HAYRETTİN İVGİN

Transkript

HAYRETTİN İVGİN
(Проф. Др.) ЩАЙРЕТТИН ИВЭИН
(Бийоэрафи-Библийоэрафйа)
Щазырлайан
Проф. Др. Елчин ИСЭЕНДЕРЗАДЕ
«ВЕКТОР» Няшрляр Еви
Бакы/Azərbaycan – 2008
1
Редактор:
Проф. Др. Елчин ИСЭЯНДЯРЗАДЯ
(Проф. Др.) Щайреттин ИВЭИН (Бийоэрафи-Библийоэрафйа).
«ВЕКТОР» Няшрляр Еви. Бакы, 2008. 96 сящ.
Китаб «ВЕКТОР» Бейнялхалг Елм
Мяркязинин щядиййясидир
И
4702060207-397
121
(грифли няшр)
© «ВЕКТОР» БЕЙНЯЛХАЛГ ЕЛМ МЯРКЯЗИ, 2008
2
(Prof. Dr.) HAYRETTİN İVGİN
Hayat?- Öğrenimi:
1948 yılında Vezirköprü'de doğdu. İlk ve ortaokulu
Vezirkopru'de okudu. Kuleli Askeri Lisesi'ni 1961'de bitirdi.
Kara Harp Okulu son s?n?f?ndan 1963 y??
l nda ayr?ld?. Gazi
Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümünden 1966'da mezun oldu.
Daha sonra Anadolu Universitesi Turk Dili ve Edebiyat?
Bolumu'nde lisans tamamlad?. (1991)
Bulunduğu Gorevler:
Sungurlu
Lisesi,
Hereke
Lisesi'nde
Edebiyat
Öğretmenliği ve Müdürlük yaptı (1966-1974). MEB'nda
Mektupla Öğretim Merkezi, Yaygın Yüksek Öğretim
Kurumu, Planlama-Programlama ve Değerlendirme Dairesi
gibi birimlerde; Şube Müdürlüğü, Daire Başkan Yardımcılığı
ve Daire Başkanlığı görevlerinde bulundu (1974-1978). Bir
sure; Mektupla Öğretim Okulunda Müdürlük ile Açık
Yüksek Okul'da Müdür Yardımcılığı ve Edebiyat
Öğretmenliği yaptı (1978-1979). Kültür Bakanlığı'nda
Milli Folklor Araştırma Dairesi Başkan Yardımcılığı ile
APK Kurulu Daire Başkanlığı görevlerinde bulundu. (19791993). 1993 y?l?nda emekli oldu.
Hayrettin İVGİN, pek çok eğitim kurumlarında edebiyat,
Turkce, halkbilimi, musiki tarihi gibi dersler vermiştir. Halen
Kecioren Belediye Konservatuvar?, Yenimahalle Belediye
3
Konservatuvar? ile Etimesgut Belediye Konservatuvar?nda
öğretim üyeliği yapmaktadır.
Kitaplar?ve Yay?mlar?:
Hayrettin İVGİN'in, yayımlanmış 39 kitab? ve 2000'u
aşkın yazısı bulunuyor. Bunlar?n en az 300 tanesi bilimsel
çalışma ürünüdür.
Eğitim, şiir, edebiyat, folklor, halk edebiyatı, deneme,
eleştiri, tanıtma, genel kültür, siyaset bilimi gibi konularda
eserler vermiş ve yazılar yazmıştır.
Bir cok derginin ve gazetenin kuruluşunda bulunmuş,
Yazı İşleri Müdürlüğü ve yayın kurullarında görev almıştır.
Ankara'da yay?n hayat?n? surduren TURKSOY Dergisi ile
Karagöz Dergisi'nin Yazı İşleri Müdürlüğünü yapmıştır.
Diğer dillerde (Cince, K?rg?z Turkcesi, Turkmen
Turkcesi, Azeri Turkcesi, Romence, İtalyanca,
Fransızca, Almanca, İngilizce vb.) yuzlerce makalesi ve
bilimsel tebliği yurtdışında yayımlanmıştır. Kırgızların
Manas Ansiklopedisi'nde biyografisi yazıları yer almıştır.
Türkiye'de ve yurtdışında çıkan pek çok ansiklopedilerde
biyografisi yayımlanmıştır. "Turkiye'de Kim Kimdir?”,
"Tanzimat'tan Bugune Edebiyatc?lar Ansiklopedisi”, "Turk
Dili ve Edebiyat? Ansiklopedisi”, “Edebiyat?m?zda
İsimler”, "Turkiye Yazarlar Ansiklopedisi , “Encyclopedia
of Turkish Authors” “Edebiyatımızda İsimler”, “Türkiye
Edebiyatc?lar ve Kultur Adamlar? Ansiklopedisi” gibi
4
ansiklopediler bunlardan birkac tanesidir.
Bilimsel Toplant?lar:
Hayrettin İVGİN, yurtiçi ve yurtdışında yapılan
200'u aşkın millî ve milletlerarası
kongre, seminer ve sempozyumlarda bildiriler
sunmuştur. Ayrıca, pek çok millî ve milletleraras ?
kongre,
seminer,
sempozyum
gibi
bilimsel
toplant ?lar ?n bizzat organizasyonunda da bulunmuştur.
Ödülleri ve Başarı Belgeleri:
150'yi aşkın teşekkür, takdirname ve onur belgesi,
100'u aşkın ödül ve başarı plaketi bulunuyor. Cok onemli
odullerin sahibidir. "İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet
Odulu" (1989), "Türk Şairleri Yüksek Sanat Ödülü"
(1987), "Halk Ozanlarına Emeği Geçenler Odulu" (1984),
"Halk Ozanlığı Geleneğine Hizmet Ödülü" (1994),
"Mersin Kultur-Sanat?na Hizmet Odulu" (1995),
"Geleneksel Turk Tiyatrosuna Hizmet Odulu" (1998),
"Samsun Kultur ve Sanat?na Hizmet Odulu" (2001),
“Turk Kulturu ve Halk Bilimine Hizmet Odulu” (2006),
“Turk Dunyas?na Hizmet Uluslararas? Odulu” (2007)
onemli baz? odulleridir.
Radyo ve Televizyon Programcılığı:
Hayrettin İVGİN'in Millî Eğitim Bakanlığı
tarafından verilmiş "Radyo ve TV Programcılığı
5
Sertifikas?" bulunmaktad?r. 1989-1990 y?llar?nda TRT-2'de
"Folklorumuza Emek Verenler" programını yapmıştır (52
program), TRT'de 10 dizilik "Turk El Sanatlar?
Belgeseli"nin yapımcılığını ve uzmanlığını üstlenmiştir.
Yine TRT'de yay?mlanan 8 dizilik "Âşıklık ve Âşıklık
Geleneğimiz" adl? belgeselin metin yazarlığını ve
danışmanlığını yapmıştır. TV ve radyolarda yuzlerce
program?n ve belgeselin metin yazarlığını, uzmanlığını,
prodüktörlüğünü, danışmanlığını yapmış, bazılarında bizzat
konuşmacı olarak bulunmuştur. Uzun bir süre bazı
radyolarda kultur programlar? yapmıştır. En son yaptığı
programlar, TSR'da “Turklerde Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma” adl? geleneklerle ilgili programlar ile "Perde
Kurdum Şema Yaktım" adl? Karagoz program?d?r. TRT
Dış Yayınlarda “İnci-Mercan” adlı eğlence-eğitim
programı danışmanlığı devam etmektedir.
Bir televizyon kanal?nda bir sure devam eden
"Raflardaki Kitaplar" program?n?n yapımcılığını ve
sunuculuğunu (13 Bölüm) da yapmıştır. TRT'de
yay?nlanan "Halk Hikayeleri" adl? yap?m?n (13 Bolum)
metin yazarlığı görevini yürütmüştür. Halen, TRT
televizyonlar?nda yay?mlanan “Derin Kokler” program?n?n
danışmanlığını yapmaktadır.
6
Vak?f ve Dernekler:
Hayrettin İVGİN, pek çok vakıf ve derneğin kurucusu ve
üyesi olmuş, kimilerinin yönetim kurullarında görev almıştır.
