Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da

Transkript

Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da
EKOLOJ‹
Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da yanlış olduğunu belirtiniz.
Do€ru
1. Populasyonu oluflturan canl›lar ayn› türden oluflur.
2. Farkl› populasyonlar›n biraraya gelmesiyle oluflan yap›ya komünite denir.
3. Karfl›l›kl› olarak yaflayan farkl› iki türün oluflturdu€u olumlu ya da olumsuz birlikteli€e
simbiyoz yaflam denir.
4. Ekolojik süksesyonda belirleyici etken populasyondur.
5. Populasyon yo€unlu€unu hesaplayabilmek için birey say›s›n›n bilinmesi yeterldir.
6. Bir ekosistemdeki süksesyona ba€l› d›fl de€iflmelere allogenik etken ad› verilir.
7. Bir ekosistemdeki süksesyona ba€l› iç de€iflmelere otogenik etken ad› verilir.
8. Önceden baflka komünite taraf›ndan iflgal edilmemifl kayaçlar üzerinde bafllayan
süksesyona birincil süksesyon ad› verilir.
9. Önceden baflka bir komünite taraf›ndan iflgal edilmifl alandaki yaflam birliklerinin
büyümesinden sonra meydana gelen süksesyona ikincil süksesyon ad› verilir.
10. Efleyli üreyen populasyonda tür içi genetik yap› farkl› olur.
11. Efleysiz üreyen populasyonda genetik farkl›l›€›n tek nedeni mutasyondur.
12. Tam parazit bitkiler organik ve inorganik madde ihtiyac›n› konak bitkinin odun ve
soymuk borular›ndan karfl›larlar.
13. Yar› parazit bitkiler organik madde ihtiyac›n› konak bitkiden sa€larlar.
14. Belirli bitki ve hayvan türlerini bulunduran, kendine uygun özellikleri olan bölgesel
komünitelere biyom ad› verilir.
15. Yeryüzünün s›n›rl› bölgesinde yay›l›fl gösteren türlere endemik türler denir.
16. Ak›nt› akarsulardaki kontrol edici ve s›n›rlay›c› ana etmendir.
17. Tundralarda humuslaflma h›z› düflüktür. Fakat topraktaki minarelleri kullanacak
canl› az oldu€u için için humus yönünden zengindir.
18. Yapay gölet ve barajlar›n özellikleri farkl›d›r. E€er su baraj›n taban k›sm›ndan
b›rak›l›yorsa b›rak›lan so€uk su, mineral bak›m›ndan zengin, oksijen bak›m›ndan
fakirdir.
19. Bal›k üretiminin fazla oldu€u yerlerde bal›k populasyonun bol olmas›n›n nedeni
ekosistemin verimli olmas› di€er bir neden de besin zincirinin k›sa olmas›d›r.
20. Denizlerde beslenme koflullar› k›y›ya yak›n bölgelerde en uygundur.
234
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Yanl›fl
EKOLOJ‹
Aşağıdaki ifadelerde boşluk bırakılan yerleri verilen uygun kelimelerle doldurunuz.
1. Birim alana düflen birey say›s›na ........................... denir.
2. Bir yaflama birli€indeki say›s› fazla olan türe ........................... denir.
3. Önceleri baflka komüniteler taraf›ndan iflgal edilmemifl ana kayaçlarda bafllayan süksesyona ...................
denir.
4. Belirli bir alanda birden fazla türün oluflturdu€u gruplara ........................... denir.
5. Yar› parazit bitkiler su ve mineral ihtiyac›n› konak bitkinin ........................... dan al›r.
6. Karfl›l›kl› olarak yaflayan farkl› türlerin oluflturdu€u birlikteli€e ........................... ad› verilir.
7. Liken birligi ........................... ve ........................... dan oluflur.
8. Tam parizit bitkiler organik ve inorganik besin ihtiyac›n› üzerinde yaflad›€› konak bitkinin ...........................
ve ........................... karfl›lar.
9. Belirli bitki ve hayvan türlerinin bölgesel düzeyde oluflturduklar› ve kendine özgü özellikleri olan büyük ve
bölgesel komünitelere ........................... denir.
10. Yeryüzünün belirli bölgelerinde yay›l›fl gösteren türlere ........................... ad› verilir.
11. Çöllerde en önemli s›n›rlay›c› faktör ........................... dur.
12. Baflka bir bölgeden gelen ve geldikleri yerlerde h›zla yay›larak yerli türlerin yaflam alan›n› iflgal eden
türlere ........................... ad› verilir.
13. Karfl›l›kl› olarak yaflayan farkl› iki türün birbirine fayda sa€layarak oluflturdu€u birlikteli€e ...........................
ad› verilir.
14. Kutup bölgesine yak›n yörelerde yer alan ›slak çay›rl›k alanlara ........................... ad› verilir.
15. Su ekosistemleri ........................... ve ........................... olmak üzere iki k›s›mda incelenir.
16. Kuzey Amerika ve Avrasyan›n kuzeyi boyunca genifl bir orman kufla€› bulunur. Her dem yeflil olan bu
orman bölgelerine ........................... ad› verilir.
17. Karfl›l›kl› olarak yaflayan farkl› iki türden birinin fayda di€erinin ne fayda ne de zarar görmesi fleklinde
ortaya ç›kan birlikteli€e ........................... ad› verilir.
18. Beslenmelerini büyük kat› parçalar halinde sindirim kanal›nda sindiren canl›lar›n beslenme flekline
........................... denir.
19. Karfl›l›kl› olarak birbirine yarar sa€layan zorunlu olmayan birlikteli€e ........................... ad› verilir.
20. Ölü organik at›klar üzerinde ayr›flt›rma yaparak beslenen organizmalara ........................... canl›lar ad›
verilir.










Populasyon yo€unlu€u
Alg ve Mantar
Odun borular› ve Soymuk borular›
Komünite
Primer (Birincil) süksesyon
Holozoik beslenme
Tundra
‹flgalci türler
Odun borular›
Simbiyoz yaflam 









235
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Saprofit
Mutualizm
Bask›n tür
Biyom
Komensalizm
Endemik türler
Protokooperasyon
Su
Deniz ve tatl› su ekosistemi
Tayga
EKOLOJ‹
Konu Sonu De€erlendirme
Afla€›da birbiri ile ba€lant›l› cümleleri içeren bir etkinlik verilmifltir. Bu etkinlikteki cümlelerin do€ru (D) ya
da yanl›fl (Y) oldu€una karar vererek ilgili ok yönünde ilerleyiniz Her cevap bir sonraki aflamay› etkileyecektir.
Verece€iniz cevaplarla farkl› yollardan 8 ayr› ç›k›fl noktas›na ulaflabilirsiniz. Do€ru ç›k›fl› bulunuz.
D
Karfl›l›kl› fayda
sa€layan birlikteli€e
mutualizm denir.
Y
D
Farkl› türler aras›ndaki birlikteli€e
simbiyoz yaflam
ad› verilir.
Y
D
Baklagillerle azot
bakterileri aras›nda
mutualist yaflam
vard›r.
Y
Mutualist yaflayan
canl›lar ayn› türden
olamazlar.
Mutualist yaflayan
türlerden biri ototrof
di€eri heterotrof
olmak zorundad›r.
Baklagiller azot bakterilerinin havan›n
serbest azotundan
faydalanmas›n› sa€larlar.
Azot baktarileri
baklagillerin
yapraklar›nda yaflar.
D
1. ç›k›fl
Y
2. ç›k›fl
D
3. ç›k›fl
Y
4. ç›k›fl
D
5. ç›k›fl
Y
6. ç›k›fl
D
7. ç›k›fl
Y
8. ç›k›fl
Konu Sonu De€erlendirme
Afla€›daki yap›land›r›lm›fl gridde, numaraland›r›lm›fl kutucuklarda çeflitli kavramlar›n›n isimleri verilmifltir.
kutucuk numaralar›n› kullanarak afla€›daki sorular› cevaplay›n›z.
