinlenmiþ (enabled) olan ve kayýp veya bozuk bir uygulama olmasý
durumunda, bir uygulamanýn, bir yedekleme kartuþundan kontrolör RAM'ine
otomatik transferini saðlayan bir özelliktir. Enerjilenme sýrasýnda kontrolör,
halihazýrda kontrolör RAM'inde bulunan uygulamayý, (eðer yerleþtirilmiþse)
opsiyonel yedekleme kartuþundaki uygulama ile karþýlaþtýrýr. Eðer bir fark varsa,
yedekleme kartuþundaki kopya, kontrolöre ve dahili EEPROM'a kopyalanýr.
Yedekleme kartuþu yerleþtirilmemiþ ise, dahili EEPROM'daki uygulama, kontrolöre
kopyalanýr.
B
Backup
Kontrolör RAM'indeki uygulamayý, hem kontrolör dahili EEPROM'una hem de
(eðer yerleþtirilmiþse) opsiyonel yedekleme bellek kartuþuna kopyalayan bir
komut.
Bellek Kartuþu
Bir uygulamayý (program ve konfigürasyon verisi) yedeklemek ve geri almak için
kullanýlabilen opsiyonel yedekleme bellek kartuþlarý. Ýki büyüklükte mevcuttur:
32 KB ve 64 KB.
334
Sözlük
Bellek Kullaným
Göstergesi
TwidoSoft ana penceresindeki Durum Çubuðunun, bir uygulama tarafýndan
kullanýlan kontrolör belleðinin yüzdesini gösteren bir kýsmý. Bellek azaldýðýnda bir
uyarý verir.
Bobin (Coil)
Kontrolörden bir çýkýþý temsil eden bir Ladder diyagramý elemaný.
C
Cross
References
Viewer
TwidoSoft uygulamasýnda çapraz referanslarý görüntülemek için özelleþtirilmiþ bir
pencere.
Ç
Çalýþma
Durumlarý
TwidoSoft'un durumunu gösterir ve Durum Çubuðunda görüntülenir. Dört
çalýþma durumu vardýr: Initial, Offline, Online ve Monitor.
Çapraz (Cross)
Referanslar
Uygulamalarýn yaratýlmasý ve yönetilmesini kolaylaþtýrmak için, bir uygulamada
kullanýlan operandlar, semboller, line/rung numaralarý ve operatörlerin bir
listesinin üretimi.
Çok Hýzlý
Sayýcýlar
Sayýcýlar ve Hýzlý Sayýcýlar fonksiyon bloklarý ile mümkün olandan daha hýzlý
saymayý saðlayan bir fonksiyon bloðu. Çok Hýzlý Sayýcý, 20 kHz'lik bir deðere
kadar sayabilir.
Çözümlenmemiþ
Sembol
Deðiþken (variable) adresi bulunmayan bir sembol.
D
Deðiþken
Bir program tarafýndan deðiþtirilebilen ve adreslenebilen bellek birimi.
Komutlar
Komutlarýn, dönüþümlü olarak List komutlarý veya Ladder satýrlarý þeklinde
görülmesine olanak saðlayan bir programlama metodu.
335
Sözlük
E
EEPROM
Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory. Twido'nun bir dahili
EEPROM'u ve bir opsiyonel harici EEPROM bellek kartuþu vardýr.
Erase
Bu komut, uygulama depo alanýný (storage) siler. Ýki opsiyonu vardýr: kontrolör
RAM'inin, kontrolör dahili EEPROM'unun ve yerleþtirilmiþ bir opsiyonel yedekleme
kartuþunun içeriðini siler; veya yalnýzca yerleþtirilmiþ bir opsiyonel yedekleme
kartuþunun içeriðini siler.
Eþik Çýkýþlarý
Konfigürasyon sýrasýnda yapýlmýþ ayarlara göre, direkt olarak çok hýzlý sayýcý
(%VFC) tarafýndan kontrol edilen bobinler.
