KENDİN YAP Sözlüğü

N
e
t
‘
t
r
Prope
:
I
r
a
l
c
ipu ’
A'dan Z'ye
Teknik Terimler
KENDİN YAP Sözlüğü
Nur im
A
B
Açık zaman
Bağlayıcı malzemeler
Malzemenin uygulanması ile malzemenin „kabuk tutması“
arasındaki zaman dilimi ile ilgili bir ürün özelliğidir (işlenebilirlik süresi açısından önemlidir).
Agregaları (kum, çakıl) sıkıca birbirine bağlayan alçı, kireç ve
çimento.
Anhidrit şaplar
Bu yükleme durumu, yüzey suyu ve sızıntı suyunda, damlayan
bir sıvı şeklinde mevcuttur. Su, yalıtım malzemesinin üzerine,
hidrostatik basınç uygulamaz.
Bu şaplarda, bağlayıcı malzeme olarak, anhidrit kullanılır.
Anhidrit şaplar, yüzer vaziyette veya kompozit olarak uygulanır; asla ıslak veya rutubetli hacimlerde kullanılmamalıdır.
Üzerlerine herhangi bir şey uygulanmadan önce, yüzeyleri,
taşlanmalıdır.
Aşır su kullanımı
Harç karılırken çok fazla su eklenmesi. Fazla su eklenmesi,
malzeme özelliklerinin değişmesine neden olur.
Astarlama
Örneğin; yapışma kapasitesinin arttırılması, emme kapasitesinin düşürülmesi veya sağlamlaştırmak amacıyla, üzerine
fayans döşenecek olan zemine ilk önce bir emülsiyon veya
başka bir harcın uygulanması.
Astarlar/Aderans köprüleri
Örneğin; yapışma kapasitesinin arttırılması, emme kapasitesinin düşürülmesi veya sağlamlaştırmak amacıyla, üzerine
fayans döşenecek olan zemine ilk önce bir emülsiyon veya
bir harç şerbetinin uygulanması. Astarlar, mutlaka bir duvar
kağıdı fırçası, bir fırça veya bir rulo ile sürülmelidir.
Ayırıcı tabaka üzerine uygulanan şaplar
Bu şap, sabit bir şekilde zemine bağlı olmayıp, ayırıcı folyonun
üzerinde bulunur. Asgari kalınlığı, yaklaşık 35 mm’dir.
Basınçsız su
Biriken su
Tuğla duvara dışarıdan hidrostatik basınç uygulayan yeraltı
suyu, biriken su veya askıdaki su. Bu basıncın, yeraltı suyu
içinde kalan su yalıtımlarında ve kohezyonlu zeminler ve/
veya şevli bölgelerde varsayılması gerekmektedir.
Bitüm
Bitüm, seçkin hammaddelerin hazırlandığı sırada çeşitli organik
maddelerden elde edilen ve viskozite davranışı sıcaklığa göre
değişen bir karışımdır.
Bitüm emülsiyonu
Kaynar su ile iyice karıştırılması ve bitümün suyun içinde
damla şeklinde dağılması sonucunda ortaya çıkan bitüm
emülsiyonu.
Boya pigmentleri
Örneğin; renkli dekoratif dış cephe sıvalarının boyanması için
kullanılan çok ince, kuru boya tozları. Bu pigmentler, genellikle ışığa ve hava koşullarına dayanıklıdır.
Buhar geçirgenliği
Yapı malzemelerinin nefes alma aktivitelerini ifade eder.
Buttering floating yönetmi
Çukur
Bkz. „kombine yöntem“
Bodrum dış duvarı ile toprak arasında kalan boşluğu ifade
eder. Bu çukur, kalın kaplama yeterli oranda kuruduktan sonra,
toprakla doldurulur.
Buttering yöntemi
İnce yataklı çalışma yöntemi. Bu yöntemde fayans yapıştırıcı,
fayanslanacak zemine değil, fayansın arka yüzüne sürülür.
D
Büzülme (rötre)
Dekoratif dış cephe sıvaları
Bir yapı bileşeninin sertleşme sırasındaki kısalmasını ifade
eder.
