Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü

Transkript

SAKARYA
SAĞLIK BÜLTENİ
MART 2013
SAKARYA
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
Mustafa BÜYÜK
Sakarya Valisi
Sakarya
Kültürlerin
Buluştuğu
Şehir;
Son 10 yıldır “Sağlıkta Dönüşüm Programı” kapsamında Ülkemizde sağlık alanında önemli başarılara imza atılmıştır. Etkin, güvenli, kaliteli, nitelikli ve
ulaşılabilir sağlık hizmeti sunma noktasında insan
odaklı bir anlayışla, sürekli iyileşme felsefesiyle
sağlık hizmetlerini geliştirmek ve insanımızın
hak ettiği yaşam kalitesine ulaşmasını sağlamak
ve sürdürülebilir kılmak hem Ülkemiz hem İlimiz
adına öncelikli hedeflerimiz arasındadır.
Sakarya; tarihi, doğal güzellikleri, sanayisi ve ülkemiz ekonomisine olan katkısı bakımından önemli
bir yere sahip olmasının yanında farklı kültürlerden insanların birlikte yaşadığı zengin bir kültüre
de sahiptir. Bununla beraber, en önemli zenginliğin sağlıklı nesiller olduğu bilinci ile İlimiz’in refah
düzeyinin yükseltilmesi noktasında, her alanda
olduğu gibi sağlık alanında da bu güzel şehre hizmet etmenin çabası içerisindeyiz.
Sağlık Bakanlığı politikalarına paralel olarak İlimizde, sağlık kurum ve kuruluşlarının altyapısı
ve fiziki donanımları güçlendirilmekte, nitelikli
ve yetişmiş insan gücü ile temel sağlık hizmetleri
ve yataklı tedavi kurumlarında sunulan sağlık hizmetlerinin en üst seviyede sunulması amaçlanmaktadır.
Sakarya Sağlık Bülteni’nin hazırlanmasına katkısı
olan Sağlık Müdürlüğü personeline ve bu vesile
ile insanımızın sağlığı ve mutluluğu için mesai
mefhumu gözetmeksizin, özveriyle görevlerini
yerine getiren tüm sağlık çalışanlarımıza teşekkür
eder, başarılarının devamını dilerim.
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ / SAĞLIK BÜLTENİ
|
1
Uz. Dr. Murat ALEMDAR
İl Sağlık Müdürü
Dünyanın en değerli varlığı insan, insanın ise en
değerli varlığı şüphesiz ki sağlığıdır. Bu nedenle;
halkımıza en iyi, en kaliteli, en etkin sağlık hizmeti
vermek ana görevimizdir. Bu görevi gerçekleştirirken, sabır, metanet, özveri ve azami hassasiyetin
gösterildiğinin bilinmesi isterim. Hepimizin ortak hedefi olan daha iyi bir sağlık hizmeti sunma
yolunda elimizden gelen tüm çabayı sizlerinde
değerli görüş ve katkılarıyla gerçekleştirmek ana
hedeflerimizdendir.
Bütün çabamız, geçmişte ancak hayal edilebilen
sağlık hizmetlerini modern tıbbın ve çağın imkânlarını kullanarak lâyık olduğunuz şekilde sunmak
ve bölgede etkin, güvenilir, ulaşılabilir ileri teknolojik donanımlı sağlık kuruluşlarına sahip olmaktır. İlimiz, Bakanlığımızın “Sağlıkta Dönüşüm “
programı çerçevesinde yeni projeleri hayata geçirme gayreti içerisindedir. Avrupa Birliği’ne girme
sürecinde bulunan Ülkemizdeki sağlık alanındaki
gelişmelere paralel olarak, uluslararası akreditasyonun sağlanması hedefi ile İlimizde hizmet kalite standartları kapsamında, çalışmalarımız devam
etmektedir.
Sağlık alanında hasta ve hasta yakınlarının haklarını koruyan kaliteli, güvenilir, çağımızteknolojisi
2
|
ile donatılmış sağlık hizmeti sunmanın haklı gurur ve mutluluğu ile hizmet sunumuna devam
edeceğiz. İlimiz sağlık kuruluşlarında sadece hastalarımız için değil aynı zamanda çalışanlarımız
için ergonomik ortamlar, sürekli eğitim, çalışma
barışı, çalışan güvenliği, kalite çalışmaları ve nihayetinde çalışan memnuniyeti ile etkin hizmet
sunumu sağlanmaktadır. Buradan yola çıkarak
geliştirdiğimiz yönetim ilkemiz; hastalarımızın,
halkımızın, çalışanlarımızın ve kamu idaresinin
koşulsuz memnuniyetidir Çalışan ve hastaların
memnuniyetini ön planda tutup, bilimsel, etik
değerlere ve yasal gerekliliklere uygun, güvenilir,
hijyenik bir ortamda, uyumlu bir ekip anlayışı ile,
çağdaş teknolojiyi takip ederek, sürekli iyileştirme
gayreti içerisinde nitelikli sağlık hizmeti verebilmek için bütün çalışmalarımız sürmektedir. Dolayısıyla, motivasyon kaynağımız halkımızın ve tüm
çalışanlarımızın söyledikleri memnuniyet ifade
eden sözlerdir.
Tüm sağlık çalışanlarımıza ve halkımıza sağlıklı ve
güzel bir hayat dileklerimi sunar çalışmalarınızda
başarılar dilerim.
Yayın Sahibi:
Sakarya Sağlık Müdürlüğü
adına
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü:
Filiz KOÇ
Hukuk Danışmanı:
Av. Sebila KARABULUT
Yayın Kurulu:
Mustafa EZEN
Osman NALBANT
Müberra ÖZKAN
Hümeyra ŞAHİN
Filiz KOÇ
Araştırma, Bilgi Sistemleri ve
Sağlığın Geliştirilmesi Şube Müdürü
Hazırlık:
Sağlığın Geliştirilmesi Şube
Müdürlüğü
editörden
Müdürlüğümüz tarafından yürütülen verimli ve nitelikli sağlık hizmeti sağlamaya yönelik çalışmalar devam ederken, bilgi ve deneyim paylaşımının sürekliliğini sağlamak için çeşitli ortamlar oluşturulmaktadır. Bu bağlamda; İl Sağlık Müdürlüğümüz bünyesinde
yapılan çalışmaları, yeni fikirleri, sorunları ve çözümlerini değerli
Sakarya Halkı ve sağlık çalışanları ile paylaşmak amacı ile “Sakarya
Sağlık Bülteni” yayın hayatına adımını atmaktadır.
İrtibat :
Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü
Resmi Daireler Kampüsü
Camili Mah. Adapazarı /
SAKARYA
Tel: (264) 2513550
www.sakaryasm.gov.tr
Sakarya İl Sağlık Müdürlüğünün sesi olacak bu dergide emeği geçen ve katkı sunan herkese teşekkürlerimi sunar, sağlıklı günler dilerim.
Yazıların sorumluluğu yazara aittir
Bültenimizin adı kullanılarak alıntı
yapılabilir.
Bültenimizde yayınlanmak üzere yazı ve çalışmalarınızı bekleriz.
Gönderilen yazılar değerlendirildikten sonra, basım sırasında, yazının içerik ve kapsamı değiştirilmeden bir takım şekil ve imla değişiklikleri yapılabilir.”
Fotoğraflar: Sakarya Büyükşehir
Belediyesi Arşivinden
İhsan KORKUT
İçindekiler
Tasarım - Baskı
Sakarya Gelişim Ofset
www.sakaryagelisim.com
4-5 Sakarya
6 Sağlık Müdürlüğü İdari Yapı
7 Araştırma Bilgi Sistemleri ve Sağlığın Geliştirilmesi Şubesi
8-15 Faaliyetler, Projeler, Eğitimler
40-41 Halk Sağlığı Hizmetleri Şube Müdürlüğü
42 İbrahim Bulduk / Asit Yağmurlarının Sebepleri ve Zararları Nelerdir?
44-45 Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü
46-47 UMKE (Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi)
16-17 Dr. Özcan Aygün - Filiz Koç / Sakarya 112 Hizmetlerine Genel Bakış
48 Sağlık, Afet ve Olağan Dışı Durum Koordinasyon Merkezi (SAKOM)
18-20 Yönetim Hizmetleri Şube Müdürlüğü
49 Mehmet Aygün / Bilgi Teknolojileri ve Bilişim Sistemlerinin Sağlıktaki Yeri
21-23 Ali Başaran / Kamu Zararı Kavramı
50 Melin Kurtulmuş / İlkyardım Hayat Kurtarır
24 Çatlak Kova - Bir Hint Hikayesi
25 Uzm.Dyt. Yasemin Tuncer / Gripten Korunmak İçin Neler Yemeliyiz?
26 Kamu Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü
27 Organ ve Doku Nakli Hizmetleri
28 Radyoloji Hizmetleri - Evde Sağlık Hizmetleri
29 Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyon Merkezleri / Tıbbi Sosyal Hizmet Birimi
30-31 Dr. Zeynep Gökçen Battal / Organ Nakli
32 Dr. Burcu Başaran / Özel Sağlık Hizmetleri, Eczacılık ve Tıbbi Cihaz Şube Müd.
51 Dr. Yasin Çatalbaş / Hasta Hakları İl Koordinatörlüğü
52-53 Sivil Savunma İl Koordinatörlüğü / Afet Yönetimi
54 Erdal Ebem / Yitik Çocuk
56-58 İl Performans ve Kalite Koordinatörlüğü
59 Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
60-61 Burçin Kandemir / Sağlıkta Şiddet
62-63 2012 Yılında Basında Sağlık Müdürlüğümüz
64 Sağlık Bulmacası
|
3
SAKARYA
Geyve Boğazı
Sakarya, milat öncesi uygarlıklar döneminden Osmanlı
Devleti’ne, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan tarih çizgisinde, Anadolu’ya renk veren kültürlerin birleştiği, 19. yüzyılda
başlayan göçlerle, Kafkaslardan ve Balkanlardan gelen toplulukların oluşturduğu ve bu kültürlerin barış içinde yaşadığı 902.267 kişiye ev sahipliği yapan bir ildir.
Sakarya hem tarihi hem de bugünü ile Türkiye’de bir minyatür niteliği taşımaktadır. Farklı coğrafyalardan gelmiş olmak
ve farklı kültürlere sahip olmak Sakarya’da ayrıştırıcı değil
birleştirici ve kaynaştırıcı bir rol oynamaktadır.
Sakarya adını Sakarya Irmağından almaktadır.
Hızlı kalkınması ve gelişmesiyle Türkiye’nin önemli şehirlerinden birisi olan Sakarya, doğal güzellikleri ve yöresel kültürünün zenginliğiyle de dikkat çekmektedir.
Denizi, kumsalları, gölleri, nehirleri, yaylaları, kaplıcaları yanında Taraklı ve Geyve gibi Osmanlı dönemi yerleşim yerlerindeki geleneksel yaşantısıyla, Bizans ve Osmanlı dönemi
Sapanca
4
|
tarihi eserleriyle ülkemizin görülmeye değer cennet köşelerinden biridir.
Adapazarı’nda Çark Mesire, Uzunçarşı, Sakarya Müzesi
(Atatürk Evi), Deprem Müzesi, Orman Park, Poyrazlar Gölü,
Akyazı’da Kuzuluk Kaplıcaları, Ferizli’de Seyifler Kalesi Geyve’de Geyve Boğazı, Sinanbey Zaviyesi (Elvanbey İmarethanesi), Sarıgazi Köyü, Geyve-Alifuatpaşa’da II. Bayezıt Köprüsü, Kuva-yı Milliye Müzesi, Hendek’te Keremali Zirvesi,
Çiğdem Yaylası, Karasu Yenimahalle, Maden Deresi ve Şelalesi, Kaynarca Şeymuslihiddin Camii, Acarlar Gölü ve Longosu, Kocaali’de Kumsal, Caferiye Köyü, Pamukova Paşalar
Kalesi, Karacaahmet Türbesi, Sapanca’da Sapanca Gölü, İstanbul Dere, Rahimesultan Camii, Hasanfehmipaşa Camii,
Serdivan’da Beşköprü (Justinianus Köprüsü), Söğütlü’de
Harmantepe Kalesi, Taraklı’da Yunuspaşa Camii, Taraklı Evleri, Karagöl Yaylası, Sakarya’da mutlaka gezip görülmesi gereken kültürel ve doğal güzelliklerin yalnızca bir bölümü…
Sakarya Köprüsü
Taraklı
Acarlar Longozu
Justinianos Köprüsü
Orman Park
|
5
SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ İDARİ YAPI
İl Sağlık Müdürü
Dr. Mustafa EZEN
Dr. Nevin ÖZÇELİK
Müdür Yardımcısı
Dr. Rana BEŞLER
Acil ve Afetlerde Sağlık
Hizmetleri Şube Müdürü
6
|
Filiz KOÇ
Sağlığın Geliştirilmesi
Şube Müdürü
Dr. Burcu BAŞARAN
Özel Sağlık Hizmetleri
Eczacılık ve Tıbbi Cihaz
Şube Müdürü
Dr. Serdar DEĞİRMENCİ
Dr. Zeynep GÖKÇEN
BATTAL
Kamu Sağlık Hizmetleri
Şube Müdürü
İbrahim BULDUK
Halk Sağlığı Hizmetleri
Şube Müdürü
Hakan SAĞLAM
Ali BAŞARAN
Yönetim Hizmetleri
Şube Müdürü
ARAŞTIRMA,
BİLGİ
SİTEMLERİ
VE SAĞLIĞIN
GELİŞTİRİLMESİ
ŞUBESİ
Güvenilir, doğru, güncel veri üretmek ve karar vericilerin
kullanımına sunmak, farkındalık çalışmaları ile birey ve
toplum sağlığının yükseltilmesine katkı sağlamak, sağlık alanında mevcut ve muhtemel durumların tespiti için
araştırma projeleri ve programları yürüterek bilimsel ve
sistematik yaklaşımlar geliştirerek; Kurum bünyesinde güvenilir ve sürdürülebilir bir istatistik sistemi kurmak, sağlık
alanında bilinç düzeyi yüksek bir topluma ulaşmak sağlık alanında risk alanlarını tespit ederek erken ve yerinde
doğru araçlarla müdahale edilebilmesini sağlamak Şubemizin amaçları arasındadır.
Şube Çalışanları Sadık AYDIN, Hümeyra ŞAHİN,
Müberra ÖZKAN, Mehmet AYGÜN, Talip TELLİ,
Osman NALBANT
|
7
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HAHUM
(HASTA HAKLARI UYGULAMA MERKEZİ)
II. ULUSAL KONGRESİNE KATILDIK
Araştırma Bilgi Sistemleri ve Sağlığın Geliştirilmesi Şube Müdürlüğü olarak ‘Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddetin Çalışanlar Üzerine
Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi Üzerine Bakış Açısı’ başlıklı
çalışmamız KTÜ- HAHUM II. Ulusal Kongresinde sözel bildiri olarak
kabul edilmiş ve kongre bilimsel programında yer almıştır.
Araştırmamızdaki amacımız sağlık çalışanlarına yönelik yapılan
şiddetin çalışanlar üzerinde bıraktığı etkileri tanımlamak, gelecekte bu konuya ilişkin sorunların giderilmesine ve güvenli ortamların
sağlanmasına yönelik çalışmalara ışık tutmak ayrıca toplumsal farkındalığı artırmaktır. Sonuç olarak araştırmamıza katılan sağlık çalışanlarının hemen hemen hepsi yaşadıkları şiddet nedeni ile çaresiz,
mesleğine ve işine sevgisiz, korku içerisinde olduklarını dile getirmişlerdir. Tüm bunlardan sonra iş gücü kaybı ve tükenmişlik duygularını ortaya çıktığı ifade edilmiştir. Şiddet olayları arttıkça ve devam
ettikçe riskler ve şiddet olağan hala gelmiş, iş riski olarak; şiddetin
belirlenmesi değil alışkanlık haline geldiği anlaşılmıştır. Yaşanan risk
ve şiddet olağan olarak algılandığı için yaşananları dile getirmeme,
şiddet başvurusu yapmama, günü kurtarma ve mutsuz bir şekilde
verimsiz bir gün hem sağlık kurumunun hem de çalışanın hanesine
yazılmıştır.
8
|
Sağlık çalışanları ile yaptığımız görüşmelerden yola çıkarak toplum
tabanında sağlık çalışanının yaptığı işin bir meslekten çok kendi
hayatının bütününü kapsayan son derece fedakar bir süreç olduğunun algısını yürütmek için çalışılmalıdır ve bu bir devlet politikası haline getirilmelidir. Sağlık çalışanı ve halk arasında ki uyumu
yeniden birbirine saygılı ve hoşgörülü bir şekilde kurabilmek için
farkındalık çalışmaları yapılmalıdır.
SAĞLIK NET 2
EĞİTİMİ İLİMİZDE
GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Bakanlığımız Sağlık Bilgi Sistemleri Genel
Müdürlüğünün İl Sağlık Müdürlükleri ve Halk
Sağlığı Müdürlüklerine yönelik düzenlediği
Sağlık Net 2 Yönetim Web Uygulamaları Eğitimi, İlimiz Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Konferans Salonunda 7 Kasım 2012 tarihinde gerçekleşti.
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünden
Dr. Mehmet TÜLEYLİOĞLU, Şevket PAKSOY’un
konuşmacı olarak katıldığı eğitime, İlimiz yanında Karabük, Bartın,Bolu, Zonguldak, Kocaeli ve Düzce İlerinden gelen İl Sağlık Müdürlüğü ve Halk Sağlığı Müdürlüğü Müdür
Yardımcıları ve Admin Kullanıcıları ile Toplum
Sağlığı Merkezi Sağlık Net kullanıcıları da katıldı.
|
9
KIRIKKALE
ÜNİVERSİTESİ
1.ANTİBİYOTİK
FARKINDALIK
SEMPOZYUMU’NA
KATILDIK
Kırıkkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Mantar Uygulama ve Araştırma Laboratuarı (KÜMAL) tarafından 20 Kasım 2012 tarihinde düzenlenen 1. Antibiyotik Farkındalık
Sempozyumuna İlimiz Sağlık Müdürlüğü Araştırma Bilgi
Sistemleri ve Sağlığın Geliştirilmesi Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Yardımcı Sağlık Personelinin Antibiyotik
Kullanımı Konusunda Bilgi Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi” konulu bilimsel çalışma ile Uzm.Dr.Sevda GÜRSEL
,Hümeyra ŞAHİN ve Müberra ÖZKAN katılmıştır. Hümeyra
ŞAHİN ‘in sunduğu sözlü bildiride yardımcı sağlık personelinin antibiyotik kullanımına dikkat çekilmiştir.
10
|
ENGELLERİ
BERABER
AŞIYORUZ
Ülkemizde sunulan sağlık hizmetleri,
her geçen gün son teknoloji kullanımı,
alt yapı gelişimi, insan gücü kapasitesi ve niteliği anlamında gelişmiş batı
ülkelerini aratmayacak şekilde hatta
birçok alanda da örnek olacak şekilde
gelişmektedir. Her zaman daha iyisini
gerçekleştirme adına, Bakanlık çalışmaları sürekli değişim ve yenilenme
sürecinden geçmektedir.
SAKARYA İl Sağlık Müdürlüğü olarak yaptığımız çalışmalardan biri de sunulan sağlık hizmetlerinin kalitesinin
değerlendirilmesine ve iyileştirilmesine yönelik hazırlanan
Kurumlarımızda tedavi gören görme engelli hasta ve hasta
yakınları düşünülerek hazırlanan bilgilendirme rehberleridir.
Sağlık hizmeti veren tüm kurumlarda yapılan düzenlemelerin pek çoğu kullanılabilir değildir. Bu yetersiz uygulamaların
en önemli nedenlerinden bir tanesi kurumların yaptıkları ve
yapacakları düzenlemeleri, bilgilendirmeleri görme engel-
19 Mayıs Üniversitesi
Karikatür Yarışması 2.’si
lilerin anlayabilecekleri bir mekanizmanın bulunmamasıdır.
Bu amaçla görme engeli bulunan hastaların yapılı çevreyi ve
sunulan hizmetleri kullanmalarını sağlamak amacıyla kendilerini, hastaneyi ve çevresini daha iyi tanıyabilmesi için hastane bilgi rehberi, akılcı ilaç kullanım broşürü, yeterli dengeli
beslenme, obezite broşürü, hasta hakları ile ilgili olarak braille alfabesi ile özel olarak çeşitli eğitim materyelleri hazırlanmıştır.
|
11
Sakarya
Serdivan / Kıran Tepe
12
|
EĞİTİMLER DEVAM EDİYOR...
“Hayat boyu eğitim” ile insan, yaşantısının her anında eğitimle bütünleşmektedir. Bir meslek üyesi, değişim ve gelişimleri
mesleki çalışmalarına yansıtabildiği sürece mesleğinin varlığını devam ettirebilir. Değişim ve gelişime uyum sağlayabilecek
meslek üyelerinin yetişmesi o alandaki eğitimin sürekliliği ile
mümkündür.
Eğitim, üretim ve hizmette etkililiğin, verimin, kalitenin yükseltilmesi, ürünün/hizmetin üretimi ve tüketimi sürecinde meydana gelebilecek hataların ve kazaların azaltılması, hizmet sunumunda gelişmenin sağlanması ve tasarruflarının artırılması
amacıyla iş gücüne verilen temel meslek ve beceri eğitimi yanında çalışma hayatı süresince de bilgi, beceri, davranış ve verim düzeyini yükseltmek gerekmektedir.
ACİL SERVİS
HEKİMLERİNE
KARDİYOPULMONER
RESÜSİTASYON EĞİTİMİ
İlimiz kamu ve özel hastaneleri ile 112 istasyonlarında görev yapan acil servis hekimlerine yönelik olarak CPR (kardiyopulmoner resüsitasyon) eğitimi düzenlendi. Sağlık
Müdürlüğü eğitim salonunda düzenlenen eğitim iki grup
halinde yaklaşık yüz hekimin katılımı ile gerçekleştirildi.
Eğitim sonrası katılımcılara katılım belgesi takdim edilmiştir.
YOĞUN BAKIM
HEMŞİRELERİNE
YÖNELİK EĞİTİM
Hemşirelik bakımı sağlık kurumlarımız içerisinde hastalara verilen hizmetin büyük bir kısmını oluşturması nedeniyle, hastaların sağlık bakımına ilişkin genel memnuniyetlerini etkileyen
en önemli faktörlerden biridir. Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü
olarak hemşirelik bakım kalitesini artırmak adına 25.12.2012
tarihinde yoğun bakım sorumlu hemşirelerine; Uz. Dr. Zafer
KARADENİZ, Yrd. Doç. Dr. Dilek AYGİN, Şube Müdürü Filiz KOÇ,
Uz. Hemşire Özlem DOĞU ve Uz.Hemşire Burçin KANDEMİR
tarafından (Solunum Fizyolojisi, Ventilatör ile Takip, CPR, Enteral Beslenme, Bası Ülseri ve Yara Bakımı, Pasif Egzersizler, Psikososyal Bakım konularında) 8 saatlik bir eğitim programı
gerçekleştirilmiştir. Eğitim sonrası katılımcılara katılım belgesi
takdim edilmiştir.
|
13
DEVAM EDEN PROJELER
VE ARAŞTIRMALAR
•“Yardımcı Sağlık Personelinin Bakım Vermeye Yönelik
Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi”
Hemşirelik bakımı, bedensel, akılsal, ruhsal ve sosyokültürel
yollarla iki kişinin karşılıklı etkileşimi ile bilimsel, etik, estetik,
profesyonel olarak bireyselleşmiş bir kişilerarası süreç olarak tanımlanmıştır. En basit bir hemşirelik girişiminde bile
hemşire-hasta arasında bir etkileşim söz konusudur. Hemşire, olumlu/yapıcı iletişim tutum ve davranışları, ayrıca planlı
hemşirelik girişimleri ile hasta bireyi etkiler ve ondan etkilenir Bizlerde bu etkileşimin nedenlerini ve sonuçlarını ortaya
koyabilmek adına bir araştırma yürütmekteyiz.
