polimerlerde enzimatik degredasyon

POLİMERLERDE ENZİMATİK
DEGREDASYON
EMRE ŞEHİTLİ
100107048
Biyobozunma prosesi aerobik ve anaerobik
olmak üzere ikiye ayrılır.
Eğer ortamda Oksijen bulunuyorsa aerobik
bozunma meydana gelir ve CO2 ortaya çıkar.
Eğer ortamda Oksijen bulunmuyorsa
anaerobik bozunma meydana gelir ve CO2 yerine
CH4 ortaya çıkar.
Polimer moleküllerinin boyutları nedeniyle ve
suda çözünmemeleri sebebiyle mikroorganizmalar
polimer hücreleri içerisine nüfuz edemiyorlar.
Eğer dış kısmını depolimerize edecek enzimler
olursa ve polimerin molar kütlesi azaltılırsa
bozunma mümkün olabilir.
Polimerlerin bozunma mekanizmaları
ortama göre deşiğir.
Toprak, deniz, çamur gibi çeşitli ekosistemler
içerisindeki mikroorganizmaların populasyonunu
ve dağılımını araştırmak gerekir.
Gerekli enzim polimere ulaştıktan sonra bir
polimer substrata bağlanır ve kimyasal bağların
bölünmesini sağlar. Polimer zamanla degrede
edilir ve düşük molekül ağırlıklı oligomerlere,
dimerlere, monomerlere ve son olarak da CO2,
H2O minerallerine kadar parçalanır.
Plastiklerin bozunabilirliği kimyasal ve
fiziksel özelliklerine göre değişir.
-Yüzey koşulları( yüzel alanı, hidrofilik ve
hidrofobik özellikler)
-Birinci derece yapıları (Kimyasal yapı,
molekül ağırlığı, molekül ağırlık dağılımı)
-Yüksek mertebe yapıları (Tg, Tm,
kristalinite, kristal yapı, young modülü)
Bozunma proseslerinde büyük role sahiptir.
Bozunabilir polimerler arasında poliesterler
büyük öneme sahiptir.
Paketleme, tarım endüstrisinde, kontrollü
ilaç verme sistemlerinde kullanılır.
Molekül ağırlığı fiziksel özellikleri
değiştirdiği için bozulmada büyük etkiye sahiptir.
Molekül ağırlığı arttıkça bozunabilirlik
azalır.
Çoğunlukla polimerlerin morfolojileri
bozunabilirliği etkiler.
Amorf bölgeler bozunmaya daha duyarlıdır.
Poliesterlerin Tm değeri enzimatik
bozunmada yüksek etkiye sahiptir. Tm değeri
yüksek olursa bozunma düşük olur.
Sonuç olarak farklı yapıdaki polimerler için
ayrı ayrı bozunma metodları vardır.Bu metodlar
kullanım yerine göre avantaja dönüştürülebilir.
Poliesterlerde bulunan ester bağları
bozunmaya yardımcı bir ortam sağlar.
Organizmaların yaşayabileceği bir ortam
oluşturur. Birçok bozunabilir poliester
üretilmektedir. (PLA, PHB, PCL, PBS). PHB doğal
alifatik poliesterdir. PCL ve PBS petrol bazlıdır.
Alifatik poliesterler farklı enzimlerle
etkileşime girerler.
ELEKTRONİK ATIK YÖNETİMİ
ATIK ELEKTRONİK ARAÇ ve
GEREÇLERİN GERİ DÖNÜŞÜMÜ
GİRİŞ
•
•
•
•
Atıkların geri dönüşümü, malzemelerin (bakır çelik polistiren vb.) ayrıştırıldıktan sonra
piyasada satılabilir veya ikincil olarak proses edilebilirliği ile bağlantılıdır.
Geri dönüşüm skalası,1950lerde telefon ve diğer iletişim araçlarının kullanılmasıyla
başladı. ilk olarak Japonya ev aletlerinin geri dönüşümü kanununu çıkararak bunu
yasallaştıran ilk ülke oldu. (2001). bu kanun yalnızca 4 büyük grubu içeriyordu. (tv,
soğutma aletleri, yıkama makineleri, klimalar)
Avrupa da, Elektriksel ve Elektronik Gereçlerin Atıkları Kanunu'nu 2002 yılında sundu
ve 2007 yılında tamamladı. Bu sayede Avrupa'da elektronik atık kazanımı %25'ten %40'a
yükseldi.
Durum Avrupa ve Uzak Doğu'da bu şekildeyken, Amerika Birleşik Devletleri buna özel
kanun yayınlamadı. Bunun sonucunda ise ABD'de elektronik atık kazanım oranı 2005'li
yıllarda yalnızca %17 oranında kaldı.
Proses
Geri Dönüşüm Prosesi genelde aşağıdaki adımlar izler;
•
Ayırma ve Sınıflandırma (farklı türdeki atıklar sınıflandırılır.)
•
Arıtma (toksik ve çevreye zararlı maddelerin yok edilir.)
•
Boyut küçültme (malzemeler küçük parçalara ayırılır.)
•
Malzeme ayrıştırılması (demir mıknatısla uzaklaştırılır.)
Ayırma ve Sınıflandırma
•
•
•
•
Bazı araç-gereçler, farklı proses uygulanması gerektiğinden, diğer araç-gereçlerden ayrı
olarak toplanır.
Örneğin soğutma cihazları ozon delici maddelere sahip oldukları için, bu zararlı maddeler
Avrupa Kanunu'na uygun bir şekilde ayrı olarak toplanır.
Tv ve monitörler de katot ışın tüpü(CRT) içerdikleri için ayrı şekilde toplanırlar.
Yine bazı küçük araç-gereçler; örneğin mobil telefonlar da, değerli eşyalar sınıfına
girdiğinden dolayı elektronik araç-gereç geri dönüşümünde diğer atıklardan ayrı olarak
toplanırlar.
Annex-II Direktifi'ne göre EAG'den kaldırılması
gereken bileşenler
•
Kloro-florokarbonlar,hidro-kloro-florokarbonlar,hidroflorokarbonlar,hidrokarbonlar
Poliklorlu bifenil (PCB),ve Poliklorlu terfenil
(PCT) kapasitörler

•
Elekrik anahtarları ya da arka aydınlatma lambaları
gibi cıva içeren bileşenler
Bataryalar
•
Genellikle telefonlar içinde bulunan devre kartları
ya da diğer cihazlar içinde bulunan yüzeyi 10 cm2
den büyük olan devre kartları
•
Renkli tonerler
•
Bromlu alev geciktirici içeren plastikler
•
Asbest atıkları ve asbest içeren bileşenler
Katot ışın tüpleri
Anahat metninin biçimini
Gaz
deşarj lambaları
düzenlemek
için tıklayın

İkinci
Anahat
Düzeyi
Yüzeyi
100 cm2den
büyük
olan kristal sıvı ekranlar ve
arkadan aydınlatmalı gaz deşarj lambaları
 Üçüncü Anahat Düzeyi
Elektrik kablolarının
dış kısmı
 Dördüncü Anahat
Düzeyi
Ateşe dayanıklı seramik fiber içeren zararlı maddeler
 Beşinci Anahat
Radyoaktif maddeler
içeren bileşenler
Düzeyi
 Altıncı
Elektrolit kapasitörler
Anahat
Düzeyi
 Yedinci Anahat
Düzeyi
Sekizinci Anahat
Karışık Toplanmış Elektronik Atıkların Geri
Dönüşüm Prosesi
•
Karışık olarak toplanmış atık elektronik araçlar için Boyut Sınıflandırması ve atık
parçaların üzerindeki toz toprak kalıntılarının uzaklaştırılması, geri dönüşüm prosesinin
önemli adımlarındandır.
Karışık Toplanmış Elektronik Atıkların Geri
Dönüşüm Prosesi
•
Bununla birlikte elle ayırma yöntemi de, devre kartları, paslanmaz çelikler ve
kablolar gibi teşhis edilebilir büyük parçaların ayıklanmasında kullanılan en
yaygın yöntemlerden biridir.
Soğutma Araçlarının Geri Dönüşüm Prosesi
•
Bu cihazların geri dönüşümü avrupa standartları yönetmeliğine uygun
şekilde gerçekleştirilir.
Katot Işın Tüpleri Geri Dönüşüm Prosesi
•
İçinde CRT barındıran ekipmanlar için farklı bir geri dönüşüm prosesi gereklidir.
Diğer Prosesler
1-Ezme/Küçültme
•
Bu proseste kullanılan en yaygın ekipman Hammer Mill lerdir. Hammer
Mill ler hızlıca hareket eden çekiçler sayesinde atıkların boyutlarını
küçültmeye yararlar. Hammer Mill in hızı arttıkça çarpışma sayısı artar ve
bunun sonucunda daha küçük parçalar elde edilir.
