TASLAKTIR!!

TÜRKİYENİN AKLAMAYLA MÜCADELE
MEVZUATI
Müşterinin Tanınmasına İlişkin Esaslar
Neden personelin eğitimine odaklanıyoruz?
z
z
z
z
z
2
Eğitimler, banka personelinin aklama ve terörün
finansmanı konusundaki yasal düzenlemelerin neler
olduğunu ve yetkili otoriteleri bilmesini sağlar.
İyi eğitilmiş personel bankanın aklama ve terörün
finansmanının önlenmesine yönelik stratejisinin başarıyla
uygulanmasını sağlar.
Eğitimler sonucunda yapılan değerlendirmelerin meslekte
ilerleme ölçütlerinden biri olması personelin niteliğini ve
çabasını artırır.
Eğitimler personele hangi durumlarda bankanın, hangi
durumlarda kendilerinin sorumlulukları bulunduğunun
anlatılması bakımından önemlidir.
Müşteriyi tanıma konusunda bilinçli hareket eden
personelin varlığı, şüpheli işlem bildirimlerini artırarak
suçun ortaya çıkarılmasında önemli rol oynar.
İçerik
3
z
Müşterini Tanı Prensibi
z
Bankaların Karşılaşabileceği Riskler
z
Mevcut Uygulama
z
Örnekler
z
Yeni Kanun ve Taslak Yönetmelik
z
İstatistikler
MÜŞTERİNİ TANI PRENSİBİ
Müşterinin tanınması;
z
Yükümlülerin, müşterileri ve müşterilerinin faaliyetleri ile
ilgili olarak yeterli düzeyde bilgi sahibi olması
ve
z
4
bu bilgileri edinmek amacıyla kendi bünyesinde politika
ve prosedürler geliştirmesini kapsar.
MÜŞTERİNİ TANINMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER
z
Müşterinin kimliğini tespit etmek ve müşterinin kimlik
bilgilerini geçerli ve güvenilir belge ve bilgiler kullanarak
doğrulamak
z
Nihai faydalanıcının kim olduğunu belirlemek ve kimliğinin
doğrulanabilmesi için gerekli önlemleri almak
z
z
5
İş ilişkisinin çeşidi ve kurulma amacı hakkında bilgi elde etmek
Mesleği, iş geçmişi, mali durumu, hesapları, ticari faaliyetleri,
yerleşik olduğu ülke ve ilgili diğer göstergeleri dikkate alarak
müşterilerinin aklama ve terörün finansmanı açısından risk
profilini çıkarmak, yüksek risk taşıyan müşterilerini, iş
ilişkilerini ve işlemleri belirlemek ve bunları devamlı olarak
takip etmek
MÜŞTERİNİN TANINMASINDA RİSK BAZLI
YAKLAŞIM
z
z
z
6
Ülke/Coğrafya riski
Müşteri riski
Hizmet/Ürün riski
Ülke/Coğrafya riski
-BM tarafından yaptırım, ambargo veya benzeri tedbirler
uygulanan ülkeler
-Güvenilir kaynaklarca aklama ve terörün finansmanıyla
mücadele konusunda uygun yasaların, yönetmeliklerin ve
diğer tedbirlerin bulunmadığı belirtilen ülkeler
-Güvenilir kaynaklarca, terörist faaliyetlere mali kaynak
sağladığı veya bu örgütleri desteklediği belirtilen ülkeler
-Güvenilir kaynaklarca büyük ölçüde yolsuzluk veya diğer
suçların işlendiği belirtilen ülkeler
7
Müşteri riski
-İş ilişkilerini veya işlemlerini olağandışı şartlar altında yürüten
müşteriler
-Yapısı veya niteliği itibarıyla veya kurduğu ilişkiler dolayısıyla
gerçek sahibinin ve gelirlerinin kimin tarafından kontrol
edildiğinin belirlenmesi zor olan tüzel kişi müşteriler
-Nakit ve benzeri değerlerin yoğun olarak kullanıldığı iş sahipleri
-Yardım kuruluşları ve diğer kar amacı gütmeyen kuruluşlar
-Bir finansal kuruluşta hesap açan ve müşterisi hesabına
hareket eden muhasebeciler, avukatlar veya benzeri diğer
meslek grupları
-Yeterli AML/CFT tedbirlerine tabi olmayan ve yeterince
denetlenmeyen aracılar
-Siyasi nüfuz sahibi müşteriler
8
Hizmet/Ürün riski
-Yetkili makamlar veya güvenilir kaynaklarca potansiyel
olarak yüksek risk taşıdığı tespit edilen hizmetler.
-Uluslararası muhabir bankacılık işlemleri
-Uluslararası özel bankacılık işlemleri
-Banknot ve değerli maden ticareti ve dağıtımı hizmetleri
-On-line bankacılık, değer yüklenen kartlar, uluslar arası
elektronik transferler…
9
BANKALARIN KARŞILAŞABİLECEĞİ
RİSKLER
Aklama ve terörün finansmanı nedeniyle bankaların
karşılaşabileceği riskler;
z
z
z
10
Yasal risk
İtibar riski
Operasyonel risk
YASAL RİSK
z
11
Yasal risk, mali kuruluş aleyhine dava açılması veya
sözleşmelerle getirilen yükümlülükler dolayısıyla
mali kuruluşların durumunun veya operasyonlarının
olumsuz yönde etkilenmesi ihtimalini ifade eder
İTİBAR RİSKİ
z
z
12
İtibar riski, kamuoyundaki olumsuz izlenimlerin,
mali kuruluşun faaliyet ve gelirleri üzerindeki
mevcut ve olası etkilerini ifade etmektedir
İtibar riskine maruz kalan mali kuruluşların fon
toplama maliyeti yükselmektedir.
OPERASYONEL RİSK
z
z
13
Yetersiz veya yanlış iç kontrol prosedürleri veya
dış etkenler dolayısıyla bankanın doğrudan veya
dolaylı olarak kayba uğrama riskini ifade eder.
İç kontrollerdeki aksamalar hataların ve
sahtekarlıkların gözden kaçmasına yol açacağı
için bankanın zarara uğramasına veya zaman ve
koşullara uygun hareket edememesine ve
çıkarlarının tehlikeye girmesine neden olabilir.
MÜŞTERİNİN TANINMASI KONUSUNDA
MEVCUT UYGULAMA
MEVCUT UYGULAMA
YASAL DAYANAKLAR
z
z
z
z
z
15
5549 sayılı Kanun
4208 sayılı Kanunun 15. Maddesi
4208 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği
MASAK Tebliğleri (1, 2, 3, 4)
8 Temmuz 2003 tarihli Mali Suçlarla Mücadele
Koordinasyon Kurulu Kararı
Not: Koordinasyon Kurulu Kararı ile 1 Ağustos 2003 tarihinden
itibaren kimlik tespitinde uygulanan eşik tutar 2 milyar liradan 12
milyar liraya çıkarılmıştır.