Executive
Loader
Yeni bir Firmware Exexutive programý, bir Twido kontrolöre download etmek için
kullanýlan bir 32-bit Windows uygulamasýdýr.
F
FIFO
First In, First Out (Ýlk Giren, Ýlk Çýkar). Kuyruk (queue) iþlemleri için kullanýlan bir
fonksiyon bloðu.
Firmware
Executive
Firmware Executive, uygulamalarýnýzý icra eden ve kontrolör çalýþmasýný yöneten
iþletim sistemidir.
Fonksiyon
Bloðu
Bir zamanlayýcý veya bir sayýcý gibi tanýmlý bir fonksiyona dayalý olarak, çýkýþ
deðerlerini hesaplamak için organize edilmiþ giriþler ve deðiþkenlerden oluþan bir
program birimi.
G
G/Ç Geniþletme
Modülleri
Opsiyonel G/Ç Geniþletme Modülleri, bir Twido kontrolöre G/Ç noktalarý ilave
etmek için mevcuttur (Bazý kontrolör modelleri, geniþletmeye elveriþli deðildir).
Geniþletme Bus'ý
G/Ç Geniþletme Modülleri, ana kontrolöre, bu bus kullanýlarak baðlanýr.
336
Sözlük
Gerçek-Zaman
Saati
Kontrolör, sýnýrlý bir süre boyunca enerjilendirilmediðinde bile, zamaný tutacak bir
opsiyon.
Grafcet
Grafcet dilinde yazýlan bir program, ardýþýl otomasyon iþleminin grafiksel ve
yapýlandýrýlmýþ bir tanýmýný içeren adýmlardan oluþur. Adýmlarýn sýrasýnýn tanýmlanmasý için, basit grafik semboller kullanýlýr.
GZS
Bkz. Gerçek-Zaman Saati
H
Hýzlý Sayýcýlar
Sayýcýlar fonksiyon bloðu ile mevcut olan yukarý/aþaðý saymaya göre daha hýzlý
saymayý saðlayan bir fonksiyon bloðu. Bir hýzlý sayýcý, 5 kHz'lik bir deðere kadar
sayabilir.
I-Ý
Ilýk Yeniden
Baþlatma
Bir enerji kaybýndan sonra, kontrolör tarafýndan, uygulama deðiþmeksizin
yapýlan enerjilenme. Kontrolör, enerji kaybý öncesindeki duruma geri döner ve
ilerlemiþ taramayý tamamlar. Uygulama verisinin tümü korunur. Bu özellik, sadece
modüler kontrolörlerde mevcuttur.
Ýlk hal durumu
(Initial State)
TwidoSoft baþlatýldýðýnda veya herhangi bir açýk uygulamaya sahip olmadýðýnda,
Durum Çubuðunda görüntülenen TwidoSoft çalýþma durumu.
Init
Tüm veri deðerlerini ilk hallerine set eden bir komut. Bunun için, kontrolör, Stop
veya Error modunda olmalýdýr.
Instance
Bir programda, fonksiyon bloðunun spesifik bir tipine ait olan tek (unique) bir nesne.
Örneðin, %TMi zamanlayýcý formatýnda, i, instance'ý temsil eden bir numaradýr.
K
Kaynak
Yöneticisi
Bir uygulamanýn bellek gereksinimlerini, yazýlým nesnelerine uygulama tarafýndan
yapýlmýþ olan referanslarýn izini sürerek, programlama ve konfigürasyon sýrasýnda
izleyen bir TwidoSoft bileþeni. Bir nesne, eðer list komutunda veya Ladder
337
Sözlük
satýrýnda bir operand olarak kullanýlýyorsa, bu nesnenin uygulama tarafýndan
referanslandýðý düþünülür. Kullanýlan bellek yüzdesi hakkýndaki durum bilgisini
görüntüler ve bellek azalýyorsa, bir uyarý saðlar. Bkz. Bellek Kullaným Göstergesi.