1
Mutualizm
2
Komensalizm
3
Simbiyoz
4
Protokooperasyon
5
Parazitizm
1. Tabloda verilenlerden hangileri 3 nolu yaflam flekli içinde incelenmez?
2. Tabloda verilenlerden hangileri sadece karfl›l›kl› fayda sa€layan birlikteliktir?
3. Tabloda verilenlerden hangileri ölü organik at›klar› ayr›flt›rarak yaflar?
4. Tabloda verilenlerden hangileri tek tarafl› ortakl›k olarak adland›r›l›r?
5. Tabloda verilenlerden hangileri karfl›l›kl› yarar sa€layan zorunlu bilikteliktir?
236
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
6
Saprofitlik
TEST
EKOLOJ‹
1
1. Bir komünitedeki canlıların oluşturduğu besin
zinciriyle ilgili olarak;
4. Saprofit canlıların proteinli besinleri sindirmeleri ve enerji üretmeleri sürecinde;
I. Besin zincirinde basamak sayısı arttıkça aktarılan enerji azalır.
II. Bir komünitede bir tane besin zinciri bulunur.
III. Bir besin zincirinde yer alan canlı grubu başka besin zincirlerinde de yer alabilir.
I. Sindirim enzimi salgılamak için ATP harcamaları
II. Sindirim enzimlerini sentezlemeleri
III. Peptid bağlarını yıkmaları
IV. Aminoasitlerden ATP sentezlemeleri
V. Aminoasitlerden amino grubunu ayırmaları
verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
verilenlerden hangileri hücre içinde gerçekleşir?
C) I ve II
E) I, II ve III
A) I ve II
B) I, II ve IV
D) I, II, IV ve V
C) III, IV ve V
E) II, III, IV ve V
5. Saprofit beslenme organik ölü yapıların inorganik maddelere dönüştürülmesidir. Saprofit
beslenen bakterilerle ilgili olarak;
2. Yaşama birliklerinde baskın türler yer alır.
Baskın türlerle ilgili olarak;
I. Su ortamının baskın türü balıklardır.
II. Kara yaşama birliğinde baskın tür insanoğludur.
III. Süksesyon sonucunda baskın tür özelliğini
kaybeden canlılar yok olma tehlikesi ile karşı
karşıyadır.
I. Sindirim enzimlerini golgi aracılığıyla salgılama
II. Sindirim enzimlerinin tüm organik besinleri
sindirebilmesi
III. Basit organiklerden kompleks organikler meydana getirebilme
ifadelerinden hangileri doğru olabilirler?
verilenlerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) Yalnız II
D) Yalnız III
E) I, II ve III
A) Yalnız I
3. Saprofit canlıların proteinli besinleri sindirmeleri ve enerji üretmeleri sürecinde;
C) I ve II
D) I, II ve III
6. Yaşama birliklerinde sınırlarının kesiştiği bölgeye ekoton adı verilir.
I. Sindirim enzimlerini hücre dışına salgılamaları
II. Sindirim enzimlerini sentezlemeleri
III. Peptid bağlarını yıkmaları
IV. Aminoasitlerden ATP sentezlemeleri
V. Aminoasitlerden amino grubunu ayırmaları
I. Tür çeşitliliğinin en fazla olduğu bölgedir.
II. Çevresel direncin etkisi görülür.
III. Tamamen heterotrof canlılardan oluşur.
Ekotonla ilgili olarak yukarıda verilenlerden
hangileri söylenebilir?
verilen olaylar hangi sırada gerçekleşir?
A) Yalnız I
A) I - II - V - III - IV
B) III - II - I - V - IV
C) II - I - III - V - IV
D) II - I - III - IV - V
E) II - III - I - IV - V
B) I ve II
D) I ve III
237
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B) Yalnız II
D) Yalnız III
C) Yalnız III
E) I, II ve III
1.
2.
3.
4.
5.
6.
D
D
C
D
D
B
TEST
EKOLOJ‹
7. Bir bölgede yaflayan bir canl› grubunun çeflitli
nedenlerden dolay› yerini baflka bir canl› grubuna b›rakmas› aşağıdakilerden hangisi ile
açıklanabilir?
9. Bir komüniteyi oluflturan canl›lar aras›nda;
I. Kromozom say›s›
II. Solumun flekli
III. Üreme flekli
verilenlerden hangileri ortak olabilir?
A) Ekoton
B) Süksesyon
C) Habitat
D) Ekolojik nifl
E) Tür içi rekabet
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
8. ‹ki farkl› ekosistemde süksesyon süresince canl›lar aras›nda görülen enerji paylafl›m› karfl›laflt›r›lm›flt›r. Ekosistemlerin biri mikrokozm (deneysel
bir laboratuvar mikroekosistemi), di€eride bir orman ekosistemidir.
10. Bask›n bir türün yerini zamanla bask›n bir türün
almas›na süksesyon denir.
Nispi h›z
B
C
Buna göre, bir orman›n oluflumunda afla€›dakilerden hangisi üçüncü s›rada bask›n tür
konumuna geçmifltir?
A
A) Liken
›
0
›
20
›
40
›
60
D) Çal›
Y›llar
›
›
80 100
1
B) Yosun
C) Ot
E) A€aç
ekil – I
Orman süksesyonu
Nispi h›z
A
11. Aşağıda ekoloji ile ilgili bazı tanımlar verilmiştir.
B
C
›
0
›
20
›
40
›
60
– Komünite içerisinde organizmanın üstlendiği
görevi
– Baskın türün yerini, zamanla başka türlerin
alması
– Organizmanın doğadaki adresi
– Yaşama birliklerinin sınırlarının kesiştiği bölge
Günler
›
›
80 100
ekil – II
Mikrokozm süksesyonu
A : Biyotkütle
B : Üretim
Yukarıdaki açıklamalardan hangisinin tanımı
verilmemiştir?
C : Solunum
A) Süksesyon B) Ekosistem
Buna göre,
D) Ekolojik Niş
I. fiekil – II de 40 ile 60 gün boyunca üretim solunumdan fazla oldu€u için bu fazlal›k biyokütle birikimi olarak yans›maktad›r.
C) Habitat
E) Ekoton
II. fiekil – II de 80. günden sonra klimaks evreye
ulafl›lm›flt›r.
III. fiekil – I de en yüksek üretim 20 ile 40 y›llar›
aras›nda gerçekleflmifltir.
12. Holozoik bir canl›n›n hücrelerinde afla€›dakilerden hangisi görülmez?
IV. fiekil – I ve II deki süksesyon h›zlar› birbirine
eflittir.
A)
B)
C)
D)
E)
yarg›lar›ndan hangilerine ulafl›labilir?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) II, III ve IV
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
238
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Glikojen sentezi
Enzim sentezi
Glikoz sentezi
Protein sentezi
CO2 sentezi
7.
8.
9.
10.
11.
12.
B
E
E
C
B
C
TEST
EKOLOJ‹
1. Farkl› özellikteki eksistemlerin kesiflme bölgeleri olan ekotonlar için,
2
4. Bazı böcekler sığır üzerinde yaşayıp onun kanı
ile beslenmektedir. Bazı kuşlar ise, sığır üzerinde
yaşayan böcekleri yemektedir.
I. Normal bir ekosisteme göre daha fazla tür
çeflidine sahiptirler.
II. Birden fazla iklime ait çeflitli özellikler gösterilebilir.
III. Ekosistemlerin sadece cans›z elemanlar›ndan
oluflur.
Buna göre böcek ile sığır ve sığır ile kuş arasındaki beslenme ilişkileri sırasıyla aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A)
B)
C)
D)
E)
fleklindeki aç›klamalardan hangileri do€rudur?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
Kommensalizim, mutualizim
Mutualizim, parazitizim
Parazitizim, kommensalizim
Parazitizim, mutualizim
Saprofitlik, mutualizim
2. Saprofit beslenen bir canlıda;
I. Boşaltım maddelerinin oluşması
II. Sindirim enzimlerinin besin maddelerini etkilemesi
III. Sindirim enzimlerinin oluşması
5. Holozoik beslenme besinlerini katı parçalar halinde alıp sindirmektir. İç parazitler ise bulundukları
ortamdan hazır besin alırlar ve üzerinde yaşadıkları canlıya zarar verirler.
olaylarından hangileri bu canlının hücresi dışında gerçekleşir?
Bu bilgilere göre;
I. Gelişmiş enzim sistemine sahip olma
II. Hetetrof beslenme
III. Bir başka canlıyı konak kullanmak
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
verilen bilgilerden hangileri holozoik beslenen canlılar ile iç parazitlerin ortak yönüdür?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
3. Arum adı verilen bir bitki çıkardığı pis kokularla
böcekleri çeker. Bitkinin içi sürekli olarak çevreden sıcak olduğundan böceklere sığınak görevi
yapar. Böcek çiçeğin dibine uzanırken polenler
dişi çiçeğin üzerine dökülür. Böcek dışarı çıkarken polenlerin bir kısmını da çıkarmış olur.
6. "Canavar otu tam parazit bir bitkidir."