2-Boyut Sınıflandırması
•
Boyut sınıflandırmaları Screener adı verilen elek birimlerinden oluşur. Bu
bölge 3'e ayrılmıştır. Tambur elek, Dikdörtgen Güverte ve Yuvarlak
Güvertedir.
3-Manyetik Ayırma
•
Düşük yoğunluklu silindir tipi manyetik spektörler;çoğunlukla
ferromanyetik malzemelerden, ferromanyetik olmayan metaller ve diğer
atıkların ayrıştırılması için kullanılır.
4-Yoğunluk Farkı ile Ayırma
•
•
Ağır ve hafif parçaları birbirinden ayırmak için bir çok farklı method kullanılır.
Hava veya su merkezli ayırma masaları, hava veya su tarafından uygulanan
hareket direnciyle sağlanır.
Parçacığın hareketi sadece yoğunluğa bağlı değildir. parçacığın boyutu ve şekli
de önem taşır. Büyük parçalar, küçük parçalara göre hareketten daha çok
etkilenirlerken, küçük parçalar ise hava akımından daha çok etkilenirler. Bu
sayede farklı yoğunluğa sahip parçacıklar ayrıştırılmış olur.
4-Yoğunluk Farkı ile Ayırma
Resim eklemek için simgeyi tıklatın
5-Eddy Current Seperatörü
•
Atık malzemelerden demir dışı metaller cam ve plastikler ve demir
malzemeleri birbirinden ayrıştırmak için kullanılır. Demir dışı metal
parçalar yüksek dönen mıknatısın üzerinden geçerken, eddy current
denilen manyetik alanı oluştururlar. Bu manyetik alan mıknatısın kutbu ile
aynı ise demir dışı metaller itilerek farklı yerde toplanır. Nötr parçalar
(plastik,cam vb.) silindirden etkilenmeden çıkar ve zıt kutuplu metaller
silindirin sonunda toplanmış olur.
6-Elektrostatik Ayrıştırıcı
•
Korona şarj kullanan elektrostatik ayrıştırıcı rotor tipi, iletken olan ya da
olmayan parçacıkların ayrıştırılması için kullanılır. Bu yöntem ile kırılmış
elektrik tellerindeki veya kablolarındaki, devre kartlarındaki alüminyum ve
bakırın ayrıştırılması için kullanılır.
Atık Elektroniklerdeki Metallerin Geri Dönüşümü
Metaller geri dönüşümü en kolay ve bir o kadar da
değerli atıklardır. Elektronik aletlerden elde edilen geri
dönüşmüş metaller bir çok alanda kullanılabilir. Geri
dönüşümde kullanılan atık elektronik aletlerin kütlece %47
sini metaller oluşturur. Ve bu metallerin %95 geri
dönüşümle tekrar kullanılır.
Atık Elektroniklerdeki Camların Geri Dönüşümü
Elektronik aletlerde camın ana kaynağı CRT monitörlerdir.
Bu monitörler 2 ana tipe ayrılır. Flat(huni) cam ve düz
camlardır. Kurşun oksit içeren flat monitörler içerisindeki
zehirli maddelerden ötürü İngiltere ve OECD üyesi birçok
ülkede geri dönüşümü yapılmamaktadır.
Atık Elektronikledeki Plastiklerin Geri Dönüşümü
Atık elektroniklerdeki plastiklerin kütlece %20 lik kısmı
homojen bir şekilde ayrılıp geri dönüştürebilmektedir.
Televizyon ve monitörlerde kullanılan plastiklerin büyük bir
kısmını yüksek dayanımlı polistiren ve ABS plastikleri
oluşturur. Bu plastiklerde brom katkılı alev geciktiriciler
kullanıldığı için geri dönüşümleri zordur ve AB ülkelerinde
geri dönüşümde pek tercih edilmezler. Ancak Japonya bu
plastikleri geri dönüşüme uygun olması için AB' ye kıyasla
daha az alev geciktirici katkılar kullanarak üretmektedir.
Soğutma cihazlarında kullanılan plastiğin yine büyük bir
çoğunluğunu polistiren ve ABS plastikler oluşturur. Buna
rağmen özel uygulamalarda dahil olmak üzere 5 farklı tip
polimer kullanımaktadır.
-Akrilonitril butadien stiren (ABS)
-Polikarbonat (PC)
-PC / ABS karışımları
-Yüksek dayanımlı polistiren (HIPS)
-Polifenilen oksit karışımları (PPO)
Kompozit halde olan çoğu plastiğin geri dönüşümü
mümkün değildir. Bu plastikler enerji geri kazamını için
yakılarak değerlendirilirler.
Gelişen Teknolojiler
1) Ayrıştırma
Geri dönüşümün birinci basamağı olan ayrıştırmada; metal, plastik, cam
gibi maddeler birbirlerinden kolay bir şekilde ayrılabilsede alt ayırmalarda
günümüz teknolojileriyle elde edilen sensörler kullanılmaktadır. Plastiklerin
türlerine göre ayrıştırılmasında ise hala hava gücüyle ve su yardımıyla
çalışan mekanik ayrıştırıcılar kullanılabilmektedir. Yüzdürme tankları ve
konveyör bantlar haricinde de örneğin dönen elektrotlar, girdap akımı,
darbeli uyarma gibi yeni yöntemler de kullanılmaktadır. Elektrostatik
ayrıştırıcılar plastikleri ayrıştırmak için iyi bir yöntem olmasına rağmen bu
yöntem sadece küçük boyutlu parçalarda işe yaramaktadır.
Daha verimli geri dönüşümler için ayrıştırma yöntemlerinde
ilerlemek gerekmektedir. İlerlemenin bir sonraki basamağı olarak
ortaya çıkan yeni optik-elektronik ayrıştırıcılar, ayrıştırma
sistemlerine dahil edilmeye başlanmıştır. İnşaat sektöründeki
ayrıştırma yöntemlerindeyse elektromanyetik alan sistemleri
günümüzde geri dönüşüm maddelerini sınıflandırmada
kullnılmaktadır. Şuan araştırmaları devam eden bir diğer sistem
ise kamera yardımıyla renk ve şekil algılayan ve x-ray ışınlarıyla
maddeyi tanımlayan yeni bir sistemdir.
2) Yıkama İşlemleri
Yıkama işlemleri geri dönüşüm için büyük avantajlar sağlasada
hala yaygın olarak kullanılmamaktadır. Çünkü cevher olarak
çıkarılan metallerin yıkanmasıyla ağırlıkca %29 luk atıktan (kum
vb.) temizlensede, geri dönüşüm maddelerinde bu ortalama %3'
tür.
3) Algılama Teknolojileri
Algılama yöntemleri elektronik atıkların geri dönüşümdeki etkinliğini
arttırabilir. Bu yöntemlerden biri olan lazer spektroskopilerinin
avantajı ise polimer malzemeler içerisindeki katkı maddelerinide(alev
geciktiriciler vb.) saptayabilmesidir. Diğer önemli avantajları ise çok
düşük hata payıyla ve hızlı bir şekilde ayrım yapabilmeleridir. Buda geri
dönüşüm maliyetlerini ve ürün kalitesini arttırmaktadır. Başlangıçta
gıda endüstrisini atıklarının ayrışımı için geliştirilmeye ve kullanılmaya
başlayan bu yöntem günümüzde, elektronik atıklarının ayrıştırılmasında
kullanılmakta ve oldukça başarılı sonuşlar elde edilmektedir.
4) Plastikten Sıvı Yakıta
Polimerler organik kimyasal yapılarından dolayı Katalikit
Depolimerizayson(CDP) yöntemiyle sıvı yakıtlara
dönüştürülebilirler.Bu yöntemle PVC' ler toksik olmayan NaCl
tuzuna dönüştürülebilmektedir. Bunun için reaktörlere kireç
eklenmesi gerekmektedir. Sistemin çalışabilmesi için
hazırlanan karışım 400 C' ye kadar ısıtılır. İşlem sonucunda
sistemin başlangıçtaki ağırlığını %3' ü oranında dizel yakıt
elde edilir. Bu yakıt kalori olarak başlangıçtaki maddenin
%90' ı enerjiye sahiptir.
5) Bromlu Alev Geciktirici İçeren Plastikler
Plastik atık geri dönüşümünde hedeflenen yüksek
saflıkta polimer elde etmektir. Bu yüzden geri kazanımı
sağlıklı yapabilmek için Bromlu alev geçiktiricilerin katkıların
polimerlerden uzaklaştırılması gerekmektedir. Bu konuda bir
dizi araştırma yapan Fraunhofer-Enstitüsü işbirliğiyle
CreaCycle GmbH şirketi kütlece %10 ve daha fazla bromlu
katkıyı atık polimerlerden uzaklaştırmayı başarmışlardır.