Kompakt
Kontrolör
Basit, sýnýrlý geniþletmeli, hepsi-birarada (all-in-one) konfigürasyon saðlayan Twido
kontrolör tipi. Modüler, Twido kontrolörün diðer tipidir.
Komut List Dili
Komut List dilinde yazýlan bir program, kontrolör tarafýndan sýralý olarak icra edilen
bir komutlar dizisinden oluþur. Her komut, bir satýr numarasý, bir komut kodu ve
bir operand'dan oluþur.
Konfigürasyon
Editörü
Donaným ve yazýlým konfigürasyonunu yönetmek için kullanýlan özelleþtirilmiþ
TwidoSoft penceresi.
Kontak
Kontrolöre bir giriþi temsil eden bir ladder diyagramý elemaný.
Kontrolör
Twido programlanabilir kontrolör. Ýki tip kontrolör vardýr: Kompakt ve Modüler.
Koruma
Uygulama korumasýnýn iki farklý tipine iþaret eder; eriþim kontrolü saðlayan þifre
korumasý, ve yetkilendirilmemiþ görmeyi ve bir uygulamanýn kopyalanmasýný
önleyen kontrolör uygulama korumasý.
L
Ladder Dili
Ladder dilinde yazýlan bir program, bir kontrolör tarafýndan ardýþýl olarak icra
edilen bir dizi satýrdaki kontaklar, bobinler ve bloklar için sembolleri olan bir
kontrolör programýnýn komutlarýnýn grafiksel gösteriminden oluþur.
Ladder Editörü
Bir Ladder programýný düzenlemek için kullanýlan özeleþtirilmiþ TwidoSoft
penceresi.
Ladder List
Satýrý (Rung)
Bir List programýnýn Ladder diline dönüþtürülemeyen parçalarýný görüntüler.
Latching Giriþi
Gelen darbeler, uygulama tarafýndan daha sonraki inceleme için yakalanýr
(capture) ve kaydedilir.
LIFO
Last In, First Out (Son Giren, Ýlk Çýkar). Yýðýn iþlemleri için kullanýlan bir fonksiyon
bloðu.
338
Sözlük
List Editörü
Bir List programýný yaratmak ve düzenlemek için kullanýlan basit bir program editörü.
M
Master
Kontrolör
Bir uzak uç linki network'ünde Master olmasý için konfigüre edilmiþ bir Twido
kontrolör.
Modbus
Bir tek master'ýn, slave'lerden yanýtlar istemesine olanak saðlayan bir master-slave
haberleþme protokolüdür.
Modüler
Kontrolör
Geniþletme olanaklarý olan, esnek konfigürasyon sunan Twido kontrolör tipi.
Kompakt, Twido kontrolörün diðer tipidir.
Monitor
Durum
Bir PC, kontrolöre yazýlamaz modda baðlandýðýnda Durum Çubuðunda
görüntülenen TwidoSoft çalýþma durumu.
O
Offline Çalýþma
Kontrolöre, bir PC baðlanmadýðýnda ve PC belleðindeki uygulama, kontrolör
belleðindeki uygulama ile ayný olmadýðýnda TwidoSoft'un çalýþma modu. Bir
uygulamayý, offline (çevrim-dýþý) çalýþmada yaratýr ve geliþtirirsiniz.
Online Çalýþma
Bir PC, kontrolöre baðlandýðýnda ve PC belleðindeki uygulama, kontrolör
belleðindeki uygulama ile ayný olduðunda TwidoSoft'un çalýþma modu. Bir
uygulamayý online (çevrim-içi) çalýþmada ayarlar ve hata ayýklama yaparsýnýz.
Online Durum
Bir PC, bir kontrolöre baðlandýðýnda Durum Çubuðunda görüntülenen TwidoSoft
çalýþma durumu.
Operand
Bir programýn bir komutta manipüle edebileceði bir deðeri temsil eden bir sayý,
adres veya sembol.
