5. Sınıf BT Kitabı

1
İÇİNDEKİLER
Bilişim Teknolojilerine Giriş …………………………………………………………………………………………………………………………………Sayfa 3
Bilgisayara Giriş ………………………………………………………………………………………………………………………………………..………..Sayfa 4
yazılım …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Sayfa 5
Donanım ve Donanımların Tanıtılması…………………………………………………………………………………………………………………Sayfa 5-9
Bağlantı Noktaları ve Bağlantı Uçları ……………………………………………………………………………………………………………………Sayfa 10-11
Bilgisayarı açma ve kapatma………………………………………………………………………………………………………….…………………….Sayfa 11
Fare veTuşlarının Görevleri…………………………………………………………………………………………………………………………..……..Sayfa 12-13
Windowsta Pencereler…………………………………………………………………………………………………………………………………………Sayfa 14-15
Masaüstü Ekranı ve Ögeleri…………………………………………………………………………………………………………………….……………Sayfa 16
Kısayol, Dosya ve Klasör kavramı……………………………………………………………………………………………………………………..…..Sayfa 17
Dosya isim ve uzantıları……………………………………………………………………………………………………………………………..…………Sayfa 17-18
Kısayol oluşturmak için………………………………………………………………………………………………………………………………………….Sayfa 19-20
Dosya kes-kopyala ve yapıştırma…………………………………………………………………………………………………………………………..Sayfa 21-22
Silme İşlemi: Yeni Klasör Oluşturmak…………………………………………………………………………………………………………………….Sayfa 23
Klasör ve Dosya Özellikleri. Silinmiş Dosya Ve Klasörleri Geri Alma, Dosya ve Klasör Adlarını Değiştirmek……….…..Sayfa 24
klavye tuşları ve görevleri……………………………………………………………………………………………………………………………….…….Sayfa 25-26
Denetim masası ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..Sayfa 27
Ressim oluşturmak ………………………………………………………………………………………………………………………………………………Sayfa 28-30
Resim dosyası işleme (İnternetten program indirme ve kurma)……………………………………………………….…………………..Sayfa 30-43
Forum…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..Sayfa 44
Ekran görüntüsünü kopyalamak(paint programı tanıtılarak)…………………………………………………………………………………Sayfa 45
Program kurma……………..……………………………………………………………………………………………………………………………………..Sayfa 46-50
dosya sıkıştırma ve sıkışmış dosyayı açma……………………………………………………………………………………………………………Sayfa 51-52
Program kaldırma ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..Sayfa 53-54
Bilgisayara kullanıcı şifresi koymak………………………………………………………………………………………………………………………..Sayfa 55-57
Bilgisayara yazıcı vb ek dodanım yüklemek………………………………………………………………………………………………………..….Sayfa 58-59
Bilgisayarda Belge ve Program arama…………………………………………………………………………………………………………………..Sayfa:60
Taşınabilir Bellekler(CD-DVD- Flash Bellek, Harici Hdd)…………………………………………………………………………………………Sayfa 61-62
Kayıt Ortamlarında Kapasite Ölçüleri……………………………………………………………………………………………………………….Sayfa 62-63
Office Programları ……………….………………………………………………………………………………………………………………………….…..Sayfa 64
Kelime İşlemci Programının Kullanımı…………………………………………….………………………………………………………………..…..Sayfa 65-72
2
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNE GİRİŞ
Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojisi denir.
Teknoloji alanında çok hızlı ilerleyen ülkemiz,genç nüfus olmasının etkisiyle teknoloji alanında dünyanın lider ülkeler arasına girmeyi
hedeflemektedir.
Robot teknolojisinden tutun uzay teknolojisine kadar birçok alanda çalışmalar yapılmaktadır. Bilim adamları çağa damgasını vuracak buluşlar
yapmaktadırlar. Robot teknolojisine baktığımızda, bugün birçok alanda kullanılmaktadır. Ameliyathanelerde kullanılan robotlar, mayın aramada
kullanılan robotlar, deniz altında maden arayan robotlar, savaş robotları, insan görünümlü robotlar vs.. robot teknolojisine örnektir.
Gelecekteki Teknolojiye Bakış :
Teknolojinin her geçen gün hızla ilerlediği günümüzde ,bilim kurgu filmlerinden gördüğümüz teknolojileri gelecekte görecek gibiyiz. Yüzyıllar
önceki insanlar belki de bizim şuan sahip olduğumuz teknolojiyi hayal bile edememişlerdi.Bizde aynen yüzyıl sonra gelecek olan teknolojiyi hayal
etmekte zorlanıyor olabiliriz. Ama bugün teknolojiye hakim olanlar ( yani sizin gibi teknolojiye meraklı öğrencilerimiz ) gelecekteki teknoloji
kullanmada, üretmekte ve hayata uyum sağlamada hiç zorluk yaşamayacaktır.
3
BİLGİSAYARA GİRİŞ
Farklı amaçlar için üretilmiş farklı bilgisayar türleri vardır. Okullarda, evlerde, iş yerlerinde genellikle görmeye alıştığımız bilgisayarlar kişisel
bilgisayarlardır(Masaüstü, Laptop, Tablet vb.). Ancak, bazı uluslararası şirketlerde veya büyük araştırma merkezlerinde yüzlerce kullanıcının aynı anda
kullanabildiği ve çok yüksek miktarda veriyi depolayabilen ana bilgisayarlar (mainframe computers) veya milyarlarca işlemi inanılmaz bir hızla
gerçekleştiren süper bilgisayarlar (supercomputers) da kullanılmaktadır. Bunlar bir dolap veya oda büyüklüğünde, çok pahalı ve dünyada az sayıda
bulunan bilgisayar türleridir. Ülkemizde de bir tane süper bilgisayar vardır.
Bilgisayar genel olarak 2 bileşenden oluşur; bunlar donanım ve yazılımdır.
4
Bilgisayarların ve teknolojinin canlılardan esinlendiği ve canlıları taklit ettiği düşünülürse; donanımı bedenimize, yazılımı ise bedenimize
hayat ve canlılık veren ruhumuza benzetebiliriz.
Yazılım(Software);
İnsanların bilgisayarlara yüklediği donanımın çalışmasını sağlayan komutlar topluluğudur.
Yazılım konusu çok kapsamlı bir konu olduğundan dolayı yazılım konusu “Bilişim Teknolojileri 7” kitaplarında daha ayrıntılı işlenecektir.
Donanım ( Hardware):
Bilgisayarın bünyesinde bulunan her türlü mekanik ve elektronik cihazları (donanım) oluşturur . Bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım
denilmektedir. Elle tutulabilirler.
Bilgisayar donanımları Şunlardır;
Anakart (Mainboard):
Bilgisayarın tüm parçalarının direk veya dolaylı olarak üzerine
bağlandığı parçadır. Tüm birimlerin kendi aralarında iletişim kurmasını ve
uyumlu çalışmasını sağlar. Bilgisayarlardaki temel devre ve bileşenleri
üzerinde bulundurur. Ana kart üzerinde CPU, BIOS, bellek, depolama aygıtı
arabirimleri, seri ve paralel portlar, genişleme yuvaları ve ekran, klavye gibi
çevre ünitelerinin denetleyicilerini bulundurur.
5
İşlemci (Processor- CPU):
Bilgisayarda işlemleri gerçekleştiren birimdir, Ana İşlem Ünitesi,
Merkezi İşlemci ya da kısaca işlemci. Bilgisayarın program komutlarını
bellekten aldıktan sonra kodlarını çözen ve karşılığı olan işlemleri yerine
getiren merkez birimi.. Bu nedenle bir bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı
işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudan ilgilidir.
Sabit Disk (Harddisk):
Bilgisayarda bilgilerin kalıcı olarak depolandığı hafızadır,
bilgisayarın fişi çekilse dahi bilgiler harddiskte kayıtlı kalır, biz
silmediğimiz sürece silinmez.
Ram(Random Acces Memory):
Harddiskte kayıtlı olan bir Dosya yada program çalıştırıldığı zaman(fare ile üzerine çift
tıklanmak sureti ile) o bilgi harddiskten önce ram a taşınır ramdan da ekrana gönderilir
ekranda gördüğünüz bilgiler Ram içerisindedir, bu yüzden Ekran hafızası olarakta adlandırılır.
Açık olan bilgiyi kapattığınız zaman (
) bilgi ramdan silinir, ancak
yine harddiskte kayıtlı durumdadır.
6
Rom :
Sadece okunur bellektir. İçerdiği verilerin üzerine sadece bir kere yazıldığı ve bir daha değiştirilemediği
bellek tipi. ROM'lar bilgisayarlarda hiç değişmeyecek ancak sürekli kullanılan bazı programları saklamak için
kullanılır. Bilgisayarın yüklenmesini sağlayan ana program gibi...
Ekran Kartı (Graphics Card):
İşlemci içerisinde üretilen görüntüleri ekran tarafından kullanılabilecek hale getirir. Ekran kartı
anakarta monte edilir ve ekran kartının çıkışı VGA kablo ile monitöre bağlanır.
Bazı anakartların üzerinde Ekran kartı dahil olduğu için ayrıca
bu kartlardan takmaya gerek kalmaz.
VGA Kablo
Ses Kartı (Sound Card):
Bilgisayarın sesi işlemesini sağlayan genişleme kartı. Bir ses kartı olmadan bilgisayar sadece
bip sesleri ve oldukça mekanik melodiler çıkarabilir. Ses kartları anakarta monte edilir hoparlörler
aracılığıyla ses elde edilmesini sağlar.