Bu bitki üzerinde bulunan canlı, konak bitki
soymuk borularından;
Arum bitkisi ile böcek arasındaki yaşam şekli
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
I. Aminoasit
II. Nişasta
III. Glikoz
Parazitlik
Kommensallık
Mutualizm
Kemoototrofluk
Hem ototrof hem hetetrof beslenme
verilen maddelerden hangilerini alır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
239
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
C) Yalnız II
E) I, II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
1.
2.
3.
4.
5.
6.
C
B
C
D
C
C
TEST
EKOLOJ‹
2
9. Bir populasyon büyüme hızı;
7. Aşağıda bazı özellikleri verilen canlılar, beslenme biçimleri yönüyle bir grup oluşturacak
olurlarsa, hangisi bu grubun dışında kalır?
I. Birey sayısı
II. Bireylerin vücut ağırlığı
III. Bireylerin boy uzunluğu
IV. Zaman
A) Ökse otunun, meşe ağacı üzerinde yaşaması
ve gelişmesi
B) Sıtma mikrobu olan plazmodiumun, insan kanında gelişmesi
C) Tenyanın, insanın ince bağırsağında yaşaması ve çoğalması
D) Bazı mantar çeşitlerinin mavi – yeşil algler ile
birlikte yaşaması
E) Kenenin konak canl›dan kan emerek beslenmesi
değişmelerinden hangileri arasındaki ilişkiyle
belirlenemez?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
10. Afla€›da terk edilmifl eski bir tar›m alan›nda ekosistem geliflimi (süksesyon) aflamalar› verilmifltir.
8. Mutualist bir yaşam örneği gösteren termitler ile
bağırsağında yaşayan selüloz sindirici kamçılı
canlılar 38 – 40°C'de tutulduğunda kamçılı canlılar ölmektedir.
Y›llar :
Buna bağlı olarak 38 – 40°C'de sabit sıcaklıkta
tutulan termitin gelişimindeki değişmeyi gösteren en uygun grafik aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) Gelime
Komünite tipi :
C) Gelime
(100 – +)
Çal›lar
Çam
ormanlar›
Geni
yaprakl›
orman
B) E€er alana yak›n yerlerde tohum kayna€› varsa alan› çam türleri istila eder.
D) Gelime
C) Çamlar gölgeyi sevmedikleri ve kendi gölgeleri alt›nda genç çam fidanlar› büyüyemeyece€i
için zamanla yerini baflka türe b›rak›r.
D) Çam tohumlar›yla alana yay›lm›fl genifl yaprakl› a€aç tohumlar› çamlarla beraber fidan
oluflturmaya bafllar. Genifl yaprakl›lar gölgelik
alana dirençli olduklar› için süksesyonun son
basama€›n› oluflturur.
Gün
E) Gelime
E) Türler aras›nda rekabet olufltu€u genifl yaprakl› a€açlar›n tohumlar› daha h›zl› çimlenir.
Gün
240
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
(25 – 100)
A) Bu alanda daha önce baflka komünite bar›nd›rd›€› için buradaki geliflim sekonder süksesyondur.
Gün
Gün
Otlak
Çay›rl›k
(10 – 25)
Bu flekle göre, afla€›daki yorumlardan hangisine ulafl›lamaz?
B) Gelime
Gün
(1 – 10)
7.
8.
D
A
9.
C
10.
E
TEST
EKOLOJ‹
1. Genelde tohumlu bitkilerin paraziti olan bir mantar
türünün üzerinde bir çeşit virüs yaşamını devam
ettirebilmektedir.
3
4. Tüm besin zincirlerinin her basama€›nda yer
alan, canl›lar›n organik at›klar›n› çürüten ve
onlar› do€ada tekrar kullanabilecek hale getiren canl› grubu afla€›dakilerden hangisidir?
Böyle bir yaşama birliği için aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Ototroflar
B) Saprofitler
C) Holozoikler
D) Simbiyotikler
E) Kemosentetikler
A) Bu birliktelikte iki farklı yaşam ilişkisi vardır.
B) Bitki ile virüs arasında karşılıklı fayda esasına
dayanan bir ilişki vardır.
C) Mantar sayısındaki azalma, virüslerin üremesinde olumsuz etki yapabilir.
D) Virüs içinde yaşadığı mantarların çoğalmasını
sağlayarak bitkiye daha fazla zarar verebilir.
E) Virüs, gelişmiş yapılı bitkileri mantarın zararlı
etkilerinden kurtarabilir.
5. Aşağıdakilerden hangisi simbiyoz yaşam içinde incelenmez?
A) Çürükçül yaşam
B) Kommensal yaşam
C) Mutualist yaşam
D) Liken
E) Parazit yaşam
2. Ormanlarda, farkl› katmanlarda farkl› canl›lar›n
yaflamas› sonucunda bir tabakalaflma olmufltur.
Saprofit beslenen bakteri ve mantarlar bu tabakalaflmada daha çok zemin kat›nda bulunurlar.
6. Bölgesel klimaks bir bölgenin genel iklimi taraf›ndan belirlenir ve bölgesel klimaksa iklimsel
klimaks da denir. Yerel klimaks ise toprak özellikleri taraf›ndan belirlenir ve buna edafik klimaks
denir.
Bu durumun ortaya ç›kmas›,
I. Alt katta üretici canl› say›s›n›n fazla olmas›
II. Zeminde daha çok nem ve su bulunmas›
III. Organik at›klar›n zeminde birikmesi
A bölgesi
Güneye bakan
da¤ yamac›
(›l›k – kuru toprak)
faktörlerinden hangileriyle aç›klanabilir?
B bölgesi
Kuzeye bakan
da¤ yamac›
(serin – nemli toprak)
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) I ve II
E) II ve III
Yukardaki flekilde iklimsel ve edafik klimaksa örnek verilmifltir.
Buna göre,
I. Topra€›n geçirgen, nemli olan meyilli alanlarda süksesyonun son evresi olan akçaa€aç –
kay›n komünitesi bulunur.
3. ‹nsan ba€›rsa€›nda yaflayan ba€›rsak solucanlar›, kendilerine gerekli organik besinleri buradan
temin ederler. Bu solucanlar organik polimerlerin
bulundu€u ortamda ise yaflayamamaktad›rlar.
II. E€imli olan güney yamac›nda topraktaki su
oran›n›n azalmas› ve s›cakl›€›n artmas› ile
susuzlu€a dayan›kl› olan bitkiler ortaya ç›kar.
Bu durumun temel nedeni afla€›dakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
III. Güney yamac›na do€ru toprak suyu ve organik madde birikimi artsa bile akçaa€aç –
kay›n, süksesyon sonucu oluflamaz.
Hareket yeteneklerinin geliflmifl olmas›
Sinir sistemlerinin ilkel olmas›
Hermafrodit olmalar›
Boflalt›m sistemlerinin ilkel olmas›
Sindirim enzimlerinin körelmifl olmas›
yarg›lar›ndan hangilerine ulafl›labilir?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve III
D) I ve II
E) I, II ve III
241
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
2.
3.
4.
5.
6.
D
E
E
B
A
D
TEST
EKOLOJ‹
7. Simbiyoz (ortak yaflam) beslenen iki canl› için
afla€›daki ifadelerden hangisi yanl›flt›r?
3
11. Ökse bitkisi, meyve a€açlar›na tutunarak yaflayan
yar› parazit bir bitkidir.
Buna göre, ökse otu,
A) Birbirinden ayr›lmalar› yaflam flans›n› her zaman düflürür.
B) Farkl› türden canl›lard›r.
C) ‹ki canl›da bitkisel kökenli olabilir.
D) ‹liflkileri do€rudan beslenmeye ba€l› olmayabilir.
E) Beslenmeleri herzaman karfl›l›kl› yarar
esnas›na dayanmayabilir.
I. Niflasta sentezleyebilme
II. Kökleriyle topraktan su alabilme
III. Ifl›k enerjsini kimyasal ba€ enerjisine çevirebilme
verilenlerden hangilerini gerçeklefltirebilir?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) Yaln›z III
D) I ve III
E) I, II ve III
8. Bir komüniteyi oluflturan tüm bireylerde,
12. Parazit yaflam süren bir A bakterisi ile saprofit
yaflam süren bir B mantar›nda,
I. Aktif hareket etme
II. ATP sentezleme
III. Besin üretme
IV. Enizim kullanma
I. Glikojen depolayabilme
II. Yaflamlar›n› devam ettirebilmek için baflka bir
organizman›n canl› hücrelerine ihtiyaç duyma
III. Hücre içinde monomerden polimer sentezleme
verilenlerden hangileri ortakt›r?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) II ve III
D) II ve IV
E) II, III ve IV
verilenlerden hangileri ortak olabilir?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
9. Hayvansal parazitler için,
I. Efleyli üreme yapmalar›
II. Üzerinde yaflad›klar› canl›n›n sadece organik
besinlerinden faydalanmalar›
III. Heterotrof besleniyor olmalar›
13. Kar›ncalarda döllenmifl yumurtalardan oluflan
larvalar›n farkl› beslenmelerine ba€l› olarak kraliçe ya da iflçi bireyler geliflir.
verilenlerden hangileri ortakt›r?