Operatör
Bir komut tarafýndan gerçekleþtirilecek iþlemi belirleyen bir sembol veya kod.
P
PC
Personal Computer (Kiþisel Bilgisayar).
339
Sözlük
Peer Kontrolör
Bir uzak uç linki network'ü üzerinde slave olarak konfigüre edilmiþ bir Twido
kontrolör. Bir uygulama, Peer kontrolör belleðinde icra edilebilir ve program,
lokal ve geniþletme G/Ç verisinin her ikisine de eriþebilir ama G/Ç verisi, Master
kontrolöre geçilemez. Peer kontrolörde çalýþan program, network word'lerini
(%INW ve %QNW) kullanarak bilgiyi Master kontrolöre geçer.
PLS
Darbe Üretimi. % 50 on ve % 50 off duty cycle'lý bir kare dalga üreten bir fonksiyon
bloðu.
Preferences
List ve Ladder program editörlerinin kurulumu için, seçilebilir opsiyonlu bir diyalog
kutusu.
Program Errors
Viewer
Program hatalarýný ve uyarýlarýný görüntülemek için kullanýlan özelleþtirilmiþ
TwidoSoft penceresi.
Programlanabilir
Kontrolör
Bir Twido kontrolör. Ýki tip kontrolör vardýr: Kompakt ve Modüler.
PWM
Darbe Geniþlik Modülasyonu. Bir program tarafýndan ayarlanabilen deðiþken duty
cycle'lý bir kare dalga üreten bir fonksiyon bloðu.
R
RAM
Random Access Memory (Rasgele Eriþilir Bellek). Twido uygulamalarý, icra
edilmek üzere, dahili uçucu (volatile) RAM'e download edilir.
Refleks Çýkýþý
Bir sayma modunda, çok hýzlý sayýcýnýn mevcut deðeri (%VFC.V), bu adanmýþ
çýkýþlarýn durumunu saptamak için konfigüre edilmiþ eþik deðerlere karþý ölçülür.
Register'lar
Kontrolörün, LIFO/FIFO fonksiyon bloklarýna adanmýþ olan dahili özel kayýtlarý
(register).
RTU
Remote Terminal Unit (Uzak Uç Terminal Ünitesi). Bir kontrolör ve bir PC arasýndaki
haberleþme için kullanýlan, 8-bit kullanan bir protokol.
Run
Kontrolörün, bir uygulama programýný çalýþtýrmasýna yol açan bir komut.
340
Sözlük
S
Sabitler
Ýçerikleri, icra edilmekte olan program tarafýndan deðiþtirilemeyen bir bit veya word
gibi bir bellek birimi.
Satýr (Rung)
Bir satýr, bir ýzgarada (grid) iki potansiyel çubuk arasýna girilir ve birbirine yatay ve
düþey baðlantýlar ile baðlanmýþ bir grup grafiksel elemandan oluþur. Bir satýrýn
maksimum boyutlarý, yedi satýr ve on bir sütundur.
Satýr Baþlýðý
Direkt olarak bir Ladder satýrýnýn üzerinde görünen bir panodur ve satýrýn amacýný
belgelemek için kullanýlabilir.
Sayýcý
Olaylarý saymak (yukarý veya aþaðý) için kullanýlan bir fonksiyon bloðu.
Sembol
Bir sembol, maksimum 32 alfanümerik karakterden oluþan bir string'tir; ilk karakter
alfabetik olmak zorundadýr. Bu, bir kontrolör nesnesini kiþiselleþtirmenize olanak
saðlayarak, uygulamanýn bakýmýný kolaylaþtýrýr.
Sembol Tablosu
Bir uygulamada kullanýlan sembollerin tablosu. Sembol Editöründe görüntülenir.
Soðuk Baþlatma
veya Yeniden
Baþlatma
Kontrolör tarafýndan, tüm veriler varsayýlan deðerlerine ilk-deðerlenmiþ ve tüm
deðiþkenler temizlenmiþ olarak en baþtan baþlayan program ile yapýlan baþlatma.
