Almanya`da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin

AKTUELL
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
Stiftung Zentrum für Türkeistudien und Integrationsforschung (ZfTI)
Türkiye ve Uyum Araştırmaları Merkezi Vakfı
8
Haziran 2016
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye
Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
- Geçici Değerlendirme Türkiye ve Uyum Araştırmaları Merkezi Vakfı ile
Bayburt Üniversitesi’nin (Türkiye)
Ortak Çalışması
Almanya’daki
Türkiye
kökenlilerin
yükselen eğitim seviyesi ve bununla
uyumlu
olarak
yüksek
okula
başlayanların sayısındaki artış, mesleki
entegrasyon alanında değişen bir
ulusaşırı yönelime yol açıyor. Burada
sunulan deneysel (ampirik) araştırma
bu nedenle mesleki durumun sınır ötesi
göç eğilimleri ile bağlantısını ele
almaktadır.
1. Giriş
Diasporadaki Türkiye kökenliler arasında,
Alman vatandaşı olanların oranındaki artış
gibi,
Almanya’da
yaşayan
Türkiye
kökenlilerin eğitim seviyeleri de zaman
içinde yükselmiştir. Buna rağmen halen
toplumun çoğunluğuna kıyasla hem eğitim
sisteminde hem de iş piyasasına
entegrasyonda
yapısal
dezavantajlar
mevcuttur. Yine de Türkiye kökenli
üniversite
öğrencilerinin
ve
yüksek
niteliklilerin sayısı, bilhassa „misafir işçi
olarak gelen neslin“ düşük eğitim seviyesi
dikkate alındığında, Almanya’da kayda
değer bir artış göstermiştir. 2007 ile 2014
yılları arasında Almanya’da üniversiteye
girme hakkı kazanan Türkiye kökenlilerin
oranı % 8,5‘ten % 11,1’e, akademik
mesleki eğitim görenlerin oranı ise %
2,7’den % 3,1’e yükselmiştir. Bu arada
Almanya’da entegrasyon ve katılım
tartışmalarında menteşe görevi üstlenen,
ancak haksızlığa karşı da duyarlılık
gösteren, iyi eğitim almış Türkiye kökenli
bir tabaka oluşmuştur. Bu açıdan iş
piyasasına girişleri ve aynı zamanda olası
göç niyetleri büyük önem taşımaktadır. Bu
bilgilerin ışığında diasporadaki yüksek
nitelikli
Türkiye
kökenliler,
Bayburt
Üniversitesi
ile
Türkiye
ve
Uyum
Araştırmaları Merkezi Vakfı (TAM Vakfı)
tarafından gerçekleştirilen ve TÜBİTAK
(DFG – Alman Araştırma Cemiyeti muadili)
tarafından finanse edilen araştırmanın
konusu olmuştur.
2. Araştırma Hakkında
Kasım 2015 ile Nisan 2016 arasında
yapılan ankete Almanya genelinde 1.126
Türkiye kökenli katılmıştır; bunlardan 450’si
üniversite öğrencisi (% 40) ve 676’sı
yüksekokul mezunudur (% 60). Hedef
kitleye iki iletişim kanalı vasıtasıyla
ulaşılmıştır: Bir yandan sosyal medyada ve
TvUAM internet sayfasında Almanca ve
Türkçe bir bildiri ile yayılan iki dilli bir online
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
giriş maskesi hazırlanmış, diğer yandan ise Almanya
genelinde basılı anket formları Türkiye kökenli
üniversite öğrencileri ile yükekokul mezunlarının
network toplantılarında dağıtılmıştır.