Bazı anakartların üzerinde ses kartı ve ekran kartı dahil olduğu için ayrıca bu kartlardan
takmaya gerek kalmaz.
7
Modem:
Modem Telefon hattından gelen
bilgisayarımızın anlayacağı sinyale
sinyali
çevirir
Ethernet(Ağ)Kartı:
Ethernet kartı, Bigisayarımızın internete yada diğer bilgisayarlara bağlanmasını sağlayan
karttır. Ethernet kartı anakarta monte edilir. İnternete bağlanırken ; Türk Telekom tarafından telefon
hattı evimize kadar çekilir ve bu hat kablolarla modem denilen bir cihaza bağlanır. Modem Telefon
hattından gelen sinyali bilgisayarımızın anlayacağı sinyale çevirir ve bu sinyal kablolar aracılığı ile
bilgisayarda Ethernet kartına iletilir.
Bazı anakartların üzerinde ağ kartı dahil olduğu için ayrıca bu kartlardan takmaya
gerek kalmaz.
Günümüzde birçok donanım anakart üzerinde yer almaktadır. Örneğin, ses kartı, ağ kartı, ekran kartı gibi. Bu şekilde ayrıca takılmasına gerek
duyulmayan, anakart üzerinde gelen donanımlara tümleşik donanım adı verilir.
CD-DVD Sürücü :
CD ve DVD diskleri bilgisayarda kullanabilmek için CD sürücü ve DVD sürücü kullanılır. Sadece okuyan
sürücülere CD-DVD okuyucu, kayıt da yapabilen sürücülere ise yazıcı(Writer) da denir. Örneğin CD Writer(okuyucu),
DVD Writer (yazıcı) gibi. Bilgisayarınızdaki CD-DVD Sürücünüzün yazma (Write) işlemi yapıp yapamayacağını
sürücünüzün üzerindeki DVD-WR(Kayıt yapabilir) ve DVD-R(Kayıt yapmaz sadece okur.) yazılarından anlayabilirsiniz.
8
Tarayıcı (Scanner):
Ekran (Monitör):
Güç kaynağı:
Kağıt veya başka materyaller üzerinde yer alan metin veya resimleri bilgisayar ortamına dijital olarak aktarmaya
yarayan cihazdır.
Bilgisayarda bulunan bilgilerin görülmesini sağlayan cihazdır.
Şehir şebekesinden gelen 220 V değerindeki elektriği 12-24 V değerine düşürerek Kasa içerisindeki
donanımların çalışması için gerekli olan elektrik enerjisini sağlar.
9
Bağlantı Noktaları ve Bağlantı Uçları (Ports and Connectors) :
İhtiyaç duyulan çevre birimlerini sistem birimine bağlayabilmek için bilgisayarın kasasında bağlantı noktaları (portlar) bulunur. Her cihaz
kablosunun ucunda bağlantı noktalarından birine uygun bir bağlantı ucu (connector) bulunur. Bunların bir kısmı belli bir cihaza özelken, bir kısmı da
hemen her türlü cihazın takılabilmesine imkan tanır.
Şekil ve renk farkları sayesinde kullanıcının doğru
bağlantı noktasına doğru bağlantı ucunu takması
kolaylaştırılir. Bazı bağlantı noktaları ve bağlantı uçları örnek
olarak aşağıda açıklanmıştır.
PS/2:
Klavye ve farenin bilgisayara bağlantısı için kullanılır. Kullanımı azalmakta ve yerini USB'ye bırakmaktadır.
USB:
En yaygın kullanılan bağlantı şeklidir. Bilgisayar çalışır durumdayken bağlantı yapılmasına olanak sunması
en önemli özelliklerinden birisidir. Yazıcı, klavye, fare, USB bellek, dijital fotoğraf makinesi ve daha pek çok cihazın
kullandığı bağlantı şeklidir.
Ağ Bağlantısı (Network Port - RJ45): Bir bilgisayar ağına bağlanmak için kullanılır.
10
Modem Bağlantısı (Modem Port - RJ11): Bilgisayara telefon hattının bağlanması için kullanılan bağlantı şeklidir.
VGA: Ekran veya projeksiyonun bilgisayara bağlantısı için kullanılır.
MiniJack:
Hoparlör, kulaklık veya mikrofonun bilgisayara bağlantısı için kullanılır.
Bilgisayarı Açma ve Kapama :
Bilgisayar Donanımları 4 temel donanımdan oluşmuştur, bunlar Fare, Klavye, Kasa ve Monitördür. Bunlardan Fare ve Klavye enerjilerini bağlı
bulundukları bilgisayar kasasından almaktadır, Kasa ve monitör ise her biri ayrı ayrı enerjilerini şehir şebekesinden almaktadır, bu yüzden bilgisayarı
açıp kapatırken kasa ve monitör ayrı ayrı düşünülmelidir. Yani bilgisayarı açarken hem kasanın hem monitörün üzerindeki Power(Güç) düğmesine
basılır. Kapatırken yine aynı işlem uygulanır. Kasayı kapattığımız zaman bilgisayarı kapatmış oluruz, ancak monitörü kapatmak bilgisayarı kapatmak
değildir, monitörü kapatmak insanın gözünü kapatmak gibidir sadece görüntü kaybolur ama bilgisayar çalışır durumdadır. Bazen bilgisayar veya bazı
programlar donma yada kilitlenme yapabilir bu tür durumlarda Ctrl+Alt+Del tuşlarına basarak görev yöneticisi penceresi alçarak yanıt vermeyen
program seçilerek Görevi sonlandır düğmesine basılır, eğer Görev Yöneticisi de açılmıyorsa, kapatmak için kasadaki Power(Güç)
düğmesine
yaklaşık 5 saniye boyunca basılı tutmak gerekir.
11
Masaüstü Ekranı:
Bilgisayar ilk açıldığı anda karşımıza gelen ekran Masaüstü ekranıdır. Masaüstünde “Bilgisayarım”, “Geri Dönüşüm Kutusu”, “Görev Çubuğu”,
“İnternet tarayıcıları” vb. ögeler bulunur.
12
Görev Çubuğu : Bilgisayar ik açıldığında ekranın en altında bulunan şerit şeklindeki bölümdür. O an aktif olarak çalışan program ve belgeler bu çubuk
üzerinde görüntülenir.
Başlat Düğmesi : Bilgisayarımızda bulunan programları buradan açarız.
Geri Dönüşüm Kutusu : Bilgisayarımızdan sildiğimiz Dosyaların bulunduğu bölümdür.
Ağ Bağlantılarım : İki veya dahafazla bilgisayarın birbirine bağlanması ile oluşan bilgisayar topluluğuna ağ denir. Ağ Bağlantılarım ögesi bu
bağlantıların ayarlarını yapabildiğimiz, ağdaki diğer bilgisayarlara ulaşabileceğimiz bölümdür.
Bilgisayarım Ögesi : Bilgisayarımızın ayarlarını yapabileceğimiz ve bilgisayarımızda bilgilerimizi sakladığımız hafızamıza ulaşabileceğimiz bölümdür.
Hafızamız “Yerel Disk: (C)” ve “Yerel Disk: (D)” gibi isimler alır. Genelde “Yerel Disk: (C)” sistem Dosyalarının bulunduğu hafızadır, bu birimi fazla
kullanmamalıyız, bilgilerimizi saklamak için dahaçok “Yerel Disk: (D)” birimini kullanmalıyız.
İnternet Tarayıcıları : İnternette Gezinmemizi sağlayan programlardır.
Denetim Masası : Denetim Masası, Windows'u, (Bilgisayarı) yapılandırmak için kullanabileceğiniz araçlar sağlar. Bilgisayarınızdaki bütün ayaları
ayarlayabileceğimiz menüdür.
Pencereler : Bilgisayarda çift tıklayarak bir öge açtığınızda karşınıza o öge ile ilgili işlem yapabileceğiniz dikdörtgen şeklinde bir alan gelir, buna
pencere denir, pencerenin ismi pencerenin üstünde
görüntülenir. Örneğin Masaüstünde bulunan Bilgisayarım
ögesini çift tıkladığımızda Bilgisayarım penceresi açılır.
: Penceremizin en üst en sağında bulunan
simgeler sırasıyla,
1. penceremizi görev çubuğuna küçültmek,
2. Penceremizi ekranın belli bir bölümünde görüntülemek
3. Penceremizi ekranın tamamına sığdırarak görüntülemek
İçin kullanılır.
13
Kaydırma çubuğu:
Eğer penceremizdeki bilgiler ekrana sığmayacak kadar fazla ise ekranımızın en sağında yukarıdan aşağıya doğru uzanan bir şerit ve
bi düme belirir, bu şerit aşağıdaki bilgilere ulaşmamızı sağlar, farenin sol tuşunu düğmenin üzerinde basılı tutarak düğmeyi yukarıdan aşağı
doğru sürükleyerek ekranımızın alt tarafında kalan bilgilere ulaşabiliriz.
Pencerelerin Kenarlıkları ve Köşeleri:
Pencerenin boyutunu değiştirmemizi sağlar, farenin sol tuşunu penceremizin köşesine
getirdiğimiz zaman fare imleci çift yönlü ok şeklinde değişecektir, değişince farenin sol tuşunu basılı
tutup sürükleyeek pencere boyutunu ayarlayabiliriz.
