BAŞLIK: “ABD`den dersler

Rapor
BAŞLIK: “A.B.D.’den dersler:
Türkiye’de Başarılı Bir Ticari Kart Programı Yürütme”
Hazırlayan: Berrak Çiftçi
Özet
Türkiye hem Avrupa hem de Asya tarafında stratejik önemi, aktif ekonomik ve politik rolü ile
tanınan bir ülkedir. Yüksek etkinlik seviyesi jeopolitik konumu ile sınırlı olmamakla birlikte
Türkiye, ticari kartlar ve ödeme piyasasında son derece aktiftir.
Ticari kartların işletmeler arasında ödeme yapmak için kullanılması dünya çapında yaygınlaşmaktadır. Bu
rapor kapsamında ticari kartlar kurumsal seyahat ve eğlence (T&E), filo ve satın alma kartları dâhil olmak
üzere özellikle işletmeler arası işlemlerde kullanılan ödeme araçları olarak tanımlanmışlardır. Visa’nın işletme
içi ve arası, devlet harcamalarını ölçen global Ticari Tüketim Gideri (TTG) endeksi 2011 yılında, 2010 yılına
oranla yüzde 12 artarak 109,1 trilyon dolara ulaştı. Visa Global Ticari Çözümler başkanı Tad Fordyce’a göre,
“Büyümenin altında şirketler ve issuerlar, finansal ve finansal olmayan kuruluşlar için ticari kart programlarını
optimize etme, elektronik ödeme ile daha fazla harcamayı yakalama ve en nihayetinde de ticari ve kamu
müşterilerinin ihtiyaçlarını daha iyi karşılamak için açık bir fırsat var. ”Bir Visa anketine göre Orta/Doğu Avrupa
ve Ortadoğu/Afrika bölgesi yıllık karşılaştırmada yüzde 17,4’lük ticari harcamada büyüme oranı ile Latin
Amerika/Karayipler bölgesinden (yüzde 19,4) sonra ikinci sırada yer alıyor.1
A.B.D. dünyadaki en gelişmiş ticari kart pazarı
olduğundan bu iki pazarı karşılaştırmak çok ilgi
çekici. 2011’de ticari kartlar, A.B.D.’de özel sektör
ve devlet için 374 milyar dolarlık mal ve hizmet
alımında kullanıldı. Mercator Advisory Group bu
piyasanın 2011 ve 2015 yılları arasında yüzde 18,4
yıllık bileşik büyüme oranı olacağını tahmin ediyor.2
Bu büyüme oranı özellikle genel kart piyasası göz
önüne alındığında son derece etkileyici. Başlangıç
seviyesindeki gelişmekte olan pazarlar için büyüme
fırsatlarında zıtlık daha da etkileyici. Gelişmekte olan
ve Goldman Sachs’ın BRIC olarak adlandırdığı devler
(Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) son yirmi yılda
gelişmekte olan piyasalardaki büyümenin büyük
bir kısmından sorumluyken, BRIC’in dışında- başka
bir Goldman deyimi olan “Gelecek 11”; Endonezya,
Meksika ve Türkiye’nin dâhil olduğu, gelişen on bir
ekonominin yüksek büyüme potansiyeliyle dikkat
çekiyor. Visa’nın TTG Endeksine göre, Türkiye’nin ticari
tüketim masrafları son yıllardaki global ekonomik
yavaşlamaya kadar sabit bir şekilde arttı, 2011
yılında 1.100 milyar dolarlık tutar 2008 yılına göre
yüzde 10 daha fazlaydı (Bkz. Grafik A). Türkiye’nin
TTG’si gelişmekte olan ödeme piyasasındaki en
büyüklerden biri ve ayrıca Avrupa’da Hollanda
ardından ikinci sırada bulunuyor. Buna ek olarak ticari
kart sektörü istikrarlı bir şekilde büyümeye devam
ediyor. Finans alanında yayın yapan Para Dergisi
ile yapılan bir röportajda Garanti Bankası Ödeme
Sistemi Genel Müdürü Mehmet Sezgin: “Ticari kart
kullanımında son yıllarda meydana gelen artışın en
önemli nedeni, gelişen ticari hayata paralel olarak
işletmelerin de bankacılıkla daha yakın ilişki kurma
eğilimi. Son 5 yılda ticari kart sayısı yaklaşık yüzde 400
arttı. ”3 diyor.
Bu rapor özellikle Türkiye’de ticari kart kullanımını
arttırmak için ortaya çıkan fırsatları incelemektedir.
Rapor, A.B.D. piyasasında Türkiye’nin ticari kredi kartı
piyasasını geliştirmekte yardımcı olabilecek ticari kart
kullanımı için ana faktörleri belirterek başlıyor. Rapor
daha sonra A.B.D. piyasasından edinilen derslere
dayalı olarak Türkiye’deki ticari kart piyasasına giriş
ve geliştirmeye yönelik üç anahtar nitelikte anlayışı
tartışırken nasıl gelişebileceği yönünde fikir veriyor.