•“Sağlık Bakanlığı Hizmet Kalite Standartları Değerlendiricilerinin Rol ve Yeterlilikleri”
Denetim süreci hem denetmen hem de denetlenen açısından önemlidir. Değerlendiricilerin denetime ilişkin algıları,
tutum ve davranışları denetimin başarısı için kayda değer bir
durumdur. Bu nedenle sağlık hizmeti veren kurumları de-
netleyen, değerlendiren değerlendiricilerin denetime ilişkin
beklentilerini ve algılarını, tutum ve davranışlarını öğrenmek
için böyle bir çalışma yapılmaktadır.
•“112 Sağlık Çalışanlarının Empatik Eğilim Düzeylerinin
Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”
Sağlık hizmeti vermede empati,“sağlık personelinin kendi
kimliğini kaybetmeden, hasta bireyin ne hissettiğini ve düşündüğünü anlaması ve bunu paylaşması” olarak tanımlamaktadır. Empatik eğilimin empatik beceriyi artırdığı; beceri
ve duyarlılığın gelişmesi sayesinde de hastaya verilecek bakımın daha kaliteli olacağı varsayılmaktadır. Sağlık personeli
hastalara empatik bir tutumla yaklaştıklarında onların gereksinimlerini daha doğru saptayabilir ve olumlu sonuçlar elde
edebilirler. Çünkü anlaşıldığını hisseden birey önemsendiğini ona güvenildiğini ve değer verildiğini düşünür. Bu durumda sağlık personelinin bireye ulaşması kolaylaşır, dolayısıyla
bireyselleşmiş bakım ve olumlu tedavi edici ortam sağlanmış
olur.112 sağlık personelimizin empatik eğilimlerinin ne düzeyde olduğunu ölçmek adına bu
çalışmayı yürütmekteyiz.
• “Hekimlerde Defansif Tıp Uygulamalarının
Araştırılması”
Defansif tıp; “hekimin ceza veya hukuk davalarıyla karşılaşmamak, tazminat ödememek,
sigorta poliçe primlerini artırmamak amacıyla
aşırı korumacı veya çekingen davranarak tanı
ve tedaviye yönelik tıbbi uygulamaları gereksiz
kullanması ve malpraktis davası ile sonuçlanma
riski yüksek olan uygulamalardan kaçınması”
şeklinde tanımlanabilir.
Çalışmamızda, ABD ve Avrupa Ülkeleri’nde çok
iyi tanınan bu kavramı yabancı literatürlerin
ışığında tanımlamak, defansif tıbbın Türkiye’de
oluşup oluşmadığını, oluşmuş ise hangi boyutta uygulandığını, klinikler arasında farklılıklar
olup olmadığını, hangi objektif ve subjektif
etkenlerle ilişkili olduğunu tespit ederek, ülkemiz hekimlerini bekleyen hukuki, adli-tıbbi
problemleri önceden gösterebilmek, 1 Haziran
2005 tarihinde hekimleri de ilgilendiren düzenlemelerle yürürlüğe giren yeni TCK sonrası
defansif tıp verilerini ve malpraktis kanunları ile
zorunlu mesleki mali sorumluluk sigorta sistemi uygulamasına geçilmeden önceki defansif
tıp verilerini toplayarak geleceğe aktarmayı hedeflemekteyiz.
14
|
SAĞLIĞI KORUMAK
VE GELİŞTİRMEK
“Sağlığı Koruma ve Geliştirme” davranışı bireyin
sağlıklı olmak için inandığı ve yaptığı bir davranış
ya da sağlıklı olduğu zaman hastalığın çıkmasını önlemek için gerçekleştirdiği davranış olarak
tanımlanmaktadır. Sağlığı geliştirme ve koruma
insanların sağlıklarını geliştirme ve daha çok denetleme konusunda yetkinleştirme süreci olarak
kabul edilmektedir. Bu kavram 1978 yılında yayınlanan ve DSÖ’ye ( Dünya Sağlık Örgütü) üye
ülkeler tarafından onaylanmış uluslararası sağlık
sözleşmesi olan Alma-Ata Bildirgesi’nde “Temel
Sağlık Hizmetleri” kavramı olarak tanımlanmış;
kapsamı içerisinde de “bir toplumda yaygın olarak görülen sağlık sorunları, bunların önlenmesi,
denetimi ile ilgili konular ve halkın eğitilmesi vazgeçilmez hizmetler arasında yer almıştır.
Sağlığı koruma ve geliştirme faaliyetleri DSÖ tarafından 21. yüzyılın Temel Sağlık Hedefleri olarak belirlenmiş ve üye ülkelerden en üst düzeyde
politik kararlılık sağlamaları bu hedeflere uyumlu
eylem planlarını hazırlamaları beklenmiştir.Ülkemizde daha iyi bir sağlık düzeyine ulaşılması için
öncelikler belirlenerek, kararlar alınmış, stratejiler
planlanmış ve uygulanması için önemli adımlar
atılmıştır.
Bizler de başta sağlık eğitimi olmak üzere yönetsel, yapısal düzenlemeler ve kaynakların etkin
kullanımını kapsayan destekleyici çalışmalar ile
sağlığı geliştirme müdahalesi kullanarak sağlıklı
olma koşullarını hazırlayan ve güçlendiren davranış biçimlerini İlimizde sağlamayı ve geliştirmeyi
hedeflemekteyiz.
Sağlığın Geliştirilmesi Şube Müdürlüğü
|
15
SAKARYA
112 HİZMETLERİNE
GENEL BAKIŞ
Kazalardan sonra meydana gelen ölümlerin, % 10’u ilk 5 dakikada, % 50’si ise ilk 30 dakikada gerçekleşmekte olup, süratli ve
bilinçli ilk yardım ile % 15-18’i, acil yardımla ise % 20-25’i önlenmektedir. Bu verilerden anlaşılacağı gibi, ilk yardım ve acil yardımın önemi çok büyüktür. Kazalar ve acil medikal hastalıklarda yapılan, bilinçsiz ve yanlış müdahaleler nedeniyle, binlerce
vatandaşımızın hayatını kaybettiği veya sakat kaldığı haberleri
çoğumuzun hafızalarında yer etmiştir. Hem halkın hemde ilk
yardım bilgi düzeyinin yeterli olduğu ülkelerde bu tip sorunlar
minimum düzeydedir. Özellikle ilk ve acil yardım sistemlerinde
bu ülkelerde çağdaş metotlar uygulanmaktadır.
Ülkemizde ise, halkımızın acilen ortaya çıkan sağlık sorunlarına, çok hızlı müdahale eden, çağdaş yöntemleri uygulayan,
tam donanımlı araçlara ve yetkin bir ekibe sahip olan sistemin
adı 112 Acil Sağlık Hizmetleridir. 112 Acil Sağlık Hizmetleri
sunduğu hizmetlerle, acil hastalanma ve yaralanma hallerinde
bilgisizlik ve ihmalden, uygun olmayan taşıma koşullarından
kaynaklanan ölümlerin önlenmesi ve sakatlıkların azaltılması
hedeflenmekte, hastane öncesi acil sağlık hizmetlerini düzenleyerek, olağanüstü durumlarda da gerekli acil sağlık hizmetlerinin verilmesinde önemli görevler üstlenmektedir. Bu hizmetle, halkımız herhangi bir acil hastalık veya yaralanma halinde
ihtiyaç duyduğunda günün 24 saatinde 112 ücretsiz telefon
numarasını çevirerek ulaşmakta, aciliyetine karar verilen başvurularda belirtilen adrese en yakın,acil yardım istasyonundaki
tam donanımlı bir ambulans ve içerisinde profesyonel bir ekiple olay yerine en kısa sürede ulaşarak, hasta veya yaralıya gerekli acil müdahaleyi yapmakta, ihtiyaç duyduğunda en yakın
uygun hastaneye nakletmektedir.
Sağlık Bakanlığı 2011 verilerine gore ülkemizde 112 istasyonu başına düşen nüfusun 43.698, 112 acil yardım ambulansı
başına düşen nüfusun ise 27.015 olduğu ortaya konmaktadır.
İlimizinde bulunduğu Doğu Marmara bölgesinde 112 istasyonu başına düşen nüfus 46.662 ve 112 acil yardım ambulansı
başına düşen nüfus ise 32.188’dir. Acil yardım istasyonu başına
düşen vaka sayısı Türkiye genelinde 1568 ve Doğu Marmara
Bölgesi’nde 1752’dir. Ülkmiz ve bölgemizdeki bu bulgulardan
yola çıkarak ilimizdeki 112 acil sağlık hizmetlerinin durumuna
değinme gereği hissedilmiştir.
Sakarya İlimizin 2012 yıl sonu nüfusu 888.556’dır. İlimizde bulunan faal acil sağlık istasyonu sayısı 19’dur ve toplam 30 adet
112 acil yardım ambulansı İlimiz envanterindedir. Dolayısıyla
İlimizde istasyon başına düşen nüfus 2013 Mart ayı itibariyle 46.766 ve 112 acil yardım ambulansı başına düşen nüfus
29.618’dir. Özellikle yaz aylarında oluşan vaka yoğunlu sebebiyle Erenler bölgesine ikinci ekip kurulmuş ve çalışmaya başlamıştır. 2013 yılında ise Serdivan bölgesinde ikinci bir ekip kurulmuştur. Ilimizde bir adet paletli ve bir adet obez ambulansı
da özellikli vakalar için hazır bulunmaktadır.
16
|
* Dr. Özcan AYGÜN
** Filiz KOÇ
İlimizde bulunan 112 istasyonlarına 2012 yılının son çeyreğinden başlamak üzere iyileştirmeler yapılmaya başlanmıştır. Bu
kapsamda Merkez 4 ve 5 nolu, Kaynarca, Kocaali ve Ferizli 1
nolu istasyonları içinde bulundukları hastanelerden; Taraklı 1
nolu istasyonu toplum sağlığı merkezinden ayrılarak ayrı binalara taşınmışlardır. Ayrıca, 2012 yılının sonlarına doğru hemen
hemen bütün ekiplerimizin ambulansları yenilenmiştir. Bu
bağlamda, on (10) adet yeni ambulans envanterimize girmiş,
modeli eski olan araçlar hizmetten çekilmiştir. Ayrıca Arifiye
ve Hendek istasyonları üst katlardan birinci kata taşınmışlardır. Sakarya yüzme havuzunun ikinci katında bulunan Merkez
1 nolu istasyonumuzu da birinci kata taşımak için çalışmalar
başlatılmıştır. Bunun yanısıra, Ferizli, Söğütlü ve Akyazı istasyonları sadece 112 acil sağlık istasyonları için hazırlanan ve
tüm olanakları olan yeni binalarına taşınmışlardır. Kısa bir sure
sonra da Sapanca ve Geyve istasyonları da yeni binalarına taşınacaklardır. Bununla birlikte ilimiz Yorgalar Mezarlığı, Pekşenler, Camili, Serdivan, Karasu ve Hendek’te istasyonlarımız için
yeni binaların projeleri hazırlanmıştır.
İstasyonlarımızda yapılan bu fiziki iyileştirmelerin yanında, binaların iç donanımları ve teknolojik yapısında da iyileştirmeler
yapılmıştır. Halihazırda İlimizde bulunan bütün 112 istasyonlarının bilgisayar, yazıcı ve internet erişimleri bulunmaktadır.
Müdahale edilen vakaların bilgileri dijital ortamda kaydedilmekte ve analizleri yapılmaktadır. Ayrıca vakalara müdahalede
kullanılan ilaç ve tıbbi sarf malzemelerin takibi ve saklanması
istasyonlar, komuta kontrol merkezi ve depo biriminin eşgüdümünde yürütülmektedir. Komuta kontrol merkezimizin kullandığı yazılım programının istasyonlara uyarlanmış modülü yapılan hizmet içi eğitimler sonrasında acil sağlık istasyonlarımızda
kullanılmaya başlanacaktır.
Yazımızın başında belirttiğim gibi Acil Sağlık Hizmetleri, konusunda özel eğitim görmüş ekipler tarafından, tıbbî araç ve gereç desteği ile olay yerinde ve hastaneye nakil sırasında verilen
hizmetlerin bütününü kapsamaktadır. İstasyonlarımız ve ambulanslara yapılan bu yatırımların yanında, hasasiyet gösterilmesi gereken görevleri yürüten 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde
çalışan personellerimizin de hastane öncesi sağlık hizmetleri
konusunda iyi bir tıbbi bilgi ve beceriye, teorik tıbbi bilgilerinin
yanı sıra güçlü bir uygulama yeteneğine, hastaların ve yaralıların durumlarını değerlendirebilecek mesleki yeterliliğe, sahip
olması ve bu bilgilerinin hizmet içi eğitimlerle sürekli güncellenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda da İlimizde görev yapan
ve 112 acil sağlık hizmetlerinde hizmet veren personellerimizin temel eğitimleri tamamlanmıştır. Travma resisütasyon eğitimleri 2012 yılının son çeyreğinde başlamıştır ve halen devam
etmektedir. Ayrıca 2013 Nisan ayından itibaren çocuklarda ve
yetişkinlerde ileri yaşam desteği eğitimleri başlayacaktır. Ambulans sürücülerimize de sürüş teknikleri ve ilk yardım eğitim-
leri sürekli olarak verilmektedir.
Acil sağlık hizmetlerinin etkinliğinin ve verimliliğinin mutlaka
değerlendirilmesi gerekmektedir. Sağlık bakanlığının belirlediği hizmet kalite standartları kapsamında ilimizde 2012 yılında başlayan ve birimlerimizde uygulanması açısından büyük
mesafe katettiğimiz kalite standartları yaygınlaştırılmıştır. Kurumumuzda çalışan personellere bu konuda hizmet içi eğitim
verilmiştir. Birim sorumlularıyla düzenli olarak toplantı yapılıp
görüş alış verişinde bulunulmaktadır. Bu toplantı ve değerlendirmeler bağlamında iyileştirmeler yapılmakta ve sorunların
çözümü sağlanmaktadır. Orta vadede kalite hedefimiz, sorunların çözümünden ziyade sorunun ortaya çıkmasının önlenmesi olacaktır. Bu hedef doğrultusunda, istasyonlarımızda yapılan
fiziki altyapı ve teknolojik iyileştirmeler, ambulans filomuzun
yenilenmesi, çalışan personellerimizin eğitimlerinin tamamlanması çalışmalarımız hızla devam etmektedir.
Bütün bu bilgilerden ve İlimizde yapılan çalışmalardan yola çıkacak olursak, en kısa sürede vakalara ulaşmak, sahip olduğumuz teknik donanım ve personel bilgisiyle vakalara müdahale
etmek ve hizmetten en azami sayıda halkımızın yararlanması
temel amaçlarımız olacaktır. Bu amaçlarımız doğrultusunda
verilen hizmetin etkinliği ve verimliliğinin değerlendirilmesine, gerek istasyon binaları, gerekse ambulanslarımızda çağın
gerektirdiği teknoloji ve hizmet kalitesini aramak vazgeçilmezimiz olacaktır. Bu doğrultuda çalışmalarımız durmaksızın devam edecektir.
Ülkemiz ve bölgemizdeki bu bulgulardan yola çıkarak ilimizdeki 112 acil sağlık hizmetlerinin durumuna değinme gereği
hissedilmiştir.
Sakarya ilimizin 2012 yıl sonu nüfusu 888.556’dır. İlimizde bulunan faal acil sağlık istasyonu sayısı 19’dur ve toplam 30 adet
112 acil yardım ambulansı ilimiz envanterindedir. Dolayısıyla
ilimizde istasyon başına düşen nüfus 2013 Mart ayı itibariyle 46.766 ve 112 acil yardım ambulansı başına düşen nüfus
29.618’dir. Özellikle yaz aylarında oluşan vaka yoğunlu sebebiyle Erenler bölgesine ikinci ekip kurulmuş ve çalışmaya başlamıştır. 2013 yılında ise Serdivan bölgesinde ikinci bir ekip kurulmuştur. Ilimizde bir adet paletli ve bir adet obez ambulansı
da özellikli vakalar için hazır bulunmaktadır.
İlimizde bulunan 112 istasyonlarına 2012 yılının son çeyreğinden başlamak üzere iyileştirmeler yapılmaya başlanmıştır. Bu
kapsamda Merkez 4 ve 5 nolu, Kaynarca, Kocaali ve Ferizli 1
nolu istasyonları içinde bulundukları hastanelerden; Taraklı 1
nolu istasyonu toplum sağlığı merkezinden ayrılarak ayrı binalara taşınmışlardır. Ayrıca, 2012 yılının sonlarına doğru hemen
hemen bütün ekiplerimizin ambulansları yenilenmiştir. Bu
bağlamda, on (10) adet yeni ambulans envanterimize girmiş,
modeli eski olan araçlar hizmetten çekilmiştir. Ayrıca Arifiye
ve Hendek istasyonları üst katlardan birinci kata taşınmışlardır. Sakarya yüzme havuzunun ikinci katında bulunan Merkez
1 nolu istasyonumuzu da birinci kata taşımak için çalışmalar
başlatılmıştır. Bunun yanısıra, Ferizli, Söğütlü ve Akyazı istasyonları sadece 112 acil sağlık istasyonları için hazırlanan ve
tüm olanakları olan yeni binalarına taşınmışlardır. Kısa bir sure
sonra da Sapanca ve Geyve istasyonları da yeni binalarına taşınacaklardır. Bununla birlikte ilimiz Yorgalar Mezarlığı, Pekşenler, Camili, Serdivan, Karasu ve Hendek’te istasyonlarımız için
yeni binaların projeleri hazırlanmıştır.
İstasyonlarımızda yapılan bu fiziki iyileştirmelerin yanında, binaların iç donanımları ve teknolojik yapısında da iyileştirmeler
yapılmıştır. Halihazırda ilimizde bulunan bütün 112 istasyonlarının bilgisayar, yazıcı ve internet erişimleri bulunmaktadır. Müdahale edilen vakaların bilgileri dijital ortamda kaydedilmekte
ve analizleri yapılmaktadır.
Ayrıca vakalara müdahalede kullanılan ilaç ve tıbbi sarf malzemelerin takibi ve saklanması istasyonlar, komuta kontrol
merkezi ve depo biriminin eşgüdümünde yürütülmektedir.
Komuta kontrol merkezimizin kullandığı yazılım programının
istasyonlara uyarlanmış modülü yapılan hizmet içi eğitimler
sonrasında acil sağlık istasyonlarımızda kullanılmaya başlanacaktır.
Yazımızın başında belirttiğimiz gibi Acil sağlık hizmetleri, konusunda özel eğitim görmüş ekipler tarafından, tıbbî araç ve
gereç desteği ile olay yerinde ve hastaneye nakil sırasında
verilen hizmetlerin bütününü kapsamaktadır. İstasyonlarımız
ve ambulanslara yapılan bu yatırımların yanında, hasasiyet
gösterilmesi gereken görevleri yürüten 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde çalışan personellerimizin de hastane öncesi sağlık
hizmetleri konusunda iyi bir tıbbi bilgi ve beceriye, teorik tıbbi
bilgilerinin yanı sıra güçlü bir uygulama yeteneğine, hastaların
ve yaralıların durumlarını değerlendirebilecek mesleki yeterliliğe, sahip olması ve bu bilgilerinin hizmet içi eğitimlerle sürekli
güncellenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda da ilimizde görev
yapan ve 112 acil sağlık hizmetlerinde hizmet veren personellerimizin temel eğitimleri tamamlanmıştır. Travma resisütasyon eğitimleri 2012 yılının son çeyreğinde başlamıştır ve halen
devam etmektedir.
Ayrıca 2013 Nisan ayından itibaren çocuklarda ve yetişkinlerde
ileri yaşam desteği eğitimleri başlayacaktır. Ambulans sürücülerimize de sürüş teknikleri ve ilk yardım eğitimleri sürekli olarak verilmektedir.
Acil sağlık hizmetlerinin etkinliğinin ve verimliliğinin mutlaka
değerlendirilmesi gerekmektedir. Sağlık Bakanlığının belirlediği hizmet kalite standartları kapsamında İlimizde 2012 yılında başlayan ve birimlerimizde uygulanması açısından büyük
mesafe katettiğimiz kalite standartları yaygınlaştırılmıştır. Kurumumuzda çalışan personellere bu konuda hizmet içi eğitim
verilmiştir. Birim sorumlularıyla düzenli olarak toplantı yapılıp
görüş alış verişinde bulunulmaktadır. Bu toplantı ve değerlendirmeler bağlamında iyileştirmeler yapılmakta ve sorunların
çözümü sağlanmaktadır. Orta vadede kalite hedefimiz, sorunların çözümünden ziyade sorunun ortaya çıkmasının önlenmesi olacaktır. Bu hedef doğrultusunda, istasyonlarımızda yapılan
fiziki altyapı ve teknolojik iyileştirmeler, ambulans filomuzun
yenilenmesi, çalışan personellerimizin eğitimlerinin tamamlanması çalışmalarımız hızla devam etmektedir.
Bütün bu bilgilerden ve İlimizde yapılan çalışmalardan yola çıkacak olursak, en kısa sürede vakalara ulaşmak, sahip olduğumuz teknik donanım ve personel bilgisiyle vakalara müdahale
etmek ve hizmetten en azami sayıda halkımızın yararlanması
temel amaçlarımız olacaktır. Bu amaçlarımız doğrultusunda
verilen hizmetin etkinliği ve verimliliğinin değerlendirilmesine, gerek istasyon binaları, gerekse ambulanslarımızda çağın
gerektirdiği teknoloji ve hizmet kalitesini aramak vazgeçilmezimiz olacaktır. Bu doğrultuda çalışmalarımız durmaksızın devam edecektir.
|
17
YÖNETİM HİZMETLERİ
ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Bakanlığın insan gücü planlaması ile insan kaynakları sisteminin geliştirilmesi ve performans ölçütlerinin oluşturulması
konusunda çalışmalar yapmak ve tekliflerde bulunmak. Bakanlık ve Müdürlük personelinin atama, nakil, terfi, emeklilik
ve benzeri özlük işlemlerini yürütmek, personelin, disiplin
ile ilgili bütün işlemlerini yürütmek, sicil kayıtlarını tutmak,
personel ile ilgili verilerin sürekli güncellenerek ilgili birimlere ve Bakanlığa bildirilmesini sağlamak, görev alanına giren
konularda gereken denetlemeleri yapmak görev tanımı içerisinde yer almaktadır.
Sağlık Kuruluşlarımız;
1 Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 7 Devlet Hastanesi, 1 Semt
Polikliniği, 1 Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, 4 Entegre İlçe Hastanesi, 20 Adet 112 Acil Yardım İstasyonu, 29 Adet 112 Acil
Yardım Ambulansı ile hizmetler sürdürülmektedir.
2012 Yılında Hizmete Açılan Sağlık Kuruluşlarımız
400 yataklı Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Kocaali İlçe Hastanesi Ek Binası
18
|
Budaklar Aile Sağlığı Merkezi
İnşaatı Devam Eden Sağlık Kuruluşları
75 Yataklı Karasu Devlet Hastanesi yeni hizmet binası;
Fiziki yapısı %70-80 tamamlanmış olup, 2013 Mart-Nisan aylarında hizmete açılması planlanmaktadır.
100 yataklı Hendek Devlet Hastanesi yeni hizmet binası;
TOKİ tarafından ihalesi yapılmış olup, yer teslimi yapılmış ve
sözleşme imzalanmıştır, inşaat yapım aşamasındadır.
20 yataklı Sapanca İlçe Hastanesi yeni hizmet binası;
Yetkili firma ile sözleşme imzalanmıştır. Yapım aşamasındadır.
İhale Aşamasında Olan 40 yataklı Geyve Devlet Hastanesi
|
19
Proje Aşamasındaki Yatırımlar
Toyotasa Acil Yardım Hastanesi yeni blok
(75 yataklı)
Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi (200 yataklı)
2012 yılında yapılan; Sakarya Eğitim Araştırma Hastanesi ameliyat mikroskobu video görüntüleme sistemi ihalesi, Diş protezi
hizmet alım ihalesi, Güvenlik hizmeti alım ihalesi, Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi için PACS sistemi donanımı
alım ihalesi sonuçlandırılan çalışmalar arasındadır.
Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi (50 ünit)
İlimiz Kamu Özel Sağlık Kuruluşları Personel Dağılımı
KAMU ÇALIŞANI
ÖZEL HASTANELER
ÖZEL TIP/DAL
MERKEZLERİ /
POLİKLİNİKLER ve
SERBEST ÇALIŞAN
GENEL TOPLAM
20
|
2009
2010
2011
2012
Uzman Hekim
281
319
331
399
Pr. Hekim Sayısı
376
371
422
404
Hemşire
822
826
967
1005
Ebe
506
502
570
595
Uzman Hekim
120
121
120
120
Pr. Hekim Sayısı
12
15
17
20
Hemşire
109
58
81
102
Ebe
60
54
41
18
Uzman Hekim
39
40
50
50
Pr. Hekim Sayısı
14
16
5
16
Hemşire
11
6
10
9
Ebe
7
9
6
3
Uzman Hekim
440
480
501
569
Pr. Hekim Sayısı
402
402
444
440
Hemşire
942
890
1058
1116
Ebe
573
565
617
616
KAMU ZARARI
KAVRAMI
Ali BAŞARAN
Yönetim Hizmetleri Şube Müdürü
5018 sayılı Kanun’un 71. maddesinin ilk halinde kamu zararı;
mevzuata aykırı karar, işlem, eylem veya ihmal sonucunda
kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır şeklinde tanımlanmıştı.
Kamu zararının oluşmasında kasıt ve kusura ilişkin açık bir
hükmün bulunmaması nedeniyle genel hükümlere paralel
olarak kusur esaslı bir sorumluluk tanımının getirilmesi ve
kamu görevlisi olmayan üçüncü kişiler tarafından neden
olunan kamu zararının da tespit ve tahsili için, idari birimler
tarafından yapılacak işlemlerin açıklığa kavuşturulması amacıyla 5628 sayılı Kanun’la kamu zararı tanımında değişikliğe
gidilmiştir. Söz konusu düzenlemeyle kamu zararı; kamu
görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan
mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu
kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması
şeklinde değiştirilmiştir.
Bu çerçevede kamu zararının varlığından veya mali sorumluluktan bahsedilebilmesi için her somut olayda;
*Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin bulunması;
*Mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem sonucunda kamu
kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması,
*Kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması durumu ile mevzuata aykırı karar,işlem veya eylem arasında bir illiyet bağının olması şartları birlikte aranacaktır.
Kanun’un ilk şekline göre mevzuata aykırı karar, işlem, eylem
veya ihmal sonucunda bir zararın oluşması mali sorumluluktan bahsedilebilmek için yeterli görülmekteydi. Söz konusu
değişiklikle birlikte artık kamu zararından bahsedebilmek
için kamu görevlisinin kasıt, kusur veya ihmali aranacak; kasıt, kusur veya ihmal yok ise kamu zararından bahsedilemeyecektir.
1.2. Unsurları
1.2.1. Kamu Görevlisi
5018 sayılı Kanun ile mali literatürümüze giren üst yönetici, harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve muhasebe
yetkilisi gibi görevlilere mali sorumluluk yüklenebilmekte,
bu görevlilerin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan
mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemler sonucunda kamu
zararı doğabilmektedir. Dolayısıyla, bir kamu zararından bahsedilebilmesi için, kamu zararına kamu görevlisinin neden
olması gerekmektedir. Ne var ki 5018 sayılı Kanun’da kamu
görevlisinin tanımı yapılmamıştır.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda kamu görevlisi,kamusal
faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da
herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan
kişi olarak tanımlanmıştır. Bu tanımlama, 657 sayılı Devlet
Memurları Kanun’un 4. maddesinde sayılan istihdam şekille-
rinden daha kapsayıcıdır.
Zira kamusal faaliyetin yürütülmesine giriş yönünden sınırlama olmadığı gibi süre yönünden de sınırlama yoktur. Asıl
olan yürütülen faaliyetin kamusal faaliyet olmasıdır. Dolayısıyla 5018 sayılı Kanun’daki kamu görevlisi kavramını 5237
sayılı Kanun’daki tanım çerçevesinde değerlendirmek daha
doğru olacaktır. Zira 657 sayılı Kanun kapsamında olmamasına rağmen, 5018 sayılı Kanun çerçevesinde kendilerine mali
sorumluluk yüklenen, belediye meclis üyeleri vb. kişiler bulunmaktadır. Bunun içindir ki, kamu görevlisi kavramı her ne
suretle olursa olsun kamu hizmeti gören kişiler olarak düşünülmelidir.
1.2.2. İlgili Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelikte, kamu zararının oluşmasına
sebep olan kamu görevlisi sorumlu olarak tanımlanmıştır.
Bunun yanında kendisine yersiz veya fazla ödeme yapılan
gerçek ve/veya tüzel kişi ya da kişileri ifade eden ‘ilgili’ tanımı
da ayrıca getirilerek, bu kişiler de kamu zararının tahsilinde
muhatap kabul edilmiştir. Böylece, kamu zararının arka planına gidilerek, kamu zararı fazla ve yersiz ödemeden kaynaklanıyorsa, bu fazla ve yersiz ödemenin yapıldığı üçüncü kişiler
de sorumluluğa ortak edilmektedir. Yönetmeliğin sorumluluğu düzenleyen 5. maddesinde, tespit edilen kamu zararının
geri ödenmesi sürecine, kamu görevlileri ile birlikte ilgililerin
de dahil edileceği hükmüne paralel olarak, kamu zararından
doğan alacağın sorumlulara ve ilgililere tebliğ edileceği, güvence sağlanması amacıyla sorumluların ve ilgililerin mal,
hak ve alacakları üzerine ihtiyatî haciz konulabileceği, tahsilatın sorumlular ve/veya ilgililerden zararın oluştuğu tarihten
itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte
yapılacağı sorumlular ve /veya ilgililer tarafından yapılabileceği ve taksitlendirme talebinin sorumlular ve /veya ilgililer
tarafından yapılabileceği gibi düzenlemeler, kamu zararından doğan alacakların tahsilinde ilgililere de kamu görevlileri kadar borç yüklemektedir.
1.2.3. Kasıt, Kusur veya İhmal
5018 sayılı Kanun, mali sorumluluk açısından kusursuz sorumluluğu reddederek kamu zararının varlığı için kasıt, kusur
veya ihmalin varlığını şart koşmaktadır. Kasıt, kusur ve ihmalin olmaması hallerinde ise, kamu zararı oluşmayacağından
kamu zararının sonuçlarını düzenleyen hukuki sonuçlar da
kamu görevlilerine uygulanamayacaktır.
Ne var ki kamu zararı tanımında yer alan kasıt, kusur ve ihmal
kavramları 5018 sayılı Kanun’da tanımlanmamıştır.Kusur, bir
kimsenin hukuk düzeni tarafından tasvip edilmeyen ve uygun bulunmayan davranış biçimi olup , kasıt ve ihmal kusurun derecelerini oluşturmaktadır. Kasıt, mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin zararlı sonuçlarını bilerek ve isteyerek
|
21
hareket edilmesi halidir. 5018 sayılı Kanun’un getirmiş olduğu kusur sorumluluğu prensibi gereği, kasten kamu zararına
neden olan kamu görevlilerinin mali sorumluluğa muhatap
olmaları konusunda herhangi bir tereddüt yoktur.
Uygulamada daha çok tartışılan husus, kamu görevlilerinin
ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya
eylemleri sonucunda kamu zararına sebebiyet vermeleri
durumunda sorumluluğun nasıl tespit edilmesi gerektiği
konusundadır. İhmal, kamu görevlilerinin sorumlu oldukları
işlere gerekli özeni göstermemeleri veya işleri savsaklamaları
olarak tanımlanabilir. İhmalde, zarara yol açan sonucu bilme
veya isteme unsurları yoktur. Burada kamu görevlisinin kusurlu sayılmasının ve dolayısıyla mali sorumluluğa muhatap
olmasının sebebi, bu sonucun doğmaması için dikkatsiz,
tedbirsiz, özensiz davranması, mesleğinin gerektirdiği özeni
ortaya koymamasıdır.
Burada açıklığa kavuşturulması gereken hususlardan biri de,
mevzuatın bilinmemesi veya yanlış yorumlanmasının nasıl
değerlendirilmesi gerektiği hususudur.
Kamu görevlilerinin yaptıkları işlerle ilgili mevzuatı bilmeleri
görevlerinin gereğidir.
Görev icabı bilinmesi gereken mevzuatın bilinmemesi nedeniyle ortaya çıkan kamu zararı için, en iyimser düşünceyle
5018 sayılı Kanun’un 71. maddesinde yer alan ‘ihmal’ suretiyle kamu zarına sebebiyet verildiği söylenebilir ki bu durum
mali sorumluluk gereğidir.
Nitekim Anayasanın 129 uncu maddesi de memurların ve diğer kamu görevlilerinin Anayasa ve kanunlara sadık kalarak
faaliyette bulunmalarını emretmektedir. Bütün bu sebeplerdendir ki, mevzuata aykırı yapılan iş ve eylemler sonucunda
meydana gelen zararlar kamu zararını oluşturur ve görevlilerin sorumluluğunu gerektirir.
Bu noktada gözden kaçırılmaması gereken husus, 5018 sayılı Kanun’un objektif kusur sorumluluğu prensibini getirmiş
olması ile birlikte kişinin mali sorumluluğa muhatap kılınabilmesi için mevzuata aykırılığın tek başına hiçbir zaman
yeter şart olmadığı mutlaka ihmalin varlığı tespit edilmesi
gerektiğidir.Değinilmesi gereken bir başka husus da, konusu
suç teşkil eden bir eylemle kamu zararına sebebiyet verilmesi durumudur. Bu husus 5018 sayılı Kanun’un 71. maddesin
dördüncü fıkrasında düzenlenmiştir. Söz konusu eylemler
nitelikleri icabı kasıtla işlenebilen eylemlerdir. Burada mali
sorumluluk tek başına yeterli olmayıp, bir takım ek yaptırımlar gündeme gelmektedir. Buna göre alınmamış para,
mal ve değerleri alınmış; sağlanmamış hizmetleri sağlanmış;
yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş
gibi gösteren gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu
kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar
ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış
veya onaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu veya
diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri uygulanacaktır.
Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına
kadar para cezası verilir.
1.2.4. Mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem
Mali sorumluluğun bir başka şartı da mevzuata aykırı karar,
22
|
işlem veya eylemin tespit edilmiş olmasıdır. Mevzuata aykırılık 5018 sayılı Kanun’un 71 inci maddesinin 5436 sayılı
Kanun’la değişik 3 üncü fıkrası gereği kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucuna göre
tespit edilecektir.
1.2.5. Zarar
Zarar kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden
olunmasıdır.
5018 sayılı Kanun’da kamu zararının belirlenmesinde esas
alınacak hususlar 6 bent halinde sayılmışken, 19.10.2006
tarihinde yayımlanan, ancak 01.01.2006 tarihinden itibaren
yürürlüğe giren Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelikte,
5018 sayılı Kanun’daki kamu zararına esas olacak hususlar
genişletilerek şu şekilde sıralanmıştır:
A- Kamu kaynakları 5018 sayılı Kanunun ‘Tanımlar’ başlıklı 3
üncü maddesinde belirtildiği üzere, borçlanma suretiyle elde
edilen imkanlar dahil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü
değerlerdir.
B- 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi;“…..Kamu zararının
belirlenmesinde;
a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla
alınması veya yaptırılması,
e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin
mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
f ) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.)
g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması, Esas
alınır. …..”şeklindedir.
C- 5018 sayılı Kanunun 5436 sayılı Kanunla değişmeden
önceki halinde, kamu kaynakları ile yükümlülüklerinin yönetilmesinde, değerlendirilmesinde, korunmasında veya
kullanılmasında gerekli önlemlerin alınmaması veya özenin
gösterilmemesi suretiyle öz kaynağın azalmasına sebebiyet
verilmesi de kamu zararlarının
belirlenmesinde esas alınacak unsurlardandı. Söz konusu
bent somut unsurlar içermediği gerekçesiyle 5436 sayılı Kanunla madde metninden çıkarılmıştır.
* Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirtilen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay,
sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla
ödeme yapılması,
* İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme yapılması,
* Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede
bulunulması,
* İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya
kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş yaptırılması,
mal veya hizmet alınması,
* Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuata
uygun bir şekilde yapılmaması,
* Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması,
* İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin
mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
* Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir
şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz,
tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,
* Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması.Görüleceği üzere kamu zararının belirlenmesinde esas alınan unsurların Yönetmelikle ayrıntılandırıldığını söylenebilir.
3. SONUÇ: Yukarda açıklanmaya çalışıldığı üzere, 1050 sayılı
Muhasebe-i Umumiye Kanunu’nun öngördüğü kusursuz sorumluluk prensibi 5018 sayılı Kanun’la yerini kusurlu sorumluluğa bırakmıştır. Kusurlu sorumluk prensibi gereği, kişinin
eylem ve fiillerinden sorumlu tutulabilmesi için kasıt, kusur
veya en azından ihmalinin varlığı gerekmektedir. Dolayısıyla
bir kamu zararından bahsedebilmemiz için her somut olayda
kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin tespit edilmesi ve bu işlem veya eylemle zarar arasındaki illiyet bağının
kurulması gerekmektedir.
(http://www.sayder.org.tr/e-dergi-5018-sayili-kmyk-kanununa-gore-kamu-zarari-1-22.pdf Salim DEMİREL - Cengiz KELEŞ Sayıştay Denetçileri)
Gölkent
|
23
ÇATLAK KOVA
Bir zamanlar efendisinin evine her gün nehirden su taşıyan
bir köle vardı. Köle boynunda taşıdığı bir sopanın iki ucuna
birer kova asar, bu kovaları nehirden aldığı su ile doldurur ve
eve getirirdi. Ancak kovalardan birisi birkaç yerinden delinmiş eski bir kovaydı. Dolayısıyla, nehirde ağzına kadar doldurulan suyun ancak yarısını tutabilirdi eve kadar. Diğeri ise
yep yeni ve sağlam bir kovaydı. Suyu hiç sızdırmadan taşırdı.
Tam iki yıl bu böylece
devam etti. Sucu köle
nehirde iki tam kova
dolduruyor, efendisinin evine geldiğinde
ise geriye sadece bir
buçuk kova su kalıyordu. Deliksiz kova
bu başarısıyla gurur
duyuyor ve “Ben işimi
tam görüyorum” diyerek böbürleniyordu.
Zavallı delik kova kusurundan dolayı utanıyor ve kendisinden
beklenenin sadece
yarısını yapabildiği
için hep üzülüyordu.
İki yıl boyunca deliğinden su sızdırmayı içine sindiremediği
için, bir gün dile gelip nehir kenarında sucuya şöyle dedi: -Ey
sucu insan! Kendimden utanıyorum ve senden özür dilemek
istiyorum. -Niye ki? diye sordu sucu. -Neden utanıyorsun? -İki
yıl boyunca, yan tarafımdaki çatlaklar yüzünden sular akıp
24
|
gitti ve yükümün sadece yarısını efendinin evine götürebildim. Benim kusurum nedeniyle sen de gayretlerinin karşılığını tam alamıyorsun. Sucu eski delik kovaya acıdı ve şefkatli bir
sesle şöyle dedi: -Efendinin evine dönerken, yol kenarındaki
çiçeklere bir dikkat et istersen. Gerçekten de, tepeye çıkarken, delik kova yol kenarındaki enfes yaban çiçeklerini gördü
ve bu onu birazcık neşelendirdi. Ama yolun sonunda yine
kederlendi,
çünkü
yükünün yarısını yine
çatlaklardan akıtmıştı.
Bu başarısızlığından
ötürü sucudan yine
özür diledi.
Sucu kovaya şöyle
dedi:
-Yolun sadece senin
tarafında çiçekler açtığını, diğer tarafında
hiç çiçek olmadığını
farketmedin mi? Bu
neden böyle biliyor
musun? Ben senin
delik olduğunu baştan beri biliyordum
ve bundan faydalanmak istedim. Senin tarafındaki yol kenarına çiçek tohumları
ektim. Ve her gün dereden dönerken onları sen suladın. İki
yıl boyunca bu güzel çiçeklerle efendimin masasını süsleyebildiysem, bu senin sayende oldu. Senin sayende, efendimin
odası böylesine güzelleşti..
GRİPTEN KORUNMAK
İÇİN NELER YEMELİYİZ
Uzm. Dyt. Yasemin TUNCER
Sakarya Halk Sağlığı Müdürlüğü Diyetisyeni
Kış aylarının en belirgin hastalıklarından grip ve nezleden korunabilmenin en güvenli yollarından biri “sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme” ile mümkün olabilmektedir. Grip ve nezleden korunmak için
sağlıklı beslenme önerileri;
Günde 3 ana ve 3 ara öğün olacak şekilde tüm besin öğelerinden
(karbonhidratlar, proteinler, yağlar ve vitaminler) yeterli miktarda
tüketilmeye çalışılmalıdır.
Vücudumuzda savunma ve bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi
olan A, C ve E vitaminlerini içeren besinler daha sık tüketilmeye çalışılmalıdır. Dokuların büyüme ve farklılaşması görevinde de bulunan
A vitamini balık, ıspanak, süt ve türevleri, havuç, kayısı, domates ve
diğer tüm yeşil yapraklı sebzelerde bulunmaktadır. Savunma sistemimizin diğer önemli vitamini C vitamini ( askorbik asit) dir. Aynı
zamanda demir emilimini arttıran vitamindir. C vitamini kaynaklarının başında kuşburnu, kırmızı ve yeşilbiber, yeşil yapraklı sebzeler,
turunçgiller, domates, patates ve çilek gelmektedir. Kuşburnu çayı
hemen hazırlandıktan sonra tüketilmeli ki vitamin kaybı en aza indirilmelidir. Hamilelik ve emziklilik döneminde bitki çaylarının tüketimi doktor ve diyetisyeninin kontrolü altında olmalıdır. Bağışıklık
sisteminde diğer güçlendirici etki olan E vitamini besinlerde; yeşil
yapraklı sebzeler, fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar ve kuru-
baklagillerde yeteri miktarda bulunmaktadırlar.
Tüm saydığımız A,C ve E vitaminlerini özellikle selenyum ve çinko
mineralleri ile birlikte aldığımızda vitaminler vücudumuzda görevlerini daha etkili yapmaktadırlar. Bu yüzden yazılı vitamin kaynaklarını selenyum ve çinko minerali içeren besinlerle tükettiğimizde
vücudumuzda bağışıklık sistemimizi güçlendirmiş oluruz. Besinlerde bulunan selenyum kaynakları balık, sarımsak, mantarda ve ette
bulunmaktadır.
Öğünde BALIK + BOL YEŞİL SALATA ( LİMONLU ) tükettiğinizde A
vitamini ve selenyumu birlikte almış vücutta emilimini yükseltmiş
olursunuz.
Öğünde KURUBAKLAGİL + PİLAV ( ÖZELLİKLE BULGUR) + YOĞURT,
AYRAN VEYA CACIK tükettiğinizde E vitaminini demir ile birlikte almış olursunuz.
Çinkodan zengin besinler ise et, deniz ürünleri, süt ve türevleri,
yumurta gelmektedir. Yumurta hem E vitamini hem de çinko gereksinimi açısından zengin besindir. Kalp damar rahatsızlığı dışında
olanlar haftada 2-3 kez yumurta tüketmelidirler.
Aynı zamanda her gün en az 2-2.5 litre su içilmeye çalışılarak vücut
dengesi korunmaya çalışılmalıdır.
Kent
| Park
25
KAMU SAĞLIK HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Bu alanlarla birlikte diğer yardım ve destek konularında Tıbbi Sosyal
Hizmet Birimlerinde 2012 yılı toplam 1309 (bin üç yüz dokuz)hastaya hizmet verilmiştir.
İlimiz kamuya bağlı sağlık kuruluşlarında görev yapan 3 (üç) doktor,1 (bir) hemşire,5 (beş)laboratuar teknisyeni olmak üzere toplam
9 (dokuz)sağlık çalışanı kan ve kan ürünleri bankacılığı sertifikasına;23 (yirmi üç)doktor diyaliz hekimliği sertifikasına,14 (on dört)
hemşire diyaliz hemşireliği sertifikasına; 37 (otuz yedi) hemşire ise
yoğun bakım hemşireliği sertifikasına sahiptir.
2012 yılında Evde Sağlık Hizmetleri Biriminde 5652 (beş bin altı yüz
elli iki) hastaya sağlık hizmeti sunulmuştur.
İlimiz Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde bulunan Yataklı Tedavi Hizmetler Şube Müdürlüğü, Bakanlığımızın yeni teşkilat yapılanmasından sonra 2012 Mayıs ayından itibaren Kamu Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü olarak değişmiştir. Şubemiz 1(bir) Müdür
Yardımcısı, 1 bir) Şube Müdürü ve 3 (üç) çalışanı ile hizmet vermektedir.
Kamuya ait yataklı olarak hizmet veren her türlü teşhis, tedavi ve
rehabilite edici sağlık hizmetlerini İl düzeyinde Bakanlık politika ve
standartlarına uygun olarak denetlemek ve takip etmek, Kamuya ait
sağlık kurum ve kuruluşlarına izin vermek ve ruhsatlandırmak, bu
izin ve ruhsatları gerektiğinde süreli veya süresiz iptal etmek, organ
ve doku nakli, kan ve kan ürünleri, diyaliz, üremeye yardımcı tedavi,
evde sağlık hizmetleri, yanık, yoğun bakım gibi özellikli planlama
gerektiren sağlık hizmetlerini İl düzeyinde denetlemek ve bu hizmetleri sunan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, hasta hakları ile hasta ve çalışan güvenliğine yönelik planlama
yapmak ve gereken tedbirleri almak, sağlık kurum ve kuruluşlarının
mevzuata, Bakanlık politika ve düzenlemelerine uyumunu denetlemek, gerekli yaptırımları uygulamak başlıca görevleri arasındadır.
Müdürlüğümüze bağlı Sosyal Hizmet Birimlerinde 2012 yılı içerisinde 405 (dört yüz beş) hasta ve 136 (yüz otuz altı)hasta ailesi ile
psikososyal çalışma yapılmıştır;20(yirmi)hasta kurum bakımına ,2
(iki) hasta ise geçici barınma merkezlerine yerleştirilmiştir.126 (yüz
yirmi altı) hastaya ayni ve nakdi yardım sağlanmış,100 (yüz)hastanın
tedavi giderleri için kaynak bulunmuş ve yönlendirme yapılmıştır.
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ
lerinin standartlarını Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yoğun bakım ünitelerinin standartları genelgesi
ile belirlenmiştir.
Hastanelere ve seviyelendirmeye göre erişkin YBÜ’nün yatak sayıları ve yenidoğan YBÜ’nün kuvöz sayıları Tablo-3’te gösterilmiştir.
Yoğun bakım veya kritik bakım üniteleri kritik (YBÜ) hastalara hizmet vermek üzere düzenlenen özel ünitelerdir. Yerleşim biçimi,
insan gücü, profesyonel kapasite ve teknik donanım açısından son
derece özellikli multidisipliner ünitelerdir. İleri teknolojiye sahip cihazlarla donatılmış olup kritik hasta bakım üzerine eğitilmiş hekim
ve hemşire tarafından işletilirler. Sakarya İlinde yoğun bakım ünite-
Tablo-3 (2012 sonu TSİM verileri)
HASTANELER
1. BASAMAK ERİŞKİN YBÜ
YENİDOĞAN YBÜ
S.B.S.U. EĞİTİM ARAŞTIRMA HAST.
8
16
-
17
YENİKENT DEVLET HASTANESİ
8
20
-
-
KADIN DOĞUM VE ÇOCUK HASTANESİ
-
6
-
16
TOYOTASA ACİL YARDIM HASTANESİ
3
-
-
-
KARASU DEVLET HASTANESİ
2
-
-
-
AKYAZI DEVLET HASTANESİ
4
-
-
-
DİYALİZ HİZMETLERİ
Yirmi yıl öncesine kadar Ülkemizde diyaliz hastaları tedavi olacakları
merkez bulamayıp hatta diyalize ulaşabilmek için oturdukları evleri,
semtleri ve hatta şehirleri bile değiştiriyorlardı. Bununla birlikte kullanılan malzeme, makine ve yetişmiş sağlık personeli özellikle hekim ve hemşire yeterli sayıda değildi. Günümüzde ise teknoloji ile
birlikte yeni ve daha modern makineler ve gerekli sarf malzemeleri
ihtiyacı karşılayacak düzeydedir.
