cavıty_mıll ile ilgili örnek uygulama

İÇİNDEKİLER CAM’e Giriş.................................................................................................................... 0 UGNX3 İLE MAKİNALAMA İŞLEMLERİ.......................................................................... 5 1. MILL_CONTOUR……………………………………………………………………………………………………... 7 1.1. KABA OPERASYONLAR.......................................................................................... 6 CAVITY_MILL İLE İLGİLİ ÖRNEK UYGULAMA......................................................... 27 1.2. DUVAR FİNİŞ OPERASYONLARI / Z_LEVEL PROFİLE OPERASYONU ........................ 31 Z LEVEL PROFİLE İLE İLGİLİ ÖRNEK UYGULAMA................................................. 35 1.3. YÜZEY FİNİŞ OPERASYONLARI / CONTOUR AREA OPERASYONU........................... 37 1.4. FLOW_CUT OPERASYONU ................................................................................. 45 1.5. PROFILE 3D OPERASYONU................................................................................. 46 1.6. CONTOUR TEXT / YAZI İŞLEME OPERASYONU ..................................................... 46 2.PLANAR MILLING ...................................................................................................... 46 3.DELİK DELM E YÖNTEMLERİ...................................................................................... 48 MILL_PLANAR VE DRILLING İLE İLGİLİ ÖRNEK ...................................................... 50 5.NC KODU ÇIKARMA................................................................................................... 51 CAM’e Giriş
UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Cam / makinalama işlemlerine girmeden önce “Modeling “ ksmnda yaplmas gereken baz işlemler vardr. Bunlar aşağdaki gibi sralamak mümkündür. 1­ Kütük Oluşturma: Talaş kaldrmak üzere tezgaha bağlanacak iş parçasnn ölçülerinde kütük / Blank Geometry modellemek Cam işlemlerinin sonunda oluşturulacak takm yollarnn daha sağlkl sonuç vermesi açsndan önemlidir. UGNX3 Cam modülü içersinde otomatik kütük atama komutu yer almaktadr. Kütük belirleme işlemi Cam içerisinde bahsi geçen komutla da yaplabilir. Ancak tezgaha bağlanacak işlenmemiş iş parçasnda büyük olaslkla braklmş olan temizlik / talaş pay ile program tarafndan otomatik olarak atanacak olan pay arasnda fark olacaktr. Dolaysyla bu işlemin gerçeğine uygun olarak “Modeling” ksmnda yaplmas daha uygun olacaktr. Şekil 1. Kütük modelleme Dikkat: Kütük tanmlanmadğnda program hata vererek kullancy uyaracaktr. Cam işlemleri sonucunda simülasyonun görüntülenebilmesi için de kütük tantm gerekir. 2­ WCS Taşma: Parça modellemesi yaparken işlem kolaylğ sağlamak amacyla WCS parçann istenilen bir yerine taşnabilir. Cam işlemine geçmeden önce WCS’nin son braklan yerde kalmamas, CNC takm tezgahna bağlanan iş parçasnn sfr noktas tezgaha nereden tanmland ise o noktaya taşnmas gerekmektedir. Yaplacak talaş kaldrma işleminin optimum şartlarda gerçekleşmesi için tasarmc ile operatör irtibatl çalşmaldr. Talaş kaldrma işleminden beklenen ölçü ve yüzey hassasiyeti ve de en ksa işlem süresi için parça sfr nerede olmas gerekiyorsa – ki bu genellikle parça yüzeyinin orta noktasdr­ WCS oraya yerleştirilmelidir. Dolaysyla operatör de kütüğü bağlarken parça sfrn ayn noktadan
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr1 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr tantmaldr. Ayrca X,Y,Z eksenleri ve de yönleri de tezgah eksenleri ile çakşmal ve ayn yönü ifade etmelidir. Şekil 2. Farkl parça sfr noktalar Şekil 3. Tezgah koordinat eksenleri Tüm bu işlemler yapldktan sonra Application menüsü altnda Manufacturing seçilerek CAM modülüne geçilir. Şekil 4. Cam’e giriş. Cam modülüne ilk girişte “Manufacturing Environment” menüsü gelir. Bu menü iki ksmdan oluşmaktadr. Cam Session Configuration ksmndan genel makinalama işlemleri için cam_general işaretlenir. Yapmay istediğiniz işleme göre CAM Setup ksmndan operasyon seçmek mümkündür. UGNX3 Cam’de izin verilen operasyonlarn ksa tanm şöyledir. 1. Mill Planar: 2,5 eksen işleme yöntemi olarak da tanmlanmaktadr. Bu işlem düzlem yüzeylerin kaba ve finiş talaşlarnn verilmesinde, yüzey temizleme işlemlerinin gerçekleştirilmesinde tercih edilir. Talaş kaldrma yöntemi: Takm önce XY düzlemini gezer daha sonra talaşa girerek ayn şekilde işleme tekrar eder. 2. Mill Contour: Formlu yüzeylerin kaba, yar kaba ve bitirme işlemleri , yaz yazma gibi 2,5 ve 3 eksen işlemlerin yaplmasna izin veren makinalama işlemidir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr2 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 3. Mill Multi­Axis: 4 ve 5 eksen düşey işlem merkezleri için makinalama işlemleri yapmak için kullanlan işleme yöntemidir. 4. Drill: Bu işleme yöntemi delik delme ve klavuz çekme gibi tek eksen çalşmalar için kullanlmaktadr. 5. Hole Making: Raybalama, delik büyütme gibi işlemlerin yaplmas için kullanlan yöntemdir. 6. Turning: Tornalama modülüdür. 7. Wire Edm: Tel erozyon modülüdür. Genel frezeleme işlemleri için sklkla seçilen Mill Contour yöntemidir. Gerekli seçim yapldktan sonra Initialize ikonu tklanarak cam uygulamasna başlanmş olur. Bundan sonra makinalama işlemine başlamadan önce yaplacak birkaç işlem vardr. Bunlar: 1­ Eksen çakştrma: Bu işlem parça ekseni ile tezgah ekseninin çakştrlmas için yaplr. Bunu gerçekleştirmek için ekrann sağ tarafndan operation navigator seçilir. Gelen ekranda sağ tuş yaplarak yandaki komut listesinin karşmza gelmesi sağlanr. Bu listeden Geometry View seçilerek operation navigator’un Program order’dan geometry’e geçmesi sağlanr.
MCS_MILL yazs üzerine çift tklanr. Karşmza yandaki Mill orient menüsü gelir. Burada MCS (makine koordinat sistemi) yazlan ksmnda; 1. ikonà Dynamic, MCS’yi istediğimiz yere taşmay , eksen ve yönlerini dinamik olarak değiştirmeyi sağlar. 2. ikonàConstructor ,CSYS Constructor’u kullanarak CS’yi istediğimiz yere konumlamamz sağlar. 3. ikonàOrigin, point constructor’u kullanarak koordinat sisteminin orijin noktasndan yakalayarak MCS’yi istediğimiz yere yerleştirmeyi sağlar. 4. ikonàRotate, MCS’yi gerekli düzlemde döndürerek istediğimiz konuma getirmeyi sağlar. Burada 2. ikon seçilerek inferred / otomatik yakalama seçilir onaylanr. Karşmza yine mill orient menüsü gelir. Bu menü de onaylandktan sonra eksenler çakştrlmş olur.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr3 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 2. Parça / Workpiece Seçimi: İşlenecek parça ve kütüğün tantlmas işlemidir. MCS_MILL yazsnn yanndaki “ + “ işareti tklandğnda menü yandaki şekli alacaktr. Buradan workpiece ‘in üzerine çift tklanarak parça , kütük ve bağlama eleman tantmnn yaplacağ MILL_GEOMETRY menüsüne ulaşlr. Bu menüde Geometry ksm altndaki ilk ikon seçili gelir. Bu ikon part/parça seçimi için kullanlr. Select işaretlendiğinde fare ile seçilecek her yer parça kabul edilecektir. Onaylanp çkldktan sonra 2. ikona geçilir. Bu ikon blank yani kütük seçimi içindir. Select denildiğinde cam modülüne geçmeden önce oluşturulan kütük seçilir, daha önceden kütük oluşturulmamşsa gelen menüden Auto Block seçilerek kütük otomatik olarak oluşturulur. 3. ikon “Check” yani bağlama eleman tantm içindir. Eğer parça tezgaha bağlama pabucu ya da bağlama kalb gibi elemanlar yardmyla bağlanacaksa ve takmn parça üzerinde dolaşrken bunlara çarpma riski varsa burada bu tür elemanlar da tantlmaldr. Böylece takmn çarpma olaslğ ortadan kaldrlmş olur. Bu elemanlarn da tantm için parça üzerinde önceden modellenmesi işlemin sağlğ açsndan önemlidir. Yaplan herhangi bir seçimden sonra select reselect halini alacaktr. Yaplan seçim hatal ise ya da yeniden seçmek isteniyorsa bu komut yardmyla seçim yenilenebilir. Yine bu menüde işlenecek parça malzemesi de tantlabilir. Bunun için Material ‘a tklandğnda program kütüphanesinde bulunan malzemelerden bir seçilebilir. Tüm seçimler bittikten sonra onaylanarak menüden çklr. Daha sonra istenilen işleme operasyonuna geçmek mümkündür.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr4 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr UGNX3 İLE MAKİNALAMA İŞLEMLERİ 1. MILL_CONTOUR: 2,5 ve 3 eksen işlemlerin yapldğ ve en sk kullanlan bölümdür. Create operation ikonunun tklanmas ile bir menü karşmza gelir. Bu menüden mill_contour dşndaki işlem yöntemleri seçilebilir, ve daha bir çok işlem gerçekleştirilebilir. Bunlar aşağdaki gibi izah edilebilir. Bu kısım, seçilen Cam modülünün değiştirilmesine izin verir. Subtype, Mill_Contour’un izin verdiği farklı operasyonları gösterir. NC kod çıkartılabilmesi için None, Program, NC_Program seçeneklerinden NC_Program seçili olmalıdır. Programın önceden seçilen parça geometrisini tanıyabilmesi için kayar menüden WORKPIECE seçeneği işaretlenmelidir. İlk kez operasyon yapılıyorsa bura takım görülmez, program içinde sonradan seçilir. Daha önceden operasyon yapılmışsa burada o operasyonlarda tanıtılan kesiciler listelenir ve buradan da takım seçimi yapılabilir.