Folklor Araştırmaları Kurumu (FAK), Türk-Alman Dostluk
Derneği, Türk-Pakistan Kültür Derneği, Başkent Halk
Oyunları Topluluğu (BAŞ-HOT), Ankara Halk Âşıkları
Kültür ve Araştırma Derneği (AŞDER), Türkiye Turizm
Yazarları ve Gazetecileri Derneği (ATURJET), Dünya
Turizm Yazarları ve Gazetecileri Birliği (FİJET), Çağdaş
Ataturkculer Derneği (ÇAĞ-ATA-DER), Eskişehir Kültür
Sanat ve Turizm Vakf?, Bolu Kultur ve Sanat Vakf?,
Cumhuriyet Kültür ve Tanıtım Vakfı, Müteşebbis Girişim
Vakfı (MESVAK), 21 Mayıs Harbiyeliler Derneği, İlim ve
Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (İLESAM), Avrasya
Dostluk Kultur Sanat ve Turizm Kurumu, Turk-Makedon
Kultur Sanat ve Turizm Kurumu, Turk-Romen Kultur Sanat
ve Dostluk Kurumu, Ankara-Varşova Dostluk Derneği, Egeli
Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (EGAY-DER), Milletleraras?
Gölge Oyunları Birliği (UNIMA) Türkiye Millî Merkezi vb.
Turkiye cap?ndaki ve uluslar aras? dernek, birlik vak?f ve
kuruluşlarda üyedir.
7
Hayrettin
İVGİN,
Azerbaycan
Âşıklar
Birliği ile
Azerbaycan Yaz?cılar (Yazarlar) Birliğinin asli uyesidir.
Azerbaycan'da
bulunan
"Vektör"
Beyhelhalk
İlim
Merkezi'nin Turkiye Temsilcisidir. Azerbaycan’da faaliyetini
sürdüren Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler
Akademisi’nin Türkiye Şubesi Başkanıdır.
1994 y?l?ndan bu yana Ankara'da faaliyet gosteren Kultur
Ajans Tan?t?m ve Organizasyon Ltd. Şti.'nin sahip ve
kurucular ? aras ?nda bulunmakta olup K ?br ?s Lefke
Avrupa Universitesi'nin temsilcisidir.
Akademik Unvanlar?:
Hayrettin İVGİN, Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu
ulkelerinin buyuk bir bolumunu görmüş, Asya ülkelerini,
Çin'i ve Türk Cumhuriyetlerini ziyaret etmiştir.
Hayrettin İVGİN'e bir çok ülkenin ilimler akademileri ve
universiteleri
akademik
uyelik,
fahri
doktora
ve
profesorluk payeleri vermiştir.
2003 y?l? icinde; Azerbaycan'da bulunan "VEKTOR"
Beynelhalk İlim Merkezi taraf?ndan kendisine Fahri
Doktora verilmiştir. Azerbaycan Baku Asya Universitesi'nin
de Fahri Doktorudur.
8
2006 y?l? icinde kendisine Azerbaycan’da faaliyet
gosteren Vektör Beynalhalk İlim Merkezi ile Turk Dunyas?
Araştırmaları İlimler Akademisinin Fahri Profesörlüğü
verilmiştir. Bakü Devlet Üniversitesinin bölümlerinin ortak
yay?n? olan ve bilimsel hakemliği dünyaca kabul görmüş
olan “Dil ve Edebiyat” jurnalinin redaksiya heyetince
kendisine “Fahri Diploma” verilmiştir. Turk Dunyas?
Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisi’nin (TDAUİA)
İlmi Şûra Üyesidir.
Burokraside
ve
sivil
hayatta
pek
cok
projenin
haz?rlay?c?s? ve uygulay?c?s? olan Hayrettin İVGİN, evli ve 2
cocuklu olup Frans?zca bilmektedir.
9
HAYRETTİN İVGİN’İN
YAYIMLANMIŞ KİTAPLARI
1. Uzaktan Öğretimde Ders Mektubu Yazma
Teknikleri
Millî Eğitim Bakanlığı Mektupla Öğretim Merkezi
Yay?n?, Ankara 1976 (N. Aslan, A. Şeren ile birlikte).
2. Halk Edebiyat? II
Eğitim Enstitüleri Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı
Yayg?n Yükseköğretim Kurumu Yay?n?, Ankara 1977 (N.
Aslan, A. Şeren ile birlikte).
3. Halk Edebiyat? III
Eğitim Enstitüleri Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı
Yaygın Yükseköğretim Kurumu Yayını, Ankara 1977 (II.
Bask? 1978).
4. Türkçe ve Öğretimi II
Eğitim Enstitüleri Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı
Yaygın Yükseköğretim Kurumu Yay?n?, Ankara 1977 (O.
Unal, N. Aslan, A. Şeren ile birlikte).
5. Aşık Sıtkı (Pervane)
Ankara 1976.
6. Uzaktan Öğretimle İlgili Bir Kaynakça Denemesi
Milli Eğitim Bakanlığı Yaygın Yükseköğretim Kurumu
Yay?n?, Ankara 1979.
7. Atatürk'ün Türkiyesi (Âşık Eminî Düştü'nün
Hayatı ve Şiirleri)
10
Ankara 1981.
8. Atatürk'ün İzindeyiz (Âşık Kul Ahmet'in Hayatı
ve Şiirleri)
Ankara 1981.
9. Gelin Atatürk'ün Yoluna Dostlar (Âşık Kul
Ahmet'in Hayatı ve Şiirleri)
Ankara 1981.
10. Âşık Tahirî-Hayat? ve Bibliyografyas?
Kültür ve Turizm Bakanlığı Millî Folklor Araştırma
Dairesi Yay?n?, Ankara 1984
(N. Tan ile birlikte).
11. Zileli Âşık Fedaî
Ankara 1984 (M. Yard?mc? ile birlikte).
12. Âşık Veysel'e Deyişler
Folklor Araştırmaları Kurumu Yayını, Ankara 1983 (İ.
Ü. Nasrattınoğlu ile birlikte).
13. Karınca Dergisi Kooperatifçilikle İlgili
Bibliyografya
Turk Kooperatifcilik Kurumu Yay?n?, Ankara 1984 . (N.
Tan ve İ. Ü. Nasrattınoğlu ile birlikte).
14. Otuzuncu Kuruluş Yıldönümünde Folklor
Araştırmaları Kurumu
Folklor Araştırmaları Kurumu Yayını, Ankara 1978.
15. İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü 87
Folklor Araştırmaları Kurumu Yayını, Ankara 1987.
16. Zileli Âşık Zefil Necmi
11
Ankara 1988 (M. Yard?mc? ile birlikte).
17. Dertler Üstüme Üstüme (Âşık Yanık Umman'ın
Hayatı ve Şiirleri)
Ankara 1988.
18. Dost İline Götür Beni (Âşık Yoksul Derviş'in
Hayatı ve Şiirleri)
Ankara 1989.
19. Yüz Bin Oldu Yarelerim (Âşık Yoksul Derviş'in
Şiirleri)
Ankara 1989.
20. Geredeli Âşık Figanî
Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara 1994.
21. Eski ve Yeni Karagoz Oyun Metinleri
Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara 1996. (M. Özlen ile
birlikte).
22. Zileli Âşık Ceyhunî
Ankara 1996 (M. Yard?mc? ile birlikte).
23. Turk Halkbilimi ve Halk Edebiyatında Görüşler
Ankara 1996.
24. Bir Şah Olsam Hükmeylesem Cihana (Âşık Kul
Ahmetin Hayatı ve Şiirleri)
Ankara 1996.
25. Gönlüm Kanatlandı (Âşık Çoban Hüseyin'in
Hayatı ve Şiirleri)
Aş-Der Yay?nlar?, Ankara 1998.
26. Âşıklar Dünyasında AŞ-DER (Antoloji)
12
Aş-Der Yayınları, Ankara 1998 (A.E. Bozyiğit, H.
Cemrek ile birlikte).
27. Vezirkopru Halk Kulturu Derlemeleri
Vezirkopru Belediyesi Yay?nlar?, Ankara 1998.
28. Karagoz ve Kukla Sanat?m?z
UNIMA Turkiye Milli Merkezi Yay?nlar?, Ankara 2000.
29. Nail Tan (Biyografi - Bibliyografya)
Ankara 2003.
30. Anadolu Halk Hikayeleri
Kultur Ajans Yay?nlar?, Ankara 2003.
31. Uluslararas? Turk-Ermeni Tarih ve Kultur
Sempozyumu Bildirileri
Cumhuriyet Kultur ve Tan?t?m Vakf? Yay?nlar?, Ankara
2003 (O. Sanan ile birlikte).