MEVCUT UYGULAMA
YÜKÜMLÜLER
z
z
z
z
z
z
z
16
z
Bankalar
Katılım bankaları
Bankalar dışında asli faaliyeti kredi kartı ihraç etmek olan
kurumlar
Ödünç para verme işleri hakkındaki mevzuat
kapsamındaki ikrazatcılar, finansman şirketleri, faktoring
şirketleri
7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu kapsamındaki
sigorta ve reasürans şirketleri,
İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.
Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim
şirketleri
Yatırım fonları ve ortaklıkları
MEVCUT UYGULAMA
YÜKÜMLÜLER
z
z
z
z
z
z
z
z
17
Kıymetli madenler borsası aracı kuruluşları
Kıymetli maden, taş veya mücevherlerin alım satımını
yapanlar
Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler
Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü dahil her türlü posta ve
kargo şirketleri
Finansal kiralama şirketleri
Talih oyunları salon işletmeciliği yapanlar
Ticaret amacıyla gayrimenkul alım-satımı ile uğraşanlar
veya buna aracılık edenler
İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil
vasıtalarının alım-satımı ile uğraşanlar
MEVCUT UYGULAMA
YÜKÜMLÜLER
z
z
z
z
18
Tarihi eser, antika, sanat eseri koleksiyoncuları ve alımsatımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini
yapanlar
Spor kulüpleri,
Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü,
Türkiye Jokey Kulübü
MEVCUT UYGULAMA
KİMLİK TESPİTİ
19
MEVCUT UYGULAMA
Kimliği tespit edilecek kişiler
zMüşteri
zMüşteri
adına hareket edenler
zHesabına hareket edilenler
UY Md 4
20
5549 Md 3
YENİ
YENİ
MEVCUT UYGULAMA
Kimlik tespiti gerektiren işlemler
Parasal sınır olmaksızın kimlik tespiti
gerektiren işlemler
z
zParasal
işlemler
21
sınıra göre kimlik tespiti gerektiren
MEVCUT UYGULAMA
Parasal sınır olmaksızın kimlik tespiti
gerektiren işlemler
Hesap açma işlemleri
z Sigortalama
z Finansal kiralama
z Kiralık kasa hizmetleri
z Benzeri hesap açma işlemleri
z
22
Not: “Benzeri hesap açma işlemleri” ile niteliği gereği devamlılık
unsuru taşıyan ve aynı hesap üzerinden yeni bir işlem yapılmasına
imkan veren işlemler kastedilmektedir.
MEVCUT UYGULAMA
Parasal sınıra göre kimlik tespiti gerektiren işlemler
12.000 YTL veya muadili dövizi aşan işlemler
Her türlü alım satım
zHavale
zÖdeme
zSaklama
zTakas
zTrampa
zBorç alma
zBorç verme
zBorcun nakli
zAlacağın temliki
z
23
Kiralama
zKiraya verme
zHesaba para yatırma
zHesaptan para çekme
zÇek senet tahsili
zSermaye piyasası işlemleri
z……….
z
MEVCUT UYGULAMA
Kimlik Tespitinde İstisnalar
Bankaların kendi aralarında kendi namlarına yapacakları
işlemler
z
zBankaların
genel, katma ve özel bütçeli idarelerle
yapacakları işlemler
zBankaların
kamu iktisadi teşebbüsleri ile yapacakları
işlemler
zBankaların
kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki
kuruluşlarla yapacakları işlemler
24
UY Md 5
MEVCUT UYGULAMA
Kimlik Tespitinde Geçerli Belgeler
• Türk uyruklu gerçek kişiler
• Yabancı uyruklu gerçek kişiler
• Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler
• Vakıflar
• Dernekler
• Tüzel kişiliği olmayan teşekküller
25
Açısından ayrı ayrı belirlenmiştir.
UY md 6
MEVCUT UYGULAMA
Türk uyruklu gerçek kişilerin kimlik tespitinde
geçerli belgeler
● Nüfus Cüzdanı
veya
● Sürücü Belgesi
veya
● Pasaport
26
MEVCUT UYGULAMA
Yabancı uyruklu gerçek kişilerin kimlik tespitinde
geçerli belgeler
● Kendi ülke pasaportu
veya
● İkamet tezkeresi
27
MEVCUT UYGULAMA
Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin kimlik tespitinde
geçerli belgeler
Ticaret sicil gazetesinde adı geçen yetkili tarafından işlem
yapılması durumunda;
● Ticaret sicil gazetesinin aslı veya noter onaylı sureti
● Tüzel kişi adına hareket eden yetkilinin kimlik
belgesi
● İmza sirkülerinin aslı veya noter onaylı sureti
28
MEVCUT UYGULAMA
Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin kimlik tespitinde
geçerli belgeler
Ticaret sicil gazetesinde adı geçen kişilerce yetkilendirilen
diğer kişiler tarafından işlem yapılması durumunda;
● Ticaret sicil gazetesinin aslı veya noter onaylı sureti
● İmza sirküleri
● Yetkilendirilen kişinin kimlik belgesi
● Yetkili olduğuna dair vekaletnamenin aslı veya noter
tasdikli sureti
29
MEVCUT UYGULAMA
Dernek ve vakıfların kimlik tespitinde geçerli
belgeler
İşlem, sicil belgelerinde adı geçen yetkili tarafından
yapılmakta ise;
● Vakıflar Genel Müdürlüğünde/İl Dernekler Kütüğünde
tutulan sicile ilişkin belgelerin aslı veya noter onaylı
örneği
● Yetkili kişinin kimlik belgesi
30
MEVCUT UYGULAMA
Dernek ve vakıfların kimlik tespitinde geçerli
belgeler
İşlem, sicil belgelerinde adı geçen yetkililerce
yetkilendirilmiş diğer kişiler tarafından yapılmakta ise;
● Vakıflar Genel Müdürlüğünde/ İl Dernekler Kütüğünde
tutulan sicile ilişkin belgelerin aslı veya noter onaylı
örneği
● Yetkilendirilen kişinin kimlik belgesi
● Yetkili olunduğuna dair vekaletnamenin aslı veya
noter onaylı sureti
31
MEVCUT UYGULAMA
Tüzel kişiliği olmayanların kimlik tespitinde geçerli
belgeler
● Tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare etmeye yetkili
olunduğuna ilişkin kararın aslının veya noter tasdikli
örneği
● Yetkili kimsenin kimlik belgesi
32
MEVCUT UYGULAMA
Bir gerçek kişi adına başka bir gerçek kişi tarafından
işlem yapılması
● Gerçek
kişi adına hareket eden kişinin kimlik
belgesi
● Adına
hareket edilen kişinin kimlik belgesi
● Vekaletname
33
MEVCUT UYGULAMA
Kimlik Tespitinde Geçerli Belgeler
Özel durumlar
● KKTC Vatandaşları
● Avrupa Konseyi Üyesi Ülke Vatandaşları
● Yabancı Ülkelerde Kurulu Tüzel Kişiler
● Vatandaşlıktan Çıkma İzin Belgesi/ Vatandaşlıktan
Çıkma Belgesi (Pembe Kart)
● Avukat Kimlikleri
34
MEVCUT UYGULAMA
KKTC vatandaşlarının kimlik tespiti
T.C. Hükümeti ile K.K.T.C. Hükümeti arasında Adalet ve
İçişleri Alanında İşbirliği Anlaşması uyarınca K.K.T.C.
vatandaşlarının kimlik tespitinde pasaport yerine kendi ülke
kimlik belgeleri geçerli belge kabul edilir.