Use Method ksmnda ise srasyla finiş, kaba ve yar finiş için kullanlan metotlarndan biri seçilebilir. Kaba seçildiğinde finişe 1mm, yar kaba seçildiğinde finişe 0,25mm pay braklmş olur. Name ksm ise operasyona isim verilmek istendiğinde kullanlr. Subtype bölümünde 2,5 ve 3 eksen frezeleme metotlar verilir. Bunlar ve işlevleri srasyla; Bu menünün srasyla üstten ilk dört ikonu 2,5 eksen kaba işlemleri için kullanlan operasyonlardr. Seçili ikon Cavity_Mill öncelikle tercih edilen ve diğer 3 operasyonu kapsar niteliktedir. www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr5 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Komutlar ise duvar finiş işlemleri için kullanlan operasyonlardr. Bunlardan en çok Z_Level_Profile operasyonu diğer ikisini de içerdiği için daha sk kullanlmaktadr. Komutlar formlu yüzeylerin finiş işlemleri için kullanlmaktadr. Burada en sk kullanlan ise Contour_Area’dr. Komutlar Parça üzerindeki radüslerin, kalan talaşn işlendiği ve takmn ayn anda iki noktadan kesme yaptğ finiş işlemleri için kullanlan operasyonlardr. Bunlardan en sk kullanlan ise Follow_Cut operasyonudur. 3D_Profile ikonu ile takm parça duvarlarn yüzey profiline uygun olarak üç boyutta dolaşr. Contour_Text ikonu ile düz ve formlu yüzeylere yaz yazma operasyonu seçilmiş olur. 1.1. KABA OPERASYONLAR Bu bölümde kaba operasyonlarda sadece Cavity_Mill operasyonu tantlacaktr. Diğer kaba operasyonlar ise buna benzer şekilde çalşmaktadr. Cavity_Mİll ikonu seçildikten sonra onaylanarak menüden çklr. Böylece Cavity_Mill menüsü karşmza gelecektir. Bu menü bölüm bölüm aşağda açklanmaktadr. Main Menüsü: Geometry: Part işlenecek parçay, kütüğü tantmak için kullanlr. Blank ise Check Geometry: Parça üzerinde operasyon srasnda takmn yaklaşmasn istemeyeceğimiz bağlama eleman, pabuç vb., ksmlar varsa bu bölgelerin programa tantm bu komut vastasyla olur. Bu ikon ile sözü geçen ksmlarn seçilebilmesi için önceden çizgi, yüzey ya da kat halinde belirlenmesi gerekir. Böylece takm belirtilen bölgelere güvenli mesafe ile yaklaşr. Güvenli yaklaşma miktar program içersinde belirlenebilir. Cut Area: Baz durumlarda parçann tamam değil sadece bir bölgesi işlenmek istenebilir. Bu gibi durumlarda Bu bölgenin seçilmesi gerekir. Cut area ile işlenecek yüzeyler tek tek seçilir. Böylece büyük parçalarn istenilen bölgelerinde küçük çapl takmlarla çalşma keyfiyeti elde edilmiş olur. Cut Method: Kesme yöntemleri, parçann geometrisi, istenilen ölçü hassasiyeti ve yüzey kalitesi ile işleme zaman göz önüne alnarak belirlenmelidir. Bu nedenle kesme yöntemlerinin karakteristikleri iyi tannmaldr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr6 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Zig­Zag: Bu kesme yönteminde takm her iki yönde (gidiş/dönüş) de kesme yapar. Bu yöntemi seçerken kullanlacak olan kesici takm ve parça geometrisine dikkat edilmelidir. Bu yöntemle işleme sonunda takm yolu ile parça duvarlarnn birleştikleri yerlerde talaş kalacağ için kalan ksmlarn temizlenmesi unutulmamaldr. (Bak. Cutting) Zig: takm sadece giderken talaş alr, dönüşte almadan kalkarak almadan başa gelir. Bu yöntem ile elde edilecek yüzey kalitesi Zig_Zag yöntemine göre daha iyidir. Ancak kalkma miktar ve boşta çalşma zaman çok olacağndan gerekli yerlerde seçilmelidir. Zig with contour: Bu yöntemde takm tek yönlü kesme yaparken yana kaymay da parça üzerinde gerçekleştirir. Böylece takmn kalkmas ve boşta zaman harcamas söz konusu olmaz. Follow Periphery: bu yöntemin en önemli özelliği parça formuna uygun takm yolu türetmesidir. Sklkla kullanlan kaba işleme yöntemidir. Parçann genel geometrisi ve snrlarn görür, parça geometrisini erkek parçalarda dştan içe (Inward), dişi parçalarda içten dşa (Outward) öteleyerek takm yolu oluşturur. Follow Part: Parçann iç konturunu içten dşa öteleyerek takm yolu oluşturan kesme yöntemidir. Bu açdan Follow Periphery­ Inward ile benzerlik gösterir. Özellikle erkek parçalarn ikinci kabasnda skça tercih edilen bir yöntemdir. Trochoidal: High Speed işlem yapan tezgahlarda kesme yapmaya uygun bir yöntemdir. Bu yöntemde kullanlacak takm da high speed işlemeye uygun olmaldr. En önemli özelliği takmn tamamnn parçaya gireceği yerlerde ön boşaltma yapmasdr. Böylece az talaş derinliklerinde ve yüksek hzda talaş kaldrarak daha iyi yüzey kalitesi elde edilmektedir. Ayn zamanda takm ömrünün de daha uzun olmasn sağlayan bir yöntemdir. Ancak takmn sürekli talaşla temas halinde olacağ işlemlerde tercih edilmemelidir. Profile: Sadece parça duvarlarndaki talaş almak için kullanlan kesme yöntemidir. Genellikle kaba operasyonlarda duvar temizleme işlemlerinde kullanlr. İşlenecek parçada fazla talaş braklmşsa sadece bu yöntemde aktif hale gelen Additional Passes ksmndan ayarlama yaplarak braklan talaş pay birkaç seferde alnabilir. Stepover: Takmn talaş kaldrrken yana kayma miktar birden fazla parametreye göre belirlenebilir. Bunlar: v Tool diameter: Yan kaymann takm çapna göre belirlendiği yöntemdir. % ile belirtilir. Örneğin 10’luk çak için bu değer %40 belirlenirse takm 4mm yana kaymş olacaktr. v Constant: bu yöntemde yan kayma milimetre cinsinden belirlenir. İlgili ksma 5 girilmişse takm yana her seferinde 5mm kayacaktr. v Scallop: Yan kaymann yüzey pürüzlülüğüne göre belirlendiği ksmdr. Küresel takmla talaş kaldrrken iki takm yolu arasnda oluşacak üçgenin minimum olmasn istediğimiz yerlerde 0,001­0,002mm seçilerek kullanlr. v Variable: Yan kaymann değişken verilmesine izin veren bir komuttur. Global Depth Per Cut: Takmn her seferinde vereceği talaş miktarn belirler. Control Geometry :
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr7 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Points Fonksiyonlar: v Pre­Drill Engage Points: Havuz boşaltma gibi takmn alttan talaş almasnn sakncal olduğu baz durumlarda parçaya ön bir delik delinir ve takmn bu delikten talaşa dalmas ve yan ksmlar ile talaş kaldrmas sağlanr. Parça boyutlarna ve geometriye bağl olarak gerekirse birden fazla ön delik delinebilir. Bu delik ya da deliklerin programa tantlmas bu ksmdan yaplr. Önce depth ksmndan takmn parça yüzeyinden deliğin içine ne kadar gireceği milimetre cinsinden belirlenir. Daha sonra Generic points ksmndan ön delik ya da deliklerin nokta koordinatlar verilir. v Cut Region Start Points: Takmn talaşa girdikten sonra istediğimiz yöne doğru kesme yapmasn istiyorsak bu ksmda o yönde bir nokta tantarak takm yolunu yönlendirebiliriz. Cut Levels Fonksiyonlar: Takm kesmeye başladğnda Global depth per cut ksmnda belirlenen miktar kadar eşit kademelerde Z’te aşağya inecektir. Baz durumlarda istenilen bir seviyede bu inme miktarlar bölgesel olarak değiştirilebilir veya araya eklenebilir. Bunun için cut levels menüsünden local depth per cut ksmna istenilen değeri yazlr. Kademenin hangi noktadan itibaren hangi mesafeye yerleştirileceğini göstermek için ise measured from ksmna istenilen bir kademeyi belirtir, range depth ksmnaysa eklenecek kademenin belirtilen referansa olan mesafesi girilmelidir. Engage /Retract: Method: v Horizantal: Takmn parçaya yatayda güvenli yaklaşma mesafesini ifade eder. v Vertical: Takmn parçaya dikeyde yanaşma mesafesidir. v Minimum: Takm tutucunun parçaya en çok ne kadar yaklaşabileceğini belirler. v Transfer Method: Parça üzerinde birden fazla bölge ya da havuz varsa takmn bir bölgeden diğerine geçerken nereye kadar kalkacağn belirlediğimiz ksmdr.Takmn kalkma mesafesi parçaya çarpmayacak kadar yüksek, zaman kaybna neden olmayacak kadar da alçak seçilmelidir. Bu nedenle parça geometrisi göz önüne alnarak dikkatli belirlenmelidir. Clearance Plane: Takmn bir bölgeden diğerine güvenlik düzlemine çkarak geçmesini sağlayan komuttur. X ve Y eksenlerinde farkl hzlarla çalşan tezgahlarda tercih edilmelidir. Previous Plane: Takmn bir bölgeden diğerine bir önceki kademeye çkarak geçtiği komuttur. Açl takm yollarnn olduğu parçalarda tercih edilmemelidir. Blank Plane : Bu komut seçiliyken takm bir bölgeden diğerine kütük yüzeyine kalkarak geçer.