İlimizde Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerin diyaliz merkezleri
aşağıdaki belirtilmiştir.
2012 Yıl Sonu Verileri
HASTANE ADI
TOPLAM
26
|
DİYALİZ HASTA SAYISI
DİYALİZ CİHAZ SAYISI
44
65
37
29
11
24
210
31
27
12
8
5
5
88
ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ
Organ nakli merkezleri yönetmeliğine göre;
Madde 14- Sistemin amacı organ nakillerinde kullanılacak kadavra organ kaynağına işlevlik kazandırmak, kadavradan organ nakli
sayısını arttırmak, bilimsel kurallara ve tıbbi etik anlayışına uygun
organ paylaşımını sağlamaktır.
Madde 19- Sistem içinde değişik birimler arasındaki koordinasyonu organ kaynağı merkezlerinde görev yapacak olan organ nakli
koordinatörleri sağlar. İlgili mevzuata göre Sakarya İli İstanbul bölge koordinasyon merkezine bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
“3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası” kapsamında Serdivan AVM de
stant açtık. Stantta organ bağışı konusunda bilgilendirme çalışmalarının yanı sıra organ bağışında bulunan vatandaşların organ bağış
kartları verildi. Sakarya Valisi Sayın Mustafa BÜYÜK’ün açılışına katıldığı ve organlarını bağışladığı organizasyonda konuyla ilgili afiş
broşür dağıtıldı ve bilgilendirme çalışması yapıldı.
|
27
RADYOLOJİ HİZMETLERİ
Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerimizde radyolojik tetkikler vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını giderilmesine yönelik
olarak hizmet vermektedir. Alttaki tabloda İlimizde faaliyet
gösteren Bakanlığımıza bağlı kamu hastanelerinde bulunan
radyolojik cihazların sayısı belirtilmiştir.
2012 Yıl Sonu TSİM Verileri
CİHAZ ADI
ADET
MR
2
CT-BT
4
USG
30
MAMOGRAFİ
1
KEMİK DANSİTOMETRE
1
EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ
Sağlıkta dönüşüm programı ile birlikte kamu hastanelerinde
evde sağlık birimleri kurulmuştur. 2010 yılında Sağlık Bakanlığınca sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve
Esasları Hakkındaki Yönerge yayımlanarak evde sağlık birimlerine geçiş yapılmıştır.
Evde sağlık hizmetleri ile birlikte olması gereken asgari araç
gereç tıbbi cihaz ve ilaç standardıyla birlikte hastalara ulaşım
için, ulaşım araçlarının tahsisi ve taşıtların özellikleri belirlenmiş olup personel görevlendirilmesi ve asgari personel standardı sorumlu tabip ile personelin görev yetki ve sorumlulukları belirtilmiştir. Evde sağlık hizmetleri biriminin çalışması,
hizmetin kapsamı, konsültasyon başvurular ve başvuruların
değerlendirilmesi kabul ve sevk esasları ayrıntılı bir biçimde
ifade edilmiştir. Çalışma düzeni ve iş planları, randevu sistemi
ve kayıtların tutulmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.
İlimizdeki Kamu Hastanelerine bağlı evde sağlık hizmetleri
birimlerinin 2012 yılında hizmet verilen hasta sayıları aşağıda verilmiştir.
2012 Yıl Sonu Verileri
HASTANE ADI
GEYVE DEVLET HASTANESİ
TOPLAM
28
|
HASTA SAYISI
1321
1154
668
374
527
1195
261
5652
KAN VE KAN ÜRÜNLERİ
TRANSFÜZYON MERKEZLERİ
İlimizde bulunan kamu hastanelerimizde 8 Adet Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyon Merkezi mevcuttur.
TIBBİ SOSYAL HİZMET BİRİMİ
Sağlık Bakanlığı, Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında
günümüzün değişen ve gelişen koşullarına uygun olarak
“Hasta Odaklı Sağlık Hizmeti” yaklaşımını benimsemiştir. Bu
kapsamda Tıbbi Sosyal Hizmet Birimleri kurulmuştur.
Tıbbi Sosyal Hizmet Birimleri; ayakta ya da yatarak tedavi gören hastaların tıbbi tedaviden etkili bir şekilde yararlanması,
sosyal sağlığının korunması ve geliştirilmesi, tedavi sürecinde hastanın ailesi ve çevresi ile ilişkilerinin düzenlenmesi,
tedavi sürecini etkileyen psiko-sosyal ve sosyo-ekonomik
sorunların zamanında çözümlenerek sosyal işlevselliğini yeniden kazanması amacıyla yürütülen sosyal hizmet uygulamasını yürüten bir birimdir.
Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın
Doğum ve Çocuk Hastanesi ve Yenikent Devlet Hastanesi’nde kurulu olan Tıbbi Sosyal Hizmet Birimine başvuru yapan
kimsesiz bakıma muhtaç hasta sayısı 2011 yılında toplam
başvuru yapan kişi sayısı 447 iken 2012 yılı sonu itibari ile
1215 kişidir.
Hangi Durumlarda Sosyal Hizmet Birimine Başvurulabilir?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kimsesiz, terk ve bakıma muhtaç hastalar
Engelli Hastalar
Sağlık Güvencesiz Hastalar
Yoksul Hastalar
Aile İçi Şiddet Mağduru Hastalar
İhmal ve istismara uğramış çocuk hastalar
Mülteci ve sığınmacı hastalar
İnsan ticareti mağduru hastalar
Yaşlı, dul ve yetim hastalar
Kronik hastalar
Ruh sağlığı bozulmuş hastalar
Alkol ve madde bağımlısı hastalar
Yabancı uyruklu olup tedaviden yararlanamayan hastalar
İl dışından gelen hastalar
Hastalığa ve tedavi sürecine uyumda zorlanan hastalar
|
29
ORGAN
NAKLİ
Dr. Zeynep Gökçen BATTAL
Kamu Sağlık Hizmetleri Müdürü
Sakarya Organ ve Doku Nakli Koordinatörü
Organ naklinin ve transplantasyonun öneminin daha iyi anlaşılabilmesi için yazıma konunun biraz teknik kısmından, işin alfabesinden bahsederek başlayacağım.
Önce organ nakli ile ilgili tanımlara bir göz atarak başlayalım:
Kelime anlamı olarak trans: taşımak, plant: ekmek anlamında
iken bir araya gelerek oluşturdukları transplantasyon kelimesi
taşıyarak ekmek anlamına gelmektedir. Tıbbi terim olarak ise bir
vericiden alınan greftin, başka bir kişiye yerleştirilmesi demektir.
Bu aşamada greft terimi karşımıza çıkmaktadır ki transplantasyon amacı ile alınan her türlü doku organ ve dokuya greft adı
verilmektedir.
Transplantasyonun çeşitli türleri vardır. Bunlar:
Ksenotransplantasyon (Heterotransplantasyon): Farklı türler
arasında yapılan transplantasyon (şempanzenin kalbinin insana
takılması)
Ototransplantasyon: Aynı üyenin bir yerinden alınan greftin
farklı bir yere yerleştirilmesi (Yanıklı hastalarda yanık sahasının
şahsın başka bir yerinden alınan ciltle kapatılması)
İzotransplantasyon: Tek yumurta ikizleri arasında yapılan
transplantasyon
Auxillary (Yardımcı) Transplantasyon: Bir canlıda işe yaramaz
organın yerinde bırakarak alınan greftin işlevini sürdürebileceği
yere yerleştirilmesi (Hasta karaciğer yerinde bırakılarak greftin
batın boşluğuna transplantasyonu, ikinci kalbin toraks boşluğuna takılması gibi)
Ortotopik Transplantasyon: Greftin normal anatomik yerine yerleştirilmesi (Karaciğer, kalp, akciğer)
Heterotopik Transplantasyon: Greftin farklı bir yere yerleştirilmesi (Böbrek, pankreas)
Allotransplantasyon (Homotransplantasyon): Aynı canlı türleri
arasında yapılan transplantasyon. İnsandan alınan doku ve organların hasta insana nakledilmesi allotransplantasyon grubuna girmektedir.
İnsan doku ve organları iki şekilde kullanılabilir;
1- Kadavra verici
2- Canlı verici
turulan 4 kişilik hekim grubunca saptanır.
Bu noktada beyin ölümü kavramından söz etmek gerekiyor.
Kişiye canlılık niteliği kazandıran dolaşım, solunum ve sinir sistemi fonksiyonlarının kendi başlarına çalışmalarının durması
ve bu fonksiyonların bir kısmı bir süre ancak birtakım aletlerle
yapay olarak devam ettirilebilse bile tekrar kendi başlarına çalışmalarına gücü olmaması halidir. Beyin ölümü bitkisel hayat
değildir, bitkisel hayattaki hastanın bir veya birden fazla canlılık
belirtisi mevcuttur.
Beyin ölümü tanısı kardiyoloji uzmanı, nöroloji uzmanı, nöroşirürji uzmanı, anestezi ve reanimasyon uzmanı tarafından oluşturulan 4 kişilik hekim grubunca saptanır.
Beyin ölümü tanısının konulabilmesi için birtakım kriterlerin
karşılanmış olması gerekir. Beyin ölümünde hasta irreseversible
komadadır. Serebral ve beyin sapı fonksiyonları
kalkmıştır. Normal ve patolojik refleksler alınamaz. Spontan solunumu yoktur. Hipotermiktir ve titreme yoktur. Sfinkter tonusu
kalkmıştır. Pupillalar iki taraflı sabit, geniş ve ışığa duyarsızdır.
Kornea refleksi alınamaz. Öğürme refleksi alınamaz, negatiftir.
Beyin ölümü tanısını desteklemek için ek olarak konfirmisyon
testleri yapılabilir. Bu testler okülosefalik refleks, okülovestibüler
refleks, atropin testi, apne testi, EEG, serebral kan akımını gösteren BT veya MR anjiografi, transkranial doppler ultrasondur.
Bağışa gerek olmadan nakli yapılabilen tek doku korneadır. Diğer tüm organ ve dokuların
alınabilmesi için donör yakınlarının bağışı şarttır.
Canlı vericiden transplantasyon ise normal yaşamını sürdüren
sağlıklı bir insanın bir organının hasta insana nakledilmesi şeklinde olmaktadır. Bu amaçla böbrek ve kısmi karaciğer nakli yapılabilir.
Canlı vericiden organ almanın hukuki ve sosyal şartları;
18 yaşını doldurmuş olmak, akli ve ruhi bozukluğunun olmaması, verici yakınının da bağış onayının olması, çıkar veya menfaat
amacı taşımamasıdır.
Fakat organ alımına engel olan bazı kesin kontrendikasyonlar
mevcuttur. Bu kontrendikasyonları şu şekilde özetleyebiliriz:
Kadavra vericileri grubundaki beyin ölümü olanlardan bütün
doku ve organlar; kalbi durmuş donörlerden karaciğer, böbrek
ve doku; ölüm sonrası vericilerden ise sadece doku alınabilmektedir.
Bu noktada beyin ölümü kavramından söz etmek gerekiyor.
Kişiye canlılık niteliği kazandıran dolaşım, solunum ve sinir sistemi fonksiyonlarının kendi başlarına çalışmalarının durması
ve bu fonksiyonların bir kısmı bir süre ancak birtakım aletlerle
yapay olarak devam ettirilebilse bile tekrar kendi başlarına çalışmalarına gücü olmaması halidir. Beyin ölümü bitkisel hayat
değildir, bitkisel hayattaki hastanın bir veya birden fazla canlılık
belirtisi mevcuttur.
Beyin ölümü tanısı kardiyoloji uzmanı, nöroloji uzmanı, nöroşirürji uzmanı, anestezi ve reanimasyon uzmanı tarafından oluş-
Sepsis: Enfeksiyon etkenlerini organ nakli yapılan hastaya taşıması sureti ile hastada ölüme sebebiyet verebilecek enfeksiyonlar riski nedeni ile kontrendikedir.
Enfeksiyöz Hastalıklar: Tüberküloz, hepatit, HIV gibi aktif enfeksiyonlar kontrendikedir. Pnömoni, üriner sistem enfeksiyonu gibi
sepsise sebebiyet vermediğinden emin olunan enfeksiyonları
mevcut olan donörlerden organ alınması mümkün olabilir.
Malign Hastalıklar: Santral sinir sistemi primer malign hastalığı
hariç kanser organ alımında mutlak kontrendikasyondur.
Organa Spesifik Patolojiler: Böbrek için; uygun reanimasyon
desteğine rağmen bozuk renal fonksiyonlar, var olan üro-nefrolojik patoloji. Karaciğere spesifik kesin kontrendikasyonlar; var
olan karaciğer patolojisi, karaciğer biyokimyasal parametrelerindeki önemli yükselmeler.
30
|
Tüm bu değerlendirmelerden sonra donörde bakılması gereken
bazı özellikler ve tetkiklere geliyor sıra. Oldukça uzun olan bu
önemli liste şöyle sıralanabilir;
yaş, boy, kilo, göğüs çevresi, karın çevresi, solunum cihazına
bağlılık süresi, ateş ve önceki ateş durumu, kan grubu, tam kan
sayımı, pıhtılaşma testleri, elektrolitler, glikoz, üre, kreatinin, ALT,
AST, bilirübin, LDH, alkalen fosfataz, GGT, amilaz, CK, CK-MB, CRP,
kan gazları, FiO2, tam idrar tahlili, proteinüri, virolojik testler
(HBSA, HIV, CMV, HCV), bakteriyolojik tetkikler (hemokültür, idrar kültürü), akciğer grafisi, EKG, ultrasonografi, ekokardiyografi.
Organın bulunduğu ortamdan çıkarılıp alıcısına takılana kadar
saklanması işlemine organ korunması ve saklanması (prezervasyonu) denir. Bu dönemde organın metabolizması
yavaşlatılır ve metabolik olayların devamı sağlanır. Prezervasyonun etkin olabilmesi için organın asıl yerinden çıkarılıp nakledildiği yerde beslenmeye başladığı zamana kadar geçen iskemi
süresinin mümkün olduğunca kısa olması ve organa uygun koruma solüsyonunun kullanılması önemlidir.
Kendisi oldukça yorucu ve zahmetli, sonucu ise son derece yüz
güldürücü olan organ nakli sürecinden bahsettikten sonra ülkemizde organ naklinin tarihçesine bir göz atalım;
1968 yılında; Türkiye’de ilk canlı donörden böbrek nakli İstanbul Üni. Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Dr.Necdet KOÇAK ve ekibi
tarafından iki hastaya yapılmıştır. Ancak hastalar operasyondan
sonra kaybedilmiştir.
22 Kasım 1968; Türkiye’de ilk defa kalp transplantasyonu Ankara Yüksek İhtisas Hastanesin’de Dr.Kemal BEYAZIT ve ekibi
tarafından yapılmıştır. Bundan iki gün sonrada İstanbul Göğüs
Cerrahisi Merkezi’nde Dr Siyami ERSEK ve ekibi tarafından yapılmıştır. Ancak hastalar kaybedilmiştir.
3 Kasım 1975; Türkiye’de ilk başarılı canlı donörden böbrek
nakli Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.Hastenesi’nde Dr.Mehmet
HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
10 Ekim 1978; Türkiye’de ilk başarılı kadavra donörden böbrek
nakli Avrupa Organ Nakli Vakfı’ndan (Eurotransplant) temin edilen organ ile Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.Hastenesi’nde Dr.
Mehmet HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
3 Haziran 1979; Türkiye’de ilk yasal düzenleme 2238 sayılı “Organ ve doku alınması, saklanması ve nakli” kanunu ile yapılmıştır.
27 Temmuz 1979; Türkiye’de ilk defa yerli kaynaklı kadavra donörden böbrek nakli Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.Hastenesi’nde Dr.Mehmet HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
8 Aralık 1988; Türkiye’de ve bölgede ilk başarılı kadavra donörden karaciğer nakli Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.Hastenesi’nde
Dr.Mehmet HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
7 Eylül 1989; Türkiye’de ilk başarılı kalp nakli İstanbul Koşuyolu
Kalp Hastanesi’nde Dr.Cevat YAKUT ile Dr.Ömer BEYAZIT ve ekibi
tarafından yapılmıştır.
15 Mart 1990; Türkiye, Avrupa ve bölgede ilk defa çocuklarda
canlıdan kısmi karaciğer nakli Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.
Hastenesi’nde Dr.Mehmet HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
24 Nisan 1990; Dünyada bir ilk olan erişkinde canlıdan kısmi
karaciğer nakli Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.Hastenesi’nde Dr.
Mehmet HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
16 Mayıs 1992; Dünyada bir ilk olan aynı canlı donörden kısmi
karaciğer ve böbrek nakli Ankara Hacettepe Üni.Tıp Fak.Hastenesi’nde Dr.Mehmet HABERAL ve ekibi tarafından yapılmıştır.
6 Mart 2009; Türkiye’de ilk başarılı akciğer nakli İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nde Dr.Asım KUTLU ve ekibi
tarafından yapılmıştır.
Türkiye’de henüz yasal bir zemin bile yok iken ilklere imza atma
cesaretini gösteren bu yürekli hekimleri, nakil olmayı kabul
eden ve onlara organlarını verme fedakarlık ve yürekliliğini gösteren o insanları tarih hep saygı ve minnettarlıkla anacaktır.
Acarlar Longozu
|
31
ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ,
ECZACILIK ve TIBBİ CİHAZ
Dr. Burcu BAŞARAN
Özel Sağlık Hizmetleri Eczacılık ve
Tıbbi Cihaz Şube Müdürü
Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü, Özel Sağlık Hizmetleri, Eczacılık
ve Tıbbi Cihazlar Şubesi olarak 1 Müdür Yardımcısı, 1 Şube
Müdürü, 2 Eczacı, 1 Şef, 1 Hemşire, 2 Tıbbi Sekreter, 1 Diş Protez Teknisyeni, 4 Sağlık Memuru, 1 V.K.H.İ. olmak üzere 14 kişi
ile hizmet vermekteyiz.
Anayasamızın 56 ncı maddesinde, “Devlet, herkesin hayatını,
beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve
madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler. Devlet, bu görevini kamu ve
özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir” hükmüne yer verilmiş
ve böylece Devlete “sağlık” alanında önemli görev ve yükümlülük getirilmiştir.Herkesin hayatının beden ve ruh sağlığı
içinde devamını sağlamak, ülkenin sağlık şartlarını düzeltmek, fertlerin ve cemiyetin sağlığına zarar veren amillerle
mücadele etmek ve halka sağlık hizmetlerini ulaştırmak,
sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermelerini
temin etmek kanun hükmünde kararnamelerle amaç olarak
belirlenmiştir .Bakanlığımız tarafından 2003 yılında uygulamaya konulan “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nın en önemli
hedeflerden biri Bakanlığın “planlayıcı ve denetleyici” rolünün en aktif şekilde uygulanmasıdır.
Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü Özel sağlık hizmetleri şubesi
olarak görev tanımlarımızda yer alan il düzeyinde özel teşhis,
tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yönetmelikler-
32
|
le belirlenen standartlara uygun hale getirilmesi,özel organ
ve doku nakli,kan ve kan ürünleri, diyaliz,üremeye yardımcı
tedavi,yoğun bakım gibi özellikli planlama gerektiren sağlık
hizmetlerinin yürütülmesi ile bu hizmetleri sunan kurum ve
kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması,ilgili mevzuat çerçevesinde sağlık kurum ve kuruluşlarına izin verilmesi,
ruhsatlandırma, gerektiğinde süreli veya süresiz ruhsat iptal
işlemlerinin yürütülmesi,hasta hakları ile hasta ve çalışan güvenliğine yönelik planlama yapılması gerekli tedbirlerin alınması gibi pek çok görevi eksiksiz bir biçimde yerine getirmek
için çabalamaktayız.
Geleneksel, tamamlayıcı, alternatif tıp ve sağlık beyanı ile ilgili her türlü uygulamayı denetleyip düzenlemek ve izinlere
aykırı faaliyet ve tanıtımları tespit edip gerekli bildirimleri
yapmak da en önemli görevlerimizden biridir.Her türlü özel
sağlık hizmetinde kalite ve belirlenen akreditasyon kurallarının takibinin sağlanabilmesi, özel sağlık kuruluşları ile ilgili
yapılan her türlü şikayetin değerlendirilip gerekli işlemlerin
yapılabilmesi için rutin ve gerektiğinde rutin dışı pek çok denetim yapmaktayız.Gerektiğinde meslek odaları ve kuruluşları ile ortak çalışmalar yürütmekteyiz.Yetkisiz olarak sağlıkla
ilgili herhangi bir girişimde bulunan kişilere ve bunun gibi
toplumun ruh ve beden sağlığını tehlikeye düşürebilecek
her türlü yaklaşıma karşı mücadele etmekteyiz.
Özel Sağlık Hizmetleri Şubesi olarak herkese sağlıklı günler
dileriz.
Özel Hastaneler; Özel Hastaneler Yönetmeliğine göre asgari
olarak öngörülen bina, hizmet ve personel standartları haiz
olmak kaydıyla, yirmi dört saat süreyle sürekli ve düzenli olarak, bir veya birden fazla uzmanlık dalında hastalara ayakta
veya yatırarak muayene, teşhis ve tedavi hizmeti veren kuruluşlar olup Özel Hastaneler Yönetmeliği ek: 2 formuna göre
altı ayda bir (yılda iki) defa denetlenmektedir.
HASTANE ADI
İlimizde bulunan Özel Hastaneler;
*Anestezi ve Reanimasyon, Beyin Cerrahisi, Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları, Cildiye, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon,.Genel Cerrahi, Göğüs Hastalıkları,Göz Hastalıkları,İç Hastalıkları, Kulak
Burun Boğaz Hastalıkları, Kadın Doğum, Kalp Damar Cerrahisi, Kardiyoloji, Nöroloji, Ortopedi ve Travmatoloji, Plastik ve
Rekonstrüktif Cerrahi, Üroloji, Yoğun Bakım, Gastroentoroloji, Acil, Enfeksiyon Hastalıkları dallarında hizmet vermektedir.
YOĞUN BAKIM YATAK SAYISI
YATAK SAYISI
GENEL
YENİ DOĞAN
ÖZEL ADATIP HASTANESİ
60
14
4
ÖZEL ALTINOVA HASTANESİ
60
8
14
ÖZEL BEYHEKİM HASTANESİ
36
2
2
ÖZEL BİLGE HASTANESİ
50
4
2
ÖZEL İNCİ GÖZ HASTANESİ
10
-
-
ÖZEL VATAN HASTANESİ
21
2
2
237
30
24
TOPLAM
Özel Hastaneler 125 Uzman Hekim, 18 Pratisyen Hekim, 109
Hemşire, 20 Ebe, 592 diğer personel ile hizmet vermektedir.
ÜYTE (Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri); İlimizde Özel
Hastane bünyesinde hizmet vermekte olan 1 adet ÜYTE merkezi , Müdürlüğümüzce 3 ayda bir defa denetlenmektedir.
Transfüzyon Merkezi; İlimizde bulunan 3 özel hastane bünyesinde kurulu transfüzyon merkezleri Kan ve Kan Ürünleri
Kanunu ve Yönetmeliğine göre ruhsatlandırılmış olup, Kızılay
KURUM ADI
Kan Bağış Merkezi ile işbirliği içinde hizmet vermektedir ve
Müdürlüğümüz tarafından yılda en az 2 defa denetim yapılmaktadır.
Özel Diyaliz Merkezleri; Genel olarak, erişkin ve pediatrik
diyaliz hastalarına hemodiyaliz ve/veya periton diyalizi yöntemlerinin uygulandığı, Diyaliz Merkezi Yönetmeliğine göre
kurulup işletilen günü birlik tedavi kuruluşlarıdır. Müdürlüğümüz tarafından altı ayda bir defa denetlenmektedir.