32. Uluslararas? Ataturk ve Guzel Sanatlar
Sempozyumu Bildirileri
Cumhuriyet Kultur ve Tan?t?m Vakf? Yay?nlar?, Ankara
2005 (N. Tan ile birlikte).
33. Kalecikli Âşık Mir’ati
Kultur Ajans Yay?nlar?, Ankara 2004 (A.E. Bozyiğit ile
birlikte).
34. Tellerimiz Atatürk'ü Çağırır (Âşık Emini Düştü
Şiirleri)
Kultur Ajans Yay?nlar?, Ankara 2004.
35. Hüsne Mağrur Olma (Halk, Âşık, Tekke
Edebiyat? Yaz?lar?)
13
Kitabevi Yayınları, İstanbul 2005.
36. Altay Dağlarının Kaplanı Manas (Mitolojik
Roman)
Yurt Yay?nlar?, Ankara 2005.
37. Deli Görünüşlü Akıllı Behlül Danende
Yurt Yay?nlar?, Ankara 2005.
38. Melakolik Şiirler (Hazırlayan: Erhan İvgin)
Kultur Ajans Yay?nlar?, Ankara 2006.
[Bu şiir kitabı Prof. Dr. Elçin İskenderzâde tarafından
Azeri Turkcesine cevrilerek 2007 y?l?icinde Baku’de “Bilirem
Gelmeyeceksen” adıyla yayımlanmıştır.]
39. Türk Halk Edebiyatında Karakuş Kadı Fıkraları
Kultur Ajans Yay?nlar?, Ankara 2008 (S. Akten, N. Tan
ile birlikte)
14
HAYRETTİN İVGİN’İN BAZI
KİTAPLARININ KONULARI
a) Tek İmzalı Kitaplar
Folklor Araştırmaları Kurumunun 30. Yılı
Eser 15 Mart 1955 tarihinde “Turk Halk Sanatlar?n? ve
Ananelerini Tetkik Cemiyeti” adı altında kurulmuş olan
“Folklor Araştırmaları Kurumu”nun 30. y?l donumu
münasebetiyle kaleme alınmıştır. Kitapta, Kurumun 30 yıl
içerisinde yapmış olduğu önemli çalışmalar kısa, ama özlü
bir biçimde anlatılmıştır. Eser 1985 yılında Ankara’da
çıkarılmıştır. Anadolu Sanat Yay?nc?l?k ve Guzel Sanatlar
Ltd. Şti. tarafından basılmıştır.
Dertler Üstüme Üstüme (Âşık Yanık Umman’ın
Hayatı ve Şiirleri)
Eser
Turk
halk
edebiyat?n?n
hazineleri
olan
âşıklarımızdan biri olan Âşık Yanık Umman’ın hayatı ve
eserlerinin tan?t?lmas? ve gelecek nesillere aktar?lmas?
amacıyla yazılmıştır. Kitap 1988 yılında Ankara’da yazılmış
ve basılmıştır.
Geredeli Âşık Figanî
Eser, Gerede’li Âşık Figani’nin hayat?n?n, sanat?n?n ve
şiirlerinin tanıtılması ve folklorumuzun önemli yapı taşları
15
olan
âşıklarımızın
bu
değerli
ürünlerinin
kalıcılığını
sağlamak amacıyla kaleme alınmıştır. Kitap 1994 yılında
Ankara’da yazılmış, Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane
Basımevi tarafından basılmıştır.
Turk Halk Biliminde
Görüşler (Antoloji)
ve
Halk
Edebiyat?nda
Bu kitap, başlangıçtan bu yana halkbilim ve halk
edebiyat? ile uğraşan bilim ve fikir adamları ile uzmanların
bazı görüşlerini bir araya getiren bir antolojidir. Eser 1996
y?l?nda Kultur Ajans Yay?nlar? taraf?ndan Ankara’da
basılmıştır.
Gönlüm Kanatlandı (Âşık Çoban Hüseyin’in Hayatı
ve Şiirleri)
Eser, Ankara Halk Âşıkları Kültür ve Araştırma
Derneği’nin kuruluşundan bu yana başkanlığını yapan ve
geleneği yaşatan günümüz âşıklarından Çoban Hüseyin’in
hayatını ve şiirlerini bir araya getirmek amacıyla kaleme
alınmıştır. Bu kitap, 1998 yılında, Ankara Halk Âşıkları
Kültür ve Araştırma Derneği Yayınları tarafından basılmıştır.
Vezirkopru Halk Kulturu Derlemeleri
Bugüne kadar çeşitli kültür, sanat ve folklor dergileri ile
bilimsel kitaplarda yayınlanan araştırma ve derleme
çalışmaları bu eserde bir araya getirilmiştir. Kitap
16
Vezirkopru Belediyesi Yay?nlar? taraf?ndan 1998 y?l?nda
basılmıştır.
Karagoz ve Kukla Sanat?m?z
Eserde, Karagöz ve kukla sanatının tarihi, tekniği,
oyunlardaki tipler, Karagoz tasviri ve kukla yap?m?, bugunku
Karagoz ve kukla sanatc?lar? ile yeni başlayanlar için
oynat?m konular?nda k?sa bilgiler yer almaktad?r. Bu kitap,
Kültür Bakanlığının maddi desteği, Anadolu Kültürünü
Koruma ve Araştırma Vakfı ile Milletlerarası Kukla ve
Gölge Oyunu Birliği Türkiye Milli Merkezi’nin işbirliği ile
bastırılmıştır. Kitap, 2000 yılında Ankara’da basılmıştır.
Anadolu Halk Hikayeleri
Bu eserde, hikaye anlatma geleneğimizde her zaman yer
almış olan “sevgi halk hikayeleri”nden bir bolumune yer
verilmiştir. Kitapta yer alan bu 13 hikaye k?salt?larak daha
sade ve anlaşılır bir duruma getirilerek yeniden kaleme
alınmıştır. Bu kitap Kültür Ajans Yayınları tarafından 2003
yılında Ankara’da basılmıştır.
Nail Tan (Biyografi-Bibliyografya)
Bu eser, bir araştırmacı, halk bilimci, şair, sanatçı,
eğitimci ve idareci olan Nail Tan’ın tum bu alanlarda bugune
kadar yapt?klar?n?n k?sa bir yans?mas?d?r. Bu kitap Kultur
Ajans Yay?nlar? taraf?ndan 2003 y?l?nda Ankara’da
basılmıştır.
17
Tellerimiz Atatürk’ü Çağırır (Âşık Emini Düştü
Şiirleri)
Bu eser, Cumhuriyet Dönemi Türk saz şiirinin
ustalarından olan Âşık Emini Düştü’nün 60. yaşı dolayısıyla,
hayat? ve eserlerinin ayr?nt?l? bir bicimde ele al?n?p
incelenmesi sonucu meydana getirilmiştir. Eser Kültür Ajans
Yayınları tarafından 2004 yılında Ankara’da basılmıştır.
Hüsne Mağrur Olma
Hayrettin İvgin’in halk edebiyatı, tekke ve âşık
edebiyatıyla ilgili 62 makalenin bir araya getirildiği bir
kitaptır. İstanbul’da, Kitabevi Yayınevi tarafından 2005 yılı
içerisinde basılmıştır.
Altay Dağlarının Kaplanı Manas
Buyuk K?rg?z destan? Manas’? roman haline getiren
Hayrettin İvgin bir milyon mısralık destanı sade ve anlaşılır
bir uslupla kaleme almıştır. Eser, Ankara’da, Yurt Yayınları
arasında 2005 yılı içerisinde çıkmıştır.
Deli Görünüşlü Akıllı Behlül Danende
Bir f?kra kahraman? olarak folklorumuzda yer alan
Behlül Danende ile ilgili fıkraların yer aldığı kitap Yurt
Yay?nc?l?k taraf?ndan
yayımlanmıştır.
Ankara’da
18
2005
y?l? icerisinde
Melankolik Şiirler
Hayrettin İvgin’in şiirleri, oğlu Erhan İvgin tarafından
derlenerek 2006 y?l? sonunda Ankara’da yay?mlanmıştır.
