ankara patent bu yıl da birinci

NKARA
ATENT
E-Bülten | Sayı: 22 | Yıl: 3 | 2012 Şubat-Mart-Nisan
Teknolojİ ve Sanatı
BuluŞturan Fuar
Etkin Çiftçi ile
Etkileşim Tasarımına Dair
5
MAĞAZALARDA BİZİM YERİMİZE
GÖRÜNTÜMÜZ GİYİNECEK
6
TÜRK MUCİTTEN ALKOLLÜ ŞOFÖRÜ
POLİSE İHBAR EDEN OTOMOBİL
8
DEV HYDRAULOPHONE
10
VİDEO OYUNLARI FİZİKSEL
OYUNCAKLARA BENZEME YOLUNDA
Aslolan, tüketicinin etkileşimli
ürün, mekan ve sistemlere günlük
hayatında dokunmasıdır.
11
TAKAS MAKİNESİ
2
{
ANKARA PATENT
BU YIL DA BİRİNCİ
Yurtdışında Fikri Haklar sektörünün öncü yayınlarından biri olan Managing Intellectual Property dergisinin her yıl yaptığı ankette 2012 yılında da şirketimiz
“Türkiye’de En İyi Hizmet Veren Patent Bürosu” seçildi.
47 yıldır, hizmet kalitemizi büyük bir özveri ile çalışarak üst seviyelerde tutan personelimize ve her zaman yanımızda olan müvekkillerimize sağladıkları katkılardan
dolayı teşekkür eder, hep birlikte nice başarılara imza atmayı dileriz.
MUCİDİN SANDIĞI
www.patentmuzesi.com
Synaptıcs ve PılotfIsh İşbirliği ile Yeni Nesil Cep Telefonu
2006 yılında Synaptics ve Pilotfish işbirliğiyle üretilen bu cihaz
ile; eller, gözler ve cihaz arasındaki
kanallar açılıyor ve kullanıcılar
tuşlarla yapamadıkları eylemleri
gerçekleştirebiliyor.
Onyx olarak adlandırılan dokunmatik ekranda, ilk şeffaf dokunmaya duyarlı sensör olan yenilikçi
Synaptics ClearPad teknolojisi kullanılıyor. ClearPad;
çoklu-nokta girişiyle, sadece
noktaları ve dokunuşları
algılamakla kalmıyor ayrıca
şekilleri ve karmaşık hareketleri de algılıyor.
0.5 mm kalınlığındaki sensör katmanı, 1.6mm
plastik katmanı üzerinden
dokunuş ve hareketleri algılıyor.
Bunların yanı sıra, bu dokunmatik
ekranlar bir veya daha fazla parmağın hareketini hatta farklı bir vücut
parçasını da algılayabiliyor. Örneğin,
telefonu cevaplamak için kullanıcının yanağına değdirmesi ya da açık
görevi kapatmak için ekrana x harfi
çizmesi yeterli.
thessa.eu kaynağındaki haber esas
alınarak düzenlenmiştir.
NKARA
İmtiyaz Sahibi
Ankara Patent Bürosu
Limited Şirketi adına
M. Kaan Dericioğlu
Genel Yayın Yönetmeni
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Aysu Dericioğlu Egemen
Editör
M. Kaan Dericioğlu
Aysu Dericioğlu Egemen
Sayfa / Grafik Tasarım / Kapak
Derle Bilişim / Ali Çınkı
Haberler
AjansPress
Pilotfish'in yazılım ve donanımı
iki farklı alan olarak değerlendirmek
yerine ilişkili parçalar olarak geliştirdiği cihazın, fiziksel görünümü
ise çok basit. Ana ekran ve interaktif
yüzey; geniş LCD ekran üzerinde
kavisli bir optik panel oluşturuyor ve
yüzeyin altında ise bir parça alüminyum muhafaza ediliyor.
Eş zamanlı çalışan ve dinamik
iletişim uygulamalarını içerisinde barındıran bu sistem, statik
menü tabanlı ve görev odaklı bir
sistemden daha kullanışlı; ayrıca
hareket kontrolü sayesinde kullanıcının tuşlar ve simgelerden
kurtulmasını sağlıyor.
ATENT
Yazı İşleri Ekibi
Büşra Alkan
Gözde Sezgin
Kadir Kılavuz
Çeviri
Büşra Alkan
İletişim
Ankara Patent Bürosu Limited Şirketi
Göksu Evleri Sitesi Alt Çamlık Cad. No:11 (B-28/A)
Anadolu Hisarı, İstanbul
n T: 0 216 465 78 88 n F: 0 216 465 78 87
Gsm: 0 532 755 1 APB (272)
n web: www.ankarapatent.com n [email protected]
AYIN RÖPORTAJI
3
Etkin Çiftçi ile Etkileşim
Tasarımına Dair
Türkiye'de etkileşim tasarımı ile ilgili gelişmeleri önemli
kılan en temel olgu; ağır sanayi ile kalkınmaya alternatif olarak, belki de en gerçekçi senaryoyu sunuyor
olması. Keza bilgi toplumuna dönüşerek kalkınma fikri
sadece merkezi ve yerel yönetim web siteleri ile hayata
geçirilebilecek bir proje değil. Aslolan, tüketicinin etkileşimli ürün, mekan ve sistemlere günlük hayatında
dokunmasıdır.
Bize biraz kendinizden
bahsedebilir misiniz?
Lisans eğitimimi Bilkent Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım
ve Mimarlık Fakültesi, İletişim ve
Tasarım Bölümü'nde tamamladım.
Ardından benim de etkileşim tasarımı ile tanışmama vesile olan İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilişim
Enstitüsü'ne bağlı Tasarımda Bilgi
Teknolojileri Programı'nda yüksek
lisans eğitimimi tamamladım. Şu
anda İTÜ'de Endüstriyel Tasarımda
Doktora Programı'nda araştırmalarıma devam ediyor, Kadir Has
Üniversitesi'nde ise İletişim ve Mühendislik Fakültelerinde 5 yılı aşkın
süredir çeşitli dersler veriyorum.
Etkileşim tasarımı kavramını
biraz açabilir misiniz?
Etkileşim tasarımı özetle insan
ve bilgisayar arasındaki iki yönlü
iletişimin tasarlanmasıdır. Bu genel
tanım içinde bazı anahtar kelimeleri
detaylandırmak gerekiyor.
Bilgisayar: Etkileşim tasarımı
tanımında bilgisayar ile kastedilen aslında içinde mikro işlemci
barındıran herşeydir. Bu bağlamda
sadece kişisel bilgisayarlar değil,
akıllı diye tabir edilen ürünler,
mekanlar ve sistemler de bilgisayar
olarak tanımlanır.
İletişim: İnsanın bilgisayarla
iletişimi "girdi-çıktı" ilişkisinden
daha karmaşıktır. Bu bağlamda iletişim süresince taraflar öğrenebilir
ve yeni davranışlar geliştirebilirler.
Kısaca tarihçesinden bahsedersek; etkileşim tasarımının tarihi
1945 tarihli Vannevar Bush tarafından kaleme alınan "As We May
Think" makalesine kadar dayanır.
Bush, bu makalesinde savaş sanayisi
ile bilim üretiminde artan verimliliği, veri çokluğunu bir bilim adamının nasıl yönetebileceği,
kendi araştırmalarını diğer bilim
adamları ile
nasıl paylaşabileceğine
yönelik bir
senaryo
geliştirir.
AYIN RÖPORTAJI
4
Etkileşim tasarımı örneklerinin artması Avrupalı Ürün
Tasarımcıları'nın Amerika'nın Batı kıyısında, Silikon
Vadisi'nde çeşitli işbirlikleri yapmaları ile gerçekleşir.
Örneğin, Apple Inc. Almanya'dan "f.r.o.g design" ile
işbirliği yaparken firmanın San Francisco'da bir ofis
açmasını şart koşar.
Türkiye hep iyi bir pazar olarak
anılırdı. Son yıllarda Türk tüketicisinin
akıllı ürün ve sistemlerle tanışması,
bu ürünleri talep etmesine sebep oldu.
Sayıları az da olsa bazı Türk üreticilerin bu tüketici talebine yanıt vermeye
başladığını görüyoruz.
Bu gelişmeleri önemli kılan en temel olgu, ağır sanayi ile kalkınmaya alternatif belki de en gerçekçi senaryoyu
sunuyor olması. Keza bilgi toplumuna
dönüşerek kalkınma fikri sadece merkezi ve yerel yönetim web siteleri ile
hayata geçirilebilecek bir proje değil.
Aslolan, tüketicinin etkileşimli ürün,
mekan ve sistemlere günlük hayatında
dokunmasıdır.
