Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel

Ekonomik
Görünüm
no.1219
Temmuz-Ağustos 2015
Makroekonomik, Ülke Riski ve
Global Sektörel Görünüm Raporu
www.eulerhermes.com
Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel
Ekonomik Araştırmalar
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
İçindekiler
Ekonomik
Görünüm
no.1219
Temmuz-Ağustos 2015
Makroekonomik, Ülke Riski ve
Global Sektörel Görünüm Raporu
www.eulerhermes.com
3
EDİTORYAL
18 GELECEĞİN OTOMOTİV PAZARLARI NEREDE?
4
GENEL BAKIŞ
18
Endonezya ve Türkiye hızlanıyor
8
2015’TE OTOMOTİV ÜRETİCİLERİNİN
18
Tayland enerjisini yeniden toplayacak
ÖNÜNDE HANGİ ENGELLER VAR?
19
Arjantin halen başlangıç yapmaya çalışıyor
19
Venezuela’nın halen benzini yok
19
Sudi Arabistan hızını koruyor
19
İran, geçmişteki büyümeyi yeniden
yakalamak istiyor
19
Fas, iletim şebekesine girmeye başlıyor
19
Nijerya, belki yarına hazır olur?
10 ÇİN
Aşırı ısınma?
12 ABD
4x4 segmenti tam gaz gidiyor
13 JAPONYA
Dalgalı akımlarda geziyor
14 AVRUPA
Yavaş yavaş hız kazanıyor
15 Fransa
Fişi takın!
16 Almanya
Ortak kullanılan otomobiller
büyük sedanlar mı olacak?
17 YENİ PAZARLAR: İKİ YÖNLÜ YOL
17 Brezilya ve Rusya geri vitese taktı
17 Hindistan ve Türkiye hızlanıyor
2
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
EDITORYAL
UBER’LE BENİ!
LUDOVIC SUBRAN
Makro seviyede bir bozulmanın kaydedildiği görünümle
karşı karşıya olduğumuzu göz önünde bulundurduğumuzda
işlerin şaşırtıcı bir şekilde (fazla) iyi gittiğini söyleyebiliriz.
Kral, işbirlikçi tüketici. Paylaşımcı ve Talep Bazlı ekonomi
ve dijital dönüşüm (buzdağının görünen ucu), geleneksel
sektörlerin rotanın dışına çıkmasına neden olan
gelişmelerden yalnızca bazıları. NATU’nun (Netflix, Airbnb,
Tesla ve Uber) GAFA’yı (Google, Amazon, Facebook ve
Apple) solladığı; regülatörlerin, vergi uzmanlarının ve politika
yapıcıların nereye döneceklerini bilmediği, gelişmekte olan
El Dorado’ların (geleneksel sanayi devrimini reddederek
en son teknolojik gelişmelere geçiş yaparak) ekonomik
açıdan geride kalmanın avantajlarını gördüğü bir zamanda
otomotiv sektörünün kesinlikle iyileşme yolunda olduğunu
söyleyebiliriz ancak bu biraz zorlu bir yol olabilir. “Otomotiv
Pazarı: Gerilimli Bir Tel” başlıklı raporumuzda yeşil, bağlantılı
ve paylaşılan arabalar olmak üzere bu yeni fenomenlerin
(şimdilik) marjinal olduğunu gösteriyoruz. Otomotiv
sektörünün temposunu alışkın olduğumuz etkenler belirliyor;
bunlar arasında büyüme ve hane alım gücü, sektörel politika,
yatırım ve (artan) inovasyon yer alıyor. Örneğin, ABD’yi
de geçerek şu anda dünyanın en büyük otomotiv pazarı
konumunda olan Çinglobal pazarı şekillendiriyor. Brezilya
ve Rusya gibi kayda değer büyüme potansiyeli bulunan
pazarlarda düşüş kaydediliyor ve ABD’nin SUV’lerinin,
Japonya’nın kompakt araçlarının, Fransız veya Alman
sedanların bir sonraki pazarının neresi olacağını ön görmek
zor. Sektörün İran’dan beklentisi oldukça yüksek ancak
İran pazarının açılması uzun ve karmaşık bir süreç olacak.
Venezuela, Nijerya ve Tayland’daki duruma baktığımızda
otomotiv pazarının oldukça politik olduğunu görüyoruz. Bir
otomobil, orta sınıfın konfor simgesi, mobiliteyi sağlayan
bir araç olarak temel ihtiyaçlar arasında görülüyor (her
ne kadar Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde yer almasa
da!). İnsanlar çocuk sahibi olduklarında veya işyerlerinden
uzakta yaşıyorlarsa bir araba almaya karar vermek yolların
durumu fark etmeksizin doğal karar sürecinin bir parçası
oluyor. Kullanıcı topluluğu, araç pazarı için yeni bir konsept
değil. Kiralama hizmetleri, ortak otomobil kullanımı, taksiler
(ve şoförlü araçlar) şimdiye kadar sektörün ileri gidişini
engellemeye çalışanlar arasında yer alıyor ancak bir şekilde
büyüme yine devam ediyor. “Modern mühendisliğin
yapabileceği en basit tasarım ile geniş kitleler için bir araç
inşa edeceğim. Ama fiyatı o kadar düşük olacak ki iyi bir
maaşı olan hiç kimse almadan edemeyecek. [Ve alanlar da
bu araçla] aileleriyle birlikte Tanrı’nın açık alanlarında geçen
zamanların nimetinin tadını çıkaracak.”
– Henry Ford, Hayatım ve İşim
3
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
GENEL BAKIŞ
Otomotiv Pazarı:
Gerilimli Bir Tel
YANN LACROIX
2015’te gelişmekte olan
ekonomilerdeki ataklar ve
başlangıçlar otomotiv pazarında
izlerini bırakıyor. Buna karşılık
ABD ve Avrupa istikrarlı bir
büyüme ile hız kaydediyor ve en
kötü zamanları geride bıraktıkları
görülüyor. Yavaşlamaya devam
eden otomotiv satışları konusunda
endişeler devam ederken Çin,
dünya otomotiv pazarındaki
en büyük gri alan olarak dikkat
çekiyor. Durgunlukla baş etmeye
çalışan Brezilya ve Rusya’da ise
kayıtlarda düşüş gerçekleşiyor.
Avrupa otomotiv pazarı zorlu
geçen birkaç yılın ardından
sonunda iyileşme sinyalleri veriyor.
ABD pazarı ise yeniden zirve
seviyelere ulaşmasının ardından
istikrar kazanacak gibi görünüyor.
4
20 ülke, 20 pazar:
GPS’lerinizi açın!
√ Euler Hermes’in her pazar için
öngörüleri
1 > Çin. 2013’te yüzde 16’lık, 2014’te ise
yüzde 10’luk büyüme ile iyimser bir dönem
yaşanmasının ardından pazarın 2015 ve
2016’da sert bir düşüşle yüzde 3’lük büyüme
kaydetmesi bekleniyor. 21 milyon adete düşüş
ile fazla kapasite riski var ve bu da satış fiyatları
üzerinde baskı yaratacak.
2 > ABD. Pazar, yedi yıl kesintisiz büyümenin
keyfini sürdü ve bunun sonucunda kriz
öncesi zirve seviyelere ulaştı. Pazarın 2015’te
yüzde 4’lük büyüme ile 17,5 milyon araca
ulaşacağını, 2016’da ise büyümenin yüzde
1’e gerilemesine rağmen araç sayısının 17,35
milyon ile yüksek olmaya devam edeceğini
öngörüyoruz.
Euler Hermes
3 > Japonya. Japon pazarı geçtiğimiz yıllarda
çeşitli çalkantılar atlattı. Bunlar arasında
2008-2009 finansal krizinin ardından
2011’de yaşanan tsunami faciası ve Nisan
2014’te uygulamaya alınan KDV artışlarının
zincirleme etkileri yer alıyor. Japonya otomotiv
pazarının 2015’yılında yüzde 8’lik büyüme ile
daralacağını, 2016’da ise yüzde 4’lük büyüme
ve 5.3 milyon adet ile iyileşme kaydedeceğini
öngörüyoruz.