2
Şekil 2: Üniversite öğrencilerinin ve
mezunların Almanya’da kalış süreleri (n=1.126)
90%
83%
80%
70%
3. Merkezi Sonuçlar
60%
50%
3.1. Demografi
Ü n i v e r s i t e ö gr e n c
40%
Ankete katılanlar arasında yaşa göre en büyük
grupları % 31 ile 18-25 yaş arasındakiler (çoğunlukla
üniversite öğrencileri, genç mezunlar) ve % 40 ile 2634 yaş arasındakiler (çoğunlukla mezunlar, meslek
hayatına yeni girenler) oluşturmaktadır. Cinsiyet
dağılımı % 51 kadın ve % 49 erkek ile dengelidir. Bu
oran, yaklaşık olarak toplam Almanya nüfusundaki
cinsiyet dağılımına tekabül etmektedir. Ankete
katılanların % 69’u okul eğitimini Almanya’da, % 20’si
her iki ülkede, ve sadece % 7’si Türkiye’de
tamamlamıştır; böylece Almanya ağırlıklı bir eğitim ve
sosyalizasyondan bahsetmek mümkündür. Fakat çift
eğitime sahip % 20’lik kesim, yüksek nitelikli Türkiye
kökenlilerin pek çoğunda mevcut olan ulusaşırı
yönelime dair bir emare sunmaktadır.
Şekil 1: Ankete katılanların yaş dağılımı (n=1.126)
40%
35% 31%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
18-25
50%
40%
20%
6%
26-34
35-44
45-54
2%
55-64
Tüm anket katılımcılarının % 13’ü yedi veya daha az
yıl
önce
Almanya’ya
gelmiştir.
Üniversite
öğrencilerinin % 83’ü ve mezunların da sadece %
50,4’ü Almanya’da doğmuştur. Öte yandan üniversite
öğrencilerinin % 10’u ile mezunların % 13’ü yedi veya
daha az yıl önce Almanya’ya göç etmiştir.
30%
30%
M ez un
20%
10 %
7 %7 %
2 %6 %
6%
3%
4%
0%
A l m a n y a ' d a 1- 3 y il d ir
4 - 7 y il d ir 8 - 12 y il d ir
D i ge r
d o gm u s A l m a n y a ' dA
a l m a n y a ' dAal m a n y a ' d a
3.2. Vatandaşlığa Alınma
Ankete
katılanların
ülke
vatandaşlıklarına
bakıldığında, % 42’sinin Alman, % 44’ünün Türk ve
% 13’ünün de çifte vatandaş olarak dağıldığı
görülmektedir. Almanya doğumlu katılımcıların
Alman ve çifte vatandaşlık oranları % 51 ve % 15
ile belirgin bir şekilde daha yüksektir. Ancak uzun
süredir Almanya’da yaşamalarına rağmen hala
Türk vatandaşlığını koruyan katılımcıların yüksek
oranı, 2000 yılından bu yana tüm Türkiye kökenli
vatandaşlar arasında Alman vatandaşlığına geçme
konusundaki çekingen eğilim ile bağdaşmaktadır.
Öyle ki, vatandaşlığa geçme hakkı olanların
sayısını artırmak amacıyla yapılan reformlara
rağmen
yıllık
vatandaşlığa
geçiş
oranı
gerilemektedir.