Etkileşim tasarımı uygulamaları
hayatımızda neyi değiştiriyor?
Bize neler sunuyor?
Bu senaryoda Memex olarak tarif
edilen sistem aslında günümüzün
kişisel bilgisayarının da filizlenmesine
yol açar.
1960'lara gelindiğinde Stanfard
Araştırma Enstitüsü'nden Douglas
Engelbart, birbirine bağlı iki bilgisayardan oluşan bir sistemin ve bu sisteme ait kontrol cihazlarına ait bir demo
sunar. Bu demoda ilk kez bilgisayar
faresi de tanıtılır.
Etkileşim tasarımını kişisel bilgisayar ve özelllikle internet teknolojileri ile ilişkilendirmemiz boşuna
değil. Etkileşim tasarımı tam da bu iki
teknolojinin geliştiği dönemde ortaya
çıkmıştır.
Etkileşim tasarımı örneklerinin artması ve bu alanın geçerli bir
disiplin olarak kabul görmesi ise
1970'lerden başlayarak Avrupalı Ürün
Tasarımcıları'nın Amerika'nın Batı
kıyısında, Silikon Vadisi'nde çeşitli işbirlikleri yapmaları ile gerçekleşir. Örneğin, Apple Inc. Almanya'dan "f.r.o.g
design" ile işbirliği yaparken firmanın
San Francisco'da bir ofis açmasını şart
koşar. Bu işbirliğinin en somut çıktısı
tasarım ve özellikle de "iyi tasarım" da
köklü geçmişe sahip Avrupa geleneğinin, Amerika'lı tüketicilere ulaşabilmesidir.
Etkileşim tasarımı uygulamalarının
dünyada yaygınlık kazandığını
söyleyebilir miyiz?
Günümüzde gelişen bilgi teknolojileri, hızlı prototipleme yöntemleri ve
ebatları ile birlikte fiyatları da düşen
bilgisayar bileşenleri sayesinde sadece
karmaşık bilgisayar sistemlerinde değil, gündelik hatta kullan-at ürünlerde
dahi etkileşim tasarımı ile karşılaşıyoruz. Görünen o ki, her geçen gün akıllı
ürün ve sistemler bizi sarmaya hızla
devam edecek.
Türkiye bu gelişmelerin
neresinde?
Türkiye'nin bu gelişmelere yön verici bir konumda olduğunu söylemek
gerçekçi olmaz. Ancak son yıllarda iki
temel gelişme dikkat çekiyor.
Nitelikli Türk tasarımcı ve mühendisler Avrupa, Uzak Doğu ve Kuzey
Amerika'daki etkileşim tasarımı firmalarında kritik görevler üstleniyorlar.
Etkileşim Tasarımı kullandığımız
web tabanlı hizmetlerden, akıllı güvenlik sistemlerine, akıllı televizyon ve
medya uygulamalarına; mobil ve tablet
cihazlara kadar hayatımızın içinde
aslında. Günlük hayatın dönüşümünde
iki temel değer ortaya çıkıyor.
Kullanıcı deneyiminin her geçen
gün artması,
Kullandığımız etkileşimli sistemlerin birbirleri ile haberleşerek bizlere
entegre deneyimler sunması.
Tasarım stüdyonuz Bilende'den,
Etkileşim Tasarım Derneği
IxDA'dan ve oradaki
görevinizden biraz bahsedebilir
misiniz? Üye olmak isteyenler ne
yapmalılar?
Kurucusu olduğum Bilende isimli
stüdyomuzda perakende ve otomotivden, eğitim ve sivil toplum kuruluşlarına etkileşim tasarımı hizmeti
sunuyoruz. Müşterilerimiz arasında
öncü yerel ve küresel kuruluşlar bulunuyor.
IxDA yani etkileşim tasarımı derneği içlerinde çok önemli profesyonellerin yer aldığı uluslar arası bir örgüttür. Derneğin İstanbul faaliyetlerini ise
ben yürütmeye çalışıyorum. Konuyla
ilgilenenler önce http://www.ixda.org/
user/register adresine girerek IxDA
üyesi olabilir, sonrasında ise Türkiye/
İstanbul yerel grubuna katılabilirler.
ANKARA PATENT BLOG
5
Apple'ın Başarısının Altında Yatan
"Az fakat Öz" Kavramlar
Güçlü bir fikri haklar portföyü ve etkin markalaşma stratejilerinin ardından ise
sapasağlam duran Apple'ın önlenemez yükselişi, Steve Jobs'un vefatı ile başlayan
"Apple artık bitti" söylemlerinin bir spekülasyon olduğunun da göstergesi olarak
belirirken, aslında başarılı bir markanın başrol oyuncularının "ürünlerin kendileri"
olduğunu da bize bir kere daha hatırlatıyor.
AYSU
DERİCİOĞLU
EGEMEN
Uluslararası marka değerlendirme
kuruluşu Brand Finance'in yaptığı
değerlendirmeye göre, 2012 yılının en
değerli markası; geçen yıl bulunduğu
8. sıradan atağa kalkarak, Google'ı da
geride bırakan Apple oldu.
Raporda, her zaman başarı örneği
olarak bahsettiğimiz Apple'a başarıyı
getiren önemli faktörlerden birinin
fikri haklar portföyü olduğunun
belirtilmesi, bizlere; zannedildiği gibi
"büyük başarıların ardında gizemli
sihirbazların olmadığını" vurgulama
şansını veriyor.
Raporda ayrıca; Apple'ın, alanında en güçlü fikri haklar portföyüne
sahip firmalardan biri olmasının
yanı sıra markalaşmaya da ciddi bir
boyutta önem veriyor olmasına ve bu
iki kavramın birleşiminin yüksek kar
getirdiğine de vurgu yapılıyor.
Güçlü bir fikri haklar portföyü ve
etkin markalaşma stratejilerinin ardından ise sapasağlam duran Apple'ın
önlenemez yükselişi, Steve Jobs'un vefatı ile başlayan "Apple artık bitti" söylemlerinin bir spekülasyon olduğunun
da göstergesi olarak belirirken, aslında
başarılı bir markanın başrol oyuncularının "ürünlerin kendileri" olduğunu
da bize bir kere daha hatırlatıyor.
Her ünlü ve kalıcı başrol oyuncusunun bildiği gibi, Apple'ın farkında
olduğu önemli bir diğer faktör; ürünlerini büyütürken onlara öğrettiği ve
onların da hayranlarına karşı dilinden
düşürmediği "Beni sizler var ettiniz"
cümlesi. Çünkü araştırmada özellikle
değinilen noktalardan biri; Apple'ın
inovasyonu tüketicisi ile buluşturabilme başarısı ve bunun sonucunda
tüketiciyi ürünlerine aşık edebilme
yeteneği olarak vurgulanıyor. Bu yeteneğin altında yatanlar da; kullanım
kolaylığı, eşi benzeri bulunmayan stili
ve Oscar ödülü alan başarılı oyuncunun teşekkürler yağdırarak tek tek
isimlerini saydığı "şirket yönetiminin"
en az ortaya koyulan ürünler kadar
efektif çalışması olarak gösteriliyor.
Biz ise bunca zamandır "önemli"
olarak adlandırdığımız tüm kavramları kendi bünyesinde toplayan Apple'ın
bu başarısını girişimciler için reddedilemez bir yol gösterici olarak görüyoruz ve başarı getiren yönetim stratejilerinin doğru olarak uygulandığında
yolun nerelere çıkabildiğini böylelikle
işaret etmek istiyoruz.
Kaynak: Brand Finance
BULUŞLAR GEÇİDİ
6
Müzeler artık "yaşanacak"
"Ankara Müzelerinde İnteraktif
Uygulamalar" projesi kapsamında
ziyaretçiler, Etnografya Müzesi'nde
dijital dürbün sayesinde eski
Ankara'yı görebilecek, Gordion Müzesi'ndeki tümülüsü içine girmeden
inceleyebilecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner
Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Ankara
Kalkınma Ajansı'na sunulan "Ankara
Müzelerinde İnteraktif Uygulamalar"
projesi kapsamında, Ankara'daki 4
müzeye interaktif uygulamalar yerleştirilecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner
Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü
Müdür Yardımcısı İnanç Özçakmak
interaktif uygulamalarda, müzelere
göre çeşitlilik sağlanacağını belirtti. Örneğin; Devlet Resim Heykel
Müzesi'ne interaktif kitap yerleştirilerek, eserlerin katalog şeklinde
görülmesi ve resimler hakkında bilgi
edinilmesi sağlanacakken, yine bu
müzeye yerleştirilecek interaktif ek-
ranlarla çocukların kendi heykellerini
ve seramiklerini oluşturması ve ilgi
düzeylerinin arttırılması sağlanacak.