Fare(Mouse) ve Tuşları :
Fare ya da mouse, genellikle avuç içinde tutulan, hareketleri bilgisayar ekranındaki imlecin
hareketlerini kontrol eden, bilgi giriş aygıtıdır. Fare modeline göre üzerinde bir veya daha fazla
sayıda tuş ve tekerlek bulunabilir.
Farenin doğru şekilde tutulması önemlidir, doğru tutuş şekli resimde gösterilmektedir, orta
parmağımız ile sağ tuştu işaret parmağımız sol tuştu tıklamalıyız.
14
Tekerlek: Eğer bir pencere veya web sayfası ekrana sığmayıp aşağı doğru devam ediyorsa sayfayı alt kısımlara kaydırmak için tekerleği yada
Kaydırma Çubuğunu kullanırız.
Çift Tıklama : Farenin sol tuşuna işaret parmağımızla arka arkaya 2 kere basma işlemidir, dosya ve klasörleri açmak için kullanılır.
Tek Tıklama :Farenin sol tuşuna 1 kere basma işlemidir, inrenet , dosya ve klasörleri seçme işlemi yapar.
Sağ tıklama : Sağ tıklandığı dosya yada yerin özeliklerini görebileceğimiz yada kesme kopyalama yapıştırma, sıkıştırma vb. işlemler yapabileceğimiz alt
işlemler menüsü(Sol taraftaki resimde gördüğümüz menüdür.) dediğimiz menünün açılmasını sağlar.
15
Klasör(Dizin) :
Ortak bir özelliğe sahip Dosyaları bir arada bulunduran birimlere Klasör (dizin) denir.Klasörleri günlük hayatımızda
kullandığımız Dosya Klasörlerine benzetebiliriz.
Kısayol : Bilgisayarımızda sürekli kullandığımız Dosya, Klasör ve programlarımıza dahakolay ve çabuk
ulaşmamızı sağlayan gerçek Dosya, Klasör ve programlarımızı menülere girmeden yada Dosyaların
bulunduğu bölümleri açmadan kolayca açmamızı sağlayan bir ögedir.
Kısayol simgelerinin sol alt köşesinde bir ok simgesi bulunur. Asıl Dosyayı silerseniz, Kısayol artık işe
yaramaz, bunun için Kısayolu da silmeniz gerekir. Kısayolu silerseniz, asıl Dosyada herhangi bir değişiklik
olmaz. Bir Kısayol artık gerekmiyorsa, onu silebilirsiniz.
Dosya : Bir diske (harddisk, flash veya CD-Rom)kayıt edilmiş bilgilere Dosya adı verilir.
Yazı Dosyası
Video Dosyası
Resim Dosyası
Animasyon Dosyası
Sıkıştırılmış Dosya
16
•
Bir Dosya ismi 3 kısımdan oluşur.
Dosya Adı ; Bizim Dosyayı oluştururken Dosyaya verdiğimiz isimdir.
Nokta ; Dosya adı ile Dosya uzantısı ayıran işarettir. Tüm Dosyalarda bulunur.
Dosya Uzantısı ; Noktadan sonraki kısımdır. Dosyanın türünü, hangi yazılım tarafından açılabileceğini gösteren
kısımdır. Genellikle 3 harften oluşur. Bu harfler Dosya türünün İngilizce karşılığının kısaltmasıdır. Örneğin şiir
yazdığımız bir Dosyanın uzantısı TXT’dir. TXT uzantısı TEXT kelimesinin kısaltılmış hali olup yazı anlamına gelir. Bir
Dosyanın sadece uzantısına bakarak içerisindeki bilginin türünü öğrenebiliriz. Örneğin MP3 uzantılı bir Dosyada
müzik, PDF uzantılı bir Dosyada bir kitap olduğunu Dosyayı açmadan anlayabiliriz. Dosya uzantısı bilgisayar tarafından
otomatik olarak verilir.
17
Dosya uzantısı normal şartlarda bilgisayarda görüntülenmez ancak ayar yapılarak Dosya uzantısı görünür yapılabilr, bunun için aşağıdaki
menüdeki yol izlenir.
18
Fare ile Dosya ve Klasör seçme işlemleri :
Tekli Seçim:
Çoklu Seçim:
Seçilmek istenilen ögenin üzerine gelinerek
Birden fazla simgenin sıralı seçimi için ilgili alanda farenin sol
farenin sol tuşuna bir kere tıklama işlemidir.
tuşu basılı iken sürüklenerek seçilecek simgeler alan içine alınır.
Sıralı Olmayan Çoklu Seçim:
Aynı amaç için klavyeden Shift tuşu basılı tutularak fare ile
istenilen aralıktaki ilk ve son simgeler tıklanır
Klavyenin Ctrl tuşunu basılı tutarak, farklı yerlerdeki simgeler farenin sol
tuşu tıklanmak sureti ile tek tek seçilir. Böylece birden fazla simge seçilmiş olur
19
Kes-Kopyala-Yapıştır :
Kes ve Kopyala işlemleri dosya ve klasörleri bir yerden başka bir yere taşımak için yapılır.
Kes-Yapıştır işleminde dosya bir yerden başka bir yere taşınırken, Kopyala-Yapıştır işleminde dosya hem eski yerinde kalıyor hemde aynısı
yapıştırdığımız yerde oluşuyor.
Örneğin Belgeler klasörümde bulunan “ttnet dns” isimli metin dosyasını belgeler klasöründen Masaüstüne taşıyalım.
1.Kopyalamak istediğimiz dosyanın
üstünde sağ tıklıyoruz,
2. Açılan menüden “Kes” yada “Kopyala”
yı seçiyoruz,
20
3. Dosyayı yapıştıracağımız yere gidip orada faremizi sağ tıklayıp açılan menüden “Yapıştır” ı seçiyoruz.
Silme İşlemi:
Silmek istediğiniz klasörün üzerinde sağ tıklayıp açılacak olan menüden Sil seçeneğini seçerek silme
işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bu işlemden sonra Windows, bir hata olmasını önlemek için sizden onay
isteyecektir. Açılan diyalog penceresinden "Evet" düğmesini tıklarsanız silme işlemi gerçekleşir. Emin
değilseniz "Hayır" düğmesini kullanabilirsiniz.
21
Yeni Klasör Oluşturmak:
Yeni bir klasör oluşturmak için klasör oluşturulmak istenilen yere
gelinip,Yeni Klasör oluşturulmak istenilen yerin, öge bulunmayan boş bir
yerinde sağ tıklıyoruz ve açılan alt işlemler menüsünden, Yeni -- Klasör
komut sırası uygulanır. Oluşturulan klasöre isim verilirken \ / ; * ? " < > t
gibi karakterler kullanılamaz.
Kısayol oluşturmak;
1. Kısayol’unu oluşturmak istediğiniz öğenin bulunduğu konumu açın.
2.
Kısayol’unu oluşturmak istediğiniz ögeyi sağ tıklatın ve Kısayol oluştur'u tıklatın. Yeni Kısayol gerçek öğe ile aynı yerde görünür.
3.
Yeni Kısayolu istediğiniz yere taşıyabilirsiniz.
22
Yukarıda yapılan işlemden sonra “Belgeler” klasöründe “oyunlar” klasörünün kısayolu oluşmuş olacaktır, bu kısayolu
masaüstüne taşıyarak oyunlarımızı hiç “Belgeler” klasörünü açmadan direk olarak masaüstünden başlatabiliriz. Bizim gerçek
oyunlarımız “oyunlar” klasöründedir “oyunlar-kısayol” dosyasını oyunlar klasörünü açmaya yarayan bir düğme olarak düşünebilirsiniz.
23
Klasör ve Dosya Özellikleri Penceresi :
Klasör veya dosyaya ait bilgileri görmek için ilgili alan üzerinde sağ tuş menüsünden
Özellikler komutu seçilir. Açılan iletişim kutusunda ilgili klasör veya dosyanın adı, türü, boyutu,
hangi alanda saklandığı, içeriği, oluşturulma ve değiştirilme tarihi ve öznitelikleri görüntülenir.
Silinmiş Dosya Ve Klasörleri Geri Alma
Silinmiş olan dosya veya klasörler Geri Dönüşüm Kutusuna gider. Bazı durumlarda silinen
dosyalara tekrar ihtiyaç duyulabilir. Silinen dosyaları geri yüklemek için Geri Dönüşüm Kutusu
açılır.Yeniden kullanılmak istenilen dosya veya klasör ün üzerinde sağ tıklanarak Geri Yükle komutu
seçilir. Geri yüklenmek istenen dosya veya klasör birden fazla ise Tüm öğeleri geri yükle komutu
seçilir.
24
Dosya ve Klasör Adlarını Değiştirmek:
Oluşturulan dosyanın veya klasörün adını değiştirmek için dosyanın yada klasörün üzerinde sağ tıklanarak Yeniden Adlandır komutu seçilir.
Klavye Tuşları Ve Görevleri :
Esc
(Escape): Verilen komutları iptal etmekte(işlemden vazgeçme), bazen de programlardan ve oyunlardan çıkışta kullanılır.
Sekme (Tab): 8 Karakter boşluk bırakır, Tablo alanları ve menüler arasında geçiş yapar.
Büyük Harf Kilitleme Tuşu (Caps Lock): Sürekli büyük veya küçük harf yazmakta kullanılır.Tuşa basıldığında gösterge ışığı yanar, ışık yanıksa büyük
yanık değilse küçük harf yazdırma modundadır.