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr8 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Direct: takmn bir bölgeden diğerine en ksa yoldan geçmesini istediğimizde bu komut kullanlmaldr. Automatic: v Ramp Type: Takmn parçaya ilk talaş almak üzere yaklaşrken yapacağ hareketin belirlendiği ksmdr. Parça geometrisine göre belirlenmelidir. Helical, takmn parçaya helisel hareketle dalmasn sağlar. Ön delik tantldysa seçilmemelidir. On lines, takmn açl­düz hareketle, on shape parça formunu tekrarlayan helisel hareketle dalmasn sağlar. v Ramp Angle: Takmn parçaya hangi açyla girmesini istiyorsak o açnn belirtildiği ksmdr. Takm geometrisine göre farkllk arz eder. Takm kataloglarndan seçilmesi işlem tamlğ için daha uygundur. v Helical Diameter(%): takm parçaya helisel hareketle girecekse bu helisin hangi çapta olacağ belirlenmelidir. Bunun için takm çapna oran kullanlr. Kullanlacak takm çapnn %90 büyüklüğündeki bir helis dalma için ideal kabul edilir. v Minimum Ramp Length diameter (%): Takma uçlu takmlarn kullanldğ durumlarda takmn orta ksm kesme yapmayacağ için bu ksm belirtilmelidir. Programda bu çap takm çapna oranla belirtilir. Böylece takmn bir sonraki talaşta kalmas muhtemel ksma çarpmas önlenecek ona göre takm yolu oluşturulacaktr. v Automatic Type: Takmn yandan talaşa gireceği andaki hareketinin dairesel ya da düz olarak belirlenmesini sağlar. Dairesel girecekse Arc Radius ksmna dairenin yar çap girilir, düz girecekse bu hareketin hangi mesafeden itibaren başlayacağn belirlemek için ise activation range ksmna istenilen değer girilir. v Overlap Distance: Takmn girdiği noktadan çkmas iz oluşturacağ için takmn o noktadan bir miktar ilerde çkmas istenir. Ne kadar ilerde çkacağ bu ksma değer girilerek belirlenir. v Retract Clearance: Takm açk konturu işleyip bitirdikten sonra burada girilecek mesafe kadar parçadan 45° açl hareket ile uzaklaşr. Cutting: Bu menü işleme metoduna ve operasyona göre değişiklik göstermektedir.
·
Follow Periphery operasyonunda kesme menüsü: Strategy Bölümü:
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr9 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Cut Order: Bir parça üzerinde birden fazla farkl derinliklerde bölge varsa program iki seçenek sunar. Depth First seçeneğinde önce bir bölgede istenilen profil oluşturulur sonra diğerine geçilir. Level First seçeneğinde ise verilen talaş her bölgede kaldrlr bir sonraki talaş derinliğine öyle geçilir. Depth First Level First Cut Direction: Kesme yönünün belirlendiği ksmdr. Climb zt conventional ayn yönlü işlemeyi ifade eder. Ayn yönlü kesme/frezeleme esnasnda iş parçasnn ilerleme yönü takmn dönüş yönü ile ayndr. Bu işlemde takm talaşa maksimum talaş derinliğinde girer ve talaştan sfr kalnlğa doğru azalan talaş derinliğiyle çkar. Karşt/zt yönlü kesme/frezelemede ise ilerleme yönü ile takmn dönüş/kesme yönü birbirine zttr. Dolaysyla takm talaşa sfr talaş derinliğinden girer kesici uç kesme işlemini maksimum talaş kalnlğnda bitirir. Kesici sona doğru kesme değil ezme yapar bu nedenle yüksek s ve aşnma söz konusu olur. Bir sonraki kesici uç deformasyon sertleşmesine uğramş bir yüzeyle karşlaşr. Ayn yönlü kesmede bu olay daha hafif oluştuğundan, kesme yönünden ötürü kesici ve iş parças sürekli temas halinde bulunduğundan ve de bu kesme yöntemiyle çkan talaşn kesici takm yüzeyine daha az hasar vermesi nedeniyle özellikle büyük talaş kalnlklarnda tercih edilir. Conventional Cut Climb Cut Outward/Inward: Outward içten dşa, Inward dştan içe işlemeyi ifade eder. Parça profiline göre seçim yaplmaldr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr10 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Outward Inward Island Cleanup: Bu ikon parça geometrisinde var olan adacklarn etrafndan temizlik pasosu alnmasn sağlar. Island Cleanup seçili Island Cleanup seçili değil Wall Cleanup: None seçiliyken parça duvarlarndan temizlik pasosu verilmez. At start seçiliyse takm yolu çkarlmadan önce, At end seçiliyse takm yolu çkarldktan sonra, Automatic seçiliyse takm yolu çkarldğ esnada duvar temizliği verilir. None At start At end Automatic Cut Area Extention: Takm yolunun parçadan ne kadar dşar çkacağn belirler. Blank Distance: Bu komut ile kütük çizmeden parça istenilen oranlarda büyük gösterilerek kütük oluşturmay sağlar. Özellikle dökümden çkan parçalar için kullanlr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr11 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Stock Bölümü: Use Floor Same As Side: Kaba operasyonlarnda yar kaba ve finiş işlemleri için talaş pay brakmak gerekir. Bu nedenle bu ikon ile parça tabannda ve duvarlarnda eşit pay braklmş olur. Use Floor Same As Side işaretli Use Floor Same As Side işaretli değil Part Side Stock: Eğer parça kenar tabannda farkl miktarlarda pay braklmak istendiğinde parça kenarlarnda braklacak pay bu ksmda belirlenir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr12 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Part Floor Stock: Eğer parça kenar tabannda farkl miktarlarda pay braklmak istendiğinde parça tabannda yar kaba ve finiş için braklacak payn belirlendiği ksmdr. Use Floor Same As Side ikonu işaretli ise bu komut aktif olmayacaktr. Blank Stock: Kütüğe fazladan verilecek talaş payn ifade eder. Check Stock: Takmn iş parças yaklaşabileceğini belirlediğimiz bağlama elemanlarna ne kadar ksmdr. Trim Stock: Takmn takm yolu oluşturulmasn istemediğimiz ksmlara ne kadar yaklaşabileceğini belirlediğimiz ksmdr. Intol­Outtol: Intol takmn parça içindeki, Outtol takmn parça dşndaki talaş alma toleransn ifade eder. 0,030 değeri komutla beraber gelir ve genellikle uygundur.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr13 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Intol Outtol Connections Bölümü: Region Sequencing: Bu ikon parça üzerindeki farkl bölgeleri işlem srasn belirlememizi sağlar. Standard www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr14 Optimize
UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Follow Start Points Follow Predrill Points Region Connection: Bu ikon işaretli olduğunda takm bir bölgeden diğerine en az kalkma miktar ile geçer . Region Connection işaretli Cut Parameters Bölümü:
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr15 Region Connection işaretli değil UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Trim By: Bu komutta none seçiliyse takm parçann dört yüzeyini de gezer. Silhouette işaretli ise yalnzca XY düzlemindeki yüzeyler işlenir. None Silhoutte In Process Workpiece: Bu ikon, programn bir önceki operasyonda alnan talaş görmesini mi yoksa görmemesini mi istiyoruz sorusu ile ilgili seçim yaptrr. None seçiliyse finiş operasyonunda bile takm kütükten boşaltyormuş gibi işlem yapar. Use 3D işaretli ise bir önceki operasyonda alnan talaş program görür. Use Level Based ikonu işaretli ise o ana kadar kütükten kaldrlan talaş görür ve kalan talaş miktarn kendi hesaplar. None Use 3D Use Level Based Use Tool Holder: Takm boyunun parça geometrisine göre daha ksa olduğu durumlarda takm tutucunun parçaya çarpma riski artar. Bu gibi durumlarda takm tutucu, üzerinden ölçü alnarak takm programa ilgili ksmda tantlmaldr. Bu ikon ise takm yolu çkartlrken takm tutucunun parçaya çarpmamas için programn takm tutucuyu da hesaba katmasn sağlar. Use Tool Holder işaretli www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr16 Use Tool Holder işaretli değil
UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Minimum Volume %: Bu komut kalan talaşn yüzde kaç için takm yolu oluşturacağmz belirlememizi sağlar. Step Angle: Bu ikon belli bir aç altndaki yüzeylerin işlenmesini engelleyebilmemizi sağlayan ikondur. Step Angle kullanlmş Step Angle kullanlmamş Overlap Distance: Köşelerde biriken talaşlar küçük çapl takmla işlem yaparken takm zorlar. Bunu önlemek için kullanlan bu komut belirlenen değer kadar takm yollarn uzatr. Minimum Material Thickness: Bu ikonun amac az talaş kalmş yerlere takm yolu çkartmay önlemek dolaysyla işleme zamann ksalmaktr. Burada braklacak talaş pay bir
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr17 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr sonraki operasyonda alnmaldr. Bir sonraki operasyon yoksa talaş braklmamal işlem uzasa da bu yer için takm yolu oluşturulmaldr. More Bölümü: Boundary Approximation: Parça snrlar ya da parça içindeki adacklar konik veya B­ Spline şeklinde ise bu ikonla takmn eğrisel formdaki yerleri ksa doğrusal hareketlerle geçmesi, parça snrlarna yakn yerlerde yine parça formuna göre takm yolu çkarmas , dolaysyla işle süresinin ksaltlmas sağlanr. Diğer profillerde böyle bir işlev söz konusu değildir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr18 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Boundary Approximation işaretli değil Boundary Approximation işaretli Tolerant Machining: Bu ikon işaretliyken program dalma yapmadan sağlkl takm yollar oluşturur. Undercut Handling: Tolerant Machining işaretli değilken aktiftir. Bu ikon takmn altnda talaş kalan parçalara güvenli yaklaşma mesafesi kadar yanaşmasn dolaysyla o yerlerden de talaş almasn sağlar. Undercut Handling işaretli ·
Undercut Handling işaretli değil
Follow Part Operasyonunda Kesme Menüsü Follow Check Geometry: Bu ikon işaretli değilse takm önceden tantlan bağlama elemanlarnn üzerinden güvenlik düzlemine kalkarak atlar, işaretli ise belirtilen mesafede etrafndan dolaşacak şekilde takm yolu oluşturmamz sağlar.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr19 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Open Passes: Bu ikon takmn parça kenarlarndaki açk pasolarda nasl hareket edeceğini belirler. Takm Maintain Cut Direction seçiliyken Zig yöntemindeki gibi, Alternate Cut Direction seçiliyken Zig­Zag yöntemindeki gibi davranr. Maintain Cut Direction Alternate Cut Direction Max Cut Traverse: Bu ikon Open Passes à Alternate Cut Directions işaretliyken aktiftir. Max Cut Traverse işaretli değilken takm iki açk pasolu bölge arasnda takm yollarn birleştirerek hareket eder. İşaretliyken hangi mesafedeki takm yollarn birleştirileceğini belirleme şansmz vardr. Distance seçiliyken mesafeyi milimetre cinsinden, tool diameter işaretliyken ise mesafeyi takm çap cinsinden belirlememizi sağlar. Max Cut Traverse seçili değil ·
Distance Tool Diameter
Zig/Zag, Zig, Zig With Contour Operasyonlarnda Kesme Menüsü
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr20 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Cut Angle: Kesmenin hangi açda olacağnn belirlendiği ikondur. Birkaç seçeneği vardr. Automatic ile programn en uygun kesme açsn bulmas istenir. Display Cut Direction ile açnn parça üzerinden belirlenmesi sağlanr. Longest Line ile de en uzun takm yolunun olduğu yön kesme yönü olarak belirlenir. Automatic Display Cut Direction Longest Line Across Voids: Bu ikon takmn havuzlarn üzerinden geçerken nasl davranacağn belirler. Follow seçiliyken takm güvenlik düzlemine kalkarak rapid hzla bu bölgeyi geçer. Cut seçiliyken kalkmadan kesme hz ile bu bölgeden geçer. Traverse işaretliyken takm kalkmaz ama rapid hzla buradan geçer. Bu nedenle havuz mesafesi traverse distanse ksmna girilmelidir ki bölge geçildiğinde tekrar kesme hzna dönülsün.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr21 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Cut Traverse Minimize Number of Engages: Bu ikon işaretlenerek takmn işlenmiş alamdan işlenmemiş diğer alana geçerken giriş çkşlar en aza indirecek takm yolu oluşturulmasn sağlar. Minimize Number of Engages işaretli değil ·
Trochoidal Operasyonunda Kesme Menüsü:
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr22 Minimize Number of Engages işaretli
UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Trochoidal Width: Bu ikon takmn kesme işlemi srasnda yapacağ dairesel hareketlerin büyüklüğünün milimetre ya da takm çap cinsinden belirlenmesini sağlar. Corner: Circular Feedrate Compensation: Tüm dairesel hareketlere hz optimizasyonunu uygulayan komuttur. Fillets à Takm yolu oluşturulan tüm köşelere radüs atar. Fillets à Duvarlar geçerken oluşan takm yollarna radüs atar. Slowdowns: Takmn radüslerde yavaşlamasn dolaysyla hem takmn zorlanmasn hem de tezgah tablasnn sert hareketlerden korunmasn sağlar. Slowdowns %: Takmn radüslerde kesme hznn yüzde kaç kadar yavaşlayacağn belirlememizi sağlar. Corner Angle: Takmn yolunun keskin köşe olarak alglanmasn istediğimiz durumlarda bu komutu kullanrz.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr23 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Avoidance: Güvenlik düzleminin belirlendiği bölümdür. Clearance Plane à Specify seçildiğinde karşmza plane constructor gelir burada istenilen düzlemde ofsete değer girerek parça üzerinden belirlenen mesafede güvenlik düzlemi oluşturulmuş olur. Feed Rates: Takmn devir ve ilerleme değerlerinin verildiği bölümdür. Speeds ksmnda iş mili devri devir/dakika (rpm) cinsinden verilir. Takm belirlenmiş ise diş başna ilerleme gibi diğer değerler program tarafndan otomatik olarak hesaplanr. Takm tantlmamşsa bu ksmlar takm kataloğundan teker teker girilmelidir. Feeds ksmnda rapid hz, parçaya ilk giriş hz, kesme hz verilmesi yeterlidir. Parçaya ilk giriş hz kesme hznn %50­25’i olarak verilebilir. Takm çap küçükse bu değer daha da düşürülebilir. More da ise iş mili dönüş yönü belirlenebilir. Machine: Bu bölümde tezgah ve takm ile ilgili ayarlamalar yaplr. Genellikle bu ksm olduğu gibi braklr. More Menüsü: Optional Trim: Parça üzerinde takm yolu oluşturulmasn istemediğimiz bölgeleri belirlediğimiz ksmdr. Select ikonuna tklandğnda Boundary Geometry menüsü karşmza gelir. Burada srasyla seçim yapmamz sağlayacak komutlar yer almaktadr. Bu komutlar srasyla ve görevleri ile aşağda verilmiştir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr24 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Burada takım yolu oluşturulmayacak kısmı yüzey, kenar, çizgi, nokta olarak seçmemizi sağlar. Takım yolu oluşturulmayacak kısım seçilen bölgenin içi ya da dışı şeklinde burada belirlenir. Ignore holes, islands, chamfers işaretli iken program delikleri, adaları ve pahlı yüzeyleri tanır. Buralara takım yolu çıkartmayarak işlem zamanının arttırılmasına engel olunur. Trim seçeneğine getirilir. Convex ve concav edges, takımın iç ve dış bükey yüzeylere nasıl yanaşacağına karar verdiğimiz kısımdır. Report Shortest Tool: Bağlanacak en ksa takm boyunun rapor edildiği ksmdr. Böylece program işlenecek parçay göz önüne alarak 3mm tolerans ile takmn hangi boyda bağlanmas gerektiğini hesaplayacaktr. Groups Menüsü: Takm tanmlamasnn yapldğ bölümdür. Type kısmında mill contour operasyonlarında kullanılan bazı takımlar verilmektedir. Burada kullanılacak takımın tipi seçilebilir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr25 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Takım adı verilirken takım çapı ve uç radüsünü ifade etmesine dikkat edilirse isabetli olacaktır.