İlk yöntem, A.B.D. deneyimine göre Türkiye’de ticari
ürünlerin sunulmasındaki zorlukların ve fırsatların
anlaşılmasının zorunluluğunu dile getirirken, ikincisi
www.tsys . com
Türkiye’de Başarılı Bir Ticari Kart Programı Yürütme
Teknolojilerinin tüketiciye uyarlanması” deniyor. Yüksek
büyüme oranına sahip bir piyasa olarak Türkiye nakit ve çek
ödemelerini kredi ile değiştirme eğiliminde olan bir nüfusa
sahip. Türkiye Merkez Bankası’na göre ticari kart ile yapılan
işlemler Grafik B’de gösterildiği gibi yıl bazında 2007 ile
2012 yılları arasında yüzde 19’luk bir bileşik büyüme oranı
ile arttı. Ticari kredi kartı sahiplerinin de tüketici olduğu
gerçeği göz önüne alındığında, Türk tüketicilerin arasında
artan finansal bilinç ve yüksek beklentilerin ticari kart
kullanım alışkanlıklarını etkileme olasılığı yüksektir.
Ticari Kart Ödeme Tipleri
Ticari kartlar dünya çapında çeşitli formatlarda
mevcuttur.
Yaygın kart tipleri şunlardır:
Kurumsal / T&E
•Şirket çalışanları için genel kredi kartı ödeme
metodu sunar
•Çalışanın seyahat giderlerini karşılar
Satın Alma
•Bir kuruluşun çeşitli masrafları için işletmeler arası
elektronik ödeme yapmasını sağlar
2005’ten itibaren Türkiye, ticari kart kullanımında her yıl
muazzam bir yol kat etti. Her seviyedeki işletmelerin ticari
kartların değerini anlamasıyla bu büyüme devam edecek.
Grafik B’de gösterildiği gibi; ticari kart harcamalarında yıllık
birleşik büyüme oranı yüzde 30’un üzerinde. Bütün bu
yüzdesel büyümeye rağmen hala daha büyük bir gelişme
imkânı mevcut. Grafik C’de gösterildiği üzere 2011 yılında
ticari kartlarla 23 milyar harcama yapılmış ki, bu sadece
ticari harcamalarının yüzde birine tekabül etmekte.
Dağıtım
• Dağıtıcı ve tedarikçilerin alacaklar, nakit akışı ve
risk yönetimlerini geliştirerek toplamak için satış
süreçlerinin kolaylaştırılmasına yardımcı olur
Maaş
•Maaş hesabına yeniden yüklenebilir, ön ödemeli
kart alternatifini sunar
Küçük İşletme
•Tüketiciden daha yüksek kredi limiti sunar
•Daha gevşek sınırlamalar getirir
Birkaç faktör Türkiye’de ticari kart kullanımının
benimsenmesini olumsuz etkilemektedir. Birincisi piyasanın
ürünü genel olarak tanımaması. İkincisi, issuerların ticari
kartların halen baskın olarak tüketici odaklı olduğu ve
harcama raporlama veya kurumsal harcama politikalarına
entegre etme gibi özel ticari özelliklerden yoksun
olduklarına ilişkin genel algısı. Üçüncüsü ise şu an mevcut
kart ürünlerinin, ön ödemeli, yıllık veya aylık bazda yüksek
ücretleri olması. Ticari karta özel teknoloji ve kontrollere
geçiş yapmak dolandırıcılık potansiyelini azaltacak ve
bunun sonucunda kart ücretlerinde de azalma olacaktır.
Filo
•Araç filoları ile ilgili masrafların yönetilmesi, ödenmesi ve izlenmesini sağlar
Çiftçi Kartı
•Çiftçilerin hasattan sonra ödeme yapmasını sağlar
kredi kartı tipine göre piyasa fırsatlarının tanınmasını
içerir. Üçüncüsü, büyük veya küçük işletmeler, devlet
veya çok uluslu kurumlar gibi organizasyon şekillerine
özel çözümler geliştirmenin önemini belirtmektedir.
Grafik A
Türkiye Ticari İmkânları
Hızlı bir şekilde yükselen kart adaptasyon seviyesi ile
doğru orantılı olarak Türkiye finansal uzmanlık ve eğitim
alanındaki “Gelecek On Bir” lider ülke arasında yer alıyor.
Tüketici kartı batık oranları Türkiye’de, 2009 ve 2012
yılları arasında yüzde sekizin altındaki bir ortalama6 ile
diğer gelişmekte olan ülkelere göre oldukça düşük;
örneğin Brezilya’da bu oran yüzde 20’den fazla.7 Ayrıca
global olarak akıllı telefonların yaygın olarak kullanılması
ve sanal olarak konum bağımsız temel işlemlerin
yapılabilmesi imkânı ile tüketici bankacılığı devrim
geçirdi. Akıllı telefonların erişilebilirliği ve kullanışlı
olması tüketicilerin çalışma alanlarında da aynı rahatlığı
beklemelerine sebep oldu ki buna genel olarak “Bilgi
w ww. tsys. com
2
Trilyon
Amerikan Dolan
Tahmini
5 Yıllık Bileşik
Büyüme Oranı: 10.9%
$0.8
$0.9
$1.0
$0.8
$1.0
$1.1
$1.1
$1.3
$1.5
$1.6
$1.8
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Kaynak: Visa 2012 TTG Araştırması
Türkiye’deki ticari kartlar için görünmeyen ancak
giderek artan talep, şirketlerin bu fırsatı yeniden
gözden geçirmeleri ve Türk şirketlerinin daha fazla kart
kullanımından nasıl faydalanacaklarını daha iyi anlamaları
gereksinimini arttırmaktadır. Ticari kart ödeme işlemleri
2002 yılından bu yana büyük oranda artış göstermiştir.