Shift Tuşu: Yazıda Shift’e basılı tutarken bir harfe basarsak büyük harf yazar.Kelimenin yalnızca ilk harfini büyük yazacaksak Caps Lock yerine bu tuşu
kullanmalıyız.Ayrıca birden çok karakter içeren tuşlarda üstteki karakterin yazılmasını sağlar, örneğin % işareti yazabilmemiz için Shift tuşu basılı
tutularak 5 tuşuna basarız.
Kontrol (Ctrl) Tuşu:Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır, Örneğin Ctrl+Alt+Delete tuşlarının üçüne aynı anda basarsak görev
yöneticisi penceresi açılır, görev yöneticisi penceresini bir program kapatılamıyorsa bilgisayar donmuşsa kapatılamayan programları kapatmak için
yada donmaya sebep olan programı kapatmak için kullanabiliriz.
25
Windows Tuşu:
Başlat mönüsünün açılmasını sağlar.
Alt: Açık pencerenin mönülerinin açılmasını sağlar, örneğin Word programı açıkken Alt tuşu ile birlikte menülerin ilk harfine basılırsa o menü açılır,
mesela Alt+G Görünüm menüsünü açar veya Alt+D Dosya menüsünü açar.
Boşluk Çubuğu (Space Bar) : Yazıda iki kelime arasında boşluk bırakmaya yarar.
Alt Gr :Birden çok karakter içeren tuşlarda alttaki karakterin yazılmasını sağlar, örneğin # işareti yazabilmemiz için Shift tuşu basılı tutularak 3 tuşuna
basarız. @ işaretide Altgr+Q harfine basılarak yapılır, F klavyede ise Altgr+F harfi ile @ işareti yapabiliriz.
Enter: Yapılan işlemi onaylamaya yarar. Yazıda bir alt satıra geçmeye yarar. Ayrıca seçili dosya ve klasörleri açar.
Back Space: Yazıda imlecin solundaki karakteri silmeye yarar.
Delete : Yazıda imlecin sağındaki karakteri siler.Ayrıca seçili dosya ve klasörleri silmeye yarar.
Insert : Araya yazdırma modunu açar. Bu tuşa basıldığında yazılan karakter imlecin sağındaki karakteri siler ve onu yerine geçer. Bu modu iptal etmek
için tekrar insert tuşuna basılır.
Home : İmleci bulunulan satırın başına götürür.Ctrl+Home İmleci ilk sayfanın ilk satırın başına götürür.
End : İmleci bulunulan satırın sonuna götürür. Ctrl+End İmleci son sayfanın son satırının sonuna götürür.
Page Up : Yazıda imleci bir ekran veya bir sayfa yukarı götürür.
Page Down : Yazıda imleci bir ekran veya bir sayfa yukarı götürür.
Num Lock : Sayı tuşlarının sayı yazması ile yön tuşu olarak kullanılması arasında geçiş yapmasını sağlar. Eğer Numlock ışığı yanıyor ise sayı yazdırma
modunda, ışık sönük ise yön tuşları kullanma modundadır.
Print Screen : Ekranı kopyalar o an ekranda açık ne varsa bilgisayar hafızasına kopyalar ardından paint programında Düzen-Yapıştır menüsü yardımı
ile Ekran resmi üzerinde işem yapılabilir.
26
Resim Oluşturmak :
Bilgisayarda resim çizme, düzenleme, resim üzerine yazı yazma vb işlemleriniz için Paint programını kullanabilirsiniz. Paint programını Başlat düğmesi
, Programlar, Donatılar ve ardından Paint'i tıklatarak Paint'i açabilirsiniz.
Araç Kutusu: Yapmak istediğiniz işlemi araç
kutusundan seçebilirsiniz
: Kesilecek bölgenin seçimi için kullanılır.
Bölge seçildikten sonra seçili bölge
üzerinde sağ tıklanıp kes seçeneği seçilir ve nereye
isteniyorsa oraya gidip sağ tıklanarak yapıştır
seçeneği seçilerek yapıştırma işlemi yapılır.
: Kapalı bölgelerin içini doldurmak için kullanılır.
: Ekran üzerinden renk seçmek için kullanılır. düğmeye bastıktan sonra ekran üzerinde nereye fare ile sol tıklarsanız oranın rengini seçmiş
olacaksınız.
: Belirli bir bölgeyi büyük göstererek daha hassas çicim ve boyama yapılmasını sağlar.
27
: Silme işlemi yapar, Ctrl ve Artı(+) tuşlarına birlikte basılarak silgi büyültülebilir yada Ctrl Eksi(-) tuşları ile küçültülür.
: Çizgi çizme ve boya yapma işleri için kullanılırlar aynen silgide olduğu gibi kalem ve boya ucları büyültülüp küçültülebilirler.
: Resim Üzerinde Yazı Yazabilmemizi sağlar, düğmeye bastıktan sonra ekranda bir yazım alanı belirlenir ve yazı o bölgeye yazılır.
: Pastel boya ile boyama yapılmasını sağlar(püskürterek)
: Kıvrımlı çizgi, düz çizgi, dikdörtgen vb şekiller çizmemizi sağlar.
Arkaplan düğmeleri : Eğer kesme işlemi yapacaksanız keseceğiniz bölgeyi arkaplanı ile birlikte almak istiyorsanız üstteki arkaplansız kesmek
istiyorsanız alttaki düğmeyi kullanabilirsiniz.
Renk kutusu : Yapmak istediğiniz işleminizi(çizim, boyama vb.) hangi renkte uygulamak istiyorsanız o rengi
sçebilirsiniz.
Aktif renk
: Üstteki kutucuk seçili olan çizim ve boyama rengini, Alttaki renk silginin ve sağ tuşun rengini gösterir. Renk kutusundan herhangi
bir rengin üzerinde sağ tıklarsanız silginin rengini sol tıklarsanız boyama rengini seçebilirsiniz.
Menü çubuğu :
Dosyamızı kaydedeceğimiz ve paint programı ile ilgili ayarlar yapabileceğimiz bölümdür. Çizdiğimiz
veya düzenlediğimiz resmimizi kaydetmek için Dosya menüsünden Farklı Kaydet seçeneğini seçip ardından
28
dosyamızı kaydetmek istediğimiz yeri seçtikten
sonra(Masaüstü vb.) dosyamızın adını ve kayıt etmek
istediğimiz türü(Jpeg vb.) seçtikten sonra Kaydet düğmesine
basarak resmimizi kaydedebiliriz.
Eğer araç çubuğu veya renk kutusu kaybolduysa Menülerden
Görünüm menüsünden kaybolan araç çubuğunu seçerek
kaybolan araç çubuğunu tekrar görünür yapabiliriz.
29
Resim Boyutu küçültmek : Tarayıcıdan taranan yada Dijital fotoğraf makinesinde çekilmiş fotoğrafların boyutları ve hafızada kapladığı alanlar çok
büyüktür, bazen bunların küçültülmesi gerekebilir, bu tür durumlar için “Microsoft Office Picture Menager “ yada “High Quality Photo Reziser”
programları kullanılabilir.
Bu programların kullanımına bir göz atalım; Mesela Masaüstünde bulunan Klavye isimli resim dosyasını “Microsoft Office Picture Menager “programı
ile boyutunu küçültelim.
İlk olarak Fare imlecimizi Klavye isimli resmin
üzerine getiriyoruz ve sağ tıklıyoruz, açılan
pencereden birlikte aç seçeneğini seçip, açılan
pencereden “Microsoft Office Picture Menager”
programını seçiyoruz.
Yandaki resimdeki işlemleri yaptıktan sonra klavye
resmi “Microsoft Office Picture Menager”
programında aşağıdaki resimdeki gibi açılacaktır.
30
Açılan pencereden Kırmızı elips şeklinde
işaretlenmiş olan “Resmi Düzenle”
yazısına tıklıyorz, aşağıdaki gibi bir ekran
açılacak;
Kırpma işlemi Resmin içerisinden sadece
gerekli bölümü elde etmek için uygulanır,
mesela sadece Caps Lock tuşunu alabiliriz.
Yeniden Boyutlandırma işlemi ise Klavye
resminin uzunluğunun ve genişliğinin
azaltılması işlemidir.
Şimdi öncelikle Klavye resminin
içerisinden sadece Caps Lock tuşunu
alalım, ardından tüm Klavye resmini
boyutlarını azaltalım. Önce kırpma işlemi;
31
Kırp : Bunun için şimdi “Kırp”yazısına tıklıyoruz ve aşağıdaki ekran açılacak.
Kırmızı renkli elips daireler ile işaretlenmiş olan çizgilerin üzerine fare imlecini getiriyoruz, ardından farenin sol tuşunu basılı tutarak çizgileri Caps Lock
tuşunun etrafına kadar çekiyoruz.
32
Yalnız burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var, “Kaydet” tuşuna bastığımız için Masaüstü’ müzde bulunan Klavye resmi yerine Caps Lock
tuşunu gösteren resim kaydedilmiş oluyor, yani artık Klavye resmimiz yok olacak, eğer Klavye resmi daha sonra lazım olacak ise kaydet değil “Farklı
Kaydet” seçeneğinin seçilmesi gerekiyor.
33
Yeniden Boyutlandır : 17. Sayfada altta bulunan resimde önce kırp işlemini yaptık, şimdi ise Yeniden boyutlandırma işlemini yapacağız.