Tanelerinin granülometrik yapısı sayesinde çeşitli strüktürlerin
oluşturulabilmesine izin veren sıvalardır. Bu sıvalar, genellikle
renklidir.
C
DIN 4108
Zeminde mevcut olan veya sonradan oluşan çatlakların
Bina inşaatında ısı yalıtımı ile ilgili asgari gerekliliklere dair
DIN (Alman Endüstri Standardı).
köprülenebilmesi olanağını ifade eder.
DIN 18195
Çimento şap
Yapı yalıtımları ile ilgili Alman Standardı. Bu standart, yapı yalıtımlarının nasıl uygulanacağını tarif eder ve ilgili yük durumları ile ilgili olarak yalıtım malzemelerinin nasıl kullanılacağı
konularını ele alır.
Çatlak köprüleme
Çimento şapta, sertleşmeden sorumlu bağlayıcı malzeme,
çimentodur. Çimento şaplar hidrolik olarak sertleşir ve
tamamen sertleşmeleri için en az 28 gün gereklidir. Döşeme
kaplamaları, bu süre dolduktan sonra döşenmelidir.
Çizerek pürüzleştirme
Çizilerek pürüzleştirilen bir malzeme, yüzey profillendirme
veya taşların düzensizliklerinin düzeltilmesi amacıyla uygulanır ve üzerine bir kat daha uygulanmadan önce kurumuş
Dispersiyon yapıştırıcı
Plastikten elde edilen, kullanıma hazır yapıştırıcılar. Bu yapıştırıcılar, suyunun buharlaşması veya hava ile temas etmesi
sonucunda katılaşır.
Dona dayanıklı
olmalıdır.
Sertleşmiş vaziyette don etkilerine karşı dayanıklı olma
durumu.
CO2
Donatı
Karbondioksit („sera gazı“) - karbon içeren yakıtların (kömür,
Betonda çatlak oluşumunu en aza indirgeyen ve betonun
içine yerleştirilen döşeme donatıları veya demir çubuklar.
mazot, doğalgaz, odun) yakıldığı sırada ortaya çıkar.
Döşeme
Granüler alt tabaka
Bir binanın, taşıyıcı yatay yapı bileşenlerinin üstünde yer alan
tüm kaplamalar.
Üzerine beton dökülecek bir zeminin tesviye edilmesi
amacıyla kullanılan kum veya ince çakıldan oluşan tabaka.
Drenaj levhaları
Drenaj levhaları, koruyucu tabaka olarak, kalın kaplamanın
üzerine yapıştırılır. Daha sonra çukurlar, toprakla doldurulur.
Düşük enerjili ev
Dış duvar U değeri 0,3 veya altında olan düşük enerjili ev.
Düzeltme süresi
Fayans yapıştırıcıların test kriteri: Fayansın konumumun;
yapışma özellikleri değişmeksizin düzeltilebileceği zaman
dilimi.
H
Harç grupları/Sıva harcı grupları
Harcın dayanımını tanımlarlar. Duvar örgü harçları, harç gruplarında, sıvalar, sıva harcı gruplarında sınıflanmıştır.
Hidrolik olarak sertleşen ince yatak harcı
Seramik fayans ve karoların döşenmesinde kullanılan kuru
harç. Bağlayıcı malzeme olarak, çimento kullanılır. Bu harçlar,
su ilave edildikten sonra sertleşir.
E
Homojen
Enerji bilançosu yöntemi
Aynı türden, tekdüze anlamına gelir. Bir harç; eğer malzemesi
Isı kayıpları ile ısı kazançlarının karşılaştırılmasını ifade eder.
iyice karıştırılmış ve eşit oranlı uygulanabiliyor ise, homojendir.
Enerji tasarrufu yönetmeliği EnEV
Binalarda kullanılan, enerji tasarruflu ısı yalıtımı ve enerji tasarruflu sistem teknolojilerine dair yönetmelik.
I
F
Günümüzde, fayans döşeme işlerinde kullanılan en yaygın
Floating yöntemi
Fayans yapıştırıcısının zemine sürüldüğü, ince yatak çalışma
yöntemi.