2013 yılı Ağustos itibariyle ticari kredi kartı açık
ödemeleri 4,5 milyar Türk Lira’sına eşittir.8
A.B.D.’de ticari ödeme kartları çek gibi ödemelere
nazaran verimlilik ve maliyetten tasarruf sağlar. Yüksek
verimlilik, otomasyon ve basitlik için bu fırsat Türkiye’nin
büyük ve orta ölçekli işletmeleri için çekici olabilir.
Tüketici kartı yerine ticari kart kullanımının bazı
avantaj ve dezavantajları aşağıda belirtilmiştir:
Avantajlar:
•Kredi limitlerinin katı yönetmeliklerine tabi
olmaması
•Düşük risk / Daha az dönüşü olmayan kredi
•Kart kullanımı oranında artış
•Gelişmiş hesap performansı
•Müşteri kaybetme olasılığının azalması
•Fiyatlandırma kolaylığı
•Gelişmiş denetim mekanizması
•Esnek ödeme
Dezavantajlar:
•Daha düşük faiz geliri
•Artan maliyet (ör. ek olarak sunulan raporlamalar)
•Müşteri hizmetlerinde daha fazla kaynak ihtiyacı
Grafik B
Türkiye’deki Ticari Kartlarin Gelişimi
50,000 TL
2,300,000
45,000 TL
2,100,000
40,000 TL
1,900,000
kart programlarını geliştirmek konusunda büyük bir
potansiyel var. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ)
toplam hacmi ticari ortamdaki fırsatların çoğunluğunu
teşkil ediyor. Grafik D’de gösterildiği gibi 742 milyar
dolar ile küçük ve orta ölçekli işletmeler, şirketler arası
harcamaların toplam pazar fırsatlarının yüzde 67,8’ini
teşkil etmektedir.
1,700,000
35,000 TL
1,500,000
30,000 TL
1,300,000
25,000 TL
1,100,000
20,000 TL
900,000
15,000 TL
700,000
500,000
10,000 TL
09
20
10
20
11
20
Ticari Kart İşlem Hacmi
13
12
20
20
er
b
o
ct
O
Kredi kartlarına ilişkin kurallar piyasayı ticari kart
kullanımına doğru itmektedir. Yeni yönetmeliğe göre her
tüketicinin gelirine göre kaç kredi kartı olursa olsun bir
limiti olması gerekmektedir. Bireysel kartlardaki limitlere
ilişkin BDDK’nın koymuş olduğu kurallar çerçevesinde
ilk kredi kartı başvurusunda ilk bir yıl için kart limiti aylık
Ticari Kart Sayısı
Kaynak: BKM
Türkiye’de Potansiyel Ticari Kart Pazar Aktörleri
Türkiye’nin ticari kart piyasasının büyümesi, ülkede
verimlilik, şeffaflık ve genel olarak kolaylaştırılmış süreçler
arayan Çok Uluslu Kurumların artması ile hızlanabilir.
2012 Birleşmiş Milletler Global Yatırım Trendleri
İzleyicisi’ne göre,9 global yabancı doğrudan yatırım
(FDI) 2012 yılının ilk yarısında, önceki yıl aynı döneme
nazaran yüzde sekiz oranında azalsa da, YDY Türkiye’de
yüzde 20,8 oranında büyümüştür. Türkiye pazarının
büyüklüğü, gelişmekte olan orta sınıfı ve AB’ye üyelik
ihtimali doğrultusunda atılan adımların da dahil olduğu
çeşitli sebeplerden ötürü çok uluslu kurumlar Türkiye
pazarına girmeye ve mevcut piyasada yayılmaya çalıştılar.
çok uluslu kurumlar ve büyük firmalar, ürünü tanıdıkları
için kredi kartı kullanımını benimsemekte öncülük
etmeye uygun olsalar da, bu firmaların çoğu global
bankalar tarafından hizmet verilmeye alışkınlar. Bölgesel
ve yerel issuerlar için, orta ve küçük işletmeler ile ticari
3
Grafik C
Türkiye’deki Ticari Kart Harcamasının 2.2 Trilyon
Kurumsal Harcamaya Göre Oranı
1%
2011 Ticari Kart İşlem
Hacmi (milyon)
Kaynak: Visa 2011 CCE Raporu & BKM
www.tsy s . com
Türkiye’de Başarılı Bir Ticari Kart Programı Yürütme
gelirin 2 katını geçemez. Daha sonraki yıllarda bu oran en
fazla 4 kata çıkmaktadır.
Bu tek limit uygulaması sadece bireysel kartlar için
olup, ticari kartları içermemektedir. Bu durum da
issuer kurumlar açısından ticari kart kullandırımı için
bir fırsat yaratmaktadır.