3.3. Mesleki Durum
Almanya
genelinde
yüksekokul
mezunları
arasındaki işsizlik oranı % 2,5 iken, Almanya’da
mesleki eğitim görmüş yüksekokul mezunu Türkiye
kökenliler arasındaki işsizlik oranı % 8,9 ile daha
yüksektir. Bu araştırmaya katılan mezunlar
arasında ise işsizlik oranı sadece % 2
seviyesindedir. Buna karşın, ankete katılan
yüksekokul
mezunlarından
%
49’u
mezuniyetlerinden hemen sonra ve % 23’ü de üç
ay içerisinde iş gücü piyasasına dağıl olmuşlarken;
yalnızca % 6’sı iş bulana kadar bir yıl veya daha
fazla beklemek zorunda kalmıştır. Bu noktada
ankete katılanlar tarafından gönderilen iş
başvuruları ve mülakata çağrılma sayısı da kayda
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
değerdir. Araştırmaya katılanların % 65’i
üniversite mezuniyeti sonrasında onbirden az iş
başvurusu göndermiş, % 17’si 11 ile 30
arasında ve sadece % 7’si 100’den fazla
başvuru göndermiştir. Benzer bir sonuç,
mülakata davet edilip mülakat sonrası işe
alınanların sayısından da ortaya çıkmaktadır
(n=630). Ankete katılanların % 89’u 10 veya
daha az sayıda mülakata davet edildikten sonra
iş bulabilmişken, sadece % 2’lik bir kısım ancak
30 mülakattan sonra iş gücü piyasasına dahil
olabilmiştir. Buna rağmen süreçler dahilinde
edinilen ayrımcılık tecrübeleri çelişkili bir tablo
ortaya koymaktadır (n=661). Başvurular
sırasında böyle bir tecrübe yaşamadığını
belirten % 54’lük kısma karşı katılımcıların %
28’i bu soruya evet cevabı vermiş ve % 18’i
herhangi bir yanıt vermemiştir. Ancak toplamda
alınan neticeler, (Türk) göçmen kökenli
yüksekokul mezunlarının akademik eğitimleri
sonunda iş piyasasına girişlerinin uzun
bekleme ve arama süreçleri yaşanmadan da
gerçekleşebileceğini göstermektedir ki; burada
yapısal (demografik gelişme, nitelikli personel
eksikliği, ekonomik büyüme) başvuranlara
yönelik şartlar (güçlü sosyal sermaye) da
destekleyici etki sağlamaktadır.
Şekil 3: Eğitim bitimi ile iş piyasasına giriş
arasında geçen süre (n=608)
25%
20%
21%
20%
15%
12%
10%
10%
6%
5%
2%
0%
Hemen
3.4
< 1 Ay
1-3 Ay
4-6 Ay
7-12 Ay
> 1 Yil
İyi Eğitimli Türkiye Kökenli Nüfus Oranı
Bu araştırma, iyi eğitim almış ve belirli çevresel
özelliklere sahip Türkiye kökenli bir kesimin
oluşumunu belgelemektedir. Buna göre ankete
katılanların % 63’ü bekar, % 35’i evli ve
katılımcı eşlerinin % 68’i en az lisans diploması
sahiptir. Dolayısıyla aile kuranların eşlerini
daha sık kendi sosyal çevrelerinden seçtikleri
söylenebilmektedir. Üniversite öğrencileri ve
mezunlar arasında bakıldığında, mezunların %
54’ünün, üniversite öğrencilerinin ise sadece
% 7’sinin evli olduğu görülmektedir.
Burada geleneksel rol dağılımının da gerileme
gösterdiği söylenebilmektedir. Ankete katılan
tüm mezunların % 12’si araştırmacı ve % 19’u
da bilim adamı olarak çalıştığını belirtmektedir.
Ayrıca katılan mezunların % 23’ü doktora
yapmıştır. Gelecekte ise eğitim seviyesinin
yükselmesine paralel olarak, Türkiye kökenli
yüksekokul mezunlarının akademik hayata
geçişlerinde önemli bir artış yaşanacağı
beklenmektedir.
3.5. Göç Niyetleri
Günümüzde Almanya ile Türkiye arasındaki
ulusaşırı göç her iki istikamette de
gerçekleşmektedir.
Federal
İstatistik
Dairesi’nin verilerine göre 2005 ile 2014 yılları
arasında toplam 304.501 kişi Türkiye’den
Almanya’ya göç ederken, 335.248 kişi de
Almanya’dan Türkiye’ye taşınmıştır (Bu
zaman içerisinde Türkiye istikametinde
+30.747 kişi göç etmiştir). Yüksek niteliklilerin
taşınmaya ve seyahat etmeye daha eğilimli
olduğu düşünüldüğünde, bu süre içerisinde
tutucu bir tahmin ile 35.000 yüksek nitelikli
Almanya’dan
Türkiye’ye
göç
ettiği
düşünülmektedir. Ancak aynı zamanda
Türkiye’den gelen göçmenler arasında
Almanya’da sürekli veya geçici kalma
niyetinde olan üniversite öğrencileri ve
yüksekokul mezunları da mevcuttur.