35
MEVCUT UYGULAMA
Avrupa Konseyine üye ülke vatandaşlarının özel
durumu
● Kazanç amacı olmaksızın
● Maksimum 3 ay için Türkiye’ye gelenler
13 Aralık 1957 Avrupa Konseyi Üyesi Devletler Arasında
Kişilerin Seyahatleri ile İlgili Avrupa Anlaşması gereğince
özel durum arz eder.
36
MEVCUT UYGULAMA
Avrupa Konseyine üye ülke vatandaşlarının kimlik
tespitinde geçerli belgeler
● 3 aydan kısa süreli olarak gelmeleri durumunda,
Türkiye’ye pasaportsuz giriş yapabilen Avrupa
Konseyine üye ülke vatandaşlarının kimlik tespit
işlemi anlaşma metninde belirtilen kimlikler üzerinden
yapılır.
● Ülkemize üç aylık bir süre için gelme şartına
uygunluk
durumu,
Türkiye’ye
giriş
sırasında
düzenlenen “Kimlik Kartı ile Seyahat Edenler İçin
Hudut Kapılarından Giriş-Çıkış Formu” ve bu formdaki
tarih ile ispat edileceğinden söz konusu formun ibrazı
sonrası okunabilir fotokopisi de alınacaktır.
37
MEVCUT UYGULAMA
Türk Vatandaşlığından Çıkma/Çıkma İzin Belgesi
(Pembe Kart) sahibi olanlar
● Türk Vatandaşlığından Çıkma Belgesi,
İlgilinin Türk vatandaşlığından çıktığını gösteren ve
verilmesi ile Türk vatandaşlığının kaybedilmesi
sonucunu doğuran belgedir.
● Türk Vatandaşlığından Çıkma İzin Belgesi,
Kişinin başka bir devlet vatandaşlığına geçmesine
yetkili Türk makamlarınca izin verildiğini gösteren
belgedir.
38
MEVCUT UYGULAMA
Türk Vatandaşlığından Çıkma/Çıkma İzin Belgesi
(Pembe Kart) sahibi olanların kimlik tespiti
● “Türk Vatandaşlığından Çıkma Belgesi” almış bir
kimsenin kimlik tespiti, yeni vatandaşlığını kazandığı
ülke pasaportu üzerinden yapılır.
● “Türk Vatandaşlığından Çıkma İzin Belgesi” almış bir
kişi olması durumunda kimlik tespiti, nüfuz hüviyet
cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport üzerinden
yapılır.
39
MEVCUT UYGULAMA
Yabancı ülkelerde yerleşik ticaret siciline kayıtlı
tüzel kişilerin kimlik tespitinde geçerli belgeler
●
08.05.1962
Yabancı
Resmi
Belgelerin
Tasdiki
Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkında Sözleşmeye (Lahey
Sözleşmesi) taraf bir ülkede yerleşik yabancı tüzel kişiler için
Sözleşme hükümlerine göre “Apostil Şerhi” konulmuş
belgeler, aksi durumda ilgili Türk Konsolosluğunca tasdik
edilmiş muadil belgeler.
● Tüzel kişinin kimliği kayıtlı bulunduğu sanayi ve/veya
ticaret odasınca düzenlenmiş tescile dair belge ve noter
onaylı Türkçe tercümesi ile, tüzel kişiliği temsile yetkili olan
gerçek kişilerin imzalarını gösterir belge ve noter onaylı
Türkçe tercümesinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopilerinin
alınması suretiyle tespit edilir.
40
MEVCUT UYGULAMA
Avukat kimlikleri
● Avukat kimlikleri dahil hiçbir mesleki kimlik belgesi
kimlik tespitinde geçerli belge kabul edilmez.
41
MEVCUT UYGULAMA
Kimlik tespit usulü
İlk kez yapılan işlemlerde;
● Kimlik belgelerinin fotokopisi alınır
veya
● Evrakın arkasına kimlik bilgileri kaydedilir.
● Kimlik tespiti sırasında işlemi yapan gerçek kişinin
beyan ettiği adres de kaydedilir.
Müteakip işlemlerde;
42
● Kimlik bilgileri karşılaştırılır ve evraka işlem yapanın
ad soyadı yazılır.
ÖRNEKLER
ÖRNEK 1
• (A) şahsının 23.03.2007 tarihinde (X) Bankasında açtırmış olduğu ticari
mevduat hesabına ticari borçlularınca para yatırılmaktadır. Hesapta
biriken paralar (A) şahsının yetkili kıldığı (B) şahsı tarafından
çekilmektedir.
• Hesap açılması sırasında parasal bir sınır olmaksızın (A) şahsının kimlik
tespiti yapılacaktır.
• Borçlular tarafından (A) şahsının hesabına para yatırılması sırasında
parasal tutarın 12.000 YTL’yi aşması halinde borçlu gerçek kişilerin
kimlik tespiti yapılacaktır.
44
• (A) şahsının yetkili kıldığı (B) şahsı tarafından hesaptan para çekilmesi
sırasında parasal tutar 12.000 YTL’yi aşması halinde, hem müşteri (A)’nın
hem de müşteri adına hareket eden (B) şahsının kimlik tespiti yapılacaktır.
(A) şahsının kimlik tespiti hesap açılması sırasında yapıldığından sadece
teyit işlemi yapılacaktır.
ÖRNEK 2
• Ahmet Uslu Ziraat Bankası Maliye Şubesine gelerek Mehmet Durdu
adına hareket ettiğini ve AHUS A.Ş.’nin Ziraat Bankası Keçiören
Şubesindeki hesabına 15.000 YTL havale göndermek istediğini
belirtmektedir.
•Havale tutarı 12.000 YTL’yi aştığından Ziraat Bankası Maliye Şubesi
işlemi gerçekleştirmeden önce;
-Ahmet Uslu ve Mehmet Durdu’nun kimlik tespitlerini yapacak
-Ayrıca Ahmet Uslu’nun yetkili olduğuna dair vekaletnameyi
isteyecektir.
-Mehmet Durdu’nun kimlik tespitinin noter onaylı vekaletname üzerinden
yapılması gerekecektir.
45
ÖRNEK 3
Bay (A) İstanbul’da öğrenim gören çocuğunun (X) Bankası İstanbul
Şubesindeki hesabına aynı Bankanın Ankara Şubesi aracılığı ile 500 YTL.
havale göndermiştir.
• Bay (A)’nın havale ettiği tutar 12.000 YTL’yi aşmadığından (X) Bankası
Ankara Şubesinin kimlik tespiti yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.
• (X) Bankasının İstanbul Şubesinin de hesaba gelen havale tutarını Bay
(A)’nın çocuğuna ödemeden önce kimlik tespit zorunluluğu
bulunmamaktadır.