Gordion Müzesi'nde kullanılması
planlanan ekranlar sayesinde, ziyaretçilerin girip görmesinin mümkün olmadığı tümülüsü bulundukları yerden
görmelerine olanak verilecek.
Etnografya Müzesi'ne yerleştirilecek dijital dürbün sayesinde noktasal
tanıtım yapılacak ve ziyaretçilerin
eski Ankara'yı görmeleri sağlanacak.
Cumhuriyet Müzesi'nde ise çocuklara yönelik interaktif uygulamalarla
Cumhuriyet'in kurulduğu tarihleri ve
Meclis'in çalışmalarını daha katılımcı
ve kalıcı şekilde öğrenmeleri sağlanacak.
sabah.com.tr kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
mağazalarda BİZİM YERİMİZE
görüntümüz giyinecek
Bilim adamları kişinin vücut ölçülerini ölçebilen ve bu sayede onun
sanal görüntüsünü yaratan 3D
vücut tarayıcı geliştirdi. Ekrandaki
bu sanal görüntü sayesinde mağazalarda kıyafetleri tek tek denemek
sorunu da halloluyor ve uygun
beden bulunduğu anda kişi kıyafeti
gönül rahatlığıyla alabiliyor.
Japonya'da üretilmiş bir tarayıcı
kullanan University College London
3D Merkezi, vücut görüntüsünü ekrana yerleştiren teknolojiyi yaratmış
durumda ve bu yeni teknolojiyle ilgili
John Lewis, Oasis, Littlewoods gibi
mağaza zincirleriyle de anlaştı.
Uygulamada, alışveriş yapanlar
üstlerinde iç çamaşırıyla fotoğraf
kabini şeklindeki tarayıcıya giriyor.
Düşük kuvvetli kızılötesi ışınlar
vücuttaki 300 bin noktadan fazla
noktayı okuyor ve tüm bu süreç en
fazla 12 saniye sürüyor. Bu şekilde
100'den fazla vücut ölçüsü biraraya
getirilebiliyor.
Daha sonra bilgisayar ekranındaki "sanal soyunma kabini"nde, müşteriler sadece tuşlara basarak kıyafetleri
deneyebiliyorlar. Hatta görüntülerini
internete yükleyip, bilgisayar ya da
da dijital televizyon yoluyla online
mağazalarda da kıyafetleri denemeleri mümkün. Teknoloji 18 ay içinde
mağazalarda olabilecek.
dailymail.co.uk kaynağındaki haber esas
alınarak düzenlenmiştir.
BULUŞLAR GEÇİDİ
7
Foto: forkparty.com
Yaşlılar için akıllı evler
ABD ve Japonya'da yaşlıların hayatlarını kolaylaştırmak ve hayat kalitelerini artırmak için artık akıllı evler
ve ürünler kullanılmaya başlandı.
ABD ve Japonya'da yaşlılara evde
bakım için ileri teknolojinin kullanıl-
dığı akıllı evler hayata geçirildi. Evlere
yerleştirilen sensörlerle, yaşlıların
sağlık riskleri anında tespit edilerek
yaşam kalitesi arttırılıyor.
ABD'de 250 yaşlının evine yerleştirilen sensörlerle, 4 yıldır; yürüme
hızlarının, kalp atışlarının, solunum
fonksiyonlarının, yemek yeme biçiminin, eve giriş çıkışlarının, buzdolabını
hangi sıklıkla açıp kapadıklarının, telefonu kaç kere kullandıklarının takip
edildiği belirtildi. NSF Biyomedikal
Programı Başkanı Prof. Dr. Misha
Pavel ise, aile bireyleriyle görüşen yaşlıların zihin sağlığının daha iyi olduğunun tespit edilmesi üzerine, Skype
programıyla kişilerin aileleriyle sürekli
iletişim kurması için ücretsiz internet
bağlantısı sağlandığını da belirtti.
Japonya'daki Chiba Üniversitesi
Biyomedikal Bölümü Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Toshiyo Tamura ise, yaşlılardaki düşmeye bağlı kırıkları önlemek
amacıyla taşınabilir hava yastığı icat
ettiklerini vurguladı. Bir kilogram
ağırlığındaki hava yastığının yaşlıların
ergonomik şekilde kolayca taşıyabilecekleri şekilde geliştirildiği ifade edildi.
ntvmsnbc.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
Türk mucitten, alkollü şoförü
polise ihbar eden otomobil
motor ısısı bilgilerini konuşarak bildiriyor. Alkollü olarak
araca binmeye kalkıştığınız
anda hemen sizi uyararak
en yakın polis birimine ve
ailenize kısa mesaj yoluyla
olayı bildiriyor. Aracınızı
kullanırken yorulur ya da
uykunuz gelirse sizi sözlü olarak ikaz ediyor. Üçten fazla
SMS uyarısı alırsanız motoru
kapatıyor ve SMS ile gereken
yerlere bilgi veriyor. Sürücü
müdahaleye uğradığında bütün kapıları kapatıp, camları
otomatik olarak kilitliyor ve motoru
durduruyor.
Foto: ibelieveinadv.com
Pamukkale Üniversitesi Hastaneleri Teknik
Koordinatörü Recep
Metin Yerdelen, 'Funika
Barış' ismini koyduğu,
gerekli hallerde konuşarak sürücüyü uyaran ve
uyarıları cevap bulmazsa
otomatik olarak önlem
alan bir araba icat etti.
Trafik kazasında
ölen yakın arkadaşı
Barış Akarsu'nun anısına projeye Funika Barış
adını verdiğini söyleyen
Yerdelen, aracın ses entegre sisteminin uzaktan kumanda ile kontrol
edildiğini ve arabanın tüm dünya
dillerini konuşabildiğini ifade etti.
Arabanın özellikleri ise saymakla bitmiyor. Tanımadığı kişiler
tarafından kullanılmak istendiğinde
çalışmayan, şeritten ayrılırsanız sizi
uyaran araba; ayrıca yağ, benzin,
haberler.com kaynağındaki haber esas
alınarak düzenlenmiştir.
BULUŞLAR GEÇİDİ
8
Hijyenik İnteraktif Alışveriş
Almanya'daki Fraunhofer Telekomünikasyon Enstitüsü araştırmacıları,
2011 yılında; tüketicilerin ihtiyaçlarını
mağazanın önündeki ekranlardan istedikleri saatte satın alabilecekleri bir
interaktif alışveriş ekranı icat etti.
3D teknolojisini kullanan araştırmacılar, yüz mimiklerini ve el
hareketlerini algılayabilen, böylelikle alışveriş meraklıları için dijital
alışveriş ekranını dokunmaya gerek
kalmadan kontrol edebilir hale getiren
bir sistem geliştirdi. Önümüzdeki
süreçte, dokunmatik ekranların yerini
alacağı düşünülen sistem, dokunmatik
ekranların mikrop taşıdığını düşünen
titiz alışveriş bağımlılarını da bu dertlerinden kurtarıyor.
İnteraktif alışveriş ekranı, iki stereo
veya 3D görüntüleri oluşturmak için
bir dizi kamera kullanması bakımından var olan dokunmatik ekran teknolojilerinden farklılaşıyor. Sistemin
stereo görüntülerinden biri yüze diğeri
ise el hareketlerine odaklanıyor.
Bir süredir internette kullanılan bu
yeni teknolojinin sokaklarda ve alışveriş merkezlerinde de kullanılmasını
sağlayan Fraunhofer Telekomünikasyon Enstitüsü bilim adamlarından Paul
Chojecki; bu teknolojinin, herhangi bir
kişisel veriyi kaydetmediğini sadece
vitrin önünde kaç kişinin durduğu ve
müşterilerin hangi ürünlerle ilgilenip,
hangi bilgilere baktığı gibi verileri
kaydettiğini belirtiyor.
gizmag.com kaynağındaki haber esas alınarak
düzenlenmiştir.
Akıllı kalem
bankada
kullanılacak
Softaktif firmasının
ithal ettiği akıllı kalemleri bankalar kullanmaya başlıyor. Böylelikle
kağıt üzerine yazılan
bilgiler bilgisayar ortamına aktarılacak.
Yazılımının İsveç'te
yapıldığı Anoto firmasının akıllı kalem ürününü İsveç'ten
Türkiye'ye ithal eden Softaktif firmasının Genel Müdür Yardımcısı Mesut Tomruk "Akıllı kalemle, kağıt üzerinde yapılan
işlemlerin bilgisayara aktarılması sağlanacak. Örneğin, müşteri
evinde ve banka çalışanı kredi kartı sözleşmesi yaptı. Akıllı
kalemle bunu bankaya iletebilecek." şeklinde konuştu.