Tüm yazýlým ve donaným ayarlarý, ilk deðerlerine getirilir. Bir soðuk yeniden
baþlatma, güç kesintisi tarafýndan otomatik olarak (sadece Kompakt kontrolörler)
veya kontrolör RAM'ine yeni bir uygulama yüklenerek gerçekleþtirilebilir. Tüm
Kompakt kontrolörler ve batarya yedeklemesi olmayan herhangi bir kontrolör
daima Soðuk Baþlatma ile enerjilenir.
T
Takvim
Bloklarý
Olaylarý kontrol etmek üzere, Tarih ve Zaman fonksiyonlarýný programlamak için
kullanýlan bir fonksiyon bloðu. Gerçek-Zaman Saati opsiyonunu gerektirir.
Tambur (Drum)
Denetleyici
Dýþ olaylara göre adým deðiþtiren elektromekanik tambur denetleyiciye benzer
bir prensiple çalýþan bir fonksiyon bloðu.
Tarama
Bir kontrolör, bir programý tarar ve esas olarak üç ana fonksiyonu gerçekleþtirir.
Ýlk olarak, giriþleri okur ve bu deðerleri belleðe yerleþtirir. Sonra, uygulama
programýný bir seferde bir komut olacak þekilde icra eder ve sonuçlarý bellekte
saklar. Son olarak, çýkýþlarý güncellemek için, bu sonuçlarý kullanýr.
341
Sözlük
Tarama Modu
Bir kontrolörün, bir programý nasýl taradýðýný belirler. Ýki tip tarama modu vardýr;
Normal (Çevrimsel): kontrolör sürekli tarar veya Periyodik: kontrolör, diðer bir
taramayý baþlatmadan önce, seçilmiþ bir süre boyunca (2-150 ms) tarar.
Tarih/Saat
Fonksiyonlarý
Ay, ayýn günü ve günün zamaný bazýnda olaylarý kontrol etmeye olanak saðlar.
Bkz. Takvim Bloklarý.
Twido
Ýki tip kontrolör (Kompakt ve Modüler), G/Ç noktalarý ilave etmek için Geniþletme
Modülleri ve Gerçek-Zaman Saati, haberleþme, operatör ekraný ve yedekleme
bellek kartuþlarý gibi opsiyonlardan oluþan bir Schneider Electric kontrolörler
serisi.
TwidoSoft
Twido kontrolörleri konfigüre etmek ve programlamak için bir 32-bit Windows
grafiksel geliþtirme yazýlýmý.
U
Uygulama
Bir TwidoSoft uygulamasý; bir program, konfigürasyon verisi, semboller ve
dokümantasyondan oluþur.
Uygulama
Dosyasý
Twido uygulamalarý, .twd dosya tipinde saklanýr.
Uygulama
Tarayýcýsý
TwidoSoft'ta özelleþtirilmiþ bir pencere. Bir uygulamanýn bir grafiksel aðaç (tree)
benzeri görüntüsünü verir. Bir uygulamanýn kolay konfigürasyonunu ve
görülmesini saðlar.
Uzak Uç
Kontrolör
Bir Uzak Uç network'ünde bir Master kontrolör ile haberleþmek için konfigüre
edilmiþ bir Twido kontrolör.
Uzak Uç Linki
Bir Master Kontrolör ve yedi adede kadar uzak uç kontrolörü (slave'ler) arasýnda
az miktarda bir veri haberleþmesi için tasarlanmýþ yüksek hýzlý bir master/slave
bus. Bir Master kontrolöre veri transfer etmek için konfigüre edilebilen uzak uç
kontrolörlerinin iki tipi mevcuttur: uygulama verisi transfer edebilen bir Peer
kontrolör veya G/Ç verisi transfer edebilen bir uzak uç G/Ç kontrolör. Bir uzak uç
linki network'ü, bu iki tipin bir karmasýný içerebilir.