Miling Tool­5 Parameters menüsünde istenilen değerler resim üzerinde açk şekilde belirtilmektedir. Buraya girilecek değerlerin kullanlacak takma ait değerler olmasna dikkat edilmelidir. Program içersinde magazinden takm aldrlacaksa takm magazinin hangi gözünde ise Adjust Register ksmna o gözün numaras verilmeli ve de Tool Number’a da ayn rakam girilmelidir. Number of Flute kesicinin kesici ağz saysn belirtir. Material ksmnda ise takm malzemesini belirtmekte fayda vardr. Bu ikona tklandğnda program kütüphanesindeki malzemelerden seçim yapmak mümkündür. Display Tool takmn parça üzerinde görülmesini sağlar. Takm ile parça orantsn görmek için kullanşldr. Tool Holder: Takm tutucunun ksmdr. Bu ksmda tantlacak kullanlacak olan takm tutucu ile olmaldr. Bu menüde ölçüler resim üzerinde gösterildiği kullanşldr. programa tantldğ takm tutucu ayn ölçü ve tipte belirlenmesi istenilen için oldukça Add ikonu ile takm tutucuya yeni mümkündür. kademe www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr26 eklemek UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Modify girilen ölçülerin düzeltilmesinde ya da yeniden belirlenmesinde kullanlr. Delete ise oluşturulmuş olan kademelerin iptal edilmesi için kullanlan komuttur. Display tool ise takm tutucunun da parça üzerinde takm ile birlikte görülmesini sağlar. More ksmnda ise takm dönüş yönü saat yönü ya da saat yönünün tersi olarak belirlenebilir. CAVITY_MILL İLE İLGİLİ ÖRNEK UYGULAMA
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr27 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 1­ Hazrlk Aşamas: Bunun için önce parça üzerine tezgaha bağlanacak iş parças ölçü ve özelliklerine uygun bir kütük oluşturulur. Ön delik ile işlemek kullanlacak takm için daha sağlkl olacağ öncelikle ön delik oluşturulur. Bu parçann tezgaha merkezden tantlmas uygun olduğu için WCS kütüğün üst merkezine taşnr. X, Y, Z yönleri kontrol edilir ve tezgahla uyumlu olmas sağlanr. Daha sonraki işlemler daha önce anlatldğ gibi gerçekleştirilir ve Cavity_Mill operasyonu seçilir.
2­ Cavity_Mill menüsü karşmza geldiğinde srasyla parça ve kütük tantlr. Bağlama parças kullanlmayacağ ve parçann her bölgesinden talaş alnacağ için diğer seçimler gerçekleştirilmez. 3­ Kesme metodu olarak Follow Periphery seçilir. 4­ Yan kayma miktar takm çapnn % 30’u olarak belirlenir. 5­ Talaş derinliği 1mm verilir. 6­ Control Geometry ksmna girilip gerekli ayarlamalar yaplr. Bunun için Points komutuna girildiğinde yandaki menü karşmza gelir bu menüde ön delik ile işlem yapacağmz için ön delik tantlr. Tantma işlemi için Active komutu işaretlenir ve Edit komutuna girilir. Böylece karşmza gelen menüde Generic Points komutu tklanarak Point Constructor yardmyla delik merkezi tantlr. Onaylanarak komuttan çklr. Parçamz çok özellikli
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr28 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr olmadğ için Cut Levels komutuna girip ayarlama yapmaya gerek yoktur. 7­ Method ksmnda sadece Transfer Methodà Clearance Plane seçeneğine getirilir. Onaylanarak komuttan çklr. 8­ Automatic menüsünde parçamz ön delikli olduğu için Ramp Type olarak Helical’in dşnda bir seçenek işaretlenir. Programn önerdiği değerlere ellenmeden komuttan onaylanarak çklr. 9­ Cutting Menüsü Strategy kartnda Cut OrderàLevel First, Cut DirectionàConventional Cut seçeneklerine getirilmeli ayrca içten dşa kesme yaplacağ için Outward seçilmelidir. Parça içersinde ada olmadğ için Island Cleanup kutusunun işaretlenmesine gerek yoktur. Wall Cleanup At End ya da Automatic seçilebilir. Cut Area Extention ksmnda takmn çak yar çapndan biraz fazla dşar çkarlmas sağlanmaldr. Kütük tantldğ için Blank Distance ksm boş braklabilir. Stock Kartnda hem duvardan hem de tabandan eşit talaş pay braklacağ için Use Floor Same As Side ikonu işaretlenmelidir. Geri kalan ksmda aşağdaki resimdeki gibi işaretlemeler yaplmaldr. Connections kartnda takmn ön delik merkezini göz önüne alarak talaş kaldrmasn sağlamak için Region Sequencing komutu Follow Pre_Drill Points seçeneğine getirilmelidir. Parçamzda birden fazla bölge olmadğ için Region Connectins komutunun işaretlenmesine gerek yoktur. Containment Kart, Takmn parçann sadece XY düzlemindeki yüzeylerini gezmesini istediğimiz için Trim ByàSilhouette komutu, parçadan ilk kez talaş aldğmz için In Process Workpiece—None komutu seçili şekilde düzenlenmelidir. Takm bağlama boyu ksa olacağ için Use Tool Holder seçeneğini işaretleyip programn takm tutucuyu da göz önünde bulundurmasn sağlamamz gerekir. Takm kesme boyu uzun ise titreşim göz ard edebilecek değerde ise bu komut seçilmeyebilir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr29 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr More Kartnda sadece Machining Tolerant komutunun seçili olmas yeterlidir. 10­ Corner Tüm dairesel hareketlere hz optimizasyonunun uygulanmas için Circular Feedrate Compensation işaretlenmelidir. Ayrca takmn radüslere yavaş girmesi için Slowdowns işaretlenmeli, programn önerdiği diğer değerler aynen braklmaldr. 11­ Avoidance Bu ksmda güvenlik düzlemi tanmlanr. Bunun için gelen menüde Clearance Plane komutu seçilmeli oradan Specify komutu ile gelen menünün ofset ksmna 50 yazlarak güvenlik düzleminin parçann en üst yüzeyinden 50mm yukarda tanmlanmasn sağlamak gerekir. Saysal değer parça profiline, tezgaha ve kullancya göre değişiklik gösterebilir. 12­ Feedrates Bu ksmda takm için verilen katalog değerleri ilgili yerlere yazlmaldr. Takma ve üretici firmaya göre değişiklik gösterir. Kullanc tecrübelerine göre kendi diğer girebilir ancak takm ömrünün optimizasyonu için katalog değerleri önerilir. Not: Buraya kadar yaplan işlemlerle operasyon parametreleri belirlenmiş olur. Bu nedenle operasyon ad yanna aşağdaki gibi bir simge gelir. Bu operasyonunun oluşturulduğu ancak takm yollarnn generate edilmediği anlamna gelir. 13­ Generate ikonuna basarak programn belirlediğimiz verilere göre takm yolu oluşturmas sağlanr. Bu komuta girdiğimizde karşmza gelen tüm komutlarn çek işareti kaldrldğnda işlem daha hzl gerçekleştirilecektir. Program generate edildiğinde program ad önünde şekildeki gibi ünlem işareti belirir. Bunun anlam takm yolunun oluşturulduğu fakat postun alnmadğ yönündedir. 14­ Verify ikonuna tklandğnda takm yolunun simüle edilmesi için gerekli işlemler gerçekleştirilir. Bu komut işlemini bitirdiğinde karşmza gelen menüden 2D Dynamic seçilip play denildiğinde takmn kütükten nasl talaş kaldrdğ benzetim yolu ile seyredilebilir. Bu srada yanlş bir takm yolu oluşmuşsa müdahale edilebilir. 15­ Bu işlemler gerçekleştirildikten sonra artk sra post almaya gelir. Operation navigator ksmndan program seçilerek Manufacturing Operations menüsünden Postprocess komutu seçilir. Gelen menüden tezgah kontrol ünitesi seçilerek onaylanr. İşlem bittiğinde takm yollar aşağdaki gibi rapor edilir. Post alndğnda program ad yannda artk çek işareti belirir. Bu ise artk program tezgaha göndermeye hazr anlamndadr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr30 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 1.2. DUVAR FİNİŞ OPERASYONLARI / Z_LEVEL PROFİLE OPERASYONU Bu operasyon tipi dik ya da belli bir açya kadar olan duvarlarn yar finiş ya da finiş işlemlerinde seçilmelidir. Çünkü bu kesme tipi 2,5 eksen mantğ ile çalşr. Bu kesme yönteminin de uygulamas Cavity Mill’e benzerlikler göstermektedir. O nedenle burada sadece farkl ksmlar bahsedilecektir. Burada açklanmayan ksmlarn uygulamas Cavity Mill ile ayn şekilde gerçekleştirilmelidir. Trim Geometry: Bu ikon Z Level Profile, Flow Cut, Profile 3D ve Contour Area operasyonlarnda geometry ksmnda, kaba operasyonlarda ise more menüsü altnda Optional Trim olarak karşmza çkar. Bu ikonun amac işleme srasnda takm yolu oluşturmak istemediğimiz diğer bir değişle takmn talaş kaldrmadan geçmesini istediğimiz bölgeleri programa tantmaktr. Bu ikon ile seçim yaparken kapal ya da açk konturlar, yüzeyler, çizgiler ve noktalar seçilebilir. Outside/Inside ile de seçilen ksmn neresinden talaş kaldrmak istemediğimiz belirtilir. Seçim yaplrken delikler, adalar ve pahl yüzeyler görmezlikten gelinebilir. Onaylanarak komuttan çklr. Step Angle : Kaç derece eğime sahip duvarlarn işleneceğinin belirlendiği ksmdr. Buraya yazlacak aç değerinden daha küçük açdaki yüzeyler için takm yolu oluşturulmayacaktr. Bu operasyondan sonra finiş işlemi yaplacaksa burada belirtilen değer ya da emniyet için bu değerin bir miktarn biraz fazlas o operasyonda da belirtilmelidir ki finişte kalan ksm görülsün ve temizlensin. Merge Distance: Bu komutta verilecek değer ve bu değerin altndaki uzaklğa sahip iki takm yolu program tarafndan birleştirilir. Yani takm parçadan kalkmadan diğer takm yoluna geçer. Bu değerin üzerindeki mesafelerde ise takm bir takm yolundan diğerine parçadan kalkarak geçer. Gerek kalkmalar ve gerekse takm kalktğnda kesme hz ile yol almas nedeniyle işle süresi uzayacaktr. Bunu önlemek nedeniyle bu komuta makul bir değer girilmelidir. Minimum Cut Length: Belirli boyun altndaki mesafeler için takm yolu oluşturulmasn engellemek amacyla kullanlr. Burada amaç yine işlem süresini ksaltmaktr. Cutting: Extend At Edges: Finiş operasyonlarnda takm yolunun parça dşna uzatlp uzatlmayacağnn kararnn verildiği ksmdr. Takm yolu parça kenarndan dşar çkacaksa bu komut seçilmelidir. Takm yolunun ne kadar çkacağ ise gerek milimetre gerekse de takm çap olarak belirlenebilir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr31 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Remove Edge Traces: Takm yolunun parça kenarnda çkarken aşağ düşürülüp düşürülmeyeceğinin, düşürülecekse ne kadar düşürüleceğinin kararnn verildiği ksmdr. Takm yolu düşürülürse parça kenarnda istenmeyen radüslere sebep olacağ için tercih edilmez. Remove Edge Traces işaretli değil Remove Edge Traces işaretli Level to Level: Takmn talaştan talaşa nasl geçeceğini belirlemek üzere kullanlan bir komuttur. Kullancya birden fazla seçenek sunar.