Tüm katılımcıların % 40’ı bir gün Türkiye’ye
göç etmeyi düşünebileceğini belirtirken, %
23’lük bir kesim bunu henüz bilmediğini, %
28’lik bir kesim ise Almanya’da kalmak
istediğini ifade etmiştir. Dönme niyeti olanların
ancak % 13’ünün önümüzdeki beş yıl
içerisinde dönmek için somut bir planı
bulunmaktadır. Dönme niyeti olanların %
44’ünü yüksekokul öğrencileri oluştururken, %
56’sı
da
yüksekokul
mezunları
oluşturmaktadır. Meslek gruplarına göre
ayrıldığında ise, dönme niyeti olan mezunlar
arasındaki en büyük grubu % 27 ile
mühendisler ve % 19 ile bilim insanları ve
araştırmacılar oluşturmaktadır.
3
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
Ayrıca göç etme isteği bulunanların büyük bir
bölümünün Almanya doğumlu olması (% 60) ve
sadece % 13’lük bir kesimin yedi veya daha az
yıldır Almanya’da yaşıyor olması şaşırtıcı bir
sonuçtur. Türkiye’ye dönüş için en önemli sebepleri
sorulan ve birden fazla cevap verme olanakları
bulunan katılımcıların cevapları ağırlıklı olarak;
daha iyi iş ve yaşam olanakları, nispeten daha
yüksek bir reel gelir ve ailevi sebepler olmuştur.
Bununla birlikte Almanya’nın uyum ve göç politikası
da % 44 ile sık verilen cevaplar arasındadır. Şekil
4’te de görüldüğü gibi Türkiye’ye olası bir geri
dönüş için çeşitli motifler bulunmaktadır.
Şekil 4: Türkiye’ye göç etme isteğinin en önemli
sebepleri (n=450)
50%
48%
44%
45%
40%
40%
35%
32 %
29%
30%
25%
20%
17%
14%
15%
10% 7%
5%
0%
1
2
3
4
5
6
7
8
1: Proje tamamlandı
2: Ekonomik durum, Almanya’da işsizlik
3: Türkiye’de daha iyi çalışma koşulları
4: Türkiye’de nispeten daha yüksek bir reel gelir
5: Almanya’nın uyum ve göç politikası
6: Ailevi nedenler
7: Türkiye’de çocuk eğitimi
8: Diğer
4
Şekil 5: Dönme isteği bulunan mezunların
gönderdikleri iş başvurusu sayısı (n=237)
60%
56 %
50%
40%
30%
21%
20%
13%
10%
0%
3%
10 v eya
daha az
11-30 arasi
71-100
arasi
100'den
fazla
Genel olarak bakıldığında, iş gücü piyasasına
girişte yaşanan başarısızlığın, Türkiye’ye göç
etme niyetinin oluşmasında baskın bir etmen
olduğu varsayımı burada çürütülmektedir.
Dönme isteği bulunanların yarısından fazlasının
30’dan az iş başvurusu gönderdikten sonra bir
mülakata çağrıldıkları Şekil 5’de gösterilmektedir.
Yukarıda belirtilen varsayımın aksine, Türkiye’ye
göç edip etmeme kararında birçok çeşitli etmen
etkilidir; ulusaşırı bir yönelim, öncelikle maruz
kalınan ayrımcılığa veya iş piyasasına girişte
yaşanan başarısızlığa karşı bir tepki değildir.
Buna karşılık Almanya’da kalma sebepleri olarak;
hayat ve iş şartları, yaşam tarzı ve çocuk eğitimi
gibi benzer cevaplar verilmiştir. Ayrıca Şekil 6’da
da gösterildiği gibi katılımcıların üçte biri
Türkiye’yle olan (ailevi) bağların kopmasını (%
12) ve Almanya’da akrabalarının yakınında
yaşama isteğini (% 21) neden olarak belirtilmiştir.