17. Sayfada altta bulunan resimdeki ekrandan sonra Yeniden Boyutlandır yazısı seçilirse aşağıdaki ekran açılacak.
Yukarıda kırmızı elips ile gösterilen % lik yerden istediğiniz oranda resmi küçülttükten sonra sırasıyla “Tamam” ve “Kaydet “ düğmelerine basılır. Yine
buradada eğer büyük boyutlu Klavye resmi daha sonra tekrar kullanılacaksa “Kaydet “ yerine “Farklı Kaydet” kullanılmalıdır.
Not : “Microsoft Office Picture Menager” programı Microsoft Office programları ile birlikte bilgisayarınıza yüklenir, Yani bu programı kullanabilmeniz
için bilgisayarınızda yüklü Microsoft Office programları olması gerekir, eğer yüklüdeğilse kendiniz yükleyebilirsiniz, Microsoft Office programların
bilgisayara kurulumu birkaç konu ileride anlatılacaktır.
34
Resmin Boyutunu küçültmek için kullanabileceğimiz bir diğer program da “High Quality Photo Resizer” programıdır, bu programıda öncelikle
bilgisayarımıza indirmemiz ve kurmamız gerekmektedir.
Program ücretsiz olması dolayısı ile tüm indirme sitelerinden kolaylıkla indirebilirsiniz, bunun için ilk olarak İnternet tarayıcımızı açıyoruz(İnternet
Explorer, Fire Fox, Google Chrome vb.). Ardından tarayıcımızın adres satırına “www.google.com” veya “www.bing.com” adreslerini yazıp Enter
tuşuna basıyoruz.
Yukarıdaki Bing aramamotorunun Arama çubuğuna “High Quality Photo Resizer indir” yazıp enter tuşuna basıyoruz. Aşağıdaki ekran açılacak.
35
Gezginler yazısına tıklıyoruz ve aşağıdaki ekran açılacak.
36
Kırmızı ile işaretlenmiş “High Quality Photo Resizer indir” yazısına tıklıyoruz. Açılan pencereden “Farklı Kaydet” seçeneğini seçiyoruz.
37
Aşağıdaki pencere açılacak. Programın bilgisayarımızda nereye kaydedileceğinide seçtikten sonra(Masaüstü) “Kaydet” düğmesine basarak programı
bilgisayarımıza indirmiş oluyoruz.
İnternetten bilgisayarımıza indirmiş olduğumuz “High Quality
Photo Resizer” kurulum dosyası.
“High Quality Photo Resizer” kurulum dosyasına çift tıklayarak programı bilgisayarımıza kurmaya başlıyoruz.
Masaüstüne indirdiğimiz “High Quality Photo Resizer” kurulum dosyasına çift tıklıyoruz ve sırasıyla aşağıdaki pencereler açılacak.
38
39
Şimdi programımızı kullanarak Masaüstümüzdeki Klavye isimli resmimizin boyutlarını küçültelim; Yukarıda gösterdiğimiz Masaüstümüzde bulunan
Kısayol dosyamıza çift tıklayarak programımızı başlatıyoruz, sırasıyla aşağıdaki pencereler açılacak.
40
41
42
Resim 8 de hayır tuşuna basınca resmimiz masaüstünde küçültülmüş
durumda kayıt edilecektir.
43
Forum Nedir ? Nasıl Kullanılır ?
Forum lar kişilerin bilgilerini paylaştıkları, bir-birleri ile çeşitli paylaşımlarda bulundukları Online bir ortamdır. Bu ortamda paylaşılan bilgiler,
belgeler insanların faydalanabileceği ve çevreye zarar vermeyen nitelikte olmalıdır. Forum’ u her çeşit insanın (sinirli, psikopat, aklı başında, zeki,
Türk, Arap, vs) ziyaret edilebilineceğini düşünüp mesajlar dikkatli atılmalıdır.
Forumda yüksek sesle konuşulmamalıdır !
Yüksek ses’ ten kastım; rahatsız edici, onur kırıcı ve başkalarının düşünce ve inançlarını umursamadan başlık açmak ve mesaj yazmaktır. Böyle
yaparak hem karşıdaki insana zarar verir hem de forumdaki insanların tepkisini çekebilir forumda gruplaşmalara yol açabilirsiniz. İnsan hassas
çizgilerle yaşar ve öğrenir, Forumlar insanların araştırıp öğrenebileceği kaynaklar olup, paylaşmak istediği fikirleri seviyeli bir şekilde ortaya koyacağı
yerler olmalıdır.
Forumda saygılı davranılmalıdır !
Forumlarda her üyeye saygılı davranmalı ve ona göre açılan başlıklara (mesajlara) cevap verilmelidir, unutmamak gerekir ki bir kullanıcı ismi
altında yazı yazan kişi sizin babanız yaşında olabilir. Yada çocuğunuz yaşında olabilir. Saygı kuralları çerçevesinde hareket edilmelidir.
Forumda bilgi paylaşılmalıdır !
Forumda bilgi paylaşılmalıdır, Internet’in kuruluş amacıda budur, Paylaşmak ! Yalnız, alıntı yapıp bunu kendisinin ürünü gibi göstermek çirkin
bir harekettir. Daha önce aynı başlığın var olup olmadığına bakılmadan yeni konu açılmamalıdır.
Forumda kavga edilmemelidir !
Kavga edilerek ne zaman iyi bir şey elde edilebilmiş ? Azeri Türkçe’sinde ‘kavga’ ‘savaş’ demek. Savaşarak hiçbir yere varılamayacağı gibi kötü
söz kullanarak ta hiçbir yere varılamaz. İnsanoğlu tarih boyunca bir-biriyle kavga etmiş ama hiçbir zaman iki taraf kazanamamıştır.
Sizde şimdi öğretmeninizin tavsiyeleri doğrultusunda bir foruma üye olunuz ve forum kuralları çerçevesinde birbiriniz ile iletişime geçip paylaşımlarda
bulununuz..
44
Ekran görüntüsü kopyalamak : Ekran görüntüsünü almak için, görüntüyü yakalamak istediğiniz en uygun anda klavyeden “Print Screen” yada
kısaltılmış haliyle “PrtScn” tuşuna bir kere basın.
1. Daha sonra “Başlat” - “Programlar” - “Donatılar” - “Paint” isimli ikona tıklayarak programını
çalıştırın.
2. Şimdi de paint program penceresinin en üstündeki Düzen menüsünden “yapıştır” butununa
tıklayarak az önce çekmiş olduğunuz ekran görüntüsü resmini Paint programına yapıştırın.
3. Şimdi isterseniz resim üzerinde düzenleme işlerini yapabilirsiniz. Mesela renkli çizgiler ve işaretlerle bazı şeyleri gösterebilir ve yazılı notlar
yazarak bazı şeyleri belirtebilirsiniz. Daha sonra bu resmi kaydetmek için Paint programının Dosya menüsünden “Kaydet” e tıklayın. “Farklı
Kaydet” isimli pencere açılacaktır.
4. Farklı kaydet penceremizde sol tarafta bulunan, “Masaüstü” linkine tıklıyoruz. Çünkü biz kolayca bulmanız için resmi masaüstünüze
kaydedeceğiz. Alt taraftaki “Dosya Adı” kısmından dosya için kafanıza göre bir isim girin. “Kayıt türü” kısmını da isterseniz jpg olarak seçin.
5. Son olarak Farklı kaydet penceremizde en alt sağ tarafta bulunan ” Kaydet” butonuna tıklayarak kaydedin ve çıkın. Şimdi masaüstünüze
giderek dosyayı görebilirsiniz.
45
Program Kurma ve Kaldırma ;
Program Kurma : Program kurma işlemini “High Quality Photo Resizer” resim boyutu değiştirme programını kurarken zaten anlatmıştık, kuracağınız
diğer programlarda da benzer işlemleri uygulayabilirsiniz, ancak internetten
indirdiğimiz birçok program ücretli olacaktır, internetten programı indirirken buna
dikkat etmemiz gerekir.
Eğer lisans bölümünde ; Demo yada Kullanım kısıtlamalı yazıyorsa bu tür
programları kurarken lisans numarası isteyebilir, lisans numarası programı
yayınlayan firmanın web sitesinden ücret karşılığında satın alınarak elde edilebilir.
Microsoft Office programları bu şekilde kurulmaktadır. Microsoft Office
programları bilgisayarımızda yazı yazabileceğimiz, tablo oluşturabileceğimiz, grafik
oluşturabileceğimiz programları içeren programlar paketine verilen isimdir. Bu
programları ilerleyen derslerimizde kullanacağız
Bazende programın kurulumunda lisans istemeyim 30 gün sonra programı
kullanabilmeniz için lisans numarası girmeniz gerekir şeklinde bir uyarı alabilirsiniz.
Eğer lisans bölümünde Ücretsiz yada Beta yazıyorsa bu programları sınırsız kullanabilirsiniz.
Winrar Kurulumu ;
Winrar programını bilgisayarımıza indirip kurulumunu yapmaya çalışalım.
Not : Winrar programı dosyaları sıkıştırarak tek parça haline getirmemize ve sıkıştırılmış dosyaları açmamızı sağlar, internette içerisinde birçok dosya
ve belgenizin bulunduğu bir klasör paylaşmak isterseniz bu klasörü sıkıştırmanız gerekir, aksi halde klasörün içindeki her bir dosyayı ayrı ayrı internete
yüklemeniz gerekir, bunun yerine klasörü sıkıştırıp tek parça haline getirerek sıkıştırılmış dosyayı paylaşabiliriz. Winrar programının kullanımı ilerleyen
sayfalarda anlatılacaktır.