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr32 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Use Transfer Method kullanldğnda takm talaştan talaşa geçerken her seferinde güvenlik düzlemine kalkar. İşleme zamann arttrdğ için mecbur kalnmadğ takdirde kullanlmamaldr. Direct on Part seçildiğinde takm parça üzerinde talaştan talaşa geçer bu geçiş hep ayn noktadan olduğu için takm yüzeyinde izler brakabilir. Direct on Part Ramp on Part Stagger Ramp on Part Ramp on Part seçildiğinde takm talaştan talaşa parça üzerinde ayn noktadan fakat belli bir aç ile iner. Yine takmn parça üzerinde izler brakmas söz konusu olacaktr. Stagger Ramp on Part seçildiğinde ise takm bir talaştan diğerine belirlenen açda helis çizerek geçer böylece ne takm boşta zaman kaybeder ne de takm parça yüzeyini çizer. Cut Between Levels: Dik yada belirli bir açya sahip duvarlar işlerken ayn zamanda yatau yüzeylerinde işlenmesine izin veren bir komuttur. Bu ikon işaretlenmediği takdirde yatay yüzeyler işlenmeyecektir. Bu komutun bir diğer amac ise süper finiş operasyonlarna kalan talaşn her yerde eşit olmasn sağlamaktr. Steop Overà Use Depth of Cut seçildiğinde takm Z’teki talaş derinliği kadar yana kayar.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr33 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Cut Between Levels işaretli değil Use Depth of Cut Constant/Tool diameter Scallop Step Overà Constant seçildiğinde distance ksmna yazlan değer kadar takm yana kayar. Step Overà Scallop seçildiğinde yan kayma height kutusuna yazlacak yüzey pürüzlülüğü değeri sağlanacak şekilde hesaplanr. Step Overà Tool Diameter seçildiğinde yan kayma takm çap cinsinden belirlenir. Max Cut Traverse: Cut Between Level ikonu aktif iken aktif olan bir ikondur. Belirlenecek aralğa sahip iki takm yolunun takm parçadan çkmadan birleştirilmesini sağlayan bir komuttur. Seçilmesi işlem açsndan daha faydaldr. Max Cut Traverse işaretli değil Max Cut Traverse işaretli Use 2D Workpiece: Use Tool Holder komutu ile birlikte kullanlan bir komuttur. Bir önceki operasyonda takm tutucu nedeniyle girilemeyen yerlere yeni operasyonda girilmesini ve dolaysyla bu yerlerin işlenmesini sağlar.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr34 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Z LEVEL PROFİLE İLE İLGİLİ ÖRNEK UYGULAMA 1­ Hazrlk Aşamas: Bunun için önce parça üzerine tezgaha bağlanacak iş parças ölçü ve özelliklerine uygun bir kütük oluşturulur. Bu parçann tezgaha merkezden tantlmas uygun olduğu için WCS kütüğün üst merkezine taşnr. X, Y, Z yönleri kontrol edilir ve tezgahla uyumlu olmas sağlanr. Daha sonraki işlemler daha önce anlatldğ gibi gerçekleştirilir, cavity mill ile parçann kabas alnr Preferences àConfiguration ksmnda Enable Level Based IPW komutu işaretli hale getirilir bunun amac programn kaba operasyondan kalan talaş miktarn kendisinin hesaplamasn sağlamaktr ve Z_Level_Profile operasyonu seçilir. 2­ Z_Level_Profile menüsü karşmza geldiğinde srasyla parça tantlr. Bağlama parças kullanlmayacağ ve parçann her bölgesinden talaş alnacağ için diğer seçimler gerçekleştirilmez. Yanda verildiği şeklinde parametreler belirlenir. 3­ Method ksmnda Transfer Method Clearance Plane olarak belirlenir. 4­ Corner ksmnda Circular Feedrate Compensation ve Slowdown parametreleri işaretlenir. 5­ Avoidance ksmnda güvenlik düzlemi atanr. 6­ Feedrates ksmnda kullanlacak finiş takmna ait kesme parametreleri belirlenir. 7­ Cutting ksmndaki tüm kartlarda belirlenecek parametreler srasyla aşağda verilmektedir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr35 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 8­ Kesici takm olarak kaba için d20r0, ince için d10r5 takm kullanlr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr36 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 1.3. YÜZEY FİNİŞ OPERASYONLARI / CONTOUR AREA OPERASYONU
·
Drive MethodàArea Milling: Step Containment: Bu ksmda istenilirse işlenecek yüzeyler açyla snrlandrlabilir. Bu durumda None­Steep seçilmelidir. Bu komut seçildiğinde Angle komutu aktif hale gelir ve istenilen değer bu kutuya yazlr. Directional Step seçildiğinde ise parçann dik doğrultusunda takm yolu oluşturulur. Bu komut seçildiğinde takm yollar arasnda açlmalar meydana gelmez. Pattern: Follow Periphery: Takm yollarnn parça şekline uygun şekilde çkarldğ komuttur. Sklkla kullanlr. Bu yöntemde on plane seçilerek takm yolu parça üzerine Project edilir. Ancak bu durumda yayvan yüzeylerde takm yollar aras açlr. On part seçildiğinde ise takm yollar parça üzerine offsetlenerek elde edilir. Bu metoda takm yollar aras her doğrultuda eşittir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr37 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Paralel Lines: En sk kullanlan yöntemlerden biridir. Takm yollar birbirine paralel çizgilerle oluşturulur. Takm yollar ille X ya da Y eksenine paralel olacak diye bir kaide yoktur. Cut Angle ‘dan Automatic seçildiğinde program takm yolu yönünü otomatik atarken, user defined seçildiğinde kullancnn istediği aç değerini girmesine izin verilir, longest line seçildiğinde ise program parça geometrisinde bulunan en uzun taraf kesme doğrultusu olarak kabul eder. Radial Lines: Bu komut takm yollarnn parça merkezinden dşa doğru çkarlmasn sağlar. Genellikle silindirik parça yüzeylerinde tercih edilmelidir. Outward / Inward seçenekleri ile takm yollar içten dşa yada dştan içe doğru oluşturulabilir. Pattern center automatic ‘de iken takm yolu merkezi otomatik olarak program tarafndan bulunurken, specify seçeneği kullancya takm yolu merkezini belirleme olanağ sağlar. Concentric Arcs: Bu konutta takm yollar eş merkezli daireler şeklinde meydana gelir. Kullanm radial lines ile benzerlik gösterir. More Drive Parameters: Bu komut düğmesine basldğnda aşağdaki menü karşmza gelir. Bu menüde finish pass işaretlendiğinde takm yollar sonunda takm parça dş konturundan bir temizlik pasosu geçer. Böylece parça kenarnda oluşacak çapaklar temizlenmiş olur. Corner control komutu ise takm yolunda köşelere radüs ekleme veya dönüşlere yavaş girme işlemlerini ayarlamak için kullanlr. Cut Regions: Kesme bölgesi ile ilgili ayarlarn yapldğ ksmdr. Options ksmnda kesme yapacağmz bölgenin başlangç ksmn belirlememiz sağlanr. Automatic seçiliyken program başlangç ksmn kendisi tayin eder. Custom seçildiğinde ise program kullancya point constructor yardmyla başlangç noktasn belirleme frsat verir. Display ise kesme yaplacak bölgeyi gösterir. Display Drive Path: bu komutla takm yolu çkartmadan önce oluşacak takm yolu ile ilgili bilgi sahibi olunabilir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr38 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Cutting: Extend at Convex Corner: Takmn dş bükey yüzeylerden biraz kalkarak geçmesini sağlayan komuttur. Bu komut işaretli değilken takm kalkmadan yoluna devam edecektir. Extend at Convex Corner komutu işaretli Extend at Convex Corner komutu işaretli değil Multiple Passes: Öncelikle finiş için braklmş talaş miktar Part Stock Ofset ksmna yazlmaldr. Multi­Depth Cut ksm birden fazla paso söz konusu ise işaretlenir böylece step method aktif hale gelir. Step Method’dan Increment seçilirse her paso için milimetre cinsinden inme miktar increment kutusuna yazlmaldr. Number of Passes seçilirse number of passes kutusuna paso says yazlmaldr. Clearances: Finiş işlemlerinde güvenlik önlemlerinin alndğ ksmdr. When Gouging: Takmn dalma yapacağ yerlerde programn ne yapmas gerektiğini belirlediğimiz ksmdr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr39 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Warning à Sadece uyar verir. Skip à Takm yolunu dalma olmayacak şekilde yeniden oluşturur. Retract à Takmn dalma yapacağ yerde yukar kalkmasn sağlar. Part Safe Clearance takm tutucunun iş parçasna güvenli yaklaşma mesafesinin verildiği, Check Safe Clearance ise takm tutucunun iş bağlama elemanlarna güvenli yaklaşma mesafesinin belirlendiği ksmlardr. More: Cut Step: Takm yolu üzerindeki kontrol noktalarn belirlememizi sağlayan komuttur. Bu noktalar ne kadar sk olursa takm yolu o kadar sağlkl olur. Bu noktalar aras mesafe takm çap cinsinden verilebildiği gibi specify komutu ile , max step size kutusuna değer girerek, milimetre cinsinden de verilebilir. Finiş için 0,1­0,5mm ya da yan kayma miktarnn iki kat kadar verilmesi uygundur. Ayrca ntol/outtol değerlerinden küçük ve takm çapndan büyük olmamaldr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr40 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Non Cutting: Finiş operasyonlar için önemli bir bölümdür. Takmn kesme yapmyorkenki hareketlerinin belirlendiği ksmdr. Clearance Departure/Klakış Approach/Yaklaşma
Clearance ‘ a getirilmelidir. Clearance ksmndan güvenlik düzlemi belirlenmelidir. ClearanceàPlane komutunda güvenlik düzlemi parça üst yüzeyinden 15­20mm yukarda belirlenir. Komuttan OKàAcceptàReturn Current ile çklarak Non­cutting Moves menüsüne geri dönülür. Departure ve Approach ksmlarna girerek clearance seçilmelidir. Bu işlemler gerçekleştirildikten sonra onaylanarak none­ cutting menüsünden çklr.