Şekil 6: Almanya’da kalmak için en önemli
sebepler (n=409)
70%
63%
67%
60%
Dönme isteği bulunan mezunların % 41’i iş
piyasasına girişte ayrımcılığa maruz kaldıklarını
belirtirken,
%
44’ü
bu
tür
bir
olayla
karşılaşmadıklarını ve % 15’i ise bu konuda bir
fikirlerinin olmadığını belirtmiştir (n=252). İş
piyasasına giriş sürecinin ne kadar sürdüğü
sorusuna cevaben dönme isteği bulunan
mezunların % 41’i hemen bir iş bulduklarını, % 3’ü
bir aydan az bir süre iş aradıklarını ve % 23’ü 3 aya
varan bir süre iş aradıklarını ifade etmişlerdir.
Ayrıca dönme isteği bulunan mezunların mülakata
çağrılıncaya kadar gönderdikleri iş başvurularının
sayısı, bu grubun yarıdan fazlasının 11’den az iş
başvurusu sonrasında mülakata çağrıldığını
göstermektedir.
50% 46%
40%
36%
30%
21%
20%
12%
10%
4%
0%
1
2
3
4
5
6
1: Almanya’daki iş piyasası şartları daha iyi
2: Almanya’daki istihdam şartları daha iyi
3: Almanya’daki yaşam tarzını tercih ediyorum
4: Türkiye’yle pek bağım yok
5: Yakın akrabalarım Almanya’da yaşıyor
6: Çocuklarımı Almanya’da büyütmek istiyorum
7
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
Türkiye’ye göç etme isteğinin varlığı ve bunun
sebeplerinden bağımsız olarak ankete katılan
Türkiye kökenli yüksekokul öğrencilerinin ve
mezunların % 86’lık büyük bir bölümü, ortak
projeler ve bilgi/deneyim transferi ile Türkiye’nin
gelişmesine katkıda bulunmaya hazır olduklarını
belirtmişlerdir. Böylece bu araştırma, katılımcıların
-hayatlarının odak noktası olarak nereyi
seçtiklerinden
bağımsız
olarakkendilerini
ulusaşırı
konumlandırdıklarına
ve
menşe
ülkeleriyle halen bağlarının olduğuna dair bir
emare sunmaktadır.
4. Sonuç
Eğitim
seviyelerindeki
artış
ile
birlikte
Almanya’daki Türkiye kökenliler arasında yaşam
tarzları değişen, daha ziyade kendi sosyal
çevresinden kişilerle evlenen ve ulusaşırı
yönelimini koruyan iyi eğitimli bir tabaka
oluşmuştur. Bu yönelimin sebebi sadece maruz
kalınan ayrımcılığın veya iş gücü piyasasına
girişte yaşanan sorunların altında gizli değildir.
Zira gerekli şartların mevcut olması halinde, iyi
eğitimli Türkiye kökenlilerin büyük bir bölümü
Alman iş gücü piyasasına erişim sağlamaktadırlar.
Gönderilen iş başvurularının sayısına, çağrılan
mülakatlara ve iş gücü piyasasına giriş süresine
bakıldığında bu açıkça görülmektedir. Elde edilen
bu
bulguların
yorumlanmasında
ekonomik
büyüme
ve
demografik
değişim
dikkate
alınmalıdır. Yüksek nitelikli birçok Türkiye
kökenlinin ulusaşırı yönelimi, siyaset ve ekonomi
kurumlarına yeni görevler yüklemektedir. Uygun
koşulları
oluşturarak
diasporadaki
nitelikli
insanların sınıraşırı ağlarında yatan potansiyelleri
kendi
lehine
kullanabilme
imkanları
söz
konusudur.
Dipnotlar
1. 2015 senesinde yapılan nüfus sayımına göre bugün
Almanya’da bulunan toplam 2,86 milyon Türkiye kökenlinin ancak 1,46 milyonu Türk vatandaşlığına sahip iken, (% 51,1), 595.000’i (% 20,8) Alman vatandaşlığına
geçmiş, 803.000’i (% 28,1) Alman kimliğine doğuştan
gelen hak ile sahip ve 215.000’i de (% 7,5) çifte vatandaşlık sahibidir.