46
ÖRNEK 4
(Z) Ltd. Şti. müdürü Bay (A), şirket adına ticari mevduat hesabı açtırmak
üzere (X) Bankasına başvurmuştur.
• Hesap açma işlemi tutarına bakılmaksızın kimlik tespiti yapılmasını
gerektirdiğinden, bu işlemden önce Bay (A)’nın ve (Z) Ltd. Şti.’nin
kimliğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
• Banka (Z) Ltd. Şti.’nin kimlik tespitini, ticaret sicil gazetesinin
(kuruluş/tadil) ve imza sirkülerinin aslının veya noterce onaylanmış
suretlerinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopilerini almak suretiyle
yapacaktır.
47
• Bay (A)’nın kimlik tespitini ise nüfus hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi
veya pasaporttan birisinin aslı veya noterce onaylanmış suretinden
okunabilir fotokopisini almak veya işlemle ilgili evrakın arkasına kimlikte
yer alan bilgileri kaydetmek suretiyle yapacaktır.
ÖRNEK 4
Bay (A), (Z) Ltd. Şti adına aynı hesaptan 12 milyar liranın üzerinde işlem
yapmak üzere tekrar Banka şubesine müracaat ettiği taktirde geçerli
kimlik belgelerinden birisini ibraz etmesi yeterli olacak, Banka
kendisinde mevcut bilgilerden bu kişinin şirketin yetkilisi olduğunun ve
kimlik bilgilerinin teyidini yapacak ve işlemle ilgili belgeye Bay (A)’nın
adı ve soyadını yazmak suretiyle kimlik tespit işlemini tamamlayacaktır.
İşlem Bay (A)’nın yetkilendirdiği diğer bir kişi tarafından yaptırılmakta
ise bu kişinin kimlik tespiti; nüfus hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi veya
pasaporttan birisinin aslı veya noterce onaylanmış suretinden okunabilir
fotokopisinin alınması veya işlemle ilgili evrakın arkasına kimlikte yer
alan bilgilerin kaydedilmesi ve vekaletnamenin aslı veya noter tasdikli
suretinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopisinin alınması suretiyle
yapılacaktır.
48
Ayrıca, bu işlemi yaptıran Bay (A) ise bu kişinin, işlemi yaptıran Bay (A)’
nın yetkilendirdiği diğer bir kişi ise yetkilendirilen kişinin beyan ettiği
adresin de kaydedileceği tabidir.
MÜŞTERİNİN TANINMASINDA YENİ
YAKLAŞIM
YENİ KANUN ve TASLAK YÖNETMELİK
50
z
5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının
Önlenmesi Hakkında Kanun
z
Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Terörün
Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler
Hakkında Yönetmelik Taslağı
5549 sayılı Kanun Madde 2/d
Yükümlü:
Bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik, sermaye
piyasaları, ödünç para verme ve diğer finansal hizmetler
ile posta ve taşımacılık, talih ve bahis oyunları alanında
faaliyet gösterenler; döviz, taşınmaz, değerli taş ve maden,
mücevher, nakil vasıtası, iş makinesi, tarihi eser, sanat
eseri ve antika ticareti ile iştigal edenler veya bu
faaliyetlere aracılık edenler ile noterler, spor kulüpleri ve
Bakanlar Kurulunca belirlenen diğer alanlarda faaliyet
gösterenleri ifade eder.
51
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
YÜKÜMLÜLER
1 Finansal Kuruluşlar
52
a) Bankalar.
b) Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar.
c) Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler.
ç) Ödünç para verme işleri hakkındaki mevzuat kapsamındaki ikrazatçılar, finansman ve
faktoring şirketleri.
d) Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri.
e) Yatırım fonu yöneticileri.
f) Yatırım ortaklıkları.
g) Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri.
ğ) Finansal kiralama şirketleri.
h) Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar.
İle
bankacılık faaliyetleriyle sınırlı olarak Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
YÜKÜMLÜLER
2 Diğer alanlarda faaliyet gösterenler
ı) Saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere İstanbul Altın Borsası Başkanlığı.
i) Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü ve kargo şirketleri.
j) Varlık yönetim şirketleri.
k) Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar.
l) Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı
olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü.
m) Kıymetli madenler borsası aracı kuruluşları.
n) Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımı ile uğraşanlar veya buna aracılık edenler.
o) İş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile
uğraşanlar.
ö) Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların
müzayedeciliğini yapanlar.
53
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
YÜKÜMLÜLER
Diğer alanlarda faaliyet gösterenler
p) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat
Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler.
r) Spor kulüpleri.
s) Noterler.
ş) Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla 1136
sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki işlerden
taşınmaz alım-satımı, şirket, vakıf ve derneklerin kurulması, idaresi ve devredilmesi
işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar.
54
t) Şirket, vakıf ve dernek kurulması, idaresi ve devredilmesi işleriyle sınırlı olmak üzere,
bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci
mali müşavirler ile yeminli mali müşavirler.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Müşterinin tanınmasında risk bazlı yaklaşım
Risk bazlı yaklaşımda temel alınacak göstergeler
zMüşterinin mesleği,
zMüşterinin iş geçmişi,
zMüşterinin mali durumu,
zMüşterinin hesapları,
zMüşterinin ticari faaliyetleri,
zyerleşik olduğu ülke
z….ve ilgili diğer göstergeler
55
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Müşterinin tanınmasında risk bazlı yaklaşım
Alınacak tedbirler
zMüşterilerinin aklama ve terörün finansmanı
açısından risk profilinin çıkarılması
zYüksek risk taşıyan müşterilerin, iş ilişkilerinin ve
işlemlerin belirlenmesi ve bunların devamlı olarak
takip edilmesi
zMüşteri hakkındaki bilgi, belge ve kayıtların
güncelliğinin sağlanması
zFinansal kuruluşlarca bu amaçlara uygun risk
yönetim sistemi oluşturulması
56
5549 sayılı Kanun Madde 3
Kimlik tespiti
(1) Yükümlüler, kendileri nezdinde yapılan veya aracılık
ettikleri işlemlerde işlem yapılmadan önce, işlem yapanlar ile nam
veya hesaplarına işlem yapılanların kimliklerini tespit etmek
zorundadır.
(2) Kimlik tespitine esas belge nevilerini belirlemeye
Bakanlık yetkili olup, kimlik tespitini gerektiren işlem türleri, bunların
parasal sınırları ve konuyla ilgili diğer usûl ve esaslar yönetmelikle
belirlenir.
57
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Kimlik tespiti gerektiren işlemler
Sürekli iş ilişkisi tesisinde tutar gözetmeksizin
z İşlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı işlemlerin
toplam tutarı belirlenen eşik tutarı aştığında
z Elektronik transferlerde eşik tutarın üzerindeki
işlemlerde
zHayat sigortası sözleşmelerine ilişkin eşik
tutarın üzerindeki işlemlerde
zŞüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda
tutar gözetmeksizin
zDaha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin
yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe
olduğunda tutar gözetmeksizin
z
58
(Taslak Yönetmelik Madde 5)
Kimliği tespit edilecek kişiler
Müşteri,
zmüşteri adına hareket edenler
zhesabına hareket edilenler
z
59
YENİ
YENİ
Kimlik tespit zamanı
ziş
ilişkisi tesisinden önce tamamlanır.
zişlem yapılmadan önce tamamlanır.