Yukar›daki olay, türlerin bireyleri aras›ndaki farkl›laflmalara neden olan bir duruma örnektir.
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Buna göre,
I. Çuha çiçe€inin düflük s›cakl›kta yetifltirildi€inde
kırm›z› renkli, yüksek s›cakl›kta yetifltirildi€inde
beyaz renkli olmas›
II. Düflük s›cakl›kta yetifltirilen sirke sineklerinde yavrular›n düz kanatl›, yüksek s›cakl›kta
yetifltirilenlerde ise k›vr›k kanatl› olmas›
III. Bukalemunun üzerinde bulundu€u yerin rengine göre renk de€ifltirmesi
10. Afrikada yaflayan antiloplar›n üzerinde bulunan
küçük kufllar, antiloplar›n kan›n› emen böcekleri yerler. Kimi zamanda hep birlikte havalanarak
yaklaflan tehlikeyi haber verirler.
Antiloplarla, küçük kufllar aras›nda görülen bu
yaflama ve beslenme iliflkisi afla€›dakilerden
hangisinde verilmifltir?
verilenlerden hangileri bu duruma ait bir örnektir?
A) Komensalizm
B) Yar› parazitlik
C) Tam parazitlik
D) Saprofitlik
E) Mutualizm
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) I ve II
E) I, II ve III
242
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
7.
8.
9.
A
D
C
10.
E
11.
D
12.
13.
C
D
TEST
EKOLOJ‹
1. Saprofit bakteriler afla€›daki özelliklerden hangisi ile parazit bakterilerden ayr›l›r?
4
4. Böcekçil bitkiler ile saprofit canl›larda beslenme s›ras›nda gözlenen,
I. Sindirim enzimlerinin golgi organeliyle hücre
d›fl›na salg›lanmas›
II. Organik moleküllerin monomerlerinden kompleks organik moleküller sentezleyebilme
III. Kimyasal ba€ enerjisinden ›s› enerjisi oluflturabilme
IV. ‹norganik moleküllerden yararlanabilme
A) Ribozomdan baflka hücre organellerinin
olmamas›yla
B) Besinlerini canl› hücrelere sahip organizmalardan temin etmeleriyle
C) Kimyasal enerji kullanarak kendi besinlerini
üretmeleriyle
D) Hücre d›fl› sindirim yapmalar›yla
E) Haz›r besin alarak yaflamlar›n› sürdürmeleriyle
olaylar›ndan hangileri kesinlikle ortakt›r?
A) I ve II
B) II ve III
C) I, II ve IV
D) II ve IV
E) II, III ve IV
5. Yerel klimaks; bir bölgenin topografik yap›s›, toprak özellikleri ya da yerel mikroiklim özellikleri
taraf›ndan belirlenir. Bu nedenle yerel klimaksa
edafik klimaks da denir.
2. Mutualizm karfl›l›kl› yarar iliflkisine dayanan
bir yaflam fleklidir. Bazen ortak yaflam o denli
s›k› iliflkilere dönüflür ki, ortak yaflayan bireyler
ayr›ld›klar› zaman yaflayamazlar. Bu tür yaflama
biçimine "zorunlu mutualizm" denir.
sekonya
orman›
Buna göre,
konifer
cüce orman
I. Köpek bal›€› ve konukçu vantuz bal›klar›
II. Termitler ve ba€›rsa€›nda yaflayan kamç›l›lar
III. Ökse otu ve üzerinde yaflad›€› bitki
çay›rl›k
alan
posta›
yukar›dakilerden hangileri bu yaflama flekline
örnek olarak gösterilebilir?
deniz
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
kum
kumsal
kumta›
(ana kayaç)
Yukar›da Kuzey Kaliforniya'n›n bat› sahilinde birbirine bitiflik alanda oldukça uzun boylu sahil sekonya orman› ile cüce konifer orman›n›n yanyana
yetiflti€i görülmektedir.
Buna göre,
I. Ekosistem gelifliminde süksesyon yoluyla
eriflilen en son evre yani klimaks ekosistemi
cüce konifer ormand›r.
3. Afla€›daki olaylardan hangisi termit ile termit
ba€›rsa€›nda selülozu sindiren kamç›l› bir
hücrelinin aras›ndaki iliflkiye benzer?
II. Yerel klimaks toprak tipine göre canl› çeflitlili€ini belirler.
III. Sekonya orman› geliflimi için hafif nemli kuma
ihtiyaç vard›r.
A) Ökse otu ile akasya a€ac› aras›ndaki iliflki
B) ‹nsan ile insan alyuvarlar›ndaki plazmodium
C) ‹nsan ile ba€›rsa€›nda B vitamini sentezleyen
bakteri
D) Köpek bal›klar› ve köpek bal›klar›n›n besin
art›klar›yla beslenen küçük bal›klar
E) Midye üzerinde yaflay›p, midyenin buland›rd›€›
sudan beslenen briyozoalar
IV. Postafl›n›n suya geçirgenli€i az oldu€u için
yetiflen bitkiler k›sa boyludur.
verilenlerden hangileri do€rudur?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) I, II ve IV
D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV
243
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
D
2.
B
3.
C
4.
E
5.
E
TEST
EKOLOJ‹
6.
Deney I.
8. S›k dall› ve bol yaprakl› bir a€aç türü ormanda yetifltirildi€inde, fazla dallanmay›p boyuna
geliflti€i ve sadece tepe k›s›mlar›n›n bol yaprakl›
oldu€u belirlenmifltir.
Deney II.
Fare populasyonuna hergün
sabit miktarda besin veriliyor.
4
Fare populasyonuna sınırsız
besin veriliyor.
Bu farkl› geliflme biçiminin nedeni,
Populasyon büyüyor.
Populasyon büyüyor.
Yiyecek sıkıntısı başlar.
I. S›cakl›k
II. Ifl›k
III. Oksijen
IV. Minerel maddeler
Göç önlenip yaşama alanı
daraltılıyor.
Dışa göçler başlar.
Doğum oranı düşüyor veya
ölüm oranı artıyor.
Populasyon dengelenir.
Populasyon dengelenir.
verilenlerden hangileridir?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve III
D) II ve IV
E) I, II ve IV
Yapılan deneylerle ilgili olarak;
I. I. deneyde populasyonun dışa göç etmesinin
temel sebebi alanın daralmasıdır.
II. I. deneyde sınırsız besin verilmiş olsaydı dışa
göçlere gerek kalmayabilirdi.
III. II. deneyde populasyonun doğum oranının
düşmesi yaşam alanının daralmasından kaynaklanır.
9. Otlak – çay›rl›k alanlardaki sekonder bitki süksesyonu, ormanlar›ndaki kadar dikkat çekicidir. Aradaki fark, otlak alanlardaki süksesyonda rol alan
bitkiler yaln›zca otsu bitkilerdir. Ayr›ca baz› d›fl
etkenlerle süksesyon gerileyebilir. Örne€in gübreleme olay› ile bitki yay›l›m› artar ve di€er evreye
geçmesi uzun sürer. Bu süksesyon flu evrelerde
gerçekleflir.
verilenlerden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
– Bir y›ll›k yabani otlar evresi (2 – 5 y›l sürer)
E) I, II ve III
– K›sa ömürlü çay›rlar evresi (5 – 10 yol sürer.)
– Çok y›ll›k çay›r otlar› evresi (10 – 20 y›la ulafl›r.)
– Klimaks çok y›ll›k çay›r otlar› evresi (20 – 40
y›la ulafl›r.)
Bu bilgiye göre,
I. Bir klimaks alan› otlak meydana gelinceye kadar geçen süre ortalama 20 ile 40 y›l aras›ndad›r.
II. Afl›r› otlama veya afl›r› kurakl›k birkaç y›l sürer ise süksesyon tekrar bir y›ll›k yabani otlar
evresine geçer.
7. Populasyonlarla ilgili olarak;
I. Çevrenin hoşgörüsü arttıkça populasyonun
üreme hızı artar.
II. Bir bölgedeki parazit canlıların sayısı arttıkça,
çevre direnci azalır.
III. Üreme hızının maksimum olduğu yerde, çevre direnci minimumdur.
III. Otlak alana gübre verilmesi halinde sekonder
süksesyonun ilerlemesi engellenir.