46
ilk olarak İnternet tarayıcımızı açıyoruz(İnternet Explorer, Fire Fox, Google Chrome vb.). Ardından tarayıcımızın adres satırına “www.google.com”
veya “www.bing.com” adreslerini yazıp Enter tuşuna basıyoruz.
47
Yukarıdaki Bing arama motorunun Arama çubuğuna “Winrar indir” yazıp enter tuşuna basıyoruz. Aşağıdaki ekran açılacak.
48
Yukarıdaki kırmızı elips ile işaretli yazıya tıklıyoruz ve aşağıdaki pencere açılacak.
49
Lisans bölümüne dikkat ederseniz programı kullanmak için 40 gün süremiz var 41. Gün programa lisans girmemiz gerekecek, Şimdi İndir Yazısına
tıklıyoruz.
Ardından bir uyarı penceresi açılacak buradan Farklı Kaydet seçeneğini seçip, Kayıt yeri olarak Masaüstünü belirledikten sonra Kaydet düğmesine
tıklayarak Winrar programının Masaüstümüze kaydedilmesini bekliyoruz.
50
Winrar kurulum dosyası Masaüstümüze indirildikten sonra kurulum dosyasına çift tıklayarak kuruluma başlıyoruz, Açılacak olan pencerelerde çıkan
seçeneklerde Çalıştır, Next, İleri, Kur, İnstall vb. yazılara tıklayarak programın bilgisayarımıza kurulmasını sağlıyoruz.
Winrar ile Klasör Sıkıştırma : Yukarıdada açıklandığı üzere internette klasör paylaşabilmek vb. amaçlarla bazen klasörleri sıkıştırmamız, yada sıkışmış
olan klasörleri kullanabilmek için bunları sıkıştığı yerden çıkarmamız gerekebilir. Bu tür durumlar için kullanabileceğimiz programlardan
birtaneside(En yaygın kullanılan) Winrar programıdır.
Bir klasörü Winrar ile sıkıştırmamız için ilk olarak;
Fare imlecini sıkıştırmak istediğimiz klasörün üzerine getirerek sağ tıklıyor ve açılan alt işlemler menüsünden aşağıda resimde gösterilen seçeneği
seçiyoruz.
51
Sıkıştırılmış bir osyayı Winrar ile klasöre çıkarmak için ilk olarak;
Fare imlecini sıkışmış dosyanın üzerine getirip sağ tıklıyoruz ve açılan alt işlemler menüsünden aşağıdaki şekilde gösterilen seçeneği işaretliyoruz
52
Program Kaldırma : Bilgisayarımızdan kullanmak istemediğimiz programları kaldırmak için;
“Başlat – Denetim Masası – Program Ekle-Kaldır “ yolu izlenerek, “Program Ekle-Kaldır” penceresi açılır;
53
ardından kaldırmak istediğimiz programı seçip “Kaldır” düğmesine basarak programın kaldırılmasını bekleriz.
54
Bilgisayara Kullanıcı şifresi koymak ve kaldırmak:
Eğer Bilgilerinize sizden başkalarının ulaşmasını istemiyorsanız bilgisayarınıza şifre koyabilirsiniz, koyacağınız bu şifre her bilgisayar açılışında
sorulacaktır. Şifre koymak için Denetim Masasındaki Kullanıcı Hesapları aracı kullanılır.
1. Kullanıcı Hesapları aracını açmak için, Başlat menüsünden Denetim Masası'nı açın ve sonra Kullanıcı Hesapları'nı çift tıklatın.
55
2. Görev seç liste kutusunda Hesap değiştir'i tıklatın.
Parola koymak istediğimiz hesabı seçiyoruz (Bu bilgisayarda PERFECT hesabını seçiyoruz, sizin bilgisayarlarınızda farklı bir isimdedir)
56
3. Kullanıcının parolasını ve parola ipucunu oluşturmak veya değiştirmek için Parola oluştur/değiştir'i tıklatın.
Parola oluşturu seçtikten sonra şifrenizi belirleyebilirsininiz.
4. Parolayı kaldırmak için yine yukarıdaki adımların aynısı uygulanırz, ancak şuan Parola oluştur yazısının olduğu yerde Parola değiştir yazısına
tıklıyoruz, eski parola ksımına parolamızı girip yeni parola kısmını boş bırakarak Tamam yazısına tıklıyoruz ve bu şekilde parolalı açılışı iptal
ediyoruz.
57
Bilgisayara Yazıcı Eklemek : Birçok yazıcı türü vardır ancak biz bu kitabımızda bunlardan ençok kulanılan USB yazıcıları anlatacağız. Yazıcıyı bilgisayara
aşağıdaki işlem sırasına göre bağlamamız gerekmektedir.
Not : Dikkat etmemiz gereken nokta ; Bizden yazıcıyı bilgisayara bağlamamızı isteyene kadar yazıcımızı bilgisayarımıza bağlamıyoruz.
Bize aldığımız yazıcı ile birlikte içerisinde bilgisayarımızın yazıcımızı tanımasını ve çalıştırmasını sağlayacak yazılımı barındıran bir CD verilir.
1. CD’ mizi CD sürücümüze
takarak içerisinden
Kur.exe, İnstal.exe,
Setup.exe isimli
uygulama dosyalarından
hangisi varsa ona çift
tıklayarak kurulum
işlemini başlatalım.
58
2. Bizden yazıcıyı bağlamamızı isteyene kadar karşımıza çıkan tüm pencerelere İleri, Next, Kabul ediyorum vb. seçenekleri seçerek ilerliyoruz.
3. Bizden yazıcıyı bilgisayar bağlamamızı istediğinde önce yazıcımızın fişini şehir şebekesine bağlayıp yazıcının USB arakablosunu önce yazıcıya
bağlıyoruz.
ardındanda bilgisayara
Kablonun bu ucu bilgisayarınızdaki USB bağlantı noktasına takılır.
Kablonun bu ucu yazıcıdaki USB bağlantı noktasına takılır.
4. Yine İleri, Next, Kur vb. yazılara tıklayarak kurulumun tamamlanmasını sağlıyoruz.
Not : USB noktasından bilgisayara bağlayacağımız tüm aygıtlarada ufak tefek farklılıklar dışında yukarıda yazıcı bağlarken kullandığımız
yöntem kullanılır.
59
Bilgisayarda Belge ve Program arama :
Başlat Düğmesi-Ara komutuna tıklanarak arama penceresi
açılır. Menüden “Tüm dosya ve klasörler” seçilir.
Açılacak olan pencerede Dosya adı bölümüne dosya adının
tamamı ya da bir kısmı gerekirse joker karakterler
kullanılarak yazılır. Ara düğmesine tıklanarak arama işlemi
başlatılır.
Joker Karakterler : * , ?
Bilgisayarda arama yapılırken hatırlanamayan kısımlar joker
karakterlerle ifade edilebilir. Bunlar “?” ve “*” sembolleridir.
“?” sembolü tek bir karakteri ifade ederken “*” sembolü bir
ya da birden fazla karakter yerine geçer. Yani bilinmeyen
sayıdaki karakteri ifade eder.
Dosyalar uzantılarına göre de aranabilir.Örneğin tüm Word
2007 dosyaları aranmak isteniyorsa programları ve dosyaları
ara metin kutusuna *.docx yazmak yeterlidir. Bilgisayarda
kayıtlı olan tüm Word 2007 dosyaları listelenir.
60
CD/DVD , USB Disk Kullanımı :
Veri depolamak için kullanılan yan bellek birimidir. 90’lı yıllarda kalan
Disketlere göre kapasiteleri çok yüksektir. CD ve DVD arasında görünüşte pek
bir fark yoktur.
DVD’ler CD’lere oranla kapasiteleri daha fazladır. CD’lerin kapasitesi
700MB iken DVD’lerin kapasiteleri 4,7-8 ve 17 GB olanları da vardır. CD
içindeki bilgiler CD-ROM sürücüler vasıtasıyla okunabilir. DVD içindeki bilgiler
için DVD-ROM’lar kullanılır. Günümüzde her ikisini okuyan donanım birimleri
kullanılmaktadır.
CD-DVD üzerine yazma işlemi CD/DVD-Writer aracılığıyla yapılır.
CD/DVD üzerine bilgiler genellikle bir kereye mahsus olmak üzere yazılır ve
kullanıcı CD/DVD-ROM sürücü vasıtasıyla bu bilgileri sadece okuyabilir. Bazı
CD/DVD’lere birden fazla kez veri yazımı yapılabilir.
CD-DVD içerisindeki programları kullanmak için BİLGİSAYARIM simgesi içerisinde yerel sürücülerin yanında yer alır. Genellikle E harfi ile adlandırılır.
CD-DVD sürücüler “Optik Sürücü” olarak da bilinir. CD/DVD içerisindeki dosyaların bilgisayara kopyalanması normal kopyalama işlemiyle aynıdır.
Ancak CD/DVD içerisine veri yazdırmak için farklı programlar kullanılır. Unutmayınız CD/DVD yazdırabilmeniz için donanım olarak sürücünüzün
CD/DVD-RW olması gerekmektedir. RW olup olmadığını alırken sorabileceğiniz gibi genellikle CD-ROM kapağınız üzerinde veya Bilgisayarım
içerisindeki sürücü adınızın yanında belirtilir.