60
Teyit zamanı
zİş
ilişkisi tesisinden ve işlem yapılmadan önce
yapılır.
zKimlik
tespiti sırasında alınan adres ve diğer
iletişim bilgilerinin teyidi, işlemin yapılmasından
itibaren en geç on iş günü içinde yapılır
YENİ
YENİ
61
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Gerçek kişilerde kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Gerçek kişinin;
► adı, soyadı
► doğum yeri ve tarihi
► anne ve baba adı
► uyruğu
► Türk vatandaşları için
T.C. Kimlik numarası
► kimlik belgesinin türü
ve numarası
62
Teyit belgeleri
1
Türk uyruklular için T.C.
nüfus cüzdanı, T.C.
sürücü belgesi veya
pasaport
Türk uyruklu olmayanlar
için pasaport, ikamet
belgesi veya Bakanlıkça
uygun görülen kimlik
belgesi
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Gerçek kişilerde kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
2
2
► yerleşim yeri adresi
► iş adresi (varsa)
Yerleşim yeri belgesi, elektrik,
su, doğalgaz, telefon vb. fatura
veya herhangi bir kamu kurumu
tarafından verilen belgeler
► telefon numarası
► faks numarası (varsa)
► e- posta adresi (varsa)
Teyit bu araçları kullanarak
ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle
yapılır
►Meslek (varsa)
63
Teyit belgeleri
► İmza örneği
-------İlgiliye imza attırılır
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde
kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Tüzel kişiliğin;
► unvanı,
► ticaret sicil numarası,
► faaliyet konusu,
►ortakları ve adresi
► Tüzel kişiliğin vergi
numarası
64
► telefon numarası,
► faks numarası
► e- posta adresi
Teyit belgeleri
1
Ticaret siciline tescile dair belgeler
Gelir İdaresi tarafından düzenlenen
belgeler
Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle
irtibat kurmak suretiyle yapılır
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde
kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
2
65
Teyit belgeleri
2
Tüzel kişiliği temsile yetkili
kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
► temsil yetkisi
Tescile dair belgeler
► İmza örneği
İlgiliye imza attırılır.
Türk uyruklu olmayanlar için
pasaport, ikamet belgesi veya
Bakanlıkça uygun görülen kimlik
belgesi
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Derneklerde kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Derneğin;
► adı
► amacı
► kütük numarası
► adres bilgileri
► telefon numarası
► faks numarası
► e- posta adresi
66
Teyit belgeleri
1
Dernek tüzüğü ve dernek
kütüğündeki kayda ilişkin belgeler
Yabancı derneklerin Türkiye’deki
şube ve temsilcilikleri için İçişleri
Bakanlığındaki kayda ilişkin belgeler
Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle
irtibat kurmak suretiyle yapılır
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Derneklerde kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
2
Derneği temsile yetkili
kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
► temsil yetkisi
67
Teyit belgeleri
2
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
Türk uyruklu olmayanlar için
pasaport, ikamet belgesi veya
Bakanlıkça uygun görülen kimlik
belgesi
Temsile yetkili olunduğuna dair
belge
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Vakıflarda kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Vakfın;
► adı,
► amacı,
► merkezi sicil kayıt
numarası,
► adres bilgileri
► telefon numarası,
► faks numarası
► e- posta adresi
68
Teyit belgeleri
1
Vakıf senedi ile Vakıflar Genel
Müdürlüğünde tutulan sicile ilişkin
belgeler
Yabancı vakıfların Türkiye’deki şube
ve temsilcilikleri için İçişleri
Bakanlığındaki kayda ilişkin belgeler
Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle
irtibat kurmak suretiyle yapılır
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Vakıflarla kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
2
69
Teyit belgeleri
2
Vakfı temsile yetkili kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
► temsil yetkisi
Temsile yetkili olunduğuna dair
belge
Türk uyruklu olmayanlar için
pasaport, ikamet belgesi veya
Bakanlıkça uygun görülen kimlik
belgesi
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Sendika ve konfederasyonlarda kimlik
tespiti
Alınacak bilgiler
1
Sendika ve konfederasyonun;
► adı,
► amacı,
► sicil numarası,
► adresi
► telefon numarası,
► faks numarası
► e- posta adresi
70
Teyit belgeleri
1
Kuruluşun tüzüğü,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı bölge çalışma
müdürlüklerinde tutulan sicile esas
diğer belgeler
Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle
irtibat kurmak suretiyle yapılır
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Sendika ve konfederasyonlarda kimlik
tespiti
Alınacak bilgiler
2
Temsile yetkili kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
► Temsil yetkisi
71
Teyit belgeleri
2
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
Türk uyruklu olmayanlar için
pasaport, ikamet belgesi veya
Bakanlıkça uygun görülen kimlik
belgesi
Tescile dair belgeler veya temsile
yetkili olduğuna dair belge
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Siyasi partilerde kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Siyasi partinin
ilgili biriminin;
► adı
► adresi
► telefon numarası,
► faks numarası
► e- posta adresi
72
Teyit belgeleri
1
Parti tüzüğü
Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle
irtibat kurmak suretiyle yapılır
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Siyasi partilerde kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
2
73
Teyit belgeleri
2
Temsile yetkili kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
► Temsil yetkisi
Temsile yetkili olduğuna dair belge
Türk uyruklu olmayanlar için
pasaport, ikamet belgesi veya
Bakanlıkça uygun görülen kimlik
belgesi
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Yurt dışında yerleşik kişilerde kimlik
tespiti
Alınacak bilgiler
1
Tüzel kişiliğin;
► unvanı,
► ticaret sicil numarası,
► faaliyet konusu,
► ortakları ve adresi
74
Teyit belgeleri
1
Türkiye’de yerleşik tüzel kişiler için
aranan belgelere ilgili ülkede tekabül
eden belgelerin Türkiye Cumhuriyeti
Konsoloslukları tarafından
onaylanan veya “Yabancı Resmi
Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin
Kaldırılması Hakkında Lahey
Sözleşmesi” çerçevesinde bu
sözleşmeye taraf ülke makamı
tarafından tasdik şerhi düşülen
örneklerinin noter onaylı Türkçe
tercümeleri
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde
kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Teyit belgeleri
1
Apartman veya site yönetimi
gibi tüzel kişiliği olmayan
teşekkülün;
► adı,
► açık adresi
75
İş ortaklıkları gibi
teşekküllerde ortaklığın;
► adı,
► amacı,
► faaliyet konusu,