Hazırlayanlar
Yağmur GÖKDEMİR 110107044
Batuhan BENLİ 110107012
BÜŞRA KEPEZ 120107020
EMİNE AÇIK 120107055
POLİMERLERİN GERİ DÖNÜŞÜMÜ
M.ATİLLA TAŞDELEN
POLİMER AYIRMA PROSESİ
 Yeniden işleme sürecinde plastiklerin ayrılması için
kullanılan en yaygın yöntemlerden biri
flotasyon(yüzdürme) yöntemidir.
 Elutrasyon(yıkayarak ayırma), etiketleri veya hafif
aksesuarları kaldırmak için kullanılan başka bir
yöntemdir.Kap malzemelerinin çıkarılması için uygun
değildir.
 Eğer etiketler,mühürler ve kapaklar gibi özgül
ağırlıkları sudan daha fazla olan ürünler imal
edilirse,yıkama işlemi sırasında yüzdürme yoluyla
polimerler batar(suyun özgül ağırlığı-1.0 HDPE’nin0.96 özgül ağırlığından büyüktür).
BASİT ÖZGÜL AĞIRLIK TESTİ
 Birçok plastik 0,9 ile 1,5 gr/cm³ arasında özgül ağırlığa
sahiptir.
 Tam bir özgül ağırlığı bulmak için laboratuvar terazisi
gerekir ,fakat basit bir test ürünü kullanılarak da bu
büyüklüğe ulaşılabilir.
 Su içeren bir kap içine birkaç damla deterjan
eklenir.Deterjan yüzey gerilimi etkilerini aşmak için
yardımcı olur.
 Beher içine test etmek istediğimiz küçük parça
konulur.Özgül ağırlığı 1.0 dan küçükse yüzer.Eğer suyun
yoğunluğundan büyükse batar.
POLİMER ÖZELLİKLERİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI
GERİ KAZANIM/GERİ DÖNÜŞÜM PROSESİ
 HDPE’nin çoğunluğu yeniden işleme için “Yerel




Yönetim Kerbside Geri Dönüşüm Programı”
aracılığıyla geri dönüştürülüyor.Avustralya ve Yeni
Zelanda ev sahipliğinde yapılıyor.
HDPE , bireysel polimer akışlarını sıralamak için
malzeme kurtarma tesisine taşınır.Bu durumda HDPE
2 akışa ayrılır.
Opak yada doğal-süt veya meyve suyu şişeleri
Renkli şişeler-çamaşır suyu,temizlik,meyve suyu ve
aromalı süt şişeleri
Daha sonra HDPE balyalanır ve geri dönüşüm
tesislerine taşınır.Böylece geri dönüşüm süreci
başlamış olur.
HDPE GERİ DÖNÜŞÜM SÜRECİ
 De Baling Süreci
 Balyalar ayrı şişeler/konteynerlar içinde geri
balyalanmaktadır.Böylece kirler(kontamine) yani
metal,cam,PVC,kum ve dost olmayan malzemeler
temizlenebilir.
SINIFLANDIRMA SÜRECİ
 Opak veya Doğal Şişeler
 Elle yapılan seçmelerde normal bir şekilde bakıldığında




herhangi PVC,cam,metal kapaklar veya kaplar,metalik
etkiler bu süreçte kaldırılır.
Kaplar(çoğunlukla HDPE,LLD) sıkıştırılma sürecinde
işlenirken bu noktada kaldırılırlar.
Kapaklar son ürünün kalitesine bağlı olarak,renk katacak.
HDPE’nin geri dönüşümünü alüminyum
kapaklar,mühürler etkilemektedir.
Dolayısıyla paketleme ve dolgu tedarikçileri birincil
ambalajın kompozisyonundaki değişikliklerin farkında
olmalı ve geri dönüşüm endüstrisine başvurmalıdır.
 Renkli Şişeler
 Elle yapılan sıralamalarda direkt bakılarak ve süreci
etkileyen herhangi PVC,cam,metal,mühürler veya
kapakların etkileri kaldırılır.
 Eğer kapaklar HDPE’den yapıldığı takdirde,son ürün
içerisine dahil edilebilir.
KIRMA(TANELEME)
 Sıralarken,şişeler bir granülatöre taşınmaktadır ve
burada ortalama 4-8 mm büyüklüğünde parçacıklara
kıyılır.
YIKAMA PROSESİ
 Yıkama prosesi,yüzme batma prosesi olarak görev





görür,burada ağır partiküller HDPE’den çıkarılır.
Şeffaf veya Opak Şişeler
Daha sonra HDPE pulları yıkama tanklarına transfer
olur.Metal,kum,PVC,PET ve cam parçacıklarından
uzaklaşmak için burada yıkama sürecinden geçer .
Yıkama suyu genellikle ortamın kostik seyreltilmeyle su
bazlı tutkalın ve etiketin giderilmesine yardımcı
olur.(yaklaşık %0.25-1)
Renkli Şişeler
Etiket ve su bazlı yapıştırıcılar ortamda suyla yıkandığında
hem kostik bir seyreltme hemde anti köpük önleyici
deterjanların giderilmesinde yardımcı olur.
KURUTMA PROSESİ
Ekstrüzyon işlemine girmeden önce HDPE pullarının
artıkları temizlenerek kurutulur.
PUL SIRALAMASI
Şeffaf pullar optik sıralama ekipmanları kullanılarak renkli
pullardan ayrılabilir.Böylece şeffaf pullar bırakılarak renkli
pullar çıkarılabilir.
EKSTRÜZYON PROSESİ
Plastik pul bir ekstrüder içinde beslenir,karıştırılır ve eriyik
plastik metal örgü fitreleri aracılığıyla pompalanır,böylece
kağıt,ızgara,ahşap,alüminyum vb. gibi herhangi kalan bir
kirlilik giderilmektedir.
Filtreledikten sonra,eriyik bir peletleme kafasına ya da
şerit pafta kafası içine pompalanır,burada plastik soğutulur
ve 2-3 mm’lik peletler halinde kesilir.
ETİKETLER
 Yenilik ve tasarım 1990ların sonu 2000lerin başında
ambalaj etiketlenmesinde önemli bir değişiklik
yaşadı.
 Etiket tasarımındaki değişiklik geri dönüşüm
sürecindeki tasarım değişikliğine bağlıdır.Ancak aynı
zamanda yeni etiket tasarımında geri dönüşümlü
ürünlerin olması daha geniş bir yelpazede geri
dönüşüm olması için fırsat sağladı.
 Eğer etiketler yüzdürme yoluyla konteynerdan
kaldırılmazsa,etiketler geri dönüşüm sürecini
etkileyebilir.
YENİLİKLER
 RİP’N geri dönüşüm etiketi gibi inovasyona yardımcı olmak için




konteynerlardan önce etiketi çıkarılmalıdır.
Geri dönüşümün başarısı tüketici eğitimi ve etiket çıkarılmasına
dayanır.Eğer polimer konteynerle uyumlu değilse,ek maliyet
etiketin sökülmesi ile ilişkili olabilir.
360° saran etiketler için minimum miktarda tutkal kullanılır ve
burada tutkal etiket üstünde kalır,paket üstünde kalmaz.Geri
dönüşüm sürecine yardımcı olmuştur.
PET ve OPS etiketleri flotasyon prosesinde batacaktır,böylece
flotasyon prosesi esnasında HDPE’den etiketi kaldırmak için fırsat
olur.
PVC etiketleri HDPE pul akışı ile kaldığında , PVC etiketleri HDPE’yi
kirletecektir.Bu ekstrüzyon işlemi esnasında kontamine(kirlenmiş)
ürünün yanmalarına veya siyah lekeler olmasına neden olur.
ELUTRASYON(Yıkayarak Ayırma)
 Genellikle elutrasyon yöntemi etiketin inceliğinden
dolayı o etiketi kaldırmada başarılıdır.
 Kapak pul ağırlığının şişe pul ağırlığına yakınlığı
nedeniyle elutrasyon kapak maddelerinin
çıkarılmasında başarılı değildir.
RENK AYRIMI
Renk ayırma ekipmanları geri dönüşüm sürecinin
pullanma ya da reçine aşamalarından sonra renkli
parçacıkları çıkarmak için kullanılabilir , fakat renk
ayırma ekipmanları pahalıdır ve işleyen için her zaman
bütçeye uygun değildir.
HDPE’NİN ÖZGÜL AĞIRLIĞI
 Yoğunluğu : 0.94-0.97
 Yaklaşık Olarak Erime : 130°C
POLİPROPİLEN ETİKETLER
Yoğunluğu :0.90
Erime Aralığı : 160-170 °C
PP etiketler sıvı yüzeyinde yüzer ve HDPE şişe akışından
ayrılmazlar . Bu gibi polimer karışımları düşük kalitedeki
uygulamalar için geri dönüştürülebilirler. PP yüksek
seviyedeki geri dönüşümlü HDPE akışını kirletecektir ve
bilinen ticari ekipman veya süreçlerde ayrılamazlar.