342
Sözlük
V
Veri Deðiþkeni
Bkz. Deðiþken
Z
Zamanlayýcý
Bir olayý kontrol etmek için bir zaman süresi (time duration) seçmek için kullanýlan
bir fonksiyon bloðu.
Zorlama
Gerçek deðerleri farklý olsa bile, kontrolör giriþ ve çýkýþ'larýný, 0 veya 1 deðerlerine
kasten ayarlama. Bir programý canlandýrýrken, hata ayýklama için kullanýlýr.
343
Sözlük
344
B
AC
Dizin
Semboller
%Ci, 218
%DR, 277
%FC, 283
%INW, 33
%MSG, 303
%PLS, 274
%QNW, 33
%S, 318
%S0, 318
%S1, 318
%S10, 319
%S100, 323
%S11, 319
%S110, 323
%S111, 324
%S112, 324
%S113, 324
%S118, 324
%S119, 324
%S12, 319
%S13, 319
%S17, 319
%S18, 320
%S19, 320
%S20, 320
%S21, 53, 320
%S22, 53, 321
%S23, 53, 321
%S24, 321
%S4, 318
%S5, 318
%S50, 321
%S51, 322
%S59, 322
%S6, 318
%S69, 322
%S7, 318
%S70, 322
%S73, 322
%S74, 323
%S8, 318
%S9, 319
%S96, 323
%S97, 323
%SW, 325
%SW0, 325
%SW11, 325
%SW111, 330
%SW112, 330
%SW113, 331
%SW114, 331
%SW118, 331
%SW120, 331
%SW18, 326
%SW19, 326
%SW30, 326
%SW31, 326
%SW32, 326
%SW49, 326
%SW50, 326
%SW51, 326
%SW52, 326
%SW53, 326
345
Dizin
%SW54, 327
%SW55, 327
%SW56, 327
%SW57, 327
%SW58, 327
%SW59, 327
%SW6, 325
%SW60, 327
%SW63, 328
%SW64, 328
%SW67, 328
%SW7, 325
%SW76, 329
%SW77, 329
%SW78, 329
%SW79, 329
%SW96, 329
%SW97, 330
%TMi, 215
%VFC, 286
A
Adým sayýcý, 226
Adresleme
Endekslenmiþ, 37
Aksiyon bölgesi, 142
Altrutin (subroutine) komutlarý, 253
Ana fonksiyon bloklarý, 206
AND komutlarý, 198
Analog G/Ç modüllerini adresleme, 117
Analog kanal, 114
Analog modül
Örnek, 121
Analog Modül
Çalýþtýrmak, 116
Analog modüller
Adresleme, 117
Analog Modüller
G/Ç larý konfigüre etme, 119
Aritmetik komutlar, 238
Artým (increment), 238
ASCII
Donaným konfigürasyonu, 80
346
Haberleþme, 64
Haberleþmeler, 79
Port'u konfigüre etme, 82
Yazýlým konfigürasyonu, 81
ASCII Linki
Örnek, 87
Atama komutlarý
nümerik, 232
Azalým (decrement), 238
B
Bellek bitleri, 25
Bellek wordleri, 27
Bellek
Yapýsý, 41
Bir kontrolörü ilk-deðerleme, 60
Bit nesneleri, 257
Adresleme, 29
Genel bakýþ, 25
Bit string'leri, 35
BLK, 157
Bloklar
Ladder diyagramlarýnda, 144
Bobinler, 144
Grafik elemanlarý, 148
Bool akümülatörü, 164
Bool komutlarý, 189
Bu el kitabýnda kullanýlan formatý
anlamak, 192
Or, 200
Store, 196
Bölme, 238
Ç
Çalýþma modlarý, 52
Çarpma (multiply), 238
Çevirme komutlarý, 246
Çýkarma, 238
Çok hýzlý sayýcýlar fonksiyon bloðu, 286
Dizin
D
Darbe geniþlik modülasyonu, 270
Darbe üretimi, 274
Direkt adresleme, 37
Dönüþtürülebilir programlama, 260
Dönüþtürülebilirlik
açýklama, 156