► açık adresi
Noter onaylı karar defteri
Noter onaylı ortaklık sözleşmesi
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde
kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
2
İş ortaklıkları gibi
teşekküllerde ortaklığın;
► vergi numarası
Tüzel kişiliği olmayan
teşekkülün;
► telefon numarası,
► faks numarası
► e-posta adresi
76
Teyit belgeleri
2
Gelir İdaresi tarafından düzenlenen
belgeler
Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle
irtibat kurmak suretiyle yapılır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde
kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
3
Temsile yetkili kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
► Temsil yetkisi
77
Teyit belgeleri
3
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
Türk uyruklu olmayanlar için
pasaport, ikamet belgesi veya
Bakanlıkça uygun görülen kimlik
belgesi
Noter onaylı karar defteri/ Temsile
yetkili olunduğuna dair belge
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Kamu kurumlarında kimlik tespiti
Alınacak bilgiler
1
Kamu kurumu adına işlem
yapan kişinin;
► adı ve soyadı,
► doğum yeri ve tarihi,
► anne ve baba adı,
► uyruğu,
► Türk vatandaşları için
T.C. kimlik numarası,
► kimlik belgesinin türü ve
numarası
78
► Temsil yetkisi
Teyit belgeleri
1
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya
pasaport
Mevzuata uygun olarak
düzenlenmiş yetki belgesi
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Tüzel kişiler veya tüzel kişiliği olmayan teşekküller
adına bunları temsile yetkili kimselerin yetkilendirdiği
kişilerce işlem talep edilmesi
Alınacak bilgiler
1
Tüzel kişi veya tüzel
kişiliği olmayan teşekkülü
temsile yetkili kimselerin
kimliği
Teyit belgeleri
1
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi
veya pasaport,Türk uyruklu
olmayanlar için pasaport, ikamet
belgesi veya Bakanlıkça uygun
görülen kimlik belgesi
veya
79
Kimlik belgelerinde yer alan
bilgileri içermek ve noter onaylı
olmak kaydıyla vekâletname
veya imza sirküleri
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Tüzel kişiler veya tüzel kişiliği olmayan teşekküller
adına bunları temsile yetkili kimselerin
yetkilendirdiği kişilerce işlem talep edilmesi
Alınacak bilgiler
2
Temsile yetkili olanlarca
yetkilendirilen kişilerin
kimliği
Temsile yetkili olanlarca
yetkilendirilen kişilerin
yetki durumu
80
Teyit belgeleri
2
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi
veya pasaport,Türk uyruklu
olmayanlar için pasaport, ikamet
belgesi veya Bakanlıkça uygun
görülen kimlik belgesi
Noter onaylı vekâletname üzerinden
veya temsile yetkili olanlar tarafından
verilmiş yazılı talimat üzerinden yapılır.
Temsile yetkili kimselerin yazılı talimat
üzerindeki imzaları bunlara ait noter
onaylı imza sirküleri üzerindeki imzalar
ile teyit edilir.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Gerçek kişi müşteri adına başka bir kişi
tarafından işlem yapılması
Alınacak bilgiler
1
Adına hareket edilen
gerçek kişinin kimliği
Teyit belgeleri
1
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi
veya pasaport,Türk uyruklu
olmayanlar için pasaport, ikamet
belgesi veya Bakanlıkça uygun
görülen kimlik belgesi
veya
81
Kimlik belgelerinde yer alan
bilgileri içermek ve noter onaylı
olmak kaydıyla vekâletname
veya imza sirküleri
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Gerçek kişi müşteri adına başka bir
kişi tarafından işlem yapılması
Alınacak bilgiler
2
Müşteri adına hareket
eden kişinin kimliği
Müşteri adına hareket
eden kişinin yetki durumu
82
Teyit belgeleri
2
Türk uyruklular için T.C. nüfus
cüzdanı, T.C. sürücü belgesi
veya pasaport,Türk uyruklu
olmayanlar için pasaport, ikamet
belgesi veya Bakanlıkça uygun
görülen kimlik belgesi
Noter onaylı vekâletname üzerinden
teyit edilir. Adına hareket edilen
müşterinin daha önce kimlik tespiti
yapılmışsa, yazılı talimat imza
karşılaştırması yapmak şartıyla kabul
edilir.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Teyide esas belgelerin gerçekliğinin kontrol edilmesi
Hangi durumda??
z Alınan bilgilerin teyidi amacıyla kullanılan belgelerin
gerçekliğinden şüphe duyulduğu zaman
Kontrol nasıl yapılacaktır?
z İmkânların elverdiği ölçüde belgeyi düzenleyen kişi ya da
kuruma veya diğer yetkili mercilere başvurmak suretiyle
83
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Müteakip işlemlerde kimlik tespiti
Hangi durumlarda??
z Sürekli iş ilişkisi kapsamındaki işlemlerde
84
Kimliğe ilişkin belgeler istenilecek midir??
z İlgililerden tekrar belge istenilmeyecek, alınan bilgiler ile
bankada bulunan bilgiler karşılaştırılacaktır.
z Ancak alınan bilgilerin doğruluğundan şüpheye
düşülmesi halinde bu bilgilerin doğruluğu teyide esas
kimlik belgelerinin veya bunların noterce onaylanmış
suretlerinin ibrazı sonrası bu belgelerde yer alan bilgilerin
yükümlüde bulunan bilgilerle karşılaştırılması suretiyle
yapılacaktır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
İşlemin reddi
z
z
z
85
Kimlik tespiti yapılamadığı veya iş ilişkisinin amacı
hakkında yeterli bilgi edinilemediği durumlarda
iş ilişkisi tesis edilmez
talep edilen işlem gerçekleştirilmez.
Hiçbir durumda isimsiz veya hayali isimlere hesap
açılamaz.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
İş ilişkisinin sona erdirilmesi
z
86
Daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin
yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe
duyulması nedeniyle yapılması gereken kimlik
tespit ve teyidinin yapılamadığı durumda iş
ilişkisi sona erdirilir.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
İşlemin reddi ve ilişkisinin sonlandırılmasını gerektiren
durumların değerlendirilmesi
Yükümlüler;
İşlemin reddi ve ilişkisinin sonlandırılmasını
gerektiren hallerin şüpheli işlem olup olmadığını
değerlendirirler.
87
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Basitleştirilmiş tedbirler
Maliye Bakanlığı,
88
z
Finansal kuruluşların kendi aralarında kendi ad ve hesaplarına
gerçekleştirdikleri işlemlerde,
z
Kamu kurumu veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu
olduğu işlemlerde,
z
Çalışanlara ücretlerinden kesinti yapılmak suretiyle emeklilik
hakları sağlayan emeklilik planları ve kişinin haklarını temlik
etme yetkisi içermeyen emeklilik sözleşmelerine ilişkin
işlemlerde,
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Basitleştirilmiş tedbirler
z
Müşterinin halka açık ve hisseleri borsaya kote edilmiş
şirket olduğu işlemlerde,
z
Maaş ödemesi anlaşması kapsamında toplu müşteri
kabulü yoluyla iş ilişkisi tesisinde,
müşterinin tanınmasına yönelik tedbirler bakımından
yükümlülerin daha basit tedbirler almalarına izin verebilir.