Yeniden üretim sürecinde , ürün başarızlığına yol
açabilirler.
POLİPROPİLEN TERAFTALAT ETİKETLER
(PET)
 PET Yoğunluğu : 1.35-1.38
 Erime aralığı : 240-260 °C
 PET etiketleri pul yıkama işlemi sırasında çıkarılır. PET
batma ve yıkama işleminde suyun ters akım akışı ile
çıkarılabilir. HDPE pul üzerinde kalan PET katı kalacaktır.
(Erime noktası yüzünden 2 polimer aynı akışta kaldığından
ekstrüzyon işlemi sırasında paket yüzeyinde kalır. ) PET’in
erime aralığı HDPE’e göre büyük ölçüde fazladır.
DÜŞÜK YOĞUNLUKLU POLİETİLEN
ETİKETLER
 LDPE Yoğunluğu : 0.92
 Yaklaşık Olarak Erime : 110 °C
 LDPE etiketleri HDPE şişelerine benzer yoğunluğa sahiptir
ve dekorasyon ya da baskı yoluyla , her ne kadar renklide
olsa az miktarda HDPE geri dönüşüm sürecine kabul
edilebilir. HDPE renkli olacaktır.
 Yüzdürme ve renk istifleme ekipmanları ve elutrasyon geri
dönüşüm süreci sırasında LDPE etiketlerini kaldırma da
başarılı olamadığı durumlarda etiketler veya renkli
etiketleri kaldırmak için kullanılabilirler .
DÜŞÜK YOĞUNLUKLU POLİETİLEN
ETİKETLER
 Eğer ekstrüzyon öncesinde küçük miktarda LDPE
etiketleri HDPE pul üzerinde kalırsa , doğal olarak pul
renkli olacak , böylece reçineyi pazarlamak için fırsat
azalacaktır. LDPE’ nin erime endeksi HDPE ye
benzerdir.
YÖNELİMLİ POLİSTİREN ETİKETLER
 OPS Yoğunluğu : 1.05
 Erime aralığı : 80-95 °C
 OPS etiketler sudan daha ağırdır , bu nedenle geri
dönüşüm sürecinde batar ve yıkama işlemi esnasında
HDPE pul ayrılabilir.
 İki polimer birlikte ısıtıldığında , HDPE pul üzerinde kalan
herhangi OPS ekstrüzyon işlemi sırasında ayrışır. (OPS nin
erime aralığı HDPE den büyük oranda düşüktür.)
PVC ETİKETLER
 PVC Yoğunluğu : 1.35-1.38
 Erime Aralığı : 70-90°C
 PVC sudan daha ağırdır ve yıkama süreci esnasında
çıkarılabilir. Eğer yıkama işlemi sırasında kalma süresi
yeterince uzun değil ise ya da yüzey ıslatma yeterli değilse
kirlilik ortaya çıkar.
 Yüksek ağırlık oranına sahip PVC yüzey nedeniyle HDPE
akışı ile taşınabilir ve kirlenmiş ürüne neden olabilir.
PVC ETİKETLER
 İki polimer birlikte ısıtıldığı zaman HDPE pul
üzerinde kalan herhangi PVC ekstrüzyon işlemi
sırasında ayrışır. PVC nin erime aralığı HDPE den
büyük oranda düşüktür.
 PVC yüzdürme işlemi sırasında çıkarılmazsa , bu
süreçte PVC Hidroklorik asit vererek karbon karası
düşer.
 Karbon reçine içerisinde siyah lekelere dönüşür. Etkin
bir biçimde reçineyi kirletir.
HDPE ETİKETLERİ
 HDPE Yoğunluğu : 0.96
 Yaklaşık Olarak Erime : 130°C
ŞEFFAF HDPE ETİKETLER
Az miktar da mürekkep muhafaza eden şeffaf HDPE
etiketler , neredeyse aynı karakterdedirler , HDPE şişe
pullarıyla ve küçük miktarda renklendirmeyle bir dizi
süreç olarak kabul edilebilirler.
HDPE ETİKETLERİ
 Renk , her zaman şeffaf reçine üretme fırsatını sınırlar.
 Flatasyon ( yüzdürme ) geri dönüşüm sürecinde renkli
HDPE etiketleri kaldırmada başarılı olmadığı
durumlarda , elutrasyon veya renk istifleme
ekipmanları etiketler ve renkli plastikleri kaldırmak
için kullanılır.
RENKLİ HDPE ETİKETLERİ
 Renkli HDPE etiketler normalde pazarlama mesajı
iletmenin bir sonucudur. Şu anda Avustralya ve Yeni
Zelanda’ da mevcut olan geri dönüşüm sistemleriyle
%100 olarak etiket mürekkebi silinemez.
 Geri dönüşüm sırsında mürekkep renkli pullar
oluşturarak sızabilir veya HDPE etiketleri rengini
koruyabilir , böylece HDPE süreci kirlenecektir.
METAL EMDİRİMLİ ETİKETLER
KİRLENME ( KONTAMİNE ) SÜRECİ ;
 Metal etiketleri geri dönüşüm sürecinde işlemek
zordur ; bu süreçte etiket , ince metalik pul
parçacıklarına parçalanacaktır.Bu parçalar reçine de
siyah lekeler oluşturacaktır, bu şekilde reçine
kirlenecektir.
 Metalik etiketler , yeni ürünler üretmek için etkin
olarak piyasaları kısıtlar. Genellikle birçok işlemci
metalik etiketli konteyner kapları işlemezler.
ISLAK MUKAVEMETLİ KAĞIT
ETİKETLER
KİRLENME ( KONTAMİNE ) SÜRECİ ;
 Islak mukavemetli kağıt etiketler , su geçirmez kağıt
lif ajanlarında boyutlandırma yapılırlar. Bu etiketler
yıkama işlemi esnasında kağıt hamuru şeklinde
parçalanmazlar. Sonuç olarak, kağıt HDPE pul ile sabit
kalabilir.
 Kağıt kalıntısı standartların altında bir ürün
oluşturduğunda HDPE nin ekstrüzyonu esnasında
kalitesini düşürür. Yeniden işlemcilerin çoğunluğu bu
etikete sahip konteynerları veya paketleme sürecini
yenileyecektir.
KAĞIT ETİKETLER
 Kağıt etiketler geri dönüşüm süreci için bir takım konular
oluşturmaktadır.
 Suyla temas haline geldiği süreçte kağıt etiketlerin hacmine
bağlı olarak , kağıt etiketlerin hamuru açılabilir.
 Kağıt lifleri sonradan filtreleri engeller.
 Ekstrüzyon işlemi sürecince , kağıt etiket sadece yedek
ekran paketlerinin maliyetini %40 ‘a varan artış oranıyla
ekstrüzyon maliyetini arttırabilir. Reform süreci boyunca
HDPE pulunun renk değişikliğine neden olur ve
etiketlerde kullanılan mürekkepler sızıntı gibi problemlere
yol açabilir.
YAPIŞTIRICILARIN GERİ
DÖNÜŞÜMÜ
 Yapıştırıcıların Bilgisi ;
 HDPE geri dönüşüm süreci içerisinde en kabul edilebilir yapıştırıcılar su bazlı
yapıştırıcılardır.Yıkama işlemi boyunca seyreltilir ve kaldırılırlar.
 Yıkama suyu sıcaklığı ortamdaki kauçuk bileşimli bazlı yapıştırıcılar işlem
sürecinde çıkarılamazlar.
 Standart Sıcaklıkta Erimiş Yapıştırıcılar;
 Süreç İle Uyumlu Olan;
 Standart sıcaklıkta eriyen yapıştırıcılar süreç içerisinde uyumlu değillerdir ve
yapışkanlaştırıcı maddelerde hidrokarbon sulandırıcıları içermektedirler.
 Basınca Duyarlı Yapıştırıcılar
 Basınca duyarlı yapıştırıcılar bütün polimer geri dönüşüm programları
sırasında zor kaldırılırlar.Basınca duyarlı yapıştırıcılar etiketin bütün arkasını
kaplayacak,kaldırma zor olacak ve kirlilik olacaktır.
 Yıkama prosesi esnasında pul etiket üzerinde kalır.
GERİ DÖNÜŞÜMLÜ MÜREKKEPLER
 Etiketlerde Kullanılan Mürekkepler
 Mürekkepler suda çözünebilir.Bu mürekkepler proses
esnasında çıkarılabilir,bununla birlikte mürekkep
önemli miktarda yıkama suyu rengini değiştirebilir.
KAPAK VE MÜHÜRLER
 Doğal HDPE Şişeler
 Şeffaf kapların çoğu ve HDPE
şişeler genelde HDPE&LLD içerir.
 Eğer süreç içerisinde büyük oranda kalırsa,son haldeki
ürüne renk eklenir.