IV. Gübreleme süresi uzarsa süksesyon hep bir
y›l›k yabani otlar evresinde kal›r.
verilenlerden hangileri doğrudur?
yarg›lar›ndan hangileri ulafl›labilir?
A) Yalnız I
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) II, III ve IV
D) I, II ve III
E) I, II, III ve IV
B) Yalnız II
D) Yalnız III
C) I ve III
E) II ve III
244
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
6.
7.
8.
9.
D
C
B
E
TEST
EKOLOJ‹
1. A populasyonunun üreme hızı grafikte gösterilmiştir.
3. Populasyon büyüklüğünün artmasına;
I. Populasyonda doğum oranının, ölüm oranına
göre artması
II. Populasyonun bulunduğu ortamdaki besin
miktarının azalması
III. Populasyonun rekabet ettiği türün bireylerinin
ortamdan uzaklaşması
Üreme h›z›
X
Y
Z
Zaman
verilenlerden hangileri neden olur?
Buna göre;
A) Yalnız I
I. X zamanında çevre direnci azdır.
II. X zamanın sonunda populasyon, taşıma kapasitesine ulaşmıştır.
III. Y zamanında birey sayısı azalmaya başlamıştır.
IV. Z zamanının sonunda populasyonun birey sayısı maksimuma ulaşmıştır.
B) II ve III
D) III ve IV
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
4. Ürünlere zarar veren ekin çekirgeleri ile mücadelede çekirgenin yağıyla beslenen tek hücreli
canlılar ekinler üzerine püskürtülüyor. Çekirgenin
vücuduna giren bu canlı onun enerji deposu olan
yağları bitirdiği için çekirge hareketsiz kalmakta,
sonra da bunlar toplanıp yok edilmektedir.
verilen bilgilerden hangileri söylenemez?
A) I ve II
5
C) I, III ve IV
E) II, III ve IV
Buna göre, tek hücreli canlı ile ekinler arasında ne tür bir ilişki vardır?
A) Mutualizm
C) Saprofitlik
5. Hepsi 5000 bireylik olan, K, L ve M gibi üç
farkl› parazit mantar türleri için, ayn› dozda
ilaçlarla yap›lan ilaçlamalardan sonra, birey
say›lar›ndaki de€iflmeler tabloda gösterilmifltir.
2. Aynı ekosistemde yaşayan; X, Y ve Z türlerinin bazı özellikleri şöyledir:
• X canlısı, ışıksız ortamda inorganik maddelerden besin üretebilmektedir.
• Y canlısı besin ihtiyacını diğer canlıları yiyerek karşılamaktadır.
• Z canlısı, sadece ışıklı ortamlarda organik be-
I. ilaçlama
II. ilaçlama
III. ilaçlama
sin üretebilmektedir.
Bu üç canlı türü için;
K türü
4500
2000
1000
L türü
3500
1000
2000
M türü
3000
1000
0
Bu tablodaki bilgilere göre, afla€›daki yorumlardan hangisi yap›lamaz?
I. CO2 özümlemesi yapma
II. Organik monomerlerden kompleks yapılı besin sentezleyebilme
III. İnorganik maddelerden yararlanma
A) K türü, M türünden daha dayan›kl›d›r.
B) K, L ve M türlerinin bu ilaca olan dirençleri
farkl›d›r.
C) I. ilaçlama en çok L türüne zarar verimifltir.
D) M türü bu ilaca karfl› direnç kazanamam›flt›r.
E) L türü bu ilaca karfl› direnç kazanm›flt›r.
özelliklerinden hangileri ortak olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
245
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B) İç parazit
D) Kommensalizm
E) Dış parazitlik
1.
2.
3.
4.
5.
B
E
D
A
C
TEST
EKOLOJ‹
8. Belirli bir alanda yaflayan populasyonun birey say›s›n›n zamana göre de€iflimi grafikte
verilmifltir.
6. Özel bir besi ortam›nda ço€almakta olan bakteri türünün zamana ba€l› de€iflimi grafikte
gösterilmektedir.
Birey say›s›
Birey say›s›
I
II
III
IV
5
0
Zaman
t1
t2
Zaman
Buna göre, t2 an›nda t1'e göre,
Bu grafi€e göre, afla€›da verilen aç›klamalardan
hangisi yanl›fl olur?
I. Populasyon yo€unlu€u artm›flt›r.
II. Yo€unlu€un art›fl›na ba€l› olarak rekabet artabilir.
III. Birey bafl›na düflen yaflam alan› daralm›flt›r.
IV. Tür çeflitlili€i artm›flt›r.
A) III nolu zaman diliminde, ortama antibiyotik
eklenmifl olabilir.
B) IV nolu zaman aral›€›nda,
populasyon
yo€unlu€u fazlad›r.
C) III nolu zaman aral›€›nda, ortama yeni besinler eklenmifl olabilir.
D) II nolu zaman aral›€›nda, bakterilerin bölünmesi durmufltur.
E) I nolu zaman aral›€›nda, besin miktar› üreme
için yeterlidir.
ifadelerinden hangileri do€rudur?
A) I ve II
B) II ve III
C) I, II ve III
D) I, II ve IV
E) II, III ve IV
9. Afla€›daki flekilde, birincil süksesyona örnek olarak bir baraj gölünün su biriktirmesi sonucu y›llara
göre bal›k yo€unlu€u verilmifltir.
Bal›k yo¤unlu¤u
200 –
7. Do€adaki hayvan populasyonlar›nda büyüme
e€risi olarak afla€›da verilen grafiklerden hangisi en çok görülür?
150 –
100 –
50 –
A)
B) Birey say›s›
Birey say›s›
0–
›
›
›
›
›
1954 1956 1958 1959 1962
›
Y›llar
1967
Buna göre,
0
C)
1
2
Zaman
3
0
1
2
3
I. Gölete, orman alanlardan dibe çöken organik
maddelerce yo€un su verilmifl olabilir.
Zaman
II. Organik madde yu€unlu€u ilk y›llarda bal›k
yo€unu€unu art›rm›fl olabilir.
D) Birey say›s›
Birey say›s›
III. Birkaç y›l sonra göletteki verimin düflmesi
bal›k yo€unlu€unu azaltm›flt›r.
0
1
2
Zaman
3
0
1
2
3
IV. Belirli bir süre sonra bal›k populasyonu denge
haline ulafl›p gölet için klimaks evresi ortaya
ç›kabilir.
Zaman
E) Birey say›s›
yarg›lar›ndan hangilerine ulafl›labilir?
0
1
2
3
A) I ve II
B) II ve IV
C) I, II ve III
D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV
Zaman
246
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
6.
A
7.
B
8.
9.
C
E
TEST
EKOLOJ‹
1. Bir tür mantar, beraber yaşadığı alg türüne CO2
ve H2O verirken ondan da O2 ve besin alır.
3. Bir kuş türünde, üretilen yumurta sayısına göre,
yavruların vücut ağırlığında görülen değişmeler
aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Buna göre, aşağıdaki grafiklerden hangisi bu
iki populasyondaki birey sayısı değişimini ifade eder?
A)
Yuvadaki yumurta say›s›
21 –
20 –
19 –
18 –
17 –
B) Birey say›s›
Birey say›s›
›
2
Zaman
C) Birey say›s›
›
4
›
6
›
8
›
›
›
10 12 14
Ortalama yavru
a¤›rl›¤› (gr)
Zaman
Buna grafiğe göre,
D) Birey say›s›
Zaman
E)
6
I. Yuvadaki yumurta sayısı arttıkça, oluşan yavruların, yuvayı terk ettikleri zamanki vücut
ağırlığı düşük olmaktadır.
II. Yumurta sayısı az olan yuvalarda bütün yumurtalardan canlı yavrular dünyaya gelir.
III. Ortalama yavru ağırlığının, az yumurta bulunan yuvalarda daha fazla olması yavruların
yuvayı daha erken terk etmesine neden olur.
Zaman
Birey say›s›
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I ve III
Zaman
2. Afla€›da nispi toprak nemine göre ekosistemde
bulunan a€aç türlerinin zamanla oluflan süksesyonu verilmifltir.
Islak toprak
Nemli toprak
Kuru toprak
Mee
Dibudak
Akçaa¤aç
Kay›n
Mee
Amerikan
cevizi
4. Afla€›daki grafikte belirli bir populasyonun
büyüme h›z› verilmifltir.
Buna göre,
Büyüme h›z›
I. Topraktaki su miktar›n›n art›fl› mefle –
diflbudak türlerinin yo€unlu€unu art›r›r.