89
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Basitleştirilmiş tedbirler
Yükümlüler işlem nedeniyle aklama veya terörün
finansmanı riskinin oluşabileceği durumlarda
basitleştirilmiş uygulamalar yapamazlar ve işlemin
şüpheli işlem olabileceğini göz önünde
bulundururlar
90
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Müşterinin tanınması kapsamında artırılmış
tedbirler
z
z
z
z
z
z
z
91
Muhabir bankacılık işlemleri
Elektronik transferler
Riskli ülkelerle ilişkiler
Üçüncü tarafa güven
Özel dikkat gerektiren işlemler
Nihai faydalanıcının tanınması ve tüzel
kişilere özel dikkat gösterilmesi
Teknolojik risklere karşı tedbir alınması
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Muhabir bankacılıkla ilgili tedbirler
Bankaların yurt dışı muhabirlik ilişkilerinde alacakları
tedbirler:
92
z
Muhatap finansal kuruluşun aklama veya terörün
finansmanı yönünden soruşturma geçirip geçirmediği ve
ceza alıp almadığı, iş konusu, itibarı ve üzerindeki
denetim yeterliliği hususlarında kamuya açık
kaynaklardan yararlanarak sıhhatli bilgi edinmek,
z
Muhatap finansal kuruluşun aklama ve terörizmin
finansmanıyla mücadele sistemini değerlendirmek,
sistemin uygun ve etkin olduğundan emin olmak,
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Muhabir bankacılık ilgili tedbirler
93
z
Yeni muhabir ilişkiler kurmadan önce üst düzey
yöneticinin onayının alınmasını sağlamak
z
Kendilerinin ve muhatap finansal kuruluşun
sorumluluklarını bu Yönetmelik Taslağının müşterinin
Tanınmasına İlişkin Esaslar Üçüncü Bölümündeki
yükümlülükleri karşılayacak şekilde bir sözleşmeyle
açıkça belirlemek
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Muhabir bankacılık ilgili tedbirler
z
z
94
Muhabirlik ilişkisinin aktarmalı muhabir hesapların
kullanılmasını kapsadığı durumlarda muhatap finansal
kuruluşun bu müşterinin tanınmasına ilişkin esaslar
çerçevesinde yeterli önlemleri aldığından emin olmak
Talep edildiğinde ilgili müşterilerin kimlik bilgilerini
sağlayabileceğinden emin olmak
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Muhabir bankacılık ilgili tedbirler
Aktarmalı muhabir hesap:
Muhabirlik ilişkisi kapsamında yabancı ülkede
yerleşik bir finansal kuruluş tarafından
Türkiye’de yerleşik bir finansal kuruluşta açılan
ve yabancı finansal kuruluşun müşterilerine çek
yazma imkânı da tanıyan hesap türünü ifade
eder.
95
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Muhabir bankacılık ilgili tedbirler
z
96
Finansal kuruluşlar, tabela bankalarla ve
hesaplarını tabela bankalara kullandırmadığından
emin olamadıkları finansal kuruluşlarla muhabirlik
ilişkisine giremezler.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Muhabir bankacılık ilgili tedbirler
Tabela banka:
Herhangi bir ülkede fiziki bir hizmet ofisi bulunmayan,
tam gün çalışan personel istihdam etmeyen,
bankacılık işlemleri ve kayıtları açısından resmi bir
otoritenin denetimine ve iznine tabi olmayan banka.
97
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Elektronik Transferler
98
z
Elektronik transferlerle ilgili kimlik tespitinde
gözetilecek eşik tutar konusunda yurt içi - yurt
dışı ayırımı yoktur.
z
Elektronik transfer mesajlarında bulunması
gereken bilgiler bakımından yurt içi - yurt dışı
ayırımı vardır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Elektronik Transferler
Elektronik transfer:
Gönderen adına bir finansal kuruluştan başka
bir finansal kuruluştaki alıcıya elektronik
araçlar kullanılmak suretiyle belli tutardaki para
ve menkul kıymetin gönderilmesi amacıyla
yapılan işlemlerdir.
99
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Yurt dışı elektronik transfer mesajları
z
z
z
10
0
İki bin YTL veya üzeri yurt dışı elektronik transfer
mesajlarında, gönderenin;
Adı ve soyadına, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişinin
unvanına, diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan
teşekküllerin tam adına,
Hesap numarasına, hesap numarasının bulunmadığı
durumda işlemle ilgili referans numarasına,
T.C. kimlik numarası, pasaport numarası, vergi numarası
gibi göndereni belirlemeye yarayan bilgilerden en az
birine,
yer verilmesi zorunludur.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Yurt içi elektronik transfer mesajları
z
z
10
1
İki bin YTL veya üzeri yurt içi elektronik transfer
mesajlarında, gönderenin;
Adı ve soyadına, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişinin
unvanına, diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan
teşekküllerin tam adına,
Hesap numarası, hesap numarasının bulunmadığı
durumda işlemle ilgili referans numarası, T.C. kimlik
numarası, pasaport numarası, vergi numarası gibi
göndereni belirlemeye yarayan bilgilerden en az birine,
yer verilmesi zorunludur.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Elektronik transfer mesajlarında istisnalar
10
2
z
Bankaların kendi nam ve hesaplarına aralarında
gerçekleştirdikleri transferler
z
Kart numaralarının mesajlarda kullanılması kaydıyla,
kredi ve banka kartları kullanılarak gerçekleştirilen
transferler
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Riskli ülkelerle ilişkiler
Riskli ülke:
Aklama ve terörün finansmanının önlenmesi
konusunda yeterli düzenlemelere sahip olmaması
veya bu suçlarla mücadele konusunda işbirliği
yapmaması
nedeniyle
yetkili
uluslararası
kuruluşlarca riskli kabul edilen ülkelerden Maliye
Bakanlığınca duyurulanlar
10
3
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Riskli ülkelerle ilişkiler
z
10
4
Finansal kuruluşlar, riskli ülkelerde yerleşik
gerçek ve tüzel kişiler, tüzel kişiliği olmayan
teşekküller ve bu ülkelerin vatandaşları ile
girecekleri iş ilişkilerine ve işlemlere özel dikkat
göstermek, makul ekonomik veya açık meşru bir
amacı bulunmayan işlemlerin amacı ve mahiyeti
hakkında mümkün olduğu ölçüde bilgi toplamak
ve bunları kayda geçirmek zorundadır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Üçüncü tarafa güven
Finansal kuruluşların;
z
z
z
Müşterinin kimlik tespit ve teyidi,
müşteri adına hareket eden kişinin ve nihai faydalanıcının
kimliğinin tespiti ve teyidi
iş ilişkisinin veya işlemin amacı hakkında bilgi edinilmesi
konularında, müşteri ile ilgili olarak başka bir finansal
kuruluşun aldığı tedbirlere güvenerek iş ilişkisi tesis
edebilmesi veya işlem yapabilmesini sağlar.
10
5
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Üçüncü tarafa güven
z
10
6
Üçüncü tarafa güvenerek işlem
gerçekleştirilmesi durumunda 5549 sayılı
Kanun Kanun ve bu Kanuna ilişkin
düzenlemeler kapsamında nihai sorumluluk
üçüncü tarafa güvenerek işlem
gerçekleştiren finansal kuruluşa aittir.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Üçüncü tarafa güven
Bir finansal kuruluşun üçüncü tarafa güvenerek işlem
gerçekleştirmesi aşağıdaki şartlarla mümkündür.