2. Federal İstatistik Dairesi, yüksek niteliklileri
„Doktorası olan ve olmayan uygulamalı bilimler üniversitesi/yüksekokul mezunları“ olarak tanımlıyor; bkz.
Krenner, Daniela/Horneffer, Birgit: Hochqualifizierte in
Deutschland. Erhebung zu Karriereverläufen und internationaler Mobilität von Hochqualifizierten. Federal
İstatistik Dairesi (yayımcı), Wiesbaden, 2011. Göç
Yasası, İkamet Kanunu’nun 18. maddesi (AufenthG.)
ve Nitelikli Eleman ve Akademisyenler için Yerleşim
İzni’nin 19. maddesinde yüksek nitelikliler şöyle tanımlanıyor: 1. Özel nitelikli bilgiye sahip bilim insanları,
2. Önemli fonksiyonda eğitim personeli veya önemli
fonksiyonda bilimsel çalışanlar ve 3. Kalifiye uzmanlar ve benzer eğitime sahip nitelikli elemanlar.
3. Lise mezuniyeti (Abitur) % 7,8 ve uygulamalı
bilimler üniversitesine giriş yeterliliği % 3,3 (2014).
4. Almanya’da Türk kökenli olup göçmen kökenli
olmayan nüfus (Bevölkerung mit türkischem und
ohne Migrationshintergrund in Deutschland). 2014
nüfus sayımı, dizi 1, sıra 2.2. Wiesbaden 2015.
5. 2000 yılından bu yana Almanya’da doğan yabancı
kökenli ebeveynlerin çocuklarına, anne babalarının
ülke vatandaşlıklarının yanı sıra Alman vatandaşlığı
da verilmekte. Bu kişilerin şimdi çifte vatandaşlık
hakları var.
6.
Sauer,
Martina:
Integrationsprozesse,
wirtschaftliche
Lage
und
Zufriedenheit
türkeistämmiger Zuwanderer in Nordrhein-Westfalen.
Çok konulı anketin sonuçları, 2013. Kuzey RenVestfalya Çalışma, Uyum ve Sosyal İşler Bakalığı ile
ortak bir analiz. Essen 2014, s. 104 vs.
7. 2012 yılında prensipte Alman vatandaşlığını alma
hakkı bulunanlar arasında yapılan bir ankette Türkiye
kökenliler Alman vatandaşlığına geçmemelerinin
temel sebepleri olarak mevcut vatandaşlıklarından
feragat etmeyi (% 40) ve yetersiz cezbediciliği (% 40)
belirtmiştir. Almanya’ya karşı aidiyet duygusunun
bulunmama sebebini sadece % 5’i vatandaşlığa
geçmeye engel olarak belirtmiştir; bkz. Sauer,
Martina: Einbürgerungsverhalten türkeistämmiger
Migrantinnen und Migranten in Nordrhein-Westfalen.
13. Ergebnisse der Mehrthemenbefragung 2012.
Kuzey Ren-Vestfalya Çalışma, Uyum ve Sosyal İşler
Bakalığı ile ortak bir analiz. Essen 2013.
8. Hausner, Karl Heinz/Söhnlein, Doris/Weber,
Brigitte; Weber, Enzo: Qualifikation und Arbeitsmarkt.
Bessere Chancen mit mehr Bildung. IAB Kısa rapor
11/2015, S. 2ff.
9. Aynı yerde, S. 45
10. İş piyasalarına başarılı bir giriş için (araştırmada
derlenmemiş) geçerli faktörler; örneğin mezuniyet
diploması, üniversite eğitim süresinde dayanıklı
ağlar, yabancı dil bilgisi, yurt dışı tecrübeleri, sosyal
beceriler, üniversite dışı angajman, vasıflı personel
eksikliği bulunan şirketlere yoğunlaşma ve seyahat/
taşınma engelinin bulunmaması. Bkz. örn. Gaedt,
Martin: Mythos Fachkräftemangel. Was auf
Deutschlands Arbeitsmarkt gewaltig schief läuft.