ana noktalar, 157
Dönüþtürülemeyen programlama, 260
Düþey kýsa devre, 147
Düþey konnektör, 147
E
Eklemek, 238
END komutlarý, 249
END_BLK, 157
Endeks taþmasý, 38
Enerji kesintisi, 54
EXCH komutu, 302
EXCH, 302
Exchange fonksiyon bloklarý, 303
Exclusive OR komutlarý, 202
F
FIFO
Açýklama, 263
Çalýþmasý, 266
Fonksiyon Bloklarý
PWM, 270
Fonksiyon bloklarý
Adým sayýcý (%SCi), 226
Ana fonksiyon bloklarýna
genel bakýþ, 206
Ana fonksiyon bloklarýný
programlama, 208
Grafik elemaný, 149
Programlama ýzgarasýnda, 145
Register'lar, 263
Sayýcýlar, 218
Shift Bit Register (%SBR), 223
Takvim bloklarý, 308
Tambur denetleyici, 277, 281
Zamanlayýcýlar, 210, 215
G
G/Ç adresleme, 31
G/Ç
Adresleme, 31
Gerçek-Zaman düzeltme katsayýsý, 136
Grafcet elemanlarý
ardýþýl iþleme, 181
iliþkilendirilmiþ aksiyonlar, 183
komutlar, 176
ön-iþleme, 180
örnekler, 178
GZS düzeltmesi, 307
H
Haberleþme kablosu baðlantýsý, 65
Haberleþme
ASCII, 79
Modbus, 90
Uzak Uç Linki, 67
Haberleþmeye genel bakýþ, 64
Hata, 240
Hýzlý sayýcý fonksiyon bloðu, 283
I
Ilýk yeniden baþlatma, 56
Ý
Ýleri fonksiyon bloklarý
bit ve word nesneleri, 257
Programlama prensipleri, 260
J
JMP, 252
Jump (atlama) komutlarý, 252
K
Kalan, 238
Karekök, 238
347
Dizin
Karþýlaþtýrma bloðu
Karþýlaþtýrma bloklarý, 146
Karþýlaþtýrma komutlarý, 236
Kaydýrma komutlarý, 244
Kenar saptama
Düþen, 190
Yükselen, 189
Komutlar
AND, 198
aritmetik, 238
çevirme (conversion), 246
Load (yükleme), 194
lojik
NOT, 204
XOR, 202
Komutlar
END, 249
karþýlaþtýrma, 236
NOP, 251
RET, 253
SR, 253
Konfigüre etme
ASCII için bir port, 82
ASCII için iletim/alým tamponu, 82
Modbus için bir port, 93
Kontaklar, 144
Kontrol parametreleri
ASCII, 83
Modbus, 94
Kontrolör
ilk-deðerleme (initialization), 60
Koþulsuz satýrlar, 158
Kuyruk (queue), 263
L
Ladder diyagramlarý
Açýklama, 140
bloklar, 144
Grafik elemanlarý, 147
OPEN ve SHORT, 150
programlama prensipleri, 142
Ladder List Satýrý, 158
348
Ladder programý
List'e dönüþtürme, 156
Ladder satýrlarý, 141
LD, 194
LDF, 190, 194
LDN, 194
LDN, 194
LDR, 189, 194
LIFO
Açýklama, 263
Çalýþmasý, 265
Link elemanlarý
grafik elemanlarý, 147
List Dili
genel bakýþ, 162
List komutlarý, 165
List Satýr Açýklamalarý, 159
Lojik komutlar, 242
M
Master görev (task) çevrimi, 51
Mesajlarý alma, 302
Mesajlarý iletme, 302
Modbus Linki
Örnek 1,100
Örnek 2,103
Modbus
Haberleþme, 64
Haberleþmeler, 90
Master, 64
Port'u konfigüre etme, 93
Slave, 64
Standart istekler (requests), 106
MPP, 172
MPS, 172
MRD, 172
N
Nesne geçerliliði, 24
