apak 1.atık pil ve akümülatör sempozyumu
Transkript
apak 1.atık pil ve akümülatör sempozyumu
İçindekiler İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Mehmet Fahri Can - İstanbul Vali Yrd. / Açılış Konuşması................................................................................2 Mehmet Emin BİRPINAR - İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürü / Açılış Konuşması....................3 İslam SADIKER / İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği İstanbul Uygulamaları ve Genel Durum..............4 Ali OKTAR / İ. B. B. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, Çevre Koruma Müdürü APAK Yönetmeliği Kapsamında Belediyelerin Yükümlülükleri ve İBB’nin Çalışmaları.......................20 Abdurrahman ACAR / AKÜDER Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği........................................................................................................... 30 Bekir TOMBUL / TAP Projeler Koordinatörü APAK Yönetmeliği Kapsamında Atık Pillerin Yönetimi.............................................................................................. 41 Mahir ERDEM / T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği........................................................................................................... 50 Halime SEZER / T. C. ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI Atık Yönetimi Daire Başkanlığı Özel Atık AB Eşleştirme Projesi................................................................................................................................................... 60 Çağatay ÖZTÜRK / Dış Ticaret Müsteşarlığı - Marmara Bölge Müdürü Pil ve Akümülatör İthalatında Çevre Güvenliği Denetimleri.................................................................................... 64 Fotoğraflarla APAK Sempozyumu..............................................................................................................................................72 Sempozyumun başarıyla gerçekleştirilmesinde katkılarını sunan; İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı Akümülatör İmalatçıları ve Geri Kazanımcıları Derneği (AKÜDER) Taşınabilir Pil İthalatçıları Derneği’ne (TAP) teşekkür ederiz. T.C.İstanbul Valiliği Çevre ve Orman İl Müdürlüğü - 2008 1 Ç evre ve Orman Bakanlığımızın değerli daire başkanı, değerli il müdürlerimiz, Büyükşehir Belediye Başkanlığımızın kıymetli Mehmet Fahri CAN temsilcileri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğümüzün uzmanları, çevreye İstanbul Vali Yrd. gönül vermiş kuruluşların değerli üyeleri ve basın mensupları, hepinizi saygıyla selamlıyorum. İlki yapılan 1. Apak Sempozyumunun bütün sektör temsilcileri için yararlı geçmesi dileğiyle konuşmama başlıyorum. Ülkelerin belli politikaları vardır. Bu politikalar, milletçe önemsediğimiz, milli politika dediğimiz bütün ülkenin sahip çıkacağı, milli eğitim, milli savunma, sağlık gibi çok eşitli bakanlıklarımızın koordine ettiği politikalardır. Bir idareci gözü ile çevre konusunu değerlendirdiğimde, bu güne kadar zaman zaman ihmal edilmekle birlikte bugün, yurtdışında yapılan çalışmaların takibi, üniversitelerde yapılan araştırma çalışmaları, yetiştirilen uzmanlar ile sağlam bir politika altyapısı oluşturularak Çevre konusu da bu politikalar arasında yerini almaya başlamıştır. Atık Pil ve Akümülatörlerin Değerlendirilmesi konusu düşünüldüğünde, yakın zamana kadar üzerinde durulmuş bir konu değildi. Diğer katı atıklardan farklı olarak yüksek bir zarar etkisine sahip, çevreye ulaştığında izleri yıllarca kalabilecek, toprağa karıştığında bitkilere ve oradan da insanlara kadar ulaşabilecek özellikte olduklarını biliyoruz. Bu nedenle bu tehlike değeri yüksek atıkların özel prosedürlerle ele alınması gerekmektedir. Bu bağlamda, Çevre ve Orman Bakanlığımız, Belediyelerimiz, illerdeki Çevre Müdürlüklerimiz, Üniversitelerimiz bu konu üzerinde hassasiyetle durarak çalışmalara başlamışlardır. Tüm bu kurumlarca yapılan çalışmaları sempozyumun ilerleyen saatlerinde ilgililerinden dinleyeceğiz. İstanbul Valiliği olarak, Sayın Valimizin de selamlarını ve başarı dileklerini ileterek söylemek isterim ki, diğer illere örnek teşkil etmek istiyoruz. Tabi burada bizim başarılı olmamız için çalışmalarımızı yoğunlaştırmaya, koordineli bir çalışma sistemi yaratmaya ve burada edindiğimiz deneyimleri diğer illere, ilçelerine ulaştırmamıza ihtiyaç var. Yine bu koordinasyonun yanında çevre konusundaki tüm çalışmalarda başarı elde edilebilmesi için ilkokul seviyesinden hatta aile ortamından başlanan bir eğitim ortamının oluşturulması gerekli. Sivil Toplum Örgütlerinin değerli çalışmaları ve bilgilendirici broşürler, dersler, toplantılar vasıtası ile bu bilinçlendirmelerin başarıyla yapıldığını ve şiddetini arttırarak devam ettirilmesinin gerektiğini düşünüyoruz. Bu çalışmaları, kaymakamlıklarımıza, belediyelere, okullarımıza, milli eğitim teşkilatına ve ilgili tüm kurumlara ulaştırma görevini seve seve yapacağız. Çevre konusunda elimizdeki değeri kaybetmeden kıymetini bilerek davranmalıyız. Bu noktada, 1. Apak Sempozyumunda emeği geçen bütün kuruluşlara teşekkür ediyor, katılımcılara saygılarımı sunarak İstanbul Valiliği olarak gerekli destek vermeye hazır olduğumuzu belirtmek isterim. Teşekkür ederim. 2 E ndüstri ve teknoloji alanında meydana gelen hızlı gelişmeler, insanın Doç. Dr. Mehmet Emin doğa üzerindeki egemenliğini artırıp yaşam düzeyini yükseltirken; BİRPINAR diğer yandan artan nüfus ve hızlı kentleşme ile doğal dengelerin bozulÇevre ve Orman İl Müdürü masına neden olmaktadır. Bizler bunu genel olarak, havanın suyun ve toprağın kirlenmesiyle görebiliyoruz. Daha önceleri sadece dar kapsamlı kirlenme sorunları ve bunların ortadan kaldırılmasına yönelik kısa vadeli çözümler olarak algılanan çevre, bugün kendini doğal, ekonomik, sosyal ve kültürel değerlerin bütünü olarak göstermeye başlamıştır. Bu gerçeğin anlaşılması, beraberinde geleneksel kalkınma modellerinin terk edilmesi ve yeni model arayışlarını da gündeme getirmiştir. Böylece geleneksel sınırsız kalkınma ve sınırsız tüketim modelleri yerini sürdürülebilir ve dengeli kalkınma modellerine bırakmaya başlamıştır. Birçok ülkenin de başlıca sorunu olan tehlikeli ve özel atıklar, Türkiye’nin de en önemli çevre problemlerinden biridir. Özellikle, bugünkü sempozyum konumuz, olan Atıp Pil ve Akümülatörler, tekil şahıslardan başlayarak çok yüksek kapasiteli santrallere kadar çok çeşitli kaynaklara sahiptir. Bu bağlamda, Çevre ve Orman Bakanlığımızca, 31.08.2004 tarihinde 25565 sayılı resmi gazetede “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” yayınlanmış ve 01.01.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu yönetmelik, atık pil ve akümülatörlerin çevreye zarar verecek şekilde kullanımları ve doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesini yasaklamıştır. Bunun yanı sıra atık pil ve akümülatörlerin, toplaması, taşınması, geri kazanımı ve bertarafı konusunda yasal uygulamalar yönetmelikte belirlenmiştir. Ayrıca üretici sorumluluğu ilkesinden hareketle atık pil ve akümülatörlerin toplanması konusunda pil ve akümülatör üretici ve ithalatçılarına yükümlülükler verilmiştir. Bu yönetmelik çerçevesinde, Bakanlığımız tarafından yönetmeliğin uygulanmasında görevli olmak üzere, pil konusunda TAP – Taşınabilir Pil Üreticileri ve İth. Der. Ve İktisadi İşl., ve Akümülatör konusunda AKÜDER – Akümülatör Geri Kazanım Sanayicileri Derneği ve TÜMAKÜDER – Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği yetkilendirilmiş kuruluşlardır. İstanbul’da 2006-2007 döneminde sürdürülen çalışmalarla ilgili detayları teknik personelimiz ortaya koyacaktır. Genel değerlerle bakıldığında, 2007 yılı itibari ile müdürlüğümüze ulaşan Ulusal Atık Taşıma Formları (UATF) doğrultusunda, toplanan atık akümülatör miktarı 4.000-5.000 ton/yıl’dır. Atık pil konusunda ise yetkilendirilmiş kuruluş olan TAP’ın sözleşme yaptığı belediyeler ile birlikte topladığı pil miktarı 350.000 – 400.000 ton/yıl’dır. Toplama ve geri kazanım miktarlarını artırmak için bütün kuruluşlarla işbirliği halindeyiz. Eğitim, hayatımızın her alanı için önemli. Ancak çevre için daha da önemli. Bu anlayışla, özellikle genç nüfusa yönelik eğitim projeleri uyguluyor, atık pil ve akümülatörlerin geri kazanılmasına vurgu yapıyoruz. Atık pil ve akümülatörlerden kaynaklanan kirliliklerin çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuzluklara bir kez daha dikkatinizi çeker, bol paylaşımlı bir sempozyum dilerim. 