Taşınabilir Sabit Disk (Portable Hard Disk):
Bilgisayara dıştan bağlanabildiği için harici sabit disk (external hard disk) olarak da adlandırılmaktadır. Genellikle büyük miktarlardaki bilgileri
depolamak veya yedeklemek amacıyla kullanılır. Kapasitesi 250GB - 2TB arası değişen modelleri vardır.
61
USB Disk:
Bilgisayara takılan taşınabilir bellekler (usb bellek, hafıza
kartları, akıllı telefonlar, dijital kameralar, vb.) yeni bir sürücü
olarak algılanırlar ve geçici olarak listelenir.
USB diskler de sabit disk gibi bilgi depolar, ancak flash
sürücüyle bu bilgileri bir bilgisayardan diğerine kolayca
aktarabilirsiniz. Bilgisayarlara USB bağlantı noktasından
bağlandıkları için daha çok USB Bellek ismiyle bilinirler, bundan
başka birçok isimle anılabilir; Flash Disk, Flash Bellek, USB Flash
vb.
Kullanımları kolaydır. Bilgiler tekrar tekrar yazılıp
silinebilir. Optik sürücülerde veri yazma işlemi uğraş
gerektirirken(Nero vb.) USB Disklerde dosya kopyalama ve
yazma işlemi normal dosyalarda olduğu gibi(Kes-KopyalaYapıştır) gerçekleştirilir.
Kayıt Ortamlarında Kapasite Ölçüleri
Günlük yaşantımızda bir uzunluğu, kütleyi veya süreyi ölçerken metre, gram, saniye gibi ölçü birimleri kullanılır. Miktarın büyüklüğüne bağlı olarak
bu kelimelerin önüne kilo, mili, santi gibi ekler getirilir. (Örnek: kilogram, santimetre, milisaniye) Kayıt ortamlarının kapasitesini (ne kadar veri
sığdığını) ölçmek için ise bit ve bayt (byte) ölçü birimleri kullanılır. Miktarın büyüklüğüne bağlı olarak bu kelimelerin önüne kilo, mega, giga gibi ekler
getirilir. (Örnek: Kilobit, Megabayt, Gigabayt)
62
Bilgisayarda kullanılan en küçük ölçü birimi bit'dir. Bit sadece iki değer alabilir: 1 ya da 0.
A harfi : 0 0 0 0 1 0 0 1
Toplam 8 rakam
1 bit
8 bit=1byte
enter: 11110001 (8 bit=1byte) ,
Bu cümle, bilgisayarda sizce kaç byte yer kaplar?
Bu
è 2 byte
+ 1 byte boşluk
Cümle
è 5 byte
,
è 1 byte
+ 1 byte boşluk
bilgisayarda
è 12 byte
+ 1 byte boşluk
sizce
è 5 byte
+ 1 byte boşluk
kaç
è 3 byte
+ 1 byte boşluk
byte
è 4 byte
+ 1 byte boşluk
yer
è 3 byte
+ 1 byte boşluk
Kaplar
è 6 byte
?
è 1 byte
Toplam:
Bit (b)
Byte (B)
Kilobyte (KB)
Megabyte (MB)
Gigabyte (GB)
Terabyte (TB)
= 3 byte
= 5 byte
= 2 byte
= 13 byte
= 6 byte
= 4 byte
= 5 byte
= 4 byte
= 6 byte
= 1 byte
= 49 byte
= İkilik sayı sisteminde 1 hane
= 8 Bit = 1 karakter
= 1024 Byte
= 1024 Kilobyte
= 1024 Megabyte
= 1024 Gigabyte
63
Microsoft(M.S.) Office Programları :
İçerisinde Word, Excel, Power Point, Access , Resim düzenlerken kullandığımız Microsoft Office Picture Menager programınında olduğu
programlar paketidir. Tüm programlar paket halinde bilgisayara kurulur yani tek kurulumla bütün programları bilgisayrımıza kumuş oluruz. Office
programları ücretlidir ve Microsoft(M.S.) firması tarafından üretilir, programları kullanabilmemiz için seri numası satın almamız gerekir, M.S.
Office programlarının dışında ücretsiz olarak kullanılan ve M.S. Office programlarında kulladığımız özelliklerin birçoğunu kullanabildiğimiz Libre
Office adında ücretsiz program paketide vardır, Libre Office program paketini internetten ücretsiz indirebilirsiniz, ancak M.S. Office programının
daha yaygın kullanılması nedeni ile kitabımızda M.S. Office paket programları tanıtılacaktır.
M.S. Office kurulumuda diğer programların kurulumu gibidir, ek olarak lisans numarası istenen bir pencere çıkacaktır kurulumu bitirebilmek
için bu seri numarasının kurulum sırasında girilmesi gerekmektedir.
Günümüzde Microsoft Word, Microsoft Office yazılımının içerisinde gelen bir programdır. Microsoft Office Paket Programının birçok sürümü vardır.
Microsoft Office 95
Microsoft Office 97
Microsoft Office 2000
1995 yılından 2003 yıllarına kadar olan sürümlerde belge uzantıları .doc olarak kaydediliyordu.
Microsoft Office XP
Microsoft Office 2002
Microsoft Office 2003
Microsoft Office 2007
2007 yılından sonraki sürümlerde belge uzantıları
.docx olarak kaydedilmektedir.
Not : Office XP de kaydedilmiş bir belgeyi Office2007 yüklü bir bilgisayarda açabiliriz, ancak Office 2007 programı ile kaydedilmiş bir belgeyi Office XP
programı ile açamayız, çünkü Office XP programı sadece .doc uzantılı belgeleri açabiliyorken, Office 2007 programı hem .doc hemde .docx uzantılı
belgeleri açabilmektedir.
M.S. Excel : Tablo, liste, grafik ve matematiksel formülleri hesaplatabileceğimiz bir programdır.
M.S. Power Point : Hazırladığımız bilgileri dinleyenlere gösteri şeklinde sunabileceğimiz bir programdır.
64
M.S. Word : Bilgisyarada yazı yazmamızı, yazıları düzenlememizi ve yazımızı kaydetmemizi sağlar, Word programını defter gibi düşünebilirsiniz.
Cetveller : Belge penceresinin üst kısmında bir yatay cetvel, sol kısmında bir dikey cetvel bulunur.
65
Yazı Yazmak ve Düzeltmeler yapmak :
Word programında belge içine yazı yazarken sadece paragraf sonlarında yeni paragrafa inmek için Enter, tuşuna basılır. Yani her satırın
sonunda enter tuşuna basılmaz. Paragraf içinde satır sonlarına gelindiğinde, satır sonuna sığmayan sözcük otomatik olarak bir alt satıra kayar. Buna
sözcük kaydırma denir.
Hatalı sözcükleri düzeltme :
Word programı, siz yazı yazarken yazdığınız her kelimenin Türkçe yazım kılavuzunda bulunup bulunmadığını kontrol eder. Türkçe yazım
kılavuzunda bulamadığı kelimelerin altını kırmızı ile çizer. Bu çizgi sadece görsel bir uyarıdır. Belgenin yazıcıdan kağıda çıktısında bulunmaz.
Altı kırmızı çizgili kelimenin hatasını fark edip imleci oraya götürerek kendimiz yazarak veya silerek hatayı elle düzeltebiliriz. Bunun yerine hatalı
kelimeleri düzeltmek için şu yöntem kullanılabilir :
· Fare işaretini hatalı sözcüğün üzerine götürüp farenin sağ tuşuna basın.
· Hatalı sözcükle ilgi çıkan önerilerden hangisi doğru ise onu seçin.
· Eğer hiçbir öneri vermemiş ise veya önerilerden hiçbirini kabul etmiyorsanız, Tümünü yoksay veya Ekle seçeneklerinden birini kullanabilirsiniz.
· Yazdığınız sözcüğün o şekilde yazımı sizce doğru ise yine Tümünü yoksay veya Ekle seçeneklerinden birini seçebilirsiniz.
İşlemleri geri alma :
Belge üzerinde çalışırken yazma, silme, düzenleme, biçimleme gibi yaptığımız her bir işlem sırayla hafızada tutulur. Belge içinde düzeltilmesi zor veya
uzun olan bir hata yaptığımızda, bir şekil üzerinde yaptığımız değişiklikleri beğenmeyip eski haline döndürmek istediğimizde Geri Al işlemi
imdadımıza yetişir. Aynı şekilde geri altığımız bir işlemi tekrar uygulamak istersek bu seferde Yinele işlemini kullanabiliriz.
Geri al komutu ile pek çok işlem öncesine gidilebilir. Geri al ve yinele komutları şu şekilde uygulanabilir.
· Standart Araç Çubuğu üzerindeki geri al ve yinele düğmeleri ile,
· Düzen menüsündeki geri al ve yinele seçenekleri ile,
· Kısayol tuşları ile ( Geri al CTRL + Z - Yinele CTRL + Y )
66
Belgeyi kaydetme :
Word programında açtığımız boş belgenin adı
Belge1 gibi bir ad taşır. Bu ad geçici bir addır. Belge
üzerinde çalışırken onu kalıcı halde saklamak için
harddiske veya diskete bir isim vererek kaydetmek
gerekir.
Kaydet komutunu vermek için şu yöntemler
uygulanabilir :
· Dosya menüsündeki Kaydet veya Farklı kaydet
seçeneği
· Standart araç çubuğundaki kaydet
düğmesi.