Akıllı kalemle yazılan yazılar 50 adet A4 kağıdına sığacak
kadar el yazısını depolayabiliyor. Her kalemin bir kimliği olduğu
için hangi yazının hangi kalemden bilgisayara aktarıldığı bilinebiliyor. Yazılar ise, bluetooth aracılığıyla bilgisayara aktarılıyor.
ekonomi.milliyet.com.tr kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
Akıllı Alışveriş Sepeti
SK Telecom, müşterinin ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş ürün ve stok bilgilerini akıllı telefonlara entegre ederek çalışan akıllı alışveriş arabaları geliştirdi.
Bu teknolojiyi kullanmak için müşteriler öncelikle
akıllı alışveriş arabasının yazılımını akıllı telefonlarına
yüklüyor. Yükleme ardından, müşteri süpermarkete
geldiğinde, akıllı telefonu alışveriş sepetinde bulunan
tablet PC ile senkronize oluyor. Süpermarket içerisindeki iç konumlandırma teknolojisi, kullanıcının yerini belirliyor ve onunla ilgili bilgilerin yayınlanmasını
sağlıyor.
Akıllı alışveriş sepeti ile, çeşitli ürünlerin olup olmadığı kontrol edilebildiği gibi indirimler de takip
edilebiliyor ve bir alışveriş listesi hazırlanabiliyor. Ödeme yapılırken ise, tablet ekranında alınan ürünler ve
diğer detaylar listeleniyor.
BULUŞLAR GEÇİDİ
9
İnteraktif
Reklam
Teknolojiyi sıkı sıkıya takip eden
Sharpie, tüketiciyi reklamın içine alan
interaktif bir kampanya başlattı.
Üzerine yazı yazılmasını bekleyen
bir alçıya, istenen mesajın yazılmasına olanak veren dokunmatik ekranıyla; tüketicisinin sesini duyurarak
kendisiyle bağ kurmasını sağladı.
Böylece fark edilmeyi bekleyen yüzlerce reklam arasından sıyrıldı.
Dev Hidrolofon
Ontario Bilim Merkezi, suyu
sese çeviren dev müzik aleti ile
gençleri kendine çekmeyi başarıyor.
Kamu alanlarında kullanılmak
üzere tasarlanmış, kendi kendini
temizleyen ve su ile çalışan akustik klavye enstrümanı FUNtain'in
tamamı cerrahi aletlerin yapımında
kullanılan türde paslanmaz çelikten
yapılmış. Ontario Bilim Merkezinin
önündeki açık alana yerleştirilmiş
bu eğlenceli aletin hareket etmeyen parçalarında aşınma meydana
gelmediği gibi, kir de tutmuyor.
Her bir tuşta bulunan su fıskiyesi
sayesinde klavye kendi kendini
temizliyor ve plastik ya da tahta
tuşlara göre daha geniş kapsamlı bir
müzikal keyif yaşatıyor. Hem bahsettiğimiz özellikleri hem de çalınış
şekli sayesinde, hiç çekinilmeden
çalınabiliyor ve böylece herkesin
ilgisini kolayca kendi üzerinde
topluyor.
wearcam.org kaynağındaki haber esas
alınarak düzenlenmiştir.
Kendi ayakkabınızı kendiniz yaratın
2005 yılında Nike, interaktif iletişimin öncü şirketlerinden biri olarak; tüketicisine kendi ayakkabılarını
tasarlama şansını vermişti.
Henüz interaktif kavramının gelişmediği o dönemde; Nike Free ID adı verilen projede, New York Times
Meydanı'nda yoldan geçenlerin dev bir Nike ayakkabıyı,
cep telefonlarını kullanarak boyamasına olanak sağlanmıştı.
Ayakkabının farklı bölümlerindeki renkleri değiştirmek için telefonlarındaki rakamları ve klavyelerini
kullanırken, bir dakika sonra süreleri dolan tüketiciler;
tasarladıkları ayakkabının görüntüsünü alarak telefonlarına duvar kağıdı yapabilme imkanı buldu. Ayakkabısında kendi imzasını koyabilen tüketicileri ciddi anlamda
etkileyen projede tüketiciler, aldıkları özel kod ve url
bilgisi sayesinde, tasarladıkları ayakkabının kendisini
satın alabilme şansını da elde etmişti.
technekai.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
BULUŞLAR GEÇİDİ
10
Teknoloji ve Sanatı
Buluşturan Fuar
Her yıl
Londra'daki
Kinetica Müzesi'nde
gerçekleştirilen
Kinetica Sanat
Fuarında; bilim,
sanat ve teknolojinin
sınırlarını zorlayan
eserler bir araya
getiriliyor. Ses, ışık
ve zamanı; kinetik
ve robotik ifadelerle
birleştiren fuarda;
bu yıl zaman,
transformasyon ve
enerji ele alındı.
Her daim sanatın bilimin alacağı
yöne dair ipuçları verdiğini
düşündüğümüzde; geleceğin
nasıl olabileceğine dair çarpıcı
örnekler veren fuarda interaktif
yaklaşımların öne çıktığı
görülüyor.
news.bbc.co.uk, kinetica-artfair.com kaynağındaki
haber esas alınarak düzenlenmiştir.
BULUŞLAR GEÇİDİ
11
El Hareketlerini Algılayan TV
Kumandayı Öldürebilir
Bilim insanlarının, izleyicinin el hareketlerine cevap veren TV'yi bulmasıyla, koltuğun arasına sıkışan kumandayı avlama günleri geride kalıyor.
Alman bilim adamı Dr.
Bjorn Stenger'ın önderliğinde Cambridge laboratuvarında geliştirilen teknoloji, dünyanın en büyük
elektronik fuarı International Funkausstellung'ta
tanıtıldı ve görüldü ki; Tom
Cruise'un Azınlık Raporu
filmindeki gibi, el hareketleriyle kanal değiştirmek,
sesi kontrol etmek ve filmi
durdurmak bu teknolojiyle mümkün.
Televizyonun üzerine yerleştirilen
küçük bir kamera, görüş alanına giren
kişilerin hareketlerini hissedebiliyor
ve el hareketlerinden komut alabiliyor.
Cihazın içerisindeki "Hareket (Jest)
arayüzü teknolojisi" ellerin hareketle-
Video oyunları,
fiziksel oyuncaklara
benzeme yolunda
Fransa'da bulunan L'École de
Design tasarım okulunda geliştirilen
cihaz, fiziksel oyuncak ile video oyunu
arasında bir köprü görevi görüyor.
Fransız endüstriyel tasarımcı Frantz
Lasorne tarafından geliştirilen Scope
adındaki oyun ile, internet ve video
oyunlarıyla büyümüş çocukların sabit bir
ekrandan uzaklaştırılarak gerçek nesnelerle oynamalarını sağlamak amaçlanıyor.
Oyunun özelliği ise gerçek oyuncakların üzerine video görüşleri yerleştirilerek daha fazla hareket sağlanması, ve
televizyon önünde oturan çocukların
oyun dünyasına canlılık getirmesi.
Artırılmış gerçeklik oyuncaklarıyla, aynı
dünya içerisine giren çocuklar arasında
sosyal etkileşim de artıyor.
popsci.com kaynağındaki haber esas alınarak
düzenlenmiştir.
rini algılıyor, yukarı ya da aşağı doğru
dalga hareketi ses seviyesini değiştirirken, yukarı kaldırılan el ile DVD
durdurulabiliyor.
Toshiba'nın bu teknolojiyi araştıran
takımında yer alan Dr. Kate Knill, bu
teknolojinin bilgisayar ve diğer cihazlara da adapte edilebileceğini ve günün
birinde bilgisayar faresinin kullanılmaz hale geleceğini söylüyor.
Programlanabilen, istenilen sayıda hareketle etkileşime
geçebilen hatta belirli kullanıcıları
tanımlayarak favori kanallarını
açabilen teknolojinin, kazara yapılan el hareketlerini ayırt etmesi
üzerine çalışmalara ise devam
ediliyor.
5 yıl içerisinde bu teknolojinin dokunmatik ekranın yerine
geçmesini isteyen bilim adamları, televizyon izlerken yanıtlanması gereken
telefon sırasında sadece bir hareketle
izlenen programın durdurulabilmesinin mümkün olduğunu belirtiyorlar.
telegraph.co.uk kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
El Hareketleriyle
Kontrol Edilen Nesneler
Arayüz tasarımcısı John
Underkoffler tarafından mekansal işletim alanları (SOE) olarak
adlandırılan, hareketleri algılayan
arayüz geliştirildi.