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Ancak bu seviye de uzun dönem ortalamasının seviyenin 200 bin adet üzeri) çıkaran tek
Avrupa pazarı. Bunu söylemişken pazarın 2016
yaklaşık yüzde 10 altında.
yılında yüzde 4’lük daralma ile 2,5 milyon araca
düşerek yavaşlama kaydedeceğini ancak yine
◾İtalya. Hızlı büyümeyi, pazarın geride
orta vadedeki seviyenin üzerinde kalacağını
kalmama çabası olarak görüyoruz. 2006’da
görüyoruz.
2,5 milyon araçtan 2013 ve 2014’te 1,3/1,4
milyon araca gerileyen pazarın 2015’te yüzde
13’lük büyüme ile 1,5 milyon eşiğini geçmesini, 5 > Yeni Pazarlar. Ekonomik ve politik krizlerin
2016’da ise yüzde 7’lik büyüme kaydetmesini devam etmesi, otomotiv sektörünün gelişmiş
olan pazarlarda altın çağını yaşayabileceğine
bekliyoruz.
dair umutları köreltiyor. Brezilya’daki kayıtların
4 > Avrupa. Otomotiv pazarındaki iyileşme,
2015’te yüzde 14 oranında azalmasını ve
◾İspanya. Pazar, hurda eşya girişimleri ile
2015’te yüzde 5, 2016’da ise yüzde 4’lük
satışların 2013 yılında kaydedilen 3 milyonun
halen neşeli bir görünüm sergiliyor (2.000
büyüme beklenmesi ile devam ediyor. Araç
Euro). Bunun 2014’te görüldüğü gibi 2015’te oldukça altında gerçekleşerek 2,3 milyon adete
sayısı da 14 milyon işaretine yaklaşıyor. Bu,
ulaşmasını bekliyoruz. Rusya’da ise yüzde 36’lık
satışların yüzde 18 oranında artmasını
15,5-16 milyon aralığında olan orta dönem
gerileme ile 1,6 milyon adet araca gerileme
sağlayacağını öngörüyoruz. Diğer yandan,
seviyesinin (2008-2009 krizi öncesinde,
olacağını öngörüyoruz; bu, son iki yılda elde
hurda eşya programının 2016 sonunda
2000’lerde görülen seviye) biraz altında bir
edilen seviyenin neredeyse yarısı. Hindistan’da
sonlandırılması planlanıyor. Bunun sonucu
rakam. Böyle bir tablo söz konusu olduğundan olarak da büyümenin 2016’da bir milyon adet satışlar 2015’te yüzde 6 seviyesinde artacak
rekabet halen yüksek, marjlar ise düşük.
ancak bu yalnızca 2011’deki seviyeye geri
eşiğini biraz geçerek 2007’nin sonlarındaki
dönüleceği anlamına geliyor. Otomotiv
1,6 milyon adetten çok geride, yüzde 3
üreticileri Sudi Arabistan ve Türkiye gibi yeni
◾Almanya. Pazarın 2015’te yüzde 3, 2016’da seviyesinde kalacağını öngörüyoruz.
pazarlara yöneliyorlar ancak Tayland, Arjantin
ise yüzde 1,5 büyüme ve 3,2 milyona yakın araç
ve Venezuela gibi örneklere baktığımızda
ile 3,3 milyon araçlık orta dönem seviyesine
◾Birleşik Krallık. Tüm zamanların rekorunu
ekonomik ve politik risklerin planların
yaklaştığını görüyoruz.
kırarak 2014’teki yüzde 9’un üzerine 2015’te
▶
aksamasına neden olabileceğini görüyoruz.
◾Fransa. Pazarda hızlanma belirtileri görülüyor yüzde 5 büyüme kaydederek toplam satış
ve satışların 2015’te yüzde 4, 2016’da da yüzde adetini 2,6 milyonun üzerine (ortalama
2 ile 1,9 milyon araca yükseleceği öngörülüyor.
5
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
▶
Yeşil, insansız çalışan,
müşterek: geleceğin arabası
halen tamamen şekillenmiş
değil
Euler Hermes
Ülkeye göre araç kayıtlarındaki değişim
Bir önceki yılın aynı dönemine göre, % olarak
Çin
15
Japonya
Hindistan
ABD
Brezilya
Avrupa (30)
Rusya
10
Çevre kurallarının giderek katılaşması,
5
“sıfır emisyon” araçların gelişimini teşvik
ediyor. Sürüş teknolojilerinin giderek daha
0
sofistike olması, insansız çalışan araçların
yolunu açıyor. Sektörün aynı zamanda
araba paylaşımı gibi, araç kullanımının yeni -5
yöntemlerine cevap vermenin yollarını
-10
bulması gerekiyor.
Evrim mi, devrim mi? Otomotiv sektöründeki
bu üç önemli değişimin olumlu ve olumsuz
yanlarını değerlendiren üç uzman bakış açısı.
-8
-13
-15
-20
-25
▶ Yeşil araç: marşa basmak gerek. Avrupa,
gelişmiş dünyadaki en düşük karbon emisyonu
hedeflerini belirleyerek ön cephede yer almak
istiyor. Ancak, dünya çapındaki pazar payı 2014
yılında yüzde 1 olan elektrikli arabalar birinci
viteste takılı kalmış durumda. Sübvansiyonsuz
elektrikli araçların maliyeti halen çok yüksek
(bir pilin maliyeti 6.000 ve 12.000 Euro
arasında değişiyor). Pil ömrü düşük (yaklaşık
150 km) ve altyapıda da çok fazla eksik var
(şarj istasyonlarının sayısı gibi). Yine de şu anki
durumda hidrojenle çalışan yakıt pilli arabaların
toplu üretimi yapılabilene kadar elektrikli araçlar
tek “sıfır emisyon” çözüm olarak karşımıza
çıkıyor. Elektrikli araçlar orta vadede bir çözüm
olsa da böylesine hacim odaklı bir sektör için
oldukça maliyetli.
~6
-24
Haziran-14
Eylül-14
Aralık-14
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes
üreticisinin sigorta şirketi? Uygulamanın hayata şöyle bir gerçek de var: insanlar aileye yeni bir
geçirilmesi öncesinde cevaplanması gereken
birey eklenince araba almaya karar veriyorlar. Bu
bolca teknik, finansal ve yasal soru var.
doğrultuda araç paylaşımı kökten bir değişim
değil, tamamlayıcı bir çözüm olarak görülebilir.
▶ Araç paylaşımı: devrim yolda. Aracın birden
fazla kişi arasında paylaşılması maliyetleri
Araç dostu ülkelerin
azaltıyor ( “talebe bağlı” esneklik, bu durumu
geleneksel araç kiralama hizmetlerinden
üretim hatlarının bakımını
ayırıyor). Araçlar bireyler olduğu gibi şirketler
yaptırmaları gerekiyor
veya Paris’teki Autolib ve Almanya’daki
Flinkster’in yaptığı gibi araç üreticileri arasında
Önümüzdeki yıllarda yüzde 3-4’lük
da paylaşılabiliyor. Kentleşmenin çoğaldığı ve
yıllık büyüme potansiyeline ulaşmasının
uzun vadede araç satışlarının yavaşlamasının
öncesinde global otomobil üretiminin 2015
beklendiği bir dünyada araç paylaşımı yeni
yılında yavaşlayarak yüzde 2 seviyesinde
nesillere yönelik bir çözüm. Bununla birlikte
gerçekleşmesi bekleniyor. Ancak talep
▶ İnsansız çalışan veya “Google” araç:
bugünlük değil. Araç üreticileri veya Google
gibi teknoloji uzmanları tarafından geliştirilen,
tamamen insansız çalışan araçlar tabii ki var.
Satın alma fiyatının çok yüksek, yol altyapılarına
yatırım yapma ihtiyacının ise fazla olduğu göz
2020 için araç başına karbon emisyonu hedefi
g/km olarak
önünde bulundurulduğunda %100 insansız
çalışan araçların bugünkü yollara çıkma ihtimali
121
çok uzak görünüyor. Bunlara ek olarak, araçlar
117
arasında tam bağlantı sağlanabilmesi için
105 bugün yollarda mevcut olan araç filosunun
95
değiştirilmesi gerekir. Bugün en son teknolojiye
sahip araçlarda yer almaya başlayanlara
benzer sürüş teknolojileri önümüzdeki yıllarda
yavaş yavaş geliştirilecek. Ancak ele alınması
gereken çok önemli bir konu daha var: bir kaza
olması durumunda sorumluluğu kim alacak?