10
7
z
Üçüncü tarafın, kimlik tespiti, kayıtların saklanması ve
müşterinin tanınması kuralının gereklerini sağlayacak diğer
tedbirleri aldığından emin olunmalıdır.
z
Yurt dışında yerleşik olması durumunda ise ayrıca aklama ve
terörün finansmanıyla mücadelede etkin düzenleme ve
denetlemelere tabi olduğundan emin olunmalıdır.
z
Kimlik tespitine ilişkin belgelerin onaylı örneklerinin, talep
edildiğinde üçüncü taraftan derhal temin edileceğinden emin
olunmalıdır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Üçüncü tarafa güven
z
10
8
Üçüncü tarafa güvenerek iş ilişkisi tesis eden veya
işlem yapan finansal kuruluş müşterinin kimlik
bilgilerini üçüncü taraftan derhal alır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Üçüncü tarafa güven
Üçüncü tarafa güven ilkesi;
10
9
z
Üçüncü tarafın riskli ülkelerde yerleşik olması durumunda,
z
Finansal kuruluşların kendi aralarında müşterileri adına
yaptıkları işlemlerde,
z
Finansal kuruluşların acente ve benzeri birimleri ile ana
hizmet birimlerinin uzantısı veya tamamlayıcısı niteliğindeki
hizmetleri yaptırdıkları kişilerle olan ilişkilerinde,
uygulanmaz.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Özel dikkat gerektiren işlemler
11
0
z
Karmaşık ve olağandışı büyüklükteki işlemler
z
Görünürde makul hukuki ve ekonomik amacı
bulunmayan işlemler
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Özel dikkat gerektiren işlemler konusundaki
yükümlülük
11
1
z
Bu işlemlere özel dikkat göstermek
z
Talep edilen işlemin amacı hakkında yeterli bilgi
edinmek için gerekli tedbirleri almak
z
Elde edilen bilgi, belge ve kayıtları istenildiğinde
yetkililere sunmak üzere muhafaza etmek.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Nihai faydalanıcının tanınması ve tüzel
kişilere özel dikkat gösterilmesi
11
2
z
Yükümlüler bir başkası hesabına hareket edilip edilmediğini
ve işlemin gerçek sahibinin kimliğini tespit etmek için gerekli
tedbirleri almak zorundadır.
z
Yükümlüler Kanunun 15 inci maddesinin yer aldığı duyuruları
hizmet verdikleri tüm işyerlerine müşterilerin rahatça
görebilecekleri şekilde asarlar.
z
Finansal kuruluşlar ayrıca sürekli iş ilişkisi tesisinde başkası
hesabına hareket edilip edilmediğine ilişkin müşterinin yazılı
beyanını alır. Bu beyan müşteri sözleşmesinde belirtilebilir
veya uygun formlar kullanılarak alınabilir.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Nihai faydalanıcının tanınması ve tüzel
kişilere özel dikkat gösterilmesi
z
11
3
İşlemi talep eden kimse, bir başkası hesabına
hareket ettiğini beyan ettiğinde;
z
İşlemi talep edenin kimliği tespit edilir
z
yetki durumu tespit edilir
z
Hesabına hareket edilenin kimliği tespit edilir.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Teknolojik risklere karşı tedbir alınması
z
11
4
Finansal kuruluşlar, yeni ve gelişen
teknolojilerin getirdiği imkânların aklama ve
terörün finansmanı amacıyla kullanılması
riskine karşı özel dikkat göstermek ve bunu
önlemeye yönelik uygun tedbirleri almak
zorundadır.
TASLAKTIR!!
TASLAKTIR!!
Teknolojik risklere karşı tedbir alınması
z
Finansal kuruluşlar;
-Yüz yüze olmayan işlemler yapılmasını mümkün kılan
sistemleri kullanarak gerçekleştirilen hesaba para yatırma,
hesaptan para çekme ve elektronik transfer gibi işlemlere özel
dikkat göstermek
-Müşterinin mali profiline ve faaliyetlerine uygun olmayan veya
faaliyetleriyle ilgisi bulunmayan işlemleri yakından izlemek,
tutar ve işlem sayısı limiti belirlemek de dâhil uygun ve etkili
tedbirleri almak
11
5
zorundadır.
KAYITLARIN SAKLANMASI VE İBRAZI
z
z
z
z
Yükümlülüklere ve müşteri işlemlerine ilişkin
kayıt tutulması
Kayıt ve belgelerin güncelliğinin sağlanması
Kayıt ve belgelerin saklanması
Saklama süresine dikkat edilmesi
(5549 sayılı Kanun Madde 8)
11
6
İDARİ PARA CEZASI GEREKTİREN
YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİ
z
z
z
z
z
z
z
Kimlik tespiti yapılmaması
Şüpheli işlem bildiriminde bulunulmaması
Devamlı bilgi verme esaslarına uyulmaması
Çalışanlara eğitim verilmemesi
İç denetim eksikliği
Kontrol ve risk yönetim sistemleri kurulmaması
Uyum görevlisi atanmaması
(5549 sayılı Kanun Madde 13)
11
7
Not: Eğitim, iç denetim, kontrol ve risk yönetim sistemleri, uyum görevlisi
atanması konusundaki yükümlülüklere uyulmaması durumunda ceza
verilmeden önce eksikliklerin giderilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması
için 30 günden az olmamak üzere süre verilir.
İDARİ PARA CEZALARI
z
z
z
11
8
Banka, finansman şirketi, faktoring
şirketi, ikrazatçı, finansal kiralama şirketi,
sigorta ve reasürans şirketi, emeklilik
şirketi, sermaye piyasası kurumu veya
yetkili müesseseler için 10.780 YTL
Diğer yükümlüler için 5.390 YTL
Kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi
yükümlülüğünü yerine getirmeyen
görevliye 2.150 YTL
Not: İdari para cezaları 2007 yılına ilişkindir. Ceza tutarları her yıl yeniden
değerleme oranında artırılmaktadır.
YÜKÜMLÜLERİN KORUNMASI
z
Yükümlülüklerini yerine getiren gerçek
ve tüzel kişiler hiçbir şekilde hukukî ve
cezaî bakımdan sorumlu tutulamaz.
(5549 sayılı Kanun Madde 10)
11
9
BAŞKASI HESABINA HAREKET EDİLDİĞİNİN
BİLDİRİLMESİ
Sorumluluk
zYükümlü nezdinde veya bunlar aracılığıyla kendi adına ve fakat
başkası hesabına hareket eden kimse, bu işlemleri yapmadan
önce kimin hesabına hareket ettiğini yükümlülere yazılı olarak
bildirmek zorundadır
Cezası
zAltı aydan bir yıla kadar hapis
veya
zBeşbin güne kadar adli para cezası
12
0
(5549 sayılı Kanun Madde 15)
Teşekkürler