3 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü ATIK PİL ve AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ (APAK) YÖNETMELİĞİ İSTANBUL UYGULAMALARI ve GENEL DURUM Hazırlayanlar: İslam SADIKER ( Kimya Mühendisi ) Elif MORİNA YILMAZ ( Çevre Y. Müh. - Uzman Yrd.) 4 YÖNETMELİK Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü ( APAK ) Yönetmeliği 31.08.2004 tarih ve 25562 Sayılı R.G. Yürürlük Tarihi: 01.01.2005 Değişiklik Yönetmeliği: 03.03.2005 tarih ve 25744 Sayılı R.G. İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Atık yönetimi politikaları çerçevesinde ilde gerekli stratejileri geliştirmek ve uygulamak İl sınırları içinde faaliyette bulunan geri kazanım ve depolama tesislerini tespit etmek ve Bakanlığa bildirmek İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Atık Pil ve Akümülatörlerin yasal olmayan yollarla değerlendirilmesini önlemek Yönetmeliğe aykırı durumun tespit edilmesi halinde gerekli yasal işlemi yapmak İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Ulusal atık taşıma formlarını değerlendirerek Bakanlığa yıllık rapor vermek Atık akümülatör taşınması ile ilgili faaliyet gösteren araç ve firmalara taşıma lisansı vermek, lisansın kontrolünü yapmak, iptal etmek veya yenilemek 5 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Pil ve Akümülatör üreticileri veya Pil ve Akümülatör üreticilerinin yetkilendireceği kişi veya kuruluşlar tarafından kurulacak geçici depolama alanlarına izin vermek denetim yapmak ve Bakanlığa bildirmek İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Atık Pil ve Akümülatörlerin taşınması sırasında meydana gelebilecek kazalarda her türlü acil önlemi almak ve gerekli koordinasyonu sağlamak İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Üreticiler, mahalle muhtarlıkları ve belediyeler ile birlikte koordineli olarak yapılacak eğitim çalışmalarına katkıda bulunmak Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ATIK AKÜMÜLATÖR AKÜDER Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği TÜMAKÜDER Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği 6 Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ATIK PİL TAP Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Atık Pil Ve Belediyeler TAP Ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi İle Sözleşme Yapan İlçe Belediyeleri Bahçelievler Güngören Üsküdar Fatih Ümraniye Beykoz Şişli Beşiktaş Sarıyer Bakırköy Kağıthane Zeytinburnu Atık Pil Koordinasyon Toplantıları Organizasyon : İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü - 25 Nisan 2006 Katılımcı Kurum / Kuruluş Adı İBB – Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü İBB – Katı Atık Yönetim Müdürlüğü TAP Taşınabilir Pil ithalatçıları Derneği İSTAÇ A.Ş. Atık Pil Eğitim Seminerleri Atık Pil Eğitim Seminerleri Yapılan İlçeler - 23 / 30 / 31 Mayıs 2006 Organizasyon: İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü İBB. Katı Atık Yönetim Müdürlüğü, TAP, Belediyeler / İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri BAHÇELİEVLER GÜNGÖREN BEŞİKTAŞ ÜMRANİYE ÜSKÜDAR 7 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Atık Pil Eğitim Seminerleri Katılımcıları ler ev i l e hç Ba ş ta şik e B e n re niy gö ra n Üm Gü ar üd k Üs İlçeler ve Toplanan Atık Pil Miktarı ( Kg.) r vle e i el hç a B 8 aş en ör ikt ş g n Be Gü e niy ra Üm ar üd k Üs Toplam 403.439 kg. İlçeler ve Toplanan Atık Pil Miktarı (Kg.) Atık Pil Miktarı 2006 / 2007 Döneminde İstanbul’da Toplanan ve Geri Kazanıma Gönderilen Atık Akümülatör Miktarı 2006 / 2007 Döneminde İstanbul’da Atık Akümülatör Üreten Firmalar % Oranları 9 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 2006 / 2007 Döneminde İstanbul’da Toplanan ve geri kazanıma gönderilen Atık Akümülatör Miktarı 2006/ 2007 Döneminde İstanbul’da Atık Akümülatör üreten firmalar % oranları 1,94 1,91 1,88 10 Atık Akümülatör Taşıma Lisanslı firmalar ve araç sayıları TEMPO Lojistik 9 Adet DEMİRGİL Nakliyat 1 Adet Enver GÜL ESAN AKÜ 1 Adet 1 Adet START AKÜ 1 Adet Atık Akümülatür Taşıma Lisanslı Araçlarla Taşınan Atık Akü Miktarı 11 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Lisanslı Geçici Depolama Tesisleri ve Toplanan Atık Akü Miktarı Geçici Depolama ATIK AKÜMÜLATÖR GEÇİCİ DEPOLAMA BAŞVURU FORMU 12 AKÜDER Üyeleri İçin Başvuru Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği - AKÜDER üyesiyiz. Yetkilendirme Belgesi fotokopisi ektedir. . ……….....……… …Akü Bölge Bayisi / Bayisi olarak çalışmaktayız.Yukarıda belirtilen adreste 31.08.2004 tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda Atık Akümülatör Geçici Depolama İzni alabilmemiz hususunda gereğini arz ederiz. Yetkili Adı Soyadı İmza - Kaşe Eki: Protokol fotokopisi - Vergi levhası fotokopisi - Depo sorumlusu görevlendirme yazısı Depo Plan Örneği - Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi - Depo fotografları TÜMAKÜDER Üyeleri İçin Başvuru Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği - TÜMAKÜDER üyesiyiz. TÜMAKÜDER ile yaptığımız protokol fotokopisi ektedir. Yukarıda belirtilen adreste 31.08.2004 tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda Atık Akümülatör Geçici Depolama İzni alabilmemiz hususunda gereğini arz ederiz Yetkili Adı Soyadı İmza - Kaşe Eki: Protokol fotokopisi - Vergi levhası fotokopisi - Depo sorumlusu görevlendirme yazısı Depo Plan Örneği - Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi - Depo fotografları Atık Akümülatör Geçici Depolama LİSANSLI FİRMALAR VE İLÇE ADI Kudret Metal İzabe San. İşletme ve Tic. A.Ş Eyüp Müjdat Özgüler Eyüp Yılmaz Çavuş G. Osman Paşa Furkan Metal G. Osman Paşa Lisans İşlemleri SürenFirmalar ve İlçe Adı LİSANS İŞLEMLERİ SÜREN FİRMALAR VE İLÇE ADI Çıldırlar Metal Edirnekapı Horasan Metal Ümraniye 13 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Şubat 2006 Kudret Metal Nisan 2006 Şubat 2006 Müjdat Özgüler Lisanslı Geçici Depolama Tesisleri ve Toplanan Atık Akü Miktarı 2006 Yılında İstanbul’da Atık Akümülatör Üreten Firmalar % Oranları 14 Atık Akümülatör Geçici Depolama Atık Akümülatör Geçici Depolama Nisan 2006 2007 Yılı Çevre Cezaları Açıklama İdari para cezası karşılığı Tehlikeli atıkları ilgili mercilere ön bildirimde bulunmadan ihraç eden veya transit geçişini yapanlara (Madde 20/u) Gerçek Kişiler Kurum Kuruluş İşletmeler 2.156.000 YTL 6.468.000 YTL 2007 Yılı Çevre Cezaları Açıklama Yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan, ambalajlayan, etiketleyen, bertaraf eden…. (Madde 20/v) 2007 Yılı Çevre Cezaları İdari para cezası karşılığı Gerçek Kişiler Kurum Kuruluş İşletmeler 107.00 – 1.078.000 YTL 321.000 – 3.234.000 YTL 2007 Yılı Çevre Cezaları Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunan, mesleki faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı … Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmayanlara 25.872 YTL / 77.616 YTL. idari para cezası verilir. (Madde 20/p) 15 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 2007 Yılı Çevre Cezaları Kanunda ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya standartlara aykırı olarak veya önlemleri almadan atıkları toprağa verenlere 25.872 YTL. / 77.616 YTL.idari para cezası verilir. (Madde 20/j) Bu Kanunda öngörülen idari yaptırım kararları taşra teşkilatında İl Çevre Ve Orman Müdürlerince verilir. APAK SEMPOZYUMU 2006 Yılı Koordinasyon Toplantıları UYGULAMADA KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR Madde 12 Akümülatör Ürünlerinin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmeler ve Araç Bakım-Onarım Yerlerini İşletenlerin Yükümlülükleri Ulusal Atık Taşıma Formu 16 Ulusal Atık Taşım Formu Madde 17 - Değişiklik “Ancak, perakende akü satışı yapan satıcılarda biriken atık aküleri, en yakın geçici depolara taşıyacak araçlar için lisans alma zorunluluğu yoktur.” Madde - 19 Atık Akümülatör Geri Kazanım ve Geçici Depolama Alanlarının Özellikleri “ f) Atık akümülatörlerin içinde bulunan asitler için asit nötralizasyon ünitesi ve deşarj izni alınmış arıtma üniteleri bulunması,” Madde - 19 Geçici Depolama İzni Öncesi Yapılması Gerekenler A) İşletmeciler B) Yetkilendirilmiş Kuruluşlar Umumi Hurdacı Tanımı 17 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Yerel yönetimler İlçe Bazında Lisanssız Olarak Atık Akümülatör Alım Satım ve DepolamaYapanların Tespit Edilmesi Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Yetkilendirilmiş Kuruluşlar İle İşbirliğinde Eğitim Yapılması APAK SEMPOZYUMU 2006 Yılı Koordinasyon Toplantıları Koordinatör Kurum: İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Katılımcı Kurum / Kuruluş Adı AKÜDER TÜMAKÜDER 09.05.2006 / 13.06.2006 APAK SEMPOZYUMU 2006 Yılı Koordinasyon Toplantıları Koordinatör Kurum: İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Katılımcı Kurum / Kuruluş adı İstanbul Büyükşehir Belediyesi AKÜDER TAP 07 Şubat / 22 Mart / 24 Nisan / 26 Temmuz / 23 Ağustos 06 Eylül / 17 Ekim/ Kasım Kaynakça http://rega.basbakanlik.gov.tr www.cevreorman.gov.tr www.atikyönetimi.cevreorman.gov.tr Ulusal Atık Taşıma Formları www.istanbulcevor.gov.tr www.istanbulcevor.gov.tr istanbul@ istanbul@ cevreorman.gov.tr cevreorman.gov.tr 18 İleşitim Maslak: Kadıköy: Çobançeşme: Faks : 0 212 262 11 37 0 216 339 63 00 0 212 624 32 44 0 212 262 51 79 www.istanbulcevor.gov.tr istanbul@ cevreorman.gov.tr Fotoğraf: İslam SADIKER BU DÜNYA BİZİM KİRLETMEYELİM Teşekkür ederiz... 19 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü APAK YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA BELEDİYELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ve İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NİN ÇALIŞMALARI Hazırlayan: Ali OKTAR ( Çevre Koruma Müdürü ) 20 Atık Pil ve Akümülatör Nedir? Yönetmeliğe göre; Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörleri, ifade eder. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin Kapsamı Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesi ve işaretlenmesi, üretilmesinde zararlı madde miktarının azaltılması, kullanıldıktan sonra atıklarının evsel ve diğer atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertarafı ile ithalat, transit geçiş ve ihracatına ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak sorumlulukları düzenler. Türkiye’de Durum Pil üreticileri, bir önceki yıl piyasaya sürdükleri miktarları hesaba katarak atık haline gelen I. grup pilleri yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ilk yıl % 15, ikinci yıl % 25, üçüncü yıl % 30, dördüncü yıl % 35, beşinci yıl % 40 ve devamı yıllarda ise Bakanlığın belirleyeceği oranlarda toplamak veya toplatmak ve bertaraf etmek, bu işlemleri Bakanlığa belgelemekle yükümlüdür. I. Grup Pil: Nikel kadmiyum ve civa oksit piller hariç olmak üzere diğer pilleri, 21 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Belediyelerin Görev ve Yetkileri Madde 8Belediyeler, Büyükşehir statüsündeki yerlerde Büyükşehir Belediyeleri; a) Atık pil ve akümülatörlerin belediye katı atık düzenli depolama alanlarında evsel atıklarla birlikte bertarafına izin vermemekle yükümlüdür. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Belediyelerin Görev ve Yetkileri Madde 8b) Kuruluş ve işletme giderleri pil üreticileri tarafından karşılanacak geçirimsizlik koşulları sağlanmış, nemden ari ve meteorolojik şartlardan korunmuş atık pil depolama alanlarının kurulması için katı atık düzenli depolama alanlarında ücretsiz olarak yer tahsis etmekle, c) Üreticilerin şehrin muhtelif yerlerinde yapacakları atık pil ve akümülatör toplama işlemlerine yardımcı olmak ve işbirliği yapmakla, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Belediyelerin Görev ve Yetkileri Madde 8d) Okullar, halk eğitim merkezleri, mahalle muhtarlıkları, eğlence yerleri ve halka açık merkezlerde pilleri ayrı toplama ile ilgili üreticilerin sorumluluğu ve programı dahilinde gerektiğinde üretici ile işbirliği yaparak pilleri ücretsiz olarak ayrı toplamakla, halkı bilgilendirmekle, eğitim programları düzenlemekle, e) Belediye sınırları içinde bulunan atık pil ve akümülatör bertaraf tesislerini ve taşıma firmalarını denetlemekle, görevli ve yetkilidir. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ÇALIŞMALARIMIZ 1) Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü 2) Atık Pillerin Ayrı Depolanması 3) İnternet Uygulamalarımız – Atık Pil Toplama Noktaları Sorgusu 4) İstanbul İlköğretim Okullarında Eğitim Çalışmaları 22 5) İlçe ve İlk Kademe Belediyeleri Bilgilendirme Toplantıları 6) Atık Pillerin Bertarafı ve Geri Kazanılması Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi (TÜBİTAK Kamu Kurumu Araştırma Projemiz) 7) Çevremizi Koruyalım, Atık Pilleri Ayrı Toplayalım El Broşürü Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü Bu protokoller, 1) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, 2) İlçe/İlk Kademe Belediye Başkanlığı ve 3) Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) * arasında imzalanır. İmzalanan Protokollerin Amacı, İlçelerdeki atık pillerin insan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesi için evsel ve diğer atıklardan ayrı toplamak ve bertarafını yapmaktır İmzalanan Protokoller ile İlçelere tahsis edilecek Atık Pil Toplama Kutularının adedi ve Proje Sorumluları da belirlenmiş olur. Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü Protokol Kapsamında İlçelerde Atık Pil Toplama Bidon ve Kutularının Konulduğu Merkezler - Kamu Kuruluşları - Muhtarlıklar - İlköğretim Okulları - Liseler - Alışveriş Merkezleri - Konut Siteleri - Camiler - Oteller - Hastaneler - Marketler Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü 23 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Protokol imzalanan ilçe ve beldeler 1 Silivri - Çanta 12 Beykoz 2 Gaziosmanpaşa 13 Büyükçekmece 3 Zeytinburnu 14 Kartal 4 Şişli 15 Fatih 5 Bakırköy 16 Küçükcekmece 6 Kağıthane 17 Maltepe 7 Beşiktaş 18 Sultanbeyli 8 Üsküdar 19 Kadıköy 9 Bahçelievler 20 Samandıra 10 Ümraniye 21 Silivri 11 Sarıyer 22 Güngören Yerleştirilen Atık Pil Toplama Kabı Sayılarının İlçelere Göre Dağılımı Yerleştirilecek Atık Pil Toplama Kabı Sayılarının İlçe ve Beldelere Göre Dağılımı 24 Toplanan Atık Pil Miktarlarının İlçelere Göre Dağılımı Yönetmelik Kapsamında Atık Pillerin Toplanması - Taşınması - Depolanması Atık Piller, diğer atıklardan ayrı olarak kırmızı renkli ATIK PİL KUTULARINA atılmalıdır 1. ADIM Biriktirilen bu Atık Piller geçici depolama alanlarında depolandıktan sonra ATIK PİL TAŞIMA ARAÇLARI ile toplanırlar 2. ADIM 25 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Mevcut Durum 2006 Yılında; yaklaşık 150 ton/yıl 2007 Yılında; yaklaşık 210 ton/yıl Atık pil İstanbul İlçe 3. ADIM Belediyelerinden toplanmıştır. Nihai İşlem Düzenli Depolama Atık Pillerin Ayrı Depolanması Tüm çağdaş ülkelerde piller ve akülerin ayrı toplanması ve özel şartlarda depolanması, üzerinde önemle durulması gereken bir noktadır. İstanbul genelinde toplanan atık pil ve aküler özel araçlar ile toplanarak, Düzenli Depolama Alanlarında inşa edilen sızdırmazlık özelliğine sahip beton havuzlara gömülerek bertaraf edilmektedir. Bu sayede çevreye zarar vermelerinin önüne geçilmektedir. Atık Pillerin Ayrı Depolanması Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği’nin “Pil Üreticilerinin Yükümlülükleri” başlıklı 9 uncu Maddesinin j bendinde; j) Belediyelerin katı atık düzenli depolama sahalarında atık pil depolama alanlarını kurmakla, bakım ve onarım giderlerini karşılamakla, yükümlüdür” hükmü yer maktadır. Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyemizin; Kemerburgaz – Odayeri ve Şile – Kömürcüoda’da Yönetmelik hükümlerinde belirtilen teknik şartlarca inşa edilmiş Atık Pil Depoları bulunmaktadır. Atık Pillerin Ayrı Depolanması Atık Pil Depo Yerleri ve Kapasiteleri; Kemerburgaz - Odayeri Şile - Kömürcüoda 1 depo (2 Hazneden oluşan) 1 depo (2 Hazneden oluşan) 1 hazne hacmi: 150 ton 26 1 hazne hacmi: 150 ton İnternet Uygulamalarımız Atık Pil Toplama Noktaları Sorgusu http://www.ibb.gov.tr/tr TR/CevreKoruma/AtikPil/AtikPilToplamaNoktaları - Protokoller kapsamında; İlçe ve Belde Belediyelerinin Atık Pil Toplama Bidon ve Kutularını yerleştirdikleri yerlerin listesi alınarak, - İstanbul Büyükşehir Belediyesi resmi web sitesindeki Çevre Koruma Müdürlüğümüz web sitesinde yayınlanmaktadır. - Atık Pil Toplama Noktaları Sorgusu her ilçe için ayrı olarak verilmektedir. İstanbul İlköğretim Okullarında Eğitim Çalışmaları Çocuklarımıza ilköğretim çağında çevre bilincini vermek, çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi konusunda bilinçlendirme sağlamak amacıyla “İstanbul Okullarında Ödüllü Atık Pil Toplama Yarışması” çalışmalarına başlanmıştır. İlçe ve İlk Kademe Belediyeleri Bilgilendirme Toplantıları - 29.06.2005 ve 22.09.2006 tarihlerinde protokol imzalanan Belediyeler ve TAP ile Müdürlüğümüz başkanlığında bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Toplantılara ilçe ve belde belediyelerinden konuda uzman yetkililer katılmıştır. - Protokol imzalanan Belediyelerle yapılan toplantılarda pil kutularının bırakılacağı yerler üzerinde mutabakat sağlanmış ve imzalanan protokoller ile çalışmalar hakkında bilgilendirme yapılmıştır. - 2007 Aralık ayında, 2007’ye ait atık pil toplama çalışmalarının irdelenmesi ve 2008 yılına öngörü oluşturması amacıyla toplantı düzenlenmiştir. 27 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü TÜBİTAK Kamu Kurum Projemiz Atık Pillerin Bertarafı ve Geri Kazanılması Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi Proje kapsamında evsel atık pillerin bertaraf ve geri kazanılması teknolojileri araştırılacaktır. Şu anda Türkiye’de atık pillerin geri kazanımı için hiçbir geri kazanım tesisi yoktur. Projenin konusu olan atık pillerin geri kazanılması son yıllarda AB ülkelerinde de son derece önemli bir konu olmuştur. Bu açıdan bakıldığında da AB’ye girme hazırlıkları yapan Ülkemiz için konu kaçınılmaz olarak karşımıza çıkmaktadır. Projenin en önemli amacı: Atık pillerin çevre kirliliğine neden olmayacak şekilde geri kazanımının/bertarafının gerçekleştirilmesidir. Projenin toplumsal diğer bir amacı ise: Çevrenin korunması yanında geri kazanım prosesinin çıktısı olan değerli metallerin ekonomiye döndürülmesidir. Netice itibarı ile sürdürülebilir kalkınma hamlemizde, atık pillerin geri kazanılması ile Türkiye’de bu alanda bir ilk gerçekleştirilerek, çok önemli bir çevre ve sağlık problemi ortadan kaldırılmış olacak ve uluslar arası yükümlülüklere uyum konusunda da katkı sağlanacaktır. El broşürü 28 Çevremizi Koruyalım, Atık Pilleri Ayrı Toplayalım El Broşürü El Broşürlerinin hazırlanması ve tüketiciye direkt ulaşmasındaki amacımız; * Vatandaşların pilleri nasıl ayrı toplayacakları konusunda bilgilendirmek ve atık pillerin ayrı toplanmasını sağlamak * Pil toplama işlemini İstanbul geneline yaygınlaştırmak * Pillerdeki