SOE'nin üst tarafında bulunan kızılötesi sensör şeritleri, el
hareketlerini algılayarak emirlere
dönüştürüyor. Örneğin, elinizi silah
şeklinde ekrana doğru tuttuğunuzda ekrandaki nesne onunla birlikte
hareket ediyor. Milimetrenin onda
birinden küçük parmak hareket-
lerini bile algılayabilen buluşun
kurulum ücreti ise yaklaşık 200,000
$ tutarında.
Underkoffler'ın yeni hedefi ise,
çoklu platformlarda akıllı cihazlarımızla iletişim kurmamızı sağlayacak evrensel hareket temelli bir dil
oluşturmak. Oluşturulacak dünyada
herhangi bir ekrana yaklaşıp işaret
edildiğinde tüm kontrol elinizde
olacak.
popsci.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
BULUŞLAR GEÇİDİ
12
Rüzgar teller
Stüdyo Roosegaarde, vantilatörlerden de yararlanarak "Rüzgar 3.0." adında interaktif teller tasarladı. Konsept, önünden geçen insanlarla etkileşime geçen ve hareket eden, sese duyarlı yüz adet
telden oluşuyor. Teknoloji ve doğa arasındaki ilişki ile oynayan bu buluşta, tellerin arasında ise
geçenlere rüzgarı hissettiren yüz adet vantilatör bulunuyor.
infoniac.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
Takas Makinesi
Brooklyn'li tasarımcı Lina Fenequito, insanların ve toplulukların alışveriş alışkanlıklarını
değiştirmek amacıyla; Swap-O-Matic isimli yeni
bir satış makinesi tasarladı.
New York'un farklı bölgelerinde yerini alan
ve dokunmatik ekrana sahip bu makine; takas
ve alım seçenekleri ile kullanıcıları
ihtiyaç duymadıkları eşyalarından
kurtararak yenileri
ile takas etmelerini
sağlıyor. Takasın ise
o an gerçekleşmesi
gerekmiyor. E-posta
adresi girilerek açılan hesabın ardından, yapılan
eklemelerle kredi biriktirilebiliyor ve alım sonraya
bırakılıyor. Makine içerisinde farklı eşyaların yerleştirilebileceği birçok bölüm bulunuyor.
interactiondesignblog.com kaynağındaki haber esas alınarak
düzenlenmiştir.
Düğmesiz uzaktan kumanda
Hollandalı Joris van Gelder
adlı öğrenci, bitirme projesi için
düğmesiz uzaktan kumanda aleti
tasarladı. Sadece hareket ettirerek kullanılan bu kumandanın
tepesini yukarı kaldırarak
ya da aşağıya doğru eğerek televizyonunuzun sesini ayarlayabiliyor; parmağınızı ortadaki
boşlukta üste ve aşağıya doğru
kaydırarak kanalları ileri ya da
geri götürebiliyorsunuz.
Van Gelder'in, mutfaklarda
kullanılmak üzere tasarlandığını belirttiği uzaktan kumanda
aletini, kirli parmaklarla dahi
dokunmadan kullanabiliyorsunuz. Ancak kumandada
şimdilik teletext ya da elektronik rehber gibi özellikleri
kullanmak mümkün değil.
interactiondesignblog.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
TASARIM DÜNYASI
13
Müşteri
temsilcisi masa
"Atracsys" şirketi tarafından geliştirilen bu masa, cep
telefonu dükkanları gibi ticari
uygulamalar için kullanılabiliyor.
Örneğin bu interaktif masanın
üzerine bir telefon yerleştirdiğinizde telefonun bütün özellikleri ekranda incelenebiliyor."
Organigami
Mireia Subirana and Iván Aguado adlı tasarımcılar tarafından geliştirilen "Organigami" adında çoklu dokunmatik masa, içindeki "organik"
yaratık ile dokunarak oynanmasına imkan veriyor. Hayali canlıyı parmaklarınızla çektikçe sizin belirlediğiniz yöne doğru gidiyor. Masanın
yüzeyinin hemen altındaki
ışın ile ayna sayesinde görüntüler yansıtılabiliyor.
Dokunmatik ekranlı masa
Tasarım stüdyosu "430 Limited" tarafından, restaurantların ve kafelerin
tezgahlarında kullanılmak üzere geliştirilen bu interaktif ekran; üzerine
yerleştirilen nesnelere karşı duyarlı ve yüzeyindeki dokunmatik ekrana
dokundukça değişik şekiller oluşturabilmek mümkün. Müşterilerin oyun
oynayabileceği masanın en büyük avantajı ise içeceklerin ve etkinliklerin
promosyonunun yapılabilmesi.
Konuşan masa
Tasarımcı Marcus Ericsson, David Sjunnesson,
John Eriksson ve Minna Gedin tarafından icat
edilen "konuşan masa"; konuşmalara tepki
veriyor ve konuşulan kelimeleri masa üzerinde
beliren renklere dönüştürüyor.
İnteraktif LED Kahve Masası
Tasarım stüdyosu "Becausewecan" tarafından geliştirilen interaktif kahve masasında,
cam yüzeyin hemen altında harekete
duyarlı 640 LED ışık bulunuyor. Hareketinizle birlikte yanıp sönmeye başlayan bu
ışıkların şiddeti ise, hareketinizin masaya
olan uzaklığına göre değişiyor.
Müzik yapan
dokunmatik masa
Sergi Jordà, Günter Geiger,
Martin Kaltenbrunner and
Marcos Alonso tarafından geliştirilen çoklu dokunmatik masa,
birçok kişinin görsel bir yolla
müzik yapmasını sağlıyor. Ekran
üzerindeki değişik yapı taşları
kullanılarak sesler ayarlanabilirken, geleneksel mixer ya da sintizayzırlardan farklı olarak hem görsel
hem de işitsel tepki alabilmek mümkün.
Made in China
"Gelecek Nesil PC Yarışması'nın
2006 yılındaki kazananı, özellikle Çin
pazarı için tasarlanan "Made in China"
konseptiydi. CPU ya da hard disk
gibi bir donanıma sahip olmayan ve
altyapısı servis sağlayıcısı tarafından
sağlanan ürün ile ilgili en ilginç şey Çin
kültüründen izler taşıması. Tasarlanan
bu gelecek nesil PC'de, Çin yemek
çubukları ile dosyaları sürükleyip bırakabileceğiniz gibi, konseptin
tarzı da Çin'e özgü birçok özellik içeriyor.
İnteraktif Zeminler
EyeClick tarafından, düz bir zemini dokunmatik bir alana çevirerek
o bölgeyi eğlenceli bir oyun alanına dönüştüren; EyeStep İnteraktif
Zemin geliştirildi. Fuarlarda, müzelerde, lobilerde, oyun alanlarında
ve ziyaretçi merkezlerindeki hedef kitlenin dikkatini çekmek için
kullanılan yüksek etkili bir pazarlama ve marka tanıtım aracı olan
Eyestep interaktif zeminlerin kurulumu ve kontrolü oldukça kolay;
zengin şablonları ve görsel efektleriyle de insanların dikkatini kolaylıkla çekebiliyor. Farklı görsel efektleri kolaylıkla düzenleyebildiğiniz
interaktif zeminlerde; futbol da dahil pek çok oyunu oynamak, müzik
enstrümanlarını çalmak veya çeşit çeşit değişik reklam teknikleri
kullanmak mümkün.
ANKARA PATENT GÜNDEM
14
İnternette itibar
yönetiminin altın
kuralları
Sosyal medyanın her geçen artan etkinliği online itibar yönetimi
kavramınının kapsamını da genişletiyor. İster bireysel ister kurumsal olsun
her sosyal medya kullanıcısının bilmesi gereken altın kurallara uyarak sanal
alemde itibarı korumak mümkün.
Sosyal medyanın her geçen artan
etkinliği online itibar yönetimi kavramınının kapsamını da genişletiyor.
İster bireysel ister kurumsal olsun her
sosyal medya kullanıcısının bilmesi
gereken altın kurallara uyarak sanal
alemde itibarı korumak mümkün.
Özellikle sosyal medya kullanıcısı
şirketleri, dijital itibar yönetimi konusunda dikkatli olmaları noktasında
uyaran Ankara Patent Genel Müdür
Yardımcısı avukat ve sosyal medya uzmanı Korcan Dericioğlu, sosyal medya
ile yeni tanışan markaları olduğu
kadar bireysel kullanıcılara da çağrıda
bulunarak sanal alemde başkalarının
deneyimlerinden ders alınması gerektiğinin altını çizdi.