RUHSATLI CİHAZ SAYISI
HASTA SAYISI (2012)
ÖZEL ADA DİYALİZ MERKEZİ
18
80
ÖZEL NEFROMED DİYALİZ MERKEZİ
50
191
ÖZEL OZ-SA DİYALİZ MERKEZİ
15
61
ÖZEL SAKARYA DİYALİZ MERKEZİ
21
100
ÖZEL BİLGE HASTANESİ DİYALİZ MERKEZİ
14
40
TOPLAM
118
472
|
33
Özel Diyaliz Merkezlerinde; 3 Uzman
Hekim, 8 Pratisyen Hekim, 28 Sertifikalı
Hemşire görev yapmaktadır.
Tıp Merkezleri; Asgari olarak bünyesinde dört klinisyen hekim çalıştıran, ağız
diş sağlığı alanında da hizmet verebilen,
ayakta teşhis ve tedavi hizmeti sunan,
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel
Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre ruhsatlandırılan özel
sağlık kuruluşlarıdır. Müdürlüğümüz tarafından dört ayda bir (yılda üç defa) denetlenmektedir.
İlimizde ; Özel Adatıp Çarşı Tıp Merkezi, Özel Çark Tıp Merkezi,
Özel Doğa Tıp Merkezi, Özel Kalpmer Tıp Merkezi, Özel Nesil
Tıp Merkezi olmak üzere 5 adet tıp merkezi bulunmaktadır.
Özel Tıp Merkezlerinde; 21 Uzman Hekim, 4 Pratisyen Hekim,
6 Hemşire, 2 Ebe, 57 diğer personel ile hizmet vermektedir.
Özel Dal Merkezleri; Belirli bir yaş ve cins grubu hastalar ile
belirli bir hastalığa tabi tutulanlara veya bir organ veya grubu hastalara yönelik hizmet vermek üzere, biri
kadrolu olmak kaydıyla ilgili uzmanlık dalında
en az iki uzman hekim bulunan, ayakta teşhis
ve tedavi hizmeti sunan, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında
Yönetmelik hükümlerine göre ruhsatlandırılan
özel sağlık kuruluşlarıdır. Müdürlüğümüz tarafından dört ayda bir (yılda üç defa) denetlenmektedir.
İlimizde; Özel Marmara Göz Dal Merkezi ve Özel
Fizyobel Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi
olmak üzere iki adet dal merkezi bulunmaktadır.
Özel Dal Merkezleri; 6 Uzman Hekim, 3 Hemşire, 32 diğer personel ile hizmet vermektedir.
Özel Poliklinikler; Tıpta uzmanlık alanlarının dağılımına bakılmaksızın, temel olarak muayenehane ve diğer gerekli asgari destek hizmetleri
ile bir veya birden çok tıpta uzmanlık dalı ve/
veya genel pratisyenlik olarak en az iki hekimin
hizmet verdiği, ayrıca istenirse ilave olarak diş
hekimliği hizmetinin bir araya gelmesi ile kurulan özel sağlık kuruluşlarıdır. Ayakta Teşhis ve
Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında
Yönetmelik ile belirlenen asgari şartları taşıyan
sağlık kuruluşudur. Müdürlüğümüzce yılda üç
defa (dört ayda bir) denetlenmektedir. Özel Salus Polikliniği,1 Pratisyen Hekim, 1 Hemşire ile
hizmet vermektedir.
Psikoteknikler; Sürücülerin güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel özelliklerinin (algı,
dikkat, hafıza, muhakeme vb.) psikomotor ye34
|
tenek ve becerilerinin (tepki hızı, göz, el, ayak koordinasyonu vb.) tutum-davranış, alışkanlık ve kişilik özelliklerinin (risk
alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol vb.) ölçülmesi ve
sürücülük açısından uygunluğu-yeterliliği hakkında bir sonuca varılmasına ilişkin değerlendirmelerin yapıldığı merkezlerdir. Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine
göre İl Sağlık Müdürlüğü elemanlarınca yılda en az bir defa
denetlenmektedir.
Sürücülerde psikoteknik değerlendirmenin amaçları:
Bazı psikolojik yetersizlikleri nedeniyle trafikte tehlike yaratabilecek sürücülerin teşhis edilmesi, sürücülerin kendi kişisel
sürücülük becerileri ve tutumlarına ilişkin farkındalıklarını
arttırmak, trafik içinde seyahat eden halkı, tehlikeli sürücülerden korumak, uzun vadede, risk altındaki sürücülere, tutumlarını değiştirme şansı verecek rehabilitasyon programları
oluşturarak toplumun sürücülük kültürünü iyileştirmektir.
İlimizde bulunan Psikoteknik Değerlendirme Merkezleri;
Özel Ada Psikoteknik Değerlendirme Merkezi, Özel Bilge
Hastanesi Psikoteknik Değerlendirme Merkezi, Özel Kardelen Psikoteknik Değerlendirme Merkezi, Özel Sakarya Psikoteknik Değerlendirme Merkezi, Özel Sakarya Üniversitesi
Psikoteknik Değerlendirme Merkezi’dir.
Optisyenlik Müessesesi; Optisyenlik mesleğini icra etme yetkisine haiz kişiler ile optisyenlik müessesesinin sahip ve işletenleri ile optisyenlik müesseselerinin faaliyetlerini kapsar.
İlimizde 62 adet Optisyenlik Müessesesi bulunmakta olup
Müdürlüğümüz tarafından 6 ayda bir defa olmak üzere denetlenmektedir.
Ortez Protez Satış ve Uygulama Merkezleri ile İşitme Cihazı
Satış ve Uygulama Merkezleri;Ortez - protezleri ısmarlama
olarak üreten ve/veya uygulayan merkezler ile işitme cihazı
satış ve uygulaması yapan merkezler olup Müdürlüğümüzce
yılda 2 defa denetlenmektedir.
Ortez Protez Yapım ve Uygulama Merkezleri; Bahem Ortez Protez Satış ve Uygulama Merkezi, Sakarya Ortez Protez
Satış ve Uygulama Merkezi, Nesa Ortez Protez Satış ve Uygulama Merkezi.
İşitme Cihazı Satış ve Uygulama Merkezleri; Bulvar işitme
Cihazı Satış ve Uygulama Merkezi, İdis İşitme Cihazı Satış ve
Uygulama Merkezi, Adaduy İşitme Cihazı Satış ve Uygulama
Merkezi, Başkent İşitme Cihazı Satış ve Uygulama Merkezi
Türkoğlu İşitme Cihazı Satış ve Uygulama Merkezi, Mediton
İşitme Cihazları Satış ve Uygulama Merkezi, Leventtek İşitme
Cihazı Satış ve Uygulama Merkezi, Hendek İşitme Cihazı Satış
ve Uygulama Merkezi.
Sağlık Kabini; Ebe, hemşire ve sağlık memurları (toplum sağlığı bölümünden mezun olanlar) tarafından mesleklerini serbest olarak icra etmek üzere açılan sağlık kuruluşudur. İlimiz
genelinde 1 adet Sağlık Kabini bulunmakta olup, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün Sağlık
Kabinlerinin Açılışı ve İşleyişi Hakkında Genelge Hükümlerine göre Müdürlüğümüz tarafından yılda 3 defa denetlenmektedir.
Akupunktur Muayenehanesi; Akupunktur: İğne, lazer
ışınları (lazer akupunktur) gibi bilimsel uyarı yöntemleri ile
vücuttaki ve kulaktaki bulunmuş özel noktaların uyarılması
suretiyle yapılan tedaviyi kapsamaktadır. İlimiz genelinde
1 adet Akupunktur Muayenehanesi bulunmakta olup, Aku-
punktur Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları ile Bu Tedavinin Uygulanması Hakkında Yönetmeliği ve Ayakta Teşhis
ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre Müdürlüğümüz tarafından yılda 3 defa
denetlenmektedir.
Hiperbarik Oksijen Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları; Basınç odası kullanılarak yapılan hiperbarik oksijen
tedavi yöntemi ile hastalıkların tedavi esaslarını kapsamaktadır. İlimiz genelinde 1 adet hiperbarik oksijen tedavisi uygulanan kuruluş bulunmakta olup, Hiperbarik Oksijen Tedavisi
Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre Müdürlüğümüz tarafından 6 ayda bir olmak
üzere denetlenmektedir.
Muayenehaneler; Hastaların, yaşlıların ve engelli bireylerin
sağlık hizmeti taleplerinin ve beklentilerinin, ulaşılabilir ve
durumlarına uygun ortamlarda, hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanması amacıyla açılmış sağlık kuruluşlarıdır. İlimiz genelinde 9 adet uzman hekim, 8 adet pratisyen hekim
olmak üzere 17 adet muayenehane bulunmaktadır. Ayakta
Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında
Yönetmelik eki Ek-6/a’ ya göre Müdürlüğümüz tarafından 6
ayda bir kez olmak üzere denetlenmektedir.
Tıbbi tahlil işlemleri, görüntüleme veya radyoterapi, nükleer
tıp, fizik tedavi gibi muayene, tanı veya tedavi hizmeti sunan
Özel sağlık kuruluşları olup, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan
Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliği ile Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği hükümlerine tabidir. Anılan yönetmeliğin Ek 6 denetim formuna ve 992 Sayılı Kanun kapsamında
bulunan biyokimya, mikrobiyoloji, patoloji laboratuarları denetim formu ile 3153 Sayılı Kanun kapsamında bulunan radyoloji, radyoterapi, fizik tedavi laboratuarı denetim formlarına göre Müdürlüğümüz tarafından yılda 3 defa denetlenir.
İlimiz genelinde 4 adet özel laboratuar hizmet vermektedir.
İlimizde bulunan Serbest Laboratuarlar; Özel Bilim Biyokimya Laboratuarı, Özel Merkez Tıbbi Tahlil Laboratuarı, Özel Samar Görüntüleme Müessesesi, Özel Ahmet Diken Fizik Tedavi
Laboratuarı.
Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları
Fertlerin ve toplumun sağlığını korumak maksadıyla, mesleğini serbest olarak icra etmek yetkisine sahip olan diş hekimlerinin münferiden ve müştereken ağız ve diş sağlığı hizmeti
verdikleri muayenehanelerin ve özel sağlık kuruluşlarının
açılması, çalışması ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esaslar
Ağız Ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları
Hakkında Yönetmelik ve Diş Protez Laboratuar Yönetmeliği
hükümlerine tabidir.
Ağız ve Diş Sağlığı Muayenehanesi; diş hekiminin mesleğini serbest olarak icra etmek üzere münferiden açtığı sağlık
|
35
kuruluşudur. İlimizde hizmet veren özel diş hekimi muayene
sayısı 110’dur.
Müşterek Muayenehane; Birden fazla diş hekiminin veya
en az bir diş hekimi ve bir tabibin müştereken açtıkları ve
mesleklerini serbest olarak icra ettikleri sağlık kuruluşudur.
İlimizde 4 adet müşterek muayenehane bulunmaktadır.
Poliklinik: Birden fazla diş hekiminin müştereken açtıkları ve
en az iki diş ünitinin bulunduğu ağız ve diş sağlığı hizmeti
sunulan sağlık kuruluşudur. İlimizdeki ağız ve diş sağlığı polikliniği sayısı 12’dir. Poliklinikler Müdürlüğümüzce yılda iki
defa denetlenir.
Ayrıca özel hastaneler bünyesinde hizmet veren bir ağız ve
diş sağlığı polikliniği de bulunmaktadır.
Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi; Birden fazla diş hekiminin müştereken açtıkları, en az üç diş ünitinin ve genel anestezi ile
müdahale biriminin bulunduğu, hastaların müşahede, muayene, teşhis ve tedavi edildikleri ağız ve diş sağlığı hizmeti
sunulan sağlık kuruluşudur. İlimizde hizmet veren bir adet
ağız ve diş sağlığı merkezi bulunmakta olup, Müdürlüğümüz
denetim ekiplerince en az yılda iki defa denetlenmektedir.
Laboratuar; Ağız, diş ve çene-yüz protezleri ile ortodontik
apareylerinin üretildiği ve gerektiğinde tamirlerinin yapıldığı diş protez laboratuarlarını kapsar. Diş protez laboratuarlarının açılması, çalışması ve denetlenmesine ilişkin usul ve
esaslar Diş Protez Laboratuar Yönetmeliği hükümlerine tabidir. İlimizde 21 tane diş protez laboratuarı bulunmakta olup
müdürlüğümüz denetim ekiplerince en az yılda bir defa denetlenmektedir.
Denetimler, denetim işlemi için görevlendirilen varsa biri
diş hekimi olmak kaydıyla en az iki sağlık personeli ve Diş
Tabipleri Odası tarafından görevlendirilen bir diş hekiminin
oluşturduğu ekip tarafından gerçekleştirilir. Denetim ekibinin yönetimi müdürlük yetkilisindedir. Olağan denetimler
mümkün olduğu kadar mesai saatleri içerisinde ve düzenli
aralıklarla gerçekleştirilir.
(Değişik: 27 Şubat 2001 - Sayı: 24331) Bu denetimlerde tespit
edilen eksiklikler için, Denetim Formu’nda eksikliğin giderilmesi için verilecek süre sütununda belirlenen süreler verilir.
Bu süre içerisinde, belirlenen eksikliğini gidermediği tespit
edilen sağlık kuruluşuna, Denetim Formu’nda eksikliğin devamında verilecek faaliyet durdurma süresinde belirlenen
süre boyunca faaliyet durdurması uygulanır. Bu şekilde faaliyeti geçici olarak durdurulan sağlık kuruluşunun verilen süre
sonunda; süresiz durdurulanın ise, üç ay içerisinde eksikliklerini gidermediği tespit edildiği takdirde sağlık kuruluşunun
Uygunluk Belgesi geçersiz sayılarak iptal edilip geri alınır.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün Ağız
ve Diş Sağlığı Teknikerliği Yetkilendirme Eğitim ve Sınavı ile
Müdürlüğümüz personellerince diş hekimi muayenehanelerinde çalışan sekreterlere eğitimleri tamamlatılmış ve eğitim
sonrasında sorularını Samsun 19 Mayıs Üniversitesi’nin hazırladığı sınavda başarılı olanlara Sağlık Bakanlığı tarafından
hazırlanan Ağız ve Diş sağlığı teknikerliği sertifikaları Müdürlüğümüz tarafından verilmiştir.
Kent Park
36
|
Ayrıca Müdürlüğümüz ve Milli Eğitim Müdürlüğü arasında
imzalanan protokol ile İlimiz diş protez laboratuarları çalışan yardımcı personellere eğitimi verilmesi planlanmaktadır.
Eğitimi tamamlanan çalışanlara yardımcı personel sertifikası
verilecektir.
Eczaneler, Ecza Depoları, Ecza Ticarethaneleri,Ecza İmalathaneleri ve Laboratuarları İle İlgili İşlemler;
Eczaneler, ecza depoları, ecza ticarethaneleri, ecza imalathaneleri ve laboratuarları senede en az iki defa denetlenmektedir.
Kozmetik Ürünlerin Piyasa Gözetim ve Denetimleri
Kozmetik ürünlerin piyasaya ilk kez arz edilmesinden önce
Sağlık Bakanlığı’na bildirimde bulunulması zorunludur. Bildirimden sonra üründe veya üreticide meydana gelen değişikliklerin de bildirilmesi zorunludur. Bu Kanun hükümlerine
göre eksik bilgi ve belge ihtiva eden bildirim yapılmış sayılmaz.
Piyasaya arz edilen kozmetik ürünlerin üretim yerlerinin denetimi ile piyasa gözetim ve denetimi Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.
Medikal Gaz Üretim, Dolum, Depolama Ve Dağıtım Tesisleri
Medikal gaz üretim, dolum, depolama ve dağıtım tesisleri,
Bakanlığımız Müfettişlerinin denetimini müteakip, Türkiye
İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nca izin belgesi ve mesul müdürlük belgesi düzenlenmek suretiyle açılmaktadır.
Medikal gaz üretim, dolum, depolama ve dağıtım tesisleri
yılda asgari bir kez İl Sağlık Müdürlüğü’nce denetlenmekte,
denetim sonucu uygun bulunmayan tesisler tespit edilen
eksiklikler giderilinceye kadar faaliyetten men edilmektedir.
Ayıca Medikal gaz üretim, dolum, depolama ve dağıtım tesisleri ilgili tüm evraklar İl Sağlık Müdürlüğümüzce muhafaza
edilmektedir.
Aktar ve Baharatçıların Denetimleri
Gıda üretim ve satış yerleri hakkında yönetmelik gereği, aktarlar ve baharatçılar yılda en az 1 defa denetlenmektedir.
Hemofili Takip Karnesi İşlemleri
Hemofili Takip Karneleri hastanın ikamet ettiği veya tedavi
gördüğü ilin Sağlık Müdürlüğü tarafından düzenlenmektedir.
İl Sağlık Müdürlükleri tarafından düzenlenen ve hastaya ait
bilgilerin yer aldığı hemofili karnelerinin ilk sayfasının (arka
ve ön) fotokopileri aylık olarak düzenli bir şekilde Bakanlığa
gönderilmektedir.
2012 YILI İÇERİSİNDE YAPILAN DENETİM VE RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ
A) Ekli listede isimleri belirtilen 2012 yılı Aralık ayı sonu itibariyle toplam 253 eczanenin 2012 yılı içerisinde ikişer kez
denetimi yapılmıştır.
Denetimlerde sıklıkla aşağıdaki hususlar eksiklik olarak saptanmış ve saptanan bu eksikliklerin çoğunun ikinci denetimlerde tamamlandığı görülmüştür:
Belediye’nin numarataj çalışması sebebiyle eczanenin adresini değiştirdiği ve bu hususun ruhsata şerh düşülmemiş
olduğu,
Işıklandırılmış nöbet levhasının ve kapı zilinin bulanmadığı,
Yangın söndürücülerin kontrollerinin yapılmamış olduğu,
Isı – nem ile ilgili kayıtların tutulmadığı,
Buzdolabı ısı takiplerinin yapılmadığı ve kayıt altına alınmadığı,
Uyuşturucu – psikotrop reçete defterlerinin düzenli tutulmadığı,
Uyuşturucu – psikotrop ilaçların çelik kasalarda muhafaza
edilmediği,
|
37
Eczanelerde bulundurulması gereken hassas tartı aletinin
kalibrasyonlarının yapılmadığı,
Farmakopenin bulunmadığı.
C) Ekli listede isimleri belirtilen 2012 yılı Aralık ayı sonu itibariyle toplam 5 Medikal Gaz Dolum ve Dağıtım tesisinin denetimleri 2012 yılı içerisinde yapılmıştır.
Yapılan ikinci denetimlerde de aynı hususlar eksiklik olarak
tespit edildiğinde gerekli idari işlemler Müdürlüğümüzce
yapılmış ve yönetmelik hükümleri açısından ilgili eczaneler
uyarılmıştır.
D) İlimizde faaliyet gösteren Özel Hastanelerin Eczaneleri de
2012 yılı içerisinde 2 defa İl Sağlık Müdürlüğümüzce oluşturulan denetim ekibi tarafından denetlenmiştir.
B) Ekli listede isimleri belirtilen 2012 yılı Aralık ayı sonu itibariyle toplam 6 ecza deposunun denetimleri 2012 yılı içerisinde yapılmıştır.
E) Ruhsatlandırma İşlemleri:
2012 yılı içerisinde yapılan ruhsatlandırma işlemleri aşağıdaki tabloda belirtilmektedir:
AÇILIŞ
KAPANIŞ
NAKİL
NAKİLNUMARATAJ
SEBEBİYLE RUHSATA
ŞERH DÜŞÜLMESİ
SOYADI DEĞİŞİKLİĞİ
SEBEBİYLE RUHSATA
ŞERH DÜŞÜLMESİ
MESUL MÜDÜR
DEĞİŞİKLİĞİ
10
9
14
27
6
3
2012 YILI ECZANE HAREKETLERİ
SAKARYA İLİ İLÇELERE GÖRE ECZANE DAĞILIMI
ADAPAZARI
106
AKYAZI
23
HENDEK
15
SERDİVAN
24
KARASU
18
SAPANCA
11
PAMUKOVA
8
GEYVE
10
ERENLER
11
ARİFİYE
9
FERİZLİ
5
KOCAALİ
4
SÖĞÜTLÜ
3
KARAPÜRÇEK
3
TARAKLI
1
KAYNARCA
5
Sakarya İli Medikal Gaz Dolum Merkezleri : 5 Adet
Sakarya İli Ecza Depoları
: 6 Adet
38
|
2012 YILI DENETİM FAALİYETLERİ
ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI
MEVCUT SAYILARI
DENETLEME SAYILARI
1
TIP MERKEZİ
5
15
2
DAL MERKEZİ
2
6
3
POLİKLİNİK
1
3
4
SERBEST LABORATUARLAR
4
6
5
SERBEST MUAYENEHANE (A.T.T.)
16
32
6
HASTANELER
6
12
7
DİYALİZ MERKEZLERİ
5
10
8
OPTİK
62
124
9
ORTEZ PROTEZ SATIŞ VE UYGULAMA MERKEZİ
2
4
10
İŞİTME CIHAZI SATIŞ VE UYGULAMA MERKEZİ
7
14
11
SAĞLIK KABİNİ
1
3
12
PSİKOTEKNİK MERKEZİ
5
5
13
AKUPUNKTUR MUAYENEHANESİ
1
3
14
HİPERBARİK OKSIJEN TED.MERKEZİ
1
2
15
KVC YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ
2
2
16
KORONER YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ
2
2
17
GENEL YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ
5
5
18
YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ
5
5
19
ÖZEL HASTANE TRANSFÜZYON MERKEZİ
3
6
20
TOTAL PARENTERAL NÜTRİSYON ÜNİTELERİ
5
5
21
ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVİ MERKEZİ
1
4
22
ECZANE
253
496
23
ECZA DEPOSU/ MEDİKAL GAZ, DEPOLAMA VE
DAĞITIM TESİSİ
11
12
24
AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ/POLİKLİNİK/
MUAYENEHANE/ DİŞ PROTEZ LABORATUARI
127
138
|
39
HALK SAĞLIĞI HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Bakanlığın strateji ve hedeflerine uygun olarak halk sağlığı
hizmetlerinin İl genelinde hedef ve stratejilerini belirlemek,
Bakanlıkça halk sağlığı alanında yapılan düzenlemelerin İl
düzeyinde uygulanıp uygulanmadığını takip ve kontrol etmek, İl genelindeki Kamu Hastane Birliği ile Halk Sağlığı Müdürlüğü arasında ortak görev ve hizmetler bakımından ge-
rekli koordinasyonu sağlamak, Halk Sağlığı Müdürlüğü’nün
sunduğu hizmetleri izlemek ve raporlamak, Bakanlık Aile
Hekimliği politikaları ile ilgili İl düzeyinde hedeflerin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi çalışmalarını yürütmek
başlıca görevleri arasında yer almaktadır.
TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZLERİ
Bölgesinde yaşayan toplumun sağlığını geliştirmeyi ve korumayı ön plana alarak sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirleyen,
bu sorunları gidermek için planlama yapan ve bu planları
uygulayan, uygulatan; birinci basamak koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini müdürlüğün sevk
ve idaresinde organize eden, bu hizmetlerin verimli şekilde
sunulmasını izleyen, değerlendiren ve destekleyen, bölgesinde bulunan sağlık kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar
arasındaki koordinasyonu sağlayan sağlık kuruluşudur.