Seçenekler şöyle: (i) kanunen direksiyona
hakim olması gereken sürücü; (ii) insansız
Çin
Japonya
Avrupa
araç modülünü geliştiren üretici veya aracı
pazara sunan üretici; (iii) sürücünün veya araç
Kaynaklar: Cologne institut, VDA, Euler Hermes
6
Mart-15
Haziran-15
değişkenlik gösteriyor ve tedarikin bazı
pazarların oynaklığına uyum sağlayacak
şekilde uyarlanması gerekiyor. Bu nedenle
otomotiv sektörünün karşısında büyük
yatırımlar gerektirecek bazı zorluklar var:
▶ana büyüme pazarlarında tutunma noktası
oluştururken bir yandan da talepte görülebilecek
dengesiz değişimlere uyum sağlamak;
▶bölgesel pazarların ihtiyaç ve istekleriyle
uyumlu araçlar üretmek;
▶araçlara yeni teknolojilerin entegre edilmesi
(örneğin “sıfır emisyon” taleplerini karşılayan
teknolojiler, insansız araçlar gerçek olana
kadar araç güvenliğinde devrim yaratacak yeni
teknolojiler);
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Dünya araç üretimi*
▶bir araca birden fazla kişinin sahip olması
yaklaşımına uyum sağlamak.
2007 ve 2014 yılları arasında görülen
hareketlerin kanıtladığı bir şekilde üretim
araç dostu olan gelişmekte olan ülkelere
(örneğin, üretim hatlarının kurulmasına
uygun ülkeler) kaymış durumda.
Çin (yüzde 17 büyüme) ve Hindistan (yüzde
70 büyüme) gibi ülkelerde üretimin önemli
ölçüde artması ile dengeler gelişmekte olan
ülkelerin lehine değişmiş durumda. Bunun
nedenleri arasında Fransa (yüzde 40 daralma)
ve İtalya (yüzde 46 daralma) gibi sanayileşmiş
ülkelerde üretim hacimlerinin azalması da
yer alıyor. Avrupa’daki otomotiv satışlarında
azalma kaydedilmesinin de etkisiyle üreticiler
makul marjlarını koruyabilmek üzere daha
düşük model araçlarının üretimini daha düşük
işçi maliyeti olan ülkelere kaydırdılar (bu
ülkeler arasında Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve
Polonya yer alıyor). ABD, büyük yatırımlar ve
projelerle üretimini Meksika’ya kaydırdığından
beri Meksika’nın üretimi de hızla artışa geçmiş
durumda. Bunlara ek olarak, Güneydoğu Asya ve
Kuzey Afrika’da yeni üretim bölgeleri oluşurken
Rusya ve Brezilya gibi diğerleri yerel pazarları
düşüşe geçtiği için yıkımla karşı karşıya.
Üretim hatlarının her pazarın spesifik
ihtiyaçlarını karşılamaya uygun hale getirilmesi
gerekiyor. Söz konusu ihtiyaçlar arasında ABD
için SUV’ler ve 4x4’lerden (büyük modeller),
Milyon adet olarak
Hindistan için küçük, düşük bütçeli araçlara,
*pv: kişisel araç; cv: kurumsal araç
Avrupa için mini ve orta segmentte araçlara ve
uluslararası olarak yüksek marjlı, ailelere yönelik, 95
yüksek teknolojili lüks araçlara kadar pek çok şey
90
yer alıyor.
94
85
Yakın, orta ve uzun vadede karşısına alacağı
zorluklarla başa çıkmak üzere otomotiv sektörü
2014 yılında 100 milyar Euro’luk yatırım yaptı
(2012 yılında yapılanın yüzde 18 fazlası).
80
75
70
65
Her otomotiv üreticisinin kullanılan sermaye
getirisi (ROCE) geleceğin teknolojik gelişimlerine 60
adapte olabilme veya bunlara öncülük edebilme 55
00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
becerilerinin yanı sıra ülkelerin kanunlarının
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
gerektirdiği gibi karbon emisyonlarını azaltmaya
devam edip edemeyeceklerini belirleyecek.
Ülkeye göre araç üretimindeki değişim
2007-2014
Premium markalar kar, anaakım/yaygın
% olarak
markalar ise hacim yarışında ve rekabet şimdiye
kadar hiç bu kadar şiddetli olmamıştı. ◾
f
İtalya
-46%
Fransa
-40%
İspanya
-17%
Japonya
-16%
İngiltere
-9%
Almanya
Brazilya
f
-5%
6%
ABD
8%
Güney Kore
11%
Meksika
61%
Hindistan
70%
Çin
167%
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
7
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
Otomotiv üreticilerinin
önünde hangi engeller var?
Otomotiv
Risk Haritası
2015
Sektör Araştırma Ekibi
GRNLAND
ALASKA
ABD
KANADA
ABD
BAHAMALAR
KBA
GUATEMALA
EL SALVADOR
HONDURAS
PANAMA
GUYANA
VENEZUELA
EKVATOR
PERU
oldukça elverişli ve/
zayıflıklar; pek elverişli olmayan
l İyiveyatemeller;
l Yapısal
ve/veya neredeyse kötü bir görüntü.
tamamıyla iyi bir görüntü.
işaretleri; yavaşlama
l Zayıflık
ihtimali.
l Yakın veya mevcut kriz.
Kaynaklar: Euler Hermes, 26 Haziran 2015 itibariyle
8
FRANSIZ
GUYANASI
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
FİNLANDİYA
RUSYA
NORVE
İSVE
ESTONYA
DANİMARKA
İNGİLTERE
LETONYA
LİTVANYA
RUSYA
İRLANDA
HOLLANDA
BELİKA
BEYAZ
RUSYA
POLONYA
ALMANYA
EK
CUMHURİYETİ
LKSEMBURG
UKRAYNA
SLOVAKYA
AVUSTURYA
İSVİRE
FRANSA
EK
CUMHURİYETİ
SLOVENYA
KAZAKİSTAN
MOLDOVYA
MOĞOLİSTAN
ROMANYA
HIRVATİSTAN
BOSNA
HERSEK SIRBİSTAN
BULGARİSTAN
KARADAĞ
İTALYA
ANDORA
GRCİSTAN
MAKEDONYA
ARNAVUTLUK
PORTEKİZ
İSPANYA
TUNUS
ZBEKİSTAN
ERMENİSTAN AZERBAYCAN
TRKİYE
YUNANİSTAN
KIBRIS
MALTA
LBNAN
FAS
TRKMENİSTAN
KIRGİZİSTAN
KUZEY
KORE
TACİKİSTAN
İSRAİL
İRAN
IRAK
AFGANİSTAN
KUVEYT
MISIR
SUUDİ
ARABİSTAN
NEPAL
PAKİSTAN
BAHREYN
LİBYA
BHUTAN
KATAR
BAE
HİNDİSTAN
OMAN
MALİ
NİJER
ORTA
AFRİKA
CUMHURİYETİ
KAMBOYA
GABON
SRİ LANKA
PALAU
AL
DEMOKROTİK
KONGO
CUMHURİYETİ
KENYA
RWANDA
BURUNDI
ZAMBİYA
MALAVİ
CUMHURİYETİ
ZİMBABVE
NAMBİYA
BOTSVANA
SİNGAPUR
SEYŞELLER
TANZANYA
ANGOLA
MALEZYA
MALDİVLER
SO
M
UGANDA
CUMHURİYETİ
KONGO
MARSHALL
ADALARI
MİKRONEZYA
BRUNEİ
İ
KAMERUN
EKVATOR
GİNESİ
SAO TOME & P.