İnce yataklı çalışma / Kalın yatak yöntemi
tekniklerden biridir. Yapıştırıcı, zemine veya fayansın arka
yüzüne ince bir yatak oluşturacak (2 - 6 mm arası) şekilde
sürülür. Ancak, bu tekniğin uygulanabilmesi için, zeminin
tamamen düz olması gerekir.
G
Işığa dayanıklı
Genleşme derzleri
Işığın etkisiyle rengi solan iyi renk pigmentlerinin iyi bir özel-
Bkz. „oturma derzleri“.
liği.
Islak tabaka kalınlığı
Kayma
Yalıtılacak olan yapı bileşeninin üzerine uygulanan kalın
tabakanın kalınlığıdır. Belirtilen ıslak tabaka kalınlığı, hiçbir
noktada, %100’den daha fazla aşılmamalıdır.
Fayans yapıştırıcıları için bir test kriteri. Dikey veya çok eğimli
yüzeylerde, yapıştırıcının, fayansın ağırlığı nedeniyle kaç milimetre kaydığı ölçülür. Fayans 0,5 mm’den fazla kaymadığı
takdirde, test başarılı sayılır.
K
Kabuk tutma
Fayans yapıştırıcılarının, tarama ile sertleşme başlangıcı arasındaki süre ile ilgili test kriteri. Bu süre sonunda, taranan tabakanın aderans yeteneği azalır. Malzeme, yüzeyinde kabuk
tutmaya başladıktan sonra, üzerine artık fayans koyulmamalıdır.
Kalın kaplamalar
Bitüm emülsiyonu bazlı, macunsu, mala ile uygulanabilen
ve plastik ile modifiye edilmiş bitümlü kalın kaplamalar. Bu
kaplamalar, dış su yalıtımı olarak kullanılır ve ilgili yapının suya
bakan tarafına uygulanır.
Kalın yataklı çalışma / Kalın yatak yöntemi
Keçeli mala ile perdahlama
Katılaşmaya başlamış bir sıvanın, keçeli mala ile „perdahlanması“ işlemi.
Kendinden yayılma (akışkan)
Bir zemin tesviye harcının akışkanlık yeteneğini ifade eden
bir özellik. Malzeme, nerdeyse kendiliğinden yayılır. Malzemenin eşit oranlı yayılabilmesi için, çek çek, süpürge veya
mala kullanılır.
Kıvam
Harcın ince veya kalın kıvamını ifade eder. Kıvamın işlenebilir derecede olması, ilgili uygulama şekline göre değişir ve
ambalajın üzerinde belirtilen su miktarı ile elde edilir.
Fayans döşemede uygulanan en eski teknik. Tek tek her
fayansa, 15 - 20 mm kalınlığında harç sürülür. Örneğin; doğal
taş döşenirken.
Kohezyonlu zemin
Karıştırma veya hazırlama
Kohezyonsuz zemin
Malzeme hazırlığı aşamasını ifade eder. Kuru harçlar, işlenmeden önce, topaksız bir karışım elde edilene kadar temiz
su ile karıştırılmalıdır. Bu karıştırma işlemi, en iyi şekilde bir
karıştırıcı ile gerçekleştirilebilir.
Diğerlerinin yanı sıra, kum ve çakıl kohezyonsuz zemin olarak
anılır; yani, bunlar, plastik özellikleri olmayan zeminlerdir.
Karma suyu
İşlenebilecek seviyeye gelene kadar karıştırma amacıyla harca
eklenen su miktarını ifade eder.
Örneğin; balçık veya kil gibi plastik özelliklere sahip zeminlere
kohezyonlu zemin denir.
Kombine yöntem
(„Buttering Floating“ olarak da bilinir). Çok yüksek zorlanmalara maruz kalan yerlerde kullanılan özel ince yatak
tekniği. Hem zemine, hem de fayansın arka yüzüne yapıştırıcı sürülür.