Dericioğlu kullanıcılara şu uyarılarda bulundu:
Öncelikle en etkin 20 sosyal medya
sitesindeki kullanıcı adlarını mutlaka
alın. Artık sadece Facebook, Twitter,
Linkedin hesapları yeterli değil. Özel
amaçlı pek çok sistem var. Hemen
hepsi de birbirine bağlanır nitelikte
kullanılıyor. Örneğin Foursquare,
Facebook ile, Blogger, Twitter ile bütünleşik çalışabiliyor. Bunları bir bütün
olarak düşünmek gereklidir. Çünkü bu
yapılar gittikçe birbiriyle yakınlaşıyor."
Kullanıcı hesabı oluştururken gereken bilgileri doğru ve eksiksiz girin.
Hesabınız başkası tarafından kırılırsa,
hesabın size ait olduğunu kanıtlayabilmek için bu verilere ihtiyaç duyulacağını unutmayın.
Sosyal medya hesaplarınıza mutlaka içerik girin ve hesapları asgari
düzeyde de olsa aktif tutun. Örneğin
Twitter'ın pasif hesapların kapatılabilmesine imkân veren bir mekanizması
olduğunu unutmayın.
Adınıza ait alan adı boştaysa mutlaka alın ve tanıtıcı bir içerik ile yayına
verin. Bu noktada özellikle .com, .net,
.org alan adları önemli. Çünkü bu alan
adlarının tahsisi hem kolay hem maliyeti düşük olduğu için marka / kişi ön plana çıkmaya başladıktan sonra 3. bir kişi
tarafından tahsisi çok olasıdır. Popüler
uzantılar da olduğu için sonrasında
mutlaka internet kullanıcısı tarafından
esas marka/kişi ile karıştırılacaktır.
ANKARA PATENT GÜNDEM
15
di ürününe yönlendirmek için asılsız
şikâyetlerle karalama yoluna başvurduğu sık görülen bir durumdur.
SUÇ İŞLEYENİN YANINA KÂR KALMIYOR
Markanızı ya da isminizi mutlaka internet genelinde
takip ettirin. Sizin isminizi içeren bir alan adı
alınmış mı, bir sosyal medya sitesinde kullanıcı
hesabı açılmış mı, sizin isminizin geçtiği herhangi bir
yorum ya da haber yapılmış mı, bunlar olumlu mu
olumsuz mu mutlaka takip ettirin. Bu hizmeti sunan
yerli/yabancı pek çok firma var.
HUKUKİ ADIM ATMAKTAN ÇEKİNMEYİN
Tedbir amaçlı yapılabilecekler
belirli bir çerçeveyle sınırlıdır. Çünkü
marka ya da kişi adına yönelik her bir
varyasyonun öngörülmesi mümkün
değil. Örneğin kişinin ismi ve soy
ismi arasına, başına ya da sonuna bir
sembol ya da harf eklenmesi olasılıklarını sonsuza kadar çeşitlendirmek
mümkün. Bu tip kullanımları da
itibarın sürdürülebilirliği çerçevesinde
takip etmek ve hak ihlali durumunda
etkin bir şekilde engellemek
gereklidir.
Markanızı ya da isminizi
mutlaka internet genelinde
takip ettirin. Sizin isminizi
içeren bir alan adı alınmış mı, bir sosyal medya
sitesinde kullanıcı hesabı
açılmış mı, sizin isminizin
geçtiği herhangi bir yorum
ya da haber yapılmış mı,
bunlar olumlu mu olumsuz
mu mutlaka takip ettirin. Bu
hizmeti sunan yerli/yabancı
pek çok firma var.
Takip sonucunda elde
edilen verileri mutlaka
analiz ettirin. Fakat bu analiz sadece
müşteri memnuniyetinin ölçülmesi, pazarlama anlamda konuşulma
oranı ve sıklığı seviyesinde kalmasın.
Örneğin haberlerin doğruluğunu teyit
ettirin. "Anonim" bir blog yazarı sizin
ya da sahip olduğunuz markanın sunduğu hizmetten dolayı şikâyetini bir
forum sayfasına yazabilir. O dönemde
böyle bir ürün satıp satmadığınızı
mutlaka irdeleyin. Rakip bir firmanın
internet kullanıcılarını yanıltarak ken-
Gerektiğinde hukuki adımı atmaktan çekinmeyin. Atılan bir tweet'in
internet kullanıcıları gözündeki algısını ve itibarınız üzerindeki yaratacağı
etkiyi göz ardı etmeyin. Buna karşı
reaksiyonunuzun da doğuracağı etki
aynı hızda olacaktır. Benzer durumu
tekrar yaşamanızı engelleyecektir ya da
azaltacaktır. Size ait bir markaya, sizin
isminize ya da çok benzerine ilişkin
kötü niyetle alınmış .com, .net, .org
uzantılı alan adı tahkim yoluyla 2 ay
içerisinde geri alınabilir. .xxx uzantılı
alan adı aynı şekilde kullanıma kapattırılabilir. Ya da örneğin sizin adınıza
alınmış ve sizin ağzınızdan yazıların
yazıldığı bir Twitter hesabı itiraz üzerine 15 günde kapattırılabilir. Markanızın kötülendiği bir Facebook hesabı
yine 15 günlük bir sürede kapattırılabilir. Şifrenizin kırılarak değiştirildiği
hesabınız yine 15-20 günlük bir sürede
geri alınabilir. Koşulları oluşuyorsa
eş zamanlı yerel mahkemelerde dava
açılabilir.
Güncel gelişmeleri takip edin.
Örneğin yeni bir uyuşmazlık tipi de
ICANN'ın yeni tahsise açtığı yeni nesil
jenerik alan adlarında mutlaka çıkacaktır. Bu alan adı tipi sayesinde doğrudan alan adının uzantısı kısmında
marka adı yer alacak. Bu sistem sadece
alan adı uzantısını alacakları değil
diğer 3. kişileri de doğrudan etkileyecek. Örneğin www.isminizsoyisminiz.facebook alan adını
Facebook, www.markaniz.twitter uzantılı alan adını Twitter
kendi belirleyeceği politikalar
çerçevesinde 3. kişilere dağıtacak. Bugün her bir uyuşmazlığın çözümünde sosyal medya
sitesinin kendisini takip etmek
ve kurallar bütünü çerçevesinde
yorumlamak görece kolay fakat
bu yeni sistemde hem ihlallerin
takibi hem de önüne geçilmesi
için gerekli kurallar bütününün
yorumlanması sınırsıza yakın
sayıda çeşitlenecek.
Kaynak: radikal.com.tr
FİKRİ HAKLAR GÜNCEL
16
AVM'ler bizi gözetliyor!
İngiltere'de müşterilerinin cep telefonu sinyallerinin alışveriş merkezleri tarafından
izinsiz takip edilmesi ülkeyi karıştırdı.
İngiltere'de müşterilerinin cep telefonu sinyallerinin alışveriş merkezleri
tarafından izinsiz takip edilmesi ülkeyi
karıştırdı.
İngiltere'deki 10 büyük alışveriş
merkezinde müşterilerin cep telefonu
sinyallerinin izinsiz takip edilmesi,
tartışmalara yol açtı.
Özel güvenlik şirketi Path Intelligence tarafından geliştirilen "FootPath"
isimli sistem, başkent Londra dahil 7
ayrı şehirdeki alışveriş merkezlerine
yerleştirildi. Uygulama, müşterilerin
alışveriş merkezine adım atmalarından
itibaren hangi mağazalara girdiği ve
ne kadar vakit geçirdiğine değin tüm
hareketlerini tarıyor. Sistemin yüklü
olduğu binaya yaklaşan kişinin cep
telefonu, geçici bir barkodla izlemeye
takılıyor.
Bu barkod, kişi sistemin kapsama
alanından uzaklaşınca iptal ediliyor.
İzlenilen müşteriler, uygulamadan yalnızca alışveriş merkezinin astığı küçük
uyarı levhalarını fark ederse haberdar
olabiliyor. Binanın her katının 24 saat
boyunca güvenlik kameralarıyla izlendiği ve kaydedildiğini belirten uyarı
levhasının hemen altında, müşteri hizmetlerini geliştirme amacıyla binadaki
herkesin cep telefonu hareketlerinin
izlendiği fakat hiçbir kişisel bilginin
kaydedilmediği yazıyor.
Uygulamanın haber olmasından
sonra tepki gösteren müşteriler, her
ne sebeple olursa olsun hareketlerinin
izlenmesinin açık bir gizlilik ihlali
olduğunu ifade etti. Sistemin, yalnızca
telefon kapatıldığında devre dışı bırakılabildiği belirtildi.
haberturk.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
AYNI DİLİ KONUŞALIM
Başvuru sahibi
[ing. Applicant]
[alm. Anmelder]
[fr. Déposant]
Tasarım tescili amacıyla ilgili kuruma
yapılan başvurunun sahibi.