Toplam 47 şiirin yer aldığı kitapta Hayrettin İvgin için
yazılmış 22 şiir de bulunuyor.
b) Ortak İmzalı Kitapları
Zileli Fedai
Mehmet Yard?mc? ile birlikte haz?rlanan bu eser, Zileli
halk ozanlar?ndan biri olan Fedai’nin hakk?nda bilinenleri ve
şiirlerini kapsamaktadır. Bu kitapta bulunan tüm şiirler elde
bulunan cönk ve mecmualarla yazılı kaynaklardan araştırılıp
derlenmiş olup aslına bağlı kalınmaya özen gösterilmiştir. Bu
kitap Ankara Ayy?ld?z Matbaas? taraf?ndan 1983 y?l?nda
basılmıştır.
Zileli Âşık Zefil Necmi
Mehmet Yard?mc? ile birlikte ortaya getirilen bu eser,
vaktiyle Anadolu’da yaşamış ancak ilgisizlik sebebiyle
unutulmaya yüz tutmuş pek çok halk ozanından biri olan
Âşık Zefil Necmi’nin, yörenin yaşayan en yaşlı aşığından ve
ele gecirilebilen conklerden edinilen bilgilerinden hareketle
yaşamını ve şiirlerini konu almaktadır. Bu kitap Ankara’da
1988 yılında Özen Matbaası tarafından basılmıştır.
19
Zileli Âşık Ceyhunî (Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Diğer
Ceyhuniler)
Mehmet Yard?mc? ile kaleme al?nan bu eser, çeşitli
kaynaklarda dağınık halde bulunan Zileli Âşık Ceyhuni
hakk?ndaki bilgileri mustakil bir kitap olarak yay?nlamak ve
Zileli Âşık Ceyhuni ile karıştırılan diğer Ceyhunilerin
ayrımını yapmak amacıyla yazılmıştır. Bu kitap Ürün
Yay?nlar? tarafından 1996 yılında basılmıştır.
Âşıklar Dünyasında AŞ-DER (Antoloji)
Hayrettin İvgin bu eseri, Ali Esat Bozyiğit ve Âşık
Hüseyin Çemrek ile birlikte meydana getirmiştir. Bu kitap
bir antoloji ve tan?t?m kitabıdır. Ayrıca âşıklık geleneğine
faydal? bilgiler de içermektedir. Üç bölümden oluşan kitabın
I. Bölümünde derneğin üyesi olan âşıkların ve ozanların kısa
biyografisi ve ikişer şiiri yer alıyor. “Âşıkları Diliyle
Nasrettin Hoca” adını taşıyan II. Bölümde ise AŞ-DER’in
düzenlediği “Âşıkların Diliyle Nasrettin Hoca” yarışmasına
katılan ve derece alan âşıkların şiirleri yer alıyor. III.
Bölümde ise AŞ-DER ile ilgili bilgiler yer al?yor. Eser 1998
yılında Ankara Halk Âşıkları Kültür ve Araştırma Derneği
Yayınları tarafından basılmıştır.
20
Kalecikli Âşık Mîr’ati
Ali Esat Bozyiğit ile birlikte kaleme alınmış olan bu
eser, Ankara’nın en güçlü halk şairlerinden biri olan
Kalecikli Mir’ati’nin belirsizliklerle dolu hayatını gün ışığına
çıkarmak ve çeşitli kaynaklarda dağınık halde bulunan
şiirlerini mümkün olduğunca bir araya toplamak amac?yla
meydana getirilmiştir. Bu kitap Kültür Ajans Yayınları
tarafından, 2004 yılında Ankara’da basılmıştır.
21
BAZI KAYNAKLARDA HAYRETTİN İVGİN
1-“Uzaktan Uzağa”, Size Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 151,
May?s 1986, Sayfa: 5
2-“Kultur Bakanlığı’nda Kıyımlar Sürüyor”, Zaman
Gazetesi, 26 Haziran 1993, Sayfa: 11
3-“Kültür Bakanlığı’nda Kıyımlar Sürüyor!”, Ayrıntılı
Haber Gazetesi, 25 Haziran 1993, Y?l: 15, Say?: 5452
4-“Kültür Bakanlığı’nda Kıyımlar Devam Ediyor”,
İstanbul Son Saat Gazetesi, Y?l: 68, Say?:23652, Sayfa: 3, 22
Haziran 1993
5-“Bakan Sağlar, Bilim Adamı İvgin’i Görevden Aldı”,
Yeni İstanbul Gazetesi, Yıl: 44, Sayı: 15493, 25 Haziran
1993
6-“Kültür Bakanı Sağlar, Halk Bilimi Uzmanı İvgin’i
Gorevden Ald?”, Yeni Nesil Gazetesi, 26 Haziran 1993
7-“UNIMA’n?n Tiyatro Odulleri”, Zaman Gazetesi, 29
Ocak 1999
8-“İki Kitap”, Burdur Gazetesi, Yıl: 46, Sayı: 15465, 19
Kas?m 1999
9-“İki Kitap”, Önder Gazetesi, Yıl: 38, Sayı: 11280, 19
Kas?m 1999
10-“İki Kitap”, Van Postası, Yıl: 46, Sayı: 13241, 23
Kas?m 1999
22
11-“İki Kitap”, Karınca Dergisi, Yıl: 64, Sayı: 756,
Aral?k 1999
12-“İki Kitap”, Yeni İnan Gazetesi, 2 Aralık 1999
13-“Karagoz ve Kukla Sanat?m?z”, Bizim Gazete,
Sayfa: 8, 19 Nisan 2000
14-“Samsunlu Gazeteciler, Yazarlar
Sanatc?lar?”, Y?l: 1, Say?: 5, Mart 2000
ve
Muzik
15-“İnsanlık Yolundayım”, Kent Gazetesi, 4 Haziran
2001
16-“Azerbaycan’dan Doktora”, Anayurt Gazetesi, 6
Eylul 2003
17-“Anadolu Halk Hikayeleri”, Samandağ Gazetesi, 6
Kas?m 2003
18-“Tan, İvgin ve Kayacan’a Doktora”, Türkiye
Gazetesi, 10 Eylul 2003
19-“Karagoz ve Kukla Sanat?m?z”, Sayg?n Malkara
Gazetesi, Y?l:10, Say?: 992, 9 Ocak 2004
20-“Hayrettin
İvgin”,
Tanzimat’tan
Bugüne
Edebiyatc?lar Ansiklopedisi, Cilt: 1, Sayfa: 53, Yap? & Kredi
yayınları, İstanbul-2003
21-“Hayrettin İvgin”, Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi,
(Hz. İhsan Işık), Cilt: II, Sayfa: 979-980, Elvan Yay?nlar?, 3.
Bsm, Ankara 2004
23
22-“Hayrettin İvgin”, Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür
Adamlar? Ansiklopedisi, (Hz. İhsan Işık), Cilt: V, sayfa:
1867-1868, Elvan Yay?nlar?, 1. bsm. Ankara 2006
23-“Hayrettin İvgin”, Edebiyatımızda İsimler, (Hz. Dr.
Arslan Tekin), 1. bsm, Elips Yay?nlar?: 214, Ankara 2005
(Kas?m)
24-“Hayrettin İvgin”, Encyclopedia of Turkish Authors,
(Hz. İhsan Işık), Elvan Yayınları, Ankara 2004
24
HAYRETTİN İVGİN’DEN HATIRALAR
SALİH ZEKİ KUTUCUOĞLU’NUN
KONFERANSI
Salih Zeki Kutucuoğlu, Bolu’da yaşayan, emekli
binbaşılıktan ayrılıp ticarete atılan bir kültür adamıdır.
Bolu’nun önemli bir değeri olan Köroğlu konusunda
arşivlerden ve mahallinden derlemeler yapmış ve klasörler
dolusu belge, bilgi toplamıştır.
Hayrettin İvgin, 1985 yılında merkezi Ankara’da
bulunan Folklor Araştırma Kurumu’nun genel sekreterliğini
yapıyordu. Sayın Kutucuoğlu, hem Kurumun başkanı İrfan
Ünver Nasrattınoğlu’na hem de Hayrettin İvgin’e FAK adına
Ankara’da Köroğlu konusunda konferans vermek istediğini
soyluyordu. Sonucta FAK Konferanslar Dizisi icerisinde
Salih Zeki Kutucuoğlu’na da programda yer verilerek
konferans günü tespit edildi. Konferansın konusu “Köroğlu”
idi ve konferans dia gösterileriyle gerçekleştirilecekti.
Konferans yeri olarak Turk Kooperatifcilik Kurumu’nun
salonu ayr?ld?. Davetiyeler bas?ld?, ilgililere gonderildi.