·
Drive Methodà Curve/Point: Takm yolunun kullanc tarafndan durumlarda kullanlr . www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr41 verilmesi gerekli olan UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Drive geometry ksmndan çizilen takm yolu tantlmaldr. Cut step ksm tolerance ‘ getirilmelidir. Tolerance değeri 0,005 olmaldr. Takm yolu yönü Projection vector ksmndan belirlenmelidir. Tool Axis mutlaka seçili olmaldr. Display Drive Path oluşturulacak takm yolu ile ilgili ön bilgi edinebileceğimiz ksmdr.
·
Drive MethodàSpiral:
Select ile spiral merkezini belirler display ile belirlediğimiz noktayı görürüz. Yan kayma değerinin verildiği kısımdır. Milimetre ya da takım yarı çapı cinsinden belirlenebilir. Maksimum spiral yarıçapının belirleneceği kısımdır. Kesme yönünün belirlendiği kısımdır. Takım yolu izdüşüm doğrultusu için tool axis seçili olmalıdır. ·
Drive MethodàRadial Cut: Takım yolu genişliği Kesmeye başlanacak taraf
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr42 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Bu metoda takm belirlenen çizgiye her noktada dik olacak şekilde takm yolu oluşturulur. Böylece parça geometrisi değiştiğinde takm yolu da ayn özelliklerle değişecektir. Bu metod fazla açl yüzeylerde tercih edilmemelidir. Drive geometry seçilirken karşmza yandaki menü gelir. Seçilecek kontur açk ise open kapal ise closed seçilir. Plane ksmnda user defined seçildiğinde plane menüsü karşmza gelir ve böylece bir düzlem tanmlamamz sağlar. Automatic seçildiğinde program düzlemi otomatik olarak oluşturur. Custom Member Data ksmnda yan kayma ve tolerans değerleri belirlenir. Vereceğimiz çizgiler çok ise chaining komutu seçilmelidir. Birden farkl kontur tanmlayacaksak creat next boundary komutu seçilmelidir. Remove Last Member son oluşturduğumuz çizgiyi geri alr. Remove Last Boundary son oluşturduğumuz çizgi grubunu geri alr.
·
Drive MethodàSurface Area: Kesme yönünün belirleneceği İşlenecek tarafın belirleneceği kısım İşleme hassasiyeti Yan kayma miktarının belirlendiği kısım
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr43 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Bu operasyonun en önemli komutudur. Bu komutla takım yolu istenilen bir metodla Project edilebilir.
·
Drive MethodàBoundary: Bizim belirlediğimiz snrlar dahilinde operasyon yaptrmak için kullanlr. Snr bölgeler kapal düzlemsel çizgiler, yüzeyler veya noktalardan oluşabilir. www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr44
UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 1.4. FLOW_CUT OPERASYONU Bu operasyonun amac küre takm radüsünün parça üzerindeki iç bükey radüslerden büyük olmas nedeniyle kalan talaş almaktr. Bu operasyonda kullanlacak takm da yine küre olmaldr. Burada belirtilen açı değerinin üzerinde kalan bölgelerde takım yolu oluşturulmayacaktır. 1mm’den kısa takım yollarının oluşmasını önler. Buraya 0,5mm yazılsaydı 0,5mm’den kısa takım yolları oluşturulmayacaktı. İki takım yolu arası burada verilen değer kadar ya da bu değerin altında ise program takım yollarını birleştirir. Böylece yukarı kalkmalar azalır. Step seçildiğinde belirlenen açı değeri üzerinde kalan yüzeyler için takım yolu türetilir. Bu komutla işleme yönü sadece yukarıdan aşağıya, sadece aşağıdan yukarı seçilebileceği gibi karışık olarak da belirlenebilir. Bu opsiyon ile istenmeyen bölgelerde olan takım yolları iptal edilebilir, kesilebilir ya da bölünebilir.
FLOW_CUT_SINGLE: Bu operasyonda takm hem alt hem de yanyla talaş aldğ bölgelerden tek seferde talaş alr. www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr45 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr FLOW_CUT_MULTIPLE: Bu operasyonda takm radüs bölgelerinden birden fazla geçiş yapar . FLOW_CUT_REF. TOOL: Bu operasyonda bir önceki finiş işleminde kullanlan çak çap reference tool diameter ksmna yazlr ve böylece bu takmdan kalan talaş paylar için takm yolu oluşturulur. 1.5. PROFILE 3D OPERASYONU Bu operasyon takm parçann dş kenarlarndan parçann formunda gezdirir. Böylece 3 boyulu takm yolu oluşturulur.Ancak bu operasyon tek takm yolu oluşturur. Parça formu birkaç kademede işlensin istiyorsak Z depth offset ksmndan bu takm yolu Z ekseninde aşağ doğru kopyalanmaldr. 1.6. CONTOUR TEXT / YAZI İŞLEME OPERASYONU Bu operasyon belirli bir profile sahip ya da düz yüzeylere yaz yazmak için kullanlr. Diğer operasyonlardan az farkldr. Uygulamada farkl olduğu komutlar; Geometry ksmnda yaz seçilir. Bunun için A ikonuna basarak Annotation ksmnda önceden oluşturulan yaz seçilir. Text Depth komutu ile yaz derinliği belirlenir. Display Drive Path oluşturulan takm yolunun generate etmeden görülmesini sağlar. Non­Cutting ksmndan güvenlik düzlemi tanmlanr. Devir ve ilerlemeler Feed Rates menüsünden verilerek generate edilir. Böylece yaz işlemek için gerekli takm yollar oluşturulmuş olur. 2. PLANAR MILLING 2,5 eksen modülüdür. Bu kesme tipi açs ve dip radüsü bulunmayan seri imalat parçalarda kullanlr. Create operation ikonununa basldğnda aşağdaki create operation menüsü karşmza gelir. Bu kısım, seçilen Cam modü
değiştirilmesine izin verir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr46 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Mill_Planar seçiliyken, subtype yapılabilecek farklı operasyonları gösterir. NC kod çıkartılabilmesi için None, Program, NC_Program seçeneklerinden NC_Program seçili olmalıdır.