II. Topra€›n su oran› normal düzeyde olursa süksesyonun son evresi olan akçaa€aç – kay›n
ekosistemi oluflur.
A
B
C
D
Zaman
Buna göre,
III. Topraktaki su miktar› az olursa ekosistem
gelifliminde süksesyon yoluyla eriflilen son
evrede klimaks komünite mefle – amerikan
cevizi olur.
I. C döneminde art›fl h›z› en fazlad›r.
II. D'de do€um oran› ölüm oran›ndan azd›r.
III. B'den sonra çevre direnci artm›flt›r.
ifadelerinden hangilerine ulafl›labilir?
ifadelerinden hangileri do€rudur?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
247
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
E
2.
E
3.
E
4.
A
TEST
EKOLOJ‹
5. Belirli bir bölgede yaşayan bir hayvan populasyonda, çeşitli iç ve dış faktörler populasyonun büyüyüp küçülmesinde etkili olur.
7. Bir canlı kendi besinini kendisi yapabiliyorsa
bu canlı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin
olarak söylenir?
Buna göre, grafiklerde gösterilen değişmelerden hangisinin meydana gelmesi, populasyonun büyüklüğünde azalmaya neden olabilir?
A)
A)
B)
C)
D)
E)
B) Dümanlar
‹ç göçler
Zaman
C) Ölümler
6
Işık enerjisini kullanır.
Ortamdaki CO2' leri kullanır.
Atmosfere O2 gazı verir.
Klorofil molekülü bulunur.
‹norganik madde oksitler.
Zaman
8. Populasyon yoğunluğunun gelecekteki durumu;
D) Rekabet
I. Baskın özellik gösteren bireylerin sayısı
II. Erkek ve dişilerin sayısı
III. Yaş dağılımı
Zaman
E)
Zaman
gibi özelliklerden hangilerine bakılarak tahmin edilebilir?
Yaam alan›
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
Zaman
9. Beslenme biçimi afla€›da verilen canl›lardan
hangisi, hücre d›fl›na sindirim enzimi salg›layamazlar?
6. Afla€›daki flekillerde 3 farkl› populasyonun
yafl da€›l›m› verilmifltir.
Birey say›s›
A)
B)
C)
D)
E)
Birey say›s›
0–15 15–40 40–60
Birey
ya›
0–15 15–40 40–60
–I–
Etçil beslenen hayvanlar
Böçekçil beslenen hayvanlar
Otçul beslenen hayvanlar
Çürükçül beslenen bakteriler ve mantarlar
Parazit beslenen bir hücreliler
Birey
ya›
– II –
Birey say›s›
10. Bir populasyonda,
0–15 15–40 40–60
I. Do€um oran›
II. Populasyon içi göçler
III. D›fl göçler
IV. Ölüm oran›
Birey
ya›
– III –
Buna göre, bu populasyonlardan hangileri
azalan bir populasyon de€ildir?
verilenlerden hangilerinin artmas› populasyonunun birey say›s›s›n› art›r›r?
A) Yaln›z II
B) I ve II
C) I ve III
D) Yaln›z III
E) I, II ve III
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) Yaln›z II
D) I, II ve IV
E) III ve IV
248
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
5.
6.
7.
8.
9.
10.
D
C
B
C
E
B
TEST
EKOLOJ‹
1. Bir ormandaki baykufl populasyonunda, bir
y›ll›k dönemindeki birey say›s›n›n dengelenmesi flekilde gösterilmifltir.
Ekosistemde
50 ergin birey
39 ergin
canl› kalm›
3. H›zl› büyüyen populasyonda genç bireyler, gerilemekte olan populasyonda ise yafll› bireyler daha
fazla oranda bulunur.
Buna göre, afla€›daki grafiklerden hangisi, giderek gençleflen bir populasyonu gösterir?
11 ergin
birey ölmü
A)
18 yavru
tüylenmi
11 yavru
ekosistemdeki
boluklar›
doldurmu
7
B) Ya ortalamas›
Ya ortalamas›
7 yavru
yuvay›
terketmi
Zaman
Bu populasyonun dengelenmesinde,
C) Ya ortalamas›
I. Yumurtalardan ç›kan yavrulardan bir k›sm›n›n
yuvay› terk etmesinin sa€lanmas›
II. Yeni do€an yavular›n yumurtadan ç›kar ç›kmaz öldürülmesi
III. Ergin bireylerin üreme dönemlerini de€ifltirerek daha çok say›da çiftleflme yapmalar›
Zaman
D) Ya ortalamas›
Zaman
E)
Zaman
Ya ortalamas›
faktörlerinden hangileri etkili olmufltur?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) I ve II
E) I, II ve III
Zaman
4. Tabiatta optimum ›s› isteklerine ba€l› olarak
üç canl› için afla€›daki grafik verilmifltir.
2. Bir populasyondaki birey say›s›n›n zamana
göre de€iflimi afla€›daki gibi olmufltur.
Canl› say›s›
Populasyondaki birey say›s›
›
0
Zaman
B
›
10
›
15
C
›
20
›
25
›
30
Zaman
Grafi€e göre, bu canl›larla ilgili olarak afla€›dakilerden hangisi söylenemez?
Birey say›s›n›n bu grafikte belirtti€i biçimde
de€iflmesine afla€›daki etkenlerin hangisi neden olmufl olabilir?
A) Is›ya hoflgörüsü en fazla olan B türüdür.
B) B türü di€er türlerin yaflabildi€i s›cakl›k de€erlerinde de yaflayabilir.
C) A türü C türünün yaflad›€› ortamda
yaflayamaz.
D) En düflük s›cakl›k derecesinde sadece A türü
yaflayabilir.
E) Ortam s›cakl›€›n›n türlerin optimum de€erlerinin üzerine ç›kmas› canl› türlerinin hepsini
olumsuz etkilemifltir.
A) Populasyonun bulundu€u ortamda bol miktarda besin bulunmas›
B) Populasyonu oluflturan bireyler aras›nda rekabetin artmas›
C) Populasyondaki bireylerin sürekli kendi aralar›nda çiftleflmesi
D) Populasyonun içine göçlerin gerçekleflmesi
E) Populasyonda do€um oran›n›n ölüm oran›ndan daha fazla olmas›
249
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
›
5
A
1.
A
2.
B
3.
4.
C
D
TEST
EKOLOJ‹
5. Kara ekosisteminde yaflayan bir populasyonunun birey say›s›ndaki art›fl grafikteki gibidir.
8. Afla€›daki flemada bir göl ekosistemindeki
kirlili€e ba€l› olarak 5 türün birey say›s›ndaki
de€iflim verilmifltir.
Birey say›s›
Birey say›s›
IV
Y
X
V
III
7
T
Z
II
P
I
Kirlilik
oran› (%)
Zaman
Buna göre, numaral› evrelerden hangisinde
negatif art›fl gözlenir?
Buna göre, kirlili€e tölerans› en fazla olan
canl› türü hangisidir?
A) I
A) X
B) II
C) III
6.
D) IV
E) V
B) Y
C) Z
D) P
E) T
9. Belirli bir bölgede aynı türe ait canlıların oluşturduğu topluluğa populasyon adı verilir.
Heterotrof
canl›lar
Buna göre;
Fotosentetik
canl›lar
NO3
I
III
NO2
II
I. Populasyondaki bireylerin farklı genleri bulunabilir.
II. Aynı türe ait farklı populasyonlar arasında
gerçekleşecek çiftleşmeler sonucu verimli
döller oluşur.
III. Populasyonlar sabit olmayıp, zamanla birey
sayıları artıp azalabilir.
NH3
Yukar›daki flemada I, II, III ile gösterilen olaylar› gerçeklefltiren canl› gruplar›ndan hangileri prokaryot yap›da olabilir?
verilen bilgilerden hangileri populasyonlarla
ilgili olarak doğrudur?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
10. Populasyon yo€unlu€unu,
7. Tafl›ma kapasitesine ulaflm›fl bir populasyonda,
I. Birey say›s›
II. Rekabet
III. Yaflam alan›
IV. Ölüm oran›
I. D›fl göçler
II. Do€um oran›
III. Modifikasyon
IV. Mutasyon
verilenlerden hangileri en yüksek düzeydedir?
olaylar›ndan hangileri de€ifltirmez?
A) Yaln›z I
B) II ve III
C) I, II ve III
D) III ve IV
E) I, II ve IV
A) I ve II
B) Yaln›z III
C) I, II ve III
D) III ve IV
E) I, II, III ve IV
250
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
5.
6.
7.
8.
9.
10.