civa, kadmiyum ve kurşun gibi zehirli ağır metaller konusunda halkı bilinçlendirmek * Akmış pillerin çok tehlikeli olduğunu, pillerin tehlikeli madde içerdiğinden dolayı gelişi güzel çevreye atılmaması gerektiğini anlatmak. Hedefimiz 2008 Yılında; 2007 yılında İlçe Belediyelerden toplanan atık pil miktarlarının artmasını sağlamaktır. Bu öngörülen rakamın sağlanması için; - Halkı bilinçlendirme çalışmaları yapılacak, - İlköğretim okullarında yapılan eğitim çalışmaları ilerleyen yıllarda da devam ettirilecektir. Neticede, sistemin oturması sonucunda toplanan rakamın daha da artacağını umut etmekteyiz. İletişim Adres : Kemalpaşa Mah. Atatürk Bulvarı No:162 Eminönü / İstanbul Tel : 0 (212) 455 23 85 Faks : 0 (212) 455 27 46 Web : www.ibb.gov.tr Teşekkür ederiz... İletişim: Çevre Yük. Mühendisi Neşe SOYER [email protected] 29 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü ATIK PİL ve AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Hazırlayan: Abdurahman ACAR ( AKÜDER Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayiciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ) 30 APAK YÖNETMELİĞİ(1) (Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği) Çevre ve Orman Bakanlığı 31.08.2004 tarih 25569 sayılı resmi gazete ve 03.03.2005 tarih 25774 sayılı resmi gazetede yapılan değişiklik ile “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğini” yayımlamıştır. Bu Yönetmelik, pil ve akümülatör üretimi, satışı ve geri kazanımıyla ilgilenen herkese ciddi yükümlülükler getirmiştir. APAK YÖNETMELİĞİ (2) APAK Yönetmeliği olarak ta anılan bu yönetmeliğin, Akümülatör bölümüyle ilgili çalışmalarından söz etmek istiyoruz. Yönetmeliğin amacını kısaca belirtmek gerekirse; “Akümülatörlerin üretiminden Geri Kazanımına kadar geçen süreçte, Çevreye ve İnsan Sağlığına zarar vermeden üretilmesini, toplanmasını, taşınmasını ve geri kazanılmasını sağlatmaktır.” KİMLERE YÜKÜMLÜLÜK VERİLMİŞTİR ? • • • • • Akümülatör Üreticilerine, Bayilere, Satıcılara ve Servislere, Tüketicilere, Atık Akümülatör Taşıyıcılarına, Geri Kazanım Tesisi İşletmecilerine. AKÜMÜLATÖR ÜRETİCİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1- Akümülatörlerin etiketlerinin üzerine aşağıdakileri yazmakla; a) Atık akülerinizi “ Çöp Bidonlarına Atmayınız ” sembolü, b) Atık akülerinizin içindeki Asitli sıvıyı toprağa, suya ve kanalizas yona dökmeyiniz, c) Atık akülerinizin plastik kısımlarını soba ve kazanlarda yakmayınız, d) Atık akülerinizi çocuklardan uzak tutunuz, e) “Depozitolu ”dur ibaresi ile Bakanlıktan verilecek “Kod” numarası, f) “Pb” veya “Kurşun” ve “GERİ KAZANILACAK AKÜ” ibaresi, 31 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 2) Depozito uygulaması müracaat formunu doldurarak her yıl Bakanlığa başvurmakla, 3) Atık Akümülatörlerin belirtilen hedefler doğrultusunda toplanmasını, taşınmasını, geri kazanımını ve bertarafını sağlamak veya sağlatmakla, 4) Atık Akümülatör ihracatında Bakanlıktan onay almakla, 5) Ürettikleri veya ithal ettikleri akümülatörlerde zararlı madde miktarlarını en aza indirecek önlemleri almakla, 6) Atık Akümülatör atıklarının zararları ve toplanmaları konusunda, tüketicilerin katılım ve katkılarını sağlamak amacıyla eğitimlerini, bilgilendirmelerini sağlamakla, 7) Atık Akümülatör taşımacılığına uygun lisanslı, aside dayanıklı, sızdırmaz, kırmızı renkli özel araçları temin etmek veya ettirmekle, 8) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya belli bir sisteme katılarak atık akümülatörlerin toplanmasını,geri kazanımını veya bertarafını sağlamakla yükümlüdür. BAYiLERiN, SATICILARIN VE SERViSLERiN YÜKÜMLÜLÜKLERi 1) Tüketiciler tarafından getirilen Atık Aküleri (kullanılmış aküleri ) almakla, 2) Akümülatör üreticilerinin kurduğu sisteme katılmakla, 3) Tüketicilerin getirdiği Atık Aküleri Üreticisine veya Üreticinin yetkilendireceği kuruluşa vermekle, 4) Müşterinin yeni akü almaması halinde atık aküsüne, depozito belgesi karşılığı tutarını ödemekle, 5) İş yerlerine kolayca görünecek yerlere Atık Akülerle ilgili uyarıcı levhaları asmakla, 6) Atık Aküler için zemini ve yan duvarları sızdırmaz geçici depolar oluşturmakla, 7) Atık Akülerin asidini hiçbir şekilde boşaltmamakla, 8) Atık Aküleri bu depolarda 90 günden fazla bekletmemek ve bu süre içinde üretici firmalara bildirmekle, 9) Sızdırmayan ve akıntı yapmayan Atık Akülerin 5 adedinden fazlasını üst üste koymamakla, 10) Sızdıran aküleri, sızdırmaz polipropilen kaplarda bulundurmakla, 11) Toplanan Atık Akülerin kayıtlarını tutmak, bu kayıtları üreticiye bildirmekle, yükümlüdür, 32 TÜKETİCİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 19 Aracının aküsünü değiştirirken eskisini akümülatör satışını yapan bayi ve servislere ücretsiz teslim etmekle, 29 Eski aküsünü teslim etmeden yeni akü alması halinde depozito bedelini ödemekle, 39 Tüketici olan sanayi kuruluşlarının kullanıp atık haline gelen akümülatörleri üreticisine teslim edene kadar, işletme sahasında sızdırmaz zeminde 90 günden fazla bekletmemekle yükümlüdür ATIK AKÜMÜLATÖR TAŞIYICILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1) Atık Akü taşıyacak araçlara Valilikten lisans almakla, 2) Araçlarını K I R M I Z I renge boyatmakla, 3) Araçların her iki yüzüne; * 20 metre uzaktan görünecek şekilde “Atık Akümülatör Taşıma Aracı” yazısını yazdırmakla, *evsel atıklardan ayrı toplanacaktır “çöp arabası” amblemini bulundurmakla, 4) Akümülatörlerin taşınması sırasında araçlarda “ulusal atık taşıma formu” bulundurmakla, 5. Araçların kasalarını Atık Akü taşımaya uygun paslanmaz çelikten imal ettirmekle, 6) Sürücülerine, “Tehlikeli Madde Taşıma” eğitim sertifikası aldırmakla, 7) Karayolu Taşıma Yönetmeliği uyarınca Ulaştırma Bakanlığından “Yetki Belgesi” almakla, 8) Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicilerinin işbirliği yapmış olduğu lojistik firması ile “Taşıma Sözleşmesi” yapmakla, yükümlüdür. GERİ KAZANIM TESİSLERİ İŞLETMECİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1) Çevre ve Orman Bakanlığından ön lisans ve lisans almakla, 2) Atık yönetimi ile ilgili kayıtları tutmak ve bu kayıtları istendiğinde yetkililere göstermek üzere üç (3) yıl süreyle tesiste bulundurmakla, 3) İşletme planlarını her yıl ocak ayı içinde ilgili valiliğe göndermekle, 4) Atığın tesise girişinde geri kazanım işleminden önce atığın “ ulusal atık taşıma formunda ” belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmekle, 5) Akümülatör üreticileri veya bunların yetkilendirecekleri kişi veya kuruluşlar tarafından kurulan, geçici depolama tesisleri tarafından onaylanmamış belgelerle getirilen Atık Akümülatörleri tesislerine kabul etmemekle, 33 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 6) Tesisin yıllık çalışma raporunu ilgili Valiliğe göndermekle, 7) Tesisin işletilmesi ile ilgili her bölümün işletme planını yaparak uygulamakla, 8) Tesisin risk taşıyan bölümlerinde çalışan personelin her türlü güvenliğini sağlamakla, altı ayda bir sağlık kontrollerini yaptırmakla ve bu bölümlere izinsiz olarak ve yetkili kişilerin dışında girişleri önlemekle, 9) Acil önlem planı hazırlamakla, bununla ilgili eğitimli personel bulundurmakla,acil durum söz konusu olduğunda Bakanlık ve Valiliğe bilgi vermekle, 10) Tesisin işletilmesi ile ilgili Bakanlığın öngöreceği diğer işleri yapmakla, yükümlüdür. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinde en büyük sorumluluk, Akümülatör üreticilerine verilmiştir. Bunun bilincinde olan Türkiye'nin önde gelen Akümülatör üreticileri ve Geri Kazanım Sanayicileri bir araya gelerek Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneğini kurmuşlardır. Kısa adı A K Ü D E R olan bu Dernek, Çevre ve OrmanBakanlığı tarafından 11 ocak 2005 tarih 03/226 sayılıyazılarıyla yetkilendirilmiş olup 17/08/2005 tarihinde deDernek ile Bakanlık arasında “İş Birliği Protokolü” imzalanmıştır. Derneğin bugün itibariyle 89 üyesi mevcuttur. AKÜDER ÜYELERİ; www.akuder.org.tr adresinden güncel olarak görülebilir. AKÜDER’ in kuruluşu, Çevre Bakanlığı ve Yönetmelik ilişkisi İş Birliği Protokolü Şeması ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ (31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazete) AKÜDER AKÜMÜLATÖR VE GERİ KAZANIM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (Yönetmeliğini 10 (h) ve 29.cu madde son paragrafı uyarınca) ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI – AKÜDER İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ 34 AKÜMÜLATÖR VE GERİ KAZANIM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ Dernek amaçlarını gerçekleştirmek için, Apak Yönetmeliğinin; 1) Akümülatör üreticilerine, 2) Bayilere, satıcılara ve servislere, 3) Tüketicilere, 4) Atık Akü Toplayıcı ve Taşıyıcılara, 5) Geri Kazanımcılara, Getirdiği Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi İçin; 1) Atık Yönetim Planını Hazırlamak 2) Eğitim faaliyetlerinde bulunmak, 3) Üyelerinin atıklarını kar amacı gütmeden toplatmak ve taşıtmak, 4) Yasalara uygun şekilde çalışmayan üyelerini uyarmak, gibi görevleri üslenmiştir. AKÜDER’İN BAŞLICA FAALİYETLERİ(1) . . Satıcıların Eğitimi; Bu amaçla İstanbul, Ankara, İzmir ve Diyarbakır’da 4 toplantı yapılmıştır. Tüketicilerin Eğitimi; Bu amaçla çeşitli posterler bastırılarak “satıcıların işyerlerine asılması” sağlanmıştır. AKÜDER’İN BAŞLICA FAALİYETLERİ(2) . Apak Yönetmeliğinin Uygulanmasına katkıda bulunmak amacıyla; 1) Bakanlık Yetkilileri 2-3 haftada bir ziyaret edilmiştir. 