FİLİPİNLER
CUMHURİYETİ
ETİHOPYA
GNEY
SUDAN
HONG KONG
MACAO
ENDONEZYA
DOĞU TİMOR
KOMORLAR
PAPUA
YENİ GİNE
NAURU
CUMHURİYETİ
SOLOMON
ADALARI
STATE
OF TUVALU
SAMOA
VANUATU
CUMHURİYETİ
SKAR
TOGO
FİLDİŞİ
SAHİLLERİ GANA
NİJERYA
VİETNAM
LAOS
CİBUTİ
BENİN
MYANMAR
TAYLAND
AGA
LİBERYA
TAYVAN
BANGLADEŞ
YEMEN
MAD
SIERRA
LEONE
BURKİNA
FASO
MB
İK
GİNE
ERİTRE
ZA
GAMBİYA
GİNE BISSAU
SUDAN
AD
SENEGAL
MO
YEŞİL BURUN
ADALARI
JAPONYA
RDN
CEZAYİR
MORİTANYA
GNEY
KORE
İN
SURİYE
FİJİ ADALARI
CUMHURİYETİ
MAURİTİUS
REUNION
ADASI
AVUSTRALYA
FRANSIZ
POLİNEZYASI
SVAZİLAND
GNEY
AFRİKA
TONGA
YENİ
KALEDONYA
LESOTHO
YENİ
ZELLANDA
9
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
ÇİN
Aşırı ısınma?
satışlarda büyüme
+3 %
2015 ve 2016
2008 ve 2014 yılları arasında üç kat
büyümenin ardından (6,5 milyon adetten
20 milyon adete; yıllık ortalama yüzde 30’un
üzerinde büyüme) dünyanın en büyük pazarını
2015 ve 2016 yıllarında yüzde 3’lük büyüme
ile bir yavaşlama bekliyor. Çin’in sermaye
yatırımları hızla arttı ve fazla kapasite sinyalleri
görülmeye başlıyor. Hızla yükselen stok
seviyeleri fiyatları aşağı çekiyor (mesela, GM
40 modeli için fiyatları 1.613 Dolar ve üç ana
markası için ise – Buick, Chevrolet ve Cadillac 8.694 Dolar seviyesine indirmek zorunda kaldı).
Çin pazarının, bir ikinci el pazarının oluşmasıyla,
oldukça sıkı çevresel ve trafik düzenlemeleri ile
başa çıkabilmesi için gelişmesi gerekiyor. Bu,
alım gücü daha az olan sürücülere de uygun bir
şekilde, daha uygun maliyetli araçların üretimi
ile yeni tüketici gruplarına erişilmesi ile olabilir.
Araba sektörünün El Dorado’su ilk yavaşlamasını
deneyimliyor. İlk kez pazar paylarını düşük
bütçeli yerel SUV markalarına kaybeden bazı
Batılı markalar, en derinden etkilenen markalar
oldu. Otomobil üreticilerinin hacimlere
ek olarak önümüzdeki aylarda karlılığa da
odaklanmaları gerekiyor ve bu, ortam girişimler
gerçekleştirilerek mümkün olabilir.
Çinli markaların intikamı
Pazar paylarını Batılı otomobil üreticilerinin
ortak girişimlerine kaybetmelerinin ardından
Çinli markalar belirli modellerdeki pozisyonlarını
güçlendirdi. Bunlar arasında daha uygun
fiyatlarla satarak, Batılı rakiplerini hazırlıksız
yakaladıkları MPV’ler (tek hacimli araçlar gibi
çok amaçlı araçlar) ve SUV’ler (4x4’ler gibi)
10
yer alıyor. Bu sayede Çinli otomobil üreticileri
pazar paylarını 2015 yılında yüzde 10’dan
yüzde 42’ye çıkardı. Satışta olan yeni Çinli
modeller, Çinli sürücülerin ihtiyaçlarına daha
iyi bir şekilde cevap verdiği için Batılı otomobil
üreticileri ürünlerini yeniden gözden geçirmek
durumunda kaldı. Şimdiye kadar bu pazarda
liderliği elinde bulunduran ve FAW VW ile ortak
girişimi 2015’in ilk yarısında yüzde 4 düşüş
kaydeden Volkswagen, 2018 yılından itibaren
düşük maliyetli aile araçları üretimine yönelik
planları olduğunu açıkladı.
Çin’deki otomobil satışlarının
aylık değişimi:
2015 ilk yarıyıl ve 2014 ilk yarıyıl karşılaştırması
Otomobil kayıtlarındaki değişim,
kişisel araçlar
10%
bir önceki yılın aynı dönemine göre,
milyon adet olarak
9%
25
21
6%
20
4%
15
1%
10
-3%
5
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
Kaynaklar: CCAM, Euler Hermes tahminleri
f
f
Jan
Feb
March
Kaynaklar: CCAM, Euler Hermes
April
May
June
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Otomobil üreticilerinin kökenine göre
Çin’deki pazar payları
61%
Ancak, geleceğe bakıldığında Çin’deki
şehirlerdeki hava kirliliği en önemli tehlike
olarak dikkat çekiyor. Bu doğrultuda bazı
büyük şehirler şimdiden yeni kayıt ve trafik
sınırlamalarını uygulamaya alıyor. Düşük
veya sıfır karbon emisyonlu otomobil aileleri
pazarda yer sahibi olmak için çabalıyor. Tabii ki
bu otomobillerin üretimi için gereken teknoloji
oldukça karmaşık ve yüksek maliyetli ancak
özellikle sahil şeridindeki şehirlerde büyüme
fırsatları olduğu da görülüyor.◾
39%
2014
42%
58%
Batılı Ülkeler
2015
Çinli otomobil
üreticileri için
+ %10
‘un üzerinde
Çinli
Kaynaklar: CCAM, Euler Hermes
11
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
2015’te
rekor satış seviyesi:
ABD
17.5 milyon
adet
4x4 segmenti tam gaz gidiyor
Faaliyet ve karlılıktaki değişim
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
ABD
2011
2012
2013
2014
2015e
2016p
Ciro Değişimi
(1)
8.3 %
-0.3 %
5.8 %
-0.8 %
3.0 %
3.0 %
19
Faaliyek Karı Oranı 4.8 %
1.7 %
2.8 %
2.5 %
3.5 %
-8.6 %
(2)
Kaynaklar: şirketler, Ford ve General Motors, fikir birliği, Euler Hermes tahminleri
(1) Bir önceki yıla göre cirodaki değişim
(2) Faaliyet karı oranı = Faaliyetlerden elde edilen kar
18
20
17
17
16
15
14
2015’te yüzde 4’lük büyüme ile ABD pazarı
17,5 milyon adetlik, rekor seviyedeki
satışlarına geri dönme yolunda
Ekonomik büyümenin yeniden başlaması, faiz
oranlarının düşmesi, kredi sürelerinin altı yılı
geçecek şekilde uzatılması ve petrol fiyatlarının
gelmiş geçmiş en düşük seviyede olması
ile 2015 yılı, üst üste altıncı kez büyümenin
kaydedildiği bir yıl olacak. Ancak pazar, 2016
yılında yüzde 1’lik bir düşüş yaşayabilir. Aynı
zamanda faiz oranlarının artması ve benzindeki
ucuzluğun sona ermesi riski de bulunuyor.
Bu iki dış faktör ABD pazarı üzerinde ağırlık
oluşturabilir.
Satışların yanı sıra 2009 yılında 5,5 milyon adet
ile dibe vuran üretim de bu yıl hız kazanarak 11
milyon adet seviyesinde gerçekleşti. Bunun yanı
sıra aynı süreçte üretim hatlarında çalışan iş
gücündeki artış da yüzde 50 seviyesindeydi.
Ekonomik iyileşmeye ek olarak petrol
fiyatlarının da düşük olması, LUV (hafif
hizmet araçları) satışlarının artmasını
sağladı (özellikle büyük pick-up’lar ve
SUV’ler).
Bu araçlar, pazarın yüzde 55’ini oluşturan üç
büyük ABD’li otomobil üreticisi için oldukça
12
kazançlı. Ancak, çok benzin tüketen motorları
ile ABD’nin iddialı karbon emisyonu azaltma
hedeflerine uyumlu değiller.
Bu, ileri teknolojilerin kenarında olan ABD
otomotiv sektöründeki paradokslardan biri:
13
12
11
10
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: Auto Alliance, Euler Hermes tahminleri
▶Elektrikli araç segmentinde, ilk modelini
ABD’de kişisel ve ticari araçlar
2008 yılında piyasaya sunan bir start-up olan
arasındaki satış dağılımı
ve Model S’i dünyanın dört bir yanında 55.000
Kişisel araçların
Ticari araçların
60
payı
payı
adetten fazla satması beklenen Tesla var. Tesla,
en son teknolojiye sahip, tamamen elektrikle
çalışan, en güçlü spor araçların hızına ulaşabilen
55
ve 400 km’ye yakın pil ömrüne sahip olan bir
araç geliştirdi. Bu teknolojik mucizenin fiyatları
70.000 Euro’dan başlıyor. Bu sayede Tesla’nın 30
50
ve 35 milyar dolar aralığında olan hisse değeri
rekor seviyeye ulaştı (GM’nin 50 milyar ve
Ford’un 55 milyarlık seviyesine kısmen yakın);
45
▶Otomobil üreticilerinin yanı sıra (Ford ve
General Motors) Google ve yakında Apple’ın
gerçekleştirdiği yoğun çalışmalar sonucunda
geliştirilen insansız çalışan araçlar.