Kür uygulama
Mineral bazlı sıvalar
Betonlar ve harçlar, işlendikten sonra bir kür uygulamasına
tabi tutulur; yani, betonlar ve harçlar; hakim olan ortam koşullarına göre, bir folyo ile örtülür veya nemli tutulur.
Doğal hammadde bazlı üretilen sıva harçlarıdır. Bağlayıcı
malzeme olarak, kireç, çimento, bunların kombinasyonları
veya alçı kullanılır.
Kuru harç
Üretim tesislerinde önceden karışıtırılan ve su ilave edildiğinde kullanıma hazır olan harç.
Kuru tabaka kalınlığı
Kuru tabaka kalınlığı, bitüm esaslı kalın kaplamanın nihai
kalınlığını ifade eder. Bu kalınlık, kalın tabakanın tamamen
kurumasından sonra oluşur ve yükleme durumlarında göre,
hiçbir noktada altına düşülmemesi gereken asgari kalınlıklara
sahip olmak zorundadır.
Kuruma süresi
Bir malzemenin tamamen kuruması için gerekli olan süreyi
ifade eder. İzleyen çalışmalar, ancak malzeme tamamen kuruduktan sonra gerçekleştirilebilir.
Mineral bazlı renkli dekoratif dış cephe
sıvaları
Burada, plastik katkı malzemeleri içermeyen doğal kireç
sıvalar söz konusudur.
O
Olgunlaşma süresi
Dinlenmesi gereken bazı malzemelerin, karılıp tekrar karıştırılmaları arasındaki zaman dilimi.
Oluk
Kuvars kumu
Tüm duvar ve döşemeler ile iç köşeler arası geçiş noktalarını
ifade eder. Bu geçiş olukları, MG II veya III sınıfı bir harç ile
4 - 6 mm büyüklüğünde bir yarıçapta oluşturulur.
Minerallerden oluşan kum. Kum ocakları ve ırmaklardan elde
edilir. Duvar örgü, sıva ve şap harçlarında agrega olarak kullanılır.
Orta yataklı çalışma / Orta yatak yöntemi
L
Lento
Bir açıklığın üzerinde yer alan kiriş veya taşıyıcı.
M
Mahya
Çatının; eğimli çatı yüzeylerinin birbirleriyle bitiştiği en üst
kenarı.
İnce yatak ve kalın yatak yönteminden geliştirilen bir teknik.
Yapıştırıcı, dişleri 5 - 15 mm arasında olan kaba bir dişli mala
ile sürülür. Bu şekilde, zemindeki ufak tefek düzensizlikler
tesviye edilebilir.
Oturma derzleri
Sabit yapı bileşenleri arasında konstrüksiyondan kaynaklanan
gerilmeleri dengeleyen derzler. Bu derzler, sürekli elastik
kalacak şekilde yalıtılır. Zeminde öngörülmüş olan oturma
derzleri, kesinlikle kaplamanın yüzeyine kadar uygulanmalıdır.
P
Solvent
Perdah malası
İşlenebilirlik sıcaklıklarının düşürülebilmesi amacıyla, bitümlü
ürünlerin imalatında kullanılır.
Şap veya sıvalı yüzeylerin işlenmesi, dekoratif dış cephe sıvalarının uygulanması ve/veya işlenmesi ve düz bir strüktürün
elde edilmesi amacıyla kullanılan çelik veya plastik mala.
T
Perdahlama
Sertleşmeye başlamış bir alçı sıvanın çelik perdah malası ve
gerekmesi durumunda biraz su ile düzleştirilmesi işi.
PS Sert köpük levhalar
Teknik tanımı: Polistiren köpük. Is ve ses yalıtımında kullanılan köpük levhalar. Stiropor veya stirofoam olarak da bilinir.
S
Şap
Genellikle, çimento, anhidrit, dökme asfalt veya asfalt/bitüm
üzerine uygulanan, düz ve pürüzsüz bir yüzeye sahip döşeme
kaplaması. Şaplar, „yüzer şaplar“ ve „kompozit şaplar“ olmak
üzere ikiye ayrılır.