2) Piyasa Denetimleri Yapılmıştır, 3) Çeşitli Fuarlara katılınmıştır, 4) TV Programlarında Aküder’in tanıtımı yapılmıştır, 35 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü AKÜDER’İN BAŞLICA FAALİYETLERİ(3) Atık Akü Yönetimini Kayıt Altına Almak için; 1) Her aşamada belge düzenine geçilmiştir, 2) Bakanlıkla paralel çalışan, Aylık Veri Transferi yapabilen “Atık Takip Sistemi” 2006 yılı başında hizmete girmiştir. 3) Bakanlığın kontrolünde kullanılacak olan Web tabanlı yazılım programı 2008 yılı başında hizmete sokulacaktır. 4)Atık Akü Bilgi Hattı: 444 27 25 444 APAK Müşteri Tali Bayii Servis Lisanslı Geri Kazanım Tesisleri BÖLGE BAYİLERİ, ATIK TOPLAYICILARI (Geçici Depolar) Lisanslı Taşıyıcı http://www.atiksistemi.com ATIK AKÜ BİLGİ HATTI 444 2725 444 APAK ATIK AKÜ TAŞIYACAK ARAÇLAR 36 . . Atık akü taşıyacak araçların lisanslandırılması Madde 15- Araçların renginin kırmızı olması ve kasalarının her iki yüzüne “Atık Akümülatör Taşıma Aracı” yazılması zorunludur. Madde 17- Atık akümülatörleri taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, atık akümülatörleri taşıma lisansı almak zorundadır. Bu amaçla, Yönetmeliğin 5 no’ lu ekinde belirtilen esaslara göre ilgili Valiliğe başvuruda bulunulur. . . Aküder’in hurda akü politikası (1) Bundan amaç, atığın oluştuğu noktadan geri kazanıldığı noktaya kadar her türlü faaliyetin APAK Yönetmeliğinde tanımlanan kriterlere ve verimlilik esaslarına uygun olarak yapıldığının güvence altına alınmasıdır. Aküder; kendi üyelerinden, OSD, ODD ve diğer sözleşmeli firmalardan topladığı Atık Aküleri, Lisanslı Geri Kazanım Tesislerine talepleri doğrultusunda sevk eder. . . Aküder’in hurda akü politikası (2) Aküder, kar amacı gütmeden tam bir çevreci anlayışla Atık Aküleri toplayıp taşıyacak Lojistik bir firmayla işbirliği yapar. Atık akü toplama faaliyeti içinde bulunan satış örgütünün ve atık toplayıcıların emeğinin karşılığını alması ve işini benimsemesi için her türlü maddi ve eğitim desteğini verir. 37 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Aküder’in hurda akü politikası (3) . . . Geri kazanım sahibi Aküder Üyelerinin, bayilerden ve atık akü toplayıcılarından serbest piyasa koşullarıyla atık akü satın almaları için gerekli ortamı sağlar. Ülkemizde geçerli olan Atık Akü fiyatları Dünya fiyatlarıyla karşılaştırıldığında oldukça yüksektir. Fiyatların eşitlenmesi için hurda akü ithaliyle ilgili çalışmaları hızlandırır, kayıt dışı Lisanssız Geri Kazanımı engeller. Türkiye’de Akümülatör Sektörü (1) . Türkiye’de 3’ü büyük, 10 civarında orta büyüklükte, 50 civarında küçük ölçekte akümülatör üreticisi bulunmakta olup, yıllık üretim kapasitesi 12.000.000 adedin üzerindedir. . Sektörün yıllık akü ihracatı, 100.000.000 usd civarındadır. Türkiye’deki akü sektörü gerek kalite, gerek kapasite açısından gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek düzeydedir. Türkiye’de Akümülatör Sektörü (2) . Akümülatörlerin en önemli girdisi kurşun olup büyük bir kısmı ithal yoluyla ve yüksek fiyatlarla temin edilmektedir. Kurşunun ucuza temin edilmesiyle, ihracatın en az %30 düzeyinde artması kolaylıkla mümkün olacaktır. Kurşunu ucuza temin etmenin en önemli yolu da hurda akü işleme miktarının artırılmasıdır. Türkiye’ deki Geri Kazanım Sektörü ve teknolojisi (1) .. . . Akümülatörler uzun süre kullanıldıktan sonra ömürleri biter ve atık haline gelir. Atık akümülatörler kırılıp içindeki kurşun ergitilerek çeşitli operasyonlardan geçirilerek tekrar kullanılacak hale getirilir. Hurda akülerin geri kazanılmasıyla hem çevremiz korunmakta, hem de %65’e varan oranlarda enerji tasarruf edilerek daha ucuz kurşun elde edilmektedir. Bütün gelişmiş Ülkeler kurşun ihtiyacının büyük bir kısmını bu yolla temin etmektedir. 38 Türkiye’deki Geri Kazanım Sektörü ve Teknolojisi (2) . . . Türkiye’de bu işlemi yapan Çevre ve Orman Bakanlığından lisans almış, ekim 2007 itibariyle 13 adet geri kazanım firması mevcut olup yıllık kapasiteleri 150.000 tondur. Türkiye’de oluşan atık akü miktarı yaklaşık 85.000 ton olup işleme kapasitesinin çok altındadır. Tesislerin tam kapasiteyle çalışabilmeleri için hurda akü ithalinin serbest bırakılması ülke ekonomisi için hayati derecede önemlidir. BACA GAZI Yapılan Yanlış Uygulamalar (1) Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği, çevre ve insan sağlığının korunması yanında, atıkların en etkin şekilde ekonomiye kazandırılmasını amaçladığı halde uygulamadaki hatalar yüzünden bu amaca tam olarak ulaşılamamıştır. Bunlar; 1)Yönetmeliğin Resmi ve Özel kuruluşlara zamanında anlatılamaması, 2) İl Müdürlüklerinde uygulamada bütünlük sağlanamaması, Yapılan Yanlış Uygulamalar(2) 3)İki farklı atık yönetim sisteminin kabul edilmesi, 4)Bu sayede piyasada atık toplayıcıları adı altında yetkili yetkisiz bir kesimin oluşmasına engel olunmaması, yetki verilen atık toplayıcılarına bir kriter getirilmemesi, 5)Toplayıcıların çoğunun Yönetmeliği hiçe sayması, 6)Atığın piyasada tehlikeli atık olması unutularak ticari bir mal gibi işlem görmesi, 39 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Yapılan Yanlış Uygulamalar(3) 7) AB Ülkelerindeki her kesimi içine alan atık yönetim sistemlerinin Ülkemizde dikkate alınmaması, 8) Geçici depolarla ilgili uygulamada başı boşluğun önlenememesi, 9) Yönetmeliğin Üreticilere en büyük sorumluluğu verdiği halde gereğinin yapılmaması, 10) Derneklere üye olmakla yükümlülüğün yerine getirildiğinin sanılması, buna karşı bir önlem alınmaması, 11) Atık hareketinin kayıt altına alınamaması, kimi beyanların çapraz kontrolle doğruluğunun araştırılmaması, Yapılması Gerekenler, 1) Yapılan yanlışların tek tek ele alınarak düzeltilmesi, 2) Uygulamada kararlılığın sağlanması, 3) Gerekirse Yönetmeliğin revize edilmesi, 4) Bilgilendirme toplantılarına hız verilmesi, 5) Bakanlığında içinde bulunduğu tek bir atık yönetim sisteminin oluşturulması Teşekkür ederiz... Tel - Faks: 0212 482 23 40 www.akuder.org.tr 40 APAK YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA ATIK PİLLERİN YÖNETİMİ Hazırlayan: Bekir TOMBUL ( Çevre Yük. Müh. TAP Projeler Koordinatörü ) Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Kemeraltı Cad. Kalaycıoğlu İşhanı No.97 K.6 Karaköy - İSTANBUL Tel: O212- 244 49 73 - 74 Faks: 0212- 244 48 35 Web: www.tap.org.tr E-mail: [email protected] 41 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Pil nedir, nerelerde kullanılır? . Pil, kimyasal reaksiyonlar sonucunda elektrik enerjisini depolayabilen, + ve - uçları cihaza bağlandığında gerekli elektrik akımını sağlayan çeşitli tip ve boyutlardaki araçlardır. . Radyolardan bilgisayarlara, telefonlardan el fenerlerine ve fotoğraf makinelerinden saatlere kadar piller günlük yaşantımızın hep içerisinde yer alırlar. .. . . Pil Türleri ve Kimyasal İçerikleri Şarj edilmeyen (Primer) Şarj edilebilen (Sekonder) piller olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. Piller şekilleri itibariyle de silindirik, düğme ve prizmatik olarak üç grupta tanımlanır. Piller, kadmiyum, civa, kurşun, çinko, mangan, demir, lityum, nikel, kobalt vb. metalleri ve çeşitli kimyasal bileşimleri içermektedir. PİLLERİ DİKKATLİ KULLANMALIYIZ ..! .. .. . Akmış pilleri çıplak ve ıslak elle tutmayınız. Pilleri ateşe ve su kaynaklarına atmayınız, toprağa gömmeyiniz. Piller devamlı güneş ışığı alan yerlerde tutmayınız. Pilleri rutubetsiz yerlerde saklayınız. Bu pilin ömrünü uzatır. Şarj edilmeyen piller ve özellikle lityum türleri kesinlikle şarj işlemine tabi tutulmamalıdır. Aksi takdirde aşırı ısınma, şişme, gaz çıkışı, alevlenme ve hatta patlama görülebilir. PİLLERİ DİKKATLİ KULLANMALIYIZ …! . . . Bir aleti pil takılı iken uzun süreli çalıştırmıyorsanız, pilleri aletin içinden çıkarınız. Aksi durumda pil sızmasından ve pilin kendi kendine boşalmasından dolayı cihazınız zarar görebilir. Pillerin + ve – uçları metal paralar, anahtarlar, bilezikler ve yüzük gibi maddeler ile direkt temas etmesi sonucunda kısa devre meydana getirerek ısınırlar ve çevreye zarar verebilirler. Yeni alınan pilleri kullanıncaya kadar orijinal ambalajında muhafaza ediniz. 