Ticari kart kullanımının büyümesi için başka bir potansiyel
katalizör şirketlerin kredi alma algısındaki değişiklik
olabilir. Yakın zamana kadar, Türkiye’deki kültürel
kurallar bir şirkette sadece belirli azınlıktaki yüksek
düzey yöneticilerin kurumsal kredi kartı sahibi olmasını
gerektirmekteydi, fakat bu durum kartların değerinin
daha çok şirket tarafından anlaşılmasıyla değişiyor.
Türkiye’nin ticari kartları benimsemesi şirketlere
azalan maliyet, gelişen nakit akışı, düşük ödeme
dolandırıcılığı riski ve tedarikçi ile alıcılar arasında daha
yüksek memnuniyet gibi çok sayıda önemli gelişmeyi
algılamaları için fırsat yaratıyor. Buna ek olarak, tüm ilgili
taraflara daha fazla ödeme verisi alma ve analiz etme
imkânını ve de daha isabetli kararlar alınmasını sağlıyor ,
kuruluşların finansal sağlık düzeyini yükseltiyor.
Faktör 1: Düşürülmüş Maliyetler
Ticari kart programlarının dünya çapında büyümesinin
devam etmesi ödeme sektörü trendinin elektronik
ödeme metotlarının benimsenmesi yönünde olduğunu
ve nakit sistemlerden uzaklaştığını göstermektedir.
Issuerlar, Türk işletmelerine aynı zamanda önemli
miktarda maliyet azaltma önlemleri de içeren ticari
kart programları sunarak yeni gelir kaynağı oluşturma
2011 Türkiye Ticari Tüketim Harcamalarınin Dağılımı
Devlet
$16
Faktör 2: Gelişmiş Nakit Akışı
Ödeme süreçlerini ticari kart programı ile kolaylaştırma
özellikle çok sayıda sağlayıcısı olan işletmelerde ödeme
ve harcamaların şeffaflığını arttırır. Citibank’tan Paul
Horn’a göre ticari kart programları “elektronik ticaretin
zamanlamasını kontrol edebilme imkânı, nakit akışlarının
yönetilmesi, tahmin edilebilirliği ve de şeffaflığı, denetim
kapasitesi ve öngörme kabiliyeti” gibi birçok faktörü
arttırır.10
Faktör 3: Kötüye Kullanım Riskinde Azalma
1.5%
Tüketici ödemeleri pazarında, kart dolandırıcılığı büyük
bir endişe kaynağı olsa da, ticari alanda bu kadar büyük
bir sorun değildir. İşletmeler bunun yerine çalışanların
izin verilen satın alma şekilleri veya çeşitli alımlarda
harcama sınırlamaları gibi şirket harcama politikalarına
uymaması ve “kötüye kullanım” gibi konulardan endişe
duymaktadırlar. Doğru kart prosedürleri ve politikaları
uyguladığında, şirket kartı kullanımı aslında şirketlere
çalışanların harcamalarını kötüye kullanmalarını
önlemeye ve hem çalışan hem de üçüncü tarafların şirket
harcama politikalarına uymalarını sağlayabilir. Şirketler
maliyet ve boşa yapılan harcamalar gibi kısa vadede en
çok kontrol edebilecekleri alanlara odaklanmaya devam
ettikleri sürece, ticari kartların temel görevi olan risk
Büyük Pazar
335$
30.7%
46.4%
Küçük
Işletmeler
$508
21.4%
Orta
Büyüklükte Pazar 234$
Kaynak: Visa 2011 CCE Raporu
w ww. tsys. com
Ticari kart programları işletme masraflarını birkaç
şekilde azaltabilir. Ticari kartlar ile sağlanan otomatize
faturalama prosedürleri, kayıp çek ve mükerrer ödeme
gibi faturalama hatalarını azaltır. Kart programı tarafından
sağlanan veri ve analizler şirketin harcama yönetimini
kolaylaştırmasına yardımcı olabilir. Ödül ve sadakat
programları şirketlere ve çalışan kart sahiplerine değerli
faydalar sağlar. Örneğin, Denizbank’ın işletme kartı
Türkiye’de her işlemin belirli bir oranının ödül puanı
olarak verildiği bir sadakat programı sunmaktadır.
Organizasyonların ticari kartları satıcılara verilen kredileri
uzatmak için kullanabilmesi veya kendi faturalarını
ödemek için daha fazla zamanlarının olması son derece
çekici olabilir. Ayrıca, sadece kredi limitine sahip
olabilmenin bile işletmelere yeni ve daha iyi ticari şartlar
elde etmelerinde yardımcı olması da kurumların elde
edebileceği başka bir avantajdır.
Grafik D
Milyar
Amerikan Dolan
imkânına sahipler. Citibank’ın ticari kartlar global ürün
müdürü Paul Horn’a göre “ticari kart programlarının
geleneksel satın alma-sipariş bazlı sistemlere göre mal
veya hizmet için ödeme veya tedarik alanında idari
maliyetlerinde yüzde 75’ten fazla kar sağlayabileceği
tahmin edilmektedir.”10
4
ve kendilerine özel hesap özeti hesaplama metotları
vardır. Ancak şirket kartları şirketlere verilse de, çiftçi
ve küçük işletme kartları kişilere verilir. Çiftçi kartının
önemli bir özelliği, çiftçilerin hasat zamanına kadar
ödemeyi erteleyebilmesini sağlayan esnek ödeme
seçeneği olmasıdır. Kart sayısı açısından, çiftçi kartları
ağır basar, bunları küçük işletme kartları takip eder ve
şirket kartları en düşük orana sahiptir.