Şerbetleme
Genel olarak, herhangi bir yüzeyin şerbetle yalıtılması; burada
kullanıldığı anlamı ile, derzleme aşamasını ifade eder. Derzleme yapılırken, sıvı/yumuşak bir harç (şerbet), çek çekle
uygulanır.
Sıkıştırma
1. Derzlere yerleştirilen derz dolgu harcının sıkıştırılması
işlemini ifade eder.
2. Harç veya beton yapısının sıkıştırılması işlemi.
Tamamen kuruma süresi
Kalın kaplamanın ne kadar sürede tamamen kuruduğunu ve
çukurun ne zaman doldurulabileceğini belirten süre.
Tarama
Zemine uygulanan malzemenin - bir fayans yapıştırıcıda da
olduğu gibi - dişli veya taraklı mala ile çekilmesini ifade eder.
Temas yüzeyi
Fayans yapıştırıcıları için bir test kriteri. Dişli bir mala ile taranan
yapıştırıcının plastik deformasyonu ile ilgili kapasitesini ifade
eder. Dişli bir mala ile taranan fayans yapıştırıcının üzerine
bir cam koyulmak suretiyle yük bindirilir. Daha sonra, cam
ile yapıştırıcı arasındaki temas yüzeyinde ne kadar yapıştırıcı olduğu ölçülür. Temas yüzeyi minimum % 65 oranında
olmak zorundadır.
Tuğla duvar ankrajı
Tuğla duvarların bitişikteki yapı bileşenlerine bağlanması
amacıyla kullanılan, paslanmaz tel ankraj.
U
U Değeri
Isı kayıpları rakamlarını belirten ısı geçirme katsayısı. Bu katsayı,
Wat olarak bir metrekare çarpı Kelvin W/(m2xK) şeklinde ifade
edilir ve 1 °C'de 1m2 duvar yüzeyinde ne kadar sıcaklık gradyanının kaybolduğunu belirtir. U Değeri ne kadar düşükse,
yalıtım o kadar iyi demektir.
Yüzer şap
V
Bu şap, sabit bir şekilde zemine bağlı olmayıp, ayırıcı folyonun
üzerinde bulunur. Asgari kalınlığı, yaklaşık 35 mm’dir.
İşlenebilirlik Süresi
Malzemenin; karıldıktan sonra işlenebilir vaziyette kaldığı süre.
Kompozit şap
Z
Şap, sağlamca zemine bağlıdır. Asgari kalınlığı, yaklaşık
20 mm'dir.
Zemin kaplaması
Y
Yıllık ısıtma sıcaklığı ihtiyacı
Kalorifer yakıtı litre ve doğalgaz metreküp cinsinden olmak
üzere, her bir metrekare kullanım alanı ve yararlı alan bazında
yıllık enerji ihtiyacı.
Yükleme durumu
Doğrudan doğruya kullanılan ve üzerinde yürünen yüzey
tabakası. Üst yüzey olarak da anılır. Parke, laminat, fayanslar,
karolar, tekstil kaplamalar vb. en fazla bilinen zemin kaplamalarıdır.
Zemin nemi
Zemin nemi, çok iyi geçirgenlik özelliklerine sahip bir zeminde,
bodrum duvarları üzerinde damlayan bir sıvı şeklinde etkili
olmayacak biçimde mevcuttur.
Toprak altında kalan bölgelerin yalıtım çalışmalarında, çeşitli
yükleme durumları göz önünde bulundurulur: Zemin rutubeti ve birikme yapmayan sızıntı suyu ile birikme yapan sızıntı
suyu.
www.probau.eu
PROBAU Yapı Malzemeleri
Eviniz için marka kalitesi
PROBAU, çok sayıda yenileme ve inşaat uygulamaları ile
evlerindeki tamir ve yenileme işlerini kendileri yapanlar
için her zaman güvenebileceğiniz, profesyonel kalitede
çok geniş bir ürün yelpazesi sunmaktadır.
ÜCRETSİZ ÇAĞRI MERKEZİ 0800 - 3905000
Pazartesi - Cuma saat 9.00 - 18.00 arası
BAHAG AG
Postfach 100561, 68005 Mannheim
Evinizin uzmanı!