Ozellikle Dil ve Tarih Coğrafya Fakultesinin Halk Bilimi
Bölümü öğrencilerinin hocaları aracılığ?yla kat?lmalar?
sağlandı.
25
Konferans gunu salon t?kl?m-tıklım dolmuştu. Salih Bey
çok neşeliydi. Konferansın takdimini FAK Genel Sekreteri
olarak Hayrettin İvgin yaptı. Salih Bey hakkında kısaca
konuştu ve konferans başladı.
Salih Bey, konusuna kısa bir giriş yaptı. Dia gösterisi
için salonun ışıklarının söndürülmesini istedi. Slayt
makinesini kullanan görevli, makinesinin başına geçti, ışıklar
sonduruldu.
Salih Bey slayt gosterisiyle birlikte konferans?na devam
etti. Fakat konferansını biraz uzatmıştı. Karanlıktan istifade
eden dinleyiciler teker teker salonu gizlice terk ediyorlard?.
Konferans bitti, slayt gosterisi
sona erdi, salonun
ışıkları yandı. Koskoca salonda üç kişi vardı: Konferansı
veren Salih Zeki Kutucuoğlu, slayt makinesini kullanan kişi,
Hayrettin İvgin.
Diğerleri?
Diğer
dinleyicilerin
faydalanarak konferanstan kaçmışlardı.
26
hepsi
karanlıktan
YARDIMCI’YA YARDIMCI OLMAK
Mehmet Yardımcı ile Hayrettin İvgin samimi dost ve
arkadaştırlar. Mehmet Yardımcı Zile’de ortaokulda öğretmen
iken tanışırlar.
Mehmet Yardımcı hakkında Hayrettin İvgin 1982
y?l?nda, Halay Dergisi’nde “Mehmet Yard?mc?’ya Yard?mc?
Olabilirsem…” başlıklı bir eleştiri yazısı yazmıştır. Bu yazı,
Mehmet Yardımcı’nın yayınladığı bir derleme şiirin
eleştirisiydi. Daha sonra folklorcular arasında “Yardımcı’ya
yard?mc? olmak” bir espri konusu oldu ve bu soz bir deyim
haline geldi.
Mehmet Yard?mc? daha sonralar? universiteye intisab
etti, doktoras?n? tamamlad? ve Yard?mc? Docent oldu. Daha
sonraları Ege Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi’nde
öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. Bir ara bu fakültenin
Dekan Yardımcılığına getirilmesi söz konusu oldu. O sıralar,
Mehmet Yard?mc? bir sempozyum sebebiyle Ankara’ya
gelmişti. Bu sempozyuma pek çok folklorcu da iştirak
etmişti.
Toplantıya ara verildiği bir sırada, çay salonunda
otururken Mehmet Yard?mc?, kendisine teklif edilen Dekan
Yardımcılığı görevini arkadaşlarına anlatıyordu. Bu sırada
Hayrettin İvgin araya girdi. “Sayın Yardımcı! İşte şimdi çok
iyi olacak. Sen kartvizitine şöyle yazdırırsın: Buca Eğitim
27
Fakultesi Yard?mc?s?, Yard?mc? Docent Doktor Mehmet
Yardımcı. Senin başında da, ortada da, sonunda da yardımcı
var. Art?k benim yard?mc? olmam gerekmiyor, Say?n
Yard?mc?.”
Sadece bu sebeple Mehmet
yardımcılığı görevini kabul etmedi.
Yard?mc?,
dekan
KENDİM EVLENİRİM
Prof. Dr. Neşet Çağatay, Ankara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dekanlığı, Konya Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü
gibi görevlerde bulunmuş, Ahilik konusunda derin
araştırmaları bulunan, değerli bir bilim adam?yd?. Hayrettin
İvgin’le de dostlukları ileri düzeydeydi.
Prof. Dr. Neşet Çağatay, son 10 yılını bekâr olarak
geçirmiş, hanımı Ankara’da ölmüştü. Neşet Hoca evlenmek
istiyordu. Yalnız bir adamın, Ankara’daki hayatının zorluğu
onu evlenmeye mecbur ediyordu. Ama Neşet Hoca ölümüne
kadar bu isteğini gerçekleştiremedi.
Neşet Hoca iki de bir Hayrettin İvgin’in yanına gelerek;
“- Hayrettin Kardeşim! Yahu bana bir hanım bulun. Ama bir
universitede docent olsun ha! Guzel olsun, genc olsun.
Anas?-babası olmasın ki bize iki de bir karışmasınlar. Zengin
olursa daha iyi olur. Dul olmasın, kız olsun” vs. gibi istediği
han?m tipini soyluyordu.
28
Bir gun yine Hayrettin Bey’in yan?na gelip bu
isteklerini sıralayınca, Hayrettin Bey dayanamaz ve şöyle
der:
“- Yahu Hocam! Boyle birisini bulsam niye seninle
evlendireyim. Eşimi boşar, ben onunla kendim evlenirim.”
BOŞUNA MI HAYRETTİN’SİN İVGİN’SİN?
Hayrettin İvgin, Kültür Bakanlığı Milli Folklor
Araştırma Dairesi’nde 1989 yılında Başkan Yardımcısı
olarak gorev yapıyordu. O yılda Cumhurbaşkanı olan Kenan
Evren, Türkiye’deki sanatçıları, edebiyatçıları sırayla köşke
çağırıyor, onlarla tanışıyor ve yemekte birlikte oluyorlardı.
Halk müziği sanatçılarını, halk ozanlarını, karagöz ve
kuklac?lar?, halk oyuncular?n? ayr? ayr? gunlerde
Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde kabul ediyordu.
Bu sanatc?lar?n secilmesi, onlarla temasa gecilmesi,
onların Ankara’ya geliş-gidiş yol ücretlerinin ödenmesi,
kalacak yerlerinin tespiti işleri Milli Folklor Araştırma
Dairesi’ne gorev olarak verilmişti.
Hayrettin Bey de bu konuda bizzat diğer ilgililerle
birlikte gorevliydi. 09-01-1989 tarihinde 9. Cumhurbaşkanı
halk ozanlarını kabul etti. Davet edilecek 10 kişilik halk
ozanlarının tespitinde Hayrettin İvgin’in rolü büyüktü. Bu
29
halk ozanlar? arasında Âşık Yaşar Reyhânî’yi de dahil
ettirmişti. Ayrıca bu tespitten sonra Kültür Bakanının onayı
al?n?yordu. O zamanki Bakan Mesut Y?lmaz’d?. Halk
ozanlar?n?n tespit edilen listesi Mesut Y?lmaz’a da onaylat?ld?
ve Köşke, yemeğe katılacaklar bildirildi.
Ama ne yazık ki Âşık Reyhânî listede olmasına rağmen
bu resepsiyona katılamadı. Erzurum’daki “Doğu Halk
Ozanları Kültür Derneği”nin başkanı olan Âşık Reyhânî o
tarihte Suudi Arabistan’da bulunuyordu. Bu gerekce ile
yemeğe katılamadı. Ama listede yer aldığına Âşık Reyhânî o
kadar duygulandı ki Hayrettin İvgin’e bir mektup yazarak
kendisine olan teveccüh ve itimâta, şükran borçlu olduğunu
söylemişti. Hatta mektubuna bir de şiir eklemişti. Bu şiir
şöyle:
HAYRETTİN
Kültür Bakanlığı tek umudumuz
Al bu arzuhalim oku Hayrettin
Kultur ile irşâd olsun yurdumuz
Sals?n dort iklime koku Hayrettin
Bu yolda erbab? an?lmak ister
İbrahim Hakkı’ya sadakat göster
30
Geçmiş ozanları bir meydan ser
Yaşatanlar olur bâki Hayrettin
Bir cevap eyle de dertlerim dinsin
Kultur varlığı sîneme sinsin
Boşuna mı Hayrettin’sin İvgin’sin
Sende edebiyat yuku Hayrettin
Fidan diktik yaprak act? gul oldu
Şiir yazdık kitap oldu dil oldu
Selvi oldu, yaprak sald?, dal oldu
Mesut’tur Y?lmaz’d?r koku Hayrettin
Bazen uzak uzak yerden geliriz
Yunus’nan Veyis’nen colden geliriz
Bitab düşer, yorgun yoldan geliriz
Şerbetler verirsin sâki Hayrettin
Reyhani’yem şeker gibi dilin var
Kalem ar?, defter cicek, bal?n var
Bunda yalan?m yok husn-u halin var
Ahlakta halimsin haki Hayrettin.