Weinheim, 2014; Weiss, Felix/Klei, Markus: Soziale
Netzwerke
und
Jobfindung
von
Hochschulabsolventen. Yayınlandığı yer: Zeitschrift
für Soziologie (Sosloyoji Dergisi), Yıl 40, Sayı 3 2011,
s. 228 vs.
5
Almanya’da Yaşayan Yüksek Nitelikli Türkiye Kökenlilerin Mesleki Durumu ve Göç Eğilimleri
11. Mevcut veriler temel alındığında, dışarıya göç eden yüksek
niteliklilerin sayısı ancak tahminlere dayalı olarak verilebilir.
2005 yılından bu yana Almanya’dan Türkiye’ye göç eden yıllık
ortalama 35.000 kişiden, (2012) nüfus sayımına göre 4.500
Alman vatandaşı bulunmakta; ki bunların büyük bir kısmının
Türk asıllı olma ihtimali bulunuyor. Türkiye kökenliler arasında
% 10,5’luk yüksekokul mezunu oranına göre, nispi olarak
3.000-4.000 kişi Türkiye’ye göç etmiş olabilir. Ancak daha
yüksek seyahat ve taşınma eğilimi dikkate alındığında bu
oranın daha da yüksek olabilmesi mümkündür.
Mütevelli Heyet
Başkan
Minister Rainer Schmeltzer, MAIS NRW
Başkan vekili
Staatssekretär Dr. Thomas Grünewald, MIWF
NRW
Üyeler
Britta Altenkamp, MdL/SPD; Peter Anders,
Stifterverband für die Deutsche Wissenschaft;
Anne Katrin Bohle, MBWSV NRW; Andreas
Bomheuer, Stadt Essen; Simone Brand, MdL/
Piraten; Regina van Dinther, MdL/CDU; Serap
Güler, MdL/CDU; Dieter Hillebrand, DGB-MEO;
Prof. Dr. Osman Isfen, Ruhr-Universität
Bochum; Dr. Herbert Jakoby,
Wirtschaftsministerium NRW; Tayfun Keltek,
LAGA NRW; Prof. Dr. Evelyn Ziegler,
Universität Duisburg-Essen; Reiner Nolten,
Westdeutscher Handwerkskammertag; Leyla
Özmal, Stadt Duisburg; Aziz Sariyar,
Unternehmer; Dr. Beate Scheffler,
Schulministerium NRW; Winfried Kneip,
Stiftung Mercator; Aslı Sevindim, WDR; Dr.
Joachim Stamp, MdL/FDP; Prof. Dr. Rita
Süssmuth, Bundtagspräsidentin a.D.; Jürgen
Thiele, Staatskanzlei NRW; Arif Ünal, MdL/
Bündnis 90/Die Grünen; Dr Michael Vesper,
DOSB; Serdar Yüksel, MdL/SPD; Prof. Dr.
Christoph Zöpel, Staatsminister a.D.
Yönetim Kurulu
Wolfram Kuschke, Staatsminister a.D.,
Vorsitzender
Thomas Kufen, OB Essen, stellv. Vorsitzender
Prof. Dr. Andreas Blätte
Bilimsel Direktör:
Prof. Dr. Hacı-Halil Uslucan
Bilimsel Direktör vekili:
apl. Prof. Dr. Dirk Halm
Genel Müdür:
Dr. Andreas Goldberg
Stiftung Zentrum für Türkeistudien und
Integrationsforschung
Altendorfer Str. 3
Caner Aver
Atakan Durmaz
Telefon: 0201-3198-0
Fax: 0201-3198-333
E-Mail: [email protected]
www.zfti.de
Redaktion/Gestaltung: Cem Şentürk
6