Kaynaklar: Auto Alliance, Euler Hermes
ABD’li otomobil üreticileri kendi yerel
pazarlarında oldukça karlı olsalar da orta
seviyede konsolide kazanç kaydediyorlar.
Bunun nedeni, birkaç yıl boyunca Avrupa’da
(ki bu yılın ikinci yarısında üretimin yüzde 27
seviyesinde azaldığı Rusya’daki kriz durumu
daha da olumsuzlaştırdı) ve son olarak
Güney Amerika’da (üretimde yaklaşık yüzde
16’lık gerileme kaydedildi) kaydettikleri
kayıplar. Ancak, diğer Batılı sektörlerin tersine
ABD’li otomobil üreticileri Çin’deki ortak
girişimlerinden elde ettikleri faaliyet karlarını
konsolide etmiyorlar. Söz konusu faaliyet karı
2014 yılında birkaç milyar dolar seviyesindeydi.◾
40
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Japon Yeni / Dolar Döviz kuru
130
JAPONYA
120
110
Dalgalı akımlarda geziyor
100
90
80
70
05 06
2008 – 2015 döneminde satışların 4 ve 6 milyon
adet arasında değişmesi ile Japon pazarının
2008 yılından bu yana oldukça değişken
olduğunu söyleyebiliriz. Pazar, öncelikle
2008-2009’da finansal kriz, ardından 2011’de
tsunami, 2013’te hükümetin az benzinle çalışan
araçların satışına yönelik teşvikleri sonlandırması
ve 2014’te KDV’nin yüzde 5’ten yüzde 8’e
yükselmesi ile başa çıkmak durumunda kaldı.
2015 yılında satışlardaki daralmanın yüzde 8’e
yakın olacağını, 2016’da ise yüzde 4 seviyesinde
artış kaydedileceğini öngörüyoruz. Buna
rağmen, yaşlanan nüfus ve trafik kurallarına
getirilen sınırlamaların da etkisiyle Japon
pazarındaki uzun vadeli trend fiyat düşürücü
nitelikte. Japon pazarını diğerlerinden ayıran
özelliklerinden biri yabancı markalara nitekim
kapalı olması. Japon markaları pazarın yaklaşık
yüzde 94’üne hakim. Bu sözde tekellik
durumu, Japon otomotiv üreticilerinin karlarını
artırabileceğini güvence altına alıyor.
Japon otomotiv üreticilerinin finansal
performansı, premium markalarınkiyle
başa baş gidiyor. Bunun mümkün olmasını
sağlayan etkenler arasında iç pazarın korunması,
Japon üreticilerin Güney ve Kuzey Amerika’da
sağlam ve karlı pazar paylarına sahip olması ve
Çin’de ilgi çekici bir şekilde konumlandırılmaları
yer alıyor. Otomotiv üreticilerinin önemli
miktarlarda finansal kaynağı olması, özel,
bölgesel talepleri karşılayacak seriler
üretmelerini ve geleceğe yönelik olarak çeşitli
“eko” teknolojilere yatırım yapmalarını sağlıyor.
4 ve 6milyon
arası
2008-2015 dönemi
için milyon adet
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Kaynaklar: Merkez Bankası, Euler Hermes
Faaliyet ve karlılıktaki değişim
Japonya
2011
2012
2013
2014
2015e
2016p
Ciro Değişimi
(1)
5.7 %
-2.6 %
12.4 %
19.6 %
6.9 %
4.0 %
Faaliyet Karı
4.0 %
2.9 %
5.4 %
7.3 %
7.6 %
Oranı (2)
Kaynaklar: şirketler, Toyota, Honda, Nissan, Mazda, Mitsubishi,
Euler Hermes tahminleri
(1) Bir önceki yıla göre cirodaki değişim
(2) Faaliyet karı oranı = Faaliyetlerden elde edilen kar
7.8 %
şarj edilebilen hibrid sistemler geliştirdiler. Söz
konusu üreticiler aynı zamanda elektrikli araç
pazarında da faaliyet gösteriyorlar—ancak
elektrikli araç pazarı, şarj sürelerinin (birkaç
saat) çok uzun olması ve kısıtlı otonomi
(yaklaşık 150km) nedeniyle harekete geçmekte
zorlanıyor. İlk hidrojen yakıt hücreli araçlarının
lansmanını daha yeni yaptılar (motor, hidrojen
Japonya’nın otomotiv üreticileri, “yeşil”
kullanarak elektrik üretiyor; böylece sıfır emisyon
teknolojilerde liderlik ve mevcut hibrid
oluşuyor ve depoyu doldurmak yalnızca
segmentini (Toyota’nın öncülük ettiği)
geliştirme hedefleri doğrultusunda yalnızca güç birkaç dakika sürüyor). Bu oldukça maliyetli
etkinliği açısından değil, daha uzun otonomiye bir teknoloji ancak geleceğe yönelik etkin
sonuçların bir başlangıcı olarak görülebilir.◾
de sahip olmalarıyla dikkat çeken, yeniden
Söz konusu üreticiler, Japonya’nın uyumlu para
politikasının getirilerinden de faydalanıyor. Bu
sayede yenin dolar karşısında yaklaşık yüzde 50
değer kaybetmesi ile pek çok otomobil üreticisi
ABD’de gerçekleştirdikleri üretim faaliyetlerini
Japonya’ya taşıdı.
Japonya’da otomobil kayıtlarındaki
değişim, kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine göre,
milyon adet olarak
Japonya’daki otomotiv üreticilerinin
menşeilerine göre pazar payları
6.0
5.3
5.5
6%
yabancı
5.0
94%
4.5
Japonya
4.0
3.5
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
Kaynaklar: Jama, Euler Hermes tahminleri
f
Kaynaklar: Ulusal istatistikler, Euler Hermes
13
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
AVRUPA
Yavaş yavaş hız
kazanıyor
+%6
2015’teki
büyüme
Avrupa’da araç başına karbon emisyonu
2009 ve 2014 yılları arasında yüzde 19
seviyesinde azaldı.
Dünyanın üçüncü en büyük pazarı olan
Ancak 2015-2020 için daha sıkı hedefler
Avrupa, 2013 yılının yaz aylarında başlayan belirlendi. Bunlar arasında ortalama emisyonu
yukarı yönlü trendi devam ettiriyor ve
2014’teki 123g/km’den 95g/km’ye indirecek
2015’te yüzde 6, 2016’da ise yüzde 4
yüzde 27’lik azaltma hedefi de yer alıyor.
büyüme kaydetmesi bekleniyor.
Otomobil üreticileri birbirlerine karşı teknik
Bu sayede Avrupa’nın üretimi 2000’lerin ilk
hünerlerini ve yaratıcılıklarını küçülme ile
yarısındaki 16 milyon seviyesinin altında kalsa
(örn. araç ağırlığının azaltılması; daha fazla
da 14 milyonun üzerine çıkabilecek. Avrupa,
plastik, daha az metal ile; bunun yanı sıra
halen fazla kapasiteden muzdarip ve tüm
motor büyüklüğü söz konusu olduğunda da
otomotiv üreticileri için ana pazar konumunda üç silindirli motorlar geri dönüyor) ortaya
bulunuyor. Marjlar açısından bakıldığında
koyuyorlar. Pil ağırlığı bir zorluk yaratacak
dünyadaki en rekabetçi pazarlardan biri. Bunun olsa da (pillerin ağırlığı birkaç yüz kiloyu
yanı sıra karbon emisyonlarının azaltılması ile
bulabiliyor) otomobil üreticileri hibrid, şarj
bunun için kullanılacak teknolojiler söz konusu edilebilir hibrid ve tamamen elektrikli çalışan
olduğunda global bir vitrinin oluşturulması
motorlar geliştirmeye devam ediyorlar. Bunlara
açısından da pilot pazar. Birleşik Krallık, en
ek olarak, dizel motorların genellikle petrolle
yüksek seviyelerini geçebilecek sayılı Avrupa
çalışan motorlardan yüzde 10-15 daha az yakıt
pazarlarından biri. Birleşik Krallık 2015 yılında
kullandığını göz önünde bulundurarak dizel
satışlarda yüzde 5 artış ile 2.6 milyon adet araca teknolojisini optimize etmenin yolları üzerinde
ulaşırken, satış hacimlerinin İtalya’da yüzde 40,
İspanya’da ise yüzde 60 olacağı öngörülüyor.