C
E
E
E
E
B
TEST
EKOLOJ‹
1. Afla€›da bir ekosistemdeki besin zincirini
oluflturan canl›lar›n besin piramidindeki yerleri gösterilmifltir.
8
3. Sincap populasyonunun birey say›s›ndaki
art›fl ve azalma h›z› grafikte gösterilmifltir.
Populasyonun say›sal art› h›z›
500 –
320 –
Y›lan
190 –
Kurba¤a
100 –
Çekirge
50 –
›
0
Çay›r otu
Buna göre, ekosisteme çekirge ile beslenen
avc› bir türün dahil olmas› ile bu ekosistemde,
›
t2
›
t1
›
t3
›
t4
›
t5
›
t6
Zaman
Bu grafikteki bilgilere göre sincap populasyonundaki de€iflimlerle ilgili olarak,
I. Çay›r otu biyokütlesinin azalmas›na
II. Kurba€aya aktar›lan toksik madde miktar›n›n
azalmas›
III. Y›lan populasyonunun artmas›
IV. Kurba€a ile avc› tür aras›nda besin rekabetinin görülmesi
I. t1, t2 zaman›ndaki art›fl h›z› 0 – t2 zaman›ndaki
art›fl h›z›ndan daha yüksektir.
II. Çevre direncinin en yüksek oldu€u zaman t6
zaman›d›r.
III. t2 – t3 zaman aral›€› negatif art›fl evresini temsil eder.
IV. Sincap say›s›n›n enfazla oldu€u zaman t6
zaman›d›r.
de€iflimlerin hangilerine yol açabilir?
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) I, II ve IV
E) II, III ve IV
verilenlerden hangileri söylenebilir?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) II ve III
D) II, III ve IV
E) II ve IV
2. Afla€›daki grafik üç farkl› hayvan türünün yaflayabildi€i ortam s›cakl›klar›n› göstermektedir.
4. Bir populasyondaki birey sayısının zamana
bağlı değişimi aşağıda verilmiştir.
Birey say›s›
I
›
›
–10 10
II
›
25
III
›
40
Birey say›s›
›
60
S›cakl›k
(ºC)
Bu hayvan türleriyle ilgili,
A
I. Bu türler farkl› mevsimlerde üreyip geliflmektedir.
II. Üç türün beraber yaflayabildi€i ortak s›cakl›k
yoktur.
III. Bu türler ayn› ekosistem için bulunamazlar.
IV. II. tür y›l›n birçok mevsiminde yaflay›p geliflmesini sürdürebilir.
C
Zaman
Bu populasyon için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) A – B arasındaki genç bireylerin oranı B – C' ye
göre daha fazladır.
B) B noktasındaki birey sayısı populasyonunun
taşıma kapasitesini verir.
C) A – B arasında doğum oranı artmıştır.
D) C'de populasyon dengededir.
E) C'de populasyonu dengeleyen içe göçtür.
hangilerinin söylenmesi do€ru olur?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) III ve IV
D) I, II ve IV
E) I, II, III ve IV
251
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B
1.
2.
3.
4.
C
D
E
E
TEST
EKOLOJ‹
5. Canlıların;
8
9. Bir populasyonda,
I. Aralarında verimli döl oluşturabilmeleri
II. Aynı bölgede yaşayabilmeleri
III. Kromozom sayısının aynı olmaları
I. Bireylerin otorof olmas›
II. Büyük oranda yafll› fertlerden oluflmas›
III. Diflilerin oran›n yüksek olmas›
özelliklerinden hangileri aynı populasyon
üyeleri olduğunu kanıtlar?
yukar›dakilerden hangileri populasyonun küçülme e€iliminde oldu€una kan›t olarak gösterilebilir?
A) Yaln›z I
B) I ve II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
6. Bir populasyonun yo€unlu€unu afla€›dakilerden hangisi etkilemez?
A)
B)
C)
D)
E)
10. Afla€›daki grafik bir ekosistemdeki K, L, M türlerine ait böceklerin belirli s›cakl›k aral›klar›ndaki
populasyon büyüklüklerini göstermektedir.
Üreme h›z›
Besin miktar›
Üreme flekli
Çevre koflullar›
Avc› say›s›
Birey say›s›
K
L
M
0
10
15
20
25
30
35
S›cakl›k
(°C)
40 45
Bu grafikteki bilgilere dayanarak,
7. Bir populasyon giderek büyüyorsa afla€›dakilerden hangisi söylenemez?
A)
B)
C)
D)
E)
5
I. L ve M türlerinin optimum s›cakl›k de€erleri
birbirine yak›nd›r.
II. K türü düflük s›cakl›€a L türünden daha
dayan›kl›d›r.
III. K ve L türleri en yüksek populasyon
büyüklü€üne farkl› s›cakl›klarda ulafl›rlar.
Genç bireylerin oran› artar.
Populasyonun yo€unlu€u artar.
Besin miktar› azal›r.
Do€um oran›, ölüm oran›na eflittir.
‹ç göçler, d›fl göçten fazlad›r.
yarg›lar›ndan hangilerine var›labilir?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z III
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
8. Birincil süksesyon için afla€›dakilerden hangisi yanl›flt›r?
11. Besin miktarı uygun olan bir populasyon taşıma kapasitesine ulaşmışsa;
A) Daha önce hiçbir komünitenin bar›nmad›€›
ekositemde görülen süksesyondur.
B) Birincil süksesyonun bafllang›ç süresi çok
yavafl ilerler.
C) Ekosistemin olgun evreye (klimaks) ulaflmas›
çok uzun y›llar al›r.
D) Kumul alanlarda öncül bitki çay›r – otlar, öncül
hayvanlar ise uzun bacakl› uçuflan böceklerdir.
E) Bafllang›çta hiçbir canl›n›n bar›nmad›€› ekosistemde süksesyon h›z› fazlad›r.
I. Birey sayısının logaritmik olarak artması
II. Yaşama alanının daralması
III. Üreme oranının azalması
faktörlerinden hangileri dengeyi sağlayıcı olarak etki gösterir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) Yalnız III
E) I, II ve III
252
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
A
C
D
E
B
E
C
TEST
EKOLOJ‹
3. Büyük bir akvaryumdaki su s›cakl›€› bir uçtan
öbür uca do€ru gidildikçe, 0°C'den 30°C'ye
artmaktad›r. Bu akvaryuma bir bal›k türü konuluyor. bir süre sonra, akvaryumun de€iflik
s›cakl›ktaki bölgelerinde bulunan bal›klar
say›l›yor ve bu say›lardan afla€›daki grafik
elde ediliyor.
1. Canl›lar ortam koflullar›na belirli s›n›rlar içerisinde uyum yapabilme yetene€ine sahiptir.
Afla€›da bir yengeç türünün d›fl ortama ba€l›
olarak kan›ndaki tuz deriflimini gösteren bir
grafik verilmifltir.
Kandaki tuz oran› (%)
3–
Birey say›s›
2–
30 –
25 –
20 –
15 –
10 –
5–
1–
0
9
1
2
3
Sudaki
tuz oran› (%)
Bu grafi€e göre,
0
I. Yengecin kan›ndaki tuz deriflimi çevre koflullar›na göre % 1 – 2,5 aras›nda de€iflebilir.
II. Sudaki tuz oran› artt›kça yengecin kan›ndaki
tuz oran› sürekli artar.
III. Sudaki tuz oran› çok az da olsa yengecin
kan›ndaki tuz oran› % 1'in alt›na düflmez.
5
10
15
20
25
30
S›cakl›k
(°C)
Bu bilgilere göre,
I. Kullan›lan bal›k türü için en uygun s›cakl›k
20°C'dir.
II. Bu bal›k türünün say›s› s›cakl›k ile do€ru
orant›l› olarak artar.
III. Bu bal›k türü 35°C s›cal›kta yaflayabilir.
ifadelerinden hangileri do€rudur?
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) I ve II
E) I, II ve III
4. Populasyon büyüklüğündeki değişimi bulmak
amacıyla,
JDo¤um N J Ölüm N
O
K
O K
O
K
O K
Populasyonun birey say›s› = K +
–
+
O
O K
O
KK
O K
‹çeri göç O KLD›ar› göç OP
L
P
1 44 2 44 3 1 44 2 44 3
2. Amerikan tilkileri yaz ve sonbahar mevsimlerinde
genellikle böcek ve meyvelerle beslendiği halde
kış ve ilkbahar mevsimlerinde kemirici hayvanlarla beslenirler.
A
Buna göre;
formülü kullanılır.