İlk kez operasyon yapılıyorsa bura takım görülmez, program içinde sonradan seçilir. Daha önceden operasyon yapılmışsa burada o Use Method ksmnda ise srasyla finiş, kaba ve yar finiş için kullanlan metotlarndan biri seçilebilir. Kaba seçildiğinde finişe 1mm, yar kaba seçildiğinde finişe 0,25mm pay braklmş olur. Programın önceden seçilen parça geometrisini tanıyabilmesi için kayar menüden WORKPIECE Name ksm ise operasyona isim verilmek istendiğinde seçeneği işaretlenmelidir. kullanlr. Subtype bölümünde 2,5 eksen frezeleme metotlar verilir. Bunlar ve işlevleri srasyla; 1. FACE_MILLING _AREA, yüzey temizleme, 2. FACE_MILLING, 3. FACE_MILLING_MANUAL, 4. PLANAR_MILL 5. PLANAR_PROFİLE 6. ROUGH_FOLLOW 7. ROUGH_ZIGZAG 8. ROUGH_ZIG 9. CLEANUP_CORNERS 10. FINISH_WALLS 11. FINISH_FLOOR 12. THREAD_MILLING 13. PLANAR_TEXT İşlenecek parça ve yüzeyleri aşağdaki menü yardmyla belirlenir. www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr47 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Diğer komutlar daha önce belirtildiği gibi uygulanr. 3. DELİK DELM E YÖNTEMLERİ Delik delme operasyonlarna Machining Environment menüsünden Drilling seçilerek girilebilir. Cam programnda delme operasyonu yapabilmek için parça üzerinde delikler oluşturulmuş ya da en azndan delik merkezleri gösterilmiş olmaldr. Yandaki menüde de görüldüğü üzere drilling operasyonunun bir çok alt operasyonu vardr. Bunlarn tümünün uygulama mantğ diğer operasyonlara benzemektedir. Burada drilling delme operasyonu tantlacaktr. Diğer alt operasyonlarda da benzer işlemleri uygulayarak takm yolu oluşturmak olasdr. Drilling ve benzeri operasyonlarda öncelikle kesiciyi belirlemek oldukça önemlidir. Groups ksmndan yeni takm seçeneği tklandğnda karşmza iç çap işleme uygulamalarnda kullanlabilecek bir çok kesici tipi gelir. Önemli olan hem elimizde olan hem de yapacağmz işleme uygun kesiciyi programa tantmaktr. Takm belirlendikten sonra geometry ksmndan işlem yaplacak ksm ile ilgili belirlemeler yaplr. Holes: Önce işlenecek delikler bu komut yardımıyla seçilir. www.unigraphics.gen.tr48 www.argeportal.com Bottom Surface:Deliklerin taban yüzeyleri ise bu komut yardımı ile belirlenir.
UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Part surface: Bu komut ile deliklerin bulunduğu yüzeyler programa tanıtılır. Delikleri programa tantmak üzere holes komutunu seçip select tuşuna basldğnda bu seçimi kolaylkla gerçekleştirmemizi sağlayan points menüsü açlr. Bu menüden select komutu seçildiğinde karşmza yandaki menü gelecektir. Bu menüde bulunan komutlar ve işlevleri üzerinde belirtilmiştir. Delik merkezlerini belirlemek amacıyla kullanılır. Toplu halde seçim yapmak amacıyla kullanılır. Yüzey üzerinde bulunan tüm delikleri seçer. Çapa göre seçim yapmak amacıyla Seçim işlemini bitirdikten sonra eğer parça üzerinde birden Seçim işlemini bitirdiğimi kullanılır. belirmek amacıyla kullanılan çok sayda delik söz konusu ise bunlarn işlem sras komuttur.
program tarafndan gelişi güzel belirlenir bu da işlem süresini uzatr bu nedenle seçim bittikten sonra tekrar karşmza gelen points menüsünden optimize komutu kullanlmaldr. Bu komut seçildiğinde karşmza aşağdaki menü gelir ve bu menü yardmyla kullanc deliklerin işlem srasn belirleyebilir. Burada seçim yaptktan sonra menüyü onaylayarak menüden çkarz. Gelen menüde optimize komutunu tklar ve daha sonra accept komutunu seçerek planing coplete diyerek işlemimizi bitiririz. Daha sonra gelen part surface komutu ile deliklerin açlacağ yüzey/yüzeyleri , bottom surface komutu ile de delik boyunun sona erdiği yüzey/yüzeyleri belirleriz. Daha sonra Tool Axis ksmnn +ZM Axis olarak kalmasna dikkat etmeliyiz. Min Clearance kutusuna ise takmn bir delikten diğerine geçerken nereye çkmasn istiyorsak o mesafeyi girmeliyiz. Bu değer güvenlik düzlemi değildir. Takmn bir yere çarpmadan geçiş yapabileceği minimum yüksekliktir. Böylece takmn her seferinde güvenlik düzlemine çkmas dolaysyla işlem süresinin ksaltlmas söz konusu olacaktr. Depth ofset ksmnda ise delik boydan boya ise takmn parçadan ne kadar çkacağna kör delik ise delme işleminin hangi noktada sonlanacağna karar verilir. Standard Drill kayar menüsü açldğnda creat Operation menüsünde bulunan tüm alt kesme yöntemleri bulunmaktadr. Buradan istediğimiz yöntemi seçebiliriz. Burada www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr49 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Standard drill seçildiğinde karşmza kaç farkl kesme derinliği ve şekli olacağn belirtebileceğimiz komut listesi gelir. Burada model depth seçildiğinde kat modeldeki delik derinliği kesme için esas alnmş olur. Tool Tip matkap ucunun, Tool Shoulder Tip ise matkabn tam çapnn başladğ noktann parça yüzeyinden ne kadar ineceğini belirlememizi sağlar. To Bottom Surface geometry ksmnda tanttğmz yüzeye kadar to Selected points ise seçilen bir objeye kadar delme işlemi yapmamz sağlar. Hangi yöntemle olursa olsun burada delme derinliği verilmelidir. Peck Drill yönteminde ise takm kullanc tarafndan bir mesafe kadar parça içine kesme yaparak girdikten sonra min Clearance yüzeyine kadar çkar daha sonra yine işleme devam eder. Breakchip Drilling yönteminde ise takm keserek belirlenen değer kadar parça içinde ilerledikten sonra takm yine kullanc tarafndan belirlenen bir mesafeye çekilir. Burada takm geri çekildiğinde bile parça içinde kalmaktadr. Bu yönteme gagalama ya da talaş boşaltmal/krmal delme de denebilir. Bu menüde bulunan Standard Bore hassas baralama, Standard Drill C Sink havşa baş açma amacyla kullanlan kesme yöntemleridir. Standard Tap ise Thread_Milling ile ayn operasyonu ifade eder. Ancak bu operasyonda kullanlan kesici bilinen takmlardan biraz daha farkldr. Diş tarağ şeklindeki kesici takm ile yaplan bu işlemin yaplabilmesi için diş profilinin kat üzerinde sembolik olarak daha önceden belirtilmesi gerekir. Daha sonra Thread Geometry ksmndan bu profil programa tantlmaldr. Kaç diş dşardan başlayacak kaç diş dşar çkacak ise bunlar Number of Teeth Cut ksmnda belirtilir. Helisel takm yolunun sürekli gerçekleştirilmesi için ise continous Cut ksm işaretlenmelidir. Tool selection ksmndan uygun takm seçildikten sonra diğer komutlar diğer operasyonlardaki gibi doldurularak işlem tamamlanr. MILL_PLANAR VE DRILLING İLE İLGİLİ ÖRNEK 1. Hazrlk aşamas anlatldğ ve önceki örneklerde tantldğ gibi uygulanr. 2. Mill_Planar ‘dan Face Milling seçilir. 3. Face olarak delikli yüzeyler seçilir. ZigZag metodu bu parça için daha uygundur. Diğer ksmla Zig_Zag modundaki gibi doldurulur.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr50 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr 4. Takm olarak D25R0 seçilebilir. Talaş pay brakmaya gerek yoktur. İstenildiği takdirde finiş yaplabilir o zaman talaş pay braklmaldr. 5. Takm yolu çkarlarak işlem bitirilir. 6. Daha sonra deliklerin işlenmesine geçilir. Bunun için Drilling operasyonu seçilir. 7. Deliklerin delinebilmesi için önce delikler seçilmelidir. İdeal takm yolu için seçim yaparken optimize etmeyi unutmamak gerekir. 8. Daha sonra delme işleminin başlayacağ ve biteceği yüzeyler belirlenir. 9. Diğer ksmlar ise anlatldğ gibi doldurularak işlem sonlandrlr. 10.Takm yolu oluşturularak işlem bitirilir. Not: Eğer her iki işlemin simülasyonunu arka arkaya izlemek istiyorsanz. Operation Navigator ksmndan her iki operasyon da control tuşu yardmyla seçilir. Üzerinde sağ tuş tklanarak Tool PathàVerify seçilir. 11.NC kodu çkarma işlemi ise daha sonraki bölümlerde anlatlacaktr. NC KODU ÇIKARMA Bu işlemi gerçekleştirmek için oluşturulmuş olan program Operation Navigator ksmndan seçilir. Daha sonra Manufacturing OperationsàPostprocess ikonuna tklanr. Karşmza gelen Postprocess menüsünden talaş kaldrma işlemini gerçekleştireceğimiz tezgah seçilir. İkinci ksmda hangi dosyann altna kaydetmek istiyorsak onun seçimi yaplr. Output Units ksmndan tezgahn işlem yaparken kullanacağ ölçü birim sistemi seçilir. Post alndğnda karşmza aşağdaki bilgi ekran gelir. Bu ekranda CNC takm tezgahna gönderilecek programn satr satr G ve M kodlaryla yazlmş hali listelenmektedir.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr51 UGNX3 CAM Elginkan Vakfı, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri www.uemtem.org.tr Oluşturulan bir programn postunun alnmş olduğu program ad başndaki çek işaretinden belli olur. Program artk tezgaha gönderilmeye hazrdr. Dikkat: Birbiri ardna yaptracak birden fazla operasyon varsa ve her birinde farkl takmlar kullanlyorsa ve bu takmlar magazinden aldrlacaksa bu operasyonlarn tümü seçilip ayn anda post alnmaldr.
www.argeportal.com www.unigraphics.gen.tr52