Toplum Sağlığı Merkezlerinin Görev ve Yetkileri
• İdari ve mali işler
• Kayıt ve istatistik
• Plan ve program yapma
• Üniversitelerle işbirliği
• İzleme ve değerlendirme
• Bulaşıcı hastalıkların kontrolü
• Bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrolü
• Üreme sağlığı hizmetleri
• Ulusal programlar
• Adli tıp hizmetleri
• Acil sağlık hizmetleri
• Kaza ve yaralanmalardan korunma hizmetleri
• Görüntüleme ve laboratuar hizmetleri
• Çevre sağlığı hizmetleri
• İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri
• Afet hizmetleri
• Sağlığın geliştirilmesi ve teşviki
• Sağlık eğitimi hizmetleri
• Toplu yaşam alanları ve okul
• sağlığı hizmetleri
• Sosyal hizmet çalışmaları
• Adli tıp hizmetleri
• Acil sağlık hizmetleri
• Kaza ve yaralanmalardan korunma hizmetleri
• Görüntüleme ve laboratuar hizmetleri
• Çevre sağlığı hizmetleri
• İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri
• Afet hizmetleri
• Sağlığın geliştirilmesi ve teşviki
• Sağlık eğitimi hizmetleri
• Toplu yaşam alanları ve okul
• Sağlığı hizmetleri
• Sosyal hizmet çalışmaları
İLÇE NÜFUSLARINA GÖRE TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
İLÇELER
ADAPAZARI
AKYAZI
ARİFİYE
ERENLER
FERİZLİ
GEYVE
HENDEK
KARAPÜRÇEK
KARASU
KAYNARCA
KOCAALİ
PAMUKOVA
SAPANCA
SERDİVAN
SÖĞÜTLÜ
TARAKLI
40
|
İLÇE NÜFUSU
251680
83497
37889
78682
23624
46892
73918
12311
53928
23290
22203
26978
38089
97044
14229
7272
TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
TOPL. SAĞL. MERKEZİ TİPİ
A
B
C
B
C
C
B
D
B
C
C
C
C
B
D
D
AİLE HEKİMLİĞİ
Birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirmek ve verilen sağlık
hizmetinin kalitesini artırmak için aile
hekimi ve aile sağlığı elemanlarının
çalışma usul ve esaslarını, çalışılan
yer, kurum ve statülerine göre öncelik sıralamasını, aile hekimliği uygulamasına geçişe ve nakillere ilişkin
puanlama sistemini ve sayılarını, aile
sağlığı merkezi olarak kullanılacak
yerlerde aranacak fiziki ve teknik şartları, meslek ilkelerini, iş tanımlarını,
performans ve hizmet kalite standartlarını, hasta sevk evrakı, reçete,
rapor ve diğer kullanılacak belgelerin
şeklini ve içeriğini, diğer kurum ve
kuruluşlarla işbirliğini, kayıtların tutulmasını, çalışma ve denetime ilişkin
usul ve esasları belirlemektir.
Halk Sağlığı Şube Müdürlüğü
İLÇE NÜFUSLARINA GÖRE AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ VE
AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMLERİNİN DAĞILIMI
İLÇELER
İLÇE
NÜFUSU
TOPLUM SAĞLIĞI
MERK.
AİLE SAĞL. MERKEZİ
AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ
ADAPAZARI
251.680
1
22
73
AKYAZI
83.497
1
9
24
ARİFİYE
37.889
1
5
10
ERENLER
78.682
1
9
22
FERİZLİ
23.624
1
5
8
GEYVE
46.892
1
2
13
HENDEK
73.918
1
6
19
KARAPÜRÇEK
12.311
1
2
3
KARASU
53.928
1
6
16
KAYNARCA
23.290
1
2
7
KOCAALİ
22.203
1
2
7
PAMUKOVA
26.978
1
3
8
SAPANCA
38.089
1
4
10
SERDİVAN
97.044
1
8
22
SÖĞÜTLÜ
14.229
1
1
4
TARAKLI
7.272
1
1
2
TOPLAM
891.526
16
87
248
|
41
ASİT YAĞMURLARININ SEBEPLERİ
ve ZARARLARI NELERDİR?
İbrahim BULDUK
Halk Sağlığı Hizmetleri
Şube Müdürü
Asit yağmurları, fosil yakıt atıklarının doğal
su döngüsüne karışmasıyla oluşur. Kömür
ve petrol gibi fosil yakıtların yakılması sonucu atmosferde kükürt ve azot içeren gazlar
birikir. Bu gazlar havadaki su buharıyla birleşince bir kimyasal tepkime meydana gelir.
Bu tepkime sonucunda sülfürik asit ve nitrik
asit damlaları oluşur. Güneş ışığı bu tepkimelerin hızını artırır. Yeryüzündeki sular Güneş’in etkisiyle ısınınca, bunların bir kısmı
buharlaşarak yükselir ve atmosfere karışır.
Böylece yükselen nemli havadaki su buharı
yoğunlaşarak yeniden sıvı durumuna geçer.
Bunlar da bulutları oluşturur. Sonuçta oluşan, çok miktarda kükürt ve azot içeren bu
tip yağmurlara “asit yağmurları” denir. Atmosferdeki asit, yalnızca yağmurlarla değil,
kar,sis,havadaki gazlar ve tanecikler yoluyla
da yeryüzüne iner.
Asit yağmurlarının sonucuysa, yok olan
ormanlar, hiçbir canlının yaşamadığı ölü
göller, zarar gören sanatsal yapılar ve sağlıklarını yitiren insanlardır.Yer yüzeyine ulaşan asit, birçok bitki ve hayvana zarar verir.
Sonbahar yağmurlarıyla birlikte toprak
üzerinde biriken su, ya akarsulara ve göllere akar ya da toprağın içine sızar. Yağmurla
gelen asit toprakta birikir. Asitli su, topraktaki bitkiler için besin kaynağı olan önemli
42
|
minerallerin çözünmesine yol açar ve bitkilerin bunları alabilmesini engeller. Aynı zamanda, asit yağmurları, toprakta bulunan,
ancak asit etkisiyle serbest hale geçtiğinde
bitkilere zararlı olan alüminyum gibi maddelerin miktarının artmasına da neden olur.
Örneğin, toprakta biriken alüminyum,ağaç
köklerinin gerekli besinleri almalarını engeller. Besin eksikliği oluşur ve ağaçların
büyümesi yavaşlar, hatta tamamen durur.
Zamanla, yaprakların dökülmesi gibi daha
gözle görülebilir zararlar ortaya çıkmaya
başlar.
Asit, yalnızca canlılara değil, aynı zamanda binalara ve arabalara da zarar verir. Asit
özelliğindeki maddeler kimyasal ayrışmayı artırırlar. Bu, asidin herhangi bir yüzeye
değdiğinde, onun özelliklerini değiştirmesi
anlamına gelir. Bu nedenle asit yağmuru
oluşan bölgelerde bulunan bronz, mermer
ve kireçtaşından heykellerin bozulmasına
da neden olur.
Asit yağmurlarının zararları, bu kadarla bitmiyor, insan sağlığını da doğrudan etkiliyor.
Toprağın asitliğinin artması, yalnızca alüminyum ve cıva benzeri bileşiklerin sulara
karışıp, kirlenmeye değil, aynı zamanda yediğimiz balıklar yoluyla da sağlığımızın bo-
zulmasına neden olur. Atmosferde asılı olarak bulunan sülfatlar da, aldığımız solukla
birlikte bedenimize girerek astım ve bronşit
gibi solunum yolu hastalıklarına neden olur.
Atmosferde biriken kükürt di oksit ve azot
oksit, sülfat ve nitratlara dönüşür. Atmosferde asılı olarak bulunan sülfatlar da aldığımız
solukla birlikte bedenimize girerek astım ve
bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına neden olur. Ayrıca sülfat ve nitratlar sisli, puslu bir ortam oluşmasına neden olur. Buna
bağlı olarak görüş uzaklığı azalır.
Asit, yalnızca canlılara değil, aynı zamanda binalara ve arabalara da zarar verir. Asit
özelliğindeki maddeler kimyasal ayrışmayı artırırlar. Bu, asidin herhangi bir yüzeye
değdiğinde, onun özelliklerini değiştirmesi
anlamına gelir. Bu nedenle asit yağmuru
oluşan bölgelerde bulunan bronz, mermer
ve kireçtaşından heykellerin bozulmasına
da neden olur.
Asit yağmurlarının zararları, bu kadarla
bitmiyor, insan sağlığını da doğrudan etkiliyor. Toprağın asitliğinin artması, yalnızca
alüminyum ve cıva benzeri bileşiklerin sulara karışıp, kirlenmeye değil, aynı zamanda
yediğimiz balıklar yoluyla da sağlığımızın
bozulmasına neden olur. Atmosferde asılı olarak bulunan sülfatlar da,
aldığımız solukla birlikte bedenimize girerek astım ve bronşit
gibi solunum yolu hastalıklarına
neden olur. Atmosferde biriken
kükürt di oksit ve azot oksit,
sülfat ve nitratlara dönüşür. Atmosferde asılı olarak bulunan
sülfatlar da aldığımız solukla birlikte bedenimize girerek astım ve
bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına neden olur. Ayrıca sülfat
ve nitratlar sisli, puslu bir ortam
oluşmasına neden olur. Buna
bağlı olarak görüş uzaklığı azalır.
Kişinin hayatı düşünün rengine boyanmıştır.
Marcus Aurelius
Dikmen|Yaylası
43
ACİL VE AFETLERDE SAĞLIK HİZMETLERİ
Acil sağlık hizmetleri ile ilgili çalışmaları koordine eden,
planlayan, ildeki tüm ambulansların ruhsatlandırma ve denetimini yapan, hastane acil servislerini koordine eden ve
denetleyen, il düzeyindeki ilkyardım eğitimlerinin verilmesini organize eden ve bununla ilgili ilkyardım eğitim merkezlerinin ruhsatlandırılması ve denetimini yapan, İl Sağlık
Afet Planlarının hazırlanması ve uygulanmasının koordinasyonunu sağlayan, acil sağlık hizmetleri ile il gili tüm verileri
toplayan ve değerlendiren Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri
Şube Müdürlüğü’dür.
Ambulans Filosu Güçlendirildi
2012 yılı içinde 7 tanesi döner sermaye 2 tanesi özel idare
bütçesinden 6 tanesi özel donanımlı olmak üzere olmak
üzere 9 adet ambulans hizmete alındı. Ambulanslardan 4 tanesi hastanelerde 5 tanesi 112 istasyonlarında hizmete başladı.
Günümüz itibarıyla İlimizde toplam 19 tane 112 Acil Yardım İstasyonunda 21 ekip bulunmaktadır. (A1 tipi istasyon
3 adet-A2 tipi istasyon 17 adet). Bunların 8’i il merkezinde,
12‘si ilçelerde ( her ilçemizde birer tane) hizmet vermektedir.
8 yedek, 1 paletli, 20 istasyonumuzda da aktif birer adet olmak üzere toplam 29 ambulansımız bulunmaktadır.
Günümüz itibarıyla İlimizde acil sağlık hizmetleri, 1 Başhekim
olmak üzere toplam 9 Doktor, 8 Sağlık Memuru 34 Paramedik, 182 Acil Tıp Teknisyeni 3
Hemşire, 34 şoför, 14 işçi, 13
hizmetli, 2 Hizmetli, 1 Teknisyen, 1 V.H.K.İ. 1 memur
olmak üzere toplam 314 personel tarafından yürütülmektedir.
2012 yılında toplam 49.780
vaka çıkışı yapılmış ve kentkır ortalama vaka ulaşım süresi 10.66 dk. olarak gerçekleşmiştir. Amaçlanan bu süreyi
kentte 10 dk. kırda 30 dk. nın
altına çekebilmektir. Biz tüm
İlimizdeki vakaya ulaşma süresini kent merkezi hedefini
tutturacak şekilde kısaltmayı
amaçladık. 2012 sonu itibari
ile bu hedefimize yaklaşmış
durumdayız.
44
|
2012 yılında Ferizli, Söğütlü, Kaynarca, Akyazı olmak üzere 4
adet 112 acil sağlık hizmetleri istasyonu tamamlanarak hizmete açılmıştır.
İnşaatı devam eden, Sapanca Yüzevler, Geyve Alifuatpaşa,
Sapanca Kurtköy, Erenler Kozluk, Adapzarı Camili, Adapzarı
Yorgalar, PAMUKOVA, KARASU 1 Nolu, Serdivan 112 ASH İstasyonları’nın 2013 yılı içerisinde hizmete alınması planlanmıştır.
|
45
UMKE (ULUSAL MEDİKAL KURTARMA EKİBİ)
ULUSAL MEDİKAL KURTARMA EKİPLERİ (UMKE) NEDİR?
Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) gönüllü sağlık personellerinden oluşan, özel eğitim almış ekiplerdir.
Ekipler timlere ayrılmış olup her timde 2’si doktor, 3’ü yardımcı personeli 5 personel görev yapmaktadır . Her timin
kişisel, medikal ve lojistik ekipmanları mevcuttur.
Amacı; Başta deprem olmak üzere yaşanabilecek olası afetlerde iyi eğitilmiş ve ihtiyaca uygun olarak donatılmış gönüllü ekipler aracılığıyla en kısa sürede enkaza yönelik medikal
kurtarma hizmetlerinin sunulması yoluyla afetlerde ölüm ve
sakatlıkların kabul edilebilir sınırlara çekilmesi.
İlk olarak 2004 yılında; 11 Bölgede (Bursa, İzmir, Ankara, Adana, Sakarya, Afyonkarahisar, Samsun, Erzurum, Diyarbakır,
İstanbul, Van) ve bu illerin yanı sıra deprem riski yüksek olan
Kocaeli, Yalova ve Düzce İllerinde Ulusal Medikal Kurtarma
Ekipleri (UMKE) kurulmuştur. Şuan itibariyle 81 ilde yaklaşık
2400 Ulusal Medikal Kurtarma Tim personeli görev yapmaktadır.
Sakarya İlinde Ulusal Medikal Kurtarma EkiplerindeGörev Alan Personelin Mesleklere Göre Dağılımı
MESLEK
SAYI
GÖNÜLLÜ BAŞVURU
İL SAĞLIK MÜDÜR YRD.
1
-
DOKTOR
2
DİŞ TABİBİ
MESLEK
SAYI
GÖNÜLLÜ BAŞVURU
LABORANT
4
10
RADYOLOJİ TEKN.
1
1
1
4
VHKİ
1
1
PSİKOLOG
1
-
DİŞ PROTEZ TEKN.
1
SAĞLIK MEMURU
12
-
TIBBİ SEKRETER
1
HEMŞİRE
5
7
PARAMEDİK
1
EBE
3
1
ŞÖFÖR
6
3
ATT
9
4
TOPLAM
47
37
ANESTEZİ TEKNİSYENİ
1
3
46
|
KATILINAN VE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER
Yurtiçi
• Simav Depremi
• Van Depremi
• Kocaali Kurtarma Görevi
• Mekece Yaralı Dağcıyı Kurtarma Operasyonu
Yurtdışı
• Pakistan Depremi
Tatbikatlar ve Eğitimler
• 2009 Zonguldak Temel UMKE eğitimi
• 2009 Bölge İlleri Tatbikatı
• 2009 KBRN Eğitimi
• 2010 Zonguldak Eğitimi
• 2011 Bolu Eğitimi
• 2011 Bolu bölge Eğitim Tatbikatı
• 2011 Lojistik Eğitimi
NASIL “UMKE” GÖNÜLLÜSÜ OLURUM?
Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri’nde görev almak için öncelikli olarak sağlık personeli olma zorunluluğu vardır.
İl Sağlık Müdürlüğü UMKE sorumlusuna başvurarak, (Tel:
0 264 276 38 87) UMKE başvuru formunu doldurmalısınız.
UMKE Temel Eğitimine katılarak, yapılan değerlendirme sonucunda UMKE nin görev ve faaliyetlerinde yer alabilirsiniz.
|
47
SAĞLIK, AFET VE OLAĞAN DIŞI DURUM
KOORDİNASYON MERKEZİ - (SAKOM)
Merkezin Amacı:
1. Afet ve olağandışı durumlarda Sağlık Bakanlığı ile taşra birimlerinin haberleşmesi ile
verilerin hızlı ve doğru bir şekilde alınmasını
sağlamak, 2.Afet ve olağandışı durumlarda
Bakanlık ile Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi
başta olmak üzere afetlerde görevi olan diğer
kurum/kuruluşların kriz merkezleri arasındaki iletişimi ve bilgi alışverişini temin etmek,3.
Tüm Türkiye’deki Afet Sağlık Envanterini güncelleyerek afet veritabanını oluşturmak, sağlık
afet ve lojistik yönetim sistemini tesis etmek,4.
Yurtdışı görevlerde Bakanlık personeli ile Merkezin haberleşmesini ve bilgi alış-verişini sağlamak, 5.Afet ile ilgili istatistikleri tutmak, veri
analizi ve raporlamaları yapmak,6.Karar vericiler ile operasyon alanı arasındaki muhabere ve
emir komuta sistemini tesis etmektir.
İl Sağlık Müdürümüzün Sakom’u Ziyareti:
Sakarya İl Sağlık Müdürü Uzman Doktor Murat Alemdar, Müdür yardımcıları Dr. Serdar Değirmenci ve Dr.
Mustafa Ezen ile birlikte yılın son gecesi Maltepe’deki Sakarya Sağlık Afet Koordinasyon Merkezi’ni (SAKOM) ziyaret etti.
Burada nöbet tutan ekip ile 2012 yılının genel değerlendirmesini yapan Dr. Alemdar, SAKOM’un görev ve sorumluluklarının önemine dikkat çekti. SAKOM nöbetçisi Acil Servis
Teknisyeni Beyhan Köroğlu çalışma sistemleri ve yaptıkları
faaliyetler ile ilgili Sağlık Müdürü ve beraberindeki heyete
bilgi verdi. Beyhan Köroğlu 24 saat süresince açık olan SAKOM’un, Ankara’da Sağlık Bakanlığı Acil ve Afetlerde Sağlık
Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesindeki ana merkez ile irtibat halinde faaliyetlerini sürdürdüğünü ifade etti. Uzm. Dr.
Alemdar, Sakarya Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi’nin (UMKE)
koordinasyonunu sağlayan SAKOM’un deprem, sel, yangın
ve benzeri afet durumlarında, yaralı sayısının çok olduğu kazalarda, özellik arz eden yaralı kurtarma operasyonlarında ve
sağlık tesisleri ve ekipleriyle ilgili gelişen krizlerin temel yönetim yeri olduğunu ifade etti. Sakarya UMKE bünyesindeki
gönüllülerle oluşturulan timlerin, Simav ve Van’da meydana
gelen depremlerde, Mekece’de mahsur kalan bir yaralı dağcının kurtarılmasında, Kocaali’deki bir köyde kar nedeniyle
mahsur kalan bir yaşlı hastanın hastaneye taşınmasında, Kilis
ve Şanlıurfa’da Suriyeli mülteciler için kurulan sahra hastanelerinde sağlık hizmeti sunumunda görevlerini başarıyla yerine getirdiğini anlatan Alemdar, UMKE bünyesine daha fazla
gönüllünün katılımının sağlanabilmesi için ekibin faaliyetleri
hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesinin önemine dikkat
çekti. Daha sonra SAKOM envanterine geçtiğimiz ay katılan,
uzak iller ve ülkelerle iletişimi sağlayan HF telsiz sistemini inceleyen Dr. Alemdar, afete maruz kalan şehirde her türlü ile48
|
tişim alt yapısı kullanılmaz hale gelse dahi bu sistem ile yardım çağrılarının ve kurtarma faaliyetlerinin koordinasyonun
yapılabileceğini ifade etti. Sağlık müdürü ve beraberindeki
ekip, aynı binada hizmet veren 112 İl Ambulans Servisi Kontrol Komuta Merkezi çalışanlarına da iyi yıllar temenni ederek
ziyaretlerini sonlandırdı.
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ ve
BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN
SAĞLIKTAKİ YERİ
Mehmet AYGÜN
Araştırma Bilgi Sistemleri ve
Sağlığın Geliştirilmesi Şube Müdürlüğü
Günümüzde bilgi teknolojileri tıp ve sağlık bakımında gittikçe yaygınlaşmakta, sağlık bakımı giderek teknolojiye bağımlı
hale gelmektedir. Sağlık bilgi sistemleri ve karar destek sistemleri son derece gelişmekte ve teknoloji performansı katlanarak artmaktadır. Bu nedenle tıpta ve sağlık alanında insan-bilgisayar arasındaki etkileşim ve iletişim giderek önem
kazanmaktadır.
Hastane Randevu Sistemi), ÇKYS(Çekirdek Kaynak Yönetim
Sistemi, TSİM(Temel Sağlık İstatistikleri Modülü) ve KDS(Karar Destek Sistemi)’dir.
Bilgi ve iletişim teknolojileri genel anlamda bilginin toplanmasını, işlenmesini, bilginini saklanmasını ve gerektiğinde
herhangi bir yere iletilmesini ya da herhangi bir yerden bu
bilgiye erişilmesini otomatik olarak sağlayan teknolojiler bütünü şeklinde tanımlanabilir. Bilgi teknolojilerini sağlık sistemine uygulamak, hastaya sağlanan bakım kalitesini arttırırken maliyetleri düşürmeyi hedefler. Ancak bunu eş zamanlı
sağlamak hizmet sağlayıcıları için zorlu bir durum oluşturur.
Sisteme tanımlanan görevler, hastaya ait bilgilerin birimler
arası olduğu kadar, farklı sistemler arasında da hareket etmesini gerektirir.
Bir diğer önemli uygulama ise bu yılın başında hayata geçen
Sağlık NET-2 sistemidir. Daha önce aile hekimlerinin kullandığı AHBS(Aile Hekimliği Bilgi Sistemi), Karar Destek Sistemi ve
Sağlık NET’i birleştirilerek Sağlık NET-2 yapısı oluşturulmuştur. Sağlık-NET, sağlık kurumlarında üretilen her türlü veriyi,
doğrudan üretildikleri yerden, standartlara uygun şekilde
toplamayı, toplanan verilerden tüm paydaşlar için uygun
bilgiler üreterek sağlık hizmetlerinde verim ve kaliteyi artırmayı hedefleyen, entegre, güvenli, hızlı ve genişleyebilen bir
bilgi sistemidir. Sağlık-NET bu çerçevede, sağlık envanterinin
oluşturulması, tıbbi kayıtlarının korunması, bilgi transferi ve
temel sağlık verilerinin toplanması amacıyla ortaya çıkmıştır.
Türkiye’de Sağlık Sektörü:
Türk sağlık bilişimi alanında ilk çalışmalar, SSK hastanelerinde eczane bilgi sistemleri modülü uygulamaları ve sigortalılardan kesilen bilgisayar katkı payları ile başlatılmıştır. Sağlık
Bakanlığı ise 1991 yılında Dünya Bankası işbirliği ile başlatılan Birinci ve 1995 yılında başlatılan ikinci Sağlık Projeleri
kapsamındaki Sağlık Enformasyon Sistemleri Projesi ile Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri çalışmalarını başlatmıştır.
Sağlık bilgi sistemleri alanında yapılan son çalışmalar, 2003
yılı başında Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Sağlıkta
Dönüşüm Programı ile başlatılmıştır. Bakanlık bu program ile
karar sürecinde etkili bilgiye erişimi esas alan sağlık bilgi sisteminin de yer aldığı 8 bileşene (Şekil 1) yer vermiştir (Sağlık
Bakanlığı, 2008, s.20).
12 Aralık 2011 tarihinde ilimizde uygulanmaya başlanan
MHRS sistemi, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak hazırlanan hayatımızı kolaylaştıran unsurlardan biridir.
Bu kapsamda Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü Araştırma Bilgi
sistemleri ve Sağlığın Geliştirilmesi Şube Müdürlüğü olarak;
- İl düzeyinde Sağlık NET (Sağlık-NET2), MHRS, KDS gibi uygulamaların doğru, güvenli ve entegre bir şekilde çalışmasını
sağlamak.
- Sağlık istatistiklerinin derlenmesi, veri kalitesinin değerlendirilmesi, yayımlanması ile ilgili konularda koordinasyonu
sağlamak,
- Sağlık alanında kullanılan bilişim sistemleri ve iletişim teknolojileri ile ilgili il düzeyinde uygulamaları belirleyerek, çalışması için gerekli fiziki altyapıyı oluşturmada destek olmak
en temel görevlerimizdendir.
Günümüzde sağlık bilgi sistemi konusunda; sağlık hizmeti
verilirken iletişim kurulan kurumların standart tanımları, hizmet veren doktorların veri bankası, uluslararası olarak kabul
edilmiş hastalık sınıflaması, ilaç ve tıbbi malzeme kodlamaları gibi standart kodlama sistemleri belirlenip uyumlaştırılarak
sektörde kullanılmaya başlanmıştır (Sağlık Bakanlığı, 2008,s.
93).