Başvuru sahibi referans numarası
[ing. Referance number of the applicant]
[alm. Referenznummer des Anmelders]
[fr. Numéro de référence du déposant]
Tasarım tescil başvurusu sahibinin
başvuruya ilişkin belirttiği kendi referans
numarası.
Başvuru tarihi
[ing. Application date]
[alm. Anmeldedatum /Anmeldetag]
[fr. Date de dépôt]
Tasarım başvurusuna ait dilekçenin
ve diğer gerekli bilgi ve belgelerin ilgili
kuruma verildiği tarih.
Başvuru numarası
[ing. Application number]
[alm. Anmeldenummer]
[fr. Numéro de la demande]
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
İlgili kurum tarafından başvuru aşamasında her bir tasarım için birbirinden
farklı olarak verilen ve yılı belirleyen dört
sayı ile sıra numarasından oluşan, yıl
ile sıra numarası arasında / işareti olan,
numara [örn. 2008/01215].
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
Başvuru şartları
[ing. Requirements for application]
[alm. Voraussetzungen zur Anmeldung]
[fr. Exigences concernant une demande de
brevet]
Tasarım tescili amacıyla ilgili kuruma
yapılan başvuruda bulunması gereken
bilgiler ile başvuru dilekçesi ile birlikte
sunulması gereken ekler.
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
1
0012 fikri haklar
[ing. intellectual property]
[alm. geistiges Eigentum]
[fr. propriété intellectuelle]
"sınai haklar" ve "eser sahibinin hakları ve bağlantılı
haklar"olmak üzere iki ana bölümden oluşan ve
fikir ürünlerinin korunmasını sağlamak amacıyla
fikir ürünleri sahibine tanınan münhasır haklar
0013 fikri haklar hukuku
[ing. intellectual property law]
[alm. Recht des gesitigen und gewerblichen Eigentums]
[fr. droit de la propriété intellectuelle]
FİKRİ HAKLAR
GENEL TERİMLER
M. Kaan DERİCİOĞLU
2
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
MARKALAR
M. Kaan DERİCİOĞLU
COĞRAFİ
İŞARETLER
M. Kaan DERİCİOĞLU
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
4
BULUŞLAR
M. Kaan DERİCİOĞLU
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
6
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
3
ESERLER
M. Kaan DERİCİOĞLU
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
5
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
ENDÜSTRİYEL
TASARIMLAR
M. Kaan DERİCİOĞLU
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
7
ALAN
ADLARI
M. Kaan DERİCİOĞLU
M. Kaan DERİCİOĞLU
5
ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ
17
Akademik Girişimcilik Konusuna
Virginia Üniversitesi'nin Yaklaşımı
Geçen 10 yıllık dönem içinde bazı araştırmacılar buluşlarını ticarileştirmek
amacıyla kendi firmalarını kurmaya başlamıştır. Bugün çok sayıda gözlemci bu
akımı bir ulusal hareket olarak tanımlamaktadır. Virginia Üniversitesi bu akımı
destekleyen kuruluşlardandır.
Aşağıda bulunan metin Virginia
Üniversitesi'nin Akademik Girişimcilik hakkında yaklaşımını ve kurallarını ortaya koyan bir rehberin özetidir.
Türkiye'de de benzer uygulamalara
sahip olan üniversitelerin hızla yaygınlaştıkları bilinmektedir. Çalışmanın sunulmasındaki amaç, yaklaşımlar
arasında farklılıkları ve benzerlikleri
çok genel bir çerçeve ile ortaya koyabilmek, mümkünse üniversitelerimizde, eğer varsa, bu bağlamda iyileşmesi
gereken alanlar hakkında farkındalık
düzeyine katkıda bulunabilmektir.
Hep aklımızda olan gerçek ise bir
modelin bir başka eko-sisteme uyarlanmasının doğru olmadığı, esinlenmenin mümkün olabileceği ancak söz
konusu eko-sistemin kendi modelini
kendi koşullarına göre kendisinin
üretmesinin doğruluğudur.
Girişimci akademisyenler
20. yüzyılın ortalarından bu yana
sanayi ve akademi arasındaki arayüzde önemli oranda bir dönüşüm
yaşanmıştır. Artan sayıda akademisyenin akademik çalışmalarını ticari
pazarlara sunabilme arzusu içinde
oldukları bilinmektedir. ABD'de 1980
yılında yasalaşan Bayh-Dole Kanunu,
üniversitelerin buluşlarının ticarileşmesindeki hareketi beslemiştir. Bu
kanunla federal araştırma fonlarıyla
elde edilen patentlerin üniversiteler
tarafından sahipliliğinin sağlanması
gerçekleşmiş ve böylece neredeyse
tüm Amerikan üniversitelerinin teknoloji transfer programları geliştirmesi teşvik edilmiştir.
Patentlenebilir olan tüm teknolojilerin sanayi tarafından kullanıla-
cağını söylemek doğru olmayacaktır.
Üniversitelerdeki buluşların birçoğu
erken aşamadadır ve önemli ölçüde
ürün geliştirme süreçlerine ihtiyaç
duyulur. Çoğu ticarileşmeden önce yeni
üretim faaliyetlerine gereksinim duyar.
Radikal-köklü değişimlere yol açabilecek olan buluşlardan ziyade, işletmeler
genellikle daha küçük ölçüde risk barındıran ve artımsal ilerlemeler içeren
buluşları ticarileştirmeyi tercih ederler.
Geçen 10 yıllık dönem içinde bazı
araştırmacılar buluşlarını ticarileştirmek amacıyla kendi firmalarını kurmaya başlamıştır. Bugün çok sayıda
gözlemci bu akımı bir ulusal hareket
olarak tanımlamaktadır. Virginia
Üniversitesi bu akımı destekleyen kuruluşlardandır. Teknolojinin ticarileşmesini sürdürebilmek için üniversite
bünyesinde Virginia Gateway olarak
anılan yapılanma, buluşçular için bir
iletişim ve kaynak-referans noktası
görevini üstlenmiştir. Üniversitedeki
Patent Foundation adlı yapılanma ise
üniversitedeki buluşların korunması
ve lisanslanmasını yürütmektedir.
Virginia Üniversitesi, akademik kadro
tarafından işletmelerin akademik
araştırma programlarına yeni fikirler
ve yeni heyecanlar kazandırdığına
inanmaktadır.
Akademik girişimcilik çeşitli özellikleri ve çözülmesi gereken alanları
ile birlikte yeni bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yeni kavramın
önemli özelliklerinden biri akademisyenlerin iki şapkayı aynı anda
takmalarıdır. Hem akademisyen, hem
de işletmenin yönetimini üstlenmenin
olası çatışma alanlarını doğurması söz
konusu olabilir. Bu olasılığa rağmen
Virginia Üniversitesi her iki görevin
de aynı anda verimli bir biçimde yürütülebileceğine inanmaktadır.
Çatışmaların
Sınırlandırılması ve Yönetimi
Akademisyenler bir işletme kurduklarında, çıkar çatışmaları (conflict
of interest) ile birlikte yükümlülüklerinde bazı çatışmalar yaşayabilirler
(conflict of commitment). Çıkar çatışmaları genellikle yalın bilimsel motivasyon ile mali uygulamalar arasında
oluşabilir. Aslında bu tip çatışmaların
tamamıyla kötü olduğunu varsaymak doğru olmayıp; mali kaygıların
bilimsel çalışmaların önüne geçmemesi, bilimsel çalışmalardan ödün
verilmemesi halinde sorun olmadığını
kabullenmek geçerli olabilir.
ABD federal yasaları, bir üniversitenin federal fonlarla yürüttüğü
projelerde araştırmacıların bir mali
çatışmaya eğilim yaratmamasını
sağlamasını zorunlu kılar. Virginia
Üniversitesi'nin Objectivity in Research Policy (Araştırma Politikalarında Tarafsızlık) isimli yönergesi, bir
projenin federal kaynaklarla yürütülmesi durumunda, akademisyenin mali
ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ
18
Akademisyen girişimci üniversitenin izin verdiğinden daha fazla zamanını
şirketinde geçirmek istediği takdirde konuyu bölüm yöneticisi ile görüşmek
durumundadır. Üniversiteye ayırdığı zamandan indirim isteyebilir veya izin
isteyebilir. Her iki durumda üniversiteden elde ettiği maaş etkilenecektir.
konularda çatışma yaşamaması için
yaklaşımları tanımlar. Federal kaynaklarla fonlansın ya da fonlanmasın
bazı vakaların potansiyel bir çatışma
riski barındırması durumunda bazı
faaliyetlerin gerçekleştirilmesine izin
verilmeyebilir. Örneğin Virgina Üniversitesi bünyesinde bulunan External
Commitments and Interests Committee
(ECIC), insan sağlığını ilgilendiren
klinik deneylerin sonuçlarının, bu
deney sonuçlarından mali açıdan
etkilenebilecek olan araştırmacıların
deney çalışmalarına dahil olmalarına
izin vermeyebilir. Bu tip durumlarda
ECIC çatışma konusunu değerlendirir,
araştırmacının deneylere katılıp katılmayacağını belirler ve eğer böyle bir
sonuç çıkarsa da çatışmayı yönetebilmek için taktik geliştirir.