Avrupa’da araç başına ortalama karbon
Bu yıl İtalya’da yüzde 13, İspanya’da ise yüzde
emisyonu değişimi
20 büyüme kaydedilmesine rağmen her iki
g/km olarak
ülkenin satış hacimleri de 10 yıl önce kaydedilen
seviyelerin altında. Yüzde 5 daralma kaydeden 161 159
154
Avusturya ve yüzde 3 düşüşle karşılaşan
146
Hollanda dışında tüm Avrupa pazarları
140
büyümelerini sürdürdü. 2016’da takip edilmesi
136
132
gereken ana noktalardan biri İspanya’daki PIVE
127
123
(Programa de Incentivos al Vehículo Eficiente)
teşvik planının duraksaması olacak. Son iki yılda
bu 2.000 Euro’luk bonus İspanyol otomotiv
pazarını canlandırmıştı. Şu anda İspanya’daki
otomobil satışlarının 1 milyon araç seviyesinde
gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Ancak yılın ilk
aylarındaki görüntünün bozulabileceği riskini de 06 07 08 09 10 11 12 13 14
göz ardı etmiyoruz.
Kaynak: Avrupa Çevre Ajansı
14
çalışıyorlar. Son jenerasyon dizel teknolojisi
giderek daha da sıklaşan çevre kirliliğini önleyici
standartlarla da uyumlu (en güncel standart 1
Eylül 2015’ten itibaren geçerli olacak).
◾
Avrupa’daki otomotiv üreticilerinin
menşeilerine göre pazar payları
Diğer
4%
6%
İtalya
6%
Güney Kore
Japonya
13%
37%
Almanya
ABD
14%
20%
Fransa
Kaynaklar: Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneği, Euler
Hermes tahminleri
Avrupa’da otomobil kayıtlarındaki değişim,
kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
17
16
15
14
14
13
12
11
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
Kaynaklar: Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneği,
Euler Hermes tahminleri
f
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Fransa’da otomobil kayıtlarındaki değişim,
kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
2.5
2.4
2.3
Fransa: Fişi takın!
2.2
2.1
2.0
1.9
1.9
1.8
112 g/km
1.7
1.6
Fransa’daki ortalama
karbon emisyonu
Fransa pazarı, yavaş yavaş ivme kazanıyor.
Pazarın 2015’te yüzde 4, 2016’da ise yüzde
2 büyüyeceğini öngörüyoruz.
Bu sayede satılan araç sayısı 1,9 milyon
adete kadar yükselebilir. Bu da pazarın orta
vadedeki 2,1 milyonluk seviyesinin halen
altında kalıyor. Fransa pazarıyla bütünleştirilen
özellikler arasında üst uç ve lüks araç ailelerinin
yerine uygun maliyetli araçlara daha fazla
odaklanılması yer alıyor. Bu nedenle Fransız
otomobil üreticilerinin büyümek için pek alanı
kalmıyor ve Fransa en düşük ortalama karbon
emisyonu seviyelerinin kaydedildiği ülkeler
arasında yer alıyor (2015’in ilk aylarındaki
verilere göre Avrupa ortalaması 121g/km iken
Fransa’nınki 112g/km).
Elektrikli araçlar, Fransız otomobil
üreticilerinin sunduğu araç ailelerin
hepsinde bulunuyor.
Ancak satış hacimleri artıyor olsa da elektrikli
araçlar pazardan çok az pay alıyor. (örneğin,
2015 yılının ilk 5 ayında yalnızca 5.670 araç
satışı ile yüzde 0,7’lik pay). Araç başına 10.000
Euro’luk teşvik verilmesine rağmen durum bu
hem de! Elektrikli araç pazarında yer almak
önemli ancak ne kadar büyük yatırımlar
gerektiği göz önünde bulundurulduğunda elde
edilen satış marjları çok düşük.
Fransız binek otomobili üretimi düşük
kalacak gibi görünüyor.
10 yıl önce 3 milyon adetlik büyüme kaydeden
Fransız binek otomobil üretiminin 2015’te
yüzde 4/5 büyüme ile 1.35 milyon adetlik
1.5
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: CCFA, Euler Hermes tahminleri
artış kaydedeceğini tahmin ediyoruz. “Rekabet
anlaşmaları” gerilemeyi önlemeye yardımcı
oldu ve Avrupa pazarındaki olumlu gelişmeler
hacimlere biraz daha ivme katabilir ancak
satışların eski seviyelerine dönmesini beklemek
akıllıca olmaz.
Elektrikli mobilite segmentinde yeni bir
oyuncu var
Lyon, Bordeaux ve son olarak Arcachon’a
açılması öncesinde Bolloré “Temiz” Autolib araç
paylaşımı projesini ilk olarak Paris’te başlattı. Son
olarak ABD’nin Indianapolis şehri ile anlaşma
yapan Bolloré, oluşturduğu konsepti başka
ülkelere de satmaya hazırlanıyor.◾
YAKIN BAKIŞ
Fransa’daki otomotiv üreticilerinin
menşeilerine göre pazar payları
3%
Diğer
3%
Güney Kore
İtalya
4%
Japonya
8%
ABD
8%
Almanya
19%
Fransa
55%
Sources: CCFA, Euler Hermes
Kaynaklar: CCFA, Euler Hermes
Fransa: PSA, Renault grupları; Almanya: VW, BMW,
Mercedes grupları; ABD: GM, Ford grupları; Japonya: Nissan,
Toyota grupları; Güney Kore: Hyundai, Kia grupları.
Fransız ve Alman otomobil üreticilerinin
marjları arasındaki fark
Almanya’daki otomobil
üreticileri marjlarını
yaklaşık yüzde 7
seviyesinde artırırken
Fransız meslektaşlarının
marjlarındaki artış yüzde
3 seviyesinde. Aradaki bu
farkın arkasında birkaç
neden var:
1 > Fiyat. Almanlar, ‘kaliteli marka’
imajlarının avantajlarından faydalanıyorlar.
2 > Uluslararası pazar. Alman otomobil
üreticileri uzun süredir markaları üzerinde
çalışıyorlar ve ana uluslararası pazarlarda
marka imajlarını oluşturmuş durumdalar.
3 >Yatırım. Sağlam marjları Alman
otomobil üreticilerine ürün ailelerine,
teknolojik inovasyona ve üretim hatlarına
yaptıkları yatırımları artırabilme rahatlığını
sağlıyor.
◾
Faaliyet ve karlılıktaki değişim
Fransa
2011 2012 2013 2014 2015e
2016f
Almanya
2011
2012 2013 2014 2015e
Ciro Değişimi
(1)
6.4 % -4.4 % -2.8 0.7 % 3.5 %
4.0 %
Ciro Değişimi
(1)
17.4 % 14.7 % 1.9 % 5.5 %
4.3 %
4.0 %
Faaliyet Karı
Oranı (2)
1.9 % -4.7 % -1.7 % 1.4 % 2.9 %
3.2 %
Faaliyet Karı
Oranı (2)
8.3 %
7.8 %
8.0 %
7.2 % 7.0 % 7.6 %
2016f
Kaynaklar: PSA, Renault, Volkswagen, Daimler ve BMW, Euler Hermes tahminleri
(1) Bir önceki yıla göre cirodaki değişim (2) Faaliyet karı oranı = Faaliyetlerden elde edilen kar
15
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
Almanya, Fransa ve Avrupa’da araç
kategorisine göre satış dağılımı
2013 verileri; % olarak
60
Almanya: Ortak kullanılan otomobiller
büyük sedanlar mı olacak?
50
Fransa
Almanya
Avrupa
40
30
130g/km
Almanya’daki ortalama
karbon emisyonu
20
Nokia’nın Here dijital haritalama hizmetini
birkaç milyar Euro’ya satın almayı planlıyor
olması. Bu, kolektif bağımsızlıklarını ve güçlerini
pekiştirmek için sektör oyuncularının güçlerini
ve kararlılıklarını nasıl birleştirebileceklerinin
örneklerinden yalnızca bir tanesi.