Bilindiği üzere Sağlık alanında birçok yapılanmaya gidilmiştir. Son yapılanmada Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü
altında bilgi teknolojileri takip edilerek yeni sistemler oluşturulmuştur. Bunlar özet olarak Sağlık NET, MHRS(Merkezi
|
49
İLKYARDIM
HAYAT KURTARIR
Melin KURTULMUŞ
Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü
ATT
Bir kaza anında ya da hayatı tehlikeye
düşüren bir durumda, sağlık görevlileri olay yerine gelinceye kadar, hayatın
kurtarılması ya da kazazedenin durumunun kötüleşmesini önlemek için,
ilaç kullanılmadan yapılan uygulamalara ilkyardım denir.
Normal yaşantımızda beklemediğimiz
bir zamanda çevrede herhangi bir kişi
yaralanabilir, kalp krizi, boğulma gibi
ani bir durumla karşı karşıya gelebilir.
Kişiler kendilerini olayın olduğu ortamda ve yardım etme durumunda
bulabilirler.Bu nedenle herkesin acil bir
durumda ne yapması ve nasıl yardım
edeceği konusunda bilgi sahibi olması
gerekir.Yapılacak ilk yardım, profesyonel ya da tıbbi yardım gelinceye kadarki uygulamayı içerir.Yaşam kurtarma
zinciri dediğimiz,birbiri ile birleşen 4
temel halkanın ( koruma-bildirme, kurtarma, acil yardım ambulansı, hastane )
ilk iki halkası ilk yardım ve ilk yardımcı
ile ilgilidir. İlk yardımcı sağlıkçı olmayabilir ama ilk yardım konusunda bilgi
ve beceri sahibi ise hasta/yaralının yaşamını devam ettirmek ya da ağır fiziki
hasarlara uğramasını önlemek için gereken uygulamaları yapabilir.
Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek, yaşamsal fonksiyonlarının sürdürülmesini sağlamak, iyileşmesine yardımcı olmak ilk yardımın
amacıdır. Herhangi bir kaza ya da ilk
yardım gerektiren acil bir durum olduğunda heyecanlanırız ve kafamız karışabilir. Sakin olmamız ve doğru karar
vermemiz konusunda kendimizi eğitebiliriz.Olaya müdahale etmeden önce
ilk yardım yapmak için neye ihtiyacımız
var, en iyi yardımı nasıl verebiliriz diye
sormalıyız.Bunun cevabını bulmak için
bilinmesi gereken üç temel uygulama
Koruma-Bildirme-Kurtarma’dır.
Hasta/yaralılara müdahale etmeden
50
|
önce kendimiz ve çevrenin güvenli olduğunda emin olunmalıdır. Olay yeri
değerlendirilirken; olay yeri güvenli
mi? Olay nedir? Olaydan etkilenen kişi
sayısı kaçtır? Çevrede yardım edecek
kişiler var mı? Bu kriterler “Koruma” gerçekleştirilirken göz önünde bulundurulmalıdır.
Olay en kısa süre içinde acil yardım birimine ( 112 ) bildirilmelidir. İlk yardım
gerektiren bir olayla karşılaşıldığında
ilk yardımcı 112 nolu telefonu aramalı
ya da aratmalıdır. Eğer olay yerinde yalnız isek bağırarak çevredekilerden yardım istenebilir.Temel uygulamada “Bildirme” bu şekilde gerçekleştirilir.Hasta/
yaralı bilinçsizse ve tek ilk yardımcı varsa çok hızlı bir şekilde yardım istenmelidir.Eğer telefon için bir yere gitmek durumunda kalınırsa telefon eder etmez
hasta/yaralının yanına dönülmelidir.
Bildirme yapılırken; adınız-soyadınız,
aradığınız telefonun numarası, kesin
yer ve adres, olayın ne olduğu ( trafik
kazası ,yangın,düşme vb.), olaydan etkilenen kişi sayısı, hasta/yaralıların durumları ( bilinç, kanama , kırık, vb. ) ve
yapılan ilk yardım müdahalelerini söyleyerek basamaklar tamamlanır.
ve adres, olayın ne olduğu ( trafik kazası
,yangın,düşme vb.), olaydan etkilenen
kişi sayısı, hasta/yaralıların durumları (
bilinç, kanama , kırık, vb. ) ve yapılan ilk
yardım müdahalelerini söyleyerek basamaklar tamamlanır.
Olay yerinin güvenliği sağlandıktan
sonra olay yerindeki hasta/yaralılara
hızla bakılarak durumları değerlendirilir.Bu aşamada her hasta/yaralıyı tek tek
değerlendirmek için vakit kaybedilmez
çünkü acil müdahale gerektiren hasta/
yaralı varsa öncelikle onlara müdahale
edilmelidir..Kanamalı, bağıran,ağlayan
ya da sessiz hasta/yaralılar, bebek ,ço-
cuk var mı bakılır ve müdahalede öncelik sıraları belirlenerek “Kurtarma” uygulanır.Uygulamaya öncelikle bilinçsiz,
durumu ağır ve risk taşıyan hastalardan
başlanmalıdır. Yapılan ilk yardım müdahaleleri acil yardım ( 3. temel halka )
gelinceye kadar sürdürülmeli ve gelen
acil yardım personeline yapılanlar anlatılmalıdır. Yangın, patlama, gaz sızıntısı
vb. durumlar yoksa hasta/yaralı kesinlikle yerinden kımıldatılmamalıdır.Eğer
taşınması gerekiyorsa mümkün olduğu
kadar çabuk ve dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.
Sonuç olarak;
• Olay yerinin güvenliği sağlanmalı,
• İlk yardımcı hızla hasta/yaralıların durumlarını değerlendirmeli,
• Müdahalede öncelikler belirlenmeli,
• Uygulanacak ilk yardım yöntemlerine
karar vermeli,
• Çevrede yardımcı olabilecek kişiler organize edilmeli,
• Çevredeki olanaklarla müdahale edilmeli,
• Aynı anda iki veya daha çok sayıda
hasta/yaralıya müdahale yapılmamalı,
• İlk yardım uygulamaları sırasında hasta/yaralılar yatırılarak müdahale edilmeli ve hareket ettirilmemeli,
• Sıcak tutulmalı ağızdan yiyecek veya
içecek verilmemeli,
• Bilinci yerinde ise yarasını görmesine
izin verilmemeli,
• Eğer herhangi bir yangın, patlama vb.
nedenler söz konusu değilse hasta/yaralı asla yerinden kıpırdatılmamalı,
• Tehlike söz konusu ise acil taşıma yöntemleri ile hasta/yaralı olay yerinden
uzaklaştırılmalıdır.
İlk yardımda Koruma-Bildirme-Kurtarma ilk yardımcının yapacağı müdahalenin sonuçlarını belirleyecek temel
öğelerdir. Hasta /yaralıların değerlendirilmesi ve önceliklerin belirlenmesi,
doğru ilk yardım yönteminin uygulanması hayat kurtarmada önemlidir.
HASTA HAKLARI İL
KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Dr. Yasin ÇATALBAŞ
Adapazarı İlçe Sağlık Müdürü
Hasta Hakları İl Koordinatörü
Sağlık hepimiz için en önemli değerdir. Varlığında anlayamadığımız kıymetini, kaybedince anlarız. Hastalandığımızda, sağlığımızın mutluluğumuzda
ne kadar önemli bir payı olduğunu farkederiz. Hasta olduğumuzda sadece
fiziken değil, ruhen de farklılaşırız; kendimizi güvensiz, işe yaramaz hisseder,
kimimiz hiç bir şey eskisi gibi olmayacak sanarak içine kapanır, kimimiz öfkeyle başkalarına saldırganlaşır, kimimiz de çocukça davranışlar gösteririz.
Geleceğimizden endişelenir, kendimizi cezalandırılmış ve kısıtlanmış hisseder ve hayatın anlamsız olduğu düşüncesine kapılabiliriz. Bütün bu duygular tıpkı hastalıklar gibi, hekimler dahil hepimizin başına gelebilir, hastalık
kişilere “hasta psikolojisi” dediğimiz, sağlığımıza yeniden kavuştuğumuzda
kaybolacak olan ayrı bir yük yükler.
Sağlık kurumlarına, hem bozulan sağlığımızı yeniden kazanmak hem de
eskisi gibi mutlu olmayı bekleyerek başvururuz. Burada karşımıza çıkan
uygulamalar ve karmaşık işlemler karşısında şaşırır, bazen ne yapacağımızı
bilemeyiz. İşte bu noktada başvurduğunuz kurumun, sizi hem sağlığınıza
kavuşturma, hem de bunu hangi yolla yapacağınız konusunda sizi bilgilendirme sorumluluğu vardır. Bu sorumluluğu sahiplenerek, sizi haklarınız ve
sorumluluklarınız konusunda bilgilendirmek için Hasta Hakları Birimlerimiz
tüm hastanelerimizin poliklinik binalarında hizmet vermektedir.
HASTA HAKLARININ AMAÇLARI
• Hastaların desteklenmesi ve toplumsal açıdan güçlendirilmesi,
• Hastalara sağlık hizmetlerinden tam yararlanma konusunda yardım etmek,
• Hasta-sağlık çalışanı ilişkilerini desteklemek ve geliştirmek,
• Hasta eğitimini genel bir uygulama haline getirerek sağlık hizmeti etkinliğini artırmak,
• Sağlık hizmeti alan, sunan ve aracılık eden kişi ve kurumlar arasında işbirliği ve iletişim fırsatları yaratmak, var olanları güçlendirmek, böylelikle daha
etkin ve güvenilir bir model oluşturmak,
İnsan haklarını, kısaca; tüm insanların her açıdan doğuştan eşit ve özgür
olması diye tarif etmek mümkündür. Söz konusu bu özgürlük, başkalarının
haklarına saygılı olmak ve bu hakları çiğnememe zorunluluğu ile dengelenmiştir. Çeşitli insan hakları bulunmaktadır. Hasta hakları da temel insan
haklarından birisidir.
Hasta haklarını sıralayacak olursak:
1) Hizmetten genel olarak faydalanma:Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet,
felsefi inanç, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma
hakkı vardır.
2) Bilgilendirme ve bilgi isteme:Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü
veya yazılı isteme hakkı vardır.
3) Sağlık kuruluşunu ve personelini, seçme ve değiştirme:Sağlık kuruluşunu
seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek veya vermekte olan tabiplerin ve
diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenmeye, seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.
4) Mahremiyet:Gizliliğe uygun bir ortamda, her türlü sağlık hizmeti almaya
hakları vardır.
5) Reddetme, durdurma ve rıza:Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını istemeye, tıbbi müdahalelerde rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya hakkı vardır.
6) Güvenlik :Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda alma hakkı vardır.
7) Dini vecibeleri yerine getirebilme :Sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde
ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye
hakkı vardır.
8) İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık:Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir ortamda, her türlü
hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.
9) Ziyaret ve refakatçi bulundurma:Sağlık tesislerince belirlenen usül ve
esaslar çerçevesinde ziyaretçi kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık tesisinin
imkanları ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi halinde refakatçi bulundurmaya hakkı vardır
10) Müracaat, şikayet ve dava hakkı:Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikayet ve dava hakkını kullanmaya hakkı vardır.
Hastaların hakları yanında bazı sorumlulukları da vardır, şöyle ki:
HASTA VE HASTA YAKINI SORUMLULUKLARI
1. Genel Sorumluluklar
** Kişiler kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmalı ve sağlıklı
bir yaşam için verilen tavsiyelere uymalıdır.
** Kişi uygunsa kan verebilir ya da organ bağışında bulunabilir.
** Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmalıdır.
2. Sosyal Güvenlik Durumu
**Hasta; sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmek durumundadır.
**Hasta; sağlık karnesinin (Bağ-Kur, Yeşil Kart gibi) vizesini zamanında yaptırmak zorundadır.
3. Sağlık Çalışanlarını Bilgilendirme
**Hasta; yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir
tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermelidir.
4. Hastane Kurallarına Uyma
** Hasta; başvurduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır.
**Hasta sağlık Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen
sevk zincirine uymalıdır .
**Hastanın; tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile
işbirliği içinde olması beklenir.
**Hasta; randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uyması ve değişiklikleri ilgili yere bildirmesi gerekir.
** Hasta; hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına
saygı göstermelidir.
** Hasta; hastane malzemelerine verdiği zararları karşılamak zorundadır.
5. Tedavisi İle İlgili Önerilere Uyma
**Hasta; tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli ve anlayamadığı yerleri sormalıdır.
**Hastanın; tedavisiyle ilgili önerilere uyum sağlayamama durumu söz konusu ise bunu sağlık çalışanına bildirmesi gerekir.
**Hasta sağlık bakım ve taburculuk sonrası bakım planını beklendiği gibi
doğru anlayıp anlamadığını belirtmesi gerekir.
**Hasta; uygulanacak tedaviyi reddetmesi veya önerilere uymamasından
dolayı doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur.
Sağlık Müdürlüğü, 4 Merkez Hastane, Ağız Diş Sağlığı Merkezi, Hastanesi
olan 5 İlçe Sağlık Grup Başkanlığı ve Hastanelerde Hasta Hakları Birimleri aktif olarak faaliyet göstermektedir. Tüm Hastanelerimiz ve Ağız ve Diş Sağlığı
Merkezimizde Hekim Seçme Uygulaması uygulanmaktadır. Hasta hakları
konularında toplumu bilgilendirme amacıyla 2012 yılı içinde 13.402 kişiye
eğitim verilmiştir.
BAŞVURU
SAYISI
YERİNDE
ÇÖZÜLEN
KURULDA
GÖRÜŞÜLEN
İHLAL VAR
İHLAL YOK
2012
2383
2071
312
31
281
2011
2079
1792
287
25
262
2010
1749
1501
248
36
212
2009
1014
790
224
32
192
2008
945
756
189
25
164
|
51
SİVİL SAVUNMA İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ
AFET YÖNETİMİ ve ÖNEMİ
“Felaket başa gelmeden evvel önleyici ve koruyucu tedbirleri düşünmek lazımdır, geldikten sonra dövünmenin yararı yoktur.”
Afetler, nerede, ne zaman, hangi büyüklükte, nasıl ve ne türde meydana geleceği baştan bilinemeyen ve tahmin edilemeyen olaylardır. Bu nedenle insanlar/toplumlar afetlere
çoğu zaman hazırlıksız yakalanmış ve büyük can ve mal kayıpları vermiştir. Afetler pek çok ülkede tamiri çok güç kayıplara ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik gelişme
sürecinin de yıllarca sürebilen kesintilere uğramasına neden
olmaktadır. Bir ülke ne kadar gelişmiş olursa olsun, doğal
afetlerden etkilenmektedir. En gelişmiş ülkeler bile, bu doğal afetlerin oluşmasını engelleyememekte, sadece önceden
önlemler alarak bu olayların olumsuz etkilerini en aza indirgemeye çalışmaktadır.
Ülkemiz, tarih boyunca doğal afetlere sıkça maruz kalmış
bir ülkedir. Ağırlıklı olarak depremler, kuraklık ve seller, daha
seyrek olmakla birlikte toprak kaymaları ve çığlar Türkiye’deki doğal afetlerin başlıca kaynaklarıdır. Afetlere hazırlıklı
olma çalışmaları 7269 sayılı yasada öngörüldüğü üzere il ve
ilçelerde hazırlanan acil müdahale planları ile tanımlanmıştır.
Afet yönetimi; afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması
amacıyla yapılması gereken tüm çalışmaların esaslarının ortaya konması, yönlendirilmesi, koordine edilmesi ve etkili bir
biçimde uygulanabilmesi için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla, kaynaklarının yönetilmesini ve yönlendirilmesini
gerektiren bir süreçtir.
Türkiye’de yaşanan son iki büyük deprem öncesi ve esnasındaki altyapı yetersizliği, özel kurumlar ve/veya kamu kurumları arasında planlama, entegrasyon ve koordinasyon eksikliği görülmüş; depremi müteakip icra edilen faaliyetlerde,
büyük oranda gayret ve zaman israfına neden olunmuştur.
İnsan, mal ve çevre üzerinde büyük yıkıcı etkileri olan afetlerin maliyetleri oldukça yüksektir. Bu sebeple, afetlerin verebileceği zararların minimize edilebilmesi için, afet öncesi
52
|
M. Kemal ATATÜRK
yapılması gereken çalışmalara daha çok önem verilmeli, afetler konusunda duyarlı olunması amacıyla toplumda afet kültürünün ve modern afet yönetim sisteminin tüm evreleri ile
oluşturulmasına yönelik çalışmalara önem verilmelidir.
Günümüzde doğal, teknolojik ya da insan kaynaklı afetler sonucunda ortaya çıkabilecek zararların, insan hayatı, mal-mülk
ve çevre açısından çok büyük boyutlarda olabileceği açıktır.
Bu noktada ortaya çıkan Afet Yönetimi kavramı her türlü tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme ve
iyileştirme amacıyla mevcut kaynakları organize eden analiz,
planlama, karar alma ve değerlendirme süreçlerinin tümünü
kapsar. Diğer bir deyişle, günümüzde afet yönetimi her türlü
tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme
ve iyileştirme amacıyla mevcut kaynakları organize eden,
analiz, planlama, karar alma ve değerlendirme süreçlerinin
tümüdür.
Depremin ve her çeşit afetin; öngörülmesi, hazırlık yapılması,
bilgi ve tecrübe ile yönetilmesi gereken çok önemli bir vaka
olduğunu, 1999 Marmara depremi hepimize öğretti. Yalova’
da 22-23 Kasım 2012 tarihlerinde yapılan mobil çadır hastane
eğitim ve tatbikatına verdiğimiz önem bunun bir göstergesi
oldu. Afet konusundaki farkındalığımız bir kez daha arttı.
İl Sağlık Müdürlüğü olarak yaşadığımız acı tecrübelerin doğrultusunda İl Afet Planının hazırlık ve koordinasyon sürecinde emeği geçen başta BURÇİN KANDEMİR olmak üzere, Nevin ÖZÇELİK,Mustafa EZEN, Rana BEŞLER’ e teşekkür ederiz.
İlimizde, UMKE ve Sağlık Müdürlüğü’nün katılımları ile KBRN/
yangın tatbikatı Toyatasa Acil Yardım Hastanesi’nde başarıyla
gerçekleştirildi.
Bu tatbikatların önemi, yönetim ve sağlık personelinin acil durum ve afet konusundaki farkındalığını artırmak, KBRN unsurları
arasında diyaloğu geliştirmek, İlin KBRN risklerini belirlemek ve
gerekli planları oluşturmaktır.
|
53
Yitik Çocuk
Müptela olmuş duyguların ışığındaki ayna,
Zamana dur diyemiyor zaman içindeki mana
Masumiyet dilde kalıplaşmış lafta ve yafta,
Sanki caniler toplanmış gördüğüm her bir safta.
Burada sürekli kan akıtan nehirler var,
Ganjın da tereddüde düşeceği kadar.
Kan gölü sokakların kaldırım taşlarında;
Allara bulanmış körpe bedenler,
Taş ve topraktan bir örtü serilmiş üzerlerine,
Ev desen değil, vatan desen değil, han desen değil.
Mezara gömülüyor onca can körpe yaşlarında,
Kimi anasız, kimi babasız, kimi yavrusuz,
54
|
Erdal EBEM
İl Performans ve
Kalite Koordinatörlüğü
Mahrum ve mağrur bakışlarda gizlenmiş,
Bir çocuğun vatan özlemindeki uğultu,
Top, tüfek sesleri, kulaklarında çınlarken,
O hayatın manasını çözme yarışında
Aradığı dünya bu mu?
Ya da özlemini çekiği huzur sesi,
Anne karnında ninni dinlerdi oysa
Nerden çıktı şimdi bu mermi sesi,
Bir zalim düşüncenin yıkıcı gücüydü gördüğüm,
Sebebi sebepsizlik olmuş, karışmış bu kördüğüm.
Nedir bu çocukluğumun üzerindeki kara perde,
Yeter artık çekilin üzerimden,
Aydınlık ufuklara bakmak hakkım değil mi?
Her gün toz bulutları arasından görmek istemiyorum dünyayı,
Gasp edilen duygularımın cezasını kim verecek,
Yada özlediğim, hasretine düştüğüm ,
Güneşime kim kavuşturacak beni.
Çark Cadddesi
Kent Park / Yel Değirmeni
|
55
İL PERFORMANS VE KALİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
KALİTE POLİTİKAMIZ
Görev alanımıza giren tüm konularda; sürekli iyileştirme anlayışı ile, yasaların belirlediği sınırlar çerçevesinde, en kısa sürede ve en doğru şekilde üstün kalitedeki hizmeti vermek temel kalite politikamızdır.
MİSYONUMUZ
Kurumumuz çalışanlarının güler yüzü ve kendilerini
güvende hissettikleri bir çalışma ortamı sağlanmasını
esas alarak, hizmet sunumunda yenilikçi ve değişime
açık yönetim anlayışına sahip olmaktır.
VİZYONUMUZ
Ülke genelinde uygulanan sağlık politikalarının oluşturulmasında; yeni projelerin üretilmesi için bilimsel
yayınlar ve araştırmalar yaparak katkıda bulunmak,
sağlık düzeyi ölçülerini dünya sağlık örgütünün belirlediği gelişmiş ülkeler seviyesinin üstüne çıkarmaktır.
DEĞERLERİMİZ
Kurum başarısında ekibin uyumunun önemli olduğuna, çalışanlarımızın motivasyonları sağlandığında
hizmet alanın memnuniyetinin artacağına, kurumlar
arası işbirliğinin gerekliliğine, sevgi ve güler yüzün etkin gücüne inanıyoruz.
natörü Müdür Yardımcımız Hakan SAĞLAM’ın önderliğinde kalite
çalışmalarına tüm hızıyla devam edilmektedir.
EĞİTİMLER
“Madem sağlıkta kalite diyorsak; eğitim vazgeçilmez ilk ilkemiz konumunda yer almalıdır.”
Bu ilkemize uygun olarak düzenlemiş olduğumuz kalite eğitimleri,
kurumumuzun geçmişi ile geleceği arasındaki köprünün kurulmasına, çalışanın hem kendisi, hem de toplumu için değer yaratacak
düzeye ulaşmasına fırsat vererek kalite kültürünün kurumumuz
bünyesinde yer almasını sağlayacaktır. Kılavuz niteliğindeki bu
eğitimlerle hizmet sunumuna katkı sağlayan tüm kademedeki çalışanların program amacı doğrultusunda yetiştiri-lerek bilgili ve bilinçli bireyler olmaları sağlanacaktır. Bu doğrultuda il performans
ve kalite koordinatörlüğünce sağlıkta kalite yönergesi kapsamında ilimiz hastanelerinde görev yapan kalite direktörleri ile yılda
dört dönem olmak üzere rutin olarak değerlendirme toplantıları
yapılmıştır. Bu değerlendirme toplantılarında hastaneler arasında
uygulama birliğinin sağlanması ve mevcut örnek uygulamaların
paylaşılması konuları değerlendirilmiştir.
İl Performans ve Kalite Koordinatörlüğü birimince belirlediğimiz
vizyon, misyon, değerlerimiz ve kalite politikamız doğrultusunda
Müdürlüğümüz bünyesinde çalışan güvenliğinin önemli olduğu
olgusunu ön planda tutmak için oluşturduğumuz Çalışan Güvenliği Komitesi, Tesis Güvenliği Komitesi ve Eğitim Komitelerinin toplantı ve eğitimleri düzenli aralıklarla yapılmaktadır.
SAĞLIKTA KALİTE DENİNCE
İnsanların ve sistemlerin “hata yapması” ve “mükemmele ulaşma
isteği” gerçeğinden yola çıkan kalite kavramı devamlı genişleyen
ve dinamik olan bir kavramdır. Bu kapsamda; “doğru kişiye’; “doğru
işi’; “doğru zamanda’, “doğru yolla’; “doğru araçlar” kullanarak yaptırmak ve mümkün olan en iyi sonucu elde etmek gerekmektedir.