Ticari Kart Programının Tedarik Zincirindeki
Faydaları
Issuer
• Yeni piyasalarda kolay büyüme
• Yeni gelir akışı
• Veri analizi ve raporlama
Tedarikçiler
• Veri analizi ve raporlama
• Azalan ödenmemiş alacaklar ve artan nakit akışı
• Kâğıt kullanımını azaltan ve süreç verimliliğini
arttıran otomasyon
Aşağıda güçlü A.B.D. ticari kredi kartı pazarından
alınan, finans kuruluşlarının ticari kartların Türkiye’de
yayılmasını sağlamak için kullanabilecekleri üç yaklaşım
belirtilmiştir.
Bayiler
• Şeffaflık
• Kuruluşların kar zarar oranının sağlığında gelişme
• Gelişmiş kredilendirme
Yöntem: Ödeme Tipi ile Doğru Ödeme Fırsatlarını
Tanımlama
Devlet
• Azalan fire oranı
• Gelişmiş uygunluk
• Faydalar/sosyal sistemlerin harcamaları
Kurumlar
• Kural bazlı harcama
• Gelişmiş raporlama ve şeffaflık
• Daha iyi süreç verimliliği
kontrolüne daha yakından odaklanmaları gerekir. Lider
çözümler hâlihazırda üye işyeri kategori kodu bazında
satın alma sınırlamalarına izin vermektedir. Örneğin, ofis
malzemesi alan bir çalışanın kendi ticari kartını bar veya
restoranda kullanması engellenebilir ve böyle bir girişimi
otorizasyon reddi ile sonuçlanabilir.
A.B.D.’dekİ Deneyİmlerden Türkİye Tİcarİ
Kart Pİyasasİna Gİrİşİ HIzlandIracak
Yöntemler
A.B.D. piyasasında ticari kartların geniş ve başarılı bir
şekilde kullanımı Türkiye’de ticari kart programlarının
yaygınlaşmasının nasıl ileriye taşınabileceğinin
incelemesi için ışık tutmaktadır. Ticari kartların
A.B.D.’de dönüm noktası, şirket yöneticilerinin seyahat
ve eğlence alanlarının dışında elektronik ödemenin
gücünü anladıkları 1990’ların başlarında yaşandı. Satın
alma kartları ile şirketler arası ödemeleri otomatize
etmek maliyetten tasarruf ve mikro satın almalar, küçük
miktarlardaki paraları içeren finansal işlemler üzerinde
daha iyi kontrol sağladı. A.B.D. ödeme sistemi PayPal
mikro satın almaları 6 Amerikan Doları veya yaklaşık 12
Türk Lirasının altındaki miktarlardakiler olarak tanımlıyor.
Türkiye’deki ticari kart segmentleri, şirket, küçük işletme
ve çiftçi kartları tipik olarak sadakat programları sunarlar
5
Türkiye’de hem kamu hem de özel sektör ticari kart
programlarından yararlanabilir. Ancak bu programları
yürüten şirketler önce programların tiplerini ve belirli bir
segmentte en iyi hizmet edebilecek kartları anlamalıdır.
Tower Group’un 2010 yılı raporu Global Ticari Kartların
Geleceği ön ödemeli kartların seyahat, tedarik ve filolar
için imkânların hem kültürel hem de risk belirleme
açısından daha az kredi anlayışına sahip bölgelerde
daha yüksek olduğunu göstermektedir.11 Düşük ve
yüksek tutarlı ödemeler, satın alma kartları, ön ödemeli,
T&E ve filo kartları tarafından yapılabilir. Bugün,
çoğunlukla satın alma kartlarına odaklanılmıştır ancak
ticari kart yelpazesinde önemli fırsatlar mevcuttur.
Satın Alma Kartları
Satın alma kartları yüksek miktarda değeri düşük ürün
ve hizmet alan şirketler için çeşitli fayda ve özelliklere
sahiptir. Temel faydalarından biri satın alma sonrası
ödeme sürecinin üç aşamalı onay süreci olmaksızın
otomatize edilmesidir. Bu süreç, alım işlemini
gerçekleştiren tarafından alınan satış faturasının sevk
irsaliyesi satın alma talimatları ile karşılaştırılması
sonucunda ödemenin gerçekleştiği manüel bir süreçtir.