42 Dikkatsiz lityum pil kullanımına örnekler! Atık Pil nedir? Kullanım ömrünü tamamlamış ve/veya uğramış olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiş olan pillere, atık pil diyoruz. .. Atık piller ne yapılmalı? Atık piller kesinlikle evsel atıklarla karıştırmayınız ve çöpe atmayınız. ATIK PİLLER ÇÖPE ATILDIĞI ZAMAN, pilin dışındaki koruyucu kap zamanla delinerek içindeki kimyasal maddeler toprağa, suya ve havaya karışabilir. ATIK PİLLERİN emniyetli bir şekilde; . . . . Toplanması, Taşınması, Depolanması, Geri kazanılması ve/veya bertaraf edilmesi gerekmektedir. AB Direktifi, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Avrupa Birliliğinin 91/157/EEC sayılı direktifine göre (06.09.2006 tarihinde revize edilmiştir!, 2006/66/EC), atık pil ve akümülatörler diğer atıklardan ayrı toplanmalı, taşınmalı, geri kazanılmalı veya bertaraf edilmelidir. Direktif en önemli özelliği, atık pil/akü yönetiminin oluşturulmasında “Üretici Sorumluluğu” prensibini ilke edinmesidir. Yani resmi kurum ve kuruluşların yanı sıra üreten/ithal eden, piyasaya sürdüğü ürünün atığından sorumlu tutulmaktadır. Bu direktifin, ülkemize uyumlaştırılması sonucunda, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 31 Ağustos 2004 tarihinde “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” yayımlanmıştır. Yönetmelik, Bakanlığa, Mülki Amirlere, Belediyelere, üreticilere/ithalatçılara, satıcılara ve tüketicilere bir takım yükümlülükler getirmektedir. Yönetmelik, 01 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 43 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü AB’DE MEVUTÜ YÖNETMELİKLER Bütün piller Sadece şarj edilebilirler Henüz yönetmelik yok . . . TAP’ın Kuruluşu ve Hedefleri . . . TAP’ın Kuruluşu ve Hedefleri Türkiye’nin önde gelen pil ithalatçıları, Yönetmelik gereğince üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmek amacıyla müşterek çalışma yolunu seçmişler ve “Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği - (TAP)”ni kurmuşlardır. TAP, Yönetmelik yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla kurulmuştur. Fakat konumu itibariyle sektörün içinde bulunduğu problemlerinin çözülmesi içinde gerekli çalışmaları yürütmektedir. Derneğin şuan 236 adet kayıtlı üyesi bulunmakta ve pil piyasasının %97’sini temsil ettiği tahmin edilmektedir. TAP, Bakanlık tarafından 08 Ocak 2005 tarihinde “Yetkilendirilmiş Kuruluş” statüsüne getirilmiş ve bunu takiben Bakanlık ile TAP arasında 11 Kasım 2005 tarihinde protokol imzalanmıştır. TAP’ın hedefi, önümüzdeki 10 yıl içerisinde AB kriterlerine uygun bir atık pil yönetimini oluşturmaktır. Bu hedefi gerçekleştirebilmek amacıyla, atık pillerin toplanması, taşınması ve bertarafı gibi fiziksel faaliyetleri yerine getirmek üzere TAP’a bağlı bir İktisadi İşletme de kurulmuştur. Kutu dağıtımı Bilinçlendirme malzemeleri dağıtımı 44 Projelerimiz… Projelerimiz Projelerimiz Değişik Yerlere Konulan Toplama Kutuları Marketler Hastaneler Muhtarlıklar Zincir Mağazalarla Yapılan Çalışmalar Aşağıdaki zincir mağazaları ile protokoller yapılarak gerekli malzemeler temin edilmiş ve atık pil toplama çalışmaları başlatılmıştır. METRO GRUP, BİM A.Ş., KOÇTAŞ, GREENS LTD. ŞTİ., FOR YOU MAĞAZACILIK A.Ş CARREFOUR, TESCO KİPA KİTLE PAZ., TEKZEN YAPI MARKETLERİ Diğer zincir mağazalarla görüşmelerimiz devam etmektedir. 45 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Toplama noktaları Okullar Toplanan atık pillerin dağılımı 46 Mobil Ayırma Tesisi Çalışmaları Evciler Kimya firmasıyla yaptığımız anlaşmaya göre, ülke genelinde minimum 100 kg. ve üzerinde biriken ve TAP’a haber verilen atık piller, firma tarafından 20 gün içerisinde toplanıp, Ankara’daki tesislerinde hareketli bant sistemiyle ayrılmaktadır. İhracat Şarjlı grup piller (Li-ion, Ni-MH, NiCd), Evciler Kimya ve Doğa Entegre Geri Dönüşüm firmalarının aldığı ihracat izni vasıtasıyla yurtdışına gönderilmektedir. 2007’de yaklaşık 50 ton şarjlı grup pil geri kazanım için yurtdışına gönderilmiştir. Diğer piller ise bertaraf edilmek üzere Derneğimiz tarafından teslim alınmaktadır. . Dernek üyelerimizden Aspilsan tarafından genellikle silahlı kuvvetlerden toplanan şarjlı grup atık pillerin alımı, kesin ayırımı, ambalajlanması ve yurtdışındaki geri dönüşüm tesislerine sevk edilmesi işlemi de Evciler Kimya - Aspilsan - Derneğimiz İktisadi İşletmesi arasında yapılan protokolle gerçekleştirilmektedir. Atık Pillerin Bertarafı İçin Yapılan Çalışmalar Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından onaylanan atık pil bertaraf deposu projesine uygun olarak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Kemerburgaz Odayeri düzenli depolama alanında tahsis edilen alana her biri 110 m3’lük 8 adet bertaraf deposu inşaa edilmiştir. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesince Harmandalı düzenli depo sahasında tahsis edilen alana da 110 m3’lük 2 adet bertaraf deposu inşaa edilmiştir. İlk aşamada, elimizde geri kazanıma gönderilmesi mümkün olmayan atık piller bu depolara gönderilmektedir. . . İstanbul Bertaraf Depoları TAP Atık Pil Toplama Aracı 47 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Bilinçlendirme Çalışmaları Bilinçlendirme Çalışmaları Bilinçlendirme Çalışmaları 2007 YILINDA KATILDIĞIMIZ BAZI FUARLAR 18- 21 Ekim 2007 Tüyap Adana Belediye İhtiyaçları Fuarı - ADANA 06- 09 Eylül 2007 ISAF 2007 9.Uluslararası Güvenlik Yangın Acil Durum Arama Kurtarma ve Telekomünikasyon Fuarı ve LED - RFID 2007 LED ve RFID Sistemleri,Teknolojileri ve Uygulamaları Fuarı - İSTANBUL 21-24 Haziran 2007 3.Geri Dönüşüm Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı – İSTANBUL 05–09 Haziran 2007 Çevre Teknolojileri Fuarı - KOCAELİ 05-08 Nisan 2007 8.Uluslararası Güvenlik Otomasyon Yangın Arama-Kurtarma Acil durum Telekomünikasyon Fuarı - ANKARA 26–29 Nisan 2007 Kent’s Belediye Ekipmanları ve İhtiyaçları Fuarı - ANTALYA 15-18 Mart 2007 Belediye Ekipmanları ve İhtiyaçları Fuarı - ANKARA 22-25 Şubat 2007 Belediye Ekipmanları ve İhtiyaçları Fuarı - İZMİR 48 Devam Eden Bazı Çalışmalarımız Atık Pil Otomasyon Programı: Çevre ve Orman Bakanlığı’na kota uygulaması müracaat formları ve ulusal atık taşıma formlarının hazırlanacak web tabanlı program üzerinden daha hızlı ve sağlıklı şekilde ulaşmasını sağlayan program şuan Bakanlıkta kullanılmaktadır. Daha kapsamlı hale getirilmesi için çalışmalarımız devam etmektedir. Eğitim Filmi: Özellikle ilköğretim öğrencilerine yönelik olarak hazırlanacak filmin senaryosu yazılmış ve çekimlerine başlanmıştır. Yılbaşına kadar tamamlanması hedeflenmektedir. İstanbul Okullar Kampanyası: İstanbul’un tüm ilçelerini kapsayacak şekilde 2008 yılında ilköğretim okullarında ödüllü atık pil toplama kampanyası yapılacaktır. Bununla ilgili çalışmalarımız İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ve Büyükşehir Belediyemizle sürdürmekteyiz. Kargo Projesi: Yakın zamanda Ülkemizin önde gelen kargo şirketlerinden biriyle yapacağımız anlaşmaya göre, tüketiciler atık pillerini bahis konusu kargo firmasının şubelerine ücretsiz olarak teslim edebilecek. Henüz imza aşamasında olan bu proje hayata geçtiği zaman basın töreniyle daha detaylı bir şekjilde sizlere duyurulacaktır. AB ve Türkiye Maliyet Dağılımları Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Çözüm Önerileri - Yönetmelikteki tarafların yükümlülüklerini net olarak bilmemeleri. - APAK Yönetmeliği en kısa zamanda tarafların yükümlülüklerini ve görevlerini kesin bir dille anlatacak şekilde revize edilmelidir. - Mevcut toplama kotalarının Ülkemiz şartlarına göre çok yüksek oluşu. - Kota oranları yeni AB direktifinde de öngörüldüğü gibi makul düzeylere çekilmelidir. - Toplama noktalarında kutuların kontrolü. Teslim edilen bidonların amaç dışında kullanılması - Atık pil kutularının amaç dışı kullanımı önlemek amacıyla şeffaf ve sabitlenebilen kutular kullanılabilir. (bu konuda çalışmalarımız devam ediyor) - Toplama kutularının özellikle zincir marketlerde, halkın görebileceği noktalara konulmaması ve kişilerin sorumluluktan kaçınmaları. - Zincir mağazalara Bakanlık ve Belediyeler direkt yaptırımda bulunabilir ve atık pil yönetimine dahil edebilir. Teşekkür ederiz... Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Kemeraltı Cad. Kalaycıoğlu İşhanı No.97 K.6 Karaköy - İSTANBUL Tel: O212- 244 49 73 - 74 Faks: 0212- 244 48 35 Web: www.tap.org.tr E-mail: [email protected] 49 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Hazırlayan: Mahir ERDEM ( T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Daire Başkanı ) 50 Yönetmelik Yayımlanma tarihi : 31.08.2004 Yürürlük tarihi : 01.01.2005 Değişiklik tarihi : 03.03.2005 Yönetmeliğin Amacı -Çevresel kriterlere uygun pil ve akümülatör üretiminin sağlanması, -Pil ve akümülatör atıklarının alıcı ortama verilmesinin engellenmesi, -Etiketleme ve işaretleme ile; *kalite kontrolünün, *ithalatının kontrolünün, *içerdiği zararlı madde miktarının kontrolünün sağlanması, Yönetmeliğin Amacı -İthalat, ihracat ve transit geçişlere ilişkin esasların belirlenmesi, -Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanması, -Zararlı madde içeren pil ve akümülatörlerin üretiminin, ihracatının, ithalatının, satışının önlenmesi, -Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım veya nihai bertarafı için toplama sisteminin kurulması ve atık yönetim planının oluşturulması, Yönetmelikteki Kapsam Dışılar -Endüstriyel kullanım amacına bağlı olarak kalıcı olarak yerleştirilmiş pillerin bulunduğu aletler, -Bilimsel ve mesleki alanda kullanılan, hayati önemi haiz tıbbi aygıtlara yerleştirilmiş piller, -kalp pilleri, -Sadece uzman kişiler tarafından uzaklaştırılması gereken pil ve aküler, -Kesintisiz olarak sürekli çalışması gereken aletler içindeki pil veya akümülatörler, bu Yönetmelik kapsamı dışındadır 51 