31
SANA BİR TAVUK GETİRDİM
1997 yılında Ankara’da ölen ünlü ozan Âşık Kul
Ahmet, Hayrettin İvgin’i çok severdi. Yıl 1988, Kul Ahmet,
Hayrettin Bey’i makam?nda ziyaret etmek istiyor. O y?llarda
Hayrettin Bey, Kültür Bakanlığında Milli Folklor Araştırma
Dairesinde Başkan Yard?mc?s?d?r.
Kul Ahmet’in bir Tokat gezisi oluyor. Tokat’tan
Hayrettin Bey’e bir hediye al?p kendisine vermek istiyor.
Düşünüyor “ne götürebilirim” diye. Sonunda buluyor: “En
iyisi Tokat’tan Hayrettin Bey’e bir tavuk gotureyim.”
Tokat pazar?ndan canl? bir tavuk al?yor. Otobuste
kucağında tavukla yolculuk yaparak Ankara’ya geliyor. O
y?llarda Kul Ahmet, Demetevlerde kendi evinde bekar olarak
kalıyor. Tavuğu evine getiriyor. Birkac gun banyoda ve
balkonda tavuğu besliyor.
Kendisine gore en uygun bir gunde Hayrettin Bey’i
Bakanl?ktaki odas?nda ziyaret icin evden c?k?yor. Bir elinde
saz?, bir elinde canl? tavuk belediye otobusune biniyor.
Kızılay semtine geliyor. Düşünebiliyor musunuz, Kul
Ahmet’in o vaziyetini? 1.90 boyunda koskoca Kul Ahmet’in
başında meşhur fötr şapkası, bir elinde koskocaman sazı, bir
elinde baş aşağı taşıdığı tavuk… Kızılay’ın caddesinde
Kültür Bakanlığına gidiyor. Gelen geçen “bu kaçık adam,
neyin nesi” diye Kul Ahmet’e gulerek ve istihza ile
32
bak?yorlar.
Kul
Ahmet
bunlara
ald?rmadan
Kultur
Bakanlığına geliyor, danışmaya soruyor ve bu vaziyette
Hayrettin Bey’in bulunduğu 7. kata geliyor. Ama ne çare ki
Hayrettin Bey o gün makamına gelmemiş. Gerisin geri
dönüp, Kızılay caddesinde halkın garip bakışları altında
Demetevler otobusune biniyor. Once belediye otobusunun
şoförü, böyle elinde canlı tavukla Kul Ahmet’i otobüse
almak istemiyor. Gurultu-pat?rt? sonucta Kul Ahmet otobuse
biniyor. Otobusteki yolculardan laf atmayan ve alayc? sozler
soylemeyen kalm?yor.
Kul Ahmet, Demetevlerdeki evine tavuğu getiriyor ve
apartmanın balkonunda bir sandığın içinde tavuğa geçici bir
kümes yapıyor. Birkaç gün tavuğu iyice besliyor. Kul
Ahmet’in dairesi apartmanın birinci katında olduğu için bir
gece balkonuna hırsız rahatlıkla çıkıyor ve tavuğu çalıp
goturuyor. Kul Ahmet bu duruma cok uzuluyor ve oturup
aşağıdaki şiiri yazıyor. Bir zaman sonra bu durumu Hayrettin
Bey’e anlatınca; Hayrettin Bey: “İlahi Kul Ahmet! Tavuğu
canlı getireceğine kestirseydin ve bir poşete koyup
Bakanl?ktaki gorevlilere verseydin, onlar buzdolab?na koyar
ve bana verirlerdi” deyince Kul Ahmet; “Vay can?na be! Bu
hiç aklıma gelmemişti. Halbuki ben o tavuğu taşımak için ne
eziyetler cektim” diyerek yeniden uzuluyor.
33
TAVUK GETİRDİM
Al Hayrettin İvgin dostum
Sana bir tavuk getirdim
Ancak buna erdi destim
Sana bir tavuk getirdim
Ne bir hindi ne de bir kaz
Ne bir Kurttur ne de bir Laz
Kanatlar? beyaz beyaz
Sana bir tavuk getirdim
Horoz sevdas? gozunde
Beslenmiş çöplük düzünde
Güneş değil yeryüzünde
Sana bir tavuk getirdim
Yaba gibi tırnağı var
Tepesinde ibiği var
Gelin gibi duvağı var
Sana bir tavuk getirdim
“K?k, kık” eder ötüşüyor
Piliç ile dertleşiyor
İngilizce konuşuyor
Sana bir tavuk getirdim
34
Daim gübreliğe sapar
H?zl? h?zl? yemler kapar
Teknoloji civciv yapar
Sana bir tavuk getirdim
Tokat eli memleketi
Holding gibi yok serveti
Belki şifa olur eti
Sana bir tavuk getirdim
Ne verirsen onlar? yer
Sana bolca teşekkür der
Bakanl?kta bir gorev ver
Sana bir tavuk getirdim
Sokakta gezip tozuyor
Guzel daktilo yaz?yor
Hemşirelere benziyor
Sana bir tavuk getirdim
Bir k?zarsa heybetlidir
Penceleri kuvvetlidir
Yumurtas? lezzetlidir
Sana bir tavuk getirdim
35
Cekmez kurek bilmez kay?k
Ne sarhoştur ne de ayık
Hayrettin İvgin’e layık
Sana bir tavuk getirdim
Ademden beri bu yana
Faydal? olur insana
Sak?n k?zmayas?n bana
Sana bir tavuk getirdim
Kul Ahmet ictim doludan
Nasipler gelir uludan
Ta Orta Anadolu’dan
Sana bir tavuk getirdim
36
HAYRETTİN İVGİN İÇİN
YAZILANLARDAN BAZILARI
“Değerli Halk Bilimci Hayrettin İvgin, aynı zamanda
UNIMA Turkiye Milli Merkezi Yonetim Kurulu Uyesi
sıfatıyla, Karagöz ve kukla sanatımız konusunda öğrencilere
ve bu sanatlara ilgi duyup öğrenmek isteyenlere ihtiyac
duyacaklar? temel bilgileri kapsayan bir el kitab? haz?rlayarak
Türk kültürüne önemli bir hizmette bulunmuştur.”
Nail TAN
(Karagoz Dergisi / Say?:16-17, Ocak-Temmuz 2000)
Tanr?n?n mənə bəxş etdiyi dəyərli insanlar içərisində
yenə de riyazi s?ralama aparsam ən ondə duranlardan biri
sevgili qardaşım Prof. Dr. Hayrettin İvgin olar.
Hayrettin İvgin mənim üçün həm bir örnek, həm bir
məktəb, həm bir dost, həm bir qardaş, həm də bir
məsləkdəşdır. Hayrettin bəyin həyat?mdaki ozəlliyindən biri
ondan ibarətdir ki, bu gün bəlkə da başdan-başa qarış-qarış
gəzdiyim Ana Vətən Türkiyəmizin fiziki olaraq ilk tanış
olduğum adamı da Hayrettin İvgindir.
Mənim şəxsi və rəsmi həyat?mda bu qədər əziz doğma
olan Hayrettin bəy Türkiyə və Türk dünyas? ayd?nlar?
37
aras?nda ədəbiyyatşünas və folklorşünaslar içərisində eyni
zamanda mədəniyyət xadimləri aras?nda boyuk nufuz və söz
sahibidir. Altmış illik ömrünün qırx ilindən coxunu can?ndan
art?q sevdiyi məmləkətinin təhsilinin mədəniyyətinin
inkişafına həsr etmiş Hayrettin bəy büyuk ziyal? və boyuk
vətəndaşdır.
Prof. Dr. Elçin İSGENDERZADE
(Bilirem Gelmeyeceksen Kitab?, Baku 2007)
“Hayrettin İvgin… Yılların can dostu… Kendisi hep
aklımda, sevgisi ve dostluğuyla hep yanımda… Nezaketi ve
fedakârlığıyla örnek gösterilen bu can dost icin soyleyecek o
kadar çok şey var ki… Yıllarca Ankara’da dergimiz için
elinden gelen her gayreti severek sergiledi ve guler yuzunu
hiç esirgemedi. Başkente gittiğimde onca yoğun işlerine
rağmen ev sahipliğinde hiç kusur etmedi.