· Klavyeden CTRL + S tuş bileşeni.
Çalıştığımız belgeyi ilk defa kaydederken her üç
yöntemde de karşımıza aşağıdaki diyalog penceresi
gelir.
Bu pencerede;
Kayıt yeri adındaki liste kutusunda belgemizi kaydedeceğimiz yeri seçebiliriz.
Dosya adı adındaki yere belgeye vereceğimiz dosya ismini yazarız. Bu isim belgenin içeriğini hatırlatıcı bir isim olursa, arandığında bulmak daha kolay
olur.
Farklı kaydet penceresinde dosya adını verdikten sonra Kaydet düğmesine basarak belgemizi kaydederiz.
67
Kenar boşlukları :
Sayfanın üst,alt,sol ve sağ kenarında ne kadar boşluk bırakılacağını; kağıdın yatay veya dikey yönlendirme ile kullanılacağını ve birden fazla sayfayı
değişik şekilde kullanma seçeneklerini ayarlayabiliriz.
Bunun için ; Dosya menüsü açılır. Sayfa yapısı seçeneğine girilir.
Baskı Önizleme :
Bir belgenin yazıcıdan çıktısını almadan önce, sayfaların kağıda nasıl çıkacağını incelemek için kullanılır. Baskı önizleme yapılınca sayfalar tam
boyutlarıyla görülüp incelenebilir. Baskı önizleme görünümüne geçmek için şu yöntemler izlenebilir :
· Dosya menüsü açılıp Baskı önizleme seçeneğine girilir.
· Standart Araç Çubuğundaki baskı önizleme
düğmesine fare ile basılır.
68
Belgeyi yazdırma :
Çalıştığımız belgeyi yazıcıdan kağıda dökmek için;
· Standart araç çubuğundaki yazdır düğmesi
· Dosya menüsündeki Yazdır seçeneği veya,
· CTRL + P tuş bileşeni kullanılabilir.
veya,
Sayfa aralığı bölümünde, belgemizin tümünü mü yoksa bir kısmını
mı yazdıracağımızı belirleyebiliriz. Eğer
belgenin tümünü yazdırmak istiyorsak Tümü seçeneğini, sadece
bulunduğumuz sayfayı yazdırmak istiyorsak
Geçerli sayfa seçeneğini, belgenin bir kısmını işaretleyerek
yazdırmak istiyorsak Seçim seçeneğini, sayfa
numaralarını vererek bir kısmını yazdırmak istiyorsak Sayfa
seçeneğini kullanabiliriz.
Yazdır adlı liste kutusunda Aralıktaki tüm sayfalar seçeneği
görülür. Bu seçenek, sayfa aralığı bölümünde
seçilen tüm sayfaların yazdırılacağını gösterir. Kullanıcı isterse
yazdır liste kutusundan Tek numaralı
sayfalar veya Çift numaralı sayfalar seçeneklerinden birini seçerek
arkalı önlü(Kağıtların ön yüzüne tek numaralı sayfalar, arka yüzüne
çift numaralı sayfalar) yazdırma yapabilir.
Bütün bu seçenekler belirlendikten sonra Tamam düğmesine
basılarak yazdırma işlemi başlatılır.
Kes – Kopyala – Yapıştır :
Kopyalama işlemi Kopyala – Yapıştır şeklinde, taşıma işlemi Kes – Yapıştır şeklinde yapılır.
Yazının bir kısmını başka bir yere kopyalamak için şu adımlar izlenebilir :
· Kopyalamak istediğiniz yazıyı işaretleyin.
· Kopyala komutunu verin.
· İmleci yapıştıracağınız yere götürün.
· Yapıştır komutunu verin.
69
Sayfa numarası ekleme : Ekle menüsü açılıp Sayfa Numaraları seçeneğine girildiğinde yandaki gibi bir pencere gelir. Bu pencerede sayfa numarasının
konumu (üst bilgi veya alt bilgialanı) ile hizalaması (solda, sağda, ortada, içeride,
dışarıda) belirlenir. Sayfa numarasının biçiminde değişiklik yapmak istiyorsak Biçim
düğmesine basılıp buradaki ilgili seçenekler görülebilir. Son olarak Tamam düğmesine
basılarak işlem tamamlanır.
Resim ekleme :
Belgeye kendi oluşturduğunuz bir resim veya tarayıcıdan alınmış bir resim eklemek istiyorsanız bunu Ekle
menüsündeki Resim seçeneği altındaki Dosyadan resim ile yapabilirsiniz.
WordArt :
WordArt, şekilli yazılar yazmak için kullanılır. Bir WordArt yazısı yazmak için;
· Ekle menüsünden Resim seçeneğine gelip buradan WordArt komutunu seçin.
· Karşımıza gelen wordart yazı şekillerinden istediğinizi seçip Tamam düğmesine basın.
· Daha sonra gelen pencerede Metni buraya yazın ifadesini silip kendi istediğiniz metni yazın.
(Metni yazarken yazı tipini değiştirebilir, kalın veya italik yapabilirsiniz) Tamam düğmesine basın. WordArt yazınız ortaya çıktığında bunun üzerinde de
silme, boyutunu değiştirme, taşıma gibi işlemleri yine resimlerde olduğu gibi yapabilirsiniz. WordArt yazısı seçili iken WordArt araç çubuğu ortaya
çıkar. Bu araç çubuğundan yararlanarak wordart yazınız üzerinde değişiklikler yapabilirsiniz.
Diğer çizim nesnelerini ekleme:
Word programında Çizim Araç Çubuğu üzerinde bulunan düğmeler yardımıyla bir takım basit çizimler de yapılabilir. Çizim araç çubuğundaki
çizgi, ok, dikdörtgen, oval düğmeleri ile basit çizimler yapılabilir.
Çizilen bu nesnelerin çizgi renkleri, dolgu renkleri, çizgi kalınlıkları, çizgi biçimleri ve ok şekilleri yine çizim araç çubuğundaki ilgili düğmeler
yardımıyla değiştirilebilir.
70
Madde İmleri ve Numaralandırma :
Bir metinde maddeler halinde yazılması gereken ifadeler varsa bunları numaralandırma veya madde imlerini kullanarak yazabiliriz. Numaralı
veya maddeli bir listeyi yazmak için biçimlendirme araç çubuğundaki numaralandırma veya madde imleri düğmesine basarak listeyi başlatabiliriz.
Ayrıca maddeli veya numaralı bir listeyi kendimiz ilk maddesini yazarak da başlatabiliriz. Bunun için ilk madde numarasını yazıp, bir boşluk verdikten
sonra ilk madde metnini yazıp enter tuşuna basmak yeterlidir. Word bunu otomatik olarak algılayıp size ikinci maddeyi verir. Maddeli veya numaralı
bir listeyi yazarken, son maddeden sonra kullanmayacağımız bir madde verdiğinde bu maddeyi enter tuşu ile boş geçerek yok edebiliriz.
Tablo oluşturmak :
Tablo menüsündeki Tablo Ekle seçeneğine girilip. Karşımıza gelen pencerede istenilen satır ve
sütun sayısı yazılıp, ayrıca istenirse sütun genişlikleri de belirlenip Tamam düğmesine tıklanır.
Tablo Çizmek :
Tablo ve Kenarlıklar Araç Çubuğunun en başında bulunan Tablo Çiz
düğmesini kullanmaktır. İlk iki yöntemde tablonun satır ve
sütunları hazır olarak karşımıza gelir ve biz bu satırlar ve sütunlar üzerinde çalışırız. Ancak bu yöntemde ise satır ve sütun çizgileri tek tek elle çizilir. Bu
yöntem, birleştirilmiş hücreleri çok olan karmaşık tablo çizimlerinde kullanılabilir. Tablo çiz düğmesinin yanında Silgi düğmesi ise tablo içinde hatalı
çizgileri silmek için kullanılır.
Satır ve sütun genişliklerini değiştirmek için bir diğer yöntem ise, istenilen satır ve sütunları seçtikten sonra Tablo menüsünden Hücre
Yüksekliği ve Genişliği seçeneğine girerek buradan genişlik değerlerini yazarak değiştirebiliriz.
71
Tablodan Satır ve Sütun silmek :
Bu iş şu şekilde yapılır :
· Silmek istediğimiz satır veya sütunlar yukarıda anlatılan şekilde seçilir.
· Tablo menüsünden veya seçili satır/sütun üzerinde farenin sağ tuşu ile açılan kısayol menüsünden
Satır Sil veya Sütun Sil komutu uygulanır.
Tabloya satır ve Sütun eklemek :
Var olan tablomuza satır yada sütun eklemek için tablomusun son satırına yada sütununa gidilip sağ tıklanarak açılan alt işlemler menüsünden
satır seçeneğinden alta satır yada sütun seçeneğinden sağa sütun seçenekleri seçilir.
Hücre birleştirme ;
Bu iş için birleştirilecek hücreler seçilip Tablolar ve Kenarlıklar araç çubuğundan veya tablo menüsünden Hücre
uygulanır.
Birleştir komutu
Hücre bölme:
Bu iş için bölünecek hücre veya hücreler seçilip Tablolar ve Kenarlıklar araç çubuğundan veya tablo menüsünden
Hücre Böl komutu uygulanır. Bu komutla karşımıza gelen pencereden bölünecek alanın kaç sütun ve kaç satır
olacağını seçeriz.
72