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Yönetmelikte Yasaklama ve Kısıtlamalar Yönetmelikle; - Pillerdeki zararlı maddelerin (cıva, kadmiyum ve kurşun) miktarlarına yasaklama ve kısıtlamalar getirilmiştir. - Pillerin ve akümülatörlerin “Avrupa Birliği Normlarına göre etiketlenmesi” sağlanmıştır Yasaklama ve kısıtlamalar Cıva ve cıva oksit pillerde kısıtlamalar: - Ağırlıkça yüzde iki (%2) den fazla cıva oksit veya cıva içeren düğme tipi piller ve düğme tipi pillerden oluşan pillerin üretimi ve ithalatı yasaktır. - Ağırlıkça milyonda beş (%0,0005) den fazla cıva içeren (Hg) pillerin üretimi ve ithalatı yasaktır. Kadmiyumlu pillerde kısıtlamalar: Ağırlıkça onbinde yirmibeş (%0,025) den fazla kadmiyum (Cd) içeren primer pillerin, ithalatı ve üretimi yasaktır. Etiketleme ve İşaretleme Pillerin İşaretlenmesi Sekonder hücreler ve sekonder pil ürünleri Türk Standartlarında (TS EN 61429) belirtilen şekilde etiketlenir ve işaretlenir. -Ağırlıkça % 0,0005’den fazla cıva (Hg) içeren düğme tipi piller ile bu tür düğme pillerden oluşturulan pillerin ambalajları Yönetmelik Ek-1’de gösterilen sembol ile işaretlenir. Metalin Kimyasal Sembolü PİL ETİKET ÖRNEĞİ Ağırlıkça % 0,0005- %2 arası cıva içeren düğme tipi piller için etiketleme örneği 52 Hg Etiketleme ve İşaretleme Akümülatörlerin İşaretlenmesi Akümülatörler Yönetmelik Ek-1’deki gibi işaretlenir ve etiketlenir. - Üreticilere geri dönmesini sağlamak amacıyla, bu ürünlerin etiketlenmesinde “depozitoludur” ibaresi ile Bakanlık tarafından firmaya verilen kod numarası yer alır. -Kurşun asit akümülatörlerin üzerinde “Pb” ya da “kurşun” ve “GERİ KAZANILIR” ifadesi ya da “GERİ KAZANILACAK AKÜ” ibaresi bulundurulur (bu ürünlerin dış ambalajlarındada aynı ibare bulundurulacaktır.) Ayrıca bu ürünlerin etiketlerinde Ek-4B’de yer alan uyarıcı bilgilerin bulunması zorunludur. AKÜ-350 (Firma Kodu) DEPOZİTOLUDUR KURŞUN ASİT AKÜMÜLATÖRLER İÇİN ETİKET ÖRNEĞİ Hg GERİ KAZANILIR Ek-4Bde yer alan uyarıcı bilgiler Üretici Sorumluluğu - Pil üreticileri ve ithalatçılarına belirlenen kota oranlarında atık pilleri toplama yükümlülüğü- “kota uygulaması” - Akümülatör üretici ve ithalatçılarına “depozito uygulama” ve belirlenen depozito oranlarında atık akümülatör toplama zorunluluğu getirilmiştir… YÖNETMELİK KAPSAMINDA KURULAN DERNEKLER - Atık pil ve akümülatörlerin çevreye zarar vermeden düzenli bir şekilde evsel katı atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanılması veya bertaraf edilmelerine ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla pil ve akümülatör üretici ve ithalatçıları tarafından dernekler kurulmuştur. TAŞINABİLİR PİL ÜRETİCİ VE İTHALATÇILARI DERNEĞİ-(TAP) AKÜMÜLATÖR ÜRETİCİ VE GERİ KAZANIM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ-(AKÜDER) TÜM AKÜ İTHALATÇILARI VE ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ- (TÜMAKÜDER) 53 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü PİL KOTA UYGULAMASI PİL İTHALATI Türkiye’de pil üretimi yoktur. - 2005 yılında 140 firma Bakanlığa kota uygulaması için başvuruda bulunmuştur. 2004 yılında ithal edilen ve piyasaya sürülen pil miktarı: 9,179 ton - 2006 yılında 257 firma Bakanlığa kota uygulaması için başvuruda bulunmuştur. 2005 yılında ithal edilen ve piyasaya sürülen pil miktarı: 9,297 ton - 2007 yılında 450 firma Bakanlığa kota uygulaması için başvuruda bulunmuştur. 2006 yılında ithal edilen ve piyasaya sürülen pil miktarı:11,500 ton PİYASAYA SÜRÜLEN MİKTAR - PİL KOTA DEĞERLENDİRMESİ Pil İthalatçılarının 2005,2006 ve 2007 kota müracaatları: - 2005- Toplam Kota: 1,397 ton (15% I. Grup, 25% II.Grup) - 2006- Toplam Kota : 2,351 ton (25% I. Grup, 35% II.Grup) - 2007- Toplam Kota : 3,410 ton (30% I. Grup, 50% II.Grup) KOTA DEĞERLENDİRMESİ 54 PİL BERTARAF BİLGİLERİ 200 KOTA ve TOPLANAN ATIK PİL KARŞILAŞTIRMASI ATIK PİL BERTARAF MİKTARLARI ALMANYA - TÜRKİYE 2006 YILI ATIK PİL TOPLAMA-DEPOLAMA GERİ KAZANIM DEĞERLERİ (%) ALMANYA-TÜRKİYE 55 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü AKÜMÜLATÖR DEPOZİTO UYGULAMASI Akümülatör Üretim & İthalat Miktarları: 2005 yılında 142 firma depozito uygulaması için Bakanlığa başvuruda bulundu. 2004- Üretim&İthalat Miktarı: 69,954 ton 2006 yılında 199 firma depozito uygulaması için Bakanlığa başvuruda bulundu. 2005- Üretim&İthalat Miktarı : 86,313 ton 2007 yılında 287 firma depozito uygulaması için Bakanlığa başvuruda bulundu. 2006- Üretim&İthalat Miktarı: 65,000 ton AKÜMÜLATÖR ÜRETİM & İTHALAT MİKTARI AKÜMÜLATÖR DEPOZİTO UYGULAMASI Depozite Oranları Akümülatör Üretici ve İthalatçılarının 2005,2006 ve 2007 Depozito başvuruları: - 2005- Toplama Miktarı : 48,967 ton (70%) - 2006- Toplama Miktarı : 67,003 ton (80%) - 2007- Toplama Miktarı : 54,075 ton (90%) DEPOZİTO MİKTARLARI 56 DEPOZİTO MİKTARLARI- TOPLAMA MİKTARLARI KARŞILAŞTIRMASI DEPOZİTO MİKTARLARI- TOPLAMA MİKTARLARI KARŞILAŞTIRMASI DERNEKLER (2007) Yönetmelik Uygulamaları - Taşıma - Geçici Depolama - Geri kazanım Atık pil ve akümülatörlerin taşınması Kullanılmış akümülatörlerin taşınması amacıyla yönetmelik gereğince 44 adet araç atık akümülatör taşınması konusunda lisans almıştır. 57 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü TAŞIMA LİSANSI ALAN ARAÇLAR Ulusal atık taşıma formu bulundurma zorunluluğu Atık pil ve akümülatörlerin taşınması sırasında araçlarda atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Araçlarda bulundurulacak atık taşıma formlarıyla ilgili olarak Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır. GEÇİCİ DEPOLAMA Kullanılmış akümülatörler için geçici depolama alanlarının kurulması ve işletilmesi “Valilik İznine” tabi tutulmuştur. Geçici depolama alanı kurmak isteyenler üreticiler tarafından yetkilendirilmek zorundadır. - akümülatör ürünlerinin dağıtımını ve satışını yapan işletmeler ile araç bakım onarım yerlerini işletenler için izin zorunluluğu yoktur. - yukarıdaki yerler dışında kurulacak geçici depolama alanlarının valilik denetimi altında faaliyet göstererek ilgili valilikten geçici depolama izni alması zorunludur GEÇİCİ DEPOLAMA ALANLARI TOPLAM: 55 58 DEPOZİTO MİKTARLARI Çevre Uyum Belgesi 29.12.2006 tarih ve 26391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2007 tarihinde yürürlüğe giren 2007/9 sayılı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği kapsamında Bakanlığımızca verilen bu belgenin pil ve akümülatörlerin ithalatı esnasında bulundurulması zorunludur. Çevre Uyum Belgesinde İstenen Belgeler - piller için kota müracaat formu - akümülatörler için depozito müracaat formu, - firma ticaret sicili gazetesi, - imza sirküleri, - atık yönetim planı - AYP başına ücret Çevre Uyum Belgesi (CUP) 2006 ÇUB 2007 ÇUB (22.10.2007 itibariyle) TOPLAM BELGE SAYISI (7 belge kayıp nedeniyle iptal edildi) PİL İÇİN DÜZENLENEN BELGE AKÜ İÇİN DÜZENLENEN BELGE :380 :240 :140 TOPLAM BELGE SAYISI PİL İÇİN DÜZENLENEN BELGE AKÜ İÇİN DÜZENLENEN BELGE :276 :173 :103 59 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü ÖZEL ATIK AB EŞLEŞTİRME PROJESİ (Twinning Number TR04/IB/EN/01)İ Halime SEZER - Mühendis (T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı Atık Yönetimi Daire Başkanlığı ) 60 DESTEKLEYEN KURULUŞLAR Çevre ve Orman Bakanlığı, Alman Çevre ve Nükleer Güvenlik Bakanlığı SÜRESİ (Başlama-Bitiş) BÜTÇESİ Başlangıç Tarihi: Kasım 2005 Bitiş tarihi: Kasım 2007 Bütçesi: 1,5 milyon euro DİĞER PAYDAŞ KURUM KURULUŞLAR Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, DİĞER PAYDAŞ KURUM KURUM KURULUŞLAR Büyükşehir Belediyeleri, Çevre ve Orman İl Müdürlükleri, AKÜDER, PETDER, TÜMAKÜDER, TAP, ÇEVKO, OSD, ODD, Üniversiteler; Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Standartları Enstitüsü, Mühendis Odaları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, EUAŞ, Belediyeler Birliği. PROJENİN AMACI Özel Atık yönetiminde kapasitenin güçlendirilmesi, Var olan ya da yeni çıkarılacak olan Ulusal Özel Atık Mevzuatının AB Direktifleriyle uyumlaştırılması, Her bir yönetmeliğin AB kurallarına uygun olarak düzenlenmesi Envanterlerin hazırlanması Kurumsal ve personel ihtiyacının belirlenmesi Uygulama planlarının hazırlanması ve pilot uygulamalar Eğitimler 61 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü PROJENİN KAPSAMI European List of Wastes (2000/532/EC) Waste Oil (75/439/EEC) PCB/PCT (96/59/EC) Used batteries and accumulator (91/157/EEC, 93/86/EC ) End-of-Life Vehicles (2000/53/EC) BEKLENİLEN ÇIKTILAR Avrupa Atık Listesi (200/532/EC), Atık Yağ (75/439/EEC), PCB/PCT (96/59/EC), Atık Pil ve Akümülatörler (91/157/EEC), Ömrünü Tamamlamış Araçlar (2000/53/EC) konularındaki AB Direktiflerinin uyumlaştırılarak ulusal mevzuatta ilgili yönetmeliklerin yerini alması. Proje Çıktıları Uygulamaya Nasıl Aktarılacak Uygulama planları hazırlanacaktır. Yeni yönetmelikler çıkarılacaktır. Çevre ve Orman Bakanlığının İdari yapılanmasında yapılacak bir değişiklik için öneriler değerlendirilecektir. Eğitmenlerin eğitimiyle özel atıklar konusunda bilginin yaygınlaştırılması sağlanacaktır. PİL VE AKÜMÜLATÖRLER - ALMANYA’DA ATIK PİL UYGULAMALARI ALMAN MEVZUATI İlk olarak 1998’de yayımlanmış ve 2001’de yapılan