Gonlu gibi kap?s? da ac?kt?r dostlar?na… Sevgi
kaynağıdır yüreği…”
Gülten ÇİÇEK
(Size Dergisi, Say?: 285, Temmuz 1997)
38
“Hayrettin İvgin denildiği zaman, eğitimci, kültür
dunyam?z?n duayeni, ustalar?ndan, folklor alan?m?z?n onde
gelen, bilinen, tan?nan isim ve imzalar?ndan Kultur
Bakanlığının değişik kademelerinde yıllarca başarıyla hizmet
etmiş, imza atmış, iz bırakmış bir Hayrettin İvgin’i hatırlarız,
biliriz.
Hay?r, bunlara ilave olarak, bunlar?n aras?nda
Hayrettin İvgin’in şairliğini de ilave etmeliyiz.”
İsa KAYACAN
(Ankara-Belde Gazetesi, 18 Ocak 2007)
“O bir folklor uzman?. Edebiyat?m?z?n onde gelen isim
ve imzalar?ndan, kultur dunyam?z?n duayenlerinden.
Birbirinden güzel ve anlam zenginliği içinde olan şiirleri
var.”
İsa KAYACAN
(Ankara-Tavsir Gazetesi, 25 Ocak 2007)
“Hayrettin İvgin’in roman tarzında kaleme aldığı 272
sayfalık Altay Dağlarının Kaplanı Manas kitabı; tarihi
köklerimizden alacağımız ibret ve numuneler bizi modern
dunyan?n hususiyet ve verileriyle de kaynaştırarak, çağlar
39
üstü bir dünyaya ulaştırması ruhunun, böyle bir maksadın ve
hedefin mahsuludur.
Hayrettin İvgin’i bu güzel romanı için tebrik
ediyorum.”
M. Halistan KUKUL
(Samsun-Gurses Gazetesi / 6 Haziran 2005)
“Yuzbin Oldu Yarelerim ve Dost İline Götür Beni bu
iki kitabı araştırmacı-yazar Hayrettin İvgin hazırlamıştır.
Edebiyat?m?za ve folklorumuza pek cok eser kazand?ran
Hayrettin İvgin’i bu iki eserinden dolayı tebrik ediyorum.”
Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA
(Guneyde Kultur Dergisi, Say?: 31, Eylul 1995)
“Halk edebiyat?na buyuk emek veren araştırmacıyazar Hayrettin İvgin’in kaleme aldığı şiirler oğlu Erhan
İvgin’in yayına hazırladığı Melankolik Şiirler adlı kitapta bir
araya getirildi. Boylece, halk edebiyat?na gonul veren
İvgin’in şiirleri de kitaplaşmış oldu. İvgin’in şiirlerinde
gerek ses, gerekse de tema olarak halk edebiyatını hazmetmiş
ve oradan yola çıkarak kendi sesini, sözünü bulmuş, olgun
bir şairin emeği okunuyor.”
Haber Merkezi
(Türkiye Gazetesi / 23 Şubat 2007)
40
“Değerli dostum, kültür dünyamızın duayenlerinden,
önde gelen ustalarından Hayrettin İvgin imzasıyla Deli
Görünüşlü Akıllı Behlül Danende adlı kitap, önemli bir
boşluğun doldurucusu olarak, Hızır gibi yetiştirildi.”
İsa KAYACAN
(Ankara-Belde Gazetesi, 22 Kas?m 2005)
“Hayrettin İvgin’in Türk folkloru ve halk edebiyatı
alan?nda pek cok kitab? var. Bu kitaplar?n her biri
gunumuzun ve yar?nlar?n kaynak eserleridir.”
Ahmet ÖZDEMİR
(İstanbul-Bizim Gazete, 27 Nisan 2005)
“Hayrettin İvgin bu toprakların mimarlarındandır.
Yurdumuzda Manas’? en iyi bilenlerden biridir. Bu bilgilerini
edebiyatçı yönüyle birleştirdi ve bir milyon mısralık bu
destanı romanlaştırdı. Böylece daha kolay ve her yaştan, her
kültür düzeyinde kişilerin coşku ile okuyabileceği bir kitap
ortaya c?kt?.”
Ahmet ÖZDEMİR
(İstanbul-Bizim Gazete, 27 Nisan 2005)
41
“Kultur dunyam?z?n, folklor dunyam?z?n onde gelen
isim ve imzalarından Hayrettin İvgin dostumuzun imzasıyla
yayımlanan
kitaplar
için
‘İvgin’e
yakışmış’
diyebildiklerimizin say?s? bir hayli fazla. Bunlardan bir
yenisi, Hüsne Mağrur Olma adlı 512 sayfalık kitabıdır.”
İsa KAYACAN
(Gaziantep-Zafer Gazetesi / 1 Nisan 2007)
“Hüsne Mağrur Olma adlı kitabında Hayrettin İvgin
titiz bir araştırmacılık örneği göstererek, yer yer yapılan
yanlışlıkları ortaya koymuş, gerektiği zamanlarda da yeni
halk edebiyat? urunlerini tespit ederek kazanc hanemize
yazmasını bilmiştir.
Hüsne Mağrur Olma’nın bence, bir başka hususiyeti
de sadece Turkiye’deki halk edebiyatı unsurlarını, şairlerini
değil, bütün Türk dünyasını da alakadar eden şairlerden de
bahsederek bu hususta birleştiricilik sağlamasıdır.”
M. Halistan KUKUL
(Ankara-Çağrı Dergisi / Sayı: 552, Kasım 2005)
42
“Hayrettin İvgin, halk edebiyat? alan?nda Turkiye’nin
yetiştirdiği nitelikli uzmanlardand?r.”
Prof. Dr. Tuncer GULENSOY
(İstanbul-Zaman Gazetesi / 26 Haziran 2005)
“Hayrettin İvgin, Ziya Gökalp Derneğimizin iftihar
ettiği bir üyesidir. Onun gibi işini bilen halkbilimci çok az
yetişir.”
Şevket BEYSANOĞLU
(Ayr?nt?-Haber Gazetesi / 25 Haziran 1993)
Sevgili kardeşim Hayrettin İvgin, kendi alanında çok
iyi yetişmiş, bir sanat adamı ve bürokrattır.”
Feyzi HALICI
(İstanbul-Turkiye Gazetesi / 15 Temmuz
1993)
“UNIMA’nın kurucusu Hayrettin İvgin, Karagöz ve
geleneksel Türk tiyatrosunun çok değerli bir araştırmacısı ve
savunucusudur.”
Tuncay TANBOĞA
(İstanbul-Yeni Nesil Gazetesi / 26 Haziran 1993)
43
“Hayrettin İvgin derneğimiz ATURJET (Dunya Turizm
Yazarları ve Gazetecileri Federasyonu) FİJET (Türkiye
Turizm Yazarları ve Gazetecileri Derneği) değerli bir
üyesider. Hayrettin İvgin’i dünya tanıyor ama Kültür
Bakanlığı tanımıyor.”
Vahap OKAY
(Yeni İstanbul Gazetesi / 25 Haziran 1993)
“Hayrettin İvgin gibiler
dostluğuyla iftihar ediyorum.”
çok
az
yetişir.
Onun
Ayhan İNAL
(İstanbul-Son Saat Gazetesi / 22 Haziran 1993)
“Çalışmalarını takdir ettiğim Hayrettin İvgin, çok
değerli bir araştırmacıdır.”
Prof. Dr. Metin AND
(Yeni İstanbul Gazetesi / 25 Haziran 1993)
“Hayrettin İvgin’in Türk kültürüne hizmetleri çok
buyuktur.”
Dr. Tahir Kutsi MAKAL
(İstanbul-Zaman Gazetesi / 26 Haziran 1993)
44
“İlk, orta, lise ve yüksek tahsilini yaptıktan sonra,
okuldan aldığı bilgiler ile kalmay?p bunu gerek gorevi
sırasında ve gerekse özel gayretleri sebebiyle geliştirmesini
bilen, ulkesini ve insanlar? kultur ve sanat yonleriyle
lay?k?yla tan?yan, bunlar?n otesinde sevgiyle ve sorumluluk
şuuruyla halkına yaklaşan, okuyan… okudukca yazan,
yazdıkça okuyan… insanların varlığı ve bunlardan birinin
Samsun Kultur-Sanat Temsilcisi olarak secilmesi ve
atanması…İsim olarak Hayrettin İvgin üzerinde karar
verilmesi ve onun gorevlendirilmesi…”
Ali KAYIKCI
(Samsun-Gurses Gazetesi / 22 Temmuz 2005)
“Değerli
dostum,
araştırmacı
ve
kültür
adamı
Hayrettin İvgin’in Karagöz ve Kukla Sanatımız adlı
çalışması, yayını, bu alanda çok az olan, yok denecek
noktada bulunan Karagoz ve kukla sanat?m?z icin onemli ve
kalıcı bir ışık tutacaktır. Tebrikler Hayrettin İvgin hoca! Çok
önemli bir görevi daha gerçekleştirmişsiniz.”