 Renkli HDPE Şişeler
 Genellikle HDPE ve PP şişelerin büyük bir kısmı renkli
şişelerdir.Çünkü PP den yapılan kapakların küçük bir
yüzdesi şişeleri renklendirmektedir.Son ürün
halindeki kapaklar büyük bir etkiye sahip değildirler.
PVC Kurcalamaya Dayanıklı Mühürler
PVC yoğunluğu : 1.35-1.38
Yaklaşık Erime Aralığı : 70-90 °C
Kontamine Süreci
HDPE geri dönüşüm sürecinde ; tüketiciler kapağı
kaldırdığında,PVC nin güncel tasarımları kurcalamaya
dayanıklılığın sonucunda şişe üzerindeki mühür
bölgelerinde kalır.
 Geri dönüşüm sürecindeki kirlilikler şişelerden el ile
çıkarılır.Çünkü şişeler üzerinde PVC bulunmaktadır.
 Genellikle kurcalamaya dayanıklı mühürler kapağın
serbest bırakma noktasında kopma eğilimi gösterirler,PVC
filmlerin veya şişelerin boyunlarından ayrılırlar.




Geri dönüşüm yapılırken buna bağlı olarak PVC
mühürlerde aşağıdaki sorunlar yaşanmaktadır:
 Isıtma veya Ekstrüzyon Prosesi;
 İki polimerin birlikte ısıtıldıkları bir ekstrüzyon işlemi
sürecinde,bunların içerisinde siyah lekeler
oluşacaktır.Çünkü işlem sıcaklıklarında PVC degrede
olur.PVC esasen karbon kömürü olarak degrede
edilir.Süreç içerisinde hidroklorik asit elde edilir.
 Ayrıca HDPE’nin polimer zincir uzunluğu HCL’nin
bozunmasına sebep verir.
ALÜMİNYUM KAPAKLAR VE MÜHÜRLER
 Kontamine Süreci
 HDPE geri dönüşüm sürecinde,eğer alüminyum kapak
üzerindeki kurcalamaya dayanıklı mühürler kırılmazsa
tüketici ürünü kapatarak çıkarır.
 Bazı kapaklar bu yüzden kurcalamaya dayanıklı
tasarlanmaktadır.
ALÜMİNYUM KURCALAMAYA DAYANIKLI MÜHÜRLER
 Kontamine(kirlilik) Prosesi
 Alüminyum kapaklar genellikle şişe üzerinde bir dış
halka olarak muhafaza edilir ve mühür tamamen
kaldırılmaz.
 Alüminyum bir kirliliktir,herhangi bir HDPE’nin geri
dönüşebilirliği doğrultusunda önemli süreç
kayıplarında maliyeti arttıracaktır ve işlenmemiş
malzemenin kalitesini azaltacaktır.
POLİPROPİLEN KAPAKLAR
 Yoğunluğu : 0.90
 Yaklaşık Erime Aralığı : 160-170 °C
 PP sudan daha hafiftir ve HDPE şişe akışından ayrılamaz.
 PP kapak ve HDPE şişe karışımları geri dönüştürülebilir ve
düşük kalitedeki uygulamalarda kullanılabilirler.
YÜKSEK YOĞUNLUKLU POLİETİLEN
KAPAKLAR
 HDPE Yoğunluğu : 0,96
 Yaklaşık Erime : 130 °C
 HDPE sudan hafiftir ve yıkama prosesi sırasında yüzeyde
yüzmektedir.HDPE kapaklarında HDPE şişelerinden farklı
sınıfta malzeme içerir,fakat geri dönüşüm için önemli bir
sorun teşkil etmemektedir.
DÜŞÜK YOĞUNLUKLU POLİETİLEN
KAPAKLAR
 LDPE yoğunluk : 0.92
 Yaklaşık Erime : 110 °C
 Prosesle Uyum
 LDPE sudan hafiftir ve yıkama prosesi esnasında yüzeyde
yüzmektedir.
 LDPE kapakları mevcut ticari ekipman ve proseslerle HDPE
şişe akışından kaldırılamayabilir.Bununla birlikte LDPE ve
HDPE karışımı polimerlerin kolayca karışabilirliğine bağlı
olarak geri dönüştürülebilirler.
METAL UÇLAR
 Kontamine(kirlenme) Süreci
 Tetikleyici başlar,pistonlar,dağıtıcılar,metal yay içeren
ve bilyeli rulmanlar ve ev de kullanılan kimyasal kaplar
bunlara örnektir.
 Bu metal ürünler HDPE geri dönüşüm süreci ile
bütünüyle uyumludur ve geri dönüşümlü HDPE’de
metal kirliliğe neden olmanın yanı sıra öğütme
bıçaklarında kitlesel hasara neden olur.
KAPAKLAR-KAPLAMALAR
PVC Kapak-Kaplamalar
PVC Yoğunluğu : 1,35-1,38
Yaklaşık Erime Aralığı : 70-90 °C
PVC sudan daha ağırdır ve yıkama prosesi esnasında
çıkarılabilir.
 Yıkama/Flotasyon işlemi sırasında kalma süresi yeterince
uzun değilse ya da yüzey ıslatma yeterli değilse kirlilik
ortaya çıkar.
 PVC yüzey nedeniyle HDPE akışı ile taşınabilir ve
kontamine ürüne neden olabilir.




EVA KAPAKLAR-KAPLAMALAR
 EVA kaplamalar yıkama prosesi esnasında
kaldırılamazlar.Çünkü sudan hafiftirler.
 EVA ve HDPE şişe karışımları geri dönüştürülebilir ve
düşük kalitedeki uygulamalarda kullanılabilir.
PAZARLANAN EV KİMYASALLARI VE DEPOLANMIŞ
HDPE
 Bütün Kerbside promosyon malzemesinin temizliği
dikkat çekmelidir ve tüm ev kimyasalları durulanmalı
ve madde kapları geri dönüşüm kutularında
biriktirilmelidir.
 Normalde piyasada kullanılan renkli HDPE kaplar ve
tüketiciye sunulan ev kimyasalları Avustralya ve Yeni
Zelanda’da depolanır.
 Renkli HDPE kaplar geri dönüşüm merkezlerinde
sıralanır ve süt kasaları,bahçe kazıkları,borular gibi
gıda dışı sınıftaki ögelerin içine işlenir.
 Kapak ve artık tekrar kullanılmadan önce önerilen
prosedürler kullanılarak çıkarılmalıdır.
POLİMER MÜHENDİSLİĞİ
CENGİZ TARHAN :110107027
MÜCAHİT SAĞ :120107043
PVC GERİ DÖNÜŞÜMÜ
GİRİŞ
VinilPlus Avrupa PVC sektörün kalkınması için 10 yıl
sürdürülebilir gönüllü taahhuttür. Beş sürdürülebilirlik
sorunlardan biri VinilPlus kontrol döngüsü girişimi
sistemi yönetimi mücadelesidir: PVC konrolu onun ömrü
boyunca daha verimli kullanmaktır.
PVC geri dönüşümü; Avrupa geri dönüşüm pazarında daha
da geliştirme ve PVC verimliliğini ve kapsamını
genişletmek için yenilikçi geri dönüşüm promosyonuna
meydan okuyan temel unsurlardan biridir.
 Vinil 2010 gönüllü bağlılık sürdürülebilir kalkınma
da dahil olmak üzere oluşturan geri dönüşüm, 12
yıllık deneyimlerinden VinilPlus dersleri öğrenme
ve PVC sektöründe yeni bilgi edinme Avrupa’nın
karşısında sürdürülebilir kalkınma katıştırmak
için kullanılıyor.
 Bu broşür atık PVC geri dönüşümün içeriğini
özetliyor ve Avrupa’nın geri dönüşüm için fırsatları
yanı sıra bazı sorunlar ve çözümleri üretiyor.
Gelişmekte olan PVC geri dönüşüm teknolojileri
üzerinde erişim teknolojileri ‘ daha zor geri
dönüşüm için’ atık akışları olduğu vurguluyor.
 VinilPlus ın 2020 yılına kadar her yıl 800.000 ton
PVC geri dönüşümü hedefleniyor. Bu hedef içinde
daha zor geri dönüşüm için 100 000 ton atık PVC
bir katkıdır. Burada açıklanan bir veya daha fazla
teknolojiler hedefe ulaşmada önemli rol
oynamalıdır.
POPÜLER, SÜRDÜRÜLEBİLİR, GERİ DÖNÜŞÜMLÜ
: PVC
 PVC dünyada kullanılan en yaygın polimerlerden
biridir. Polimer keşfedilen ilk modern plastik
malzemelerden biridir, her ne kadar 19. Yy da
laboratuarda ilk sentezlense de, 1920’lerde ticari
polimer geliştirmeye başlandı ve 1950’lerde dramatik
bir artış görüldü.