Dizin
Nesneler
Bit nesneleri, 25
Fonksiyon bloklarý, 34
Wordler, 27
Yapýlandýrýlmýþ (Structured), 35
Network
Adresleme, 33
NOP komutu, 251
NOP, 251
NOT komutu, 204
Nümerik iþleme
Genel bakýþ, 231
Nümerik komutlar
Atama, 232
kaydýrma, 244
O
OPEN, 150
Operandlar, 164
Operate (iþlem) bloklarý, 146
grafik elemaný, 149
Operatör ekraný
Genel bakýþ, 124
Gerçek-Zaman düzeltmesi, 136
Gün zamaný saati, 134
Kontolör kimliði ve durumlar, 127
Seri port ayarlarý, 134
Sistem nesneleri ve deðiþkenleri, 129
OR komutu, 200
OUT_BLK, 157
P
Parametreler, 211
Parantezler
deðiþtiriciler, 170
içiçe, 170
programlarda kullanma, 169
Pin uçlarý
Diþi haberleþme kablo konnektörü, 66
Erkek haberleþme kablo konnektörü, 66
Potansiyometreler, 112
Programlama
Programý belgelemek, 159
Programlama dilleri
Genel bakýþ, 19
Programlama ýzgarasý (grid), 142
Programlama Prensipleri, 260
Programlama tavsiyesi, 151
Protokoller, 64
R
Register'lar
FIFO, 266
LIFO, 265
Programlama ve konfigüre etme, 267
RET, 253
Run/Stop biti, 55
S
Saat fonksiyonlarý
Genel bakýþ, 307
Gün ve zamaný ayarlama, 313
Takvim bloklarý, 308
Zaman ve gün damgalama, 311
Saklama (Store) komutlarý, 196
Satýr Baþlýðý (Rung Header), 143
açýklamalar (comments), 160
Satýrlar
Koþulsuz, 158
Sayýcýlar, 218
Sembolize etme, 39
Shift bit register, 223
SHORT, 150
Sistem bitleri, 318
Sistem word'leri, 325
Soðuk baþlatma, 58
SR, 253
T
Tambur denetleyici fonksiyon bloðu, 277
Tambur denetleyiciler
Çalýþmasý, 279
349
Dizin
Tarama
Çevrimsel, 46
Periyodik, 48
Tarama süresi, 51
Tarama süresini kontrol etme, 51
Taþma
endeks, 38
Taþma, 240
Test Bölgesi, 142
TOF tipi zamanlayýcý, 212
TON tipi zamanlayýcý, 213
TP tipi zamanlayýcý, 214
TwidoSoft
Açýklama, 18
U
Y
Yazýlým watchdog'u, 51
Yeniden enerjilenme, 54
Yýðýn (Stack), 263
Yýðýn komutlarý, 172
Z
Zamanlayýcýlar, 211
Açýklama, 210
TOF tipi, 212
TON tipi, 213
TP tipi, 214
Zaman tabaný (1 ms), 216
Uzak uç linki
Haberleþme, 64
Uzak Uç Linki
Haberleþme, 67
Master kontrolör konfigürasyonu, 70
Örnek, 76
Uzak uç G/Ç veri eriþimi, 72
Uzak uç kontrolör konfigürasyonu, 70
Uzak uç kontrolör taramasýnýn
senkronizasyonu, 71
W
Word nesneleri
Adresleme, 30
Genel bakýþ, 27
Word Nesneleri, 257
Word tablolarý, 35
X
XOR, 202
350

Turkce Twido Software 1

Transkript

Benzer belgeler

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ ENFORMATİK BÖLÜM

Microsoft Word 2007 Konu Anlatımı 1.Yazılı Notu

Tek katmanlı arayüz içeren çoklu sinyal

1. TEMA

Soget - Turkish - Impaginazione .com