dy-45-manual - Model Hobby Projects

DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ
Kullanma Kılavuzu
01 Kasım 2010
Amatör elektronikle uğraşanlar için osiloskop pahalı bir test cihazıdır. Bu kitte amatör
elektronikçilere
hitap
edecek
basit
ama
kullanışlı
bir
yazılım
geliştirilmiştir.
Ürünün iki temel fonksiyonu vardır. Elektrik sinyallerinin analizi için osiloskop olarak
kullanılabileceği gibi bu sinyallerin frekansını ölçmek için frekansmetre olarak da
kullanılabilir. Osiloskop olarak kullanmada maksimum ölçüm frekansı 375kHz ve
frekansmetre olarak kullanımda maksimum ölçüm frekansı 1,0MHz'dir.
Ayrıca osiloskop kiti, seri porttan veya RS232-USB dönüştürücü kablo ile usb
portundan bilgisayara bağlanabilir ve ürünün yanında verilen “dsPIC Osiloskop V1.0” PC
arayüz programı vasıtasıyla Grafik LCD görüntüsü anlık olarak bilgisayara aktarılabilir.
Bilgisayar programına aktarılan gerilim dalga şekilleri, bmp formatında bilgisayara resim
olarak kayıt edilebileceği gibi veriler, Excel formatında da bilgisayara kayıt edilerek daha
kapsamlı bir analiz yapma olanağı sağlar.
Ürün özellikleri:
•
Örnekleme hızı: max. 750 ksps (maksimum 375kHz)
•
Giriş gerilim aralığı: 0 - 5V (gerilim bölücü ile bu aralık arttırılabilir)
•
Yükselen kenarda yakalama (trigger) fonksiyonu
•
Trigger seviyesi ayarı,
•
HOLD/RUN fonksiyonu
•
Yatay pozisyon ayarı ve indikatörü
•
Frekansmetre olarak kullanımda max. ölçüm 1,0MHz
•
Besleme gerilimi; 6-12V (adaptör veya 9 voltluk pil kullanılabilir)
PC programı ile
•
Cursor fonksiyonu
•
Fast Fourier Transform (FFT) analizi
•
Grafiklerin bilgisayara BMP formatında kaydı
•
Excel'e grafik verilerinin aktarımı.
1
Kullanma Talimatı
Bağlantı Noktaları;
Osiloskop kiti üzerinde iki adet bağlantı klemensi bulunmaktadır (Şekil 1).
J1 Klemensi, devrenin besleme noktasıdır. Klemensin “+V” sol terminaline +6-12 Volt arası
bir adaptörün artı besleme ucu, “GND” sağ terminaline adaptörün eksi “Ground” besleme ucu
bağlanır. J2 Klemensi ise devrenin ölçüm noktasıdır. Klemensin “AN” sol terminali ölçüm
yapılacak yere, “GND” sağ terminali ise ölçümü yapılan devrenin ground noktasına bağlanır.
Şekil 1. Bağlantı Klemenslerinin Osiloskop Kiti üzerindeki yerleşimi
Osiloskop Kullanım;
Ürünün üzerinde 4 adet buton bulunmaktadır (Şekil 2).
•
“Mode” butonu ile bir osiloskobun 3 temel fonksiyonu arasındaki geçişler
sağlanır. “Mode” butonuna her bir basışta “time/div” “ trigger level” “position” fonksiyonları arasında geçiş yapılır ve hangi fonksiyonun aktif
olduğu ekranın sağ alt köşesinde görülür.
•
“HOLD/RUN” butonu ile osiloskop ekranındaki gerilim dalgası dondulur,
tekrar basıldığında ölçüme devam eder.
•
“Arttırma” butonu “time/div” de zamanı arttırır, “trigger level” da gerilim
seviyesini yükseltir ve “position” da gerilim pozisyonunu sağa kaydırır.
2
•
“Azaltma” butonu “time/div” de zamanı azaltır, “trigger level” da gerilim
seviyesini düşürür ve “position” da gerilim pozisyonunu sola kaydırır.
Şekil 2. Butonların Osiloskop Kiti üzerindeki yerleşimi
Resim 1’de osiloskop kullanımına ait bir resim görülmektedir. Resmi incelediğimizde
ekran üzerinde birçok bilgi olduğu görülmektedir. Sağ alt köşede yazan “Pos.” osiloskobun
“position” fonksiyonunda olduğunu, hemen üstünde yazan “HOLD” o an için ekranın
dondurulduğunu, “us/d - 42” time/div değerinin 42 mikrosaniye/kare olduğunu ve “volt –
3,80” ise gerilim dalga şeklinin orta dikey eksen ile kesiştiği noktadaki gerilim değerini
göstermektedir.
NOT: Gerilim dalga formunun istenen bir noktadaki gerilim değerini ölçmek için
osiloskop “position” moduna alınır, “Arttırma - Azaltma” butonları ile dalga formu sağa/sola
kaydırılarak ölçülmesi istenen nokta orta dikey eksene getirilir.