 Bu gün dünya çapında , yaklaşık 37 milyon ton PVC,
bunların yaklaşık 5.5milyon ton Avrupa’da üretilir
PVC Avrupa’nın 3. En popüler plastik malzemesidir.
 Avrupa PVC sektöründe, polimer tedarikçileri
ürün üreticileri, bazı küçük aile işletmeleri için
büyük şirketler üzerinde 21000 şirkette yaklaşık
yarım milyon kişi istihdam etmektedir.
ÇEŞİTLİ UYGULAMALAR
 PVC çok yönlü doğası nedeniyle, PVC uygulamaları
geniş bir endüstriyel,teknik ve ev alanlarında
kullanılır.
 Avrupa’da üretilen PVC nin yaklaşık üçte ikisi inşaat
uygulamalarında kullanılır ; pencere çerçeveleri ve
diğer profil uygulamarı, boru ve ek parçalar, döşeme,
elektrik kabloları ve borular, plastik astarlar,
membranlar çeşitli su yalıtım uygulamaları ve kaplı
kumaşlar gibi uygumalarda kullanılır.
PVC dünyada en yaygın kullanılan
polimerlerden biridir
 Diğer önemli uygulamalar paketleme dahil
kabarcıklar, tepsiler ve filmler, otomov sektörü araç içi
için malzemeler ve dış cephe profilleri, mobilya, boş
zaman etkinlikleri , yağmurluk ve tıbbı cihazlar gibi
alanlarda kullanılır.
Sürdürülebilir bir polimer…
 PVC doğasında sürdürülebilirlik özelliklere sahiptir.
 Bunun %57 si yaygın kaya tuzunda ve hidrokarbonlar
%43 ü yağdan yapılır. Yağ diğer önemli
termoplastikten daha az kullanılır. Son derece
dayanıklı ve enerji verimli bir uyumlu yelpazesi
arasında ve ayrıca son derece verimli bir kaynaktır.
PVC doğasında sürdürülebilirlik
özelliklere sahiptir.
 PVC dönüştürülebilir bir malzemedir. Avrupa sanayisi
atık PVC toplama ve geri dönüşüm teknolojilerini
artırmak için çok sıkı çalışıyor. Hedef en az enerji ve
atık kullanarak geri dönüştürülen yeni malzeme
kullanımı artırmaktır.
 Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü adına 2011
yılında tamamlanan bir çalışma 2005 yılında tahmini
atık miktarı inşaat/ montaj cihazları 460 tondur.
Plastik atık bu atıktan %2 den daha azdır.
 2008 den beri işletim sisteminde bulunan atık PVC
miktarı 2.6 milyon tondan daha az olarak tahmin
edilmiştir, toplam miktarın %0.4’den az inşaat
kaybı temsil ediyor.
 Buna paralel olarak, 2000 yılında Prognos
tarafından yayınlanan bir çalışma Belediye katı
atıkların %1’den az PVC temsil eder.
PVC sürdürülebilir ile kullanılır….
 PVC diğer malzemeler için karşılaştırıldığında çok
yönlüdür. Bu formülasyon son ürünün güvenlik ve
eko- verimlilik özellikleri teknik performans
parametreleri ödün vermeden geliştirmek ve
değiştirmek için imkan sunuyor.
 Formülasyonda PVC yi yararlı yeniden etkinleştirme
ve yeni ürünlere , performans kaybı olmadan geri
dönüşümü için geniş olanaklar mevcuttur. PVC
ürünleri- geri dönüşümlü PVC verimleri ve yeniden
kullanım sürdürülebilir özellikleri artırır ve üretim
sırasında enerji tasarrufu işlem emisyonları önemli
bir şekilde azaltır.
 Ayrıca kalite, modern yaşam ve konfor
sürdürülebilir güvenliğinde de önemli rol oynar.
Burada PVC ürünleri artan dünya nüfusu için
dünyada doğal kaynakları korumak ve insanların
hayatını geliştirmek için güvenli su, yiyecek,
barınma, sağlık, enerji, sağlık hizmetleri ve
ekonomik güvenlik yardımı için gereklidir.
 PVC bu önemli hizmetleri etkinleştirmek için çok
dayanıklı temel bir malzemedir. Ayrıca, aynı
uygulamalarda metal veya cam ürünler ile
karşılaştırıldığında CO2 emisyonları açısından en
az çevresel yük vardır.
PVC ürünleri önemli ölçüde enerji verimliliği düşük
ısı iletkenlik yoluyla katkıda bulunur.
 Benzer şekilde, PVC ürünler için enerji verimliliği
düşük ısı iletkenlik yolu önemli ölçüde katkıda
bulunur. Evlerimizde iş yerlerimizde konforu
korurken PVC profil pencereler alüminyum profil
den üç kat daha enerji verimliliği , ısı izolasyon
verimliliği var.
 PVC sanayi ürünün sürdürülebilir özellikleri
kapsamlı bir anlayışa sahiptir ve polimer insanlığa
daha sürdürülebilir bir gelecek için önemli rol
oynamaya devam edecektir, ve bundan emin olmak
için sistematik bir çalışma var.
Neden Geri Dönüşüm?
Avrupa PVC üretim ve
değer zinciri dönüştürme,
kurumsal sosyal
sorumluluk olarak çok
ciddiye alıyor, ve PVC
sürdürülebilirlik sorunları
için1990’lardan beri emin
olmak için çalışıyor.
PVC geri dönüşümün aşağıdaki
faydaları vardır
 PVC, geri dönüşüm için uygundur: PVC tüm plastik
geri dönüşümde en uzun bir geçmişi vardır.
 PVC gelişmiş bir mekanik geri dönüşüm sisteme
sahiptir.
 Geri dönüşümlü atık PVC geniş hacimli
kullanılabilir.
 Geri dönüşümlü PVC kullanarak kaynak verimliliği
hedeflerini karşılamak ve hammadde korunması
için yardımcı olur.
 Geri dönüşümlü PVC kullanarak emisyon ve düzenli
depolama gereksinimlerini azaltır.
 Pencere profilleri %70’i yeni PVC yerine geri
dönüşümlü PVC’den üretilerek %50 enerji
tasarrufu sağlanıyor, hava emisyonları %60’ı kadar
ve su emisyonları %60’den daha fazladır.
 Buna ek olarak, PVC termoplastik doğası nedeniyle
birkaç kez önemli ölçüde performans kaybı
olmadan geri dönüştürülebilir.
Geri Dönüşüm başarısı
 Avrupa PVC sanayisinde son 10 yıldan fazla PVC
geri dönüşümde artış var. İlk olarak Vinil 2010
girişimi altındaydı ve şimdi Vinilplus adı altında
PVC geri dönüşüm oranları çok büyüdü.
 Vinil 2010 ın ana hedefi tüketim sonrası geri
dönüşüm oldu ve atık PVC geri dönüşümü artı. Bu
inşaat sektörü ve Montaj cihazları yıkımı anlamına
geliyordu.
 Vinil 2010 girişimi çok başarılı oldu yılda 200 000
ton geri dönüşüm hedefine ulaştı ve 2010 yılında
önemli bir atık PVC boşluğu oluştu.
Geri dönüşümlü PVC nerden
geliyor?
 2020 yılına kadar yıllık Viniplus adı altında 800 000
ton geri dönüşüm hedefleniyor.Avrupa’da 2013
yılında yeni bir geri dönüşümlü PVC kullanarak 444
468 ton tanımlı geri dönüşümlü kabul etti. Aşağıdaki
grafikte, geri dönüşüm için PVC kaynakları analiz
edilmiş. Çoğu geri dönüşümlü PVC pencere
profilerinden ve diğer inşaat yapılarından geldiğini
görebiliyoruz.
 Diğer önemli katkıları borular ve bağlantı
parçaları, kabloları ve esnek PVC uygulamaları,
dam kaplamaları ve su geçirmez membranlar dahil
olmak üzere,döşemeler ve kaplamalı kumaşları
içerir.
 Sert PVC bileşik filmler endüstriyel atıklarından
2012 yılnda 5620 tonluk bir katkı yaptı.
 Tahminlere göre 2020 de Avrupa da
kullanılabilirlik atık PVC önemli miktarda
atık oluşturacağı gösteriyor. Toplam inşaat
uygulamaları ile mevcut 1.1 milyon tonu
aşarak toplam 2.9 milyon ton atık mevcut
olduğu tanımlanıyor.
Toplam 1.1 milyon tonu aşan atık
inşaat uygulamaları mevcut.
 Daha zor atık akışları erişim olanağı geleneksel
geri dönüşüm programları gibi giderek daha
önemli kolayca geri dönüştürülebilir atık
sınırlarına ulaşmaktır. Mevcut olan atık daha
karmaşık atık akışları içinde ve yeniden
kullanılabilir ürünler üretmek için daha gelişmiş
işlem gerektirir.
Daha fazla geri dönüşüm tesisleri.