Çatışmaların dikkatli bir biçimde
izlenmesi önemli olduğu için akademisyenlerin üniversitedeki rolleri ve
sorumlukları ile çatışma olasılığı olan
mali konuları üniversite yönetimine
bildirmek durumundadırlar. Eğer bir
belirsizlik, bir şüpheli durum söz konusuysa akademisyenler ilgili konuyu
ECIC adlı yapıya iletmek zorundadır.
ECIC bir çıkar çatışmasının olup olmadığını belirleyen organizasyondur.
Çatışmanın varlığının yanında nasıl
yönetiliceğine de ECIC karar verir.
Taahhütlerde Çatışmalar ve Danışmanlık
Mali alanlarda çatışmalar söz konusu olmasa bile, yükümlülüklerde bir
çatışma söz konusu olabilir. Bu durum
girişimci akademisyenlerin Virginia
Üniversitesi'ne var olan yükümlülüklerine karşın kendi işletmelerine
karşı taahhüt ettikleri zaman ve emek
konusunda yaşanabilir. Akademisyenlerin öncelikle enerjilerini üniver-
sitenin eğitim ve araştırma çalışmalarına odaklamaları beklenmektedir.
Bununla birlikte üniversite, akademisyenlerine bazı danışmanlık faaliyetlerinde bulunmalarına izin vermektedir.
Danışmanlık hizmeti verecek akademisyenlerden üniversitenin beklentisi,
üniversite kaynaklarının danışmanlık çalışmalarında kullanılmaması
ve üniversite ile bir çıkar çatışması
içine girilmemesidir. Dış profesyonel
faaliyetler için harcanan zamanın izin
verilen sınırları aşması halinde veya
bir akadamisyenin ana yükümlülüklerinin üniversite dışında bir başka
kuruma karşı olması durumunda
yükümlülük çatışması doğmaktadır.
Virginia Üniversitesi akademisyenleri tarafından verilen danışmanlık
hizmetlerini her bir hafta için 8 saat
olacak biçimde sınırlandırmaktadır.
Üniversite içinde bazı bölümlerin bu
konuda farklı politikaları söz konusu
olabilir. Bu nedenle akademisyenlerin
konuyu ilgili bölümün yöneticisiyle
görüşmeleri salık verilmektedir.
Ücretler
Akademisyen girişimciler kişisel gelirlerini ve diğer ücretlerini üç
kaynaktan elde etmektedir. Üniversite,
kurdukları şirketler ve üniversitenin
patent birimi (Patent Foundation)
olmak üzere. Patent birimi üniversitedeki teknolojilerin ticari piyasalara
giriş süreçlerini desteklemektedir.
Akademisyen girişimci üniversitenin
izin verdiğinden daha fazla zamanını
şirketinde geçirmek istediği takdirde
konuyu bölüm yöneticisi ile görüşmek
durumundadır. Üniversiteye ayırdığı
zamandan indirim isteyebilir veya izin
isteyebilir. Her iki durumda üniversiteden elde ettiği maaş etkilenecektir.
Akademisyenlerin kurdukları veya danışmanlık hizmeti verdiği işletmeden
elde ettikleri gelirlere gelince, Virgina
Üniversitesi Araştırma ve Lisansüstü Çalışmaları Ofisi genel olarak bu
kaynaklardan elde edilen gelirler
hakkında herhangi bir sınırlandırma
getirmemektedir. Ancak bazı bölümlerin farklı yaklaşımları olacağı için
ilgili bölüm yöneticisiyle görüşmek
gerekmektedir.
Buluşçuluk-Mucitlik ve Sahiplik Konusu
Girişimci akademisyenler zaman
zaman hem üniversitedeki görevleri,
hem de işletmelerdeki araştırmacı rolleri sonucunda icatlar ortaya koyabilirler. Bu nedenle mucitlik ve sahiplik
boyutları hem üniversitenin hem de
işletmenin haklarına saygı duyacak
biçimde ele alınmalıdır.
Mucitlik: Mucitlik sürecinin
belirlenmesi göründüğünden daha
güç olan ve hukuki boyutları olan bir
süreçtir. Mucitlik konusundaki sorular
buluşu patentlemek durumunda olan
patent avukatı tarafından belirlenmelidir. Buluşçunun patent başvurusunda
aktarılan buluşun en az bir boyutuna
katkıda bulunmuş olması gereklidir.
Sürece sadece el vermek (serving as a
pair of hands) yeterli görülmez.
Sahiplik: Virgina Üniversitesi
Patent Politikası hükümlerine göre
üniversite, akademisyenleri tarafından
geliştirilen buluşların sahibidir. Bir
araştırmacının bir şirketinin olması
ve hem üniversite, hem de şirketi için
çalışıyor olması durumunda buluşlarının sahipliğinin belirlenmesine
ihtiyaç duyulmaktadır. Buluş üniversite yararına yapılan araştırmalar
sonucunda ortaya çıkıyorsa buluşun
sahibi söz konusu firma olacaktır.
ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ
Buluşların sahiplik konusunda bir
şüphe duymaları halinde Virgina
Üniversitesi Patent Birimine bir buluş
açıklaması teslim etmeleri gereklidir.
Patent Birimi de üniversitenin patent
politikasında belirlediği üzere nihai
sahipliğin belirlenmesi için Araştırma
ve Lisansüstü Çalışmalar Birimine gerekli başvuruyu yapar. Eğer üniversite
buluşun sahibi olarak ortaya çıkıyorsa
Patent Birimi genellikle hakları firmaya lisanslayabilir; böylece sahiplik
konusu firmanın ilgili teknolojiyi
kullanmasının önüne geçmez.
Üniversite Kaynaklarının Kullanımı
Bir akademisyen tarafından kurulan işletmenin ilk günlerinde işletmenin ve üniversitenin ilgi alanları birbiriyle yakınlık gösterir. Üniversitenin
laboratuarlarında yapılan temel araştırma çalışmaları işletmenin gelişimi
için bir bakıma girdi teşkil edebilir.
Ancak üniversite ile işletmenin birbi-
19
rinden farklı yapılanmalar olduklarını
hatırlamak gereklidir. Telefonların,
bilgisayarların veya benzer donanımların kullanımında üniversite veya
işletme kaynağı ayırımını yapmak
basittir. Ancak bazı diğer alanlarda bu
ayrımı yapabilmek daha güç olabilir.
Girişimci akademisyenlerin, işletme
için ortaya koydukları perspektiflerinin ve hedeflerinin üniversiteye karşı
yükümlü oldukları araştırma, ders
verme ve yayın yükümlülüklerini
etkilememesi gerekir.
Üniversite Çalışanlarının
Firmalar için Çalışması
Girişimci akademisyenler tarafından kurulan işletmelerde çalışabilecek en uygun insan kaynağı bazen
üniversitede çalışan insan kaynağı
olabilir. Üniversitenin yeni girişimlere
sahip olduğu insan kaynağını kısıtlama gibi bir politikası yoktur; bunun
yerine süreci destekleyici politikaları
benimsemektedir. Böylece üniversite
mezunlarına istihdam kapısı açılmaktadır. Burada benimsenen bir kural;
firma için bir projede çalışılması
durumunda fiziksel olarak üniversitede değil, firmanın bulunduğu yerde
çalışmalarıdır.
Bilimsel Çalışmalardan
Tüketici Ürünlerine
Akademik girişimcilik üniversitelerde süregelen temel araştırma ile kurumsal ürün geliştirme süreci arasındaki bağlantıyı kurabilme başarısını
desteklemektedir. Akademisyenler bu
hareket içerisinde bazen üniversitenin
araştırma laboratuarında, bazen de
şirketlerindeki bilim insanları ile birlikte araştırmadan ürüne dönüşümün
parçası olmaktadır. Aşağıdaki grafik
bu oluşumun nasıl geliştiğine dair bir
fikir vermektedir.
Kaynak: University of Virginia Faculty
Entrepreneur's Guidebook
Üniversite
Dahil olma düzeyi
İşletme
Ürün
satışı
Fikir
Temel araştırma
Ürüne dönüşebilir araştırma
Ürün geliştirme
47 yıllık deneyİmİmİz ve uzman kadromuzla,
Köprüden önce son çıkışta
İstanbul Büromuza beklİyoruz.