Almanya, üst düzey araçların dünyasında
birkaç oyuncu ile işbirliği yaparak 490 ilçe ve
şehri kapsayan geniş bir araç paylaşım ağı
oluşturdu. Bu alanda liderliği elinde tutan
Flinkster’in ardından (3,600 araç ile Deutsche
Bahn’ın araç paylaşım hizmeti) Car2Go
(3,500 araçlık filo) ve DriveNow (2,360 araç)
geliyor. Bu firmalar Daimler ile BMW’nun
kendi araç paylaşım hizmetleriyle birlikte
faaliyet gösteriyor. 2010 yılında araç paylaşım
hizmetlerine kayıt yaptıran 200.000 Alman var
iken bugün bu sayı 1 milyonun üzerinde.◾
3.1 milyon adet aracın satılması ile (2015’te
yüzde 3, 2016’da yüzde 2 artış) Alman pazarı
yavaş yavaş ortalama satış seviyelerine
dönüyor. Pazarın daha üst uç modellere daha
fazla ağırlık verdiği görülüyor. Bu, otomobil
üreticilerinin marjları için avantajlı bir durum
olsa da Avrupa’nın 121g/km ortalamasına karşın
Alman otomobillerin 130g/km ile çevreyi daha
fazla kirleten motorlara sahip olacağı anlamına
geliyor. Buna cevap olarak, Alman otomotiv
sektörü hibrid ve elektrikli araç teknolojilerine
büyük yatırımlar yapabilmek için girişimlerde
2013’te Almanya’daki otomotiv
bulunuyor. Bunların hayata geçirilebilmesi
üreticilerinin menşeilerine göre
durumunda 95g/km karbon emisyonu hedefi
pazar payları
doğrultusunda Avrupa’nın 2020’ye kadar
koyduğu en üst seviyede geri dönüşler alınabilir.
3%
Alman üretimi halen 5,7 milyon adet ile
yüksek seviyelerde seyrediyor. Bunun yüzde
80’i ihraç ediliyor. 2015’in ilk yarısındaki en
önemli gelişmelerden biri Volkswagen’ın 5,04
milyon adet satış ile Toyota’yı tahtından indirip
birinciliği alması oldu. Aynı dönemde Mercedes
ise yüzde 10’luk faaliyet marjı açıkladı. Hem
hacim, hem de marj açısından Alman otomotiv
sektörü üstün performans göstermeye devam
ediyor ancak büyük miktarlarda yatırıma ihtiyaç
duyuluyor. Bu doğrultudaki çalışmaların güncel
örneklerinden biri Audi, BMW ve Mercedes’in
16
2%
Medium
High
Luxury
2013’ta Almanya’nın ihracat destinasyonları
Diğer
15%
19%
4%
5%
Birleşik Krallık
İspanya
Benelüks
6%
18%
6%
10%
17%
Fransa
ABD
İtalya
Doğu Avrupa
Asya
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
3.9
Diğer
Japonya
9%
Economical
Kaynaklar: VDA, Euler Hermes
Almanya’da otomobil kayıtlarındaki değişim,
kişisel araçlar
Fransa
9%
0
Kaynaklar: VDA, Euler Hermes
İtalya
Güney Kore
5%
10
3.7
3.5
3.3
3.1
3.1
ABD
14%
58%
Almanya
Kaynaklar: VDA, Euler Hermes
Almanya: VW, BMW, Mercedes grupları; ABD: GM, Ford
grupları; Japonya: Nissan, Toyota, Honda, Mazda, Suzuki,
Subaru grupları; Güney Kore: Hyundai ve Kia grupları.
2.9
2.7
2.5
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
Kaynaklar: VDA, Euler Hermes tahminleri
f
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
YENİ PAZARLAR:
İKİ YÖNLÜ YOL
Brezilya’da otomobil
kayıtlarındaki değişim,
kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine
göre, milyon adet olarak
3.1
2.9
2.7
2.5
2.3
2.3
Hindistan
Türkiye
-%14 -%32 +%6 +%24
2.1
1.9
1.7
1.5
2015’teki kayıtlar
Brezilya
Rusya
2016’da biraz istikrar kazanabilir ve Rusya’nın
da yüzde 10 ivme kazanması bekleniyor ancak
hacimler düşük seyretmeye devam edecek.
Rusya’da otomobil kayıtlarındaki
Bu nedenle General Motors başta Kaliningrad,
değişim, kişisel araçlar Nijni Novgorod ve Saint Petersburg olmak üzere
bir önceki yılın aynı dönemine göre,
Rusya’daki üretim hatlarının hemen hemen
milyon adet olarak
hepsini kapattı. Brezilya ve Rusya pazarlarında
3.0
orta vadede ilginç manzaralarla karşılaşılabilir
2.8
2.6
ancak ne yazık ki pazarların oynaklığının sürekli
2.4
olması sektörel stratejilerin sürdürülmesini
2.2
zorlaştırıyor ve bunun sonucunda belirli
1.9
2.0
zamanlarda büyük kayıplar yaşanabilir.
1.8
1.6
◾ Hindistan ve Türkiye hızlanıyor İki zorlu
1.4
yıl sonrasında Hindistan iyileşmeye doğru yol
1.2
alıyor; büyümenin 2015 yılında yüzde 6, 2016
1.0
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
yılında ise yüzde 7 olacağını öngörüyoruz.
Kaynaklar: OAR, Euler Hermes tahminleri
Ancak satış hacimleri 2 milyon adet ile (Çin’in
satış hacminin onda biri) halen düşük. Diğer
yandan satışlara küçük, düşük maliyetli araçların
◾ Brezilya ve Rusya geri vitese taktı Kısa
satışlara hakim olması ile marjlar da dar.
süre öncesine kadar umutlu pazarlar olarak
Uçmaya hazırlanan bir kuşa benzeyen Türkiye
gösterilen ve kendi kıtalarında en üst sıralarda
otomotiv pazarı da 2015’te yüzde 24, 2016’da
yer alan Brezilya ve Rusya 2015 yılında sert
yüzde 15 büyüme ile etkileyici bir performans
düşüşlerle karşı karşıya. 2015’te Brezilya’daki
sergileyecek. Ancak bu atılımla bile 80 milyona
daralma yüzde 14, Rusya’daki ise yüzde 32
yakın nüfusu olan bu ülkede satış hacimleri
olurken Brezilya’daki araç kayıtları 2,3 milyona,
Rusya’dakiler de 1,7 milyona gerileyecek. Bunlar, 0,84 milyonla sınırlı kalacak. Avrupa’ya bir geçit
konumunda bulunan Türkiye aynı zamanda
üç yıl öncesinde elde edilen 3 milyona göre
oldukça düşük rakamlar. Zayıf satış figürlerine ek Renault, Toyota, Ford ve Hyundai-Kia gibi
markaların üretim hatlarına ev sahipliği yapıyor.
olarak işsizlik planlarının ve tesis kapanışlarının
Bu hatlarda üretilen araçların yaklaşık yüzde 80’i
da gösterdiği gibi her iki ülkede de yerel
otomotiv sektörü zorluk çekiyor. Brezilya pazarı özellikle Avrupa pazarlarına ihraç ediliyor.
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: ANFAVEA, Euler Hermes tahminleri
f
f
◾
Hindistan’da otomobil kayıtlarındaki
değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre,
milyon adet olarak
2.2
2.1
2.0
1.8
1.6
1.4
1.2
1.0
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: SIAM, Euler Hermes tahminleri
Türkiye’de otomobil kayıtlarındaki
değişim, kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine göre,
milyon adet olarak
0.9
1.9
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: OSD, Euler Hermes tahminleri
17
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
Euler Hermes
1.4milyon
2016’da İran’daki
araç sayısı
GELECEĞİN OTOMOTİV PAZARLARI
NEREDE?
Endonezya’da otomobil kayıtlarındaki
değişim*, kişisel araçlar
year on year, in million of units
1 0.93
0.880.88
0.78
0.60
0.51
0.43
0.31
0.36
0.22
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon
adet olarak *yıllık veri
◾ Endonezya, enerjisini yeniden
toparlayacak 2014 yılında araç kayıtlarında
hiç büyüme görülmedi. Buna ek olarak, yılın
başlarında petrolde devlet desteğinin rafa
kaldırılması da tüketicilerin alım gücü ve ülkedeki
otomobil satışları açısından zorluk çıkarıyor.