 Son zamanda Avrupa’da geri dönüşüm PVC boru,
profil döşeme , kaplamalı kumaşlar ve membranlar
100 den fazla işlem var. Avrupa bu sayıyı artırmak
için PVC endüstrisine daha fazla önem
vermektedir.
Hayatın son seçenekleri.
Şimdilik PVC için hayatın son seçenekleri üç tanedir.
1. Düzenli depolama: düzenli PVC ürünleri depolama
insan sağlığı veya çevre için uzun vadeli hiçbir sorun
teşkil etmez.
2. Yakma ile enerji kazanımı: PVC kahverengi kömüre
benzer ve kentsel elektrik üretmek için kullanılan
ortalama ısı değeri kilogram başına 19 MJ den daha
yüksek ısı değerine sahiptir.
3. Mekanik geri dönüşüm:Bu seçenek onlarca yıldır PVC
üretim ve işleme için kulanılıyor.
Tanımlanan geri dönüşümlü PVC
 Geri dönüşümlü PVC nasıl olduğu farklı sektörler
tarafından bazı varyasyonlar tanımlanır. Vinilplus
Güncelleme Zamanı gibi aşağıdaki tanımı kabul
etti.
 Geri dönüşümlü PVC atılan PVC ürün veya yeni
ürün içinde kullanılan ürüne Yarı Mamül ürün
denir. Aynı işlem içinde üretilen atık yeniden
kullanılamaz işleme dahildir.
DÜZENLEYİCİ KONULAR.
 Avrupa’da Plastik Atık Yeşil
Kağıt aracığıyla Avrupa
Komisyonu, çevreyi
korumak için yasal
gereksinimleri uygulamak
ve plastikleri yakma ve
depolamayı kısıtlama amacı
vardır. Geri dönüşüm
seçeneği tercih ederken,
sorunları ile ilgili eski katkı
maddeleri uzun sureli
uygulamalarda ele
alınmaktadır.
Düzenleyici Yapı.
 Bir düzenleyici yapı açısından bakıldığında, ana
sürücü sürdürülebilirliği artırmak için Avrupa
Birliği içinde Atık Çerçeve Direktifi olmuştur.
Diğer Avrupa direktiflerinin etkisi belirli sektörleri
ömrünü tamamlamış araçlar, ambalaj ve atık
elektrik ve elektronik cihazlar gibi ve düzenli geri
dönüşümlü malzeme atık oluşturmaktadır.
 Bunlara ek olarak, birçok üye devlet ulusal
yönetmelik aracılığıyla Plastik Depolama içinde
elden çıkarmayı kısıtlıyor.
Eski katkı maddeleri
 Eski maddeler tamamen geçmişte yasal çerçevede
olan maddelerdir, fakat artık yeni PVC üretiminde
kullanılır. Çoğu değiştirilmiş veya gönüllü olarak
alternatifler tarafından değiştirilebilir, fakat hala
uzun süreli uygulamalarda geri dönüşümlü PVC
bulunabilir. Bunlar arasında bazı dengeleyici ve
plastikleştirici düzenleyici kısıtlamalar vardır.
 Geçmişte küçük miktarlarda PVC dönüştürücüler
ağır metal tabanlı katkı maddeleri, stabilizatörler
ve ürünleri ayrıca pigmentleri termal bozulmadan
korumak için kullanılır. PVC sektörü yeni PVC
üretiminde kadmiyum u ortadan kaldırdı 2015 yılın
sonuna kadar tüm işlenmemiş kurşun bazlı
stabilizatörleri kaldırmak için çalışılıyor.
 Özellikle alternatif sabitleyici sistemler şunları
içerir kalsiyum tabanlı formulasyonları; ve bu
stabilizatörleri içeren PVC bileşikler yarısından
fazlası Avrupa pazarı için hesaplanıyor.
 Öte yandan plastikleştirici, düşük molekül ağırlıklı
Ftalat maddeleri içerir. VinilPlus bu sorunu
gidermek için düzenleyici kurumlar ve geniş
sanayi ile çalışıyor.
 Sanayi düşük moleküllü ftalatlar yerine Reach
altında olmayan plastikleştirici madde kullanılır ve
Avrupa Komisyonu tarafından bazı düzenlemler
özellikle çocuk oyuncakları ve besleme
ekipmanları ile ilgili kısıtlı olarak kullanılıyor.
Geri dönüşüm sorunları
 Geri dönüşümlü atık akışları kadmiyum içerebilir.
Piyasa da kadmiyum içeren polimerler yönetmelik
tarafından değişiklik yaparak kısıtlanır. Bu
değişiklik sert yapı ürünlerinde yükek kadmiyum
içeriyorsa bu geri dönüşümdeki kadmiyum
sağlıyor.
 Sanayi düzenleyici yetkilileri bu geri dönüşümü
sağlamak uygun sürdürülebilirlik için çalışıyor.
Eski katkı maddeleri PVC den
süzülür mü?
 Bağımsız çalışmalar
şunu göstermiştir. Boru
ve profil gibi ürünler
sanayinin bir parçası
olarak sürdürülebilirlik
için eski maddeler geri
dönüştürülen malzeme
içerir. Bu maddeler PVC
polimer matrisi içine
karıştırılır.
PVC geri dönüşüm malzemeleri ne
kadar güvenilir?
 Sanayi geri dönüşüm malzemelerin kalite ve
dayanıklılık ile ürünlerin yeni PVC polimer ile aynı
olmasını sağlar. Boru ve profiller geri dönüşüm
malzemeleri 8 defadan fazla geri dönüştürülebilir,
ve PVC ye yüzlerce yıl sürdürülebilir yaşam süresi
sağlar.
Recovinil: Toplama ve tasdikleme
 2013 yılında Recovinil
Avrupa PVC değer
zinciri tarafından
kurulan PVC toplamayı
kolaylaştırmayı
amaçlayan ve geri
dönüşüm vinil 2010
gönüllü taahhütler ve
şimdi VinilPlus adı
altında bir girişimdir.
 Organizasyon amaçlarına ulaşmada başarılı
olmuştur, en önemlisi Avrupa çapında 10 yıl
içinde PVC geri dönüşüm işlemi sırasında
büyük artış olmuş. 2011 yılında PVC
sanayisinde Recovinil yeni VinilPlus
programının bir parçası olarak yeniden
tanımlandı.
PVC GERİ DÖNÜŞÜM METODU
 Plastik atıkların geri dönüşümü için mekanik ve
hammade geri dönüşümü olmak üzere iki seçenek
mevcuttur. İlk işlem polimer kesilmez iken
molekülleri içine küçük bileşenler sıkı sıralama
yöntemi gerektirir, genellikle ikinci olarak plastik
atık akışı ve daha uygun sıralanmamış plastik
karışımları ve malzemeler için ısıl işlem içerir
 Mekanik geri dönüşüm yıllardır Avrupa ‘da
kullanılıyor. Bu iki tür işlemler için, genel olarak
”geleneksel ” ve geleneksel olmayan” teknolojileri
kapsar.
 Geleneksel teknolojileri sıralama ve ayrı bileşenleri
içinde atık parçalama akarsu oluşur , oysa
geleneksel olmayan teknolojileri aşağıda ki
adımları ile kimyasal işleme öncesinde veya daha
karmaşık veya kontamine atık akışları tüm PVC
olmayan atık kaldırma ön işlemi yapılır. Her iki
durumda da, PVC termoplastik mükemmel doğası
teknik performansı kaybetmeden önce birçok kez
geri geri dönüştürülmüş olmasını sağlar.
 Diğer taraftan hammadde geri döüşümü, PVC atık
malzemelerden kompozit gibi mekanik olarak
dönüştürülecek çok karmaşık bulunan karbon
kurtarır. Bu karbon üretiminde hammadde
kullanılan kimyasallar. Böyle süreçlerin verimi
bazen geri dönüştürülmüş HCI veya kalsiyum
klorür gibidir.
 Hammadde geri dönüşüm işlemleri: gazlaştırma,
piroliz ve dehidroklorinasyon olmak üzere üç tür
işlem var.
 Atık akımlarının artan karmaşıklığı bu
yöntemlerin her ikisi ekonomik ve çevresel açıdan
sürdürülebilir enerji geri kazanımı sağlayan
yöntemleri ile yakılabilir geri dönüşüm atık olan
ise , sürdürülebilirlik için sürekli yenilik ihtiyacınız
var demektir.
 Avrupa ’da kullanılan çeşitli yöntemler vardır ve
diğerleri geliştirilmektedir.
Mekanik geri dönüşüm teknolojileri
 Mekanik geri dönüşüm artırma dört faklı görgü ile
yapılabilir.
1. Daha iyi atık ayırma
2. Daha iyi karışık PVC atık tedevi
3. Kompozit geri dönüşüm malzemeleri üretimi
4. Karmaşık atık geliştirilmiş geri kazanım
PVC geri dönüşüm seçenekleri
nelerdir?