Bu amaçlarla yola çıktığımız kalite anlayışımızda; kalite anlayışının
gelişimi ve verimliliğin artmasını, etkin bir yönetim sisteminin
devamlılığını, çalışanların tatmin, iletişim ve güven duygularının
pekiştirilmesinin ve tüm faaliyetlerde geniş izleme ve kontrolün
sağlanması amacıyla Müdürlüğümüz bünyesinde İl Sağlık Müdürümüz Uzm. Dr. Murat ALEMDAR ve İl performans ve kalite koordi56
|
Müdürlüğümüz İl Performans ve Kalite Koordinatörlüğü ile Acil ve
Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü’nün beraber organize ettiği “112 Kalite Yönetimi Eğitimi” gerçekleştirilmiştir.
• Atık Yönetimi
• El Hijyeni,
• Kişisel korucu ekipmanlar,
• Sağlıkta Kalite,
• Güvenlik Raporlama Sistemleri,
• Hasta ve Çalışan Güvenliği
• İlaç Güvenliği
• İletişim becerileri
DEĞERLENDİRMELER
Sağlıkta Kalite Standartları Değerlendirmeleri; sağlık kurumlarının
kalite standartlarını karşılama düzeylerinin belirlendiği, süreç içerisindeki gelişimlerine ilişkin geri bildirimin sağlandığı, konusunda
uzman değerlendiriciler tarafından gerçekleştirilen yerinde gözlem
ve inceleme faaliyetidir.
Bakanlığımız nitelikli insan gücü kapasitesi oluşturarak değerlendirmelerin profesyonel bir şekilde yapılması amacı ile yapılan birçok
eğitim ve değerlendirme sonucunda nitelikli bir uzman değerlendirici kapasitesi oluşturmuştur. Süreci yöneten ve yürüten kişiler
olarak il içi yaptığımız değerlendirmeler sağlık hizmeti sunulan kurumların başarılarını ve eksikliklerini belirlerken aynı zamanda katıldığımız her değerlendirme il içi iyi uygulamaların ve deneyimlerin
paylaşılmasıyla ilimiz için büyük avantaj sağlamaktadır.
Bakanlığımızın belirlemiş olduğu merkezi değerlendiriciler içinde
bulunan İl performans ve kalite koordinatörlüğü çalışanları olarak
diğer illerde merkezi değerlendirmeler kapsamında yapılan denetimlerin bizlere sağlamış olduğu tecrübe ve farklı iyi uygulamaların
ilimiz bünyesinde bulunan kurumlarımıza aktarılması sürecinde il
değerlendirmeleri yol gösterici olmaktadır.
Bu doğrultuda ilimizde her dönem Sağlıkta Kalite Standartları kapsamında hastanelerimizde ve 112 Komuta Kontrol Merkezimizde
değerlendirmeler yapılmaktadır.
Sonuç olarak değerlendirici olmak; farklı kurumlarla, iyi uygulama
örnekleriyle, yeni insanlarla, değişik iş kültürleriyle buluşma imkânı
sağlayarak bireysel, mesleki, kurumsal gelişim ve değişimimize pozitif katkı sağlamaktadır.
Tıbbi atık Eğitiminden 1 kesit
İletişim Becerileri Eğitiminden 1 kesit
BİLİMSEL ÇALIŞMALAR
Dünyada ve ülkemizde kalite konusundaki gelişmeler giderek artmaktadır. Bu gelişmeleri yakından takip etmek ve ülkemizde bu uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamak büyük önem taşımaktadır.
Sağlıkta kalite kapsamında ilimiz bünyesinde sağlık hizmetlerinde
yürütülen faaliyetlerin uluslararası ve ülkemizdeki standartlar çerçevesinde uygulama birliğinin sağlanması ve örnek uygulamaların
hayata geçirilebilmesi için Müdürlüğümüz İl Performans ve Kalite
Koordinatörlüğü olarak planlanması yapılan bilimsel çalışmalarımızdan bazıları ulusal yayın organlarında (Güvenlik Raporlama Sistem Bildirimlerinin Değerlendirilmesi, Sağlıkta Kalite Akreditasyon
ve Hasta Güvenliği Dergisi) yayımlanmıştır.
Ayrıca Müdürlüğümüz İl Performans ve Kalite Koordinatörlüğünce
yürütülmekte ve araştırılma aşamasında olan çalışmalarımız bulunmaktadır. Bu çalışmalar ilimiz bünyesindeki diğer kamu Kurum/
|
57
masına ve sağlık hizmetlerinde yaşlılara yönelik sorun¬larla daha
sık karşılaşılmasına neden olmaktadır. Ortalama insan ömrünün
uzamasının sonucu olarak, toplumda yaşlı nüfusunda görülen artış
yaşlıların sorunlarına önem verilmesi gerektiğini göstermektedir.
Acil sağlık hizmetlerine başvurular incelendiğinde, başvurularda
gençlere göre yaşlılar ambulans sağlık hizmetlerini daha fazla kullanmaktadır. Yaşlı nüfusunun artış göstermesi ve yaşın ilerlemesiyle
meydana çıkan sorunlar nedeniyle 65 yaş ve üzeri yaş grubundaki
hastaların acil sağlık hizmetlerini mevsimsel olarak kullanma nedenlerinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır.
Kuruluşları ile ortaklaşa yürütülmektedir. Başlatılan ve halen devam
eden çalışmalarımız;
Acil Sağlık Hizmetlerine Kardiyovasküler Sistem Rahatsızlıkları Sebebiyle Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi:
Ortalama yaşam süresinin uzamasıyla birlikte kronik hastalıklarda
hızlı artış görülmektedir. Kronik hastalıklar içinde ilk sırada yer alan
kalp-damar hastalıkları, ölüm nedenlerinin başında gelmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (1999); yirminci yüzyılın başlarında dünyadaki
ölümlerin ancak %10 kadarının kalp-damar hastalıkları nedeniyle
görüldüğü; 2030 yılında mortalite ve morbidite açısından kalp-damar hastalıkların birinci sırayı alacağı ve dünyada üç ölümden birinin nedeni olacağı tahmininde bulunmuştur. Türkiye’de ölüm
nedenleri içinde kalp-damar hastalıklarının hem kadınlar hem de
erkeklerde ilk sırada yer aldığı bildirilmiştir. İlimiz acil sağlık hizmetlerine yüksek mortalite düzeyine sahip kalp-damar hastalıkları başvuran hastaların değerlendirilmesi amaçlan-mıştır.
Acil Sağlık Hizmetlerine Solunum Sistemi Rahatsızlıkları Sebebiyle
Başvuran Hastaların Mevsimsel Olarak Değerlendirilmesi:
Dünyada 2005 yılında gerçekleşen ölümlerin %7’si kronik solunum
yolu hastalıkları sebebi ile olmuştur. Araştırmalara göre her yıl farklı
yaş gruplarından 4 milyon insan solunum yolu hastalıkları sebebiyle
hayatını kaybetmektedir. “Büyükşehir Bronşiti” olarak ta tanımlanabilen bu hastalıklardan etkilenen hasta sayısı oldukça çoktur. Mevsimsel değişikliklere ve bazı faktörlere bağlı olarak solunum problemlerinin artış göstermesiyle acil sağlık hizmetlerine başvurularda
da artışa neden olmaktadır. Sakarya ili genelinde acil sağlık hizmetlerine solunum sistemi rahatsızlıkları sebebiyle başvuran hastaların
mevsimsel olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
İl Genelinde Sağlık Çalışanlarına Karşı Yapılan Şiddetin Değerlendirilmesi:
Şiddet; son yıllarda birçok sektörde olduğu gibi sağlık kurumları
ve hastanelerde de önemli bir sorundur. Her yıl 25 milyon kişinin
iş ortamında şiddete maruz kaldığından bahsedilmektedir. Yapılan
bir sağlık çalışmasında, sağlık kurumlarında çalışmanın, diğer iş yerlerine göre şiddete uğrama yönünden 16 kat daha riskli olduğu belirtilmiştir. Bu durum son yıllarda hastanelerde hizmet veren hekim,
hemşire ve diğer sağlık personelinin yanı sıra hastalar ve yakınları
için de ciddi bir sorun haline gelmiştir. Çalışmanın amacı; şiddet
olaylarının giderek artmasından dolayı Sakarya ili sağlık çalışanlarına karşı yapılan şiddet durumunun değerlendirilmesidir.
65 Yaş ve Üzeri Yaş Grubundaki Hastaların Acil Sağlık Hizmetlerini
Mevsimsel Olarak Kullanma Nedenlerinin Belirlenmesi:
Dünya da beklenen yaşam süresinin artması; toplumların yaşlan58
|
112 personeline yönelik yapılan eğitimlerin etkinliğinin değerlendirilmesi:
112 Hizmet Kalite Standartları, Atık Yönetimi, Güvenlik Raporlama
Sistemi, İlaç Yönetimi, Çalışan Güvenliği, Hasta Hakları ve Sorumlulukları, İletişim Becerileri, Stres Yönetimi, El Hijyeni ve Koruyucu
Ekipman Kullanımı konusunda eğitimlerin yer aldığı programda Uz.
Dr. Figen EZEN, Hasta Hakları İl Koordinatörü Dr. Yasin ÇATALBAŞ,
Eczacı Tijen ÜLGEN, Psikolog Neşe CANAVAR ÜNAL, Barış OĞUZ,
Bilal SALİM, Erdal EBEM, Filiz KOÇ ve Özgül ÖZDEN eğitimci olarak
görev almışlardır.
Sekiz gün boyunca devam eden ve İl Ambulans Servisi Başhekimliği, Komuta Kontrol Merkezi ve acil yardım istasyonlarında görev
yapan doktor, hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni, paramedik ve şoförleri hedef alan eğitim programında, eğitime katılan personellerin eğitimle ilgili değerlendirmeleri alınmış, eğitim öncesi ve
eğitim sonrası bilgi düzeyleri takip edilmiştir.
Eğitimle ilgili yapılan değerlendirmelerde 151 katılımcının 147’si (% 97,35) “eğitim aldığım mekan uygundur” ifadesine
katıldığını belirtirken, “Eğitim süresi yeterlidir” ifadesine ise 148 (%
96,68) katılımcı katılıyorum yanıtını vermiştir. “Eğitimde kullanılan
materyal yeterlidir” ifadesine ise 138 (% 91,39) katılımcının görüşü
olumlu yönde olmuştur.
Güvenlik Raporlama Sistemi eğitimi sonrası yapılan değerlendirmelerde “Eğitmenin konuya hakimiyeti yeterlidir” ifadesine 71 katılımcının 70’i (% 98,59) katılıyorum yanıtı verirken “Eğitmenin katılımcılarla iletişimi yeterlidir” ifadesine 70’i (% 98,59) katılıyorum
şeklinde cevap vermişlerdir. Eğitim öncesi ve eğitim sonrası katılımcıların bilgi düzeylerini ölçmeye yönelik yapılan 8 soruluk teste
katılımcıların eğitim öncesi doğru cevap ortalaması 3,72 iken eğitim
sonrası 6,59’a yükselmiştir.
Atık Yönetimi eğitimi sonrası değerlendirmelerde ise “Eğitmenin
konuya hakimiyeti yeterlidir” ifadesine 80 katılımcının 77’si (%
96,25) olumlu yönde yanıt verirken, “Eğitmenin katılımcılarla iletişimi yeterlidir” ifadesine 76’sı (% 95,00) katılıyorum şeklinde cevap
vermişlerdir. Eğitim öncesi ve eğitim sonrası katılımcıların bilgi düzeylerini ölçmeye yönelik yapılan 10 soruluk teste katılımcıların eğitim öncesi doğru cevap ortalaması 3,92 iken eğitim sonrası 6,25’e
yükselmiştir.
112 çalışanlarına yönelik gerçekleştirilen Kalite yönetimi eğitimlerinin çalışanların uygulamalar konusunda bilgi düzeylerini arttırdığı, dolayısıyla hizmet sunumunu da pozitif yönde112 çalışanlarına
yönelik gerçekleştirilen Kalite yönetimi eğitimlerinin çalışanların
uygulamalar konusunda bilgi düzeylerini arttırdığı, dolayısıyla hizmet sunumunu da pozitif yönde etkileyeceği yapılan bu çalışmanın
bulgularından da anlaşılmaktadır.
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ BİRİMİ
Sağlık çalışanlarımızın güvenli ortamlarda ve yüksek motivasyonla çalışmasının sağlanması “Bakanlığımızın Sağlıkta
Dönüşüm Programının” temel hedeflerindendir. Kişinin fiziksel ve psikolojik açıdan zarar görmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan sözlü veya fiili hareketler olarak
tanımlanan şiddet olaylarının önlenmesi amacıyla, mevcut
uygulamaların gözden geçirilmesi önem taşımaktadır.
konu başlıkları altında etkin ve verimli bir eğitim süreci tamamlanmıştır. Verilen eğitimlerin sürekliliğinin sağlanması,
çalışanın daha güvenli ortamlarda görevlerini yerine getirebilmesi ve görülen şiddet olaylarına bir son verilmesi amacıyla birimimiz tarafından Çalışan Hakları ve Güvenliği broşürü
oluşturulmuştur. Konuyla ilgili afiş çalışmalarımız devam etmektedir.
Sağlık Bakanlığı tarafından çalışanlarımızın güvenliğinin sağlanmasına yönelik çeşitli tedbirler alınmış ve özellikle kalite
çalışmaları kapsamında çalışan güvenliği ile ilgili kurumsal
yapılanmanın genel çerçevesi ve çalışma esasları belirlenmiştir.
BEYAZ KOD
Beyaz Kod Birimi; kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olaylarını izlemek üzere kurulmuştur. Böyle bir olay gerçekleştiğinde kurum yöneticileri
tarafından “113” numaralı telefonla Beyaz Kod Birimine bildirim yapılması gerekmektedir. Eş zamanlı olarak olayın; ilgili
kurumun hukuk birimine ve adli mercilere intikal ettirilmesi,
müteakiben de beyazkod sitesinde “Beyaz Kod Bildirim Formu”nun (Bildirim Formu 1) eksiksiz bir şekilde doldurulması
büyük önem arz etmektedir. Şiddete uğrayan sağlık çalışanı
tarafından “113” numaralı telefona doğrudan da bildirim yapılabilecektir.
Sağlık kurumlarında, çalışan güvenliği için güvenli hizmet sunumu ve güvenli bir ortam sağlanmasına, hizmet sunumunda kalitenin artırılmasına, sağlık kurumunda çalışanlar için
muhtemel risklerin belirlenmesine, bu risklerin giderilmesi
için uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesi amacıyla Müdürlüğümüzde Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi Sorumlu
Müdür Yardımcısı Mustafa EZEN başkanlığında, Beyaz Kod İl
Koordinatörü ve ilgili birim sorumlusu tarafından tüm sağlık
Kurumlarının ilgili başhekim yardımcıları ve birim sorumlularının katılımıyla eğitim düzenlenmiştir. Mezkur Yönetmelikte
yer alan usul ve esasların kesintisiz ve etkin bir şekilde uygulanması, uygulama sırasında tespit edilen sorun ve aksaklıkların giderilmesi için gerekli tedbirlerin alınması, uygulamanın takip edilmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili;
• Beyaz Kod Uygulaması,
• Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi,
• Risk Değerlendirmesi ve Güvenlik Tedbirleri,
• Çalışanların Eğitimi,
• Hasta ve Hasta Yakınlarının Bilgilendirilmesi,
• Hizmetten Çekilme ve Bildirim Süreci,
• Hukuki Yardım
Bildirim üzerine Beyaz Kod Birimi, olayın adli makamlara intikal ettirilip ettirilmediğini araştıracak ve şayet ettirilmemiş
ise olayı derhal adli makamlara bildirecektir. Beyaz Kod Birimi, ayrıca şiddet olayının gerçekleştiği sağlık kurumunun hukuk birimlerine de olayın bildirildiğini teyit edecektir. Şiddet
olayları için Bakanlık hukuk birimleri, işlenen suçtan mağdur
olan Bakanlık personeline veya vefatı halinde kanuni mirasçılarına bir avukatın hukuki yardımını isteyip istemediğini
soracak ve talep etmeleri halinde Bakanlık avukatlarınca ilgili
personele 28.04.2012 tarihli ve 28277 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan “Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde 2012 yılında 62 sağlık personeline hukuki yardım sağlanmıştır.
|
59
SAĞLIKTA
ŞİDDET
Burçin KANDEMİR
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birim Sorumlusu
Şiddet kendisine, bir başkasına grup ya
da bir topluluğa yönelik olarak ölüm,
yaralama, ruhsal zedelenme, gelişimsel
bozukluğa yol açabilecek yada neden
olacak şekilde fiziksel zorlanma, güç
kullanımı yada tehdidinin amaçlı olarak uygulanmasıdır. İş yerinde şiddet,
çalışanın işiyle ilgili durumlar sırasında
bir kişi veya kişiler tarafından istismar
edildiği veya saldırıya uğradığı olaylar
olarak tanımlanmıştır. Sağlık kurumlarında şiddet, hasta ve hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen,
sağlık çalışanı için risk oluşturan, tehdit
davranışı, sözel tehdit, fiziksel saldırı ve
cinsel saldırıdan oluşan durum olarak
tanımlanmıştır.
Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve
cinsel şiddet olmak üzere üç ana başlık altında toplanmakta olup ruhsal ve
fiziksel etkileriyle ortaya çıkmaktadır.
Sözel şiddet, kişinin değerlerine ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret,
tükürme, küfür, bağırma ve tehdit gibi
fiilleri içermektedir. Fiziksel şiddet ise
60
|
dayak, yumruk, aletle saldırı gibi kişinin
bedenine yönelen saldırı ve fiilleri içermektedir.
Yaşadığımız toplumda şiddet içeren
olayların giderek yaygınlaştığı aşikardır.
Ülkemizde sağlık çalışanlarına yönelik
artan şiddet olayları sadece Türkiye’ye
özgü bir durum olmayıp, küresel bir
gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü şiddeti “ bir halk
sağlığı sorunudur” diye tespit etmiştir.
Son yıllarda birçok sektörde olduğu
gibi sağlık kurumları ve hastanelerde
de önemli bir sorundur. Her yıl 25 milyon kişinin iş ortamında şiddete maruz
kaldığından bahsedilmektedir. Yapılan
bir sağlık çalışmasında, sağlık kurumlarında çalışmanın, diğer iş yerlerine
göre şiddete uğrama yönünden 16 kat
daha riskli olduğu belirtilmiştir. Bu durum son yıllarda hastanelerde hizmet
veren hekim, hemşire ve diğer sağlık
personelinin yanı sıra hastalar ve yakınları için de ciddi bir sorun haline gel-
miştir. Örneğin; Finlandiya’da yapılan
bir çalışmada, psikiyatri hemşirelerinin,
hapishane gardiyanları ve polislerin
ardından en çok şiddete maruz kalan
üçüncü meslek grubu olduğu gösterilmiştir. Yapılan bir çalışmada, acil servis
çalışanlarının sağlık çalışanları arasında
en fazla şiddete uğrayan grup olduğu
dikkati çekmektedir.
Çalışma ortamında şiddetle ilgili risklerin belirlenmesi, güvenlik sisteminin
etkin ve sistemli çalışması, personelin
şiddet konusunda eğitimi, işyerinde
suçu önlemeye yönelik değişikliklerin
yapılması, etkili sağlık kurumu yönetiminin olması, risk gruplarına yönelik
çalışmaların yapılması, çalışanların katılımı ile hazırlanmış bir yazılı politikanın
geliştirilmesiyle şiddeti azaltmak mümkün olabilir. Ayrıca şiddetin nedenselliği, koruma ve kontrolüne yönelik multidisipliner araştırmaların düzenlenmesi
gerekmektedir.
HASTA
İLE
ÇALIŞAN
ELELE
• Kişisel koruyucu ekipman
• Araç güvenliği
• ŞİDDET
ÇALIŞAN HAKLARI ve GÜVENLİĞİ NEDİR?
Sağlık hizmeti sunumunda çalışanların zarar görmesine yol
açabilecek her türlü işlem ve süreçler ile ilgili alınacak tedbir
ve iyileştirme uygulamalarına yönelik faaliyetleri ifade eder.
ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI
• Kesici delici alet yaralanmaları
• Kan ve vücut sıvılarıyla temas
• Sağlık taramaları
• El hijyeni
ŞİDDET NEDİR?
Sağlık çalışanlarının, görevlerini icra ettikleri sırada yaralama (TCK Madde 86-87), tehdit (TCK
Madde 106) ve hakarete (TCK Madde 125) maruz
kalma durumlarıdır.
BEYAZ KOD NEDİR?
Kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında
gerçekleşen şiddet olaylarının izlenmesi, gereken
müdahalenin yapılması ile olayın takip edilmesi, adli mercilere iletilmesi, gerçekleşen olayların
analizlerinin yapılarak ilgili sağlık kurumuna özgü
tedbirlerin alınması için çalışma yapılması amacıyla oluşturulmuş bir sistemdir.
Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan, gerçekleşen şiddet olayları sonrasında “113” nolu telefon
numarasından 7/24 ulaşılabilen, olayın adli makamlara intikal ettirilip ettirilmediğini araştıran ve
şayet ettirilmemiş ise olayı derhal adli makamlara
bildirilmesini sağlayan, ayrıca şiddet olayının gerçekleştiği sağlık kurumunun hukuk birimlerine de
olayın bildirildiğini teyit eden birimdir.
Sağlık Çalışanına Şiddet Uygulayanlar Mutlaka Yargılanacaktır.
• Kamu görevlisi olan sağlık çalışanlarına karşı
görevlerinden dolayı işlenen hakaret suçunun
soruşturulması ve kovuşturulması mağdur kamu
görevlisinin şikâyetine bakılmaksızın adli makamlarca, kendiliğinden soruşturulur ve kovuşturulur.
• Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret suçunun işlenmesi halinde kişiye TCK’nın
125/1 ve 125/3-a maddesi uyarınca 1 yıldan az
olmamak koşuluyla hapis cezasıyla cezalandırılır.
EMEĞE SAYGI,
ŞİDDETE SIFIR TOLERANS
|
61
2012 YILINDA BASINDA
SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜMÜZ
İl Sağlık Müdürlüğü olarak, medyayı kamu sağlığını olumlu yönde etkileyebilecek mesajların iletildiği bir ortam olarak değerlendirmek ve kamu
sağlığını birincil plana oturtarak gerçekçi bir sorumluluk anlayışı içerisinde
daha geniş kitlelere ulaşmak amacıyla “Basın ve Halkla İlişkiler Birimi” Ağustos 2012 tarihinden bu yana çalışmalarını başarılı bir şekilde yürütmektedir.
Doğan ÖZTÜRK
Basın ve Halkla İlişkiler Birimi
62
|
|
63
SAĞLIK BULMACASI
1- Organ Nakli
2- Kalp kası
3- Göze ait
4- Karın zarı iltihabı
5- Sarılık
6- Temel tıp bilimi
7- Vücudun dik durmasını sağlayan yapı
8- Doku bozukluğu, yara
9- Bir kan hücresi
10- Belirli bir mikroorganizmaya karşı vücudun
direnci.
11- Kafatasında burun çevresindeki kemiklerin
içinde bulunan ve burun boşluklarına açılan kemik
boşluk.
12- Donuk, şeffaf olmayan
13- Ciltteki, sınırları belirgin, kabarık, küçük çaplı
lezyon.
14- Sıvı bir süspansiyonda, ufak cisimciklerin
bir araya gelip birbirlerine yapışması
15- İnsan ve diğer memeli hayvanların
kan plazmasında bulunan en yaygın protein.
16- Karınla ilgili
1
64
|
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
SAKARYA
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
ağış
bir b
ayat
bir h
“Bir hayatı lizlendirmek elinizde...”
Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü / Organ ve Doku Nakl İl Koord natörlüğü: (264) 251 35 50 / 1458

Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü

Transkript

Benzer belgeler

EMEKLİ SİCİL NO : KURUM SİCİL NO UYRUĞU : T.C.KİMLİK NO

zabıta müdürlüğünün diğer müdürlüklerle ilgili çalışma şeması

ABD ile İkili İlişkiler Hakkında Bilgi Notu 2013 - 29

acil sağlık hizmetleri genel müdürlüğü 112 acil sağlık

T.C. REYHANLI KAYMAKAMLIĞI îlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

PathFinder PF