Diğer yandan fiyatlardaki artışın yavaş yavaş
kabullenileceği öngörülüyor. Yılın sonuna
doğru satışların da artması bekleniyor; bunun
gerçekleşmesi durumda Endonezya otomotiv
pazarı 2015’i yüzde 6’lık artışla tamamlayabilir.
Söz konusu büyümeyi tetikleyen kalemlerden
biri de Endonezyalı sürücüler arasında
popülerliği giderek artan, düşük maliyetli,
çevre dostu araçların satışı olacak. Yüzde 8’lik
büyüme oranı ile oldukça önemli olan bir milyon
adet satış hedefinin 2016 yılında tutturulacağı
öngörülüyor.◾
Tayland’da otomobil kayıtlarındaki
değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
0.4
0.7
0.6
◾ Tayland, hız kaybetmeye devam ediyor
2014 yılında otomobil kayıtlarında kaydedilen
sert düşüş (yüzde 34’lük) yüzde 17’lik düşüş
beklentisi ile 2015’e de sıçramış durumda.
Tayland ekonomisinin durgun olmasına
otomobil alıcılarına yapılan devlet yardımlarının
da ilk kez sonlandırılmasının söz konusu olması
durumu olumsuz etkiliyor. Ancak çevre dostu
otomobiller için sağlanan devlet yardımlarının
pazarı gözle görülür derecede canlandıracağı
öngörülüyor. 2016 yılında büyümenin bir
sıçrama ile yüzde 13 seviyesinde, 400,000 adet
araç şeklinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz.
Bu, yine de 2013’ün ortalarında edilen 700,000
adetlik en üst seviyenin altında kalıyor.◾
Arjantin’de otomobil kayıtlarındaki
değişim, kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon
adet olarak
Venezuela’da otomobil kayıtlarındaki değişim,
kişisel araçlar
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0.0
0.04
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
0.65
0.60
0.55
0.50
0.45
0.4
0.40
0.35
0.30
0.25
0.20
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
Kaynaklar: Adefa, Euler Hermes tahminleri
f
◾ Venezuela’nın halen benzini yok Pazarın
2007’de en üst noktasına ulaşmasının ardından
bugün satışların 10 kat daha az olması ile 2015’in
ikinci yarısında kaydedilen büyüme (bir önceki
yılın aynı dönemine göre yüzde 9 büyüme) çok
küçük bir gelişme sayılır. Büyümenin 2015 yılında
yüzde 4, 2016 yılında ise yüzde 3 seviyesinde
gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Bu sayede satılan
araç adedi ancak 40.000’e yaklaşabilecek.◾
Sudi Arabistan’da otomobil kayıtlarındaki
◾ Arjantin, halen başlangıç yapmaya çalışıyor değişim*, kişisel araçlar
2014 yılında başlayan aşağı yönlü gidişat (tüm
bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak
*yıllık veri
yıl için yüzde 38 düşüş) 2015 yılında da devam
etti ve kayıtların yüzde 8’lik düşüşle 390.000 adet
0.7
şeklinde gerçekleşeceği öngörülüyor. Pazarın,
0.66
2016 yılının ortalarından önce hareketleneceğine
0.63
dair bir işaret yok. Brezilya’nın en büyük ihracat
0.57
0.54
pazarı olan Brezilya’da durgunluğun devam
etmesinin zaten yavaş olan yerel taleple
0.450.45
birleşmesi genel tabloyu olumsuz etkiliyor.
0.41
0.40
2014’teki ekonomik çöküntünün etkilerini
ortadan kaldırmaya yardımcı olmak üzere
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
yürürlüğe alınan ProCreAuto planının (kredi
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
yardımı) bu yıl durdurulmasının planlanması da
talebi olumsuz etkileyecek.◾
0.46
0.5
0.39
0.4
0.3
f
0.2
06
07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
Kaynaklar: TAIA, Euler Hermes tahminleri
18
f
f
Euler Hermes
Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu
◾ Sudi Arabistan hızını koruyor Genel
ekonomik görüntüye paralel bir şekilde 2015
yılında büyümenin yavaşlayacağı tahmin edilse
de (2014’te yüzde 11 iken 2015 için büyüme
beklentisi yüzde 5) Sudi Arabistan halen
yabancı işletmeler için çekici bir pazar. Söz
konusu yabancı işletmeler arasında da özellikle
pazarda aslan payına sahip olan Asyalı otomobil
üreticileri bulunuyor; Toyota yüzde 35, Hyundai
ise yüzde 17,5 paya sahip. Sudi Arabistan’ın
otomotiv pazarı daha güçlü bir büyüme ile
2016’da (yüzde 11) 700.000 adeti aşabilir.◾
İran’da otomobil kayıtlarındaki değişim*,
kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre,
milyon adet olarak *yıllık veri
önünde olan İran halen bölgenin en büyük
otomobil pazarı. Bununla birlikte, Avrupalılar
İran pazarından pay almak için yılsonunda
kaldırılması planlanan kısıtlamalar kalkmadan
önce sıraya girmiş bulunuyor. Büyümenin
2015 yılında yüzde 9 ile devam edeceğini,
2016’da ise hızlanarak yüzde 17 seviyesinde
gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Böylece
2016’da araç satışları 1,4 milyon adete ulaşarak
2011 yılındaki, 1,45 milyonluk doruk seviyeye
yaklaşmış olacak. ◾
edecek (yüzde 3) ancak 2012 yılındaki en
üst seviyenin gerisinde kalacak. Pazarın aynı
zamanda yüzde 6’lık büyüme ile desteklenen
120,000 adet kayda ulaşması için 2016’ya
kadar beklemesi gerekecek. ◾
Nijerya’da otomobil kayıtlarındaki
değişim*, kişisel araçlar bir önceki yılın
aynı dönemine göre, milyon adet olarak
*yıllık veri
0.06
0.05
Fas’da otomobil kayıtlarındaki
değişim*, kişisel araçlar bir önceki yılın
0.04
aynı dönemine göre, milyon adet olarak
*yıllık veri
0.03
0.12
0.05
0.02
0.118
1.45
0.113
1.4
1.40
0.108
0.102
0.00
0.1
0.094
0.091
1.10
0.075
0.90
0.85
0.70
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
f
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
◾ İran, geçmişteki büyümeyi yeniden
yakalamak istiyor Uluslararası ekonomik
yaptırımların uygulamaya alınmasının
ardından 2012’de kayıtlarda önemli bir düşüş
kaydedildi ancak 2014 yılında 1,10 milyon araç
ile artışa geri dönüldü. Çinli ve yerli otomobil
üreticilerinin Avrupalı liderleri sollamasının
da katkısıyla Sudi Arabistan ve Türkiye’nin
f
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
0.091
1.00
0.90
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
f
1.20
1.10
0.01
0.11
f
Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri
◾ Fas, iletim şebekesine girmeye başlıyor
Fas ve Güney Afrika, otomotiv sektörleri
bahsetmeye değer olan iki Afrika ülkesi. Fas
pazarının arkasındaki itici güçlerin uluslararası
pazardaki iyileşme ve hükümetin yabancı
yatırımları teşvik etmek doğrultusunda yaptığı
çalışmalar olduğu görülüyor. Renault ve
Ford, Mayıs ayında Fas’ta yeni fabrika açmayı
planladıklarını duyurdu. Talepte geçtiğimiz yıl
başlayan artış (yüzde 2) 2015 yılında devam
◾ Nijerya, belki yarına hazır olur?
2013’teki durgunluğun ardından Nijerya
otomotiv pazarı yüzde 5’lik artışla 2014
yılında büyümeye yeniden başladı. Büyüme
2015 yılında da bu seviyede seyredecek ve
2016’da yüzde 10’luk artışla 48.500 adet
araca ulaşacak. Yaklaşık 180 milyonluk nüfusa
sahip bir ülkenin potansiyeli göz önünde
bulundurulduğunda bu halen çok düşük
bir rakam. Pazarın önündeki engeller şöyle:
i) resmi olmayan kanalların güçlü olması;
ii) altyapının olmaması; iii) petrole yönelik
devlet yardımlarının sonlandırılmasının
planlanması—bu, hanelerin alım gücünü
olumsuz etkileyecek.◾
19