I. Tilkilerin difl yap›lar› baz› mevsimlerde de€iflir.
II. Tilkilerin beslenmeleri mevsimlere göre değişir.
III. Tilkiler yaz mevsiminde karışık, kış mevsiminde etçil olarak beslenirler.
Buna göre, aşağıdaki açıklamalardan hangisi
yanlıştır?
A) A < B ise populasyon dışına göçler gözlenmektedir.
B) A = B ise genç ve yaşlı bireyler dengededir.
C) A > B ise çevre direnci artm›flt›r.
D) A > B ise populasyon büyümektedir.
E) A < B populasyon küçülmesidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
253
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B
1.
2.
3.
4.
C
D
A
C
TEST
EKOLOJ‹
5. Afla€›daki tabloda terk edilmifl eski bir tar›m
alan›nda ekosistem geliflimi (süksesyon) aflamalar› ve de€iflime ba€l› alandaki ötücü kufl türlerinin de€iflimleri verilmifltir.
Komünite tipi
Otlak
Çay›rl›k
Y›l
1 – 10
Yo¤unluk
hektar
27
7. Üç tür orman a€ac›n›n gölge yapma yo€unlu€u
ve bunlar›n geliflmekte olan fidanlar›n›n gölgeye dayan›kl›l›€› flöyledir:
Gölge yapma
yo€unlu€u
K türü : Az yo€un
L türü : Çok yo€un
M türü : Yo€un
Geni
Çam
yaprakl›
orman› orman
10 – 25 25 – 100 100 +
Çal›lar
123
113
9
Gölgeye
dayan›kl›l›€›
Az dayan›kl›
Çok dayan›kl›
Dayan›ks›z
K, L ve M türünden eflit say›da a€ac›n bulundu€u
s›k bir orman, do€al koflullar alt›nda rejenerasyonunu gerçeklefltirmektedir.
233
Çekirge serçesi
Sar› boyun
Buna göre, uzun zaman sonra bu ormandaki
a€aç say›lar› için,
Çam ötle¤eni
Sar› gagal›
guguk kuu
I. M türündeki a€açlar›n azalmas›
II. K ve L türündeki a€açlar›n ayn› oranda azalmas›
III. L türündeki a€açlar›n tamamen ortadan kalkmas›
Karnidal
Tarla kuu
Buna göre,
nas›l bir de€iflme olmas› beklenir?
I. Otlak – çay›rl›k alanda yayg›n tür iki tanedir.
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) I ve III
E) I, II ve III
II. Yukar›daki dört komünitede en fazla iki yayg›n
tür bulunur.
III. Ekosistemin alan› artt›kça tür say›s› sürekli
artar.
yarg›lar›ndan hangilerine ulafl›labilir?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) Yaln›z III
D) II ve III
E) I, II ve III
8. Aşağıdaki grafikte okyanusta yaşayan X, Y ve
Z canlı türlerinin derinliğe bağlı olarak birey
sayılarındaki değişim ifade edilmiştir.
Birey say›s›
X
Y
Z
6. Bitkiler, beslenme durumlarına göre, sadece otorof, tam parazit, hem ototrof hem heterotrof yarı
parazit şeklinde gruplandırılabilirler.
Derinlik
Yarı parazit olarak beslenen bir bitki türü,
Bu grafikteki bilgilere göre;
I. Su ve mineral ihtiyacını, topraktan veya ortam suyundan karşılama
II. İnorganik bileşiklerden çeşitli organik besinleri sentezleme
III. Azot ihtiyacının tamamını inorganik bileşikleri
kullanarak karşılama
I. X türü yüzeyde ve yüzeye yakın yerlerde yaşar.
II. Y türü hem X, hem de Z türü ile birlikte yaşayabilir.
III. X ve Z canlılarının bütün özellikleri farklıdır.
IV. Z canlıları enerji üretmek için O2 kullanmaz.
durumlarından hangilerini gerçekleştirebilir?
sonuçlarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) III ve IV
E) II ve IV
254
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
5
6.
A
E
7.
A
8.
D
TEST
EKOLOJ‹
1. Bataklıklar, sazlıklar, turbalıklar; sulak çayırlar ile
denizlerin altı metre derinliğine kadar olan kesimleri sulak alan kapsamı içindedir.
10
4. Doğal veya yapay sürekli veya mevsimsel; suları
durgun veya akıntılı tatlı, acı veya tuzlu su kütleleri sulak alan olarak tanımlanır.
Buna göre;
Buna göre;
I. Sulak alan toprakları suya doymuştur.
II. Toprakları oksijen bakımından fakirdir.
III. Bu alanlarda kamış ve sazlara rastlanabilir.
I. Sazlıklar
II. Bataklıklar
III. Turbalıklar
sulak alan biyomları için verilenlerden hangileri söylenebilir?
verilenlerden hangileri sulak alan biyomlarına
örnek verilebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
2. Çayır biyomları yeryüzünde yazların sıcak, kışların soğuk geçtiği iklim bölgelerindeki otlarla kaplı
alanlardır.
Buna göre, çayır biyomları için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Özellikle sığır, koyun gibi otçulların beslendiği
bölgelerdir.
B) Orman biyomlarının oluşumu için elverişli
alanlardır.
C) Toprak örtüsü olarak toprağı korur.
D) Toprakta su tutulmasına yardımcı olur.
E) Humus bakımından zengin alanlardır.
5. Aşağıda kara biyomları içinde bulunan biyomlar verilmiştir.
Kara biyomu
Orman
biyomu
Çöl
biyomu
Çay›r
biyomu
Buna göre;
I. Çayır biyomları yağışların çölleşmeye izin
vermediği, ancak orman oluşumu için yetersiz kaldığı alanlardır.
II. Çöl biyomları toprak yüzeyi sıcaklığının
60°C'un üstüne çıktığı çok kurak alanlardır.
III. Tüm orman biyomları sürekli yağış alan ve
toprak nemi fazla olan alanlardır.
3. Aşağıdakilerden hangisi tuzlu su biyomlarına
örnek verilebilir?
A) Göl
C) Okyanus
verilenlerden hangileri doğrudur?
B) Akarsu
D) Sazlık
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
E) Turbalık
255
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
2.
E
B
3.
C
4.
5.
E
C
TEST
EKOLOJ‹
6. Aşağıda karasal biyomlarda yaşayan hayvanlar
tabloda gösterilmiştir.
Karasal Biyomlar
Hayvanlar
Orman
Maymun, Jaguar, Tilki
Çöl
Yılan, Akrep, Keseli fare
Çayır
Koyun, Serçe, İnek
10
8. Biyomlar, geniş coğrafik bölgeleri içine alan büyük ekosistem tipleridir.
Karasal biyomlara;
I. Orman
II. Çöl
III. Çayır
verilenlerden hangileri örnek olarak gösterilebilir?
Buna göre;
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
I. Karasal biyomlar hayvan çeşitliliğinin farklı
dağılımına neden olur.
II. Biyomlardaki bitki çeşitliliği hayvanlar için
önemlidir.
III. Biyomlardaki iklim çeşitliliği bulundurduğu
hayvan çeşitliliğini de etkiler.
IV. Çöl biyomunda yaşayan bir hayvan cinsi çayır
biyomunda yaşayamaz.
verilenlerden hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) II, III ve IV
D) I, II ve IV
E) I, II, III ve IV
9. Ormanlardaki uygun nem ve yüksek sıcaklık biyolojik çeşitliliğin artmasına neden olur.
Orman biyomları içinde,
I. Tropikal yağmur ormanları
II. Ilıman bölge yaprak döken ormanları
III. İğne yapraklı ormanlar
verilenlerden hangilerinde biyolojik çeşitlilik
en fazla olur?
7. Aşağıdaki orman biyomlarında yaşayan bitkiler tabloda verilmiştir.
Orman biyomları
Yetişen bitkiler
Tropikal yağmur
ormanları
Bromelia
Ilıman bölge yaprak
döken ormanı
Kayın, meşe, ceviz
İğne yapraklı orman
Köknar, ladin, çam
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) II ve III
D) I ve III
E) I, II ve III
Buna göre;
I. İğne yapraklı orman bitkileri yapraklarını tamamen dökmez.
II. Kayın, meşe, ceviz gibi bitkiler yağmur ormanları bitkilerine göre daha kısa boyludur.
III. Bromelia bitkisi yoğun yağış ve yüksek nem
oranına sahip bölgelerde yaşar.
10. Çöl ekosisteminde,
I. Su
II. Ifl›k
III. S›cakl›k
verilenlerden hangileri yaflam flartlar›n› s›n›rlay›c› etkiye sahiptir?
ifadelerden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
A) I ve II
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
256
11. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
6.
7.
8.
9.
B
E
E
A
10.
C

Benzer belgeler