Kalemlerden herhangi birinin tam olarak kabul edilebilir
olmaması durumunda faturanın geciktirilme ihtimali
yüksektir. Ayrıca daha önce belirtildiği gibi, satın alma
kartları çok farklı konularda ve kötüye kullanım için üye
işyeri kategori kodu (MCC) bloklama, işlem limiti ve
önceden belirlenen günlük ve aylık limitler ile daha sıkı
kontrol sağlar. Ayrıca çok da tanıdık olmayan bir faydası
da satın alma kategorilerini büro malzemelerinden çok
ileri taşıyarak geçici iş gücü veya araba kiralama da
dâhil olacak şekilde genişletme imkânıdır. Genel olarak
program yönetim bilgisi, finansta önemli miktarda
maliyet azaltma ve verimlilik arttırma sağladığından ve
anahtar tedarikçiler ile iyi anlaşmalar yapılmasına olanak
sağladığından bazı birimler için önemlidir.
www.tsy s . com
Türkiye’de Başarılı Bir Ticari Kart Programı Yürütme
cihazda gazın hacmini ölçen bir sensör bulunur ve cihaz
daha sonra ticari karttan
tahsil edilecek tutarı hesaplar. Issuerlar mevcut
ağır işleyen süreçlerini kolaylaştırarak, donanım
gereksinimlerini kaldırarak ve daha ileri düzeyde
raporlama sistemleri sağlayarak kendilerini piyasa
standartlarının ilerisine taşıyabilirler.
Avantajlarına rağmen satın alma kartları iş yerleri için
engel de teşkil edebilir. Örneğin böyle bir programın
kurulması işletmenin satın alma ve finans yönetim
protokollerini önemli derecede değiştirebilir. İlk
kurulumdan sonra, şirketler genel olarak satın alma
kartlarını ön maliyet olmadan kullanabilirler ki bu
maliyetler genelde issuer tarafından karşılanır. Ancak
tedarikçilerin bunları bir ödeme şekli olarak kabul
etmesini sağlamak zor olabilir, çünkü daha basit
tedarikçiler veya daha detaylı, köklü muhasebe ve
envanter kontrol sistemleri olanlar, mevcut çalışma
yöntemlerini gözden geçirme konusunda istekli
olmayabilirler.
Şirket/T&E Kartları
Şirket/T&E kartları şirketlere çalışanlarının otel konaklama
araç kiralama, uçuş ve yemek gibi konularda şirket
harcama politikalarına uymalarını sağlamada yardımcı
olabilir. 2011 yılında Seyahat ve Eğlence alanında orta
ve büyük pazar şirketleri ve devlet arasındaki harcama
miktarı 13 milyar dolardı.19 Bu, issuerlar açısından
piyasaya maliyetleri düşürme imkânı sağlamak
konusunda önemli bir fırsat sunuyor. Özünde, Şirket/T&E
kartları, şirketlerin otel zincirleri veya havayolu şirketleri
gibi anahtar tedarikçiler ile satın alma anlaşmalarını
daha iyi takip etmelerini sağlarken aynı zaman da bir
maliyet azaltma aracı görevini görüyor. Bu durum şirketin
satın alma uzmanlarına daha iyi anlaşmalar yapmaları
için gerekli anlayışı sağlayabilir. Daha önce başka bir
TSYS araştırmasında bahsedildiği gibi, “doğru şekilde
kullanıldığında” bilginin şirketlere en önemli katkısı daha
isabetli kararlar alabilmeleri için uygulanabilir öngörüler
sağlamasıdır. T&E programları şirketlerin seyahat
harcamalarının kötüye kullanılmasını kolayca tespit
etmesini sağlayan harcama analizleri de sağlarlar. Açıkça
bu şirketlere müşteri sadakatini arttırma, değer kazanma
ve kendilerine yeni ciro kaynakları edinmeleri için bir
fırsat sunar.
Filo Kartları
Şirketlerin araçlarla ilgili harcamalarını ödedikleri filo
kartları gelişmekte olan başka bir ticari kart fırsatıdır.
İster kamyon, ister araba olsun, her türde şirket aracının
masraflarını karşılamak için kullanılabilir. Filo kartlarının
faydaları arasında, yönetim harcama raporlama sistemine
gönderilebilen 3. seviye işlem verilerinin, filo ile ilgili
işlem ve POS bilgilerinin, yakıt indirimlerinin ve ilgili
kalem bilgilerinin raporlanabilmesi bulunmaktadır. Yakıt
fiyatlarının çok fazla değişmesinden ve filo yöneticileri
maliyetleri sabit tutmaya çalıştığından, Türkiye’de şu
anda filo kartı bulunmamaktadır. Filo kartlarına en yakın
uygulama arabanın gaz tankına bir cihaz takmaktır. Bu
w ww. tsys. com
6
Geniş bir yelpazede, satın alma kartları, şirket/T&E kartları
ve filo kartları dâhil çeşitli kart ürünleri sunan şirketler
yeni ciro kaynakları kazanarak ve bu hizmetlerden
faydalanan organizasyonların sadakatini elde ederek
gelecekte büyüme için temel oluşturacaktır. Ancak
bu kart programlarını uygulamada da tabii ki engeller
vardır. Şirket yöneticileri Türkiye’de personellerine kredi
kartı vermekten çekinirler çünkü kartlar genel olarak elit
yöneticilere özel bir avantaj olarak algılanır. Issuer’lar,
şirketlerin nasıl kart kullanım kuralları oluşturabileceğini
anlatarak ve yukarıda bahsedilen algıya hitaben
ticari kartların faydalarını anlatarak şüpheleri ortadan
kaldırabilirler.