İsa KAYACAN
(Ankara-Vakit Gazetesi / 9 Ağustos 2000)
45
“Hayrettin İvgin kültür-folklor dunyam?z?n onde gelen
uzmanlar?ndan. İnsan imza sahibi konunun uzman? olunca,
Hayrettin İvgin olunca, alanındaki her yorum doğru olarak
kabul olunuyor. Anadolu Halk Hikayeleri kitab?, Hayrettin
İvgin ustanın yorumuyla, anlatımıyla, değerlendirmeleriyle
halk kültürümüz bir zenginlik daha yaşadı.”
İsa KAYACAN
(Ankara-24 Saat Gazetesi / 27. 09. 2003)
“Kıymetli halk edebiyatı araştırmacısı Hayrettin İvgin
taraf?ndan yeni bir uslupla kaleme al?nan Anadolu Halk
Hikayeleri, guzel Turkcemizin kullan?m?na da katk?da
bulunarak zevkle okunur bir eser vucuda getirilmiştir.
Kanaatimiz odur ki Hayrettin İvgin, tecrübe ve bilgisini
birleştirmesini bilmiş; Türkçeyi güzel kullanmış ve zevkle
okunabilir bir esere imza atmıştır.”
M. Halistan KUKUL
(Kar?nca Dergisi / Say?: 811, Temmuz
2004)
46
“Turk folkloruna y?llard?r hizmet eden bir dosttur
Hayrettin İvgin. Bu değerli dost Hayrettin
cabalar?ndan dolay? yurekten kutluyorum.”
İvgin’i
Kutlu OZEN
(Turk Folkloru Dergisi / Say?: 50, Eylul 1983)
“Sıklıkla tekrarladığım bir cümle, cümleler var: Değerli
dostum Hayrettin İvgin, folklorumuzun önde gelen isim ve
imzalarındandır. Sayın Hayrettin İvgin, ömrün uzun ve
sağlıklı olsun.”
İsa KAYACAN
(Burdur-Yeni Gun Gazetesi / 29. 05. 2004)
“Hayrettin İvgin dostumuz, ulkemiz kulturunun,
folklorunun
onde
gelen
isim
ve
imzalar?ndan,
duayenlerinden… Geçenlerde bir şiirini okudu, seslendirdi,
beğendim. Sayın İvgin’in şiirlerinin
bilmiyordum. Tebrik ediyorum.”
fazla
olduğunu
İsa KAYACAN
(Ankara-Olay Gazetesi / 5 Temmuz 2005)
47
“Turk halk biliminin ve halk edebiyat?n?n bugun etkin
ve yayg?n bir duruma gelmesinde ustun hizmeti olan; bir
başka anlatımla folklorumuzun ve halk edebiyatımızın beşaltı mücahidini sırla deseniz, bunların arasına kuşkusuz
Hayrettin İvgin’i yazarım.”
Ahmet ÖZDEMİR
(İstanbul Bizim Gazete / 19 Nisan 2000)
48
BAŞKANIM
- Hayrettin İVGİN'e…Ald?m mektubunu act ?m okudum
Hastanın gönlünü alan Başkanım
İnceden eğirdim s?ktan dokudum
Beni ilhamlara salan Başkanım.
Kultur cevresinden ismimi silin
Ben tukendim bittim boylece bilin
Hayranı olmuştum sazdaki telin
Gönül seyrângâhım ta'lan Başkanım.
Beyhude yerlere kendimi yordum
Gonul pazar?m? dertlere kurdum
Her kimi gordumse devas?n sordum
Çıkmadı yardımcı olan Başkanım.
Çile kazanında kaynadım piştim
Kader yaz?s?nda dertleri sectim
Kendi elim ile mezarım eştim
Anladım ki dünya yalan Başkanım.
49
Âşık Çatak işin kaldı Allah'a,
Harcad?n omrunu tukendi aha
Yaz?lan cekilir bil ki Ervah’a
Gelsin cenazemi kılan Başkanım.
DEVELİLİ ÂŞIK ALİ ÇATAK
50
DAR GUNUN DOSTU
Ahdine vefal? dar gunun dostu
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
Yaln?z?n yareni zor gunun dostu
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
Ankara'da gorev al?p kal?yor
Sivas'ta halimden malum oluyor
Gelip hastanede beni buluyor
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
Amans?z dertlerim yakam? tuttu
Çektiğim çileler canıma yetti
Boyle bir gunumde teselli etti
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
Guzelin güzeldir hayali düşü,
Kafesde durmuyor şu gönül kuşu
Sevilir sayılır böylesi kişi
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
51
Gönül adamıdır bildiğim böyle
Gerçeğin ispatı oluyor n'eyle
Gördüğümü derim duramam öyle
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
İsmetî'nin âşkı özde serdedir
Gorunen bedenim bende perdedir
İvgin iyilerden yüce yerdedir
Hayrettin Bey hatır sordu sağ olsun.
SİVASLI ÂŞIK İSMETÎ
52
BEN İVGİN'E YAZAYIM
Verin şu kağıdı verin kalemi
Haber ola ben İvgin'e yazayım
Biz severiz Hayrettin'i alemi
Haber ola ben İvgin'e yazayım
Karalarda deli gonul karalar
Boşuna gidiyor bizim naralar
Hani n'oldu bu soyulan paralar
Haber ola ben İvgin'e yazayım
Kağıt aldım kalem aldım bilesin
Hayali aleme dald?m bilesin
Nail Tan'a selam sald?m bilesin
Haber ola ben İvgin'e yazayım
Kitab?ma duzen verdi elleri
Doğrudan gerçeğe eser yelleri
Ben biliyom boşa çekmez telleri
Haber ola ben İvgin'e yazayım
53
Hayrettin İvgin'dir başımın tacı
Zor olur sevdiğim görmeyin acı
Der Suleyman bense istemem hac?
Haber ola ben İvgin'e yazayım
16.06.2005
ÂŞIK SÜLEYMAN
54
SAYIN HAYRETTİN İVGİN BEY
Vatanına bağlı Türklüğün özü
Varlığı milletin malıdır İvgin
Derindir kulturu dinlenir sozu
Bütün cemiyetlerin gülüdür İvgin
İçinde yanıyor bayrak sevgisi
Bizlerde mahzard?r onun ovgusu
Toplum huzurudur herdem kayg?s ?
Nice aydınların koludur İvgin
Yazarın şairin oldu mimarı
Kutbu kudretindir onun esrar?
Düşünmez menfaati kârı zararı
Gerçek selvilerin dalıdır İvgin
Namert muhanete karşıdır herdem
Kendini bilmeze eyliyor sitem
İvginsiz yaşıyan toplumu n’idem
Gittiği Atanın yoludur İvgin
55
Temuroğlu eder canların canı
Dunyaya tan?t ?r koca vatan?
Gun gibi ayd?nlar bizim zaman?
Kültürde herkesin balıdır İvgin
ÂŞIK ALİ TEMUROĞLU
56
SUKUT-U HAYAL
- Akrostiş Hürriyet kuşun kanadında derler
Ayaklar yerdeyken hur olunmaz m? hocam?
Yeşil çimler üzerinde çıplak ayakla koşarken
Ranzal? hucreler hat ?rlanmaz m? hocam?
Ellerimiz kalem tutar dilimiz soz soyler
Taze baharla acan cicekler ne guzel kokar
Tazeydik, cicektik, hayat ?m?z?n bahar?ndayd?k,
İnsanlar güzel kokularını duymadılar düşüncelerimizin
Ninnilerde saklı kaldı özgürlüğümüzde, sevgimizde.
İsim koyamadık içinde yaşadığımız hayata
Var olan mıydı bizim olan yokluğa saklanan?
Guzel diye beklediğimiz yarınlar, çürük çıktı
İsim veremedik düşürüldüğümüz tuzağa
Ninnilerde sakl? kald? durustlukte, guvende.
1997
NURSEN ÖZDOĞAN KURBAN
57

Benzer belgeler