revizyon ile bugünkü halini almıştır. Üretici ve tüketici sorumluluğu ilke edinilmiştir 62 GRS En büyük pil şirketlerinin örgütlendiği bir dernek, Mevcut üyesi 880 Geliri 15 milyon Avro Piyasanın %85’i GRS GİDERLERİ Yıllık gelirlerinin %85’i toplama, %15’i reklam ve halkla ilişkiler için ayrılmıştır. %85’lik kısmın - %47 si toplama ve nakliye, - %53’ü geri kazanım ve ayrıştırma PİYASAYA SÜRÜLEN PİL MİKTARI-2006 31.000 ton=1.4 milyar tane (%80 şarjedilemez, %20 şarjedilebilir TOPLAMA 170.000 toplama noktası 480 kişiye bir toplama noktası İade edilen pil kişi başı- 160 gr Toplama Miktarları 2006 yılı - 13.000 2007 yılı - 13.800 (hedeflenen) piyasanın %40’ı Geri Kazanım Miktarları 2006’da toplanan atık pilin %90’ı 2007’de %90’nın üstünde Teşekkür ederiz 63 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü PİL ve AKÜMÜLATÖR İTHALATINDA ÇEVRE GÜVENLİĞİ DENETİMLERİ Hazırlayan: Çağatay ÖZTÜRK Dış Ticaret Müsteşarlığı Marmara Bölge Müdürü 64 Gündem Ürün Güvenliği Temel Kavramları Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 2007/9 sayılı DTS Tebliği 339/93’ün Uyumlaştırılması Türkiye, 2/97 sayılı OKK yükümlülükleri çerçevesinde 339/93/EEC sayılı Konsey Tüzüğünü bütün hükümleriyle uyumlaştırarak iç mevzuatına dahil etmekle yükümlüdür. Sorumlu Kuruluş: Dış Ticaret Müsteşarlığı AB Mevzuatı: 339/93 AB’nin, üçüncü ülkelerden gelen ithalata uyguladığı ürün güvenliği denetimlerini düzenleyen temel mevzuatı, Üçüncü ülkelerden gelen ve bir gümrükte reddedilen güvensiz bir ürünün diğer gümrüklerden AB’de serbest dolaşıma girememesi için oluşturulmuş bir sistem 4703 Sayılı Çerçeve Kanun Bu amaçla Müsteşarlığımız tarafından hazırlanan ve Çerçeve Kanun adıyla da anılan 4703 sayılı "Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun" 11 Ocak 2002 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. . 65 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Temel Kavramlar Ürün Güvenliği İmalatçı ve İthalatçıların Sorumluluğu Piyasa Gözetimi ve Denetimi İthalat Denetimleri ve DTS Mevzuatı APAK Yönetmeliği Klasik Yaklaşım Direktifi Pil ve Akümülatör ürünlerini tanımlar Pil ve Akümülatörler için zararlı maddeleri belirler Etiketleme ve işaretlemeden bahseder Piyasa Gözetimi ve Denetimine tâbidir Yetkili Kuruluş: Çevre ve Orman Bakanlığı Pil ve Akü’lerin İthalat Denetimleri 2006/23 sayılı DTS Tebliği ile 03/07/2006 tarihinden itibaren Pil ve Akülerin İthalat Denetimleri Müsteşarlığımız Bölge Müdürlüklerine bağlı DTS Denetmenleri Grup Başkanlıklarınca yapılmaktadır. Söz konusu Tebliği güncelleyen 2007/9 sayılı DTS Tebliği ise 01/01/2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İthalat Denetimleri 66 DTS (2007/9) sayılı Tebliğ AB ve üçüncü ülke ayrımı İthalatçının sorumluluğu Ürün Güvenliği Veri Tabanı Grup Başkanlıkları ve gerektiğinde laboratuarlar Belge, işaretleme ve fiziki kontroller Risk analizi İthalat Denetimleri Belgelendirme: Çevre Uyum Belgesi / Çevre ve Orman Bakanlığından Alınmaktadır. Gerekli Belgeler: Gümrük Beyannamesi Fatura veya proforma fatura örneği Bilgi Formu (Ek-4) Çevre Uyum Belgesi İmza sirküleri veya vekaletname sureti Kapsam Dışı Ürün: Kapsam Dışı Belgesi Başvuru Formu Tebliğ Uygulaması - Başvuru Başvuru eksiksiz yapılır; eksik başvuru kabul edilmez Kapsam dışı ürünler için ayrı başvuru yapılmalıdır RAPEX kapsamı ürünler doğrudan reddedilir Tebliğ Uygulaması - Havale Başvuru kabul edildikten sonra UGS’ye tarih ve saat olarak kaydedilir Dosya ilgili denetmene iş listesi ile birlikte havale ediliryer alırlar. Tebliğ Uygulaması - Denetim Kapsam kontrolü Çevre Uyum Belgesi İşaret Kontrolü Fiziki Muayene Numune ve test! 67 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü İşaretlemeler Primer Hücreli Düğme Pillerde Nikel-Kadmiyum İçeren +Ni-Cd Ürünlerde: Kurşun veya Kurşun Asit +Pb İçeren Ürünlerde : İşaretlemeler - 2 Akümülatörlerde “DEPOZİTOLUDUR” ve Firma Kod Numarası Kurşun Asit Akümülatörlerde “Pb” veya “Kurşun” ve “Geri Kazanılır” veya “Geri Kazanılacak Akü” (ürünlerde ve ambalajlarında) Akülerdeki Uyarılar EK-4 B ÜN BÜT RDE E L AKÜ SI MA N U BUL R UDU L N U ZOR İthalat Denetimlerinde Sadece üçüncü ülkelerden gelen ürünler ithalatta denetlenir, AB üyesi ülkelerden gelen (ATR dolaşım belgesi olan ) ürünler piyasada denetlenir 68 İthalatı Yasak Olan Piller Ağırlıkça % 0.0005’den fazla cıva (Hg) içeren piller, Alkali-mangan piller hariç, pil başına 25 mg’dan fazla cıva (Hg) içeren piller, Ağırlıkça % 0.025’den fazla cıva (Hg) içeren alkali-mangan piller, Ağırlıkça % 0.025’den fazla kadmiyum (Cd) içeren piller, Ağırlıkça % 0.4’den fazla kurşun (Pb) içeren piller, Kapsamdışı Ürünler Şahsi Eşya kapsamında gelen ürünler ! ve Numune Kapsamında gelen ürünler ! Kapsam dışıdır Kapsamdışı Ürünler Endüstriyel kullanım amacına bağlı olarak kalıcı olarak yerleştirilmiş pillerin bulunduğu aletler Bilimsel ve mesleki alanda kullanılan, Hayati önemi haiz tıbbi aygıtlara yerleştirilmiş piller, Kalp pilleri, Sadece uzman kişiler tarafından uzaklaştırılması gereken, kesintisiz olarak sürekli çalışması gereken aletler içindeki pil veya akümülatörler Kapsam dışıdır Kapsamdışı Bir ürün beraberinde gelen ve o ürünün çalışması için elzem olan ürünler Örnek: Akülü oyuncak araba, otomatik kapı sistemleri vb 69 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Tebliğ Uygulaması - Sonuç Kabul edilebilir İthaline izin verilmeyebilir Düzeltme istenebilir İthalat Denetimleri DTS (2007/9) sayılı Tebliğ İHTİSAS GÜMRÜKLERİ İSTANBUL A.H.L GÜM. MÜD. ERENKÖY GÜM. MÜD. HALKALI GÜM. MÜD. ANKARA HAYDARPAŞA GÜM. MÜD. ESENBOĞA GÜM. MÜD. AMBARLI GÜMRÜK MÜD. ANKARA TIR GÜM. MÜD YEŞİLKÖY OTOMOTİV İHTİSAS GÜMRÜK MÜD. GEBZE GÜMRÜK MÜD. İSTANBUL DERİ SERBEST BÖLGE GÜMRÜK MÜD. İZMİR EGE SERBEST BÖLGE GÜMRÜK MÜD. İZMİR GÜM. MÜD. MERSİN MERSİN GÜM. MÜD Pil Ve Akü-İthalat Denetim Sonuçları Pil Ve Akü-İthalat İhracat Miktarları 70 Sonuç ve Öneriler 4703 sayılı Kanun’daki sorumluluklar ile Yönetmeliğin şartları bilinmelidir Herhangi bir şüphede ürün gümrüğe gelmeden ilgili mercilere danışılmalıdır Bütün verilerin risk analizi için kullanıldığı unutulmamalıdır Sistem düzgün çalışan firmaların yararına, uygun olmayan ürün getiren firmaların aleyhinedir. Sonuç ve Öneriler Piyasaya güvensiz ve mevzuata aykırı ürün arz eden firmaların, - İç piyasa denetimleri için Çevre ve Orman Bakanlığı’na - İthalat denetimleri için Müsteşarlığımıza (Dış Ticarette Standardizasyon Genel Müdürlüğü) bildirilmelidir. Teşekkür ederiz... Tel: 0212 4540820-21 E-mail: [email protected] 71 FOTOĞRAFLARLA 1. APAK SEMPOZYUMU İstanbul Vali Yardımcısı Mehmet Fahri Can’ın katılımıyla başlayan APAK sempozyumuna sektörde faaliyet gösteren kuruluşlardan ve ilgili kurumlardan çok sayıda temsilci katıldı 72 Ali Oktar / İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürü A.Mahir Erdem / Çevre ve Orman Bakanlığı, Atık Yönetimi Daire Başkanı Abdurrahman Acar / AKÜDER Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Nafiz Korkut / İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Müdürü Çağatay Öztürk / Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Marmara Bölge Müdürü Halime Sezer / Mühendis Çevre ve Orman Bakanlığı Atık Yönetimi Daire Başkanlığı İslam Sadıker / Kimya Mühendisi Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Bekir Tombul / TAP Çevre Mühendisi ve Projeler Koordinatörü 73 FOTOĞRAFLARLA 1. APAK SEMPOZYUMU AKÜDER Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahman Acar, oturumda sağlıklı çevre için bütün kişi, kurum ve kuruluşlara görevler düştüğünü dile getirdi İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürü M.Emin Birpınar, pil ve akü üreticilerinin yönetmelik doğrultusunda hareket etmeleri gerektiğini vurguladı Sempozyum süresince, pil ve akümülatör üreticileri yeni uygulamalara ilişkin görüş ve önerilerini bildirdiler Geniş katılımla gerçekleştirilen ve sorunların enine boyuna tartışıldığı sempozyumun kapanışında katılımcılar objektiflere birlikte poz verdiler. Herkesin ortak dileği, daha temiz bir çevreydi 74 Çevre ve Orman İl Müdürü M. Emin Birpınar, katkılarından dolayı Aslan Kurşun A.Ş.’den Barış Coşan’a teşekkür etti. Çıldırlar Ltd.Şti. Yönetim Kurulu Başkanı Kamil Çıldırlar, sempozyumu sektör açısından çok yararlı bulduğunu söyledi Elif Morina Yılmaz (Çevre ve Orman İl Müdürlüğü) teşekkür platekini İl Müdürü M.Emin Birpınar’dan alırken Çevre ve Orman İl Müdürü M. Emin Birpınar, TAP temsilcisi Neslihan Bahar’a katkılarından dolayı teşekkür etti Sempozyumun sunumunu, Çevre ve Orman İl Müdürlüğü mühendislerinden Hayriye Venedik başarıyla yaptı Sempozyuma katkı sağlayan kuruluşlardan TAP yöneticisi Mehmet Turan, teşekkür plaketini alırken AKÜDER mühendislerinden Serpil Özkan’a, teşekkür plaketini Çevre ve Orman İl Müdürü M.Emin Birpınar verdi Sempozyumun başarısında büyük payı olan İ.B.B. Çevre Koruma Müdürlüğü adına teşekkür plaketini Neşe Soyer aldı Doğa Entegre şirketi adına sepozyuma katılan Mutlu Yıldız’a teşekkür plaketini İl Müdürü M. Emin Birpınar sundu 75 Sempozyuma destek veren kurum ve kuruluşlar İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 76