Yöntem: Gelişmekte Olan Şirkete Özel
Çözümler
A.B.D. piyasasında ticari kartlar küçük, orta ve büyük
işletmeler, çok uluslu kurumlar ve kamu sektörü dâhil
çeşitli tipteki kurumların ihtiyaçlarını karşılamak için
segmentlere ayrılmıştır. Her segmentin ticari kart
programından farklı beklenti ve ihtiyaçları vardır. Bir
organizasyonun boyutu, ister ciro bazlı ister çalışan bazlı
olsun, aynı zamanda harcama limiti, gerekli kart sayısı,
işletme kuralları ve hatta uyumluluk gereksinimleri gibi
etkenler programın tasarım kriterlerini belirleyecektir. çok
uluslu kurumlar çeşitli para birimi ve dil kullanımına ilişkin
ek gereksinimlere sahiptir.13
A.B.D. deneyimi işletme tipine göre belirlenmiş ticari
program oluşturmak için öneri paketleri sunmaktadır.
Örneğin, A.B.D. deneyimi küçük işletmelerin daha az
kart özelliği ve kontrolü gerektirdiğini göstermektedir.
Küçük şirketlerdeki harcamaların büyük ihtimalle en
düşüklerin arasında olduğu kanısına varılabilir. Ancak
bunun yanında küçük işletmelerin büyüklerden daha
yüksek rakamlara sahip oldukları düşünülürse, küçük
işletmelere ait harcamalar ticari kart programı cirosunun
büyük yüzdesini oluşturabilir. Bu itibarla, özellikle KOBİ
segmenti hem özel raporlama gereksinimlerine hem de
daha büyük bir fiyat hassasiyetine sahip olduğundan,
doğru ölçeklendirme ve ticari kart programlarının
segmentlere göre katmanlandırılması zorunludur.
KOBİ’lerin bilgiyi değerlendirme imkânı hiç olmadığı
kadar iyi olsa da, işlemlerde aşırı kolaylık , veri yönetimi
ve raporlama gibi konularda bankalarından daha
fazlasını beklerler. Yetkinlikleri dışındaki işler için; ne çok
zamanları, ne de insan kaynakları vardır. Bu durumda
büyük işletmelere platin etiketli paketler sunarken,
KOBİ’lere gümüş etiketli paketler sunarak çeşitlilik
sağlamak yerinde olacaktır.
A.B.D.’de kart programları çeşitli tipteki ticari segment
ve onların özel ihtiyaçları için geliştirilmiştir. Bu Türkiye
piyasasının issuerların kendi büyüme stratejilerini
oluştururken ve tanıtılacak ticari kart faydalarını
belirlerken kullanabileceği bir derstir.
A.B.D.’nin orta ve büyük ölçekli pazarında,
kullanışlı olmalarından dolayı çok amaçlı kartlar
yaygınlaşmaktadırlar. Mercator’a göre, “Bu firmalar daha
fazla farklı satın alma gücüne sahip kesimlerden kart
kullanıcısına sahip olmak için, çeşitli seyahat harcamaları
ve geçmişe dönük harcama analizlerinden giderek
artan fayda sağlama eğilimindedirler.”13 Örneğin
şirketler dahili harcama programlarına göre bir harcama
limiti belirlemek isteyebilirler; bu da ticari kartların
sunabileceği başka bir fayda. çok uluslu kurumların
Türkiye’deki varlığı arttıkça global odaklı kartlara ve satın
alma araçlarına olan ihtiyaçları da artacaktır. Bu kartlar
“yerel para birimi cinsinden olmalıdır, global olarak kabul
edilmelidir ve yönetim maliyetlerini etkin bir şekilde
azaltabilecek çok sayıda dilde program yönetim aracını
içermelidir.”13
Sonuç
Türkiye’nin ticari kart ve ödeme piyasası büyüyor .Bu
durum hem şirketler hem de issuerlara önemli bir
potansiyel sunuyor. Bu rapor, Türkiye’de ticari kart
kullanımı arttırabilecek üç anahtar faktörü belirlemiştir.
İlki kart kullanarak maliyet azaltmadır, ikincisi gelişmiş
nakit akışıdır ve üçüncüsü ödeme kartının kötüye
kullanımında azalmadır.
Ayrıca, dünyanın en gelişmiş ticari kart piyasalarından
biri olan A.B.D.’nin deneyimi Türkiye piyasasının nasıl
gelişeceği yönünde belirli bir öngörü sunmaktadır.
Son olarak bu raporda incelenen tüm içeriklerin
gösterdiği gibi, Türkiye’de eksik bir şekilde uygulanan
ticari kart programlarının tam ve doğru uygulandığında
getireceği faydalar göz ardı edilmektedir fakat zamanla
önemli değişiklikler meydana gelecektir.
7
www.tsy s . com
KAYNAKLAR
1
S arah Pew. “Visa 2011’de Global Ticari Harcamaları 109,1 Trilyon
Dolar Olarak Tahmin Ediyor.” Visa.com. Pasın Açıklaması 7 Ekim
2012. İnternet. Ekim 2013. <http://investor.visa.com/phoenix.
zhtml?c=215693&p=irol-newsArticle&id=1746410>.
2
P atricia McGinnis. “Büyümekte Olan Satın Alma Kartı Programları:
Tedarikçi Kabulü Odaklı.” Mercator Advisory Group. Nisan 2012.
3
“ Ticari Kart Büyüyor.” Para Dergisi. 11 Şubat 2011. İnternet. Ekim
2013. <www.finansgundem.com/haber/bireysel-doydu_-ticari-kartbuyuyor/253144>.
4
“ Bankalararası Kart Merkezi: Kredi Kartı İşlemleri.” BKM.com. İnternet.
Ekim 2013. <http://www.bkm.com.tr/bkm-en/periodic-data.aspx>.
5
“ Citibank Yapılaşıyor: Çin’in Finansal Liberalizasyonu Hızlanıyor mu?”
Economist.com. 11 Şubat 2012. İnternet. Ekim 2013. <http://www.
economist.com/node/21547275>.
6
T ÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI. Finansal Stabilite Raporu.
Kasım 2012. İnternet. Ekim 2013. <http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/
yayin/finist/fulltext15.pdf>.
7
A ssociação brasileira das empresas de cartões de crédito e serviços.
Consumer Card Default Rates. Abecs.org. Web. October 2013.
<http://www.abecs.org.br/site2012/pesquisas.asp>
8
T ürkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Tcmb.com. İnternet. Ekim 2013.
<http://www.tcmb.gov.tr/>.
9
B irleşmiş Milletler. Global Yatırım Trendleri İzleyicisi. No. 10. Ekim
2012. İnternet. Ekim 2013.<http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/
webdiaeia2012d20_en.pdf>.
10
P aul Horn. “Ticari Kartlar: Gider Kontrolü ve Süreç Verimliliği Görevini
Yürütme.”. Citigroup.com. İnternet. Ekim 2013. <http://www.citigroup.
com/transactionservices/home/card_solutions/commercial_cards/
docs/pauhornarticle.pdf>.
11
S teven Murphy. “Global Ön Ödemeli Ticari Kartlara Genel Bakış:
Sonuçlar Aldatıcı Reklamlarla Örtülüyor Mu?” TowerGroup. 17 Mayıs
2010.
12
R ob Hudson. “Kart Hamili İhraç Eden Kişiler Kart Hamillerini Tutma
Çabalarını Geliştirmek için Büyük Veri’yi Nasıl Kullanabilir.” Ağustos
2013. <http://www.tsys.com/BigDataWhitepaper/>.
13
ichael Misasi. “A.B.D. Ticari Kartları: Büyüyen Biyasa için Kompleks
M
Çözümler.” Mercator Advisory Group. Aralık 2011.
Yazar Hakkında
Berrak Ciftci
TSYS International, Türkiye ve Güneydoğu Avrupa Satış
DirektörüBerrak şu anda iş geliştirme ve stratejik ortaklıklar
geliştirmeden sorumlu. TSYS ailesine katılmadan önce Berrak
Çiftçi, Denizbank ve TEB’de ödeme sistemlerinde çeşitli
pozisyonlarda çalıştı. Bunlardan önce de Fortis ve Prosis’te
ödeme sistemleri konusunda yazılım geliştirmeden sorumlu
olan Berrak Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar mühendisliği
bölümünden mezun olmuştur
TSYS Hakkında
TSYS’de, (NYSE: TSS) biz inanıyoruz ki ödemeler insan odaklı
olmalıdır, aksi şekilde değil. Biz bu inanca “People-Centered
PaymentsSM (İnsan Odaklı Ödemeler)” diyoruz. İnsanları
aldığımız her kararın merkezine koyarak, benzersiz müşteri
hizmetleri ve piyasa anlayışı ile, TSYS 80’den fazla ülkede finans kuruluşlarını, işletmeleri ve hükümetleri destekleyebiliyor. Ticari ödeme kabul sistemlerinin yanı sıra, kredi, borç, ön
ödeme, mobil, çip, sağlık ve daha bir çok alanda çözümlerle
global piyasalarda güvenilir ve rahat bir şekilde emniyetli ve
güvenli elektronik işlem yapılmasını mümkün kılıyoruz.
TSYS’nin iş merkezleri Columbus, Georgia’da yer almaktadır,
Amerika, Avrupa, Ortadoğu, Afrika ve Asya-Pasifik bölgelerinde de yerel ofisleri mevcuttur. TSYS en iyi 20 uluslararası
bankanın yarısından fazlasına hizmet vermektedir ve Fortune
1000 şirketinden biridir ve de Ethisphere dergisi tarafından
2012 yılı için belirlenen Dünyanın En Etik Şirketleri arasında
yer almaktadır. Daha fazla bilgi için lütfen www.tsys.com
adresinden bize ulaşın.
Katkıda bulunanlar
Bu rapor TSYS tarafından hazırlanmıştır. Bu belgeye katkısı
bulunanlar Berrak Çiftçi’nin liderliğinde şu kişileri içermektedir: Pazarlama Müdür Yardımcısı, Morgan Beard; Bağımsız
Yazar, Carolyn Kopf.
© 2014 Total System Services, Inc.® All rights reserved worldwide. Total System Services, Inc. and TSYS® are federally registered service marks of Total System Services, Inc. in the United States. Total System Services, Inc.
and its affiliates own a number of service marks that are registered in the United States and in other countries. All other products and company names are trademarks of their respective companies. (1/14)