Osiloskobun temel fonksiyonlarından biri de “trigger” (yakalama)’dır. Bu osiloskop
kiti gerilimi yükselen kenarda yakalar. Yakalama seviyesi, osiloskop “trigger level” modunda
iken “Arttırma - Azaltma” butonları ile ayarlanır. Dış çerçevenin sağındaki dikey eksende bu
seviyeyi gösteren trigger indikatörü bulunmaktadır. Trigger indikatörü ile üst yatay eksende
bulunan pos. indikatörünün kesişim noktasında sinyal gerilimi yükselen kenarda yakalanır.
3
Resim 1. Osiloskop Kullanımına ait bir görüntü
Frekansmetre Kullanım;
Devreye ilk enerji verildiğinde osiloskop modunda açılmaktadır. Frekansmetre
moduna geçmek için “Arttırma - Azaltma” butonlarına aynı anda basılır. Ölçüm aralığı
0-1MHz’dir ve TTL seviyesinde (0-5V)’dir. Ölçüm kademeleri otomatiktir.
Ölçüm kademeleri; 9999Hz, 99.99kHz, 1.000MHz.
Doğruluk değeri; ±%0.4
Frekansmetre kullanımından osiloskop kullanımına geçmek için “Mode” butonuna
basılır.
Resim 2. Frekansmetre Kullanımına ait bir görüntü
4
Bilgisayar yazılımıyla beraber kullanım;
Ürünün yanında verilen “dsPIC Osiloskop V1.0” yazılımı, daha kapsamlı bir analiz
yapmaya olanak sağlar. Ürün, RS232 haberleşme kablosuyla seri porttan veya USB-RS232
dönüşüm kablosuyla USB porttan bilgisayara bağlanmaktadır. Uygun kablo ile bilgisayara
fiziksel bağlantı sağlandıktan sonra osiloskop ile iletişimi sağlamak için Resim 3’de görülen
“Bağlantı” menüsünden osiloskobun bağlı olduğu port numarası seçilerek “Aktif” edilmelidir.
NOT: Seri port için bağlantı noktası genelde COM1 olmaktadır. USB-RS232
dönüştürücü kablo ile bağlanıldığında ise hangi portun kullanıldığını öğrenmek için “Aygıt
Yönecisi”den “Bağlantı Noktaları (COM ve LTP)” başlığı altındaki “USB Serial Port
(COMX)” şeklinde yazılı olan bağlantı noktasından port numarasını öğrenebilirsiniz.
Resim 3. Bağlantı menüsü
Osiloskop ile bağlantı sağlandıktan sonra Grafik LCD’deki görüntü anlık olarak
“Osiloskop” tabındaki grafiğe yansımaktadır. Grafiğin herhangi bir yerinde fare imlecini
getirip farenin sol butonuna basılı tutularak sürüklendiğinde (sürükle bırak kullanımı)
“cursor” fonksiyonu aktif hale gelmektedir. Resim 4’te görülen grafikte dikey yeşil çizgi,
cursor pozisyonudur ve gerilim dalga şekliyle kesiştiği yerdeki gerilim değeri grafiğin altında
time/div değeriyle birlikte yazmaktadır. Ayrıca programın üstündeki panelde “Cursor
Gerilimi” olarak da görülmektedir.
5
Resim 4. dsPIC Osiloskop V1.0 yazılımı
dsPIC Osiloskop programında iki grafik bulunmaktadır. Programda “Osiloskop” ve
“FFT” tabları (sayfaları) bulunmaktadır. Đstenen grafiği görmek için bu tablara tıklamak
yeterlidir. Program ilk açılışta FFT analizi aktif durumda değildir. FFT analizini aktif hale
getirmek için “Program” menüsünün altındaki “FFT Analizi”e tıklamak yeterlidir (Resim 5).
FFT analizinin aktif olup olmadığı programın altındaki durum çubuğunda görülmektedir.
Aktif hale geldikten sonra FFT tabına basıldığında FFT analiz sonucu grafikte görülür
(Resim 6).
Resim 5. Program menüsü
6
Resim 6. FFT analizi
NOT: FFT analizinde analizi yapılan gerilim dalga şekli DC bileşenli saf sinüs olduğu
için analiz sonucunda sadece DC bileşen ve temel bileşenler vardır. Kare dalga gibi
harmonikli gerilim sinyallerinde yüksek harmonik bileşenler de görülecektir.
Ana menüde bulunan “Grafik” menüsünde iki tane alt menü bulunmaktadır (Resim 7).
“Scope” alt menüsü ile osiloskop grafiğini “BMP olarak Kaydet” ve “Excel olarak Kaydet”
seçenekleriyle resim ve Excel formatlarında bilgisayara kaydetmek mümkündür.
Resim 7. Grafik menüsü
7
Resim 8. Excel formatında kayıt
Resim 8’de osiloskop grafiğinin excele kaydı ile elde edilen verilere ait bir görüntü
bulunmaktadır. Veriler kayıt edilirken tarih, saat gibi zaman bilgileri de kayıt altına
alınmaktadır. Excel çıktısında grafik olmamaktadır. Zaman ve Gerilim sütunlarındaki verileri
kullanılarak her türlü hesaplamaları yapmak ve grafiklerini çizmek mümkündür.
8