 Plastik çöp berterafı en aza indirmek için
yasal basınç ile artan, ve sanayinin açık istek
ile sürdürülebilir kakınmanın uygulanması
için PVC geliştirmek geri dönüşüm teknoloji
kapsamı önemlidir. PVC geri dönüşümü için
mekanik geri dönüşüm ve hammadde geri
dönüşüm olmak üzere iki seçenek vardır.
Mekanik Geri Dönüşüm
 Mekanik geri dönüşüm polimer zincirleri
küçük bilşenlerine kırma işlemleri kapsar.
Önceden sırlanmış tek atık akışı uygundur.
Mekanik geri dönüşüm kategori içinde, iki
alt kategorileri tanımlanmıştır:
konvansiyonel ve konvansiyonel olmayan
teknolojiler.
Hammadde Geri Dönüşümü
 Kompozit malzemeler hammadde geri dönüşümü
içeren ayıklanmamış plastik karışımları ve atık akışları
için daha uygundur. Bu işlemler , daha sonra PVC
üretim sürecine geri ya da başka işlemlerde
kullanılabilir hidrojen klorür geri kazanım ile PVC atık
akımının (genellikle) ısıl işlem gerektirir. Kimyasal
üretimi için bir belseme stok maddesi olarak
kullanılabilir PVC hidrokarbon kısmı sentez gazı
(hidrojen ve karbon monoksidin bir endüstriyel açıdan
yararlı bir karışımı veya sentez gazı) oluşturmak için
kullanılabilir. Çatı şirketi toplama noktası ulaşım ajan
depolama atık getiriyor.
Mekanik Geri Dönüşüm Avantajları
 Atık veya PVC ürün tek bir türü içeren bir
atık en uygun ve düz-ileri işlemi için geri
dönüşüm akışıdır. Mekanik aslında daha
sonra yeni PVC ürünleri üretiminde
kullanılabilir taneli bir ürün üretmek için
PVC geri dönüşüm için atık malzemenin
mekanin taşlamaya izin verir.
 PVC mükemmel termoplastik yapısı
nedeniyle , bu ısıtmalı ve kalıplı veya birçok
kez yeni form ürünler teknik performans
kaybı olmadan kalıptan çekilmiş.
 Ön veya son bir işlem orijinal atık malzeme
yapısına bağlı olarak kirletici kaldırmak için
gerekli bir ölçüde olabilir.
Geri dönüşüm yöntemleri ve
teknolojileri
 Son zamanda farklı PVC geri dönüşüm
teknikleri ve teknolojileri kullanılıyor veya
geliştiriliyor. VinilPlus karışık ve zor atık
PVC geri dönüşümü ekonomik ve potansiyel
olarak sürdürülebilir yöntemler üzerinde
duruluyor.
Mekanik geri dönüşüm
 İlk amaç vinilplus mekanik geri dönüşüm
için toplanan atık ve gereksinimleri daha
fazla işleme yöntemleri ve son ürünün
kalitesini dikkate almaktır. Varolan
yöntemler geliştirilmiş ve Avrupa’da yeni
olanları elde etmek için çalışılıyor:
 Daha iyi atık ayırma
 Daha iyi karışık atık plastik tedavisi
 Geri dönüştürülmüş kompozit malzeme
 Gelişmiş karmaşık atık akışı geri dönüşümü
Yeni ya da karışık atık ayırma
 Bu teknikler geleneksel mekanik geri
dönüştürerek karışık veya zor atık akışı içine
işlenebilir.
Neidhardt GmbH geri dönüşüm
R-Inversatech
Jutta Hos er
Caretta
Texyloop®
AgPR flooring recycling process
Light concrete
Wood-PVC composites
VinyLoop®
Sumitomo Metals, Japan
Ecoloop, Germany
Ebara process, Japan
Alzchem, Germany
KU Leuven, Belgium
Dow/BSL, Germany
HALOSEP®
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN
TEŞEKKÜRLER..
BURCU ÇALIKOĞLU
120107025
ELEKTRONİK BİLEŞENLERİN GERİ
DÖNÜŞÜMÜNDE PLASTİKLERİN
TANIMLANMASI İÇİN ANAHTAR
KURALI
Geri Dönüşüme Teşvik İçin Multiclass Kuyruk Analizi
2010 yılında 3 milyar tüketici değerini kaybetmiş elektronik bileşene ulaşacak.
Bu gereken elektronik atık yönetimi için bir kriz yaratıcak. Bugün atılan
milyarlarca elektronik bileşen yüksek değerli mühendislik termoplastiğini
temsil etse de plastikten plastiğe geri dönüşüm için geri dönüşüm süreci %
1’den daha azdır. Geri kalan % 99’uda atıktan enerji dönüşümü için işlenir veya
atılır. Yeniden kullanım için teşviği arttıracak iki faktör vardır; Çevresel ve
ekonomik.
ilk olarak, PVC gibi tehlikeli dioksinler salan enerji atıklarının ortadan
kaldırılmasını, kontamine plastiklerin ayrılmasını ve çıkarılmasını göstermiştir.
İkinci olarak, plastikler türlerine ayrılırken, genel parçalama işlemlerinde
plastik karışımları $0,01-0,04/kg dan daha büyük bir değere sahip değildir.
Ayrıca doğal renkli plastikleri ayırmak için diğer büyüklük sırası aratabilir.
Ömrünü tamamlamış elektronikleri geri kazanmak için plastikler ayrılmıştır,
geçerli metallerin geri dönüşüm süreci plastik kaplı bileşenlerin sınırlı ayırma
içerecek şekilde uzatılmıştır. Rios and Stuart (2004) and William ve
diğerleri(2006), lazer tanımlamasında her plastik bileşenlerinin Raman
spektromuyla kütüphane standartlarını karşılaştırma yoluyla, verimliliği ve
potansiyel ekonomiyi kendi süreç tasarımlarında plastik problemi için renk
ayrıştırma olmadan ispatlamak.
Doğal renkli plastikleri ayırmada bu yeni geri dönüşüm süreci tasarımı ve
geri dönüşüm planlama yöntemini genişletmek önemlidir çünkü elektronik
üreticilerinin artık bir çeşit renklikılıf pazarlama ekipmanları vardır (Ogando
1999).
• Geçerli yazıda, koyu plastikler denilen bir grup oluşturmak için renkli ve
siyah plastikleri toplarız. Yeniden kazanılmış siyah plastikler kalıplandığında
renkli plastikler ile siyah boşyanın karışmasına neden olur.
Kuyruk yöntemi Raman spektroskopisi ile 10 kat daha uzun ortalama
alındığı tespit edildiğinden beri önce doğal ve koyu plastik parçalarının ayrı
ayrı tanımlanması önemlidir. Bir tarafta plastik kapak yada alışılmadık bir
plastik türüyle kaplandığında tanımlama problemi oluşur. Bu gibi durumlarda,
tanımalanamayan plastik yeniden giren akış olarak modellenir.
Tanımlanamayan doğal ve koyu parçalar için ayrı ayrı kuyruğa ek bir
tanımlama girişimi daha uzun tanımlama işlem süreci gereklidir.
Tanımlandığından beri işlem süreleri renk ve yeniden giriş akışına bağlıdır. Bu
süreç bir Multiclass Kuyruk Ağı olarak modellenir.
Bir başka karışık bir sistemin lazer sensör tanımlama kanalı kurgusunda
önemli bir maliyet var. Malzeme ambalajlama bu kurulummaliyetinin ana –
kaynağıdır.Genel plastik kapak parçaları halinde bigisayar, yazıcı, monitör ve
televizyon için ağırlık 50gr 2800gr ve 122cm x 122cm x 122 cm olarak
sıralanır.
Geri dönüşüm sistemlerinde karmaşık malzeme taşıma sistemleri
olmadığından, lazer tanımladıktan sonra plastik işleme için gelen her parçayı
kutunun içine atar.
Bunun sonucu olara, renkler arasında geçiş yaparken koyu ve doğal plastik
türleri arasındaki karışmayı önlemek için kutular elle açılır.
Geri dönüşümde metrik demontaj planlama için kuyruk boyutu alanıdır
çünkü geri dönüşüme rastgele gelen eşyaların planlama kuralı yönetimini
sağlamalıdır. Aynı zamanda plastik bileşenleri seçici demontaj izleyerek yeni
bir tanımlama işleminde bir planlama kuralı gereklidir.
Bir Elektronik Geri Dönüşüm Sürecindeki Sınıflandırma
Piyasa doygunluğunu temsil etmek için genel parçalama kapasiteli %70-90
arasında yararlanacağımız bir sistem düşünün. Rios ve diğerleri satın almak
için yaklaşık 190000 adet genel patlayıcı alan bir geri dönüşüm tesisi buldu.
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM 